Magdalena Te?dziagolska ost...6" " Przyjrzyjmy się temu co robi szkoła, aby upowszechniać informacje o swoich edukacyjnych działaniach poza jej murami szkoły. Podstawową formą

1

Magdalena Tędziagolska

W jaki sposób szkoła mówi, że warto się uczyć? - analiza wymagań „Promowana jest wartość edukacji” oraz „Wykorzystywane są informacje o losach absolwentów”

STRESZCZENIE

Odpowiedzi na pytanie postawione w tytule analizy dostarczają dane z ewaluacji zewnętrznej dotyczące: àCharakteru prowadzonych przez szkołę działań informacyjnych i promujących wartość edukacji àInformowaniu o celowości prowadzonych w szkole działań àWykorzystywaniu informacji o losach absolwentów w procesie edukacyjnym àWizerunku szkoły w środowisku jako instytucji dbającej o jakość uczenia się

W szkołach jest doceniana i promowana aktywność uczniów związana z dobrymi wynikami w nauce natomiast działalność społeczna nie jest powszechnie postrzegana w kategoriach ważnych osiągnięć. To sprawia, że nauczyciele kładą nacisk przede wszystkim na osiąganie przez uczniów wysokich wyników, mniej natomiast skupiają się na rozwijaniu ich zainteresowań, kształceniu postaw obywatelskich.

Podstawową formą upowszechniania informacji o działaniach szkoły jest prowadzenie strony internetowej oraz obecność w lokalnych mediach. Szkoły wydają się być stosunkowo mało aktywne w zakresie uczestnictwa w lokalnych imprezach. Szkoły praktycznie nie wykorzystują mediów społecznościowych do promocji i budowania relacji z otoczeniem.

Niezależnie od typu szkoły nauczyciele najskuteczniej komunikują cele jakie stawia sobie cała instytucja. Natomiast niespełna połowa rodziców deklaruje, że nauczyciele mówią im o celach (zarówno edukacyjnych, jak i wychowawczych) prowadzonych przez nich lekcji.

Chociaż działania edukacyjne skierowane do osób dorosłych są podejmowane przez mniejszą liczbę szkół ponadpodstawowych niż podstawowych, są one zdecydowanie bardziej rozpoznawalne przez rodziców uczniów wyższych etapów kształcenia, co może świadczyć o większej ich skuteczności i adekwatności do potrzeb adresatów.

Nauczyciele wykorzystują informacje o losach absolwentów przede wszystkim w charakterze „dobrych praktyk”, poprzez które promują wartość uczenia się i motywują swoich uczniów do nauki.

Zdecydowana większość badanych szkół jest postrzegana w środowisku (przez partnerów, rodziców) jako instytucje otwarte na współpracę i dbające o jakość uczenia się. Jednak jakość uczenia się jest rozumiana przede wszystkim jako osiąganie wysokich wyników, dobre wyposażenie szkoły i organizacja zajęć dodatkowych. Znacznie rzadziej wskazywane były aspekty indywidualnego podejścia do ucznia –różnorodność metod nauczania czy dostosowanie programu do potrzeb dzieci. W żadnej z badanych grup nie wskazano takich aspektów jak charakter relacji nauczyciel – uczeń, stosowanie ewaluacji czy udzielanie informacji zwrotnej

2

Promowanie wartości edukacji to ważne wyzwanie, które stoi przed współczesną szkołą. Rolą szkoły powinno być przekonywanie – nie tylko uczniów, ale też rodziców oraz szeroko rozumianego otoczenia zewnętrznego, czy wreszcie… samej siebie – że najważniejszym celem uczenia się nie jest zdobycie dobrego stopnia, ale że nauka to o wiele więcej – klucz do poznania i zrozumienia świata, a zdobywanie wiedzy i umiejętności może być nie tylko ciekawe ale też sprawiać radość. I co nie mniej ważne, że warto uczyć się przez całe życie.

Przedstawiona tutaj analiza dwóch wymagań ma na celu uzyskanie odpowiedzi na pytanie czy – a jeśli tak, to w jaki sposób – w badanych szkołach upowszechniana jest wartość edukacji. Dane zebrane w trakcie badań (ewaluacji zewnętrznych) przeprowadzonych w szkołach dostarczają informacji o rodzajach działań szkoły, ich odbiorze przez środowisko zewnętrzne, a także o tym w jaki sposób szkoła współpracuje z absolwentami. Można na ich podstawie opisać dwa aspekty roli szkoły w zakresie upowszechniania idei uczenia się: jako instytucji „zaszczepiającej” ideę uczenia się przez całe życie w środowisku lokalnym oraz jako instytucji, która czerpiąc z zasobów zewnętrznych (absolwentów) promuje wartość uczenia się wśród uczniów.

W analizie opieram się na rozumieniu pojęcia „promowanie wartości edukacji” zaprezentowanym przez Joannę Kołodziejczyk i Iwonę Starypan w tekście „Cenniejsza niż złoto. Rzecz o promowaniu wartości edukacji”1.

Promowanie wartości edukacji to propagowanie: à wszechstronnego i dostosowanego do potrzeb, możliwości, cech indywidualnych rozwoju młodego człowieka przez dobór treści i form kształcenia w taki sposób, by stymulować automotywację do uczenia się, àbudowy społeczeństwa demokratycznego, obywatelskiego poprzez takie zorganizowanie procesu edukacji, w którym uczniowie doświadczają tego, czym są demokracja, partycypacja, podejmowanie decyzji i odpowiedzialność za siebie i innych, à rozwijania kompetencji, które i w szkole, i po jej ukończeniu umożliwią/ułatwią/ uprzyjemnią życie z samym sobą i w społeczeństwie. Promowanie wartości edukacji to nie promocja oferty szkoły.2

Analiza obejmuje dane zebrane podczas ewaluacji zewnętrznych przeprowadzonych w szkołach podstawowych (227 szkół), gimnazjach i szkołach ponadgimnazjalnych 274 szkoły) w okresie od 1 września 2011 roku do 30 czerwca 2012 dla wymagań „Promowana jest wartość edukacji” i „Wykorzystywane są informacje o losach absolwentów”. Wyniki analizy zostały przedstawione w podziale na wymagania, charakterystyki oraz kryteria ewaluacji. Do celów analizy z powyższych dwóch wymagań wybrałam następujące aspekty:

Poziom Charakterystyka Kryterium Ewaluacji

1 „Cenniejsza niż złoto. Rzecz o promowaniu wartości edukacji”, Kołodziejczyk, J., Starypan, I., w: „Jakość edukacji. Różnorodne perspektywy” pod red. G. Mazurkiewicza, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2012. 2 Ibidem, s.91-‐92.

3

spełniania

wymagania

Promowana jest wartość edukacji D Szkoła lub placówka prezentuje i

upowszechnia informacje o ofercie edukacyjnej oraz podejmowanych działaniach i osiągnięciach.

Szkoła prowadzi działania informacyjne dotyczące oferty edukacyjnej, działań szkoły i jej osiągnięć. Rodzice i przedstawiciele lokalnego środowiska znają osiągnięcia szkoły i jej uczniów.

Szkoła lub placówka informuje środowisko o celowości i skuteczności podejmowanych przez nią działań.

Szkoła informuje o celowości i skuteczności swoich działań

B Szkoła lub placówka promuje w środowisku potrzebę uczenia się.

Szkoła prowadzi działania w lokalnej społeczności promujące wartość uczenia się przez całe życie

Szkoła lub placówka jest pozytywnie postrzegana w środowisku.

Rodzice i przedstawiciele lokalnego środowiska postrzegają szkołę jako dbającą o jakość uczenia się. Rodzice i przedstawiciele lokalnego środowiska postrzegają szkołę jako dbającą o relacje z lokalnym środowiskiem

Wykorzystywane są informacje o losach absolwentów Poziom

spełniania

wymagania

Charakterystyka Kryterium Ewaluacji

D Szkoła lub placówka wykorzystuje informacje o losach absolwentów do doskonalenia efektów nauczania i wychowania i w różnych formach współpracuje ze swoimi absolwentami.

Szkoła wykorzystuje informacje o losach absolwentów w procesie nauczania i wychowania. Szkoła współpracuje z absolwentami.

4

Promowana jest wartość edukacji

Szkoła lub placówka prezentuje i upowszechnia informacje o ofercie edukacyjnej oraz podejmowanych działaniach i osiągnięciach

Kryterium: Szkoła prowadzi działania informacyjne dotyczące oferty edukacyjnej, działań szkoły i jej osiągnięć

Dyrektorzy zapytani o to jakiego rodzaju informacje były ostatnio upowszechnione przez szkołę w lokalnym środowisku wskazywali najczęściej na informacje o sukcesach osiąganych przez uczniów, tj. uzyskanie stypendiów czy wygrane w różnego rodzaju konkursach. Mniej więcej w połowie szkół relacjonowane były szkolne wydarzenia, w co 4 szkole realizacja projektów edukacyjnych (np. Comenius). Szkoły prezentowały również swoją ofertę edukacyjną, w tym przede wszystkim ofertę zajęć pozalekcyjnych.

Warto zwrócić uwagę na niski odsetek odpowiedzi wskazujący na informowanie o działalności szkolnych klubów (tj. klub wolontariusza) czy harcerstwa. Wyniki badania mogą świadczyć o tym, że w szkołach jest doceniana i promowana aktywność uczniów zdolnych (sukcesy w konkursach, olimpiadach, stypendia), natomiast działania społeczne (do których dostęp jest bardziej egalitarny) nie są postrzegane w kategoriach sukcesu.

Zaledwie kilka procent szkół deklaruje, że upubliczniło koncepcję pracy szkoły. Taki wynik może być konsekwencją treści pytania (pytano o informacje upowszechnione w ostatnim czasie), ale może też oznaczać że szkoły nie przywiązują wagi do komunikowania odbiorcom zewnętrznym, że procesy edukacyjne realizowane są zgodnie z pewną strategią (a być może sama szkoła takiej strategii po prostu nie posiada...). Zweryfikowanie tych hipotez wymagałoby zebrania dodatkowych danych podczas wywiadów z nauczycielami i dyrektorami.

Zestawienie informacji dotyczących osiągnięć i działań edukacyjnych szkoły promowanych przez nią w lokalnym środowisku pokazano na poniższym wykresie.

5

Wykres 1 Odpowiedzi na pytanie otwarte Jaką informację o ofercie, działaniach lub osiągnięciach uczniów upowszechniła ostatnio szkoła w lokalnym środowisku? w ankiecie dla dyrektora.

Prowadzone w szkołach analizy danych zastanych pozwoliły zidentyfikować różnego rodzaju kanały/metody przekazywania informacji o ich ofercie i osiągnięciach. Znalazły się wśród nich zarówno takie formy komunikacji, których adresatem jest społeczność szkolna, jak i te kierowane do rodziców, społeczności lokalnej czy innych zewnętrznych odbiorców.

Wydawanie szkolnej gazetki, prowadzenie szkolnego radia czy gazetka ścienna to źródła informacji o tym co dzieje się w szkole, których odbiorcami są przede wszystkim uczniowie (w przypadku gazetki ściennej w młodszych klasach szkół podstawowych adresatami mogą być też rodzice odbierający swoje dzieci ze szkoły). Działania informacyjne prowadzone są również podczas szkolnych imprez.

0%

1%

3%

6%

9%

2%

13%

18%

19%

26%

27%

53%

56%

5%

4%

7%

4%

3%

13%

18%

7%

10%

23%

21%

49%

65%

1%

6%

5%

2%

7%

7%

9%

14%

12%

24%

34%

42%

51%

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70%

baza dydaktyczna

współpraca z szkołami z zagranicy/wymiana

działalność UKS, ZHP i innych szkolnych klubów itp.

koncepcja pracy szkoły, plan pracy szkoły

udział uczniów w iprezach i uroczusościach lokalnych

inf o drzwiach otwartych

organizacja konkursów i turniejów

wyniki egzaminów, klasyfikacji (efekty pracy)

kwesge organizacyjne szkoły/bieżące sprawy skzolne

realizacja projektów, programów (np. Comenius, unijnych)

oferta edukacyjna, w tym zajęcia pozalekcyjne

inf i relacje z imprez i wydarzeń szkolnych

sukcesy uczniów w konkursach, zdobyciu stypendiów

Jaką informację o ofercie, działaniach lub osiągnięciach uczniów upowszechniła ostatnio szkoła w lokalnym środowisku? Proszę podać

przykłady.

szkoła ponadgimnazjalna, n=100 gimnazjum, n=100 szkoła podstawowa, n=100

6

Przyjrzyjmy się temu co robi szkoła, aby upowszechniać informacje o swoich edukacyjnych działaniach poza jej murami szkoły. Podstawową formą jest prowadzenie strony internetowej. Około 2/3 szkół jest obecnych w lokalnych mediach. W połowie badanych szkół podstawowych i gimnazjów oferta szkoły jest przedstawiana na spotkaniach z rodzicami i/lub organem prowadzącym. W szkołach ponadgimnazjalnych odchodzi się od takich spotkań na rzecz dni otwartych szkoły. O materiały promocyjne bardziej dbają szkoły ponadpodstawowe - ponad połowa gimnazjów i zdecydowana większość szkół ponadgimnazjalnych ma przygotowane różnego rodzaju ulotki, broszury czy prezentacje multimedialne dotyczące szkoły (dla porównania ma je 40% badanych szkół podstawowych). Szkoły wydają się być stosunkowo mało aktywne w zakresie uczestnictwa w lokalnych imprezach - średnio co 10 szkoła prezentuje tam swoje działania. Portale społecznościowe jako forma komunikacji z otoczeniem zewnętrznym nie są wykorzystywane przez szkoły - w wylosowanej do analizy próbie pojawiły się w 3 szkołach.

Wykres 2 Wyniki analizy dokumentów dla pytania W jaki sposób szkoła informuje o swojej ofercie i działaniach?

80%

68%

40%

48%

13%

25%

11%

7%

7%

92%

66%

56%

50%

26%

18%

15%

10%

5%

2%

2%

95%

69%

80%

29%

58%

21%

5%

8%

3%

1%

2%

strona internetowa szkoły

lokalne media

ulotki, broszury, plakaty, prezentacje mulgmedialne

bezp. spotkania z rodzicami/organem prowadzącym

podczas dnia otwartego szkoły/targów edukacyjnych

inne strony internetowe

na lokalnych tablicach ogłoszeń

podczas wydarzeń i imprez lokalnych

ogłoszenia w kościele

na portalach społecznościowych

dziennik elektroniczny

W jaki sposób szkoła informuje o swojej ofercie i działaniach?

szkoła podstawowa, n=100 gimnazjum, n=100 szkoła ponadgimnazjalna, n=100

7

Kryterium: Rodzice i przedstawiciele lokalnego środowiska znają osiągnięcia szkoły i jej uczniów

Jaka jest skuteczność opisanych powyżej działań szkoły? Rodzice zapytani o to jakie informacje o osiągnięciach uczniów i nauczycieli docierają do nich, spośród zaproponowanych odpowiedzi najczęściej wybierali te dotyczące sukcesów uczniów w konkursach i zawodach. Zdecydowanie rzadziej byli informowani o działaniach i sukcesach nauczycieli tj. przyznane im wyróżnienia, otrzymanie przez szkołę grantu, zrealizowanie projektu edukacyjnego czy udział w ważnych wydarzeniach/uroczystościach. Nie ma znaczących różnic w odpowiedziach rodziców uczniów z różnych etapów edukacyjnych.

Wykres 3 Rozkład odpowiedzi w ankiecie dla rodziców na pytanie: Czy szkoła informowała rodziców o osiągnięciach swoich uczniów i nauczycieli odniesionych w tym lub poprzednim roku szkolnym? Proszę wskazać te, o których Pan(i) słyszał(a).

Większość rodziców jest zadowolona z zakresu informacji o osiągnięciach szkoły, które do nich docierają. Najbardziej pozytywnie wypowiadają się rodzice gimnazjalistów. W przypadku szkół podstawowych zdecydowana większość nie ma zastrzeżeń, jednak co 10 rodzic ocenił negatywnie upowszechnianie informacji o działaniach szkoły. Najmniej usatysfakcjonowani zakresem otrzymywanych informacji są rodzice uczniów szkół ponadgimnazjalnych - co 5 rodzic uznał je za niewystarczające.

3%

55%

78%

71%

35%

22%

23%

27%

37%

4%

52%

64%

58%

34%

17%

19%

30%

38%

0,0% 10,0% 20,0% 30,0% 40,0% 50,0% 60,0% 70,0% 80,0% 90,0%

inne

sukcesy uczniów na olimpiadach przedmiotowych

sukcesy uczniów w konkursach

sukcesy uczniów w zawodach/imprezach sportowych

udział przedstawicieli szkoły w ważnych wydarzeniach i uroczystościach

nagrody i wyróżnienia przyznawane nauczycielom i innym pracownikom szkoły

otrzymanie przez szkołę dotacji/grantu

przyznanie uczniom szkoły stypendiów naukowych

zrealizowanie przez szkołę projektu lub udział w akcji społecznej

Czy szkoła informowała rodziców o osiągnięciach swoich uczniów i nauczycieli odniesionych w tym lub poprzednim roku szkolnym?

gimnazjum i szkoła ponadgimnazjalna, n=28376 szkoła podstawowa, n=12176

8

Wykres 4 Rozkład odpowiedzi na pytanie otwarte: Jak ocenia Pan(i) informacje na temat osiągnięć szkoły? w ankiecie dla rodziców.

Natomiast zakres informacji docierającej do partnerów wyraźnie różnicuje typ szkoły. Partnerzy szkół podstawowych czują się lepiej poinformowani o ich działaniach niż podmioty współpracujące ze szkołami ponadpodstawowymi.

Szkoły podstawowe skutecznie promują w lokalnym środowisku sukcesy uczniów w zawodach sportowych – tak wynika z danych uzyskanych podczas zdecydowanej większości przeprowadzonych tam wywiadów grupowych, partnerzy deklarowali, że dotarły do nich tego typu informacje. W trakcie 2/3 wywiadów wskazano na wyniki olimpiad przedmiotowych, na podobnej liczbie wywiadów – na nagrody przyznawane nauczycielom. Warto również zwrócić uwagę, że podczas połowy wywiadów rozmówcy deklarowali, że wiedzą o jeszcze innych działaniach prowadzonych przez szkołę. Niestety nie dysponujemy danymi pozwalającymi stwierdzić o jakiego rodzaju działania chodzi.

Informacja o działaniach i sukcesach szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych dociera do partnerów jedynie części szkół. Uczestnicy 37% wywiadów deklarowali, że dowiadują się o sportowych osiągnięciach uczniów; podczas 1/3 wywiadów wskazano również osiągnięcia olimpijczyków.

85%

90%

74%

4%

8%

8%

11%

2%

19%

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%

szkoła podstawowa, n=100

gimnazjum, n=100

szkoła ponadgimnazjalna, n=100

Jak ocenia Pan(i) informacje na temat osiągnięć szkoły?

Dobrze/są wystarczające Średnio/przeciętne Źle/ są niewystarczające

9

Wykres 5 Rozkład odpowiedzi na pytanie Czy szkoła informowała o osiągnięciach swoich uczniów i nauczycieli odniesionych w tym lub poprzednim roku szkolnym? Proszę wymienić te, o których Państwo słyszeli. W wywiadzie grupowym z partnerami i samorządem.

Podczas zdecydowanej większości wywiadów grupowych partnerzy uznali, że uzyskują wystarczające informacje o osiągnięciach szkoły. Warto jednak zauważyć, że w przypadku partnerów szkół ponadpodstawowych pojawiły się również skrajnie negatywne oceny (co 10 wywiad).

Wykres 6 Rozkład odpowiedzi na pytanie w wywiadzie grupowym z partnerami i samorządem: Czy uzyskują Państwo pełną informację na temat osiągnięć szkoły?.

Chociaż adresaci informacji o działaniach i osiągnięciach szkoły są w zdecydowanej większości zadowoleni z zakresu i treści przekazywanych im komunikatów, niepokoi wąskie rozumienie pojęcia „osiągnięcia”.

47,5%

64,7%

88,4%

63,2%

38,9%

21%

32%

37%

30%

24%

0,0% 20,0% 40,0% 60,0% 80,0% 100,0%

inne

sukcesy uczniów na olimpiadach przedmiotowych

sukcesy uczniów w zawodach/imprezach sportowych

nagrody i wyróżnienia przyznawane nauczycielom i innym pracownikom szkoły

przyznanie uczniom szkoły stypendiów naukowych

Czy szkoła informowała o osiągnięciach swoich uczniów i nauczycieli odniesionych w tym lub poprzednim roku szkolnym?


99%

91%

90%

1%

9%

10%

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%

Szkoła podstawowa, n=134

Gimnazjum, n=33

Szkoła ponadgimnazjalna, n=60

Czy uzyskują Państwo pełną informację na temat osiągnięć szkoły? N=227

Zdecydowanie wystarczające Raczej wystarczające

Raczej niewystarczające Zdecydowanie nie wystarczające

10

Charakterystyka: Szkoła lub placówka informuje środowisko o celowości i skuteczności podejmowanych przez nią działań

Kryterium: Szkoła informuje o celowości i skuteczności swoich działań

Istotną kwestią w kontekście promowania wartości edukacji jest dostarczanie ludziom informacji o celach podejmowanych działań edukacyjnych. Trudno dostrzec korzyść z tej czy innej aktywności jeśli nie znamy jej celu.

Nauczyciele w ankietach deklarują, że informują rodziców o celach działań podejmowanych przez szkołę jak również celach działań realizowanych w trakcie lekcji. Na ile przekazywane przez nich komunikaty trafiają do adresatów można natomiast wnioskować z odpowiedzi rodziców.

Niezależnie od typu szkoły nauczyciele najskuteczniej komunikują cele jakie stawia sobie instytucja - większość rodziców odpowiedziała twierdząco na pytanie o to czy taką informację uzyskują. Natomiast niespełna połowa rodziców ma poczucie, że nauczyciele mówią im o celach (zarówno edukacyjnych, jak i wychowawczych) prowadzonych przez nich lekcji.

Wykres 7 Na wykresie pokazano odpowiedzi twierdzące ("tak") na pytanie skierowane do nauczycieli (ankieta): Czy Pan(i) mówi rodzicom... oraz na pytanie skierowane do rodziców (ankieta): Prosimy o zaznaczenie, czy są Państwo informowani: ...

92%

92%

83%

49%

44%

67%

0% 20% 40% 60% 80% 100%

jaki jest cel edukacyjny działań, które nauczyciel/Pan(i) realizuje

jaki jest cel wychowawczy działań , które nauczyciel/Pan(i)

realizuje

jakie cele chce realizować szkoła

Informacja o celowości działań w szkole -‐ szkoły podstawowe

rodzice (n=12176) -‐Czy są Państwo informowani…

nauczyciele (n=6330)-‐ Czy informują Państwo …

11

Wykres 8 Na wykresie pokazano odpowiedzi twierdzące ("tak") na pytanie skierowane do nauczycieli (ankieta): Czy Pan(i) mówi rodzicom... oraz na pytanie skierowane do rodziców (ankieta): Prosimy o zaznaczenie, czy są Państwo informowani: ...

Przekaz dotyczący celowości działań prowadzonych przez szkołę wydaje się z kolei skutecznie trafiać do jej partnerów. Podczas większości wywiadów uczestnicy deklarowali otrzymywanie informacji o celach czy sensie wychowawczym i edukacyjnym prowadzonych przez instytucję działań.

Wykres 9 Na wykresie pokazano odpowiedzi twierdzące ("tak") na pytania skierowane do partnerów szkoły i samorządu (wywiad grupowy): Czy pracownicy szkoły informują samorząd o tym: .

87%

86%

78%

46%

44%

61%

0% 20% 40% 60% 80% 100%

jaki jest cel edukacyjny działań, które nauczyciel/Pan(i) realizuje

jaki jest cel wychowawczy działań , które nauczyciel/Pan(i)

realizuje


Informacja o celowości działań w szkole -‐ gimnazjum i szkoła ponadgimnazjalna

rodzice (n=28376) -‐Czy są Państwo informowani…

nauczyciele (n=12931)-‐ Czy informują Państwo …

79%

78%

82%

77%

78%

86%

83%

88%

77%

76%

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%

jaki jest sens edukacyjny działań, które realizują

jaki jest sens wychowawczy działań, które realizują


jakie działania szkoły sprawdzają się ze względu na ich wartość edukacyjną

jakie działania szkoły sprawdzają się ze względu na ich wartość wychowawczą

Czy pracownicy szkoły informują samorząd o tym:


12

Szkoła lub placówka promuje w środowisku potrzebę uczenia się

Kryterium: Szkoła prowadzi działania w lokalnej społeczności promujące wartość uczenia się przez całe życie

Kluczową kwestią w wymaganiu "Promowana jest wartość edukacji" jest prowadzenie przez szkoły działań mających na celu popularyzację w środowisku uczenia się przez całe życie.

Informacji na ten temat dostarcza analiza odpowiedzi dyrektorów na pytanie o działania edukacyjne dla dorosłych prowadzone przez szkołę. Na wstępie warto zauważyć, że zdecydowanie bardziej aktywne na tym polu – przynajmniej w deklaracjach dyrektorów - są szkoły podstawowe: nie tylko więcej podejmuje tutaj konkretne aktywności, ale również większy odsetek szkół (niż w przypadku pozostałych etapów edukacyjnych) podejmuje więcej niż jeden rodzaj działania.

Wykres 10 Rozkład odpowiedzi na pytanie Jakie działania edukacyjne dla dorosłych (lokalnego środowiska) prowadziła szkoła w tym lub poprzednim roku szkolnym? w wywiadzie z dyrektorem.

Odpowiedzi partnerów szkoły udzielane w trakcie wywiadów grupowych potwierdzają powyższe wyniki. Natomiast odpowiedzi rodziców (uczniów z każdego etapu kształcenia)

41%

62%

24%

18%

42%

34%

64%

73%

16%

27%

14%

8%

19%

17%

27%

30%

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80%

inne

szkolenia, kursy, warsztaty

projekty edukacyjne

konkursy

spotkania z ciekawymi ludźmi

konsultacje, debaty angażujące członków lokalnej społeczności

akcje społeczne

działania informacyjne

Jakie działania edukacyjne dla dorosłych (lokalnego środowiska) prowadziła szkoła w tym lub poprzednim roku szkolnym?


13

wydają się wskazywać na zbyt małą promocję większości działań kierowanych do osób dorosłych przez szkoły podstawowe.

Wykres 11 Odpowiedź na pytanie Jakie działania edukacyjne dla dorosłych (lokalnego środowiska) prowadziła szkoła w tym lub poprzednim roku szkolnym? – porównanie odpowiedzi dyrektorów (n=317) i rodziców (n=12176) w szkołach podstawowych.

Chociaż działania skierowane do osób dorosłych są podejmowane przez mniejszą liczbę szkół ponadpodstawowych niż podstawowych, są one zdecydowanie bardziej rozpoznawalne przez rodziców uczniów wyższych etapów kształcenia.

7%

17%

13%

23%

18%

11%

28%

27%

41%

62%

24%

18%

42%

34%

64%

73%

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80%

inne


projekty edukacyjne

konkursy



akcje społeczne



dyrektor

rodzice

14

Wykres 12 Odpowiedź na pytanie Jakie działania edukacyjne dla dorosłych (lokalnego środowiska) prowadziła szkoła w tym lub poprzednim roku szkolnym? – porównanie odpowiedzi dyrektorów (n=457) i rodziców (n=28376) w gimnazjach i szkołach ponadgimnazjalnych.

Szkoła lub placówka jest pozytywnie postrzegana w środowisku

Kryterium: Rodzice i przedstawiciele lokalnego środowiska postrzegają szkołę jako dbającą o jakość uczenia się

Wizerunek badanych szkół w oczach ich partnerów jest zdecydowanie pozytywny: w trakcie prawie wszystkich wywiadów grupowych uznano, że szkoła dba o jakość uczenia się.

7%

20%

18%

18%

18%

12%

23%

31%

16%

27%

14%

8%

19%

17%

27%

30%

0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35%

inne -‐ jakie?


projekty edukacyjne

konkursy



akcje społeczne



dyrektor

rodzice

15

Wykres 13 Rozkład odpowiedzi na pytanie Czy Państwa zdaniem szkoła dba o jakość uczenia się?: w wywiadzie grupowym z samorządem.

Nieco gorzej wypadają szkoły widziane oczami rodziców, ale wciąż zdecydowana większość postrzega szkołę jako instytucję, której zależy na jakości uczenia się. Na każdym z etapów kształcenia, nieco ponad 1/10 rodziców ma negatywny obraz szkoły.

Wykres 14 Rozkład odpowiedzi na pytanie Czy Pana(i) zdaniem szkoła dba o jakość uczenia się? w ankiecie dla rodziców.

Pytani o sposób w jaki szkoła dba o jakość kształcenia rodzice najczęściej wskazywali na:

• Dobre wyposażenie szkoły (pracownie, sala gimnastyczna) • Organizowanie zajęć dodatkowych/kół zainteresowań

Warto zauważyć, że kwestie związane z indywidualnym podejściem do ucznia (tj. różnorodność metod nauczania, dostosowanie programu do potrzeb dzieci) były wskazywane przez rodziców stosunkowo rzadko (odpowiednio: 16% i 11%; por. wykres poniżej). Ponadto w żadnej z badanych grup nie wskazano takich aspektów jakości uczenia się jak charakter relacji nauczyciel – uczeń,

88%

89%

87%

11%

11%

11%

1%

2%

1%

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%


Gimnazjum, n=36


Czy Państwa zdaniem szkoła dba o jakość uczenia się? N=237

Zdecydowanie tak Raczej tak Raczej nie Zdecydowanie nie Brak danych

25%

21%

28%

62%

65%

58%

10%

11%

11%

3%

3%

3%

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%

Szkoła podstawowa

Gimnazjum

Szkoła ponadgimnazjalna

Czy Pana(i) zdaniem szkoła dba o jakość uczenia się? N=18362

zdecydowanie tak raczej tak raczej nie zdecydowanie nie

16

stosowanie ewaluacji czy udzielanie informacji zwrotnej; tymczasem, jak dowiodły badania prof. Johna Hattie kwestie te stanowią kluczowe determinanty zwiększające skuteczność uczenia się3.

Odpowiedzi rodziców wskazują na działania podejmowane przez szkoły, ale dostarczają też informacji o tym co dla rodziców znaczy „jakość uczenia się” (np. dobra szkoła to szkoła, w której jest sala gimnastyczna, a nie stała współpraca z rodzicami).

Wykres 15 Odpowiedzi na pytanie otwarte w wywiadzie grupowym z rodzicami: Czy Państwa zdaniem szkoła dba o jakość uczenia się? Co szkoła robi w tym zakresie? N= 149 Na wykresie przedstawiono odpowiedzi zbiorcze z wywiadów dla szkół podstawowych, gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych.

3 Por. J. Hattie, Visible Learning: A Synthesis of Over 800 Meta-‐Analyses Relating to Achievement, Routledge 2008.

3

5

6

10

11

13

15

16

19

24

26

29

29

43

46

0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50

małoliczne klasy

organizowanie ciekawych spotkań

współpraca z uczelniami wyższymi i inst nauk.

wymagający nauczyciele

dostawowanie programu do potrzeb dzieci

przeprowadzanie testów, sprawdzianów

organizacja wycieczek

stosowanie różnorodnych metod nauczania

stały kontakt z rodzicami, współpraca z pedagogiem

dobra kadra, podnoszenie kwalifikacji nauczycieli

realizacja projektów edukacyjnych

indywidualne zajecia z dziećmi z problemami

organizowanie i zachęcanie do uczestnictwa w konkursach, zawodach

zajęcia dodatkowe, koła zainteresowań

wyposażenie szkoły

Czy Państwa zdaniem szkoła dba o jakość uczenia się? Co szkoła robi w tym zakresie? N= 149

17

Partnerzy szkół uczestniczący w wywiadach grupowych jakość uczenia się przekładają przede wszystkim na wyniki egzaminów i oceny (pojawiły się w ponad połowie wywiadów) oraz udział uczniów w konkursach i zawodach (w ok. 40% wywiadów).

Wykres 16 Odpowiedzi na pytanie otwarte: Czy Państwa zdaniem szkoła dba o jakość uczenia się? Co o tym świadczy? w wywiadzie grupowym z partnerami i samorządem. N=300, Na wykresie przedstawiono odpowiedzi zbiorcze z wywiadów dla szkół podstawowych, gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych.

Kryterium: Rodzice i przedstawiciele lokalnego środowiska postrzegają szkołę jako dbającą o relacje z lokalnym środowiskiem

W trakcie prawie wszystkich wywiadów grupowych partnerzy postrzegali szkoły, z którymi współpracują jako organizacje otwarte na współpracę z lokalnym środowiskiem.

4%

5%

6%

8%

8%

8%

10%

12%

15%

17%

21%

23%

24%

39%

53%

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60%

duża liczba chętnych podczas rekrutacji

współpraca z uczelniami, innymi szkołami

współpraca z różnymi środowiskami zawodowymi

współpraca z innymi instytucjami

stosowanie różnych metod pracy, wyjścia, wyjazdy

młodzież radzi sobie w wyższej szkole

dostosowanie programu do potrzeb

młodzież dostaje się do wybranych szkół

realizacja pojektów unijnych i innych

pomoc uczniom z trudnościami

dobre wyposażenie szkoły

podnoszenie kwalifikacji nauczycieli

koła zainteresować i in.działania pozalekcyjne

udział w konkursach przedmiotowych, zawodach

wyniki egzaminów i oceny

Czy Państwa zdaniem szkoła dba o jakość uczenia się? Co o tym świadczy? N=300

18

Wykres 17 Rozkład odpowiedzi na pytanie Czy Państwa zdaniem nauczycielom i innym pracownikom szkoły zależy na współpracy z lokalnym środowiskiem? w wywiadzie grupowym z partnerami i samorządem.

Również zdecydowana większość rodziców uznała, że nauczycielom i innym pracownikom szkoły zależy na współpracy z nimi. Jednak ta grupa respondentów - w porównaniu z opiniami samorządowców - bardziej krytycznie ocenia gotowość szkół do współpracy - na każdym z etapów kształcenia ponad połowa rodziców wybrała odpowiedź "raczej tak", a co 10 rodzic uznał, że pracownicy szkoły, do której uczęszcza jego dziecko nie są otwarci na współpracę z rodzicami.

Wykres 18 Rozkład odpowiedzi na pytanie Czy Pana(i) zdaniem nauczycielom i innym pracownikom szkoły zależy na współpracy z rodzicami? w ankiecie dla rodziców.

92%

94%

90%

6%

6%

7%

1% 1%

3%

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%


Gimnazjum, n=36


Czy Państwa zdaniem nauczycielom i innym pracownikom szkoły zależy na współpracy z lokalnym środowiskiem? N=236

Zdecydowanie tak Raczej tak Raczej nie Zdecydowanie nie

37%

35%

36%

53%

54%

52%

8%

9%

10%

2%

2%

3%

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%


Gimnazjum, n=5653


Czy Pana(i) zdaniem nauczycielom i innym pracownikom szkoły zależy na współpracy z rodzicami? N=18321

zdecydowanie tak raczej tak raczej nie zdecydowanie nie

19

Wykorzystywane są informacje o losach absolwentów

Szkoła lub placówka wykorzystuje informacje o losach absolwentów do doskonalenia efektów nauczania i wychowania i w różnych formach współpracuje ze swoimi absolwentami

Kryterium: Szkoła współpracuje z absolwentami

Wszyscy biorący udział w badaniu dyrektorzy szkół deklarują, że ich placówki współpracują z absolwentami. Regularną współpracę podejmują najczęściej szkoły ponadgimnazjalne - tak deklarowało 37% dyrektorów (w przypadku pozostałych etapów kształcenia regularnej regularną współpracę zadeklarował co 4 dyrektor szkoły).

Wykres 19 Rozkład odpowiedzi na pytanie w wywiadzie z dyrektorem Czy szkoła podejmuje współpracę z absolwentami?

Na czym polega współpraca szkół z absolwentami?

W szkołach podstawowych byli uczniowie angażują się przede wszystkim (85% wskazań) w różnego rodzaju imprezy, wydarzenia organizowane na terenie szkoły - z zebranych danych wynika, że przez zaangażowanie ewaluatorzy rozumieją zarówno pomoc w organizacji działania (np. szkolnej dyskoteki, klubu kibica), udział "merytoryczny" w projekcie (np. czytanie dzieciom w ramach akcji "Cała Polska czyta dzieciom", prowadzenie drużyny harcerskiej), jak i bycie odbiorcą działań (zapraszanie na dyskoteki, uroczystości szkolne). W tym ostatnim przypadku współpraca ma jednak raczej charakter podtrzymywania kontaktu, niż realizacji konkretnych celów edukacyjnych. Prawie 60% badanych szkół podstawowych umożliwia absolwentom, którzy wybrali zawód nauczyciela odbycie praktyk studenckich. Byli uczniowie prowadzą również spotkania, podczas których opowiadają o swoich dalszych osiągnięciach edukacyjnych - jednak ma to miejsce zdecydowanie rzadziej niż w przypadku wyższych etapów kształcenia.

Gimnazja i szkoły ponadgimnazjalne w większości współpracują z absolwentami, zarówno przy organizowaniu bieżących działań szkoły i imprez okolicznościowych, jak i spotkań

24%

23%

37%

41%

51%

40%

35%

25%

22%

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%


Gimnazjum, n=107


Czy szkoła podejmuje współpracę z absolwentami? N=367

tak, regularnie tak, często tak, od czasu do czasu

20

mających na celu promowanie wśród uczniów konkretnych ścieżek edukacji, motywowanie do nauki. Poza tym 3/4 dyrektorów gimnazjów deklarowało, że byli uczniowie odbywają u nich staże zawodowe. Nauczyciele gimnazjów częściej niż innych szkół utrzymują towarzyskie relacje ze swoimi wychowankami -osobiste, telefoniczne czy też poprzez popularne serwisy społecznościowe. Z kolei w szkołach ponadpodstawowych więzi z byłymi uczniami wydają się być słabsze niż w pozostałych typach szkół: w co 5 szkole dyrektor mówił o kontaktach osobistych. Szkoły współpracują natomiast z absolwentami-przedsiębiorcami, którzy przyjmują do siebie uczniów na praktyki zawodowe.

Wykres 20 Odpowiedzi na pytanie otwarte: Na czym polega współpraca szkoły z absolwentami? w wywiadzie z dyrektorem.

Odpowiedzi nauczycieli na pytanie o współpracę wskazują na mniej regularny niż w przypadku deklaracji dyrektorów charakter kontaktów. 16%-17% nauczycieli nie utrzymuje żadnych kontaktów z absolwentami.

85%

28%

34%

58%

69%

70%

51%

72%

68%

68%

23%

48%

23%

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90%

angażowanie (się) absolwentów w bieżące życie szkoły, w imprezy kulturalne/sportowe/

zapraszanie absolwentów do szkoły na spotkania z młodszymi uczniami aby opowiedzieli o swojej

indywidualne spotkania/kontakty z absolwentami: osobiste, telefoniczne mailowe lub za

udział absolwentów w stażach/praktykach studenckich/pedagogicznych;

jako pracodawcy, organizują praktyki dola uczniów

Na czym polega współpraca szkoły z absolwentami?

szkoła ponadgimnazjalna, n=100 gimnazjum, n=100 szkoła podstawowa, n=100

21

Wykres 21 Rozkład odpowiedzi na pytanie w ankiecie dla nauczycieli: Czy Pan/i podejmuje współpracę z absolwentami?

Kryterium: Szkoła wykorzystuje informacje o losach absolwentów w procesie nauczania i wychowania

Większość nauczycieli deklaruje wykorzystywanie informacji o losach absolwentów do poprawy jakości procesu nauczania i/lub wychowania kolejnych roczników uczniów. Najczęściej takiej odpowiedzi udzielali nauczyciele szkół ponadgimnazjalnych, nieco rzadziej gimnazjów, a najrzadziej szkół podstawowych.

Wykres 22 Rozkład odpowiedzi na pytanie Czy wykorzystuje Pan(i) informacje o losach absolwentów do doskonalenia procesu nauczania lub wychowania? w ankiecie dla nauczycieli.

12%

13%

17%

46%

49%

47%

26%

23%

21%

17%

16%

16%

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%


Gimnazjum, n=2301


Czy Pan(i) podejmuje współpracę z absolwentami? N=8956

tak, regularnie tak, od czasu do czasu tak, ale sporadycznie nie, nigdy

21%

28%

34%

44%

46%

42%

25%

20%

18%

9%

6%

5%

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%


Gimnazjum, n=2298


Czy wykorzystuje Pan(i) informacje o losach absolwentów do doskonalenia procesu nauczania lub wychowania? N=8938

tak, często tak, od czasu do czasu tak, ale sporadycznie nie, nigdy

22

Można wyróżnić trzy sposoby wykorzystywania zdobytych informacji o losach byłych uczniów przez nauczycieli:

• prezentacja informacji uczniom (zwłaszcza "dobre praktyki") aby propagować pożądane postawy i motywować ich do nauki i pracy na rzecz własnego rozwoju,

• budowanie modeli ścieżek kariery (doradzania w wyborze szkoły, zawodu, etc) • wprowadzanie zmian w praktyce dydaktyczno-wychowawczej (weryfikowanie

sposobów pracy z uczniem, planowanie działań wspomagających, modyfikowanie oferty edukacyjnej szkoły)

Wykres 23 Odpowiedzi na pytanie otwarte: W jaki sposób informacje o losach absolwentów są wykorzystywane przez Państwa w uczeniu i wychowaniu?, wywiad grupowy z nauczycielami.

Najczęściej – niezależnie od etapu kształcenia – nauczyciele przedstawiają swoim uczniom losy absolwentów jako „dobre praktyki”, dużo rzadziej natomiast analizują zdobyte informacje i wykorzystują do planowania procesów edukacyjnych.

Odpowiedzi uczniów potwierdzają deklaracje nauczycieli. Zdecydowana większość potwierdza, że otrzymuje informacje o losach absolwentów, z czego połowa wskazała odpowiedź „od czasu do czasu”, a 1/3 „sporadycznie”. Gimnazjaliści dwukrotnie częściej niż uczniowie szkół ponadgimnazjalnych odpowiadali, że nauczyciele nie przekazują im informacji o losach byłych uczniów szkoły.

77%

24%

46%

72%

34%

40%

62%

36%

18%

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90%

prezentacja historii absolwentów uczniom

wprowadzanie zmian w praktyce dydaktyczno-‐wychowawczej

budowanie modeli ścieżki kariery

W jaki sposób informacje o losach absolwentów są wykorzystywane przez Państwa w uczeniu i wychowaniu?

Szkoła podstawowa, n=100 Gimnazjum, n=100 Szkoła ponadgimnazjalna, n=100

23

Wykres 24 Rozkład odpowiedzi na pytanie Czy nauczyciele opowiadają Wam o losach absolwentów szkoły? w ankiecie dla uczniów gimnazjum i szkoły ponadgimnazjalnej Moja Szkoła.

10%

7%

49%

50%

32%

28%

8%

16%

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%

Szkoły ponadgimnazjalne, n=10318

Gimnazjum, n=6756

Czy nauczyciele opowiadają Wam o losach absolwentów szkoły? N=17074

tak, regularnie tak, od czasu do czasu tak, ale bardzo sporadycznie nie, nigdy

24

Podsumowanie: najważniejsze wnioski i rekomendacje

1. W szkołach jest doceniana i promowana aktywność uczniów związana z dobrymi wynikami w nauce (sukcesy w konkursach, olimpiadach, stypendia), natomiast działalność społeczna nie jest powszechnie postrzegana w kategoriach ważnych osiągnięć. To sprawia, że nauczyciele kładą nacisk przede wszystkim na osiąganie przez uczniów wysokich wyników, mniej natomiast skupiają się na rozwijaniu ich zainteresowań, kształceniu postaw obywatelskich. Rodzice i szerzej, otoczenie zewnętrzne (społeczność lokalna, partnerzy szkoły, inne instytucje i organizacje) są informowani głównie o osiągnięciach uczniów w konkursach i zawodach, rzadziej natomiast o zaangażowaniu uczniów w działalność społeczną czy realizacji projektów edukacyjnych.

REKOMENDACJA: Poza promowaniem dobrych wyników w nauce szkoły powinny znaleźć także adekwatny sposób na docenianie innych osiągnięć uczniów. Szkoły powinny podjąć również refleksję nad tym, w jaki sposób można promować wartość edukacji w środowisku, tak aby wykraczała poza prezentację oferty szkoły i jej miejsca w rankingach.

2. Podstawową formą upowszechniania informacji o działaniach szkoły jest prowadzenie strony internetowej oraz obecność w lokalnych mediach. Szkoły wydają się być stosunkowo mało aktywne w zakresie uczestnictwa w lokalnych imprezach. Szkoły praktycznie nie wykorzystują mediów społecznościowych do promocji, interakcji i budowania relacji (tak z partnerami, jak i z uczniami, rodzicami, absolwentami czy kandydatami na uczniów) z otoczeniem.

REKOMENDACJA: Pracownicy szkół powinni poszerzać swoją wiedzę w zakresie wykorzystywania nowoczesnych technologii: zarówno do promocji działań szkoły, nawiązywania i utrzymywania kontaktów ze środowiskiem i uczniami, jak i prowadzenia procesów edukacyjnych.

4. Partnerzy szkół przez jakość uczenia się rozumieją przede wszystkim osiąganie wysokich wyników (oceny, nagrody w konkursach), natomiast dla rodziców liczy się wyposażenie placówki i organizacja zajęć dodatkowych. Znacznie rzadziej wskazywane były aspekty indywidualnego podejścia do ucznia –różnorodność metod nauczania czy dostosowanie programu do potrzeb dzieci. W żadnej z badanych grup nie wskazano takich aspektów jakości uczenia się jak charakter relacji nauczyciel – uczeń, stosowanie ewaluacji czy udzielanie informacji zwrotnej

REKOMENDACJA: W szkołach powinna rozpocząć się dyskusja o tym w jaki sposób realizowane są procesy edukacyjne i o czynnikach wpływających na jakość uczenia się. Ważne jest, aby nauczyciele uwrażliwili się na ocenę skuteczności podejmowanych przez siebie działań i planowali swoje działania pod kątem zwiększania skuteczności uczenia się uczniów.

Szkoły powinny promować w środowisku wieloaspektowe rozumienie pojęcia „jakość uczenia się”. Takie, w którym o jakości uczenia się świadczą nie tylko efekty działań edukacyjnych, ale również zasoby szkoły i procesy (autoewaluacja pracy nauczycieli, informacja zwrotna, indywidualizacja, różnorodność działań, podmiotowe traktowanie uczniów, etc.).

25

5. Rodzice nie mają wystarczającej wiedzy odnośnie celów działań (edukacyjnych i wychowawczych) nauczycieli uczących ich dzieci.

REKOMENDACJA: Nauczyciele powinni dbać o to, aby systematycznie i skutecznie informować rodziców o celach podejmowanych przez siebie działań (np. celach prowadzonych lekcji, realizowanych projektów). Dla wypracowania „dobrych praktyk” w zakresie komunikacji z rodzicami warto przeprowadzić ewaluację dotychczasowych działań i zaangażować w nią rodziców (zebrać ich opinie, wspólnie sformułować rekomendacje).

6Chociaż działania skierowane do osób dorosłych są podejmowane przez mniejszą liczbę szkół ponadpodstawowych niż podstawowych, są one zdecydowanie bardziej rozpoznawalne przez rodziców uczniów wyższych etapów kształcenia, co może świadczyć o większej ich skuteczności i adekwatności do potrzeb adresatów.

REKOMENDACJA: Rolą szkoły jest promowanie wartości uczenia się przez całe życie niezależnie od etapu kształcenia. W szkołach powinny być prowadzone dyskusje o tym, jak skutecznie zachęcać członków lokalnej społeczności do aktywnego i świadomego uczenia się, a efektem wypracowanie strategii działań szkoły mających wspierać ten proces.

7. Nauczyciele wykorzystują informacje o losach absolwentów przede wszystkim w charakterze „dobrych praktyk”, poprzez które promują wartość uczenia się i motywują swoich uczniów do nauki. Rzadziej natomiast analizują zdobyte informacje i wykorzystują je do planowania procesów edukacyjnych.

REKOMENDACJA: Warto, aby szkoły w szerszym zakresie wykorzystywały informacje o losach swoich absolwentów. Jedną z propozycji może być zbieranie indywidualnych historii byłych uczniów, dyskusja o nich w gronie nauczycielskim i wykorzystywanie wniosków z dyskusji do podejmowania decyzji o metodach pracy i kształcie oferty edukacyjnej kierowanej do obecnych uczniów szkoły.

Documents

Magdalena Te?dziagolska ost...6" " Przyjrzyjmy się temu co robi szkoła, aby upowszechniać informacje o swoich edukacyjnych działaniach poza jej murami szkoły. Podstawową formą