Click here to load reader
Upload
giorgi
View
1.632
Download
2
Embed Size (px)
Citation preview
3 მაკა ჯანელიძე მე საჯარო სკოლა
სოკო
შინაარსი
სოკოების თავისებურებანი სოკოების მრავალფეროვნება
სოკოების თავისებურებანი
, , ცხოველებს ისინი უპირველესად ჰეტეროტროფული კვებით. ემსგავსებიან უჯრედების ქიმიური შემადგენლობაც უფრო ცხოველების
. – . მსგავსი აქვთ სოკოს უჯრედის კედელს აშენებს ნივთიერება ქიტინი ამ , , ნივთიერებითაა აგებული ბუზების ობობების ტარაკნების გარეგანი
.საფარველი . სოკოებმა მეცნიერებს დიდი თავსატეხი გაუჩინეს მათდიდხანს
მცენარეებად მიიჩნევდნენ და მხოლოდ ბოლო რამდენიმე, . ათწლეულია რაც ორგანიზმების ცალკე სამეფოდ განიხილავენ საქმე
, იმაშია რომ სოკოებს ცხოველებისთვის დამახასიათებელი მრავალი ნიშანი.აღმოაჩნდათ
, გარეგნულად სოკოები ძალზე განსხვავდებიან ერთმანეთისგან თუმცა – , – –უმრავლესობის სხეულს მიცელიუმს წვრილი ძაფები ჰიფები
.წარმოქმნის , , ძველ პურზე ალბათ ხშირად შეგიმჩნევიათ თეთრი ფიფქები რომლებიც
. – – დროთა განმავლობაში შავდება ეს ობის სოკოს მუკორის თეთრი, .მიცელიუმია ხოლო შავ ფერს მას მომწიფებული სპორები აძლევს
.სოკოები ცოცხალ ორგანიზმთა განსაკუთრებული ჯგუფია , , მათ ახასიათებთ როგორც მცენარეების ისე ცხოველების
. , , თვისებები არსებობს ობის ქუდიანი საფუარი და პარაზიტი.სოკოები
, , ძველად ქართულ სოფლებში ადამიანებზე რომლებიც , –” ” უცნაურად იქცეოდნენ ამბობდნენ გიჟი პური აქვს
. , ნაჭამიო არსებობს პარაზიტი სოკო რომელიც ხორბალს, , უჩნდება იგი გამოყოფს შხამიან ნივთიერებას რომელიც
, მოქმედებს ადამიანის ნერვულ სისტემაზე იგი მოქმედებს. არაადეკვატურად საუკუნის წინ მრავალი დიდგვაროვანის
. .” ”–კარზე არსებობდნენ ე წ სოკოს ადამიანები, მსახურები რომლებიც პირველები სინჯავდნენ სოკოსგან
.მომზადებულ კერძებს
: . . : ქუდიანი სოკო ყველა ჩვენგანი კარგად იცნობს სოკოს ის ტყეში იზრდება ასეთებია ტყის, , .ქამა დათვის სოკო წითელკაბა და სხვა
. სოკო თავისი აგებულებით ძალიან განსხვავდება სხვა მცენარეებისაგან ყველა საჭმელ სოკოს( ) . – გარდა ტრუფელების აქვს ფეხი და ქუდი სწორედ აქედან წარმოიშვა მათი სახელი ქუდიანი
. – , სოკო ამ სოკოების ნამდვილი სხეული მიცელიუმი მიწაშია სოკოს ქუდში კი მხოლოდ . . სპორები მწიფდება ზოგიერთი ქუდიანი სოკო სწორედ ხის ქვეშ იზრდება ის მიცელიუმით
, .აწვდის ხეს წყალსა და მარილებს სამაგიეროდ მისგან ორგანულ ნივთიერებებს ღებულობს , , . სოკო გემრიელი და კალორიული საკვებია თუმცა ქუდიან სოკოებს შორის ბევრი შხამიანია შუა
, საუკუნეებში სოკოებისგან ამაგზნებელ ჰალუცინაციების გამომწვევ და სასიკვდილო შხამებს.ამზადებდნენ
– , ობის სოკო პენიცილიუმი გამოიმუშავებს პენიცილინს რომელიც ხოცავს დაავადების . 1929 . გამომწვევ ბაქტერიებს ეს ფაქტი წ აღმოაჩინა ინგლისელმა მეცნიერმა. . ფლემინგმა შემდგომ ასეთ ნივთიერებებს ანტიბიოტიკები უწოდეს დღეს მრავალი
, ანტიბიოტიკია ცნობილი რომლებსაც წარმატებით იყენებენ ბაქტერიული დაავადებების. .სამკურნალოდ პირველი ანტიბიოტიკი სწორედ პენიცილინი იყო
– , ხე მცენერეზე ხშირად სახლდება აბედა სოკო რომელიცჰიფებს ღრმად უშვებს მცენარის . ღეროში და მისი ორგანული ნივთიერებების ხარჯზე იკვებება ღეროს
, , .ზედაპირზე ჩლიქისმაგვარ გამონაზარდში მრავალი სპორა მწიფდება
, , , , . პარაზიტული სოკოები სახლდებიან ხორბალზე ჭვავზე სიმინდზე ხილზე ბოსტნეულზე ისინი , .სწრაფად მრავლდებიან ვრცელდებიან და დიდ ზიანს აყენებენ სოფლის მეურნეობას
, , , სოკოები პარაზიტობენ ადამიანის კანზე ფრჩხილებზე თმის ძირებზე პირის ღრუში და იწვევენ : , , , .მათ დაზიანებას ფრჩხილების დეფორმაციას კანზე გამონაყარს თმის ცვენას ქერტლს და სხვა
: . საფუარი სოკოები ისინი ცოტა უცნაურად გამოიყურებიან სხვა სოკოების ფონზე მათი სხეული , .ერთი ოვალური უჯრედისგან შედგება რომელიც დაკვირტვით მრავლდება
. საფუარებს შეუძლიათ შაქარი სპირტათ და ნახშირორჟანგად დაშალონ ამ თვისების გამო , , , .საფუარს იყენებენ პურის ღვინის ლუდის სპირტის წარმოებაში
სოკოს მიერ წარმოქმნილი ნახშირორჟანგი ცომში ნასვრეტებს აჩენს და მას მოცულობაში– .ზრდის აფუებს
– , ბუნებაში სოკოების ერთ ერთი უმნიშვნელოვანესი როლი იმაში მდგომარეობს რომ ისინი .სახლდებიან მკვდარი მცენარეებისა და ცხოველების ნარჩენებზე და შლიან მათ
!!!!!!!!!მადლობთ ყურადღებისათვის