Model Bilgi Model Bilgi Kapsül Bilgi ...KUVVET VE HAREKET 3 KAZANIM YOKLAMA SINAVI (KYS) Daha fazla dökümana ula mak için Eme i Geçen Ö retmenlerimiz Mustafa NAVAKU USüleyman

ÜniteFEN BİLİMLERİ KONU ÖZETLİ ÇALIŞMA KAĞIDIKUVVET VE HAREKET 33

Daha fazla dökümana ulaşmak için www.fenalemi.com

66

Emeği Geçen Öğretmenlerimiz

Mustafa NAVAKUŞU Süleyman KARAKAYA Mustafa DABANŞaban ÖTER Hakan ARSLAN

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

Cisimlerin şeklini, süratini ve yönünü değiştirebilen etkiye kuvvet denir.

• Kuvvet, hareket eden cisimleri yavaşlatabilir veya durdurabilir.

• Kuvvet, duran cismi ha-rekete geçirebilir.

• Kuvvet, hareketli cisim-lerin yönünü ve sürati-ni değiştirebilir.

• Kuvvet, cisimlerin şek-lini değiştirebilir.

Model BilgiModel Bilgi Model BilgiModel Bilgi• Kuvvetin birimi New-

ton(N)’dur.

Isaac Newton

• Kuvvet dinamometre ile ölçülür.

• Kuvvet, İngilizce dilindeki karşılığı olan “Force” keli-mesinin ilk harfi olan “F” ile sembolize edilir.

Dinamometreler kuvveti ölçen araçlardır. Cisimler-in esneklik özelliğinden faydalanılarak yapılır.

Dinamometreye uygulanan kuvvet ne kadar büyük ise yay o kadar fazla uzar. Böylece uzama miktarı kuvvetin büyüklüğünü gösterir.

Kapsül Bilgi

Kuvvet ok işaretleri ile gösterilir.

Kuvvetler gösterilirken ölçekli çizim yapılmaz-sa kuvvetin büyüklüğü ok işaretinin yanına yazılır.

● Ok işaretinin yönü kuvve-tin yönünü gösterir.

● Ok işaretinin uzunluğu kuvvetin büyüklüğünü if-ade eder.

● Ok işaretinin bulunduğu doğrultu kuvvetin doğrul-tusunu belirtir.

● Ok işaretinin başladığı nokta (O) uygulama nok-tasıdır.

Kuvvetin Özellikleri● Yön● Doğrultu● Büyüklük● Uygulama Noktası

20N

Kapsül Bilgi

Kapsül Bilgi

Kapsül Bilgi

Model BilgiModel Bilgi

Kuvvetin Yönü:DoğuKuvvetin Doğrultusu: Doğu-BatıKuvvetin Büyüklüğü:10NKuvvetin Uygulama Noktası: A

Her bölmenin 10N’a karşılık geldiği kuvvetlere örnekler verelim.

10NA

K

G

B D

Kapsül Bilgi

40 N

30 N

20 N



66



fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

• İki veya daha fazla kuvvetin yaptığı etkiyi tek başına yapabilen kuvvete bileşke kuvvet denir.

• Bileşke kuvvete net kuvvet te denir.

Bileşke Kuvvet


Bir cisim birden fazla kuv-vetin etkisi altında hareket ediyorsa hareket yönü bileşke kuvvetin yönü ile aynıdır.

Kapsül Bilgi

Model BilgiModel BilgiAynı Yönlü

Kuvvetlerin Bileşkesi

Yönleri aynı olan kuv-vetlerin bileşkesi bulunurk-en kuvvetlerin büyüklükleri toplanır.

II.Kuvvet=5NI.Kuvvet=10N

Bileşke Kuvvet =I. Kuvvet + II. Kuvvet=10N + 5N=15N 15N

Zıt Yönlü Kuvvetlerin Bileşkesi

Bir cisme uygulanan aynı doğrultulu fakat zıt yönlü iki kuvvetin bileşkesi büyük olan kuvvetten küçük olan kuvvet çıkartılarak bulunur. Bulunan bileşke kuvvetin yönü büyük olan kuvvetin yönü ile aynıdır.

10N5N

Bileşke Kuvvet = 10 – 5 =5N

5N

Bir cisme uygulanan aynı yönlü kuvvetler bir-birinin etkisini arttırırken, zıt yönlü kuvvetler birbir-inin etkisini azaltır.


Kapsül Bilgi

Model BilgiModel BilgiDengelenmiş

KuvvetBir cisme etki eden kuv-vetlerin bileşkesi sıfır ise cisim dengelenmiş kuv-vetlerin etkisindedir.

5NX5N X cismi dengelenmiş kuvvetlerin etkisindedir.

Dengelenmemiş Kuvvet

Bir cisme etki eden kuv-vetlerin bileşkesi sıfırdan farklı ise cisim denge-lenmemiş kuvvetlerin etkisindedir.

10NY4N Y cismi dengelenmemiş kuvvetlerin etkisindedir.

• Bir cisim dengelenmiş kuvvetlerin etkisinde ise ya duruyordur ya da sabit süratli hareket ediyordur.

• Bir cisim dengelenmemiş kuvvetlerin etkisinde ise bileşke kuvvet yönünde hızlanabilir yada yavaşlayabilir.

Kapsül Bilgi



66



fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

●Birim zamanda alınan yola sürat denir.

●Bir cismin süratini bul-mak için; aldığı yol ve bu yolu ne kadar za-manda aldığı ölçülür. Böylece cismin aldığı yolu geçen zamana bö-lerek sürat hesaplanır.


İki araçtan;1. Aynı yolu daha kısa

sürede alan,2. Aynı sürede daha

uzun yol alan, daha süratlidir.

Zaman=Alınan Yol

Sürat

Sürat=Alınan Yol

Zaman

Alınan Yol = Sürat x Zaman

Alınan Yol

Sürat Zaman

Kapsül Bilgi


= kilometre/saat

= km/h

kilometre

saat

Sürat =Uzunluk

Zaman

= metre/saniye= m/s

metre

saniye

x km/hm/s=36

10

x m/skm/h=10

36

Sürat Birimleri Çevrimi

m/s → km/h çevrimi yapılırken verilen sayı önce 36 ile çarpılır sonra 10’a bölünür.

km/h → m/s çevrimi yapılırken verilen sayı önce 10 ile çarpılır sonra 36’ya bölünür.

Kapsül Bilgi

hour = saat

● 1 Saat (1 hour) = 60 Dakika = 3600 saniye

● 1 kilometre = 1000 metre


140 km/h

900 km/h

300 km/h

109 km / h

Kapsül Bilgi

Model BilgiModel BilgiBir hareketli eşit zaman aralıklarında eşit uzunlukta yollar alıyorsa sabit süratli harekete sahiptir.

20.00

100km 100km 100km

21.00 22.00 23.00

Saat 20:00’da harekete başlayan bir motorsiklet her geçen 1 saatte 100’er km yol aldığı için hareketi sabit süratlidir.

Saatte bulunan akrep ve yelkovan sabit süratli harekete sahiptir.

Yürüyen merdivenler sabit süratli hareket ederler.

Kapsül Bilgi



66



fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

Bir araca ait alınan yol - zaman çizelgesi aşağıdaki gibidir.

Alınan Yol

(km)

Zaman

(h)

0 0

10 1

20 2

Bu çizelge incelendiğinde bu aracın her 1 saatte 10 km yol aldığı görülmekte-dir. Bu yüzden sabit süratli hareket ettiği söylenir.

Alınan Yol

(km)

Zaman

(h)0 010 1

10 2

Bir hareketliye ait yukarıda-ki alınan yol - zaman çizel-gesi incelendiğinde eşit zaman aralıklarında aldığı yolların uzunlukları eşit olmadığı için sabit süratli hareket ettiği söylenemez.


Sürat=Alınan Yol

Zaman

= = = =5 m/s10m2s

20m4s

30m6s

Alınan Yol

(km)

Zaman

(h)

10 2

20 4

30 6

Model BilgiModel BilgiAlınan Yol (m)

15105

321Zaman (s)

Alınan yol – zaman grafiği verilen hareketli için;1. saniye sonunda 5 m2.saniye sonunda 10 m3.saniye sonunda 15 m

yol almıştır.

Öte yandan her 1 saniye-lik zaman diliminde 5m yol almıştır. Dolayısıyla sabit süratli hareket etmektedir.

Alınan yol – zaman grafiği verilen hareketli için;

Alınan Yol (m)

604020

642Zaman (s)

Sürat= = =

=10 m/s

20m2s

40m4s

60m6s

Kapsül Bilgi

4 saniye boyunca 20 m/s sabit süratli hareket eden bir hareketliye ait grafik yukarıdaki gibidir.

Bu hareketliye ait alınan yol – zaman grafiği de aşağıdaki gibidir.

Alınan Yol = Sürat x Zaman = 20 x 4 = 80 m


Alınan yol – zaman grafiğinin zaman eksenine paralel olduğu durumlarda cisim hareketsizdir.

Sürat (m/s)

20

42Zaman (s)

Alınan Yol (m)

8040

42Zaman (s)

Alınan Yol (m)

Zaman (s)

Kapsül Bilgi

Model BilgiModel BilgiAlınan Yol

Zaman Çizelgesi

Alınan Yol Zaman Grafiği

Sabit süratli hareketi gösteren grafik zaman eks-enine paralel olmalıdır.

Alınan Yol

(km)

Zaman

(h)0 0

10 2

20 4

30 6

Alınan Yol (km)

302010

642Zaman (h)

Sürat (km/h)

5

642Zaman (h)

Sürat (km/h)

Zaman (h)

Kapsül Bilgi



66



fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

Sürtünmesiz ortamda şe-kildeki cisme etki eden bi-leşke kuvvetin özelliklerini tabloya yazınız.

Yönü

Büyüklüğü

Doğrultusu

Sürtünmesiz ortamda bulu-nan şekildeki cisimlerin ha-reket yönlerini gösteriniz.

ÖgÖg––retenretenEtkinlik ModeliEtkinlik Modeli

10N

Batı Doğu

12N8N

......................................

18N 23N

......................................

15N10N10N

......................................

25N 35N15N

......................................

10N 8N9N8N


Alınan Yol

(km)

Zaman

(h)

0 0

20 1

40 2Sürat (m/s)

Zaman (s)

Alınan Yol (km)

Zaman (h)

Her bir bölmenin 10N oldu-ğu kuvvetler farklı cisimlere uygulanmıştır. Cisimlere etki eden bileşke kuvvetle-rin büyüklüğünü ve yönünü kutulara yazınız.


YönüBüyüklüğü





Aşağıdaki verilen ifade-lerden doğru olanlara “D” yanlış olanlara ise “Y” yazınız.

Birim zamanda alınan yola sürat denir.

m/s ve km/h süratin birimleridir.

Dengelenmemiş kuvvetlerin etkisinde olan bir cisim sabit süratli hareket eder.

İki araçtan aynı zamanda daha az yol alan araç daha süratlidir.

Sürat, alınan yolu n geçen zamana bölünmesi ile hesaplanır.


ÜniteFEN BİLİMLERİ KONU ÖZETLİ ÇALIŞMA KAĞIDIKUVVET VE HAREKET 33KAZANIM YOKLAMA SINAVI (KYS) Daha fazla dökümana ulaşmak için www.fenalemi.com



Mod

el E

ğitim

Yay

ınla

rı &

Den

eme

Vakt

i - K

azan

ım Y

okla

ma

Sın

avı

661. Aşağıdaki tabloda çizimleri gösterilen kuvvetle-

rin özelliklerini boş bırakılan yerlere yazınız. (Her bir bölme 1N’dur)

K

GB D

A B C D

Yön

Doğrultu

Büyüklük

2. Aşağıdaki tabloda özellikleri verilen kuvvetleri boş bırakılan yerlere çiziniz.

(Her bir bölme 10N’dur)

K

GB D

Yön Doğu Kuzey Batı Güney

DoğrultuDoğuBatı

Kuzey Güney

DoğuBatı

KuzeyGüney

Büyüklük 20N 30N 20N 40N

UygulamaNoktası

X Y Z T

3. Sürtünmesiz ortamlarda bulanan aşağıdaki ci-simlere etki eden bileşke kuvvetlerin büyüklük-lerini yazınız.

10N5N

Bileşke kuvvet:...................................................

5N5N15N

Bileşke kuvvet:...................................................

25N

5N10N

15N

Bileşke kuvvet:...................................................

4N

3N3N

2N1N

Bileşke kuvvet:...................................................

4N5N

2N

Bileşke kuvvet:...................................................

5N

10N10N

1N

Bileşke kuvvet:...................................................




Mod

el E

ğitim

Yay

ınla

rı &

Den

eme

Vakt

i - K

azan

ım Y

okla

ma

Sın

avı

665. Aşağıda verilen ifadelerin başına doğru ise “D”,

y anlış ise “Y” yazınız.

• (.....) Kuvvet dinamometre ile ölçür.

• (.....) Kuvvetin birimi kg’dır.

• (.....) Bileşke kuvvet “R” harfi ile gösterilir.

• (.....) Aynı doğrultuya ve yöne sahip kuvvetlerin bileşkesi bulunurken kuvvetlerin farkı alınır.

• (.....) Sabit süratle hareket eden bir cisme etki eden net kuvvet sıfırdır.

• (.....) Aynı doğrultulu ve zıt yönlü iki kuvvetin bi-leşkesi kuvvetlerin toplanması ile bulunur.

• (.....) Durmakta olan bir cisim dengelenmemiş kuvvetlerin etkisindedir.

• (.....) Dengelenmiş kuvvetlerin etkisinde olan ci-simlere etki eden net kuvvet “0”dır.

• (.....) Hızlanmakta olan bir araç dengelenmemiş kuvvetlerin etkisindedir.

6. Aşağıdaki cisimlere etki eden kuvvetler gösteril-diğine göre cisimlerin hareket yönlerini çizimle gösteriniz.

15N

10N20N

Hareket Yönü: ...................................................

9N6N

12N10N

Hareket Yönü: ...................................................

4. Sürtünmesiz ortamlarda bulanan aşağıdaki cisimler dengelenmemiş kuvvetlerin etkisindedir. Bu cisim-lere etki eden bileşke kuvvetlerin “0” olması için ek-lenmesi gereken kuvvetin büyüklülüğünü ve yönü-nü verilen boşluklara yazınız.

20N30N

Büyüklük: ................. Yön: .....................

15N5N

Büyüklük: ................. Yön: .....................

5N3N4N

Büyüklük: ................. Yön: .....................

5N3N

4N7N2N

Büyüklük: ................. Yön: .....................

5N1N10N

Büyüklük: ................. Yön: .....................

4N6N

Büyüklük: ................. Yön: .....................




Mod

el E

ğitim

Yay

ınla

rı &

Den

eme

Vakt

i - K

azan

ım Y

okla

ma

Sın

avı

668. Alınan Yol (m)

30

20

10

642Zaman (s)

Yukarıda alınan yol-zaman grafiği verilen hare-ketli ile ilgili soruları cevaplayınız.

• 2. saniyedeki sürati nedir? ............................................................................

• 3. saniyedeki sürati nedir? .............................................................................

• 3 saniye boyunca aldığı toplam yol nedir? ............................................................................

• Böyle hareket etmeye devam ederse 9. saniye sonunda ne kadar yol almış olur?

............................................................................

• Bu hareketlinin sürati kaç km/h’dir? .............................................................................

• Bu hareketli 150 metre yolu kaç saniyede alır? .............................................................................

7. Sürat (m/s)

5

963Zaman (s)

Yukarıda sürat-zaman grafiği verilen hareketli ile il-gili;

• Alınan yol – zaman tablosundaki boşluklara uygun değerleri yazınız.

Alınan Yol (m) ............. ............. .............

Zaman (s) ............. ............. .............

• Alınan yol – zaman grafiğini çiziniz.

Alınan Yol (m)

Zaman (s)

• Hareketlinin 6-9 saniye aralığındaki sürati ne-dir?

............................................................................




Mod

el E

ğitim

Yay

ınla

rı &

Den

eme

Vakt

i - K

azan

ım Y

okla

ma

Sın

avı

66• (.....) 2 - 4 saniye aralığında sürati 5 m/s’dir.

• (.....) 4 - 10 saniye aralığında sabit süratli hare-ket etmiştir.

• (.....) İlk 10 saniye boyunca toplam 20 metre yol almıştır.

• (.....) 10 - 14 saniye aralığında sürati 10 m/s’dir.

11. Sürat (m/s)

M

L

K

Zaman (s)

10

Sürat – zaman grafiği verilen K, L ve M araçları

ile ilgili soruları cevaplayınız.

• Araçların süratlerinin büyüklüklerini sıralayınız.

............... > .................... > ......................

• 10 saniye boyunca araçların aldıkları yolların

uzunluklarını sıralayınız.

............... > .................... > ......................

• Araçları 100 metrelik bir yolu alma sürelerini sı-

ralayınız.

............... > .................... > ....................

9. Aşağıdaki soruları cevaplayınız.• 100 km yolu 4 saatte alan bir aracın sürati kaç

km/h’dir?

.............................................................................

• 10 m/s sabit süratli hareket eden bir araç 1 daki-kada kaç metre yol alır?

.............................................................................

• Saat 17:00’da sabit süratle harekete başlayan bir araç 400 km yolu saat 22:00’da tamamlamış-tır. Buna göre bu hareketlini sürati kaç km/h’dir?

.............................................................................

10. Alınan yol-zaman grafiği şekildeki gibi olan bir araçla ilgili aşağıda verilen ifadelerin başına doğ-ru ise “D”, y anlış ise “Y” yazınız.

Alınan Yol (m)

3040

2010

6 8 10 12 1442

Zaman (s)

Documents

Model Bilgi Model Bilgi Kapsül Bilgi ...KUVVET VE HAREKET 3 KAZANIM YOKLAMA SINAVI (KYS) Daha fazla dökümana ula mak için Eme i Geçen Ö retmenlerimiz Mustafa NAVAKU USüleyman