Upload
others
View
2
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
LUDOVIKO
LAZARO
ZAMENHOF Inventinto de Esperanto
Manuskripto de John Hornby Desegnita de Colin Andreo
LUDOVIKO LAZARO ZAMENHOF NASKIĜIS EN BJALISTOKO, LA
15-AN DE DECEMBRO 1859. LIA PATRO ESTIS INSTRUISTO KAJ EN 1873 LA FAMILIO TRANSLOĜIĜIS AL VARSOVIO KIE
LUDOVIKO DAŬRIGIS SIAN INSTRUADON. SED ANTAŬ OL LI FORLASIS SIAN NASKIĜLOKON LI DEVIS VIDI SCENON KIUN LI
NENIAM FORGESOS…
Babilu en la rusa, ne jidiŝe, vi stultulo!
Parolu la polan aŭ
ni ne vendos al vi
Feĉulo, ĉu vi ne povas kompreni la germanan?
Se ili komprenus unu la alian, ili ne malamus unu la
alian tiel!
KIEL STUDENTO EN
VARSOVIO,
ZAMENHOF PRIPENSIS LA
PROBLEMON EBLIGI
HOMOJN PAROLANTAJN
MALSAMAJN LINGVOJN KOMPRENI
UNU LA ALIAN. LA
RESPONDO ESTIS, KE ILI DEVUS PAROLI
DULINGVOJN: SIAN GEPATRAN LINGVON KAJ UNU KIUN ĈIU
POVUS KOMPRENI -
MONDLINGVON SED KIU POVUS
ESTI ĈIES LINGVO?
Homoj estŭs ĵaluzaj se iuj ajn lingvo
estus elektita krom sia propra. Kaj
ordinaraj viroj ne povas pasigi jarojn por
lerni la grekan aŭ la latinan. Ĝi estas
senutila!
SKAJA signifas "loko-de" …
KONDITORSKAJA, "loko de dolĉaĵoj" …
…SKAJA- "loko de"
la pordisto…
mi min demandas…
Mi jam trovis!
LI SUBITE
EKKOMPRENIS, KE PER KUNMETADO DE LA
SAMAJ PREFIKSOJ KAJ FINAĴOJ AL VORTOJ
ELPRENITAJ DE MULTAJ
LINGVOJ, FACILE LERNEBLA LINGVO
POVUS ESTI KONSTRUITA. NENIU
POVUS ĴALUZI PRO ĜI,
ĈAR ĜI APARTENUS AL NENIU NACIO – ĜI
APARTENAS AL ĈIUJ HOMOJ. KAJ TIEL
ESPERANTO ESTIS
NASKITA. LIA ENTUZIASMO INFEKTIS SIAJN
KAMARADOJN STUDENTOJN…
… LA TOT’ HOMOZE IN FAMILJE
KUNUNIGARE SO DEBÁ* JE LA 5-A DE
DECEMBRO 1878, ZAMENHOF KAJ
SIAJ AMIKOJ FESTIS LA
NASKIĜON DE LA MONDLINGVO. ILI
KANTIS EN
ESPERANTO LA HIMNON DE
FRATECO.
…LA TUTA HOMARO EN UNU FAMILIO
DEVAS UNUIGI SIN.
ESPERANTO ESTAS MOKITA
KAJ LA AMIKOJ DE ZAMENHOF MALKURAĜIĜIS. …
Sed la lingvo de Zamenhof estas
granda aĵo…
Ridinda!
Tute
nepraktika.
Via filo malŝparas sian
tempon, S-ro Zamenhof.
Via devo estas
klara, sinjoro.
Vi devas rezigni je tiu lingvo, Ludoviko, kaj koncentriĝi je lernado de profesio.
Mi ordonas tion al vi! Mi devas obei vin, patro.
Mi promesas
KAJ TIEL ZAMENHOF FLANKEN
METIS SIAN LABORAĴON
POR STUDI MEDICINON.
EN MOSKVO LA JUNA STUDENTO EKHAVIS
SIAN MALGRANDEGAN POŜMONON PER SKRIBADO.
ZAMENHOF REVENIS DE MOSKVO...
Hejme denove! Kiel feliĉe
ili estos vidante min!
Kio estas malĝusta,
panjo? Via paĉjo… bruligis viajn
manuskriptojn…
Mi devas
vidi lin!
Estis mia devo, mia filo. Mi
faris tion, kion mi opiniis
prava. Bonvolu Paĉjo,
liberigi min de mia
promeso.
Mi studos por fariĝi
okulisto,Paĉjo.
Tiam mi liberigos vin de via promeso. Vi
povos labori pri via
nova lingvo.
ZAMENHOF
AKIRIS SIAN
DOKTORECON, POSTE LI IRIS
AL VIENO POR PLUA TREJNADO. REVENANTE AL
VARSOVIO LI KOMENCIS
PRAKTIKI KIEL OKULISTO. SED
LI DAŬRE
EVOLUIGIS
ESPERANTON.
Mi serĉas eldoniston,
sinjoro.
Publikigi novan
lingvon? Mi bedaŭras, D-ro Zamenhof. Estas
neniu mono en ĝi!
ELDONISTO POST
ELDONISTO RIFUZIS PUBLIKIGI LIAN LABORON
Fraŭlino-Silbernik… D-ro. Zamenhof…
ZAMENHOF RENKONTIS LA KNABINON
KUN KIU LI ESTIS EDZIĜONTA. ŜI
PETAS AL LI RENKONTI ŜIAN PATRON.
Vi estas geniulo,
Ludoviko! Mi presos vian
verkon!
Via lingvo igos vin riĉa!
Tio eventuale alportos
al vi milionojn.
Mi ne prenos monon
por ĝi… ĝi estas mia donaco al la
ideo de homa frateco.
ZAMENHOF, NUN GEEDZIĜINTA,
DISSENDAS SIAN LIBRON CELANTE
DISVASTIGI LA SCION PRI ESPERANTO. KIEL ĜI ESTOS AKCEPTITA?
Homoj ŝatas Esperanton! Ili deziras lerni ĝin!
Kaj daŭre pli da
leteroj venas.
Kion vi opinias pri
Esperanto?
ONI DEMANDIS AL TOLSTOJ, LA PLEJ
GRANDA VERKISTO DE RUSIO OPINION PRI ESPERANTO. LIA ALTA LAŬDO HELPIS DISVASTIGI LA MOVADON. POSTE...
La registaro ordonas ĉesigi la aperon de Esperanto-Ĵurnalo!
LA BATO ESTIS SEVERA, SED
EKSTERLANDE LA MOVADO DISVOLVIĜIS LIBERE; DUME ZAMENHOF
DAŬRIGIS SIAN LABORON…
…DE OKULISTO TAGE
…KAJ DE ESPERANTISTO
NOKTE
Estas monda kongreso de Esperantistoj ĉe Boulogne.
Ili volas ke mi partoprenu! Vi devas iri… Vi kreis la
movadon!
ZAMENHOF KAJ LIA EDZINO POVAS APENAŬ HAVIGI AL
SI LA RIMEDOJN POR AĈETI LA BILETOJN. SED ILI IRIS… …AL BOULOGNE
Sed tiuj aklamoj ne
povas esti por ni! Sed ili
ja estas.
ZAMENHOF ESTAS RICEVANTA MIRINDAN OVACION
ZAMENHOF KONSTATAS, KE ESPERANTISTOJ
NE PLENUMAS SIAN CELON SE ILI NE PREDIKAS
INTERNACIAN FRATECON.
Ni devas prediki
fratecon!
EN AŬGUSTO 1914, LI IRIS AL
FRANCIO POR EMFAZI TIUN PUNKTON.
Mi devas iri al Francio…!
Tiu estas Germanio. Ni
nun militas kontraŭ Francio!
Iru hejmen!
DR. ZAMENHOF HEJMEN IRIS ROMPITA
HOMO. MILITO ESTAS DETRUANTA
FRATECON.
DR. ZAMENHOF
MORTIS JE LA 14-A
DE APRILO 1917. MILITO
MALPERMESIS LA
ESPERANTISTOJN DE LA MONDO
HONORI LIN. TAMEN LIAJ MALRIĈAJ
PACIENTOJ FARIS SIAN LASTAN
VIZITON.
ESPERANTO
PROSPERAS KAJ EN
1959, MILIONO DA SUBSKRIBOJ
REPREZENTANTAJ
PLI OL 15 MILIONOJ HOMOJ PETIS LA
U.N. POR REKONI LA MONDLINGVON. UNESKO FARAS
TION KAJ KVANKAM D-RO ZAMENHOF
ESTAS MORTINTA, ESPERANTO VIVAS
KAJ DISVOLVIĜAS...
La Esperanto-
peticio! VIVU LA LINGVO
INTERNACIA!