Upload
vuxuyen
View
215
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
ii
m%:u uqøKh - 2017
ish¨ ysñlï weúßKs'
wOHdmk m%ldYk fomd¾;fïka;=j úiska
wxl 343" fld<U mdr" jeyer" l=reKE.,
pïmsld ms%kag¾ia wdh;kfha uqøKh lrjd m%ldYhg m;a lrk ,§
iii
Y%S ,xld cd;sl .Sh
Y%S ,xld ud;d
wm YS% ,xld" kfuda kfuda kfuda kfuda ud;d
iqkaor isßnßkS" iq/¢ w;s fidanudk ,xld
OdkH Okh fkl u,a m,;=re msß ch N+ñh ruHd
wmyg iem isß fi; iokd Ôjkfha ud;d
ms<s.kq uek wm Nla;s mQcd
kfuda kfuda ud;d
wm YS% ,xld" kfuda kfuda kfuda kfuda ud;d
Tn fõ wm úoHd - Tn u h wm i;Hd
Tn fõ wm Yla;s - wm yo ;=< Nla;s
Tn wm wdf,dafla - wmf.a wkqm%dfKa
Tn wm Ôjk fõ - wm uqla;sh Tn fõ
kj Ôjk foñfka ks;sk wm mqnqÿ lrka ud;d
{dk ù¾h jvjñk /f.k hkq uek ch N+ñ lrd
tl ujlf. ore le, neúkd
huq huq ù fkdmud
fm%au jvd ieu fNao ÿ/r Þ kfuda kfuda ud;d
wm YS% ,xld" kfuda kfuda kfuda kfuda ud;d
iv
.re wOHdmk wud;H;=udf.a mKsjqvh
msßfjka u.ska .sys meúÈ fomlaIhg u NdId" wd.ñl yd idrO¾u
wOHdmkh ,nd §u Ñrd;a ld,hl isg mej; wd neúka" msßfjK hkq Y%S
,dxlsl wOHdmkfha flakaøia:dkh njg m;a úh' th foaYSh .sys meúÈ YsIH
mrïmrdj muKla fkdj úfoaYSh úoHd¾Òka o {dkkh l< úYajúoHd,hla
n÷ ia:dkhla úh' tla tla hq.fha wjYH;d wkqj ilia jQ úIhud,djla
msßfjka wOHdmkh uÕska isiqka fj; m%odkh lrkq ,eìKs' tneúka u
tjeks wOHdmk uOHia:dk úYaj iïNdjkdjg m;a úh'
úfoaYSh wdl%uK yuqfõ - úfYaIfhka u mD;=.Sis" ,kafoais yd bx.%Sis
wdl%uK yuqfõ - msßfjka wOHdmkh .=Kd;aul jYfhka ySk ù .sh nj
ienE h'
tfy;a 1753 § YS% ,xldfõ uyK Wmiïmodj h<s msysgqùug l%shdl<
wirK irK irKxlr ix>rdc udysñmdKkaf.a lemùu u; msßfjK
keue;s wOHdmk wdh;kh YS>% ÈhqKqjlg m;a j foia úfoia lS¾;shg
m;aùu wm ,enQ ch.%yKhls'
wfkl=;a wOHdmk lafIa;%j,g fuka u msßfjka wOHdmkhg o ksoyia
wOHdmk ixl,amh jpkfha mßiudma; w¾:fhka u w¾:j;a lsÍu wmf.a
mru wfmalaIdjhs' msßfjka fm<fmd;a fkdñ,fha iemhSfuka rch by<
jehla ±rej o tu.ska iuia; ck;djf.a úkh" iodpdrh yd hymeje;au
msßfjka YsIH m%cdj fj;ska bgq jkq we;ehs Wola u wfmalaId we;s j fuu
fmd; Tn w;g m;a lsÍug ,eîu Nd.Hhla fldg i,lk w;r fuu fmd;
mßyrKh lsÍfuka .sys meúÈ fomd¾Yajhg u wh;a YsIH YsIHdjkaf.a keK
.=K ÈhqKq fõjdhs o m;ñ'
wls, úrdÊ ldßhjiï
wOHdmk wud;H
v
msßfjka wOHdmk wOHlaI kdysñmdKkaf.a mKsjqvh
ukqIH Ôú;hla ,enQ wms jdikdjka;fhda fjuq' wm ,enQ jdikdjka; Ôú;h ;j ÿrg;a id¾:l lr .; hq;= h' ta i|yd wkq.ukh l< yels ksje/È l%u fndfyda we;' ta w;ßka <ud úfha § fkdjrojd u l< hq;= jkafka bf.k .ekSuhs' Tnf.a Ôú;fha bÈß ld,h i;=fgka isákjd o ÿflka .;lrkjd o lshd ;SrKh jkafka nd, úfha bf.kSug olajk Wkkaÿj u;hs' bf.kSug we;s <ud ld,h b;d blaukska f.ù hk nj isysfha ;nd .kak'
msßfjka wOHdmkh ,nk .sys meúÈ orejka jeä fofkla ÿmam;a foudmshkaf.a orefjda h' tn÷ orejkag msßfjKl bf.kSug wjia:dj ie,iSu u fld;rï Nd.Hhla o@ wm fuf,djg ìysl< foudmshkag;a meúÈ l< .=re W;=uka we;=¿ bf.kSug Wojq l< ieug;a fï rgg;a wm l<.=K ±laúh hq;= h' tfia l< yels jkafka wm nK oyï yd Ys,am Ydia;% bf.k Wiia ;;a;ajhlg m;ajqjfyd;a muKls'
Y%S ,xldfõ;a fjk;a rgj,;a W.;=ka" Okj;=ka yd n,j;=ka njg m;aj we;s fndfyda .sys meúÈ pß; foi n,kak' ta yeu flfkla u mdfya ÿla uykais ù bf.k .;af;da h' Tjqka wdydrmdk fmd;am;a wdÈh imhd f.k we;af;a b;d ÿl fia h' tfy;a w,i fkdù" fjfyi fkdn,d" ld,h wmf;a fkdyer bf.kSu ksid wo Tjqka ;ukaf.a Ôú;;a ;ukag Wmldr l< whf.a Ôú;;a i;=gqodhl fldg f.k we;' j¾;udk f,dalfha ñ,shk .Kkla orejkag Ôj;a ùug ksjila ke;¦ l=ig wdydr ke;¦ wikSmhlg fnfy;a .kakg uqo,a ke;¦ bf.kSug fmd;am;a ke;' tfy;a Tjqyq fndfyda ÿIalr;d ueo bf.k .ks;s' tfia jqj;a wm fld;rï jdikd-jka; o@ wmg msßfjfKka fyda odhlhkaf.ka fyda fkdñf,a u wdydrmdk ,efnhs' rch u.ska fkdñf,a fmd;am;a yd we÷ï iemfha' msßfjfKa;a mdif,a;a bf.kSug uqo,a wh lrkafka ke;' tmuKla fkdj rcfha iqrlaId isiq rlaIK l%uh ksid fuu j¾Ifha mgka wmg fi!LH rlaIKhla o ,eî we;'
wo jk úg f,dalfha fndfyda ñksiaiq wdydr muKla fkdj îug c,h o fkdue;s j ÿlg m;aj isá;ss' wdydr" c,h" isjqre wdÈh wmf;a fkdyer tajdhska Wmßu m%fhdack .; hq;= hehs wmf.a Ydia;D jQ nqÿka jykafia úiska wmg W.kajd we;' tajd kdia;s lsÍu jrola muKla fkdj mdmhla o fõ' fï fm<fmd;a Tng ,efnkafka o fkdñf,a h' ta i|yd rch fï rfÜ ñksiqkaf.ka tl;= lr .;a úYd, uqo,la jeh lr we;s nj wu;l fkdlrkak'
fuu fm<fmd;a m%fõifuka yd jqjukdfjka mßyrKh lrkak¦ ±kqfuka fmdaIKh jkak¦ úNd. iu;a jkak' fï rgg wdorh lrk f,dalfha Ôj;a jk ieu flfrys lreKd ffu;%sfhka hqla; i;amqreIhl= ùug Tn;a wêIaGdk lr .kak'
uydpd¾h mQcH kdìß;a;kalvjr [dKr;k ysñ"wOHdmk wOHlaI ^msßfjka&"wOHdmk wud;HdxYh'
vi
fmrjok
Y%S ,xldj ;=< nqoaO O¾uh ia:dms; ùu;a iu. u jdf.a úydrdrdu
f.dvkexùu wdrïN úh' Èjhsfka m%Odk úydria:dk flakaø lr .ksñka
—msßfjK˜ keue;s úoHdh;kh ìys ù we;' .sys meúÈ fomlaIhg u wjYH jQ
l,d Ys,am" NdId yd iuh iuhdka;r ×kh;a" hym;a" .=K.rel iudchla
ìys lsÍug wjYH idrO¾u wOHdmkh;a fnÞ ÿkafka msßfjK u.sks' tu
idïm%Þhsl wkkH;dj /l .ksñka u" ld,Sk wjYH;d o imqrd,ñka hym;a
iudchla f.dvke.Sfï ld¾hh bÈßhg f.k hdug msßfjK bgq lrk
ld¾hNdrh iq`M fldg ;elsh fkdyels h'
iïNdjkSh wOHdmk iïm%Þhhka /l .ksñka YsIH NslaIQka
jykafia,df.a fuka u .sys isiqkaf.a;a wjYH;d ie,ls,a,g f.k wOHdmk
m%ldYk fomd¾;fïka;=j msßfjka i|yd fuu mdG.%ka:h iïmdokh lr
we;' tu ld¾hh i|yd Þhl;ajh iemhQ WmfoaYl" f,aLl yd ixialdrl
uKav, idudðlhka ish¨ fokdg o wOHdmk m%ldYk fomd¾;fïka;=fõ
ks,OdÍkag o udf.a ia;=;sh msßkukq leue;af;ñ'
whs'tï'fla'î' b,x.isxy
wOHdmk m%ldYk flduidßia ckrd,a
wOHdmk m%ldYk fomd¾;fïka;=j
biqremdh
n;a;ruq,a,
2017'05'02
vii
kshdukh yd wëlaIKh (-
whs'tï'fla'î' b,x.isxy uhd - wOHdmk m%ldYk flduidßia ckrd,a
wOHdmk m%ldYk fomd¾;fïka;=j
fufyhùu (-
uydpdhH_ mQcH kdìß;a;kalvjr - wOHdmk wOHlaI ^msßfjka&
[dKr;k ysñ wOHdmk wud;HdxYh
ví'ã' moañKs kd,sld ñh - wOHdmk m%ldYk flduidßia
^ksIamdok yd fnodyeÍï&
wOHdmk m%ldYk fomd¾;fïka;=j
ví,sõ'ta' ks¾u,d mshiS,s ñh - wOHdmk m%ldYk flduidßia ^ixj¾Ok&
wOHdmk m%ldYk fomd¾;fïka;=j
WmfoaYl;ajh (-
uydpdhH_ mQcH ul=remafma - md,s yd fn!oaO wOHhk wxYh
Oïudkkao ysñ le,Ksh úYajúoHd,h
iïnkaëlrKh (-
mQcH nKavdrfj, r;kidr ysñ - md,s úIh WmfoaYl ^msßfjka&
wOHdmk wud;HdxYh
ã'tï'fÊ' mqIaml=udr uhd - ksfhdacH flduidßia ^md,k&
wOHdmk m%ldYk fomd¾;fïka;=j
fla'ta' iqñ;a O¾u Y%S uhd - md,s úIh WmfoaYl ^msßfjka&
wOHdmk wud;HdxYh
ixialrKh (-
uydpdhH_ mQcH ul=remafma - md,s yd fn!oaO wOHhk wxYh
Oïudkkao ysñ le,Ksh úYajúoHd,h
mQcH úð;mqr .=Kr;k ysñ - lÓldpd¾h
fn!oaO yd md,s úYaj úoHd,h
f,aLl uKav,h (-
fla'ta' iqñ;a O¾u Y%S uhd - md,s úIh WmfoaYl ^msßfjka&
^iNdm;s& wOHdmk wud;HdxYh
viii
mQcH j,afmd, mshr;k ysñ - mßfõKdpd¾h
úfoHdaoh msßfjK"
ud,s.dlkao" urodk'
mQcH l=U,af.dv Oïudf,dal ysñ - mßfõKdpd¾h
isß Oïudkkao uyd msßfjK"
ksys¿j" fn,sw;a;'
mQcH jrdmsáfha mshr;k ysñ - md,s .=re WmfoaYl
udr$isßr;kidr msßfjK
nU/kao" fldaÜfgf.dv'
fidaÿm;a lshùu (-
mQcH nKavdrfj, r;kidr ysñ - md,s úIh WmfoaYl ^msßfjka&
wOHdmk wud;HdxYh'
msgq ks¾udKh iy msg ljrh (-
l%sIaks iuqoaêld kjr;akf.a fuh - mß.Kl wxYh"
wOHdmk m%ldYk fomd¾;fïka;=j'
mß.Kl.; lsÍu (-
l%sIaks iuqoaêld kjr;akf.a fuh - mß.Kl wxYh"
wOHdmk m%ldYk fomd¾;fïka;=j'
biqrx.s lklr;ak fuh - mß.Kl wxYh"
wOHdmk m%ldYk fomd¾;fïka;=j'
ix
mgqk01 kudñ iF:drukk;f.dprx 01
02 odkx i..ii fidmdKx 08
03 r;;lLoufkd 19
04 jdrKrdcd 29
05 mq[[lrKii iydfhd 37
06 ms;=isfkyx 44
07 fofjk uhyx mq;;ii cd;ldf, jfrd Èfkkd 52
08 lk;dr;rKx 58
09 kFÒ mQjfuj mfphHdis 66
10 chx f; ouñ 73
11 pQf,lidgl n%dyuKii odkx 83
12 uydfndêm;sgGdmkx 91
13 ksf.%dOidufKfrd 101
14 .dujdisfkd uu jpkx iqKd: wcc r;;sNdf.
15 ;Kydh wNsN+f;d l=udfrd 116
16 md<s mdGdj,S 124
17 uydjxih ^md,s jxi l:d& 140
18 uydjxfid ^6 mßÉfþoh& 146
19 lppdhk Od;=u[cqid 156-157
20 nd,dj;dr 158-181
21 Ouupllmmj;;k iq;;x 182-186
tfld wukqfiid wd.pP;s 109
x
,>q i[[d
i. kd - kdu mohls ii. ix - iJê mohls iii. ls - ls;l mohls iv. i - iudi mohls v. ; - ;oê; mohls vi. ks - ksmd; mohls vii. l%s - l%shd mohls viii. ;= - ;=uk; l%shdjls ix. mQ'l%s - mQ¾j l%shd mohls x. i'kd - i¾jkdu mohls
1fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
úidrox jdom:d;sj;;skx
;sf,dlmfccd;uihyidyskx"
wfiif[hHdjrKmmydhskx
kudñ iF:drukk;f.dprx'
;sf,dlkd:mmNjx Nhdmyx
úiqoOúccdprfKys fiú;x"
mm[pif[[dcknJOkpýox
kudñ Ouux ksmqKx iqÿooix'
midouf;;kZms hF: mdKsfkd
Mqik;s ÿlLlLhuppq;x mox"
;udyqfKhHx iqiudys;sJøshx
kudñ iX>x uqksrdcidjlx'
^odGdjxfid&
moud,dj
úidrox ^kd& - úYdro jQ
jdom:d;sj;;skx ^i& - jdo ud¾.hka blaujkakd jQ
;sf,dlmfccd;x ^i& - ;=kaf,djg mykla jQ
wihyidyskx ^i& - bjish fkdyels oE bjikakd jQ
f[hHdjrKmmydhskx ^i& - fCohH uKav,hg ndOl jQ ^wúoHd wd§&
mdmO¾u m%ydKh lrk
wkk;f.dprx ^i& - fl<jrla ke;s úIh m:h we;s
iF:drx ^kd& - Ydia;Dka jykafia
;sf,dlkd:mmNjx ^i& - ;=kaf,djg msysg jQ nqÿka flfrka Wmka
Nhdmyx ^i& - Nh ÿrelrk
úiqoOúccdprfKys ^i& - mdßY=oaO úÊcdprK O¾uhka we;a;jqka úiska
fiú;x ^ls& - fijqkd ,o
mm[p ^kd& - m%m[ap O¾u ^;Kayd" udk" ÈÜÀ&
if[[dcknJOkpýox ^i& - ixfhdack neñ is`Èkakd jQ
ksmqKx ^ls& - ishqï jQ
iqÿooix ^i& - ±lSug w;sYhska wmyiq jQ
mGfud mdfGd kudñ iF:drukk;f.dprx
2fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
midouf;;k ^i& - meye§ï ud;%hlska
mdKsfkd ^kd& - i;ajfhda
ÿlLlLhx ^i& - ÿla ÿre lrk
wppq;x mox ^kd& - ks¾jdKmoh
Mqik;s ^l%s& - iam¾Y lr;s
wdyqfKhHx ^;& - ÿrneyeßka f.k;a §ug iqÿiq jQ
iqiudys;sJøshx ^i& - ukdj ixiqka b`ÿrka we;s
uqksrdcidjlx ^i& - nqoaOY%djl jQ
wNHdi
1' my; m%Yakj,g md,sfhka ms<s;=re imhkak'
i. mGudh .d:dh odGdjxil;;d lx kuii;s @
ii. ÿ;shdh .d:dh l;;d Ouuii l;s .=Kdks ofii;s@ ;dks WoOßFjd
ofii;='
iii. Ofuud flys fiúf;d fyd;s @
iv. mdKsfkd ldks Mqik;s @
v. fl iqiudys;sJøshd wdyqfKhHd Njk;s@
2' my; m%Yakj,g ms<s;=re imhkak'
i. nqÿrÿka ms<sn`o fuys olajd we;s úfYaI .=K fudkjd o@
ii. ixfhdack O¾u kï lrkak'
iii. bkaøsh ixjr lf<da ljryq o@
iv. ;=kaf,dj kï lrkak'
v. f;jk .d:dfjys tk i`..=K ljf¾o@
wCIr ud,dj
NdIdjlg wkkH jQ j¾K ud,djla we;' jHdlrK iïm%odhhka wkqj md,s
j¾Kud,dfjys fjkia lï mj;S' tn`ÿ iïm%odhhka ;=kls'
lppdhk iïm%odh
fud..,,dk iïm%odh
iookS;s iïm%odh jYfhks'
3fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
fuu iïm%odhhkaf.ka ,xldfõ jvd;a ckm%sh jQfha lÉpdhk yd
fud.a.,a,dk iïm%odhhka folhs'
lÉpdhk kï f;rkulf.a lD;shlska werfUk lÉpdhk iïm%odh wlaIr
41la olajhs' fuu iïm%odhg wh;a jvd;a m%lg jHdlrK .%ka: ;=kla we;' lÉpdhk"
rEmisoaê yd nd,dj;drh jYfhks'
lÉpdhk iïm%odhg wkqj iajr 08ls'
w wd b B W W! t T hkqfjks'
fud.a.,a,dk kï f;rkulf.a lD;shlska werfUk fud.a.,a,dk iïm%odh
wlaIr 43la olajhs' m%lg jHdlrK .%ka: jkafka fud.a.,a,dhkh" moidOkh yd
mfhd.isoaêhhs'
fud.a.,a,dk iïm%odhg wkqj iajr 10 ls' w wd b B W W! t ta T jYfhks'
th lÉpdhk iïm%odfhka fjkia jkafka ta iy ´ hkqfjka §¾> iajr folla
±laùu ksidh'
md,s wCIrud,dj
nd,dj;drhg wkqj md,s NdIdjg wh;a jk wl=re ixLHdj 41ls'
^wlLrdmdofhd tlp;;d,Six&
w wd b B W W! t T
l L . > X
p P c ® Co
g G v V K
; : o O k
m M n N u
h r , j i y < ^w&x
iajr 08 ^;fF:dok;d ird wgG&
w wd b B W W! t T
y%iaj yd §¾> hkqfjka iajr fldgia follg fnfoa'
,>q ^y%iaj& 03 w b W ,yqu;;d ;fhd riid
.=re ^§¾>& 05 wd B W! t T wf[[ §>d
4fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
jH[ackdCIr
b;sß j¾K ish,a, jH[ack h' fiid nH[ckd& y,a wl=re fyj;a jH[ack
;ks j Yío l< fkd yels h' iajrhl wdOdrh wjYH h' tn`ÿ jH[ackdCIr 33ls'
l hkafka mgka ìkaÿj olajd we;s wlaIr thg wh;a fõ'
j¾.dCIr 25
jH[ackdCIrj,ska 25la j¾.dCIrfhda h' tajd zlZ j¾.h wdÈ f,i my
ne.ska f.k uq, we;s wl=f¾ kñka ye`Èkafõ' tn`ÿ j¾. myls' tys wCIr 25 ls'
^j..d m[pm[pfid uk;d&
l j.. - l L . > X
p j.. - p P c ® [
g j.. - g G v V K
; j.. - ; : o O k
m j.. - m M n N u
w,amm%dK ^isÓ,& isÓ,x kdu jf..iq
mGu;;shd ^rEmisoaêàld&
uym%dK ^Oks;& Oks;x kdu ÿ;sh
p;=F:d ^rEmisoaêàld&
wvq W;aidyhlska WÉpdrKh l< yels h'
l ." p c" g v" ; o" m n
WÉpdrKfha § jeä W;aidyhla ±ßh hq;= h'
L >" P ®" G V" : O" M N"
j¾.dka;dCIr 05(-
j¾.j, wjidkhg we;s X [ K k u wl=re j¾.dka; kï fõ'
kdislH hkq o fïjdg ;j;a kuls'
BI;amDIag wCIr(-
WÉpdrKfha § u`ola W;am;a;s ia:dkh iam¾Y j W;am;a;sh isÿjkafka
BI;amDIag kï fõ' wka;Hia: kñka o fïjd ye¢kafõ'
h r , j hkq hs'
5fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
wf>daIdCIr 11 zj..dkx mGuÿ;shd fidpdf>didZ
^j¾.dCIrj, m<uq yd fojk wl=re;a
ziZ wl=r;a wf>daI h'&
l L p P g G ; : m M i
f>daIdCIr 21 z<k;df[[ f>did Z
^< wka;fldg we;s b;sß wl=re f>daI h'&
. > X c ® [ v V K o O k
n N u h r , j y <
ks.a.yS;h(-
ks.a.yS;h hkq zxZ g ^ìkaÿj& ;j;a kuls' mQ¾j hq.hkays fuh wl=r Wv
,shd we;' tksid ìkaÿj is¿ñKla n`ÿhehs lshkq ,efí'
—ìJÿpQ<duKdldfrd - ks..yS;k;s jqpp;s
flj,iidmmfhd.;;d - wldfrdikksëhf;˜
;ks j Yío l< fkdyels ksid ìkaÿj uq,g zwZ ldrhla fhdod WÉpdrKh
lrkq ,efí' ^wx b;s ks..yS;x&
wl=re WmÈk ia:dk(-
iEu wl=rla u WÉpdrKh jkqfha hï ia:dkhla fyda lSmhla weiqre
lrf.k h' wl=re WmÈk ia:dk fufia h'
wl=re WmÈk ia:dk WmÈk wl=re nd,dj;dr kshuh
W.=r - lKG w wd l L . > X y wlj..yd lKGcd
;,a, - ;d¨ b B p P c ® [ h bpj..hd ;d¨cd
;,af,a uqÿk -uqoO g G v V K r < gj..r<d uqoOcd
o;a - ok; ; : o O k , i ;j..,id ok;cd
f;d,a - TgG W W! m M n N u Wmj..d TgGcd
kyh - kdisld X [ K k u ^w&x
W.=r yd ;,a, - lKG ;d¨ t tlKG;d¨fcd
W.=r yd f;d,a - lKG TgG T TlfKGdgGfcd
o;a yd f;d,a - ok; TgG j fjdofk;dgGfcd
6fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
úfYaI
Pkaoia Ydia;%fha § wCIr Ndú;h jeo.;a fõ' tys § wl=re ;=kla z.KZ kñka
ye`Èkafõ' w,xldr Ydia;%fha §" úfYaIfhka moH nkaOkfhA § fuh jeo.;a fõ' tys
§ ,>q ^;ks ud;%dj fyj;a y%iaj& .=re ^ud;%d folla fyda jeä m%udKhla& jYfhka
wl=re .Kkh lrkq ,efí' iajr m%ia:dr we`§ula o fuys § isÿ flf¾' tu iajr
m%ia:dr i`oyd fhdod.kq ,nk ixfla; wkqj y%iajdCIrh kï lrkqfha flá brlsks'
^-& tjka wl=re ;=kla .Khla f,i ie,fla'
Wod(-
irK ^---& fuys we;af;a ,>q u wl=re ;=kls'
Pkaoia ,l=Kq lsÍfï § §¾>dCIrh i`oyd z.=reZ hkak Ndú; lrk w;r th
i,l=Kq lrkqfha jl% f¾Ldjlsks' ^ %%&
Wod(-
wdrdu ^ %% %%- &
Pkaofia § .=re wl=re kshuhka my; i`oyka mßÈ fõ'
² §¾>dlaIr .=re fõ' wdpßhd ^ %% - - %%&
² ixfhda.dlaIrhlg fmr we;s y%iaj wl=r .=rls' Mqik;s ^ - %% -&
² ks.a.yS;hg mQ¾j wl=r .=rls' wppq;x mox ^ %% - %% - %% &
² .d:djl mdodka;h .=rls' bñkd mqCoColfuuk ^- - %% % - %% %% %%&
wNHdi
1' my; m%Yakj,g ms<s;=re imhkak'
i. md,s jHdlrK iïm%odhhka wkqj iajr ms<sn`o fjki olajkak'
ii. my; jpk wldrdÈ ms<sfj<g ,shkaak'
udfi" rfuu" ,xld" iq.f;d" Wmd.f;d" isfrdmß"
Gdkx" úfidfO;=x" tlfhdck" .x.d;Sfr"
iii. f>daI yd wf>daI fNaoh meyeÈ,s lrkak'
iv. Wmam;a;s ia:dk wkqj j¾Kud,dj m%fNaolr olajkak'
7fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
2' my; .d:d mdG ksjerÈ j ,shkak'
i. ldfhdÑ.=Ñfcd ilf,d iq.fJOd
ii. t;;dj;dp wfuuys
iii. t;x l=iqu ifk;disx
iv. bpÑ;x mpÑ;x
v. wcchx lu fu Nfk;
3' my; iQ;%j, isxy, f;areu ,shkak'
i. wx b;s ks..yS;x
ii. <k;df[[ f>did
iii. j..dkx mGuÿ;shd fidpdf>did
iv. ;fF:dok;d ird wgG
v. wlLrdmdofhd tlp;;d<Six
4' my; i`oyka jpkj, wCIr úkHdih ksjerÈ lrkak'
wkfkd ---------- úr;a:Ñ;a;d ----------
nnQj ---------- i;a:d iodyka;= ----------
iqÅi;a;d ---------- i;a;dfrd ----------
i:iyiai ---------- mqßiOïuidr;s ----------
ú[af[dySZ;s' --------- únQihx ----------
i. isÓ, yd Oks; wl=re fjk fjk u ,shkak'
ii. zbp j..hd ;d¨cdZ hkq l=uk wl=re±hs ,shkak'
iii. ìkaÿj mqrdK fmd;aj, ,shd we;s whqre ±lafjk nd,dj;dr b.ekaùu
l=ula o@
iv. kdisldCIr ,shd tajdg tfia mjikafka l=ula ksidoehs meyeÈ,s lrkak'
v. ,xldfõ ckm%sh jQ md,s jHdlrK iïm%odhhka olajd" tajdg wod< m%lg
.%ka: ,shd olajkak'
8fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
wuydlx N.j;s mßksnnqf; mdg,Smq;;iófm w[[;riñx .dfu
w[[;frd ÿ..;ukqfiid ji;s' fid mfklÈjix w[[;rx .dux .pPfk;d
foj idgfl ksjdfiFjd uyk;x wgúx mdmqKs' ;fojx Èijd t;ii jF:x
.Kysiidó;s tfld fpdfrd wkqnJê' fid ¥rf;dj wd.pPk;x fpdrx Èijd
Ñfk;is' wyfu;iud m,dhs;=x jd f;k ioêx hqc ;=x jd k iflldñ whud.kFjd
wjiix wkspPk;iidms fu jF:x .Kysii;s' uhdmsii ksrF:flk yß;=x k illd
odkjfikii oiidó;s ikksgGdkuldis' w: fpdfrd wd.kFjd jF:lx mrduis'
w: fid mqßfid Ñ;;x midfoFjd bux uu jF:odkx NjfNd.iqLF:dh mppfhd
fyd;+;s jF:x oFjd ÿpPdÈ;;;d uydu..x mydh wf[[k cx>duf..k .pPfk;d
wdisúfik ofgGd ld,x lFjd ysujk;mmfofi ojdoifhdcksfl lKlúudfk
fklpPrdiyiimßjqf;d ksnn;;s' úudkx mkii mßjdfrFjd ;sfhdcksfl Gdfk
lmmrelLd ksnn;;sxiq' fid uyk;x Ènnium;;sx Èijd fidukiix mfjfofk;d
wdy'
zzmßKdñ;uf;;k" odkii ilik;lx"
ood;s úmq,x fNd.x" Ènnñiißhx jrx'ZZ
^rijdyskS&
moud,dj
fidmdKx ^kd& - bKsu.
wuydlx ^i kd& - wmf.a
N.j;s mßksnnqf; ^Ndj i;a;ó& - Nd.Hj;=ka jykafia msßksú l,ays
mdg,Smq;;iófm ^i& - mdg,Smq;% k.rh iómfha
w[[;frd ^i kd& - tla;rd
ÿ..;ukqfiid ^i& - ÿmam;a ukqIHfhla
.pPfk;d ^ls& - hkafka
idgfl ^kd& - i¿
ksjdfiFjd ^mQ l%s& - ye`o
wgúx ^kd& - jkhlg
;fojx ^ix& - tod fufia
t;ii ^i kd& - fudyqf.a
.Kysiidó ^ls%& - .kafkñhs
wkqnJê ^l%s& - ¨yqnekafoa h
¥rf;dj ^ix& - ÿßka u
ÿ;sfhd mdfGd odkx i..ii fidmdKx
9fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
wd.pPk;x ^l%s& - tkakd jQ
wyfu;iud ^ix& - uu fudyq flfrka
m,dhs;=x ^;=& - m,dhkakg
hqc ;=x ^;=& - hqoaO lrkakg
whud.kFjd ^ix& - fudyq wjq;a
wjiix ^ks& - taldka;fhka
wkspPk;iidZ ms ^ix& - wlue;sjQfha kuq;a
uhdmsii ^ix& - ud úiska o fudyqg
ksrF:flk ^kd& - ksIaM, jQfjl= fuka
yß;=x ^;=x& - f.khkakg
k illd ^ks & - fkd yels h
odkjfikii ^ix& - odkhla jYfhka fudyqg
ikksgGdkuldis ^ix& - ;SrKh lf<a h
mrduis ^l%s& - w;.Efõ h$mrdu¾Ykh lf<a h
NjfNd.iqLF:dh ^i& - NjfNda. iem msKsi
fyd;+;s ^ix& - fõjd hehs
ÿpPdÈ;;;d ^ix& - ^YÍrh& ukdj fkdjik ,o neúka
^ks¾jia;% fyhska&
uydu..x ^i& - m%Odk ud¾.h
cx>duf..k ^i& - wä mdrlska
ojdoifhdcksfl ^i& - fhdÿka fodf<dila
lKlúudfk ^i& - rka úufkl
fklpPrdiyiimßjqf;d ^i& - fkdfhla oyia .Kkla ÈjH wmairdjka
msßjrK ,oafoa
ksnn;;s ^l%s& - bmÿKs
mßjdfrFjd ^mQ'ls%& - msßjrd
;sfhdcksfl ^i& - fhdÿka ;=kla jQ
lmmrelLd ^i& - l,am jDCIfhda
mfjfofk;d ^l%s& - m%ldY lrkafka
ilik;lx ^i& - ;u ika;lfha we;s
Ènnñiißhx ^ix& - ÈjHuh iem iïm;a
jrx ^ks& - W;=ï jQ
10fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
wNHdi
01' zzodkx i..ii fidmdKxZZ hk fþoh isxy,g k.kak'
02' my; i`oyka m%Yakj,g md,sfhka ms<s;=re imhkak'
i. ÿ..;ukqfiid liñx .dfu ji;s @
ii. .dux .pPfk;d fid ls;;ldks jF:dks mdrems@
iii. tfld fpdfrd lsuF:dh ;x wkqnJê @
iv. fpdrx Èijd fid lsx Ñfk;is @
v. ld,lf;d fid lF: ksnn;;s@
03' ms<s;=re imhkak'
i. mdg,Smq;% k.rh iïnkaO ft;sydisl Ydiksl isoaêhla kï lrkak'
ii. nqÿoyu wkqj ÿmam;aj bm§ug fya;= ljf¾o@
iii. nqÿrÿka jod< mßÈ jia;% ±Ífï m%fhdack fudkjd o @
iv. w,am fohla oka § ufyaYdlH iïm;a ú`È ;j;a pß; folla kï
lrkak'
v. fuu l:d mqj;ska .;yels Ôú;do¾Y folla ,shkak'
04' uq,a md,s fþofha jdlH Í;sh wkq.ukh lrñka my; fþoh md,shg
k.kak'
fmr ,laÈj wkqrdOmqrfha uyjej kï .ula úh' tys fjfik tla;rd ÿmam;a
f.dúfhla Èkm;d l=Uqrg hkafka n;auq,la ^N;a;mqgx& /f.k hhs' blaì;s
tla ojila tla u.sfhla ^woaêfld& ÿr § u Tyq ±l n;auq, b,a,kakg Tyq
¨yqnekafoa h' fudyq wjq;a wksjd¾fhka udf.a n;auq, b,a,kafka h'uu odkhla
f,i fudyqg fuh fokafkñzhs is;S h' blaì;s ta f.dúhd is; myodf.k fï
odkh iem msKsi fõjdzhs oka § hkafka w;ru. § i¾mfhl= úiska oIag lrk
,oafoa l¿ßh fldg ÈjH f,dalfha Wmkafka h'
kdumo
hï flfkl= fyda hï fohla fyda hï .=Khla fyda hï isoaê ud;%hla fyda
ye`Èk .ekSu i`oyd fhdokq ,nk ix{djkag kdu hehs lshkq ,efí'
Wod (-
nqoO" ukqii" fi;" .pPk;" relL
11fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
kdumo m%fNao
kdu kdu" iudi kdu" ;oaê; kdu" lDoka; kdu hehs kdu mo ms<sn`o
m%fNao y;rla fõ' Bg wu;rj ;j;a úúO m%fNaohka o ±l.; yel' nd,dj;drfha
kdu ms<sn`o olajd we;s m%fNaohka fufia h'
kdumo m%fNao WodyrK
mq,,sx. kdu nqoO" kd." foj" ukqii" w;;"
rdc" .=Kjk;=" w..s" oKä" NslLq"
k;;=
bFÓ,sx. kdu l[[d" r;;s" k§" cunq" ud;="
ë;=" wcd" t<ld" ud;=,dks"
f.d;ñ" .=Kj;S" uyk;S
kmqxil,sx. kdu Ñ;;" mq[[" mdm" M," plLq"
jiq" Okq" uk" isr" Wr" f;c" hi"
;m" mh" wgÀ
oú,sx. kdu
mqqñFÓ,sx.
^mqreI - ia;%S ,sx. &
lg" >g" hgÀ" uqgÀ" isJOq" frKq"
mqukmqxil,sx.
^mqreI kmqxil ,sx. &
Ouu" luu" l=iqu" ix>" mÿu"
wiiu" úydr" iÍr" iqjKK"
jKK" lydmK" Njk" N=jk"
fhdnnk" wdhk" ihk" Tok"
wdldi
bFÓ kmqxil,sx.
^ia;%S kmqxil ,sx.&
k.r" wpÑ
innkdu ^i¾j kdu& inn" l;r" l;u" WNh" w[["
w[[;r" mqnn" mr" wmr"
olÅK" W;;r" h" ;" t;" lsx"
bu" wuy" ;=uy
ixLHdkdu ^ixLHd Yío kdu& tl" oú" ;s" p;=" mxp" wgGdri
w,sx. kdu ^fïjd ,sx. Nckh fkdlrk
kdumo fõ' fï i`oyd wjH ;oaê;mo fhfoa&
innF:" tF:" l=ysx" innod" lF:"
lod" l=odpkx
12fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
kdu jrke.Su
kdu mohl uQ,sl iajrEmh Yío m%lD;sh hs' thg úNla;s m%;Hh tla
l< úg kdu mohla idod.; yels h' tfia idod.kq ,nk kdumoh úNla;Skays
jrke.sh yels h' nd,dj;drfha tu úNla;s m%;Hh fufia olajd we;'
is fhd b;s mGud"
wx fhd b;s ÿ;shd"
kd ys b;s ;;shd"
i kx b;s p;=FÓ"
iud ys b;s m[pó"
i kx b;s PgÀ"
iñx iq b;s i;;ó" f,isks'
úNla;s m%;Hh ud,dj
nd,dj;drfha m%;Hh olajd we;af;a úNla;s y;lg muKs' tfy;a idudkH
jrke.Sfï § úNla;s kjhla Ndú; fõ' tys § wd,mk yd lrK hkqfjka úNla;s
folla .efka' wd,mk úNla;s m%;Hh jkafka m%:udfõ m%;Hhka u h' lrK úNla;s
m%;Hh jkafka ;;shd úNla;s m%;Hhka u h' ta wkqj úNla;s kjfha m%;Hh fufia h'
úNla;s tljpk nyqjpk nd,dj;dr iQ;%h w¾:h
mGud is ^T& fhd ^wd& ,sx.fF: mGud ,sx.d¾:h
wd,mk is ^w" wd& fhd ^wd& wd,mfk p wd,mkd¾:h
ÿ;shd wx ^wx& fhd ^t& luufF: ÿ;shd l¾ud¾:h
;;shd kd ^tk& ys ^tNs" tys& l;;Í p l¾;D w¾:h
lrK kd ^tk& ys ^tNs" tys& lrfK ;;shd lrK w¾:h
p;=FÓ i ^wdh" wii& kx ^wdkx& iumodfk p;=FÓ iïm%odk w¾:h
m[pó iud ^uyd"iud& ys ^tNs" tys& wmdodfk m[pó fjkaùfï w¾:h
PgÀ i ^ii& kx ^wdkx& idñiñx PgÁ iajdñ;aj w¾:h
i;;ó iñx ^uys" iñx& iq ^tiq& Tldfi i;;ó wdOdr w¾:h
úNla;s m%;Hh fhdod kdumohla idod.kakd wdldrh fufia h'
nqoO ¬ is - ;f;d p úN;;sfhd
nqoè ¬w ¬ is - mqnnufOdÀ;uiirx ifrk úfhdcfh
nqoaè ¬ T - fid
nqoaè ¬ T - irf,dfmd udfoimmpphdÈuys irf,dfm ;= ml;s
nqfoOd - kfh mrx hqf;;
13fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
nqoaO ¬ fhd - ;f;d p úN;;sfhd
nqoaè ¬w ¬ fhd - mqnnufOdÀ;uiirx ifrk úfhdcfh
nqoaè ¬w ¬wd - innfhdkSk ud t
nqoaè ¬wd - irf,dfmd udfoimmpphdÈuys irf,dfm ;= ml;s
nqoOd - kfh mrx hqf;;
fï whqßka kdumo idOkfha § úNla;s m%;Hhkag wdfoaY isÿjk wdldrh
nd,dj;drfha kdu ldKavfha olajd we;'
Wldrka; .=Kjk;= ifood - mq,a,sx.
úN;;s tljpk nyqjpk
mGud .=Kjd" .=Kjfk;d
^.=Kj;d&
.=Kjfk;d" .=Kjk;d
^.=Kj;ayq&
wd,mk ^fy& .=Kjx" .=Kj" .=Kjd ^Njfk;d& .=Kjfk;d" .=Kjk;d"
^msxj;a .=Kj;=ks&
ÿ;shd .=Kjk;x
^.=Kj;d&
.=Kjfk;
^.=Kj;=ka&
;;shd .=Kj;d" .=Kjfk;k
^.=Kj;d úiska&
.=Kjfk;Ns" .=Kjfk;ys
^.=Kj;=ka úiska&
lrK .=Kj;d" .=Kjfk;k
^.=Kj;d lrKfldg&
.=Kjfk;Ns" .=Kjfk;ys
^.=Kj;=ka lrKfldg&
p;=FÓ .=Kjf;d" .=Kjk;ii
^.=Kj;dg&
.=Kj;x" .=Kjk;dkx
^.=Kj;=kag&
m[pó .=Kj;d" .=Kjk;uyd"
.=Kjk;iud
^.=Kj;df.ka&
.=Kjfk;Ns" .=Kjfk;yss
^.=Kj;=kaf.ka&
PgÀ .=Kjf;d" .=Kjk;ii
^.=Kj;df.a&
.=Kj;x" .=Kjk;dkx
^.=Kj;=kaf.a&
i;;ó .=Kj;s" .=Kjfk;"
.=Kjk;uys" .=Kjk;iñx
^.=Kj;d flfrys&
.=Kjfk;iq
^.=Kj;=ka flfrys&
14fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
bFÓ,sX.
úN;;s tljpk nyqjpk
mGud .=Kj;S .=Kjk;S" .=Kjk;sfhd
wd,mk ^fNd;s& .=Kj;S ^fNd;shd& .=Kjk;sfhd
ÿ;shd .=Kjk;sx .=Kjk;S" .=Kjk;sfhd
;;shd .=Kjk;shd .=Kjk;SNs" .=Kjk;Sys
lrK .=Kjk;shd .=Kjk;SNs" .=Kjk;Sys
p;=FÓ .=Kjk;shd .=Kjk;Skx
m[pó .=Kjk;shd .=Kjk;SNs" .=Kjk;Syss
PgÀ .=Kjk;shd .=Kjk;Skx
i;;ó .=Kjk;shx" .=Kjk;shd .=Kjk;Siq
kmqxil,sX.
úN;;s tljpk nyqjpk
mGud .=Kjx .=Kjk;d" .=Kjk;dks
wd,mk ^fy& .=Kjx" .=Kj" .=Kjd .=Kjk;d" .=Kjk;dks
ÿ;shd .=Kjk;x .=Kjfk;" .=Kjk;dks
;;shd .=Kj;d" .=Kjfk;k .=Kjfk;Ns" .=Kjfk;ys
lrK .=Kj;d" .=Kjfk;k .=Kjfk;Ns" .=Kjfk;ys
p;=FÓ .=Kjf;d" .=Kjk;ii .=Kj;x" .=Kjk;dkx
m[pó .=Kj;d" .=Kjk;uyd"
.=Kjk;iud
.=Kjfk;Ns" .=Kjfk;yss
PgÀ .=Kjf;d" .=Kjk;ii .=Kj;x" .=Kjk;dkx
i;;ó .=Kj;s" .=Kjfk;"
.=Kjk;uys" .=Kjk;iñx
.=Kjfk;iq
15fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
u>jd - Yl%hd l=,jd - l=,j;d
M,jd - M, we;a;d hijd - lS¾;s we;a;d
Okjd - Okj;d iq;jd - weiQ;eka we;a;d
N.jd - Nd.H we;a;d ysujd - ysu we;a;d
n,jd - n, we;a;d iS,jd - is,a we;a;d
m[[jd - kqjK we;a;d i;sud - isys we;a;d
ê;sud - ffO¾h we;a;d .;sud - .uka we;a;d
uq;sud - m%{dj we;a;d u;sud - kqjK we;a;d
cq;sud - fYdaNd we;a;d ysßud - ,Êcd we;a;d
:q;sud - ia;=;s lrkakd r;sud - we¨ï we;a;d
h;sud - ;mia we;a;d iqÑud - msßisÿlu we;a;d
l,sud - ls,sgq we;a;d n,sud - ì,s we;a;d
lisud - iSiEï we;a;d reÑud - leue;a; we;a;d
nqoêud - nqoaêu;d plLqud - weia we;a;d
nJOqud - kEhka we;a;d fy;=ud - ldrK we;a;d
fi;=ud - fyao`vq we;a;d fl;=ud - fldä we;a;d
rdyqud - rdyq Ndkqud - rYañ we;a;d
LdKqud - lKq we;a;d úccqud - úÿ,s we;a;d
hkd§ Yío .=Kjka;= Yíoh fuka jrkef.a'
ta ta mo mGud wd§ úNla;sj, fhfok wdldrh my; ±lafõ' l¿ wl=ßka
uqøs; mo wod< úNla;sh ksfhdackh lrhs'
úN;;sh úia;rh WodyrKh
mGud jdlHhl Wla; moh
;nkqfha mGud úNla;sfhks'
,sx.d¾:fha o fhfoa'
nqfoOd Ouux Ndi;s'
idufKfrk mdfGd mÁhf;'
wd,mk wduka;%K w¾:h fhfoa' fy l=udr WgGdys'
fy mqßi .pP'
ÿ;shd jdlHhl l%shdjg hg;ajk
moh fyj;a l¾u moh
ÿ;shdfjka fhfoa'
odfid Tokx mp;s'
mqßfid relLx ýJo;s'
;;shd l¾;D w¾:h fhdokqfha
;;shdfjks' l¾uldrl
jdlHj, § fuh fhfoa'
Wmdiflk m§fmd cd,Shf;'
liiflys fL;a;dks liShfk;'
16fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
lrK lrKd¾:h m%ldY lrkqfha
lrK úNla;sfhks'
isfiid f,Lkshd ,sL;s'
wyx mdfoys .pPdñ'
p;=FÓ hï fohla leue;af;ka
m%odkh lsÍfï § th
,nkakd ;nkqfha p;=;aÓ
úNla;sfhks'
Wmdifld NslLqii odkx fo;s'
pd.s hdplii Okx fo;s'
m[pó fjkaùfï w¾:h m%ldY
lrkqfha m[apó
úNla;sfhks'
M,x relLuyd m;;s'
jks;dfhd jkuyd odrex wdyrk;s'
PgÀ hul whs;sh m%ldY lrkqfha
PÜÁ úNla;sfhks'
nqoOii idjld immqßid fydk;s'
odrlii ud;d wdydrx wdyr;s'
i;;ó ls%hdj isÿùug wdOdr jk
;ek fhdokqfha i;a;ó
úNla;sfhks'
idufKrd mßfjfK W..Kyk;s'
.dujdiS NslLq wdrdfu ji;s'
úfYaIK mo
NdId jHjydrfha § kdumohla uq,g úfYaIK mo fhdod ,sùug yd l:d
lsÍug isÿ fõ' tys § úfYaIK mo yd úfYaIH mo hkqfjka folla we;' hï mohla
úia;r lrk mo úfYaIK mo kï fõ' fuys ±lajQ .=Kjka;= wd§ Yío;a .pPk; wd§
Yío;a i¾jkdu Yío;a fndfyda úg úfYaIK mo jYfhka fhfoa' md,s Í;shg wkqj
úfYaIK úfYaIH mo yeu úg u ,sÙ.fhka" úNla;sfhka yd jpkfhka iudk úh
hq;= h'
mq,,sX. bFÓ,sX. kmqxil,sX.
.pPfk;d mqßfid .pPk;sfhd jks;dfhd r;;x jF:x
Odjk;d nd,ld Odjk;S nd,sld m;s;dks M,dks
,sLk;x f,Llx ,sLk;S f,Åldfhd Odjk;x r:x
17fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
úfYaIK mo jdlHj, fhfok whqre my;ska ±lafõ'
mq,,sX. #-
fid .pPfk;d mqßfid uqyq;;x ksj;;;s'
^ta .ukalrk mqreIhd fudfyd;la kej;S isáhs'&
bFÓ,sX. #-
id .pPk;S jks;d w;;fkd f.yx .pP;s'
^ta hkakd jQ jks;dj ;ukaf.a ksjig hkakSh'&
kmqxil,sX. #-
;x m;s;x M,x wfund'
^ta jegqKq f.äh wU h'&
wNHdi
01' isxy,g k.kak'
i. iqfoOdokuydrdcd lms,jF:qmqfr jis'
ii. uydudhdfoù ld,x lFjd ;=is;mqfr ksnn;;s'
iii. rdyq,l=udfrd oyrldf,fhj wry;;x mdmqKs'
iv. isoOF:l=udfrd P jiix ÿllrlsßhx wldis'
v. N.jd ndrdKishx bism;fk wkq;;rx Ouupllx mjf;;is'
02' isxy,g k.kak'
¸' N.jd m[[djk;dkx Ouux fofiis'
¸¸' iq;jd wßhidjfld iS,jk;Skx Wmdisldkx wNsOuul:x lf:is'
¸¸¸' nJOqud hijk;x figÀx WmixlñFjd ë;rx hdÑ'
¸¹' :dujk;d l=udrd M,jk;x relLx wdreysxiq'
¹' n,jd mqßfid fjf.k .kFjd Ocx .Kys'
03' my; kdu mohkays úNla;sh yd jpkh ,shkak'
¸' N.j;s ¸¸' w[[;riñx ¸¸¸' .pPk;dkx ¸¹' wgúx
¹' jF:x ¹¸' wyx ¹¸¸' Ñf;;k ¹¸¸¸' wf[[k
¸º' uf..k º' úudfk
18fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
04' Okjk;= Yíoh mq,a,sx.fha ish¨ úNla;sj, jrk.d w¾:h o ,shkak'
05' ms<s;=re imhkak'
¸' mqñFÓ,sx. Yío 5la kï lrkak'
¸¸' m%YakjdÖ i¾jkdu ;=kla kï lrkak'
¸¸¸' bFÓ,sx. kdu 5la kï lrkak'
¸¹' zinnfhdkSk ud tZ iQ;%fha w¾:h ,shd WodyrK fokak'
¹' .=Kjk;= Yíoh fuka jrkef.k Yío 5la kï lrkak'
19fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
fid hflLd u;uf; ksrdifXld Ldo;s' ;x hlLx wÈijdms fh fh krd
f;k frdf.kd;=rd f; miik;s" f;ms fid frdf.d wdúi;s' tjx kÑfrfkj
hlLNfhk frdf.k p ckmfod úr,cfkd cdf;d' rdcd ;x mj;;sx iqFjd uhs rccx
ldfrfk; mcdkx BÈiii Nhii Wmmcckx wkkqpPúlk;s u[[udfkd ;ofyj
wgGx.iS,x iudÈhsFjd w;;kd ksppx lßhudkdks oil=i,luudks wkqiißFjd
wyx OuuúchS Núiidó;s ;x rlLix wÈijd k WgGysiidó;s o<y;rx wêgGdh
jdi.fnN ihs' ;ii f;k wdpdrOuuf;fck rdcdkqNdfjk p fid rlLfid
ik;f;;d W;;isFjd LKums Gd;=x wiyfk;d wdldfikd.kFjd n,jmppqiiufh
wfk;d.nNx múis;=uiflldfk;d ndysfr GFjd rf[[d w;;dkx ofiiis' r[[d
p fldis Fjk;s mqfgGd wdy' r;;flLd kdudyx rlLfid ¥rckmfo Àf;d wiñ"
wyx LKums Gd;=x wiflldfk;d ;jdkqNdfjk nfoOd úh yqFjd bOdkSf;d" Ndhdñ
foj ;j oiifk;s'
yF:jk.,,úydrjxi&
u;uf; ^ls& - uereKq uereKq wh
ksrdifXld ^i& - iel rys; j
wÈijdms ^ix& - fkd±l u
wdúi;s ^l%s& - je<`o.kS
kÑfrfkj ^ix& - fkdfnda Èklska u
úr,cfkd ^i& - ckhd úr, jQjlaa
uhs rccx ldfrfk; ^Ndji;;ó& - ud rc lrk l,ays
mcdkx ^kd& - m%cdjg
BÈiii ^ks& - fun`ÿ
u[[udfkd ^ls& - y`.sñka
;ofyj ^ix& - tÈk u
iudÈhsFjd ^mQ'l%s'& - iudoka ù
oil=i,luudks ^i& - oYl=Y,l¾u
wkqiißFjd ^mQ'l%s'& - isysfldg
OuuúchS ^i& - O¾ufhka ch.;a ;eke;af;la
o<y;rx ^;& - ±äf,i
wkkqpPúlx ^i& - kqiqÿiq
jdi.fnN ^i& - hyka.en
wdpdrOuuf;fck ^i& - wdpdr O¾u f;aciska
;;sfhd mdfGd r;;lLoufkd
20fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
ik;f;;d ^ls& - ;ejqfKa
W;;isFjd ^mQ'l%s'& - ;e;sf.k
LKums ^ix& - fudfyd;laj;a
Gd;=x ^;=x& - isàug
wiyfk;d ^ls& - fkdyelafla
n,jmppqiiufh ^i& - WoEik u
wfk;d.nNx ^i& - f.h ;=<g
wiflldfk;d ^ls& - fkd yelafla
mqfgGd ^ls& - úuik ,oafoa
¥rckmfo ^i& - ÿr ckmohl
Àf;d ^ls& - isáfha
;jdkqNdfjk ^ix& - Tnf.a wkqyiska
nfoOd ^ls& - ne`ÿfka
bOdkSf;d ^ix& - fuys muqKqjk ,oafoa
wNHdi
01' zzr;;lLoufkdZZ hk fþoh isxy,g k.kak'
02' my; m%Yakj,g md,sfhka ms<s;=re imhkak'
¸' fld o<y;rx wêgGdh jdi.fnN ihs @
¸¸' fld wfk;d.nNx múis;=uiflldfk;d ndysfr wgGdis @
¸¸¸' hflLd ldks wLdÈ @
¸¹' fld ¥rckmfo Àf;d @
¹' hflLd liñx iufh rdcf.yx mdúiss @
03' my; m%Yakj,g ms<s;=re imhkak'
¸' ckmoh ckY=kH jQfha l=ula ksid o @
¸¸' oYl=Y, l¾um: fudkjd o @
¸¸¸' rcq hCIìh ÿrelsÍu i`oyd l=ula lf<a o@
¸¹' rl=id ìhg m;ajQfha l=ula ksid o@
¹' ;=ka ìh kï lrkak'
21fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
kdu jrke.Su II,sx.;%fha jrke.Su'
md,s NdIdj ;=< kdu ldKavh úfYaI ;ekla ysñlr .kshs' kdu hkq
Yíohkaf.a uq,a iajNdjh fyj;a Yío m%lD;sh hs' tu kdu m%lD;shg úNla;s m%;Hh
tla l< úg úNla;s w¾:hkag wkqj kdu mo ksmo fõ'
Yío
m%lD;sh
úNla;s m%;H jrke.Su
tljpk nyqjpk tljpk nyqjpk
mGud nqoO is ^T& fhd ^wd& nqfoOd nqoOd
wd,mk nqoO is ^w " wd& fhd ^wd& ^fy& nqoO ^Njfk;d& nqoOd
ÿ;shd nqoO wx ^wx& fhd ^t& nqoOx nqfoO
;;shd nqoO kd ^tk& ys ^tNs"
tys&
nqfoOk nqfoONs" nqfoOys
lrK nqoO kd ^tk& ys ^tNs"
tys&
nqfoOk nqfoONs" nqfoOys
p;=FÓ nqoO i ^wdh" ii& kx ^wdkx& nqoOdh" nqoOii nqoOdkx
m[pó nqoO iud ^uyd& ys ^tNs"
tys&
nqoOd" nqoOuyd"
nqoOiud
nqfoONs" nqfoOys
PgÁ nqoO i ^ii& kx ^wdkx& nqoOii nqoOdkx
i;;ó nqoO iñx ^uys"
iñx&
iq ^tiq& nqfoO" nqoOuys
nqoOiñx
nqfoOiq
fï wdldrhg ´kEu Yío m%lD;shla úNla;s m%;Hh .kajd jrke.sh yels h'
tys § ta ta Yío m%lD;sj,g wkqj úNla;s m%;Hhkag úfYaI wdfoaY wd.udÈh fõ'
kduh yd kdumoh w;r fjkila we;' kdu hkq Od;= m%;Hh úNla;sj,ska
f;dr Yíohkaf.a uq,a iajNdjh fyj;a Yíom%lD;sh hs' tajdfha w¾:hla fõ' úNla;s
m%;Hhkaf.ka ,sx. fNaofhka hq;= j taljpk nyqjpk mo idod.; yels h' tajd
w¾:fhka iïmQ¾K jQ kdumo kï fõ'
kdu m%fNao
kdu fldgia yhls'
kdu kdu - ^rdc" w;;" mqßi" f,dl" Ñ;;&
inn kdu - ^inn" l;r" l;u" w[[;r&
.=K kdu - ^fi;" §>" wd§" l,HdK&
øjH kdu - ^u[p" mSG" fL,u,,&
l%shd kdu - ^.pPk;" Tf,dflk;" ksiSok;&
i[[d kdu - ^ìuìidr" iqfoOdok" fldi,&
22fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
kdu m%fNao.; lsÍfï § ,sx." úNla;s" .=K" i[a[d" øjH" ls%hd wdÈh weiqre lr.kS' NdIdfõ we;s ish¨ u kdumofhda ,sx. fNaoh wkqj j¾.lr we;' md,s NdIdfõ ,sx. ;=kls' ta ta ,sx.hkag wh;a kduhka úfYaI jrke.Sï iys; Yío my; j.=fjys ±lafõ'
mq,,sx. ^kdu& bFÓ,sx. ^kdu& kmqxil,sx. ^kdu&
nqoO ^wldrk;& l[[d ^wdldrk;& Ñ;; ^wldrk ;&
w;; ^wldrk;& r;;s ^bldrk;& uk ^wldrk ;&
rdc ^wldrk;& k§ Bldrk;& .=Kjk;= ^Wldrk ;&
.=Kjk;= ^Wldrk;& hd.= Wldrk;& .pPk; ^wldrk ;&
.pPk; ^wldrk;& ud;= ^Wldrk;& wgÀ ^bldrk ;&
w..s ^bldrk;& ë;= ^Wldrk;& oKã ^Bldrk ;&
wdÈ ^bldrk;& ÿys;= ^Wldrk;& wdhq ^Wldrk ;&
oKã ^Bldrdk;& cunq ^Wldrdk;&
NslLq ^Wldrdk;& ud;=,dkS Bldrdk;&
ck;= ^Wldrdk;& fNd;s ^bldrdk;&
iF:q ^Wldrdk;& .ym;skSs Bldrdk;&
k;;= Wldrdk;& fuOdúkS Bldrdk;&
ms;= wldrdk;& OuupdÍkS ^Bldrdk;&
wNsN+ ^W!ldrdk;&
inn[`Cÿ ^W!ldrdk;&
f.d ^Tldrdk;&
Yío jrke.Su wldrdk;mq,,sxf.d .pPk;ifood
úN;;s tljpk nyqjpk
mGud .pPx" .pPfk;d .pPfk;d" .pPk;d
wd,mk ^fy& .pPx" .pPd ^Njfk;d& .pPfk;d" .pPk;d
ÿ;shd .pPk;x .pPfk;
;;shd .pP;d" .pPfk;k .pPfk;Ns" .pPfk;ys
lrK .pP;d" .pPfk;k .pPfk;Ns" .pPfk;ys
p;=FÓ .pPf;d" .pPk;ii .pP;x" .pPk;dkx
mCopó .pP;d" .pPk;uyd .pPk;iud .pPfk;Nss" .pPfk;ys
PgÀ .pPf;d" .pPk;ii .pP;x " .pPk;dkx
i;;ó .pP;s" .pPfk;" .pPk;uys" .pPk;iñx
.pPfk;iq
23fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
wldrk; innkdñfkd ;ifood mqfu
úN;;s tljpk nyqjpk
mGud fid f;"fk
ÿ;shd ;x" kx f;" fk
;;shd f;k" fkk f;Ns" f;ys" fkNs" fkys
lrK f;k" fkk f;Ns" f;ys" fkNs" fkys
p;=FÓ ;ii" kii f;ix" f;idkx" fkix" fkidkx
mCopó ;uyd" ;iud" kuyd" kiud f;Ns" f;ys" fkNs" fkys
PgÀ ;ii" kii f;ix" f;idkx" fkix" fkidkx
i;;ó ;uys" ;iñx" kuys" kiñx f;iq" fkiq
bFÓhx
úN;;s tljpk nyqjpk
mGud id ;d" ;dfhd" kd" kdfhd
ÿ;shd ;x" kx ;d" ;dfhd" kd" kdfhd
;;shd ;dh" kdh ;dNs" ;dys" kdNs" kdys
lrK ;dh" kdh ;dNs" ;dys" kdNs" kdys
p;=FÓ ;siid" ;siidh" ;iid"
;dh" kdh
;dix" ;didkx" kdix" kdidkx
mCopó ;dh" kdh ;dNs" ;dys" kdNs" kdys
PgÀ ;siid" ;siidh" ;iid"
;dh" kdh
;dix" ;didkx" kdix" kdidkx"
i;;ó ;siix" ;iix" kdhx" ;dhx ;diq" kdiq
24fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
kmqxifl
úN;;s tljpk nyqjpk
mGud ;x" kx f;" ;dks" fk" kdks
ÿ;shd ;x" kx f;" ;dks" fk" kdks
;;shd f;k" fkk f;Ns" f;ys" fkNs" fkys
lrK f;k" fkk f;Ns" f;ys" fkNs" fkys
p;=FÓ ;ii" kii f;ix" f;idkx" fkix" fkidkx
mCopó ;uyd" ;iud" kuyd" kiud f;Ns" f;ys" fkNs" fkys
PgÀ ;ii" kii f;ix" f;idkx" fkix" fkidkx
i;;ó ;uys" ;iñx" kuys" kiñx f;iq" fkiq
wldrdk; - innkdñfkd t; - ifood mqfu
úN;;s tljpk nyqjpk
mGud tfid tf;
ÿ;shd t;x" tkx tf;
;;shd tf;k tf;Ns" tf;ys
lrK tf;k tf;Ns" tf;ys
p;=FÓ t;ii tf;ix" tf;idkx
mCopó t;uyd" t;iud tf;Ns" tf;ys
PgÀ t;ii tf;ix" tf;idkx
i;;ó t;uys" t;iñx tf;iq
bFÓhx
úN;;s tljpk nyqjpk
mGud tid t;d" t;dfhd
ÿ;shd t;x" tkx t;d" t;dfhd
;;shd t;dh t;dNs" t;dys
lrK t;dh t;dNs" t;dys
p;=FÓ t;siidh" t;siid" t;dh t;dix" t;didkx
mCopó t;dh t;dNs" t;dys
PgÀ t;siidh" t;siid" t;dh t;dix" t;didkx
i;;ó t;siix" t;iix" t;dhx" t;dh t;diq
25fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
kmqxifl
úN;;s tljpk nyqjpk
mGud t;x tf;" t;dks
ÿ;shd t;x tf;" t;dks
;;shd tf;k tf;Ns" tf;ys
lrK tf;k tf;Ns" tf;ys
p;=FÓ t;ii tf;ix" tf;idkx
mCopó t;uyd" t;iud tf;Ns" tf;ys
PgÀ t;ii tf;ix" tf;idkx
i;;ó t;uys" t;iñx tf;iq
innkdñfkd mq,,sxf.d bu - ifood
úN;;s tljpk nyqjpk
mGud whx bfu
ÿ;shd bux bfu
;;shd wfkk" bñkd tNs" tys" bfuNs" bfuys
lrK wfkk" bñkd tNs" tys" bfuNs" bfuys
p;=FÓ wii" buii tix" tidkx" bfuix" bfuidkx
mCopó wiud" wuyd" buuyd" buiud tNs" tys" bfuNs" bfuys
PgÀ wii" buii tix" tidkx" bfuix" bfuidkx
i;;ó wiñx" wuys" buuys" buiñx tiq" bfuiq
bFÓhx
úN;;sfhd tljpk nyqjpk
mGud whx bud" budfhd
ÿ;shd bux bud" budfhd
;;shd budh budNs" budys
lrK budh budNs" budys
p;=FÓ wiidh" wiid" bñiidh" bñiid" budh budix" budidkx
mCopó budh budNs" budys
PgÀ wiidh" wiid" bñiidh" bñiid" budh budix" budidkx
i;;ó wiix" bñiix" budhx budiq
26fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
kmqxil,sxf.d
úN;;s tljpk nyqjpk
mGud box" bux bfu" budks
ÿ;shd box" bux bfu" budks
;;shd wfkk" bñkd tNs" tys" bfuNs" bfuys
lrK wfkk" bñkd tNs" tys" bfuNs" bfuys
p;=FÓ wii" buii tix" tidkx" bfuix" bfuidkx
mCopó wiud" wuyd" buuyd" buiud" tNs" tys" bfuNs" bfuys
PgÀ wii" buii tix" tidkx" bfuix" bfuikx
i;;ó wiñx" wuys" buuys" buiñx tiq" bfuiq
innkdñfkd mq,,sxf.d lsx - ifood
úN;;s tljpk nyqjpk
mGud fld fl
ÿ;shd lx fl
;;shd flk flNs" flys
lrK flk flNs" flys
p;=FÓ lii" lsii flix" flidkx
mCopó luyd" liud flNs" flys
PgÀ lii" lsii flix" flidkx
i;;ó luys" liñx fliq
bFÓ,sxf.d
úN;;s tljpk nyqjpk
mGud ld ld" ldfhd
ÿ;shd lx ld" ldfhd
;;shd ldh ldNs" ldys
lrK ldh ldNs" ldys
p;=FÓ liid" ldh ldix" ldidkx
mCopó ldh ldNs" ldys
PgÀ liid" ldh ldix" ldidkx
i;;ó liix" ldhx" ldh ldiq
27fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
kmqxil,sxf.d
úN;;s tljpk nyqjpk
mGud lx fl" ldks
ÿ;shd lx fl" ldks
;;shd flk flNs" flys
lrK flk flNs" flys
p;=FÓ lii" lsii flix" flidkx
mCopó luyd" liud flNs" flys
PgÀ lii" lsii flix" flidkx
i;;ó luys" liñx fliq
fuu i¾jkdu Yío fndfyda úg fhfokqfha úfYaIK mo jYfhks' tys §
i¾jkdu moh yd úfYaIH moh ,sx.fhka úNla;sfhka jpkfhka iudkj fhfoa'
my; i`oyka mßoafoks'
fid mqßfid - ta mqreIhd
id bFÓ - ta ia;s%h
;x M,x - ta f.äh
bfuix NslLQkx - fï NsCIQkaf.a
budidkx jks;d;x - fï jks;djkaf.a
bfuix rEmdkx - fï rEmhkaf.a
flix NslLQkx - ljr NsCIQkag
ldix NslLQkSkx - ljr NsCIqKSkag
flix M,dkx - ljr f.äj,g wd§ jYfhks'
my; jdlH lshjd wjfndaO lr .kak'
fld kdu f:frd ldix NslLQkSkx lii Ouux fofi;s'
wdkfJod kdu f:frd ;dix NslLqkSkx nqoOii Ouux fofi;s'
id jks;d f;k nd,flk ioêx ;x wdmkx .pP;s'
whx odrfld budh jks;dh mqf;;d fyd;s'
28fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
wNHdi
1' isxy,g k.kak'
¸' whx rdcd kydhs;=x t;x kÈx .pP;s'
¸¸' fid NslLq mqfrN;;x bux k.rx wd.ñiik;s'
¸¸¸' fid l=udfrd ;ii iF:qfkd Ouux iqFjd ;x f.yx .pP;s'
¸¹' ;ii figÀii mqf;;d f;ix .ym;Skx Okx fo;s'
¹' f; l=udrd ;dys l=udÍys ioêx jkx múik;s'
2' md,shg k.kak'
¸' r;= f.dKd ks,a ;K fõ.fhka lhs'
¸¸' is,aj;a NsCIqj iE u¿j fyd`Èka wuÈhs'
¸¸¸' l¿ j`ÿrd bÿKq f.ä fiñka lvhs'
¸¹' .=Kj;a Wmdisldj is,aj;a NsCIqjg ks;r oka fohs'
¹' Y%oaOdjka;fhda iqÿ u,ska ks;r nqÿka mqo;s'
3' iqÿiq kdumoh ysia ;ekg fhdokak'
¸' ''''''''''''''''''''''''''''''''''''''' ;dj;sxiNjfk máji;s'
¸¸' ''''''''''''''''''''''''''''''''''''''' uf.. Odjk;s'
¸¸¸' ''''''''''''''''''''''''''''''''''''''' foisf;d Ofuud
¸¹' ''''''''''''''''''''''''''''''''''''''' Odfr: prd: Ofuu'
¹' ''''''''''''''''''''''''''''''''''''''' pdßlx pr:'
4' ms<s;=re imhkak'
¸' kdu m%fNao kïlr WodyrK tl ne.ska ,shkak'
¸¸' z;Z Yíoh fhÿKq md,s jdlH myla Wmqgd ,shkak'
¸¸¸' zbuZ Yíoh fhÿKq md,s jdlHh myla Wmqgd f;areu o ,shkak'
¸¹' ,sx.;%hg wh;a kdumo my ne.ska ,shkak'
5' my; jdlHdxY md,shg k.kak'
¸' ta NslaIQkaf.a ¸¸' ta i;S%ka iu`.
¸¸¸' ljr hCIhkaf.a ¸¹' fï mskalñka
¹' ta rc;=udg ¹¸' fï u,a iuQyh
¹¸¸' tu rgj,aj, ¹¸¸¸' ljr NssCIQkag
¸º' fï i;H jpkfhka º' ljr NsCIqKSkaf.a
29fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
tliñx lsr iufh ,Xldhx ÿgG.dñKS wNfhd kdu rdcd rccx ldfris'
;od ;ii ;sfiid kdfufld pQÆmgGdfld wnNk;ßfld yqFjd rdcluux lfrd;s'
;od rf[[d lKvqf,d kdu jdrfKd ks.,[p wd,dk[p NsJÈFjd mdÖkmiix
.kFjd jkx múisFjd lsi,m;;dofhd ýJÈFjd NsJÈFjd Ldofk;d wkqllfuk
uydksc®rúydrx .kFjd f;iq f;iq Gdfkiq relLuQ,sliq[[d.dßldofhd
hq;;fhdf. COdkx.Ofr NslLq Èijd mikkudkfid f;ix M,dMd,dofhd wdyßFjd
WmgGdkx lfrdfk;d úydis' rdcd lsr ;x yFÓkx .;gGdkx WmmßlLdfmfk;d
wÈijd p;;dfrd wufpp p;=oÈix fmfifk;d pqÆmgGdl;siiduppx mdÖkmiix
fmfiis' fiiÈidiq .;d yFÓx k miisxiq' fid mfki wufppd .duks.umrumrdh
úprfk;d ;fuj úydrx iumdmqKs' ;f;d lKvqf,d kdu jdrKrdcd ;od iqmllx
ldrM,iys;x ldridLx NsJÈFjd NslLQkx m;s.Kydfmis' wufppd rf[[d ik;slx
.kFjd foj" ksc®rúydfr NslLqfkd fjhHdjppx lfrdfk;d yFÓkdf.d uhd
ÈfgGd;s lf:is' ;x iqFjd rdcd Fjfuj NfK yFÓx .fyFjd wd.pPdyS;s ksfhdfcis'
^pQ,;siij;:q rijdyskS&
mo ud,dj
pQÆmgGdfld ^i& - iq¿ fiajlfhla
wnNk;ßfld ^;& - b;d úYajdi lghq;=
rdcluux ^i& - rcf.or lghq;=
jdrfKd ^kd& - we;d
ks.,[p ^ix& - we;=ka n`Èk oïje, o
wd,dk[p ^ix& - we;=ka n`Èk lKqj o
mdÖkmiix ^kd& - kef.kysr Èidj
lsi,m;;dofhd ^ix& - o¿fld< wdÈh
hq;;fhdf.d ^i& - fhda. Ndjkdfjys fhÿKq
COdkx.Ofr ^i& - OHdkx.OdÍ
mikkudkfid ^i& - myka is;e;af;a
úydis ^l%s& - jdih lf<a h
WmmßlLdfmfk;d ^ls& - fidhd n,kafka
M,dMd,dofhd ^i& - m,je, wdÈh
.;gGdkx ^i& - .shd jQ ia:dkh
p;=fF:d mdfGd jdrKrdcd
30fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
fiiÈidiq ^i& - fiiq Èidjkays
.duks.u ^i& - .ï kshï.ï
iqmllx ^ls& - ukdj bÿKq
ldrM, ^i& - lrf.ä
ldridLx ^i& - lrw;a;la
fjhHdjppx ^i& - Wmia:dkh
yFÓkdf.d ^i& - we;arcq
ÈfgGd ^ls& - olakd ,§
ksfhdfcis ^l%s& - fhoù h
wNHdi
1' jdrKrdcd hk fþoh isxy,g k.kak'
2' my; i`oyka m%Yakj,g md,sfhka ms<s;=re imhkak'
i. fld kdu rdcd ;od ,xldhx rccx ldfris @
ii. jdrfKd f;iq f;iq Gdfkiq lsx wmiis @
iii. rdcd .cx WmmßlÅ;=x l;s wufpp fmfiis @
iv. jdrKrdcd NslLQkx ldks m;s.Kydfmis @
v. jdrKrdcd flix WmgGdkx wldis @
3' my; i`oyka m%Yakj,g ms<s;=re imhkak'
i. ÿgq.euqKq rcqf.a úYajdiodhS iq¿ fiajlhdf.a ku l=ula o@
ii. ÿgq.euqKq rcqf.a we;df.a ku l=ula o @
iii. Ndjkdjg fhda.H ia:dk fudkjd o@
iv. nqÿrcdKka jykafiag ;sßika i;=ka úiska Wmia:dk l< wjia:djka
i`oyka lrkak'
v. i;r Èidjka kï lrkak'
wdLHd;h I
lsishï ùula fyda lsÍula ye`.fjk mo wdLHd; kï fjhs' w¾:j;a l:kh
iy f,aLkh i`oyd wdLHd;h w;Hka;fhka WmldÍ fjhs' md,s wdLHd; mohkaf.a
idudkH ,CIK fufia h'
—hx ;sld,x ;smqßix ls%hdjdÖ ;sldrlx
w;;s,sx.x oújpkx ;odzLHd;k;s jqpp;s'˜ ta wkqj wdLHd;h
31fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
ld, ;=klska hqla; h' - j¾;udk ld," w;S; ld," wkd.; ld, jYfhks'
mqßi ;=klska hqla;h' - mGu mqßi" ucCêu mqßi" W;;u mqßi jYfhks'
ls%hdjdÖ' - hïlsis ùula$lsÍula weÕùu ls%hd jdÖ kï fõ'
ldrl ;=klska hqla;h' - l¾;D ldrl" l¾u ldrl" Ndj ldrl hkqfjks'
wdLHd;h ,sx. Nckh fkd lrhs'
jpk follska hqla; h' - tal jpk" nyq jpk jYfhks'
fufia ld, mqreI wd§ jYfhka fhfok wdLHd;hkays uQ,h y`ÿkajkqfha Od;=
hk kñks' Od;+ka jrkef.k iajrEmh i,ld N+jd§ .K wd§ jYfhka m%fNao.;
fjhs' Od;=uxcqidfõ ±lafjkafka tn`ÿ l%shd uQ,hka h'
mp - mdfl - mp Od;=j - msiSfuys
imm - .;suys - imm Od;=j - .ufkys
iq - ijfK - iq Od;=j - weiSfuys
rCoc - rdf. - rCoc Od;=j - idhï lsÍfuys
uqp - fudpfk - uqp Od;=j - ñ§fuys
fï wd§ Od;=uQ,hka l%shd úNla;Skays jrkef.a' úúOd¾: ksmojk tn`ÿ
wdLHd; úNla;s 8la md,s NdIdfõ we;' tajd fufia h'
j;;udkd
wcc;kS
Núiik;s
m[pó
i;;ó
mfrdlLd
ySh;;kS
ld,d;sm;;s
fuu l%shd úNla;s 8 w;=frka fuys § wjOdkhg ,lajkafka j¾;udk
wÊc;kS yd Núiaika;s hk ld,;%hg wh;a l%shd úNla;Ska h' úúO Od;+ka ta ta l%shd
úNla;Skays j.=.; lsÍu yd w¾: .ekaùu my; i`oyka mßÈ fõ'
32fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
j;;udkd wdLHd;h
j¾;udk ld,h hkq oeka mj;sk ld,h hs' tu ld,hg wh;a l%shd m%;Hh
yd jrke.Su my; mßÈ fõ'
j;;udkld, l;;ß mriimo
mqßi tljpk nyqjpk
m%;H l%shdmoh m%;H l%shdmoh
mGu mqßi ;s mp;s k;s mpk;s
ucCêu mqßi is mpis : mp:
W;;u mqßi ñ mpdñ u mpdu
j;;udk ld, l;;ß mriimo jdlH
fid Tokx mp;s' - Tyq n; msihs'
f; Tokx mpk;s' - Tjqyq n; msi;s'
Fjx Tokx mpis' - kqU n; msiys'
;=fuy Tokx mp:' - kqU,d n; msiyq'
wyx Tokx mpdñ' - uu n; msiñ'
uhx Tokx mpdu' - wms n; msiuq'
j;;udkld, l;;ß w;;fkdmo
mqßi tljpk nyqjpk
m%;H l%shdmoh m%;H l%shdmoh
mGu mqßi f; mpf; fk; mpfk;
ucCêu mqßi fi mpfi fjy mpfjy
W;;u mqßi t mfp fuy mpdfuy
j¾;udk ld, l;;ß w;;fkdmo jdlHh
fid Tokx mpf;' - fya n; msihs'
f; Tokx mpfk;' - Tjqyq n; msi;s'
Fjx Tokx mpfi' - kqU n; msiys'
;=fuy Tokx mpfjy' - kqU,d n; msiyq'
33fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
wyx Tokx mfp' - uu n; msiñ'
uhx Tokx mpdfuy' - wms n; msiuq'
wcc;kS wdLHd;h
w;S; ld,h hkq f.ù .sh ld,h hs' tu ld,hg wh;a l%shd mo yeÕùu
i|yd wÊc;kS wdLHd;h fhfohs'
w;S;ld, l;;ß mriimo
mqßi tljpk nyqjpk
m%;H l%shd moh m%;H l%shd moh
mGu mqßi B wmÑ$mÑ
wmÖ$mÖ
Wx wmÑxiq $ mÑxiq
wmpqx$mpqx
ucCêu mqßi T wmfpd$mfpd F: wmÑF:$mÑF:
W;;u mqßi bx wmÑx $ mÑx uyd wmÑuy$mÑuy
wmÑuyd$mÑuyd
w;S; ld, l;;ß mriimo jdlHh
fid Tokx mÖ' - Tyq n; msiSh'
f; Tokx mpqx ' - Tjqyq n; msiQy'
Fjx Tokx mfpd' - kqU n; msiQfjys'
;=fuy Tokx mÑF:' - kqU,d n; msiQfjyq'
wyx Tokx mÑx' - uu n; msiqfjñ'
uhx Tokx mÑuyd' - wms n;a msiqfjuq'
w;S; ld, l;;ß w;;fkdmo
mqßi tljpk nyqjpk
m%;H l%shd moh m%;H l%shd moh
mGu mqßi wd wmpd $mpd$
wmÑF:$ mÑF:
W! wmpQ $ mpQ
ucCêu mqßi fi wmÑfi$mÑfi jyx wmÑjyx$ mÑjyx
W;;u mqßi w wmpx $ mpx $
wmp $ mp
fuy wmÑfuy$mÑfuy
34fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
fid Tokx wmpd' - fya n; msiS'
f; Tokx wmpQ' - Tjqyq n; msiS'
Fjx Tokx wmÑfi' - kqU n; mssisys'
;=fuy Tokx wmÑjyx' - f;ms n; msiQyq'
wyx Tokx mp' - uu n; msiSñ'
uhx Tokx mÑfuy' - wms n; msiQuq'
Núiik;s wdLHd;h
wkd.; ld,h hkq fkdmeñKs ld,h hs' tu ld,hg wh;a l%shd mo yeÕùu
i|yd my; m%;Hh fhdod .kshs'
wkd.; ld, l;;ß mriimo
mqßi tljpk nyqjpk
m%;H l%shd moh m%;H l%shd moh
mGu mqßi ii;s mÑii;s iik;s mÑiik;s
ucCêu mqßi iiis mÑiiis ii: mÑii:
W;;u mqßi iidñ mÑiidñ iidu mÑiidu
wkd.;ld, l;;ß mriimo jdlHh
fid Tokx mÑii;s - Tyq n; msikafka h'
f; Tokx mÑiik;s - Tjqyq n; msikafkda h'
Fjx Tokx mÑiiis - kqU n; msikafkys'
;=fuy Tokx mÑii: - kqU,d n; msikafkyq'
wyx Tokx mÑiidñ - uu n; msikafkñ'
uhx Tokx mÑiidu - wms n; msikafkuq'
wkd.;ld, l;;ß w;;fkdmo
mqßi tl jpk nyq jpk
m%;H l%shd moh m%;H l%shd moh
mGu mqßi iif; mÑiif; iifk; mÑiifk;
ucCêu mqßi iifi mÑiifi iifjy mÑiifjy
W;;u mqßi iix mÑiix iidfuy mÑiidfuy
35fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
wkd.;ld, l;;ß w;;fkdmo jdlH
fid Tokx mÑiif; - fya n; msikafka h'
f; Tokx mÑiifk; - Tjqyq n; msikafkda h'
Fjx Tokx mÑiifi - kqU n; msikafkys h'
;=fuy Tokx mÑiifjy - kqU,d n; msikafkyqh'
wyx Tokx mÑiix - uu n; msikafkñ'
uhx Tokx mÑiidfuy - wms n; msikafkuq'
wNHdi
1' my; i`oyka taljpk ls%hdmo nyqjpkhg yrjkak'
i. ldfris -
ii. múii;s -
iii. NsJÈx -
iv. miis -
v. wdyßii;s -
vi. fmfiis -
vii. iumdmqKs -
viii. iqfKd -
ix. NsJÈiix -
x. m;s.Kydfmis -
2' my; jdlH w;S; yd wkd.; ld,hg yrjd ,shkak' w¾:h o ,shkak'
i. fidumdf,d kdfufld Wmdifld wnNk;ßfld yqFjd f:rii
fjhHdjppx lfrd;s'
ii. mßfjfK idufKrd f;iq f;iq Gdfkiq ksiSÈFjd fmdF:ldks mGk;s'
iii. ixpdrlckd .duks.urdOdkSiq úpßFjd fld<unk.rfuj mdmqKk;s'
iv. uhx mikkukid M,dM,dofhd wdyßFjd NslLQkx mQfcu'
v. ;=fuy p;=oosix .kFjd fpdfr WmmßlL:'
36fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
3' ysia;ekg iqÿiq l%shdmoh fhdod fuu jdlHh isxy,g k.kak'
^máfijdñ" jfJo" wdufk;is" wNskJÿx" wkqiifr:&
i. ;;% fLd N.jd m[pj..sfh NslLQ --------------
ii. w;;ukd m[pj..shd NslLQ N.jf;d Ndis;x ----------------
iii. --------- iunqoOx Nhx ;=uydlx fkd ishd
iv. máixLdfhdksfid fikdikx ---------
v. wyx ------------ ;x fndêmdomx
4' md,shg k.kak'
i. uu yeuod u msßfjKg hñ'
ii. wms ish¨ fokd u Èkm;d nqÿka j¢uq'
iii. Tn f.or hkak leu;s o @
iv. kqU,d ujqmshkag i,lyq'
v. Tn md,s NdIdj bf.kSug leu;s jkafkys o@
5' isxy,g k.kak'
i. rdcdfkd w;;dkx l=udfr kd kd ismmdks islLdfmiqx'
ii. ukqiid wdhqlLfhk p mq[[lLfhk urk;s'
iii. Z;fhd fu NslLfj .s,dkd ixúccudkd f,dliñxZ
iv. wkd:msKäfld ksnoOx Èjiii foj jdfr ;:d.;iiqmgGdkx .pP;s'
v. fndêif;;d Nd;sli;ii lksfgGd wfydis'
37fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
w: wmrNdf. tfld wiijdKscfld wiijKsccdh mqnnk;dmrk;x
.pPfk;d wd.uu bñiid f.fy ksjdix .Kys' w: fid jdKsfcd ;x Èijd ë;=isfkyx
m;sgGdfmFjd .JOud,jF:d,xldrd§ys ;iid Wmldrfld yqFjd .ukldf, wuu"
tf;iq wfiiiq ;j reppklx wiix .KydyS;s wdy' idzms wfii úf,dflFjd tlx
isJOjfmd;lx Èijd t;x fu foyS;s wdy' jdKsfcd wuu" tfid isJOjfmd;fld
wmmu;;d yqFjd mác..dySz;s jFjd ;x mámdfoFjd w.udis' idzms ;x mác..udkd
wdldi.dóNdjx [Fjd iuud mác..k;Ss tjx Ñfk;is' zzmq[[lrKii fu
iydfhd ,foOdZZ;s' w.;mqnnd p fu N.jf;d iudrx udrn,x úOfuFjd nqoON+;ii
chuydfndêN+ñ' hkkQkdyx ;F: .kFjd N.jf;d chuydfndêx jfJohHk;s
Ñfk;Fjd nyqrc;iqjKKud,dofhd ldrdfmFjd tlÈjix wiiuNsrehy wdldfik
.kFjd fndêud,fl GFjd wd.pPk;= whHd iqjKKud,d mQfc;=k;s Wf.>dfiis'
^rijdyskS&
moud,dj
wmrNdf. ^i& - miqlf,l
wiijdKscfld ^i& - wYaj fjf<kafola
wiijKsccdh ^i& - wYaj fj<`odu msKsi
mqnnk;dmrk;x ^i& - fmr wmr
.pPfk;d ^ls& - hkafka
wd.uu ^mQ'l%s& - meñK
ë;=isfkyx ^i& - ÿjg fifkyi
m;sgGdfmFjd ^mQ'l%s& - msysgqjd
jF:d,xldrd§ys ^i& - jia;% w,xldr wdÈfhka
.ukldf, ^i& - hk l,ays
wuu ^ks& - orej
reppklx ^ls& - reÑ
úf,dflFjd ^mQ'l%s& - n,d
isJOjfmd;lx ^i& - ffikaOj megfjl=
wmmu;;d ^ls& - fkdmudj
mác..dys ^l%s& - fmdaIKh lrj
mámdfoFjd ^mQ'l%s& - ilid §
wdldi.dóNdjx ^i& - wyiska hk nj
iudrx ^i& - ureka iys;
m[pfudmdfGd
mq[[lrKii iydfhd
38fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
udrn,x ^i& - udr n,h
úOfuFjd ^mQ'l%s& - kid
rc;iqjKKud,dofhd i& - rkaߧ u,a ud,d wdÈh
wiiuNsrehy ^ix& - wiqmsg ke.S
wNHdi
^1& zmqCo[lrKii iNdfhdZ hk fþoh isxy,g k.kak'
^2& md,s NdIdfjka ms<s;=re imhkak'
i. fld bñiid f.fy ksjdix .Kys @
ii. wiijdKsfcd ;iid lsx wodis @
iii. id isJOjfmd;lii lSÈix úfiix w[[dis @
iv. id l:x fndêud,lx w.udis @
^3& fþoh weiqßka isxyf,ka ms<s;=re imhkak'
i. ksjeis ldka;djg fjf<kaodf.ka ,enqKq foa fudkjd o@
ii. zzchuydfndêN+ñxZZ f,i tu ia:dkh ye`Èkaùug fya;=j ,shkak'
iii. wd¾hhka jykafia,dg fndaêu¨jg jäkakehs wheo isáfha l=ula
i`oydo@
iv. zwßhidjlZ hkakg wh;a wd¾h mqoa.,fhda ljryq o@
wdLHd; II
m[apó wdLHd;h
zm[pó ;= wk;= ys : ñ u" ;x wk;x iiq fjyd t wdufi b;s m[pó
i[[dZ hkqfjka nd,dj;drfha ;= wd§ m%;Hh m`Coapñfha fhfok nj ±lafjhs'
m[apó" wdLHd;h wKlsÍu" wdYS¾jdo lsÍu hk m%Odk w¾: foll fhfoa'
^wdK;HdisfgGkq;;ldf, m[pó& m[apó m%;Hhud,dj tlaù l%shdmo iEfok
whqre fufia h'
l;a;=ldrl mriaimo - jrke.Su
mqßi Od;=j tljpk nyqjpk
jJo
m%;H l%shd moh m%;H l%shd moh
mGu mqßi ;= jJo;= wk;= jJok;=
ucCêu mqßi ys jJodys : jJo:
W;;u mqßi ñ jJodñ u jJodu
39fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
l;;ß w;;fkdmo - jrke.Su
mqßi Od;=j tljpk nyqjpk
jJo
m%;Hh l%shd moh m%;Hh l%shd moh
mGu mqßi ;x jJo;x wk;x jJok;x
ucCêu mqßi iiq jJoiiq fjyd jJofjyd
W;;u mqßi t jfJo wdufi jJodufi
m[apó wdLHd; mo jdlHj, fhfokúg w¾: olajkafka fufia h'
N=[c;= Njx f.d;fud' - mskaj;a f.!;uhka jykafia j<`ok fialajd'
rlLk;= innfoj;d' - ish¨ foúfhda rls;ajd'
tys idrÓ k.rx .pPdys' - ßhÿrdKks" tkak k.rhg hkak'
kslLu iuK múi iuK' - Y%uKh kslafukak" Y%uKh msúfikak'
wdrN: kslLu: hq[c: nqoOidifk' - wrUõ kslafuõ nqÿ iiqfkys fhfoõ'
wyx iqÇ Njdñ' - uu iem we;af;la fjïjd'
uhx iqÇ Njdu' - wms iem we;af;da fjuqjd'
i;a;ó wdLHd;
i;;ó thH" thHqx" thHdis" thHd: " thHdñ" thHdu" t: trx tf:d thHfjyd
thHx thHdfuy thHd§kx i;;ó i[[d ^nd,dj;drh& hkqfjka i;a;ó wdLHd;
m%;Hh ud,dj ±lafjhs'
i;a;ó wdLHd;fhka mejfikafka fyd|hs" hym;ehs lrkak" hkqfjka
wkqoekSu hs' fõfoda fyda fkdfõfoda fyda hk ;SrKhla fkdue;s wjia:d o mejfihs'
^wkqu;s mßlmmfF:iq i;;ó& lsx" ifp" hÈ" fihH:dms jeks ksmd; mo i;;ó
wdLHd; mo fhfok jdlHhka iu`. fhfoa' i;a;ó l%shdmo iys; jels fufia
±lafõ'
² hkkQkdyx ihfuj tlx l=ußlx wdfkhHx'
hïfyhlska uu u tla l=udßldjl f.fkkafka kï uekú'
² hÈ mk fu mrdcfhd NfjhH u;x fifhHd'
b¢ka udf.a mrdch jkafka kï urKh fY%aIaG h'
² ifp fid mfphH uhx N=f[chHdu'
b¢ka fya msikafka kï wms wkqNj lrkafkuq'
² ifp Fjx frdfohHdis kdyx lf:hHdñ'
b¢ka Tn w`vkafka kï uu fkd lshkafkñ'
40fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
l;;ß mriimo - jrke.Su
mqßi tljpk nyqjpk
m%;Hh l%shd moh m%;Hh l%shd moh
mGu mqßi thH mfphH
msikafka kï
thHqx mfphHqx
msikafkda kï
ucCêu
mqßi
thHdis mfphHdis
msikafkys kï
thHd: mfphHd:
msikafkyq kï
W;;u mqßi thHdñ mfphHdñ
msikafkï kï
thHdu mfphHdu
msikafkuq kï
l;;ß w;;fkdmo - jrke.Su
mqßi tljpk nyqjpk
m%;Hh l%shd moh m%;Hh l%shd moh
mGu mqßi t: mfp:
msfikafka kï
trx mfprx
msfikafkda kï
ucCêu
mqßi
tf:d mfpf:d
msikafkys kï
thHfjyd mfphHfjyd
msikafkyq kï
W;;u mqßi thHx mfphHx
msikafkï kï
thHdfuy mfphHdfuy
msikafkuq kï
ySh;a;kS wdLHd;h
w;S; ld, ls%hd isoaêhla mejfihs' zzySfhdmmN=;s w;s;ldf, ySh;;kS
fyd;sZZ Bfha mgka m%;HCI w;S;ld,h mejiSfï § ySh;a;kS wdLHd;h fhfoa' tys
m%;Hh ud,dj fufia h'
ySh;;kS zzwd W! T F: w uyd" F: F:qx fi jyx bx uyfiZ;s wd wd§kx
ySh;;kS i[[dZZ ^nd,dj;dr& ta wkqj l%shd jrkef.kafka my; mßoafoks'
l;;ß mriimo - jrke.Su
mqßi tljpk nyqjpk
m%;H l%shd moh m%;H l%shd moh
mGu mqßi wd wmpd ^msiS& W! wmpQ ^msiQ&
ucCêu
mqßi
T wmfpd msiqfjys& F: wmpF: msiqfjyq&
W;;u
mqßi
w wmp ^msiSñ& uyd wmpuyd ^msiQuq&
41fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
l;;ß w;;fkdmo - jrke.Su
mqßi tljpk nyqjpk
m%;Hh l%shd moh m%;Hh l%shd moh
mGu mqßi F: wmpF: ^msiS& F:qx wmpF:qx msiQ&
ucCêu mqßi fi wmpfi ^msiqfjys& jyx wmpjyx ^msiSfjyq&
W;;u mqßi bx wmÑx msiSï& uyfi wmpuyfi ^msiQuq&
mfrdlLd wdLHd;h
zzwlLZZ ^mpp¬wlL& hkq bJøshhkag lshk kuls' bJøshka weiqre lf<a
zzmpplLZZ kï fõ' bJøshka weiqre fkdlf<a zzwmpplLZZ kï fõ' ;uka kqÿgq ia:sr
f,i fkdo;a foa lSug mfrdCLd wdLHd;h fhdohs' ^zzwmppflL mfrdlLd;Sf;ZZ&'
zzmfrdlLd w W t F: w uy" F: fr fjyd b fuyZ ;s w b;Hd§kx mfrdlLd i[[dZZ
hkqfjka nd,dj;drfha m%;Hh ud,dj ±lafõ' ta wkqj l%shd jrkef.kafka my;
mßoafoks'
l;;ß mriimo - jrke.Su
mqßi tljpk nyqjpk
m%;Hh l%shd moh m%;Hh l%shd moh
mGu mqßi w mmp
^msiqfõ¨&
W mmpq
^msiqjdyq¨&
ucCêu mqßi t mmfp
^msiqfjys¨&
jyx wmpjyx
^msiqfjyq¨q&
W;;u mqßi w mmp
^msiqfjuñ¨
uy msmÑuy
^miqfjñ¨&
l;;ß w;;fkdmo - jrke.Su
mqßi tljpk nyqjpk
m%;H l%shd moh m%;H l%shd moh
mGu mqßi F: mmÑF: ^msiqfjfõ¨ fr mmÑfr ^msiqjdyq¨&
ucCêu mqßi fF:d mmÑfF:d ^msiqfjys¨& fjyd mmÑfjyd ^msiqfjys¨&
W;;u mqßi b mmÑ ^msiqfjñ¨& fuy mmÑfuy ^msiqfjuq¨&
42fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
ld,d;sm;;s wdLHd;h
lsishï fya;=jlska ls%hdj je<lS.sh w;S; ld,hla fõ kï th ld,d;sm;;s
kï fõ' zl%shd;smfkkz;Sf; ld,d;sm;;sZ' úreoaO idOl ksid ndOd muqKqjk fya;=
ksid l%shd isoaêh wNdjhg hdu fuys ,laIKh hs' nd,dj;drfha iid iixiq ii
ii: iix iiuyd" ii: iisxiq iifjy iiduyfiZ;s iid§kx ld,d;sm;;s i[[d
hkqfjka m%;Hh ud,dj ±lafõ' ld,d;sm;a;s wdLHd; mo iEfokafka my; mßoafoks'
l;;ß mriimo - jrke.Su
mqßi tljpk nyqjpk
m%;Hh l%shd moh m%;Hh l%shd moh
mGu mqßi iid wmÑiid
^msiqfõ kï&
iiqx wmÑiixiq
^msiqfjda kï&
ucCêu mqßi fii wmÑfii
^msiqfjys kï&
ii: wmÑii:
^msiqfjyq kï&
W;;u mqßi iix wmÑiix
^msiqfjï kï&
iiuyd wmÑiiuyd
^msiqfjuq kï&
l;;ß mriimo - jrke.Su
mqßi tljpk nyqjpk
m%;Hh l%shd moh m%;Hh l%shd moh
mGu
mqßi
ii: wmÑii:
^msiqfõ kï&
iisiqx wmÑiisxiq
^msiqfjda kï&
ucCêu
mqßi
iifi wmÑiifi
^msiqfjys kï&
iifjy wmÑiifjy
^msiqfjyq kï&
W;;u
mqßi
iix wmÑiix
^msiqfjï kï&
iiduyfi wmÑiiduyfi
^msiqfjuq kï&
wNHdi
^1& my; i`oyka jdlH isxy,g k.kak'
i. wkqrdOmqfr uydfp;shdks ik;s'
ii. nqfoOd ,xldN+ñhx ;slL;;=x mdmqKs'
iii. ;=fuy m;sÈkx ud;dms;=kkx WmgGy:'
iv. fid úydrx .kFjd nqoOx jJÈFjd mqk f.yx .pP;s
v. mq[[jfk;d l=udfrd mq[[x lßii;s'
43fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
^2& my; i`oyka jdlH md,shg k.kak'
i. ish¨ mõ fkd lrkak" l=i,a jvkak" is; oukh lr.kak" hk fuh
nqÿrÿkaf.a wkqYdikdj hs'
ii. mudùu urKhg fya;=jhs' fkdmudj ksjKg fya;= fjhs'
iii. nqÿrcdKka jykafiaa uq, ueo w. hym;a jQ O¾uh foiQ fial'
iv. fidal fkd lrkak' fkd je<fmkak' ta uyd Y%uKhdf.ka ñÿfKa fjuq'
v. ish¨ i;ajfhda i;=gq is;e;af;da fj;ajd'
^3& my; jpk fhdod jdlH ilia lrkak'
i. .fpPhH
ii. mmÑF:
iii. mmp
iv. ,sLuyd
v. Odúiix
^4& N+" ,sL" iq" Od" lr" hk Od;= wcc;kS" mfrdlLd" Núiik;s hk wdLHd;j,
mriimofhys jrk.kak'
vi. oÈii;s
vii. NfjhHdu
viii. wldis
ix. iqKd;=
x. woÈx
44fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
w;Sf; W;;rdmf: lxifNdf. wis;[ckk.fr uydlxfid kdu rdcd rccx
ldfris' ;ii lxfid p" Wmlxfid pd;s fojmq;;d wfyiqx" foj.nNd kdu tld ë;d'
;iid cd;Èjfi fkñ;;ln%dyuKd zt;siid l=pýhx ksnn;;mqf;;d lxif.d;;x
lxijxix kdfiii;SZ;s nHdlßxiq' rdcd n,jisfkfyk ë;rx kdfi;=x kdilÅ"
zNd;frd cdksiik;SZ;s hdj;dhqlx GFjd ld,uldis' ;iñx ld,lf; lxfid rdcd
wfydis" Wmlxfid Wmrdcd' f; Ñk;hsxiq zifp uhx N.sksx kdfiiidu" .drhyd
Núiidu" t;x liiÑ woFjd ksiidñlx lFjd mác..siidudZ;s' f; tl:QKlx
mdidox ldfrFjd ;x ;F: jidfmiqx' kJof.dmd kdu ;iid mßpdßld wfydis'
wJOlfjKyq kdu odfid ;iid idñfld wdrlLuldis' ;od W;;ruOqrdh uydid.frd
kdu rdcd rccx ldfris' ;ii id.frd" Wmid.frd pd;s fojmq;;d wfyiqx' f;iq
ms;= wppfhk id.frd rdcd wfydis" Wmid.frd Wmrdcd' fid Wmlxiii iydhfld
tldpßhl=f, tlf;d W..ys;isfmmd' fid Nd;= wfk;mqfr ÿnNsFjd .hyudfkd
m,dhsFjd lxifNdf. Wmlxiii ik;slx w.udis' Wmlxfid ;x lxi rf[[d
ofiiis" rdcd ;ii uyk;x hix wodis' fid rdcqmgGdkx .pPfk;d foj.nNdh
ksjdix tlF:QKlmdidox Èijd zlfiifid ksjdfidZ;s mqpýFjd ;x ldrKx iqFjd
foj.nNdh mánoOÑf;;d wfydis'
^>; cd;l" cd;lgGl:d&
moud,dj
W;;rdmf: ^i& - W;=re fmfofiys
wis;[ckk.fr ^i& - wis;[ack kqjr
cd;Èjfi ^i& - Wmkaod
fkñ;;ln%dyuKd ^i& - ksñ;s lshk nuqfKda
l=pÂhx ^kd& - l=fiys
ksnn;;mqf;;d ^i& - Wmka mq;d
jHdlßxiq ^l%s& - m%ldY l<y
n,jisfkfyk ^i& - n,j;a fifkyiska
hdj;dhqlx ^i& - Èúwe;s;dla
.drhyd ^ls& - .erysh hq;= jQfjda
ksiidñlx ^i& - iajdñ mqreIhd ke;s ;eke;a;shl
mác..siidu ^l%s& - /l n,d .kafkuq $ fmdaIKh lrkafkuq
tl:QKlx ^i& - tlageñka hq;=
jidfmiqx ^l%s& - jdih lrjQy
PgGfud mdfGd ms;=isfkyx
45fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
mßpdßld ^i& - mßjdr ia;%shla
wppfhk ^kd& - wejEfuka
tlf;d ^ks& - tlg
W..ys;isfmmd ^i& - W.;a Ys,am we;a;d
wfk;mqfr ^i& - wka;#mqrh
ÿnNsFjd ^mQ'l%s'& - føday ù
.hyudfkd ^ls& - w,a,d .kq ,nkafka
mánoOÑf;;d ^i& - ne`ÿKq is;e;af;a
wNHdi
01' zms;=isfkyxZ hk fþoh isxy,g k.kak'
02' fþoh weiqfrka md,sfhka ms<s;=re ,shkak'
i. uydlxfid rdcd liñx k.fr rccx ldfris@
ii. uydlxirf[[d ld kdu ë;d wfydis@
iii. uydlxirf[[d fl kdu mq;;d wfyiqx@
iv. W;;ruOqrdhx fld rccx ldfris@
v. foj.nNdh ld kdu mßpdßld wfydis@
03' isxyf,ka ms<s;=re imhkak'
i. uydlxi rcqf.a ÈhKsh Wmkaod ksñ;s mdGlfhda rcqg l=ula lSjdyq o@
ii. ifydaorjre ke.Ksh fkdurd fmdaIKh lf<a l=ula ksido@
iii. Wmid.r hqjrcq W;a;ruOqrdfjka mek wdfõ l=ula ksid o@
iv. Wmid.r yd Wmlxi w;r jQfha ljr ys;j;a njla o@
03' fþofha jdlH rgdj wkq.ukh fldg md,shg k`.kak'
fmr ,laÈj ud.ï kqjr ldjka;siai ldljKaK;siai& kï rfcla rdcH
lrùh' Tyqg wNh yd ;siai hehs l=udrjre fofofkla jQy' tl ÈhKshla o
jQjd h' wNh l=udrhd mshrcqf.a jpkhg fødayS ù ^ÿnNsFjd& §>jdmshg m,d
.sfha h' ÈhKsh .sysf.ka kslau meúÈjQjd h' mshrcqf.a wejEfuka wNh l=udrhd
rc ùh' ;siai l=ure hqjrc úh'
46fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
ir, jdlH rpkd ks¾udKh
rpkhla hkq hula úis;=re f,i lSu i`oyd jpk .e<mSu hs' jdlH iuQyhla
WÑ; mßÈ .e<mSu jdlH rpkdjls' u,a iuQyhla ms<sfj<lg f.;Su" uq;= weg
iuQyhla ksis mßÈ weñKSu o rpkdjls' ;ekg WÑ; mßÈ uq;= u,a wdÈh fhdod
f.;Sfuka ud,h w,xldr fõ' tfuka u jdlH rpkh o WÑ; jels ksis ;ekg fhdod
.e<mSfuka w,xldr fõ' Wmud rEml WoaOD; mdG u`.ska rpkh jvd;a úis;=re l<
yels h'
rpkdjla ,shkafka rplhd okakd jdlafldaIh Wmfhda.S fldg f.k h' md,s
rpkd ,sùfï § o wm úiska wkq.ukh l< hq;af;a ;ud okakd jpkud,dj Wmfhda.S
lrf.k jdlHh ks¾udKh lsÍuhs' ks¾udKh l< jdlHh WÑ; mßÈ .e<mSfuka
fyd| rpkdjla ìys fõ' md,s jdlH rpkfha § úfYaIfhka Wmhqla; jk jpkud,d"
ksmd; yd ixLHd Ndú;h ms<sn| lreKq lSmhla fuys ,d W.ksuq'
ksmd;
rpkh úis;=re lr .ekSug ksmd; Wmfhda.S fõ' tksid fuys ,d md,sfha
ks;r Ndú; ksmd; lSmhla w¾: iys;j olajuq'
wÑrx - jeä l,la hkakg fmr wcc - wo
w[[;% - fjk ;ekl w[[:d - fjk l%uhlska
w;% - fuys woOd - taldka;fhka
wOqkd - ±ka wfOd - hg
wfk;d - we;=<; wNslLKx - ks;r
wnN=fuu - wfmdhs w,x - lï ke;
wdrd - ÿßka wdú - m%lg
WoOx - Wv tllL;;=x - tlajrla
tlod - tlalf,l t;rys - ±ka
t;;dj;d - fumuKlska l;sOd - lS wdldrhlska
l;slL;;=x - lSjrla ls;;dj;d - fldmuKlska
Åmmx - jyd Ñfrk - fndfyda l,lska
;iud - tfyhska ;sßhx - yryg
Èjd - oj,a Oqjx - taldka;fhka
kkq - fkdfõ o mpPd - miqj
má.fppj - l,a we;sju mdf;d - WoEik
mqkmmqkx - kej; kej; mqrf;d - bÈßfhka
mqrd - fmr nyqfid - fndfyda fihska
ñpPd - ñ:Hdj uqOd - fkdñf,a" kslïu
uqid - fndrej hod - hïlf,l
h:d - hïfia hdj - hï muK
47fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
j; - taldka;fhka úkd - ke;sj
illd - yelsh ioêx - iu`.
innF: - yeu;eku iuk;d - yd;ami
idhx - iji iqfj - fyg
ySfhd - Bfha
hq., mo
wkkmdk - wdydrmdk
wJOnêr - w| ìysß
Wppdrmiidj - u< uQ;%
lhúllh - ñ<§ .ekSu úlsKSu
LccfNdcc - lE hq;= wkqNj l< hq;= foa
Lhjhx - úkdYh yd f.ùhdu
fL;;jF:q - fl;a j;=
fliuiiq - flia rjq,a
fojukqii - foõ ñksia
m;;Öjr - md isjqre
mq;;odr - wUq ore
u[pmSG - we| mqgq
r;;sJÈjd - ? oj,a
jOnJOk - ysxidj yd ysrlsÍu
jd;d;m - jd;h yd wõj
iqrdfurh - fmrE u;ameka yd meijQ u;ameka
NsisìfuNdyk - fldÜg fuÜg
yF:mdo - w;a md
ygGmygG - ;=gq mygq
úreoaOd¾: úfYaIK mo
wKq l=vd :Q, uy;a
wmmiiq; kQ.;a nyqiiq; W.;a
wmmdndO w,amfrda. we;s njydndO fndfyda frda. we;s
wmmspP w,afmaÉP uyspP uy;a wdYd we;s
Wpp Wia kSp ñá $ my;a
Wcq Rcq jXl jla jQ
W!k wvq wêl jeä
lsi flÜgq :Q, uy;a
:djr ksYap, cX.u pxp,
48fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
oyr nd, uy,,l uy¨
kspp fjkia fkdjk wkspp fjkia jk
msh m%sh jQ wmmsh wm%sh jQ
nd, fudav mKä; kqjKe;s
újg újD; jQ mápPkk jeiqKq
idjcc jerÈ iys; wkjcc jerÈ rys;
Èk udi yd ixLHd fh§u
ksje/È j Èk udi ixLHd wdÈh fh§u id¾:l rpkhlg wjYH fjhs'
tksid fuys ,d ta ms<sn| j flá ye|skaùula ±lafõ'
i;sfha ojia
rújdfrd bßod
pJojdfrd i÷od
l=cjdfrd w`.yrejdod
nqOjdfrd nodod
.=rejdfrd n%yiam;skaod
lújdfrd$ iqlljdfrd isl=rdod
iksjdfrd fikiqrdod
udi 12
Mqii ÿre;=
ud> kjï
M..=K ueÈka
Ñ;; nla
fjidL fjila
fcgG fmdfidka
wdid<y wei<
idjK kslsKs
fmdgGmdo ìkr
wiihqc jma
l;;sl b,a
ud.isr Wÿjma
49fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
ixLHdjla md,sfhka ,sùfï § wkq.ukh lrkafka w. ixLHdfõ isg ,sùfï
l%uh hs' fuys § ixLHdjkays iïnkaO;dj ±laùug wêl fyda W;a;r hk mo fhdod
.efka'
1932 hkak md,sfhka ,sùfï §
32 - oj;;sxi
900 - kji;
1000 - iyii
oj;;sxi ¬ wêl ¬ kji; ¬ W;;r ¬ iyiix hk fuh ikaê fldg
oj;;sxidêlkji;=;;riyiix hkqfjka fhdohs'
2556 hkak
56 - Pm[[di
500 - m[pi;
2000 - oúiyii
Pm[[didêlm[pi;=;;roúiyiix hkqfjka ,súh hq;= h'
ta wkqj j¾I udidÈh my; i|yka mßÈ md,sfhka ,súh yels h'
2017 ys Wÿjma ui 18 jeks i÷od wkqrdOmqrfha uyd mQfcd;aijhla meje;afõ'
i;;ridêloúiyfii jfii ud.isfr wgGdrifu pJojdfr wkqrdOmqfr
uydmQfcdiijx mj;;;s'
nqoaO mßks¾jdKfhka j¾I 236 § fmdfidka ui mqr mif<diajl od ñys`ÿ ysñ
,laÈjg meñKsfha h'
N.jf;d mßksnndkf;d P;;sxidêloúif; jfii fcgGudfi iqllmflL
mKKrishx uyduysJofF:frd ,Xld§mx wd.ñ'
nqoaO j¾I 2565§ fjila ui m<uq fjks i÷od wmf.a msßfjfKys mQcdjla jkafka h'
iunqoOmßksnndkf;d m[pigGHdêlm[pi;=;;roúiyfii jfii
fjidLudfi mGuiñx pJojdfr wuydlx mßfjfK uydmQcd Núii;s'
50fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
ir, rpkd ,sùu
hïlsis ud;Dldjla wkqj wm okakd jpk Wmfhda.S lrf.k ksje/È
Wla;dLHd; .e<mSfuka jdlHh ,shd tu jdlHh ksis ms<sfj<g .e<mSfuka jdlH
rpkhla ìys fõ' wdo¾Y rpkd lSmhla fuys ±la fõ'
iSfyd
iSfyd mk p;=mmfod if;;d' iSyd jfk jik;s' wm%slduydoùfm iSyd nyqfid
Ôjk;s' iSyii ñ.rf[[d kdox iSykdok;s fjdyrk;s' iSykdox iqFjd ;srpPdk.;d
i;;d fhN=fhHk Nhx ixfj.x ik;dix wdmcck;s' iSyd mk uxiLdold i;;d
Njk;s' f; lodzms ;sKdks k Ldok;s' iSfyd mk ufyiflLd uydkqNdfjd if;;d
fyd;s' ;iud iSfyd ñ.rdcdZ;s jok;s'
md,sNdid
md,sNdid mk ud.ëNdid ;k;sNdid wdÈ kdfuys p fjdyrk;s' iuudiunqfoOd
md,sNdidh Ouux fofiis' nqoOidjld nqoOOuux p md,sNdid p NdKlmrumrdh
wdfkiqx' mpPd f; nqoOOuux md,sNdidh fmdF:fliq ,sÅxiq' f;msglx wgGl:d
àld p mlrK.J:d p jxil:dfhd p md,sNdidh rÑ;d fydk;s' wccdZms fid.;d
ckd md,sNdidh f;ix wd.ñllsppdks lfrdk;s' md,sNdid mk fldu,d ufkdrud
Ndid Nj;s' wgGl:dpßhd zid ud.ë uQ,NdidZ;s md,sNdid tj wdÈlmmsldkx
ukqiidkx NdidZ;s wdyxiq'
wNHdi
01' iqÿiq mo jryka ;=<ska f;dard ysia;eka mqrjd isxy,g k.kak'
^ksjdis;;;d$ kdu$ rf[[d$ mgGdh$ wlxiq$ W;;rucCêumfofi$
klLf;;k$ isß,xldhx$ Ñrld,x$ uyduysJofF:frd$ wccdZms$ jJÈ;=x$
nqoOidikx$ úfoiSh$ miis;=x&
wkqrdOmqrx
wkqrdOmqrx mk ''''''''''''''''''''''''''' m;sgÀ;x fyd;s' wkqrdOkdu wufppk
''''''''''''''''''''''''''' jd wkqrdO ''''''''''''''''''''''''''' m;sgGdms;;;d p wkqrdOmqrx
''''''''''''''''''''''''''' fyd;s' mKvqldNh ''''''''''''''''''''''''''' ldf, box mqrx '''''''''''''''''''''''''''
w..rdcOdks wfydis' ;f;d ''''''''''''''''''''''''''' nyfjd iSy,rdcdfkd '''''''''''''''''''''''''''
w..rdcOdksx lFjd rgGmßmd,kx '''''''''''''''''''''''''''' ' fojdkumsh;siirf[[d
ldf, ''''''''''''''''''''''''''' ,Xld§fm ''''''''''''''''''''''''''' m;sgGdfmis' ;f;dmmN+;s
wiñx k.fr fp;shdrdumidouJÈrd ldrdms;d fydk;s' isßuydfndêx p
fidjKKud,suydfp;sx p ''''''''''''''''''''''''''' wkqrdOmqfr Èii;s' t;rys foiSh
''''''''''''''''''''''''''' ixpdrld mQckShgGdkdks ''''''''''''''''''''''''''' kgGdjisgGdks
''''''''''''''''''''''''''' wkqrdOmqrx .pPk;s'
51fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
02' my; i|yka jdlHh isxy,g k.kak'
i. isoOF:l=udfrd wdid<ymqKKudhx r;;shx >rdNskslLñ'
ii. ix>ñ;;df:Í olÅKfndêidLx .fyFjd ud.isfr mKKrishx
,xld§muqmd.ñ'
iii. N.jd tliñx Mqiiudfi pJojdfr ,xld§mud.kFjd hflL ofuis'
iv. N.jf;d mßksnndkf;d p;;d,Sidêlp;=if; jfii f:rd
ud;=,mfofi wdf,dl.=ydhx f;msglx fmdF:fliq ,sÅxiq'
v. uhx pJojdrf;dmmN+;s hdj iqlljdfrd mßfjKx .kFjd ;F:
ismmx .Kydu'
03' my; ixLHd md,sfhka ,shkak'
i. 276
ii. 2568
iii. 3264
iv. 5635
v. 84000
04' my; ud;Dld i`oyd jdlH 06lg fkdwvq rpkd md,sfhka ,shkak'
i. uu mßfjKx
ii. isß,xld§mx
iii. mq,FÓmqrx
iv. idßmq;;fF:frd
v. .fcd
52fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
w;Sf; ldisrfgG ndrdKishx n%yuof;;d rdcd wfydis' ;od fndêif;;d ;ii
w..ufyishd l=pýiñx máiJêx .Kys' ;ii kdu.k.yKÈjfi uysxidil=udfrd;s
kdux wlxiq' ;ii wdOdúFjd mßOdúFjd úprKldf, rf[[d wf[[dms mqf;;d
cdf;d' ;ii pJol=udfrd;s kdux wlxiq' ;ii mk wOdúFjd mßOdúFjd újrKldf,
fndêi;;ud;d ld,uldis' rdcd w[[x w..ufyisgGdfk Gfmis' id rf[[d
mshd wfydis" ukdmd' id mshixjdiuJjdh tlx mq;;x úcdhs' iqßhl=udfrd;sii
kdux wlxiq' rdcd mq;;x Èijd ;=gGÑf;;d Nfoo" mq;;ii f; jrx ouó;s wdy'
foù jrx bpPs;ldf, .fy;nnx lFjd Gfmis' id mqf;; jhmmf;; rdcdkx wdy'
fofjk uhyx mq;;ii cd;ldf, jfrd Èfkkd' mq;;ii fu rccx foyS;s' rdcd
uhyx foj mq;;d w..slLJOd úh c,udkd úprk;s' k illd ;j mq;;ii rccx
od;=k;s málÅmsFjd ;x mqkmmqkx hdpudkfuj Èijd whx uhyx mq;;dkx mdmlums
Ñfk;hHd;s mqf;; mflldidfmFjd wdy' ;d;" wyx iqßhl=udrii cd;ldf, jrx
wodisx' bodksii ud;d rccx hdp;s' wyx ;ii k od;=ldfud' ud;=.dfud kdu mdfmd'
;=uydlx mdmlums Ñfk;hH' ;=fuy wr[[x múisFjd uuppfhk l=,ik;fl
k.fr rccx lfrhH:d;s lJÈFjd frdÈFjd iSfi pquìFjd WfhHdfcis' f; ms;rx
jJÈFjd mdidod Tfrdyfk;d rdcx.fK lS<udfkd iqßhl=udfrdms Èijd ;x ldrKx
[Fjd wyums Nd;sflys ioêx .ñiidó;s f;ys ioêx fhj kslLñ' f; ysujk;x
múisxiq' fndêif;;d u..d Tlluu relLuQf, ksiSÈFjd iqßhl=udrx wdufk;is'
;d; iqßh" t;x irx .kFjd kydFjd p msúFjd p mÿñksmfKKys wuydlums mdkShx
wdfkyS;s' ;x mk irx fjiijKii ik;sld tflk olrlLfik ,oOx fyd;s'
fjiijfKd p ;x wdy' GfmFjd fojOuucdkk;fl fh wf[[ bux irx T;rk;s
f; LdÈ;=x ,Nis' wfkd;sfKK k ,NiS;s'
^fojOuucd;l - cd;lgGl:d&
moud,dj
kdu..yKÈjfi ^i& - kï ;nk Èkfhys
wdOdúFjd mßOdúFjd ^mQ'l%s& - ÿj mek
úprKldf, ^i& - weúÈk ld,fha
mshixjdiuJjdh ^i& - m%sh ixjdih ksid
;=gGÑf;;d ^i& - i;=gq is;e;af;a
ouñ ^l%s& - foñ
bpPs;ldf, ^i& - leu;s ld,hl
i;;fud mdfGd
fofjk uhyx mq;;ii cd;ldf,
jfrd Èfkkd
53fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
.fy;nnx ^ls& - .;hq;a;la
jhmmf;; ^i& - úhm;a l,ays
w..slLfJOd úh ^i& - .sksl|la fuka
c,udkd ^ls& - Èf,ñka
málÅmsFjd ^mQ'l%s& - m%;sfCIam fldg
bodksii ^ix& - ±ka fudyqf.a
od;=ldfud ^ls& - fokq leue;af;a
mflldidfmFjd ^mQ'l%s& - le|jd
ud;=.dfud ^kd& - ud.u" ldka;dj
Ñfk;hH ^l%s& - is;kafkah
uuppfhk ^ix& - uf.a wejEfuka
l=,ik;fl ^i& - l=,hg wh;a
lJÈFjd ^mQ'l%s& - y`vd
frdÈFjd ^mQ'l%s& - je<mS
pquìFjd ^mQ'l%s& - isU
WfhHdfcis ^l%s& - msg;a lf<a h
Tfrdyfk;d ^ls& - niskqfha
rdcdX.fK ^i& - rcñÿf,a
lS<udfkd ^ls& - l%Svd lrk
Tlluu ^mQ'l%s& - bj;a ù
mÿñksmfKKys ^i& - fk¿ï fld<j,ska
olrlLfik ^i& - Èh rl=fil= úiska
,oOx ^ls& - ,nk ,§
cdkk;fl ^ls& - okakjqka
wfkd;sfKK ^ls& - fkd neiaijqka
T;rk;s ^l%s& - nis;s
wNHdi
01' zzfofjk uhyx mq;;ii cd;ldf, jfrd ÈfkkdZZ hk fþoh isxy,g
k.kak'
02' my; i|yka m%Yakj,g md,sfhka ms<s;=re imhkak'
i. n%yuo;;rf[[d fl kdu l=udrd wfyiqx @
ii. rdcd ldh jrx wodis @
iii. ld rf[[d mshd ukdmd wfydis @
iv. iqßhl=udfrd flys ioêx jkx .pý@
v. flk tlx irx ,oOx fyd;s@
54fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
03' isxyf,ka ms<s;=re ,shkak'
'
i. fuu fþofhys i|yka jrhka fol fudkjdo @
ii. fuys tk Wmudjla Wmqgd úia;r lrkak'
iii. zfjiaijKZ hkak úia;r lrkak'
iv. fþofhka ,efnk WmfoaY folla ,shkak'
l¾;Dldrl yd l¾uldrl jdlHh
tl u woyila m%ldY lrk úê folla l¾;Dldrl jdlHh yd l¾uldrl
jdlHh hkqfjka y÷kajhs'
uu .i lmñ - ^wyx relLx ýJodñ&
hk jdlHfha zlmñZ hk l%shdfjka lshfjk mofha ^Wla;mofha& l%shdj
lrkakd fy;a l¾;D zuuZ wyx& hkak hs' l%shdfjka lshfjk moh l¾;D jk neúka
tu jdlHh l¾;Dldrl fjhs'
uúiska .i lefma - ^uhd reflLd ýJ§hf;&
fuys lmkq ,efí ^ýJ§hf;& l%shdfjka Wla; jkafka reflLd hk l¾u
moh hs' tksid th l¾uldrl jdlHhls' md,s NdIdfõ l¾uldrl l¾;Dldrl
jdlHhkays fjkialï my; j.=fjys ±lafõ'
l¾;Dldrl jdlHh l¾uldrl jdlHh
l¾;D moh Wla; ù mGud úNla;sfhka
isà'
Wod(- nqfoOd Ouux fofi;s'
l¾umoh ÿ;shd úNla;s fõ'
Wod(- nqfoOd Ouux fofi;s'
Wla; l¾;Df.a mqreIhg" jpkhg
wkqj l%shdmoh ;nkq ,efí'
Wod(- nqfoOd Ouux fofi;s'
l¾;D moh wkqla; ù ;;shd
úNla;sfhka isà'
Wod(- nqfoOk Ofuud foiShf;'
l¾umoh Wla; ù mGud úNla;s fõ'
Wod(- nqfoOk Ofuud foiShf;'
Wla; l¾ufha mqreIhg" jpkhg wkqj
l%shdmoh fhfoa'
Wod(- nqfoOk Ofuud foiShf;'
55fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
fï ,CIK wkqj l¾uldrlhg fhduq jQ my; jdlHh n,kak'
iSfyd ñf. udfr;s' > iSfyk ñ.d udÍhfk;'
wyx Tokx mpdñ' > uhd Tofkd mppf;'
uhx fmdF:fl mGdu' > wfuyys fmdF:ldks mÁhfk;'
l=udrd wfuy myrk;s' > l=udfrys uhx myÍhdu'
fï jdlHj, Wla;mo wkqj l%shdmoj, mqreI jpk fjkia ù we;s whqre
wjfndaO lr .; hq;= h'
l¾uldrlfha § l%shdmo idOkh yd Ndú;h .ek wjfndaOhla ;sìh hq;= h'
l¾uldrl l%shdmo idOkfha § Od;=jg;a m%;Hhg;a w;rg zhZ hk m%;Hh fhÈh
hq;= h' ^Ndjlfuuiq fhd& zhZ m%;Hh fhfok úg fndfyda ;ekaj, m%;Hhg uq,ska
Bldrhla wd.u fõ'
lr ¬ Bh ¬ ;s > lÍh;s - lrkq ,efí
jJo ¬ Bh ¬ ;s > jJ§h;s - j|skq ,efí
li ¬ Bh ¬ ;s > liSh;s - iSidkq ,efí
nJO ¬ Bh ¬ ;s > nJëh;s - n|skq ,efí
fOdj ¬ Bh ¬ ;s > fOdùh;s - fidaokq ,efí
l¾uldrl mo idOkfha § we;eï l%shdmoj, OdFjka;h iu. zhZ m%;Hhg
ikaêld¾h ù my; i|yka mßÈ mo isoaO fõ'
mp ¬ h ¬ ;s > mpp;s - msiskq ,efí
ic ¬ h ¬ ;s > icc;s - irikq ,efí
yk ¬ h ¬ ;s > y[[;s - kikq ,efí
Nso ¬ h ¬ ;s > Nscc;s - ì¢kq ,efí
nqO ¬ h ¬ ;s > nqcCO;s - wjfndaO lr.kq ,efí
,N ¬ h ¬ ;s > ,nN;s - ,efí
ou ¬ h ¬ ;s > ouu;s - oukh lrkq ,efí
jp ¬ h ¬ ;s > jqpp;s - lshkq ,efí
Èi ¬ h ¬ ;s > Èii;s - olakg ,efí
.y ¬ h ¬ ;s > .hy;s - .kq ,efí
l¾uldrlfha § l%shdmo fjkqjg ls;l mo o Ndú; fõ' w;S; ld,fha §
nyq, j fhfokafka ls;l mo hs' j¾;udk ld,fha § o ls;l mo Ndú; fõ' tfia
Ndú; jk j¾;udk ls;l mo lSmhla fufia h'
56fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
ýJÈhudk - is|skq ,nk
jqppudk - lshkq ,nk
§hudk - fokq ,nk
N=[ðhudk - wkqNj lrkq ,nk
lÍhudk - lrkq ,nk
ls;l mo l%shd mo jYfhka fhfok úg Wla; moh yd ,sx.fhka úNla;sfhka
jpkfhka iudk j fhfoa'
Wod(- iQfok Tofkd mppudfkd fyd;s'
jdkfrys relLuyd M,dks md;shudkdks fydk;s'
odhflys NslLqksfhd fNdÔhudkdfhd fydk;s'
wd§ jYfhks'
w;S; ls;l mo lSmhla fuys,d ±lafõ'
N=c ¬ ; > N=;; - wkqNj lrk ,o
uo ¬ ; > u;; - u;a lrk ,o
uqp ¬ ; > uq;; - ñfok ,o
nO ¬ ; > noO - n|k ,o
ÿy ¬ ; > ÿoO - fodjk ,o
mQr ¬ ; > mqKK - mqrjk ,o
Nso ¬ ; > Nskk - ì|sk ,o
Po ¬ ; > Pkk - jik ,o
iq ¬ ; > iq; - wik ,o
od ¬ ; > Èkk - fok ,o
,sL ¬ ; > ,sÅ; - ,shk ,o
jJo ¬ ; > jJÈ; - j|sk ,o
Ldo ¬ ; > LdÈ; - lk ,o
[d ¬ ; > [d; - okakd ,o
w;S; ls;l mo o ,sx.fhka úNla;sfhka jpkfhka Wla;moh yd iudkj
fhfoa'
Wod(- nqfoOk Ofuud foisf;d'
wfuyys NslLQkx jF:dks Èkkdks'
mqf;;ys ud;dms;frd jJÈ;d'
57fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
wNHdi
01' my; jdlHh isxy,g k.kak'
i. ;dh odishd fOkqfhd nJëhk;s'ii. uhx wuydlx ë;frys jJ§hdu'iii. ifoOys Wmdiflys NslLQkx odkx Èkkx wfydis'iv. ySfhd wyskd ofgGd ndf,d fjccii ik;slx kSf;d fyd;s'v. tlx irx fjiijKii ik;sld tflk olrlLfik ,oOx fyd;s'
02' my; jdlHh md,shg k.kak'i. nqÿrÿka úiska foúhkag o ñksiqkag o O¾uh foik ,§'ii. isxyhka úiska jkfhys uqfjda urk ,oy'iii. odish úiska n; msikq ,nhs'iv. wm úiska fndfyda <uqkag mdvï lshd fok ,§'v. f;dm úiska nqÿrÿkag u,a mQcd lrk ,§'
03' l¾uldrlhg yrjd ,shkak'
i. whx mqßfid tlx jF:x hdp;s'ii. iqfj uhx k.rx .kFjd NKvdks lsKsiidu'iii. iSfyd OdúFjd ñ.x udfris'iv. f.dmdf,d f.dfK úllsKd;s'v. fpdrd ukqiidkx wfii fpdfrk;s'
04' l¾;Dldrlhg yrjd ,shkak'
i. uqkskd Ofuud foisf;d'ii. wfuyys pfJod miiSh;s'iii. ;=fuyys NslLQkx wdydfrd Èfkkd'iv. fpdfrk f.dfKd fpdÍh;s'v. odfiys ñ;;dkx iqkfLd yÍhf;'
05' iqÿiq jpk fhdod ysia;eka mqrjkak'
^.f;d$ ukqfiiys$ wyskd$ wdygdks$ Èfkkd$ fOdùhk;s$ jF:dks$ jks;dys$ N.j;d$ Öjrdks$ iF:drd$ mq..,d$ fofjk&
i. ySfhHd wr[[x '''''''''''''''''' mqßfid '''''''''''''''''' ofgGd ld,lf;d fyd;s'ii. jdKsfcys k.rf;d '''''''''''''''''' NKvdks '''''''''''''''''' lS;dks fydk;s'iii. '''''''''''''''''' uhyx mq;;ii cd;ldf, jfrd '''''''''''''''''' fyd;s'iv. wcc '''''''''''''''''' nyQks '''''''''''''''''' .x.dhx '''''''''''''''''''v. wdjqfid '''''''''''''''''' ;SKs '''''''''''''''''' wkq[[d;dks'vi. '''''''''''''''''' p;;dfrd '''''''''''''''''' lÓ;d'
58fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
w;Sf; ldisrfgG ndrdKishx n%yuof;; rccx ldfrfk; fndêif;;d
iF:jdyl=f, máiJêx .fyFjd jhmmf;;d m[pys ilgif;ys jKsccx lfrdfk;d
úpr;s' fid tlod igÀfhdckslx urelk;drx mámcð' ;iñx lk;dfr iqLqujd,sld
uqgÀkd .ys;d yfF: k ;sgG;s' iqßhq..ukf;d mgGdh wX.drrdisúh WKyd
fyd;s k illd wllñ;=x' ;iud ;x mámcck;d odrEol;s,;Kvq,dÈks ilfgys
wdodh r;;sfuj .kFjd wreKq..ufK ilgdks mßj;;x lFjd uF:fl uKvmx
ldfrFjd ld,fiij wdydrlsppx ksgGdfmFjd Pdhdh ksiskkd Èjix fLfmFjd
wF:x.f; iqßfh idhudix N=[ðFjd N+ñhd is;,dh cd;dh ilgdks fhdfcFjd
.pPk;s' iuqoo.uKiÈifuj .ukx fyd;s' :,kshdufld kdu ,oOqx jgg;s' fid
;drli[[dh iF:x ;dfris'
jKKqm:cd;l cd;lgGl:d&
moud,dj
iF:jdyl=f, ^i& - .e,af.k hk l=,hl
máiJêx .fyFjd ^mQ'l%s'& - ms<sis`o f.k
jhmmf;;d ^i& - jeäúhg m;ajQfha
jKsccx ^;& - fj<`odu
igÀfhdckslx ^i& - ieg fhdÿkla muK jQ
urelk;drx ^i& - je,s ldka;drhg
mámcð ^l%s& - ms<smkafka h
iqLqujd,sld ^i& - ishqïje,s
uqgÀkd ^kd& - ñáka
.ys;d ^ls& - .kakd ,oafoa
iqßhq..ukf;d ^i& - ysre Wodùfï mgka
wX.drrdis ^i& - .sks w`.=re f.dvla
wllñ;=x ^;=& - md.kakg
illd ^ks& - yels h
mámcck;d ^ls& - msúfikafkda
odrEol;s,;Kvq,dÈks ^i& - or c,h ;, iy,a wdÈh
r;;sfuj ^ix& - rd;%sfha u
wreKq..ufK ^i& - ysre Wodùfï §
mßj;;x lFjd ^mQ'l%s'& - jgfldg
wgGfud mdfGd lk;dr;rKx
59fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
uF:fl ^kd& - u;af;ys ^Wv&
ld,fiij ^ix& - l,a we;sj
wdydrlsppx ^i& - wyrlsi
fLfmFjd ^mQ'l%s& - f.jd
wF:x .f; ^ls& - wia;hg .sh l,ays
idhudix ^i& - rd;%S wdydrh
iuqoo.uKiÈix ^i& - uqyqÿ .ukla fuks
:,kshdufld ^i& - f.dvìu kshuqjd
;drli[[dh ^i& - ;re ,l=Kska
wNHdi
01' zlkkdr;rKxZ hk fþoh isxy,g k.kak'
02' md,sfhka ms<s;=re ,shkak'
i. w;Sf; ndrdKishx fld rccx ldfris@
ii. urelk;drx ls;;lmmudKx wfydis@
iii. iqßhq..ukf;d mgGdh jd,sld lSÈid wfydis@
iv. iF:jdfyd liñx iufh lk;drx ;dfr;s@
v. jdKscd Èjd lk;dfr l:x jik;s@
03' fþoh weiqfrka isxyf,ka ms<s;=re ,shkak'
i. ziF:jdyl=,Z hkak meyeÈ,s lrkak@
ii. ldka;drfhys je,s ishqï nj cd;llre lSfõ flfia o@
iii. fþofhys tk Wmud mo folla Wmqgd ,shkak'
iv. ldka;drfhka t;rjk wh ljr ,l=Klska t;r fõ o@
v. oj,a ld,fhys fjf<kafoda ldka;drfha jdih lf<aa flfia o@
04' fþofha tk jdlH rgdj wkqj md,shg k.kak'
i. isßi`.fnda rc;=ud rdcHh lrjk úg wkqrdOmqr uy;a frdaf.damøjhla úh'
ii. rdcmq;%hd r: mkaiShlska k.rfha yeisfrhs'
iii. wms ysre wjrg .sh l,ays f.or f.dia rd;%S wdydr .ksuq'
iv. <uhs mqgq jfÜg ;nd uKavmhla fldg fi,a,ï lrhs'
60fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
jdlH mßj¾;kh
md,s ,sùfï § iy foaYkd lsÍfï § mßj¾;kh lsÍu b;d jeo.;a fõ'
mßj¾;lhd udOH NdIdj;a md,s NdIdj;a fol u oekf.k isáh hq;= h' fuf;la
W.;a jHdlrK m%fhda.;a" ;j;a iqúfYaIS m%fhda.;a fuys § y`ÿkd.; hq;= h' fuu
mdvfï § wfmaCId lrkafka md,s NdIdfõ we;s iqúfYaIS jdlH rgd lSmhla y`ÿkdf.k
tn`ÿ jdlH rgdjka md,sfhka isxy,g;a isxyf,ka md,shg;a ke.Sug mqreÿ ùuhs'
jdlH rgd - I
idudkHfhka md,s NdIdfõ hï ;eklg fha kï" niS kï" k.S kï tu
ia:dk fyda fj; hk hk woyi ye`.fjk moh ÿ;shdfjka ;eîu isÿ fõ'
i. idßmqf;;d idjFÓx .pP;s' - ießhq;a f;r ieje;akqjrg hhs
ii. n%dyufKd N.jk;x Wmixlñ - nuqKd nqÿrÿka fj; t<ôfha h'
iii. jdkfrd relLx wdrey;s - j`ÿrd .ig k.S'
iv. .cd kÈx T;rk;s' - we;a;= kÈhg nis;s'
idudkH Í;sh fufia jqj o ;%smsgl md,sfha zhZ yd z;Z Yío Wmfhda.S lrf.k
iqúfYaIS jdlH rgdjlska fï woyi m%ldY flf¾' zfhkZ iy zf;kZ hk mo fol
fhdod jdlH idod .kakd wdldrh my; j.=fjka f;areï .kak'
kso( wCoCo;rd foj;d fhk N.jd f;kqmixlñ'
Wla; moh zhZYíoh
;;shd
mGud z;Z Yíoh
;;shd
i w[[;rd
foj;d
fhk N.jd f;k Wmixlñ
ii Ndrojdfcd
n%dyufKd
fhk N.jd f;k Wmixlñ
iii iqfoOdofkd
iflld
fhk idjFÓ f;k Wmixlñ
iv p;;dfrd
uydrdcd
fhk N.jd f;k Wmixlñxiq
v N.jd fhk rdyqf,d f;k Wmixlñ
61fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
túg jdlHhkays w¾:h fufia fõ'
i. tla;rd foúfhla Nd.Hj;=ka jykafia hï ;ekl o t;kg t<ôfha h'
ii. Ndrojdc nuqKd Nd.Hj;=ka jykafia hï ;ekl o t;kg t<ôfha h'
iii. Y=foOdok YdlH f;u ieje;akqjr hï ;ekl o t;kg t<ôfha h'
i¹. i;rjrï uyrcjre Nd.Hj;=ka jykafia hï ;ekl o t;ekg t<ôhy'
¹. Nd.Hj;=ka jykafia rdyq, hï ;ekl o t;kg t<ô fial'
zhZ yd z;Z Yío Ndú;fhka md,s NdIdfõ kdu úfYaIK wjhj jdlHh fh§
;sfnkq oel .; yels h' tajd mßj¾;kh lrkafka my; i`oyka mßÈ h'
i. fhix ,ccd kFÓ f;ix idu[[x ß;;x fyd;s'
hful=g ,Êcdj keoao Tjqkaf.a uyKlu ysia fjhs'
ii. fhd wmmudfod fyd;s fid i..x Wfm;s'
hfula wm%ud§ fõ kï fya foõf,dj hhs'
iii. hii miSo;s ;ii od;nnx'
hful=g my§ o Tyqg Èh hq;= h'
iv. fhd Ouux mii;s fid ux mii;s'
hfula O¾uh olS o fya ud olshs'
v. hiñx fofi uhx mnnðuyd ;iñx fofij Wmiumcðiidu'
hï rgl wms meúÈ ùuq o tys u Wmiïmod jkafkuq'
hful=f.a isf;ys hï is;=ú,a,la my< jQ nj mejiSug zt;ofydisZ hk
idïm%odhsl fhÿu Ndú; fõ' tlS jdlH rgdfõ § woyi my<jqKq ;eke;a;d
mejfik moh p;=FÓ úNla;sfhka ;eîu;a is;=ú,a, mejfik wka;¾jdlHh
zt;ofydisZ hkakg miqj fh§u;a md,s Í;sh hs'
i. uhyx t;ofydis zwyums mnnðiidóZ;s'
ug zuu o meúÈ jkafkñZ hk is;=ú,a, úh'
ii. §>djqii l=udrii t;ofydis zÑrÈgGd fLd fu ud;dms;frdZ;s'
§>djq l=udrhdg zuúiska uõmsfhda fndfyda l,lg miq olakd ,oyZ hk is;=ú,a, úh'
iii. ;ii uhyx t;ofydis ziqfj wyx wdpßhii ik;slx .pýiidñZ;s'
ta ug zfyg uu .=rejrhd fj; hkafkñZ hk is;=ú,a, úh'
62fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
iv. ihk.;dh ;dh jks;dh t;ofydis zlodyx N.jf;d idifk mnnðiidóZ;s'
hykg .shd jQ ta jks;djg zljod uu nqÿrÿkaf.a Ydikfhys meúÈjkafkï
oZ hk is;=ú,a, úh'
ks¾OdrKd¾:h
zks¾OdrKd¾:hZ kï hï f.dvlska fyda lKavdhulska tla fohla fyda
flfkla fjka lr .ekSu hs' fuys § iuQyjdÖ moh PÜGs fyda i;a;ó nyqjpkfhka
;nkq ,efí'
i. idßmqf;;d NslLQkx m[[djk;;frd wfydis' ^PgÀ&
idßmqf;;d NslLqiq m[[djk;;frd wfydis' ^i;;ó&
^ießhq;a f;r NsCIQka w;=frka jvd kqjKe;af;a úh'&
ii. fld isiidkx jqoO;frd fyd;s @ ^PgÀ&
fld isfiiiq jqoO;frd fyd;s @ ^i;;ó&
^YsIHhka w;=frka ljfrla jvd jeäuy,a fõ o@&
iii. odreÖßfhd wryk;dkx w[[;frd wfydis' ^PgÀ&
odreÖßfhd wryfk;iq w[[;frd wfydis' ^i;;ó&
^odreÖßh ry;=ka w;frys tla;rd flfkla úh&
iv. isjk;s Odjk;dkx nd,sldkx iS>;ud wfydis' ^PgÀ&
isjk;s Odjk;Siq nd,sldiq iS>;ud wfydis' ^i;;ó&
^isjka;s f;dfuda ÿjkakd jQ nd,sldjka w;frys fõ.fhka u ÿjkakS jQjd h'&
Ndji;a;ó m%fhda.h
tlsfklg fjkia Wla; mo folla iys; jdlHh folla ;ksjdlHhla njg
m;a lsÍfï § fhfok jdlH rgdj Njdi;a;ñ kï fõ' fuys § uq,ska fhfok
jdlHfha Wla; moh i;a;ó úNla;sfhka ;efí' tu jdlHfha l%shdmoh fjkqjg
fhfokqfha ls;l moh hs' th o i;a;ó úNla;sfhka fhfoa'
n%yuof;;d rdcd rccx ldfr;s
fndêif;;d figÀl=f, ksnn;;s'
fuu jdlHh fol by; oelajQ mßÈ Ndj i;a;ó m%fhda.hg m;a l< miq
n%yuof;; rdðks rccx ldfrfk; fndêif;;d figÀl=f, ksnn;;s'
n%yauo;a; rc rdcHh lrjk l,ays fndai;af;u isgql=,fha Wmkafka h'
63fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
wyx .dux .pýx'
tfld ñf;;d wk;rduf.. iuuqÇ Nú'
uhs .dux .pPfk; tfld ñf;;d wk;rduf.. iïuqÇ Nú'
ud .ug hk l,ays udf.a tla ñ;%fhla ug yuqúh'
rdyq,l=udfrd mnnð'
iqfoOdofkd uydrdcd ÿlLx jis'
rdyq,l=udfr mnnðf; iqfoOdofkd uydrdcd ÿlLx jis'
rdyq, l=udrhd meúÈ jQ úg iqoafOdaok uyrc;=ud ÿlska úiSh'
ksmd; mo lSmhla ta ta úNla;s iu. u fhÈh hq;= h'
• zkfudZ" zfidFÓZ hk ksmd; mo p;=FÓ úNla;sh iu. u fhfoa'
kfud ;ii N.jf;d - ta Nd.Hj;=ka jykafiag kuialdr fõjd æ
fidFÓ f; fyd;= æ - Tng fi;a fõjd æ
• zik;sflZ" zik;slxZ" ziómxZ" ziófmZ" zwú¥frZ hk ksmd; PÜÀ úNla;sh iu.
fhfoa'
l=udfrd wdpßhii ik;sfl W..Kyd;s' - l=udrhd .=rejrhd <`. W.kS'
úydrii iófm jdmsx Nj;s' - úydrh <Õ jejla fjhs'
idßmqf;;d N.jf;d iómx Wm.pP;s' - ießhq;a f;r Nd.Hj;=ka jykafia iómhg
t<fU;s'
k.rii wú¥fr kdjdmggkx Nj;s' - k.rhg fkdÿfrys keõf;dgla fjhs'
• ziyZ" zioêxZ" ziuxZ" zúkdZ" zkdkdZ" zw[[;%Z ksmd; iu. ;;shd úNla;sh fhfoa'
ukqfiid Nßhdh ioêx ji;s' - ñksid ìßh iu. jihs'
wdkfJok úkd ix.S;sx ld;=x k illd' - wdkkao ke;sj ix.S;sh l< fkd yels h
w[[;% N.j;d wyx Wfmdi:x lßiidñ' - Nd.Hj;=ka jykafia ke;sj uu fmdfydh
lrñ'
64fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
• m[apó úNla;s w¾:h zf;dZ hk m%;Hh kduhkaf.ka miqj fhfoa'
Nhx rdcf;d jd w..sf;d jd fpdrf;d jd Nj;s'
ìh rcqkaf.ka fyda .skafkka fyda fidrekaf.ka fyda fjhs'
yJo l=f;d kq Fjx wd.pPis Èjd Èjii'
kqU uyoj,a fldys isg tkafkys o@
ukqiid relLf;d m;k;s'
ñksiaiq .fika jefg;s'
mßj¾;kh id¾:l yd ksje/È tlla ùug fuu jHdlrK isoaOdka; ms<sn`o
wjfndaOh ;sìh hq;= h'
wNHdi
01' my; jdlH isxy,g k.d jHdlrK isoaOdka;h meyeÈ,s lrkak'
i. kfJo mnnðf; uyk;x ÿlLx wfydis'
ii. fu;;x fu wmdoflys ioêx Nj;s'
iii. N.jd idhKyiuhx fhk wun,gÀld f;kqmiXlñ'
iv. fhix kFÓ iumcdkuqidjdfo ,ccd f;ix idu[[x mß;;x Nj;s'
v. tlÈjix ;iid t;ofydis" wyums NslLqkS Wmiihx .kFjd
mnnðiidóZ;s'
vi. k.rf;d lSj¥fr ilHdkx ks.fud Nj;s @
02' idïm%odhsl md,s jHdlrK isoaOdka; wkq.ukh lrñka md,shg k.kak'
i. wcdi;a uyrc;=ud toji u nqÿrÿka hï ;ekl o t;kg t<ôKs'
ii. iajdóks" Bfha rd;%sfhys ug z;DIaKdj ksid ñksiaiq ÿlfia jikakdyZ
hk is;=ú,a, úh'
iii. hfula W;aidyj;a o Tjqyq ish¨ ;kays ch ,n;s'
iv. NsCIQka w;=frys wdkkao f;r jvd;a nyqY%e; fjhs'
v. ud fld<U .sh l,ays uf.a miqïìh fidfrla .;af;a h'
65fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
03' ysia;eka mqrjd isxy,g k.kak'
^t;ofydis$ wr[[x $t<fliq $wú¥fr $mqnnKyiuhx $w[[;% &
i. tfld idjFÓjdiS n%dyufKd wÑrj;S kÈhd ''''''''''''''''''''' fL;;lrKF:dh
'''''''''''''''''''''''' fldfgGis'
ii. ;ii jdKscii ''''''''''''''''''''' zwFÓ kq fLd fu tjrEfm m;sgGd;s'
iii. ''''''''''''''''''''' fu<ud;d kdu t<sld jH;;d wfydis Wmdh l=i,d'
iv. wdhiud wdkfJod ''''''''''''''''''''' ksjdfiFjd idjFÓhx msKvdh mdúis'
v. wcc;f.. wyx wdjqfid wdkJo N.j;d ''''''''''''''''''''' Wfmdi:x lßiidñ'
04' Ndj i;a;ó m%fhda.h Ndú; lr ;ks jdlHh fia .<md ,shkak'
i. wyx mdf;dZj mdGx mGdñ' fu wdpßfhd ;F:d.kFjd m[yx mqpý'
ii. rdcd mßix wdufk;is' ;od ukqiid wfmtd fgiqx ^w;amqä .eiQy&
iii. f:frd Ouux fofi;s' Wmdild idOqldruoxiq'
iv. kdjd mggkx wd.pý' jdKscd ;F: ikksm;sxiq'
v. uKswlÅfld rdcd l,HdKshx rccx ldfr;s' N.jd NslLQys ioêx
,Xld§muqmd.ñ'
05' jHdlrK Í;s wkq.ukh fldg md,shg k.kak'
fmr ,laÈj foajdkïmsh;siai rc rdcHh lrùh' fmdfidka fmdfydh
Èkfhys rc;=ud uka;%Sjreka iu. ñiail m¾j;h hï ;ekl o t;kg ovhï
msKsi ^jOF:dh& .sfha h' rc;=ud uqjl= ¨yq n`Èk úg ^wkqnJOkaf;& uyd uyskao
f;r Tyq ÿgqfõ h' túg uyd uyskao f;rekag zuu oeka rc;=udg ;siai hhs
wu;ñZhs is;=ú,a, úh' uyd uyskao f;r z;siai ;siaiZ hhs weu;S h' túg rc;=udg
ljfrla uyjkfhys ug z;siaiZ hhs wu;kafka oeZhs is;=ú,a, úh'
66fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
k.rmß..dysld foj;d Ñfk;iqx wkqreoOifllk wkkydrldf, w;;fkd
Nd.N;;x WmßgGmfpplnqoOii oFjd zkFÒ;sZ fu jpkii ijKx ud fyd;=
fNdckqmm;;shd cdkkx ud fyd;+z;s mF:kd l;d' ipdZhx ;=pPmd;sx miisii;s"
fojiud.ux múis;=x' k ,Nsiidu" iSiums fkd i;;Od Mdf,hHdZ;s' w: kx md;sx
ÈnnmQfjys mqKKx wlxiq' ;iid .=<uKvf, GfmFjd W.>dá;u;;dh mQj.fJOd
il, k.fr PdfoFjd Àf;d' mQjLKvx uqfL Gms;u;;fuj i;;riNrKsiyiidks
wkqMß' fid Ñfk;is zzkdyx ud;= msfhd" t;;lx fu ld,x bux kFÓmQjx kdu k mÑ"
bf;d mgGdh w[[x mQjx kdu k LdÈiidñZ;s f.yx .kFjdms ud;rx mqpý¦ zzwuu
;=uydlx wyx msfhd" wmmsfhdZ;s zz;d; tllÅfkd wlÅ úh p yohx úh p w;smsfhd
fuz;s w: liud tF:lx ld,x uhyx kFÓmQjx k mÑF: wuudZ;s' id pq,¨mgGdlx
mqpý' wFÓ ls[Ñ md;shx ;d;dZ;s @ mßmqKKd wfhH md;s mQfjys" tjrEmd mQjd
kdu fu k ÈgGmqnndZZ;s' id Ñfk;is zzuhyx mqf;;d mq[[jd" l:dNskSydfrd
Núii;sZZ;s w: kx mqf;;d wuu bf;d mgGdhdyx w[[x mQjx kdu k LdÈiidñ"
kFÓ mQjfuj mfphHdis fofj;dys md;sx mQfrFjd mQjd mys;d Núiik;S;sZ' id
mszii ;f;d mgGdhzz mQjx LdÈ;= ldfuduySZ;s jqf;; ;=pPmd;sfuj w[[dh md;shd
mál=cðFjd fmfi;s" hdj wd.rufc® jis" ;djiifoj;d ÈnnmQfj mNsKsxiq'
^ fojo;;f:rjF:q" OuumogGl:d&
moud,dj
wkqreoOifllk ^i& - wkqreoaO YdlHhd úiska
wkkydrldf, ^i& - wkakydr kñka Wmka l,ays
Nd.N;;x ^i& - n;a fldgi
WmßgGmfpplnqoOii ^i& - WmßÜG mfia nqÿkag
k.rmß..ys;d ^i& - k.rh wdrCId lrk
fNdckqmm;;shd ^i& - fndcqka WmÈk wdldrh .ek
cdkkx ^ls& - ±kSula
ud fyd;+ ^ls%& - fkdfõjd
mF:kx ^ls& - m%d¾:kh
;=pPmd;sx ^i& - ysia md;%h
miisii;s ^ls%& - olafkah
fojiud.ux ^i& - foajiNdjg
múis;=x ^;=& - msúfikakg
,Nsiidu ^ls%& - ,nkafkuq
i;;Od ^;& - i;alvlg
kjfud mdfGd kFÓ mQjfuj mfphHdis
67fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
Mdf,hH ^ls%& - mef,kafka h
ÈnnmQfjys ^i& - ÈjH lejqfuka
mqKKx ^ls& - msreKla
.=<uKvf, ^i& - l%Svd msÜgksfhys
W.>dá;u;;dh ^i& - jeiqï yeß muKska
mQj.fJOd ^i& - lejqï iqj`o
PdfoFjd ^mQ'ls%& - jid
Àf;d ^ls& - isáfha
mQjLKvx ^i& - lejqï lE,a,la
i;;riNrKsiyiidks ^i& - i;aoyila ri kyr
kFÓ mQjx kdu ^i& - ke;s lejqï kï
tllÅfkd ^i& - tl weila we;a;yq
tF:lx ^ks& - fumuK
k ÈgGmqnnd ^i& - fkdÿgq úrEh
mq[[jd ^;& - mska we;af;ls
l:dNskSydfrd ^i& - lrk ,o m%d¾:kd we;af;ls
bf;d mgGdh ^ks& - fu;eka mgka
LdÈ;=ldfud ^ls& - lkq leue;af;a
wd.rufc® ^i& - .sysf.h
mNsKsxiq ^ls%& - hejQy
wNHdi
1' zzkFÓ mQjfuj mfphHidisZZ hk fÊoh isxy,g k.kak'
2' fþoh weiqfrka md,sfhka ms<s;=re ,shkak'
¸' fl ;=pPmd;sx ÈnnmQfjys mQfriqx @
¸¸' riyrKsfhd ls;;lmmudKd Njk;s @
¸¸¸' hÈ fojd ;=pPmd;sx ÈnnmQfjys k mqfrhHqx f; lsx k ,fNhHqx @
¸¹' wkqrefoOd flk lfuuk ÈnnmQjdks ,Ns @
¹' ud;d ;f;d mgGdh lsx lFjd kFÓ mQjx fmfiis'
3' fþoh weiqfrka ms<s;=re ,shkak'
¸' wkqreoaO YdlHhd l< mqKH l¾uh l=ula o@
¸¸' zwNskSydr Z hkak meyeÈ,s lrkak'
¸¸¸' wkqreoaO l=udrhd ;udf.a ujf.ka m%sh wm%sh Ndjh úiSug fya;=j l=ula o@
¸¹' fþofha tk Wmud folla Wmqgd ,shkak'
¹' zfNdckqmam;a;shd cdkkx ud fyd;=Z hkafka f;areu ,shkak'
68fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
jdlH mßj¾;kh IIye¢kaùu(-
jdlH mßj¾;kfha § l%shdmo iïnkaO iqúfYaIS m%fhda. y`ÿkd .ekSu jeo.;a
fjhs' NdIdfõ ksje/È j Ndú;h ta i`oyd bjy,a fõ' fuys § wdLHd; úNla;Skays
iqúfYaIS w¾:" oaúl¾ul Od;= fhda.h" ud ksmd; fhda.h yd l%shd úfYaIK Ndú;h
ms<sn`o ksje/È wjfndaOfhka mßj¾;k ld¾hh isÿ lrk whqre y`ÿkajd fouq'
úfYaI Od;= m%fhda.(-
oaúl¾ul Od;=
zÿy hdp reê mqpP - NslL idiq jpdofhd
kS jy yrdofhd p - WNfh f; oúluuldZ
hkqfjka zÿyZ" zhdpZ" zreêZ" zmqpPZ" zNslLZ" zidiqZ" zjpZ" zkSZ" zjyZ" zyrZ
hkd§ Od;= oelafõ' fï Od;= fhda.fha § l¾u moh;a" mQ¾j iSud¾:j;a m[apó
úNla;H¾:j;a moh;a hk fol u ÿ;shdfjka ;efí' md,sfhys moh ÿ;shd jqj o
isxy,g mßj¾;kfha § th m[apó w¾:fhka ;eìh hq;= h'
wdpßfhd isiix m[yx mqpP;s' - .=rejrhd YsIHhdf.ka m%Yak wihs'
woêfld udkjlx u..x mqpP;s' - u.shd ;reKhdf.ka u. wihs'
hdpfld figÀx wdydrx NslL;s' - ys`.kakd isgqjrhdf.ka wdydr is`.hs'
f.dmdf,d .djx mhx fody;s' - f.dm,a,d fokf.ka lssß fodjhs'
l=udfrd .cx ukqiix wjreJO;s' - l=udrhd we;df.ka ñksid j<lajhs'
.yd§ Od;= fhda.h
.y" luq" pqì Od;= fhda.fha § iqúfYaIS jdlH rgdjka md,sfhys oel.; yels h'
fuys § z.yZ wd§ Od;+kaf.ka isoaO l%shd mo yd nef`ok moh i;a;ó úNla;sfhka ;nkq
we;' isxy,g mßj¾;kh lsÍfï § isxy, NdIdjg WÑ; mßÈ mßj¾;kh l< hq;= h'
kdrfod foj,x cgdiq wllñ' - kdro foaj,f.a cgdj mE.=fõ h'
ud;d mq;;x uqoOks pquì' - uj mq;df.a ysi isïnd h'
whHd odisx flfiiq .fyFjd myß - wd¾hdj odish fliajeáfhka f.k
myr ÿkakSh'
mdfoiq .fyFjd Fjx mdr.x.x Åmsiidñ' - mdj,ska w,a,d ;d .`.ska t;rg
úislrñ'
fid ì<d,x kx.=fgG wllñ' - Tyq n<,df.a k`.=g mE.=fõh'
idufKfrd hgÀfldáhx .fyFjd f:rx kh;s - idufKar f;fï hIaá fl<jr
f.k f;reka jykafia /f.k hhs'
69fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
ud ksmd; fhda.h
ud ksmd;h m%;sfIaOd¾:fhys fhfokakls' zud fhdf. innldf, pZ hk
iQ;%hg wkqj ud ksmd;h yd nef`ok wdLHd;h ySh;a;kS fyda wÊc;kS fjhs'
úl,amfhka m[apó úNla;sh fjhs' ljr l%shd úNla;shla iu. fhÿK o tys
w¾:h m%;sfIaOd¾: úOdkhla ùu fyda m%d¾:khla ùu iqúfYaIS fjhs' my; kso¾Yk
úuikak'
ud ux wmdofld ysxis' - md ke;a;d ug ysxid fkd lrkak'
udfjdp Mreix l[Ñ' - lsisfjl=g r¿ nia fkd lshkak'
wdjqfid ud fidÑF: ud mßfoúF:' - weje;aks fYdal fkd lrkak' fkd je<fmkak'
ud fu l=cCê uydùr' - uydùrhdfKks" ug fkd lsfmkak'
ud mqkms tjx ioouldis' - kej; fujeks Yío fkd lrkak'
ud f; Nj;= wk;rdfhd' - Tng wk;=rla fkd fõjd !ud fu nd,iud.fud fyd;=' - ug nd, weiqrla fkd fõjd !
m%fhdacH l%shd Ndú;h
zOd;+ys fK Kh Kdfm Kdmhd ldß;dks fyFjfF:Z hk iQ;%hg wkqj
fyaFj¾:fhys fyj;a m%fhdacHd¾:fhys fK" Kh" Kdfm" Kdmh hk m%;Hh
Od;+kaf.ka miqj fhfoa' zKZldrh Od;=j jDoaê lsÍu i`oyd h' wkHfhl= ,jd
lrjk l%shd m%fhdacH l%shd kï fõ' l%shdmo iEfokafka my; i`oyka mßoafoks'
lr ¬ fK ¬ ;s > ldfr;s - lrjhs
lr ¬ Kh ¬ ;s > ldrh;s - lrjhs
lr ¬ Kdfm ¬ ;s > ldrdfm;s - lrjhs
lr ¬ Kdmh ¬ ;s > ldrdmh;s - lrjhs
ljr m%;Hh fhÿj o w¾:h fjkia fkd fõ' mßj¾;kfha § fuh jeo.;a
jkafka th jdlHj, fh§fï iqúfYaI;ajh ksid h'
m%fhdacH l%shdj fhfok úg wl¾ul l%shd il¾ul fjhs'
Wod(- odrfld frdo;s' - odiS odrlx frdfo;s'
<uhd y`vhs' - odish orejd y`vjhs'
iqkfLd Ni;s' - figÀ iqkLx Nidfm;s'
n,a,d nqrhs' - isgqjrhd n,a,d nqrjhs'
l=udfrd m;;s' - wß l=udrx mdf;;s'
l=udrhd jefghs' - i;=rd l=udrhd jÜgjhs'
70fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
m%fhdacH l%shdj fhfok úg il¾ul l%shd oaúl¾ul fjhs'
mqßfid relLx ýJo;s' - wufppd mqßix relLx fPodfm;s'
mqreIhd .i lmhs' - weu;s;=ud mqreIhd ,jd .i lmamjhs'
odfid Ndrx yr;s' - idñ odix Ndrx yrdfm;s'
odihd nr f.khhs' - iajdñhd odihd ,jd nr f.kshjhs'
idufKfrd fmdF:lx mG;s' - f:frd idufKrx fmdF:lx mdfG;s'
idufKar f;fï fmd; mdvï lrhs' - f;reka jykafia idufKarhd ,jd fmd;
mdvï lrjhs'
jvVlS f.yx lfrd;s' - Okjd jvVlsx f.yx ldfr;s'
jvqjd f.h lrhs' - Okj;d jvqjd ,jd f.h lrjhs'
m%fhdacH l%shdfõ § m%fhdacH l¾;D moh ;;shd úNla;sfhka o isáh yels h'
mßj¾;kfha § w¾:h fjkia fkd fõ'
mqßfid relLx ýJo;s' - wufppd mqßfik relLx fPodfm;s'
odfid Ndrx yr;s' - idñ odfik Ndrx ydrdfm;s'
idufKfrd fmdF:lx mG;s - f:frd idufKfrk fmdF:lx mdfG;s'
jvVlS f.yx lfrd;s - Okjd jvVlskd f.yx ldfr;s'
fufia m%fhdacH l%shd fhfok wdldrh wjfndaO lr .ekSfuka mßj¾;k
ld¾hh id¾:l lr.; yels h'
l%shd úfYaIK
mßj¾;kfha § l%shdmoh iïnkaO ;j;a jeo.;a wx.hla f,i l%shd úfYaIK
Ndú;h ms<sn`o wjfndaOh ±laúh yels h'
l%shd úfiiKx hdj - ;x innx ys kmqxifl
ishd p tljpkx - h:d NslLQ iqLx À;d
hk nd,dj;dr ks¾foaYhg wkqj md,s NdIdfõ l%shd úfYaIK kmqxil ,sx.
ÿ;shd taljpk fjhs' we;eï úg ;;shd úNla;s taljpkfhka o isáhs' we;eï ksmd;
mo o l%shd úfYaIK jYfhka fh§ we;' w¾:djfndaOh i`oyd fuys,d l%shd úfYaIK
mo lSmhla olajuq'
71fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
idOqlx - ukdfldg
iS>x - jyd
Åmmx - jyd
ÿlLx - ÿlfia
iqLx - iemfia
ksppx - ks;r
lspPx - wudrefjka" ÿlfia
wNslLKx - ks;r
wNsKyx - ks;r
i;;x - ks;r
ikslx - fyñka
iux - iu f,i
l%shd úfYaIK jdlHj, fhfok ksYaÑ; ;ekla ke;' my; jdlHh n,kak'
i. ú[[Q Åmmx Ouux úcdkd;s'
kqjKe;a;d jyd O¾uh oek.kshs'
ii. l=udfrd iqLx ih;s'
l=udrhd iqjfia ksohs'
iii. hdpfld lisfrk >dipPdox ,N;s'
ys`.kakd ÿlfia wdydr ,nhs'
iv. uhx iqfLk ihs;=x ,Nsiidu'
wms iqjfia ksod .ekSug ,nuq'
v. Ngd wuppii mqrf;d .pPk;s'
Ngfhda weu;s;=udg fmrgqj h;s'
wNHdi
01' iqÿiq l%shd úfYaIK mo fhdod jdlHh iïmQ¾K fldg isxy,g k`.kak'
^ksnoOx" Åmmx" wNsKyx" iyid" iqiqLx&
i. m[[djk;d ''''''''''''''''''''' Ouux úcdkk;s'
ii. N.jd ''''''''''''''''''''' NslLQkx wmmudfok TjÈ'
iii. ukqiid ''''''''''''''''''''' .kFjd wdikdks m[[dfmiqx'
iv. ''''''''''''''''''''' j; Ôjdu fjßfkiq wfjßfkd'
v. f:frd ;ii f.fy ''''''''''''''''''''' N=[c;s'
úiqx - fjka jQ
tjx - fufia
iyid - jyd
mpPf;d - miqj
mqrf;d - bÈßfhka
wk;ufid - wvqu .Kfka
Wmß - Wv
mGux - m<uq j
ksnoOx - ks;r
illppx - ukdj
iuud - ukdj
72fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
02' isxy,g k.kak'
i. wdpßfhd isiix Ouux fndfO;s'
ii. wimmqßid ihums mdmdks lfrdka;s mfrysZms ldrdmhk;s'
iii. wufppd iQfok Tokx mpdfm;s'
iv. ud;d odisx odrlx ihdfm;s'
v. .=re nyqisfii Ouux W..Kydfm;s'
03' md,shg k.kak'
i. rdcmqreIfhda .ïjeishka ,jd fyg ud¾.h Y=oaO lrjkakdy'
ii. weÿref;u YsIHhd ,jd wl=re ,shjhs'
iii. wms <uqka ,jd u,a lvjd nqÿkag mQcd lruq'
iv. f;dms wo u fufylrejka ,jd mdi,a ìu Y=oaO lrjq'
v. mdmldrhd Tyqf.a fidfydhqrka ,jd mCISka urjhs'
04' my; jdlHh isxy,g k.kak'
i. ud;d mq;;x ndydiq .fyFjd mKKid,x .pP;s'
ii. ms;d l=udrx uqoOks pquìFjd hqoOdh WfhHdfcis'
iii. ifnn Nødks miik;= ud l[Ñ mdmud.ud'
iv. ud fu l=cCê uydùr" ud fu l=cCê uyduqks'
v. uhx f.d;ux mrdNjk;x mqßix mqpPdu'
05' mdvfuka W.;a jdlHj,g wkqj md,shg yrjkak'
i. Tjqyq fliaj,ska w,a,d tlsfkldg .i;s'
ii. kkaÈñ;% fhdaOfhl= fomhska w,a,d .`.sfk;rg ùis lf<ah'
iii. ys`.kakd wudrefjka wdydrmdk fidhd f.k blaukska wkqNj lrhs'
iv. f;dms fYdal fkd lrjq fkd y`vjq fkd je<fmjq'
v. idufKar f;u w;jeishd ,jd f;reka jykafiaf.ka m%Yak úuijhs'
73fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
w;Sf; ndrKishx n%yuof;; rccx ldfrfk; fndêif;;d iSfyd yqFjd
ysujk;mmfofi mnn;.=ydhx jdix lfmmis' ;ii wú¥fr tlx irx ksiidh nyQ
iQlrd ksjdix lfmmiqx' ;fuj irx ksiidh ;dmidms mKKid,diq jdix lfmmiqx'
wf:lÈjix iSfyd uysijdrKd§iq w[[;rx jêFjd hdjoF:x uxix LdÈFjd ;x
irx T;ßFjd mdkShx msúFjd W;;ß' ;iñx LfK tfld :Q,iQlfrd ;x irx ksiidh
f.dprx .Kyd;s' iSfyd ;x Èijd zw[[x tlÈjix bux LdÈiidñ" ux fLd mk
Èijd mqk k wd.fpPhHdZ;s ;ii wkd.ukNfhk irf;d W;;ßFjd tflk
mfiik .k;=x wdrNs' iQlfrd Tf,dflFjd zti ux Èijd uu Nfhk Wm.k;=x
wiflldfk;d Nfhk m,dh;s" wcc uhd bñkd iSfyk ioêx mfhdfc;=x jgg;SZ;s
iSix WlÅmsFjd ;x hqoOF:dh wjyhfk;d mGux .d:dudy'
p;=mmfod wyx iuu" Fjums iuu p;=mmfod'
tys iuu ksj;;iiq" lsx kq NSf;d m,dhiSZ ;s'
iSfyd ;ii l:x iqFjd ziuu iQlr" wcc wuydlx ;hd ioêx iX.dfud kFÓ"
bf;d mk i;;fu Èjfi buiñxfhj Gdfk iX.dfud fyd;+Z;s jFjd mlldñ'
iQlfrd ziSfyk ioêx iX.dfuiidóZ;s ygGmyfgGd ;x mj;;sx [d;ldkx
wdfrdfpis' f; ;ii l:x iqFjd NS;;is;d zbodks Fjx ifnnms wfuy Ôú;lLhx
mdfmii;s" idyislluux ud lÍZ;s wdyxiq' fidzms NS;;isf;d zbodks lsx lfrdóZ;s
mqpý' iQlrd ziuu" Fjx tf;ix ;dmidkx WppdrN+ñx .kFjd mQ;s.+f: i;;Èjidks
iÍrx mßjfggFjd iqlLdfmFjd i;;fu Èjfi iÍrx WiidjìJ¥ys f;fuFjd
iSyii wd.ukf;d mqßu;rx .kFjd jd;fhd.x [Fjd Wmßjdf; ;sgG" iqÑcd;sfld
iSfyd ;j iÍr.JOx >dhsFjd ;=hyx chx oFjd .ñii;SZ;s wdyxiq' fid ;:d lFjd
i;;fu Èjfi ;F: wgGdis' iSfyd ;ii iÍr.JOx >dhsFjd .+:ulÅ;Ndjx [Fjd
ziuu iQlr" iqJofrd f; f,fid Ñk;sf;d" ifp Fjx .+:ulÅf;d kdNúii" bfOj
;x Ôú;lLhx wmdfmiix" bodks mk f; iÍrx fkj uqfLk vxis;=x" k mdfok
myß;=x illd" chx f; ouóZ;s wdy'
^cd;lgGl:d&
oifudmdfGd
chx f; ouñ
74fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
moud,dj
ldfrfk; ^ls& - lrjk l,ays
yqFjd ^mQ'ls%& - ù
mnn;.=ydhx ^i& - m¾j; .=ydfjys
jdix lfmmis ^l%s& - jdih lf<ah
wú¥fr ^ks& - kqÿfrys
irx ^kd& - ú,
ksiidh ^ks& - ksid $weiqre fldg
;fuj ^ix& - thu
mKKid,diq ^kd& - mkai,aj,
uysijdrKd§iq ^i& - óyrla we;=ka wd§ka w;=frka
w[[;rx ^i'kd& - tla;rd
jêFjd ^mQ'l%s& - kid
hdjoF:x ^ix& - we;s;dla
T;ßFjd ^mQ'l%s& - nei
W;;ß ^l%s& - tf;r ùh
;iñxLfK ^ks& - tflfKys
:Q,iQlfrd ^i& - uy; W!frla
w[[x ^i'kd& - fjk;a
k wd.fpPhHdZ;s ^ix& - fkd tkafkah hehs
wkd.ukNfhk ^i& - fkdmeñfKk ìfhka
tflk mfiik ^kd& - tla me;a;lska
wdrNs ^l%s& - mgka .;af;ah
Wm.k;=x ^;=& - iómhg hkakg
wiflldfk;d ^ls& - fkdyels jkafka
m,dh;s ^l%s& - m<dhhs
mfhdfc;=x ^;=& - fhfokakg
jgg;SZ;s ^ix& - jà hehs
WlÅmsFjd ^mQ'l%s& - Tijd
wjyhfk;d ^ls& - le|jkafka
iuu ^ks& - ñ;=r
lsx kq ^ks& - l=ula ksid
iX.dfud ^kd& - hqoaOhla
bf;d ^ks& - fuhska
i;;fu Èjfi ^kd& - y;ajeks ojfia
buiñxfhj ^ix& - fu;ek u
fyd;+Z;s ^ix& - fõjd hehs
mlldñ ^l%s& - .sfhah
ygGmyfgGd ^i& - ;=gq mygq jQfha
75fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
wdfrdfpis ^l%s& - ±kaùh
NS;;is;d ^i& - ìhj ;e;s.;af;da
idyislluux ^i& - ieyeis l%shdj
^ud& lÍ ^ls%& - ^fkd& lrkak
WppdrN+ñx ^i& - u<my ouk ;ekg
mQ;s.+f: ^i& - l=Kq.| yuk wiQÑfhys
mßjfggFjd ^mQ'l%s& - fmr<S
iqlLdfmFjd ^mQ'l%s& - úh<d
WiidjìJ¥ys ^i& - msksìkaÿj,ska
f;fuFjd ^mQ'l%s& - f;ud
mqßu;rx ^;& - l,ska u$ uq,ska u
iqÑcd;sfld ^i& - msßisÿ cd;slfhla $ msrsisÿ iajNdj we;af;ls
>dhsFjd ^mQ'l%s& - wd>%dKh fldg
.+:ulÅ;Ndjx ^i& - wiQÑj,ska jel=Kq nj
f,fid Ñk;sf;d ^kd& - is;+ iaj,amh
kdNúii ^ix& - fkdjkafka kï
bfOj ^ix& - fuys u
wmdfmiix ^l%s& - muqKqjkafkñ
vxis;=x ^;=& - ymkakg
wNHdi
01' zchx f; ouñZ hk fÊoh isxy,g k.kak'
02' my; ±lafjk jdlHj,g md,sfhka ms<s;=re imhkak'
i. iSfyd lF: jdix lfmmis @
ii. m,dhk;x iSyx Èijd iQlfrd lsx Ñfk;is @
iii. iQlrii [d;ld lsx wdyxiq @
iv. iSyx mrdfc;=x iQlfrd lsx Wmdhx wldis @
v. iSfyd liud iQlrii chx woÈ @
03' isxyf,ka ms<s;=re ,shkak'
i. isxyhd <`. we;s úfYaI ,CIK folla ,shkak'
ii. isxyhd mrdch lsÍug W!rd fh¥ Wml%uh ,shkak'
iii. fuu l:dfjka .; yels wdo¾Y y;rla ,shd olajkak'
iv. uy; W!rd iy Wf.a [d;Ska w;r jQ ixjdoh f.kyer olajkak'
76fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
ikaê
ye¢kaùu'
fjka fjkaj mj;akd ,S len,s folla tlg .<md tl ,Shla njg m;a
lrkakdla fuka fjka fjkaj mj;akd mo folla f,dam" wdfoaY" wd.u wd§ úúO ikaê
ld¾hhka wkq.ukh fldg tlmohla jk fia .e<mSu ikaê kï fõ' zjKaKdkx
ikaksê ikaê kduZ j¾Khkaf.a ukd jQ .e<mSu ikaê kï fõ'
ikaê lsÍfï § Ndú; lrk l%fudamdhka lSmhla we;' tajd ikaêúê fyj;a
ikaê ld¾hhka f,i ye`Èkafõ'
f,dam - wl=re bj;a lsÍu" lmd ±óu fkdfyd;a fkdlshd yeÍu'
wdfoaY - wl=rla fjkqjg wuq;=fjka fjk;a wl=rla meñKSu'
wd.u - wl=re folla w;rg tu wl=re ;sìh § w¨f;ka wl=rla meñKSu'
y%iaj - wl=re fláùu fyj;a ud;%d .Kk wvq ùu'
§¾> - wl=re §¾> ùu fyj;a ud;%d .Kk jeä ùu'
oaú;aj - lsishï wl=rla wl=re folla njg m;aùu'
ikaê lsÍfuka NdIdjg ,efnk m%fhdack lsysmhla o we;'
• WÉpdrK myiqj fyj;a iqfLdaÉpdrKh
• Y%jK udOq¾hh we;s ùu'
• ,sùfï myiqj we;s ùu'
• NdIdfõ l%udkql+,nj yd jHla; nj we;s ùu'
• moH rpkfha § Pkaoi yd úß; wdrCId ùu'
ikaê m%fNao
md,s NdIdfõ m%Odk jYfhka ikaê m%fNao 03la fõ'
i. iajr ikaê
ii. jH[ack ikaê
iii. ks.a.yS; ikaê
óg wu;rj fjdñiail ikaê hkqfjka o ikaê m%fNaohla nd,dj;drfha
olakg we;'
iajr ikaê
ikaê jk mo foflka fmr mofha w. yd mr mofha uq, iajrhla ;sî f,dam"
wdfoaY" wd.u wd§ ikaê úêhla wdY%fhka ;ks mohla njg m;aùu iajr ikaê
kï fõ' fuys§ ikaê úê lSmhla Ndú; flfrk w;r tajd my; ±lafõ'
77fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
f,damh
mQ¾jiajr f,damh mriajr f,damh
^ird ifr f,dmx&) ^jd mfrd wirEmd&
f,dl ¬ wf..d Pdhd ¬ bj
f,dla ¬ w ¬ wf..d 1 Pdha ¬ wd ¬ bj 1
f,dla ¬ wf..d Pdha ¬ wd ¬ j f,dlf..d 2 Pdhdj 2
² f,dma lsÍfï § mo fofla u iudk iajr we;s yeu úg uq,a iajrh f,dma l< hq;= h'
1' mohl iajr jH[ack fjka lsÍu i`oyd zmqnnufOdÀ;uiirx ifrk úfhdcfhZ
iQ;%h fhfoa'
2' ikaê ld¾hfhka miq mo fol tl;= lsÍu i`oyd zkfh mrx hqf;;Z iQ;%h fhfoa'
§¾>
mQ¾jiajr §¾>h
mriajrh f,dma l< úg mQ¾jiajrh
úl,amfhka §¾> fõ' ^mqfnnd p&
mriajr §¾>h
mQ¾jiajrh f,dma l< úg mriajrh
úl,amfhka §¾> fõ' ^§>x&
lsxiq ¬ bO
lsxia ¬ W ¬ bO 1
lsxia ¬ W ¬ O 2
lsxia ¬ W! ¬ O - mqífndp
lsxiQO4
1' mqnnufOdÀ;uiirx ifrk úfhdcfh
2' jd mfrd wirEmd
3' ird ifr f,dmx
4' kfh mrx hqf;;
ioOd ¬ bO
ioè ¬ wd ¬ bO 1
ioè ¬ bO 3
ioè ¬ B ¬ O - §>x
ioëO4
78fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
wij¾KdfoaYh
mQ¾jiajrh f,dma l< úg mriajrfha we;s zbZldrh úl,amfhka ztZldrhla
njg m;afõ'
Wm ¬ blL;s
Wma ¬ w ¬ blL;s - mqnnufOdÀ;uiirx ifrk úfhdcfh
Wma ¬ blL;s - ird ifr f,dmx
Wma tlL;s - CjpdijKKx ¨f;;
WfmlL;s - kfh mrx hqf;;
mQ¾jiajrh f,dma l< úg mriajrfha we;s zWZldrh úl,amfhka zTZldrhla njg
m;afõ'
k ¬ Wfm;s
ka ¬ w ¬ Wfm;s - mqnnufOdÀ;uiirx ifrk úfhdcfh
ka ¬ Wfm;s - ird ifr f,dmx
ka Tfm;s - ljpdijKKx ¨f;;
fkdfm;s - kfh mrx hqf;;
hldrdfoaYh
i. ztZldrhg hldrdfoaY ùu'
iajrhd mr l,ays mQ¾j modka;fha we;s ztZldrhg hfuok;diidfofid hk
iQ;%fhka zhZldrhla wdfoaY fõ'
f; ¬ wcc
;a ¬ t ¬ wcc - mqnnufOdÀ;uiirx ifrk úfhdcfh
;a ¬ ha ¬ wcc - hfuok;diidfofid
;Hcc - kfh mrx hqf;;
ii. zbZj¾Khg hldrdfoaY ùu
iajrhd mr l,ays mQ¾j modka;fha we;s zbZj¾Khg zhZldrhla wdfoaY fõ'
fuh isÿjkqfha bjfKKd hx kjd hk iQ;%fhks'
jq;;s ¬ wii úiJêh&
jq;a;a ¬ b ¬ wii - ^mqnnufOdÀ;uiirx ifrk úfhdcfh&
jq;a;a ¬ ha ¬ wii - ^bjfKKd hx kjd&
jq;;Hii - ^kfh mrx hqf;;&
79fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
jldrdfoaYh oldrdfoaYh
iajrhla mr mofha uq, we;s úg uq,a
mofha w. we;s zTZldrhg iy zWZldrhg
we;eï úg zjZldrhla wdfoaY fõ'
^jfudÿok;dkx&
fld ¬ wyx
la ¬ T ¬ wyx - mqnnufOdÀ;uiirx ''''
la ¬ õ ¬ wyx - jfudÿok;dkx
la ¬ õ¬ wdyx - §>x
Cjdyx - kfh mrx hqf;;
iq ¬ wd.;x
ia ¬ W ¬ wd.;x - mqnnufOdÀ;uiirx ''''
ia ¬ õ ¬ wd.;x - jfudÿok;dkx
iajd.;x - kfh mrx hqf;;
iajrhd mr l,ays mQ¾jfha we;s uydm%dK
zOZldrhg w,amm%dK zoZldrhla zfodOii
pZ hk iQ;%fhka wdfoaY fõ' we;eï
úfgl nH[ackdCIrhla mr l,ays o fï
wdfoaYh isÿfõ'
bO ¬ wyx
bo ¬ wyx - fodOii p
boa ¬ w ¬ wyx - mqnnufOdÀ;uiirx '''
boa ¬ wyx - ird ifr f,dmx
boa ¬ wd ¬ yx - §>x
bodyx - kfh mrx hqf;;
bO NslLfj
boNslLfj - fodOii p
ßldrdfoaYh
iajrhd flfrka mr jQ tj wd§ Yíohkaf.a ztZldrh zßZldrhla njg m;a fõ'
we;eï úfgl mQ¾j mohg .e<fmk fia y%iaj o fõ' fuu ld¾hhka fol u isÿjkqfha
ztjdÈiißmqfnnd p rfiidZ hk iQ;%fhks'
h:d tj
h:a ¬ wd ¬ tj - mqnnufOdÀ;uiirx ifrk úfhdcfh
h:a ¬ wd ¬ ß j - tjdÈiißmqfnnd p rfiid
h:ßj - kfh mrx hqf;;
wíNdfoaYh
iajrhla mr l,ays wNs Wmi¾. mohg zwnNZ wdfoaY fõ' fuh isÿjkqfha
zwfnNd wNsZ hk iQ;%fhks'
wNs ¬ W..f;d
wnN ¬ W..f;d - wfnNd wNs
wnNa ¬ w ¬ W..f;d - mqnnufOdÀ;uiirx ifrk úfhdcfh
wnNa ¬ W..f;d - ird ifr f,dmx
wnN=..f;d - kfh mrx hqf;;
80fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
wd.u
nd,dj;drfha we;s zhjuok;r,d pd.udZ hk iQ;%fha n,fhka iajrhla
mr l,ays mo uOHhg zhZ zjZ zuZ zoZ zkZ z;Z zrZ z,Z z.Z hk wl=re 09 wd.u fõ'
wdfoaYfha § fuka mj;akd wl=rla úkdY fkdfldg w¨;a wl=rla f,iska mo uOHhg
meñfKk fyhska wd.u ñ;=frl= jeks hehs o jHdlrK{fhda W.kaj;s'
zhZ wd.u
zjZ wd.u
zuZ wd.u
zoZ wd.u
zkZ wd.u
z;Z wd.u
zrZ wd.u
z,Z wd.u
z.Z wd.u
k ¬ buii - khsuii
;s ¬ wX.=,x - ;sjX.=,x
bO ¬ wdyq - bOudyq
hdj ¬ wF:x - hdjoF:x
bf;d ¬ wdh;s - bf;dkdh;s
wcc ¬ w.. - wcc;..
ks ¬ Wmoojx - ksremoojx
P ¬ wNs[[d - P<Ns[[d
mq: ¬ tj - mq:f.j
h
j
u
o
k
;
r
,d
pd.ud
oaú;aj ikaêh
iajrhd mr l,ays uq,ska we;s wl=r we;eï úfgl zmrfojNdfjd GdfkZ hk
iQ;%fhka oaú;aj lrkq ,efí'
m;s ¬ wk;x
m;a ¬ b ¬ wk;x - mqnnufOdÀ;uiirx ifrk úfhdcfh
m;a ¬ ha ¬ wk;x - bjfKKd hx kjd
m ¬ É ¬ wk;x - ifnnd pk;s
m ¬ É ¬ É ¬ wk;x - mrfojNdfjd Gdfk
mppk;x - kfh mrx hf;;
jH[ackhd mrl,ayso oaúFj fõ'
bO ¬ mudo
bO ¬ mudfo - mrfoj Ndfjd Gdfk
bommudo - kfhmrx hqf;;
81fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
wNHdi
01' my; i`oyka jdlH md,shg k.kak' iJê mo úiJê lrkak'
i. wdpßhd§kx jpkx wlfrdfk;d fid lodÑms iqLx k ,N;s'
ii. ;f;d kx iqLufJj;s Pdhdj wkmdhskS'
iii. uyduysJofF:frd ,xld§mud.kFjd csfkß;x Ouux §mjdiSkx
fofiis'
iv. ioëO ú;;x mqßiii figGx - Ofuud iqÑfKKd iqLudjyd;s'
v. innfuj nqoOjpkx Ofuud p úkfhd pd;s oúOd úNð;=x illd'
02' mdvfï olajd we;s md,s fþoh wdY%fhka ikaê l< hq;= ;eka ikaê fldg
my; ±lafjk jdlH md,shg k.kak'
i. nqÿrÿkaf.a Ôjudk ld,fhau iej;akqjr mdál kï wdÔjlfhla
jdih lf<ah'
ii. Tyqf.a iómfha fndfyda w;jeisfhda o iydhlfhda o jQy'
iii. wo ud nqÿrÿka iu. m%d;syd¾h ^mdáydßhx& lrkakg iqÿiq hehs Tyq
is;=fõh'
iv. Nd.Hj;=ka jykafia o w¾y;a h' uu o w¾y;a h' ta ksid tkak hehs
lSh'
v. uu fuhska i;ajk Èk nqÿrÿka iu. jdo lrkafkñZhs hy¨jkag
±kqï ÿkafkah'
03' my; ±lafjk úikaê mo iQ;%dkqidrfhka ikaê lrkak'
i. pJo ¬ Woh
ii. ðk ¬ Bß;x
iii. mdf;d ¬ tj
iv. jfJo ¬ wyx
v. hii ¬ bodks
vi. wNs ¬ W..f;d
vii. wkq ¬ t;s
viii. ;iud ¬ by
ix. wF: ¬ wF:x
x. ks ¬ wk;rx
xi. .pPdñ ¬ b;s
xii. iq ¬ wd.;x
xiii. idOq ¬ b;s
xiv. wNs ¬ Tldfid
xv. w;s ¬ wk;x
82fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
04' my; ±lafjk ikaê mo úikaê lrkak'
i. wf:lod
ii. kd.fpPhH
iii. ld,fiij
iv. mqmMdfkdÑks;=x
v. mdf;djqgGdh
05' zchx f; ouñZ mdGfha ±lafjk iajr ikaê ldKavhg wh;a ikaê mo
f;dard úikaê fldg wod< iQ;%h o ,shkak'
vi. wJjoOudix
vii. f,dlf..d
viii. ù;skdfu;s
ix. ;f;dmmN=;s
x. iqßfhdofhd
83fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
úmiisoin,ii ld,iñ[ys uydtlidgln%dyufKd kdu wfydis' whx mk
t;rys idjFÓhx pQf,lidgfld kdu' ;ii ys tfld ksjdikidgfld wfydis"
n%dyuKshdms tfld' WNskkums tlfuj mdremkx" nys .ukldf, n%dyufKd jd
n%dyuKS jd ;x mdrem;s' wf:lÈjix úydfr OuuiijfK f>disf; n%dyufKd
wdy' zzfNd;s OuuijKx f>dis;x" lsx Èjd OuuiijKx .ñiiis" Wodyq r;;sx'
mdremkii ys wNdfjk k illd wfuyys tlf;d .k;=ZZk;s' n%dyuKS" zzidñ" wyx
Èjd .ñiidóZZ;s idglx mdremsFjd w.udis' n%dyufKd ÈjiNd.x f.fy ù;skdfuFjd
r;;sx .kFjd iF:q mqrf;d ksisfkkdj Ouux wfiidis' w:ii iÍrx Mrudkd
m[pjKKd mS;s Wmmcð' fid iF:drx mQð;=ldfud yqFjd zzifp bux idglx oiidñ"
fkj n%dyuKshd" k uhyx mdremkx Núii;SZZ;s Ñfk;is' w:ii ufpPrÑ;;dkx
iyiix Wmmcð" mqfklx ioOdÑ;;x Wmmcð' ;x wNsNúFjd mqk ufpPriyiix
Wmmcð' b;sii n,jufpcrx nJêFjd .Kyk;x úh ioOdÑ;;x mándy;sfhj'
;iizzoiidñ" k oiidóZZ;s Ñfk;k;fiij mGuhdfud wm.f;d" ucCêuhdfud
iumf;;d' ;iñums od;=x kdilÅ' mpýuhdfu iumf;; fid Ñfk;is' zzuu
ioOdÑf;;k ufpPrÑf;;k p ioêx hqcCOk;fiij fojhdud ù;sj;;d" box uu
t;;lx ufpPrÑ;;x jvVudkx p;+ys wmdfhys iSix WlÅms;=x k oii;s" oiidñ
kZZk;s' fid ufpPriyiix wNsNúFjd ioOdÑ;;x mqfrpdßlx lFjd idglx wdodh
iF:qmdouQf, GfmFjd zð;x fu' ð;x fuZZ;s ;slL;;=x uydioouldis'
^OuumogGl:d&
moud,dj
úmiisoin,ii ^i& - úmiais nqÿrÿkaf.a
ld,iñ[ys ^ix& - ld,fhys jkdys
uydtlidgln%dyufKd ^i& - tkï we;s nuqKd" ^tlai¿jla we;s nuqKd&
wfydis ^l%s& - úh
t;rys ^ks& - oeka
ksjdikidgfld ^i& - w`Èkd i¿j
WNskkums ^ix& - fofokdu
tlfuj ^ix& - tl u
mdremKx ^kd& - fmdrjk
nys .ukldf, ^i& - neyerg hk l,ays
mdrem;s ^l%s& - fmdrjhs
wf:lÈjix ^ix& - blaì;s tla ojila
tldoifud mdfGd
pQf,lidgln%dyuKii odkx
84fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
f>disf; ^ls& - Yío l< l,ays
Wodyq ^ks& - ke;fyd;a
wNdfjk ^i& - fkdue;slñka
k illd ^ks& - fkd yelsh
wfuyys ^i'kd& - wm úiska
ÈjiNd.x ^i& - oyj,a ld,h
ù;skdfuFjd ^mQ'l%s& - l,ahjd" blaujd
iF:q mqrf;d ^i& - nqÿrÿkaf.a bÈßfhys
wfiidis ^l%s& - weiSh
w:ii ^ix& - blaì;s Tyqf.a" blaì;s Tyqg
Mrudkd ^ls& - me;sfrk
mQð;=ldfud ^ls& - mqokq leue;s j
yqFjd ^mQ'l%s& - ù
ifp ^ks& - bÈka
ufpPrÑ;;dkx ^i& - uiqreis;a
iyiix ^k& - oyila
ioOdÑ;;x ^i& - ieoeye is;la
wNsNúFjd ^mQ'l%s& - hgm;a fldg $ uevf.k
n,jufpcrx ^i& - n,j;a uiqrelu
mándy;s ^l%s& - j<lshs
Ñfk;k;fiij ^ls%& - is;kakyqg u
mGuhdfud ^i& - m<uq hduh
wm.f;d ^ls& - bl=;aúh
iumf;; ^ls& - WodjQ l,ays" iïm%dma; jQ l,ays
;iñums ^ix& - tys§ o
kdilÅ ^i& - fkdyels úh
t;;lx ^;s& - fumuK
jvVudkx ^ls& - jefvkafka
WlÅms;=x ^;=& - Tijkakg
mqfrpdßlx ^i& - fmrgq
ð;x ^ls& - Èkk ,o
;slL;;=x ^ks& - ;=kajrla
uydioouldis ^ix& - uyd Yíohla lf<ah
85fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
wNHdi
01' md,sfhka ms<s;=re imhkak'
i. pQf,lidgfld n%dyufKd lF: jis @
ii. ;ii ls;;ld idgld@
iii. OuuijKdh f>disf; n%dyufKd n%dyuKsx lsx wfjdp @
iv. liud n%dyuKii ioOdÑ;;x mándys @
v. n%dyufKd zð;x fuZ;s l;slL;;=x ioouldis @
02' ms<s;=re imhkak'
i. uyd tlidgl nuqKd úiqfõ ljr ld,hl o@
ii. ksjdikidglfha iy mdremkidglfha fjki l=ula o@
iii. uiqrelu ÿr,Sug mqreÿ l<hq;= .=Kdx. ;=kla ,shkak'
iv. rd;%shl § blaó hk hdu ;=k kï lrkak'
v. fuu l:d mqjf;ka .; yels wdo¾Y folla ,shd olajkak'
03' by; fþoh wdY%fhka md,shg k.kak'
i. wF:oiais nqÿrÿkaf.a ld,fha iquk kï f.dúfhla úh'
ii. Tyq l=Uqrg hk l,ays ìßh iu. u hhs'
iii. blaì;s tla ojila tla u.sfhla weú;a Tyqf.ka Woe,a, ^l=oaod,x&
b,a¨fõ h'
iv. Tyq Woe,a, foïfoda fkdfoïfodahs is;ñka u fndfyda fõ,djla
blauù h'
v. uiqre is; iu. hqoaO fldg th uevmj;ajd zux Èkqjd ux ÈkqjdZhehs
lshñka u Tyqg Woe,a, ÿkafka h'
nH[ack ikaê
nH[ackdCIrhkag uQ,sl;ajh § mr mofha nH[ack wl=rla we;s úg lrkq
,nk ikaêh nH[ack ikaê kï fõ' nd,dj;drhg wkqj nH[ack ikaêfha m%fNao
y;rla olakg we;'
i. f,damd.u ikaêh ii. wiudk oaúFj ikaêh
iii. Tldrd.u ikaêh iv. TldrdfoaY ikaêh
86fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
f,damd.u ikaêh
nH[ackdCIrhla mr l,ays uq,ska we;s iajrh we;eï úg f,dma fõ' ta f,dma
l< ;ekg zwZldrhla wd.u fõ' fuh isÿjkqfha nd,dj;drfha we;s zf,dm[ap
;;%dldfrdZ hk iQ;%fhks' fuu iQ;%fha we;s zpZldrfha n,fhka we;eï úg
zWZldrhla o" zTZldrhla o wd.u fõ'
fid ¬ uqks cdfku ¬ ;x
ia ¬ T ¬ uqks cdfkï ¬ w ¬ ;x
ia ¬ w ¬ uqks f,dm[p ;;%dldfrd cdfkï ¬ W ¬ ;x
iuqks kfh mrx hqf;; cdfkuq;x
lpÑkq ¬ Fjx > lpÑfkdFjx
wiudk oaúFj ikaêh
wCIr ud,dfõ we;s j¾.dCIrhkaf.a fojeks y;rjeks wCIrhkag ms<sfj,ska
m<uqjeks" ;=kajeks wl=re oaú;aj fõ' fuh isÿjkqfha zjf.. f>didf>didkx
;;shmGudZ hk nd,dj;dr iQ;%fhks' fuys § isÿjkqfha uydm%dK wCIrhkag
w,amm%dK wCIr oaú;aj ùu hs'
L - l w ¬ Ldf;d - wlLdf;d
> - . W ¬ f>dfid - Wf.>dfid
P - p fi; ¬ P;a; - fi;pP;;
CO - c w ¬ COdhl - wcCOdhl
G - g .; ¬ Gdk - .;gGdk
: - ; idßmq;a; ¬ f:r - idßmq;;fF:r
O - o P ¬ Od - PoOd
M - m ÿu ¬ M,d - ÿumM,d
N - n uyd ¬ Nh - uynNh
jf.. f>didZf>didkx
;;shmGud
Tldrd.u
ikaêh
nH[ackhla mr l,ays iuyr ;efklays zCjÑ T nH[cfkZ hk
iQ;%fhka zTZldrhla wd.u fõ'
mr ¬ iyiix
m¾ ¬ w ¬ iyiix - mqnnufOdÀ;uiirx ifrk úfhdcfh
m¾ ¬ w ¬ T iyiix - CjÑ T nH[cfk
m¾ ¬ T ¬ iyiix - ird ifr f,dmx
mfrdiyiix - kfh mrx hqf;;
87fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
TldrdfoaY
ikaêh
wj > T
nH[ackhla mr l,ays we;eï úg zT wjiafiZ hk iQ;%fhka wj hk
Wmi¾.hg zTZldrhla wdfoaY fõ' we;eï ;ekaj, fuh isÿ fkd fõ'
wj¬ ldfid
T ¬ ldfid - T wjfii
Tldfid - kfh mrx hqf;;
wj > koOd - TkoOd" wj > frdy;s - Tfrdy;s
ks.a.yS; ikaêh
ks.a.yS;hg uQ,sl;ajh foñka isÿ lrkq ,nk ikaêh ks.a.yS; ikaê kï fõ'
fuys mQ¾jmofha wka;h ks.a.yS;hlska hqla; jk w;r mrmoh iajrhlska fyda
jH[ackhlska hqla; fõ' nd,dj;drhg wkqj kS.a.yS; ikaêh o m%fNao y;rlska
hqla; fõ'
i. wdfoaY ikaêh ii. wd.u ikaêh
iii. f,dam ikaêh iv. úi[af[d. ikaêh
wdfoaY ikaêh o kej; fldgia 04lska hqla; fõ'
i. j¾.dka;dfoaYh ii. zuZldrdfoaYh
iii. zoZldrdfoaYh iv. z[ZldrdfoaYh
j¾.dka;dfoaYh
zlZj¾. zpZj¾. wd§ j¾. nH[ackdCIrhla mrmofha ;sî mQ¾j modka;fha
ks.a.yS;hla we;s úg tu ks.a.yS;hg mr jQ j¾. nH[ackdCIrfha j¾.dka;dCIrh
fyj;a wkqkdislH wCIrh wdfoaY fõ' ^j..k;x jd jf..&
X
[
K
k
u
irKxlfrd > irKXlfrd" ixLd; > iXLd; ix.dhkd > iX.dhkd" ix>dÈfii > iX>dÈfii
ixpdr > i[pdr" ixýJo;s > i[ýJo;sixÔj > i[Ôj" ix[dmk > i[[dmk
ixÀf;d > iKÀf;d mqxvÍl > mqKvÍl
ix f;di > ifk;di ix:dr > iJ:drixfoy > ifJoy ;x Okx > ;JOkx
ix mápPk > iumápPk ix MqgG > iuMqgGix nJO > iunJO ix Ndjkd > iuNdjkd
fuys we;s zjZldrfha n,h u; ,ldrh mr l,ays o ks.a.yS;hg
z,Zldrhla wdfoaY fõ'
mqx ,sx. > mq,a,sÙ.
ix + f,L > if,,L
j
.a
.
ka
;x
jd
j
.a
f.
88fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
zuZldrdfoaYh yd zoZldrdfoaYh
iajrhla mr l,ays Bg uq,ska we;s ks.a.yS;hg zuodifrZ hk iQ;%fhka
zuZldrhla fyda zoZldrhla wdfoaY fõ'
tjx + tj hx + wksÉpx
tj + ï + tj uodifr h + oa + wksÉpx
tjfuj kfh mrx hqf;; hoksppx
ï oa
z[ZldrdfoaYh - I
ztZldrh fyda zyZldrh mrj isg mQ¾jfha ks.a.yS;hla fõ kï thg
z[Zldrhla wdfoaY fõ' fuh isÿjkqfha ztfy[[xZ hk iQ;%fhks'
;x + tj
;[a + tj - tfy[[x
; + [a + [a + tj - mrfojNdfjd Gdfk
;f[[j - kfh mrx hqf;;
;x + ys > ;[ys
z[ZldrdfoaYh - II
zhZldrh mr l,ays o uq<ska we;s ìxÿjg tu zhZldrh o iu.ska z[Zldrhla
wdfoaY fõ' fuh '''' nd,dj;drfha zifhpZ hk iQ;%fhka isÿfõ'
ix + fhdf.d
ix + ha + T + f.d - mqnnufOdÀ;uiirx ifrk úfhdcfh
i + [a + Tf.d - ifhp
i + [a + [a + Tf.d - mrfojNdfjd Gdfk
if[[df.d - kfh mrx hqf;;
wd.u ikaêh
iajrhla fyd jH[ckhla mrl,ays we;eï ;efkl ìJÿj wd.u fõ' ^ks..yS;[p&
kso ( plLq + WomdÈ > plLqx WomdÈ
wj + isfrd > wjxisfrd
wKq + :q,dks > wKqx:q,dks
89fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
f,dam ikaêh
¸' CjÑ f,dmx hk iQ;%fhka iajrhd mrl,ays ks.a.yS;h f,dma fõ'
ú¥kx + w..x > ú¥k..x
wodisx + wyx > wodiyx
¸¸' nH[cfk p hk iQ;%fhka nH[ck wl=rla mrl,ays o ks.a.yS;h f,dma fõ'
nqoOdkx + idikx > nqoOdkidikx
wßhippdkx + oiikx > wßhippdkoiikx
¸¸¸' mfrd jd ifrd hk iQ;%fhka ìkaÿfjka mrj we;s iajrh f,dma fõ' iajrh
f,dma jQ miq j¾.dka;d foaYh o fõ'
ÿ;shx + wms
ÿ;shx + ms mfrd jd ifrd
ÿ;shums ¡ j..k;x jd jf..
wNskJÿx + b;s ¡
wNskJÿx + ;s ¡mfrd jd ifrd
wNskJÿk;s ¡ j..k;x jd jf..
úif[[d. iJêh
nH[cfkd p úif[[df.d hk iQ;%fhka ìkaÿfjka mr iajrh f,dmal<
miq ixhqla; jH[ckh úixhqla; fõ' fuys § uq,ska we;s jH[ackh f,dma fõ'
tjx + wii
tjx + ii mfrd jd ifrd
tjx + i nH[cfkd p úif[[df.d
tjxi kfh mrx hqf;;
90fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
wNHdi
01' isxy,g k.kak'
i. rdcd k.fr prfk;d Ouux fofik;fulx ;dmix miis'
ii. ukqiid wdhqlLfhk luulLfhk mq[[lLfhk p urk;s'
iii. wmmudfod wu;x mox mudfod uppqfkd mox'
iv. ifnnj uhx Ouux iqFjd ;x idOqlx ukislfrdu'
v. lfrdñ f; ;x jpkxzFjxis wdpßfhd uuZ'
vi. wdkJofF:frd úmiikx jfvVFjd mpýuhdfu fhj wry;;umdmqKs'
vii. Ouufoikdjidfk NslLfjd idßmq;;fF:rii jpkx iqFjd ifuudÈxiq'
viii. w;;ukd f; NslLq N.jf;d Ndis;x wNskJÿk;s'
02' ikaê l<hq;= ;eka ikaê fldg md,shg k.kak'
i. foújre mska f.ùfuka o wdhqI f.ùfuka o foõf,dúka pHq; fj;s'
ii. rEmh fmK ms`vla jeks hehs ;:d.;hka jykafia jod<y'
iii. ñksiaiq wd¾h ix>hdg oka § uy;aM, uydksixi ,n;a'
iv. ffOhH_u;a idufKrjre WoEiku ke`.sg nqÿka je`o mdvï lr;a'
v. oeyeñ md,lfhda nqoaO Ydikh o úydrdrduhka o wdrCId lr;a'
03' zpqf,lidgln%yuKii odkxZ hk fþofha tk ikaêmo f;dard j.= .; lrkak'
ikaêmoh úikaêmoh nd,dj;driQ;%
Wod(- ld,iñ[ys ld,iñx ys tfy[[x
04' ysia;eka mqrjkak'
i. uydm%dK wCIrhkag w,amm%dK wCIr oaú;aj ùu'''''''''''''''''''''''''''''''''
kï fõ'
ii. ìxÿfjka mrjQ iajrhla we;súg''''''''''''''''''''''''iQ;%fhka zuZ ldrdfoaY fõ'
iii. nH[ack ikaêfha § ikaê ld¾hhka folla tlúg isÿjkqfha ''''''''''''
iQ;%fhks'
iv. zwjkoaOdZ hk moh'''''''''''''''''''''''f,i'''''''''''''''''''''''hk iQ;%fhka ikaê fõ'
v. ìxÿfjka mrjQ iajrh f,dma jkqfha'''''''''''''''''''''''''''''''hk iQ;%fhks'
91fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
fojdkumsh;siiuydrdcdms W;;rojdrf;d mgGdh hdj cunqfld,mggkd
u..x fidOdfmFjd w,xldrdfmFjd k.rf;d kslLukÈjfi W;;rojdriófm
iuqooid,djF:qiñx Àf;d ;dh úN+;shd uydiuqfoo wd.pPk;x fhj uydfndêx
f:riidkqNdfjk Èijd ;=gGudkfid kslLñFjd innx u..x m[pjfKKys mqfmMys
Tlsrfk;d wk;rk;rd mqmM.>shdks Gfmfk;d tldfyfkj cunqfld,mggkx
.kFjd inn;d,djprmßjqf;d mqmMOQm.JOd§ys mQchudfkd .,mmudkx Wolx
Trehy wd.f;d j; fr oin,ii irirxiscd,x úiicckfld fndêreflLd;s
mikkÑf;;d uydfndêx WlÅmsFjd W;;uxf. isriñx m;sgGfmFjd uydfndêx
mßjdfrFjd wd.f;ys fid<iys cd;siumkkl=f,ys ioêx iuqoof;d mppq;;ßFjd
iuqoo;Sfr fndêx GfmFjd ;SKs Èjidks il,;unmKKSrfcck mQfcis' w:
p;=fF: Èjfi uydfndêx wdodh W<drx mQcx l=reudfkd wkqmqfnnk wkqrdOmqrx
iumf;; wkqrdOmqfrms uydilldrx lFjd pd;=ooiS Èjfi jvVudklpPdhdh
uydfndêx W;;rojdfrk mfjfiFjd k.rufcCOk w;syßFjd olÅKojdfrk
kslLñFjd olÅKojdrf;d mCopOkqi;sfl Gdfk hF: wuydlx iuud iunqfoOd
ksfrdOiudm;;sx iudmcðFjd ksisÈ" mqßuld p ;fhd iuud iunqoOd iudm;;sx
wfmmFjd ksiSÈxiq' hF: p ll=iJOii N.jf;d isÍifndê fldKd.ukii N.jf;d
Wÿunrfndê liimii N.jf;d ksf.%dOfndê m;sgGdis" ;iñx uyfu>jkqhHdkii
;s,lN+f; l;N+ñmßluys rdcjF:qojdrfldgGlgGdfk uydfndêx m;sgGdfmis'
fndêwd.ukl:d - :Qmjxfid&
mo ud,dj
uydrdcdms ^i& - uyrcq o
W;;rojdrf;d ^i& - W;=re fodrgqfjka
mgGdh ^mQ'l%s& - mgka
cunqfld,mggkd ^i& - oUfld<mgqk ^olajd&
fidOdfmFjd ^mQ'l%s& - msßisÿ lrjd
w,XldrdfmFjd ^mQ'l%s& - w,xldr lrjd
kslLukÈjfi ^i& - kslafuk Èkfhys
W;;rojdriófm ^i& - W;=re fodrgqj <`.
iuqooid,djF:qiñx ^i& - iuqø Yd,d
uydiuqfoo ^i& - uyuqyqfoys
f:riidkqNdfjk ^i& - f;rekaf.a wkqyiska
ojdoifud mdfGd uydfndêm;sgGdmkx
92fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
úN+;shd ^kd& - w,xldrfhka
;=gGudkfid ^i& - i;=gq is;e;af;a
kslLñFjd ^mQ'l%s& - kslaó
m[pjfKKys ^i& - j¾K mylska hq;=
mqfmMys ^kd& - u,aj,ska
Tlsrfk;d ^ls& - bisñka
wk;rk;rd ^i& - ;ekska ;ek ^w;r;=r&
mqmM.>shdks ^i& - u,a we.E
tldfyfkj ^i& - tlaÈklskau
cunqfld,mggkx ^i& - oUfld<mgqk
inn;d,djprmßjqf;d i& - ish¨ ;+¾hkdohka msßjrK ,o
mqmMOqm.JOd§ys ^i& - u,a iqj`oÿï wdÈfhka
mQchudfkd ^ls& - mqokq ,nkafka
.,mmudKx ^i& - f.< olajd
Trehy ^mQ'l%s& - nei
oin,ii ^i& - nqÿrÿkaf.a
irirxiscd,x ^i& - yd;ami riañcd,h
úiicckfld ^ls& - úysÿjk
mikkÑf;;d ^i& - meyeÿKq is;e;af;a
WlÅmsFjd ^mQ'l%s'& - Tijd
W;;ufX. ^i'& - ysfiys
mßjdfrFjd ^mQ'l%s& - msßjrd
wd.f;ys ^ls& - wdjd jQ
fid<iys ^kd& - oyihla
cd;siumkkl=f,ys ^i& - cd;sfhka hq;= l=,hka iu.
mppq;;ßFjd ^mQ'l%s& - f.dvù
iuqoo;Sfr ^i& - uqyqÿf;r
l=reudfkd ^ls& - lrkafka
wkqmqfnnk ^i& - wkqms<sfj,ska
uydilldrx ^i& - uy;a i;aldr
pd;=ooiS Èjfi ^i& - ;=ÿiajla Èkfhys
jvVudklpcdhdh ^i& - iji ^fijke,a, jefvk ld,fha&
W;;rojdfrk ^i& - W;=re fodrgqfjka
olÅKojdfrk ^i& - ol=Kq fodrgqfjka
mCopOkq i;sfl Gdfk ^i& - ÿkq mkaishhla ÿr ;ek
ksfrdOiudm;;sx ^i& - ksfrdaOiudm;a;shg
mqßuld ^;& - fmr isá
wfmmFjd ^mQ'ls%& - meñK ^iuje§&
l;N+ñmßlfuu ^i& - lrk ,o N+ñ mßl¾u we;s ^ieliQ ìu we;s&
rdcjF:qojdrfldgGlgGdfk ^i& - rdc jia;= ;ekam;a fldaIaGd.drh msysá ;ek
93fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
isÍifndê ^i& - uyß fndaêh
Wÿunrfndê ^i& - ÈUq,a fndaêh
ksf.%dOfndê ^i& - kq. fndaêh
wNHdi
1' zuyd fndêm;sgGdmkxZ hk fþoh isxy,g k.kak'
2' my; i`oyka m%Yakj,g md,sfhka ms<s;=re imhkak'
i. fojdkumsh;sfiid rdcd ls;;udKx u..x fidOdfmis @
ii. iuqoo;Sfr fndêx GfmFjd l;s Èjidks mQfcis @
iii. uydfndêx mßjdfrFjd l;s cd;siumkkd l=,d wd.pýxiq @
iv. rdcd uydfndêx pd;=ooiSÈjfi liñx iufh rdcjF:qojdrfldgGfl
m;sgGdfmis @
v. fld uydfndêhd ;unmKKsrfcck mQfcis @
3' my; m%Yakj,g fþoh weiqßka ms<s;=re imhkak'
i. iuqooid,djF:q hkak meyeÈ,s lrkak'
ii. ;siai rcqg wkqrdOmqr isg oUfld< mgqkg hdug fldmuK l,la .;ùo @
iii. f.!;u nqÿka jykafia ksfrdaO iudm;a;shg iujeo isáfha fndaêhg ljr
Èidjl fldmuK ÿrl o @
iv. fmr ljr nqÿjrekaf.a ljr fndaëka jykafia,d Y%S uyd fndaêh msysá ;ek
msysgqjd ;snqKs o@
v. wkqrmqrfhys uydfndaêh msysg jQfha ojfia ljr fj,dfõo @
iudi ye¢kaùu
kdumo folla fyda Bg jeä.Kkla tlafldg tl mohla njg m;alsÍu
iudi kï fõ' kdumohla l%shdmohla iu`. lsisúfgl iudi fkd fjhs' —kdudkx
iudfid hq;;fF:d˜ hkqfjka w¾:j;a kduhka ksis mßÈ .e<mSu iudi kï fõ'
iudi moj, m%Odk ,CIK
mo fláùu - iudfid moixfLfmd
tla mohla njg m;aùu - tlmo;d ixhq;;x
tlaj WÉpdrKh - tfldppdrKf;d hq;x
tla úNla;shla ùu - tlúN;;s;d hq;;x
94fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
iudi ;=<ska ,efnk m%fhdack
jHla;nj we;sùu'
ugis,ssánj we;sùu'
WÉpdrKhg myiqùu'
,sùug myiqùu'
iudim%fNao
iudi kduhkaf.a ,CIK yd iudi jQ miq olakg ,efnk ,CIK wkqj
fldgia yhlg fnfohs'
lïuOdrh iudih zoúmfo ;=,HdêlrfK luuOdrfhdZ
È.= iudih zixLHd mqfnnd È.=Z
;mamqßi iudih zwudofhd mrmfoysZ
oajkao iudih zkdudkx iuqppfhd ojfJodZ
nyqíîys iudih zw[[mofF:iq nyqnîys Z
wjHhSNdj iudih zWmi..ksmd;mqnnfld wjHhSNdfjdZ
lïuOdrh iudih
zoúmfo ;=,HdêlrfK luuOdrfhdZ' iEuúgu mrmoh m%Odk w;r
úfYaIK mo úfYaIH mo iu. iudi fjhs' ,sx." úNla;s" jpk kdu mohl
olakg ,efnk ,CIKhs' th wêlrK kï fõ' kdu hq.,hla by; lS ,sx. jpk
úNla;sj,ska iudk kï th ;=,HdêlrK hhs' wiudk kï th NskakdêlrK hhs'
lïuOdrh iudifha m%fNao 09 ls'
i. úfiik mqnnmo ii. úfiik W;;rmo
iii. úfiik WNhmo iv. Wmudfkd;;rmo
v. iuNdjkd mqnnmo vi. wjOdrK mqnnmo
vii. k ksmd; mqnnmo viii. l= ksmd; mqnnmo
xi. m wd§ ksmd; mqnnmo
úfYaIK mqínmo lïuOdrh iudih
úfYaIK mo uq,skq;a úfYaIH mo w.skq;a fhdohs'
Wod(- kS,x p ;x Wmm,x -kS¨mm,x ^ks,a Wmq,a&
n%dyuKS p id odßld -n%dyuKodßld ^nuqKq oeßh&
lfKyd p fid ifmmd -lKyifmmd ^l¨ i¾mhd&
95fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
úfYaIK W;a;rmo lïuOdrh iudih
úfYaIH mo uq,skq;a úfYaIK mo miqj;a fhfohs'
Wod(- wdpßfhd p fid .=;;sf,dpd;s-.=;;s,dpßfhd ^weÿre .=;a;s,&
uydliifmd p fid f:frdpd;s-uydliimfF:frd ^uydliaim f;reka&
idßmqf;;d p fid f:frdpd;s -idßmq;;fF:frd ^ießhq;a f;reKqfjda&
úfYaIK WNhmo lïuOdrh iudih
fuys § mo folu úfYaIK ù fhfohs'
Wod(- wfJOd p fid nêfrd-wJOnêfrd ^w`o ìysß&
iS;x p ;x WKyx- iS;=Kyx ^iS;, o WKqiqu o&
Pskkx p ;x Nskkx -ýkkNskkx ^is`ÿKq ì`ÿKq&
Wmudfkd;a;rmo lïuOdrh iudih'
Wmfïh moh uq,skq;a Wmudk moh w.skq;a fhfohs'
Wod(- pfJod úh uqLx -uqLpfJod ^i`o jeks uqyqK&
kdf.d úh nqfoOd -nqoOkdf.d ^wef;l= jeks nqÿrcq &
iSfyd úh uqks -uqksiSfyd ^isxyfhl= jeks uqksjrhd&
iïNdjkd mqínmo lïuOdrh iudih
iïNdjkdjg ,lajk zb;sZ moh fhdod th f,dmA fldg .,mk
iudih'
Wod(- Ofuud b;s nqoê -Ouunqoê ^O¾uh nqoaêh&
w;;d b;s ÈgÀ -w;;ÈgÀ ^wd;au oDIaáh&
wkspp b;s i[[d-wksppi[[d ^wks;H ix{dj&
wjOdrK mqínmo lïuOdrh iudih
wjOdrKhg ,la jk —tj˜ moh f,dmafldg .,mk iudih'
Wod(- iS,x tj Okx -iS,Okx ^iS,Okh&
.=fKd tj Okx -.=KOkx ^.=KOkh&
ioOd tj Okx -ioOdOkx ^Y%oaOdOkh&
k ksmd; mqínmo lïuOdr iudih'
zkZ ksmd; moh úfYaIK jYfhka fh§ .,mk iudih'
Wod(- k iqfrd -wiqfrd ^wiqr&
k n%dyufKd -wn%dyufKd ^nuqfKl= fkdjk&
k wßfhda -wkßfhd ^wd¾h fkdjQ&
96fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
zl=Z ksmd; mqínmo lïuOdr iudih'
zl=Z ksmd;h úfYaIK jYfhka fh§ .,mk iudih'
Wod(- l= mqßfid -ldmqßfid ^kskaÈ; mqreIhd&
l= ÈgÀ -l=ÈgÀ ^jerÈ oDIaáh&
l= odrd -l=odrd ^kskaÈ; .eyeKsh&
zmZ wd§ ksmd; luuOdrh iudih'
zmZ wd§ ksmd; uq,g fhfoa'
Wod(- m jpkx -mdjpkx ^nqoaO jpkh&
wê iS,x -wêiS,x ^wêiS,h&
iq .JOd -iq.fJOd ^iqj`o&
È.= iudih
ixLHd jdÖ mohla uq,g fh§ isÿjk iudihhs' zixLHd mqfnnd È.=;sZ hk
iQ;%fhka th oelafõ' fuys m%fNao folls'
iudydr È.=
wiudydr È.=
iudydr È.= iudih
mo iudi jQ miq ks;H taljpk yd kmqxil,sx. jk mohs'
Wod(- p;fiid Èid -p;=oÈix ^i;r ÈYdj&
p;;dß ippdks-p;=ippx ^i;H i;r&
;fhd f,dfld -;sf,dlx ^;=kaf,dj&
wiudydr È.= iudih
mo iudi jQ miq ,sx.;%fha yd taljpk nyqjpkhkays fhfohs'
Wod(- p;fiid Èid -p;=oÈid ^i;r ÈYdj&
;fhd Njd -;sNjd ^;=kaNjh&
tfld p fid Ofuud - tlOfuud ^tla oyula&
;mmqßi iudih
ÿ;shd úNla;sfha isg i;a;ó úNla;sh olajd kduhlg mrj ;j;a
mohla tla ù isÿjk iudih ;mamqßi iudihhs' wudofhd mrmfoys hkqfjka zwxZ
wd§ úNla;H¾:j;a mo iu`. fhfok nj olajd we;'
ÿ;shd úN;;ss ;mmqßi iudih
Wod(- .dux .f;d -.du.f;d ^.ug .sfha&
Ouux ksiisf;d -Ouuksiisf;d ^O¾uh wdY%s; jQfha&
wr[[x .f;d -wr[[.f;d ^le,hg .sfha&
97fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
;;shd úN;;s ;mmqßi iudih
Wod(- nqfoOk foisf;d -nqoOfoisf;d ^nqÿka úiska foik ,o&
rdf.k mS<sf;d -rd.mS<sf;d ^rd.fhka fm¿fka&
.=fKys jqfoOd -.=KjqfoOd ^.=Kfhka jDoaO&
p;=FÓ úN;;s ;mamqßi iudih
Wod(- mdidodh onnx -mdidoonnx ^myhg øjH&
lÀkdh ÿiix -lÀkÿiix ^lÀkh msKsi frÈ&
ix>ii N;;x -ix>N;;x ^NsCIQkag fok odkh&
m[apó úN;;s ;mamqßi iudih
Wod(- relL..d m;sf;d - relL..m;sf;d ^w;= w.ska jegqKqq&
fpdriud Nhx - fpdrNhx ^fidref.ka jk ìh&
k.rd ks..f;d - k.rks..f;d ^kqjßka msgjQfha&
PÜÀ úN;;s ;mamqßi iudih
Wod(- ðkii jpkx - ðkjpkx ^nqÿkaf.a jpkh&
nqoOii idjfld - nqoOidjfld ^nqÿkaf.a Y%djlhd&
relLii uQ,x - relLuQ,x ^.iauq,a&
i;a;ó úN;;s ;mamqßi iudih
Wod(- jfk uysfid - jkuysfid ^jkfhys óud&
.dfu iQlfrd - .duiQlfrd ^.fuys W!rd&
Ofuu rf;d - Ouurf;d ^O¾ufhys we¨Kq&
oajJo iudih
iudk úNla;s we;s kdumo folla fyda lsysmhla tla lsÍfuka iEfok iudi
oajJo iudih kï fõ' ^kdudkx iuqppfhd ojfJod& fuys§ p hk ksmd;fhka mo
tlsfkl iïnkaO fjhs' fuys m%fNao folls'
iudydr oajJo
b;Í;r fhda. oajJo
iudydr ojJo
mohka iudi jQ miq ks;H nyq jpkfhka isà'
Wod(- pfJod p iqßfhd p - pJoiqßhd ^i`oysre&
iuKd p n%dyuKd p - iuKn%dyuKd ^Y%uK n%dyauKfhda&
ud;d p ms;d p - ud;dms;frd ^uõmsfhda&
98fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
b;Í;rfhda. ojJo
mohla iudi jQ miq ks;H taljpk kmqxil ,sx. fjhs'
Wod(- uqLx p kdisld p - uqLkdislx ^uqyqK o kyh o&
mqnnd p wmrd p - mqnndmrx ^fmr È. o wmrÈ. o&
yFÓfkd p wiid p - yF:iix ^we;a;= o wYajfhda o&
nyqnîys iudih
iudi jQ miq tys w¾:h yer fjk;a w¾:hla ,efnk iudih fukñka
ye`Èkafõ' w[[mofF:iq nyqnîzys ÿ;shd úNla;sfha isg i;a;ó úNla;sh olajd
úNla;sj, fuu iudih isÿfjhs'
ÿ;shd úN;a;s nyqnîys iudih
wdrEf<yd jdkfrd hx fid - wdrE<yjdkfrd ^.i&
wd.;d iuKd hx fid - wd.;iufKd ^úydrh&
wdrE<yd jdKscd hx fid - wdrE<yjdKsfcd ^kej&
;;shd úN;a;s nyqìîyS iudih
úð;d udrd fhk fid - úð;udfrd ^nqÿrc&
ð;dks bJøshdks fhk fid - ð;sJøsfhd uqks&
ÈfgGd Ofuud fhk fid - ÈgGOfuud ^nqoaOY%djl&
p;=FÓ úN;a;s nyqìîys iudih
WmkS;x fNdckx hii fid - WmkS;fNdcfkd ^ÿ.S&
Èfkkd iqxfld hii fid - Èkkiqxfld ^rcq&
Wmyfgd n,s hii fid - Wmygn,s ^fm%a;&
m[apó úN;a;s nyqìîys iudih
wfm;x ú[[dKx hiud fid - wfm;ú[[dfKd ^u<isrer&
ks..f;d wfhd hiud fid - ksrfhd ^ksrh&
ks..;d ckd hiud fid - ks..;cfkd ^.u&
PÜÀ úN;a;s nyqnîys iudih
;sfiid úccd hii fid - f;úfccd ^nqÿrÿka&
p;;dfrd mdod hii fid - p;=mmfod ^isjqmd&
ÇKd wdijd hii fid - ÇKdifjd ^flf<ia rys;&
i;a;ñ úN;a;s nyqnîys iudih
nyfjd idñld hiñx ;x - nyqidñlx ^k.rh&
nyq cunq hiñx ;x - nyqcunqlx ^jkh&
wdlsKKd ukqiid hiñx fid - wdlsKKukqfiid ^rdcOdksh&
99fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
wjHhSNdj iudih
ksmd; yd Wmi¾. hk wjH mohka uq,aù isÿjk iudih wjHhSNdj iudihhs'
—Wmi..ksmd;mqnnf;d wjHhSNdfjd˜ hkqfjka ta nj oelafõ' wjHhsNdj iudih
kmqxil ,sx. taljpk fõ' ksmd; fyda Wmi¾. moh fhfok wdldrh wkqj w¾:
iuQyhl fhfoa'
iómd¾:h'
k.rii iómx - Wmk.rx ^kqjr iómh&
wNdjd¾:'
or:dkx wNdfjd - ksoor:x ^úvdj ke;s&
mYapdo¾:h'
jd;ii wkq - wkqjd;x ^há iq<`.&
fhd.d¾:h'
.JOii wkq - wkq.JOx ^iqj`og iqÿiq&
úÊcd¾:h'
woOudix wkq - wJjoOudix ^wv uila mdid&
wkqmQ¾jd¾:h'
f:rdkx wkqmqfnnd - wkqf:rx ^f;rekaf.a ms<sfj<&
m%;sf,daud¾:h'
jd;ii má - májd;x ^Wvq iq<`.&
iuDoaOd¾:h'
NslLdh iñoêx - iqNslLx ^wdydr iq,n&
u¾odhd¾:h'
mdKfldá hdj - wdmdKfldáx ^Èú we;s;dla&
ksmd; mQ¾jl
k.ruyd nys - nysk.rx ^kqjßka msg&
wNHdi
^1& my; ioyka wiuia; mo iudi lr iudih kï lrkak'
i. uyfk;d rdcdii. cunqfld< kdu mggkxiii. f:rii wdkqNdfjkiv. m[pys jfKKysv. ;=gGudkfid hii fidvi. tflk wfykvii. oin,dks hii fidvii. fid<fiys l=f,ysix. ;SKs Èjidksx. uy;S fndê
100fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
^2& iudimo ú.%y fldg iudih kï lrkak'
i. k.rufc® ii. uydiuqfooiii. wk;rduf..iv. mqmM.>shdksv. mqmMOQmdksvi. .,mmudKxvii. cd;siumfkkdviii. ;unmKKsrccxix. wkqmqfnnkx. olÅKojdrxxi. Wÿunrfndêx
^3& iqÿiq iudimo fhdod jdlHh iïmQ¾K lr f;areï ,shkak'
mqkÈjfi" oin,ii" wd.uku..x" uydodkx" uyduysJofF:frd" pq,,yFÓmfodmuiq;;x" ,XldjdiSkx" uydfndêhd" uydilldrx" ,xldjdisfkd" tldfyfkj" chuydfndêx" mikkudkfid" ÇKdifjd" mGuuydOuuix.S;sx
i. ---------------------ukqiid --------- --------------- w,xlßFjd ---------- ifcciqx'ii. --------- --------------- wdid<ymqKKuÈjfi kNid wd.kFjd ------------------------- fofiis'iii. ;f;d mgGdh ------------ fid.;d ckd ------------ ----------- wlxiq'iv. fojdkumsh;sii uydrdcd ------------- cunqqfld,mgGkx .kFjd ---------- Èijd -------- wfydis' v. -----------uydliifmd -------------- rdc.fy i;;mKKs.=ydojdfr wldis'
^4& my; i`oyka jdlH md,shg mßj¾;kh lrkak'
i. msKafvda, Ndroajdc ysñfhda wyiska f.dia md;%h .;ay'ii. foajdkïmsh;siai rc;=ud uyduyskao f;rekaf.a O¾uh wid nqoaOY%djlfhla úh' iii. nqÿka jykafia i;aÈkla wkqmsh wU jkfhys úiQ fial'iv. fjf<kaod wdhqOhla f.k fodrgqmd,hdg myr ÿkafkah'v. nrKeia uyrc nEKdg iajlSh ¥ l=ußh § rdcHfhys wNsfIal lrùh'
^5& ms<s;=re ,shkak'i. iudi j¾. lSho @ ta fudkjdo@ii. iudij, m%fhdack ljf¾o@iii. zuydfndêm;sgGdmkxZ fþofha tk iudimo 10la Wmqgd j¾. lrkak'iv. my; i|yka mo jdlHj, fhdokak' mpPdN;;x" hdjÔjx" cskjpkx" .=;a;s,dpßfhd" fpdrNhx
101fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
tjx .pPfk; ldf, tlosjix iSym[cfr Àf;d wooi" ksf.%dOidufKrx
rdcX.fK .pPk;x ok;x .=;;x ik;sJøshx bßhdm:iumkkx" fld mkdhx
ksf.%dfOd kdu" ìJÿidrrf[[d fcgGmq;;ii iqukrdcl=udrii mqf;;d' z;;%dhx
wdkqmqnì" l:d¦ ìJÿidrrf[[d lsr ÿnn,ldf,fhj wfidll=udfrd w;;kd ,oOx
Wfccksrccx mydh wd.kFjd innx k.rx w;;fkd yF:.;x lFjd iqukrdcl=udrx
w..fyis' ;x Èjifuj iqukii rdcl=udrii iqukd kdu foù mßmqKK.nNd
wfydis' id w[[d;lfjfik kslLñFjd wú¥fr w[[;rx pKvd,.dux
iJOdh .pP;s' fcgGlpKvd,ii f.yf;d wú¥fr tliñx ksf.%dOreflL
wêjF:dh foj;dh bf;d tys iqufkz;s jok;shd ioox iqFjd ;iid iómx .;d'
foj;d w;;fkd wdkqNdfjk tlx id,x ksuñKsFjd tF: jidyS;s mdodis' id ;x
id,x mdúis' .;Èjfifhj mq;;x úcdhs' id ;ii ksf.%dOfoj;dh mß..ys;;;d
ksf.%dfOdfFjj kdux wldis' fcgGlpKvdf,d ÈgGÈjif;dmmN+;s ;x w;;fkd
idñë;rx úh u[[udfkd ksnoOx jggx mgGfmis' rdcë;d ;F: i;;jiidks
jis' ksf.%dOl=udfrdzms i;;jiisfld cdf;d' ;od uydjreKfF:frd kdu tfld
wryd odrlii fy;=iumox Èijd úyrudfkd i;;jiisfldzodks odrfld" ldf,d"
kx mnndfc;=k;s Ñfk;Fjd rdcë;dh wdfrdpdfmFjd ksf.%dOl=udrx mnndfcis'
l=udfrd Lqrf..fhj wry;;x mdmqKs'
^:Qmjxi&
moud,dj
iSym[cfr ^i& - iSueÿfrys
wooi ^l%s& - ÿgqfõh
rdcX.fK ^i& - rc ñÿf,ys
ok;x ^ls& - ±uqKq
.=;;x ^ls& - ^b`ÿrka& /l=Kq
ik;sJøshx ^i& - ikaiqka b`ÿrka we;s
bßhdm:iumkkx ^i& - bßhjqj,ska hq;=
fcgGmq;;ii ^i& - fogqmq;=f.a
ÿnn,ldf,fhj ^i& - ÿ¾j, ld,fha§u
,oOx ^ls& - ,nk ,o
y†.;x lFjd ^mQ'l%s& - w;am;a fldg
mßmqKK.nNd ^i& - msßmqka .eí we;A;S
w[[d;lfjfik ^i& - fkdokakd fõYfhka ^fjiaj<df.k&
f;rifud mdfGd ksf.%dOidufKfrd
102fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
w[[;rx ^i'kd& - tla;rd
fcgGl ^;& - fcHIaG
ksf.%dOreflL ^i& - kq. .il
wêj†dh ^ls& - wê.Dys;
jok;shd ^ls& - lshkakd jQ
.;Èjfi ^i& - .sh ojfiysu
mß..ys;;;d ^;& - /l.;a neúka
ÈgGÈjif;dmmN=;s ^ix& - olakd ,o Èkfha mgka
idñë;rx úh ^i& - idñ ÈhKsh fuka
u[[udfkd ^ls& - is;kafka
ksnoOx ^ks& - ks;r
jggx ^kd& - jegqma
mgGfmis ^l%s& - msysgqùh
i;;jiisfld ^i& - i;a yeúßÈ
fy;=iumox ^i& - mqKH uysuh
wdfrdpdfm;jd ^mQ'l%s'& - okajjd
Lqrf..fhj ^i& - ±<smsysfhka ysi uqvqfldg wjika fjoa§u
wry;;x ^k& - ry;anjg
wNHdi
1' zksf.%dO idufKfrdZ hk fþoh isxy,g k.kak'
2' fþoh weiqßka md,sfhka ms<s;=re imhkak'
¸' fld mk ofk;d .=f;;d ik;sJøsfhd bßhdm:iumfkkd wfydis @
¸¸' iqukii rdcl=udrii ld kdu foù wfydis @
¸¸¸' fld iqukdh foúhd id,x ksuñKsFjd wodis @
¸v' ksf.%dOidufKrii fld kdu wdpßfhd wfydis @
v' ksf.%dOl=udfrd l;sjiislldf, mnnð'
3' isxyf,ka ms<s;=re imhkak'
¸' ksf.%dO l=uref.a uj iy mshd ljqo@
¸¸' iqukd foaúh fjiaj<df.k hdug fya;= jQ lreK l=ula o@
¸¸¸' iqukd foaúh iefvd,a.u fldmuK ld,hla úiqjd o@
¸v' zLqrf..fhj wry;;x mdmqKsZ hkakg újrKhla imhkak'
103fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
;oaê; kdu I
;oaê; hkq kduhlska mrj m%;Hhla fh§ iEfok oaú;Shsl kduhls'
iudifhka jk mo ixfCIamhg jvd ;oaê;fhka moj, w;s ixCIsma; njla we;s
fõ' NdIdj úis;=reùu" w¾:h yrj;a ùu" jHla; ùu" WÉpdrKh myiq ùu yd tlu
mohla ùu ;oaê;hkays iqúfYaIS m%fhdackhka h'
kduhlska mrj úfYaI w¾:hla f.k fok m%;Hhla tl;=ùfuka idod.kakd
kdu ;oaê; kï fõ'
kso#- iQlr ¬Ksl - iQlßl - W!rka urkakd
;oaê; mo idOkfha § fndfydaúg mofha uq,a iajrh jDoaê fõ' jDoaê jkqfha
m%;Hfha fhfok K ldrfha n,mEfuks' jDoaê ld¾hh isÿjkqfha my; iQ;%hg
wkqjh' ^wdhqjKKdkx pdfhd jqoê - wldr bjKKqjKKdkx wd t T jqoêfhd
fydk;s& ta wkqj"
w > wd fõ - iuK ¬ fKr - idufKr ^Y%uKhdf.a mq;d&
b B > t fõ - ùKd ¬ Ksl - fjKsl ^ùKd Ys,amh okakd&
W W! > T fõ - Wm.= ¬ Kj - Tm.j ^Wm.=f.a mq;%hd&
jDoaêld¾h jkqfha kdufha uq,u iajrhghs'
;oaê;mo idOkh nd,dj;dr iQ;%dkqidrfhka fufiah'
iuK ¬fKr - fKr úOjdÈfld
id uK ¬fKr - whqjKKdkx pdfhd jqoê
id uKa ¬ tr - ird ifr f,dmx
idufKr - kfh mrx hqf;;'
fufia ;oaê; mo idOkh fõ'
;oaê; m%fNao
;oaê;h m%Odk jYfhka fldgia ;=klg fnfoa'
1' idu[a[ ;oaê;h
2' Ndj ;oaê;h
3' wjH ;oaê;h jYfhks'
104fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
kej; tys idu[a[ ;oaê;fhys m%fNao 4ls' wmÉpF: ;oaê;h" wfklF:
;oaê;h w;a:HF: ;oaê;h" ixLHd ;oaê;h hkqfjks'
ta wkqj ;oaê; kduj, m%fNao yhls'
wmÉpF: ;oaê;h
wfklF: ;oaê;h
w;a:HF: ;oaê;h
ixLHd ;oaê;h
Ndj ;oaê;h
wjHh ;oaê;h jYfhks'
wmÉpF: ;oaê; kdu
mq;%d¾:h m%ldY lrk K wd§ m%;Hh tla ù wmÉpF: ;oaê; mo iEfoa'
K ^jdKmmfpp& Kdhk" Kdk" ^Kdhk Kdkd jppdÈf;d& fKhH ^fKfhHd
l;;sld§ys& Ks" Ksl" n" ^wf;dKs jd& Kj ^Kfjdm.jd§ys& fKr ^fKr úOjdÈf;d&
hk m%;Hh wm;Hd¾:h m%ldY lrhs'
¸ K -
PÜÁ úNla;Hka; Yíoj,ska mrj mq;%d¾:h m%ldY lsÍug K m%;Hh fhfoa'
^jdKmmfpp- PgGk;d iood ;iidmppñppiñx wfF: fKd jd fyd;s&
jisgGii wmppx } jisgG ¬ K } jdisgG } ^jisÜGf.a mq;=&
f.d;uii wmppx } f.d;u ¬ K } f.d;u } ^f.d;uf.a mq;=&
jiqfojii wmppx } jiqfoj ¬ K } jdiqfoj } ^jiqfoajf.a mq;=&
¸¸' Kdhk" Kdk
jÉp wd§ f.da;% .K jdpl Yíoj,ska mrj f.da;%d¾:fhys Kdhk" Kdk
m%;Hh fhfoa' ^Kdhk Kdkd jpPdÈf;d - jpPdÈf;d f.d;;.Kf;d Kdhk Kdkd
p fyd;s' wmppx mmq;;mmN+;s f.d;;x&
lppii wmppx } lpp ¬ Kdhk } lppdhk } lppf.a mq;=&
lppii wmppx } lpp ¬ Kdk } lppdk } lppf.a mq;=&
jpPii wmppx } jpP ¬ Kdhk } jpPdhk } jpPf.a mq;=&
jpPii wmppx } jpP ¬ Kdk } jpPdk } jpPf.a mq;=&
105fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
¸¸¸' fKhH
l;a;sld§ ia;%Sjdpl kduhkaf.ka mr j fKhH m%;Hh fõ' ^fKfhHd
l;;sld§ys&
úk;dh wmppx } úk;d ¬ fKhH } fjKf;hH } ^úk;djf.a mq;=&
N.skshd wmppx } N.skS ¬ fKhH } Nd.sfKhH } ^ke.Kshf.a mq;=&
frdysKshd wmppx } frdysKs ¬ fKhH } frdysfKhH } ^frdaysKshf.a mq;=&
¸v' Ks Ksl n - wldrdka; Yíohkaf.ka mrj Ks m%;Hh o we;eïúg Ksl m%;Hh o
n m%;Hh o fõ' ^wf;dKs jd wldrk;f;d wmppfF: Ks jd fyd;s mqk jd ioafok
Ksfld wldrk;d wkldrk;d p fnd ms'&
olLii wmppx } olL ¬ KS } olÇ } ^oCIf.a mq;=&
ilHmq;;ii wmppx } ilHmq;; ¬ Ksl } ilHmq;;sl } ^ilHmq;%f.a mq;=&
Nd;=ii wmppx } Nd;= ¬ n } Nd;=nn } ^fidfydhqrdf.a mq;=&
v' Kj - Wm.= wd§ Yíoj,ska mr j Kj m%;Hh fõ' ^Kfjdm.jdÈys&
Wm.=fkd wmppx } Wm.= ¬ Kj } Tm.j } ^Wm.=f.a mq;=&
ukqfkd wmppx } ukq ¬ Kj } udkj } ^ukqf.a mq;=&
fKr - úOjd wd§ Yíoj,ska mrj fKr m%;Hh fõ' ^fKr úOjdÈf;d&
úOjdh wmppx } úOjd ¬ fKr } fjOfjr } ^úOjdf.a mq;=&
iuKii wmppx } iuK ¬ fKr } idufKr } ^Y%uKhdf.a mq;=&
wfkld¾: ;oaê; kdu
we;eï m%;Hhl fndfyda w¾: we;' tajd wfkald¾: m%;Hh kñ' wfkald¾:
m%;Hhj,ska wfkald¾: ;oaê; kdu iEfoa'
>; ¬ Ksl - >d;sl - ^.sf;,ska ;ekQ&
ilg ¬ Ksl - idlál - ^.ef,ka hk&
m%;H ud,dj
¸' Ksl ^fhk jd ixigGx ;r;s pr;s jy;s Ksfld& ^;uêf; f;kl;dÈikksOdk
ksfhd. ismm NdKav ÔúlfF:iqp&
106fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
^w& f;k ixifgGd - >; ¬ Ksl - >d;sl - ^.sf;,ska hq;=&
^wd& f;k ;r;s - W¨um ¬ Ksl - T¨umsl - ^mdrefjka tf;rjkakd&
^b& f;k pr;s - ilg ¬ Ksl - idlál - ^.e,amojkakd&
^B& f;k jy;s - iSi ¬ Ksl - iSisl - ^ysiska f.khkakd&
^W& ;x wëf; - wNsOuu ¬ Ksl - wdNsOuñl - ^wNsO¾uh W.;a;d&
^W!& f;k l;x - jpid ¬ Ksl - jdpisl - ^jpkfhka lrk ,o&
^t& ;iñx ikksOdkx - iÍr ¬ Ksl - idÍßl - ^YÍrfha yg.;a&
^T& ;iñx kshq;;x - oajdr ¬ Ksl - fodjdßl - ^fodrgqfjys kshqla;&
^l& wii ismmx - úK ¬ Ksl - fjKl - ^ùKd Ys,am o;a&
^ld& wiiNKvx - ;Kvq, ¬ Ksl - ;Kvq,sl - ^iy,a úl=Kk&
¸¸' thHl" Kl
tys jihs tys Wmks wd§ w¾:j, zbFÓ,sXÕZ kduj,ska mrj fhfoa'
^b;Ó,sX.f;d thHfld Kfld p&
pumd ¬ thHl - pfumhHl - ^pïmdfjys jikakd jQ&
l=iskdrd ¬ Kl - fldisKdrl - ^l=iskdrdfjys jikakd jQ&
¸¸¸' wdcdkShH - ta cd;sfhys úYsIag hk w¾:h foa'
wii¬wdcdkShH - wiidcdkshH - ^úYsIg wYajhd&
¸v' K - thska meye.ekaúKs wd§ w¾:j, fhfoa'
^K rd.d f;k r;;x ;fiiou[[fF:iq p&
^w& f;; r;;x - y,soao ¬K - yd,soo } ^lymeye .ekajQ&
^wd& ;F: cd;x - u.O¬K - ud.O } ^u.Ofhys Wmka&
v' bu" bh" lsh - cd;s wdoS Yíoj,g mrj fhfoa' ^cd;d§k ññhd p- cd;dÈiq bfud
bfhd p fyd;s p ifook lsfhd p&
mpPdcdf;d - mpýfud - ^miqj Wmka ;eke;a;d&
ukqiicd;shd cdf;d - ukqiicd;sfhd - ^ñksia cd;sfhys Wmka ;eke;a;d&
wJOfl cdf;d - wJOlsfhd - ^wJOl rfgys Wmka ;eke;a;d&
v¸' thg iqÿiq thg wh;a hk w¾:j, fKhH m%;Hh fhfoa'
jk ¬ fKhH > jdfkhH } jkfha yg.;a
olÅKd ¬ fKhH > olÅfKhH } olaIsKdjg iqÿiq
107fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
wNHdi
1' my; jdlH isxy,g k.kak'
¸' w: fLd jpPdhfkd udkfjd fhk N.jd f;kqmixlñ'
¸¸' wNsOuñfld wdpßfhd wdr[[ldkx NslLQkx iJÈgÀlx Ouux lf:is'
¸¸¸' fodjdßfld NKvd.dßlx >df;Fjd rf[[d Okx fpdfris'
¸v' ,xldhx iq;;k;sld p fjkhsld p wdNsOuñld p ud;=,.dfu
wdf,dl.=yx ikksm;sFjd N.jf;d Ouux fmdF:fliq ,sÅxiq'
v' NdKvd.dßlii Nd.sfKfhHd rdcfldgGd.drd nyqx Okx .fyFjd
w;;fkd wF:dh fhdfcis'
2' md,shg k.kak' ^iqÿiq ;kays ;oaê; mo fhdokak&
¸' Ndroajdcf.a mq;%hd lÉpdhk f;rekaf.a nEKd ùh'
¸¸' w;S;fhys ud¾.j, fndfyda lr;a;lrefjda o mÈlfhda o jQy'
¸¸¸' f;reka jykafia,df.a fma<sfhys wka;fhys isák idufKar ysñ
wNsO¾uh W.;a flfkla fjhs'
¸v' Pín.a.sh NsCIQyq YdlHmq;%l NsCIQkag kqiqÿiq ^wkqÉPúl& lghq;=
rdYshla l<y'
v' k.rjeishkaf.a orefjda rkska lrk ,o fyda ßÈfhka lrk ,o u,aud,d
m<`È;s'
3' my; woyi tk ;oaê; moh iqÿiq m%;Hh Wmfhda.Slr f.k ilia lrkak'
¸' úOjd ^jekaoUqjf.a mq;=&
¸¸' l=iskdrd ^l=iskdrdfjys Wmka&
¸¸¸' olaÅKd ^oCIsKdjg iqÿiq&
¸v' jk ^jkfhys yg.;a&
v' ùKd ^ùKdYs,am okakd&
v¸' ix> ^ix>hdg wh;a&
v¸¸' mrodr ^mrUqjka fiajkh lrkakd&
v¸¸¸' wka; ^fl<jr isák&
¸º' f,dl ^f,dalhg wh;a&
º' iQlr ^W!rka urkakd&
108fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
4' my; zwZ fldgfia ú.%yhg wod< ;oaê; moh zwdZ fldgiska f;dard m%lD;s
m%;Hh fjkalr ,shkak'
zwZ zwdZ
jiqfojii mqf;;d
frdysKshd mqf;;d
wÈ;shd mqf;;d
kdjdh ;r;S;s
Ofuu mifkkd
ksrfh cdf;d
mpPd cdf;d
m[pjf..Njd
:kf;d cd;x
.dudkx iuQfyd
wdÈfppd
.du;d
:[[x
m[pj..shd
frdysfKfhH
fkrhsfld
mpýfud
kdúld
jdiqfofjd
Ouñfld
5' § we;s ;oaê; mo fhda.H mßÈ fhdod my; fþoh md,shg k.kak'
f.!;u f.da;%fha Wmka YdlHmq;% jQ Nd.Hj;=ka jykafia tla;rd ld,hl
l=iskdrdjg f.dia l=iskdrd jeishkag ;ud úiska o;hq;= jQ O¾uh foaYkd l<
fial' l=iskdrdfjys jik f;,a fjf<kafoda iy,a fjf<kafoda .e,amojkafkda
mhska hkafkda fodrgqmd,jre NdKavd.dßljre wd§ fndfyda ñksiaiq O¾uh
weiQy' nK wid O¾ufhys meyeÿKdyq WoEik msKavmd;sl NsCIQkag oka
msßkeuQy' iuyre Okh fhdojd wdrdu fldg ix>hdg wh;afldg mQcd l<y'
iuyre meúÈ jQy' meúÈ ù iQ;%dka; W.;af;da úkh W.;af;da wNsO¾uh
W.;af;da jQy' we;eï NsCIQyq wdr[a[l jQ jDCIuQ,sl jQfjda njqka jvd ry;anj
,enQy'
wry;;x
wdr[[ld
ilHmq;;sfld
;Kvq,sld
mÈld
NdKvd.dßld
fldiskdrld
msKvmd;sldkx
iq;;k;sld
wdNsOuñld"
f.d;fud
relLuQ,sld
N.jd
idláld
fodjdßld
Ouñld
iJÈgÀlx
ix>slx
fjkhsld
f;,sl
fldiskdrldkx
109fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
iSy,§fm lsr uyd;,dlkdu úydrx wfydis' ;F: tfld wNhfF:frd
kdu mßh;;sOfrd f;msgfld .duk;fikdikx mydh ;iidifkkfhj tliñx
jkifKv l;mKKid,dh máji;s' fid wmrNdf. wdr[[luydNhfF:frd;s
mdlfgd wfydis' wf:liñx iufh tfld Wmdifld ;x WmixlñFjd jJÈFjd Ouux
iqFjd mikkudkfid ;x hdÑFjd ojdoiixjpPrdks mppfhys p;+ys mác..s' fid
f:rii ÖjrF:dh ldf,k ld,x idglx fo;s' ÈkkÈkkdks ;fiij wk;rf.fy
yrk;sfld kdu tfld fpdfrd r;;shx .fyFjd yr;s' f:frd ÿnn,Öjfrdfhj
fyd;s' wf:liñx Èjfi Wmdifld úydrx .kFjd f:rii ÿnn,dks Öjrdks Èijd
ÖjrF:dh idgldks oFjd tjx Ñfk;is' uhd mksuii nyQks Öjridgldks Èkkdks'
kdms Öjrx lFjd mdrem;s' k ikksêgGdkx jd w[[ii odkx jd m[[dh;s'
ldrfKk buii Nú;nnk;s wdikkgGdfk u..d Tlluu ks,Sfkd wgGdis'
.pPk;d.pPfk; WmmßlLudfkd' ;f;d fpdfrd f:rii idgldks WmkS;Ndjx
[Fjd ;x .Kysiidó;s r;;sNdf. úydrx .kFjd idgldks .fyFjd mqk f;fkj
uf..k wd.pP;s' ;f;d Wmdifld iyNKvlx fpdrx Èijd fjf.k .kFjd ;ii
pQ<x .fyFjd t;;lx ld,x whHii uhd Èkkdks idgldks .Kyfk;d Fjufr;s
mqpý' f;k ys wdu idó;s iumápýf; Wmdifld ;ii yF:f;d ÖjrjF:x .fyFjd
yF:mdfoys ;x fmdfGFjd ÿnn,x lFjd wduliqidkx fkFjd u;ukqiix wfOduqLx
lFjd ;ii msgÀhx W;;dkx ihdfmFjd yF:mdomsgÀf;d nJOkx wfudpkx lFjd
úiqx úiqx lFjd o<yx nJêFjd ihdfmFjd ihx kydFjd mqßu;rx .duud.uu .du
ufc® GFjd zfNd .dujdisfkd uu jpkx iqKd: wccr;;sNdf. tfld wukqfiid
wd.pP;s' fid ;=uydlx uydúkdix lßii;s' fLugGdkx mFjd ojdrdks msOdh
ksiSo:d;s Wf.>dfiis'
^rijdysks&
moud,dj
mßh;;sOfrd ^i& - m¾hdma;sh orkakd jQ
f;msgfld ^i& - ;%smsglOdÍ jQ
.duk;fikdikx ^i& - .%dudY%s; fikiqk
jkifKv ^i& - jk ,eyenl
l;mKKid,dh ^i& - lrk ,o mkai,l
.dujdisfkd ^i& - .ïjeisfhda
wcc ^ks& - wo
r;;sNdf. ^i& - rd;%S ld,fhys
pqooifud mdfGd
.dujdisfkd uu jpkx iqKd: wcc r;;sNdf. tfld wukqfiid wd.pP;s
110fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
wmrNdf. ^i& - miqlf,l
máji;s ^l%s& - jdih lrhs
mdlfgd ^ls& - m%lg
mikkudkfid ^i& - meyeÿKq is;e;af;a
wf:liñx ^ix& - blaì;s tla
;iidifkkfhj ^ix& - ta wi,u
ojdoiixjpPrdks ^i& - wjqreÿ fod<yla
p;+ys mppfhys ^kd& - isjqmifhka
má c..s ^l%s& - fmdaIKh lf<ah
ÖjrF:dh ^i& - isjqre msKsi
ldf,k ld,x ^kd& - l,ska l,
ÈkkÈkkdks ^ls& - fok fok ,o
wk;rduf.. ^i& - w;ru.
ÿnn,Öjfrd ^i& - ÿn, isjqre we;af;a
Öjridgldks ^i& - isjqre frÈ
mdrem;s ^l%s& - fmdrjhs
ikksêgGdkx ^i& - /ialrk ;ekla
m[[dh;s ^l%s& - m%lg fjhs
wdikkgGdfk ^i& - ióm ;ekl
Tlluu ^mQ'l%s& - bj;a ù
ks,Sfkd ^ls& - ie`.jqfKa
WmmßlLudfkd ^ls& - fidhñka
pQ<x ^kd& - fldKavh
t;;lx ld,x ^kd& - fumuK l,a
ÖjrjF:x ^i& - isjqre frÈ
iumápýf; ^ls& - ms<s.;a l,ayss
fmdfGFjd ^mQ'l%s& - ;<d
wduliqidkx ^i& - wuqfidfydkg
wfOduqLx lFjd ^mQ'l%s& - uqyqK hgg isák fia lr
msgÀhx ^kd& - msfgys
W;;dkx ^kd& - Wvqne,s w;g
wfudpkx lFjd ^mQ'l%s& - uqod.; fkdyels fldg
mqßu;rx ^;& - fmrgqj
.duud.uu ^mQ'l%s& - .ug wjq;a
fLugGdkx ^i& - wdrCIs; ia:dkhlg
msOdh ^mQ'l%s& - jid
Wf.>dfiis ^l%s& - y`v ke.Sh
111fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
wNHdi
1' .dujdisfkd uu jpkx iqKd: wccr;;sNdf. tfld wukqfiid wd.pP;s'
hk fþoh isxy,g k.kak'
2' md,s NdIdfjka ms<s;=re imhkak'
i. l;riñx rfgG uyd;,dlúydfrd wfydis @
ii. fld .duk;fikdikx mydh wr[[fld wfydis @
iii' fld wr[[luydNhfF:rx mác..s @
iv. l;s jiidks fid f:rx WmgGys @
v. yrk;sfld lsx wldis @
vi. Wmdifld nyQiq Öjfriq Èfkkiqms liud f:frd ÿnn,úydfrd fhj
wfydis @
vii. f:frd flk ldrfKk ÿnn,Öjfrdfhj Núii;S;s WmmßlÅ;=x
Wmdifld lsx wldis @
viii. u..d Tlluu ks,Sfkk Wmdiflk lsx ÈgGx @
ix. iyNKvlx fpdrx Èijd Wmdifld lsx mqpý@
x. Wmdifld .dujdiskx lsx wdy @
3' fþoh weiqfrka isxyf,ka ms<s;=re ,shkak'
i. ;%smsglh kï lrkak'
ii. uyd wNh f;reka je/ye,s isjqre we;af;la ùug fya;=j meyeÈ,s lrkak'
iii. Wmdilhd wNh f;rekag jir lShla Wjgeka lf<a o@
iv. fidrd w,a,d.;a Wmdilhd Tyqg l=ula lf<a o@
v. fuu fþofhka W.; yels wdo¾Y folla f.kyer olajkak'
;oaê; II
wia;H¾: ;oaê; kdu
we;" w;sYh hk wre;a we;s m%;Hh tl;= ù iEfok ;oaê; mo wia;H¾:
;oaê; kï fõ'
m%;Hh ud,dj
wd¨ ^wd¨;nnyqf,&" ;r" ;u" iisl" bh" bgG" ^úfifi l;ruñiislhsgGd&
ú" ^;oiid;Ó ;s ú&" iS ^;mdÈf;d is&" bl" B ^oKvdÈf;d bl B&" jk;= ^.=KdÈf;d
jk;=&" uk;= ^i;Hd§ys uk;=&" K ^ioOdÈf;d K&" wd§ m%;Hh fuys fõ'
112fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
¸' wd¨ - th nyq,j we; hk wre; fohs' ^wd¨;nnyqf,&
wNsc®d ¬ wd¨ - wNsc®d¨ - ^wNsOHdj nyq,j we;s&
ohd ¬ wd¨ - ohd¨ - ^ohdj nyq,j we;s&
¸¸' ;r ;u biisl bh bgG - m%;Hh w;sYhd¾:h foa' ^úfifi ;r;uñiislsgGd&
mdm ¬ ;r - mdm;r $ySk;r
mdm ¬ ;u - mdm;u $ySk;u
mdm ¬ biisl - mdmsiisl
mdm ¬ bh - mdmsh
mdm ¬ bgG - mdmsgG $lksgG$fcgG
¸¸¸' ú - th we; hk w¾:h foa ^;oiidFÓ ;s ú&
fuOd ¬ ù - fuOdù - kqjK we;a;d&
uhd ¬ ù - udhdù - ^udhd we;a;d&
¸¹' is - we; hk wre foa ^;mdÈf;d is&
;m ¬ iS } ;miiS - ;mia we;a;d
hi ¬ iS } hiiiS - lS¾;s we;a;d
¹' bl B oKav wd§ Yíoj,ska mrj bl" B m%;H fõ' we; hk wre; foa'
^oKvdÈf;d bl B&
oKv ¬ bl } oKäl - ^o`vq we;a;d& oKv ¬ B } oKã - ^o`vq we;a;d& .K ¬ bl } .Ksl - ^iuQy we;a;d& .K ¬ B } .KS - ^iuQy we;a;d&
¹¸' jka;= uka;= - wldrdka; Yíoj,ska mr j jka;= o bldrdka; Wldrka; Yíoj,ska mr j uka;= o fõ'
^.=KdÈf;d jk;=" i;Hd" §ys uk;=&
.=K ¬ jk;= - .=Kjk;= - ^.=K we;a;d& i;s ¬ uk;= - i;suk;= - ^isys we;a;d&
¹¸¸' K - we; hk wre; foa' ^ioOdÈf;d K&
ioOd ¬ K - ioO - ^ie±ye we;a;d&
113fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
Ndjd¾: ;oaê; kdu
Ndjd¾:j;a KH wd§ m%;H fh§ iEfoa' ^KH;; ;d Ndfj ;= - Ndfj;a: KH;;;d fydk;s' ;= ifook ;;fkd jd&
K ^KúiudÈys& lKa ^ruKShdÈf;d lKa& wd§ m%;Hh Ndjd¾:fhys fõ'
¸' KH - l=i, ¬ KH - fldi,, - ^oCInj& wfrd. ¬ KH - wdfrd.H - ^ksfrda.S nj& ÿnn, ¬ KH - ÿnn,H - ^ÿn, nj&
¸¸' ;; - ukqii ¬ ;; - ukqii;; - ^ñksianj& wry ¬ ;; - wry;; - ^ry;a nj& hdpl ¬ ;; - hdpl;; - ^hdpl nj&
¸¸¸' ;d - wmmspP¬ ;d - wmmspP;d - ^w,afmaÉP nj& ,yq ¬ ;d - ,yq;d - ^ieye,a¨ nj& l;[û ¬ ;d - l;[û;d - ^l<.=K o;a nj&
¸¹' K - úiu ¬ K - fjiu - ^wiudk nj& mgq ¬ K - mdgj - ^oCI nj& .re ¬ K - .drj - ^.re;ajh&
¹' lKa - ruKSh ¬ lKa - ruKShlx - ^is;a w,jk nj& ukq[[ ¬ lKa - udkq[[lx - ^ñksianj&
ixLHd ;oaê; kdu
ixLHd Yíohlska mrj mQrKd¾: m%;Hh fh§ iEfoa' ^ixLHd mQrfK fud&
m%;Hh ud,dj
;sh ^oaú;Sys ;sfhd& : G ^p;=fpPys :Gd& u ^ixLHd mQrfK fud& ^ojdÈf;d
fld fklfF:j fp& wd§ m%;Hh fõ'
¸' ;sh - oaú ¬ ;sh - ÿ;sh$;;sh
¸¸' : - p;= ¬ : - p;=F:
¸¸¸' G - P ¬ G - PgG
¸¹' u - m[p ¬ u - m[pu
¹' l - tll$ÿl$;sl
114fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
wjHh ;oaê; kdu
jdr úNd.d§ w¾: m%ldY lrk m%;Hh tla ù ;efka' ;oaê; kduh wjH njg
m;afõ'
¸' laL;a;=x - oaú¬ laL;a;=x - oúlL;;=x ^tldÈf;d ilsii lL;;=x&
¸¸' Od - tl ¬ Od - tlOd ^úNdf. Od&
¸¸¸' :d - iín ¬ :d - inn:d ^innkdfuys mldrjpfk ;= :d&
¸¹' :x - l ¬ :x - l:x$bF:x ^lsñfuys :x&
¹' ;k - wcc;k" mqrd;k" ijd;k ^NdjfF: ;kmmppfhd p&
wNHdi
1' isxy,g k.kak'
¸' udKj" wyx f; fidjKKuhx jd uKsuhx jd rc;uhx jd pllhq.x
oiidó;s n%dyufKd jÈ'
¸¸' ohd¨ N.jd uydck;x wkqlumudfkd innod tlF: wjisFjd ;F:
;F: úprfk;d iJÈgÀlx Ouux fofiis'
¸¸¸' pq,,mJ:fld iyiilL;;=x w;;dkx ksuñKsFjdk hdj ld,mmfjokd
rfuu wunjfk ksiSÈ'
¸¹' od<soÈfh fjmq,,x.f; wÈkkdodkx fjmq,,u.udis'
¹' .=Kj;S Wmdisld iS,jk;shd NslLqkshd Èjiii oúlL;;=x odkx wodis'
2' md,shg k.kak'
¸' .s,kanjg m;a frda.Syq fnfy;a wkqNjfldg wdfrda.Hh ,en ;u ;ukaf.a
fidïki m%ldY l<y'
¸¸' fY%aIaG mqrjeisfhda ieu l,ays yeu;eku my< fkd fj;s'
¸¸¸' wms ojig ;=kajrla nqÿka j`Èuq'
¸¹' mdm;r ñksiaiq ldhsl jQ o jdpisl jQ o wl=i,a fldg wmdfha WmÈ;s'
¹' is,aj;a .=Kj;a l=,j;a hfidaord l=ußh isoaOd¾: l=uref.a ìß`o jQjdh'
115fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
3' § we;s Yío m%lD;sh weiqßka kshñ; w¾:dkql+, ;oaê; mo ks¾udKh
lrkak'
¸' iq.; ^nqÿka jykafiag wh;a&
¸¸' f,dl ^f,dalhg wh;a&
¸¸¸' ok; ^o< we;a;d&
¸¹' udhd ^udhd we;a;d&
¹' wfrd. ^ksfrda.S nj&
¹¸' l=i, ^olaI nj&
¹¸¸' oaú ^folvlg&
¹¸¸¸' p;= ^i;rjrla&
º¸' tl ^tla ojila&
º' inn ^yeu ;eku&
4' my; ;oaê; moj, m%lD;s m%;Hh fjka lr j.=j iïmQ¾K lrkak'
;oaê;h m%lD;s m%;Hh ;oaê;h kduh w¾:h
rcc rdc¬KH Ndj;oaê; rcnj
iS,jk;=
hiiiS
ÿnn,Hx
wdêmf;hH
Gdkfid
lod
oúlL;;=x
p;=fF:d
m[pfud
jKsccx
5'
¸' ;oaê; hkak y`ÿkajd fokak'
¸¸' ;oaê;j,ska NdIdjg ,efnk m%fhdack fudkjdo @
¸¸¸' ;oaê; m%fNao kï lrkak'
¸¹' ;oaê;hkays jDoaê ld¾hh ksoiqka u.ska myokak'
¹' zfldi,a,Z hk ;oaê; moh iQ;% olajñka isoaO lrkak'
116fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
w;Sf; ndrdKishx n%yuo;;ii rf[[d fojmq;;d wfyiqx' fid fcgGii
Wmrccx wodi" lKsgGii fikdm;sgGdkx' wmrNdf. n%yuof;; ld,lf; wuppd
fcgGlii wNsfilx mgGfmiqx' fid zk uhyx rfcckfF:d" lKsgGii fu
fo:dZ;s jFjd Wmrccd§ksms k bpý' zf;k ys idOqks fNdckdks N=[cfk;d bfOj
jidySZ;s jqf;;ms zk fu buiñx k.fr lsppx wFÒZ;s ndrdKisf;d kslLñFjd
mppk;x .kFjd tlx figÀl=,x ksiidh iyfF:k luux lfrdfk;d jis' f;
wmrNdf. ;ii rdcl=udrNdjx [Fjd luux ld;=x kdoxiq' l=udrmßydfrfkj ;x
mßyßxiq' wmrNdf. rdcluñld fL;;mmudK..KykF:dh ;x .dux w.ñxiq'
figÀ rdcl=udrx WmiXlñFjd" zidñ" uhx ;=fuy fmdfiu' lKsgGNd;slii
mKKx fmfiFjd wuydlx n,sx ydfr:dZ;s wdy' fid zidOQZ;s iumápýFjd zwyx
wiqlfigÀl=,x kdu Wmksiidh jidñ" ux ksiidh tf;ix n,sx úiifccySZ;s
mKKx fmfiis' rdcd zidOQZ;s jFjd ;:d ldfris'
w: kx il,.dujdisfkdms ckmojdisfkdms WmiXlñFjd zuhx
;=uydlf[[j n,sx oiidu" wuydlums iqXlx úiiccdfmySZ;s wdyxiq' fid f;iums
wF:dh mKKx fmfiFjd úiiccdfmis' ;f;d mgGdh f; ;fiij n,sx woxiq'
w:ii uyd,dNilldfrd ksnn;;s' f;k ioêx fhjii ;Kydms uy;S cd;d' fid
wmrNdf. innx ;x ckmox hdÑ' WmvVrccx hdÑ' lKsfgGdms ;ii wodisfhj' fid
;Kydh jvVudkdh WmvVrfcckms wik;=fgGd rccx .KysiidóZ;s ckmomßjqf;d
;x k.rx .kFjd nysk.fr GFjd zrccx jd fu fo;= hqoOx jdZ;s lKsgGii mKKx
mysKs' lKsfgGd Ñfk;is' zwhx ndf,d mqfnn rccums Wmrccd§ksms málÅmsFjd
bodks zhqfoOk .KydóZ;s jo;s' ifp fLd mkdyx bux hqfoOk udfriidñ .ryd
fu Núii;s" lsx fu rfcckd;s' w:ii zw,x hqfoOk" rccx .Kyd;+Z;s fmfiis'
fid rccx .KysFjd lKsgGii Wmrccx oFjd ;f;d mgGdh rccx lfrdfk;d
;Kydjisfld yqFjd tflk rfcck wik;=fgGd foj ;SKs rccdks mfF:Fjd ;Kydh
fldáx kdooi'
^cd;lgGl:d&
moud,dj
wNsN+f;d ^ls& - uvkd ,oafoa
ndrdKishx ^kd& - nrKeia kqjr
rf[[d ^kd& - rcqg
fojmq;;d ^i& - mq;a;= fofofkla
wfyiqx ^l%s& - jQy
m[poifudmdfGd
;Kydh wNsN+f;d l=udfrd
117fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
fcgGii ^;& - fcHIaGhdg" jeäuy,a,dg
Wmrccx ^i& - Wmrclu
wodis ^l%s& - ÿkafkah
lKsgGii ^;& - lKsIaGhdg" jhiska nd,hdg
fikdm;sgGdkx ^i& - fiakdm;s ;k;=r
wmrNdf. ^i& - miqlf,l
ld,lf; ^ls& - l¿ßh l< l,ays
wNsfilx ^ls& - wNsfIalh" rdcH;ajh mejÍfï ux.,Hh
mgGfmiqx ^l%s& - ;enQy
rfcckfF:d ^ix& - rclfuka m%fhdackhla
fo:d;s ^ix& - foj hehs
N=[cfk;d ^ls& - wkqNj lrñka
bfOj ^ix& - fuys u
jidyS;s ^ix& - jdih lrj hehs
jqf;;ms ^ix& - lS l,ayso
lsppx ^ls& - jevla" lghq;a;la
mppk;x ^ix& - msáir m<d;lg" mi,a okõjlg
figÀl=,x ^i& - isgql=,hla
ksiidh ^ks& - weiqre fldg
iyfF:k ^kd& - ish;ska
lfrdfk;d ^ls& - lrñka
[Fjd ^mQ'l%s& - oek
kdoxiq ^l%s& - fkd ÿkay
l=udrmßydfrfkj ^ix& - rdcl=udrhd hk ye`.Sfuka u
rdcluñld ^i& - rdcH fiajlfhda
fL;;mmudK..KykF:dh ^i& - l=Uqre i`oyd jQ nÿ .ekSu msKsi
mKKx ^kd& - ,shqula $ m;%hla
n,sx ^kd& - mQcd" nÿ" ix.%y
ydfr:d;s ^ix& - ,nd.kak hehs
iumápýFjd ^mQ'l%s& - ms<sf.k
wiqlfigÀl=,x ^i& - wij,a isgql=,h
Wmksiidh ^i& - weiqre fldg
il,.dujdisfkdms ^i& - ish¨ .ïjeisfhda o
;=uydlf[[j ^ix& - Tng u
iqXlx ^kd& - whnÿ
uyd,dNilldfrd ^i& - uy;a jQ ,dN i;aldr
ksnn;;s ^l%s& - Wmkafkah
WmXVrccx ^i& - rclfuka wvla
wodisfhj ^ix& - ÿkafka u h
wik;=fgGd ^ls& - fkdi;=gq is;a we;af;a
.Kysiidó ^ls%& - .kafkñ
ckmomßjqf;d ^i& ckmoh msßjrk ,oafoa
nysk.fr ^i& - k.rfhka msg;
118fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
málÅmsFjd ^mQ'l%s& - m%;sfCIam fldg
.ryd ^kd& - .¾ydjla" kskaodjla
;Kydjisfld ^ix& - ;DIaKdfõ ji`.fhla
mfF:Fjd ^mQ'l%s& - m%d¾:kd fldg
fldáx ^kd& - fl<jr
wNHdi
01' z;Kydh wNsN+f;d l=udfrdZ hk fþoh isxy,g k.kak'
02' md,sfhka ms<s;=re imhkak'
i. n%yuo;;ii rf[[d ls;;ld mq;;d wfyiqx@
ii. fid lii Wmrccx wodis lii fikdm;sgGdkx @
iii. wuppd lx wNsfilx mgGfmiqx @
iv. rdcluñld;s fl@
v. fcgGl=udfrd rccx hdÑFjd lKsgGii mKKx fmisf; fid lsx
Ñfk;is @
03' isxyf,ka ms<s;=re imhkak'
i. nrKeia kqjr yd f.!;u nqÿiiqk w;r we;s iïnkaOh l=ula o@
ii. bmerKs rdcHhl m%Odk ;k;=re ;=kla kï lrkak'
iii. zuq¿uKskau uq, fkdis`¥ .i kej; jefvkakd fia ie`.j we;s
;DIaKdj o jefvk nj fuu l:d mqjf;ka lshfõZ fuu woyi we;s
Oïumo .d:dj fidhd ,shkak'
iv. fuu mdvfï i`oyka ikaê mo y;rla yd iudi mo folla Wmqgd olajkak'
v. zlï ke;Z fkdfyd;a zjevla ke;Z fuu woyi we;s ksmd; moh
mdvfuka f;dard ,shkak'
04' by; md,s fþofha jdlH rgdj wkq.ukh lrñka fï jdlH md,shg
k.kak'
i. fmr ,laÈj ldjka;siai rcqg mq;a;= fofofkla jQy'
ii. ta rcq jeäuy,a,dg hqjrclu o nd,hdg fiakdm;s ;k;=r o
ÿkafka h'
iii. miqlf,l ldjka;siai rcq l=udrjreka fofokd le`ojd zhqoaOfhka
jevla ke;Z t<dr iu. hqoaO fkdlrkakeZhs b,a,S h
iv. fldamdúIag jQ jeäuy,a,d zug hqjrclfuka M,la ke;eZhs lshd ck
mofhka kslaó msáir m<d;lg mek .sfha h'
v. rcq ñh.sh l,ays weu;sfhda l=udrjreka leo`jd jeäuy,a,dg rclu o
nd,hdg hqjrclu o ,ndÿkay'
vi. nd,l=udrhd §>jdmshg f.dia ish;ska jev lrñka l=Uqre iSidñka
fiakdj /ialrñka jdih lf<a h'
119fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
ls;l mo
Od;=jla w.g m%;Hh tl;= lsÍfuka idod .kakd mo foj¾.hla fjhs' tajd
kï wdLHd; mo yd ls;l mo hs' fuu mo foj¾.h u l%shdjdÖ w¾:hla ksIamdokh
l< o fï foflys fjkialï lSmhla oel .; yel' ls;l mo lDoka; mo f,i o
ye`Èkafõ'
wdLHd; mo ls;l mo
l%shd¾:h;a" ld,d¾:h;a m%ldY fõ' l%shd¾:h;a" ld,d¾:h;a m%ldY fõ'
Od;=j w.g wdLHd; úNla;s m%;Hh tla
fldg ;kd .kS ^Wod(- √N+ ¬ ;s } Nj;s&
Od;=j w.g úfYaI m%;Hh tla fldg
ls;l mo ;kd .kS ^Wod(-√Èi ¬wkSh } oiaikSh&
l¾;D" l¾u" Ndj hk ldrl;%h u lshfõ' ldrl yfha ^l¾u" l¾;D" lrK"
iïm%odk" wmodk" wdOdr& yd Ndj
ldrlfha fhfoa'
mqreI fNaoh ^mGu" uÊCêu" W;a;u& we;' mqreI fNaoh ^mGu" uÊCêu" W;a;u&
ke;'
mqreI jYfhka fn§ taljpk
nyqjpkhkays jrkef`.a' ^Wod(- .ÉP;s -
.ÉPka;s - .ÉPis'''&
ls;l mo ^ kdu úNla;sj, jrkef`.a
Wod(- .ÉPx - .ÉPkaf;d" .ÉPka;dx
'''&
wdLHd;h lsisúfgl;a kdumohla fkd fõ' we;eï úfgl ls;lh kdumohla
fjhs'
wdLHd;h ,sx. Ndckh fkd lrhs' ls;l mo ,sx. Ndckh lrhs'
ls;l m%fNao ls;l ms<sn`o m%fNao yhla jHdlrK{hka úiska olajd we;'
1' ff;%ld,sl ls;lh
2' w;S; ls;lh
3' j¾;udk ls;lh
4' wkd.; ls;lh
5' WKd§ ls;lh
6' ;+kd§ ls;lh
ls;l m%;Hfhda j¾. 02la fj;s' tajd 1' lsÉp 2' ls;a hkqfjka ye`Èkafõ'
lsÉp m%;Hfhda iaj,am fofkla jk w;r" ls;a m%;Hfhda fndfyda fj;s' ;nn" wkSh"
KH" ßpp" Ksh" ;hH hk fïjd lsÉp m%;Hfhda jk w;r tajd ff;%ld,sl ls;lfha
fhfoa'
120fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
ff;%ld,sl ls;l
√od ¬ ;ín - od;nnx ^Èh hq;=h&
√N+ ¬ ;ín - Nú;nnx ^úh hq;=h&
√N=c ¬ ;ín - N=[ð;nnx ^wkqNj l< hq;=h&
√Ldo ¬ wkSh - LdokSh ^lE hq;=&
√jo ¬ KH - jccx ^lsj hq;= foh&
√.uq ¬ KH - .uu ^wjfndaO lghq;= foh&
√Ldo ¬ KH - Lcc ^lE hq;= foh&
√lr ¬ ßÉp - lspp ^lghq;a;&
√[d ¬ ;hH - [d;hH ^oek.; hq;a;&
² wfuyys odkx od;nnx" mq[[x ld;nnx iuud N=[ð;nnx'
^wm úiska oka Èh hq;=h" mska l< hq;=h" uekúka wkqNj l< hq;=h'&
² ud;d LdokShx mKS;x fNdckx wdfkis'
^uõ f;dfuda lE hq;= m%KS; fndcqka f.kdjd h&
² iqoiix jccx wf[[ix - w;;fkd mk ÿooix'
^wkHhkaf.a jro myiqfjka o; yel' ;udf.a jro oelSu wmyiq h'&
² k fu buiñx k.fr lsppx wFÒ'
^ug fï k.rfha lghq;a;la ke;'&
w;S; ld,sl ls;l
√N=c ¬ ; - N=;;
√lr ¬ ; - l;
√mp ¬ ; - mÑ; $ mll
√Gd ¬ ; - À;
√[d ¬ ; - [d;
√ur ¬ ; - u;
√uqp ¬ ; - uq;;
√ýo ¬ k - ýKK
√;r ¬ b ¬ k - ;sKK
² bpý;x mFÓ;x ;=hyx Åmmfuj iñcCO;=
^Tnf.a leu;s jk ,o" m%d¾:kd lrk ,o foa jyd u iuDoaO fõjd &
² wmmu;;d k óhk;s - fh mu;;d h:d u;d
wm%ud§jQfjda fkd uefr;s - mudjQfjda ^Ôj;a jqj o& u<wh fuks'
121fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
² ofk;d fid oukdh Ouux fofi;s'
^b`ÿrka& oukh jQ Wkajykafia oukh ùu msKsi O¾uh foaYkd lr;s'
² ufuj l;u[[k;= .syS mnnð;d WfNd
^ud úiska u lrk ,oeZhs .sys meúÈ fomd¾Yajh u oek .ks;ajd&
² ;ii .pPk;fiij N;;x mllx wfydis'
^Tyq t;kg hoaoS u n; msisk ,oafoa úh'&
j¾;udk ld,sl ls;l
√.uq ¬ udk - .pPudfkd
√pr ¬ udk - prudfkd
√Èi ¬ udk - Èiiudfkd
√.uq ¬ wka; - .pPfk;d
√N=c ¬ wka; - N=[cfk;d
√lr ¬ wka; - lfrdfk;d
√jo ¬ wka; - jofk;d
√md, ¬ wka; - mdf,fk;d
² t;x Nhx urfK fmlLudfkd - mq[[dks lhsrd: iqLdjydks
^urKfhys fï ìh n,ñka iem t<jk mska lrõ&
² .=Kx jofk;d nqoOii - nqoOmS;siudhqf;d
^nqÿrÿkaf.a .=K lshkafka nqoaO m%S;sfhka hqla; jQfha úh&
² fid rdcd Ofuuk rccx mdf,fk;d ukqfii mSfK;s'
^ta rc;=ud O¾ufhka rdcHh md,kh lrkafka ukqIHhka msKjhs'&
² fid tlx figÀl=,x ksiidh iyfF:k luux lfrdfk;d jis'
^Tyq tla isgql=,hla weiqrefldg ish;ska jev lrñka jdih lf<a h&
122fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
wNHdi
01' isxy,g k.kak'
i. wkkx mdkx LdokShx fNdckx p uydryx - N=[c;s imßjdfrd
kspPdfrfk;d ks,Sh;s'
ii. Wmdifld Ouux iqFjd k.rx múifk;d iF:q .=Kl:x lf:fk;dj
múi;s'
iii. iqfuOmKäf;d Wmßmdidojr;f, rfyd.f;d yqFjd m,,Xlx
wdN=ðFjd ksisfkkd Ñfk;is'
iv. pllj;;srdcd Ouuxfhj ksiidh Ouux illfrdfk;d Ouux
.re lfrdfk;d Ouux udfkfk;d Ouux mQfcfk;d Ouux
wmpdhudfkd rcculß'
v. ;d; iqÈkk" N=[c p msj p mßjdfrys p" N=[cfk;d msjfk;d
mßpdfrfk;d ldfu mßN=[c fk;d mq[[dks lfrdfk;d wNsruiiq'
vi. ;sfKKd fid N.jd ;rKdh Ouux fofi;s'
vii. mrmánoOd fu Ôúld;s mnnðf;k wNsKyx mppfjlÅ;nnx'
viii. Lcc - fNdcc - f,hH - fmhH jfik p;=nìOd fydk;s ukqiidkx
wdydrd'
ix. wNsllk;x fNd f.d;u" wNs llk;x fNd f.d;u" fihH:dms
ksll=cð;x jd Wll=fcchH mápPkkx jd újfrhH
x. ifp WmcCOdfhd ck;d>rx múis;=ldfud fyd;s" pqKKx
ifkk;nnx" u;;sld f;fu;nnd'
02' md,shg k.kak'
i. ieoeyefhka meúÈjQjka úiska O¾uh W.; hq;= h' nqÿka jekao hq;= h'
ii. wm úiska mska l< hq;= h' is,a /lsh hq;= h' j;a msßh hq;= h'
iii. uydldYHm f;rKqfjda ryis.;j O¾uh foi n,ñka jkfhys l,a
f.jQy'
iv. uyfKks" kegqu wd¾h úkfhys Wu;=jla jeks h'
v. f;rKqfjda ke`.sg fodr újr fldg ld,h n,kafka w¨hu hehs oek
mdisjqre f.k .ug msúishy'
123fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
03' iqÿiq w;S; lDoka; mo fhdod ysia;eka mqrjkak'
^cd;x" Nsfkkd" cdf;d" ksnnqf;d" ksnnq;d" .f;d" m;s;x" .f;d" LqNsf;d
^ie¿fKa&" m;sf;d&
i. NslLqixf>d '''''''''''''''''''''''''''''''''
ii. rdyqf,d '''''''''''''''''''''''''''''''''
iii. nJOkx '''''''''''''''''''''''''''''''''
iv. id kdÍ '''''''''''''''''''''''''''''''''
v. fid ms;d '''''''''''''''''''''''''''''''''
vi. fid .dux '''''''''''''''''''''''''''''''''
vii. M,x relLuyd '''''''''''''''''''''''''''''''''
viii. fojof;;d ksrhx '''''''''''''''''''''''''''''''''
ix. iuqfood '''''''''''''''''''''''''''''''''
x. reflLd jd;mmydfrk '''''''''''''''''''''''''''''''''
04' fuu mdvfï tk ish¨ ls;l mo f;dard my; tk mßÈ j.= .; lrkak'
ff;%ld,sl ls;l w;S; ls;l j¾;udk ls;l
od;nnx l;x fmlLudfkd
05' my; i`oyka Od;+ka Wmfhda.S lr f.k § we;s m%;Hh fhdod ls;l mo
idokak'
Od;=j ;nn wkSh udk w;; ;
j‡ jJÈ;nn jJokSh jJoudk jJok; jJÈ;
lr
od
kuq
m;
yr
fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs124
fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
01' upPßhn%dyufKd
idjFÓhx wÈkkmqnnfld kdu n%dyufKd wfydis' f;k liiÑ ls[Ñ
k Èkkmqnnx' ;ii tfldzj mqf;;d wfydis msfhd ukdfmd' n%dyufKd mq;;ii
ms,JOkx od;=ldfud ifp iqjKKldrii wdÑlÅiidñ fj;kx od;nnx Núii;Sz;s
ihfuj iqjKKx fldfggFjd ugGdks l=Kv,dks lFjd wodis' f;kii mqf;;d
uggl=Kv,S;s m[[dhs' ;ii fid<ijislldf, mKvqfrdf.d WomdÈ' n%dyufKd
fjccdkx ik;slx .kFjd ;=fuy wiqlfrd.ii lsx fNiccx lfrd:d;s mqpý' f;
wii hx jd ;x jd relL;pdÈx wdÑlÅxiq' fid ;x wdyßFjd fNiccx lß' ;:d
lfrdk;fiij ;ii frdf.d n,jd wfydis' n%dyufKd ;ii ÿnn,Ndjx [Fjd
tlx fjccx mflldis' fid ;x Tf,dflFjd wuydlx tlx lsppx wFÓ" w[[x
fjccx mflldisFjd ;slspPdfmyS;s jFjd kslLñ' n%dyufKd ;ii urKiuhx
[Fjd buii oiikF:dh wd.;d.;d wfk;d f.fy idmf;hHx miisiik;s'
;iud kx nyslßiidó;s mq;;x kSyßFjd nys wd,sfJo ksmccdfmis' ;iñx ld,lf;
n%dyufKd ;ii iÍrx ®dfmFjd fojislx wd<dykx .kFjd lyx tlmq;;l lyx
tlmq;;ldZ;s frdÈ'
--------------------------------------
wNHdi
1' my; m%Yakj,g ms<s;=re imhkak'
¸' wÈkakmqínl nuqKd mq;dg m<`okdjla ilia lf<a flfia o @
¸¸' tu nuqKdf.a mq;dg mgne`ÿKq ku l=ulao @ tfia jQfha wehs @
¸¸¸' urKdikak mq;d ;enqfõ fldyso@
¸¹' f.org meñKs ffjoHjrhd ÿka WmfoaYh l=ulao @
¹' mq;dg mshd úiska fnfy;a l< whqre meyeÈ,s lrkak'
¹¸' fuu mdvfuka fok WmfoaYh ,shkak'
md,s mdGdj,Sfid<ifud
mdfGd
fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs125
fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
2' wldreKsfld fjfccd
w;Sf; tfld fjfccd .duks.fuiq pßFjd fjccluux lfrdfk;d tlx
plLqÿnn,x bFÓx Èijd mqpý' lsx f; wMdiqlk;s' wlÇys k miidó;s' fNiccx
f; lfrdó;s' lfrdys idó;s' lsfuu oiiiS;s' ifp fu wlÇks mdl;sldks ld;=x
ilÅiiis wyx f; mq;;ë;dys ioêx odis Núiidó;s' fid fNiccx ixúoys'
tlfNifccfkj wlÇks mdl;sldks wfyiqx' id Ñfk;is" wyx t;ii mq;;ë;dys
ioêx odiS Núiidó;s mácdksx' zjf[piidó kk;sZ id fjfcck lSÈix Nfoo;s
mqgGd" mqfnn fu wlÇks f:dlx reðxiq' bodks w;sfrl;rx reck;S ;s wdy' fjfccd
whx ux jf[pFjd ls[Ñ wod;=ldud' k fu t;dh ÈkkN;shd wfF:d' bodfkj kx
wJOx lßiidó;s Ñfk;Fjd f.yx .kFjd Nßhdh wdÑlÅ' id ;=KyS wfydis' fid
tlx fNiccx fhdfcFjd ;iid ik;slx .kFjd Nfoo bux fNiccx w[cdySz;s
w[cdfmis' ;iid foj wlÇks §misLd úh úc®dhsxiq'
---------------------------
wNHdi
1' my; m%Yakj,g ms<s;=re imhkak'
¸' weia ÿ¾j, ia;%shf.ka ffjoHjrhd weiqfõ l=ulao@
¸¸' oEia iqj jqjfyd;a l=ula lsÍug w`o ia;%sh fmdfrdkaÿ jQjdo @
¸¸¸' fojeksjrg o weig fnfy;a ÿkafka wehs@
¸¹' fmrg jvd fnfy;a .e,aùfuka wei ßfok nj ia;%sh mejiQfõ l=ula ksido @
¹' ffjoHjrhdf.a ìß`o lSfõ l=ulao @
¹¸' fuu l:dfjka .; yels wdo¾Y folla ,shd olajkak'
3' nqoOqmgGdld foj ;srpPdkd
tliñx iufh iF:d .Kumydh tflfldj tlx jkx mdúis' mdßf,hHfld
kdu tfld yFÓrdcdms yFÓ.Kx mydh ;x jkx múisFjd N.jk;x tlii relLii
uQf, ksiskkx Èijd" mdfok myrfk;d relLuQ,x fidfOFjd fidKvdh idLx
.fyFjd iuucð' ;f;d mgGdh Èjfi Èjfi fidKvdh >gx .fyFjd mdkSh
mßfNdckSh Wolx wdyrk;s' WfKydoflk wfF: i;s WfKydolx máhdfo;s' l:x
@ lgGdks >xisFjd w..sx mdf;;s' ;F: odrEks mlÅmfk;d cdf,Fjd ;F: ;F:
mdidfK mÑFjd odrelLKvflk mjfggFjd LqoolfidKähx Åm;s" ;f;d yF:x
T;dfrFjd Wolii ;;;Ndjx cdksFjd .kFjd iF:drx jJo;s' iF:d ;F: .kFjd
kydh;s' w: kdkdúOdks M,dks wdyßFjd fo;s' hod mk iF:d .dux msKvdh múi;s"
;od iF:qm;;Öjrudodh l=fuN GfmFjd iF:drd ioêx fhj .pP;s' r;;sx jd<ñ.
fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs126
fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
ksjdrKF:x uyk;x oKvx fidKvdh .fyFjd hdj wreKq..ukd jkifKv
úpr;s'
wf:fld ullfgd yFÓx Èjfi Èjfi ;:d.;ii WmgGdkx lfrdk;x
Èijd wyums ls[Ñfoj lßiidó;s úprfk;d tlÈjix ksuulÅlx oKvluOqx
Èijd oKvlx N[ðFjd oKvflfkj ioêx uOqmg,x iF:qik;slx wdyßFjd
lo,sm;;x ýJÈFjd ;F: GfmFjd wodis' iF:d .Kys' ullfgd lßii;s kq fLd
mßfNd.x k lßii;S;s Tf,dflfk;d .fyFjd ksiskkx Èijd lskkqfLd;s
Ñfk;Fjd oKvfldáhx .fyFjd" mßjf;;Fjd Tf,dflfk;d wKvldks Èijd
;dks ikslx wmfkFjd wodis' iF:d mßfNd.uldis' fid ;=gGudkfid ;x ;x idLx
.fyFjd kppfk;d wgGdis' ;ii .ys;-idLdms wllk;idLdms Nscð' fid tliñx
LdKquF:fl m;sFjd ksnìoO.f;;d iF:ß mifkkk Ñf;;k ld,XlFjd ;dj;sxi
Njfk ksnn;;s'
-----------------------------
wNHdi
1' my; m%Yakj,g ms<s;=re imhkak'
¸' we;d nqÿrÿkag jev isàug ia:dkhla ilia lf<a flfia o@
¸¸' we;d úiska WKqj;=r iïmdokh l< wdldrh meyeos,s lrkak'
¸¸¸' j`ÿrd ójoh ms<s.eka jQfha l=ul ;ndo @
¸¹' nqÿrÿka iu. we;d miq.uka .sfha l=uk wjia:dj,§ o @
¹' j`ÿrd uf<a flfia o @
¹¸' l:dfõ WmfoaYh ,shd olajkak'
4' Wcqcd;sfld iqkfLd
w;Sf; cunq§fm wð;rfgG tfld f.dmd,fld jis' ;ii f.fy tfld
mfpplnqfoOd ksnoOx N=[c;s' ;iñx f.fy tfld l=ll=frd p wfydis' mfppl
nqfoOd N=[cfk;d ;ii ksnoOx tlx N;;msKvx wodis' fid f;k mfpplnqfoO
isfkyuldis' f.dmd,fld Èjiii foj jdfr mfpplnqoOii WmgGdkx .pý'
iqkfLdms f;k ioêx .pPs' f.dmdf,d tl Èjix mfpplnqoOx wdy' Nfk; hod fu
Tldfi k Núii;s ;od bux iqkLx fmfiiidñ' f;k i[[dfkk wd.fpPhH:d;s'
;f;d mgGdh wfkdldiÈjfi iqkLx fmfiis' fid tljpfkfkj mlLJÈFjd
mfpplnqoOii jikgGdkx .kFjd ;sCL;;=x N=iisFjd w;;fkd wd.;Ndjx
cdkdfmFjd tluk;x ksmcð' mfpplnqfoO fj,x i,,flLFjd ksCLfk;
N=iifk;d mqrf;d .pPs' mfpplnqfoOd ;x ùuxifk;d tlÈjix w[[x u..x
mámcð' w: iqkfLd mqrf;d ;sßhx GFjd N=iisFjd b;ruf..fuj kx wdfrdfmis'
fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs127
fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
wf:lÈjix w[[x u..x mámccsFjd iqkfLk ;sßhx GFjd jdßhudfkdms
wksj;;sFjd ;x mdfok wmfkFjd mdhdis' iqkfLd ;ii wksj;;s;Ndjx [Fjd
ksjdiklfKK visFjd wdlvVfk;d .k;nnuf..fuj mdfmis' tjx fid iqkfLd
;iñx mfpplnqfoO n,jisfkyx Wmmdfois'
wmrNdf. mfpplnqoOii Öjrx ðß' w:ii f.dmd,fld ÖjrjF:dks wodis'
mfpplnqfoOd MdiqlgGdkx .kFjd Öjrx ldfriidó;s f.dmd,lx wdy' fid ms
Nfk; ud Ñrx nys jisF:d;s wjÈ' iqkfLdms f;ix l:x iqKfk;d wgGdis' mfppl
nqfoOd fjydix wnN=..kFjd .pPfk;" N=vlßFjd À;ii iqkLii yohx M,s'
;srpPdkd kdfuf; Wcqcd;sld fydk;s' wl=á,d ukqiid mk w[[x Ñfk;k;s
w[[x jok;s'
------------------------
wNHdi
1' my; m%Yakj,g ms<s;=re imhkak'
¸' mfia nqÿrÿka oka j<`od wjikays Èkm;d lf<a l=ula o@
¸¸' f.dm,a,d Èklg lS j;djla nqÿrÿka fj; hkafka o@
¸¸¸' n,a,d nqÿrÿka jevuùug meñK lf<a l=ula o@
¸¹' jerÈ u.g ms<smka mfia nqÿrÿkag n,a,d u. lshd ÿka wjia:d lsho @ tu
wjia:d ,shkak'
¹' wjidkfha n,a,dg isÿjQfha l=ula o@
¹¸' l:dfõ WmfoaYh ,shd olajkak'
5' l;[û is.df,d
iSy,§fm lsr oKvf.dK.dfu tfld is.df,d ;F: ;F: f.dprx
mßfhiudfkd tlx i,,lx Èijd .Kys;=x Odú' ;iñx LfK if,,d iQÑfhd úc '
;f;d tld iQÑ is.d,ii wlÅx NsJÈ' f;k fid zldKis.df,dZ;s m[[dhs'
wmrNdf. f.dprF:dh bf;d Ñf;d úprk;x wc.frd fNdf.k nJê' wf:fld
f.dmd,fld ;x wc.frk ksmms,Shudkx Èijd ;ii ldref[[k wc.frk ioêx
jdhñFjd ;x úiiccdfmis' wc.frd is.d,x úiifccFjd f.dmd,x .Kys' is.df,d
;x Èijd uhd l;[ûkd Nú;nnk;s u[[udfkd wc.rii fNdf. ;F: ;F:
vifk;d ioox lfrdk;dms ;x úiiccdfm;=uiflldfk;d ióm fLf;; lifk;
ukqfii Èijd iS>iS>x ;F: .kFjd ioox lFjd ;F: Gms;xtlx jF:x visFjd
Odú' ukqiid ioodhk;dms jF:x mdf;;=x wiflldk;d f,vvqoKvdÈ yF:d ;x
wkqnJêxiq' is.df,d wc.rii iófm jF:x mdf;Fjd málluu wgGdis' ukqiid
wc.rx p f.dmd,x p Èijd wc.rx udfrFjd f.dmd,x úiiccdfmiqx'
fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs128
fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
tjx ;srpPdk.;dhms w;;fkd l;x Wmldrx i,,fCLFjd mppqmldrx lfrdk;s'
ldrKdldrKx cdkfk;ys mk ukqfiiys wjiix mppqmldfrd ld;fnndj fyd;s'
;:dfmlfpp krdOud w;;dkx Wmldrldkx ysf;iSkx immqßidkx wkF:fuj
lfrdk;s' f; mfkf; wimmqßid ;srpPdk.f;ysms .=KySkd;s [d;fnnd'
------------------------
wNHdi
1' my; m%Yakj,g ms<s;=re imhkak'
1 isj,dg zldK is.d,Z hk ku ,enqfKa flfia o@
2 isj,d msUqrdf.ka fírd.;af;a ljqo @
3 isj,d f.dúhdf.a jia;%h /f.k hdug fya;=j l=ula o@
4 msUqrd urd ±uqfha ljqo @
5 fuu l:dfjka fok WmfoaYh l==ula o@
6' l;fj§ iqkfLd
cunq§fm pJoNd.d kdu .x.d;Sfr fydu.dukdu wFÓ' ;iñx tfld uref;;d
kdu n%dyufKd máji;s' ;od fid fjdydrF:dh ;llis,x .kFjd f.yx wd.pPfk;d
wk;rd uf.. tldh id,dh l=gGfrd.d;=rx iqkLx Èijd ;iñx ldref[[k
kS,j,,sx ;lluìf,k uoÈFjd mdfhis' iqkfLd jQmik;frdf.d mdl;sfld yqFjd
n%dyufKk w;;fkd l;+mldrx i,,flLfk;d f;fkj ioêx w.udis' wmrNdf.
n%dyuKii Nßhd .nNx má,Ns' mßmqKK.nNdh ;dh úcdhkldf, odrfld
;sßhum;sFjd wfk;d .fnNfhj uf;d' ;od ;x ifF:k LKvdLKä;x" ýJÈFjd
kSyßxiq' w: n%dyufKd ;x Èijd ksnìkkyofhd >rdjdix mydh bismnnccx
mnnðFjd wrf[[ úyr;s' w:ii Nßhd wf[[k ioêx ixjik;S whx ux mydh
mnnðf;dZ;s n%dyufK mÿgGÑ;;d fNd" n%dyuKx udfrySZ;s idñflk ioêx ufk;is'
f;ix uk;x iqkfLd iqFjd n%dyufKfkj ioêx pr;s' wf:lÈjix ;iid idñld
;dmix udfriidóZ;s Okql,dmx .fyFjd kslLñ' ;od ;dmfid M,dM,F:dh wr[[x
.f;d' iqkfLd wiifufhj TyShs' mqßfid ;dmiiid.uku..x Tf,dflfk;d
.pPk;fr ks,Sfkd wpý' iqkfLd ;ii mudox Tf,dflFjd Okqfkd .=Kx LdÈFjd
ýJÈ' fid mqk .=Kx mdl;slx lFjd wdfrdfmis' tjx fid wdfrdms;x wdfrdms;x
Ldof;j' w: fid mdmmqßfid ;dmiiid.ukx [Fjd" ;x udfriidóZ;s Okqkd ioêx
w.udis' w:Zii iqkfLd mdfo visFjd mdf;Fjd ;ii uqLx LdÈFjd ÿnn,x lFjd
N=xldruldis' tjx ys immqßid w;;fkd Wmldrldkx mppqmldrx lfrdk;s' jq;;x
ys
fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs129
fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
Wmldrlx irfk;d fid - iqkfLd l;fjÈfld"
i;;+m>d;lx lFjd - bisfkdZodis Ôú;x'
;srpPdkdZms cdkk;s - .=Ku;;ks l;x iod"
b;s [Fjdk fuOdù - l;[`C¥ fydk;s mdKsfkd
-----------------
wNHdi
1' my; m%Yakj,g ms<s;=re imhkak'
¸' nuqKd w;ru. § ÿgqfõ l=ula o@
¸¸' nuqKd .sysf.h .ek l<lsrefka wehs @
¸¸¸ ìß`o ;u fmr ieñhd ueÍug is;=fõ ljr fyhska o @
¸¹' ;dmihd ueÍug l< l=uka;%Kh wid¾:l ùug fya;=j olajkak'
¹' l;dfjka b.ekafjk idrO¾u ;=kla ,shkak'
7' kl=,Wmdilii jF:q
,Xldhx ldljKK;siiuydrdfc rccx ldfrfk; frdyKckmfo
w[[;riñx .dfu kl=f,d kdu Wmdifld jis' fid ÿlÅf;d ÿflLk
lisfrk mq;;odfr fmdfiis fid w;;fkd ë;rx uyd.dfu tliñx l=f,
GfmFjd ojdoilydmKu;;x bKx .Kys' wmrNdf. ë;rx fudfp;=ldfud h;k
N;sx lFjd ÿflLk ojdoilydmfK WmmdfoFjd ;udodh uyd.dux .pPfk;d
wk;rduf.. ilgNskkLKvx kdu Gdkx iumdmqKs'fid ;iñx ;siiuydúydrjdisx
pq,,msKvmd;sl;siifF:rx wooi" Èijd mk —mqfrN;;ldf,dZhx" wdifkk .dudZms
k ik;s' ifp f:frd ýkk Nf;;d NfjhH fk;x m;srEmx" lskkqfLd ld;nnk;s˜
Ñfk;fk;d wgGdis' ;iñx LfK tfld mqßfid mqgN;;x .fyFjd wd.[ð' f:rx
WmixlñFjd m;;x .fyFjd N;;x wdlsßFjd wodis" f:frd N;;ii ,Xldrx
i,,fCLFjd tlx relLuQ,x WmiXluu m;;x GfmFjd úmiikx jfvvFjd w..M,x
wry;;x mFjdZj mßN=[ð' fid úydrx .kFjd" ;umj;;sx NslLQkx wdfrdfpis'
wdfrdfpFjdZj mk hodZyx mßksnndhsiidñ ;od fu ksmkkl+gd.drx wf[[ys
WgGdfmfk; k WgGy;= hod fid Wmdifld wd.kFjd WgGfm;s" ;od WgGy;+;s
wmrNdf. mßksnndhfk;d ;f:j wêgGdh mßksnndhs'
w:ii wd<dyklsppx lßiidud;s ukqiid uyk;x mQcdúOdkx lFjd
l+gd.drx ifccFjd f:rii lf,nrx ;F: ksmccdFjd WlÅmk;d Gms;gGdfkk
fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs130
fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
pdf,;=x kdZilÅxiqZ i;-oúi; - ;si;-p;=i; m[pi;dZms ukqiid Wiiyk;d ;x
WlÅms;=x kdilÅxiZ w: f; ;x mj;;sx ldljKK;sii uydrdcdkx wdfrdfpiqx
rdcdZms fikx. mßjdfrFjd wd.kFjd jdhux lfrdfk;d pdf,;=x kdilÅZ ;f;d
rdcd NslLqix>x WmixlñFjd" ldrKx mqpý' NsCLq ;ZuF:x wdfrdfpiqx' rdcd
Wmdilx mflldidfmFjd—l+gd.drx .KydyS˜;s wdy' f;k .kFjd l+gd.drlfKK
yfF:k MqgGuf;;fhj wdldix Wmm;sFjd wd<dykgGdkx w.udisZ' w: rdcd p
ukqiid p ;x wpPßhx Èijd ;ii uydium;;sx woxiq'
-----------------
wNHdi
1' my; m%Yakj,g ms<s;=re imhkak'
¸' Wmdil f;u ÈhKsh ksjil /`ojQfha lyjKq lShla ,ndf.k o@
¸¸' kej; tk w;ru. § Wmdil f;u l< úfYaI lghq;a; l=ulao@
¸¸¸' msKavmd;h ,o f;rKqfjda lf<a l=ula o@
¸¹' f;reka jykafia msßksú fudfydf;a l=ula wêIaGdk l< fiala o @
¹' fuu l:d mqj;ska NsCIq Ôú;hg .;yels wdo¾Y fudkjdo @
8' wf[[ix lf;d wkfF:d w;;fkd Wmß m;sii;s
w;Sf; lsr tfld fjfccd fjccluuF:dh .dux úpßFjd ls[Ñ luux
w,NsFjd Pd;p Pf;;d kslLñFjd .duojdfr iunyqf, l=udrfl lS,fk; Èijd
bfu ifmmk vidfmFjd ;slspýFjd wdydrx ,Nsiidó;sZ tliñx relLìf, iSix
kSyßFjd ksmkkimmx ofiiFjd wfuNd l=udrld tfid id,slfmd;fld .Ky:
k;;s wdy' wf:Zfld l=udrfld immx .Sjdh o<yx .fyFjd kSyßFjd ;ii immNdjx
[Fjd úrjfk;d wú¥fr À;ii fjccii u;;fl Åms' ifmmd fjccii LJOgGslx
mßlÅmsFjd o<yx visFjd ;fF:j cSú;lLhx mdf;is' tfid mk fjfccd wmrNdf.
fldfld kdu iqkL¨oofld wfydis' fid lsr tlÈjix mqnnKyiufh Okqx
wdodh iqkLmßjqf;d wr[[x .pPfkkd wk;rduf.. tlx msKvdh múik;x
NsCLqx Èijd l=c Fjd ld,lKKS fu osfgGd' wcc lsxÑ k,Nsiidó;s Ñfk;fk;d
mlldñ' f:frdms .dfu msKvdh pßFjd" l;N;;lsfppd mqk úydrx mdúisZ b;frdms
wr[[x pßFjd ls[Ñ w,NsFjd mppd .pPfk;d mqk f:rx Èijd wccdyx bux
ld,lKKsx Èijd wr[[x .f;d ls[Ñ k ,Nsx bodks fu mqkms wNsuqfLd cdf;d
iqkfLys kx Ldodfmiidó;s" i[[x oFjd iqkfL úiifccisZ f:frdms tjx ud lß
Wmdifld;s hdÑ wccdyx ;j iuuqÇN+;;;d lsxÑ kd,F:xZ mqkms fu iuuqÇNdj
ud.f;dis LdodfmiidfuZj ;Zk;s jFjd iqkfL WfhHdfcis tj'
fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs131
fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
f:frd fjf.k tlx relLx wdreysFjd mqßimmudfK Gdfk ksiSÈ iqkLd
relLd mßjdßxiZfld .kFjd relLx wNsreysFjdms f; fudflLd kFÒ;s ;x
ir;=fKvk mdo;f, úc ' f:dfrd ud tjx lfrdyS;s hdÑfhj' b;frd ;ii
hdpkx wkdÈhsFjd mqkmmqkx úc fhj' f:frd tliñx mdo;f, úc hudfk
;x WlÅmmsFjd ÿ;shx mdox T,fun;sZ ;iñx úc hudfk" ;ums WlÅm;s tjuii
fid hdpkx wkdÈhsFjd fojms mdo;,dks úc fhj f:rii iÍrx Wlldys wdÈ;;x
wfydis fid mdre;x Öjrx Niik;ums k i,,flLis ;x m;udkx fldlx iSif;d
mgGdh mßCÅmk;fuj m;s' iqkLd f:frdms m;sf;d;s i[[dh Öjrk;rx múisFjd
w;;fkd idñlx ¨[ÑFjd Ldok;d wgÀu;;djfiix lßxiqZ w: f;ix f:frd
tlx iqlLoKvlx N[ðFjd Åms iqkLd f:rx Èijd' idñfldj wfuyys LdÈf;d;s
wr[[x múisxiq'
----------------------
wNHdi
1' my; m%Yakj,g ms<s;=re imhkak'
¸' weúof.k .sh ffjoHjrhd .ïfodrgqfjys§ ÿgqfõ l=ula o @
¸¸' l=udrhd w;g .;a i¾mhdg lf<a l=ula o@
¸¸¸' f;rekajykafia ÿgq jeoaodg is;=fka fudkjd o@
¸¹' ;ud fj; tk iqkLhka ÿgq f;rKqfjda l=ula lf<a o@
¹' wjidkfha jeoaodg jqfha l=ulao @
¹¸' fuu l:dfjka b.ekafjk Ôú;do¾Y 2 la ,shkak'
9' uqLrNdjii fodfid
w;Sf; lsr ndrdKishx id,s;;lisfmm ksmM;;sx mf;;d tfld mSGimms
wfydis' fid k.rojdfr tlii jgrelLii fygGd ksisfkkd illrx ÅmsFjd
;ii mKKdks ýJofk;d —yFÓrEmlx fkd ofiiyS" wiirEmlx fkd ofiiyS˜;s'
.duodrflys jqppudfkd bpý;spý;dks rEmdks ofiiFjd f;ix ik;sld LdokShd§ks
,N;s'
wf:lÈjix rdcd WhHdkx .pPfk;d ;x mfoix mdmqKs' nd,d mSGimmsx
mdfrdyk;fr lFjd m,dhsxiq' rf[[d À;uc®Kysfl relLuQ,x múgGii
ýoopPdhx iÍrx Mß' fid lskkqfLd t;k;s WoOx Tf,dflfk;d relLii
mfKKiq yFÓrEmdks Èijd lfii;x luuk;s mqpýFjd úpdrd mSGimmsfkd;s iqFjd
;x mflldfiFjd wdy' uhyx mqfrdysf;d w;s uqLfrd' wmmu;;flms jqf;; nyqx
NKfk;d ux Wmoofj;s' ilÅiiis ;ii uqfL kd,su;;d wc,Käld Åms;=k;s @
ilÅiidñ' foj wc,Käld wdyrdfmFjd mqfrdysf;k ioêx ;=fuy wfk;didKshx
ksiSo:' wyfuF: l;;nnx cdksiidó ;s'
fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs132
fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
w: rdcd ;:d ldfris' b;frdms l;;ßfhk idKshx Psoox lFjd mqfrdys;ii
r[[d ioêx lf:k;ii uqfL újguf;; tfllx wc,Kälx Åms' mqfrdysf;d ms
uqLx múgGx múgGx .s,s' mSGimms ÇKdiq wc,Käldiq idKsx pdf,is' rdcd ;dh
i[[dh wc,Käldkx ÇKNdjx [Fjd wdy' wdpßh" wyx ;=fuyys ioêx lf:fk;d
l:x ksF:ß;=x k ilÅiidñ' ;=fuyys w;suqLr;dh kd<su;;d wc,Käld .s,k;dms
;=KySNdjx kdmcc:d;s' n%dyufKd u`vl=Ndjx wdmcðFjd ;f;d mgGdh uqLx újßFjd
r[[d ioêx i,,ms;=x kdilÅ'
rdcd mSGimms mflldfiFjd ;x ksiidh fu iqLx ,oOk;s ;=fgG;ii
inngGlx kdu Okx oFjd k.rii p;=Èidiq p;;dfrd jr.dfu wodis'
--------------
wNHdi
1' my; m%Yakj,g ms<s;=re imhkak'
¸' fldr ñksidg ;snQ úfYaI yelshdj l=ula o@
¸¸' tu ñksidg rcq mejrE ld¾hh l=ula o@
¸¸¸' mqfrdays;hdf.a ;snQ ÿ¾j,;djh l=ula o@
¸¹' l:dfjka ye`.fjk idys;H rih l=ula o@
¹' fuu l:dfõ we;s wdo¾Yh l=ulao @
10' mKä;w;smKä;jdKsc
w;Sf; ndrdKishx n%yuof;; rccx ldfrfk; fndêif;;d ndrdKishx
jdKsc l=f, ksnn;;s' kdu..yKÈjfipii mKäf;d;s kduulxiq' fid
mKäf;d jhmmf;;d wf[[k jdKsfck ioêx tlf;d yqFjd jdKsccx lfrd;ss'
;ii w;smKäf;d;s kdux wfydis' f; ndrdKisf;d m[pysilgif;ys NKvx
wdodh ckmox .kFjd jKsccx lFjd ,oO,dNd mqk ndrdKisx w.ñxiq' w: f;ix
NKvNdckldf, w;smKäf;d wdy' uhd foj fldgGdid ,oOnnd;s lsx ldrKd;s@
Fjx mKäf;d" wyx w;smKäf;d tlx ,oOqx wry;s" w;smKäf;d foj;s' kkq wuydlx
oúkkx NKvuQ,ums f.dKdofhdms iuiudfhj" liud Fjx foj fldgGdfi ,oOqx
wryiS;S" w;smKä;Ndfjkd;s" tjx f; l:x fvVFjd l,yx wlxiq'
;f;d w;smKäf;d wfF:fld Wmdfhd;s Ñfk;Fjd w;;fkd ms;rx tliñx
iqisrreflL mfjisFjd Fjx wfuyiq wd.f;iq w;smKäf;d fojfldgGdfi ,oOqx
wry;S;s jfohHdiS;s" jFjd fndêi;;x WmixlñFjd iuu uhyx fldgGdidkx
hq;;Ndjx jd whq;;Ndjx jd tid relLfoj;d cdkd;s" tys kx mqpýiidud;s ;x
;F: fkFjd wfhH relLfojf;" wuydlx wggx mpýJod;s wdy' w:ii ms;d irx
fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs133
fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
mßjf;;Fjd f;kys lf::d;s wdy' wfhH whx mKäf;d" wyx w;smKäf;d'
wfuyys tlf;d fjdydfrd lf;d' ;F: flk lsx ,oOnnk;s' mKäf;k tfld
fldgGdfid w;smKäf;k foj fldgGdid ,oOd;s' fndêif;;d tjx úkspý;x
wggx iqFjd bodks foj;dNdjx jd wfoj;dNdjx jd cdksiidó;s m,d,x wdyßFjd
iqisrx mQfrFjd w..sx wodis' w;smKä;ii ms;d cd,dh MqgGldf, wvVc®" fuk
iÍfrk Wmß wdrehy' idLx .fyfFjd T,unfk;d N+ñhx m;sFjd bux .d:udy'
idOqfLd mKäf;d kdu kfFjj w;smKäf;d"
-----------------------
wNHdi
1' my; m%Yakj,g ms<s;=re imhkak'
¸' fuys we;s fjf<`ÿka fofokdf.a kï fudkjd o@
¸¸' fjf<`ÿka fofokd w;r l,yh we;s jQfha l=ula i`oyd o@
¸¸¸' ,o ,dN fnod.ekSfï ;Skaÿj ,nd .ekSug l+g Wmdh l=ula o@
¸¹' .iafnkfha isáfha ljqreo @
¹' fuu l:dfjka fokakd jQ wdo¾Y fudkjd o@
md,s mdGdj,shw¾:
01 upPßhn%dyufKd - uiqre nuqKd
ieje;a kqjr wÈkakmqínl kï nuqfKla úh' Tyq úiska lsisjla lsisfjl=g
fkdÿkaúrEh' Tyqg" tlu mqf;la úh' m%shh ukdmh nuqKd mq;=g' m<`okdjla fokq
leue;af;a bÈka rkalrefjl=g lshkafkñ kï" fõ;khla ^jegqmla& §ug jkafka
hehs f;fïu rka ;<d Tmouk ,o l=Kav,dNrK lr ÿkafkah' tksid Tyqf.a mq;=
uÜgl=Kav,S heZ hs m%lg jQfha h' Tyqg fidf<dia jia ld,fhys mdKavq frda.hla
Wmkafka h znuqKd fjÿka iómhg f.dia kqU,d wij,a frda.hg l=uk fnfy;la
lryq ±hs úpdf<ah' Tjqyq fudyqg hï ta" .iafmd;= wdÈh m%ldY l<y' Tyq tajd
f.kú;a fnfy;la lf<ah' tfia lrkq ,noa§u Tyqf.a frda.h n,j;a jQfha h' nuqKd
Tyqf.a ÿn, nj ±k tla fjfol= le`où h' Tyq th n,d wmg tla lghq;a;la we;'
wka fjfol= le`ojd m%;sldr lrjhs lshd kslauqfKa h' nuqKd Tyqf.a urKdikak
nj ±k fudyqf.a ±lSu msKsi tk hkafkda we;=,a f.ys jia;=j olskakdy' tksid Tyq
neyer lrkafkñZ hs mq;= neyer fldg msg wd,skaofhys fydjdmSh' Tyq l¿ßh l<
l,ays nuqKd Tyqf.a YÍrh ojd Èklg fojrla fidfydkg f.dia udf.a tlu mq;=
fldyso@ tlu mq;= fldysoehs ye`vqfõ h'
fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs134
fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
2' wldreKsfld fjfccd - wldreKsl fjodfKda
w;S;fhys ^fmr& tla ffjoHjrfhla .ïkshï.ïys yeisr fjolï lrkqfha tla
weia ÿ¾j, ia;%shl ±l Tfí wmyiqj l=ula oehs úpdf<a h' weiska fkdolsñ hkqfjks
kqTg fnfy;a lrñhs ^lSh& lrkak iajdóks hs lSjdh' ug l=ula fokafkys oehs
^weiSh&' bÈka udf.a weia m%lD;su;a lsÍug yels jkafka kï" uu kqUg ¥ orejka
iu. odis fjñhs ^lSjdh& Tyq fnfy;a lf<a h' tla fnfy;skau weia m%lD;su;a
úh' weh is;=jdh' uu fudyqg ¥orejka iu. odiS jkafkñhs fmdfrdkaÿ ùñ' Tyq
rjgkafkñZhs weh fid÷ßh flfia oehs úpdrK ,oao§ fmr udf.a weia ;rula ßÿksZ
±ka jeäuk;a ßfoa hehs lSjd h' ffjoHjrhd ueh ud j[apdlr lsis;a fkdfokq
leue;a;Sh' uE úiska ÿka jegqfmka m,la ke;' ±kau weh w`o lrñhs is;d f.org
f.dia ìß`og lSh' weh ksy`v jQjdh Tyq tla fnfy;la fhdod weh fj;g f.dia
l,HdKsh fï fnfy; .dkakehs .Eùh' wef.a oEi myka is,la fia CIh ù .sfhah'
-----------------------------------------
3' nqoOqm`Gdld foj ;srpPdkd - nqoafOdamia:dhl ;sßikqka fofokd
tla iufhlays Ydia;Dka jykafia iuQyhd w;yer ;ksju tla jkhlg
msúishy' mdßf,hHl kï tla we;a rfcla o we;a iuQyhd w;yer ta jkhg meñK
Nd.Hj;=ka jykafia tla .ia uq,l ys`Èkq ±l mfhka myr foñka .iuq, msßisÿ lr
fid`äka w;a;la f.k weu§h' t;eka mgka Èkm;d fid`äka l<h f.k fndk-
mßfNdackh lrk Èh f.fkhs' WKqÈfhka m%fhdack we;s l,ays WKq Èh ilid
fohs' flfiao@ or tlg .gd .sks Wmojhs tys or ouñka o,ajd ta ta ;kays .,a r;alr
orlvlska fmr,d l=vd .,a fmdl=Kl ouhs' bkamiq fid`vh oud j;=r r;ajQ nj ±k
f.dia Ydia;Dkajykafiag j`Èhs' Ydia;Dkajykafia tys f.dia iakdkh lr;s' bkamiq
fkdfhla M, f.kú;a fohs' hï Èkl Ydia;Dka jykafia .ug ms`vq msKsi msúfi;a
o tl,ays Ydia;Dka jykafiaf.a md isjqre f.k l=ïNia;,fhys ;ndf.k Ydia;Dka
jykafia iu. u hhs' rd;%sfhys isxy jHd>%d§ka j<lkq msKsi" uy;a oKavla fid`äka
f.k t<sh jefgk f;la jk ,eyefnys yeisfrhs'
blaì;s tla j`ÿfrla Èkm;d we;d ;:d.;hka jykafiag Wjgeka lrkq
±l uu o lsishï fohla lrñhs yeisfrkafka tla Èfkl ueiaika ke;s o`vqje,a nE
ójohla ±l oKavla ì`o oKav iu.u ójoh Ydia;Dka iómhg f.kjq;a flfi,a
fld<hla lvd tys ;nd ÿkafkah' Ydia;Dka jykafia .;ay' j`ÿrd mßfNda. lrkafka
o fkdlrkafka ±hs n,kafka" f.k jev ys`Èkq ±l l=ula ksid±hs is;d oKav
fl<jßka f.k lrljd n,kafka ìcq ±l Wka jydu bj;alr ÿkafkah' Ydia;Dka
jykafia mßfNda. l<y' Tyq i;=gq is;a we;af;a ta ta w;= f.k" kgñka" isáfhah'
W! w,a,d.;a w;a; o mh ;enQ w;a; o ì`ÿfkah' Tyq tla lKqjla u;g jeà isÿre
jQ isrer we;af;a Ydia;Dka jykafia flfrys m%ikak jQ is;ska l¨ßh lr ;õ;sid
Njkfhys Wmkafkah'
-------------------
fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs135
fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
4' Wcqcd;sfld iqkfLd - iDcq cd;sl n,a,d
fmr oUÈj wð; rfgys tla;rd f.dm,af,la úiSh' Tyqf.a ksjfiys tla
mfianqÿjrfhla ks;r j<`o;s' tu f.ys tla n,af,la o úh' mfianqÿrcq j<`okafka
W!g ksn`oj u tla n;a ms`vla ÿkafkah' Tyq ta mfia nqÿka flfrys fifkfy lf<ah'
f.dm,a,d ojig fojrla mfia nqÿkag Wjgeka msKsi .sfhah' n,a,d o Tyq iu.
.sfha h' f.dm,a,d tla Èfkl mfia nqÿrÿkag lSh' iajdñks hï Èfkl ug bvla
fkdjkafkao" tÈk fuu n,a,d tjkafkñ' tu ix{dfjka tkquekú hkqfjks'
t;eka mgka" bv ke;s Èkfhys n,a,d heùh' Tyq tl jpkfhkau mek mfia nqÿrÿka
jik ia:dkhg f.dia ;=kajrla nqrd ;uka meñKs nj okajd tl;amfil fyd;af;ah'
mfianqÿrÿka fõ,dj i,ld kslauqKq l,ays nqrñka bÈßfhka .sfhah' mfianqÿrc W!
úuikafkaa tla ojila wka u.lg ms<smkafkah' blaì;s n,a,d bÈßfhka yriaj isg
nqrd kshñ; u.gu Wkajykafia fhduq lf<ah'
blaì;s tla ojila wka u.lg msúi" iqkLhd úiska yriaj isg j<lajkafka
fkdkej;S W! mhska bj;a fldg .sfhah' n,a,d Wkajykafia fkdkj;sk nj ±k
w`okh imd wÈkafka hdhq;= u.gu meñKùh' fufia ta iqkLhd ta mfianqÿrÿka
flfrys n,j;a iafkayhla bmoùh'
miqlf,l mfia nqÿrÿkaf.a isjqr Èrefõh' blaì;s f.dm,a,d uqkajykafiag
isjqre frÈ ÿkafkah" mfianqÿka jykafia myiq ;eklg f.dia isjqrla lrkafkñhs
f.dm,a,dg lSh' Tyq o iajdóks fndfyda l,la msg; fkdjikakehs lSh' n,a,d
o Tjqkaf.a l:dj wiñka isáfhah' mfianqÿka jykafia wyig ke.S hkafka ^±l&
nqrñka isá ta iqkLhdf.a yo me¨fkah' ;sßika .;slfhda n÷ iDcq .;s we;af;da
fj;s' jxl fkd fj;s' ñksiaiq jkdys wfklla is;;s' wfklla lsh;s'
-------------------
5' l;[û is.df,d - l<.+K o;a kßhd
isxy, §mfhys jkdys oKavf.daK .fuys tla kßfhla ta ta ;ek f.dÿre
fidhkafka" tla b;a;Efjl= ±l w,a,d .ekSug Èõfõh' ta fudfydf;ys b;a;Ejd
l+re úoafoah' thska tla l+rla ysj,df.a weila ;=jd< lf<ah" thska Tyq lK isj,dhhs
m%lg jQfhah" miq lf,l f.dÿre msKsi tys fuys yeisfrkafka msUqfrl= fj,d
.;af;ah' blaì;s tla f.m,a,l= msUqrd úiska fm<kq ,nkq W! oel W! flfrys
lreKdfjka msUqrd iu. jEhï lr W! ksoyia lf<ah' msUqrd kßhd w;yer f.dm,a,d
w,a,d .;af;ah' isj,d th ±l ud úiska l<.=K ie<lsh hq;= jkafkahehs is;kqfha
msUqrdf.a YÍrh ta ta ;ek imkafka Yío lrkqfha o W! uqod,sh fkdyels jkafka
wi, flf;ys iS idk ñksiqka ±l fõ.fhka tys f.dia" Yío k.d tys ;nk ,o
tla jia;%hla veye f.k Èõfõh' ukqIHfhda Yío k.kafkda jia;%h fy<d .kakg
fkdyelsj .,aleg o`vq wd§ w;e;sj W! ¨yqnekaody' isj,d msUqrd iómfhys jia;%h
;nd mfilg ù isáfhah" ñksiaiq msUqrd o f.dm,a,d o ±l msUqrd urd" f.dm,a,d
ksoyia lrjQy'
fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs136
fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
fufia ;sßika .;slfhda jQj o ;udg l< Wmldrh i,ld m%;s Wmldr lr;s'
ldrK ldrKd ^fyd`o krl& okakd jQ ñksiqka úiska taldka;fhka fmr<d Wmldr
l< hq;= u jkafkah' bÈka tfia jQj;a we;eï ñksia wOufhda ;ukag Wmldr l<
ys;j;a i;amqreIhkag wk¾:hlau lr;s' ta wi;amqreIfhda jkdys ;sßika .;slhkg
o jvd .=K ySkfhdazhs o; hq;=h'
-------------------
6' l;fj§iqkfLd - lD;fõ§ iqkLhd
oTÈj pkaoNd. kï .xf;r fydau kï .ula we;' tys tla ure; kï
nuqfKla jdih lrhs' tÈk Tyq fj<`odu msKsi ;lais,djg f.dia f.g tkqfha
w;ru. tla Yd,djl l=IaGfrda.S iqkLhl= ±l W! flfrys lreKdfjka ks,aje,la
fudarej,ska Èhlr fmõfõh' iqkLhd iqjm;ajQ frda. we;af;a m%lD;sfhka hq;a wfhl=
ù nuqKd úiska ;ukag l< Wmldrh i,lkafka Tyq u iu. .sfhah' miqlf,l
nuqKdf.a ìß`o .eí .;a;Sh' msßmqka .eí we;a;S weh jok ld,fha orejd yria ù
we;=¿ .efnys§u uf<ah' tl,ays th ie;lska lE,af,ka lE,a, is`o t,shg .;ay'
blaì;s nuqKd th ±l l,lsreKq yÈka .sysf.h w;yer iDIs m%jDcHdfjka meúÈj
le,fhys jdih lrhs' blaì;s fudyqf.a ìß`o wfkfll= iu. ixjdih lrkakSh'
fudyq ud w;yer meúÈ jQfhaheZhs" nuqKd flfrys ¥Is; is;e;a;S fnd, nuqKd
urkakeZhs ieñhd iu. uka;%Kh lf<ah' Tjqkaf.a uka;%Kh n,a,d wid nuqKd
iu.u yeisfrhs' blaì;s tla ojila wef.a ieñhd ;jqid urkafkñZhs ÿkq yshjqre
f.k kslauqfKah' tl,ays ;dmihd m,je< msKsi le,hg .sfha h' n,a,d wimqfjysu
kej;=fkah' mqreIhd ;jqidf.a tk .ukau. n,kafka .ia w;r ie`.ù isáfhah'
n,a,d Tyqf.a m%udohla n,d ÿkqÈh ld iskafoah' kej; Tyq ÿkqÈh m%lD;su;a fldg
kexùh' fufia Tyq ke.+ ke.+ ÿkqÈh ldouhs' blaì;s ta mdmS mqreIhd ;jqid tkq ±k
Tyq urkafkueZhs ÿkq iu`. .sfhah' blaì;s n,a,d Tyqf.a mdoh imd ìu oud" Tyqf.a
uqyqK imd ÿ¾j, lr ìrejdh ,§' fufia jkdys i;amqreIfhda" ;ukag Wmldr
l<jqkag fmr<d Wmldr lr;s' fufia o lshk ,§'
Wmldr isys lrkakd jQ lD;fõ§ iqkLhdZ i;=rd >d;kh fldg iDIsjrhdg
Ôú;h ÿkafkah"
;ud flfrys l< .=K ;sßikakq o ieuod oks;s' fufiah ±k kqjKe;s i;ajfhda
lD;{ fj;s'
-------------------
fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs137
fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
7' kl=, Wmdilii j;:q - kl=, Wmdilf.a l:dj
,laÈj ldjka;siai uy rcq rdcHh lrjk l,ays reyqKq okõfjys tla .ful
kl=, kñka Wmdilfhla úiSh' Tyq ÿmam;a jQfha ÿla lrorfhka wUqorejka fmdaIKh
lf<ah' Tyq ;u ÈhKsh ud.u tla le,hl ;nd lyjkq fod<yla muK Khla
.;af;ahZ' miq lf,l ÿj uqojkq leue;af;a W;aidy fhka ÿlska lyjKq fod<yla
Wmhd th /f.k ud.ug hkafka w;ru. ilgNskak LKav kï ia:dkhlg
meñKsfhah'
Tyq tys ;siaiuyfjfyr jeis pq,a,msKavmd;sl f;reka ÿgqfõh' ±l jkdys
fï fmrn;a ld,hheZhs" wi, .ï o ke;' bÈka f;reka jykafia iqka n;a we;af;a
jkafka fuh iqÿiq fkdjkafkah' l=ula kï l<hq;=oehs' is;ñka isáfha h' ta
fudfydf;ys tla mqreIfhla" n;auq,la f.k wdfõh' f;reka fj; meñK md;%h
f.k" n;a oud ÿkafkah' f;rKqfjda nf;ys is;al¿ nj i,ld tla .ila uq,g
meñK md;%h ;nd" úoiqka jvd w.% M,h jQ wry;a njg meñK u wkqNj l<y' Tyq
úydrhg f.dia ta mqj;" NsCIQkag ±kaùh' okajdu hï Èfkl ud msßKsfjkafkï
kï tÈk ud fyd;a;d jQ fï l=¿f.h wka wh úiska" Wvg fkdk.Sjd' hï Èfkl ta
Wmdil f;fï meñK Tijhs o tl,ays Wvg tifõjdhs miq iufha msßksfjk fiala
tfiau wÈgka fldg msßksúfhah'
blaì;s Wkajykafiaf.a wdodyk lghq;= lrkafkuqhs ñksiaiq uy;a mQcd úê
fldg l+gd.drh irid" f;reka jykafiaf.a u< isrer tysu fydjd" Tijkafkda
;enQ ;ekska fid,jkakg fkdyels jQy" blaì;s ishh-foishh-;=kaishh-ydrishh-
mkaishh la o" ñksiaiq Tijkakg fkdyels jQy' Tjqyq ta mqj; ldjka;siai uy rcqg
±kajQy' rcq o fik. msßjrd meñK" jEhï lrkqfha fi,ùug o fkdyels úh" tksid
rcq NsCIq ix>hd fj; meñK" lreKq úpdf<ah' NsCIQyq tys wre;a lSy' rcq Wjeishd
le`ojd l+gd.drh .kakehs lSh" Tyq f.dia l+gd.drfha fldkla w;ska iam¾Y l<
muKska u wyig ke`.S wdodykia:dkhg .sfhah' blaì;s rcq o ñksiaiq o ta wisßh
±l Tyqg uyd iïm;a ÿkay'
-------------------
8' wf[[ix lf;d wkfF:d w;;fkd Wmß m;sii;s - wkqkag l< wk¾:h ;ud u;gu jefgkafkah'
w;S;fha jkdys tla ffjoHjrfhla fjolï msKsi .fuys yeisfrkafka
lsishï l¾uhla fkd,en l=i.skafka kslau .ï fodfrys fndfyda l=udrjreka l%Svd
lrkq ±l fudjqka i¾mhl= ,jd oIag lrjd fjolï lr" wdydr ,nkafkuehs tla
rel fnkhl ysi t<shg oud f.k yqka i¾mfhl= fmkajd tïnd l=udrjreks fï
uhsk meáfhls' w,a,d.kak hehs lSh' blaì;s tla l=udrfhla i¾mhdf.a f.f<ka
±äj w,ajdf.k msg;g f.k W! i¾mfhl= nj ±k lE.ikafka kqÿfrys isá fjod
u;g úislf<ah' i¾mhd fjodf.a f.f<ys fj,S ±äj oIag lr tysu Ôú;CIhg m;a
lf<ah"
fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs138
fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
fï ffjoHjrhd jkdys miq lf,l fldal kï iqkL jeoafolaa úh' Tyq
jkdys tla ojila" fmrjrefjys ÿkak f.k n,a,ka msßjrk,oafoa le,hg hkafka
w;ru. tla ms`vqmsKsi msúfik" NsCIqjla ±l" lsmS ud úiska ld,lKaKsfhla olak
,§' wo lsis;a fkd ,nkafkñ is;ñka msg;a úh' f;rKqfjda o .fuys ms`vq msKsi
yeisÍ lrk ,o n;a lsi we;af;a kej; úydrhg msúishy' wfkldo le,fha yeisr
lsisjla fkd,en" wdmiq tkafka kej; f;reka ±l wo uu fï ld,lKaKshd ±l
le,hg .sfhñ' lsis;a fkd ,Èñ' ±ka kej;;a uf.a bÈßfhys fmfka' iqkLhska ,jd
ljñhs" ix{d lr n,a,ka uqod yf<ah' f;rKqfjda o Wmdilh fufia fkdlrkak
hhs b,a¨y' uu wo kqU yuqùu fya;=fjka lsis;a fkd,Èñ kej; o ud yuqjg
wdfjysh ljjkafkñhs lshd n,a,ka Wis.ekaùh"
f;reka jykafia fõ.fhka tla .ilg ke. ñksil=f.a muK Wiska
isáfial' n,af,da .i jg l<y' fldal f.dia .ig ke.S o Tng ñ§ula ke;ehs
Wkajykafiag yS ;=äka hám;=,a úoafoah' f;rKqfjda tfia fkdlrj hs' b,a¨y'
wfkld Wkajykafiaf.a b,a,Su fkdi,ld kej; kej;;a úoafoauh' f;reka
jykafia tla mdohl úÈk l,ays th Tijd fojeks mh ;n;s' th o úÈk l,ays th
o Tijhs' fufia Tyq Wkajykafia fkdi,ld hgm;=,a folu úoafouh' f;rekaf.a
YÍrh" ú,lal=j,ska o,ajk ,oaola úh" fmrjk ,o isjqr jefgoa§;a fkdi,lSh
jefgk ta isjqre fldal ysi mgka jglrñka jegqKs' n,af,da f;reka o jegqKshehs
ye`.Sfuka isjqr ;=<g msúi ;udf.a iajdñhd brd lkafka weg muKla b;sß l<y'
blaì;s Wkag f;reka jykafia tla úh¨K oKavla ì`o úis lf<ah' n,af,da f;reka
±l wm úiska iajdñhd lk ,oafohehs le,hg msúishy'
-------------------
9' uqLrNdjii fodfid - uqlr nfjys fodia
w;S;fhys nrKei .,a ú§fï Ys,amfhys fl<jrg m;a tla fldfrl= úiSh'
Tyq k.r fodfrys" tla kq..ila hg isákafka" .,a leg úo tys fld, is`Èkqfha
wmg we;a rEm fmkajkak wmg wYaj rEm fmkajkak hehs .fuys orejka úiska
lshkq ,nkafka leu;s leu;s rEm fmkakd Tjqka fj;ska lEu wdÈh ,nhs'
blaì;s tla ojila rcq Whkg hkafka ta m%foaYhg meñKsfhah' <uhs fldrd
kq.uq,a w;frys fldg m,d .shy' uOHyakfha .i uq,g meñKs rcqf.a YÍrh mqrd
isÿre j,ska wd fijKe,s me;sßK' Tyq fï l=ula±hs Wv n,kqfha .fiys fld<j,
we;a rE ±l fï ljfrl=f.a l%shdjla ±hs úpdrd fldrd f.a hehs wid Tyq le`ojd lSh'
uf.a mqfrdys; uy;a fodvu¨h' w,am ud;%hla jqj o lS l,ays fndfyda foa lshñka
ug ysßyer lrhs' Tyqf.a uqfjys ke<shla muK t¿fná úÈkakg yels o@ foajhka
jykai yelsjkafkñ t¿ fná f.kajd mqfrdays;hd iu. kqU,d ;srfhka we;=<;
ys`Èkq uu l<hq;a; oksñhs ^lSh&'
fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs139
fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
rcq tfia lrùh blaì;s wfkld isák me;af;ys& l;=ßka ;srfhys isÿrla lr
rcq iu`. l:d lrk mqfrdays;hdf.a lg újr lrk úgu tl tl t¿ fná úoafoah'
mqfrdays;hd o uqjg msúis msúis t¿fná .s,af,ah' fldrd t¿fná wjika jQ l,ays
;srh fi,ùh' rcq tu i[a[dfjka t¿fná wjika nj ±k lSh' weÿrdKks uu kqT
iu. l:d lrkqfha l:dj imqrkakg fkdyelaflñ' kqU w;sYh fodvu¿ neúka
ke<shla muK t¿fná .s,skafka kuq;a ksy`v njg fkdmeñKsfhys hkqfjks'
nuqKd ksy`v njg meñK t;eka mgka uqj újr lr rcq iu. l:d lrkakg
fkdyels úh'
rcq fldrd le`ojd kqU uúiska iem ,nk ,oehs i;=gqj Tyqg iínÜGl kï
^ish,a, wgne.ska jQ& Okh § k.rfhys isjq foi i;r .ïjrhla ÿkafkah'
10' mKaä; w;smKaä; jdKscd - mKaä; w;smKaä; fjf<kafoda
w;S;fhys nrKei nUo;a rcq rc lrjk l,ays fndi;dfKda nrKei fj<`o
l=,fha Wmkay' kï ;nk Èkfhys Tyqg mKaä; hehs kï ;enQy' ta mKaä; f;fï
jefvkafka wka fjf<kafol= iu. tll= ù fj<`odï lrhs' Tyqg w;s mKaä;hehs
kula úh' Tjqyq nrKeiska mkaishhla lr;a;j, NdKav /f.k ckmohg f.dia
fj<`odï lr ,o ,dn we;af;a kej; nrKeig wdy' blaì;s Tjqka nvqfnok l,ays
w;smKaä; fufia lSh' ud úiska fldgia folla ,eìh hq;af;ah' l=uk lreKla ksid
o@ kqU mKaä;h uu w;smKaä;h' mKaä;g tlla ,eîug jáfkah' w;smKaä;g
folls' wm fofokdf.a NdKav uqo,a o f.dkqka wdÈh o iu iu fkdjkafkao' l=ula
ksid kqU fldgia folla ,eîug iqÿiq jkafkao@ w;smKaä; neúkehs fufia Tjqyq
l:dj j¾Okh ù l,y l<y'
blaì;s w;smKaä; f;fï bÈka tla Wmdhlehs is;d ;u mshd tla .iafnkhlg
we;=,a lr kqU wm meñKs l,ays w;smKaä; fldgia folla ,enîug iqÿiq hehs
lshkafkys hehs lshd fndai;=ka fj; t<U hy¨j udf.a fofldgfia hq;= fyda whq;=
nj fuys rela foaj;djd okS' tj wms Tyq úpdrkfkuqhs Tyq t;kg muqKqjd W;=ï
relafoú`ÿks wmf.a l,yh úiokakehs lSh' blaì;s Tyqf.a mshd y`v fjkia fldg
tfia kï lshjq hehs lSh' W;=udKks" fï f;fï mKaä;h uu w;smKaä;h wm
úiska tl;=j fj<`odu lrk ,§' tys§ ljfrl= úiska l=ula ,eîh hq;= o hkqfjks'
mKaä;hd úiska tla fldgils' w;smKaä;hd úiska fofldgilshs fndai;=ka f;fï
fufia úi÷ ,o kvqj wid oeka foõ nj fyda fkdfoú nj fyda oek.kafkñhs
msÿre f.k fnkh mqrjd .sks ;eîh' w;smKaä;f.a mshd .sks oe,a jeÿKq l, wvla
oejqKq isrefrka Wvg ke.S w;a;la w,ajdf.k t,af,ñka ìug mek fï .d:dj
lSfõh '
mKaä;lu hym;ah' w;smKaä; lu tfia fkd fõ'
fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs140
md,s jxi l:d
zjxiZ hkq WK .ig kuls' mqreflka mqrel iïnkaOù we;s ksid tu ku Ndú;
lrk nj ±lafõ' miqj l=,h" mrïmrdj ±laùu i`oyd o fhdod we;' b;sydi lD;s
jxil:d f,i y`ÿkajkqfha cd;shl fyda hï jia;=jl wLKav iïnkaO;dj olajk
ksid h'
md,s jxil:djkays wdrïNl lD;sh f,i ie,flkqfha nqoaOjxihhs' th
;%smsglfha Lqoaol ksldhg wh;a 14jk lD;shhs' zwkd.;jxi Z kï md,s jxil:dj
mYapd;a fmagl lD;shla jYfhka ie,fla' .d:d 142lska hq;= fuys ffu;%S nqÿrÿkaf.a
my<ùu ms<sn`o f;dr;=re ±lafõ' §mjxih wgqjd hq.hg fmr ,shk,o jxil:djls'
,xld rdcHh yd idiksl b;sydih fuys we;=<;a h' l¾;Djrhd ms<sn`o f;dr;=re
i`oyka fkdjk §mjxifha .d:d 1350 ls' uyfika rdcH iuh olajd f;dr;=re
we;=<;ah' uydm%cdm;S f.da;ñhf.a isg uyfika rdcHh olajd NsCIqKS mrïmrdj
ms<sn`oj o §mjxifha f;dr;=re we;=<;a fjhs' §mjxifha oaú;ShNd.h .d:d 2805lska
hqla; fldg l%s'j' 1839 § wyqka.,af,a úu,ls;a;s ;siai kdysñhka úiska iïmdokh
lr we;'
md,s jxil:d w;r fndaêjxih kï lD;sh jeo.;a jkafka .oH ldjHhl
iajrEmfhka ,shk ,o tlu md,s .%ka:h jk ksid h' mßÉfþo 12lska hqla;
fndaêjxih odGdkd. f;rekaf.a wdrdOkfhka Wm;siai kï f;r flfkl=ka úiska
úrÑ; h' ch YS% uyd fndaêfha oCIsK YdLdfõ b;sydih we;=<;a fuys nqoaO;ajh"
,xld .ukh" ix.dhkd wd§ f;dr;=re o we;=<;a h' ixialD; .oH ldjHhkays
wdNdih ,en rÑ; jQ lD;shla fia fmfkhs'
md,s :Qmjxih kï lD;sh uyskaofiak msßfjkajdiS f;r flfkl=kaf.a
wdrdOkfhka fmdf<dkakre hq.fha úiQ jdÑiair ms<sn`oj fukau uyd iajdóka
úiska rpkd lrk ,§' rejkaje,s iEh ms<sn`o b;sydih ±laùu wruqKq fldg rpkd
lrk ,o fuys nqoaO pß;h" wfYdal rcqf.a 84000la fjfyr úydr o :Qmdrduh
bÈlsÍu" .euqKq l=ure yd oiuyd fhdaOhka ms<sn`o f;dr;=re o we;=<;a fjhs' .oH
moH ñY% lD;shls'
odGdjxih nqÿrÿkaf.a jï o<od jykafia ms<sn`o ft;sydisl jD;a;dka;h
i;;rifudmdfGd
uydjxih
fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs141
wm fj; f.k tk lD;shhs' ,S,dj;S /ðkf.a ld,fha úiQ mrdl%u fikam;shdf.a
wdrdOkfhka Ydßmq;% ix>rdchkaf.a YsIH rdc.=re O¾ulS¾;s udysñhka úiska rÑ;
fuys we;=<;a ixLHdj myls' .d:d 415ls' nqoaOpß;h" mßks¾jdKh" Od;= fn§u" o<od
jykafiag meñKs Wmøj yd m%d;syd¾h ,laÈjg o<od jykafia jevuùu ms<sn`o mqj;a
moHfhka olajd we;s Wiia ldjH ,CIK iys; md,s lD;shls'
PfliOd;=jxih l¾;D wúksYaÑ; l=vd md,s .oH lD;shls' wkqreoaO fidaNs;
wd§ f;rjre yhkula flaiOd;+ka yhkula ,ndf.k wkq.%dylhska yh fofkl=f.a
W;aidyfhka ia:dk yhl ffp;H yhla ;ekQj mqj;la fuys úia;r fjhs' ÿgq.euqKq
rdc iufhys ,shk ,±hs ie,flk ,,dgOd;=jxih nqÿrÿkaf.a ,,dg Od;=j ms<sn`o
ft;sydisl mqj; we;=<;a lD;shhs' frdayK m%foaYfha ft;sydisl f;dr;=re rdYshla
fuys we;=<;a fjhs'
wfkdauo¾Ys ix>rdchkaf.a wdrdOkfhka lsishï f;r flfkl=ka úiska
rÑ; yF:jk.,,úydrjxi kï lD;sh md,s pïmq ldjHhls' isßix>fndaê rcqf.a
pß;h wka;¾.; fuh ixialD; idys;Hfhys wdNdih ,en rpkd lrk ,o ldjH
.%ka:hls' fuu ft;sydisl jxil:dj,g wu;rj md,s jxil:d idys;Hfha kQ;k
f;rjreka úiska rÑ; lD;s lSmhla o fjhs' ta w;r je,s;r wïnrelaLdrdudêm;s
wßhjxid,xldr úu,;siai kdysñhkaf.a .d:d 1660ka hq;= idikjxi§m kï
ldjHh;a úÿrefmd, msh;siai kdysñf.a mßÉfPo 4lska hq;= wNskjidikjxi kï
ldjHh;a jeo.;afõ' md,s .oH moH NdIdfõ iajrEmh ±k .ekSug;a fndfyda ks,Sk
ft;sydisl mqj;a ±k .ekSug;a fjk;a ft;sydisl f;dr;=re ;yjqre lr .ekSug;a
md,s jxil:d ufydamldÍ fjhs'
uydjxih
.%ka: kduh
.=Kfhka uy;a jQ iïnqoaO" mÉfÉlnqoaO" Y%djl ix>hdf.a mrïmrdj fyda
uydiïu;d§ rcorejkaf.a mrïmrdj uydjxi kï fõ' isxy, cd;sfha Wodr;ajh
fmkajk b;sydih ±lafjk .%ka:h o uydjxYh kï fõ'
.%ka: lrKfha wruqKq
fmdrdfKys lf;d fmfid - w;súF:drf;d CjÑ"
w;Sj CjÑ ixÅf;;d - wfklmqkre;;f;d"
jcð;x f;ys fodfiys - iqL..yKOdrKx"
midoixfj.lrx - iq;sf;dj Wmd.;x"
fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs142
midockfl Gdfk - ;:d ixfj.ldrfl"
ckhk;d mido[p - ixfj.[p iqKd: fu'
hk wdrïNl .d:dj,g wkqj uydjxih merKs b;sydi .%ka: w;=frka
we;eï tajd úia;r jeä jQ neúkq;a" we;eï tajd ixCIsma; neúskq;a" mqkrela; nyq,
neúkq;a tajd u.yeÍu" isxy,hdf.a wúÉýkak b;sydih ±laùu" fY%d;Dck myka
ixfõ.h bmoùu" ckm%jdohkays mej;s b;sydi m%jD;a;s ,shd ;eîu i`oyd hkd§
wruqKq we;sj rpkd lr we;'
uQ,dY%h uydjxihg m%Odk jYfhka uQ,dY%h jQfha iSy,ÜGl:d uydjxih yd W;a;r
úydrÜGl:d uydjxihhs' óg wu;rj §mjxih uQ,dY%h jQ nj ´,avkan¾.a uy;d
ms<s.kS' b;sydi mqj;a we;=<;a ,shú,s yd ckm%jdo o uQ,dY%h jQ nj fmkS hhs'
l;=jrhd yd ld,h
uydjxih fldgia lSmhlska hqla; h' ta ta fldgiaj, l;=jre yd ta ta
l;=jreka iïmdÈ; fldgia my; i`oyka mßÈ fõ'
wdrïNfha isg 37 mßÉfþofha 52 .d:dj olajd fldgi Èlai`o fikúhd
msßfjka jeis uydkdu ysñhka úiska iïmdÈ;h'
37 mßÉfþofha isg 79 mßÉfþoh olajd uymrdl%undyq rdcH ld,fhka
wjika jk fldgi fmdf<dkakre hq.fha úiQ O¾ulS¾;s udysñhka úiska iïmdÈ;
h'
80 mßÉfþofha isg iv merl=ïnd rcq olajd rdcH b;sydih we;=<;a fldgi
lsishï f;rkul úiska iïmdÈ;h'
iv merl=ïnd isg lS¾;s Y%S rdcisxy rcqf.a rdcH ld,h olajd uykqjr hq.fha
jev úiQ ;síngqjdfõ Y%S isoaOd¾: nqoaOrlaÅ; ysñhka úiska iïmdÈ; h'
bx.%SiSka isxy, rcq w,a,d uq¿ Èjhsku w;alr .ekSu olajd jq ishfjks
mßÉfþoh yslalvqfõ Y%S iqux., kdysñ yd ngqjka;=vdfõ m`ä;=uka úiska iïmdÈ;
h'
uydjxifha wka;¾.;h ^uq,a fldgfia&
uydjxifha uq,a fldgfia wka;¾.; jkafka iïnqoaOd.ukfha isg uyfika
rdcH wjidkh olajd ft;sydisl yd wd.ñl f;dr;=reh' ta ta mßÉfþo y`ÿkajd we;s
kduhkaf.ka ta ta mßÉfþoj, we;=<;a lreKq y`ÿkd.; yels h'
fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs143
1 mßÉfþoh - uyshx.kd.ukx
2 mßÉfþoh - uydiuu;jxix
3 mßÉfþoh - mGuOuuix.S;s
4 mßÉfþoh - ÿ;shOuuix.S;s
5 mßÉfþoh - ;;shOuuix.S;s
6 mßÉfþoh - úchd.ukx
7 mßÉfþoh - úchdNsfifld
8 mßÉfþoh - mKvqjdifojdNsfifld
9 mßÉfþoh - wNhdNsfifld
10 mßÉfþoh - mKvqldNhdNsfifld
11 mßÉfþoh - fojdkumsh;siidNsfifld
12 mßÉfþoh - kdkdfoimidfod
13 mßÉfþoh - uysJod.ufkd
14 mßÉfþoh - k.rmmfjifkd
15 mßÉfþoh - uydúydrmá..yfld
16 mßÉfþoh - fp;shmnn;úydrmá..yfld
17 mßÉfþoh - Od;=wd.ufkd
18 mßÉfþoh - uydfndê..yfKd
19 mßÉfþoh - fndêwd.ufkd
20 mßÉfþoh - f:rmßksnndkx
21 mßÉfþoh - m[prdcfld
22 mßÉfþoh - .dñKSl=udriq;s
23 mßÉfþoh - fhdO,dfNd
24 mßÉfþoh - fojNd;slhqoOx
25 mßÉfþoh - ÿgG.dñKSúcfhd
26 mßÉfþoh - uÍÑjgáúydrufyd
27 mßÉfþoh - f,dymdidoufyd
28 mßÉfþoh - uyd:QmidOk,dfNd
29 mßÉfþoh - :QmdrfuNd
30 mßÉfþoh - Od;=.nNufyd
31 mßÉfþoh - Od;=ksOdkx
32 mßÉfþoh - ;=is;mqr.ukx
33 mßÉfþoh - oirdcfld
34 mßÉfþoh - tldoirdc§mfld
35 mßÉfþoh - ojdoirdcfld
36 mßÉfþoh - ;fhdoirdcfld
37 mßÉfþoh - m[prdcfld
fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs144
ta ta mßÉfþohkays ta ta rcjrekaf.a foaYmd,ksl wd.ñl yd wd¾Ól
ixj¾Okfhys ,d l%shd;aul jQ f;dr;=re wka;¾.; fõ' úfYaIfhka wd.ñl
f;dr;=re nyq,j jd¾;d flf¾' ldjH kdhlfhla isàu" m%;su,a,jfhla isàu"
mßÉfþo fjkalsÍu" mßÉfþodjidkfha úß; fjkia fldg ;sîu" ldjH kdhlhd
W;l¾Ifhka j¾Kkd lr ;sîu jeks uydldjH ,laIK uydjxYfha wka;¾.; ùu
ksid uydjxYh r>qjxYh jeks uyd ldjHhlehs iuyre is;;s' tfy;a uydjxYh
jd¾;d lrk b;sydih m%jD;a;s fndfyduhla i;H jYfhkau isÿjQ tajd neúka
uydjxih b;sydi .%ka:hlau nj fndfyda fokd úiska ms<s.kakd ,o lreKls' Y%S
,dxlslhdf.a wkkH;dj ;yjqre lr .ekSug" ft;sydisl mqj;aj, ld,jljdkq
;SrKh lsÍug" wNsf,aLkj, tk m%jD;a;s ;yjqrelr .ekSug" wd.ñl f;dr;=re
wkdjrKh lr .ekSug yd md,s moH NdIdfõ iajrEmh y`ÿkd .ekSug uydjxih
ufydamldÍ fõ'
uydjxifha 6 mßÉfþofha idrdxYh
fmr jx. rg jx. kqjr w. fufyishg ÈhKshla Wmkakd h zwE Wmka
Èkfhys ksñ;a; mdGlfhda weh isxyfhl= iu. újdy jk njg wkdjels m< l<y'
w;sYhska rEu;a wE lduhkays .scqnj ksid foudmshkaf.a ms<sl=,g m;a jqjd h' Èkla wE
fjiaj,df.k fj<`o lKavdhula iu. hkakS ,dgrg jkfha§ bÈßhg wd isxyfhl=
iu. .=ydjlg f.dia jdih l<d h' isxyhd iu. úiSfuka weh isxyndyq l=udrhd;a"
isxy iSj,S l=ußh;a hk orejka ,enqjd h' fidf<dia úhe;s isxyndyq l=udrhd ujf.ka
lreKq úuid f;dr;=re ±k isxyhd w;yer ñksia jdihg hdug ;SrKh lf<ah'
Èkla isxyhd .sh miq uj iy ke.Ksh Wrysiska Tijdf.k mkia fhdÿka ÿr
l;r f.jd .ukg ms<smkafkah' Tjqyq jx.rg mi,a .ulg ms<smkay' j.=rcqf.a
fiakdm;s tys ñksiqka l¾udka;j, fhdojñka isáfha Tjqkaf.ka f;dr;=re úuid
jkjdiSka hehs lS úg jia;% wdÈh foùh' lEu ÿka fld< Tjqkaf.a mskska rkan`ÿka
jQ ksid úu;shg m;a fiakdm;s ;jÿrg;a lreKq úuid rc ÈhKshlehs ±k ;udf.a
ududf.a ÈhKsh nj jgydf.k Tjqka jx. k.rhg le`ojdf.k f.dia tys jdih
lrùh' isxyhd wjq;a orejka fkd±l orejka fidhñka .ï okjq úkdY lrkakg
úh' uyckhd rcqg fuh ±kAjQ úg rc;=ud wef;l= u; rkauiq oyila ;nd isxyhd
urd th ,nd.kakd f,i ±kaùh' lsisfjla bÈßm;a fkdjQ ksid uiq ;=kaoyi olajd
by< kexùh' isxyndyq l=udrhd isxyhd ueÍug bÈßm;a jqj;a m<uq yd fojk jr
uj úiska Tyq j<lajkq ,eîh' ;=kajk jr ujg fkdokajd f.dia isxyhd urd rcqg
bÈßm;a lsÍug .sfha h' rc;=ud ta jk úg ñhf.dia Èk y;la f.ù ;sìK' rcqg
mq;=ka fkdjQ neúkq;a fudyqf.a l%shdj ksid m%lg jQ neúkq;a rc;=udf.a uqKqnqrd
ksid;a isxyndyq l=udrhdg rclu msßkeñK' isxyndyq l=udrhd th ms<sf.k ujf.a
iajdñhdg rclu § isxyiSj,sj /f.k ,dgrg jkhg f.dia isxymqrh kï k.rhla
idod tys rclï lf<a h'
fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs145
isxyndyq iy isxyiSj,S hqj< ksjqka orejka fidf<dia jdrhla ,enQy' orejka
fo;si w;ßka úch jeäuy¨ l=urd úh' hqjrclu ,enQ úch fkdmK;a lï isÿ l<
ksid wvla ysi uqvqfldg i;aishhla msßjr iu. keõ kxjd ráka msgqjy,a lf<a h'
fï kej iqmamdrl mgqkg f.dv neiai;a tys Wmøj ksid kej; keõ ke.S nqÿrÿka
msßksjka mdk ojfiys ;ïnmKaKs Èjhskg f.dvngy'
wNHdi
1' iqÿiq mo fhdod ysia;eka mqrjkak'
¸' md,s jxil:d idys;Hfha wdÈ;u jxil:dj ------------ hs'
¸¸' ---------------- wgqjd hq.hg fmr ,shk ,oaols'
¸¸¸' ------------- ffu;%S nqÿkaf.a my<ùu ms<sn`o f;dr;=re we;=<;a fõ'
¸¹' §mjxifha m%:uNd.fha .d:d ------------------ ls'
¹' -------------------- rpkd lsÍug wdrdOkd lf<a mrdl%u fikam;shdh'
2' uydjxihZ hkafkys w¾:h ,shkak'
3' l;=jrhd uydjxih rpkd lsÍfuka n,dfmdfrd;a;= jQ lreKq fudkjdo@
4' uydjxifha m%:uNd.fha wka;¾.;h ieflúka olajkak'
5' nqÿrÿkaf.a YdÍßl Od;= jia;= úIh fldg rÑ; jxil:d kï lrkak'
6' md,sjxil:d rpkd lsÍfï wruqKq fláfhka olajkak'
7' uydjxifha we;=<;a uyd ldjH ,laIK myla olajkak'
8' uydjxih ldjH .%ka:hlg jvd b;sydi lD;shla nj ;yjqre flfrk fya;=
idOl folla ,shkak'
9' uydjxifha 6 mßÉfþofhka Wlyd .;yels idrO¾u lSmhla ,shkak'
10' isxyndyq l=udrhd isxy rcqg ySh úÈk wjia:dfõ isxy rcqg we;sfjkakg
we;ehs is;sh yels is;=ú,s Wml,amkh fldg ,shkak'
146fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
1' jxf.iq jx.k.fr - jx.rdcd wyQ mqfr"
ld,sx.rf[[d ë;dis - ufyis ;ii rdðfkd'
2' fid rdcd foúhd ;iid - tlx w,Ns ë;rx"
fkñ;;d jHdlrex ;iid - ixjdix ñ.rdðkd'
3' w;Sj rEmskS wdiS - w;Sj ldu.soêkS"
fofjk foúhd pdms - ,ccdhdis ð.=pý;d'
4' tldlskS id kslLuu - fißpdriqLFÓkS"
ifF:k iy w[[d;d - w.d u.O.dñkd'
5' ,d,rfgG wgúhd - iSfyd iF:ZuNsooú"
w[[F: fiid Odúxiq - iSyd.;Èik;= id'
6' .KysFjd f.dprx iSfyd - .pPx Èijd ;udrld
rf;;d Wmd. ,df,fk;d - ,x.=,x mkklKKfld'
7' id ;x Èijd ißFjdk - fkñ;;jpkx iq;x"
wNS;d ;ii wX.dks - rxchk;S mrduis'
8' ;iid MfiikdZ;srf;;d - msgÀx wdfrdmshdiq ;x"
iSfyd ilx .=yx fkFjd - ;dh ixjdiZudpß'
9' f;k ixjdiuJjdh - ldf,k hufl ÿfj"
mq;;x p ë;rxpdZ;s - rdcë;d cfkis id'
10' mq;;ii yF:mdodiqx - iSydZldrd ;f;d wld"
kdfuk iSyndyqx ;x - ë;rx iSyiSj,sx'
11' mqf;;d fid<ijfiid fid - ud;rx mqpý ixihx"
—;=jx ms;d p fkd wuu - liud úiÈid b;s'
wgGdrifudmdfGd uydjxfid
147fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
12' id innZun%ù ;ii- —lsx k hdud˜;s fidZn%ú"
—.=yx :fl;s ;df;d f;- mdidfKkd˜;s" id n%ú'
13' uyd.=ydh :lkx - LfJO kdodh fid wld"
tldfyfkj m[[di - fhdckdks .;d.;x'
14 f.dprdh .f; iSfy - olÅKxiuys ud;rx"
jdfu lksgÀx lFjdk - ;f;d iS>x wmllñ'
15 ksjdfiFjdk idLx f; - mppk;x .duzud.uqx"
;F:dzis rdcë;dh - ud;=,ii iqf;d ;od'
16 fikdm;s jx.rf[[d - Àf;d mppk;.dufl
ksisfkkd jguQf, fid - luuk;x ixúOdmhx
17 Èijd f; mqpý f;zfjdpqx - —wgùjdisfkd uhx˜'
b;s fid odmhS f;ix - jF:dks OðkSm;s'
18 ;dkdfyiqx W<drdks - N;;x mfKKiq odmhs"
fidjKKNdckdkdiqx - f;ix mqf[[k ;dks p'
19 f;k fid úuNsf;d mqpý - —fl ;=fuy˜;s" puQm;s"
;ii id cd;s f.d;;dks - rdcë;d ksfjohs"
20 ms;=pPdë;rx ;x fid - wdodh OðkSm;S"
.kFjdk jx. k.rx - ixjdix ;dh lmmhs'
21 iSfyd iS>x .=yx .kFjd - f; wÈijd ;fhd cfk"
wgáf;d mq;;fidflk - k p LdÈ k pdmsú'
22 odrfl f; .fjfifk;d - w.d mppk;.dufl"
WnndiSh;s fid fidzj - hx hx .duuqfm;s fid'
23 mppk;jdisfkd .kFjd - rf[[d ;x máfjohqx"
—iSfyd mSf<;s f; rgGx - ;x foj máfiOh˜'
24 w,Nx ksfiOlx ;ii - yFÓlLJO.;x mqfr"
wdfo;= —iSyodhS˜;s - iyiix fid mpdrhs'
148fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
25 ;f:j foj iyiidks - ;SKs pdzms kßiifrd"
oùiq jdfriq jdfris - ud;d iSyN=cx ys ;x'
26 w..ys ;;sfh jdfr - iSyndyq wmqpýh"
ud;rx ;siyiix ;x - >df;;=x ms;rx ilx'
27 rf[[d l=udrx ofiiiqx - ;x rdcd bozun%ù"
—.ysf;d hÈ iSfyd f; - ouñ rgGx ;foj f;'˜
28 fid ;x .kFjd .=ydojdrx - iSyx Èijdzj wdrld"
tk;x mq;;isfkfyk - úc ;=x ;x irx Åms'
29 ifrd k,dg udypp - fu;;Ñf;;k ;ii ;="
l=udrmdouQf,zj - ksjf;;d m;s N+ñhx'
30 ;:dis hdj ;;shx - ;f;d l=c ñ.dêfmd"
;f;d Åf;;d ifrd ;ii - ldhx ksnNscc kslLñ'
31 iflirx iSyiSix - wdodh i mqrx w.d"
u;ii jx.rdcii - i;;dydks ;od wyQ'
32 rf[[d wmq;;l;;d p - m;S;d pii luuqkd"
iqFjd p rf[[d k;;=;;x - ixcdksFjd p ud;rx'
33 wuppd ikksm;s;d - wÅ,d tludkid"
iSyndyql=udrii - —rdcd fydyS˜;s wn%jqx'
34 fid rccx iumápýFjd - oFjd ud;=m;sii ;x"
iSyiSj,sudodh - cd;N+ñx .f;d ihx'
35 k.rx ;F: udfmis - wyQ iSymqrk;s ;x"
wrf[[ fhdckif; - .dfu pdms ksfjihs'
36 ,d<rfgG mqfr ;iñx - iSyndyq krdêfmd"
rccx ldfris lFjdk - ufyisx iSyiSj,sx'
37 ufyis fid<ilL;;=x - huflZj ÿfj ÿfj"
mqf;; ckhs ldf, id - úcfhd kdu fcgGfld'
149fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
38 iqñf;;d kdu ÿ;sfhd - ifnn oj;;sxi mq;;ld"
ldf,k úchx rdcd - WmrfcczNsfiphS'
39 úcfhd úiudpdfrd - wdis ;umßidzms p
iyidks wfkldks ÿiiydks lßxiq f;
40 l=foOd uydcfkd rf[[d - ;uF:x máfjohs"
rdcd f; i[[fmFjdk - mq;;x TjÈ idOqlx'
41 innx ;f:j ÿ;shx - wfydis ;;shumk"
l=foOd uydcfkd wdy - —mq;;x >df;ys f;˜ b;s'
42 rdcdz: úchx ;x p - mßjdrx p ;ii ;x"
i;;i;dks mqßfi - ldfrFjd wvVuqKvfl'
43 kdjdh mlÅmdfmFjd - úiiccdfmis id.fr"
;:d f;ix Nßhdfhd - ;f:zj p l=udrfl'
44 úiqx úiqx f; úiigGd - mqßiszFÓ l=udrld"
úiqx úiqx §mliñx - Tllñxiq jisxiq p'
45 k..§fmdz;s [dhsF: - l=udfrdllk;§mfld"
Nßfhdllk;§fmd;= - uys,d§mfld b;s'
46 iqmmdrfl mggkuys - úcfhd mk Tllñ
mßididyfifkF: - NSf;d kdjx mqkdreys
47 ,xldhx úchizkdufld l=udfrd
T;sfKKd :sru;s ;unmKKs§fm
id,dkx hul.=Kdkzuk;riñx
ksnndKx ihs;Èfk ;:d.;ii
iqckmmidoixfj.F:dh lf; uydjxfi úchd.ufkd kdu PfgGd mßfpPfod
150fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
1' mqfr fmr" jxf.iq jx.rg" jx.k.fr jx.kqjr" jx.rdcd jx. kï rfcla" wyq
úh" ld,sx.rf[[d ld,sx.rcqf.a" ë;d ÈhKsh" ;ii rdðfkd ta rcqf.a" ufyiS wdis
fufyish jQjd h'
2' fid rdcd ta rcq" ;iid foúhd ta foaúhf.ka" tlx ë;rx tla ÈhKshl" w,Ns
,eî h" ;iid wehf.a" ñ.rdðkd uD.rdchl= ^isxyfhl=& iu. ixjdix ixjdih
^újdyh&" fkñ;;d ksñ;s okafkda" jHdlrex m%ldY l<y'
3' w;Sj rEmskS w;sYhska rEu;a jQ weh" w;Sj w;sYhska" ldu.soêkS ldufhys .scq
jQjd h" fofjk rcq úiska o" foúhd p wms foaúh úiska o" ,ccdhd ,Êcdfjka"
ð.=pý;d wdis ms<sl=,a lrk ,oaÈhla jQjd h'
4' fißpdriqLFÓkS iaffjÍj yeisÍfï iqjh leu;s jQ" id weh" tldlskS ;ksju"
ksCLuu kslau" w[[d;d wm%lgj ^fjiaj,df.k&" u.O.dñkd u.Ohg hk"
ifF:k iy ;j,ula iu. ^fj<`o lKavdhula&" w.d .shdh'
5' ,d,rfgG ,d, kï rg" wgúhd jkfha §" iSfyd isxyfhla" iF:x ;j,u" wNsooú
bÈßhg wfõ h" fiid fiiq msßi" w[[F: fjk;l" Odúxiq ÈjQy" id weh" iSyd.;
Èix ;= isxyhd meñKs ÈYdjg ^.shdh&'
6' iSfyd isxyhd" f.dprx .KysFjd f.dÿre f.k" .pPx hkafka" ;x wE" wdrld
ÿr§u" Èijd oel" rf;;d ^wE flf¾& we¨fKa" mkklKKfld lka kjdf.k"
,x.=,x ,df,fk;d j,s.h jkñka Wmd. ^wE& fj; wdfõ h'
7' id weh" ;x Èijd W! oel" iq;x wik ,o" fkñ;;jpkx ksñ;s mdGlhkaf.a
jpkh" ißFjdk isysfldg" wNS;d ìh fkdjQjd" ;ii wx.dkS Wf.a YÍrh" rxchk;
i;=gq lrjñka" mrduis msßueoaod h'
8' ;iid wehf.a" Mfiik myiska" w;srf;;d w;sYhska we¨Kq" iSfyd isxyhd" wdiq
jyd" ;x weh" msgÀx wdfrdmsh msgg kxjdf.k" ilx .=yx ish .=ydjg" fkFjd
muqKqjd" ;dh wE iu." ixjdix wdpß ixjdifha fhÿfKa h'
9' id rdcë;d ta rdcÈhKsh" f;k ta isxyhd iu." ixjdiuJjdh ixjdih ksid"
ldf,k l,ahEfuka" mq; ;x p mqf;l= o" ë;rx p ÈhKshl o" hufl ÿfj ksjqka
ore fom<la" cfkis ìysl<d h'
151fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
10' mq;;ii mq;=f.a" yF:mdo" w;amd" iSydldfrd isxyhdf.a fuka" wdiqx úh" ;f;d
tksid" ;x Tyq" kdfuk kñka" isxyndyqx iSyndyq o" ë;rx ÈhKsh" iSyiSj,sx
isxyiSj,S o hehs" wld ^kï& lf<ah'
11' fid<ijfiid fidf<dia úhe;s" fid mqf;;d ta mq;d" ud;rx ujf.ka" ixihx
ielhla" mqpý úpf<a h" fkd wmf.a" wuu uEKshks" Fjx p Tn o" ms;d p mshd o"
liud l=ula ksid" úiÈid wiudk jkafka o" b;s hkqfjks'
12' fid wE";ii Tyqg" innx ish,a," wn%ú lSjd h" fid fyf;u" lsx l=ula ksid" k
hdu b;s fkd huq oehs" wn%ù lSh" f; ;df;d Tfí mshd" mdidfKk .,lska" .=yx
.=ydj" :fl;s b;s jihs hehs" id wE" wn%ù lSjd h'
13' fid ta l=udrhd" uyd.=ydh uyd .=ydfjys" :lkx jik fodr" LfJOk wdodh
Wrysiska f.k" tl wfyk tj tlaojilska u" m[[difhdckdks fhdÿka mkaishhla"
.;d.;x hdï Bï" wld lf<a h'
14' iSfyd f.dprdh .f; isxyhd f.dÿre msKsi .sh l,ays" ud;rx uj" olÅKxiuys
ol=Kq Wrysfiys o" lksgÀx nd, ke.Ksh" jdfu jï Wrysi o" lFjdk fldg" ;f;d
t;kska" iS>x jyd" wmllñ ^kslauqfKah& bj;aúh'
15' f; Tjqyq" idLx w;=" ksjdfiFjdk ye`o" mppk;x .dux mi,a .ulg" wd.uqx
.shy' ;od tl," ;F: tys" rdcë;dh rcÈhKshf.a" ud;=,ii iqf;d ududf.a mq;d"
wdis úh'
16' jx.rf[[d fikdm;s jx.rcqf.a fikam;shd" mppk;.dufl m%;Hka; .fuys"
Àf;d isáfha h' fid fyf;u" luuk;x ixúOdmhx l¾udka; ixúOdkh lrñka"
jguQf, kq..ila uq," ksisfkkd yqkafkah'
17' f; Èijd Tjqka oel" mqpý úpdf<ah" uhx wms" wgújdisfkd b;s jkjdiSyq hehs"
f; Tjqyq" wfjdpqx lSjdyq h' fid OðkSm;S ta fikam;shd" f;ix Tjqkag" jF:dks
jia;%" odmhS foùh'
152fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
18' ;dks ta jia;%" W<drdks wfyiqx uy`.= úh' mfKKiq fld<j," N;a;x n;a odmhS
foùh" f;ix mqf[[k Tjqkaf.a msfkka" ;dks tajd" fidjKKNdckdks rka n`ÿka"
wfyiqx ùh'
19' f;k ta lrefKka" úuysf;d úiauhg m;a" fid puQm;s ta fikam;shd" fl
;=fuy b;s kqU,d ljryq oehs" mqpý úpdf<a h' id rdcë;d ta rcÈhKsh" ;ii Tyqg"
cd;sf.d;;dks cd;s f.da;%hka" ksfjohS oekqï ÿkakd h'
20' fid OðkSm;s ta fiakdm;s f;u" ;x ms;= pPdë;rx ta ududf.a ÈhKsh" wdodh
/f.k" jx.k.rx jx. k.rhg" .kFjdk f.dia" ;dh wE iu." ixjdix lmmhS
jdih lf<a h'
21' iSfyd isxyhd" iS>x fõ.fhka" .=yx .kFjd .=ydjg f.dia" f; ;fhd cfk ta
;sfokd" wÈijd fkdoel" mq;;fidflk ore fifkyiska" wgáf;d fm¿fKa" k p
LdÈ fkd lEfõ h' k p msú fkd îfõ h'
22' ^ta isxyhd& f; odrfl ta orejka" .fjifk;d fidhñka" mppk;.dufl mi,a
.ïj,g" w.d .sfha h' fid ta isxyhd" hx hx .dux hï .ulg" Wfm;s t<fò kï"
fid fid tj ta ta .ï u" WnndiSh;s neyer flf¾ ^md¿ lrkq ,efí&
23' mppk;.dujdisfkd mi,a.ï jeisfhda" .kFjd f.dia" rf[[d rcqg" ;x th
máfjohqx oekajQy" foj" foajhka jykai" f; Tnf.a" rgGx rg" iSfyd isxyfhla"
mSf<;s fm<hs" ;x th" máfiOh j<lajkq uekú'
24' ;ii ksfiOlx ta isxyhdf.a l%shdj j<lajkafkla" w,Nx fkd,nkakd jQ fid"
ta rc;=ud ziSyodhSZ iyiix iSyodhS ^isxyhd w,ajd fokakdg fokq ,nk lyjKq&
oyila" yFÓlLJO.;x" wef;l= msg ;nd" wdfo;= b;s .kSjd hehs" mqfr k.rfhys"
mpdrhs m%pdrh lf<ah'
25' kßiifrd rc;=ud" ;f:j tfiau" foj iyiidks fooyila" ;SKs p iyiidks
;=kaoyila o hehs ^m%pdrh lrùh&" ud;d ys uj jkdys" ;x iSyN=cx isxyndyq" oùiq
jdfriq fojrla jdfris je<elajqjd h'
153fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
26' iSyndyq isxyndyq" f;u ;;shjdfr ;=kajk jr" ud;rx wmqpýh ujf.ka
fkdúuid" ilx ms;rx ;udf.a mshd" >df;;=x urkakg" ;x ;siyiix ta ;=kaoyi"
w..yS .;af;ah'
27' rf[[d rcqg" l=udrx l=udrhd" ofiiiqx oelajQy' rdcd rc;=ud" ;x Tyqg" box
wn%úx fuh lSh" hÈ hïfyhlska" f; ;d úiska" iSfyd isxyhd" .ysf;d w,a,d .kakd
,oafoa kï" ;x rgGx ta rg" f; tj Tng u" oïñ foñ'
28' fid ta isxyndyq" f;fï" ;x .=ydojdrx .kFjd ta .=ydoajdrhg f.dia" wdrld
ÿr§ u" Èijd oel" mq;;isfkfyk mq;% fifkyfhka" tk;x tkakd jQ" iSyx isxy-
hdg" úcCê;=x úÈkakg" ;x irx ta" Bh Åms heù h'
29' ifrd ySh" k,dgx wdypp k<f,ys je§" ;ii Tyqf.a" fu;;Ñf;;k ;= fu;a
is; ksid jkdys" l=udrmdouQf, tj l=udrhdf.a md uq, u" ksjf;;d kej;=fKa"
N+ñhx ìu" m;s jegqfKa h'
30' hdj ;;shx ;=kajk jdrh olajd" ;:d wdis tfia úh' ;f;d blaì;s ñ.dêfmd
isxyhd l=cCê lsmqfKa h' ;f;d bkamiq" Åf;;d ifrd ú`Èk ,o ySh" ;ii ldhx ta
isxyhdf.a YÍrh" ksnNscc isÿre lrf.k" kslLñ kslauqfKa h'
31' fid fyf;u iflirx flire iys; iSyiSix isxy ysi wdodh /f.k mqrx
k.rhg w.d .sfha h' ;od tÈk" u;ii jx.rdcii uereKq jx. rcqf.a i;;ydks
wyq i;ajk Èkh ^i;sh& úh'
32' rf[[d rcqg" wmq;;l;;d p mq;=ka ke;s neúka o" wii Tyqf.a" luuqkd ^fï
isxyhd ueÍfï& l%shdfjka" m;S;d p m%lg neúka o" rf[[d rcqf.a" k;;=;;x p
uqKqnqre nj" iqFjd p wid o" ud;rx uj" ixcdksFjd p ye`Èkf.k o
33' ikksm;s;d /ia jQ" wÅ,d wuppd ish¨ weu;sjre" tludkid tl is;ska" iSyndyq
l=udrii isxyndyq l=udrhdg" rdcd fydys b;s rc jkak hehs" wn%jqx lSy'
34' fid fyf;u rccx rdcHh" iumápýFjd ms<sf.k" ud;= ujf.a" m;sii iajdñhdg"
;x ta rdcHh" oFjd § iSyiSj,Sx wdodh iSxyiSj,sh f.k" ihx f;fï" cd;N+ñx Wmka
ìug" .f;d .sfha h'
154fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
35' ;F: tys" k.rx kqjrla" udfmis ie§h' ;x th" iSymqrx b;s isxy mqrh hehs" wyQ
úh" fhdckif; wrf[[ fhdÿka ishhla jkfhys" .dfu p wms .ïjeishka o
ksfjfiis jdih lrùh'
36' ;iñx ,drfgG tu ,dgrfgys" mqfr k.rfhys" iSyndyq krdêfmd isxyndyq
rc;=ud" iSyiSj,sx isxyiSj,S" ufyisx lFjdk fufyish fldg" rccx ldfris rdcHh
lrù h'
37' id ufyiS ta ufyaIsldj" fid<ilL;;=x fidf<dia jrla" ÿfj ÿfj hufl
fofokd ne.ska jQ ksjqka jQ" mqf;; orejka" ckhs jeÿjd h" fcgGfld fogqmq;d"
úcfhd kdu úch kï ùh'
38' ÿ;sfhd fojekakd iqñf;;d kdu iqñ;a; kï fõ" ifnn oj;;sxi mq;;ld ish¨
mq;a;= ;siafofofkls" rdcd rc;=ud" ldf,k iqÿiq ld,fhys" úchx úch l=ure"
Wmrfcc hqjrc ;k;=frys" wNsfiphs wNsfIal lf<a h'
39' f; Tjqyq" wfkldks fkdfhla" ÿiiydks bjish fkdyels oE" idyidks" ieyeisfoa"
lßxiq l<y' úcfhd úiudpdfrd - úch úIudpdr we;af;ls' ;x mßid wms p
^Tyqf.a& ta msßi o wdis tfiau jQy'
40' l=foOd lsmqKd jQ" uydcfkd uyckhd" ;uF:x ta lreK" rf[[d rcqg"
máfjohS oekaùh" rdcd rc;=ud" f; Tjqka" i[[fmFjdk oekqj;a fldg" idOqlx
ukdfldg" mq;;x mq;=g" TjÈ wjjdo lf<a h'
41' ÿ;shx fojkqj o" innx ish,a," ;:d tj wdis tfiau isÿúh" ;;shx mk ;=kaf-
jkqj jkdys" l=foOd uydcfkd lsmshd jQ uyckhd" f; Tnf.a mq;;x mq;d" >df;ys
b;s id;kh lrjeZhs' wdy' lSh'
42' w: blaì;s" rdcd rc;=ud" ;x úchx p ta úch l=ure o" ;ii Tyqf.a" ;x mßjdrx
ta mßjr o hk" i;;i;dks i;aishhla" mqßfi ñksiqka" wvVuqKvfl ldfrFjd ^ysi&
wvla uqvq lrjd'
43' kdjdh kejl" mlÅmdfmFjd oïujd id.fr ihqfrys" úiiccdfmis mdlr heù h"
;f:j tfiau" f;ix Tjqkaf.a" Nßhdfhd p Nd¾hdjka o" l=udrfl p l=udrjreka o
^uqyqog heùh&'
155fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
44' úiqx úiqx fjka fjkaj" úiigGd hjk ,o" f; mqßi bFÓ l=udrld ta mqreIfhda
ia;%Syq yd l=udrjre" úiqx úiqx fjka fjka jQ" §mliñx Èjhsfklays" Tllñxiq f.dv
neiaiy" jisxiq p jdih l<dyq o fj;s'
45' l=udfrdllk;§mfld l=udrjreka f.dv neiaid jQ Èjhsk" k..§fmd;s k..§m
hehs" [dhsF: ye`Èkaùh" Nßfhdllk;§fmd ;= Nd¾hdjka f.dvneiaid jQ Èjhsk
jkdys" uys,d§mfld b;s uys,d Èjhsk hehs ye`Èkaùh'
46' úcfhd mk úch jkdys" iqmmdrfl mggkuys iqmamdrl mgqfkys" Tllñ
f.dvneiafia h" tF: fuys§ ^o& mßididyfik msßif.a ieyeis ls%hdj,ska" NSf;d
ìh jQfha" kdjx kejg" mqk kej;" wdreNs kexf.a h
47' ;:d.;ii ;:d.;hkaf.a" hul.=Kdkx id,dkx hul ,CIK we;s i,a .ia"
wk;rdkx w;frys" ksnndKx ksjkg ihs;Èfk' ie;mqk Èkfha' Òru;s iaÓr kqjK
we;s úchkdufld úch kï jQ l=udfrd" l=udrfhla ;unmKKS§fm ;unmKKS
Èjhsfkys T;sfKKd nei .;af;ah'
156fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
01' N+ i;;dhx mp mdfl .uq - imm .;suys p"
isf,dl Od;= iX>df; ils iXldh j;;f;'
02' wf:d l=l-jldZodfk fl ifoo wls ,lLfK"
l= ifoo l=pýf; gls nJOfk uls uKvfk'
03 jls fldá,,hd;%diq ill-àl ojhx .f;"
llS f,d,;;fk hdf; ;lS bO .;dÈiq'
04' bflLd ;= oiikfXliq Ç Lfh lXL lXLfk"
plL ofii ÑlL jdfp ÈflLdZmkhuqoêiq'
85' ;=o nH:dhx ;= kqo fLmfK ,sL f,Lfk"
l=p ixfldpfk ßplLrfK Lp nJOfk'
86' Wp ifoo iujdfh ùÔ Nh pf,iq p"
j;;f; N=c fldáf,, j,f[cd ;= j,[cfk'
87' Nc fijd mq:lldfr rec frdf. wgdZgfk"
l=g fpPfo p fldáf,, w.d icCOdhkdÈiq'
97' yQ N+ i;;dh uqppk;s b wfcCOdfk .;suys p"
Ld LHd ojhx ml:fk Ô cfh ØZjfndOfk'
98' ã <S fjydi.ufk Gd .;S úksjq;;shx"
Ks mdmfK uqK [dfK yk ysxid .;Siq ms'
99' md rlLKuys md mdfk n%E jdpdhx úh;;shx"
Nd È;;shx ud mudfK wf:d hd mdmqfk ishd'
102' reê wdjrfK uqp fudpfk ßp frpfk"
isp fifl hqc fhdf. N=c md,kfNdcfk'
lppdhk Od;=u[cqid
^jKfmd;a lsÍu i|yd&
157fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
103' l;s fpPfo ýÈ fojOdlrfK Nso úodrfK"
úo ,dfN Æm fpcfo úkdfi ,sm ,sumfk"
msi ixpqKKfk ysis úysxidhx reOdofhd'
104' Èjq lS<d úð.sxid fjdydrccq;s f:dñf;"
isjq ;k;=k ik;dfk Ç Lfh Ld mldifk'
105' ld .d ifooms >d .fJOdmdodfk rep frdpfk"
lp È;;Hï uqp fudfp wf:d úp úfjpfk'
106' r[c rdf. i[c ifX. L,fk ucc iqoêhx"
hqfcd iudêuys ¨fcd úkdfi COd úÑk;fk'
119' iq ijfk il i;;suys Ç Lhuys .s ioofk"
wm iuN= p mdmqKfk ys .;suys jq ixjfr'
129' wf:d Ndc mq:lldfr iNdc mS;s oiifk"
wf:d;= >g ix>df; >gg i[p,kdÈiq'
158fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
kdu lfKavd 3 ^jKfmd;a lsÍu i`oyd&
mq,,sX.d
40' ðkjpkhq;;x yS ;s inn†dêldfrd
,sX.[p ksmppf;'
Od;=mmpphúN;;sjccs;u†hq;;x ioorEmx ,sX.x kdu'
cskjpkfhd..x ,sX.x bO GmSh;s" ksmMdÈh;s p'
nqoO b;s Àf;"
41' ;f;d p úN;;sfhd'
;iud ,sX.d mrd úN;;sfhd fydk;s' p ldfrk ;dix tljpkdÈ mGudoS i[[d p'
42' is fhd" wx fhd" kd ys" i kx" iud ys" i kx iñx iqZ ;s úN;;sfhd'
is - fhd b;s mGud
wx - fhd b;s ÿ;shd
kd - ys b;s ;;shd
i - kx b;s p;=†s
iud - ys b;s m[pó
i - kx b;s cgÀ
iñx - iq b;s i;;ó'
;dijkshummifX. j;;spcdjid'
43 ,sx.f† mGud
fhd luul;;dÈj†k;rummf;;d iiirEmfgGd iqfoOd fid ,sX.f†d kdu'
;iidNsOdkuf;; mGudúN;;s fyd;s' ;iidzmkshfu" tluys j;;fnn tljpkx
is'
jqpjfkZfkf;;s } jpkx"tlii†ii jpkx } tljpkx" tjx nyqjpkx'
wf;dZfFjj'
nd,dj;drh
159fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
44 fid
wldrk;d mrii isii T fyd;s'
45 irf,dfmdZudfoimmpphdÈuys irf,dfm ;= ml;s"
wx wdÈiq mfriq irii f,dfmd fyd;s' ;iñx lf; ;= CjpdÈZkd wijfKKmf;;
ml;s fyd;s'
Zkfh mrx hqf;;Z
tjuqmß irf,dmdÈ - nqfoOd'
nyquys j;;fnn nyqjpkx } fhd'
wf;d jdfFjj'
46 innfhdkSkudt'
wldrk;d mfrix mGu ÿ;shd fhdkSkx h:dixLHx wd t jd fydk;s' } nqoOd'
zjdZ;s lsx @ w..fhd
,sx.fF: mGudZfFjj'
47 wd,mfk p
wNsuqÇlrKud,mkx" ;oêfl ,sX.fF: mGud fyd;s'
48 wd,mfk is .if[[d ;s isii . if[[d
f. bfFjj'
49 wldrms;doHk;dk ud'
zf.Z mfr wldfrd ms;= iF:q w;; rdcd§kufk;d p wd;;x hd;s'
50 wldfrd jdZ ;s f. mfr wdldrii rfiid jd'
51 fiif;d f,dmx .isZmS'
zfid" isx" iHd p iLdf;d .fii jdZ ;HdÈk oÈfgG yf[[ wjKKsjKKq
jfKKdldrk;d fiid' f;ys mfr . is ¨mHfk;'
^fy& nqoO" nqoOd" - fhd } nqoOd'
160fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
52 luufF: ÿ;shd'
—hx lfrd;s ;x luux˜ kdu' ;F: ÿ;shd fyd;s'
wx} nqoOx' fhd ii t' } nqfoO'
;;shdZ fFjj'
53 l;;ß p'
—fhd lfrd;s i l;;d˜ kdu' ;F: ;;shd fyd;s' - kd'
54 wf;dfkk'
wldrd mfrd kd - tkx hd;s' } nqfoOk - ys'
55 iqysijldfrd t'
ziq ysZ iq mfr ijldrii t fyd;s'
56 iudysiñkkx uydNsuys jd
innifooys mfrix iud" ys iñkkx h:diXLHx uydNsuys
bfppf; jd fydk;s' nqfoONs" nqfoOys'
57 lrfK ;;shd
fhk jd lhsrf; ;x } lrKx kdu' ;F: ;;shd fyd;s" innx l;;=iux'
58 iumÞfk p;=FÓ
hii Þ;=ldfud frdpf; jd Odrhf; jd ;x iumdÞkx kdu' ;F: p;=FÓ fyd;s' i'
wf;d jdZ fFjj'
59 wdh p;=fF:ljpkii ;=
wldrd mrii p;=fF:ljpkii wdfhd jd fyd;s' } nqoOdh'
60 id.fud fi ;s i ldrd.fud } nqoOii' kx
§>xfFjj'
61 iqkxysiq p
iqkxysiq mfriq irdkx §f>d fyd;s pifook CjÑ k' } nqoOdkx'
62 wmdÞfk m[pó
hiudofm;s Nhudof;; jd ;omdÞkx kdu' ;F: m[pó fyd;s' } iud'
wf;d wd tfFjj'
161fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
63 iudiñkkx jd'
wldrd mfrix iud iñkkx wd t jd fydk;s' nqoOd" nqoOuyd" nqoOiud" nqfoONs"
nqfoOys'
64 idñiñx PgÀ
hii jd mß..fyd ;x idñ kdu ;F: PgÀ fyd;s' nqoOii" nqoOdkx'
65 Tldfi i;;ó'
—fhdZ Odfrd ;fudldix˜ kdu ;F: i;;ñ fyd;s' iñx } nqfoO" nqoOuys' nqoOiñx'
iq} nqfoOiq'
nqfoOd nqoO iqLx oÞ;s irf;d nqoOx ;f;d ÿllrx
lsx nqfoOk uysoOfhdZms uqkfhdZms uqkfhd nqfoOk cd;d iqÇ
nqoOfiij ukx ofo mouyx" nqoOd ,fNhHdppq;x
nqoOiisoê k lsx lfr Nj Nfj" N;HF:q nqfoO uu'
bf;d mrx ;;shdm[pókx p p;=FÒ PgÁkx p irEm;;d m[pó cgÀfhd NsfhHd
WfmlLfk;'
w;; ¬ is'
n%yu;;iLrdcdÈf;dfFjj'
66 iHd p'
n%yudÈf;d isii wd fyd;s' } w;;d
67 fhdkudfkdZ ;s n%yudÈf;d fhdkx wdfkd ;;x- w;;dfkd ^fy& w;;" w;;d
fhd } w;;dfkd'
68 n%yu;;iLrdcdÈf;d wudkxZ ;s n%yudÈf;d wx jpkii wdkx jd fyd;s'
w;;dkx" w;;x" w;;dfkd¦ wf;;k" w;;kd'
^mflL ðkjpkdkqfrdfOk tkdNdfjd&
69 w;;dfk;dysiñuk;;xZ ;s ysuys w;;k;ii wfkd' } w;;fkys' - tjx lrfK'
70 iii fkdZ ;s fkd ldfrd' } w;;fkd" w;;dkx'
71 wuy;=uyk;=rdcn%yu;; iLiF:qms;d§ys iud kdZj' wuydÈf;d iud kd bj fyd;s'
} w;;kd'
72 ;f;d iñkkS ;s iñfkd ks } w;;ks'
wk;;k;s Ndjksfoofik iquys p wfkd w;;fkiq'
rdcd w;;dZj' kd - iúN;;sii rdcfiifFjj
162fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
73 kduys r[[d jd'
kduys iúN;;sii rdciooii r[[d jd fyd;s' } r[[d rdfck'
74 rdcii rdcq iqkxysiq p'
iq kx ys iq mfriq rdcii rdcq fyd;s' p ldfrk CjÑ k'
iqkxysiq fp ;s §f>' } rdcqNs" rdcqys" rdfcNs" rdfcys'
iúN;;sfii;Hêldfrd'
75 rdcii rf[[d rdcsfkd fiZ ;s fi rf[[d rdðfkd fydk;s' } rf[[d
rdðfkd'
76 r[[x kuys jdZ ;s kuys r[[x jd' } r[[x rdcqkx
rdcdkx' iudii kd ;=,H;;d kduys r[[d jd } r[[d rdciud'
77 iñuys rf[[ rdðkS ;s iñuys rf[[" rdðks fydk;s' } rf[[" rdðks" rdcqiq"
rdfciq'
.=Kjk;= ¬ is'
iúN;;sii k;=fiifFjj'
78 wd isuyS ;s isuys iúN;;sii k;=ii wd } .=Kjd'
fhduys mGfuZ fFjj'
79 k;=ii fk;d'
mGfu fhduys iúN;;sii k;=ii fk;dldfrd fyd;s' } .=Kjfk;d
iqkxysiq w;;fkFjj'
80 k;=iifk;d fhdiq p'
iqkxysiq fhdiq p ldfrk wf[[iqZms mfriq k;=iifk;d w;;x hd;s' }- .=Kjk;d'
iúN;;sfii;Hêldfrd' wx bfFjj'
81 wjKKd p f.'
f. mfr iúN;;sii k;=ii wx w wd fydk;s' } fy .=Kjx" .=Kj" .=Kjd' fhd }
.=Kjfk;d" .=Kjk;d' w;;x } .=Kjk;x" .=Kjfk;'
82 f;d;s;d iiñxkdiù ;s iúN;;sii k;=ii kduys ;d fi f;dldfrd iñuys ;s
p jd'
.=Kj;d" .=Kjfk;k" .=Kjfk;Ns" .=Kjfk;ys¦ .=Kjf;d .=Kjk;ii'
163fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
83 kuys ;x jdZ ;s kuys k;=ii ;x jd'
.=Kj;x .=Kjk;dkx"
iud kdZ j' - .=Kj;s" .=Kjfk;" .=Kjk;uys" .=Kjk;iñx" .=Kjfk;iq'
.pPk; is'
84 isuys .pPk;d§kx k;ifoÞ wxZ ;s k;iooii wx jd'
isf,dfmd" - .pPx' isii T" - .pPfk;d
.pPk;d§kx k;ifoÞ Z fFjj'
85 fifiiq k;=Zj
jq;;x ysFjd fifiiq .pPk;d§kx k;ifood k;= bj ogGfnnd .pPfk;d .pPk;d
bppdÈ fiix .=Kjk;= iux
.pPk;dofhd kdu wk;mmpphk;d
w..s isf,dfmd'
86 bjKKqjKKd c®,dZ;s'
bjKKqjKKdkx h:diXLHx ®,i[[d'
CO,f;d jdZ fFjj'
87 >mf;d p fhdkx f,dfmd'
>mCO,f;d fhdkx f,dfmd jd fyd;s'
88 fhdiq l;ksldrf,dfmiq §>x'
lf;d ksldfrd f,dfmd p fhix f;iq fhdiq irdkx §f>d fyd;s' - w..S" mflL'
w;;fkFjj'
89 fhdijl;rfiid fCOd '
fhdiq wl;rfiid fCOd w;;x hd;s' - w..fhd' ;:d,mfk'
90 wfuud ks..yS;x CO,fmys'
CO,mf;d wx fud p ìJÿx hk;s ^ìJÿx hd;S;s p mdfGd&'
w..sx w..S w..fhd w..skd'
§f> - w..SNs' w..Sys'
91 CO,f;d iii fkd jdZ;s iii fkd jd'
w..sfkd" w..sii" w..Skx'
92 CO,f;d fp ;s iudii kd'
w..skd" w..suys - w..siñx" w..Siq' wd§ w..Sj'
iñfkd mk'
164fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
93 wdÈf;d T fp ;s wx T p jd'
wdÈx wdfÞ wdÈuys wdÈiñx" wdÈiq" wd§iq'
oKã i swf>d riiudÈkd rfii iumf;;'
94 k isiñukmqxildkS ;s isuys w kmqxildkx k rfiid' isf,dfmd - oKä'
fhd f,dfmd - oKã" mflL'
95 wf>d riifuljpkfhdijms p'
tljpkfhdiq CO,md riix hk;s'
COf;d l;riid zfFjj
96 fhdkx fkd
l;riid COf;d fhdkx fkd;;x fyd;s' - oKäfkd'
97 CO,md riixZ;s f. mfr CO,mdkx rfiid'
^fy& oKä oKã oKäfkd jd wx bfFjj'
98 kx COf;d l;riidZ;s wx bppii kx jd'
oKäkx oKäx oKã oKäfkd - oKäkd oKãNs oKäys - oKäfkd oKäii
oKäkx' COf;d l;riidZ fFjj'
99 iñkkS;s iñfkd ks' - oKäks oKãiq'
NslLq isf,dfmd' jd fhdkxZ fFjj'
100 ,f;d fjdldfrd fp ;s ,f;d fhdkx fjd;;x jd'
w;;x wl;rfiidZ fFjj'
101 fjfjdiq f,d p
fjfjdiq wl;rfiid f,d w;;x hd;s' - NslLfjd'
mflL fhdf,dm§>d - NslLq" ^fy& NslLq
102 wl;riid ,f;d hjd,mkii fjfjdZ;s wd,mfk fhdii fjfjdldrd -
w;;x'- NslLfj NslLfjd NslLq" NslLqx NslLfjd NslLq
fiix w..Sj' tjx ck;= ck;= ck;fjd'
,f;d fjdldfrd fp ;Sy ldr..yfKk fhdkx fkdk;x' pldfrk CjÑ
fjdfkdkuNdfjdZj úfifid'
ck;=fkd ck;=fhd' iF:q is'
165fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
103 iF:qms;d§kud isiñx isf,dfmd fp ;s iF:doHk;ii wd isf,dfmd p - iF:d'
iF:qms;dÈkx Z ;Hêldfrd'
104 wf[[ijdr;;x
isf;dZf[[iq iF:doHk;ii wdfrd fyd;s'
105 ;f;d fhdkfud ;='
;f;d wdrf;d fhdkx U fyd;s' - iF:dfrd' ^fy& iF:" i F:d" iF:dfrd¦ iF:drx"
iF:dfr" iF:dfrd'
106 zzkd wdZZ ;s wdrf;d kdii wd iF:drd iF:dfrNs iF:dfrys'
107 Wiiñx i f,dfmd p'
fi" iF:doHk;ii zz Wzz fyd;s' i f,dfmd p jd'
iF:q" iF:qfkd iF:qii'
108 jd kuyS ;s kuys wdfrd jd' - iF:drdkx
109 iF:q kd;;f[p;s kuys iF:doHk;ii w;;x jd' §f> - iF:dkx'
110 ;f;diñó ;s wdrf;d iñfkd b'
111' wdfrd riiñldfr;s buuys wdrii rfiid' - iF:ß iF:dfriq' tjx k;;d§'
ms;d ifF:j'
112 ms;d§kuisuyS ;s is zf;df[[iq wdrii rfiidZj úfifid' - ms;frd' kuys
ms;=kk;sZ ms fyd;s' tjx Nd;=mmN=;fhd'
wNSN= rfii- wNsN=fjd" fhdf,dfm - wNsN=" fiix NslLqzj' rfiidZj úfifid'
tjx inn[Cÿ mqfnnzj fhdkx fkd ldfrdp'- inn[Cÿfkd inn[Cÿ' f.d .dj
bfFjj'
113 fhdiq fp ;s f.d ifoÞldrii wdfjd'
zz;f;d fhdkfud ;=ZZ ;Sy ;=ifook fhdkx T' - .dfjd - ;:dz,mfk'
114 wjuys p'
wuys mfr f.difoÞldrii wdj wjd fydk;s'
p ifook y kx jcðf;iq fifiiqZ ms'
166fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
115 wdjiiq jdZ;s wuys wjk;ii zWz;;x jd- .djqx" .djx" .jx" fhd - .dfjd' .dfjk"
.fjk" f.dNs" f.dys'
116 .dj fiZ;s fi Tii wdfjd - .djii" .jii
;f;dkudfÞ p ldfrk kx bppii wx Tii wdfjdp - .jx'
117 iqyskdiq fp ;Sy pldfrk f.dii .= p'
oúf;;' - .=kkx" f.dkx" .djd" .jd" .djuyd" .juyd" .djiud" .jiud" f.dNs"
f.dys ".dfj" .fj" .dfjiq" .fjiq" f.diq'
mq,,sx.x
--------------------
l[[d isf,dfmd'
118 wdf>dZ;s bFÓhx wd ldrii > i[[d" fhd f,dfm - l[[d" mflL" -
l[[dfhd'
119 >f; fp ;s .ii t - ^fy& lf[[" l[[d" l[[dfhd" l[[x" l[[d"
l[[dfhd'
wdh tljpkfiifFjj'
120 >f;d kd§kxZ ;s kdfoHljpkdkudfhd' - l[[dh" l[[dNs" l[[dys"
l[[dh" l[[dkx'
121 >mf;d iñx hx jd'
>fmys iñfkd hx jd fyd;s' - l[[dhx" l[[dh" l[[diq'
r;;s isf,dfmd'
122 f; bFÓLHdfmdZ;s bFÓhñjKKqKKdkx m i[[d' fhd f,dm§>d - r;;Ss'mflL-
r;;sfhd' ;:d,mfk' - r;;sx" r;;S" r;;sfhd' tljpkii kdÈkxZ fFjj'
123 mf;d hdZ;s kdffoHljpkdkx hd' - r;;shd - r;;SNs" r;;Sys" r;;shd" r;;Skx
r;;shx" r;;shd r;;Siq'
k§' fiix r;;Sj' w>;;d rfiid Zj úfifid' hd.= r;;Sj' ud;=ë;=ÿysFjdofhd
msf;j' cunq k§Zj'
l[[ b;s Gsf;
124 bFÓhuf;d wdmmppfhd' bFÓhx j;;udkd wd ldrk;f;d wdmmpjfhd fyd;s"
irf,dmml;Hd§' - l[[d'
167fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
Od;=mmpjhúN;;sjccs;uF:j,,sX.xZ;s jpkf;d mpjhk;iid,sX.;;d
;oê;dÈiqf;; p ldfrk kduñj lf; iHdÈ' tjx B" bkSiq' tjx wcd" t<ld"
fldls,d" wiid" uQisld" n,dld" uJÞ" crd" bpjdÈ'
bF:shxZ;Hdêldfrd'
125 kÞosf;d jd B'
bF:shx kÞosf;d jd wkÞosf;d jd B fyd;s' koS" k.rS" l=udr"s n%dyuKS" ;reKS"
l=ll=à" bF:s bpjdos'
126 ud;=,doSkudk;;óldfrZ ;s Buys ud;=,doHk;ii wdfkd" ud;=,dkS;Hdos'
wkÞosf;d jd B' - iÇ" yF:s'
127 Njf;d fNdf;d
Buys Njk;ii fNdf;d fyd;s' - fNd;S'
128 KjKslfKhHKk;+yS ;s B'
udkù" kdúlS" fjkf;hS" f.d;ó'
129 k;=ii ;óldfrZ;s k;=ii f;d jd - .=Kj;S" .=Kjk;S" ê;su;s" ê;suk;S'
k;ii k;=LHmfofid' - uy;s" uyk;s'
130 m;sNslLqrdcsldrfk;ys bkS' m;HdoSys Bldrfk;ys j bF:shx bkS fyd;s'
131 m;siiskSuys ;s m;Hk;ii wf;; irf,dmdfÞ" ;= ,ldfrk f,dmdzNdfjd'
jd mfrd wirEmdZ ;s b f,dfmd oSf>d p' - .ym;dks" NslLqkS" rdcskS" fuOdúkS"
;miiskS" OuupdrsKS" NhoiidúkS" N=;;dúkSZ ;Hdos'
bF:s,sX.d'
Ñ;; ¬ is'
kmqxiflys wf;d kspjfkFj j'
132 isx wldrfk;ys kmqxiflys isii kspjx wx fyd;s' - Ñ;;x'
fhdkx ks kmqxiflysfFjj
133 wf;d ksppx wldrfk;ys kmqxiflys fhdkx kspp ks fyd;s' ksii – wd- Ñ;;d'
mflL - zzfhdipdzzoskd oSf> - Ñ;;dks . f,dfm - ^fy& Ñ;;" Ñ;;d" Ñ;;dks "
Ñ;;x' ksii t' -Ñf;;" Ñ;;dks - fiix nqfoOdZj' ukis" - ukx'kd jdZ fFjj'
134 ufkd.Kdosf;d iñkkdkñ wd ukdosf;d iñkkdkx b wd jd fydk;s'
135 i ifr jd.fud' úN;;Hdfofi ifr mfr ukdosf;d id.fud jd fyd;s'-
ukid'
168fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
136 i ii fpd'
ukdosf;d iii T fyd;s' p ifook iudii wd p' - ukfid" ukid " ukis' fiix
Ñ;;xZj'
ukx isrx Wrx f;cx rcx Tcx jhx mhx"
hix ;mx jpx fp;x tjudosufkd.fKd'
.=Kjk;= is'
137 wx kmqxiflZ ;s isuys iúN;;sii k;=ii wx' - .=Kjx' k;=ii f;; - .=Kjk;dks¦
fhdf;dZ[[x mqfuj' tjx .pcx'
wgGs" jd fFjj'
138 fhdkx ks kmqxiflyS ;s fhdkx ks jd' - wgGsks' CO;;d fhdf,dfm - wgGs"
;:d,mfk " wgGsx" wgGsks" wgGs' fiix w..Sj'
oKäs ¬ is' - w>;;d rfiid' - oKä' fhdf;dZ[[x mqfuj'
wdhq wgGsj'
kmqxil,sX.d'
mqñF:s,sX.d - >g" lg" hgGs" uqgGs" isJOq" frKqmmN=;fhd" oúmop;=mmocd;sjdÑfkd
p'
h:d - >fgd" Bmmppfh - >à" tfid" hgGs" tid" hgGs" bppdos
oúmocd;sjdÑfkd h:d(-
L;;sfhd" wdmmppfh" - L;;shd'
iufKd" Buys - iuKS bppdos'
p;=mmo cd;sjdÑfkd h:d (-
.fcd' wd - .cd¦ jHf.>d"
Buys- jH.>S bppdos'
mqukmqxil,sX.d (-
Ouu" luu" n%yu" l=iqu" iX.u" mÿu" wiiu" úydr" irSr" iqjKK" jKK" lydmK"
Njk" N=jk" fhdnnk" N+iK" wdik" ihk" Tok" wdldi" Wmjdi" udi" osji"
ri":," M, " rgG" wunq" uOjdofhd'
169fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
bF:skmqxil,sX.d (-
k.r" wpÑmmuqLd'
inn,sX.d(-
;g" mqg" mqr" m;; " uKv, " l,idofhd'
kdól;d innkdudks p' h:d (- ;fgd"
Buys - ;à" ;gñppdos'
kdñl;d h:d (- fojof;;d " wd - fojo;;d¦
fojo;;ñpjdos'
-------------------
inn" l;r" l;u" WNh" b;r" w[[" w[[;r" w[[;u" mqnn" mr" wmr"
olÅK" W;;r" tl" h";" t; " bu" wuq" lsx" ;=uy" wuy" b;s innkdudks'
ifnnd nqfoOdZj - whx úfifid'
fhdfFjj'
139 innkduldrf; mGfud' inndoskuldrf;d mfrd mGfud fhd t;;x hd;s -
ifnn'
140 ;fhd fkj p innkdfuys ;s ksfiOd iud" iñkkx wdh" wd" t k" fydk;s
- innii'
141 innf;d kx ixidkx' inndosf;d kx bpjii ixidkx fydk;s'
wldfrd t bfFjj'
142 innkdudkx kuys p' kuys inndoskuldrii t fyd;s - ifnnix" ifnnidkx'
bF:shx - wd' - innd - l[[dZj - whx úfifid'jdZ fFjj'
143 >mf;d iñxidkx ixid' >mi[[df;d inndosf;d iñxidkx ixid jd fydk;s'
144 ixidfijljpfkiq fp ;s id.fud'
145 f>d riix' tljpk ix id iq f>d riix hd;s - inniid inndh" inndix"
inndidk" x inniix inndhx" inndiq'
146 fk;dys iñudhhd' >mi[[dys inndoSys iñfkd wdhhd k fydk;s' kmqxifl
- innx" inndks' tjx ÿ;shd" inndofhd kmqxifl ;;shdosiq ililmquiud' tjx
ZhZiook;d'
mqnnmrdmfrys ;= iñfkd'
170fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
147 hokqmmkkd ksmd;kd iscCOk;S ;s wksF:shx t jd - mqfnn mqnniñx bppdos'
tlifoÞ' iXLHdZ;=,H[[diydhfF:d" hod iXLHfF:d ;foljpfkd" w[[F:
innjpfkd p"
hd oSkud,mkx kF:s
; ¬is'
isuys ix wkmqxilfiifFjj'
148 t;f;ix f;d' isuys wkmqxildkx t;" ;" bfppf;ix ;zldrii i fyd;s -
fid'
149 ;ii jd k;;x innF:' ;s,sfX.iq inndos ; ldrii fkd jd fyd;s' - fk" f;¦
fiix inniux kzz;;xzz j úfifid'
bF:shx - id" kd" kdfhd" ;d ;dfhd bppdos'jdZfFjj'
150 ;f;d iii iidh' ;d" t;d budys i ii iidfhd jd fyd;s'
ixidfijljpfkiq b bfF:j'
151 ;iid jd' tljpkixidiq z;dz iooii zwdz zbz;;x jd hd;s - ;siidh ;siid"
;iid" ;dh" ;dix" ;didkx" ;siix" ;iix" ;dhx" ;diq' kmqxifl
z;xz bpjdos'- tfid" fiix inniux" bF:shx - tid'
ixidfijljpfkiq bfFjj
152 t;sudiñ' tljpkixidiq t;d bzudkuk;ii b fyd;s' -t;siidh" t;siid"
t;dh" t;dix" t;didkx" t;siix" t;iix" t;dhx" t;diq' fiix innd Z j'
kmqxifl- t;x bpjdos' bu ¬ is'
153 wkmqxiliidhx isuyS ;s buii whx' isf,dfmd - whx" bfu" bux" bfu'
154 wksñ kduys fp ;s buii wfkd" bñ p - wfkk" bñkd'
155 inniisufii jdZ;s iqkxysiq t jd'- tys bfuys jd iiud iñx ixidij;;xZfFjj'
156 buiooii p' i" iud" iñx ix" idiq" buii" w;;x jd fyd;s'-wii" buii"
tix" tidkx" bfuix" bfuidkx" wiud" buuyd" buiud" tys" bfuys" wiñx"
buuys" buiñx" tiq" bfuiq'
w;;mflL'
157 k ;sfuys l;dldfryS ;s' iud" iñkkx" uyd" uyS k iscCOfk;'
bF:shx - whx" fiix t;dZj' ixidij;;xZj úfifid'
kmqxifl" iúN;;sii jdfFjj'
171fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
158 buiisouxisiq kmqxifl Z;s buii box jd- box" bux" bfu" budks" tjx
ÿ;shd'
wuq is' jd wkmqxilii isuySfFjj'
159 wuqii fud ixZ ;s uii fid jd' isf,dfmd - wiq'
160 innf;d fldZ;s inn kduf;d ld .fud'
fidZ ;s T - wuqfld' mflL" - wuq" wuQ" wuqfhd'
mqfnnj fhdkx fjd ldfrd k'- wuqx" wuQ wuqfhd'
fiix NslLqZj" inndÈldßhdZ[[;%'
bF:shx - wiq' fiix zhd.=ziux' úfifidZhx' - wuqiid wuqhd' wuQix" wuQidkx"
wuqiix" wuqhx" wuQiq'
kmqxifl' - iúN;sii wx isiq kmqxiflfFjj'
160 wuqiidÿxZ ;s wÿx' - wÿx" wuq" wuqks' tjx ÿ;shd'
162 fifiiq fp ;s innF:' lsii fld' - fld" ld" lx bppdÈ' ,sx.;;fh innifud'
;=uy ¬ is" wuy ¬ is" iúN;;sii ;=uyduydkk;Hêldfrd'
163 Fjuyx isuys p'
isuys iúN;;Skx ;=uyduydkx Fjx wyx fydk;s' zpifook ;=uyii ;=jx p' - Fjx"
;=jx" wyx" fhd - ;=fuy'
164 uhx fhduys mGfuZ;s wuyii uhx fyd;s' - uhx'
165 ;x uuxuyS ;s wuys ;x ux fydk;s'
166 ;jx uu[j kjdZ;s wuys ;jx" uu[p kjd'
167 ;=uyii ;=jx FjuuyS ;s ;=uyii ;=jx" Fjx p-;x" ;jx" ;=jx" Fjx" ux" uux'
wdlfFjj'
168 jdhjmmGfudZ;s ÿ;shd fhdii wdlx jd' - ;=uydlx" ;=fuy' wuydlx" wfuy'
169 kduys ;hduhd Z;s kduys ;hd uhd fydk;s'
170 ;hd;hSkx ;ldfrd Fj;;x jdZ;s ;ii fFjd jd-Fjhd" ;hd" uhd" ;=fuys"
wfuyys'
171 ;juu fiZ;s fi ;j" uu" fydk;s'
172fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
172 ;=hyx uhyx fpZ;s fi ;=hyx uhyx p'
173 iiixZ;s iii wx jd'
174 wuyii uux iúN;;sii fiZ;s fi wuyii uux p' - ;j" ;=hyx" ;=uyx" uu"
uhyx" wuyx" uux"
175 ;=uydfuyys kudlxZ;s kx jpkii wdlx' - ;=uydlx" wuydlx' iud-kdZj'
176 ;=uyduydkx ;hsuhS ;s iñuys ;hs uhs fydk;s' fFj lf; - Fjhs' ;hs" uhs'
;=fuyiq" wfuyiq ' ,sX.;;fh iux'
kjdZfFjj'
177 mof;d ÿ;shd p;=F:s PgGsiq fjdfkd' zzwF:fc cd;ld jKKd moxzz ÿ;shd p;=F:S
PgGS nyqjpfkiq mfriq moiud mfrix iúN;;Skx ;=uyduydzkx fjd fkd ldrd
kjd fydk;s' rlL;= fjd" mii;= fkd" oÞ;s fjd" oÞys fkd" ioOd fjd"
iF:d fkd" kjdZ;s lsx @ tfid wuydlx iF:d'
mof;dZ ;Hêldfrd'
178 f;fuljpfkZ;s p;=F:S" PfgGljpfkiq f;"fu fydk;s'
oÞñ f;" oÞys fu" box f; " whx fu'
179 kduyS ;s wuys ksfifOd'
mfii: ;x" wðks ux'
180 jd ;;sfh fp ;s ;;sfhljpfk f;" fu" jd fydk;s' - l;x f;" ;hd jd"
l;x fu' uhd jd'
181 nyqjpfkiq fjdfkdZ;s ;;shd nyqjpfkiq fjd"fkd" fydk;s - nyqjpfkk
mGfu fhduys p - l;x fjd" l;x fkd' .dux fjd' .fpPhHd:" .dux fkd
.fpPhHdu'
-----------------------
iXLHdjqpjf;" tlifoÞ innkdfuiq jqf;;d' -ojdofhd wgGdrik;d nyqjpkk;d'
iúN;;sii bFÓmqukmqxiliXLHk;s pdzêldfrd'
182 fhdiq oúkkx foj fofjZ ;s oúii foj" fyd;s - foj" foj" oùNs" oùys'
183 fkd p ojdÈf;d kuys' kuys ojdosf;d k ldrd.fud fyd;s - oúkkx" oùiq'
,sX.;;fh iux'
173fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
184 ;sp;=kkx ;sfiid p;fiid ;fhd p;;dfrd ;SKs p;;drs fhdiq bF:smqukmqxifliq
iúy;;Skx ;s p;=kkx" ;sfiid p;fiid wdofhd fydk;s' ;fhd" ;fhd" ;SNs" ;SNs"
;sKKx'
185 bKKñKKkkx ;Sys ixLHdyS z;s' ;s ioof;d kx bppii" bKKx" bKKk;x
p' ;sKKx" ;sKKkkx" ;Siq'
bF:shx - ;sfiid" ;sfiid" ;SNs ;SNS'
fkdpdfÞ pldfrK kuys iix wd.fud' j..fk; - ;siikkx" ;Siq'
kmqxifl - ;SKs" ;SKs" ;SNs" ;SNs'p;;dfrd'
186 T ifr fpZ ;Sy p ldfrk fhdiq Wii Wfrd'
187 ;f;d fhdkfud;=Z;Sy z;=z ldfrk fhdkx T - p;=frd' tjx ÿ;shd" p;+ys"
p;=kkx" p;=iq' bF:shx - p;fiid" p;fiid" p;=ys'
mqfnnZj iix wd.fud' hÞoskd Wii w;;x - p;iikkx" p;=iq'
kmqxifl - p;;drS" p;;drs'
188 m[pdoskuldfrdZ ;s fhdiq iúN;;sii m[pdoHk;ii w;;x - m[p" m[p'
189 m[pdoSku;;x Z;s iqkxysiq m[pdoHk;ii w;;x' t oS>dkumjdfÞZ hx" -
m[pys" m[pkkx m[piq' - ,sX.;;fh iux'
tjx P"i;; "wgG"kj"oidzofhd wgGdrik;d' ùi;Hdofhd wd kjq;shd bF:s,sx.d
tljpkk;d ' ùi;s r;;Szj" tjx ;sxi;s' p;;d<Six m[[dix ifooys mrdix
inndix úN;;Skx inndiudfÞZ ;Sy wdosifook f,dfmd' igGs ùi;Szj' tjx i;;;s"
wiS;s kjq;s" zi;xz kmqxilfuljpkk;x' tjx iyiidos' zfldáz ùi;Sj'
rdis fNfo ;= innF: nyqjpkums' - h:d foj ùi;sfhd nqoOok;d" ;sfiid ùi;sfhd
osk>áld' tju[[;%'
tfifid t;k;smmisoê f,dlii fyd;s hF:fF:iq"ÒmqukmqxildkS;Hqppfkk
;dksudks f,dflkdzF:d'
-------------------------------------------
w,sX.d jqpjfk;'
190 CjÑ f;d m[puHfF:
,sX.f;d m[puHfF: Cjú zf;dZ mmpjfhd fyd;s'
191 Fjdofhd úN;;s i[[dfhdZ;s f;dmmN+;s ÞkHzk;dkx úN;;s i[[d" ;iud
;ok;dkums úN;Hk;;;d - mo;;x isPCOk;s' k mqk úN;;s' - fpdriud" fpdrf;d'
tjx ms;sf;d" ud;sf;d tF:'
ms;doSkuisuyS ;Hl%dzisuys..yfKk f;duys ms;doSkx Wii b'
174fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
192 buiisF:JÞks yf;d fOiq p'
:x wdÈiq mfriq buii b fyd;s' - bf;d'
193 innfii;iildfrd jdZ;s f;d f:fij;ii w;;x jd - wf;d" tf;;d'
mflL irf,dmdoskd wldrf,dfmd'
194 ;%f;df:iq fp ;s lsii l=' - l=f;d' zCjÑf;d;sz iq;; oúOdlrfKk i;;uHfF:p
f;d fyd;s' wdosiñx- wdosf;d'
195 ;%:i;;ñhd innkdfuyS ;s i;;uHfF:' ;% ":mmpphd fydk;s' - inniñx"
inn;%" innF: oú;;x' tjx w;% " wF: " tF:'
196 f;%ksppxZ;s mqfnn t;ii w - l=;%" l=F:'
197 fifiiq fp ;s ldfofi - lF:'
198 lsiud fjd fp ;s jmmppfhd'
199 lsii l fj fp ;s fld' zlz ldrdldr f,dfmd' - Cj'
200 ysx yx ys[pkxZ ;s lsiud ysx wdosmmpphd'
201 l=ysx yxiq fp ;s lsii zlz= zp zldfrk ys[jkx Þpkxiq p' - l=ysx" l=yx"
l=ys[pkx'
202 ;uyd fp ;s Nsx" yx - ;xys" ;yx'
203 hf;d ysxZ;s ysx - hysx'
204 buiud yOd fp ;s' y"Od" - by" bO'
205 innf;d ë ;s ê - innê'
ldf,;Hêldfrd'
206 lsx innf[[lhl=ys Þ ÞpkxZ;s lsx wdosf;d Þ Þpkx p'
liñx ldf," - lÞ" l=Þpkx'
207 innii fid Þuys jdZ;s innii fid jd' iÞ" innÞ'
208 ;uydÞks fp ;s Þks" Þ p' - ;Þks" ;Þ' hÞoskd bu ioÞ iudkdzmfrys p
h:diXLHx ccccq mmpphd" buiudkdkx wid p' - wcc" iccq" wmrccq'
175fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
209 buiudrysOqkdÞks fp ;s rhydosmmpphd'
210 t; ruyS ;s buii tf;d - t;rys'
211 wOqkduys fp ;s buii w' - wOqkd" bÞks'
f,dmxZfFjj'
212 inndiudjqfidmi.. ksmd;doSys p' tf;ys mrd innd úN;;S ¨mHfk;' - Fjx
wdjqfid ;=fuy wdjqfid'
Wmi..ksmd;d jqpjfk;'
m" mrd" ks" ks" W" ÿ" ix" ú" wj" wkq" mrs" wê" wNs" m;s" iq" wd" w;s" wms" wm" Wm" -
tf; ùi;Hqmi..d'
p" k" j" jd" ud" ys" ê" Ñ" l=" ;=" kq" fp" fr" fij" fj" fjd" fLd" fkd" f;d"
hx" kx" ;x" lsx" yJo" lsr" tj" lSj" hdj" ;dj" j; " j: " w: " wX. " bX>"
;.> " wdu" kdu" kQk" mqk" mk" wdy" iy" uQid" illd" ,nyd" fygGd"
wdrd" ¥rd" osjd" kjd" úkd" kdkd" woOd" uqoOd" ñpPd" mpPd" wdú" ilÅ"
ipÑ" ipPs" ny" hos" b;s" lsk;s" wFÓ" fidF:s" L,q" kkq" lsuq" wiiq" hf.>"
ifp" yfj" iqfj" iqfjd" wfr" mqfr" kfud";sfrd" wfOd" wf:d" wfyd" rfyd"
ysfhHd" NsfhHd" wfk;d" mdf;d" iqox" l,,x" tjx" Oqjx" w,x" y,x" ihx"
idhx" iux" idux" ldux" mdrx" Trx" Ñrx" yqrx" wyx" iyx" Wppx" kSpx"
ilsx" ioêx"w:jd" wk;rd" wdrld" ndysrd" nysoOd" hdj;d" ;dj;d" iuk;d"
iduk;d" wduk;d" iuuqLd" prys";rys" ium;s" wdh;s" Wmrs" hdjfo" ;djfo"
;srshx" ikslx" iillx"t;rys" t;;dj;d" mruuqLd" ls;;dj;d" w[[oF:q"
fihH:sox" wfmmjkdu" NsfhHdfidu;;dh" - bppdofhd ksmd;d'
iosid fh ;s,sfX.iq inndiq p úN;;siq
jpfkiq p ifnniq f; ksmd;dZ;s ls;;s;d'
h:d (- Wppx reflLd$,;d$>rx jd'
Wppx reflLd"
^fy& WpprelL
WppreflLk
WpprelLii
WpprelLiud
WppreflL jd bpjdos
WppxreflLd$ relLd jd bppdos' tjx ,;d$>rdks'
WNfhiq úN;;H;;" l%shd" foi" iuhosid.=KfF:ys
inndZms h:d fhd.x úN;;sfhdZ[[ys ;=mmGud'
176fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
;x h:d (-
zzwê" wfk;dzzifooys i;;ñ'
zzihxzzioÞ ;;shd" PgGs p'
kfudioÞ mGud" ÿ;shd p'
zzmdrxzzioÞ i;;ó"
zzosjdzzioÞ mGudÿ;shd i;;ó p'
zzfygGdzzioÞ i;;ó'
zzWppxzzioÞ inndZms'
zzmioÞz p pzzioÞ p mGud'
zzfyzz ioÞ wd,mfk mGud' ;:dZf[[ysZ ms'
Wmi..d ifnnZms iook;frk iy mhqccfk;'
ksmd;d ;= flÑ úiqums - h:d mydfrd" myr;s'
id p fid p Ndi;s jd lfrd;s jd fidF:S;Hdos'
tfll ,sX.x oú,sX.x ;s,sX.x pdmH,sX.slx
p;=fOz;s kdux kdux ku;HF:Z;s ls;;s;x
kdñlx
-------------------------------------
213 kdudkx iudfid hq;;fF:dZ ;Hêlfrd' iudfidZ;s NskkF:dkx mÞkfulF:;d
zhq;;fF:dZ;s
w[[u[[ iunJOfF:d'
úNdidZ ;Hêld;nnx jdlHF:x'
uyfk;d p fid ùfrd pd;s jdflH'
214 oúmfo ;=,HdêlrfK luuOdrfhd
Nskkmmj;;sksñ;;d ioÞ tliñx jF:qks mj;;d
;=,HdêlrKd
úfiikúfiiN+;d iudkdêlrKd foj mÞ hÞ iuiHfk; ;Þ fid iudfid
luuOdrfhd kdu'
^bO iudi iq;;dks i[[d ojdfrk iudi úOdhldks&
w.ys; úfiikd nqoê úfiiiu ys k Wmmcc;S;s - úfiikx mqnnx fyd;s
iudfifkj ;=,HdêlrK;;ii jq;;;;d ;mmldikF:x mhq;;d iudif;d
w;srs;;d p fid bfpjf; zzjq;;gGdkummfhdf.dZ;s [dhd kmmhqccfk;'
tju[[;%'
177fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
215 f;ix úN;;sfhd f,dmd p'
f;ix hq;;F:dkx iudidkx mqnnq;;rmÞkx úN;;s ¨mHfk;'zpzldfrk CjÖ k'
kf;d zzuyk; ùrzz b;s p rEmmmifX.'
216 ml;s pii irk;ii'
úN;;siq ¨;;diq irk;ii mqnnN+;ii mrN+;ii p wii iudimoii ml;s
fyd;Sz;sy Æ;;dldrd mqkdkShfk;' ;f;dzz uyk; ùrzz b;s Gsf;'
217 uy;x uyd ;=,HdêlrK mfoZ;s uyk;ii uyd'
218 ;oê;iudils;ld kdux jd ;fj;+kdosiq p ;oê;dofhd kdux bj ogGnnd'
zz;fjzzmmN+;s mppfh jfccFjd
;f;d j;;spPdhd iHdos - uydùfrd" uydùrd bppdos'
luuOdrfhd ojfJÞ p ;mmqrsfid p ,dNsfkd
;fhd mrmfo ,sX.x - nyqnîys mok;fr'
r;;d p id má pd;s" - r;;má" uyk;S p id ioOd pd; - uydioOd
219 luuOdrh if[[ fp ;s mqnn mfo mqfuj lf; wd" B" mpphdkx ksjq;;s'
kS,x p ;x Wmm,x pd;s" - kS¨mm,x
iFÒzj iFÒ" iFÒ p id idud pd;s" - iFÒidud ^kdÍ& uqLfuj pfJÞ - uqLpfJÞ'
úfiik úfiiidkx hf:pP;;d CjÑ úfiikx mrx fyd;s' - L;;shN+f;d bppdos
' bpPd p h:d;k;s'
zkzioÞ zisz kii f,dfmd' k ¬ iqfrd" - wiqfrd' tF: luuOdrfh lf;
220 WfN ;mmqrsidZ;s ;mmqrsii[[d'
221 w;;k;ii ;mmqrsfiZ ;s zkzii zwz- k wfiid - wkfiid" tF:
222 ifr wks ;s zkiiz wka'
zkdudkx ¬iudfidZ ;s iqf;; oúOd lf; whq;;F:dkums CjÑ iudfid' k mqk
f.hHd - wmqkf.hHd .df:;HdoS' tF: f.fhHk iunfJOd kzifoÞ' whq;;fF:
kdms mqfkk fhd.úNd.nf,k iuiHf;'
;fhd f,dld iudygd- ;sf,dl" ' tF:
223 ixLHd mqfnnd os.+ ;s luuOdrhii os.=i[[d'
224 os.=fiil;;xZ ;s tl;;x kmqxil;;x p'
----------------------------------
178fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
;mmqßidZ fFjj'
225 wudofhd mrmfoys' ÿ;shk;dofhd mrmfoys kdfuys hÞ iuiHfk; ;Þ fid
iudfid ;mmqßid kdu' - .dux .f;d" - .du.f;d'
zmii jdisgG .dux" .f;d ;sfiid idjF:sxZ ;H;%dhq;;F:;dh k iudfid' -
;:dZ [[;% f[hHx' r[[d - yf;d rdcyf;d'
lsppfk;ys NsfhHd wêlF:jpfk' - ;nn" wkSh KH" ßppmmpphd lsppd-
:q;sksJoF:uPCOdfrdms;F:x jpkx - wêlF: jpkx' - fidkf,fhHd" l+fmd bppdÈ'
- fidfkys h:d ,shyf; ;:d mqKK;;d :q;s" f;ys WpÑgG;;d ksJÞ p'
oêkd Wmis;;x fNdckx - oêfNdckx" ^iudimfofkj& Wmis;;l%shdh l:kd
kfF:F:dhq;;F:;d " Wmis;; ioÞ - mmfhdf.d mqfnnj'
lrfK ;=' wiskd l,fyd - wisl,fyd
nqoOii fohHx - nqoOfohHx
mriimox - tF: úN;;Hf,dfmd' tjx w;;fkd moñpjdÈ'
fpdriud Nhx - fpdrNhx¦ tjx nJOkuqf;;dZppdÈ rf[[d mqf;;d - rdcmqf;;d'
n%dyuKii lKyd ok;d bpp;% ok;dfmlLd PgÀ;s lfKyk iunJOdZNdjd k
iudfid' hÞ ;= lKyd p f; ok;d fp;s luuOdrfhd ;Þ PgGs lKyok;dfmlLdZ;s
n%dyuK - lKyok;dZ ;s iudfid fydf;j'
rf[[d ud.Oii OkxZ ;H;% rf[[dZ;s PgGs OkufmlLf;" k ud.Ox" rdcd tj
ud.Oifook jqppf;Z;s fNÞZ Ndjd iunJOdZNdfjdZ;s ;=,HdêlrfKk ud.fOk
iy rdcd k iuiHf;' oúfgGd ys iunfJOd
rf[[d wfiid mqßfid fp;H;% rf[[d wfiid rf[[d mqßfidZ;s p mfpplx
iunJOf;d idfmlL;d wFÒ;s k iudfid' wfiid p mqßfid pd;s ojfJo lf; ;=
rdciimqßidZ;s fydf;j w[[dkfmlL;;d
rf[[d .re mqf;;d bpp;% rdcdfmlÅfkdZms .refkd mqf;;k iy iudfid'
.ul;;d' .ul;;ums iudiii ksnJOkx ;F: .refkd mqf;;dZ;s ú..fyd
tju[[;%'
rEfm i[[d - rEm i[[d
CjÑ ksJodhx - l+fm uKvqfld úh - l+muKvqfld
Tjx k.rldfld bppdÈ' wf;%dmudh ksJÞ .uHf;' wfk;jdisfldZ;HdfÞ
úN;;Hf,dfmd'
----------------------------------
179fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
226 w[[mofF:iq nyqnîys
wmmGuk;dkuf[[ix mÞkx wfF:iq foj jd nyQks jd kdudks hÞ iuiHfk;
;Þ fid iudfid nyqnîys kdu'
wd.;d iuKd hx fid - wd.;iufKd" - úydfrd' ð;dks bJÞshdks fhk fid -
Ps;sJÞsfhd" - N.jd' wdysf;d w..s fhk fid - wdys;..s" w.Hdysf;d jdZ;HdfÞ
hf:pPx úfiikii mr;d'
lrfK ;= - ðfk;d reflLd fhk fid - ðkkreflLd" ^Mriq&
Èfk;d iqxfld hii fid - Èkkiqxfld" ^rdcd&
ks..;d ckd hiud fid - ks..;cfkd ^.dfud&
oin,dks hii fid - oinf,d ^N.jd&
kFÓ ifud hii fid - wifud' - tF: w;;kkiidZ;s fhd.úNdf.k k ii w'
myQ;d csjyd hii fid - myQ;csfjyd"
uyk;S m[[d hii fid uydmf[[d' oúiq
227 bFÓhx Ndis;mqñFÓmqudZj fp ;s mquNdjdZ ;sfoid mqnnq;;r – mfoiq
wd"BmmpphdkuNdfjd'
228 CjÑ iudik;.;dkuldrfk;dZ ;s wk;ii w;;x' ldr..yfKk wdb p
bFÓhñjKKk;d Fjfk;ys p lmmppfhdZms'
h:d (- úid,x wlÇ hii fid - úid,flLd
mpplLOuud - isf,dfmd
fidNfkd .fJOd hii - fid iq.Jê
nyqlk;sfld¦ nyqkÈfld ^iuqfoÞ& tF:
hÞÈkd rfiid¦
nyql;;=fld
u;;d nyfjd ud;X.d hiñx ; - u;;nyqud;X.x - ^jkx& - ^;=,HdêlrfK&
iqjKKii úh jfKKd hii fid ^iqjKKjfKKd&
jðrx mdKsuys hii fid - jðrmdKs'
Wris f,dudks hii fid - Wris f,dfud ^tF: úN;Hf,dfmd&
zzwfF:iQzz;s nyq;;..yfKk CjÑ mGuk;dkums
iy fy;=kd fhd j;;f; fid - ify;=fld' ^hÞÈkd& ziyzii zfidz'
i;; jd wgG jd fh f; - i;;gG - udid'
tF: w[[mofF:d zjdziooiifF:d'
olÅKiid p mqnniid p Èidh hx wk;rd,x id olÅKmqnnd - Èid& - NskkdêlrfKd'
wmmGuk;dkk;s lsx @ - foisf;d nqfoOk fhd Ofuud'
---------------------------------
180fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
229 kdudkx iuqppfhd ojfJÞ'
iuqppfhd;s msKãlrKx - tlúN;;sldkx kdudkx fhd iuqppfhd fid
ojfJÞ kdu - box iq;;x nyqjpkúihx pfJÞ p iQßfhd p" pJoiqßhd -
;sgGk;S;HdÈl%shdiunJOidu[[f;d wfF:F:fmlF:;d tjx krkdßfhd"
wlLrmÞks'
230 ;:d ojfJo mdKs;=ßhfhd..fikX.LqooPk;=lúúO úreoOúiNd.F:d§kx p'
úúfOkdldfrk úreoOd úúOúreoOd'
iNd.d iÈid - úúOd p f; iNd.d fp;s" úiNd.d - h:d È.=iudfi ;:d ojfJo
mdKHX.F:d§kx tl;;x kmqxil;;x p fyd;s'
plLqfid;x - .S;jdÈ;x - hq.kX.,x - yF:iix - wispuux - vxiulix - ldfldÆlx
- kdurEmx - kdux kuk,lLKx" rEmx remmK,lLKx tjfu; Ouud ,lLKf;d
úúOd mruF:f;d iNd.d p'
wdÈifookd[[F:dms - h:d Nskk,sX.dkx - bF:smqux - hÞÈkd rfiid ÞisÞixZ
m;;Öjrx" .x.dfidKx'
iXLHdmßudKdkx - ;slp;=llx' ismmSkx - fjKr:ldrx' Æooldkx -
idl=k;slud.úlx' wmmdKscd;Skx - wdriFÓ' tlcCOdhkn%dyuKdkx - lGl,dmx
bppdÈ'
231 úNdid relL;sKmiqOkO[[ckmÞ§kx p'
ojfJo relLd§kx tl;;x kmqxil;;[j jd fyd;s - OjLÈrx OjlÈrd -
uq[cnnncx" uq[cnnncd - wfc<lx" wfc<ld -ysr[[iqjKKx" ysr[[iqjKKdks
- id,shjx id,shjd - ldis fldi,x" ldisfldi,d' wdÈifook - wf[[iq Z ms jd -
h:d ksppúfrdëkuoonndkx - l=i,dl=i,x" l=i,dl=i,dks - il=KSkx - nln,dlx"
nln,dld - nH[ckdkx - oê>;x" oê>;dks - Èidkx - mqnndmrx " mqnndmrd bppdÈ'
wêioÞ iñx ;ii f,dfmd - wêifook ;=,HdêlrK;;d bFÓioÞms iñx -
ksppiudi;;d wdOdrN+;dhñFÓhk;s mok;frk ú..fyd'
wêbFÓhk;s Àf;
232 Wmi..ksmd;mqnnfld wnHhSNdfjd Wmi..dÈmqnnfld ifoÞ úN;HF:dÈiq
iudfid fyd;s wnHhSNdj - if[[d p'
233 fid kmqxil,sfX.dZ ;s wnHhSNdfjd kmqxil,sfX.d' hÞÈkd tljpfkd p'
234 'ifrd rfiid kmqxiflZ;s rfiid'
235 w[[iud f,dfmd p
wkldrk;d wnHhSNdjd mrd innd úN;;S ¨ccfr' wêFÓ - úN;;skufF:d wdOdrdÈ
- bOdê ifoÞ wdOdfr j;;f; - wêFÓ bfpp;x mox bFÓhñfpp;uF:x jo;s'
181fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
236 iómx k.rii Wmk.rx' wxúN;;skuldrk;nHhSNdjdZ ;s úN;;Skx CjÑ wx'
CjÖ;s lsx @ Wmk.fr' wNdfjd ulÅldkx ksuulÅlx - rfiid' wkqmqfnnd f:rdkx
wkqf:rx' wk;slluu i;;sx h:di;;s" fh fh nqvVd h:dnqvVx' ùpPdhx - h;;fld
mßfpPfÞ Ôjii hdjÔjx'
wjOdrfK - wdmnn;d fL;;x wdmnn;x fL;;x' ußhdÞhx úccudkd iSud ußhdÞ'
mnn;x úkdZ ;HfF:d - wdc,k;d iS;x wdc,k;x iS;x - wNsúêuys - .hyudkd
iSud wNsúê - c,fk;k ify;HfF:d'
wdioofhdf. Od;=kdudÈkd wmdÞkúOdfkfkj jdlHums isoOx' ;:d[[;%'
W;;fud ùfrd mùfrd' bppdfÞ mk - mqnnmoF:mmOdk;;dNdjdnHhSNdjdNdfjd
luuOdrfhd tj - tjx úisfgGd Ofuud" wNsOfuud - l=pý;x wkkx" lokkx'
237 tF: lox l=iidZ;s ifr l=ii lÞfofid' wmmlx ,jKx" ld,jKx'
238 tF: ldmmfF:iq pd;s' l=ii ld - nyqjpfkkd[[;%dms CjÑ' l=pðf;d mqßfid
ldmqßfid" l=mqßfid jd" tjuiqrdÈ' wnHiudfid
mqnnmreNhu[[moF:mmOdkdnHhSNdjiudfid"
luuOdrh;mmqßid fp ojfJÞ p nyqnî ys p f[hHd'
iudfid'
182fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
^.Kic®dhkh i`oyd muKs&
tjx fu iq;x" tlx iuhx N.jd ndrdKishx úyr;s bism;fk ñ.odfh" ;;%
fLd N.jd m[pj..sfh NslLQ wdufk;is'
foj fu NslLfj wk;d mnnðf;k k fiú;nnd" fhd pdhx ldfuiq
lduiqL,,sldkqfhdf.d ySfkd .fuud fmd:qccksfld wkßfhd wkF:ixysf;d' fhd
pdhx w;;ls,u:dkqfhdf.d ÿflLd wkßfhd wkF:ixysf;d' tf; f; NslLfj
WfNd wfk; wkqm.uu uc ud mámod ;:d.f;k wNsiunqoOd" plLqlrKS
[dKlrKS Wmiudh wNs[[dh ifundOdh ksnndKdh ixj;;;s'
l;ud p id NslLfj" uc ud mámod ;:d.f;k wNsiunqoOd" plLqlrKS
[dKlrKS Wmiudh wNs[[dh ifundOdh ksnndKdh ixj;;;s' whfuj
wßfhd wgGx.sfld uf..d" fihHÒox@ iuudÈgÀ iuudixlfmmd iuudjdpd
iuudluufk;d iuudwdÔfjd iuudjdhdfud iuudi;s iuudiudê' whx fLd id
NslLfj uc ud mámod ;:d.f;k wNsiunqoOd plLqlrKS [dKlrKS Wmiudh
wNs[[dh ifundOdh ksnndKdh ixj;;;s'
box fLd mk NslLfj ÿlLx wßhippx' cd;sms ÿlLd crdms ÿlLd jHdêms
ÿflLd urKums ÿlLx" wmmsfhys iumfhdf.d ÿflLd msfhys úmmfhdf.d ÿflLd"
humspPx k ,N;s ;ums ÿlLx' i`XÅf;;k m[pqmdodklLJOd ÿlLd'
box fLd mk NslLfj ÿlLiuqohx wßhippx' hdhx ;Kyd fmdfkdNúld
kJÈrd.iy.;d ;;% ;;%dNskJÈkS' fihHÒox @ ldu;Kyd Nj;Kyd úNj;Kyd'
box fLd mk NslLfj" ÿlLksfrdOx wßhippx' fhd ;iidfhj ;Kydh"
wfiiúrd.ksfrdfOd pdf.d máksiif..d uq;;s wkd,fhd'
box fLd mk NslLfj ÿlLksfrdO.dñkS mámod wßhippx' whfuj wßfhd
wgGx.sfld uf..d" fihHÒox' iuudÈgÀ iuudixlfmmd iuudjpd iuudluufk;d
iuudwdÔfjd iuudjdhdfud iuudi;s iuudiudê'
box ÿlLx wßhippk;s fu NslLfj" mqfnn wkkqiiqf;iq Ofuuiq plLqx WomdÈ"
[dKx WomdÈ" m[[d WomdÈ" úccd WomdÈ" wdf,dfld WomdÈ' ;x fLd mksox ÿlLx
Ouupllmmj;;k iq;;x
183fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
wßhippx" mßf[[hHk;s fu NslLfj" mqfnn wkkqiiqf;iq Ofuuiq" plLqx WomdÈ"
[dKx WomdÈ" m[[d WomdÈ" úccd WomdÈ" wdf,dfld WomdÈ' ;x fLd mksox ÿlLx
wßhippx mß[[d;k;s fu NslLfj" mqfnn wkkqiiqf;iq Ofuuiq" plLqx WomdÈ"
[dKx WomdÈ" m[[d WomdÈ" úccd WomdÈ" wdf,dfld WomdÈ'
box ÿlLiuqohx wßhippk;s fu NslLfj mqfnn wkkqiiqf;iq Ofuuiq plLqx
WomdÈ" [dKx WomdÈ" m[[d WomdÈ" úccd WomdÈ" wdf,dfld WomdÈ' ;x fLd mksox
ÿlLiuqohx wßhippx" myd;nnk;s fu NslLfj mqfnn wkkqiiqf;iq Ofuuiq"
plLqx WomdÈ" [dKx WomdÈ" m[[d WomdÈ" úccd WomdÈ" wdf,dfld WomdÈ' ;x fLd
mksox ÿlLiuqohx wßhippx" mySkk;s fu NslLfj mqfnn wkkqiiqf;iq Ofuuiq"
plLqx WomdÈ" [dKx WomdÈ" m[[d WomdÈ" úccd WomdÈ" wdf,dfld WomdÈ'
box ÿlLksfrdOx wßhippk;s fu NslLfj mqfnn wkkqiiqf;iq Ofuuiq"
plLqx WomdÈ" [dKx WomdÈ" m[[d WomdÈ" úccd WomdÈ" wdf,dfld WomdÈ' ;x fLd
mksox ÿlLksfrdOx wßhippx ipýld;nnk;s fu NslLfj mqfnn wkkqiiqf;iq
Ofuuiq" plLqx WomdÈ" [dKx WomdÈ" m[[d WomdÈ" úccd WomdÈ" wdf,dfld
WomdÈ' ;x fLd mksox ÿlLksfrdOx wßhippx" ipýl;k;s fu NslLfj mqfnn
wkkqiiqf;iq Ofuuiq plLqx WomdÈ" [dKx WomdÈ" m[[d WomdÈ" úccd WomdÈ"
wdf,dfld WomdÈ'
box ÿlLksfrdO.dñkS mámod wßhippk;s fu NslLfj mqfnn wkkqiiqf;iq
Ofuuiq' plLqx WomdÈ" [dKx WomdÈ" m[[d WomdÈ" úccd WomdÈ" wdf,dfld WomdÈ'
;x fLd mksox ÿlLksfrdO.dñkSmámod wßhippx Ndfj;nnk;s fu NslLfj mqfnn
wkkqiiqf;iq Ofuuiq" plLqx WomdÈ" [dKx WomdÈ" m[[d WomdÈ" úccd WomdÈ"
wdf,dfld WomdÈ' ;x fLd mksox ÿlLksfrdO.dñkSmámod wßhippx" Ndú;k;s fu
NslLfj mqfnn wkkqiiqf;iq" Ofuuiq plLqx WomdÈ" [dKx WomdÈ" m[[d WomdÈ"
úccd WomdÈ" wdf,dfld WomdÈ'
hdjlSj[p fu NslLfj bfuiq p;=iq wßhifppiq tjx ;smßjggx
ojdoidldrx h:dN+;x [dKoiikx k iqúiqoOx wfydis' fkj ;djdyx NslLfj
ifojfl f,dfl iudrfl in%yufl iiiuKn%dyuKshd mcdh ifojukqiidh
wkq;;rx iuudifundêx wNsiunqfoOd mpp[[disx'
hf;d p fLd fu NslLfj" bfuiq p;=iq wßhifppiq tjx ;smßjggx
ojdoidldrx h:dN+;x [dKoiikx iqúiqoOx wfydis' w:dyx NslLfj" ifojfl
f,dfl iudrfl in%yufl iiiuKn%dyuKshd mcdh ifojukqiidh wkq;;rx
iuudifundêx wNsiunqfoOd mpp[[disx' [dK[p mk fu oiikx WomdÈ'
wl=mmd fu fpf;dúuq;;s' whuk;sud cd;s kFÓodks mqknNfjdz;s'
boufjdp N.jd' w;;ukd m[pj..shd NslLQ N.jf;d Ndis;x wNskJÿk;s'
184fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
buiñ[p mk fjhHdlrKiñx N[[udfk wdhiuf;d fldKv[[ii
úrcx ù;u,x OuuplLqx WomdÈ' hx ls[Ñ iuqohOuux innx ;x ksfrdOOuuk;s'
mj;;sf; p mk N.j;d Ouupfll N=uud fojd iooukqiidfjiqx'
t;x N.j;d ndrdKishx bism;fk ñ.odfh wkq;;rx Ouupllx mj;;s;x"
wmm;sj;;shx iufKk jd n%dyufKk jd fofjk jd udfrk jd n%yuqkd jd
flkÑ jd f,dliñk;s'
N=uudkx fojdkx ioox iqFjd pd;=uuydrdðld fojd iooukqiidfjiqx'
t;x N.j;d ndrdKishx bism;fk ñ.odfh wkq;;rx Ouupllx mj;;s;x"
wmm;sj;;shx iufKk jd n%dyufKk jd fofjk jd udfrk jd n%yuqkd jd
flkÑ jd f,dliñk;s'
pd;=uuydrdðldkx fojdkx ioox iqFjd ;dj;sxid fojd iooukqiidfjiqx'
t;x N.j;d ndrdKishx bism;fk ñ.odfh wkq;;rx Ouupllx mj;;s;x
wmm;sj;;shx iufKk jd n%dyufKk jd fofjk jd udfrk jd n%dyuqkd jd
flkÑ jd f,dliñk;s'
;dj;sxidkx fojdkx ioox iqFjd hdud fojd iooukqiidfjiqx' t;x N.j;d
ndrdKqishx bism;fk ñ.odfh wkq;;rx Ouupllx mj;;s;x" wmm;sj;;shx
iufKk jd n%dyufKk jd fofjk jd udfrk jd n%yuqkd jd flkÑ jd f,dliñk;s'
hdudkx fojdkx ioox iqFjd ;=is;d fojd iooukqiidfjiqx' t;x N.j;d
ndrdKishx bism;fk ñ.odfh wkq;;rx Ouupllx mj;;s;x wmm;sj;;shx
iufKk jd n%dyufKk jd fofjk jd udfrk jd n%yuqkd jd flkÑ jd f,dliñk;s'
;=is;dkx fojdkx ioox iqFjd ksuudKr;Skx fojd iooukqiidfjiqx'
t;x N.j;d ndrdKishx bism;fk ñ.odfh wkq;;rx Ouupllx mj;;s;x"
wmm;sj;;shx iufKk jd n%dyufKk jd fofjk jd udfrk jd n%yuqkd jd flkÑ
jd f,dliñk;s'
ksuudkr;Skx fojdkx ioox iqFjd mrksuñ;jij;;sfkd fojd
iooukqiidfjiqx' t;x N.j;d ndrdKishx bism;fk ñ.odfh wkq;;rx Ouupllx
mj;;s;x" wmm;sj;;shx iufKk jd n%dyufKk jd fofjk jd udfrk jd n%yuqkd
jd flkÑ jd f,dliñk;s'
mrksuñ;jij;;Skx fojdkx ioox iqFjd n%yumdßiccd fojd
iooukqiidfjiqx' t;x N.j;d ndrdKishx bism;fk ñ.odfh wkq;;rx Ouupllx
mj;;s;x" wmm;sj;;shx iufKk jd n%dyufKk jd fofjk jd udfrk jd n%yuqkd
jd flkÑ jd f,dliñk;s'
185fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
n%yumdßiccdkx fojdkx ioox iqFjd n%yumqfrdys;d fojd iooukqiidfjiqx'
t;x N.j;d ndrdKishx bism;fk ñ.odfh wkq;;rx Ouupllx mj;;s;x"
wmm;sj;;shx iufKk jd n%dyufKk jd fofjk jd udfrk jd n%yuqkd jd flkÑ
jd f,dliñk;s'
n%yumqfrdys;dkx fojdkx ioox iqFjd uydn%yud fojd iooukqiidfjiqx'
t;x N.j;d ndrdKishx bism;fk ñ.odfh wkq;;rx Ouupllx mj;;s;x"
wmm;sj;;shx iufKk jd n%dyufKk jd fofjk jd udfrk jd n%yuqkd jd flkÑ
jd f,dliñk;s'
uydn%yudkx fojdkx ioox iqFjd mß;;dNd fojd iooukqiidfjiqx'
t;x N.j;d ndrdKishx bism;fk ñ.odfh wkq;;rx Ouupllx mj;;s;x"
wmm;sj;;shx iufKk jd n%dyufKk jd fofjk jd udfrk jd n%yuqkd jd flkÑ
jd f,dliñk;s'
mß;;dNdkx fojdkx ioox iqFjd wmmudKdNd fojd iooukqiidfjiqx'
t;x N.j;d ndrdKishx bism;fk ñ.odfh" wkq;;rx Ouupllx mj;;s;x"
wmm;sj;;shx iufKk jd n%dyufKk jd fofjk jd udfrk jd n%yuqkd jd flkÑ
jd f,dliñk;s'
wmmudKdNdkx fojdkx ioox iqFjd wdNiird fojd iooukqiidfjiqx'
t;x N.j;d ndrdKishx bism;fk ñ.odfh" wkq;;rx Ouupllx mj;;s;x"
wmm;sj;;shx iufKk jd n%dyufKk jd fofjk jd udfrk jd n%yuqkd jd flkÑ
jd f,dliñk;s'
wdNiirdkx fojdkx ioox iqFjd mß;;iqNd fojd iooukqiidfjiqx'
t;x N.j;d ndrdKishx bism;fk ñ.odfh wkq;;rx Ouupllx mj;;s;x"
wmm;sj;;shx iufKk jd n%dyufKk jd fofjk jd udfrk jd n%yuqkd jd flkÑ
jd f,dliñk;s'
mß;;iqNdkx fojdkx ioox iqFjd wmmudKiqNd fojd iooukqiidfjiqx'
t;x N.j;d ndrdKishx bism;fk ñ.odfh wkq;;rx Ouupllx mj;;s;x"
wmm;sj;;shx iufKk jd n%dyufKk jd fofjk jd udfrk jd n%yuqkd jd flkÑ
jd f,dliñk;s'
wmmudKiqNdkx fojdkx ioox iqFjd iqNlsKyld fojd iooukqiidfjiqx'
t;x N.j;d ndrdKishx bism;fk ñ.odfh wkq;;rx Ouupllx mj;;s;x"
wmm;sj;;shx iufKk jd n%dyufKk jd fofjk jd udfrk jd n%yuqkd jd flkÑ
jd f,dliñk;s'
186fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs
iqNlsKyldkx fojdkx ioox iqFjd fjymM,d fojd iooukqiidfjiqx'
t;x N.j;d ndrdKishx bism;fk ñ.odfh wkq;;rx Ouupllx mj;;s;x"
wmm;sj;;shx iufKk jd n%dyufKk jd fofjk jd udfrk jd n%yuqkd jd flkÑ
jd f,dliñk;s'
fjymM,dkx fojdkx ioox iqFjd wúyd fojd iooukqiidfjiqx' t;x N.j;d
ndrdKishx bism;fk ñ.odfh wkq;;rx Ouupllx mj;;s;x" wmm;sj;;shx
iufKk jd n%dyufKk jd fofjk jd udfrk jd n%yuqkd jd flkÑ jd f,dliñk;s'
wúydkx fojdkx ioox iqFjd w;mmd fojd iooukqiidfjiqx' t;x N.j;d
ndrdKishx bism;fk ñ.odfh wkq;;rx Ouupllx mj;;s;x" wmm;sj;;shx
iufKk jd n%dyufKk jd fofjk jd udfrk jd n%yuqkd jd flkÑ jd f,dliñk;s'
w;mmdkx fojdkx ioox iqFjd iqoiid fojd iooukqiidfjiqx' t;x N.j;d
ndrdKishx bism;fk ñ.odfh wkq;;rx Ouupllx mj;;s;x" wmm;sj;;shx
iufKk jd n%dyufKk jd fofjk jd udfrk jd n%yuqkd jd flkÑ jd f,dliñk;s'
iqoiidkx fojdkx ioox iqFjd iqoiiS fojd iooukqiidfjiqx' t;x N.j;d
ndrdKishx bism;fk ñ.odfh wkq;;rx Ouupllx mj;;s;x" wmm;sj;;shx
iufKk jd n%dyufKk jd fofjk jd udfrk jd n%yuqkd jd flkÑ jd f,dliñk;s'
iqoiiSkx fojdkx ioox iqFjd wlKsgGld fojd iooukqiidfjiqx'
t;x N.j;d ndrdKishx bism;fk ñ.odfh wkq;;rx Ouupllx mj;;s;x"
wmm;sj;;shx iufKk jd n%dyufKk jd fofjk jd udfrk jd n%yuqkd jd flkÑ
jd f,dliñk;s'
b;sy f;k LfKk f;k uqyqf;;k hdj n%yuf,dld ifood wnN=..[ý'
wh[p oiiyiiS f,dlOd;= i`Xlums iumlums iumfjê' wmmudfKd p
W<dfrd TNdfid f,dfl md;=rfydis' w;slluu fojdkx fojdkqNdjk;s'
w: fLd N.jd Wodkx Wodfkis' w[[dis j; fNd fldKvf[[d' w[[dis
j; fNd fldKvf[[dZ;s'
b;sysox wdhiuf;d fldKv[[ii w[[d fldKvf[[dfFjj kdux
wfydiS;s'