Mühendislik Fakültesi ÇEVRE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ

2017-2018 Bahar Yarıyılı

Bütünleme 19.06.2018

1700 – 1850 (110’)

Okul No :.....................................................

1 2 3 4 5 Devam Quiz

Toplam Normal Öğretim

İkinci Öğretim

Adı Soyadı :.....................................................

Sınav Ödev

20 20 15 20 25

Dr. Selim DOĞAN

Soru 1- A) Moody diyagramını kullanarak aşağıdaki veriler ışığında f değerlerini bulunuz. (4p)

• Re = 1.8 × 103, D = 100 mm, ε = 0.0030 mm → f = …………..…… • Re = 4.0 × 105, D = 200 mm, ε = 0.1200 mm → f = …………..…… • Re = 6.2 × 104, D = 150 mm, ε = 0.0015 mm → f = …………..…… • Re = 1.9 × 106, D = 50 mm, ε = 0.2400 mm → f = …………..……

B) Sel rejimi ve nehir rejimi ne demektir? Aşağıdaki debi derinlik (Q-y) grafiğini çizerek açıklayınız. (3p)

Fr, y ve yc, V ve Vc bilindiğinde rejim nasıl belirlenir? Açıklayınız. (3p)

C) Şekilde görülen A ve B hazneleri 200 mm çaplı 11.25 metrelik pirinç

bir boru ile birbirine bağlanmıştır (Re = 3×107). A haznesi su yüzeyi ile

B haznesi su yüzeyi arasında 6 metre fark vardır. Yersel ve sürekli yük

kayıplarını hesaba katarak;

a) Borudan geçecek debiyi bulunuz. (8)

b) Sistemde oluşacak toplam yük kaybını hesap ediniz. (1)

c) Sistemin enerji çizgisini çiziniz. (1)

ℎ𝑓 = 𝑓𝐿

𝐷

𝑉2

2𝑔 ℎ𝑓

′ = 𝑐 𝑉2

2𝑔

CHazneden Boruya Geçiş = 0.5

CBorudan Hazneye Geçiş = 1

a) Q = ………..……….. L/s

b) ∑hf = ………..……….. m

Soru 2- Şekilde verilen kanalın

pürüzlülük katsayısı n=0.014 ve kanal

taban eğimi S=0.0006’dır.

a) Bu kanalın ekonomik kesit

boyutlarına sahip olması halinde b/h

oranını ve hidrolik yarıçap ifadesini

çıkarınız. (12)

b) Kanalı 12.75 m3/s’lik debiyi

geçirecek şekilde ekonomik olarak

boyutlandırınız. (8)

Q = (1/n) R2/3 S1/2 A

a) b/h = …………..……….

R = …………..…………..

b) h = …………..…………..

b = …………..…………..

Soru 3- Şekildeki üç hazne

probleminde Q1 = Q2 = 100 L/s’dir. D

noktasında bulunan pompanın

verimini %80 alarak;

a) B haznesinin kotunu, (6)

b) Pompa gücünü hesaplayınız. (7)

c) Sistemin enerji çizgisini çiziniz. (2)

Problemin çözümünde Williams-Hazen formülü veya hidrolik cetvelleri kullanılacaktır.

𝑁𝑝 =𝜌𝑔𝑄𝐻𝑃

Q = 26.457 × 𝐷2.63 × 𝑆0.54 Boru Çap (D) Boy (L) S hf (m)

1 400 mm 500 m ……….…..…….….. ……….…..…….…..

2 300 mm 1000 m ……….…..…….….. ……….…..…….…..

3 500 mm 1500 m ……….…..…….….. ……….…..…….…..

a) KotB = ….………..………… m

b) NP = …………..……….. kW

Soru 4- Şekildeki gibi birbirine seri bağlı 1 ve 2

boruları ve C noktasına yerleştirilen pompa

vasıtasıyla A haznesinden B haznesine su

iletilmektedir. Boruların uzunlukları, çapları ve

pürüzlülük yükseklikleri şekil üzerinde verilmiştir.

Yersel ve sürekli yük kayıplarını dikkate alarak A

haznesinden B haznesine 70 L/s debi iletilebilmesi

için;

a) C noktasındaki pompanın gücünü bulunuz. (17)

b) Sistemin enerji çizgisini yandaki şekil üzerine

çiziniz. (3)

Kin.Visk.: γ=1.55x10-6 m2/s, Pompa verimi =0.75,

ℎ𝑓 = 𝑓𝐿

𝐷

𝑉2

2𝑔 𝑁𝑝 =

𝜌𝑔𝑄𝐻𝑃

Soru 5- Şekilde verilen su dağıtım sistemini Hardy-Cross (yük

kayıplarının dengelenmesi) yöntemiyle çözünüz. (25p)

𝛥𝑄 = 𝛴(ℎ𝑓)

𝛴(2ℎ𝑓/𝑄)

Boru Çap (D) Boy (L) Debi, Q (L/s)

1 250 mm 800 m ……….…..…….…..

2 150 mm 830 m ……….…..…….…..

3 175 mm 580 m ……….…..…….…..

4 200 mm 770 m ……….…..…….…..

5 150 mm 740 m ……….…..…….…..

Problemin çözümünde Williams-Hazen formülü veya

hidrolik cetveli kullanılacaktır.

Q = 26.457 × 𝐷2.63 × 𝑆0.54

B A Ş A R I L A R Dr. Selim DOĞAN Süre: 110 dakika