OXY GỌNG MŨI VÀ OXY MẶT NẠ

LIỆU PHÁP OXY TRONG COVID-19

Dịch sang tiếng Việt từ bản tiếng Clinical management of patients with COVID-19: Investigations and care for mild, moderate and severe disease,2021.

WHO không chịu trách nhiêm về nội dung và tính chính xác của bản dịch. Trong trường hợp có sự không nhất quán giữa bản dịch tiếng Việt và bản

tiếng Anh, bản tiếng Anh sẽ là bản chính thức.Bản dịch này không được WHO xác thực. Tài liệu này chỉ nhằm mục đích hỗ trợ học tập.

Mục tiêu bài giảng

Sau khi kết thúc học phần này, bạn có khả năng:

• Giải thích được vai trò của liệu pháp oxy đối với bệnh nhân COVID-19

• Trình bày được vai trò của máy đo SpO2 để đánh giá nồng độ oxy máu

• Trình bày được chỉ định của liệu pháp oxy

• Giải thích cách bắt đầu liệu pháp oxy thông qua phương pháp oxy gọngmũi và oxy mặt nạ

• Giải thích được việc điều chỉnh liệu pháp oxy khi dùng oxy gọng mũi vàoxy mặt nạ.

Tầm quan trọng của liệu pháp oxy

Hệ thống cung cấp oxy hiệu quả nên là

tiêu chuẩn toàn cầu về chăm sóc sức khỏe

và nên được cung cấp rộng rãi hơn.

WHO: Liệu pháp oxy cho trẻ em (2016)

Tầm quan trọng của liệu pháp oxy

• Hạ oxy máu là một tình trạng đe dọa tính mạng, nhưng có thể dễ dàng giải quyết vớiliệu pháp oxy. Liệu pháp oxy là cứu mạng!

• Liệu pháp oxy là một thuốc thiết yếu, nên có sẵn trong tất cả các khu vực lâm sàng có thể tham gia chăm sóc cho bệnh nhân COVID-19.

• Ở bệnh nhân COVID-19 có triệu chứng, khoảng 15% tiến triển nặng cần đến oxy. Nhiềubệnh nhân trong số này có thể được điều trị oxy qua gọng mũi hoặc qua mặt nạ vàchăm sóc hỗ trợ chất lượng cao. Khoảng 5% bệnh nhân tiến triển nguy kịch, với nhiềubiến chứng trong đó có suy hô hấp.

• Liệu pháp oxy hiệu quả về mặt chi phí.

• WHO cung cấp các công cụ và hướng dẫn để giúp các quốc gia chuẩn bị và đối phó vớiCOVID-19, trong đó có mở rộng và nâng cấp các hệ thống cung cấp oxy.

https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/technical-guidance/covid-19-critical-items

https://www.who.int/initiatives/oxygen-access-scale-up

https://www.who.int/news/item/25-02-2021-covid-19-oxygen-emergency-impacting-more-than-half-a-million-people-in-low--and-middle-income-countries-every-

day-as-demand-surges

Sinh lý hệ hô hấp (1/2)

• Oxy rất quan trọng đối với hoạt động chức năng thiết yếu của cơ thểngười

• Các cơ quan và mô (vd: não, tim, thận, gan, ruột) đều yêu cầu oxy để thựchiện chức năng bình thường.

• Thiếu oxy sẽ nhanh chóng dẫn đến rối loạn chức năng các cơ quan và tửvong.

• Thở, hay hô hấp, là quá trình oxy được lấy vào và đào thải CO2 ra khỏi cơthể.

• Khó thở là một tình trạng đe dọa tính mạng và có thể xảy ra ở bệnh nhânCOVID-19.

Sinh lý hệ hô hấp (2/2)

• Không khí có rất nhiều thành phần, trong đóchủ yếu là khí Nitơ. Oxy chiếm 21% lượngkhông khí.

• Dưới điều kiện bình thường, khi một ngườihít vào, không khí đi xuống khí quản và vàophổi. Động tác thở này cung cấp oxy tới phổi.

• Tại phổi, oxy đi qua màng hô hấp và vào máu.

• Trong máu, oxy gắn với hemoglobin tronghồng cầu (98%). Một số phân tử oxy ở dạnghòa tan trong huyết tương (2%).

• Hemoglobin mang oxy đi khắp cơ thể tới cáctế bào và mô sử dụng oxy cho các hoạt độngchức năng.

© WHO

Định nghĩa (1/2)

• Hạ oxy máu là nồng độ oxy thấp trong máu và là một tình trạng đe dọa tínhmạng.

• Hạ oxy mô là lượng oxy thấp trong mô và cơ quan. Hạ oxy máu gây hạ oxy mô.

• FiO2 là phân số oxy khí hít vào, hay phần trăm lượng oxy trong không khíngười bệnh hít thở.

– Trong không khí bình thường ở mực nước biển, FiO2 là 0.21, hay 21%

– Chỉ số FiO2 tăng khi bổ sung thêm oxy.

– FiO2 phụ thuộc nhiều yếu tố như thể tích hô hấp, nhịp thở, lưu lượng khí hítvào và cách cho thở oxy.

Định nghĩa (2/2)

• PaO2 đại diện cho áp suất riêng phần của oxy trong máu động mạch và phản ánh mức độ oxy có thể đi qua phổi vào máu. PaO2 thấp phản ánh hạ oxy máu.

• SaO2 là độ bão hòa oxy trong máu động mạch được đánh giá một cách xâm lấn bằng phân tích máu động mạch (ví dụ: khí máu động mạch).

• SpO2 là độ bão hòa oxy trong máu động mạch được đo bằng máy đo độ bão hòa oxy máu.

- SpO2 là một phương pháp đo oxy không xâm lấn và dễ sử dụng, được dùng thường xuyên trong lâm sàng.

- Do đó, SpO2 thường được sử dụng để xác định hạ oxy máu trong lâm sàng.

- Đã có báo cáo rằng SpO2 có thể bị ước tính quá mức ở những bệnh nhân có da sẫm màu.

▪ Nhìn chung sai số ~ 2% chỉ số. Điều này đặc biệt quan trọng ở những bệnh nhân có tình trạng bão hòa oxy ở mức ranh giới (ví dụ: 90%).

▪ Các bác sĩ phải sử dụng phán đoán khi phiên giải độ bão hòa oxy ở mức ranh giới, và phải theo dõi chặt chẽ diễn biến lâm sàng, bao gồm cả SpO2.

Sjoding M, Dickson R, Iwashyna T, Gay S, et al. Racial bias in pulse oximetry measurement. N Engl J Med 2020;383(25):2477-2478.https://www.doi.org/10.1056/NEJMc2029240

Đường cong phân ly oxy-hemoglobin

WHO: Liệu pháp oxy cho trẻ em: sổ tayNVYT(2016). https://www.who.int/maternal_child_adolescent/documents/child-oxygen-therapy/en/

Ở áp suất oxy cao, sự thay đổi tương đối lớn về ápsuất chỉ làm thay đổi 1 lượng nhỏ độ bão hòa oxy (phần đi ngang của đường cong)

Ở mức SpO2 90%, sự giảm 1 lượng nhỏ SpO2 cóthể dẫn đến sự giảm mạnh PaO2 (phần dốc củađường cong)

Đườngcong dịchsang trái

Đườngcong dịchsang phải

Ngưỡng chỉ địnhliệu pháp Oxy

Áp lực O2 riêng phần (PaO2) đơn vị kPa

Độ

bão

hò

aO

2củ

ah

emo

glo

bin

máu

độ

ng

mạc

h(S

aO2

/Sp

O2

)

Nhiệt độ Nhiệt độ

DPG là 2,3-diphosphoglycerate

Đường cong phân ly oxy-hemoglobin

• Đường cong phân ly oxy-hemoglobin thể hiện mối liên hệ giữa độ bão hòa oxy máu độngmạch (SpO2 or SaO2) với PaO2 trong máu.

• Hb gắn với oxy có xu hướng giảm khi Hb trở nên bão hòa (phần đi ngang của đường cong, với SaO2/SpO2 > 90%)

• Chú ý rằng khi độ bão hòa ở dưới mức 90%, chỉ một sự thay đổi nhỏ của PaO2 cũng tácđộng lớn đến SaO2 (phần dốc của đường cong).

• Trong thực hành lâm sàng, điều này có nghĩaSpO2 của bệnh nhân có thể giảm tương đối chậmtừ 100% xuống 90%, sau đó nó sẽ bắt đầu tụtnhanh chóng khi dưới mức 90%.

WHO: Liệu pháp oxy cho trẻ em: sổ tay NVYT(2016). https://www.who.int/maternal_child_adolescent/documents/child-oxygen-therapy/en/

Hệ thống oxy, phụ kiện và vật tư

• Tất cả các cơ sở y tế có thể tham gia chăm sóc bệnh nhân COVID-19 nặngnên được trang bị :

– Hệ thống oxy

– Các thiết bị nối cung cấp oxy sử dụng 1 lần

– Máy đo SpO2

• Các cơ sở này bao gồm các cơ sở trước nhập viện, phòng khám chăm sócban đầu/bệnh nhân ngoại trú, đơn vị cấp cứu, đơn vị chăm sóc đặc biệt, cơsở phục vụ cộng đồng có thể tiếp nhận bệnh nhân nặng.

Phương tiện cung cấp oxy

• Oxy y tế có thể được cung cấp bởi các nguồn:– Bể/bình oxy (lưu lượng lớn)

– Máy tạo oxy nồng độ cao (từ 2 đến 10 lít)

– Hệ thống oxy trung tâm

(Hệ thống đường ống: nhà máy oxy

hoặc oxy lỏng; lưu lượng lớn)

• Hãy tìm hiểu về hệ thống oxy ở cơ sở y tế của bạn, cách sử dụng, và cáchtăng sản lượng.

Các cách cung cấp oxy đơn giản

• Liệu pháp oxy có thể được cung cấp thông qua:

– Gọng mũi

– Mặt nạ Ventori

– Mặt nạ oxy có túi thở lại

Hình ảnh từ WHO Emergency Global Supply Chain System (COVID-19) Catalogue, 20.07.2020.

Phát hiện tình trạng hạ oxy máu

• Máy đo SpO2 thường được sử dụng để xác định hạ oxy máu trên lâm sàng.• Hạ oxy máu cũng có thể được phát hiện trên lâm sàng bằng khám thực thể và

tìm các dấu hiệu như tím tái.• Tuy nhiên ở bệnh nhân covid-19, các dấu hiệu lâm sàng đơn lẻ không đáng tin

cậy để kết luận hạ oxy máu.• Máy đo SpO2 là dụng cụ tiêu chuẩn để phát hiện và theo dõi hạ oxy máu.• Đo SpO2 nên được thực hiện cho tất cả các bệnh hô hấp cấp nặng bao gồm

COVID-19, khi bệnh nhân được theo dõi liên tục hoặc “kiểm tra tại chỗ”.- Theo dõi SpO2 tại nhà có thể được xem xét cho bệnh nhân COVID-19 nhẹ

và vừa tùy thuộc tình trạng lâm sàng.

Theo dõi bão hòa oxy máu

• Máy đo SpO2 đo độ bão hòa oxy của hemoglobin trong máu (SpO2).

– Không xâm lấn

– Đo lưu lượng theo mạch

– Đo được cả nhịp tim

• Có nhiều kiểu dáng và loại thiết bị đo SpO2 đượcsử dụng trên thế giới

• Hãy biết cách sử dụng máy đo SpO2 tại cơ sở y tế của bạn.

Hình ảnh từ WHO-UNICEF: Thông số kĩ thuật và hướng dẫn sử dụng các thiết bị trong liệu pháp oxy

https://www.who.int/medical_devices/publications/tech_specs_oxygen_therapy_devices/en/

Phiên giải kết quả đo SpO2

• Một máy đo SpO2 hiển thị:– SpO2

– Nhịp tim– Đồ thị động mạch (sóng mạch)

• Hình minh họa cho thấy một máy đo SpO2 đang cho kếtquả chính xác các thông số bình thường:– SpO2 là 97%. – Nhịp tim 102 lần/phút.– Sự chuyển động trơn tru với các đỉnh của sóng mạch,

ở nhịp tim 102, cho thấy kết quả đo SpO2 là chính xácHình minh họa của WHO: Liệu

pháp oxy trẻ em: sổ tay NVYT

https://www.who.int/maternal_ch

ild_adolescent/documents/child-

oxygen-therapy/en/

Máy hiển thị 1 kết quả bình thường

Phiên giải kết quả đo SpO2

SpO2

82%

Nhịp tim

150

Sóng mạch tốt

SpO2 hiển thị 82% với sóng mạchtốt. Sóng mạch rõ ràng, mạnh chỉ rarằng con số 82% được hiển thị làchính xác. Nhịp tim 150.

SpO2 hiển thị 83% với sóng mạch kém.Điều này dấy lên lo ngại con số 83% đượchiển thị có thể không chính xác. Rất nhiềuyếu tố có thể gây nên sóng kém, bao gồmchuyển động của bệnh nhân, cảm biếnđiện cực kém, hoặc tưới máu kém (sốc).

Hình minh họa WHO: Liệu pháp oxy trẻ em: Sổ tay nhân viên y tế.

https://www.who.int/maternal_child_adolescent/documents/child-oxygen-

therapy/en/

SpO2

83%

Nhịp tim 55 Sóng mạch kém

Máy đo thể hiện sóng mạch tốt và bão hòa oxy

thấp

Máy đo thể hiện sóng mạch kém

Chỉ định thở oxy (1/2)

Thở oxy ngay lập tức cho mọi bệnh nhân (người lớn hoặc trẻ em) khi:

• Suy hô hấp

• Sepsis giảm tưới máu mô hoặc sốc

• Thay đổi tri giác

• Hạ oxy máu

– SpO2 < 90% (nếu huyết động ổn định)

– SpO2 < 94% (với mọi dấu hiện cấp cứu, có hoặc không suy hô hấp)

– SpO2< 92–95% (thai phụ)

Do NOT delay

oxygen!KHÔNG trì hoãn

thở oxy!

Dấu hiện cấp cứu bao gồm tắc nghẽn đường thở hoặc ngưng thở, suy hô hấpnặng, tím trung tâm, sốc, hôn mê, và/hoặc co giật có thể yêu cầu kiểm soátđường thở cùng với liệu pháp oxy.

Chỉ định thở oxy (2/2)

• Ở trẻ em, khi không đo được SpO2, dấu hiệulâm sàng yêu cầu liệu pháp oxy bao gồm:

– Tím trung tâm

– Phập phồng cánh mũi

– Khổng thể ăn hoặc uống (do suy hô hấp)

– Thở rên theo nhịp thở hoặc gật đầu

– Suy giảm tri giác (vd: ngủ gà, li bì)

– Rút lõm lồng ngực nặng

– Thở nhanh (nhịp thở ≥ 70 lần/phút)

Do NOT delay

oxygen!KHÔNG trì hoãn

THỞ OXY!

Điều chỉnh oxy để đạt đích

– SpO2 ≥ 90% ở người lớn và trẻ em

– SpO2 ≥ 92–95% ở phụ nữ có thai

– SpO2 ≥ 94% nếu trẻ em hoặc người lớn có các dấu hiệu suy đa tạng,

bao gồm sốc, thay đổi tri giác, thiếu máu nặng, và/hoặc đang điều trị

hồi sức.

▪ Một khi đã ổn định, quay về mục tiêu SpO2 ≥ 90%.

• Điều chỉnh oxy để đạt được mục tiêu.

▪ Cai thở oxy khi có thể.

Cung cấp oxy cho người lớn: Sử dụng liều và thiết bị cung cấp oxy phù hợp

O2 liều 1–5 L/phút(khởi đầu 5 L/phút)

Khởi đầu O2 liều 6–10 L/phút

(có thể tăng tới 10-15 L/phút)

O2 liều 10–15 L/phút

FiO2 0.25–0.40 FiO2 0.44–0.60 FiO2 0.60–0.95

Gọng mũi Mặt nạ Mặt nạ có túi

Make sure

bag is full!

An empty bag

can

asphyxiate

the patient.

Đảm bảo túi

phồng!

Khi túi xẹp có

thể gây ngạt

thở cho BN.

Máy tạo oxy và Bình oxy

• Phụ thuộc vào thiết bị, lưu lượng oxy khác nhau có thể được cung cấpbởi máy tạo oxy, trong khoảng từ 2 đến 10 lít. Kiểm tra khả năng cungcấp của thiết bị.

• Máy tạo cho lưu lượng thấp (<10L) và nên được sử dụng với cannula gọng mũi hoặc mặt nạ venturi.

• Bình hoặc hệ thống ống oxy phải được dùng cho lưu lượng lớn,ví dụ cung cấp qua mặt nạ có túikhông thở lại hoặc mặt nạcó túi dự trữ.

Minh họa từ:https://www.who.int/medical_devices/publications/tech_specs_oxygen_therapy_devices/en/https://www.who.int/publications/m/item/emergency-global-supply-chain-system-covid-19-catalogue

Làm ẩm oxy

• Làm ẩm là cung cấp độ ẩm cho oxy sử dụng, phải có khi lưu lượng oxy > 4 L/phút. Một số thiết bị có cả chức năng làm ấm.– Với lưu lượng thấp (< 4 L/phút), mũi và họng cung cấp đủ độ ẩm tự nhiên,

và do đó không cần làm ẩm.

• Cung cấp Oxy lưu lượng lớn không có làm ẩm:– Gây khô niêm mạc mũi và có thể gây chảy máu mũi

– Làm khô dịch tiết, dẫn đến khả năng tắc nghẽn đường thở

– Có thể gây co thắt phế quản trong một số trường hợp (ví dụ hen, COPD)

Công thức cung cấp oxy cho người lớn

Nếu SHH tăng lênhoặc SpO2 < 90%

Nếu suy hô hấp tiến triển hoặc SpO2 < 90% khi thở 15L, các quyết định xử trí lâm sàng tiếp theo nên dựa vào đặc điểm từng bệnh nhân, nguồn lực tại địa phương và ý kiến chuyên gia.

Phác đồ và hình ảnh từ:- WHO. (2020). Clinical care for

severe acute respiratory infection: toolkit: COVID-19 adaptation.

- WHO. (2011). IMAI district clinician manual: hospital care for adolescents and adults: guidelines for the management of illnesses with limited resources.

Nếu SHH tăng lênhoặc SpO2 < 90%

Bắt đầu liều 5L/phútSử dụng gọng mũiĐánh giá đáp ứng

Cố định gọng vào lỗmũi, vòng dây ra đằng sau tai. Lưu lượng lớn hơn 5L sẽgây khô niêm mạc

Sử dụng mặt nạTăng lưu lượng lên 6-10 L/phútĐánh giá đáp ứng

Đảm bảo mặt nạ cốđịnh chắc trên mặtqua mũi và miệng. Kéo dây qua sau đầu

Đảm bảo túi phồng để cungcấp nồng độ oxy cao nhất. Nguy hiểm khi túi xẹp

Sử dụng mặt nạ có túi thở lạiTăng lưu lượng lên 10-15 L/phútĐảm bảo túi phồng

Hạ oxy máu nặng dù được thở oxy ở người lớn (1/3)

1. Nếu hạ oxy máu tiếp diễn dù thở oxy lưu lượng tối đa :

• Kiểm tra nguồn cung cấp oxy.- Có dòng Oxy, không hở ống, gọng hoặc mặt nạ vừa vặn, và hệ thống cung cấp hoạt

động tốt

• Xem xét các nguyên nhân khác có thể gây hạ oxy máu cần điều trị đặchiệu bên cạnh việc thở oxy

- Các nguyên nhân khác bao gồm co thắt phế quản (hen, COPD), suy tim, tràn dịchmàng phổi, tràn khí màng phổi, tràn dịch màng tim, tắc nghẽn đường thở cấp tínhvà sốc.

- Để biết thêm thông tin, xem học phần Tiếp cận ban đầu ở bệnh nhân khó thở trongkhóa học này, và WHO-ICRC Điều trị cấp cứu cơ bản

WHO-ICRC Điều trị cấp cứu cơ bản: tiếp cận bệnh nhân nặng và chấn thương (2018). https://www.who.int/publications/i/item/basic-emergency-care-approach-to-the-acutely-ill-and-injured

Hạ oxy máu nặng dù được thở Oxy ở người lớn (2/3)

2. Đối với người lớn có tăng tiết, ứ đọng đờm dãi, và/hoặc ho yếu, xử lý làmsạch đường thở có thể hỗ trợ làm giảm đờm dãi.

• Các kĩ thuật bao gồm dẫn lưu tư thế và kỹ thuật chu kì thở chủ động.

• Tránh sử dụng thiết bị kích thích ho và kỹ thuật thở áp lực dương thìhít vào.

• Các kĩ thuật thực hiện dựa trên từng bệnh nhân và tuân theo cáchướng dẫn có sẵn.

Hạ oxy máu nặng dù được thở Oxy ở người lớn (2/3)

3. Ở người lớn, tư thế có thể giúp tối ưu hóa quátrình oxy hóa và giảm công thở

• Xem xét nâng cao đầu giường cho bệnh nhânở tư thế ngồi đầu cao có tựa, ngồi càng thẳngcàng tốt.

• Tư thế nằm sấp ở bệnh nhân nặng còn tỉnh vàtự thở có thể cải thiện tình trạng hạ oxy máu.

Tư thế ngồi

cao có hỗ

trợ

Nằm sấp

Minh họa từ Hướng dẫn đặt tư thế bệnh nhân của Suzanne Bentley MD MPH, LauraIavicoli MD, David Cherkas MD, Rikki Lane MD. Minh họa bởi Sarah Lin. New York CityHealth + Hospital/Elmhurst. Bản tiếng Anh, cập nhật lần cuối 08/05/2020.

Hạ oxy máu nặng dù được thở Oxy ở người lớn (3/3)

4. Trường hợp suy hô hấp diễn biến xấu hoặc SpO2 liên tục < 90% khi thởlưu lượng tối đa với hệ thống cung cấp tối ưu (ví dụ mặt nạ túi vừa vặn), các quyết định xử trí lâm sàng tiếp theo nên được dựa trên đặc điểmcủa từng bệnh nhân cụ thể cũng như nguồn lực tại địa phương và ý kiếnchuyên gia– Tham khảo học phần Hỗ trợ Hô hấp Nâng cao để biết thêm chi tiết.– Các lựa chọn bao gồm:

• Thở máy không xâm nhập• Thở oxy đường mũi dòng cao• Thở máy xâm nhập

* Không trì hoãn đặt ống nội khí quản nếu có chỉ định khẩn cấp.

Theo dõi sát bệnh nhân COVID-19 khi có dấu hiệu xấu đi trên lâm sàng. Suy hô hấp có thể diễn biến nhanh chóng. Sẵn sàng phản ứng ngay lậptức bằng các can thiệp hỗ trợ! !

Lưu ý đặc biệt với trẻ em

Cung cấp oxy cho trẻ em

• Thở oxy gọng mũi là phương pháp ưu tiên chotrẻ sơ sinh và trẻ em <5 tuổi.

• Kích cỡ của gọng nên phù hợp với mặt trẻ. Gọng phần xa nên vừa vặn với lỗ mũi.

• Cố định gọng bằng một miếng băng dính ở mágần mũi.

• Giữ lỗ mũi sạch nhầy để tránh tắc nghẽn.

• Nhớ làm ẩm oxy khi lưu lượng >4L/phút.

• Theo dõi SpO2 trong suốt quá trình thở oxy.

Minh họa từ:https://www.who.int/maternal_child_adolescent/documents/9241546700/en/https://www.who.int/publications/m/item/emergency-global-supply-chain-system-covid-19-catalogue

Phác đồ thở oxy ở trẻ em (1/2)

1. Chỉ định thở oxy:

– Suy hô hấp SpO₂<90%.

– Dấu hiệu cấp cứu kèm SpO₂<94% (có hoặc không có suy hô hấp).

– Dấu hiệu lâm sàng suy hô hấp, không có máy đo SpO2.

2. Điều chỉnh lưu lượng oxy qua gọng mũi theo tuổi.

3. Mục tiêu SpO₂≥ 94% trong khi hồi sức, sau đó SpO₂≥ 90% một khi ổn định

Tuổi Kích thước gọng mũi Lưu lượng oxy tối đa

Sơ sinh Sơ sinh 0.5–1.0 L/phút*Nhũ nhi Nhũ nhi 1–2 L/phútTrước tuổi đihọc

Trẻ em 1–4 L/phút

Trẻ đi học Trẻ em tới người lớn 1–6 L/phút

Phác đồ thở oxy ở trẻ em (2/2)

4. Nếu hạ oxy máu tiếp diễn dù lưu lượng oxy tối đa:• Kiểm tra nguồn cung cấp oxy.

- Có dòng Oxy, không hở ống, gọng vừa vặn, và hệ thống cung cấp hoạt động tốt• Xem xét các nguyên nhân khác có khả năng gây khó thở

- Các nguyên nhân khác bao gồm tắc nghẽn đường hô hấp trên (ví dụ: sặc, nghẹn), co thắt phế quản (ví dụ hen), suy tim, tràn dịch màng phổi.

- Xem sổ tay WHO điều trị trẻ em tại bệnh viện và WHO-ICRC xử trí cấp cứu cơbản để biết thêm chi tiết

• Bắt đầu với CPAP hoặc oxy mũi dòng cao, nếu có thể.• Bắt đầu với nguồn oxy thứ hai sử dụng mặt nạ có túi thở lại.• Xem xét đặt nội khí quản thở máy, nếu có thể.

Tóm tắt

• Thở oxy cho bệnh nhân khó thở, có các dấu hiệu giảm tưới máu hoặc sốc, thay đổi tri giác, dấu hiệu cấp cứu và/hoặc SpO2 < 90%.

• Các hệ thống oxy, thiết bị cung cấp oxy và máy đo SpO2 nên sẵn có ở tất cả các cơ sởy tế có thể được chỉ định chăm sóc bệnh nhân covid-19.

– Để mua sắm thiết bị, tham khảo hệ thống chuỗi cung ứng toàn cầu về Cấp cứu

– WHO đang xây dựng thêm hướng dẫn và đào tạo sử dụng thiết bị

• Điều chỉnh liệu pháp oxy để đạt mục tiêu bằng việc sử dụng phù hợp lưu lượng vàthiết bị:

Tài liệu tham khảo (1/2) • WHO: COVID-19 Clinical Management: Living guidance. 25 January 2021.

https://www.who.int/publications/i/item/WHO-2019-nCoV-clinical-2021-1• WHO: Clinical care for severe acute respiratory infection: toolkit: COVID-19 adaptation.

https://apps.who.int/iris/handle/10665/331736• WHO: Pocket book of hospital care of children: Second edition – Guidelines for the

management of common childhood illnesses (2013). https://www.who.int/maternal_child_adolescent/documents/child_hospital_care/en/

• WHO: IMAI district clinician manual: hospital care for adolescents and adults: guidelines for the management of illnesses with limited resources. https://www.who.int/hiv/pub/imai/imai2011/en/

• WHO: Oxygen therapy for children: a manual for health workers. https://www.who.int/maternal_child_adolescent/documents/child-oxygen-therapy/en/

• WHO: WHO-ICRC Basic emergency care: approach to the acutely ill and injured (2018). https://www.who.int/publications/i/item/basic-emergency-care-approach-to-the-acutely-ill-and-injured

Tài liệu tham khảo (2/2) • WHO-UNICEF technical specifications and guidance for oxygen therapy devices (2019).

https://www.who.int/medical_devices/publications/tech_specs_oxygen_therapy_devi

ces/en/

• WHO COVID-19 technical guidance: Essential resource planning.

https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/technical-

guidance/covid-19-critical-items

• WHO: Oxygen sources and distribution for COVID-19 treatment centres (4 April 2020).

https://www.who.int/publications/i/item/oxygen-sources-and-distribution-for-covid-

19-treatment-centres

• WHO: Model Lists of Essential Medications.

https://www.who.int/medicines/publications/essentialmedicines/en/

WHO Emergency global supply chain system catalogue.

https://www.who.int/publications/m/item/emergency-global-supply-chain-system-

covid-19-catalogue

Lời cảm ơn

Người đóng gópBS Janet Diaz, WHO, Geneva, SwitzerlandBS Pryanka Relan, WHO, Geneva, SwitzerlandBS Keegan Checkett, WHO consultant, University of Chicago, USABS Marta Lado, WHO, Geneva, SwitzerlandBS Wilson Were, WHO, Geneva, SwitzerlandBS T Eoin West, University of Washington, Seattle, USABS Arjun Karki, Patan Academy of Health Sciences, Kathmandu, NepalBS Niranjan Bhat, Johns Hopkins University, Baltimore, USABS Timothy Uyeki, Centers for Disease Control and Prevention, Atlanta, USABS Simon Mardel, University Hospital of South Manchester NHS Foundation BS Paula Lister, Great Ormond Street Hospital, London, UKBS Neill Adhikari, Sunnybrook Health Sciences Centre, Toronto, CanadaBS Andy Petros, Great Ormond Street Hospital, London, UKBS Teresa Kortz, WHO Consultant, San Francisco, USABS Pedro Podova, New University of Lisbon, Portugal, European Society of Intensive Care Medicine