24
Punim SEMINARIK 2008 LLOGARITJA E MEKANIZMIT PËR NGRITJE 1.1. Caktimi i masës dhe ekujlibri i pjesëve lëvizese të mekanizmit ngritës . Puna e mekanizmit për ngritjen e ashensorit përbëhet me transferimit e masës së kabinës , kundërpeshë ,litarët mbajtës dhe litarët e varur .Meqenëse , puna e këtij mekanizmi mund të zvoglohet nëse kryhet ekuilibri i forcës së peshës të cilat e ngarkojnë litarin , si nga ana e kabinës , ashtu edhe nga ana e kundërpeshës . Sikurse pasha e ngarkimit në kabin ndrron ,praktikisht nuk është e mundur plotësishtë ta ekuilibroj kabinën me ngarkim. Forcën e peshës së kabinës është e mundur plotsisht ta ekuilibroj me kundërpeshë por që pesha e kabinës mundet vetëm pjesërsht të ekuilibrohet .Për pozitat ekstrema (skajore) të kabinës nuk është e mundur ti ekuilibrojnë forcat e peshës së litarit , qka veqanërisht vjen deri te shprehjet të ashensorët në objektët e larta, kur jenë dhënë lartësitë e mëdha të ngritjes .Nëse janë lartësit e ngritjes më të mëdha se 45m vjenë deri te ndikimi i rëndësishëm i forcës së peshës së litarve mbajëtës dhe për ekuilibrimin e tyre shfrytëzohen elementet shtesë ekuilibruese të epurë në formë të zinxhirëve ose litarëve . Rolinë themelorë në sistemin e ekuilibrimit e ka kundërpeshën . Gjatë lartësive të vogla të ngritjes , masa e peshës zgjedhet nga kushtet të ekuilibrit të kabinës dhe vlerës 2 mesatare statike të masës së peshës shfrytëzues. Në atë mënyr zvoglohet forca vëllimore (rrethore) në litar dhe forca për lëvizjen instaluese . Caktimi i masës së kunderpeshes kërkon caktimin e mërhershme të masës së kabinës ashensorit në bazë të zgjedhjes ekzekutuese (realizues )ose sipas rekomanduse të cilat japin varshmërin në mes të sipërfaqs së dyshrmes së kabinës dhe masës së kabinës . Masa e kabinës mundët përafërsisht të caktohët nga varshmërit e vijushme : Lifti mjeksor , k=350 AB, kg ; Pesha rrugore me përcjellsin , k=(500…550)AB, kg ; Ashensori ngarkues , k=(200…400)AB, kg, ku janë : A,B,m- gjersia dhe thellësia e kabinës së ashënsorit . Masa e kundërpeshes caktohet me shprehjen : Q K G + = ϕ , kg……(1.1), ϕ - koficienti ekuilibrues i ngarkesës nominale në kabinë; Q, kg – masa ngarkuese. Madhësia e koficientit ekuilibrues caktohet nga kushtet e barazimit të focave vëllimore (rrethore) në litarin levizës gjatë ngrijës së ngarkesës së kabinës nga përdhesa dhe gjat leshimit të kabinës së zbrazët nga kati i fundit. Kandidati: Ing. Mustaf Ameti 1

Logaritja e mekanizmit për ngritje

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Logaritja e mekanizmit për ngritje

Punim SEMINARIK 2008

LLOGARITJA E MEKANIZMIT PËR NGRITJE

1.1. Caktimi i masës dhe ekujlibri i pjesëve lëvizese të mekanizmit ngritës .

Puna e mekanizmit për ngritjen e ashensorit përbëhet me transferimit e masës së kabinës , kundërpeshë ,litarët mbajtës dhe litarët e varur .Meqenëse , puna e këtij mekanizmi mund të zvoglohet nëse kryhet ekuilibri i forcës së peshës të cilat e ngarkojnë litarin , si nga ana e kabinës , ashtu edhe nga ana e kundërpeshës .

Sikurse pasha e ngarkimit në kabin ndrron ,praktikisht nuk është e mundur plotësishtë ta ekuilibroj kabinën me ngarkim. Forcën e peshës së kabinës është e mundur plotsisht ta ekuilibroj me kundërpeshë por që pesha e kabinës mundet vetëm pjesërsht të ekuilibrohet .Për pozitat ekstrema (skajore) të kabinës nuk është e mundur ti ekuilibrojnë forcat e peshës së litarit , qka veqanërisht vjen deri te shprehjet të ashensorët në objektët e larta, kur jenë dhënë lartësitë e mëdha të ngritjes .Nëse janë lartësit e ngritjes më të mëdha se 45m vjenë deri te ndikimi i rëndësishëm i forcës së peshës së litarve mbajëtës dhe për ekuilibrimin e tyre shfrytëzohen elementet shtesë ekuilibruese të epurë në formë të zinxhirëve ose litarëve .

Rolinë themelorë në sistemin e ekuilibrimit e ka kundërpeshën . Gjatë lartësive të vogla të ngritjes , masa e peshës zgjedhet nga kushtet të ekuilibrit të kabinës dhe vlerës 2 mesatare statike të masës së peshës shfrytëzues. Në atë mënyr zvoglohet forca vëllimore (rrethore) në litar dhe forca për lëvizjen instaluese .

Caktimi i masës së kunderpeshes kërkon caktimin e mërhershme të masës së kabinës ashensorit në bazë të zgjedhjes ekzekutuese (realizues )ose sipas rekomanduse të cilat japin varshmërin në mes të sipërfaqs së dyshrmes së kabinës dhe masës së kabinës .Masa e kabinës mundët përafërsisht të caktohët nga varshmërit e vijushme :

Lifti mjeksor , k=350 AB, kg ; Pesha rrugore me përcjellsin , k=(500…550)AB, kg ; Ashensori ngarkues , k=(200…400)AB, kg,

ku janë : A,B,m- gjersia dhe thellësia e kabinës së ashënsorit .Masa e kundërpeshes caktohet me shprehjen :

QKG ⋅+= ϕ , kg……(1.1),ϕ- koficienti ekuilibrues i ngarkesës nominale në kabinë;Q, kg – masa ngarkuese.

Madhësia e koficientit ekuilibrues caktohet nga kushtet e barazimit të focave vëllimore (rrethore) në litarin levizës gjatë ngrijës së ngarkesës së kabinës nga përdhesa dhe gjat leshimit të kabinës së zbrazët nga kati i fundit.

Kandidati: Ing. Mustaf Ameti 1

Page 2: Logaritja e mekanizmit për ngritje

Punim SEMINARIK 2008

Forca vëllimore (rrethore) të litarit lëvizës është :• gjatë ngritjes së ngarkesës së kabinës nga përdhesa ;

31 10)( −⋅⋅−++= gGTKQFO , kN , ………..(1.2).• gjatë lëshimit të kabinës së zbraztë nga kati i fundit ;

32 10)( −⋅⋅−+= gKTQFO , kN …………(1.3).

me barazimin e forcave 1OF dhe 2OF dhe shprehjes së masës së kunderpeshës (1.1) , fitohet vlera e koficientit ekuilibrues 5.0=ϕ .

Përdorimi (aplikimi) i litarve të çelikut si element elastik për ekuilibrin realizohet ashtuqë në vrimën e dritares transportuese gjatësin e frerëve vertikal nderton aparati vonues (ndezës) në të cilin pamundësohet përdredhja e litarit .Aparati vonues vërtetohet me qkyqësin e fundit (skajor) më të cilin qkyqet instalimi i ashensorit gjatë zgjatjes së litarit ose daljes së tij nga frerët .

Zinxhirët për ekuilibrim nuk kerkojn aparat vonuës . Për të zvogluar niveli i zhurmës nga hallka (unaza) e zinxhirit perëshkon litarin furkë (kërp).Zinxhirët ekulibrues zbatohen për shpejtësin e levizjës së kabinës e ashënsorit 1.4

s

m.

Për shpejtësin më të madhe zbatohen litaret ekuilibrues në fig 1.1. janë treguar menyrat e ekulibrimit të litarëve të cilët zbatohen gjatë lidhjës direkte të kabinës ose lidhjes së varur të kabinës sipas (përmbi) makara në skemat në vijim janë paraqitur :K , kg – masa e kabinës ; G , kg – masa e kundërpeshes ; pT , kg – masa e kabllit përcjellës ; lkT . , kg – masa ekuilibruese , zinxhiri kompënzues ; ukT . , kg – masa e litarit ekuilibrues ; uZ - aparati vonuës ; S – dritare bartëse .

Së pari caktohet masa e një metri të litarit tërheqës (bartës) dhe të varur , kabllit përcjellës në pajtueshmerinë me numrin e dorzave të degëve paralele , masast e përgjithshme janë:

• masa e një metri të litarit mbajtës të litarit tërheqës 11 mqq TT ⋅= , kg /m ;• masa e një metrit të kabllit të varur – përcjellës 21 mqq TpTp ⋅= , kg /m ,

ku janë : 1Tq , kg/m – masa e një metri , një dorze të litarit mbajtës ;

1Tpq , kg/m – masa e një metri , një dorze të kabllit të varur – përcjellës ;21 , mm - numri i dorzave të litarit mbajtës respektivisht të kabllit të varur –

përcjëllës .

Kandidati: Ing. Mustaf Ameti 2

Page 3: Logaritja e mekanizmit për ngritje

Punim SEMINARIK 2008

Fig. 1.1. skema ekuilibruese të litarit tërheqës :

a) kabina - kundërpeshore me zinxhirë ;b) kabina - kundërpeshore me aparatin me litarë ;c) kabina - dritarja bartëse ;d) kundërpesha – dritarja .Skema ekuilibruese e sistemit të kabinës – kundërpesh me zinxhirin ekuilibrues

është treguar në fig .1.1.a .Është vezhguar kushti i ekuilibrit për rastin kurë kabina dhe kundërpesha janë në lartësinë mesatare të dritarës bartëse . Në kabinë gjendet ngarkesa e cila është plotsisht e ekuilibruar me kundërpeshen përshkak të thjeshtimit , përvetësohet që lartësia e kabinës dhe kundërpeshes janë të njejta . Nga kushti i ekuilibrit rrjedh :

gH

qQKgG Tp ⋅⋅+⋅+=⋅ )4

( ϕ ……………………… (1.5),

ose , sipas rregullimit :

4

HqQKG Tp ⋅+⋅+= ϕ ……………………………...(1.6). ku sht:

4/H , m - pjesa e gjatësisë së kabllit përciells të kabinës i cili plotsisht e ngarkon sistemin.

Nëse kabina gjendet në lartsin h në kunderpesh fillon të veproi forca e peshs së masës të litarit mbajts e cila do te jet : Thq2 .Në kabin, në at rast do të veproj forca e peshs s zinxhirit ekuilibrues litarit të mass lTkhq ,2 ; ku sht lTkhq ,2 , mkg - masa e nj metri të zinxhirit ekuilibrus (litarit). Kabina do t jet e ngarkuar me forc shtes të peshs së kabllit të varur (prciells) të masës 2/Tpqh ⋅ .Sipas ksaj rrjedh:

lTkTPT hqqhH

QKhqG ,2)22

(2 +⋅++⋅+=+ ϕ …………..(1.7).

Nëse masa e kundrpeshs shpreht sipas masës së kabines si dhe pjesës ekuilibruse të ngarkesës, pas rregullimit fitohet:

TpTlTk qqq ⋅−= 25.0, ………………………………….(1.8).Nëse varja e kabinës mbi makara athere gjatë ngritjes së kabines në lartsin h

paraqitet forca shtes prej masës kTplTk iqhqh ⋅⋅+⋅⋅ )2/2( , .

Në atë rast , kushti i ekuilibrit është :

Kandidati: Ing. Mustaf Ameti 3

Page 4: Logaritja e mekanizmit për ngritje

Punim SEMINARIK 2008

)2

2(2

1)

4(2 .

,pT

lTkTpT

qhqhq

HQKqhG

⋅+⋅⋅⋅+⋅+⋅+=⋅⋅+ ϕ …(1.9)

Pas rregullimit me pajtushmrin me analogjin m hershme (paraprake) fitoht:TpkTlTk qiqq ⋅−⋅= 25.0, ………………………………..(1.10).

Duke i zbatuar analizat analoge, nuk sht vshtir ta caktosh masn e një metri të zinxhirit ekuilibrues (litarit kopenzuez) për skemat tjera të cilat jan treguar në figuren 1.1.Skema “ kabina-dritarja bartse” dhe “kunderpesha – dritarja bartse” :

• gjat lidhjes direkte: TpTlTk qqq −⋅= 4, ……………………………………(1.11)

• për lidhjen sipas (mbi) makaras: TpkTlTk qiqq −⋅⋅= 4, ………………………………..(1.12)Masa elastike e lidhses lvizse caktoht nga shprehja :

• masa e pjesve jo ekuilibruese të litarit mbajtës, kg: )3( += HqT T , kg ………………………………..(1.13)

• masa e kabllit të varur (prciellës):

)52

( += HqT Tpp , kg………………………………(1.14)

• masa e zinxhirit jo ekuilibrues (litarit):skema “kabina-kunderpesha”:

HqT lTklk ⋅= .. ,kg …………………………………(1.15) Skema “ kabina-dritarja bartse” dhe “ kunderpesha-dritarja bartse” : )22/(.. +⋅= HqT lTklk , kg ………………………..(1.16)2.1. Llogaritja e mekanizmit për ngritje

Sipas terminologjisë së pervetsuar llogaritja e mekanizmit për ngritje quhet llogaritje tërheqëse (korrocës).

Llogaritja tërheqjës i përfshinë tri raste karakteristike: llogaritja statike dhe kinematike, llogaritja dinamike dhe llogaritje themelore e formës së profilit të kanal shfrytëzuës të litarit lëvizës.

Parametrat e nëvojshëm për llogaritje e terhqësit janë: skema e pervetsuar e ashënsorit me shenja, shpejtësia e kabinës , ngarkesa e ashënsorit, dimenzionet themelore, masa e kabinës, konstruksioni i serës, masa e një metri të litarit mbajtës (të varur), pozita e kundërpeshës në dritaren bartëse, pozita e hapësirës së makinës, numri i stacioneve të kabinës së ashensorit, lartësia e ngritjës dhe regjimi i punës së ashensorit.

2.2.1. Llogaritja statike dhe kinematike

Kandidati: Ing. Mustaf Ameti 4

Page 5: Logaritja e mekanizmit për ngritje

Punim SEMINARIK 2008

Qëllimi i llogaritjës është zgjedhja e parametrave dhe zgjedhje strukturës së mekanizmit për ngritje pa ndikimin e forcës së inercionit, pas asaj korigjimi i rezultateve të llogaritjes dinamike.

Rastet karakteristike të llogaritjës së skemës së ashensorit janë treguar, (paraqitur) në figurën 1.2. Shenjat në figurë janë këto:K, kg - masa e kabinës:Q, kg - masa e ngarkesës (mbajtësi i kabinës së ashensorit);G, kg - masa e kundërpeshës;

lkT . , kg - masa e zinxhirit jo ekuilibruës;T, kg - masa e litarit tërheqës;

pT , kg - masa e kabllit të varur (përciellës);kF , kN - forca rezistuese e lëvizjës së kabinës;QF , kN - forca rezistuese e lëvizjës së ngarkesës;GF , kN - forca rezistuese e lëvizjës së kundërpeshës;

H, m - lartësia e ngritjës;

V, s

m - shpejtësia e kabinës;

Vh , m - largësia në mesë të frerit të kabinës i matur sipas lartësisë;upD . , m - diametri i litarit lëvizës.

Me llogaritje është e nevojshme të caktohet forca në litarin tërheqës, masën dhe ekuilibrin e pjesëve lëvizëse të ashensorit, sikur edhe forcat rezistuese gjatë lëvizjës së ashensorit. Gjatë lëvizjës dhe kundërpeshën dhe kabinës me ngarkesë paraqiten forcat momentit të rrëshqitjës nën ndikimin forcave normale për shkakë të pozicionit ekscentrike të qendrës së rendimit të kabinës dhe ngarkimi të redukuar në pikën mbajtëse të litarit.

Vizatimet a), b), c)

Kandidati: Ing. Mustaf Ameti 5

Page 6: Logaritja e mekanizmit për ngritje

Punim SEMINARIK 2008

Figura 1.2. Llogaritja e skemave të ashënsorit ;a) me pozicionin e më lartë të hapsirës së makinës dhe mbajtësit direkt të

kabinës;b) me pozicionin më të lartë të hapsirës së makinës dhe mbajtësit të kabinës mbi

makara;c) me pozicionin e mëposhtëm të hapsirës së makinës.Te ashensorët shpejt lëvizës vjen deri te ndikimi i forcave rezistuese të ajrit, e cila

varet prej ajrodinamicitetit të ashensorit, si dhe prej shpejtësisë së levizjes së kabinës. Forca rezistuese e ajrit gjatë levizjës së kabinës dhe kundërpeshës është, kN:

32

102

−⋅⋅⋅⋅= ρvBAcFa , kN,………………………..(1.17), ku jan:

C - koficienti ajrodinamik gjatë mbylljës së pjesve lëvizëse të ashënsorit, varet prej konstruksionit të kabinës dhe kundërpeshës dhe mundësisë së permirsimittë konstruksionit të kabinës gjatë mbylljës;A,B, m - gjërsia dhe thellësia e kabinës (kundërpeshës);

v, s

m - shpejtësia e lëvizjes së caktuar të kabinës së ashensorit;

ρ , 3mkg - dendësia e rrymës së ajrit ( 325,1..........1,1 mkg=ρ ).Rezistencat e lëvizjës për shkak të forcave të momentit mund që të llogariten

me saktësi të mjaftushme nga varshmëria pergjegjëse.Për zbatimin e llogaritjeve të mëtejshme, veçanrishtë kryhët llogaritja e

rezistencave të lëvizjës së kabinës së zbrazët dhe rezistencat e lëvizjës së ngarkesës pa e cila transformohët e kushtëzuar me kabinë pa ngarkesë. Rezistencat shtesë të kriuara me shkatrrimin e trerve vertikal dhe për shkakë të ndikimit të forcave të tjera të rastit, merren parasysh sipas koficienteve të cilat fitohën eksperimtalisht.

Ashtu, gjatë llogaritjës së kundërpeshës supozojmë se forca e momentit të rrëshqitjës me rrëshqitësit e kundërpeshës është cca 0,75% e prej peshës së kundërpeshës. Në rastë që rrëshqitësit e formës së rrotës koficienti i lartëpermendur cca 0,3%.

Kandidati: Ing. Mustaf Ameti 6

Page 7: Logaritja e mekanizmit për ngritje

Punim SEMINARIK 2008

Rezistencat shtesë të lëvizjës së kabinës , te cilat nuk jan marrë parasysh, gjatë rrëshqitjës së rrëshqitseve përvetsohet 1,5% prej forcës së peshës të kabinës së zbrazët dhe 0,7% , kur jan rreshqitësit e formës së rrotës.

Në rastë se jan rreshqitësit cilindrik, formohet forca shtesë e rezistimit, si rezultat i forcës së pikëzave anësore dhe ballore me frerët, e cila është e nevojshme që me rastin e lëshimit të ashenensorit ne levizje dhe gjatë frenimit e ndalon rreshqitjen nën veprimin e momentit të forcës së inercionit (shikoni kapitullin 2).

Llogaritja e plotë e forcës së rezistencës kryhet me pajtushmëri me skemën e treguar (paraqitur) më figurën 1.3.

Gjatë asaj janë përvetsuar shenjatë:

Fig. 1.3. Skema për llogaritjen reaksionit të mbështetsit së rrëshqitësit të kabinës:

a) projeksioni horizontal i kabinës;b) projeksioni vertikal i kabinës .

A,B, m - gjërsia dhe thellësia e kabinës ;H, m - lartësia e rrëshqitës sipas vertikalës;V - pika varëse e kabinës;

VV yx , , m - çvendosja gjatësore dhe tërthore e pikës së varur (së mbajtësit) të kabinës në raport me qendrën e dyshëmesë;

GS , kN - forca tërheqëse e litarëve të tërhequr;K - pozicioni i qendrës së kabinës; Q - pozicioni i qendrës së llogaritjës së ngarkesës së kabinës;

KK yx , , m - çvendosja gjatësore dhe tërthore e qendrës së kabinës në raport me qendrën e dyshemesë;

QQ yx , , m - çvendosja gjatësore dhe tërthore e qendrës së llogaritur të ngarkesës së kabinës;

np NN , , kN – reaksioni normal në zonën e kontaktit të rrëshqitësit me frenat (shinat), të cilat veprojnë drejtë dhe normal në rrafshin përgjegjës të shinës së frerit;

Kandidati: Ing. Mustaf Ameti 7

Page 8: Logaritja e mekanizmit për ngritje

Punim SEMINARIK 2008

310−⋅⋅= KgPK , - forca për shkak të qendrës së kabinës;310−⋅⋅= QgPQ , - forca për shkak të peshës së ngarkimit (ngarkesës) të kabinës.

Forcat normale të presionit të cilat veprojnë në rrëshqitës në rrafshin e shinës së frerit dhe drejtë në to, caktohën nga ekuacionet e ekuilibrit të kabinës, ashtu:∑ ∑ == 0,0 YX MM ……………………………(1.18)Nga ekuacionet e ekuilibrit caktohën reaksionet normale përgjegjëse;

h

yyPyyPN VKKVQQ

n

)()( +⋅++⋅= ,……………….(1.19)

h

xxPxxPN VKKVQQ

p 2

)()( +⋅++⋅= ,………………(1.20) , ku janë:

23 1010 −− ⋅=⋅⋅= QQgPQ , kN - madhësia e llogaritur e peshës së ngarkesës së kabinës ( te ashensorët rrugor, udhëtues) Nr QQ ⋅= 5,0 , ku është;

NQ - mbajtësi prej kushteve të mbushjeve të lira të kabinës, te llojet e tjera të ashensorëve QQr ⋅= 1,1 , për Q - mbajtësi i kabinës;

KP , kN - forca e peshës së kabinës;VV yx , - kordinatat e qvendosjes së pikës së mbajtësit të kabinës, përvetsohët në

varshmëri nga lloi i konstruksionit, prej 0,03,…,0.1 m;KK yx , - madhësia e qvendosjes gjatësore dhe tërthore të qendrës së kabinës,

nvaret prej konstruksionit të derës së kabinës dhe mund të përvetsohet në kufijtë prej 0,02,…0,1 m;

6

BxQ = ,

6

AyQ = - përvetsohët nga supozimi që llogaritja e ngarkesës së kabinës të

ashensrët mbulohet (shtrihet) fitohen prej (1.19) me zëvendësimit 0=QP :

h

yyPN VKK

nK

)( +⋅= , kN ……………………….(1.21)

h

xxPN VKK

pK 2

)( +⋅= , kN ………………………..(1.22)

Forcat normale të presionit për ngarkesën e llogaritur , duke mos e marr parasysh masën e kabinës, caktohen prej shprehjeve (1.20), me zëvendsimin 0=KP :

h

yyPN VQQ

nQ

)( +⋅= , kN …………………………(1.23)

h

xxPN VQK

pQ 2

)( +⋅= , kN ………………………….(1.24)

Rezistencat e lëvizjes së kabinës pa ngarkesë:• për rrëshqitës me rrëshqitje:

310015,0)42( −⋅⋅++= KwNNF klpKnKK , kN ……….(1.25)

• për rrëshqitësit me pikëza (rrotëza): tcpVkëpKnKK wPKwNNF ⋅+⋅⋅++= − 1210007,0)42( 3 , kN ..(1.26),

Kandidati: Ing. Mustaf Ameti 8

Page 9: Logaritja e mekanizmit për ngritje

Punim SEMINARIK 2008

ku janë:12,0=klw - koficienti rezistuës i lëvizjës së rrëshqitësit me rrëshqitje;

06,0,...,04,0=tcw - koficienti rezistues i lëvizjës së rrotës;01,0≤PVP , kN - forca e mëhershme e shtrëngimit të rrotës (pikëzës rrotëzës)

normal në drejtim të shinës (caktohet prej kushtit që nuk ka rrëshqitje të rrotës në raport me shinat e frerve , gjatë lëshimit të ashensorit në lëvizje dhe gjatë frenimit të kabinës).Forcat rezistuese e lëvizjës së llogaritur të ngarkesës së kabinës është :

• për rrëshqitësit me rrëshqitje:klpQnQQ wNNF )42( += , kN , ………………………….(1.27)

• për rrëshqitësit me rrota: tcpQnQQ wNNF )42( += , kN , …………………………..(1.28)

Forcat rezistuese e lëvizjës së kundërpeshës:• për rrëshqitësit me rrëshqitje:

5105,7 −⋅⋅= GFG , kN , ………………………………...(1.29)• për rrëshqitësit me rrotëza(pikëza):

5103 −⋅⋅= GFG , kN , …………………………………..(1.30)Llogaritja e forcës zgjatëse në litarët për varjen e kabinës së ashensorit KS dhe

kundërpeshës GS në regjimin e punës, gjatë provuarit të ashensorit.Shqyrtohet rasti më i përgjithshëm i konstruksionit të ashensorit me pozicionin

e sipërm të hapsirës së makinës , me varjen e kabinës mbi makaranë (fig.1.2b). Në shprehjet të cilat do të jenë të paraqitura pervetësohen shenjat e mbushura në vijim:

Ki - raporti bartës i makarasë, Kη - shkalla e shfrytëzimit të makarasë me sistemin e litarit e cila është e transformuar (e bartur) sipas makarasë. Gjatë kësaj duhet tindryshojmë shumë raste, të cilat do të jenë të analizuara.

Regjimi i ngritjës së ekuilibrit të kabinës së ashensorit

Kabina ngarkuese është poshtë, fillon regjimi i ngritjës

[ ] Ti

FFKQSKK

QKK 01,01

10)(2

21 +

⋅⋅++⋅+= −

η .

[ ]K

KGlkG i

FTQSη

⋅−⋅+= −2,1 10)( ,…………………………..(1.31)

Kabina e ngarkuar është lartë, procesi i ngritjës:

[ ]2

2,2

110)(

KK

QKplKKi

FFTTKQSη⋅

⋅++⋅+++= −,

Kandidati: Ing. Mustaf Ameti 9

Page 10: Logaritja e mekanizmit për ngritje

Punim SEMINARIK 2008

222 10)10( −− ⋅+⋅−⋅= T

iFGS

K

KGG

η, …………………………(1.32)

Kabina e zbrazët është poshtë, procesi i lëshimit :

22

23 10)10( −− ⋅+⋅−⋅= T

iFKS

K

KGG

η,

[ ]KK

GlKG iFTGS

η⋅⋅+⋅+= − 1

10)( 2,3 , ………………………(1.33)

Kabina e zbrazët është lartë, procesi i lëshimit:

K

KKplKK i

FTTKS2

2,4 ]10)[(

η⋅−⋅++= −

22

24 10

1)10( −− ⋅+

⋅⋅+⋅= Ti

FGSKK

GG η , ……………………(1.34)

Kabina stërngarkuar për 10% është poshtë, procesi i ngritjës kerkimi dinamik në rast kur kabina është e stërngarkuarë:

22

15

1101,0

KK

KKi

QSSη⋅

⋅⋅⋅+= −,

15 GG SS = , ………………………………………………(1.35)Kabina e stërngarkuar për 10% është lartë, procesi i ngritëjes kërkimi dinamikë kur kabina është e stërngarkuar :

22

26

1101,0

KK

KKi

QSSη⋅

⋅⋅⋅+= −,

26 GG SS = , ………………………………………………(1.36)

Regjimi i lëshimit të ngarkesës jo ekuilibruese

Kabina e ngarkuar është poshtë procesi i lëshimit:

22

27 10]10)[( −− ⋅+⋅−−⋅+= T

iFFKQS

K

KQKK

η,

37 GG SS = , ……………………………………………….(1.37)Kabina e ngarkuar është lartë, procesi i lëshimit:

K

KQKplKK i

FFTTKQS2

2,8 ]10)[(

η⋅−−⋅+++= − ,

48 GG SS = , ………………………………………………..(1.38)

Kabina e ngarkuar është poshtë, procesi i ngritjës:2

22

9 101

)10( −− ⋅+⋅

⋅+⋅= Ti

FKSKK

KK η ,

19 GG SS = , …………………………………………………(1.39)Kandidati: Ing. Mustaf Ameti 10

Page 11: Logaritja e mekanizmit për ngritje

Punim SEMINARIK 2008

Kabina ngarkuese është lartë, procesi i ngritjës:2

22

,10 101

]10)[( −− ⋅+⋅

⋅⋅++= Ti

TTKSKK

plKK η ,

210 GG SS = , ………………………………………………..(1.40)Kërkimi statikë i ashensorit , kabina është e stërngarkuar për 100% dhe lëvizë teposhtë:

22

11 1010

)2( −−

⋅+⋅+⋅= Ti

KQSK

K ,

211 10−⋅=

KG i

GS , ……………………………………………(1.41)

Logaritjet e më hershme të treguara të varshmëris mund leht të transformohën për ashensoret me pozicionin e sipeërm të hapsirës së makinës dhe varje direkte të

kabinës, nëse vendoset 1=Ki dhe 1=Kη . Gjatë kësaj është 1000

10 2 g=− .

Llogaritja e raportit të forcës zgjatëse të litarit, ngarkimi i konzollës dhe forcat vëllimore në levizjën e litarit

Raporti i forcës gjatësore të litarit për varjen e kabinës dhe kundërpeshës caktohën për 11 rregjime punuese, si dhe regjimeve të punës me të cilat kryhet kërkimi e ashensoreit, sipas shprehjeve :

min

max

i

ii S

S=ψ , …………………………………………………(1.42), ku janë:

minmax , ii SS - forca më e madhe dhe më e vogël gjatësore e litarit për varjen e kabinës dhe kundërpeshës në regjimin i.Ngarkimi i konzollës në litarin e konzollës caktohet për qdo regjim, për i=1,…11;

GiKiKi SSF += , ……………………………………………..(1.43), ku është:i=1,…,11 - shenja rëndore e regjimit të punës së ashensorit.Forca vëllimore në lëvizjën e litarit caktohët, gjithashtu për 11 regjime:

• në regjimin e ngritjës së ngarkesës joekuilibruse :maxminmax0 02,0 SSSF i ⋅+−= , ………………………………….(1.44)

• në regjimin e lëshimit të ngarkesës joekuilibrues:maxminmax0 02,0 SSSF i ⋅−−= , ………………………………….(1.45)

Llogaritja themelore për zgjedhjën parametrave të ashensorit dhe zgjedhjën e elementeve të mekanizmit për ngeitje.

a) Analiza e skemës së pozicionit reciprok të kabinës dhe kundërpeshës në dritare bartëse të ashensorit.

Kandidati: Ing. Mustaf Ameti 11

Page 12: Logaritja e mekanizmit për ngritje

Punim SEMINARIK 2008

Kjo etapë e studimit është e nevojshme për caktimin e diametrit të lëvizjës së litarit gjatë projektimit të ashensorit instalimit të ashensorit për rastin e varjës direkte të kabinës, si dhe gjatë caktimit të dijapazonit të prerjës tërthore të fritarës bartëse.

Zgjedhja e kësaj detyre bazohet në caktimin e mëhershëm të dimenzioneve të kundërpeshës dhe kabinës duke e marrë parasyshë madhësin e lejuar në mes të pjesëve të lëvizshme dhe të palëvizëshme të ashensorit në dritaret bartëse. Madhësit grupëse janë të definohën standarte vendore : [13], [14], [15].

Pikë së pari caktohët pozicioni i kundërpeshës në raport me projeksionin horizontal të dritarës bartëse, figura 1.4.

a) b) c) d) e)

Fig. 1.4. Paraqitja skematike e pozicionit të kabinës dhe kundë të dritarës bartëse ; peshës në prerjen horizontale

a) kundërpesha është përbasë kabinës;b) kundërpesha është përballë kabinës;c) kundërpesha është përballë, gjatë anës së fundit të kabinës;d) ,e) varjantat e pozicionit të kundërpeshës për kabinat kalimtare:

1 – kundërpesha; 2 – kabinat; 3 – rrethojat e dritarës bartëse; 4 – hapja e derës (hapja ndriquese e dritares bartëse).

Sipas rregullit të skemës të paraqitur në përmasën e caktohet distance më e vogël në mes të rrotës për varjen e litarit të kabinës dhe kundërpeshës. Kjo largësi cakton madhësin e dijametrit të litarit lëvizës për skemën e ashensorit në varje direkte. Nëse egziston litari dëbuës ose vija është sipas makarasë, dijametri i litarit caktohet vetëm nga kushtët e qendrushuëshmerisë të litarit.

b) Llogaritja e forcës së nevojshme lëvizëse të instalimit të ashensorit sipas fuqisë së elektromotorit:

M

KEM

ivFP

η⋅⋅

= max0 , kW , …………………………………..(1.46), ku janë:

max0F , kN - vlera maksimale e forcës vëllimore e cila e ngarkonë litarin lëvizës në regjimin e ngritjes së ngarkesës joekuilibruese (regjimi 1,..,4);

75,0....7,0=Mη - shkalla e shfrytëzimit të ndikimit të mekanizmit lëvizës;v, m/s - shpejtësia e kabinës së ashensorit; c) Zgjedhja e elektromotorit sipas katallogut pastaj pervetësohën parametrat themelor të elektromotorit; d) Llogaritja e argumenteve të parametrave dhe zgjedhja e lloit të reduktorit; e) Llogaritja e argumenteve dhe zgjedhja frenave.

Kandidati: Ing. Mustaf Ameti 12

Page 13: Logaritja e mekanizmit për ngritje

Punim SEMINARIK 2008

1.2.2.Llogaritja dinamike

Qëllimi i llogaritjës dinamike është caktimi i forcës së inercionit dhe forcës së ngarkesës të mekanizmit për ngritje në të cilin sigurohet(realizohet) niveli i lejuar i nxitimit dhe sakëtësia e ndërprerjës, afatëqëndrushueshmëria e punës së besuar së mekanizmit për ngritje.

Kalendari i llogaritjës dinamike shqyrtohët me ndryshimin e sistemit gjithë përfshirës të lëvizjës së motorit dy taktësh me rrymë të ndryshuëshme trefazore.Me ndryshimin e lëvizjës së rregulluar të etapës themelore llogaritja e mbajtësit mbetën të pa ndryshuara. Ndryshimet do të formohën për shkakë të mënyrës së ndrrimit të nxitimit gjatë lëshimit të ashensoritn në lëvizje, si dhe gjatë ngadalësimit të kabinës dhe për shkakë të rolit të frenave e cila në atë rastë ndryshonë vetëm që ta mbajë kabinën në stacionin përgjegjës.

Karakteristikat mekanike të elektromotorit dy taktësh

Me karakteristikat mekanike nënkuptohët varëshmeria në mes të mumrit të rrotullimit dhe madhësisë së momentit të terheqjës të boshtit të motorit në fig.1.5. Janë përdorur këto shenjat plotësuese:

Fig. 1.5. Karakteristikat mekanike statike të elektromotorit asinkron me dy taktësh me regjimë të ndryshueshme trefazore:

M, n - momenti i tërheqjës dhe mumri i rrotullimeve të bushtit të elektromotorit; V, M - karakteristikat mekanike gjatë punës së elektromotorit statorit për shpejtësi të madhe dhe të vogël.

nM - momenti nominal rrotulluës në boshtin e motorit;

Kandidati: Ing. Mustaf Ameti 13

Page 14: Logaritja e mekanizmit për ngritje

Punim SEMINARIK 2008

krM - momenti kritik rrotulluës në boshtin e motorit gjatë numrit të madhë të rrotullimit;

NVM - momenti reduktuës i forcave të jashtme rezistuese;GM - momenti i motorot i cili punon në regjimin kryesor të punës gjatë numrit të

vogël të rrotullimit;MMGVMV RRR ,, - karakteristikat mekanike të rrotave punuëse në rrota dhe

gjenerator dhe regjimi i gjeneratorit të punës, gjatë shpejtësisë të madhe dhe të vogël të elektromotorit;

MS

VS nn , - numri i rrotullimit të boshtitë të elektromotorit gjatë shpejtësisë të madhe

dhe të vogël, kur vepron momenti reduktues i forcave të jashtëme SVM ;MV nn 00 , - numri sinkron i rrotullimit të bushtit të elektromotorit gjatë punës me

shpejtësi të madhe dhe të vogël;Vkrn - numri kritik i rrotullimit gjatë punës së elektromotorit me shpejtësi të madhe;

1-9 - karakteristikat mekanike të rrotave karakteristik me shpejtësi të madhe dhe të vogël.

Do të shqyrtohën karakteristikat statike mekanike të motorit dy taktësh në krahasim (proporcion)me detyrat e llogaritjës dinamike . Shjegime më të mira janë dhënë në kapitullin përkushtuar elektromotorit (elektrolëvizës)dhe automatikës së ashensorit.

Grafiku i karakteristikave mekanike të elektromotorit asinkron trefazor të rrymës së pandryshuar konstruktohet në bazë të varshmërisë analitike ose sipas rezultateve eksperimentale në aparatin për të provuar karakteristikat e elektromotorit. Në boshtin e ordinatës vendoset vlera e numrit të rrotullimeve të rotorit të elektromotorit, kurse në boshtinë e abëshisës madhësia e momentit të rrotullimit (tërheqjës).

Në kuadrantinë e parë është treguar karakteristikat mekanike të pjesës së motorit, në kuadrantin e dytë gjeneratori, kurse në të katërtën karakteristikat e frenimit, e cila i pergjigjet regjimit të kyqjës së statorit. Karakteristikat e fundit nuk ndryshon në punën për instalimin e motorit të ashensorit.

Puna në regjimin punuës (motorikë) i pergjigjet ngritjës së ngarkesës së joekuilibruar, kur momenti i redukuar nga forca e jashtme të rezistencës vepron në kahjën e kundërt prej rrotullimit të rotorit në atë rast fusha e rotorit vonon në raport me fushën e statorit. Regjimi gjeneratorikë i punës së motorit paraqitet gjatë lëshimit të ngarkesës së joekuilibruar, kur momenti i redukuar më boshtë , prej forcave të jashtme të rezistencave vepronë ne lakorjen e rrotullimit të fushës magnetike, kurse fusha motorit është nën fushën e statorit.

Karakteristikat mekanike të motorit gjatë punës me shpejtësi të madhe M dhe të vogël V janë identike, porë ndryshojnë kryesishtë në madhësinë e numrit të rrotullimimeve të rotorit sinkronuës.

Gjatë punës së motorit me statorit me shpejtësi të vogël, numri sinkronë i rrotullimeve është disher më i vogël se sa gjatë kyqjës me shpejtësi të madhe, për

Kandidati: Ing. Mustaf Ameti 14

Page 15: Logaritja e mekanizmit për ngritje

Punim SEMINARIK 2008

shkakë se madhësin e numrit të rrotullimeve caktohet me raportin e numrit përgjegjës të statorit.

Madhësia e pjesëmarrjës sinkrone të rrotullimit të rotorit varet prej pjesës marrjës së motorit me rrymë të pandryshushme f, ZH dhe numrit të statorit p, është:

p

fn

⋅= 600

f, ZH - pjesmarrja e rrymës së pandryshuar me të cilën punon elektromotori;p - numri i ( ne katalogjet e prodhushme paraqitet si madhësi 2p).analiza e pikave karakteristike dhe karakteristikat mekanike të pjesëve gjatë punës së elektromotorit me shpejtësi të madhe (M): I – puna (fillestare) e momentit kalimëtarë gjatë lëshimit të motorit; II – pika kritike, e cila i përgjigjet momentit më të madhë të zhvilluar kritike të rrotullimit të motorit krM në regjimin e frenimit ; IV – pika e regjimit nominal të punës së motorit, e cila i pergjigjet momentit nominal të rrotullimit të bushtit të elektromotorit (nga kushtet e nxehjës së statorit); V – pika e etjës së zbrazët, në të cilën numri sinkronë i rrotullimit të rotorit është i njejtë me numrin e rrotullimeve të fushës magnetike të statorit.

Pjesa e degëve karakteristike të motorit I-II quhën deg jostabile e karakteristikave mekanike. Pjesa II-III paraqet pjesën e vijave të lakuara të degës së ngarkuara të karakteristikave të pikës II deri te pika IV quhët deg e ngarkuar , në të cilën motori zhvillonë momentinë i cili është më i madhë së momenti nominal. P jesa e karakteristikave e cila shtrihët në kuadrantinë dytë , prej V-VI, paraqet degët gjeneratorike të karakteristikave mekanike.

Analiza e punës së motorit të me rregjimet karakteristike është si në vijimë:Gjatë lëshimit të motorit për ngritjës së kabinës së ngarkuar rotori i sajë zhvillonë momentin e lëshimit (momenti kalimëtarë) pnM , në pajtim me pikën I.

Për shkakë se momenti i lëvizjës së rotorit është i madhësisë së madhe prej momentit të redukuar të forcave të jashtme rezistuese rM , numri i tijë i rrotullimeve rritet , në pajtimë me skemat grafike të degëve I-II, II-II, të pika përmirsuese mvR , derisa nuk barazohet momenti motorikë dhe momenti i forcave të jashtme rezistuese. Mëtej kabina do të lëvizë e vetme, me shpejtësi të madhe.

Me lëshimin e motorit në punë gjatë lëshimit të kabinës së ngarkuarë nxitimi i rotorit paraqitet në mënyr analoge, por kryhët në pikën punës gvR , të degës gjeneratorike të karakteristikave mekanike me shpejtësi të madhe . Rotori e arrinë me rrotullimin e fushave magnetike të statorit.

Motori do të punoj me regjim gjeneratorikë, duke emituar energjinë në rrjetën elektrike me humbje përkatëse, të cilat janë të caktuara me shkallën e shfrytëzimit të veprimit të motorit dhë janë të një vlere shumë të vogël, përkundër atijë , shkalla e shfrytëzimit të veprimimit të transmetuesit mekanikë-reduktorit pulegjarë.

Me kalimin e kabinës në sipërfaqen e katitë kuqet dënësi i ngadalsimit , sipas sistemit të manipulimit, i cili qkyqet fileta e statorit me shpejtësi të madhe dhe

Kandidati: Ing. Mustaf Ameti 15

Page 16: Logaritja e mekanizmit për ngritje

Punim SEMINARIK 2008

njëkosishtë i kuq filetat me shpejtësi të vogël. Duke ju falenderuar inercsë së sistemit dinamikë të motorit, numrin e rrotullimit të rotorit me momenteve të ndryshimit të mbetët në nivelinë e mëparshëm (pika mmR ).

Siç është puna e motorit në atë moment i caktuar me karakteristika me shpejtësi të vogël (M), numri i tijë i rrotullimeve i përgjigjet pikës VII të degës gjeneratorike dhe do të fillojë rënja e numrit të rrotullimeve nën veprimin r momentit gjeneratorikë frenuës M në drejtimë i cili grafikishtë paraqitet në vi të pandërprerë .

Procesi i zvoglimit të numrit të rrotullimeve kryhët në pikën mmR , e cila i përgjigjet barazpeshës së momentit matematikë dhë momentitë të forcave të jashtme rezistuese.

Procesi analog do të veprojë gjatë ngadalsimit të kabinës e cila lëshohët. Dijagrami i ndryshimit të shpejtësisë së kabinës së ashensorit me motorë dy taktësh është treguar në figurën vijuese:

uMuv VV , - vlerat e shpejtësisë së kabinës gjatë punës së motorit me shpejtësi të madhe dhe të vogël; kpu ttt ,, - koha e shpejtimit, regjimit kalimtarë dhe frenimit

mekanikë; M

vuMuv ttt ,, - koha e lëvizjës së kabinës me shpejtësi të madhe dhe të

vogël, koha e kalimit nga shpejtësia e madhe në të vogël;I-VII – karakteristikat e pikave të dijagramit të shpejtësisë.Perioda e shpejtimit ut , karakterizohet praktikisht vlerë konstante e shpejtimit, pamarrparasysh me karakterin e pikave të lakuara të karakteristikave mekanike me pjesën e motorit. Kjo shpjegohët me inercionin e rotorit të motorit, frenuës dhe masave të tjera rrotulluese, si dhe pjeset kalimtare elektromagnetike. Shpejtimi konstatohët paraqetë momentin constant me boshtinë e motorit. Ajo hipotezë në shumicë zhvillonë shprehjet analitike te ekuacionet të lëvizjës së mekanizmitë motorik për ngritje.

Fig. 1.6. Dijagrami i ndryshimit të shpeitësisë së kabinës gjatë lëshimit në lëvizje dhe frenimit.

Pjesët tjera të dijagramit të ndryshimit të shpejtësisë paraqesin procesin en lëvizjës së kabinës së caktuar me shpejtësi të madhe ( uvt ), regjimin gjeneratorik i

frenit gjatëkalimit nga shpejtësia e madhe në shpejtësi të vogël (M

vt ), lëvizë me

Kandidati: Ing. Mustaf Ameti 16

Page 17: Logaritja e mekanizmit për ngritje

Punim SEMINARIK 2008

shpejtësi të vogël ngadalsuëse ( uMt ), perioda e regjimit kalimtarë ( pt ) dhe frenuës (kt ).

Në qëllimin e nxerrjës së varshmërisë analitike është e nevojshme llogaritja dinamike , me shqyrtimin e ekuacionit të lëvizjës të mekanizmit motorikë gjatë ngritjës.1.2.3.Ekuacionet e lëvizjës së elektromotoritë

Regjiminë e caktuar, gjatë numrit konstantë të rrotullimit të rotorit , elektromotori zhvillonë momentin rrotulluës i cili është i njejtë me momentin e redukuar me boshtë të motorit prej forcave të jashtme rezistuesë.

Ndryshimi i momentit në boshtë prej forcave të jashtme , në pajtim me karakteristikat mekanike, të çon deri te regjimi i caktuar me vlera të tjera të të rrotullimit të bushtit.

Kalimi nga njëri regjim i caktuar në tjetrin bëhet me ndryshimin e momentit rrotulluës dhe shpejtësisë. Aj proces paraqet regjimin kalimëtar punuës.

Karakter të procesit kalimëtar direkt ndikon në kapacitetin e ashensorit, në planimetrin e lëvizjës dhe saktësinë e ndaljës së kabinës dhe në harxhimin e energjisë gjatë lëshimit në motor (lëvizje) dhe frenim.

Në regjimi kalimtarë të punës së motorit, në krahasimë me ngarkesat statike, veprojnë edhe forcat e inercionit të rendësishme sipasë madhësisë. Në pajtim me principin e Dallanbergut, gjatë shqyrtimit të përballimeve dinamike, ndryshojnë zakoni i ekuilibrit statikë, gjatë asaj duhet ta marr parasyshë edhe veprimin e forcës së inercionit. Për formën e ekuacionit të lëvizjës së motorit shqyrtohët skema në figurën 1.7. pa marr deformimet e elementeve, kurse në pajtim me shenjat vijuese:

rI , 2kgm - madhësia e momentit të inercionit të motorit;spI , 2kgm - madhësia e momentit të inercionit të lidhësës;zI , 2kgm - madhësia e momentit të inercionit për lëshimin e detyruar të kabinës;

GKQ FFF ,, , kN – forcat rezistuese të lëvizjës së ngarkesës në kabinë kabinat dhe kundërpeshat;

mDD zzpu ,,, δ - dijametri i litarit motorikë, dijametri dhe gjërsia për lëshimin e detyruar të kabinës;

srad,ω - shpejtësia këndore e boshtit të elektromotorit (bushtit të reduktoritme model ekuivalent të motorit);

εI , 2kgm - madhësia zgjedhëse e momentit të inercionit të sistemit dinamik të redukuar në boshtinë e elektromotorit ;

NmMMM SVKM ,,, - momenti rrotulluës i elektromotorit, frenat dhe momenti i redukuar i forcave të jashtme rezistuese.

Kandidati: Ing. Mustaf Ameti 17

Page 18: Logaritja e mekanizmit për ngritje

Punim SEMINARIK 2008

Fig. 1.7. skema e llogaritjës dinamike të modelit të mekanizmit për ngritje.

a) – skema e mekanizmit real;b) - skema ekuivalente e modelit dinamik; 1,2 – masat lëvizëse të ngarkesës,

kabina dhe kundërpesha; 3 – litari tërheqës ; 4 – pjesa për lëvizje me dorë të kabinës së ashensorit ; 5 – reduktori ; 6 – litari motorik (lëvizës); 7 – lidhësja me frenuës; 8 – elektromotori.

Gjatë shqyrtimit të karakterstikave dinamike të procesit kalimtar të motorit të ashensorit është mekanizëm realë duke ndrruar me modelin ekuivalent.Për bazën e ekuivalencës përmirsohët ekuacioni i energjisë kinetike të gjitha pjesve lëvizëse të mekanizmit dhe madhësive të energjisë kinetike.

Modeli dinamik i mekanizmit mundet të paraqitet në fornmë të masave rrotulluese (fig. 1.7.b) me momentin e inercionit εI dhe shpejtësin këndore të sjellur në boshtine rotorit të elektromotorit ω për të cilën momentet përgjegjëse SVM MM , në regjimin motorik ose gjeneratorik ose SVK MM , në regjimin mekanikë të frenimit.

Momenti i redukuar i inercionit të sistemit dinamikë ekuivalent caktohet nga ekuacioni i energjisë kinetike pa marrë parasyshë masat rrotulluese të reduktorit dhe litarit motorikë (lëvizës), tek i cili ashensori mund të neslizhohen, ku është:

22222

22222 vtGIIII rSVZspr ⋅⋅+⋅+⋅+⋅=⋅ ωωωω

ε , ……….(1.48)

respektivisht pas shkurtimit dhe rregullimit përgjegjës, fitohët:

2

2vtGIIII rSVZspr ⋅⋅+⋅++⋅=ε , ………………………..(1.49).

Nëse shpejtësia drejtvizore e kabinës shprehet sipas shpejtësisë këndore ω fitohet formën më e plotë e ekuacionit të mëposhtëm:

rSVZsprR

uprSVZspr tIIII

i

DtGIIII ⋅+++=

⋅⋅⋅+⋅++⋅=

2

2.

4ε , …(1.50), ku ësshtë:

Kandidati: Ing. Mustaf Ameti 18

Page 19: Logaritja e mekanizmit për ngritje

Punim SEMINARIK 2008

kgtG rSV ,⋅ - masa transllatore, masa lëvizëse e reduktuar të litarit lëvizës (motorikë);

2,kgmtI rSV ⋅ - momenti i inercionit të masës lëvizëse transllatore e reduktuar në boshtinë e elektromotorit.

Nëse të varurit indirect është sipas makarasë, shkallën e shfrytëzimit të veprimit të makarasë mirret parasyshë në llogaritje sipas madhësisë rSV tG ⋅ , dhe momenti i reduktuar i inercionit të masave lëvizëse transllatore caktohën nga shprehja:

2

2.

4 R

upSVrSV i

DGtI

⋅⋅=⋅ , ………………………………………(1.51)

Ekuacioni i lëvizjës, pa marrë parasyshë ndikimin e ngurtësimit të pjesëve të mekanizmit dhe litarit për varje do të ketë formën vijuese:

dt

dTIM SVd

ωε εε ⋅=⋅= , ……………………………………(1.52), ku është:2, sradSVε - shpejtimi këndorë i bushtit i sjellur në sistemin dinamikë;

NmM d , - momenti shtesë i cili formohet (paraqitet) gjatë lëshimit në lëvizje dhe frenimit të kabinës së ashensorit.Gjatë lëshimit në lëvizje të ngarkesës së kabinës në rast të uljes (ngritjes):

pSVprd MMM ±= , …………………………………………..(1.53), ku është:

NmMM krpr ,)80,0.....75,0( ⋅= - madhësia e momentit të llogaritur të lëshimit në lëvizje(motorë) duke marrë parasyshë ndikimin jolinear të grafikës së karaktëristikave mekanike;

NmM kr , - madhësia e momentit kritik të elektromotorit, fig. 1.5.;NmM p

SV , - momenti i reduktuar i forcave të jashtme të ngarkuara gjatë lëshimit në lëvizje (motorë), gjatë asaj është shenja “ PLUS” gjatë uljes, rrespektivisht shenja “MINUS” gjatë ngritjës së kabinës.

Madhësia e momentit të reduktuar të forcave të jashtme rezistuese është:

• gjatë uljes Nmi

DFM r

R

upSpSV ,

2.0 η⋅

⋅⋅

= , ………………(1.54)

• gjatë ngritjës Nmi

DFM

dR

vpppSV ,

2.0

η⋅⋅⋅

= , ……………….. (1.55), ku është:

rη - vlera reciproke e shkallës së shfrytëzues të veprimit të reduktuar për )min(min200 1 rrot− ;

dη - shkalla direkte e shfrytëzimit veprues gjatë numrit nominal rrotullues të bushtit të elektromotorit;

NF S ,0 - forca vëllimore në litarin motorikë(lëvizës) gjatë uljes së ngarkesës joekuilibruese;

NF p ,0 - forca vëllimore në liarin motorikë(lëvizës) gjatë ngritjes së ngarkesës joekuilibruese.Gjatë frenimit gjeneratorik, gjatë ngritjes(uljes) së ngarkesës joekuilibruese:Kandidati: Ing. Mustaf Ameti 19

Page 20: Logaritja e mekanizmit për ngritje

Punim SEMINARIK 2008

GSVGd MMM ±= , ……………………………………………(1.56), ku është:

GM - momenti gjeneratorik i motorit për karakteristika të shpejtësisë së vogël(fig.1.5., grafiku M);

GSVM - momenti i reduktuar i forcave të jashtme rezistuese gjatë frenimit

gjeneratorik; shenja “plus” gjatë ngritjes, shenja”minus” gjatë uljes.Momenti i reduktuar i forcave të jashtme rezistuese gjatë frenimit gjeneratorik:

• gjatë ngritjes Nmi

DFM

R

duppGSV ,

2.0

⋅⋅⋅

………………..(1.57)

• gjatë uljes Nmi

DFM

R

rvpSGSV ,

2.0

⋅⋅⋅

……………….(1.58), ku është:

rd ηη , - shkalla direkte dhe reciproke e shfrytëzimit të veprimit të reduktorit gjatë numrit nominal të rrotullimeve të bushtit të motorit me shpejtësi të madhe;

Sp FF 00 , - forcat vëllimore në litarin lëvizës gjatë ngritjes dhe uljes së ngarkesës joekuilibruese.

Gjatë frenimit mekanik kabina ngritëse e cila lëviz me shpejtësi të vogël ngadalësuese:

kSVkd MMM ±= , ……………………………………………(1.59), ku është:

NmM k , - momenti i llogaritur i frenimit;NmM k

SV , - momenti i reduktuar i forcave të jashtme ngarkuese gjatë frenimit mekanik, gjatë kësaj është shenja “PLUS” për ngritje, kurse “MINUS” për ulje.

Madhësia e momentit të reduktuar të forcave të jashtme rezistuese gjatë frenimit:

• gjatë ngritjes Nmi

DFM

R

MdvppkSV ,

2.0

⋅⋅⋅

…………….(1.60)

• gjatë uljes Nmi

DFM

R

MrupSkSV ,

2.0

⋅⋅⋅

……………….. (1.61), ku është:

MrMd ηη , - shkalla reciproke dhe direkte e shfrytëzimit të veprimit të reduktorit për shpejtësi të vogla.

Nga ekuacioni (1.51) mund të caktohet madhësia e shpejtimit të kabinës në regjimin kalimtar të lëvizjës.

Së pari duhet shprehur shpejtësinë këndore të bushtit të elektromotorit si shpejtësi linjore të lëvizjës së kabinës, rrespektivisht:

up

R

D

iv

.

2 ⋅⋅=ω , …………………………………………………(1.62)

Kandidati: Ing. Mustaf Ameti 20

Page 21: Logaritja e mekanizmit për ngritje

Punim SEMINARIK 2008

Pas vendosjes së shprehjes (1.60) në ekuacionin e lëvizjës (1.51) dhe rregullimin algjebrik fitohet madhësia e shpejtimit linjor të kabinës:

• gjatë varjes direkte të kabinës:

2

. ,2 s

mM

iI

Da d

R

up ⋅⋅⋅

…………………………………………..(1.63)

• gjatë varjes sipas makarasë:

2

. ,2 s

mM

iiI

Da d

KR

up ⋅⋅⋅⋅

………………………………………..(1.64), ku është:

NmM d , - momenti shtesë në boshtin e elektromotorit në regjimin pergjegjës (gjatë lëshimit në levizje, rrespektivisht gjatë frenimit).Për vendosjen e varshmërisë të cilat më herët janë shqyrtuar dhe në bazë të llogaritjës statike, janë krijuar kushtet për vendosjen e metodologjisë së llogaritjës dinamike.

Kandidati: Ing. Mustaf Ameti 21

Page 22: Logaritja e mekanizmit për ngritje

Punim SEMINARIK 2008

Pas vendosjes së shprehjes (1.60) në ekuacionin e lëvizjës (1.51) dhe rregullimin algjebrik fitohet madhësia e shpejtimit linjor të kabinës:

• gjatë varjes direkte të kabinës:

2

. ,2 s

mM

iI

Da d

R

up ⋅⋅⋅

…………………………………………..(1.63)

• gjatë varjes sipas makarasë:

2

. ,2 s

mM

iiI

Da d

KR

up ⋅⋅⋅⋅

………………………………………..(1.64), ku është:

NmM d , - momenti shtesë në boshtin e elektromotorit në regjimin pergjegjës (gjatë lëshimit në levizje, rrespektivisht gjatë frenimit).Për vendosjen e varshmërisë të cilat më herët janë shqyrtuar dhe në bazë të llogaritjës statike, janë krijuar kushtet për vendosjen e metodologjisë së llogaritjës dinamike.

Kandidati: Ing. Mustaf Ameti 21

Page 23: Logaritja e mekanizmit për ngritje

Punim SEMINARIK 2008

Pas vendosjes së shprehjes (1.60) në ekuacionin e lëvizjës (1.51) dhe rregullimin algjebrik fitohet madhësia e shpejtimit linjor të kabinës:

• gjatë varjes direkte të kabinës:

2

. ,2 s

mM

iI

Da d

R

up ⋅⋅⋅

…………………………………………..(1.63)

• gjatë varjes sipas makarasë:

2

. ,2 s

mM

iiI

Da d

KR

up ⋅⋅⋅⋅

………………………………………..(1.64), ku është:

NmM d , - momenti shtesë në boshtin e elektromotorit në regjimin pergjegjës (gjatë lëshimit në levizje, rrespektivisht gjatë frenimit).Për vendosjen e varshmërisë të cilat më herët janë shqyrtuar dhe në bazë të llogaritjës statike, janë krijuar kushtet për vendosjen e metodologjisë së llogaritjës dinamike.

Kandidati: Ing. Mustaf Ameti 21

Page 24: Logaritja e mekanizmit për ngritje

Punim SEMINARIK 2008

Pas vendosjes së shprehjes (1.60) në ekuacionin e lëvizjës (1.51) dhe rregullimin algjebrik fitohet madhësia e shpejtimit linjor të kabinës:

• gjatë varjes direkte të kabinës:

2

. ,2 s

mM

iI

Da d

R

up ⋅⋅⋅

…………………………………………..(1.63)

• gjatë varjes sipas makarasë:

2

. ,2 s

mM

iiI

Da d

KR

up ⋅⋅⋅⋅

………………………………………..(1.64), ku është:

NmM d , - momenti shtesë në boshtin e elektromotorit në regjimin pergjegjës (gjatë lëshimit në levizje, rrespektivisht gjatë frenimit).Për vendosjen e varshmërisë të cilat më herët janë shqyrtuar dhe në bazë të llogaritjës statike, janë krijuar kushtet për vendosjen e metodologjisë së llogaritjës dinamike.

Kandidati: Ing. Mustaf Ameti 21