Mehmed Spaho Seminarski (2)

8/20/2019 Mehmed Spaho Seminarski (2)

1/19

Mehmed Spaho

SEMINARSKI RAD IZ HISTORIJE

Učenik: Predmetni proe!or:

Ahmed A"di# Samin Omano"i#

Sara$e"o% de&em'ar ()*+,


2/19

SADRŽAJ:

*,U"od,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,-

(,Pori$ek.o% /ko.o"an$e i pr"o 0apo!.en$e,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,1

-,Na!tanak Kra.$e"ine SHS,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,2

-,*,U!tro$ dr3a"e,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,4

1,Na!tanak JMO,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,5

+,Kratak mini!tar!ki mandat% č.an!t"o 6 PNP76 i pre.a0ak 6 opo0i&i$6,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,8

2,U.a0ak Mehmeda Spahe 6 U!ta"ot"orn6 !k6p/tin6 *8(),,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,8

4,U.a0ak 6 9.ad6 Niko.e Pa/i#a,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,*)

5,9ido"dan!ki 6!ta",,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,*(

8,Ra!ko. 6 JMO,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,*(

*),I0'ori *8(-,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,*-

**,St"aran$e '.oka opo0i&ionih !tranaka,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,*-

*(,I0'ori *8(+,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,*1

*-,Mehmed Spaho nakon *8(8,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,*+

*1,Zak.$6čak,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,*4

*+,I0"ori,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,*5

1. UVOD

2


3/19

Pr"a po.o"ina (), !to.$e#a $e 'i.a "eoma te/ka 0a iH, Nakon Pr"o; !t"$et!ko; rata

ona 6.a0i 6 !a!ta" Kra.$e"ine SHS, O"o do'a $e 'i.o na$te3e 0a m6!.imane 6 o!ni i

Her&e;o"ini, Po;o


4/19

Mehmed Spaho $e ro


5/19

pri"atne !"rhe i mno;o $e kritiko"ao >rad!ko "i$e#e 0'o; nera&iona.no; tro/en$a ko$e do"odi

do to;a da !e po"e#a"a$6 nameti ;ra


6/19

. NAS/ANAK KRALJEVINE S0S

M6!.imani !6 ima.i ne$a!ne !ta"o"e po pitan$6 !t"aran$a $6;o!.a"en!ke dr3a"e, Neki

n$iho"i po.itički .ideri !6 ;o"ori.i o 6$edin$en$6 !a Hr"at!kom% neki !6 ;o"ori.i o a6tonomno$

iH 6 ok"ir6 Ha'!'6r/ke monarhi$e i.i 6 ok"irima U;ar!ke, Tokom *8*5, preo".ada"a

$6;o!.a"i!tička ide$a me


7/19

8

3.1 U$t+o! +a"

Prema Kr!ko$ dek.ara&i$i 0a$ednička dr3a"a Sr'a% Hr"ata i S.o"ena&a $e tre'a.a 'iti

demokrat!ka par.amentarna monarhi$a ! dina!ti$om Kara


8/19

7 !eparati!tički 7 ra0d"a$an$e i pri0nan$e po$edinačnih po"i$e!nih pokra$ina kao dr3a"a**

. NAS/ANAK J%O

Kao /to !am 6 6"od6 !pomen6o% !tan$e 6 iH 0a m6!.imane $e 'i.o "eoma te/ko, i.o $e

potre'no da !e 0a/tite pra"a m6!.iman!kih 0em.$opo!$ednika i 'i.o $e potre'no da !e

m6!.imani po.itički or;ani0ira$6, I0 to; te/ko; !tan$e na!ta$6 ide$e o !t"aran$6 m6!.iman!ke

po.itičke or;ani0a&i$e,

Po.itičko ok6p.$an$e m6!.imana !e od"i$a.o na$"i/e oko d"a .i!ta: rijeme i Je&nakost.O"a d"a .i!ta !6 poče.a i0.a0iti nakon rata, Po.itička ;r6pa oko .i!ta rijeme, 6 ko$o$ $e 'io

Mehmed Spaho% na0i"a !e M6!.iman!ka or;ani0a&i$a, Za.a;a.i !6 !e 0a demokrati$6 i

6!ta"no!t% pra"d6 i !.o;6% ra"nopra"no!t IZ !a kr/#an!kim 0a$edni&ama% 0a/tit6 "$ere% pri"atne

!"o$ine% !.o'od6 /tampe% tra3e da !e po/t6$e ".a!ni/t"o 0em.$opo!$ednika% te i!tič6 kako !e

m6!.imani #i$) #ikaa ot)ili #i $o!o! o'oi#i #i !"4ik).* * 1+

Po.itička ;r6pa oko .i!ta Je&nakost !e na0"a.a J6;o!.a"en!ka m6!.iman!ka demokrati$a% i

n$eni !ta"o"i #e 'iti dr6;ači$i od onih oko .i!ta rijeme% te #e !e 6 e'r6ar6 *8*8, ;odine

prik.$6čiti S"eto0ar6 Pri'i#e"i#6*- 6 !t"aran$6 J6;o!.a"en!ke demokrat!ke !tranke,*1

U T60.i (8,*(,*8*5, $e od3an !a!tanak m6!.imana ! &i.$em !t"aran$a m6!.iman!ke po.itičke

or;ani0a&i$e, K.$6čna .ično!t $e 'io I'rahim e, Ma;.a$.i#% t60.an!ki m6ti$a, I0ra3a"a$6#i

0a'rin6to!t 0'o; !tan$a m6!.imana i napada !rp!kih !e.$aka na n$ih% po.itička ;r6pa oko .i!ta

rijeme i o"a ;r6pa i0 T60.e !e 6$edin$6$6 6 J6;o!.a"en!k6 m6!.iman!k6 or;ani0a&i$6, Na

11 D3a$a% Politička realnost jugoslavenstva, ((,

12 Kam'ero"i#% $e%me& !pa%o, (2,

13 S"eto0ar Pri'i#e"i# C*54+7*8-2 'io $e hr"at!ki po.itičar $6;o!.a"en!ke ori$enta&i$e i "ode#a po.itička i;6ra hr"at!kih Sr'a, potre'na rererne&a

14 I!to,

8


9/19

!a!tank6 *2,(,*8*8, $e done!ena od.6ka da !e ormira JMO, I0a'ran $e Bentra.ni od'or od -*

č.ana% a 0a pred$ednika $e i0a'ran I'rahim e, Ma;.a$.i#,*+

Mehmed Spaho ni$e od !amo; početka 'io č.an !tranke, Po/to $e 'io mini!tar /6mar!t"a i

r6dar!t"a 6 to "ri$eme% on ni$e imao "e.iko; 6t$e&a$a na !t"aran$e JMO, Spaho $e č.an !tranke po!tao tek 6 ma$6 *8*8,*2 U'r0o #e po!tati n$en "o


10/19

9. ULAZAK %E0%EDA SPA0E U US/AVO/VORNU SKUPŠ/INU 12;.

Mehmed Spaho $e 60eo akti"no; 6če/#a 6 predi0'orno$ kampan$i% odr3a"ao $e mno;o ;o"ora

6 ko$ima $e ;o"orio da !e m6!.imani na.a0e na !6d'ono!no$ prekretni&i% $er #e od re06.tata

i0'ora o"i!iti 6re


11/19


12/19

>. VIDOVDANSKI US/AV

9ido"dan!ki 6!ta" $e pr"i 6!ta" KSHS ko$im $e ona deinirana kao 6!ta"na% par.amentarna

na!.$edna monarhi$a,(1

O"a$ 6!ta" i0;.a!an $e re.ati"nom "e#inom i 0a n$e;o"o i0;.a!a"an$e JMO $e 'i.a k.$6čna,

Niko.a Pa/i# $e po!ti;ao do;o"or !a Mehmedom Spahom da teritori$a iH o!tane kompaktna%

i da dotada/n$i okr60i po!tan6 no"e o'.a!ti KSHS, To $e i!takn6to 6 *+-, č.an6 ko$i !e na0i"a

turski paragra.

Me


13/19

. RASKOL U J%O

Do ra!ko.a 6 JMO do.a0i nakon 9ido"dan!ko; 6!ta"a kada !e ;r6pa pred"o


14/19

11. S/VARANJE ?LOKA OPOZI8IONI0 S/RANAKA

Nakon i0'ora *8(-, 6 dr3a"i !6 !e ormira.a četiri ;.a"na po.itička pokreta: !rp!ko7

radika.!ki% hr"at!ko7rep6'.ikan!ki% !.o"en!ki i pokret JMO, Prema tome% 6 KSHS !6 po!to$a.a

četiri ;.a"na po.itička .idera: Pa/i# 7 oko ko$e; !6 'i.i ok6p.$eni Sr'i% Radi# oko ko$e; !6

'i.i ok6p.$eni Hr"ati% Koro/e& oko ko$e; !6 'i.i ok6p.$eni S.o"en&i i Spaho oko ko$e; !6

'i.i ok6p.$eni M6!.imani, Oni #e !e (4,-,*8(-, !pora06m$eti 6 Za;re'6 i ormirati

?edera.i!tički '.ok% ko$i $e ok6p.$ao JMO% HRSS i SFS, On $e pred!ta".$ao /iri !a"e0

opo0i&ionih !tranaka ko$i $e mo;ao 6;ro0iti radika.!k6 ".ada"in6, Fideri o"ih !tranaka !6 o"a$!pora06m na0"a.i Za;re'ački !pora06m,(5

Nakon pada Pa/i#e"e 9.ade 6 $6n6 *8(1, kra.$ $e mandat 0a !a!ta" ".ade pon6dio

Opo0i&ionom '.ok6, No"a 9.ada $e ormirana (4,4,*8(1, i na n$enom če.6 $e 'io F$6'a

Da"ido"i#, Mehmed Spaho $e po!tao mini!tar inan!i$a, On $e !am 'irao mini!tre i0 reda JMO

0a "ri$eme !a!ta".$an$a 9.ade% i 0'o; to;a $e nai/ao na neka proti".$en$a 6 K.6'6, Z'o; to;a $e

on% t"rde#i kako 3e.i da kao i o!ta.i pred!$edni&i !tranaka !am 'ira mini!tre% 6 pi!m6 Ha.id7

'e;6 Hra!ni&i i Po!.aničkom k.6'6 pondnio o!ta"k6 na !"e po0i&i$e, Nara"no% oni ni!6

prih"ati.i o!ta"k6 a Spaho $e o$ačao !"o$6 po0i&i$6 6 !tran&i,(8

O"im prim$erom "idimo ko.iko $e Spaho 'io inte.i;entan i m6dar, Znao $e da K.6' ne#e

prih"atiti n$e;o"6 o!ta"k6% a podno!e#i t6 o!ta"k6 Spaho $e $o/ "i/e o$ačao !"o$6 po0i&i$6

.idera !tranke i M6!.imana 6 iH,

12. IZ?ORI 125.

Na i'orima ko$i !6 odr3ani 5,(,*8(+, Spahina JMO $e o!"o$i.a *+ 0a!t6pničkih m$e!ta,

U'r0o nakon i0'ora St$epan Radi# $e i0ne"$erio pri$ate.$e i0 opo0i&i$e time /to $e pri0nao

28 I!to% 22,

29 I!to% 4),

14


15/19

9ido"dan!ki 6!ta" i ormirao ".ad6 !a Pa/i#em, Spaho $e o!tao 6 opo0i&i$i i 6'r0o !e mo;.o

primi$etiti $ačan$e !aradn$e i0me


16/19

p6nkta&i$e prih"a#ao !a nekom do0om re0er"e% a.i $e 6!.i$ed mno;ih priti!aka početkom *8--,

o'$a"io re0o.6&i$6 JMO-1% ko$a !e ponekad na0i"a i Spahine p6nkta&i$e,-+

>odine *8-+, $6;o!.o"en!ki premi$er Mi.an Sto$adino"i# $e ormirao J6;o!.a"en!k6 radika.n6

0a$edni&6% ko$a !e !a!to$a.a od tri di$e.a, JMO $e pred!ta".$a.a tre#i e.ement JRZ% te *8-+,Mehmed Spaho 6.a0i 6 ".ad6 Mi.ana Sto$adino"i#a kao mini!tar !ao'ra#a$a,-2

Mehmed Spaho !e pri$e 6.a!ka 6 ".ad6 i0'orio 0a "ra#an$e !$edi/ta I!.am!ke 0a$edni&e 6

Sara$e"o, Naime% "ra#an$e !$edi/ta IZ $e 'io $edan od 6!.o"a n$e;o"o; 6.a!ka 6 ".ad6, >odine

*8-2, $e to i 6čin$eno,-4

N$e;o" !ta" po pitan$6 !pora06ma B"etko"i#7Maček% ko$im !e iH tre'a.a ra!&i$epati i0me


17/19

9a3no $e napomen6ti da $e% iako im6#an čo"$ek% 3i"io 6m$eren 3i"ot, Imao $e mno;o

pri$ate.$a ko$i ni!6 'i.i n$e;o"e "$ere i na&i$e i i!kreno $e "$ero"ao 6 ide$6 $6;o!.a"en!t"a,

1. ZAKLJU6AK

I06ča"a$6#i 3i"ot Mehmeda Spahe% mo3emo primi$etiti kako $e 'io "eoma pametan%!po!o'an% m6dar i hra'ar po.itičar% 'a/ onaka" po.itičar kaka" $e o!ni i Her&e;o"ini% ko$a !e

17


18/19

na.a0i.a i0me


19/19

P6ri"atra% Ati: Jugoslavenska muslimanska organizacija u političkom životu raljevine !r"a,

#rvata i !lovenaca, S"$et.o!t% Sara$e"o% *844,

Dok6mentarni i.m% r. $e%me& !pa%o, T9SA% Sara$e"o% ()*-,

D3enan ri;i#% $e%me& !pa%o orac za autonomiju i#,

%ttp/00&ialogos."a0in&e.p%p0+21301+0230me%me&-spa%o-"orac-za-autonomiju-"i%0 C(+,

de&em'ar ()*+

http!:!r,ikipedia,or;!r7e.LD)L8BehmedSpaho C(+, de&em'ar ()*+

- Rad $e do!ta !adr3a$an i 6ra

Documents

Mehmed Spaho Seminarski (2)