Lý luận giáo dục Tác giả: Vũ Thị Sai, 2011

8/13/2019 Lý luận giáo dục Tác giả: Vũ Thị Sai, 2011

http://slidepdf.com/reader/full/ly-luan-giao-duc-tac-gia-vu-thi-sai-2011 1/32

LÝ LUẬN GIÁO DỤC

Trong quá trình giáo dục toàn vẹn gồm hai mặt có quan hệ chặt chẽ với nhau: Quá trìnhdạy hc!QT"#$ và Quá trình giáo dục!QT%"$!th&o ngh'a hẹ($) QT"# ch*c n+ng tr,i -ành.n th*c cu,c /0ng1 c2n QT%" ch*c n+ng tr,i -à 34y d5ng thái 6, 60i với cu,c /0ng)

Trong QT%" toàn vẹn: dạy hc 7ao gi8 c9ng th5c hiện c ch*c n+ng giáo dục1 c2n giáodục c9ng gó( (h;n vào ch*c n+ng nh.n th*c cu,c /0ng) <0i quan hệ gi=a dạy hc và giáodục ch>nh -à m0i quan hệ gi=a (h?@ng tiện và mục 6>ch) Tuy nhiAn dạy hc và giáo dục nóc9ng có 6ặc 6iBm riAng1 quy -u.t riAng1 hình th*c tC ch*c riAng và (h?@ng (há( riAng)

TDt c vDn 6E trAn 6?Fc 3&m 3Gt trong -H -u.n giáo dục) IH -u.n giáo dục !6?Fc hiBu th&ongh'a hẹ($ -à chuyAn ngành cJa giáo dục hc) Kó -à hệ th0ng -H -u.n vE tC ch*c QT%"nhLm gó( (h;n hình thành nh4n cách cJa ng?8i 6?Fc giáo dục)

#ệ th0ng -H -u.n giáo dục gồm nh=ng vDn 6E c@ 7n /au 64y: Mh=ng tri th*c vE 7n chDtcJa quá trình giáo dục -à nh=ng tri th*c 6ặc tr?ng c@ 7n cJa quá trình giáo dục1 vE cácyNu t0 cDu trOc cJa quá trình1 các 6ặc 6iBm1 vE các qui -u.t1 6,ng -5c cJa quá trình và vE-ogic cJa quá trình giáo dục) TP nh=ng tri th*c 6ó giO( ta nh.n th*c các nguyAn tc giáodụcR các (h?@ng (há( giáo dụcR n,i dung giáo dụcR các hình th*c tC ch*c giáo dục)

IH -u.n giáo dục cung cD( tri th*c cho nhà giáo dục -àm t0t cSng tác giáo dục thN hệ tr)

CHƯƠNG I - QUÁ TRÌNH GIÁO DỤC<u0n tC ch*c có hiệu qJa QT%" cho hc /inh c;n (hi có quan niệm 6Ong 6n vE 7nchDt cJa QT%" trong nhà tr?8ng)

I/. Khái niệm v !"# $%&! !'( QTGD)

*. Khái niệm !'( QTGD)

QTGD là một quá trình tác động chủ đạo, có định hướng của nhà giáo dc đ!nngư"i đư#c giáo dc nh$m gi%& ngư"i đư#c giáo dc t' giác, t(ch c'c chu)*n hóanh+ng )u c-u, nh+ng chu.n m'c /0 hội thành nh+ng &h.m ch1t nh2n cách, h3th4ng định hướng giá trị, l4i 54ng, qui t6c 54ng của cá nh2n7

TP Uhái niệm trAn ta rOt ra 6?Fc H c@ 7n /au 64y:

- QTGD + m,$ #á $%nh: K0i với mVi con ng?8i1 QT%" diWn ra /u0t 68i1 mX 6;u Uhicon ng?8i 6?Fc /inh ra1 UNt thOc Uhi con ng?8i ngPng thX) Trong /u0t 68i ng?8i diWnra /5 7iNn 6Ci /inh -H qua các -*a tuCi1 t4m -H c9ng thay 6Ci1 6ồng th8i cYng với hoạt6,ng và giao tiN( con ng?8i tham gia các m0i quan hệ 3Z h,i vì v.y QT%" diWn ra hNt/*c (h*c tạ(1 UhSng (h[ng -ặng1 mà th+ng tr;m qua các giai 6oạn -\ch /])

Trong QT"# có thB 3ác 6\nh1 6\nh -?Fng1 6\nh t>nh1 th8i gian ngn h@n1 >t (h*c tạ( h@n1và (hạm vi trong nhà tr?8ng)

1



^2n QT%"1 UNt qu rDt Uhó 3ác 6\nh1 quá trình diWn ra -4u dài1 (h*c tạ( và (hạm vi hoạt6,ng thì rDt r,ng !gia 6ình1 nhà tr?8ng và 3Z h,i $)

- QTGD + #á $%nh 0 h,i h1( $2!h !3! ) QT%" mang t>nh 3Z h,i rDt cao) Kó -à nhàgiáo dục -5a chn1 tC ch*c th?8ng 3uyAn1 -iAn tục các hoạt 6,ng 3Z h,i t>ch c5c chong?8i 6?Fc giáo dục1 qua 6ó r_n -uyện 6ạo 6*c cho cá nh4n)

- T%4n5 QTGD6 nh 5iá4 78! 91n5 v(i $%: !h' 9;4 !chJ thB tác 6,ng $

o I5c -?Fng tham gia vào QT%" -à gia 6ình1 nhà tr?8ng1 3Z h,i1 nh=ng ng?8i 3ung

quanh và nhóm 7ạn 7_ th4n th>ch)

o Trong các -5c -?Fng này1 nhà tr?8ng gi= vai tr2 chJ 6ạo:

`4y d5ng mục 6>ch giáo dục: mS hình nh4n cách mà trong 6ó c0t -i -à hệth0ng 6\nh h?ớng giá tr\)

M,i dung giáo dục ch>nh -à hệ th0ng 6\nh h?ớng giá tr\: gồm hệ th0ng 6ạo6*c1 thN giới quan1 niEm tin1 Uhát vng1b cJa con ng?8i /ao cho (hY hF( vớiyAu c;u cJa 3Z h,i hiện tại và h?ớng con ng?8i t5 chn)

I5a chn (h?@ng (há(1 hình th*c1 (h?@ng tiện giáo dục /ao cho (hY hF() K4y ch>nh -à vai tr2 cJa ng?8i tC ch*c1 6iEu UhiBn1 6\nh h?ớng quá trình hìnhthành (hm chDt nh4n cách cJa ng?8i 6?Fc giáo dục)

- T%4n5 QTGD6 n5<=i 9<>! 5iá4 78! v?i $< !á!h + 9@i $<>n5 5iá4 78!)

o Ià hc /inh1 và c nh=ng ng?8i 6ặc 7iệt1 6;y (h*c tạ( !gồm nh=ng t,i (hạm1 tệ

nạn 3Z h,i1 tr &m ch?a ngoan1 nh=ng ng?8i UhuyNt t.tb $)

o Ià 60i t?Fng! Uhách thB$ 7Xi vì ch\u /5 tác 6,ng có t>nh 6\nh h?ớng cJa nhà giáo

dục)

o <ặt Uhác ng?8i 6?Fc giáo dục với t? cách -à chJ thB QT%" vì: quá trình 6ó cá

nh4n UhSng h?Xng *ng m,t cách thụ 6,ng1 c*ng nhc mà tiN( thu có chn -c1chJ 6,ng1 t>ch c5c (hY hF( với h*ng thO1 nhu c;u1 quan 6iBm1 tình cm1 niEm tin1v0n /0ng cá nh4n) Mg?8i 6?Fc giáo dục có thB t5 tC ch*c1 t5 6iEu UhiBn1 6iEuchnh1 t5 ci 7iNn 6B hoàn thiện nh4n cách cJa mình)

Trong QT%"1 UhSng (hi -Oc nào nhà giáo dục c9ng gi= vai tr2 chJ 6ạo1 vai tr2 này c2n (hụthu,c vào Uh n+ng t5 ci 7iNn cJa cá nh4n !Uh n+ng t5 giáo dục$) Mh? v.y trong quá trìnhdiWn ra /5 tác 6,ng qua -ại t>ch c5c gi=a nhà giáo dục và ng?8i 6?Fc giáo dục) MNu UhSngcó /5 tác 6,ng qua -ại thì /ẽ UhSng có 7n th4n QT%" th&o 6Ong ngh'a cJa nó)

Mói Uhác 6i1 QT%" diWn ra /5 tác 6,ng qua -ại t>ch c5c và th0ng nhDt 7iện ch*ng gi=agiáo dục và t5 giáo dục)

A. C"# $%&! !'( #á $%nh 5iá4 78!)

Th&o quan 6iBm tiN( c.n hệ th0ng toàn vẹn thì QT%" -à m,t 7, (h.n cJa quá trình /?(hạm) QT%" c9ng có cDu trOc gồm nh=ng nh4n t0 /au: mục 6>ch và nhiệm vụ giáo dục1

2



n,i dung giáo dục1 (h?@ng (há( giáo dục và (h?@ng tiện giáo dục1 nhà giáo dục1 ng?8i6?Fc giáo dục và UNt qu giáo dục)

A.*. B8! 92!h v nhiệm v8 5iá4 78!)

eiệt Mam 6ang trong giai 6oạn mX c]a1 nEn Uinh tN (hát triBn th&o c@ chN th\ tr?8ng 6\nh

h?ớng 3Z h,i chJ ngh'a) Tr?ớc /5 7iNn 6,ng cJa nEn Uinh tN 3Z h,i Dy1 nEn giáo dục eiệtMam c9ng (hi 7iNn 6Ci 6B 6á( *ng yAu c;u 3Z h,i)

<ục tiAu giáo dục -àfđào tạo con ngư"i 8i3t nam &hát tri*n toàn di3n, có đạo đ9c, trith9c, 59c :h;<, th.m m= >à ngh? nghi3&, trung thành >ới l@ tưAng độc lB& d2n tộc>à chủ nghCa /0 hội hình thành >à EFi dưng nh2n cách, &h.m ch1t >à nHng l'ccủa ngư"i cIng d2n, đá& 9ng )u c-u /2) d'ng >à EJo >3 TK qu4c ”.

(trích Điều 2, Luật giáo dục, năm 2000)

KB th5c hiện mục 6>ch trAn QT%" (hi hoàn thành các nhiệm vụ giáo dục nhDt 6\nh:

- TC ch*c hình thành và (hát triBn X ng?8i 6?Fc giáo dục H th*c cá nh4n vE các chunm5c 3Z h,i nói chung1 các chun m5c 6ạo 6*c1 (há( -u.t nói riAng 6Z 6?Fc qui 6\nh)th*c cá nh4n -à m,t thB th0ng nhDt gi=a /5 hiBu 7iNt cá nh4n vE các chun m5c 3Z h,ivà niEm tin cá nh4n vE H th*c 3Z h,i và H th*c cá nh4n cJa các chun m5c 6ó)

- TC ch*c hình thành (hát triBn X ng?8i 6?Fc giáo dục 3Oc cm1 tình cm t>ch c5c cótác dụng nh? !h"$ mnE 6ặc 7iệt thOc 6y cá nh4n chuyBn hoá H th*c vE các chunm5c 3Z h,i thành hành vi và thói qu&n t?@ng *ng)

- TC ch*c hình thành (hát triBn X ng?8i 6?Fc giáo dục hệ th0ng hành vi (hY hF( vớicác chun m5c 3Z h,i 6Z 6?Fc quy 6\nh và UhSng nh=ng thN -ại c2n tC ch*c cho h t5-ặ( 6i -ặ( -ại hệ th0ng hành vi thành thói qu&n 7En v=ng1 gn 7ó m.t thiNt với nhu c;ut>ch c5c cJa cá nh4n)

Mh4n t0 mục 6>ch và nhiệm vụ -à v\ tr> hàng 6;u cJa QT%") Mó có H ngh'a 6\nh h?ớng vàquyNt 6\nh cho /5 v.n 6,ng và (hát triBn cJa QT%")

A.A. N,i 7#n5 5iá4 78!:

M,i dung giáo dục qui 6\nh hệ th0ng nh=ng chun m5c 3Z h,i c;n giáo dục cho ng?8i

6?Fc giáo dục trong nhà tr?8ng (hC thSng gồm các vDn 6E /au 64y:- ThN giới quan Uhoa hc: -à hệ th0ng quan 6iBm cJa con ng?8i vE thN giới t5 nhiAn1 3Z

h,i1 t? duy)

- K?8ng -0i ch>nh /ách cJa Kng và Mhà n?ớc)

- ^ác nguyAn tc 6ạo 6*c c@ 7n)

- #ệ th0ng các giá tr\)

- th*c (há( -u.t)

- %iáo dục nh=ng vDn 6E toàn c;u cJa th8i 6ại: hoà 7ình1 d4n /01 mSi tr?8ng1 n+ng-?Fng1 7ệnh /ida1 6ói ngh_o)

3



M,i dung giáo dục ch\u /5 chi (h0i cJa mục 6>ch và nhiệm vụ giáo dục1 nó 6?Fc (hục vụcho việc th5c hiện mục 6>ch1 nhiệm vụ giáo dục)

A.F h<n5 há v h<n5 $iện 5iá4 78!)

h?@ng (há( và (h?@ng tiện giáo dục -à nh=ng cách th*c (h?@ng tiện hoạt 6,ng th0ng

nhDt cJa nhà giáo dục và ng?8i 6?Fc giáo dục nhLm giO( cho ng?8i 6?Fc giáo dụcchuyBn hoá nh=ng chun m5c 3Z h,i thành nh=ng hành vi1 thói qu&n 6ạo 6*c1 v0n /0ngUinh nghiệm cJa cá nh4n (hY hF( với mục 6>ch giáo dục)

^ác (h?@ng (há( giáo dục 6?Fc th5c hiện trong các hình th*c giáo dục 6a dạng X trAn-ớ(1 trong tr?8ng và ngoài tr?8ng)

h?@ng (há( giáo dục ch\u /5 chi (h0i cJa n,i dung giáo dục)

A.J @i $<>n5 5iá4 78!)

Mg?8i 6?Fc giáo dục 6?Fc coi -à 60i t?Fng giáo dục1 nh.n 6?Fc /5 tác 6,ng có 6\nhh?ớng cJa nhà giáo dục) ong ng?8i 6?Fc giáo dục UhSng (hi -à th5c thB thụ 6,ng1 mà-à th5c thB chJ 6,ng1 t>ch c5c1 h tiN( thu nh=ng tác 6,ng giáo dục m,t cách chn -cd5a trAn h*ng thO1 nhu c;u1 quan 6iBm1 tình cm1 niEn tin cJa cá nh4n1 h có Uh n+ng t5v.n 6,ng1 t5 ci 7iNn1 t5 6iEu chnh1 t5 hoàn thiện 7n th4n) jNt qu QT%" -à cá nh4n t5giác t>ch c5c chuyBn hoá nh=ng chun m5c 3Z h,i thành (hm chDt 6ạo 6*c1 hệ th0ng6\nh h?ớng giá tr\1 -0i /0ng cJa cá nh4n)eới H ngh'a trAn h hoạt 6,ng với t? cách -à chJthB t5 giáo dục)

A. Nh 5iá4 78!)

Mhà giáo dục với t? cách -à chJ thB tác 6,ng có vai tr2 chJ 6ạo: tC ch*c 6iEu UhiBn quátrình hình thành nh4n cách cJa ng?8i 6?Fc giáo dục m,t cách có mục 6>ch có UN hoạch1có (h?@ng (há(1 có tC ch*c hF( -H) Qua 6ó U>ch th>ch và (hát triBn ng?8i 6?Fc giáo dụct>nh t5 giác1 t>ch c5c t5 giáo dục)

Trong QT%" UhSng (hi 7Dt c* -Oc nào nhà giáo dục c9ng gi= vai tr2 chJ 6ạo mà nó c2n(hụ thu,c vào Uh n+ng t5 hoàn thiện cJa mVi cá nh4n)

A.M K$ '( 5iá4 78!)

jNt qJa giáo dục (hn ánh UNt qu v.n 6,ng và (hát triBn UhSng ngPng cJa các thành t0:mục 6>ch1 n,i dung1 (h?@ng (há(1 (h?@ng tiện1 ng?8i giáo dục1 ng?8i 6?Fc giáo dục)Trong 6ó v.n 6,ng t>ch c5c cJa ng?8i 6?Fc giáo dục -à yNu t0 7An trong và quyNt 6\nh6Nn UNt qu giáo dục)

jNt qJa giáo dục thB hiện X chV ng?8i 6?Fc giáo dục (hát triBn H th*c vE các chun m5c3Z h,i 6Z 6?Fc quy 6\nh) hát triBn tình cm1 hành vi1 thói qu&n t>ch c5c (hY hF( với mục6>ch giáo dục) jNt qu giáo dục -à /5 tr?Xng thành1 /5 -ớn -An vE mặt giá tr\ trong 6ạo6*c nh4n cách cJa mVi cá nh4n) #ệ th0ng 6\nh h?ớng giá tr\1 6ạo 6*c trong mVi cá nh4n-uSn 7iNn 6Ci1 (hát triBn1 hoàn thiện cYng với hoạt 6,ng1 giao tiN( cJa cá nh4n)

TDt c các nh4n t0 trAn tồn tại và (hát triBn trong m0i quan hệ 7iện ch*ng với nhau) Mótồn tại và (hát triBn trong m0i quan hệ 7iện ch*ng với mSi tr?8ng Uinh tN 3Z h,i: mSi

4



tr?8ng Uinh tN 3Z h,i vPa 6E ra yAu c;u1 vPa tạo 6iEu Uiện cho các nh4n t0 giáo dục cJaQT%") ^ác nh4n t0 QT%" tác 6,ng trX -ại với mSi tr?8ng Uinh tN 3Z h,i)

II. Pn !h"$ v 9! 9im !'( #á $%nh 5iá4 78!)

*. Pn !h"$ !'( #á $%nh 5iá4 78!)

QT%" vE 7n chDt -à quá trình chuyBn hoá t>ch c5c1 t5 giác nh=ng chun m5c 3Z h,i 6Z6?Fc quy 6\nh thành hành vi và thói qu&n t?@ng *ng cJa ng?8i 6?Fc giáo dục d?ới tác6,ng chJ 6ạo cJa nhà giáo dục)

QT%" -à quá trình 3Z h,i hóa 6?Fc thB hiện trong k mSi tr?8ng giáo dục:

- %ia 6ình: jhi /inh ra1 ng?8i mẹ -à ng?8i 6;u tiAn tr tiN( 3Oc và c9ng ch>nh th*c quátrình 3Z h,i hóa 7t 6;u) Mg?8i mẹ dạy cho con nh=ng chun m5c 3Z h,i 6;u tiAn1 dạycho con hc nh=ng gì (hi -àm1 hc nh=ng gì UhSng 6?Fc -àm1 hc ngSn ng=1 hc cácgiá tr\ 3Z h,i 6B th>ch *ng 6?Fc với 3Z h,i) Quá trình 3Z h,i hóa ch>nh -à quá trình mS

(hlng thSng qua tDm g?@ng cJa cha mẹ1 -à quá trình tái tạo -ại 7n th4n vE mặt v+nhóa và 3Z h,i) Quá trình 3Z h,i hóa -à cá nh4n -'nh h,i Uinh nghiệm 3Z h,i m,t cáchd;n d;n tP mSi tr?8ng hẹ( 6Nn mSi tr?8ng 3Z h,i r,ng -ớn) %ia 6ình ch>nh -à mSitr?8ng vi mS c5c U quan trng1 -à giai 6oạn 3Z h,i tiEn UhXi1 nh?ng UhSng có ngh'a -àquá trình 3Z h,i hóa gia 6ình ch dPng -ại X giai 6oạn tiEn UhXi mà diWn ra /u0t cu,c 68inh? m,t quá trình -iAn tục) %ia 6ình ch>nh -à c;u n0i gi=a cá nh4n và 3Z h,i) %ia 6ìnhtham gia vào tDt c các giai 6oạn 3Z h,i hóa trong chu trình /0ng cJa con ng?8i) %ia6ình có vai tr2 quan trng -à h?ớng dn hoạt 6,ng cho tr: tC ch*c cu,c /0ng trong gia6ình1 dạy cách chào hli1 m8i1 dạy cách *ng 3]1 3&m ch?@ng trình truyEn hình nào1 hc

tr?8ng nào1 ch@i với ai1 giO( tr nh.n th*c 6Ong /ai1H th*c trách nhiệm với cha mẹ1 vớing?8i 3ung quanh1 với c,ng 6ồngb

- Mhà tr?8ng: -à tC ch*c 3Z h,i tiNn 7,1 t>ch c5c) QOa trình 3Z h,i hóa diWn ra X nhàtr?8ng rDt qui mS1 Uhoa hc1 có tC ch*c1 có UN hoạch) %iáo dục nhà tr?8ng -à con6?8ng 3Z h,i hóa ngn nhDt1 mang -ại hiệu qu cao) %iáo dục nhà tr?8ng -uSn 6itr?ớc1 d5 7áo1 hoạch 6\nh cho t?@ng -ai) %iáo dục nhà tr?8ng c2n chun 7\ mi mặtcho cá nh4n th>ch *ng1 h2a nh.( với yAu c;u 3Z h,i)

Mhiệm vụ giáo dục nhà tr?8ng -5a chn tC ch*c các hoạt 6,ng giáo dục 6?a các &m tham

gia t>ch c5c vào các hoạt 6,ng qua 6ó r_n -uyện hành vi và thói qu&n 6ạo 6*cR (h0i hF(với các -5c -?Fng giáo dục ngoài nhà tr?8ng 6B tạo /*c mạnh giáo dục 6ồng 7,1 tạo mSitr?8ng giáo dục -ành mạnh)

- `Z h,i: -à -5c -?Fng giáo dục ngoài gia 6ình1 nhà tr?8ng nh?ng -ại có m0i quan hệ rDtm.t thiNt1 tác 6,ng rDt mạnh 6Nn gia 6ình và nhà tr?8ng) `Z h,i -à mSi tr?8ng r,ng -ớn1ch\u nh h?Xng cJa nEn Uinh tN 3Z h,i1 các thiNt chN 3Z h,ib/ong /5 t?@ng tác1 UiBm/oát các m0i quan hệ 3Z h,i rDt -lng -o vì v.y UhSng thB tránh Uhli nh=ng yNu t0 tiAuc5c g4y nhiWu1 g4y Uhó Uh+n cho QT%")

Th5c chDt QT%" -à quá trình 3Z h,i hoá1 -à quá trình con ng?8i tiN( thu nEn v+n hoá 3Zh,i1 thPa nh.n nh=ng quy tc 3Z h,i1 tri nghiệm nh=ng quy tc 3Z h,i trong hành vi cJamình1 6ồng th8i qua 6ó tạo d5ng nEn v+n hoá 3Z h,i) Trong cu,c /0ng1 con ng?8i tiN( thu

5



Uinh nghiệm 3Z h,i1 nh=ng giá tr\ và chun m5c1 chun 7\ vai tr2 3Z h,i 6B hoà nh.( vào68i /0ng c,ng 6ồng)

Quá trình 3Z h,i hoá t>ch c5c -à quá trình tác 6,ng có 6\nh h?ớng cJa 3Z h,i 6Nn cá nh4n1nh?ng cá nh4n UhSng tiN( thu thụ 6,ng1 7t ch?ớc các UhuSn mu hành vi1 các vai tr2 3Zh,i) Kó -à con 6?8ng cá nh4n tiN( thu các chun m5c 3Z h,i m,t cách t>ch c5c1 chJ 6,ng1

-à quá trình chn -c th5c /5 t5 giác) Quá trình cá nh4n tiN( thu nh=ng giá tr\1 nh=ng quytc 3Z h,i và 7iNn thành hệ th0ng 6\nh h?ớng giá tr\ cho riAng mình) Quá trình hình thànhhệ th0ng 6\nh h?ớng giá tr\ cJa cá nh4n (hát triBn th&o hình 3oáy 0c1 th&o thB th0ng nhDttoàn vẹn) ^hOng hình thành X trong gia 6ình1 nhà tr?8ng1 3Z h,i) Trong 6ó vai tr2 nhàtr?8ng -à chJ 6ạo1 6\nh h?ớng1 ng?8i tC ch*c các hoạt 6,ng qua 6ó cá nh4n tiN( thu Uinhnghiệm1 các chun m5c 3Z h,i b

A. ! 9im !'( #á $%nh 5iá4 78!:

A.*. QTGD 5Sn !h$ v?i QTDH

#ai quá trình dạy hc và giáo dục diWn ra 6ồng th8i và th0ng nhDt với nhau X mục 6>ch:6ào tạo con ng?8i (hát triBn toàn diện)

QT"# UhSng nh=ng giO( con ng?8i nm v=ng 6?Fc hệ th0ng tri th*c1 Up n+ng1 Up 3o1(hát triBn n+ng -5c hoạt 6,ng tr> tuệ mà c2n hình thành và (hát triBn thN giới quan Uhoahc1 nh=ng (hm chDt nh4n cách cJa ng?8i cSng d4n1 ng?8i -ao 6,ng)

QT%" t0t /ẽ tạo 6iEu Uiện1 thOc 6y hoạt 6,ng hc t.( cJa hc /inh: 3ác 6\nh thN giớiquan1 6,ng c@1 thái 6, hc t.( 6Ong 6n1 có (hm chDt nh4n cách: trung th5c1 6,c -.(1/áng tạo1 v?Ft Uhób

M,i dung tDt c các 7, mSn Uhoa hc 6Eu tham gia vào QT%" (hm chDt 6ạo 6*c cho

hc /inh)

jhSng ch n,i dung dạy hc mới gó( (h;n giáo dục mà c (h?@ng (há(1 nguyAn tc1 hìnhth*c tC ch*c dạy hc c9ng gó( (h;n giáo dục)

<0i quan hệ gi=a QT"# với QT%" -à m0i quan hệ (h?@ng tiện với mục 6>ch) ThSng quadạy ch+ 6B dạy ngư"i7

A.A. QTGD + #á $%nh iện !hn56 +V# 7i6 h! $;)

A.A.*. T2nh iện !hn5)

QT%" tu4n th&o (hG( 7iện ch*ng: t>nh (hC 7iNn và -iAn hệ gi=a các /5 v.t1 hiện t?FngRqui -u.t th0ng nhDt1 6Du tranh gi=a các /5 v.t hiện t?FngR qui -u.t -?Fng1 chDtR (hJ 6\nhcJa (hJ 6\nhb

- QT%" -à quá trình 7iNn 6Ci1 (hát triBn UhSng ngPng vE n,i dung1 (h?@ng (há(1 hìnhth*c tC ch*c cho (hY hF( với 60i t?Fng giáo dục 6ang trong giai 6oạn tr?Xng thànhtrong 6iEu U\An 3Z h,i -uSn 7iNn 6,ng)

- Mhà /? (hạm -uSn -5a chn n,i dung1 (h?@ng (há(1 cách tC ch*c cho (hY hF( tìnhhu0ng /? (hạm d5a trAn /5 -inh hoạt1 UhGo -Go1 tN nh\ và nghệ thu.t /? (hạm cJa nhàgiáo dục)

- Ià quá trình gii quyNt các m4u thun 6ang ny /inh trong /5 (hát triBn nh4n cách cJahc /inh)

6



A.A.A. T2nh +V# 7i: !t>nh v'nh hLng cJa QT%"$)

- K0i với 3Z h,i: QT%" 3uDt hiện tP thuX 7ình minh -\ch /] -oài ng?8i1 nó tồn tại và (háttriBn cYng với -\ch /] (hát triBn 3Z h,i -oài ng?8i1 và mDt 6i Uhi -oài ng?8i UhSng c2ntồn tại trAn trái 6Dt)

- K0i với mVi con ng?8i: QT%" 7t 6;u Uhi con ng?8i cDt tiNng Uhóc chào 68i và mDt 6iUhi con ng?8i ngPng thX)

- QT"# 6?Fc 3ác 6\nh1 6\nh -?Fng1 6\nh t>nh) ^2n QT%" UNt qu Uhó 3ác 6\nh1 Uhó6ánh giá1 UhSng 7En v=ng)

- QT%"1 ng?8i 6?Fc giáo dục UhSng (hi dPng -ại nm nh=ng tri th*c vE chun m5c3Z h,i 6Z qui 6\nh1 mà c2n (hi hình thành niEm tin1 tình cm t>ch c5c1 r_n -uyệnnh=ng hành vi1 thói qu&n hành vi t?@ng *ng)

- Kó -à quá trình 62i hli ng?8i 6?Fc giáo dục (hi tiNn hành cu,c 6Du tranh gay gt1-iAn tục gi=a nh=ng quan 6iBm1 niEm tin1 tình cm1 hành vi1 thói qu&n c9 -ạc h.u)

- M,i dung giáo dục (hát triBn th&o hình 3oáy 0c

A.A.F) T2nh h! $;)

- ôn 6?8ng giáo dục 6i tP thD( tới cao1 tP 6@n gin 6Nn (h*c tạ(1 ch?a H th*c 6Nn H th*c)

- T>nh toàn vẹn trong nh4n cách: Uhi t.( trung hình thành (hm chDt 6ạo 6*c này thì6ồng th8i (hm chDt 6ạo 6*c Uhác 6?Fc hình thành)^ác (hm chDt 6ạo 6*c UhSng6*ng 6@n - mà -iAn UNt chặt chẽ1 trong nhau1 trong t>nh tCng thB toàn vẹn)

- 5 (h0i hF( các -5c -?Fng giáo dục: %ia 6ình1 Mhà tr?8ng1 `Z h,i)

- Trong QT%"1 ng?8i 6?Fc giáo dục ch\u nh h?Xng cJa nh=ng tác 6,ng tP nhiEu(h>a: gia 6ình1 nhà tr?8ng1 3Z h,i) Mgay trong gia 6ình1 nh=ng tác 6,ng giáo dục 6Nnng?8i 6?Fc giáo dục c9ng UhSng 6ồng 7,)

- QT%" -à (h0i hF( nhiEu n,i dung1 nhiEu (h?@ng (há(1 nhiEu nhiệm vụR UNt hF( yNut0 7An trong và yNu t0 7An ngoài)

A.F. QTGD !1 $2nh !á iệ$)

- K0i t?Fng cJa QT%" -à con ng?8i cụ thB1 con ng?8i -\ch /])

- <Vi con ng?8i có nh=ng 6ặc 6iBm t4m /inh -H Uhác nhau: di truyEn X cha mẹ hệ th0ngg&n1 hệ th;n Uinh1 Uh> chDt1 t? chDt Uhác nhau)

- <Vi con ng?8i 3uDt th4n tP mVi gia 6ình Uhác nhau: mSi tr?8ng /0ng1 (h?@ng (há(giáo dục gia 6ình1 -0i /0ng1 (hong tục t.( quán1 Uinh tN)

- <Vi con ng?8i có m0i quan hệ 3Z h,i Uhác nhau: 7ạn 7_1 t.( thB hc /inh1 th;y cSgiáo và quan hệ 3óm -àngb

- <Vi con ng?8i có trình 6, v0n /0ng1 nhu c;u1 tình cm1 3u h?ớng và h*ng thO /Xtr?8ng Uhác nhau)

- <Vi con ng?8i có nh=ng (hn *ng UhSng hoàn toàn gi0ng nhau với nh=ng tác 6,ngtP 7An ngoài: có ng?8i th8 @1 có ng?8i (hn *ng mạnh1 có ng?ới tiN( thu X m*c 6,/4ub

7



TP nh=ng vDn 6E trAn1 ng?8i -àm cSng tác giáo dục 7An cạnh nh=ng tác 6,ng chung c;n(hi có nh=ng tác 6Sng riAng (hY hF( với tPng 60i t?Fng trong tPng tình hu0ng cụthB)Tránh r.( UhuSn máy móc1 hình th*c)

A.J. QTGD + #á $%nh $W !h! !#,! X@n56 $W !h! !á! h4;$ 9,n5 h> +Y)

n chDt QT%" -à quá trình tC ch*c1 quá trình -Znh 6ạo các hoạt 6,ng giáo dục gồm:- #oạt 6,ng nh.n th*c

- #oạt 6,ng -ao 6,ng

- #oạt 6,ng 3Z h,i

- inh hoạt t.( thB

- eui ch@i gii tr> và giao -?u)

<u0n tC ch*c các hoạt 6,ng có UNt qu1 (hi 34y d5ng m,t t.( thB hc /inh v=ng mạnh

mà qua 6ó tC ch*c các hạot 6,ng)III. NhZn5 #i +#[$ !'( #á $%nh 5iá4 78!)

n chDt cJa QT%" 7iBu hiện X nh=ng qui -u.t giáo dục1 Uhi tC ch*c -Znh 6ạo QT%"1ng?8i -àm cSng tác giáo dục (hi nm qui -u.t và v.n dụng cho (hY hF( 60i t?Fng)

) QT%" (hụ thu,c vào toàn 7, nh4n t0 Uhách quan và nh4n t0 chJ quan)

- Mh4n t0 Uhách quan: Uinh tN1 ch>nh tr\1 v+n hoá1 (há( -u.t Uhoa hc1 d4n t,c1 t.( quán1t4m -H 3Z h,i1 mSi tr?8ng 3ung quanh tr)

- Mh4n t0 chJ quan: -à 60i t?Fng giáo dục có nhu c;u1 h*ng thO1 quan 6iBm1 tình cm1niEm tin1 t>nh chJ thB chn -c tác 6,ng)

s)#iệu qu QT%" (hụ thu,cvào việc tC ch*c hF( -H nh=ng hoạt 6,ng có >ch

cho 3Z h,i và qua giao -?u cJa ng?8i 6?Fc giáo dục)

k)Tác 6,ng /? (hạm cJa nhà giáo dục và hoạt 6,ng t>ch c5c1 t5 giác cJa ng?8i 6?Fcgiáo dục th0ng nhDt với nhau)

)^ác tác 6,ng giáo dục có t>nh toàn vẹn 60i với các mặt nh.n th*c-H tr>1 tình cm6,ng

c@ và Up n+ng hành 6,ng hành vi cJa ng?8i 6?Fc giáo dục)) <ục 6>ch giáo dục1 n,i dung giáo dục1 (h?@ng (há( giáo dục th0ng nhDt 7iện ch*ngvới nhau)

) QT%" và QT"# th0ng nhDt 7iện ch*ng với nhau)

I\. ,n5 +3! !'( #á $%nh 5iá4 78!)

Ià nh=ng m4u thun cJa 7n th4n QT%")

Mg?8i ta chia ra hai -oại m4u thun: <4u thun 7An trong và m4u thun 7An ngoài)

*. BV# $h#]n ^n $%4n5:!Ià m4u thun ny /inh X tDt c giai 6oạn cJa QT%"$)

- <K1 Me%" mới wx M" -ạc h.u

8



- M"%" 6Ci mới wx %" -ạc h.u

- ^%" cao wx Trình 6, %" thD(

- Mhu c;u cao wx M+ng -5c cá nh4n

- IH tr> wx Tình cm

- I8i nói wx eiệc -àm

A. BV# $h#]n ^n n54i: !Ià 6iEu Uiện cJa /5 (hát triBn$)

- <Si tr?8ng Uinh tN `# (hát triBn wx Au càu cao 60i với nh4n cách

- <K1Me%" wx Au c;u %"

- T>ch c5c wx TiAu c5c

- IH -u.n wx Th5c tiWn

- TiNn 7, wx Iạc h.u

- <K1Me%" wx KiEu Uiện1 (h?@ng tiện v.t chDt

Mh=ng m4u thun 7An ngoài nNu gii quyNt có hiệu qu /ẽ tạo 6iEu Uiện cho /5 v.n 6,ngvà (hát triBn cJa QT%")Tuy nhiAn trong nh=ng hoàn cnh 6ặc 7iệt vào th8i 6iBm nào 6óthì m4u thun 7An ngoài có tác dụng quyNt 6\nh)

F. NhZn5 9i_# ìện 9 mV# $h#]n $%a $hnh 9,n5 +3!:

k)) <4u thun (hi 6?Fc ng?8i giáo dục H th*c 6;y 6J

k)s <4u thun (hi vPa /*c với ng?8i 6?Fc giáo dục

k)k <4u thun ny /inh trong tiNn trình giáo dục

\. Lb 5i! !'( #á $%nh 5iá4 78!)

ISgic cJa QT%" -à trình t5 th5c hiện hF( -H các Uh4u cJa nó nhLm hoàn thành các nhiệmvụ giáo dục 6Z 6?Fc qui 6\nh)

. KhV# $h nh"$) TW !h! 9i_# `hin hc! Xinh nSm vZn5 nhZn5 $%i $h! v_ !h#dnm3! 0 h,i 90 9<>! #i 9enh

^ác chun m5c 3Z h,i1 với nh=ng giá tr\ cJa chOng 6?Fc coi -à nh=ng (h?@ng tiệncó tácdụng 6\nh h?ớng và 6iEu tiNt hành vi cJa cá nh4n hay cJa nhóm 3Z h,i trong nh=ng 6iEuUiện nhDt 6\nh) <ặt Uhác1 chOng c2n -à m,t trong nh=ng 6iEu Uiện mà 3Z h,i /] dụng 6BUiBm tra hành vi cJa h và t5 UiBm tra hành vi cJa mình)

eới nh=ng tác 6,ng trAn1 chun m5c 3Z h,i mang các yNu t0 cho (hG(1 7t 7u,c hay cDm 6oán)

#iện nay trong 3Z h,i tồn tại nhiEu hệ th0ng chun m5c: chun m5c (há( -u.t1 chun m5c(hong tục và truyEn th0ng1 chun m5c thm mpbMhiEu -oại chun m5c 6ạo 6*c1 (há(-u.t 6Z 6?Fc -5a chn và 6?a vào ging dạy trong nhà tr?8ng)

eì v.y mu0n cho ng?8i 6?Fc giáo dục t5 giác th5c hiện 6?Fc nh=ng chun m5c 6Z 6?Fcqui 6\nh thì nhà giáo dục c;n giO( cho h có nh=ng tri th*c c;n thiNt vE các chun m5cnày nh?:

9



ngh'a 3Z h,i và H ngh'a cá nh4n cJa chun m5c)

M,i dung cJa chun m5c 7ao gồm c nh=ng Uhái niệm t?@ng *ng)

^ách th*c th5c hiện các chun m5c)

A. KhV# $h h(i) TW !h! 9i_# `hin hc! Xinh hnh $hnh ni_m $in v $nh !Pm $2!h!3! v?i !á! !h#dn m3! 0 h,i 90 #i 9enh.

TrAn c@ /X nh=ng tri th*c vE các chun m5c 3Z h,i1 hc /inh d;n d;n hình thành niEm tin60i với các chun m5c này)

MiEm tin 6?Fc thB hiện nh? /au:

Mm v=ng nh=ng tri th*c vE các chun m5c 3Z h,i

Tin vE mặt -> -u.n c9ng nhh? mặt th5c tiWn 60i với ch4n -> và t>nh 6Ong 6n cJa cácchun m5c 3Z h,i)

<ong mu0n tu4n th&o nh=ng yAu c;u 6?Fc (hn ánh trong chun m5c 3Z h,i)

^ó hành vi (hY hF( với chun m5c 3Z h,i

#ài -2ng vE nh=ng hành vi cJa mình (hY hF( với các chun m5c 3Z h,i

Tl thái 6, UhSng Uhoan nh?Fng 60i với nh=ng hành vi m4u thun với các chun m5c3Z h,i

Trong quá trình hình thành H th*c nói chung1 niEm tin nói riAng1 ng?8i 6?Fc giáo dục

chuyBn hóa H th*c thành hành vi và thói qu&nMNu có H th*c vE các chun m5c 3Z h,i mà UhSng có tình cm t?@ng *ng thì hành vi /ẽUhS Uhan c*ng nhc)<ặt Uhác1 nNu H th*c UhSng 6?Fc nm m,t cách t5 giác thì /ẽ dn6Nn -8i nói m4u thun với việc -àm)TP 6ó1 hình thành X ng?8i 6?Fc giáo dục 7, mặt 6ạo6*c gi tạo)

F. KhV# $h () TW !h! 9i_# `hin hc! Xinh %fn +#gện hnh vi v $h1i #n hh> v?i !h#dn m3! 0 h,i 90 9<>! #i 9enh)

TrAn c@ /X nh.n th*c và tình cm t>ch c5c vE các chun m5c 3Z h,i1 ng?8i 6?@c giáo

dục /ẽ r_n -uyện nh=ng hành vi và thói qu&n t?@ng *ng)

#ành vi cJa m,t con ng?8i 3Gt cho cYng1 -à /5 thB hiện /inh 6,ng 7, mặt 6ạo 6*c thmmpb cJa ng?8i 6o) ^ho nAn1 m,t vDn 6E có t;m quan trng 6ặc 7iệt trong QT%" -à (hitC ch*c1 6iEu UhiBn ng?8i 6?Fc giáo dục t5 r_n -uyện nhLm hình thành nh=ng hành vi (hYhF( với nh=ng chun m5c 3Z h,i 6Z 6?Fc qui 6\nh)eà h@n thN n=a h -ặ( 6i -ặ( -ại nhiEu-;n nh=ng hành vi 6Z hình thành1 trX thành thói qu&n hành vi)

Thói qu&n hành vi vE các chun m5c 3Z h,i gn -iEn với nhu c;u cJa chJ thB hành vi zcJa ng?8i 6?Fc giáo dục) "o 6ó h /ẽ thDy thoi mái1 hài -2ng1 thDy c;n thiNt (hi có

hành vi *ng 3] 6Ong 6n và nhDt -à 7\ G( 7u,c (hi th5c hiện nh=ng hành vi /ai trái)

10



Mh=ng hành vi mà ng?8i 6?Fc giáo dục r_n -uyện c;n 6?Fc thla mZn các ch tiAu /au 64y:

M,i dung các chun m5c 6?Fc thB hiện trong hành vi

5 thB hiện hành vi có t>nh (hC 7iNn

5 thB hiện hành vi có t>nh 7En v=ng

#ành vi có 6,ng c@ 6Ong 6n

^h tiAu th* nhDt nhLm UiBm tra 3&m hành vi có (hY hF( với chun m5c 6Z 6?Fc quy 6\nhUhSng{ MNu (hY hF( thì X m*c nào{

^h tiAu th* hai nhLm UiBm tra hành vi có 6?Fc th5c hiện X mi n@i mi chV UhSng1 ngh'a-à có 6?Fc nghiAm tOc th5c hiện X tr?8ng1 gia 6ình1 X n@i cSng c,ngb)

^h tiAu th* 7a nhLm UiBm tra hành vi có 6?Fc duy trì 7En v=ng UhSng)

^h tiAu th* t? nhLm UiBm tra hành vi 6?Fc th5c hiện với 6,ng c@ 6Ong hay /ai1 cóHngh'a 3Z h,i và H ngh'a cá nh4n nh? thN nào{

^ác ch tiAu này hF( thành m,t chnh thB th0ng nhDt)

• Lh+ng đi?u :i3n đ* hình thành hành >i >à thói qu<n)

TC ch*c cho hc /inh tham gia mi hình th*c hoạt 6,ng với nh=ng tình hu0ng 6a dạng1ngày càng (h*c tạ()

ồi d?|ng cho hc /inh H th*c và n+ng -5c t5 UiBm tra1 t5 6ánh giá th?8ng 3uyAn)

K$ +#[n)

^ác Uh4u trAn 64y có m0i quan hệ m.t thiNt với nhau1 hV trF cho nhau1 th4m nh.( vàonhau)Tu tPng 60i t?Fng1 tu tình hu0ng mà ta có thB tác 6,ng Uh4u nào tr?ớc Uh4u nào/au)

• M4i quan h3 các :h2uN

- jh4u : Ià c@ /X1 tiEn 6E1 Uim ch nam cJa hành vi1 -à 6iEu Uiện can nh?ng ch?a 6J)

- jh4u s: Ià 6,ng -5c1 -à giai 6oạn 7n -E cJa QT%")

- jh4u k: Ià UNt qu cJa QT%"1 -à mục 6>ch1 -à UNt qu1 -à 7, mặt cJa QT%")

11



CHƯƠNG II NGUjkN TlC \ NI DUNG GIÁO DỤC

I. Khái niệm v_ n5#g^n $S! 5iá4 78!)

) enh n5ho(:

Lgu)n t6c giáo dcOLTGDPlà nh+ng luBn đi*m g4c, nh+ng &hưng hướngchR đạo &hJi quán tri3t 52u 56c thì mới hoàn thành đư#c mc đ(ch >à nhi3m> giáo dc .

s) C Xa #"$ há$:

- TriNt hc ^M <ác zIAnin

- K?8ng -0i quan 6iBm giáo dục cJa Kng: <ục 6>ch giáo dục eiệt nam)

- ^ác qui -u.t1 6ặc 6iBm1 7n chDt cJa QT%")

- Th5c tiWn Uinh nghiệm giáo dục trong và ngoài n?ớc

II. Hệ $h@n5 !á! NTGD:

S7 Jm EJo t(nh mc đ(ch của giáo dc

U7 Jm EJo giáo dc g6n >ới cuộc 54ng, >ới lao động7 V7 Jm EJo giáo dc trong tB& th*7

W7 Jm EJo tIn trXng nh2n cách ngư"i đư#c giáo dc đFng th"i )u c-u h#& l@đ4i >ới hX7

Y7 Jm EJo >ai trZ chủ đạo của nhà giáo dc >ới >i3c &hát hu) t(nh t(ch c'c chủđộng 5áng tạo của ngư"i đư#c giáo dc7

[7 Jm EJo giáo dc &hát hu) ưu đi*m, :h6c &hc như#c đi*m7

\7 Jm EJo t(nh h3 th4ng, t(nh :! ti!&, t(nh lin tc của giáo dc7 ]7 Jm EJo 5' th4ng nh1t gi+a giáo dc gia đình, giáo dc nhà trư"ng, giáo dc

/0 hội7

^7 Jm EJo giáo dc &h_ h#& đ`c đi*m t2m 5inh l@ l9a tuKi, t(nh cá Ei3t7

*. Pm P4 $2nh m8! 92!h !'( 5iá4 78!)

*.*. C Xa #"$ há$)

T>nh giai cD( cJa giáo dục trong 3Z h,i có giai cD()

Quan 6iBm giáo dục cJa Kng ta: }5iá4 78! + #@! Xá!h hn5 9p#E.

12



*.A. N,i 7#n5 n5#g^n $S!)

ồi d?|ng cái g0c nh4n cách con ng?8i mới cho hc /inh)

K4y -à nguyAn tc c@ 7n cJa nEn giáo dục `#^M eiệt Mam1 nguyAn tc 62i hli 6?Fcquán triệt trong toàn 7, hoạt 6,ng giáo dục cJa nhà tr?8ng: mục tiAu1 n,i dung1 (h?@ng

(há(1 hình th*c tC ch*c giáo dụcR X các 6oàn thB và gia 6ình1 6ồng th8i nó 62i (hi ch0ng-ại nh=ng tàn d? cJa (hong UiNn và t? /n X hc /inh)

q Tại 5ao đJm EJo t(nh mc đ(ch trong giáo dcN

`ác 6\nh r cSng việc mình c;n -àm)

<ục 6>ch giáo dục -à cái 6>ch cJa nEn giáo dục c;n th5c hiện)

*.F Ý n5ho()

<ục 6>ch -à (h?@ng h?ớng ch 6ạo n4ng cao chDt -?Fng giáo dục toàn diện trong nhà

tr?8ng -à c@ /X th0ng nhDt hoạt 6,ng giáo dục nhà tr?8ng1 gia 6ình và 3Z h,i với -ao 6,ng)A. P4 9Pm 5Sn 5iá4 78! v?i 9=i X@n5)

A.* C Xa #"$ há$)

Quy -u.t giáo dục }nh=ng hoạt 6,ng có >ch cho 3Z h,i cJa hc /inh càng 6?Fc tC ch*chF( -H 7ao nhiAu thì QT%" diWn ra càng có hiệu qu 7ao nhiAuf)

^hJ ngh'a <ác z IAnin 6Z Uh[ng 6\nh rLng con ng?8i Uhi 7iNn 6Ci t5 nhiAn và 3Z h,i thì6ồng th8i 7iNn 6Ci 7n chDt cJa mình1 t5 7iNn 6Ci 7n th4n)

A.A N,i 7#n5 n5#g^n $S!

jhSng ngPng 6Ci mới n,i dung và tC ch*c trong cSng tác giáo dục 6ồng th8i nhà tr?8ng(hi chJ 6,ng UN hoạch tC ch*c1 tạo 6iEu Uiện cho hc /inh tr5c tiN( tham gia các hoạt6,ng X 6\a (h?@ng) jhi tham gia các quá trình 3Z h,i1 hc /inh 6?Fc tr5c tiN( tiN( thunh=ng Uinh nghiệm 3Z h,i quH 7áu)

A.F Ý n5hi0)

%iO( hc /inh tiN( thu Uinh nghiệm thSng qua hoạt 6,ng cụ thB !Uinh nghiệm /0ng$)

F. P4 9Pm 5iá4 78! $%4n5 $[ $h:F.* C Xa #"$ há$:

^hJ ngh'a <ác coi t.( thB -à c,i nguồn cJa n+ng -5c /áng tạo UhCng -ồ cho cá nh4n1 -àn+ng -5c UhSng 7ao gi8 cạn cho /5 t+ng tr?Xng và (hát triBn cá nh4n)

ùDt (hát tP hai quy -u.t giáo dục:

~ #ình thành t.( thB và giáo dục cá nh4n -à m,t quá trình th0ng nhDt)

~ %iáo dục trong hoạt 6Sng 6ồng th8i -à giáo dục nh4n cách 7Lng t.( th&1 /5 hình thành

t.( thB -à /5 tC ch*c hoạt 6,ng /0ng cJa các thành viAn trong t.( thB)

13



F.A N,i 7#n5 n5#g^n $S!:

%iáo dục trong t.( thB -à -Dy t.( thB -àm mSi tr?8ng -Si cu0n hc /inh vào (hong tràohoạt 6,ng chung cJa t.( thB1 dYng t.( thB tác 6,ng vào cá nh4n nhLm -àm cá nh4n (háthuy t>nh t>ch c5c cJa mình vào t.( thB)

M,i dung nguyAn tc này 6?Fc gii th>ch nh? /au:~ T.( thB có /*c mạnh rDt -ớn nh8 6ó mà mVi con ng?8i có 6iEu Uiện (hát triBn toàn diệnvà (hát triBn n+ng UhiNu cJa mình)

~ 5 giao tiN( cJa con ng?8i với t.( thB càng r,ng rZi và (hong (hO thì tri th*c1 Up n+ng1Up 3o1 thói qu&n mà ng?8i ta -'nh h,i 6?Fc trong quá trình hoạt 6,ng t.( thB càng 6;y 6Jvà toàn diện)

~ <Vi cá nh4n hc /inh UhSng ch ch\u m,t nguồn tác 6,ng tP giáo viAn mà c2n ch\u tác6Sng cJa nhiEu ng?8i Uhác trong 6ó có t.( thB)

F.F Ý n5ho(:

jh[ng 6\nh quan niệm giáo dục cJa Kng: IDy qu;n chOng giáo dục qu;n chOng 6ặt 7Ancạnh giáo dục cJa Kng)

Tạo /5 giao -?u 6a dạng cJa hc /inh nhLm (hát triBn nh4n cách trong mSi tr?8ng (háttriBn -ành mạnh)

J. Pm P4 $bn $%cn5 nhVn !á!h n5<=i 9<>! 5iá4 78! 9rn5 $h=i g^# !p# h> +Y 9@iv?i !4n n5<=i)

J.* C Xa #"$ há$:

Quan 6iBm giáo dục cJa nhà /? (hạm `)e)<acar&ncS:fCàng tôn trọng con ng!i "#onhi$u, càng c%n &$u c%u h' * +i -i con ng!i "/& nhi$u”

Quan 6iBm nh4n 6ạo 60i với con ng?8i

J.A N,i 7#n5 n5#g^n $S!)

TSn trng và yAu c;u -à hai mặt th0ng nhDt 7iện ch*ng với nhau)

• ôn trọng con ng!i -à UhSng 3Oc (hạm 6Nn nh4n (hm con ng?8i1 tSn trng tài n+ngtr> h?ớng1 (hm giá con ng?8i) TSn trng UhSng có ngh'a -à -àm ng@1 7l qua nh=ng thóih? t.t 3Du 6ang -àm (há hu€ nh4n cách con ng?8i)

• 1$u c%u c#o 60i với hc /inh -à -uSn -uSn 6E ra nh=ng yAu c;u vPa /*c hF( -H ngàycàng n4ng cao 6B các &m c0 gng nV -5c v?@n -An)jhSng thB có giáo dục nNu nh? UhSngcó yAu c;u)

3i 4u#n h5 gi6# tôn trọng -i &$u c%u7

^àng tSn trng con ng?8i 7ao nhiAu1 càng yAu c;u cao 60i với con ng?8i 7Dy nhiAu)

TSn trng -à thB hiện tình th?@ng 60i với con ng?8i1 yAu c;u cao thB hiện trách nhiệm1quan t4m 60i với con ng?8i)

14



TSn trng1 yAu c;u cao 60i với 7n th4n -à tSn trng yAu c;u cao 60i với ng?8i Uhác)

TSn trng1 yAu c;u cao 60i với con ng?8i -à (hn ánh -2ng nh4n 6ạo `#^M và -2ng tinmZnh -iệt vào giáo dục)

J.F Ý n5ho()

Tạo U>ch th>ch 6ặc 7iệt cho hc /inh)

Tránh thái 6, 3uA 3oa1 thiNu nghiAm tOc với nh=ng thiNu /ót cJa hc /inh)

. \(i $%: !h' 9;4 nh 5iá4 78! v?i há$ h#g $2nh !h' 9,n56 9,! +[6 Xán5 $;4

!'( n5<=i 9<>! 5iá4 78!.

.* C Xa #"$ há$:

n chDt cJa QT%" -à /5 t?@ng tác hai chJ thB: % z#)

.A N,i 7#n5 n5#g^n $S!) Mhà giáo dục -à ng?8i -Znh 6ạo1 qun -H1 tC ch*c1 6iEu UhiBn QT%":

Mg?8i chJ 6,ng 34y d5ng UN hoạch1 n,i dung1 (h?@ng (há(b

Ià ng?8i -5a chn1 tC ch*c 6a dạng các hoạt 6,ng 3Z h,i1 giao -?u 6B qua 6ó giO( các&m t>ch -up Uinh nghiệm /0ng)

Ià ng?8i (h0i hF( các -5c -?Fng giáo dục tham gia vào QT%")

K0i t?Fng giáo dục tiN( nh.n nh=ng tác 6,ng 3Z h,i!Uhách thB giáo dục$6ồng th8i tiN(

nh.n t>ch c5c1 6,c -.(1 có chn -c cho (hY hF( với quan 6iBm1 nhu c;u1 h*ng thO1 tìnhcm1 niEm tin cá nh4n!chJ thB giáo dục$)

.F Ý n5ho()

Quán triệt nguyAn tc này giO( nhà giáo dục chJ 6,ng có H th*c trong việc gii quyNtm4u thun th?8ng 3y ra trong QT%" -à m4u thun gi=a t>nh t>ch c5c chJ 6ạo cJa th;yvới t>ch c5c chJ 6,ng cJa tr2)

M. Pm P4 há$ h#g <# 9im6 `hS! h8! nh<>! 9im)

M.* C Xa #"$ há$) T>nh nh4n 6ạo 60i với con ng?8i)

<ục 6>ch giáo dục)

M.A N,i 7#n5 n5#g^n $S!)

Mhà giáo dục Uhi thi!t :! nh4n cách hc /inh1 c;n 60i 3] với hc /inh 7Lng gi thiNt-ạc quan1 tin vào nh=ng 6iEu t0t 6ẹ( cJa các &m có và c2n có thB (hát triBn 6?Fc1 dY ch-à m;m m0ng1 dY cái t0t ch?a 7,c -,)

K4y -à s mặt trong m,t con ng?8i)

15



M.F Ý n5ho()

%iáo dục -Dy cái t0t cJa con ng?8i -àm (h?@ng tiện 6B Uhc (hục nh?Fc 6iBm1 -oại trPcái 3Du1 giO( con ng?8i tin vào 7n th4n)

s. Pm P4 $2nh hệ $h@n56 $2nh ` $i6 $2nh +i^n $8! !'( 5iá4 78!)

s.* C Xa #"$ há$)

Kặc 6iBm QT%" -à -4u dài1 (h*c tạ(1 7iện ch*ng)

hi có /5 th0ng nhDt gi=a các tác 6,ng giáo dục và các -5c -?Fng giáo dục 6B tạo /5th0ng nhDt trong hành vi t>nh cách tr) "o 6ó (hi có /5 (h0i hF( nh\( nhàng các -5c-?Fng giáo dục nNu UhSng nh=ng tác 6,ng giáo dục /ẽ nh h?Xng 3Du cho nhau)

s.A N,i 7#n5 n5#g^n $S!)

#ệ th0ng -à thB hiện t>nh toàn vẹn trong nh4n cách)

jN tiN(!t>nh UN thPa$ -à giai 6oạn tr?ớc -àm tiEn 6E1 -à c@ /X cho giai 6oạn /au)

IiAn tục: (hn ánh t>nh th?8ng 3uyAn1 UhSng gián 6oạnbvì QT%" diWn ra mi -Oc min@i1 giáo dục /u0t 68i)

s.F Ý n5ho()

Km 7o /5 (hát triBn nh4n cách m,t cách hoàn thiện)

t. Pm P4 X3 $h@n5 nh"$ 5iZ( 5iá4 78! 5i( 9nh-nh $%<=n5-0 h,i)

t.* C Xa #"$ há$)

%iáo dục -à /5 nghiệ( qu;n chOng

Tạo /5 tác 6,ng giáo dục th0ng nhDt)

t.A N,i 7#n5 n5#g^n $S!

64y c;n nhDn mạnh 6Nn vai tr2 chJ 6ạo cJa giáo dục nhà tr?8ng1 vai tr2 quan trng6ặc 7iệt cJa giáo dục gia 6ình và vai tr2 quan trng cJa giáo dục 3Z h,i)

eai tr2 chJ 6ạo cJa giáo dục nhà tr?8ng1 6?Fc thB hiện X chC 6\nh h?ớng cho toàn 7,

quá trình hình thành nh4n cách cJa thN hệ tr và gia 6ình và 3Z h,i cYng th5c hiện1 Uhaithác có chn -c nh=ng tác 6,ng t>ch c5c 6ồng th8i gó( (h;n 6iEu chnh1 th.m ch> ng+nchặn nh=ng tác 6,ng tiAu c5c cJa giáo dục gia 6ình và giáo dục 3Z h,i)

eai tr2 6ặc 7iệt quan trng cJa giáo dục gia 6ình 6?Fc thB hiện X chV nó mX 6;u và 34yd5ng nh=ng nEn tng 6;u tiAn1 gin 6@n nh?ng quan trng cho quá trình hình thành nh4ncách cJa thN hệ tr1 tiN( tục (hát huy tác dụng 60i với thN hệ tr trong quan hệ huyNtth0ng1 g;n g9i1 th4n th?@ng nhLm hV trF 6ặc 7iệt cho giáo dục nhà tr?8ng)

eai tr2 quan trng cJa giáo dục 3Z h,i X chV nó hV trF cho giáo dục nhà tr?8ng và giáo

dục gia 6ình)

16



L<# Y)

Mhà tr?8ng (hi -uSn thDy vai tr2 chJ 6ạo cJa mình1 chJ 6,ng UNt hF( với gia 6ình và 3Zh,i trong cSng tác giáo dục thN hệ tr)

%ia 6ình và 3Z h,i c;n chJ 6,ng UNt hF( với nhà tr?8ng th&o 6\nh h?ớng giáo dục

chung và tạo 6iEu Uiện thu.n -Fi1 hạn chN 6Nn m*c t0i 6a nh=ng nh h?Xng tiAu c5c chogiáo dục nhà tr?8ng)

t.F Ý n5ho()

Tạo /5 th0ng nhDt 7a -5c -?Fng giáo dục trong QT%"

Tạo ra mSi tr?8ng giáo dục hoàn chnh)

u. Pm P4 5iá4 78! h h> 9! 9im $Vm Xinh +Y +( $#Wi v $2nh !á iệ$ $%4n5QTGD.

u.* C Xa #"$ há$) Qui -u.t giáo dục: %iáo dục (hi (hY hF( với 6ặc 6iBm t4m /inh -H -*a tuCi)

%iáo dục UhSng r.( UhuSn máy móc1 (h?@ng (há( giáo dục (hi -inh hoạt mEm do1/áng tạo (hY hF( với tình hu0ng1 với 60i t?Fng giáo dục)

u.A N,i 7#n5 n5#g^n $S!

Trong QT%"1 diWn ra /5 (h4n hóa trình 6, (hát triBn nh4n cách X các 60i t?Fng giáodục th&o các -*a tuCi Uhác nhau1 th.m ch> ngay trong cYng -*a tuCi) "o 6ó1 c;n tác 6,ng

nh? thN nào cho vPa /*c với h <Vi cá nh4n có trình 6, (hát triBn nh4n cách riAng: jhác nhau 6ặc 6iBm /inh -H1 vE hoàncnh /0ng gia 6ình1 m0i quan hệ 3Z h,i1 nhu c;u h*ng thu1/X tr?8ngb "o 6ó QT%" (hicoi trng t>nh cá 7iệt 6B có thB tìm ra và á( dụng (h?@ng (há( giáo dục (hY hF( cho tPng60i t?Fng)

u.F Ý n5ho(:

^hO H 6Nn tPng cá nh4n trong QT%" -à (hát huy 6?Fc nh=ng mặt mạnh1 Uhc (hục6?Fc nh=ng mặt yNu)

NI DUNG GIÁO DỤC

S7 Th! giới quan :hoa hXc7

U7 ư"ng l4i ch(nh 5ách của đJng >à nhà nước7

V7 bZng )u nước )u Le7

W7 bZng nh2n ái7

Y7 Tinh th-n hXc tB&, lao động 5áng tạo >à nHng động7

[7 T(nh :R luBt >à @ th9c &há& luBt7

17



M,i dung cụ thB:

I. Th 5i?i #(n `h4( hc!:

*. Khái niệm:

Th! giới quan :hoa hXc là h3 th4ng quan đi*m của con ngư"i đ4i >ới t' nhin, /0

hội, tư du)7 Mh8 hệ th0ng quan 6iBm này1 con ng?8i /ẽ nh.n th*c 6Ong1 /uy ngh' 6Ong1 hành 6,ng

6Ong1 nhLm ci tạo thN giới1 (hục vụ cho -Fi >ch con ng?8i 6ồng th8i ci tạo c 7n th4nmình)

A. Cá! +4;i $h 5i?i #(n:

a) ^+n c* cách 3&m 3Gt và gii quyNt nh=ng vDn 6E c@ 7n cJa triNt hc: e.t chDt và Hth*c cái nào có tr?ớc1 ng?8i ta chia -àm hai -oại thN giới quan: thN giới quan duy v.t vàthN giới quan duy t4m)

Th! giới quan du) t2m: trong 6ó h 3ác 6\nh vai tr2 cJa -5c -?Fng (hi v.t chDt và gii

th>ch thN giới th&o h?ớng: mVi v.t 6Eu do 6Dng th;n -inh qui 6\nh)#ệ qu cu0i cYng cJathN giới quan này -à thJ tiAu 6Du tranh giai cD(1 6Du tranh ch0ng t5 nhiAn1 ca ngFi /5 tồntại v'nh c]u cJa chN 6, á( 7*c 7óc -,t)eì v.y thN giới quan duy t4m 6?Fc các nhà vS /ngi -à thN giới quan (hn 6,ng)

Th! giới quan du) >Bt gii th>ch thN giới có nguồn g0c tP v.t chDt Uh[ng 6\nh vai tr2 -ớn-ao cJa con ng?8i trong việc ci tạo t5 nhiAn1 (hát triBn -\ch /] và ci tạo 7n th4n)

7) ^+n c* tP việc nghiAn c*u và 3ác 6\nh thái 6, 60i với tSn giáo ng?8i ta chia -àm hai-oại thN giới quan: thN giới quan h=u th;n và thN giớ quan vS th;n)

Th! giới quan h+u th-n -à thN giới quan cJa nh=ng ng?8i th&o tSn giáo mà giai cD( 7óc

-,t -Fi dụng th;n quyEn 6B ru ngJ qu;n chOng -àm cho h r8i 7l 6Du tranh)Th! giới quan >I th-n -à thN giới quan cJa nh=ng ng?8i vS /n và nh4n d4n -ao6,ng)# UhSng cSng nh.n /5 tồn tại cJa th;n -inh và h Uh[ng 6\nh con ng?8i có vai tr2-ớn -ao trong việc ci tạo thN giới)

c) ^+n c* tP thái 6, 60i với Uhoa hc ng?8i ta chia -àm hai -oại thN giới quan 6ó -à thN giớiquan Uhoa hc và thN giới quan (hn Uhoa hc)

Th! giới quan :hoa hXc -à thN giới quan cJa nh=ng ng?8i gii th>ch thN giới th&o qui-u.t v.t chDt)

Th! giới quan &hJn :hoa hXc : UhSng gii th>ch thN giới d5a trAn thành t5u Uhoa hc)

d) ^+n c* tP góc 6, cá nh4n hay góc 6, giai cD( ng?8i ta chia -àm hai -oại thN giới quancá nh4n và thN giới quan giai cD(:

Th! giới quan cá nh2n -à hệ th0ng các quan 6iBm vE t5 nhiAn vE 3Z h,i và 7n th4n6?Fc hình thành X mVi cá nh4n1 nó 3ác 6\nh (h?@ng h?ớng hoạt 6,ng cho mVi cánh4n)ThN giới quan cá nh4n -à 6ặc 6iBm t4m -H 3Z h,i1 -à 6,ng c@ cá nh4n1 -à toàn 7, mặttinh th;n cJa cá nh4n 6ó)

Th! giới quan giai c1&: -à hệ th0ng t? t?Xng 3Z h,i1 -à H th*c 3Z h,i cJa m,t giai cD()

&) ThN giới quan c,ng /n:

ThN giới quan c,ng /n -à thN giới quan duy nhDt cJa giai cD( vS /n 6?Fc thiNt -.( trAn7a 7, (h.n:

18



- jinh tN ch>nh tr\)

- TriNt hc)

- ^hJ ngh'a c,ng /n Uhoa hc

ThN giới quan c,ng /n -à thN giới quan Uhoa hc vì nó d5a trAn nh=ng thành t5u Uhoahc trong quá trình 6Du tranh cách mạng1 nó UhSng ngPng /áng chN ra nh=ng qui -u.t t5

nhiAn1 3Z h,i và t? duy)

II. <=n5 +@i !h2nh Xá!h !'( Pn5 v Nh n<?!:

eới t? cách -à m,t cSng d4n1 -à ng?8i -ao 6,ng t?@ng -ai1 nh=ng ng?8i 6?Fc giáo dục(hi nm 6?Fc 6?8ng -0i1 ch>nh /ách cJa Kng và Mhà n?ớc) Qua 6ó1 có nh=ng hiBu 7iNtc;n thiNt vE /5 nghiệ( 34y d5ng 6Dt n?ớc th&o 6\nh h?ớng `#^M1 vE cSng cu,c 6Ci mớitoàn diện và /4u /c hiện nay cJa n?ớc ta1 tP m,t nEn Uinh tN t.( trung quan -iAu 7ao cD(chuyBn /ang nEn Uinh tN nhiEu thành (h;n th&o c@ chN th\ tr?8ng có /5 6iEu tiNt cJa Mhàn?ớc1 tP ch>nh /ách 6óng c]a chuyBn /ang c@ chN mX c]a1 mu0n -àm 7ạn với mi d4n

t,c1 mi qu0c gia)

TP 6ó1 h có H th*c 6?Fc v\ thN 3Z h,i hiện nay và trong t?@ng -ai cJa 7n th4n1 H th*c6?Fc nhiệm vụ 6B gó( (h;n 34y d5ng 6Dt n?ớc1 cJng c0 6?Fc niEn tin vào t?@ng -ai t?@i/áng cJa 6Dt n?ớc1 cJa gia 6ình1 cJa 7n th4n)

III. L:n5 g^# n<?!6 g^# CNH:

*. Khái niệm)

Tình th?@ng yAu ng?8i th4n1 tinh th;n t.( thB và tinh th;n 6oàn UNt chuyBn 7iNn thành

tình cm yAu n?ớc1 chJ ngh'a ái qu0c UNt hF( với tinh th;n t5 hào d4n t,c)

A. i# hiện)

Mg?8i 6?Fc giáo dục với t? cách -à ng?8i cSng d4n1 (hi có -2ng yAu n?ớc nồng nànm,t tình cm thiAng -iAng vS cYng cao qu>) Trong th8i 6ại ngày nay -2ng yAu n?ớc gn -iEnvà th0ng nhDt với -2ng yAu n?ớc `#^M) Mg?8i 6?Fc giáo dục với tình cm thiAng -iAngcao qu> này /ẽ có niEm tin vào t?@ng -ai t?@i /áng cJa TC qu0c ta1 /ẽ t5 giác gó( (h;nvào /5 nghiệ( 34y d5ng và 7o vệ TC qu0c th&o 6\nh h?ớng `#^M)

Mg?8i yAu n?ớc -à ng?8i t.n t4m -àm tr2n ngh'a vụ cJa mình1 hành 6,ng th&o

-Fi >ch cJa 3Z h,i và có tDm -2ng 7iNt -o -ng 3ót 3a cho 3Z h,i t*c -à 7iNt -ao 6,ng và 6Dutranh)

C8 $h)

- Trong chiNn tranh ngh'a vụ hàng 6;u -à 6Du tranh hy /inh vì 6,c -.( d4n t,c)

- Trong hoà 7ình ngh'a vụ con ng?8i -à -ao 6,ng t0t1 /áng tạo ra nhiEu cJa ci cho 3Zh,i1 n4ng cao 68i /0ng v.t chDt v+n hoá cho ng?8i cSng d4n)

- Tình yAu v+n hoá d4n t,c1 yAu truyEn th0ng d4n t,c 6óng gó( thAm vào nEn v+n

hoá d4n t,c1 (hát triBn và cJng c0 nh=ng truyEn th0ng hF( -H1 -ành mạnh) "o 6ó1ng?8i 6?Fc giáo dục (hi yAu tiNng mẹ 61 yAu v+n hoá d4n t,c1 yAu truyEn th0ng1

19



yAu thiAn nhiAn1 yAu -\ch /] v+n hoá d4n t,c1 /‚n /àng 7o vệ tC qu0c1 thiNt thac0ng hiNn /*c -5c và tài n+ng cJa mình cho TC qu0c ngày thAm giàu 6ẹ( và hYngc?8ng1 -àm t0t ngh'a vụ cJa ng?8i cSng d4n với TC qu0c1 ch0ng -ại t4m -H t5 ti d4nt,c1 chJ ngh'a d4n t,c hẹ( h2i và chJ ngh'a Svanh n?ớc -ớn)

I\. L:n5 nhVn ái

*. Khái niệm:

I2ng nh4n ái -à m,t trong nh=ng giá tr\ cao qu> cJa d4n t,c) Mó giO( cho ng?8i 6?Fcgiáo dục 7iNt quan t4m1 7iNt giO( 6|1 7iNt hc hli ng?8i Uhác trong gia 6ình1 trong c,ng6ồng qu0c gia1 qu0c tN1 7iNt 3a -ánh t>nh v\ U€1 hẹ( h2i1 -2ng th?@ng hại1 /5 70 th>b 7iNtth0ng nhDt gi=a -2ng nh4n ái và -2ng t5 trng)

A. i# hiện:

~ I2ng yAu qu> và U>nh trng Sng 7à1 cha mẹ1 anh ch\ &m1 nh=ng ng?8i th4n thiNt g;n

g9i trong gia 6ình1 h hàng1 7ạn 7_1 thái 6, quan t4m và thSng cm với nh=ng ng?8i 3ungquanh vE nh=ng vui 7uồn1 hạnh (hOc hay 7Dt hạnh cJa h)

~ ThPa nh.n và tSn trng con ng?8i nh? -à m,t giá tr\ cao nhDt cJa ^M`# t>ch c5c 6Dutranh 7o vệ nh=ng quyEn -Fi cJa con ng?8i t5 do và (hm giá cJa con ng?8i)

~ ‚n /àng giO( 6| ng?8i Uhác!6ặc 7iệt Uhi gặ( tai nạn$h?ớng H ngh'1 hành 6,ng cJamình nhLm 6&m -ại niEm vui hạnh (hOc)

\. Tinh $hpn hc! $[6 +(4 9,n5 Xán5 $;4 v nwn5 9,n5.

KB gó( (h;n 34y d5ng 6Dt (hồn vinh th&o h?ớng cSng nghiệ( hoá1 hiện 6ại hoá16ồng th8i -àm cho cu,c /0ng cJa 7n th4n1 cu,c /0ng gia 6ình ngày càng hạnh (hOc1nh=ng ng?8i 6?Fc giáo dục (hi 7iNt hc t.(1 -ao 6,ng /áng tạo1 6ạt hiệu qu ngàycàng cao trAn c@ /X 7iNt v.n dụng nh=ng thành t5u Uhoa hccSng nghệ vE (h?@ng(há( t5 hc) Kặc 7iệt h (hi t5 7ồi d?|ng tiEm n+ng v?@n -An1 (ha có t>nh n+ng6,ng1 th>ch nghi nhanh chóng và có hiệu qu với cu,c /0ng 6ang 6Ci mới toàn diện1/4u /c)

Tránh tình trạng € -ại vào ng?8i Uhác1vào 3Z h,i1 hc và -àm máy móc1 hình th*c)

\I. T2nh `x +#[$ v Y $h! há +#[$) j€ -u.t và (há( -u.t -à (h?@ng tiện quan trng 6B tạo ra cu,c /0ng có U€ c?@ng1 cónE nN() Mg?8i 6?Fc giáo dục1 với t? cách -à cSng d4n1 ng?8i -ao 6,ng t?@ng -ai1 c;n6?Fc giáo dục 6B trX thành ng?8i 7iNt /0ng và -àm việc có U€ -u.t1

/0ng và -àm việc th&o hiNn (há( và (há( -u.t)

\II. N54i n,i 7#n5 5iá4 78! $%^n6 n5<=i 9<>! 5iá4 78! nhi_# !h#dn m3! 0 h,i`há!6 9Pm P4 %fn +#gện 9<>! nhZn5 hnh vi6 $h1i #n n5 y $%4n5 !á! m@i #(nhệ 9( 7;n56 #(n hệ v?i Pn $hVn6 #(n hệ v?i 5i( 9nh6 #(n hệ v?i !,n5 9rn5 0

h,i6 #(n hệ v?i #@! $)

20



TrAn c@ /X n,i dung giáo dục chung1 chOng ta c;n 34y d5ng n,i dung giáo dục cụthB cho tPng ngành hc1 cD( hc1 7.c hc)

^;n d5a vào nh=ng c+n c* /au nay:

- <ục tiAu giáo dục6ào tạo cJa ngành hc1 7.c hc)

- Kặc 6iBm t4m /inh -H cJa ng?8i 6?Fc giáo dục)

- 5 (hát triBn Uinh tN 3Z h,i cJa 6Dt n?ớc qua các giai 6oạn)

5 UN thPa có (hA (hán nh=ng Uinh nghiệm 6Z th5c hiện 6?Fc1 6ồng th8i hc t.(có chn -c và /áng tạo nh=ng Uinh nghiệm cJa các n?ớc Uhác)

21



CHƯƠNG III. HƯƠNG HÁ GIÁO DỤC

^ó mục tiAu giáo dục1 n,i dung giáo dục nh?ng c2n c;n (hi có con 6?8ng1 cách th*c 6BchuyBn ti n,i dung giáo dục nhLm 6ạt 6?Fc mục tiAu giáo dục 6ặt ra) Mh=ng cách th*c1nh=ng con 6?8ng 6ó -à (h?@ng (há( giáo dục

I. Khái niệm h<n5 há 5iá4 78! zGD{

*. h<n5 há 5iá4 78! + 5|

%" -à cách th*c hoạt 6,ng cJa nhà giáo dục và cJa ng?8i 6?Fc giáo dục 6?Fc th5c

hiện th0ng nhDt với nhau nhLm hoàn thành nh=ng nhiệm vụ giáo dục (hY hF( với mục6>ch giáo dục 6E ra)

%" có m0i quan hệ 7iện ch*ng với các nh4n t0 Uhác cJa QT%" nh?: mục 6>ch giáodục1 n,i dung giáo dục1 UNt qu giáo dục)

%" tạo ra /5 tác 6,ng qua -ại t>ch c5c gi=a nhà giáo dục và ng?8i 6?Fc giáodục)Trong 6ó1 tác 6,ng cJa nhà giáo dục -à chJ 6ạo1 tác 6,ng cJa ng?8i 6?Fc giáo dục6?Fc th5c hiện m,t cách chJ 6,ng1 t>ch c5c)

%" 7ao gồm các 7iện (há( giáo dục) iện (há( giáo dục -à yNu t0 hF( thành %")

%" và 7iện (há( giáo dục có thB chuyBn ch*c n+ng cho nhau trong nh=ng tình hu0ng/? (hạm cụ thB)

A. Cá!h hVn +4;i !á! GD:

Th&o con 6?8ng giáo dục)

Th&o UNt qu cJa quá trình giáo dục)

Th&o quan 6iBm toàn vẹn)

II. Hệ $h@n5 !á! GD:

#iện nay ng?8i ta 3N( thành k nhóm %" nh? /au:

Mhóm các (h?@ng (há( hình thành H th*c cá nh4n)

Mhóm các (h?@ng (há( hình thành Uinh nghiệm *ng 3] 3Z h,i)

Mhóm các (h?@ng (há( U>ch th>ch và 6iEu chnh hành vi *ng 3] 3Z h,i)

*. Nh1m !á! h<n5 há hnh $hnh Y $h! !á nhVn.

Mhóm (h?@ng (há( này 7ao gồm các (h?@ng (há( tác 6,ng nhiEu mặt vào H ch> cJa

hc /inh 6B hình thành cho các &m H th*c cá nh4n!Uhái niệm (hán 6oán niEm tin$) 5 canthiNt cJa các (h?@ng (há( trong nhóm này 3uDt (hát tP (h?@ng (há( th0ng nhDt gi=a Hth*c và hoạt 6,ng)

22



Mh=ng Uinh nghiệm tr thu -?Fm 6?Fc có H ngh'a hNt /*c to -ớn trong /5 hình thành nh4ncách cJa tr1 /ong nh? thN ch?a 6J vì nh=ng Uinh nghiệm 6ó cJa cá thB c2n mang t>nh cmt>nh) Mó UhSng (hn ánh /5 (hong (hO cJa các quan hệ 3Z h,i và các giá tr\ tinh th;n 6Z6?Fc t>ch -up 7ao thN hệ tr?ớc) ^h>nh vì v.y ng?8i ta cho rLng giáo dục -à /5 tái tạo Uinhnghiệm 3Z h,i trong m,t cá thB) 5 chuyBn v+n hoá -oài ng?8i /ang hình th*c tồn tại cá nh4n

62i hli (hi có /5 hoạt 6,ng cJa H th*c)Trong 6ó 7ao gồm các tri th*c Uhái quát và hệ th0ngvE qui -u.t1 các nguyAn tc và các chun m5c 3Z h,i1 cJa -ao 6,ng1 Uhoa hcb

#c /inh /ẽ hình thành cho mình nh=ng Uhái niệm1 nh=ng (hán 6oán1 nh=ng 6ánh giá -àmc@ /X cho nh=ng quan 6iBm và niEm tin cJa nh4n cách qua việc tiN( thu các giá tr\ 3Z h,i)

Mhóm (h?@ng (há( này 7ao gồm:

Kàm thoại

jB chuyện

%ing gii MAu g?@ng

*.* m $h4;i)

K4y -à (h?@ng (há( tr2 chuyện gi=a nhà giáo dục và ng?8i 6?Fc giáo dục vE nh=ngchJ 6E có -iAn quan 6Nn nh=ng chun m5c 3Z h,i nói chung1 các chun m5c 6ạo 6*c1thm mp1 (há( -u.t nói riAng 7Lng hệ th0ng c4u hli do nhà giáo dục chun 7\ tr?ớc)

Mhiệm vụ c@ 7n cJa 6àm thoại -à -Si cu0n các &m vào việc gii th>ch 6ánh giá nh=ng/5 Uiện1 nh=ng hiện t?Fng trong 68i /0ng 3Z h,i1 nh=ng hiện t?Fng có -iAn quan 6Nn các

hành vi t>ch c5c hay tiAu c5c1 nh=ng tình hu0ng 6ạo 6*c1 (há( -u.tbTP 6ó rOt ra nh=ngUNt -u.n 7C >ch) Kồng th8i Uhc /4u1 (hát triBn hệ th0ng hoá nh=ng vDn 6E có -iAn quan6Nn các chun m5c 3Z h,i 6Z 6?Fc giáo dục 6B cJng c0 H th*c cá nh4n)

Kàm thoại c2n giO( 6| hc /inh hình thành và (hát triBn 6?Fc niEm tin 60i với cácchun m5c 3Z h,i)

Trong th5c tiWn giáo dục chOng ta có nh=ng (h?@ng (há( 6àm thoại /au 64y:

Kàm thoại tho -u.n: Th&o chJ 6E !6?Fc 60i t?Fng quan t4m1 h*ng thO1 (hY hF( -*atuCib$

Kàm thoại riAng: jhi 60i t?Fng có vDn 6E t4m -H1 vE 6ạo 6*c hoặc vi (hạm hành vi vEchun m5c 3Z h,ib

q Ch#dn e 9m $h4;i)

`ác 6\nh chJ 6E1 mục tiAu1 n,i dung 6àm thoại)

`4y d5ng hệ th0ng c4u hli (hY hF( với chJ 6E1 mục tiAu n,i dung 6àm thoại -àm /ao 6BU>ch th>ch t>nh t>ch c5c t? duy cJa ng?8i 6?Fc giáo dục)

ThSng 7áo cho ng?8i 6?Fc giáo dục chun 7\) eiệc chun 7\ 6ó c;n chu 6áo1 6ặc 7iệt -à nh=ng chJ 6E th.t /4u /c1 /inh 6,ng)

23



q TW !h! 9m $h4;i)

K;u tiAn nAu -ại chJ 6E1 mục tiAu1 n,i dung và c4u hli 6àm thoại) au 6ó tC ch*c tr2chuyện với ng?8i 6?Fc giáo dục)Mg?8i 6?Fc giáo dục /ẽ (hát 7iBu H UiNn với nhau và vớinhà giáo dục) Mg?8i giáo dục c;n -ng ngh&1 chia / nh=ng 7+n Uho+n1 Uinh ngạc1 vuimPng1 t*c gi.n với ng?8i 6?Fc giáo dục Uhi h (hát 7iBu) Mg?8i giáo dục ch nAn UhGo

-Go gFi H 6\nh h?ớngvà 7C /ung Uhi c;n thiNt)

q K$ $h&! 9m $h4;i)

j>ch th>ch 6,ng viAn nh=ng ng?8i 6?Fc giáo dục rOt ra nh=ng UNt -u.n c;n thiNt)

au 6ó tCng UNt 6ánh giá chung)

Trong 6àm thoại c;n -?u H việc 6àm thoại với m,t hoặc vài hc /inh) Mh=ng 7uCi 6àm thoạiriAng 6ó c;n 6?Fc chun 7\ chu 6áo trAn c@ /X nm v=ng /5 việc và hiBu r hc /inh)

jhi 6àm thoại c;n -?u H 6Nn 6ặc 6iBm hc -*a tuCi) ^0 gng tạo 6iEu Uiện cho hc /inhtranh -u.n vE nh=ng vDn 6E 6ụng 6Nn niEm tin)

*.A h<n5 há ` !h#gện)

K4y -à (h?@ng (há( giáo viAn dYng -8i1 dYng 6iệu 7, nGt mặt 6B thu.t -ại m,t cách /inh6,ng m,t c4u chuyện có H ngh'a giáo dục

h?@ng (há( UB chuyện th?8ng 6?Fc /] dụng trong QT%" với 60i t?Fng giáo dục /ẽhc t.( 6?Fc g?@ng t0t1 tránh nh=ng g?@ng 3Du trong c4u chuyện với /5 (hA (hán 6ánhgiá) Qua 6ó /ẽ hình thành và (hát triBn 6?Fc nh=ng 3Oc cm t>ch c5c và niEm tin 6Ong

6n) -n ch% @ m1) >1n đ? 5au đ* tru)3n :* đạt :!t quJ giáo dc cao)

q L3( !hcn $%#gện `)

Truyện UB (hi có mục tiAu giáo dục cụ thB1 n,i dung truyện UB (hi (hong (hO1 hD(dn1 có nh=ng tình hu0ng giáo dục c;n thiNt) Truyện UB (hi (hY hF( với 6ặc 6iBm t4m/inh -H và trình 6, nh.n th*c cJa ng?8i ngh&) Kồng th8i n,i dung truyện UB c9ng (hi t>nh6Nn th8i gian cho (hG()

q <?! v4 ` !h#gện) I8i UB (hi /inh 6,ng1 giàu hình t?Fng 3Oc cm) %ing nói 6iệu 7, nGt mặt -uSn thay 6Cicho (hY hF( với diWn 7iNn c4u chuyện nhLm tạo /5 chO H và nhDt -à g4y 6?Fc nh=ng cm3Oc mạnh mẽ /4u /c X ng?8i 6?Fc giáo dục)

jhSng quAn /] dụng nh=ng tranh nh minh ha) KB hD( dn g4y Dn t?Fng X ng?8ingh&) Trong quá trình UB chuyện -uSn th&o di ng?8i ngh& 6B U\( th8i 6iEu chnh cách UBchuyện) ^0 gng tránh cho ng?8i ngh& UhSng 7\ /a vào nh=ng tình tiNt vụn vặt cJachuyện mà t.( trung vào nh=ng tình hu0ng c@ 7n cJa chuyện)

24



~ }(# `hi ` !h#gện)

eới 60i t?Fng ngh& X -*a tuCi nhl nAn cho t.( UB -ại chuyện1 hoặc 6óng nh=ng vai trongchuyện UB hoặc tr -8i m,t /0 c4u hli và rOt ra nh=ng UNt -u.n 7C >ch)

Một 54 đi?u :i3n :* chu)3n có hi3u quJN

IuSn r_n -uyện cách UB chuyện1 7iNt cách chn chJ 6E và mục tiAu giáo dục vào vai cJanh=ng nh4n v.t trong chuyện m,t cách t5 nhiAn)

^ác (h?@ng tiện tr5c quan trong truyện UB vPa 6ạt yAu c;u thm mp1 vPa (hn ánh6?Fc nh=ng tình hu0ng cJa truyện)

*.F h<n5 há 5iPn5 5iPi:

K4y -à (h?@ng (há( trong 6ó nhà giáo dục dYng -8i nói 6B gii th>ch1 ch*ng minh cácchun m5c 3Z h,i 6Z 6?Fc qui 6\nh nhLm giO( cho ng?8i 6?Fc giáo dục hiBu và nm6?Fc H ngh'a1 n,i dung và qui tc th5c hiện các chun m5c 6ó)

^h>nh nh8 /5 gii th>ch ch*ng minh 6ó mà ng?8i 6?Fc giáo dục nm 6?Fc nh=ngchun m5c 3Z h,i và hình thành niEm tin với chOng m,t cách t5 giác1 vì v.y /ẽ tránh 6?Fcnh=ng hành vi UhSng t5 giác do UhSng nm 6?Fc nh=ng chun m5c 3Z h,i hoặc nm m,tcách máy móc mY quáng)

<u0n ging gii t0t nhà giáo dục c;n -?u H:

M,i dung ging gii vE chun m5c (hi 6?Fc chun 7\ m,t cách 6;y 6J ch>nh 3ác) Tại/ao (hi ging gii nh=ng chun m5c 6ó n,i dung nh=ng chun m5c gồm nh=ng vDn 6E

gì và th5c hiện chun m5c 7Lng cách nào) Trong quá trình ging gii :

I8i nói c;n r ràng UhOc chiNt) I.( -u.n ch>nh 3ác dW hiBu1 -Sg>c)

Mh=ng v> dụ 7Lng tranh nh hoặc 7Lng th5c tN (hi gn với cu,c /0ng và g;n g9i vớing?8i 6?Fc giáo dục)

^0 gng thu hOt ng?8i 6?Fc giáo dục tham gia vào gii th>ch ch*ng minh các chun m5c3Z h,i hoặc các vDn 6E có -iAn quan 6Nn việc th5c hiện các chun m5c và rOt ra UNt -u.n)

^ó thB ng?8i 6?Fc giáo dục -iAn hệ với 7n th4n vào th5c tN)

*.J h<n5 há n^# 5<n5:

Ià (h?@ng (há( dYng nh=ng tDm g?@ng /áng cJa cá nh4n hoặc cJa t.( thB 6B U>chth>ch ng?8i 6?Fc giáo dục hc t.( và -àm th&o)

Trong (h?@ng (há( nAu g?@ng chJ yNu -à dYng nh=ng g?@ng t0t g?@ng ch>nh diện6Bgiáo dục1 6B hc t.() Tuy v.y ng?8i ta c2n hiBu nAu g?@ng có thB dYng nh=ng g?@ng3Du g?@ng (hn diện6B (h4n t>ch 6ánh giá cho ng?8i giáo dục tránh 6?Fc nh=ng hànhvi t?@ng t5)

25



^@ /X t4m -H cJa nAu g?@ng -à hiện t?Fng 7t ch?ớc) T>nh chDt cJa hoạt 6,ng 7tch?ớc dW thay 6Ci th&o -*a tuCi và -iAn quan tới việc mX r,ng v0n Uinh nghiệm 3Z h,i cJahc /inh) Mó c2n tYy thu,c vào /5 (hát triBn tr> tuệ và 6ạo 6*c cJa các &m)

Th5c hiện (h?@ng h(á( nAu g?@ng /ẽ giO( ng?8i 6?Fc giáo dục:

hát triBn 6?Fc n+ng -5c (hA (hán1 6ánh giá hành vi cJa ng?8i Uhác) #c 6?Fc nh=ngg?@ng t0t1 7iNt tránh nh=ng g?@ng 3Du) TP 6ó hình thành 6?Fc niEm tin vE nh=ng chunm5c 3Z h,i và mong mu0n có nh=ng hành vi t0t)

* &hưng &há& nu gưng &hát hu) tác dng t4t nhà giáo dc c-n lưu @N

"5a vào mục tiAu1 n,i dung giáo dục cụ thB1 vào 6ặc 6iBm t4m /inh -H cJa ng?8i 6?Fcgiáo dục mà nhà giáo dục -5a chn nh=ng tDm g?@ng!ch>nh diện hoặc (hn diện$) Tuyv.y g?@ng /áng vn -à chJ yNu1 UhSng 6?Fc -5a chn nh=ng g?@ng (hn diện nhiEu vìdW g4y (hn tác dụng giáo dục) Mh=ng tDm g?@ng (hi g;n g9i với cu,c /0ng và ng?8i

6?Fc giáo dục) %?@ng nAu ra (hi 6iBn hình (hong (hO1 cụ thB có Uh n+ng th5c hiện Xng?8i 6?Fc giáo dục) MNu nh=ng tDm g?@ng 6ó quá -H t?Xng thì ng?8i 6?Fc giáo dục chng?|ng m,1 Uh4m (hục mà UhSng 7t ch?ớc -àm th&o 6?Fc)

KiEu UhSng thB quAn 6?Fc -à 7n th4n nhà giáo dục -à tDm g?@ng /áng cJa ng?8i6?Fc giáo dục) Trong (h?@ng (há( nAu g?@ng1 ng?8i 6?Fc giáo dục nAn -iAn hệ vớith5c tN1 nNu -à tDm g?@ng t0t c0 gng noi th&o) MNu -à g?@ng 3Du c;n (hi (hA (hán)ThSng qua việc (h4n t>ch 6ánh giá nh=ng tDm g?@ng mà rOt ra nh=ng UNt -u.n 7C >ch)

T1m +;i)

eới tDt c nh=ng (h?@ng (há( trAn /ẽ giO( cho ng?8i 6?Fc giáo dục và nm 6?Fcnh=ng tri th*c c;n thiNt vE các giá tr\ 3Z h,i) TP nh=ng tri th*c 6ó ng?8i 6?Fc giáo dục /ẽhình thành niEm tin với các chun m5c và các giá tr\ 3Z h,i) ^h>nh tri th*c và niEm tin vEcác chun m5c 3Z h,i và các giá tr\ 3Z h,i /ẽ -à nEn tng cho /5 6\nh h?ớng r_n -uyệnhành vi và thói qu&n t?@ng *ng)

A. Nh1m !á! h<n5 há $W !h! h4;$ 9,n5 v hnh $hnh ình n5hiệm hnh

vi n5 y 0 h,i)

ao gồm:

- h?@ng (há( giao việc)

- h?@ng (há( -uyện t.()

- h?@ng (há( r_n -uyện)

A.* h<n5 há 5i(4 việ!:

Ià cách th*c -Si cu0n hc /inh vào hoạt 6,ng 6a dạng cJa t.( thB với nh=ng cSng việcvà ngh'a vụ 3Z h,i nhDt 6\nh) ^h>nh trong nh=ng hoạt 6,ng 6a dạng 6ó /ẽ thu -?Fm 6?Fcnh=ng Uinh nghiệm trong quan hệ 60i 3] gi=a ng?8i với ng?8i) #ình thành 6?Fc hành vi*ng 3] (hY hF( với yAu c;u và cSng việc 6?Fc giao) jhi giao việc cho ng?8i 6?Fc giáodục c9ng nh? Uhi th5c hiện cSng việc 6?Fc giao c;n -?u H:

26



- Iàm cho ng?8i 6?Fc giáo dục H th*c 6;y 6J H ngh'a 3Z h,i cJa cSng việc 6?Fc giao 6B

có thái 6, t>ch c5c với cSng việc 6ó)

- K?a ra nh=ng yAu c;u cụ thB ng?8i 6?Fc giáo dục (hi hoàn thành1 nAn giao cSng việc(hY với h*ng thO và n+ng UhiNu cJa ng?8i 6?Fc giáo dục)

- Trong quá trình giao việc (hi th&o di giO( 6| nNu c;n 6B hoàn thành mi cSng việc)- hi UiBm tra 6ánh giá cSng Uhai UNt qu 6Z hoàn thành cJa ng?8i 6?Fc giáo dục)

A.A h<n5 há $[ +#gện:

Ià (h?@ng (há( tC ch*c cho ng?8i 6?Fc giáo dục th5c hiện m,t cách 6Eu 6ặn có UNhoạch các hoạt 6,ng nhDt 6\nh nhLm 7iNn các hoạt 6,ng 6ó thành nh=ng thói qu&n *ng3]) Thói qu&n *ng 3] trong nh=ng 6iEu Uiện nhDt 6\nh có thB và c;n trX thành thu,c t>nh7En v=ng cJa nh4n cách) ^h>nh nh8 thói qu&n mà H ngh' có thB chuyBn thành việc -àm1niEm tin chuyBn thành hành 6,ng) Thói qu&n /ẽ thành nEn tng cho} -4u 6ài }giáo dục)

Thói qu&n có thB 6?Fc 3&m -à 7n chDt th* hai cJa con ng?8i mà nghệ thu.t giáo dục cóthB hình thành và 7iNn 6Ci 6?Fc) h?@ng (há( t.( -uyện 6ặc 7iệt có hiệu qu trong th8iU 6;u cJa QT%" và (hát triBn tr) "ạy tr có 6?Fc nh=ng thói qu&n hành vi 6Ong 6n(hi 6?Fc chO H nhiEu h@n việc dạy tr hiệu tại /ao (hi c? 3] nh? v.y !-àm tr?ớc1 hiBu/au $)

8Bn dng &hưng &há& tB& lu)3n c-n &hJi lưu @N

hi giO( ng?8i 6?Fc giáo dục nm 6?Fc qui tc cJa hành vi1 hình dung r nh=ng hànhvi 6ó d?ới dạng nh=ng qui tc r ràng1 ngn gn 6B h có thB 6\nh h?ớng cho việc th5c

hiện hành vi qua t.( -uyện) ^ác hình thái t.( -uyện c;n mEm do mang t>nh Uhái quát nhDt6\nh 6B có thB gi= v=ng Uhi hoàn cnh thay 6Ci) eới nh=ng tr?8ng hF( c;n thiNt có thB-àm mu cho ng?8i 6?Fc giáo dục vE nh=ng hành vi c;n t.( -uyện1 6ồng th8i (hi hìnhthành X ng?8i 6?Fc giáo dục -2ng ham mu0n ham th>ch t.( -uyện các hành vi 6ó)

^;n tạo c@ h,i cho ng?8i 6?Fc giáo dục t.( -uyện th&o qui tc hành vi) jhuyNn Uh>ch ht.( -uyện th?8ng 3uyAn1 -ặ( 6i -ặ( -ại nh=ng hành vi 6Z 6?Fc t.( -uyện với thái 6, thiện H1thSng cm với nh=ng Uhó Uh+n mà ng?8i 6?Fc giáo dục gặ( (hi nhDt -à -Oc 6;u qua quátrình th5c hiện chN 6, /inh hoạt và các hoạt 6,ng)

MNu thiNu m,t chN 6, /inh hoạt và hoạt 6,ng 6?Fc qui 6\nh m,t cách hF( -H1 nhDt quán1chặt chẽ và giới hạn 6?Fc (hG( cJa hành vi thì -8i nói dY có /áng /u0t hay 6ẹ( 6Nn 64uc9ng UhSng 7Y 6( 6?Fc) ^hN 6, 6?Fc qui 6\nh r ràng và chặt chẽ thì hành 6,ng -àm c@/X cho việc 34y d5ng thói qu&n càng 6?Fc hình thành nhanh chóng và v=ng chc) TrongUhi tiNn hành (h?@ng (há( t.( -uyện c;n tiNn hành UiBm tra u0n nn hành vi cJa mình)

A.F h<n5 há %fn +#gện)

Ià (h?@ng (há( tC ch*c cho ng?8i 6?Fc giáo dục 6?Fc thB nghiệm H th*c tình cm vEcác chun m5c 3Z h,i trong các tình hu0ng 6a dang cJa cu,c /0ng) Qua 6ó hình thành và

cJng c0 6?Fc nh=ng hành vi (hY hF( với các chun m5c 3Z h,i 6Z 6?Fc qui 6\nh)

27



h?@ng (há( r_n -uyện (hi d5a vào (h?@ng (há( t.( -uyện có ngh'a (hi -àm 6i -àm-ại nhiEu -;n1 (hi cJng c0 và hoàn thiện nhiEu (h?@ng th*c hành 6,ng -àm c@ /X v=ngchc cho *ng 3]) KiEu chJ yNu trong r_n -uyện -à r_n -uyện 6,ng c@1 H ch> 6B th0ng nhDtcái c;n -àm và cái mu0n -àm)

Trong việc r_n -uyện c;n tạo 6iEu Uiện cho ng?8i 6?Fc giáo dục h2a mình vào nh=ng

tình hu0ng tP dW 6Nn Uhó1 tP 6@n gin 6Nn (h*c tạ( cJa cu,c /0ng th5c) Trong nh=ngtình hu0ng 6ó ng?8i 6?Fc giáo dục (hi 3ác 6\nh 6,ng c@ 6Ong 6n 6B 6\nh h?ớng chohoạt 6,ng nhLm gii quyNt 6Ong 6n nh=ng tình hu0ng Uhác nhau)

<u0n r_n -uyện t>nh d9ng cm (hi 6ặt ng?8i 6?Fc giáo dục trong nh=ng hoàn cnh/0ng và hoạt 6,ng có c;n (hi thB hiện -iAn tục d9ng cm) Mg?8i 6?Fc giáo dục} th4mnh.( h2a mình } vào các tình hu0ng ch?a 6J mà c2n (hi 6?Fc tạo 6iEu Uiện d5a vào UNtqu cJa t.( -uyện 6B -ặ( -ại nh=ng hành vi 6Z 6?Fc hình thành trong các tình hu0ng Uhácnhau cJa cu,c /0ng 6B hành vi thành thói qu&n 7En v=ng)

Trong QT%" có thB tạo 6iEu Uiện cho ng?8i 6?Fc giáo dục 6?Fc r_n -uyện trong cáctình hu0ng th5c: 6ó -à nh=ng /inh hoạt hLng ngày X gia 6ình1 nhà tr?8ng1 ngoài 3Z h,iR 6ó-à hoạt 6,ng hc t.(1 -ao 6,ng gi=a 68i /0ng t.( thB)

Qua Uinh nghiệm th5c tiWn ta thDy rLng 6B ng?8i 6?Fc giáo dục r_n -uyện t0t: tC ch*cr_n -uyện -iAn tục có hệ th0ng1 UNt hF( chặt chẽ gi=a UiBm tra và t5 UiBm tra) Mhà giáo c2n7iNt tạo ra tình hu0ng th>ch hF( mà UhSng 7l qua việc t.n dụng nh=ng tình hu0ng t5nhiAn) KiEu /au cYng -à 7iNt UNt hF( gi=a việc tC ch*c r_n -uyện cJa nhà giáo dục với t5tC ch*c r_n -uyện cJa t.( thB ng?8i 6?Fc giáo dục và /5 t5 r_n -uyện cJa 7n th4n h)

F. Nh1m h<n5 há `2!h $h2!h h4;$ 9,n5 v 9i_# `hin hnh vi n5 y !'(n5<=i 9<>! 5iá4 78!)

Trong QT%" /ẽ 3y ra nh=ng tr?8ng hF(:

Mg?8i 6?Fc giáo dục t5 giác tham gia các hoạt 6,ng1 có nh=ng hành vi *ng 3] (hYhF( chun m5c 3Z h,i) #ành vi này c;n 6?Fc U>ch th>ch) Mg?Fc -ại có tr?8ng hF(ng?8i 6?Fc giáo dục thiNu hoặc UhSng t5 giác tham gia các hoạt 6,ng1 có nh=ng hànhvi *ng 3] UhSng (hY hF( hoặc chệch Uhli nh=ng chun m5c 3Z h,i) #ành vi -ệch -ạcnày c;n 6?Fc u0n nn) eì thN1 trong QT%" việc v.n dụng nhóm (h?@ng (há( này -à

c;n thiNt)

F.* h<n5 há Khn-Th<an5

Ià (h?@ng (há( rDt quan trng trong QT%" nhLm 7iBu th\ /5 6ánh giá t>ch c5c 60i vớihành vi *ng 3] cJa ng?8i 6?Fc giáo dục)

jh&n th?Xng mang -ại /*c mạnh và niEm tin cho ng?8i 6?Fc giáo dục)

jh[ng 6\nh hành vi 6Ong1 (hY hF( chun m5c 3Z h,i qui 6\nh)

j>ch th>ch ng?8i 6?Fc giáo dục tiN( tục duy trì1 (hát triBn nh=ng hành vi t>ch c5c)

jh&n th?Xng -à 6B U>ch -ệ nh=ng ng?8i 3ung quanh th5c hiện nh=ng hành vi t>ch c5c)

28



Trong th5c tiWn tu th&o t>nh chDt và m*c 6,1 (hạm vi nh h?Xng cJa nh=ng hành vit>ch c5c và nV -5c cJa ng?8i 6?Fc giáo dục mà việc Uh&n th?Xng 6?Fc th5c hiện d?ớinh=ng hình th*c Uhác nhau)

^ác hình th*c 6ó -à:

Thái 6, 6ồng tình1 Jng h, nh=ng hành vi t0t m,t cách tr5c tiN( hay gián tiN() Tl -8i Uh&n ngFi và 7iBu d?@ng nh=ng hành vi t0t)

jh&n và th?Xng nh=ng hành vi t0t)

-n lưu @N

K0i t?Fng Uh&n th?Xng -à cá nh4n hoặc t.( thB1 (hạm vi thSng 7áo hình th*c Uh&nth?Xng 6Eu tu th&o tPng tr?8ng hF( và 6iEu Uiện cụ thB) eiệc Uh&n th?Xng (hi mangt>nh giáo dục cao) eì thN 6B Uh&n th?Xng (hát huy tác dụng nhà giáo dục c;n quan t4m6Nn nh=ng yAu c;u /au:

- jh&n th?Xng 6Ong với hành vi th5c tN cJa ng?8i 6?Fc giáo dục)

- jh&n th?Xng (hi chO H hành vi (hi có 6,ng c@ 6Ong 6n1 trong /áng1 t>nh (hC 7iNn1

t>nh th?8ng 3uyAn) Kặc 7iệt hành vi *ng 3] (hi -uSn (hY hF( với n,i dung chun m5c3Z h,i)

- jh&n th?Xng 6Ong -Oc 6Ong chV1 U\( th8i1 cSng 7Lng1 Uhách quan)

- ^hO H 6Nn nh=ng hc /inh có t>nh nhOt nhát1 thiNu t5 tin)

T1m +;i) jh&n th?Xng -à 62i hli ng?8i 6?Fc Uh&n c0 gng h@n n=a trong việc th5c hiện cácchun m5c 6ạo 6*c) T.( cho các &m qu> trng 7n th4n /5 việc 6?Fc Uh&n ch* UhSng(hi coi trng giá tr\ cJa -8i Uh&n và v.t th?Xng)

Km 7o Uh&n th?Xng th?8ng 3uyAn với Uh&n th?Xng quá trình)KiEu 6ó 62i hli vPa(hi 3&m 3Gt 6ánh giá Uh&n th?Xng hàng ngày1 hàng tu;n nhLm U>ch th>ch U\( th8i nh=ngng?8i có hành vi t0t1 mặt Uhác c9ng (hi 3&m 3Gt Uh&n th?Xng c vào th8i diBm cu0itháng1 cu0i hc U1 cu0i n+m) KB cho ng?8i d?Fc giáo dục t5 giác th5c hiện các chun

m5c 3Z h,i m,t cách th?8ng 3uyAn -iAn tục) jh&n th?Xng (hi tạo 6?Fc d? -u.n 6ồng tình1 Jng h, thì mới (hát huy tác dụng t0tr,ng rZi) eì ch>nh d? -u.n -ành mạnh này /ẽ Uh[ng 6\nh giá tr\ và H ngh'a cJa hành vi t0t1U>ch th>ch ng?8i 6?Fc Uh&n tiN( tục th5c hiện nh=ng hành vi t0t cJa mình1 6\nh h?ớng chong?8i Uhác noi th&o)

F.A h<n5 há T%á!h-h;$)

Ià (h?@ng (há( tác 6,ng 6Nn cá nh4n 7iBu th\ /5 UhSng 6ồng tình1 (hn 60i1 (hA (hánnh=ng hành vi /ai trái cJa ng?8i 6?Fc giáo dục) u,c ng?8i 6?Fc giáo dục tP 7l hành vi

có hại cho 3Z h,i1 6iEu chnh *ng 3] th&o 6Ong các chun m5c 3Z h,i)

29



Trách(hạt -à (h?@ng (há( có H ngh'a quan trng cJa QT%") eì trách (hạt tạo c@ h,i7u,c ng?8i có -Vi -;m ngPng nh=ng hành 6,ng /ai trái m,t cách t5 giác1 n4ng cao H th*ct5 UiEm chN 6B trong t?@ng -ai UhSng tái (hạm n=a) Kồng th8i nhc nhX ng?8i UhácUhSng vi (hạm nh=ng chun m5c 3Z h,i1 hoặc r@i vào nh=ng hành vi /ai trái)

Trách (hạt có thB 6i tP thD( tới cao:

- Mhc nhX)

- ^hA trách

- hA (hán

- ^nh cáo

- u,c thSi hc

- KuCi hc

Lh+ng đi?u ch% @ :hi Tráchf hạt :

- Km 7o trách (hạt cSng 7Lng !6Ong m*c với -Vi -;m1 6Ong ng?8i1 -Vi -;m vS tìnhhay c0 Hb$)^ó thiện tr> mong mu0n và tin vào ng?8i 6?Fc giáo dục trX thành ng?8it0t) Tránh 6\nh UiNn hay thiAn v\)

- hi -àm cho ng?8i 7\ trách(hạt thDy r /ai -;m và chD( nh.n hình th*c1 m*c 6,

hình (hạt 60i với mình) ƒn h.n vE -Vi -;m cJa mình1 quyNt t4m /]a ch=a1 UhSng tái(hạm)

- TSn trng nh4n (hm ng?8i 7\ trách(hạt UhSng -àm nhục hay 3Oc (hạm ng?8i 7\(hạt1 UhSng dYng trách (hạt 6B tr thY cá nh4n) %iO( h h?ớng /]a ch=a và -uSntin X /5 tiNn 7, cJa ng?8i 7\ trách(hạt)

- Km 7o t>nh cá 7iệt và tạo 6?Fc d? -u.n t.( thB trong Uhi trách(hạt)

T1m +;i) ^hOng ta (hi -Dy Uh&n th?Xng -à chJ yNu1 trách (hạt -à c;n thiNt) jhSng

-ạm dụng trách (hạt trong QT%")

F.F NhZn5 g^# !p# `hi Xy 78n5 h<n5 há Khn-Th<an56 T%á!h-h;$:

jh&nth?Xng1 trách(hạt U>ch th>ch tr5c tiN( hành vi cá nh4n1 UhSng Uh&nth?Xng1trách(hạt m,t nh4n cách1 mà ch Uh&nth?Xng1 trách(hạt hành vi 6Ong hay /ai cJa cánh4n 6ó)

jh&nth?Xng1 trách(hạt (hi có 6,ng c@ và cá 7iệt !chO H 6Nn hoàn cnh1 6,ng c@16ặc 6iBm -*a tuCi1 cá nh4n1 c?@ng v\1 Uinh nghiệm cá nh4n$)

*c mạnh Uh&nth?Xng1 trách(hạt (hụ thu,c vào: „i Uh&n1 (hạtR có uy t>n hay UhSngR/*c mạnh cJa d? -u.n 3Z h,i)

jh&nth?Xng1 trách(hạt /] dụng có trPng m5c vE t;n /01 c?8ng 6,1 UhSng /] dụngmZi cho m,t hình th*c)

jhSng (hạt t.( thB vì >t tác dụng giáo dục)

30



jh&nth?Xng1 trách(hạt chO H tSn trng nh4n cách con ng?8i)

K$ +#[n )

Trong QT%" UhSng có (h?@ng (há( giáo dục nào -à vạn n+ng hoặc t0i ?u) <Vi(h?@ng (há( có nh=ng ?u1 nh?Fc 6iBm riAng cJa nó)eì v.y c;n (h0i hF( các (h?@ng

(há( giáo dục m,t cách hF( -H và mEm do1 -inh hoạt) Lh+ng đi?u :i3n l'a chXn &hưng &há& giáo dcN

- <ục tiAu giáo dục cụ thB)

- M,i dung giáo dục cụ thB)

- Kặc 6iBm 60i t?Fng giáo dục)

- jh n+ng cJa nhà giáo dục)

- KiEu Uiện th5c tN 6B v.n dụng các (h?@ng (há( giáo dục)

^;n UNt hF( và th0ng nhDt gi=a hoạt 6,ng cJa nhà giáo dục với hoạt 6,ng cJa ng?8i6?Fc giáo dục) Tuyệt 60i tránh hai 3u h?ớng: á( 6ặt1 Uhi 6E cao vai tr2 nhà giáo dục1 hoặct5 do vS tC ch*c trong giáo dục Uhi 6E cao vai tr2 ng?8i 6?Fc giáo dục)

31



Documents

Lý luận giáo dục Tác giả: Vũ Thị Sai, 2011