METALE NIEŻELAZNE I ICH STOPY

Metale nieżelazne najczęściej stosowane:

• Miedź• Ołów• Cynk• Cyna• Aluminium• Nikiel

Są drogie i dlatego rzadko stosowane.

Metale nieżelazne przerabia się plastycznie na wyroby walcowane:

• Blacha cynkowa

• Rury miedziane

• Pręty aluminiowe

Z metali nieżelaznych wytwarza się także:

• Stopy odlewnicze

• Stopy do przeróbki plastycznej

• Najbardziej znane stopy metali nieżelaznych:– Stopy miedzi– Stopy aluminiowe– Stopy łożyskowe

MIEDŹ

• Jasnoczerwona barwa

• Jest plastyczna

• Jest dobrym przewodnikiem prądu elektrycznego i ciepła

MIEDŹ

• W razie długotrwałego zawilgocenia pokrywa się zielonym nalotem.

MIEDŹ

• Zastosowanie:– Do wyrobu przewodów elektrycznych– uzwojeń silników elektrycznych– uzwojeń prądnic itp.– elementów aparatury mleczarskiej– elementy urządzeń ogrzewczych,

chłodniczych itp.– Duże zastosowanie w stopach z innymi

metalami nieżelaznymi.

MIEDŹ

• Tworzy stopy o dobrych właściwościach odlewniczych, odporne na korozję, trwałe.

OŁÓW

• Barwa szara

• Miękki

• Ciągliwy

• Odporny na działanie kwasów i zasad

OŁÓW

• ZASTOSOWANIE:– Do wyrobu płyt akumulatorowych.– Uszczelnienia rur wodociągowych i

kanalizacyjnych.

CYNK

• Biały

• Kruchy

• W postaci czystej rzadko stosowany.

• Głównie – pokrycie antykorozyjne blach stalowych.

CYNA

• Metal bardzo miękki

• ZASTOSOWANIE:– Składnik stopów (brązów, spiżów, stopów

łożyskowych i stopów do lutowania).– Do powlekania warstwą ochronną stali i

miedzi.– Do wyrobu rur specjalnych do przepływu

wina, piwa i wód mineralnych.

CYNA

• Cynowanie – czyli tzw. bielenie:– Powlekanie cienką warstwą ochronną stali i

miedzi– Wykonywane na gorąco przez zanurzenie

części w kąpieli ze stopionej cyny

– Najczęściej cynowane są naczynia blaszane i puszki konserwowe

ALUMINIUM

• Barwa srebrzystobiała

• Metal lekki

• Odporny na działanie czynników atmosferycznych

• Odporny na działanie kwasów organicznych, alkoholi i tłuszczów

• Dobry przewodnik ciepła i elektryczności

ALUMINIUM

Do wyrobu:• przewodów elektrycznych• zbiorników• armatury• naczyń kuchennych• naczyń mleczarskich

Szerokie zastosowanie w postaci stopów z innymi metalami.

NIKIEL

• Duża odporność na korozję

• Stosowany do galwanicznego pokrywania, czyli NIKLOWANIA innych metali w celach technicznych i estetycznych.

• Zastosowanie w przemyśle chemicznym i spożywczym.

• Częsty składnik stali stopowych, brązów i mosiądzów.

STOPY MIEDZI

MOSIĄDZ BRĄZ

MOSIĄDZ

– Stop miedzi z cynkiem– Stosowany do wyrobu armatury

wodociągowej, przewodów paliwowych, kurków i kranów do opryskiwaczy

MOSIĄDZ

BRĄZY

• Brązy cynowe – stopy miedzi z cyną

• Brązy ołowiowe – stopy miedzi z ołowiem

• Brązy aluminiowe – stopy miedzi z aluminium

• Cechy brązów:– Twarde– Odporne na ścieranie

BRĄZY

• Brąz aluminiowy – odporny na działanie związków chemicznych.

• Brązy są stosowane na:– Panewki łożysk ślizgowych– Tulejki armatury opryskiwaczy– Zawory pomp– Zraszacze

STOPY ALUMINIOWE

• Wieloskładnikowe stopy aluminiowe zawierają takie dodatkowe składniki jak:– Cynk– Miedź– Magnez– Krzem– Mangan– I inne

Składniki te polepszają właściwości wytrzymałościowe stopów, ułatwiają obróbkę skrawaniem, zwiększają odporność na korozję oraz polepszają lejność.

STOPY ALUMINIOWE

• Szerokie zastosowanie w przemyśle maszynowym; służą do wyrobu tłoków i innych elementów silników spalinowych, przenośnych rurociągów deszczowni, armatury chemicznej, części pomp itp.

STOPY ŁOŻYSKOWE

• Stosowane są do wylewania panewek łożysk ślizgowych.

• Zapewniają mały współczynnik tarcia między wałem i panewką

• Są odporne na ścieranie i działanie kwasów znajdujących się w smarach

• Mają zdolność dostosowywania się do powierzchni czopa, z którym współpracują, nie powodując wycierania się wału (panewki tańsze od wału).