MATEMATİKSEL METOTLAR · 2017-12-25 · Hiperbolik, Yuvarlatma ve Diğer metotlar olmak üzere 7 ayrı guruba ayrılarak incelenebilir. Üstel Metotlar: Pow(sayı, üst) : Üs işlemleri

ÜNİTE

6

MATEMATİKSEL METOTLAR

(Math Sınıfı ve Metotları)

İÇİNDEK

İLER •Matemetiksel Metotlar

•Üstel Metotlar• Logaritmik Metotlar• Trigonometrik Metotlar• Ters Trigonometrik Metotlar•Hiperbolik Metotlar• Yuvarlatma Metotları•Rasgele Sayı üretim metotları

HED

EFLER •Bu üniteyi çalıştıktan sonra;

• System.Math içinde yer alan hazır metotları tanıyacak,

•Üstel, Logaritmik ve trigometrik işlemler için hazır metotları ve hesaplanan sonuç değerler için yuvarlatma mettotlarını kullanabilecek,

• İşlemler içerisinde kullanılmak üzere Rasgele sayılar üretebileceksiniz.

NESNE TABANLI

PROGRAMLAMA –I

Okt. Mustafa AKBUĞA

Matematiksel Metotlar

Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 2

GİRİŞ

Visual C# programlama dilinde basit matematiksel (Çarpma, Bölme, Çıkarma,

Toplama vb.) işlemler genelde operatörler yardımıyla yapılmaktadır. Dört işlemin

dışındaki ileri matematik işlemler (Üstel, Logaritmik, Trigometrik işlemler vb.) ise

System. Math Sınıfı içerisinde yer alan Metotlar kullanılarak yapılır.

Bu bölümde, Math Sınıfı içerisinde yer alan ve matematiksel işlemlerde

sıkça kullanılan metotlar anlatılacaktır.

MATEMATİKSEL(Math) METOTLAR

System. Math sınıfı içerisinde tanımlanan metotları kullanarak bir sayının

karesi, karekökü, üssü, e tabanına göre logaritması gibi birçok metametiksel

işlemler yapılabilmektedir.

Visaul C# programlama dilinde yer alan ve matematiksel hesaplamalar için

kullanılan metotlar genel olarak; Üstel, Logaritmik, Trigometrik, Ters Trigometrik,

Hiperbolik, Yuvarlatma ve Diğer metotlar olmak üzere 7 ayrı guruba ayrılarak

incelenebilir.

Üstel Metotlar:

Pow(sayı, üst) : Üs işlemleri için kullanılan bir metottur. İki parametre alır. Birinci

parametre üstü alınacak sayıyı, ikinci parametre ise üssü ifade eder.

Aşağıdaki örnek Uygulama_1’de bu metodun programlar içerisinde nasıl

kullanıldığı gösterilmiştir.

Örnek Uygulama_1: Bu uygulamada yarıçapı girilen bir dairenin alanı, üstel

metotlar kullanılarak hesaplanıp ekranda gösterilsin.

Pow motodu, Tüm

sayılar için kullanılabilir.



Şekil 6.1. Örnek Uygulama_1 ‘e ait kod yapısının gösterimi

Şekil 6.2. Örnek Uygulama_1 için klavyeden dairenin yarıçapı değerine 1 sayısının girilmesi

sonucu oluşan ekran çıktısı

Örnek uygulama_1 için yazılan Şekil 6,1’daki Visual C# kodunu, (Ctrl+F5) ile

çalıştırın. Program çalıştığında Şekil 6,2’de görüldüğü üzere “Dairenin yarıçapını

giriniz:” şeklinde program bir mesaj vererek klavyeden bir sayı değeri girmenizi

isteyecektir. Bu değer 1 sayı olarak girildiğinde; Kod içinde açıklama satırında

gösterildiği gibi alan hesabı yapılır ve hesaplanan sonuç şekil 6,2 de gösterildiği gibi

ekrana yazdırılır.

Exp(üst): Parametre olarak verilen değeri e’nin kuvveti olarak hesaplar.


kullanılabileceği gösterilmiştir.

Örnek Uygulama_2: Bu uygulamada E değerinin kuvveti, üstel metotlar

kullanılarak hesaplanıp ekranda gösterilecektir.

Exp motodu, Logaritmik

işlemlerde kullanılan bir

metotdur.



Şekil 6.3. Örnek Uygulama_2 ‘ye ait kod yapısının gösterimi

Şekil 6.4. Örnek Uygulama_2 için klavyeden E ‘nin kuvvetine 1 sayısının girilmesi sonucu

oluşan ekran çıktısı

Örnek uygulama_2 için yazılan şekil 6,3’daki Visual C# kodunu, (Ctrl+F5) ile

çalıştırın. Program çalıştığında şekil 6,4’de görüldüğü üzere “E kuvveti olacak sayiyi


isteyecektir. Bu değer 1 sayı olarak girildiğinde; Program içinde hesaplanan sonuç

şekil 6,4 de gösterildiği gibi ekrana yazdırılacaktır.

Sqrt(sayı): Parametre olan verilen sayının karakökünü hesaplar.



Örnek Uygulama_3: Bu uygulamada Klavyeden girilen bir sayının karakökü, üstel

metotlar kullanılarak hesaplanıp ekranda gösterilecektir.

Sqrt motoduna

parametre olarak

verilen sayının reel ya

da tam sayı olmasının

bir önemi yoktur. Her

ikisinin de karakök

değerini hesaplayabilir.



Şekil 6.5. Örnek Uygulama_3’ e ait kod yapısının gösterimi

Şekil 6.6. Örnek Uygulama_3 için klavyeden 25 değerinin girilmesi sonucu oluşan ekran çıktısı

Şekil 6.7. Örnek Uygulama_1 için klavyeden 81.81 onlaıklı sayı değerinin girilmesi sonucu


Örnek uygulama_3 için yazılan şekil 6,5’daki Visual C# kodunu, (Ctrl+F5) ile

çalıştırın. Program çalıştığında şekil 6,6’de görüldüğü üzere “karakökü alınacak

sayiyi giriniz:” şeklinde program bir mesaj vererek klavyeden bir sayı değeri

girmeniz istenecektir. Bu değer 25 tam sayısı girildiğinde; Kod içinde Sqrt()

metoduyla gerekli olan işlem yapılır ve işlem sonuç şekil 6,6 de gösterildiği gibi

ekrana yazdırılacaktır. Programı yeniden çalıştırın. Şekil 6,7’de görüldüğü üzere

“karakökü alınacak sayiyi giriniz:” şeklinde program yeniden bir mesaj vererek

klavyeden bir sayı değeri girmenizi isteyecektir. Bu değeri 81.81 şeklinde ondalıklı

bir sayı olarak girin; Bu durumda hesaplanan sonuç şekil 6,7 de gösterildiği gibi

ekrana yazdırılacaktır.



Logaritmik Metotlar:

E: Matematikteki e sayısını ifade eder. Yaklaşık değeri “2.71”dir. Aşağıdaki

örnek Uygulama_2’de bu metodun programlar içerisinde nasıl kullanılabileceği

gösterilmiştir.

Örnek Uygulama_4: Bu uygulamada E fonksiyonunun sayısal değeri, logaritmik

metotlar kullanılarak hesaplanıp ekranda gösterilecektir.


Şekil 6.9. Örnek Uygulama_4 için “E değerini” gösteren ekran çıktısı

Örnek uygulama_4 için yazılan Şekil 6,8’deki Visual C# kodunu, (Ctrl+F5) ile

çalıştırın. Şekil 6,9’de görüldüğü üzere “E sayısının değeri:2,7182818284590”

şeklinde program bir mesaj verilerek ekranda gösterilecektir.

Log(Sayi, Taban): Parametre olarak girilen double sayının ikinci parametrede

verilen tabana göre logaritmasini hesaplar.

Log(Sayi): E tabana göre logaritmayı hesaplar.

Log10 (Sayi): Sayının 10 tabanına göre logaritmasını hesaplar.

E değeri bir metot

değildir. Bu yüzden

parametre almaz.





Örnek Uygulama_5: Bu uygulamada Klavyeden logaritma tabanı ve logaritması

alınacak sayısal değerler girilerek, girilen değer üzerinde logaritmik hesap yapılarak

ekranda gösterilecektir.


Şekil 6.11. Örnek Uygulama_5 için klavyeden 100 ve 10 değerlerinin girilmesi sonucu oluşan

ekran çıktısı

Örnek uygulama_5 için yazılan Şekil 6.10 ’daki Visual C# kodunu, (Ctrl+F5)

ile çalıştırın. Program çalıştığında şekil 6.11’de görüldüğü üzere “Logaritması

alınacak sayiyi giriniz:” şeklinde program bir mesaj vererek klavyeden bir sayı

değeri girmenizi isteyecektir. Bu değer 100 tam sayısı ve “Logaritma tabanı olacak

sayiyi giriniz:” mesajına ise 10 tamsayı girildiğinde; 100 değerinin 10 tabanına göre

logaritması hesaplanarak sonuç değer şekil 6.11 de gösterildiği gibi ekrana

yazdırılacaktır.



Trigonometrik Metotlar:

Sin(Açı): Trigometrik değerleri hesaplamak için kullanılır. Sin(x) Parametre olarak

verilen sayısal değerin sinüsün değerini bulur.

Cos(Açı): Parametre olarak verilen sayısal değerin Kosinüs değerini bulur.

Tan(Açı): Parametre olarak verilen sayısal değerin Tanjant değerini hesaplar.



Örnek Uygulama_6: Bu uygulamada Klavyeden girilen derece türündeki bir

sayısal değer üzerinden Sin, Cos, Tan fonksiyon değerleri hesaplanarak ekranda

gösterilecektir.

Şekil 6.12. Örnek Uygulama_6 ‘ya ait kod yapısının gösterimi


Trigometrik metotlara

parametre olarak

klavyeden girilen

değerler, radyan olarak

alınır. Bu yüzden

dereceye çevrilmelidir.



Örnek uygulama_6 için yazılan şekil 6.12 ’daki Visual C# kodunu, (Ctrl+F5)

ile çalıştırın. Program çalıştığında şekil 6.13’de görüldüğü üzere “Trigometrik değeri

hesaplanacak sayiyi giriniz:” şeklinde program bir mesaj vererek klavyeden bir sayı

değeri girmenizi isteyecektir. Bu değer 30 tam sayısı olarak girildiğinde ise bu

girilen değer kod içinde dereceye çevrilerek Sinüs, Cosünüs ve Tanjant fonksiyon

değerleri hesaplanır ve sonuç şekil 6.13 de gösterildiği gibi ekrana yazdırılır.

PI Sayısı: Matematikteki pi sayısını ifade eder. Özellikle sayısal değerlerin

dereceye çevrilmesinde, trigometrik fonksiyonlar ile birlikte kullanılmaktadır. Aşağıdaki örnek Uygulama_7’de bu metodun programlar içerisinde nasıl kullanılabileceği gösterilmiştir.

Örnek Uygulama_7: Bu uygulamada yarıçapı girilen bir dairenin alanı, PI sabit

sayısı kullanılarak hesaplanıp ekranda gösterilecektir.

Şekil 6.14. Örnek Uygulama_7’ ye ait kod yapısının gösterimi

PI değeri bir metot

değildir. Bu yüzden

parametre almaz.




Örnek uygulama_7 için yazılan şekil 6.1’daki Visual C# kodunu, (Ctrl+F5) ile

çalıştırın. Program çalıştığında Şekil 6.15’de görüldüğü üzere “Dairenin yarıçapını


isteyecektir. Bu değer 3 sayı olarak girildiğinde; Kod içinde açıklama satırında

gösterilen alan hesabı yapılır ve hesaplanan sonuç şekil 6.15 de gösterildiği gibi

ekrana yazdırılır.

Ters Trigonometrik Metotlar:

ASin(Sayi): Trigometrik değerleri verilmiş sayısal ifadelerin açısal değerini

bulmak için kullanılır. Sayısal bir double türünde verilen bir değerin asünüs değerini

hesaplar.

ACos(Sayi): Sayısal bir double türünde verilen bir değerin aKosinüsünü hesaplar.

ATan(Sayi): Sayısal bir double türünde verilen bir değerin atanjant değerini hesaplamakta kullanılır.



Örnek Uygulama_8: Bu uygulamada program içinde verilen sayisal değerler

kullanılarak Asin, Acos ve Atan fonksiyon değerleri hesaplanıp derece cinsinden

ekranda gösterilecektir.

Ters trigometrik

metotlar, trigometrik

metotların tersi işlem

yapmak için kullanılır.




Şekil 6.17. Örnek Uygulama_8 için oluşan ekran çıktısı

Örnek uygulama_8 için yazılan Şekil 6.16’daki Visual C# kodunu, (Ctrl+F5)

ile çalıştırın. Kod içindeki değişken değerleri kullanılarak gerekli hesaplamalar

yapılır ve hesaplanan sonuç şekil 6.17’ de gösterildiği gibi ekrana yazdırılır.

Hiperbolik Metotlar:

Sinh(Açı): Kendisine verilen double bir değerin hiperbolik sünüs değerini bulmak

için kullanılır.

Cosh(Açı): Kendisine verilen double bir değerin hiperbolik Kosinüs değerini bulmak için kullanılır.

Tanh(Açı): Kendisine verilen double bir değerin hiperbolik tanjant değerini bulmak için kullanılır.





Örnek Uygulama_9: Bu uygulamada Klavyeden girilen derece türündeki bir

sayısal değer üzerinden Sinh, Cosh, Tanh fonksiyon değerleri hesaplanarak ekranda

gösterilecektir.

Şekil 6.18. Örnek Uygulama_9 ‘a ait kod yapısının gösterimi

Şekil 6.19. Örnek Uygulama_9 için klavyeden 30 değerinin girilmesi sonucu oluşan ekran

çıktısı

Örnek uygulama_9 için yazılan şekil 6.18 ’daki Visual C# kodunu, (Ctrl+F5)

ile çalıştırın. Program çalıştığında şekil 6.19’de görüldüğü üzere “Trigometrik değeri

hesaplanacak sayiyi giriniz:” şeklinde program bir mesaj vererek klavyeden bir sayı

değeri girmenizi isteyecektir. Bu değer 30 tam sayısı olarak girildiğinde. Bu girilen

değer kod içinde dereceye çevrilerek hiperbolikSinüs, hiperbolikCosünüs ve



hiperbolikTanjant fonksiyon değerleri hesaplanarak, sonuç şekil 6.13 de gösterildiği

gibi ekrana yazdırılır.

Yuvarlatma Metotları

Round(Sayı1,Sayi2): Parametre olarak aldığı sayısal veride ondalık hassasiyeti

yaralayan bir metotdur. İlk parametresi uygulanacak olan sayıyı, İkinci bir

parametresi ise ondalıklı kısımdan gösterilecek olan rakam sayısını ifade eder.

Ondalık kısımdan geri kalan rakamlar ise yuvarlatılır. Aşağıdaki örnek

Uygulama_10’de bu metodun programlar içerisinde nasıl kullanılabileceği

gösterilmiştir.

Örnek Uygulama_10: Bu uygulamada Klavyeden girilen ondalıklı sayısal bir değer

Round metodu yardımıyla yeniden düzenlenerek ekranda gösterilecektir.

Ro

Şekil 6.20. Örnek Uygulama_10 ‘a ait kod yapısının gösterimi

und Metod



Şekil 6.21. Örnek Uygulama_10 için klavyeden 1.14023832107643 değerinin girilmesi

sonucu oluşan ekran çıktısı

Örnek uygulama_10 için yazılan şekil 6.21’daki Visual C# kodunu, (Ctrl+F5)

ile çalıştırın. Program çalıştığında şekil 6.21’de görüldüğü üzere “Ondalıklı bir sayı


isteyecektir. Bu değer 1.140283210107643 gibi ondalık kısmı uzun bir sayı olarak

girildiğinde; girilen ondalıklı sayı Round metodu yardımıyla yeniden düzenlenir ve

düzenlenen sonuç şekil 6.21 de gösterildiği gibi ekrana yazdırılır.

Floor(Sayı): Parametre olarak verilen onladıklı sayının küçük tamsayıya

yuvarlatmak amacıyla kullanılır. Sayının “9.1” veya “9.9” olması önemli değildir, iki

sayıyıda 9 olarak yuvarlar. Eğer girilen sayı negatif ise “‐9.1” veya “‐9.99” her iki

sayıda “‐10” olarak yuvarlanır. Aşağıdaki örnek Uygulama_11’de bu metodun

programlar içerisinde nasıl kullanılabileceği gösterilmiştir.


floor metodu yardımıyla ondalıklı kısmı küçük tamsayıya yuvarlanarak ekranda

gösterilecektir.




Şekil 6.23. Örnek Uygulama_11 için klavyeden ‐9.1 değerinin girilmesi sonucu oluşan ekran

çıktısı


çıktısı



Şekil 6.25. Örnek Uygulama_11 için klavyeden 9.99 değerinin girilmesi sonucu oluşan ekran

çıktısı


çıktısı

Örnek uygulama_11 için yazılan Şekil 6.22’daki Visual C# kodunu, (Ctrl+F5)

ile çalıştırın. Programın çalışması sonucu “Ondalıklı bir sayı giriniz:” şeklinde bir

mesaj vererek klavyeden bir ondalıklı sayı değeri girmenizi isteyecektir. Şekil 6.23,

6.24, 6,25 ve 6.26 ’da gösterildiği gibi girildiğinde; girilen ondalıklı sayı floor

metodu yardımıyla küçük tamsayıya yuvarlanır ve düzenlenen sonuç değer girilen

şeklin hemen altında gösterilmektedir.

Ceiling(Sayı): Parametre olarak verilen onladıklı sayının büyük tamsayıya

yuvarlatmak amacıyla kullanılır. Floor metodunun tersi olacak şekilde çalışır.

Sayının “9.1” veya “9.9” olması önemli değildir, iki sayıyıda 10 olarak yuvarlar. Eğer

girilen sayı negatif ise “‐9.1” veya “‐9.99”’ ise “‐9” olarak yuvarlanır. Aşağıdaki


gösterilmiştir.


Ceiling metodu yardımıyla ondalıklı kısmı büyük tamsayıya yuvarlanarak ekranda

gösterilecektir.





çıktısı


çıktısı




çıktısı


çıktısı


ile çalıştırın. Programın çalışması sonucu “Ondalıklı bir sayı giriniz:” şeklinde bir

mesaj vererek klavyeden bir ondalıklı sayı değeri girmenizi isteyecektir. Şekil 6.28,

6.29, 6,30 ve 6.31 ’de gösterildiği gibi girildiğinde; girilen ondalıklı sayı Ceiling

metodu yardımıyla büyük tamsayıya yuvarlanır ve düzenlenen sonuç değer girilen

şeklin hemen altında gösterilmektedir.

Diğer Metotlar:

Abs(Sayi):Parametre olarak sayısal türde verilen bir değerin tamsayı karşılığını

verir. Başka bir ifadeyle verilen sayının mutlak değerini bulur. Aşağıdaki örnek

Uygulama_13’de bu metodun programlar içerisinde nasıl kullanılabileceği

gösterilmiştir.

Örnek Uygulama_13: Bu uygulama kullanıcının klavyeden girdiği int türdeki bir

sayısal değerin Abs metoduyla mutlak değerini hesaplayarak ekranda göstersin.

Abs motodu, pozitif

sayılar için aynı değeri

negatif sayılar içinse

sayının pozitif karşılığını

geri döndürerek işlem

yapmaktadır.




Şekil 6.33. Örnek Uygulama_13 için klavyeden Erzurum string değerinin girilmesi sonucu



çıktısı



Şekil 6.35. Örnek Uygulama_13 için klavyeden ‐66 değerinin girilmesi sonucu oluşan ekran

çıktısı


ile çalıştırın. Programın çalışması sonucu “Mutlak değeri alınacak Sayıyı giriniz:”

şeklinde bir mesaj vererek klavyeden bir sayı değeri girmenizi ister. Şekil 6.33 ve

6.34 ’de gösterildiği gibi bir değer girildiğinde, girilen sayı değerinin mutlak değeri

alınır ve hesaplanan sonuç değer ise yine aynı ekranda gösterilir.

Sign(Sayı) : Bu metot kendisine verilen işaretli bir değerin, işaretinin eksi mi

yoksa artı mı ya da sıfırmı olduğunu tespit eder. Parametre olaran verilen sayı

negatif ise “‐1” ile pozitif ise “+1” ve sıfır ise “0” değerini döndürür. Aşağıdaki


gösterilmiştir.

Örnek Uygulama_14: Bu uygulama kullanıcının klavyeden girdiği int türdeki bir

sayısal değerin işaretini Sign metoduyla tespit ederek ekranda göstersin.





çıktısı

Şekil 6.38. Örnek Uygulama_14 için klavyeden ‐66 değerinin girilmesi sonucu oluşan ekran

çıktısı


çıktısı


ile çalıştırın. Programın çalışması sonucu “İşaretli bir sayı giriniz:” şeklinde bir

mesaj vererek klavyeden bir sayı değeri girmenizi istenir. Şekil 6.37, 6.38, ve 6.39

’de gösterildiği gibi bir değer girildiğinde, girilen sayı değerinin işaretini tespit

ederek yine aynı ekranda gösterilir.

Max(Sayı1, Sayi2): Parametre olarak verilen aynı tipteki Sayı1 ve Sayı2

değerlerinden en büyük olanını bulur.

Min(Sayı1, Sayi2): Parametre olarak verilen aynı tipteki Sayı1 ve Sayı2

değerlerinden en küçük olanını bulur.



Örnek Uygulama_15: Bu uygulama kullanıcının klavyeden girdiği int türdeki iki

farklı sayısal değerden en büyük ve en küçük olanı tespit ederek ekranda göstersin.

Max ve Min

metotlarıyla birden

fazla sayınında büyük

ya da küçük olanı

bulunabilir. İki olarak

karşılaştırılarak bulunan

değer diğer metot için

ikinci sayı olarak

verilebilir.



Şekil 6.40. Örnek Uygulama_15’ e ait kod yapısının gösterimi

Şekil 6.41. Örnek Uygulama_15 için klavyeden ‐3 ve 4 değerlerini girilmesi sonucu oluşan

ekran çıktısı


ekran çıktısı

Şekil 6.43. Örnek Uygulama_15 için klavyeden ‐3 ve 0 değerlerinin girilmesi sonucu oluşan

ekran çıktısı




ile çalıştırın. Programın çalışması sonucu “sayı1 giriniz:” ve “sayı2 giriniz:” şeklinde

bir mesaj vererek klavyeden iki sayı değeri girmenizi ister. Şekil 6.41, 6.42 ve 6.43

’de gösterildiği gibi bir değer girildiğinde, girilen sayı değerinden En büyük ve En

küçük olanlarını tespit edilerek ekranda gösterir.

Rasgele Sayı Üretim metotları:

Visual C# programlama dilinde, rastgele sayı üretmek için Random sınıfı

kullanılmaktadır. Random sınıfı kullanılarak rasgele tam sayı ya da ondalıklı sayı

üretmek mümkündür. Sayı üretmek için yeni bir random sınıfı tanımlanması

gereklidir. Random sınıfının sayı üretiminde kullanılan Next, NextDouble ve

NextBytes olmak üzere üç metotu bulunmaktadır. Next metodu; tam sayı,

NextDouble ondalıklı sayı üretmekte kullanılır ve NextBytes metodu ise Byte

türündeki bir dizi değişkenin tüm elemanlarını tek seferde, tam sayılar ile doldurmak

için kullanılır. Random sıfından türetilen nesnelerin iş görmesi, sınıfa ait metotlar ile

sağlanır. Aşağıdaki gösterildiği şekilde Random sınıfından RasgeleSayi adında bir

nesne türetilebilir.

Next() Metodu:

Next metodu ile rasgele tam sayı üretmek amacıyla kullanılır ve 3 farklı

şekilde kullanılır. Bunlar; Parametresiz, tek parametreli ve iki parametrelidir.

Parametresiz kullanımında int tipinde rastgele bir sayı üretilir. Tek parametreli

kullanımında, parametreli olarak metoda sayı gönderilir. Ve metotta 0 ile

gönderilen sayı arasında rastgele bir sayı üretir. Üretilen sayılara her zaman 0

dahildir fakat parametre olarak gönderilen sayı dahil değildir. İki parametreli

kullanımda ise metoda minimum değer ve maksimum değer olmak üzere 2 adet

sayı gönderilir. Metot minimum değerden maksimum değere kadar olan aralıkta

rasgele bir sayı üretecektir. Aşağıdaki gösterildiği şekilde programlar içerisinde

kullanılabilmektedir.

Random RastgeleSayi = new Random();

int uretilenSayi1 = RastgeleSayi.Next(); //Parametresiz kullanım int uretilenSayi2 = RastgeleSayi.Next(Sayi1); // Tek Parametreli kullanım int uretilenSayi3 = RastgeleSayi.Next(Sayi1, Sayi2); //İki parametreli kullanım



NextDouble () Metodu:

Uygulamalar için her zaman rasgele tamsayı üretmek yeterli gelmeyebilir.

Ondalıklı sayı üretmek gerekli olduğunda NextDouble metodu tercih edilmelidir.

Bu metot sayesinde “0 ile 1” arasında ondalıklı sayılar üretmek mümkündür.

Aşağıdaki gösterildiği şekilde programlar içerisinde kullanılır.

NextBytes () Metodu:

“Byte” tipinde tanımlanan dizi değişkenin tüm elamanlarını “0 ile 255”

arasında rasgele sayılarla doldurmak amacıyla kullanılır. Program içerisinde

aşağıda 10 elamanlı bir dizi ile nasıl kullanıldığı gösterilmektedir.

Aşağıdaki örnek Uygulama_16’da Rasgele sayı üretiminde kullanılan Random

sınıfına ait metodların tümünün programlar içerisinde nasıl kullanılabileceği

gösterilmiştir.

Örnek Uygulama_16: Bu uygulama kullanıcının klavyeden girdiği altsınır ve üst

sınır değerleri arasında Next, NextDouble ve NextBytes metodları yardımıyla

rasgele sayı değerleri üreterek ekranda göstersin.

int uretilenSayi = RastgeleSayi. NextDouble();

Byte[] byteDizi = new Byte[10]; Random RastgeleSayi = new Random(); RastgeleSayi. NextBytes(byteDizi);



Şekil 6.44. Örnek Uygulama_16’ya ait kod yapısının gösterimi


ekran çıktısı


ile çalıştırın. Programın çalışması sonucu “Rasgele üretilen sayının alt sınırını

giriniz:” ve “Rasgele üretilen sayının üst sınırını giriniz:” şeklinde bir mesaj vererek

klavyeden iki sayı değeri girmenizi ister. Şekil 6.45 ’de gösterildiği gibi değerler

girildiğinde, girilen sayı değeri Next, NextDouble ve NextByte metotlarıyla

hesaplanarak Şekil 6.45 deki gibi ekranda gösterilir.



Özet

•Visaul C# programlama dilinde Math sınıfında yer alan ve matematiksel işlemler yapmayı kolaylaştıran birçok metot vardır. Bunlar;

•Üstel metotlar: Pow; Verilen sayının üssünü alır. Sqrt; Verilen bir sayının karekök değerini bulur. Exp; E sayısının üzeri olacak şeklinde hesaplar.

•Logaritmik metotlar: Log;Verilen bir sayının logoritmasını hesaplar. Log10;Verilen bir sayının 10 tabanından logoritmasını hesaplar.

•Trigometrik metotlar: Sin; Verilen Açının Sinüsünü bulur. Cos;Verilen Açının Cosinüsünü hesaplar. Tan;Verilen açının Tanjantını gönderir. PI;PI Sayısını Hesaplar.

•Ters Tirigometrik metotlar:ASin; Sinüsü verilen açıyı hesaplar. Acos ; Cosinüsü verilen açıyı hesaplar. Atan; Tanjantı verilen açıyı hesaplar.

•Hiperbolik Metotlar:Sinh; Verilen bir açının sinüs hiperbolik fonksiyonunu hesaplar. cosh; Verilen bir açının Cosinüs hiperbolik fonksiyonunu hesaplar.tanh; Verilen bir açının tanjant hiperbolik fonksiyonunu hesaplar.

•Yuvarlatma metotları: Floor;Verilen bir sayıdan küçük yada ona eşit en küçük tam sayıya yuvarlar. Ceiling;Verilen sayıdan büyük yada ona eşit en küçük tam sayıya yuvarlar.Round;Verilen sayıyı en yakın tam sayıya yuvarlar.

•Diğer Metotlar: Abs;Parametre olarak verilen sayının Mutlak değerini hesaplar. Sing;Verilen sayının işaretini gösterir. Max;Verilen iki sayıdan büyük olanını bulur. Min;Verilen iki sayıdan küçük olanını bulur.

•Visual C# programlama dilinde, rastgele sayı üretmek için Random sınıfı kullanılmaktadır. Random sınıfı kullanılarak rasgele tam sayı ya da ondalıklı sayı üretmek mümkündür. Sayı üretmek için yeni bir random sınıfını new anahtar kelimesiyle tanımlamak gerekir.

• Random sınıfının sayı üretiminde kullanılan Next, NextDouble ve NextBytes olmak üzere üç metotu bulunmaktadır. Next metodu; tam sayı üretmekte kullanılır. NextDouble ondalıklı sayı üretmekte kullanılır. NextBytes metodu ; Byte türündeki bir dizi değişkenin tüm elemanlarını tek seferde, tam sayılar ile doldurmak için kullanılır.



DEĞERLENDİRME SORULARI

1. Aşağıdakilerden hangisi bir sayının karekökünü almak için kullanılan bir metottur?

a) Sqrt( )

b) Sin ( )

c) Cos( )

d) Atan( )

e) Sign( )

2. Hangisi bir sayının kuvvetini almak için kullanılan bir metottur?

a) Sqrt( )

b) Pow ( )

c) Cosh( )

d) Atan( )

e) Sign( )

3. Hangisi bir sayının logaritmasını hesaplamakta kullanılan bir metottur?

a) Min( )

b) Abs ( )

c) Log( )

d) Atan( )

e) Sign( )

4. Aşağıdakilerden hangisi trigonometrik işlemler için kullanılan bir metottur?

a) Sign( )

b) Pow( )

c) Sin( )

d) Acosh()

e) tanh()

5. Aşağıdakilerden hangisi ondalıklı bir sayıyı küçük bir tam sayiya yuvarlamak için

kullanılan bir metottur?

a) Round( )

b) Pow( )

c) Max( )

d) Min( )

e) Abs( )

Değerlendirme sorularını

sistemde ilgili ünite

başlığı altında yer alan

“bölüm sonu testi”

bölümünde etkileşimli

olarak cevaplayabilirsiniz.



6. Aşağıdakilerden hangisi ondalıklı bir sayıyı büyük bir tam sayiya yuvarlamak için

kullanılan bir metottur?

a) Round( )

b) Pow( )

c) Abs( )

d) Ceiling( )

e) Random()

7. Hangisi bir sayının mutlak değerini bulmak kullanılan bir metottur?

a) Sqrt( )

b) Pow ( )

c) Cosh( )

d) Abs( )

e) Sign( )

8. Hangisi iki sayıdan en büyük değerde olanını bulmak kullanılan bir metottur?

a) Sqrt( )

b) Max( )

c) Cosh( )

d) Abs( )

e) Min( )

9. Hangisi iki sayıdan en küçük değerde olanını bulmak kullanılan bir metottur?

a) Sqrt( )

b) Max( )

c) Cosh( )

d) Abs( )

e) Min( )

10. Aşağıdakilerden hangisi rasgele ondalıklı sayı üretmek için kullanılan bir

metottur?

a) Round( )

b) Pow( )

c) Next( )

d) Ceiling( )

e) NextDouble ( )

Cevap Anahtarı:1.A,2.B,3.C,4.C,5.A,6.D,7.D,8.B,9.E,10.E



YARARLANILAN KAYNAKLAR

AKBUĞA. Mustafa, (2011), Atatürk Üniversitesi, Uzaktan Eğitim Merkezi, Nesne Tabanlı

programa‐I Ders Notları

ALGAN, Sefer, (2010), Her Yönüyle C#, İstanbul: Pusula Yayıncılık, İstanbul.

AKTAŞ, Volkan, (2013), Her Yönüyle C# 5.0, KODLAB, İstanbul.

CLARK, Dan, (2013), Your visual blueprint for building.NET application, 2nd Edition, Hungry

Minds, New York.

SCHILDT, Herbert, (2002), The Complete Reference C#, çev. Duygu Arbatlı Yağcı, Alfa Basım

Yayım Dağıtım, İstanbul.

SHARP, John, (2002), Microsoft Visual C#.NET, çev. Mert Derman, Arkadaş Yayınevi,

Ankara.

YANIK, Memik, (2004), Microsoft Visual c#.NET, 1.Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara.

AYRILMAZ, Emre(2008), C# 3.0 ile Programlama Temelleri, Bilge Adam Yayınları, İstanbul.

Documents

MATEMATİKSEL METOTLAR · 2017-12-25 · Hiperbolik, Yuvarlatma ve Diğer metotlar olmak üzere 7 ayrı guruba ayrılarak incelenebilir. Üstel Metotlar: Pow(sayı, üst) : Üs işlemleri