Mor Jokai_BIEDNI BOGACZE

Indeks: 00148/2014/01

Opracowanie edytorskie: Jawa48

Opracowanie edytorskie Jawa48

Prawa autorskie

rawa.

Wykorzystywanie

Wykorzystywanie w celach handlowych, komercyjnych, modyfikowanie, przedruk i tym

podobne bez zgody autora edycji zabronione.

nia

zapomnianych pozycji literatury z lat szkolnych.

M

BIEDNI BOGACZE

Opracowanie edytorskie wg Wydania I

na podstawie anonimowego

) produkcji Hunnia Film Studio

Opracowanie edytorskie Jawa48 Strona 5


TOM I

Nudy str. 9

Pojedynek str. 29

str. 47

Dzieci str. 57

To nie dla ciebie str. 98

str. 120

Jaskinia Lucsia str. 165

Silny Janek str. 192

str. 206

Czarne klejnoty str. 216

str. 245

TOM II

Boga str. 267

Wieczorki w Aradzie str. 283


str. 298

Gospoda w Mikali str. 323

Poznanie Czarnolicego str. 333

Leander Baberossy str. 370

Pan Margari str. 392

str. 412

str. 435

str. 443

str. 452

Straszliwy widok str. 473

Ugoda str. 488

str. 495

Nota edytorska str. 502


Tom I


NUDY

straszliwie? Nikt nie o

W przepysznym w kwiaty narzucanym jedwabnym kaftanie

w wato

pomarszczona i wymacerowana jak u mumii. Cienki,

spiczasty orli nos, krzacza

to

Jak to, nik

nie odpowie?

trzydziesto

dama z wydat


nsem.

szesnastoletnia dziewczyna

nie

poproszen

otomance sta


Tak jest, tak!

przytyk iem.

utko

wina niespodzianie nie

a

nie boi; posiada on atoli jeszcze tyle si

nowy testament.

obli


ws

staro

,

oblicza reszt

zapowiedzia

Ludwik!

Angielki, podczas gdy Klementyna p


Henrietta zno

bardzo nieprzyzwoitym?

w oknie?

i

miss Kleeri. Panna Henrietta jest jeszcze dzieckiem,

nie posia

jeszcze wszyst

domu miss Kleeri, dlateg


dobre

Lecz

faworyt stare

pokoju?


komnaty familijne .

ustami, lecz posi

nawet roga

Co ci br

jej z

Klementyno, daj Maksiowi opodeldoku!


Tak jest!

pedagogicz

rzeczy na

praw dziwy wnuczek, moja krew prawdziwa!

przysu

z palisandrowego drzewa. Na tym

stole znaj

z


To tutaj jest przesolone, owo

Domownicy mogli mu byli wprawdzie

te wszystkie potrawy

wnuczek

jedzie lokaj, nie nauczyciel.

potrawy prze

dnia.

dosko


tak

i dopiero wted

jednym sto

,

Dobranoc!

Langai; pewne gle o godzinie

Do teatru?


chwili

dziennie wieczorem do teatru i z

Duma, zadufana w pie

nie istnieli wcale lu dzie niesalonowi

zgrabni oficerowie, przystojni syno wie magn lecz na

checki dyplom rodziny

kracji.

Lapussowie nie byli arystokratami, lecz

od

bie orzeczenie hrabiny Idy Hahn -Hahnowej,

Po


szlachetnej fantazji.

jomych w kawiarniach. Tylko jego

najlepszym znajom

gi w szlacheckim

w srebrze!

owa szesnasto

dziecku starego La


li

ta

. Pierw

jakiejkolwiek rzeczy, i tylko w cza


go posiadali jego przodkowie.

godzinami, do

ukradkiem niejedno zdanie z Korneliusza Neposa i Bukolik

Wergilego.

Kleeri rozma

typowym przedstawicielem

swej rodzi

czym na lu

powodu cier


ubranie

oka na ni

powiedzenia,

lecz ani stary jego

Lapussa.


Klemen

Ej, co tam! Mnie straszliwy gniew unosi: ja

stem nieprzytomny.

Dlaczego s

lenie!


do

niego dzi

przedpokojach ja, Jan Lapussa! I to u kogo? U

psiawiaro, ty nikczemniku, poczekaj no...


Lapussa

niczym Jana La

policzkiem na ulicy; albo nie

szlach

niezmiernie. Klementyn

ta jej

niepraw

szyderstwem:

przed obiadem, n

zaszkodzisz zdrowiu.


Langai:

No,


POJEDYNEK

fortepianu, a dzieci ud

czuwania.

gliwej pozycji na

jest to doprawdy

Lap wiedniego w razie,


siadywanie przy

nie mu prze

pr

sta,

-

rektora, reportera lub roznosiciela,

ko

pi

umieszczenie jako lektor u pana Dymitra Lapussy.

lecz


wszystkich owych na niemiecki

nia Roberta

bi la niego jedynie

lekar

i dzie

za nim zie

Dymitra. Ni

przez Margari e Monte Christo ,


Lapussa za

Nie!

rozumiem!

Dobrze; czytaj pan dalej.

pokazy

koju pan

i!

Dymitr Lapussa.

trupa w worku .


za

dalej.

Margariemu niepowstrzy

enia, a i lekarz

budzono

bra jowcowi, gdyby ten mu

Ze snu wystraszony


pojedynku Jana

ne skarby.

odszukiwanie sprzy

ego pana

jeszcze istnieje.

Czytajmy dalej. !

No, a koniec?

pan Dymitr.

P

w ugodzie nie wspomniano nic o


Spokojnej nocy!

now tego niegodziwca natychmiast

w do

niechby tedy starostwo

nie

siebie przy


do spoczyn

nawet naj gim

razem po i

gniewem.

wytrzeszczywszy straszliwie oczy.

bodnie.

Ano


i teraz

obaj w hotelu . Jest to jedyny

wam. Zoba

teraz do wi

niezmiernie wiele szampana. O, to jest bardzo,

bardzo dystyn

spoczynek.

Dopie

Co ty tam robisz, Matyldo?

umieszczonych w .

Hm

zapatrywanie.

przedpokoju, a potem


uka

pokoju i zno

Aha, Kalman! dlaczego nie

wejdziesz do pokoju? Czy nie masz oczu, co?

Ja szukam nie ciebie, ale Henrietty.

chwyci

czego

chcesz od Henrietty?


A ty i tyle nie wiesz!

mnie nie boisz?

wydziedzi

niu, zimowe

bieskie palto.

Takie mu dano wychowanie

jadowitym spoj rzeniem starzec

wychowawcze za


nie wy

stary Lapussa.

-

szyt.

To twoje pismo?

Ja wiem, czyje jest.

Aha

pozostanie tu u mnie.

tego nie

Kalmana od


Pan dobr

wypracowanie zajmo

Beatus ille, qui procul

negotiis1, itd.

Dobrze

dwu kropek; a potem zamiast putabam

arbitratus sum .

A potem

mi je pan tutaj, a dostaniesz za to dobre poczesne.

natychmiast o 1


on za rzecz najsto

silny poli

do profe

niegodziwego posta

manego

nie po

A propos, Henrietto


T

dziecka?

kawaler ani jakikolwiek wietrznik rozumiesz?

dziadek pochwyci kule, aby

wybiec naprzeciw niemu.


pochlebstwa wu

pieszczoty, zapo a

barona Hatszegiego.

Jan to uczyni,


kochany, szanowny

przyjacielu, na co

cone familijne progi, a potem

przy jaciel.

na k

narzeczona z marmuru w ,,Zampie


z

niejednokrot

Niech pan siada.


m,

szukany

niewiele z nim rozma

rozpromie

odpowiedzi na pytanie pani Langai z pewnym przyciskiem


naszego domu.

T

nieprawda.

Przeciwnie

w okolicy Hatszegi! Posiada zamek warowny jest

A naturalnie; czemu nie z powodu owej

rze


jest to

rzecz zu

Tak?

r

lecz tego nie

.

dalej do brata

zadowolona.

Oho!

nie


namaszczeniem Matylda.

konia

niego.

A

na sofie i za

j po to, aby ciebie

owego ukrytego celu?

Ale j

jej jed


baron

atoli spotka

spojrzenie dziew

Jan spro

narzeczonego nienawidzi.


Henri etta zapomni

swoim spokojnym, s

A to dlaczego?

m


niepraw

Ta

Nie taki kaleka,

.

narzeczony

na jego widok pochwyci kule i pobie gnie na jego spotkanie?

ludzi szukali oca

Lapussowie.


szlachcicem, naten

Tak jest

ko

go przyprowadza jako najlepszego przyjaciela i narzeczonego

To nie

niewzruszonym spoko

dziewam od ciebie, jej dziadka, od


cza

A ty go m

Lecz wiem bardzo dobrze...

zawyroko

ylda.

Langa


ak

naj

czy z kapi


Po yscy

zachwyceni osobistymi zaletami barona.

Pan Ja

nictwem z kilkoma

jak innych pa


plony swych niezmier

nie na nich tylko ogra

w

a sprzedanych akcji. Tym razem atoli bankier

tego samego finansisty u Hatszegiego, zdaniem ich

krzemnickimi du

ani Langai


A Henrietta, a narzeczona?

Jej zwykle o zd

czajnej

elizny, tyle jedwabi i koronek.

po

kobiety, a osobli

do Henrietty. Zaniep


kuchni, po

oktorze

Lapussa

srebrnych naczyniach, np. owoce na cukrze a to potem

osadza grynszpan.

na to p Nie .


Teraz, gdy

niestosow


Jutro wydam rozka z, aby wszystkie kuchenne

naczynia na nowo pobielono.

pro Wszak pan dobrodziej

nia nie

naczynia przy podobnej okazji.

Przy podobnej okazji?

po

A to osobliwsza sprawa!

Naturalnie; dwa takie otrucia w tym samym

ludzie

w


Naturalnie, wszyscy fabrykanci srebrnych

silnie zbudowany. Stan panny Henrietty jest osobliwie z

otrucia na raz!

Przynajmniej tyle w t

kwa

-

m od razu

mnie zastano w domu.

Dymitr,

oczy.

nie;


niej

honorarium.

pomocy.

niebezpiecznie chorych, a osobliwie adwokat.

Ot, jego m

lekarzy.

No, to dobrze, panie konsyliarzu, pros

pana tylko o


nic innego, t

anatomii i

przypadkach cho

trafili.

prawi

domu

obije a stary

jego syn

obietnic. Swych do

nikomu.

przemian Klemen

tylko Angielka

udzielaniem nauki gry na for tepianie.

Kalm


ni

zowi lekarza wody do picia.

L rinczowi do usu

wy, rozrywki?

jak gdy P

tam, g

To nie wolno lekarz bo to

pow Klub Pickwicka Boza2 albo

Peter Simple

To dobrze

2 Pseudonim Karola Dickensa


za

po obiedzie.

przerywa czytanie zaj

pro Margari

.


niego i tylko

sama.

parawanem i

Hen

bo

Dobroduszna Klement

na

zapom

kuchni.

rietta Margari emu w czytaniu:

ku mnie!

przemowa


m

jak ja cierpisz w tym domu i nie masz powodu, aby mnie

i

teraz dla mnie uczynisz.

domu, gdy mnie wszyscy inni

panna tylko, a j

powiedzia

szyi to jest

scho moich


wszystki

wiekiem;

pan, jak gdyby nie

spokoju w grobie.

jak

pan te papiery

Henrietta.

kieszeni swo


jak

wszystkich po

kolejnego nast

dzina

Margari ego, aby

Margari przyobie

zeby

zwyczajnego wynagrodzenia.

.

wia rniach

pan Jan .


owe papiery zawie dochowanie mu

ale zacny Mar

temu staremu smokowi raczej

tak bezpiecznie

koniecznie

domu;

starannie w pa

pisma...

locus communis

uczniowie VI klasy w

cych przedmiotach.


Kalmana. I oto

ania tych rzeczy, a jeszcze

i roz

r

nieboszcz

jest to chrze

dziadka, jakimi to nadzwyczajnymi rzeczami panienka sobie


A potem koniec ko sprawa ta warta

a

bliwie gdy Henrietta panu

Margari

A jest tam pan Margari?

odpowie Nie ma mnie!

a? Czy to ja

dzwonnik? Wszak jasny

zegarek...


nieusypia

z

do niego j

Pr

raczy przy

o pewne wypracowania, a mianowicie o wypracowania

Tak, tak ssa,

no, to mi je pan

rzeczy...


Co?

pan

iem

teraz o wszystkim; wiem, dlaczego panienka choruje wiem

wszystkim a dowody mam tutaj w kieszeni.

kapoty.

piwo!

c

mi przemo

im


razie nie

wiem tylko ja sam i te tutaj papiery.

potrzebujesz?

Ile nie

wiem ile.

i powie

dom wej

ani naczelni

albo sekre


Hatszegiego!

lecz do mojej

Tak, tak

zechce?

Ja

niego otrzy

i mieszkania trz

Margari

udu

pisania ja

sekre

-


syna, pana Jana.

Gdy ten dokument zaopatrzono podpisami i

wypraco wania.

To

najmniejszego powodu.

wy emu,

cy na

na poncz.

wy

wozdanie o stosunkach Hatszegiego.

Jakkolwiek ucho


mianowicie

stanowczo nie podej

go rodzaju komisje, np.

o egzekucje u podupad

on tego wszystkiego; a prowa

nictwem komitatu

brudnych proce

, a

wynajmowa

co


najwytworniejszy Staremu Lapussy dano

i

wszystkiego wyprowa

ca

tymczasem do miej

one kwiaty

t

nawet zu u zaproszona na

ko

odczytywanie.


baron

pochodzenia rumu

defterdarem w Konstantynopolu...

zapyta a co to oznacza

defterdar

Sipos.

Osmanografii

Decsyego3

A

brata:

A

niedorzecznymi uwagami!

ienie

a pan

y

-tureckiej, kiedy

3 Samuel Decsy (1742 1816)


wierzenia przede

by te to

nie tureckie piastry, ale raczej ruble rosyjskie.

Ja tego nie rozumiem

kominka.

Defterdar Mustafa

w

tureckiej wojny w

a. Jego

przy


rzewieziono na trzy dziestu

-

Leonard.

dokumen

n

-

zdrowy, to udowad


jedno wydane przez je

zem;

ko dla ludzkiego oka potrzebuje;

humoru;

bynajmniej zaszczytu mu nie przynosi;

j posiada on dni i tygodnie

wydania szczerego, ostatecznego orzeczenia,


nrietta a ja

dzenia stanu rzeczy.

Langlai po papi

pani Langai:

za baro

tutaj pis


ego zdradziecko

Pan Jan p

kilkakrot nie:

Pan Dy

widocznie co


J

nie tylko panny Henrietty La

przyzwoitej poko

zjadliwie pan Jan.

A pan, panie mecenasie?

zwraca

Ja?

u z

, tym lepiej, za barona

Hatszegiego.

A t o co za pisma?

pani Lan

pismach na

wania Kalmana

powiedzia

Dymitr, wy ja ich jeszcze

pan, panie mece

Hatszegi powiedzie Hen ri


Czy pan mnie rozumiesz?

dalej za

przekonaniach, co

pisma?

tylko od

wielkie to

Henrietty?

Biedna dziewczyna!

Janie

wzburzenia ani


nawet i wtedy, gdyby

na krze

nim zna

ie

tak korzystnie


No, kochany kuzynie

czy

ciebie lekarz?

tanu swego zdrowia.

wiesz przecie arz


przy nim i

Tobie poruczam mego biednego

dobrych przy

kochanym Istvanem, a on mnie zapyta:

mam odpowie

opiekuna i alnym


To nieprawda,

nie uwa

Pozwoli

mu nie

.

cie.

nie wypie

Szilard, a to oznacza jak wiesz


piero rekonwalescentem.

siostrzeniec zwie

w

tobie. P i od tego czasu

utrzymywa

gata dzi

skarcono w domu, zaw

! To

o tobie. Wy

wychowaw


-

-

-

Niewiasta -

Ego te

in aet

na bratu zadanie, przyozdobione do

rozbrzm

nie

nieciekawe

-

respektowych.


jak gdy o tu m

tajem

lecz wam

was obojga na raz, w jednym i tym

samym dniu, jakby owoc jednej i tej samej woli. Nad

dnie, aby

i

-


P dacz przyrody. Przez dwa

dni naradza

ie


TO NIE DLA CIEBIE

Tak jest, to wszystko prawda!

uniesieniem adwokat.

pewnego stanowiska ani zabezpie

awali z

Twarz Szilarda

odpowie


nym wianem jest tylko

dziewczyna przestaje na

ma

ciskiem serdecznym

a na

-

-

Kochany wuj u


a

chanej osoby a podobno mimo

oru lub niedbalstwa?

A to

stwo tak praktyczne

.

wreszcie adwokat

plan pochwa l

o, ja znam tych ludzi!

Ona tego nie uczyni!


Czy to wiesz na pewno?

barona?

kocham

aby zost

nych

swe serce dla twego spokoju?

przeciw niej sposo

ie, czy to jest


arabskie ka, kwiatu albo

dzie do

daleka skinie

milcz wie mi, co ona w istocie czuje, a

siebie?

prawdziwe. Lecz ja mimo to

powiem;

-

o

sie


nasze

w rozpaczy. Tego wszystkiego nikt nie odmieni.

Tam do licha! zobaczymy!

niedorzecznego, niep

gdy odzyskasz rozum,

im

po

-

podoba ja jestem dla ciebie tylko ojcem i jako taki nie


pieniach, jakie dla mnie ponosi,

tak

upragnionego celu a ja tego po

mu.


odpowiedniemu k

stanowczo zapobiec podobnemu mniemaniu, lecz ty tego

rozumiemy.

miejskiego la

p

piery.


oko w oko naprzeciw

twa

owe nie

Moja malutka


Henrietta

, po co na

em


gdybym ja rze

jakiego mnie podob

przede wszystkim do klasz

dla niej po

Biedny Kalman!

Henrietta, gd

uczestnikiem zamie

pach

niego zbawienna nauczka.

Dziadku!

i

czesz masz zaufanie do mnie! Ja nie jestem


jest wprawdzi e rze

tych w tych tutaj pismach co

do mojej osoby

u

stanowisz nad

anowisku naszej rodziny

warun

zdecydujesz przy

kry je, i zechcesz, abym twego

ci nikt nie prze

dwie godziny.


ie

w ten spo

Henrietta

Henrietta

Szilardem , za

emnic

niedocieczonych!

dlaczego jej ciemno


i ile razy znowu

ratunku, pomo

jedn Szilardem

natarczywie po stanowienia!

wszak one tak bardzo podobne do ust ludzkich...

Zapukano do drzwi

dreszcz zgrozy.

Lapussa.

Tak! ta.

Na welon czy czepek?


Barona?

Jego!

Niezawodnie!

z przedziw

zapewne nie poz

Na to jedno nie zezwolimy!

swoim stanowisku, bogactwie; zabezpiec

odpowiednie temu wy chowanie.

ty i kwiaty.


No, i na to zezwalamy. To niewinny kaprys.

dzie.

ma otrzy

Dymitr

smutny obowi zek.

nazwisko na kontrak

Jeszcze jedno, kochana panienko

uprzejmie pan Sipos.

iadome pani nazwisko, czy co tam

szczere.

bionymi, ciemnymi oczami w oczy


.

do pokoju.


bynajmniej, aby mog

-

na

I Szilard zapomni o swej dziewczynie, gdy

przyjdzie do ro

nien.

Szilarda w j

No, kochany Szilardzie

zawarty pisany.

Szilard.


nie oka

rodziny ,

Pragn

masz wa

pojedyne

sekretarzem Hatszegiego i odjedzie wraz z nim do jego

zapomnicie jedno o drugim.

awdziwe


na wypisa

teatrze ale tak

otnie

a potem

N

i ja prze

razem... lecz gdy przyjdzie do obliczenia codziennego

chleba

pi na twe usta, gdy sobie przypomnisz dzisiejsze


r

lu

wiada bardziej twemu moralnemu

charakterowi

jest

jak o tym

wiesz

serca i ramienia nie wolno ci to

zimnymi chustami tro

niezmier

teraz, co


dzieciakiem .

b

przepychem i zbyt

w

sach.


Siedmiogrodu trzeba

na

i w

w

kie

i w

oda baronowa wcale; miasta,

kiedy opuszczono bruk miejski i

co

we dwa

powozy; w j

niej

powozie siedzieli baron i Margari,


trudno o takie indywiduum

teraz dumni!

przy czym

a

an

na zam

niem, jak mi t

przewodnika. Jedno


nigdzie ani wsi, ani chaty, ni jakiego budynku. Z bliskiego

ludzie .

Wreszcie g

od

murami oto

giej hajducy

na werandzie ulu

znym


-

natu

i nie

nadzwyczajnie ru

nych.

ramiona baronowej.


Ci tutaj panowie

waniu.

brodusznie jak dziecko naiwna dama.

konia.

jej gro

si

pozostawio

zasta

opra

upolowa

.

dobrodziejko

pana Gerso


Hatszegi.

na ni

nazna

dziewczy

uradowany, bo to rzadka dziczyzna w naszej okolicy.


lubo mnie

kilkakrotnie pewien nie

tym bar

petytem do patriarchalnej

nierz nie wylewano. Henrietta

Gersona do rozpaczy.

pani jadasz tak

wyrobni kiem.


widzia zapyta

r. W pewnym

Abdelkader

z

powozem na polowanie.

koniem a

jeszcze wszyst


Henrietta

Widzi kochana pani do brodziejka, kiedy to

poturbo

dziczyzna to byli moi co dzienni przyjaciele.


koniu

przyjacielem Leonar

laty bawili w Hidvarze na zamku naszego przyjaciela

Leonarda, prze

na Henrietta.

poko

wyczerpaniu za

do

domu?

krwawego


krwawym

raz zakosztuje krwi,

natenczas szerzy na

kim krwi ludzkiej. Taki to stary

kilka lecz to by

lecz ja

wali

da

jutro go spotkamy; w przeciwnym ra

. stawiam

.

stanowiska. Ja i Leonard sta

cz do


my

nard.

setki napo

Ej!

mymi plecami i zachowy

zelone... No,

Taki

kordelas jednym uderzeniem, ob

straszliwym

Przyjacielu,


a

n a

niezaprzeczenie k na odle

podobn

Leonarda do

ak

rycerskiego ducha.

Pani dobrodziejka ujrzysz w Hidvar ze


A to kto taki?

Henrietta.

Nie z

tym przeszka

rana wraz z Hatszegim.

rozryw

Henrietta w n


jasna gwiazda

temu czaro

migotaniu tej g

przynaj

Nad ra

utko

dzienniczku:

do Hidvaru, jakkolw


pospuszczano okna z obu stron powozu

rzy

Henrietta:

Margari emu, a on Klementynie. Ten

gi

o tym

a stan go

uwiadomiony o przy

ty


ciec jej, emerytowany

.

Z naszymi panami i tak nie ma

nudziarze.

ukosa spoj

Une joli

monnaie.


cacka, za

palec.

Henrietta.

ty

to pro

sowi i dozwo

obraz, przedstawia

Istotnie


przypadkiem nie zdradz

wizerunek

jednym z nich jest zdradzona gwiazda Mesarthim , drugim

Le diner est servi!

kali panowie.

okolicy

nych miejscach sekretarza

ludzie i

zaszczytu

Klementyny, nakazu

Siadaj pan tutaj, panie Margari!

niespodzianie hrabia Kengyelesy Franciszek Margari

go spot


nazwisko w gazetach!

przypusz

somnambulizmu pi a teraz

wielkim zdzi wieniem Hatszegi.

Nie, nie! lecz

w Peszcie istniej

przepuklino

zachwala swe mi

leczone

Margari

zeczy samej, fatalnie to

bardzo dla ta

lat w siedmiu krajach we wszystkich czasopismach to

iechu;

ramieniu i rze

jak

Margari

poczciw i


Cz

Margariego.

Smutny to dla ciebie komplement!

dowcipny Kengyelesy.

hrabina

niepoprawnym dzieckiem. Gdyby nie ja kto wie, co by z

talerze jak

Na, masz i

kochasz! i

potem odgarnia

czapecz

e


po cichu do Hatszegiego:

szalenie zakochana!

Biedny hrabio!

z

Leonardzie?

Ja tego nie wiem! z

No,

Zgoda!

uwagi hrabiego

Margariego z

z


hrabia, czy m

J Poznasz to za

godzi ?

karty

zielonym sto liku

obchodzi. Lecz ja sa

powierza swych tajemnic pismu. Przeciw wszystkiemu

ginalny. Gdy

modniarki z wypisanymi na niej kapelu szami, czepeczkami,


tylko na to nie

ny, bo on

rego

cza on sam

a kto posiada

nawet za

w j

bo one

cukru do herbaty!


A to dlaczego nie, kiedy to przecie sen nader

A propos!

A zamek?

dzisiaj je

tego tu

siedz

bie usta kosztownymi, nie dla

mi ciastkami.

niejasne prze

grzecznie;


na winobranie.

na

nek

czyzn.

Z

naj

teraz ko

nagle Klementyna:

najlepszej gleby!

baronowa.


czenie i pobranie ceny kupna, jakkolwiek nikt ani

Jak to rozumiesz?

hrabiego: Ale wtedy kochaj

z

dobytkiem.

Bo widzi pani baronowa, pan baron i hrabia

przeciwnika znisz wie pani, ot tak z

Margari

przyjacielu!

iwnik

.

nie Klementyna


powiedzia

widokiem

lecz

nawet w razie pogo

dzi lecz

wiaturze monstrualnych org

wno na


, a potem

nie ze

schronienia przed

schronisko

w szyby powozu.

dko do mieszkania

osposia, w


ta duszyczka

jeszcze dziecko.

rdzo,

ntyny


by od niechcenia.

mieszkania!

Klementyna.

w naszej okolicy, tylko

napo

profesji. Lecz nasze

jego towarzy

czarna

chytrymi oczy


mlaskaj

i pod

skrzy

wy i

gospodzie na stepie.

wylic

potrawa bardzo smakuje

szegi do izby,


apetytem.

Moja Kardosowa!

gospodyni

dla

ron.

Nie tutaj?

stepu

jakby dla jej uspokojenia.

Mni e?

pozostawiwszy nawet

swe pistolety kieszonkowe na stole.


Nie trzeba

gospo

rzucili. Ale

Tajemnicach

?

kulacz, na rachu izbie

karczemnej. Hatsze

wino?

Wino jest zawsze dobre.

aradzkiego?

to go nie


nawet

czasach znowu wyprawiono wesele?

W tych czasach tylko jeden Marci Csendes

posze

bynaj

swo

po

chleba prze

najlepsze miej cianie. Mnie


gdzie wiatr ode drzwi najdokuczliwiej dojmuje

kamieniami pr

Tylem

.

lecz mnie

ak gdy

Ojcze

chrzestny siedztwo po

.


hajdukom

profosowi za grzecz

dalszym przebiegu sprawy widzieli, opowi

oddal

naczelnika poczty

No, ojcze Gabrielu, niepraw

Kat za

u

po raz ostatni!

podyni.

opowiadanie nie


roku,

-

oczy

wczyny,

wazoniku, postawi

w piosen

sobie w duchu Henrietta. W tej tutaj odludnej gospodzie

marzy osa

uczuciami dla wiej

pie

krzew rozmarynu, ten skromny kwiat wiejskich kochanek,

piosenkom


piosenki?

ieniu,

Bandi!

swoje skrzypce.

rozkaz. Przy

gospodzie

t

szczenia powozu.


,,Teraz

estem wielkim

panem. A, to okrop

sytuacyj

andi, i poszukaj ich w powozie!

Margari

to n

ale przecie

rocznego dochodu!...

pokrowca swoje przepyszne skrzypce, roboty Stradivariego,

m

rabianiu cennych skrzypiec, i za


wszyscy dziwili.

ponurym, nie

na jed

stulecia, utwory skiego Beethovena

Czermaka, Lavotty i hra

asycznych


ego czarodziejskim bla

pija

tak samo;

kaprys Hatszegiego?...

Gdy potem

skrzypce do po

po

piosenki.

nocleg.

pocho


He

dy stepowej!

Pesztu

a wieczorem wy


Henri

przemawiali.

bowiem miejs

i zwa

okropne, swoje strachy.

nie rad by tam do

skich, gdzie tylko tu i owdzie pojedyncze

tylko

miejscami ogrodzone kle


jakby ptasie gniazda.

nie zbudo

machin przerywa ci

osamot

potrafili

rezy

do

ciemny

obraz w czarnych ramach zamek Hidvar. Pod chwiejnym


JASKINIA LUCSIA

Niez byt

Siedmiogrodzie sze

nie stwierdzono, swoje niecne

nicy

swym kole

im potomstwa. Niecne zatrudnienie zabez spadek po

uczciwym nabytkiem. Zapobiegliwi rodzice wtajemniczali w

nawet

no,

i gminy, t

-

y

w


iej na ich

fabrykacji

wytop rzy wprawdzie nie prochu

wolnikom kazali oni

lofy.

reszta

sprzeniewierzenie.


zyski i pu

prawdziwe, a prz e

z

obawy zemsty straszliwej.

brzegiem zacienionego

odwr

tach na szerokie barki. Przed nim

swego towarzy


czone

ozdobami ob

na

przedzie du .

buciki z czerwo

dziewczyny i za

Czarnolicym?


Wi

a tylko my troje wiemy, co to

do niego do Lucsia.

do

mnie?

O, nie! Takiej jak ja nigdzie on nie znajdzie

odpowie

bardzo do

O, o! rzek


dziewczyna

zapy

Dziwna dziewczyna! A

A, nie!

Nie!


No, z ciebie doprawdy dziwaczna dziewczyna;

zakocha

nie wi

rzec

przynajmniej swo

To prawda

Potrafi

komitat zaw

o ze wszech stron zbrojno, a on w

Wo

brzydki.


miedzianego krucyfiksu?

Domne Zeu

(Pa

rtelnym.

To dobra droga dla ludzi

krzemieniem.

nia s


nieza

zbu

szybko jakby ko otek

e ludzi,

.

Nasi Rumuni pozsiadali tu z koni, wprowadzili je

lecy.


Cze timpu (Jaka tam pogoda)?

y.

na ha

stary Rumun.

Zastaw

dziewczynie powie

No, wyskocz tutaj, Anico!

pomocy do pytlowej skrzyni.

Pawle czy

dziewczyna.


A pr

Prawda, Onuc

Czarnolicy mo

E, ty tego nie rozumiesz a

h osobami w

Ho!

nia!

podziemnej jaski

pomroku.

asu do czasu od


zabudowanie z kamienia bez wszelkiego nakrycia. Jego dwa

podziemnego gada czerwonym blaskiem

miele

u drzwi owej budowy z kamienia.

dziewczyny:

sobie tu

Ale dlaczego tylko mnie, a nie innym nie wolno

zapy

roziskrzonym spojrzeniem czy przez to gorsza jestem od

innych?

i

natura!

Lecz ja nie taka!


Mnie samego ogarnia dreszcz zimny na to wspomnienie. To

zaw

upor czywie dziewczyna

do

ostatniej nitki. No, a teraz co?

Anica

Fatia Negra!

natych

Ona w tej chwi

swego tajemnicze

rnolicy

Dobrze, panie

przeklnie nie


tutaj obaczy.

Jestem do tego gotowa!

dziew czyna.

Nie, Anico

Dumna, z ra

ku ciemnemu sklepieniu,

po

jaskini.

wiastom na tak nieprzydatne rzeczy, to tak,

a prze

ufa, niechaj tu nie przychodzi.

do tajemniczego zabudowania, podczas gdy stary Onuc

przemytnictwu.


walca po

na jego szczycie znajdowa

zaopatrzony z boku kurkiem.

ciekawa dziewczyna. .

Spod ziemi, moje kochanie!

Czarnolicy odk

formy. Dziew oddechem.


tylko 22-karatowe.

To nic nie szkodzi, wybijemy z niego pruskie

Czarnolicego w

cesarskich.

pracowni

?

nam do niej tylu co przedtem ludzi.


ogromna ma

tek

dziewczy

wygniotek

jak gdy

wszak posta

miejscu, bo u Anicy.

razy.


zapytanie: Po

czarnej maski.

ra z wygniotka

tutaj dziwne przy

piecu do topienia kruszcu!

Czarnolicy.

pokor


gotowe monety. Pod ma

y widok, gdy ci dwaj ubodzy robotnicy,

zsy

bie...

modlitwy!

pozycja.

i dciski, to

jest dwa wizerunki Matki Bo skiej i dwa profile monarchy.

i


Czarnolicy za

dukat i poka

Widzisz

wizerunek na monecie!

zepsutemu duka

gniewem.

ani na szyi, lecz na sercu, gdzie g

znajdzie.

Czarnolicego jak

lecz nie za dar, ale za jego nieograniczone zaufanie, i

rny sznure


No, dobrodzieju

Onuc do

Przeczytaj

Czarnolicego

raty i

mennicza wynosi 23 karaty 9 gram

rachunek,

bliczce probierza.

Czarnolicemu Onuc.

mi obrachujecie; wszak


duchu Onuc

go tylko tak bar

eli

zapyta czy wiesz, ile to czasu?

trudno porucz

Dlaczego nie?

Bo na podobne pytania zazwyczaj nie


pr

A czy tak, czy owak,

a

w takich ra

Bo, widzisz ja

tylko o to bie jednym

dzasz?


oby dla ciebie

zbawie

mnie luf ani

Jednym z wymienionych.

a

ny

ciebie z

A to dlaczego?

oczu iskry jak pantera.

Dzie

wraz z


obydwa tobie.

Dlaczego, Anico?

Zabierz no i zachowaj je przy sobie, bo

niedobrane... Ty mnie jeszcze nie znasz!

Czarno

drzwiach uka

ry za

ty sam.

i z .

spotkanemu robotnikowi dukata na piwo

na


Potem dosiedli oboje koni, pozostawionych na

Tyiatra Kal manuj

Czego chcesz, ojcze?

zepsuty dukat,


Tak, p

zepsutym duka

domu Anicy ani

niespodziance


SILNY JANEK

, aby po

codziennie; pa

do podob

stki, gdy przebrzmi wesele; a

enie

ja

bliskie nas ty


obrotu owy

g

wobec serwitutu mensa et thorus; gdzie ono wskutek

do

bynajmniej przyjem

k

najskromniejszych sukniach jakby uboga mieszczanka, i sama

abnegacja.


nego wiec

iego

Baronow

jego ro

zatrudnie niem codziennym.

skim:

a go, aby zanie


Dlaczego?

A to jak?

tym szkoduje.

pan baron

pop

baronowi

bramy swego zamku.

ak


ni

Documents

Mor Jokai_BIEDNI BOGACZE