นตยสารธรรมะ : มม : Vol.3 No.1 : ISSN 1906-2613เดอนมกราคม – กมภาพนธ 2555 : ธรรมกลาย Issue : สทธพร บรรจงเพชร ความจรง = ชวต + จตวญญาณอภญญา เฟองฟสกล Vs. พระครพพธสตาทร ปรากฏการณพระธาตเสดจ สะทอนอะ ไร ในสงคมไทย Made in Chiang Mai : แจกฟร !!

ธรรมกลาย Issueมลนธหยดธรรมw w w . f a c e b o o k . c o m / m y m o o m m a g

พระถนอมสงห สโกสโลพระมหาไกรวรรณ ชนทตตโย

ประวทย เยยมแสนสขพระศรวสทธวงศ

พระมหาประสทธ ญาณปปทโปคณวชย ชาตแดง

คณอลชา ตรโรจนานนท คณศรพร ดรงคพสษฐกล

คณวรยา ทองนอย  คณดนตา ศกดาวษรกษพระถนอมสงห สโกสโล

อลชา ตรโรจนานนทพระถนอมสงห สโกสโลพระมหาวเชยร วชรเมธ

พระนพกร รชชธโนพระจม ธมมาสาโย

ตป.ณ. 54 ปณ.แมรม เชยงใหม 50180โทร : 053-044-220

www.dhammadrops.orgRabbithood Studio

พชราภา อนทรชางศรโชค เลศยะโส / ภานวฒน จตตวฒการพรชย บรบรณตระกล / ชยพทธ แกวกมล

ตะวน พงศแพทย / ปานวตร เมองมลพระมหาวเชยร วชรเมธ

บรษท เคลดไทย จำากด 117-119ถ.เฟองนคร แขวงวดราชบพธ

เขตพนะนคร กรงเทพฯ 10200www.kledthaishopping.com

บรษท ดอคควเมนนท พาเซล เอกซเพรส จำากด (DPEX)60 ซอยอารย 5 เหนอ

ถ.พหลโยธน แขวงสามเสนในเขตพญาไท กรงเทพฯ 10400

(www.dpex.com)พระพรหมคณากรณ ป.อ.ปยตโต/

พระปยะลกษณ ปญญาวโร/ พระมาโนชธมมครโก/ สลกษณ ศวรกษ/ สรสห

โกศลนาวน/ ถนอมวรรณ โกศลนาวน/อดม แตพานช/ ชาล ประจงกจกล

กลมพฒนาจตเพอชวตดงามรบฮ.

หางหนสวนจำากด กด-พรนท พรนตง4/6 ซอย 5 ถ. ชางเผอก ต.ศรภม

อ.เมอง เชยงใหม 50200โทร : 053-412556 แฟกซ : 053-217264

เจาของ

ประธานมลนธรองประธานมลนธ

ทปรกษามลนธกรรมการกรรมการกรรมการกรรมการกรรมการกรรมการกรรมการ

บรรณาธการบรรณาธการทปรกษา

บรรณาธการผพมพโฆษณากองบรรณาธการ

ทอยมลนธ

บรรณาธการศลปะฝายศลปชางภาพ

พสจนอกษรรวมบญจดสง

รวมบญจดสงตางประเทศ

Special thanks

ออกแบบปกพมพท

จำาไดวาเมอครงยงเดก เคยมโอกาสไปเขารวมการอบรมฝกจตใตสำานกโดยมเหยอลอใหไปเรยนคอการสอนใชกระดาษตดตะเกยบ วทยากรเปนคนเกงมากใชกระดาษบางๆ แผนเดยวตดตะเกยบไดตง 15 คในการฟนกระดาษครงเดยว เขาอธบายวา “ความเชอ” เปนแหลงกำาเนดพลง ฉะนนจงตองแสรงเชอกอน เมอแสรงเชอจนมความมนใจแลว จะทำาใหเกดความฮกเหมกลาหาญจากสภาพจตทมพลง และทำาอะไรกจะสำาเรจ เมอโตขนจงเขาใจวา “ความเชอ” ทวา ในภาษาศาสนาเขาเรยกกนวา “ศรทธา” นเอง ยงคนทเขาไปมศรทธาในศาสนานนมากเทาไหร ความสำาเรจในการปฏบตกมากขนไปดวยเชนกนตามหลกพทธเขากเรยกกนวา อนทรย 5 ประกอบดวย ศรทธา วรยะ สต สมาธ ปญญา อนเปนคณสมบตทตองประคองกนไปในระหวางปฏบตธรรม ซงกเปนเรองสำาคญทคนปฏบตควรจะเขาใจ จนเมอไมนานมาน ในขณะทนงอยในรถคดเรองความหมายของศรทธาในปจจบนอยนน รถกไปตดไฟแดงอยตรงสแยกแหงหนง ดวงตาทอยไมนงไดบงเอญเหลอบไปเหนปายโฆษณาแผนใหญมากๆ แผนหนง เนอความของปายเขยนไววา ปจอชง 100% ปมะโรงชง 75% มะแมอกกเปอรเซนต ฯลฯ แตดวยความทไมคนเคยกบศพทหมอดทำาใหความรสกตอนเหนแผนปายนแลวเกดจนตภาพไปถงกาแฟ แลวพาลจนตนาการไปวาปจอนตองชงเขมขนาดนนเลยหรอ กาแฟ100% นคงจะขมนาด อาจจะเปนไปเพอการกระตนตอมอะไรบางอยางในสมองแนๆ เพราะเทาทเคยไดยนไดฟงมาราคาคงมใชนอยเลยทเดยว จงเกดความเฉลยวขนในจต อยากรวาใครกนทเปนผชงเขมตำาหรบน สดทายสายตากไลอานลงไปจนถงมมลางขวามชอบอกไววา คนชงกาแฟเขมๆ นคอพระ สวนรานกาแฟนกคอวดนเอง แตทยงไมรกคอกาแฟแกวนมนจะราคาเทาไหร และทวาเขม 100% นจะเปนกาแฟลวนๆ หรอวาเปนนำาเปลาแตงสแตงกลนใหคนคดวาเปนกาแฟ 100% กนแน จากทคดหลดออกไปไกลแลว กกลบมาเรมสงสยวาตกลงศรทธาในพทธศาสนาของเรานมนชงกเปอรเซนตกนละเนย

พระถนอมสงห สโกสโล

บรรณาธการ

สารบญ M M

ental O Optimum

O Orientation M M

agazine

Buddhist’s Mystery : ธรรมจกรหลกฐานแหงการทำาความดมมสวนตว : สทธพร บรรจงเพชรความจรง = ชวต + จตวญญาณมมพเศษ : ธรรม...กลายเปนอะไรไปแลวVS. : อภญญา เฟองฟสกล Vs. พระครพพธสตาทร ปรากฏการณพระธาตเสดจสะทอนอะไรในสงคมไทยธรรมไมล : ความขลงผาเหลองเปอนยม : สบจากความกลวHidden tips : พยากรณชวต ลขตกรรม นำาโชคปใหมTime for ทำาธรรมะ(อก)บท : เปนหนงนำามาซงสนต

4

8

1622

343638

3940

22

16

34

8

3มมใหม

หมอเกาหลใชวปสสนารกษาจตเภท

อาการจตเภทเปนการปวยทางจตทไมทราบสาเหตการเกดขนไดอยางแนนอน เมอมอาการทวานแลวจงตองไดรบยาระงบประสาทเพอไมฟงซานกอน จากนนหากไมดขนอาจจะถงกบตองใชไฟฟาชอต แตหมอ จงซนยอง แหงโรงพยาบาลจตเวชโกยาง เรมทำาการทดลองใหผปวยโรคจตเภท (schizophrenia) ปฏบตวปสสนากรรมฐาน เพอใหคนไขมสตกลบมาพจารณาอยในกายของตน โดยจะแบงการปฏบตเปน 3 ชวง คอชวงเตรยมตว ชวงฝกสมาธและ ชวงเจรญสต ผลปรากฎวาคนไขทเขารบการรกษาแบบน มปฏกรยาตอบสนองทดขนhttp://www.buddhistchannel.tv/

index.php?id=89,10752,0,0,1,0

พระจนตดคก 10 ป เนองจากปรงยาใหคนกนตาย

เหตเกดเมอเจาอาวาสวดแหงหนงในมณฑลฉางผง ปรงยารกษาใหสตรนางหนงซงปวยเปนโรคขออกเสบสะเกดเงน (Rheumatism) แตปรากฏวาแทนทจะมอาการดขน กลบกลายเปนวาหลงจากผานไป 4 เดอน สตรนางนกลบเสยชวตดวยสาเหตทแพทยวนจฉยวาโดนวางยาพษจากตวยาทพระรปนใช แถมพระรปนกยงไมไดมใบประกาศทางดานเภสชกรเสยดวย http://feeds.big-

newsnetwork.com/?sid=204102808

จนเตอนองคดาไลลามะอยาเอาชวตมาทง

หลฉางผง หนงในกรรมการพรรคคอมมวนสตแหงเสฉวนกลาวเตอนองคดาไลลามะและกลม

ผเคลอนไหวเพอธเบตทงหลายวา การพฒนาทจนจะเขาไปทำาในธเบตเปนเรองทใครกหยดไมได อยาเอาชวตมาทงเสยจะดกวา ทงนความพยายามทจะหยดยงจนในการพฒนาธเบตภายใตแคมเปญ Free Tibet ไดสงผลใหเกดมอบขนหลายมอบและมคนเสยชวตไปแลว ซงนายหลบอกดวยวาทมคนตายกเปนความผดขององคดาไลลามะทสงพวกเขาเขามา http://news.xinhuanet.com/english/

china/2012-03/07/c_131451979.htm

บรษทจดหาคญปนมงเจาะกลมพระสงฆ

ดวยความเปนหวงวาศาสนาพทธจะหายไปจากประเทศญปน เพราะพระระดบเจาอาวาสมงแตปฏบตธรรมจนไมมเวลาหาคผลตทายาทรบชวงดแลวดตอไป ทำาใหญาตโยมทศรทธาในวดทงหลายตดสนใจแนะบรการรบจดปารตหาคใหแกพระ จนมวดชอดงหลายแหงจากหลายนกายใชบรการรบจดหาคมากขน แมแตวดจากนกายชอดงอยาง นกายนชเรน และ นกายชนกอน กรวมใชบรการแลวเชนกน http://www.buddhistchannel.tv/index.

php?id=44,10687,0,0,1,0

4 Buddhist’s Mystery เรอง : กองบรรณาธการ I ภาพประกอบ : รบฮ.

ธรรมจกรหลกฐานแหงการทำาความด

บอยครงทใครตอใครไปวด แลวมกเหนรปวงกลมทมลกษณะเหมอนลอเกวยน ตามกำาแพงวด หรอบนแทนปนตางๆ และหากใครชางสงเกตอกนด กจะเหนวาซลอในแตละลอมจำานวนไมเทากน ม 8 ซบาง 12 ซบาง หรอเยอะจนนบแทบไมไดกม (สนนษฐานวานาจะมาจากความนยมของชางแกะ หรอชางปนนนเอง) แถมบางทยงมกวางหมอบอยดานขางลอเกวยนนนดวย หากคนทไมไดสนใจพระพทธศาสนา อาจไมเขาใจวาเปนสญลกษณทางพทธศาสนาอกอยางหนงเชนเดยวกบพระพทธรป แททจรงแลวสญลกษณวงลอนนเรยกวา ธรรมจกร หมายถง ลอแหงพระธรรม เปนสญลกษณแทนการระลกถงพระธรรมคำาสงสอนของพระพทธเจา สวนประกอบของวงลอดงกลาวลวนแลวแตมความหมายในทางพระพทธศาสนาทงสน คอ “วงลอรอบนอก” หมายถงความสมบรณของพระธรรม “แกนกลาง” หมายถงคำาสอนของพระพทธเจาซงเปนแกนของการฝกตนใหพนทกข และ “กำา” (ซลอ) 8 ซ หมายถงอรยมรรค 8 (เหนชอบ ดำารชอบ เจรจาชอบ ทำาการงานชอบ เลยงชพชอบ พยายามชอบ ระลกชอบ ตงใจมนชอบ) กำา 12 ซ หมายถงอรยสจ 4 (ทกข สมทย นโรธ มรรค) ทพระพทธเจาแสดงทงสน 3 ครง ครงแรกทปาอสปตนมฤคทายวน (อสปะตะนะมะฤคะทายะวน) เมองสารนาท แควนพาราณส ครงท 2 และ 3 แสดงทเมองกฤตธาราโกต แควนราชคฤห และทเมองไพสาล จง

เปน 12 (3x4 = 12) สวนกวางทหมอบอยขางๆ แสดงถงสถานทเกดขนครงแรกของธรรมจกรนเอง ดงทเรองราวถกสบทอดตอมาวา หลงจากตรสรแลว พระพทธเจาทรงแสดงธรรมครงแรกชอวาธมมจกกปปวตตนสตร (ธมมะจกกปปะวตตะนะสตร) แกพระปญจวคคย (พวกพระ ๕ รป) จนพวกเขาไดรและเขาใจธรรมะไดในระดบหนง(บรรล) เปนจดเรมตนของการหมนลอแหงพระธรรม ถอเปนการประกาศหลกปฏบตเพอการพนทกขแกผปฏบตตาม วากนวาขาวการแสดงธรรมกแพรกระจายไปทวทงจกรวาล แมแตเทวดายงมาฟงและชวยกนประกาศขาวนนดวย ตอมาในสมยของพระเจาอโศกมหาราช (กษตรยอนเดยราชวงศโมรยะ ครองราชย พ.ศ. 270 - 310) พระองคทรงเลอมใสในพระพทธศาสนาอยางมาก ทรงสรางพระสถปเจดยจำานวนถง 84,000 ในดนแดนประเทศอนเดย และอฟกานสถาน พรอมกนนนในคราวสรางพระมหาสถปทสาญจ แควนโภปาล จงไดสรางธรรมจกรไวทประตทางเขาดวย ถอไดวาเปนจดกำาเนดของธรรมจกรในเชงสญลกษณ ธรรมจกรทเปนลอแหงพระธรรมนเหลาพทธศาสนกชน ไดชวยกนหมน และเขนสบตอกนมาเปนระยะเวลา 2600 ปแลว ถอวาเปนบญของคนรนหลงทยงไดรจก ไดฟง ไดเรยนรเขาใจ แตถาหากนำาไปปฏบต คดด พดด ทำาดตามหลกธรรมนดวยแลว กนาจะเปนการสรางความสงบสขใหกบชวตทเปนอยในปจจบนนได

มนษยจำานวนไมนอยตงแตสมยโบราณ จนถงปจจบน มความเชอถอหรอไมกหวนเกรง ตออำานาจผสางเทวดา สงศกดสทธ อทธปาฏหารยตางๆ พระพทธศาสนากลาทาใหสงเหลานนมจรงเปนจรง โดยประกาศอสรภาพใหแกมนษยทามกลางความมอยของสงเหลานน

จากหนงสอ เรองเหนอสามญวสย อทธปาฏหารย เทวดา

พระพรหมคณาภรณ (ป.อ. ปยตโต)

6 Book Corner

War of the worldviews: Science Vs Spirituslityเขยน Deepak Chopra, Leonard Mlodinowสำานกพมพ : Rider books

หนงสอศกษาวเคราะห เรองโลกวทยาศาสตร กบ โลกจตวญญาณ โดยผถกเถยงทงสองทาน ทมทงความรอยางดเยยม ทงเรองกฎเกณฑทางวทยาศาสตร หลกวชาฟสกส และการนำาสาระความเปนวทยาศาสตร มาอธบายปรากฏการณทกอยางบนโลก ทงสองเปดโปงแงมมของวชาวทยาศาสตรทโลกยดถอกนเปนสรณะวา ทแทวทยาศาสตรกอาจจะกลายเปนไสยศาสตรไปไดเมอเชอมนแบบงมงาย พจารณาทกสงทกอยางทเกดขนบนโลกใบนแบบแยกสวน ละทงความเกยวพนธองครวมของสรรพสงทหลายบนโลกมนษย ทงทเปนสงมชวต และสงไมมชวต รวมทงความรสกรบรภายในจต และจตใตสำานก

เศรษฐศาสตรแนวพทธ (Buddhist Economics)ผแตง : พระพรหมคณาภรณ (ป.อ. ปยตโต)จดพมพ : วดญาณเวศกวน

แนวคดทแตกตางจากเศรษฐศาสตรกระแสหลก ของหนงสอเลมนถอดความจากปาฐกถา จดทำาขนเปน 2 ภาษาในเลมเดยว กลาวถงเรองของการทำางาน การใชชวต การบรโภคแจกจายทลวนเปนกจกรรมในการสรางสรรคคณภาพชวต เปนกจกรรมในการพฒนาคณภาพชวตไดตลอดเวลา โดยมงเนนการทำาความเขาใจใน “ฉนทะ และ ตณหา” อนเปนรากฐานของกจกรรมทางเศรษฐกจตางๆ ของมนษย … สนใจตดตอขอรบไดทวดญาณเวศกวน โทร. 02-482-7365, 02-482-7375 ตอ 105 หรอ 108

ศลปะการคดใหม เปลยนชวตคณไดอยางไรเขยน : จอหน ฮนต แปล : โตมร ศขปรชาสำานกพมพ : สวนเงนมมา

หนงสอศลปะแฝงปรชญาแนวคด ของจอหน ฮนต นกเขยนบทละครระดบรางวลผอำานวยการฝายสรางสรรคระดบโลกของ TBWA ทถายทอดถงเรองของความคด คอสงทใชกระตนและผลกดนใหโลกกาวไปขางหนา โดยมมมมองวาความคดตองเปนหลกการทมการจดการ หาใชแคขณะของการคนพบอยางฉบพลนโดยบงเอญ ชวตของคณจะเปลยนแปลงไดดวยเมลดพนธความคดใหม ทตองการเวลาเพอใหววฒนไปขางหนา

www.WANGDEX.co.th

8 มมสวนตว เรยบเรยง : กองบรรณาธการ I ภาพ : ชยพทธ แกวกมล

9

สทธพร บรรจงเพชรความจรง

=ชวต+

จตวญญาณ

เมอเอยถงงานศลปะและความงาม คนแตละคนกอาจมนยามทแตกตาง กนไปตามแตรสนยมและประสบการณชวต ฉบบนเราจงนำาคณมาพบ กบศลปนหนมเคราเฟมใจดทชอ สทธพร บรรจงเพชร ผมแววตาอบอนปนขนนดๆ ผทไดรบเชญใหแสดงผลงานทสมาคมฝรงเศส กรงเทพฯ อยเปนประจำา เนองจากผลงานทโดดเดนและสมผสได ดวยความคดทวาความจรงนนแหละคอความงาม เราลองมาทำาความรจกตวตนของผชายคนนไปพรอมๆ กนเลยดกวาครบ

10

มม: ความงามในสายตาของคณเปนอยางไร

กมทงสงทธรรมชาตสรางขน และสงทมนษยสรางขน มนษยสรางเลยนแบบธรรมชาต ทงสองดานเปนสงมอยแลว

มม: สงทมนษยสรางขนกบธรรมชาตสราง มนตางกนอยางไร

คอสงทมนษยสรางขนกเพอเลยนแบบ แตธรรมชาตสรางตวมนเอง มนษยเปนผลอกเลยนธรรมชาต

มม: คณพยายามนำาเสนออะไรในงานของคณ

ใหคนไดคด มนเปนเหมอนการทำาปฏสมพนธกบคน เพราะงานทผมทำาจะไมมชอ ไมมไกด ไมมอะไรให เรากอยากจะรวางานททำาออกมานนจะมคนคดและรสกแบบทเราคดหรอเปลา เปนการทำาปฏสมพนธ เปนการทดลองไปดวย

มม: จะรไดอยางไรวา เขาคดเหมอนเราหรอเปลา

จากการพดคยบาง คอศลปะนเปนภาษาสากลนะครบ การหารปมาสงจากการประกอบงานขนมาชนหนง อยางคนทมาด เราจะมสญลกษณในงาน คนมาดเขาจะเขาใจได ผมจะทำางานนแบบตรงไปตรงมาสอสารแบบตรงไปตรงมา ไมไดมซบซอนอะไร งานโฟโตกคองานทใกลเคยงความจรงทสด ฉะนนงานทออกมากใกลเคยงความจรงมากทสด มนสามารถเลนปฏสมพนธกบคนดไดหลายระดบครบ

มม: อยาง “ภาพผชายหวโลน” ทนงไขวหาง คณตองการจะสออะไร

เปนการสอถงพฤตกรรมทอยในตวเขาทไดซอนอยขางใน ผมรจกนายแบบคนน เขาเปนเกย แตเปนเกยทรปลกษณภายนอกเหมอนคนธรรมทวไป แตงตวใสเสอยดธรรมดา แตเวลาทอยคนเดยว เขากแตงตวตามสไตล จะทำาอะไรทจด แตเขาจะแสดงออกใหคนทวไปเหนไมได

มม: กอนทจะมาทำางานน ลองทำาอะไรมาบางหรอยง

กลองไปเยอะ ชวตของผมจะเกยวกบเรองการคนหาเสยสวนใหญ ยงไมมอะไรทมนจดจานมาก ชวงหลงๆ เรมจะทำาอะไรทเปนงาน concept เปนอะไรทตองมการวางแผนและตองดพอสมควร

มม: แลวเกดอะไรขน ทำาไมมาสนใจเรองความเสอมสลาย เรองจตวญญาณ

ชวงกอนหนานในชวตไดเจออะไรหนกๆ มา เปนการพลดพรากจากสงอนเปนทรก คลายๆ เราไมมทางออก ไมรจะทำาอยางไร เรากเลยเรมอานหนงสอปรชญา และหนงสอธรรมะมากขน อยางผมนถาเจออะไร เหตการณอะไรตางๆ กจะพยายามทำาความเขาใจกบมน เลยอานหนงสอธรรมะ ทำาความเขาใจมากขนๆ

มม: กเลยกลายมาเปน concept หลกของงานเลยใชไหม

หลงๆ มากเรมอานมาตลอด คด concept งานทเปนพนฐานของมนษย อยางเชน ความสวยความงามกตองเสอมสลายไปตามกาลเวลา รปรางของผหญงทวาสวยงาม ถงเวลากตองเหยวเนาเปอยผพง ผมยงโยงไปถงเรองพวกกามรมยดวย คอเรองความสวยความงาม ถาเรามองมนกจะโยงไปถงเรองของกามรมยเลย เรองสรระของผหญงทจะโยงใหจตใจเราใฝตำา คลายๆ เหมอนวาเราพยายามทำาความเขาใจกบมน ไมไปยงกบมนมาก เพราะวนหนงมนกตองแปรเปนโครงกระดกหรอซากศพ อะไรประมาณน

11

มม: ผลตอบรบจากงานนเปนอยางไรบาง เหนวาคนทเชญไปเปดงานตางๆ มกไมใชคนไทย

ผมไมไดคาดหวงอะไรมาก ใชครบ คนทเชญสวนมากไมใชคนไทย อาจเปนเพราะผมเองไมมสถาบนการศกษาคมกะลาหว ผมเปนตวลกลบตวหนงทเปนคนจากตางจงหวดทเขามายงกรงเทพฯ เปนคนทเขามาเสนองาน แตไมมใบปรญญาจากมหาวทยาลย ผมไมมรางวลจากการประกวด คอผมเองไมมอะไรเลย อารตแกเลอรมนกคอนขางจะปด เมองไทยกคอนขางจะเปนอยางน ซงกมกปดโอกาสของผม การแสดงลาสดทเวยดนามน เพราะผมมเพอนคนหนงทเอางานของผมไป แลวเจาของแกเลอรเขาสนใจ กเลยนำาไปแสดงเหมอนทมาเลยเซยอะไรประมาณน เพราะทางนนเขาไมมเรองแบงสถาบนกน

มม: คณไดเรยน art มาไหม?

ไดเรยนมาจากวทยาลยชางศลป ทลาดกระบง แตไมมวฒทางปรญญาตร คอศลปนบานเรามกตองมดกรจากมหาวทยาลยชอดง และตองมรางวลจากเวทอะไรกไดสกเวทหนง ผมเองไมมอะไรเลย สมบตตดตวมากไมไดมเยอะดวย แตกไดฝาฟนมาจนแกลอรเมองไทยเรมยอมรบ

มม: ในแตละงาน คณคด concept จากอะไร

กชวตประจำาวน คอไมทราบวาจะเหมอนทกคนไหม คนททำางานศลปะนนเวลามเรองอะไรในชวตประจำาวนทเขามาโดนใจ เราจะคดวเคราะหละเอยดกวาคนทวไป คอมานงหารายละเอยด คดวาจะทำาเปนงานไดไหม ผมเองคดอยตลอดเวลา ขอมลกคอเรองของชวตประจำาวน แตทผมคดอยทกวนนคอเรองเกด แก เจบ ตาย เทานน

มม: นเปนผลมาจากประสบการณทผานๆ มาหรอ

ครบ เปนอะไรทแยๆ ในชวต ทงความผลดพรากและการไมมงานทำา อะไรเยอะแยะไปหมดจงไดอานหนงสออะไรๆ มากขน พยายามทำาอะไรหลายๆ อยาง แตกไมสามารถบำาบดอาการทกขตรงนนได มนกยงไมทำาใหผมปลงได แตกทำาใหผมสงบขน เขาใจชวตขนบาง

มม: คณเคยนยามตวเองวาอยางไร

คอผมเปนคนเลวทใฝด ชวตทผานมาทำาอะไรไมดไวเยอะ ตอนนเรากเรมใฝดแลว แตกอนกตามวย คอกนเหลา เมา ตรนฟนแทง เคยทำาใหคนรอบขางเสยใจสารพดในชวงหนงของชวต

มม: แลวอะไรทำาใหคณเปลยนไป

ผมมาเรมเรยนศลปะอยางจรงๆ จงๆ และเรมทำางานนอยางเดยว ตอนทเราทำางาน เราไดเขยนรป กเรมมสมาธมากขน เราเรมเหนความสวยความงามรอบๆ ตวเรามากขน ความดบๆ หยาบๆ กคอนขางทจะลดลงไป แตกยงมอยบาง

มม: ถาอยางนนจะมองวาการทำางานศลปะเปนการปฏบตธรรมหรอไม

ผมอาจอธบายไมเยอะ แตผมกสามารถอยกบการวาดภาพโดยใชสมาธ อยกบมนไดนานๆ ตอเนองเปนวนๆ ทำาจนกวาจะเสรจโดยใชสมาธ ไมวอกแวก คอใจจดจอกบงานทเราทำา

มม: การปฏบตสมาธทางธรรมนนเปนการรเพอละ แลวในงานศลปะคณไดละอะไรบาง

ศลปะกยงเปนกเลสชนดหนง ทำาใหเหนความสวยความงามเพมขน แตในแงความหยาบ ความกระดางในใจกทำาใหลดลง แตกยงเปนกเลสอย

ศลปะนนไมเคยทรยศใครของพวกนเปลยนโลกไดโดยเปลยนจากภายใน สามารถทำาใหคนรอน

เยนลงได

13

มม: งานศลปะของคณเหมอนใครบางไหม ไดตนแบบมาจากไหน

ไมคอยจะมนก งานของผมไดแรงบนดาลใจจากอาจารยอทธ คงคากล เปนศลปนภาพถายของเมองไทย เพราะสมยทผมเรยนถายรปใหมๆ ผมกถายรปไปแบบเรอยเปอย ผมไดไปเหนงานของอาจารยรปหนงคลายๆ วามนเปลยนโลกของผม ซงเปนภาพเดกยนมองเทพเสรภาพคอนขางเลนกบเทคนคทหลากหลาย สดทายมาจบทงานภาพถาย มนตางกบงานภาพถายทไมมชวตเนอหาอะไรเลยแตแกเขาถงเทคนคและวธคด กเลยพยายามศกษางานจากแกเรอยๆ จงทำาใหมาอยตรงน ขณะเดยวกนกทำาเรองงานPainting ดวย แตหลงๆ มาชวง 6-7 ปนกทำาในเรองของภาพถายอยางเดยว เพราะเดนทางอยตลอด งานแตละตวไมวาจะเปนจตรกรรม ประตมากรรม ฯลฯ ลวนมขอจำากดของตนเอง แตงานภาพถายสามารถเตมเตมตรงนได และหลายอยางท Photo ขาด

มม: ทำาไมอยากกลบไปทงาน Painting

งาน photo กพอใจแลวครบทไดแสดงงาน และไดแสดงทตางประเทศ อนนรสกภมใจเลกๆ ไดลงสอนนสอน และไดรบเชญไปเปนอาจารยพเศษสอน photo ทำาใหผมพอใจแลว เลยอยากจะกลบไปเรมทำางาน paint ใหม

มม: เปนเพราะวางาน Paint ฝมออาจจะไมเทางาน Photo หรอไม

ไมเกยวครบ งาน paint นผมตองกลบไปหาสไตลของผมใหม ตองไปเรมจากศนยใหม

มม: คณไมกลวหรอทจะตองเรมตนใหม

ไมครบ ผมไมกลว เพราะผมเรมทำาอะไรใหมๆ ไดตลอดเวลา ทผานมาผมไมไดตองการชอเสยงอะไร และผมกพอใจแลว อยากจากไปในขณะทงานผานมากำาลงดๆ อย

มม: จดมงหมายในชวตของคณคออะไร

กยงไมทราบครบ คงทำางานศลปะอยางนไปเรอยๆ โดยทงานของผมไมจำาเปนตองเปนเครองตอรองทางการคากบใครกทำาไปไดเรอยๆ ไมไดหวงวางานของผมจะเปลยนเปนเงนตราอะไรได และททำากเพอทำา ถาไปแขวนแลวมคนเขามาดกคอความสข ความสขอยตรงนจรงๆ งานอาจจะสรางรอยยมเลกๆ ใหคนนนคนนทมาด แคนกพอแลวครบ

มม: วางโครงการในอนาคตไวยงไงบาง

สทธพร: ผมตงใจจะไปเรยน Paint ตอทประเทศอนเดย อนเดยนเตมไปดวยประเพณและวฒนธรรม ผมเปนพวกทชอบศกษาพฤตกรรมของคน ทอนเดยนาจะเปนแหลงขอมลและวตถดบชนดเลย

มม: คณจะไป ทงๆ ทหลายคนไมอยากจะไปอนเดย เพราะมความสดขวตางๆ นานา

ผมคอนขางจะมองเรองนเปนเรองธรรมดา เพราะชวตผมกตดดนมาอยางนตลอด ไมไดคดจะขายงานเพอความสข แตมความสขจากการทำางาน

มม: สำาหรบคณศลปะคออะไร

คอทกสงทกอยาง ศลปะนนไมเคยทรยศใคร คดวาของพวกนเปลยนโลกได โดยเปลยนจากภายใน สามารถทำาใหคนรอนเยนลงได สามารถเชอมโยมและเปลยนทกอยาง

14

มม: เพราะฉะนนตอไปนคณจะไมทงศลปะ

ใชครบ ผมถอวาแตละคนมหนาทของแตละคน เชนเดยวกบหนาททผมทำา เพยงแตผมทำาแลวไมมใครมาดา เหมอนตอนประถมฯ มธยมฯ วชาคณตศาสตร ภาษาองกฤษ ผมทำาไมไดเลย แตเวลาผมวาดรปจะมคนมายนลอม ซงศลปะเปนอยางเดยวทผมทำาไดจรงๆ แตทำาไดเพราะชอบมนมาตงแตเดก ศลปะจะนำาพาผทชอบไปสจดหมายของเขาเอง

มม: มคนบอกวายคนศลปนตองเนนงานขายดวย คณวาไง

กแลวแตเทคนคของศลปนแตละทาน สมยนบางคนวาทำางานรอยละ 50 เวลาทเหลอเนนงานขายรอยละ 50 กเปนรปแบบของแตละทาน งาน paint มลกษณะของมนเองทมภาพตนฉบบ แตสามารถทำาออกมาจำาหนายเปนสำาเนาได ยงงาน photo ทศลปนขายอาจไมมตนฉบบเลย แตงานภาพถายของผมมตนฉบบ คอจดแสดงชดเดยว หมดแลวหมดเลย

มม: แลวคณไมคดจะ Copy ขายเหรอ?

เพราะคนเขามองวาภาพถายทำาไดหลายชด สวนของผมทเหลอจากจดแสดงกเปนของผม อยางฝรงเองกทำาสำาเนา แตเอาแค 10 edition หมดแลวคอหมดแลว ลบรปนนทง สมยกอนกคอทำาลาย film negatives ใหเหน แตบานเราไมคอยซอสตย แมแตหนงสออานทบอกวาจำากดกยงออกมาหลายชด ตรงนกเลยทำาใหงาน photo ไมคอยมคณคาในบานเรา

มม: คดอยางไรกบศลปนทเนนการขายงานเปนหลก

นนกถอเปนทางออกอยางหนงของเขา ทเขาตองทำาประชาสมพนธของตนเองเพอใหคนรจก แลวเขากขายงานได ซงเปนวธการทแตละคนจะหามา หลกๆ ผมเองมทางบานทคอยชวยเหลอ และไดรายไดจากการไปสอนพเศษบาง ครอบครวมฐานะปานกลางถงขนตำา พอเปนพนกงานบรษท สวนแมคาขาย มนองสาวคนหนงแตกเรยนจบแลว นองสาวทำางานดานวทยาศาสตร ซงพอแมของผมไมคอยเขาใจหรอก แตผมเตบโตมาไดขนาดน เขากโลงใจแลว ไมตองไปตดยา ไมโดนใครฆา เขากดใจแลวเลยชวยๆ ซะหนอย แตกไมไดเยอะแยะมากมายอะไร ขอเวลาใหผม เพอทจะทำาอะไรใหเขาทเขาทางไปกอน

มม: คณเคยทอบางไหม เมอทอแลวทำาอยางไร?

มบางททอบอยๆ เพราะความอยากทจะทำางาน มหลายเรองทมาโดนใจ สวนใหญจะเปนทงเรองงานและจปาถะ แตเรากดงตวเองกลบมาได แลวเอาเรองพวกนนมาเปนไฟตอไป ผมกมวธจดการคอพยายามคดอะไรใหมๆ ทำาใหเราเกดไฟ เรากคด team ใหม เราอาจคดไวแตไมไดทำา เปนการฝกสมองเราไปเรอยๆ

มม: ไดไปปฏบตธรรมบางไหม

ยงไมเคยเปนจรงเปนจง เคยปฏบตทบานบาง แตจากใจทวงวนกเลยลมเหลวไป

มม: เคยคดทจะบวชบางไหม?

ผมเคยบวชเณรตอนเปนเดกๆ แตเปนการบวชระยะสนไมไดอะไรนก กพยายามใชชวตอยทกวนพยายามดอะไรไปเรอยๆ กอนครบ

16 มมพเศษ เรอง : กองบรรณาธการ l ภาพ : รบฮ.

ธรรมกลายเปนอะไรไปแลว

ธรรมกลายเปนอะไรไปแลว

18 จากอดตถงปจจบนการเกดขนของไสยศาสตร คาถาอาคม อทธฤทธปาฏหารย จนไปถงเครองรางของขลงตางๆ มอทธพลกบคนทวโลก ไมไดจำาเพาะเจาะจงวาจะตองนบถอศาสนาใด หรอลทธนกายใดเปนพเศษ และถาจะมองกนตามความเปนจรงศาสนาทกศาสนากองแอบเอาสงเหลานมาประยกตใหเขากบคำาสอนของตวเองทงสน เพราะวาสงเหลานเปนสงทเกดขนแลวเหนไดทนท สรางความรสกวามความเปนรปธรรมสงจบตองได สรางความรสกกำากงวาควรเชอหรอไมเชอด เพราะถงจะมกไมใชสงทจะเกดขนไดโดยงายตองอาศยเหตปจจยเยอะแยะมากมายทำาใหเกดขน จงสรางขอกงขาใหแกบรรดาสาวกและผเชอครงไมเชอครงใหมองวา “แมไมเชอกอยาลบหล” และมองหาขอดของมนเขาไว จะไดมาปรบใชกบชวตในปจจบน เชน การดดวงดหมอกมขอดวาถาร จะไดเปลยนแปลงดวงของตวเองไดใหความรสกเหมอนกบวา กำาลงจะเขาหองสอบ ถารขอสอบลวงหนากจะไดผานฉลยเลยทเดยวเชยว หรอ การสะเดาะเคราะหทเกดขนทวประเทศ หากมองในแงดกเปนการสรางความมนใจกบชวต เมอสภาวะจตตกตำาขอใหมอะไรนดๆ หนอยๆ มาคำาประกนความรสกไวคงไมกระไรนก เพราะไมไดทำาผดอะไร เงนทองในกระเปากของตวเองไมไดเดอดรอนใคร พอทำาแลวกสบายใจ เหมอนจายคางวดผอนรถผอนบานไปเรยบรอยแลว หากจะตองจายใหมรอบหนาเดอนหนากคอยวากนไป ซงกเปนทางออกหนงของชวตปถชนคนธรรมดา และพระพทธเจากไดนำาความเชอในสวนนมาประยกตใหเขากบหลกการของพระพทธศาสนา โดยนำาเอาพธกรรมทชาวบานเชอถอมาแลวปรบใหสอดคลองกบหลกการคดใหชวตอยไดโดยไมมทกขเบยดเบยน พธกรรมจงมความสำาคญเพยงเปนสอใหเขามาสนใจพทธศาสนาเทานนแตในอกมมหนงอทธฤทธปาฏหารยและพธกรรมตางๆ กดเหมอนจะถกทำาใหมความสำาคญมากกวาการเปนแคเปลอกของศาสนา สำาหรบบางทบางสำานกถงกบถกทำาใหเปนเรองสำาคญมากทสดยงกวาแกนธรรมเสยดวยซำา เพราะกจกรรมเหลานกลายเปนแหลงทนสำาคญในการระดมทนเพอสรางความโดงดงของบรรดาพระจอมขมงเวทยทงหลายรวมไปถงคานำาคาไฟทเปดใชกนอยางไมคดถงทมาของไฟฟาเลยทเดยว การจดพธกรรมใหดยงอลงการเทาไรกยงทำาใหคนมาสนใจไดมากเทานน ทำาใหวดวาอารามตางๆ เรงผลตสงศกดสทธเหลานออกมาขายเรอยๆ ไมวาจะเปนพระเครองชนดตางๆ พระธาตทเกดจากการหลอมเศษแกวตดกระดก พระธาตเกจากรานคาแถวทาพระจนทร บางทเพยงเอาเมลดขาวบาง เศษดนปนบาง มาปดทองแลวขายกนเปนพนเปนหมน แสดงมายากลเสกนำามนตออกมาเปนพระธาต แลวกอางกนวาเทพนนเทพน พระพทธเจาองคนน พระโพธสตวองคน จะลงมาปกปอง บางกอางถงวนสนโลก (ซงพระพทธศาสนาไมเคยใหความสำาคญเลย) มาเปนจดขาย ยงไมนบทมสำานกใหญทรบทำาบานจดสรรบนสวรรคขายกนเปนหลายสบหลายรอยลาน ทำาใหเกดความสงสยวาปจจบนศาสนาพทธทในเมองไทยนบถออะไรกนแน เพราะดไปดมากเหมอนจะเปนเงนมากกวาเปนธรรม

ในสามญญผลสตรหรอสตรทพดถงสงทเมอทำาแลวพระภกษดไมเปนพระ ทำาแลวดไมนาเลอมใส เรยกวาเปน “ศล” แบงเปน 3 ระดบคอ

จฬศล แปลวา ศลอยางนอย มการเวนจากการฆาสตวมความเอนดตอสตว เวนจากการขโมย เวนจากเรองการรวมเพศ เวนจากการพดโดยไมคดทำาใหเกดความเสยหายตอตนเองและสงคม เวนจากการฉนอาหารในเวลาไมเหมาะสม เวนจากการซอขาย เวนจากการรบสนบน ลอลวง ตลบตะแลง จนไปถงการเวนจากการรบภาระตางๆ มาดแล เชน กจการการคาตางๆ ซงศลในสวนนบางขอทำาแลวถงกบขาดจากความเปนพระเลยทเดยว มชฌมศล แปลวา ศลอยางกลาง ตองเวนจากการสะสมสงของ พรากตนไมขดดน ดการเลนการแขงขนทกชนด เวนจากการพนนทกชนด ตองอยอยางพอเพยงไมหรหรา ตองสะอาดแตไมแตงตวไมทำาใหตวเองดดดวยการตกแตงเสอผา หนา ผม ไปจนถงการเพาะกายไมยงกบเรองทไมควรยง เชน การเมอง โลกแตก รถยนต เทคโนโลย ลวนสงเคราะหเขาไดหมด เวนจากการพดแกงแยงทมเถยงกน ทำาหนาทเปนนายหนา หรอพดหลอกลวงเพอใหไดลาภ เปนตน มหาศล แปลวา ศลอยางใหญ คอการเวนจากการเลยงชพดวยการดดวง ดหมอ ดดาว ดฤกษตางๆ ดลกษณะ โหงวเฮง ฮวงจยนรลกษณ หรอพยากรณใดๆ ทงหมด ซงในพระไตรปฎกเรยกวา เดรจฉานวชา แปลวา วชาทขวาง (อาจจะหมายถงขวางทางเจรญของความเปนสมณะ) ซงไมไดหมายความวาพระภกษหามมปฏสมพนธกบใครเลย พระพทธเจากลบสอนเสยอกวาในขณะทไมยงเกยวกบเรองเหลานพระภกษกตองชวยเหลอชมชนใหได แตตองชวยอยในบรบททเหมาะสมและมความรในการชวยเหลอพอเทานน ไมใชวาไมมความรอะไรกพยายามเขาไปชวย ศลเหลานอาจไมคอยมคนพดถงนก เพราะไมไดรวมอยในศล 227 ขอของพระ แตกเปนเรองทจะถกถามถงความ

20

เหมาะสมอยบอยครงเวลามพระมาทำาอะไรแปลกๆ แลวเปนขาว แลวไมนานกจะเลอนหายไปตามระเบยบ และทนาตงคำาถามมากกวากคอ พระทอางวาตวเองทำาคณวเศษตางๆ นานา เคยทำาอะไรเพอสงคมบางนอกจากการขอใหญาตโยมบรจาคเยอะๆ เผอจะมเทวดาลงมาชวยใหผานพนอปสรรคตางๆ ในชวตไปไดอยางงายดาย คลายกบหลกแนวคดทรอซปเปอรฮโรตางๆ อยางซปเปอรแมน แบทแมน ไอออนแมน มาคอยกอบกสถานการณคบขนในชวตให แทนการพยายามผานพนปญหานนดวยปญญาของตนเอง เพยงแคเปลยนจากซปเปอรฮโรเหลานนมาเปนผทมอำานาจวเศษภายใตชอทดศกดสทธอยางเทวดา มาร พรหม พระโพธสตว เทานนเอง (เอะ หรอวาเปลยนจากผเหลานไมเปนซปเปอรฮโรเหลานนกนแนนะ) ทำาใหธรรมะทสมควรเปนเรองตองพงตวเอง ฝกฝนตนเองใหเปนทพงใหได กกลบกลายเปนอมพาตเพราะขาดสงศกดสทธและไสยศาสตรไมได ความอนใจทควรจะมาจากความเขาใจในความเปนจรง กลบกลายเปนความอนใจทมาจากการยดถอในพลงอำานาจสงศกดสทธทอาจจะแฝงอยในเศษดนปนราคาแพงนแทน ซงกเปนความเสอมทเหนไดชดเจนมาก ไมวาจะเปนพธสะเดาะเคราะหแกดวงทตองใชเงนนบหมนนบแสน การเรยกรองเงนจำานวนมากเพออทศสวนกศลไปใหแกญาตมตรทเสยชวตไปแลว พธแกกรรมจากการทำาแทง การสวดภาณยกษ ไปจนถงทวรทำาบญ 9 วด ซงในพธกรรมเหลานแทบไมมคำาสอนของพระพทธศาสนาอยเลย เปนทนาสงสยเปนอยางยงวาสถาบนการศกษาของคณะสงฆไทยดงเชนกบมหาวทยาลยสงฆ ทำาไมไมเคยแสดงความพยายามในการจะแกไขเรองนเลย กลบกลายเปนสนบสนนกจกรรมเหลานเสยดวยซำา หากสถาบนการศกษาของสงฆยอมจำานนกบทนนยมเสยแลว จะยงมาเทยวสอนเรองพระพทธศาสนาอยกดเหมอนเปนเรองตลกราคาถกทคนฟงรกนวา “ดแตพด” เทานน กเปนเรองนาคดวาเมอหลกวชาการความรววฒนาการขนถงขนาดน วทยาศาสตรกกาวหนาขนไปมาก ทำาไมชาวพทธทสมควรจะตอง “ตน” จากไสยศาสตร กลบสนบสนนกจกรรมเหลานอยอกมากมาย เพราะแมยงมบางสงทวทยาศาสตรไมสามารถพสจนได แตหากพจารณาตามหลกเหตผลทควรจะเปนแลวนน กจกรรมเหลานไมไดเปนไปเพอความหลดจากทกขเลย พระพทธเจาพดถงศาสตรเหลานเพอเอาไวอปมาใหคนในสมยนนเลกงมงายเทานน แมแตพระในสมยโบราณทพยายามนำาไสยศาสตรมานำาใหเขาไปหาพทธ กไมไดมเจตนาจะใหหลงงมงายเขากบไสยศาสตร หากแตพยายามจะนำาไสยศาสตรทเปนความเชอดงเดมในทองถนมาปรบปรงในเปนพทธ ซงกเปนเพยงการแกปญหาในยคนน เมอบรบททางสงคมเปลยนไป วธการแกปญหากสมควรไดรบการปรบเปลยนดวย เมอวทยาศาสตรเขามามบทบาทมาก กควรเอาวทยาศาสตรมาเปนทพงมากกวาไสยศาสตร แลวคอยพฒนาไปเปนพทธศาสตรกนาจะเขาทกวาทเปนอยทกวนน แมแตพทธชยนตซงเปนการเฉลมฉลองการครบรอบ 2600 ปแหงการตรสรของพระพทธเจา เรากยงไมวายไดอาศยโอกาสนในการหารายไดเขาวดเขาประเทศไปเสยอก แทนทจะอาศยโอกาสทมวาระอนสำาคญน กลบมาพจารณาหลกและทำาการปฏรปปรบปรงระบบการปกครองคณะสงฆทลาหลงตกขอบไปแลวดงเชนทกวนน โดยเฉพาะอยางยงควรเรงปรบเปนประการแรกๆ คอการปรบปรงระบบการศกษาของคณะสงฆใหเปนไปเพอเปาหมายทางพระพทธศาสนาจรงๆ และคณะสงฆกจะไดเปนประโยชนตอชมชนและสงคมจรงๆ ดงเชนสมยกอน ไมเหมอนสมยนทยงการแขงขนทางสงคมมากขน พระสงฆเองกกลบหางไกลจากความเปนพทธมากเทานน

VS. พนทแลกเปลยนมมมองระหวางพระกบโยมในศตวรรษท 21

VS.

23เรยบเรยง : กองบรรณาธการ I ภาพ : ปานวตร เมองมล

พระครพพธสตาทร

Vs.

อภญญา

เฟองฟสกล

ปรากฏการณพระธาตเสดจสะทอนอะไรในสงคมไทย

24

ตงแตอดตจนถงปจจบนความเชอเรองพระธาต ถกใชเปนเครองมอในการสรางศรทธาใหคนสนใจในศาสนา จนไปถงการยกระดบฐานะของวด ทำาใหพระหลายรปและวดหลายวดเรมทำาการตลาดโดยการใชพระธาตเปนเครองมอ โดยเฉพาะปรากฏการณพระธาตเสดจของวดปนเสา ทกำาลงโดงดงจากการสะบดนำามนตออกมาเปนพระธาต “มม” ฉบบนจงไดโอกาสเชญ ดร.อภญญา เฟองฟสกล อาจารยประจำาภาควชาสงคมวทยาและมานษยวทยา คณะสงคมศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม ผมความหวงใยสถานการณความเปลยนแปลงในแวดวงพระพทธศาสนา มาแลกเปลยนความเหนกบ พระครพพธสตาทร (ดร.พระมหาบญชวย สรนทโร) พระนกวชาการ อาจารยประจำาภาควชาพระพทธศาสนา มหาวทยาลยมหาจฬาราชวทยาลย วทยาเขตเชยงใหม (มหาวทยาลยสงฆ) ในเรองปรากฏการณพระธาตเสดจกบทาททควรเปนของชาวพทธในไทย จะเปนอยางไรกลองพจารณากนดเลยครบ

อภญญา : จำาไดวาหลายปกอนมคนเคยทำาหนงเรองหนงเกยวกบบญบงไฟพญานาค (15 คำา เดอน 11) และในหนงนนกพดถงหลวงตาทานนน ทานทำาอยางใจบรสทธ เพอตองการจะใหคนศรทธาและเชอถอและเขามา ทนถามวามนกเปนดาบ 2 คม เพราะมนกเขาขายการหลอกลวง แตในกรณหลวงตานน ทานกไมไดลาภ ยศ อะไรจากสงน แตอยางทบอกวาพอมนผด มนไมไดผดกระทงเดยว ผดเรองหลอกนนกระทงหนง แตอกกระทงหนงนนคอตดในลาภยศ ทคนเขาเอามาให มนกเลยกลายเปนผดซำาผดซาก ทนแมวาความศรทธาเปนฐานของปญญา แตถาความศรทธานน ทำาผดตงแตแรก แลวเปนศรทธาทไมนำาไปสปญญา มนกนากลว เพราะฉะนน เรากสามารถทจะสรางศรทธาถกทางไดตงแตแรกไมใชหรอ มนกไมใชสงทยากเกนไป ทจะสรางใหถกตองตงแตแรก เราจะสรางศรทธาทถกตองไดอยางไร เพยงแตวาศรทธาทถกตองมนอาจจะไมหวอหวา มนอาจจะดแลวไมไดทำาใหคนซด ดฉนมองวาเรองนเปนตวอยางอนหนง ในกระแสทใหญกวานกคอ กระบวนการในเชงโครงสรางททำาใหความศกดสทธเปนสนคา อนนเรองใหญนะคะ เรองแบบนมนมความเชอในสงคมมานานแลว แตวาทมนเปนปญหา เวลาทมนอยในโลกาภวฒน กเพราะวามนมกระบวนการ ซงดฉนเรยกวาเปน pushing กบ pulling factor คอในดานหนงตวปจเจกบคคลเวลาอยในโลกาภวฒนซงเปนยคทมเทคโนโลย เตมไปหมด เทคโนโลยพวกนมนควรจะทำาใหคน happy ขน มความมนใจ ฉลาดขน แตปรากฏวางานวจยทงหลายทงปวงททำาออกมา จะบอกวาในโลกาภวฒน หรอโลกานวฒน น มนษยรสก insecure มากขน และรสกวาตวเองออนแอเปราะบางยงขน นคอความยอนแยงของโลกานวฒน คนจะรสกไมรวาตวฉนเปนใคร อยทไหน เพราะวาโลกานวฒนมนทำาใหจงหวะชวตคนเรวไมรตงก 10 เทา มนเปนแรงกระตนของระบบทนนยมทเขาจะไดกำาไรเยอะ เขาจะตองทำาใหการผลต การบรโภคเรวขน เรยกวา อตรากำาไรทหมนรอบเรง เขาจะไดกำาไรเรวขนเทานน เพราะฉะนนเราจะเหนวาจงหวะเวลาของคนกรงเทพ ลอนดอน นวยอรค กบ หนองหมาวอ น มนจะเรวตางกนเยอะมาก คนมนจะสบสน หมนควาง ไมรวาตวเองเปนใคร เพราะฉะนนในแงของตวบคคลจะรสกออนแอ กบ หวาดกลวทามกลางความหมนตวของทกสงทกอยางของโลกในชวตประจำาวน ซง อ.สลกษณ (ศวรกษ)ประดษฐคำาวา วฒนธรรมแดกดวน ขอประทานโทษมนเปนคำาทตรง โดนมากเลย มนเรวๆ ทกอยางเรว บบๆ ถาเราชาไปเฮอกหนง เรากตกเวทไปแลว ม version อะไรออกมาใหมๆ เรากตามไมทน เพราะฉะนนนคอสงททำาใหคนออนแอ กลว มากๆ เลย นเปนดานปจจยของตวบคคล นเปนตวโครงสราง มนมระบบโครงสรางททำาใหระบบทนนยมสามารถกลนกนทกอยาง แมแตกระบวนการทอยตรงขามกถกกลนกนหมด เชน กระบวนการสเขยว จะตอตานโลกานวฒน แตกถกทนนยมกลนกน ถาคณไมขายสนคาคณกอยไมได เรองความเชอพทธหรอไสยกตาม อาจจะฝนกระแสทน แตฝนไมได ถกกระแสทนกลนกนไปหมด สงเหลานกจะมากลนกน เราจะเหนทกวดเลย ถาไมขายวตถมงคล ไมทำาใหพระอาจารยของตนเปนเกจ กจะอยไมได ถงแมวาพระอาจารยหลายๆ องคไมอยากจะเปนเชนนน สอนวปสสนา แตคนทเขามานอยคนทจะสนใจสงทเปนเนอหาคำาสอน แตสนใจมากกวาวาจะมแสงออกมาจากตวทานไหม เหยยบโฉนดแลวโฉนดของโยมจะขายไดไหม คนตองการแตสงเหลาน

25

เพราะฉะนนระบบตางๆ กงายมากเลยทจะทำาใหสงเหลานเปนสนคา

พระครพพธสตาทร : กรณเสกพระธาตโดยลกษณะแบบนมนไมเหมาะสมอยแลว ถาเราเอาหลกในทางพทธศาสนามาจบ ประเดนมนอยทวา มเรองของเจตนาอยางทวา (หลอกลวง) อยหรอเปลา ซงเราไมอาจจะถงขนทจะบอกวาตองจดการ แลวกเขาสกระบวนการอะไรตางๆ ประเดนมนอยทวา เวลาพดเรองน เวลามคนนำาเสนอ มนกมคนพดในลกษณะวา เจตนาแทจรงคออะไร เจตนาแทจรงมนกจะมสองเจตนาหลกๆ ถาจะดนะครบ อนทหนงกคอวาเปนเรองการสอนธรรม ทำาใหคนเขาวด ทำาใหคนตองมาปฏบตมากขน ซงกเปนขออาง เปนเรองทจะบอกกบสงคมไดวาเจตนาของเขาจรงๆ คออยางน ทำาใหคนเขามา แตในขณะเดยวกนภาพอกดานหนงวา คนจำานวนไมนอยทอาจจะเสยทรพยไปกบเรองเหลาน วดและตวผกระทำาเองกไดประโยชนจากสนคา ไดประโยชนคอมทรพยสมบต มอะไรๆ มากขนๆ ฉะนนมนกตองพดถงวาแททจรง เจตนาจรงๆ คออะไร ซงเราจะไปตดสนแบบอยางเดดขาด มนเปนเรองททำาไดยาก ทำาอยางไรจะใหชาวพทธเรามวจารณญาณในเรองเหลานใหมากขน ใหความรแกชาวพทธกบเรองเหลานใหมากขน ซงมนไมใชแคน ถาเราพดถง ณ เวลาน คอเรองพระธาตกสวนหนงละ อาตมาเหนวาเราสนบสนนระบบทนนยมอยางมหาศาล ทขายวตถมงคล เดยวนในวดตางๆ ขายสงฆทาน เหนไหมวาจรงๆ มนกไมไดตางอะไรกบกระบวนการของพระธาต คอเรากสนบสนนระบบทน ขายอยในวดนะ ถงละ 20 บาท เดยวพอใสซองกวนไปวนมา สรปกคอเรากำาลงสนบสนนระบบทนนยม บรโภคนยม เรายงไมมวจารณญาณทจะวเคราะหวาเรากำาลงสนบสนนหรอเรากำาลงมทาททถกตองตอมน เวลาอาตมาไปเทศน อาจจะมพระบางกลมบอกวาทบหมอขาวตวเอง อาตมาบอกวาไม ไมไดทบหมอขาว อาตมากำาลงใหปญญากบสงคมวาทานทเหมาะสมคออะไร ณ เวลานเราไมพดเรองทานเฉยๆ คอพดเรองทานเฉยๆ มนไมพอ เพราะคนไทยชอบใหทานอยแลว แตทานทเหมาะสมคออะไร ตรงนตางหากทคนไมพด พระทวไปกไมพด มแตพดเรองโยมทำาบญทำาทานๆ กกลายเปนวาทานนนมนกไปสนองหรอไปสนบสนนกระบวนการทอาจารยพดถง มหาวทยาลยสงฆกแนนอน ไมสนบสนนกระบวนการเหลาน รวมทงกระบวนการอนๆ ดวย

อภญญา : มนเปนเรองตวบคคล ซงพอเจอการ sanction เจอการเปดโปงอยางน เขาจะตองชะงก แลวเขาอาย เขาไมกลามา อนนเปนหนงกรณ แตวามนเปนตวอยางของกรณทใหญกวา กคอการททนนยมกบบรโภคนยมมนกลนกนวด ซงมนมทงแรงผลกแรงดง แรงผลกอนนกคออยางทเหนอยนวา เรองการหารายไดเขาวด เคยมคนทำาวทยานพนธ ตงแตสมยรชกาลกอนการเปนสมยใหม สมยกอนกษตรยอปถมภวด ทดนกลปนา มอะไร มคาพระโยมสงฆ ลกษณะนคลายๆ เลย ประหนงวาพระสงฆจะมทดน มคาตดทดนถวายดวย ทานไมตองทำาอะไร คลายเปนศกดนา ระบบศกดนา แตพอเขาสความเปนสมยใหม ระบบนมนไมม แปลวาตอไปนหาเลยงตวเอง ในกรงเทพเขามพนท เขากใหเชา ยอดนยมอกอนหนงกคองานศพ 18 ศาลา 20 ศาลา อนนเราจะเหนกระบวนการซงรฐรวมดวย ระบบของรฐ ระบบของทนนยม ระบบตลาด โอโห! แลวพระสงฆ สถาบนสงฆกถกกลนกนโดยการทรฐกำาหนดกฎแบบน คณจดการ คณหาเลยงตวเอง ไมพอ คณมการออกประกาศอก สมมตพระจะเลอนสมณศกดเทาไรๆ สมยกอนนะคะวา จะตองมสงกอสรางไมตำากวากแสน อนนทกทานรอย ระบบแบบนมนทำาใหคนเปนเจาอาวาสตองคดใชไหม จะทำายงไงถงจะมสงกอสรางเทานๆ ทานเจาอาวาสเปนปจเจกบคคล ทานถกไอโครงสรางแบบนบงคบใหทานตองหาเงนเขาวด

พระครพพธสตาทร : ไมทำาอะไร โยมรอบวดกจะพดอกวา พระมาอยไมเหนทำาอะไร ไมสรางอะไรเลย

อภญญา : เมอเหนพธกรรมทางไสยดงกลาว ดฉนกรสกองปนทงในแงทวามนม power ทแรงมาก สอถงความโหยหาของคน คนท

26

ตองการมนอยางเหลอเกน แยงจตคามจนเหยยบกนตาย แลวกกระแสกมารทนกธรกจจากฮองกง เขามาซอตวละเปนแสนๆ เขายงไมขายเลย เพราะฉะนนเราจงเหนถงความโหยหา ความตองการอยางลกซงรนแรง ซงพอคาเขากทำาสนองตอสอดวย อนนมนแรงมากมนเปนโครงสรางของโลกานวฒน แตถาถามถงความหวงทเราจะแหวกกระแส กขอตอบวาม เรากจะพบกระแสของคนทพยายามทจะรนฟนสงตางๆ กระแสวปสสนา กระแสอะไรๆ เรากจะพบสงนเกดขนเชนกน ดฉนคดวามนเหมอนกฎฟสกส เมอแรงเหวยงไปขวหนง มนจะทำาใหเกดแรงตานตอบ เพราะฉะนนโลกานวฒนจะผลตพลงทตอตานมนเองออกมา อนนกเปนความหวงเลกๆ แตวามนจะงอกงามแคไหน มนจะทนกนไหม อนนกไมทราบได แตวาพลงตอตานมอย กขอฝากความหวงไวทมหาวทยาลยสงฆหรอความหวงนอกมหาวทยาลยสงฆกได

พระครพพธสตาทร : มหาวทยาลยสงฆกมการวพากษวจารณกนในลกษณะวาเหมาะสมหรอไม เสรจแลวจบ ไมมอะไรทตกลงวาควรทำาอยางไร ไมมทางออกอยางไร เพราะฉะนนมนกเปนปญหาตอวา สงทอาจารยมความหวงวามหาวทยาลย หรอสถาบนการศกษาของสงฆจะชวยใหแสงสวางอะไรบางอยางกบสงคม กอาจจะเปนความหวงทตองรอเวลา สถาบนการศกษาของสงฆจะมขนไหม ถาในมมมองอาตมาในฐานะทเปนอาจารยสอนทน อาตมากเหนแววของพระนสตจำานวนไมนอย ทเขาเหนปรากฏการณแบบน เขากมความรสกวามนไมใชแนวทางของพระพทธศาสนาดวยเหตทอาจจะยงเพงเรมจะเรยนร ยงตองมกระบวนการทจะใหเขาเกดการเรยนรในเรองลกษณะแบบนมากขน พระนสตทมาเรยนในสถาบนการศกษาคอนขางเปดใหไดใชกระบวนการเรยนรเรองราวทางพทธศาสนามากขน ไดใชโอกาสนในการทจะศกษาเรยนรทำาความเขาใจ เมอมโอกาสจะทำาอะไรทมนจะเปนประโยชนกบพทธศาสนา กคดทจะเรมทำา ซงคงตองมาใชกระบวนการของการจดการศกษาของมหาวทยาลยดวย จรงๆ อาตมาคดวามนอาจจะไมตองเปนพระพทธศาสนาแบบบรสทธอยางทเราอยากจะใหมนเปนจรงๆ เพราะพทธศาสนาในสงคมน มนมการผสมผสานปฏสมพนธกบความเชอและวถดงเดมของคนในแถบนอยเยอะ ถาเรามองในแงของภมปญญาของคนในพนทแถบน เรากจะเหนความรขนสดยอดอยเยอะแยะไปหมด แลวความรขนสดยอดเหลานนกเปนความรทชวยสงเสรมสนบสนนใหพระพทธศาสนา ทงตอบประเดนปญหาของสงคม ขณะเดยวกนกยงคงความเปนพระพทธศาสนาทมความบรสทธในระดบหนง อาตมายกตวอยางเชนวา เรองของการมสตภณฑ มนบงบอกถงแกนของพระศาสนากคอ เรองของการไมมชนชนวรรณะ คณบวชเขามาอยตอหนาพระพทธเจา วรรณะหายไปหมด นกคอแกนอนหนง แตพอมโตะหมบชามา ความเปนชนชนวรรณะมนมากขน คนทจะไปจดเทยนทโตะหมบชา กไมใชคนหวขาวอกแลว กลายเปนคนหวดำาทกนเหลาเมายาอยทกวน อะไรอยางนเปนตน ความมสาระตรงนมนหายไปไหน หรอวาจรงๆ การทมสตภณฑ หมายถงการสรางกระบวนการเรยนรในสงคม ทนาสนใจกคอวา เปนการขดเกลาทางสงคม เปน socialization ทเดกตวเลกๆ เดนทางเขาวดไปกบพอกบแม กจะไปจดเทยนตรงนนได ไปใสขนดอกได ไปทำากจกรรมอะไรไดเยอะแยะไปหมดเลย อาตมาคดวามอะไรหลายอยางทนาสนใจ ในการทจะทำาใหพระพทธศาสนาตอบสนองตอสภาพสงคม พระภกษหนมๆ ทงหลายกคงไมใชจะเอาพระพทธศาสนาแบบวทยาศาสตรเทานน อนนนกตองเขาใจวาหลกการทางพระพทธศาสนาเปนอยางไร แตหลกการเหลานนถามนถก apply ถกบรณาการในสงคมแตละสงคม ถามโอกาสศกษาเรองราวของคนโบราณทเขาสรางสรรคตรงนมนเปนภมปญญาทนาสนใจ แลวเรากลมมนแบบไมไดใสใจมนเลย ณ เวลาน เรองเหลานมนตองมกระบวนการทจะทำาใหเกดการศกษาเรยนร

อภญญา : เพราะฉะนนเราตองสรางเครอขายการเรยนรทเปนระบบอยางตอเนอง อนนสำาคญมากเลย แลวกในเมอเราเปลยนโครงสรางการศกษาในมหาวทยาลยสงฆมนลำาบาก ทำาไมเราไมสรางหลกสตรมหาลยสงฆนอกระบบควบคกนไป เราไปรอใหผใหญในระบบปฏรป เราคงไมทนแลว แตพระหนมเณรนอยสามารถอาศยชองวางสรางเครอขายกน สมยกอนดฉนจำาไดวามเครอขาย

สำาหรบองคกรสงฆ มนเปนเรองตวใครตวมนอยแลว ไมไดเปนองคกรทเขมแขง

ทสามารถทจะชผดชถกบอกความจรงใหกบสงคมได ไมมระบบอะไรทชดเจน

28

โพธยาลย พระแตละรปมความชอบความถนดทตางกน องคนชอบเรองสงแวดลอม ทานไปลย องคนชอบเรองไปทำาหนงสอ องคนชอบเรองการศกษา ตางองคตางลย แตไมใชวาตางองคตางทำา ทำายงไงถงจะใหมเวท ใหแตละองครวาแตละองคทำาอะไรอย ผลสรปจากทมคนเขาไปรววเรองเครอขายพระสงฆนกพฒนา เขาบอกวาการรวมกนนมนลา แตเขาเหนความพยายามเปนจดเลกๆ แลวตางคนตางทำา แตมนขาดผนำา ขาดการเชอมโยง ขาดการเรยนรและแลกเปลยน

พระครพพธสตาทร : บงเอญวาอยในเครอขาย เปนผทมบทบาทสำาคญททำาใหเกด ประเดนมนอยวา พระเราทมความตงใจทจะเรยนร ทำางานตรงไปตรงมา ตรงนมจำานวนหนง อกจำานวนหนงทอาจจะมาตามแฟชน และในการคยกน ยงเราอยในพนททหางไกลกน อยางทอาจารยบอกวาเปนเจาอาวาส กตองหาเงนดแลวด จดการวด จะมาเจอกนแตละครงกไมใชเรองงาย เดยวนนำามนแพงอก ประเดนกคอวามนยงไมมทนพอทจะทำา อยางนอยๆ กพอทจะเปนคานำามน ถวายพอเดนทางไปมาหาสกนได เปนเรองทเราคดวามนตองมการสนบสนนจากญาตโยม มนมปญหาตรงน ณ เวลานพระกทำางาน มนกมเวทแลกเปลยนอยในระดบหนง แตวามนยงไมมเวทใหญ ทไดคยกนอยางตอเนอง มแตเวทเลกๆ คยกนในแตละท เกดขนอยเรอยๆ กยงเหนพระททำางานกนอยเปนจำานวนมาก แลวกเปนตวอยาง จรงๆ ถาพดถงภาคเหนอเมอเทยบกบอกหลายภาค ชดเลยวาทอนรวมไมไดเลย ทอนจะมแคองคๆ เดยว ตางคนกตางทำา แตทนเรากอาศยทนทเราพอหาไดจากแหลงทนทพระทำางานอย

อภญญา : อกประเดนหนงคอ ชวตในระบบทนนยมจดชด มนมการแขงขนกเครยดแลว แลวทกอยางมนเปนจงหวะแบบซำาๆ กนใน routine ทนนยม ซงตองการทำาใหคนเสพอารมณทเขมขน รนแรง ปาฏหารยนมนสนก มนมรสชาต มนตนเตน เพราะฉะนน ไอการขายความตนเตน สนกทสดเลย ทสอตางๆ จะเลนกบสอเหลาน เหนเลยวามซรยละคร ทสอนใหคนทำาดไดด ทำาชวไดชว แตอาศยปาฏหารย อาศยเรองลลบตนเตน คนชอบมาก ไปดตามแผงหนงสอ เกยวกบเรองลลบ ปาฏหารย พระเครอง โอย!! มกระบวนการทนาสนใจมากททำาใหผเปนสนคา เพราะฉะนนจะบอกวา ไอการเสพสงศกดสทธปาฏหารยเปนกระแสทแรงเหลอเกน มนมทงความตองการของฝายทตองการจะเสพ แรงกระตนจากสอและโครงสรางแบบน ททำาใหมนเปนสนคาไดงายเหลอเกน ปรากกฎการณพระธาต จงมองวาเปนหนงในบรรดาเรองเหลาน ซงเราตองเขาใจมนในมมกวาง ถงจะรวามนแรงแคไหน

พระครพพธสตาทร : กระแสทเกดขนมนกเปนเพยงแคปรากฏการณหนงของเรองราว ของระบบทนนยม บรโภคนยม ทมนถกสรางขนถกกระทำาใหมนกลายเปนกระแสหลกของสงคมโลก เมอมนเปนอยางน ถาเราในฐานะทเปนพระสงฆ หรอในฐานะทเปนชาวพทธรไมทน มนกเกดปรากฏการณอยางทเรา ซงอาจารยบอกวาทนนยมพระธาต มนกเปนแคปรากฏการณ จรงๆ แลวมนกมปรากฏการณอนๆ อกแยะ อยางเชนเรองราวทมครบาอาจารยทอาจจะเพงบวชมา บางทยงเปนเณรอยเลย บอกวาเปนครบาแลว ปรากฏการณครบากไมไดตางกนกบเรองน ครบาในความหมายของเมองเหนอ ลานนา มนตองสงสมบารม คอไดรบการยอมรบจากสงคมในระดบทเรยกวาพอสมควร แลวกถกยกยองใหเปนครบา แตวาปจจบนพดถงครบามนกกลายเปนอะไรกไมร ทำาไมตองเปนครบา กอยางทวาถกกระแสดงกลาว มนยกขนใหเปนครบา เราจะเหนวาพระสงฆทงหลายทมชอเสยง ณ ปจจบน ในทนกคอชอเสยงทางดานอทธปาฏหารย ทางดานการทจะยกตวเองใหขนมากลายเปนพระทเปนทสนใจของคนทวไป มนถกคนจำานวนหนงทเปนคนทอยในกระแสนนแหละมากระทำาใหเปน ยกตวอยางเชนวา ถาอยากจะเปนพระทมชอเสยงอะไรขนมา ทานกตองไปสงกดนตยสารเลมใดเลมหนง แลวกถกเขยนประวตใหมความนาเชอถอ ใหมอะไรใหมนไมเหมอนคนปกต จนกระทงกลายเปนสงทเขาอยากจะใหเปน ในทนคอ กลมทน กลมบรโภคทงหลาย ทพยายามจะสรางพระเหลานขนมา ทงหมดกเพอจะไดมผลประโยชนในแงของวตถเสพบรโภคเพม

เราจะเหนทกวดเลย  ถาไมขายวตถมงคล

ไมทำาใหพระอาจารยของตนเปนเกจ กจะอยไมได

30

มากขน ไมไดทำาไปเพอประโยชนสาธารณะ ในทสดมนกยอนกลบเปนประโยชนสวนตวเอง ทนพระกมทงทอาจจะตามไมทนวา กรณแบบนมนกำาลงไปรบใชขบวนการบรโภคนยม วตถนยม ตรงนเปนเรองทสำาคญมาก เรารทนไหม โดยสวนใหญอาตมาคดวาพระยงรไมทน สำาหรบองคกรสงฆ มนเปนเรองตวใครตวมนอยแลว ไมไดเปนองคกรทเขมแขง ทสามารถทจะชผดชถกบอกความจรงใหกบสงคมได ไมมระบบอะไรทชดเจน เรากจะเหนกรณสนตอโศก กรณวดพระธรรมกาย กมทานพระอาจารยเจาคณพระพรหมคณาภรณรปเดยวทออกมาใหแสงสวางกบสงคม แตถามวาองคกรเปนยงไง กไมไดมอะไรทมความชดเจนทจะบอกกบสงคมวาอะไรทเปนขอเทจจรง นอกจากองคกรไมมความชดเจนแลว

อภญญา : ฟงแลวกรสกถงความโดดเดยวอยางนจรงๆ ในเชงวเคราะหสาเหต ทำาไมในวงการสงฆถงไดมลกษณะอยางน เราหาทพงตรงนไมคอยได ดฉนคดวาในเชงประวตศาสตรมนมคำาตอบอยอนหนง รวมทงในเชงของตวคมภรพทธดวย ในเชงคมภรบาลเรานจะเหนไดเลยวา มนมสาเหตททำาใหเสนแบงระหวางพทธกบไสยมนเบลอ สาเหตอนหนงมาจากทวาในตวเนอหาคมภรพทธเอง ทานไมไดปฏเสธการมอยจรงของสงเหนอโลก ผ เทวดา เมอไมไดปฏเสธสงเหลาน มนกเลยงายมากทจะทำาใหคนเชอ เสนแบงมนเลยกลายเปนเสนบางๆ อยางทเราทราบกนดวาถาเราเปนพทธเราจะไมออนวอนขอรอง แตวาไอเสนแบงบางแสนบางน ตอใหเราบอกวาเราปฏบตธรรมเกงกลาสามารถ แตถาเดนผานปาชาคนเดยว เอะ! พระเครองอยไหน มนกอดไมได มนหววๆ เพราะฉะนนทาทมนกเปนเสนแบงบางๆ แลวมนกทำาใหคนกระโดดขามไปมาระหวางพทธกะไสยไดงายมาก อนนคอประเดนทหนงททำาใหเสนแบงอนนมนเบลอ ประเดนท 2 ในเชงประวตศาสตร การเขามาของพทธในอษาคเนย เรากทราบกนอยวาเขามาทหลง แตอษาคเนยมความเชอเรองวญญาณนยม เชอผสางนางไม เชอการใชเวทยมนตคาถาเยอะมาก แขงแรงมากอยในพนทนกอนทพทธจะเขามา และเมอพทธเขามามนมประวตศาสตรของการปะทะและประสาน มนไมใชเปนการเบยดขบ แตมนเปนการผสมกลมกลน เพราะฉะนนจะพดกนอยเสมอๆ วาไสยนยอมใหพทธอยเหนอเขา บางครงดเหมอนกบวายอมๆ ใหพทธอยเหนอ แตวาในเนอๆ มนเปนไสยครอบงำาเยอะมากๆ ตวอยางเชน พระธาตกบผหญงอะไรอยางน การผสมกลนอยางสลบซบซอนระหวางพทธกบไสย มนมมานานในสงคมอษาคเนย ทำาใหพระสงฆกลายเปนพาหะผถายทอดพทธปนไสย หรอวาไสยเปนหลก พทธอยขางนอกโดยไมรตวเยอะมาก แลวเราจะใหพระสงฆทานเปนผนำาในการปลดเปลองตรงน ในเมอจารตประเพณเปนเชนนมานบศตวรรษ มนยากเหลอเกน แตไมใชวาจะทำาไมไดนะ เราตองเขาใจวามทมาทไป อนหนงอยในคมภร ซงแมวาจะบอกชดเจนวาทาทพทธเปนยงไง แตวาคนมความไมมนคง อกอนหนงกคอประวตศาสตรการผสมผสานอยางสลบซบซอนระหวางพทธกบไสย แลวพระสงฆเองนอกจากจะไมรเทาทนแลว ทานเองเปนสวนหนงของการถายทอดองคความรเรองน ถาเราอานขนชางขนแผน เราจะเหนวาครของขนแผนเปนพระสกตวลายพรอยเลย ทจรงแลวพระแบบทานเจาคณพระพรหมคณาภรณ ดฉนคดวาเพงจะมมาไมนาน เรมตงแตสมยปฏรปสมยรชกาลท 4 ทพยายามจะแยกพทธออกจากไสย ความพยายามนเกดขนไมนานมานเอง ประมาณ 100 กวาป ดฉนกไมคดวาจะทำาสำาเรจ กขอบอกตามตรงวายากมาก แตกมกระแสทำาพทธใหเปนวทยาศาสตร กระแสความนยมในวปสสนา ซงกมาพรอมกบความทนสมย ดฉนกไมคอยแนใจวามนจะทนกนไดหรอไมอยางไร อนนกเหนวาเปนปรากฏการณทเกดควบคไปกบความบาคลงเสพไสยเปนสรณะดานหนง อกดานหนงเราจะเหนความพยายามทจะทำาใหพทธเปนวทยาศาสตร รวมทงไสยเปนวทยาศาสตรควบคกนไป ความนยมทจะเกดวปสสนาชนชนกลาง กเปนรปแบบหนงของการทำาใหพทธเปนเหตเปนผล เราจะเหนกระแสพวกนตคกนมา

พระครพพธสตาทร : ตวสถาบนสงฆ หรอสถาบนการศกษามหาวทยาลยสงฆเองยงไมเหนมนกวชาการในมหาวทยาลยสงฆไมวาในกรณใดๆ ในเรองทผานมาออกมาแสดงความคดเหนหรอชนำาสงคมใหเกดปญญาตามแนวทางของพระพทธศาสนาได ซง

31

32

ปรากฏการณทางสงคมมนมเยอะแยะมากมายทเราสามารถใชมมมองทางพระพทธศาสนาเปนแสงสวางชชองทางออกใหเหมาะสมกบสงคมได แตวาเรากยงไมคอยเหน เรยกวามนอยมาก แมแตงานสมมนาทางวชาการอะไรตางๆ เรากไมคอยเหนประเดนทเปนเรองทางออกของสงคม ในวกฤตของสงคมมากมายทเราพดถงเปนภาระของใครกไมร อาตมากไมทราบ กเปนลกษณะตวใครตวมน บางทการมพระสกรปหนงทจะออกมาพดถง หรอวพากษวจารณปรากฏการณในมมมองทถกตองกจะไดรบผลกระทบ ซงคนทจะทำาไดตองยนหยดทจะยอมรบแรงทเขามาปะทะ ซงความรสกกอาจจะบอกวา ธระไมใช ถาเกดทำาแลวมนมผลกระทบมา มนไมมใครทจะมาโอบอม มาสนบสนนซงกนและกน กรณแบบนมนกเลยเกดมลกษณะทบอกวาตวใครตวมน จะทำากทำาไป ไมใชเรองของฉน

อภญญา : คอมนเปนแรงบบทหนกหนวงมากในสายพระ สวนเรองฝายญาตโยม คอความเขาใจทคลาดเคลอนอยางมหาศาล เรองการทำาทาน เคยไดยนคำาวาซาอเหลองไหมคะ ปลายป 2520 กวาๆ มการพาดหวขาวหนาหนงวาตำารวจจบยกแกง คอเขาเปนคนจน มาจากภาคอสาน นคอโครงสรางการพฒนาทลมเหลว ทานกรวาเขาไปขดทองทซาอ แตทนเขามาขดทองกรงเทพ เขามาทงหมบาน ตอนเชาๆ ใสจวรชดหนง เยนๆ กกลบมากนขาวกน ผหญงกเปนแมช จะไปโทษเขาไดยงไง กเขาจน ไมมวธทำามาหากน แตเขาทำาไดเพราะอะไร เพราะวธการให การทำาบญทงายดายเหลอเกน ผใหญทดฉนนบถอคนหนง ไปอยทนน บอกวา แมๆ มคนหมเหลองมากดออด ถามวาแมกลาไปขอดใบสทธไหม แตเรากไมรวาใบสทธปลอมหรอไม วธตดรำาคาญทงายทสด 20 บาท 30 บาท ใสบาตรไป คอนกออกไหมคะวาวธการทมผถอบวชมายนอยอยางนกอดอด คนมอง ไมใหกนาเกลยด นคอวธคดในการทำาทาน เพอตดปญหางายๆ ใหไปซะ กจบๆ กนไป ดฉนบอกไดเลยวามอยเยอะมาก เพราะฉะนนทางหนงคอตวระบบมนกเสย แลวอกทางหนงกคอความเขาใจทคลาดเคลอนของผคนในการทำาทาน รวมทงเรองของความศกดสทธ ความเขาใจทคลาดเคลอนและตวระบบทลมเหลวทงสองดาน มนกเปนเรองปญหาวา เราอยในระบบทตองการมวลชนจำานวนมากอยางรวดเรว หรอวาเราจะเอาคนนอยๆ แตวาเชงลกทมนถกตอง อนนเปนสงทคดวา พระสงฆทานคงจะตอบไดไมยากนกวา ทางไหนเปนทางทควรจะเลอกเดน เพยงแตประเดนทเหนพองกบ อ.มหาบญชวย และหวงมากกวากคอประเดนเชงโครงสราง มนใหญกวาการทคนถกเคาหลอก (พระกถกหลอก) ซงเราจะทำาอยางไร ดฉนกอยากจะนมนตและใหกำาลงใจ จะทำายงไงกบการเชอมตอพระนกพฒนาทมประสบการณกบพระหนมเณรนอย ทำาใหพระหนมเณรนอยเรยนสงเหลาน ถอดประสบการณจากพระอธการ หรอพระ NGO ในแบบอาวโส

พระครพพธสตาทร : ปญหาทเจอกคอแหลงทนจะไมคอยเหนความสำาคญของการเปนขายแบบน ปญหาของมนกคอวามนไมเหนผลลพธ ทมนชวดออกมาได เพราะถามวาเรยนร เรยนรอะไร รหรอยง รหรอเปลา เพราะเวลาเราประเมนกระบวนการของขาย มนประเมนยาก ซงเมอเทยบกบการใหทนพระรปหนงไปทำางานเกดผล เวลาทผลออกมามนจะชด มนจะวดอะไรไดชดเจน แตวาพอทำาขายเพอใหเกดการเรยนร เพอใหเกดกระบวนการเรยนร เพราะฉะนนการลงทนในเรองตางๆ มนไดผลหรอเปลา มนเปนเรองของสมองคน การพฒนาคน แตวาพอมนวดยากแบบน แหลงทนกคด แลวมนมประโยชนอยางไร สามารถตอบแหลงทนไดไหมวา มนไดผลลพธตามทแหลงทนเคาตองการ ในทนไมไดหมายความวาตองการอะไรทมนเหนอ แตเคากอยากจะใหวดผลใหไดวา เรยนรแลวไดอะไร เกดอะไรขน ขอนเปนจดออนอนหนงของพระสงฆ ทมนไมมคนชวยทำา ทงๆ ทมการแลกเปลยนเรยนรกนมากมาย

34 ธรรมไมล เรอง I ภาพ : ภาณวฒน จตตวฒการ

“ความขลง”

จะศกดสทธแคไหน กไมพนความเสอมสลายอยด

36 ผาเหลองเปอนยม ภาคพเศษ ตอนเณรนอยนกสบ เรอง : กตตเมธ I ภาพประกอบ : บคลกลงปา bookalicloongpa@gmail.com

คดท ๑๙ : “สบจากความกลว”

37

ณ คำาคนอนเงยบสงบ เสยงทะเลาะกนของสายลมกบตนไมดงผสานหวดหวว เหมอนหนงใครมาผวปากเปนทวงทำานองเพลง พรอมทวงทารายรำาของตนไมทโยกยายสายไปมา เงาสะทอนแสงจนทรสวางไสวจนเหนเงาทอดลงสพน แลวทนใดนนเอง...เสยงบรรยายวทยเรองผ ดงพรอมกบอาการอนกบเรองเลาของสามเณรนอยทนงฟงอยางตงใจ กอนจะถกทำาลายความสงบดวยหนตวใหญทวงขนมาจากพนกฏ ทำาใหสามเณรนอยตองละจากการกลวเรองผหนมากลวหนแทน พระอาจารยออกมาพบพอดจงสอนขน “นละความกลวของคนเรา หากไมกลวสงหนงกกลวอกสงไปเรอย แตทเรากลวทสดไมใชกลวสงใดภายนอกตวเราเลย แตเปนการกลวตายตางหาก เพราะทเรากลวตายจรงๆ กคอความไมร ไมรวาตายแลวไปไหน ไมรวาทำาความดมาพอหรอยง ฉะนน เณรจะกลวอะไรกใหรวามความตายรออยขางหนาเสมอ และถาเณรไมอยากตกใจกลวกใหมสตเสมอ” พดเสรจกไดยนเสยงสาธดงขนทนทจากสามเณรนอย กอนจะหนมาสำารวจวาหนวงไปไหนแลว “ทกอยางลวนมสาเหตทงนน มทกขกมสาเหตใหเกดทกข เชนเดยวกบอาการกลวลวนแลวแตมทมา เณรไปหาเสยแลวแกทจดนน” พระอาจารยแนะนำาตอ สามเณรนอยจงมานงทบทวนเรองราวชวต กอนจะพดขน “นกไดแลวครบพระอาจารย คอมครงหนง...” แลวสามเณรนอยกเรมเลา ...ตอนนนผมเปนเดกครบ กคดวาวนนจะกนมามา พอลองไปคนหาตามตกบขาว กเหนหอมามาทแมมกจะซอเกบไวเสมอ แตทกหอจะตองถกเจาะเปนร และมามาจะถกแทะไปนดหนอย ผมโกรธมากไปบอกแม แตแมกใหเหตผลแบบผใหญอกวา “หนมนคงชมดนะวาอยากไดรสไหน แตตอนนหนคงรแลวละวาทกหอรสเดยวกน ถาไมไดเตมเครองปรง” แลวแมกหวเราะชอบใจ ผมเองยงเกลยดหนมากขน จนวนหนงผมเดนไปทตกบขาวไดยนเสยงกกกกกเลยเดนไปเปดต หนตวเบอเรมกระโจมใสจนผมลมลงหยบอะไรไดกฟาดไปเตมท ไปโดนหวมนพอด คงเปนเพราะถกขงมานาน ความเรวของมนเลยลดลง ตอนนนมนจองมองหนา ผมไมรจะทำาอยางไรจงบอกมนไปวา “กคนตกใจกตองปองกนตวซ อโหสกรรมแลวกนนะ” เสรจแลวผมรบทำาลายหลกฐานทนท โดยเอาตวมนใสถงไปทงแลวบอกมนอกครง “ถาแกไมอยากตาย กอยากลบมาอก แลวบอกญาตๆ แกดวยวาอยามา ไมอยางนนตาย” เสรจแลวตงแตนนผมกไมเคยเหนมนอกเลย... สามเณรนอยจบเรองเลาดวยอาการแปลกๆ เพราะเหมอนเรองเกดขนไมนาน “เณรตองทำาบญมากๆ แลวแผเมตตาใหสตวมากๆ จะไดเพมความด และความรกมากกวาจะเพมความกลว” พระอาจารยแนะนำาตอ เสยงตอบรบดงมาจากสามเณรนอยทนท หลายวนผานไป พระอาจารยกเหนสามเณรนอยถอกรงหนทบรรจอยดวยหนหลายตวดวยกนเดนผานหนาไป “เณรไปเอาหนมาจากไหนละนน” พระอาจารยถาม “ผมดกไดครบ” สามเณรนอยรบบอก “นน ยงทำาเวรทำากรรมกบหนอก ไปดกมนทำาไม ไมรจกมเมตตากบสตวบาง อยางนละถงไมหมดกรรมเสยท” พระอาจารยเตอน “อาว กผมทำาตามทพระอาจารยแนะนำาไงครบ” “แนะนำาอะไรเณร” พระอาจารยสงสย “กใหทำาบญมากๆ ผมกปลอยหนคนสธรรมชาตไงครบ” สามเณรนอยอธบายตอ พระอาจารยไดแตสายหนาแลวพดขน “กแลวเณรดกมนทำาไม มนกอยเปนธรรมชาตของมนอยแลวน” “ไมใชครบ ธรรมชาตของหนตองอยในกองขยะ” สามเณรนอยพดเสรจกเทมนลงในถงขยะทนท พรอมกบเสยงรองทกของพระอาจารย

38 hidden tips เรอง : พระปณต คณวฑโฒ I ภาพประกอบ : เพลง

พยากรณชวต ลขตกรรม นำาโชคปใหม

ไมตองบอกเวลาตกฟาก ไมตองเปดไพ ไมตองดลายมอ หรอลายเทา แตใหเขาใจวา ชวตปไหนๆ เรากลขตเองไดดวยกรรมคอการกระทำาของตนเอง ลองนงสบายๆ หลบตา แลวตอบตวเองดวา ชวต ๑ ปขางหนามเปาหมายอยางไร อยากจะทำาอะไร อยากเปลยนแปลงอะไร? หากสงทปรากฏในความคด เปนสงด และมพลงใจเขมแขงทจะทำาจรง พยากรณวาชวตปหนาจะรงโรจน แมประสบปญหาอปสรรคใดๆ กจะมกำาลงแกไข ใหผานพนไปไดดวยด หากสงทปรากฏในความคด เปนเรองไรสาระ บนเทง หยำาเป เมรย นาร พยากรณวาชวตปหนาจะมสขชวประเดยวประดาว แตจะตองเศราตรมระทมเครยด ตองเสยทรพย หรออาจมหนสน เจบปวยงาย สขภาพกายใจไมคอยด ไมใชหมอดกทายได...และทจรงใครๆ กร อยทวาจะทำาไดหรอไม?

ประการหนง คอ จะเลอกตงเปาหมายในชวตไปทางไหน จะตงใจไฝดหรอไฝตำา เหมอนเรอทมเปาหมาย มหางเสอกำาหนดทศทาง ไมปลอยใหเลอนลอย ไหลไปวนๆ ตามกระแสนำาเชยว ประการทสอง คอ ความพากเพยรตงใจ ทำาใหเตมทไมยอมแพ ทอแท สนหวง ประการทสาม คอ จตใจแนวแน มนคง มงตรงไปสเปาหมายตรงหนา ไมวอกแวก ประการทส คอ ใชปญญาพนจ แกไข ทาทายตวเองเพอทำาใหดยงขนไปอยเสมอ ทำาไดดงนคอ ทางสความสำาเรจ เปนเรอทมใชมเพยงหางเสอ แตประกอบเครองยนต กำาลงแรง พามงไปสทหมายเรมตนชวต ทกวนใหม ปใหม ถารจกลขตชวตตนเองดวยกรรมด มเปาหมาย และพากเพยรกาวไป ใครหนาไหนกไมตองพยากรณ...เพราะชวตลขตดวยกรรม.

39Time for ทำา

ปฏทนตงโตะทใชแลว กลายมาเปนบตรคำาอกษรเบรลล ปฏทนตงโตะเกามคา อยาทง รวมบรจาคเพอคนตาบอด ปฏทนทมรอยขดฆา ขดขดอะไร ใชไดหมดเพราะจะเอาไปทำาบตรคำาอกษรเบรลลใหคนตาบอด สามารถสงปฏทนเกามายงท โรงเรยนสอนคนตาบอด เลขท 420 ถนนราชวถ แขวงทงพญาไท เขตราชเทว กรงเทพฯ 10400 หรอสอบถามรายละเอยดเพมเตมไดท มลนธชวยคนตาบอดแหงประเทศไทย โทรศพท 02-354-8365-8 สามารถบรจาคไดไมมกำาหนด ดเพมเตมท www.blind.or.th

รอนน ชวนอาสามาเลนกบนองหมาหากคณอย หรอมาเทยวเชยงใหม และมใจรกนองหมา ขอเชญชวนคณมาทศนย แคร ฟอรดอกส เพออาสาเลนกบเพอนใหม ไมวาจะเปนเกาพง จงเดน หรอเพลนไปกบการอาบนำาทำาความสะอาดนองหมาใหเอยม รวมทงกจกรรมอนๆ ทสามารถจะชวยเหลอนองหมาผรก อสระ (ไมมบาน) ไดทกวนจนทร – เสาร เวลา 9.00-16.00 และทกวนพธ เวลา 10.00 น. จะมกจกรรมพเศษในการแนะนำาอาสาสมครมอใหม กรณาใสเสอผาชดทพรอมจะเลอะเทอะ และรบความรกจากนองหมาได ณ ศนยดแลสนขจรจด บ.เวยงดง ต.นำาแพร อ.หางดง เชยงใหม (หางจากตวเมองเชยงใหม 15 กโลเมตร) ตดตอท 086-913-8701 หรอ www. th .care fo rdogs .org

โครงการ “ธรรมะ ทำามะ 2600  ป แหงการตน 26 วน เปลยนชวต”5 – 30 มถนายน 2555“อตตา  หเว ชตำ  เสยโย  ชนะตนนแล ดกวา”  เน องในโอกาสวาระครบ 2600 ปทพระพทธเจาตรสรปแหงพทธชยนต ปทโลกถกขยบเขยอนเพราะการตนของคนๆ หนงตอกระบวนการของความทกข  ปทคนหนงคนเหนความเปนไปขางในของตวเองเชอมโยงกบความเปนไปขางนอกทางโครงการจงชกชวนชาวไทยและเทศ ทกเพศ ทกวยมารวมกนทดลองเปลยนชวต สรางนสยใหมเอาชนะใจเรา ทำาสงทเปนประโยชน ลด ละ เลกพฤตกรรมบางอยาง ทำาใหสำาเรจตดตอกน 26 วน เพอเปนการเฉลมฉลอง 2600 ปแหงการตรสรของพระพทธเจา เปดรบสมครตงแตวนท 1 มนาคม ถง 4 มถนายน  ใครสนใจพบกนไดท  www.tum-ma.com หรอ หนา tum-ma ใน www.facebook.com

โครงการกาวยางเสนทางธรรม 3 เมษายน- 26 พฤษภาคม รวมเดนจารกจาก เชยงใหม - นครปฐม กบ โครงการกาวยางเสนทางธรรม ปท 3 ซงใชเวลาเดนทงหมดราว 50 วน (แตไมจำาเปนตองเดนตลอดเสนทาง) เปนการเดนทางทไมไดกำาหนดสถานทพกอยางชดเจน คำาไหนนอนนน สำาหรบผทตองการเหนโลกในมมทอาจจะยงไมเคยเหน ผสนใจกรณาตดตอสอบถามขอมลเพมเตมไดท มลนธหยดธรรม 053-044-220 รบสมครจำานวนจำากด ไมมคาใชจายใดๆ ทงสน

-

-5

3

40 ธรรมะ(อก)บท เรอง : ธรรมรตา I ภาพประกอบ : Pare ID

เปนหนงนำามาซงสนต

บนทองฟาในหวงแหงดวงดาว ดาดาษไปดวยหมนแสนลานจกรวาล เปนความงดงามอนลลบยากทใครจะเขาใจไดวา อะไรทซอนอยในกอนหนมหมาทลอยได สองแสงได หรอสะทอน แสงไดเหลานน แมวาหลายคนอยากจะเรยนรใหเขาใจในวฎฎะ แหงจกรวาลและดวงดาว แตกรสกวามนยงใหญและกวางไกลเกนกวาจะหยงถงดวยสตปญญาและเนอทสมองอนนอยนดน อยางไรกตามทามกลางความนงงนอนตระการตา ณ จดหนงซงสดแสนไกลในขอบของขอบสดเขตของเขตสดจกรวาลทไมรวามนอยไหน แคคดในใจวามนนาจะมอยเทานน ยงมดาวอยดวงหนง ซงมสภาพคลายๆ โลกมสงมชวตหลากหลายสายพนธ ภายใตการปกครองของ ปญญาสกร สงมชวตทรกสงบและชอบความสบาย ไมสรางสงใดทไมใชธรรมชาตและบรโภคเพยงเพออยไดเทานน ไมสะสมไมกอบโกย ไมแยงชง งดงามในวถแหงความเรยบงาย จนไมคดวาจะมอะไรเกดขน บม! ... เสยงระเบดดงสะนนกอนจะมฝนควนลอยคลงขนบนฟาจนจะปดแสงแหงอาทตย เงามดคอยๆ คบคลานครอบคลมพนทของดวงดาวไปครงหนง สงมชวตแตกตนกนใหญ ไมใชเพราะหวาดกลวเสยงดงหรอเงาดำา แตเปนเพราะหมอกมดนนซอนสงโหดรายและนากลวอย เสยงรองอยางเจบปวด รอยเลอดสาดกระเดนพรอมดวยซากศพนอนเกลอนหลงจากหมอกดำาลอยผานไป

ตำานานแหงดาวนเรยกมนวา หมอกพยคฆเหยม สงมชวตทโหดรายนกลาผไรความปราณ เมอมผบกรกทนาชงชงเชนนมหรอปญญาสกรจะอยนง พวกมนมารวมตวกนกระโดดเกาะกนเปนกอนกลมใหญภายในกลวงทเตมไปดวยสรรพอาวธและเวชภณฑ เรยกวา สกรสามคค เปนการเคลอนทพทมเอกลกษณะเฉพาะและเปนยทธวธรบประจำาเผา กอนสกรสามคคกลงไปปะทะกบเสยงคำารามและกงเลบของหมอกพยคฆเหยม หอกเขยวสกรพงออกมาทมแทงรวดเรวแมนยำา ขณะทเกราะเพชรประกบกนแนนหนาเมอปะทะกบกงเลบพยคฆเหยมบวกกบการกลงไปดวยนำาหนกหลายพนตนทบยานยทธของเหลาพยคฆเหยมเสยยอยยบ สกรสามคคกลายเปนเครองจกรสงหารทหนกหนวงแมนยำา พลานภาพเชนนทำาใหหมอกพยคฆเหยมแหลกสนไมเหลอรอด เมดฝนตกลงมาทำาใหหมอกดำาคอยๆ จางไป รองรอยสรบยงหลงเหลอ แตปญญาสกรกปลอยใหมนเปนไปตามธรรมชาต แมกไมคอยๆ ปกคลมยานยทธและซากศพกถกจลชพ (สงมชวตเลกๆ) กดแทะเซาะจนสนซาก นำาความงดงามเรยบงายกลบคนมา ตำานานนมความหมายมากขนเมอมเสยงกงวานมาจากอกฟากจกรวาลวา สกเรห สมคเคห พยคโฆ เอกายเน หโต สกรทงหลายพรอมเพรยงกน ยงฆาเสอโครงได เพราะใจรวมเปนอนเดยว

มลนธหยดธรรม ดำาเนนการรวมกนระหวางพระและฆราวาสในการสรางสรรคใหสงคมเกดความดงามโดยการใชธรรมะในการกลอมเกลาจตผานกจกรรม การสรางเสรมจตอาสา สรางเครอขายอาสาสมครชมชนใหตระหนกถงการอยรวมกน

อยางเกอกลเออเฟอเผอแผ มจตใจเมตตาตอเพอนมนษยดวยกน อกทงการจดคายคณธรรมตามสถานศกษาตางๆ ทณฑสถาน และชมชนทสนใจ เพอใหเยาวชนและชมชนไดถายทอดตอไปยงคนรอบขาง

ไมเพยงเทานน ทางมลนธหยดธรรมยงดำาเนนงานในเรองของการจดอบรมกรรมฐานและปฏบตธรรม สำาหรบผสนใจ เพอสขภาวะของบคคลและองครวม อกทงการสรางสรรคสอธรรมะในรปแบบตางๆ รวมทงนตยสารททานถออยน เพอทจะได

ถายทอดและเผยแผธรรมะออกไปในวงกวาง

ทงน ในทกกจกรรมททางมลนธไดดำาเนนการ รวมทงสอตางๆททางมลนธไดจดทำาและเผยแพรเปนไปเพอการสาธารณะกศลโดยไมคดคาใชจายใดๆทงสนจากผเขารวมกจกรรม ทางมนธดำาเนนกจกรรมผานนำาใจของทานผมจตศรทธา ทหวงจะให

สงคมของเราเกดความดงาม ทานผมจตศรทธาทานใดตองการสนบสนนการทำางานของมลนธ และรวมเครอขายหยดธรรมสามารถตดตอไดท prataa@dhammadrops.org กรณประสงคสนบสนนทนในการดำาเนนกจการของมลนธ

สามารถสนบสนนไดโดยการโอนเงนมาท ...

มลนธหยดธรรม

ชอบญช มลนธหยดธรรม

ธนาคารไทยพาณชย

สาขามหาวทยาลยเชยงใหม หมายเลขบญช 667-2-69064-3

ธนาคารกสกรไทย

สาขายอยมหาวทยาลยเชยงใหม หมายเลขบญช 557-2-03369-6

โปรดแจงการสนบสนนโดยการสงหลกฐานการโอนเงนมาทโทร 085-995-9951 หรอ prataa@dhammadrops.org เพอททางมลนธสามารถออกโมทนาบตรไดถกตอง

ขอเชญรวมเดนและรวมบญ"โครงการกาวยางเสนทางธรรม ครงท 3"การเดนจารกแสวงบญจากตวเมองเชยงใหมสตวเมองนครปฐม

และจากความวนวายสความสงบระยะทางประมาณ 700 กโลเมตร

(ไมจำเปนตองรวมตลอดเสนทาง)

ระหวางวนท 3 เม.ย. ถง 26 พ.ค. 2555

เรมเดนจาก ประตทาแพ จงหวดเชยงใหม เวลา 14.00 น.

ผานจงหวดลำพน เสนทางล - เถน

ลำปาง

ตาก

กำแพงเพชร

นครสวรรค

อทยธาน ชยนาท สพรรณบร อยธยา นนทบร นครปฐม สดทางทองคพระปฐมเจดย

*หากสนใจจะมารวมเดนกรณาสอบถามเสนทางใหชดเจนกอนวาคณะไปถงไหนแลว และควรเตรยมอะไรไปดวยบาง**ผทจะมารวมเดนกรณาอยานำเงน ทรพยสนมคา และโทรศพทมอถอมารวมดวย*** ไมอนญาตใหสบบหร ดมเหลา หรอใชสงเสพตดใดๆทงสนในระหวางเดน

สนใจรวมเดนหรอรวมสนบสนนสามารถสอบถามรายละเอยดท 080 048 1188 และ 053 044 220