MEMMEEME ĐUNARODNI FESTIVAL GLUMCA- UNARODNI …izme đu „mira i rata“. Dukovski je prvobitno imao ideju da pri ča nosi detekciju ra đanja jednog nacizma, odnosno „agresije,

05.11.2014. „MEMEMEMEĐUNARODNI FESTIVAL GLUMCAUNARODNI FESTIVAL GLUMCAUNARODNI FESTIVAL GLUMCAUNARODNI FESTIVAL GLUMCA----NIKŠINIKŠINIKŠINIKŠIĆ 2014“

________________________________________________________________________ 1

Organizatori i producenti

JU „Nikšićko pozorište“ JU „Zahumlje“

Izvršni producent

JU „Zahumlje“

Savjet Festivala Milorad Jovanović (predsjednik)

Dragica Milić Goran Bulajić Tanja Perišić Zoran Bulajić

Vojislav Krivokapić

Umjetnički rukovodilac Goran Bulajić

Tim za selekciju Festivala

Vojislav Krivokapić Tanja Perišić Zoran Bulajić

Žiri Festivala

Branimir Popović (predsjednik) Kristina Stevović

Igor Bojović

Organizator Tanja Perišić

Moderator razgovora o predstavama

Vanja Kovačević

Nagrade Festivala Grand prix za najbolju mušku ulogu Grand prix za najbolju žensku ulogu

Grand prix za najbolju epizodnu mušku ulogu Grand prix za najbolju epizodnu žensku ulogu

Grand prix za najbolji partnerski odnos na sceni

Pokrovitelji Vlada Crne Gore / Ministarstvo kulture i Opština Nikšić

Prodaja karata

Scena 213, biletarnica, od 10 do 20 h


________________________________________________________________________ 2

Vladimir Ivanovič Nemirovič - Dančenko i Stanislavski su se našli u kafani

„Slavjanski bazar“, u Moskvi, jednog junskog jutra, gdje su pretresli pozorišnu estetiku i

napravili sljedeću bilješku:

- Bilo kakva neposlušnost prema kreativnom životu pozorišta je zločin. - Nema malih uloga, ima samo malih glumaca. - Čovjek mora da voli umjetnost, a ne sebe u umjetnosti. - Danas Hamlet, sjutra statista, ali čak i kao statista morate postati umjetnik. - Pisac, glumac, krojač, scenski radnik služe jednom cilju, koji je postavio pisac u osnovi komada.


________________________________________________________________________ 3

Program Festivala

03.11. (ponedjeljak)

Scena 213, 20,00h Svečano otvaranje Festivala / pozdravna riječ predsjednika Opštine Veselina Grbovića Gradsko pozorište -Podgorica „SLASTI SLAVE“ Tekst: Peter Quilter Režija, adaptacija teksta i izbor muzike: Stefan Sablić Scenograf: Smiljka Šeparović Koreograf: Slavka Nelević Kostimograf: Aleksandar Noshpal Muzički saradnik: Mirjana Živković Kurdadže Prevod: Teodora Marković Uloge: FLORENS DŽENKINS...................... Dubravka Drakić KOZMO MEK MUN.......................... Mladen Nelević DOROTI.............................................. Vesna Vujošević GOSPOĐA VERINDER GEĐ........... Ivana Mrvaljević MARIJA............................................... Smiljana Martinović Off program Razgovor o predstavi Velika sala „Zahumlja“, 22,00 h

04.11. (utorak) Scena 213, 20, 00 h Narodno pozorište Republike Srpske-Banja Luka „KRIVICA“ Tekst: Nebojša Romčević Režija: Nikola Pejaković Scenograf: Dragana Purković Macan Kostimograf: Ivana Jovanović Dramaturg: Branko Brđanin Muzika: Petar Bilbija Uloge: GOCA........................... Nikolina Jelisavac BRACO........................ Ljubiša Savanović Off program Izložba dokumenata i dramskih tekstova Narodno pozorište u Nikšiću 1949 – 1965.god. Galerija „ Nikola I“ i „Ilija Šobajić“, 19 h Razgovor o predstavi Velika sala „Zahumlja“, 22, 00 h


________________________________________________________________________ 4

Program Festival

05.11. (srijeda)

Scena 213, 20, 00 h NU Centar za kulturu Teatar „Vojdan Černodrinski“-Prilep „BURE BARUTA“ Tekst: Dejan Dukovski Režija: Nataša Poplavska Dizajn i scenografija: Emil Petro Kostimograf: Aleksandar Noshpal Muzika: MIZAR & Nikola Bobi Avtoski, Joe Dassin, Grace Jones, Florian Hermann BEND BURE BARUTA Dimitar Georgjievski (gitara i vokal) Metodija Kostoski (bas gitara, harmonika i vokal) Igor Trpče (tapan i vokal) Ilija Volčeski (klarinet) Vladimir Gorgjijoski (vokal i ritam sekcija) Aleksandar Stepanuleski (vokal) Dimitar Crcoroski (vokal) Glumci: Igor Trpče, Daniela Ivanoska, Vladimir Gjorgjijoski, Dimitar Gjeorgjievski, Ilija Volčeski, Katerina Čakmakoska, Aleksandar Stepanuleski, Nataša Naumoska, Dimitar Crcoroski, Violeta Čakarova, Marjan Čakmakoski, Marija Spirkoska-Ilijoska, Zoran Ivanoski i Mihajlo Milenkovski Off program Razgovor o predstavi Velika sala „Zahumlja“, 22, 00 h

06.11. (četvrtak) Scena 213, 20, 00 h Art tema i Kruševačko pozorište „LEPOTICA LINEJNA“ Tekst: Martin Makdona Adaptacija i režija: Miloš Jagodić Prevod: Đorđe Krivokapić Scenograf i kostimograf: Darinka Mihajlović Kompozitor: Milan Đurđević - „Neverne bebe“ Dramaturg: Branislav Nedić Uloge: MEG FORLAN....................... Ljiljana Stjepanović MORIN FORLAN.................. Jelena Stajkovac PATO DULI............................ Dejan Tončić REJ DULI............................. Nikola Rakić Off program Razgovor o predstavi Velika sala „Zahumlja“, 22, 00 h


________________________________________________________________________ 5

Program Festivala

07.11. (petak) Scena 213, 20, 00 h Pozorište Slavija-Beograd „KARAMAZOVI / SABLASNI EROS“ Tekst: Fjodor Mihajlovič Dostojevski Adaptacija i režija: Vladimir Lazić Dramatizacija: Milisav Milenković Scenograf: Boris Maksimović Kostimograf: Danica Rakočević Scenski pokret: Ferid Karaica Uloge: FJODOR................................... Mihailo Janketić KATARINA IVANOVNA....... Ivana Kovačević GRUŠENJKA.......................... Sanja Radišić Subotić DIMITRIJE............................. Miljan Prljeta IVAN........................................ Nebojša Đorđević

Off program Razgovor o predstavi Velika sala „Zahumlja“, 22, 00 h

08.11. (subota) Scena 213, 20, 00 h JU „Nikšićko pozorište“ / JU „Zahumlje“ „NOBELOVCI“ Tekst: Obrad Nenezić Režija: Goran Bulajić Scenograf: Anka Gardašević Kostimograf: Jelena Đukanović Muzika: Rajko Kadović Uloge: MIHAILO MIJČIĆ……………… Jovan Krivokapić KOKA MIJČIĆ …………………. Ana Vučković MATO MIJČIĆ………………….. Emir Ćatović MARGIT………………………… Gordana Mićunović VAN NISTELVAN, MILI ……… Petar Novaković Off program Razgovor o predstavi Scena 213, 21, 30 h Dodjela nagrada i svečano zatvaranje Festivala


________________________________________________________________________ 6

Večeras na programu

„Bure baruta“ u životu običnih ljudi

Treći dan „Međunarodnog

festivala glumca“ protiče u znaku produkcije prilepskog Teatra „Vojdan Černodrinski“ i muzičke drame „Bure baruta“. Brojnu glumačku ekipu prati istoimeni bend, a cijela priča kroz likove i situacije govori o životu običnih ljudi, zbog čega se i glavno pitanje predstave svodi na samo jedno - zašto? To upućuje gledaoca na

antropološku strukturu duha „malog“ čovjeka, koja se dešavaju van njegove volje, u sadejstvu raznorodnih strasti. Ovu zanimljivu dramsku priču napisao je Dejan Dukovski, a rediteljski je, u novim teatarskim horizontima, postavila Nataša Poplavska.

Tekstopisac je tu dramu zamislio kao tekst o ljudima u tranziciji, koji se najčešće nalaze između „mira i rata“. Dukovski je prvobitno imao ideju da priča nosi detekciju rađanja jednog nacizma, odnosno „agresije, koju je donio rat“. Međutim, danas „Bure baruta“ donosi neke nove dimenzije, u kojima glumci imaju „šanse da rade sa idejom ljubavi prema pozorištu“.

Rediteljka Poplavska je odavno željela da radi to djelo, jer je bila aktivni sudionik njegovog nastanka. Dvadeset godina kasnije odlučila je da inscenira djelo Dukovskog, koje u osnovi nosi dramsku strukturu. Ogromna glumačka energija dodatno predstavu izdvaja i čini je osobenom. Likovi su kreirani tako da pokazuju optimističke ideje. No, istovremeno, oni imaju i „iskru“ koja ih vodi u razočarenja, bjekstvo od drugih, ali i od samog sebe.

Tako osmišljena dinamika, upakovana u prepoznatljiv šarm pozorišnog stvaralaštva makedonskog podneblja, publici obećava dobar pozorišni ugođaj, a festivalskom repertoaru daje na značaju, jer potvrđuje njegovu misiju i koncepciju o glumcu kao orbiti pozorišnog dešavanja.


________________________________________________________________________ 7

Sa festivalskog repertoara

„Krivica“ kriva za dobar pozorišni ugođaj

„Krivica“ je predstava koja potvrđuje moć dramske umjetnosti u cjelini, a istovremeno odgovara na pitanje: Zašto u pozorište treba ići? Publiku, javnost, ali i prisutne dramske stvaraoce dirljiva banjalučka storija u izvedbi sjajnog glumačkog dvojca Nikoline Jelisavac i Ljubiše Savanovića, ostavila je bez daha! Ovo bi, u najkraćem, bio utisak reportera festivalskog biltena. Iako se zna da je pozorište najprolaznija umjetnost, „Krivica“ je i nakon izvođenja na Sceni 213, doživjela „novo igranje“ u Velikoj sali „Zahumlja“, na razgovorima o predstavi.

Taj pozorišni komad predstavlja zaokruženu dramsku cjelinu, jer je školski primjer kako jedno teatarsko ostvarenje, počev od teksta, režije pa do glume, treba da izgleda. Tekstopisac Nebojša Romčević, nesumnjivim darom, obradio je temu koja je neodvojivi dio nas. To je „tragedija bez hibrisa, tragedija ´dobrih ljudi´ koji stradaju ´onako´“. Tragično osjećanje života dvoje ljudi, veoma usamljenih, koji pokušavaju da na razvalinama stare porodice osnuju novu i da krivicu prebace u grijeh, fascinantno su dočarali u međusobnoj interakciji glumački par Nikolina i Ljubiša. Njih dvoje su pokazali koliko glumac, zapravo, znači u pozorištu i koliko su oni jedni na druge upućeni, kao i to da je u partnerskom odnosu bitno dopunjavanje i dobra interakcija na sceni. Za sat i četrdeset pet minuta, pažnja gledalaca nije opadala! Naprotiv, rediteljska postavka Nikole Pejakovića i izvanredna glumačka igra odmotavali su dramaturšku radnju do vrhunca. Kraj predstave nije tragičan, već pruža nadu, uprkos dramatičnoj radnji priče.


________________________________________________________________________ 8

Likovi su do perfekcije iznijansirani i njihovo traganje za spasenjem gura ih u novi grijeh. U predstavi je, od početka do kraja, od „ideje do poente“ svjesno izbjegnuta lokalizacija u određeno vrijeme ili prostor. Izbjegnut je i socijalni momenat, čime je odbačena mogućnost spoljašnjih opravdanja i relativizovanja grijeha. Tome je, u suštini, i bila posvećena režija i nadstandardna gluma.

„Krivica“ je sinoć potvrdila misiju „Međunarodnog festivala glumca“, koji u centar postavlja Njegovo visočanstvo – glumca. Zbog takvih predstava Festival u Nikšiću i treba da postoji i da se na njegovim uzorima grade slične pozorišne svetkovine. Pozorište nas zapravo uči životu, jer kako reče Branislav Nušić „bolje je gledati život u

pozorišnom komadu, nego gledati pozorišni komad u

životu“. Romčevićeva „Krivica“ to potvrđuje, jer je „neka vrsta ʼinverzijeʽ i antiutopije (kao da odnekle zubima škripuće Andrićev Latif-aga Karađoz, romoreći kako i u našim ʼprokletim avlijamaʽ nema

nevinih; na svijetu postoje samo krivi i sumnjivi!)“


________________________________________________________________________ 9

Akcenti razgovora o predstavi „Krivica“

Zavjesa se podigla i nakon igranja predstave

„Pravo pozorište je uzbudljivo pozorište“, rekao je moderator Vanja Kovačević, koji je na teatrološki način otvorio razgovore o predstavi „Krivica“, koji su u Velikoj sali „Zahumlja“ u tonovima akademije u malom, trajali sat i po.

„Krivica“ je kriva za ugodnu teatarsku noć, jer je gledaoce izuzetno dotakla priča u kojoj su, kroz zanimljive dramaturške cjeline, i oni sami živjeli. U tome su i razlozi postavljanja drame akademskog profesora i dramskog pisca Nebojše Romčevića.

Glumci Nikolina Jelisavac i Ljubiša Savanović, nakon što su na okruglom stolu doživjeli bis, pojasnili su da su sa rediteljem Nikolom Pejakovićem do sada radili pet-šest projekata. No, to su, uglavnom, bile komedije, a „Krivica“ je drama koju je glumački par, kako se čulo u raspravi, zajedno sa rediteljem odabrao. Prema riječima Savanovića, cilj im je bio da se bave suštinskim pitanjima i da to nije odrađeno, ne bi se mogao umjetnički oblikovati stav.

Nikolina Jelisavac je upoznala učesnike u raspravi da su ona i njen kolega Savanović prvi put igrali pred velikim brojem gledalaca na Festivalu u Nikšiću. Glumica je pojasnila da su do sada „Krivicu“ igrali samo na kamernim scenama, gdje do punog izražaja, osim glume, dolazi i scenografija. Zbog toga je gostovanje u Nikšiću doživjela kao „vatreno krštenje“. Rediteljske rezove Pejakovića u ovoj predstavi ona vidi kao radikalne zahtjeve. Neke scene su korigovane i štrikovane. Tačnije, prva i poslednja scena su dopisane, a cio projekat rađen je po osnovnim pozorišnim pravilima, naglasila je glumica. „Tekst smo mogli izvući jedino nadopunjavanjem u igri i dok smo radili ovu predstavu dotakli smo se raznih tema za koje nema odgovora“, rekla je Jelisavac.

Odgovor je: zajedno smo u krivici, a istoimena drama govori o nemogućnosti da oprostimo sami sebi, konstatovano je u jednom segmentu rasprave. Spajanjem scena, gledalac se priprema za kasnije – teže stvari. Likovi su potpuno raskriveni, što je bio i izazov te duo drame. To je, u početku, stvaralo dilemu kod glumaca, jer su mislili da će raditi neku vrstu groteske, ali se ta ideja srušila u drugoj čitalačkoj probi.

Prema ocjeni rediteljke Nataše Poplavske idealna gluma i fascinantan partnerski odnos gledaoca dovodi u viziju da oni za partnera imaju trećeg glumca. Tome su, prema ocjeni Poplavske, doprinjeli dvoje glumaca. Oni su dočarali lik desetogodišnjeg dječaka. Odnos sa nevidljivim partnerom je vrhunac glumačke fascinacije, zaključila je makedonska rediteljka. Glumica Jelisavac je pojasnila da su oni, na početku rada na predstavi, imali ideju da se pojavi taj lik. Čak su i radili jednu probu sa glumcem dječakom, ali su onda zaključili da je postavka „skrivenog lika“ najbolja opomena.


________________________________________________________________________ 10

Reditelja Gorana Bulajića, inače umjetničkog rukovodioca Festivala, predstava je istinski dirnula. Prema njegovoj ocjeni „Krivica“ je pametno režirana, do kraja hiperrealizma, što je glumački par uspio vrhunski da iznese.

Makedonski pisac Trajče Kacarov je oduševljen dopisivanjem teksta, jer se na taj način pokazuje razlika između dramskog djela koje se dešava na sceni i onoga što se dešava van nje. On smatra da „Krivica“ ima prenaglašenih realiteta. „U predstavi se vide

tri scenska realiteta: onaj ko se objesio, žena koja je napravila obljubu i sin koji ih tjera u grijeh“, konstatovao je Kacarov. Prema njegovoj ocjeni odnos glume je izvanredan, a druge scenske elemente bi trebalo doraditi.

Kristina Stevović, članica žirija

Festivala, osim što je oduševljena predstavom, bila je zadivljena i dešavanjima na okruglom stolu. „Ovdje se podigla zavjesa, igrala predstava nakon predstave“, rekla je Stevović.

.


________________________________________________________________________ 11

Sa izložbe dokumenata o bogatoj pozorišnoj tradiciji

Dokumenta govore i više od riječi

U galerijama „Nikola I“ i „Ilija Šobajić“, sinoć je u okviru off programa „Međunarodnog festivala glumca“, otvorena izložba dokumenata pod nazivom „Narodno pozorište u Nikšiću 1949-1965. godine“. Postavku izložbe čine 33 panoa, sa 115 dokumenata, 72 plakata, 60 fotografija i 24 dramska teksta u orginalu. Dokumenti su pohranjeni u Arhivskom odsjeku u Nikšiću.

Izložena arhivska građa govori o bogatstvu pozorišnog života u Nikšiću,

koji je začet još davne 1884. godine. Svaki dokument, po ocjeni načelnice Arhivskog odjela u Nikšiću, Violete Krivokapić, ima svoju priču. Posebno su zanimljiva ona svjedočanstva koja govore o izgradnji kultne zgrade Narodnog pozorišta u Nikšiću, koja je napravljena 1925. godine i njenoj kasnijoj rekonstrukciji. Taj hram nikšićke kulture, kako je istakla Krivokapić, nakon II svjetskog rata okupljao je poznata južnoslovenska rediteljska i glumačka imena, ali je i istovremeno iznjedrio plejadu nikšićkih dramskih stvaralaca koji su ponijeli slavu ne samo u Crnoj Gori, već i šire. Posjetioci izložbe mogu se uvjeriti, na osnovu originalne dokumentacije, i o pogubnoj odluci Savjeta za kulturu Crne Gore iz 1965. godine kada je pozorište u Nikšiću prestalo da radi. „Ostala je da zjapi prazna sala, čekajući bolje vrijeme. Mislim da je to vrijeme došlo“, rekla je Krivokapić.

Direktor „Nikšićkog pozorišta“, Zoran Bulajić, kazao je da je crnogorska teatrologija stotridesetogodišnji pozorišni život u Nikšiću okarakterisala kao „magiju koja traje". On je podsjetio da je za šesnaest godina rada Narodno pozorište u Nikšiću „upisalo" 109 premijera. Bulajić je govorio o značaju pozorišnog stvaralaštva za identitetsku svijest društva i njegovom nemjerljivom značaju za civilizacijske tokove. Zbog toga, „Nikšićko pozorište", istakao je on, nikada nije posustajalo pred preprekama, jer je znalo da jedino tako može postaviti nove

standarde za očuvanje kulturne i pozorišne baštine Nikšića i Crne Gore. Pozorište je, kako se čulo od Bulajića, u poslednjih petnaest godina realizovalo dvadeset premijera, obnovilo je „Međunarodni festival glumaca“ i ubilježilo dvadeset festivalskih nastupa u zemlji i inostranstvu. Pored pozorišne produkcije, „Nikšićko pozorište“ se bavi i izdavačkom djelatnošću, u okviru koje je, do sada, objavilo osamnaest brojeva časopisa „Pozorište“, tri značajna monografska naslova i nove knjige dramskih

stvaralaca mlade i srednje generacije sa ovog područja.


________________________________________________________________________ 12

„Svjesni smo da su pred ʼNikšićkim pozorištem

ʼ još veći izazovi. Vjerujemo da ćemo ih, na zadovoljstvo naše publike uspješno rješavati i to na novoj (profesionalnoj) sceni - u rekonstruisanoj sali ʼ18. Septembarʼ. Završetkom tog objekta, Pozorište konačno dobija svoj dom - hram kulture, gdje ćemo uskoro moći da realizujemo zacrtane planove“, poručio je Bulajić. Kao prvom čovjeku Pozorišta, jasno mu je, da je za bitisanje teatra, od iskona, potrebna pomoć i podrška. Uvjeren je da će Opština kao osnivač, ali i država i njene institucije, svjesni značaja kulture, u „Nikšićkom pozorištu“, imati sigurnog i pouzdanog partnera na putu duhovnog bogatstva i kulturnog preporoda grada.

Direktor Državnog arhiva Crne Gore, Stevan Radunović, zadovoljan je što je ta institucija dala doprinos „Programu podrške razvoju kulture u Nikšiću“. Izložba je uveličala „Međunarodni festival glumca u Nikšiću“. Radunović je govorio o značajanom doprinosu Nikšića razvoju kulture u Crnoj Gori i šire, o čemu svjedoče mnoge hronike, sjećanja i dokumenta. Jedan dio tog kulturnog blaga izložen je u galerijama „Nikola I“ i „Ilija Šobajić“. Nesumljivo, dokume-nta govore i više od riječi!


________________________________________________________________________ 13

Najava programa za četvrtak, 6.novembar „Lepotica Linejna” o odnosu majke i kćerke

Art tema i Kruševačko pozorište, sjutra veče, će izvesti predstavu „Lepotica Linejna“, irskog pisca Martina Makdona. Dramatizaciju je uradio Branislav Nedić, a adaptaciju i režiju Miloš Jagodić. U predstavi igraju: Ljiljana Stjepanović, Jelena Stajkovac, Dejan Tončić i Nikola Rakić. „Pitam se, kada bi kod nas, u Linejnu, bilo nekog dobrog posla, da li bih ostao? Hoću da kažem, nikada ovdje neće biti dobrog posla, ali hipotetički, kažem. Ma čak i neki loš posao. Bilo kakav posao... A kada sam tamo, u Londonu, i radim po kiši, osećam se manje više kao stoka... I ona soba u kojoj živim... sve upišani dušeci... I momci koji piju i povraćaju... I onda samo gledam u sat i razmišljam kako bih voleo da sam ovde. Ali kad sam ovde ne želim da sam tamo, naravno,ali znam da ni ovde ne želim da budem“, napisao je pisac Makdona o svom prvom pozorišnom komadu. Dramaturg Nedić ističe da je riječ o „na momente brutalnoj drami o odnosu majke i ćerke u jednoj irskoj zabiti. Kroz njihov život, i život komšija, braće koji svoju sreću žele da potraže ʼtamo negdeʽ, pisac iscrtava dilemu koja se proteže od nekih davnih godina, pa sve do danas. Otići u svet, ostaviti ʼvekovno ognjišteʽ, biti večiti stranac, ili ostati u zavičaju, bez ideje, posla, osnovne egzistencije. Kroz izuzetno ozbiljne dramske sukobe, gde zlo i mržnja rastu iz minuta u minut, samo na momente rasterećene briljantnim humorom, Makdona govori priču o teškim ljudskim sudbinama, koje se dešavaju svuda. Pa i kod nas“. Dirljiva irska priča odgovara koncepciji festivalskog repertoara koji u osnovi tretira vječito aktuelnu temu porodice i porodične odnose.


________________________________________________________________________ 14

Riječ više: prof.dr Radoslav Lazić o glumi i teatrologiji

Glumac je činodejstvenik magije teatra

Gluma je jedina živa umjetnost. Bez obzira gdje se ostvarivala, bilo na dramskoj sceni, muzičkom, plesnom teatru, u kabareu, na lutkarskoj sceni, filmu, radiju, televiziji, glumac je hipokrites, jokulatores, igrač, akter, aktant, predstavljač, izvođač, komedijant, performer, protagonista dramskog, muzičkog, plesnog, animiranog izražavanja. Glas i tijelo glumca nosioci su svih izražajnih konstituenta umjetnosti glume, predstavljanja, ili kako je na kraju zaključio Ježi Grotovski, performing-arts, performance. Nauku o teatru - teatrologiju konstituišu: teorijska dramaturgija, istorija pozorišta, estetika teatra i teorija i metodologija teatroloških istraživanja (Nikola Batušić,Uvod u teatrologiju,1991). Potrebna su posebna istraživanja estetike glume, režije, scenskog vrijeme/prostora. Specijalna heuristička i hermeneutička metodologija teatrologije zaslužuju promovisanje stručne katedre i predmeta naučnih istraživanja glume, kojima bi, svakako, trebalo pridodati teatrološke studije dramske pozorišne i filmske kritike i kritike medija. Gluma, središnja dramska disciplina još uvek traga za sopstvenom estetikom, istorijom i teorijom glumstva kao umjetnosti. Estetika teatra ima za predmet istraživanja misli o glumi, režiji, scenskom vrijeme/prostoru, idejno-estetskoj osnovi predstave, scenografiji, kostimografiji, scenskoj muzici, svijetlu, kritičkom prosuđivanju, recepciji publike... Estetika pozorišta traga za argumentima teorije predstave i predstavljačkih umjetnosti. Dva i po milenijuma istorija i teorija drame i dramaturgije su nadmoćni predmet naučnih istraživanja u odnosu na glumu, režiju, scenski vrijeme/prostor, kao kritičku recepciju predstavljačkih umjetnosti i fenomen dramske publike, kao nezaobilaznog konstituenta jedine žive predstavljačke umjetnosti dramske predstave, muzičkog teatra ili baletskog, plesnog, koreoteatra i drugih scenskih uprozorenja, kao i audio-vizuelnih, muzičkih, eksperimentalnih izvođenja... Estetiku glume treba razumjeti kao sumu znanja, umjenja, osjećanja koja karakterišu glumu kao procesualnu umjetnost u vremenu i prostoru. Gluma je u istinu Work in Progress – djelo u nastajanju. Gluma postoji samo jedanput. Od svih slava glumčeva slava je najprolaznija (Kami, Mit o Sizifu). Suština glume iščezava u sferi doživljaja teatarskog efemernog neponovljivog predstavljačkog, reprezentativnog čina. GLUMA POSTOJI SAMO U BIĆU GLUMCA. Otac moderne estetike A.G.Baumgarten (1714-1762) nazvao je estetiku naukom o osjećanjima lijepog i umjetničkog o ukusu, o uobrazilji, o subjektivnosti, o primijenjenoj nauci na području lijepog. Estetika glume je teatrološka disciplina, ima za predmet mišljenje i prosuđivanje, komentare i svedočanstva o glumačkim formativnim procesima u stvaranju dramske umjetničke predstave, uloge, zadatka, funkcije i kreacije persone dramatis, njenog značenja i smisla u ostvarenom scenskom djelu, teatarskoj umjetničkoj predstavi.Treba se sjetiti još jednom Artoa koji kaže: - Ako sam pjesnik ili glumac, nijesam to da bih pisao ili deklamovao

pjesme, već da bi ih živio. Glumac je jedino biće koji sopstveno postojanje ugrađuje u postojanje dramske uloge, a samim tim u postojanje teatarske predstave. Gluma je smisleno oblikovanje osjećajnosti i dramske radnje na sceni. Reditelj je dvojnik glumčev ili obrnuto, a pisac je dvojnik obojici. Gledalac je dvojnik sve trojici. Arto je još jednom u pravu kada teatar imenuje dvojnikom života i umjetnosti. Dejan Mijač je jednom izjavio: „ Ja sam reditelj glume. Tako čini svaki istinski reditelj glumačkog oblikovanja u stvaranju scenske umjetničke predstave u kojoj su glumac i uloga biće teatra“... (Autor teksta je povremeni saradnik časopisa „Pozorište“ i bio je aktivni sudionik tri prva festivalska

izdanja, nakon njegovog obnavljanja 2007. godine)


________________________________________________________________________ 15

Izdavači biltena

JU „Nikšićko pozorište“ Narodnih heroja br. 10

Tel. 213-566 e-mail: [email protected] Web sajt: www.niksickopozoriste.me

JU„Zahumlje“

Pete proleterske br.17 Tel. 078/ 103-225; 078/ 103-226

e-mail: [email protected] Web sajt: www.zahumlje.com

Redakcija biltena

Tekstove piše i bilten uređuje: Slavojka Marojević Fotografije i grafička obrada: Anka Gardašević

Tehnička priprema tekstova: Vesna Vukićević, Ana Tomić, Ljudmila Delić

e-mail redakcije biltena: [email protected]

Tel. 213-566

Tiraž: 50 primjeraka

Documents

MEMMEEME ĐUNARODNI FESTIVAL GLUMCA- UNARODNI …izme đu „mira i rata“. Dukovski je prvobitno imao ideju da pri ča nosi detekciju ra đanja jednog nacizma, odnosno „agresije,