Upload
studiofiha
View
243
Download
3
Embed Size (px)
Citation preview
7/22/2019 Martiri i Qerbelas
1/32
Martiri i QerbelasDr. Mahmoud Ejub
22.11.2012
PRMBAJTJA:
Hyrje
Husejni si Imam: lindja dhe vitet e hershme
Nga revolta n martirizim
- Nga Medineja n Mekke: prelud
- Nga Mekkeja n Qerbela: finalja
Prfundimi: Husejni n Histori
Hyrje
Historia njerzore mund t shihet si nj varg krizash dhe
revulucionesh, pjesa m e rndsishme e t cilve sht shkruar me
gjakun e martirve. Husejn ibn Aliu, martiri i Qerbelas, e shkroi
njrin nga kapitujt m t mrekullueshm t historis islame, nj
kapitull i cili jehon ende n mendjet dhe n zemrat e muslimanve
kudo, edhe pas m shum se trembdhjet shekujsh. Si shprehej nj
shkrimtar bashkkohor musliman, Islami forcohet me do Qerbela.
Martirizimi i Husejnit ka nj rndsi t madhe n historinislame. Kjo sht pr shkak t Husejnit si njeri, pr shkak t
karakterit t tij, virtyteve, trimris, shpirtmadhsis, durimit dhe
ndoshta para se t gjithash (t paktn n Shiizm), pr shkak t
lidhjes s tij me profetin Muhammed e pr shkak t dashuris s
http://dielli.net/lexo.php?id=148#hyrjehttp://dielli.net/lexo.php?id=148#hysejnisiimamhttp://dielli.net/lexo.php?id=148#ngarevoltahttp://dielli.net/lexo.php?id=148#predulhttp://dielli.net/lexo.php?id=148#finalehttp://dielli.net/lexo.php?id=148#perfundimihttp://dielli.net/lexo.php?id=148#hyrjehttp://dielli.net/lexo.php?id=148#hysejnisiimamhttp://dielli.net/lexo.php?id=148#ngarevoltahttp://dielli.net/lexo.php?id=148#predulhttp://dielli.net/lexo.php?id=148#finalehttp://dielli.net/lexo.php?id=148#perfundimi7/22/2019 Martiri i Qerbelas
2/32
ndjer pr t. Kjo sht e nj rndsie t madhe pr shkak t vet asaj
q nnkupton ky martirizim pr fen islame, duke nxjerr n pah t
gabuarn dhe duke e prkrahur t drejtn prmes kontrastit t thell
q ekzistonte ndrmjet tij e pasuesve t tij, n njrn an, dhe rivalve
t tij n ann tjetr. Ai e kundrshtoi udhheqjen nga nj njeri i
paprshtatshm pr t udhhequr. Nga kjo pikpamje, ai ishte nj
revolucionar, si edhe shihet nga shkrimtart bashkkohor.1
Mnyra e vdekjes s tij, mizoria e masakrimit t djemve t tij, t
fisit t tij dhe t nj grupi t vogl pasuesish, ia japin atij vendin m tlart mes martirve. S fundmi, akti i sakrifics, i vuajtjes dhe i
vdekjes s dhimbshme mund t shihet ashtu si sht par pr shekuj
nga muslimant shiit, gjegjsisht si nj akt riprtritjeje shpirtrore.
Shembulli m i mir pr kt jepet qart n elegjit dhe n shum
motive prekse, mite dhe legjenda t prsritura vazhdimisht n
tregimet mbi martirizimin e Husejnit (arab. makatil). Kta jan tre
elementet e tragjedis s Qerbelas: revolucioni, martirizimi dhe
riprtritja shpirtrore. Ky shkrim do t prqndrohet kryesisht n dy
elementet e para.
1: shih Muhammad Mahdi Shams el?Din,Thauratal?Husejn dhe Abbas Mahmud al?AqqadEbul?shoheda el?Husejn. Kto
dy vepra jan vepra analitike, andaj duhet t lexohen t plota pr t kuptuar qart pikpamjet e tyre.
7/22/2019 Martiri i Qerbelas
3/32
1. Husejni si Imam: lindja dhe vitet e hershme
Husejni, djali i Aliut dhe Fatimes, vajzs s Profetit, lindi n
fillim te muajit Shaban, ndoshta m tre Shaban t vitit t katrt t
Hixhrit. Thuhet se vetm ai dhe Isa, djali i Merjemes, kan qndruar
vetm gjasht muaj n barkun e nns. Nga kjo kuptojm se lindja e
tij nuk ishte nj ngjarje e zakonshme. Nga besimtart shiit, ai
konsiderohet Imam i tret pas babait t tij Aliut dhe pas t vllait
Hasanit. Lindja dhe madje tr jeta e tij nuk mund t thuhet se i
takon nj rrjedhe normale t historis njerzore. Kt fakt duhetpatur parasysh, sepse ktu nuk kemi t bjm me historin, por me
nj njeri t veant, i cili, n t vrtet, sht jasht historis s
natyrshme njerzore. Ai vet e prbn njrn nga pikat kthyese q e
krijojn historin njerzore.
T gjith profetve, duke filluar nga Ademi, Nuhu, Ibrahimi,
Ismaili, Jakubi, Musa, Jahjai, Selmani dhe Isa, u sht treguar pr
lindjen dhe pr martirizimin e tij n Qerbela, dhe secili prej tyre ka
ndjer keqardhje e ka vajtuar pr vdekjen e tij. Gjithashtu edhe
Zekeriait i ishte treguar pr t pestt e mbuluar nn xhybe (ehl el-
kisa; nnkuptohen Profeti, Fatimeja, Aliu, Hasani dhe Husejni) dhe
pr vdekjen e Husejnit. Kjo iu shpall atij n form t pes shkronjave
n fillim t kapitullit 19 n Kuran, t cilat jan: Kaf, q do t thot
Qerbela (Karbala),Ha, q do t thot gjysmhna e gjelbrt
(Hilal);Ja, q do t thot Jezid, Ajn, q do t thot etja e tij
(Ateshuhu); dheSadq do t thot durimi i tij (Sabruhu). 2
7/22/2019 Martiri i Qerbelas
4/32
Prandaj Zekiriau iu lut Zotit q ti jepte nj djal, n mosh t
vjetr, q do t martirizohej padrejtsisht, e q kshtu do ti
mundsonte ta ndjente plotsisht tragjedin e Qerbelas dhe
pikllimin e Profetit dhe t familjes s tij pr vdekjen e ktij miku t
Zotit. Kshtu, martirizimi i Husejnit shpesh krahasohet me at t
Gjon Pagzorit (Jahja n Kuran). Ashtu si vrau Zoti shtatdhjet
mij burra pr kokn e Jahjas, po aq do t vras edhe pr kokn e
Husejnit, dhe shtatdhjet mij burra do t vijn me
Mehdiun.3 Thuhet se qiejt qan vetm pr vdekjen e ktyre dy
burrave.
N rrfimet e tilla e shohim prpjekjen pr integrimin e
Husejnit n historin njerzore, duke e lidhur vdekjen e tij me fillimin
si dhe me t gjith etapat e rndsishme t historis. Sipas burimeve,
Zoti e hapi historin e martirizimit me Abilin dhe e prmbylli me
Husejnin.4
Dhimbja e familjes s shenjt t Husejnit krahasohet n shum
hadithe me dhimbjen e Jakubit pr djalin e tij Jusufin. Ajo sht edhe
m e madhe, sepse Jakubi ishte profet i cili e dinte se djali i tij ishte
gjall. Prapsepra, ai e humbi shikimin nga t vajtuarit pr t.
Ather parashtrohet pyetja, si t mos vajtonte djali i vetm i
shptuar i Husejnit, kur ai vet e pa masakrimin mizor t babait dhe
t shokve e t familjes s tij. Si t mos qante ai q e pa masakrimin e
babait t tij, q ishte Imam dhe prijs i t rinjve t Parajss?5
7/22/2019 Martiri i Qerbelas
5/32
Para se t lindte Husejni, Xhibrili erdhi tek Profeti pr ti
kumtuar lajmin e mir dhe pr ti shprehur ngushllimet e tija pr
martirizimin e ardhshm t fmijs. Zoti, prmes engjjve u dha dy
Imamve emra t ngjashm me emrat e fmijve t Harunit. Ashtu si
ishte Haruni trashgimtar i Muss dhe Aliu trashgimtar i
Muhammedit, ashtu edhe emrat e fmijve t tyre duhej t
trashgoheshin. N baz t ksaj lidhjeje ndrmjet nj profeti dhe
trashgimtarit t tij (vasi), Ibn Shehrashubi, n librinEl-Menakib, e
vrteton Imamatin e djemve t Aliut pas tij dhe t Husejnit epasardhsve t tij n veanti. Edhe pse Musa ishte m i madh se
Haruni, Zoti dshironte q profetsia t vazhdonte me pasardhsit e
ktij t fundit. Po kshtu, ai dshiroi q Imamati t trashgohej nga
pasardhsit e Husejnit dhe jo nga ata t Hasanit.
Nuk sht e mundur dhe as e nevojshme q t numrohen ktu
t gjitha mrekullit dhe bekimet e veanta q e ndoqn lindjen e
Hysejnit. Thuhet se nj hurierdhi nga parajsa duke u shtirur si mami
dhe nj ngjll, duke u ngushtuar, i tha Muhammedit se ky djal i tij,
pra i biri i vajzs s tij, e cila ishte si Merjemjae virgjr pr nga
pastrtia (betul) dhe pr nga mbshtetja e Zotit, do t martirizohej.
Kt lajm Profeti ia tregoi vajzs s tij q vajtoi me hidhrim dhe
dshiroi t mos e lindte t birin. N vargun kuranor, kjo shprehet
kshtu:
...me mundime e barti nna e tij, dhe me mundime e lindi...(Kuran
46:15)
7/22/2019 Martiri i Qerbelas
6/32
ngjj t tjer erdhn pr t krkuar nga Profeti ndrmjetsim
(shefaat) pr hatr t posalindur, pr nj gabim q kishin kryer n
qiej. Prej ather e tutje, njri prej tyre njihet n Parajs si i
mbrojturi (mevelli) i Husejnit. Edhe emrat e ktyre dy ngjjve,
edhe shpjegimet kundrthnse mbi ta, na bjn t kuptojm sa
artificial jan kta tregime. Megjithat, tregime t ktilla jan shum
t zakonshme pr jetn e t shenjtve dhe profetve kudo. Xhibrili ia
tregoi Muhammedit vendin ku do t martirizohej Husejni dhe i dha
nj grusht nga dheu i tij, duke ia treguar hollsit e tragjedis. Dheu uruajt n nj en nga Ummu Seleme (nj nga grat e Profetit, e cila z
nj vend t ngjashm n Shiizm si gruaja m e dashur e tij pas
Hatixhes, njsoj si Aisheja n Sunnizm) deri n vdekjen e Husejnit,
kur dheu u kthye n gjak. N kt diskutim do ti kthehemi shpesh
motivit interesant dhe shum t rndsishm t gjakut.
Historia e njerzimt, sipas pikpamjes islame, sht n esenc
historia e Shpalljes Hyjnore. Ajo fillon me profetin Adem, babain e
njerzimit, kurse kulmin e arrin me profetin e fundit, Muhammedin, i
cili sht Vula e t Drguarve t Zotit. Pas tij, drejtimi i historis, si
t thuash, definohet nga Kurani, Fjala e prjetshme e Zotit. Por bota
nuk mund t mbetet pa nj Imam q sht interpretuesi i drejt i
fjals s shpallur, ligjvnsi dhe dshmia e Zotit mes krijesave t Tija.
Kshtu, pas lindjes s Hasanit, Profeti e udhzoi vajzn e tij Fatimen
q t mos e ushqente deri sa ai t kthehej nga udhtimi. Por derisa po
vonohej kthimi i Profetit, nna n ankth e ushqeu fmijn, i cili nga
ky veprim e humbi trashgimin e Imamatit.
7/22/2019 Martiri i Qerbelas
7/32
Kur lindi Husejni, Profeti erdhi tek ai pas nj mungese t gjat,
gjat t cils fmija nuk u ushqye, e ushqeu vet dhe i pshpriti fjal
sekrete n vesh t cilat askush nuk mundi ti kuptonte. Kshtu, fmija
filloi t rritej n rolin e Imamit. Profeti e ushqeu at dyzet dit duke ia
vn gjuhn n gojn e tij, kshtu q mishi i tij u rrit nga mishi i
Profetit pasi ai nuk u ushqye nga qumshti i nns, por nga gjaku
profetik. Nga kjo e shohim lidhjen, ose m mir vazhdimsin, mes
gjakut profetik dhe gjakut imamik n formn e tij fizike dhe konkrete.
Thuhet se njher Profeti ia puthi gojn Husejnit duke i thn: Ti jeZotri (Sejjid), je djal Zotriu dhe baba i Zotrinjve. Ti je djal
Imami dhe baba i Imamve. Ti je nj dshmi e Zotit (huxhxhe), je bir
i nj dshmie t Zotit dhe je babai i dshmive t Zotit.6
Sipas doktrins t Shiizmit Dymbdhjets, Imami nuk caktohet
nprmjet zgjedhjes njerzore, por nprmjet nj urdhri t shpallur
(nass). Prandaj, n vrtetim t Imamatit t Aliut e t fmijve t tij,
besohet se jan shpallur dhe realizuar shum vargje kuranore. Mes
shum vargjeve t cituara nga burimet tona, ndoshta m i famshmi
sht ai i sures 76 t Kuranit:
E ata, ndonse kan vet nevoj, ua japin ushqimin e vet t varfrve,
jetimve dhe robrve, (e thon): ve pr hir t Zotit ju ushqejm dhe
sduam nga ju as shpagim e as falnderim...(Kuran 76:8-9)
Ky varg u realizua tre dit rresht nga nj i varfr, nj jetim dhe
nj rob, t cilt erdhn dhe i lutn pr lmosh. Seciln her,
7/22/2019 Martiri i Qerbelas
8/32
mysafirt e hngrn bukn q u kishte mbetur, ndrkoh q ata vet
(familja e Profetit) mbetn t uritur. Thuhet se ata ishin ngjj q e
sprovuan dhe e argumentuan Imamatin e tyre. Ather Zoti u drgoi
atyre ushqim hyjnor, t cilin e hngrn pr shum dit pa u shterur.
Por veanrisht pr Imamatin e Husejnit dhe t pasardhsve t
tij, shohim se Profeti, pasi e ushqeu fmijn s pari, tha: Zoti ka
dshiruar (ky sht Imamati) q Imamati t jet nga pasardhsit
tuaj deri n ditn e fundit. 7
N nj koh skamjeje, gjat Bajramit, kur familja e shenjt nuk
pati asgj pr dy djemt e vegjl,Ridvani, roja e portave t Parajss u
solli veshje nga Parajsa. Pr Husejnin prcillen shum mrekulli, mes
t cilave sht shrimi i nj t smuri nga ethet vdekjeprurse,
parashikimi i t ardhmes dhe rasti kur nj foshnje nga nj
marrdhnie e paligjshme filloi t fliste pr t dshmuar pr
marrdhnien e t ms. Nj grup burrash erdhn tek ai pr ti
dgjuar fshehtsit e familjes s shenjt (Ehl-i Bejtit) dhe diturit e
fshehta t Imamve. Ai krkoi t fliste me secilin prej tyre ndarazi, e
t shihte n mund t bartnin njohuri t tilla t fshehta. Burri i par,
me t cilin foli pr nj koh t shkurtr, u mend dhe filloi t sillej
anemban si i mendur, sepse diturit e fshehta nuk mund t
durohen nga njerz q nuk jan t edukuar pr to. N t vrtet,
Imamt kan njohuri pr do gj dhe me ta sht njohuria e Librit
(Ilm el-Kitab).
7/22/2019 Martiri i Qerbelas
9/32
Husejni ishte nj model i guximit, dituris dhe shpirtmadhsis.
Shpesh, ai u jepte t varfrve gjith kishte, duke konsideruar se t
varfrit meritonin m shum nga pasuria e tij sesa ai vet. Por atyre
q e meritonin, ai gjithnj u jepte edhe ndihm edhe dituri. Kjo
ilustrohet nga shum tregime ku ai dhe nj nevojtar hyjn n biseda,
ku Husejni e sprovon diturin dhe virtytshmrin e nevojtarit, duke e
prcjellur thnien e Profetiti se nj akt bamirsi (Maruf) duhet t
ndrlidhet gjithnj me diturin.8
Thuhet se ai ka br njzet e pes pelegrinazhe n kmb dhe kabr vazhdimisht adhurime, ditn dhe natn. Jeta e tij asketike,
durimi dhe zemrgjersia, bujaria dhe butsia e zemrs s tij ishin t
mirnjohura. Pr nga dituria, karakteri dhe paraqitja fizike, ai ishte
shum i ngjashm me t Drguarin e Zotit.
Nj hadith tjetr q merret si dshmi e Imamatit t tij, i cili i bart
tiparet e zhvillimeve t mvonshme doktrinore t Shiizmit, sht
hadithi relativisht i gjat q do ta japim m posht. Gjat ngritjes s
tij n qiej, Profetit iu tha se njerzit e familjes s tij (Ehl-i Bejtit) jan
m t mirt n mesin e krijesave. Pastaj Zoti vazhdoi: O Muhammed,
hodha shikimin drejt toks dhe prej aty nxora nj nga emrat e Mi
pr ty; Un nuk do t prmendem n asnj vend prve se kur ti t
prmendesh me Mua. Un jam Mahmudi kurse ti Muhammedi. Edhe
nj her ngulita shikimin drejt toks dhe nxora nj tjetr emr nga
emrat e mi pr Aliun. Un jam m i lartsuari (Ala), kurse ai sht
Aliu (i lartsuari).9
7/22/2019 Martiri i Qerbelas
10/32
Pastaj Zoti i tha Muhammedit se Ai e krijoi at, t tjert e pes
t mbuluarve (ehl el-kisa; nnkuptohet Ehl-i Bejti) dhe pasardhsit e
tyre nga nj rreze prej drits s Tij. Zoti pastaj e pyeti Muhammedin
nse donte ti shihte ata dhe i tha t shikonte n t djatht t Fronit,
ku Ai i pa shmblltyrat e dymbdhjet Imamve q rrinin n pozit
lutjeje. Mes t dymbdhjetve, Mehdiu shklqente si nj yll i madh.
Zoti foli prsri dhe tha:
O Muhammed kto jan dshmit e mia (arab. huxhxhaxh) n
kt bot, kurse Mehdiu sht dshmi e domosdoshme (vaxhib). Aisht dshmia pr shokt (evlijat) e tyre (pra Imamve t tjer) dhe
hakmarrsi kundr armiqve t tyre.10
2: Ibn Shehrashub,Menakib Ali ibn Ebi Talib, fq.224
3: Ibn Shehrashub,Menakib Ali ibn Ebi Talib, fq.224
4: Turajht,El-Muntakhab, fq.32
5: El-Kharezmi,Maktel el-Husejn,vll.1, fq.165-167 dhe Ibn Shehrashub, vll.3, fq.43
6: El-Kharezmi, fq.145 nga pjesa e cituar m sipr
7: Ibn Shehrashub, nga vepra e cituar m sipr, fq.151; pr diskutimin n lidhje me vargun e prmendur kuranor, shih fq.215.
8: El-Kharezmi, pjesa e cituar m sipr, fq.146
9: Turajht,El-Muntakhab, fq.106
10: Turajht,El-Muntakhab, fq.106
7/22/2019 Martiri i Qerbelas
11/32
2. Nga revolta n martirizim
Jemi prpjekur deri tani ta vendosim martirin e Qerbelas n
kontekstin e tij fetar. Shpresojm se nga ajo q sht thn m sipr,
sht e qart se Husejni, para se t martirizohej, ishte nj njeri me
status t veant n historin shoqrore dhe fetare t Islamit. Pr m
tepr, vdekja e tij nuk ishte vdekja e vetm nj martiri apo heroi, por e
nj njeriu me nj mision t veant hyjnor n jetn dinamike t
Islamit dhe e nj Imami, roli primar i t cilit nuk sht vetm ai i nj
udhheqsi, por gjithashtu edhe i nj msuesi. Para se tu kthehemi tgjitha ktyre shtjeve, sht e nevojshme ti rrfejm ngjarjet
historike t tragjedis s Qerbelas, t cils po i kthehemi tani.
Nga Medineja n Mekke: prelud
Gjat prshkrimit t ngjarjeve historike t revolucionit t
Husejnit, duhet ti referohemi historis m t hershme. Kjo, pr
shum arsye t qarta, nuk mund t bhet n kt vepr. Fillimi i
vrtet i ngjarjeve q solln deri n ndodhin e Qerbelas, na kthen
prapa deri tek Kalift e par, veanrisht tek periudha e Kalifatit t
Osmanit dhe t Aliut. Hasani dhe Muavijeja kishin rn dakord se pas
vdekjes s ktij t fundit (pra Muavijes), Kalifati duhet ti rikthehej
Hasanit ose vllait t tij Husejnit. Kshtu, gjat Kalifatit t Muavijes,
Husejni e respektoi kt marrveshje dhe nuk e nxiti popullin pr
revolt, ndonse edhe kt mund ta bnte.
7/22/2019 Martiri i Qerbelas
12/32
Muavijeja vdiq nga mesi i muajit Rexheb t vitit 60 pas Hixhrit.
Ai, para se t vdiste, kishte filluar ta siguronte postin e Kalifit pr
djalin e tij Jezidin. N shum an, kjo krijoi knaqsi dhe filloi t ishte
nj shkak pr shum plane t fshehta. Vet Husejni pranoi nj numr
t madh letrash dhe emisarsh nga populli i Kufes, t cilt e lusnin at
q t shkonte tek ata dhe ta udhhiqte revoltn e tyre kundr
sundimit t Jezidit. Ai e mori seriozisht kt propozim, prandaj q
nga fillimi refuzoi ti jepten betim besnikrie (baja) Jezidit prkundr
t gjitha shtypjeve dhe krcnimeve nga vet Jezidi, nga guvernatori iMedines, Velid bin Utbe dhe nga Mervan bin Hakemi, i cili e kshilloi
guvernatorin ta burgoste Husejnin deri sa t pranonte, ose ta vriste n
t kundrt.
Kur ngjarjet morn nj kthes t till, Husejni e pa t
arsyeshme t ngrihej kundr ktij sundimi t ri e t padrejt. Kshtu,
ai u largua nga Medineja natn dhe u nis rrugs kryesore pr n
Mekke. Ktu, drama tragjike fillon t shpaloset me t gjitha fuqit e
saja. Ktu fillojn t shfaqen pikat e mprehta dalluese ndrmjet
Husejnit dhe do karakteri tjetr n kt dram. Pr shembull, Ibn
Zubejri, nj tjetr mtues pr postin e Kalifit, pasi ishte shtirur si i
smur dhe pasi kishte shfrytzuar do mundsi pr ta vonuar
shfaqjen e tij para autoriteteve e pr t shprehur besnikri, iku gjat
nats duke udhtuar nga nj rrug dytsore.
Para se t nisej, Husejni shkoi te varri i gjyshit t tij, t
Drguarit t Zotit dhe te varri i nns dhe i vllait t tij pr tu dhn
7/22/2019 Martiri i Qerbelas
13/32
lamtumirn. Si do dram e mir, revolucioni i Husejnit e kishte
dilemn e vete morale. Problemi moral ktu ishte zgjedhja ndrmjet
miratimit t nj udhheqjeje t padrejt, gjegjsisht t pranuarit t
dikaje q do ti dhunonte drejtprdrejt parimet e tija themelore, dhe
t kundrshtuarit e prpjekje pr ta shkatrruar at, edhe sikur ta
dinte se do t dshtonte n kt gj. Ai, kuptoi, zgjodhi drejtimin e
dyt dhe m heroik, duke paguar m n fund me jetn e tij pr ta
mbajtur gjall shpirtin e revolucionit dhe t ndryshimit n Islam.
Martiri shpesh bindet pr vendosmrin e tij n mnyra, t cilathistoriani preferon ti mohoj ose s paku, ti pranoj si dshmi
joshkencore. Por pr ata, pr t cilt vdekja e martirit sht m e
rndsishme se jeta e tij, sht pikrisht ky aspekti mbinatyror i
vdekjes s tij q ia siguron forcn pr tu prballur me jetn, kuptimi i
t cils, prndryshe sdo t ishte vese nj ideologji intelektuale fetare.
Kshtu, Husejni, martiri i Qerbelas, deri sa po rrinte pran varrit t
gjyshit t tij, n ndrr u sigurua nga i Drguari i Zotit, i cili i foli me
fjal dhembshurie dhe brenge t madhe:
Husejni im i dashur! S shpejti do t t shoh t mbytur n
gjakun tnd, n Kerbela, n vendin e pikllimit (kerb) dhe gjms
(bela), t vrar nga nj grup i lig n mesin e ummetit tim, teksa je i
etur e nuk gjen knd pr t t dhn uj. E ata prap do ta krkojn
ndrmjetsimin tim. Por jo! Mos ua falt Zoti ndrmjetsimin tim n
ditn e gjykimit! 11
7/22/2019 Martiri i Qerbelas
14/32
Duke vajtuar me pikllim, ende n ndrr, Husejni brtiti: O
gjyshi im! Nuk kam nevoj pr kt bot. M merr tani me vete n
varrin tnd!
Profeti iu prgjigj:
Jo, biri im! Pr ty ka nj pozit t lartsuar n parajs, t cilin
nuk mund ta arrish pa u martirizuar.12
Kshtu Husejni u largua nga qyteti i Profetit me grat, fmijtdhe t afrmit e tij e u nis pr n Mekke, duke e prsritur kt varg t
Kuranit teksa largohej:
...u largua q atje me frik e duke vshtruar me kujdes prreth. Zoti
im!, tha, m shpto nga populli mizor! (Kuran 28:21)
N amanetin e tij t fundit, q ia shkroi t vllait, Muhammed
ibn Hanefijje, ai dshmon se nuk ka zot tjetr ve All-llahut dhe se
Muhammedi sht i Drguari i Tij. Pas ksaj, ai e shpjegon shkurt
qndrimin e tij, q ishte ndjekja e urdhrave t Islamit dhe jo nj
mtim pr pushtet ose pasuri ose dshir pr ta prar ummetin e
gjyshit t tij. Prkundrazi, ishte nj prpjekje pr t shpalosur t
vrtetn dhe pr ta kundrshtuar t gabuarn.
Q nga ajo koh, prgjigja e tij ndaj atyre q e kshillonin t mos
e niste kryengritjen e tij, ishte si vijon:E pash n ndrr t
7/22/2019 Martiri i Qerbelas
15/32
Drguarin e Zotit dhe ai m ngarkoi me nj detyr. Un do ta kryej
at, qoft kjo n dobin time ose e dmshme pr mua.
Taberiu e prcjell kt shpallje t Husejnit n Mekke, kur Ibn
Xhaferi, kushriri i tij, siguroi nj garanci t shkruar pr t nga
guvernatori i Qytetit t Shenjt. Husejni e lexoi at dhe iu prgjigj me
fjalt e cituara m lart. Pyetjes s Ibn Xhaferit se far ishte detyra e
tij, ai iu prgjigj:Un nuk do ti flas askujt pr kt, derisa ta takoj
Zotin tim.13
Taberiu prcjell srish se kur Husejni shkoi tek varri i Profetit
pr tu lutur dhe kur e pa ndrrn q e prmendm m lart, ai erdhi i
mbshtetur tek dy burra t tjer. Kjo mund t nnkuptoj se ai mund
t ket qen i smur. Kjo gj duhet t kihet parasysh, veanrisht kur
t lexohen rrfimet e shumics s autorve t lasht ose modern, n
lidhje me luftimin heroik t Husejnit n Qerbela.
Husejni arrriti ne Mekke n muajin Ramazan t vitit 60 pas
Hixhrit dhe qndroi atje deri n stinn e haxhxhit n muajin
Dhulhixhxhe t t njjtit vit. Ai e shkurtoi pelegrinazhin e tij duke e
zvendsuar me nj umre dhe u nis pr n Irak. M hert, ai e pati
drguar kushririn e tij Muslim ibn Akilin pr n Kufe, q ai t merrte
betim besnikrie nga populli n emr t Husejnit, dhe ta prgatiste
mjedisin pr ardhjen e tij. N fillim, Muslimi u pranua me entuziazm
nga njerzit q erdhn tek ai n numr t madh duke i premtuar
prkrahje t plot pr Husejnin, qoft edhe duke i rrezikuar jett e
tyre.
7/22/2019 Martiri i Qerbelas
16/32
Numan Ibn Bashiri, guvernatori i qytetit, nuk bri ndonj gj
pr ta kundrshtuar Muslimin, prve q e krcnoi me nj dnim t
rnd, n rast se vinte n konfrontim t drejtprdrejt. Megjithat,
shum shpejt, suksesi i Muslimit iu raportua Jezidit, i cili e shkarkoi
Numanin dhe e caktoi Ubejdullah ibn Zijadin n vendin e tij. Ky i
fundit e arrestoi Muslimin pas nj kundrshtimi burrror nga ky i
fundit, dhe pastaj urdhroi vrasjen e Muslimit, bashk me nikoqirin e
tij Hani bin Urva el-Muradi. Heroizmi dhe integriteti i Muslimit jan
portretizuar dramatikisht nga shum shkrimtar. Burimet emvonshme e hedhin posht do mundsi pr hezitim t mikut t tij
Haniut.14 Nisja e shpejtuar e Husejnit nga Mekkeja, para prfundimit
t sezonit t pelegrinazhit, mund t shihet nga historiant si nj akt i
zgjuar politik. Dikush mund t thot se ai u largua pikrisht ather,
q t mos trhiqte vmendje, teksa njerzit ishin t zn me
pelegrinazhin. Megjithat. ka edhe argumente t tjera pr kt
veprim, q jan ndoshta m t prshtatshme me karakterin e
Husejnit dhe me situatn. Ai vet e jep arsyetimin vijues pr nisjen e
tij:Pr Zotin, t vritem jasht Qabes, qoft edhe n largsi sa nj
pllmb, do t ishte m mir pr mua sesa t vritem brenda saj,
qoft edhe brenda sa nj pllmb. Pr Zotin, edhe sikur t fshihem
n vrimn e gjarprit, do t m gjenin dhe do ta kryenin dshirn e
tyre...15
Nj variant i ktyre fjalve prcillet n shumicn e burimeve, sipas t
cilave Imam Husejni u largua q t mos dhunohej shenjtria e
Shtpis s Zotit, duke derdhur gjak brenda saj. Rrugs pr n Irak, ai
7/22/2019 Martiri i Qerbelas
17/32
e takoi nj njeri, i cili e pyeti prse ishte larguar nga afrsia dhe
mbrojtja e Shtpis s Shenjt. Ai u prgjigj: Umajjadt e uzurpuan
trashgimin time, kurse un durova. Ata m ofenduan mua dhe
familjen time e un nuk thash gj. Dhe tani ata duan t ma marrin
jetn, prandaj po largohem.
E gjith kjo nnkupton edhe aspekte t tjera t konfliktit t
Husejnit me umajjadt dhe t martirizimit t tij, t cilat nuk i dim.
Nga t gjitha burimet q kemi, mund t arrihet n prfundimin se ai
kishte nj ankth dhe vendosmri t madhe, e cila nuk mund tarsyetohet me dshirn pr pushtet, veanrisht kur shohim
vendimin e tij pr t vazhduar drejt vdekjes, ndonse ajo po bhej
gjith m e sigurt me do hap q hidhte. Nga t gjith burimet
nnkuptohet se Husejni e mori lajmin e vdekjes s Muslim ibn Akilit
qysh para se t largohej nga Mekkeja.16
Poeti i madh El-Ferezdak, e takoi Husejnin kur ky po largohej
nga Qabeja, duke e kshilluar t mos shkojnte n Irak e duke i
thn: njerzit e Kufes e kan zemrn me ty, por shpatat me
umajjadt... Husejni iu prgjigj se gjrat ndodhin sipas urdhrit hyjnor
dhe se dshira e Zotit nuk dihet nga njeriu. Pastaj vazhdoi me kto
vargje:
N sht e muar bota n sy t disave
Dije se Shtpi e Zotit sht m e muar ende
E pasuria n mblidhet pr ta ln njher e mir
Ska koprrac pse t jet njeriu i lir
7/22/2019 Martiri i Qerbelas
18/32
E n jan br trupat pr t vdekur nj dit
Ska gj m t bukur se tvdessh nrrug t Zotit...
sht e pamundur q n kt shkrim t shkurtr t prcillen
emocionet e thella q krijohen nga rrfyesit e tragjedis s Qerbelas
tek dgjuesit e tyre, n lidhje me ort e gjata t Husejnit, t kaluara n
vetmi e duke u lutur pran varrit t Profetit, hidhrimin, pikllimin
dhe nnshtrimin e tij. Profeti dhe e gjith familja e Husejnit
prshkruhet se i ndanin t njjtat ndjenja me t. N burime shohim se
n kohn e tragjedis, u b nj vajtim i prgjithshm n Parajs nga tgjith profett, nga babai, nna dhe vllai i Husejnit, pr vuajtjen e
madhe t tij, pr etjen e tij, pr braktisjen e plot, prve nj grupi t
vogl shoksh dhe farefisi. Udhtimi t cilin e bri nga Mekkeja, n t
vrtet ishte nj Via Dolorosa (nga latinishtja: rruga e vuajtjes) me
maskn e Profetit si mbrojts i pikllimit, vuajtjes s madhe dhe
heroizmit.
Pr ndjeksit e prkushtuar t Husejnit, vuajtja dhe agonia n
pritjes t vdekjes nuk jan ndjenja frike dhe paburrrie. Prkundrazi,
ato jan ndjenjat e guximit absolut dhe e prpjekjes fitimtare kundr
fuqive t t ligs dhe errsirs. Husejni u shkroi nj letr kushrinjve
t tij t fisit Hashimit, duke i ftuar ata t bheshin pjes e ksaj
fitoreje t madhe t tij. Ai thoshte:Ai q do t na bashkohet nga
rradht tuaja do t bhet dshmor, e ai q do t mbetet mbas nuk do
t shoh fitore. Ktij motivi do ti rikthehemi prsri m posht. Por
tani ndjekim martirin ton n aktin final t drams s madhe tragjike.
7/22/2019 Martiri i Qerbelas
19/32
Nga Mekkeja n Qerbela: Finalja
Derisa Husejni dhe grupi i tij po prparonin drejt Kufes n Irak,
siguria se do diskutimi ishte i kot u b shum e qart pr t gjith.
Ai u drgoi nj lajmtar tjetr njerzve q e ftuan at t vinte, ta
merrte prsipr udhheqsin dhe bashk me ta t luftonte kundr
sundimit t Jezidit, i cili ende nuk ishte njohur nga shumica e
muslimanve. Lajmtari u zbulua gjat rrugs dhe u drgua tek IbnZijadi, i cili i ofroi dy mundsi: ose do ta mallkonte Aliun dhe familjen
e tij ose do t vritej.
Lajmtari u ngjit n atin e nj pallati dhe prkundr asaj q
priste Ibn Zijadi, e bekoi Aliun dhe familjen e tij, kurse e mallkoi
Jezidin dhe Ibn Zijadin e i thirri njerzit ta prkrahnin Husejnin. Ai u
hodh nga atia dhe vdiq.
Edhe Muslim ibn Akili bri nj luft trimrore kundr ushtarve t
Ibn Zijadit n Kufe dhe iu afrua mjaft fitores, derisa disa fisnik t
qytetit, nga ballkonet e pallateve, i krcnuan njerzit me ardhjen e
ushtris siriane. Ather, pikrisht n astin e fundit, t gjith e lan
Muslimin. Ai u end rrugve pa ditur ku t shkonte dhe n fund u
tradhtua nga djali i nj gruaje q e kishte strehuar at. M pas,
Muslimi u vra pabesisht. Prmes krcnimit dhe ryshfeteve, Ibn
Zijadi vendosi kontroll t plot mbi situatn, pak para se Husejni t
mbrrinte n Qerbela. Kshtu, n fillim Ibn Zijadi drgoi nj ushtri t
7/22/2019 Martiri i Qerbelas
20/32
udhhequr nga Hurr ibn Zijad Rijahi, i cili ishte urdhruar ta
detyronte Husejnin pr ti dhn betim besnikrie Jezidit dhe ta sillte
t gjall tek Ibn Zijadi.
Husejni e kishte t qart se far e priste. Prandaj i mblodhi
shokt dhe t afrmit e tij dhe u krkoi t largoheshin, t shptonin
jett e tyre dhe ta linin at vetm, sepse ishte ai q ata
krkonin:Prisni derisa t vij nata dhe me nj deve merrni secili nga
ju nga nj pjestar t familjes sime dhe shprndahuni npr tok.
Ata m krkojn vetm mua dhe nse m kapin nuk do tju bjn gjjuve.. Por para se t hezitonte dhe t mendonte pr tu kthyer pas,
djemt e Muslimit i than:Jo pr Zotin, nuk do t kthehemi pas
derisa t mos ia marrim hakun babait ton ose ta psojm fatin e tij.
Husejni u prgjigj:Nuk ka t mir tjetr n jet pas jush.18
Kjo ishte mundsia e fundit e vrtet pr t shptuar nga vdekja,
por ai e refuzoi. Edhe shokt dhe t afrmit e tij, t gjith njzri
brtitn se nuk do ta braktisnin. Ose do t jetonin me t ose bashk
me t do t vdisnin.
Tendenca e shkrimtarve t mvonshm ka qen q ta mohojn
do lloj hezitim t ktill nga ana e Husejnit dhe e shokve t tij.
Megjithat kjo sht e panevojshme, sepse fardo q t themi pr
Husejnin, edhe ai ishte nj njeri q si gjithkush, e monte jetn dhe
dshironte ti shmangej vuajtjes dhe vdekjes. Sprova e vrtet ishte n
do t hiqte dor Husejni, kur m von, Umar ibn Sadi dhe gjeneralt e
tij do ti krkonin atij ta pranonte kalifatin e Jezidit dhe ti
7/22/2019 Martiri i Qerbelas
21/32
nnshtrohej Ibn Zijadit. Ai nuk e bri kt, dhe pikrisht ktu
qndron madhshtia e tij kurse dhe pikrisht pr kt arsye,
kundrshtimi i tij mund t quhte revolucion. Gjat ditve t fundit t
jets s tij dhe madje deri n astet e fundit, teksa po i afrohej vdekja
gjith m tepr, ai prpiqej ti ruante kundrshtart e tij nga kryerja e
nj mkati kaq t madh ndaj vet nipit t Profetit dhe ndjeksve t tij
t devotshm.
Husejni mbrriti n Qerbela m 2 Muharrem t vitit 61 pas
Hixhrit. Transmetimet e mvonshme e kan shnuar tregimin se kurkali i tij mbrriti n at vend, refuzoi t lvizte m tutje. Husejni pyeti
se si quhej vendi dhe njerzit u prgjigjn se quhej Nejneve. Ai pyeti
srish n njihej me ndonj emr tjetr. I than se njihej gjithashtu me
emrinEl-Ghadirijje.A ka ndonj emr tjetr?pyeti ai. Kt her iu
prgjigjn: Qerbela. Ather ai tha:Ne jemi t Zotit dhe Atij i
kthehemi. Ky sht vendi i pikllimit (kerb) dhe gjms (bela). Kjo
sht ndalesa e fundit e udhtimit ton, ky sht vendi ku do t
derdhet gjaku yn. Pastaj u foli shokve t tij:Le t jet ky
vendqndrimi yn!19
Qerbelaja ndodhet n brigjet e Eufratit dhe t dyja ushtrit
ngritn kampe ball pr ball njra-tjetrs.
Hurrit dhe m von edhe Ibn Sadit u erdhn urdhra q t mos i
lejonin Husejnit tu afrohej ujrave t Eufratit, n mnyr q etja ta
detyronte t dorzohej. Pr disa dit, ky urdhr nuk u praktikua dhe
ndodhn vetm prleshje t vogla mes njerzve t Husejnit dhe atyre
7/22/2019 Martiri i Qerbelas
22/32
t Ibn Sadit, teksa ushtart e Husejnit prpiqeshin t arrijn tek lumi.
Megjithat, qllimi kryesor i Husejnit nuk ishte lufta, por t
kshilluarit e njerzve. Andaj, ai nuk deshi t ishte i pari q do t
sulmonte. Nj dit, pasi e fali namazin, i hipi kalit tij dhe n nj fjalim
t shkurtr e t rndsishm e pmblodhi qllimin e ardhjes s tij dhe
gjith filozofin e ksaj lvizjeje: O njerz! I Drguari i Zotit, t cilin
Zoti e bekoi, ka thn: Do ta marr nga Zoti dnimin e merituar
gjithkush q sheh e nuk e kundrshton me fjal e me vepra nj Imam
n detyr, q sht tiran dhe gabimtar (xhairan), q e lejon at q
Zoti e ka ndaluar e q ndalon at q Zoti ka lejuar, q e kundrshtonTraditn e Zotit e t Profetit t tij dhe q kryen mkate ndaj
shrbtorve t Zotit20
Ai pastaj e krahasoi veten, pra djalin e vajzs s Profetit, me
njerzit, t cilve u kishin dhn betim besnikrie e t cilt jetojn n
bindje ndaj Djallit dhe e braktisin me t cilt dhan besn, t cilt iu
bindn Shejtanit dhe braktisn bindjen ndaj Mshirplotit, t cilt i
kaprcyen kufijt e urdhrit Hyjnor dhe e dhunuan ligjin e Zotit. Pastaj
i pyeti kush ishte m i vlefshm pr Kalifatin, Jezidi apo ai vet, duke
ua prkujtuar edhe letrat dhe drguesit e tyre, t cilt e ftuan t vinte.
Kur ata mohuan se kishin shkruar letra, ai i thirri dhe para tyre solli
dy thas me letra.
Kjo dshmi i hutoi ata dhe nj heshtje turpi dhe keqardhjeje ra
mbi njerzit. Megjithat, ata nuk e patn kurajon pr t ndjekur zrin
e arsyes dhe fjalt e paralajmrimit e krcnimit pr dnimi nga Zoti.
At ast, Husejni me dshprim t thell foli prsri dhe tha:E shihni
7/22/2019 Martiri i Qerbelas
23/32
far na ka ndodhur. A e shihni si ka ndryshuar bota dhe ka marr
trajt t gabuar, a shihni si sht zhdukur e mira dhe ska mbetur
asgj prej saj, si bari i nj livadhi t shkretuar. A nuk shihni se njeriu
si bindet t vrtets dhe si se braktis t gabuarn? Ather le ta
krkoj besimtari afrsin e Krijuesit t tij t vrtet! Po, un e
konsideroj jetn me t ligt nj barr (berman) dhe vdekjen nj
bekim, nj martirizim q e dua m shum.21
Ibn Sadi nuk kishte shum vullnet pr t luftuar kundr
Husejnit. Por si t tjert, edhe ia shiti arsyen friks dhe t mirave tksaj bote. Ai duhej t zgjidhte ndrmjet udhheqjes s provincs s
pasur t Rej-it, duke e vrar Husejnin, dhe humbjes s ktij prestigji
dhe ndjekjes s dshirs s Zotit, duke u vendosur n histori prkrah
Husejnit dhe shokve t tij martir.
Ibn Sadi u takua me Husejnin n shum raste, natn, n
territorin mes dy kampeve. N nj nga bisedat, Husejni u prpoq ta
largonte Ibn Sadin nga vepra e keqe pr t ciln ishte drguar kundr
tij. Ky i fundit pranoi se nuk dshironte t luftonte kundr tij por
kishte frik se Ibn Zijadi do tia merrte pozitn e lart, do tia
shkatrronte shtpin dhe do tia lndonte familjen. N nj bised
tjetr kontradiktore (pr t cilt historiant nuk pajtohen n ishte
publike ose private), Husejni i ofroi t kthehej nga kishte ardhur, t
shkonte tek Jezidi dhe ta zgjidhte problemin me t, ose t shkonte
dhe t jetonte n ndonj vend t largt dosido, q ata do tia
zgjidhnin. Deklaratn ta v dorn mbi dorn e Jezidit disa e kan
interpretuar si miratim pr ti shprehur besnikr. Por robi i tij, Ukbe
7/22/2019 Martiri i Qerbelas
24/32
b.Saman, ai krkoi vetm ti lejohej t ...endej prqark toks s Zotit
derisa t vendosej mes njerzve pr kt shtje. 22
Ibn Sadi, duke u prpjekur ti shmangej konfrontimit t
drejtprdrejt me Husejnin, i shkroi Ibn Zijadit pr dshirn e
Husejnit pr t hequr dor nga lufta. Prsri, ajo q shkroi ktu dhe
prgjigjia q mori jan shtje t diskutueshme. Sido q t jet, Ibn
Zijadi kishte vendosur t shnonte nj fitore t madhe ndaj Husejnit
dhe nuk pranonte tjetr vese ta shihte at t robruar para vetes, q
t mund pastaj vet t vendoste se duhej br me t.
Prandaj ai drgoi nj njeri tjetr, Shimr b. Dhilxhehshen, q
mund t thuhet se sht Juda i martirizimit t Husejnit, i cili do t
kmbngulte q t realizoheshin urdhrat e Ibn Zijadit. Ai ishte
urdhruar ta vriste Ibn Sadin dhe tia zinte vendin si komandant i
ushtris, nse ky i fundit nuk do tu bindej urdhrave t guvernatorit
(Ibn Zijadit). Kshtu, n vigjilje t dits s dhjet t Muharremit,
kalorsit e Ibn Sadit u nisn drejt kampit t Husejnit q ti binin punt
n vij.
Ai po dremiste jasht adrs s tij dhe prsri e pa n ndrr
Profetin Muhammed, i cili e lajmroi se t nsrmen do ta hante
iftarin bashk me t dhe me pjesn tjetr t familjes n Parajs.
Husejni u zgjua nga motra e tij Zejnebja dhe e drgoi vllain e tij
Abbasin q ti krkonte Ibn Sadit ti linin t qet deri t nesrmen n
mngjes, q t mund ta adhuronin Zotin at nat dhe t
mendoheshin. Thuhet se at nat, nga kampi i tyre dgjoheshin zrat
7/22/2019 Martiri i Qerbelas
25/32
e njerzve si gumzhin bletsh gjat faljes s namazit, leximit t
Kuranit dhe t qarave t lamtumirs. Edhe njher Husejni u krkoi
shokve t largoheshin dhe ta linin vetm me fatin e tij. Por prsri t
gjith e thirrn njzri besnikrin e tyre dhe vendimin pr t luftuar
me t deri n vdekje. Disa prej tyre than, duke e shprehur me shum
pak dallime mendimin e shumics, se m mir do t vriteshin njmij
her se sa ta braktisnin at. Ai ather e pranoi sinqeritetin dhe
devotshmrin e tyre pr kauzn e tij dhe iu lut Zotit pr mshirn
pr shpirtrat e tyre.
Ishte e premte ose e shtun, 10 Muharrem i vitit 61 pas Hixhrit,
kur ndodhi tragjedia m e madhe n Islam. Ibn Sadi, pasi u urdhroi
njerzve t tij t prgatiteshin pr luft, hodhi nj shigjet n drejtim
t kampit t Husejnit duke thn:Dshmoni tek emiri (Ibn Zijadi) se
un isha i pari hodha shigjet.23
Lufta filloi dhe shokt e Husejnit ran njri pas tjetrit, kryesisht
n dyluftim. Shpirtmadhsia, devotshmria dhe vet sakrifica e tyre u
bn motivi i shum tregimeve n imagjinatn e shkrimtarve t
mvonshm dhe n folklorin fetar. I pari q vdiq nga familja e
Husejnit ishte djali i madh i tij, Ali El-Ekber. Pastaj Abbasi, duke e
par vuajtjen e grave dhe fmijve nga etja, shkoi pr t marr uj,
mes shpatash, shtizash e shigjetash nga do an. Ai mori uj pr t
eturit por gjat rrugs s kthimit, u sulmua dhe u vra pas nj luftimi
t guximshm por pa shum shpres pr fitore. Thuhet se n fillim ia
pren duart njra pas tjetrs, me far ai e mbrtheu shpatn me
dhmb dhe luftoi duke vrar burrat para se t goditej me nj shufr
7/22/2019 Martiri i Qerbelas
26/32
hekuri n kok. Pastaj, trupi i tij u coptua nga turma e mllefosur e
ushtarve armiq.
Husejni e krkoi djalin e tij Abdullahun, q ishte ende foshnje e
q ndoshta kishte lindur gjat ditve t para t muajit Muharrem n
kamp. Ai e prqafoi fmijn dhe u lut pr nj pik uj pr kt foshnje
t pafajshme. Por nj njeri nga ushtria armike gjuajti me nj shigjet
n qafn e fmijs, dhe e vrau at n prehrin e t atit. Duart e
Husejnit u mbushn me gjak dhe ai e hodhi gjakun e fmijs drejt
qiejve. Sipas rrfimeve, asnj pik e gjakut nuk ra n tok.
Husejni vazhdoi deri n momentin e fundit duke u prpjekur
tua ndrronte zemrat armiqve t tij nprmjet lutjeve t
njpasnjshme drejtuar Zotit pr ndihm atij vet dhe pr dnim pr
armiqt e tij. Kto thirrje dhe fjalime e prshkruajn prsosurisht
veten e tyre dhe nuk ln vend pr komente. Prandaj do t japim n
vijim dy shembuj.
Pak para betejs, ai u foli njerzve t Kufes, duke e lavdruar
Zotin, duke u lutur pr t Drguarin e tij e duke u thn se ishte gati
t kthehej, nse ata do ta linin vetm. Ai tha:
O njerz! A tju flas pr prejardhjen time? A tju them se kush jam?
Ather mbase do t vini n vete dhe do ta dnoni shpirtin tuaj!
Shihni pastaj se a meriton pozita ime q t m vrisni? A nuk jam un
djali i vajzs s Profetit? A nuk jam un trashgimtari i Profetit dhe
djali i kushririt t tij? A nuk jam un djali i atij q e besoi Profetin
7/22/2019 Martiri i Qerbelas
27/32
para t gjithve dhe q e dshmoi Profetsin e tij? A nuk sht
xhaxhai im Hamza Prijsi i Dshmorve? A nuk sht Xhafer el-
Tajjari xhaxhai im? A nuk keni dgjuar se pr mua e tim vlla,
Profeti ka thn: Kta t dy jan zotrinjt e t rinjve t parajss.
Nse i miratoni fjalt e mia, dijeni se kto fjal jan t vrteta.
Betohem n Zotin se nuk kam gnjyer q nga dita kur kam kuptuar
se Zoti e dnon gnjeshtarin dhe se e kthen prapa gnjeshtrn e tij.
Nse nuk i besoni fjalt e mia, e dini se jan gjall sahabet e Profetit,
pyetini ata! Pyeteni Xhabir ibn Abdullah Ensariun, Eba Said el-Khudriun, Zejd bin Erkamin dhe Enes bin Malikun. Ska dyshim se t
gjith ata e kan dgjuar fjaln e t Drguarit n lidhje me mua dhe
vllain tim. A nuk ju pengojn t gjitha kto gjra nga derdhja e
gjakut tim?24
Shimri, arkitekti kryesor i ksaj masakre t dhunshme, u
prgjigj se nuk e kuptonte se far donte t thoshte Husejni. Nj shok
i Husejnit, i quajtur Habib ibn Mezahir, tha se Shimri e thoshte t
vrtetn, sepse Zoti vrtet i kishte vulosur zemrat e ktyre njerzve,
duke i br t paaft pr t kuptuar e duke br q t rriten gjith
kohs mkatet e tyre kundr robrve t Zotit.
Mes njerzve, zemrat e t cilve u prekn, ishte edhe zemra e
Hurrit, komandantit t par q Ibn Zijadi e kishte drguar n
fushbetej pr ta detyruar Husejnin t dorzohej. Vdekja e tij ishte
vrtet nj akt guximi i skajshm, njsoj si ishin vdekjet e t gjith t
tjerve q treguan trimri t madhe, prkundr paburrris s
7/22/2019 Martiri i Qerbelas
28/32
kufasve, t cilt erdhn me mijra, vetm pr ta bler me gjakun e
pafajshm t ktyre njerzve knaqsin e Ibn Zijadit dhe dhuratat e
tija materiale. Prgjithsisht pranohet se katr mij ushtar u
drguan pr t luftuar kundr Husejnit, prkrahsit e t cilit nuk ishin
m shum se shtatdhjet e pes vet.
Ata u vran shpejt, ndrsa Husejn mbeti vetm n fushbetej,
n dshprim dhe konfuzion. Ai i ngriti duart drejt qiellit, me Librin e
Zotit para tij, dhe u lut duke thn:
O Zot! Ti je ndihma ime n fatkeqsi dhe shpresa ime n do
vshtirsi. Ti je pr mua nj mbshtetje n do problem me t cilin
prballem, n do pikllim q m dobson zemrn dhe q bn shoku-
shokun ta braktis e armikun t gzohet. T gjitha kto po i sjell
para Teje tok me ankesat e mija, dhe vij tek Ti, vetm tek Ti. Ti
gjithnj ma ke larguar brengn dhe vshtirsit, sepse Ti je burimi i
do mshire e madhshtie dhe Ti je fundi i do dshire.25
Nga fundi i dits, Shimri u urdhroi njerzve t vrisnin
Husejnin, i cili kishte psuar tashm shum goditje nga shigjetat,
shpatat dhe shtizat. Disa rrfime thon se Husejni u shtri n tok me
fuqit e fundit, i mbuluar me gjak e duke e lvizur kokn posht e
lart sikur dremiste nga dobsia. Askush nuk dshironte ta vriste at
dhe t dilte para Zotit me gjakune tij mbi dua.
Ishte Shimri q i shkeli n gjoks dhe e goditi shum her me
shpatn e tij, derisa Husejni buzqeshte duke thn: I lvduar qoft
7/22/2019 Martiri i Qerbelas
29/32
Zoti, q e drgoi krijesn e tij m t lig pr ta vrar at... Pastaj,
Shimri ia preu kokn Husejnit. N rrfime t tjera, prerja e koks s
Husejnit u veshet njerzve t tjer, por edhe n kt rast, t gjith
pajtohen se kjo u b me urdhr t Shimrit. Koka e Husejnit, bashk
me kokat e ndjeksve t tij, u drguan s pari tek Ibn Zijadi, i cili m
pas i drgoi ato drejt Damaskut, bashk me grat dhe fmijt, q ishin
zn robr. Vetm Ali ibn Husejn Zejn el-Abidini, djali i Husejnit, q
ishte i smur at dit, i shptoi ksaj tragjedie.
Shumica e rrfimeve pajtohen se Jezidi vajtoi pr vdekjen eHusejnit, se e mallkoi Ibn Zijadin dhe i drgoi fmijt dhe grat e
Husejnit n Medin, duke i furnizuar mir dhe duke u rikthyer do
gj q u ishte marr nga ushtart kufas. Megjithat, fakti se ai as nuk
e dnoi Ibn Zijadin pr veprn e br e as nuk u prpoq ta ndalte at,
bri q pikllimi i tij t interpretohej si nj shtirje ose si nj veprim
diplomacie, pr ti knaqur njerzit.
Sido q t ket qen, vdekja e Husejnit ka qen frymzim pr prsiatje
e pr devotshmri pr gjeneratat n vijim. Vdekjes s tij i jan br
interpretime t panumrta dhe do gjenerat e ka par prpjekjen e
saj n drit t prpjekjes s Husejnit. N kt kuptim, Husejni
ngadhnjeu, ndrsa Jezidi humbi.
11: El-Kharezmi, vll.1, fq.187
12: El-Kharezmi, vll.1, fq.187
7/22/2019 Martiri i Qerbelas
30/32
13: El-Kharezmi, vll.1, fq.192
14: Taberi, Tarih,vll.6, fq.219
15: Taberi, Tarih,vll.6, fq.219
16: El-Kharezmi, vll.1, fq.213
17: El-Kharezmi, vll.1, fq.223
18: Taberi, vll.1, fq.217
19: Taberi, Tarih,vll.1, fq.229
20: Taberi, Tarih,vll.1, fq.229
21: Taberi, Tarih,vll.1, fq.229
22: Taberi, Tarih,vll.1, fq.235
23: El-Kharezmi, vll.2, fq.25
24: Taberi, Tarih,vll.1, fq.242-243
25: Taberi, Tarih,vll.1, fq.241-242
3. Prfundimi: Husejni n histori
Husejni ka zn vend n histori n dy mnyra. S pari, pr
njeriun modern sekular, pra pr at q revolucionet fetare i kundron
nga aspekti shoqror, kryengritja e Husejnit sht nj akt fisnik. Pr
njeriun e till, kontrasti ndrmjet Husejnit me pasuesit e tij dhe
Jezidit e Ibn Zijadit me ushtrit e tyre sht nj fakt i rndsishm n
dallimin mes t drejts dhe t gabuars. Pas rnies s Husejnit dhe
7/22/2019 Martiri i Qerbelas
31/32
ekzekutimit t tij, ata ia shtypn trupin me patkonjt e kuajve. Por ky
nuk do t ishte akti i fundit i mizoris kundrejt robrve t Zotit
Ishte pikrisht n kohn e Jezidit q qyteti rrezatues i Profetit
u pushtua dhe u plakit dhe ensart e muhaxhirt e shoqris
medinase u vran me shpat. Pr njerzit si Akkadi, Shems el-Dini
dhe t tjer, revolucioni i Husejnit sht revolucioni i par dhe m i
madh n mesin e t gjith revolucioneve islame, q sjan tjetr vese
vazhdimsi e Qerbelas. Akkadi shkruan pr kt rrjedh t gjakut t
shejnt t martirve prgjat historis dhe flet kshtu pr martirin eQerbelas:Ktyre u takon edhe martiri i Qerbelas, Husejn ibn Aliu,
Zoti qoft i knaqur me t! N t vrtet, ai sht prijsi i martirve
dhe sht burim i vazhdueshm martirizimi, i pakrahasueshm me
asnj burim tjetr n historin njerzore.26
Mnyra tjetr, n t ciln Husejni ka zn vend n histori,
mund t dshmohet me gjith intensitetin e saj, n zin e dhjet
ditve t para t muajit Muharrem. N kto rituale, Husejni sikur
sht plotsisht dhe fizikisht i pranishm pran pelegrinve n varrin
e tij t shenjt n Qerbela ose kudo qoft e varrosur koka e tij. Vet
koka e ka pasur historin e saj t veant. Megjithse nuk dihet vendi
i sakt i varrosjes s saj, pr kt kan ekzistuar pretendime t
ndryshme. Kalifi i virtytshm umajjad, Umar Ibn Abdulaziz
supozohet se ka falur namaz para koks s Husejnit dhe e ka varrosur
at, duke i falur kshtu nj rreze t shklqyeshme drite nj periudhe
q ishte krejtsisht e errt (redaktori: aludohet n sundimin e
dinastis umajjade). Fatimidt, n kulmin e lavdis s tyre, krkuan
7/22/2019 Martiri i Qerbelas
32/32
t kurorzonin perandorin e tyre me kokn e shenjt, q thuhet se u
gjet dhe u soll nga ata n Kajro, ku ende ekziston xhamia e Husejnit.
N kt dram kemi personazhe t mir dhe t lig. Martirizimi
i heroit t ksaj drame ka qen nj burim kontradiktash dhe
frymzimesh gjat shekujve. Ai vet kaloi n prjetsi, nn shoqrin
e martirve t tjer t mdhenj, jett e t cilve vazhdojn t
shklqejn si yj udhzues n historin e njerzimit.
FUND