Ölümünün 4. Yildönümü Dolayisiyla Prof. Dr. Halil …ve Tarih-Cografya Fakültesi Eski Qag Tarihi Kürsüsü ba kani ve Türk Tarih Kurumu üyesi Prof. Dr. Halil Demircioglu'nu

T Ü R K T A R I H K U R U M U

B E L L E T E N Üg AYDA BlR giKAR

Cüt: X L ^ No: 157

Ocak 1976

T Ü R K T A R l H K U R U M U B A S I M E V l — A N K A R A

1 9 7 6

Sahibi : T Ü R K T A R I H K U R U M U

Yazi i§lerini yöneten sorumlu yönetmen : U L U G IGDEMIR

I g t N D E K l L E R

M a k a l e l e r , Incelemeler : Sayfa

IöDEMiR, U L U G : Kirkinci yila girerken i

ÖZGÜNEL, CO§KUN: Dirmirde (Gökêbel) Bulunmus Geometrik Kaplar.

(56 resimle birlikte) 3

: Almanca özeti 49

UZUNCAR§ILI, O R D . PROF. ISMAIL H A K K I : Nahil ve Nakil Alaylari (9 resimle

birlikte) 55

ÖZGÜ, PROF. D R . MELÄHAT : Alman Halk Oyunlannda "Büyük Türk" 71

AKCAKAYALIOGLU, GIHAT : Maresal Fevzi Qakmak'in Hatiralari ve Atatürk. 81

K o n f e r a n s l a r :

ERZEN, PROF. D R . A F I F : Ilkâg Tarihinde Kibris (34 resimle birlikte) 93

N e k r o l o j i :

U N A L , AHMET : Ölümünün 4. Yildönümü Dolayisiyle Prof. Dr. Halil Demir-cioglu 117

B i b l i y o g r a f y a :

SOYSAL, ISMAIL: Mohac, Sonrasi Türk - Macar Siyasal Iliskileri üzerinde Macar Tarihîsi G^za Perjes'in Bir Degerlendirmesi 127

1975 yihnin ilk yansinda Türk Tarih Kurumu Kitapligina gelen kitap ve dergiler 139

K a p a k t a k i R e s i m : Türk Tarih Kurumu'nun Masat Höyük Kazisinda bulunan Milattan Önce 1400 yihna ait Hitit Hiyeroglifli damga mühür baskisi.

T 3

B E L L E T E N

Sahibi : T Ü R K T A R I H K U R U M U

Yazi i§lerini yöneten sorumlu yönetmen : U L U G I G D E M I R

Proprietaire : L A SOCIETE T U R Q U E D'HISTOIRE

Directeur responsable : U L U G IGDEMIR

K a p a k t a k i R e s i m : Türk Tarih Kurumu'nun Masat Höyük Kazisinda bulunan Milättan Önce 1400 yihna ait Hitit hiyeroglifli damga mühür baskisi.

S u r l a couverture : Empreinte de sceau, avec ecriture en hieroglyphe hittite, datant de 1400 av. J . - Ch., trouvee aux fouilles de Masat Höyük de la Societe Turque d'Histoire.


B E L L E T E N Üg AYDA BlR CIKAR

PERIODIQUE TRIMESTRIEL

Cilt: XL—Tome: XL ' Sayi: 157- 160—No: 157-160

T Ü R K T A R l H K U R U M U B A S I M E V l

1 9 7 6

— A N K A R A

t g l N D E K t L E R

ABBASLI, M I R Z A : Safevilerin Kökenine dair 287

AKQAKAYALIOGLU, CIHAT : Mare§al Fevzi Qakmak'in Hatiralari ve Atatürk. 81

A Y D A , A ü i L E : Une Theorie sur l'Origine du Mot "Türk" 229

: "Türk" Kelimesinin Mensei Hakkinda Bir Nazariye 239

BAYDUR, Dog. D R . NEZAHAT : Roma'da Is. Ö. II. Yüzyildaki Reformlar . . . 195

BAYUR, HIKMET : T . B . M . M . Hükümeti Umur-i Hariciye Vekili Yusuf Kemal Tengir§enk'in 1922 Martinda Yaptigi Avrupa Gezisi ile ilgili Arular 617

BAYUR, H I L M I : 1911-1912 ttalyan Savasmda Gegmis. Garip Bir Olay . . . . 595

QAGATAY, PROF. D R . NESET : Fütüwetîlikle Ahiligin Ayrmtilari 423

M . QIG - S. N . KRAMER : Ideal bir Sumer Annesi (2 resimle birlikte) . . . . 403

DELILBASI, D R . M E L E K : Selänik'in Venedik Idaresine Gegmesi ve Osmanh -Venedik Savasi (1423 - 1430) 573

DONBAZ, VEYSEL - HORASANLI, ERGIN : Bursa Arkeolqji Müzesinde Bulunan Kültepe Tabletleri (6 levha ile birlikte) 175

I Ö D E M i R , U L U G : Kirkinci yila girerken 1

INAL, GÜNER: Kahire'de Yapilmi§ Bir Hümäyünnäme'nin Minyatürleri (28

resimle birlikte) 439

: Ingilizce özeti 464

KANSU, D R . §EVKET Aziz: Rassengeschichte der Türkei (47 resimle birlikte) 353

: Türk$e özeti 387

KAYMAZ, N E J A T : Türk Kurtulu§ Savasmin Tarihsel Konumu ve Niteligi . . 599

ÖZGÜ, PROF. D R . M E L Ä H A T : Alman Halk Oyunlannda "Büyük Türk" . . . 71

ÖZGÜC, NIMET : Acemhöyük'te Bulunmu§ Olan Bir Fildisi Kutu ve Bir Kursun

Figürin Kahbi (8 resimle birlikte) 547

: An Ivory Box and a Stone Mould from Acemhöyük (with 8 Fig.) 555

ÖZGÜNEL, GO§KUN: Dirmil'de (Gökêbel) Bulunmu? Geometrik Kaplar. (56 resimle birlikte) 3

: Almanca özeti 49

SEVIN, D R . V E L I : Kroisos ve Pamphylia % 185

§AHIN, SENCER: Erythrai icin Attik Dekret (1 resimle birlikte) 565

: Ein attisches Dekret für Erythrai (mit Abb.) 569

S a y f a

TANSEL, F E V Z i Y E A . : Divan §airlerinden Fenni'nin Bogazigi Kiyilarmi Can-landiran Mesnevisi: "Sahil-Näme" (5 fotokopi ile birlikte) . . . . 331

TOKLU, GÜRKAN : Acemhöyük'te Bulunan Bir Kursun Figürin Grubu (1 resimle birlikte) 5 6 1

UZUNCARSILI, O R D . PROF. ISMAIL HAKKI : Nahil ve Nakil Alaylari (9 resimle birlikte) 5 5

UZUNCAR§ILI, O R D . PROF. ISMAIL H A K K I : Yavuz Sultan Selim'in Kizi Hamm Sultan ve Torunu Kara Osman §ah Bey Vakfiyeleri (83 fotokopi ile birlikte) 467

ÜNVER, O R D . PROF. D R . A. SÜHEYL: Yenigeri Ki§lalan (12 resimle birlikte). 589

YÜCEL, PROF. D R . YA§AR : Timur Tarihi Hakkinda Ara§tirmalar 249

Q e v i r i l e r :

VILLALTA, JORGE G. BLANCO (Türkgeye geviren: MUSTAFA KENANOGLU) : Türklerin Sanat ve Edebiyati 479

K o n f e r a n s l a r :

ERZEN, PROF. D R . AFIF : llkgag Tarihinde Kibris (34 resimle birlikte) . . . 93

N e k r o l o j i :

§ A K i R O Ö L U , MAHMUT H . : Prof. Dr. Cengiz Orhonlu 1927- 1976 669

Ü N A L , AHMET : Ölümünün 4. Yildönümü Dolayisiyle Prof. Dr. Halil De-mircioglu 117

Ü N A L , AHMET : Dr. Franz Steinherr 347

B i b l i y o g r a f y a :

SOYSAL, ISMAIL: Mohag Sonrasi Türk - Macar Siyasal Ilisjkileri üzerinde Macar Tarihgisi G^za Perjes'in Bir Degerlendirmesi 127

1975 yihnin ilk yarisinda Türk Tarih Kurumu Kitaphgina gelen kitap ve dergiler 139

1975 Yihnin Ikinci Yarisinda Kitaphgimiza Gelen Kitap ve Dergiler 503

H a b e r l e r :

Türkoloji Qalismalari Birligi 351

Türk Tarih Kurumu Genel Kurul Toplantisi 687

Uluslararasi Tarih Bilimleri Komitesi ile II. Dünya Sava§i Tarihi Komitesi-nin Ankara'da Yaptigi Toplantilar 727

T A B L E DES M A T I E R E S

A r t i c l e s , E t u d e s : Page

ABBASLI, M I R Z A : Sur POrigine des SafeVites (en turc) 287

AKCAKAYALIOGLU, CIHAT : Les M^moires du Marechal Fevzi Qakmak et Atatürk (en turc) 81

A Y D A , A D I L E : Une Theorie sur l'Origine du Mot "Türk" (en francais) . . . 229

: Traduction en turc de Particle sus-indique' 239

BAYDUR, Dog. D R . NEZAHAT : ReTormes realisees ä Rome au Ile siecle avant J . - Ch. (en turc) 195

BAYUR, HIKMET : Souvenirs du Voyage en Europe en Mars 1922 de Yusuf Kemal Tengir§enk, Ministre des Affaires Etrangeres du Gouvernement de la Grande Assembler Nationale 617

BAYUR, H i L M i : Un Incident Etrange survenu durant la Guerre turco - italienne de 1911 - 1912 (en turc) 595

QAGATAY, PROF. D R . NESET : Caracteres distinctifs du "Fütüvvet" isme et

des "Ahi" (en turc) 423

M . QIG - S. N . KRAMER : Une mere sumerienne modele (en turc; 2 fig.) . . 403

DELILBASI, D R . M E L E K : Annexion de Salonique par Venise et Guerre turco -venitienne (1423- 1430; en turc) 573

DONBAZ, VEYSEL - HORASANLI, ERGIN : Tablettes de Kültepe se trouvant au Mus£e de Bursa (en turc; 6 planches) 175

l ö D E M i R , U L U G : A U Seuil de la quarantiemes Annee (en turc) 1

INAL, GÜNER : Miniatures d'un "Hümayunname" ecrit au Caire (en turc) . . 439

: Resume' en anglais de Tarticle ci - dessus mentionne* 464

KANSU, D R . §EVKET Aziz: Rassengeschichte der Türkei (Histoire raciale de

la Turquie) (en allemand; 47 fig.) 353

: Rösume* en turc de Particle ci - dessus mentionne! 387

KAYMAZ, NEJAT : Le Sujet et la Structure de la Guerre de Liberation (en turc) 599

ÖZGÜ, PROF. D R . MELÄHAT : Le Grand Turc dans les jeux populaires alle-mands (en turc) 71

Ö z G Ü g , N i M E T : Boite en ivoire et moule en pierre trouv^s ä Acemhöyük (en turc; 8 fig.) 547

: An Ivory Box and an stone Mould from Acemhöyük (with 8 Fig.; traduction en anglais de Particle ci-dessus mentionn£) . . 555

P a g e

ÖZGÜNEL, CO§KUN: Recipients gômetriques trouves a Dirmil (Gökcebel) (en turc, avec 56 fig.) 3

: Dito, resume en allemand 49

SEVIN, D R . V E L I : Kroisos et la Pamphylie (en turc) 185

§AHIN, SENCER: Decret attique pour Erythrai (en turc; 1 fig.) 565

: Ein attisches Dekret für Erythrai (mit Abb.; traduction en allemand de Particle ci-dessus mentionne) 569

TANSEL, FEVZIYE A . : Le "Mesnevi" de Fenni, poete de l'öpoque du Divant, cel£brant les rives du Bosphore (en turc; avec 5 photocopies) . . 331

TOKLU, GÜRKAN : Groupe de figurines trouve* ä Acemhöyük (en turc; 1 fig.) 561

U z u N g A R § i L i , O R D . PROF. ISMAIL H A K K I : Cer6nonies du "Nahü" et du "Nakil" (en turc, avec 9 fig.) 55

U z u N g A R S i L i , O R D . PROF. ISMAIL H A K K I : Les Vakoufs de Hamm Sultan, fille de S61im "le Feroce" et de Kara Osman §ah Bey, petit -fils du meme Sultan (en turc; 83 photocopies) 467

ÜNVER, O R D . PROF. D R . SÜHEYL: Les Gasernes des Janissaires (en turc; 12 fig) 589

YÜCEL, PROF. D R . YASAR : Recherches sur l'histoire de Timour (en turc) . . 249

T r a d u c t i o n s :

VILLALTE, JORGE G. BLANCO (traduit en turc par MUSTAFA KENANOGLU) : l'Art et la Litterature des Turcs • 479

Conferences :

ERZEN, PROF. D R . A F I F : Ghypre dans l'histoire de l'Antiquite* (avec 34 fig.) 93

Neurologie :

§AKIROGLU, MAHMUT H . : Prof. Dr. Cengiz Orhonlu 1927 - 1976 669

ÜNAL AHMET : Halil Demircioglu, au 4« anniversaire de sa mort 117

ÜNAL, AHMET : Dr. Franz Steinherr 347

B i b l i o g r a p h i e :

SOYSAL, ISMAIL: Une appröciation de l'historien hongrois Geza Perj6s sur les relations politiques truco-hongroises apres Mohacs 127

Livres et Periodiques recus k la Bibliotheque de la Societe" Turque d'Histoire dans le premier semestre de 1975 139

Livres et Periodiques regus ä la Bibliotheque de la Soci£t<§ Turque d'Histoire durant le second semestre de l'annde 1975 503

I n f o r m o t i o n :

l'Union pour l'Etude de la Turcologie 351

Assembler Generale de la Soci£t<§ Turque d'Histoire 687

R£union ä Ankara du Comitö International des Sciences Historiques et du Comite' de l'Histoire de la Deuxieme Guerre Mondiale 727


B E L L E T E N Cilt: XL OCAK 1976 Sayi: 157

N e k r o l o j i :

ÖLÜMÜNÜN 4. YILDÖNÜMÜ DOLAYISlYLE PROF. DR. HALlL DEMlRClOÖLU

A H M E T Ü N A L

B u n d a n 4 sene ö n c e , 23 §ubat 1972 de A n k a r a Ü n i v e r s i t e s i D i l

ve T a r i h - C o g r a f y a F a k ü l t e s i E s k i Q a g T a r i h i K ü r s ü s ü ba§kani ve

T ü r k T a r i h K u r u m u üyes i P r o f . D r . H a l i l D e m i r c i o g l u ' n u yit irmi§tik.

H a l i l D e m i r c i o g l u ' n u n ki§il igini ve o n u n ü l k e m i z d e k u r u p yerle§tir-

m e y e gah§tigi E s k i Q a g T a r i h i D i s i p l i n i n i b i l m e y e n l e r e b u y i t i g i n

ne k a d a r b ü y ü k o l d u g u n u a n l a t m a k o l d u k g a g ü g t ü r .

H a l i l D e m i r c i o g l u gerek h a y a t m i n ge§itli d ö n e m l e r i n d e z a m a n i n

ve k o § u l l a n n g e r e k t i r d i g i u g r a § i l a n , ve gerekse gergek B a t i i i a n l a m d a ve

A t a t ü r k ' ü n göstermi§ o l d u g u y o l d a i l m i n i y a p t i g i E s k i Q a g T a r i h i n d e

i z l e d i g i s i k i m e t o d , gergekgi b i r t a r i h görü§ü, evrensel t a r i h b i l g i s i ,

g e n e l k ü l t ü r ü ve s o n u g o l a r a k g e v r e s i n d e k i i n s a n l a r l a ve özel l ik le

ögrenc i ler iy le o l a n i n s a n c i l i l i§kileriyle, k i s a c a s i , a i l e h a y a t i m d a h i

k a p s a y a n h e r §eyiyle ö r n e k a h n a c a k i n s a n l a r d a n b i r i y d i . O n u n i g i n

H a l i l D e m i r c i o g l u ' n u n öze l ve b i l i m s e l h a y a t i n m i n c e l e n m e s i n d e n

ö g r e n i l e c e k gok §eyler v a r d i r .

H a l i l ( I b r a h i m § a b a n ) D e m i r c i o g l u 1905 y i h n d a o z a m a n l a r

as len B o l u ' l u o l a n b a b a s i y ü z b a § i § ^ b a n B e y ' i n O s m a n h o r d u s u n d a

s u b a y o l a r a k g ö r e v l i b u l u n d u g u K a l k a n d e l e n ' d e ( M a n a s t i r ) d o g d u .

S o n r a d a n a i les iy le b i r l i k t e t s t a n b u P a yerle§ti . K e n d i s i i l k ö g r e n i m i n i n

b a § l a n g i c m d a i k e n b a b a s i Q a n a k k a l e s a v a § l a n n d a §ehit dü§tü. B u -

n u n s o n u n d a g i k a n b ü y ü k g e g i m g ü g l ü k l e r i n e r a g m e n b i z z a t k e n

d i s i gah§ip p a r a k a z a n m a k s u r e t i y l e o k u l a d e v a m e t t i . I s t a n b u l

E r k e k L i s e s i n d e ö g r e n i m d e b u l u n d u g u s i r a d a h a s t a h k v e m a d d i

s i k i n t i l a r y ü z ü n d e n b i r a r a ö g r e n i m i n e a r a v e r m e k z o r u n d a k a l d i .

1924 y i h n d a M a n i s a ' d a D e v l e t D e m i r Y o l l a n n d a t e l g r a f m e m u r u

o l a r a k gah§ti, s o n r a I s t a n b u l ' a d ö n e r e k t e k r a r l ise ö g r e n i m i n e d e v a m

et t i . B u a r a d a b i r t a r a f t a n M i l l i y e t gazetes inde foto m u h a b i r i o l a r a k

gah§iyor , d i g e r t a r a f t a n d a t u r i s t r e h b e r l i g i y a p a r a k g e g i m i n i t e m i n e

gah§iyordu. Y a l o v a ' d a A t a t ü r k ' ü n e l i f i n c a n h r e s m i n i geken o d u r .

T a r i h e o l a n i l g i s i n d e ise b u t u r i s t r e h b e r l i g i n i n ro lü o l d u g u söylene-

u 8 A H M E T Ü N A L

b i l i r . A y n c a g ü z e l r e s i m ve k a r i k a t ü r g i z m e y e t e n e g i n e de s a h i p t i .

B ü t ü n b u g ü g ko§ul lar a l t i n d a 1929-1930 ders y i h n d a I s t a n b u l E r k e k

L i s e s i n i b a § a n y l a b i t i r e n H a l i l D e m i r c i o g l u a y n i y i l I s t a n b u l H u k u k

Fakül tes ine d e v a m e t m e y e ba§lami§tir .

1930 y i h n d a M i l l i E g i t i m B a k a n h g i b u r s l a y u r t d i § m a ö g r e n c i

g ö n d e r m e k i g i n y a n § m a s i n a v l a n a g m c a k e n d i s i d e bi t i rmi§ o l d u g u

l ise t a r a f m d a n göster i len az s a y i d a k i a d a y l a r a r a s i n d a b u s i n a v l a r a

kat i lmi§ ve b i r i n c i l i k l e k a z a n m i § ; o c a k 1931 d e A t a t ü r k ' ü n a g t i g i y e n i

t a r i h görü§ü d o g r u l t u s u n d a t a r i h ö g r e n i m i i g i n A l m a n y a ' y a g ö n d e -

rilmi§tir. A t a t ü r k 10 a r a h k 1930 t a r i h i n d e D o l m a b a h g e S a r a y m d a

v e r d i g i ve y u r t d i § m a ö g r e n i m e g i d e c e k b a z i ö g r e n c i l e r a r a s i n d a H a l i l

D e m i r c i o g l u ' n u n d a h a z i r b u l u n d u g u b i r k a b u l d e H a l i l D e m i r

c i o g l u ' n a T ü r k g e d e h e n ü z T ü r k T a r i h i i l e i l g i l i y e t e r i k a d a r eser

b u l u n m a d i g m d a n y a k m m i § v e o n a i l e r d e A l m a n y a ' d a y a p a c a g i t a r i h

ö g r e n i m i h a k k i n d a d i r e k t i f l e r vermi§t ir .

A l m a n y a ' d a ünivers i te ö g r e n i m i n e b a § l a m a d a n ö n c e N a u n b u r g

a n d e r S a a l e ' d e k i ü n l ü S c h u l p f o r t a h ü m a n i s t i k g y m n a s i u m ' u n d a g ü z e l

A l m a n c a ö g r e n m i § , 1932 d e B e r l i n F r i e d r i c h - W i l h e l m Ü n i v e r s i t e s i n e

k a y d i n i y a p t i r m i § v e a s i l b i l i m d a h o l a r a k k e n d i segtigi E s k i Q a g

T a r i h i , y a r d i m c i b i l i m d a h o l a r a k d a A r k e o l o j i v e H i t i t o l o j i ö g r e

n i m i n e ba§lami§tir . O z a m a m n ü n l ü h o c a l a n a r a s i n d a E s k i Q a g

T a r i h i profesörü ve s o n evrensel E s k i Q a g T a r i h g i s i E d u a r d M e y e r ' i n

s o n arda§i W i l h e l m W e b e r , A r k e o l o j i profesörü v e a y n i z a m a n d a

E k r e m A k u r g a l ' m d a h o c a s i G e r h a r d R o d e n w a l d t v e ü n l ü h i t i t o l o g

v e S e d a t A l p ' i n h o c a s i H a n s E h e l o l f ' d a n ba§ka F o r r e r , H ä r t u n g ,

S p r a n g e r , Stier,, U n v e r z a g t ve d a h a b i r 50k ü n l ü b i l i m a d a m l a n n i n t a

r i h , a r k e o l o j i , f i l o l o j i , n ü m i z m a t i k , felsefe v . b . d e r s l e r i n i dinlemi§tir .

I l k ö g r e n i m y i l l a n n d a a s i l b i l i m d a h i g i n g e r e k l i v e h ü m a n i s t i k b i l i m

d a l l a n n d a d i§ardä ö g r e n i m y a p a n h e r T ü r k ögrenc is in in g ö z a g n s i

o l a n L a t i n c e (1932) ve E s k i G r e k g e ' y i (1933) k i s a b i r z a m a n d a , g i r -

d i g i s i n a v l a n p e k i y i d e r e c e y l e v e r e c e k ö l g ü d e ögrenmigt ir .

H a l i l D e m i r c i o g l u ' n u n B e r l i n ' d e h a r e k e t l i b i r ö g r e n c i l i k d e v r i

v a r d i r . K i s a z a m a n d a k e n d i s i n i h o c a l a n n a v e gevresine sevdirmi§,

o n l a r d a n ders di§ inda d a y a r a r l a n m a s m i bilmi§tir . B e r l i n T ü r k Ö g

r e n c i D e r n e g i ba§kanl ig i y a p t i g i y i l l a r d a o z a m a n l a r T ü r k i y e ' n i n

B e r l i n B ü y ü k elgisi o l a n ü n l ü K e m a l e t t i n S a m i P a j a ' n i n ö l ü m ü ü z e r i n e

P a § a ' n m ta§idigi d e g e r l e r i ve y e t e n e k l e r i n i a n l a t a n k o n u § m a s i , P a § a ' y a

P R O F . D R . H A L l L D E M t R C t O Ö L U

s a g h g i n d a y a l t a k l a n a n , f a k a t ö l ü m ü n d e n s o n r a b i r a n m a töreni d a h i

d ü z e n l e m e k z a h m e t i n e k a t l a n m a y a n l a r a kar§i b i r protesto n i t e l i g i d e

ta§ir. P r a t i k a r k e o l o j i b i l g i n l e r i n i ge l i§t irebi lmek i g i n gene o z a m a n l a r

B e r l i n ' d e d o k t o r a ögrencis i o l a n E k r e m A k u r g a l ' l a b i r l i k t e P r o f .

U n v e r z a g t e n y ö n e t t i g i v e b i r D o g u G o t yer le§im y e r i o l a n Z a n t o c h a n

d e r W a r t h e k a z i l a n n a k a t i l d i (1933) . K e n d i s i 1935 y i h n d a P r o f . D r .

A f e t i n a n ' m d e l a l e t i y l e A t a t ü r k ' ü n özel o l a r a k y u r t d i§ indan d a v e t

e t t i g i ö g r e n c i g r u b u a r a s i n d ä y d i . D e n e b i l i r k i o n u n A t a t ü r k ' l e b u i k i n c i

kez bulu§masi h a y a t i n d a b i r d ö n ü m n o k t a s i o lmu§tur . R a h m e t l i H a l i l

D e m i r c i o g l u , A t a t ü r k ' ü n b u g ü r ü § m e s i n d e ö g r e n c i t e m s i l c i l e r i n e , h i g

b i r §eyden y i l m a d a n g a h § m a l a n n i ve ö g r e n m e l e r i n i , k e n d i s i n i n b i r

" m e s e n " o l a r a k sürekli a r k a l a n n d a o l a c a g i n i söy ledig in i a n l a t i r d i .

A t a t ü r k özel l ik le y a b a n c i d i l ö g r e n i m i i g i n gok g a b a h a r c a m a -

l a n n i istemi§, b u h u s u s t a ba§ka y a b a n c i ü lke lere g i d i p d i l ög-

r e n m e k i s t i y e n l e r e h e r tür lü k o l a y h g i n s a g l a n a c a g i n i bel irtmi§ti . D e

m i r c i o g l u A t a t ü r k ' ü n " u f k u görebilmek i g i n u f u k t a n i l e r i y e b a k m a k

g e r e k i r " s ö z ü n ü sik s ik t e k r a r l a r d i . A t a t ü r k ' ü n b i r u m u t k a y n a g i

o l a r a k o z a m a n y u r t d i§ inda ö g r e n i m y a p a n ku§agin n o r m a l i n üs-

t ü n d e k i b ü y ü k b a § a n l a n n d a k ü g ü m s e n m e y e c e k b i r p a y i o l d u g u

k e s i n d i r . E s a s e n H a l i l D e m i r c i o g l u ' n u n A t a t ü r k h a y r a n h g i h o c a s i ve

b i r A t a t ü r k d o s t u o l a n P r o f . W i l h e l m W e b e r ' i n "Männer m a c h e n

G e s c h i c h t e " y a n i , " t a r i h i büyük a d a m l a r y a p a r " görü§üyle d e destek-

l e n i y o r d u . B u d e r i n A t a t ü r k sevgis i D e m i r c i o g l u ' n u n " D e r G o t t

a u f d e m S t i e r " a d h d o k t o r a t e z i n i n ö n s ö z ü n d e k i §u c ü m l e d e i fade-

s i n i b u l u r : "Atatürk a d i Türk T a r i h i l m i n e h i z m e t e d e n h e r k e s i g i n b i r

te§vik ve i $ i k s a g a n b i r semboldür."

H a l i l D e m i r c i o g l u T ü r k i y e ' d e b u l u n d u g u a y n i y i h n y a z i n d a o

z a m a n l a r B e r l i n ' d e H i t i t o l o j i d o k t o r a s i y a p m a k t a o l a n S e d a t A l p ' l a

b i r l i k t e k i s m e n gene B e r l i n ' d e a r k e o l o j i d o k t o r a s i y a p a n E k r e m A k u r -

g a l ' i n d a k a t i l d i g i T r o j a , P e r g a m o n , Ehesos , P r i e n n e , M i l e t o s , D i d y -

m a v e M a g n e s i a a d M a e a n d r u m ' u k a p s a y a n b i r B a t i A n a d o l u ge-

z i s i y a p m i § , b i l a h a r e P r o f . K u r t B i t t e l ' i n y ö n e t t i g i B o g a z k ö y ( H a t -

tusas) k a z i l a n n a k a t i l m i j t i r .

A y n i y i l t e k r a r B e r l i n ' e d ö n e n H a l i l D e m i r c i o g l u 1939 y i h n a

k a d a r gegen z a m a n i d o k t o r a g a h § m a l a n n a a y i r m i j , t e z i i g i n g e r e k l i

m a l z e m e y i t o p l a y a b i l m e k i g i n I t a l y a , F r a n s a ve I n g i l t e r e ' y e gi tmi§,

D e l a p o r t e , H r o z n y , M o o r t g a t ve S m i t h g i b i o d e v r i n ü n l ü b i l i m

a d a m l a n i l e de ili§kiler k u r m u § ve 1939 d a B e r l i n Ü n i v e r s i t e s i n d e n

120 A H M E T Ü N A L

felsefe d o k t o r u ü n v a n i n i a l m i j t i r . G e r g e k t e n de o n u n " D e r G o t t a u f

d e m S t i e r , G e s c h i c h t e eines re l ig iösen B i l d t y p u s " a d h d o k t o r a t e z i

d i s i p l i n l i ve b ü y ü k b i r g a l i § m a m n ü r ü n ü d ü r v e b i l i m d ü n y a s i t a r a -

f i n d a n t a k d i r g ö r m ü § b i r g a h § m a d i r . H a l i l D e m i r c i o g l u b u k i t a b i n d a

b o g a ü s t ü n d e d u r a n ve b i r e l i n d e §im§ek d e m e t i , d i g e r e l i n d e de b a l t a

t u t a n t a n n n i n i k o n o g r a f i k t a s v i r i n i a r k e o l o j i ve d i n t a r i h i a g i s m d a n

e n eski d e v i r l e r d e n M . Ö . I . b i n y i h n i g i n e k a d a r iz lemi§, b u t a n n n m

k ö k e n i n i n K u z e y M e z o p o t a m y a ' d a k i d a g h k b ö i g e o l d u g u n u , s o n -

r a d a n J u p i t e r D o l i c h e n u s a d i y l a G a z i a n t e p c i v a n n d a k i D o l i c h e ' d e

( D ü l ü k ) t a p i m l d i g i n i v e b u r a d a n B a t i D ü n y a s i n a y a y i l d i g i n i k a n i t -

l a m i j t i r . H i t i t ag ik h a v a t a p i n a g i Y a z i h k a y a d a ' k i 28 v e 29 n u m a r a h

d e m o n b e t i m l e r i n i n e l l e r i ü z e r i n d e t a j i d i k l a n " k a y i k " b i g i m l i nes-

n e n i n " G Ö K " ü s i m g e l e d i g i n i i l k d e f a d o g r u o l a r a k k e s t i r e n o d u r .

H a l i l D e m i r c i o g l u ' n u n b u k i t a b i T ü r k T a r i h K u r u m u ' n u n eski ba§-

k a n l a n n d a n P r o f . f jemsett in G ü n a l t a y ' m ö g ü t l e m e s i ü z e r i n e y a z a n

t a r a f i n d a n T ü r k g e y e gevri lmi§, f a k a t § imdiye d e k y a y i n l a n a m a m i § t i r .

T ü r k T a r i h K u r u m u y a y m i§ini s o n z a m a n l a r d a t e k r a r ele almi§tir.

H a l i l D e m i r c i o g l u b ü y ü k b i r t a l i h eseri o l a r a k , b i r süre s o n r a

d ü n y a y i a l t üst edecek o l a n I k i n c i D ü n y a Sava§i b a § l a m a d a n k i s a b i r

z a m a n ö n c e h i z m e t i g i n 1939 y i h n d a T ü r k i y e ' y e d ö n m ü § ü t r . Ü g y i l

ö n c e A t a t ü r k ' ü n is tegi i l e k u r u l m u § b u l u n a n D i l v e T a r i h - C o g r a f y a

F a k ü l t e s i ' n e c T l k Z a m a n l a r T a r i h i D o g e n t N a m z e t l i g i " n e atanmi§sa

d a k i s a b i r z a m a n s o n r a askere a h n m i § v e y e d e k s u b a y o k u l u n d a n

s o n r a l e v a z i m a s t e g m e n i o l a r a k a s k e r l i g i n i y a p m i § t i r . Ü g y i l h k h i z -

m e t t e n s o n r a 1941 de terhis edi lmi§ ve t e k r a r D T C F a k ü l t e s i ' n e

dogent n a m z e d i o l a r a k atanmi§t ir .

B a t i h l a § m a k t a o l a n geng T ü r k i y e ' d e b a t i h h g i n t e m e l i n i o lu§turan

eski G r e k - H e l l e n i z m ve R o m a t a r i h v e k ü l t ü r ü n e kar§i göster i len

k a y i t s i z h k o n u h a y r e t e d ü § ü r m ü § o l a c a k k i , a s k e r l i k d ö n ü j ü n ü n

h e m e n a r k a s m d a n b u a l a n l a r l a i l g i l i b i r gok k ü g ü k m a k a l e l e r y a z m a y a

ba§lami§, b u n l a n popüler le§t i r ip T ü r k h a l k i n m b i l i n c i n e s o k a b i l m e k

i g i n b i l i m s e l d e r g i l e r d e n ba§ka t e f r i k a l a r h a l i n d e U l u s gazetes inde de

y a y i n l a m a y a ba§lami§tir .

H a l i l D e m i r c i o g l u 1945 te dogent , 1950 de profesör , 1956 d a D T C

F a k ü l t e s i E s k i Q a g l a r T a r i h i K ü r s ü Profesörü o l m u § v e b u s o n u n c u

g ö r e v i ö l ü m ü n e k a d a r s ü r d ü r m ü § t ü r . 1945 te T ü r k T a r i h K u r u m u

ü y e l i g i n e s e g i l m i j , a y n c a k e n d i s i n e T ü r k D i l K u r u m u , A l m a n

P R O F . D R . H A L l L D E M l R C t O Ö L Ü 121

A r k e o l o j i Enst i tüsü ve A l m a n § a r k i y a t C e m i y e t i üye l ik ler i veri lmi§tir .

B u n l a r d a n ba§ka T ü r k T a r i h K u r u m u gene l s e k r e t e r l i g i , D T C F

y ö n e t i m k u r u l u ü y e l i g i ve d e k a n v e k i l l i g i yapmi§t i r . 1952-1953 te

F u l b r i g t b u r s l u s u o l a r a k Birle§ik A m e r i k a ' d a k o n f e r a n s l a r v e r m i § ve

a r a § t i r m a l a r y a p m i j t i r . 1 9 5 6 - 1 9 5 8 de Ba§vekalet Ar§ iv G e n e l M ü -

d ü r l ü g ü , 1958-1959 d a d a B a s i n Y a y i n ve T u r i z m U m u m M ü d ü r l ü g ü

g ö r e v l e r i n d e b u l u n m u § t u r .

D T C F a k ü l t e s i ' n e ek o l a r a k H a s a n o g l a n K ö y Enst i tüsü, G a z i

E g i t i m Enst i tüsü, V e t e r i n e r Fakül tes i , O r t a D o g u T e k n i k Ü n i v e r s i -

tesi v e T r a b z o n T e k n i k Ü n i v e r s i t e s i ' n d e t a r i h ve d e v r i m t a r i h i ders-

l e r i o k u t m u § , b i r a r a I s t a n b u l Ü n i v e r s i t e s i n d e k o n f e r a n s g i profesör

o l a r a k b u l u n m u j t u r . Ü l k e m i z d e h ü m a n i z m b i l i n c i n i u y a n d i r m a

g a b a l a n n a y a z i h eser ler i y a m n d a A n k a r a r a d y o s u n d a G r e k m i t o -

l o j i s i h a k k i n d a y a p t i g i ser i k o n u § m a l a r l a d a k a t k i d a b u l u n m u § t u r .

H a l i l D e m i r c i o g l u , ü l k e m i z d e m a a l e s e f 50k az b i l i n e n ve t a n i n a n

T ü r k i y e ' n i n b a t i h l a § m a s m d a k i ö n e m i b i r tür lü k a v r a n a m a y a n E s k i

Q a g t a r i h i n i b i r i n c i e l d e n b i l e n , ara§t iran, o k u t a n ve y a z a n 50k az

s a y i d a k i T ü r k a r a § t i n c i l a n n d a n b i r i y d i . O n u ya§adig i z a m a n i g i n d e

ve ko§ul lar a l t i n d a d e g e r l e n d i r m e k gerekec e k t i r . B i r d e f a §unu sap-

t a m a k g e r e k i r k i , b a t i d ü n y a s i n d a tä " R e n a i s s a n c e " g a g i n d a n b e r i

( y a k l a j i k 500 y i l ! ) sayis iz h ü m a n i s t l e r i n k a t i l m a s i y l e bir ikmi§ o l a n

G r e k - R o m a a r a § t i r m a l a n n i T ü r k d i l i n e ve T ü r k i y e ' y e k a z a n d i r m a k

b i r i n s a n ö m r ü n e s i g d i n l a c a k b i r i§ d e g i l d i r . B u n a r a g m e n H a l i l D e

m i r c i o g l u ' n u n T ü r k i y e ' d e k i h ü m a n i z m a a r a § t i r m a l a r i n a b ü y ü k k a t -

k i s i o lmu§tur . Ö z e l l i k l e T ü r k o k u y u c u l a n n a d ö n ü k 50k s a y i d a k i

y a z i l a n y a m n d a b i t m e m i g d e o lsa T ü r k g e ' d e i l k b i l i m s e l R o m a T a

r i h i n i y a z a n , A t i n a D e m o k r a s i s i n i n s imgesi P e r i k l e s d e v r i n i n b ü y ü k

t a r i h g i s i T h u k y d i d e s ' i a s h n d a n T ü r k g e ' y e g e v i r e n o d u r . T ü r k b i l i m

ä l e m i H a l i l D e m i r c i o g l u ' n a b u g a h § m a l a n i g i n m i n n e t t a r k a l a c a k t i r .

F a k a t b u y e t e r l i m i d i r ?

B u r a d a b i l i n g l i b i r §ekilde B a t i d ü n y a s i n a a g i l d i g i m i z y a n m

y ü z y i h a§an b i r s ü r e d e n s o n r a T ü r k i y e ' d e h ü m a n i z m ba§lami§ m i d i r

s o r u s u n a , b u h u s u s t a y a z i l a n l a r a ve tek tük b e l i r t i l e r e r a g m e n , o l u m l u

c e v a p v e r m e k o l a n a k s i z d i r . B u n u n i g i n b e l i r l i b i r o r t a m d a ,

k u w e t l i e k i p l e r i n u z u n y i l l a r b o y u gah§masi g e r e k e c e k t i r . Ü n i v e r -

s i tes in in E s k i Q a g T a r i h i K ü r s ü s ü n d e , ö g r e n c i l e r i n i n h ü m a n i s t for-

m a s y o n ve b a t i h a n l a m d a kläsik e g i t i m d e n y o k s u n o l m a l a n y ü z ü n d e n ,

122 A H M E T Ü N A L

i l g i l i profesörün protesto n i d a l a n n a r a g m e n , G r e k g e a s h n d a n d e g i l

d e , I n g i l i z c e ' d e n y a l a n y a n h § T ü r k g e ' y e a k t a n l m i § H e r o d o t o s t a r i h i

i l e s ö z ü m o n a " y ü k s e k s e m i n e r " y a p i l a n b i r ü l k e d e h ü m a n i z m d e n

h a n g i h a k l a söz e d i l e b i l i r , b ü y ü k b i r tar t i§ma k o n u s u d u r . H a l i l D e

m i r c i o g l u 1947 de A n k a r a U n i r e s i t e s i ' n i n d ü z e n l e d i g i G a z i a n t e p -

U r f a h a f t a s i n d a y a p t i g i b i r k o n u § m a d a b u u l u s a l d e r d i m i z i §u söz-

l e r i y l e d i l e g e t i r i y o r : Bugünkü b a t i m e d e n i y e t i n i sembolle§tiren

A v r u p a b i l i y o r k i o n u A v r u p a y a p a n , c i h a n t a r i h i n d e d a i m a t e k b i r

v a k i a o l a r a k k a l a c a k o l a n 0 ' H e l l e n m u c i z e s f n i ke§fedip i g i n e s i n -

d i r m e s i olmu§tur. B u A v r u p a h e r f e y i n i , e n ba§ta e§yaya ve i n s a n a , tarn

ve h a k i k i i n s a n a göre d u z e n v e r m e k i s t e y e n b i r dü§ünce s i s t e m i n i y a n i ( h u m a -

n i t a s H 0 H e l l e n m u c i z e s i n e m e d y u n d u r . l§te b u n u n i g i n hälä b i l e H e l l e n l i g i

h a t i r h y o r . O n u k a z a n m a k l a A v r u p a olmu§tur. O n u h a t i r l a y a m a d i g i u n u t t u g u

gün A v r u p a o l m a k t a n g i k a c a k t i r " . D e m i r c i o g l u a d i g e g e n konu§masinin

ba§ka b i r b ö l ü m ü n d e § u n l a n s ö y l ü y o r : " H a y a t k a b i l i y e t i k a l m a m i $ b i r

m e d e n i y e t i n köhne f o r m l a r i n d a n k u r t u l m a k i g i n y a p t i g i m i z inkiläplarin r u h a ,

düjünceye ve z i h n e kök s a l m a s i a n c a k ve a n c a k i g i n e g i r d i g i m i z b a h m e d e n i y e -

t i n i n a n a k a y n a g i n i b e n i m s e m e m i z e , o n u n l a i§ba h a l i n e g e l m e m i z e b a g l i d i r

y o k s a ne b i r düfünüf, ne b i r z i h i n k a l k i n m a s i o l a b i l i r B i r gok k i m s e l e r

y a l n i z bugünkü b a h m e d e n i y e t i n i n i n s a n t k i y m e t l e r i n i b e n i m s e m e k l e , hattä

b a z i l a r i b u m e d e n i y e t i g i n d e k i $u veya b u m i l l e t l e o l a c a k kültür t e m a s i i l e

b u h u m a n i z m a n i n o l u v e r e c e g i n i s a m y o r l a r . H a l b u k i bugünkü A v r u p a m e d e n i

y e t i n i n ' i l e r i ya§ayi$ini tümü i l e k a v r a m a k ' i g i n o n u n k a y n a g i i l e k a r $ i l a $ m a k ,

H e l l e n m u c i z e s i n i n y a r a t h g i h u m a n i t a s h n §uuruna v a r m a k läzimdir. B i z i m

a n l a d i g i m i z ve söyledigimiz h u m a n i z m a ifte böyle o l a c a k h r " .

B u r a d a §unu b e l i r t e l i m k i , H a l i l D e m i r c i o g l u eski H e l e n l e r l e

b u g ü n k ü Y u n a n l i l a n n a y n i o l m a d i g i n i , eski G r e k - R o m a k ü l t ü r ü n ü n

b i r " m u c i z e " o l m a d i g i n i , aks ine b u k ü l t ü r ü n b ü y ü k ö l g ü d e eski D o -

g u n u n e t k i s i a l t i n d a d o g d u g u n u gok i y i b i l i y o r d u . B u y ö n ü y l e de

m a a l e s e f her§eyi Y u n a n h h g a a t f e d e n b i r g o k b a t i h h u m a n i s t l e r i n ( p h i l

h e l l e n ) y a p t i k l a n h a t a l a r d a n k e n d i s i n i k u r t a r m a s i n i bi lmi§tir . T ü r -

k i y e d e y a p i l a c a k E s k i Q a g T a r i h i a r a § t i r m a l a n n d a b u g e r g e k l e r i n

h i g b i r z a m a n u n u t u l m a m a s i g e r e k t i g i n i gerek d e r s l e r i n d e ve gerekse

öze l k o n u § m a l a n n d a sik s ik d i l e get irmi§tir . B u k o n u d a u n u t u l m a m a s i

g e r e k e n ba§ka b i r gergek de ko§ul lar v e y u k a r d a k i s a c a d e g i n d i g i m i z

o r t a m k o n u s u d u r . B u r a d a o r t a m d a n k a s d e d i l e n , H ü m a n i z m ara§-

t i n c i l a r m i n i g i n d e y a § a d i g i A v r u p a Y e n i g a g o r t a m i n i n T ü r k i y e ' d e de

y a p m a c i k o l a r a k y a r a t i l m a s i d i r k i b u , b u g ü n ü n a r t i k endüstri le§en ve

P R O F . D R . H A L I L D E M l R G l O Ö L U 123

h i z l a t e k n o l o j i y e k a y a n " p r a g m a t i k " d ü n y a s i n d a m ü m k ü n d e g i l d i r .

B a § k a b i r d e y i m l e T ü r k g e n g l e r i h ü m a n i z m a m n tek k a y n a g i o l a n G r e k

v e L a t i n k ü l t ü r v e d i l l e r i n e d o g r u d a n i n e m e d i k g e , a r a y a D e m i r c i o g l u '

n u n y u k a r d a b e l i r t m e k i s t e d i g i " m e d i u m " l a r g i r d i g i sürece T ü r k i y e ' d e

b a g i m s i z E s k i Q a g B i l i m l e r i ve h ü m a n i z m a r a § t i r m a l a n y ü r ü m e y e -

c e k t i r . Y u k a r d a k i s a c a d e g i n i l e n b u g a g i n k o § u l l a n ve h ü m a n i z m i n

y u v a s i A v r u p a ' d a d a h i b u d e g e r l e r i n t a r t i j m a k o n u s u e d i l d i g i b i r

d ö n e m d e b u d i s i p l i n i n T ü r k i y e ' d e yerle§mesi i g i n z a m a n a r t i k g o k t a n

gegmi§t ir . O n u n i g i n H a l i l D e m i r c i o g l u ve d i g e r b a z i i l e r i görü§lü

b i l i m a d a m l a n m i z i n h a y a t l a n b o y u n c a l i s e l e r i m i z e k o n m a s i n i is-

t e d i k l e r i G r e k v e L a t i n d i l l e r i ö g r e t i m i n i n gergeklegmesi o l a s i h g i

g i t t i k g e p r a g m a t i k l e § e n y u r d u m u z d a d a a r t i k k a l m a m i § t i r , d e n e b l i r .

H a l i l D e m i r c i o g l u t a r i h t e n v e t a r i h i n y a r d i m c i d i s i p l i n l e r i n d e n

n e i s t e d i g i n i b i l e n b i r i l i m a d a m i y d i . O n a g ö r e f i l o l o j i , a r k e o l o j i ve

a n t r o p o l o j i t a r i h i n y a r d i m c i b i l i m l e r i y d i ve t a r i h i b u d i s i p l i n l e r i g i n d e

t u t a n l a r d a n a y n h y o r d u . D e r s l e r i n d e ve y a z i h eser ler inde b u k o n u l a r

ü z e r i n d e gok d u r m u j t u r . A t a t ü r k D e v r i m l e r i n d e n b e r i t e r k e t m e y e

b a § l a d i g i m i z § a r k D ü n y a s i n i n g e g e r l i l i g i n i y i t i rmi§ b a z i n o r m l a n n i

t a r i h i gel i§im i g i n d e B a t i m n k i l e r l e kar§i la§tirarak ögrenc i ler ine dev-

r i m l e r i n gergek y ü z ü n ü b ü y ü k b i r u s t a h k l a k a n i t l a r d i . D e r s l e r i n d e

a k i c i ü s l ü b u , gegmi§ o l a y l a n c a n h b i r b i g i m d e g ö z ö n ü n e s e r m e d e k i

u s t a h g i , a n l a t i m g ü c ü v e s o n u g o l a r a k n ü k t e d a n h g i i l e ögrenc i ler in i

b ü y ü l e r , s ik sik a l k i j l a n i r d i . D e r s l e r i n d e n h e r b i r i ä d e t a b i r konfe-

r a n s n i t e l i g i ta§irdi. R o m a t a r i h g i s i C o r n e l i u s T a c i t u s ' u n " T a r i h

y a z m a k g o c u k l a r a m a s a l a n l a t m a k d e g i l d i r " s ö z ü n ü d i l i n d e n dü§ür-

m e z d i . S i k sik d ü z e n l e d i g i ü n l ü y u r t g e z i l e r i y l e ö g r e n c i l e r i n d e n

y u r d u m u z u n t a r i h i ve a r k e o l o j i k z e n g i n l i k l e r i n i g ö r ü p t a n i m a l a r i n i

i s t e r d i .

H a l i l D e m i r c i o g l u ö l ü m ü y l e a r k a s i n d a d o l d u r u l m a s i g ü g b ü y ü k

b i r bo§luk b i r a k t i . E s k i ^lag b i l i m l e r i y l e u g r a § a n herkes, e n ba§ta

T ü r k i y e m i z ' i n sayis iz o k u l l a n n d a A t a t ü r k ' ü n ve d o l a y i s i y l e o n u n

i s t e d i g i b i g i m d e v e o n u n gösterdig i y o l d a E s k i Q a g l a r T a r i h i o k u t a n

50k s a y i d a k i ö g r e n c i l e r i ba§ta o l m a k ü z e r e h e r T ü r k a y d i n i o n u

s a y g i , m i n n e t ve §ükranla a n a c a k t i r .

N u r i g i n d e y a t s i n .

P r o f . D r . H a l i l D e m i r c i o g l u ' n u n y a y i n l a n ( k i t a p , m a k a l e , ter-

c ü m e , t a n i t m a y a z i l a n ve k o n u j m a l a n ) :

I 2 4 A H M E T Ü N A L

1) D e r G o t t a u f d e m S t i e r . G e s c h i c h t e eines rel ig iösen B i l d

t y p u s . N e u e D e u t s c h e F o r s c h u n g e n B a n d 2 4 1 , B e r l i n 1939.

2) " G r e k l e r i n D e v l e t T e l ä k k i l e r i " , S ( iyasi) I ( l i m l e r ) M (ec-

m u a s i ) X I / 1 2 9 (1941) 3 6 3 " 3 6 9

3) A n a d o l u ' d a ve A v r u p a ' d a Y e n i B u l u n a n " B o g a Ü s t ü n d e k i

A l l a h " ( I u p p i t e r D o l i c h e n u s ) V e s i k a l a n Ü z e r i n e B i r A r a § t i r m a ,

A n k a r a 1942 [Basi lmami§t ir]

4) " H e l l e n i k D e v l e t - H e l l e n i s t i k D e v l e t I " , S I M X I I / 1 3 8 (1942)

204-210

5) " H e l l e n i k D e v l e t - H e l l e n i s t i k D e v l e t I I " S l M X I I / 1 3 9 (1942)

254-262

6) " E s k i Y u n a n ' d a P o l i s ' i n I g t i m a i B ü n y e s i n d e I n k i § a f " , S l M

X I I / 1 4 2 (1943) 399-402

7) " E s k i Y u n a n ' d a P o l i s ' i n I g t i m a i B ü n y e s i n d e K r i z l e r " , S l M

X I I / 1 4 3 (1943) 472-475

8) " A n a d o l u ' n u n E s k i T a § - D e v r i K ü l t ü r l e r i " , A Ü D T C F D V

(1943) 179-184 [ M a x P f a n n e n s t i e l , D i e a l t s t e i n z e i t l i c h e n K u l t u r e n

A n o t o l i e n s ' i n t a n i t m a y a z i s i ]

9) " I l k Q a g d a D e v l e t g i l i k I " S l M , X I I I / 1 5 5 (1944) 655-658

10) " I l k g a g d a D e v l e t g i l i k I I " , S l M X I I I / 1 5 6 (1944) 701-704

11) " A n a d o l u ' d a S i y a s i M e k ä n V a h d e t i K u r u l u § u n d a H a t a y ' a

V e r i l e n Ö n e m " , A n k a r a Ü n i v e r s i t e s i H a f t a s i H a t a y , A n k a r a (1945)

52-67

12) " H e l l a s ' t a D e m o k r a s i y e G i d i § Y o l l a n " , S l M X V / 1 7 8 (1946)

526-532

13) " T ü r k i y e ' d e H u m a n i z m a " , A n k a r a Ü n i v e r s i t e s i H a f t a s i

G a z i a n t e p - U r f a A n k a r a (1947) 141-152

14) " I l k D e m o k r a s i N a s i l D o g d u " , S l M X V I I I / 2 0 9 (1948)

204-207

15) " D e m o k r a s i n i n D o g u § u n d a F e r d l e r " S l M X V I I I / 2 1 0 (1948)

251-254

16) " D e m o k r a s i n i n I l k D o g u § u n d a P a r t i l e r ve P a r t i K a v g a l a n " ,

S l M X V I I I / 2 1 1 (1948) 2 8 0 - 2 8 4

17) " D e m o k r a s i n i n I l k D o g u § u n d a U z l a j t i n c i l a r v e T i r a n l a r " ,

S l M X V I I I / 2 1 3 (1948) 3 8 6 - 3 8 9 .

P R O F . D R . H A L t L D E M l R C t O Ö L U 125

18) " A n t r o p o l o j i ve T a r i h " , A Ü D T C F D V I / 1 - 2 (1948) 50-67

19) T h u k y d i d e s , P e l o p o n n e s o s ' l u l a r l a A t i n a ' l i l a n n S a v a § i , 3 C i l t

A n k a r a 1950 v . d . [ E s k i G r e k c e a s h n d a n t e r c ü m e ] .

20) Ö l ü m ü n ü n E l l i n c i Y i l d ö n ü m ü M ü n a s e b e t i y l e T h e o d o r

M o m m s e n " , B e l l e t e n X V I I / 6 8 (1953) 537-555

21) R o m a T a r i h i I . C i l t - C u m h u r i y e t I . K i s i m - M e n § e l e r d e n A k -

d e n i z H a v z a s i n d a H ä k i m i y e t K u r u l m a s i n a K a d a r , A n k a r a 1953

22) " A t a t ü r k ' t e n B u Y a n a T ü r k i y e ' d e T a r i h i A r a § t i r m a l a r i n

Inki§afi ve § a r k - G a r p A n l a y i j ve Y a k i n l a § m a s i Z a v i y e s i n d e n A n l a m

ve Ö n e m i " , " K i b n s ' i n T a r i h B o y u n c a A n a d o l u I l e I l g i s i " , L e f k o j e

(1962) 24-27

23) L i n e a r - b Y a z i s i n i n Q ö z ü l m e s i ve T a r i h ( B i r Y i l d ö n ü m ü

V e s i l e s i y l e ) A Ü D T C F T a r i h A r a § t i r m a l a n D e r g i s i I , i (1963) 219-234

24) " R o m a , B i z a n s ve J u s t i n i a n u s ( Y e n i B i r K i t a p V e s i l e s i y l e ) " ,

B e l l e t e n X X V I I / 1 0 6 (1963) 153-174

25) " T h e C a m b r i d g e A n c i e n t H i s t o r y " n i n Y e n i B a s k i l a n " ,

B e l l e t e n X X X / 1 1 8 (1966) 291-299

26) " R o m a D e v l e t i ' n i n E y a l e t ( P r o v i n c i a ) S i s t e m i H a k k m d a 1

S i s t e m i n E s a s i ve Ö z e l l i k l e r i " , A Ü D T C F T a r i h A r a § t i r m a l a n D e r g i s i

V , 8-9 (1967) 4 4 3 - 4 5 9

27) " T a r i h B i z ve A t a t ü r k " , B e l l e t e n X X X V / 1 3 9 (1971) 453-455

H a l i l D e m i r c i o g l u e r k e n ö l ü m ü ve b i r " p e r f e c t i o n i s t " o l m a s i

n e d e n i y l e y a z m a k t a o l d u g u v e k i s m e n h a z i r d u r u m d a b u l u n a n " R o m a

T a r i h i " n i n I . e i l t I I . k i s m i i l e " K ü g ü k Y u n a n T a r i h i " ve " K ü g ü k

R o m a T a r i h i " g i b i k i t a p l a n n i m a a l e s e f y a y i n l a y a m a m i § t i r .

Documents

Ölümünün 4. Yildönümü Dolayisiyla Prof. Dr. Halil …ve Tarih-Cografya Fakültesi Eski Qag Tarihi Kürsüsü ba kani ve Türk Tarih Kurumu üyesi Prof. Dr. Halil Demircioglu'nu