RICHARDBRANSON

Mặckệnó,làmtớiđi!SCREWIT,LET'SDOIT:LESSONSINLIFEANDBUSINESS

BảnquyềntiếngViệt©2011CôngtySáchAlpha

HoàngNgọcBíchdịch

(táibảnlầnthứnhất)

NHÀXUẤTBẢNLAOĐỘNG–XÃHỘI

Tạoebook:TôHảiTriều

Ebookmiễnphítại:www.Sachvui.Com

Làmtớiđi!RichardBransonlàngườisánglậpvàlàchủtịchcủaVirginGroup–tậpđoànđangành,kinhdoanhtrênnhiềulĩnhvực,từâmnhạc,giảitrí,đờisống,chođếngiaothôngvậntải,điệnthoạidiđộng…Vàotháng9năm2008,tàisảncủaVirginướctínhkhoảng5tỷbảngAnh.Năm2011,RichardBransonxếpthứ5trongdanhsáchnhữngdoanhnhângiàunhấtnướcAnh,thứ245trongdanhsáchtỷphúdotạpchíForbesbìnhchọn.Bêncạnhđó,ôngcòncùngvớinhữngngườicóuytínkháctíchcựcgiảiquyếtcácvấnđềtoàncầu.

Trongcuốnsáchnày,RichardBransonghilạinhữngbàihọc,nhữngtrảinghiệmcủamìnhtừthuởbéchođếnkhitrưởngthành,từlúckhởiđầucôngviệckinhdoanh,chođếnkhiđãtrởthànhmộtdoanhnhânthànhđạt.BạnđọccũngsẽđượckhámphánhữngchuyếnphiêulưumạohiểmkhắpthếgiớicủaôngvàchúngđãtrởthànhmộtphầnkhôngthểthiếumỗikhinhắcđếnRichardBransonvàthươnghiệuVirgin.Mặckệnó,làmtớiđi!cũngluônlàmộttrongnhữngcâunóiưathíchcủaông.

Khigặpcơhội,hầuhếtmọingườiđềucầnthờigianđểxemxétkỹlưỡngcácmốinguyhiểmhayrủiro,thìBransonsẽnói,“Làmtớiđi!”.Ônghiếmkhinóikhôngvớimộtýtưởngnàovàđâycũngchínhlàmộttrongnhữnglýdodẫnđếnthànhcông.Bransonluôncốgắngtìmcáchđểbiếnmọithứtrởthànhhiệnthực,bắttayngayvàothựchiệnthayvìngồiđóchờđợivàxemxét.Ôngchorằng,thàthấtbạivớimộtýtưởngcònhơnlàchẳnglàmgì.

Vớiông,tiềnbạcchỉlàphươngtiệnđểđạtđượcmụcđích.Hãyyêuthíchnhữnggìbạnlàm,sauđóbạnsẽkiếmratiền.Nếukhônglàmnhữngđiềumìnhthựcsựyêuthíchvàđammê,bạnsẽchẳngcónềntảngnàochothànhcônghết.

Làngườiưamạohiểm,thíchkhámphá,khôngengạibấtcứthửtháchnào,Bransonluôntậndụngtừngphútgiâytrongcuộcsống.Dođó,khithamgiachuyếnbayvòngquanhthếgiớibằngkhinhkhícầu,giữaranhgiớimongmanhcủasựsốngvàcáichết,thayvìnghĩvềnhữnggìđãquavànuốitiếcchúng,ôngtìmmọicáchvượtquatìnhhuốngnày,suynghĩtíchcựcdùmọichuyệncóthếnào.

Trântrọnggiađình,bạnbè,tôntrọngnhữngngườixungquanhlàmộttrongnhữngbàihọcquantrọngnhấtcủaBranson.Trongcuộcsống,sẽcónhữnglúcchúngtacầnđếnsựgiúpđỡcủamọingười.Vìthế,giađìnhvàbạnbèluônlànhữngngườichúngtayêuthươngvàtintưởng,làchỗdựavữngchắcnhấtchotấtcảchúngta.

Bêncạnhđó,bạncũngcóthểtìmthấynhiềubàihọcýnghĩakháctrongcuốnsách,đểápdụngtrongđờisốngcũngnhưtrongcôngviệc.Hãytựtinđốimặtvớithửthách;tưduyđổimới;khôngngừngsángtạo.Vàrồicánhcửathànhcôngsẽrộngmởtrướcmắtbạn.

Mặckệnó,làmtớiđi!làmộtcuốnsáchđơngiản,dễđọc,vớinhữngbàihọcgầngũitừcuộcsống.Chúngtacóthểbắtgặpchínhmìnhtrongnhữngcâuchuyện,nhữngtrảinghiệmđầymớimẻvàthúvịcủamộttrongnhữngtỷphúhàngđầunướcAnh.Từđó,ápdụngchúngvàogiảiquyếtnhữngtháchthứctrongcuộcsống.Đồngthời,cuốnsáchsẽgiúpmỗingườitựtinhơn,sángtạohơnvàcócáinhìnlạcquanhơnvềmọivấnđề.

AlphaBookstrântrọnggiớithiệuđếnđộcgiảcuốnsáchnày,hyvọngnósẽtạođộnglựcvàtruyềncảmhứngchobạnđọc,giúpcácbạnthựchiệnđượcmọiđiềumìnhmuốn.

Chúccácbạnthànhcông!

HàNội,tháng7/2011

CÔNGTYSÁCHALPHA

Phầnmởđầu:BứctranhtoàncảnhTôiđượcmờiviếtcuốnMặckệnó,làmtớiđi!choNgàyĐọcsáchThếgiớinăm2006.Ýtưởngcủacuốnsáchlàđemtớichonhữngngườimớiđọcsáchmộtđiềugìđóthúvịvàđầycảmhứngnhằmkhuyếnkhíchhọđọcnhiềuhơn.

Ấnbảnđầutiêncủacuốnsáchthànhcônghơnrấtnhiềusovớimongđợicủatôi.Nóbánchạytrêntoànthếgiới,giànhvịtríthứnhấttạiNamPhicũngnhưcótêntrongdanhsáchnhữngtácphẩmănkháchnhấttạiAustralia.Tôivôcùnghàilòngvìcuốnsáchđãđượcđónnhậnnhiệttình.Nhiềungườiviếtthưchotôi,bàytỏrằngcuốnsáchđãcổvũvàtruyềncảmhứngchohọrấtnhiều.Tôicũngpháthiệnrarằngnóđãvượtxakhỏigiớihạnđốitượngnóhướngtớilànhữngngườimớiđọcsách.

Mộtnămsau,tôiđượcđềnghịviếtmộtbảnsửalạivàbổsungchođốitượngđộcgiảrộnghơn.Trongấnbảnmớinày,bạnsẽtìmthấytấtcảnhữngbàihọccuộcsốnglúcbanđầucủatôicũngnhưnhữngbàihọcmớihướngtớitươnglai.

Dùkhôngbaogiờtuântheocácquytắcnhưngvớimỗibướcđi,tôihọcđượcrấtnhiềubàihọctrênđường.Nhữngbàihọcbắtđầutừnhàkhitôicònnhỏ.Chúngtiếptụctạitrườnghọcvàtrongkinhdoanh,khitôiphụtráchtạpchíStudentthờihọcsinh.Tôivẫnđanghọchỏivàsẽkhôngbaogiờngừnghọchỏi.Nhữngbàihọcnàyđãgiúptôirấtnhiềutrongsuốtcuộcđời,vàtôihyvọngrằngbạnsẽtìmđượccảmhứngchomìnhtừnhữngtrangsáchnày.

BáochígọitôivàcáccộngsựtạiVirginlà“Nhữngkẻvôtổchứctrênthiênđường”–cólẽlàvìtôisởhữuhaihònđảonhiệtđớithôndã;mộtởvùngCaribevàmộtởcáchxabờbắcAustralia.Chúngtôicóxuhướnglàmmọithứtheocáchítnguyêntắchơnhầuhếtcácdoanhnghiệpkhác,vàvớitôi,nhưvậyrấthiệuquả.Tôilàmviệcchămchỉvàvuichơicũngchămchỉ.Tôitinvàomụctiêu.Ướcmơchẳngcógìlàxấu,nhưngtôiluônthựctế.Tôikhôngmơmộngviểnvôngvềnhữngđiềukhôngthể.Tôiđặtracácmụctiêuvàtìmcáchđạtđượcchúng.Tôimuốnlàmtốtmọiviệcchứkhôngnửavời.Ởtrườnghọc,tôigặpkhókhăntrongviệcđọcvàviết.Thờiđóngườitakhôngbiếtvềchứngkhóđọc,nêncácgiáoviênchorằngtôilườinhác.Vìvậy,tôitựhọcthuộclòngmọithứ.Giờđâytôicótrínhớrấttốt.Nótrởthànhmộttrongnhữngcôngcụhữuhiệunhấtcủatôitrongkinhdoanh.

ChúngtôiđãtrảiquamộtquãngđườngrấtdàitừngàytôithànhlậpVirginvàonăm1967.Chúngtôikhởiđầukhiêmtốnvàrồipháttriểnmạnhmẽ.Cóthờiđiểmtốcđộmởrộngcủachúngtôitớirấtnhiềulĩnhvựcvàngànhnghềkinhdoanhkhácđếnmứckhôngthểtinnổi,từcâycolatớirượu,từáocướitớiđiệnthoạidiđộng,sách,truyệntranh,phimhoạthình,thẻtíndụng,máybay,tàuhỏavàthậmchícảduhànhvũtrụ.Khôngcógìlàkhôngthểgiảiquyếtđược.Virginthựcsựchứađựngchâmngôncủatôi“Mặckệnó,làmtớiđi!”,vàtôithíchnhìnthấylòngnhiệttìnhvànguồnnănglượngtỏaratừđộingũcủachúngtôi.Tôirấtthíchthúkhichúngtôibắtđầumộtýtưởngmớivàbiếnnóthànhhiệnthực.

Nhưnggiờđâychúngtađãbướcvàothiênniênkỷmới,vànhữngquanniệmcũrằngcôngnghiệplàngànhthốngtrị,hay“khônsốngmốngchết”,đangthayđổi.VớinhữngbướctiếnmạnhmẽtrongkhoahọcvàhiểubiếtcủaconngườivềTráiđấtvàVũtrụ,chúngtanhậnrarằngmọithứđềuliênkếtvớinhau;khôngcógìđứngmộtmìnhhayhànhđộngmộtmình.Mỗihànhđộngđềucómộthệquả.Vìvậy,tôicầnphảibiếtVirginsẽhoạtđộngnhưthếnàotrongthếkỷXXI.

Ởcấpđộtoàncầu,hoạtđộngcủaconngười,cácngànhcôngnghiệpvàcôngtykinhdoanhcótácđộngtrựctiếpvàthườnglàlâudàitớithếgiớicủachúngta.Nếuloàingườilàmsaiđiềugì,nósẽdẫntớihậuquảthảmkhốc.Ởcấpđộcánhân,Virginthuêhơn50.000nhâncông,vàkếsinhnhaicủangầnấyconngườisẽbịảnhhưởngnếuchúngtôikhôngthànhcôngtrongtấtcảnhữnglĩnhvựcchúngtôithamgia.Làmộtnhàkinhdoanh,tấtnhiêntôimuốnthànhcông,vàđôikhilựachọnphươngthứcsảnxuấtíttốnkémhơndườngnhưlạihiệuquảhơn.Nhưngmộttrongnhữngnguyêntắccủatôilà:Không

làmgìcóhại.

Tôiýthứcđượcrằng,cùngvớitráchnhiệmlàngườiđứngđầumộttrongnhữngcôngtykinhdoanhthànhcôngnhấtthếgiới,tôicòncótráchnhiệmvàbổnphậnphảibảođảmhếtsứcrằngchúngtôikhônglàmgìcóhại.Tôiluônghinhớrằngmọiđiềuchúngtôilàmđềuliênquantớimộtđiềugìđóhoặcmộtngườinàođóởmộtnơinàođó.

Trongmộtthờigiandài,tôiđãrấtchúýtớiHọcthuyếtGaia,doJamesLovelockđưaragần40nămtrước.Theogiảthuyếtnày,Tráiđấtlàmộtthựcthểsống,giốngnhưmộtđơnbào,vàmọithứnócầnđểtồntạiđềuchứađựngbêntrongchínhnó.Hơnnữa,GiáosưLovelocktinrằnghànhtinhnàycóthểtựchữakhỏinếubịtổnthương.NhưngngaycảtheothuyếtGaia,vẫncómộtđiểmgiớihạnmànếuvượtkhỏiđó,tổnthươngsẽkhôngthểphụchồiđược.CácnhàkhoahọcvềmôitrườngcảnhbáorằngtốcđộpháttriểncôngnghiệpcùngvớinhữngvùngrừngnhiệtđớirộnglớnbịmấtđiđãthảinhiềukhícacbonicvàokhíquyểnđếnnỗichúngtađãbướcvàomộtchutrìnhấmlêntoàncầucóthểdẫntớihủydiệthầuhếtcácdạngsựsốngtrênTráiđất.Điềunàyđangdiễnra.Nếumuốntồntại,chúngtaphảiđặtvấnđềmôitrườnglênhàngđầu.

Làmộtnhàtưbản,tôiphảiđốimặtvớicâuhỏithẳngthắn:tôicóđanggâyhạikhông?Cáccuộcnghiêncứuvàđiềutrakỹlưỡngchỉrarằngcómộtcáchđểtôicóthểvừalàmộtnhàtưbảnvừacóthểthựchiệntriếtlýbảovệmôitrườngcủamình.Vớiviệctìmcáchkhaitháccácloạinhiênliệumớiđểgiảmkhíthảicacbon,chúngtôicóthểgópphầnđảongượchiệntượngấmlêntoàncầu.ChúngtôicũngcóthểthựchiệncácbướcđểkhiếntậpđoànVirgincótráchnhiệmvớimôitrườnghơn.Tôiđãđặtracụmtừ“TưbảnGaia”nhưmộtchủnghĩa,mộtcụmtừgâychúý,vàmộtcáchtiếnlênphíatrước.

Tôicũngnhậnrarằngdùcôngnghiệpvàkinhdoanhtồntạitrênmộtmứcđộthươngmạirộnglớn,nhưngchúngkhônghẳnlàxấu.Tấtnhiên,tấtcảchúngtađềumuốncótủlạnh,láiôtô,đimáybayvàtàuhỏa,sốngcuộcsốngbìnhthường,bậnrộnvàthỏamãncủamình.Nhưngđồngthời,chúngtaphảinhậnthứcrõhơnnhữnghànhđộngcủamìnhđangtànphámôitrườngnhưthếnào.TôitinrằngnhữngcôngtylớnnhưVirginnêndẫnđườngvớimộtcáchtiếpcậntổngthể,vừatạoravàduytrìnhữngcôngtykinhdoanhthànhcông,vừagópphầnduytrìcânbằngtựnhiênvàgâyhạiítnhấtđếnmôitrường.

Virgincóthểlàmđượcđiềunàyvìchúngtôilàmộtcôngtytưnhân.Tôikhôngủnghộviệclúcnàocũngnhấtnhấttuântheoluật.Tôisẽthayđổinếuđiềuđómangtớikếtquảtốthơn,vàtôisẽthựchiệnbằngcáchđặtravídụ.Vềđiềunày,tôiđãchịuảnhhưởngcủanhiềungườithôngminh,tàigiỏi.NgoàiJamesLovelock,tôicònđượctruyềncảmhứngtừngườihọhàngcủamìnhlàNgàiPeterScott,ngườiđãthànhlậpQuỹQuốctếBảovệThiênnhiêntrướckhiquađời;JonathonPorritt,ngườiđồngsánglậpDiễnđànHướngtớiTươnglai(vàlàngườisánglậpGreenpeace);nhàkhoahọcvàmôitrườnghọcngườiAustraliaTimFlannery,ngườiđãviếttrongcuốnsáchTheWeathermakers:HowManIsChangingtheClimateandWhatItMeansforLifeonEarth(tạmdịch:ConngườiđangbiếnđổikhíhậunhưthếnàovàýnghĩacủanóđốivớisựsốngtrênTráiđất)củamìnhrằngtấtcảchúngtađềucóthểtácđộngtíchcựctớikhíhậutoàncầu;vàAlGore,PhóTổngthốngthứ45củaMỹ,thôngquabộphimvàcuốnsáchcùngtêncủaônglàAnInconvenientTruth(tạmdịch:Sựthậtphiềntoái),đãđặtrasứmệnhchochínhmìnhlàtruyềntảitớimọingườithôngđiệprằngthếgiớiđangđứngtrênbờvựccủamộtthảmhọamôitrường.

Mụctiêumớicủatôilàtìmcáchgiảmkhíthảicacbon.Vìvậy,trongnhữngnămtớitạiVirgin,chúngtôisẽtìmhiểutấtcảcáctiếnbộkhoahọc–vàcóthểsẽđưaramộtsốtiếnbộcủachínhchúngtôi–giúpíchchomộtcáchtiếpcậnkinhdoanhtổngthểvàcóhệthốnghơn.Tươnglaihứahẹnsẽrấtthúvị.ChúngtacóthểsẽbướcvàomộtthờikỳPhụchưngkhôngchỉvềcáchsốngmàcảvềkinhdoanhlẫnphátminh.

Vềvấnđềnày,tậpđoànVirginđượcthànhlậpnhưmộtquỹtừthiệnđểgiúpđỡmộtmạnglướinhữngtổchứctừthiệntạonênkhácbiệtcảtrongnướcvàtrêntoànthếgiới.Chúngtôikhuyếnkhíchnhân

viênvàkháchhàngcùngthamgia,vàbằngcáchnày,chúngtôiđangtácđộngtớinhiềulĩnhvực,đặcbiệtlàgiúpđỡnhữngngườigặpphảicácbệnhnghiêmtrọngnhưsốtrét,lao,vàHIV/AIDS.

Giáodụclàmộtyếutốthenchốttrongvấnđềtrên,vàVirginluôncốgắnglàmtừthiện,đồngthờigiúpđỡcácthanhniên.Nhưngtôimuốnchúngtaquantâmhơntớinhữngýtưởngđổimớiliênquanđếngiáodục.TôiđãthànhlậpmộttrườngkinhdoanhthuộcĐạihọcCIBAởNamPhi;vàtôisẽpháttriểnmộttrườngđạihọcquốctếlưuđộngvớikýtúcxálànhữngcănlều.Tôicũngtinrằngchúngtacầnítnhữngbuổinóichuyệnchínhtrịđimàthêmvàođólàsựhiểubiết,vìvậy,mộtyếutốthenchốttrongkếhoạchpháttriểncủatôilàthànhlậpmộtHộiđồngTrưởnglão,nhữngngườisẽđưaralờikhuyênchocácnhàlãnhđạothếgiớikhiđượcđềnghị.TôithấyrấtvinhdựkhiNelsonMandelađồngýlàmngườisánglập.

Khitôibắtđầucuộcđời,mọithứđềuchắcchắnhơn.Bạncómộtsựnghiệpbàysẵntrướcmắt,thườnglànghềnghiệpcủabốbạn.Hầuhếtcácbàmẹởnhà.Ngàynay,chẳngcógìlàchắcchắn;cuộcđờicóthểlàmộtcuộcđấutranhlâudài.Mọingườiphảiquyếtđịnhnhữngthứưutiênnếumuốnđạtđượcđiềugìđó.BàihọchaynhấtmàtôihọcđượclàLàmtớiđi.Dùlàbấtcứviệcgì,khókhănvàkhiếnbạnnảnchíđếnthếnào,nhưnhàtriếthọcHyLạpcổđạiPlatođãnói“Khởiđầulàphầnquantrọngnhấtcủabấtkỳcôngviệcnào”,vàngườiTrungQuốccócâu“Mộtchuyếnđihàngnghìndặmbắtđầuchỉvớimộtbướcchân”.

Nếuthấytrướckếtthúcvàtấtcảnhữngnẻođườngsẽđiqua,cùngtấtcảnhữnghiểmnguybạncóthểphảiđốimặt,bạnsẽkhôngbaogiờđặtbướcchânđầutiênđó.Bấtkểbạnmuốnđạtđượcđiềugìtrongđời,nếukhôngcốgắng,bạnsẽkhôngđạtđượcmụctiêu.

Hãyđặtbướcchânđầutiên.Sẽcórấtnhiềuthửthách.Cóthểbạnsẽthấtbạivàilần–nhưngcuốicùng,bạnsẽthànhcông.

Chúcmaymắn!

RICHARDBRANSON

1.Làmtớiđi!•Tinrằngmìnhsẽlàmđược

•Cómụctiêu

•Sốnghếtmình

•Khôngbaogiờtừbỏ

•Chuẩnbịkỹcàng

•Tintưởngvàobảnthân

•Khôngngừngcốgắng

•Giúpđỡlẫnnhau

TôirấtthíchthúkhipháthiệnrarằngnhânviênởVirginđặtbiệtdanhchomìnhlà“DrYes”.Rõràng,nguồngốccủanólàdocâutrảlờinhanhchóngcủatôivớimộtcâuhỏi,mộtlờiđềnghịhaymộtvấnđềthườngtíchcựchơnlàtiêucực.Tôiluôncốgắngtìmkiếmlýdođểlàmmộtđiềugìđónếunócóvẻlàmộtýtưởnghay,cònhơnlàkhônglàmgìcả.

Châmngôncủatôilà:“Mặckệnó,làmtớiđi!”

Nhiềungườithườngnói“không”,hoặc“đểtôisuynghĩđã”,nhưmộtphảnxạcóđiềukiệnkhigặpmộtcâuhỏi,dùnólàvềmộtđiềunhỏnhặt,khôngquantrọng,haylớnlaovàmangtínhcáchmạng.Cóthểhọquáthậntrọng,hoặcnghingờnhữngýtưởngmới,hayđơngiảnlàcầnthờigiansuynghĩ.Nếuđólàmộtýtưởnghay,tôisẽnói:“Được,tôisẽcânnhắcvềđiềunày!”–vàrồitìmcáchbiếnnóthànhhiệnthực.Tấtnhiên,tôikhôngnói“có”vớitấtcảmọithứ.Nhưngđiềunàotệhơn:thỉnhthoảngphạmsailầmhaytiếptụcgiữtưtưởngbảothủvàbỏlỡcáccơhội?

Tôitintưởngvàoviệckhaithácvàsửdụngkiếnthứccũngnhưkinhnghiệmcủangườikhác,vàđóchínhlàlýdotôithíchlàmviệcnhóm.Khaithácnănglượngcũnggiốngnhưkhaitháctrítuệ.Giaoviệcchomộtngườiđểlàmgìnếubạnlờđikinhnghiệmvàkhảnăngcủangườiđó?Điềuđócũnggiốngnhưviệcbạnhỏiýkiếnchuyêngiarồichẳngthèmcânnhắcđếnlờikhuyêncủahọ.

Tôicũngtinvàotrựcgiácvàkhảnăngcủamìnhđểlàmhầuhếtmọithứtôimuốn.Nếucómộtýtưởnghoặcdựánhayvàgiátrị,tôisẽluôncânnhắcnóthậtkỹcàng,kểcảkhitôichưatừnglàmhaynghĩvềnó.Tôikhôngbaogiờnói,“Tôikhônglàmđượcvìchẳngbiếtphảilàmthếnào.”Tôisẽhỏimọingười,xemxétnóvàtìmcáchthựchiện.Nhìn,nghe,họchỏi–lànhữngđiềuchúngtanênlàmcảđờichứkhôngchỉởtrườnghọc.

Rồiđếnnhữngthứluậtngungốcmàaiđóđãđưaravìnhữnglýdochẳngrasao.Tôichorằngnếuchúngtathànhlậpnhữngủybanhoặctổchứcphichínhphủbánđộclập,họsẽtìmmộtđiềugìđóvôíchđểlàm.Thếgiớiđầyrẫynhữngthóiquanliêudocácủybanvớiquánhiềuthờigianrảnhrỗivàkhátkhaoquyềnlựcđộcđoántạora.Hầuhếtnhữngthứgiấytờđólàmộtmớlộnxộnnhữngbiệtngữhoàntoànvônghĩavàvôdụng.Nếutôimuốnlàmgìđócógiátrị–haythậmchíchỉlàmchovui–tôicũngsẽkhôngđểnhữngthứluậtngungốcđócảntrởmình.Tôisẽtìmcáchláchluật.Tôithườngbảonhânviên,“Nếucậumuốnlàmthìcứlàmđi.”Bằngcáchđó,tấtcảmọingườiđềucólợi.Ýtưởngvàcôngsứccủanhânviênđượccoitrọng,họcảmthấyhàilòngvềbảnthân,cònVirginđượclợitừcôngsứcvànỗlựccủahọ.Thườngthìmọingườibỏviệckhôngphảivìlươngthấp–họbỏviệcvìkhôngđượccoitrọng.Nhiềucôngtyđặtnhânviêntrongnhữngchiếchộp–nếuanhlàmộtnhânviêntổng

đàiđiệnthoạithìanhluônchỉlàmộtnhânviêntổngđàiđiệnthoạimàthôi.Nhưngchúngtôicoitrọngnhânviêncủamìnhvàkhuyếnkhíchhọthíchứngvàsángtạo.

Nếubạnnhậnramộtýtưởngtốthoặcmộtviệctrongcuộcsốngcánhânmàbạnmuốnlàm,nhưngkhôngrõngaylậptứclàmcáchnàođạtđượcnó,thìtôikhôngchorằngtừ”khôngthể”sẽcảntrởbạn.Nếubạnkhôngcókinhnghiệmcầnthiếtđểđạtmụctiêuthìhãyđihướngkhácvàtìmcáchkhácđểthựchiệnnó.Vấnđềphứctạpthếnàocũngcócáchgiảiquyết.Nếubạnmuốnláimáybay,hãytớisânbayvàonăm16tuổivàxinmộtchânphatrà.Hãyluônmởtomắt.Hãyquansátvàhọchỏi.Bạnkhôngcầnphảihọctrườngmỹthuậtđểtrởthànhnhàthiếtkếthờitrang.Hãyxinvàolàmnhânviênquétdọnchomộtcôngtythờitrang.Vàdầndầntiếnlên.

Mẹtôi,Eve,làmộtvídụhoànhảo.Khichiếntranhnổra,bàmuốnlàmphicông.Bàquyếttâmđếnnỗidùchưabaogiờhọcláimáybaynhưngbàbiếtmìnhcóthểlàmđượcvàsẽlàmđược.Thayvìsuynghĩvàmơmộng,bàxinvàolàmviệcởsânbayHestongầnnhàđểtừđóbướclênnấcthangđầutiên.Khihỏiliệumìnhcócơhộiláimáybaykhông,bànhậnđượccâutrảlờirằngchỉđànôngmớiđượclàmphicông.Điềunàykhônglàmbànhụtchí–trênthựctế,bàcoiđólàmộttháchthức.Bàđượcmộttrongsốcáchuấnluyệnviênủnghộvàôngtabảobàcảitrangthànhđànông.Mẹtôirấtxinhđẹpvàtừnglàdiễnviênmúatrênsânkhấu,vìvậy,rõràngtrôngbàchẳnggiốngđànôngchútnào.Tuynhiên,bàđãrấttáobạokhimặcmộtchiếcáokhoácphicôngbằngda,giấumáitócvàngdướichiếcmũbảohiểmbằngdavàluyệnnóigiọngtrầm.Vàbàđãcóđượccôngviệcmìnhmuốn.Tấtcảnhữnggìcôngviệcnàyđòihỏilàsựkhéoléovàcanđảm.Bàhọccáchlượnmáybayvàbắtđầudạycácphicôngmới.HọlànhữnganhchàngtrẻtuổiláimáybaychiếnđấutrongtrậnkhôngchiếntrênvùngtrờinướcAnh.Sauđó,bàtrởthànhthànhviêncủađộinữhảiquânhoànggiaAnhvàgiúpbảoquảnnhữngchiếctàuđưaquânđộitớiPháp.Nhữngcôgáihiệnđạinhưmẹtôiđóngvaitròrấtquantrọngtrongcuộcchiến,lànhữngđặcvụtìnhbáo,côngnhânquốcphòngtronglựclượngvũtranghoặclụcquân.Họđãbắttayvàolàmtấtcảnhữnggìcầnlàm.

Sauchiếntranh,hàngkhônglàmộtcơhộikinhdoanhmớivàmẹtôimuốntrởthànhnữtiếpviênhàngkhông,coiđâynhưmộtcáchđểngắmnhìnthếgiới.Nhưngvàothờiđó,nữtiếpviênhàngkhôngphảibiếtnóitiếngTâyBanNhavàđượchuấnluyệnnhưlàytá.Mộtlầnnữa,mẹtôikhôngchịuđểnhữngluậtlệquanliêucảntrởmình.BàtánchuyệnlàmquenvớingườigáccổngđêmởHãnghàngkhôngBritishSouthAmericanAirways,mộthãngmớithànhlậphoạtđộngởLancastersvàYorksgiữaLondonvàNamMỹ,vàôngtađãbímậtchotênbàvàodanhsách.Đólànhữngchiếcmáybayphảnlựcchởkháchđầutiên,vìvậylịchsửđangđượctạonên.Chẳngbaolâu,bàđãtrởthànhnữtiếpviênhàngkhông.BàvẫnkhôngbiếtnóitiếngTâyBanNhavàkhôngphảilàmộtytá,nhưngbàđãdùngtríthôngminhcủamìnhđểđạtđượcmụctiêu.Bàcứlàmthôi.Rấtthúvịlànhữngchiếcmáybaychởkháchđầutiênđóchỉchởmộtsốíthànhkhách,13ngườiởLancastervà21ngườiởYorks,vàcảmthấythânthiếthơntrongsuốtnhữngchuyếnbaydàiđó.Bạncũngphảikhádũngcảmđểbaytớinhữngvùnghẻolánh.Máybaykhôngđượcđiềuáp,vìvậyngườitacầntớinhữngchiếchộpđựngđồdễvỡvàmặtnạdưỡngkhíkhibayquadãyAndes.Mộtnămsauđó,BOAC(HãngHàngkhôngHảingoạiAnh)tiếpquảnBSAA(LiênminhAnninhchốngKhủngbốSinhhọc),mẹtôichuyểnsanglàmtrêntuyếnbaytớiBermudatrênmáybaydândụngTudor.Chiếcđầutiênnổtung;mẹtôiđitrênchiếcthứhai;chiếcthứbabiếnmấttạiTamgiácquỷBermuda.NhữngchiếcmáybayTudorkhôngđượccấtcánhnữa,nhưngmẹtôitiếptụcbaychotớikhilấybốtôi–mộtluậtsưtrẻ–ôngđãcầuhônbàkhihaingườingồitrênxemáytrongmộtlầnbàchuẩnbịbay.

Nhưngmẹkhôngphảilàngườiduynhấttronggiađìnhtôinói:“Làmtớiđi!”

ĐạiúyRobertScott,nhàthámhiểmnổitiếng,làemhọcủaôngtôi.Làmộtngườiđànôngđầycanđảm,ôngđãcóhaichuyếnđitớiNamCựcnhưmộtbướcđểchinhphụcmụctiêutrởthànhngườiđầutiênđặtchântớiCựcNamTráiđất.Thờiđó,đitớicựcTráiđấtlàmộtviệccựckỳmạohiểmvàliềulĩnhbởicácnhàthámhiểmkhôngđượctrangbịthiếtbịđặcbiệthayquầnáonhẹcáchnhiệt–trênthựctế,cácnhàthámhiểmđịacựcchỉmặcnhiềulớpquầnáomùađônghàngngày.Mộtsốngười

thậmchíchỉđộimũvàđeogăngtaybìnhthường.Vớinguycơthấtbạicao–vàthấtbạicónghĩalàchếtchắc–mọingườikhăngkhăngchorằngviệcnàylàkhôngthể.Scottnói“Tôilàmđược”–vàôngđãlàmđược.ÔngđặtchânđếnCựcNamvàonăm1912,nhưngôngchỉlàngườithứhaivìđãhoãnchuyếnđitớikhithờitiếtônhòahơnbởilochođámngựathồvàchókéoxe.RoaldAmundsen,ngườichỉmangtheonhữngchúchóvàbắtđầuchuyếnđigiữalúcmùađôngđịacựckhắcnghiệtnhất,làngườiđầutiên.ĐiềunàyđãgiángchoScottmộtđònkhủngkhiếp.Quámệtmỏivàốmyếu,ôngvànhữngngườiđồnghànhđãquađờitrênđườngtrởvề.Đúng,ônglàngườibaytrênkhinhkhícầuđầutiênởNamCực–mộtkỳtíchđángkinhngạcvàcựckỳnguyhiểm–nhưngmọingườikhôngnhớtớiđiềuđó.Họchỉnói,tộinghiệpônggiàScott,ôngấythậtcanđảmnhưnglạithuacuộc.Chiếnthắnglàviệcđángtựhào,nhưngcũngkhôngnênxấuhổnếukhôngphảilàngườiđứngđầu.Dámthửtháchmớilàđiềuquantrọng,vàkểcảnếubạnlàngườithứhai,thứbahaythứtưvềđích,bạnbiếtrằngmìnhthựcsựđãlàmhếtsức.

Tôisẽdànhthờigianphácthảodựánthươngmạithựcsựđầutiêncủamình–tạpchíStudent–vìtôitinrằngphươngphápcủatôirấttốtvànólàmộtvídụtốtcủaphươngchâm“Làmtớiđi!”.TôibắtđầulàmtạpchíStudentkhi15tuổivàđangcòntheohọcởtrườngnộitrúStowe.Tôilàmkhôngphảiđểkiếmtiềnmàvìmuốnlàmchủbútmộttờtạpchí.Tôikhôngthíchcáchmìnhđượcdạydỗởtrường,haynhữnggìđangdiễnratrênthếgiới,vàtôimuốnthayđổichúng.MộtlýdoquantrọngđểbắtđầutờtạpchínàylàtạoramộtnơinhằmphảnđốisựleothangcủacuộcchiếntranhViệtNam.MộtsốlượnglớnquânchiếnđấubắtđầuđặtchânđếnViệtNamvàonăm1965theolệnhcủaTổngthốngLyndonB.Johnson,vàchúngtađãđọcvềnhữngchiếndịchđánhbomcácthànhphốvàđườngphốmiềnBắcViệtNam.Chấtđộcdacamcũngđượcrảibừabãitừtrênkhông.Điềuđóthậtvônghĩavàsailầm.

Giốngnhưnhiềunhàkinhdoanhmớikhác,tôikhôngcoiýtưởngcủamìnhlà“kinhdoanh”màlàmộttổchứcvớiđộngcơchínhtrịnhưngđầyvuivẻvàsángtạo.Vớitôi,doanhnhânlàphảilàmviệctạiNewYork,hútnhữngđiếuxìgàtotướngvàmặccomplekẻsọc.Tôikhônghềnghĩrằngdoanhnhâncóthểmangđủmọidángdấp,tầmvócvàxuấtthânbởivàothờiđó,họhầuhếtđềuđitheocôngthứcchung.Tôivốnđãthửkiếmtiềnbằngcáchbánthỏ,chimvẹtđuôidàiAustraliavàcâythôngNoel(điềunàysẽđượcđềcậpởnhữngphầnsau).VớitờStudent,mứcđộthửnghiệmvàsaisóttrongnhữngnỗlựccủatôilàrấtcao;nhưnghồiđótôimớichỉlàmộtcậuhọcsinh.Tuynhiên,mộtcáchbảnnăng,tôituântheonhữngnguyêntắctàichínhcơbảntrongviệcchuẩnbịmộtkếhoạchkinhdoanhhợplý.NhânvậtNgàiMicawbertrongcuốnDavidCopperfieldcủanhàvănCharlesDickensđãđúngkhinói:“Thunhậphàngnăm20bảng,chitiêuhàngnăm19bảng19silinh6pennilàhạnhphúc!Thunhậphàngnăm20bảng,chitiêuhàngnăm20bảng6pennilàbấthạnh!”Nhờcáchchitiêukhoahọccủabốmẹmàkhilớnlên,tôibiếtrằngthunhậpphảilớnhơnchitiêu.Lợinhuậnlàlýdotồntạiduynhấttrongkinhdoanhdùbạnvuivẻ,thíchthúnóđếnmứcnào.Mộtcôngviệckinhdoanhkhôngsinhlờilàmộtchuyệnđauđầu,lànguồngốccủasựcăngthẳngvàcơnquẫntrívìtiềnbạc.

Khinóivớibạnbèvàngườiquenrằngtôidựđịnhxuấtbảnmộttạpchíđíchthựcđểbántrênquymôchuyênnghiệp,nhằmxinlờikhuyênvàhỗtrợchotạpchíđó,tôiphảiđốiđầuvớirấtnhiềuhoàinghivàthậmchílànhữngtràngcườinhạo.Họcoidựáncủatôichỉlàniềmhammênhấtthờicủamộtcậuhọcsinh.Mộtvàingườinhúnvaibảorằngtôicònquánhỏvàchẳnghềcókinhnghiệmgì.Nhưngtôirấtnghiêmtúc–tôithựcsựtinvàobảnthânmình,tinrằngmìnhlàmđượcvàmuốnchứngminhlàhọđãsailầm.Tôiluônrấtbướngbỉnh,vàchínhsựphảnđốicủahọđãcủngcốquyếttâmcủatôivàkhiếntôitrởnênkiênđịnhhơn.

Làmộtkẻkhônghamlýthuyết,tôicóthamvọngtráingượclàtrởthànhmộtnhàbáosaukhihọcxong.Tôimuốndulịchkhắpthếgiới,phỏngvấnmọingườivàviếtnhữngbàibáocủariêngmình.Danhxưng“phóngviênthườngtrựcởnướcngoài”nghethậtđángmơước.Rõràngtôicònquátrẻvàthiếukinhnghiệmđểlàmmộtphóngviênthườngtrựcởnướcngoài–vìvậythayvàođó,tôicóýtưởngxuấtbảnmộttờtạpchí.TạiStowe,chúngtôicótờTheStoic,nhưnglạikhôngthểđưaranhữngtưtưởngchốngđốimangtínhcáchmạngtrongtạpchíđó–vídụnhưnhữngbàibáophảnđốinạnbắt

nạttrongtrườnghọc,bạolực,nhữngbuổiđilễnhàthờbắtbuộc,tiếngLatinhvàtấtcảnhữngtruyềnthốngmàmọinamsinhởAnhđềucămghétvàphẫnnộ–chínhvìvậymàtôinảyraýtưởngxuấtbảnmộttạpchímangtínhnổiloạn.Rấtnhanhchóng,dựđịnhvềmộttạpchídànhriêngchotrườngStoweđãtrởthànhmộttạpchíhướngtớitấtcảcáchọcsinhtrườngdựbịđạihọctạiAnh.NgườibạncùngtrườngcủatôilàJonnyGemsđãcùngthamgiaphácthảokếhoạch,vàchúngtôiquyếtđịnhrằngtờtạpchísẽcósứchútrộnghơnnếutậphợpđượcnhữngbàiviếttừhọcsinhcáctrườngkhácvàthànhlậpnênmộtdiễnđàn.Chúngtôitinrằngmộttạpchínhưvậysẽtạonêncáclànsóngthayđổinhữngđiềuvẫndiễnrahàngthếkỷnay.

Tôilấyramộtcuốnsổvàbắtđầughilạimộtsốđiều,đầutiênlàýtưởngchotêntạpchí:Today,1966,Focus!,ModernBritain,Interview.Đólàmộtkhởiđầutốt.Sauđó,tôiliệtkêranhữngkiểubàiviếtmìnhmuốnxuấtbảnđểcóthểtruyềncảmhứngchongườiđọc.Bướctiếptheolàtínhtoánvềphânphối,pháthànhvàchiphí.Ởthưviệntrường,thayvìlàmbàitậpvềnhà,tôiđọccuốnWho’sWhovàlậpdanhsách250nghịsĩ,sauđó,lậpmộtdanhsáchtươngtựnhữngnhàquảngcáocóthểliênhệbằngcáchlùngsụcdanhbạđiệnthoại.Tôiviếttấtcảvàomộtcuốnsổcódòngkẻ,baogồmcảphươngchâmvàkhổcủatạpchí.Phươngchâmcủatạpchílà:

Mộttạpchíchínhtrịmớivớimụctiêulàmchomọinamsinhtạicáctrườngcônglậptrởnênhứngthúvớichínhtrịvàhiểubiếtvềnhữngđổimớivànhữnggìđangdiễnratạitấtcảcáctrườngcônglậpkháctrêncảnước.Cộngtácviêncủatạpchíbaogồmnamsinhcáctrườngkhác,quầnchúngvànghịsĩ.

Tôigiởsangmộttrangmới,viếttrênđầutrang:Sốlượngthưcầngửirồigạchchândòngchữ.Phíadưới,tôiviết“300vịhiệutrưởngcáctrườngcônglập:3x300=600penni”.(Sốtiềntemđểgửithưtớicáchiệutrưởngxinphépbántạpchítạitrườngcủahọ.)Dướiđótôiviết“phongbì,giấyviết,300penni.Tổngcộng,750silinh=3bảng17silinh6penni(tươngđương3,75bảnghiệnnay).Khiđãhoànthànhphéptính–1.000tờtạpchívớigiá7,5bảng,bưuphívàtiềnhoahồngchocácsạpbáo–tôithấymìnhbịlỗ.

Chúngtôikhôngmấtnhiềuthờigianđểtínhrarằngtổngchiphívàdoanhthudựkiếntrongmộtkhuvựcpháthànhgiớihạnnhưvậylàkhôngổn.Chúngtôisẽlỗtongaykhichưabắtđầu;đókhôngphảilàmộtkhởiđầuhứahẹnchonhữngkhátvọngkinhdoanhcủatôi.Tôiđànhquaylạivớitấmbảngvẽ.

Trongnhiềungàyliền,tôiđilangthangvàsuyngẫmhoặcđọcbáovàtạpchínhiềunhấtcóthể.Điềugìđangxảyratrênthếgiới,điềugìgâytiếngvang?Tôikhôngbiếtđược,nhưngmộtcáchbảnnăng,tôiđãnghiêncứuthịtrườngvàkhảosátdânsốtheocáchsơđẳngnhất.Gầnnhưtìnhcờ,tôipháthiệnramộtsựthậthiểnnhiên:dùbạnmuốnbánthứgì,đầutiênlàphảixácđịnhđượcthịtrườngtiêuthụ.Cólẽđólàlúctôihiểurarằngmìnhđangsuynghĩquáhạnhẹp.Họcsinhcóởmọinơi–vàquyềnlựccủahọcsinhlàmộtcụmtừmớiđượctạonênvàđãthuhútsựchúýcủagiớitruyềnthông.Eureka!Tôiđãtìmracâutrảlời.

ViệcđổitêntờtạpchíthànhStudentđãngaylậptứcmởrộngphạmvivàmụctiêudoanhthucủachúngtôikhôngchỉtừnhữnghọcsinhtrườngdựbịđạihọc–thịtrườngbanđầu–màgồmcảsinhviênđạihọc:hàngtrăm,hàngnghìnkháchhàngtiềmnăng.Đólàmộtviễncảnhtươisángvàchúngtôingàycànghứngkhởi.Giờđây,chúngtôicóthểđưaranhữngconsốpháthànhkhổnglồtớinhữngnhàquảngcáotiềmnăngcũngnhưcáccộngtácviên.ChúngtôicóthểbántạpchíquacáccửahàngbánbuônvàbánlẻnhưWHSmith.Thayvìnóirằng1.000họcsinhtrườngdựbịđạihọcsẽđọctạpchínày,chúngtôicóthểđưarachocácnhàđầutưconsố20,30,40nghìnbảnmộtcáchđầythuyếtphục.VàothờiđạitrướckhiInternetbùngnổ,rấtkhóđểbiếtđượcsốlượnghọcsinh.TôibiếtInternetđãkhiếncuộcsốngvàcôngviệcnghiêncứutrởnêndễdàngđốivớihàngtriệungườinhưthếnào,vàdùbanđầukhádèdặt,nhưngtôiphảithừanhậnrằngmìnhcầndùngđếnnónhiềuhơn.Tuynhiên,ýtưởngnghiêncứuthịtrườngcủatôilạicơbảnhơn:hỏimộtngườihiểubiếtvềnó.TôinhấcđiệnthoạigọichomộtngườilàmởBộGiáodụcvàcẩnthậnghilạiconsố.

Tôiđãnghĩrằngkếhoạchkinhdoanhcủamìnhrấtkhoahọcvàhợplý–mộtcáchtiếpcậncóthểkhiếntấtcảnhữngngườigièmphatôiphảingạcnhiên,nhấtlàgiáoviêntoánvàkhoahọccủatôiởtrường!Tôiđãtínhtoáncẩnthậnchiphíchogiấybáovàinấn.Sauđó,tôitínhsốtiềnthuđượctừviệcbánbáovàquảngcáo.Tôichorằngcộngtácviênsẽvuivẻgiúpđỡmàkhôngcầnthùlao.

Khitôibànbạccáckếhoạchcủamìnhvớimẹ,nhưthườnglệ,bànghiêmtúcxemxétýđịnhcủatôi.Bàhỏi:“Concầnnhữnggìđểbắtđầu,Ricky?”

Câutrảlờingaylậptứccủatôilà,“Đủtiềnchocáccuộcđiệnthoạivàthưtừmẹạ.”

Mẹtôiluônnóirằngphảiđầutưmớikiếmratiền.Bàgiúpđỡbằngcáchchotôi4bảngtiềntạmứng.Vàonăm1966,sốtiềnnàyđủđểtrảcho320chiếctemhoặccuộcđiệnthoạigiá3penni(tươngđương1,5bảnghiệnnay).Ngàynay,với4bảng,bạnchỉmuađượcchưađầy14chiếctemhạngnhất.BốcủaJonnyđặtmuagiấyviếtthưvớidòngchữSTUDENT–TẠPCHÍDÀNHCHOGIỚITRẺANHđượcintrênđầumỗitờ,cùngbiểutượngmặttrờimọcđầynănglượng.

Đềnghịlắpmộtchiếcđiệnthoạitrongphònghọccủatôiởtrườngbịthầyhiệutrưởngtừchối,nhưngtôichorằngthựcraôngấycảmthấykháthíchthú.Dùchiếcbàn“vănphòng”củatôiđượcdànhhoàntoànchotờtạpchínhưngtôivẫnphảichấpnhậndùngbuồngđiệnthoạicôngcộng.Tôiđãvỡgiọng,vìvậy,giọngtôinghegiàdặnhơntuổithật,nhưngcómộttrởngạilàtôikhôngthểnhậnđiệnthoại.Tuynhiênởmộtchừngmựcnàođó,tôicũngđượcbùđắpkhipháthiệnrarằngtôicóthểgọimiễnphíbằngmộtcáchđơngiản:nóivớingườitrựctổngđàirằngmáyđiệnthoạiđãnuốttiềncủatôivàtôibịngắtcuộcgọi.Thậtmaymắnlànhữngcuộcgọiđượcngườitrựctổngđàikếtnốikhôngcónhữngtiếng“bípbípbíp”buồncườikhinhữngđồngxuđượcnhétvàomáy,hoặckhicuộcgọisắpkếtthúc.Thêmnữalà,lờicủangườitrựctổngđàinghenhưmộtthưký:“NgàiBransonđangchờngàiởđầudâybênkia.”

Tôikhôngphảingườiduynhấtsửdụngbuồngđiệnthoạicôngcộngđểgâydựngmộtđếchế–40nămtrước,mộtnửasốnhàdoanhnghiệpmớinổitạiLondonđãlàmvậy.Bạnphảinhớrằngđâylànhữngnăm1960,mọithứthayđổinhanhđếnchóngmặt.TheBeatles,TheRollingStones,CarnabyStreet,King’sRoad–đólàmộtthếgiớitrẻtrung,sôinổi,vàđầytínhthươngmại.Tôirấtngạcnhiênkhihọxemxétýđịnhcủatôimộtcáchnghiêmtúc.

Phươngthứccủatôilàviếttaycácláthư,sauđógửivềnhàchomẹtôi.BàsẽnhờElizabeth,mộtngườibạntronglàng,đánhmáyvàgửilạichotôitheođợtđểkýtênvàgửiđi.Jonnyvàtôidànhgầnhainămtrờiđểviếthàngtrămláthưkêugọiquảngcáochotớikhitôiđộtnhiênnghĩracáchlàmhiệuquảhơn.TôinóivớicácgiámđốcquảngcáotạiNgânhàngLloydsrằngBarclayđặtquảngcáoởbìabốncủatạpchí–liệuhọcómuốnbìabốnđầyuytínđóhayđểtôitraonóchoNatWest?TôiđểCoca-ColacạnhtranhvớiPepsi.Tôitraudồikỹnăngthuyếttrình,chàohàngvàkhôngbaogiờđểlộrarằngmìnhchỉlàmộtcậuhọcsinh16tuổiđangđứngtrongbuồngđiệnthoạicôngcộnglạnhlẽovớimộttúiđầynhữngđồngpenni.Khôngtưởngtượngnổi,tôiđãthànhcông.

Việcgọiđiệnthoại,viếtthưvàchờtrảlờithúvịhơnnhữnggiờhọctiếngLatinh.Tôisungsướngđếnphátđiênkhicuốicùngchúngtôicũngnhậnđượcmộttấmsécđặtquảngcáotừngânhàng.Tấmséctrịgiá250bảng,mộtsốtiềnrấtlớn.Jonnyvàtôisungsướngcảtuầnliền,nhữngnụcườingoácmiệnglàmsángbừngcảkhuônmặt,sángnhưmặttrờitrêntờgiấyviếtthưcủachúngtôi.Tổngsốtiềnbánquảngcáotrênsốbáođầutiênlà2.500bảng–đủchochúngtôitrảtiềnin30.000bản.Đâylàmộtthànhquảkhôngthểtinđượccủahaicậuhọcsinh16tuổi,vàothờiđiểmmàgiácủamộtcănnhàtrungbìnhlà3.660bảngvàmộtchiếcJaguarE-typelà1.867bảng.

Chúngtôicốgắngđiềuchỉnhnộidungchophùhợpvớithamvọngcủamình.Mẹtôinhiệttìnhthamgiaviếtbài,hỏibạnbèvềcácmốiquanhệ.TôivẫnnhớchúngtôiđãhứngkhởithếnàokhiGeraldScarfe,cộngtácviênđầutiêncủatạpchí–nóirằngôngsẽvẽmộtbứctranhbiếmhọachochúngtôivàtrảlờiphỏngvấn.Tôicũngcốphỏngvấnnhữngngườinổitiếngbằngcáchtrốnhọcvàbắttàutới

London,bằngcáchnàođóđãdunghòađượcnhữnghoạtđộngngoàigiờhọcnàyvớicuộcsốngởtrường.

Khiđó,tôiđãbiếtrằngmìnhsinhrakhôngphảiđểhọcđạihọchaytheođuổimộtcuộcđờihọcthuật:tôibiếttôisẽtựthânvậnđộngtốthơnngoàixãhội,vàđãvạchrahướngđichomìnhlàtrởthànhmộtdoanhnhân.Bốmẹtôiđểchotôitựlựachọn.Dùbốtôicóvẻnghingạivềkếhoạchrútngắncuộcđờihọcsinhvàkhônghọclênđạihọc–màôngchorằngsẽgiúptôichuẩnbịchocuộcsốngsaunày–nhưnghọvẫnluônủnghộtôitrongmọiviệc.Tôivẫngiữláthưđãviếtđểgiảithíchchobốmẹvềsuynghĩcủamình:

Dùlàmgì,thìconcũngmuốnlàmtốtchứkhôngnửavời.Connghĩrằngtrongthờigianchophép,conđanglàmtốtnhấtkhảnăngcủamìnhvớitờStudent.Conđãtừngchứngkiếnmốinguyhiểmkhilưỡnglựgiữahaiconđườngsẽlàmhỏngmọiviệc.Nguycơtrởthànhkẻthấtbạitrongmọiviệckhiếnconphảixácđịnhnhữngưutiênnếuconmuốnđạtđượcbấtkỳđiềugì.Concũngmớichỉ16tuổimàthôi.

Rồitôiviếttiếp,giảithíchvềnhữnggìmìnhlàm,sosánhvớinhữngcậubạncùngtuổi,vàkếtluận:

Bốmẹkhôngnhìnnhậnthếgiớingàynaynhưkhi16tuổi.Sựnghiệpcủabốmẹđãđượcvạchrarõràng.Ngàynay,nólàmộtcuộcđấutranhdaidẳng...Studentcũnglàmộtsựnghiệp...Nólàkhởiđầucủacuộcđờicon,cũngnhưtrườngđạihọchaycácbàikiểmtracuốikỳlàkhởiđầucủacuộcđờibốmẹ.

Bốmẹvàtôinóichuyệnrấthợpnhau–vàchotớinay,tôivẫnnghĩrằnggiaotiếplàbíquyếtcủathànhcôngtrongkinhdoanhcũngnhưcácmốiquanhệ.Bốmẹđãủnghộtôisaukhiđọcláthưđóvàbốtôichấpnhậnviệctôimuốnđimộtconđườngkhácvớiông.Họđồngýchotôibỏtấtcảcácmônhọctrừmônlịchsửcổđạimàtôithích.Vìvậy,trongkỳthicuốikỳ,tôithựcsựkhôngcảmthấymìnhđanggianlậnkhichépphaoranhữngtờgiấynhỏxíurồigiấuchúngkhắpngười,trongtúiquần,cổtayvàthậmchílàdướidâyđeođồnghồ.

Thixong,tôiđãsẵnsàngbướcrathếgiới,trangbịniềmtintuyệtđốivàobảnthânvàbiếtrằngtôisẽlàmđượcnếumuốnđạtđượcđiềugì.Tôimớichỉ16tuổikhibỏhọcvàbắtđầudànhtoànbộthờigianchotờStudent.Tôichưabaogiờkinhdoanhthựcsự–trừnhữngphivụlàmănthôngthườngcủamấycậuhọcsinh–nhưngtôiđủhiểubiếtđểnhậnthứcđượcrằngkhôngaicóthểsốngđơnđộc.Mỗichúngtađềucầncómộtngườiđóngvaitròđốitrọngvớiđiểmyếuvàkhaithácđiểmmạnhcủachúngta.Cókhichỉlàmộtngười,cókhilàcảmộtnhómcùngđónggópnănglựcvàkhảnăngđặcbiệtcủamình.Thườngthì,giađìnhchínhlàmạnglướiủnghộcủachúngta–vàlờikhuyêncủatôidànhchonhữngngườikhởinghiệpluônlà:hãylắngngheýkiếntừgiađìnhbạn,nhậnsựgiúpđỡcủahọchứđừngngaylậptứcbỏngoàitai.

JonnyvàtôiởtạmtầngtrệttrongngôinhàcủabốmẹcậuấyởLondon.Thậttuyệtvờikhingườitatrẻtrung,tựdovàđượcởngaytrungtâmthànhphố.Chúngtôiuốngbia,cóbạngáivàbậtnhạcầmĩ,chẳngkhácgìhọcsinh–nhưnglàhọcsinhkhôngphảiđihọc.Nhưng,chúngtôilàmviệccũngvấtvảchẳngkémgì.TôicónhữngbuổiphỏngvấntuyệtvờivớinhữngngườinhưJamesBaldwin,Jean-PaulSartre,JohnLennon,MickJagger,VanessaRedgravevàDudleyMoore.Tôitựtinđếnnỗikhôngbaogiờtựhỏitạisaohọsẵnlòngđểtôibướcvàonhàhọvànóichuyệntrựctiếpvớitôi.Sựtựtincủatôihẳnrấtcósứcảnhhưởngbởichẳngmấyaitừchốitôicả.Thậtmaylàvàonăm1966,khôngcónhiềuràocảntrongviệcgặpgỡngườinổitiếng.Vàothờiđó,họkhôngcóthưký,trợlýhayvănphòngđạidiệnđểngănchặnnhữngnhàbáotrẻtuổiháohứcnhưtôi.Tuynhiên,tôithànhcôngphầnlớnlàvìtôichỉgọiđiệnthoạivàviếtthư.Chúngtôicónhiều“têntuổi”trêncáctrangbáocủamìnhhơncảmộtsốtạpchíhạngnhất,khiếncácnhàbáo,ngôisaolớnvànhữngnhàtríthứcnổitiếngtòmòvềnhữnggìchúngtôiđangđạtđượcvàbắtđầughéthăm.Cuộcsốngdướitầnghầmlàcảmộtsựhỗnloạnhuyhoàng,mộtbữatiệckhôngbaogiờtàn.

Nhưngchúngtôicũngrấtnghiêmtúc.Chúngtôimuốncửcácphóngviênđilấytinvềnhữngvấnđềlớncủathờiđại,nhưchiếntranhViệtNamhoặcnạnđóiởBiafra,nhưngchúngtôikhôngcótiền.Thayvàođó,chúngtôinghĩcáchkhác.Nếunóivớitổngbiêntậpcủacáctờbáokhácrằngchúngtôisẽcửmộtphóngviên16tuổiđếnmộtđiểmnóngđểđưatintheocáchnhìncủangườitrẻ,cólẽhọsẽcảmthấyhứngthú.TôigọichotờDailyMirrorvàđưarađềnghị.HọđồngýđặtbàiviếtnàyvàtrảtiềnchoJulianManyon,ngườiđanglàmviệcchochúngtôiởtờStudent,đếnViệtNam.Giờđây,Julianlàmộtphóngviên55tuổitừngnhậngiảithưởngbáochívàlàmviệcchoITN.Tươngtự,chúngtôicũngthuxếpđểanhđilấytinvềBiafrachotạpchí.Đólàmộtbàihọcgiátrịchothấyrằngvớiviệcđòihỏiýtưởngtronghoàncảnhbắtbuộc,trênthựctế,chúngtôiđãđiđếnmộtkếhoạchmớimẻvàcógiátrị,vàchínhnóđãmangđếnchochúngtôisựnổitiếng.

Chúngtôithựcsựtinrằngmìnhđangthayđổimọithứ,đưaranhữngtuyênbốquantrọngvàthuhútsựchúýcủadưluậnđốivớinhữngsựkiệnquantrọngmàđánglẽđãbịphớtlờ.Nhưngkhôngphảichỉcótinbàivềchiếntranhvànạnđói–chúngtôicốgắngcânbằngtờtạpchíbằngcáchkếthợpchínhtrịvớinhạcrock‘n’rollvàsửdụngquyềnlựchọcsinhđểghidấuấn.ChúngtôicònnhậnrarằngnhờnhữngbàiphỏngvấnJohnLennon,MickJaggervànhữngngườikhác,chúngtôiđãmởrộnghơnđốitượngđộcgiảcủamình–dùtêntuổicủahọkhôngđảmbảothànhcôngdễdàng.Trởnênnổitiếngkhônghềđơngiản.Chúngtôikhôngđủtiềnđểquảngcáochotạpchícủamình,vìvậyphảinhờđếnquảngcáotruyềnmiệngvàbánhàngtrựctiếp.

Tôicốgắngthuhútsựchúýcủagiớitruyềnthông,từđótăngdoanhthutạpchí.TôilàmtốtcôngviệcthuyếtphụccáckýgiảcủanhữngtờbáolớnvềmứcđộănkháchcủatờStudentđếnnỗitờSundayTelegraphđãviết:“Cácnhiếpảnhgia,phóngviênvànhàbáocủacácbáotrênkhắpthếgiớidườngnhưđềutựnguyệncộngtácvớitờStudent,vàmộttổchứcphânphốirộnglớnpháttriểntạikhắpcáctrườngtrunghọcvàđạihọc,vàcólẽhơnnửatriệuhọcsinhsinhviênđọctạpchínày.”TờDailyTelegraphviếtthêm:“CóthểtờStudent−mộttạpchíhàonhoáng,thuhútrấtnhiềunhàbáonổitiếng,sẽtrởthànhmộttrongnhữngtạpchícósốlượngpháthànhlớnnhấtcảnước.”

Đâylàmộtlờiquảngcáotuyệtvời,vàcũnglàmộttrongnhữnglýdokhiếntôicảmthấyhạnhphúctrongphầnlớncuộcđờivìđãquảngcáođượcvềbảnthânvàVirgin.Quảngcáothựcsựrấthiệuquả.Ngaycảtựnhiêncũngphôtrương–hoalá,chimchóc,vàthậmchícảloàibọcũngthểhiệnmình.Trênthếgiớitồntạinhiềucạnhtranhđếnnỗi,nếumuốnbánbấtkỳthứgì,bạncũngphảikhiếnnóđượcchúýđến.

Nhữngngàyđầuđóđãgiúpíchchotôirấtnhiều.Tôihọcđượcrằngmỗichúngtađềucómộtthứgìđómuốnbán,cóthểlànhữnghộpđậubàybánởkhắpnơihoặcchínhtàinăngcủamỗingười.Sảnxuấthànghóahaysởhữunhữngýtưởngtuyệtvờinhấtcũngchẳngđểlàmgìnếuchúngchỉmãimãiởtrongđầubạnhaychấtđốngởgócphòng.Khi30.000bảnđầutiênđượcinra,xếpthànhtừngchồng,buộcdâycẩnthậnvàvẫncònthơmmùimựcmới,cùngvớisựhứngkhởi,chúngtôiđốimặtvớithựctếlàhóađơntiềninphảitrảbằngtiềnmặt.

Tôipháttờrơi,kêugọicáchọcsinhkiếmtiềnbằngcáchbántạpchícủachúngtôi.Họtớinhàchúngtôi,nhặtlấymộtchồngtạpchívàđembánngoàiđườnghayởtrườngđạihọc.Rấtnhiềungườiđãtrởthànhbạncủachúngtôi,sẵnsànglàmmọiđiềucóthể.Ýtưởngcủachúngtôilàbánchohọtừngchồngtạpchíchỉvớinửagiárồihọsẽbỏtúitiềnlãi,nhưngphầnlớnhọcsinhđềurỗngtúinênkhôngthểtrảtiềntrước,vàthườngthìhọkhôngbaogiờquaylạitrảtiền.Nhưngkhôngthànhvấnđề–tintứcđanglanrộngvàchúngtôiđangdầnđượcbiếtđến.

Chúngtôilàmộtnhómrấtgắnbó;tấtcảđềunỗlựchếtmình.Ngaycảgiađìnhtôicũngcómặtvàonhữngngàypháthành,sẵnlònggiúpbántạpchí.Sựnhiệttìnhcủahọlôicuốnchúngtôivàkhiếnchocôngviệctrởnênvuivẻ.MẹtôimangmộtchồngtạpchílớntớibántạikhuvựcdiễnthuyếtởcôngviênHydePark.EmgáitôilàLindivàtôidạotrênđườngOxfordtheocáchtruyềnthốngcủanhữngngườibánhàngrongvàthươngnhân–ngaycảDanielDefoecũngtừngraobánsáchcủamìnhtrên

đường–vàraolớn:“Tấtcảmọithôngtin!Chỉnửađồngcuron!”

Tôitrànđầynănglượngvìlàmộtphầncủathủđôlịchsửvàsinhđộngđó,vớitruyềnthốnglâuđờivềlòngnhânhậucũngnhưkinhdoanhthươngmại,đếnnỗitôicảmthấymìnhcóthểđạtđượcbấtcứđiềugì.Tôimuốnnắmlấymọitrảinghiệmvàgiúpthếgiớinàytrởthànhmộtnơitốtđẹp,anlànhhơn.

Trongnhữngngàyđầuvớihóađơntiềninkhổnglồ,doanhthuthấpvàphảiđấutranhtừngbướcđểcóquảngcáo,chúngtôiluônthiếutiền,phảinhịnđóivàlotìmcáchchitrảhóađơnđiệnthoại,nhưngdườngnhưđókhôngphảilàvấnđề.Mẹtôiluônđếnthămvớimộtgiỏthứcănvàhétvangkhiđixuốngtầnghầm:“ĐộiChữthậpĐỏđếnđây!”Jonnyvàtôicùngnhữngngườiđếngiúpsẽlaovàođó.Mộtlầnkhác,mẹtôinhặtđượcmộtchiếcvòngcổtrênđườngvàmangnótớiđồncảnhsát.Nhưngvìkhôngcóaiđếnnhậnlạichiếcvòng,bàđượcgiữnó.Biếtchúngtôiđangthiếutiềntrầmtrọng,bàđembánchiếcvòngđược100bảngvàđưatiềnchochúngtôi.Đólàcảmộtgiatàiđãcứuchúngtôikhỏinhữngmónnợcấpbách.

Mỗikhimộtcơhộimớixuấthiện,tôiđềunắmbắtnó.Khitạpchícủachúngtôiđangđạttớiđiểmbãohòa,thayvìchấpnhận,chúngtôitìmthêmnhiềucáchđểkiếmtiền.Chúngtôimởrộngbằngcáchtrởthànhnhữngngườiđầutiênbánđĩanhạcgiảmgiáquathưđặthàng–quảngcáođầutiênxuấthiệntrênsốcuốicùngcủatờStudent.Khimộtcuộcbãicôngcủangànhbưuđiệngâycảntrở,chúngtôilạitìmcáchkhác.Mụctiêucủachúngtôilàmởcáccửahàngbánđĩa,nhưnglạikhôngcóđủtiền.Vìvậy,chúngtôigặpgỡchủcửahàngbángiàytạimộtvịtríđắcđịatrênđườngOxfordvàthuyếtphụcôngtachophépsửdụngkhoảngkhônggiancònthừatrongcửahàng.Chúngtôicầnmộtcáitên,vàVirginrađời.Khiđưaracácýtưởngđặttên,mộtngườinói:“Chúngtalànhữngkẻchânướtchânráotrongkinhdoanh.ThếcáitênVirginthìsao?”

TôivậndụngnhữngbàihọcmàtôihọcđượctừtờStudentvàcốgắngquảngbáchosựrađờicủacửahàngđĩanhạcVirginđầutiêntrênđườngOxford.Chúngtôibiếnnóthànhmộtnơihợpthờidànhchohọcsinhbằngcáchsắpxếpnhữngchiếcđệmlớnvàmềmmạivàchiathànhnhữngkhoangriêngđểhọcóthểngồinghethửđĩatrướckhimua.Họmuốnđếnđóchơivàtánchuyệnvớibạnbèmình.Mộtcửahàngdẫnđếncửahàngthứhairồithứba.Phươngthứcrấtđơngiản:chúngtôiđitìmcửahàngtrênmộtconphốđôngđúcnhiềungườiqualạirồikhăngkhăngđòithuêtrongbathángnghỉ.Nếukhôngnhờbathángthuêcửahàng“miễnphí”đó,chúngtôihẳnđãbỏlỡnhiềucơhội.Chẳngbaolâu,chúngtôiđãcónhữngcửahàngđĩanhạcVirgintạihầuhếtcácthànhphốlớn–vàkhiđótôichưađầy20tuổi.Tiềnđổvàorấtnhanh,nhưnghóađơnđổvàocònnhanhhơn!Chúngtôiđãđạtđượcmụctiêunàynhưngtôicòncónhiềumụctiêukhácnữa–vàdầndầnsaunhiềunăm,tôiđềuđãđạtđược.

Tôichorằngnênsốnghếtmình.Năm1984,khingườiđóngtàuTedTolemanđềnghịtôitàitrợchomộtchiếctàuđểtranhgiảiBlueRibandchonướcAnh,tôiđồngýngaylậptức.GiảiBlueRiband(baogồmcúpHales)làgiảithưởngchochiếctàuvượtđạidươngnhanhnhấttừMỹtớiAi-len.Trướcđó,mộtsốtàuchởkháchtránglệđãgiànhđượcgiảinày,vídụnhưchiếcRMSLusitaniacủahãngCunard(bịchiếcU-BoatcủaĐứcđánhchìmvàonăm1915);chiếctàuchởkháchthanhlịchcủaPháplàSSNormandie;vàcuốicùng,vàonăm1952làchiếcSSUnitedStates,đãvượtbiểntrongbangày,mườigiờbốnmươiphút.Sauđó,máybaylênngôi,thờiđạicủatàuthủychởkháchsuytàn.GiảithưởngBlueRibandbịlãngquên,vàrõrànglànósẽmãimãithuộcvềngườiMỹ–chođếnkhinướcAnhquyếtđịnhtháchthức.

Tuynhiên,VirginAtlanticChallengerkhôngphảilàchiếctàuchởkháchnặng52.000tấnvới240.000mãlựcnhưchiếcSSUnitedStates.Chúngtôichỉcómộtchiếctàugỗnhẹcândài20métvớihaiđộngcơ2.000mãlực,nhưngluậtthiđấukhôngnóirằngchúngtôikhôngthểchiếnthắngvớimộtchiếctàunhỏ.Yêucầuduynhấtlànóphảichởkhách.Tôirấtvuikhiđượcđềnghịtrởthànhmộtthànhviêntrongđộithủythủbốnngườivàtrảiquakhóahuấnluyệncựckỳgiankhổđểcóđủsứckhỏechochuyếnvượtbiểngiannan.Chỉcómộtvướngmắcnhonhỏ:vợsắpcướicủatôi,Joan,đangmangbầutámthángđứaconthứhaicủachúngtôivàtôiđãhứasẽởbêncôấykhisinh.Chúngtôiđãxếplịch.

Cólẽtôisẽcốgắngđạtkỷlụcvàquayvềnhàkịpngàyvợsinh.Tuynhiên,nhữngcơnbãođãgiữchúngtôiởlại

NewYorktrongbatuần,vàtinthờitiếtchobiếtđiềukiệnđangrấtthuậnlợiđểlậpkỷlục,tôisẽkhiếncảđộithấtvọngnếukhôngđi.

TôiđãcómặtkhiHolly,đứaconđầulòngcủatôirađời.Đólàđiềutôisẽkhôngbaogiờquênvàtôibiếtrằngởbênvợkhiđứathứhairađờicũngrấtquantrọng.TôihỏiJoan:“Anhnênlàmthếnào?”

Khôngchútdodự,côấynói:“Anhcứđiđi.Haituầnnữađứabémớirađời.Chắclàanhsẽvềkịpthôi.”NhưngvìHollyđãbịsinhnonsáutuần,nêntôihyvọngrằngJoankhôngquálạcquan.

ChúngtôikhởihànhtừMỹ,cưỡisóngtrêncontàuVirginAtlanticChallenger.Cuốingàyđầutiên,tôingheđượctintrênradiolàcontraitôi,Sam,đãchàođời.Tôiđãkhônggiữđượclờihứa,nhưngquantrọngnhấtlàchúngtôicómộtđứaconkhỏemạnh.TấtcảđềureohòsungsướngvàSteveRidgway,mộtthànhviêntrongthủythủđoàn,khuimộtchaisâm-banhchúcmừngJoanvàcontraimớichàođờicủatôi.Khôngcầntôiphảilắcmạnhthêm,chairượunổvangvàbắnbọtkhắpnơi.Nhưngchúngtôikhônguốngnổirượu.Tôibámvàodâycứuđắm,loạngchoạngđitớiméptàuvànémchairượuxuốngbiển,vànónhấpnhôtrênlằntàu.GiờđâytôiphảicốgắngđểđượcgặpJoan,Hollyvàcậucontraibébỏngcủamình.

Đánglẽchuyếnvượtbiểncủachúngtôiđãcóthểdễdàngđạtkỷlục.NhưngkhichỉcònvàitrămdặmlàđếnAi-len,chúngtôigặpphảimộtcơnbãodữdội.Chúngtôibịquăngquậtliêntụcsuốtbangàyliền,nhưngđóchưaphảiđiềutồitệnhất.Chiếctàuvỡtanratừngmảnh.Chúngtôibámchặtghếngồivàchẳngnhìnthấygì.KhitiếngầntớiquầnđảoScilly,chỉcòn60dặmvàchuẩnbịchạmtayvàochiếccúpHales,chúngtôigặpphảimộtconsóngkhổnglồ.Mộtgiâysau,cótiếngthétcủaPeteDownie,kỹsưtrongđoàn.

“Chúngtađangchìm.Thântàubịtáchrarồi.Rakhỏitàungay.”

“Cấpcứu!Cấpcứu!Cấpcứu!”ChayBlyth,mộtthànhviênkháccủathủythủđoànlaongaytớichiếcradio.“VirginChallengerđangchìm.Chúngtôiđangnhảyrakhỏitàu.Nhắclại:Chúngtôiđangnhảyrakhỏitàu.”

Vàigiâysau,chiếctàubắtđầuchìmxuống.Chiếcphaocứuhộđầutiênmàchúngtôibơmbịvướngvàothứgìđóvàráchtoạc.Cònmộtchiếcphaodựbị,chúngtôinémxuốngbiểnvàkéodâydùđểbơm.

Chiếcphaocứuhộgiốngnhưmộtchiếcthuyềnbơmhơitíhon,trênđólàmộtchiếclềucómái.Chúngtôitúmtụmmộtchỗ,dậpdềnhtrênbiểnnhưmộttròchơiđiêncuồngởcôngviên.Tôingồicạnhchiếcradiovànhấcmicrolên.MộtchiếcNimrodcủaKhôngquânHoànggiaAnh–cấtcánhtheolệnhcủaMaggieThatcher–đãnhậnđượctínhiệucấpcứucủachúngtôi.Tôibáochoviênphicôngvịtrícủachúngtôi,vàanhtanhanhchóngthôngtinquaradiochotấtcảcáctàutrongkhuvựcđó.

“Đâyrồi,cóbachiếctàutrongkhuvựcđangtiếnvềphíacácanh,”viênphicôngquaylạinóivớitôi.“Khôngtheothứtự,cóchiếcQE2đangđiNewYork;mộtchiếctrựcthăngcủaKhôngquânHoànggiaAnhtừquầnđảoScillyđangđượchuyđộng,vàmộttàuGeestđiJamaicacũngđangtrênđường.Hãylênchiếcnàođếnnơiđầutiên.”

Cuốicùng,chúngtôiđượcchiếctàuGeesttrênđườngtớiCaribecứu.Chúngtôilầnlượtđượckéolênvàbỏlạichiếcphaocứuhộđangxoayvòng.

ChúngtôiđãthấtbạitronglầnthửsứcđầutiênđểgiànhgiảiBlueRiband,nhưngchúngtôikhôngchịuthua.Mộtnămsau,tôiquaylạivớichiếcVirginAtlanticChallengerII.Chiếctàudàikhoảng23

mét,chỉcómộtthân.Chúngtôitựtinrằngnócóthểchốngchịumặtbiểndữtợntốthơnhẳnkẻtiềnnhiệm.ChúngtôirờiBếncảngNewYorkvàomộtbuổisángthángSáurựcrỡvàtiếntớiNovaScotia.ChuyếnđilênvùngvenbiểnphíađôngnướcMỹchóngvánhhơnchúngtôinghĩ.

Tớingàythứhai,nguồnadrenalinegiúpchúngtôitựtinđãcạnkiệt.Giờchỉcònnhữngcúvađậpkinhhoàngkhôngngừngnghỉ.Nhữngconsóngvavàokhiếntàungoilênngụpxuốngvàchúngtôichỉbiếtnghiếnrăngchịuđựng.

Khichúngtôicốrờichiếctàutiếpnhiênliệuthứhai,cácđộngcơcủatàubỗngkêukhụckhặcrồichếtmáy.KỹsưmớicủachúngtôilàEckieRastigxuốngdướiboongtàuđểkiểmtra.Anhquaylênđầykinhhãivàthôngbáorằngbộlọcchấtđốtbịnướctrànvào.Đólàmộtthảmhọa.Khôngthểhiểunổibằngcáchnàonướctrànvàocùngvớichấtđốt,nhưngchúngtôikhôngcóthờigianđểlolắngvềđiềuđó.Dầudieselvànướcđãhòalẫnvớinhau,nghĩalàkhôngthểtáchnướcrakhỏidầudieselđượcnữa,nênchúngtôiphảitháotoànbộbốnthùngchấtđốtvàkhởiđộnglại.

Độngcơđãđượckhởiđộnglạinhưngchúngvẫnchếtmáy.Chúngtôiđãtrôinổicạnhchiếctàutiếpnhiênliệugiữađạidươngbănggiásuốtbảytiếngđồnghồ.Cuộcđuađangdầntrôiqua.Sóngbiểnngàycàngdữdội.

“Cơnbãosắptheokịpchúngtarồi,”Chaynói.“Thậtchẳngrasaocả.”

Cơnbãotheosauthờitiếttuyệtvờimàchúngtôiđượctậnhưởngtrongngàyđầutiênkhôngphảilàmộtcơnbãobấtchợtvàdữdội,nhưnglàkhởiđầucủamộtđợtdàithờitiếtkhắcnghiệt,cơnácmộngkinhkhủngnhấtcủachúngtôi.Chẳngbaolâu,chiếctàucưỡitrênnhữngconsóngcaotới15mét.Khiđó,khóixăngngạtthởđãkhiếnchúngtôiphátốm.Tấtcảđềunônọe,gậpđôingườilạitrongđauđớn.

Chayhétvàotaitôi:“Đừngđitiếpnữa.Chúngtađềuđãcốgắngvàphảichịuđựngthếnàyđây.Giờthìhếtrồi.Tôikhôngmuốnđinữa,Richardạ.”

Tôihiểurằngnếulầnnàychúngtôithấtbại,sẽkhôngcólầnthứba.Chúngtôiphảicốgắng.Tôiphảithuyếtphụchọ.

“Hãythửlàmchođộngcơhoạtđộngxemchúngtacóthểđixabaonhiêu,”tôiđộngviên.“Cốlênnào.Chúngtaphảithửxem.”

Tấtcảchúngtôidồnhếtsứclựcvàbắttayvàohànhđộng.Chúngtôiquăngdâytừchiếctàutiếpnhiênliệu,vàvớimộtchútđiềuchỉnh,độngcơgầmrútrởlại.Chúngvẫnkhụckhặcvàcóthểsẽlạichếtmáy,nhưngítnhấtlàchúngđãhoạtđộngtrởlạivàchúngtôikhôngphảidùngđếnmáichèo.

Chúngtôitiếntớichiếcthuyềnnạpnhiênliệuthứbavà,vớimộtloạtthùngđầydầucùngmộtchútmónhầmAi-len,bữaănnóngsốtđầutiêntronghaingày,chúngtôitiếngầntớichặngcuốicủachuyếnvượtbiểnvớiquyếttâmngàycàngcao.

Khivượtquavịtríchìmtàulầntrước,tấtcảchúngtôiđềuhòreovàđộtnhiênhiểurằngmìnhcóthểthànhcông.TiếnthêmnămdặmtừquầnđảoScilly,chúngtôigặpmộtđộitrựcthăngvàsauđólàhàngtrămtàuthuyềnđủloạichàođónchúngtôitrởvề.Chúngtôiđãthànhcông.Chuyếnđicủachúngtôikéodài3ngày8giờvà31phút:trênmộtchuyếnhảitrìnhdàihơn3.000dặm,chúngtôiđãphákỷlụcBlueRibandvớichênhlệchchỉ2tiếng9phút.Chúngtôiđãlàmđược.Bàihọctôirútratừchuyếnđinày,vàkiếmsốngnhờnó,làhãyluôncốgắngvàkhôngbaogiờtừbỏ.

NgaysaungàychúngtôigiànhđượcgiảiBlueRiband,mộtngườiThụyĐiểntênlàPerLindstrandgọiđiệnthoạichotôi.“NếuanhnghĩrằngvượtĐạiTâyDươngbằngtàulàrấtấntượngthìhãynghĩlại.Tôiđangdựđịnhlàmchiếckhinhkhícầulớnnhấtthếgiới,vàtôisẽchonóbaytronggióxoáyởđộcao9.144mét.TôitinrằngnócóthểbayquaĐạiTâyDương.Anhcómuốnthamgiakhông?”

Tôinghĩtớingườihùngtrướcđâycủamình,ĐạiúyScott,nhớlạinhữngcâuchuyệnvềchuyếnbaybằngkhinhkhícầucủaôngquaNamCực.ChưatừngcóaivượtĐạiTâyDươngbằngkhinhkhícầu.Tôicũngchưabaogiờbaytrênkhinhkhícầu.Thậtđiênrồvàliềulĩnh.Khiđó,cáccôngtycủatôiđangthuvàohàngtrămtriệubảng.Nếutôichếtthìsao?TấtcảnhữngsuynghĩđólởnvởnquanhđầukhitôinghePertrìnhbàykếhoạchvàvìsaoanhtachorằngnósẽthànhcông.

Córấtnhiềulýdochínhđángchoviệctôikhôngnênthamgia.Trênthựctế,chỉcómộtlýdokhiếntôiquyếtđịnhlênđường–đólà,tôikhôngthểcưỡnglạinhữngthửthách.NhưngtôiđãnghenóivềPerLindstrandvàmơhồbiếtrằngôngtagiữnhữngkỷlụcvềkhinhkhícầu,trongđócókỷlụcđạtmứccaonhấtsovớimặtnướcbiển.Ngườinàycóvẻhiểurõnhữnggìmìnhđangnói.

Tôiđáp:“Tôisẽchẳngbaogiờhiểunổilýthuyếtvàkhoahọc.Nhưngtôisẽđivớianhnếuanhtrảlờitôimộtcâuhỏi.”

“Đượcthôi,”Pernói,thẳnglưnglênđểsẵnsàngchomộtcâuhỏiđầythửthách.

“Anhcóconkhông?”

“Có,tôicóhaicon.”

Tôithấyvậylàđủ–nếuanhtachấpnhậnthửtháchthìtôicũngvậy.Tôibắttayanhvànóirằngtôisẽthamgia.

Tôiluônnóivớimọingườirằngnếumuốnlàmtốtbấtkỳviệcgì,họphảilênkếhoạchvàchuẩnbị.TôiđãluyệntậpchămchỉcholầnphákỷlụcBlueRibandvàtôicũngsẽphảichuẩnbịkỹcàngnhưvậychodựđịnhduhànhbằngkhinhkhícầu.Đâylàmộtdựđịnhliềulĩnh.Nếutàuchìmgiữabiển,maymắnthìbạnsẽđượccứu–nhưngvớimộtchiếckhinhkhícầu,bạnkhôngthểđoántrướcđượcđiềugì.Khôngthểnóitrướcđượcrằngởđâunhữngcơngiólạvàgióxoáysẽthổibaynó,haynósẽlaoxuốngvùngnàovànhanhđếnmứcnào.Chúngtôisẽbayxahơnnămlầnvàgiữkhinhkhícầutrênđólâuhơnbalầnởmộtđộcaolớnhơnbấtkỳai(kểcảPer)từngđạtđượctrướcđây.Bướcđầutiênlàhọccáchláikhinhkhícầuvàláitốtđếnmứctôisẽloạibỏđượccàngnhiềurủirocàngtốt.Vìvậy,tôiđếnTâyBanNhacùngPervàhuấnluyệnviêncủatôilàRobinBatchelor(trôngnhưanhemsinhđôicủatôi),vàhọccáchláikhinhkhícầu.Nhữngbuổihọcđóđãcứumạngtôi.

Nếukhôngđượcngồitrênmộtchiếckhinhkhícầulêntầngbìnhlưu,bạnsẽkhôngthểtưởngtượngnổikíchthướccủanósovớinhữngchiếckhinhkhícầuthườngthấytrêncácquảngcáohaynhữngchuyếnbaynửagiờđồnghồthườnggặpởvùngquê.Chẳngkhácgìsosánhmộtchiếcxeđạpvớimộtchiếcxebuýt–vàthậtkhôngthểtinnổirằngtôiđangdựđịnhlàmmộtviệcchưaaitừnglàm,tạoramộtđiềuhoàntoànmớimẻ.

Mộtkhinhkhícầuchứađầykhíheli,nhưnhữngchiếckhícầuzeppelincũ,cóthểbaytrongvàingày.Khinhkhícầuphảidựavàokhínóngtrongbầukhí,bốclêntrênkhôngkhílạnhxungquanhvàmangtheokhícầu.Nhưngnhiệttỏaratừbầukhícủakhícầurấtnhanh,vàđểlàmnóngkhôngkhí,ngườiđiềukhiểnphảiđốtkhípropane.ChođếntrướcchuyếnbaydựđịnhcủaPer,cáckhinhkhícầuvẫnbịngăntrởbởikhốilượngnhiênliệukhôngđủđểgiữnótrênkhông.

Chúngtôisẽtiếtkiệmnhiênliệubằngcáchbayvớitốcđộ320km/hvàlàmnóngkhôngkhítrongbầukhíbằngnănglượngmặttrờivàobanngày;chúngtôisẽcómộtchiếcmáyđiềuápthayvìmộtchiếcgiỏđanbằngliễugai–nhữngphươngpháphoàntoànmới.

Tôihỏi:“Nếunhữngcơngióởtầngbìnhlưuxétoạckhícầuratừngmảnhthìsao?”

Perđáp:“Tôiđãthiếtkếmộtlớpvỏkép.”

NhữngcâutrảlờicủaPerđềurấtkhoahọcvàđángtincậy,vàtôingàycàngtựtinhơnrằngnếuaicóthểthànhcôngthìđósẽlàchúngtôi.DocácluồnggióvàgióxoáythổitừMỹđếnchâuÂu,chúngtôirờiMỹrấtsớmvàomộtbuổisáng.29giờsau,chúngtôiđãbaytrênAi-len,vàlànhữngngườiđầutiênvượtĐạiTâyDươngtrênkhinhkhícầu.

Tốcđộđángkinhngạccủachuyếnbaydẫntớimộtvấnđềchúngtôikhônglườngtrướcđược:chúngtôivẫncònbathùngđầynhiênliệugắnvàokhícầu,chúngrấtdễphátnổkhitiếpđất.Chúngtôiquyếtđịnhhạxuốngthậtchậm,thảcácthùngnhiênliệuxuốngmộtcánhđồnghoang,sauđódầnhạxuốngđểtiếpđấtantoàn.Perngừngđốtpropanevàkéokhícầuxuốngthấpđểchúngtôixemcóthểbỏnhữngthùngnhiênliệuthừaởđâumộtcáchantoàn.Khihạxuống,độtnhiêngióxoáyxungquanhchúngtôi,mạnhhơnnhiềusovớidựđoán.Khinhkhícầulaoxuốngrấtnhanh,vớitốcđộgần30hảilý,55km/h,tốcđộhạcánhkhôngphảilàvấnđềnghiêmtrọngnhưviệcchiếckhinhkhícầuđộtngộtlaoxuống.Chúngtôiđậpxuốngđấtvànảytrêncánhđồng.Cácthùngnhiênliệubịtungradocúvachạm,cùngvớidâyăng-tenradio.Khôngcònsứcnặngcủacácthùngnhiênliệu,chúngtôilạibaylên.Tôikhôngnhìnthấygì,nhưngchúngtôisuýtnữađãđâmphảimộtngôinhàvàmộtcộtđiệncaothế.

Khôngcócácthùngnhiênliệu,chúngtôihoàntoànmấtkiểmsoát.Chiếckhícầubaylênnhưtênlửa.ChúngtôithấybờbiểnvàPermởlỗthôngkhínóngquađỉnhkhícầuđểgiảmđộcao.Nhưngmộtlầnnữa,giódướimặtđấtlạimạnhhơnrấtnhiềusovớidựđoánvàcuốnchúngtôirabiển.Chúngtôiđangtiếnvềhướngđôngbắc,vàkhitrênkhícầukhôngcóđiệnhayradio,hơnbaogiờhết,chúngtôihoàntoànphómặcchocơngió.

“Bámchắcvào,”Pernhắc.

Perchothoátthêmkhôngkhí,thaybằngkhípropanenóngđểgiảmtốcđộbayxuốngquálớpmâyxámdày.Cuốicùng,chúngtôicũngrakhỏilớpsươngmù,tôithấymìnhđanglaoxuốngmặtbiểnsủibọt.Chúngtôiđãlaoquabãibiển.Chúngtôiđangbayquánhanh.

Chúngtôilaoxuốngbiển.TôivavàoPer.Chúngtôibịlậtnghiêngởmộtgócđiênrồ,vàkhôngthểđứngthẳnglênđược.Khícầubắtđầukéochúngtôitrênmặtbiển.Chúngtôinảytừconsóngnàysangconsóngkhác.

“Nhảyra!”Perhétlên.“Richard,chúngtaphảinhảyra.”

Pervậtlộnvớichiếccửa,phácácđònbẩyvàđẩycửara.Khícầuđichậmlạimộtchútkhiđâmxuốngnước,Perbènlaolênvàtrèoquacửa.

“Áokhoáccứuhộcủaanhđâu?”Tôihétlên.

Percóvẻnhưkhôngnghethấytôinói.Anhnhảytừđỉnhkhícầuxuốngvùngnướclạnhđentối.Khoảngcáchđóítnhấtlà30mét.Tôinghĩrằnganhấyđãtựgiếtmình.Khôngcònsứcnặngcủaanh,chiếckhícầulaolênrấtnhanh,quácaokhiếntôikhôngthểnhảyđược.Tôichỉcònmộtmình.

Tôibaylơlửngcànglúccàngcaolênnhữngđámmây,cáccơngióđẩytôitớihướngbắc,vềphíaScotland.Mộtmìnhtôibaytrênchiếckhinhkhícầulớnnhấttừtrướcđếnnay,vàchỉcònđủnhiênliệuchokhoảngmộtgiờbay.Khihếtnhiênliệu,chiếckhinhkhícầunặngnề,cùngvớitôi,sẽlaoxuốngbiển.Tôithửdùngradio.Nóđãhỏng.Tôicóhailựachọnnguyhiểmngangnhauvàkhôngbiếtnênchọncáinào:nhảykhỏikhinhkhícầuhoặcởyênđó.Tôithựcsựcóthểsẽchết.Khicậnkềcáichết,tôilấycuốnsổluônmangtheobênmìnhvàviết:“Joan,Holly,Sam,anhyêucảnhà.”

Độtnhiên,niềmlạcquanvàquyếttâmtrướcđâycủatôitrỗidậy.Tôiđangnghĩcáiquáigìchứ,từbỏmàkhônghềcốgắng?Tôitựnhủ:“Cònsốngtứclàcònlàmđượcđiềugìđó.Rồinósẽxuấthiện.”

Nhiênliệugầnhết,khinhkhícầudạtxuốngnhữngđámmâydày.Tôitrôilơlửngqualớpdướicùng,

hướngvềphíamặtbiểnxámxịtvànhìnthấymộtchiếcmáybaytrựcthăngbaylàlàtrênnhữngconsóng.Nóđangtìmtôi!Khihọthấytôi,tôibiếtmìnhsẽđượccứu.

Đếngầnnhữngconsóng,tôinhảykhỏichiếckhinhkhícầuxuốngbiển.Khôngcònsứcnặngcủatôi,nóbaylênkhỏitầmmắt–nhưngítnhấttôikhôngphảilorằngnósẽrơixuốngđèlênmình.Chiếctrựcthăngkéotôilênkhỏinướcbiểnlạnhgiávàngaykhiđượcantoàn,tôihỏihọvềPer.Họrấtbốirối.“Chúngtôitưởnganhấyvẫnđicùnganh,”họnói.Suốtthờigianbayvềphíabắccùngmộtchiếcradiohỏng,tôivôcùnglolắngchoPer.Anhấyđãởdướibiểnhànggiờliền,vàchúngtôiphảinhanhchóngtìmraanh.Tôinóichohọvịtrícuốicùngcủaanh,vàanhđãđượccứutrướckhibịchếtcóng.

Cảchuyếnđilàmộttrảinghiệmtuyệtvời.Tôiđãrútrađượcrấtnhiềubàihọc:khôngphảicứmuốnlàmlàlàmluôn,màphảichuẩnbịkỹcàng,tintưởngvàobảnthân,giúpđỡlẫnnhauvàquantrọngnhấtlàkhôngbaogiờtừbỏ.

Tấtcảnhữngbàihọcnàyđềucóthểsửdụngtrongcuộcsống.Bạnkhôngcầnphảiđiềuhànhmộtdoanhnghiệpkhổnglồ,baytrênkhinhkhícầuhayphákỷlụcvượtđạidươngthìmớiápdụngđượcnhữngbàihọcđó.Mụctiêucủabạncóthểrấtnhỏ.TạpchíStudentbanđầucũngrấtnhỏ.Tôibánđượcquảngcáotrêntạpchíđóquađiệnthoạicôngcộngởtrườngvìtôitinrằngmìnhcóthểvàsẽlàmđược.Nếubạnthựcsựmuốnlàmgìđóthìcứlàmđi.Dùmụctiêucủabạnlàgì,bạnsẽkhôngbaogiờthànhcôngnếukhôngvượtquađượcnỗisợhãivàbắttayvàolàm.

2.Hãyvuivẻ!•Vuivẻ,làmviệcchămchỉrồisẽkiếmđượctiền

•Đừnglãngphíthờigian–hãynắmlấycơhội

•Cócáinhìntíchcựcvềcuộcsống

•Khikhôngcònvuivẻ,hãytiếnbước!

Tôiđọcđượcrấtnhiềubàibáoviếtrằngtôibiếntấtcảmọithứmìnhchạmtớithànhvàng.Dùđiềuđókhôngđúngnhưngtôikhôngphủnhậnrằngmìnhđãlàmtốtvàđãcórấtnhiềuthànhcôngtrongkinhdoanh.Nhữngngườiláitaxi,nhàbáovàngườiphỏngvấntrênđàiphátthanhthườngxuyênhỏibíquyếtcủatôilàgì,tôikiếmtiềnbằngcáchnào?Điềuhọthựcsựmuốnbiếtlà–làmthếnàođểhọkiếmđượctiền?Aicũngmuốntrởthànhtriệuphú.

Tôiluônnóivớihọmộtđiều.Rằngtôichẳngcóbíquyếtnàocả.Khôngcóquytắctrongkinhdoanh.Tôilàmviệcchămchỉvàluôntinrằngmìnhsẽlàmđược.Tuynhiên,trênhếtlà,tôicốgắngvuichơi.Tôitinrằngnêncânbằngcôngviệcvàvuichơigiảitrí.Theotôi,vuichơinghĩalàvuivẻtậnhưởng,khônglàmviệcvàlolắngcăngthẳng.Tôikhônghiểumụcđíchcủaviệcdànhtấtcảthờigiantrongngàyđểlàmviệc,đôikhiđếnđộkiệtsức.Vuichơigiúpchúngtatỉnhtáolại;nócótácdụngkíchthíchvàrấtquantrọngđốivớicảthểchấtlẫntinhthần.Ýnghĩacủacuộcsốngchínhlàbiếtcười,biếtyêuthươngvàtrântrọnglẫnnhau.

Câuthànhngữ“Làmviệccógiờ,vuichơicólúc”thểhiệnchânlýđượcmộtnhàhiềntriếtAiCậpđúckếttừ4.500nămtrước:

Kẻlàmviệccảngàythìthậtkhốnkhổ.Kẻchơicảngàythìkhôngkiếmđượctiền.Ngườibắncungbắntrúngđích,cũngnhưngườithủythủcậpbến,nhờcónhiềukỹnăngkhácnhauvàbiếtkhinàonênlàmviệc,khinàonênnghỉngơi.

Khichuẩnbịbayvòngquanhthếgiớitrênkhinhkhícầu,mộtchuyếnđimạohiểmmàtôibiếtlàsẽđầyrủirovàcóthểtôisẽkhôngbaogiờtrởvềnữa,tôimuốnđểlạichocácconmìnhmộtlờikhuyênnhonhỏtừtậnđáylòng,mộtlờikhuyênmàtôichorằngsẽdẫnđườngchỉlốichochúngtrongnhữngnămsaunày.Trướckhiđi,tôiđểlạimộtláthưchoSamvàHolly,viếtrằng:“Cácconhãysốnghếtmình.Tậnhưởngtừnggiâyphút.Hãyyêuthươngvàchămsócmẹnhé.”

Nhữnglờiđóđúckếtlạinhữnggìtôitintưởng.Đừnglãngphíthờigian.Hãyvuichơi.Vàyêuthươnggiađìnhcủabạn.

Hãyđểýrằngkiếmtiềnkhôngcótrongdanhsáchđó.

Tôikhôngdấnthânvàokinhdoanhđểgiàucó.Sựvuivẻvàthửtháchtrongcuộcsốnglànhữnggìtôimuốnkhiđó–vàbâygiờvẫnvậy.Tôikhôngphủnhậntiềnbạclàquantrọng.Chúngtakhôngphảilànhữngngườisốngtronghangđộng,ănrễcâyvàhoaquả.Dùmộtngườiduytâmcóthểphảnđốiđiềunày,nhưngchúngtađangsốngtrongthờiđạimàaicũngcầntiềnđểtồntại.Tôitừngnóirằngmỗingàytôichỉcầnmộtbữasáng,trưa,tối,vàtôivẫnsốngtheođúngtuyênbốđó.Tôilàmkinhdoanhkhôngchỉvìtiền–nhưngtôinhậnrarằngnếutôicảmthấyvuivẻthìsẽcótiền.Tôithườngtựhỏi,côngviệccóvuivẻvàkhiếntôihạnhphúckhông?Tôitinrằngcâutrảlờichocâuhỏiđóquantrọnghơndanhtiếnghaycủacải.Nếumộtcôngviệckhôngcònvuivẻnữa,tôisẽhỏitạisao?Nếukhôngthayđổiđượcthìtôisẽkhônglàmnữa.

Bạnsẽhỏi,làmthếnàotôibiếtrằngniềmvuisẽmangtớitiềnbạc?Câutrảlờilàtôikhôngbiết–tôi

chỉcóthểđưabảnthânvàcáchsốngcủamìnhralàmvídụ.Khôngphảilúcnàocũngthànhcông,tôicũngtừngthấtbạivàtôikhôngphungphíthờigianchơibờihếtngàynàyquangàykhác–tôisẽthấychánngay.Thưgiãnlàrấttốt,cáckỳnghỉcũngrấtquantrọng,nhưngtôinghĩđiềutôithựcsựmuốnnóilàchúngtanênyêuthíchbấtkỳcôngviệcgìmìnhlàm.Côngviệcphảitruyềncảmhứngvàkhiếnchúngtathỏamãn.Chúngtadànhrấtnhiềuthờigiantrongđờiđểlàmviệckiếmsống,vìvậy,làmmộtcôngviệcmàbảnthânkhôngthíchthìthậtvônghĩa.Tôitinvàosựcânbằng,haytheocáchgọicủađạoPhậtlàsựhàihòa.Nhìnchung,tôiđãrấtmaymắnvìcóthểduytrìđượcsựcânbằngnày.Baolâunay,tôivẫnluônvuivẻvàtôivẫnkiếmratiền.

Nhữngcôngviệckinhdoanh,haykếhoạchkiếmtiềnđầutiêncủatôiđềukhôngthànhcông,nhưngtôiđãhọcđượcrấtnhiềutừchúng.VàomộtkỳnghỉlễPhụcSinh,khitôikhoảngchíntuổivàđượcnghỉhọcvềnhà,tôinảyramộtkếhoạchtuyệtvời.TôisẽtrồngcâythôngNoel.TấtcảmọingườiđềumuốnmuacâythôngNoel,vìvậycóthểkếtluậnrấtlogicrằngtrồngcâythôngNoelsẽgiúptaháiratiền.Hìnhảnhđồngbảngnhảymúatrướcmắttôi.Tôitìmvàđặtmuacâygiống.Ngaykhichúngđượcđưađếnnơi,tôinhờcậubạnthânNikPowellgiúptrôngkhoảng400câytrongvườnnhà.Chúngtôilàmviệcrấtvấtvả,đàohốbằngdụngcụđàolỗtrahạtrồiđặtcáccâygiốngvàođó.Nhưnggiốngnhưtấtcảnhữngcậubéthíchnghịchngợmtrongtrangtrại,chúngtôicảmthấyrấthàohứng.Tấtcảnhữnggìcầnlàmlàchờ18thángđểcáccâygiốngbiếnthànhcâythôngNoel,bánchúngđivàđếmtiền.Ngaytừbé,tôiđãbiếttínhkếlâudài.

Bàihọcđầutiêntôihọcđượclàcáchthứcvậndụngtoánhọc.Ởtrường,tôikhônggiỏimôntoán.Trêngiấy,chúngchẳngcóýnghĩagìvìđầuóctôicầnphảihìnhdungranhữngconsốcómụcđíchgìđó.KhilênkếhoạchkinhdoanhcâythôngNoel,tôinhậnthấyngaylậptứcrằngnếumộtbao400câygiốngcógiá5bảngvàmỗicâyđượcbánvớigiá2bảngthìchúngtôisẽlãi795bảng.Đólàtiềnthậtvàrấtđángchờđợi.

Bàihọcthứhaitôihọcđượclàtiềnkhôngmọcratrêncây!Rấttiếclàthỏđãănhếtcáccâygiống.Chúngtôitìmcáchtrảthù.Tôilấylàmtiếcphảinóirằngchúngtôirấtthíchbắnlũthỏ,rồiđembánchohàngthịtvớigiá1silinhmỗicon.Nóichung,chúngtôithựcsựđãkiếmđượcchútlãitừ5bảngtiềnđầutưbanđầu,còntấtcảbạnbècủachúngtôithìđượcănbánhnhânthịtthỏ.Tấtcảchúngtôi–trừlũthỏ–đềucólãi.

Chúngtasẽkhôngbaogiờbiếtđượcmìnhsẽtìmthấygìtrênmộtbãibiểnđầynắng.Trongkỳnghỉ,tôiđãtìmđượcmộthònđảohoangvàhãnghàngkhôngcủariêngmình.ĐiềunàyđếnmộtcáchtìnhcờkhitôiđangchămchỉlàmviệcđểgâydựngnênHãngđĩaVirginvàonăm1976.MikeOldfieldlàthànhcônglớnđầutiêncủachúngtôivớialbumTubularBellsđượcpháthànhnăm1973,vàchúngtôitiếptụckýhợpđồngvớiSexPistols,TheHumanLeaguevàSting,vìvậycôngviệclàmănđangtiếntriểnthuậnlợi.Chúngtôirấtbậnrộnnhưngcũngrấtthíchthú.Mọingườithườngnói“BransonlàmộtkẻxảoquyệtmaymắnkhiđãvớđượcmộtalbumthànhcôngvangdộinhưTubularBells”,nhưthểbằngcáchnàođótôiđãvấpphảinótrênđườngvậy.

Đúngvậy,đólàmộtcơmay,nhưngchínhchúngtôilànhữngngườiđãnhậnranóvàquyếtmạohiểm.MikeOldfieldtrướcđókhônglâuđãđóngvởnhạckịchHairởsânkhấukhuTâyLondonvàđanglàmộtcasĩchơinhạctheohợpđồngthuâmkhianhchotôinghevàibàiháttrongalbumTubularBells.Tôinghĩrằngđólàthứâmthanhkỳdiệuhiếmthấy,vàbạncũngsẽthấyrằngnóthậtđặcbiệtkhinghe.Chúngtôikhôngcómộthãngđĩa,vìvậytôiđãđểanhmangcácbăngthuâmtớisáuhãngpháthànhkhác.Tấtcảđềutừchối.Chúngtôithíchcácbàihátđóđếnnỗitinrằngchúngsẽthànhcông.Vìvậy,chúngtôithànhlậpnênHãngđĩaVirgin,banđầulàđểramắtTubularBells.Chúngtôibiếtmìnhcóthểlàmđược,nhưngđểthànhcônglàrấtkhókhănchomộtđámthanhniênnhưchúngtôi.Chúngtôiphảikiếmtiềnđểđăngký,sauđóphảivấtvảquảngbánótrongmộtngànhcôngnghiệpchỉcómộtthểloạinhạctheoyêucầu.Chúngtôiphảisuynghĩkhácbiệt,vàđềnghịJohnPeelchơitoànbộalbumtrongshowdiễncủamình.Đólàmộtviệcchưatừngxảyra,vànhưchúngtôibiếtthìchưacóDJnàotừnglàm.Peelđồngý.Vụđóthànhcông,doanhthubắtđầutăng.

RàocảntiếptheolàviệcMikeOldfieldquánhútnhátđếnnỗikhôngdámquảngbáchoalbum,nhưngchúngtôikhôngtừbỏ.Thayvàođó,chúngtôiđãtìmracâutrảlời.Suynghĩsángtạo,vàcóphầnđitrướcthờiđại,chúngtôilàmmộtvideovàpháttrêntivi.NhữngbannhạcnhưTheBeatlesđãtừnglàmcácvideonhạc,nhưngnhữngvideovớitưcáchlàcôngcụquảngbátáchbiệtkhỏicácchươngtrìnhtruyềnhìnhnổitiếngvềnhạcpopnhưTopofthePopsthìvẫnrấthiếm.Videocủachúngtôiđượcphátsóngrấtnhiều,nhưngbướcđộtphálớnnhấtchínhlàkhinóđượcsửdụnglàmnhạcphimcủaTheExorcist.Doanhthutăngnhanhchóngtrêntoànthếgiới.NóđãgiúpHãngđĩaVirgintrởnênnổitiếngchỉsaumộtđêm.Mặcdùđãrấtthànhcông,chúngtôivẫnkhôngbaogiờngừngtìmkiếmnhữnggiọngcavàtàinăngmới.

TôiluôncốgắngrờikhỏinướcAnhvàomùađông.Âmnhạc,mặttrờivàbiểngiúptôicảmthấydễchịuvàsựxacáchLondonchotôikhônggiantựdođểsuynghĩvàvạchranhữngýtưởngmớimẻ.Mùađôngnăm1977,bạngáitôilàJoanvàtôichiatay.Tôirấtbuồnvàcàngcầnđếnmộtkỳnghỉhơn.

TôiđếnJamaica,phầnlàđinghỉ,phầnlàvìdựđịnhtìmkiếmcácbannhạcvàkýhợpđồngvớihọ,vìvậytôimangtheomộtvaliđầytiền,vìcáccasĩởJamaicakhôngnhậnséc.Banngày,tôibơitrongnướcbiểnấmáp,cònbanđêm,tôingồitrênbãibiểnhoặcghévàocácquánbarnghemộtsốbannhạcreggaetuyệtvờichơinhạc.Mỗikhingheđượcmộtloạinhạcmới,tôiđềuchúýngaylậptức.ĐólàmộtloạinhạcrapgiaiđoạnđầuđượctạorabởicácDJvàngườichơinhạctrênradiođịaphương,cònđượcgọilà“toasters”,vìvậytôiđãthamgiavàobướckhởiđầucủamộtcôngviệclớnlao.Thậtmaylàvìcótiềntrongvali,nêntôicóthểkýhợpđồngvớigần20bannhạcreggaevàmộtvàingườichơinhạctrênradio.Chúngtôibánđượcrấtnhiềuđĩacủahọ;đâylàmộtvídụhoànhảochophươngchâmcủatôi–cứvuichơirồisẽcótiền.

TôivẫnđangởJamaicakhiJoanđộtnhiêngọiđiệnthoạichotôi:“ChúngtacóthểgặpnhauởNewYorkkhông?”,cônói.ChúngtôiđãcómộtkhoảngthờigianhạnhphúcởNewYork,nhưngchuôngđiệnthoạikhôngngừngreokhiếnchúngtôikhátkhaođượcgiảithoátđểcóchútthờigianchoriêngmình.Tạimộtbữatiệc,mộtngườihỏicóphảitôiđãđặttêncôngtylàVirgintheoquầnđảoVirginkhông.ChúngtôiđãđặttêncôngtylàVirgin,vìkhiđóchúngtôichỉlànhữngkẻchânướtchânráotrongkinhdoanh,vàtôicũngchưabaogiờđếnquầnđảoVirgin.ĐộtnhiêntôinhậnthấynócóthểlàmộtđiểmđếnlãngmạnhoànhảochoJoanvàtôi.

TôiđãdùnghếttoànbộtiềnđểkýhợpđồngvớicácbannhạcởJamaica,nhưngtôinghenóirằngnếuaiđangtìmmuabấtđộngsảnởCaribethìsẽđượcđimộttourkhámpháhoàntoànmiễnphí.TôigọiđiệnchomộtngườimôigiớibấtđộngsảnởquầnđảoVirgin,nóivớianhtarằngtôisởhữumộthãngđĩavàmuốnmuamộthònđảođểxâydựngstudiotrênđó.

Thậtmaymắnchocuộcchạytrốnlãngmạncủachúngtôi,khingườimôigiớitrảlờiđúngnhưtôimongđợi:“Hãylànhữngvịkháchcủachúngtôi.Chúngtôicórấtnhiềuhònđảođẹpvàsẽdẫnanhđixem.”

JoanvàtôibaytớiquầnđảoVirgin,ởđâychúngtôiđượcđốiđãinhưngườitronghoàngtộc.Mộtchiếcôtôlớnđónchúngtôiởsânbayvàđưachúngtôiđếnmộtbiệtthựxahoavớibểbơivàtầmnhìntuyệtvờirabiển.Nócótấtcảnhữnggìchúngtôimuốn,vàđêmđó,trongkhibơivàngắmbầutrờiđầysao,chúngtôicảmthấynhưđangởThiênđường.Tôithựcsựđãnghĩrằngmìnhcóthểsốngnhưvậyvàmơđếnchuyệnmuamộthònđảoriêng.Ngàyhômsau,mộtchiếcmáybaytrựcthăngđưachúngtôiđimộtvòng.Chúngtôilướttrênnhữngcâycọxanhrờnvànướcbiểnxanhthẳmrồihạcánhtrênnhữnghònđảoxinhđẹp,thămthúnhữngkhuđấtriêngvàtậnhưởngmộtkhoảngthờigiantuyệtvời.Chúngtôikéodàikỳnghỉmiễnphílâunhấtcóthể,nhưngcũngđếnlúckhôngcònhònđảonàođểđinữa.

Đểkéodàikhoảngthờigiantậnhưởnghơnlàýđịnhthựcsựmuamộthònđảomàtôibiếtmìnhsẽkhôngđủtiềntrả,chúngtôihỏingườimôigiớirằngliệucònhònđảonàochúngtôichưađếnthămkhông.

Anhtanói:“Cònmộthònđảonữa,mộtviênngọcnhỏbé.Nóởcáchxahàngdặmsovớitấtcảmọinơivàvẫncònhoangsơ.TênnólàNecker.”AnhtanóirằngnóthuộcsởhữucủamộtquanchứcngườiAnh,ngườichưatừngđặtchânđếnhònđảođó.

Mộthònđảobiệtlậpcáchxahàngdặmcóvẻlàmộtlựachọntốttrênhaiphươngdiện.Thứnhất,chúngtôisẽđượcthưởngngoạnmộtchuyếnbaydàivàtuyệtvờibằngtrựcthăngcùngrấtnhiềucảnhđẹp.Thứhai,chúngtôithựcsựthíchnó.Vẫncònhoangsơnghĩalàchưacóaixâydựnggìtrênđó.Cólẽnósẽkhárẻ.

Banđầu,đithămđảogiốngnhưmộttròchơi.Chúngtôikhôngđịnhmuamộthònđảovàtôithìchưađủkhảnăngchitrả.HãngđĩaVirginđanglàmănphátđạt,vàtấtcảcácbannhạckýhợpđồngvớitôiđềulàmtốt,vìvậy,tôikhôngbỏquaýtưởngmuamộthònđảovàomộtthờiđiểmnàođótrongtươnglai.Nhưnggiờđâytôirấthàohứng.TôimuốnsởhữumộtnơichoriêngchúngtôiởThiênđường.Tôiđãcómộtmụctiêumới.

Chúngtôibaytrênmặtbiểntrongxanhrồiđếnmộtdảisanhôngầmbaotrọnmộtđầmphávàmộthònđảotíhon,trướckhihạcánhtrênmộtbãibiểnđầycáttrắngđượcbaobọcbởinhữnghàngcọ–trônggiốngnhưmộtcảnhkinhđiểntrongRobinsonCrusoevậy.Giữađảolàmộtngọnđồixanhrì,vàchúngtôileolênđó.Tầmnhìntừđỉnhđồithậtbõcôngtrèolên.Chúngtôicóthểnhìnramọihướngvàchẳngcógìngoàichúngtôivàbiểnxanh.Đầmphánônggiữadảisanhôtrongxanhvàsạchsẽđếnnỗichúngtôicóthểnhìnthấymộtchúcáđuốikhổnglồđanglườibiếngbơiquanh.Ngườimôigiớinóirằngrùađẻtrứngtrênrìabờbiển,còngiữađảocóhaihồnướcmặnnhỏvàhànghectarừngnhiệtđớixumxuê.Khichúngtôiđangngắmnhìn,mộtđànvẹtđenbayqua.Khôngmộtbiệtthựlớn,haydấuhiệucưtrúnào.Đóthậtsựlàmộthònđảohoang.Đứngtừđó,phóngtầmmắtrabiển,tôichínhlàvuacủatấtcảnhữnggìtrảiratrướcmắt.TôiyêuNeckerngaylậptức.

Ngườimôigiớicảnhbáochúngtôirằngtrênđảokhôngcónướcngọt.Nếumuahònđảonày,chúngtôisẽphảichếnướcngọttừnướcbiển.

“Tốt,”tôinghĩ.“Họsẽkhôngđòigiácaochomộthònđảohoangkhôngcónướcngọtvànhàcửa.”Tôihỏigiáhònđảo.

“Batriệubảng,”anhtanói.

Cáigiáđóvượtquáxakhảnăngcủatôi.“Tôicóthểtrả150nghìnbảng,”tôinói.

Tôiđangtrảchưađến5%cáigiámàanhtađưara!Tôirấtnghiêmtúcnhưngngườimôigiớikhônghềcười.“Giábatriệubảng,”anhtanhắclại,nụcườitrênmôibiếnmất.

“Giácuốicùng.Tôicóthểtrả200nghìnbảng,”tôinói.

Chúngtôiđixuốngđồivàleolêntrựcthăng.Chúngtôibaytrởlạibiệtthự.Hànhlýcủachúngtôiđểởngoài.Chúngtôibịđuổiđi.Đêmđóchúngtôingủtrêngiường,ănsángtronglàngrồirờiđingàyhômsau.CảmgiácnhưthểbịtốngcổrakhỏiThiênđườngvậy.

Chúngtôidànhphầncònlạicủakỳnghỉtrênmộthònđảokhác,nơikhôngcónhữngthứxahoadànhchochúngtôinhưkhingườimôigiớinghĩchúngtôirấtgiàucó.KếhoạchcủachúngtôilàđếnPuertoRico–nhưngkhichúngtôiđếnsânbay,chuyếnbaybịhủyvàmọingườiđềuđanglangthangkhôngbiếtđivềđâu.Chẳngcóailàmgìcả.Nhưngphảicómộtngườilàmđiềugìđó.Dùchẳngbiếtmìnhsẽlàmgìnhưngđầytựtin,tôithuêmộtchiếcmáybay2.000bảngrồilấygiáđóchiachosốhànhkhách.Mỗingườisẽphảitrả39đô-la.Tôimượnmộtchiếcbảngđenvàviếtlênđó:HÃNGHÀNGKHÔNGVIRGIN.BAYTỚIPUERTORICOVỚIGIÁ39ĐÔ-LA.Toànbộsốvéđượchànhkháchchộplấyđầybiếtơn.Tôitìmcáchlấyđượchaivémiễnphívàthậmchícònkiếmđượcchútlãi!

ÝtưởngchoHãnghàngkhôngVirginrađờingaygiữakỳnghỉ,dùhãnghàngkhôngthậtsựchínhthứcrađờisaukhitôinhậnđượcmộtýtưởngkinhdoanhvàinămsauđó.Tôichưabaogiờthuêmộtchiếcmáybay,nhưngcũnggiốngnhưvớiTubularBellsvànhữngngườiJamaicachơinhạctrênradio,tôiđãnhìnthấyvànắmlấycơhộinày.Ngàynay,HãnghàngkhôngVirginbaytới300điểmđếntrênkhắpthếgiới.ChúngtôicóVirginAtlanticởAustralia,VirginExpressởchâuÂu,VirginNigeriavàVirginAmerica.Vàchúngtôiđãtiếnxahơnnhữnggìtôicóthểmơ–VirginGalacticvớicácchuyếnbayvàovũtrụ.Chưacóailàmđiềunày.Chúngtôiđitrướctấtcảmọingười.Trong24năm,từchỗthuêmáybay,chúngtôiđãtiếntớiduhànhvũtrụ.

TrởvềLondoncùngJoansaukỳnghỉ,tôivẫnđặtmụctiêumuađảoNecker.Tôitìmhiểuvàbiếtrằngngườichủcủahònđảonhỏnàyrấtgiàucónhưngchưatừngtậnmắtnhìnthấynó,vìvậycũngchưabaogiờcóýđịnhpháttriểnhònđảo.Tôicònbiếtrằngôngtamuốnbánnóthậtnhanhđểcó200nghìnbảngxâynhàởLondon–chínhlàmứcgiátôiđãđưaravớingườimôigiới.Cóvẻđólàmộtmứcgiáhợplý.

Vấnđềduynhấtlàtôikhôngcó200nghìnbảng,vìvậytôisẽphảiđivay.Tôitrảgiá175nghìnbảng,màthựcratôicũngkhôngcóđủtừngđó.Khibịtừchối,tôiđểvấnđềnàylạivàtiếptụclàmviệc.Bathángsau,tôinhậnđượcmộtcuộcđiệnthoạinóirằnghònđảosẽlàcủatôinếutôitrả180nghìnbảng.Mộtphầncủathỏathuậnlàchúngtôiphảibiếnhònđảothànhnơicóthểởđượctrongvòng5nămbằngcáchxâydựngmộtngôinhàvàmộtnhàmáykhửmuốitạonướcngọt.Việcnàysẽrấttốnkém,nhưngtôilạcquanrằngmìnhcóthểkiếmratiềnvàđồngývớicácđiềukhoản.

Tôivayngânhàng,bạnbèvàgiađình.Nợnầnquánhiềuthậtkhiếnngườitanảnchí,nhưngnólạikhíchlệtôi.Tôitựhứarằngsẽkiếmđủtiềntrảnợvàhoànthànhnhiệmvụnặngnềlàxâymộtngôinhàvàtạoranướcngọt–vàtôiđãlàmđược.Nhữngdoanhnghiệpmàtôigâydựngnên,mộtphầnđểtrảnợchoNeckervẫntiếptụcháiratiền.Vìvậy,dùkhôngnhấtthiếtphảimuamộthònđảo,nhưngtôicóthểnóirằng,bạnhãycứvuichơiđirồisẽkiếmđượctiềnvàcóthêmnhữngmụctiêumới.

Giờđây,Neckerlàmộtchốntuyệtđẹp,nơibạnbèvàgiađìnhtôithườngtụtậpnghỉngơivàvuichơi.Tậpcuốicùngtrongserietruyềnhìnhthựctếcủatôi,TheRebelBillionaire,đãđượcquayởđó.Máyquayghihìnhtừhiênnhàchothấyquangcảnhtuyệtvờicủabiển,bờcáttrắngvàrừngcọxanh.ĐócũnglàquangcảnhmàJoanvàtôiđãnhìnthấytừđỉnhđồinhiềunămtrước.TôiđãkýhợpđồngvớicácbannhạcởJamaicavàcuốicùngcómộthãnghàngkhôngvàmộthònđảo.Mọichuyệnkhôngphảilúcnàocũngdễdàng,nhưngkhicómụctiêuvàcáinhìnlạcquanvềcuộcsống,bạnsẽcóđíchđểvươntới.Làmviệcchămchỉvàvuichơilàtấtcảýnghĩacủacuộcsống.

Ngaykhicảmthấymộtviệcnàođókhôngcònthúvịnữa,tôisẽnghĩđãđếnlúcchuyểnsangviệckhác.Cuộcđờiquángắnngủichonhữngkhoảngthờigiankhônghạnhphúc.Thứcdậyvớitâmtrạngkhổsởvànặngnềkhôngphảilàmộtcáchsốngtốtđẹp.Tôihiểurađiềunàytừnhiềunămvềtrướcthôngquamốiquanhệđồngnghiệpvớingườibạnlâunămnhấtcủamình,

NikPowell.

NikluônsátcánhbêntôingaytừnhữngngàykhởiđầucủaVirgin.Tôilàngườiđưaracácýtưởng,cònNiksắpxếpsổsáchvàkiểmsoáttiềnnong.CôngviệcchínhcủaanhlàđiềuhànhcáccửahàngđĩaVirginvànhờcóanh,chúngđềuhoạtđộngtốt.Khibắtđầukinhdoanhhàngkhông,chúngtôimuốnnólàhãnghàngkhôngtốtnhất.Chúngtôiđãđổhàngtriệubảngvàonó,nhưngđốithủchínhlàBritishAirwaysluôntìmcáchcảntrởchúngtôi.Khicuộccạnhtranhtrởnênquyếtliệt,chúngtôicầnthêmrấtnhiềutiền.Nónhưmộtcáihốkhôngđáyvậy.HãngđĩaVirginthuđượcbộntiền,nhưnghãnghàngkhôngcứngốnhếttiền,vàNikthìkhôngthíchnhữngrủiroquálớnnhưvậy.Khiđó,tôiluônnhớđếnnhữngđiềumẹdặndòkhichotôibốnbảngđầutiênđểgâydựngtờStudent:“Conphảiđầutưrồimớikiếmratiềnđược.”

SựmiễncưỡngcủaNiktrướcrủiromấtHãngđĩaVirginchínhlàkhichúngtôicùnghiểurằngđãđến

lúcanhnênrađi.TôimuacổphầncủaanhtrongVirginvàchỉcònmộtmình–dùthànhcônghaythấtbạithìtôicũngsẽchấpnhậntấtcả.Trênthựctế,tôitínhtoánnhưđãtừnglàmvớinhữngcâythôngNoel.Khôngdễnhưcôngviệclàmănhồicòntrẻdạicủatôithấtbạivìmộtđámthỏthamlam,vớihãnghàngkhông,tôiđãtínhtoánchínhxácrủiro–chưabằngmộtphầnbalợinhuậntrongmộtnămcủaHãngđĩaVirgin.Đókhônghẳnlàmayrủi,nhưngtôinghĩđiềuhànhmộthãnghàngkhôngsẽrấthayho,màđúnglànhưvậy,vàkếtquảthuđượcrấtxứngđáng.

NiềmđammêlớnnhấtcủaNikluônlàphimảnh.AnhsửdụngsốtiềnkiếmđượctừVirginđểgâydựngHãngphimPalacevàđãtạoranhữngbộphimtuyệtvờinhưTheCompanyofWolves,MonaLisavàTheCryingGame,bộphimđãgiànhđượcmộtgiảiOscar.Giờđâyanhvẫnđangkinhdoanhđiệnảnh,vẫnrấtvuivẻvàchúngtôivẫnlàbạnbè.Saumộtnỗlựclớn,cuốicùnghãnghàngkhôngcũngcólợinhuận.NếuởlạiVirgin,Nikcóthểkiếmđượcnhiềutiềnhơn,nhưnganhsẽkhônghạnhphúc.Nếutiếptụclàmviệcvớinhaungaycảkhikhôngcònvuivẻnữa,hẳnchúngtôiđãkhôngcònlàbạn.Anhấyđãlựachọnđúng.Đólàlýdokhiếntôinói,đừngchỉmảikiếmtiền.Thànhcông,hạnhphúcvàsựhàilònglâudàisẽkhôngbaogiờđếnnếulợinhuậnlàmụcđíchduynhấtcủabạntrongkinhdoanh.

Tôiđãrấtmaymắn.Virgingiờđâycómộtgiatàikếchxù.Mọingườinóirằngtôinênnghỉngơi.Tôicóthểnghỉhưu,nhưngtôihỏi,“Tôisẽlàmgì?”

Họnói,“Vẽtranhmàunước.Chơigolf.Làmbấtkỳđiềugìvuivẻ.”

Nhưngtôiđangcảmthấyvuivẻ.Niềmvuiluônlàcốtlõitrongcáchtôikinhdoanh.Nóluônlàđiềuthenchốtcủatấtcảmọithứtừlúcbắtđầuvàtôikhôngthấycólýdogìđểthayđổi.

Khôngphảitấtcảchúngtađềucótiền,gặpmayhoặccócơhộiđểgâydựngmộtdoanhnghiệp.Nhiềukhi,bạnvuimừngvìcómộtcôngviệc–bấtkểđólàcôngviệcgì.Vậylàbạngiànhngaylấycôngviệctrongnhàmáyhoặccửahànghoặctổngđài.Dùghétnó,bạnvẫncốgắngvuivẻ.Nhưngbạncóđangvuivẻkhông?Bạncóthựcsựphảichịubếtắctronglốimònđókhông?Côngviệcmàbạnghétnàycóthựcsựlàlựachọnduynhấtcủabạnkhông?Bạnvẫncònnhữnglựachọnkhácbấtkểbạnlàai.Hãynhìnquanhxemmìnhcòncóthểlàmgìkhác.

CôngtyphảnánhnétđặcbiệtđócủatôilàBenandJerry’s,hãngsảnxuấtkemởVermont.BenCohenvàJerryGreenfieldlàhaingườibạnthờitrunghọc,gâydựngcôngtyvớikhoảnvay4.000đô-ladùngđểmởcửahàngkemđầutiêntạimộttrạmxăngbỏkhông.Côngviệckinhdoanhpháttriểnrấtnhanh–giờđâydoanhthucủahọlà150triệuđô-la–đếnnỗihaianhchànghippynàylorằnghọđangtrởthànhmộtbánhrăngtrongbộmáytưbản.JerrychạytrốntớiArizona,nhưngBenởlạivàsánglậpnêncáimàanhgọilà“TưbảnChuđáo”(CaringCapitalism).

Bennói,“Khixarờicácgiátrị,tiềnthựcsựcóthểlànguồngốccủamọiđiềuxấuxa,nhưngnếuđượcliênkếthiệuquảvớimụctiêuxãhộithìnócóthểlànguồngốccủacơhội.”CũngnhưVirgin,anhtuyênbốsứmệnhcủamìnhlàlàmviệctốtvàkhôngpháhoạimôitrường.QuỹBenandJerrydành7,5%lợinhuậntrướcthuếcủamìnhchotừthiện(consốtrungbìnhởMỹlà1%).Bennói,“MộtsốngườichorằngcôngtyBenandJerryđãthànhcôngvìcólậptrườngvữngvàngvềcácvấnđềxãhộivàmôitrường.Sựthậtlàchúngtôinổibậtvìđãủnghộmộtđiềukhácbiệttrênthếgiới.”ĐiềukhácbiệtđóchínhlàtrungthànhvớinguồngốccủamìnhvàsửdụngsứcmạnhthươnghiệuđểthuhútsựchúýtớinhữnghoạtđộngnhưduytrìKhuBảotồnĐộngvậtHoangdãQuốcgiatạiBắcCực,ủnghộcácnôngtrạigiađìnhvàngănchặnhiệntượngấmlêntoàncầubằngcáchgiảmlượngrácthảivàđềnbùcho100%lượngkhíthảinhàkínhcủahọ.Nhưnghọvẫnrấtvuivẻ.CEOcủacôngtylàWaltFressetựxưnglà“GiámđốcĐiềuhànhPhởnphơ”(ChiefEuphoriaOfficer).

Nhưđãbiết,tôiítkhisửdụngmáyvitính,nhưngtôiluônủnghộcáctiếnbộ.VirginsửdụngInternetđểquảngcáosảnphẩm,từvémáybaychotớirượu,sách,đĩanhạcvàđồđiệntử.BạncóthểmuabấtcứhànghóanàocủaVirginchỉvớimộtcúclickchuột.ThếgiớiDot.comđãmởrarấtnhiềucáchcửa.Córấtnhiềucơhộilàmănbuônbántrênmạng.Nóđãthayđổicuộcsốngcủanhữngngườicóýtưởng

vànhiệthuyết.Câuchuyệnvềnhữngcơđồlớnđượcgâydựng–từGoogletớiYouTube–lànhữngdẫnchứngrõràng.Tấtcảđềuđượctạonênbởinhữngchuyêngiamáytínhvớiíthoặckhôngmộtchúttiềnvốnnào,chỉcầnmộtýtưởngvàmộtga-rahoặcnhàkhođểlàmviệc.Nhưngngaycảnhữngngườiítkinhnghiệmcũngcóthểtạonênmộthãngcungcấpdịchvụđặthàngquamạngthànhcông.Cốgắngtrởnênkhácbiệtsẽlàmnêncơđồ,hơnlàcạnhtranhtrongmộtthịtrườngđôngđúc.

Bấtkỳaicũngcóthểkhởiđầucôngviệckinhdoanhởnhà.Bạncóthểlaucửakính,nhậngiặtlàhaydắtchóđidạo.Bạncóthểlàmhọasĩhoặcnhàvăn.Bạncóthểlàngườilàmvườn.Bạncóthểlàmvàbánnhàbúpbê.NgaycảNữhoàngcũngbánsảnphẩmtrongtrangtrạicủamìnhởWindsorvàSandringhamtrênmạng,cũngnhưHoàngtửCharlesvớisảnphẩmDuchyOriginalscủaông–xétchocùng,đócũngchỉlànhữngthứnhưmứtvàbánhbơgiònmàaicũngcóthểbắtchướcvàbántrênmạng.AnitaRoddickđãlàmkemdưỡngdatrongcănbếpcủamìnhởBrighton,vàgiờđâyBodyShoplàmộtđếchếtoàncầu.Bạncũngcóthểlàmdầugiấmtrongga-ranhưPaulNewman.Vớiông,nóbắtđầuchỉnhưmộtthúvui,vàgiờđâyđãtrởthànhmộtcôngtylớn.(Ôngdànhtoànbộlợinhuậnchocáchoạtđộngtừthiện.Tớinay,ôngđãquyêngóphơn150triệuđô-la–khôngtồichútnàochomộtthúvui.)TrongkhiPaulNewmankhôngphảilolắnggìvềtiềnvốn,thìAnitaRoddickhầunhưkhôngcóchúttiềnnàokhikhởinghiệp,vìvậykhôngcócácquytắchayđiềutuyệtđốinào.Cóhàngtánhữngviệcbạncóthểlàmởnhàđểkiếmtiền.Chúngcóthểđemđếnchobạnniềmvuivàdẫntớimộtcôngviệcmớimàbạnsẽthựcsựđammê.

Nếubạnvẫnphảilàmviệcchomộtôngchủmàbạnkhôngthích,giốngnhưhầuhếtmọingườivàomộtthờiđiểmnàođó,thìđừngthanvãn.Hãylạcquanvàtiếptụccốgắng.Làmviệcchămchỉ,kiếmtiềnvàkếtbạn.Hãysốngvuivẻvớinhữngngườibạnquenbiếtquacôngviệc–vànếubạnvẫnchưahạnhphúcthìhãytáchbiệtcuộcsốngriêngkhỏicuộcsốngởnơilàmviệccủabạn.Hãyvuivẻtrongthờigiancủariêngmình,coinhưôngchủhaycôngtyđangtrảtiềnđểbạnđượcvuivẻ,rồibạnsẽthấyhạnhphúchơn,yêucuộcsốngvàcôngviệccủamìnhhơn.

Tảithêmebook:http://www.sachvui.com

3.Hãytáobạo!•Tínhtoánrủirorồimạohiểm

•Tintưởngvàobảnthân

•Theođuổimụctiêuvàmơước

•Khônghốitiếc

•Giữlờihứa

TôirấtthíchlàmserietruyềnhìnhthựctếcủaMỹmangtênTheRebelBillionaire,vìtôiđãrấtvuikhicùngmộtnhómnhữngngườitrẻdámnghĩdámlàmtrảiquamộtloạtthửthách,màrấtnhiềutrongsốđólàtừloạtphimJamesBond–dùchẳngthửtháchnàolàkhôngthểvượtqua.Tôicóthểthựchiệntấtcảnhữngthửtháchvàbàikiểmtra,vớimụcđíchloạibỏdầncácthànhviênchođếnkhichỉcònmộtngườivớicátínhmạnhnhấtvàphùhợpnhấtđểđạtmụctiêucủamình.

Tậpcuốicómộtchitiếtgaycấn.ChúngtôicùngtụtậptrênhiênnhàtôiởNeckerđểtraochongườithắngcuộclàShawnNelsonmộttấmséctrịgiámộttriệu

đô-la.Tôiđềnghịanhtacóthểnhậntấmséc,hoặctungđồngxuđểcócơhộinhậnđượcgiảithưởngcònlớnhơn.Nhưngnếuthua,anhsẽmấttấtcả.Tôiđưaratờséc.Anhtacầmlấynó,nhìnmộthàngdàinhữngconsốkhôngvàbạngầnnhưcóthểđọcthấytrongmắtanhrằngsốtiềnđócóýnghĩavớianhtavàkhátvọngkinhdoanhcủaanhtanhưthếnào.Tôilấylạinóvànhétvàotúiquầnsaurồiđưaramộtđồngxu.

“Anhchọncáinào?”Tôihỏi.“Đồngxuhaytấmséc?”

Cuộcsốngđầyrẫynhữnglựachọnkhókhăn.Anhtasẽchọngì?

Shawncóvẻdodự.Đólàmộtvánbàilớn,đượcăncảngãvềkhông.Anhtahỏitôi,“Nếulàôngthìôngsẽlàmgì,Richard?”

“Tùyanhthôi,”tôinói.Tôimuốnnóirằng,“Tôisẽmạohiểm,nhưnglàmạohiểmcótínhtoán.Tôicânnhắcrủirotrongmọiviệcmìnhlàm.”Nhưngtôiđãkhôngnóigì.Anhtaphảitựquyếtđịnh.

CăngthẳngtăngdầnkhiShawnđiđilạilạitrênhiên,bịbaobọctrongmộtcuộcchiếnnộitâm.Thậthấpdẫnkhiđánhliều.Nósẽkhiếnanhtrôngrấttuyệt.Hơnnữa,giảithưởngmớicóthểsẽrấttuyệtvời.Tôivẫnkhôngnóigì;tôibiếtmìnhsẽlàmgìnếuởtrongtrườnghợpnày–nhưnganhtasẽlàmgì?Cuốicùng,anhtanóirằnganhtakhôngthểmạohiểmđánhmấtsốtiềnlớnnhưvậychỉvớimộtcútungđồngxu.Anhtađangsởhữumộtcôngtynhỏvàcóthểsửdụngsốtiềnđómộtcáchthôngminhđểpháttriểnnó.Nósẽthayđổicuộcđờianhtheohướngtốtđẹphơnvàgiúpđỡnhữngngườilàmviệcchoanhvàtintưởngvàoanh.

“Tôisẽlấytấmséc,”Shawnnói.

Tôirấthàilòng.Tôilấytờsécrakhỏitúi,đưachoanhvànói,“Nếuanhchọntungđồngxu,tôisẽkhôngcòntôntrọnganhnữa.”

Shawnđãlựachọnđúngkhikhôngliềulĩnhvớimộtviệcmìnhkhôngthểkiểmsoát.Anhtađãcóđượcmộttriệuđô-lavàgiảithưởnglớnbímật.ĐólàđượclàmchủtịchTậpđoànVirgintrongbatháng.Virgincó200côngtytrêntoànthếgiớivớikhoảng50.000nhânviên.Shawnsẽhọchỏiđược

rấtnhiều.Đólàmộtcơhộivàng,vàvớiviệckhôngmạohiểmtấtcảvớicútungđồngxu,anhtachothấyrằngVirginđãđượctraovàomộtđôitayđángtincậy.Anhđãcóđượccôngviệcnày.

TôiluôntìmkiếmmộtđiềugìđókhácbiệtởnhữngngườinhưShawn.TấtcảnhữngngườilàmviệcởVirginđềuđặcbiệt.Họkhôngphảilànhữngconcừu.Họbiếtnghĩchobảnthân.Họcócácýtưởnghayvàtôiluônlắngnghe.Tuyểndụngnhữngnhânviênthôngminhđểlàmgìnếukhôngdùngđếntàinăngcủahọ?

MộttrongnhữngđiềutôicốgắnglàmởVirginlàkhiếnmọingườisuynghĩvànhìnnhậnbảnthânmộtcáchtíchcực.Mộtsốngườigọiđólà“tựđổimớibảnthân”–nhưngtôichorằngtấtcảchúngtađềucónhữngsứcmạnhvốncócầnđượckhámphávànângcao,chứkhôngphảitựđổimớimình.Tôitintưởngvữngchắcrằngmọichuyệnđềucóthể.Tôinóivớihọ,“Hãytintưởngvàobảnthân.Bạnsẽlàmđược.”

Vàtôicũngnói,“Hãytáobạonhưngđừngliềulĩnh.”

Mỗituầntôinhậnđượchàngnghìnđềxuất–nhữngmụctiêuvàmơướccủangườigửi.Trongsốđócónhiềuđềxuấtđặcbiệt,độcđáovàđầytiềmnăng,nhưngchúngnhiềuquáđếnnỗitôikhôngthểđọchếtđược.Dođó,nhânviêncủatôiđọctrướcvàlọcra.Tôichỉđọcnhữnggìxuấtsắcnhất.

Mộtkếhoạchđượcđềxuấtđãthấtbạithảmhại.Khiđótôicòntrẻvàsựthôithúcthửsứcvớitấtcảmọithứđãsuýtnữagiếtchếttôi.Nhưngđángbuồnlànóđãgiếtchếtngườiphátminhranó.

MộtngườitênlàRichardEllisgửichotôitấmảnhchụpchiếc“máybay”củaanh,đangbayliệngtrênngọncây.Lànguyênmẫucủatàulượngắnđộngcơ,nóbaogồmmộtchiếcxeđạpbabánhgắndướihaicánhlớnvàđượcmộtđộngcơgắnngoàinhỏtiếplực.Trênđầungườiláicócánhquạtdùngđểcấtcánh.TrôngnógiốngnhưsựkếthợpgiữamộtconthằnlằnngóncánhvàmộtbứchọacủaLeonardodaVinci.Vìrấttòmònêntôiđãmờianhtađếnchỉchotôixemcáchnóhoạtđộng.

ChúngtôiđếnsânbayđịaphươngcùngJoanvàvàingườibạn.Anhđặtmáybayxuốngđiểmbắtđầucủabãiđápvànóirằngsẽphảiđạpthậtlựcmớicóthểkhiếnnótăngtốc.Sauđó,độngcơsẽthếchânvàkhởiđộngcánhquạt.Anhnóirằngtôilàngườithứhaiđượcthửsửdụngnó–anhlàngườiđầutiên–nhưnganhmuốntôiluyệntậpmộtchúttrướckhibay.

“Anhphảiquenvớinóđã,”Ellisgiảithích.“Cứđạp,tăngtốcrồidừnglại.”

Việcnàycóvẻrấthayho,vàbứcảnhchothấyrõrànglànóhoạtđộngtốt,nhưngtheolờikhuyêncủaanh,tôisẽkhôngvộivàng.Tôingồilênmáybay,anhđưachotôimộtdâycápvớicôngtắcbằngnhựaởđầudâyrồigiảithíchrằngtôiphảicắnvàocôngtắcthìđộngcơmớitắt.Anhđảmbảovớitôirằngngaykhiđộngcơdừng,tôicũngsẽdừnglạiởcuốiđườngbăngtrướckhicấtcánhlênkhông.

Tôihỏilạianh,“Tôicắnvàocôngtắcthìđộngcơsẽngừnghoạtđộngphảikhông?”

“Đúng,chínhxác.”Anhđứnglùilạikhỏitầmcánhquạtvàhô,“Đượcrồi!Xuấtphát!”

Tôingậmcôngtắcnhựavàomiệngvàbắtđầuxuấtpháttrênđườngbăng,đạpnhưphátcuồng.Độngcơkhởiđộngvàtôităngtốc.Khithấycóvẻđãđủnhanh,tôicắnvàocôngtắcđểdừnglại.Chẳngcógìxảyra.Tôilaođicònnhanhhơn.Tôicắnmạnhhơn.Chẳngthấygìcả.Tôiđạtvậntốc48km/hvàcóthểthấyJoanđanglolắngnhìntôiởcuốiđườngbăngkhitôilaođếngần.Độtnhiênmáybaycấtcánh,vàtôiđangbámvàonó.Tôiđangbay.

Tôibayliệngtrênvàingọncâyrồibaylêncaohơnnữa.Ởđộcaokhoảng100mét,tôihiểurằngbằngcáchnàođómìnhphảidừnglại.Trongcơnhoảngloạn,tôigiậtbừamấysợidâyvàkéochúngra,taytôibịbỏngkhichạmvàođộngcơnónggiãy.Độngcơngừnghoạtđộng,tôilaoxuốngmặtđất.Thếlà

hết–tôichắcchắnsẽchết,ngaytrướcmặtJoan.Vàochínhkhoảnhkhắccuốicùng,mộtcơngiónhẹlậtnghiêngmáybay.Mộtbêncánhphảichịuvachạm,còntôithìngãnhàoxuốngcỏ,antoànnhưngchoángváng.

Mộttuầnsau,Ellisbaylêncũngchiếc“máybay”.Nóbổnhàoxuốngđấtvàanhchếtngaylậptức.

Cáichếtcủaanhthậtđángbuồn,nhưngnhữngconngườicótầmnhìnthườngchết.Ngườileonúibịngã,phicôngláithửbịđâm.Khicònbé,tôiđãbiếtvềanhhùngchiếntranhDouglasBader,mộtngườibạncủadìClare.Ôngđãmấtđôichântrongmộttainạnmáybayngaytrướcchiếntranh,nhưngônghọccáchđilạivàtiếptụcláimáybaydùluậtKhônglựcHoànggiaAnhhiệnhànhkhôngchophép.Ôngquyếttâmláimáybayvàkhôngchịutừbỏ–vàcũngkhônghềthanvãnvềtaihọamàtạohóađãgiángxuốngmình.Nhờông,tôiđãhọcđượcrằngdùcẩnthậnđếnđâu,bạnkhôngthểlúcnàocũngtựbảovệmìnhđược–vàtôichắcchắnrằngmaymắnđóngvaitròrấtlớn.Khônggìngăncảnchúngtathửsức.Thậtdễtừbỏkhimọiviệctrởnênkhókhăn,nhưngchúngtaphảitiếptụctheođuổiướcmơvàmụctiêu,nhưnhữngconngườituyệtvờinàyđãlàm,vàmộtkhiđãquyếtđịnhlàmgì,chúngtakhôngnênnhìnlạivànuốitiếc.

MộtquyếtđịnhmàtôikhônghềhốitiếclàđềxuấtcủamộtluậtsưngườiMỹgửichotôivàonăm1984.AnhtamuốntôiđầutưvàomộthãnghàngkhôngvượtĐạiTâyDương.Trướckhiđọckếhoạchcủaanhta,tôiđãmuốnthựchiệnnórồi.FreddieLaker,ngườihùngthờiniênthiếucủatôi,đãđiềuhànhSkytrain,mộthãnghàngkhônggiárẻgiữaAnhvàMỹ.Ônglàngườivĩđạivớinhữngýtưởngtáobạo,lấnátcảnhữnghãnghàngkhônglớn.Ôngmuốnlàmchodulịchhàngkhôngtrởnênrẻhơn,đểnhiềungườicóthểsửdụng,vàđánglẽnóđãthànhcông.Dùôngkhôngmắcsailầm,nhưngSkytrainđãsụpđổvàonăm1982.Khiđọcđềnghịmớinày,tôinghĩtớiFreddievàchiếcmáybaytôiđãthuêđểđitớiPuertoRico.Sẽtốnrấtnhiềutiền,vàtôitựnhủ,“Đừngđểbịhấpdẫn.Đừngnghĩvềchuyệnnàynữa.”

Nhưngtôiđãbịthuhút.ÝtưởngđócứbámlấytôimỗikhinhớlạicuộcdạochơiCaribetrongthờikỳtrứngnướccủaHãnghàngkhôngVirgin.Tôirấthàohứngvàcóthểhìnhdungrađượcnósẽthànhcôngđếnmứcnào.

Tôicóthểquyếtđịnhvềconngườivàýtưởngtrongvòng60giây.Tôidựavàobảnnănghơnlànhữngbảnbáocáodàycộp;vìvậy,chỉtrongmộtphúttôiđãnhậnthấyrằnghãnghàngkhôngnàylàdànhchomình.Tôiđãtừngsửdụngnhiềuhãnghàngkhông,vàđólànhữngtrảinghiệmkinhkhủng.Tôicóthểlàmtốthơn.Đólàmộtbướcđirấttáobạo,nhưngđánglàm.Khônghềvộivã,tôitínhtoántrongđầunhữngrủirovàviệcnàyđòihỏinghiêncứuthịtrường.Tôivẫnluônnóirằngbạnkhôngcầnquánhiềunghiêncứutốnkém,haychuẩnbịnhữngtậptàiliệuvàbáocáodàycộpđểxácđịnhliệuđócóphảilàmộtýtưởnghayvàsẽthànhcônghaykhông.Thườnglà,bạnchỉcầnhiểulẽđờivàcómộttầmnhìnrộng.

VốndĩcómộthãnghàngkhônggiárẻnổitiếngbayquaĐạiTâyDương,vớicáitêngâychúýlàPeopleExpress.Tôiđãcốgắnggọiđiệnthoạichohọ.Cóvẻnhưtấtcảmọingườiđềumuốnbay,vìđườngdâycủahọluônbận.Tôiđãgọicảngàynhưngkhôngkếtnốiđược.Hoặclàhọrấtbận,hoặclàmviệckhônghiệuquả.Chínhnhântốchâmngòiđóđãkhiếntôiquyếtđịnhrằngmìnhcóthểđiềuhànhmộthãnghàngkhôngtốthơn.Tôidànhcảngàycuốituầnsuynghĩvềnó.Đếntốichủnhật,tôiđãquyếtđịnh.Làmtớiđi!

Sángthứhai,tôigọitớitổngđàiđiệnthoạiquốctếvàhỏixinsốđiệnthoạicủaBoeing,côngtysảnxuấtmáybaylớnnhấtnướcMỹ,đặttrụsởtạiSeattle.Dolệchmúigiờ,tôiphảikiênnhẫnchờđợiđếntrưamớinóichuyệnđượcvớimộtngườisẵnsàngnghevàcóthểcungcấpthôngtintôicần.Tôimuốnbiếtgiácủamộtchiếcmáybayphảnlựcchởkháchcỡlớn.Dùrấtngạcnhiên,nhưnghọvẫnlắngnghe.Họcómộtchiếcmáybayphảnlựcchởkháchcũ.Tôihỏirằngnếunókhônghoạtđộngtốtthìhọcónhậntrảlạikhông.Họđồngýnhận,vàđiềunàyđãgiúptôitránhđượcrủiro.Cuốicùng,chúngtôiđãthốngnhấtđượcmộtcáigiáhợplý.Tôiđãnghiêncứuxongvấnđềnày,vàngàyhômsau,tôithảo

luậnvớinhữngngườichungvốnởHãngđĩaVirgin.

Họbảotôithậtđiênrồ.Tôinóirằngtôiđãtínhtoáncẩnthận,cânnhắccảlợiíchlẫnrủiro,vàchúngtôicóđủkhảnăngtàichính.Nếumuốncôngtylớnmạnh,chúngtôiphảicótầmnhìnvàkhátvọngvươntớinhữngngôisao.Tôikhôngbiếtđócóphảilàmộtsuynghĩđúngđắnkhông,nhưngđólàsuynghĩcủatôi.“Tôikhôngmuốnchúngtacứngồitrênđốngtiềnnhưnhữngkẻkeokiệt.Tiềnlàđểtiêu,”tôinói.

Họcóvẻvẫnchưahàilòng,vìvậytôitiếptụctranhluận.TôinóirằngHãngđĩaVirginđangkiếmrarấtnhiềutiền,từnhữngbannhạcnhưCultureClub–vàsốtiềnđểgâydựngmộthãnghàngkhôngcònchưabằngmộtphầnbalợinhuậnmỗinăm.Đúnglàcầnrấtnhiềutiền,nhưngkhôngnhiềuhơnsốtiềnchúngtôicóthểđánhmấtnếukhôngđầutư.Tổngcộngkhoảnghaitriệubảng,vànếuchúngtôipháttriểnriênghaicôngtynàythìHãngđĩaVirginsẽđượcbảovệ.Tôichỉrarằngkểcảnếumấthaitriệubảng,chúngtôivẫntồntại.“Đókhôngphảilàmộtrủiroquálớn.Vàchuyệnnàysẽrấtvuivẻ.”

Họchaumày.Họkhôngthíchtừ“vuivẻ”.Vớihọ,kinhdoanhlàchuyệnnghiêmtúc.Đúngvậy,nhưngnókhôngcầnthiếtphảikhổsởhaybuồntẻ.Vớitôi,cảmthấyvuivẻmớilàquantrọng,ngaycảtrongkinhdoanh.Trênthựctế,đâylàtiêuchuẩnhàngđầucủatấtcảnhữngdựánmàtôiđảmnhận.Tôimuốnsốnghếtmình.Tôimuốnhướngđếnnhữngmụctiêumới.Tôitranhluậnvớilòngnhiệthuyết,niềmtinvàtrựcgiáctrongkinhdoanh.Họtranhluậnrằngnếutôithựcsựmuốncómộthãnghàngkhôngthìtạisaokhôngđầutưvàomộthãngđãthànhlập?Tôiđáprằngđiềuđóquárủiro.Cáchlàmcủatôisẽđượcbảođảmvớichỉmộtchiếcmáybay,mộtmứctàichínhtốiđavàmộtcôngtythànhlậptheocáchchúngtôimuốnđểbắtđầumọithứtừnềnmóng.Cáccôngtyđãthànhlậpthườngrấtthủcựu,khôngthểthayđổivàthíchnghi–vàchotớinay,chúngtôivẫnluôngâydựngtừnhữngýtưởngcủachínhmình.ĐólàđiềulàmchoVirginvànhữngđặctrưngcủaVirginluôntươimớivàdễthíchứng.Khởiđầumộtthứhoàntoànmớimẻphảnánhcáchsốngmàtôimuốn,bằngcáchđặtrachomìnhnhữngtháchthứctolớn,tưởngnhưkhôngthểđạtđượcvàcốgắngvượtqua.

Tôiphảiđốimặtvớitháchthứcnàyvàthànhcôngdùcóbịphảnđốigaygắtđếnthếnào.Cuốicùng,nhữngngườichungvốnvớitôimiễncưỡngđồngý,nhưngkhôngthậthàohứng.TôiquyếtđịnhsửdụngtêngọisẵncóvàđặttênchohãnghàngkhônglàVirginAtlantic.BướctiếptheolàmờingàiFreddieLakerăntrưatrongngôinhàkiêmvănphòngtrênthuyềncủatôi,nơirấtnhiềuýtưởngcủatôixuấthiện,đểbànvềdựán.Vớirấtnhiềunămkinhnghiệm,Freddiesẽgiúpđỡtôirấtnhiềuvàđưaranhữnglờikhuyênđúngđắn.Quantrọngnhấtlàônghiểunhữngvấnđềgặpphảikhigâydựngmộthãnghàngkhông.Ôngphásảnkhôngphảivìthiếukiếnthứchaycólốikinhdoanhkhôngđúngđắn,màbởinhữngthủđoạnxảoquyệtvàgianlậncủađốithủ.HãnghàngkhôngSkytraincủaôngvẫnrấtthànhcôngchođếnkhicáchãnglớnphágiá.Họcóđủvốntiếptụclàmăntrongkhivẫnchịuđượclỗ.VìFreddiekinhdoanhvớisốvốnnhỏnênôngdầncạntiềnvàphásản.Ôngkiệncácđốithủvàthắnghàngtriệubảng,nhưngđãquámuộnchoôngvànhânviên.Trongbữatrưa,ôngnóichotôicáchthứchoạtđộngcủamộthãnghàngkhông,vàđặcbiệtlàtôinênđềphòngnhữnggì.

Freddienói,“HãyđềphòngnhữngthủđoạnbẩnthỉucủaBritishAirways.Nhữngthủđoạnđóđãkhiếntôiphásản.Đừngđểhọlàmnhưvậyvớianh.Hãycứkịchliệtphảnứng!Sailầmcủatôilàđãkhôngphànnàngìcả.”

Tôikhôngthíchphànnànvàchưabaogiờtiếcrẻnhữnggìđãmất.Tôitiếptụctiếnlên,nhưngluônghinhớmộtđiềutrongđầu.“Đềphòngnhữngthủđoạnbẩnthỉu.Phảnứngthậtkịchliệt.”

ChúngtôicũngbànvềvéhạngthươnggiavàhạngdulịchcủaFreddie.Ôngkhuyêntôi,“Đừngchỉđưaramộtdịchvụgiárẻ.Cáchãnglớncóthểphágiá,nhưhọđãlàmvớitôi.Thayvàođó,hãyđưaranhữnglựachọntốthơnvàdịchvụchấtlượng.Mọingườimuốntiệnnghi,vàhọđánhgiácaoviệcđượcchămsócchuđáo.Vàđừngquênsựvuivẻ.Mọingườithíchđượcvuivẻ.”

TôirấtvuivìcuộcgặpgỡnàyvớiFreddie–ôngrấthiểulòngtôi.Khiđưaônglênbờsaubữaăn,ông

bắttaytôivànói,“Chúcmaymắn,Richard.Hãysẵnsàngchonhữngsứcéplớn.”

Tấtcảnhữnglờikhuyêncủaôngđềurấthữuíchkhitôinóichuyệnvớichínhquyền.Antoànlàmốiquantâmrấtlớncủahọ,cũngnhưđảmbảorằnghãnghàngkhôngcủachúngtôicóđủvốn.Mộthãnghàngkhôngcóđủvốnkhônglàmăncẩuthảmàđápứngtấtcảcáctiêuchuẩnvàquyđịnhvềantoàn,đượcbảohiểmhẳnhoivàsốtiềnhànhkháchbỏrakhimuavéđượcantoàn.Mộtsốhãnghàngkhôngđãphásảnvìnợhànhkháchsốtiềnkhổnglồ.Mốiquantâmcủachínhquyềnvànhữngquyđịnhvềantoànrấtquantrọng,vàtôiđảmbảovớihọrằngchúngsẽđượcđápứng.Sựkiênquyếtlàyếutốquantrọngkhitôigiảiquyếtcáchợpđồngvàđàmphán.Boeingkhắtkhevềcácđiềukhoảntronghợpđồngđếnnỗi,cuốicùngkhiđạtđượcthỏathuận,họcònnói,“BánmộtphiđộimáybaychomộthãnghàngkhôngMỹcòndễhơnlàbánchỉmộtchiếcchoVirgin.”

Khiđãcómáybay,tôilậpkếhoạchtàichínhđểtồntạidựatrênkhảnăngchitrả.Sauđó,tôithuênhữngngườithíchhợpvàxâydựngmộtnhómlàmviệchiệuquả.Côngviệcdùkhókhănnhưngtôirấtkiêntrì,luôntìmcáchmớiđểgiảiquyếtvấnđề.Vàthựcsự,vấnđềlàvôtận.ĐúngnhưnhữnggìmàngàiFreddiedựđoán,BritishAirwaysđãdùngđếnnhữngthủđoạnbẩnthỉuchốnglạichúngtôi.Họthậmchícòncốtiêudiệtchúngtôibằngcáchbôinhọtêntuổitôi.NgàiFreddienói,“Hãykiệntênkhốnđó!“TôiđưaBritishAirwaysratòavìđãphỉbángmình–vàthắngkiện.

KhiVirginAtlanticđivàohoạtđộngnăm1984,khôngainghĩrằngnósẽtồntạiquámộtnăm.Dùđượcbáochícangợinhưngchúngtôicũngphảichịunhiềulờigièmpha.Nhiềungườichorằngmộtôngchủhãngđĩakhôngthểđiềuhànhmộthãnghàngkhông,nhưnghọkhôngđánhgiáđúngnhữngnỗlựcđểđạtthànhcôngcủachúngtôi.Chúngtôiđãphảivượtquarấtnhiềukhókhănđểđivàohoạtđộngtừđầukỳnghỉhè,nhờđósẽbùđắpchomùađôngítkhách.Nhờtínhtoánkỹcàng,chúngtôiđãthànhcôngchốnglạimọikhókhăn.CácôngchủcủanhiềucôngtylớnởMỹnóirằngtôisẽthấtbại.Giờđâyhọđềuđãphásản,còntôivẫnđứngvữngvớinhiềuhãnghàngkhônghơnbaogiờhết,vàvẫntiếptụclớnmạnh.Khinóirằngtôimuốnvươntớicácvìsao−tôithậmchícònkhôngdámmơrằngmộtngàytôisẽhướngtớivũtrụtheođúngnghĩađencủanó–vớiVirginGalactic.

Tôirấttáobạo,đúng–nhưngkhôngngungốc.Tôiđãmạohiểmkhigâydựngmộthãnghàngkhông.Nhưngkhảnăngthànhcônglàkhácao.Đókhôngphảilàvánbàiđượcăncảngãvềkhông,nhưtrongtrườnghợpcủangườithắngcuộcchươngtrìnhTheRebelBillionaire,vàtôiđãsuynghĩthấuđáocáchkiểmsoátrủiro.ShawnNelsonhẳnđãđượchếthoặcmấthếtnếumạohiểmvớiđồngxu.Phảirấtdũngcảmmớicóthểtừchốiđược.

DựánmạohiểmtiếptheocủatôilàTàuđườngsắtVirginvàonăm1991.TôinảyraýtưởngkhiởTokyonhậnbằngtiếnsĩdanhdựtạimộttrườngđạihọc.NhânlúcởNhậtBản,tôitìmkiếmmộtđịađiểmởKyotođểxâydựngmộtđạilýđĩanhạcmới.Khichúngtôilênchiếc“Shinkansen”từTokyođếnKyoto–cònđượcgọilà“Tàulửahìnhviênđạn”–tôithấyrấttuyệt;nólàmộtkiểumẫucủatươnglai,chạyêm,nhanhvàsạchsẽ,nhưtrênmáybayvậy.

“TạisaotàuhỏaởAnhlạikhôngđượcnhưthếnày?”tôinghĩ,vàviếtvàidòngghinhớvàosổ.Đólàđịnhmệnh.Tuầnsauđó,chínhphủAnhtuyênbốphábỏhệthốngtàucũ,đườngsắtAnh,vàchophépcácdoanhnghiệpmớicạnhtranhtrongviệcquảnlývàvậnhànhtàu.Tôinhảyvàovànóirằngmìnhcóhứngthúvớivấnđềnày.Tôikhôngngờtintứclênmặtbáonhanhđếnthế.Cácbáogiậttít:“VIRGINTHAMGIAVÀONGÀNHĐƯỜNGSẮT”.Họnóiđólàmộtbướcđitáobạo,dùcũngnhưvớihãnghàngkhông,vẫncónhữngngườichorằngtôisẽthấtbại.Phảimấttớinămnăm,nhưngchúngtôiđãlàmđược.ChúngtôiđãsảnxuấtraPendolino,chiếctàunghiêngtiêntiếnnhấtthếgiới.TôirấttựhàokhiJoan,vợtôi,gọinólàVirginLady.Mộtlầnnữa,chúngtôilạiđitrướctấtcảmọingười,vàtôirấttựhàokhitintứctrêntivinóirằngchúngtôiđãthựchiệnđượclờihứacủamình.

Từthuởbé,tôiđãluônđượcbốmẹdạyrằnglờihứalàrấtquantrọngvàphảiluônđượcthựchiện.Họnói,nếukhôngthểlàmđượcthìđừnghứa.Từnềntảngđó,tôiluôncốgắnggiữlờihứa.Tôiđặtracácmụctiêuvàkiêntrìtheođuổichúng.Tôicũngvữngtinrằngthànhcôngkhôngchỉcầnmaymắn.Bạn

phảitintưởngvàobảnthânvàbiếnnóthànhhiệnthực–khiđó,mọingườicũngsẽtintưởngbạn.

Tôitừngtừchốimộtsốlờiđềnghịlàmăn;vàdùbiếtrằngtiếcnuốicũngchẳngđểlàmgì,nhưngphảithừanhậnlàtôiđãđểtuộtmấtmộtvàicơhộitốt.TôiđãcóthểđầutưvàoRyanair,mộthãnghàngkhôngcóuytín,nhưnglạitừchối.Ryanairvẫnđanglớnmạnh.TôicũngbỏquacơhộiđầutưvàoTrivialPursuitvàmộthãngsảnxuấtradioquaytay.Đóđềulànhữngýtưởnghay.Nhưngcũnggiốngnhưmặtcònlạicủađồngxu,tôicũngđãtừchốiđềnghịgianhậpLloyd’s.Lloyd’slàcôngtybảohiểmlớnnhấtthếgiớivàbảohiểmchonhữngthiệthạilớnnhưbãovàđộngđất.TrongnhữngnămhầunhưkhôngcóthảmhọathiênnhiênhayvụviệcnghiêmtrọngnàonhưvụbêbốivềamiăngthìLloyd’slàmănrấtcólãi.Nhưngnhữngnămgầnđây,cónhiềuvụkiệnlớnđòihọbồithườngchocácnạnnhâncủathuốclávàamiăng.Vìvậy,từchốiLloyd’slàmộtquyếtđịnhđúngđắn.Tôisuýtnữađãmấtcảmộtgiasản.

Trongcuộcđời,luôncócáiđượcvàcáimất.Hãyvuimừngkhibạnchiếnthắng.Nhưngcũngđừngtiếcnuốikhithấtbại.Đừngbaogiờhốitiếc.Tôibiếtmìnhkhôngthểthayđổiquákhứ,nhưngtôiluôncốgắnghọchỏitừnó.Khôngphảitấtcảchúngtađềucóthểđiềuhànhnhữnghãnghàngkhôngvàxelửalớn.Nhiềungườicónhữngmụctiêukhiêmtốnhơn.Nhưngdùướcmơcủabạnlàgì,hãytheođuổinó.Bạnhãytỉnhtáonếunhữngrủiroquángẫunhiênvàkhôngthểlườngtrướcđược–nhưmạohiểmvớinhữngyếutốchưabiết,hayđánhliềutấtcảkhitungđồngxu.Vàhãynhớrằng,nếubạnchỉhướngtớimộtcuộcsốngantoànthìbạnsẽkhôngbaogiờbiếtđượchươngvịcủachiếnthắng.

4.Tháchthứcbảnthân•Nhắmcáiđíchthậtcao

•Thửsứcvớinhữngđiềumớimẻ

•Luônluôncốgắng

•Tháchthứcbảnthân

Aicũngcầnmộtđiềugìđóđểhướngtới.Bạncóthểgọinólàtháchthứchoặcmụctiêu.Nóchínhlàthứlàmnênconngườichúngta.Chínhcáctháchthứcđãđưachúngtatừnhữngkẻănlôngởlỗđếnchỗchạmtớicácvìsao.

Nếutháchthứcchínhmình,bạnsẽtrưởngthành,cuộcđờibạnsẽthayđổi,cáinhìncủabạnsẽtrởnênlạcquan.Đạtđượcmụctiêukhôngphảilàviệcdễdàng,nhưngđókhôngphảilàlýdođểdừnglại.Thayvàođó,hãytựnhủ,“Mìnhlàmđược.Mìnhsẽtiếptụccốgắngchotớikhithànhcông.”

Vớitôi,cóhailoạithửthách.Mộtlàlàmtốtnhấtkhiởnơilàmviệcvàởnhà.Hailàtìmkiếmnhữngchuyếnphiêulưu.Tôicốgắnghoànthànhcảhai.Tôicốgắngđòihỏibảnthânvươntớigiớihạn.Tôiluôncóđộnglựcvàrấtthíchtháchthứccủaviệctìmkiếmnhữngýtưởngmới.

Thửtháchlớnđầutiêncủatôilàvàohồibốnhaynămtuổi.Mùahènămđó,giađìnhtôiđếnDevontronghaituần,cùnghaicôvàmộtbáccủatôi.Khitớinơi,tôichạytrênbãicátvànhìnrabiển.Tôimuốnbơi,nhưnglạichưabiếtbơi.CôJoyce,emgáicủabốtôi,đếnbêncạnhkhitôingắmnhữngconsóngvớiđầyvẻthèmmuốn,vàcôhứachotôi10silinhnếuđếnhếtkỳnghỉtôibiếtbơi.Côrấtthôngminhkhibiếttôisẽngaylậptứcđáplạicáctháchthứcnhưthếnào.Tôinhậnlời,tinchắcrằngmìnhsẽthànhcông.Hầunhưngàynàobiểncũngđộng,cácconsóngvươnrấtcao,nhưngtôivẫncốtậpbơihànggiờliền.Ngàyquangày,tôibìbõmtrênbiển,mộtchânchạmđáy,táixanhđivìlạnhnhưngvẫnquyếttâmvàmặckệviệcphảiuốnghànglítnướcbiển.Nhưngtôivẫnchưabiếtbơi.

“Đừngbuồn,Ricky,”côJoyceâncần.“Cònnămsaunữamà.”

Tôirấtchánnảnvìđãkhôngvượtquađượctháchthứcnày,vàtôibiếtchắcrằngnămsaucôsẽquên.Khichúngtôikhởihànhvềnhà,tôinhìnracửasổ.Tôiướcrằngmìnhđãbiếtbơi.Tôighétbịthuacuộc.Hômđólàmộtngàynóngnực.Vàonhữngnăm1950,đườngsárấtchậthẹp,vìvậychúngtôiđikháchậmvàrồitôinhìnthấymộtdòngsông.Chúngtôichưavềđếnnhà,vẫnđanglàkỳnghỉvàtôihiểurằngđólàcơhộicuốicùngđểchiếnthắng.

“Dừngxelại!”tôihétlên.Bốmẹtôibiếtvềvụcácược,vàdùrõrànglàhọchẳngviệcgìphảinghelờitôi,nhưngvìbốhiểutôimuốngìvàđiềuđócóýnghĩavớitôinhưthếnào.Ôngtấpxevàolềđườngvàđỗlại.“Cóchuyệngìvậy?”ôngquayxuốngchỗtôivàhỏi.

“Rickymuốnthửgiành10silinhđómộtlầnnữa,”mẹtôinói.

Tôinhảyxuốngxevàcởiquầnáothậtnhanh,băngquamộtcánhđồngđểtớidòngsông.Khichạytớibờsông,tôicảmthấysợhãi.Sôngcóvẻsâuvàchảyxiết,đầynhữnghònđálổnnhổn.Cómộtđoạndốcvàđầybùnlànơiđànbòuốngnước,vàtôiquyếtđịnhrằngnhảyxuốngtừđósẽdễdànghơn.Tôiquaylạivàthấymọingườiđangđứngnhìnmình.

Mẹcườivàvẫytôiđi.“Conlàmđượcmà,Ricky!”bàkhíchlệ.

Vớibaolờiđộngviênkhíchlệphíasau,cùngvớithửtháchcủacôJoycethúcđẩy,tôibiếtrằngmình

phảilàmđượcngaybâygiờhoặckhôngbaogiờnữa.Tôiđiquađámbùnvàlaoxuốngnước.Ngaykhitôiragiữasông,dòngnướcchộplấytôi,khiếntôichìmxuốngvàsặcnước.Tôingoilênvàbịcuốntheodòng.Bằngcáchnàođó,tôiđãhítđượcmộthơithậtsâuvàthảlỏng,gầnnhưđãnổiđược.Tôiđộtnhiêncóniềmtinrằngmìnhsẽthànhcông.Tôiđặtmộtchânlênđávàlấyđàlaođi.Chẳngmấychốctôiđãbơiđược,bơibìbõmthànhmộtvòngtròn–nhưngtôiđãthắngcuộc.Giữatiếngnướcchảyvàtiếngđạpnướccủamình,tôinghethấygiọnghòreocủacảnhàtrênbờ.Khiđilên,dùmệtlửnhưngtôiđãrấttựhào.TôibòlêquavũngbùnvàđámbụicâyđầygainhọnđểđếnchỗcôJoyce.Côcườirạngrỡvàđưara10silinh.

“Làmtốtlắm,Ricky!”cônói.

“Mẹbiếtconsẽlàmđượcmà,”mẹnói,đưachotôimộtchiếckhănkhô.Tôibiếtrằngmìnhsẽlàmđược,vàtôikhôngbaogiờtừbỏchotớikhichứngminhđượcđiềuđó.

Nhưngcómộtviệctôikhôngthểlàmtốt,đólàđọc.Tôiluôncảmthấyviệchọcởtrườngrấtkhókhănvìtôimắcchứngkhóđọc.Tôighétphảithừanhậnthấtbại,nhưngdùcốgắngthếnàothìđọcvàviếtvẫnlànhữngviệcrấtkhókhănđốivớitôi.Mộtcáchngoancố,điềuđókhiếntôimuốntrởthànhnhàbáo,côngviệcluôncầnđếnđọcvàviết.Khibiếttrườngđangtổchứcmộtcuộcthiviếtluận,tôibènthamgia.Tôikhôngbiếtaisẽngạcnhiênnhấtkhitôithắngcuộc.Tôilàthằngbésuốtngàybịphạtvìthitrượt.Nhưngtôiđãchiếnthắngcuộcthiviếtluậnmộtcáchcôngbằngtrướcnhữnghọcsinhthôngminhnhấttrường.Tôirấthứngkhởivàkhoengayvớimẹ.Thayvìtỏrasửngsốt,bànóiđơngiản,“Mẹbiếtconcóthểthắngmà,Ricky.”Mẹtôilàngườikhôngbaogiờnói“khôngthể”.Bàtinrằngnếubạncốgắngthìmọiviệcđềucóthểxảyra.

Thànhcôngđóđãkhíchlệtôirấtnhiều,vàdùchưabaogiờđạtthànhtíchcaotronghọctậpnhưngtừđótrởđi,việchọctậpcủatôiđãcótiếnbộ.Tôihọccáchtậptrungvàonhữngtừkhóvàđãphátâmtốthơn.Điềunàychothấyrằngbạncóthểđạtđượcgầnnhưmọithứ–nhưngbạnphảicốgắng.Tôikhôngngừngtháchthứcbảnthân.Saukhiđoạtgiảitrongcuộcthiviếtluậnđó,tôigâydựngtạpchíStudent.Cólẽkhiđótôimuốnchứngminhrằngmộtkẻluônbịchếnhạovìkhôngthểđọcvàviếtgiỏivẫncóthểlàmđượcviệc.

Khilớnlênvàbướcrathếgiớirộnglớnhơn,tôiphảiđốimặtvớinhữngtháchthứctolớnhơn.Dườngnhưtôikhôngbaogiờkiệtsứcvàluônkhátkhaođượcphiêulưu.Sựnguyhiểmlôicuốntôi.TôivốnđãcùngPerlậpkỷlụclànhữngngườiđầutiênvượtĐạiTâyDươngtrênkhinhkhícầu.Đầunăm1990,PervàtôiquyếtđịnhvượtTháiBìnhDương,từNhậtBảntớiMỹ.Đólàmộtchuyếnphiêulưucònnguyhiểmhơn,vượtqua8.000dặmbiểnkhơi.Chưatừngcóailàmđượcviệcđó.

TôiđãcùnggiađìnhvàbạnbètậnhưởnglễGiángsinhtrênmộthònđảonhỏởNhật.Nơiđóthậtdễchịuvàyênbình,vớimànsươngmùêmđềmvàvôtậnthườngthấytrongnhữngbứctranhNhậtBản.Ởđócómộtdòngsôngchảytrênđá,quanhữngrặngliễuvàtre,nơitôithấynhữngngườiđánhcádùngnhữngconchimcốcthuầnhóađểbắtcá.Cuộcsốngcủahọcóvẻyênảvàthanhbình,vàtôitựhỏirằnghọcóhạnhphúckhông,haycũngcónhữngướcmơvàlosợnhưtấtcảchúngta?Vớitruyềnthốngvàlốisốngcổxưacủamình,cólẽhọnhìnnhậnthờigiantheomộtcáchkháchẳntôi.Họnghĩgìvềcáchsốngvộivànggấpgápcủatôi?Tôichỉbiếtrằngtháchthứcchínhlàđộnglựcthúcđẩytôitiếnlênphíatrước.

VìJoankhôngthíchthấytôilênđườngvớinhữngtháchthứcnguyhiểm,vàlũtrẻcònphảiđihọcnêntôitạmbiệthọởTokyođểquaytrởlạiLondon.Khiđangđibộquangãtưđườngcùngbốmẹtôiđểbắtchuyếnbaynộiđịatớinơiđặtchiếckhinhkhícầu,tôithấytrênnhữngmànhìnhlớnlàhìnhảnhcáctrựcthăngcứuhộđangkéolêntừbiểnmộtthithể.TôicólinhcảmrằngđólàđốithủngườiNhậtcủachúngtôi,FumioNiwa.Ôngđãcấtcánhtừsángsớmhômđóhòngđánhbạichúngtôi,nhưngkhícầucủaôngbịráchvàôngrơixuốnglòngbiểnlạnhgiá.Vìbãorấtmạnhnênôngkhôngđượccứukịpthờivàđãchếtcóng.Xemtrêntivicảnhôngđượckéolênkhiếntôicàngsốchơnvìtrướcđókhônglâu,tôicòncườiđùavớiông.

Saubikịchđó,thậtdễhiểukhiýchítôibịlunglay.Nhưngtôiđãhứasẽđivàmọithứđềuđãsẵnsàng.Tôikhôngthểrútlui,vìvậyđànhphómặcchosốphận.Dùnguyhiểmthếnàotôicũngsẽkhôngtừbỏ,vàtôinghĩJoanhiểuđiềuđó.

KếhoạchcủachúngtôilàvượtđạidươngbằngkhinhkhícầutrênmộttrongnhữngcơngióxoáybaoquanhTráiđấtởđộcao9.000đến10.500mét.Chúngdichuyểnnhanhnhưmộtdòngsôngkhiởđỉnhlũ.Nếuởdưới,giósẽthổichậmhơn.Vấnđềcủachúngtôilàchiềucaocủachiếckhinhkhícầukhổnglồ.Từđỉnhđếnđáycủanólàhơn90mét.Khichúngtôitiếnvàochỗgióxoáy,nửatrênvàdướicủakhícầusẽbayvớivậntốckhácnhau.Mọichuyệnđềucóthểxảyra.

Chúngtôiđeosẵndùvàáophaođểlỡgặpchuyệngìthìchúngtôicũngkhônglãngphíthờigianquýgiácủamình.Sauđó,chúngtôichâmbộđốt.Khilêncao,đỉnhkhícầuchạmtớiđáycủaluồnggióxoáy.Giốngnhưvavàotrầnnhàbằngkínhvậy.Chúngtôiđốtthêmnhiênliệu,nhưnggiómạnhđếnnỗicứliêntụcđẩychúngtôixuống.Chúngtôitiếptụcđốtthêmnhiềunhiênliệu.Đỉnhkhícầubịcuốnvàoluồnggióthổirấtnhanhvàlaolênnhưtênlửa.Luồnggiócuốnnghiêngởmộtgócđiênrồvớitốcđộ185km/h.Chiếckhícầuvẫnbayvớivậntốc40km/h.Cảmgiáclúcđónhưthểmộtnghìnconngựađangkéorờichúngtôira.Chúngtôiđãởquácaođểnhảyra,vàcũngsợrằngchiếckhícầusẽtoạcralàmđôirồilaohàngtrămmétxuốngbiển.

Nhưngcuốicùngthìchiếckhícầucũngxuyênđượcquatrầnnhàbằngkínhvàlấylạithăngbằng.

Sứcmạnhvàsựhungtợncủaluồnggióxoáycùngvớiviệcchúngtôiđãthànhcôngvàsốngsótthậtkhiếntôikhôngnóinênlời.Trảinghiệmmộtmìnhởgiữakhoảngkhôngbaolaấymangđếnmộtniềmvuiđiêncuồngvàđángsợ.Sựthậtmongmanhlàtấtcảnhữnggìgiữchochúngtôiởtrênđólàkhínóng–theonghĩađen.

Chúngtôibayđivớivậntốcrấtlớn,nhanhhơnnhiềusovớinhữnggìchúngtôinghĩ.(Trênkhông,cũngnhưtrênmặtnước,vậntốcthườngđượcđobằnghảilý.Tôidùngđơnvịkm/hchorõràng.)Bảytiếngsau,đãđếnlúctháothùngnhiênliệuđầutiên.Vìmộtvàilýdo,chúngtôichorằngđixuốngdướiluồnggióxoáyđểlàmthìsẽantoànhơn,dùmọithứchúngtôilàmđềumớivàdựatrênkinhnghiệm.Chúngtôitắtbộđốtvàbayxuốngvùnggióyếuhơn.Ngaylậptức,thânkhícầutrởthànhcáiphanh,nhưngphầntrênvẫnlaođi.Quachiếcmáyquaydướiđáykhícầu,chúngtôicóthểthấyrõbiểnkhơixámxịtdữtợnởđộsâu7.000métdướichânmình,vớingọnsóngtrắngxóavànhữngvùngnướctốităm.Tôitựhỏiliệuchúngtôicóphảikếtthúctấtcảởdướilòngbiểnkhông.

Perấnnútthảthùngnhiênliệurỗng,vàchúngtôibịlắclưkinhkhủng.TôingãdúidụivàoPerkhimọithứđềutrượtvềphíamình.Chúngtôikinhhoàngnhậnrarằnghaithùngđầynhiênliệu–mỗithùngnặngmộttấn–cùngmộtthùngrỗngđãcùngrơixuống.Khôngchỉbịnghiêngvàmấtthăngbằng,chúngtôicònkhôngcóđủnhiênliệuđểkiểmsoátđộcaovàtìmrahướnggió,vàrấtcóthểchúngtôisẽkhôngđếnđượcMỹ.Nhẹđiđượcbatấn,chiếckhícầulaolên.Chúngtôivavàoluồnggióxoáymạnhđếnnỗixuyênthẳngquatrầnnhàbằngkínhnhưtênlửavàtiếptụclaolên.Perchomộtítkhôngkhíthoátrakhỏikhícầunhưngchúngtôivẫncứlaolênmãi.

Chúngtôiđãđượccảnhbáorằngởđộcao13.000mét,vòmbằngkínhcủakhícầusẽnổtung,rồiphổivànhãncầusẽbịhútrakhỏicơthểchúngtôi.Nhưbịthôimiên,chúngtôinhìnvàodụngcụđođộcaonhưđámchimnongặpác,khinótiếndầntớiconsốđángsợlà12.900ki-lô-mét.Chúngtôikhôngbiếtchuyệngìsẽxảyra.Chúngtôikhôngchỉbaycaohơntấtcảnhữngkhinhkhícầukhác,màcòncaohơntấtcảcácloạimáybay.Cuốicùng,chiếckhícầunguộiđivàchúngtôibắtđầurơixuốngrấtnhanh.Mộtlầnnữa,chúngtôilạinhìndụngcụđođộcao,lầnnàynóquayngượclạikhichúngtôilaoxuống.Chúngtôikhôngmuốnđốtthêmnhiênliệu,nhưngđànhphảilàmvậyđểngừngrơi.ChúngtôikhôngthểđápxuốngbiểnvìsẽchẳngcóaiởvùngTháiBìnhDươngbaolađếncứucả.

Chúngtôisẽphảibaytiếp30giờnữachỉvớimộtítnhiênliệu;vàđểtớiđượcđấtliền,chúngtôiphải

baynhanhhơnmọichiếckhícầutừtrướcđếnnay.Điềuđócónghĩalàphảiduytrìngaygiữaluồnggióxoáy,mộtkhoảngkhôngchỉrộngkhoảng90mét–chínhlàchiềucaocủachiếckhícầu.Đólàđiềukhôngtưởng.

Giọtnướccuốicùnglàmtrànlylàkhichúngtôimấttínhiệuradio.Chúngtôiđãbayhànggiờđồnghồ,Perđãkiệtsức.Anhnằmxuốngvàngaylậptứcrơivàogiấcngủsâu.Tôichỉcònmộtmình.TôikhôngtinvàoChúa,nhưngngàyhômđócứnhưđãcómộtthầnhộmệnhbướcvàokhinhkhícầuvàgiúpđỡchúngtôi.Quađồnghồ,cóthểthấyrằngchúngtôiđãbắtđầutăngtốc,cànglúccàngnhanhhơn.Tôingỡmìnhđangmơvàtựtátvàomặtđểchắcchắnrằngmìnhvẫnđangtỉnh.Chúngtôibayvớitốcđộtừ130km/htiếnlên290,320rồi390km/h.Đâylàđiềuchưatừngcó,giốngnhưmộtphépmàu.

Tôikiệtsứcđếnnỗigầnnhưmêsảng,nhưngPerđangngủnêntôiphảicanhchừng.Khinhìnthấynhữngđốmsánglạnhấpnháytrongvòmkính,tôichorằngđólànhữnglinhhồn.Tôingắmnhìnchúngnhưtrongmộtgiấcmơ,chotớikhinhậnrarằngđólànhữngđámkhígacháyđangrơixuống.Nhiệtđộbênngoàiđanglàâm70độC.Nếumộtquảcầulửavavàovòmkínhđóngbăng,nósẽnổtung.

“Per!”tôihétlên.“Dậyđi!Cháyrồi!”

Perchoàngtỉnhdậy.Ngaylậptứcanhbiếtphảilàmgì.“Đưanólênđộcao12.000mét,ởđókhôngcóôxy,”anhnói.“Khiđólửasẽtắt.”

Chúngtôibaylên,vớinhữngđámkhígacháyvẫnđangtỏaraxungquanh,vượtquađộcaotốiđalầntrướclà12.900métvàvẫntiếptụcbaylên.Ởkhoảng13.000mét,tôiđoántrướcrằngchiếckhícầusẽnổtungvàtưởngtượngcảnhnhãncầuvàphổicủamìnhbungranhưnhữngviênmứt,giốngnhưtrongmộtbộphimkinhdị.Maysao,nhữngđốmlửatắthếtvàchúngtôilạibắtđầuhạxuống.Nhưngchúngtôiđãđểphímấtlượngnhiênliệuquýgiá.Bỗngnhiênchiếcradiohoạtđộngtrởlại.Mộtgiọngnóicấtlên,“ChiếntranhđãnổratrênVịnh.MỹđangđánhbomBaghdad.”Thậtlạlùngvàgầnnhưchẳngliênquankhichúngtôiđangởmộtmìnhtrênrìavũtrụ,cònmộtcuộcchiếnvừanổratrênTráiđất.

Trênradio,phiđộidướiđấtnóirằngluồnggióxoáychúngtôiđangbaytheochuyểnhướngvàchúngtôiđãvònglạiNhậtBản.ChúngtôiphảingaylậptứctiếnvàomộtluồnggióxoáythấphơnđưatớiBắcCực,nhưngnóchậmhơnrấtnhiều.Đểtớiđấtliền,vậntốctrungbìnhcủachúngtôikhôngđượcgiảmxuốngdưới270km/h–gấpđôivậntốccủabấtkỳkhinhkhícầunào.Chúngtôihạxuốngđộcao5.500métvàvavàoluồnggióbắcthổichậm.Khicóvẻnhưchúngtôisẽphảihạcánhxuốngbiểnthìđộicôngtácdướiđấtnóirằngchúngtôiđãđivàomộtluồnggiókhácthổiđúnghướng.Ởđộcao9.000mét,chúngtôibayhànggiờliềntrênchiếckhícầunghiêngngảvớivậntốckỳdiệu,hơn300km/h.Cuốicùng,chúngtôicũnghạcánhtrongmộttrậnbãotuyếttrênmộthồđóngbăngởphíabắcCanada,tạimộtvùnghoangvurộnggấp200lầnnướcAnh.

Chúngtôigiậtmạnhcửavàtrèorangoài.Chúngtôiômlấynhauvànhảymúadướitrờituyếtrơi.Vỏbọcbằngbạccủakhícầubịmắcvàocáccâythôngvàbịgióxévụn.Sauđó,chúngtôinhậnrahaiđiều:chiếckhícầusẽkhôngnổ,vànhiệtđộngoàitrờiđanglàâm60độC.Nếukhôngvàobêntrong,chúngtôisẽchếtcóng.Chúngtôibòvàotrongkhícầu,tôikếtnốiradiovớiDịchvụBayWatsonLake.

“Chúngtôilàmđượcrồi.Chúngtôiđãđếnnơi.Haichúngtôiđềuởđây.”

“Cácanhđangởđâu?”

“Chúngtôiđãhạcánhxuốngmộthồnước,baoquanhlàcâycối.”

“Đólàmộthồnướcđãđóngbăng,”mộtgiọngCanadatrảlờingắngọn.“Ởđókháantoàn.Vấnđề

duynhấtlàcókhoảng800.000hồởvùngcácanhhạcánh,vàxungquanhđềucórấtnhiềucây.”

Chúngtôiphảichờđợitrongkhícầuthêmtámgiờnữa.Perbịcướcchân,còntôithìbịởmộtngóntay.Chúngtôitúmtụmvàovớinhau,nửatỉnhnửamê,ănđồdựtrữvàmongmỏicóđượcchúthơiấmkhigiótuyếtgàorúxungquanhchiếckhícầukimloại.Nơichúngtôihạcánhcáchvùngcóngườiởgầnnhấtlà500câysố,vàcáchconđườnggầnnhất250câysố.

Cuốicùng,chúngtôicũngnghethấytiếngvùvùcủacánhmáybaytrựcthăng.Cànglúcâmthanhcàngtohơn,rồichiếctrựcthăngbayvòngtròntrênđầuvàhạcánhxuốngcạnhchúngtôi.

ChuyếnbayđếnYellowknifemấtthêmbốngiờnữa.Khichúngtôihạcánhxuốngmộtsânbaybéxíu,nhữngánhsángvànghuỳnhquangtạothànhnhữngvòngtrònmờảotrêntuyết.Chúngtôibướcđilạoxạotrêntuyếttớinhàchứamáybay.Nhữngbôngtuyếtbaysượtquakhichúngtôimởcửabướcvào.

BêntrongcănnhàcóWillWhitehorn,GiámđốcPháttriểnThươnghiệucủaTậpđoànVirgin,bốmẹtôi,vợcủaPerlàHelenvàmộtsốngườiởYellowknife.Tôigầnnhưkhôngnhậnrabấtkỳaivìtấtcảđềumặcquầnáolùngbùngrấtlạ:áokhoácbôngmàuđỏtươivàquầngiữnhiệt.Họreolênmừngrỡkhichúngtôibướcvào.

“Uốngbialạnhnào!”Willhôlớn.“Ởđâychỉcóvậythôi!”

Pervàtôibậtnắplonrồihắtbiavàotấtcảmọingườiởđó.

“Conthànhcôngrồi!”mẹtôinói.

“Đừngbaogiờlàmnhưvậynữa!”bốtôinói.

“Ýbáclàsao?”Pernóiđùa.“Lầnsauchúngcháusẽđivòngquanhthếgiới.NếuvẫncònnhữngthùngnhiênliệuđóthìbâygiờchúngcháuđãởAnhrồi!”

Tôicười,nhưngbiếtrằngmìnhsẽkhôngthểtừchốitháchthức.Chúngtôiđãthửsứcvàohainămsauđó.

NgaytrướckhichúngtôilênđườngvượtTháiBìnhDương,congáiHollycủatôiđãgửifaxchotôitừLondon.Nóviết,“Conmongrằngbốsẽkhônghạcánhxuốngnước.Conhyvọngbốsẽhạcánhantoànvàhạcánhtrênđấtliền.”

Đócóvẻlàmộtphépẩndụhoànhảochocuộcđờitôi.Tôiđãrấtmaymắn.Chotớinay,tôigầnnhưluônhạcánhtrênđấtliền.JamesUllman,nhàvănvànhàleonúinổitiếngngườiMỹ,từngnói:“Thửtháchlàcốtlõivàđộnglựcchínhtrongmọihànhđộngcủaconngười.Nếucóđạidương,chúngtasẽvượtquanó.Nếucóbệnhtật,chúngtasẽchữađượcnó.Nếucóđiềugìkhôngổn,chúngtasẽsửachữanó.Nếucókỷlục,chúngtasẽphávỡnó.Vànếucónúicao,chúngtasẽchinhphụcnó.”

Tôihoàntoànđồngývàtinrằngtấtcảchúngtađềunêntiếptụctháchthứcbảnthân.

5.Đứngtrênđôichâncủachínhmình•Dựavàobảnthân

•Theođuổiướcmơnhưngsốngtrongthếgiớithực

•Hợptáclàmviệc

“Hámiệngchờsung”cóthểđãtừnglàcâutụcngữưathíchcủamẹtôi.Bàsẽnóithêm,“Làmđi,Ricky.Đừngngồimộtchỗmàhãyhànhđộng!”

Côngthứclàmbánhnhânthịtthỏtrướcđâylà,“Đầutiênlàbắtthỏ.”Bạnhãyđểýrằngnókhôngphảilà,“Đầutiênlàmuathỏ,”hay,“Ngồichờchotớikhicóngườiđưachobạnmộtconthỏ.”

Nhữngbàihọcđượcmẹdạytừkhitôimớichậpchữngtậpđinhưthếnàyđãgiúptôitựđứngtrênđôichâncủamình.Tôiđượcdạydỗđểbiếtcáchtựlochobảnthânvàlàmviệc.ĐâylàđiềumànướcAnhtừngtintưởng,nhưngngàynaycómộtvàiđứatrẻdườngnhưchỉmuốnănsẵnvàhưởngthụ.Tôithậtmaymắnvìcóchamẹtốtnhưvậy.

Tôihọcđượcbàihọcđầutiênvềtínhđộclậplàhồibốntuổi.Chúngtôiđangtrênđườngtừđâuđóvề,vàmẹtôidừngxecáchnhàvàicâysốrồibảotôitựtìmđườngvềquacáccánhđồng.Bàbiếnnóthànhmộttròchơi,vàtôivuivẻthamgia.Đólàthửtháchđầutiênmàtôikhôngbaogiờquên.Tôicànglớn,nhữngbàihọcnàycàngkhắcnghiệthơn.Năm12tuổi,tôiđượcnghỉgiữakỳởnhà,vàomộtbuổisángsớm,mẹgọitôidậyvàbảotôimặcquầnáovào.Tôilồmcồmbòrakhỏigiườngdùtrờivẫntốivàlạnh.Saukhiănsángtrongbếp–vớimóncháonóngvàbổdưỡngcólẽđểtrợsứcchotôi–mẹđưachotôihộpcơmvàmộtquảtáochobữatrưa.“Chắcchắnconsẽtìmđượcnướcuốngtrênđường,”mẹnóivàvẫytaytạmbiệtkhitôikhởihànhchuyếnđi24câysốbằngxeđạptớibờbiểnphíanam.Trờivẫntốikhitôilênđườngvớimộttấmbảnđồphòngkhibịlạc.Tôingủquađêmtạinhàmộtngườihọhàngvàquayvềnhàvàongàyhômsau.KhibướcvàocănbếpấmcúngnơimẹvàLindiđangngồi,tôithấyrấttựhào,vàchắcmẩmsẽđượcchàođónnồngnhiệt.Nhưngmẹchỉnói,“Làmtốtlắm,Ricky.Conthấyvuichứ?Giờthìđiđinào,chaxứmuốnnhờconchặtgỗ.”

Cólẽmộtvàingườisẽthấynhưvậylàquánghiêmkhắc.Nhưngcácthànhviêntronggiađìnhtôirấtyêuthươngvàquantâmlẫnnhau.Chúngtôilàmộtkhốibềnchặt,khôngbaogiờtáchrời.Nhữngbàihọcđóngàycàngnhiềuhơnkhichúngtôilớnlên,vìbốmẹmuốnchúngtôitrởnênmạnhmẽvàtựlựccánhsinh,trởthànhnhữngconngườitựdovàđộclập.Hãynhớrằngthếhệcủahọđãtrảiquahaicuộcchiếntranhthếgiới,vìthế,từnuôngchiềukhôngcótrongtừđiểncủahọ.Bốluônởbênchúngtôi,vàmẹchínhlàngườiđãthúcđẩychúngtôicốgắnghếtsứcmình.Tôiđãhọchỏivềkinhdoanhvàtiềnbạctừbà.Bàluônnóinhữngcâunhư“Ngườichiếnthắngsẽcótấtcả”và“Hãytheođuổiướcmơ”.Mẹtôihiểurằngthuacuộclàkhôngcôngbằng,nhưngđờilàthế.Dạytrẻconrằnglúcnàochúngcũngcóthểchiếnthắngkhôngphảilàmộtýhay.Trongcuộcsống,mọingườiđềuphảiđấutranh,rồisẽcóngườithắngkẻbạivàcókhilàbấtcôngmàchúngtaphảivượtqua.

Khitôisinhra,bốtôimớichỉbắtđầulàmviệctrongngànhluật,nênkinhtếgiađìnhkháeohẹp.Mẹtôikhônghềkêuca.Bàcóhaimụctiêu.Mộtlàtìmnhữngcôngviệccóíchchotôivàcácem,vìănkhôngngồirồilàkhôngchấpnhậnđược.Hailàtìmcáchkiếmtiềnchucấpchocảgiađình.Ởnhà,bốmẹtôikhônggiấuchúngtôibấtcứđiềugì;họchochúngtôibiếtđiềugìđangdiễnravàchúngtôithườngnóichuyệnkinhdoanhtrongcácbữatối.Tôibiếtrằngcónhữngôngbốbàmẹgiữconcáitránhxachuyệncôngviệcvàkhôngchiasẻvớichúngvềcácvấnđềcủamình,nhưvậythìconcáicủahọsẽkhôngbaogiờhiểuđượcgiátrịcủađồngtiền,hayvềthunhậpvàhóađơn.Vàđếnkhibướcchânvàothếgiớithực,họsẽkhôngbiếtcáchđươngđầuvớithửthách.Ngượclại,chúngtôibiếtthếgiớithựcsựlànhưthếnàovìđãthảoluậnvềnó.EmgáiLindivàtôiđãgiúpmẹtrongrấtnhiềukế

hoạchkiếmtiền.Nhữnglầnđóđềurấtthúvịvàtạonêntinhthầnlàmviệcnhómtronggiađìnhchúngtôi.

TôivẫncốgắngnuôidạyHollyvàSamtheocáchđó,dùtôimaymắncónhiềutiềnhơnbốmẹtôingàytrước.Tôivẫnnghĩrằngcácquytắccủamẹtôirấthay,vàtôitinrằngHollyvàSamđãhiểuđượcgiátrịcủađồngtiền.

Vớimộtgiađìnhcầnđượctrôngnom,mẹtôikhôngthểrangoàilàmviệc–vàcũngkhôngnhiềubàmẹlàmđượcđiềunàyvàonhữngnăm1950.Thayvàođó,bàtìmmộtviệccóthểlàmởnhàvànghĩraviệclàmnhữngchiếchộpgỗđựnggiấyănvàthùngđựnggiấybỏđi.Xưởnglàmviệccủabàlàcáikhoởgócvườn,vàchúngtôithườnggiúpbà.Chúngtôirấtthíchtômàulênhộpvàxếpchồngchúnglênnhauchotớikhiđủsốlượnggửiđi.Bốtôicũnggiúpđỡtrongthờigianrảnhrỗibằngcáchlàmnhữngchiếckẹpđểgiữchocácphầnđượcdánbằngkeoliềnvàonhau.Mẹtôimanghàngmẫutớicáccửahàng,vàkhiHarrodsđặthàng,côngviệckinhdoanhvàdoanhthutăngvọt.BàcònchohọcsinhPhápvàĐứcthuêtrọ,vìvậybàluônbậnrộnviệcnhà.Làmviệcchămchỉvàvuivẻlànhữngđặctrưngcủagiađìnhtôi,vàchúngtôiđềupháttriểnđượccáckỹnăngkinhdoanh,cólẽlàvìphảikiếmtiềntrongnhữngnămđóikémsauchiếntranh.

DìClareluônmêmẩnnhữngconcừuđenxứWalesvàđãnảyraýđịnhmởmộtcôngtybáncốcuốngnướcinhìnhcừuđen.Cừungàycàngđượcưachuộng,vìvậydìchuyểnsanglĩnhvựckhác,thuêphụnữtronglàngđanđồlenvớinhữngrenrờiinhìnhcừu.Côngtylàmănphátđạtvàtiếptụcpháttriển.Nhiềunămsau,khitôiđangđiềuhànhHãngđĩaVirgin,dìClaregọiđiệnthoạivàbảotôirằngmộttrongnhữngconcừucủadìđãbắtđầuhát.Tôikhôngcười.Nhữngýtưởngcủadìluônthôngminh.Thayvàođó,tôitheochânconcừuvớimộtchiếcmáyghiâm.“BaaBaaBlackSheep”trởthànhbàihátrấtđượcyêuthích,xếpthứtưtrêncácbảngxếphạngâmnhạc.

TôiđãchuyểntừnhữngngànhnghềthủcôngtớiviệcthànhlậpVirgintrêntoànthếgiới.Nhữngquytắccơbảnvẫnnhưcũ–dòngchảycủatiềnmặt,lợinhuậnvàthualỗ–nhưngrủirođãtrởnênlớnhơn,vàtôiđãhọccáchtrởnêntáobạotrongbuônbáncũngnhưtrongcácýtưởngcủamình.Dùluôncẩnthậnlắngnghemọingười,nhưngtôitựđưaraquyếtđịnhrồicứthếlàm.Tôitintưởngvàobảnthânvàcácmụctiêucủamình,cốgắngmởrộngnhậnthứcmàkhôngđánhmấtlýtưởngsống,haynhữngbàihọcvềsựchínhtrực,trungthựcvàtôntrọngngườikhácmàtôiđượcbốmẹdạykhicònnhỏ.

Tôichỉmấtniềmtinvàobảnthânđúngmộtlần,vàonăm1986.Khiđó,VirginđãlàmộttrongnhữngcôngtytưnhânlớnnhấtnướcAnh,với4.000nhânviên.Doanhthutăng60%sovớinămtrước,vàgiốngnhưnhiềucôngtypháttriểnrấtnhanhchóngkhác,tôiđượckhuyênnêncổphầnhóacôngty.Tôikhôngmuốnlắm,vàtấtnhiênlàhaingườichungvốnvớitôicũngkhôngthiếtthalắmvìhọrấthiểutôi.Họnóirằngtôisẽkhôngmuốnmấtquyềnkiểmsoát.Nhưngđiềuthựcsựthúcđẩytôiđưaraquyếtđịnhlàvìcácchủngânhàngđãkhiếnchúngtôithấtvọng.Giốngnhưnhiềucôngtykháctrênthếgiới,mộtlượngtiềnlớnchuyểnrấtchậmvàocôngtytôi.Vìvậy,dùtrêngiấytờcórấtnhiềutàisảnlưuđộngvàthulợinhuậnrấtlớnnhưngchúngtôiphảitínhtoántiệníchbộichiquayvòng.

Vàothờiđiểmrắcrốiđóxảyra,chúngtôicókhoảnbộichilêntớibatriệubảngvàđangđợimộttấmséctrịgiásáutriệusẽđếntừMỹvàobấtkỳngàynào.Hơnnữa,chúngtôicũngđangmongchờ20triệubảnglợinhuậnvàocuốinămtàichính.Vềtổngthể,chúngtôiđangcótìnhhìnhtàichínhthuậnlợi–nhưngngânhàngcủachúngtôilạikhôngnghĩvậy.LýdoduynhấtkhiếnhọtừchốicólẽlàvìtôiđangbắtđầugâydựngVirginAtlantic,màSkytrainthìmớicôngkhaiphásảnchưalâu.Giámđốccủatôiđếngặptôivớitinxấu:họđangkhóatàikhoản.Tôitứcgiậnđếnnỗiđãđẩyôngrakhỏinhàmình,vàđólàmộttrongsốítnhữnglầntôimấtbìnhtĩnhđếnvậy.Sauđó,tôiđãgọiđiệnthoạikhắpthếgiới,nhanhchóngthulạimộtíttiềnvàkhoảnvayngắnhạn.

Tuynhiên,chúngtôivẫnđangtrongtìnhthếnguyngập,vàcóvẻnhưlựachọntốtnhấtchotôilàcổphầnhóa.Năm1986,mọingườiđềuhướngtớiKhutàichínhLondon.Tấtcảnhữngngườimuacổ

phiếucủaBritishTelecomđềulãigấpđôi.

TôikhôngbaogiờquênđượclầnđếnKhutàichínhLondonvànhìnthấynhữnghàngngườixếphàngmuacổphiếucủaVirgin.Chúngtôivốnđãcóhơn70.000ngườiđăngkýquathưmuốnmuacổphiếucủaVirgin,nhưnghọchỉmuavàongàycuốicùng,13/11/1986.Tôiđitừđầuhàngđếncuốihàng,cảmơnmọingườivìđãtintưởng,vàmộtsốcâutrảlờicủahọđãghisâuvàotâmtrítôi:

“Nămnaychúngtôikhôngđidulịch;chúngtôisẽđặttiềntiếtkiệmvàoVirgin.”

“NàoRichard,hãychứngminhrằngchúngtôiđãquyếtđịnhđúng.”

“Chúngtôitrôngcậyvàoanh,Richard.”

Độtnhiêntôinhậnthấyrằngcácphóngviênảnhđangchụpchântôi.Tôichẳnghiểugìcả.Thếrồitôinhìnxuốngvàrấtsốckhinhậnrarằnglúcvộithayquầnáo,tôiđãđigiàylệchđôi.

Virginđãthuhútnhiềuđơnđăngkýtừcôngchúnghơnbấtkỳsựramắtthịtrườngchứngkhoánnào,trừnhữnglầntưhữuhóakhổnglồcủachínhphủ.Hơn100.000cánhânđãđăngkýmuacổphiếucủachúngtôi,vàngànhbưuđiệnđãphảicửthêm20nhânviênđểgiảiquyếtđốngthưtừ.

Tuynhiên,chẳngmấychốctôicảmthấyghétlềthóicủaKhutàichínhLondon.Chúngkhôngphảidànhchotôi.Thayvìmộtbuổigặpmặttựnhiênvớinhữngngườichungvốntạingôinhàtrênthuyềncủamìnhđểbànbạcnênkýhợpđồngvớibannhạcnào,tôiphảihỏiýkiếnmộtbangiámđốc.Rấtnhiềungườitrongsốhọkhônghiểugìvềngànhkinhdoanhâmnhạc.Họkhônghiểumộtđĩanhạcđượcưathíchcóthểháirahàngtriệubảngchỉsaumộtđêmnhưthếnào.Thayvìcóthểkýhợpđồngvớimộtbannhạcđangđượcyêuthíchtrướccácđốithủ,tôiphảiđợibốntuầntớicuộchọpbangiámđốc–màkhiđóthìđãquámuộn.Hoặchọsẽnóinhữngcâunhư,“KýhợpđồngvớiTheRollingStonesư?Vợtôikhôngthíchbannhạcnày.JanetJacksonư?Đólàaivậy?”

Tôiluônđưaraquyếtđịnhrấtnhanhvàhànhđộngtheobảnnăng,chonêntôicảmthấyngộtngạtvìnhữnglềthóiquanliêu,nhữngủybanvàlốilàmviệcsáchvở.Tôighétphảingồiởmộtchiếcbàndàibóngláng,xungquanhlànhữngbộcomplechỉnchutronglúctôicốgắnggiảithíchvềVirgin–vàtôithậmchícònkhôngcóvănphòng,“bànlàmviệc”củatôichỉlàmộtchiếcghếbànhthoảimáitrongngôinhàtrênthuyềnvàmộtcuốnsổgiấyvàngđểghichép.Hơncả,tôikhôngcòncảmthấyđangđứngtrênđôichâncủachínhmìnhnữa.ChúngtôiđãtănggấpđôilợinhuậnnhưngcổphiếucủaVirginbắtđầutụtgiá.Lầnđầutiêntrongđời,tôicảmthấychánnản.

Sauđó,thịtrườngchứngkhoánsụpđổkhiếncổphiếutụtgiánhanhchóng.Mặcdùđókhôngphảilàlỗicủatôi,nhưngtôithấyrằngmìnhđangkhiếntấtcảnhữngngườimuacổphiếucủaVirginthấtvọng.Rấtnhiềungườitrongsốđólàbạnbè,ngườithânvànhânviêncủachúngtôi.Nhưngrấtnhiềungườilànhữngcặpvợchồngđãtraochochúngtôisốtiềntiếtkiệmcảđờicủahọ.Tôiquyếtđịnhsẽmualạitấtcảcổphiếu–vớigiámọingườiđãtrảchochúng.Dùkhôngcầnphảilàmvậy,nhưngtôikhôngmuốnlàmmọingườithấtvọng.Cánhântôiđãthugomđược182triệubảngcầnthiết,vàsốtiềnđóđủđểgiữlạisựtựdo,danhtiếngvàcátínhcủatôi.

NgàyVirgintrởlạithànhmộtcôngtytưnhângiốngnhưviệchạcánhantoànsaunỗlựcphákỷlụcbằngtàumáyhaykhinhkhícầuvậy.Tôithấyrấtnhẹnhõm.Mộtlầnnữa,tôilạilàthuyềntrưởngtrênconthuyềncủamình,làmchủsốphậncủamình.

Tôitintưởngvàobảnthân.Tôitintưởngvàonhữngđôitaylaođộng,vàonhữngbộócbiếtsuynghĩ,vàvàonhữngtráitimbiếtyêuthương.

6.Sốngtronghiệntại•Yêucuộcsốngvàsốnghếtmình

•Tậnhưởnghiệntại

•Suyngẫmvềcuộcđờimình

•Làmchomọigiâyphútđềucóýnghĩa

•Đừnghốitiếc

Năm1997,tôilạithựchiệnchuyếnduhànhbằngkhinhkhícầuvòngquanhthếgiớivớiPervàAlexRitchie,kỹsưthiêntàiđãthiếtkếchiếckhícầusẽđưachúngtôiđi38.600ki-lô-mét.Trướckhixuấtphátvàosánghômđó,trongcănphòngkháchsạnyêntĩnhởMarrakech,tôidậysớmviếtmộtláthưdàichocáccon,phòngtrườnghợptôikhôngtrởlại.Láthưcủatôibắtđầubằng:

“HollyvàSamyêuquý,

Đôikhicuộcđờithậtkhólường.Hômnaycònsống,khỏemạnhvàyêuthương.Ngàymaiđãkhôngcòntrêncõiđờinàynữa.Nhưcácconđềubiết,bốluôncóhammuốnmạnhmẽđượcsốnghếtmình...”

Tôigấpgọnláthưthànhmộthìnhvuôngnhỏrồinhétvàotúiáo.

Chúngtôiđãkiểmtraxongtấtcảvàsẵnsànglênđường.Mười,chín,tám,bảy,sáu,năm...Perđếmngược,còntôitậptrungđiềukhiểncácmáyquay.Taytôiliêntụcmòxuốngkiểmtrakhóadù.Tôicốkhôngnghĩđếnquảbóngkhổnglồphíatrênsáuthùngnhiênliệukhổnglồgắnquanhkhícầu.Bốn,ba,hai,một...Perbậtđònbẩylàmnóngkhiếndâycápneođứtlìa,chúngtôilaolêntrờilặnglẽvàmaulẹ.Khôngcótiếngầmcủabộđốt,chúngtôibaylênkhôngnhưbóngbaycủatrẻconvậy.Chúngtôicứdầnbaycaovàxahơn,rồikhigặpcơngióbuổisáng,chúngtôihướngtớiMarrakech.

Cửathoáthiểmvẫnmởkhichúngtôibaylên,vàchúngtôivẫytayvớinhữngngườikhiđóchỉcònbéxíuởdưới.TấtcảnhữngchitiếtcủaMarrakech,nhữngbứctườngvuôngmàuhồng,quảngtrườngthànhphốrộnglớn,nhữngchiếcsânxanhlávànhữngđàiphunnướclấplóphíasaunhữngbứctườngcaođangtrảiratrướcmắtchúngtôi.Ởđộcao3.050mét,khôngkhíbắtđầulạnhvàloãngdần.Chúngtôiđóngcửasập.Từlúcnày,chúngtôisẽphảitựxoayxở.Chúngtôiđangđượcđiềuáp,vàáplựcsẽtăngdần.

Chúngtôibaynhẹnhàngchođếnhếtngày.PhongcảnhtrêndãyAtlastuyệtđẹp,nhữngđỉnhnúilởmchởmphủđầytuyếtphảnchiếuánhsánglênchúngtôidướiánhnắngrựcrỡ.

KhiđếngầnbiêngiớiAn-giê-ri,chúngtôivôcùngsửngsốtkhingườidânởđâythôngbáorằngchúngtôiđangtiếnthẳngđếnBéchar,căncứquânsựtốicaocủahọ.Họnói:“Cácanhkhôngđượcphép,nhắclạilàkhôngđượcphép,đivàokhuvựcnày,”họviếttrongbảnfax.

Chúngtôikhôngcólựachọnnàokhác.

TôinóichuyệnquađiệnthoạivệtinhvớiMikeKendrick,ngườiđiềukhiểnchuyếnbay,tronghaigiờvàthửnhờcáccôngsứĐạisứquánAnh.CuốicùngthìAndréAzoulay,vịcôngsứngườiMa-rốcđãgiúpđỡchúngtôi.ÔnggiảithíchvớingườiAn-giê-rirằngchúngtôikhôngthểchuyểnhướngvàkhôngcómáyquayphimđủtốttrênkhícầu.Họchấpnhậnvàchochúngtôiđiqua.

Đến5giờchiều,chúngtôiđãbayởđộcao9.150mét.Perbắtđầuchâmlửabộđốtđểlàmnóngkhông

khítrongvỏkhícầu.Mặcdùchúngtôiđãđốttrongmộtgiờnhưngchỉsau6giờchiều,khícầubắtđầuhạdầnđộcao.

“Cóđiềugìđókhôngđúngvớilýthuyết,”Pernói.

“Saovậy?”tôihỏi.

“Tôikhôngbiết.”

Perliêntụcchâmlửachobộđốt,nhưngchiếckhícầuvẫnbaythấpdầnxuống.Chúngtôihạxuống305mét,rồi150mét.Trờicànglúccànglạnhvìmặttrờiđanglặn.Rõrànglàkhíheliđangnhanhchóngcolại,trởthànhmộtkhốitrênđầuchúngtôi.

“Phảibỏchìthôi,”Pernói.Anhrấtsợhãi.Chúngtôiđềusợhãi.

Chúngtôikéođònbẩyđểthảrơikhốichìdướiđáykhícầu.Đánglẽphảigiữlạichúngđểdựtrữtrongkhoảnghaituần.Chúngrơikhỏikhícầu,vàtrênmànhìnhvideotôithấychúngrơixuốngnhưnhữngquảbom.Tôicómộtlinhcảmkhủngkhiếprằngđâymớichỉlàkhởiđầucủamộtthảmhọa.

Trờitốidần.Khôngcònkhốichì,chúngtôiduytrìđộcaođượcmộtlúc,nhưngrồichiếckhícầulạirơixuống.Lầnnàynólaoxuốngnhanhhơn.Chúngtôihạ610méttrongmộtphút;610méttrongphúttiếptheo.Taitôitêcóng,rồiđộtngộttôithấybụngmìnhcănglênépvàolồngngực.Chúngtôichỉcònbayởđộcao4.570mét.Tôicốgiữbìnhtĩnh,hếtsứctậptrungvàonhữngchiếcmáyquayvàdụngcụđođộcao,nhanhchóngxemxétcáclựachọn.Chúngtôicầnvứtcácthùngnhiênliệukhỏikhícầu.Nhưngkhichúngtôivừalàmxongthìchuyếnđicũngkếtthúc.Tôicắnmôi.ChúngtôiđangởđâuđótrêndãyAtlastrongbóngtối,vàđangchuẩnbịchịumộtcúvachạmkhủngkhiếpkhitiếpđất.Khôngainóigì.Tôinhẩmnhanhmộtvàiphéptính.

“Vớitốcđộrơinày,chúngtacònbảyphút,”tôinói.

“Được,”Pernói.“Mởcửasập.Giảmápsuất.”

Chúngtôimởcửasậpởđộcao3.670mét,rơixuốngđộcao3.350mét,vàvớimộtluồnggióbuốtgiá,khícầugiảmápsuất.Alexvàtôibắtđầunémmọithứrakhỏikhícầu:thứcăn,nướcuống,cácbìnhdầu,tấtcảnhữnggìkhônggắnliềnvàokhícầu.Tấtcảmọithứ.Thậmchícảmộtsốtiềnlớn.Trongnămphút,điềunàygiúplàmchậmquátrìnhrơicủachúngtôi.Chúngtôiphảitựcứulấymình.

“Vẫnchưađủ,”tôinóikhithấykimđođộcaochỉ2.740mét.“Chúngtavẫnđangrơi.”

“Được,tôisẽleolênnóc,”Alexnói.“Phảibỏmấythùngnhiênliệuthôi.”

ChínhAlexđãtạorachiếckhícầunày,vìvậyanhbiếtchínhxácphảimởkhóanhưthếnào.Bộđốtkêuầmĩtrênđầu,phủlớpánhsángmàucamchóilòalênchúngtôi.

“Anhđãnhảydùbaogiờchưa?”tôihétlênhỏiAlex.

“Chưabaogiờ,”anhtrảlời.

“Dâydùcủaanhđấy,”tôinóivàkéotayanhtớichỗnó.

“Độcao2.133métvàvẫnđangrơi,”Pernóito.“Bâygiờlà2.010mét.”

Alextrèoquacửasậplênnócthânkhícầu.Khócóthểcảmnhậnđượcchúngtôiđangrơinhanhthếnào.Taitôiùcảđi.NếuđốngkhóađãbịđóngbăngvàAlexkhôngthểthảcácbìnhnhiênliệurathìchúngtôisẽphảinhảydùxuống.Chúngtôichỉcònvàiphút.Tôinhìnlêncửasậpvànhẩmlạinhững

gìphảilàm:mộttayđặtlênmépcửa,bướcra,rồinhảyvàobóngtối.Theobảnnăng,taytôilầnđếnchiếcdù.TôikiểmtravàthấyPerđangđeodù.Perđangnhìnkimđođộcao.Consốđanggiảmrấtnhanh.

Chúngtôichỉcòncáchmặtđất1.830mét,màtrờithìrấttối–không,1.670mét.NếuAlexcònởtrênđóthêmmộtphútnữa,chúngtôisẽchỉcòn1.065mét.Tôithòđầurangoàicửasập,tháođaidùvànhìnAlexđangloayhoaytrênđỉnhthânkhícầu.Phíadướitốiđennhưmựcvàlạnhcóng.Chúngtôikhôngnhìnthấymặtđất.Điệnthoạivàmáyfaxkêukhôngngớt.Bộphậnđiềukhiểndướimặtđấthẳnkhônghiểunổichúngtôiđanglàmcáiquáigì.

“Mộtthùngrơixuốngrồi,”Alexhétquacửasập.

“1.125mét,”Pernói.

“Mộtthùngnữa,”Alexnói.

“1.035mét.”

“Mộtthùngnữa.”

“885mét,730mét.”

Đãquámuộnđểnhảydù.Nếunhảy,chúngtôisẽvaphảirặngnúiđangđónđầuởphíadưới.

“Vàotrongđi,”Perthétlên.“Ngaylậptức.”

Alexrútvềquacửasập.

Chúngtôigắnghếtsứcmình.Perthảcầngạtđểtháorờimộtthùngnhiênliệu.Nếuthấtbại,chúngtôisẽchếttrongkhoảng60giâynữa.Chiếcthùngrơixuống,vàkhícầugiậtmạnhrồiđộtngộtdừnglại.Cảmgiácgiốngnhưmộtchiếcthangmáychạmđấtvậy.Chúngtôingãvàoghế,đầutôinhúnsâuvàogiữahaivai.Rồikhícầulạibắtđầubaylên.Chúngtôinhìnkimchỉđộcao:790mét,820mét,850mét.Chúngtôiđãantoàn.Sau10phút,chúngtôiđãđạt910métvàkhícầulạihướnglênbầutrờiđêm.

TôiquỳxuốngsànbêncạnhAlexvàômlấyanh.

“CảmơnChúavìcóanhđicùngchúngtôi,”tôinói.“Chúngtôiđánglẽđãchếtnếukhôngcóanh.”

Ngườitanóirằngngườiđanghấphốithườngnhìnlạicuộcđờimìnhtrongnhữnggiâycuốicùngtrướckhichết.Điềunàykhôngđúngtrongtrườnghợpcủatôi.KhichúngtôilaoxuốngvàchuẩnbịbiếnthànhmộtquảcầulửatrêndãyAtlasvàtôinghĩrằngmìnhsắpchết,tấtcảnhữnggìtôicóthểnghĩđượclànếuthoátchết,tôisẽkhôngbaogiờlàmviệcnàynữa.

Trongsuốtđêmđầutiênđó,chúngtôicốgắngđiềukhiểnkhícầu.Khibìnhminhlórạng,chúngtôichuẩnbịhạcánh.PhíadướilàsamạcAn-giê-ri,nơikhôngthểtrúngụđượclâu,nhấtlàtạimộtđấtnướcđangtrongthờikỳnộichiến.

SamạcnàykhôngcónhữngcồncátvànguốncongmềmmạinhưnhữnggìbạnthấytrongbộphimnổitiếngLawrenceofArabia(LawrencexứẢRập).Đâylàvùngđấttrơtrọi,đỏquạchvàlổnnhổnđầyđá,cằncỗinhưbềmặtsaoHỏa,nhữngtảngđádựngđứngnhưnhữngtổmốikhổnglồ.Alexvàtôiđứngtrênđỉnhkhícầu,kinhngạcngắmnhìnbìnhmìnhtrênsamạc.Chúngtôinhậnthứcđượcrằngđólàmộtngàymàđánglẽchúngtôiđãkhôngcònsốngsótđểngắmnhìn.Mặttrờimọcvàhơiấmcủabanngàythậtvôgiá.Ngắmnhìnbóngcủachiếckhícầutrảitrênnềnsamạc,thậtkhócóthểtinrằngnóchínhlàchiếcmáykỳcụcđãlaoxuốngdãyAtlasgiữađêmhômtrước.

NhữngthùngnhiênliệuchưađượctháorachắntầmnhìncủaPer,vìvậy,Alexbảoanhhạcánh.Khichúngtôisắpchạmđất,Alexlalớn:

“Códâyđiệnởphíatrước!”

PerhétlạirằngchúngtôiđangởgiữasamạcSahara,vìvậykhôngthểcódâyđiệnởđóđược.“Chắcanhđangbịảogiác,”Pernóilớn.

AlexmuốntậnmắtnhìnthấyvàchúngtôiđãtìmrađườngdâyđiệnduynhấtởsamạcSahara.

Dùxungquanhlàđấtđaicằncỗibaola,chỉvàiphútsaukhihạcánh,chúngtôiđãthấydấuhiệucủasựsống.MộtnhómcácthànhviêncủabộlạcBerberhiệnrasaunhữngtảngđá.Banđầuhọvẫngiữkhoảngcách.Chúngtôiđangđịnhchohọchútnướcvàđồdựtrữcònlạithìnghethấytiếnggầmrúcủatrựcthăngchiếnđấu.Hẳnlàhọđãlầnrachúngtôibằngra-đa.NhữngngườiBerberbiếnmấtcũngnhanhnhưkhixuấthiệnvậy.Haichiếctrựcthăngđápxuốnggầnđó,làmbụitungmùmịt,vàrấtnhanhchóng,chúngtôibịnhữngngườilínhdửngdưngcầmsúngmáybaovây,cóvẻnhưhọkhôngbiếtchĩachúngvàođâu.

“Allah,”tôinóimộtcáchkhíchlệ.

Họđứngimmộtlúc,nhưngrồisựtòmòthắngthếvàhọtiếnđếngần.Chúngtôiđưachỉhuycủahọđixemchiếckhícầu,vàôngtatỏvẻngạcnhiêntrướcnhữngthùngnhiênliệucònlại.

NhìnchiếckhícầutrênbãicátđỏvàhồitưởnglạicúrơikhủngkhiếpxuốngdãyAtlas,tôinhắclạilờithềsẽkhôngbaogiờlàmchuyệnnàynữa.Tráingượchoàntoànvớinó,ởsâutrongtâmtrí,tôicũngbiếtrằngngaykhitôivềnhàvànóichuyệnvớinhữngngườiđikhinhkhícầukhácđangcốgắngbayvòngquanhthếgiới,tôisẽlạiđồngýbay.Đólàmộtthửtháchkhôngthểcưỡnglại,vànóđãănsâuvàotôiđếnnỗikhôngthểtừbỏđược.

NỗlựcđivòngquanhthếgiớibằngkhinhkhícầutiếptheocủatôibắtđầutạiMarrakechvàongày18/12/1998.Lầnnày,chúngtôibayêmảquadãyAtlasvàđitiếpchođếnkhinghetrênradiorằngĐạitáQaddafiđangcảntrởchuyếnđibằngviệccấmchúngtôibayquaLibya.Tôigửichoôngmộtláthưmùimẫnvàcuốicùngcũngđượcôngchâmchước.Nhưngđóchỉlàkhởiđầucủarấtnhiềukhókhăn.Liêntụctrongnhữngngàytiếptheo,nhậtkýcủatôimiêutảsựphấnchấnkhibayquađỉnhAraratnơichiếcthuyềncủaNoahcậpbến,theodấuchâncủaAlexanderĐạiđếtớiAfghanistan,vượttừđỉnhEveresttớiK2antoàn–sauđólànỗichánnảnkhikhôngđượcphépbayquamộtphầncủaTrungQuốcmàtrướcđóchúngtôiđãbịcấmtuyệtđối.NgaycảThủtướngTonyBlaircũngthamgiavàocuộcđấutranhxingiấyphép,vàcuốicùngngườiTrungQuốccũngchấpnhận.Vìkhôngthểđiềukhiểnhướnggiónênchúngtôikhôngcònlựachọnnàokhácmàphảigiữnguyênhướngbay.SaukhibayquađỉnhFijilúchoànghôn,chúngtôibaytheođúnghướngcủachuyếnvượtTháiBìnhDươngthànhcôngvàsẵnsàngbayquaMỹcùngônggiàNoelvàđámtuầnlộcvàođêmGiángsinh.

LúcthiếpđingaytrướckhiđếnMỹ,tôinghĩrằngthếnàylàquáđủchomộtngườitrongcuộcđời,khicóđượcnhữngtrảinghiệmthậttuyệtvờivàmaymắnđếnvậy.Nhưngthờitiếtkhôngủnghộchúngtôi.Khitỉnhdậy,chúngtôiđãvavàomộtbứctườngvôhìnhdườngnhưtrảikhắpbờbiểnnướcMỹ.Khôngthểvượtquanó,màvùngđấtliềngầnnhấtlàHawaii,tôinghĩrằngtấtcảcóthểsẽchết,vìvậytôiviếtdichúcvớitâmnguyệnđượcchôncấtởmộtnơinhấtđịnhnếuthithểtôiđượctìmthấy.Cònkhoảng96ki-lô-méttrướckhiđếnHawaii,chúngtôirơixuốngbiểnvàmộtlầnnữatôilạiđượcmáybaytrựcthăngcứusống.

VàoNgàylễTặngquà,tôibayđếnNeckergặpgiađìnhvàbạnbèthânthiết.Nhưngkhitôibướcvàonhàthìkhôngthấyai.Cảmgiácthậtkỳlạkhicănnhàhoàntoàntrốngvắng.Sauđó,tôitìmđượctấtcảmọingườiởphíarấtxacủađảo–chínhlànơitôiđãchọntrongdichúc.Ngàyhômtrước,khinghĩrằngmìnhsẽchết,tôiđãđềnghịđượcchôncấtởchínhnơiđặcbiệtnày,xungquanhlànhữngngười

tôiyêuthươngnhấttrênđời.Thậtkỳlạkhicómặtởđâyvớinhữngconngườiđó,nhìnquanhvànghĩ,lạyChúa,đâylàbữatiệckiểugìthếnày.

Trảinghiệmđókhônglàmvơiđikhátkhaophiêulưumạohiểmcủatôi.Tôithíchkhinhkhícầuvàđãsởhữumộtchiếc.Nónhỏvàcógiỏđanbằngliễugai,giốngnhưchiếckhícầutrongtruyện80ngàyvòngquanhthếgiới,vớikíchthướcvừađủchogiađìnhvàbạnbètôi.Bầutrờilàmộttrongnhữngnơiyênbìnhnhấtmàtôibiết.Lặngyêntrôiđi,thoátkhỏithếgiới,tôicảmgiácmìnhđanghòalàmmộtvớithiênnhiên.Khôngaicóthểgọiđiệnthoạichobạn,khôngaicóthểngănbạnlại.Bạnhoàntoàntựdo.Bạnnhìnxuốngnhữngthànhphố,nhữngcánhđồngvànhữngconngườimàhọkhônghềbiếtlàbạnđangởtrênđó.Bạncóthểbaybêncạnhmộtconthiênngavànghetiếngnóvỗcánh.Bạncòncóthểnhìnvàomắtmộtconđạibàng.

Hànhtrìnhvớikhinhkhícầuđãkhiếntôisuyngẫmnhiềuhơn.Trênmặtđất,cuộcsốngcủatôidiễnrađầybậnrộnvàsôinổi,mỗigiâyphútđềuđượclấpđầy.Tôicóthểrấtbậnrộn.Nhưngtấtcảchúngtađềucầncókhoảngkhônggianchoriêngmình,dừnglạivàkhônglàmgìcả.Nóchochúngtathờigianđểsuyngẫm.Nónạpnănglượngchocơthểcũngnhưtâmtrícủachúngta.TôithườngnghĩtớinhữngngườiđánhcámàtôingắmnhìnvàodịpNoelnămđóởNhậtBản.Sựphấnđấuchínhlàbảntínhcủachúngta–vìvậy,tôitựhỏirằnghọtìmkiếmđiềugìtrongđời?Họcóvẻbằnglòngvớiviệcđánhcávànuôigiađìnhmình.Dườngnhưhọkhôngthấycầnphảigâydựngnênnhữngđếchếsảnxuấtcáđónghộp,vàtheotôibiếtthìhọcũngkhôngmuốnvượtTháiBìnhDươngbằngkhinhkhícầuhaychinhphụcđỉnhEverest.Họsốngrấtyênbình.Họsốngtronghiệntại,vàcólẽchínhđiềuđóđãgiúphọluônthanhthản.

Bàtôi,DorothyHuntley-Flindt,làngườiluônsốnghếtmình.Ởtuổi89,bàtrởthànhngườiAnhgiànhấtchiếnthắngtrongcuộcthikhiêuvũMỹLatinhnângcao.Năm90tuổi,bàtrởthànhngườigiànhấtđánhgolftrúnglỗchỉvớimộtlầnđánh.Bàkhôngbaogiờngừnghọchỏi.Năm90tuổi,bàđọccuốnsáchcủaStephenHawking,Lượcsửthờigian(ABriefHistoryofTime),vàđiềunàycóthểkhiếnbàtrởthànhmộttrongsốítnhữngngườiđãđọctoànbộcuốnsáchđó!Khôngbaolâutrướckhimấtvàonăm99tuổi,bàđãđitàuthủyvòngquanhthếgiới.BàchỉcườikhibịbỏlạiởJamaicamàtrênngườichỉcóbộđồtắm.Quanđiểmcủabàlà,chúngtachỉcómộtcuộcđời,vìvậyphảitậnhưởngnóthậttrọnvẹn.

Bốmẹtôiđãbướcsangtuổi80.Giốngnhưbàtôi,họvẫnđềuđặnlênxuốngmáybayvàđidulịchvòngquanhthếgiới.Họluôncómặtlúckhởiđầuvàkếtthúcmỗichuyếnphiêulưucủatôi,cổvũtôi.ThậmchíhọcònđitìmtôikhiPervàtôibịlạcởvùngBắcCựchoangvugiálạnh,khimàkhinhkhícầubịrơitrongmộttrậnbãotuyếtởCanada.Tấmgươngcủahọnhắcnhởtôiphảiluôntậnhưởngcuộcsống.

Năm1999,cùngvớibốmẹ,tôimuaUlusaba,mộtkhubảotồnthúsăntưnhânởNamPhi,gồm4.000hectađấthoangởtrungtâmKhuBảotồnThúsănSabiSands,baoquanhVườnQuốcgiaKrugerrộnglớn.Ởđây,chúngtôixâydựngmộtngôinhàxinhxắnđểcảgiađìnhquâyquầnbênnhau.Trênthựctế,tôihiểurõràngrằngthờigianởbênhọquýgiáđếnnỗitôigiảmthờigianlàmviệcmỗingàychỉcòn15phútkhiởbênhọ.Tôihiếmkhisửdụngnhữngthiếtbịhiệnđạinhưemailhayđiệnthoạidiđộng,nhưngởchâuPhitôiđãhọccáchdùngđiệnthoạivệtinhđểgiữliênlạcvớivănphòng.KhichúngtôicắmtrạibênmộtdòngsôngởSerengeti,hoặcuốngrượuvàobuổitối,tôisẽlặnglẽgọiđiệnthoạirồilạiquaylạivớigiađình.Haithếgiớinàytáchbiệtnhauđếnnỗicôngviệctrởthànhkẻpháđám.Nhiềuôngchủngồicảngàytrongvănphònglạithườngthấtbại.Họhỏitôi,“Làmthếnàomàanhcóthểgiảiquyếttấtcảchỉtrong15phút?”

Tôitrảlời,“Dễthôi.Hãylàmchomọigiâyphútđềucóýnghĩa.”Điềunàyđúngtrongcảcôngviệckinhdoanhlẫncuộcsốngcánhâncủatôi.

Tôicóthểnóirằnggiờđâytôigiàhơnvàcólẽthôngtháihơn,nhưngkhôngphảilúcnàocũngvậy.Côvợđầutiêncủatôi,Kristen,đãrấttứcgiậnvìtôilúcnàocũngnóichuyệnđiệnthoại.Côấynói

rằngtôidànhcảđờichỉđểlàmviệcvàkhôngthểcânbằnggiữacôngviệcvàgiađình.Kristennóiđúng.Mộtphầncủavấnđềlà,tôilàmviệctạinhàvàkhôngthểcưỡnglạiđượcviệcnhấcmáykhiđiệnthoạiđổchuông,mànóthìthìreokhôngngớt.Giámàtôicóthểcứmặckệnó–nhưngbiếtđâunólạimangtớimộthợpđồngbéobởthìsao.

Ngaycảbâygiờ,khiđangnghỉngơi,tôicũngkhôngngừngsuynghĩ.Nãotôihoạtđộngliêntụckhitôitỉnhtáo,vànghĩranhữngýtưởng.VìVirginlàmộttậpđoàntoàncầunêntôithấymìnhcầnphảitỉnhtáotrongphầnlớnthờigian,dovậythậtmaymắnlàtôirấtdễchợpmắt,mỗilầntôingủkhoảngmộtđếnhaitiếng.Trongsốtấtcảnhữngkỹnăngtôiđãhọc,đólàkỹnăngsốngcòn.VídụnhưtrênmộtchuyếnxebuýttừHồngKôngsangTrungQuốc,nếukhôngcóvấnđềgìthìtôisẽngủ.Tôithứcgiấchoàntoànkhỏekhoắnvàsẵnsànglàmviệctrongnhiềugiờliền.Đâycũnglàmộtcáchnghỉngơirấttốt.ChurchillvàMaggieThatcherlànhữngbậcthầyngủngắnvàtôiđãhọctheohọđểápdụngtrongcuộcsốngcủamình.

Dali,họasĩnổitiếngngườiTâyBanNha,cómộtcáchđặcbiệtđểtậnhưởngtừnggiâyphút.Khichánđời,ôngsẽđibộtrongkhuvườncủamìnhphíatrênbờbiển.Ôngsẽháimộtquảđàochínmọngvẫncònhơiấmcủamặttrời,cầmnótrongtayđểchiêmngưỡnglớpvỏvàngóng.Rồiôngsẽnhắmmắtlạivàngửinó,hítvàothậtsâukhimùihươngấmápcủanóđongđầycácgiácquancủaông.Ôngsẽcắnmộtmiếng.Miệngôngsẽtrànđầythứnướcquảngọtngào.Ôngsẽchậmrãithưởngthứcnó.Sauđó,ôngsẽnhổhếtravànémquảđàoxuốngbiển.Ôngnóirằngđólàmộtgiâyphúthoànhảo,vàôngcóđượcnhiềuthứtừmiếngcắnấy,hơnlànhồinhétvàobụngcảmộtrổđào.

Theocáchnàođó,nuốitiếccũnggiốngnhưmuốnlấylạiquảđàobạnđãnémđi.Nókhôngcònnữa,vàtrongbạntrànđầysựtiếcnuối.Bạnướcgìmìnhđãkhôngnémnóđi.Bạnmuốnlấylạinó.Tôitinrằngđiềugiúpbạnnắmbắtđượchiệntạilàkhônghốitiếc.Tiếcnuốikhiếnbạncảmthấynặngnềvàgiữchânbạnlạiquákhứtrongkhibạnnênđitiếp.

Thậttiếcnuốikhiđánhmấtmộthợpđồngkinhdoanh,nhưngcònkhókhănhơnkhiphảichịuđựngcảmgiáctộilỗi.Tấtcảchúngtađềutừnglàmnhữngviệcmàchúngtaướcmìnhđãkhônglàm.Đôikhi–thườnglàvàogiữađêm,khikhôngngủđược–chúnghiệnlênnhưnhữngsailầmlớn,nhưngsaunàykhibạnnhìnlại,chúnghóaralạirấtnhỏbé.Nuốitiếcdẫntớicảmgiáctộilỗi,vànókhiếnbạnmấtngủ.Nhưngtôitinrằngquákhứlàquákhứ.Bạnkhôngthểthayđổiđượcnó.Vìvậy,nếubạnđãmắcsailầmthìtiếcnuốicũngchẳngíchgì,thayvàođó,bạnnênbướctiếp.

MộtvídụlàlầnKristenvàtôiđihưởngtuầntrăngmậtởMexico.CôấycốtìnhchọnhònđảoởCozumel,nơikhôngcóđiệnthoạivàkhôngaicóthểliênlạcvớitôi.Banđầu,tôithấybíbáchkhibịcôlậpnhưvậy,nhưngcóquánhiềuthứđểlàmđếnnỗidầndầntôicũngthoảimáihơn.Sauhaituần,chúngtôitớibánđảoYucatan,nơicóthểthámhiểmtàntíchcủangườiMayatrênxejeephoặctrênyênngựa.Mộtđêm,trongmộtquánbartrêncảngởđó,tôinóichuyệnvớimộtcặpkháchdulịch,vàhọnóirằngphíacuốiYucatanlànơituyệtnhấtđểcâucámaclinvàcácờ.Tôichưabaogiờcâucángoàikhơinênngaylậptứcthíchthúvớiýtưởngnày.Tôihỏithămvàthỏathuậnvớivàingườiđánhcáđểngàyhômsauđưachúngtôirakhơibằngthuyềncủahọ.Chúngtôirabếncảngtừsớm.Mặcdùtrờicóvẻsángsủavàcónắng,nhưngngườihoatiêutừchốiđivànóirằngcóvẻnhưsắpcóbão.

Tôichorằngôngtađangmuốnvòithêmtiền.Chúngtôisẽvềnhàvàongàyhômsau,vìvậyđâylàcơhộiduynhấtcủatôi.Rấtháohứcmuốnđi,tôinóisẽtrảôngtagấpđôi.Nhữngngườiởquánbarđãthuxếpđicùngchúngtôicũngnóirằnghọsẽtrảgấpđôi,vàngườihoatiêuđãđổiý.Cặpdukháchđónóiđúng–chuyếncâucáthậttuyệtvời.Cámaclinvàcácờnhưthểnhảylênkhỏimặtnướcđớplấymóccâudínhmồicủachúngtôi,dùbắtđượcchúngkhákhókhăn.Chúngtôiđãcómộtngàyvuichơiđầyhứngkhởi.Tôiđangđùagiỡnvớimộtchúcámaclinthìbỗngnhậnthấytrờitốisầmlại.Độtnhiên,mộtngườiđánhcádùngdaocắtdâycâucủatôivàconcámaclinbiếnmấtdướibiểnsâu.Tôihơisốc.Chúngtôilạithảmộtmẻcâukhác,nhưngtôikhôngthíchthúgìýnghĩcómộtconcálớnđangbơivớihàngmétdâycâu.Nhưngtránhkhỏicơnbãođangđếngầnlàrấtcấpbáchnêntôikhông

muốntranhcãi.Khimộtcơngiólạnhnổilên,nhữngngườiláithuyềnnổmáyđểtrởvề.Nhưngbánhláibịkẹtkhiếnchiếcthuyềnkhôngláiđượcvàchúngtôicứthếquaymòngmòng.Cơnbãongàycàngmạnh,mặtbiểndữdộihơn,nhữngcuộnsóngdữtợnchồmlênchúngtôi.Đólàcơnbãokinhkhủngnhấttôitừngtrảiqua.Mọingườiđềunônnao,Kristenrunrẩyvìlạnhvàsợhãi,cònconthuyềnchaođảodữdội.Tôinghĩrằngnósẽvỡtanvàchìmnghỉm.

Mộtgiờsau,sựdữdộicủacơnbãocóvẻđãdịuđi.Mọithứtrởlạiêmđềm,bầutrờiphủđầythứánhsángkỳlạđángngại.Thựctế,chúngtôiđangởmắtbãovàmộtmốiđedọalớnhơnđangđến.Tôinhìnchằmchằmvàođườngchântrờivàhoảngsợkhithấymộtđườngđenkịtđangtiếnlạigầntrênnhữngconsóng.Đólàbứctườngphíaxacủacơnbãovàtrôngrấtđángsợ.Tôichắcchắnrằngtấtcảsẽchếtkhinóchạmđếnchỗchúngtôi.

KristenlàngườiMỹvàhiểubiếtvềbiển,nêncôấyđãnhanhchóngtínhtoánxemnênởlạitrênthuyềnvàcóthểsẽchìmcùngnó,haybơivềphíađấtliềnvàmayrasẽthoátđượccơnbão.Côấybơirấtgiỏi,vàbảochúngtôinênbơivềphíabờcáchđókhoảngbacâysố.Mọingườinóirằngchúngtôithậtđiênrồ,nhưngchúngtôinhấtđịnhsẽlàmnhưthế.Nhữngngườiđánhcábènđưachochúngtôimộtkhúcgỗđểbámvào,rồichúngtôinhảyxuốngbiển.Đócóvẻlàmộtviệclàmđiênrồ.Từnỗilobịchìm,tôichuyểnsangnỗisợbịcámậpănthịt.Chúngtôibịcuốnxabờbiểnnhưngvẫntiếptụcbơi,vàđượcnhữngconsóngkhổnglồtrànvàotrướccơnbãotrợgiúp.

Haigiờsau,gầnnhưđôngcứngvìlạnh,chúngtôinhờsóngmàlếtđượclênbãibiển,rồigụcxuốngởđóvìkiệtsức.Ngaykhicóthểcửđộngtrởlại,chúngtôiloạngchoạngđiquanhữngđầmlầyđenkịthôihámđếnmộtngôilàngđểxingiúpđỡ.Chúngtôitìmđượcmộtconthuyềnlớnvàquaylạibiểnđểcứunhữngngườicònlại,nhưnglạigặpphảimộtcơnbãocònlớnhơnvàbịđẩylạivàobờ.Khibãotan,họtìmkiếmtronghaingàyliềnnhưngkhôngtìmđượcgì,khôngmộtmảnhvụnhaythithểnào.Thậtkinhkhủng.Chúngtôibayvềnhà,lặngimvàbuồnbã,còntôithìvậtlộnvớicảmgiáctộilỗi.

Tôiđãcóthểphảisốngvớicảmgiáctộilỗiấymãimãi.Nhưngrồitôinhậnrarằngmìnhphảiápdụnglogicvàovấnđềnày,đểcóthểtiếptụcsốngthoảimái,cảvềtinhthầnlẫncảmxúc.Tôitựnhủrằngnhữngngườiđánhcáđãvìtiềnmàlờđinhậnđịnhđúngđắncủahọ,dùhọkhôngnênlàmvậy.Vàvấnđềchínhlàtìnhtrạngcủachiếcthuyền,đókhôngphảilàlỗicủatôi.Nếunóbịchìmgâychếtngườithìhànhkháchkhôngcólỗi,màlàngườiláihoặcngườichủcủanó.

Câuchuyệnvềchiếcthuyềnmấttíchđượcbiếtđếnkhicuốntựtruyệncủatôi,Đườngrabiểnlớn,xuấtbảnvàinămsau.TờDailyMirrorđãcửmộtphóngviênđếnMexicotìmhiểuxemchuyệngìđãxảyra.Tôithấynhẹcảngườikhihọđãtìmrachiếcthuyềnvàtấtcảmọingườiđềucònsốngvàkhỏemạnh.Thủytriềuvàgióđãkéohọraphíaxabờbiển,giốnghệtnhưKristenvàtôi,nhưnghọcònđixahơn.Sửathuyềnmấtrấtnhiềuthờigian,màlạikhôngcóradiohayđiệnthoạiđểliênlạc.Saukhichúngtôivềnhà,họđithuyềnvềcảngantoàn.Tôikhônghềbiếtgì,vàcóthểđãsốngtrongnỗiânhậnhàngnămtrờimàchẳngđểlàmgì.

Mộtbàihọctôiđãhọcđượctừtrảinghiệmđóvàluôncốgắnglàmtheolàphảiđốixửtốtvớimọingười.Vàothờikhắcchuyểngiaothiênniênkỷ,tôingheđượcmộtchaxứnóichuyệntrênRadio4.Ôngnóirằngnếumọingườikếtbạnvớikẻthùcủamìnhthìthếgiớinàysẽtrởthànhmộtnơidễchịuvàyênbình.Vậylàngàyhômsau,tôigọiđiệnchoColinMarshall,đốithủcũcủatôiởBritishAirways,vàmờiôngtađiăntrưa.TôikhôngnghĩlàColinhiểuýđịnhcủatôi,nhưngôngấyvẫnđến.Tôimờiônglàmchủthầu–vàđếncuốibữaăn,chúngtôiđãtrởthànhbạntốtcủanhau.

Trongcuộcđời,chúngtanênhàngắnmốiquanhệvớitấtcảnhữngngườitừngcóhiềmkhích,dùlàkẻthùkhôngđộitrờichung,vàcốgắnglàmbạnvớihọ.

Luônsốngởtươnglaicóthểcảntrởchúngtaynhưlúcnàocũngchìmđắmtrongquákhứ.Nhiềungườiluônnhìnvềphíatrước,vàdườngnhưhọchẳngbaogiờhàilòng.Họkiếmtìmnhữngconđườngtắt,vídụnhưtrúngsố.Tôihiểurằngmụctiêulàrấtquantrọng.Tiềncũngquantrọng.Nhưng

mấuchốtlàtiềncũngchỉlàmộtphươngtiệnđểđạtkếtquả,chứkhôngphảilàkếtquả;nhữnggìđangdiễnrangaybâygiờcũngquantrọngkhôngkémnhữnggìbạnđangdựđịnhchotươnglai.Vìvậy,dùkếhoạchnhữngthángtớitrongcuốnsổghinhớcủatôiđãkínđặc,nhưngtôiđãhọcđượccáchsốngchohiệntại.

7.Trântrọnggiađìnhvàbạnbè•Đặtgiađìnhvàbạnbèlênhàngđầu

•Luôntrungthành

•Thẳngthắnđốimặtvớivấnđề

•Tiềnchỉlàphươngtiện

•Chọnđúngngườivàtrọngthưởngnhântài

Mộtbuổitối,trênbờbiểnKingstonthuộcđảoJamaica,tôingồitrongmộtquánbartrênbãibiển,nghenhạcBobMarleyvàuốngbia.Trênbiển,mộtđànbồnôngđangbắtcá.Chúngthaynhaulặnxuốngcácbãiđángầm.Cóvẻnhưchúngđangcùnglàmviệcđểconnàocũngcóphần.Ngắmnhìnchúng,tôingẫmthấyrằnggiađìnhtôicũngnhưvậy,luôngắnbóvớinhau.Virgingiốngnhưgiađìnhlớncủatôi.Giờđâytôicókhoảng50.000nhânviên,vàmỗingườiđềucógiátrịriêng.

Quanniệmvềlàmviệcnhómnàycótừngàytôicònbé.Mẹtôiluôncốgắngtìmmộtthứgìđóchochúngtôilàm.Khichúngtôitrốntránhcôngviệchaytráchnhiệm,mẹnóirằngchúngtôithậtíchkỷ.Chúngtôicóthờigianđểchơiđùa,nhưngtrongmắtbà,vuichơicómụcđíchsẽcógiátrịhơn.Vìvậy,thayvìchơiđồchơi,chúngtôithườngcưỡingựa,chơitennishoặcđạpxe.Mộtngàychủnhậtởnhàthờ,thayvìngồicạnhcậubéđangởđócùngchúngtôi,tôinhảysangngồicạnhNik,bạnthâncủatôi.Mẹtôirấttứcgiận.Kháchlàkhách,bànói,vàkháchthìbaogiờcũngphảiđượcđặtlênhàngđầu.Mẹbảobốđánhđòntôi.Nhưngphíasaucánhcửaphònglàmviệccủamình,bốvỗtaythànhtiếnggiảvờđánhđòncòntôithìgàokhócđủtochomẹnghethấy.Bốtôilàluậtsưnênthườngxuyênvắngnhà,vìvậymẹtôilàngườidạydỗconcái;nhưngcảhaingườiđềucóảnhhưởngrấtlớn,vàgiờđâytôivẫngiữmốiquanhệtốtvớicảhai.

Bạncóthểchơithânvớimộtngườinhưngvẫnbấtđồngvớihọ,vànếuhaingườirấtthânthiếtthìsẽcóthểvượtquabấtđồngđóvàvẫnlàbạnbè.KhiNikđếnxemJonnyvàtôilàmgìvớitờStudent,anhđãrấtsửngsốttrướccáchchúngtôiquảnlýtiền–cựckỳhỗnđộn.“Ngânhàng”củachúngtôilàmộtchiếchộpthiếccũđựngbánhbíchquymàaicũngcóthểmóvào.Khiphảitrảhóađơn,chúngtôiđếmtiềntronghộpvàchẳngcógìngạcnhiênkhichúngtôithườngkhôngđủtiền.Dườngnhưlúcnàochúngtôicũngthiếutiền.BiếtNikrấtgiỏiquảnlýtiềnbạc,tôiđãthuyếtphụcanhbỏhọcđạihọcđểcùnggâydựngtờtạpchínàyvớichúngtôi.Anhlấytiềnkhỏihộpbánhquy,gửivàomộttàikhoảnngânhàngthậtsự.Điềuđógiúphóađơnđượcchitrảgầnnhưđúnghạn,vàmứcđộcăngthẳngcũnggiảmdần.TờStudenthầunhưđượccáctìnhnguyệnviênởcáctrườngtrunghọcvàđạihọcchàobán,lúcđượclúckhông.Quantrọnglà,Nikđãthuxếpnhữngphươngtiệnphânphốihiệuquảhơn.

Saumộtthờigiandàikiênnhẫn,bốmẹJonnycuốicùngcũngnhẹcảngườikhiNikgiúpchúngtôitìmmộtngôinhàlớnởtrungtâmkhuTâyLondon,vàchúngtôichuyểnrakhỏinhàkhochậtchội.Chẳngbaolâu,chúngtôiđãbiếnthànhmộtđámhippy,vớigần40ngườingủlănlóckhắpnơitrênnhữngtấmnệm.Cănnhàmangtênbốmẹtôi,vìvậytôinghĩrằnghọsẽrấtkhóchịu–nhưngngượclại,thỉnhthoảnghọcònsẵnsànggiúpđỡchúngtôi,vàLindithìthườngđếnchơivàocáckỳnghỉ.

TôidùngmộtíttiềnkiếmđượcđểmởramộtdịchvụtưvấnchosinhviêndướihầmnhàthờStMartin-in-the-Fields.Chúngtôiđượcsửdụngmiễnphíkhoảngkhônggiannày,vàởđóchúngtôitưvấnchosinhviênvềmọivấnđề,từthuêcănhộtớibệnhhoaliễu,pháthai(gầnnhưlàkhôngthể,vàrấttốnkém)tớicanngăntựtử.Côngviệcnàyrấtýnghĩa,vàtôitựhàovềnhữnggìchúngtôiđạtđược.Tôivẫnnghĩrằngmọichuyệnđangtiếntriểntốtđẹp,vìvậytôiđãrấtsốckhimộtngàynọngồivàobànlàmviệc–mộtbiamộbằngđácẩmthạch–tronghầmmộvàthấymộttờthưbáocủaNikgửinhânviênmàanhđãsơsuấtđểlại.Trongđóghirằnghọnêncáchchứcchủbáovàchủbútcủatôi,và

biếnStudenttrởthànhmộthợptácxã.

Tôicảmthấybịphảnbội,nhưngtôibiếtrằngphảixoaychuyểntìnhthếbằngcáchloạibỏNik,dùanhlàngườibạnthânthiếtnhấtcủatôi.Tôigọianhrangoàivànói,“Vàingườibảotôirằnghọkhôngthíchnhữnggìanhđangdựtính.”Tôirấtđaukhổ,nhưngvẫngiữbìnhtĩnhvàhànhđộngnhưthểtôiđãbiếthết.

Nikrấtsốcvìbịphátgiácvàtôinhậnthấyanhkhôngbiếtphảinóigì.Tôinói,“Nghĩxem,tờStudentlàcuộcsốngcủatôi.Chúngtavẫncóthểlàbạnvàgặpnhau,nhưngtôinghĩlàanhnênthôiviệcởđây.”

TrôngNikrấtngượngngùng.“Tớxinlỗi,Ricky,”anhnói.“Tớđãchorằnglàmvậylàtốtnhất.”

Niknghỉviệc,tiếptụchọcđạihọc,vàchúngtôivẫnlàbạnbè.Đólàmốibấthòathậtsựđầutiêncủatôivớingườikhác,vàtôivôcùngđaukhổvìlạilàngườibạnthânnhất.Nhưngbằngcáchthẳngthắnđốimặt,tôiđãngănnótrởnêntồitệhơn.Bàihọctôihọcđượclàhãythẳngthắn.Mốibấthòavớibạnbèhoặcđồngnghiệpcóthểđượcgiảiquyếtmộtcáchthânthiệntrướckhinótrởnênnghiêmtrọng.

ChúngtôitiếptụcpháttriểntờStudent,nhưngkhôngcóNikkiểmsoáttàichínhvàkênhphânphối,dòngtiềncủachúngtôirấtthấtthường,vàtôihiểurằngchúngtôicầnmộtnguồnthukhác.Tôibướcvàongànhkinhdoanhđĩanhạcgầnnhưtìnhcờ.Tôinóilàgầnnhư,vìdùnhạcluônđượcbậtliêntụctrongvănphòng,tôithườngbậnngheđiệnthoạivàchỉcoinónhưthứâmthanhnền.Tuynhiên,tôicũngđủnhạybénkhinhậnthấyrằngcácbạntrẻthườngdànhhầuhếttiềntiếtkiệmđểmuađĩanhạc.KhichínhphủbãibỏHiệpđịnhẤnđịnhGiábánlại–mộtthỏathuậnnhằmổnđịnhgiá–cáccửahàngbánđĩavẫnkhônggiảmgiá.NgaylậptứctôinhìnthấylỗhổngvàchođăngmộtquảngcáobánđĩanhạcgiảmgiáquathưtrêntờStudent.Chúngtôinhậnđượcsựhưởngứngnhiệtliệt.

KhiđótôikhônghềbiếtrằngđâychínhlàkhởinguồnchosựrađờicủaVirgin.Chúngtôipháttờrơiquảngcáođặthàngđĩanhạcquađườngbưuđiện,vàchỉsaumộtđêm,chúngtôiđãnhậnđượcnhữngbaotảiđầyđơnđặthàngchứasécvàthậmchícảtiềnmặt.Khisốlượngđơnđặthàngtăngnhanh,tôithấykhôngthểlàmmộtmìnhnênđãchoNikcơhộitrởlại,đềnghịtrảanh40%doanhthunếuanhquaylạilàm.Anhkhôngoánhậngìtôivàquaytrởlại.Dùđãxóabỏhệthốngngânhàngbằnghộpbánhbíchquynhưngtàichínhcủachúngtôivẫnluôneohẹp.Nikgiảiquyếtvấnđềbằngcáchgiảmchitiêuvàđốixửtửtếvớinhữngngườiđòinợ,nhờvậymàsauđóhọtìmgặpchúngtôiíthơn.

Niknói,“Trảtiềnhóađơnmuộncũngđược,miễnlàcuốicùnganhvẫntrả.”

Côngviệckinhdoanhquathưrấtphátđạt.NhưngtờStudentchiếmrấtnhiềuthờigian,trongkhidòngtiềnluônlàvấnđềvìdoanhthutừnhữngngườiphânphốiđếnquáchậm,thànhrachúngtôiluônthanhtoánchậmhóađơnvàchiphí.TôicốgắngbántạpchíchoIPC,mộttrongnhữngtậpđoànbáochítruyềnthônglớnnhấtnướcAnhthờiđó.Họrấthàohứngmuốnmờitôilàmbiêntậpviênvàhỏivềcáckếhoạchcủatôi.Nhưthườnglệ,tôicórấtnhiềuýtưởngvàlaovàothựchiệnchúng.TôinghĩbangiámđốccủaIPCđãrấtngạcnhiênkhilắngnghenhữnghoàibãocủatôitrongtươnglai.Tôibắtđầunóivềmộtngânhànggiárẻ,câulạcbộđêmvàkháchsạnchosinhviên.Tôinóirằngchúngtôisẽđiềuhànhmộtdịchvụtàuhỏagiárẻ.Vàkhitôinóiđếnhãnghàngkhônggiárẻthìrõrànglàhọđãnghĩrằngtôilàmộtkẻmấttrí.

“Chúngtôisẽbáolạichocậu,”họnóikhitiễntôiracửa.“Đừnggọichochúngtôi,chúngtôisẽgọichocậu.”TôithườngtựhỏiliệusẽnhưthếnàonếuIPCnghetheoýđịnhcủatôi.Cólẽgiờđâyhọsẽsởhữunhữnghãnghàngkhôngvàtàuhỏa,thayvìVirginchăng?

ĐólàdấuchấmhếtchonhữngdựđịnhlớnlaocủatôiđốivớitờStudent.Mùađôngnăm1971,nhữnggiấcmơcònlạicủatôigầnnhưtanvỡkhimộtcuộcbiểutìnhcủangànhbưuđiệndiễnratrêntoànquốc.Việckinhdoanhquathưcủachúngtôiphásảnchỉsaumộtđêm.Thayvìtừbỏkhiphásảnnhư

nhiềudoanhnghiệpkhác,cuộcđìnhcôngkéodàiđãthúcđẩychúngtôimởcửahàngbánđĩanhạcđầutiên.Tôicómộtmụctiêukhác.Chúngtôingàycànghănghái,cácýtưởngliêntiếpnảysinhtrongđầu.Chúngtôimuốnnólànơimàsinhviênmuốnđếnchơi,vàchúngtôiđãđạtđượcđiềuđó.Cửahàngcủachúngtôirấtđơngiảnnhưngcótấtcảnhữngđĩanhạchaynhấtđượcgiảmgiá.Chúngtôinóivớihọrằngchúngtôicũngsẽbánnhữngđĩanhạcítngườibiếtđến,vớicùngmộtmứcgiá.Quảngcáotruyềnmiệnglàmộtcáchthứctuyệtvời,hiệuquả,vàmộtlầnnữanólạithànhcông.

Vậnmayluôntìmđếnvớitôi,nhưlầnSimonDraperbướcvàovănphòngcủaVirginvàtựgiớithiệulàanhhọcủatôiđếntừNamPhi.Trongthờigianhọcđạihọcởđó,anhđãlàmviệcchotờSundayTimescủaNamPhi,vìvậychúngtôicóđiểmchungcùnglànghềbáo;nhưngtôigiậtmìnhkinhngạckhingheanhnóirằnganhbịnghiệnnghenhạc,hơnnữacònchứngminhbằngcáchbànluậnchitiếtvềnhữngbannhạcnhưTheDoorsvànhữngsựtinhtếtronglờibàihátcủahọ.“Vàolàmviệcchocôngtyemnhé,”tôiđềnghị.

AnhtrởthànhngườinhậpđĩachocửahàngVirgin,quảnlýdanhsáchđặthàngquathưvàsaunàycònphụtráchtìmkiếmtàinăngchoHãngđĩaVirgin,kýmộtsốhợpđồngthànhcôngnhấtcủachúngtôi.Tôibảoanhrằngchúngtachỉcómộtnguyêntắcduynhất.“Làgì?”anhhỏi.

“NguyêntắcAndyWilliams,”tôinghiêmgiọngnói.“KhôngbaogiờđượcnhậpđĩacủaAndyWilliams.”

“Anhnghĩlàmìnhlàmđược,”anhnóirồinherăngcười.

Bướctiếptheocủachúngtôilàmởmộtstudioghiâm.Tôimuốnnólànơimọingườicóthểđếnvuichơi.Hồiđó,cácstudiothuâmtậptrungchủyếuởLondonvàmởcửatừchíngiờsángđếnnămgiờchiềutheogiờhànhchính.Cácbannhạcrấtkhóchịukhichơiởnhữngnơinày.Phảichơirock‘n’rollvàochíngiờsángthìchẳngvuivẻgì.Hơnnữa,cácbannhạcđềuphảitựmangnhạccụcủamìnhvàostudio,vìvậylợithếcủachúngtôilàcungcấpmọithứhọcần,từdàntrốngđếnâm-li.Tôiquyếtđịnhtìmmộtngôinhàrộngởvùngquê,ởđótấtcảchúngtôicóthểlàmộtgiađìnhlớnvàhạnhphúc.

Tôirấthứngkhởikhithấythôngtinquảngcáoraobánmộtlâuđàivớigiáchỉ2.000bảng.Quảlàmộtmónhời.Tôithíchđượcsởhữucảmộtlâuđài.TôimơtớicảnhnhữngbannhạcnhưTheBeatleshayTheRollingStoneslũlượtkéođếnđóthuâm.Tràntrềhyvọngvànhữngdựđịnhlớnlao,tôiláixeđếnWalesđểthamquannó.Đángbuồnlàtòalâuđàibịkẹtgiữamộtkhuquyhoạchnhàdân.Nơiđókhôngcónhữngkhuđấttrống,vàtôibiếtrằngcácbannhạcsẽkhôngmuốnđếnđóthuâm.Nhữnggiấcmơcủatôidầntanbiến.TrênđườngquaylạiLondon,khôngmuốntrởvềtrắngtay,tôilậtquamộttạpchíhàonhoángvàthấyquảngcáobánmộttrangviêncũgầnOxford.Nókhôngphảilàlâuđài,nhưngcólẽsẽdùngđược.

Tôiláixetrênnhữngconđườnghẹp,quakhỏiđườngmòn.Mộtchuyếnđidàiquanhcoquanhữnglùmcâyvớimộtngôinhàởđâuđóphíacuốiconđường.Ngaykhinhìnthấycănnhàxinhđẹp,rộngrãi,tôiđãthíchnóngay.Rựcrỡtrongánhnắngchiều,nóngựtrongmộtkhuônviênriêng.Ngôinhàcórấtnhiềuphòng.TheRollingStonesvàTheBeatlessẽcóthểcóriêngmỗibannhạcmộtcháinhà!Thậthoànhảo.Tôirấthàohứnggọichongườimôigiớinhàđất.

“Giálà35.000bảng,”anhtanói.

“Giảmgiámộtchútđượckhông?”,tôiđểxuất.

“Bánchonhanhvậy,anhcóthểmuavớigiá30.000bảng.Cảmộtmónhờiđấy!”

Cólẽđóđúnglàmộtmónhời–nếubạncóngầnấytiền.Tôinghĩchỉkhoảnghơn5.000bảng.30.000bảngvượtquáxakhảnăngcủatôi,thậtchẳngđángđểcốkiếmđượcsốtiềnđó.Nhưngtôiphảicốgắngđểđạtđượcướcmơ.

Lầnđầutiêntrongđời,tôikhoáclênmìnhmộtbộcomplebảnhbaovàđánhbónglạiđôigiàycũthờiđihọcvớihyvọngsẽgâyđượcấntượngđểngânhàngđồngýchovay.Saunày,họnóirằngkhithấytôimặccomplevàđigiàybónglộn,họbiếtngaylàtôiđanggặpkhókhăn.Tôichohọxemsổsáchđặthàngquathưvàcửahàng.Tôirấtsửngsốtkhihọđềnghịchotôivay20.000bảng.Vàonăm1971,đólàmộtsốtiềnlớn,vàchưatừngcóaichotôivaynhiềutiềnđếnthế.Điềunàymanglạichotôicảmgiácphấnchấnvàtựhào.Tôibướcrakhỏingânhàngvàcảmthấybảnthânmìnhthậttuyệtvời.Tôicócảmgiácnhưmìnhđãđimộtchặngđườngdàitừnhữngngày(mớinămnămtrướcthôi)đứngtrongbuồngđiệnthoạicôngcộngởtrường,cốgắngbánquảngcáotrêntờStudent.Vềtớinhà,khivinhquangđãdầntanbiếnthìthựctạibắtđầuhiệnlên.Sốtiền20.000bảngvẫnchưađủ.

Tôihyvọngrằnggiađìnhcóthểgiúpđỡmình.Họluônởbêntôi,khiđótôihiểurấtrõ–vàbâygiờvẫnvậy–rằngđiềuđóquantrọngđếnmứcnàokhibạnkhởinghiệp.Bốmẹtôiđãlậpnhữngtàikhoảntiếtkiệmchoanhemtôiđểđếnkhi30tuổi,mỗichúngtôisẽcó2.500bảng.Tôihỏirằngliệumìnhcóthểlấysốtiềnđósớmhơnđượckhông.Họđồngýngay.Rồibốtôinói,“Convẫncònthiếu7.500bảng.Conđịnhkiếmởđâu?”

“Conchưabiết,”tôinói.

Bốtôinói,“TớiăntrưavớicôJoyceđi.Bốsẽbảocôấylàconđến.”

CôJoycelàngườiđãcược10silinhrằngtôisẽkhônghọcbơiđược.Bốgọichocônhưđãhứavàkểchocôvềnhữngướcmơcủatôivớitrangviênđó.Côchotôivaytiềnvàsẽlấylãikhitôiđủtiềntrả.Tôivừamởmiệngcảmơnthìcôngắtlờitôi.“NàoRicky,côsẽkhôngchocháuvaynếucôkhôngmuốn.Rốtcuộcthìtiềnđểlàmgìcơchứ?Làphươngtiệnđểlàmviệc.”Côcườivànóitiếp,“Hơnnữa,côbiếtcháuquyếttâmđếnthếnào.Cháurấtxứngđángthắngđược10silinhđó.”

Nhữnglờicônóivẫnhiệnlêntrongđầutôikhitôitớinhậnchìakhóacủatrangviên.Tiềnlàphươngtiệnđểlàmviệc.Ngàyấytôitintưởngvàođiềuđó,vàbâygiờcũngvậy.Tôicũngbiếtrằngnếukhôngnhờgiađìnhmìnhthìtôiđãkhôngcầmđượcchiếcchìakhóacũlớnbằngđồngđótrongtay.ĐiềutôikhôngbiếtlàcôJoycekhôngcó7.500bảng.Côtintưởngtôiđễnnỗiđãvaythếchấpngôinhàcủachínhmình.Cũngphảinóithêmrằngtôiđãtrảlạiđầyđủtiềnchocô.

Thêm13nămlàmviệcvấtvả,luônvuivẻvàđôilúccăngthẳng,chúngtôimớichorađờiVirginAtlantic.Nếukhôngcósựgiúpđỡcủagiađình,bạnbèvànhânviên,hẳnnóđãkhôngbaogiờthànhhiệnthực.ChúngtôibayđếnNewYorkbằngchiếcmáybaychởcảgiađìnhvàbạnbètôi,nhữngngườiđãlàmnêncuộcđờitôi.Nhìnvàonhữngkhuônmặthạnhphúcvàtựhàocủagiađìnhmình,tôihiểurằnghọđãgiúptôitrởthànhtôinhưngàyhômnay.

Tôicũnghọcđượcrằngphảiluôntrọngthưởngnhântài.Ngaycảkhimộtngườiđượcthuêlàmmộtviệcnày,nhưngnếuhọcóýtưởngtốt,hoặccóthểxửlýmộtviệckhácthìcứđểhọlàm.Đólàlýdokhiếntôithườngxuyênxinlờikhuyêncủamọingườitrênđường,trênmáybayhoặctàuhỏa.Ngườitanóiđúng–rằngmộtngườingồibênvệđườngthườnghiểulẽđờihơnnhiềuôngchủlớn.KenBerrylàmộtvídụđiểnhình.Anhấybắtđầuvớivịtríthưkýtạimộttrongnhữngcửahàngđĩanhạccủachúngtôi.Côngviệcđầutiêncủaanhlàkiểmsoátdoanhthu,nhưngchẳngbaolâuanhđãlàmrấtnhiềuviệckhác.Mỗikhicầnbiếtbấtcứđiềugì,tôichỉcầnhỏiKen.Anhdườngnhưbiếttấtcảmọithứ.Ngàynay,mọingườithườngnhờđếnGooglehoặcYahoo.ChúngtôichỉcầnKen.

HaiđiềutuyệtvờinhấtởKenlàanhcóthểtạomốiquanhệtốtvớimọingười,vàlạikhôngcócáitôicủariêngmình.Chúngtôinhậnthấyanhrấtgiỏiđốiphóvớitấtcảmọingười,từnhữngngôisaohạngnhấtchotớiluậtsưcủahọ.Chẳngbaolâusau,chúngtôigiaochoanhxửlýcáchợpđồng.Rõrànglàtàinăngcủaanhđãbịlãngphíkhilàmthưký,vàanhđãgianhậpnhómđiềuhànhVirgin.AnhtrởthànhCEOcủaHãngđĩaVirgin,vàvàinămsau,khitôibánlạiVirginchoEMI,anhtiếptụcgiữvịtríđó.

Tuynhiên,khôngphảilúcnàotôicũngnghetheolờikhuyêncủaKen.Mộtlần,vìmởrộngquánhanhnênsắpcạntiền,tôiphảitriệutậpmộtcuộchọpkhẩncấp.Khiđó,đĩabánchạynhấtcủachúngtôilàTubularBellscủaMikeOldfield.Doanhthukhổnglồcủanócungcấptàichínhchomọiviệctrongcôngty.NhưnghợpđồngcủachúngtôivớiMikeđãhếthạn,vàanhtađòithêmtiềnđểgiahạnhợpđồng.Tôiđãrấtthẳngthắn.TôinóivớianhrằngsốtiềncảHãngđĩaVirginkiếmđượccòníthơnsovớisốtiềntrảchoanh.

“Vìsao?”Mikehỏi.

Tôigiảithíchrằngchúngtôicóquánhiềubannhạckhônglàmrađượcchútlợinhuậnnào.

“Vậylàtôiđangchitrảchotấtcả?”anhhỏi.

Tôigậtđầu.“Đúng,gầnnhưvậy.”Tôinghĩrằnganhsẽcảmthấyhàilòngkhibiếtrằngmìnhđanggiúpđỡrấtnhiềubannhạc.

NhưngtrôngMikerấttứcgiận.“Tôisẽkhôngbỏtiềncủamìnhrađểcácanhphungphívàođámrácrưởiđóđâu,”anhnói.“Cácanhcókhảnăngtrảtôinhiềuhơn.”

Tạicuộchọpkhẩncấp,tôinóirằngcôngtyđangtrongtìnhthếđượcăncảngãvềkhông.Chúngtôicầnkýhợpđồngvớinhiềubannhạcvàcasĩhơnnữa.Chúngtôicầnthêmnhiềubàihátthànhcônghơnnữađểgiảmrủirovàmởrộngcôngty.

KenBerryvẫnđangtínhtoán.“Tôithấyrõràngrằngchúngtacầnloạibỏtấtcảcácbannhạc,trừMikeOldfield,”anhnói.

TôibiếtlàchúngtôicóthểthulãiđềuđềutừMikeOldfield;nhưngtôilorằngchúngtôisẽmãimãichỉlàmộtcôngtynhỏ,vànếuđĩacủaMikekhôngbánđượcnữathìchúngtôisẽphásản.TôibảoKenrằngchúngtôicầnnhanhchóngtìmramộtbannhạcmới!Tôinghĩramộtcụmtừmới:thoátrakhỏirắcrối.

Đểtiếtkiệmtiền,chúngtôiphảilàmtriệtđể.Chúngtôibánxe,đóngcửabểbơiởtrangviên.Chúngtôikhôngnhậnlương.Đólànhữngkhoảntiếtkiệmdễdàng.Khókhănlàởchỗphảisathảimộtsốcasĩvànhânviên.Nhưngchúngtôiphảihạnchếđếnmứctốithiểuđểtồntại.Cuốicùng,chúngtôicũngvượtquakhókhănkhiđánhmộtvánbàilớnbằngviệckýhợpđồngvớiSexPistols,bannhạcđãđượctấtcảcáchãnglớnkýhợpđồng–rồihủyngaylậptứcvìthấyhọquákhókiểmsoát.

ĐiềuhàihướclàkhichúngtôikếtthúchợpđồngvớiDaveBedford,mộtnhạcsĩtàinăng,anhviếtchotôimộtláthưrấttửtếnóirằnganhhiểuvìsaotôiphảilàmvậy.Láthưdàihàngtranggiấy,rấtthânthiệnvàlịchsự.Đồngthời,anhtacũngviếtchoMikeOldfield,gọitôibằngnhữngcáitênthôtụcnhất.Đángtiếclàanhtalạinhétthưvàonhầmphongbì!

Mọingườitừnghỏitôilàmthếnàomàcónhiềuthờigianđểphiêulưukhắpthếgiớinhưvậy.Câutrảlờicủatôilà:ủyquyền.Nếuchọnđúngngười,bạncóthểgiaomọiviệcchongườiđó.Bạnbiếtrằngmọithứsẽhoạtđộngtrôichảykểcảkhibạnkhôngcómặt.Năm1987,tôiphảithậtnhanhchóngđấutranhmualạiEMI.TôiđãđồngýbayquaĐạiTâyDươngbằngkhinhkhícầucùngPer,vàthờitiếtthìđangthuậnlợi.Nếutrìhoãn,chúngtôicóthểsẽbỏlỡcơhội.Tôilênđườngvàbiếtrằngcónhữngngườithíchhợpgiúptôitiếptụcthỏathuận.Tuynhiên,vớirủirorấtlớnrằngtôicóthểsẽchết,nhữngbuổithươnglượngbịtạmgáclạichođếnkhitôitrởvề,nếucóthể.

Cơnbãotháng10nămđóđậptangiấcmơsởhữuEMIcủachúngtôi.Thịtrườngchứngkhoánsụpđổ,cổphiếucủachúngtôisụtgiá.Cácngânhàngkhôngtinrằngcổphiếusẽtănggiátrởlạivàkhôngchochúngtôivaytiền.Cuốicùng,tôiquênluôncuộcđấuthầutiếpquản.Thậttrớtrêulàtrong“vụchơixấu”vớiBritishAirways,vớinỗlựcgiữchohãnghàngkhôngtồntại,tôilạiphảibánHãngđĩaVirgin

choEMIvớigiánửatỷbảng.Đólàmộttrongnhữngngàybuồnnhấttrongđờitôi.TôivẫnnhớcảnhđitrênđườngOxfordsaukhikýhợpđồngvànhìnthấymộttấmápphíchcủatờEveningStandardbênmộtsạpbáo,vànóchotôithấyrõmìnhđãlàmgì.“BRANSONBÁNHÃNGĐĨALẤY510TRIỆUBẢNGTIỀNMẶT.”Tôivôcùnghụthẫng,mắtnhòađivìnướcmắt.Nhưngtrongkinhdoanh,chúngtaphảiđưaranhữnglựachọnrấtkhókhăn.Nếuhãnghàngkhôngphásảnthìhàngtrămngườisẽmấtviệc.Mộttỷđô-lađógiữchochúngtôiantoàntrongmộtthờigianrấtdàivàcungcấptiềngiúptôigâydựngnhữngdoanhnghiệpmới.VàHãngđĩaVirgincũngđượcantoàn.Chúngtôiđềusốngsót,đólàđiềuquantrọngnhất.

Nếucóaihỏirằngtôitintưởngnhấtvàođiềugì,tôisẽchọngiađìnhmình.Tôitintưởngtuyệtđốivàogiađình.Tôibiếtrằngđôilúccónhữnggiađìnhphảichiaxa,chínhtôicũngđãtừngtrảiquađiềuđó.Vàtôibiếtrằngcónhữngngườikhôngcógiađình.Nhưngbạnbèthânthiếtcũnggiốngnhưmộtgiađình.Mỗichúngtađềucầnmộtmạnglướiủnghộvữngchắc.Dùđãđượcdạyphảiđứngtrênđôichâncủamình,nhưngtôisẽlạclốinếukhôngcógiađìnhvànhữngngườibạntrungthành.

Tảithêmebook:http://www.sachvui.com

8.Biếttôntrọng•Luônlịchsựvàtôntrọngngườikhác

•Làmnhữngviệcđúngđắn

•Giữgìntêntuổi

•Côngbằngtrongmọimốiquanhệ

Khitôicòntrẻvàkhốnkhónhưngtrànđầynhiệthuyếtvàtintưởngrằngmìnhcóthểđạtđượcbấtcứđiềugì,tôibayđếnNhậtvàkháthamvọngkhihẹngặprấtnhiềungườitrongngànhgiảitrívàtruyềnthông.ĐólàtrướckhiHãngđĩaVirginrađời,gặpMikeOldfieldvàTubularBells,tôikhôngchắckhiđómìnhnghĩgì,haycógìđặcbiệtđểthểhiệnvớihọ.Cólẽtôichỉmơhồmuốnthànhlậpmộtliêndoanhphânphốiđĩanhạc,hoặcchỉđangkhoáclác.Họrấtnhãnhặnđốivớimộtthanhniênnghèomặcáolenvàquầnbò,nghiêmtúclắngnghetôitrongnhữngbuổigặpmặt,nơinhữngcôgeishaphụcvụtrà.Tôirấtcảmkíchvàchưabaogiờquênđiềuđó.

Nhữngconngườikiênnhẫnấyđãdạychotôibiếtrằngluônquansát,lắngnghevàcưxửlịchsựquantrọngđếnthếnào.Cócâuchâmngôn“taiváchmạchrừng”.Mọingườithườnghaynóichuyệnphiếmvớinhau.Nhữngchuyệnngồilêđôimáchấysẽđếntainhânvậtchínhtrongchuyệncủabạn.

Tôiđãtừngtrảiquachuyệnnày.Mộtlầntôiphảiđihọp.Tôibịmuộngiờnênvớlấyđốnggiấytờcầnthiếtvànhảylênmộtchiếctaxi.Trênđườngđi,tayláixenóirấtnhiều.Anhtanói,“A!Tôibiếtanh.AnhlàDickBranson.Anhlàchủmộthãngđĩa.”

“Vâng,đúngvậy,”tôinói.

“Chà,hômnaythậtlàmộtngàymaymắn.RấthânhạnhđượcchởngàiBransontrênchiếcxecủatôi.”

Tôimongrằnganhtasẽngậmmiệnglạiđểtôicóthểđọctàiliệuchuẩnbịchobuổihọp,nhưnganhtalạinóitiếp.Anhtanóirằngbanngàyanhtaláitaxi,ngoàiracònchơitrốngchomộtbannhạc.Anhtahỏitôicómuốnnghebảnthuâmthửkhông.Lòngtôichùngxuống.Mọingườilúcnàocũngbậtnhạcchotôinghevớihyvọngrằnghọsẽđượcpháthiện.

Nhưngtôikhôngmuốnbấtlịchsự.“Vậythìthậttuyệt,”tôinói.

“Không,trônganhcóvẻmệtmỏi.Xemnào,nhàmẹtôiởngaygầnđây.Bàsẽrấtmuốngặpanh.Tavàođóuốngtáchtrànhé.”

“Không,tôiđangbịmuộn”–tôinói.

“Nhưngtôimuốnvậy.Thứanhcầnlàmộttáchtrà.”

“Cảmơn,”tôiyếuớtđáplại.

Khichúngtôivừađếnngôinhà,tayláixeliềnbậtbăng.Tôinghethấynhữngtiếnghátphátratừloa,“Tôicóthểcảmnhậnđượcnó,trongkhôngkhíđêmnay...”Anhtanhảyrakhỏighếtrướcvàmởcửachotôi.TayláixechínhlàPhilCollins,đangcườinhưmấttrí.

TruyệncổtíchNhậtBảncũngđầynhữngcâuchuyệnvềhoàngtửcảitrang,hòanhậpvớidânchúngđểtìmhiểuxemmọingườinghĩgìvềmình.KhitạorachươngtrìnhTheRebelBillionaire,tôiđãnghĩtớitruyềnthuyếtđó,vàvềýtưởngđóngvaimộttàixếnhưPhilvàbắtchước.Tôihóatrangchomìnhgiốngnhưtàixếtaxivàđưanhữngngườichơitrẻtuổitrongchươngtrìnhđếntrangviênnơichúngtôi

quayphim.Tôidỏngtainghenhữnggìhọnóiởghếsau.Tôicũngđểýxemcáchhọđốixửvớimộtônggiàkhôngvácđượcnhữngchiếcvalinặng.Tôiđãđượchiểurấtnhiềuđiềuvềhọ.

Sựtôntrọngnằmởcáchchúngtađốixửvớitấtcảmọingười,chứkhôngchỉvớinhữngngườibạnmuốngâyấntượng.

NgườiNhậtcóthểchờ200nămđểhoànthànhmộtkếhoạchlâudàichocôngty.Họkhôngtìmđườngtắt.Họmuốnpháttriểnchậmnhưngchắc.Mộtlần,tôiđangtìmngườigópvốnvàoHãngđĩaVirgin.ChúngtôinóichuyệnvớirấtnhiềungườiMỹtrongmộtkhoảngthờigian,cốgắngthuyếtphụchọ.Họmuốnđầutư,nhưngcũngmuốnđượcmắtthấytainghe,màtheohọcónghĩalàđượcthamgiađiềuhànhcôngty.Nhưngchúngtôicócáchlàmviệccủariêngmình.Vìvậy,chúngtôichỉmuốnmộtngườigópvốnmàthôi.Chúngtôibiếtrằngmộtngườigópvốnquáđòihỏinhưvậycóthểdẫnđếnmâuthuẫn.NhớtớinhữngdoanhnhânngườiNhậtđãđốixửthậttốtvớimìnhvàinămtrước,tôichuyểnsangphươngĐông.TôiđềnghịhợptácvớimộtdoanhnhânNhậtBản.

“NgàiBranson,”ôngtanhẹnhànghỏi,“ôngthíchvợmìnhlàngườiMỹhayngườiNhậthơn?NhữngngườivợMỹrấtkhótính,vớirấtnhiềucuộclyhônvàtiềnchucấp.TrongkhinhữngngườivợNhậtlạirấttốtvàdịudàng.”

Tốtvàdịudàngkhôngcónghĩalàyếuđuối.Điềuđónghethậthoànhảo–chúngtôibènhợptácvớicôngtycủaôngta.

Mộttrongnhữngbàihọcquýgiánhấtmàtôihọcđượclàkhiphạmluật.Tôibịbắtvàphảinộptiềnbồithường.Khiđó,tôinghĩrằngmìnhhơigiốngmộttêncướpbiểnrâudài.Vànógiốngnhưmộttròchơi.Tôichorằngmìnhthậttáobạo,nhưngcũngrấtngungốc.Cónhữngrủirokhôngđángchútnào.

Trongnhữngnăm1970,tấtcảmọingườiđềucóhơihướnghippy.Tâmtrạnglúcnàocũngnhưthể“chúngtôivàhọ”.Cùngvớitấtcảnhữngkẻnổiloạnkhác,màrấtnhiềutrongsốhọgiờđâylànhữngdiễnviên,nhàvăn,casĩvàchínhtrịgiatêntuổi,tôithamgiabiểutìnhphảnđốichiếntranhViệtNam.Khibịcảnhsátđuổibắt,tôivẫnvẫybiểungữvàtrèolênbệcộtNelson’sColumn.Biểutìnhrấtthúvị,vàchúngtôicũngrấtthiếtthachốnglạicuộcchiếntranhViệtNam.(GiámàchúngtaphảnđốichiếntranhI-rắcquyếtliệthơn.)Cácđàiphátthanhbấthợpphápphátsóngtừngoàikhơi.Mọingườidùngthuốctrongcáctoahàng.Thờiđótrànđầyhứngkhởi.

Mưuđồcủatôilàmộtmẹonhỏmàtôitựthuyếtphụcbảnthânlàhợppháp.Nótìnhcờxuấthiệnvàomùaxuânnăm1971.Virginnổitiếngvìbánnhữngđĩanhạchayvớigiárẻ,vàchúngtôinhậnđượcmộtđơnđặthànglớntừBỉ.KhôngphảiđóngthuếkhixuấtkhẩuđĩanhạcsangBỉ,dođótôimuatrựctiếpcácđĩanhạcmiễnthuếtừnhữnghãngđĩalớnnhưEMIvàthuêmộtchiếctảichởchúngtrênphàquaeobiểnMăng-sơ.KếhoạchcủatôilàcậpbếnởPháprồiláixeđếnBỉ.TôikhôngbiếtlàphảiđóngthuếởPháp,kểcảkhiđangtrênđườngquácảnhđếnnơikhác.

TạiDover,nhânviênhảiquanđóngdấusốlượngđĩanhạclêngiấytờcủatôi.KhiđếnPháp,họyêucầutôiđưarabằngchứngchứngminhrằngkhôngphảitôiđịnhbánđĩanhạcởnướcnày.TôitrìnhđơnđặthàngtừBỉvànóirằngtôichỉđangđiquaPháp,nhưngkhôngcótácdụng.Họnóitôicóhànghóakhobảothuếnênsẽphảinộpthuế.

Tôirấtbốirốivàbựcmìnhvìmụcđíchcủatôilàchínhđángvàminhbạch.TôinhậnthấyHảiquanPhápđanglàmkhómình,vìvậytôibắtđầutranhcãinhưngvẫnkhôngthểlaychuyểnđượchọ.VìkhôngmuốnđóngthuếnêntôiphảiquayvềDoverbằngphàvớitấtcảđĩanhạcvẫnởtrongxetải,cùngnỗitứcgiậnvìđãlãngphíthờigianvàbỏlỡmộtđơnđặthànglớn.NhưngtrênđườngláixequaylạiLondon,tôinhớramìnhđangcómộtxetảiđầyđĩanhạcmiễnthuế.Thậmchítôicòncódấucủahảiquanlàmbằngchứng.TôinghĩrằngmìnhvẫncóthểbánchúngtheocácđơnđặthàngquathưhoặctạicáccửahàngđĩanhạcVirginvàthuđượckhoảng5.000bảnglợinhuận.

Làmnhưvậylàphạmluật,nhưngtôichỉnghĩrằngmìnhđangláchluậtmộtchútvàlợidụngmộttìnhhuốngxảyrakhôngphảidolỗicủamình.Xétchocùng,tôiđãbắtđầuvớimụcđíchđúngđắn.KhiđóVirginđangnợngânhàng15.000bảng,vàgiờnhìnlạithìcóvẻvậnmayhoặcsốphậnđãgiúpchúngtôi.Tôivẫnluônthoáttộikhiphạmluậtvàchorằnglầnđócũngvậy.Đángravụđócũngđãtrótlọtnếutôikhôngquáthamlam.ThayvìchỉbánsốđĩanhạctrongxetảivàhàilòngvớivậnmayđóthìtôilạithựchiệntổngcộngbốnchuyếnđếnPháp,mỗilầnđềugiảvờxuấtkhẩuđĩa,rồiquaylạingaykhiđặtchânlênđấtPhápvàtrướckhigặpHảiquancủahọ.Lầncuốicùng,tôithậmchícònkhôngbuồnlênphà.Saukhicóđượcdấuhảiquan,tôichỉquayxemộtvòngtrênbếncảngởDover,láitừcổngnàysangcổngkiavàquayvềnhà.Chắcchắnnếulúcđókhôngbịchặnlại,tôivẫnsẽtiếptụclàmtrònày.Mọiviệcthậtquádễdàng.Chỉcómộtđiềukhôngdễdàngchútnào.Tôiđangbịtheodõi.

Vấnđềthậtsựlàtôichỉlàmộtphầnnhỏtrongmộtmưuđồlớncủamộtdâychuyềncáchãngđĩalớnmạnhhơn.Tôingẫunhiênlọtvàođó,nhưnghọđangthựchiệnmưuđồtrênquymôrộnglớnhơnnhiều.TôichỉđanglàmtròvớimộtxetảichởđầynhữngđĩanhạcchúngtôithíchvàbántạicửahànghiệncócủamìnhtrênđườngOxfordmàthôi–dùthậtramànóithìchúngtôicũngđangđịnhđặtmộtsốvàocửahàngsắpmởtạiLiverpool.Nhưngnhữngngườikiathìcómộthệthốngtinhvihơnvàđangphânphốiđĩanhạckhắpcảnước.Nửađêmkhiđangngủ,tôiđượcmộtngườinặcdanhcảnhbáorằngngaysángmaichúngtôisẽbịkhámxét.Tôirấtsốckhinghecáitinkhủngkhiếpnày.TôilắngnghetrongchoángvángkhingườigọigiảithíchrằngtấtcảcácđĩanhạctôimuatừEMIđểxuấtkhẩuđềuđượcđóngdấumộtchữEvôhìnhchỉcóthểthấydướidướiánhđèntiatửngoại.Trướckhigácmáy,ngườiđónóirằnganhtagiúptôivìtôiđãgiúpmộtngườibạncủaanhtừbỏýđịnhtựtử,thôngquadịchvụtưvấncủatờStudent.

Chúngtôicómộtđêmđểthủtiêutấtcảsốhàngmiễnthuế.TôigọichoNikvàTonyrồichạyđimuahaichiếcđèntạimộtnhàthuốcmởcửasuốtđêm.Chúngtôigặpnhautạikhohàngrồibắtđầulôiđĩarakhỏivỏvàchiếuđènlên.KhinhữngchữcáiEhiệnlên,chúngtôihốthoảngchạyrachạyvàonhàkho,bêhàngchồngđĩaraxetảirồiláiquanhữngđườngphốvắngtanh,khôngphảiđểgiấuchúngởnơikháchoặctiêuhủyluônmộtcáchtỉnhtáovàkhônngoan–màlạiđặtchúnglênkệtạicửahàngởđườngOxford.Việcđóhoàntoànvônghĩa,nhưngchúngtôisuynghĩmùquángrằnghảiquansẽchỉlụcsoátnhàkhomàbỏquacáccửahàngcủachúngtôi.Khisáunhânviênhảiquanlựclưỡngxôngvàonhàkho,tôigầnnhưđãhoànhồnsauđêmhômtrước.Tựcảmthấymìnhthậtthôngminh,tôinéncườikhinhìnhọlụctìmnhữngchiếcđĩanhạcbấthợppháp–chúngtôithậmchícòngiúphọ,nghiêmtúclôiđĩarakhỏivỏvàđưachohọkiểmtra.Tôikhôngbiếtrằngcùnglúcđóhọcũngđangkhámxétcáccửahàng.Tôivôcùngsốckhibịbắt,giảivềDovervàgiamvàotù.

Tôikhôngthểtinnổi.Tôitưởngrằngchỉtộiphạmmớibịbắt.Nhưngkhingồimộtmìnhtrongbuồnggiamtrốngtrảiđượcchiếusángbằngthứánhsánglóamắtcủabóngđèn,tôidầndầnnhậnrarằngmìnhkhôngphảilàmộttêncướpbiểnhippy.Đâykhôngphảilàmộttròchơi.Vàtôilàmộttộiphạm.Nhữnglờicủathầyhiệutrưởngvanglêntrongđầutôi.Khitôibỏhọcvàonăm16tuổi,thầynói,“Branson,tôiđoánrằngemsẽvàotùhoặctrởthànhtriệuphú.”

Tôichưaphảilàmộttriệuphú–vàtôiđangngồitù.Bốmẹtôiluôndạyrằngtấtcảnhữnggìchúngtacótrongđờilàdanhtiếng.Dùbạngiàucónhưngmọingườikhôngtinbạnthìcũngchẳngcóýnghĩagì.Tôinằmtrênmộttấmnệmtrầnlàmbằngchấtdẻovớimộtchiếcchănmỏngvàthềsẽkhôngbaogiờlàmchuyệntươngtựnữa.Tôisẽlàmnhữngđiềuđúngđắntrongtoànbộphầnđờicònlại.

Sánghômsau,mẹđếnphiêntòađểủnghộtôi.Tôikhôngcótiềnthuêluậtsưnênđãđăngkýhỗtrợpháplý.Thẩmphánnóinếuxintưvấnpháplýthìtôisẽkhôngđượcbảolãnh.Ôngtađưaracáigiátrêntrờilà30.000bảng.Tôikhôngcósốtiềnlớnnhưvậy.Tôicótrangviênnhưngvẫnđangthếchấp,vìvậymẹtôiđãcầmcốngôinhà.Niềmtincủabàdànhchotôiquálớnđếnmứctôigầnnhưkhôngthểchịunổi.Bànhìnsangphíatôi,rồicảhaichúngtôicùngkhóc.

TôisẽluônnhớtớinhữnglờibànóitrênchuyếntàuquayvềLondon.“Mẹbiếtlàconđãhọcđượcmột

bàihọc,Ricky.Chuyệnđãqua,cótiếccũngchẳngíchgì.Chúngtaphảiđứngdậyvàđốimặtvớichuyệnnày.”

Thayvìratòa,bênhảiquanđồngýgiảiquyếtvụđóbằngviệcphạtmộtkhoảnlớngấpbalầnlợinhuậnphiphápcủatôi.Nólênđếnconsốkhổnglồlà45.000bảng,nhưnghọnóirằngtôicóthểtrả15.000bảngmỗinăm.Đóquảthậtlàmộtviễncảnhđángsợ,nhưngtôikhônghềtứcgiận.Tôiđãkhôngtôntrọngphápluậtnênđángphảibịphạttiền.Kểtừđó,khôngphạmphápđãtrởthànhkhẩuhiệucủatôi.

Cáchphụchồilòngtựtrọngcủatôilànộptiềnmàkhôngkêuca.Trênthựctế,tôiđãthànhcông.Mộtlầnnữa,khibịdồnđếnchântường,mụctiêucủatôilàkiếmthậtnhiềutiền,nhưngphảihợppháp.Chúngtôilàmviệctíchcực,mởcáccửahàngđĩaVirginmớivàtìmkiếmcácýtưởnghay.

Từđó,mỗikhiđượchỏilàmthếnàođểđạtmụctiêu,câutrảlờicủatôiluônlà:ưutiêncủatôilàkhôngviphạmphápluật,vàtôiluôntựkiểmtraxemmìnhcóđangthựchiệnđúngkhông.

Danhtiếnglàtấtcả.Nếubạnđangkhởinghiệpvàhỏixintôimộtlờikhuyên,tôisẽnói,“Luôncôngbằngtrongmọiviệc.Đừnggianlận–vàhãyđặtmụctiêuchiếnthắng.”Nguyêntắcnàycũngnênđượcápdụngtrongcuộcsốngriêngcủabạn.Phươngchâmcủatôilà,“Đừnglàmgìkhiếnbanđêmphảimấtngủ.”Đólàmộtnguyêntắcđángtuânthủ.

9.ChủnghĩatưbảnGaia•Hãygiúpthếgiớitrởnêntốtđẹphơn

•Gópsứcmình

•Biếtnhìnxatrôngrộng

•Luôncânnhắchậuquảtừhànhđộngcủamình

•Thắnglợilớnđượctạothànhtừnhiềuthắnglợinhỏ

•Đươngđầuvớinhữngvấnđềlớn

•Hiểurõtìnhhìnhvàcânnhắcliệucónênchiếnđấuhaykhôngvàchiếnđấunhưthếnào?

•Đừngbaogiờmấttầmnhìnvàomụcđíchcuốicùng

•Hãysửachữanhữnggìkhôngđúng

Cuốimùahènăm2006,AlGoredùngbữasángtạinhàtôiởHollandParkvàtrìnhbàyviễncảnhấmlêntoàncầu.Khiđó,tôichưanhậnthứcđượcrằngnhữnggìtôichuẩnbịđượcnhìnvànghesẽthayđổivềcơbảncáchnhìnnhậnthếgiớicủamình.Bagiờsau,tôiđãđượckhaisáng.

Vậytôiđãhọcđượcbàihọccơbảngì?

Đólànếukhôngthayđổitìnhtrạngthảikhícacbonthìchỉtrongmộtthờigianngắnnữa,phầnlớncácnơiTráiđấtsẽkhôngthểtrúngụđượcnữa.

Đâylàmộtsựthậtkhócóthểchấpnhận,đếnnỗihầuhếtmọingườiđềuphủnhận,hoặcđơngiảnlàkhôngmuốnnghĩvềnó.Mọingườinghĩrằngmộtcánhânkhôngthểthayđổiđượcthựctếđó,vìvậy,họgạtnósangmộtbên.Nhưngtôikhôngthểlàmvậy.Khimộtviệccầnđượcgiảiquyếtthìchúngtaphảigiảiquyếttriệtđể.Dùchotháchthứclớnđếnđâuhaylờigiảikhókhănthếnào,nhưngnếutôibiếtcóđiềugìkhôngổnvàcóthểgiúpđỡthìtôisẽcốgắnghếtsứcđểgiảiquyếtnó.

Conđườngdẫnđếnsựhiểubiếtthậtsựcủatôivềbảnchấtcủabiếnđổikhíhậurấtdài,bắtđầutừnhữngngàygâydựngtạpchíStudent,khichúngtôithứcđêmtranhluậnvềhầunhưtấtcảmọithứtrênđời.Giốngnhưnhiềungườilớnlêntrongnhữngnăm1960và1970,tôiluônquantâmđếncácvấnđềmôitrường.BốntrongsốnhữngngườicóảnhhưởnglớnnhấtđếncáinhìncủatôivềmôitrườnglàNgàiPeterScott,ngườisánglậpWorldWildlifeFund(QuỹQuốctếBảovệThiênnhiên);JonathonPorritt,ngườisánglậptổchứcFriendsoftheEarth(NhữngNgườibạncủaTráiđất)vàonăm1985,mộtủyviêncủaWWFvàtừnglàchủtịchĐảngXanh;nhàkhoahọcngườiAnhJamesLovelock;vànhàkhoahọcmôitrườngkiêmnhàvănTimFlannery,cũnglàmộtngườirấttuyệtvời.

NgaykhiVirginmớithànhlậpvàonăm1972vàchúngtôiđangthualbumđầutiêncủaHãngđĩaVirginthìJamesLovelockcũngđangxâydựngmộtgiảthuyếtvềcáchhànhtinhnàyhoạtđộng.Anhgọinólà”HọcthuyếtGaia”.AnhtrìnhbàyrấtrõràngquanđiểmrằngTráiđấtlàmộtthựcthểsốngvĩđạiđơnnhấtvàmỗibộphậncủahệsinhtháiđềutácđộngtớitấtcảcácbộphậnkhác,dùkhôngcómộtliênkếtrõrànggiữachúng.AnhđưaragiảthuyếtrằngnếumộtbộphậnbấtkỳcủahệthốngtrênhànhtinhbịcăngthẳngthìTráiđấtsẽtựđộngphảnứngđểloạibỏvấnđề.Kếtquảlànótựchữalànhchomình.

KháiniệmMẹTráiđấtđãlàmộtphầncủanềnvănminhnhânloạitừkhiconngườibắtđầutiếnhóa,

vìvậyLovelockđãlấycáitênHyLạpcổcủanữthầnTráiđất,GehaycòngọilàGaia,đặtchohọcthuyếtcủamình.GaiahiệnthânchoMẹTráiđấtnhưcộinguồncủamọithựcthểsốnglẫnvôtrivôgiác.MẹTráiđấtdịudàngnuôinấngchúngtanhưngcũngtànnhẫnkhôngthươngxót.PhầnlớncộngđồngkhoahọcchếnhạoLovelock,nhưnglàmộtngườikhôngcóchuyênmôn,tôiluônthấycácýtưởngcủaanhrấthấpdẫn.30nămsau,chínhgiảthuyếtđólạigầnnhưđượctấtcảmọingườithừanhậnvàtạocơsởchohiểubiếthiệnnaycủachúngtavềhiệntượngấmlêntoàncầuvàsựcấpthiếtphảigiảmlượngkhíthảicacbonvàokhíquyểntrướckhiTráiđấttựkếtthúcvấnđề–màvấnđềtrongtrườnghợpnàychínhlàbạnvàtôi:loàingười.

Chúngtabiếtrằnghànhđộngcủamìnhởmộtnơitrênhànhtinhkhônghềtáchbiệtvàcóảnhhưởngđếntoànbộhànhtinh.Phárừng,khíthảicacbonngàycàngtăng,trồngtrọt,ônhiễm,thậmchícảđánhhếtcá–tấtcảđềutácđộnglênhànhtinhcủachúngta.Trongsuốtlịchsửloàingười,ngaycảkhidânsốgiatăngvàpháttriểnthìTráiđấtvẫntìmđượccáchtựđiềuchỉnh.Nhưngtrongthếkỷvừaqua,tốcđộcôngnghiệphóavàdânsốtăngnhanhchưatừngthấy,đếnnỗiGaiacũngkhôngcònlựachọnnàokhác.

TôichưabaogiờgặpJamesLovelock,nhưngtôivẫnnhớđãtừngtranhluậntấtcảnhữngvấnđềnàyvớiJonathonPorritt,ngườiđãtrởthànhbạncủatôitừnhữngnăm1970.Cáccuộcthảoluậncủachúngtôiphầnnhiềulàtrênquanđiểmsinhthái.Chúngtôithảoluậnvềnhữngchủđềnhưônhiễm,dânsố,cáchcứucávoivàcáchtrồngthựcphẩmhữucơ.Đếnnhữngnăm1990,chúngtôimớicókháiniệmthậtsựvềbiếnđổikhíhậu.Nhìnchung,khôngcóliênkếthayýthứcvềsựkhẩncấpcủacácvấnđềmôitrường.Vớihầuhếtmọingười,sinhtháihọclàmộtcáigìđólậpdịmàchỉnhữngngườisốngởnôngthônhaynhữngngườiĐứcvàThụyĐiển“vìmôitrường”làm.Xéttrênnhiềulĩnhvực,nhữngnăm1970làmộtkhởiđầusailầm.Việcbảotồnđộngvậtcùngnhữngphongtràođãđượcthiếtlậpđếnvớichủnghĩaduytâmthờiđạimớivàmộtviễncảnhuám.NhữngcuốnsáchnhưTheLimitstoGrowth(tạmdịch:Cácgiớihạnđếntăngtrưởng)vàABlueprintforSurvival(tạmdịch:Bảnkếhoạchchosựsống),cảnhbáovềmộtngàytậnthếđãcậnkềcủaTráiđấtdoônhiễm,dânsốquáđôngvàcôngnghiệppháttriển,trởthànhnhữngcuốnbánchạynhất.SaukhicáctácgiảcủacuốnBlueprintđượcmờiđếnnóichuyệnvớicácNghịsĩ,BộMôitrườngđãđượcthànhlậpvàonăm1970.Đólàmộtýtưởngtốtnhưngchưacótácđộngthậtsự.

BấtchấphiệntượngmưaaxitvàchặtphárừngAmazon,châuPhi,PhilipinvàNewGuinea,vàmộtlỗthủngtầngôzônởNamCựcđượcpháthiệnvàonăm1985,thìnhữngvấnđềchínhtrịkhácnhưbãicông,suythoáivàkhủngbốtrêntoànthếgiớilạitrởnênquantrọnghơn.NgaycảkhiThủtướngMargaretThatcherbổnhiệmngàiCrispinTickelllàmchuyêngiatưvấnvềmôitrườngvàhiệuứngnhàkínhthìlờicảnhbáocủaôngvàonăm1989rằnghiệntượngnónglêntoàncầusẽtạoralànsóngnhữngngườitịnạntừcácnướcbịảnhhưởngnặngnềnhấtcũnggầnnhưbịlờđi.Mộtsốngườimuagiấyvệsinhvàchấttẩyrửacóthểphânhuỷđược;Ecovertrởthànhnhãnhiệuđược“nhữngngườibảovệmôitrường”,vợchồngnhàPaulMcCartneymua;nhữngcửahàngnhưTesco’s,đượcxâydựngtrêncácdiệntíchđấttrồng,lạiđưarathôngcáobáochínóirằnghọđang“sốngxanh”.Thếrồitấtcảđềugiảitánhếtvìcuộcsuythoáiđầunhữngnăm1990,khimọingườikhôngcònchuộngsửdụngcácsảnphẩmbảovệmôitrườngvìchúngquátốnkém.Đếngiaiđoạnphồnvinhcuốinhữngnăm1990,chúngtalạitiếptụctiêuthụtấtcảmọithứvớisốlượnglớnhơn.

Chínhkhiđó,SteveHoward,mộtnhàvậtlýmôitrườngđứngđầutổchứcTheClimateGroup,gọiđiệnhỏitôirằngliệuanhcóthểđưaAlGoređếncùngănsángđượckhông.Tôiđồngýmàkhôngbiếtrằngmìnhsẽbịảnhhưởngsâusắcđếnmứcnàotừcuộcbànluậnấy.

TheClimateGroupcótrụsởngoàiLondonvớicácvănphòngtrênkhắpthếgiới,đượcthànhlậpbốnnămtrướcnhưmộttổchứcphilợinhuận.NóđượccáctổchứcphichínhphủnhưQuỹRockefellertàitrợvàlàmviệcsátsaovớichínhphủAnhvàcácbangcủaMỹ(chứkhôngphảivớichínhphủliênbang)cũngnhưcácnướckháctrêntoànthếgiới.Vaitròchủyếucủatổchứcnàylàgiớithiệucáccôngtyvàchínhphủvớinhauvàthuyếtphụchọhợptácgiảiquyếtvấnđềbiếnđổikhíhậu.

TheoSteve,“Rõrànglàkhôngaimuốnlãnhđạogiảiquyếtvấnđềbiếnđổikhíhậu.Đólàviệccủangườikhác.”Anhnóivớitôi:“Vìviệcthảoluậnvềhiệntượngấmlêntoàncầulàrấtquantrọng,nhữngdoanhnhânnổitiếngthếgiớinhưanhcóthểlàmnênsựkhácbiệt.”ÝtưởngcủaStevelàkêugọinhữngngườimàanhtinlàsẽthuhútngườikháclắngnghe–nhưngquantrọnghơn,đólànhữngngườicóvịthếcóthểdẫndắtsựthayđổi.Tôithấyđâylàmộtcáchtiếpcậnchậmchạp,hơnlàthựchiệnmộthànhđộngmạnhmẽ.Vìkhiđóquáphấnkhíchnênđếnsaunàytôimớinhậnramìnhcóthểtạorasựkhácbiệtnhưthếnào.BướcđầutiêncủaSteveởAnhlàtổchứcbuổichiếuphimAnInconvenientTruthvềhiệntượngấmlêntoàncầucủaAlGore,tạirạpIMAXởLondon–rạplớnnhấtnướcAnh–và400ngườicóảnhhưởngđãđượcmờiđếnxem.Tôiđượcmờinhưnglạikhôngđếnđược,nênthayvàođó,SteveđãthuxếpđểAlGoređếnnhàtôi.

KhitôiđangviếtcuốnsáchnàythìAlGoređanggiảiquyếtvấnđềkhíthảicacbonictheocáchcôngbằngnhấtcóthể,vìanhtheoĐảngDânchủtrongkhiĐảngCộnghòađangnắmquyền.Anhmuốngặptôivìtôiđiềuhànhcáccôngtyvậntảivàanhthìtinrằngbướcđầuquantrọngnhấtlàgiảmlượngkhíthảicacbonic.

NghemộtngườituyêntruyềntàigiỏinhưAlGorethuyếttrìnhtrênPowerPointchoriêngmìnhthậtlàmộttrảinghiệmtuyệtvời.Đókhôngchỉlàmộttrongnhữngbàithuyếttrìnhhaynhấttôitừngđượcnghe,màcònthậtđánglongạikhinhậnthứcđượcrằngcókhảnăngchúngtađangđốimặtvớingàytậnthế.Tácđộngđốivớiloàingườivàthếgiớitựnhiêncóthểlớnđếnnỗichúngtakhôngcònlựachọnnàokhácmàphảithậtquyếtliệt,đầutiênlàngănchặnvàsauđólàđẩylùinó.

Trongcuộcthảoluậnsôinổi,SteveHowardnóirằngchúngtôicầnphảilàmchomọingườitinrằngđâylàmộtvấnđềcóthểgiảiquyết.Mọingườiđềunghĩbiếnđổikhíhậulàvấnđềkhôngthểgiảiquyếtđượcvàcóthểlàmsuykiệtnềnkinhtế;nhưngcórấtnhiềuviệcchúngtacóthểlàm.Chúngtakhôngcólựachọnnàokhác:chúngtaphảilàm.TheClimateGroupđãbắtđầuxâydựngmộtkhuvựcbầucửđầyquyềnlựcđểcóthểtruyềntảithôngđiệp,vàtôi,vớitưcáchlàmộtdoanhnhânthànhđạtvànhàtuyêntruyền,cóthểgiúpthayđổinhậnthứccủamọingườivàthúcđẩynhữngthayđổicầnthiếtnày.

AlGoređồngý.Nhìnthẳngvàotôi,anhnói,“Richard,anhvàVirginlànhữngbiểutượngcủasựsángtạovàđổimới.Anhcóthểgópphầndẫndắtcôngcuộcgiảiquyếtvấnđềbiếnđổikhíhậu.Việcnàyphảiđượclàmtừtrênxuốngchứkhôngphảitừdướilêntừngườidân,nhưtrướcđâynữa.”

Ngườidânthậtsựcóvaitròtrongviệcnày,nhưngtôinhanhchóngnhậnrarằngcóhaivấnđềtolớnhiệnhữu,vàtuycóliênquanđếnnhaunhưngchúnglạihoàntoànkhácbiệt.

Mộtmặt,đólàvấnđềônhiễm.Ônhiễmtácđộngđếnmôitrườngvàthếgiớitựnhiên,nhưRachelCarsonđãchỉratrongcuốnSilentSpring–cácchấthóahọcđộchạinhưthuốcdiệtcỏvàthuốctrừsâuđãtiêudiệthếtđộngvật,nhấtlàchimchóc,chođếnmộtngàyconngườithứcdậytrongmộtthếgiớikhôngcòntiếngchimhót.Ônhiễmlấpđầyrácrưởitrongcáchốrácthảivàhóachấtđộchạiđivàobiểnkhơi.Hảicẩuvàcávoihấpthụthủyngânvàocơthể,còncácdảisanhôthìbiếnmất.Tấtcảđềuthậtbithảmvàkhủngkhiếp.

Nhưngchínhkhíthảicacboniclànguyênnhânlớnnhấtcủahiệntượngấmlêntoàncầu–vàchínhhiệntượngnàysẽbiếnđổiTráiđấtđếnđộkhôngcònnhậnrađượcnữa,biếnnótrởthànhmộtmôitrườngthùđịch.Vìvậy,việcđầutiênvàquantrọngnhấtlàphảigiảiquyếtvấnđềkhíthảicacbonic.

Thiênnhiêncũngthảicacbonicvàokhíquyển,nhưngtrừkhicómộtthảmhọalớn–nhưsiêunúilửaphuntrào–nóchưabaogiờlàmđảolộncânbằngtựnhiên.Hiểumộtcáchđơngiản,cacbonicđượccâycốihấpthụvàbiếnđổithànhkhíôxy–tấtcảnhữnggìconngườicầnlàcâycốiđểtồntại.NhưngbàithuyếttrìnhcủaAlchotôithấyrằng,donhữnghoạtđộngvôthứcvànỗlựcpháttriểnkhôngđềucủaloàingười,nếuxuhướnghiệntạivẫntiếpdiễnthìTráiđấtsẽtiếptụcnónglênvớitốcđộthấtthườngvàkhôngthểdựđoánđược.

200thànhphốtrênkhắpnướcMỹđãphảihứngchịunhiệtđộcaokỷlụctrongnhữngnămgầnđây.Bấtkỳnơinào,dùlàParishayTokyo,cũngđềuđạtnhiệtđộkỷlục.Thờitiếtnóngbứcsẽkhôngnhườngchỗchonhữnglàngiómátvàobanđêmnhưhiệnnaynữa,vìvậy,nhữngngườicósứckhỏeyếutrongnhữngtòanhàkhônglắpđiềuhòasẽchết.Thờitiếtsẽkhắcnghiệthơnvớimưadôngvàgióbão,nhữngthảmhọađãtănglênrấtnhiềutrong15nămqua.ẤnĐộsẽphảichịunhiềubãohơn;bãonhiệtđới,cuồngphongvàlũlụttrêndiệnrộngsẽxuấthiệnvớiquymôlớnởnhữngnơichưatừngcó.ChúngtađangđếngầnNgàytậnthế.

Tấtcảnhữngđiềunàyđượctruyềnđạtmộtcáchđầythuyếtphục.BàithuyếttrìnhcủaAlGoregâytranhcãi,nhưngnócóđủkiếnthứcđúngđắnđểthuyếtphụcngườinghe.Cólẽđólàlầnđầutiêntôiđượcnghetrìnhbàyđầyđủvềtầmảnhhưởngcủabiếnđổikhíhậu.Tôinói,“TôiđangđịnhmởmộtđườngbayđếnDubai.”Thườngthìtôithíchlàmnhữngviệcnhưvậy–nhưnggiờtôicóthểthấyđượcnghịchlý.Chúngtamuốnsốngtrongmộtthếgiớiđượckếtnối,chúngtamuốnbay,nhưngchúngtacũngphảichốnglạibiếnđổikhíhậu.

“Chúngtacònbaonhiêuthờigian?”,tôihỏi.

AlGorenóirằngchúngtakhôngcầnphảilàmtấtcảmọithứtrong10năm;nhưngcácnhàkhoahọcnóirằngchúngtachỉcòn10nămtrướckhichạmđếngiớihạnmàvượtquanóthìđãlàquámuộn.Chúngtaphảicómộtbướckhởiđầumạnhmẽvàkiênquyết.Chúngtasẽcóthểbắtđầuloạibỏkhícacbonictrongvòng5nămtới.Mộtphầnlýdokhiếnchúngtakhángcựlạithayđổilàdosựtiếnhóa.Nãobộcủaconngườirấtgiỏinhậnbiếtnguyhiểmdướidạngrăngnanh,móngvuốt,nhệnvàlửa.Rấtkhócóthểtácđộngđếnnhữngphầnbáođộngcủanãobộ–nhữngphầnliênkếtvớisinhtồn–bằngnhữngnguyhiểmtolớnchỉcóthểnhậnthấyđượcquanhữnghìnhmẫutrừutượngvàdữliệuphứctạp−nóicáchkháclàkhôngthểthấyđượcnhữngnguyhiểmchođếnkhiđãquámuộn.

Đólàmộtvấnđềlớntronggiaiđoạnđầucủaphongtràohoạtđộngbảovệmôitrườngvàonhữngnăm1970.Theodựđoán,Ngàytậnthếsẽđếnvàonăm2000,nhưngnóđãkhôngxảyra.Cụmtừ“Ngàytậnthế”rađời,cònmọingườithìcứlờđi.Họkhôngcảmthấylolắngkhicáccôngtydầukhíngừngđầutưvàonănglượngtáitạonhưtừnglàmvàonhữngnăm1970vìgiádầugiảm.Côngchúngkhôngcóđộngcơchínhtrịđểgiảiquyếtvấnđềnày.Trênthựctế,ngườidânđãcóphầnsợhãitrướcmộtvàilờitiênđoán,vàcólẽbâygiờvẫnvậy.Nếungườitanóirằngbạnkhôngtốtvàđanglàmnhữngviệckhôngtốt,điềuđóchỉtạonênmộtnềnvănhóađổlỗi:khôngphảilỗicủatôi,làtạingườiTrungQuốc;khôngphảilỗicủatôi,làtạingườiMỹ;làtạicáccôngtylớn;làtạingànhhàngkhông;làtạiôtô–vàtươngtựnhưvậy.Chúngtasẽkhôngthểtạoramộtxuthếcôngnghiệpvàxãhộikhácbiệtnếumọingườicứđổlỗichonhau.Vănhóađổlỗilàrấttiêucực.Tôinghĩrằngchúngtanêntìmracáchtiếpcậnvấnđềvuivẻhơn.Đúngvậy,chúngtaphảithayđổicáchsống,nhưngkhôngcónghĩalàchúngtaphảingừngvuivẻ.

Rấtnhiềutranhcãixungquanhvấnđềmôitrườnglàdựatrênchínhtrịchứkhôngphảikhoahọc,dùđãnghiêngrấtnhiềuvềphíakhoahọctừnăm2000.Tôinghĩrằngchúngtacầnphảipháttriểnkhoahọc.NhưJonathonPorrittnói,“Tôiđãchứngkiếnquánhiềunhữngkẻravẻhăngháibảovệmôitrường.Môitrườngkhôngthểchờthêm30nămnữađểđượcchúý.”Ôngấynóiđúng.NếutôiđếnsốngtạimộtnôngtrạiởbờtâyScotland,trồngrauquảvàxâydựngmộtnhàmáynănglượnggiónhỏthìtôicũngsẽkhôngnuôiđượchaitriệungườiởAnhhayđónggópgìnhiềuvàoviệcgiảmlượngkhíthảicacbontoàncầu.Nhưngngànhcôngnghiệpvàkinhdoanhcùngnguồntàinguyênkhổnglồcủachúngthìcóthểvàsẽphảilàmviệcnày.

Mọingườikhôngthíchnghenhữngcâuchuyệnvềngàytậnthế.Họmuốnsốngvàchẳngthấycólýdogìđểthayđổi–vàhọphátngônnhữngcâunhư,“Thêmmộtchútnắngthìcógìsai?Mọingườivẫntrảtiềnđểđượcphơinắngtrongcáckỳnghỉ,khôngphảivậysao?”

AndrewSimms,giámđốcđặctráchchínhsáchcủaNewEconomicsFoundation(QuỹKinhtếMới)từngnói,“Mộtlỗhổnglớnđanghiệnragiữahiểubiếtvềhiệntượngấmlêntoàncầuvàhànhđộngđể

giảiquyếtvấnđềđó.Chúngtagiốngnhưmộtnhómngườinhấttrírằngtòanhàquanhmìnhđangbốccháy,nhưnglạikhôngmuốnvớilấynútchuôngbáođộnghaybìnhcứuhỏa.”

Khiđãbiếtnhữnggìđangbịđedọa,tôikhôngthểlàmộttrongnhữngkẻkhôngchịuvớilấybìnhcứuhỏa.Tôinhậnthấyrằngcầnnhậnthứcđượcnhữngbàihọcvớitầmảnhhưởnglớnlao–khôngchỉchoriêngtôimàchotấtcảchúngta.Chúngtađềucóthểgópsức,dùlàtrựctiếpởcấpchínhphủvàkinhdoanh,haygiántiếpbằngcáchthúcđẩythayđổithôngquacácnhómchínhtrị.

CùngWillWhitehorn,GiámđốcPháttriểnThươnghiệucủaTậpđoànVirgin,chúngtôibànbạckỹlưỡngvềnhữngvấnđềnàyvàquyếtđịnhthayđổiđườnglốivậnhànhcủaVirginởcấpđộcôngtyvàtoàncầu.ChúngtôigọicáchtiếpcậnkinhdoanhmớinàycủaVirginlàChủnghĩaTưbảnGaianhằmtỏlòngtrântrọngđốivớiJamesLovelockvàquanđiểmkhoahọcmangtínhcáchmạngcủaông.Cùngvớicáchkinhdoanhdùngvốnmạohiểmcủamình,tôitinrằngnósẽgiúpVirgintạonênkhácbiệtthậtsựtrongthậpkỷtớivàkhôngphảihổthẹnkhiđồngthờikiếmtiềntừđó.MộttrongnhữngmụctiêucủatôilàbiếnChủnghĩaTưbảnGaiathànhmộtđườnglốikinhdoanhmớitrêntoàncầu.

TôiđồngýgianhậphộiđồnglãnhđạocủaTheClimateGroup,bêncạnhnhữngngườinhưAlGorevàtậpđoàndầukhíBP.Mộtcôngtydầukhígianhậpthìcóvẻkhôngbìnhthường,nhưngBPrấtlolắngvềtươnglaivàđãthamgiagiảiquyếtvấnđềnàytrongmộtthờigiandài.Vàithángsau,tôiđếnCaliforniacùngmộtnhómcácnhàlãnhđạochínhtrịvàkinhdoanhnhưThủtướngAnhTonyBlair,ThượngnghịsĩMỹAlGorevàThốngđốcbangArnoldSchwarzeneggerđểbànbạcvềvấnđềbiếnđổikhíhậu.Thôngđiệptrọngtâmmàchúngtôiphảigiảiquyếtlà,đâylàmộtvấnđềrấtnghiêmtrọngcầnmộtcâutrảlờicấpbách.Vấnđềnàyởquymômàchúngtachưaquengiảiquyết,nhưngkhiđãhiểubiết,chúngtakhôngthểtrốntránhtráchnhiệm.Khônglàmgìcảvàcứđểtìnhtrạnghiệnnaytiếpdiễnlàkhôngthểchấpnhậnđược.Chúngtaphảicốgắngđặtthếgiớivàoconđườngtiếnbộchậmhơn,lượngkhíthảicacbonthấphơn.Cầnhànhđộngngaybâygiờ.Cầncóbướctạođàvàlòngnhiệthuyết,vàkhôngthểchờthêmmộtnămđểtổchứcbuổihọpđó.Trongchínhtrịvàkinhdoanhcómộtkháiniệmlà“lỗhổnghànhđộng”.Nócónghĩalàmọingườicứnóivànói–nhưngkhônghànhđộng.Chúngtôisẽlàmgìđó.

Trongcáccuộcthảoluậncủachúngtôi,AlGorenói,“Lovelockquảlàngườinhìnxatrôngrộng.Nhưngôngấychorằnghànhtinhnàyđãvượtquagiớihạn.Tôikhôngnghĩvậy.Chúngtacóthểgiảmlượngkhíthảicacbonxuốngmộtđiểmmàởđóthiênnhiêncânbằngtrởlại.”

Tôitinrằngcókhaokhátđượclàmộtphầncủamộttầmnhìnlớnhơn,thayđổicáchchúngtaliênhệvớimôitrườngvànềnkinhtế.Ngaylúcnày,MỹđangvaynhữngkhoảntiềnkhổnglồtừTrungQuốcđểmualượngdầulớntừkhuvựcbấtổnnhấtthếgiớirồiđốthếtsốnhiênliệuđótheocáccáchgópphầnhủyhoạihànhtinh.Thậtđiênrồ!Chúngtaphảithayđổimọimặtcủavấnđềnày.

18nămtrước,JonathonPorrittđãcùngviếtnêncuốnsáchmangtênTheComingoftheGreens.NókếtthúcvớiphầnthảoluậnvềthứmàJonathongọilàthuyếtbênmiệnghốchiếntranh.Anhviết:

Chỉkhimộtthảmhọalớnhiệnhìnhthìsựhợptác,mốiquantâmvàtìnhđoànkếtquốctếmớisẵnsàng.Chúngtacóthểhyvọngvàomộtchiếnlượcnhưvậy,nhưngnóchứađựngrủirorấtcao.Khichúngtađếnđượcmiệnghốthìbướcđàvàquántínhhệthốngđưachúngtađếnđócóthểđãquámạnhđểđảongược.

AlGorenghĩrằngcơnbãoKatrinalàđiểmgiớihạnchohàngtriệungườiMỹ.Gầnđây,mộtgiámđốcđiềuhànhtốicaocủaLloyd’sởLondonnói,nếuchúngtakhônghànhđộngngaybâygiờđểngănchặnthảmhọacậnkềnàythì“nhânloạisẽphảiđốimặtvớisựdiệtvong”.Đólàmộtcuộctranhluậnphứctạpgiữacácnhàđịachấtvàcácnhàkinhtế.Nhưngcuộctranhcãivềdựtrữdầuđãđinhầmhướng.Chúngtacóthừadầu,chưakểđếnthanđá,đểpháhủyhoàntoànhànhtinhnày.KhitôiviếtcuốnsáchnàythìTrungQuốcvàMỹnóirằnghọsẽtiếptụckhaithácthanđátrongítnhất50nămtới.Điềuthựcsựkhiếnchúngtaphảihạnchếkhaithácdầuvàthanđákhôngphảilàdonguồncungcấp,

màlàvấnđềTráiđấtnónglên.Cócâu:“ThờikỳĐồđákếtthúckhôngphảivìđãhếtđá.”VàThờiđạiNhiênliệuHóathạchcũngsẽkhôngkếtthúcchỉvìchúngtađãhếtnhiênliệuhóathạch.Mộtthứkhácsẽthaythế.Chúngtaphảiđảmbảođượcrằngthứđósẽkhôngdẫnđếnsựdiệtvongcủaloàingười.

TheoAlGore,“Việcgiádầutăngnhanhsẽgópphầnnângcaonhậnthứcrằngtìnhhìnhhiệntạiđangrốiloạnnhưthếnào.VídụnhưcácmỏcátdầuởphíatâyCanada.Đểchiếtxuấtđượcmỗithùngdầuởđó,họphảidùngmộtlượngkhítựnhiênđủđểsưởiấmmộtngôinhàtrongbốnngày.Họcũngphảiđàoxớibốntấnđấtđá,tấtcảchỉđểcóđượcmộtthùngdầu.Điềuđóthậtđiênrồ.Nhưngbạncóbiếtrằngngườinghiệnthườngtìmvenởngónchân.Điềuđólàhợplývớihọbởihọđãkhôngcònthấyđượcphầncònlạicủacuộcđờimìnhnữa.NhưAbrahamLincolnđãnóivàonhữngngàyđentốinhấttrongthờikỳđentốinhấtcủanướcMỹ:’Chúngtaphảitựgiảiphóngmìnhkhỏiáchnôlệtrước,rồisauđólàcứunước.’Tháchthứclớnnhất,kẻthùlớnnhấtcủachúngtachínhlàáchnôlệ.Đólàtừcổ,nhưngnóhàmnghĩatấtcảnhữnggìgiamcầmsuynghĩavàngăncảnchúngtathấyđượctìnhcảnhthựctếcủamình.Chúngtađanglànôlệcủadầu.Chúngtaphảithoátkhỏinó.Chúngtaphảitựgiảiphóngmình,rồisauđócứulấyhànhtinhnày.”

NgaytừtrướckhinóichuyệnvớiAlGore,nhiềuđiềmbáoxuấthiệnkhiếntôiphảigiậtmìnhchúý.HóađơnnhiênliệucủaVirginđãtănglênnửatỷđô-latừnăm2004đến2006,sốtiềnrấtlớnđủđểkhiếnchúngtôiphảingừnglại.Theonghiêncứu,nguyênnhânchủyếulàdothiếusứcchứa.Khôngbiếtvìlýdogì,cáccôngtydầulửakhôngđầutưvàocácnhàmáylọcdầu.Ngoàira,OPECcũngthắtchặtlượngdầubánra.Khôngcómộttổchứcnàobênphíangườitiêudùngcốgắngchốnglạimứcđộkiểmsoátnày,vàcácchínhphủcũngkhônglàmgìnhiềuđểgiảiquyếtvấnđềnày.Kếtquảcuốicùnglàtănggiá,từvémáybayđếnôtô.Điềunàycólẽđãgiúpngànhnhiênliệutránhđượccuộcsuythoáihiệnnay.

Phảnứngbanđầucủatôilànói,“Hãyxâydựngmộtnhàmáylọcdầu.”

Chúngtôixemxétđiềunày,vàkhinhậnthấychiphíkhổnglồ,chúngtôinghĩđếnviệchợplựcvớicáchãnghàngkhông,côngtyhànghảivàcáccôngtykhácđangbịảnhhưởngđểxemliệucóthểxâyđượcmộtvàinhàmáylọcdầuhaykhông.Khichúngtôivẫncònđangsuynghĩvềviệcnày,thìcuộcnóichuyệnvớiAlGoređãkhiếntôithấyrằnghiệntượngTráiđấtnónglênlàvấnđềlớnhơn.Đólàkhitôibắtđầutựhỏiliệucócáchnàogiảmgiánhiênliệuxuống,nhưngđồngthờicũnggiúpbảovệmôitrường.

Điềunàyđãkhiếnmọingườigiậtmình,vìchúngtavẫnchorằngmôitrườnglàviệcởđâuđâu,thếrồiđộtnhiênnótrởthànhmộtvấnđềchủđạo.Thựcranólàvấnđềkinhtế,vấnđềxãhội,vấnđềpháttriểnvàvấnđềnhânquyền,chạmtớimọikhíacạnhcủaconngười.Trongvàithậpkỷtới,chúngtaphảithayđổihệthốngvậntải,hệthốngnănglượngvàcáckhíacạnhsảnxuấttrênphạmvitoàncầu.Chúngtaphảitạoranhữngthayđổiquantrọngđểcóthểđẩylùiônhiễmmôitrườngvàgiảmtìnhtrạngthiếunhiênliệu.Cónhiềucáchđểtiếnhànhviệcnày.Phitậptrunghóanănglượnglàmộtcách,đểtừđócácnguồnthựcphẩmvànhàmáysảnxuấtgầnvớinhữngngườimàchúngphụcvụ.Mộtcáchkháclàthayđổiloạinhiênliệuchúngtasửdụng.Nếukhôngđáplạitháchthứcnày,chúngtasẽrấtkhókhănđểtiếptụcduytrìxãhội.

GeorgeOrwellđãviết,“Loàingườicókhảnăngtựthuyếtphụcmìnhtinvàomộtđiềukhôngđúngrấtlâusaukhicácminhchứngthuyếtphụcđượctấtcảnhữngngườihiểulýlẽrằngnólàsailầm.”Chúngtaphảingăncảnsựxungđộtvớithựctếđóxảyravớikhủnghoảngkhíhậu,bởiđếnkhinhữnghậuquảxấunhấtbắtđầulộrathìđãlàquámuộn.

ĐâychínhlàđiềuđãkhiếntôiđếngặpBillClinton,RupertMurdochvàAlGoreởNewYork,mộtnhómmàcácphươngtiệntruyềnthônggọilàlựclượngđẩylùibiếnđổikhíhậu,đểcamkếtvớitưcáchcánhânsẽđónggóp3tỷđô-lađểpháttriểnnhiênliệusinhhọc.Lờihứacủatôilàmộtcamkếtvữngchắc,vớimụcđíchkhôngchỉđểđưaTậpđoànVirgintiếnlênphíatrước,màcònđểtruyềncảmhứngchomọingười.Ýtưởnglàcáccôngtyvậntảicủachúngtôisẽcấpvốnchovụđầutưnày,nhưng

nếukhôngđượcđápứngtheohướngđóthìtiềnsẽphảiđượclấytừcácdoanhnghiệphiệnnaycủachúngtôi.Vìlýdoliênkếttrựctiếpvànguyêntắc,chúngtôisẽthựchiệnchươngtrìnhđầutưnàybằngbấtcứgiánào.Dodựlàmgìnếusaunàysẽchẳngcòndoanhnghiệpnàonữa?Hoặcnếumọingườiphảichiếnđấuđểtranhgiànhnhautừngmétvuôngđấtđểsống,dùởPháphayThụySĩ?

Saucôngbốcủatôi,màchỉtrongkhoảnhkhắcđãđượcphátđikhắpthếgiới,SteveHowardnói,“Richard,chúngtôilàmviệcvớirấtnhiềutổchứckhácnhau,nhưngtốcđộthayđổiởVirginthậtkhôngđâusánhbằng.QuảlàấntượngkhithấyVirgintựcởitróichochínhmình.”

Câutrảlờicủatôilà,chúngtôicóthểvàsẽlàmnhiềunhấtcóthểđểtiênphongdẫndắtmọingười.Đólàmộtđườngconghọctậpchokinhdoanhcũngnhưchoconngười.Nếumỗicánhântrênthếgiớithayđổimộtchútcáchsốngcủamìnhthìsẽtạonênmộtlànsóngkhổnglồ.ChúngtacóthểđibộhoặcđạpxenhưngườiHàLanthayvìláixeđưaconđếntrường.Chúngtacóthểtắtđèn,giảmnhiệtđộlòsưởixuốngvàiđộ(trướcđây,chúngtamặcáolenkhitrờilạnh,nhưnggiờđâymọingườingồitrongnhữngngôinhàquáấmvàmặcáocộctay),cáchlynhàcửavàlắpđặtcáctấmthunănglượngmặttrời,v.v…Nhữngviệcđóthậthiểnnhiên.Trênphạmvilớnhơn,chúngtacầnthuyếtphụccácquốcgiacódiệntíchrừnglớnkhôngchặtpháchúng.Giờđây,vấnđềkhôngcònlàphảicứucácloàicónguycơtuyệtchủnghaybănkhoănvìsaocákhôngcònxuấthiệntrênthựcđơnnữamàlàvấnđềsốngcòn.KhurừngrậmnhiệtđớiAmazonvẫnđượcgọilà“láphổixanhcủahànhtinh”vìnóliêntụcchuyểnhóakhícacbonicthànhôxy–hơn20%lượngôxytrênTráiđấtđượctạoratạiđây.Rừngrậmnhiệtđớilàcácvikhíhậu.Nướcbayhơitừcâycốibiếnthànhnướcmưa;hơiẩmlạiđượcchuyểnhóa.Khikhôngcòncâycối,nhữngnơinhưBrasilsẽbiếnthànhsamạc,lượngôxyđượctạorachoTráiđấtsẽgiảmđivàtoànbộlượngkhícacbonicđangđượcgiữdướiđấtsẽthoátrabầukhíquyển.

Ítnhất80%lượngthứcăncủacácnướcpháttriểnđếntừrừngrậmnhiệtđới.Giữnguyênvẹncácrừngrậmnhiệtđớivàchỉthuhoạchhoaquảvàcâythuốcsẽcógiátrịkinhtếlớnhơnsovớilợinhuậntừcâygỗhaylấyđấtchănthảgiasúc.Nếuđượcsửdụngđúng,rừngrậmnhiệtđớicóthểcungcấpkhôngngừngchonhucầusửdụngtàinguyênthiênnhiêncủachúngta.Ngaytronglúcviếtcuốnsáchnày,tôicũngbiết0,6hectarừngrậmnhiệtđớiđangbiếnmấtsaumỗigiây–vớinhữnghậuquảbithảmchocảnhữngnướccôngnghiệpvànhữngnướcđangpháttriển.Ngườitadựđoánđếnnăm2020,nhữngkhurừngrậmnhiệtđớicuốicùngcònsótlạisẽbiếnmất.

MộttrongnhữngcáchhiểnnhiênnhấtđểngănchặntìnhtrạngchặtphárừnglàcácnướcphươngTâytrảtiềnchocácquốcgiacórừngđểhọkhôngchặtphánữa.

ChâuÂuđãthựchiệnđiềunàyvớiđấtnôngnghiệp.Nôngdânđượctrảtiềnđểkhôngsửdụngđấtcủamình.Việcđóđượcgọilàdựtrữ.“Dựtrữ”nhữngkhurừngrậmnhiệtđớilớncủathếgiớirõràngcóýnghĩahơn.Vềmặttàichínhvàconngười,làmnhưvậysẽđỡtốnkémhơnlàgiảiquyếthậuquả.

NhìnvàonhữngnướckémpháttriểnvànhữngnướcnhưTrungQuốchayẤnĐộ,đâylàmộttháchthứclớnvìchúngtaphảihiểurằnghọmuốntheokịpcácnướcphươngTây.Trênthựctế,dùcónhiềulờibuộctộichínhđángvềtìnhtrạngônhiễmchốnglạihọ,nhưnghọvốnđãcónhữngmụctiêubảovệmôitrườngbằngnănglượngtáitạo.Vídụ,ởBangladeshcónhiềutổtuabingióhơnbấtkỳnơinàotrênthếgiới.ChâuÁcónhiềunănglượnggió,nguồnnhiệtmặttrờivànướcnónghơnbấtkỳnơinàokháctrênhànhtinh;nhưnghọcũngđanggấpgápmuốnpháttriển.DânsốgiàcủachâuÁtậptrungchủyếuởTrungQuốcvàhọmuốnđượcgiàucótrướctuổigià.Họcó50triệungườivẫnchưađượcsửdụngđiện,vàchúngtakhôngthểngăncảnhọ,màphảikhiếnhọsửdụngmộtcáchhiệuquảhơn.Đâylàmộttháchthứctolớnvàcóvàinghịchlý.GiốngnhưsựrađờicủacuộccáchmạngcôngnghiệpmiềnViễnĐông,vớinhữngtrạmnănglượngsưởibằngthancủahọthảiraquánhiềukhícacbonic.Mặtkhác,cảMỹvàAustraliađềukhôngchịukýNghịđịnhthưKyoto,trongkhiMỹlạichínhlàquốcgiathảinhiềukhícacbonnhấtthếgiới.

Tôimuốntruyềnlạimộtsốbàihọcmàtôiđãhọcđược,vàđểhiểubiếthơn,tôiđãnghiêncứukhoahọcvàxinlờikhuyêntừcácchuyêngia.Trongmộtchừngmựcnàođó,tôiđanglàmtheoJames

Lovelock.Ôngnóirằnggiảmlượngkhíthảicacboniclàsựkhởiđộngchoviệctiếtkiệmnănglượng;chứkhôngphảilàgiảmlượngtiêuthụxăngdầuvàđiệnhaytrồngthựcphẩmchứcnăng.TôicũngđanghọctậptừmộtnhàkhoahọcmôitrườnghiệnđạingườiAustralialàTimFlannery,tácgiảcủacuốnsáchđộtphá,TheWeathermakers.Làmộtnhàkhoahọc,nhàthámhiểmvànhàbảotồnnổitiếngthếgiới,cáccuốnsáchcủaôngbaogồmcácquátrìnhlịchsửsinhtháicuốicùngcủaAustralia.Làmộtnhàđộngvậthọc,ôngđãpháthiệnvàđặttênchohơn30loàiđộngvậtcóvú–hoặcnhưcóngườitừngnói,“ôngấycònpháthiệnranhiềuloàihơncảCharlesDarwin”.Ôngnói,“KhíhậulàcỗmáyđiềuhòasựsốnglớnnhấttrênTráiđất,vàkhíhậucủachúngtađangchuẩnbịbiếnđổinhanhchóng.”

Khimộtngườiđượcôngủynhiệmphátbiểuđiềugì,ngườikhácphảichúýlắngnghe.TôiđãmờiôngđếnnóichuyệnvớitấtcảcácgiámđốcđiềuhànhcủaVirgintrêntoànthếgiớivềkhoahọcmôitrường.TôinghĩrằngTimsẽcungcấpchochúngtôinềntảngkhoahọcchoconđườngchúngtôiđangtheođuổi.Chúngtôilàmvậykhôngchỉđểchomọingườithấyrằngchúngtôiquantâmđếnmôitrường.TôiđãcamkếtchắcchắnrằngđâysẽlàmộtchiếnlượccôngnghiệpcủaVirgintrongthếkỷXXI.

Mộtmặt,làmnhưvậycũnglàrấtdũngcảmvìchúngtôisẽbịchỉtríchrấtnhiều.Mọingườicóthểnói,“NếukhíthảicacbonicchínhlàvấnđềthìtạisaoRichardBransonkhôngchonhữngchiếcmáybaycủaôngtangừnghoạtđộngđi?”Nhưngởthờiđạinày,điềuđólàkhôngthể.Mọingườimuốnđimáybay,vàmộtngườinàođósẽthếchỗtôimàkhôngcóchútýthứctráchnhiệmnào.Chúngtamuốnbay,nhưngbaymộtcáchcótráchnhiệm.Mộttrongnhữngcáchđólàcốgắngtìmramộtloạinhiênliệuítcacbonhoàntoànmớichomáybay,nhưngcònrấtlâuchúngtamớilàmđượcviệcđó.Nhiênliệumáybaytạora2%lượngkhíthảicacbonicvàobầukhíquyển.Nghecóvẻkhôngnhiều,nhưngtrênphạmvitoàncầuthìgiảmđượcmộtlượngnhỏcũngđãlàđángkể.Nhữngnhiênliệunhưbioethanolđượcdùngchovậntảitrênđấtliền,đượctạoratừsinhchất(sửdụngcácthựcvậtnhưmíavàngô)nhưngchỉlàsựthaythếtạmthời.Vấnđềlàđểthaythếnhucầudầuhỏatoàncầubằngnhiênliệusinhhọcthìsẽphảidùnghếtsạchsảnlượngnôngnghiệpcủatoànthếgiới.Chúngtacóđủnhiênliệu,nhưngsẽkhôngthểnuôisốngchínhmìnhnữa.

Mộtvấnđềkháclàkhôngthểvậnchuyểnethanolbằngốngdẫnvìnósẽdẫntheonướclàmgỉđườngống.Nóchỉcóthểđượcđưađếncáctrạmtrộnbằngxetải,tàuhỏahoặcsàlan.Virginsẽtậptrungnỗlựcvàđầutưvàoviệctìmkiếmnhữngloạinhiênliệuhoàntoànmớichotươnglai:mộtloạinhiênliệumớichohàngkhôngcùngmộtloạinhiênliệutốtvàhiệuquảnhấtchovậntảitrênđấtliền.Loạinhiênliệunàyvẫnchưađượcsángchế,vàtôithừanhậnrằngchúngtôivẫnđangdòdẫmtìmđường.Cáckếhoạchcủachúngtôicóthểsẽkhôngthànhcông,nhưngvẫnphảithử,dùđókhôngphảilàcáchthứcmanglạinhiềulợinhuậnnhấtchomộtdoanhnghiệptưbảnnhưVirgin.Nhưngtiềnvàlợinhuậnkhôngphảilàvấnđề.

Mộtloạinhiênliệusinhhọcchúngtôiđangxemxétlàbutanol.Theothứtựtiếtkiệmnănglượngthìbutanolđứngđầucácloạinhiênliệusinhhọc,trongkhiethanolnằmởvịtrícuốicùng.Butanolcóthểsửdụngchocácđộngcơôtôthôngthườnghiệnnay,nhưngcáchtạoraethanolvàbutanolhiệuquảnhấtlàdùngcácphươngphápxenlulô–nghĩalàdùngtấtcảsinhchấthoặcxenlulôcủanhàmáy,kểcảnhữngphầnngườitathườngbỏđinhưcuốngvàbã–vàphải5nămnữathìmớicóthểthựchiệnđượccáchchếtạobutanolnày,xétvềmặtthươngmại.

Đầutiên,vớitrìnhđộkỹthuậtnhưhiệnnay,chúngtasẽbắttayvàomộtsốdựánđầutưbioethanolđơngiản.Triếtlýcủatôilàphảitiếtkiệmtrongphươngthứcsảnxuất,baogồmvậntải.Hiệnnay,nhữngchiếctàuchởdầukhổnglồđangđưadầuđikhắpthếgiới.Vậnchuyểnbằngtàuthủytạoralượngcacbonicnhiềuhơnhẳnsovớimáybay,dođó,làmnhưvậylàthậtvôlý.Tôimuốnsảnxuấtnhiênliệutronghoặcgầnkhuvựcchúngđượcsửdụng.HầuhếtlượngethanolởMỹhiệnnayđềuđượcsảnxuấtởvùngTrungTâyvàvậnchuyểntrênnhữngtàuchởdầutốnkémđếncácnhàmáyđểtrộndầuvớichấtđốt,vànhữnggìchấtlượngnhấtđượcđưađếnvùngĐôngDuyênhải.Californiagầnnhưkhôngtựsảnxuấtethanol,vànhiênliệusinhhọcsửdụngtạiđâyđượcvậnchuyểnđếntừphía

đông.Vìvậy,chúngtôisẽxâydựngmộtnhàmáysảnxuấtethanolchạybằngsứcgióngaybêncạnhđầumốicungcấpngũcốcchongànhchănnuôigiasúc−cungcấpchoCalifornianhữngsảnphẩmbơsữavàthịtbò.Chúngtôisẽsảnxuấtnhiênliệurồibánphầncònlạichonôngdânđểhọsửdụngchogiasúc.Điềunàycóvẻhợplý,nhưngtínhlogichiếmkhiđượcápdụngởnơimàngànhcôngnghiệpdầukhíđượcquantâmđến.NướcAnhvàchâuÂuchưatrồngđượcđủngôđểVirginthànhlậpnhữngnhàmáytươngtựởđó.

Mộttrongnhữngýtưởngđộtphánhấtcủachúngtôilàtraogiảithưởngtrịgiá25triệuđô-lachongườitìmracáchtốtnhấtđểtáchcacbonrakhỏikhíquyểncủaTráiđất.Chúngtôiđangtìmkiếmmộtphươngphápcóthểloạibỏđượcítnhấtmộttỷtấncacbonmỗinămkhỏikhíquyển.GiảithưởngnàysẽđượcđánhgiábởimộtbangiámkhảogồmAlGore,JamesLovelockvànhàkhoahọcNASAJamesHansen.Đólàmộttháchthứcrấtthúvị,vàtôitinrằngnócũnglàcáchtốtnhấtđểtìmragiảiphápchovấnđềbiếnđổikhíhậu.

Sẽluôncónhữngngườichỉtrích,vàthườnglàchínhhọsẽchẳngbaogiờđưarađượcgiảiphápnào.Nhữngngườimuốnsửdụngsứcgióvàsóngđiệntừnóirằngchúngtaphảingừngcácchuyếnđi.Họtừchốicânnhắcvềnhiênliệusinhhọchaynănglượnghạtnhân.Liệuhọcóbiếtrằngcóhàngchụcchiếctàuthủycông-te-nơsửdụngnănglượnghạtnhânđanglưuthôngtrênthếgiới?

ThậttrớtrêulàJonathonPorrittđãbấthòavớiJamesLovelocktrongvấnđềnhiênliệuhạtnhân.Lovelocktinrằngchúngtaphảisửdụngnănglượnghạtnhân,trongkhiJonathoncựclựcphảnđốiđiềuđó.Nhưngquarấtnhiềuphântíchmàchúngtôithựchiện,tôinghĩrằngnếunhìnvàolịchsửhạtnhânvàsựantoàncủanósovớitấtcảnhữngcáchkháctrongthờigianngắntới,thìđâycóvẻlàmộttrongnhữngcáchtốtnhất.Rấtkhóchấpnhậnđiềuđókhisốngtrongthếgiớicôngnghiệpnày,nhưngchúngtacầnphảisuynghĩnghiêmtúcvềviệcxâydựngcácnhàmáyđiệnhạtnhânantoànvàđảmbảo.

Tôithậmchícònthảoluậnởmứcđộgiảđịnhvềtínhkhảthicủaviệcxâydựngnhữngnhàmáyđiệnnhỏtạicácvùng.Vàonhữngnăm1940và1950,ôtô,máybayvàtàuhỏahạtnhânđãđượcđưavàochươngtrìnhnghịsự.Cácnhàkhoahọcđãhọchỏiđượcrấtnhiềutừviệcđặtcácnhàmáyđiệnhạtnhânlêntàuthủy,vàdầudiezenđanglànguyênnhânlớnnhấtgâyônhiễmvậntảihiệnnay,nghiêncứusửdụnghoàntoàntàuthủycôngtenơlàrấthợplý.Tuynhiên,xétvềmặtkỹthuật,tàuthủycólẽlàthứnhỏnhấtcóthểsửdụngđểnghiêncứuphươngphápsửdụngphươngtiệnhạtnhânantoànvàkhảthi.ChúngtachưathểtìmragiảipháphạtnhânchođếnkhicáctổchứccôngnghiệplớnnhấtcủaphươngTâythamgiahoàntoànvàophươngphápthếhệmớivàcókhảnăngvượtquasựkhángcựcủacộngđồng.

Thựctếlàchúngtasốngtrênmộthànhtinhhạtnhân.Khôngcầnphảinhìnrấtsâuvàotronglòngđấtđểthấyrằngnóhoàntoànlàhạtnhân.Ngaytừbuổisơkhai,loàingườiđãchịutácđộnglớntừphóngxạhạtnhân–mọiloàiđộngvậtcóvúđềunhưvậy.Mặtđấtchúngtađi,thứcănchúngtatiêuthụvàkhôngkhíchúngtathở,cũngnhưbứcxạvũtrụ,đềucóchứalượngphóngxạnhỏ,vàcácdạngsốngđãhấpthụnóvàosinhchấtvàcấutrúcgencủamình.Cácnguồnbứcxạtựnhiênchiếm82%lượngphóngxạtrungbìnhtiếpxúcvớiconngườimỗinăm,trongkhinănglượnghạtnhânchiếmchưađến1%.

KháiniệmChủnghĩaTưbảnGaiahoàntoànlàmangtínhgiảipháp.Chúngtôiđangđưaramộtsựmâuthuẫnrõrệtvàchứngminhrằngnóhiệuquảvàhợplý.Virgingiốngnhưmộthệsinhtháikhổnglồ.Cácbộphậnriêngbiệtđượcđiềuhànhvàquảnlýriêngbiệt,vàthậmchícòncócổđôngriêng,nhưngluôncócácliênkếtgiữachúng.Đôikhithươnghiệulàliênkết;vàđôikhiliênkếttạoralợinhuận.NhưngkhảnăngđặcbiệtmàchúngtôicóởVirginlàgiữmốiliênkếtgiữacácthựcthểtrongkhivẫnchođểchohọthựchiệnnhữngviệcchuyênmôncủamình–nhưtrườnghợpnghiêncứuvàpháttriểnnhiênliệusinhhọccủachúngtôi.

HenryFordvàRudolfDieselkhônghềcóýđịnhchoôtôsửdụngxăng.Năm1926,HenryFordnói

vớimộtphóngviêncủatờNewYorkTimesrằngetylicsẽlà“nhiênliệucủatươnglai”,vàôngtinvàođiềuđó.“Nhiênliệucủatươnglaisẽđượctạoratừtráicâynhưcâymuốibênđường,haytừtáo,cỏ,mùncưa–gầnnhưmọithứtrênđời,”ôngnói.“Trongtừngphầnnhỏnhấtcủathựcvậtđềucónhiênliệucóthểlênmen.Nửahectakhoaitâythuhoạchđượctrongmộtnămcóchứađủlượngnhiênliệuchạymáymóccầnthiếtđểtrồngtrọttrong100năm.”

KhôngthểtinđượcrằngchiếcModel-TđầutiêncủaHenryFordkhôngchỉđượcchếtạođểchạybằngnhiênliệulàmtừgaidầu,màchínhchiếcxenàycũngđãđượclàmtừgaidầu.TôikhôngbiếtcóphảiHenryFordđã“ởtrênmây”haykhông–nhưngôngthườngđượcchụpảnhgiữanhữngcánhđồnggaidầuởđiềntrangrộnglớncủamình.TạpchíPopularMechanicnăm1941viếtrằngchiếcModel-Tđượclàmtừđấtvàcónhữngtấmpanenbằngnhựagaidầuchịuđượcsứcvađậplớpgấp10lầnsovớithép.Diesel,ngườiphátminhrađộngcơdiezen,đãthiếtkếchonóchạybằngdầuthựcvậtvàdầuhạtnhưgaidầu.Trênthựctế,ôngđãchonóchạybằngdầuđậuphộngtạiTriểnlãmThếgiớinăm1900.Tôirấtthíchthúkhibiếtrằngmộtvụgaidầuđượcthuhoạchnhanhhơnmộtkhurừngvàtạoralượngxenlulôlớnhơngấpbốnlầnsovớicâygỗ.Vàonhữngnăm1920,ởMỹcórấtnhiềudựluậtđềxuấtmộtchươngtrìnhNănglượngQuốcgiasửdụngnguồntàinguyênnôngnghiệpkhổnglồcủanướcnày,nhưngđềubịbácbỏbởicácchiếndịchbôinhọcủanhómvậnđộngdầumỏ.HọthậmchíđãviệnđếnluậtđánhthuếxăngdầubằngviệcquảquyếtrằngnhữngkếhoạchcủachínhphủMỹ“đãăncướpcủangườinộpthuếđểlàmgiàuchonôngdân.”NếuCụcDựtrữLiênbangMỹkhôngcấmtrồnggaidầuvàonhữngnăm1930thìgiờôtôhẳnvẫnđangđượcchạybằngcầnsamộtcáchantoànvàthânthiệnvớimôitrường.

Tôitinrằngnhữngcôngtyvậntảinhưchúngtôicónghĩavụkhôngchỉpháttriểndoanhnghiệptheohướngtiếtkiệmnhiênliệuvàthânthiệnvớimôitrườngnhất,màcònphảiđầutưvàonhữngnguồnnănglượngvànhiênliệutáisinhtrongtươnglaicóthểtạorasựkhácbiệttrongviệcđảmbảotươnglaicôngnghệvàcôngnghiệpcủaxãhộiphươngTây.

Chúngtôiđangnghiêncứutấtcảcáccôngnghệvậntảitươnglaivàcácloạinhiênliệutươnglaidùngchocáccôngnghệđó.Chúngtôicũngrấtthíchthúkhilàmviệcnày.Vàinămtrước,tôiđãcócơhộihợptácvớingườibạncũSteveFossettđểchếtạomộtchiếcmáybaymangtínhđộtphá,chiếcVirginAtlanticGlobalFlyer.

Nóđượcchếtạokhôngphảitừkimloạimàtừhợpchấtcacbon.Nórấtnhẹnhưngcóthểvậnhànhantoànởmộtđộcaolớnđểtiếtkiệmnhiênliệu.ChiếcmáybayhiệnđangnằmtrongBảotàngSmithsonianởsânbayDullestạiWashington,nhưngtrướckhinóđượcđưađếnđó,Steveđãbayvòngquanhthếgiớitrênchiếcmáybaynàythànhcông,sửdụngítnhiênliệuhơnmộtchiếcSUVtruyềnđộngbốnbánhdùngđểđưaconđếntrường.

Kếtquảlàchúngtôiđãlàmđượccảhaiviệc:làmộthãngvậntảiđầutưvàomôitrường.Chươngtrìnhnàythậmchísẽhướngtớivũtrụ–biêngiớicuốicùng.Nếukhôngcóvũtrụ,cùngthànhquảlaođộngcủanhữngtổchứcnhưNASA,chúngtasẽkhôngbiếthoặcnhậnthứcđượcthựctếcủabiếnđổikhíhậu.Nếukhôngcóvũtrụ,chúngtasẽkhôngcóđủlươngthựccungcấpchotoànbộdânsốthếgiới.Vũtrụcũngđưaracâutrảlờichoviệcđilạitrongtươnglaimàkhôngchịutácđộngcủakhíquyển.Tuynhiên,đángbuồnlàcôngnghệphóngtàuvũtrụvẫnđangởtrongthờikỳChiếntranhLạnhbẩnthỉu,ônhiễmvàđầykhícacbon,vàvẫnchưacódựánđầutưtưnhânnàovàocáchệthốngphóngtàuvũtrụkhảthisửdụngnhiênliệutáisinh.Chúngtôicũngđặtmụctiêuthayđổiđiềuđó.

Môitrườngtươnglaicóthểsẽkhôngtronglànhnhưchúngtamongđợi,nhưngnếuhànhđộngđượcthựchiệnngaybâygiờtrênkhắpthếgiới,ởchâuÂu,MỹvàmiềnViễnĐông,thìítnhấtloàingườicũngsẽcóthểtồntạiđượctrong100nămhỗnloạnsắptới.Bằngcáchbiếnviệcđầutưvàobảovệmôitrườngthànhmộtđộngcơđểthànhcônghơnlàmộtcôngviệctừthiệnbênlềnhằmđảmbảosựtồntạicủacôngty,loàingườisẽlàmtănglênđángkểcơhộisốngsótcủamình.

Tấtcảchúngtaphảichungtayvànỗlựcđểbiếnthếgiớithànhmộtnơitốtđẹphơn.Đâylàbàihọclớn

nhấtchúngtacầnhọcnếumuốn–theonghĩađen–cứulấythếgiớinày.

10.Sứchấpdẫngiớitính•Đammêvớithươnghiệuvàkhiếnnótrởnênquyếnrũ

•Dùngcáchthôngthườngđểchiếnđấuvớikẻthù,cáchkhácthườngđểchiếnthắng

•Nóiđiđôivớilàm

•Tạohứngthútrongmọiviệcmìnhlàm

•Hãytựthựchiệnnhữngviệccầnthiết

•Nhìnxahơnnhữngđiềuhiểnnhiênvàbắttaythựchiện

Tôiđangđuđưa,gầnnhưtrầnnhưnhộng,từmộtchiếccầntrụcrấtcaotạiQuảngtrườngThờiđạiởNewYork,vớidàndiễnviêntrongvởkịchTheFullMontycủaBroadwaycũngđangtrầntruồng,đuđưabêncạnhtôi.Thựcra,chúngtôiđangmặcnhữngbộđồbósátmàuda,cònphầnkínthìđượcchebằngmộtchiếcđiệnthoạidiđộngVirgin.Đólàmộtmànbiểudiễnquảngcáoramắtsảnphẩmmới–lầnnàylàHãngđiệnthoạidiđộngVirginởMỹ–vànhưthườnglệ,tôilạilàtrungtâmthuhútsựchúý,làbộmặt(haytrongtrườnghợpnàylàcơthể)đạidiệnchothươnghiệu.

ĐộingũmarketingcủatôiđặtslogancủaHãngđiệnthoạidiđộngVirginlà,“Khôngcógìphảigiấugiếm”đểnhấnmạnhrằngdịchvụcủachúngtôikhônggiấugiếmchiphínào,vàquyếtđịnhdiễnvởkịchTheFullMontyởmộttrongnhữngđịađiểmnổitiếngnhấtthếgiới–QuảngtrườngThờiđại–đểtruyềntảithôngđiệp.TôivẫnđangtruyềntảithôngđiệptừkhiFreddieLakerkhuyêntôilàmnhưvậykhichúngtôiđưaVirginAtlanticvàohoạtđộngnăm1984.Ôngnóirằngtôiphảilàmnhưvậy,vìnếumuốnthamgiacuộcchiếnchínhtrịchốnglạicáchãnghàngkhôngđộcquyềnnhànướcvàcáchãnghàngkhôngđộcđoáncủaMỹ,thìthươnghiệucủatôiphảithậtnổibật.ChúngtôisẽcạnhtranhvớinhữngcôngtycựckỳgiàucónhưPanAm,TWAvàBritishAirways,nhưngchúngtôiđãsửdụngtấtcảnguồnlựcvàochỉmộtchiếcmáybaymàchưacóphươngthứcquảngcáolàmchomìnhđượcbiếtđến.

Freddienóivớitôi,“Richard,tôibiếtanhkhôngxuấtsắctrongviệcdiễnthuyếttrướccôngchúng,nhưnganhphảirangoàivàcốgắngtựquảngcáochoVirgin.Hãyđảmbảorằnganhsẽđượclênnhữngtrangđầuchứkhôngphảitrangcuối.”

CólẽsẽdễdànghơnnếuthuêmộtcôngtyPRvàgiaoviệcquảngcáochohọ,nhưngtôitinrằngFreddienóiđúng–tôiphảitựlàmđiềuđó.Vìvậytrongnhiềunăm,tôiđãlàmđủchuyệnđiênrồđểđưaVirginlêncáctrangđầu,trongđócócảviệctrátđầytênVirginlênnhữngchiếckhinhkhícầuđãcùngtôichinhphụccácthửtháchphithường.Vìdanhtiếngvàthươnghiệu,tôiđãđểmáybaytrựcthăngvớtlêntừbiển;mặcmộtbộváycướidiềmđăngtenđểquảngcáochocáccửahàngVáycướiVirgin;mặcmộtchiếcváyngắnkẻcarovàđộibộtócgiảdàimàuvàngnhưAxlRose−casĩchínhcủabannhạcGunsN’Roses,tạilễkhaitrươngCửahàngđĩaVirginởLosAngeles;bịtmặtđithăngbằngtrêndâynốihaichiếckhícầuvànhảybungee90méttrênthácVictoria,cùnghàngchụcnhữngtròmạohiểmbạtmạngkhác–tấtcảđềurấtthúvị.Cólẽtôiđãlàmcácchuyêngiaquảngcáotứcđiênlênvìđãphávỡgầnnhưtấtcảcácnguyêntắcbấtkhảxâmphạmcủahọ.AlyciadeMesa,cốvấnquảngcáovàlàtácgiảcuốnBeforetheBrand(tạmdịch:Phíatrướcthươnghiệu),nói:“Đánglẽkhôngđược‘thổiphồng’quámứcmộtthươnghiệu,nhưngRichardBransonlàmộttỷphúvìôngtađãkhôngchấpnhậncácgiớihạn.”

Tôiluônnóivớitấtcảcácdoanhnhânmớirằng,“Trongbấtcứlĩnhvựcnào,bạncũngphảiđammênóvàtạohứngthútrongmọiviệcmìnhlàm.Bắttayvàolàmvànhìnxahơnnhữngđiềuhiểnnhiên.”

Virginđãrấtcốgắngpháttriểnhìnhảnhcủamình,từlogođặctrưngvàđầykíchthíchđếncáchgiớithiệucácdoanhnghiệp.Cácdoanhnhânkhôngphảitrởnênphôtrươnghaybuồntẻngaykhivừangồivàobànlàmviệc.Tôihoàntoàntinrằngcáchthểhiệnvàhìnhảnhcủamộtdoanhnghiệpphảichothấyđượcsựvuivẻcũngnhưcôngsứclaođộngđằngsaunó.Theotôi,khôngcógiớihạnchonhữnggìkhảthihaynhữngthứnênthửsức.Tôisẽluônnớirộngcácgiớihạnvìvớimứcđộcạnhtranhquálớnnhưvậy,cầnphảinổibậtgiữađámđông.Kháchhàngcủachúngtôilànhữngngườithôngminhvàluônđổimới.Đốivớitôi,bấtkỳđiềugì,dùkỳquặcđếnđâu,màthuhútđượcsựchúýcủacácphươngtiệntruyềnthôngđềusẽcủngcốhìnhảnhcủatôinhưmộtkẻmạohiểmdámtháchthứcgiớiquyềnuy.

Mộtbàihọckhácmàtôihọcđượclàphảimởrộngthìmớipháttriểnđược.Tôisẽthamgiavàomộtlĩnhvựckinhdoanhmớinếuthấyhứngthú,nhưngnócũngphảithựcsựđánglàm.Tôitinrằngthờiđiểmđểthànhlậpmộtdoanhnghiệpmớilàkhilĩnhvựcđóhoàntoàndonhữngngườikhácđiềuhành,vàkhitôicảmthấyVirgincóthểcungcấpchokháchhàngmộttrảinghiệmtốthơn.

Vớinhữngngườihỏitôivềviệcthànhlậpmộtdiễnđàndoanhnghiệpmới,tôinóirằngcâuhỏimàhọnêntựhỏibảnthânmìnhlà,“Cóchỗchomìnhkhông?Mìnhcóthểlàmtốthơnkhông?”Kinhdoanhđiệnthoạidiđộnglàmộtvídụ.Tôiđãthamgiavàomộtthịtrườngđôngđúctrongmộtlĩnhvựcmớimẻđốivớimìnhvìtinrằngtôicóthểtìmđượcchỗđứng.Tôiđãkhôngmuốndùngđiệnthoạidiđộngtrongnhiềunămqua,nhưnggiờđâytôicómộtchiếcBlackBerrymàtheotôilàmộtvậtdụngrấtcầnthiết.Nógiúptôiđượctựdodichuyểnvàrangoàigặpgỡmọingười.Nhưngtôinhậnrarằngrấtnhiềungườikhôngthểchitrảnhữngkhoảnphíthuêbaođắtđỏhàngtháng,vàtôinhanhchóngnhậnthấyrằngmộtgóicướctrảtrướcsẽthíchhợpnhấtchohọcsinhsinhviên.ChúngtôiđãcungcấphệthốngnàyởAnh,nhưngđóvẫnlàmộtýtưởngmớimẻđốivớidịchvụđiệnthoạidiđộngởMỹ.Đểthựcsựnổibậtvớihìnhảnhmộtcôngtyhiệnđạivàtrẻtrung,chúngtôicungcấpcáctínhnănglàmchođiệnthoạicủahãngmìnhtrởnênthúvịhơn,vídụnhưVoiceMania(nhữnglờichàothưthoạitừnhữngngườinổitiếngnhưWilliamShatnervàAdamWest),RescueRings(đểcứubạnkhỏimộtcuộchẹntồitệhoặcmộtbuổihọpbuồntẻ),điệnthoạibáothức,nhạcchuôngsửdụngnhữngbàihátmớinhấtđượcyêuthích,vàthôngtinâmnhạchaychuyệnngồilêđôimáchvềngườinổitiếngtrênMTV.NhưngtôibiếtrằngthươnghiệucủaVirginvẫnchưađượcbiếtđếnrộngrãiởMỹ–vìvậytôiđãdiễnvởTheFullMontytrênQuảngtrườngThờiđại.Phươngphápquảngcáotáobạonàyđãkhiếnchúngtôinhậngiải“Quảngcáotệnhấttrongtuần”củatờWallStreetJournal.

DanSchulman,ngườitôiđãủnghộđểthànhlậpHãngđiệnthoạidiđộngVirginởMỹ,đãvuivẻnhậngiảivànóivớiđộingũmarketingcủachúngtôi,“TờbáocuốicùngmàtôimuốnđăngquảngcáocủachúngtalàWallStreetJournal.Mụctiêuchomọingườitrongquýbốnlàđoạtgiảiđómộtlầnnữa.”

Giaiđoạnđầu,khihếttiền,Dangọichotôivànóirằnganhcầnthêmtiềnđểđặthàngtainghevàbántrongdịpnghỉlễ.TôikhônghềdodựbảoanhrằngtôisẽbánLaResidenciaởMajorca,mộttrongnhữngkháchsạnưathíchnhấtcủatôitrênkhắpthếgiới,đểcấpvốnchoanh.Saunày,Dannóivớitôirằng,“Richard,ngaylúcđóanhđãlôikéođượctôi.Anhđãnóilàlàm.Tôivàtoànđộisẽlàmmọithứvìanh.”

Đốivớitôi,sựgiaothoatốtđẹpgiữamộtkẻliềulĩnhvàmộtnhàquảngcáođếntừniềmưathíchthửtháchvàmạohiểmcủatôi.TôimuốnlàngườiđầutiênvượtTháiBìnhDươngvàĐạiTâyDươngbằngkhinhkhícầu,hoặcthắnggiảiBlueRibandtrênmộtcontàu,vàđồngthời,chúngđãgópphầnquảngbátêntuổichoVirgin.

Tôiđãrấthứngthúvớicácquảngcáocủahãngvànhữngmẫulogocủachúngtôitừnhữngnăm1970.Dấutíchmàuđỏhướnglêntrêntạothànhchữ“V”củaVirginlàmộthìnhảnhtuyệtvời.Điềuhayholàởchỗnókhônghềtrảiquamộtquátrìnhbiếnhóakhônlường.Tôiluônkhóchịukhithấynhữngthayđổikhôngcầnthiếtđốivớinhữnghìnhảnhđãđượcbiếtđếnvàyêuthíchrộngrãi,làmtiêutốnhàngtriệuđô-la.Theotôi,nếukhônghỏngthìđừngcósửa.

MộtthươnghiệutuyệtvờikháclàVirginGalactic.Mộtngàynọ,tôiđangđiquavănphòngthìAshleyStockwell,giámđốcthươnghiệucủaTậpđoànVirgin,độtnhiênlôiramộtchiếcmáyảnhvàchụpcậncảnhmắttôi.Sauđó,anhđưatấmảnhchoPhilippeStarck,nhàthiếtkếnhữngbiểutượngnổitiếngvàchoranhiềusảnphẩmnhấthiệnnay.Tôikhônghềbiếtgìtrongmộtthờigiandài.Sauvàitháng,PhilippevàtôigặpBurtRutan,ngườiđãthiếtkếTờrơiVirginAtlantictrêntoàncầuvàhiệnđanglàmviệctạiVirginGalacticởNecker.PhilippechochúngtôixembộsưutậphoànchỉnhnhữnglogođángchúýnhấtmàanhthiếtkếchodựánGalactic,dựatrênhìnhảnhtinhvân,kếthợpđôimắtvớiconngươi.Anhcườivàchỉvàologomàuxanh.“Mắtcủaanhđó,Richard.”

Philippenóirằnganhchọnnóvìsựtòmòvàmạohiểmcủatâmhồnconngười,tồntạitrongtầmnhìncủađôimắt,trảiquahàngtriệunămtiếnhóa,lạitrởvềbuổisơkhaicủaloàingười.TròngmắtsâuthẳmthểhiệnkhảnăngvôhạncủanỗlựcnàyvàbiểuthịcơhộilầnđầutiênnhìnxuốngTráiđấttừvũtrụbằngđôimắtcủachínhmình.Conngươicủamắttạothànhthiênthực,bìnhminhcủamộtđiềumớimẻ,độcđáonhưngcóthểtiếpcậnđược.Mộtđiềuxavờinhưngcũngthậtgầngũi.

PhilippethậmchíđãvẽnênviễncảnhtươnglaivềtrạmvụtrụđầutiêncủachúngtôiởNewMexico;mộtlogohìnhconmắt,vớitròngmắtxanhvàconngươiđensẫm,nổibậttrênnềnhầmngầmgiốngnhưtrongmộtbộphimvềJamesBond.

Nhìnvàologo,tôinhớtớinỗisợhãitrẻcon.Dùmọingười6tuổihay60tuổi,họsẽthấyrằngmộtchươngmớitronghànhtrìnhbayvàovũtrụđãbắtđầu.Vớitôi,điềunàyrấtcóýnghĩabởibốmẹtôi,khiđóđangởtuổi90,sẽbayvàovũtrụcùngtôivàcáccontôi.

LầncuốicùngtôicóýtưởngtrựctiếpchoquảngcáolàvớiHãngđiệnthoạidiđộngVirginởAnh.TôiđãquenKateMosstừngàycôkýhợpđồngvớimộthãngngườimẫukhimới15tuổi,vàcôđãtrởthànhbạntốtcủagiađìnhtôi.KhiKatetrảiquathờikỳsónggiórồiphảivàotrạicảitạo,côbịrấtnhiềuhãngchấmdứthợpđồng.Tôithấynhưvậyrấtkhôngcôngbằngkhicôđãlàmmộtviệcđúngđắnlàvàotrạicảitạo,vàlàtấmgươngtốtchonhữngngườitrẻtuổi.TôiquyếtđịnhgiúpcôvàgọichoJamesKydd,giámđốcmarketingcủaHãngđiệnthoạidiđộngVirgin,vàđềnghịvớianh.Tôinóirằngcôlàmộtngườimẫucựckỳtàinăng,vàvìcôđãmấttấtcảcáchợpđồngquảngcáo,chúngtôinênxemxétviệckýhợpđồngvớicô.Tôicũngnghĩrằnghãngquảnlýsẽkhôngđòihỏinhữngchiphíthôngthườngdànhchocô,vàđâysẽlàmộtcơhộirấttốtđốivớichúngtôi.ChúngtôiphảiviếtkịchbảnthậthàihướcvàthúvịđểKateđồngýnhắcđếnnhữngvấnđềđãđẩycôvàotrạicảitạokhiđó.Vớimộtkịchbảnhàihước,khaithácdướigócđộlàsaukhiđãmấttấtcảcáchợpđồng,côchỉcóthểsửdụngmộtchiếcđiệnthoạitrảtrướcđểgọichobạnbè.Chuyệnđùalàkhingườiquảnlýcủacônói,“Côbéà,chúngtôiđãtìmchoemmộthợpđồngmới”–mộthợpđồngthờitrang–thìcôcườibíẩnvìcôđãkýhợpđồngvớiHãngđiệnthoạidiđộngVirginmàkhôngcósựcanthiệpcủangườiquảnlý.

Tôikhôngthíchnhữngquảngcáonhồinhéthayphôtrương,vàKatelàmộtngườirấtthíchhợp.Tìnhcờlàcôcũngrấtxinhđẹp,đichântrần,mặcáokhoáclenmàunâuvàchiếcquầnsoócnhỏxíu,hầunhưkhôngnóinănggìtrongkhingườiquảnlýkệchcỡmcủacôthìnóiliếnthoắng.Katerấtthíchýtưởngnày,vàchỉtrongmộttuần,chúngtôiđãkýhợpđồngchọnKatelàmgươngmặtđạidiệnchochiếndịchquảngcáođiệnthoạidiđộngnăm2005-2006,đượckhởiđộngvàoGiángsinhnăm2005.Doanhsốbánhàngchothấychúngtôiđãđúng,đếnnỗichúngtôitiếptụccácchiếndịchnhưvậyvớiChristinaAguilera,BustaRhymesvàPamelaAnderson,vàởmộtmứcđộnhấtđịnh,chínhhọcũngđangcườinhạobảnthânmình.Điềunàykhiếnchocácquảngcáothuhútkháchhànghơn,vàkhiếnhọcóhứngthúvớinhữnggìchúngtôiđưara.

TôitinvàoviệcsửdụngsứchấpdẫngiớitínhđểquảngcáochohìnhảnhcủaVirgin,vàvớisuynghĩđó,chúngtôiđãđềnghịPamelaAndersoncủachươngtrìnhBaywatchtrởthànhhìnhảnhđạidiệncủaVirginCola–theonghĩađen.Năm1995,tôigợiýlàmmộtloạichaigiốngnhưCoca-Cola,nhưngtheohìnhdángcủangườiphụnữ,vàlàmđiềunàykhóhơnrấtnhiềusovớitưởngtượng.AshleyStockwellvàJamesKyddđãxoaysởthànhcôngvàchuyểnbạithànhthắng.NóđượclấycảmhứngtừPamela,

côấyđãkýhợpđồngvàchúngtôigọinólà“ThePammy”.Trêntinhthầnbìnhđẳnggiới,chúngtôicũngđãquyếtđịnhthiếtkếmộtloạichaivớihìnhmộtngườiđànôngmảnhkhảnh,theohìnhdángJarvisCockercủabannhạcPulp,vàđịnhđặttênnólà“CockerCola”nhưngcuốicùngJarvislạikhôngđồngý.

Tôivẫntíchcựcchụpảnh,đôikhitrongnhữngđiềukiệnkhókhănnhất.Vídụ,khichúngtôichoramắtVirginColaởMỹ,vớimộtserieảnhchụpEvelKnievelởNewYorkvàomộtngàylạnhgiá.Tôivẫnnhớcảnhmìnhrunrẩy14hay15tiếngđồnghồtrongcơngióbuốtgiá,nhưngvẫntỏravuivẻ–xétchocùngthìaicũngđangrunlẩybẩy,kểcảKnieveltrongbộđồda.Cólúc,anhquayvềphíatôivànói,“Đúng,tôikiếmđược50triệuđô-la,nhưngtôiđãtiêumất51triệuđô-larồi.”

Trờilạnhđếnnỗikhimộtcôgáitrẻtrunghấpdẫnđềnghịmát-xachotôiấmngườihơn,tấtnhiêntôiđãđồngýngaylậptức.TôivẫnnhớmộtchiếndịchquảngcáoVirginColakhác,khiđótôiđãlàmnhữngviệckinhđiểnđốivớibáochí,nhưbếPamelavàchổngngượccôlên.Cácnhiếpảnhgiakhôngthểrờimắtkhỏibộngựclớnbấtthườnglộrangoàicủacô.Phảinóirằngcôrấtcótàitrongviệcnày.

Nếuđượchỏilờikhuyênvềquảngcáochomộtcôngtysắpthànhlập,tôisẽluônnóivớihọrằng,hãytrungthựcvềsảnphẩmcủamình.Đừngbiếnnóthànhmộtthứkhác.Hãynghiêncứukỹhìnhảnhmàbạnmuốnquảngcáorồipháttriểnnó.

Chúngtôisẽkhôngmờinhữngngườinổitiếngđểnói,“Xinchào,tôinghĩđâylàmộtsảnphẩmthậtsựtốt.”Tôithấynhưvậyrấtgiảtạo,vàkhôngthểhiệnđượchìnhảnhcủachúngtôi.Chúngtôicóxuhướnglàmnhữngđiềukhácbiệt,vàthíchđưachúngvàomộtcâuchuyệnnhỏmàtrongđóngườinổitiếngkhôngquánghiêmtúcvềmình.99%cáctậpđoànthấyrằnghọcầnphảicónhữngngườinổitiếngthủthỉvềsảnphẩm,nóirằngnóthậttuyệtvời,nhưngtheotôithìđólàmộtphươngpháplỗithời,khônghềthúvịvàthậmchílàthiếutrungthực.

VàonhữngngàyđầucủaVirgin,tôiluônbịámảnhvềquảngcáo.Tôikhôngthíchphongcáchđượcưachuộngthờiấy,trongđómọingườilảmnhảmrằngmáybaytốtđếnnỗibạnsẽkhôngmuốnhạcánh.Tôimuốnlàmchomọingườiphảicười.Tôithườngtựmìnhlàm,nhưngkhicáccôngtylớnmạnhdầnthìtôiđểphòngquảngcáoloviệcđó.Nhưngvàomộtngàynăm1993,tôixemtivivàtìnhcờthấyquảngcáomớicủaVirginAtlantic.Tôivôcùngkinhhãikhithấymộtquảngcáocựcđoan,trongđócácthànhviênphihànhđoànlènnhữngquảnhovàobềmặtnhữnghìnhảnhthànhphốsọcnhỏ.Tôithấynhưvậylàrấtthiếutôntrọngphihànhđoàn,khiámchỉrằnghọđangphôtrươngbảnthânmộtcáchkhócoithayvìquantâmđếnchấtlượngdịchvụ.QuảngcáonàydùtiêutốnrấtnhiềutiềnnhưnglạikhôngphảilàhìnhảnhmàchúngtôimuốnxâydựngchoVirgin.Đólàcáchtiếpcậncũmàmộthãngquảngcáoquảngbánhãnhiệuvậntảibằngcáchphóngđạimọithứđếnđộkhôngtinnổi.Tôichắcchắnrằngởmộtmứcđộnhấtđịnh,nóđangbánrẻsảnphẩmthựcsựcủaVirgin.Quảngcáođótênlà“Làmthếnàođểđitiênphongtrongkinhdoanh”–nhưngtôivẫnnhớmìnhđãnghĩrằng,“khôngphảivớimáybaycủatôi!”

TôinhấcđiệnthoạigọichoAshleyStockwell,giámđốcmarketingcủachúngtôivàđưaramộtsựcanthiệphiếmhoi.Chúngtôibànbạcvềmẫuquảngcáo.Tôinóirằngtôimuốnngừngphátquảngcáođóngaylậptức,vàliệucóthểquaymộtquảngcáokháctrongthờigianngắnkhông?

ĐếnlượtAshleygọichoJamesKyddvànói,“ChúngtacómộtmẫuquảngcáokinhkhủngvàRichardmuốnngừnglại.Chúngtaphảithựchiệnmộtquảngcáomớicàngnhanhcàngtốt.”

ChúngtôidừnghợptácvớihãngđãlàmquảngcáođóvàthuêmộthãngmớiđểquảngcáomáybaycủaVirgintheomộtcáchhàihướcvàýnghĩa.KếtquảlàchiếndịchquảngcáođầutiênmangtênTerenceStamp,vớisựthamgiacủaTerenceStampvàHelenMirren.Quảngcáonàytrànđầysựhàihướcvàvuinhộnvớicâuhỏi:“Côthíchđilạibìnhthường–haythíchđilạibằngmộtchiếcmáybaycócảmộtquầybar?”Đólàmẫuquảngcáođượcquayrấtđẹpvàthuhút,vàngaylậptứcdoanhthutănglên20%.

Năm2006,khiđangdựđịnhramắtVirginAmericaởMỹ,tôihỏiFredReid,chủtịchhãngDelta,rằngliệuanhtacómuốnđiềuhànhhãngvậntảicủachúngtôikhông.Tôinóisẽgiúpanhquảngbáchonó.Hãnghàngkhônglàmộtcáchthứccaocấpđểđưanhãnhiệuramắtthươngtrường,vàchúngtôicóthểtậndụngviệcquảngbáhãnghàngkhôngmớiđểlótđườngchocácdựánkinhdoanhkháccủamìnhởMỹ.Nhưngngaycảkhisửdụnghìnhảnhcủatôithìquảngcáocũngvẫnrấttốnkém.Chúngtôidựđịnhsẽchikhoảng200triệuđô-lađểkhởiđộngchiếndịchmarketingởMỹ.

Tôibiếtrằngkhôngphảiaicũngcósốtiềnlớnnhưvậy;nhưngtôiđãgâydựngmàkhôngcóchútngânquỹnàochoquảngcáokhiramắtHãngđĩaVirginvàonhữngnăm1970.Chúngtôicónhữngýtưởngquảngcáohayhovànhữngmẫuthiếtkếtuyệtvời.TôiđãđềcậpđếnlogodấukiểmcủaVirgin;vàthêmmộtvídụnữa,chúngtôivẫnđangsửdụngmộttrongnhữnglogobanđầudoRogerDeanthiếtkếchoHãngđĩaVirginvàonăm1973,khiramắtVirginDigital.HìnhảnhbanđầucủaHãngđĩaVirgin–vớilogo“Gemini”nổitiếng–làsảnphẩmđặthàngđầutiêncủaRogerởtrườngmỹthuật.Anhtrởthànhmộttronghainhàthiếtkếhàngđầuthờiđó–cùngvớiPeterBlake,ngườiđãthiếtkếbìađĩaSergeantPeppernổitiếng.HìnhminhhọađượcsửdụnghếtsứcgầngũivớichuỗicửahàngđĩaVirginvàvượtquacuộckiểmtra“Trônghìnhcóđẹpkhiinlênáophôngkhông?”VàkhiDarrenWhittingham,GiámđốcSángtạocủaStart–hãngquảngcáochúngtôiđãthuêlàmchiếndịchnày,nóivớitôirằng,“Ngàynaythậthiếmkhithựchiệnđượcmộtýtưởngtrungthựcvớiđềnghịbanđầucủanó.Vàđâylàmộtýtưởngđúngđắnngaytừđầu.”

ChúngtôimuốnchiếndịchramắtVirginDigitalởAnhxoayquanhrock‘n’roll,từnhữngngườiđammêâmnhạcnhưkháchhàngcủamìnhvậy.Vìlýdonày,rấtnhiềuquảngcáođãđượcthựchiệntạicáccửahàngđĩaVirgin,ởđócácbiểungữgiúpchokhángiảcóđượcmột“trảinghiệmâmnhạc”vớiVirginDigitalngaylậptức.CâuđịnhvịcủaVirginDigital,“Bộsưutậpâmnhạctảixuốnglớnnhấtthếgiới”,nhấnmạnhkhảnăngcungcấpâmnhạcphithườngcủachúngtôi,vớicácbàiháttừ15.000hãngthuâm.NhưAshleyStockwellđãnói,“Virginlàhãngcủanhiềubannhạccósứcảnhhưởngđãthayđổibộmặtâmnhạc.Giờđâychúngtôicómộtthươnghiệuđểthayđổibộmặtnhạcsố.”

ỞVirgin,chúngtôimuốntạonênthươnghiệuđượcđánhgiácaonhấttrênthếgiới,mộtthươnghiệuđểkhaokhát.Nhưngthươnghiệucũngchỉnhưsảnphẩm,đócónghĩalànócầnđượcchămsóccẩnthận.Nếumọingườicómộttrảinghiệmtốttrênmáybayhaytàuhỏacủachúngtôi,hoặcnếucóthểkếtnốidễdàngvớinhânviêncủachúngtôiởHãngđiệnthoạidiđộngVirgin,thìhọsẽthửdùngsảnphẩmtiếptheochúngtôichoramắt.Nócóthểlàbấtcứthứgì,từvodka,rượu,thẻtíndụng,câulạcbộsứckhỏevàrấtnhiềusảnphẩmkhác.Với350côngtymangthươnghiệuVirgintrêntoànthếgiới,nếuchúngtôilàmmấtlòngmộtngườibằngmộttrảinghiệmtồitệhaydịchvụkémchấtlượngthìchúngtôicónguycơmấtđihàngtrămkháchhàng.Thươnghiệuđượcgâydựngquanhiềunămvàgiữvữnglàrấtquantrọng.

Tínhcáchưamạohiểmtrongconngườitôikhôngchophéptôingồichếtdíởbànlàmviệc.Tôidànhphầnlớnthờigianđirangoài,nóichuyệnvớimọingười,đặtcâuhỏi,ghichép,kiểmchứngcáccôngviệckinhdoanhcủamìnhquaconmắtcủakháchhàng.KhingồitrênmáybayVirginởbấtkỳnơinàotrênthếgiới,tôiluôncómộtcuốnsổtrongtúi.Tôigặpgỡ,nóichuyệnvàlắngnghetấtcảnhânviênvàphihànhđoàn.Tôibắttaytấtcảhànhkháchkhihọlênmáybayvàtrongchuyếnbay,tôirờighếcủamình,đilại,tròchuyệnvớimọingười.Nếuthườngxuyêngặpgỡ500hànhkháchnhưtôithìbạnsẽđượcnghevềtấtcảnhữngchitiếtkhôngổn,dùlànhỏnhất.Bằngcáchtiếpthuýkiến,tôihyvọngsẽgâydựngđượcmộthãnghàngkhôngđặcbiệtvàmộthãngxelửađặcbiệt.Tôicũngtrảlờitấtcảthưcủanhữnghànhkháchhạngthươnggiagửichomình,vàmộtbộphậntiêubiểuhànhkháchhạngphổthông.Mọingườinóirằngtôikhôngnênlãngphíthờigian–nhưngviệcđókhônghềlãngphímàlànghiêncứuthịtrườngthựcsự.Tôidànhthờigiantrảlờithưvàobuổisángsớm.Nếukháchhàngphànnànđiềugìthìtôiđảmbảorằngnósẽđượcgiảiquyết.

Việcnghiêncứuthịtrườngnàylàrấtquantrọng,vìthườngthìchúngtôikhônglàmđúngngaytừđầu,vàkhibiếtmìnhlàmsaithìtôisẽtìmmọicáchđểthayđổi.Khoảng4-5nămtrước,VirginAtlantic

giớithiệumộtloạighếngủhạngnhấtmới,nhưngphảnhồicủakháchhàngchothấynókhôngthậtsựhợplý.Kháchhàngphànnànrằngghếkhôngngửahoàntoànnhưhọmongmuốn.Thayvìlờđilờiphànnànđótrongvàinămđểbùlạivốnđầutưnhầmchỗ,chúngtôiquyếtđịnhsửasai,dùnhưvậynghĩalàvứtđi35triệubảng.Nhữngchiếcghếngửahoàntoànđểthaythếtiêutốnthêm70triệubảng.Khôngcóchỗchonhữngthứloạihaitrongngànhhàngkhông.

Tôiluônrangoàivànóichuyệnvớimọingười.TôiluôncốgắngđếnVFestival,mộtngàyhộirockbắtđầutổchứctừnăm1996.10nămtrướctôiđãnói:“Tôisẽđilangthangđểquảngbáchonó.”Nhưnggiờđâynónổitiếngđếnnỗivébánhếtchỉtrongmộtngày,vớihơn120.000ngườiđếnvàodịpcuốituầntạicảhaiđịađiểm,ChelmsfordởEssexvàStaffordshire.Khôngcầnphảiquảngbátheocáchđónữa,thayvàođó,tôinóichuyệnvớinhữngđámđônglớnvàthânthiệnđểbiếthọnghĩgì.Phảnhồitừnămngoáihếtsứctuyệtvời,rấtnhiềungườicảmơntôivìđãtổchứcnhạchộinày,nólàsựkiệnnổibậtnhấttrongnămcủatôi.

Tôichorằngchủtịchvàgiámđốcđiềuhànhcủacáccôngtynênđirangoàivàquảngbáchodoanhnghiệpcủamình.Câuthànhngữ“Muốnănthìlănvàobếp”thậtđúng.Đôikhitôirấttứcgiậnkhithấycáccôngtykhủnghoảngvớihàngchụcnghìnnhânviêntrốntránhđằngsaucâu“tôikhôngbìnhluậngì”vàkhôngaisẵnsànglàmviệccả.Bấtkỳtổchứcnàocũngphảicógiớihạn.VàởVirgin,chúngtôirấtmaymắnkhicónhữngnhânviênnhậnthứcđượcrằngđôikhivìlýdophápluậtmàhọkhôngthểbìnhluận,nhưngluônsẵnsàngphátbiểutrongbấtkỳtrườnghợpnào,vàđiềunàyápdụngđượcchocảgiaiđoạntốtđẹplẫnkhókhăn.Tậpđoànchúngtôicómộttriếtlýlàluônxinlỗikhilàmsai,khuyếnkhíchtấtcảcácgiámđốcđiềuhànhvànhânviênlâunăm–nhữngngườicóquyền–bìnhluậnvềtìnhhìnhvàthamgiathảoluận.

Cácthươnghiệuthườnghướngđếnmộtđốitượngnhấtđịnh,cósứchútvớinhữngnhómtuổinhấtđịnh,nhưngtôinghĩnhưvậylàphânbiệttuổitác.Nếumộtthươnghiệumởrộngcácýtưởngvàtriếtlýkinhdoanhđồngthờicảcáchtiếnhànhkinhdoanh–ngượclạivớisảnphẩm–thìthươnghiệuđócóthểthuhútđượcnhiềuthếhệhơn.Nếubạnđangởđộtuổi60vàđặtmộtkỳnghỉVirgin,vànókhiếnbạncảmthấytrẻtrunghơnlàđặtmộtkỳnghỉSaga,tấtcảsẽđềutốtđẹp.Rấtnhiềuthươnghiệuthuhútđượcnhiềuthếhệ,nhưngmọingườichưabaogiờthựcsựnghĩvềchúngnhưnhữngthươnghiệu.BBClàmộtvídụkhinónhanhchóngtrởthànhmộtthươnghiệu.TừWorldServicevàchươngtrìnhToday,đếnChildren’sTV,mạngphủsóngBBCWorldwidevàcácchươngtrìnhnhưDrWho,nóđãthànhcôngtrongviệctạonênmộtthươnghiệuthôngtinvàtruyềnthôngphổbiếntoàncầu,thuhúttấtcảcácthếhệ,chủngtộcvàtínngưỡngtrênkhắpthếgiới.NórấtgiốngchươngtrìnhtừthiệnđadạngVirginUnitecủachúngtôi–vàtôichàođónnó.

Ngànhquảngcáođịnhnghĩathươnghiệumạnhlàthươnghiệucósứchấpdẫngiớitính.Điềuđócónghĩalàkháchhàngyêunó,muốnnó,khaokhátnó–vàmuanó.Hấpdẫnlàtrẻtrung,hợpthời,vuivẻ,thúvị,dùbạnởtuổinào.Vàchắcchắn,hấpdẫnlàrấttuyệt.TôimuốnVirgintrởthànhthươnghiệutuyệtnhấtthếgiớivàđểlàmđượcđiềuđó,tôisẵnsàngđungđưatrongbộđồmàudatrênQuảngtrườngThờiđại,bayquađỉnhEveresttrênmộtchiếckhinhkhícầu,hoặcnhảybungee30méttừmộtchiếctrựcthăngtrongtưthếrơitựdo,đểrồihạcánhxuốnggiữa100nữcứuhộxinhđẹpđẫyđàtrênbãibiểnBondiđểquảngcáochoVirginBlue.Khôngphảitấtcảđềukhókhăn.

Nếubạnđangbắtđầugâydựngcôngty,mộtbàihọccóíchlàhãysuynghĩthậtkỹvềhìnhảnhvàcáchquảngbánó.BạnkhôngthểlàmtốthơnlànghetheolờiFreddieLaker:“Hãybướcrangoàivàsửdụngchínhbảnthânmình.”Nếuđammêsảnphẩmcủamình,bạncũngsẽlàmchongườikhácyêuthíchnó.

11.Hãyđổimới!•Khôngcógìlàkhôngthể

•Suynghĩsángtạo

•Hệthốngkhôngphảilàbấtkhảxâmphạm

•Đểchiếnthắng,bạnphảiphávỡcácquytắc

•Đốimặtvớinhữnggìbạngặpphải

•Tìmcáchkhác

Nhữngbàihọccủatôicủatôivềsuynghĩsángtạovàđổimớikhiđólạikhônghềrõràng.

Khitôitámtuổi,theotruyềnthốnggiađình,tôiđượcgửiđếntrườngnộitrú.ĐólàmộtngôitrườngcấphaigầnWindsorvàdườngnhưtôiởrấtxanhà.Đêmđầutiêntrongkýtúcxá,tôicảmthấycựckỳcôđơnvàsợhãi.Độtnhiêntôinônmửarakhắpchănđệm,cólẽvìquácăngthẳng.Bàquảnlýđếnvàbắttôitựdọndẹp.Đóchưaphảilàđiềutồitệnhất.Dườngnhưtôiliêntụcphávỡmộtquytắcbấtthànhvănnàođómàtôikhôngbiếtvàkếtquảlàbịănđòn,màvẫnphảilịchsựcảmơnthầyhiệutrưởngvìtôiđãcóvinhdựđượcnhậnbaonhiêuđònroivàomông.Mộtvấnđềlớnhơnlàtôimắcchứngkhóđọc.Cáctừngữvớitôichỉgiốngnhưmộtmớlộnxộn,vàdùtôicónỗlựctậpđọcvàđánhvầnđếnthếnàothìcũngkhôngthểlàmđượctrongmộtthờigiandài,chođếnkhitôirènđượctínhtậptrungvàinămsauđó.Thườngxuyênbịănđònvìhọckémcànglàmmọichuyệntrởnêntồitệhơn.

Nhưngtôicóthểchạynhưbay,luồnláchtrênsânbóngbầudụcnhanhnhưchớp.Tôinhậnrarằngnếukhôngthểtỏasángtronglớphọcthìtôicóthểpháthuynhữnglợithếkháccủamình.Tôidànhtấtcảnănglượngvàothểthao,trởthànhđộitrưởngđộibóngđá,bóngbầudụcvàcrikê,vàđoạttấtcảcácgiảinhấttrongmônchạyvượtrào.Thậmchítôicònphákỷlụcnhảyxacủatrường.CáctrườngcônglậpởAnhrấtyêuthíchvàtándươngcácanhhùngthểthaocủamình.Nhữngkẻthườngngàybắtnạtlạiquayravỗvaitánthưởngtôi,thầycôbỗngnhiênlờđinhữngkhuyếtđiểmcủatôitronglớpmộtcáchbíẩn,vàtấtcảmọivấnđềdườngnhưđãlùilạiphíasau.TôivẫnnhớmùahènămđókhibốmẹvàemgáiLindingồidướinhàmáichemàutrắngvàvỗtaynhiệtliệtkhitôilênnhậntấtcảcácgiảivàđượcmệnhdanhlàVictorLaudorum.Tôingoácmiệngracườivàcảmthấyrấttựhào,khôngbiếtrằngmìnhđãchứngminhchomộtbàihọcquantrọngtrongcuộcsống:tìmcáchkhácđểthànhcông.

Đángbuồnlàvinhquangcủatôikhôngkéodàilâu.Họckỳtiếptheo,tôibịvỡsụnđầugốiphảitrongmộttrậnbóngđávàđauđớnquằnquại.Ngườitađưatôiđếnbệnhviện,sauđóđưatôivềnhàđểhồiphục.Tôiđangnằmrầurĩtrêngiườngthìmẹbướcvàovànói,“ConthửnghĩvềDouglasBaderxem.Ôngấybịcụtcảhaichân.Nhưngôngấyvẫnchơigolf,láimáybayvàlàmđượcrấtnhiềuviệckhácnữa.Conkhôngmuốnlănlóctrêngiườngcảngàymàchảlàmđượcviệcgìchứhả?”

Khôngthểchơithểthaotrongmộtthờigiandàichođếnkhichânkhỏihẳn,tôilạimộtlẫnnữa“bịtốngvàohangsói”khitrượttấtcảcácbàithiởtrường.GiảiphápcủabốlàgửitôiđếnmộttrườngluyệnthiởbờbiểnSussex,nhưngởđâytôicũngchẳngkháhơn.Nóiđúngrathìtrườngnàycòntệhơncảtrườngcũvìtôicònthườngxuyênbịđánhđậptồitệ.Bùlại,điềuanủilàtrảinghiệmtìnhdụcđầutiêncủatôi.Mặcdùtôicònnhỏnhưngcơthểlạipháttriểnsớm.Côcongái18tuổikhêugợicủathầyhiệutrưởngđãrấtsaymêtôivàchophéptôilêngiườngcôvuivẻhàngđêm.Khiđó,côấyđanglàmthêmcôngviệcquảnlýởmộtkýtúcxánamkhác.Tôithườngtrèoquacửasổphòngrồilẻnđếnthămcô,sauđóquaytrởlạichiếcgiườnglạnhlẽo,cứngnhắccủamìnhvàolúcbìnhminh.Mộtđêm,tôibịthầygiáotómđượclúctrèolạivàoquacửasổphòng,vàsánghômsautôibịgọiđếnphònghiệutrưởng.

Khibịvặnhỏi,tôichỉbiếtnóisựthật.“Thưathầy,emđangtrênđườngtừphòngcongáithầyvề.”

Tôibịđuổihọcngaylậptức,họgọibốmẹtôiđếnđưatôivề.Tôibiếtrằnghọsẽrấtthấtvọng,vìvậytôinghĩnhanhrồiviếtmộtláthưtuyệtmệnh,ghitrênphongbìrằnghômsaumớiđượcmở.Tôiđưanóchomộtcậubạnmàtôibiếtlàquátọcmạchđếnnỗisẽphảimởnórađọcngaylậptức.Sauđó,tôithathẩnvớitốcđộrùabòquasânthểthaođếnchỗcácmỏmđá.Khitôinghethấytiếngcáchọcsinhvàgiáoviêngấpgápđuổitheo,tôiđicònchậmhơnchođếnkhihọđuổikịpvàkéotôi,theonhưhọnghĩ,khỏibờvực.Lệnhđuổihọcđượcrútlại,vàkhibốmẹtôiđếnnơi,thayvìbàigiảngđạomàtôiđangchờđợi,dùtôiđãthừanhậnlàmìnhkhônghềcóýđịnhtựtử,thìhọlạitỏrarấtdễchịuvớitôi.Bốtôithậmchícònkhenrằngcongáicủathầyhiệutrưởngcũngkháxinh!

Sauđó,tôicốgắngcảithiệnchứngkhóđọccủamìnhbằngcáchtậptrungvàpháttriểntrínhớ,vàthựcsựcókếtquả.Tôicũngtinrằngchứngkhóđọcđãgiúppháttriểntrựcgiác,vìkhinhậnđượcmộtvănbảnđềnghị,tôicóthểbỏquahàngtranggiấyđầythôngtinmàthayvàođólàthựchiệnphépngoạisuyvàkhaitriểntoànbộkháiniệmmộtcáchsángtạo.

Tôichưabaogiờquênnhữngbàihọcthờithơấu,vàluôntruyềnlạichúngchonhữngngườiphànnànvềnhữngkhókhănmàhọ“nhậnthấy”trongcuộcsốngcủamình.Tôinóivớihọrằng,đừngđểkhókhănkhiếnbạnphảilùibước,hãytậndụnglợithếđểchuyểnbạithànhthắng.Vấnđềcủabạncólẽchẳngbaogiờtồitệnhưbạnnghĩvàsẽluôncócáchgiảiquyết.

Tôivẫnluôntinrằngkhôngcógìlàkhôngthểthayđổi;quytắckhôngphảilàbấtkhảxâmphạm.VídụminhhọađiềunàylàcáchlàmcủatôiđểđượcsốngtrênmộtchiếcnhàthuyềnởtrungtâmLondon.Mộtngàynọ,tôiláixetrênmộtconđườngmớivàđộtnhiênthấymìnhđangởnơigọilàLittleVenice.Cảmgiácnhưvừađiquamộtcánhcửabímậtđểđếnvùngthônquê.Tôivuisướngngắmnhìndãynhàthuyềnsơnmàubắtmắtneotrênvùngnướcyênbình,vớinhữngchậucâyphonglữđỏđặttrênsànthuyền.Dọcbờnướclànhữngrặngđỗquyênvàđànvịtbơilội.Tôinhớvùngquênơitôilớnlên.Tôivẫnluônthíchnghịchthuyềntrongnhữngkỳnghỉgiađìnhbênbờbiển.Đâylànơitôimuốnsống.Tôiláixeđếnvănphònghộiđồngđịaphươngđểhỏicáchcóđượcmộtchiếcnhàthuyền.Cácviênchứcởđóthởdàivàlắcđầu.“Anhphảihỏinhữngngườiphụtrách,nhưngđãcómộtdanhsáchdàiđangchờrồi.Anhcóthểsởhữumộtchiếctrongkhoảng5nămnữanếuđăngkýngaybâygiờ,”họbuồnbãnói.

Tôikhôngthèmđăngkýmàquaylạikênhđàovànghĩrằngphảicócáchkhác.Đangđitrênđườngthìxechếtmáy,nóvẫnthườngbịnhưvậy.Tôirakhỏixevàkhiđứngtínhtoán,tôinghethấymộtgiọngAi-len.“Anhcócầngiúpkhông?”Đólàmộtônggiàđangsửaốngkhóitrênmáimộtchiếcnhàthuyền.

Tôibăngquađườngđếnchỗôngvànóirằngđiềutôithựcsựmuốnlàđượcsốngtrênmộtchiếcthuyềnnhưthếnày.“Tôiphảilàmgìđểkiếmđượcmộtchiếc?”tôihỏi.

Ôngcười.“Tôivừabánmộttrongnhữngchiếcthuyềncủamìnhchomộtcôgáitrẻ.”–ôngchỉtayxuôihướngdòngkênh–“Nócóhaiphòngngủ,vàcóthểcôấyđangtìmmộtngườithuêlại.”

Hóaraôngấynóiđúng;côấyđúnglàđangmuốntìmmộtngườithuêphòng.CôấytênlàMundy,vàchúchógiốngLabradorthânthiệncủacôtênlàFriday.Mundyvàtôiyêunhauchỉsau20phútgặpmặt,vàvềsautôithườngđùarằngtôiđãcómộttuầnmệtnhoàigiữaMundyvàFriday.Saunàycôấyyêungườikhác,vàtôimualạinhàthuyềncủacô.40nămsau,tôivẫncómộtchiếcnhàthuyềnneoởLittleVenice.Nếutôikhôngtìmcáchkhácmàmùquángtuânthủcácthủtụcgiấytờquanliêumàcácviênchứchộiđồngđóyêucầu,thìtôisẽkhôngbaogiờtìmramộtnơituyệtvờiđếnvậyđểsống.

Tôinhớcómộtlầnđãphảichốnglạitệquanliêukhimộtngườihàngxómhămdọatốngtiền.ChuyệnxảyrakhônglâusaukhitôimuamộttrangviêncổgầnOxforddùnglàmnơithuâm.Chúngtôiđượcphépthuâmvàobanngày,nhưnghầuhếtcáccasĩđềuthíchlàmviệcvàobanđêmvàngủvàoban

ngày,vìvậychúngtôiđăngkýgiấyphépđểthuâmvàobanđêm.Trangviênnàycáchxanhữngngôinhàkháchàngki-lô-mét,cómộtngườihàngxómphànnànrằngchúngtôikhiếnanhtamấtngủvàobanđêm,vàlàngườiduynhấtgâytrởngạichoquátrìnhđăngkýcủachúngtôi.KhipháthiệnraanhtavẫnthườngxuyênlảngvảngquanhnhàchúngtôivàobanđêmthìchúngtôitiếnhànhmộtcuộcchiếnbímậtvàlắpđặthệthốngbáođộngHeathRobinson.Mộttrongsốchúngtôi–thườnglàtôi–sẽnấpởcuốiđườngláiôtôvàonhà,giữanhữngcâytầmmavàanhthảohoavàngđầygainhọn,vớimộtđoạndâydàigắnvàonhữngchiếchộpthiếctrênphòngthu.Ngaykhingườiđànôngnàyxuấthiện,tôisẽgiậtmạnhsợidây,nhữngchiếchộpthiếcsẽrơixuốngđầucácnghệsĩvớinhữngtiếngláchcáchrấtto,vàhọsẽvộivànglaovàobếp,rồingồiuốngcàphê.Đôikhimộtchiếcxecảnhsátsẽxuấthiện,vàchúngtôichỉcóthờigianđểlàmhệthốngbáođộngkêuầmlên.Sauvàilầnbáođộnggiả,cảnhsátđãkhôngcònquantâmđếnlờiphànnàncủangườihàngxómđónữa.

KhiPaulvàLindaMcCartneyđếnthuâmalbumBandontheRunvàomộtthángsáunóngnực,Lindathườngmởcửaphòngthuđểlấychútkhítrời.Ngườinàođósẽđóngcửalại,rồiLindalạimởnóra,vàâmnhạcsẽlantỏarakhắpđêmhèthơmngát.Chúngtôikhôngthểcứtiếptụcnhưvậy,vàtôivẫnkhôngtìmracáchnàochođếnmộtngày,mộtcặpvợchồnggiàđếngõcửavàhỏirằngchúngtôigặprắcrốivớimộtngườihàngxómnàokhông.Tôithừanhậnlàcó,vàhọnóirằngngườihàngxómkhóchịuđóđãcảntrởquátrìnhđăngkýgiấyphépsửachữakhothóccủahọthànhmộtngôinhàchođếnkhihọchohắntaíttiền.“Hắnmuốntiềnđútlót.Phảicóaiđóngănhắnlại,”họnói.

Ngàyhômsau,tôimuamộtchiếcmáyghiâmnhỏvàmicro,giấunóvàoáovàđếnnóichuyệnvớikẻphárối.Đúngnhưdựđoán,hắnnhắcđếnchuyệntiềnnong.Hắnnóirằnghắnđãtrảrấtnhiềutiềncholuậtsưđểcảntrởquátrìnhxingiấyphépcủachúngtôivàđòimộtkhoảntiềnlớn.Tôighiâmtấtcảnhữnglờiđó,gửichohắnmộtbảnsao,vàsaunàykhôngcònthấyhắnlêntiếngnữa.Lờikhuyêncủatôilàđừngbaogiờchấpnhậnthuacuộc.Đôikhi,bạnphảisuynghĩkhácđivàphảisángtạođểgiànhchiếnthắng.

MộtvídụđơngiảnnhưngquantrọngcủaviệctựthânvậnđộngvàsángtạolàcửahàngđĩacủachúngtôiởLiverpool,mởcửavàomùaxuânnăm1972.Tôiđãđềcậpđếncáchchúngtôixếpđầynệmvàocáccửahàngvàbiếnnóthànhnhữngnơihayhođểđếnchơi.Nhưngđôikhicáccửahànglạiquáthoảimái.DoanhthutuầnđầutiênởLiverpoolrấttuyệtvời,nhưngchẳngbaolâunóbắtđầuxuốngdốc.TôiđếnLiverpoolđểkiểmtratìnhhình.Khitôibướcvàothìthấycửahàngrấtđông,đènmờtối,vángvấttrênđầulàmộtlớpkhínóngvàtrầmhương.Nhữngngườiyêuthíchnhạcjazztụtậpvàomộtgóc,nhữngngườithíchnhạcrockngồiởmộtgóckhác,còndânhippythìlănlóctrênnhữngtấmnệmgầnngănkéo.Ởđógiốngnhưmộtcâulạcbộđêm,nơinhữngngườikhôngphảithànhviênthìkhôngthểhòanhậpđược.Tôicholắpđặthệthốngđènsánghơn,chuyểnngănkéođếngầncửahơnvàchongườiđứngngoàicửatrongmộtthángđểnhẹnhàngnhắcnhữngngườiđivàocửahàngrằngđâykhôngphảilàmộtcâulạcbộđêm.Doanhthutăngtrởlạivàcửahànglạitiếptụckiếmđượclợinhuận.

Từđó,tôihọcđượcrằngphảiluôntựmìnhkiểmtrakhithấycóchuyệnbấtthường.Saukhixácđịnhđượcvấnđề,chúngtacóthểloạibỏnóbằngnhữnggiảiphápsángtạo.

SauvàinămđiềuhànhHãngđĩaVirgin,vàsauđólàVirginAtlantic,tôiđãquenvớisựcạnhtranhkhốcliệt.Tuynhiên,cókhácbiệtlớngiữacạnhtranhlànhmạnhvànhữngthủđoạnbẩnthỉu.Khichúngtôimớithànhlậphãnghàngkhông,việcbảodưỡngđượchãngBritishCaledonianloliệu.KhiBritishAirways(BA)tiếpquảnB-Cal,họhứavớiBộVậntảivàCụcHàngkhôngDândụng(CAA)rằngsẽthựchiệntấtcảcáchợpđồnghiệntại.Nhưngrõrànglàhọlàmviệctheocáchkhôngthânthiệnchútnào.Đầutiên,cáckỹsưcủaBAmắcnhữnglỗirànhrànhkhikhôngpháthiệnrachỗhưhỏngcủacộttháp,liênkếtgiữacánhvàđộngcơ.Nóđượctìmrasaukhikiểmtrakỹlưỡng,vàmộtchiếccộtthápmớiđượcđặthàng,nhưngkhiđó,chúngtôiđãmấtchỗtrongnhàchứamáybay.Sauđó,khichiếccộtthápđượcđưađếnnơi,họlạihànngượccácthanhgiằng.Sựchậmtrễnàyđãlàmmấtcủachúngtôitổngcộng16ngàytrongthờiđiểmđôngkháchnhất.

KhitôiphànnànvớigiámđốcđiềuhànhcủaBArằng“Kỹsưcủacácônglàmviệctồiđếnnỗicóthểpháhỏngcảmộtchiếcmáybay,”thìcâutrảlờicộclốccủaôngtalà,”Đólàmộttrongnhữngrủirokhilàmviệctrongngànhhàngkhông.Nếuvẫngắnbóvớiâmnhạcđạichúngthìôngđãkhônggặpphảivấnđềnày.”

Thêmvàođó,chiphíbảodưỡngtrungbìnhchomáybaycủachúngtôităngtừ16bảnglên61bảngmộtgiờ.Tôinghĩcólẽlàdolỗiđánhmáy–nhưngkhôngphải.Chẳngthểnhầmlẫnđược,nêntôivôcùngtứcgiận.VìBAlàcôngtyduynhấtcónhàchứađủrộngđểbảodưỡngmáybay747nênhọchorằngmìnhđangnắmđằngchuôi.Thayvàođó,chúngtôichọncáchđưamáybayđếnAi-lenchoAerLingusbảodưỡng,dùlàmvậyrấttốnkémvàbấttiện.Mộtlầnnữa,tôiđãhọcđượcrằngkhôngđượcđểbịbắtnạt,haychấpnhậnmọithứnhưnóvốnthế,màphảitìmcáchkhác.

Đểngănchặnđộcquyền,chúngtôiđãđượctặngbốnchuyếnbaycủaB-CaltừGatwickđếnTokyo,nhưngđểlàmđượcthìchúngtôiphảibayhàngngàytừHeathrow.ChínhphủNhậttạothêmbốnsuấtbayđếnTokyo,chúngtôibènxinsửdụngchúng.MặcdùBAchorằnghọcóquyềnsửdụngchúng;nhưngcuốicùngthìchúngtôiđãgiànhđượcnó.NgàiLordKingcủaBArấttứcgiậnvàquảquyếtrằngnếuchochúngtôisửdụngnhữngsuấtbayđó,BAsẽmất250triệubảngmỗinăm.“250triệubảngthunhậpcủacáccổđôngđạichúngđãchạythẳngvàotúiRichardBranson,”ôngtứcgiậnnói,nhưngđiềuđókhôngđúngvàthiếucôngbằng.

Chúngtôirấtvuimừngtrướcbướcđộtphánày,vìvậy,tôitậptrungcảđộivàkhuivàichaisâmpanhuốngmừng.Chúngtôiđãănmừngquásớm;BAsởhữutấtcảcácquầyđăngkýthủtụchiệncóởHeathrowcùnghệthốngbăngtảihànhlý,họkhôngchochúngtôidùngchúngvànóirằngchúngđãđượcsửdụnghếtcôngsuất.Bốmẹtôiluônnóivớitôivềphươngchâmsốngcủahọ,“Khôngvàohangcọpsaobắtđượccọp”,vìthếtôiquyếtđịnhsẽkhôngtừbỏ.Thayvàođó,tôiquyếtđịnhđiquanhCửa3củasânbayHeathrowvàđiềutramộtchút.Tôithấymộthàngquầyđăngkýthủtụccòntrốngvàhỏi,“Nhữngquầynàylàcủaai?”

“BritishAirways,”tôinhậnđượccâutrảlờinhưvậy.Tôighinhớđiềuđóđểsửdụngsaunày.

Sauđó,khitôihỏixinthêmsuấtbayđếnNewYork,chúngtôibịtráochonhữngchuyếnbayvớigiờgiấcquáiđản,hoặcchỉcóthểbayđimàkhôngthểbayvề.Cuốicùng,chỉlờiđedọasẽkiệnraTòaánchâuÂumớigiúptôicóđượchệthốngbăngchuyềnvànhữngsuấtbaymàtôimuốnởHeathrow.Khôngphảilàtôiđangăncắpchúng;vềphươngdiệnpháplýthìchúngvẫncòntrốngtheođúngluậtcạnhtranhlànhmạnh.Nhưngchínhnhờlòngkiêntrìvàsángtạomàchúngtôiđãchiếnthắng.

ChúngtôitrảđũaBAbằngcáchdùngquảngcáocủahọđểchốnglạichínhhọ.Ngày10/6/1986,BAtungramộtchươngtrìnhkhuyếnmạitặng5.200ghếtrêncácchuyếnbaytừNewYorkđếnLondon.Ngaylậptức,chúngtôiphátmộtquảngcáo,“ChínhsáchcủaVirginluônlàkhuyếnkhíchbạnbayđếnLondoncàngítcàngtốt.Vìvậyvàongày10/6,chúngtôikhuyếnkhíchcácbạnbayvớiBritishAirways.”ĐợtkhuyếnmạicủaBritishAirwaysthuhútrấtnhiềusựquantâm,nhưnghầuhếtcáctintứcvềhọđềunhắcđếnquảngcáotáotợncủachúngtôi.BritishAirwaystiêutốnrấtnhiềutiềnchođợtquảngcáonày–cònchúngtôiđãthuhútđượcrấtnhiềusựchúýchỉvớichiphírấtnhỏ.

Vàinămsau,khiLondonEye–mộtcôngtrìnhlớndoBAtàitrợ,phụcvụchocáchoạtđộngchàomừngThiênniênkỷmới–gặpkhókhăntrongquátrìnhxâydựngbênbờnamsôngThames,đốidiệnvớiTòanhàQuốchội,thìcáckỹsưđãthấtbạitronglầnthửsứcđầutiên.Tìnhcờlàkhiđótôiđangsởhữumộtcôngtychếtạokhinhkhícầu.Chẳngbaolâusau,mộtchiếckhinhkhícầusơnmàuđỏcủaVirginđãlơlửngphíatrênLondonEye,tuyênbốrằng,“BAkhôngthểdựngnólên.”Chínhnhữngchuyệnthếnàyđãkhiếnchoviệckinhdoanhtrởnênthúvịhơn.

Virginlớnmạnhlàvìchúngtôiluônđặtkháchhànglêntrênhếtvàcốgắngđemlạichohọnhữnggìhọmuốn,bấtkểchiphílớnmứcnào.Nhiềugiámđốcthườnglàmnhữnggìdễdàngvàíttốnkémnhấtchodoanhnghiệp.Tôiluônnóivớimọingườirằng,“Hãynhìnvàodoanhnghiệpcủamìnhvàtựhỏi,

’Đâycóphảicáchtôimuốnđượcđốixửnếulàkháchhàngkhông?’”Tôikhôngbaogiờngừngtìmkiếmnhữngphươngthứcsángtạo.Mộtlần,khiđangbayquaĐạiTâyDương,tôimuốnnóichuyệnvớicôgáixinhđẹpởdãyghếbêncạnh,nhưnglạibịkẹtởghếcủamìnhtrongsuốtchuyếnbay,vàđiềuđóthậtbuồntẻ.SựviệcnàygợichotôiýtưởngvềcácquánbarđứngtrongcáckhoangmáybaycủaVirgin,vàcácýkiếnphảnhồichothấyđólàmộttrongnhữngnétđặctrưngcủahãngchúngtôi.KhingườithợsửamóngtaycủaJoan,vợtôigợiýnênđưadịchvụchămsócmóngvàmát-xalêncácchuyếnbaycủaVirgin,tôithậmchícònkhôngthèmnghiêncứuthịtrường.Tôithấyngayrằngđólàmộtýtưởngtuyệtvờivànói,“Mặckệnó,làmtớiđi!”Giờđâytrongđộingũnhânviêncủachúngtôicó700chuyênviênchămsócmóngvàmát-xa.

SingaporeAirlinestrởthànhđốitáccủachúngtôiởVirginAtlantic,trảsốtiềnkỷlụclà600triệubảngcho49%vốntrongcôngty.Năm2000,tôichoramắtmộthãnghàngkhôngmớiởAustraliatênlàVirginBlue.Nólàmănrấtphátđạt,vớigiávégiảmvàsốlượnghànhkháchtănggấpđôi.ThànhcôngcủachúngtôilênđếntộtđỉnhkhinhậnđượclờiđềnghịmualạicủaAirNewZealand(ANZ),côngtymẹcủaAnsett–đốithủchínhcủaVirginởAustralia.Mứcgiáđượcđưaralà250triệuđô-la;nhưngcóđiềutréongoeởđâylàSingaporeAirlines,đốitáccủachúngtôiởVirginAtlantic,lạicó20%vốntrongANZ.GiámđốcđiềuhànhcủaSingaporeAirlinesgọiđiệnđếnkhíchlệ:“Richard,tôithậtsựnghĩanhnênchấpnhậnđềnghịnày.Đólàmộtsựđánhgiáhàophóng,vànếuanhkhôngchấpnhậnthìchúngtôisẽđầutưvàoAnsett,rồihọsẽxóasổVirginBluechỉtrongsáutháng.”

Đềnghịnàykhôngphảilàtồi,tuytôivẫnnghĩlàđánhgiáthấp,nhưngcógìđótronggiọngnóicủaôngtaquacuộcđiệnthoạiđườngdàichotôibiếtrằngcóthểôngtađangđùacợt.Tôiquyếtđịnhvàocuộc.Tôitổchứcmộtcuộchọpbáo,chủyếulàđểchocụcquảnlýcạnhtranhthấycôngchúngcảmthấycạnhtranhlàcầnthiếtđếnmứcnào,vàchínhđiềuđóđãdẫnđếngiávérẻ.Rấtnghiêmtúc,tôiđứngtrướcđámđôngbáođàicùngvẻủrũthíchhợpvàtuyênbố:“Hômnaylàmộtngàyrấtbuồn,vàtôiđãquyếtđịnhbánlạitấtcả.ĐiềunàycónghĩalàvémáybaygiárẻởAustraliachỉcònlàquákhứ.NhânviêncủachúngtôisẽgianhậpAnsett,vàsẽcómộtsốlượngngườiphảinghỉviệc.Nhưngdùsao,tôicũngđãkiếmđượckhakhátừnó,vìvậybâygiờtôisẽquaylạiAnhngaylậptứcvới250triệuđô-lalợinhuận.”Tôivẫytờséctrênkhông.

Tiếpđólàmộtkhoảnglặngsữngsờ.Nhữngcáimiệnghárađầysửngsốt,chođếnkhimộtkýgiảtừHiệphộiBáochítrấntĩnhlạivàlaođigửibàiviếtđầutiên.Đánglẽcôtanênởlạithêmmộtchútnữa.Khiliếcnhìnkhắpphòng,lầnđầutiêntôinhậnramộtsốnhânviêncủaVirginBlue,nhữngngườiđánglẽkhôngnêncómặtởđó.Họđangkhóc.“Chỉlàđùathôi,”tôitrấnannói,vàxévụntờséctrướcmặtmọingười.

ViệclàmthuhútsựchúýcủatôiđãthuđượckếtquảmongđợitrongviệcđưaracâutrảlờichoANZ.Nămngàysau,Ansettphásản.SingaporeAirlineskhônghềđemtiềntớichỗhọ,vàVirginBlueđộtnhiêntrởthànhhãngvậntảilớnthứhaitạiAustralia.

Tôivẫnluônhàihướckhivàonăm2003,tôiđềnghịđượcphépvậnhànhcácchuyếnbaytừLondonđếnSydneytrênmộtchặngvớicáitên“KangarooRoute”.KhinghenóiGeoffDixoncủahãngQantasđangđưaranhữngnhậnxéthạthấpphẩmgiácủaVirgin,tôibènviếtchoôngtamộtláthưngỏ:

Geoffthânmến!

TôirấtthíchthúkhiđọcnhữngbìnhluậntùytiệncủaQantasvềcơhộiđượccấpphépbayđếnAustraliacủaVirginAtlantic.SẽkhônngoanhơnnếuôngtựnhắcmìnhnhớlạinhữngbìnhluậncũnghếtsứctùytiệncủaôngvàJamesStrongvềcơhộigianhậpthịtrườngAustraliacủaVirginBluemớibanămtrước.

Đây!Đâylànhữnglờiôngđãnói:

“VirginBluechỉđượctruyềnthôngthổiphồng.”

“ThịtrườngnàykhôngđủlớnđểduytrìVirginBlue.”

“VirginBluekhôngcóđủkhảnăngtàichínhđểđươngđầuvớikhókhăn.”

“Qantassẽbằngmọigiáloạibỏkẻxâmphạmnày.”

“Cókhihọcònkhôngtồntạinổimộtnăm.”

“NhữnglờikhẳngđịnhcủaRichardBransonrằnggiávénộiđịaquácaolàsaisựthật!”

CònđâylànhữnggìmàJamesStrong,giámđốcđiềuhànhtrướcđâycủacácông,đãnóivềVirginBluevàtôi:

“Nếuanhlắngnghephầnlớnnhữngkẻhayyêusáchthìcóthểthấyrõrằnghọđangtùycơứngbiến.Cònvềkếhoạchvàcamkếtthậtsựthìchẳngcóaithựchiệnhết.”

Vậymàbanămsau,ônglạinóivớinhânviênrằngchínhhãnghàngkhông“tùycơứngbiến”đóhiệnđangnắmgiữ30%thịtrường,cóthể“đẩyQantasđếnchỗphásản!”Chúngtôithấycóhơitângbốc,cóphầnngungốc,rằngsaubanămthìgiờđâyôngđangcửđámngườidothámđếnnấpđằngsaumấychậucâytrongphòngđợicủaVirginđểcốgắngtìmhiểuxemtạisaochúngtôilạithànhcôngđếnvậy.

Ngaycảnếumộtvàibìnhluậncủaôngkhôngthểhiệnrathìhànhđộngcủaônglạichothấyrằngôngđangcoichúngtôilàmộtđốithủđánggờm.Nhưngđừngquánghiêmtrọngnhưvậy.Tôimuốnđưaramộttháchthứcthânmật!

NếuVirginAtlantickhôngthểbayđếnAustralia(xemnào,trong18thángnữa)thìtôisẽchịunhụcmàmặcbộđồmớithiếtkếcủanữtiếpviênbênhãngcủaông,vàsẽphụcvụhànhkháchcủaôngtrênsuốtchuyếnbaytừLondonđếnAustralia.

Tuynhiên,nếuVirginAtlanticthànhcôngthìôngsẽlàngườiphảichịuphạt.TrênchuyếnbaykhaitrươngcủachúngtôitừLondonđếnAustralia,ôngsẽphảimặcbộđồngphụcmàuđỏxinhđẹpcủanữtiếpviênhãngVirginvàphụcvụcáchànhkháchmởhàngcủachúngtôitrênsuốtchặngđườngđếnAustralia.VànếuôngđangthắcmắcthìxinđượctrảlờirằngchúngtôisẽkhôngbayquaHồngKông.CóthểôngsẽphảilàmviệcquaSingapore,TháiLanvàMalaysia.

Đóchínhlàtháchthức.NếuôngtinvàonhữnggìQantasđãnóivớibáochíthìchẳngcórủironàoxảyravớiôngcả.Chúngtôichờhồiâmcủaôngtrongmộttuần.Nhữngchuyếnbaykhaitrươngcủachúngtôiđềurấtthúvị,vàtôirấtmongđượcchàođónôngtrênmáybayvớitưcáchcánhân.

Vớilòngyêumếnchânthành,

Richard.

Táibút:Tôigửikèmmộtbứcảnhđểôngcóthểhìnhdungđượctrôngmìnhsẽnhưthếnào.

TấmảnhlàhìnhghépđầuGeoffDixonvớithânhìnhquyếnrũcủamộtnữtiếpviêntrongbộđồngphụcmàuđỏkiểucáchcủaVirgin.Khỏiphảinói,câutrảlờicủangàigiámđốcđiềuhànhDixonchẳngnhãnhặnchútnào.Tôikhônghiểunhữngbìnhluậnriêngcủaôngtakhichúngtôibaytrênchặngđó12thángsaulànhưthếnào.

Tấtnhiênlàkhôngphảitấtcảnhữngaiđangđọccuốnsáchnàyđềusẽphảiđốimặtvớinhữngrủirotàichínhkhổnglồvànhữngtròlừabịpkhiramắtmộthãnghàngkhôngmới;nhưngcácnguyêntắclànhưnhauchomọitháchthứccủabạn:đừngtừbỏ,hãykiêntrìvàtìmcáchkhác.

Tiếtkiệmrấttốt,nhưngtrongthếgiớingàynay,mọithứchuyểnđộngnhanhđếnnỗinênsángtạo,

mớimẻvàđộcđáohơnlàđểbịcảntrởbởinhữngcáchlàmcũ.Thếgiớiluônbiếnđộng.Ýtưởngvàcơhộiđangmởranhanhchóng.Đôikhi,cácýtưởngcủabạnkhôngthểthựchiệnđược.Ngaycảsaukhinghiêncứucẩnthậnthìkhôngphảitấtcảcácýtưởngđềuhay;đôikhiđốithủcạnhtranhlạicónhữngýtưởnghayhơnhoặcnhanhchânhơnbạn.Doanhnhânhiệnđạiphảibiếtvượtquathấtbạimàđitiếp.Bạncóthểhọchỏitừnhữngýtưởngkhôngthànhcôngđểbiếtđượckhinàonênhànhđộngvàkhinàonêndừnglại.MộtvídụđơngiảnlàkhiđộibánlẻcủachúngtôiquyếtđịnhbánphonglanthayvìhoahồngđỏvàongàyValentinenăm1988.Cóthểdoquảngbáchưanhiều,hoặcđơngiảnlàkháchhàngkhôngmặnmàlắm–màchúngtôichỉbánđược50trêntổngsố50.000bông,cònthừalạihàngđốnghoahéotàn.Tôighétđồếthừa,vàvớitôi,đâylàdấuhiệucủamộtvấnđềnghiêmtrọnghơntrongbộphậnBánlẻ.Chúngtôicảitổlại,vàkhôngbaogiờphảibỏđihàngtấnhàngnàonữa.

Nếukhởiđầumộthãnghàngkhôngtừhaibàntaytrắngvàkhôngcóchútkinhnghiệmnàolàđiềuđổimớinhấtmàtôitừnglàm,thìchuyểnsangngànhđườngsắtlàđiềuthứhai.Điềunàycũngkhiếnchonhiềungườiphảingạcnhiêntươngtựnhưđiềuthứnhất.Tôichưatừngthíchđitàu,vàcũngchưabaogiờcómộtbộđồchơitàuhỏa.Tronggiađìnhtôi,hoạtđộngmớilàđiềuchủyếu.Chúngtôirấtmaymắnđượcsốngởvùngnôngthônvàcóthểtựtạorathúvuichoriêngmình.Tôilàmộttrongsốítnhữngngườingoạiđạogianhậpngànhđườngsắtmàkhôngphảilàmộtngườiđammêtàuhỏa.Ngườitanóirằngkhiđãvàongànhnàythìsẽpháttriểnrấtnhanh.Quyếtđịnhcủachúngtôirấtnhanhchóng,nhưnggâydựngmọithứthìphảimấtrấtnhiềuthờigian,vìvậy“nhanh”cònphụthuộcvàomứcđộcủatừngngười.Khibạnđangthayđổicơsởhạtầngthìviệcđócóthểmấtvàinăm.Muốntrángtrứngthìphảiđậpvỏtrướcđã.VirginthànhlậpHãngĐườngsắtWestCoastvàcâuchuyệntưhữuhóacũnggiốngnhưviệctrángtrứngvậy.

ĐườngsắtởAnhđãbịchínhquyềnĐảngLaođộngquốchữuhóavàonăm1947vàdầndầnsuyyếu.ỞAnh,BritishRaillàmộtngànhcôngnghiệpquốchữuhóa,đầyrẫynhữngvấnđềvềcôngđoànvàthiếuđầutưtrầmtrọngvàocơsởhạtầngvàđầumáyxelửa;dođó,kháhợplýđểcácthànhviênĐảngBảothủ,banđầudướisựlãnhđạocủaMargaretThatchervàsauđólàJohnMajor,táitưnhânhóavàonăm1966vàthuvềlợinhuậnvànănglượngmới.Đầutiên,phảinóirằngtưhữuhóangànhđườngsắtrấtrắcrối;nhưngcuốicùngthìmọiviệccũngthuậnlợi,tronghoàncảnhlànómớivậnhànhđượcmộtthờigiankhángắnsauhàngnămtrờiđóikém.GiờđâyởAnh,ítnhấtchúngtacũngcónhữngchiếctàuhỏahiệnđạihơn,đườngsắt,cơsởhạtầngvàdịchvụquycủhơn,vàcácphítổncũngđãđượchoàntấttrongkhoảng40năm.Ngànhđườngsắtđangdầnsuyyếuvìnhànướckhôngđầutưvàonó.Việctưhữuhóangànhđườngsắtđãđưađếnmộtlànsóngđầutư–nhưnglạiđượcđầutưmộtcáchtồitệ.

Khinhìnlại,tôichorằngcácthànhviênĐảngBảothủđánglẽkhôngnênphântáchđườngrayvàtàuhỏavàonăm1992.HọđãhỏiýkiếncủaVirginvàchúngtôikhuyênrằng,“Hãythốngnhấtdịchvụ.Nhữngngườiquảnlýtàuhỏanênquảnlýcảđườngrayluôn.”ĐâylàcáchđườngsắtpháttriểnkhimớiđượcthiếtlậpvàothờiVictoria.Nhưngchúngđãbịphântáchvàonăm1992,vàđâylàmộtthảmhọavìchẳnghềcósựphốihợphayliênlạcnàogiữahaikhuvực–xelửavàcơsởhạtầng.Xelửavàcơsởhạtầnglàmộtthểthốngnhất,vànếuđườngrayđangđượctháorađểsửachữathìcácnhàđiềuhànhxelửacầnphảiđượcthôngbáovàchobiếtlịchtrình.Thườngthìđiềunàykhôngđượcthựchiện,vàkhôngchỉngườidânthườngxuyênphànnànmàchínhnhữngcôngviệcbỏdởvàquảnlýkémnhưvậyđãdẫnđếnnhữngtainạnnghiêmtrọng.

NgànhhàngkhôngAnhcũngbịchiatáchvàtưhữuhóanămsauđó,vàmộtlầnnữalạidẫnđếncácvấnđề.Nhữngvấnđềnàykhôngrõràngnhưởngànhđườngsắt,tuynhiênsựphântáchđócũngảnhhưởngđếnhiệuquảcủahoạtđộng.Vídụnhư,ngànhhàngkhôngkhôngthểgiảiquyếttoàndiệnvấnđềgiảmlượngkhíthảicacbon.HiệntượngTráiđấtnónglênđanglàmộtvấnđềcấpbách,giờđâychúngtôiphảilàngườitạonênnhữngsợidâyliênkếtgiữacụcquảnlýsânbayvớingànhhàngkhôngvàcụcgiaothônghàngkhông,nhằmgiảmlượngkhíthảivànhiênliệusửdụng.Tôiđềxuấtmộtcáchgiảmthiểulượngnhiênliệuvàkhíthảicacbonlàkéomáybayvàohệthốngđườngdâytrênđườngbăngđểchúngkhôngchạyđộngcơ–thườnglàtrongkhoảngthờigianrấtdài–tới10phúttrướckhi

cấtcánh.Tôitinrằngcáchđơngiảnnàysẽgiúpgiảmhơn50%lượngkhíthảicacbonởHeathrowvàgần90%ởJFK.ĐiềunàycũngcónghĩalàmáybaybayquaĐạiTâyDươngsẽchỉcầnmangtheomộtlượngnhiênliệuíthơnhaitấnsovớibìnhthường,vàđiềunàysẽcònlàmgiảmmạnhhơnlượngkhícacbonic.Chếtạocácloạimáybaytiếtkiệmnhiênliệulàmộtcáchkhác.Chỉriêngnhữngnỗlựcnàycũngsẽlàmgiảmlượngkhíthảicủangànhhàngkhôngtới25%.

Trongngànhđườngsắt,cáccôngtyxelửađềuhoànthànhnhiệmvụvàphầnlớntrongsốhọđãthànhcôngtrongviệccảithiệndịchvụsovớitrướcđây.Giờđây,sốlượngngườiđitàuhỏaởAnhtăngnhanhnhấtthếgiới.SốlượnghànhkháchđitàucủaVirginWestCoasttăngtừ13,6triệungườinăm1997-1998lên18,7triệungườinăm2005-2006;cònlượnghànhkháchđitàucủaVirginCrossCountrytănggầngấpđôitrongcùngthờikỳđó,từ12,6triệulên20,4triệungười.Thờigiandichuyểncũnggiảm.Chúngtađãđạtđượcnhữngkếtquảnàyvớicơsởhạtầngchỉbằngmộtnửasovớinăm1946.

NhưngsựđổimớilớnnhấtlàcáchtiếpcậnmớitriệtđểcủaVirginTrainsvớimôitrường,vàchúngtôicamkếtsẽlàmđượcđiềuđó.Mụctiêugiờđâylàgiảmlượngkhíthảicacbonbằngcáchcốgắngthuhútnhiềungườisửdụngtàuhỏathayvìôtô.Nhiềuđềxuấtđãđượcđưara,baogồmphụchồiđườngraynhưtrướcvụđóngtuyếtBeeching,mởrộngđườngray,hoặcđưatàuhỏahaitầngvàosửdụng.Vềtàuhỏahaitầng,cầnphảitínhchiphítôncaohàngnghìnđườnghầmvàthờigiancầnđểthựchiệnđiềuđó.Thayvìmởrộngđườngray,xâydựngsângavàtàuhỏadàihơnsẽtốthơn.Tôimuốnđầutưchoviệcmởrộngđườngrayvàcảithiệncơsởhạtầnghơnlàxâymớihoàntoàncácđườngrayxelửa–trừnhữngđườngrayEurostarvừamớiđượcxâydựngởLondon.MộtcáchđầutưhiệuquảhơnnhiềulàđưaTuyếnđườngsắtchínhWestCoastvàohoạtđộng.Tuyếnđườngsắthuyếtmạchnàyphảihoạtđộngthậttốtđểcạnhtranhvớingànhhàngkhông,kéomọingườitrởlạiđitàuhỏahoặccạnhtranhvớiôtôtrênđườngcaotốc.

TàucaotốcMaglevđãđượcđềxuấtnhưmộtgiảiphápthânthiệnvềmặtsinhtháihọc,nhưngtrênthựctế,nướcAnhlàmộthònđảonhỏvớirấtnhiềuthànhphốvàthịtrấn,giữachúnglànhữngđoạnđườngrayngắn.NướcAnhkhôngcónhữngkhoảngcáchlớnnhưPháp,Nga,Mỹ,CanadahayAustralia;trongkhiNhậtBản,dùcũngchỉlàmộthònđảonhưAnhnhưnglạirấtdài.ÝtưởngxâydựnglạitoànbộnướcAnhchotàuMaglevvớivậntốc483km/hlàmộtđiềuviễntưởng.Đơngiảnlàchúngkhôngthểdừnglạivàkhởihànhtrongnhữngkhoảngcáchngắngiữacáctrạmtàu.Tỷlệđầutư-nănglượnghoàntoànkhônghiệuquả.Chínhnhữngchiếctàuhỏacũngsửdụngrấtnhiềuđiện.Vàkhichúngtađãtiêutốnhếtnănglượngđểxâydựngcơsởhạtầnghoàntoànmớithìsẽmất100nămvàgấpđôilượngcacbonicthảivàokhíquyển.

Trongnhữngngànhnhưvậntải,điềuquantrọngnhấtchúngtacầntậptrungvàolànghiêncứucơsởhạtầnghiệncó.Cầnthaythếnóbằngnhữnggì?Tỷlệchiphí-khíthảilàbaonhiêu?KhichếtạonhữngchiếctàuPendolinochoĐườngsắtchínhWestCoast,chúngtôinghĩvềbađiều.Thứnhấtlàtrọnglượng:chúngtôichếtạonhữngchiếctàurấtnhẹtừnhômchứkhôngphảithép,vàđâylànhữngchiếctàuđầutiênởAnhđượcchếtạotừnhôm.Điềuthứhailànănglượngdùngchophanh:chúngtôilắpđặthệthốnghãmtáisinh,nhưvớinhữngchiếcôtôToyotaPrius.Cuốicùnglànhiênliệu:chúngtôilắpđặtmộthệthốngđiệntừthayvìtuabinnước,rấtđơngiản,nhẹvàítthiếtbịhơnrấtnhiều.Chúngtôimuốncómộthệthốngtiếtkiệmnhiênliệuvàsửdụnglâubền.Nhữngđiềunàyquantrọngvớichúngtôihơnlà“chiphí”vềmặtkinhtế,vàđãdẫnđếnviệcchúngtôichếtạonhữngchiếctàukháđắttiềnchoTuyếnđườngsắtchínhWestCoast–nhữngchiếcxelửađườngdàitiếtkiệmđiệnnhấtTâyÂu.Chúngđượcđưavàosửdụngvàonăm2003-2004,vànếuđemsosánhvớinhữngchiếcxelửacũ,nhưnhữngchiếcchạytrênTuyếnđườngsắtchínhEastCoasthaynhữngchiếctàudiezenlớnvẫnchạytrêntuyếnđườngGreatWesterncủahãngFirstGreatWestern,thìlượngcacbonicthảirachưabằngmộtnửanhữngchiếctàuđó.ĐitừLondonđếnGlasgowbằngmộtchiếcPendolinosẽtiếtkiệm9lầnsovớibaytrênmộtchiếcmáybay737,giảsửcảhaiđềuchởđủhànhkhách,vàđâylàmộtsựsosánhcôngbằng.

ĐâylàmộtphầntrongphươngphápkinhdoanhChủnghĩatưbảnGaiacủaVirgintừthếkỷXXItrởđi.Tôitinrằnglàmnhưvậylàvìtươnglai,vàcũngrấtcầnthiếtchomôitrườngcủahànhtinhnày,dùcótốnkémhơn.Chúngtôivẫnsẽthulời,nhưngtheomộtcáchhoàntoànkhác.Tuynhiên,chúngtôiphảilàmnghiêmtúcvìnếuthualỗthìcũngsẽchẳngcònýnghĩagìnữa,vàkhiđónhữngngườikhôngthựcsựquantâmđếnmôitrườngsẽnhảyvàothếchỗchúngtôi.(TôiđãgiảithíchvềChủnghĩatưbảnGaiavàvấnđềmôitrườngởChương9.)

Tôitintưởngrằngnếumuốncứuthếgiớithoátkhỏithảmhọalớnnhấtsắpxảyđếnvớiloàingườithìchúngtaphảităngtốcđổimới.Điềuđókhôngcónghĩalàchúngtaphảingừngsốngbìnhthường.Chúngtakhôngcầnphảiđibộ,cưỡilừahaylạcđà,muathứcăn,quầnáovàgiàydéptừcácchợđịaphương(dùlàmvậycũngkhôngcógìlàkhôngtốt);chúngtachỉcầnnỗlựctìmcáchgiảmthiểu,vàsauđólàngănchặnhoàntoàn,thìlượngkhíthảicacbonicsẽxuốngmứcantoàn.Khôngquákhóđểsốngnođủ,hạnhphúcmàkhônglàmtổnhạiđếnmôitrường.

Bàihọctôiđãhọcđượclàmộtcáchtiếpcậnmớimẻcóthểmởranhữngcơhộimớihấpdẫn.Nócóthểdẫnđếnsựphụchưngcủaphátminhvàkhoahọc.

12.Làmviệctốt•Thayđổithếgiới,dùlàbằngcáchnhỏnhất

•Tạonênsựkhácbiệtvàgiúpđỡmọingười

•Đừnglàmđiềuxấu

•Luônnghĩxembạncóthểtrợgiúpđiềugì

Tôiđượcnuôidạyvớitưtưởngrằngtấtcảchúngtađềucóthểthayđổithếgiới.Tôitinrằngnghĩavụcủachúngtalàgiúpđỡmọingườivàlàmviệctốtkhicóthể;đókhôngphảilàmộtnhiệmvụquánặngnề.Nócóthểchỉđơngiảnlàgiúpđỡgiađình,bạnbè,hàngxómvàcảmthấyvuikhilàmtốtmộtviệc.Khitheohọctrườngnộitrú,tôivẫncóthểnảyranhữngýtưởngsángtạovà(tôinghĩlà)cóích.Tôitinchắcrằngthầyhiệutrưởngđãrấtsửngsốtkhiđọcbàiluậndàitôiviếtvềcáchôngcóthểđiềuhànhtrườnghọctốthơn.Tôikếtluậnrấthoànhtrángvớicâu,“Emrấtmongmuốnđượcbiếtquanđiểmcủathầyvềbàiviếtnày,vàtấtcảsốtiềnđểdànhsẽđượcsửdụngvàokếhoạchtiếptheocủaem.”

Thầyhiệutrưởngkhôngcườinhạo,haythậmchílàchotôiănđònvìtộihỗnxược.Thầyđưalạibàiluậnchotôivàlạnhnhạtnói,“Rấttốt,Branson.Hãychonóvàotờtạpchícủatrường.”

Nhưngtôikhônglàmthế.Tôiđãbỏhọcvàlàmtờtạpchícủariêngmình,coiđólànềntảngđểthayđổimọithứ.

KhiemgáiLindivàtôiđangbántạpchíStudenttrênđườngphốthìmộtngườisốnglangthanghỏixintiền.Tôikhôngmộtxudínhtúi,nhưngtôimuốnlàmviệctốtđếnnỗiđãđưaquầnáocủamìnhchoôngta.Tôiphảimượnmộttấmchănđểcuốntạmtrướckhibịbắt.GandhitừngđibộkhắpẤnĐộmàtrênngườichỉcómộttấmvảiđểtruyềnbátưtưởng,nhưnglêlatrênđườngtrongmộttấmchăncũcóvẻnhưkhôngtạođượcdấuấnnhưvậy.

MộttrongnhữngcáchchúngtôiđãlàmđểgiúpđỡnhữngngườicùngtuổilàthànhlậpTrungtâmTưvấnHọcsinhsinhviên,mộtnơiẩndanhvàthânthiện,vớiđộingũnhânviênlàcáctìnhnguyệnviênhọcsinhđồngcảmvàhiểuvấnđề.Mọingườiđếnđâycóthểhỏivềmọithứ,từthuêcănhộđếnxintrợcấp,nhưnghầuhếtbọnhọđềuhỏixinlờikhuyênvềgiớitính.KỳcụclàtôilạicóquanhệhọhàngxavớiMarieStopes,ngườitiênphongtrongngànhgiáodụcsứckhỏesinhsảnchophụnữ.Tuynhiên,nguồncảmhứngcủatôibắtnguồntừnhucầu,khimộttrongnhữngbạngáicủatôicầnpháthai.Khiđó,khôngcónơinàonhưtrungtâmcủachúngtôicóthểđưaralờikhuyênhoàntoànmiễnphívàobấtcứthờiđiểmnàotrongngàyvềvấnđềđó.Dầndần,trungtâmchiếmngàycàngnhiềuthờigiancủatôi.Tôiphảinóichuyệnvớimộtngườicóýđịnhtựtửvào3giờsáng,chỉdẫnchocáccôgáiđangmangthaivềvịbácsĩtốtnhấtmàhọnêntìmđến,vàcungcấpthôngtinchomộtngườikhácvềthờigianphòngkhámbệnhlâytruyềnquađườngtìnhdụcmởcửatạiBệnhviệnCharingCross.Trongkhoảngthờigianítỏicònlại,tôicốgắnglochotờtạpchí.KhichúngtôimớimởtrungtâmnàydướihầmmộcủanhàthờlịchsửgiữalòngLondon,độingũnhânviêngồmnhữngtìnhnguyệnviêncungcấpcácsốđiệnthoại,thôngtinvàđịachỉliênlạcđểchỉdẫnmọingườicáchtìmkiếmsựgiúpđỡchomộtloạtnhữngvấnđềcấpbách.Trungtâmnàythànhcôngđếnnỗi35nămsau,nóvẫntiếptụclớnmạnh,dùvớimộtcáitênmới.

Cuốicùngtờtạpchícũngngừnghoạtđộng,đượcthếchỗbởihãngđĩa,rồihãnghàngkhông,vàsauđólànhữngcôngtykhác.TôidànhvàinămsaugâydựngVirgin.Kiếmtiềnlàđểtồntạivàtrảhóađơn,nhưngmụctiêucủatôilàluônsángtạovàvuivẻ.Ócsángtạocủatôiđượctruyềnvàocôngviệckinhdoanh.Vìdùbanđầutôivốnchỉmuốnviếtvàbiêntậpmộttờtạpchí,nhưnglạiphảinhanhchónghọccáchtrởthànhmộtnhàxuấtbảnđểkiếmtiền.Tôicũngtìnhcờtìmkiếmnhữngcôngviệckhókhănthửthách.IngvarKamprad,ngườisánglậptậpđoànIKEAchiamỗingàythànhnhữngkhoảng10

phút.Ôngnói,“10phút,mộtkhiđãquathìsẽkhôngbaogiờtrởlạinữa.Hãychiacuộcđờimìnhthànhnhữngkhoảng10phút,vàđừngđểphídùchỉmộtphút.”

Tuynhiên,khôngcầnphảilấpđầythờigian,vắtchânlêncổđểsửdụngthờigianmộtcáchthôngminh.BillGates–nhàtừthiệnlớnnhấtthếgiới–nóirằngnhânviêncủaôngởMicrosoftcóthểdànhhaitiếngđồnghồnhìnđămđămvàokhoảngkhôngvôđịnh,miễnlàđầuóchọvẫnlàmviệc,cònAlbertEinsteinđãnghĩraThuyếttươngđốitrongđầumàkhôngcầnđếngiấybút.Sauđó,ôngmớiviếtnóra.Thúthậtlàtôicũngpháttriểnnhữngýtưởngtuyệtvờinhấttrongđầu–vàsauđósẽghilại!Cólẽdokhôngdùngđếntayđểlàmviệcnêntôithíchdànhthờigianrảnhrỗivàonhữnghoạtđộngnặngnhọc,nhưvượtĐạiTâyDươngbằngmộtchiếcthuyền,cắmtrạivớibốtôitrongrừng,baytrênkhinhkhícầu,hoặcgâydựngmộtsốdoanhnghiệpchothanhniênởchâuPhi.

Ngườitavẫnnóirằngtiềnlànguồngốccủamọitộilỗi.Nhưngkhônghẳnvậy.Tiềncóthểđượcsửdụngvàoviệctốt.Nhữngtổchứctừthiệnlớnnhấtthếgiớilàdonhữngngườigiàucóthànhlậpnên,mộtsốhọlạikhởiđầuvớihaibàntaytrắng.Harvard–trườngđạihọcgiàunhấtnướcMỹ–làmộttổchứctừthiện.Banđầunóchỉcómộtítsáchvởvà350đô-la.IKEAkhởiđầutừmộtnhàkhonhỏtrongvườn.Côngtymẹcủanólàmộttổchứctừthiện.NgườiđànôngđãlàmnênchiếcbánhBigMackhởinghiệpbằngviệcbáncốcgiấy.Ôngcũnglàngườikhôngchấpnhậnlãngphíthờigian.“Nếuanhcóthờigianđểlàmđẹpthìcũngcóthờigianđểdọndẹp,”ôngluônnóivớinhânviênnhưvậy.Cólẽôngkhôngvộivãvìphảiđếnnăm52tuổiôngmớinảyraýtưởngchoMcDonald’s.Giờđây,côngtycủaôngquyêngóptừthiện50triệuđô-lahàngnăm.

Vìvậy,tiềncóthểlàđộnglựcđểlàmviệctốt.Nhưngkhôngcầnphảigiàucómớilàmđượcviệctốt.Trướcđây,trẻemthườngthuthậpgiấyvàloncolarỗngđembánlấytiềnủnghộ.Ngàynay,chúngthamgiavàocáccuộcchạygâyquỹtừthiệnhoặcquyêngópchoLiveAid.ContraitôilàSamvàtôichuẩnbịđiBắcCựcđểthuhútsựquantâmcủamọingườivềhiệntượngTráiđấtnónglên.Cónhiềucáchđểgiúpđỡngườikhác.Mộtcáchrấtđơngiảnlàkhônglàmviệcxấu,màđiềunàythìhoàntoànchẳngtốnkémchútnào.

Năm40tuổi,tôiởtậncùngkhókhăn.ChúngtôiđãcạnhtranhvớiBritishAirwaysđểgiànhchỗtrênbầutrời.ChúngtôiđãđượcbìnhchọnlàHãngHàngkhôngHạngThươnggiaXuấtsắcnhấttrongnăm,nhưngvẫnphảiliêntụcđấutranhđểkiếmđủtiềnduytrìhoạtđộng.ChínhmộtloạtđĩanhạcthànhcôngcủaHãngđĩaVirginđãgiúpchúngtôitrụvững.Simon,ngườiđiềuhànhHãngđĩaVirgin,dườngnhưkhôngcònhứngthúvớinónữa–phầnnhiềulàvìanhchorằnghãnghàngkhôngsẽkhiếnchúngtôiphásản.Tôinhìnlạicuộcđờimình,tựhỏiliệucónênlàmmộtđiềugìmớimẻ,mộtsựthayđổihoàntoàn.Mặcdùkhôngphảilàngườiđọcnhiều,nhưngtôiđãbắtđầuđọcmộtsốcuốntiểusửvàrấtngạcnhiênkhithấychúngkháthúvị.Cuộcđờitôiđãquáquaycuồng,nênviệcdànhthờigianđọcthậthấpdẫn.

Mộtngàynọ,tôinóivớiJoan:“Cólẽanhsẽhọcđạihọcvàkiếmmộttấmbằngngànhlịchsử.”

“Thựcraanhchỉmuốntheođuổimấycôgáixinhđẹp,”côấytrảlờithẳngtoẹt.

Côấynóiđúngkhông?Cóphảitôiđangđốimặtvớikhủnghoảngtuổitrungniên?Cólẽvậy.Vìthế,thayvìnghĩxemcóthểlàmgìchobảnthân,tôitựhỏiliệumìnhcóthểlàmgìchomọingười.Tôinghĩcólẽmìnhnênđitheoconđườngchínhtrị.Tôicóthểápdụngcáckỹnăngkinhdoanhvàonhữngvấnđềtolớn,nhưchốnglạicáccôngtysảnxuấtthuốclá.Tôicóthểchucấptiềnchomộtcachữaungthư,nghiêncứuvềvấnđềchămsócsứckhỏehoặcgiúpđỡnhữngngườivôgiacư.Córấtnhiềuviệctôicóthểlàmvàchúngkhiếntôicảmthấymìnhcóích.Tôisẽtheođuổiconđườngnàytrongsuốtphầnđờicònlại.

Tôinghĩrằngđôikhichúngtanênđánhgiálạicuộcđờimình.Chúngtađãđạtđượccácmụctiêumìnhđặtrachưa?Nhữnggìkhôngcầnthiếtvàcóthểgạtbỏkhỏicuộcđời?Ýtôikhôngphảilàđemvứtbỏgiàydépcũhaybànghếgãy.Điềutôimuốnnóilà,chúngtacầnphảigạtbỏnhữngthóiquen

xấuhaylốisốnglườibiếngkhiếnchúngtadodựvàlàmđầuóctrởnênrốibời.

Anhhọtôi,ngàiPeterScott,điềuhànhmộtkhubảotồnđầmlầynổitiếngởSlimbridge,Gloucestershire.KhitôinóimuốnxâymộthồnướctạinhàmìnhởOxfordđểthuhútcácloàichimhoangdã,ôngđãchotôilờikhuyên.Tôiđàomộthồnướcvàxâydựngmộtvàihònđảochochimlàmtổ.Vịt,ngỗng,diệcvàthiênngatừmọinơibaytớiđây.Đólàmộtnơirấtthanhbình,nơitôicóthểngồisuyngẫmvềmọithứ.Thườngthìtôithíchđượcởgiữanơiđôngngườihoặccùnggiađình,nhưngđôikhitôicũngmuốncókhoảngkhôngcủariêngmình.Tôithíchđimộtmìnhquanhhồvànghĩngợi.

Tôinghĩtấtcảchúngtađềucầncómộtnơiđểẩndật,mộtnơicủariêngmình.Trongvănhọc,tiểuthuyếtgiaVirginiaWoolfđịnhnghĩanólà“mộtcănphòngriêng”(aroomofone’sown)nhưngnókhôngnhấtthiếtphảilàmộtcănphòng.Nólàmộtkhoảngkhôngđểsuynghĩmàkhôngbịquấyrầy.

Thờiđiểmđấutranhđểtồntạicùnghãnghàngkhônglàmộttrongsốítlầntôicảmthấyhoàntoànlạclối.Tôiphảiđưaramộtvàiquyếtđịnhquantrọngtrongkhiđiquanhhồ.KhitôinóivớingânhàngrằngHãngđĩaVirginđánggiáítnhấtmộttỷđô-la,họmuốntôibánhãngđĩalấytiềntrảnợchohãnghàngkhông.Tôicóhailựachọn:đóngcửahãnghàngkhônghoặcbánhãngđĩa.Vấnđềlàởchỗtôichorằngmìnhcóthểgiữđượccảhai.Tôichỉcầnngânhàngthậtbìnhtĩnh.Theotôi,miễnlàhọhiểuđượchãngđĩacógiátrịthếnàothìkhoảnchovaycủahọvẫnantoàn.Nhưngcácngânhàngkhôngthíchrủiro,vàhọnóirằngnếutôikhôngbánnóthìhọsẽthuhồikhoảnchovay.Tôikhôngbiếtphảilàmgì.TôirấtyêuHãngđĩaVirgin,vàtôibiếtrằngnósẽcòntiếptụclớnmạnh.ChúngtôivừakýhợpđồngvớiTheRollingStonesvàJanetJackson,tôicảmthấynhưthểmìnhsẽlàmhọcùngtấtcảnhữngcasĩkháccủacôngtythấtvọng.Ngàymưaấy,tôikhôngbiếtmìnhnênlàmgìkhivừađiquanhhồvừasuyngẫmvềcáclựachọn.

Giữakhoảngthờigianđầykhókhănấy,vàotháng8năm1990,I-rắcxâmlượcKuwait.Tintứctrêntivithôngbáolà150.000ngườitịnạnđãvượtsangJordan.TôilàbạncủaVuaHusseinvàNữhoàngNoorcủaJordan.Nữhoànglàmộtphụnữxinhđẹp,mộtkiếntrúcsưngườiẢRậpgốcMỹđượcđàotạobàibản.BàgặpchồngmìnhkhiđanglàmviệcchoHãnghàngkhôngHoànggiaJordan.Chúngtôicórấtnhiềuđiểmchung.Tìnhbạncủachúngtôibắtđầutừhainămtrướcđó,vàonăm1988,khibàthấytôitrêntivitrongchuyếnbayvòngquanhthếgiớibằngkhinhkhícầuvàgọiđiệnthoạiđềnghịtôihướngdẫnhoànggiasửdụngkhinhkhícầu.

TôichochuyểnmộtchiếckhícầusangJordanvàgặphoànggia.Họđềuđángyêunhưnữhoàng,mấyđứatrẻthìrấtlịchsựvàthânthiện.Tôiđãcómộtkhoảngthờigiantuyệtvời,baytrênbầutrờithủđô,nhìnxuốngnhữngmáinhàlátgạchđỏcổkính.Khingườidânbêndướinhìnthấyvuavànữhoàngcủahọđanglơlửngtrênmộtchiếcgiỏliễugaitrênkhông,họchạytheo,háohứcvàhòreo.KhiđóvùngTrungĐôngđangrốiloạn.Đólàmộtthờikỳkhókhănchonhàvua,ngườitừngđượcgiáodụctạiAnhvàlàmộtngườibạncủađấtnướcnày.Vìtừngcórấtnhiềuvụmưusátnhàvua,nênxungquanhônglúcnàocũngcóvệsĩ–nhưngngàyhômđó,khichúngtôilơlửngtrênkhông,lựclượngvệsĩkhôngthểkèkèbênđứcvuacủamình.ĐốivớiVuaHussein,đólàkhoảngthờigianngắnngủiđượchoàntoàntựdo.

KhiSaddamHusseinxâmchiếmKuwaitnăm1990,tôinhìntrêntivicảnhhàngnghìnngườitịnạntrànquabiêngiới,rồigọiđiệnthoạiđểhỏiVuaHusseinvàNữhoàngNoorrằngmìnhcóthểgiúpgìkhông.Tôimuốnlàmmộtviệctíchcựcvàtạonênsựkhácbiệttrongcuộcsốngcủanhữngngườitịnạnbằngcáchnàođó.Nữhoàngnóirằngsẽxemxétviệcgìcầnlàmrồigọilạichotôisau.Cuốingàyhômấy,bàgọiđiệnthoạivànhờtôigửisangmộtítchăn.Bànóirằngsamạcrấtnóngvàobanngàyvàrấtlạnhvàobanđêm,vìvậy,mọingườicóthểgiăngchănlênlàmbóngmátvàobanngày,cònbanđêmthìcuộnmìnhtrongchănđểgiữấm.

“Mộtsốtrẻnhỏđãchết,”NữhoàngNoornói.

“Mọingườicầnbaonhiêuchăn?”tôihỏi.

Bànóirằnghọcần100.000chiếcchăn.“Nhưngchỉhaiđếnbangàynữalàhàngtrămngườisẽchếtnếukhôngcó.Việcrấtkhẩncấp,Richardạ.”

NhânviênhãnghàngkhôngVirginbắttayvàolàmviệc,gọiđiệnthoạiđikhắpnơi.Haingàysau,mộttrongsốnhữngchiếcmáybayphảnlựccủachúngtôilênđườngđếnJordan,mangtheo40.000tấmchăn,hàngtấngạovàthuốcmentiếptế.ChúngtôiquaytrởlạivớinhữngngườiAnhbịmắckẹtởJordan.NgaykhitrởlạiAnh,tôiđượcbiếtrằngchủtịchhãngBritishAirwaysđangtứcgiậnđiêncuồng.Ôngtanóirằng,vớitưcáchlàhãnghàngkhôngchủđạoởAnh,đánglẽhọphảilàngườiđầutiênđượcđềnghịgiúpđỡ.Ngườitachỉchoôngthấyrằngtôiđãđềnghịgiúpđỡhọ,cònôngtathìkhông.Trênthựctế,ôngtađãkhôngchoBAtrợgiúptrongcáccuộckhủnghoảngquốctế,ngaycảkhiTổchứcCứutrợCônggiáođặtvấnđề.Vìvậy,ôngtangaylậptứckiếmhàngđốngchănvàchuyểngấpsangJordan.Tôirấtvuikhiviệclàmcủachúngtôiđãphầnnàothúcđẩyôngtaphảicứutrợ.

Khiđượcbiếtrằngđồtiếptếcủachúngtôichưađếntaytấtcảnhữngngườitịnạn,tôibaysangJordanvàmộtlầnnữaởtrongcungđiệnhoànggiavớiĐứcvuavàNữhoàng.Tôitranhcãivớimộtvịbộtrưởng,ngườimàtôibiếtlàđãgâycảntrở,vàbắtôngtagửihàngcứutrợđếncáctrạitịnạn.TôicũngcónhữngcuộcnóichuyệndàivớiVuaHusseinvềSaddam.ĐứcvuamuốnJordangiữtháiđộtrunglậptrongcuộcxungđộtmàkhiđórấtcókhảnăngsẽxảyra.Đấtnướccủaôngđangởvàothếyếu,vàôngcũngthấyđượchaimặtcủavấnđề.Ônghyvọngrằngmọichuyệncóthểđượcgiảiquyếtbằngthươngthuyết–nhưngônglolắnglàphươngTâycóthểsẽthamchiếnđểbảovệcácmỏdầuởKuwait.Ôngbiếtrằngcònrấtítthờigian.

Vàingàysau,tôiđangxemtintứcởLondonthìthấySaddamxuấthiệntrêntivi.ÔngtađãbắtmộtsốngườiAnhlàmcontinvàsửdụnghọlàmláchắnsống.Tôinghĩxemmìnhcóthểgiúpđượcgì.TôilàmộttrongsốrấtítngườiphươngTâycómốiliênhệtrựctiếpvớiVuaHussein.ÔnglạilàmộttrongsốrấtítnhữngngườiđượcSaddamtintưởng.Chúngtôicóthểhấtcẳngtấtcảnhữngkẻởgiữađangtứcgiậnvàcólẽsẽlàmđượcđiềugìđótrướckhichiếntranhnổra.TôinghĩrằngSaddamcóthểđổicontinlấythuốcmentiếptế,cònVuaHusseincóthểbànbạcvớiSaddamvàchuyểnđềnghịcủatôitớiôngta.TôigọichoNữhoàngNoorvàhỏirằngliệubàcóthểgiúpđỡkếhoạchcủatôiđượckhông.

“Hãyđếnđâyvớichúngtôi,Richard.Anhcóthểtựthảoluậnvớinhàvuavềchuyệnnày,”bànói.

LạimộtlầnnữaởJordan,tôidànhbangàynóichuyệnvớiVuaHussein.Ôngđồngýrằngphảinhanhchónglàmđiềugìđótrướckhimọichuyệntrởnêntồitệ.Tôingồixuống,vàcẩnthậnviếtmộtláthưrấtlịchsựgửiSaddam.TôiđềnghịôngtaphóngthíchtấtcảnhữngngườinướcngoàiđangbịkẹtởI-rắc.Đểbàytỏthiệnchí,tôisẽgửisangI-rắcsốlượngthuốcmentiếptếcầnthiết.Tôiký,“Vớilòngkínhtrọng,RichardBranson.”

Saubữatốihômđó,nhàvuamangláthưcủatôiđếnthưphòngvàdịchnósangtiếngẢRập.ÔngcũngviếtmộtláthưgiảithíchkèmtheochoSaddamvàpháimộtngườiđưathưđặcbiệtmangnósangI-rắc.Tôikhôngthểlàmgìhơnnênđápmáybayvềnước.

Haingàysau,tôinhậnđượctintừVuaHussein.Đólàmộttinrấttốt.Saddamnóirằngôngtasẽthảnhữngcontinốmyếucùngphụnữvàtrẻem,nhưngôngtamuốnmộtngườicóvaivếbaysangI-rắcgặpmặtôngtaquativi.TôigọichongàiEdwardHeath,nguyênThủtướngAnh.Chúngtôicómốiquanhệrấttốtnhờsởthíchchungvềtàuthuyền.Ôngrấtdũngcảmkhiđồngýđingaylậptức.KếhoạchlàđầutiênEdwardHeathsẽbaysangJordanởcùnghoànggia.Từđó,ôngsẽđượcđưađếnI-rắcantoàn.

Mộtngàysau,VuaHusseingọichotôivàvớivẻlịchsự,hòanhãnhưthườnglệ,ôngnói:“Tôicótintốtchoanh.AnhcóthểbaysangI-rắc.Saddamđảmbảoanhsẽđượcantoàn.”

Tôinghĩmìnhnênđếngặptrựctiếp,vìtôiđãcửphihànhđoànđitrênchuyếnbaynày,vàtấtcảbọnhọđềutựnguyện.Tôicảmthấyrấtlolắngtrướcchuyếnbay.DùVuaHusseinđãhứanhưvậynhưngnhiềungườichorằngSaddamsẽgiữtôivàEdwardHeathlàmcontinvàcướpmáybay.Trướcrủironày,chúngtôikhôngcógìđảmbảo.NếuSaddamcướpmáybaythậtthìchúngtôicũngphảichịuchết.Tôiđangđánhliềutấtcảmọithứvàoviệcmạohiểmnày–nhưngcóquánhiềungườiđangtrôngchờvàotôi.Khôngcònđườngluinữarồi.

KhirờiI-rắccùngcáccontin,phihànhđoànvàEdwardHeathđềuantoàntrênmáybay,chúngtôicảmthấynhẹngườiđếnnỗiđãănmừngtrênsuốtquãngđườngtrởvề.Nhưngcómộtngườikhôngvui.ÔngchủhãngBAnói,“RichardBransonnghĩmìnhlàcáiquáigìchứ–nhânviênBộNgoạigiaochắc?”

Sauđó,tôiviếttrongnhậtkýcủamình,“Độngcơthúcđẩytôilàmnhữngviệcđólàgì?Mộtthángtrước,tôiđangởtậncùngkhókhăn.Dườngnhưtôisốngmàkhôngcómụcđích.Tôiđãkhẳngđịnhbảnthântrongnhiềulĩnhvực.Tôivừabướcsangtuổi40vàđangtìmkiếmmộttháchthứcmới...”

Khiđọclạinhữnggìmìnhviết,tôinhậnrarằngvớitưcáchlàmộtdoanhnhân,tôicóthểlàmđượcrấtnhiềuviệccóích.SứmệnhgiảicứuởI-rắcđãchứngminhđượcđiềuđó.Làmộtdoanhnhân,tôiđượcgặpnhữngconngườiphithườngnhưNelsonMandela,nhữngnhàlãnhđạothếgiớinhưThủtướngNgaVladimirPutin,nhữngngườicótàisảnkếchxùnhưBillGatesvàngườiđồngsánglậpítđượcbiếtđếnhơnlàPaulAllen.Trênthựctế,nhữngngườilàmkinhdoanhvànhữngngườicựckỳgiàucóđềuởvàomộtvịthếđặcbiệt.Họcóthểliênkếtvớitấtcảmọingười,dùsanghayhèn,ởbấtkỳquốcgianào,quamộtmạnglướithiệnchí.Mộtlợithếnữacủadoanhnhânlàsựổnđịnh.Từkhitôibướcchânvàoconđườngkinhdoanhnăm15tuổi,rấtnhiềuthủtướngđãnhậmchức.Vìvậy,doanhnhâncótínhliêntụcmàcácchínhtrịgiakhôngcó.

Tôitinrằnghọcóthểsửdụngquyềnlựcmộtcáchthôngminhvìlợiíchcủacảthếgiới–đâycũnglànhữnggìtôiđãviếttrongbàibáođầutiêncủamìnhtrêntờStudent.

Tôicònmuốntiếptụcvượtquanhữngthủtụcquanliêu,nhưnhữnggìtôiđãlàmtrongnhữngngàyngaytrướcChiếntranhVùngvịnh,khichúngtôimặckệtấtcảmàthamgiacứutrợ.HaynhưtrongthảmhọasóngthầngầnđâyởSriLanka,chúngtôinhanhchóngsắpxếpnhữngchuyếnbaycứutrợ,cộngtácvớiOxfam.Chúngtôimaymắncóbahãnghàngkhôngtrêntoànthếgiới,vàđãlậpriêngmộtđộingũnhânviêndichuyểnnhanhchóngđểkhicóchiếntranhhaythiêntaixảyrathìchúngtôicóthểphảnứngkịpthời.ChúngtôiđãsắpxếpđượcchuyếnbayđầutiênđếnSriLankangaysautrậnsóngthần,cùngvớicácchuyếnbayđếnMaldivesvàẤnĐộ.Mặcdùgửinướcquađườnghàngkhôngrấttốnkém,nhưngkhicónhữngconngườituyệtvọngđangtrôngchờvàochúngtathìchiphíkhôngcònlàvấnđề.VídụnhưởSriLanka,họrấtcầnnướcsạch,vìvậychúngtôixếpđầynướcđóngchailênmộtchiếcBoeing747vàgửisangđó.Oxfamvàcáccơquancứutrợkháchiểurằng,dùcóphảitốnkémđếnđâuthìmáybaycủachúngtôivẫnluônsẵnsàngkhihọcần.Chúngtôicũngkhátáobạovớicáchànhkháchthườngxuyên.Nhânviênđềnghịquyêngópủnghộnạnnhânsóngthần–vàhànhkháchthìrấthàophóng.

Âmnhạc,tìnhyêubanđầucủatôi,cũnglàmộtđộnglựcmạnhmẽthúcđẩytôilàmviệctốt.CứnhìnvàoLiveAid,Live8vànhữnghoạtđộngtíchcựckhácmànhữngngườinhưPeterGabriel,BonovàBobGeldofđãlàmđểquyêngóptiềnviệntrợcứuđóivàủnghộnạnnhâncủacácthảmhọatạiThếgiớithứba.CôngnươngDianarấttíchcựclàmtừthiệnkhibàcònsống,vàtôirấtvuivìđãcóthểgiúpđỡbàphầnnào.TôirấttựhàokhithuyếtphụcđượcEltonJohnhátbài“CandleintheWind”tạilễtangcủabà.Thuyếtphụchoànggiachophépônglàmđiềuđócònkhókhănhơn.TôicũngđãđềnghịđượcngườisángtáclờichocakhúccủaEltonlàBernieTaupinsửalạilờithành“CandleintheWind”.BảnnguyêngốcđượcviếtchoMarilynMonroecóđoạn,“thepressstillhoundedyou”(báochívẫnsănlùngcô),rõrànglàkhônghợplýtrongtrườnghợpnày.

Năm2004,tôitiếngầnđếnviễncảnhgiúpđỡmọingườihơnbằngcáchthànhlậpVirginUnite.Mục

đíchcủatổchứclànhânviênVirgintrêntoànthếgiớichungtaygópsứcgiảiquyếtcácvấnđềxãhộikhókhăn,vàtôiđãgiaochoJeanOelwang,mộtngườiphụnữtuyệtvời,điềuhànhnó.Phầnlớnthờigiancủatôidànhchomôitrườngvàthúcđẩycácthayđổi,vànếucònthờigian,tôisẽtrựctiếpthamgialàmtừthiệnđểgiúpđỡnhữngngườicóhoàncảnhkhókhăn.Rõrànglàmộtsốnơitrênthếgiớiđanggặpkhókhănhơnnhữngnơikhác,vìvậy,ngoàimộtsốdựánởAnhvànhữngnơikháctrênthếgiớithìphầnlớncáchoạtđộngcủachúngtôiđượcthựchiệnởNamPhi,nơitôihyvọngmìnhcóthểtiếptụctạonênsựkhácbiệt.

ChúngtôiđãquaytrởlạiđúngxuấtphátđiểmkhitôimởraDịchvụTưvấnHọcsinhSinhviên.NóđãđượcđổitênthànhTrungtâmTưvấnHỗtrợ,vìnhữngdịchvụnócungcấptrởnênđadạnghơn;nhưngvẫnmiễnphí.Congáitôi,Holly,theohọcngànhy,đãnhìnnhậnđượcnhữngvấnđềgiớitínhmàgiớitrẻAnhhiệnđangphảiđốimặtvàtìnhnguyệnhỗtrợchoVirginUnite.

Mộttrongnhữngbàihọclớnnhấtmàtôihọcđượclànếuchúngtalàmgươngchoconcáithìchúngsẽtiếptụclàmtheo.Đólàcáchduynhấthiệuquảnếumọingườitrênthếgiớimuốngiúpđỡlẫnnhau.

Tảithêmebook:http://www.sachvui.com

13.Baylênnào!•Tốcđộlàvũkhícạnhtranhtốithượng

•Hãylàngườiđầutiênđặtchânvàolĩnhvựcmới

•Hànhđộngngaybâygiờ

•Làmmọiviệcthậtđơngiản

•Vượtquanhữngthủtụcquanliêu

•Luôntậptrungvàoviệcmìnhlàm

Trongthếgiớiđầycạnhtranhngàynay,tốcđộpháttriểnđangngàycàngtăngcao.Cánhcửacơhộicóthểbiếnmấtchỉtrongchớpmắt.Nếubạncómộtýtưởnghaythìhãynắmbắtvàpháttriểnnóthậtnhanh.Hãycẩnthận,nhưngđừngchậmchạp.Đừngđểbịsalầytrongnhữngthủtụcgiấytờ,bịthóiquanliêulấnát,hayđểnhữngthamsốgâytrởngại.Chỉvìbạn“vẫnluônlàmthếnày”khôngcónghĩalàbạnkhôngnênthayđổivàthíchnghi.Đâylànhữngbàihọctôiđãhọcđượctrong40nămlàmmộtdoanhnhânsángtạo.

NhiềungườinghĩrằngVirginpháttriểnrấtnhanh;thườngthìchúngtôicóthểvàđãlàmđượcnhưvậy.Nhưngchúngtôicũngphảichuẩnbịtinhthầnbịmọingườigọilàmộtkẻmấttrí,nhưkhiramắtVirginAtlanticmàchỉcóduynhấtmộtchiếcmáybay.Từýtưởngđếnhiệnthựcbaylênbầutrờiđãtiêutốncủachúngtôibathángmệtmỏiđiêncuồng.TôikhôngnghĩrằngSiêunhâncóthểlàmđượcnhanhhơnchúngtôi.Tronghàngtuầnliền,khôngaitrongchúngtôiđượcngủ;mỗingàymớiđềucómộtthửtháchmới–nhưngchúngtôiđãthànhcông.

Tuynhiên,mộtbàihọcquantrọngtôihọcđượclàphảisuytínhlâudài:nghĩramộtýtưởng,rồiphảichờcôngnghệpháttriểnđúngthờiđiểmđểđạtmụctiêu.Đólànhữnggìđãxảyrakhitôiquyếtđịnhbướcchânvàongànhmàtôigọilàdulịchkhônggian.Giốngnhưnhiềuýtưởngmớimẻkhác,nóxuấthiệnmộtcáchrấtbìnhthường.Nhưngbíquyếtcủanhữngtiếnbộvượtbậclàphảinắmbắtýtưởngdùbanđầunónhỏbéđếnmứcnào.

Niềmsaymêcủatôivớingànhhàngkhôngđếntừnhiềuhướng.Rõrànglàtôichịuảnhhưởngtừgiađình,khimẹtôilàmộttrongnhữngngườiphụnữđầutiêntrênthếgiớilàmtiếpviênhàngkhông,vàphicôngxuấtsắctrongThếchiếnthứhaiDouglasBaderlàmộtngườibạnthâncủatôi.TôicũngrấtphẫnnộtrướcnhữnggìxảyravớingàiFreddieLaker.Tôithấyôngđãbịđốixửrấttệ,vàkhiôngphásảnvàonăm1982cònVirginAtlanticthìđượctraogiấyphépcủaSkytrain–chínhlàgiấyphépmàFreddietừngsửdụng–tôithấynhưthểmìnhđãđượctraolạiquyềntrượng.

Tôicũngrấtthíchkhinhkhícầu,vàmộtkhiđãđượcbaytrêntầngbìnhlưu,tôihiểucảmgiácbịvũtrụmêhoặclànhưthếnào.TôikhôngchỉbắtchướcnhữngchuyếnphiêulưumạohiểmcủaDanDare−PhicôngcủaTươnglaitrongbộtruyệntranhEagletôiđọchồinhỏ(cólẽlàvìtrongđócórấtnhiềucâuchuyệnmangtínhgiáodục),màquantrọnghơn,tôilàmộttrongnhữngđứatrẻnhữngnăm1960đượcchứngkiếncảnhconngườiđápxuốngmặttrăng.Đólàmộtcảnhtượngthậttuyệtvời,vàtôiluôntinrằngmộtngàynàođótôisẽcócơhộibayvàovũtrụ.Giấcmơcủahàngtriệungườiđãbịvùidậptànnhẫnvàonăm1985khihànhkháchdulịchvụtrụthựcsựđầutiêntrênthếgiới,ChristaMcAuliffe,mộtgiáoviên,đãtửnạnkhichiếctàuvũtrụconthoiChallengernổtung.Từđó,giấcmơđượcbayvàovũtrụcủamộtngườibìnhthườngkhôngcònnữa.

Đếngiữanhữngnăm1990,saunhữngchuyếnbaybằngkhinhkhícầuvòngquanhthếgiới,tôingàycànghứngthúhơnvớivấnđềvềtácđộngcủangànhhàngkhônglênmôitrường.Tôinhớlầnmình

ngồiởMa-rốc,chờthờitiếtđẹplênđểkhởihànhmộtchuyếnbayvòngquanhthếgiớibằngkhinhkhícầu,rồibắtđầucuộcchuyệntròvớiBuzzAldrin,PerLindstrandvàWillWhitehornvềviệctạisaotênlửavũtrụlạiđượcphóngtừmặtđất,tiêutốnbiếtbaonhiênliệuvàsửdụngbiếtbaonănglượngđểđưaconngườihoặcthiếtbịvàovũtrụ.

BuzzAldrinnóikhôngphảilúcnàocũngvậy,vàkhiWillhỏilàmộtchiếckhinhkhícầucóthểphóngtênlửađượckhông,BuzzgiảithíchrằngthựcraquânđộiMỹđãtừngthửnghiệmvàođầunhữngnăm1950.Ônggiảithíchtiếprằng,saukhingườiNgaphóngvệtinhSputnikvàonăm1957,Mỹcầnphảilàmnhiềuthứhòngđuổikịpnướcnày.Vìvậy,thayvìtiếptụcnhữngthửnghiệmkiểunày,họbắttayvàocáimàhọcoilàlầnthửsứcdễdàngvàhợplýnhấttrongviệcchếtạomộttênlửađạnđạoxuyênlụcđịakhổnglồ,đưaconngườivàovũtrụ.Nóđãkhởiđầuchohàngloạtchươngtrình,dẫnđếnviệcnướcMỹchếtạonhữngtênlửangàycànglớnlàmmáyphóng,vàngườiNgacũngđanglàmtươngtự.

NgườiMỹđãcómộtdựáncuốinhữngnăm1950và1960,chứađựngmộtýtưởnghiệuquảhơnnhiềuvềviệcphóngthiếtbịbaytừđộcaorấtlớnvàovũtrụ,vớitêngọilàdựántênlửasiêuthanhX-15.Thiếtbịbayđặcbiệtnàycócấutrúcbêntronglàmtừtitanvàbềmặtvỏhợpkimcrôm-nikenvớitêngọiInconelX.Chuyếnbaykhôngđượccungcấplựcđầutiênlàvàonăm1959,khinóđượcphóngtừmộtchiếcmáybayB-52từđộcaokhoảng13,7ki-lô-mét,vượtquátốcđộ805km/h.Đếnnăm1963,nóđãđạtđộcaokỷlụclà108ki-lô-mét,vàvôsốlầnbaythửđãđónggópchosựpháttriểncủacácchươngtrìnhbayvàovũtrụMercury,GeminivàApollo,cũngnhưchươngtrìnhTàuConthoi.NhưngvìngânsáchcủaNASAngàycànghạnchế,trongkhichươngtrìnhApollothànhcônghơn,nêndựánX-15đãngừnglạivàonăm1968sau100chuyếnbay.

Đólàcuộctranhluậnđầutiêncủatôivềnhữngcáchtốthơnđểbayvàovũtrụ.Ngàyhômsau,tôihỏiWill–ngoàirấtnhiềutàinăngcònlàmộtphicôngdàydạnkinhnghiệm–rằngthươnghiệuVirginđãđượcđăngkýtênthươngmạichodulịchkhônggianchưa.Câutrảlờilàrồi,vàtôinhờôngtheodõilĩnhvựcnàyxemcócôngnghệgìmớikhông.

Năm1996,TiếnsĩPeterDiamandisgâysốckhicôngbốgiảithưởngAnsariX-Prizechochuyếnbaytưnhânlênvũtrụcóngườiláiđầutiên.ÔnglàmộthìnhmẫuPhụchưng,luônmêmẩnvũtrụtừngàycònnhỏ.Nămhọclớptám,khiđangsốngtạiNewYork,ôngđãgiànhgiảinhấtcuộcthithiếtkếtênlửaEstes.ÔngtốtnghiệpHọcviệnCôngnghệMassachusettsvàĐạihọcYHarvard,rồisaunàyđoạtgiảithưởngKonstantinTsiolkovsky,giảiCôngnghệHàngkhôngvàVũtrụLaurel,vàgiảithưởngCôngnghệThếgiớitronglĩnhvựcVũtrụnăm2003–vìvậylờinóicủaôngrấtcótrọnglượng.

TiếnsĩDiamandisđếngặpchúngtôinăm1998đểbànvềgiảithưởngX-Prize.Giảithưởnglà10triệuđô-lachongườiđầutiênphóngthànhcôngmộtngườilênvũtrụtừmộthệthốngphóngtàuvũtrụcóthểtáisửdụnghoàntoàn,vàthựchiệnđượchailầntrongvònghaituần.Đódườngnhưlàmộtmơướcbấtkhảthi.Đầutiênlàvấnđềkinhphí.MỗilầnphóngtàuConthoiđềutiêutốncủaNASAgầnmộttỷđô-la–vìvậyýđịnhthiếtkếvàchếtạomộtchiếctàuvũtrụmới,táisửdụngđược,tiếtkiệmchiphívànănglượngkhiếnnóđángđượcsửdụnglạisaukhiđoạtmộtgiảithưởngtrịgiá10triệuđô-ladườngnhưlàkhôngthểthựchiện.Tuynhiên,giảithưởngX-Prizethuhútđượcrấtnhiềusựchúý,vàvàođầunăm1999,chúngtôiquyếtđịnhđăngkýcáitênVirginGalactic.Thêmvàođó,chúngtôibắtđầunghiêncứumộtsốdựánđangthựchiệnđểcốgắnggiànhgiảiX-Prize–nhưngcuốicùngchỉcònmộtđốithủchochúngtôitựtinđểxemxétviệcpháttriểncôngnghệcủaôngta.ÔngtalàBurtRutan,vàđangđượcPaulAllen–ngườichungvốnvớiBillGatesởMicrosoft–cấpvốnđểthamdựcuộcthivớimộtcáchtiếpcậncôngnghệđặcbiệtthôngquacôngtycủamìnhlàScaledComposites.Burtkhôngchỉphóngtênlửatừđộcao15.240mét−caohơnhẳnkhíquyểntầngthấp−màcòndựđịnhchếtạotàuvũtrụtừhợpchấtcacbonthayvìkimloại,vàsửdụngloạiđộngcơmôtôhybridđặcbiệtchạybằngkhígasvàcaosu.

Vàothờiđiểmđó,chúngtôiđangcùngBurtchếtạochiếcVirginAtlanticGlobalFlyer,chiếcmáybaytiếtkiệmnhiênliệunhấtthếgiới.NhàthámhiểmSteveFossettdựđịnhbayvòngquanhthếgiớitrên

chiếcmáybaynày,khôngnghỉvàkhôngnạpthêmnhiênliệuđểđạtđượckỷlụcvềkhoảngcách,thờigianvàtiếtkiệmnănglượngcủangànhhàngkhông.AlexTai,mộttrongnhữngcơtrưởngcủaVirginAtlantic,đãdànhrấtnhiềuthờigianvàodựánGlobalFlyertạinhàmáycủaBurt,vàkhinhìnthấynguyênmẫucủachiếcSpaceShipOnebaychưahếtmộtvòngquỹđạoTráiđất,họhiểurằngnósẽthắngcuộc.VẻđẹptrongmẫuthiếtkếcủaBurtRutannằmởsựgiảnđơnvàtiếtkiệmnhiênliệu.

SaukhichiếcSpaceShipOnegiànhgiảiX-Prize,vớihàngthángtrờithươnglượngcăngthẳngsauđó,cuốicùngtôicũngmuađượcquyềnchếtạomộtđộitàuvũtrụtheocôngnghệcủaSpaceShipOnetừPaulAllen.VirginGalacticchínhthứcrađờivàotháng9năm2006−gần7nămsaukhitêncôngtyđượcđăngkývà11nămtừngàychúngtôibắtđầunghiêncứuýtưởngnàyởMa-rốc.Ýđịnhcủatôilàđưahànhkháchlàngườidânbìnhthườngvàovũtrụtrongtươnglaigần.Tôi,bốmẹtôivàhaiconcủatôilàHollyvàSamsẽlànhữnghànhkháchđầutiênbaytrênchuyếnbaykhaitrươngcủachiếcSpaceShipTwo–trừJoan,vìcôghétbayđếnnỗiluônnắmchặttaytôimỗilầnphảiđimáybayđếnbấtkỳđâu.

Thịtrườngđầutiênđượcchúngtôinghiêncứuchosảnphẩmđặcbiệtnàylàdulịchkhônggian.Nhưngchínhbảnthânhệthốngnàykhôngchỉđơngiảnlàđưaconngườivàomộttrảinghiệmcủacảđờingười.Chúngtôisẽsửdụngdulịchkhônggianlàmphươngtiệnchothấysựantoànvàkhảnăngtrụvữngvềmặtthươngmạicủahệthốngphóngtàuvũtrụmới.Nócóthểbayvớivậntốc6.440km/hmàkhônghềlàmtổnhạiđếnbầukhíquyển.

Đốivớimôitrường,SpaceShipTwothậtsựlàmộtbướcđộtphá.Mỗilầnphóng,tàuConthoicủaNASAđềucótácđộngtiêucựclênmôitrường.NhưngSpaceShipTwocóthểđưa6ngườihoặcmộtkhốilượngthiếtbịtươngđươngvàovũtrụmàchỉthảiramộtlượngcacbonicngangbằngvớimộthànhkháchhạngthươnggiađitừLondonđếnNewYork.

Bíquyếtchínhlàphóngtừđộcao15.240mét,cấutrúcnhẹvàcáchthứctrởlạikhíquyểnTráiđấtrấtđơngiảnbằngcáchsửdụngcơchếconthoirồisauđólượnlạixuốngmộtđườngbăngcósẵn.Sựđơngiảncủadựánnàyliêntụcgợitôinhớđếnviệckhánựccườicủaconngườikhitạoranhữnghệthốngrấtphứctạpđểchứngminhbảnthânvàsựtồntạicủamình–nhưngviệcđóchỉkìmhãmđổimớimàthôi.

NASAlàmộttổchứclớnnhưnggặptrởngạibởinhữngmâuthuẫntrongnhucầucủachínhphủ,cácđảngpháivàquânđội.Đôikhi,nếubạnbắtđầutừconsốkhôngvớimộttờgiấytrắng,cùngnguyêntắclàgiữchomọithứthậtđơngiản,thìbạnsẽcóđượckếtquảmongmuốn.

Dựánnàycũngchotôithấyrằngchúngtangàycàngdựadẫmnhiềuhơnvàochínhphủtrongvấnđềpháttriểncôngnghệ.ÝtưởngcũtừthếkỷXVII,XVIIIvàXIXvềviệctraogiảichonhữngbướcpháttriểnxuấtsắcnhấttrongcôngnghệ,phầnnàođãkhôngcònsauThếchiếnthứhai.Vídụnhư,chúngtasẽkhôngbaogiờcóđượcmộtdụngcụđokinhđộchínhxácnếukhôngđưaramộtgiảithưởng.Cácthủythủthờixưatừngxácđịnhphươnghướngbằngtrăng,saohoặcmặttrời–mặttrờicóthểchohọbiếtvĩđộ–nhưngkhimâychephủmộtkhoảngrộnglớntrênbầutrờithìthủythủthànhrabịlạcgiữabiểnkhơi.Năm1714,ChínhphủAnhhứasẽtrao20.000bảng–mộtgiảithưởngkhổnglồ,tươngđươngvới20triệubảngngàynay–choaicóthểtìmracáchđokinhđộtớitrongvòngnửađộ(tứclàhaiphút).CácphươngphápsẽđượcthửnghiệmtrênmộtchiếctàuđitừAnhđếnTâyẤn.UỷbanKinhtuyếnđãđượcthànhlậpđểquảnlývàxemxéttraogiảithưởngđokinhđộ.Họnhậnđượcmộtsốýtưởngkhákỳdị,vídụnhưcầuphươnghìnhtrònhoặcphátminhramộtbộmáylàmviệckhôngngừng,rấtnhiềuýtưởngquáidịđếnnỗicụmtừ“tìmkinhđộ”đãtrởthànhmộtcụmtừthôngdụngdànhchonhữngngườingungốcvàmấttrí.Sauvàinămthấtbại,mọingườinhậnrarằngkhôngthểthựchiệnđượcviệcnày.Sauđó,mộtngườithợlàmđồnghồtênlàJohnHarrisonđãphátminhramộtchiếcđồnghồbấmgiờcóthểlàmđượcviệcđó.Ôngtiếptụchoànthiệnnóvớimộtchiếcđồnghồbỏtúinhỏ,nhưngphảiđấutranhrấtnhiềuđểcóđượcgiảithưởngtừmộthộiđồngkeokiệt.Cuốicùng,ởtuổi79,ôngthỉnhcầuVuaGeorgeIII.Nhàvuarấtgiậndữvànói,“Ngươiđãphảichịubấtcôngmột

cáchtànnhẫn.ThềcóChúa,Harrison,tasẽgiúpngươiđượcđốixửcôngbằng.”

DavaSobelđãkểlạicâuchuyệnnàytrongmộtcuốnsáchbánchạynhấtmangtênLongitude(tạmdịch:Đườngkinhtuyến),vàtôithấyđâylàmộtcuốnsáchrấthấpdẫn.Nótrởthànhphươngphápluậnvềcáchpháttriểncôngnghệ,vớirấtnhiềugiảithưởngđượctraotrongthếkỷXVIII,XIXvàđầuthếkỷXX.Hầuhếtcácmáybayđượcpháttriểntrongnhữngnămđầuấycũngđềuđoạtgiải,gópphầnthúcđẩymọingườiđạtđượcnhữngthànhtựuxuấtsắc.VídụnhưgiảithưởngDailyMailchochuyếnbayđầutiênquaeobiểnMăng-sơđãđượctraochoLouisBlériotvàonăm1909;10nămsau,AlcockvàBrownđãđoạtgiảithưởngMailsaukhivượtquaĐạiTâyDương.LindberghcũngđuatranhgiànhgiảithưởngkhibaykhôngngừngnghỉtrênchiếcSpiritofStLouistừNewYorkđếnParisnăm1927.ChiếcSpitfirelàthànhquảcủacúpSchneider,mộtloạtnhữnggiảithưởngchotiếnbộcôngnghệ.Tấtcảnhữngđammê,táobạovàhứngkhởinàyđãkhôngcònkểtừsauThếchiếnthứhai,vớikếtquảlàcácnhàphátminhdoanhnghiệpsẽphảiđượcchínhphủcấpvốnđểpháttriểncôngnghệ.Hệquảlà,cácchínhphủđưapháttriểncôngnghệlênhàngđầu,rồicácđảngpháichínhtrịvàviệccânnhắcngânsáchbắtđầugâytrởngại.CácđảngphảichínhtrịthậmchícòncanthiệpvàocôngnghệvệtinhtiêntiếncủaAnh.NướcAnhđãđưavệtinhđầutiênlênvũtrụtrướcNgavàMỹrấtlâu,vàsắpsửadẫnđầuthếgiớivềlĩnhvựctruyềnthôngthìbịngưnglạimàkhôngvìlýdogì.ThủtướngHaroldWilsontùytiệnđìnhchỉhoạtđộngcủatênlửatầmxaBlueStreak;trongkhichínhthủtướngEdwardHeathđãlàmđiềutươngtựvớitênlửavũtrụProsperocủachúngtôi,vốnđangtrongquátrìnhtriểnkhaiởđảoWight.AnhthậmchíđãbánđộngcơcủaSpitfirechoMỹvớigiámộttriệuđô-langaysauThếchiếnthứhaivàtừđóbịbỏlạiphíasautrongngànhphicơ.

X-Prizecólẽlàmộttrongsốnhữnggiảithưởnghiệnđạiđầutiênsauchiếntranh–vànóđãdạychotôimộtbàihọclớnrằngnhữnggiảithưởngnhưvậy,khôngkểđếnchínhtrịvàthànhkiến,cóthểthúcđẩyconngườiđạtđượcnhữngthànhtựuđỉnhcaođếnphithường.Vìvậy,tôiđãtriểnkhaimộtgiảithưởngtrịgiá25triệuđô-lađểkhuyếnkhíchpháttriểncôngnghệchốnglạibiếnđổikhíhậumàaicũngcóthểthamgiađuatranhvớihyvọngđoạtgiải.

Bàihọctôiđãhọcđượcquatấtcảnhữngchuyệnnàylà:khôngcómụctiêunàolàkhôngđểđạtđược,vàngaycảđiềukhôngthểcũngsẽtrởthànhcóthểđốivớinhữngngườicótầmnhìnvàniềmtinvàochínhbảnthânmình.

Từtàuvũtrụđếntruyệntranhkhoahọcviễntưởngcóvẻlàmộtbướcnhảyđiênrồ;nhưngxéttheomộtcáchnàođóthìchúnglạiliênkếtrấtchặtchẽkhichúngtanghĩvềtruyệnDanDarePhicôngcủaTươnglai.Ởtấtcảcácdoanhnghiệp,tôicốgắngtriểnkhainhữngdựántrongđórủirocóthểđịnhlượngvàkiểmsoátđượcđếnmộtmứcđộnàođó.Đôikhi,mộtdựáncóthểkhôngthấylợinhuậnrõràng,nhưngnhữnggìcóthểđượcpháttriểntừnómớilàquantrọng.VídụnhưtờStudentkhôngsinhlời,nhưngnóđãđưađếnHãngđĩaVirgin,đemlạirấtnhiềulợinhuận,vàchínhHãngđĩaVirginlạicấpvốnchohãnghàngkhôngcủachúngtôi.Phimảnhlạilàchuyệnkhác,tôichưabaogiờmuốnthamgiavàongànhđiệnảnhvìtôikhôngthểxácđịnhvàkiểmsoátrủiro.

Tuynhiên,vàonăm2006,ngaykhitôinhìnnhậnđượcnhữngýtưởngvềtruyệntranhvàphimhoạthìnhđếntừShekharKapurvàGothamChopra,mộtlànhàsảnxuấtphimvàmộtlàcontraicủanhàhiềntriếtNewAgelàDeepakChopra,tôibiếtrằngmìnhmuốnthamgia.Nhữnghìnhvẽvàbảngminhhọacâuchuyệnchứađầytínhsángtạovànănglượng.Đằngsaunhữngthỏathuậngiấyphépvàphimảnhtoàncầu,thịtrườngtruyệntranhvàtiểuthuyếtđồhọatrêntoànthếgiớiđangbùngnổ.ỞMỹ,doanhthutừtiểuthuyếtđồhọađãtăngthêm44,7%trongmộtnămtrởlạiđây.ỞAnh,thịtrườngđãlớnmạnhgấpđôisovớinăm2003.PhầnlớnsựpháttriểntạihainướcnàylànhờsựxuấthiệncủatruyệntranhchâuÁ,rađờitừkhotàngchuyệnkểphongphúcủaẤnĐộ.Tôicóthểthấyđượcrằngchúngsẽnhanhchóngpháttriểntrênphạmvitoàncầu,vìvậytôiđãthànhlậpVirginAnimationdoSharadDevarajanđiềuhành,vàVirginComicsdướisựquảnlýcủaChopravàKapur.Banđầu,chúngtôichỉtậptrungvàothịtrườngchâuÁ.

ĐạodiễnNgôVũSâm,ngườiđãtạonênnhữngbộphimhànhđộngrấthayvàđầychấtvũkịch,đangviếtmộtbộtruyệntranhchochúngtôi.Chúngtôidựđịnhsẽlàmviệcvớinhữngnhàviếttruyệnxuấtsắcnhấtthếgiới,đềulànhữngngườinổitiếngvàlầnđầutiênlàmcôngviệcnày,quađộingũMaverickvàDirector’sCutcủamình.Đâylànơidànhriêngđểthuhútcácnhàtưtưởngvànghệsĩcấptiếnđếnvớitruyệntranhvàviếtnênnhữngcâuchuyệncủamìnhquamộtphươngtiệntươngtựnhưmộtbộphimvớingânquỹkhônggiớihạn.NicolasCage,GuyRitchievàDaveStewardđãkýhợpđồngđểbiếncácýtưởngđiệnảnhthànhtruyệntranh.Cảbangườiđềuchưabaogiờthamgiavàomộtdựánnhưthếnày,vàđềnghịhọthamgiachínhlàmộtminhchứngchotưduyđổimớicủaVirgin.

Tôitinrằngtrongthậpkỷtới,ẤnĐộ–với600triệungườiởđộtuổithiếuniên–sẽtrởthànhmộttrongnhữngnhàsảnxuấtlớnnhấtcũngnhưlàthịtrườngtiêuthụlớnnhấtcácsảnphẩmgiảitrí,từtruyệntranhviễntưởng,phimtruyện,phimhoạthình,đồchơi,tròchơiđiệntửđếnmộtloạtsảnphẩmtiêudùngliênquankhác.Tôimuốnthamgiavàocáccôngcuộcđổimớitrênkhắpthếgiới,traotiếngnóichocảmộtthếhệnhữngngườitrẻtuổivàsángtạo.

Quanhữngviệcnày,tôihọcđượcnhiềubàihọc.Hãycốgắngthíchnghiđểtiếnbướcnhanhkhicầnthiết–dùtrongbốicảnhnày,“nhanh”cònphụthuộcvàomứcđộ.Đôikhi,bạnnênđểdànhmộtsốýtưởngvàchờđếnkhilàmchủđượccáctiếnbộkhoahọcrồichộplấynócàngnhanhcàngtốt−nhưnhữnggìtôiđãlàmvớiVirginGalactic.Bêncạnhđó,hãygiữchomọiviệcthậtđơngiản.Mọithứsẽrốitunglênkhimộtphươngphápcóhệthốngtrởnênquáphứctạp,đếnnỗikhôngthểthấyđượcmụctiêuthậtsự.

Tuynhiên,tôivẫnluônmuốnmọithứcómộtchútthúvị,vànếusựthúvịcóthểxuấthiệntrongquảngcáothìkhônggìbằng.TôiđãxuấthiệnbêncạnhmộtchiếcmáybayVirginAtlantictrongCasinoRoyale(tạmdịch:SòngbạcHoànggia),bộphimmớinhấtvềJamesBond;haybêncạnhmộtchiếctàuvũtrụVirginAtlantictrongbộphimSuperman.CácnhàsảnxuấtnóirằnghọmuốnđưaSiêunhânvàothờihiệnđạibằngcáchsửdụngVirginthayvìNASA.TôinghĩrằngSiêunhânluônởtươnglai.Đóchínhlànơimàtôiluônhướngđến.

14.Suynghĩtíchcực•Tháchthứcnhữngđiềulớnlao

•Cứbìnhtĩnh

•Hãymặccả;mọithứđềucóthểthươnglượngđược

•Tìmthấyniềmvuitrongcôngviệc

•Làmnhữngđiềuđúngđắnchothươnghiệu

•Cườitrướcốngkínhmáyảnh!

•Đừngdẫn“cừu”màhãychăn“mèo”

•Chuyểnđộngthậtnhanh

•Nhỏbélạihóahay

•Hãycứlàmộtngườibìnhthường

Trênđâylàmườilờikhuyênđánggiánhấtmàtôiđãđưaratrongbuổinóichuyệnvớisinhviênmộttrườngkinhdoanh.Tôitinrằngdùbạnbaonhiêutuổithìmộtcáchtiếpcậnmớimẻvàtrẻtrungtớimọithứ,từkinhdoanhđếncuộcsống,đềusẽtiếpthêmsinhlựcvàđổimớiconngườibạn.Tôiluônnóirằng,hãytậpluyệnchotươnglaivàsuynghĩtrênphươngdiệntoàncầu.Nếuthànhcôngởmộtnướcthìbạncũngcóthểsẽthànhcôngởcácnướckhác.Đừngđểbịvấpphảinhữngkhácbiệtvềvănhóa,thayvàođó,hãygâydựngtừchúng.

Tấtcảnhữngcâucáchngônnàyđềulànhữngcáchkhácnhauđểnóimộtđiều–“suynghĩtíchcực”–vàđiềunàykhôngcónghĩalàbạnphảitrẻ,hoặcđãsangbênkiasườndốccuộcđời.Nhữngngườikhôngcònsuynghĩvàcảmthấymìnhtrẻtrungnữacóxuhướngkhácứngnhắctrongcáchtiếpcậncuộcsống,vàđókhôngphảilàsựsángtạo,trưởngthànhvàpháttriểncánhân.

NgườimàtôingưỡngmộvàkínhtrọnghơnbấtkỳaikháctrênthếgiớinàylàNelsonMandela.Phảidànhđến18nămtrongtổngsố27nămngồitùđểđậpđávôitrênđảoRobbenkhônghềkhiếnôngnảnchí.Khiđibộtrênconđườngbụibặmtừnhàngụcđếnchiếcthuyềnchuẩnbịđưaôngđếnvớitựdo,ôngnhậnrarằngnếucứchìmđắmtrongcảmgiácđắngcaythìôngsẽkhôngbaogiờđượctựdothậtsự.Trênquãngđườngđibộấy,ôngthathứchonhữngkẻđànápmìnhbởinếuôngkhônglàmvậythìcuốicùngbọnchúngcũngsẽhạiông.Chínhvàolúcđó,ôngđãthậtsựtựdo–vànóchínhlàđiềukhiếnôngtrởnênvĩđại.

KhiTổngthốngBillClintonđangphảitrảiquamộtkhoảngthờigianđầysónggiótrongcuộcsốngcánhân,gánhchịunhữngcáinhìnđầygiậndữcủadưluận,Mandelanóivớiông:“Họđãpháhoạicuộchônnhâncủatôi.Họhànhhạtôicảvềthểxáclẫntinhthần.Họcóthểlấyđitấtcả,trừtinhthầnvàtráitimtôi.Tôiđánglẽđãphảitừbỏchúng,nhưngtôiđãquyếtđịnhkhôngtừbỏchúng.”RồiMandelanóithêm,“Ôngcũngnênlàmnhưvậy.”

LầnđầutiêntôiđượctiếpxúcvớiMandelalàvàonăm1988,quaPeterGabriel,mộttrongnhữngngườibạnthânnhấtcủatôi.AnhđãtổchứcnhữngbuổihòanhạcNelsonMandelamiễnphí,làmộtphầncủamộtchiếndịchquốctếrộngkhắpdoTổchứcÂnxáQuốctếđiềuhành.Dùcácbuổihòanhạcđóđãgiúpmọingườihiểurõhơnvềnhữngđiềubấtcôngmàôngphảichịuđựng,nhưngphảiđếnhainămsau,năm1990,ôngmớiđượctrảtựdo.Thườngthìkhigặpmộtngườianhhùng,bạnsẽ

cảmthấythấtvọng.NhưngấntượngcủatôivềNelsonMandelatrởnênrõrànghơnkhichúngtôigặpnhau.Tìnhbạncủachúngtôipháttriển,vàtôigọiônglàMadiba,mộtdanhhiệudànhchocácbôlãotrongbộlạccủaông.TôingưỡngmộtấtcảnhữnggìôngđãđạtđượcởđấtnướcNamPhimớicũngnhưtrêntoàncầu,vớitriếtlývềHòabìnhvàHòagiảicủamình.

NhữngbàihọcquantrọngcóthểđượcrútrasaukhinghiêncứucáctrảinghiệmcủatôiởNamPhi.Đólàmộtlòtôiluyệntuổitrẻvànănglượng,nơichứađựngnhữngýtưởngđộcđáo,vàmọiviệcởđóđềuđượcthựchiệnnhanhchónghơnrấtnhiềunơikhác,chínhbởisựthôithúctiếnbộnày.Vìvậy,cácnhàdoanhnghiệp,doanhnhân,chuyêngiasứckhỏevàcácnhàgiáodụccóthểsẽhọcđượcrấtnhiềuđiềukhinghiêncứucácmôhìnhcủaNamPhi.

TôiđãcórấtnhiềudịpđếnNamPhitừnhữngnăm1990–nhưkhiVirginAtlanticmởmộtđườngbayđếnCapeTownnăm1999.Tìnhyêucủatôidànhchođấtnướcnàyngàycànglớn,dẫnđếnviệctôimuaUlusaba,mộtkhubảotồnthúsănởkhuvựcSabiSandsgầnVườnQuốcgiaKruger,nơiđemlạichotôivàgiađìnhrấtnhiềuniềmvui.ChínhnhờMandelamàtôiđãbiếtđếncôngsứcvĩđạicủanhữngngườitrẻđằngsaumộttrườngđạihọcmớiđượcthànhlập,tênlàCIDA–HiệphộiPháttriểnCánhânvàCộngđồng.ĐólàmộttrườngđạihọctrongkhuphốcổJohannesburgdànhchothanhniênnghèochâuPhi,đượcnhữngngườiquyêngóptrợcấpgầnnhưtoànbộ.TaitôivểnhlênkhibiếtrằngmụcđíchcủatrườngđạihọcnàylàcungcấpmộttấmbằngKinhdoanhchínhthứccóthểsửdụngđượcởbấtcứnơinào,vàsẽkhuyếnkhíchmộtlànsóngkinhdoanh.Ngoàira,trườngtổchứcrấtnhiềuhoạtđộngngoạikhóa,baogồmmúachâuPhi,võthuật,thiềnsiêuviệt,thểthaovàtrồngvườn.TôiđãrấthứngkhởikhicùngMandelangồitrướckhángiảtrongmộtchuyếnthămcủaĐạtLaiLạtMa,bànluậnvớiđámsinhviênthôngminhvàhamhọchỏivềnhữngchủđềnhưkhoảngcáchgiàunghèo,chủngtộcvàtôngiáo,vàthậmchílàlợiíchcủathiềnđịnhvàgiáodục.TôirấtvuivìđãcóthểgiúpĐạtLaiLạtMavàMandelatiếpxúcvớinhausaubuổibànluậnđó.Trướcđó,tổngthốngNamPhikhôngchophéphọgặpnhau.

Từngcónhữngbìnhluậnrằngtôiđãbỏhọctừrấtsớm,vàngaycảBillGatescũngđãbỏhọctạiHarvard.Tuynhiên,đâykhônghẳnlàtấmgươngtốtnhấtđểnoitheo.Tôinghĩrằnggiáodục–màtốtnhấtlàtrìnhđộđạihọc–giúpmọingườichuẩnbịhànhtrangchomình.Đólàmộtđiềumàtôiđặcbiệtquantâm,nhấtlàởNamPhi,mộtquốcgiaquantrọngđóngvaitròdẫnđườngtrongcácnướcchưapháttriển.Giáodụcmangđếnchongườitrẻcơhộicóđượcsựtựdovềmặtkinhtế.NgườitỏasángmạnhmẽnhấttrongngànhgiáodụclàTaddyBletcher.ÔnggầnnhưđãmộtthânmộtmìnhmởtrườngđạihọcmiễnphíđầutiêncủachâuPhiởkhuthươngmạiJohannesburg.

GiáodụcđạihọcởNamPhirấtđắtđỏvàđầycạnhtranh.Trẻemnghèoởngoạiôvàcácvùngnôngthônchưabaogiờcócơhộibướcchânquacánhcửatrườngđạihọc.ÝđịnhcủaTaddylàmởmộttrườngđạihọcvớimứchọcphíthấphơn4.000ranđơ(284,75bảng)đểtheohọcmộtbằng,baogồmcảsáchvởvàquảnlýphí.CIDAkhởiđầutừhaibàntaytrắng,nghĩalàhọphảisángtạođểtìmragiảipháp.HọđãđặtvấnđềvớinhữngcôngtynhưKPMG,mờinhữngngườitìnhnguyệnđếntrườngdạymônkếtoán.Đổilại,họsẽcửsinhviênđếnthựctậpởcáccôngtyđó.Tấtcảsinhviênđềucóbổnphậnđáptrả,nghĩalàphảithayphiênnhaudọndẹp,nấunướng,vàquantrọnghơnlàdạyhọcchocộngđồngcủamình.Mộtýtưởngsángtạotuyệtvờikháclàkhiđãbắtđầukiếmratiền,họsẽphảibảotrợchomộtsinhviênkháctrongcộngđồngcủamìnhtheohọcđạihọc.

Taddynói,“Mộtngàykia,khinằmtrêngiườngbệnhtrướclúclâmchungvànghĩlại,‘Tấtcảnhữngviệcnàycóđángkhông?’”,thìtôisẽcóthểtrảlờirằng,“mỗingàytrôiquađềucógiátrị”.

ThanhniênởchâuPhirấtmongmỏiđượcđihọc,đếnnỗimộtvàingườiđãđinhờxetrênquãngđường2.415ki-lô-métđểđếntrườngCIDA.TôimongnhữngsinhviêntrốnhọcvàbỏhọcởAnhcóthểthấyđượcđiềunày.Đểđếnđượcvớinhữngngườirấtkhócócơhộihọcđạihọc,chúngtôiđãthảoluậnviệcthànhlậpmộttrườngđạihọcquốctếlưuđộngvớikhuônviênlàcáctúplều.Môhìnhnàysẽđếnvớinhiềunướckhácnhau,dạycáchgiảiquyếtxungđộtvàxửlýcácvấnđềxãhội.Mộthọckỳsẽ

đượcgiảngdạytạiPalestine;họckỳtiếptheoởSierraLeone;họckỳtiếptheoởSomalia,họckỳsauđóởEthiopia,cứtiếptụcnhưvậy.ÝtưởngmượntừCIDAlànhữngngườiđãđượchọcsẽtrởthànhgiáoviênvàngườihướngdẫnchonhữngngườikhác,từđólợiíchsẽđượcnhânrộng.

Vốnnhânlựclàyếutốđắtđỏnhấttrongbấtkỳdoanhnghiệpnào.Thờithếđãthayđổi,nhưngtôivẫndànhrấtnhiềuthờigianvàcôngsứcởNamPhi,khixãhộitrẻtrungđavănhóađộcđáocủahọkhiếnnótrởthànhmộtnơirấttốtlàmbệphóngđểthửnghiệmnhữngýtưởngmới.Tôitinrằngsựgiatăngsốlượngdoanhnghiệpởđólàmộtconđườnghoàngkimdẫnđếntựdokinhtế,chínhvìvậytôiđãthànhlậpTrườngDoanhnghiệpBransontrongkhuônviênCIDA.Trùnghợpởchỗ,cổngtrườnghướngrađúngngânhàngnơiMandelalàmviệchồitrẻtrướckhibịgiamcầm.Côngviệcgiảngdạyhướngđếnviệcgiúpnhữngngườitrẻtuổigâydựngnênnhữngdoanhnghiệpcủariêngmình.Chođếnnay,chúngtôiđãcó300sinhviên,khoảng30ngườitrongsốđóđangtriểnkhaicácdoanhnghiệpnhỏ–theocáchchúngtôigọilàấpủ–vàchúngtôisẽtrợgiúptrongkhoảngtừ12đến18tháng.

ViệnNghiêncứuChínhsáchCông(IPPR)ởMỹđãkiểmtramộtchươngtrình,trongđógiáodụcvềtàichínhlàbắtbuộctạimộtsốvùngtừnăm1957.Nghiêncứucủahọchothấytrẻemthamgiacácbuổihọcvềtàichínhcánhânvàngânquỹgiađìnhđếnnăm40tuổisẽcóthểkiếmđượcnhiềuhơn32.000bảngsovớinhữngngườiđồngtranglứakhôngđượchọc.Trẻemđượcgiáodụcvềtàichínhsẽtiếtkiệmđượcthunhậpthêmkhoảng1,5%mỗinăm.Tôinhậnrarằngkhôngcógìsaikhitheođuổimộtnềngiáodụcchínhquy,miễnlàđừngđểnócảnđườngbạn.

Khimọingườihỏitôihọnênđitheoconđườngkinhdoanhnào,tôiluôntrảlời:“Dùlựachọnngànhkinhdoanhnào,bạncũngcầnđammêvớinhữnggìmìnhlàm,vìkhibạnlàmchỉvìtiềnthìbạnsẽkhôngthểtiếnlênphíatrước.”Tôibảohọrằngtrongvàinămđầu,họnênlolắnglàmsaođểtồntạihơnlàgiảiquyếtnhữngvấnđềcủathếgiới.Nếuchủnghĩatưbảnmuốntạonêndanhtiếngthìcácnhàtưbảncầnphảiđónggópchoxãhội.Đầuchươngnàytôiđãviết:“Đừngdẫncừumàhãychănmèo.”Chăncừuthìdễ,nhưngđiphíatrướcmàlùachúngtheothìrấtkhó.Trongkhiđó,loàimèolạirấtđộclậpvàthôngminh,vàđóchínhlàkiểungườichúngtôimuốnnhậnvàolàmởVirgin.Mộtbàihọcđánggiáchotấtcảnhữngngườilàmkinhdoanhlàhãythuêcácnhàtưtưởngchứkhôngphảinhữngngườichỉbiếtvânglời.Nguyhiểmlàkhimọingườitrởnênlolắngvàsợrủiro.Cólẽlàdongườihùnvốnhoặcmộtkhoảnvaythếchấpngăncảnhọ.Họkhôngđượcđểnhữngđiềunàycảntrởsựtáobạovàdũngcảmcủamình.Hồi16tuổi,tôikhôngcógìràngbuộc,hạnchếvàchẳngcógìđểmất.Nhưngnhữngngườicógìđóđểmấtsẽcóthểsuytínhrằngbằngcáchđặtmụctiêuthậtcao,họcóthểđạtđượcnhiềuthứhơn.

Tôinhậnthấyrằngrấtnhiềutrongsốcácýtưởnghaynhấtcủatôiđểthànhlậpdoanhnghiệpmới,hoặcmởrộngcáclĩnhvựcmớiđềuđếntừcáccuộctròchuyệnvớimọingườihoặctìnhcờngheđượcởđâuđó.Mộtdoanhnhânthựcthụsẽkhôngbaogiờđểnhữngchiếcăng-tencủamìnhởtrạngthái“tắt”.VídụnhưlầntôimuamộtloạtcâulạcbộthểhìnhởNamPhi.Vìmốiquantâmtớivấnđềsứckhỏethểchất,vàonăm1999,tôiđãlậpnênVirginActive,mộtnhómcáccâulạcbộthểhìnhởAnh,saunàymởrộngsangTâyBanNha,Ý,BồĐàoNhavàNamibia.Nhưngđếnnăm2001,tôimớibiếtrằngMandelatừngnghenóivềđiềunày.Mộtngàynọ,khiđangngâmmìnhtrongbồntắmthìtôinhậnđượccuộcgọicủaông.

“Richard,chúngtôicókhoảng80câulạcbộthểhìnhởNamPhichuẩnbịđóngcửa,”ôngnói.“Nếuđiềunàyxảyrathìsẽlàđạihọa,vìnhữngphòngtậpthểhìnhnàyđãđượcthiếtlậpthôngquachínhsáchhỗtrợđặcbiệtcủachínhphủNamPhi,vềviệcưutiênthúcđẩyxâydựngdoanhnghiệpcủangườidađenvàdamàu,hàngnghìnngườisẽbịmấtviệc.Anhcóthểgiúpgìkhông?”

“Đểtôinghĩxemmìnhcóthểlàmgì,”tôinói.

NgàyhômsautôibayđếnNamPhi,vàsaukhixemxéttìnhhình,tôinghĩrằngchúngtôicóthểcứucáccâulạcbộnàybằngcáchđổvàomộtítvốnvàđặtchúngtrênmộtnềntảngkinhdoanhvữngchắc.Cuốicùng,hoạtđộngcủaVirginActiveởNamPhilạitỏrathànhcôngnhất.NgườiNamPhirấtthích

rènluyệnthânthể,vìvậycácphòngtậpcủachúngtôiởđâycónhiềuthànhviênhơnlàởcácnướckhác,vàhọcũngđếnphòngtậpthườngxuyênhơn.Mộtsốcâulạcbộthểhìnhcótrungbình3.000ngườiđếntậphàngngày.Thànhviênbaogồmcảngườidatrắngvàdađen–hiệntạikhoảng20%làngườidađen–nhưngtỷlệnàysẽthayđổivìtầnglớptrunglưudađenmớinổiđanglàthànhphầnpháttriểnnhanhnhất.

Chúngtôicũngphầnnàogiúpcácdoanhnhândađenđịaphươngpháttriểnthươnghiệucủahọtrongthịtrườngphòngtậphìnhvàhoạtđộngthểthaobằngcáchđểlạihàngnghìnthiếtbịchocácphòngtậpmớithànhlậpmỗikhichúngtôithaymới.Bệnhbéophìvàtiểuđườngđangtăngnhanhởcácnướcpháttriển,vàhiệncácbệnhnàycũngđangtănglênởchâuPhi.Đểgópphầnđẩylùivấnđềnày,chúngtôiđãmởracáckhuvựcdànhchotrẻem,phụcvụcho125.000emđếncácphòngtậpcủachúngtôicùngbốmẹ.Chúngtôiđượccáccôngtyytếhỗtrợ,giớithiệuthànhviên,vàchúngtôicũngcócácchươngtrìnhtuyểndụng,đàotạovàpháttriểnnhânviên.Chođếnnay,chúngtôiđãtuyển20sinhviêndađenmớitốtnghiệptạiCIDA,nhữngngườinàysẽđượcđàotạochocácvịtríquảnlýtạicácphòngtập.Chúngtôicũngđượcbiếtđếnlàmộtcôngtyđangbắtđầutuyểndụngnhữngngườitừnglàphạmnhânvàngườinghiệnmatúy.KhilàmviệcvớichínhphủNamPhi,chúngtôitintưởngsửdụngnhữnghànhđộngtíchcựckhigặpbấtkỳaicầnthêmsựgiúpđỡ.Tôinghĩkhôngchỉvấnđềchủngtộcmớicầnđượcchúý,màcảnhữngngườitừngngồitùcũngnênđượcquantâm.Saukhihọđượcthả,trongthờigiankhôngcóviệclàm,cóthểhọsẽtáiphạmvàgâythiệthạichoxãhội.Nếuchủnghĩatưbảnmuốntạođượcdanhtiếngthìcầnphảiđónggópchoxãhội.

Tôitinrằngmọithứđềucóthểxoaychuyểnnếuquyềnlựcđượctraochongườidân.Điềunàycũngđúngvớigiađìnhvàdoanhnghiệp.Mọingườiphảnứnglạivớicáchhọđượcđốixử.ThựctếlàgiớitrẻAnhđãmangtiếngxấutrêntruyềnthông,đếnnỗigiờđâyhọđượccoilànhữngkẻ“tồitệnhất”châuÂu.Nhưngđókhônghoàntoànchỉlàlỗicủahọ.VirginUniteđượcthànhlậpđểhợpnhất50.000ngườilàmviệcchoVirginởbấtkỳvaitrònào–nghĩalàbaogồmcảtôi–đểcùnglàmviệcnhưmộtđộivàthúcđẩycácdoanhnghiệpđếngầnvớicácvấnđềxãhộivàmôitrường,vàquanhữngngườinhưCamilaBatmanghelidjh,chúngtôicóthểnhìnthấynhữnggìđangdiễnraởmứcđộcơbảnnhất.

CamilađãthànhlậptổchứcKidsCompanyởmộtvùngkhókhănphíanamLondonđểgiúpđỡkhoảng11.000trẻemthiếuthốnnhất,gặpkhókhănvềhànhvi,tinhthầnvàxãhội,làhậuquảcủanhữngtổnthươngvàsựthờơcủabốmẹ.Nhờlắngnghenhữngngườinhưbà,tôitinrằngcuộcsốnggiađìnhtanvỡlàmộttrongnhữngnguyênnhânchínhdẫnđếnsựthiếuliênkếtvàkỹnăngxãhội.Ngaycảmộtviệcđơngiảnnhưngồivàobànănvàtròchuyện,nhưbốmẹtôithườnglàmvớichúngtôingàynhỏ,cũngcóthểlàmộtbướcngoặt.Trẻemcầnđượcngườilớndạydỗvàchỉbảo.Tôinghĩvềnhữnggìmẹtôitừngnói,“Ricky,đừngnằmườnmộtchỗmàchẳnglàmgì.”Thếhệcủatôikhônghềquanhquẩnmộtchỗđểxemtivivàchơiđiệntử.Tươngtácgiữangườilớnvàtrẻemrấtmạnhmẽ.Họchỉdẫn;chúngtôilàmtheo.

Nhữngđứatrẻmấtgốcngàynaychỉhọctừbạnbèđồngtranglứa,thànhralạclốitrongxãhội.Chamẹcầnphảichiasẻtráchnhiệmchứkhôngphảichỉtrôngchờchínhphủtìmragiảipháp.Ngườitrẻcómộtnguồnnănglượngvàtiềmnăngrấtlớnđểlàmnhữngviệccóích.Chúngchínhlàtươnglai.Giảiquyếtnhữngvấnđềnhưônhiễmmôitrường,cạnkiệtnguồncá,sựpháhoạithếgiớitựnhiên,cácbệnhtậtvàđạidịchnhưAIDShoàntoànphụthuộcvàochúng,nhữngvấnđềmàcácthếhệđitrướckhôngthểgiảiquyết,hoặctrongnhiềutrườnghợp,họlạichínhlàngườigâyra.

Cácnướcchưapháttriển,đặcbiệtlàởchâuPhi,cónhữngvấnđềđánglẽkhôngnêntồntại,vàtôinghĩđâychínhlànơimànhữngngườilàmkinhdoanhcóthểgiảiquyếtvấnđềbằngnhữngcáchkhácvớinhữngngườilàmtừthiện.Mỗinhómđềucómộtvaitròquantrọng,nhưnghọkhácnhau.Nhữngngườilàmtừthiệnphảigiảiquyếttừngvấnđềvàcốgắnggiúpđỡtrongtừnglĩnhvực,còncácdoanhnhâncóthểgópphầngiảiquyếtvấnđềtrênmộtquymôlớnhơnquatàitrợvàkhoahọc.

ỞchâuPhi,khoảng1,5triệutrẻemvà750.000phụnữmangthaichếtvìsốtréthàngnăm.Họchếtvì

bịmuỗiđốt.Vậylàmthếnàođểngănkhôngchomuỗiđốthọ?ThậtkhôngthểtinđượcrằngchưahềcómộtchiếndịchphốihợpnàotrênkhắpchâuPhiđểgiảiquyếtvấnđềvềmuỗi,trongkhicâutrảlờilạirấtđơngiản.NếumỗingườiởchâuPhiđềucómộtchiếcmànthấmchấtdiệtmuỗi,vàtườngnhàhọcũngđượcsơnphủthứchấtdiệtmuỗitươngtự,thìvấnđềsẽđượcgiảiquyết.Đâykhôngphảilàmộtgiảiphápvượtquákhảnăngcủachúngta,vậymànóvẫnchưađượcthựchiện.

HIV/AIDSlàmộtcănbệnhkhácmàđánglẽđếnbâygiờcũngđãphảiđượcgiảiquyết.Đếnnay,HIV/AIDSđãgiếtchết17triệungườiởchâuPhi,vàkhoảng30triệungườikhácđangmắcbệnh.Đâylàđiềuthậtvôlýtrongthờiđạinày.TôivẫnnhớlầnđầutiênđếnmộtbệnhviệnởchâuPhivàthấybiếtbaonhiêungườiđangchếtvìbệnhAIDS.Trungbìnhmỗibuổisáng,mộtphòngbệnhcósáuchiếcgiườngtrốngcủanhữngngườiquađờiđêmhômtrước.Thậtđángsợvàkhôngthểtinđược.Giờđây,VirginUniteđangthảoluậnvớiLiênHiệpQuốcvànhữngngườikhácvềviệcthànhlậpmộtTrungtâmVậnhànhphảnứngnhanhcóthểphốihợptấtcảcáchoạtđộngnhânđạođangdiễnratạichâuPhi.NếumộtviệcnàođóhiệuquảởNigeriathìchúngtôisẽđẩythêmvốnvàođó.Nếunơikhácđanggặpkhókhănthìchúngtôicóthểchuyểnvốnsang.Tấtcảnhữnggìcầncólàlòngquyếttâm,sựchủđộngvàtiền.Chúngtôicầnnhữngngườidámnghĩdámlàmchứkhôngphảinhữngkẻchùnbướcvàcamchịu.

Đầunăm2006,LầuNămGócbiểuquyếtđồngýsửdụng125tỷđô-lamỗinămtrongvòng10nămđểchitrảchocuộcchiếntranhởI-rắc.Thửlàmphépsosánh,chiphíhàngnămđểđưasứckhỏengườichâuPhilênbằngvớitiêuchuẩnthếgiới(25-35tỷđô-la);giáodụctấtcảtrẻemtrênthếgiới(7tỷđô-la);nướcsạchvàhệthốngrácthảitrêntoànthếgiới(9tỷđô-la);giảiquyếtđạidịchHIV/AIDStrêntoànthếgiới(10tỷđô-la),phầncònlạilàkhoảng65tỷđô-la.Đặtvàobốicảnhnày,chiếntranhcóýnghĩagìkhông?

Cuốinăm2003,tôiởJohannesburgvàtheodõiMandelanóichuyệnvớibáogiớitrongthờigianchuẩnbịdiễnra“46664”,mộtbuổihòanhạcgâyquỹủnghộbệnhnhânHIV/AIDSmàchúngtôigiúptổchức,cùngvớiPeterGabrielvàBrianMay.Ôngnóingắngọnvàvàothẳngvấnđề:

“AIDSlàmộtbikịchlớnchưatừngthấyđangdiễnraởchâuPhi.AIDSkhôngchỉlàmộtcănbệnh;nólàmộtvấnđềvềquyềnconngười.Vìthếgiới,chúngtaphảihànhđộngngaybâygiờ,gâyquỹđểgiúpnhữngngườibịảnhhưởngbởiAIDSvàtăngnhậnthứcđểgópphầnngănchặnsựlâylancủaHIV.’46664‘làmãsốtùnhâncủatôitrongsuốt18nămngồitùởđảoRobben.Tôiđượcbiếtđếnchỉnhưmộtconsố.HàngtriệungườimắcphảiAIDSngàynaycũngvậy,chỉlàmộtconsố.Họcũngđangchịumộtánchungthân;chínhvìvậy,lầnđầutiêntôichophépsửdụngmãsốtùnhâncủamình,46664,làmtêngọichochiếndịchnày.”

Ngồicạnhôngtrongsuốtbuổihòanhạccùngvớingườivợtuyệtvờicủaông,bàGraceMachel,vớiJoanvàHolly,vàđượcthưởngthứcgiọnghátcủaPeterGrabiellàmộttrongnhữngtrảinghiệmxúcđộngnhấttrongcuộcđờitôi.

Tôinghĩrằngmìnhcócáchtiếpcậncuộcsốngrấttrẻtrung,ngaycảkhiđãởtuổi50;nhưngởtuổi90,Mandeladườngnhưđangbùlạinhữngnămthángtrongtùbằngtầmnhìnvàniềmđammêcuộcsống.Trongnhữngchươngtrước,tôiđãviếtvềcáchđểcóđượcsựgiúpđỡcủaVuaHusseinnướcJordanvàNgàiEdwardHeathđểthươnglượngvớiSaddamHussein,baysangI-rắcđểđưa43continốmyếuvàbịthươngvềnướctrướccuộcxungđộtđầutiênnăm1990;nhưngtôikhôngbaogiờnghĩrằngmìnhsẽlạithamgiavàomộtđấutrườngtươngtự.Nhưngđếnnăm2003,sausựkiện11tháng9,khủnghoảngngàycànggiatăngởI-rắcthìcóvẻnhưBushsẽphátđộngchiếntranh.TôiphảnđốicáckếhoạchxâmlượcvìtôithấynócólẽlàquyếtđịnhđốingoạitồitệnhấttừthờiSuez.Khôngcầnphảigiếthạihoặclàmhàngnghìnngườibịthươngchỉđểloạibỏmộtngười.TôitinrằngnếuhọchoSaddammộtconđườngthoátthìsẽcóthểtránhđượcđổmáu.CầnphảichoSaddammộtconđườngsống,nếukhôngôngtasẽgiốngnhưconthúbịdồnvàochântường–họsẽphảichiếnđấu.Vàcólẽlàđếnmộtmứcđộnàođó,Saddamcũngkhôngthậtsựtinrằnghọsẽxâmlượcđấtnướcmình.

Tìnhhìnhrấtlộnxộnvàngàycàngcấpbách.TôinghĩrằngngườiduynhấtcóthểthuyếtphụcSaddamthôichứctổngthốngvàsốnglưuvonglàMandela.Tôigọiđiệnthoạichoông,sauđógửichoôngmộtláthư.

Madibakínhmến,

Nhưthườnglệ,tôirấtvuiđượcnóichuyệnvớingài.Tôinghĩmìnhnêngửichongàimộtláthưrấtngắngọnđểtrìnhbàycuộcbànluậncủachúngta.

MỹvàAnhchắcchắnđãquyếtđịnhchiếntranh.Sẽkhôngtránhkhỏicảnhrấtnhiềudânthườngbịthươngvong.

TôitinrằngchỉcómộtcáchduynhấtđểngănchặncuộcchiếntranhởI-rắc,vàtôicũngtinrằngngàilàngườiduynhấttrênthếgiớinàycóthểlàmđược.

NếucóthểthuyếtphụcSaddamHusseinluivềLibya(hoặcmộtnơinàokhác),vàhoàntoànđượcmiễntrừ,thìtôitinrằngMỹsẽkhôngthểthúcđẩychiếntranh.Nếuôngtachịuhysinhđểtránhchodântộcmìnhphảichịuđựngthêmnhiềunỗithốngkhổhơnnữathìôngtacũngsẽcủngcốthêmdanhtiếngcủamình.LựachọnkhácdànhchoôngtasẽlàsốphậncủaNoriega,Milosevichoặctồitệhơn.

VớimốiquanhệvớiTổngthốngQaddafivàsựtônkínhdànhchongàiởI-rắc,cólẽngàilàngườiduynhấtcóthểsắpxếpchuyệnnày.

TôitinrằngngàicóđủtínnhiệmđểthuyếtphụcSaddamHusseintừchức.Nếuđồngýrađi–vídụnhưđếnLibya–thìôngtavẫncóthểngẩngcaođầu.Đólàđiềutốtnhấtmàôngtacóthểlàmchongườidâncủamình.

Nếugiúpđượcngài,tôisẽrấtvuilòngđượcgửichongàimộtchiếcmáybayđưangàiđếnđóvàquayvề(hyvọnglàcóquaLibya!).

TôisẽnóichuyệnvớingàisaukhingàibànbạcvớiThabo[Mbeki,TổngthốngNamPhi].

KếhoạchlàMandelasẽđếnBaghdad,nóichuyệnvớiSaddam,rồihọsẽcùngnhaubaykhỏiI-rắc.ĐiềunàyđảmbảovớiSaddamrằngôngtasẽđượcantoàn.Nhưngtrướckhilàmbấtcứđiềugì,MandelamuốnchúngtôicóđượcsựđồngýcủaKofiAnnan.KofiAnnanbanđầurấtthậntrọngvớiýđịnhnàyvàlolắngrằngMandelasẽbịSaddambắtlàmcontin.Vàcólẽđếnmộtmứcđộnàođó,Saddamcũngkhôngtinvàolờiđềnghịnày.TôinóichuyệnvớiKofiAnnanvàcuốicùngthìôngcũngtinrằngđólàmộtkếhoạchtốtvàchophépchúngtôithựchiện.BấtngờnhấtlàMandelađãsẵnsànglàmviệcnàyvìởtuổinày,ôngnghĩrằngôngcóthểhysinh.TôinóivớiMandelarằngnếucầnthìtôisẽđicùngông.Tôikhônglolắngvềsựantoàncủabảnthân–nhưtôiđãnóivớiMandela,tôiđãlàmrấtnhiềuviệcnguyhiểm–nhưngquyếtđịnhlàởông.

BốngiámđốccủaVirgin,trongđócóWillWhitehorn,đãđượcchỉdẫnbímậtđểgiúpkếhoạchhòabìnhnàythànhcông,vàhọsắpxếpmộtchiếcmáybaycánhânchờởJohannesburgtừngày17/3đểbayđếnI-rắc.Haingàysau,khichúngtôiđangchuẩnbịlênđường,thìbombắtđầunổvàcáclựclượngliênminhtiếnvàoI-rắc.Tôikhôngbiếtđiềugìsẽxảyranếucuộctiếnđánhđượclùilạithêmvàingày.LịchsửcủacuộcchiếnvàvùngTrungĐôngcóthểđãkhác.

CuộcxâmlượcI-rắcvàtấtcảnhữnggìxảyrasauđó,ởđóvànhữngnơikháctrênthếgiớiđãtạocảmhứngđểtôithànhlậpmộtnhómcácnhânvậtphichínhtrịtênlàTheEldersđểgópphầnngănchặnxungđộttrongtươnglai.Dùvẫncònđangtronggiaiđoạntrứngnước,nhưngMandelađãđồngýlàmngườisánglập.Đâylàýtưởngcủatôi,PeterGabrielvàMandela.Chúngtôibànbạcvềnóvàthấyrằngcómộtkhoảngcáchtrênthếgiới,bởicórấtnhiềunhómlãnhđạonắmquyềnlựcvềquânsự,kinhtếvàchínhtrị,nhưnglạikhôngnhiềunhómlãnhđạodựatrênnềntảnglẽphảitrongngôilàngtoàn

cầungàynay.Chúngtôivẫnđangnghiêncứuthànhlậpnótrongmấynămgầnđây.

Mớiđây,tôiđếnNamPhicùngJeanOelwang,giámđốcđiềuhànhtoàncầucủaVirginUnite,vàrấtphấnkhởitrướctiếntriểncủamộtloạtnhữngdựándoanhnghiệpxãhộimàchúngtôiđangtriểnkhai.Tôiluôncốgắnglàmhếtsứcmình.Vídụnhưmộtthờigiantrướcđây,khithấyrằngmộtsốnhânviênxétnghiệmdươngtínhvớiHIVnhưnglạikhôngbiếtđếnđâuđểmuathuốckhángenterovirus,chúngtôibènquyêngópđểthànhlậpmộtphòngkhámchuyênkhoaởLesothochokhoảng100.000ngườiởkhuvựcphụcận.Đểkhuyếnkhíchmọingười,Joanvàtôiđãtìnhnguyệnkhámcôngkhaitrướctấtcảnhânviên.Tôicũngrấtquantâmvàtrựctiếpthamgiavàonhiềudựánmôitrường,vìchâuPhirấtdễbịtổnthươngtrướchiệntượngTráiđấtnónglên.Nóphảigánhchịuhậuquảcủanhiềuhoạtđộngbấtcẩnđãvàđangdiễnratạinhữngnơikháctrênthếgiới–nhưngchínhngườidânchâuPhicũngcóthểthựchiệnvaitròcủamình,nhưthaydầuhỏabằngnhiênliệusinhhọc,antoànvàsạchsẽhơnrấtnhiều.Mộtkhiphụnữ(nhữngngườilocôngviệcbếpnúc)ởcácvùngngoạiônhậnthứcđượcđiềunày,họsẽmuốnthayđổi,nhưngbanđầuchúngtôiphảigiúpđỡhọvềmặttàichínhvàlàmgươngchohọ.

MandelatómlượctấtcảtrongbàidiễnvănnhậmchứctổngthốngNamPhinăm1994:“Nỗisợlớnnhấtcủachúngtakhôngphảilàkhôngthíchnghiđượcvớixãhội,màlàchúngtacóquánhiềuquyềnlực.Chínhánhsángchứkhôngphảibóngtốilàmchúngtasợhãinhất.Chúngtatựhỏi,tôilàaimàtuyệtvời,thôngminh,tàigiỏi,xinhđẹp?Thựcra,bạnkhôngphảilàai,bạnlàđứaconcủaChúavànhữnghànhđộngnhỏnhensẽchẳnggiúpđượcgìchothếgiớinày.Chẳngcógìlàhayhokhichùnbướcđểngườikháckhôngcảmthấybấtankhiởbênbạn.Chúngtasinhralàđểtỏasáng.ChúngtasinhralàđểbiểulộánhhàoquangcủaChúabêntrongmình.Vàkhiđểánhsángcủamìnhtỏarachínhlàchúngtađangchophépngườikháclàmđiềutươngtự.Khichúngtađượcgiảithoátkhỏinhữngnỗisợhãicủachínhmìnhthìsựhiệndiệncủachúngtacũngtựđộnggiảithoátnhữngngườikhác.”

Đólànhữngngôntừđầyxúcđộng,chứađựngnhữngbàihọcmàtấtcảchúngtađềucóthểhọctheo.Tôicũngđãhọcđượcrấtnhiềutừchúng.

PhầnkếtCuộcsốngcủatôilànắmlấycơhộivàphiêulưu.Độngcơthúcđẩytôiluônlàđặtracácthửtháchchochínhmìnhvàcốgắngđạtđượcchúng.Tấtcảnhữngbàihọctôiđãhọcđượcđềulàkếtquảtrựctiếpcủanhữngthửtháchnày.Chúngbaogồm:

•Làmtớiđi

•Suynghĩtíchcực

•Thửtháchbảnthân

•Đặtramụctiêu

•Luônvuivẻ

•Tạonênsựkhácbiệt

•Đứngtrênđôichâncủachínhmình

•Luôntrungthành

•Sốnghếtmình

•Cócôngmàisắt,cóngàynênkim

Khoảngthờigianyêuthíchtrongngàycủatôilàbuổitối,ởNecker,ngồivàomộtchiếcbànlớnvàhạnhphúcbêngiađìnhvàbạnbè,cảmgiácthậtvuivẻ.Hònđảothiênđườngnàychứađựngnhiềuướcmơvàmụctiêucủatôitrongđời.KhiJoanvàtôimớitìmrahònđảo,muanóđãtrởthànhmụctiêucủachúngtôi.Kiếmtiền,xâymộtngôinhàtrênđóvàđưanướcvàolànhữngthửtháchlớnđểvượtqua.Tôikhôngbaogiờnói“khôngthể”.Tôicốgắng,vàtôithànhcông.Giờđây,đólànơitôicùnggiađìnhvàbạnbèvuichơi.Đócũnglànơitôithưgiãnvàsuynghĩ–vàmộtsốýtưởngtuyệtvờinhấtcủatôinảyratừđó.Tôiphảisuynghĩthậtphóngkhoángđểthấyđượcưuđiểmcủachúng.

Gầnđâycómộtđiềuxảyra,nódườngnhưđãtómlượcđượcnhữnggìtôiđãlàmvàcáchtôinhìncuộcđời.ĐólàkhimộtcơncuồngphongquétquaquầnđảoVirgin.NgôinhàLớncủatôitrênđảoNecker,đượcxâydựngbằngvậtliệutựnhiên,chủyếulàgỗ,vàtrôngcóvẻkhámỏngmanh–nhưnglạicóthểchốngchịuđượcnhữngcơngiómạnh290km/h.Tuynhiên,tôikhôngvàonhàđểtránhbão.CuồngphongxuấthiệnởNeckerchỉkhoảng50nămmộtlần,vàtôikhôngthíchviệcmìnhsẽkhôngđượctrảinghiệmmộtđiềugìđó–nhấtlàmộtsựkiệnhiếmgặpvàấntượngnhưvậy.Ởngoàitrờitrongmộtcơnbãolàmộtcơhộihiếmhoi,vìvậy,tôilặnxuốngbểbơikhinhữngcơngiógàothéttrênđầu.Đólàmộttrảinghiệmhếtsứctuyệtvời,tôiđãđượcchứngkiếncảnhnướcbiểnxôlênrặngđángầm,cảmnhậntốcđộcủagió,ngheđượcnhữngtiếngồnkinhkhủng.Vượtquacơnbãothậtlàmộtcảmgiáctuyệtvời–vàcuộcđờicủatôichínhlànhưvậy.Ởngoàitrờitrongmộttrậncuồngphong,vàsốngsót.

Giàđicũngkhônglàmtôithayđổi.Khitôipháttriểnmộtýtưởngmới,miễnlànóthuậnlợi,tôisẽlạimuốnlênđường.Joanliêntụcnói,“Tạisao?Anhsắp60tuổirồi,Richard.Hãynghỉngơivàtậnhưởng.”Nhưngtôivẫnluônsốngvớicâuchâmngônnguyhiểm–vàđôikhilàngungốc–rằngTôisẵnsàngthửsứcbấtkỳđiềugì.Tôiluônbịthúcđẩybởicácthửtháchmới.MộttrongsốđólàbiếnhệthốngđườngsắtcủaAnhtừchỗtệnhấtthànhtốtnhấtthếgiới.Mớiđây,chúngtôinhậnđược900chiếctàuhỏatốitânthânthiệnvớimôitrườngvàchúngđãđượcđưavàohoạtđộng.Tôitinrằngnếuthựchiệnnhữngviệcnhưvậythìbạncóthểnóimìnhđangsốngtốtmỗingày.Nếutôigửihếttiềnvào

ngânhàngvànghỉhưuởCaribethìthậtphíphạmvịthếđặcbiệtcủamình,khitôicóthểtạonênnhữngđiềukhácbiệtlớnlao.Tôimuốnliêntụclàmmớimìnhvànhữngcơhộimàtôicóđược.Nócũngnhưtìnhdụcvậy.Ởtuổi50,chúngtacũngthấythỏamãnnhưởtuổi20,nhưngkhôngcógìbằnglầnđầutiên.Tiệnđây,lờikhuyêntuyệtvờinhấtmàtôicóđượctừbốtôilà,“Hãydùngbaocaosu!”

Tôidànhmộtphầnbathờigiancủamìnhđểquảngbá,mộtphầnbađểthựchiệncácdựánkinhdoanhmạohiểmmới,vàmộtphầnbađể“chữacháy”.Tôimuốntạoramộttrongnhữngcôngtyđángngưỡngmộnhấtthếgiới.Khôngnhấtthiếtphảilàlớnnhất.Mọingườihỏirằngđiểmnàotrongcuộcđờikhiếntôicảmthấythànhcông?Câutrảlờilà,tôihyvọngmìnhsẽkhôngbaogiờtựmãn.Vídụnhư,tôivẫnrấtcăngthẳngkhinóitrướcđámđông,vàđôikhitôihoàinghirấtnhiềuđiều.Nhưngkhoảng10hay20nămtrước,khicảmthấyVirginđãantoànvềmặttàichính,tôiquyếtđịnhrằngmìnhkhôngthểchỉlàmộtcỗmáykiếmtiền,điềuhànhcáccôngty.ỞVirgin,chúngtôimaymắnkhiluôntiếpcậnkinhdoanhtheomộtcáchthứckhácbiệt,tậptrungvàonhânviênvàkháchhàngvàđểcácdoanhnghiệptựquản.Nếubạntìmkiếmnhữngđiềuxuấtsắcnhấtởnhânviên,thìtàinăngcủahọsẽnởrộ.Nếuchỉchămchămphêbìnhhaychờđợinhữngđiềutồitệnhấtthìhọsẽhéotàn.Tấtcảchúngtađềucầnđượctướirấtnhiềunước.Chúngtôicómộtđộingũnhânviêntuyệtvời,vàtôicảmthấyrằngdùcóchuyệngìxảyrathìVirginvẫnluônđượcđặttrongnhữngbàntayantoàn–nhờđótôicóthêmthờigianđểsuynghĩvềnhữngviệckhác.

Tôithấyrằngcốgắngbiếnthếgiớithànhmộtnơitốtđẹphơnlàrấtquantrọng.Vớimỗiýtưởngthươngmạicủamình,tôimuốnpháttriểnmộtýtưởngvớihyvọngnósẽgiúpíchchomọingười,vídụnhưVirginUnite.VirginUniteđượcthànhlậpđểtấtcảnhânviênVirgintrêntoànthếgiớicóthểchungtaygiúpsứchoànthànhcáctháchthứcxãhộikhókhăn.Tôihyvọngchúngtôicóthểtạonênsựkhácbiệt.Khôngchỉmìnhtôimàcảnhânloạiđangphảiđốimặtvớitháchthứctolớnnhất−hiệntượngTráiđấtnónglên.Trậncuồngphonghiếmhoimàtôiđãtrảinghiệmđầyhàohứngcóthểsẽthườngxuyênxuấthiện.Nhữngnơichưatừngbiếtđếnthờitiếtkhắcnghiệtcóthểsẽphảihứngchịugiólốc,khôngkhínóngdữdội,hạnhán,mưabãovàlũlụthàngngày.Khiđókhôngcònthúvịnữa.Khiphảiđươngđầuvớicảnhtànsátsausựkiện11tháng9ởNewYork,AlGorenói,“Sựvuivẻđãkếtthúcởđây.”Nhưngtôimuốnchúngtatiếptụcvuivẻ,vàcáchduynhấtđểcóđượcsựvuivẻlàchúngtaphảinghiêmtúcnhìnnhậnhiệntượngTráiđấtnónglênvàbiếnđổikhíhậu.

Tôivẫntinvàotấtcảnhữngthửtháchmẹdànhchotôi,nhưngápdụngchúngởmộtmứcđộnhẹhơnvớiHollyvàSam.JoanlàmộtphụnữScotlandrấtthựctế.Côấyđảmbảorằngbaoquanhchúngtôiluôncócácthànhviênkháctronggiađìnhvàsốngmộtcuộcsốngbìnhthường.Trẻconlàsợidâyliênkếttuyệtvờitrongmộtmốiquanhệ.Rõrànglàtrongcácmốiquanhệluôncónhữngtrụctrặc.Nhưngvớitôi,mốiquanhệcứngàycàngbềnchặt,bềnchặtvàbềnchặthơn.Tìnhyêuthựcsựlớnmạnh.Chúngtôicómộtcuộcsốngbìnhthường,ổnđịnhvàkếtquảlàHollyvàSamcựckỳcânbằng.Chúngsốngtrongthếgiớihiệnđại,nhưnggiốngnhưtôi,chúngđãđượcnuôidạyđểthửtháchbảnthân.Tôiđộngviênnhưngkhôngbaogiờthúcépchúng.TôirấttựhàokhiHollyquyếtđịnhhọcngànhy.NóđãvượtquacáckỳthivàhiệnđanglàmviệccùngtôiởVirgin.

TôithậtsựtựhàovềSam,nórấtsángtạo,biếtchơinhạcvàtựtháchthứcbảnthânđiquaBắcCực(cùngbốnó!).

Tấtcảmọithứtrongcuốnsáchnàylànhữngbàihọcvàmụctiêucủatôitrongđời,lànhữnggìtôitintưởng.Nhưngchúngkhôngphảilàcủariêngtôi.Tấtcảmọingườiđềucầnphảihọchỏikhôngngừng.Tấtcảmọingườiđềucầncómụctiêu.Mỗibàihọccủatôiđềucóthểđượcápdụngchotấtcảcácbạn.Dùchúngtamuốnlàai,muốnlàmgìthìchúngtacũngsẽlàmđược,vìchúngtacóthể.Hãytiếnlên,đặtbướcchânđầutiên–cứlàmđi.Chúcbạngặpthậtnhiềumaymắnvàluônvuivẻtrênsuốtconđườngcủamình.

Tạoebook:TôHảiTriều

Ebookmiễnphítại:www.Sachvui.Com