Nr 12 (82)/2009

Rok VII

P I S M O S A M O R Z Ą D U W O J E W Ó D Z T W AISSN 1730-749X

Mazowsze piękniejeMazowsze pięknieje

NR 12 (82) / 2009

Redaguje Zespół w składzie:

Redaktor Naczelna

Magdalena Lewandowska

Zastępca Redaktor Naczelnej

Elżbieta Tomaszewska

Agnieszka Bogucka/Urszula Sabak

Elwira Kasprzak

Justyna Michniewicz

Zdjęcia:

Cezary Aftyka, arch. ARMSA,

arch. Książnicy Płockiej, arch. MODR,

arch. Muzeum Szlachty Mazowieckiej

– Oddział w Gołotczyźnie,

arch. Muzeum Mazowieckiego w Płocku,

arch. Starostwa Powiatowego w Płocku, arch. Roberta Sypka,

arch. SZP ZOZ w Ostrołęce, arch. UG Kuczbork, arch. UMWM,

Barbara Chmielewska, Joanna Czechowicz-Bieniek,

Kamil Dąbrowski, Anna Groszyk-Książak, Marta Guza,

Ewa Janoszka, Magdalena Lewandowska,

mat. Prasowe MCSW „Elektrownia” w Radomiu, Dariusz Mrozek,

Mirosław Szymon Nogalski, Paweł Oprządek, Dariusz Popielarz,

Krzysztof Prześlakowski, Konrad Skiba, Józef Sobiecki,

Agnieszka Stabińska, Agnieszka Sygut, Elżbieta Tomaszewska,

Beata Waluś, Wiesław Wismont, Andrzej Wiśniewski

Mapę wykonało:

© Biuro Geodety Województwa

Mazowieckiego w Warszawie

Al. Jerozolimskie 28, 00-024 Warszawa

tel. (22) 827 70 46, www.bgwm.pl

Opracowanie grafi czne

Robert Stachowicz

Skład komputerowy i druk:

QLCO. Agencja Reklamowo-Wydawnicza

Tel. (22) 699 71 21

Wydawca:

Urząd Marszałkowski

Województwa Mazowieckiego

03-719 Warszawa, ul. Jagiellońska 26

Tel. (22) 590 77 60, faks (22) 590 77 59

Nakład:

10 000 egz.Urząd Marszałkowski i „Kronika Mazowiecka”

w internecie: http://www.mazovia.pl

e-mail: m.lewandowska@mazovia.pl

Redakcja zastrzega sobie możliwość skracania nadesłanych materiałów.

Z prac samorząduW komisjach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2

Posiedzenia Zarządu Województwa Mazowieckiego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5

Temat miesiącaSylwetki laureatów Nagród Marszałka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6

Mazowsze pięknieje dzięki RPO WM . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9

Warto wiedzieć„W lesie wyrosła, w lesie szumiała” Pachnąca polska choinka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11

Zachować narodowe specjały, zanim odejdą w zapomnienie – „Perła 2009” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13

Szlak Książąt Mazowieckich (3) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15

Mogilniki wkrótce znikną . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18

Imprezy kulturalne na Mazowszu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20

Radni mówiąW obronie programu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23

Miesiąc na MazowszuElfy dla Kolei Mazowieckich. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24

Rolnik ratownikiem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25

Fotogeniczne Mazowsze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25

Perła medycyny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26

Nowa Scena Kameralna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26

Wkład w rozwój sportu na Mazowszu doceniony . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27

Magia guzika . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27

Z folklorem do stolicy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28

Niebiańskie klimaty w Muzeum Kultury Kurpiowskiej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29

„Nie jesteśmy sami” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30

A może założyć fi rmę? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30

Po zdrowie do Ostrołęki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31

Świąteczne fantazje kulinarne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31

Codzienność mazowieckich dworów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32

W trosce o środowisko . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33

Wyśpiewane wojaże . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33

Adwentowe granie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34

Bezpiecznie do szkoły w powiecie sokołowskim . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35

O funkcjach reprezentacyjnych i opresyjnych sukienki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36

W szydłowieckim plenerze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37

Powrót „Zośki” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38

Tancerze na gali . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38

Jak ballada, to w Iłży . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39

Uroczyska Puszczy Kozienickiej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40

Dla naszych małych ojczyzn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41

Droga będzie jak nowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41

Ognisty Anioł z Mazowsza . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42

„Od Egzekucji do uniewinnienia” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43

Stawiamy na młodych literatów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43

Poezja w Książnicy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44

Prawdziwy poeta jest poezją . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44

W skrócie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45

Foto na okładce:Muzeum guzika w Sochocinie, Formacja taneczna CMG Junior, Laureaci

konkursu kulinarnego

KR

ON

IKA

MA

ZO

WIE

CK

AW NUMERZE

NR 12 (82) / 2009

Szanowni Państwo!

W polskiej tradycji Święta Bożego Narodzenia zajmują miejsce szczególne. To czas

wielkiej radości, pojednania, miłości i nadziei. Spotkania i rozmowy z bliskimi, dziele-

nie się opłatkiem, świąteczne potrawy, kolędy, zielona, pachnąca lasem choinka – two-

rzą niezwykły nastrój, który łączy wszystkich ludzi, sprawia, że stajemy się lepsi, bar-

dziej otwarci i życzliwi, a nasze życie nabiera nowego, głębszego wymiaru. Żegnamy

Stary Rok i witamy Nowy, układając ambitne plany na przyszłość.

Z okazji zbliżających się Świąt Bożego Narodzenia składamy wszystkim Państwu

najserdeczniejsze życzenia zdrowia, radości i spokoju. Niech te wyjątkowe dni upłyną

w ciepłej, rodzinnej atmosferze i na długo pozostaną w Państwa sercach, zaś nadcho-

dzący 2010 rok okaże się niezwykle pomyślny i przyniesie ze sobą realizację wszyst-

kich planów oraz wielu sukcesów w życiu prywatnym i zawodowym. Ze swojej strony

pragniemy zapewnić, że Samorząd Województwa Mazowieckiego w dalszym ciągu

podejmować będzie działania na rzecz rozwoju naszego regionu i dokładać wszelkich

starań, by podnieść jakość życia jego mieszkańców.

KR

ON

IKA

MA

ZO

WIE

CK

AOD REDAKCJI

oraz Zespół Redakcyjny

Kroniki Mazowieckiej

Adam Struzik

Marszałek

Województwa Mazowieckiego

Robert Soszyński

Przewodniczący Sejmiku

Województwa Mazowieckiego

✶✶✶

✶

✶✶✶ ✶✶

Z PRAC SAMORZĄDU

2 NR 12 (82) / 2009

KR

ON

IKA

MA

ZO

WIE

CK

A

✶✶

✶✶

✶✶✶✶ ✶

lat, czyli sprzed kryzysu światowego.

Nie znamy jeszcze tegorocznych wypły-

wów z tytułu podatku CIT.

W poszukiwaniu złotego środka zapro-

ponowano zmniejszenie jednostkom bu-

dżetowym wydatków bieżących o średnio

15 proc. Z budżetu wykreś lono wszelkie

wydatki na zakupy inwestycyjne (samo-

chody, programy itp.) oraz wycofano się

z komponentów Samorządowego Instru-

mentu Wsparcia Rozwoju Mazowsza, na

który przewidywano pierwotnie w tym

roku budżetowym 8,5  mln zł. Zostawio-

no jednak 4,5 mln zł dla spóźnialskich

benefi cjentów (głównie w obszarze oświa-

ty) oraz fi nansowanie programu budowy

boisk „Moje Boisko – Orlik 2012”. O po-

łowę obniżono wydatki na promocję. Nie

będzie również dotacji dla ochotniczych

straży pożarnych i policji. W przyszło-

rocznym budżecie nie przewiduje się

wydatków niewygasających. Niewyko-

rzystane, wracają jako składnik nowego

budżetu.

W przyszłorocznym budżecie nie za-

planowano również nowych inwestycji

rocznych. Natomiast nie zrobiono żad-

W komisjach

Pod koniec roku zarząd województwa przygotowuje i przedstawia sejmikowi

projekt budżetu na kolejny rok. Zgodnie z ustawą o samorządzie wojewódz-

twa musi to zrobić do 15 listopada roku poprzedzającego rok budżetowy.

Projekt na rok przyszły został przedstawiony na XXXVI – listopadowym – po-

siedzeniu sejmiku.

Od tego momentu Sejmik rozpoczął

dyskusję nad proponowanym projektem

budżetu. Każda z komisji wyrażała opi-

nię w zakresie przypisanego jej przed-

miotu działania.

Dyskusje w poszczególnych komisjach

otwierali Skarbnik Województwa – Ma-

rek Miesztalski oraz zastępca skarbnika

– Małgorzata Więckowska. Prezentowali

i wyjaśniali m ożliwości budżetu woje-

wództwa w 2010 roku. (Zarząd, przed-

kładając projekt uchwały budżetowej,

ustawowo musi sejmikowi przedstawić

dokładne materiały informacyjne). Przy-

szłoroczny budżet był bardzo trudny do

skonstruowania. Pierwsze przymiarki

nie wychodziły. Nie bilansował się przy

założeniu utrzymania wydatków na do-

tychczasowym poziomie. Dochody zma-

lały o ok. 450 mln zł, obowiązkowe „ja-

nosikowe” wzrosło do ogromnej sumy,

wynoszącej ok. 30 proc. wszystkich

wydatków. Jako jedyne województwo

w Polsce, musimy przekazać ponad po-

łowę naszego dochodu na rzecz pozosta-

łych regionów. Kwotę tę wyliczono nam

na podstawie dochodów sprzed dwóch

nych cięć w inwestycjach zapisanych

w WPI (Wieloletnim Programie Inwe-

stycyjnym). Wręcz przeciwnie – mimo

trudnej sytuacji, przewiduje się nakłady

w wysokości przekraczającej 650 mln zł.

Wszystkie projekty unijne, realizowa-

ne w ramach RPO, będą fi ansowane ze

środków unijnych, a wkład własny woje-

wództwa zostanie wpłacony dopiero pod

koniec realizacji projektu. Dotyczy to

przede wszystkim budowy dróg.

W związku z koniecznością zapłacenia

„janosikowego” nastąpiła nowa sytuacja.

Mamy, jako region, zbyt duży wskaź-

nik zadłużenia. Ustawowo nie może on

przekroczyć progu 60 procent wykona-

nych dochodów ogółem, a wynosi już

prawie 58,5 proc. Przyczyną tego stanu

jest m.in. konieczność zaciągnięcia przez

województwo mazowieckie długotermi-

nowego kredytu w wysokości 360 mln zł,

pozwalającego na realizację inwestycji za-

planowanych w Wieloletnim Programie

Inwestycyjnym Województwa Mazowiec-

kiego oraz na refi nansowanie inwestycji

z lat poprzednich (za zgodą banku).

Radni podczas posiedzeń zadawali

wiele pytań, wyrażali opinie, głosowali

wnioski do przedstawianego budżetu.

Należy przyznać, że wszystkie komisje ze

zrozumieniem podeszły do konieczności

dostosowania wydatków do obecnej sy-

tuacji fi nansowej województwa. Trudno

dyskutować z nową ustawą, która mówi,

że nie można budżetu konstruować tak,

by wydatki przekraczały wpływy czy

ustawą, która zobowiązuje nas do zapła-

cenia „janosikowego”.

Komisja Ochrony Środowiska, 19 lis-

topada

Komisja pozytywnie zaopiniowała

projekt budżetu, ale najpierw była dysku-

sja. Padło wiele pytań, m.in. radny Ma-

rek Papuga dopytywał o sprawy związa-

ne z programem usuwania mogilników

(patrz str. 18-19). Drugie pytanie doty-

czyło Wodociągu Północnego – dlaczego

dokładamy prawie milion złotych do tej

inwestycji?

W odpowiedzi, wicemarszałek Lud wik

Rakowski wyjaśnił, że Wodociąg Północ-

Z PRAC SAMORZĄDU

NR 12 (82) / 2009

KR

ON

IKA

MA

ZO

WIE

CK

A

3

✶✶✶

✶

✶✶✶ ✶✶ny został przejęty na mocy porozumie-

nia. Czynione są starania, aby ta inwesty-

cja, zaopatrująca stolicę w wodę, została

przekazana władzom Warszawy. Trwają

trudne, mozolne rozmowy. Główny po-

wód to brak zgody na przejęcie Wodo-

ciągu przez Miejskie Przedsiębiorstwo

Wodociągów i Kanalizacji, ze względu na

brak uregulowań prawnych gruntów, na

którym się znajduje. Jest także kwestia,

kto powinien ponieść koszty tego ure-

gulowania. Zarząd Województwa Ma-

zowieckiego stoi na stanowisku, że nie

można opłacać czegoś, z czego nie będzie

się w przyszłoś ci korzystać, a warszaw-

skie wodociągi nie chcą podjąć przejęcia

inwestycji bez tych uregulowań. I koło

się zamyka.

Komisja Rolnictwa i Terenów Wiej-

skich, 19 listopada

W tym dziale zmniejszono środki fi -

nansowe na działania bieżące o prawie

50 proc. O tyle samo również okrojono

wydatki na promocję rolnictwa mazo-

wieckiego podczas targów i wystaw za-

granicznych. W trudnej sytuacji fi nanso-

wej też trzeba sobie umieć radzić, dlatego

pomocne tu będzie fi nansowanie z tzw.

pomocy technicznej programów unijnych

– powiedział Radosław Rybicki, dyrektor

Departamentu Rolnictwa i Modernizacji

Terenów Wiejskich, podsumowując pro-

jekt budżetu w zakresie rolnictwa.

Dyrektor WZMiUW Jerzy Nasiadko,

omawiając budżet tej jednostki (pod-

legającej pod samorząd województwa)

stwierdził, że 2010 rok dla fi rmy, którą

kieruje, będzie bardzo trudny przy tak

ustalonym budżecie. Najważniejszym

zadaniem jest utrzymanie fachowej ka-

dry technicznej, a to można osiągnąć

przede wszystkim poprzez odpowiedni

poziom płac. Nasi pracownicy otrzymują

propozycje zmiany pracy na lepiej płatną.

U nas kadra zarabia średnio nieco powy-

żej trzech tysięcy złotych brutto. To nie jest

wysoka płaca. Jeśli stracimy tę kadrę, to jej

odbudowa będzie wręcz niemożliwa.

Radny Benedykt Pszczółkowski po-

wiedział, że z terenu płyną bardzo dobre

opinie związane z realizacją programu

„Praca i środowisko”. Jest to faktyczna

walka z bezrobociem na wsi. Na ten pro-

gram zmniejszono fundusze o 50 proc.

Zarząd województwa powinien wesprzeć

prośby Wojewódzkiego Zarządu Me-

lioracji i Urządzeń Wodnych o polep-

szenie fi nansowania w przyszłym roku,

szczególnie tam, gdzie środki własne

dają szansę na ubieganie się o fundusze

unijne. Konieczne są również rozmowy

z Wojewodą Mazowieckim.

Radni większością głosów wyrazili

negatywną opinię o projekcie uchwały

dotyczącej budżetu województwa mazo-

wieckiego na 2010 rok. Komisja poparła

wniosek złożony podczas sesji Sejmiku

w dniu 16 listopada przez radnego Ka-

rola Tchórzewskiego, a dotyczący utrzy-

mania Samorządowego Instrumentu

Wsparcia Rozwoju Mazowsza. Instru-

ment ten funkcjonuje już od 2005 roku

i został wyróżniony przez instytucje eu-

ropejskie. Komisja zaproponowała, by

kwota przeznaczona na ten cel była nie

mniejsza niż 32 mln złotych.

Komisja Strategii, Rozwoju Regio-

nalnego i Zagospodarowania Prze-

strzennego, 25 listopada

Członkowie komisji wydali pozytywną

opinię o projekcie budżetu.

Komisja Promocji Województwa

Mazowieckiego i Współpracy Zagra-

nicznej, 25 listopada.

Ograniczenie o połowę środków na

promocję województwa nie jest naj-

lepsze, zwłaszcza że zrezygnowano

z dużych kampanii wizerunkowych,

które były ujęte w Strategii Promo-

cji Województwa – powiedział wice-

marszałek Ludwik Rakowski. Wyraził

jednak nadzieję, że przyszły rok może

będzie lepszy od obecnego pod wzglę-

dem promocyjnym, mimo ograniczeń,

które narzuca kryzys ogólnoświatowy.

Z dużych zamierzeń promocyjnych –

przygotowywane są obchody rocznic:

bitwy pod Grunwaldem (nieduże kosz-

ty), Bitwy Warszawskiej i Roku Chopi-

nowskiego. O środki unijne na ten cel

stara się Departament Kultury, Pro-

mocji i Turystyki. Podczas posiedzenia

przedstawiono projekt obchodów Roku

Chopinowskiego. Pomysł spotkał się

z aprobatą komisji. Jest bardzo profe-

sjonalny – podsumował radny Cyprian

Gutkowski.

Komisja Kultury i Dziedzictwa Na-

rodowego, 26 listopada

Komisja wyraziła pozytywną opinię

o projekcie uchwały budżetowej, nie

mniej wnioskowała o zwiększenie wy-

datków na Rok Chopinowski o półtora

miliona złotych. Wskazano źródło fi -

nansowania – pokrycie z dotacji pod-

miotowej dla „Kolei Mazowieckich”.

Radny Krzysztof Skolimowski zgło-

sił z kolei wniosek o przeznaczenie

62,5  tys.  zł na organizację obchodów

bitwy pod Grunwaldem. Jako źródło fi -

nansowania podał rezerwę ogólną.

Z PRAC SAMORZĄDU

4 NR 12 (82) / 2009

KR

ON

IKA

MA

ZO

WIE

CK

A

✶✶

✶✶

✶✶✶✶ ✶Komisja Edukacji, Nauki i Szkolnic-

twa Wyższego, 26 listopada

Radny Krzysztof Skolimowski zdzi-

wił się bardzo aż takim radykalnym

spadkiem fi nansowania organizacji

pozarządowych z kwoty 1 250 tys. zło-

tych w tym roku, na planowane 364

tys. złotych na rok następny. Propono-

wana kwota jest zbyt mała dla potrzeb

organizacji pozarządowych i tu jest wy-

raźnie widoczny regres – powiedział.

Podkreślił, że edukacja powinna być

pod szczególną ochroną samorządu

województwa. W projekcie uchwały

budżetowej znalazły się pozycje wręcz

przeładowane fi nansowo, przykła-

dem mogą być „Koleje Mazowieckie”,

spółka, która powinna funkcjonować

w ramach rachunku ekonomicznego.

Podobnie jest z zapisem na rozwój kul-

tury fi zycznej. Kultura fi zyczna, jak się

planuje, w tym kryzysie ma dostać spo-

rą kwotę. Projekt budżetu dla oświaty

mazowieckiej jest bardzo skromny i nie

zachęca do jej rozwoju – podsumował

radny.

Komisja Zdrowia i Kultury Fizycz-

nej, 30 listopada

Komisja wyraziła pozytywną opinię

o projekcie uchwały w zakresie meryto-

rycznego działania komisji, jednocześ nie

wnioskując o:

rozdysponowanie wolnych środków

fi nansowych, które pojawią się w cią-

gu roku, związanych z inwestycją pn.

„Budowa Szpitala w Ostrołęce”

wygospodarowanie środków z rezer-

wy budżetowej na realizację programu

Były jednak zgłoszone wnioski. Do zakresu

działania komisji Budżetu i Finansów należy

opiniowanie projektu budżetu wojewódz-

twa, co oznacza dokładne zapoznanie się ze

zgłoszonymi wnioskami do projektu przy-

szłorocznego budżetu, zgłoszonymi przez

poszczególne komisje merytoryczne oraz

ich przegłosowanie. Nie wszystkie Komisja

Budżetu i Finansów zaopiniowała pozytyw-

nie. Efektem końcowym tego posiedzenia

było sformułowanie opinii do przedłożenia

zarządowi województwa.

Komisja Budżetu i Finansów, 14 grudnia

Komisja po raz drugi zebrała się

w sprawie przyszłorocznego budżetu.

Sejmik, zgodnie z harmonogramem prac

nad uchwalaniem budżetu Wojewódz-

twa Mazowieckiego, skierował projekt

uchwały budżetowej na 2010 rok do Ko-

misji Budżetu i Finansów, celem prze-

prowadzenia drugiego czytania, obej-

mującego sporządzenie sprawozdania

o projekcie uchwały, uwzględniającego

stanowisko Zarządu. Stanowisko przed-

stawili członkom komisji Przewodniczą-

cy Komisji Budżetu i Finansów Henryk

Antczak oraz Skarbnik Województwa,

Marek Miesztalski. Zarząd poparł sta-

nowiska przedstawione przez Komisję

Budżetu i Finansów, jednakże uwzględ-

nił jeden z wniosków negatywnie za-

opiniowanym przez tę komisje, a mia-

nowicie, dotyczącym zwiększenia planu

wydatków bieżących Krajowego Ośrod-

ka Mieszkalno-Rehabilitacyjnego dla

Osób Chorych na SM w Dąbku. W przy-

gotowanej autopoprawce do projektu

budżetu na 2010 rok znalazła się dla tego

ośrodka dodatkowa kwota 350.000zł.

Trzecie czytanie projektu uchwały zo-

stanie przeprowadzone 19 grudnia 2009

na, ostatniej w tym roku, sesji Sejmiku.

Oprac. ELŻBIETA TOMASZEWSKA

„Zdrowi mieszkańcy to zdrowe Ma-

zowsze” (patrz. str. 23)

wsparcie fi nansowe szpitali powiato-

wych w ramach Mazowieckiego In-

strumentu Wsparcia Ochrony Zdrowia

i Polityki Społecznej – Komponent G

planowanie w budżecie środków fi -

nansowych na tworzenie nowych klas

w roku szkolnym 2010-2011 w ramach

Programu „Szkoła Promocji Zdrowia”.

Komisja Polityki Społecznej i Proro-

dzinnej, 3 grudnia

Komisja nie wydała opinii o projekcie

uchwały w obszarze działania komisji,

z uwagi na brak quorum. Nie mniej, radna

Danuta Janusz wnioskowała o zwiększenie

budżetu (z rezerwy ogólnej) o 700  tys.  zł

na wydatki bieżące w Krajowym Ośrodku

Mieszkalno-Rehabilitacyjnym dla Osób

Chorych na SM w Dąbku.

Komisja Rozwoju Gospodarczego,

Infrastruktury i Przeciwdziałania Bez-

robociu, 4 grudnia

Komisja pozytywnie zaopiniowała

projekt uchwały. Jedynie radny Karol

Tchórzewski złożył poprawkę, dotyczącą

sfi nansowania przebudowy drogi wo-

jewódzkiej 698 relacji Siedlce – Łosice

– granica województwa (na wybranych

odcinkach). Komisja nie przychyliła się

do tego wniosku.

Komisja Budżetu i Finansów, 4 grud-

nia

Wszystkie komisje, z wyjątkiem Komisji

Rolnictwa i Terenów Wiejskich, pozytywnie

zaopiniowały projekt budżetu na 2010 rok.

O tym, jak wysokie będą wpływy z tytułu

podatku CIT, dowiemy się dopiero w lutym

2010 roku. Obecnie kwota ta jest szacunkowa

– wpływy z tego tytułu mogą być większe lub

mniejsze. Niewiadomo. Należy jednak mieć

nadzieję, że pojawią się możliwości dofi nan-

sowania wielu dziedzin życia.

Z PRAC SAMORZĄDU

NR 12 (82) / 2009

KR

ON

IKA

MA

ZO

WIE

CK

A

5

✶✶✶

✶

✶✶✶ ✶✶ Posiedzenia Zarządu Województwa Mazowieckiego

W okresie od 1 do 30 listopada odbyło się 8 posiedzeń Zarządu Województwa Mazowieckiego, na których podję-

to 246 uchwał.

Uchwały, podjęte w okresie sprawoz-

dawczym, dotyczyły następującej pro-

blematyki:

kultury, promocji i turystyki – 30

organizacji, nadzoru, kontroli i bezpie-

czeństwa publicznego – 27

rolnictwa i modernizacji terenów wiej-

skich – 24

nieruchomości i infrastruktury – 24

funduszy strukturalnych – 29

zdrowia i pomocy społecznej – 20

ochrony środowiska i opłat

środowiskowych – 19

budżetu i fi nansów – 19

strategii i rozwoju regionalnego – 17

nadzoru właścicielskiego – 14

edukacji publicznej i sportu – 14

geodezji i kartografi i – 8

rynku pracy – 1

Uchwały Zarządu Województwa Ma-

zowieckiego dostępne są na stronie inter-

netowej Samorządu Województwa Mazo-

wieckiego www.mazovia.pl.

Opracowała

AGNIESZKA GONCZARYK

Kierownik Wydziału Zarządu

Adam Struzik,

Marszałek Województwa Mazowieckiego

Zarząd Województwa Mazowiec-

kiego podjął decyzję o wniesieniu pod

obrady Sejmiku projektu budżetu wo-

jewództwa mazowieckiego na 2010  r.

Przy jego opracowywaniu przyjęto

założenia, które podyktowane zostały

obecną światową sytuacją gospodar-

czo-ekonomiczną oraz obowiązkiem

przekazania przez województwo mazo-

wieckie do budżetu państwa subwencji

wyrównawczej (tzw. janosikowego),

która według szacunków wyniesie po-

nad 50 proc. uzyskanych w 2010 roku

dochodów podatkowych. W związku

z tym, w porównaniu z budżetem na

ten rok, m.in. o 15 proc. obniżone zo-

stały wydatki na bieżące utrzymanie

jednostek budżetowych, o 50 proc.

wydatki na promocję województwa,

zaś dotowanie organizacji pozarządo-

wych zmniejszyło się o ok. 36%. Zarząd

musiał również podjąć decyzję dotyczącą

rezygnacji z kontynuowania w 2010 roku

Samorządowego Instrumentu Wsparcia

Rozwoju Mazowsza, co nie było łatwe ze

względu na rolę, jaką w rozwoju Mazow-

sza odgrywają wysokie nakłady pocho-

dzące z budżetu województwa. Ich brak

pociąga za sobą negatywne skutki zarów-

no na poziomie powiatowym, jak i gmin-

nym, a w konsekwencji dotyka pojedyn-

czych mieszkańców. Zapewniam jednak,

że Samorząd Województwa Mazowieckie-

go dołoży wszelkich starań, aby sytuacja

ta nie miała przełożenia na rok 2011.

Województwo mazowieckie będzie na-

dal uczestniczyć w realizacji programu

„Moje Boisko – Orlik 2012”. Chęć udzia-

łu w nim w 2010 roku zadeklarowało

86  benefi cjentów – jednostek samorządu

terytorialnego z obszaru Mazowsza. Na

wsparcie realizacji zadań z zakresu spor-

tu, kultury fi zycznej oraz ratownictwa

wodnego przeznaczonych zostało z kolei

ponad 8,7 mln zł. Organizacje pozarządo-

we zapraszam do składania ofert w trzech

terminach – do 30 grudnia 2009 roku

oraz do 30 kwietnia i 15 lipca 2010 roku.

Podnoszenie standardu kolejowych

przewozów pasażerskich jest niezwykle

ważną kwestią dla naszego samorządu,

dlatego też inwestycje w tym zakresie mają

znaczenie priorytetowe. 1 grudnia zo-

stała podpisana umowa na dostawę

20 Elektrycznych Zespołów Trakcyjnych

dla „Kolei Mazowieckich”. Koszt reali-

zacji tego zamówienia to ponad 460

mln zł. Inwestycja ta wpisana jest do In-

dykatywnego Wykazu Indywidualnych

Projektów Kluczowych dla RPO WM

2007-2013, otrzymała dofi nansowa-

nie z Europejskiego Funduszu Rozwoju

Regionalnego. Ponadto w listopadzie

Zarząd Województwa Mazowieckiego

zatwierdził do dofi nansowania następ-

ne dwa projekty, zapisane jako kluczo-

we. Pierwszy z nich, „«Matecznik Ma-

zowsze» – centrum folklorystyczne”,

zgłoszony przez Państwowy Zespół

Pieśni i Tańca „Mazowsze” im. Tade-

usza Sygietyńskiego otrzymał wspar-

cie fi nansowe ze środków unijnych

w kwocie ponad 55 mln zł. Natomiast

prawie 16,4  mln  zł, w ramach RPO

WM 2007-2013, zostało przeznaczone

dla projektu pn. „Renowacja kościoła

Świętego Krzyża wraz z zabudowania-

mi poklasztornymi w Warszawie jako

ważnego obiektu dziedzictwa kulturo-

wego”. To doskonale pokazuje, że pro-

jekty, służące zachowaniu dziedzictwa

kulturowego, dzięki środkom unijnym

mogą być realizowane w znacznie szer-

szym zakresie.

TEMAT MIESIĄCA

6 NR 12 (82) / 2009

KR

ON

IKA

MA

ZO

WIE

CK

A

✶✶

✶✶

✶✶✶✶ ✶

W poprzednim numerze „Kroniki” zamieściliśmy

relację z gali rozdania Nagród Marszałka Woje-

wództwa Mazowieckiego. Poniżej przedstawia-

my sylwetki tegorocznych laureatów.

Przemysław Bednarczyk z Radomia – czło-nek Radomskiego Towarzystwa Naukowego, nauczyciel historii i wiedzy o społeczeństwie w III  Liceum Ogólnokształcącym im. Dionizego Czachowskiego w Radomiu. Prowadzi działalność na rzecz upowszechniania historii Mazowsza i kultywowania tradycji narodowych. Organizator plenerowych lekcji historii, widowisk, spektakli, realizacji fi lmowych i publikacji. W 2007 r. został odznaczony Brązowym Krzyżem Zasługi oraz Me-dalem Opiekuna Miejsc Pamięci Narodowej.

Zupełnie uczciwie powiem, że teraz wiem, jak czuł się prezydent Obama, który został zaskoczony Noblem. Ja również nie wiem, za co zostałem tak wyróżniony, ale przyznam, że to uczucie jest bardzo miłe – powiedział laureat. Ujawnił też kulisy orga-nizacji plenerowych lekcji historii (opisywaliśmy je wielokrotnie na łamach „Kroniki”). – Taka lekcja jest przedsięwzięciem o charakterze artystycznym. To zwykle widowisko osadzone bardzo mocno w realiach historycznych naszego regionu. Również postaci w nim występujące to historyczne postaci naszego regionu. W ich rolę wcielają się moi ucznio-wie, a także goście z zagranicy. Scenariusz, który realizujemy, ściśle nawiązuje do epizodów z historii Polski czy naszego regionu. Na przełomie ostatnich sześciu lat realizowaliśmy inscenizację powstania styczniowego. Z bieżących rzeczy – jest to m.in. spektakl dotyczący 11 listopada.

Wiesława Bogdańska z Kadzidła – twórczyni i miłośniczka sztuki ludowej, am-basadorka kultury kurpiowskiej. Od 12. roku życia wykonuje wycinanki, kwiaty, kierce, bukiety, ozdoby choinkowe, pisanki oraz palmy. Laureatka wielu konkursów i nagród, m.in.: nagrody Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego „Zasłużony dla Kultury Polskiej”, Prezesa Związku Kurpiów „Kurpika”, Fundacji Cepelia „Zasłużony dla Cepelii” oraz Nagrody im. Oskara Kolberga. Jej wycinanki zdobią kolekcje mu-zeów m.in. w Warszawie, Białymstoku, Łomży, Krakowie, Ostrołęce, Toruniu, a także Muzeum Kultur Europejskich w Berlinie.

To było naprawdę wielkie zaskoczenie. W zeszłym roku dostałam Nagrodę Oskara Kolberga, a w tym pojawiła się Nagroda Marszałka. Czuję się naprawdę zaszczycona – powiedziała laureatka. – Właściwie swoje prace robię od dziecka. Pochodzę z rodzi-ny, w której kultura kurpiowska była pielęgnowana od zawsze. Jako mała dziewczynka, tworzyłam nasze sławne wycinanki. I tak już zostało. W tej chwili pracuję w Kadzidle – w Zagrodzie Kurpiowskiej. Jest to więc miejsce mocno związane z kulturą ludową na-szego regionu. Praca polega na oprowadzaniu zwiedzających po zagrodzie, lekcjach o tradycjach kurpiowskich zarówno dla dzieci, jak i dla dorosłych. Od bardzo dawna współpracuję z Muzeum Etnografi cznym w Warszawie – co najmniej dwa razy w roku prowadzę tam warsztaty, uczestniczę w kiermaszach ludowych.

Krzysztof Braun z Warszawy – etnograf, pracownik Instytutu Etnologii i Antropologii Kultu-rowej Uniwersytetu Warszawskiego. Zajmował się organizacją badań naukowych i popularyza-cją wiedzy na obszarze historycznego Mazowsza. Jego dorobek naukowy liczy ponad 60 ksią-żek i artykułów, z czego ponad 20 dotyczy Mazowsza, a także kilkadziesiąt prac redakcyjnych, wiele zorganizowanych sesji naukowych oraz studenckich badań terenowych. Od 1967 r. czło-nek Mazowieckiego Towarzystwa Kultury, Założyciel Mazowieckiego Towarzystwa Naukowego i członek redakcji „Rocznika Mazowieckiego”. Odznaczony Medalem Komisji Edukacji Narodo-wej (2006 r.) i Złotym Krzyżem Zasługi (2008 r.).

Jestem ogromnie wzruszony i wdzięczny, że zostałem zauważony i doceniony. Ale poja-wiła się taka refl eksja – czy zasłużyłem na to wyróżnienie, czy nie mogłem zrobić więcej niż zrobiłem? Dlatego od razu chcę zaznaczyć, że będę się starał to „więcej” osiągać. Jestem fa-nem Mazowsza. Oczywiście obecne województwo mazowieckie nie jest spójne historycznie i kulturowo, i właściwie nigdy nie będzie, ale taki jest właśnie jego urok.

Sylwetki laureatów Nagród Marszałkailiśśmy

Wooje-

tawwiaai -

Wiesłaławwa Bogdańsńsk

y

-

-

TEMAT MIESIĄCA

NR 12 (82) / 2009

KR

ON

IKA

MA

ZO

WIE

CK

A

7

✶✶✶

✶

✶✶✶ ✶✶Tadeusz Kaczyński z Płocka – prezes Stowarzyszenia Płocki Uniwersytet Ludowy im. Win-

centego Witosa w Płocku. Stowarzyszenie prowadzi kursy języków obcych i informatyki dla dzieci, młodzieży i osób dorosłych. Z inicjatywy Tadeusza Kaczyńskiego w 2000 r. urucho-miono Szkołę Lektorów Języka Angielskiego – roczną, niepubliczną szkołę przygotowującą nauczycieli do pracy lektora. Laureat miał swój udział także w powstaniu Polskiego Stowarzy-szenia Międzynarodowych Letnich Wiosek Dla Dzieci CISV Polska, które organizuje warsztaty, seminaria oraz treningi dla dzieci i młodzieży wyjeżdżających na programy międzynarodowe.

To jest uhonorowanie całej mojej 25-letniej działalności – dla młodzieży i dla dorosłych. Ale jestem nią naprawdę zaskoczony. W XXI wieku uniwersytety ludowe są bardziej potrzebne niż kiedykolwiek były. Mają swoją 150-letnią tradycję, którą kontynuuję. Dawniej, np. w czasie rozbio-rów, kultywowały polskość. A to pielęgnowanie kultury polskiej, kultury ludowej jest dziś ogrom-nie potrzebne. Zgadzam się ze stwierdzeniem, że jeśli chcesz znać swoją przyszłość, musisz znać swoją przeszłość.

Uniwersytety prowadzimy np. dla seniorów – by mogli w jesieni wieku wciąż się rozwijać. Pro-wadzimy je też dla rodziców, bo mają być wsparciem w ich pracy z własnymi dziećmi. Dziś rodzice często sobie nie radzą, nie wiedzą, jak postępować ze swoimi dziećmi. Pokazujemy im, jak znaleźć rozwiązanie.

Artur Krajewski z Żyrardowa – malarz, adiunkt w warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, kierow-nik „Galerii Perspektyw” promującej młode talenty. W swoim dorobku artystycznym ma ok. 100 wystaw indywi-dualnych, wydał kilka książek i albumów, dwa tomiki wierszy, dwa zbiory opowiadań oraz cztery płyty z muzyką autorską. Twórca i animator Festiwalu „Integralia” – wydarzenia integrującego dziedziny twórcze środowisk akade-mickich oraz Ogrodu Sztuk – Salonu Szkolnictwa Wyższego. Zajmuje się wieloma dziedzinami sztuki, a także szero-ko rozumianą animacją kultury. Organizowane przez niego przedsięwzięcia stały się niecodziennymi wydarzeniami artystycznymi, a publikacje związane z jego twórczością są wizytówkami ziemi żyrardowskiej. Pomysłodawca i au-tor Festiwalu Gwiazd w Żyrardowie.

Jestem bardzo zaskoczony. Nie spodziewałem się takiego wyróżnienia. Wykonując swoją pracę, nie myślę o tym, czy zostanę za nią nagrodzony. Ta Nagroda będzie dla mnie przede wszystkim doskonałą motywacją do dalszej pracy. Cieszę się, że lokalne społeczeństwo doceniło mnie, wyróżniło i nominowało do tej nagrody. Dzięki temu widzę, że warto wychodzić ze sztuką bliżej ludzi i tworzyć coś prospołecznie – powiedział laureat.

Witold Idzi Zapała z Otrębus – tancerz, choreograf, pedagog. Kierownik artystyczny i choreograf Państwowego Ludowego Zespołu Pieśni i Tańca „Mazowsze” im. Tadeusza Sygietyńskiego. Od pół wieku kształtuje artystyczne ob-licze zespołu – opracował bogaty repertuar tańców i obrzędów ludowych, pochodzących z ok. 40 regionów Polski. Każda kreacja sceniczna poprzedzona jest żmudnymi poszukiwaniami i badaniami etnografi cznymi – kostiumolo-gicznymi, wokalnymi i choreografi cznymi. Warsztat pracy Witolda Zapały przedstawia fi lm Adama Gzyry zatytuło-wany „Mazowsze: od autentyku do stylizacji”.

Szczerze mówiąc, nie spodziewałem się tej nagrody. Chociaż oczywiście cieszę się bardzo, bo z „Mazowszem” przepra-cowałem 53 lata. Jestem wdzięczny za to, że jako zespół mamy taki piękny dom. Bardzo dobrze nam się pracuje w tak wspaniałych warunkach.

Mam też poczucie, że zostały nagrodzone nasze starania o rozsławienie kultury polskiej w świecie. A ona przecież jest źródłem naszej narodowości, a także samej kultury Mazowsza. Chciałbym, żeby to nadal trwało, zatem ta nagroda jest dla mnie mobilizacją do tworzenia jeszcze piękniejszych rzeczy.

Bogdan Józef Loebl z Józefowa – poeta, prozaik, publicysta, autor słuchowisk radiowych, tek-stów piosenek bluesowych. We wszystkich jego utworach, szczególnie w poezji, odnaleźć można zachwyt nad pięknem Mazowsza. Napisał i wydał 28 książek, m.in. powieść „Złota Trąbka” nagro-dzoną w 2003 r. warszawską Premierą Literacką. Natomiast jego tomik poezji „Kwiat odwrócony. Kwiaty rzeźne” otrzymał w 2006 r. Nagrodę Literacką im. Wł. Reymonta. Z jego inicjatywy powstał w Otwocku Komitet Budowy Ławeczki znanej wokalistki Miry Kubasińskiej, która przez wiele lat była mieszkanką Otwocka.

Czy Józefów jest dobrym miejscem do tworzenia?Bardzo dobrym. Sprzyja temu las, koty, pies. Miałem nawet kiedyś wiewiórkę – Filipka, ale musieliśmy

go oddać do zoo, bo przegryzał kable, co było niebezpieczne dla niego samego.Co z ławeczką Miry Kubasińskiej?Niestety, wciąż nie powstała. Miałem pomysł właściwie na taki murek, a nie ławeczkę. Okazało się, że

trwają dyskusje nad tym, jaki kształt ma to przybrać, czy w ogóle jest to dobry pomysł. A miejsca upa-miętniającego Mirę Kubasińską dalej nie ma.

TEMAT MIESIĄCA

8 NR 12 (82) / 2009

KR

ON

IKA

MA

ZO

WIE

CK

A

✶✶

✶✶

✶✶✶✶ ✶

Iwona Orzełowska z Siedlec – kierownik artystyczny i choreograf Formacji Tanecznej „Caro Dance”, wykładowca Akademii Podlaskiej w Siedlcach. Tworzy mistrzowskie choreografi e dla solistów i duetów. Tworzyła układy dla wielu gwiazd polskiej estrady, m.in.: Elektrycznych Gitar, Tede, Blue Cafe, Norbiego, a także programów telewizyjnych, ta-kich jak „Randka w ciemno”. Na przestrzeni ostatnich lat jej choreogra-fi e zdobyły 93 tytuły mistrzów lub wicemistrzów świata i Europy. Tylko w 2009 r. ośmiokrotnie zostały nagrodzone tytułami Mistrzów Świata podczas Mistrzostw Świata Dance Jazz i Modern Dance w Kanadzie.

Co Pani czuje odbierając Nagrodę Marszałka? To ogromne wyróżnienie, wręcz motywacja. Jestem dyrektorem arty-

stycznym Teatru Tańca „Caro Dance” w Siedlcach i to, że praca ludzi z ta-kich miejscowości – z tzw. Polski B, zostaje zauważona przez marszałka, jest niezwykle ekscytująca, a jednocześnie mobilizująca.

Pani praca z pewnością wiąże się z pokonywaniem różnych ba-rier. Które z nich udało się pokonać?

Taniec turniejowy to zdobywanie wiary w siebie. Wszystkie tytuły, które ostatnio otrzymaliśmy, były tytułami zdobytymi za granicą – Rosja, Kana-da i USA. Jak widać, ciągle pokonujemy jakieś bariery. Jednak zdobywanie kolejnych tytułów jest dla nas bardzo mobilizujące. Dlatego ciągle wyzna-czamy sobie nowe cele i staramy się je realizować.

dr Jacek Szczepański z Legionowa – dyrektor Mu-zeum Historycznego w Legionowie, członek Towarzy-stwa Przyjaciół Legionowa. Od wielu lat bada dzieje tego miasta i powiatu. Jest autorem i współautorem 11 ksią-żek oraz kilkuset artykułów i opracowań dotyczących dziejów ziemi legionowskiej oraz historii wojskowości. Był inicjatorem powstania Muzeum Historycznego w Legionowie oraz wydania „Rocznika Legionowskie-go” – pierwszego w powiecie legionowskim naukowego periodyku historycznego. Jako pierwszy zbadał i opisał genezę koszar carskich w swoim mieście. Został wyróż-niony przez Kapitułę Konkursu im. Zygmunta Glogera (2006 r.), a także za zasługi na rzecz Legionowa – Złotym Krzyżem Zasługi (2008 r.).

Czy historia Legionowa i okolic może zaintereso-wać także innych mieszkańców Mazowsza?

Sądzę, że tak. Mało kto wie, że w Zegrzu jest fort rosyjski z XIX w. typu górskiego. W tej chwili opuściło go wojsko, więc można liczyć na to, że niedługo stanie się on nie tylko atrakcją dla samych historyków, ale również dla turystów. Wówczas moja rola będzie polegała na popularyzacji nie tylko walorów turystycznych, ale też i historycznych tego miejsca.

Co w ostatnich latach udało się zrobić, aby przeka-zać następnym pokoleniom historię Legionowa?

Myślę, że najważniejszym wydarzeniem jest otwarcie Muzeum Historycznego. Sam zabiegałem o tę instytucję od dawna. Poza tym właściwie co roku publikujemy książkę dotyczącą historii lokalnej. Udało nam się np. wydać pu-blikację o ppłk. Franciszku Hynku – znakomitym polskim pilocie i baloniarzu, który związany był swego czasu z Legio-nowem. Tą publikacją, przybliżającą historyczną dla miasta postać, udało nam się doprowadzić do nadania jednej z uli-czek w Legionowie imienia Hynka.

Zespół Taneczny „Abstrakt” z Sochaczewa – liczy ok. 150 młodych tan-cerzy w wieku od 7 do 20 lat. Założycielką zespołu jest Celina Osiecka, która wraz z córką Moniką prowadzi zajęcia w sześciu grupach tanecznych. Ze-spół był wielokrotnie nagradzany na ogólnopolskich i międzynarodowych konkursach tanecznych, m.in. „Srebrnym Aplauzem” na Międzynarodowym Dziecięcym Festiwalu Piosenki i Tańca w Koninie, a także I miejscem na Mię-dzynarodowym Festiwalu Tańca Tropicana Cup w Mikołajkach w 2008 r.

Rozmowa z Celiną Osiecką założycielką zespołuCzym ta Nagroda jest dla całego zespołu?Myślę, że jest to bodziec do dalszej pracy. Nigdy nie traktuję nagród w ten

sposób, że są one już celem, jaki mamy jako zespół osiągnąć. Razem z córką – bo we dwie prowadzimy zespół, staramy się propagować taniec i dążyć do tego, żebyśmy jako grupa osiągali jeszcze więcej.

Czy praca z młodzieżą jest wdzięczną pracą?Oczywiście, że tak. Owszem, są dni trudniejsze, są osoby, nad którymi trzeba

bardziej pracować. Ale tych pięknych chwil jest naprawdę dużo. Dzieciaki są fantastyczne, dają z siebie wszystko. Praca z nimi dla mnie, jako emerytowane-go nauczyciela, jest po prostu pasją.

Oprac. ANNA GROSZYK

Biuro Prasowe

TEMAT MIESIĄCA

NR 12 (82) / 2009

KR

ON

IKA

MA

ZO

WIE

CK

A

9

✶✶✶

✶

✶✶✶ ✶✶ Mazowsze pięknieje dzięki RPO WM

W dniach 7-8 grudnia odbyła się konferencja panelowa pn. „Mazowsze

pięknieje”, poświęcona Regionalnemu Programowi Operacyjnemu Wo-

jewództwa Mazowieckiego 2007-2013 (RPO WM) oraz jego roli w reali-

zowaniu polityki rozwoju Mazowsza.

Organizatorzy przygotowali aż pięć

paneli dyskusyjnych, na których szcze-

gółowo omówiono doświadczenia i wyz -

wania towarzyszące tworzeniu i wdra-

żaniu Programu na Mazowszu. Roz-

mawiano także o zadaniach, jakie są

i jakie powinny być realizowane w jego

ramach.

Konferencja była również okazją do

przedstawienia konkretnych projek-

tów, które udało się zrealizować dzięki

wsparciu fi nansowemu z Programu. Do

grudnia 2009 r. mazowieccy benefi cjen-

ci złożyli ponad 3,6 tys. wniosków na

łączną kwotę blisko 15 mld zł. Udało się

już zatwierdzić 884 projekty, z których

190 ma podpisane umowy.

Oprócz projektów, które wyłonio-

ne zostały w ramach konkursów ogła-

szanych przez Mazowiecką Jednost-

kę Wdrażania Programów Unijnych,

istnieje grupa projektów kluczowych,

o znaczeniu strategicznym dla woje-

wództwa mazowieckiego. Ich wyboru

dokonuje Zarząd Województwa Ma-

zowieckiego. Projekty tworzą tzw. In-

dykatywny Wykaz Indywidualnych

Projektów Kluczowych. Na liście znaj-

dują się obecnie 62 projekty na sumę

ok. 6,5  mld  zł (środki z EFRR ok.

3,5 mld zł). Są to przedsięwzięcia o zna-

czeniu ponadlokalnym, istotne z punk-

tu widzenia rozwoju całego wojewódz-

twa.

W pierwszym dniu spotkania odby-

ły się trzy panele. Wśród prelegentów

znalazła się m.in. prof. Małgorzata Ewa

Sulmicka z Katedry Ekonomii Rozwo-

ju i Polityki Ekonomicznej SGH, która

przedstawiła stanowiska nowej Komi-

sji Europejskiej i regionów w kontek-

ście postlizbońskiej polityki rozwoju

Unii Europejskiej. Prof. Jerzy Regulski

– prezes Fundacji Rozwoju Demokracji

Lokalnej i współtwórca reformy admi-

nistracyjnej kraju przypomniał, że zamy-

słem twórców reformy było stworzenie

samorządowych jednostek zdolnych do

prowadzenia polityki regionalnej. Prof.

Tadeusz Markowski z Wydziału Zarzą-

dzania Uniwersytetu Łódzkiego przed-

stawił koncepcje rozwoju metropolii, ja-

kie prezentowane były na forum unijnym

i odniósł je do polskich realiów. Jego

zdaniem, promowany podczas ostat-

nich dyskusji na unijnym forum model

rozwoju metropolii nie uwzględnia pol-

skich uwarunkowań. Przypomniał, że 3/5

mieszkańców Mazowsza, czyli ok. 3 mln

ludzi mieszka w metropolii warszawskiej.

Piotr Żuber – dyrektor Departamen-

tu Koordynacji i Polityki Strukturalnej

w Ministerstwie Rozwoju Regionalnego

mówił o kształtowaniu przyszłej polityki

regionalnej w świetle doświadczeń obec-

nego okresu programowania. Stwierdził,

że Mazowsze znajduje się w przełomo-

wym momencie – powinniśmy uwierzyć,

że nasza rola nie polega już na byciu

petentem, który przysłuchuje się jedy-

nie dyskusji, ale powinniśmy poczuć się

jej pełnoprawnymi uczestnikami i brać

czynny udział w pracach centrum do-

wodzenia. Wystąpienie Grzegorza Ko-

strzewy-Zorbasa, przewodniczącego Ko-

misji Strategii Rozwoju Regionalnego

i Zagospodarowania Przestrzennego

Sejmiku Województwa Mazowieckiego

nosiło tytuł „RPO WM na konferencji

Prezydencji Szwedzkiej. Rosnąc razem

dla zrównoważonej Europy”.

Obrady pierwszego panelu podsumo-

wał prof. Zbigniew Strzelecki, dyrektor

Mazowieckiego Biura Planowania Regio-

nalnego. Stwierdził, że Polska, jako jeden

z większych krajów unijnych, powinna

wnioskami z podobnych konferencji „za-

silać myślenie” Unii Europejskiej, ponie-

waż wpływ na przyszłe rozwiązania będą

mieli tylko ci, którzy przedstawią swoje

racje. Jego zdaniem, kierunek rozwoju,

warunkowany priorytetami Strategii Li-

zbońskiej jest nieodwracalny. Racjonal-

ne zarządzanie rozwojem regionalnym,

którego instrumentem operacyjnym są

FOTO Maria Samsel – dyrektor Muzeum Kultury

Kurpiowskiej

FOTO Konferencja cieszyła się dużym zainteresowaniem

TEMAT MIESIĄCA

10 NR 12 (82) / 2009

KR

ON

IKA

MA

ZO

WIE

CK

A

✶✶

✶✶

✶✶✶✶ ✶

żanych projektów RPO WM oraz Miro-

sław Grochowski – Sekretarz Naukowy

Projektu „trendy Rozwojowe Mazow-

sza”, który zaprezentował wyniki badań

ankietowych poświęconych realizacji

Regionalnego Programu operacyjnego.

Drugi panel poświęcony był podsumo-

waniu projektów realizowanych w ra-

mach RPO.

MAGDALENA LEWANDOWSKA

programy regionalne wymaga dobrego

planowania przestrzennego i społeczno-

gospodarczego.

W drugim panelu zaprezentowali się

benefi cjenci Regionalnego Programu

Operacyjnego. Maria Samsel, dyrektor

Muzeum Kultury Kurpiowskiej przed-

stawiła koncepcję zagospodarowania

Fortów Bema w Ostrołęce, natomiast

Jan Rzeszotarski, dyrektor Muzeum Wsi

Mazowieckiej w Sierpcu przedstawił

wyniki ostatnich inwestycji w skanse-

nie. Dyrektor Mazowieckiej Jednostki

Wdrażania Programów Unijnych Wie-

sław Raboszuk przedstawił aktualną

ocenę realizacji RPO WM i odpowiadał

Mazowieckie Biuro Planowania

Regionalnego w Warszawie (MBPR)

powstało na mocy Uchwały Sejmi-

ku Województwa Mazowieckiego

z 17  ma ja 1999 roku. Zostało utwo-

rzone poprzez połączenie biur plano-

wania przestrzennego byłych miast

wojewódzkich. Obecnie struktura

organizacyjna MBPR obejmuje biuro

w Warszawie oraz pięć oddziałów te-

renowych, mających swoje siedziby

w Ciechanowie, Ostrołęce, Płocku,

Radomiu i Siedlcach.

Mazowieckie Biuro Planowania

Regionalnego to jednostka realizu-

jąca szereg nowatorskich projektów

i zadań z zakresu polityki regionalnej

i zagospodarowania przestrzennego.

Doskonale wykwalifi kowana kadra

specjalistów poszerzających na bie-

żąco swoją wiedzę, aktywna współ-

praca międzynarodowa, prowadze-

nie działalności wydawniczej – to

niewątpliwe atuty Biura, które spra-

wiają, że zdobywa ono coraz większy

autorytet w środowisku zawodowym

i naukowym, cieszy się uznaniem

władz województwa oraz innych

partnerów rozwoju regionalnego

na Mazowszu. Wymownym potwier-

dzeniem rangi Biura może być fakt

powierzenia mu prowadzenia wie-

loletniego programu badawczego

pt. Trendy rozwojowe Mazowsza. Naj-

ważniejsze dokumenty, opracowane

przez MBPR to: Strategia Rozwoju

Województwa Mazowieckiego do roku

2020, Plan Zagospodarowania Prze-

strzennego Województwa Mazowiec-

kiego, Wojewódzki Program Opieki nad

Zabytkami na lata 2006-2009 oraz Stu-

dium rozwoju infrastruktury lotnictwa

cywilnego na Mazowszu.

na pytania w dyskusji, jaka wywiązała

się po prezentacjach.

Podczas trzeciego panelu prof. Zbi-

gniew Strzelecki podsumował dziesię-

ciolecie planowania regionalnego na

Mazowszu. Przedstawił dotychczasowe

osiągnięcia Mazowieckiego Biura Pla-

nowania Regionalnego i plany na przy-

szłość. Adam Struzik, Marszałek Wo-

jewództwa Mazowieckiego, podkreślił

ogromną rolę Biura w kształtowaniu

polityki rozwoju województwa mazo-

wieckiego. Podziękował również za za-

angażowanie w projekt ustawy metropo-

litalnej. Marszałek uhonorował profesora

Strzeleckiego dyplomem uznania za wy-

bitne zasługi oraz działalność

na rzecz rozwoju województwa

mazowieckiego. W panelu udział

wzięli także: Olgierd Dziekoński

– podsekretarz stanu w Minister-

stwie Infrastruktury, Waldemar

Roszkiewicz – członek Zarządu

Województwa Mazowieckiego

oraz Piotr Szprendałowicz –

członek Zarządu Województwa

Mazowieckiego.

Drugiego dnia odbyły się dwa

panele. W pierwszym z nich

udział wzięli Mariusz Frankow-

ski – zastępca dyrektor a de-

partamentu Strategii i Rozwoju

regionalnego Urzędu Marszał-

kowskiego, który przedstawił

system realizacji w świetle wdra-

FOTO Profesor Zbigniew Strzelecki odebrał z rąk marszałka Adama Struzika dyplom uznania

FOTO Dyrektor Elżbieta Sielicka i kierownik Bogusława Gajewska

z MBPR oraz dyrektor Ilona Nasiadka z MJWPU

WARTO WIEDZIEĆ

NR 12 (82) / 2009

KR

ON

IKA

MA

ZO

WIE

CK

A

11

✶✶✶

✶

✶✶✶ ✶✶ „W lesie wyrosła, w lesie szumiała”

Pachnąca polska choinkaJakie będzie nasze wigilijne drzewko – plastikowe czy prawdziwe, kupione

na ulicy czy osobiście przez nas wycięte?

W wielu domach wigilię spędza się

przy sztucznej choince, często doskona-

le imitującej prawdziwe drzewko. Rzecz

gustu. Z całą pewnością taka dekoracja

świąteczna sprawdza się w miejscach

użyteczności publicznej – centrach

handlowych, holach biurowców czy

w sklepach. Mnie zasmuca widok stoją-

cej w domu plastikowej imitacji. Ani to

eleganckie, ani ekologiczne i w dodat-

ku bez żywicznego zapachu – martwe.

I co roku identyczne. Wiele osób powie,

sztuczne lepsze, bo dbamy o przyrodę,

szkoda lasu. Nic bardziej błędnego. Świą-

teczne choinki pochodzą z plantacji i nie

mają możliwości wyrosnąć na wielkie

drzewa, by pozostać częścią lasu. Nato-

miast sztuczne drzewka wytwarzane są

z plastiku, a nic bardziej nie zatruwa śro-

dowiska niż produkcja tworzyw.

Istnieje kilka źródeł pochodzenia

świątecznych drzewek. Pierwsze, to

sprowadzane z innych krajów – impor-

towane. Zazwyczaj są to jodły kauka-

skie, długo niegubiące igieł, czy świerk

syberyjski. Są drogie, nawet dziesięcio-

krotnie droższe od choinek krajowych.

Ścinane pod koniec października, pako-

wane w siatki, nie są już tak naprawdę

pierwszej świeżości. Wprawdzie stoją

długo, nawet do końca stycznia, ale ich

gałązki nieładnie wyginają się do dołu,

szarzeją. I nie mają tego niepowtarzal-

nego zapachu lasu, zapachu Świąt Boże-

go Narodzenia.

Znacznie lepszym rozwiązaniem są

pachnące olejkami eterycznymi pol-

skie choinki, kupowane najczęściej na

placach (na ulicy), w centrach ogrod-

niczych. Kupując takie drzewko, wspie-

ramy naszą rodzimą produkcję. Lasy

Państwowe wiele lat temu rozpoczęły

hodowlę świątecznych drzewek – jo-

deł, sosen i świerków. Posadzone rosną

zazwyczaj w miejscach, gdzie nie moż-

na prowadzić normalnej gospodarki

leśnej, np. pod liniami energetyczny-

mi wysokiego napięcia. Największym

„wzięciem” cieszą się jodły, których

w normalnych uprawach leśnych nie

wolno wycinać. Niektóre drzewka po-

chodzą z regularnie przeprowadzanych

w lasach cięć pielęgnacyjnych, ale po

nie najczęściej przyjeżdżają detaliści,

którzy szukają choinek do postawienia

przed budynkiem użyteczności publicz-

nej, sklepem czy w kościele. FOTO Te choinki były ścięte w Danii w pierwszych

dniach listopada

FOTO Świerk serbski

FOTO Świerk serbski – z bliska

WARTO WIEDZIEĆ

12 NR 12 (82) / 2009

KR

ON

IKA

MA

ZO

WIE

CK

A

✶✶

✶✶

✶✶✶✶ ✶

jest wg ustawy gospodarstwem rolnym.

Na taką produkcję decydują się naj-

częściej rolnicy, którzy gospodarzą na

słabych glebach. (Uwaga – do plantacji

choinek nie ma dopłat unijnych).

Założenie plantacji choinek jest spo-

sobem na zarobienie dodatkowych pie-

niędzy. Jest też świadectwem przedsię-

biorczości. Jednak, jak na razie, pomimo

zawsze dużego, przedświątecznego popy-

tu na choinki, jest stosunkowo niewielu

plantatorów. Lasy Państwowe udzielają

pomocy przy zakładaniu tego rodzaju

upraw. Wystarczy zgłosić się do najbliż-

szego nadleśnictwa. Pełne informacje

o takim przedsięwzięciu można uzyskać

w Ośrodkach Doradztwa Rolniczego.

Doskonałym sposobem na to, by w na-

szym domu znalazła się pachnąca i świe-

żutka choinka, jest wycięcie jej tuż przed

wigilią. Wystarczy samemu wybrać się

do najbliższej plantacji lub nadleśnictwa.

Można zabrać na taką wyprawę dzieci

i dać im szansę wyboru choinki spośród

wielu innych drzewek. Ojcowie mogą się

wykazać umiejętnościami drwala, w tym

czasie mamy będą miały czas na przygo-

towanie świąt. Dzieci będą na świeżym

powietrzu, a taką wyprawę zapamiętają

na całe życie.

A drzewko? – Będzie mogło długo

być z nami, ciesząc oko swym klasycz-

nym wyglądem i napełniając mieszka-

nie żywicznym, świątecznym zapachem.

Uwaga. Przed każdymi świętami

pojawiają się leśni złodzieje. Kupno

drzewka niewiadomego pochodzenia

może skończyć się sprowadzeniem do

domu niezbyt przyjemnych woni. Plan-

tacje młodych drzewek zabezpiecza się

bowiem przed kradzieżami, opryskując

je preparatami zapachowymi.

Oprac.

ELŻBIETA TOMASZEWSKA

* Informacja otrzymana z Lasów Państwowych.

W sprzedaży prowadzonej na placach

i ulicach w wyznaczonych miejscach,

najwięcej jest drzewek pochodzących

z plantacji, na których uprawiane są

m.in. takie odmiany, jak: świerk pos-

polity (Picea abies), świerk biały (Picea

glauca Densata), świerk kłujący sre-

brzysty (Picea pungens glauca), świerk

Engelmanna (Picea engelmanni), świerk

sitkajski (Picea sitchensis), świerk serbski

(Picea omorica) – jest on podobny do na-

szego, tylko mniej kłujący i ma bardziej

zwisające gałęzie, jodła kaukaska (Abies

nordmanniana), sosna pospolita (Pinius

silvestris) i sosna czarna (Pinius nigra).

Plantacje choinek zakłada się na słabych

glebach – drzewa iglaste nie są zbyt wy-

magające. Na zbyt żyznej glebie wyrasta-

ją brzydkie choinki, na gorszej – drzew-

ka gęste, bujne. Świerki nie lubią zbyt

suchego podłoża, mają bowiem płaski

system korzeniowy. Sosna, jak wiadomo,

może rosnąć nawet na piasku, bo jej ko-

rzeń palowy zawsze dotrze do wody.

Uprawa choinek nie jest zbyt intrat-

nym zajęciem, chociaż mało absorbują-

cym (w pierwszym roku po posadzeniu

trzeba wykosić chwasty, a potem już

drzewka same dają sobie radę). Ważna

przy prowadzeniu plantacji jest ciągłość

planowych nasadzeń oraz nawiązywa-

nie kontaktów handlowych. Plantatorzy

choinek nie muszą rejestrować działal-

ności gospodarczej, jeśli powierzchnia

plantacji nie przekracza hektara, czyli

Nadleśnictwa mazowieckie, które sprzedają choinki w 2009 roku to:

Chojnów, Ostrów Mazowiecka, Łochów (w leśnictwie Kamionna), Wielgie, So-

kołów (w leśnictwie Przeździatka), Wyszków, Jabłonna, Siedlce (w leśnictwie

Stok Wiśniewski), Łuków, Pułtusk (w leśnictwie: Załupie).* Ponadto Nadleśnic-

two Łąck uprawia świerki na plantacjach w Łącku i Soczewce, a nadleśnictwo

Gostynin w Lucieniu i Drzewcach.

Adresy plantacji prywatnych można znaleźć w Internecie, m.in. są w Grójcu,

Sulejówku, Łomiankach, w gminie Przesmyki itd.

FOTO Jodła Kaukaska

WARTO WIEDZIEĆ

NR 12 (82) / 2009

KR

ON

IKA

MA

ZO

WIE

CK

A

13

✶✶✶

✶

✶✶✶ ✶✶ Zachować narodowe specjały,

zanim odejdą w zapomnienie – „Perła 2009”Zamiast fast foodów, promocja regionalnych i lokalnych produktów żyw-

nościowych, osadzonych w polskiej tradycji i od lat wytwarzanych tymi sa-

mymi metodami, według dawnych receptur.

Zaczęło się skromnie – dziewięć lat

temu ówczesna redaktor naczelna tygo-

dnika „Gospodyni”, Izabella Byszewska,

wymyśliła ogólnokrajowy konkurs „Na-

sze Kulinarne Dziedzictwo”. Był to strzał

w dziesiątkę – wzbudził on ogromne

zainteresowanie. Celem przedsięwzię-

cia było wyszukanie narodowych spe-

cjałów, ich poznanie i zapisanie recep-

tur (udokumentowanie), zanim odejdą

w zapomnienie, wyparte przez żywność

wytwarzaną przemysłowo. I udało się

to, w dużej mierze dzięki ośrodkom do-

radztwa rolniczego. Zakwalifi kowano

wtedy 150 produktów, wytwarzanych

przez osoby prywatne, gospodarstwa

agroturystyczne, koła gospodyń wiej-

skich, stowarzyszenia i lokalne orga-

nizacje, a także pensjonaty oraz małe

zakłady rzemieślnicze. Spośród nich zo-

stało nagrodzonych dwadzieścia najlep-

szych regionalnych specjałów. Do dziś

zidentyfi kowano blisko dwa tysiące re-

gionalnych produktów, dobrze znanych

małym społecznościom lokalnym.

Kolejne edycje tego konkursu pa-

tronatem objęli marszałkowie po-

szczególnych województw. W każdym

z regionów wyłaniano producentów naj-

lepszych polskich produktów regional-

nych. I tak jest do dzisiaj, ale w 2001 r.

konkurs nabrał znaczenia ogólnokra-

jowego. Jego końcowym etapem jest

wielki fi nał, odbywający się co roku na

Międzynarodowych Targach Polagra

Food w Poznaniu (pierwsza edycja była

w Warszawie). Nagrodzeni otrzymują

efektowną, znaczącą już w Europie sta-

tuetkę „Perły”.

Wysiłek wielu osób i organizacji, wło-

żony w rozpropagowanie konkursu, dziś

procentuje i takie polskie produkty, jak

m.in. bryndza podhalańska, oscypek,

wielkopolski ser smażony czy andruty

kaliskie otrzymały chronione oznacze-

nia europejskie. Zaistnieliśmy i mamy

oryginalne, typowe dla Polski produkty

żywnościowe, które polscy producen-

ci mogą zaoferować również w innych

krajach. Niewątpliwie konkurs ma wy-

miar europejski, ale ważniejsze jest jego

znaczenie społeczne. Zaktywizował on

lokalne społeczności i wytwórców. Wo-

kół nagrodzonych w konkursie wyro-

bów, m.in. śliwek z Doliny Dolnej Wi-

sły czy jabłek z okolic Łącka, powstały

grupy producenckie, konsorcja i inne

formy wspierania produktu regionalne-

go. Oryginalne produkty stanowią pro-

mocję regionu – oferują je restauracje,

gospodarstwa agroturystyczne, pensjo-

naty. Wabią turystów, a mieszkańców

obszarów wiejskich, szczególnie tych

o niekorzystnych warunkach gospoda-

rowania, zachęcają do poszukiwania in-

nych źródeł dochodu.

Mazowsze może pochwalić się kil-

koma dotychczas zdobytymi „Perłami”.

Przypomnijmy: pierwszą otrzymała

w 2001 roku Anna Kotuniak za sójki

mazowieckie, następnie były „Perły”

za: kiełbasę jałowcową nożem krojoną

(Elżbiety Bajszczak), sery podpuszczko-

we (Honoraty Cieślak), mąkę pszenną

podlaską (Witolda Kuczyńskiego), kieł-

basę jałowcową swojską (Małgorzaty

Dąbrowskiej), miód kurpiowski (Teresy

Niedźwiedzkiej). W ubiegłym roku, za

mazowieckie obwarzanki odrzywolskie,

„Perłę” odebrał Jan Binkowski. Warto

tu podkreślić, że wyszukiwanie regio-

nalnych produktów i doprowadzenie

do ich rejestracji to w głównej mierze

zasługa pracowników Mazowieckie-

go Ośrodka Doradztwa Rolniczego. FOTO Golonka faszerowana z grzybami leśnymi

FOTO Statuetka „Perły”

WARTO WIEDZIEĆ

14 NR 12 (82) / 2009

KR

ON

IKA

MA

ZO

WIE

CK

A

✶✶

✶✶

✶✶✶✶ ✶

sposób zaprezentowała się szerokiemu

gremium mała gmina Stara Kornica.

Czyż można wyobrazić sobie lepszą pro-

mocję?

Warto poznawać również smaki innych

regionów Polski, szczególnie, że zbliżają się

święta, zabawy karnawałowe i liczne uro-

czystości ślubne. Są równie – jak nasze ma-

zowieckie – interesujące i niebanalne. „Per-

łami 2009” nagrodzono m.in.: musztardę

z gruszek (województwo dolnośląskie),

pasztet z sandacza z rakami (województwo

podlaskie), kołocz śląski (Konsorcjum Pro-

ducentów Kołocza Śląskiego), billar za dor-

sza po gdyńsku z bobem na boczku (woje-

wództwo pomorskie) czy zgłoszony przez

województwo lubuskie – stek z jelenia na

miodzie z żurawiną.

Wszystko pyszne, polskie, regionalne

i co najważniejsze, dające szansę na nie-

jedzenie „chemii”.

Oprac.

ELŻBIETA TOMASZEWSKA

W konkursie „Nasze Kulinarne Dzie-

dzictwo – Smaki Regionów”, bo tak

brzmi jego pałna nazwa, wprowadzono

w ubiegłym roku nową kategorię – „naj-

lepsze danie i potrawa regionalna przy-

rządzana według tradycyjnych receptur

z wykorzystaniem lokalnych, tradycyj-

nych surowców”. Po raz pierwszy otrzy-

mała ją Małgorzata Dąbrowska za pod-

glebiaki.

W tegorocznej edycji konkursu woje-

wództwo mazowieckie otrzymało dwie

„Perły” – za produkt oraz za potrawę.

Polędwiczki kurpiowskie podsuszane

Wędzone w drewnianej wędzarni, są

pachnące, delikatne, miękkie, soczyste

z chrupiącą skórką. Takie polędwiczki

znane są na Kurpiach od pokoleń, bo

kiedyś był to sposób na konserwowanie

mięsa, jego przechowywanie na uroczy-

ste okazje. Pani Krystyna Marcyjańska

znała tę technologię od najmłodszych

lat. Tak robiła jej prababka, babka i mat-

ka. Teraz ona wraz z mężem Andrzejem

zajęła się produkcją tego specjału. Dziś

z ich wędzarni wychodzi ok. 200 kg po-

lędwiczek tygodniowo. A wszystko to

dzieje się na Kurpiach, w Puszczy Białej

w Lutobroku, w gminie Zatory.

Golonka faszerowana z grzybami

leśnymi

Danie to zostało zaprezentowane na

poznańskich targach wraz z piwem włas-

nej roboty, z własnoręcznie uzbieranego

chmielu, a także chlebem bez konser-

wantów, robionego tradycyjną metodą,

chrzanem i ćwikłą oraz kurkami duszo-

nymi na maśle, którymi przyozdobiono

talerz z golonką. Nic dziwnego, że za-

chwyciło ono jurorów i otrzymało „Per-

łę 2009”. Te pyszności wyprodukowało

Koło Gospodyń Wiejskich z Rudki pod

przewodnictwem Wiesławy Malczew-

skiej z Mazowieckiego Ośrodka Do-

radztwa Rolniczego. W ten wyśmienity

Organizatorem centralnym konkursu, odbywającego się pod Patronatem

Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz marszałków województw, jest Polska

Izba Produktu Regionalnego i Lokalnego. Została utworzona pięć lat temu

przez producentów, w większości laureatów konkursu „Nasze Kulinarne Dzie-

dzictwo”. Jej prezesem został dr Grzegorz Russak – kucharz, gawędziarz znany

wszystkim nie tylko z gotowania na ekranie. Partnerami merytorycznymi i or-

ganizacyjnymi fi nałów konkursu w regionach są urzędy marszałkowskie i wo-

jewódzkie ośrodki doradztwa rolniczego.

FOTO Tak wytwarza się polędwiczki kurpiowskie podsuszane

FOTO Tegoroczni laureaci

WARTO WIEDZIEĆ

NR 12 (82) / 2009

KR

ON

IKA

MA

ZO

WIE

CK

A

15

✶✶✶

✶

✶✶✶ ✶✶ Szlak Książąt Mazowieckich (3)

Wyprawa Szlakiem Książąt Mazowieckich może dostarczyć ciekawych po-

mysłów na aktywny wypoczynek zarówno w weekendy, jak i na dłuższy

wakacyjny pobyt. Szlak gwarantuje ciekawe wycieczki, moc atrakcji tury-

stycznych, odwiedzenie ciekawych miejsc i poznanie historii, która wyda-

rzyła się dawno, dawno temu na Mazowszu.

W ostatnich numerach „Kroniki” pre-

zentujemy Szlak Książąt Mazowieckich

i zachęcamy do wyruszenia jego trasą.

Warto nim podążyć, bowiem, tak jak

przygotowywany Szlak Chopinowski,

może się on stać wizytówką Mazowsza.

O tym, skąd wziął się pomysł tego

szlaku i dokąd już w niedalekiej przy-

szłości zabierze turystów, opowiadają

Daniel Sukniewicz i Robert Sypek –

jego projektanci i koordynatorzy.

Jesteśmy fanami Szlaku Piastowskiego.

Nie fascynują nas jednak same zabytki,

muzea, restauracje czy hotele. Zadziwia

nas to, że co roku podróżują nim setki

tysięcy turystów, a autokary zapełnia-

ją parkingi pod katedrą w Gnieźnie, pod

parkiem archeologicznym w Biskupinie

czy grodem na Ostrowie Lednickim. Tych

kilka miejsc, związanych z początkami

polskiej państwowości, zrobiło w Polsce

niesamowitą karierę. Każdy choć raz chce

zobaczyć drzwi gnieźnieńskie, katedrę

w Poznaniu, unikatowe romańskie ko-

lumny w bazylice w Strzelnie czy wybrać

się na największy festyn archeologiczny do

Biskupina. Kiedyś zadaliśmy sobie pyta-

nie: dlaczego podobnie popularnego szla-

ku nie można stworzyć na Mazowszu?

Mit, że na Mazowszu nic nie ma, to

absolutna nieprawda. Mazowsze wcale

nie jest dla turysty białą plamą. W oko-

licach Warszawy są nie tylko ciekawe

zabytki, ale i bardzo wiele doskonale

zorganizowanych imprez historycznych.

Mało kto o tym wie, że w naszym regio-

nie jest kilkadziesiąt średniowiecznych

grodów, w tym jeden zrekonstruowany,

drzwi Płockie – podobnie fascynujące

jak gnieźnieńskie, romańskie opactwo,

na którego murach ostrzyli miecze ryce-

rze Władysława Jagiełły. Dużych imprez

turystycznych – zarówno historycznych,

jak i folklorystycznych, które przyciąga-

ją nawet kilkadziesiąt tysięcy widzów –

jest w sezonie ponad dwadzieścia.

Do tej pory brakowało jednak wspól-

nego dla całego Mazowsza mianownika

– czegoś, co by połączyło te wszystkie

miejsca, co nadałoby sens podróżowa-

niu. Nie wycieczka poznawcza do jed-

nego miejsca, ale podobnie jak w Wiel-

kopolsce, podróżowałoby się szlakiem,

spinającym w całość kilkanaście miej-

scowości.

I taki wspólny mianownik znaleźliś my.

Jest on nawet bardziej wyrazisty niż hi-

storia początków państwa polskiego, która

łączy miejscowości na Szlaku Piastow-

skim. Nasz mazowiecki mianownik odwo-

łuje się bowiem do niezawisłej państwo-

wości, która kwitła na Mazowszu przez

ponad 300 lat. Do czasów, gdy w Warsza-

wie, Płocku i kilku innych miastach były

dwory książęce, gdy rezydujący w nich

władcy zakładali na Mazowszu miasta,

budowali zamki, wspierali budowę mu-

rów miejskich, fundowali kościoły i klasz-

tory, nadawali przywileje odbywania jar-

marków, a na potrzeby dworów w setkach

miejscowości produkowano lokalne wyro-

by (np. mieszkańcy Sannik dostarczali na

dwór książęcy sanie).

Mało kto zdaje sobie sprawę z tego, że

Mazowsze było w średniowieczu pań-

stwem – niezależnym od Polski. Usa-

modzielniło się na początku XIII wieku,

wtedy gdy w wyniku podziału Polski

na dzielnice Mazowsze otrzymał książę

Konrad, nazwany z tej racji Mazowiec-

kim. W szkołach wpaja się uczniom

jedynie fakt, iż sprowadził do Polski

Krzyżaków. Ale tak naprawdę to on

położył podwaliny pod niezawisłe pań-

stwo i jako pierwszy zasłużył na miano

księcia mazowieckiego, a jego potomko-

wie utrzymali niezależność swojej dziel-

nicy aż do początku XVI wieku.

Bazując na wspólnej tradycji miejsco-

wości na Mazowszu i zabytkach, które

mają podobne korzenie, zaprojektowaliś-

my Szlak Książąt Mazowieckich, a właś-

ciwie cztery szlaki. Każdy z nich prowa-

dzi w inny rejon Mazowsza, opowiada

inne historie. Każdemu patronują też

inni książęta, z którymi w szczegól-

ny sposób związana była ziemia, po

której dany szlak wiedzie. A jako że

Warszawa znajduje się dokładnie po

środku Mazowsza, zaproponowaliśmy

przecięcie się wszystkich czterech odcin-

ków właśnie w tym mieście. Droga roz-

poczęta w dowolnej miejscowości, leżącej

na jednym z czterech szlaków, zawsze

będzie przechodzić przez stolicę. Jest to

również wygodne, gdy pragniemy poka-

zać Mazowsze gościom zagranicznym.

Pierwszy ze szlaków – Szlak Księcia

Janusza, którego przebieg początkowo

projektowany był wokół Płocka, Ciecha-

nowa i Pułtuska, zdaniem autorów szla-

ku, powinien jednak odkrywać tajemni-

ce i atrakcje południowego Mazowsza.

Szlak Siemowitów zaprasza do wyprawy

na zachodnią, usianą zamkami, groda-

mi i historią, część księstwa. Jako cie-

kawostkę można przytoczyć hipotezę,

jakoby William Shakespeare w swoim

dramacie „Sen nocy letniej” wykorzy-

stał tragedię, jaka wydarzyła się blisko

sto lat wcześniej w Rawie Mazowieckiej.

Otóż książę Siemowit III, podejrzewając

swoją żonę o niewierność, kazał ją udu-

sić. Jak się później okazało, syn, którego

urodziła księżna, był łudząco podobny

do księcia Siemowita. Szlak Konrada

FOTO Książę Konrad Mazowiecki (fragm. obrazu

Jana Matejki

WARTO WIEDZIEĆ

16 NR 12 (82) / 2009

KR

ON

IKA

MA

ZO

WIE

CK

A

✶✶

✶✶

✶✶✶✶ ✶Mazowieckiego to wycieczka do najstar-

szych i najważniejszych grodów i zam-

ków księstwa Mazowieckiego. Szlak

Księżnej Anny i Ostatnich Książąt Ma-

zowieckich zabiera natomiast turystów

na wschodnie Mazowsze i Podlasie,

na ziemie, o które książęta mazowiec-

cy toczyli boje z Litwinami i Rusinami

i gdzie do ostatka bronili niezależności

swojej domeny.

Powróćmy teraz do pierwszego ze

szlaków, odkrywającego perły połu-

dniowego Mazowsza.

Janusz Starszy – uczestnik bitwy pod

Grunwaldem, był tym władcą dla Ma-

zowsza, jakim dla Polski był król Ka-

zimierz Wielki. Książę Janusz zastał

Mazowsze drewniane i pozostawił je

murowane. (Profesor Henryk Samso-

nowicz, wybitny historyk, wieloletni

rektor UW uważa, że ksiażę Janusz za-

sługuje na szczególną pamięć miesz-

kańców Mazowsza). To mazowieckiemu

księciu okolice Warszawy zawdzięczają

najbardziej spektakularne zabytki – go-

tyckie zamki.

Szlak Księcia Janusza prowadzi na

południe od Warszawy. Pierwszym

przystankiem jest Czersk i gotycki za-

mek, którym książę Janusz zastąpił

drewniany gród, pamiętający jeszcze

czasy księcia Konrada Mazowieckie-

go. Z osobą Konrada związana jest też

malownicza legenda o lochu, w którym

miał ukryć swoje skarby. Natomiast

pamiątką po księciu Januszu jest jego

podobizna, umieszczona na siedzibie

czerskiego oddziału Towarzystwa Opie-

ki nad Zabytkami, a wykonana wedle

średniowiecznego wzoru.

Z Czerska szlak wiedzie do Warki.

Miasto kojarzone dziś z Kazimierzem

Pułaskim było niegdyś istotnym punk-

tem na mapie księstwa mazowieckiego.

W warzonym tutaj piwie rozsmako-

wali się bowiem książęta mazowieccy

i w 1483 roku nadali browarowi przywi-

lej wyłączności dostaw tego złocistego

trunku na dwór książęcy w Warszawie.

Dziś do Warki warto wybrać się nie tyl-

ko na piwo, ale i na całodniowy spływ

kajakowy – najpierw Pilicą do Wisły,

a potem Wisłą do Czerska. Po drodze

będziemy mogli odwiedzić najstar-

szy zabytek Warki – grodzisko w Sta-

rej Warce. Na lunch lub na kawę warto

zatrzymać się na podwareckiej Farmie

Sielanka. Miłośnicy jazdy konnej będą

mogli pogalopować po nadpilicznych

łąkach.

Z Warki dalsza droga wiedzie do Ko-

zienic, które wedle legendy wiążą swoje

początki z polowaniami, które prowa-

dzili tu zarówno królowie Polski, jak

i książęta mazowieccy. Ruszając dalej

przez Puszczę Kozienicką, dotrzemy do

Radomia. Wprawdzie granicą Księstwa

Mazowieckiego była Pilica, ale w Rado-

miu, położonym już na ziemiach kró-

lewskich, można zobaczyć, jak niegdyś

żyli średniowieczni mieszkańcy Ma-

zowsza. Co roku, w drugą niedzielę

WARTO WIEDZIEĆ

NR 12 (82) / 2009

KR

ON

IKA

MA

ZO

WIE

CK

A

17

✶✶✶

✶

✶✶✶ ✶✶czerwca, na dawnym grodzie Piotrówka

odbywa się piknik archeologiczny, pod-

czas którego warto zobaczyć, jak kiedyś

przygotowywano pożywienie, na czym

polegała praca kowala, rogownika czy

dziegciarza. A odwiedzając Muzeum

Wsi Radomskiej w weekend poprze-

dzajacy noc świetojańską, można być

świadkiem dawnych, żywych w księ-

stwie mazowieckim, obrzędów sobótko-

wej nocy.

Stąd już niedaleko do Chlewisk, Szy-

dłowca i Iłży – miejscowości, które dziś

znajdują się w granicach Mazowsza.

Niegdyś leżały poza ziemiami książąt

mazowieckich, ale to z losami księstwa

związała je historia, o czym świadczą

wspaniałe, zachowane do dziś zabytki.

W Chlewiskach warto zajrzeć do pałacu

Odrowążów – miejsca, w którym moż-

na spędzić czas w przytulnej restaura-

cji. Uchodząc przed gniewem królowej

Bony, znalazła tu schronienie ostatnia

księżna mazowiecka, Anna. Uratowało

ją zamażpójcie za ówczesnego właści-

ciela zamku w Chlewiskach – kasztelana

Stanisława Odrowąża.

W Szydłowcu trzeba koniecznie zo-

baczyć renesansowy zamek i ratusz

oraz gotycki kościół pod wezwaniem

św. Zygmunta. Pochodzące z czasów re-

nesansu powiedzenie, że w szydłowiec-

kiej farze są złote ołtarze nie jest abso-

lutnie przesadzone. Być może właśnie

na szydłowieckim zamku ważyły się

losy księstwa mazowieckiego? Tutaj bo-

wiem mieli zwyczaj spotykać się na par-

tyjce szachów król Zygmunt Stary oraz

właściciele Szydłowca – Mikołaj oraz

Krzysztof Szydłowieccy, najważniejsze

osoby w ówczesnej Polsce. Następnym

punktem na szlaku jest Iłża, którą ko-

niecznie trzeba odwiedzić w długi ma-

jowy weekend. Przez dwa dni – zawsze

2 i 3 maja – na malowniczo położonym

zamku odbywa się największy turniej

rycerski na Mazowszu, gromadzący ty-

siące widzów i setki uczestników.

Wracając do Warszawy drogą krajową

nr 7, warto zatrzymać się w Białobrze-

gach. W okolicach tego miasta, na wy-

sokim, północnym brzegu Pilicy zacho-

wały się siedziby szlacheckie – mieszkali

tu spadkobiercy najstarszych mazowiec-

kich rodów, którym ziemię nadawali

jeszcze książęta mazowieccy. Okoliczne

miejscowości pamiętają czasy książąt

mazowieckich. Stromiec, leżący w ser-

cu Puszczy Stromeckiej, istniał już, gdy

zimą 1409 roku wycinano tu drzewa na

most pontonowy, którym pod Czerwiń-

skiem, pod koniec czerwca 1410 roku,

przemaszerowały wojska Jagiełły w dro-

dze pod Grunwald. W równie starym

Goszczynie zachowała się dawna tra-

dycja wyrobów z wikliny, a w Wyśmie-

rzycach, leżących już po drugiej stronie

Pilicy, można posłuchać kapel grających

ludową muzykę i zobaczyć kilkadziesiąt

ponadstuletnich domów.

Następnym przystankiem na szlaku

jest Grójec – dziś stolica największe-

go zagłębia sadowniczego w Europie,

a w średniowieczu jedno z najważniej-

szych miast w księstwie mazowieckim.

Kilka kilometrów dalej leży Tarczyn,

w którym wznosi się wspaniały gotycki

kościół pod wezwaniem św. Mikołaja,

z pierwszej połowy XVI wieku. Jeszcze

zostało Piaseczno, w zasadzie będące

nieomal częścią Warszawy. Rynek pia-

seczyński zachował swój układ urba-

nistyczny z czasów, gdy pod rządami

książąt mazowieckich miasto było tra-

dycyjnym miejscem targów i jarmar-

ków. Do Piaseczna zawsze warto się

wybrać w każdy wakacyjny weekend na

przejażdżkę kolejką wąskotorową (trasa

Piaseczno – Grójec) po ostępach lasów

chojnowskich – miejscu, w którym nie-

gdyś polowali książęta mazowieccy.

Pozostałe trzy szlaki książąt mazo-

wieckich opiszemy w następnych nume-

rach „Kroniki Mazowieckiej”.

Na podst. rozmowy

z Danielem Sukniewiczem

i Robertem Sypkiem

opracowała ELŻBIETA TOMASZEWSKA

WARTO WIEDZIEĆ

18 NR 12 (82) / 2009

KR

ON

IKA

MA

ZO

WIE

CK

A

✶✶

✶✶

✶✶✶✶ ✶ Mogilniki wkrótce znikną

Zgodnie z „Krajowym Planem gospodarki odpadami 2010” , mogilniki znajdują-

ce się na terenie Polski powinny zostać zlikwidowane do końca przyszłego roku.

Przeprowadzenia ich kompleksowej likwidacji na Mazowszu podjął się sa-

morząd województwa.

Mogilniki, często błędnie nazywa-

ne mogielnikami, to obiekty, w których

składowano w Polsce, począwszy od lat

60., odpady chemiczne lub promienio-

twórcze oraz przeterminowane środki

ochrony roślin. Deponowano je w: do-

łach ziemnych (na podłożu piaszczystym

bez zabezpieczenia), studniach – skła-

dowiskach zbudowanych z kręgów stu-

dziennych o średnicy od 1 do 5 m i głę-

bokości od 3 do 5 metrów (najczęstsza

forma składowania), magazynach oraz

starych obiektach wojskowych, m.in.

bunkrach.

Większość z tych obiektów była od po-

czątku nieszczelna, co powodowało, i po-

woduje nadal, kontakt chemikaliów ze

środowiskiem i tym samym stanowi dla

niego poważne zagrożenie.

Zarząd Województwa Mazowieckiego,

na podstawie przepisów ustawy o odpa-

dach, opracował „Wojewódzki Plan Go-

spodarki Odpadami dla Mazowsza na

lata 2007-2011 z uwzględnieniem lat

2012-2015”, który został przyjęty przez

Sejmik w 2007 roku. Jednym z zapisa-

nych w Planie działań jest właśnie likwi-

dacja mogilników.

W całym kraju od blisko dziesięciu lat

trwa systematyczna likwidacja niebez-

piecznych obiektów składowania prze-

terminowanych środków ochrony roślin.

Najwięcej trujących substancji pozostało

jeszcze w województwach: kujawsko-

pomorskim, zachodniopomorskim i na-

szym – mazowieckim. Szacuje się, że na

terenie Polski pozostało do usunięcia

3000 ton (3 tys. Mg) takich szkodliwych

odpadów. Może jednak okazać się, że jest

ich nawet o 50 proc. więcej. Pewności

można nabrać dopiero po otwarciu mo-

gilnika.

Może się zdarzyć, że idąc na spacer do

lasu mijamy składowisko niebezpiecz-

nych odpadów. Może nawet zbierzemy

jagody czy grzyby w poblizu rosnące.

Mogielniki to często porośnięte trawą

niewysokie wzniesienia.

Mazowsze musi usunąć ponad 315 ton

tego typu odpadów. Wydawałoby się, że

to niewiele i łatwo się tego pozbyć. Nie-

stety, działania z tym związane wymagają

nie tylko ogromnych nakładów pracy,

ale i środków fi nansowych – na ostroż-

ne usunięcie, wywóz, łącznie z gruzem

z rozbiórki obiektów oraz skażoną zie-

mią, kosztowną utylizację oraz pozosta-

wienie nieskażonego zrekultywowanego

środowiska, przeprowadzonego zgodnie

z wytycznymi Ministerstwa Środowiska.

FOTO Wzniesienie utworzone przez mogielnik Garlino-Krzywonoś, porośnięte drzewami

WARTO WIEDZIEĆ

NR 12 (82) / 2009

KR

ON

IKA

MA

ZO

WIE

CK

A

19

✶✶✶

✶

✶✶✶ ✶✶

ochrony roślin. Znajdują się one często

na prywatnych terenach (w tym przy-

padku konieczne jest uzyskanie zgody

właścicieli) lub na terenach należących

do Lasów Państwowych czy jednostek

samorządu terytorialnego. W powie-

cie kozienickim znajduje się mogilnik

w bunkrze wojskowym systemu ochro-

ny twierdzy Dęblin w Forcie Bema.

Obiekt ten został wpisany do rejestru

zabytków byłego województwa radom-

skiego i z tego powodu jego likwidacja

będzie wymagała uzyskania zgody Ma-

zowieckiego Wojewódzkiego Konser-

watora Zabytków.

W „Wojewódzkim Planie Gospo-

darki Odpadami dla Mazowsza na

lata 2007-2011 z uwzględnieniem lat

2012-2015” zaplanowano fi nansowa-

nie likwidacji mogilników ze środków

budżetów samorządów powiatowych,

samorządu województwa, budżetu pań-

stwa i funduszy ekologicznych. Na ten

cel potrzeba ponad 4 mln zł. Na pod-

stawie podpisanego miesiąc temu po-

rozumienia pomiędzy województwem

mazowieckim a Wojewódzkim Fun-

duszem Ochrony Środowiska i Gospo-

darki Wodnej w Warszawie w sprawie

fi nansowania przedsięwzięć z zakresu

ochrony środowiska, realizowanych

przez nasz region ze środków WFOŚ-

iGW w Warszawie zakłada się, że nasz

samorząd otrzyma dotację pokrywają-

cą w 100 proc. całkowity koszt zadania

związanego z likwidacją mogilników.

Opracowała

ELŻBIETA TOMASZEWSKA

* W takich wyspecjalizowanych spalarniach

emisja spalin jest bardzo kontrolowana.

nie dwie – duża w Dąbrowie Górniczej na

Śląsku i mała w Gdańsku*. Jeszcze kilka

lat temu niebezpieczne substancje trzeba

było wywozić do Holandii, bo Polska nie

posiadała odpowiedniej spalarni.

W procesie likwidacji mogielników

masa do usunięcia (gruz, ziemia itp.) jest

czterokrotnie większa niż ilość przeter-

minowanych środków ochrony roślin.

Musi być ona wywieziona na składowi-

ska odpadów niebezpiecznych. Likwida-

cja powinna być przeprowadzona przy

wykorzystaniu najlepszych dostępnych

metod, zgodnie z istniejącym stanem

wiedzy, a w szczególności zgodnie z wy-

mogami obowiązującego prawa, po uzy-

skaniu niezbędnych decyzji, uzgodnień

administracyjnych i cywilnych. Przeka-

zanie odpadów uprawnionym odbior-

com musi być udokumentowane kartami

przekazania odpadów.

W 2008 roku na zlecenie Departa-

mentu Środowiska Urzędu Marszał-

kowskiego Województwa Mazowieckie-

go w Warszawie sporządzono (do celów

przetargowych) „Inwentaryzację stanu

mogilników znajdujących się na tere-

nie województwa mazowieckiego wraz

z opracowaniem zakresu i oszacowa-

niem kosztów ich likwidacji i rekulty-

wacji terenu”. Na terenie Mazowsza zo-

stało jeszcze dziewięć mogilników oraz

magazyn przeterminowanych środków

I tak, między innymi, komory betonowe

(kręgi) należy usuwać stopniowo, specja-

listycznym sprzętem, następnie kruszyć,

a gruz wywieźć ciężarówkami. Spod

dna komór trzeba wybrać (i wywieźć)

metrową warstwę gruntu i półmetrową

ze ścian bocznych, uważając, by czysta

ziemia nie obsypywała się na dno mogil-

nika. Po ukończeniu tych prac następuje

rekultywacja, czyli wypełnienie (z za-

gęszczeniem) miejsca po mogilniku czy-

stą, dowiezioną ziemią. Po wyrównaniu

terenu narzuca się 20-25-centymetrową

warstwę ziemi, na której sadzi się krzewy,

drzewa lub sieje trawę – w zależności od

sposobu zagospodarowania terenu.

Utylizacja zawartości mogilników prze-

prowadzana jest w wyspecjalizowanej

spalarni. Na terenie Polski działają obec-

Mogilniki mazowieckie

• Dobieszyn (Cecylówka) – gmina Stromiec

• Garlino-Krzywonoś – gmina Szydłowo

• Kamion I – gmina Puszcza Mariańska

• Kamion II – gmina Puszcza Mariańska

• Zajezierze Nagórnik – gmina Sieciechów

• Osiny – gmina Zwoleń

• Orońsko – gmina Orońsko

• Podrogów – gmina Sokołów Podlaski

• Wielgie – gmina Ciepielów

FOTO Ściana bunkra mogilnika Kanion I

WARTO WIEDZIEĆ

20 NR 12 (82) / 2009

KR

ON

IKA

MA

ZO

WIE

CK

A

✶✶

✶✶

✶✶✶✶ ✶ Imprezy kulturalne na Mazowszu

Poniżej przedstawiamy Państwu wykaz ważniejszych imprez kulturalnych, jakie odbędą się na terenie naszego

województwa w najbliższym miesiącu. Nie zawiera on imprez organizowanych przez m.st. Warszawę. Pełny wy-

kaz znajduje się na stronie internetowej Samorządu Województwa Mazowieckiego www.mazovia.pl

Lp. Nazwa imprezy Miejsce imprezy Termin imprezy

Imprezy realizowane przez Mazowieckie Centrum Kultury i Sztuki w Warszawiewww.mckis.waw.pl

1 Barbara Falender„Łoże Penelopy z widokiem na morze”. Rzeźba

Galeria Krytyków Pokaz w Warszawie, ul. Krakowskie Przedmieście 20/22tel. 22 828 31 22

do 9 stycznia

2 Zbigniew Makowski „mi parea – wydawało mi się”. Malarstwo

14-30 stycznia

3 Piotr Bosacki „Sztaby i zegary”

Galeria Foksal w Warszawie, ul. Foksal 1/4tel. 22 827 62 43

do 15 stycznia

4 Wystawa „Milczenie w czerwieni” Zbigniewa Nowosadzkiego

Galeria Mazowiecka w Warszawie, Plac Bankowy 3/5 (hol główny)tel. 22 586 42 10

do 20 stycznia

5 Wystawa malarstwa Marzeny Paczkowskiej„Pejzaż globalny”

Galeria TEST w Warszawie, ul. Marszałkowska 34/50tel. 22 622 70 97

8-22 stycznia

6 „Vanishing point” (komunikacja przestrzenna cz. 3),Arkadiusz Karapuda, Igor Przybylski, Łukasz Rudnicki

Galeria XX1 w Warszawie, Al. Jana Pawła II 36tel. 22 620 78 72

8-29 stycznia

7 „Magiczna i industrialna. Współczesna polska biżuteria artystyczna”

Muzeum Mazowsza Zachodniego w Żyrardowie

16 stycznia – 14 marca

Imprezy realizowane przez Muzeum Azji i Pacyfi ku w Warszawiewww.muzeumazji.pl

8 „Wojownicy, piękności i demony” – chińskie lalki teatralne ze zbiorów MAiP

Muzeum Azji i Pacyfi ku w WarszawieGaleria Azjatycka,ul. Freta 5Tel. 22 635 28 11

do 17 stycznia

9 „Złota Birma” – sztuka i rzemiosło Myanmaru

28 stycznia – 30 czerwca

10 „Nasze lata w Królestwie” – spotkanie z Krystyną Żurek-Góralczyk i prof. Bogdanem Góralczykiem, byłym ambasadorem RP w Tajlandii (2003-2008), autorem książki „Zmierzch i brzask. Notes z Bangkoku”

15 grudnia,godz. 18.00-20.00

11 „Przewodnik dla zakochanych po Indiach” – wieczór indyjski. W programie fi lm z Indii oraz dyskusja. Prowadzenie Maciej Góralski.

17 grudnia,godz. 18.00-20.00

12 „Dobre serce” (wideo) – wieczór ekumeniczno-świąteczny. W programie m.in. spotkanie Dalajlamy z benedyktynami w Londynie oraz nauki ojca Jana Berezy OSB z cyklu „Sztuka życia codziennego”. Spotkania z cyklu „Z tradycji buddyzmu”

18 grudnia, godz. 18.00-20.00

Lp. Nazwa imprezy Miejsce imprezy Termin imprezy

13 „Dakszina, wama i kaula w jodze tantrycznej” – wykład w Klubie Jogi dr. Tomasza Rucińskiego.

20 grudnia,godz. 16.00-18.00

14 „Zimowe przesilenie według chińskiej Księgi Przemian” (I Cing) – spotkanie w Klubie „Księgi Przemian” z kustoszem Maciejem Góralskim.

21 grudnia

15 „Nepal – trekking pod Kangczendzongę”.Fotografi e Ewy Wenty

Traffi c Clubul. Bracka 25Warszawa

18 grudnia 09 – 29 stycznia 10

Imprezy realizowane przez Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza w Warszawiewww.muzeumliteratury.pl

16 „Podróże Juliusza Słowackiego”. Wystawa przygotowana z okazji 200. rocznicy urodzin Poety

Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza w Warszawie,Rynek Starego Miasta 20Tel. 22 831 40 63

do 31 grudnia

17 Wystawa „Myśl wolna jest. Wydawnictwa drugiego obiegu ze zbiorów Biblioteki Instytutu Badań Literackich”

do 31 marca

Imprezy realizowane przez Muzeum Sportu i Turystyki w Warszawiewww.muzeumsportu.waw.pl

18 „Dzieje sportu polskiego i olimpizmu”

Muzeum Sportu i Turystyki w Warszawie,ul. Wybrzeże Gdyńskie 4tel. 22 56 03 780

styczeń

19 „Coubertin i Sztuka” do 15 stycznia

20 „Karkonosze Zimą”. Wystawa fotografi i Zbigniewa Kulika

19 stycznia,godz.18.00

Imprezy realizowane przez Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego w Warszawiewww.mhprl.pl

21 Spotkanie noworoczne ludowców warszawskich połączone z promocją wydawnictw MHPRL

ul. Kopernika 36/40, sala Wiadernego(II piętro)

7 styczenia, godz. 17.00

22 „Zjednoczone Stronnictwo Ludowe – znane i nieznane” – sympozjum naukowe z udziałem polityków ZSL, historyków i politologów

ul. Kopernika 36/40 w Warszawie,sala 427 (IV piętro)

14 stycznia,godz. 17.00

23 Otwarcie wystawy „Wieś polska między dwoma totalitaryzmami”

Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego w Warszawie,Al. Wilanowska 204Tel. 22 843 38 76 lub 22 843 78 73

15 stycznia

24 Otwarcie wystawy „Proces krakowski. Działacze WiN i PSL przed sądem komunistycznym”

15 stycznia

25 Spotkanie noworoczne z sympatykami MHPRL połączone z promocją wydawnictw MHPRL

Muzeum Historii Polskiego Ruchu LudowegoOddział w Sandomierzu, ul. Rynek 9

6 stycznia

WARTO WIEDZIEĆ

NR 12 (82) / 2009

KR

ON

IKA

MA

ZO

WIE

CK

A

21

✶✶✶

✶

✶✶✶ ✶✶Lp. Nazwa imprezy Miejsce imprezy Termin imprezy

26 Otwarcie wystawy „Stefan Korboński”

Muzeum Historii Polskiego Ruchu LudowegoOddział w Sandomierzu, ul. Rynek 9tel. 15 832 321 41

23 stycznia

27 Spotkanie noworoczne z członkami Towarzystwa Przyjaciół MHPRL w Sandomierzu i Opatowie połączone z wykładem „Ludowcy Ziemi Sandomierskiej”

26 stycznia

18 „Krwawa kociewska jesień” – wystawa

Muzeum Historii Polskiego Ruchu LudowegoOddział w Piasecznie k. Gniewatel. 58 535 14 29

styczeń

Imprezy realizowane przez Muzeum Niepodległości w Warszawie www.muzeumniepodleglosci.art.pl

19 „Rzeczpospolita Obywatelska: Działalność społeczna od „Solidarności” do wyborów czerwcowych”. Wykład dr. Mirosława Wawrzyńskiego

Muzeum Niepodległości w Warszawieal. Solidarności 62,tel. 22 826 90 91/92

4 stycznia, godz.17.00

20 Noworoczny koncert z dedykacją w wykonaniu uczniów i pedagogów Zespołu Państwowych Szkół Muzycznych im. F. Chopina w Warszawie

6 stycznia,godz.17.00

21 Promocja książki J. I. Kra-szewskiego „Warszawa 1794 roku” i prezentacja fi lmu o życiu i działalności Kraszewskiego.

8 stycznia, godz. 12.00

22 Koncert kolęd w wykonaniu uczniów i pedagogów Zespołu Państwowych Szkół Muzycznych nr 1 w Warszawie

9 stycznia, godz. 12.00

23 „II Brygada Legionów Polskich: Rafajłowa – wieś bardzo historyczna”. Wykład dr. Jana Skłodowskiego i promocja autorska albumu „Rzeczpospolita Rafajłowska. Na szlaku II Brygady Legionów Polskich w Karpatach”.

11 stycznia, godz. 17.00

24 „Być Polakiem: Znaczenie strategiczne pomocy Lend-Lease dla Związku Sowieckiego”. Prelekcja Zbigniewa Zielińskiego

13 stycznia,godz. 17.00

25 Wykład Jacka Frankowskiego o Ludomirze Benedyktynowiczu – leśniku, uczestniku powstania styczniowego.

18 stycznia, godz. 17.00

26 Prezentacja książki „Dziedzictwo i pamięć Kresów Wschodnich”

19 stycznia,godz. 12.00

27 „Filmowe konfrontacje historyczne: Wierna rzeka” w reż. L. Buczkowskiego

20 stycznia, godz. 11.00

Lp. Nazwa imprezy Miejsce imprezy Termin imprezy

28 Koncert w rocznicę wybuchu powstania styczniowego

24 stycznia, godz. 10.30

29 „W marszu do niepodległości: gen. bryg. Tadeusz Pełczyński”, prowadzenie Zbigniew Mierzwiński

25 stycznia, godz. 17.00

30 „Wieczór pamięci”: fi lm „Obroża” w reż. Mariana Kubery, komentarz dr. Jacka Z. Sawickiego

27 stycznia,godz. 17.00

31 „Spotkania Krzemienieckie: fotografi a krzemieniecka w zbiorach Muzeum Niepodległości”, prowadzenie Regina Madej-Janiszek

28 stycznia, godz. 13.00

Imprezy realizowane przez Muzeum Kultury Kurpiowskiej w Ostrołęcewww.muzeum-ostroleka.art.pl

32 „Niebiańscy posłańcy. Obraz anioła w sztuce ludowej i popularnej” – wystawa czasowa

Muzeum Kultury Kurpiowskiej w Ostrołęce, pl. gen. J. Bema 8,tel. 29 764 54 43

styczeń

33 „Polskie symbole narodowe” – lekcja muzealna

styczeń

34 Lekcja o gwarze „Trzeba ziedzieć jek poziedzieć”. Spotkanie z gwarą kurpiowską.

styczeń

Imprezy realizowane przez Muzeum Szlachty Mazowieckiej w Ciechanowiewww.muzeumciechanow.pl

35 Wystawa „Karty z dziejów Ciechanowa 1939 – 1945”

Muzeum Szlachty Mazowieckiej w CiechanowieBudynek ekspozycyjny przy ul. Warszawskiej 61tel. 23 672 55 87

styczeń

36 Wystawa „Dawne rzemiosło wsi mazowieckiej”

styczeń

37 Wystawa „Utracony Świat – ślady rodzin żydowskich w Ciechanowie do 1940 roku”

styczeń

38 Wystawa „Rzeźba ludowa z kolekcji Heleny i Mariana Przedpełskich”

styczeń

39 Koncert polskich kolęd i pastorałek w wykonaniu grupy „Przeznaczenie”

16 stycznia

40 Uroczystość wręczenia dorocznej nagrody im. Franciszka Rajkowskiego za 2009 rok „Ciechanowianin roku”

16 stycznia

41 Wystawa „Życie codzienne w mazowieckim dworku na przełomie XIX/XX wieku”

„Dworek” Aleksandry Bąkowskiejw Gołotczyźnie

styczeń

WARTO WIEDZIEĆ

22 NR 12 (82) / 2009

KR

ON

IKA

MA

ZO

WIE

CK

A

✶✶

✶✶

✶✶✶✶ ✶Lp. Nazwa imprezy Miejsce imprezy Termin imprezy

42 Wystawa stała „Szlachta mazowiecka w malarstwie i wnętrzach”. Składają się na nią następujące wystawy:„Mazowieckie dwory i zaścianki”„Portret szlachecki XVII-XX w.”„Malarstwo Adama Kazimierza Feliksa Ciemniewskiego 1866-1915”; „Malarstwo Jana Chryzostoma Ciemniewskiego 1908-1970”; „Malarstwo i biżuteria Olgierda Vetesco 1913-1983”; „Malarstwo i rzeźba Józefa Piwowara (1904 1987)”; „Ekspozycja poświęcona Aleksandrze z Sędzimirów Bąkowskiej 1851-1926r”.

„Dworek” Aleksandry Bąkowskiejw Gołotczyźnie

styczeń

43 Wystawa stała:„Krzewnia” – dom Al. Świętochowskiego

„Krzewnia” dom AleksandraŚwiętochowskiegow Gołotczyźnie

styczeń

44 Ekspozycja stała maszyn i urządzeń rolniczych z przełomu XIX/XX w.

Budynki inwentarskie w Gołotczyźnie

styczeń

45 „Pojazdy konne” styczeń

46 Wystawa „Szkoły rolnicze w Gołotczyźnie”

styczeń

Imprezy realizowane przez Muzeum im. Jacka Malczewskiego w Radomiuwww.muzeum.edu.pl/

47 „Jacek Malczewski 1854-1929”

Muzeum im. Jacka Malczewskiego w RadomiuRynek 11tel.: 48 363481

styczeń

48 „Był zamek” styczeń

49 „Zanim powstało miasto” styczeń

50 „Benedykt Dybowski – Rycerz niezłomny (1833 – 1930)”

do 30 maja

51 „Kolekcja sztuki nieprofesjonalnej”

do 30 marca

52 Wystawy przyrodnicze:„Ochrona przyrody na ziemi radomskiej”; „Środowiska przyrodnicze ziemi radomskiej”; „Gabinet przyrodnika XIX w.”; „Paleontologia i geologia ziemi radomskiej”

styczeń

53 Biennale autoportretu uczniów szkół plastycznych

Muzeum Sztuki WspółczesnejOddział Muzeum im. Jacka Malczewskiego w RadomiuRynek 4/5tel. 48 362 25 50

8-17 stycznia

54 Witold Tomasz Kowalik. 40 lat pracy twórczej

22 stycznia – 28 lutego

Lp. Nazwa imprezy Miejsce imprezy Termin imprezy

Imprezy realizowane przez Mazowieckie Centrum Sztuki Współczesnej „Elektrownia” w Radomiuwww.elektrownia.art.pl

55 „Sukienka”– wystawa zbiorowa. Artyści: Zbigniew Libera, Anna Baumgart, Agata Michowska, Agata Zbylut, Marta Deskur, Katarzyna Majak, Beata Ewa Białecka, Agata Rościecha, Jadwiga Sawicka, Barbara Pilch, Magdalena Moskwa

Mazowieckie Centrum Sztuki Współczesnej „Elektrownia”ul. Kopernika 1tel. 48 383 60 77

do 10 stycznia

56 „Artyści spod znaku geometrii” – wystawa prac artystów uczestniczących w 27. Plenerze – Sympozjum dla Artystów Posługujących się Językiem Geometrii pt. „Prognozy dla sztuki”

Mazowieckie Centrum Sztuki Współczesnej „Elektrownia”ul. Kopernika 1tel. 48 383 60 77

22 stycznia – 14 marca

57 „Elektryzujący Maraton Filmowy” – widzowie obejrzą trzy interesujące fi lmy premierowe

Kino „Helios” w Radomiu,ul. Poniatowskiego 5

18 stycznia,godz. 18.00

58 Klub Filmowy „Elektrowni” Projekcja fi lmu odbędzie się w namiocie na placu za MCSW „Elektrownia”

25 stycznia, godz. 18.30

Imprezy realizowane przez Muzeum Ludowych Instrumentów Muzycznych w Szydłowcuwww.muzeuminstrumentow.pl

59 Wystawa czasowa:„Sztuka czy igraszka? Ludowe zabawki muzyczne”

Muzeum Ludowych Instrumentów Muzycznych w Szydłowcu,ul. Sowińskiego 2tel. 48 617 17 89

do 15 stycznia

60 „Koncert Noworoczny” 22 stycznia

61 Wystawa czasowa:„Motywy muzyczne w sztuce ludowej”

28 stycznia – kwiecień 2010

Imprezy realizowane przez Muzeum Mazowieckie w Płockuwww.muzeumplock.art.pl

62 Wystawa „Józef Chełmoński. In memoriam. W 160. rocznicę urodzin”

Muzeum Mazowieckie w PłockuUl. Tumska 8,Tel. 24 364 70 71

do 31 stycznia

63 Wystawa „0d egzekucji do uniewinnienia”

Spichlerzul. Kazimierza Wielkiego 11btel. 24 262 25 95 lub 24 262 48 69

do 31 stycznia

Zestawienie1 powstało na podstawie informacji przekaza-

nych przez instytucje kultury, dla których organem prowa-

dzącym jest Samorząd Województwa Mazowieckiego.

Opracował MARCIN SAWICKI

Departament Kultury, Promocji i Turystyki1 Ze względu na ograniczoną ilość stron, zamieszczamy tylko wybrane

imprezy.

NR 12 (82) / 2009

KR

ON

IKA

MA

ZO

WIE

CK

A

23

✶✶✶

✶

✶✶✶ ✶✶ RADNI MÓWIĄ

W obronie programu

Mieszkańcy gmin i małych miejsco-

wości, jak wiadomo, mają utrudniony

dostęp do służby zdrowia, do badań.

Dotarcie do miasta, gdzie znajdują się

specjalistyczne przychodnie, jest kłopo-

tliwe, a dla rodzin wielodzietnych częs-

to zbyt kosztowne.

W 2006 roku zainicjowano Program

Promocji Zdrowia pt. „Zdrowi Miesz-

kańcy to Zdrowe Mazowsze”. Wdro-

żony został zgodnie z zapisem ustawy

o samorządzie województwa, do które-

go m.in. należy realizacja zadań zwią-

zanych z promocją i ochroną zdrowia.

Dzięki niemu wielu mieszkańców Ma-

zowsza po raz pierwszy w życiu miało

szanse skorzystać z badań profi laktycz-

nych.

Niejednokrotnie badania przeprowa-

dzone w ramach tego programu sygna-

lizowały symptomy poważnych chorób,

czasem nawet ratowały życie. Parafra-

zując powiedzenie „przychodzi baba do

lekarza”, ten program był dokładną tego

odwrotnością. To lekarze przyjeżdżali

do pacjentów – w niedziele, gdyż wtedy

ludność wiejska może korzystać z ofe-

rowanych badań i wizyt.

Niedzielne wyjazdy lekarzy i pielę-

gniarek do gmin cieszyły się ogrom-

nym zainteresowaniem, czego do wo-

dem może być liczba osób zgłaszają-

cych się na akcje promocyjne. Lud-

ność korzystała z porad lekarskich,

m.in.: laryngologa (256 osób), okulisty

(527  osób), ortopedy (286 osób), uro-

loga (131 osób), kardiologa (411 osób)

czy audiologa (256 osób). Podczas jed-

nego wyjazdu zgłaszało się od 120 do

150 osób.

W okresie trzech lat funkcjonowania

programu skorzystało z niego 30 gmin.

Lekarze i pielęgniarki z Wojewódzkiego

Szpitala Specjalistycznego w Radomiu

służyli pomocą w zakresie profi laktyki

chorób układu krążenia, cukrzycy, ja-

skry, wad postawy i płaskostopia, wad

słuchu, profi laktyki raka szyjki macicy.

Wykonano także tysiące bezpłatnych

badań m.in.: poziomu cukru we krwi,

ciśnienia tętniczego krwi, EKG, czy-

li badań serca, poziomu tlenku węgla,

spirometrii – niezbędnej do rozpozna-

nia astmy i chorób płuc, słuchu, densy-

tometrii (oceniającej łamliwość kości)

czy bardzo ważnego dla mężczyzn po

40. roku życia – badania antygenu PSA,

odpowiedzialnego za raka prostaty.

Największym zainteresowaniem (1527

osób) cieszyły się badania okulistyczne

(ostrość wzroku, ciśnienie śródgałkowe

i badanie dna oka).

W przypadku nieprawidłowych

wyników badań personel medyczny

udzielał porad na temat dalszego pro-

cesu leczenia. Pacjentów kierowano do

odpowiednich poradni specjalistycz-

nych lub na oddziały zabiegowe m.in.

na operacje przegrody nosowej czy na

operacje zaćmy. Dziesięciu pacjentom

wydano skierowania na leczenie szpi-

talne z uwagi na nieprawidłowy wynik

EKG. Wszyscy otrzymali materiały

edukacyjne.

W obecnych czasach edukacja w za-

kresie promocji zdrowia oraz działania

zapobiegawcze powinny docierać rów-

nież do najmłodszych obywateli, by się

wdrażali w zdrowy styl życia, wykształ-

cili w sobie postawę prozdrowotną,

poczucie odpowiedzialności za własne

zdrowie.

W ramach programu „Zdrowi

Mieszkańcy to Zdrowe Mazowsze”

przebadano ponad setkę dzieci w wieku

szkolnym (z Rzeczniowia i Chomento-

wa Puszcz), w zakresie badań wad po-

stawy, płaskostopia oraz badań słuchu.

Kilkoro skierowano do dalszego lecze-

nia specjalistycznego – do logopedy,

poradni rehabilitacyjnej i poradni au-

diologicznej.

W realizowanym programie uwz-

ględniono również radomskich lice-

alistów (IV LO im. T. Chałubińskiego

oraz I LO im. M. Kopernika), organi-

zując dla nich akcję pod nazwą „Wal-

ka z nikotynizmem”. Były wykłady na

temat schorzeń układu oddechowego

oraz badania spirometryczne. Przeba-

dano prawie sto osób i rozdano mate-

riały edukacyjne na temat skutków pa-

lenia tytoniu.

Dzięki programowi poprawiła się

świadomość potrzeby systematycznych

badań kontrolnych, przede wszystkim

pozwalających na zwiększenie wykry-

walności np. wczesnych przypadków

nowotworów oraz chorób układu krą-

żenia.

Jestem członkiem Komisji Zdrowia

i gdy dowiedziałam się, że w przy-

szłorocznym budżecie województwa

nie uwzględniono programu „Zdrowi

Mieszkańcy to Zdrowe Mazowsze” na-

tychmiast zgłosiłam wniosek, aby zare-

zerwowano środki fi nansowe na kon-

tynuowanie tego programu na terenie

gmin Województwa Mazowieckiego.

Niewielkie pieniądze przeznaczane

na ten cel przynoszą mieszkańcom

małych miejscowości ogromne efekty

profi laktyczne oraz – nie do przece-

nienia – edukacyjne. Mogę to z całą

odpowiedzialnością potwierdzić na

przykładzie bliskiego mi regionu ra-

domskiego.

O programie promującym zdrowie „Zdrowi Mieszkańcy to Zdrowe Mazowsze”

mówi Wiceprzewodnicząca Sejmiku Województwa Mazowieckiego, Bożen-

na Pacholczak (okręg radomski).

MIESIĄC NA MAZOWSZU

24 NR 12 (82) / 2009

KR

ON

IKA

MA

ZO

WIE

CK

A

✶✶

✶✶

✶✶✶✶ ✶ Elfy dla Kolei Mazowieckich

Samorząd Województwa Mazowieckiego kupuje dla Kolei Mazowieckich

kolejnych dwadzieścia niskopodłogowych pociągów typu EZT. 1 grudnia

w urzędzie marszałkowskim władze województwa i przedstawiciele wyko-

nawców podpisali umowę dotyczącą realizacji zamówienia.

Pierwszych piętnaście pociągów typu

ELF trafi na mazowieckie tory do maja

2011 r., pozostałe pięć – do końca 2011 r.

Całkowita wartość projektu to ponad

460  mln  zł. Zakup nowego taboru zo-

stał dofi nansowany z funduszy unijnych.

Projekt, decyzją Zarządu Województwa

Mazowieckiego, znalazł się na liście pro-

jektów kluczowych RPO WM. W lipcu

2009 r., w ramach prowadzonego przez

Koleje Mazowieckie przetargu, wyłonie-

ni zostali wykonawcy: Pojazdy Szynowe

PESA Bydgoszcz Holding oraz Zakłady

Naprawcze Taboru Kolejowego „Mińsk

Mazowiecki” S.A.

Niskopodłogowy, klimatyzowany, wy-

posażony w monitoring, dostosowany

do potrzeb osób niepełnosprawnych

i rozwijający prędkość 160 km/h – to

najkrótsza charakterystyka nowych

pociągów typu ELF, które trafi ą do

„Kolei Mazowieckich”. ELF (skrót od

electric low fl oor, czyli elektryczny ni-

skopodłogowy) to pojazd jednoprze-

strzenny, czteroczłonowy, o długości

75 m. Pojazd wyposażony jest w silniki

asynchroniczne (prądu przemiennego)

o mocy ciągłej 2000kW. ELF jednora-

zowo będzie mógł zabrać na pokład

co najmniej 430 osób (w tym 200 na

miejscach siedzących). Ponadto pojazd

wyposażony będzie w monitoring, kli-

matyzację, WC w układzie zamkniętym

(przyjazne środowisku) przystosowane

do korzystania przez osoby niepełno-

sprawne, a także w windy obsługiwane

przez personel, ułatwiające wsiadanie

i wysiadanie pasażerom poruszającym

się na wózkach inwalidzkich. Pojazdy

typu ELF, jako pierwsze w Polsce, będą

spełniać europejską normę bezpieczeń-

stwa pasywnego (wymagania zderze-

niowe dla pudeł pojazdów kolejowych).

Spełnienie tej normy znacząco zwiększa

bezpieczeństwo pasażerów i maszynisty

podczas zderzenia i powoduje zmniej-

szenie kosztów ewentualnych napraw

pojazdu po kolizji. Stawia także tabor

w rzędzie najnowocześniejszych zagra-

nicznych konstrukcji.

Województwo mazowieckie

nie jest pierwsze i jedyne,

które realizuje przewozy re-

gionalne poprzez w pełni sa-

morządową spółkę. Marsza-

łek Adam Struzik, podpisując

umowę podkreślił, że komfort

i bezpieczeństwo podróżnych

są bardzo ważne i aby to za-

pewnić, dokonywane są zaku-

py nowego taboru. Jak dodał,

dostosowanie oferty KM do

potrzeb i oczekiwań pasaże-

rów nie jest procesem łatwym. Wymaga

olbrzymich nakładów fi nansowych i de-

terminacji.

Członek zarządu Piotr Szprenda-

łowicz podkreślił szczególny nacisk

samorządu województwa na kwestię

spełniania norm bezpieczeństwa przez

zamawiany tabor. Zaznaczył, że po raz

pierwszy w Polsce uwzględniony został

przy rozpisywaniu przetargu zapis, do-

tyczący spełnienia przez ELFA założeń

normy europejskiej w zakresie pasyw-

nego bezpieczeństwa konstrukcji.

Tomasz Zaboklicki, prezes Zarządu

Pojazdów Szynowych PESA Bydgoszcz

SA potwierdził, że samorząd woje-

wództwa w specyfi kacji przetargowej

wprowadził bardzo surowe kryteria, co

wymagało od oferentów zastosowania

najnowocześniejszych rozwiązań w pro-

ponowanych do sprzedaży składach.

Zadeklarował też dotrzymanie przyję-

tych terminów realizacji usługi.

Nowy tabor będzie wykorzystany do

obsługi takich połączeń, jak: Warszawa

– Żyrardów – (Skierniewice), Warsza-

wa – Sochaczew – (Łowicz), Warsza-

wa – Wołomin – Tłuszcz – Małkinia

– (Szepietowo), Warszawa – Siedlce

– (Łuków), Warszawa – Otwock – Pila-

wa – (Dęblin) czy Warszawa – Radom –

(Skarżysko Kamienna).

Arkadiusz Olewnik, p.o. prezesa

„Kolei Mazowieckich” zapowiedział,

że nowe pociągi systematycznie będą

dodawane do rozkładu jazdy „Kolei

Mazowieckich” na najbardziej oblega-

nych szlakach. Zakup ELFÓW jest jed-

nym z większych zadań, realizowanych

przez KM, kolejne z nich to moderni-

zacja starego taboru, zakup jedenastu

lokomotyw dla „push-pulli” oraz za-

kup szesnastu nowych EZT-ów.

Umowy podpisali: ze strony Samo-

rządu Województwa Mazowieckiego –

marszałek Adam Struzik oraz członek

zarządu Piotr Szprendałowicz, ze strony

Pojazdów Szynowych PESA Bydgoszcz

Holding – prezes zarządu Tomasz Za-

boklicki i dyrektor fi nansowy Robert

Świechowicz. Przy podpisaniu doku-

mentów obecni byli także wicemarsza-

łek Ludwik Rakowski i członek Zarządu

Województwa Mazowieckiego Walde-

mar Roszkiewicz.

BIURO PRASOWE

n

n

k

g

m

ł

u

i

s

p

p

d

p

MIESIĄC NA MAZOWSZU

NR 12 (82) / 2009

KR

ON

IKA

MA

ZO

WIE

CK

A

25

✶✶✶

✶

✶✶✶ ✶✶ Rolnik ratownikiem

Blisko 900 osób zostanie przeszkolonych i uzyska tytuł ratownika. Będzie to możliwe

dzięki realizowanemu przez Agencję Rozwoju Mazowsza projektowi, współfi nanso-

wanemu ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego.

Projekt pn. „Rolnik w Systemie Ratow-

nictwa” został rozpoczęty w sierpniu tego

roku i będzie trwał dwa lata. Skierowany jest

do rolników oraz ich domowników, w tym

także do członków Ochotniczych Straży Po-

żarnych. Dzięki jego realizacji

wzrośnie liczba ratowników

w naszym województwie,

którzy będą nieść pierwszą

pomoc ofi arom wypadków

drogowych, wypadków przy

pracach rolniczych, omdleń

i innych sytuacji związanych

z zagrożeniem zdrowia lub

życia.

Projekt jest formą uzu-

pełniającą działania służb

publicznych w zakresie bez-

pieczeństwa na Mazowszu.

Umożliwia ponadto osobom myślącym

o zrezygnowaniu z pracy w rolnictwie zna-

lezienie zatrudnienia w służbach współ-

pracujących z  sys temem ratownictwa (np.

w pogotowiu czy w jednostkach ratowni-

czych). Pozwoli także stworzyć bazę profe-

sjonalnego wolontariatu przed Euro 2012.

Aby wziąć udział w tym programie, na-

leży spełniać trzy warunki:

posiadać status rolnika ubezpie-

czonego w KRUS lub domownika

(w rozumieniu przepisów ustawy

z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpie-

czeniu społecznym rolników)

zamieszkiwać na terenie wojewódz-

twa mazowieckiego w gminie wiej-

skiej, miejsko-wiejskiej lub w mieście

do 25 tys. mieszkańców

zadeklarować chęć podjęcia zatrud-

nienia w obszarach niezwiązanych

z działalnością rolniczą.

16 listopada w Warszawie została zor-

ganizowana konferencja prasowa, promu-

jąca projekt „Rolnik w Systemie Ratow-

nictwa”. Rozpoczął ją pokaz ratownictwa

medycznego. W spotkaniu udział wzięli

partnerzy i wykonawcy projektu: Woje-

wódzka Stacja Pogotowia Ratunkowego

23 listopada komisja konkursowa wy-

łoniła laureatów IV edycji konkursu „Ma-

zowsze bliskie sercu”. Zostali nimi:

W kategorii krajobraz

I miejsce

Zbigniew Nowak z Płocka za pracę

„Łowcy Mgieł”

II miejsce

Piotr Grochala z Warszawy za pracę

„Zimowy poranek”

III miejsce

Michał Zduńczyk z Ostrołęki za pra-

cę „Z otchłani mroku”

Wyróżnienia

Zbigniew Nowak z Płocka za pracę

„Dzień dobry – Płock”

Małgorzata Wysocka z Michałowa

za pracę „Kwitnące sady Mazowsza”

W kategorii architektura

I miejsce

Marcin Pietraszek z Mińska Mazo-

wieckiego za pracę „Stolica kontra-

stów”

II miejsce

Martyna Singalewicz z Pruszkowa

za pracę „Stara i nowa Warszawa”

III miejsce

Piotr Raczyński z Warszawy za pracę

„Pałac na Złotej”

Wyróżnienia

Ernest Płaskociński z Pionek za pracę

„Stare piękno”

Grzegorz Grabowski z Płocka za pra-

cę „Lodowy Pałac”

Nagrodami w konkursie były: za

I miejsce – 3 tys. zł, za II miejsce – 2 tys. zł,

za III miejsce – 1 500 zł. Osoby wyróżnio-

ne otrzymały pamiątkowe albumy.

Prace laureatów publikujemy na trzeciej

stronie okładki.MARTA MILEWSKA

Rzecznik Prasowy

Fotogeniczne Mazowsze

Zakończyła się IV edycja organizowanego

przez urząd marszałkowski konkursu foto-

graficznego „Mazowsze bliskie sercu”. Na-

desłanych zostało ponad 2 tys. zdjęć przed-

stawiających krajobrazy oraz architekturę

z Warszawy i całego regionu. Wybór tych

dziesięciu najlepszych nie był łatwy. Wszyst-

kie prace reprezentowały bardzo wysoki

poziom.

i Transportu Sanitarnego „Meditrans”,

Mazowiecki Ośrodek Doradztwa Rol-

niczego, Wojewódzki Oddział Związ-

ku Ochotniczych Straży Pożarnych RP

w Warszawie oraz członek Zarządu Wo-

jewództwa Mazowieckiego Waldemar

Roszkiewicz.

Uczestnicy konferencji podkreśla-

li znaczenie zwiększenia przeszkolonej

kadry na obszarze województwa ma-

zowieckiego. – Znajduje się tu blisko

1000  km dróg, które podczas Euro 2012

będą oblężone i może dochodzić na nich

do kolizji i zdarzeń drogowych – zauwa-

żył Zbigniew Gołąbek, Wiceprezes OSP

na Mazowszu. Członek zarządu Walde-

mar Roszkiewicz podkreślił, że samo-

rząd województwa prowadzi edukację

ratowniczą od kilku lat, ale po raz pierw-

szy grupą docelową są rolnicy. – Jestem

przekonany, że osoby, które przejdą kurs,

nabędą nowe kwalifi kacje, będą bardziej

konkurencyjne na rynku pracy i pomoże

im to w przekwalifi kowaniu na działal-

ność pozarolniczą – powiedział natomiast

podczas konferencji Artur Andrysiak,

członek Zarządu ARMSA.

Informacje na temat projektu oraz szcze-

góły dotyczące rekrutacji zamieszczane są

na bieżąco na stronie www.rolnik.armsa.pl

Na podst. mat. ARMSA

oprac. REDAKCJA

FOTO Pokaz ratownictwa medycznego

MIESIĄC NA MAZOWSZU

26 NR 12 (82) / 2009

KR

ON

IKA

MA

ZO

WIE

CK

A

✶✶

✶✶

✶✶✶✶ ✶ Perła medycyny

Przedstawiciele najlepszych zakładów opieki zdrowotnej i fi rm działających na

polskim rynku medycznym 14 listopada spotkali się, żeby wyłonić ze swego gro-

na tegoroczne „perły medycyny”.

Pod takim tytułem też co roku

w Warszawie odbywa się uroczysta gala

wręczenia nagród najbardziej zasłużo-

nym instytucjom medycznym. Kapitu-

ła, wybierając laureatów, uwzględniała

dane ekonomiczne, statystyczne oraz

osiągnięcia fi rmy na przełomie dwóch

ostatnich lat działalności. Jej uwadze

nie uszły również metody zarządzania

procesami, dbałość o inwestycje w reor-

ganizację i modernizację, podnoszenie

kwalifi kacji zespołu oraz efektywność

zarządzania. W kategorii „Ratownic-

two Medyczne i Transport Sanitarny”

I nagrodę zdobyła Wojewódzka Stacja

Pogotowia Ratunkowego i Transportu

Sanitarnego „Meditrans” w War-

szawie. Dyplom i statuetkę ode-

brali dyrektor WSPRiTS „Me-

ditrans” SP ZOZ w Warszawie,

Artur Kamecki oraz zastępca

dyrektora ds. technicznych Jaro-

sław Krzymowski.

Na galę przybyło wielu ludzi

świata polityki, biznesu i oczy-

wiście pracowników branży me-

dycznej. Podczas części ofi cjal-

nej, zwycięzcy poszczególnych

kategorii konkursu otrzymali zasłużone

statuetki. Wyróżnieni uczestnicy zostali

nagrodzeni także dyplomami oraz pre-

zentacją w księdze „Perły medycyny”.

Dzięki niej przedstawiciele wiodących

fi rm, organizacji i instytucji branży far-

maceutycznej i medycznej mają łatwy

dostęp do wiedzy o najlepszych jednost-

kach służby zdrowia. Publikacja ta do-

ciera również do administracji rządowej

i samorządowej oraz władz akademii

medycznych.

Konkurs został zorganizowany przez

Mazowieckie Zrzeszenie Handlu Prze-

mysłu i Usług oraz fi rmę „Europa 2000

Consulting”. Idea konkursu od lat cieszy

się uznaniem m.in. Samorządu Wo-

jewództwa Mazowieckiego, Polskiego

Towarzystwa Lekarskiego, Polskiego To-

warzystwa Farmaceutycznego, Związku

Pracodawców Ratownictwa Medyczne-

go SP ZOZ oraz Polskiej Agencji Roz-

woju Przedsiębiorczości.

CEZARY AFTYKA

WSPRiTS Meditrans

Nowa Scena Kameralna 5 grudnia, po ośmioletniej przerwie, Scena Kameralna Teatru Polskiego rozpoczę-

ła działalność w nowym budynku.

Na rozbudowę Teatru Polskiego,

w tym budowę Sceny Kameralnej, Sa-

morząd Województwa Mazowieckiego

w latach 2005-2009 przeznaczył ponad

25,2 mln zł. Nowa Scena Kameralna to

połączenie stuletniej tradycji i nowocze-

sności. Wspólnym elementem pomiesz-

czeń, zaprojektowanych przez pracow-

nię Arca A&C, są żelbetowe ściany

o zróżnicowanej fakturze. Ramami dla

betonu są podłoga z dębu polskiego, su-

fi t z miedzianej siatki, wątki ceglanych

ścian i żwir wiślany.

Doskonale wyposażona scena, z moż-

liwością dowolnego kształtowania prze-

strzeni, daje twórcom ogromne moż-

liwości inscenizacyjne. Jednorazowo

przedstawienia będzie mogło w niej

oglądać 200 widzów. W nowo powsta-

łym budynku znajdą się również sale

prób aktorskich dla dużej i małej sce-

ny, sala muzyczna, magazyny dekora-

cji i kostiumów, archiwum artystyczne

i pracownie teatralne.

Nowa Scena Kameralna pozwo-

li na realizację dramatu klasycznego

w zaskakujących nieraz ujęciach, a także

współczesnej dramaturgii europejskiej

i polskiej. Scena ta będzie doskonałym

miejscem dialogu wybitnych i doświad-

czonych artystów z twórcami młodego

pokolenia.

Marszałek Adam Struzik, gratulu-

jąc uporu w dążeniu do powstania tej

nowoczesnej sceny, podkreślił, że kul-

tura jest wartością, która ma ogromny

wpływ na jakość naszego życia, dlatego

należy ją pielęgnować, rozwijać i wzbo-

gacać. Artystom życzył, aby powstają-

ce tu spektakle cieszyły się uznaniem

wśród krytyków i znawców sztuki te-

atralnej.

W uroczystym otwarciu udział wzięli

m.in. Marszałek Województwa Mazo-

wieckiego Adam Struzik, wicemarszałek

Ludwik Rakowski oraz Sekretarz Woje-

wództwa – Dyrektor Urzędu Marszał-

kowskiego Waldemar Kuliński.

BIURO PRASOWE

S

s

b

d

A

d

s

ś

w

d

n

MIESIĄC NA MAZOWSZU

NR 12 (82) / 2009

KR

ON

IKA

MA

ZO

WIE

CK

A

27

✶✶✶

✶

✶✶✶ ✶✶ Wkład w rozwój sportu na Mazowszu doceniony

Spotkanie z darczyńcami to znaczące wydarzenie, organizowane od kilkunastu lat

przez Muzeum Sportu i Turystyki w Warszawie. W tym roku odbyło się ono 18 li-

stopada. Towarzyszyło mu podsumowanie i wręczenie pucharów Mazowieckiego

Sportowego Turnieju Miast i Gmin.

Wśród licznie zgromadzonych goś-

ci pojawili się m.in. Irena Szewińska,

siedmiokrotna medalistka olimpijska,

Adam Krzesiński, Sekretarz Generalny

PKOl, Wojciech Zabłocki, przewodni-

czący Rady Muzeum oraz członek Za-

rządu Województwa Mazowieckiego

Waldemar Roszkiewicz.

Wojciech Brzozowski przekazał do

zbiorów MSiT statecznik z deski wind-

surfi ngowej, na której zdobył złoty me-

dal na Mistrzostwach Świata w Formule

Windsurfi ng w 1999 roku. Tego dnia

Muzeum Sportu i Turystyki wzbogaci-

ło swoje zbiory o kolejny cenny ekspo-

nat. Prezes fi rmy Samsung Electronics

Polska, Kyungsik Choi, przekazał po-

chodnię olimpijską Igrzysk XXIX Olim-

piady Pekin 2008. To szósta pochodnia

w zbiorach muzeum, po podobnych

pamiątkach z Berlina (1936 r.), Mo-

skwy (1980 r.), Seulu (1988 r.), Atlanty

(1996 r.) i Turynu (2006 r.).

Dyrektor muzeum Tomasz Jagodziń-

ski, w uznaniu za szczególne wzboga-

cenie zbiorów, nadał honorowy tytuł

Darczyńcy Roku za lata 2007-2009

następującym osobom i instytucjom:

Samorządowi Województwa Mazowiec-

kiego, Polskiemu Komitetowi Olim-

pijskiemu, fi rmie Samsung Electro-

nics Polska, Janowi Antoniewiczowi,

Ewie Cytowskiej-Siegrist, Krzysztofowi

Kmieciowi, Iwonie Łotysz, Marii Rot-

kiewicz, Wojciechowi Zabłockiemu

oraz Szymonowi Ziółkowskiemu.

Marszałek Województwa Mazowiec-

kiego Adam Struzik został uhonoro-

wany także przez Mazowieckie Towa-

rzystwo Krzewienia Kultury Fizycznej

medalami za wsparcie i zaangażowanie

w organizację V Otwartych Mistrzostw

Polski TKKF w brydżu sportowym oraz

za objęcie honorowym patronatem i po-

moc w organizacji Europejskiego Tygo-

dnia Sportu dla Wszystkich.

KAMIL SIEMIRADZKI

Muzeum Sportu i Turystyki

Magia guzikaO tak zdawałoby się prozaicznych elementach naszej garderoby przypominamy

sobie najczęściej dopiero wtedy, gdy musimy je na nowo przyszyć do ubrania lub

gdy spotkamy na swojej drodze kominiarza. Tymczasem już sam wyrób guzików

może okazać się sztuką, a nawet częścią lokalnej tradycji.

Tak właśnie stało się w Sochocinie.

W tamtejszym Gminnym Ośrodku

Kultury 11 grudnia otwarto Izbę Pa-

miątkową Guzikarstwa. Składa się na

nią wystawa stała, nazwana „Z bogactw

natury – sochocińskie guziki”. Dzięki

niej zostanie ocalone od zapomnienia

unikalne i charakterystyczne dla tej

miejscowości rzemiosło – wyrób „so-

chocińskiego guzika”. Guziki bowiem

produkowane były w tej miejscowości

ręcznie z muszli rzecznej. Produkcja

trwała ponad 100 lat, a zapoczątkowana

została przez miejscowych Żydów.

Dzisiaj o dziejach sochocińskiego rze-

miosła wiele mówią zgromadzone do-

kumenty historyczne, a także maszyny

i sprzęt niezbędny do produkcji guzi-

ków. Oczywiście na wystawie nie mogło

zabraknąć samych, wyprodukowanych

tymi metodami, zapinek. Obecnym

mieszkańcom i kolejnym pokoleniom

pragniemy pozostawić część ocalonej hi-

storii i tradycji oraz zachęcić do jej dal-

szego dokumentowania i gromadzenia.

Na wystawie prezentowana będzie

również historia Sochocina. Podczas

uroczystego otwarcia przedstawiono

krótki fi lm na temat powstawania wy-

stawy oraz spektakl teatralny pt. „Magia

guzika”. Przeszłość Sochocina można

było także poznać dzięki wystawie ma-

larstwa tutejszego artysty – Stanisława

Prokopczyka, pt. „Śladami przodków”.

Wystawa powstała z inicjatywy miesz-

kańców Sochocina oraz wójta gminy

Jerzego Zawadzkiego przy współpracy

Muzeum Mazowieckiego w Płocku.

Przedsięwzięcie zostało dofi nansowa-

ne przez Samorząd Województwa Ma-

zowieckiego w ramach działania PROW

2007-2013 pn. „Odnowa i rozwój wsi”

(tytuł wniosku „Nowe oblicze Sochoci-

na – przebudowa rynku oraz wyposaże-

nie Izby Pamiątkowej Guzikarstwa”).

KRYSPIN KADEJ

Dyrektor Gminnego Ośrodka Kultury

w Sochocinie

ELŻBIETA KRAUZE

Sekretarz Gminy Sochocin

FOTO Wojciech Brzozowski i dyr. Tomasz Jagodziński

MIESIĄC NA MAZOWSZU

28 NR 12 (82) / 2009

KR

ON

IKA

MA

ZO

WIE

CK

A

✶✶

✶✶

✶✶✶✶ ✶ Z folklorem do stolicy

I znowu przyjechali Kurpsie do Warsiawy… już po raz siódmy, aby podaro-

wać warszawiakom to, co mają najlepsze. Dni Kultury Kurpiowskiej to nie-

zwykle barwne i ciekawe spotkania, pokazujące bogactwo zarówno mate-

rialne, jak i niematerialne ziemi Kurpiów.

Tak jak przed rokiem, rozpoczęła je

msza święta, odprawiona w gwarze kur-

piowskiej, w jednej z najwspanialszych

świątyń stolicy – akademickim kościele

św. Anny. Liturgię odprawił ksiądz rek-

tor Jacek Siekierski, a kazanie wygłosił

proboszcz z Czarni, ksiądz kanonik Wa-

cław Nowacki. W eucharystii uczestni-

czyło wielu przyjaciół ziemi kurpiow-

skiej oraz trzy pokolenia mieszkańców

Myszyńca. Nad całością pieczę sprawo-

wała Stefania Prusaczyk, osoba wielce

zasłużona dla zachowania kurpiowskich

zwyczajów, pieśni i tańców.

Równie kurpiowskie stało się Cen-

trum Kultury i Sztuki. Sprawiły to wystę-

py zespołów kurpiowskich, a wśród nich

„Zawady” – jedego z najstarszych zespo-

łów kurpiowskich, który w roku 2010 bę-

dzie obchodził swoje 80-lecie. Założył go

w 1930 roku nauczyciel z Zawad, znany

społecznik, Aleksander Kopeć i jego też

imię nosi zespół. Swój repertuar prezen-

towały także zespoły: dziecięcy „Kur-

piki” z Myszyńca oraz złożony z bardzo

doświadczonych i utytułowanych ar-

tystek i artystów „Kurpsie od Mysiań-

ca”. Podczas Dni Kultury Kurpiowskiej

zaprezentowanych zostało kilka pieśni

kurpiowskich, skomponowanych przez

Rektora Uniwersytetu Muzycznego

im.  Fryderyka Chopina w Warszawie

Stanisława Morytę, w znakomitym wy-

konaniu znanej śpiewaczki operowej,

solistki Warszawskiej Opery Kameral-

nej, Anety Łukaszewicz (mezzosopran)

z akompaniamentem fortepianowym

prof. Jerzego Maciejewskiego.

Duże zainteresowanie wzbudziło także

otwarcie wystawy świątków i kapliczek

przydrożnych. Rzeźby trafi ły na wysta-

wę z okolic Kadzidła

i Myszyńca. Twórcą

kilku z nich jest An-

drzej Staśkiewicz, zna-

ny rzeźbiarz z Kadzi-

dła. Od lat odtwarza

on również stare in-

strumenty muzyczne,

które demonstrował

podczas uroczystości.

Równie ciekawa oka-

zała się wystawa wyci-

nanek kurpiowskich,

na której znalazły się

dzieła: Czesławy Ko-

nopkówny, Apolonii

Nowak, Czesławy Kaczyńskiej czy Wie-

sławy Bogdańskiej.

Dniom Kultury Kurpiowskiej towa-

rzyszył kiermasz, na którym nie zabrakło

miodów kurpiowskich ze słynnej pasieki

Teresy i Czesława Niedźwiedzkich; można

było także podziwiać wyroby z bursztynu,

wykonane przez Zdzisława Bziukiewicza.

Na uczestników imprezy czekały również

kurpiowskie kołacze (wypiekane w pie-

karni myszynieckiej Gminnej Spółdzielni)

ze smakowitym wiejskim masłem i smal-

cem, przygotowanym przez znawczynię

kuchni regionalnej, Danutę Kostewicz –

sołtysa z Charcibałdy.

Do dobrej tradycji Dni Kultury Kur-

piowskiej w Warszawie weszły wystą-

pienia naukowców, którzy interesują się

kulturą i językiem Kurpiów. Tym razem

o stanie badań nad Kurpiowszczyzną,

kulturą i językiem mówiły prof. Barbara

Falińska i prof. Halina Karaś. Niezwykle

poznawcze okazało się też spotkanie ze

studentami Wydziału Filologii Polskiej

Uniwersytetu Warszawskiego, podczas

którego wystąpił pod kierownictwem

Pawła Łaszczycha zespół z Kadzidła.

Kurpie gościli także w Muzeum Hi-

storii Polskiego Ruchu Ludowego – pla-

cówce naukowej zasłużonej dla polskiej

wsi, która niedawno obchodziła jubileusz

25-lecia swojej działalności. Tutaj rów-

nież można było obejrzeć wystawy ka-

pliczek i wycinanek, a także wziąć udział

w festynie, na którym z koncertem wy-

stąpił zespół „Borowina” z Wykrotu, za-

łożony jeszcze przed wojną, a po wojnie

kierowany przez wielce zasłużonego dla

kultury kurpiowskiej, posła i senatora,

świetnego gawędziarza, Stanisława Ce-

berka. Dziś jego następcą jest Tadeusz

Lipka. To właśnie ten zespół przygotował

oprawę muzyczną mszy świętej, która od-

była się w kościele św. Katarzyny na Słu-

żewcu, w intencji poległych i pomordo-

wanych partyzantów Kurpiowszczyzny.

Dni Kultury Kurpiowskiej w Warsza-

wie, organizowane od 2008 roku przez

Warszawski Oddział Związku Kurpiów,

odbyły się m.in. dzięki wsparciu Samo-

rządu Województwa Mazowieckiego.

JÓZEF SOBIECKI

Związek Kurpiów

w

i

k

d

n

d

o

s

k

p

R

z

n

n

d

n

FOTO Andrzej Staśkiewicz i Krzysztof Zyśk

FOTO Kurpsie od Mysiańca przed kościołem św. Anny

MIESIĄC NA MAZOWSZU

NR 12 (82) / 2009

KR

ON

IKA

MA

ZO

WIE

CK

A

29

✶✶✶

✶

✶✶✶ ✶✶ Niebiańskie klimaty w Muzeum Kultury Kurpiowskiej

Wiara w istoty anielskie czy podobne do nich duchy opiekuńcze występu-

je we wszystkich religiach i kulturach. Największą rolę przypisuje się im

w religiach opartych na objawieniu: w judaizmie, chrześcijaństwie i isla-

mie. Poglądy na anioły, ich istotę i cechy, funkcje i hierarchię podlegały

w ciągu wieków intensywnemu rozwojowi i zróżnicowaniu.

Nasza wiara w anioły i wiedza na ich

temat oparta jest głównie na księgach

Starego i Nowego Testamentu, apokry-

fach, bardzo bogatej patrystyce (pisma

Ojców Kościoła) oraz licznych pracach

z zakresu angelologii. Jawią się w nich

anioły jako istoty duchowe powoła-

ne przez Boga na początku stworzenia

świata. Zastępy anielskie podzielił na

chóry Pseudo-Dionizy Areopagita, wy-

różniając: Chór I: Serafi nowie, Che-

rubini i Trony – nieustannie wielbiący

i adorujący Boga, Chór II: Panowania,

Moce i Władze – wykonujący polecenia

Boga dotyczące wszechświata i Chór III:

Zwierzchności (Księstwa), Archanio-

łowie i Aniołowie – zajmujący się pań-

stwami i ludźmi. Wszystkie te zastępy

otaczają Stwórcę potrójnym kręgiem

i są Jego orszakiem, dlatego Bóg w Biblii

nazywany jest Panem Zastępów. Podział

ten utrwalił się w chrześcijańskiej tra-

dycji, poparty autorytetem św. Tomasza

z Akwinu, który w swoich rozważaniach

bardzo dużo miejsca poświęcał anio-

łom, stąd zwany jest też „anielskim dok-

torem”.

W sobotnie popołudnie, 14 listopada

odbył się w Muzeum Kultury Kurpiow-

skiej wernisaż wystawy „Niebiańscy po-

słańcy. Obraz anioła w sztuce ludowej

i popularnej”. Uroczystość zgromadziła

wielu gości, wśród nich księdza prała-

ta Zygmunta Żukowskiego i Mariana

Krupińskiego – Wiceprzewodniczącego

Sejmiku Województwa Mazowieckiego.

Na wystawie zaprezentowano prace

najwybitniejszych współczesnych rzeź-

biarzy i malarzy ludowych, a także mniej

liczne obiekty z zakresu sztuki dawnej –

drzeworyty i obrazy na płótnie. Ze sztuki

popularnej prezentowane są oleodruki,

a także makaty. Ekspozycja została po-

dzielona na trzy główne części:

Mieszkańcy niebios: rzeźby prezen-

tujące anioły wielbiące i adorujące,

grające na różnych instrumentach,

uczestniczące w niebiańskich miste-

riach oraz współuczestniczące w ado-

racji Najświętszego Sakramentu

Anioły w Starym i Nowym Testa-

mencie: anioły uczestniczące w hi-

storii od czasów stworzenia świata

aż po jego kres – wątki biblijne,

począwszy od buntu aniołów w nie-

bie i walki z nimi Michała Archa-

nioła, wygnania z raju pierwszych

rodziców i przewodnictwo naro-

dowi izraelskiemu poprzez towa-

rzyszenie Chrystusowi i Jego Matce

w ziemskim życiu, Wniebowstąpie-

niu i Wniebowzięciu aż po rolę, jaką

odegrają na Sądzie Ostatecznym

Opiekunowie i przewodnicy świętych

i zwykłych ludzi: liczne przedstawie-

nia anioła stróża, opiekuna człowieka

od narodzin aż po doprowadzenie go

do nieba (opieka w czyśćcu), pomoc

udzielana świętym, modlitwa anielsko-

ludzka, walka anioła z diabłem, św. Mi-

chał Archanioł, opiekun umierających

i odprowadzający dusze na Sąd.

Tematy anielskie są bardzo często obec-

ne w sztuce ludowej i popularnej, zwłasz-

cza we współczesnej. Wiąże się to w pew-

nym stopniu między innymi z modą na

anioły, widoczną nie tylko we wszystkich

rodzajach sztuk plastycznych, ale również

w literaturze i fi lmach. Moda z kolei wy-

nika z potrzeby poczucia bezpieczeństwa

i wiary, że człowiek nie jest pozostawiony

sam sobie, że może liczyć na opiekę swo-

jego anioła stróża, który jest duchowym

znakiem więzi człowieka z Bogiem. Stąd

też anioł stróż, orędownik i opiekun każ-

dego z nas, zdominował również anielską

ikonografi ę sztuki ludowej i plebejskiej.

Wernisażowi towarzyszyły zajęcia

warsztatowe. Goście muzeum mogli

własnoręcznie ulepić z masy solnej swo-

jego własnego anioła – stróża.

Eksponaty zaprezentowane na wysta-

wie pochodzą ze zbiorów Państwowego

Muzeum Etnografi cznego z Warszawy

oraz z Muzeum Kultury Kurpiowskiej

w Ostrołęce. Można je oglądać do końca

stycznia 2010 roku.

JADWIGA MIGDAŁ

Autorka scenariusza wystawy

ANNA ROMEJKO

Muzeum Kultury Kurpiowskiej w Ostrołęce

MIESIĄC NA MAZOWSZU

30 NR 12 (82) / 2009

KR

ON

IKA

MA

ZO

WIE

CK

A

✶✶

✶✶

✶✶✶✶ ✶ „Nie jesteśmy sami”

Pod tym tytułem odbyło się kolejne przedsięwzięcie pokazujące, jak bogaty i nieprze-

brany jest sposób postrzegania świata przez osoby niepełnosprawne. Pozwoliło rów-

nież zrozumieć, jakie są ich potrzeby, do czego dążą i jak można im w tym pomóc.

Na to kulturalno-integracyjne spo-

tkanie, 20 listopada zaprosiło Ogólno-

polskie Stowarzyszenie Osób Niepełno-

sprawnych, współpracujące z ostrołęcką

fi lią Wojewódzkiego Urzędu Pracy.

Wpisała się ona doskonale w działania

na rzecz integracji osób niepełnospraw-

nych z osobami pełnosprawnymi. Dla

uczestników spotkania zostały przy-

gotowane ekspozycje prac oraz pokazy

umiejętności artystycz-

nych osób niepełno-

sprawnych. Mogli oni

zapoznać się również

z działalnością organi-

zacji pozarządowych

oraz instytucji, które

działają na rzecz osób

niepełnosprawnych.

Przygotowana zos-

tała także część arty-

styczna, w której osoby

niepełnosprawne pre-

zentowały swoje umie-

jętności na scenie.

W imprezie wzięło udział kilkanaście

instytucji z otoczenia osób niepełno-

sprawnych, m.in. środowiskowe domy

pomocy, warsztaty terapii zajęciowej,

Towarzystwo Przyjaciół Dzieci, Zarząd

Rejonowy Polskiego Czerwonego Krzy-

ża, Gminny Ośrodek Pomocy Społecz-

nej, Specjalny Ośrodek Szkolno-Wycho-

wawczy oraz przedszkola z oddziałami

integracyjnymi. Cieszyła się ona dużym

zainteresowaniem. W hali widowisko-

wo-sportowej im. Arkadiusza Gołasia

tego dnia gościło ponad 500  niepełno-

sprawnych osób.

Organizatorom spotkania pod ha-

słem „Nie jesteśmy sami” przyświecała

idea integracji i promocji twórczości

artystycznej osób niepełnosprawnych,

natomiast organizacje i instytucje

uczestniczące w imprezie mogły wy-

mienić się doświadczeniami i pomysła-

mi wykorzystywanymi podczas swojej

działalności.

MARIAN KRUPIŃSKI Dyrektor Filii WUP w Ostrołęce

A może założyć fi rmę?Osoby zainteresowane podjęciem własnej działalności gospodarczej mogły wziąć

udział w spotkaniu pn. „Zostań Przedsiębiorcą”, które Filia Wojewódzkiego Urzędu

Pracy w Ostrołęce zorganizowała 25 listopada.

Podczas spotkania, w którym uczest-

niczyło 55 osób, poruszane były zagad-

nienia dotyczące form organizacyjno-

prawnych prowadzenia działalności

gospodarczej, możliwości opodatkowa-

nia dochodów, formalności związanych

z rejestracją fi rmy oraz źródeł pozyski-

wania środków fi nansowych na podjęcie

działalności w ramach projektów współ-

fi nansowanych z funduszy unijnych.

Pierwszą część poprowadziła Be-

ata Kujszczyk – pracownik Centrum

Informacji i Planowa-

nia Kariery Zawodowej

w Wojewódzkim Urzę-

dzie Pracy w Warszawie,

która omówiła pierwsze

etapy prowadzenia wła-

snego biznesu. Druga

część spotkania poświę-

cona była możliwościom

pozyskiwania fi nansowego

wsparcia na rozpoczęcie

i rozwój działalności. Wie-

sława Milczarczyk z Powiatowego Urzę-

du Pracy w Ostrołęce w formie pre-

zentacji omówiła zasady otrzymania

jednorazowych środków na podjęcie

działalności gospodarczej z Funduszu

Pracy. Tomasz Marzewski, pracownik

Filii Wojewódzkiego Urzędu Pracy

w Ostrołęce, przybliżył natomiast moż-

liwości podjęcia działalności gospo-

darczej przy wsparciu Programu Ope-

racyjnego Kapitał Ludzki w ramach

Działania 6.2. „Wsparcie oraz pro-

mocja przedsiębiorczości i samoza-

trudnienia”. Na zakończenie spotka-

nia Edyta Bartłomiejczuk z Oddziału

Zamiejscowego MJWPU w Ostrołę-

ce przedstawiła prezentację na temat

„Przedsiębiorcy – szansa rozwoju

w odniesieniu do Regionalnego Pro-

gramu Operacyjnego Województwa

Mazowieckiego 2007-2013”.

MARIAN KRUPIŃSKI

Dyrektor Filii WUP w Ostrołęce

In

n

w

d

k

e

s

c

c

p

w

i

u

n

s

z

z

z

o

d

n

ta

s

n

z

ję

MIESIĄC NA MAZOWSZU

NR 12 (82) / 2009

KR

ON

IKA

MA

ZO

WIE

CK

A

31

✶✶✶

✶

✶✶✶ ✶✶ Po zdrowie do Ostrołęki

Zapewnia je nie tylko czyste powietrze tamtejszej kurpiowskiej puszczy, ale też

Wojewódzki Szpital Specjalistyczny w Ostrołęce, który w połowie listopada zmie-

nił swą siedzibę. Przenosiny działalności szpitala do nowego obiektu w alei Jana

Pawła II rozpoczęto 12 listopada.

Zainaugurowało je poświęcenie nowej

kaplicy szpitalnej przez biskupa pomoc-

niczego diecezji łomżyńskiej Tadeusza

Bronakowskiego dokonane podczas

uroczystej mszy świętej. Podczas homilii

biskup Bronakowski, przypomniał słowa

Jana Pawła II, w których papież zwracał

uwagę na to, by szczególną troską ota-

czać ludzi chorych i cierpiących. Wska-

zał też na postawę, której od każdego

lekarza oczekują pacjenci – by pamiętać,

że jest on nie tylko przypadkiem klinicz-

nym, ale zawsze i przede wszystkim cho-

rym człowiekiem. W uroczystości udział

wziął m.in. Marszałek Województwa

Mazowieckiego.

W pierwotnym planie budowy szpi-

tala nie było miejsca przeznaczonego

na kaplicę. Dopiero w ostatnich latach

dokonano zmian w projekcie. Dzięki

nim zarówno pacjenci, jak i pracow-

nicy będą mogli znaleźć odpowiednie

miejsce na modlitwę i wyciszenie. Od

tej pory bowiem zapewnia je piękna

kaplica, z witrażem i stacjami drogi

krzyżowej, wykonanymi metodą witra-

żową. Autorką tych dzieł jest Ewa Wi-

śniowolska z Kadzidła, artysta plastyk.

Uczestnicy uroczystości mieli także

okazję jako pierwsi podziwiać ołtarz,

wykonany przez Włodzimierza Borysa

z Małego Płocka. Nad całością wystroju

czuwał kapelan szpitala ks. Artur Mi-

chalak. Sam dobierał wszystkie detale,

co wymagało wiele czasu i wytrwałości,

ale efekt końcowy okazał się doskonały.

– Ludzie chorzy często potrzebują otuchy

ze strony kapłanów – powiedział Adam

Struzik Marszałek Województwa Mazo-

wieckiego. – Mam nadzieję, że kaplica

będzie dobrze służyła wszystkim chorym

w szpitalu.

Szpital w Ostrołęce jest budowany od

1985 r. Od roku 2000 budowa współfi -

nansowana jest z budżetu Samorządu

Województwa Mazowieckiego w ramach

Kontraktu Wojewódzkiego.

WOJCIECH MIAZGA

Dyrektor SZPZOZ w Ostrołęce

Świąteczne fantazje kulinarneW gminie Opinogóra od wielu lat organizowane są konkursy na potrawy i wy-

pieki wigilijne. W tym roku zgłoszono ich ponad dwadzieścia, wszystkie przy-

gotowane według tradycyjnych receptur.

Tradycje świąteczne, zwłaszcza ku-

linarne, są wielkim bogactwem zwy-

czajów, jakie od lat przekazywane są

z pokolenia na pokolenie. Niestety,

wiele z nich zanikło, pozostając tylko

w pamięci starszych mieszkańców. Dla-

tego też warto je przypomnieć i zapisać,

aby ocalić od całkowitego zapomnienia.

Służyć temu może doroczny konkurs,

jaki organizowany jest w Opinogórze.

W tym roku jego uczestniczki zasko-

czyły wszystkich niesamowitą pomysło-

wością i wspaniałym

kunsztem kulinarnym.

Ogromną pomysło-

wością i szczególnym

artyzmem wykazała

się Maria Kołakow-

ska z Niemierzyc, któ-

ra wykonała „Zamek

z piernika”, przypomi-

nający kształtem opi-

nogórski pałac. Za to

„dzieło” zdobyła na-

grodę specjalną.

Wśród prezentowanych, trady-

cyjnych potraw wigilijnych znala-

zły się przepyszne: pierogi z kapustą

i grzybami oraz barszczyk wigilijny

z uszkami, wykonane przez panie Ire-

nę Potępę i Krystynę Smolińską. Na

konkursowym stole znalazły się także:

„Ryba z ananasem”, „Sałatka łososio-

wa”, „Świąteczna rolada serowa”, „Ga-

lantyna świąteczna”, „Wigilijna sałatka

śledziowa”, „Ryba w sosie słodko-kwa-

śnym”, „Tatar ze śledzia”, „Sałatka śle-

dziowa”. W kategorii potrawy wigilij-

ne pierwsze miejsce zostało przyznane

pani Jolancie Żebrowskiej z Załuża

za „Tatar wigilijny”.

Oceniając wypieki, jury brało pod

uwagę walory smakowe, związek z tra-

dycją i estetykę wykonania. Pierwsze

miejsce zostało przyznane pani Rena-

cie Humięckiej z Woli Wierzbowskiej

za „Śliwkę w czekoladzie”.

BARBARA CHMIELEWSKA

Delegatura w Ciechanowie

p ę y y y y

w

k

O

w

a

s

s

r

z

n

n

„

g

MIESIĄC NA MAZOWSZU

32 NR 12 (82) / 2009

KR

ON

IKA

MA

ZO

WIE

CK

A

✶✶

✶✶

✶✶✶✶ ✶ Codzienność mazowieckich dworów

Wieloletnie badania, dotyczące polskiej szlachty i ziemiaństwa, obejmują-

ce analizy m.in. dokumentów archiwalnych, wspomnień i wywiadów, poz-

woliły zgromadzić i częściowo pokazać bardzo bogaty materiał historycz-

ny. Najnowsza wystawa czasowa, zorganizowana w Dworku Aleksandry

Bąkowskiej w Gołotczyźnie, prezentuje codzienne życie w mazowieckim

dworze na przełomie XIX i XX wieku.

Ekspozycja składa się z trzech działów,

które przybliżają życie codzienne miesz-

kańców dworów w podziale na mężczyzn,

kobiety i dzieci. Ten sposób zróżnicowania

odpowiada panującej w tamtym okresie

hierarchii społecznej.

„Kącik kobiecy” został zaaranżowany

w sali koncertowej. Zgromadzone tam

przedmioty tworzą mały buduar, w któ-

rym zwiedzający odnajdą parawan zasła-

niający bieliźniarkę i oddzielający miejsce

wypoczynku pani domu. Panie wolny czas

spędzały podobnie, jak współcześnie: na

opiece nad rodziną i co znaczące – na sa-

morealizacji.

Po przeciwległej stronie możemy oglą-

dać miejsce stworzone z myślą o panu

domu – stolik z przyborami do palenia,

butelki z trunkami i teka na papiery. Za-

prezentowany został także strój męski. Na

ścianach zawieszono: portret przodka,

heroldia i wywody rodowe. Ważną męską

rozrywką w tym czasie były polowania,

stąd na ekspozycji pojawiły się również pa-

rostki, torba myśliwska czy skóra z dzika.

W innej części sali umieszczono kołys-

kę wraz z ubrankami dziecięcymi, ręcznie

dzierganymi przez panie, stąd też niżej

pokazane zostały drobne akcesoria do

haft owania i szycia. Nie zabrakło również

nawiązania do kobiecej kwestii dbania

o urodę – dlatego na wystawie znalazły się

pojemniki na pachnidła, fl akon na perfu-

my czy lokówka do włosów. Umieszczo-

no tam również, w oddzielnej gablocie,

przedmioty, bez których raczej nie wy-

chodzono z domu. Ułożono tam pudło na

kapelusze, rękawiczki, szal oraz torebkę ze

srebra.

W sali malarstwa można obejrzeć stroje

typowe dla tego okresu, również intymne

części garderoby – pantalety i staniczek

gorsetowy. Po przeciwnej stronie, w trzech

gablotach umieszczone zostały rzeczy

z jadalni (talerze, sztućce, imbryczek do

czekolady czy solniczka). Zwiedzający

odnajdzie w tym miejscu wszystko to, co

niejednokrotnie bywało głęboko schowa-

ne i wyjmowane tylko na specjalne okazje,

jak cukiernica zamykana na klucz, ozdob-

ne karafk i, dzbany, drobne przedmioty

użytkowe, jak popielniczki czy nożyce do

cygar. Jest również miejsce na drobną bi-

żuterię oraz specjalnie wydzielona półka

na dewocjonalia, bo przecież wiara i jej

kultywowanie stanowiło bardzo znaczą-

cy element życia codziennego. Znajduje

się tam m.in. bardzo ciekawy przybornik

liturgiczny – forma składanego zbioru

przedmiotów, przystosowana do podróży.

Sala malarstwa Cierniewskiego ukazuje

drobny sprzęt gospodarstwa domowego

– krajalnicę do wędlin, maszynę do szy-

cia czy wagi, bez których trudno również

i dzisiaj się obejść. Oddzielne miejsce zo-

stało poświęcone podróżom.

Pośród wielu znaczących muzealiów,

zgromadzonych w tej części wystawy,

warto zwrócić uwagę na dokumenty –

telegramy, wezwania do odbycia służby

wojskowej czy pamiętniki i książki. Eks-

ponaty te bądź zmuszały, bądź pomagały

w podróży. Umieszczono tutaj również

drobiazgi nawiązujące do zainteresowań

naszych przodków – mikroskop, klisze

szklane oraz – trochę przekornie – ko-

lekcję butelek. Trzeba pamiętać, że cza-

sami, czy to w podróży, czy w domu,

naszych pradziadków dosięgała choroba,

stąd na wystawie znalazły się także opa-

kowania po lekach czy apteczne ampułki

na lekarstwa.

Całość ekspozycji dopełniają fotografi e

z tamtych lat. Można na nich odnaleźć

elementy ubioru, biżuterię czy ozdoby,

prezentowane w Dworku Aleksandry Bą-

kowskiej w Gołotczyźnie. Wystawa otwar-

ta jest do 15 lutego 2010 roku.

JAROSŁAW WAŁASZYK

Kierownik Oddziału Muzeum Szlachty Mazowiec-

kiej w GołotczyźnieFOTO „Kącik kobiecy”

FOTO „Kącik męski”

MIESIĄC NA MAZOWSZU

NR 12 (82) / 2009

KR

ON

IKA

MA

ZO

WIE

CK

A

33

✶✶✶

✶

✶✶✶ ✶✶ W trosce o środowisko

17 listopada w Zielonej w gminie Kuczbork-Osada uroczyście odebrano mechanicz-

no-biologiczną oczyszczalnię ścieków. Inwestycja ta wpisuje się w Strategię Woje-

wództwa Mazowieckiego. Samorząd dofi nansował ją kwotą 150 tys. zł.

Wydajność nowej oczyszczalni ście-

ków to Qdśr=400m3/dobę. Dzięki niej

zlikwidowane będzie nielegalne wprowa-

dzanie ścieków bytowych do środowiska

i przede wszystkim poprawi się jakość

wód powierzchniowych i podziemnych.

W skład oczyszczalni wchodzą: budy-

nek oczyszczalni, wiata na osad, budy-

nek agregatu, pompownia ścieków, dwa

zbiorniki retencyjne, osiem reaktorów

SBR i STO (zbiorniki nadziemne wraz

z kanałami grawitacyjnymi, rurociągiem

ciśnieniowym, rurociągiem tłocznym,

kanałem ściekowym oraz zewnętrzny-

mi ścianami: wodociągową, elektryczną

i kanalizacji sanitarnej). Całkowity koszt

oczyszczalni wyniósł 3,8 mln zł.

W pierwszej kolejności podłączono

do niej bloki po byłym PGR. Korzysta

z niej już także Zespół Szkół Ponad-

gimnazjalnych w Zielonej. Natomiast

w późniejszych latach planowane jest

podłączenie pozostałej części miejsco-

wości.

Budowa inwestycji została dofi nan-

sowana ze środków własnych gminy,

Agencji Nieruchomości Rolnych Skarbu

Państwa w Warszawie oraz zaciągniętej

pożyczki z Wojewódzkiego Funduszu

Ochrony Środowiska i Gospodarki Wod-

nej w Warszawie.

Wśród gości obecnych na otwarciu

byli przedstawiciele ciechanowskiej de-

legatury Urzędu Marszałkowskiego Wo-

jewództwa Mazowieckiego w Warszawie,

Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Śro-

dowiska i Gospodarki Wodnej w War-

szawie, Agencji Nieruchomości Rolnych

Skarbu Państwa w Warszawie, Ma-

zowieckiego Urzędu Wojewódzkiego

w Warszawie, Starostwa Powiatowego

w Żurominie, Wojewódzkiego Inspekto-

ratu Ochrony Środowiska w Warszawie,

Powiatowego Inspektoratu Nadzoru Bu-

dowlanego w Żurominie, gminy Kucz-

bork-Osada.

UG KUCZBORK

Wyśpiewane wojażeJednych z najprzyjemniejszych wrażeń dostarczają nam na pewno podró-

że. W Ciechanowie 7 grudnia zorganizowano imprezę, która wielu skłoniła do

wspom nień, a także snucia planów na przyszłe wyprawy.

W tamtejszym Centrum Kultury i Sztu-

ki im. M. Konopnickiej zorganizowano

XI  Regionalny Przegląd Piosenki Turys-

tycznej. Uczestnicy mogą dzięki niemu

poznać sposób na atrakcyjne i pożyteczne

spędzenie wolnego czasu.

W tegorocznym przeglądzie uczestni-

czyło około stu uczniów ze szkół podsta-

wowych, gimnazjów i szkół ponadgim-

nazjalnych z powiatu ciechanowskiego,

mławskiego, płońskiego, pułtuskiego, żu-

romińskiego i nowodworskiego. Zawodni-

cy startowali w oddziel-

nych grupach wieko-

wych, w dwóch katego-

riach: solista i zespół.

Wśród uczniów ze

szkół podstawowych wy-

stąpiło czterech solistów

i pięć zespołów. Trium-

fowali uczniowie z Cie-

chanowa. Najlepiej śpie-

wającym solistą wśród

nich okazał się Mateusz

Jankowski, który zdobył I miejsce oraz

zespół „Rozśpiewana siódemka”, który

zdobył również I miejsce w kategorii ze-

społy. Wśród gimnazjalistów wystąpiło

pięciu solistów i osiem zespołów. I miejsce

w kategorii soliści zdobyła Aneta Rzew-

nicka z Pułtuska, w kategorii zespoły

I miejsce otrzymała grupa „Wikt” z Pu-

blicznego Gimnazjum w Winnicy. Grupę

tę uhonorowano również nagrodą Grand

Prix za najlepszą prezentację. Uczniów

szkół ponadgimnazjalnych reprezento-

wały dwa zespoły. I nagrodę dostał zespół

„Wokal” z Żuromina.

Organizatorem imprezy jest Zarząd

Oddziału Polskiego Towarzystwa Schro-

nisk Młodzieżowych w Ciechanowie.

Patronat honorowy objął Marszałek Wo-

jewództwa Mazowieckiego, Starosta Po-

wiatu Ciechanowskiego oraz Prezydent

Miasta Ciechanów.

BARBARA CHMIELEWSKA Delegatura w Ciechanowie

c

n

w

r

s

s

i

fo

c

w

nFOTO Na scenie „Rozśpiewana siódemka”

MIESIĄC NA MAZOWSZU

34 NR 12 (82) / 2009

KR

ON

IKA

MA

ZO

WIE

CK

A

✶✶

✶✶

✶✶✶✶ ✶ Adwentowe granie

„Ligawka – ów fl et mazowieckich pasterzy – to długa na dwa lub trzy

łokcie trąba, pospolicie łukowato zgięta, z drzewa za pomocą toporka

wystrugana, zwykle z dwóch połówek dla łatwiejszego wewnątrz wy-

żłobienia złożona, chrapliwym głosem przeraźliwie razi uszy z bliska;

z odległości zaś dochodząc uszu naszych, ton jej staje się pełny, gładki,

posępny; jak powiedziano, wieczorną modlitwą pasterzy, trwożącą dra-

pieżnego zwierza, a polecającą Bogu straż i opiekę dobytku ubogiego

wieśniaka” – tak opisywał grę na ligawce Oskar Kolberg.

„Ligawka dzisiejsza, długa na kilka stóp,

czasem prosta, częściej nieco łukowata,

w szerszym końcu kilka cali średnicy ma-

jąca, w węższym do ust zakończona krót-

kim lejkiem. Głos jej przenikliwy, podobny

nieco do tonu oboja, lub ostrzejszy i znacz-

nie silniejszy. Nazwa ligawka pochodzi od

legania, czyli opierania jej (zwykle na pło-

cie) podczas trąbienia. Właściwa bowiem

ligawka 2 do 3 łokci długa, jest zbyt ciężką,

aby grać na niej swobodnie bez oparcia

(...)”.

W obecnych czasach przygotowaniom

do świąt towarzyszy radosna krzątanina

i skoczne kolędy, płynące z głośników su-

permarketów. Często tuszują one fakt, że to

jednak Adwent – okres zadumy i refl eksji.

Być może dlatego, że zanikły zupełnie sta-

re obyczaje, które przypominały ludziom

o charakterze tego czasu. W dawnej Pol-

sce istniał zwyczaj codziennego dęcia

w trąby w Adwencie. Miało to przypomi-

nać o oczekiwaniu na powtórne przyjście

Zbawiciela, które – jak pisał św. Paweł

w I Liście do Tesaloniczan – będzie ogło-

szone „dźwiękiem trąby Bożej”. W niektó-

rych wsiach w Polsce zwyczaj ten przetrwał

do II wojny światowej.

12 grudnia, pod hasłem „Adwentowe

granie”, Muzeum Regionalne w Siedlcach,

wspólnie z Centrum Kultury i Sztuki zor-

ganizowało kolejną edycję regionalnego

konkursu gry na instru-

mentach pasterskich. Po

raz piętnasty zabrzmiały

dźwięki ligawek, zwanych

przez Kolberga fl etami

mazowieckich pasterzy.

Wzięli w nim udział doro-

śli i dzieci, głównie z oko-

lic nadbużańskich, gdzie

granie na ligawkach jest

kultywowane od pokoleń,

a zamiłowanie do trąbie-

nia wpajane jest już od

najmłodszych lat. W tym

roku w eliminacyjnym

otrąbywaniu adwentu wystartowało kil-

koro dzieci w wieku 7 lat, a najstarszym

uczestnikiem konkursu okazał się 82-la-

tek, który na pewno wiele mógłby nauczyć

i przekazać swoim najmłodszym następ-

com.

W samo południe przed ratuszem „Ja-

cek” w Siedlcach rozbrzmiał adwentowy

hejnał w wykonaniu wszystkich uczestni-

ków konkursu. Znawcy tej sztuki zaprezen-

towali ligawki przeznaczone na sprzedaż

osobom chętnym do kultywowania daw-

nego zwyczaju. Następnie w plenerowej

scenerii odbył się przegląd konkursowy.

Z grona 41 wykonawców, komisja kon-

kursowa w składzie: Remigiusz Mazur-Ha-

naj, Jacek Jackowski oraz sekretarz Jolanta

Szymczyk, przyznała nagrody pieniężne

i upominki. W grupie dorosłych zwycięz-

cami zostali: Józef Gałaguz, Rafał Gała-

guz, Henryk Bojar, Zbigniew Stańczuk,

Sławomir Zadrożny i Tadeusz Augusty-

niak. W grupie młodzieży nagrodzono:

Patrycję Sawicką, Krzysztofa Przewoź-

nika i Łukasza Zalewskiego. Natomiast

wśród dzieci najlepsze okazały się: Ange-

la Polkowska, Gabriela Koroś, Dariusz

Oleszczuk i Mateusz Kurowski. Nagrodę

specjalną otrzymała Barbara Brodzik

z Trzcińca.

Uczestnicy konkursu przywożą wła-

sne instrumenty, nieraz liczące po kil-

kanaście lat. Nowe instrumenty dopiero

z czasem osiągają właściwą tonację i siłę

dźwięków.

Na pewno nie powróci już do nas zwy-

czaj codziennego dęcia w trąby w Adwen-

cie, ale warto zachować i pielęgnować miej-

scowe zwyczaje ludowe i polską tradycję

przedświąteczną.

EWA JANOSZKA

Delegatura w Siedlcach

k

m

r

d

p

m

W

ś

l

g

k

a

n

n

rFOTO Wspólny hejnał

FOTO Najstarszy uczestnik Jan Maliszewski

FOTO Najmłodszy uczestnik

MIESIĄC NA MAZOWSZU

NR 12 (82) / 2009

KR

ON

IKA

MA

ZO

WIE

CK

A

35

✶✶✶

✶

✶✶✶ ✶✶ Bezpiecznie do szkoły w powiecie sokołowskim

Samorząd Województwa Mazowieckiego przywiązuje dużą wagę do za-

pewnienia dzieciom bezpieczeństwa na drogach. Dlatego w 2002 roku

zainaugurował program społeczny pod hasłem „Bezpieczna droga do

szkoły”. W powiecie sokołowskim tegoroczny fi nał jego VIII edycji odbył się

30 listopada w Publicznym Gimnazjum im. Heleny Mniszek w Sabniach.

Dla uczniów klas IV-VI szkół pod-

stawowych i uczniów klas I-III szkół

gimnazjalnych z gmin powiatu soko-

łowskiego zorganizowano turniej wie-

dzy o zasadach bezpieczeństwa w ru-

chu drogowym. W części teoretycznej

konkursu zawodnicy musieli wykazać

się znajomością przepisów ruchu dro-

gowego.

Czas oczekiwania na wyniki wy-

pełniły pokazy sprzętu i wyposażenia

policyjnego. Na podstawie jednego

z pokazów każdy mógł się przekonać,

jakie przeciążenia występują podczas

wypadku samochodowego. Do takiego

testu służył, udostępniony przez siedlec-

ki WORD, symulator zapiętych pasów

bezpieczeństwa. Okazało się, że już przy

prędkości 6-8 km/h gwałtowne zatrzy-

manie się jest niebezpieczne.

Po policyjnych pokazach rozpoczęła

się część praktyczna turnieju. Awan-

sowali do niej zawodnicy, którzy zajęli

miejsca w pierwszej dziesiątce w swo-

ich kategoriach. Teraz przed nimi do

pokonania był tor przeszkód. Dla wielu

okazał się on bardzo trudnym etapem

tego konkursu. Przed ogłoszeniem wy-

ników i wręczeniem nagród, imprezę

uatrakcyjniła część artystyczna, w któ-

rej uczniowie ze Szkoły Podstawowej

w Sabniach przedstawiali różne scenki

dotyczące bezpieczeństwa na drodze.

Werdykt jury ogłosił jego przewod-

niczący – nadkom. Zbigniew Pilip, kie-

rownik Referatu Ruchu

Drogowego Komendy Po -

wiatowej Policji  w Soko-

ło wie Podlaskim. W koń-

cowej, trójstopniowej kla-

syfi kacji szkół podstawo-

wych, wśród dziewcząt

zwyciężyła Paulina Wol-

ska z Sokołowa Podla-

skiego, Klaudia Misiek

z gminy Sterdyń oraz Jo-

anna Wierzbicka z gmi-

ny Jabłonna Lacka. Spo-

śród chłopców najlepsi

okazali się Bartłomiej

Mieczkowski i Piotr Domański z Soko-

łowa Podlaskiego oraz Adrian Bieliński

z gminy Ceranów.

Zwyciężczyniami w klasyfi kacji gim-

nazjalnej okazały się Do mi nika Ka-

pusta z gmi ny Ceranów, Ewa Zupka

z gminy Repki i Wiolet-

ta Ławecka z gminy Bie-

lany. Wśród chłopców

na pierwszych miej-

scach uplasowali się:

Michał Kaniuk z Soko-

łowa Podlaskiego, Jaro-

sław Waszczuk i Paweł

Kruk z gminy Ceranów.

Zwycięzcom nagrody

wręczali: Janina Orze-

łowska – dyrektor De-

legatury UMWM w Sie-

dlcach, Krzysztof Knyż

kierownik Biura ds. Bezpieczeństwa

w Departamencie Organizacji UMWM

w Warszawie oraz Jacek Kobyliński,

dyrektor Wojewódzkiego Ośrodka Ru-

chu Drogowego w Siedlcach. Ponadto

wszyscy uczestnicy otrzymali specjalny

zestaw bezpiecznego rowerzysty, czyli

kask, kamizelkę odblaskową i oświetle-

nie roweru.

Celem programu jest poprawa bez-

pieczeństwa dzieci dojeżdżających do

szkół na rowerach oraz poruszających

się pieszo po drogach publicznych.

Projekt wspiera także szkolne inicjaty-

wy edukacyjne, dotyczące wychowania

komunikacyjnego. W poszczególnych

latach Samorząd Województwa Mazo-

wieckiego zorganizował szereg imprez

z zakresu bezpieczeństwa drogowego.

W tym roku programem „Bezpieczna

droga do szkoły” w powiecie sokołow-

skim objętych zostało 3  360 ucz niów,

a w ścisłym fi nale wzięło udział 180 dzie-

ci – byli to uczniowie szkół z gmin: Bie-

lany, Ceranów, Jabłonna Lacka, Kosów

Lacki, Repki, Sabnie, Sterdyń oraz miasta

i gminy Sokołów Podlaski.

Organizatorami turnieju byli: Starosta

Sokołowski, Wójt Gminy Sabnie oraz

dyrektor Zespołu Szkół w Sabniach.

Program ten jest realizowany przy

współpracy z Wojewódzkimi Ośrodka-

mi Ruchu Drogowego z terenu Mazow-

sza.

Patronat nad programem objął Mar-

szałek Województwa Mazowieckiego

Adam Struzik.

EWA JANOSZKA Delegatura w Siedlcach

k ł b d d

z

t

l

n

s

M

ł

s

K

Z

w

ł

l

d

k k

MIESIĄC NA MAZOWSZU

36 NR 12 (82) / 2009

KR

ON

IKA

MA

ZO

WIE

CK

A

✶✶

✶✶

✶✶✶✶ ✶ O funkcjach reprezentacyjnych i opresyjnych sukienki

Nie szata zdobi człowieka – podobno. Jednak strój determinuje i określa to,

kim jesteśmy i jak widzą nas inni. Jest kulturową etykietą, pozwalającą zakwa-

lifi kować nas do określonej płci, grupy społecznej, korporacji zawodowej. Cza-

sami to, jak wyglądamy, staje się ważniejsze od tego, kim jesteśmy.

Z myślą o tym złożonym socjologicz-

nie kontekście przygotowana została

w MCSW „Elektrownia” w Radomiu wy-

stawa „Sukienka”*, której wernisaż odbył

się 24 listopada.

Naznaczenie strojem w szczególny

sposób dotyczy kobiet i to nie dlatego, że

one bardziej zainteresowane są ubiorem

i modą. Przez wieki, jako płeć upośle-

dzona społecznie, były bardziej pętane

wymogami stroju, ale i przez strój wyróż-

niane lub – w zależności jak na to spojrzeć

– odróżniane.

Strój kobiet wyróżniał je i nadal wyróż-

nia w rozmaitych kontekstach kulturo-

wych, życiowych i rodzinnych. Często jest

to deprecjonujące, ale bywa też nobilitu-

jące. W niektórych tradycjach strój pełni

także rolę ochronną kobiety. Odmiennie

też jest postrzegany w różnych kulturach.

Wystawa, mimo że dotyczy ubioru ko-

biecego, ma być opowieścią o stroju i jego

roli, a nie o kobiecie jako takiej.

Wystawa rozpoczyna się od wideo

Zbigniewa Libery „Jak tresuje się dziew-

czynki”. To symboliczny wstęp, ukazujący

pozycję kobiety w kontekście społecznym

i wdrażanie jej w tradycyjne role od naj-

młodszych lat.

Ciekawszym punktem wyjścia inter-

pretacji wydaje się być bowiem ubiór

i jego postrzeganie w kontekście spo-

łecznym, kulturowym, na polu mitu

i tradycji. Stąd konfrontacja wideo

Marty Deskur „Welon to moje włosy”

i „4 siostry” oraz malarstwa Beaty Ewy

Białeckiej, uczennicy prof. Jerzego Nowo-

sielskiego, która odnosi się do świętości

kobiety-Marii sakralizowanej „sukien-

ką” świętego obrazu i „kobiety modnej”

sakralizowanej metką prestiżowej fi rmy

odzieżowej. Podobny dialog uzyskują

rzeźby Anny Baumgart i projekt „desire/

dechirer” Katarzyny Majak – oba odno-

szące się do sukni ślubnej i do tego, w jaki

sposób postrzegana jest kobieta-oblubie-

nica, określana poprzez swój strój cere-

monialny. W tym kontekście interesujący

jest też projekt Agaty Zbylut „Kwiat Pa-

proci”, który odnosząc się do dziewczęcej

sukienki komunijnej, pokazuje na polu

społecznym ceremonialną „obietnicę ślu-

bu”, jaką mała dziewczynka otrzymuje

„wchodząc do Kościoła”.

Separacje pomiędzy strojem a osobą

go noszącą podkreślają cykle malarskie

Agaty Rościechy „Porwanie Ifi genii”,

„Manekiny”, „Garderoba”, ale też i zdjęcia

fragmentów garderoby autorstwa Jadwigi

Sawickiej. „Manekiny” Rościechy tworzą

także ciekawy dialog z „zamaskowany-

mi” rzeźbami Anny Baumgart. Kontekst

kulturowy, jak również apotropaiczną

rolę stroju islamskiego przywołuje cykl

fotografi i „Fashion II” Marty Deskur. Po-

kazuje on dwuznaczność interpretacyjną,

wynikającą z wychowania w innej trady-

cji – to co dla przedstawiciela cywilizacji

zachodniej jest narzędziem opresji, dla

członka islamskiej społeczności jest me-

chanizmem ochronnym.

Strój „nie-zdobiący”, czyli suknia za-

przeczająca kobiecości i negująca podtek-

sty seksualne, a tym samym głos w dys-

kusji o sposobie patrzenia na kobietę to

koncepcja projektów ubiorów-obiektów

FOTO Marta Deskur „Welon to moje włosy”

FOTO „Egzekucja” Agaty Michowskiej – wieloekranowa projekcja wideo

MIESIĄC NA MAZOWSZU

NR 12 (82) / 2009

KR

ON

IKA

MA

ZO

WIE

CK

A

37

✶✶✶

✶

✶✶✶ ✶✶

W szydłowieckim plenerzeZabytkowy, renesansowy ratusz, zamek czy gotycki kościół – choć nadal

chętnie uwieczniane na obrazach – ustępują miejsca zapomnianym, zda-

wałoby się, uliczkom miasta czy malowniczym krajobrazom.

Takie spostrzeżenia mogą mieć zwie-

dzający, otwartą 28 listopada, poplenerową

wystawę V Szydłowieckiego Pleneru Ma-

larskiego Artystów Mazowsza im. Włady-

sława Aleksandra Maleckiego, który odbył

się pod koniec sierpnia. Można podziwiać

na niej efekty twórczej pracy dwudzie-

stu artystów, którzy wówczas przebywali

w Szydłowcu. Wielu z nich co roku uczest-

niczy w plenerze, dzięki czemu goście

przyglądający się ich pracy mają okazję

odkrywać ewolucje warsztatu i pomysło-

wości ulubionych twórców. – Na takich

wystawach ludzie szukają odzwierciedlenia

ich własnej rzeczywistości, okolicy w której

żyją – zauważył Nino Ajdinowić, artysta

pochodzący z Bośni i Hercegowiny. Ściśle

związana z miastem tematyka prac, nie

ograniczała jednak artystom wyboru tech-

nik malarskich. Choć dominował impre-

sjonizm, pojawiły się też prace inspirowa-

ne… kubizmem. Obrazy, których twórcy

śmiało używali wyrazistych kolorów, łącząc

je z geometryzacją formy, według techniki

akrylowej inspirowanej pracami J. Pollocka

i A. Warhola, silnie kontrastują z pozosta-

łymi pejzażami.

Na wystawie znajduje się 120 prac

uczestników pleneru. Można ją zwiedzać

do końca lutego 2010 roku.

PAULINA STANIK, AGNIESZKA KLEPACZEWSKA

Szydłowieckie Centrum Kultury – Zamek

Magdy Moskwy. Na przeciwległym bie-

gunie plasują się fotografi e Agaty Zbylut,

z których część dotyczy także sukni ślub-

nej, więc koresponduje z projektami Ma-

jak i Baumgart. Praca Agaty Michowskiej

odnosi się do blichtru i elegancji, jakim

otaczać lubi się niejedna kobieta (biżu-

teria, lśniące czerwone szpilki). Jednak

poprzez swą strojność odczytywana bywa

jako prowokująca, wyzywająca, prosty-

tuująca się. Taki punkt widzenia okre-

śla krzesło – puste, ale w domyśle zajęte

przez męskiego widza. To projekt o tym,

jak postrzegana jest kobieta. Czasami to

jej wybór, częściej narzucona rola „mę-

skiej ozdoby”, przedmiotu pożądania, ale

i przedmiotu wyzwalającego chęć zbez-

czeszczenia. Słowo przedmiot nie jest tu

bez znaczenia. Istotnym odniesieniem

do prac prezentowanych na wystawie jest

zapętlony fragment fi lmu Federico Felli-

niego „Casanova”, ukazujący taniec głów-

nego bohatera z manekinem. Czy kobieta

to tylko manekin, na który nakłada się

adekwatne do okoliczności stroje? Odpo-

wiedź jest oczywiście przecząca, choć po

głębszym zastanowieniu... Każda dziew-

czynka marzy o białej sukience, każda

chce się podobać, każda kobieta chce też

być bezpieczna i niezawisła w swoich de-

cyzjach. Ile może zasygnalizować przez

ubiór, a jak często strój jest jej narzucony

przez społeczność, rodzinę, religię. Jak

wiele sukienek wkładamy na siebie auto-

matycznie, bez zastanowienia, bo tak ro-

bią inne?

AGNIESZKA GNIOTEK kurator wystawy

KATARZYNA MAJAK asystent kuratora

* Wystawa czynna będzie do 10 stycznia 2010 r.

Władysław Aleksander Malecki uro-

dził się w rodzinnej posiadłości ziemskiej

w Masłowie koło Kielc w 1836 r. W latach

1852-1856 studiował malarstwo w war-

szawskiej Szkole Sztuk Pięknych pod kie-

runkiem Christiana Breslauera. Jego

obrazy nie znalazły uznania wśród ówczes -

nych elit. Malował pejzaże wiejskie, Góry

Świętokrzyskie, ziemię szydłowiecką oraz

epizody z powstania styczniowego. Do

Szydłowca przyjechał w latach 80. XIX w.

Ówczesny burmistrz miasta zapropono-

wał mu swój mecenat. Malecki zamieszkał

w ratuszowej wieży, która stała się także

atelier. Poświęcił się utrwalaniu na płót-

nie pejzaży Szydłowca. Zmarł w 1900 r. Po

latach zaczyna być doceniany wśród pol-

skich artystów oraz historyków sztuki.

FOTO Strój „nie-zdobiący” Magdaleny Moskwy

MIESIĄC NA MAZOWSZU

38 NR 12 (82) / 2009

KR

ON

IKA

MA

ZO

WIE

CK

A

✶✶

✶✶

✶✶✶✶ ✶ Tancerze na gali

Już po raz piąty w hali sportowej Zespołu Szkół im. Jana Pawła II w Szydłowcu odbyła

się gala taneczna. 15 listopada zjechali się na nią tancerze, by zaprezentować tańce

standardowe, latynoamerykańskie, a także taniec współczesny.

Rywalizowały ze sobą grupy tanecz-

ne z Szydłowca, Skarżyska-Kamiennej

i Radomia. Dzięki nim w hali sporto-

wej można było obejrzeć zarówno pełne

wdzięku i dostojeństwa tanga i walce,

jak i dynamiczne układy choreografi cz-

ne. Można zaryzykować stwierdzenie, iż

tegoroczną galę zdominowali juniorzy.

Na parkiecie wystąpili bowiem tancerze

w wieku od 6 do 15 lat. Niektórzy po raz

pierwszy w życiu. To właśnie ich pu-

bliczność gorąco nagradzała brawami.

Gospodarze prezentowali tańce w róż-

nych grupach wiekowych i stopniach

zaawansowania. Obok nich wystąpili

podopieczni Skarżyskiej Szkoły Tań-

ca z zespołu „Hip-hop junior”. Hip-

hopowe układy i solówki w wykonaniu

dziewcząt z SST na pewno przybliżyły

widzom atmosferę rywalizacji w duchu

wielkomiejskich ulic.

Pod komendą współprowadzącego galę

Piotra Stefańskiego, odbył się prawdziwie

energetyzujący pojedynek tancerzy break

dance – grupy „Błąd Systemu 2” ze Skar-

żyska-Kamiennej z kielecką „Broken’s

Snickers”. Dzięki obu zespołom widzowie

mieli okazję podziwiać ten taniec, tak cha-

rakterystyczny dla Bronx’u lat 70. Znawcy

Nie wszystkie miasta dawniej było

stać na wystawienie tak kosztownego

obiektu jak rzeźba, którą 5 listopada

uroczyście odsłonięto na Rynku Wiel-

kim w Szydłowcu. Po stu kilkudziesię-

ciu latach, odrestaurowana kolumna

z postacią kobiety, wróciła na swoje

miejsce, by stać się jeszcze jedną atrak-

cją szydłowieckiego rynku.

Rzeźba stała już tam w roku 1795.

Uwiecznił ją razem z widokiem całego

szydłowieckiego rynku znany polski

rysownik i malarz ze szkoły Canaletta,

Zygmunt Vogel.

Z pewnością nie jest „Zośka” pomni-

kiem wystawionym dla upamiętnienia

konkretnej kobiety. Przypuszcza się, że

kolumna wraz z fi gurą kobiety była ro-

dzajem pręgierza, czyli miejsca przezna-

czonego do ogłaszania i egzekucji prawa,

służącego również jako ostrzeżenie przed

jego łamaniem. Sama fi gura jest przyję-

tą w dawnej sztuce formą personifi kacji

jednej z postaw, które publicznie napięt-

nowano lub przed którymi przestrzega-

no. Jako postacie kobiece chętnie przed-

stawiano w XVII i XVIII wieku takie

pojęcia, jak „Próżność”, „Pycha ukarana”,

„Nieczystość” czy „Rozpacz”.

Odrestaurowanie rzeźby wsparł m.in.

Samorząd Województwa Mazowieckiego.

KRZYSZTOF PRZEŚLAKOWSKI

Urząd Miasta w Szydłowcu

Powrót „Zośki”

O „Zośce” i jej pochodzeniu wiemy nie-

wiele. Nie wiadomo dokładnie, kiedy

ją ustawiono pod ratuszem. Obecnie

jest świadectwem wielkiego znaczenia

i zasobności dawnego Szydłowca.

mogli rozpoznać kroki tzw. toprocku,

power moves, freeze’u czy footworku.

Zwycięzcami jednogłośnie zostali wy-

brani przez publiczność przedstawiciele

Skarżyska-Kamiennej, którzy zachwycili

wszystkich swą znako-

mitą kondycją i dużym

poczuciem rytmu.

Gośćmi specjalnymi

imprezy byli tancerze

z radomskiej Akademii

Tańca Moniki i Ceza-

rego Gruszków. Wystą-

pili w dwóch grupach

wiekowych – najmłod-

sza CMG „Maskotki”

oraz młodzież do lat 15

z CMG „Junior”, któ-

ra w tym roku zdoby-

ła tytuł Mistrza Polski

formacji latynoame-

rykańskich w Elblągu.

Podczas szydłowieckiej

gali można było podziwiać ich układy

do utworów ze słynnego „High school

musical”. Były one równocześnie do-

skonałym zakończeniem tegorocznych

zmagań tanecznych.

PAULINA STANIK

SCK Zamek

w

m

p

i

z

T

r

p

w

s

o

z

r

ł

f

rFOTO Formacja hip-hop SST

FOTO Para KTT Zamek

MIESIĄC NA MAZOWSZU

NR 12 (82) / 2009

KR

ON

IKA

MA

ZO

WIE

CK

A

39

✶✶✶

✶

✶✶✶ ✶✶ Jak ballada, to w Iłży

Co roku jesienią rozbrzmiewa w Iłży balladowa muzyka. Do grodu pod

basztą przybywają muzycy, by prezentować nastrojowe teksty i spoty-

kać się z publicznością, która z niecierpliwością czeka na kolejne koncerty

gwiazd tego unikalnego gatunku muzycznego.

W tegorocznych prezentacjach kon-

kursowych, zorganizowanych 15 listo-

pada i ocenianych przez jury pod

kierunkiem znanego kompozytora,

autora tekstów i barda Tomasza Korde-

usza, uczestniczyło siedemnaście zes-

połów i solistów z różnych stron kraju.

W gronie uczestników balladowego fe-

stiwalu znaleźli się zarówno stali bywal-

cy imprezy, jak również grupa obiecują-

cych debiutantów. Podczas większości

występów prezentowane były własne

autorskie teksty i muzyka, zaś wyko-

nawcy sięgający po balladową klasykę

postarali się o jej nową aranżację.

W kategorii solistów nagrody główne

otrzymali: Piotr Kędziora (Starachowi-

ce), Bożena Mazur (Tarnobrzeg) oraz

Aleksandra Abramczyk (Sandomierz).

W uznaniu wysokiego i wyrównanego

poziomu artystycznego jury nagrodziło

ponadto: Marka Sochackiego, Klaudię

Smardz i Patrycję Szubstarską z San-

domierza oraz Zuzannę Idzik z Iłży.

Iłżecki zespół Nie Jest Źle po raz

kolejny potwierdził wysoką pozycję

na balladowym rynku muzycznym

i w kategorii zespołów otrzymał nagro-

dę główną, którą uhonorowano także

grupy Dominik Skrzyniarz i Człowiek

na Księżycu (Kielce) oraz AD  HOC

(Stąporków). Nagrody zdobyli również:

Czerwieńsza Strona Jabłka (Góra Kal-

waria), Lech i Madagaskar (Iłża) oraz

Izabela Paś i Jasiek (Sandomierz).

Podczas imprezy rozstrzygnięty zo-

stał również fi nał konkursu wiedzy

o muzyce. Jego laureatami zostali: Pa-

weł Solecki i Marek Bazela z Krako-

wa, Michał Zębala i Klaudia Smardz

z Samborca oraz Magdalena i Zuzanna

Idzik z Iłży.

Podczas recitalu tegorocznej gwiazdy

Spotkań z Balladą – krakowskiej artystki

Basi Stępniak-Wilk z zespołem publicz-

ność wypełniała widownię do ostatniego

miejsca. Artystka zaprezentowała pio-

senki znane i lubiane ze słynnym prze-

bojem „Bombonierka” oraz premierowe

utwory z nowej płyty „Obce kraje”. Dzię-

kowano jej gromkimi brawami i proszo-

no o bisy.

XVII Ogólnopolskie Spotkania z Bal-

ladą odbyły się dzięki pomocy i wspar-

ciu fi nansowemu Samorządu Wo-

jewództwa Mazowieckiego, powiatu ra -

domskiego oraz gminy i miasta Iłża,

a także Towarzystwa Przyjaciół Ziemi

Iłżeckiej i Domu Kultury w Iłży.

Wysoki poziom artystyczny prezen-

tacji konkursowych oraz liczna i gorąco

reagująca na występy publiczność do-

wodzą, że tegoroczną edycję iłżeckiego

balladowego festiwalu należy zaliczyć do

imprez udanych i wartościowych kultu-

ralnie.

KRZYSZTOF KOZERA Dyrektor Domu Kultury w Iłży

FOTO Klaudia Smardz z Sandomierza

FOTO Duet Dominik Skrzyniarz i Człowiek na Księżycu

MIESIĄC NA MAZOWSZU

40 NR 12 (82) / 2009

KR

ON

IKA

MA

ZO

WIE

CK

A

✶✶

✶✶

✶✶✶✶ ✶ Uroczyska Puszczy Kozienickiej

Jak się okazuje, nie trzeba planować całodniowej wyprawy, by poznać

uroki dziewiczego lasu. Zamiast tego wystarczy wziąć udział w konkursie

„Moje Spotkania z Puszczą”, organizowanym w tym roku już po raz dzie-

więtnasty. Uczestnictwo w konkursie, a także samo oglądanie prac, było

jak zdobycie biletu na podróż w nieznane.

Podsumowanie konkursu odbyło się

25 listopada w Miejskim Ośrodku Kultu-

ry w Pionkach. Dzięki niemu uczestnicy

mieli okazję odbyć swoistą podróż po uro-

czyskach dziewiczej Puszczy Kozienickiej.

Nadesłane prace dają niezwykły obraz

dawnych dzikich zakątków leśnych. Były to

miejsca odludne, owiane tajemnicą, wokół

której powstały różne legendy. Nadawano

im różne nazwy, część z nich nie przetrwa-

ła próby czasu, niektóre jednak nadal są

żywe w świadomości okolicznych miesz-

kańców. Nawet leśnicy używają ich chęt-

niej niż funkcjonujących w administracji

leśnej.

W eliminacjach szkolnych wzięło udział

593 uczniów z 29 szkół. Do etapu regional-

nego zgłoszono 143 prace. Jurorzy nagro-

dzili 29 uczestników konkursu, a 27 wyróż-

nili. Swoimi zdolnościami można się było

wykazać, startując w trzech kategoriach:

plastyka, literatura i fotografi a. W pierwszej

z nich, w grupie wiekowej 7-9 lat, nagrody

odebrali: Patrycja Małyszczuk (lat 8) z Je-

dlni-Letnisko, Wiktoria Krawczyk (lat 9)

z Czarnej oraz Dominika Fabiszewska

(lat 9) z Pionek. Wśród uczniów w wieku

10-12 lat zwyciężyli: Alicja Wąsik z Pionek,

Karolina Nastula z Kozienic oraz Karol

Traczyk z Kozienic, Ada Petniak z Czar-

nej, Przemysław Wziątek z Jedlni-Letni-

sko. Najzdolniejszymi plastykami wśród

uczestników w wieku 13-15 lat okazały się:

Paulina Żurowska ze Świerży Górnych,

Monika Delega i Karolina Jurek z Susko-

woli, Emilia Morawska z Garbatki-Let-

nisko. Jury miało także niemały problem

z wyborem prac, w których uczniowie

wykazywali się swoimi zdolnościami lite-

rackimi. W pierwszej kategorii wiekowej

nagrodę wręczono Oliwii Bogumił (lat 8)

z Ryczywołu. Klaudia Wziątek z Cecy-

lówki-Brzózkiej oraz Patrycja Lis z Bogu-

cina były najlepsze w kategorii wiekowej

10-12  lat. Wśród uczestników w wieku

13-15 lat laureatkami okazały się Ada La-

chor (lat 13) z Pionek oraz Olga Brodnic-

ka (lat 13) z Garbatki-Letnisko. W kate-

gorii literatura wyróżniono także czwartą,

najstarszą grupę wiekową – 16-19 lat. Je-

dyną zwyciężczynią okazała się Marcelina

Malec (lat 18) z Kozienic.

Realistycznie piękno uroczysk Puszczy

Kozienickiej przedstawiały fotografi e. Te

najbardziej urzekające i tajemnicze, wy-

brano spośród prac przesłanych przez

uczniów, startujących również w trzech

kategoriach wiekowych. W pierwszej

z nich wybrano prace Piotra Maja (8 lat)

i Mikołaja Grygiela (lat 9) z Garbatki-

Letnisko. W drugiej Klaudii Bogumił

(lat 11) z Ryczywołu, Joanny Amano-

wicz (lat 11) z Jaroszek i Karoliny Nastuli

(lat  12) z Kozienic. Wśród prac nadesła-

nych przez uczestników w wieku (wiek

13-15) wybrano fotografi e wykonane przez

Mariusza Mąkosa (lat 15) z Kozienic, Bo-

żennę Szumlak i Dorotę Piwarską (lat

15) z Brzózy, Adę Lachor (lat 13) z Pionek.

Najstarszymi zwyciężczyniami były Olga

Baczkowska (lat 18) z Kozienic i Martyna

Wójcik (lat 16) z Garbatki-Letnisko.

Nagrody dla tegorocznych laureatów

ufundował m.in. Samorząd Województwa

Mazowieckiego. Organizatorem konkursu

jest Kozienicki Park Krajobrazowy, Miejski

Ośrodek Kultury w Pionkach oraz nadle-

śnictwa: Kozienice, Radom i Zwoleń.

BEATA WALUŚ

Kozienicki Park Krajobrazowy

FOTO Karolina Nastula

FOTO Monika Delega

FOTO Karolina Jurek

FOTO Paulina Żurowska

MIESIĄC NA MAZOWSZU

NR 12 (82) / 2009

KR

ON

IKA

MA

ZO

WIE

CK

A

41

✶✶✶

✶

✶✶✶ ✶✶ Dla naszych małych ojczyzn

To dzięki zamiłowaniu do lokalnej tradycji takich ludzi, jak członkinie zespołu

„Pawłowianki” możemy być pewni, że folklor naszej rodzinnej ziemi nie zaniknie.

28 listopada w Gminnym Ośrodku Kultury w Chlewiskach świętowano jubileusz

20-lecia ich pracy artystycznej.

Zespół powstał w 1989 r. w Gmin-

nym Ośrodku Kultury w Chlewiskach.

Inicjatorem jego powstania był ów-

czesny dyrektor GOK Czesław Kaleta.

„Pawłowianki”, uczestnicząc w różnych

przeglądach i festiwalach folklorystycz-

nych, upowszechniały oryginalne pieśni

i przyśpiewki zasłyszane w rodzinnych

domach, przekazane przez rodziców,

dziadków i znajomych. Można je było

usłyszeć m.in. na Przeglądzie Folkloru

w Przysusze, Szydłowcu, Diecezjalnym

Przeglądzie Pieśni Maryjnej w Zakrze-

wie, Kiermaszu Wielkanocnym w Szy-

dłowcu, występach dla pensjonariuszy

domu opieki. Brały też udział w uroczy-

stościach i imprezach gminnych. Teksty

zostały zebrane i wydane w śpiewni-

ku, który ukazał się z okazji jubileuszu

15-lecia zespołu.

Wielkim wyróżnieniem była nagroda

im. Jana Kochanowskiego, przyznana

zespołowi za całokształt działalności

w dziedzinie folkloru i sztuki ludowej.

Stowarzyszenie Miłośników Poezji Jana

Kochanowskiego „Renesans” posta-

nowiło nią uhonorować „Pawłowian-

ki” podczas obchodów sobótkowych

23 czerwca 2007 r. w Czarnolesie.

Zespół zdobył również pierwsze

miejsce w kategorii „zespół śpiewaczy”

w tegorocznym przeglądzie im. Oska-

ra Kolberga w Przysusze, a tym samym

możliwość udziału w 43. Ogólnopol-

skim Festiwalu Kapel i Śpiewaków Lu-

dowych w Kazimierzu Dolnym nad

Wisłą. Obecnie w skład zespołu wcho-

dzą: Zofi a Małkus, Katarzyna Ziomek,

Alina Kucfi r, Zofi a Teresa Krak, Barbara

Frankiewicz, Wiesława Czubak, Wanda

Serdak, Helena Łabęcka, Marianna Fi-

garska. Kierowniczką jest Zofi a Markus,

a opiekunem artystycznym instruktor

ds. folkloru Sławomir Jacek Miernik.

W tym ważnym dniu „Pawłowian-

kom” towarzyszyli: Starosta Szydłowiec-

ki Włodzimierz Górlicki, Wójt Gminy

Chlewiska Krzysztof Adamczyk, prze-

wodniczący rady gminy Jerzy Górlicki,

przedstawiciel Urzędu Marszałkowskie-

go Województwa Mazowieckiego Adolf

Krzemiński.

ANDRZEJ SZYMON WODA

Dyrektor GOK w Chlewiskach

Droga będzie jak nowaW Starostwie Powiatowym w Płocku, 20 listopada spotkali się przedstawiciele

władz województwa mazowieckiego, powiatu płockiego oraz Mazowieckiej Jed-

nostki Wdrażania Programów Unijnych. Wspólnie podpisali umowę dotyczącą do-

fi nansowania przebudowy drogi powiatowej z Płocka przez Zągoty do Bonisławia.

Wartość całego projektu opiewa na

kwotę 6,2 mln zł, z czego 5,3 mln zł to

środki unijne. Inwestycja jest współfi -

nansowana z Europejskiego Funduszu

Rozwoju Regionalnego w ramach Prio-

rytetu III „Regionalny System Trans-

portowy”, Działanie 3.1 „Infrastruktu-

ra Drogowa” Regionalnego Programu

Operacyjnego Województwa Mazo-

wieckiego na lata 2007-2013.

Projekt przewiduje remont i wzmoc-

nienie istniejącej dotychczas konstruk-

cji nawierzchni drogi oraz zmiany w jej

przekroju poprzecznym. Wykonanych

zostanie sto dziewięć zjazdów do po-

sesji, osiem zatok autobusowych oraz

dziewięć skrzyżowań z drogami w gra-

nicach pasa drogowego o nawierzchni

bitumicznej. Dodatkowo w miejscowo-

ści Zągoty wyremontowane zostaną ist-

niejące już chodniki, a także położone

nowe, zaś na długości całego moderni-

zowanego odcinka wzmocnione będą

pobocza.

W imieniu Zarządu Województwa

Mazowieckiego w podpisaniu umowy

udział wzięli: Marszałek Województwa

Mazowieckiego Adam Struzik oraz wi-

cemarszałek Stefan Kotlewski, MJWPU

reprezentował dyrektor Wiesław Ra-

boszuk, a ze strony powiatu płockiego

swoje podpisy złożyli: Starosta Płocki

Michał Boszko oraz wicestarosta Jan

Ciastek.

Marszałek Adam Struzik podkre-

ślił, że realizacja tego przedsięwzięcia

umożliwi gruntowną modernizację

drogi, co uczyni ją o wiele bezpieczniej-

szą dla użytkowników – zarówno kie-

rowców, jak i pieszych. Będzie to także

kolejny krok w kierunku podniesienia

standardu bezpieczeństwa na drodze,

który wpłynie także na rozwój całego

regionu poprzez usprawnienie ruchu.

MAŁGORZATA MARUSZEWSKA

Delegatura w Płocku

MIESIĄC NA MAZOWSZU

42 NR 12 (82) / 2009

KR

ON

IKA

MA

ZO

WIE

CK

A

✶✶

✶✶

✶✶✶✶ ✶ Ognisty Anioł z Mazowsza

Walka wieczoru VI Gali Sportów Walki „Angels of Fire – Redemption” po-

została w cieniu walki o tytuł Zawodowego Mistrza Świata Federacji WKA

(Światowej Federacji Kick-Boxingu). Mazowszanin Łukasz Rajewski poko-

nał Belga Joghena Waegemansa.

Każda gala to uczta dla fanów K-1 (mie-

szanki boksu, judo i muay thai o szerokim

zakresie dozwolonych technik, na krótkich

dystansach, wyłącznie w stójce) i MMA

(mieszanych sztuk walki, w tym również

boksu, judo i muay thai o szerokim zakre-

sie dozwolonych technik, w stójce i parte-

rze).

21 listopada w Płocku, podczas jesien-

nej edycji „Angelsów”, mistrzowski pas

WKA uzyskał Łukasz Rajewski (Rajew-

ski Team Płock). Ten dwudziestoletni

zawodnik w pięciu rundach pokonał pra-

wie dwukrotnie starszego Belga Joghena

Waegemansa, mającego już za sobą dzie-

więtnaście wygranych pojedynków. Wal-

ka wieczoru w formule MMA przyniosła

zwycięstwo Nilsonowi Pereira (Gracie

Barra Brazylia). Pokonał on Sławomira

Kołtunowicza (Radomski Klub Taekwon-

do) przez nokaut techniczny, spowodowa-

ny kontuzją łokcia.

Publiczność gali „Angels of fi re” mia-

ła jak zwykle okazję obejrzeć pojedynki

amatorskie i zawodowe w kilkunastu kate-

goriach wagowych. Swoiste preludium do

walk zawodowców stanowiły walki Mazo-

wieckiej Młodzieżowej Ligi Kick-Boxingu,

projektu zorganizowanego pod patrona-

tem Marszałka Województwa Mazowiec-

kiego. W jej kolejnej edycji w formule K-1

amatorów, licznie reprezentowany był klub

„Rajewski Team”, który do swojego grona

przyjął dwie młode kobiety. Liga rozgrywa-

na jest w Wyszogrodzie, ale występ w trak-

cie gali to dla najbardziej utalentowanych

młodych sportowców nagroda za dotych-

czasowe osiągnięcia.

Wzorem majowych „Angelsów”, w któ-

rych rozegrano pojedynki „Płock vs Reszta

Polski”, tym razem na ringu skonfronto-

wano Mazowsze i Czechy. Tryumfowali

goście.

Do największych walk MMA tym razem

należy zaliczyć dwa dwurundowe star-

cia. Zwyciężyli w nich: Dariusz Majewski

(Radomski Klub Taekwondo), który po-

konał Przemysława Zbiciaka (Arrachion

MMA Olsztyn) – 70  kg oraz Krzysztof

Piechota (Akademia Sarmatia Gdańsk),

któremu uległ Michał Gaweł (Change

Gym Kraków) – 91 kg. W najważniejszych

pojedynkach K-1 swoich rywali pokonali:

Mateusz Rajewski (Rajewski Team Płock),

walczący z Michałem Polakiem (Gladiator

Bydgoszcz) – 57 kg, Damian Krawczyk

(Change Gym Kraków), który pojedynko-

wał się na ringu z Robertem Rajewskim

(Rajewski Team Płock) – 63,5  kg. Z Da-

nielem Długajczykiem (Ronin Tychy) –

54 kg zwyciężył natomiast Michał Królik

(PACO Katowice).

W „walkach właściwych”, w których

emocje potęgowała adekwatna do imprezy

oprawa muzyczna, a każdy gong oznaczał

bliższe zwycięstwo faworyta, w klatce ro-

zegrano sześć pojedynków. W czterooso-

bowym turnieju na zasadach K-1 przez

jednogłośne decyzje sędziów Rafał Dudek

(Halny Nowy Sącz) pokonał Przemysława

Zygmuntowicza (Arrachion MMA Olsz-

tyn), a Tomasz Kowalski (Palestra War-

szawa) – Łukasza Szulca (Czerwony Smok

Poznań). Ostatecznie w starciu Dudek vs

Kowalski zwyciężył zawodnik z Warsza-

wy. W walkach fi nałowych skonfrontowa-

no zawodników walczących na zasadach

MMA i K-1. W kategorii 73 kg werdykt sę-

dziowski zadecydował o wygranej Łukasza

Sajewskiego (Akademia Sarmatia Gdańsk)

nad Piotrem Kurowskim (Okniński MMA

Warszawa).

Współorganizatorem gali jest m.in. Sa-

morząd Województwa Mazowieckiego.

BARBARA CHRZANOWSKA

Delegatura w Płocku

FOTO Łukasz Rajewski i Joghen Waegemans

FOTO Mazowiecka Młodzieżowa Liga Kick-Boxingu

MIESIĄC NA MAZOWSZU

NR 12 (82) / 2009

KR

ON

IKA

MA

ZO

WIE

CK

A

43

✶✶✶

✶

✶✶✶ ✶✶ „Od Egzekucji do uniewinnienia”

Pod tym intrygująco brzmiącym tytułem kryje się najnowsza wystawa, zorganizowa-

na przez Muzeum Mazowieckie w Płocku. 3 grudnia, podczas jej wernisażu, wkroczy-

liśmy po raz kolejny w krąg sztuki naiwnej.

Autorami obrazów, prac na papierze

i rzeźb są artyści z Płocka i okolic, przeważ-

nie mieszkańcy domów opieki społecznej,

którzy już od lat swoją twórczość pokazują

w galeriach miejskich całej Polski i poza jej

granicami (w Belgii, Francji czy na Słowa-

cji). Większość z nich – Roman Rutkow-

ski, Tadeusz Głowala, Adam Dembiński,

Krzysztof Wiśniewski, Włodzimierz Ro-

słon, Regina Chludzińska, Barbara Chęcka

– została odkryta i wypromowana przez

płockie stowarzyszenie „Oto Ja”. Inni (np.

Ryszard Kosek czy Radosław Pytelewski)

to wolni strzelcy, samodzielnie kształtujący

swoje oblicze artystyczne. Pozostała grupa,

jak np. nieżyjące już Marianna Razik i He-

lena Szczypawka-Ptaszyńska, jest bardziej

znana jako twórcy ludowi (którymi w isto-

cie nie są), bo będąc mieszkańcami wsi,

brali udział w wystawach organizowanych

dotychczas przez etnografów. Prace niektó-

rych z nich znajdują się w kolekcjach pry-

watnych i zbiorach muzealnych polskich

i zagranicznych.

Na dwóch piętrach spichlerza przy

ul. Ka zimierza Wielkiego do końca stycz-

nia 2010 roku można będzie oglądać tzw.

twórczość samorodną, która charaktery-

zuje się tym, że nie jest i przede wszystkim

nie chce być naśladowaniem sztuki upra-

wianej przez zawodowych artystów. Oso-

bliwość ta, indywidualność czy osobność

Konkurs, którego organizatorami są

Płockie Stowarzyszenie Przyjaciół Książki

i Bibliotek oraz Książnica Płocka im. Wła-

dysława Broniewskiego, ogłaszany jest

nieprzerwanie od 1991 roku. W pierw-

szych latach nie miał on jeszcze zasięgu

ogólnokrajowego, skierowany był tylko do

młodych twórców mieszkających w ów-

czesnym województwie płockim. Dopiero

w 2006 roku, w związku ze stale rosnącym

zainteresowaniem, organizatorzy zde-

cydowali się wyjść poza dotychczasowe

granice terytorialne i umożliwić udział

w konkursie młodym autorom z terenu

całej Polski. W każdej edycji debiutu-

jącym twórcom towarzyszy inne hasło

przewodnie, które określa tematykę prac

konkursowych.

Pomysłodawcy tego przedsięwzięcia

kulturalnego deklarują, że ich celem jest

odkrywanie i rozwijanie w młodych lu-

dziach talentów prozatorskich. Dają szansę

na wyrażenie słowem pisanym tego, co ro-

dzi się w wyobraźni zdolnych, początkują-

cych literatów. Swoją propozycję kierują do

uczniów ze szkół podstawowych oraz gim-

nazjów, w wieku od 8 do 16 lat. Wszystkie

nadesłane prace oceniane są przez komisję,

w skład której wchodzą autorzy książek

dla dzieci i młodzieży. W tym roku laure-

atami konkursu zostali: (I grupa wiekowa

– 8-10  lat) Łukasz Bogdański ze Starej

Wsi, Katarzyna Matuszak z Kutna, Agata

Jezierska z Płocka; (II grupa wiekowa –

11-12 lat) Jakub Chazarkiewicz z Gostyni-

na, Dominika Czyżo ze Świnic Warckich,

Weronika Kanicka z Kutna; (III grupa

wiekowa – 13-16 lat) Olga Stanik z Kutna,

Monika Dziembowska z Łącka, Aleksan-

dra Jasińska z Podgórza.Na podst. mat. Książnicy Płockiej

oprac. MAŁGORZATA MARUSZEWSKA

Delegatura w Płocku

Stawiamy

na młodych literatówPo raz kolejny rozstrzygnięty został

Ogólnopolski Konkurs Literacki dla dzie-

ci i młodzieży „Młodzi twórcy literatury”.

5 grudnia poznaliśmy tegorocznych lau-

reatów, którzy swoją twórczością udo-

wadniali, że świat to wielka tajemnica.

nie wynika z kalkulacji i programu, ale jest

konsekwencją typu ekspresji autorów oraz

braku ich sprawności warsz-

tatowej, nieznajomości kon-

wencji artystycznych i spo-

łecznego tabu, co objawia się

w powstałych dziełach. Ci

artyści, niektórzy przynaj-

mniej, nie mając możliwo-

ści naturalnego kontaktu ze

światem, przy pomocy arty-

stycznego języka informują,

wyrażają, apelują, dzielą się...

Nie zawsze też mają świado-

mość istnienia odbiorców

ich twórczości poza nimi

samymi, czego następstwem jest szczerość

i autentyczność wypowiedzi.

ZBIGNIEW CHLEWIŃSKI

Muzeum Mazowieckie w Płocku

b

ta

w

łe

w

a

m

ś

św

st

w

N

m

ic

Ryszard Kosek „Egzekucja”

Radosław Pytelewski „Uwaga. Radek wszystko widzi”

Tadeusz Głowala „Kolebka Azteków”

miasto Meksyk

MIESIĄC NA MAZOWSZU

44 NR 12 (82) / 2009

KR

ON

IKA

MA

ZO

WIE

CK

A

✶✶

✶✶

✶✶✶✶ ✶ Prawdziwy poeta jest poezją

Te słowa ze szkicu literackiego Edwarda Stachury oddają poziom literacki Ogólnopol-

skiego Konkursu Poetyckiego im. Władysława Broniewskiego „O Liść Dębu”, zakoń-

czonego 13 listopada w Płocku.

Przez dziesięciolecia nabrał on dyna-

miki, popularności i zmienił swe oblicze.

Dwudziesta pierwsza edycja ujawniła

utalentowanych poetów o wyrazistych

osobowościach i wyjątkowej sprawności

warsztatowej. Każdy z twórców, prezen-

tujących jurorom zestaw pięciu niepu-

blikowanych i nienagrodzonych wierszy

w języku polskim, opatrzonych godłem

(pseudonimem), mógł sięgnąć po Liść

Dębu – główną wygraną. W tym roku,

po zapoznaniu się z 211 zestawami wier-

szy, jury uhonorowało siedmiu poetów.

Najlepszy okazał się Robert Miniak z Ło-

dzi, II  miejsce zajęła Krystyna Myszkie-

wicz ze Zgorzelca, a III – Dorota Ryst

z Warszawy, którą wyróżniono również

za wiersz płocki. Laureaci II  i III nagro-

dy zostali laureatami nagrody specjalnej

Marszałka Województwa Mazowieckiego.

Krystian Medard Czerwiński z Ciecho-

cinka otrzymał nagrodę Dyrektora Książ-

nicy Płockiej za poezję miłosną. W gro-

nie wyróżnionych znaleźli się Wojciech

Roszkowski z Tykocina i Karol Samsel

z Ostrołęki. Ich teksty, w interpretacji

Katarzyny Anzorge i Łukasza Mąki, ak-

Konkurs zorganizowano 14 listopada

w Książnicy Płockiej. Jury przeanalizo-

wało 210 wierszy. Najbardziej prestiżowe

nagrody Marszałka Województwa Mazo-

wieckiego przypadły: Milenie Rytelew-

skiej z Płocka (I miejsce), Jarosławowi

Borszewiczowi z Łaska (II miejsce) i An-

nie Kuhn-Cichockiej z Płocka (III miej-

sce). Corocznie przyznawane są też na-

grody specjalne. W tym roku otrzymali je:

Grzegorz Maria Pozimka z Inowrocła-

wia (Nagroda Starosty Płockiego), Piotr

Macierzyński z Łodzi (Nagroda Starosty

Przasnyskiego), Tadeusz Charmuszko

z Suwałk (Nagroda Rektora Państwowej

Wyższej Szkoły Zawodowej w Płocku)

i płocczanin Daniel Ratz (Nagroda Preze-

sa Płockiego Towarzystwa Oświatowego).

W gronie wyróżnionych znaleźli się rów-

nież płocczanie: Lech Franczak, Anna

Sulima-Barańska i Karolina Szuchnik.

Konkurs zainicjował płocki Oddział

Stowarzyszenia Autorów Polskich, z któ-

rym był związany Stanisław Nawrocki.

Artysta na początku swej twórczości pu-

blikował wiersze pod pseudonimem Ma-

rek Bartnicki. Oprócz poezji zajmował się

publicystyką, malarstwem oraz tłumacze-

niem literatury francuskiej.

BARBARA CHRZANOWSKA

Delegatura w Płocku

Poezja w KsiążnicyTegoroczna, czwarta edycja ogólnopol-

skiego konkursu poetyckiego im. Sta-

nisława Nawrockiego, stała się okazją

do wspomnień o trudnej rzeczywistości

peerelowskiej, o kabarecie jako antido-

tum na smutek i obrazach malowanych

„do szufl ady”.

torów płockiego Teatru Dramatycznego,

brzmiały wyjątkowo dostojnie.

Zwieńczeniem poetyckiego spotkania

była melorecytacja „Mszy Wędrujące-

go” według Edwarda Stachury, w wyko-

naniu Anny Chodakowskiej, określanej

mianem „aktorki mediumicznej” i Ro-

mana Ziemlańskiego. Płocka premiera

to trzytysięczne wykonanie spektaklu

przez ten ceniony duet.

Wieczór literacki tradycyjnie zakończo-

no tzw. turniejem jednego wiersza. Obec-

ni na sali poeci prezentowali swoją twór-

czość przed jury konkursu „O Liść Dębu”

i publicznością, którzy jednogłośnie zade-

cydowali, że najlepszym z najlepszych jest

ponownie Robert Miniak. Dodatkową

nagrodę poeta otrzymał od przewodni-

czącego jury, Bohdana Urbankowskiego.

Przedsięwzięcie, zrealizowane przez

Płockie Stowarzyszenie Przyjaciół

Książ ki i Bibliotek oraz Książnicę Płoc-

ką, dofi nansowano ze środków Samo-

rządu Województwa Mazowieckiego.

BARBARA CHRZANOWSKA Delegatura w Płocku

Milena Rytlewska i prezes SAP Krzysztof

Bieńkowski

Nagrodę odbiera Dorota Ryst

MIESIĄC NA MAZOWSZUK

RO

NIK

A M

AZ

OW

IEC

KA

45

✶✶✶

✶

✶✶✶ ✶✶

NR 7 (79) / 2009

W skrócie

Warszawa Zespół Szkół Specjalnych w Mazowiec-

kim Centrum Neuropsychiatrii i Reha-bilitacji Dzieci i Młodzieży w Zagórzu czekają korzystne zmiany. Do dyspozycji uczniów i pracowników szkoły oddane zostały 23 sale lekcyjne, oddział przed-szkolny, dwie pracownie komputerowe, biblioteka z czytelnią, gabinet lekarski, pomieszczenia administracyjno-gospo-darcze oraz sala gimnastyczna dostoso-wana do potrzeb chorych. Powierzch-nia użytkowa nowego obiektu wynosi 3 412 mkw., co tworzy optymalne warun-ki do nauki i pracy dla dzieci i młodzieży przewlekle chorych, przebywających na leczeniu w MCNiRDiM w Zagórzu. War-tość budowy nowego obiektu szkolnego wyniosła 8,6 mln zł. Środki na ten cel pochodziły z budżetu województwa ma-zowieckiego.

23 listopada w sali kolumnowej Sejmu RP Marszałek Województwa Mazowieckiego Adam Struzik uroczyście otworzył I Kra-jowe Forum Grup Producentów Owo-ców i Warzyw. Grupy producentów mają za zadanie rozwijanie zorganizowanych form działalności producentów rolnych w celu dostosowywania ilości i jako-ści produkcji do wymogów jednolitego rynku europejskiego oraz racjonalizacji kosztów produkcji i profesjonalnego za-biegania o rynki i klientów, co w warun-kach narastającej konkurencji na rynku europejskim i poza nim staje się nie-odzowne.

Powołanie przez Marszałka Wojewódz-twa Mazowieckiego Adama Struzika Pełnomocnika ds. wdrażania programu Gambit Mazowiecki oraz regionalnych pełnomocników odpowiedzialnych za wdrożenie programu w subregionach odpowiadających lokalnym WORD-om to jedne z głównych punktów progra-mowych posiedzenia Mazowieckiej Rady Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego, które odbyło się 25 listopada.

W tym samym dniu wręczono nagro-dy w konkursie na najlepszy komiks o bezpieczeństwie w ruchu drogowym. Do konkursu zgłoszonych zostało aż 208  prac. Wybór nie był łatwy. Poziom nadesłanych prac był bowiem wyjątkowo wysoki. Uczestnicy konkursu w bardzo odważny i niebanalny sposób opowiadali o bezpieczeństwie na drodze. Ostatecz-nie komisja konkursowa wyłoniła trzech fi nalistów. Siedem prac otrzymało wyróż-nienie.

Marszałek Województwa Mazowieckiego wziął udział w 19. posiedzeniu Komisji

Stosunków Zewnętrznych i Współpracy Zdecentralizowanej Komitetu Regio-nów oraz w seminarium „Współpraca w ramach Wymiaru Północnego na po-ziomie subnarodowym ze szczególnym naciskiem na region Morza Bałtyckiego”. Spotkania odbyły się w Helsingborgu w Szwecji w dniach 26-27 listopada.

30 listopada, w siedzibie Urzędu Marszał-kowskiego, 20 najzdolniejszych uczniów z terenu Mazowsza odebrało umowy stypendialne, a 10 – Nagrody Marszałka Województwa Mazowieckiego dla najlep-szych uczniów z Mazowsza. W tym roku o stypendia ubiegało się 550 uczniów, otrzyma je natomiast 417 najzdolniej-szych z nich. Wsparcie unijne w wysoko-ści 380 zł miesięcznie będą mogli prze-znaczyć na opłacenie dodatkowych zajęć czy zakup książek.

W tym samym dniu pracownicy „Kolei Mazowieckich” uroczyście obchodzili doroczny Dzień Kolejarza. W imieniu Samorządu Województwa Mazowieckie-go życzenia złożył członek Zarządu Piotr Szprendałowicz.

Promocja działań i dobrych praktyk w zakresie kształtowania polityki spo-łecznej w regionie była głównym celem konferencji zorganizowanej w dniach 2-4 grudnia w Warszawie. W spotka-niu inaugurującym wziął udział m.in. Marszałek Województwa Mazowiec-kiego Adam Struzik. Podczas spotkania przedstawiony został projekt systemowy Mazowieckiego Centrum Polityki Spo-łecznej pt. „Razem dla Mazowsza – Edu-kacja w działaniu”. Celem strategicznym programu jest kształtowanie postaw prointegracyjnych, mających na celu adaptację społeczną i zawodową osób niepełnosprawnych, zwiększenie dostę-pu oraz podniesienie poziomu usług re-habilitacji medycznej, przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu osób pozosta-jących bez pracy. Projekt współfi nanso-wany jest ze środków Europejskiego Fun-duszu Społecznego.

W dniach 3-4 grudnia Marszałek Wo-jewództwa Mazowieckiego wziął udział w 82. Sesji Plenarnej Komitetu Regio-nów, która odbyła się w Brukseli. Podczas spotkania przedstawiciele samorządów regionalnych i lokalnych UE omówili kwestię swojej przyszłej roli i oczekiwań w dwóch kluczowych obszarach: wdro-żenia traktatu z Lizbony i realizacji od-nowionej Strategii Lizbońskiej na rzecz wzrostu gospodarczego i zatrudnienia.

Trzy nowe pociągi przyspieszone, nowe połączenia weekendowe, więcej pocią-

gów w godzinach szczytu na niektórych trasach – to zmiany w rozkładzie jazdy „Kolei Mazowieckich” (KM). Kolejne pociągi przyspieszone będą mogły być wprowadzone po dostarczeniu nowego taboru. Rozkład zaczął obowiązywać od 13 grudnia. Nowy rozkład jazdy pocią-gów uwzględnia potrzeby mieszkańców Mazowsza. Jednocześnie jest kompromi-sem możliwości fi nansowych Samorządu Województwa Mazowieckiego oraz po-tencjału taborowego spółki. W nowym rozkładzie jazdy znajduje się 12 pociągów pospiesznych. Udało się w nim umie-ścić dwa nowe połączenia z Radomia (wyjazd – 7.21, w Warszawie – 9.20) i z Łukowa (wyjazd – 5.42, w Warszawie – 8.08) oraz przesunąć odjazd z Warsza-wy pociągu „Bolimek” (po południu ze średnicy podmiejskiej do Żyrardowa). Pozostałe pociągi kursować będą odpo-wiednio: „Radomiak” – Warszawa Wsch. (16.18) – Radom (18.25); Radom (5.32) – Warszawa Wsch. (7.37); Radom (7:21) – Warszawa Wsch. (9:32), „Wiedenka” – Warszawa Wsch. (15.43) – Skierniewice (16.45); Skierniewice (6.01) – Warszawa Wsch. (7.07), „Bolimek” – Warszawa Wsch.(16.41) – Żyrardów (17.29); Ży-rardów (5.45) – Warszawa Wsch. (6.37), „Łukowianka” – Warszawa Zach. (16.34) – Łuków (18.29); Łuków (4.45) – War-szawa Zach. (6.51); Łuków (5.42) – War-szawa Zach. (8.08), „Mazovia” – Warsza-wa Wsch. (17.38) – Płock (20.39); Płock (5.02) – Warszawa Wsch. (7.52).

Rozkład jazdy pociągów WKD, któ-ry obowiązuje również od 13 grudnia 2009  r. do 11 grudnia 2010 r. nie ule-gnie znaczącej zmianie. Zachowa swoje mocne strony, czyli stosunkowo dobrą częstotliwość w godzinach szczytu oraz stałe godziny odjazdów. Przewidywane jest także uruchomienie, tak jak dotych-czas, 129 pociągów w dni powszednie i 76 – w dni świąteczne. W 2010 roku WKD planuje także liczne prace związane z mo-dernizacją infrastruktury. Pociągi WKD – tak jak dotychczas – będą kursowały z częstotliwością od 7 do 10 minut na naj-bardziej obciążonym odcinku pomiędzy Komorowem i Warszawą. Zachowana zostanie także cykliczność odjazdów, do której pasażerowie zdążyli się już przy-zwyczaić (stałe godziny odjazdów w po-szczególnych kierunkach: 20 minut po każdej pełnej godzinie – do Grodziska Mazowieckiego i 10 minut przed każdą pełną godziną – do Milanówka).

Już po raz piąty zrealizowano na Ma-zowszu Plan „Praca i środowisko” pole-gający na zatrudnieniu osób bezrobot-nych, w ramach prac interwencyjnych, przy wykonaniu robót konserwacyjnych

MIESIĄC NA MAZOWSZU

46 NR 12 (82) / 2009

KR

ON

IKA

MA

ZO

WIE

CK

A

✶✶

✶✶

✶✶✶✶ ✶urządzeń melioracyjnych. W spotka-niu podsumowującym program, które odbyło się 7 grudnia, wziął udział m.in. Marszałek Województwa Mazowieckiego Adam Struzik. Plan „Praca i Środowisko” realizowany jest od 2005 roku w ramach współpracy pomiędzy Urzędem Marszał-kowskim Województwa Mazowieckiego, Wojewódzkim Urzędem Pracy, Woje-wódzkim Zarządem Melioracji Urządzeń Wodnych oraz starostwami powiato-wymi województwa mazowieckiego. W 2009 roku zweryfi kowano pozytywnie i podpisano ogółem 404 umowy o pra-cę. Konserwacją bieżącą objęto 1348 km rzek i kanałów, co stanowi 24 proc. ogól-nego rozmiaru cieków uregulowanych i kanałów znajdujących się w ewidencji WZMiUW. Na wykonane prace złożyło się: koszenie skarp i dna cieków, wyci-nanie krzaków ze skarp i cieków, ręczne odmulenie dna cieków oraz usuwanie ko-żucha roślin pływających i hakowanie. Na realizację programu przeznaczono ponad 5 mln zł, z czego blisko 4 mln zł pocho-dziły z budżetu województwa mazowiec-kiego.

Ostrołęka 25. Ostrołęckie Spotkania z Piosenką Ka-

baretową odbyły się w dniach 14-15 listo-pada w Ostrołęckim Centrum Kultury.

„Rok 1989 – polska transformacja i jej następstwa na północno wschodnim Ma-zowszu” konferencja pod takim tytu-łem odbyła się 17 listopada w Muzeum Kultury Kurpiowskiej w Ostrołęce. Re-feraty wygłoszone zostały m.in. przez Jerzego Kijowskiego nt. „Czerwcowe wybory 1989 w województwie ostrołęc-kim”. Współorganizatorami spotkania byli: Ostrołęckie Towarzystwo Naukowe im. Adama Chętnika i Muzeum Kultury Kurpiowskiej.

18 listopada w sali widowiskowej OSP w Goworowie odbył się VII Wojewódzki Przegląd Legend Mazowsza. Organizato-rem było Towarzystwo Przyjaciół Gowo-rowszczyzny.

W tym samym dniu w Gminnym Ośrod-ku Kulturalno-Oświatowym  w Le li sie odbyło się spotkanie fi nałowe XXVI Kon-kursu Recytatorskiego „Kurpie Zielone w Literaturze”. Impreza współfi nanso-wana jest przez Samorząd Województwa Mazowieckiego i Starostwo Powiatowe w Ostrołęce.

Melodie oraz tańce andaluzyjskie można było zobaczyć i posłuchać 18 listopada w Ostrołęckim Centrum Kultury. Są to kolejne z cyklu spotkania z Filharmonią Narodową. Wystąpił Zespół „Contra-tiempo” z Łodzi.

23 listopada w Muzeum Kultury Kur-piowskiej w Ostrołęce odbył się koncert z okazji 10-lecia działalności chóru na-uczycielskiego ZNP w Ostrołęce pod dy-rekcją Bożeny Harasimowicz-Pęzy.

25 listopada odbyło się podsumowanie XVI Konkursu Poetyckiego „Kurpie Zie-lone w Literaturze”. Spotkanie odbyło się w sali Centrum Kultury Kurpiowskiej w Kadzidle.

25 listopada w Publicznym Gimnazjum w Czarni odbyła się konferencja naukowa pt. „Kurpie. Korzenie tożsamości regio-nalnej”. Spotkanie zorganizowało: Ostro-łęckie Towarzystwo Naukowe im. Adama Chętnika, Mazowieckie Towarzystwo Naukowe w Warszawie oraz Wójt Gminy Czarnia.

26 listopada podpisany został list inten-cyjny dotyczący utworzenia w Ostrołęce centrum wsparcia dla organizacji poza-rządowych.

W piątek 27 listopada odbyła się uroczy-stość oddania do użytku zmodernizo-wanego budynku Szkoły Podstawowej w Dębach (gm. Łyse).

W ramach programu „Moje Boisko – Or-lik 2012” otwarte zostały nowe obiekty sportowe przy Szkole Podstawowej nr 6 w Ostrołęce – 27 listopada, Szkole Pod-stawowej nr 1 w Ostrołęce – 30 listopada oraz przy Gimnazjum im. Kardynała Ste-fana Wyszyńskiego w Troszynie – 2 grud-nia.

Z okazji 90 lat Polskiego Czerwonego Krzyża 2 grudnia w Ostrołęckim Cen-trum Kultury odbyło się spotkanie Hono-rowych Dawców Krwi „Dar krwi – Da-rem serca”.

2 grudnia uroczyście oddano do użyt-ku wóz strażacki dla Ochotniczej Straży Pożarnej w Zamościu (gm. Troszyn). Zakup samochodu dofi nansował Sa-morząd Województwa Mazowieckiego. W uroczystości wziął udział członek Zarządu Województwa Mazowieckiego Piotr Szprendałowicz.

9 grudnia w hali widowiskowo-sportowej w Ostrołęce odbyła się konferencja peda-gogiczna pt. „Jak skutecznie wprowadzać zmiany w edukacji?” Jej organizatorami byli: Delegatura Kuratorium Oświaty w Ostrołęce i Mazowieckie Centrum Po-lityki Społecznej.

Ciechanów W Glinojecku zostanie wybudowana in-

frastruktura techniczna, umożliwiająca uruchomienie sieci szerokopasmowego internetu, do którego będą mogli pod-łączyć się wszyscy mieszkańcy gminy. Na ten cel urząd w Glinojecku otrzymał wsparcie fi nansowe z funduszy unijnych. Wniosek został złożony w ramach dzia-

łań przewidzianych przez Regionalny Program Operacyjny Województwa Mazowieckiego w latach 2007-2013. Koszt budowy sieci przewidziany jest na ok.  3,7 mln zł. 85 proc. tej kwoty, czyli ok. 3, 1 mln zł, da Unia Europejska. Po-zostałą część pieniędzy przekaże samo-rząd gminny.

W niedzielę, 22 listopada, w dniu św. Ce- cylii patronki wszystkich śpiewających, w kościele farnym w Ciechanowie moż-na było wysłuchać koncertu ciechanow-skich chórów parafi alnych. Wystąpił chór Victoria z kościoła farnego oraz chóry z Parafi i Matki Bożej Fatimskiej i św. Franciszka. W koncercie zaprezen-tował się również kameralny chór Cie-chanowa – Sine Nomine.

18 listopada w Mławie oddano do użyt-ku kolejną drogę oraz przekazano spe-cjalistyczny sprzęt strażacki. Ochotni-cza Straż Pożarna otrzymała małe butle przenośne z ustnikiem, pilarkę spalino-wą do drewna, specjalistyczną odzież, prądownice wodne oraz wielofunkcyjne narzędzia ratownicze. Na powyższy cel samorząd województwa przeznaczył kwotę około 14 tys. zł. Marszałek Adam Struzik otworzył także drogę dojazdową do dzielnicy przemysłowej. Inwestycja objęła m.in. budowę jezdni o długości około 500 m, chodników, ścieżki rowe-rowej, kanalizacji deszczowej, montaż oświetlenia ulicznego. Samorząd Wo-jewództwa Mazowieckiego, w ramach Samorządowego Instrumentu Wsparcia Rozwoju Mazowsza, dofi nansował bu-dowę drogi kwotą 1 mln zł.

W Miejskim Zespole Szkół Nr 1 w Cie-chanowie odbyło się spotkanie profi lak-tyczne dla dzieci i młodzieży, na które zaproszono Artura Amandę z Ogólno-polskiego Stowarzyszenia Pomocy Arka Noego. Celem spotkania było przekona-nie uczniów do mówienia „nie” deale-rom narkotyków.

Marszałek Województwa Mazowiec-kiego Adam Struzik, przedstawiciele Mazowieckiej Jednostki Wdrażania Pro-gramów Unijnych oraz powiatów mław-skiego i przasnyskiego podpisali dwie umowy dotyczące przebudowy, przy udziale środków unijnych, dróg powia-towych: Nowa Wieś – Załęże – Wieczf-nia Kościelna – Kuklin oraz Duczymin – Nowa Wieś – Jarzyny Kierz. Łączna wartość projektów to ponad 5,5 mln zł, z czego dofi nansowanie unijne wynosi przeszło 4,6 mln zł. Inwestycje reali-zowane będą w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Mazowieckiego 2007-2013.

MIESIĄC NA MAZOWSZU

NR 12 (82) / 2009

KR

ON

IKA

MA

ZO

WIE

CK

A

47

✶✶✶

✶

✶✶✶ ✶✶Siedlce

20 listopada w Łosickim Domu Kultury został podsumowany XIV Ponadregio-nalny Konkurs Literacki im. Romualda III Mikoszewskiego pod hasłem „Ziemia najbliższa”. Spotkanie odbyło się w sali widowiskowej Łosickiego Domu Kultu-ry. Konkurs literacki na stałe wpisał się w kalendarz imprez artystycznych regio-nu. Organizuje go Towarzystwo Przyja-ciół Ziemi Łosickiej wspólnie z Łosickim Domem Kultury.

Również w tym samym dniu w myśl mot-ta „Prawdziwie wielki jest ten człowiek, który chce się czegoś nauczyć” Jana Paw-ła II – Kuratorium Oświaty w Warszawie Delegatura w Siedlcach zorganizowała uroczystość wręczenia Dyplomów Sty-pendystom Prezesa Rady Ministrów, któ-ra odbyła się w Zespole Szkół Ponadgim-nazjalnych nr 3 im. Stanisława Staszica w Siedlcach.

22 listopada w Siedlcach odbył się kon-cert wieńczący obchody 91. rocznicy odzyskania przez Polskę Niepodległości. Tytuł uroczystości „Wolnego ludu śpiew zanieś przed Boga tron” zaczerpnięty zo-stał z poematu Juliusza Słowackiego „Bo-gurodzica”.

Złożenie hołdu ofi arom obozów Treblin-ka I i Treblinka II oraz uroczyste odda-nie do użytku rozbudowanego budynku administracyjnego Muzeum Walki i Mę-czeństwa w Treblince było celem wizyty Marszałka Województwa Mazowieckiego Adama Struzika 23 listopada. Koszt I eta-pu prac budowlanych wyniósł ok. 1 mln 200 tys. zł, z czego ponad 1 mln zł pocho-dzi z budżetu województwa mazowiec-kiego. Marszałek podkreślił, że muzeum, odwiedzane przez blisko 60 tys. ludzi rocznie, wymaga nieustannych inwestycji w wymiarze przestrzeni muzeum, a także infrastruktury otoczenia.

„Ekonomia społeczna i biznes. Utopia czy szansa?” – to tytuł konferencji, która od-była się 24 listopada w Zakładzie Aktyw-ności Zawodowej w Siedlcach. W progra-mie konferencji znalazł się m.in. wykład zastępcy dyrektora Mazowieckiej Jed-nostki Wdrażania Programów Unijnych w Warszawie Elżbiety Szymanik na te-mat „Możliwości fi nansowania ekonomii społecznej z funduszy unijnych” i Piotra Karasia, dyrektora Filii Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Warszawie z siedzibą w Siedlcach, dotyczący „Służby zatrud-nienia w pracy na rzecz ekonomii spo-łecznej”. Uczestnicy konferencji mieli możliwość indywidualnego skorzystania z zabiegów odnowy biologicznej – aro-materapii, masażu czy ćwiczeń rehabilita-cyjnych, wykonania bezpłatnego pomia-

ru ciśnienia tętniczego i poziomu cukru we krwi.

Wieczór Poezji Chorwackiej odbył się 25  listopada w Muzeum Regionalnym w Siedlcach. Wybitni poeci z Chorwa-cji przyjechali na zaproszenie Miejskiej Biblioteki Publicznej w Siedlcach, Sto-warzyszenia Pisarzy Polskich Oddział w Warszawie oraz Muzeum Regionalne-go w Siedlcach. Utwory ich tłumaczone są na wiele języków. Gośćmi byli także Grzegorz Łatuszyński (autor „Antologii poezji chorwackiej XX wieku”) i wydaw-ca tejże antologii – Maria Siwkowska-Ła-tuszyńska, muzykę bałkańską zaprezento-wał wirtuoz akordeonu – Paweł Sulej.

Radom 8 listopada w Muzeum Witolda Gombro-

wicza we Wsoli wystąpiła charyzmatycz-na rosyjska pianistka jazzowa Lena Le-doff . Zaprezentowała nowatorski projekt muzyczny „Komeda – Chopin – Kome-da”. Artystka łączy w nim utwory wybit-nego kompozytora Fryderyka Chopina i Krzysztofa Komedy, autora znanych na całym świecie standardów jazzowych. Mariaż muzyki tych dwóch wybitnych twórców przybiera formę suity jazzowej na fortepian solo. Projekt jest przedsię-wzięciem powstałym w 2009 r. na zamó-wienie Poznańskiego Stowarzyszenia Mi-łośników Twórczości Krzysztofa Komedy „Astigmatic”. Lena Ledoff urodziła się w Sant Petersburgu, ukończyła Akademię Muzyczną w Woroneżu w klasie fortepia-nu. W Polsce mieszka od 15 lat.

10 listopada Muzeum im. Jacka Malczew-skiego w Radomiu otrzymało od rodziny artysty nowe dary. Są to cztery rysunki, a także jeden nowy obraz jako depozyt. Tym samym kolekcja prac tego wybit-nego malarza, urodzonego w Radomiu, systematycznie się powiększa. Ogółem muzeum ma już prawie trzysta pamią-tek związanych z Jackiem Malczewskim, które obok blisko 40 obrazów znakomi-tego symbolisty stanowią kolekcję, jakiej nie ma żadne inne muzeum w Polsce. Ostatnio dołączył do obrazów ten zatytu-łowany „U studni”, będący depozytem. To autoportret artysty, któremu towarzyszy i jego Muza, czyli Maria Balowa.

14 listopada odbył się ingres nowego bi-skupa ordynariusza w Radomiu. Został nim bp. Henryk Tomasik, dotychczasowy biskup pomocniczy diecezji siedleckiej. W uroczystości wzięli udział m.in. Wice-przewodnicząca Sejmiku Województwa Mazowieckiego Bożenna Pacholczak, Marszałek Województwa Mazowieckiego Adam Struzik oraz członek Zarządu Wo-jewództwa Mazowieckiego Piotr Szpren-dałowicz.

Podczas wielkiej Gali Biznesu i Samorzą-du, która odbyła się 15 listopada nagra-dzano najlepsze fi rmy i instytucje w Polsce oraz na Mazowszu. Wśród nagrodzonych byli reprezentanci regionu radomskiego. Najwięcej nagród otrzymano w „kon-kursie samorządowym”. Gminy i powiaty oceniano, między innymi, pod względem skuteczności zabiegania o fundusze unij-ne, sprzyjanie przedsiębiorcom, umiejęt-ność promowania walorów gminy. Tym razem nagrodzono Starostwo Powiatowe w Przysusze, a także samorządy gminne Zakrzewa, Szydłowca i Nowego Miasta. Burmistrz Nowego Miasta nad Pilicą, wójt Zakrzewa oraz starosta przysuski dostali nagrody indywidualne. Najlepszym staro-stą 2009 roku wybrano Mariana Niemir-skiego z Przysuchy, w gronie najlepszych wójtów i burmistrzów 2009 roku znalazł się Sławomir Białkowski z Zakrzewa i Bar-bara Gąsiorowska z Nowego Miasta nad Pilicą. W gronie gmin przyjaznych przed-siębiorczości znalazło się Nowe Miasto nad Pilicą, a wśród trzech gmin „atrak-cyjnych turystycznie” wymieniono Szy-dłowiec. W konkursie „Perły Medycyny 2009” nagrodę dostało Regionalne Cen-trum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa w Radomiu.

21 listopada w Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku otwarto dwie wystawy: Jana Mioduszewskiego – absolwenta Akade-mii Sztuk Pięknych w Warszawie oraz Jerzego Dobrzańskiego – również absol-wenta Akademii Sztuk Pięknych w War-szawie. Autorzy zaprezentowali rzeźby, instalacje i projekcje wideo, a także por-trety bokserów i meble oraz fotografi e.

W tym samym dniu nowy samochód ratowniczo-gaśniczy trafi ł do jednostki ochotniczej straży pożarnej w Woli So-leckiej. Zakup auta sfi nansowała gmina Lipsko i Samorząd Województwa Mazo-wieckiego. W uroczystości poświęcenia i przekazania samochodu ratowniczo – gaśniczego na podwoziu Mercedesa wzięła udział Bożenna Pacholczak, wi-ceprzewodnicząca Sejmiku Wojewódz-twa Mazowieckiego. By tradycji stało się zadość, wóz przeszedł chrzest bojowy. Wylano na niego wiadro zimnej wody, by nigdy nie zabrakło wody do gaszenia po-żarów.

W Szydłowcu 27 listopada otwarto wysta-wę z czasów PRL pt. „Koniu polski! Bierz przykład z konia radzieckiego!” Organi-zatorami wystawy są: Towarzystwo Ak-tywnych Kulturalnie Projektoriat, Gru-pa Fotografi czna „Młodzi, piękni i bez przyszłości?”, a partnerami: Biblioteka Pedagogiczna w Szydłowcu, Szydłowiec-kie Centrum Kultury – Zamek. Można na niej zobaczyć zdjęcia z Szydłowca z okre-

MIESIĄC NA MAZOWSZU

48 NR 12 (82) / 2009

KR

ON

IKA

MA

ZO

WIE

CK

A

✶✶

✶✶

✶✶✶✶ ✶su PRL, butelki po mleku oraz spektakl w wykonaniu teatru „Ciut Frapującego” z Pińczowa pod tytułem „Z PRL-em w tle, czyli wężykiem”.

30 listopada w Muzeum im. Witolda Gombrowicza we Wsoli odbył się mono-dram „Gobrotypy” oparty na utworach „Ferdydurke”, „Ślub”, „Kosmos”, „Ope-retka” oraz „Dzienniki”. Przedstawienie składa się z monologów ośmiu diame-tralnie różnych postaci z dzieł pisarza. Wszystkie wygłasza Przemysław Gąsio-rowicz. Na scenie pojawiają się m.in.: Urzędnik bankowy („Kosmos”), Ojciec („Ślub”), Belfer („Ferdydurke”), Witold („Historia”), Henryk („Ślub”) oraz Ary-stokrata i Dyktator Mody („Operetka”). Charakter osób podkreślają pomysłowe kostiumy i rekwizyty. Sztuka łamie kla-syczny podział na scenę i widownię: nie-które z postaci wchodzą w bezpośrednie relacje z poszczególnymi widzami.

Na początku grudnia zakończono prace konserwatorskie w kościółku z Wolano-wa znajdującym się na terenie Muzeum Wsi Radomskiej. W drewnianej świątyni pw. św. Doroty w każdą Niedzielę Palmo-wą odbywają się uroczyste msze święte. Prace konserwatorskie trwały kilka lat. Kościół został wybudowany w Wolano-wie k. Radomia w 1749 roku.

10 grudnia w Muzeum Wsi Radomskiej odbył się wernisaż wystawy „Pamięć o wojnie”, upamiętniającej 70. rocznicę wybuchu II wojny światowej 1-17 wrze-śnia 1939 roku. Autorem ekspozycji jest profesor Marian Pokropek, który od ponad 40 lat gromadzi kolekcję sztu-ki ludowej w Muzeum Sztuki Ludowej w podwarszawskich Otrębusach. Wysta-wa składa się z obrazów, rysunków, szki-ców, wycinanek, tkanin, rzeźb o tematyce wojennej i martyrologicznej. Eksponaty prezentowane na wystawie pochodzą ze zbiorów Muzeum Sztuki Ludowej w Otrębusach i kolekcji Ludwiga i Kariny Zimmerer, ze zbiorów Muzeum Podla-skiego w Białymstoku, Muzeum Wojska w Białymstoku, Muzeum Regionalnego w Łukowie, Muzeum Mazowieckiego w Płocku, Muzeum Wsi Radomskiej, Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu, Muzeum Etnografi cznego w Toruniu, Państwowego Muzeum Etnografi cznego w Warszawie oraz z kolekcji „Barwy Ślą-ska” Stanisława Trefona i ze zbiorów wła-snych Stanisława Kulona.

12 grudnia w Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku odbył się III Festiwal Sztuki imienia Jerzego Buszy. Organizatorzy fe-stiwalu to: Mazowieckie Centrum Sztuki Współczesnej „Elektrownia” w Rado-miu, Mazowieckie Centrum Kultury w Warszawie i Centrum Rzeźby Polskiej

w Orońsku. Imprezę rozpoczęła inaugu-racja instalacji interaktywnej Andrzeja Kwietniewskiego, Andrzeja Świetlika, Ryszarda Grzyba – „Tiergarten, w tym: Akwarium pobożnych życzeń, czyli co nam zostało po Złotej Rybce” oraz „Kło-pot Leonarda da Vinci, czyli kolejna pró-ba podniesienia konia.” Następnie w Ga-lerii Kameralna Zbigniew Warpechowski pokazał wystawę „Rzeźby” połączoną z promocją książki „Wolność”. Patronem Festiwalu Sztuki jest Jerzy Busza (1947--1997). Krytyk sztuki zajmujący się foto-grafi ą, skupiający swoją uwagę na zagad-nieniach z pogranicza fotografi i i fi lozofi i.

Płock 12 listopada w Muzeum Mazowieckim

w Płocku otwarta została wystawa „Józef Chełmoński. In memoriam”. Wystawa została objęta honorowym patronatem Marszałka Województwa Mazowieckie-go. Podczas wernisażu wystawy odby-ło się rozstrzygnięcie Ogólnopolskiego Konkursu Fotografi cznego „Chełmoński” oraz otwarcie wystawy pokonkursowej z pracami uczestników.

W Nowej Górze, powiat płocki, 15 listo-pada odbył się IV Powiatowy Przegląd Zespołów i Kapel Ludowych. W tego-rocznej edycji udział wzięło 21 zespołów, które oceniało jury złożone z profesjo-nalnych muzyków. Przeglądowi towarzy-szył III Jarmark Kasztelański. Jak zgodnie twierdzą organizatorzy, przedsięwzięcie to służy popularyzacji tradycji ludowych oraz podtrzymywaniu w sercach i umy-słach lokalnej tożsamości kulturowej i na-rodowej. Uczestników oceniano w trzech kategoriach: dziecięcej, młodzieżowej oraz w kategorii dorosłych. Impreza została do-fi nansowana przez Mazowieckie Centrum Kultury i Sztuki w Warszawie. Na uroczy-stość przybył także Marszałek Wojewódz-twa Mazowieckiego Adam Struzik.

17 listopada w Muzeum Mazowieckim w Płocku miało miejsce uroczyste otwar-cie wystawy zatytułowanej „110 lat FC Barcelona. Polskie ślady w historii klubu”. Została ona zorganizowana przez Mu-zeum Mazowieckie w Płocku oraz Mu-zeum Sportu i Turystyki w Warszawie. Patronat honorowy nad wystawą objął Marszałek Adam Struzik.

Wicemarszałek Stefan Kotlewski wraz z przedstawicielami władz powiato-wych oraz mieszkańcami 18 listopada wziął udział w otwarciu wielofunkcyjne-go boiska Orlik przy zespole Szkół nr 2 w Sierpcu. Budowa obiektu została dofi -nansowana przez Samorząd Wojewódz-twa Mazowieckiego w kwocie 333 tys. zł. Boisko będzie dostępne nie tylko dla uczniów zespołu szkół, ale w godzinach

popołudniowych będą mogli z niego ko-rzystać członkowie sierpeckich klubów sportowych oraz zorganizowane grupy dzieci, młodzieży i dorosłych, oczywiście nieodpłatnie i pod okiem trenera.

21 listopada w Płocku odbywały się uro-czystości związane z jubileuszem 90-lecia Polskiego Czerwonego Krzyża, podczas których uhonorowano odznaczeniami najbardziej zasłużonych krwiodawców. Pierwszym punktem programu obcho-dów była uroczysta msza święta w płoc-kiej katedrze, przed którą stał ambulans do pobierania krwi. Został on poświę-cony przez biskupa, aby później przez kilka godzin przyjmować krew. Następ-nie zebrani udali się do Muzeum Diece-zjalnego. 5 osób zostało udekorowanych odznakami „Honorowego Dawcy Krwi Zasłużonego Dla Zdrowia Narodu”.

25 listopada odbyły się kolejne „Konfron-tacje historyczne”, organizowane przez Muzeum Mazowieckie w Płocku. Tym razem tematem przewodnim dyskusji był „Początek państwa polskiego. Nowe od-krycia, nowe interpretacje”.

W Książnicy Płockiej 26 listopada otwar-ta została wystawa „Juliusz Słowacki w ilustracji”. Wszystkie eksponaty pocho-dzą ze zbiorów BWA Galerii Zamojskich.

Od 2 do 30 grudnia Muzeum Wsi Mazo-wieckiej w Sierpcu proponuje program dla grup zorganizowanych „Mikołaj-ki w skansenie”. W ramach programu uczestnicy mogą zwiedzić wystawę „Boże Narodzenie na Mazowszu”, spotkać się z Mikołajem, obejrzeć prezentację mul-timedialną „Zwyczaje i obrzędy bożo-narodzeniowe na Mazowszu”, a także wziąć udział w kuligu lub zabawach przy ognisku. Mikołaj przyjmuje swoich gości i wręcza im prezenty na polanie lub w sali oświatowej. Wszystko odbywa się w cie-płej, świątecznej atmosferze.

7 grudnia w Muzeum Mazowieckim w Płocku odbyła się III Sesja Art Deco. Tym razem przedmiotem rozważań uczestników były głównie wnętrza uży-teczności publicznej w stylu art deco. Zaprezentowano referaty dotyczą-ce pomieszczeń, głównie architektury warszawskiej, ale również gmachów w Stalowej Woli i Białej Podlaskiej. W se-sji udział wzięli specjaliści z tej dziedzi-ny z całego kraju, a wśród nich prof. dr hab. Anna Sieradzka z Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Warszawskiego oraz prof. dr hab. Andrzej Olszewski, który przewodniczył obradom.

Na podst. mat. z delegatur opracowała

MAGDALENA LEWANDOWSKA

NR 12 (82) / 2009

MAZOWSZE BLISKIE SERCUK

RO

NIK

A M

AZ

OW

IEC

KA

Zbigniew Nowak „Łowcy mgieł”

Piotr Grochola „Zimowy poranek”Piotr Raczyński „Pałac na Złotej”

Zbigniew Nowak „Dzień dobry – Płock”

Marcin Pietraszek „Stolica kontrastów”

Martyna Singalewicz „Stara i nowa Warszawa”

Grzegorz Grabowski „Lodowy Pałac”

Małgorzata Wysocka „Kwitnące sady Mazowsza”

Ernest Płaskociński „Stare piękno”

Michał Zduńczyk „Z otchłani mroku”

Województwo Mazowieckie