MİMARLIK TARİHİ

8/3/2019 MMARLIK TARH

1/15

ANADOLUDA SELUKLU AI MMARLII

Ara Altun

1071 Malazgirt Savandan sonra tmyle Trklere alanAnadoluda, 13. yzyln sonuna kadar sren bir dnemin sanatnaverilen genel isim, Seluklu a Sanatdr

nce znik, sonra Konyay bakent yapan Anadolu Seluklularnnikinci derecede merkezleri Kayseri ve Sivas ile evreleri olmutur.

zellikle 12. yzyl boyunca, batda Bizans ile ilikilerini ve Halseferlerine kar mcadelesini srdren Anadolu Seluklular, tahtkavgalarn da zmlemek zorunda kalm, youn bir siyasalortamda yaamtr. Bu sre iinde, zellikle dou ve gneydouAnadoluda lk Trk Devletleri, zaman zaman Anadolu Seluklu

Sultanln veya ran ve Suriye Seluklularnn yksekegemenliini tanyarak, erken dnemin mimarlk rnlerinivermeye balamlardr. Bunlar arasnda Sivas, Kayseri, Malatyaevresinde 1071-1174 arasnda Danimentliler; Hasankeyf,Mardin, sonra Diyarbakr merkezleri ve Harputda 1101-1312arasnda Artuklular; Erzurumda 1081-1202 arasnda Saltuklular;Erzincan, Kemah, ebinkarahisar, Divrik merkezlerinde 1171-1252arasnda Mengckller Anadolu Trk Mimarlnnekillenmesinde, erken dnemin nemli denemelerini ortayakoymulardr.

Anadolu Trk Mimarlnn genel karakterini kesme ta malzeme,ta iiliine dayanan ssleme ve yaln bir mekn etkisi meydanagetirir. Tula, srl tula, mozaik ini ve bazen de al genelliklessleme malzemesi olarak kullanlm, ok az rnekte, BykSeluklu mimarlnn genel karakteri olan tula malzeme,ssleme amac dnda, yap malzemesi olarak da ele alnmtr.

Anadolu Seluklu a mimarlnn dier bir zelliini de cephelerve klandrma meydana getirmektedir. Da ak geni penceredzeni, zellikle erken dnemde, grlmemektedir. Bunun yerine,st hizalarda yer alan tepe pencereleri ile yaplarn ortalarnda,rtde meydana getirilen aklklar klandrmay salamaktadr.Bu orta aklklarn, her tip yapda, i avlunun geleneini yaattdnlebilir.

Cephelerde ta kaplar genel bir zelliktir. ounlukla mukarnaslni biimindeki kemerli kaplar, birka sra ve eitli ta iiliigsteren bordrlerle ereve iine alnmtr.

Cephelerde, ta kaplarn iki yannda veya cepheyi snrlayacak

biimde iki yanda, minareler, baz merkezlerde, zellikle 13.yy.nortasndan itibaren yaygnlamtr.


2/15

Plan ve form tasarm bakmndan yap tiplerinin kendi ilerindebelli bir geliimini izlemek mmkndr. Bu bakmdan yap tipleriniele alarak, genel karakterini belirlemek mmkndr.

Seluklu a Anadolu Trk Mimarlnda, gnmze ulaabilen

ant niteliindeki mimarlk rnlerinin byk ksm dini mimarlkrnekleridir. Camiler bunlarn en ilgi ekicileridir. Dini eitimyannda, din d eitim de yaplan ve ann yksek retimkurumlar olan medreseler, ikinci bir gurubu meydana getirirler.Mezar antlarnn da, Anadoluda ilgi ekici bir gelimesi vardr.Kervansaraylar ise en gelimi biimiyle Anadoluda Selukluanda ortaya km olan Ortaan nemli mimarlk rnekleridirve yzden fazla salam rnei Anadoluda gnmzeulaabilmitir. Seluklu dnemi Anadolu Saray ve Kkleri, sonyllardaki kazlarla aydnlatlm, geni alanlara yaylm yaptopluluklar olarak dikkati ekerler. zellikle ini sslemeleriartc detay zenginlii gstermesi bakmndan ilgi eker. Buinilerdeki figrlerle birlikte, her tip yapda rastlanan ta kabartafigr detaylar Seluklu a Anadolu Trk mimarlnn dier birilgi ekici ynn meydana getirir.

Camilerde; Gneydou Anadolu bata olmak zere erken dnemAnadolu Trk mimarlnda, am Emeviye Camiinin modelinitekrarlayan Diyarbakr Ulu Camii gnmze ulaabilen en erkenrnek olmaktadr. Geni bir avlunun gneyinde enine gelien ok

direkli ana mekn, tasarmn asln meydana getirir. Siirt ve BitlisUlu Camilerinde de zamanla ayn biime ulalm olduu gzlenir.Enine gelien bir ana meknn ortasnda ve mihrap nndekubbenin yer ald plan tasarm ise Artuklu camilerinde ortayakar ve yerleir. Silvan ve Mardin camilerinden sonra, KzltepeUlu Camii bu tipin en gelimi rneidir. Buna karlk, Danimentlicamilerinde, ok ayakl ana mekn, mihrap nnde kubbe motifinivazgeilmez biimde kullanmakla birlikte, mekn enine gelimeyibir yana brakmakta, kuzeydeki geni avlu, yerini ana meknn

ortasna, merkeze alnm i avluya brakmaktadr. ounluklazeri ak braklan veya cameknla rtlen bu i avlu aynzamanda klandrmaya da yaramaktadr.

lk Trk Beyliklerinin ve Anadolu Seluklularnn camilerindeArtuklularn enine gelien tasarm dnda, genellikle mihrapnnde kubbeli blmn yer ald, ok ayakl bir dzengzlenmektedir. Ancak, orta aklk veya bunu yaatan camekntoplayc olmakta, ok az rnekte, dorudan dikine bir gelimegzlenmektedir. zellikle mihrap duvar ynnde enine bir

gelime, gerek rtde, gerekse alt blmde mutlaka yapya


3/15

egemen olmakta, mihrap n kubbesiyle de bu durumvurgulanmaktadr.

Geni orta avlusu, tulann da kullanld malzemesi ve genel plantasarm ile ran Byk Seluklu camilerini andran Malatya Ulu

Camii tek rnek olarak kalmaktadr. Malatyal mimar bilinen buyap, Anadolu Seluklu a mimarlarnn randaki Byk Seluklumimarlna yabanc olmadklarn, ancak, Anadoluda yeni birtasarm gerekletirmek iin altklarn kantlayan gzel birrnektir. Bu abalar, Beylikler ve Osmanl dnemi mimarlnntemellerini atacaktr.

Cami ile Medresenin birletirilerek ele alnd bir mimari tasarmaKayseride Danimentli dneminden Klk Camiinde, sonra daSeluklu dneminden Hac Kl Cami-medresesinde

rastlanmaktadr. Bu aba, Amasyada Gk Medrese-Camii gibi ilgiekici denemelerden sonra, Osmanl mimarlnda, medresenincaminin avlusunda yer almasyla sonulanacaktr. AnadoluSeluklu Camilerinin nemlilerini Konya Alaeddin Camii, NideAlaeddin Camii, Malatya Ulu Camii, Kayseri Huand Hatun Camii,Bnyan, Sinop, Develi Ulu Camileri gibi rneklerle oaltmakmmkndr.

Bu dnemin nemli bir tipini de aa direkli camiler oluturur.Aa direkler zerinde dz daml bu yaplarda dier camilerin

tasarmn detaylarda yakalamak mmkndr. zellikle ortadaaklk-klk blmleriyle, aa iilii rnekleriyle dikkati ekiciyaplardr. Afyon, Sivrihisar, Ankara Arslanhane, BeyehirErefolu Camileri bunlarn nemli rnekleridir. Beyehirrneinde, tuladan mihrap n kubbesi heriki tipin kaynatrldbir rnei meydana getirmektedir.

13.yy. iinde, zellikle Konya ve evresinde rnekleri grlen tekkubbeli kk ldeki mescitler, hazrlk meknlaryla dikkatieker.

Bu gelime, kk denemeler biiminde, Beylikler ve Osmanldnemi mimarlnn son cemaat yerleri bulunan tek kubbelicamilerinin tasarmn hazrlayan bir temel olarak grlebilir.

Medreselerde; Anadolu Trk Mimarlnda, iki balca tipmedresenin paralel bir gelime iinde 13.yy.n sonuna kadaryapld grlmektedir. Bunlardan birincisi, tek ya da iki katlolmakla birlikte, eyvanl bir orta avlu dzenine dayanmaktadr.Eyvan says tek, iki, ya da drt olabilmekte, avlu da revakl yada revaksz olabilmektedir. Avlu evresinde eyvanlardan artan

blmlerde hcreler bulunmaktadr. ounlukla ta kaplarnnsslemeleri, eyvanlarnn kaplamalar ile dikkati eken bu


4/15

yaplarda genellikle ke odalar kubbeli olmakta, bazen de kapalbir mescit ve trbe yer almaktadr. Bu tip yaplara genelde avlulumedreseler ad verilmektedir. Ayn biimde tasarlanm fakatortadaki avlusunun zeri kubbe ile rtl olan medreselere de

genelde kubbeli medreseler ad verilmektedir. Bunlarn birblmnn gzlemevi olduu anlalmaktadr.

Avlulu medreseler grubunun ilk rnekleri Artuklu yaps olarakMardin ve Diyarbakrda karmza kmaktadr. Olduka gelimiiki katl bu rneklerden sonra, Kayseride ifte Medrese ile SivasKeykvus medreseleri 13.yy. n banda iki deiik uygulamaolarak dikkati ekmektedir. Herikisi de tp medresesi vehastahanesi olarak bitiik iki yapdan meydana gelen bu rnekler,trbeleri, figrl kabartmalar ve boyutlaryla dikkati ekerler.Konyada Sral Medrese, Akehir Ta Medrese, Kayseri Huand vedierleri gibi rneklerden sonra Sivasda 1271de yaplan medrese, bu tipin en gzel rnekleridir. Sivas Gk Medrese, Sivasifte Minareli Medrese, Sivas Buruciye Medresesi, Erzurum ifteMinareli Medresede toplanan zellikleri hazrlayan rneklerdir.

Kubbeli Medreselerin ilk rnekleri ise 12.yy.n ortalarndaDanimentlilerin Tokat ve Niksar Yabasan medreseleriyle balar.Mengckllerin Divrii Ulu Camiine bitiik Turan Melikifahanesinde deiik bir rnei grlr. Seluklu kapal veyakubbeli medreseleri ise Isparta Atabeydeki Ertoku Medresesiyle

Afyon Boyalky Medresesi rneklerinden sonra, Konyada ikimuhteem uygulama ile karmza kar. 1251 ylndan KaratayMedresesi, dengeli ve simetrik planl, mermer ta kaps, ortadakigeni kubbesiyle kendini belli eder. Kubbenin ii ve ana eyvanzengin ini mozaik ssleme ile kapldr. 1260-65 den Sahip Atannmimar Klk bin Abdullaha yaptrd Konya nce Minareli Medreseise, ayn plan emasn aa yukar tekrarlayan, i meknda, srltulann hafif kullanld bir yapdr. Buna karlk cephesindeyksek ve dikkati ekici, yksek kabartma ta iiliine sahip ta

kaps, btn sanat tarihilerinin dikkatlerini zerinde toplamtr.Bitiiindeki tek kubbeli ve da ak mesciti birletiren uzun veift erefeli yivli minaresinin byk ksm depremde yklmtr.ayda Ta Medrese, Krehir Caca Bey Medresesi, bu dnemdendier kubbeli medrese rnekleridir.

Kayseride Huand Hatun, Konyada Sahip Ata gibi klliye olarakyaplan yaplarda, hamam, trbe, hanikh gibi eitlifonksiyonlardaki yaplar, cami ve medrese ile birlikte topluca elealnmaktadr.

Mezar Antlarnda; Bir blm zellikle medreselerle birlikte veyacamilere bitiik olarak yaplan Anadolu Seluklu a mezar antlar


5/15

da medreseler gibi iki ana tipte incelenir. Trbeler ve Kmbetler.Trbeler, genellikle kare veya okgen gvdeye sahip, ounluklakubbe ile rtl mezar antlardr. Kmbetler ise, ayn biimdekigvdelerinin stndeki kubbeleri piramit ya da koni biimi bir

klhla rtl, altnda da mumyalk ad verilen l gmmeodasnn bulunduu bir yap tipidir. Bu ok genel tarifler, formolarak yaplar birbirinden ayrmak iin kullanlmaktadr.

Trbelerin Anadoluda bir de zel tipi Eyvan biimi trbeler olarakkarmza kmaktadr.

XII.yy.dan Danimentli, Mengckl, Saltuklu Kmbetleri AnadoluSeluklu Kmbetlerini hazrlayan rnekler olmulardr.Artuklularda ise, tek bana trbe veya kmbete rastlanmamtr.

Seluklu Sultanlarndan ounun gml olduu on kenarl bir

kmbet biimindeki mezar ant Konya Alaeddin Camii avlusundakiII. Klarslan Kmbetidir. Bir dier Seluklu Sultan zzeddinKeykvus ise, Sivasdaki medresesinin gney eyvanndagmldr ve zerine tuladan on kenarl bir kmbet yaplmtr.Medrese ve camilere bal eitli trbe ve kmbetlerden baka ilgiekici bir mezar ant, Tercanda Mama Hatun Kmbetidir. 13.yy.balarnda Ahlatl bir ustann kitabesini tayan mezar ant, dairebiiminde bir evre duvar ile kuatlm, ilgi ekici ta kapyasahiptir. Bu evre duvarnn ortasnda ise dilimli gvde ve klhasahip kmbet yer almaktadr. Kayseride Dner Kmbet, oniki

keli gvdesiyle kmbet tipinin tek bana ilgi ekici biruygulamasdr. Kayseriden sonra Ahlat, 13.yy. kmbetleriyledikkati ektii kadar, mezar talaryla da zerinde durulan birmerkezdir. Burada eyh Necmeddin, Hasan Padiah, ifteKmbetler gibi rneklerin en dikkate deerlerinden birisi, silindirgvdesiyle Ulu Kmbetdir. Antsal bir adr gibi her taraftangrlebilen, ta iilii detaylaryla da dikkat eken bir yapdr.1278 den kalan Amasya Turumtay Trbesi, tonozlu yaps,cephesini kaplayan kalkan duvar ile deiik bir uyguluma olarak

karmza kar. Eyvan Trbelere doru bir adm olarak grlebilenbu yapdan baka, Konya, Afyon, Ktahya evrelerinde yaygnolarak karlalan eyvan trbeler, altta mumyalk, stte bireyvan yapsndan meydana gelmektedir. Bunlarn en antsalrnei olarak Konya Musalla mezarlndaki Gme Hatun Trbesigsterilebilir.

Kervansaraylarda; Anadoluda Seluklu a mimarlnn btnzelliklerini, mekn denemeleri ve ta kaplardaki tasslemeleriyle sergileyen en nemli yaplar, Ortaan en ilgi

ekici kurumlar halinde karmza kan kervansaraylardr.Anadolu ncesi benzer yaplarda rastlanan ribat deyimine


6/15

Anadolu kervansaraylarnn bir blmnn yaztlarnda darastlanr. Her trl yol bakm ve hizmetinin vakf olarak yapldve belirli menzil aralklarnda kurulu bulunan bu konaklamayaplar kervan ve kervan yolcularnn hertrl gereksinimini

karlayacak tekilata sahipti. Kesme tatan kaleyi andran bukonaklama yaplar, geni tekilatlar, zenli ta iilii, tasslemeleri, zellikle kapal blmlerinin ok etkileyicimeknlaryla gerekten saraylar aratmayacak dzendeydi.Anadoluda bu yaplarn genel ad han olmakla birliktekervansaray sonradan yaktrlm fakat uygun bir terimdir.Bunlardan dokuzu Seluklu sultanlar tarafndan yaptrlmsultanhanlardr. Dierlerinin says yz geer.

En belirgin rnekleri sultanhanlarnda grlen Anadolu Seluklukervansaraylar genellikle iki blmden oluur.

Ta kapnn belirgin olarak cepheyi ssledii bu yaplarda birinciblm ak avlu esasna dayanr. Bu avlu ounlukla revakldr.Revaklar arasnda saylar deien eyvanlar da yer alr.Sultanhanlar plan dzeninde, avlunun ortasnda kkmescitdenilen bir yap vardr. Drt ayak ve drt kemer stnde ykselenkare planl bu mescit, baz rneklerde, takapnn stne alnmve yle uygulanmtr.

Dtaki takap gibi bir dieri kapal hol blmne gtrr. ya

da be nefli, kaln ta ayaklar zerinde ykselen tonozlarla rtlbu kapal meknn merkezinde, kasnakla ykseltilmi ve fenergrevi de olan kubbeli bir blm grlr. Bu tipin en gzelrneklerinden biri Konya-Aksaray yolundaki mimar MuhammedHavlann Alaeddin Keykubat iin yapt Sultan Handr. 4500m2lik bir alanda kurulu olan bu han sslemeleriyle de ayrcadikkate deer. Sultanlar tarafndan yaptrlm olan iki han, genelemann dnda denemelere iaret eder. Evdir Han, iki sra revakeklinde, drt eyvanl bir uygulama biiminde gnmzeulamtr. Alaeddin Keykubatn Alara Han ise e odakl tipte bir

yapdr. Ortaya alnm blmeli meknlar, epeevre tonozlu ahrblmleriyle kuatlm, yapnn tamam kapal tonoz rtleri altnaalnmtr. Anadoluda kervan yollar zerinde rastlanan hanlarnbazlarnn ak avlu blmleri zamanla yklm, sadece kapalblmleri ayakta kalmtr. Bazlarnn yaztlarndan anlaldkadar ile kapal blm ile ak avlulu blm farkl tarihlerde elealnmtr. Yukarda ad geenlerden baka, Azkara Han, KaratayHan, Tuzhisar Sultan Han, Krkgz Han, Avanos Sar Han, ZazadinHan, Ak Han akla gelen nemli rnekler arasndadr. ay Han,

Seluklu yazt bulunan son han olarak saptanmtr. 1278/79tarihli bu yap Mimar Oul Bey bin Mehmetin adn da


7/15

vermektedir. Hanlardaki yaztlar pek ok mimar ve usta ad ilebirlikte, tarihi kaynak tekil edecek isim ve tarihler tamaktadr.

Kervan yollar zerinde, saysz Seluklu dnemi kprs ilebirlikte bu hanlar, gvenli bir ulam ebekesi meydana

getiriyordu.Anadolu Seluklu a Saray ve Kklerinin erken rneklerinekazlarn nda bakacak olursak; 1192den nce, KonyadaKlarslan tarafndan balatlp, Alaeddin Keykubat dnemindetamamlanan Saraydan gnmze mimari olarak fazla bireykalmamtr. Ancak buradaki ilgin al figrl kabartmalar ile inikaplamalardan rnekler mzelerdedir.

Diyarbakrda 13.yy.n balarnda yaplan Artuklu saraynnkalntlar drt eyvanl ema gsteren bir taht salonuna iaret

eder. Kazlarda ortaya karlan bu salonun ortasnda inikaplamal selsebil ve havuz dikkati eker. Anadolu SelukluSaraylarndan dierlerinin genel karakteri, dank yaplarn genibir alan iinde ele alndna iaret etmektedir. BeyehirGlkysndaki Kubadabad (1236) ve Kayserideki Keykubadiye (1224-26) saraylar su kenarnda bulunmaktadr. Herikisinde de inikaplamalar, kazlarda ortaya karlm ilgi ekici rneklersergilemektedir. zellikle Kubadabad saraynn insan ve hayvanfigrl inileri bunlar arasndadr. Alara tepesinde hamaml bir kk

ve figrl freskolar, Aspendos tiyatrosunun bir blmnn inikaplamalarla kk haline getirilmesi yannda, Erkilet Hzrilyas,Argnck Haydar Bey, Aksaray IV. Klarslan kkleri ilgin vekk denemelerdir. Antalya Yanky Hisar (Sillyon) kk debunlar arasnda saylabilir.

1071den itibaren, 14.yy.n balarna kadar geen bir sre iinde,nce ilk Trk Beylikler, 13.yy.n bandan itibaren de AnadoluSeluklu Devletinin Anadolu Birliini salamasndan sonra,Anadolu Seluklularnn mimarlk rnleri, Anadolunun Trklemedneminde, birer damga gibi kentlerin grnmn deitirmi,kuvvetli bir yaratma heyecan ile meydana getirilmi eserlerdir.

Kesme ta mimarinin, ta iilii ile bezendii, kuvvetli meknetkisine dayal bu aratrma yaplar, 14.yy.Anadolu TrkMimarlnn ve dolaysyla Osmanl Evrensel Mimarlnn temelinioluturmutur. Seluklu a olarak ele alnan bu dneminmimarlk rnleri, Anadolu ncesi Trk Mimarlnn eitlidenemelerinin, ta malzeme ile, yeni bir aratrma heyecanylayorulup denendii eserlerdir. Geleneksel plan ve biim (form)tasarmlar, yeni imknlarla ilgi ekici denemelere sahne olmu,devamllk iinde, yeni araylar, an mimarlk slubunun genelkarakterini meydana getirmitir.


8/15

Anadolu Seluklu Devleti (Arapa: el-Salcika el-Rm Farsa: Selckiyn-i

Rm; Rum Seluklular), SeluklularnAnadoluda kurduu devlettir.

Trklerin Anadoluya yerlemesi1071deki Malazgirt Savandan sonra hzland. Seluklu

komutan Kutalmolu Sleyman ah Anadoludaki fetihleri batya yayarak 1075'te zniki Bizanstan

ald ve buray bakent yaparak bamszln ilan etti.[1] Bylece kurulan Anadolu Seluklu

Devleti, lhanllarn son Anadolu Seluklu sultann tahttan indirdikleri1308'e kadar varln srdrd.

Bizans'n snr komusu olan Sleyman ah bir sre sonra bu devletin iilerine karmayabalad. 1078'de Byk Seluklu Sultan Melikah, Anadoluda ayr bir devlet kuran I. Sleyman ahn

glenmesinden kayg duymaya balad. 1078'de ordusunu Sleyman ah'n zerine

gnderdi.Bekledii zaferi kazanamad. Sleyman ah, Bizans'taki taht kavgalarndan yararlanarak

snrlarn geniletmeyi brakmak zorunda kald. Daha sonraI. Sleyman

ah1082'deAdanaveTarsus kentleriyle birlikte btn Kilikyatopraklarna sahip oldu. 1084'te

de Antakya'y ele geirdi.

Kutalmolu Sleyman ah 1086ylndaAntakya yaknlarnda Suriye Seluklu

DevletiSultan Tutu'la yapt savata yenilerek lnce, Sleyman ah'n iki oluI. Kl Arslanve

Kulan ArslanByk Seluklu Devleti Sultan Melikah'n sfahan'daki sarayna esir olarak

gnderilmiti. Bylece Anadolu'da bir otorite boluu meydana geldi. Bu dneme Anadolu SelukluDevleti'nin Fetret dnemi denilebilir. Bu otorite boluundan yararlanan znik beyi Ebu'l-

Kasm Anadolu Seluklu Devleti'nin ynetimini eline geirdi. Kardei Ebu'l-Gazi Hasan Bey'le

birlikteMarmara civarnda Bizansllarla savaarak devletin snrlarn geniletmeye balad.

Anadolu'yu kendisine balayamay uman Byk Seluklu Devleti hkmdar Melikah,Urfaemiri

Bozan' Ebu'l-Kasm'n zerine yollad. Emir Bozan znik'i kuattysa da alamad. Ancak Byk

Seluklu Devleti'yle savamay gze alamayan Ebu'l-Kasm kardeini znik'te brakarak Melikah'la

anlamak zere sfahan'a hareket etti. Melikah Ebu'l-Kasm'la anlamay kabul etmedi. Ebu'l-Kasm

znik'e geri dnerken1092ylnda yolda yakalanarak idam edildi. Ebu'l-Kasm'n lmnden sonra

kardei Ebu'l-Gazi ksa bir sre daha znik'i elinde tutmaya devam etti. Ancak Byk Seluklu Devleti

sultan Melikah'n lm zerine Sleyman ah'n iki olu I. Kl Arslan ve Kulan Arslan sfahan'daserbest brakldlar. Ebu'l-Gazi znik'e 1092yl sonlarnda ulaan I. Kl Arslan'a hi direnmeden

ynetimi devretti. Bylece Anadolu Seluklu Devleti'nin ynetimi tekrar Kutalmolu Sleyman ah'n

hanedanna geri dnm oldu.

Konu balklar

[gizle]

1 Tarihi

1.1 Son parlak yllar

1.2 Anadolu Seluklu Devletinin Dal
http://tr.wikipedia.org/wiki/Arap%C3%A7ahttp://tr.wikipedia.org/wiki/Arap%C3%A7ahttp://tr.wikipedia.org/wiki/Fars%C3%A7ahttp://tr.wikipedia.org/wiki/Fars%C3%A7ahttp://tr.wikipedia.org/wiki/Sel%C3%A7uklularhttp://tr.wikipedia.org/wiki/Anadoluhttp://tr.wikipedia.org/wiki/Anadoluhttp://tr.wikipedia.org/wiki/1071http://tr.wikipedia.org/wiki/1071http://tr.wikipedia.org/wiki/1071http://tr.wikipedia.org/wiki/Malazgirt_Sava%C5%9F%C4%B1http://tr.wikipedia.org/wiki/Kutalm%C4%B1%C5%9Fo%C4%9Flu_S%C3%BCleyman_%C5%9Eahhttp://tr.wikipedia.org/wiki/1075http://tr.wikipedia.org/wiki/1075http://tr.wikipedia.org/wiki/%C4%B0znikhttp://tr.wikipedia.org/wiki/%C4%B0lhanl%C4%B1larhttp://tr.wikipedia.org/wiki/1308http://tr.wikipedia.org/wiki/1308http://tr.wikipedia.org/wiki/1308http://tr.wikipedia.org/wiki/1078http://tr.wikipedia.org/wiki/1078http://tr.wikipedia.org/wiki/Melik%C5%9Fahhttp://tr.wikipedia.org/wiki/1078http://tr.wikipedia.org/wiki/1078http://tr.wikipedia.org/wiki/Bizanshttp://tr.wikipedia.org/wiki/Bizanshttp://tr.wikipedia.org/wiki/I._S%C3%BCleyman_%C5%9Eahhttp://tr.wikipedia.org/wiki/I._S%C3%BCleyman_%C5%9Eahhttp://tr.wikipedia.org/wiki/I._S%C3%BCleyman_%C5%9Eahhttp://tr.wikipedia.org/wiki/1082http://tr.wikipedia.org/wiki/1082http://tr.wikipedia.org/wiki/1082http://tr.wikipedia.org/wiki/Adanahttp://tr.wikipedia.org/wiki/Adanahttp://tr.wikipedia.org/wiki/Adanahttp://tr.wikipedia.org/wiki/Tarsushttp://tr.wikipedia.org/wiki/Tarsushttp://tr.wikipedia.org/wiki/Kilikyahttp://tr.wikipedia.org/wiki/Kilikyahttp://tr.wikipedia.org/wiki/1084http://tr.wikipedia.org/wiki/1084http://tr.wikipedia.org/wiki/Antakyahttp://tr.wikipedia.org/wiki/Antakyahttp://tr.wikipedia.org/wiki/Kutalm%C4%B1%C5%9Fo%C4%9Flu_S%C3%BCleyman_%C5%9Eahhttp://tr.wikipedia.org/wiki/1086http://tr.wikipedia.org/wiki/1086http://tr.wikipedia.org/wiki/Antakyahttp://tr.wikipedia.org/wiki/Antakyahttp://tr.wikipedia.org/wiki/Suriye_Sel%C3%A7uklu_Devletihttp://tr.wikipedia.org/wiki/Suriye_Sel%C3%A7uklu_Devletihttp://tr.wikipedia.org/wiki/Suriye_Sel%C3%A7uklu_Devletihttp://tr.wikipedia.org/wiki/Tutu%C5%9Fhttp://tr.wikipedia.org/wiki/I._K%C4%B1l%C4%B1%C3%A7_Arslanhttp://tr.wikipedia.org/wiki/I._K%C4%B1l%C4%B1%C3%A7_Arslanhttp://tr.wikipedia.org/wiki/I._K%C4%B1l%C4%B1%C3%A7_Arslanhttp://tr.wikipedia.org/wiki/B%C3%BCy%C3%BCk_Sel%C3%A7uklu_Devletihttp://tr.wikipedia.org/wiki/B%C3%BCy%C3%BCk_Sel%C3%A7uklu_Devletihttp://tr.wikipedia.org/wiki/Melik%C5%9Fahhttp://tr.wikipedia.org/wiki/%C4%B0sfahanhttp://tr.wikipedia.org/wiki/Anadoluhttp://tr.wikipedia.org/wiki/Anadoluhttp://tr.wikipedia.org/wiki/Ebu'l-Kas%C4%B1mhttp://tr.wikipedia.org/wiki/Ebu'l-Kas%C4%B1mhttp://tr.wikipedia.org/wiki/Marmarahttp://tr.wikipedia.org/wiki/Marmarahttp://tr.wikipedia.org/wiki/Bizanshttp://tr.wikipedia.org/wiki/Urfahttp://tr.wikipedia.org/wiki/Urfahttp://tr.wikipedia.org/wiki/Urfahttp://tr.wikipedia.org/wiki/1092http://tr.wikipedia.org/wiki/1092http://tr.wikipedia.org/wiki/1092http://tr.wikipedia.org/wiki/1092http://tr.wikipedia.org/wiki/Anadolu_Sel%C3%A7uklu_Devletihttp://tr.wikipedia.org/wiki/Anadolu_Sel%C3%A7uklu_Devletihttp://tr.wikipedia.org/wiki/Anadolu_Sel%C3%A7uklu_Devletihttp://tr.wikipedia.org/wiki/Fars%C3%A7ahttp://tr.wikipedia.org/wiki/Sel%C3%A7uklularhttp://tr.wikipedia.org/wiki/Anadoluhttp://tr.wikipedia.org/wiki/1071http://tr.wikipedia.org/wiki/Malazgirt_Sava%C5%9F%C4%B1http://tr.wikipedia.org/wiki/Kutalm%C4%B1%C5%9Fo%C4%9Flu_S%C3%BCleyman_%C5%9Eahhttp://tr.wikipedia.org/wiki/1075http://tr.wikipedia.org/wiki/%C4%B0znikhttp://tr.wikipedia.org/wiki/%C4%B0lhanl%C4%B1larhttp://tr.wikipedia.org/wiki/1308http://tr.wikipedia.org/wiki/1078http://tr.wikipedia.org/wiki/Melik%C5%9Fahhttp://tr.wikipedia.org/wiki/1078http://tr.wikipedia.org/wiki/Bizanshttp://tr.wikipedia.org/wiki/I._S%C3%BCleyman_%C5%9Eahhttp://tr.wikipedia.org/wiki/I._S%C3%BCleyman_%C5%9Eahhttp://tr.wikipedia.org/wiki/1082http://tr.wikipedia.org/wiki/Adanahttp://tr.wikipedia.org/wiki/Tarsushttp://tr.wikipedia.org/wiki/Kilikyahttp://tr.wikipedia.org/wiki/1084http://tr.wikipedia.org/wiki/Antakyahttp://tr.wikipedia.org/wiki/Kutalm%C4%B1%C5%9Fo%C4%9Flu_S%C3%BCleyman_%C5%9Eahhttp://tr.wikipedia.org/wiki/1086http://tr.wikipedia.org/wiki/Antakyahttp://tr.wikipedia.org/wiki/Suriye_Sel%C3%A7uklu_Devletihttp://tr.wikipedia.org/wiki/Suriye_Sel%C3%A7uklu_Devletihttp://tr.wikipedia.org/wiki/Tutu%C5%9Fhttp://tr.wikipedia.org/wiki/I._K%C4%B1l%C4%B1%C3%A7_Arslanhttp://tr.wikipedia.org/wiki/B%C3%BCy%C3%BCk_Sel%C3%A7uklu_Devletihttp://tr.wikipedia.org/wiki/Melik%C5%9Fahhttp://tr.wikipedia.org/wiki/%C4%B0sfahanhttp://tr.wikipedia.org/wiki/Anadoluhttp://tr.wikipedia.org/wiki/Ebu'l-Kas%C4%B1mhttp://tr.wikipedia.org/wiki/Ebu'l-Kas%C4%B1mhttp://tr.wikipedia.org/wiki/Marmarahttp://tr.wikipedia.org/wiki/Bizanshttp://tr.wikipedia.org/wiki/Urfahttp://tr.wikipedia.org/wiki/1092http://tr.wikipedia.org/wiki/1092http://tr.wikipedia.org/wiki/Anadolu_Sel%C3%A7uklu_Devletihttp://tr.wikipedia.org/wiki/Arap%C3%A7a


9/15

ve Ykl

2 Devlet yaps ve ordu

3 Toplumsal ve ekonomik yaam

4 Mimari

5 Notlar

6 Kitaplar

7 Ayrca baknz

Tarihi [deitir]

Selukluda nemli sultanlar ve olaylar

Byk Seluklu Sultan Melikah'n lmnden sonraI. Kl Arslan1092'de Anadolu Seluklu tahtna

kt. I. Kl Arslan, zmiryresinde gittike glenen Trk beyi aka Bey'i ortadan

kaldrd. Hallarkarsnda yenilgiye uraynca zniki terk edip Anadolu ilerine ekilmek zorundakald ve Konya'y bakent yapt. 1100'deDanimendlilere yenilen Hallarertesi yl Anadolu'ya ikinci bir

ordu gnderdiler. Anadolu beylikleriyle birlikte hareket , I. Kl Arslan'n da Elbistan' almas iki devlet

arasnda savaa yol at, artk Byk Seluklu tahtn isteyecek kadar glenmiti. Bu amala 1107'de

Byk Seluklu ynetimindeki Musul zerine sefere kt. Ama Habur Suyu kysnda Byk Seluklu

ordusuna yenildi ve atyla rma geerken boularak ld. I. Kl Arslan n lmyle Anadolu

Seluklu Devletinin egemenlii sarsld. Anadoluda stnl Danimendlilerele geirdi.

Anadolu Seluklu taht bir sre bo kaldktan sonra, I. Kl Arslan'n olu ahin ah1110'da baa

geti. Ama kardei Rkneddin Mesud onun sultanln tanmad ve Danimendlilerin desteiyle iktidar

ele geirdi. I. Rkneddin Mesud, bir sre Danimendlilerin denetimi altnda kald. 1142'de Danimendli

Mehmed Beyin lmnn ardndan Anadolu Seluklularnn Anadolu'daki stnln yeniden kurdu.
http://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Anadolu_Sel%C3%A7uklu_Devleti&action=edit&section=1http://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Anadolu_Sel%C3%A7uklu_Devleti&action=edit&section=1http://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Anadolu_Sel%C3%A7uklu_Devleti&action=edit&section=1http://tr.wikipedia.org/wiki/I._K%C4%B1l%C4%B1%C3%A7_Arslanhttp://tr.wikipedia.org/wiki/I._K%C4%B1l%C4%B1%C3%A7_Arslanhttp://tr.wikipedia.org/wiki/I._K%C4%B1l%C4%B1%C3%A7_Arslanhttp://tr.wikipedia.org/wiki/1092http://tr.wikipedia.org/wiki/1092http://tr.wikipedia.org/wiki/%C4%B0zmirhttp://tr.wikipedia.org/wiki/%C3%87aka_Beyhttp://tr.wikipedia.org/wiki/%C3%87aka_Beyhttp://tr.wikipedia.org/wiki/Ha%C3%A7l%C4%B1larhttp://tr.wikipedia.org/wiki/%C4%B0znikhttp://tr.wikipedia.org/wiki/Konyahttp://tr.wikipedia.org/wiki/Konyahttp://tr.wikipedia.org/wiki/Dani%C5%9Fmendlilerhttp://tr.wikipedia.org/wiki/Ha%C3%A7l%C4%B1larhttp://tr.wikipedia.org/wiki/Anadoluhttp://tr.wikipedia.org/wiki/Anadoluhttp://tr.wikipedia.org/wiki/Elbistanhttp://tr.wikipedia.org/wiki/Elbistanhttp://tr.wikipedia.org/wiki/1107http://tr.wikipedia.org/wiki/Musulhttp://tr.wikipedia.org/wiki/Dani%C5%9Fmendlilerhttp://tr.wikipedia.org/wiki/Melik%C5%9Fah_(Anadolu_Sel%C3%A7uklu)http://tr.wikipedia.org/wiki/Melik%C5%9Fah_(Anadolu_Sel%C3%A7uklu)http://tr.wikipedia.org/wiki/1110http://tr.wikipedia.org/wiki/1110http://tr.wikipedia.org/wiki/I._R%C3%BCkneddin_Mesudhttp://tr.wikipedia.org/wiki/1142http://tr.wikipedia.org/wiki/1142http://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya:Anadolu_Sel%C3%A7uklu.png&filetimestamp=20101207202643http://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya:Anadolu_Sel%C3%A7uklu.png&filetimestamp=20101207202643http://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Anadolu_Sel%C3%A7uklu_Devleti&action=edit&section=1http://tr.wikipedia.org/wiki/I._K%C4%B1l%C4%B1%C3%A7_Arslanhttp://tr.wikipedia.org/wiki/1092http://tr.wikipedia.org/wiki/%C4%B0zmirhttp://tr.wikipedia.org/wiki/%C3%87aka_Beyhttp://tr.wikipedia.org/wiki/Ha%C3%A7l%C4%B1larhttp://tr.wikipedia.org/wiki/%C4%B0znikhttp://tr.wikipedia.org/wiki/Konyahttp://tr.wikipedia.org/wiki/Dani%C5%9Fmendlilerhttp://tr.wikipedia.org/wiki/Ha%C3%A7l%C4%B1larhttp://tr.wikipedia.org/wiki/Anadoluhttp://tr.wikipedia.org/wiki/Elbistanhttp://tr.wikipedia.org/wiki/1107http://tr.wikipedia.org/wiki/Musulhttp://tr.wikipedia.org/wiki/Dani%C5%9Fmendlilerhttp://tr.wikipedia.org/wiki/Melik%C5%9Fah_(Anadolu_Sel%C3%A7uklu)http://tr.wikipedia.org/wiki/1110http://tr.wikipedia.org/wiki/I._R%C3%BCkneddin_Mesudhttp://tr.wikipedia.org/wiki/1142


10/15

Bizans ordusunu 1146'da Konya nlerinde yendi. Ertesi yl II. Hal ordusunu Eskiehir yaknlarnda

bozguna uratt.

I. Rkneddin Mesud, gelenee uyarak lkesini olu arasnda paylatrd ve II. Kl Arslan' veliaht

ilan etti. I. Rkneddin Mesudun 1155te lmesinin ardndan oullar arasnda taht kavgalar balad.

Bu srada Danimendliler, Bizansllar,Musul AtabeyiNureddin Mahmud Zengi ve ErmeniDerebeyi

Toros birleerek Anadolu Seluklu Devleti'ne kar harekete getiler. II. Kl Arslan devleti ayakta

tutabilmek iin nce Bizansla bar yapmann yollarn arad ve stanbul'a giderek bir antlama yapt.

Daha sonra, amcas ahin ah ile Danimendlilerin birleik ordusunu yendi. 1175'te Danimendlilerin

egemenliine son verdi.

Bir sre sonra II. Kl Arslan ile Bizans arasndaki bar bozuldu. Bunun zerine Bizansllar byk bir

orduyla Anadolu ilerine girdi. II. Kl Arslan 1176'da Sandkl ile Dinar'n dousunda, Miryakefalon

Sava'nda Bizans ordusunu pusuya drd ve ar bir yenilgiye uratt. Bu, Trklerin Anadoluda

Bizans karsnda Malazgirt'ten sonraki en byk zaferdi. Bu yenilginin ardndan Bizans, Trkleri

Anadolu'dan karma umudunu tmyle yitirdi.

II. Kl Arslan1186'da lkesini 11 olu arasnda paylatrd. Ne var ki, daha kendisi hayattaykenoullar arasnda veliahtlk mcadelesi balad. 1192'de II. Kl Arslan'n lmnden sonra

oullarndan I. Gyaseddin Keyhsrev tahta kt. Ama1196'da tahtn aabeyi II. Sleyman ah'a

brakmak zorunda kald. II. Sleyman ah, Erzurum'u alarak Saltuklular'n varlna son verdi. 1204'te

ldnde Anadolu Seluklu Devletini yeniden eski gcne ulatrmt.

Son parlak yllar [deitir]

1097 ylnda Avrupa, Bat Anadolu'da Anadolu Seluklular grlmektedir.

1205teI. Gyaseddin Keyhsrev ikinci kez tahta kt. Karadeniz'deki ticaret yollarn kesen Trabzon

mparatorluu zerine bir sefer dzenleyerek bu yolu yeniden Trklere at. Daha sonra nemli d

ticaret liman olan Antalya'y topraklarna katt. I. Gyaseddin Keyhsrev, sultann lke topraklarn

oullar arasnda paylatrma geleneine son vererek merkezi ynetimi glendirdi. Vilayetleri

ynetmekle grevlendirilen ehzadeleri merkezi ynetime bal birer vali durumuna getirdi.

I. Gyaseddin Keyhsrev1211'de ld ve yerine byk olu I. zzeddin Keykavustahta kt. nce

kendisine kar ayaklanan kardei Alaeddin Keykubad etkisiz hale getiren I. zzeddin Keykavus,

bylece iktidarn salamlatrdktan sonra btn dikkatini Anadolu'da ticaretin canlandrlmasna verdi.

Kbrs Krallyla bir anlama yaparak iki lke arasndaki ticareti serbest hale getirdi. Kuzey ticaretyolunu amak iin Sinop'u Trabzon mparatorluundan ald. Daha sonra, gney ticaret yolunu
http://tr.wikipedia.org/wiki/1146http://tr.wikipedia.org/wiki/1146http://tr.wikipedia.org/wiki/II._K%C4%B1l%C4%B1%C3%A7_Arslanhttp://tr.wikipedia.org/wiki/II._K%C4%B1l%C4%B1%C3%A7_Arslanhttp://tr.wikipedia.org/wiki/1155http://tr.wikipedia.org/wiki/1155http://tr.wikipedia.org/wiki/Dani%C5%9Fmendlilerhttp://tr.wikipedia.org/wiki/Bizansl%C4%B1larhttp://tr.wikipedia.org/wiki/Bizansl%C4%B1larhttp://tr.wikipedia.org/wiki/Musulhttp://tr.wikipedia.org/wiki/Nureddin_Mahmud_Zengihttp://tr.wikipedia.org/wiki/Nureddin_Mahmud_Zengihttp://tr.wikipedia.org/wiki/Nureddin_Mahmud_Zengihttp://tr.wikipedia.org/wiki/Ermenilerhttp://tr.wikipedia.org/wiki/Ermenilerhttp://tr.wikipedia.org/wiki/Miryakefalon_Sava%C5%9F%C4%B1http://tr.wikipedia.org/wiki/Miryakefalon_Sava%C5%9F%C4%B1http://tr.wikipedia.org/wiki/II._K%C4%B1l%C4%B1%C3%A7_Arslanhttp://tr.wikipedia.org/wiki/II._K%C4%B1l%C4%B1%C3%A7_Arslanhttp://tr.wikipedia.org/wiki/1186http://tr.wikipedia.org/wiki/1186http://tr.wikipedia.org/wiki/1196http://tr.wikipedia.org/wiki/1196http://tr.wikipedia.org/wiki/1196http://tr.wikipedia.org/wiki/Erzurumhttp://tr.wikipedia.org/wiki/Erzurumhttp://tr.wikipedia.org/wiki/Saltuklularhttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Anadolu_Sel%C3%A7uklu_Devleti&action=edit&section=2http://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Anadolu_Sel%C3%A7uklu_Devleti&action=edit&section=2http://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Anadolu_Sel%C3%A7uklu_Devleti&action=edit&section=2http://tr.wikipedia.org/wiki/1205http://tr.wikipedia.org/wiki/I._G%C4%B1yaseddin_Keyh%C3%BCsrevhttp://tr.wikipedia.org/wiki/I._G%C4%B1yaseddin_Keyh%C3%BCsrevhttp://tr.wikipedia.org/wiki/Antalyahttp://tr.wikipedia.org/wiki/Antalyahttp://tr.wikipedia.org/wiki/1211http://tr.wikipedia.org/wiki/1211http://tr.wikipedia.org/wiki/1211http://tr.wikipedia.org/wiki/I._%C4%B0zzeddin_Keykavushttp://tr.wikipedia.org/wiki/I._%C4%B0zzeddin_Keykavushttp://tr.wikipedia.org/wiki/Trabzon_Rum_Devletihttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya:Europe_mediterranean_1097.jpg&filetimestamp=20070130013140http://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya:Europe_mediterranean_1097.jpg&filetimestamp=20070130013140http://tr.wikipedia.org/wiki/1146http://tr.wikipedia.org/wiki/II._K%C4%B1l%C4%B1%C3%A7_Arslanhttp://tr.wikipedia.org/wiki/1155http://tr.wikipedia.org/wiki/Dani%C5%9Fmendlilerhttp://tr.wikipedia.org/wiki/Bizansl%C4%B1larhttp://tr.wikipedia.org/wiki/Musulhttp://tr.wikipedia.org/wiki/Nureddin_Mahmud_Zengihttp://tr.wikipedia.org/wiki/Ermenilerhttp://tr.wikipedia.org/wiki/Miryakefalon_Sava%C5%9F%C4%B1http://tr.wikipedia.org/wiki/Miryakefalon_Sava%C5%9F%C4%B1http://tr.wikipedia.org/wiki/II._K%C4%B1l%C4%B1%C3%A7_Arslanhttp://tr.wikipedia.org/wiki/1186http://tr.wikipedia.org/wiki/1196http://tr.wikipedia.org/wiki/Erzurumhttp://tr.wikipedia.org/wiki/Saltuklularhttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Anadolu_Sel%C3%A7uklu_Devleti&action=edit&section=2http://tr.wikipedia.org/wiki/1205http://tr.wikipedia.org/wiki/I._G%C4%B1yaseddin_Keyh%C3%BCsrevhttp://tr.wikipedia.org/wiki/Antalyahttp://tr.wikipedia.org/wiki/1211http://tr.wikipedia.org/wiki/I._%C4%B0zzeddin_Keykavushttp://tr.wikipedia.org/wiki/Trabzon_Rum_Devleti


11/15

engelleyen Ermeni derebeyinin zerine yrd ve Ermenileri yenerek Suriye ticaret yolunu at.

Bylece Anadolu, ticaret kervanlarnn merkezi durumuna geldi.

1220'de Keykavus'un lnce kardei I. Alaeddin Keykubad tahta kt. En nl Anadolu Seluklu

hkmdarlarndan biri olan I. Alaeddin Keykubad, Akdeniz kysnda nemli bir liman olan Kalonoros'u

(bugnk Alanya) ald. Kendi adndan dolay daha sonra Alanya olarak anlan bu kentte bir tersane

kurdurdu ve kentin kalesini yeniden yaptrd. Tccarlarn karada Ermenilerin, denizde Avrupal

korsanlarn saldrlarna uramas zerine el'den Antalya'ya kadar btn ky eridini topraklarna

katt. Moollarn Anadoluya girmesi tehlikesi karsnda 1226'daEyyubilerle ilikilerini gelitirdi. Bu

arada Trabzon Rum mparatorluuyla ittifak kuran Harzemahlar1230da Yass emen Savanda

ar yenilgiye uratt.Moollarakar komu devletlerle bir birlik kuramayan I. Alaeddin

Keykubad, 1233te Mool kaannn egemenliini tanmak zorunda kald.

Alaeddin Keykubad 1237de lnce yerine olu II. Gyaseddin Keyhsrev tahta kt. Ama devletin

ynetimi fiilen vezirSadeddin Kpek'in elindeydi. Moollarn nnden kaarak Anadoluya snan

gebeTrkmenlerAnadolu Seluklu lkesini tam bir kargaaya srkledi. Anadolu Seluklu ynetimi

bu kargaay nlemek iin sert nlemlere bavurunca, Anadolu Seluklu tarihinin en byk

ayaklanmas patlak verdi. Baba shak'n nderliindeki ayaklanmaclar bakent Konya zerine

yrynce II. Gyaseddin Keyhsrev kenti terk etmek zorunda kald. Ama sonunda,1240ta ayaklanma

kanl biimde bastrld.

Baba shak ayaklanmasnn Anadolu Seluklu Devletini iyice zayflattn gren Moollar, frsat bu

frsat deyip Anadoluyu igal etmeye karar verdiler. Mool ordular Dou Anadoluya girerek nce

Erzurumu igal ettiler. Daha sonra, Seluklu ordusu ve Mool ordusu Sivasn dousundaki

Ksedada kar karya geldiler. II. Gyaseddin Keyhsrevin komutasndaki Seluklu

ordusu, Kseda Savanda sayca fazla olmasna ramen, yanl sava taktikleri yznden ar bir

yenilgi ald.

Moollarbu zaferden sonraErzincan,SivasveKayseri gibi kentleri ele geirdiler ve yamaladlar.Sultan II. Gyaseddin Keyhsrev Moollarla anlama yapt ve her yl onlara vergi vermeyi kabul etti.

Bylece, Anadolu Seluklu Devleti Moollara bal bir devlet haline geldi.

Kseda Savandan sonra Moollar Anadoluda tam bir bask kurdular. Koyduklar ar vergiler halk

zor durumda brakt. Mool basksnn yan sra, artan Bizans saldrlar, siyasal cinayetler, doal

afetler ve salgn hastalklar devleti bsbtn sarst. Anadolu Seluklu Devleti birka kez iki ve e

blnd.

Anadolu Seluklu Devletinin Dal ve Ykl [deitir]

Moollarn basksnn iyice artmas zerine, Anadolu Seluklular birka baarsz ayaklanma

denemesine giritiler. Hatta, bu ayaklanmalardan birinde Memlkl Sultan Baybarstan yardmistediler. Ordusu ile Anadoluya gelen Baybars 1277 ylnda Elbistan ovasnda Moollar darmadan

etti. Ancak, Sultan Baybarsn lkesine geri dnmesinden sonra, Moollarn intikam ac oldu. ok

sayda insan acmaszca ldrdler. Bundan sonra Anadolu tamamen Mool egemenliine girdi.

Anadoluyu atadklar valilerle ynettiler. 1308 ylnda, son sultan II. Mesudun lmnden sonra

Anadolu Seluklu Devleti ykld.

Devlet yaps ve ordu [deitir]

Anadolu Seluklularnda devlet topraklar hanedann ortak mlkyd. Sultan lke topraklarn oullar

arasnda paylatryordu ve ehzadeler ynetimleri altndaki blgelerde yar bamsz hareket

ediyorlard. Bu, Anadolu Seluklu Devletindeki taht kavgalarnn ve ehzadelerin ayaklanmalarnn

nemli nedenlerinden biriydi. I. Gyaseddin Keyhsrev bu gelenee son verdi ve merkezi yapy
http://tr.wikipedia.org/wiki/1220http://tr.wikipedia.org/wiki/I._Alaeddin_Keykubadhttp://tr.wikipedia.org/wiki/Mo%C4%9Follarhttp://tr.wikipedia.org/wiki/1226http://tr.wikipedia.org/wiki/Eyyubilerhttp://tr.wikipedia.org/wiki/Trabzon_Rum_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fuhttp://tr.wikipedia.org/wiki/Trabzon_Rum_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fuhttp://tr.wikipedia.org/wiki/Harzem%C5%9Fahlarhttp://tr.wikipedia.org/wiki/1230http://tr.wikipedia.org/wiki/Yass%C4%B1_%C3%87emen_Sava%C5%9F%C4%B1http://tr.wikipedia.org/wiki/Yass%C4%B1_%C3%87emen_Sava%C5%9F%C4%B1http://tr.wikipedia.org/wiki/Mo%C4%9Follarhttp://tr.wikipedia.org/wiki/Mo%C4%9Follarhttp://tr.wikipedia.org/wiki/Mo%C4%9Follarhttp://tr.wikipedia.org/wiki/1233http://tr.wikipedia.org/wiki/1237http://tr.wikipedia.org/wiki/II._G%C4%B1yaseddin_Keyh%C3%BCsrevhttp://tr.wikipedia.org/wiki/Sadeddin_K%C3%B6pekhttp://tr.wikipedia.org/wiki/Mo%C4%9Follarhttp://tr.wikipedia.org/wiki/T%C3%BCrkmenlerhttp://tr.wikipedia.org/wiki/T%C3%BCrkmenlerhttp://tr.wikipedia.org/wiki/1240http://tr.wikipedia.org/wiki/1240http://tr.wikipedia.org/wiki/1240http://tr.wikipedia.org/wiki/Baba_%C4%B0shak_ayaklanmas%C4%B1http://tr.wikipedia.org/wiki/K%C3%B6seda%C4%9F_Sava%C5%9F%C4%B1http://tr.wikipedia.org/wiki/Mo%C4%9Follarhttp://tr.wikipedia.org/wiki/Mo%C4%9Follarhttp://tr.wikipedia.org/wiki/Erzincanhttp://tr.wikipedia.org/wiki/Erzincanhttp://tr.wikipedia.org/wiki/Erzincanhttp://tr.wikipedia.org/wiki/Sivashttp://tr.wikipedia.org/wiki/Sivashttp://tr.wikipedia.org/wiki/Kayserihttp://tr.wikipedia.org/wiki/Kayserihttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Anadolu_Sel%C3%A7uklu_Devleti&action=edit&section=3http://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Anadolu_Sel%C3%A7uklu_Devleti&action=edit&section=4http://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Anadolu_Sel%C3%A7uklu_Devleti&action=edit&section=4http://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Anadolu_Sel%C3%A7uklu_Devleti&action=edit&section=4http://tr.wikipedia.org/wiki/1220http://tr.wikipedia.org/wiki/I._Alaeddin_Keykubadhttp://tr.wikipedia.org/wiki/Mo%C4%9Follarhttp://tr.wikipedia.org/wiki/1226http://tr.wikipedia.org/wiki/Eyyubilerhttp://tr.wikipedia.org/wiki/Trabzon_Rum_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fuhttp://tr.wikipedia.org/wiki/Harzem%C5%9Fahlarhttp://tr.wikipedia.org/wiki/1230http://tr.wikipedia.org/wiki/Yass%C4%B1_%C3%87emen_Sava%C5%9F%C4%B1http://tr.wikipedia.org/wiki/Mo%C4%9Follarhttp://tr.wikipedia.org/wiki/1233http://tr.wikipedia.org/wiki/1237http://tr.wikipedia.org/wiki/II._G%C4%B1yaseddin_Keyh%C3%BCsrevhttp://tr.wikipedia.org/wiki/Sadeddin_K%C3%B6pekhttp://tr.wikipedia.org/wiki/Mo%C4%9Follarhttp://tr.wikipedia.org/wiki/T%C3%BCrkmenlerhttp://tr.wikipedia.org/wiki/1240http://tr.wikipedia.org/wiki/Baba_%C4%B0shak_ayaklanmas%C4%B1http://tr.wikipedia.org/wiki/K%C3%B6seda%C4%9F_Sava%C5%9F%C4%B1http://tr.wikipedia.org/wiki/Mo%C4%9Follarhttp://tr.wikipedia.org/wiki/Erzincanhttp://tr.wikipedia.org/wiki/Sivashttp://tr.wikipedia.org/wiki/Kayserihttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Anadolu_Sel%C3%A7uklu_Devleti&action=edit&section=3http://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Anadolu_Sel%C3%A7uklu_Devleti&action=edit&section=4


12/15

glendirdi. Sultan unvanyla anlan Anadolu Seluklu hkmdarlar devletin ve ordunun bayd.

Merkezi devlet ileri Divan- li (Byk Divan) ad verilen bir kurulda grlr ve karar balanrd. Bu

kurula vezirler bakanlk ederdi. Vezirden sonraki en yksek devlet grevi, Niyabet-i saltanatlk

makamyd. Bu makama atanan saltanat naibi, yokluunda sultana veklet ederdi. br yksek devlet

grevlilerinden mstevfi, maliye ilerini yrtrd. Pervane, divann yapt atamalara ve dirliklerin

(iktalarn) datm ilerine bakard. Yazmalar turac yrtr, hukuk ilerine emir-i dd bakar veaskerlik ileriyle beylerbeyi ilgilenirdi. Askeri davalara ise Kad-i leker bakard.

Vilayetlerin ynetiminden sorumlu kiiye suba denirdi. Bir tr vali saylan suba, kentin dzenini

salar ve blgedeki askerlere komutanlk ederlerdi. Ayrcamelik denen ehzadelerin ynettii

vilayetler vard. Melikler dorudan sultana balydlar ve vilayet merkezinde Byk Divana benzer bir

divan kurarlard. Anadolu Seluklular, Bizans snrlarna bir tr sabit nc kuvvet olarak Trkmen

boylarn yerletirmilerdi. Bu boylarn beyleri snr blgelerinde, ubeylii denen yar bamsz

beylikler kurmulard.

Anadolu Seluklular'nda devletin mal olan topraklar e ayrlrd. Bunlara dirlik, vakf ve mlk denirdi.

Sultan dirlikleri, kendisi iin asker besleyip yetitirmeleri karlnda Trkmen beylerine ve

komutanlarna verirdi. Mlk denen topraklar stn hizmetlerde bulunanlara gene sultan tarafndan

verilirdi. Vakf araziler ise,han,hamam,medrese gibi kurumlarn giderlerinin karlanmas iin ayrlm

topraklard.

Seluklu ordusu asl olarak, beylerinin komutasnda savaa katlan Trkmenlere dayanyordu. Dirlik

sahiplerinin kendilerine verilen topraklarda besledikleri tmarl sipahiler ve kapkulu askerleri, sava

zamannda ordunun nemli bir parasyd. Tmarl sipahiler subalarn buyruunda savaa katlrd.

Kapkulu askerleri, devlet tarafndan ocuk yata alnp eitilen Trkler ve Hristiyanlardan oluuyordu.

Toplumsal ve ekonomik yaam [deitir]

Anadolu Seluklular dneminde lkenin hemen her yerinde imarethaneler vard. Buralarda yoksulhalka, rencilere ve yolculara parasz yemek verilirdi. Balca eitim kurumlar medreselerdi. Bata

Konya, Sivas, Tokat ve Amasya olmak zere birok kentte medreseler kurulmutu. Darifa denen

hastaneler daha ok Divrii, Sivas, Tokat, Amasra, Kayseri, Konya ve Kastamonu gibi kent

merkezlerinde younlamlard. Kent ve kasabalar birbirine balayan yollar zerinde han ve

kervansaray denen konaklama yerleri vard. Ulam ve ticaretin gelimesine bal olarak bu tr

konaklama yerlerinin says gittike artt. Bu kurumlarn giderleri vakflarca karlanrd.

Anadolu Seluklular ticarete ve yol gvenliine byk nem verdiler. Kervan yollarnn gvenliinin

salanmasna bal olarak Anadolu'da ticaret ok geliti. Karadeniz ve Akdeniz'deki limanlar nemli

birer d ticaret merkezi durumuna geldi. Ticareti gvence altna alan devlet, karada haydutlarn,

denizde korsanlarn saldrsna urayarak mallar yamalanan tccarlarn zararlarn karlyordu.Gerek yolculuklar srasnda, gerekse kervansaray ve hanlarda konakladklarnda tccar ve yolcularn

gvenlii ve ihtiyalar salanyordu. Anadolu Seluklularnda zellikle dokumaclk ok gelimiti.

Ayrca Anadolu'nun eitli blgelerindeki demir, bakr, gm gibi madenler iletiliyordu.

Seluklular Devletinde edebiyat ve dncede byk gelimeler oldu. Necmeddin shak,Muhiddin

Arabi,Sadreddin Konevi, Mevlana Celaleddin Rumi gibi bilgin ve yazarlar yetiti.

Mimari [deitir]

Ana madde:Seluklu mimarisi

Anadolu Seluklular lkenin pek ok yerinde cami, han, kervansaray,imaret, kpr, eme vemedreseler yaptrdlar. Beyehir'dekiErefolu Camisi(1296), Anadolu Seluklu mimarisinin
http://tr.wikipedia.org/wiki/Divanhttp://tr.wikipedia.org/wiki/Kad%C4%B1http://tr.wikipedia.org/wiki/Melikhttp://tr.wikipedia.org/wiki/Melikhttp://tr.wikipedia.org/wiki/Hanhttp://tr.wikipedia.org/wiki/Hanhttp://tr.wikipedia.org/wiki/Hanhttp://tr.wikipedia.org/wiki/Hamamhttp://tr.wikipedia.org/wiki/Hamamhttp://tr.wikipedia.org/wiki/Medresehttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Anadolu_Sel%C3%A7uklu_Devleti&action=edit&section=5http://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Anadolu_Sel%C3%A7uklu_Devleti&action=edit&section=5http://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Anadolu_Sel%C3%A7uklu_Devleti&action=edit&section=5http://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Necmeddin_%C4%B0shak&action=edit&redlink=1http://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Muhiddin_Arabi&action=edit&redlink=1http://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Muhiddin_Arabi&action=edit&redlink=1http://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Muhiddin_Arabi&action=edit&redlink=1http://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Muhiddin_Arabi&action=edit&redlink=1http://tr.wikipedia.org/wiki/Sadreddin_Konevihttp://tr.wikipedia.org/wiki/Mevlana_Celaleddin_Rumihttp://tr.wikipedia.org/wiki/Mevlana_Celaleddin_Rumihttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Anadolu_Sel%C3%A7uklu_Devleti&action=edit&section=6http://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Anadolu_Sel%C3%A7uklu_Devleti&action=edit&section=6http://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Anadolu_Sel%C3%A7uklu_Devleti&action=edit&section=6http://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Sel%C3%A7uklu_mimarisi&action=edit&redlink=1http://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Sel%C3%A7uklu_mimarisi&action=edit&redlink=1http://tr.wikipedia.org/wiki/Kervansarayhttp://tr.wikipedia.org/wiki/Kervansarayhttp://tr.wikipedia.org/wiki/%C4%B0marethttp://tr.wikipedia.org/wiki/Bey%C5%9Fehirhttp://tr.wikipedia.org/wiki/Bey%C5%9Fehirhttp://tr.wikipedia.org/wiki/E%C5%9Frefo%C4%9Flu_Camisihttp://tr.wikipedia.org/wiki/E%C5%9Frefo%C4%9Flu_Camisihttp://tr.wikipedia.org/wiki/E%C5%9Frefo%C4%9Flu_Camisihttp://tr.wikipedia.org/wiki/Divanhttp://tr.wikipedia.org/wiki/Kad%C4%B1http://tr.wikipedia.org/wiki/Melikhttp://tr.wikipedia.org/wiki/Hanhttp://tr.wikipedia.org/wiki/Hamamhttp://tr.wikipedia.org/wiki/Medresehttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Anadolu_Sel%C3%A7uklu_Devleti&action=edit&section=5http://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Necmeddin_%C4%B0shak&action=edit&redlink=1http://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Muhiddin_Arabi&action=edit&redlink=1http://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Muhiddin_Arabi&action=edit&redlink=1http://tr.wikipedia.org/wiki/Sadreddin_Konevihttp://tr.wikipedia.org/wiki/Mevlana_Celaleddin_Rumihttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Anadolu_Sel%C3%A7uklu_Devleti&action=edit&section=6http://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Sel%C3%A7uklu_mimarisi&action=edit&redlink=1http://tr.wikipedia.org/wiki/Kervansarayhttp://tr.wikipedia.org/wiki/%C4%B0marethttp://tr.wikipedia.org/wiki/Bey%C5%9Fehirhttp://tr.wikipedia.org/wiki/E%C5%9Frefo%C4%9Flu_Camisi


13/15

zelliklerini tayan en nemli rneklerden biridir. Aa direkler zerine kurulan, ii ini mozaik ve

aa oyma ileriyle sslenen tip camilerin baka rnekleri de vardr.

Anadolu Seluklu sultanlar adna yaplan kervansaraylar "Sultan Han" ya da "Han" olarak

adlandrlrd. Bu dnemdeki dinsel yaplar genellikle kk boyutlarda olmasna karn, hanlar

ok byk boyutlu yaplardr. Bir bakma sultann ihtiamn yanstrlar.

Anadolu Seluklu mimarisinin gnmze kalan en nemli rnekleri arasnda, Konya'da Aleddin

Camii,Karatay Medresesi,nce Minareli Medrese,Nide'de Alaeddin

Camii, Ankara'da Aslanhane Camisi,Kayseri'de Huand Hatun Camii ve

Klliyesi, Afyonkarahisar'da Ulucami,Erzurum'da ifte Minareli Medrese, Sivas'da Gk

Medrese, Buruciye Medresesi ve ifte Minareli Medrese,Krehir'de Melik Gazi

Kmbeti,Tercan'da Mama Hatun Trbesi, Ahlat'da Ulu Kmbet ve ifte Kmbetlerile Nevehir'de

(Tuzky camii, Kzlkaya camii) ve dier yaplar (Nevehir Kalesi v.b.) gsterilebilir.

Notlar[deitir]

Tarimizde nemli bir yere sahip olan Anadolu Seluklu Devletinin kuruluundan yklna kadar gerirdiidnem zet halinde sitemizde bulunuyor. Anadolu Seluklu Devletinin kurucusu I. Kl Arslan dur..

Kurulu Devri

Byk Seluklu Hkmdar Melikah tarafndan Anadolu hkmdarlna tayin edilen Kutalm'noluSleyman ah tarafndan 1077 tarihinde kuruldu.

Byk Seluklular'a bal olan bu devletin bakenti znik idi.

Sleyman ah, halife tarafndan onaylanarak "Sultan" nvan ile ereflendirildi.

Sleyman ah Dnemi

1077 tarihinde Anadolu Seluklu Devleti'ni kurdu.

lk nce Konya, Afyon, Ktahya'y alarak znik'e kadar ilerledi.

Tarihte ilk kez Boaz'n Anadolu yakas Trkler tarafndan kontrol altna alnd.

1086 ylnda yaplan Habur Sava'nda Suriye Seluklu hkmdar Tutu'a yenildi ve ld.

UYARI : Boazn Anadolu yakas ilk defa kontrol altna alnm ve Boaz'dan geen gemilerden gmrk

alnmtr.

I. Kl Arslan Dnemi

Malikah'n lm zerine Berkyaruk , Sleyman ah'n olu Kl Arslan' 1092'de Anadoluhkmdarlna tayin etti.

1096 ylnda balayan I. Hal Seferi'nde, znik ve Bat Anadolu Bizansllara verildi.

UYARI : Bu durum Bizans'n iine gelmi, Trklere kar savunmay brakp taarruza gemitir.

I. Kl Arslan, 1107 tarihinde Byk Seluklularla yapt savata Habur Irma'nda boularak ld.
http://tr.wikipedia.org/wiki/Konyahttp://tr.wikipedia.org/wiki/Konyahttp://tr.wikipedia.org/wiki/Al%C3%A2eddin_Camiihttp://tr.wikipedia.org/wiki/Al%C3%A2eddin_Camiihttp://tr.wikipedia.org/wiki/Al%C3%A2eddin_Camiihttp://tr.wikipedia.org/wiki/Karatay_Medresesihttp://tr.wikipedia.org/wiki/Karatay_Medresesihttp://tr.wikipedia.org/wiki/%C4%B0nce_Minareli_Medresehttp://tr.wikipedia.org/wiki/%C4%B0nce_Minareli_Medresehttp://tr.wikipedia.org/wiki/Ni%C4%9Fdehttp://tr.wikipedia.org/wiki/Ankarahttp://tr.wikipedia.org/wiki/Ankarahttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Aslanhane_Camisi&action=edit&redlink=1http://tr.wikipedia.org/wiki/Kayserihttp://tr.wikipedia.org/wiki/Huand_Hatun_K%C3%BClliyesihttp://tr.wikipedia.org/wiki/Afyonkarahisarhttp://tr.wikipedia.org/wiki/Afyonkarahisarhttp://tr.wikipedia.org/wiki/Ulucamihttp://tr.wikipedia.org/wiki/Erzurumhttp://tr.wikipedia.org/wiki/Erzurumhttp://tr.wikipedia.org/wiki/Erzurumhttp://tr.wikipedia.org/wiki/%C3%87ifte_Minareli_Medresehttp://tr.wikipedia.org/wiki/Sivashttp://tr.wikipedia.org/wiki/G%C3%B6k_Medrese_(Sivas)http://tr.wikipedia.org/wiki/G%C3%B6k_Medrese_(Sivas)http://tr.wikipedia.org/wiki/Buruciye_Medresesihttp://tr.wikipedia.org/wiki/%C3%87ifte_Minareli_Medresehttp://tr.wikipedia.org/wiki/%C3%87ifte_Minareli_Medresehttp://tr.wikipedia.org/wiki/K%C4%B1r%C5%9Fehirhttp://tr.wikipedia.org/wiki/K%C4%B1r%C5%9Fehirhttp://tr.wikipedia.org/wiki/Tercanhttp://tr.wikipedia.org/wiki/Tercanhttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Mama_Hatun_T%C3%BCrbesi&action=edit&redlink=1http://tr.wikipedia.org/wiki/Ahlathttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Ulu_K%C3%BCmbet&action=edit&redlink=1http://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=%C3%87ifte_K%C3%BCmbetler&action=edit&redlink=1http://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=%C3%87ifte_K%C3%BCmbetler&action=edit&redlink=1http://tr.wikipedia.org/wiki/Nev%C5%9Fehirhttp://tr.wikipedia.org/wiki/Nev%C5%9Fehirhttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Tuzk%C3%B6y_camii&action=edit&redlink=1http://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=K%C4%B1z%C4%B1lkaya_camii&action=edit&redlink=1http://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Nev%C5%9Fehir_Kalesi&action=edit&redlink=1http://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Anadolu_Sel%C3%A7uklu_Devleti&action=edit&section=7http://tr.wikipedia.org/wiki/Konyahttp://tr.wikipedia.org/wiki/Al%C3%A2eddin_Camiihttp://tr.wikipedia.org/wiki/Al%C3%A2eddin_Camiihttp://tr.wikipedia.org/wiki/Karatay_Medresesihttp://tr.wikipedia.org/wiki/%C4%B0nce_Minareli_Medresehttp://tr.wikipedia.org/wiki/Ni%C4%9Fdehttp://tr.wikipedia.org/wiki/Ankarahttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Aslanhane_Camisi&action=edit&redlink=1http://tr.wikipedia.org/wiki/Kayserihttp://tr.wikipedia.org/wiki/Huand_Hatun_K%C3%BClliyesihttp://tr.wikipedia.org/wiki/Afyonkarahisarhttp://tr.wikipedia.org/wiki/Ulucamihttp://tr.wikipedia.org/wiki/Erzurumhttp://tr.wikipedia.org/wiki/%C3%87ifte_Minareli_Medresehttp://tr.wikipedia.org/wiki/Sivashttp://tr.wikipedia.org/wiki/G%C3%B6k_Medrese_(Sivas)http://tr.wikipedia.org/wiki/G%C3%B6k_Medrese_(Sivas)http://tr.wikipedia.org/wiki/Buruciye_Medresesihttp://tr.wikipedia.org/wiki/%C3%87ifte_Minareli_Medresehttp://tr.wikipedia.org/wiki/K%C4%B1r%C5%9Fehirhttp://tr.wikipedia.org/wiki/Tercanhttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Mama_Hatun_T%C3%BCrbesi&action=edit&redlink=1http://tr.wikipedia.org/wiki/Ahlathttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Ulu_K%C3%BCmbet&action=edit&redlink=1http://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=%C3%87ifte_K%C3%BCmbetler&action=edit&redlink=1http://tr.wikipedia.org/wiki/Nev%C5%9Fehirhttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Tuzk%C3%B6y_camii&action=edit&redlink=1http://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=K%C4%B1z%C4%B1lkaya_camii&action=edit&redlink=1http://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Nev%C5%9Fehir_Kalesi&action=edit&redlink=1http://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Anadolu_Sel%C3%A7uklu_Devleti&action=edit&section=7


14/15

UYARI : znik 'in kaybedilmesi zerine devletin merkezi Konya'ya tanmtr. Bu durum Trkler'in Bat'yailerleyiini bir sre engellemitir.

I. Mesud Dnemi

1116 tarinde Aadolu Seluklu Devleti'nin bana geti.

Bir sre Danimentlilere bal olarak hareket etmek zorunda kald.

1147 tarihinde II. Hal seferi balad. Hallar bozguna uratld.

Sultan I. Mesut 1155 tarihinde vefat etti.

UYARI : Anadolu'daki ilk bayndrlk ve kurumlama hareketleri bu dnemde balamtr.

II. Kl Arslan Dnemi

I. Mesut'un 1155 tarihinde lm zerine olu II. Kl Arslan baa geti.

1176 tarihinde Miryakefalon'da Bizansllar bozguna uratld.

UYARI : Bir daha Anadolu iin " Trkler'in igali altndaki lke" deyimi kullanlmad.

Miryakefalon'dan sonra Trkler'in Anadolu'ya yerlemesi kesinleti.

1178 tarihinde Danimenliler Beylii'ne son verildi.

II. Kl Arslan, 1192 ylnda ld. Seluklu tahtna Gyaseddin Keyhsrev geti.

Sleyman ah Dnemi

Rkneddin Sleyman, 1192 tarihinde tahta geen Gyaseddin Keyhsrev'i tanmayarak, 1196 tarihindebaa geti.

Bizans' vergiye balad, ukurova Ermenilerini Toroslarn gneyine ekilmeye zorlad.

Saltuklu Beylii'ne son verdi. Sleyman ah, 1204 tarihinde ld.

UYARI : Bu tarihten itibaren Anadolu Seluklular Grclerle komu oldu.I. Gyaseddin Keyhsrev Dnemi

Sleyman ah'n 1204 ylnda lm zerine tahta Gyaseddin Keyhsrev yeniden geti.

Karadeniz seferi sonunda Trabzon Rum Devleti'ni yendi.

Akdeniz seferi sonunda Antalya'y ald.

UYARI : Anadolu Seluklular ilk kez Akdeniz'e indi. Antalya ithalat ve ihracat yaplan yer haline geldi.Ticareti gelitirmek amacyla Venedik'le ilk defa ticaret anlamas yapt.


15/15

lk defa bir ticaret anlamas Venediklilerle bu dnemde yapld.

Gyaseddin Keyhsrev 1211 tarihinde ld.

I. zzeddin Keykavus Dnemi

Gyaseddin Keyhsrev'in 1211 ylnda lmesi zerine tahta geti.

Trabzon Rum mparatorluu'nu yenerek Sinop'u fethetti.

Bylece Anadolu Seluklular ilk defa Karadeniz'e ulat.

Kbrs Krll ve Venedik Cumhuriyeti ile ticaret antlamalar imzalad.

I. zzettin Keykavus 1220 ylnda ld.

Alaaddin Keykubat Dnemi

zzettin Keykavus'un 1220 ylnda lm zerine tahta geti.

Krm'a bir donanma gndererek Krm'n Sudak Liman'n fethetti.

UYARI : Anadolu Seluklu Devleti bylece ilk deniz ar sefer yapm oldu. Karadeniz ticareti tamgvenlie kavutu.

1228'de Mengcek Beyliine son verdi.

1230 tarihinde Yass imen Sava'nda Harzemahlar yendi.

UYARI : Bu savan tek olumsuz yn Anadolu'yu Mool istilasna ak hale getirmesidir. Bunun nedeniHarezmahlarn Anadolu Seluklular ile Moollar arasnda tampon blge olmasdr. Bu tampon blgeortadan kalknca Anadolu Moollarla komu oldu.

I. Alaaddin Keykubat 1237 ylnda bir ziyafet esnasnda zehirlenerek ld.

Ykl Dnemi

Alaaddin Keykubat'n lm zerineolu II. Gyaseddin Keyhsrev tahta geti.

Asya'da balayan Mool istilas bir ok Trkmen boyunun Anadolu'ya g etmesine neden oldu.

Baba shak, 1240 tarihinde devlete kar ayakland.

1242 ylnda Moollar, Anadolu'ya girdi.

1243 ylnda Kseda Sava'nda Seluklular yenildi.

II. Gyaseddin'in lm zerine Rkneddin Kl Aslan tahta geti.

Memlk hkmdar Baybars Anadolu'yu Mool basksndan kurtarmak iin Anadolu'ya gelerek Moollar

yenilgiye uratt

Documents

MİMARLIK TARİHİ