24
d. d. MACELLUM 0L1T0RIUM, Quod consens. experient. facult. medicac IN 1LLUSTRI LYCEO UPS ALIENS!, PR/ESIDE VIRO NoBILlSSlMO Atque EXEERIENTISSIMO. Dn.Doct. carolo LINMEO, EQUiTE AU K ΑΤΟ DE STELLA POLARI, S:,e REs. M:tis ARCHIATRO, Medic. et Βοτλν. PROFESSORE Reg. et Ori>, Acad. Scient. Upsal. Holm. Petropol. Berol. Imp. Nat. Cur. Londin. Monspel» Tolos. et Florent. SOCIO. PUBLICA ERÜD1T. CENSUR Μ SÜBMITTIT STIPENDIARIUS REGIUS. PETRUS JER LIN, UDER Μ Α NN U S\ IN AUDITOR 10 C AR OL. Μ A T. AD D1EM XX- DECEMB. ANNI MDCCLX. IL A. M. S. HOL Μ I JE, Literis Dir&d. L AUREN TU SALVII*

MACELLUM 0L1T0RIUM,uu.diva-portal.org/smash/get/diva2:1378397/FULLTEXT01.pdf · 2019. 12. 13. · d. d. MACELLUM 0L1T0RIUM, Quod consens.experient.facult.medicac IN1LLUSTRILYCEOUPSALIENS!,

  • Upload
    others

  • View
    0

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: MACELLUM 0L1T0RIUM,uu.diva-portal.org/smash/get/diva2:1378397/FULLTEXT01.pdf · 2019. 12. 13. · d. d. MACELLUM 0L1T0RIUM, Quod consens.experient.facult.medicac IN1LLUSTRILYCEOUPSALIENS!,

d. d.

MACELLUM0L1T0RIUM,

Quodconsens. experient. facult. medicac

IN 1LLUSTRI LYCEO UPSALIENS!,PR/ESIDE

VIRO NoBILlSSlMO Atque EXEERIENTISSIMO.

Dn.Doct.caroloLINMEO,

EQUiTE AUKΑΤΟ DE STELLA POLARI,S:,e REs. M:tis ARCHIATRO,

Medic. et Βοτλν. PROFESSORE Reg. et Ori>,Acad. Scient. Upsal. Holm. Petropol. Berol.

Imp. Nat. Cur. Londin. Monspel»Tolos. et Florent. SOCIO.

PUBLICA ERÜD1T. CENSURΜ SÜBMITTITSTIPENDIARIUS REGIUS.

PETRUS JER LIN,UDERΜΑNNUS\

IN AUDITOR 10 CAROL. ΜA T.AD D1EM XX- DECEMB. ANNI MDCCLX.

IL A. M. S.

HOL Μ I JE,Literis Dir&d. LAURENTU SALVII*

Page 2: MACELLUM 0L1T0RIUM,uu.diva-portal.org/smash/get/diva2:1378397/FULLTEXT01.pdf · 2019. 12. 13. · d. d. MACELLUM 0L1T0RIUM, Quod consens.experient.facult.medicac IN1LLUSTRILYCEOUPSALIENS!,

AMONSIEUR

LE COMTE

AXELFERSEN,a prefent Marechal de la Diéte

du Royaume de SvedEt

Lieutenant General aux Armées de Svede,Colonel du Regiment aux Garde,Commandern* de Γ Ordre Militairc.

Page 3: MACELLUM 0L1T0RIUM,uu.diva-portal.org/smash/get/diva2:1378397/FULLTEXT01.pdf · 2019. 12. 13. · d. d. MACELLUM 0L1T0RIUM, Quod consens.experient.facult.medicac IN1LLUSTRILYCEOUPSALIENS!,

MONSIEUR.

/ft yant confideré la grace et les Faveurs,/ vfe dont, Vous m' avez cpmblé, je me^ troiive incap^ble, d' exprimer la re-fpcdlueufe reconnaiflance, que je Vous dois.Vous etes; Monfieur, l'unique Source , d'oules progrés de mes etudés, et la primiere ori-gine de ma bonne fortune, iont de decoulés.Votre illuftre Familie auifi bienque Vous Mon-fieur, avez toujours eu le plus grand foin pourle bien Erre de mes tres chers Parens. Sous-frés Monfieur je Vous fupplie, que j'ofe Voustemoigner Ρ obligation la plus humble, que jeVous ai. Dieu veuille repandre fur Vous etfur Votre illuftre Familie tous les biens defi-rables, et que Vous puisfiez compter le coursde Vos années, des plus heureux* Ces lonrles voeux ardents , que je ne cefferai d5 adres-ier a Cet Etre Supreme. Je Suis avecun pro-fond reipebt

MONSIEUR

Votre trés hnmble et tre«obeisfant Serviteur

PIERRE JERLIN.

Page 4: MACELLUM 0L1T0RIUM,uu.diva-portal.org/smash/get/diva2:1378397/FULLTEXT01.pdf · 2019. 12. 13. · d. d. MACELLUM 0L1T0RIUM, Quod consens.experient.facult.medicac IN1LLUSTRILYCEOUPSALIENS!,

VI RO.Admodum Reverendo atque Prsclarissimo

DOMINO, Μ

THOM/E JERLINO,Pastori in $ttet * ©άΙΙδ

VlGlLANTISSIMOPARENTI INDULGENTISSIMO.

Vitχ pra:fentis η fura" Fundamentum eil omnis fe·licitaiis, Tibi, Parens Optime, quod vivo,piura refero accepta, quam mente unqüameoncipere poifim. Te enim pod Deum, habeo ilato-rern lucis, et, cum luce, reliqua vivendi prcefidia,qii2e,pro rationeuius aii£la ampliataque, mihi Hdeliter adhse-iere , inde ab ipfis incunabulis. Tuo, inquam, iudöre,Tuiscuris atqua* vigiliis, ad hunc usque diem fuccwr^^cere mihi licuit. Adeft tempus, quo iequitas ipfa Tibiidjudicaret impenfarum fru&us, ied doieo illos efieexiles et parum reiponfuros vel Tuis promeritis, velmeo, quoferveo, anitnogratiifimo. Intereaadquieicas,Parens Honoratitfime, hnmillime quaefo, in tenuibusbifce primitiis, qnasoffero, donecaetas iiverit matu-rior inMufarum hortis colligere, ac reverentiae pigno-ra Tibi ofierre praeilantiora. De cetero fupplex Na¬men imploro, ut falvus diu vi vas, cum Matre cariifi-ma, in tutelam plurium filiorum et totius noftrae Fa¬milie. Futurus dum fpiritus adefl.

OPXIMI PARENTIS

Filius obedientiffimusPETRUS JÉRLIN

Page 5: MACELLUM 0L1T0RIUM,uu.diva-portal.org/smash/get/diva2:1378397/FULLTEXT01.pdf · 2019. 12. 13. · d. d. MACELLUM 0L1T0RIUM, Quod consens.experient.facult.medicac IN1LLUSTRILYCEOUPSALIENS!,

WÄLÄREWÖRDIGE OCH WÄLLÄRDEHERREN,

HERR CARL JERLIN,Mycket Berömlige COMMINISTERN

Wid Sivärtuna Förfamlig,Samt

ÄDELE OCH HÖGACHTADEHerr ASSISTENTEN

Wid Stockholms Stads Högtärade Handels - Collegiufn)LORENTZ GUSTAV JERLIN,

OMjme Günstige Herrar FARBRÖDER?m naturen glor ingen ting furgéftves lurer förmodeiigenBlods -Bandet bos Eder mine k:jie Farbröder y gifva migfrihet, at fättja Edra Namn for detta mitt ringa arbete. Menjag har ännu mera andledning, när jag efterfinnar y huru om delJtagit i mitwäl. Eder til horer tå med retta förfilingen af minungdoms blomma, Jom jag nu framgifwer , fafom en fäkerpant afmin béftändiga erkianjla och förbinidelfe, anfes tloen med lika be~nägenhet ochynneft y fom jagforut. altidhaft lyckan at äga, är minόηβαη Wannen y och jag βall altid bedja Forfynen, at Er tidmågronflas, och faledes fornoya alla Xpära anhöriga. Framhärdari öfrigit y med Wordnad.

Mine Günstige Herrar FARBRÖDERS*

lidmiukafte tienare,PEHR JERLIN,

Page 6: MACELLUM 0L1T0RIUM,uu.diva-portal.org/smash/get/diva2:1378397/FULLTEXT01.pdf · 2019. 12. 13. · d. d. MACELLUM 0L1T0RIUM, Quod consens.experient.facult.medicac IN1LLUSTRILYCEOUPSALIENS!,

D. D.

ACELLOΜ veteribus dicebafurForum illud, in quo omnia ciboruingeneravenalia prollabant, hominumnutrimento iniervitura , er Varrodicir: quod Forum Ohtorium eratid, ubi vegetabiliaeiculenta habeban-

tur venalia; fic nos per Macelium Olitorium ea intd-ligimus vegetabilia, quse ad hominum cibos, nutw-mentum ec iuitentationem coniumuntur.

Prius quam Medici incipiebanrdiftindte et accuratetra&are fimplicia, Materia eorum Medica maxime ob-fcuraerat; cum Materia Eicuientorum non minus eft

neces-

Page 7: MACELLUM 0L1T0RIUM,uu.diva-portal.org/smash/get/diva2:1378397/FULLTEXT01.pdf · 2019. 12. 13. · d. d. MACELLUM 0L1T0RIUM, Quod consens.experient.facult.medicac IN1LLUSTRILYCEOUPSALIENS!,

Θ ( 7 ) 0neceiTaria , debet et illa pari folertia pertra&ari dilu'-cideque deicribi.

Plurium in votis fuit, ut, poftquam Res He rb ι¬τιά , eam obtinuiiTet lucem, quam nunc pofTidec*c.lara deicriptio Materias Eiculentorum , quas e RegnoVegetabili defumitur, traderetur, quo enumeratas ha-beremus iftas Plantas , quas coinmuniter ad vidtumconducunt, et has prascipue, quae apud nos, in ejtis-inodi ufum, et poifunt et debent plantari.

Propteraea in hocfpecimine mihi propofui culina-res filtere plantas, et in adpropriatas redigere Chiles;cum vero harum alias proprie alimentäres fuut, aliastantum condimenta dici debent, posteriores in hactradtatioue omifi, ne diverio l'copo infervituras mi-fcerem.

Ex tot millibus Piantarum, quibus Creatori pla-cuit globum terraqueum initruere, perpaucas tantummodo obfervavi hominis fuftentationi adoptatas, quashifce in pagellis enumeravi; lubens equidem con-cedo, quod et in noitris et in exoticis terris multasalise occurrant plantas eiculentae, quibus urgente an¬nons earitatas, loco ciborum poiTumusuti, cum ve¬ro has vel minus lapidas, vel adhuc Don multum u-fitatae lunt , eas prastermifi. Qui itaque plurium in-digenarum defiderat cognitionem , poteil evolvereDifiertationem de Plantis Eiculentis Patriae.

Evitare non potui, quin heic varias exoticas rc-ciperem Plantas, cum harum variae recentiori asvo,

A 3 noitras

Page 8: MACELLUM 0L1T0RIUM,uu.diva-portal.org/smash/get/diva2:1378397/FULLTEXT01.pdf · 2019. 12. 13. · d. d. MACELLUM 0L1T0RIUM, Quod consens.experient.facult.medicac IN1LLUSTRILYCEOUPSALIENS!,

B ( « ) βnoftros in Horcos iunt introdudts, ut liraites intermere exoticas et eas , quse apud nos in Hortis civitatisobtinueruct jus, reperire disficile fit; at iterum cumin exoticarum enumeratione occupatus fuiilcm, po-tiores tantum adhibui, quas apud pluriinos AudioresBotanicos et Peregrinatores, qui de Eiculentis icrip-ferunt, commemorantur»

De cetero, omnibus determinata Nomina gene-rica et fpecifica adfcripfi; adjeci, qua parte orhisPlanta quaevis fponte crefcit; addidi durationem, än¬nuii , biénnts velperennis fit; brevi deinde indicavi,quomodo commuoiter in utiim recipitur, et demumeadem brevitate de ejus viribus et ufu mentionemfeci; demum Plantas meas , iecundum earum partes,quibus in culinis utuntur, in ordinem redegi, ut Ra-diees, Canles, Folia er FruScificationes, at aliisreliqui, pari methodo numerolos illos plantarum enu«cleare Frudhis, qui Hominibus, variis in locis, inalimentum cedunt, cum ardtis iueluius cancellis, bre-vitati ftudere debui.

Page 9: MACELLUM 0L1T0RIUM,uu.diva-portal.org/smash/get/diva2:1378397/FULLTEXT01.pdf · 2019. 12. 13. · d. d. MACELLUM 0L1T0RIUM, Quod consens.experient.facult.medicac IN1LLUSTRILYCEOUPSALIENS!,

0 (?)CLASSIS I.

R A DI C Ε SFUSIFORMES.

c. BRASSICA Rapa, SlOflM, europsea, bietinisvcicur.

Editur crnda, codta, tofta; acuituraromatibus»Carnes generat laxiores; Humoresmitiores; alvumapertam iervat.

Flatulenta, facit inlomnia; nocet Hyflericis etPuer-peris.

Cibus antiqu i filmus; Romulo quondam in delictis,hinc MartiaUs. Has tibi brumali gaudenriafrigore Rapas, quae damus in coeioRomuius eilefölet.

2. BRASSICA oleracea, Napo - Brassica , fd(Vöt/europxa, biennis» cicur.

Editur coéta et in jufculis, prsecedenti durior».Viribus cum praecedenti convenit.

3. BRASSICA Napusy ®öt{)lant>£ * fHoftW, euro-psea, biennis, Gothlandica.

Editur co<5la, prascedentibus fiapidior. Vires prae-cidentium, fed magis aphrodifiaca creditur.

4. DAUCUS Carota, DDiöVOt/ europsea, biennis»cicur et Ipontanea.

Varietas lutea frequens; alba ipontanea; rubrararior.

B Edi-

Page 10: MACELLUM 0L1T0RIUM,uu.diva-portal.org/smash/get/diva2:1378397/FULLTEXT01.pdf · 2019. 12. 13. · d. d. MACELLUM 0L1T0RIUM, Quod consens.experient.facult.medicac IN1LLUSTRILYCEOUPSALIENS!,

0 ( ίο ) 0Editur co&a cum piperc etbutyro, cum jufculiscar-nium; Piiis; Piicibus.

Cominendatur Hyflericis, Phthificis; cruda pue-ris verrninantibns conducit, E:N: C: 173o.p.449.5. PASTINACA jat 'tva , Q3n(ftmiacf/ europsea,biennis, cicur.Editur utprsecedens, primo vere dulcior. Romano-Catholicis fubquadragefima frequenriilimus cibus.

Nurrit rnagis quam Rapa dulciorque, minus flatu-lenta ; Diuretica.

6. SCORZONERA hjfpantca, europsea, biennis»cicur.

Editurmoreiequentis, iaspecumembemmatcacidulohumores purgar, iapida.

7. TRAGOPOGON pratenfe, Salfophi; europsea,biennis, ipontanea.Editur uti Aipaiagus, cujus etjam iaporis, fed ma¬gis amaricans.

Nurrit ut Afparagus, humores blandos reddit eos-que purgat.

8. BETA "vulgaris rubra, StOübcfCJ/ europasa, bien¬nis, cicur.

Edirur cobba, ijepius aceto condita, ruberrina vete-ribus ignota*

Fatua perfe, praeparata acerariis adnumeratur.9. CAMPANULA Rapunculus, europrea, biennis,

iubcicur.Editur dulciffima, tam cruda in acerariis, quam

codba ur Afparagus cum pipere.Appetitum roborat; Lac äuget.

10. CA-

Page 11: MACELLUM 0L1T0RIUM,uu.diva-portal.org/smash/get/diva2:1378397/FULLTEXT01.pdf · 2019. 12. 13. · d. d. MACELLUM 0L1T0RIUM, Quod consens.experient.facult.medicac IN1LLUSTRILYCEOUPSALIENS!,

i (Ό Φίο, CARUM Cdrvi, fuilitiuil/ europ«a, biennis,

ipontanca,Editurin Anglia more Paftinacx et Dauci, nobis

η οηdum ufitata»ii» AP1UM Tetiofelinum radicojum, 9\0ipctft(ja/

europxa, biennis, cicur»Edirur et iapit fere utPaftinaca; in Svecia prxftau-tifllma»Nurrit egregie; Diuretica.

ii. SIUM Sifarum, / europxa, peren-nis , cicur.Editur more aiparagi et in jusculis osanium dulcis-

fima.Nutrit egregie ; humöres edulcorat; Aphrodifiaca.Tiberius radteem nobilitavit, flagitans Omni¬bus annis e GermamdGclduba. (Gelb ad arcemLimen.) Ψ im, rarius noftris in ufu» nec ut Joh*Bauh. Lift. i. 27. c. 63.

TU η EROS.f.13. BUNIUM bulbocaßanum , europxa, bienniscicur.Editur.eruda et cocda; Caftaneum iapit; incoqui-tur carnium juieuiis decorticata cum pipere.Svaviftima; Aphrodifiaca.

14. LATHYRUS tuberojus, europxus,perennis, cicur.Editur codta, decorricanda, calida cum butyro,Belgis ufitatüs, noftratibus etiauinum rarior.

B 2 Sic-

Page 12: MACELLUM 0L1T0RIUM,uu.diva-portal.org/smash/get/diva2:1378397/FULLTEXT01.pdf · 2019. 12. 13. · d. d. MACELLUM 0L1T0RIUM, Quod consens.experient.facult.medicac IN1LLUSTRILYCEOUPSALIENS!,

B ( 12 ) ®Siccior, nutrit folide, corroborat alvum,

15. CYPERUS efculentns, europas aultralis etAfricse, peregrina.

Editur frequenter in Africa, noftratibus non innotuit.Dura, ficcior,dulcisfaporis, etmagnitudineCaitaneac.

1(5. HELLIANTHUS tuberofus , · fat ■ 0ίάίϊ/Americas borealis , tuberoia, cicur.

Edunrur tubera decorticatain juicuiis vel per fe cumpipere,

Nutriunt egregie etjam laborioios laudabili alimento»\y. SOLANUM tuberofum^ peruviana, tuberofa,

hyeme manfveta.Editur ab Americanis fub cineribus afiata; a nobis

vero coö:a, et in jufculis.Acidum fpontaneum domat; copiofior generat in-

fard:us americanisPlanta ipfa virofa eil5 Tubera reipuuntur a Suibus.

18. DIOSCOREA fativa: bulbifera (jnhame) jn-diis utrisque, tuberoia, peregrina.

Editur aifa, et in taleis ficcata, pro pane% apudjndos,Siccior optime fapit et frequens Ulis eil.

19. CONVOLVULUS Ratatas, indias occidentalis.,tuberofa, peregrina.

Editur aifa lub cineribus, coctione rubicunda evadit,Sapor prascedentis, etjam ergafhilorurn cibus indis.Tubera per hyemen ab omni hurnido ftudiofe pras-lervanda..

zo. ARUM Colocaßa ztefculentum, Africae et Ame-ricae, peregrinas, fer»,

Edi«

Page 13: MACELLUM 0L1T0RIUM,uu.diva-portal.org/smash/get/diva2:1378397/FULLTEXT01.pdf · 2019. 12. 13. · d. d. MACELLUM 0L1T0RIUM, Quod consens.experient.facult.medicac IN1LLUSTRILYCEOUPSALIENS!,

. © (13) ΘEditur coda in duplici aqua vet a flata.Cruda acerrima, corrofiva et lethalis.Nutrit egregie, fapidiiliraa omnium fertur,

αι. LYCÖPÉRDON Tuber, europaeum, iubterre-ilre, indigenum.

Editur codum cum aromatibus ;_ noftrum parvumeil; fubterraneum inquiritur edodis canibus etiuibus. Noftratibus nondum in uiu receptum.

Aphrodiilacum creditur valentiiTimum.

CL ASSIS II.

C A U L Ε S.TURIONES·

ASPARAGUS officinalis, 0p(Utfå / europsea,perennis, ipontanea.

Editur altilis? celeriter codus, cumbutyro, fale,pipere.

Albus mollis , iuccofus, egregie liutrit, Aphrodi-iiacus.

Calculofis noxius urinam foetidam reddit.13. SMILAX afpera, orientalis, fruticofa, man-

fveta,Editur in acctariis , frequens Conftantinopoli. BeU

lon, it in. 203.

24. TAMUS communis, europasa, peregrina, cicur.Editur niore prascedentis in Oriente, ßellon. itin.

103. B 3 is· ARG-

Page 14: MACELLUM 0L1T0RIUM,uu.diva-portal.org/smash/get/diva2:1378397/FULLTEXT01.pdf · 2019. 12. 13. · d. d. MACELLUM 0L1T0RIUM, Quod consens.experient.facult.medicac IN1LLUSTRILYCEOUPSALIENS!,

25". ARCTIUM Lappa, europaea, biennis, indigena.Editur decorticatus ieu crudus cum iale ct pipére ;

feu co&us ut Aiparagi. AuflraÜbus in uiu, no-bis nondum;

Diurerica mundificans; urinam albam tingic.z6, CYNARA Curäunculus, Afncx, peregrinus,

iubcicuF.Editur more Afparagi, forte veteram Carduus ca-

linaris,Toliit Hircum axillarum foetoremque oris; urinamfoetidam reddit.

27. ERYNG1UM maritmum, 7 SDfrUUia frcifi/eu-ropsea, perennis, indigena.

Editur more Afpargi, grato fapore»2V* CHENOPO0IÜM Bonus Hinricus, europaea,

perennis, indigena.Editur decorticata, primo vere , inprimis abAngl is.

Fatua acuitur aromatibus; Eccoprotica.29. SONCHUS alpinas 1 lapponica, annna , cicunEditur decorticatus, crudus, a Lapponibus.Amaricnns, grams acjiiie potaforibus,

30. ANGELICA Archansehea, Slllßdifa/ alpina,perennis, cicur.

Editur decordicata, cruda.Minusamaricans, grata Lapp is.

31. EPILOBIUM arigußfoiiitm, europxa, peren¬nis, indigena.

Edi poiiunt more Afparagorum.Noftratibus nondum ufu recepti.

3*. HU-

Page 15: MACELLUM 0L1T0RIUM,uu.diva-portal.org/smash/get/diva2:1378397/FULLTEXT01.pdf · 2019. 12. 13. · d. d. MACELLUM 0L1T0RIUM, Quod consens.experient.facult.medicac IN1LLUSTRILYCEOUPSALIENS!,

φ (ff)φ32. HUMtJLUS Lufulus, .Sptttn!(7 europsa, peren-

η is, indigena«Eduntur iiccati, co£ti; inprimis a Belgis.Creduntur mundificantes.

33. PORTULACA oleracea, , orbis 4partium, an-nua, cicur.

Eduotpr co£ki cum oleo, aceto, vel imbuti acetövcl in juYculis.

Succofi adeo ut ex libra? I. planta, viχ folidi drackma LDepurant, iangvinemrefrigerat, reftituit ventricu-lum , folvit concretiones tartareas.

34. BRASSICA okracea: [elenifia, t5nif5()lrbien-nis, cicur.·

Eduntur cum oleribus, fapidiffimi, fuccoii, mol-liffimi.

35. BRASSICA okracea: botrytis, 23[0ttf£åf}l vir-ginica, biennis, cicur.

Eduntur co£ti in oleribus vel per fe cum butyro etarömatibus.

36. BRASSICA okracea: gongylodes, biennis, cicurEditur rnore Brasiicse Napo-Brasiicae decorticata.Sapidior Braffica, dulciorque.

37. CYNARA Scotymus, EtOU "StitffOci/ afrioana,perennis, iubcicar.

_

PANICUL^.

Flos

Page 16: MACELLUM 0L1T0RIUM,uu.diva-portal.org/smash/get/diva2:1378397/FULLTEXT01.pdf · 2019. 12. 13. · d. d. MACELLUM 0L1T0RIUM, Quod consens.experient.facult.medicac IN1LLUSTRILYCEOUPSALIENS!,

Φ ( ι6 ) ΦFIos nondum efftoreicens cum calicibus ex em-bemmate acidulo.

Nutrit egregie fedentarios; aphrodiflaca, urinamiviolaceo odore inficic.

Novitium, Harmolai Barbari etate innotuit euro¬peis:,

38. CARLINA acaulist europea, perennis, man-fveta.

Editur uti praecedens; minus ufitata.39. ONOPORDON Acanthium, europea, biennis,

indigena.Edi poteft difcus more precedentium, Boem>

Upf. 18040. HELIANTHUS annuus, ©ol&löWUtfl/ amerE

cana, annua, cicur.Editur ut antecedentes, ied ficcior , inufitata,

FUNGI41. FUNGI varii Agarici, Hydna etc. fele&i, in-

digeni.Eduntur co&i cum pipere et butyro.Anceps cibus caute feligendus eft; alimentum vixlaudabile iubminiftrarit; noftratibus negleEti ix-pius.

Novitium: Lapides fangiferi in cellis allquam-dtu terra operti, fubinde aqua tepida irrt-gati, intra quatriduum fungos, toto anno^ferentes, Matthtok

CLAS-

Page 17: MACELLUM 0L1T0RIUM,uu.diva-portal.org/smash/get/diva2:1378397/FULLTEXT01.pdf · 2019. 12. 13. · d. d. MACELLUM 0L1T0RIUM, Quod consens.experient.facult.medicac IN1LLUSTRILYCEOUPSALIENS!,

■m ('7) ΦOL ASSIsm.

OLERA.41. BRASSICA oleracea, S3(Afa()i/ biennis, curo-

p<ea, cicur.Varietates rubra, capitata , Jabauda, lqciniatasfabellicaviridis.

Editur in jufculis cum pingvi Frequentifiirnuscibüs.Vi&um tenuem per fe iubminiftrat et alcaleicen-tem; inflac,

-Syrupus frigide paratus, Raucedini, Catarrhis fuc-ciirric. -

Acidulus, 0utMfyl t eonicisius, Anetho , Gumi*110, iale mixtus, compa&us claufus in doJiotertio die fermentat. cum Brajßca corrumpiturin dolio

3 viuijapor. Ψlin. XIX: 8.Cibus durUS, fapidus, laboriofis prasftans.

43. BETA vulgaris: Cicla 93ΐθΙ$βΠ/ europxa, an-nua, cicur.

Editur rftore Braificas, absque jufeulo; rariorapud-nos in ufu.

AIvum apertam ier-vat(, fatua aromatibus aeuitur.Martialis·: ut fapiant fatua .fabrorum prandiaBeta 0 quam foepe petit vina piperquecoquns.

44. SPINäCIA oleracea, ©piU(tt/ tatarica, armua.,cicur. C Edi-

Page 18: MACELLUM 0L1T0RIUM,uu.diva-portal.org/smash/get/diva2:1378397/FULLTEXT01.pdf · 2019. 12. 13. · d. d. MACELLUM 0L1T0RIUM, Quod consens.experient.facult.medicac IN1LLUSTRILYCEOUPSALIENS!,

© - ( ι δ ) ©)Editur cofta cum bütyro et in jufcülis frequens.Alyum apertam iervat loco > Bliti.veterum, feculisbarbaris iiitrodu&a. .

Romano-Catholicis tempore ^uadragefimae uiita-tifiima.

4^.: ATRIPLEX hortenßs, SDTatXil/ tatarica, annua,cicur,

Editur cum Bfaflica vel in jufculis frequens.Convenit cum praecedend, feculis barbaris intro-

du£ta.46:, RUMEX Acetofa: maxima j CpCWff 0I)tfl. al¬

pina, perennis, cicur» ,

Editur in jufculis. vel embémmate acidö»Refrigerans; lapponibus cum laäe frequens.

47. RUMEX fcutatus, SRoittfl# 0l)M, europaea,perennis, circur»

Convenit cum praecedendfed rarior ob folia parva»48. SCANDIX Cerefolium, Ätjt'fwrf/ europasa, tri-

meftris, cicur. ,

Editur in jufculis et placentis, dulcis.Sanguinem refblvit et mundificat; obftru&ionestoliit ; lac äuget.

4g. SCANDIX odorata, 0paUfF RVjtftwU norve¬gica, perennis , cicur. .

Editur cum oleribus vernis , frequens noftradbus.Convenit fapore et viribus cum praecedenti.

5a CNICUS oleraceus, europaea, perennis, indigena«,Editur loco braffieae aRüthenis.

51. HYPOCHOERIS macuUtay europaea ,perennis, indigena,!.

iE..·· ' Y Edi-

Page 19: MACELLUM 0L1T0RIUM,uu.diva-portal.org/smash/get/diva2:1378397/FULLTEXT01.pdf · 2019. 12. 13. · d. d. MACELLUM 0L1T0RIUM, Quod consens.experient.facult.medicac IN1LLUSTRILYCEOUPSALIENS!,

■O c 19 ) '©Editiir more RraiTicas interdum a Smolandis»

52, PRIMULA veris, Ortfd&ia/ europaea, perea-nis, indigena.

Edi poteit more prsecedentium, noftris non re-cepta.

5*3. SINTAPIS arven/is, $cE*tv0Cttap/europasa, an-nua, indigena.

Editur urgente annonas caritate loco prséceden-tium.

5-4. MALVA rotundifolia, ^aftofi/ europaea, an-nua, indigena.

Edebatur a veteribus, Pythagoraej^//»«? fanffum,fed eviluit hodie.

Alvum apertam iervabat veteribus , 'durioribuscibis comenci.

55". ANCHUSA officinalis, Oj:tyn$a/ f europaea,perennis, indigena.

Eduntur folia primo vere, in oleribus uplandiae.Vilior efh

$6. RANUNCULUS i^/V#r/<a, europeaea, perennis,indigena.

Eduntur folia in oleribus vernis uplandiae.Minus laudabilis cibus,

57. URTICA dioica, SWfclrt/ europaea, perennis,indiginea.

Eduntur folia tenera tantutn primo vere in oleribus.Apud nos frequentiilima.Diuretica, mundificans, vi&um tenuem 'iubmi-niftrans.

C a 58. BO-

Page 20: MACELLUM 0L1T0RIUM,uu.diva-portal.org/smash/get/diva2:1378397/FULLTEXT01.pdf · 2019. 12. 13. · d. d. MACELLUM 0L1T0RIUM, Quod consens.experient.facult.medicac IN1LLUSTRILYCEOUPSALIENS!,

© ( 20 ) 05$; BORÄGO officlnalis, 0fOffét MOtHttta / euro-

pgea, a unna, cicur.Edebatur Buglosium veterum quondam, nunc evi-lu it.

Credebatur laetificare cor, ied perperam.5*9. PHYTOLACCA americana, virginica, peren-

nis, fubcicur..- Editor tenella primo vere a virginicis..Adoltior venena ta eil teile D, Kalmio.

&q. AMARÄNTHi pkrique, afåe, annuae, cieures*..Eduntur följa in juiculis ab Indis tefté Rumphio..

ACET ARIA.6i, LÄCTUCA fqtiva, gacftuf / europaea, annua,cieur.Editurcruda cum oleo, aceto, iaie, et iaepe vi¬tello ovi irequentif&ma.Refrigerans seftate, obftru&iones tollit herba fa-ptentum veterum Galeno.

Venerem minuit mortuorum cibus Eubolo Comico,hinc eviiuit;.

Gurato vero eaAiigufto a Mufa> au&oritatem reeu-perabat.

Somnum provocat gratianobiliumrequies Latfucaciborum Virg.Edebatur itaque omni vefpera fnb Augufto; quodde fe ipio fatetur Galenus.Äppetitum facit; hinc inb Domitiano minitiopran-diiailununebatur, un.de Martialis.

L . v ■ ' -■ Glau-

Page 21: MACELLUM 0L1T0RIUM,uu.diva-portal.org/smash/get/diva2:1378397/FULLTEXT01.pdf · 2019. 12. 13. · d. d. MACELLUM 0L1T0RIUM, Quod consens.experient.facult.medicac IN1LLUSTRILYCEOUPSALIENS!,

0 ( *·Γ) ΒCIandere qua coenas Jolebat LaBuca avorim ,

die mihi cur no firas inchoet, illa daρes,£2« VALERIANA Locußa, .SBinto'Rapunts, euro-

paea, annua, indigena.Eduntur folia primo vere le£ta , nuper ufu reeepta·noftratibus.

Humores acres corrigir, uti La&uca.&3* CICHORIUM Endivia, europ^a , biennis,

ciciir.Eduntur folia humata colligata. Italorum inventum,Purgat ianguinem per urinas, eeeoprotica.

64, CICHORIUM Ihtybus, europasa, perennis, cicur;- Editur ut prseeedens, iisdem'viribus.65*, LEONTODON Tarαχacum, (Pifenlit) euro-pea, perennis, indigena.Eduntur folia erumpentia e terra, ad huc alba.Jnfingne diureticum et hiric mundificans.

66. SCORZONERA jpicroides, europsa, perennis,.manfveta,

Eduntur in oleribus et acetariis Monfpelii D. Sau~-vages.

*>7· SEDUM reflexttm et rupeflre,europaea, perennis, indigena.

^Jarietashfom^ lurculis propagata, frequentior.Edifiur iitrumque inacetariis et oleribus, vulgatiiEfnoin ufu Hollands

68. VERÖNICA Deccabunga, europaea, perennis.indigena,

C 3 EdΕ

Page 22: MACELLUM 0L1T0RIUM,uu.diva-portal.org/smash/get/diva2:1378397/FULLTEXT01.pdf · 2019. 12. 13. · d. d. MACELLUM 0L1T0RIUM, Quod consens.experient.facult.medicac IN1LLUSTRILYCEOUPSALIENS!,

® ( w) '©Eclitur inacetaristempore verno a Silefiis Schwenk,iil. 18.

Iners eil:.69. ER YSIMUM Barbaraa, / euro-

pasa, biennis,: indigena.Editur imprimis vere et autumno apud noftrates»Antifcorbutica, ied duriuicula.

70. LEPIDIUM Nafturtium% ^cajK/ europaea, än¬nu a , cicur.

; Editur, mixta Lä&uca. ■ vel foliis nuper. erumpen*tibus.

71. SISYMBR1UM Naßurtium aquaticum, Ställ·ÄtdßCr europaea, biennis, cicur,

Editur in acetariis praecipue per .Germaniam, fedacrior.

Antifcorbutica praefhntiilima.72.COCHLEARIA officinalis, europaea, annua, cicur. >Editur in acetariis, ; ied acris, ,recepta valetudi-nariis.

Scorbuticis, cache£ticis egregia,73. APIUM graveolens, (Cellerie) europaea, bien¬

nis, cicur.Editur radix, cum ftipitibus albis in cella (ervata,

a gulas doåis.Subtetra,Ted cultura edulcorata.Noxia nervinis morbjs laboranribus, veteribus in

epulis feralibus.74. ARTEMISIA T>raco, 2>Wg0tt/ tatarica, per-

ennis, cicur.Editur cum La&uca inftar condimenti, dulcis,

acris, 75 ♦ PO"

Page 23: MACELLUM 0L1T0RIUM,uu.diva-portal.org/smash/get/diva2:1378397/FULLTEXT01.pdf · 2019. 12. 13. · d. d. MACELLUM 0L1T0RIUM, Quod consens.experient.facult.medicac IN1LLUSTRILYCEOUPSALIENS!,

@ ( *3 ) φ ·

75. POTERIUM Timpinella , europaea;, perennis,cicür.

Edunturfolia mixtareliquisad acuendum(aporem,>qualemetjam vino infufa prasbenta.

CLASSIS IIA

76. TROPiEOLUM majus^ 3ηΝαηί|Γ·£Μ&', pe- -ruviana, annua \ cicur,

Eduntur flores mixti La&uca; pro fapore et co« -lore grato.

Subacris, antifcorbutica.77.; CAPPARIS Jpinofa , europaea, - fruti-·

cofa, man fveta.Flores aceto conditi pro acetariis fiibftituuntur.Hypochondriacis,, Spleniticis ,. Paralyticis com--mendati,:.

S.D.G.') fC

Page 24: MACELLUM 0L1T0RIUM,uu.diva-portal.org/smash/get/diva2:1378397/FULLTEXT01.pdf · 2019. 12. 13. · d. d. MACELLUM 0L1T0RIUM, Quod consens.experient.facult.medicac IN1LLUSTRILYCEOUPSALIENS!,

MON CHER COUSIN.

vand Vqus alles donner au Public un agre-abie fruit de vos premiers travaux, Mon

eher Coufin, je ne fvis pas affes de fang froid pour^en cscher ma grande jor; qui me pourroit doncem-pecher d'un plaifir (i vif .que de Vous feliciter a ce

Sujet la? C eil ce que je fast de tout mon coeur, envousfouhaitant une heureuie continuation des etti¬

des ίϊ bien commeneees, auffi bien qu' une jufte re-

compenfe pour l'avenir, lo?qne Le Public ne pourraqu' applaudir a ves ouvrages confommes: Je Svis

MON CHER COUSIN

Votre affedtionne ServiteurCHARLES JERLHST·