AÇIK KAYNAK İŞLETİM SİSTEMLERİ DERS NOTULinux

Sezgin ATAÇ1

1Dokuz Eylül Üniversitesi Bergama Meslek Yüksekokulu

o MEGEP Açık Kaynak İşletim Sistemi Kurulumu (482BK0129), Ankara, 2012

o MEGEP Açık Kaynak İşletim Sistemi Kullanımı, Ankara, 2013

o MEGEP Açık Kaynak İşletim Sistemi Yönetimi, Ankara, 2013

o MEGEP, Sunucu Servisleri-1, Ankara 2007

o Kurt, B. İşletim Sistemleri Ders Notu,İTÜ, 2005-2006

o Okumaliyiz.Com:Açık Kaynak İşletim Sistemi Dersi Modülleri Soruları ve Cevapları

Ek Kaynaklar1. Kılınç D.,İşletim Sistemleri Ders Notu, Bölüm 1-Giriş.CBÜ, Yazılım Mühendisliği, 2015-2016

2. A+ Bilgisayar Teknik Servis Elemanı Eğitimi / İşletim Sistemleri, Çizgi Tagem

3. Karadeniz, Ş. İşletim Sistemlerine Giriş

Referanslar

İşletim sistemi (OS – Operating System), bilgisayar donanımı ile kullanıcılararasında arabulucu rolünde görev yapar. OS bilgisayar donanımını vekaynakları yönetmeyi sağlayan bir yazılımdır. OS’lerin temel amacı birkullanıcının herhangi bir programı etkin ve uygun bir şekilde çalıştırması içingerekli ortamı sağlamaktır (1).

İşletim sistemi, üzerinde çalıştığı donanım biriminin doğrudan denetimi veyönetiminden, temel sistem işlemlerinden ve uygulama programlarınıçalıştırmaktan sorumlu sistem yazılımıdır (2).

Şekil 1’de de görüldüğü üzere bir bilgisayar sistemi 4 temel bileşendenoluşmaktadır. Bu bileşenler aşağıdaki gibidir:

1. Bilgisayar donanımı (Hardware): CPU (Central Processing Unit, “işlemci”),bellek (memory), I/O (Input/Output) cihazları ve disk gibi temel hesaplama(computing) kaynaklarını içerir.

2. Uygulama programları: Sistem kaynakları dahilinde, kullanıcıların iş,eğlence ve hesaplama gibi ihtiyaçlarını karşılayacak yazılım uygulamalarıdır.Ofis uygulamaları (kelime işlemciler, excel hesap tablosu, e-postauygulamaları.), web tarayıcıları, ticari yazılımlar, oyunlar, multimedyauygulamaları (video, müzik, resim oynatıcıları) vb.

A. İşletim Sistemi Nedir?

3. İşletim sistemi (OS): Donanımı kontrol ederek, donanım ve kullanıcı uygulamalarıarasındaki koordinasyonu sağlar (Nasıl?).

4. Kullanıcılar: İnsanlar, akıllı cihazlar veya başka bilgisayarlar kullanıcı olabilirler.

B. Uygulama Yazılımları

Şekil 1. Bilgisayar Sistemi.

Şekil 4. İşletim Sistemi Özelikleri

Şekil 2. Bilgisayar Sistemi Mimarisi.

Şekil 5. Bilgisayar Sisteminin Genel Görünümü (3).

Şekil 3. Uygulama Yazılımları

Dosya, birbiriyle ilişkili veriler topluluğunu (bir bilgisayar programının kaynakkodu, programın derlenmiş olan çalıştırılabilir hali, metin-ses-görüntüverileri, vs.) bir saklama ünitesinde saklamak amacıyla kullanılanyapıdır.

Dizin (Klasör) ise birbiriyle ilişkili dosyaların saklama birimlerinde hiyerarşik biryapıda gruplanmasına olanak sağlayan yapıdır.

Mini Sözlük1.Kılınç D.,İşletim Sistemleri Ders Notu, Bölüm 1-Giriş.CBÜ, Yazılım Mühendisliği, 2015-2016

2.A+ Bilgisayar Teknik Servis Elemanı Eğitimi / İşletim Sistemleri, Çizgi Tagem

3.Karadeniz, Ş.İşletim Sistemlerine Giriş

Referanslar

A. Bilgisayar Sistemi & İşletim Sistemi

Şekil 4. Bilgisayar Mimarisi (3).Şekil 3. Bilgisayar Sistemi Yapısı (3).

Şekil 1. İşletim Sistemi Özelikleri Şekil 2. İşletim Sistemi Türleri (3).

Tablo 1. İşletim Sistemleri Karşılaştırma (Vikipedi).

AÇIK KAYNAK İŞLETİM SİSTEMLERİ DERS NOTULinux

Sezgin ATAÇ1

1Dokuz Eylül Üniversitesi Bergama Meslek Yüksekokulu

o MEGEP Açık Kaynak İşletim Sistemi Kurulumu (482BK0129), Ankara, 2012

o MEGEP Açık Kaynak İşletim Sistemi Kullanımı, Ankara, 2013

o MEGEP Açık Kaynak İşletim Sistemi Yönetimi, Ankara, 2013

o MEGEP, Sunucu Servisleri-1, Ankara 2007

o Kurt, B. İşletim Sistemleri Ders Notu,İTÜ, 2005-2006

o Okumaliyiz.Com:Açık Kaynak İşletim Sistemi Dersi Modülleri Soruları ve Cevapları

Ek Kaynaklar1. Kılınç D.,İşletim Sistemleri Ders Notu, Bölüm 1-Giriş.CBÜ, Yazılım Mühendisliği, 2015-2016

2. A+ Bilgisayar Teknik Servis Elemanı Eğitimi / İşletim Sistemleri, Çizgi Tagem

3. Karadeniz, Ş.İşletim Sistemlerine Giriş

Referanslar

Kernel (Çekirdek, Core)• İşletim sisteminin kalbidir; yazılım ve donanımı birbirine bağlar.• Donanıma kullanıcıların ve uygulama yazılımlarının doğrudan

erişimlerini sınırlandırır ve düzenler.• Bir çok sistemde kabuk ve çekirdek ayrımı sadece kavramsaldır.

Shell: Kabuk Katmanı• Kabuk katmanı çekirdeğe kullanıcı veya uygulama arabirimlerinden

gelen komutları iletmekten sorumludur.• Aynı zamanda çekirdekten aldığı bildirimleri ve çekirdeğin geçerli

durumunu arayüze iletir.• Uygulama yazılımları, API (Application Programming Interface) adı

verilen arabirimler ile kabuk katmanıyla konuşur. Bu anlamda API’ler dekabuk katmanına dahil edilebilirler. API’ler yazılım geliştiriciler için SDKolarak bilinen geliştirme kılavuzları sunarlar

GUI: Grafiksel Kullanıcı Arayüzü (Graphical User Interface; GUI)• Monitörünüze yansıyan grafiksel görünümdür.• Klavye ve fare aracılığı ile bilgisayarı birçok farklı iş için kullanabilmenizi

sağlar.• Son kullanıcı açısından işletim sisteminin anlamı bu arayüzdür.

Metin Tabanlı Kullanıcı Arabirimi• Günümüzde GUI kavramı grafiksel arayüzleri ifade eder. Ancak MS-DOS

gibi sadece komut girilebilen metin tabanlı arabirimlere sahip işletimsistemleri de vardır.

• Linux veya sunucu işletim sistemlerinde ise komut satırı işlevlerinikullanmak son derece kritik ve popülerdir

Depolama Birimleri Yönetimi ve Dosya Sistemi• Her işletim sisteminin bir depolama yönetim sistemi vardır. FAT, NTFS,

Linux SWAP … vb.• Çoğu işletim sistemi birden fazla yöntemi destekler.• Uygun şekilde biçimlendirilmiş her depolama biriminin bir kök dizini;

yani depolama başlangıç noktası vardır root\ , c:\ …. vb.• İşletim sistemi bu kök dizin içinde alt dizinlerin ve dosyaların

oluşturulmasını ve yönetilmesini sağlar

A. İşletim Sistemi Genel YapısıDonanım Sürücüleri

• İşletim sistemlerinin bağlı donanımları kullanabilmesi için uygun sürücü yazılımınasahip olması gerekir.

• Her işletim sistemi, yaygın kullanıma sahip bir çok donanım için yerleşik sürücülerbulundurur. Ancak işletim sisteminden sonra piyasaya çıkan donanımların veyayenilenen sürücü yazılımlarının sisteme eklenmesi gerekir

• Yerleşik sürücüler, bir donanımı sisteme tanıtsa bile tüm fonksiyonları ileçalıştırmayabilir. Üretici web sitesinden güncel sürücüleri indirmek ve işletimsistemine eklemek en doğru yöntemdir

Programlama Dilleri ve Derleyiciler• Bir işi bilgisayara yaptırmak için kabuk katmanına bir dizi komutun bir düzen içinde

verilmesi gerekir• Bu komutları oluşturmak için kullanılan kod sistematiklerine programlama dili

denilir. C++, C#, VB, Pascal, Cobol, Java• Derleyici (compiler) yazılımlar ile uygun biçime dönüştürülürler.• Bu komutlar bir yorumlayıcı tarafından kabuk katmanına aktarılabileceği gibi,

makine diline çevrilerek de aktarılabilir.

Komut İşletim Yetenekleri• Mono Programming: Aynı anda tek işlevi yürütme (DOS)• Multi Tasking: Aynı anda birden çok görevi yapma (Windows)• Multi User: İki veya daha fazla kullanıcıya hizmet verebilme• Multi Processing: İki veya daha fazla CPU bulunması• Multi Threading: İşleri küçük parçalara ayırıp yürütebilme

UNIX İşletim Sistemi• İlk olarak AT&T Bell firması tarafından C dilinden yazıldı.• Ücretsiz ve her sisteme kolayca uyarlanabilir yetenekte idi.• Güncel işletim sistemleri, UNIX üzerinden geliştirilmiştir.• Açık kaynak kodludur; Linux’lar UNIX türevleridir.• Günümüzde kullanılan ticari sürümleri oldukça pahalı ve azdır.• Daha çok sunucu bilgisayarlarda kullanılan, kararlı sistemlerdir.

Linux Kernel• İlk linux çekirdeğini, 1991 yılında Linus Torvalds hazırlamıştır• UNIX’e benzer bir yapıda ve açık kaynak kodludur.• UNIX gibi sunucu tarafında çok kuvvetli olmasının yanında masaüstü uygulamaları

için önemli geliştirmeler bulundurur• Ücretsiz dağıtılan ve Linux çekirdeğini kullanan çok sayıda işletim sistemi

mevcuttur.• Bir çok ülke, ulusal organizasyonlarla kendi dillerinde Linux dağıtımları

geliştirmektedir.

Linux İşletim Sistemleri• Çok sayıda Linux sürümü bulunsa da, bazı sürümler dünya çapında yaygınlaşmış ve

genel kabul görmüştür.• Red Hat, Free BSD, Fedora, Debian, Ubuntu, Mandriva, SuSE• Dağıtımlar GPL (Genel Kamu Lisansı) kullanır.• Kaynak kodları da ücretsiz olarak dağıtımlara eklenir.• Son kullanıcı piyasasına Windows hakim olsa da, sunucu pazarında ciddi bir paya

sahiptirler.

Pardus: Yerli Malı Linux• TÜBİTAK’ın geliştirdiği yerli Linux dağıtımı projesidir.• İlk sürümü 2005 yılında çıkmıştır.• Bazı özellikleri diğer Linux dağıtımlarının da ilgisini çekmektedir.• Ubuntu'nun KDE arabirimini kullanan sürümü Kubuntu, ilerideki sürümlerinde

Pardus Ağ Yöneticisi'ni kullanacağını açıklamıştır.• Çomar / COnfiguration MAnageR gibi ilginç benzetmelerle Türkçe isimlendirmeleri

ile de dikkat çekmektedir (2).

B. UNIX & LINUX

Şekil 1. İşletim Sistemi Genel Yapısı (2).

AÇIK KAYNAK İŞLETİM SİSTEMLERİ DERS NOTULinux

Sezgin ATAÇ1

1Dokuz Eylül Üniversitesi Bergama Meslek Yüksekokulu

o http://www.lkd.org.tr Türkiye Linux Kullanıcıları Derneği.

o http://www.linux.org.tr Özgür yazılım kullanıcılarının buluşma noktası.

o http://www.uludag.org.tr Ulusal Dağıtım Projesi

o http://www.belgeler.org Linux ve özgür yazılımlar hakkında derlenmiş bir çok Türkçe belge.

o http://www.gnu.org GNU resmi web sitesi.

Ek Kaynaklar1. Linux Kullanıcıları Derneği, GNU Felsefesi ve Linux İşletim Sistemi.02.08.2016

2. Vikipedi, Linux (https://tr.wikipedia.org/wiki/Linux) 02.08.2016

Referanslar

Linux, Linus Torvalds adında Finlandiya’lı bir bilgisyar mühendisinin 1991yılında Helsinki Üniversitesi’nde bir öğrenci iken kişisel bilgisayarındakullanmak üzere geliştirmeye başladığı bir işletim sistemi çekirdeğidir (işletimsisteminin çekirdeği, işletim sisteminin beyni diye tabir edebileceğimiz kısmıdır(1).

Linux veya GNU/Linux (telaffuz: Lin-uks); Linux çekirdeği ve çeşitli GNU araçlarıüzerine kurulmuş işletim sistemlerinin genel adıdır. Linux çekirdeği ve GNUaraçları açık kaynak kodlu, özgür ve ücretsizdir. Kaynak kodları GNU GenelKamu Lisansı çerçevesinde özgürce dağıtılabilir, değiştirilebilir ve kullanılabilir.Linux ismi ilk olarak Linus Torvalds tarafından yazılan ve 5 Ekim 1991'deduyurusu yapılan Linux çekirdeğinden gelmektedir.

Çok geniş bir donanım desteğine sahip olan Linux çekirdeği; sunucubilgisayarlar, masaüstü-dizüstü bilgisayarlar, iş istasyonları, akıllı telefonlar, yeninesil TV'ler, tabletler, araç içi sistemler ve süper bilgisayarlardakullanılmaktadır. Linux sunucu işletim sistemlerinde kullanım oranı bakımındandünya çapında ilk sırada tercih edilmekte ve dünyanın en güçlü 10 süperbilgisayarında kullanılmaktadır.

Masaüstü ya da sunucu bilgisayarlara yönelik olarak hazırlanan Linux sistemlerözel olarak Linux dağıtımı ("GNU/Linux dağıtımı" ya da kısaca "dağıtım") olarakisimlendirilmektedir. Popüler Linux dağıtımlarından bir kaçı; Debian, Ubuntu,Fedora, Linux Mint, openSUSE, Red Hat Enterprise Linux şeklindeörneklendirilebilir.

Son kullanıcıya hitap etmek amacıyla geliştirilmekte olan Linux dağıtımlarda;kullanıcı arayüzünü teşkil eden KDE, GNOME, Xfce, LXDE gibi bir masaüstüortamı, Mozilla Firefox, Chromium gibi bir web tarayıcı, LibreOffice gibi bir ofisyazılım seti video-müzik oynatıcı, CD/DVD yazıcı, grafik işleme yazılımı vb.türden gözde özgür yazılımlar paketlenerek son kullanıcıya sunulmaktadır (1).

Açık kaynak kodlu özgür yazılımların avantajları:

• Güvenilirlik : açık kaynak kodlu bir yazılım, doğası gereği geliştirilmesisürecinden kullanımı zamanına değin onbinlerce göz tarafındandenetlenmektedir. Var olması muhtemel bir güvenlik problemi ya dakötü niyetli bir programcı tarafından bilinçli olarak yerleştirilebilecek birkod parçası yazılım sizin elinize ulaşmadan tespit edilmekte ve hızladüzeltilmekte ya da size ulaşması engellenmektedir.

• Sağlamlık : Yine açık kaynak kodlu yazılımların doğal geliştirme süreciiçerisinde çok sayıda insan tarafından denenmeleri ve kaynakkodlarının gözden geçirilmesi sonucunca ortaya yüksek kalitede, stabilve kuvvetli yazılımlar çıkmaktadır.

• Esneklik : Kaynak kodu açık bir yazılım hızla ve kolaylıkla yeni bir sistemüzerinde çalışacak şekilde yeniden yapılandırılabilmekte, bir kısmıçıkarılarak kapsamı daraltılabilmekte ya da eklenen yeni fonksiyonlarlakapsamı genişletilebilmektedir.

• Uygulama Desteği : Çok geniş bir yelpazede ve çeşitlilikteki bir çok açıkkaynak kodlu özgür yazılım her gün duyurulmaktadır. Herhangi birkonudaki ihtiyaç açık kaynak kodlu yazılımlarla hızlı ve kaliteli birşekilde çözüme kavuşturulabilmektedir.

Belki de hepsinden önemlisi, bahsedilen yazılım sizin kendi malınız olmaktadır.Yukarıda da bahsedilen GPL lisansı uyarınca üretilmiş bir yazılım üzerinde, onuhazırlayan kişi kadar hakka sahip olmanız inanılması güç bir şeydir.

A. Linux İşletim Sistemi B. Linux Hakkında

Video 2. Yeni Başlayanlar İçin Linux 101: Hangi Linux?

Video 1. Linux nedir?

Video 3. Windows ve Linux İşletim Sistemlerinin Karşılaştırılması

Proses temel olarak “çalıştırılmakta olan bir program” dır. Bir kaynak programdurgun bir komutlar dizisi şeklinde bulunurken, proses bu komutlardizisinin işletilmesi anındaki durumuna verilen isimdir.

İş Parçacıkları (Threads): İş parçacığı, işlemin bir parçasıdır. Örneğin bir işleminbir kelime işlemci programının çalışmasını yürüttüğünü düşünelim.Burada kullanıcı örneğin bir satırdaki yazıları seçerek kalın yapmakistediğinde bu faaliyete iş parçacığı denilmektedir.

Mini Sözlük1.Kılınç D.,İşletim Sistemleri Ders Notu, Bölüm 1-Giriş.CBÜ, Yazılım Mühendisliği, 2015-2016

2.A+ Bilgisayar Teknik Servis Elemanı Eğitimi / İşletim Sistemleri, Çizgi Tagem

3.Karadeniz, Ş.İşletim Sistemlerine Giriş

Referanslar

A. Komutlar

Tablo 1. Unix / Linux Komutları

GPL (GNU Public Licence) nedir?En yaygın kullanılan özgür yazılım lisansıdır. En çok kullanılan platformlardan

birisi Linux işletim sistemidir. GPL kullanımının getirdiği tek kısıtlama,yazılım üzerinde değişiklik yapıp dağıtabilmek için yapılandeğişikliklerle birlikte kaynak kodun verilmesi zorunluluğudur.

Mini Sözlük1.Kılınç D.,İşletim Sistemleri Ders Notu, Bölüm 1-Giriş.CBÜ, Yazılım Mühendisliği, 2015-2016

2.A+ Bilgisayar Teknik Servis Elemanı Eğitimi / İşletim Sistemleri, Çizgi Tagem

3.Karadeniz, Ş.İşletim Sistemlerine Giriş

Referanslar

A. LINUX Komutlar

Tablo 1. Unix / Linux Komutları

Bir bilgisayar sitemi dört kısımdan oluşur:1.Donanım(Hardware)

2.İşletim Sistemi(Operating Systems)

3.Uygulama Yazılımları (Application Programs)

4.Kullanıcılar (Users)

Mini Sözlük1.flylib.com http://flylib.com/books/en/3.475.1.15/1/ 04.08.2016

2.tutorialspoint.com http://www.tutorialspoint.com/operating_system/os_linux.htm 04.08.2016

3.eko suhartono:slideshare.net http://www.slideshare.net/akubrow88/introduction-to-linux-28986383

04.08.2016

4.open mayhem.com http://www.openmayhem.com/the-linux-file-system.html 04.08.2016

Referanslar

A. Linux İşletim Sistemi Mimarisi

Şekil 1. Linux İşletim Sistemi Mimarisi (1)Şekil 2. Linux İşletim Sistemi Mimarisi (2)

Şekil 3. Linux İşletim Sistemi Temel Bileşenleri (3)

Şekil 4. Linux İşletim Sistemi Dosya-Dizin Yapısı (4) Tablo 1. İşletim Sistemi Görevleri

Knoppix: Almanya’da Klaus Knopper tarafından geliştirilen ve Debian tabanlı birlinux işletim sistemi türüdür.

(+):Çok iyi donanım tanıma, sabit disk kurulumu olmadan CD’den çalışması vesabit disklere özellikle istenmediği taktirde dokunmaması, sistemkurtarma aracı olarak kullanılabilmesi.

(-): Sadece CD’den çalıştığı takdirde hızda ve performansta azalma.

Mini Sözlük1. Pc Donanim Rehberi Egitim Seti (https://www.youtube.com/watch?v=WwLo_d73Y9A)

2. A+ Bilgisayar İleri Teknik Servis Elemanı Videosu (http://e-icerik.ulakbim.gov.tr/tagem/2-

6/tech2009/repair1.pdf)

Referanslar

Şekil 1. İşletim Sistemi Kurulumu

Şekil 2. Ayrıntılı İşletim Sistemi Kurulumu

Knoppix: Almanya’da Klaus Knopper tarafından geliştirilen ve Debian tabanlı birlinux işletim sistemi türüdür.

(+):Çok iyi donanım tanıma, sabit disk kurulumu olmadan CD’den çalışması vesabit disklere özellikle istenmediği taktirde dokunmaması, sistemkurtarma aracı olarak kullanılabilmesi.

(-): Sadece CD’den çalıştığı takdirde hızda ve performansta azalma.

Mini Sözlük1. Pc Donanim Rehberi Egitim Seti (https://www.youtube.com/watch?v=WwLo_d73Y9A)

2. A+ Bilgisayar İleri Teknik Servis Elemanı Videosu (http://e-icerik.ulakbim.gov.tr/tagem/2-

6/tech2009/repair1.pdf)

Referanslar

A. Örnek Uygulama Videoları

Video 2. KNOPPIX Kurulumu (2)

Video 1. Yumi ile Knoppix Kurulumu (Live CD/USB) (1)

B. Yumi ile Knoppix Live CD/USB

C. KNOPPIX

İşletim sistemi; bilgisayar sistemini oluşturan donanım ve yazılım niteliklikaynakları kullanıcılar arasında kolay, hızlı ve güvenli bir işletimhizmetine olanak verecek biçimde paylaştırırken bu kaynaklarınkullanım verimliliğini en üst düzeyde tutmayı amaçlayan bir yazılımsistemidir. Bir bilgisayar sistemindeki MİB, bellek, soyut bellek, G/Çaygıtları ve dosyalar gibi kaynakları kontrol eden program modülleritopluluğudur.

Mini Sözlük1. Pc Donanim Rehberi Egitim Seti (https://www.youtube.com/watch?v=WwLo_d73Y9A)

2. A+ Bilgisayar İleri Teknik Servis Elemanı Videosu (http://e-icerik.ulakbim.gov.tr/tagem/2-

6/tech2009/repair1.pdf)

Referanslar

A. Örnek Linux Kurulum Uygulamaları

Video 2. Pardus Kurulumu (2)

Video 1. Ubuntu Kurulumu (1)

C. Ubuntu Kurulumu

C. Pardus Kurulumu

GNU Genel Kamu Lisansı (GNU GPL ya da GPL) yaygın kullanılan bir özgür yazılımlisansı. GNU Genel Kamu Lisansı, dört temel özgürlüğü güvence altınaalmayı amaçlar. Bu dört temel özgürlük sırasıyla şunlardır:

1. Özgürlük 0: Programı sınırsız kullanma özgürlüğü.2. Özgürlük 1: Programın nasıl çalıştığını inceleme ve amaçlara uygun

değiştirme özgürlüğü.3. Özgürlük 2: Programın kopyalarını sınırsız dağıtma özgürlüğü.4. Özgürlük 3: Programın değiştirilmiş halini dağıtma özgürlüğü.

Mini Sözlük1. ASUS Masaüstü Bilgisayar M70AD Kullanım Kılavuzu

Referanslar

Şekil 1. Bilgisayar Açılmıyor

Tablolar. Sistem ve CPU Problemleri ve Çözümleri (1)

Hız aşımı (Overclock): işlemcinin üreticinin etikette belirlediği hız değerindenyüksek değerlerde çalıştırılması işlemidir. Anakartta ayardeğişiklikleriyle işlemcinin hızı artırılabilir. Sistem hızı (FSB), çarpan vevoltaj değerlerinde yapılan değişikliklerle işlemci hızı artırılabilir (1).

Program:İşlemciye gönderilen ve ona ne yapması gerektiğini söyleyen komutlaradenir.

Mini Sözlük1. HP Müşteri Desteği:HP ve Compaq Masaüstü Bilgisayarlar - Anakart ile ilgili Sorunları Giderme

Referanslar

A. BİLGİSAYAR DONANIMI İLE İLGİLİ GENEL SORUN GİDERME

Genel Sorun Giderme (1).

AÇIK KAYNAK İŞLETİM SİSTEMLERİ DERS NOTULinux

Sezgin ATAÇ1

1Dokuz Eylül Üniversitesi Bergama Meslek Yüksekokulu

o http://www.lkd.org.tr Türkiye Linux Kullanıcıları Derneği.

o http://www.linux.org.tr Özgür yazılım kullanıcılarının buluşma noktası.

o http://www.uludag.org.tr Ulusal Dağıtım Projesi

o http://www.belgeler.org Linux ve özgür yazılımlar hakkında derlenmiş bir çok Türkçe belge.

o http://www.gnu.org GNU resmi web sitesi.

Ek Kaynaklar1. http://www.okumaliyiz.com/: Açık Kaynak İşletim Sistemi Dersi Modülleri Soruları ve Cevapları 02.08.2016

2. http://www.lisebilisim.com/ AÇIK KAYNAK İŞLETİM SİSTEMİ YAZILI SINAV SORULARI 02.08.2016

Referanslar

MEGEP Açık Kaynak İşletim Sistemi Modülü Soru ve Cevapları (1,2)

( Y ) Unix işletim sistemi GPL lisansa sahiptir.

( D ) Unix işletim sistemi C programlama dili ile yazılmıştır.

( D ) GPL açık kaynak kodlu yazılımların özgürce dağıtılmasını düzenleyen bir lisans

anlaşmasıdır.

( Y ) Linux işletim sistemleri NTFS dosya sistemini kullanır.

( D ) Sabit diskte biosun ilk okuduğu bölüme MBR( Master Boot Record) denir.

( D ) “OpenOffice, Pardus işletim sisteminde ve Linux sistemlerde sıkça kullanılan ofis

programları paketidir.

( Y ) Hesaplama yapmak için Write yazılımı kullanılır.

( Y ) KCalc, bir web tarayıcı uygulamasıdır.

( D ) Writer yazılımında tablo oluşturulabilir ve düzenlenebilir.

( D ) Impress yazılımında Slayt geçişi seçeneklerine tıklandığında ön izleme ile seçeneğin

etkisi görülebilir.

Linux işletim sistemlerinde kullanılan grafik ara yüz alt yapısı hangisidir?

A) Kaptan B) X Window C) Minix D) Panel

Aşağıdakilerden hangisi Linux dosya sisteminde en üstte bulunan dizindir?

A) /Home B) /Bin C) / D) /Usr

Aşağıdaki karakterlerden hangisi Linux dosyalarına isim verilirken kullanılamaz?

A) “.” B) “-“ C) “_” D) “*”

Aşağıdakilerden hangisi Linux’da dosya ve dizinlerin isimlerini yeniden adlandırma işlevi

görür?

A) F1 B) F2 C) F3 D) F4

Aşağıdakilerden hangisi bulunulan dizinde konsolu açmak için kullanılır?

A) F1 B) F2 C) F3 D) F4

Linux sistemlerde kullanıcıların kişisel verileri aşağıdaki dizinlerden hangisinde tutulur?

A) /Home B) /Bin C) /tmp D) /Usr

Aşağıdakilerden hangisi donanımlarla iletişim kurulması için gerekli olan aygıt

dosyalarını içeren dizindir?

A) /root B) /boot C) /dev D) /lib

Aktif dizinde rehber dosyasına, dosya sahibi için tüm izinler, gruba ve diğer kullanıcılara

hiçbir izni vermeyecek şekilde erişim izin komutu aşağıdakilerden hangisidir.

A) chmod 700 rehber B)chmod 577 rehber C)chmod rehber 077 D)chmod 522 rehber

Aktif dizinde çalışırken etkinlik.txt dosyasını sıkıştırarak arşivleyecek komut satırı

aşağıdakilerden hangisidir?

A) tar –xvf etkinlik.txt B)tar –cvzf etkinlik.txt C)gunzip etkinlik.txt.tz D) tar –cf etkinlik.txt.tgz

A. Örnek SorularLinux’ta ağ ayarları ile ilgili dosya ve dizinler arasında aşağıdakilerden hangisi yoktur?

A) /etc/tmp dizini B) /etc/sysconfig/network-scripts dizini

B) /etc/hosts dizini D) /etc/resolv.conf dosyası

Linux’ta /etc/sysconfig/network dosyasında aşağıdaki terimlerden hangisi kullanılmaz?

A) DEVICE B) GATEWAY C) HOSTNAME D) NISDOMAIN

Aşağıdakilerden hangisi Linux işletim sisteminde makine ismi – IP adresi, IP adresi-makine ismi

dönüşümleri için kullanılan metotlardan birisi değildir?

A) /etc/hosts dosyasının kullanımı B) home/network dizininin kullanımı

C) DNS sunucu kullanımı D) NIS sunucu kullanımı

Ağ üzerindeki bir makinenin çalışır durumda olup olmadığını anlamak için kullanılan komut

aşağıdakilerden hangisidir?

A) Arp B) Ftp C) Traceroute D) Ping

Aşağıdakilerden hangisi gelen Kmail’in desteklediği gelen e-posta protokollerinden birisidir?

A) SMTP B) HTTP C) POP3 D) FTP

Aşağıdakilerden hangisi Firefox lisanslamalarından birisi değildir?

A) MPL B) GPL C) MLSS D) LGPL

Linux’ta sistem yöneticisinin kullanıcı adı aşağıdakilerden hangisidir?

A) admin B) su C) root D) konsole

Linux sistemlerde kullanıcı hesap bilgileri nerede saklanır?

A) /bin/shadow B) /etc/passwd C) /usr/passwd D) /home/shadow

Gölge parola ne amaçla kullanılır?

A) Şifre güvenliği amacıyla B) Yeni kullanıcı tanımlama amacıyla

C) Komut satırında oturum açma amacıyla D) Yönetici hesabından işlem yapabilmek amacıyla

Kullanıcının hangi gruplara üye olduğunu görebilmek için hangi komut kullanılır?

A) user B) cat C) ls –l D) groups

Grup hesabı ile ilgili aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır?

A. Belirli kullanıcıların yetkilerinin topluca belirlenmesi gerektiğinde grup hesapları kullanılır.

B. Gruplar, kendisine dâhil olan kullanıcıların gruba verilen haklardan yararlanmasını sağlar.

C. Komut satırında grup oluşturmak için, sistem yöneticisi olarak oturum açmak gerekli değildir.

D. 0 ile 499 arasındaki grup kimlik numaraları sistem gruplarına aittir.

Sistem yöneticisi olarak oturum açmak için aşağıdaki komutlardan hangisi kullanılabilir?

A) man B) su C) useradd D) usermod

passwd komutunun işlevi nedir?

A) Kullanıcı hesabı açar. B) Kullanıcıları görüntüler.

C) Kullanıcı şifresini günceller. D) Yönetici parolası ile oturum açar.

Kullanıcı ev dizinleri genellikle hangi dizin altında bulunur?

A) etc B) bin C) usr D) home

Aşağıdaki gruplardan hangisi kullanıcıya sistem yöneticisi yetkileri sağlar?

A) wheel B) power C) users D) audio

Sistem yöneticisi (root) hesabı ile aşağıda verilenlerden hangisi gerçekleştirilemez?

A) Kullanıcı ekleme B) Kullanıcı hakları değiştirme

C) Konsolda oturum açma D) Grafik ortamda oturum açma

Aşağıdakilerden hangisi Linux’ta bulunan bir editör programı değildir?

A) VIM B) Pico C) Notepad D) KWrite

VIM editöründe programdan çıkmak için aşağıdaki komutlardan hangisi kullanılmalıdır?

A) :w B) :q C) i D) ^X

Nano editörü, aşağıdaki Linux editörlerinden hangisinin bir benzetimidir?

A) Pico B) Kate C) KWrite D) Ed

Pardus’ta EXE uzantılı uygulama dosyalarını çalıştırmaya yarayan emülatör aşağıdakilerden

hangisidir?

A) Celestia B) KLogic C) KTechlab D) Wine

B. Linux Sorular