Lernfeld 1: Arbeitsunterlagen erstellen und bewerten 11. Konstruksionet ndërtimore 2. Teknologjia e ndërtimit 3. AutoCAD 4. Ekonomia dhe organizimi ndërtimor b) Përshkruesit e

1

Ministria e Arsimit, Shkencës dhe Teknologjisë

Programi mësimor ARSIMI PROFESIONAL

Programi 2008

Ndërtimtar Niveli I dhe II

Kosovë, 2008

2

Republika e Kosovës

Republika Kosova-Republic of Kosovo Qeveria –Vlada-Government

Ministria e Arsimit, e Shkencës dhe e Teknologjisë- Ministarstva Obrazovanja Nauke i

Tehnologije-Ministry of Education Science &Technology

Kabineti i Ministrit /Kabinet Ministra/ Cabinet of the Minister

UDHËZIM ADMINISTRATIV ZBATIMI I PLANIT DHE PROGRAMIT PËR ARSIMIN PROFESIONAL FUSHA: NDËRTIMTARI, PËR NIVELIN E PARË (X, XI) NUMËR : 25/2008 DATË: 19.08.2008 Në bazë të Kapitullit VI, neneve 93 (4) dhe 97 (2) të Kushtetutës së Republikës së Kosovës, nenit 6.1 paragrafi (d) të Ligjit mbi Arsimin Fillor dhe të Mesëm në Kosovë, nenit 6, 8, 11 të Ligjit mbi Arsimin dhe Aftësimin Profesional si dhe nenit 25 paragrafi 7 të Rregullores së Punës të Qeverisë së Kosovës nr. 1/2007, Ministria e Arsimit, e Shkencës dhe e Teknologjisë nxjerr këtë Udhëzim administrativ (më tutje UA): Neni 1 Qëllimi Qëllimi i këtij udhëzimi është zbatimi i planit dhe programit mësimor për shkollat profesionale, niveli i parë (kl. X,XI).

Neni 2 Planprogrami Plani dhe programi i ri për nivelin e parë (kl.X,XI) fusha: Ndërtimtari, i është bashkangjitur këtij Udhëzimi administrativ.

3

Neni 3 Zbatueshmëria Me zbatimin e planit dhe programit të nivelit të parë (kl. X,XI), zëvendësohen planet dhe programet e deritashme të kl.X,XI. Neni 4 Hyrja në fuqi Ky Udhëzim administrativ hyn në fuqi me fillimin e vitit shkollor 2008/2009.

4

PËRMBAJTJA I. Parathënie II. Korniza e programit mësimor profesional për profilin “Ndërtimtar”, Niveli I dhe

II. III. Programet e lëndëve profesionale dhe përshkruesit e moduleve të praktikave

profesionale për Nivelin I a) Programet e lëndëve profesionale, kl. 10. 1. Vizatim teknik dhe gjeometri deskriptive 2. Konstruksionet ndërtimore 3. Materialet ndërtimore 4. Mekanika teknike b) Përshkruesit e moduleve të praktikave profesionale, kl. 10. 1. Përgatitja e llaçit 2. Muratimi i mureve me tulla dhe blloqe 3. Muratimi i mureve ndarëse 4. Punimi i themeleve I c) Programet e lëndëve profesionale, kl. 11. 1. Konstruksionet ndërtimore 2. Teknologjia e ndërtimit 3. Mekanika teknike 4. AutoCAD d) Përshkruesit e moduleve të praktikave profesionale, kl. 11. 1. Punimi i armaturës 2. Betonimi 3. Kryerja e punimeve suvatuese

IV. Programet e lëndëve profesionale dhe përshkruesit e moduleve të praktikave profesionale për Nivelin II. a) Programet e lëndëve profesionale, kl. 12. 1. Konstruksionet ndërtimore 2. Teknologjia e ndërtimit 3. AutoCAD 4. Ekonomia dhe organizimi ndërtimor b) Përshkruesit e moduleve të praktikave profesionale, kl. 12. 1. Ndërtimi i kulmeve 2. Punimi i dyshemeve me produkte të betonit 3. Mbulimi i kulmeve 4. Shtruarja dhe veshja me pllaka 5. Kryerja e punimeve izoluese

5

Parathënie

Shoqëritë bashkëkohore arsimin e konsiderojnë ndër pasuritë më të rëndësishme të njerëzimit dhe përpiqen të gjurmojnë potencialin e tij të plotë, në mënyrë që t’u ndihmojnë njerëzve të ballafaqohen me sfidat e botës së sotme.

Pas një krize të gjatë, shoqëria kosovare sot ballafaqohet me një sfidë të re për t’iu bashkangjitur rrjedhave aktuale të zhvillimit ndërkombëtar. Në sferën e arsimit, reforma e planprogramit është një reagim ndaj zhvillimeve të reja në shoqërinë kosovare. Procesi i reformës së planprogramit synon rritjen e cilësisë së arsimit dhe barazisë në gëzimin e dobive që ofron ai për të gjithë nxënësit dhe inkuadrimin e sistemit të arsimit në rrjedhat aktuale që kanë të bëjnë me reformat e arsimit në sistemet tjera të përparuara. Nevojat e përhershme për ristrukturimin e shkollimit dhe për ripërkufizimin e qëllimeve dhe objektivave të tij, lidhen me ndryshimet që shfaqen në shoqëri, ekonomi, politikë, shkencë e teknologji.

Që nga fillimi i veprimtarisë në Kosovë, Ministria e Arsimit e Shkencës dhe e Teknologjisë (MASHT) reformën e vet e ka mbështetur në dy shtylla: (a) përfshirja e ekspertëve, specialistëve dhe konsulentëve vendorë për zhvillimin e strukturave të reja, dhe (b) angazhimin e agjencive ndërkombëtare e vendore, të cilat ndihmojnë Ministrinë në sajimin dhe zbatimin e programeve të reja në sistemin e ri të arsimit në Kosovë.

Në planprogramet për arsimin profesional të Kosovës gjerësia dhe thellësia e formimit të nxënësve shikohen si një proces integral që përmbledhë dimensionin e përgjithshëm të njeriut, dimensionin shoqëror të qytetarit dhe dimensionin profesional të punëtorit, të pajisur me dije, shprehi dhe vlera të shumëfishta. Nxënësit do të ndjekin lëndë të përgjithshme dhe profesionale. Në këtë mënyrë, MASHT synon të zhvillojë një kulturë të përgjithshme unike për të gjithë nxënësit që përfundojnë shkollat teknike e profesionale.

Programet e reja të lëndëve të përgjithshme, së bashku me ato të lëndëve e të praktikave të ndryshme profesionale, do të sigurojnë një formim bashkëkohor, sa i përket kulturës së përgjithshme dhe profesioneve të ndryshme, duke synuar të përgatisin brezin e ri si qytetarë të ardhshëm të një shoqërie kosovare të lirë e demokratike, të aftë për t’u ballafaquar me sfidat e zhvillimit kulturor e ekonomik dhe me kërkesat e tregut të punës në shkallë vendi, rajoni e më gjerë.

Ministria e Arsimit, e Shkencës dhe Teknologjisë i fton të gjithë mësimdhënësit dhe drejtuesit e shkollave profesionale, specialistët, prindërit, nxënësit dhe të gjithë të interesuarit për zhvillimin e sistemit të Arsimit të Mesëm Profesional të Kosovës të japin ndihmesën e tyre për ngritjen e nivelit të këtyre shkollave në nivel të shkollave përkatëse evropiane e më gjerë, sa u përket parametrave e standardeve.

Shfrytëzojmë rastin ti falënderojmë të gjithë ata që me përkushtim të madh punuan në këtë dokument dhe donatorët që kanë ndihmuar dhe përkrahur procesin e zhvillimit të planprogramit deri në këtë fazë.

6

Korniza e programit mësimor profesional

ARSIMI PROFESIONAL

Programi 2008

Ndërtimtar Niveli I dhe II

7

Korniza e programit mësimor profesional

Lëmi: Ndërtimtari Profili: Ndërtimtar Niveli: I dhe II I. Njoftime të përgjithshme për shkollimin 1. Struktura e shkollimit Arsimimi në profilin mësimor “Ndërtimtar” për nivelet I dhe II trajtohet në kuadrin e shkollimit të mesëm të lartë në Kosovë. – Niveli i parë i arsimimit profesional, me kohëzgjatje dy vite mësimore pas përfundimit të

arsimit të detyruar (kl. 10 dhe 11), i përgatit nxënësit për kompetencat fillestare (hyrëse) të punësimit në profesionin e ndërtimtarit. Jep një certifikatë të përgatitjes profesionale të nivelit të punonjësit të gjysmëkualifikuar (ndihmës) dhe mundëson kalimin në nivelin e dytë të arsimimit profesional.

– Niveli i dytë i arsimimit profesional, me kohëzgjatje një vit mësimor (kl. 12) pas përfundimit me sukses të nivelit të parë, i përgatit nxënësit për të fituar një kualifikim profesional që u mundëson atyre integrimin në tregun e punës për ndërtimtar, si dhe vazhdimin e arsimimit në nivele më të larta. Jep një certifikatë të përgatitjes profesionale të nivelit të punonjësit të kualifikuar dhe mundëson kalimin në nivelin e tretë të arsimimit profesional (maturë) që lejon kalimin edhe në studimet universitare.

Ky dokument përmban dokumentet kurrikulare të profilit mësimor “Ndërtimtar” për nivelet I dhe II, të strukturuara në lëndë mësimore (teorike) dhe module mësimore (praktike), në tri grupe kryesore: (i) grupi i lëndëve të përgjithshme, që synojnë formimin shkencor/humanitar të nxënësve

për të lehtësuar integrimin e tyre në shoqëri, si dhe vazhdimin e shkollimit të mëtejshëm.

(ii) grupi i lëndëve teorike-profesionale, që synojnë konsolidimin te nxënësit, të koncepteve shkencore, si dhe bëjnë njohjen e tyre me proceset teknike-teknologjike që lidhen me profesionin e ndërtimtarit.

(iii) grupi i moduleve të praktikës profesionale, që synojnë përgatitjen e nxënësve me kompetencat praktike të nevojshme për t’u integruar me sukses në tregun e punës në sektorin e ndërtimtarisë.

2. Qëllimet e përgjithshme të shkollimit Qëllimi kryesor i shkollimit (dynivelësh) për Ndërtimtar është zhvillimi i personalitetit të nxënësve për t’u inkuadruar në një shoqëri demokratike si qytetarë aktivë e kompetentë, si dhe për t’u angazhuar me sukses në tregun e punës gjithnjë në ndryshim. Sfida të rëndësishme për arritjen e këtij qëllimi janë dhe zhvillimi te nxënësit i ndjenjës së vetëbesimit, kultivimi i vullnetit të lirë në marrjen e vendimeve, nxitja e ndjenjës së sipërmarrjes dhe e gatishmërisë për të nxënë gjatë gjithë jetës. Për të mundësuar zhvillimin individual të nxënësve nga pikëpamja emocionale, intelektuale dhe profesionale, është e nevojshme që shkolla profesionale t’u krijojë atyre: − Mundësi të përshtatshme për të nxënë, pavarësisht nga gjinia, raca, etniteti dhe aftësitë

fizike e mendore;

8

− Lehtësi për të kuptuar mjedisin shoqëror dhe ekonomik, lokal, kombëtar dhe rajonal, si dhe për të qenë të vetëdijshëm për rolin që mund të luajnë në shoqëri;

− Mbështetje për të zhvilluar ndjenjën e sipërmarrjes dhe të disiplinës, kureshtjen intelektuale dhe vlerat morale;

− Kushte për t’u zhvilluar psikologjikisht dhe fizikisht, për të përballuar vështirësitë që do të ndeshin gjatë veprimtarive të ardhshme jetësore dhe profesionale;

− Mundësi për të zhvilluar kompetencat profesionale, të bazuara në njohuritë, shprehitë dhe qëndrimet/vlerat, të mjaftueshme për të lehtësuar punësimin dhe përparimin drejt arsimit dhe aftësimit profesional të mëtejshëm;

− Mbështetje për të çmuar me realizëm vlerat dhe potencialin e tyre, për tu orientuar drejt në drejtimet e karrierës profesionale të ardhëshme dhe për të marrë përgjegjësi në procesin e zhvillimit të tyre të vazhdueshëm personal dhe profesional;

− Mbështetje për të zhvilluar format e bashkëpunimit dhe të besimit të ndërsjellë nëpërmjet përvojës së punës praktike;

− Mundësi për t’u njohur me zhvillimet perspektive të profesionit të tyre, të para këto në kontekstet e integrimit rajonal dhe europian;

− Kushte për t’u njohur me teknologjitë dhe proceset teknologjike aktuale e të perspektivës, në sektorin e ndërtimtarisë;

− Kushte për të njohur dhe për të zbatuar rregullat e mbrojtjes në punë e të ruajtjes së mjedisit, në përputhje me standardet ndërkombëtare.

3. Grupi të cilit i drejtohet shkollimi Shkollimin për “Ndërtimtar”, niveli I dhe II, mund ta ndjekin të gjithë të rinjtë dhe të rejat të cilët kanë përfunduar me sukses arsimin e detyruar nëntëvjeçar, janë në moshë deri 24 vjeç dhe zotërojnë aftësi shëndetësore (fizike e mendore) të mjaftueshme për të kryer këto nivele shkollimi. Në raste të veçanta, kur kërkesat e nxënësve për të ndjekur këtë shkollim janë më të larta se sa mundësitë reale të shkollave profesionale të veçanta, Ministria e Arsimit, Shkencës dhe Teknologjisë (MASHT) përgatit udhëzime me kritere të posaçme pranimi në këto shkolla. 4. Mundësitë e shkollimit të mëtejshëm Përfundimi me sukses i shkollimit për profilin mësimor “Ndërtimtar” në nivelin I, u lejon nxënësve vazhdimin e shkollimit në nivelin II të këtij profili. Përfundimi me sukses i shkollimit për profilin mësimor “Ndërtimtar”, niveli II, u lejon nxënësve vazhdimin e shkollimit në shkallën III (të punonjësit me shkathtësi të larta) në të njëjtin profil mësimor, për të fituar diplomën e maturës, me të drejtë kalimi në shkollimin e lartë universitar. 5. Mundësitë e punësimit Shkollimi për “Ndërtimtar”, niveli I dhe II, u referohet punëve në firma ndёrtimore që merren me ofrimin e punimeve të ndërtimit, të tilla si punimet e muratimit, të betonimit, punimin e skeletit nga armatura, të suvatimit, ndërtimin e kulmeve dhe mbulimin e tyre etj., që janë aktuale dhe shihen me përparësi për të ardhmen në tregun e Kosovës. Nisur nga kjo nxënësi për Ndërtimtar i nivelit I dhe II mund të punësohet në ndërmarrje (firma, kompani) që realizojnë ndërtimin e objekteve të ndryshme publike e private. Me kualifikime të mëtejshme dhe pas një përvoje pune të konsiderueshme, ai mund të krijojë një biznes të vetin në këtë sektor dhe të punësojë të tjerë.

9

II. Kompetencat e fituara nga nxënësit në përfundim të shkollimit Kompetencat e përgjithshme Ndjekja e shkollimit në profilin mësimor “Ndërtimtar”, niveli I, do të zhvillojë te nxënësit një tërësi kompetencash të përgjithshme, të cilat do t’i shërbejnë atij për përvetësimin me efektivitet të programit mësimor, zhvillimin në nivelin e kërkuar të kompetencave profesionale dhe integrimin e mëtejshëm në shoqëri dhe në tregun e punës gjithnjë në ndryshim. Këto kompetenca të përgjithshme do të zhvillohen në një nivel më të lartë gjatë kryerjes së shkollimit për “Ndërtimtar”, niveli II. Kështu, nxënësi do të jetë i aftë: − Të komunikojë në mënyrë korrekte, me shkrim dhe me gojë, për të shprehur mendimet e

ndjenjat e tij dhe për të argumentuar opinionet për çështje të ndryshme. − Të përdorë burime dhe teknika të ndryshme (përfshirë dhe ato të kompjuterizuara) të

mbledhjes dhe të shfrytëzimit të informacioneve të nevojshme për zhvillimin e tij personal dhe profesional.

− Të angazhohet fizikisht, mendërisht dhe emocionalisht në zgjidhjen e situatave të ndryshme problemore që do të ndeshë në kontekstin profesional, personal dhe shoqëror.

− Të manifestojë qasje të një kritike konstruktive ndaj zhvillimeve profesionale, personale dhe shoqërore.

− Të nxitë potencialin e tij të brendshëm për kërkim të vazhdueshëm në drejtim të zgjidhjeve të reja, më efektive dhe më efiçiente.

− Të respektojë rregullat dhe parimet e një bashkëjetese demokratike në kontekstin e integrimeve lokale, rajonale dhe globale.

− Të manifestojë guxim dhe iniciativë në marrjen e përgjegjësisë për të ardhmen e tij. − Të tregojë vetëkontroll në ushtrimin e veprimtarive të tij në kontekstin e pavarësisë në

vendimmarrje. − Të organizojë drejt procesin e të nxënit të tij dhe të shfaqë gatishmërinë e vullnetin për

një të nxënë që zgjat gjithë jetën. − Të respektojë parimet e punës në grup dhe të bashkëpunojë aktivisht në arritjen e

objektivave të pranuara. − Të bëjë vlerësime dhe vetëvlerësime nisur nga kritere të drejta, si bazë për të përmirësuar

dhe çuar më tej arritjet. − Të hulumtojë vetveten dhe rrugët e mundëshme të karrierës profesionale për të bërë

zgjedhje të përshtatëshme të veprimtarive profesionale të ardhëshme. Kompetencat profesionale Me përfundimin e suksesshëm të shkollimit dyvjeçar në profilin “Ndërtimtar”, niveli I, nxënësi do të jetë i aftë të ushtrojë kompetencat profesionale si më poshtë: – Lexon dhe interpreton detaje nga projekti, – Zbaton detaje ndërtimore nga projekti, – Pёrgatit llaç, – Bën murimin e mureve, – Bën punimin e armaturës, – Bën betonime, – Bën punimin e suvatimeve, – Zbaton standardet e ndërtimit gjatë kryerjes së punimeve,

10

– Mat dhe kontrollon punimet e thjeshta të ndërtimit, – Përdor dhe mirëmban veglat, pajisjet dhe mjetet e punës, – Zbaton rregullat e sigurimit teknik dhe të mbrojtjes së mjedisit. – Përdor në mënyrë të pavarur literaturën me qëllim të ngritjes profesionale. Me përfundimin e suksesshëm të shkollimit të mëtejshëm njëvjeçar në profilin mësimor “Ndërtimtar”, niveli II, nxënësi do të rrisë në një shkallë më të lartë nivelin e kompetencave profesionale të fituara në nivelin I, si dhe do të aftësohet të ushtrojë kompetenca të tjera profesionale si më poshtë: – Bën punimin e dyshemeve me produkte të betonit. – Bën mbulimin e kulmeve. – Bën shtruarjen dhe veshjen e pllakave. – Ndërton kulme. – Bën izolime (hidro, termo). – Kryen llogaritje të thjeshta ekonomike. – Organizon punën. – Punon në mënyrë të pavarur për të zgjidhur probleme të natyrave të ndryshme që

paraqiten në momente (situata) të caktuara.

11

III. Plani mësimor për profilin mësimor “Ndërtimtar”, Niveli I e II

Orët javore/vjetore dhe kreditet Niveli I Niveli II

Nr

Lëndët dhe modulet mësimore

Klasa 10 Klasa 11 Klasa 12 A. Lëndët e përgjithshme (Gjithësej) 16 15 15 1 Gjuhë shqipe dhe letërsi 3 (105) 3 (105) 3 (105) 2 Gjuhë angleze 2 (70) 2 (70) 2 (70)) 3 Matematikë 3 (105) 3 (105) 3 (105) 4 Teknologji e informacionit dhe komunikimit 2 (70) 2 (70) 2 (70) 5 Ekonomia dhe ndërmarrësia 1 (35) 1 (35) 1 (35) 6 Edukatë qytetare 1 (35) - - 7 Edukatë fizike 2 (70) 2 (70) 2 (70) 8 Fizikë 1 (35) - 1 (35)

9 Gjeometri deskriptive 1 (35) - - 10

Menaxhim i projekteve - 1 (35) 1 (35)

B. Lëndët profesionale (Gjithësej) 9 (315) 9 (315) 8 (280) 1 Vizatim teknik dhe gjeometri deskriptive 3 (105) - - 2 Konstruksionet ndërtimore 2 (70) 3 (105) 2 (70) 3 Materialet ndërtimore 2 (70) - - 4 Mekanika teknike 2 (70) 2 (70) - 5 Teknologjia e ndërtimit - 3 (105) 3 (105) 6 AutoCAD - 1 (35) 1 (35) 7 Ekonomia dhe organizimi ndërtimor - - 2 (70)

C. Modulet e praktikës profesionale (Gjithësej) 6 (210) 6 (210) 9 (315) 1 Përgatitja e llaçit 4K (24) - - 2 Muratimi i mureve me materiale dhe dimensione

të ndryshme 15K (90) - -

3 Muratimi i mureve ndarëse 6K (36) - - 4 Punimi i themeleve 10K (60) - - 5 Punimi i armaturës - 12K (72) - 6 Betonimi - 13K (78) - 7 Kryerja e punimeve suvatuese - 10K (60) - 8 Ndërtimi i kulmeve - - 11K (66) 9 Punimi i dyshemeve me produkte të betonit - - 10K (60)

10 Mbulimi i kulmeve - - 11,5K (69)

11 Shtruarja dhe veshja me pllaka - - 10K (60) 12 Kryerja e punimeve izoluese - - 10K (60)

Gjithësej A+B+C 32 (1120) 32 (1120 32 (1120)

12

IV. Udhëzime për zbatimin e Kornizës së programit mësimor profesional: Programet e hollësishme të lëndëve të përgjithshme parashtrohen në një dokument të veçantë të MASHT. Javët mësimore sipas klasave: – Klasa 10 – 35 javë; Klasa 11 – 35 javë (niveli I); – Klasa 12 – 35 javë (niveli II). Java mësimore (5 ditë mësimore) përmban 30 – 32 orë mësimore. Një orë mësimore ka 45 minuta. Si njësi e ngarkesës mësimore për praktikat mësimore profesionale do të përdoret krediti (K), i cili do të jetë i barasvlershëm me 6 orë mësimore (1 ditë praktikë mësimore). Rekomandohet që praktikat profesionale të realizohen ditore (6 orë në ditë), si më poshtë: Klasa 10: Praktikë – 1 ditë në javë dhe Teori – 4 ditë në javë Klasa 11: Praktikë – 1 ditë në javë dhe Teori – 4 ditë në javë Klasa 12: Praktikë – 1 ditë në javë dhe Teori – 4 ditë në javë Rekomandohet që modulet praktike për çdo vit mësimor, të realizohen në përputhje me radhën e paraqitur në planin mësimor. Shkollat profesionale, në varësi nga kushtet dhe situatat e veçanta në të cilat ndodhen, mund të bëjnë ndryshime të radhës së trajtimit të moduleve mësimore praktike, gjithnjë duke synuar të mos e dëmtojnë procesin e përvetësimit të tyre. Mbështetur në programet e detajuara të lëndëve profesionale, mësimdhënësit e lëndëve teorike profesionale bëjnë planifikimin e njësive mësimore përkatëse. Mbështetur në përshkruesit e moduleve të praktikave profesionale, mësimdhënësit e praktikave profesionale përgatisin plane më të detajuara, ku parashtrohen veprimtaritë praktike konkrete. Njëkohësisht, ata përgatisin instrumentet e vlerësimit për çdo rezultat mësimor të paraqitur në përshkruesit e moduleve. Vlerësimi përfundimtar i nxënësve, në mbarim të secilit prej të dy niveleve të përgatitjes në profilin “Ndërtimtar”, do të organizohet në formë provimesh: Në Nivelin I: Provimi i integruar i përgatitjes praktike që organizohet nga shkolla profesionale. Në Nivelin II: (a) Provimi i integruar për lëndët e teorisë profesionale, që organizohet nga shkolla profesionale, dhe (b) Provimi i integruar për praktikën profesionale që organizohet nga shkolla profesionale. Rezultatet e provimeve do të pasqyrohen në certifikatat përkatëse të përfundimit të shkollimeve profesionale në të dy nivelet e përgatitjes. Modalitetet e procedurave të provimeve përfundimtare, kriteret e vlerësimit të nxënësve me nota dhe të përmbajtjes së certifikatave, përcaktohen me udhëzime të veçanta të MASHT. V. Udhëzime të përgjithshme didaktike Mësuesit e lëndëve teorike profesionale dhe të praktikave profesionale duhet të përzgjedhin dhe përdorin forma dhe metoda mësimdhënieje të tilla që të nxisin sa më shumë të nxënit aktiv të nxënësve dhe të çojnë në krijimin tek ata, të kompetencave sociale e profesionale, të plota dhe të qëndrueshme. E rëndësishme është që planifikimi i mësimdhënies të bazohet në një proces analize fillestare, i cili të marrë parasysh faktorë të tillë të rëndësishëm si, niveli i hyrjes së nxënësve, përmbajtja e hollësishme e lëndëve të teorisë profesionale dhe e moduleve të praktikave profesionale, shkalla e integrimit të tyre, objektivat konkretë që do të arrihen, mundësitë reale që ka shkolla për realizimin e veprimtarive mësimore etj. Për këtë planifikim duhet një bashkëpunim i ngushtë i të gjithë personelit drejtues dhe mësimdhënës të shkollës.

13

Elementi kyç për arritjen e suksesit në një proces të nxëni, është motivimi i nxënësve. Njohja e vazhdueshme e nxënësve me shkallën e përmbushjes së objektivave nga ana e tyre, përbën një mekanizëm të fuqishëm motivimi, i cili duhet të shihet me përparësi nga mësimdhnësit e lëndëve teorike dhe moduleve praktike. Një element tjetër që ndihmon suksesin është integrimi i teorisë me praktikën e profesionit. Parimi i “të nxënit duke bërë” duhet të gjejë vendin e duhur në procesin e të mësuarit në shkollën profesionale që përgatit nxënësit në profesionin e Ndërtimtarit. Mësimdhënësit duhet të përdorin metoda të tilla të të mësuarit që zhvillojnë jo vetëm njohuritë teorike, shkathtësitë dhe shprehitë praktike të nxënësve, por edhe qëndrimet e tyre ndaj jetës, punës dhe shoqërisë në përgjithësi. Puna në grup dhe Puna me projekte janë dy nga format bazë të organizimit të mësimit (teorik apo praktik) për të zhvilluar kompetencat kyçe, të nevojshme për zgjidhjen e problemeve që kanë të bëjnë me veprimtarinë profesionale, në veçanti, dhe veprimtarinë sociale të qytetarit të ardhshëm, në përgjithësi. Një parim tjetër që duhet respektuar nga mësuesit dhe instruktorët është fakti që të nxënët nuk ndodh vetëm në mjediset e shkollës, por edhe jashtë tyre. Dhënia e detyrave dhe puna kërkimore e pavarur e nxënësve ka një ndikim të dukshëm në formimin e tyre si profesionistë të ardhshëm. Format dhe metodat e të mësuarit janë të shumta e të shumëllojshme dhe mësimdhënësit, në konsultim të ngushtë me njëri-tjetrin, duhet të përzgjedhin ato që janë më të përshtatshme për kontekstin e tyre konkret. Të tilla janë: ligjërata tradicionale, demonstrimi, zgjidhja e problemit teorik, ushtrimi praktik, projektet praktike, veprimtaritë në grupe të vogla etj. Rekomandohet që në përmbajtjet teorike të përdoren kryesisht ligjërata, zgjidhja e problemit teorik dhe demonstrimi, kurse në zbatimin e moduleve praktike të përdoren kryesisht demonstrimi nga mësimdhënësi, praktika e mbikqyrur dhe praktika e pavarur e nxënësve. Projektet praktike, sidomos ato që integrojnë kompetenca të lidhura me shumë aspekte të profesionit, janë një metodë që rekomandohet sidomos në fazat përmbyllëse të shkollimit. Në kushtet e mungesës së mjediseve reale të punës, duhet të synohet krijimi i mjediseve të simuluara të punës. Për sa i përket vlerësimit të nxënësve, rekomandohet të përdoren metoda dhe instrumente vlerësimi që të nxisin përparimin e nxënësve, shmangin subjektivizmin në vlerësim dhe pasqyrojnë arritjet reale të tyre. Me rëndësi është vlerësimi i vazhdueshëm dhe ai përfundimtar, ku format dhe instrumentet e vlerësimit përzgjidhen apo hartohen nga vetë mësimdhënësit. Duhet të synohet vlerësimi i arritjeve i bazuar në kriteret, ku arritjet e nxënësit krahasohen me standardet e paracaktuara dhe të shmanget sa më shumë të jetë e mundur vlerësimi i bazuar në renditjen, ku nxënësit krahasohen me njëri-tjetrin. Format dhe instrumentet e vlerësimit që rekomandohen janë: pyetjet me gojë, pyetjet me shkrim, detyrat me shkrim,vëzhgimi i veprimtarisë së nxënësve, listat e kontrollit, projekte për vlerësim etj. Në veprimtaritë praktike, listat e kontrollit duhet të jenë instrumenti vlerësues që duhet të mbizotërojë. Mësimdhënësi përzgjedh ato që janë më të përshtatshme, duke marrë parasysh kushtet konkrete. Edhe gjatë provimeve përfundimtare në teori profesionale dhe praktikë profesionale, në përputhje me udhëzimet përkatëse të MASHT, duhet të mbizotërojë vlerësimi i kompetencave të punës së nxënësve, që testohen në situata pune reale ose të simuluara.

Në përgjithësi, si për mësimdhënien, ashtu edhe për vlerësimin duhet të synohen forma e metoda që e vendosin nxënësin në qendër të veprimtarive mësimore dhe e shndërrojnë rolin e mësimdhënësit nga ligjërues (lektor) i thjeshtë, në një moderator, mbikëqyrës dhe vlerësues i veprimtarisë së nxënësve.

14

Programet e lëndëve profesionale dhe përshkruesit e moduleve profesionale ARSIMI PROFESIONAL

Niveli I dhe II

15

Klasa 10

Programet e lëndëve profesionale

Programi i lëndës

“Vizatim teknik dhe gjeometri deskriptive”

Lëmi: Ndërtimtari Profili: Ndërtimtar Niveli: I Klasa: 10

I. Qëllimet e lëndës Në përfundim të lëndës së zhvilluar në klasën e 10-të, nxënësi duhet të: - tregojë rëndësinë dhe qëllimin e vizatimit teknik dhe të gjeometrisë deskriptive në

ndërtimtari; - përshkruajë llojet dhe përdorimin e veglave për vizatim teknik; - zbatojë standardet ndërkombëtare të vizatimit teknik; - përshkruajë llojet e formateve, të tabelave dhe të vijave që përdoren në vizatim teknik; - demonstrojë mënyrat e matjeve të elementeve ndërtimore; - realizojë shkrimin teknik standard; - identifikojë simbolet e materialeve ndërtimore në një vizatim; - dallojë shkallët numerike në një vizatim teknik; - përshkruajë vizatimin teknik me dimensione; - përshkruajë mënyrat e konstruktimit të figurave të rregullta gjeometrike; - dallojë paraqitjet e detajeve (elementeve ndërtimore) në vizatimin teknik; - përshkruajë rrafshet e projeksionit; - paraqesë projeksione ortogonale të thjeshta, projeksione të pikës dhe të segmentit në dy-

dhe tri rrafshe; - paraqesë projeksione të figurave të thjeshta gjeometrike; - dallojë paraqitjet aksonomerike nga llojet e tjera të projeksionit; - përshkruajë zgjidhjet gjeometrike të kulmeve. II. Fondi i orëve të lëndës 35 javë x 3 orë/javë = 105 orë III. Programi i detajuar i lëndës Pjesa I – Vizatimi teknik

Kapitulli 1: Veglat për vizatimin teknik dhe shfrytëzimi i tyre 2 orë

16

a) Qëllimet e kapitullit Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të: - shpjegojë rolin dhe rëndësinë e vizatimit teknik për paraqitjen e trupave dhe objekteve me

anë të vizatimit; - përshkruajë llojet e tavolinave,të veglave dhe të letrës për vizatim teknik; - përshkruajë mënyrën e përdorimit të veglave për vizatim teknik; - dallojë vijat sipas formës dhe pozitës; b) Temat e kapitullit - Roli dhe rëndësia e vizatimit teknik. - Tavolinat e punës për vizatim teknik. - Llojet e vizoreve dhe të lakoreve. - Lapsat, gomat, kompaset, këndmatësit. - Llojet e letrës për vizatim teknik. - Përdorimi i veglave për vizatim. c) Udhëzime didaktike për kapitullin Rekomandohet që mësimdhënësi të: - shpjegojë përmbajtjen e lëndës dhe rëndësinë e saj; - tregojë mostra në mënyrë vizuale të materialeve dhe të veglave për vizatim; - shpjegojë në mënyrë praktike – demonstrojë përdorimin e veglave për vizatim. d) Kushtet për realizimin e kapitullit - veglat dhe pajisjet për vizatim teknik.

Kapitulli 2: Standardet, formatet, tabelat (legjendat) dhe matjet 4 orë a) Qëllimet e kapitullit Në përfundim të kapitulli, nxënësi duhet të: - shpjegojë rolin dhe rëndësinë e standardeve ndërkombëtare për paraqitjen, leximin dhe

interpretimin e vizatimeve teknike; - përshkruajë llojet e formateve të letrës që përdoren në vizatim teknik; - përshkruajë mënyrën e realizimit dhe të vendosjes së tabelave në formatet e vizatimit; - matje të trupave, objekteve, figurave dhe sipërfaqeve të ndryshme; - përdorë me saktësi veglat për matje. b) Temat e kapitullit - Njohja me standardet ndërkombëtare të vizatimeve teknike. - Formatet e letrës për vizatim teknik. - Tabelat (legjendat). - Matja me vegla të ndryshme. c) Udhëzime didaktike për kapitullin Rekomandohet që mësimdhënësi të: - shpjegojë rolin dhe rëndësin e standardeve të formateve për letrat. - përdorë materiale të letrave nga fomatet e ndryshme; - përdorë katalogë të prodhuesve të materialeve teknike për vizatime; - pyetë me gojë për të kontrolluar nivelin e të kuptuarit nga ana e nxënësve; - demonstrojë formimin e formateve të letrës, të tabelave dhe të matjeve në mënyrë

praktike.

17

d) Kushtet për realizimin e kapitullit - veglat dhe pajisjet për vizatim teknik, - katalogë të prodhuesve të materialeve teknike, - veglat për matje të ndryshme. Kapitulli 3: Llojet e vijave dhe përdorimi i tyre 4 orë a) Qëllimet e kapitullit Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të: - përshkruajë llojet dhe përdorimet e vijave të ndryshme në vizatimin teknik; - dallojë llojet e vijave (të plota, të ndërprera, vijën vizë-pikë-vizë, vijën me dorë të lirë); - kombinojë vijat e thjeshta dhe të ndryshme në një vizatim teknik; - zbatojë rregullat e vizatimit të vijave; - përdorë veglat e duhura për vizatimin e vijave. b) Temat e kapitullit - Vijat e plota (të trasha, të holla), të ndërprera (të trasha, të holla), vija vizë–pikë–vizë, vija

me dorë të lire. - Kombinimi i vijave të ndryshme në një vizatim teknik. c) Udhëzime didaktike për kapitullin Rekomandohet që mësimdhënësi të: - shpjegojë rolin dhe rëndësinë e llojit të vijave të përdorura në vizatime të përgjithësuara; - vëzhgojë punën praktike të ushtrimeve në klasë; - punojë detyra grafike me nxënësit në klasë dhe të jape detyra shtëpie. d) Kushtet për realizimin e kapitullit - veglat dhe pajisjet për vizatim teknik.

Kapitulli 4: Shkrimi teknik 10 orë a) Qëllimet e kapitullit Në përfundim të këtij kapitulli, nxënësi duhet të: - përshkruajë llojet dhe përdorimet e shkronjave të ndryshme në vizatimin teknik; - shkruan stilet e shkrimit teknik. b) Temat e kapitullit - Shkrimi i shkronjave teknike standarde. - Shkrimi i shkronjave teknike të vogla dhe i numrave teknik standard. - Vizatimi i shkronjave në rrjetën milimetrike. c) Udhëzime didaktike për kapitullin Rekomandohet që mësimdhënësi të: - shpjegojë rolin dhe rëndësinë e llojit të shkronjave të përdorura në vizatime të

përgjithësuara; - vëzhgojë punën praktike të ushtrimeve në klasë; - demonstrojë punime grafike me nxënësit në klasë, dhe të japë detyra shtëpie; - vlerësojë punimet grafike të nxënësve, duke diskutuar për grafikun në mënyrë që të

kuptojë nivelin e përgatitjes së nxënësit.

18

d) Kushtet për realizimin e kapitullit - veglat dhe pajisjet për vizatim teknik.

Kapitulli 5: Materialet dhe simbolizimi i tyre në vizatimin teknik 4 orë a) Qëllimet e kapitullit Në përfundim të këtij kapitulli, nxënësi duhet të: - dallojë llojet e simboleve për paraqitjen grafike të materialeve ndërtimore; - përshkruajë materialet ndërtimore në mënyrë grafike; - lexojë llojet e materialeve të përdorura në bazat-planimetritë e projektit. b) Temat e kapitullit - Shënimet e materialeve të ndryshme ndërtimore në vizatimin teknik; - Simbolizimi i materialeve të ndryshme. c) Udhëzime didaktike për kapitullin Rekomandohet që mësimdhënësi të: - shpjegojë rolin dhe rëndësinë e paraqitjes grafike të materialeve ndërtimore në projektet e

ndërtimit; - shpjegojë se cilat materiale dhe në qfarë mënyre grafike mund të paraqiten në ndërtimtari; - ushtrojë nxënësit në klasë me shembuj konkretë, për paraqitjen grafike dhe të simboleve

të materialeve; - vlerësojë nxënësit me anë të pyetjeve me gojë dhe testit me shkrim. d) Kushtet për realizimin e kapitullit - veglat dhe pajisjet për vizatim teknik; - planimetri – baza të projekteve arkitektonike si mostra.

Kapitulli 6: Shkalla numerike e një vizatimi teknik 6 orë a) Qëllimet e kapitullit Në përfundim të këtij kapitulli, nxënësi duhet të: - dallojë shkallët – përpjesën; - përshkruajë shkallët numerike (natyrore, zvogëluese dhe zmadhuese); - përshkruajë mënyrën e përdorimit të përpjestuesit. b) Temat e kapitullit - Shkalla natyrore. - Shkalla zvogëluese. - Shkalla zmadhuese. - Përpjestuesit. c) Udhëzime didaktike për kapitullin Rekomandohet që mësimdhënësi të: - shpjegojë mënyrën e përpjestimit, të shkallës e cila mund të krahasohet me shembuj

numerikë në natyrë; - rrisë vëmendjen dhe pjesëmarrjen e nxënësve në mësim nëpërmjet pyetjeve-përgjigjeve. d) Kushtet për realizimin e kapitullit - pajisjet dhe veglat për vizatim teknik;

19

- përpjestuesit, Kapitulli 7: Kuotimi (dimensionimi) 6 orë a) Qëllimet e kapitullit Në përfundim të këtij kapitulli, nxënësi duhet të: - dallojë elementet e kuotës; - përshkruajë kuotimet e brendshme dhe të jashtme; - përshkruajë format e kuotimeve; - përshkruajë kuotimin e përgjithshëm. b) Temat e kapitullit - Elementet e kuotës. - Kuotimi i jashtëm dhe i brendshëm. - Kuotimi i shkallëve. - Masat muratuese dhe zdrukthtare. - Kuotimi i pjesëve të lakuara. - Kuotat e përgjithshme. c) Udhëzime didaktike për kapitullin Rekomandohet që mësimdhënësi të: - shpjegojë mënyrat e kuotimeve në lëndët profesionale të ndërtimit; - japë shembuj grafikë në baza të ndryshme ndërtimore ose edhe në detaje për ekzekutim; - paraqesë shembuj grafikë gjatë ushtrimeve, në mënyrë që të rrisë vëmendjen dhe

përqendrimin e nxënësve, duke diskutuar gjatë gjithë kohës së ushtrimeve; - vlerësojё nxënësit me detyra kontrolli dhe me anë të punëve të pavarura. d) Kushtet për realizimin e kapitullit - veglat dhe pajisjet për vizatim. Kapitulli 8: Konstruktimi i fugurave të rregullta gjeometrike 8 orë a) Qëllimet e kapitullit Në përfundim të këtij kapitulli, nxënësi duhet të: - përshkruajë figurat gjeometrike; - dallojë figurat gjeometrike – shumëkëndëshat; - dallojë lakoret; - përshkruajë rakordimet. b) Temat e kapitullit - Konstruktimi i shumëkëndshave. - Konstruktimi i lakoreve. - Rakordimet. c) Udhëzime didaktike për kapitullin Rekomandohet që mësimdhënësi të: - shpjegojë mënyrat e ndërtimit të figurave gjeometrike dhe njëkohësisht tregojë se si duhet

të përdoret trashësia e vijave; - tregojë shembuj grafikë në klasë, duke bërë më parë demonstrimin e shembujve të

ngjashëm;

20

- përgatisë detyra shtëpie për konstruktimin (ndërtimin) e figurave gjeometrike; - vlerësojë nxënësit me detyra grafike të realizuara në klasë dhe në shtëpi. d) Kushtet për realizimin e kapitullit - veglat dhe pajisjet për vizatim. Kapitulli 9: Paraqitja e detajeve (elementeve ndërtimore) në vizatimin teknik 8 orë a) Qëllimet e kapitullit Në përfundim të këtij kapitulli, nxënësi duhet të: - lexojë detalin e parapetit të dritares; - lexojë detalin e shtresave të dyshemesë; - lexojë detalin e shtresave të kulmit. b) Temat e kapitullit - Kallëpet. - Themeli i veçuar, muri dhe muri nën dritare. - Detajet elementare (të dyerve dhe të dritareve). - Detajet e kulmeve të thjeshta. - Nyja sanitare. - Pusetat. c) Udhëzime didaktike për kapitullin Rekomandohet që mësimdhënësi të: - shpjegojë mënyrat e vizatimit të detajeve të elementeve në konstruksion, me qëllim që të

rrisë përgatitjen e vizatimeve të elementeve në mënyrë rutinore pa u ndalur në korrektësinë e zgjedhjes së drejtë të detalit;

- demonstrojë shembuj konkret për secilin detal të dhënë në pjesën e mësimeve; - paraqesë në mënyrë vizuale me grafoskop ose diaprojektor fotografi të shembujve

konkretë të detajeve; - vlerësojë punën e nxënësve me ushtrime në klasë. d) Kushtet për realizimin e kapitullit - veglat dhe pajisjet për vizatim; - shembuj të detajeve të ndryshme. Pjesa II – Gjeometria deskriptive Kapitulli 10: Metodat e projektimit 4 orë a) Qëllimet e kapitullit Në përfundim të këtij kapitulli nxënësi duhet të: - dallojë llojet e projeksioneve; - përshkruajë llojet e projeksioneve, b) Temat e kapitullit - Projektimi (projektesa) qendror – perspektiva. - Projektimi paralel. - Projektimi i pjerrët.

21

c) Udhëzime didaktike për kapitullin Rekomandohet që mësimdhënësi të: - shpjegojë rolin dhe rëndësinë e perspektivave në jetën e përditshme duke përdorur

shembuj konkret të ilustruara me vizatime të nxënësve të gjeneratave të mëparshme. - rrisë vëmendjen dhe pjesëmarrjen e nxënësve në mësim nëpërmjet pytjeve dhe

përgjigjeve; - japë detyra shtëpie dhe t’i kontrollojë ato, duke bërë njëkohësisht edhe vlerësimin e tyre; - vlerësojё nxënësit me detyra grafike të realizuara në klasë. d) Kushtet për realizimin e kapitullit - mjetet dhe materialet për viztimin gjeometrik-teknik. Kapitulli 11: Projektimi ortogonal 8 orë a) Qëllimet e kapitullit Në përfundim të këtij kapitulli, nxënësi duhet të: - dallojë rrafshet e projeksionit; - përshkruajë rrafshet e projeksionit; - intepretojё rastet e veçanta të projektimit të pikёs. b) Temat e kapitullit: - Projektimi i pikës në një dhe dy rrafshe. - Rastet e veçanta të projeksionit të pikës në një, dy dhe tri rrafshe. c) Udhëzime didaktike për kapitullin: Rekomandohet që mësimdhënësi të: - shpjegojë mënyrat e projektimit të pikes në rrafshe të ndryshme në tabelë me vegla pune - rrisë vëmendjen e nxënësve për projeksionin e një pike nga hapësira në projeksione

ortogonale; - demonstrojё shembuj konkret të projektimit gjatë kohës së ushtrimeve në klasë; - orgaqnizojё punё në grupe pёr ushtrime të projeksioneve me koordinata të ndryshme të

pikave; - vlerësojё nivelin e nxënësit përmes detyrave kontrolli. d) Kushtet për realizimin e kapitullit: - veglat për vizatimin gjeometrik-teknik. Kapitulli 12: Projeksioni i pikës, drejtëzës dhe segmentit 8 orë a) Qëllimet e kapitullit: Në përfundim të këtij kapitulli nxënësi duhet të: - dallojë projeksionet në dy dhe tri rrafshe; - përshkruajë pikën, drejtëzën dhe segmentin; - dallojë drejtëzën nga segmenti; - përshkruajë projektimet e pikes, drejtëzës dhe segmentit. b) Temat e kapitullit: - Projeksioni i pikës, drejtëzës dhe segmentit në dy dhe tri rrafshe. - Drejtëza dhe segmenti në pozita të veçanta ndaj rrafsheve të projeksionit.

22

c) Udhëzime didaktike për kapitullin Rekomandohet që mësimdhënësi të: - shpjegojë ortogonalitetin dhe kuptimin e hapësirës; - shpjegojë mënyrat e projektimit të pikes, drejtëzës dhe segmentit në rrafshe ortogonale; - rrisë vëmendjen e nxënësve për projeksionin e një pike, drejtëze dhe segmenti nga

hapësira në projeksione ortogonale; - demonstroj shembuj konkret të projektimit gjatë kohës së ushtrimeve në klasë; - punojë në grupe ushtrime të projeksioneve me koordinata të ndryshme të pikave; - vlerësojë nivelin e nxënësit përmes detyrave kontrolli në klasë dhe shtëpi d) Kushtet për realizimin e kapitullit - mjetet dhe materialet për vizatimin gjeometrik-teknik. Kapitulli 13: Projeksioni i rrafshit 6 orë a) Qëllimet e kapitullit: Në përfundim të këtij kapitulli nxënësi duhet të: - dallojë rrafshet e projeksionit; - përshkruajë rrafshet e projeksionit; - dallojë rastet e veçanta të rrafshit ndaj rrafsheve të projeksionit. b) Temat e kapitullit - Projeksioni i një rrafshi. - Rrafshi në pozita të veçanta ndaj rrafsheve të projeksionit. - Rrafshet e projeksionit (rrafshet projektuese). - Projeksioni i rrafshit në të cilin shtrihet drejtëza në një pike. c) Udhëzime didaktike për kapitullin Rekomandohet që mësimdhënësi të: - shpjegojë kuptimin e rrafshit të imagjinuar në hapësirë; - rrisë vëmendjen e nxënësve për projeksionin e rrafshit në projeksione ortogonale; - demonstrojë shembuj konkret të projektimit gjatë kohës së ushtrimeve në klasë; - punojë në grupe ushtrime të projeksioneve me koordinata të ndryshme të pikave; - vlerësojë nivelin e nxënësit përmes detyrave të kontrollit. d) Kushtet për realizimin e kapitullit - mjetet dhe materialet për vizatim gjeometrik-teknik. Kapitulli 14: Projeksioni i figurave të rregullta gjeometrike 10 orë a) Qëllimet e kapitullit: Në përfundim të këtij kapitulli, nxënësi duhet të: - vizatoj projektimet e figurave gjeometrike në rrafshet e projeksionit; - përshkruajë figurat gjeometrike; - tregoj dallimin e trupave gjeometrik nga figurat gjeometrike; - demonstrojë trupat gjeometrik me materiale të ndryshme. b) Temat e kapitullit - Projeksioni i figurave të rrafshta gjeometrike (shumëkëndshat). - Projeksioni i rrethit.

23

- Trupat e rregullt gjeometrik (prizmi, piramida, koni, cilindri, sfera). c) Udhëzime didaktike për kapitullin Rekomandohet që mësimdhënësi të: - shpjegojë kuptimin e figurës së imagjinuar në hapësirë; - rrisë vëmendjen e nxënësve për projeksionin e figurës në projeksione ortogonale; - demonstrojë shembuj konkret të projektimit të figurës gjatë kohës së ushtrimeve në klasë; - punojë në grupe ushtrime të projeksioneve me koordinata të ndryshme të pikave; - demonstrojë mënyrat e formimit të figurave përmes ushtrimeve në klasë; - angazhon nxënësit me detyra shtëpie , të krijojnë trupa gjeometrik me materiale të

ndryshme - vlerësojë nivelin e nxënësit përmes detyrave të kontrollit. d) Kushtet për realizimin e kapitullit - veglat dhe pajisjet për vizatim gjeometrik-teknik; - materialet e ndryshme praktike për demonstrim; - makete të ndryshme të punuara nga nxënësit; Kapitulli 15: Aksonometria 9 orë a) Qëllimet e kapitullit: Në përfundim të këtij kapitulli, nxënësi duhet të: - vizatoj aksonometrinë nga projeksionet e tjera; - vizatoj llojet e aksonometrive; - vizatojë aksonometri. b) Temat e kapitullit - Aksonometria ortogonale. - Shkurtimi i akseve në aksonometri. - Paraqitja e një elementi (trupi, detali, objekti) në aksonometri. c) Udhëzime didaktike për kapitullin Rekomandohet që mësimdhënësi të: - shpjegojë rolin dhe rëndësinë e aksonometrisë në jetën praktike; - rrisë vëmendjen e nxënësve dhe pjesëmarrjen e nxënësve në mësim nëpërmejt pyetjeve

dhe përgjigjeve; - demonstrojё shembuj konkret të projektimit të aksonometrisë; - punojё në grupe ushtrime të aksonometrisë të figurave të rregullta jo të ndërlikuara; - vlerësojё nivelin e nxënësit përmes detyrave të kontrollit. d) Kushtet për realizimin e kapitullit - mjetet dhe materialet për vizatim gjeometrik-teknik. Kapitulli 16: Zgjidhja gjeometrike e kulmeve 8 orë a) Qëllimet e kapitullit: që nxënësi të dijë: Në përfundim të këtij kapitulli, nxënësi duhet të: - dallojë zgjedhjet gjeometrike të kulmeve; - përshkruajë zgjedhjet gjeometrike me një, dy e më tepër rënie; - përshkruajë pamjet e kulmeve në projeksione.

24

b) Temat e kapitullit - Kulmet me një dhe dy ujëra. - Kulmet me tre dhe katër ujëra. - Katër pamjet anësore të kulmeve. c) Udhëzime didaktike për kapitullin Rekomandohet që mësimdhënësi të: - shpjegojë format e mundura të zgjedhjes së kulmeve në bazën e tyre; - rrisë vëmendjen e nxënësve për zgjidhjen e kulmeve; - modelojë kulmin e bazës me katër ujëra; - demonstrojё shembuj konkret të projektimit gjatë kohës së ushtrimeve në klasë; - vlerësojё nivelin e nxënësit përmes detyrave të kontrollit; - japë detyra shtëpie për modelimin e kulmeve më të thjeshta. d) Kushtet për realizimin e kapitullit - mjetet dhe materialet për vizatim gjeometrik-teknik.

25

Programi i lëndës

“Konstruksionet ndërtimore”

Lëmi: Ndërtimtari Profili: Ndërtimtar, Arkitekturë Niveli: I Klasa: 10

II. Qëllimet e lëndës Në përfundim të lëndës së zhvilluar në klasën e 10-të, nxënësi duhet të: - numërojë elementet e objektit; - emërtojë elementet e objektit sipas pozitës; - vizatojë elementet e objektit sipas pozitës; - tregojë llojet e mureve; - përshkruajë mënyrat e lidhjes së tullave dhe të blloqeve në kënde të ndryshme; - përshkruajë konstruksionin e mureve (nga betoni, nga guri, me pllaka rigjips, mure

montazhe); - përshkruajë format e krijimit të shtyllave nga materialet e ndryshme ndërtimore; - tregojë llojet e shtyllave; - përshkruajë formimin e shtyllave nga betoni, betoni i armuar, tullat, guri dhe druri; - dallojë llojet e themeleve; - përshkruajë themelet e veçuara nga betoni dhe betoni i armuar; - përshkruajë themelet themelet shiritore; - përshkruajë themelet në formë të pllakës. II. Fondi i orëve të lëndës 35 javë x 2 orë/javë = 70 orë III. Programi i hollësishëm i lëndës Kapitulli 1: Objektet ndërtimore si tërësi në hapësirë 10 orë a) Qëllimet e kapitullit Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të: - numërojë elementet e objektit në përgjithësi; - dallojë elementet e konstruksionit; - shpjegojë renditjen e ndërtimit të konstruksionit; - shpjegojë elementet jokonstruktive – mbushëse në objekt; - emërtojë elementet e objektit sipas pozitës dhe sipas funksionit; - shenojë elementet e objektit sipas pozitës dhe sipas funksionit; - vizatojë elementet e objektit. b) Temat e kapitullit - Hyrje në konceptin e konstruksionit dhe të objektit. - Elementet përbërëse të konstruksionit. - Elementet përbërëse të objektit. - Formësimi i konstruksionit

26

- Formësimi i objektit. - Objektet e banimit me lartësi P+2. - Llojet e objekteve në ndërtimtari. - Llojet e aktiviteteve ndërtimore. - Standardet e ndërtimit të objekteve. c) Udhëzime didaktike për kapitullin Rekomandohet që mësimdhënësi të: - shpjegojë dallimet terminologjike profesionale në mënyrë që nxënësi të formojë koncept

profesional për kuptimet; - përdorë fotografi të skeleteve të konstruksionit dhe të objekteve në përgjithësi; - uu përmbahet standardeve dhe termave profesionalë gjatë mësimit; - vlerësojë me gojë dhe me teste nxënësit në klasë; - japë detyra grafike shtëpie dhe detyra kontrolli; - organizojë vizita të objekteve gjatë ndërtimit. d) Kushtet për realizimin e kapitullit - fotografi-sllajde të objekteve dhe të konstruksioneve; - projekte kryesore të objekteve; - katalogë për objekte të ndryshme. Kapitulli 2: Muret 25 orë a) Qëllimet e kapitullit Në përfundim të kapitulli, nxënësi duhet të: - dallojë llojet e mureve në kuptimin e llojeve të materialeve; - dallojë llojet e mureve në kuptimin e vetë mureve; - tregojë llojet e mureve; - shpjegojë lidhjen e tullave në mure; - përshkruajë mënyrat e lidhjes së tullave në mure; - shpjegojë lidhjen e blloqeve në mure; - përshkruajë mënyrat e lidhjes së blloqeve në mure; - përshkruajë mënyrat e lidhjes së shtresave të mureve me tulla; - përshkruajë mënyrat e lidhjes së shtresave të mureve me blloqe; - tregojë për ndërhyrjet e mureve në kënde të ndryshme; - përshkruajë muret nga betoni; - përshkruajë muret e parapërgatitura nga betoni; - përshkruajë muret me pllaka gjipsi; - tregojë llojet e mureve nga guri; - përshkruajë muret nga guri. b) Temat e kapitullit - Llojet e mureve dhe ndarja e tyre. - Mënyrat e lidhjes së tullave në mure. - Mënyrat e lidhjes së shtresave në muret me tulla. - Ndërhyrjet e mureve në kënde të ndryshme. - Mënyrat e lidhjes së blloqeve në mure. - Mënyrat e lidhjes së shtresave në muret me blloqe. - Llojet dhe format e mureve nga betoni. - Konstruktimi i murit të betonit.

27

- Llojet dhe format e mureve montazhe – të parapërgatitura nga betoni i armuar. - Konstruimi dhe montimi i panelit të parapërgatitur. - Llojet dhe format e mureve me pllaka gjipsi. - Konstruktimi dhe montimi i paneleve të rigjipsit. - Llojet dhe format e mureve nga guri. c) Udhëzime didaktike për kapitullin Rekomandohet që mësimdhënësi të: - shpjegojë rolin dhe rëndësinë e standardeve të formateve të mureve në ndërtimtari; - shpjegojë rastet më të thjeshta të mundura të paraqitjes së konstruktimit të mureve; - përdorë fotografi dhe sllajde të mureve nga Realizim i tyre; - vlerësojë me gojë dhe teste me shkrim; - japë detyra grafike; - organizojë vizita të objekteve gjatë ndërtimit, d) Kushtet për realizimin e kapitullit - fotografi të mureve të përfunduara; - projekte kryesore të mureve të kryera; - makete të mureve nga pllakat prej rigjipsi; - katalogë me mure për objekte të ndryshme. Kapitulli 3: Shtylla 15 orë a) Qëllimet e kapitullit Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të: - tregojë llojet e shtyllave në kuptim të përbërjes së materialit; - shpjegojë mënyrat e formimit në shtresa të shtyllave nga tullat; - shpjegojë mënyrat e formimit në shtresa të shtyllave nga guri; - tregojë mënyrat e lidhjes së shtyllave; - përshkruajë shtyllat nga betoni dhe betoni i armuar; - përshkruajë shtyllat nga tullat, gurët dhe druri. b) Temat e kapitullit - Llojet e shtyllave sipas konstruksionit dhe materialit. - Llojet e shtyllave nga materiali i betonit. - Llojet e shtyllave nga tullat. - Llojet e shtyllave nga gurët. - Formimi i shtyllave nga betoni dhe betoni i armuar. - Formimi i shtyllave nga tullat. - Formimi i shtyllave nga guri. - Shtyllat nga druri. c) Udhëzime didaktike për kapitullin Rekomandohet që mësimdhënësi të: - shpjegojë rolin dhe rëndësinë e llojit të shtyllave në konstruksion; - vëzhgojë punën praktike të ushtrimeve në klasë; - punojë detyra grafike me nxënësit në klasë; - shpjegojë teknikën e realizimit të shtyllave nga tullat; - japë detyra shtëpie për konstruktimin e shtyllave nga tullat, gurët dhe betoni; - vlerësojë nxënësit me detyra kontrolli dhe me anë të punëve të pavarura;

28

- organizojë vizita të objekteve gjatë ndërtimit. d) Kushtet për realizimin e kapitullit - fotografi nga elementet e shtyllave të realizuara; - projekte kryesore të shtyllave të kryera; - makete të shtyllave; - katalogë me shtylla për objekte të ndryshme. Kapitulli 4: Themelet 20 orë a) Qëllimet e kapitullit Në përfundim të këtij kapitulli, nxënësi duhet të: - tregojë llojet e themeleve; - dallojë llojet e themeleve nga forma e tyre; - dallojë llojet e themeleve nga materiali i tyre; - përshkruajë themelet e veçuara nga betoni dhe betoni i armuar; - përshkruajë themelet shiritore; - përshkruajë themelet në formë të pllakës. b) Temat e kapitullit - Roli dhe rendësia e themelit në konstruksion. - Kushtet e mbështetjes së themeleve në trollë. - Thellësia e fundimit të themelit. - Llojet e themeleve nga materiali i gurit. - Llojet dhe forma e themeleve në konstruksione. - Themelet e veçuara, shiritore dhe në formë të pllakës nga betoni dhe betonarmeja. c) Udhëzime didaktike për kapitullin Rekomandohet që mësimdhënësi të: - shpjegojë rolin dhe rëndësinë e themeleve në konstruksion; - vëzhgojë punën praktike të ushtrimeve në klasë; - punojë detyra grafike me nxënësit në klasë; - japë detyra shtëpie për konstruktimin e themeleve nga materialet e ndryshme; - vlerësojë nxënësit me detyra kontrolli dhe me anë të punëve të pavarura; - organizojë vizita të objekteve gjatë ndërtimit të themeleve. d) Kushtet për realizimin e kapitullit - fotografi të themeleve të përfunduara; - projekte kryesore të themeleve të kryera; - katalogë me themele për objekte të ndryshme.

29

Programi i lëndës

“Materialet ndërtimore”


III. Qëllimet e lëndës Në përfundim të lëndës së zhvilluar në klasën e 10–të, nxënësi duhet të: - përshkruajë se me çfarë merret lënda e materialeve ndërtimore, llojet e materialeve

ndërtimore, përdorimi i tyre gjatë kohërave të ndryshme historike; - shpjegojë rëndësinë e njohjes së materialeve ndërtimore; - përshkruajë vetitë e materialeve më të rëndësishme ndërtimore; - dallojë llojet e shkëmbinjve dhe vetitë e tyre; - përshkruajë llojet dhe cilësitë e gurit; - dallojë llojet e ndryshme të materialeve me bazë nga guri natyror; - përshkruajë njohurit e përgjithshme për produketet e qeramikës; - shpjegojë klasifikimin e produkteve të qeramikës; - tregojë llojet e tullave, të blloqeve dhe të tjegullave nga argjila; - tregojë llojet e pllakave të qeramikës për veshje të mureve dhe të dyshemeve; - shpjegojë materialet lidhëse joorganike; - dallojë materialet lidhëse joorganike; - përshkruajë procesin e shuarjes së gëlqeres; - shpjegojë mënyrat e fortësimit të materialeve lidhëse joorganike; - shpjegojë vetitë e çimentos si material lidhës hidraulik; - tregojë mënyrën e ngurtësimit të çimentos; - përshkruajë lëndët përshpejtuese dhe vonuese për ngrirjen e çimentos. - shpjegojë historikun e shkurtër të betonit si material ndërtimi; - shpjegojë llojet e betoneve; - përshkruajë elementet parapërgatitura prej betoni; - shpjegoj llojet e llaçeve si material lidhës – në ndërtimtari; - përshkruajë penetratin; - shpjegojë rolin dhe rëndësinë e prodhimeve silikate; - përshkruajë prodhimet silikate; - shpjegojë historikun e përdorimit të drurit gjatë kohës në ndërtimtari; - përshkruajë llojet botanike të drurit; - shpjegojë drurin monolit për ndërtim; - shpjegojë llojet e prodhimeve nga druri; - shpjegojë materialet termoizuluese në baza sintetike; - shpjegojë materialet termoizuluese në baza minerale; - shpjegojë prodhimet për izolime akustike; - shpjegojë bitumenin; - përshkruajë prodhimet me baza bitumenoze; - shpjegojë materialin prej plastmasi; - shpjegojë polirasterin dhe prodhimet nga polirasteri; - përshkruajë materialet termoizuluese prej plastmasi; - përshkruajë tubacionet prej plastmasi;

30

II. Fondi i orëve të lëndës 35 javë x 2 orë/javë = 70 orë III. Programi i hollësishëm i lëndës

Kapitulli 1: Vetitë kryesore të materialeve të ndërtimit 4 orë a) Qëllimet e kapitullit Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të: - përshkruajë se me çfarë merret lënda e materialeve ndertimore; - shpjegojë rolin dhe rëndësinë e vetive të materialeve ndërtimore; - përzgjedhë materialet me veti më të mira mekanike; - dallojë materialet me veti më të mira termoteknike; - dallojë materialet me cilësi më të mira mekanike. b) Temat e kapitullit - Materialet e ndërtimit, klasifikimi dhe kërkesat e standardeve. - Struktura dhe vetitë. - Përbërja dhe vetitë. - Karakteristikat e materialeve të ndërtimit. - Vetitë fizike. - Vetitë termoteknike. - Vetitë mekanike të materialeve të ndërtimit. - Fortësia dhe rezistenca e materialeve të ndërtimit. c) Udhëzime didaktike për kapitullin Rekomandohet që mësimdhënësi të: - shpjegojë zhvillimin e materialeve ndërtimore, përmbajtjen e lëndës dhe rëndësinë e saj; - rrisë vëmendjen dhe pjesëmarrjen e nxënësve në mësim përmes pyetjeve dhe përgjigjeve. d) Kushtet për realizimin e kapitullit - klasa; - katalogë të prodhimeve të materialeve ndërtimore; - mostra të materialeve ndërtimore. Kapitulli 2: Materialet prej guri natyror 4 orë a) Qëllimet e kapitullit Në përfundim të kapitulli, nxënësi duhet të: - shpjegojë rëndësinë e njohjes së gurit si material ndërtimor; - përshkruajë cilësitë e materialeve ndërtimore më elementare; - krahasojë cilësitë e gurit si material ndërtimor; - përzgjedhë materialin e gurit për lloje të ndryshme të mureve; - përzgjedhë pllakat prej gurit për veshje; - tregojë mënyrat e mbrojtjes së dëmtimit të sipërfaqeve të veshura me gurë. b) Temat e kapitullit - Njohuri të përgjithshme. - Mineralet shkëmbformuese.

31

- Klasifikimi i shkëmbinjve natyrorë. - Përpunimi i materialeve prej guri natyror. - Përdorimi i materialeve prej guri natyror. - Blloqe dhe gurë për mure. - Gurë dhe pllaka për veshje. - Përdorimi i mbetjeve të gurëve. - Mbrojtja e materialeve prej guri nga shkatërrimi. c) Udhëzime didaktike për kapitullin Rekomandohet që mësimdhënësi të: - shpjegojë mënyrat e formimit të shkëmbinjve; - shpjegojë rëndësinë e cilësive të materialeve prej guri; - përdorë katalogë të prodhuesve-përpunuesve të materialeve të gurit ndërtimor; - pyetë me gojë për të kontrolluar nivelin e të kuptuarit nga ana e nxënësve; - vlerësojë nxënësit me testet me shkrim. d) Kushtet për realizimin e kapitullit - klasa; - katalogë të prodhuesve-përpunuesve të materialeve të gurit; - mostra të pllakave prej gurit.

Kapitulli 3: Materiale dhe prodhime prej qeramike 8 orë a) Qëllimet e kapitullit Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të: - klasifikojë llojet e prodhimeve të qeramikës; - dallojë llojet e tullave dhe të blloqeve; - dallojë llojet e tjegullave; - dallojë llojet e pllakave të qeramikës; - shpjegojë vetitë e materialeve të argjilës. b) Temat e kapitullit - Klasifikimi i prodhimeve prej qeramike. - Lënda e parë. - Vetitë e lëndëve të para argjilore. - Teknologjia e prodhimit prej qeramike. - Materiale qeramike për ndërtim muri dhe për mbulim çatie. - Tullat e plota, të lehtësuara dhe me vrima. - Llojet e tjegullave. - Llojet e blloqeve. - Qeramika me masë kompakte (greset dhe porcelani). - Elementet qeramike për veshje të mureve. c) Udhëzime didaktike për kapitullin Rekomandohet që mësimdhënësi të: - shpjegojë përmbajtjen e kapitullit, duke theksuar në vazhdimësi lidhjet me ndërtimin; - shpjegojë rëndësinë e përdorimit të materialeve të qeramikës në ndërtimtari; - përdorë mostra të prodhimeve nga argjila e pjekur, si: tulla, blloqe, tjegulla, pllaka; - vlerësojë nxënësin me anë të pyetjeve me gojë dhe testit me shkrim.

32

d) ushtet për realizimin e kapitullit - klasa; - katalogë të prodhuesve të materialeve ndërtimore; - mostra të materialeve ndërtimore. Kapitulli 4: Materialet lidhëse joorganike 5 orë a) Qëllimet e kapitullit Në përfundim të këtij kapitulli, nxënësi duhet të: - përshkruajë llojet dhe vetitë e materialeve lidhëse joorganike; - tregojë llojet e materialeve lidhëse joorganike; - shpjegojë elementet e prodhuara nga allçia; - dallojë prodhimet me materiale lidhëse joorganike. b) Temat e kapitullit - Njohuri të përgjithshme. - Llojet dhe përdorimi i gëlqeres. - Prodhimi dhe shuarja e gëlqeres. - Gëlqerja hidraulike. - Materialet lidhëse me bazë gjipsi. - Elementet dhe prodhimet prej allçie. c) Udhëzime didaktike për kapitullin Rekomandohet që mësimdhënësi të: - shpjegojë të gjitha llojet e prodhimeve të gëlqeres; - tregojë prodhime të elementeve me bazë allçie (pllakat e rigjipsit); - vlerësojё nxënësin me pyetje me gojë dhe teste me shkrim. d) Kushtet për realizimin e kapitullit - klasa; - katalogë të prodhuesve të materialeve ndërtimore; - mostra të materialeve ndërtimore. Kapitulli 5: Materialet lidhëse hidraulike 6 orë a) Qëllimet e kapitullit Në përfundim të këtij kapitulli, nxënësi duhet të: - tregojё veçoritё e materialeve lidhёse hidraulike; - përshkruajë llojet e çimentos Portland dhe pёrdorimet e tyre; - shpjegojё origjinёn e prodhimit tё çimentos Portland; - dallojë lёndёt pёrshpejtuese nga ato vonuese tё ngrirjes; - pёrshkruajё lёndёt plastikuese dhe pёrdorimet e tyre. b) Temat e kapitullit - Veçoritё e materialeve lidhёse hidraulike - Çimentoja Portland; - Përbërja kimike dhe mineralogjike e klinkerit; - Përdorimi i çimentos Portland; - Struktura e gurit të çimentos; - Llojet e veçanta të çimentos Portland;

33

- Lëndët përshpejtuese dhe vonuese të ngrirjes (aditivet); - Lëndët plastikuese. c) Udhëzime didaktike për kapitullin Rekomandohet që mësimdhënësi të: - shpjegojë rolin dhe rëndësinë e gurit të çimentos – klinkerit për formimin e çimentos; - shpjegojë rolin e çimentos në formimin e betonit; - të rrisë vëmendjen dhe pjesëmarrjen e nxënësve në mësim pёrmes pytjeve dhe

përgjigjeve; - vlerësojё nxënësit me anë të pyetjeve me gojë dhe testit me shkrim. d) Kushtet për realizimin e kapitullit - mostra materialesh të ndryshme lidhëse. Kapitulli 6: Betoni si material ndërtimor 10 orë a) Qëllimet e kapitullit Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të: - shpjegojë historikun e betonit si material ndërtimi; - përshkruajë llojet e betoneve; - shpjegojë betonin normal; - shpjegojë betonet e lehta dhe ato speciale; - përshkruajë elementet e parafabrikuara prej betoni. b) Temat e kapitullit - Historiku i betonit si material ndërtimor (konstruktiv). - Betonet normale. - Betonet e lehta. - Betonet speciale. - Elementet e parapërgatitura nga betoni (pllakat për trotuare, blloqet, shtyllat). c) Udhëzime didaktike për kapitullin Rekomandohet që mësimdhënësi të: - shpjegojë historikun e zhvillimit të betonit; - shpjegojë llojet e betoneve; - shpjegojë elementet e parafabrikuara prej betoni; - vlerësojë nxënësin me anë të pytjeve me gojë dhe të testit me shkrim. d) Kushtet për realizimin e kapitullit - katalogë të prodhimeve nga betoni; - mostra të betoneve; - organizimi i vizitave të objekteve gjatë ndërtimit. Kapitulli 7: Llaçet e ndërtimit 8 orë a) Qëllimet e kapitullit Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të: - shpjegojë historikun e zhvillimit të llaçeve; - përshkruajë llaçin si material lidhës ndërtimor; - shpjegojë llojet e llaçeve;

34

- shpjegojë veçoritë e penetratit. b) Temat e kapitullit - Historiku i zhvillimit të llaçeve. - Llaçi si material lidhës ndërtimor. - Llojet e llaçeve. - Lloji gëlqeror. - Lloji i çimentos. - Llojet e llaçit vazhdues. - Llojet e allqisë dhe ato fisnike. - Penetratet (llaçi për fasada – llaçi hidroizolues). c) Udhëzime didaktike për kapitullin Rekomandohet që mësimdhënësi të: - shpjegojë historikun e llaçeve; - shpjegojë llaçin si material ndërtimor; - shpjegojë llojet e llaçeve; - shpjegojë penetratet (llaç hidroizolues për fasada); - vlerësojë nxënësin me anë të pytjeve me gojë dhe të testit me shkrim. d) Kushtet për realizimin e kapitullit - katalogë të prodhimeve ndërtimore nga llaçi; - mostra të fasadave (penetrate); - organizimi i vizitave të objekteve gjatë ndërtimit. Kapitulli 8: Prodhimet silikate 3 orë a) Qëllimet e kapitullit Në përfundim të kapitullit nxënësi duhet të: - klasifikojë llojet e prodhimeve silikate; - dallojë llojet e tullave dhe të blloqeve silikate; - tregojë pllakat silikate. b) Temat e kapitullit - Historiku i shkurtër mbi silikatet. - Prodhimet silikate në ndërtimtari – roli dhe rëndësia e tyre. - Tullat dhe blloqet silikate. - Pllakat silikate. c) Udhëzime didaktike për kapitullin Rekomandohet që mësimdhënësi të: - shpjegojë zhvillimin e prodhimeve silikate; - shpjegojë llojet e prodhimeve silikate; - shpjegojë tullat, blloqet dhe pllakat silikate; - vlerësojë nxënësin me anë të pytjeve me gojë dhe të testit me shkrim. d) Kushtet për realizimin e kapitullit - katalogë të prodhimeve silikate, - mostra nga prodhimet silikate.

35

Kapitulli 9: Druri 6 orë a) Qëllimet e kapitullit Në përfundim të kapitullit nxënësi duhet të: - shpjegojë lëndën e drurit si material ndërtimor; - dallojë llojet botanike të drurit ; - shpjegojë drurin monolit; - përshkruajë prodhimet prej druri; - dallojë prodhimet prej druri. b) Temat e kapitullit - Përdorimi i drurit si material ndërtimor - historik. - Llojet botanike të drurit. - Druri monolit. - Pllakat prej druri. - Druri i lameluar. - Produktet e përziera prej druri. c) Udhëzime didaktike për kapitullin Rekomandohet që mësimdhënësi të: - shpjegojë drurin si material ndërtimor gjatë kohës; - shpjegojë llojet botanike të drurit; - shpjegojë drurin monolit; - shpjegojë llojet e prodhimeve prej druri; - vlerësojë nxënësin me anë të pytjeve me gojë dhe të testit me shkrim. d) Kushtet për realizimin e kapitullit - katalogë të prodhimeve prej drurit; - mostra e llojeve të drurit dhe të prodhimeve prej druri. Kapitulli 10: Materialet termoizoluese 4 orë a) Qëllimet e kapitullit Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të: - shpjegojë materialet termoizoluese; - dallojë materialet termoizoluese në baza sintetike – gjeotekstile; - përshkruajë leshin mineral (qelqin); - përshkruajë stiroporet. b) Temat e kapitullit - Materialet termoizoluese me bazë sintetike. - Materialet me bazë leshi mineral - gjeotekstile. - Materialet me bazë stiropor. - Materialet e përziera. c) Udhëzime didaktike për kapitullin Rekomandohet që mësimdhënësi të: - shpjegojë rolin dhe rëndësinë e materialeve termoizoluese; - tregojë raste të izolimeve me stiropor dhe me lesh mineral; - përshkruajë materialet e përziera termoizoluese;

36

- vlerësojë nxënësin me anë të pytjeve me gojë. d) Kushtet për realizimin e kapitullit - katalogë të prodhimeve termoizoluese; - mostra të termoizolimeve; - organizim i vizitave në depo të materialeve ndërtimore. Kapitulli 11: Materialet akustike 4 orë a) Qëllimet e kapitullit Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të: - shpjegojë materialet akustike në përgjithësi; - dallojë materialet akustike; - tregojë materialet e ngurta akustike; - përshkruajë kombinimin e materialeve akustike. b) Temat e kapitullit - Ajri (hapësirat ajrore). - Produktet prej gome dhe prej plastike. - Materialet e ngurta akustike. - Kombinimi i materialeve akustike. c) Udhëzime didaktike për kapitullin Rekomandohet që mësimdhënësi të: - shpjegojë ajrin si izolator akustik; - tregojë raste të izolimeve me gomë dhe me plastikë si material izolues akustik; - përdorë materiale, fotografi dhe sllajde të materialeve të ngurta si izolues akustik; - shpjegojë kombinimin e materialeve akustike; - vlerësojë nxënësit me anë të pytjeve me gojë dhe të testit me shkrim. d) Kushtet për realizimin e kapitullit - fotografi të objekteve të realizuara me izolim akustik; - katalogë të materialeve izoluese; - mostra të materialeve izoluese. Kapitulli 12: Lëndët bitumenoze 4 orë a) Qëllimet e kapitullit Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të: - shpjegojë bitumenin; - tregojë prodhimet prej bitumeni; - përshkruajë letrën ter dhe kondorin; - përshkruajë mbulesat me bazë bitumenoze. b) Temat e kapitullit - Bitumeni. - Produktet bitumenoze. - Letra ter dhe kondor. - Mbulesat me bazë bitumenoze (tegolla).

37

c) Udhëzime didaktike për kapitullin Rekomandohet që mësimdhënësi të: - shpjegojë bitumenin; - shpjegojë prodhimet prej bitumeni; - tregojë raste të punimit të mbulesave me materiale bitumenoze; - vlerësojë nxënësit me anë të pytjeve me gojë dhe të testit me shkrim. d) Kushtet për realizimin e kapitullit - fotografi të objekteve të realizuara me materiale bituminoze; - katalogë të prodhimeme të ndryshme bituminoze; - mostra nga prodhimet e bitumenit. Kapitulli 13: Materialet prej plastike 4 orë a) Qëllimet e kapitullit Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të: - shpjegojë plastmasin; - dallojë polirasterin dhe prodhimet prej polirasteri; - përshkruajë tubacionet prej plastmasi; - përshkruajë materialet izoluese prej plastmasi. b) Temat e kapitullit - Mbulesat prej plastike (plastmasi). - Polirasteri dhe produktet prej polirasteri. - Tubacionet prej plastike (plastmasi). - Materialet termoizoluese prej plastike (plastmasi). c) Udhëzime didaktike për kapitullin Rekomandohet që mësimdhënësi të: - shpjegojë mbulesat prej plastmasi; - shpjegojë polirasterin; - përdorë mostra të tubacioneve prej plastmasi; - përdorë katalogë të materialeve izoluese prej plastmasi; - vlerësojë nxënësin me anë te pytjeve me gojë dhe të testit me shkrim. d) Kushtet për realizimin e kapitullit - fotografi të mbulesave të realizuara me materialet termoizoluese prej plastike; - katalogë të prodhimeve plastike; - mostra nga prodhimet e plastikës.

38

Programi i lëndës

“Mekanika teknike”


IV. Qëllimet e lëndës Në përfundim të lëndës së zhvilluar në klasën e 10-të, nxënësi duhet të: - përshkruajë trupat e ngurtë, forcat si dhe llojet e lidhjeve të trupave të ngurtë; - tregojë çfarë paraqesin forcat plane; - caktojë rezultanten në mënyrë grafike dhe analitike; - shtrojë kushtet e ekuilibrit të forcave plane; - caktojë rezultanten e forcave paralele që veprojnë në të njëjtin rrafsh e që mund të kenë

kahje të njëjtë apo të kundërt; - tregojë se si krijohet momenti i rrotullimit nga çifti i forcave paralele; - llogarisë në mënyrë analitike reaksionet nga veprimi i forcave të çfarëdoshme plane; - llogarisë në mënyrë grafike reaksionet nga veprimi i forcave të çfarëdoshme plane. II. Fondi i orëve të lëndës 35 javë x 2 orë/javë = 70 orë III. Programi i hollësishëm i lëndës

Kapitulli 1: Kuptimi themelor i statikёs 8 orë a) Qëllimet e kapitullit Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të: - përshkruajë veçoritё e trupave tё ngurtë; - shpjegojë veprimet e jashtme-ngarkesat dhe forcat planare; - përshkruajë llojet e lidhjeve të jashtme të trupave të ngurtë. b) Temat e kapitullit - Trupat absolutisht të ngurtë, kuptimi mbi forcën. - Aksiomat e statikës. - Përbërja e forcave që veprojnë në një vijëdrejtim (rezultantja). - Zbërthimi i një force në dy forca përbërëse. - Llojet e lidhjeve të jashtme të trupave të ngurtë. c) Udhëzime didaktike për kapitullin Rekomandohet që mësimdhënësi të: - shpjegojë përmbajtjen e lëndës dhe rëndësinë e saj; - zgjedhë shembuj praktikë në klasë lidhur me zbërthimin dhe rezultanten e forcave; - japë kuptimin fizik dhe mekanik të lidhjes së trupave të ngurtë me mbështetësat e

jashtëm; - pyetë me gojë për të kontrolluar nivelin e të kuptuarit nga ana e nxënësve;

39

- demonstrojë ushtrime numerike dhe grafike në klasë, si dhe të japë detyrë shtëpie zbërthimet dhe rezultantet e forcave;

- vlerësojë nxënësit me anë të testit me shkrim. d) Kushtet për realizimin e kapitullit - klasa; - kalkulatorë për operacione llogaritëse të vlerave numerike.

Kapitulli 2: Sistemi i forcave konkurente plane 30 orë a) Qëllimet e kapitullit Në përfundim të kapitulli nxënësi duhet të: - tregojë se çfarë paraqesin forcat plane; - caktojë rezultanten në mënyrë grafike dhe analitike; - shtrojë kushtet e ekuilibrit të forcave plane. b) Temat e kapitullit - Njohuri të përgjithshme për forcat konkurrente plane. - Kushtet e ekuilibrit të forcave plane. - Mënyra grafike e përbërjes së forcave. - Kushtet e ekuilibrit të përbërjes së forcave. - Mënyra analitike e përbërjes së forcave. - Projeksioni i forcave në aks - kushtet e ekuilibrit. c) Udhëzime didaktike për kapitullin Rekomandohet që mësimdhënësi të: - shpjegojë rolin dhe rëndësinё e forces - ngarkesës në sistemet statike; - japë shembuj numerikё dhe grafikё të forcave plane; - rrisë vëmendjen dhe pjesëmarrjen e nxënësve në mësim nëpërmjet pyetjeve dhe

përgjigjeve; - vlerësojё nxënësit me anë të testit me shkrim. d) Kushtet për realizimin e kapitullit - klasa; - kalkulatorë për operacione llogaritëse të vlerave numerike.

Kapitulli 3: Sistemi i forcave paralele plane, teoria e çifteve 20 orë a) Qëllimet e kapitullit Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të: - caktojë rezultanten e forcave paralele që veprojnë në të njëjtin rrafsh dhe që mund të kenë

kahje të njëjtë; - caktojë rezultanten e forcave paralele që veprojnë në të njëjtin rrafsh dhe që mund të kenë

kahje të kundërt; - tregojë se si krijohet momenti i rrotullimit nga çifti i forcave paralele, me krahun e tyre. b) Temat e kapitullit - Përbërja e dy forcave paralele me kahje të njëjtë. - Përbërja e dy forcave paralele me kahje të kundërta. - Teoria e çifteve që shtrihen në një plan.

40

c) Udhëzime didaktike për kapitullin Rekomandohet që mësimdhënësi të: - japë shembuj numerikë dhe grafikë për forcat plane paralele; - sqarojë rёndësinë e momentit të rrotullimit në kuptimin e sistemeve statike; - rrisë vëmendjen dhe pjesëmarrjen e nxënësve në mësim nëpërmjet pyetjeve dhe


Kapitulli 4: Sistemi i çfardoshëm i forcave në plan 12 orë a) Qëllimet e kapitullit Në përfundim të këtij kapitulli nxënësi duhet të: - llogarisë (në mënyrë analitike) reaksionet nga veprimi i forcave të çfarëdoshme plane. b) Temat e kapitullit - Redukimi i një sistemi të çfarëdoshëm forcash plane në një forcë rezultante dhe në një

moment kryesor. - Ekuacionet e ekuilibrit të sistemit të forcave plane. c) Udhëzime didaktike për kapitullin Rekomandohet që mësimdhënësi të: - japë shembuj numerikë dhe grafikë për forcat plane në sistemet e trupave të ngurtë; - rrisë vëmendjen dhe pjesëmarrjen e nxënësve në mësim nëpërmjet pyetjeve dhe


41

Klasa 10

Përshkruesit e moduleve të praktikave profesionale

“Përgatitja e llaçit”

Lëmi: Ndërtimtari Profili: Ndërtimtar Niveli: I Klasa: 10 Numri i modulit

1

Qëllimi i modulit

Një modul që aftëson nxënësit për të përgatitur llaçërat për muratime dhe suvatime.

Kohëzgjatja e modulit

4 kredite (24 orë)

Rezultatet e të mësuarit (RM) dhe përmbajtja

RM 1 Nxënësi formon llaçin e vazhduar për muratime me tulla dhe blloqe, Përmbajtja - Përzgjedhja e rërës me granulacion nga 0-1mm, - Përzgjedhja e materialit lidhës, e gëlqeres dhe e

çimentos, - Zbatimi i përpjesës së përzierjes, raporti i përzierjes

(1:3:9), - Përcaktimi i konsistencës së llaçit, - Përzierja e llaçit me mikser, - Përzierja dhe përgatitja e materialit për formimin e

llaçit për muratim, - Rregullat për mbrojtje në punë dhe për mbrojtje të

mjedisit.

RM 2 Nxënësi formon llaçin gëlqeror për suvatimin e mureve, Përmbajtja - Përzgjedhja e rërës me granulacion nga 0-1mm, - Përzgjedhja e materialit lidhës - gëlqeres (hidraulike,

ose të shuar), - Zbatimi i përpjesës së përzierjes, raporti i përzierjes

(1:6), - Përcaktimi i konsistencës së llaçit, - Përzierja e llaçit me mikser, - Përzierja dhe përgatitja e materialit për formimin e

llaçit për suvatim me dorë, - Rregullat për mbrojtje në punë dhe për mbrojtje të

mjedisit.

RM 3 Nxënësi formon llaçin e çimentos për suvatimin e

42

mureve në nyjat sanitare. Përmbajtja - Përzgjedhja e rërës me granulacion nga 0-1mm, - Përzgjedhja e materialit lidhës - çimentos (pc 35

cilado shtesë), - Zbatimi i përpjesës së përzierjes, raporti i përzierjes

(1:5), - Përcaktimi i konsistencës së llaçit, - Përzierja e llaçit me mikser, - Përzierja dhe përgatitja e materialit për formimin e

llaçit të çimentos për suvatim me dorë, - Rregullat për mbrojtje në punë dhe për mbrojtje të

mjedisit.

RM 4 Nxënësi formon llaçin për suvatim me makinë. Përmbajtja - Përgatitja për punë e makinës për përzierjen dhe

hedhjen e llaçit për suvatim, - Përzgjedhja e materialit të thatë të përgatitur nga

tregu, - Përcaktimi i përpjesës së përzierjes-konsistenca e

llaçit, - Përzierja dhe përgatitja e materialit për suvatim me

makinën e suvatimit, - Rregullat për mbrojtje në punë dhe për mbrojtje të

mjedisit.

Procedurat e vlerësimit

Realizim i pranueshëm i modulit do të konsiderohet arritja e kënaqshme e të gjitha kritereve të realizimit të specifikuara për çdo rezultat të të mësuarit. Më poshtë jepen shkurtimet që do të përdoren: RM Rezultatet e të mësuarit IV Instrumentet e vlerësimit KR Kriteret e realizimit

RM 1 IV Vëzhgim me listë kontrolli

KR Nxënësi duhet të:

- përzgjedhë rërën me granulacion prej 0-1 mm për formimin e llaçit të vazhduar,

- përzgjedhë materialin lidhës, gëlqeren dhe çimenton, - zbatojë përpjesën e duhur për përzierjen e llaçit

(1:3:9), - përgatisë llaçin e vazhduar me makina - mikser, - zbatoj drejt formimin e konsistencës së llaçit gjatë

përzierjes, - zbatojë rregullat për mbrojtje në punë dhe për

mbrojtje të mjedisit.


43


- përzgjedhë rërën me granulacion prej 0-1 mm për formimin e llaçit të vazhduar,

- përzgjedhë materialin lidhës, gëlqeren dhe çimenton, - zbatojë përpjesën e duhur për përzierjen e llaçit (1:6), - përgatisë llaçin e vazhduar me makina - mikser, - zbatojë drejt formimin e konsistencës së llaçit gjatë

përzierjes, - zbatojë rregullat për mbrojtje në punë dhe për



KR Nxënësi duhet të: - përzgjedhë rërën me granulacion prej 0-1 mm për

formimin e llaçit të vazhduar, - përzgjedhë materialin lidhës të çimentos (pc 35

cilado shtesë), - zbatojë përpjesën e duhur për përzierjen e llaçit (1:5), - përcaktojë konsistencën e llaçit, - përziejë llaçin me makinë - mikser, - përziejë dhe të përgatitë materialin për formimin e

llaçit të çimentos për suvatim me dorë, - zbatojë rregullat për mbrojtje në punë dhe për



KR Nxënësi duhet të: - përgatitë për punë makinën për përzierjen dhe

hedhjen e llaçit për suvatim, - përzgjedhë materialin e thatë të përgatitur nga tregu

për llaçin, - përcaktojë raportin e përpjesës së përzierjes -

konsistenca e llaçit, - përgatitë materiali - llaçin për suvatim me makinën e

suvatimit, - zbatojë rregullat për mbrojtje në punë dhe për


Metodat e rekomanduara të të mësuarit

- Ky modul duhet të trajtohet në repartin e punës, si dhe të organizohen vizita njohëse në objekte ku kryhen punë të suvatimit.

- Mësuesi duhet të përdorë sa më shumë të jetë e mundur demonstrimet konkrete të përdorimeve të drejta të pajisjeve si dhe të vetë materialeve,

- Nxënësit duhet të angazhohen në punë konkrete për caktimin e përpjesave të përzierjes dhe të konsistencës së llaçit,

44

- Gjatë vlerësimit të nxënësve, vlerësohet demonstrimi praktik i aftësive të fituara.

Baza materiale e domosdoshme

Për realizimin si duhet të modulit është e domosdoshme të sigurohen mjediset, veglat, pajisjet, dhe materialet e mëposhtme: - Mjedise pune për kryerje të përzgjedhjes, të përzierjes dhe të

konsistencës së llaçit, - Kompleti i veglave dhe i pajisjeve për përgatitjen e materialeve për

formimin e llaçit, - Makina për përzierjen e llaçit dhe makina për suvatim

45

PËRSHRUESIT E MODULEVE TË PRAKTIKAVE PROFESIONALE

“Muratimi i mureve me tulla dhe blloqe” Lëmi: Ndërtimtari Profili: Ndërtimtar Niveli: I Klasa: 10 Numri i modulit

2

Qëllimi i modulit

Një modul praktik që aftëson nxënësit për të ndërtuar muret me materiale ndërtimore tulla, blloqe më llaçin e vazhduar.


15 kredite (90 orë)


RM 1 Nxënësi interpreton skemat e thjeshta për formimin e konstruksionit të mureve nga materialet e ndryshme ndërtimore. Përmbajtja - Leximi dhe interpretimi i planeve të konstruksionit të

murit, - Intepretimi i detajeve të lidhjeve të mureve me

meteriale tulla dhe blloqe në kënde të ndryshme, - Radha e punës, - Përzgjedhja e mjeteve të punës, - Rregullat për mbrojtjen në punë dhe për ruajtjen e

mjedisit.

RM 2 Nxënësi muraton muret me tulla të plota (ose me zbrastësira) me trashësi 12 cm në llaçin e vazhduar. Përmbajtja - Përzgjedhja e mjeteve të punës, - Përzgjedhja e materialit për muratim, - Rrafshimi dhe pastrimi i bazës ku muratohet, - Muratimi i murit me tulla në shtresa me llaçin e

vazhduar, - Lidhja e shtresave të muratimit me njëra-tjetrën, - Përdorimi i drejtë i mjeteve të punës, - Kontrollimi i vertikalitetit të murit të përfunduar dhe

lidhja e fugave të blloqeve, - Rregullat për mbrojtjen në punë dhe për ruajtjen e

mjedisit.

RM 3 Nxënësi muraton muret me blloqe (standardi 25x20x20 cm) me trashësi 25 cm në llaçin e vazhduar. Përmbajtja - Përgatitja e mjeteve të punës për muratim, - Përzgjedhja e materialit për muratim, - Rrafshimi dhe pastrimi i bazës ku muratohet,

46

- Muratimi i murit me blloqe në shtresa me llaçin e vazhduar,

- Lidhja e shtresave të muratimit me njëra-tjetrën, - Përdorimi i drejtë i mjeteve të punës, - Kontrollimi i vertikalitetit të murit të përfunduar dhe

lidhja e fugave të blloqeve, - Rregullat për mbrojtjen në punë dhe për ruajtjen e

mjedisit.

RM 4 Nxënësi muraton kryqëzimin e mureve me tulla me trashësi 25 cm, në këndin 900. Përmbajtja - Përgatitja e materialeve: sjellja e materialeve te vendi

i muratimit, përgatitja e llaçit etj., - Përcaktimi i pozitës të ndërhyrjes së mureve, - Vendosja e shtresës së parë të tullave në mure me

llaçin e vazhduar, - Vendosja e shtresës së dytë duke lidhur me shtresën

paraprake të murit, - Muratimi i murit të kryqëzuar prej 90o me tulla në

llaçin e vazhduar, - Rregullat për mbrojtjen në punë dhe për ruajtjen e

mjedisit.

RM 5 Nxënësi muraton kryqëzimin e mureve me blloqe me trashësi 25cm, në këndin 900. Përmbajtja - Përgatitja e materialeve: sjellja e materialeve te vendi

i muratimit, përgatitja e llaçit etj., - Përcaktimi i pozitës së ndërhyrjes së mureve, - Vendosja e shtresës së parë të blloqeve në mure me

llaçin e vazhduar, - Vendosja e shtresës së dytë duke e lidhur me

shtresën paraprake të murit, - Muratimi i murit të kryqëzuar prej 90o me blloqe në

llaçin e vazhduar, - Rregullat për mbrojtjen në punë dhe për ruajtjen e

mjedisit.

RM 6 Nxënësi muraton kanalet vertikale me dimensione 14x14cm me tulla të plota. Përmbajtja - Përzgjedhja e mjeteve të punës, - Përgatitja e materialit për muratim, - Përcaktimi i pozitës së lokacionit të muratimit të

kanalit vertikal sipas projektit, - Muratimi i kanalit me tulla të plota, - Rregullat për mbrojtjen në punë dhe për ruajtjen e

mjedisit.

47



RM 1 IV Interpretim i një skeme të dhënë, për formimin e një muri


- interpretojë planin e konstruksionit të murit, - tregojë kordinatat e konstruksionit të murit, - tregojë detajet e lidhjeve të rendeve dhe të shtresave

të murit, - përcaktojë rrafshet horizontale dhe ato vertikale me

libelën, perin ose edhe me instrument gjeodezik, - radha e punës, - përzgjedhja e mjeteve të punës, - zbatojë rregullat për mbrojtjen në punë dhe për

ruajtjen e mjedisit.


KR Nxënësi duhet të: - afrojë materialet dhe veglat e punës, - përzgjedhë materialin e nevojshëm për muratim me

tulla, - nivelizojë vendin ku do të muratohet, - përgatisë llaçin për muratim, - rendisë tullat në shtresën e llaçit në mënyrë të drejtë, - lidhë rendet e shtresave të murit në mënyrë të drejtë, - përdorë drejt çekanin dhe veglat e tjera të nevojshme

për muratim, - kontrollojë vertikalitetin e murit me libelë ose me

instrument gjeodezik, - lidhë fugat e blloqeve sipas standardeve për muratim, - zbatojë rregullat për mbrojtjen në punë dhe për



KR Nxënësi duhet të: - përzgjedhë materialin e nevojshëm për muratim me

blloqe, - rrafshojë dhe pastrojë bazën ku muratohet, - përgatisë llaçin për muratim, - rendisë blloqet në shtresën e llaçit në mënyrë të

drejtë duke mbajtur drejtimin e perit, dhe vertikalitetin e muratimit me libelën ose lavjerrësin,

48

- lidhë rendet e shtresave të murit në mënyrë të drejtë, - përdorë drejt çekanin dhe veglat e tjera të nevojshme

për muratim, - kontrollojë vertikalitetin e murit me libelën ose

lavjerrësin, - lidhë fugat e tullave sipas standardeve për ndërtim, - zbatojë rregullat për mbrojtjen në punë dhe për



KR Nxënësi duhet të: - caktojë pozitën e kryqëzimit të mureve me tulla, si

dhe të përcaktojë këndin e kryqëzimit, - shtresojë llaçin e vazhduar në shtresë të mureve, - presë tullat në madhësit standarde (1/2, 3/4 etj.), - rendisë tullat në shtresa, duke lidhur tullat drejt në

kryqëzim, - përcaktojë drejt rrafshet vertikale dhe ato horizontale

të muratimit, gjatë muratimit, - zbatojë rregullat për mbrojtjen në punë dhe për



KR Nxënësi duhet të: - caktojë pozitën e kryqëzimit të mureve me blloqe, si

dhe përcaktojë këndin e kryqëzimit, - shtresojë llaçin e vazhduar në shtresë të mureve, - presë blloqet në madhësit standarde (1/2, ¾ etj.), - rendisë blloqet në shtresa duke lidhur ato në mënyrë

të drejtë në kryqëzim – lidhje modulare, - përcaktojë drejt rrafshet vertikale dhe ato horizontale

të muratimit, gjatë muratimit, - zbatojë rregullat për mbrojtjen në punë dhe për



KR Nxënësi duhet të: - interpretojë pozitën e kanalit vertikal, - caktojë pozitën e kanalit vertikal, - shtresojë llaçin e vazhduar në shtresë të kanalit, - caktojë modulin e muratimit në rende, - rendisë tullat në shtresa duke i lidhur ato në mënyrë

të drejtë, - përcaktojë drejt rrafshet vertikale dhe ato horizontale

të muratimit, gjatë muratimit të kanalit vertikal, - zbatojë rregullat për mbrojtjen në punë dhe për


49


- Ky modul duhet të trajtohet në repartin e punës, si dhe të organizohen vizita njohëse në objekte ku kryhen punë të mureve me tulla dhe blloqe nga argjila e pjekur.


- Nxënësit duhet të angazhohen në punë konkrete për caktimin e rrafsheve horizontale dhe të atyre vertikale, për lidhjen e elementeve njësi me njëri-tjetrin, lidhjen e rendeve të mureve, si dhe në diskutime në lidhje me rastet e ndryshme që paraqiten gjatë muratimeve,



Për realizimin si duhet të modulit, është e domosdoshme të sigurohen mjediset, veglat, pajisjet, dhe materialet e mëposhtme: - mjedise pune për kryerje të muratimeve, - kompleti i veglave dhe i pajisjeve për kuotime, centrime të

rrafsheve, muratimin e mureve, - materialet e tullave dhe të blloqeve për muratime, - makina për përzierjen e llaçit dhe makina për suvatim.

50


“Muratimi i mureve ndarëse”


Numri i modulit

3

Qëllimi i modulit

Një modul praktik që aftëson nxënësit për të ndërtuar muret ndarëse me pllakat e rigjipsit (allçisë) në konstruksionet e mureve nga metali, për veshjen e plafoneve me pllaka rigjipsi, si dhe për formimin e llaçërave për muratim.


6 kredite (36 orë)


RM 1 Nxënësi interpreton skemat e thjeshta për formimin e konstruksionit të murit me panele gjipsi. Përmbajtja - Leximi dhe interpretimi i planeve të konstruksionit të

murit, - Leximi i detajeve të lidhjeve të elementeve me

bulona në bazë të simboleve të paraqitjes në skemë, - Intepretimi i detajeve të lidhjeve të elementeve me

bulona, - Paraqitja e saktë e koordinatave të konstruksionit të

murit, - Intepretimi i fillimit të palimit të paneleve, - Përzgjedhja e mjeteve të punës, - Shpjegimi i përdorimit të mjeteve të punës, - Rregullat për mbrojtje në punë dhe për mbrojtje të

mjedisit.

RM 2 Nxënësi monton skeletin e murit me profile metalike. Përmbajtja - Përzgjedhja e mjeteve të punës, - Përcaktimi i rrafshit vertikal të murit, - Montimi i profileve metalike në kornizë, shtyllëzat,

trarëzat, - Montimi i paneleve të rigjipsit nga njëra anë e murit, - Vendosja e termoizolimit në mes të murit, - Montimi i paneleve të rigjipsit nga ana tjetër e murit, - Rregullat për mbrojtje në punë dhe për mbrojtje të

mjedisit.

RM 3 Nxënësi vesh plafonin e lëshuar me pllaka gjipsi Përmbajtja

51

- Përzgjedhja e materialit si dhe e veglave dhe e pajisjeve për punë,

- Përcaktimi i rrafshit horizontal të plafonit të lëshuar, - Montimi i skeleve të nevojshme për punë, - Lidhja e ankerëve - litarëve në konstruksionin e

plafonit, - Montimi i binarëve metalike në ankerët - litarët, - Montimi i paneleve të rigjipsit në konstruksionin e

lëshuar, - Mbyllja e fugave në mes të pllakave të rigjipsit me

material fuge së bashku me rrjetë, - Rregullat për mbrojtje në punë dhe për mbrojtje të

mjedisit.

RM 4 Nxënësi vesh plafonin e lëshuar me pllaka gjipsi të tipit në binarë (“armstrong”). Përmbajtja - Përzgjedhja e materialit si dhe e veglave dhe e

pajisjeve për punë, - Përcaktimi i rrafshit horizontal të plafonit të lëshuar, - Montimi i skeleve të nevojshme për punë, - Lidhja e ankerëve - litarëve në konstruksionin e

plafonit, - Montimi i binarëve të aluminit në ankerët - litarët, - Nivelizimi i konstruksionit, binarëve të aluminit, për

pllakat e gjipsit, - Montimi i pllakave të gjipsit në konstruksionin e

lëshuar – binarët, - Rregullat për mbrojtje në punë dhe për mbrojtje të

mjedisit.



RM 1 IV Interpretim i një skeme të dhënë, për formimin e një muri


- lexojë dhe interpretojë planet e konstruksionit të murit,

- lexojë detajet e lidhjeve të elementeve me bulona në bazë të simboleve të paraqitjes në skemë,

- intepretojë detajet e lidhjeve të elementeve me bulona,

- tregojë saktë koordinatat e konstruksionit të murit, - intepretojë fillimin e palimit të paneleve,

52

- përzgjedhë mjetet e punës, - shpjegojë përdorimin e mjeteve të punës, - zbatojë rregullat për mbrojtje në punë dhe për



KR Nxënësi duhet të: - përzgjedhë drejt mjetet, veglat e punës dhe materialet

për montimin e skeletit të murit me profile metalike (gërshërët, makita si dhe veglat dhe pajisjet e tjera të nevojshme),

- përcaktojë rrafshin vertikal të murit, - montojë profilet metalike për konstruksionin e murit - ankerojë profilet me bulona në perimetër të murit - përdorë drejt gërshërët për prerje të profilit - përdorë drejt makitën për bulona, - lidhë profilet vertikale në binarët e shtrirë më herët - lidhë profilet horizontale - trarëzat me shtyllëzat, - montojë panelet e rigjipsit në konstruksionin e murit, - vendosë termoizolimin në mes të murit, në rrafshin e

konstruksionit, - mbyllë murin nga ana tjetër me panele gjipsi, - zbatojë rregullat për mbrojtje në punë dhe për



KR Nxënësi duhet të: - përzgjedhë materialin si dhe veglat dhe pajisjet për

punë, - përcaktojë rrafshin horizontal të plafonit të lëshuar, - montojë skelet e nevojshme për punë, - lidhë ankerët - litarët në konstruksionin e plafonit, - montojë binarët metalikë në ankerët-litarët, - montojë panelet e rigjipsit në konstruksionin e

lëshuar, - mbyllë fugat në mes të pllakave të rigjipsit me

material fuge së bashku me rrjetë, - zbatojë rregullat për mbrojtje në punë dhe për



KR Nxënësi duhet të: - përzgjedhë materialin si dhe veglat dhe pajisjet për

punë, - përcaktojë rrafshin horizontal të plafonit të lëshuar, - montojë skelet e nevojshme për punë, - lidhë ankerët - litarët në konstruksionin e plafonit,

53

- montojë binarët e aluminit në ankerët-litarët, - nivelizojë konstruksionin e binarëve të aluminit për

pllakat e gjipsit, - montojë pllakat e gjipsit në konstruksionin e lëshuar

– binarët, - zbatojë rregullat për mbrojtje në punë dhe për




- Nxënësit duhet të angazhohen në punë konkrete për caktimin e rrafsheve horizontale dhe atyre vertikale, shpim vrimash, centrim të paneleve, si dhe diskutime në lidhje me rastet e ndryshme që paraqiten,



Për realizimin si duhet të modulit, është e domosdoshme të sigurohen mjediset, veglat, pajisjet, dhe materialet e mëposhtme: - mjedise pune për kryerje të shpimeve për lidhjen e profileve - kompleti i veglave dhe i pajisjeve për kuotime, centrime të

rrafsheve, shpuarje të vrimave, shtrëngim të bulonave.

54


“Punimi i themeleve I”


Numri i modulit

4

Qëllimi i modulit

Një modul praktik që aftëson nxënësit për të ndërtuar themelet me materiale ndërtimore guri, betoni si dhe betoni i armuar.


10 kredite (60 orë)


RM 1 Nxënësi interpreton skemat e thjeshta për formimin e konstruksionit të themelit nga materialet e ndryshme ndërtimore. Përmbajtja - Leximi dhe interpretimi i planeve të konstruksionit të

themelit, - Intepretimi i detajeve të lidhjeve të themeleve me

meteriale: guri,betoni si dhe betoni i armuar në kënde të ndryshme,

- Radha e punës, - Përzgjedhja e mjeteve të punës, - Rregullat për mbrojtjen në punë dhe për ruajtjen e

mjedisit.

RM 2 Nxënësi bënë shenimin si dhe matjen e themeleve. Përmbajtja - Përgaditja e vendit dhe e veglave të punës për

shenim, - Përdorimi i drejtë i mjeteve të punës, - Rrafshimi dhe pastrimi i bazës ku do të bëhët

shënimi i themeleve, - Shënimi i objektit, - Shënimi i themelit - Rregullat për mbrojtjen në punë dhe për ruajtjen e

mjedisit.

RM 3 Nxënësi bënë hapjen e themeleve,respektivisht bënë edhe sigurimin nga rreshqitja e dheut. Përmbajtja - Përgatitja e mjeteve të punës për hapjen e themeleve, - Përzgjedhja e materialit (kallupeve) që shërbejnë për

sigurimin e anëve të gropës se themelit, - Rrafshimi dhe pastrimi i bazës ku do të bëhët hapja e

themelit,

55

- Zgjedhja e lartësisë së fondimit (Lf), - Hapja e themelit: i veçuar, shiritor apo në formë

pllake në mënyrë manuele (me dorë), - Sigurimi i anëve të gropës se themelit: i veçuar,

shiritor apo në formë pllake me kallupe (horizontale ose vertikale), mbështetësa tërthor dhe të pjerrët,

- Sigurimi i gropës se themelit : i veçuar, shiritor apo në formë pllake nga rrjedha e ujit atmosferik,

- Përdorimi i drejtë i mjeteve të punës, - Rregullat për mbrojtjen në punë dhe për ruajtjen e

mjedisit.



RM 1 IV Interpretim i një skeme të dhënë, për formimin e një

themeli

KR Nxënësi duhet të: - interpretojë planin e konstruksionit të themelit, - tregojë kordinatat e konstruksionit të themelit, - tregojë detajet e lidhjeve të themeleve me meteriale:

guri,betoni si dhe betoni i armuar në kënde të ndryshme,

- radha e punës, - përzgjedhja e mjeteve të punës, - zbatojë rregullat për mbrojtjen në punë dhe për



KR Nxënësi duhet të: - afrojë materialet dhe veglat e punës, - përzgjedhë veglat e nevojshme për shënimin dhe

matjen e themeleve, - nivelizojë vendin ku do të fundohet themeli, - shënoj vijën ndërtimore, - vendosë pikat të cilat saktësisht precizojnë bazën e

objektit, - shënoj themelin i cili bëhet pas shenimit të objektit, - vendosë në distance 1.0-1.5 m nga skaji i gropës

shtylla të shkurtëra (kuja druri) me diameter 12-16 cm,

- gozhdoj në këta kunja dërrasa me prerje tërthore 5/12 cm,

56

- vendos në keto dërrasa gozhda me të cilat shenohen skajet e themelit dhe pikat boshtore,

- zbatojë rregullat për mbrojtjen në punë dhe për ruajtjen e mjedisit.



- përzgjedhë veglat e nevojshme për hapjen e themeleve,

- përzgjedhë materjalin (kallupet) e nevojshme që sherbejnë për sigurimin e anëve të gropës se themelit,

- caktojë lartësinë e fundimit duke analizuar parametrat qe ndikojnë në të,

- bëjë hapjen e themelit : të veçuar,shiritor apo në formë pllake në mënyrë manuele (me dorë),

- bëjë sigurimin e anëve të gropës se themelit: të veçuar, shiritor apo në formë pllake me kallupe (horizontale ose vertikale), mbështetësa tërthor dhe të pjerrët,

- bëjë sigurimin e gropës se themelit : të veçuar, shiritor apo në formë pllake nga rrjedha e ujit atmosferik,

- zbatojë rregullat për mbrojtjen në punë dhe për ruajtjen e mjedisit.


- Ky modul duhet të trajtohet në repartin e punës, si dhe të organizohen vizita njohëse në objekte ku kryhen punë të themeleve prej materjaleve ndertimore guri, betoni si dhe betoni i armuar.


- Nxënësit duhet të angazhohen në punë konkrete qe të kenë mundësi të bëjnë shenimin e objektit, shënimin e themeleve, hapjen e tyre si dhe sigurimin e anëve të gropës se themelit.



Për realizimin si duhet të modulit, është e domosdoshme të sigurohen mjediset, veglat, pajisjet, dhe materialet e mëposhtme: - mjedise pune për kryerje të themeleve, - kompleti i veglave dhe i pajisjeve për shenim si dhe matje të

themeleve, - kompleti i veglave qe nevoiten per hapjen e themeleve, - materialet (kallupet) qofshin ato prej druri apo metalike qe

nevojiten per sigurimin e anëve të gropes se themelit.

57

Klasa 11

Programet e lëndëve profesionale

Programi i lëndës

“Konstruksionet ndërtimore”


I. Qëllimet e lëndës Në përfundim të lëndës së zhvilluar në klasën e 11-të nxënësi duhet të: - përshkruajë llojet e sistemeve meskatore; - dallojë sistemet e konstruksioneve meskatore; - shpjegojë mënyrat e mbështetjes së pllakave në kontur; - dallojë elementet e konstruksionit të kulmit; - shpjegojë elementet përbërëse të kulmit; - përshkruajë format e kulmeve; - përshkruajë llojet e mbulesës kulmore; - përshkruajë tipet e dyshemes; - shpjegojë formimin e dyshemeve; - përshkruajë veshjet e mureve të jashtme.

II. Fondi i orëve të lëndës: 35 javë x 3orë/javë = 105 orë III. Programi i hollësishëm i lëndës Kapitulli 1. Konstruksionet meskatore 18 orë a) Qëllimet e kapitullit Në përfundim të këtij kapitulli nxënësi duhet të: - tregojë llojet e konstruksioneve meskatore; - dallojë elementet e konstruksioneve të ndryshme meskatore; - përshkruajë renditjen e ndërtimit të konstruksioneve meskatore; - përshkruajë pllakat masive; - tregojë elementet përbërese të pllakave masive dhe dimensionet e tyre; - përshkruajë pllakat e brinjëzuara të tipit ,,fert’’; - tregojë elementet përbërese të pllakave të brinjëzuara të tipit ,,fert’’ dhe dimensionet e

tyre; - përshkruajë pllakat e brinjëzuara të tipit ,,soleta’’; - tregojë elementet përbërese të pllakave të brinjëzuara të tipit ,,soleta’’ dhe dimensionet e

tyre;

58

- përshkruajë pllakat e brinjëzuara prej druri; - përshkruajë pllakat e brinjëzuara prej metali; - vizatojë konstruksionet ndërkatëshe në prerje dhe dukje. b) Temat e kapitullit - Llojet e konstruksioneve meskatëshe. - Pllakat masive prej betoni. - Pllakat e brinjëzuara të tipit “fert”. - Pllakat e brinjëzuara të tipit “soleta”. - Pllakat e brinjëzuara prej druri. - Pllakat e brinjëzuara prej metali. c) Udhëzimet didaktike për kapitullin Rekomandohet që mësuesi të: - japë sa më shumë shembuj dhe shpjegime profesionale në mënyrë që nxënësi të formojë

koncept profesional; - bashkëbisedojë me nxënësit për ato njohuri që ata kanë për fushën e Konstruksioneve

ndërtimore; - përdorë vizatime dhe fotografi për konstruksionet e ndërkateve; - u përmbahet standarteve dhe termave profesionale gjatë mësimit; - vlersojë me gojë dhe me teste nxënësit në klasë; - u japë detyra grafike shtepie dhe detyra kontrolli; - organizojë vizita të objekteve gjatë ndërtimit. d) Kushtet për realizimin e kapitullit - projektor (grafoskop) për prezentim me sllajde - videobim dhe kompjuteri për prezentim. - projekte kryesore të cilat përmbajnë ne vete konstruksione meskatore.

Kapitulli 2: Shkallët 22 orë a) Qëllimi i kapitullit Në përfundim të këtij kapitulli nxënësi duhet të: - tregojë llojet e shkallëve në pikëpamje gjeometrike; - tregojë llojet e shkallëve sipas materialit me të cilin punohen; - llogarisë dhe të vizatojë gjeometrikisht shkallët njëkrahëshe; - llogarisë dhe të vizatojë gjeometrikisht shkallët dykrahëshe; - llogarisë dhe të vizatojë gjeometrikisht shkallët tri- e më shumëkrahëshe; - llogarisë dhe të vizatojë gjeometrikisht shkallët rrethore; - dallojë llojet e veshjeve të shkallëve. b) Temat e kapitullit - Llojet e shkallëve në pikpamje gjeometrike. - Llojet e shkallëve sipas materialit me të cilin punohen. - Shkallët njëkrahëshe. - Shkallët dykrahëshe. - Shkallët tri- e më shumëkrahëshe. - Shkallët rrethore. - Veshjet e shkallëve.

59

c) Udhëzimet didaktike për realizimin e kapitullit, Rekomandohet që mësuesi të: - shpjegojë rolin dhe rëndësinë e standarteve të shkallëve në ndërtimtari; - përdorë materiale, vizatime, fotografi dhe sllajde për shkallët gjatë realizimit të tyre; - vlerësojë nxënësit me gojë dhe me teste me shkrim; - japë detyra grafike; - organizojë vizita të objekteve gjatë ndërtimit. d) Kushtet për realizimin e mësimeve nga kapitulli - projektor (grafoskop) për prezentim me sllajde; - videobim dhe kompjuteri për prezentim; - projekte kryesore të shkallëve të kryera; - shembuj të zgjedhur të llogaritjeve të shkallëve. Kapitulli 3: Kulmet 20 orë a) Qëllimet e kapitullit Në përfundim të këtij kapitulli nxënësi duhet të: - tregojë rolin dhe rëndësinë e kulmeve për konstruksionin e objektit; - tregojë llojet e kulmeve në kuptim të perbërjes së materialit; - shpjegojë formën e kulmeve të thjeshta dhe të përbëra; - kryejë llogaritje gjeometrike dhe të vizatojë kulmet me karrike të njëfishtë, të dyfishtë dhe

të trefishtë; - kryejë llogaritje gjeometrike dhe të vizatojë kulmet me varëse të njëfishtë, të dyfishtë dhe

të trefishtë; - kryejë llogaritje gjeometrike dhe të vizatojë kulmet e tipit ,,mansard’’; - përshkruajë kulmet me kapriata. b)Temat e kapitullit - Llojet e kulmeve. - Kulmet e thjeshta. - Kulmet me karrike të njëfishtë. - Kulmet me karrike të dyfishtë. - Kulmet me karrike të trefishtë. - Varëset e njëfishta. - Varëset e dyfishta. - Varëset e trefishta. - Kulmet me mbajtësa kapriat. c) Udhëzimet didaktike për kapitullin Rekomandohet që mësuesi të: - shpjegojë rolin dhe rëndësinë e llojit të kulmeve në konstruksion; - vëzhgojë punën praktike të ushtrimeve në klasë; - punojë detyra grafike me nxënësit në klasë; - japë detyra shtëpie për llogaritje te thjeshta të kulmeve të ndryshme; - vlerësojë nxënësit me detyra kontrolli dhe me anë të punimeve të pavarura; - organizojë vizita në objekte gjatë ndërtimit të kulmeve. d) Kushtet për realizimin e kapitullit - projektor (grafoskop) për prezentim me sllajde ose

60

- videobim me kompjuter për prezentimin; - makete të kulmeve; - shembuj të zgjedhur të llogaritjeve të kulmeve. Kapitulli 4: Mbulesat kulmore 15 orë a) Qëllimet e kapitullit Në përfundim të këtij kapitulli nxënësi duhet të: - numërojë llojet e mbulesave; - tregojë masat e konstruksionit të mbulesës me tjegulla; - përshkruajë dhe vizatojë mbulesat me tjegulla; - tregojë masat e konstruksionit të mbulesës me shinder të bitumenizuar; - përshkruajë mbulesat me shinder të bitumenizuar; - tregojë masat e konstruksionit të mbulesës me llamarinë të valëzuar; - përshkruajë mbulesat me llamarinë të valëzuar; - përshkruajë mbulesat me llamarinë të rrafshët. b)Temat e kapitullit - Llojet e mbulesave. - Mbulesat me tjegulla. - Konstruksioni i mbulesës me tjegulla. - Mbulesa me shider të bitumenizuar. - Konstruksioni i mbulesës me shider të bitumenizuar. - Mbulesa me llamarinë të valëzuar dhe me llamarinë të rrafshët. - Konstruksioni i mbulesave me llamarinë të valëzuar dhe me llamarinë të rrafshët. c) Udhëzimet didaktike për kapitullin Rekomandohet që mësuesi të: - shpjegojë rolin dhe rëndësinë e mbulesave në konstruksion; - vëzhgojë punën praktike të ushtrimeve në klasë; - punojë detyra grafike me nxënësit në klasë; - japë detyra shtëpie për llogaritje gjeometrike të mbulesave; - vlerësojë nxënësit me detyra kontrolli dhe me anë të punimeve të pavarura; - organizojë vizita në objekte gjatë ndërtimit të kulmeve.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit - projektor (grafoskop) për prezentim me sllajde - videobim për prezentimin nga kompjuteri; - shembuj të zgjedhur të llogaritjeve te mbulesave.

Kapitulli 5: Dyshemetë 15 orë a) Qëllimet e kapitullit Në përfundim të këtij kapitulli nxënësi duhet të: - tregojë llojet e dyshemeve; - përshkruajë dyshemet me bazë druri; - përshkruajë dyshemet prej linoleumi dhe ato sintetike; - bëjë vizatime te dyshemeve prej linoleumi dhe ato sintetike; - përshkruajë dyshemet nga qeramika; - bëjë vizatime të dyshemeve prej qeramike.

61

b)Temat e kapitullit - Llojet e dyshemeve. - Dyshemetë me bazë nga druri – dërrasat. - Dyshemetë me bazë nga druri – parketi. - Dyshemetë me bazë nga druri – laminati. - Dyshemetë me linoleum. - Dyshemetë nga qeramika. - Dyshemetë sintetike. c) Udhëzimet didaktike për kapitullin Rekomandohet që mësuesi të: - shpjegojë rolin dhe rëndësinë e dyshemeve në objekt; - japë detyra shtëpie për konstruktimin e dyshemeve; - vlerësojë nxënësit me detyra kontrolli dhe me anë të punimeve të pavarura; - organizojë vizita në objekte gjatë ndërtimit të dyshemeve.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit - projektor (grafoskop) për prezentim me sllajde; - videobim për prezentimin nga kompjuteri; - projekte kryesore të dyshemeve të kryera.

Kapitulli 6: Veshjet e mureve të jashtme 15 orë a) Qëllimi i kapitullit Në përfundim të këtij kapitulli nxënësi duhet të: - dallojë llojet e veshjeve për muret e jashtme; - përshkruajë dhe vizatojë veshjet për muret e jashtme me gurë, me tulla dhe suvatim; - shpjegojë veshjet e mureve me konstruksion të varur. b) Temat e kapitullit - Roli dhe rëndësia e veshjeve për muret e jashtme. - Llojet e veshjeve për muret e jashtme. - Veshjet e mureve të jashtme me gurë. - Veshjet e mureve të jashtme me tulla. - Veshjet e mureve të jashtme me suvatim. - Veshjet e mureve të jashtme me material termoizolues. - Veshjet e mureve të jashtme me konstruksion të varur. c) Udhëzimet didaktike për kapitullin Rekomandohet që mësuesi të: - shpjegojë rolin dhe rëndësinë e veshjeve të mureve të jashtme të një objekti; - vezhgojë punën praktike të ushtrimeve në klasë; - punojë detyra grafike me nxënësit në klasë; - vlerësojë nxënësit me detyra kontrolli dhe me anë të punimeve të pavarura; - organizojë vizita në objekte gjatë realizimit të veshjeve të jashtme.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit - projektor (grafoskop) për prezentim me sllajde; - videobim për prezentimin nga kompjuteri; - detaje te veshjeve të mureve të jashtme.

62

Programi i lëndës

“Teknologjia e ndërtimit”


I. Qëllimet e lëndës: Në përfundim të lëndës së zhvilluar në klasën e 11-të nxënësi duhet të: - përshkruajë procedurat e formimit të betonit; - përshkruajë klasat e betonit; - përshkruajë procedurën e formimit të një elementi nga betoni i armuar; - përshkruajë mënyrën e ndërtimit të kulmeve nga druri; - përshkruajë format e konstruksionit të kulmit dyujorë; - përshkruajë format e kulmeve; - përshkruajë llojet e mekanizmave dhe të makinerive në ndërtimtari; - përshkruajë llojet e suvatimeve nga materialet përbërëse të tyre; - tregoj llojet e dyshemeve; - përshkruajë tipet e dyshemeve për kushte të ndryshme të shfrytëzimit. II. Fondi i orëve të lëndës: 35 javë x 3 orë/javë = 105 orë në vit III. Programi i hollësishëm i lëndës Kapitulli 1. Teknologjia e ndërtimit, roli dhe rëndësia 15 orë a) Qëllimet e kapitullit Në përfundim të këtij kapitulli nxënësi duhet të: - tregoj rolin dhe rëndësinë e teknologjisë së ndërtimit; - përshkruajë teknologjinë e ndërtimit të objekteve banuese dhe të konstruksionit; - shpjegojë fazat e teknologjisë në ndërtim; - bëjë dallimin e proceseve teknologjike të ndërtimit; - dallojë teknologjinë e ndërtimit të objekteve të ulta dhe të larta. b) Temat e kapitullit - Roli dhe rëndësia e teknologjisë së ndërtimit. - Proceset teknologjike të ndërtimit. - Ndarja e teknologjisë së ndërtimit në faza ndërtimore. - Teknologjia e ndërtimit të konstruksionit. - Teknologjia e ndërtimit të objekteve të ulta. - Teknologjia e ndërtimit të objekteve të larta. - Teknologjia e ndërtimit të objekteve ndërtimore të karaktereve më të përgjithësuara. c) Udhëzime didaktike për kapitullin Rekomandohet që mësuesi të: - shpjegojë përmbajtjen e teknologjisë dhe rëndësinë e saj në ndërtimtari;

63

- tregojë mënyrat e ndarjes së proceseve teknologjike në faza të ndërtimit; - rrisë vëmendjen dhe pjesëmarrjen e nxënësve në mësim nëpërmjet pyetjeve-përgjigjeve. d) Kushtet për realizimin e kapitullit - projektor (grafoskop) për prezentim me sllajde; - videobim për prezentimin nga kompjuteri; - fotografi të objekteve në ndërtim dhe të përfunduara. Kapitulli 2. Teknologjia e betonit 17 orë a) Qëllimet e kapitullit Në përfundim të këtij kapitulli nxënësi duhet të: - tregojë llojet e betonit në kuptim të konsistencës së betonit; - tregojë krahasimet e llojeve të betonit në funksion të formave-elementeve të betonimit; - dallojë betonet në konsistencë; - shpjegojë rolin e shtesave në beton; - dallojë elementet konstruktive dhe strukturat nga betoni; - tregojë rregullat e betonimit të elementeve betonarme; - shpjegojë mënyrat dhe llojet e pahive te elementet e betonit “pllaka”; - shpjegojë mënyrat dhe llojet e pahive te elementet e betonit “mure”; - shpjegojë mënyrat dhe llojet e pahive te elementet e betonit “shtylla”; - tregojë kushtet e mirëmbajtjes së elementeve të betonit.

b) Temat e kapitullit - Mjetet themelore-elementare për beton. - Kushtet e mjedisit për betonim. - Teknologjia e betonimit të elementeve vertikale. - Teknologjia e betonimit të elementeve horizontale. - Ndikimi i shtesave të betonit në konsistencën e betonit. - Ndikimi i shtesave të betonit në cilësitë e betonit. - Vibrimet e betonit me vibratorë të llojeve të ndryshme. - Teknologjia e mirëmbajtjes së elementeve të betonit.

c) Udhëzimet didaktike për kapitullin Rekomandohet që mësuesi të: - shpjegoj përmbajtjen e përbërësve të betonit dhe procesin teknologjik të formimit të

betonit; - tregojë faktorët e mjedisit në procesin e formimit të betonit dhe betonimit; - shpjegoj llojet e shtesave të betonit dhe ndikimine tyre në cilësi të betonit; - shpjegoj dallimin e betonimit të elementeve vertikale dhe të atyre horizontale; - bëjë vizitë një kantieri të ndërtimit ose një fabrike të betonit. d) Kushtet për realizimin e kapitullit - projektor (grafoskop) për prezentim me sllajde; - videobim për prezentimin nga kompjuteri; - lakore granolometrike të betoneve; - katalog të produkteve të shtesave të betonit. Kapitulli 3: Teknologjia e mirëmbajtjes së elementeve te betonuara 15 orë

64

a) Qëllimet e kapitullit Në përfundim të këtij kapitulli nxënësi duhet të: - tregojë rëndësinë e mirëmbajtjes së elementeve të betonit; - dallojë mënyrat e mbrojtjes së elementeve të betonit në varësi nga kushtet e agresivitetit; - shpjegojë mënyrat e mirëmbajtjes së elementeve-konstruksionit të betonit; - tregojë preventivat për mirëmbajtje të betonit të freskët. b) Temat e kapitullit - Roli dhe rëndësia e mirëmbajtjes së elementeve të betonit. - Mirëmbajtja e elementeve të porsabetonuara. - Mirëmbajtja e elementeve të betonuara nga veprimet kohëgjatë - tkurrja e betonit. - Mirëmbajtja e elementeve nga veprimet agresive kimike të mjedisit. c) Udhëzime didaktike për kapitullin Rekomandohet që mësuesi të: - shpjegojë rastet e mundësisë së deformimeve të betonit si pasojë e mirëmbajtjes së

gabuar; - tregojë faktorët e ndikimit të përkeqësimit të punës së betonit; - bëjë vizitë një punishteje të ndërtimit. d) Kushtet për realizimin e kapitullit - projektor (grafoskop) për prezentim me sllajde; - videobim për prezentimin nga kompjuteri; - fotografi të elementeve të dëmtuara si rezultat i mbrojtjes së gabuar. Kapitulli 4: Teknologjia e ndërtimit të elementeve-kulmeve prej druri 12 orë a) Qëllimet e kapitullit Në përfundim të mësimit të këtij kapitulli nxënësi duhet të: - dallojë mjetet e nevojshme për realizimin e punëve të latuesisë - kulmeve; - tregojë teknologjinë e përpunimit të elementeve monolite prej druri; - tregojë llojet e mjeteve lidhëse që përdoren në konstruksionet e kulmeve; - shpjegojë procedurat e formimit-renditjes dhe të lidhjes së elementeve për formimin e

mbajtësve kryesorë për kulmet; - tregojë mënyrat e montimit të elementeve të kulmit. b) Temat e kapitullit - Mjetet e nevojshme për realizimin e punëve të latuesisë-kulmeve. - Teknologjija e përpunimit të elementeve monolite prej druri. - Llojet e mjeteve lidhëse që përdoren në konstruksionet e kulmeve. - Procedura e formimit-renditjes dhe e lidhjes së elementeve për formimin e mbajtësve

kryesorë për kulmet. - Mënyrat e montimit të elementeve të kulmit. c) Udhëzime didaktike për kapitullin Rekomandohet që mësuesi të: - shpjegojë mënyrat e formimit të elementeve dhe të pjesëve të konstruksioneve të

kulmeve; - tregojë llojet e mjeteve lidhëse duke i krahasuar me njëri-tjetrin; - bëjë vizitë një punishteje të ndërtimit ku zhvillohen punë të latuesisë.

65

d) Kushtet për realizimin e kapitullit - projektor (grafoskop) për prezentim me sllajde; - videobim për prezentimin nga kompjuteri; - elemente-mostra nga llojet e ndryshme botanike të drurit; - elemente-mostra të mjeteve lidhëse. Kapitulli 5: Mekanizimi dhe makineria në ndërtimtari 14 orë a) Qëllimet e kapitullit Në përfundim të këtij kapitulli nxënësi duhet të: - dallojë mekanizmat dhe makineritë në ndërtimtari; - tregojë llojet e mekanizmave vertikalë; - tregojë makineritë për përzierjen e betonit; - dallojë llojet e skelerive dhe përkrahjeve. b) Temat e kapitullit - Llojet e mekanizmave dhe të makinerisë në ndërtimtari. - Llojet e mekanizmave në ndërtimet e larta-elavatorët vertikalë. - Llojet e makinerisë në punimet tokësore. - Makineritë dhe pajisjet për përzierjen e betonit. - Skeleritë dhe përkrahjet në ndërtimtari. c) Udhëzime didaktike për kapitullin Rekomandohet që mësuesi të: - shpjegojë rolin dhe rëndësinë e përdorimit të mekanizmave dhe të makinerisë në ndërtim; - bëjë vizitë një punishteje të ndërtimit ku zhvillohen punë të dheut dhe mekanizmave; - rrisë vëmendjen e nxënësve në mësim nëpërmjet pyetjeve-përgjigjeve. d) Kushtet për realizimin e kapitullit - projektor (grafoskop) për prezentim me sllajde; - videobim për prezentimin nga kompjuteri; - fotografi të punëve të realizuara me makineri. Kapitulli 6: Teknologjia e suvatimit 15 orë a) Qëllimet e kapitullit Në përfundim të mësimit të këtij kapitulli nxënësi duhet të: - shpjegojë mënyrat e përcaktimit të rrafsheve për suvatim; - tregojë llojet e llaçërave në funksion të përdorimit të tyre; - shpjegojë faktorët e mjedisit për suvatim; - dallojë dhe krahasojë vrazhdësitë e sipërfaqeve finale të suvatuara. b) Temat e kapitullit - Mënyrat e përgatitjes së rrafsheve vertikale dhe horizontale të sipërfaqeve për suvatim. - Llojet e llaçërave në funksion të përdorimit-destinimit për suvatim. - Teknologjia e përgatitjes së pompave për suvatim. - Kushtet e mjedisit për suvatim. - Mënyrat e përpunimit të sipërfaqeve finale për vrazhdësi të ndryshme.

66

c) Udhëzime didaktike për kapitullin Rekomandohet që mësuesi të: - tregojë mënyrat e përcaktimit të rrafsheve horizontale dhe të atyre vertikale për suvatim; - shpjegojë mënyrat e formimit të llaçërave nga materialet lidhëse të ndryshme; - bëjë vizitë një punishteje të ndërtimit ku zhvillohen punë të suvatimeve; - rrisë vëmendjen e nxënësve në mësim nëpërmjet pyetjeve-përgjigjeve. d) Kushtet për realizimin e kapitullit - projektor (grafoskop) për prezentim me sllajde; - videobim për prezentimin nga kompjuteri; - detaje të shtresave të suvatimeve-fasadave. Kapitulli 7: Teknologjia e ndërtimit të dyshemeve 17 orë a) Qëllimet e kapitullit Në përfundim të këtij kapitulli nxënësi duhet të: - dallojë llojet e dyshemeve në ndërtimtari; - krahasojë funksionin e dyshemeve; - analizojë teknologjinë e ndërtimit të dyshemeve nga materialet e ndryshme; - tregojë teknologjinë e ndërtimit të dyshemeve notuese; - tregojë teknologjinë e ndërtimit të dyshemesë prej gurit natyral; - shpjegojë shtresat e dyshemeve të jashtme; - dallojë rastet ku mund të përdoret termoizolimi në dyshemetë. b) Temat e kapitullit - Llojet e dyshemeve në ndërtimtari, - Teknologjia e formimit të dyshemeve të ngrohta dhe notuese; - Teknologjia e formimit të dyshemeve me finalizime nga guri natyral; - Dyshemetë nga qeramika; - Dyshemetë me termoizolime të shtruara në tokë; - Dyshemetë në platforma të jashtme. c) Udhëzime didaktike për kapitullin Rekomandohet që mësuesii të: - tregojë llojet e dyshemeve në varësi të shfrytëzimit të tyre; - shpjegojë mënyrat e ndërtimit të shtresave të dyshemeve; - bëjë vizitë një punishteje të ndërtimit ku zhvillohen punë të dyshemeve; - rrisë vëmendjen e nxënësve në mësim nëpërmjet pyetjeve-përgjigjeve. d) Kushtet për realizimin e kapitullit - projektor (grafoskop) për prezentim me sllajde; - videobim për prezentimin nga kompjuteri; - literaturë me fotografi të dyshemeve nga më të ndryshmet; - detaje të shtresave të dyshemeve.

67

Programi i lëndës

“Mekanika teknike”

Lëmi: Ndërtimtari Profili: Ndërtimtar Niveli: I Klasa: 11 I. Qëllimet e lëndës Në përfundim të lëndës së zhvilluar në klasën e 11-të nxënësi duhet të: - caktojë qendrën e rëndesës së figurave plane, në mënyrë grafike; - shpjegojë në përgjithësi deformimet e trupave elastikë (ligjin e Hukut); - shpjegojë se çfarë paraqesin fortësitë; - ptregoj se çfarë fortësie vërehet gjatë veprimit të forcave që veprojnë në një trup; - përshruajë kapriatat, si formohen dhe si caktohen forcat në shufrat e kapriatës; - përshkruajë karakteristikat gjeometrike të sipërfaqeve; - përshkruajë llojet e ndikimeve të jashtme; - tregojë se çka janë ndikimet e brendshme (M,T,N); - interpretojë diagramet e ndikimeve të brendshme. II. Fondi i orëve të lëndës 35 javë x 2 orë/javë = 70 orë III. Programi i hollësishëm i lëndës Kapitulli 1: Statika grafike 10 orë a) Qëllimet e kapitullit Në përfundim të këtij kapitulli nxënësi duhet të: - përshkruajë dhe të shpjegojë kushtet grafike të ekuilibrit; - të caktojë qendrën e rëndesës të forcave paralele; - të caktojë qendrën e rëndesës të figurave plane. b) Temat e kapitullit - Përbërja e forcave që shtrihen në një plan. - Kushtet grafike të ekuilibrit. - Zbërthimi i një force të dhënë në dy forca paralele. - Mënyra grafike e përcaktimit të qendrës së forcave paralele. - Mënyra grafike e përcaktimit të qendrës së rëndesës të figurave plane. c) Udhëzime didaktike për kapitullin Rekomandohet që mësuesi të: - shpjegojë përmbajtjen e lëndës, rëndësinë e saj, si dhe të tregojë kontinuitetin nga kl 10; - bëjë pyetje me gojë për të kontrolluar nivelin e të kuptuarit nga ana e nxënësve; - bëjë ushtrime numerike dhe grafike në klasë, si dhe të japë detyrë shtëpie caktimin e

reaksioneve në mbështetje, caktimin e qendrës së rëndesës të figurave plane; - vlerësojë nxënësit me anë të testit me shkrim.

68

d) Kushtet për realizimin e kapitullit - projektor (grafoskop) për prezentim me sllajde; - videobim për prezentimin nga kompjuteri; - detyra të zgjedhura grafike dhe numerike. Kapitulli 2: Rezistenca e materialeve 14 orë a) Qëllimet e kapitullit Në përfundim të këtij kapitulli nxënësi duhet të: - tregojë se çfarë paraqesin trupat elastikë, plastikë dhe viskozë; - shpjegojë në përgjithësi deformimet e trupave elastikë (ligjin e Hukut); - shpjegojë se çfarë paraqesin fortësitë; - tregojë se çfarë fortësie vërehen gjatë veprimit të forcave që veprojnë në një trup. b) Temat e kapitullit - Njohuri të përgjithëshme mbi deformimin dhe trupin elastik. - Mënyrat kryesore të veprimit të forcave. - Sforcimet në shtypje dhe tërheqje - ligji i Hukut. - Fortësia në përkulje dhe shkëputje. c) Udhëzime didaktike për kapitullin Rekomandohet që mësuesi të: - shpjegojë dhe të demostrojë deformimet në varësi nga lloji i forcës që vepron; - bëjë ushtrime numerike për caktimin e deformimeve sipas ligjit të Hukut; - vlerësojë nxënësit me anë të testit me shkrim. d) Kushtet për realizimin e kapitullit - projektor (grafoskop) për prezentim me sllajde; - videobim për prezentimin nga kompjuteri; - detyra të zgjedhura grafike dhe numerike Kapitulli 3: Kapriatat 20 orë a) Qëllimet e kapitullit Në përfundim të këtij kapitulli nxënësi duhet të: - shpjegojë se ç’janë kapriatat, si formohen ato duke patur parasysh kushtet e

pandryshueshmërisë gjeometrike, rëndësinë e tyre për konstruksionet mbajtëse; - japë shembuj të fushave të përdorimit të kapriatave; - bëjë klasifikimin e tyre; - shpjegojë se cilat janë forcat që veprojnë në shufrat e kapriatës; - përshkruajë veçoritë e metodave të ndryshme të caktimit të forcave që veprojnë në shufrat

e kapriatës dhe mënyrën e zbatimit të tyre në praktikë. b) Temat e kapitullit - Njohuri të përgjithshme për kapriatat. Fushat e përdorimit. - Klasifikimi i tyre. - Forcat që veprojnë në shufrat e kapriatës. - Caktimi i forcave në shufrat e kapriatës sipas metodës së “Ritter-it”. - Caktimi i forcave në shufrat e kapriatës sipas metodës së ”Projeksioneve”. - Caktimi i forcave në shufrat e kapriatës sipas metodës analitike “Prerja e nyjës”.

69

- Caktimi i forcave në shufrat e kapriatës sipas metodës grafike metoda e “Makswell-Kremones”.

c) Udhëzime didaktike për kapitullin Rekomandohet që mësuesi të: - shpjegojë me anë të ilustrimeve të shumta se si formohen kapriatat, rëndësinë si dhe

fushën e përdorimit të tyre; - japë shembuj të zbatimit në praktikë të metodave për caktimin e forcave që veprojnë në

shufrat e kapriatës; - bëjë ushtrime numerike dhe grafike në klasë, si dhe të japë detyrë shtëpie nga caktimi i

forcave në shufrat e kapriatës me metodat përkatëse; - vlerësojë nxënësit me anë të testit me shkrim. d) Kushtet për realizimin e kapitullit - projektor (grafoskop) për prezentim me sllajde; - sllajde; - kompjuter, videobim për prezentimin nga kompjuteri; - detyra të zgjidhura grafike dhe numerike. Kapitulli 4: Karakteristikat gjeometrike të prerjes tërthore 10 orë a) Qëllimet e kapitullit Në përfundim të këtij kapitulli nxënësi duhet të: - përshkruajë dhe të shpjegojë karakteristikat gjeometrike të sipërfaqeve. b) Temat e kapitullit - Momenti statik i sipërfaqeve. - Momenti rezistues i sipërfaqeve. - Momenti i inercionit të sipërfaqeve plane. c) Udhëzime didaktike për kapitullin Rekomandohet që mësuesi të: - shpjegojë dhe të përshkruajë karakteristikat gjeometrike të sipërfaqeve; - bëjë ushtrime numerike për caktimin e momentit statik, rezistues dhe të inercionit të

figurave të ndryshme; - vlerësojë nxënësit me anë të testit me shkrim. d) Kushtet për realizimin e kapitullit - projektor (grafoskop) për prezentim me sllajde; - videobim për prezentimin nga kompjuteri; - detyra të zgjedhura grafike dhe numerike. Kapitulli 5: Përkulja 16 orë a) Qëllimet e kapitullit Në përfundim të këtij kapitulli nxënësi duhet të: - përshkruajë llojet e ngarkesave; - tregojë se çka janë ndikimet e brendshme; - interpretojë diagramet e ndikimeve të brendshme.

70

b) Temat e kapitullit - Veprimet e jashtme. - Ndikimet e brendshme (M,T,N). - Ndërtimi i diagramit të ndikimeve të brendshme. c) Udhëzime didaktike për kapitullin Rekomandohet që mësuesi të: - shpjegojë dhe të përshkruajë ndikimet e jashtme dhe ato të brendshme; - bëjë ushtrime numerike për caktimin e ndikimeve të brendshme; - ndërtojë diagramin e ndikimeve të brendshme, të japë detyrë shtëpie për caktimin e

ndikimeve të brendshme për traje me ngarkesa të ndryshme; - vlerësojë nxënësit me anë të testit me shkrim. d) Kushtet për realizimin e kapitullit - projektor (grafoskop) për prezentim me sllajde; - videobim për prezentimin nga kompjuteri; - detyra të zgjedhura grafike dhe numerike

71

Programi i lëndës

“AutoCAD”

Lëmi: Ndërtimtari Profili: Ndërtimtar Niveli: I Klasa: 11 I. Qëllimet e lëndës: Në përfundim të lëndës së zhvilluar në klasën e 11-të nxënësi duhet të: - përshkruajë së ç’është AutoCAD-i dhe për çfarë shërben ai; - përshkruajë komandat (veglat) të cilat sherbejnë për vizatim; - përshkruajë mënyrën e krijimit të shtresave –layers dhe përdorimin e tyre; - përshkruajë dhe të vizatojë një figurë të thjeshtë në faqen e AutoCAD-it. II. Fondi i orëve të lëndës

35 javë x 1 orë/javë = 35 orë III. Programi i hollësishëm i lëndës Kapitulli 1: Njohuri të përgjithshme në disenjimin me kompjuter 4 orë a) Qëllimet e kapitullit Në përfundim të këtij kapitulli, nxënësi duhet të: - shpjegojë qëllimin dhe rëndësinë e disennjimit (vizatimit) me kompjuter me programin

“CAD”për lëminë teknike (inxhinjerike) në përgjithësi; - dallojë dritaren e programit, hapë dhe mbyllë programin; - përshkruajë modelin dhe bëjë nxerrjen e kutive – toolbars.

b) Temat e kapitullit - Qëllimi dhe rëndësia e CAD në lëminë teknike (inxhinjerike). - Dritarja e programit, hapja dhe mbyllja e programit. - Kutitë, nxjerrja e kutive-toolbars.

c) Udhëzime didaktike për kapitullin Rekomandohet që mësuesi të: - shpjegojë rolin dhe rëndësinë e disenjimit me kompjuter; - demonstrojë hapjen dhe mbylljen e programit; - demostrojë përzgjedhjen dhe përdorimin e kutive-toolbars; - japë ushtrime në klasë; - vlerësojë nxënësit me detyra kontrolli dhe me anë të punëve të pavarura.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit - kompjuteri me videobim; - flip-charti. Kapitulli 2: Shiriti i veglave për vizatim DRAW 25 orë

72

a) Qëllimet e kapitullit Në përfundim të këtij kapitulli, nxënësi duhet të: - shpjegojë mënyrën e përdorimit të veglave për vizatim me kompjuter; - demonstrojë mënyrën e përdorimit të veglave për vizatim me kompjuter; - kombinojë përdorimin e veglave; - krijojë (disejnojë) figura dhe forma të ndryshme të thjeshta. b) Temat e kapitullit - Pika (Point). - Vija (Line). - Vija e përbër (polyline). - Drejtëza (construction line). - Vijat paralele (multiline). - Vegla për vizatimin e drejtëkëndshit (rectangle). - Vegla për vizatimin e harkut (arc). - Vegla për vizatimin e rrethit (circle). - Vegla për vizatimin e shumkëndëshit (polygon). - Vegla për vizatimin e elipsës (ellipse). - Vegla për vizatimin e harkut eliptikë (elipse arc). - Vegla për vizatimin e vijes së lakuar (spline). - Vegla për vizatimin e bllokut (make block). - Insertimi i bllokut (insert block). - Vegla për vijëzim (hetch). - Regjiono (region). - Vegla për tekst (text). - Komanda Donut dhe Sketch. - Komanda Revcloud. - Komanda wipeout.

c) Udhëzime didaktike për kapitullin Rekomandohet që mësuesi të: - shpjegojë rëndësinë e veglave-komandave për vizatim; - krijojë, paralel me nxënës, shtresat- layerat dhe për çdo vegël përdor një llajer; - punojë figura, forma të thjeshta të ndryshme sipas llojitë të vegles; - kryejë vlerësime gjatë vëzhgimit të punëve të pavarura të përdorimit të veglave-

komandave dhe të shtresave-layerve; - zhvillojë ushtrime në klasë; - vlerësojë nxënësit me detyra kontrolli dhe me anë të punëve të pavarura. d) Kushtet për realizimin e kapitullit: - kompjuteri me videobim; - flip-charti,metoda të ndryshme(edhe pse vështirë)në mungesë të kabinetit

Kapitulli 3: Përdorimi i shtresave -layers 6 orë

a) Qëllimet e kapitullit Në përfundim të këtij kapitulli, nxënësi duhet të: - shpjegojë mënyrën e krijimit të shtresave –layers dhe përdorimin e tyre; - krijojë shtresa-layers.

73

b) Temat e kapitullit - Përdorimi i shtresave-layers. - Kutija e veçorive-shtresave. - Krijimi i layerve. - Dritarja për krijimin dhe editimin e layerve. - Dritarja për zgjedhjen e ngjyrës.

c) Udhëzime didaktike për kapitullin Rekomandohet që mësuesi të: - shpjegojë rëndësinë e shtresave-layerve; - kryejë demostrime për krijimin e layerve; - kryejë vlerësime gjatë vëzhgimit të punëve të pavarura të krijimit të shtresave-layerve; - zhvillojë ushtrime në klasë. d) Kushtet për realizimin e kapitullit: - kompjuteri me videobim; - flip-charti.

74

Klasa 11

Përshkruesit e moduleve të praktikave profesionale

“Punimi i armaturёs”

Lëmi: Ndërtimtari Profili: Ndërtimtar Niveli: I Klasa: 11 Numri i modulit

5

Qëllimi i modulit

Një modul praktik që aftëson nxënësit për të ndërtuar skeletin e armaturës për shtylla dhe traje, mure dhe pllaka.


12 kredi (72 orë)


RM 1 Nxënësi interpreton skemat e thjeshta për formimin e konstruksionit të armaturës për elemente: traje, shtylla dhe pllaka. Përmbajtja - Interpretimi i detajeve për kthimin e armaturës, - Shpjegimi i mënyrave të formimit-lidhjes së skeletit

të aramturës, - Demonstrimi i lidhjes së një rasti të armaturës me tel.

RM 2 Nxënësi monton skeletin e armaturës për elemente të

shtyllave Përmbajtja - Përdorimi i drejtë i gërshërëve për këputjen e

armaturës, - Këputja e armaturës në gjatësi dhe profil sipas

detajeve për ekzekutim, - Lakimi i armaturës sipas detajeve të dhëna në

projekt, - Lidhja e armaturës gjatësore dhe e stafave në

largësitë e projektuara të dhëna në hollësira, - Montimi i skeletit të formuar të elementit në vendin e

konstruksionit.

RM 3 Nxënësi monton skeletin e armaturës për elemente të trajeve. Përmbajtja - Përdorimi i drejtë i gërshërëve për këputjen e


detajeve për ekzekutim, - Lakimi i armaturës sipas detajeve të dhëna në

75

projekt, - Lidhja e armaturës gjatësore dhe e stafave në

largësitë e projektuara të dhëna në hollësira, - Montimi i skeletit të formuar të elementit në vendin e

konstruksionit.

RM 4 Nxënësi monton skeletin e armaturës për pllaka. Përmbajtja - Përdorimi i drejtë i gërshërëve për këputjen e


hollësirave, - Lakimi i armaturës sipas detajeve të dhëna në

projekt, - Renditja e pozicioneve të armaturës në kallëpet e

formuara për pllakën, - Centrimi dhe lidhja e armaturës në dy drejtimet e

mbështetjes së pllakës me largësitë e projektuara, - Sigurimi i shresës mbrojtëse të betonit.





- montojë makinën për lakimin e armaturës dhe të thejë armaturën varësisht nga lloji i armaturës dhe i detalit,

- lidhë armaturat me njëra-tjetrën me tel për raste të ndryshme,

- lidhë armaturat gjatësore me ato tërthore (stafat), - zbatojë rregullat e sigurisë teknike dhe të ruajtjes së

mjedisit.


KR Nxënësi duhet të: - përdorë drejt gërshërëtë për këputjen e armaturës, - këputë armaturën në gjatësi dhe profil sipas detajeve

për ekzekutim, - lakojë armaturën sipas detajeve të dhëna në projekt, - lidhë armaturën gjatësore dhe stafatë në mes vedi në

largësitë e caktuara sipas hollësirës së dhënë, - montojë skeletin e formuar të armaturës për shtyllën

76

në vendin ecaktuarë, - zbatojë rregullat e sigurisë teknike dhe të ruajtjes së

mjedisit.



për ekzekutim, - lakojë armaturën sipas detajeve të dhëna në projekt, - lidhë armaturën gjatësore dhe stafatë me njëri-tjetrin

në largësitë e caktuara sipas hollësive të dhëna, - montojë skeletin e formuar të armaturës për traun në

vendin e caktuar të konstruksionit, - zbatojë rregullat e sigurisë teknike dhe të ruajtjes së

mjedisit.



për ekzekutim, - lakojë armaturën sipas detajeve të dhëna në projekt, - rëndisë armaturat në largësitë e projektuara, në

kallëpin e formuar të pllakës, - centrojë dhe lidhë armaturën në të dy drejtimet e

mbështetjes së pllakës në largësitë e projektuara, - sigurojë shtresën mbrojtëse të betonit, - zbatojë rregullat e sigurisë teknike dhe të ruajtjes së

mjedisit. Metodat e rekomanduara të të mësuarit

- Ky modul duhet të trajtohet në repartin e punës, si dhe të organizohen vizita njohëse në objekte ku kryhen punë të thyerjeve të armaturës.


- Nxënësit duhet të angazhohen në punë konkrete për caktimin e gjatësive për thyerje të armaturës,



Për realizimin si duhet të modulit, është e domosdoshme të sigurohen mjediset, veglat, pajisjet, dhe materialet e mëposhtme: - mjedise pune për kryerje të thyerjeve të armaturës. - kompleti i veglave dhe i pajisjeve për thyerje-lakime të

armaturës. - materialet e armaturës.

77

PËRSHKRUESI I MODULIT TË PRAKTIKËS PROFESIONALE

“Betonimi” Lëmi: Ndërtimtari Profili: Ndërtimtar Niveli: I Klasa: 11 Numri i modulit

6

Qëllimi i modulit

Një modul praktik që aftëson nxënësit për të ndërtuar: kallëpe për shtylla, traje, mure të betonit dhe pllaka nga betoni, skeletin e armaturës për shtylla dhe traje, mure dhe pllaka, si dhe të kryejë betonimin e elementeve të njëjta.


13 kredi (78 orë)


RM 1 Nxënësi betonon themelet . Përmbajtja - Përgatitja e mjeteve të nevojshme për betonim, - Përdorimi i drejtë i vibratorët për betonimin e

themelit, - Betonimi i shtresave të betonit në cikle: pa u tharë

shtresa paraprake e betonit, vazhdon me betonim të shtresës tjetër,

- Ngjeshja e betonit në kallëpe të themelit apo në tokë me vibratorë,

- Mirëmbajtja e sipërfaqeve të betonuara të themelit, - Rregullat për mbrojtje në punë dhe për ruajtjen e

mjedisit.

RM 2 Nxënësi betonon elementin e shtyllës. Përmbajtja - Përgatitja e mjeteve të nevojshme për betonim, - Përdorimi i drejtë i vibratorët për betonimin e

shtyllës, - Betonimi në lartësitë e shtresave të betonit në cikle:

pa u tharë shtresa e betonit, vazhdon me betonim të shtresës tjetër,

- Ngjeshja e betonit në kallëpe të elementeve me vibratorë,

- Mirëmbajtja e sipërfaqeve të betonuara të shtyllës, - Rregullat për mbrojtje në punë dhe për ruajtje të

mjedisit.

RM 3 Nxënësi betonon elementin e traut. Përmbajtja - Përgatitja e mjeteve të nevojshme për betonim,

78

- Përdorimi i drejtë i vibratorët për betonimin e traut, - Betonimi në lartësitë e shtresave të betonit në cikle,

dhe pa u tharë shtresa e betonit, vazhdon me betonim të shtresës tjetër,


- Rrafshimi i sipërfaqeve të betonuara, - Mirëmbajtja e sipërfaqeve të betonuara të traut, - Rregullat për mbrojtje në punë dhe për ruajtjen e

mjedisit.

RM 4 Nxënësi betonon elementin e pllakës. Përmbajtja - Përgatitja e mjeteve të nevojshme për betonim, - Përdorimi i drejtë i vibratorët për betonimin e

pllakës, - Betonimi në lartësitë e shtresave të betonit në cikle,


- Ngjeshja e betonit në kallëpe të elementeve me vibratorë, - Rrafshimi i sipërfaqeve të betonuara, - Mirëmbajtja e sipërfaqeve të betonuara të pllakës, - Rregullat për mbrojtje në punë dhe për ruajtjen e mjedisit.

RM 5 Nxënësi betonon elementin e murit.

Përmbajtja - Përgatitja e mjeteve të nevojshme për betonim, - Përdorimi i drejtë i vibratorët për betonimin e murit, - Betonimi në lartësitë e shtresave të betonit në cikle,



- Rrafshimi i sipërfaqeve të betonuara, - Mirëmbajtja e sipërfaqeve të betonuara të mureve, - Rregullat për mbrojtje në punë dhe për ruajtjen e

mjedisit.

RM 6 Nxënësi betonon shkallët. Përmbajtja - Përgatitja e mjeteve të nevojshme për betonim, - Përdorimi i drejtë i vibratorët për betonimin e

shkallëve, - Ngjeshja e betonit në kallëpe të elementeve me

vibratorë, - Rrafshimi i sipërfaqeve të betonuara, - Mirëmbajtja e sipërfaqeve të betonuara të shkallëve, - Rregullat për mbrojtje në punë dhe për ruajtjen e

mjedisit.

79





- përzgjedhë materialin dhe veglat si dhe pajisjet për punë,

- pastrojë kallëpet dhe vendet e gërmuara për themele nga mbeturinat,

- kontrollojë shtangësinë dhe drejtimin e kallëpeve të themelit,

- kontrollojë pozicionin e armaturave të themelit dhe të shtresës mbrojtëse, si dhe të ankerëve të shtyllave,

- përgatisë vibratorin për punë dhe ta mbajë në mënyrë të drejtë gjatë betonimit,

- betonojë themelet sipas shtresave me trashësi të caktuarë në cikle, duke mos lejuar tharjen e shtresës paraprake,

- ngjeshë betonin me vibratorë në mënyrë të drejtë, - rrafshojë sipërfaqet e betonuara dhe të caktojë vendet

e ndërprerjes së betonimit, - mirëmbajë sipërfaqet e betonuara, - zbatojë rregullat e sigurisë teknike dhe të ruajtjes së

mjedisit.


KR Nxënësi duhet të: - përzgjedhë materialin dhe veglat, si dhe pajisjet për

punë, - pastrojë kallëpet nga mbeturinat, - kontrollojë shtangësinë dhe drejtimin e kallëpeve të

shtyllës, - kontrollojë pozicionin e armaturës së shtyllave dhe

të shtresës mbrojtëse, - përgatisë vibratorin për punë dhe ta mbajë në

mënyrë të drejtë gjatë betonimit, - përgatisë skelet për betonim,si dhe të caktojë

pozitën dhe lartësinë për betonimin e shtyllës, - betonojë shtyllën sipas shtresave me trashësi të

caktuar në cikle, duke mos lejuar tharjen e shtresës paraprake,

- ngjeshë betonin me vibrator në mënyrë të drejtë, - rrafshojë sipërfaqet e betonuara dhe të kontrollojë

80

stabilitetin e shtyllës gjatë betonimit, - mirëmbajë sipërfaqet e betonuara, - zbatojë rregullat e sigurisë teknike dhe të ruajtjes së

mjedisit.



punë, - pastrojë kallëpet e traut nga mbeturinat, - kontrollojë shtangësinë dhe drejtimin e kallëpeve të

traut, - kontrollojë pozicionin e armaturës së traut dhe të

shtresës mbrojtëse, - përgatisë vibratorin për punë dhe ta mbajë në mënyrë

të drejtë gjatë betonimit, - përgatisë skelet për betonim, si dhe të caktojë poziten

dhe lartësinë për betonimin e traut, - betonojë traun sipas shtresave me trashësi të caktuar

në cikle, duke mos lejuar tharjen e shtresës paraprake,

- ngjeshë betonin me vibrator në mënyrë të drejtë, - rrafshojë sipërfaqet e betonuara dhe të kontrollojë

stabilitetin e traut gjatë betonimit, - mirëmbajë sipërfaqet e betonuara, - zbatojë rregullat e sigurisë teknike dhe të ruajtjes së

mjedisit.


KR Nxënësi duhet të: - përzgjedhë materialin dhe veglat, si dhe pajisjet

për punë, - pastrojë kallëpet e pllakës, nga mbeturinat dhe t’i

lagë dërrasat me ujë, - kontrollojë shtangësinë dhe drejtimin e kallëpeve

tëpllakës, - kontrollojë pozicionin e armaturës së pllakës dhe

të shtresës mbrojtëse, - përgatisë vibratorin për punë dhe ta mbajë në

mënyrë të drejtë gjatë betonimit, - caktojë pozitën dhe të vendosë vinçin për

transportin e betonit, - betonojë pllakën me trashësi të caktuar sipas

drejtimit të projektuar, duke mos lejuar tharjen e shtresës paraprake,

- ngjeshë betonin me vibrator në mënyrë të drejtë, - rrafshojë sipërfaqet e betonuara, - mirëmbajë sipërfaqet e betonuara,

81

- demontojë pahitë pa i dëmtuar, - zbatojë rregullat e sigurisë teknike dhe të ruajtjes

së mjedisit.



punë, - pastrojë kallëpet e murit nga mbeturinat dhe t’i lagë

dërrasat me ujë, - kontrollojë shtangësinë dhe drejtimin e kallëpeve të

murit, - kontrollojë pozicionin e armaturës së murit dhe të

shtresës mbrojtëse, - përgatisë vibratorin për punë dhe ta mbajë në mënyrë

të drejtë gjatë betonimit, - përgatisë skelet për betonim, si dhe të caktojë pozitën

dhe lartësinë për betonimin e murit, - betonojë murin sipas shtresave me trashësi të caktuar

në cikle, duke mos lejuar tharjen e shtresës paraprake,

- ngjeshë betonin me vibrator në mënyrë të drejtë, - rrafshojë sipërfaqet e betonuara, - mirëmbajë sipërfaqet e betonuara, - zbatojë rregullat e sigurisë teknike dhe të ruajtjes së

mjedisit.


KR Nxënësi duhet të: - përzgjedhë materialin dhe veglat, si dhe pajisjet për punë, - pastrojë kallëpet e shkallëve nga mbeturinat dhe t’i lagë

dërrasat me ujë, - kontrollojë shtangësinë dhe drejtimin e kallëpeve të

shkallëve, - kontrollojë pozicionin e armaturës së shkallëve dhe të

shtresës mbrojtëse, - përgatitë vibratorin për punë dhe ta mbajë në mënyrë të

drejtë gjatë betonimit, - përgatitë skelet për betonim, si dhe ta caktojë pozitën

dhe lartësinë për betonimin e shkallëve, - betonojë shkallët me trashësi të caktuar sipas

drejtimit të projektuar, duke mos lejuar tharjen e shtresës paraprake,

- ngjeshë betonin me vibrator në mënyrë të drejtë, - rrafshojë sipërfaqet e betonuara, - mirëmbajë sipërfaqet e betonuara, - zbatojë rregullat e sigurisë teknike dhe të ruajtjes së

mjedisit.

82



- Nxënësit duhet të angazhohen në punë konkrete për betonimin e elementeve,

- Gjatë vlerësimit të nxënësve, duhet të vlerësohet demonstrimi praktik i aftësive të fituara.


Për realizimin si duhet të modulit, është e domosdoshme të sigurohen mjediset, veglat, pajisjet, dhe materialet e mëposhtme: - mjedise pune për kryerje të betonimeve. - kompleti i veglave dhe i pajisjeve për kuotime, centrime të

rrafsheve dhe vegla të tjera të imta të nevojshme për betonime.

- veglat e punës për kryerjen e betonimeve.

83

PËRSHKRUESI I MODULIT TË PRAKTIKËS PROFESIONALE

“Kryerja e punimeve suvatuese” Lëmi: Ndërtimtari Profili: Ndërtimtar Niveli: I Klasa: 11 Numri i modulit

7

Qëllimi i modulit

Një modul praktik që aftëson nxënësit për të suvatuar muret dhe plafonet, nivelizimin e dyshemeve dhe shtruarjen e dyshemeve me produkte të betonit.


10 kredi (60 orë)


RM 1 Nxënësi përgatitë rrafshet e mureve dhe plafoneve të cilat janë të gatshme për suvatim. Përmbajtja - Kontrollimi i rrafsheve të mureve me libelë apo

lavjerrës si dhe me anë të perit (instumentit), - Largimi dhe pastrimi i materialit dhe mbeturinave që

pengojnë suvatimin.

RM 2 Nxënësi spërkat muret dhe plafonet me llaç të çimentos me vegla dore. Përmbajtja - Përgatitja e vendit dhe e veglave të punës për

spërkatje, - Përzgjedhja e materialin për spërkatje, - Caktimi i raportit të përzierjes së materialeve, - Përzierja e materialit të qullit të çimentos për

spërkatjen e sipërfaqeve të mureve dhe të plafoneve, - Spërkatja e sipërfaqeve të mureve dhe të plafoneve

me qull të çimentos, - Rregullat për mbrojtje në punë dhe për mbrojtje të

mjedisit.

RM 3 Nxënësi suvatos shtresën e parë të mureve dhetë plafoneve me vegla dore. Përmbajtja - Përgatija e vendit dhe e veglave të punës për

suvatim, - Perzgjedhja e materialeve për suvatim, - Caktimi i raportit të perzierjes së materialeve, - Përzierja e materialeve për suvatim, - Vendosja e shiritave rrafshues {nivelizues} nga llaçi

apo e elementeve metalike-plastike, - Hedhja e llaçit në sipërfaqet për suvatim,

84

- Montimi i skeleve të nevojshme për punë, - Rrafshimi i llaçit të hedhur në sipërfaqet suvatuese

me vegla dore, - Rregullat për mbrojtje në punë dhe për mbrojtje të

mjedisit.

RM 4 Nxënësi suvatos shtresën e dytë me vegla dore. Përmbajtja - Përgatitja e vendit dhe e veglave të punës për

suvatim, - Përzgjedhja e materialit për suvatim, - Caktimi i raportit të përzierjes së materialeve, - Montimi i skelerisë së nevojshme për punë, - Përzierja e materialeve për suvatim, - Hedhja e llaçit në sipërfaqet për suvatim, - Rrafshimi i llaçit të hedhur dhe rrafshimi i tij me

vegla dore, - Rregullat për mbrojtje në punë dhe për mbrojtje të

mjedisit.

RM 5 Nxënsi spërkat muret dhe plafoneve me makinë. Përmbajtja - Përgatitja e vendit dhe e makinës për spërkatje, - Përzgjedhja e materialeve për spërkatje, - Caktimi i raportit të përzierjes së materialeve, - Përzierja e materialeve për spërkatje të mureve dhe

plafoneve, - Sterpikja e sipërfaqeve të mureve dhe të plafoneve me qullë të rrjedhshëm të

çimentos, - Rregullat për mbrojtje në punë dhe për mbrojte të

mjedisit.

RM6 Nxënësi suvatos shtresën e parë me makinë. Përmbajtja - Përgatitja e veglave të punës - makinës për suvatim, - Kryerja e punëve përgatitore, (izolimi i dyerve dhe i

dritareve me folie plastike), - Përzgjedhja e materialit të thatë të llaçit për suvatim, - Përgatitja e llaçit për suvatim me makinë, - Suvatimi – hedhja e llaçit në sipërfaqet e mureve dhe

të plafoneve, me makinë, - Rrafshimi i sipërfaqeve të mureve dhe të plafoneve

me binarë dhe dorashkë, - Rregullat për mbrojtje në punë dhe për mbrojtje të

mjedisit.

RM 7 Nxënësi suvatos shtresën e dytë me makinë. Përmbajtja - Përgatitja e veglave të punës - makinës për suvatim,

montimi i skeleve të nevojshme etj., - Përzgjedhja e materialit të thatë të llaçit për suvatim,

85

- Përgatitja e llaçit për suvatim me makinë, - Suvatimi – hedhja e llaçit në sipërfaqet e mureve dhe

të plafoneve me makinë – pompë, - Rrafshimi i sipërfaqeve të plafoneve me dorashkë, - Rregullat për mbrojtje në punë dhe për mbrojtje të

mjedisit. Procedurat e vlerësimit




- kontrollojë rrafshet e mureve me libelë a me lavjerrës si dhe me anë të perit (instrument),

- largojë dhe të pastrojë mbeturinat që pengojnë suvatimin.



- përgatisë vendin dhe veglat e punës për spërkatje, - zgjedhë materialin për spërkatje, - përcaktojë raportin e përzierjes së materialeve për

spërkatje, - përziej materialin të qullit të çimentos për spërkatje, - spërkatë sipërfaqet e mureve dhe të plafoneve me

qullin e çimentos me vegla dore, - zbatoj rregullat e sigurisë teknike dhe të ruajtjes së

mjedisit.


KR Nxënësi duhet të: - përgatisë vendin dhe veglat e punës për suvatimin e

mureve dhe të plafoneve me vegla dore, - perzgjedhë materialit për suvatimin e mureve dhe të

plafoneve, shtresën e parë, - caktojë raportin e perzierjes së materialeve, - përziejë materialet për suvatim, - vendosë shiritat rrafshues (nivelizues) nga llaçi a nga

elemente metalike-plastike, - hedhë llaçin në sipërfaqet për suvatim me vegla dore, - montojë skelet e nevojshme për punë, - rrafshojë llaçin e hedhur në sipërfaqet suvatuese me

86

vegla dore, - zbatojë rregullat e sigurisë teknike dhe të ruajtjes së

mjedisit.


KR Nxënësi duhet të: - përgatisë vendin dhe veglat e punës për shtresën e

dytë të suvatimit të mureve dhe të plafoneve, - përzgjedhë materialet për suvatimin e shtresës së

dytë të mureve dhe të plafoneve me vegla dore, - caktojë raportin e përzierjes së materialeve, - përziejë materialet për llaç, - montojë skelet e nevojshme për punë. - hedhë llaçin për suvatim, - rrafshojë llaçin e hedhur në sipërfaqet suvatuese me

vegla dore, - zbatojë rregullat e sigurisë teknike dhe të ruajtjes së

mjedisit.


KR Nxënësi duhet të:. - përgatisë vendin dhe makinën për spërkatje, - përzgjedhë materialet për spërkatje, - caktojë raportin e perzierjes së materialeve, - përziejë materialin për spërkatjen e mureve dhe të

plafoneve, - spërkatë sipërfaqet e mureve dhe të plafoneve me

llaç të rrjedhshëm të çimentos, - zbatojë rregullat e sigurisë teknike dhe të ruajtjes së

mjedisit.


KR Nxënësi duhet të:. - përgatisë vendin dhe makinën për suvatimin e

shtresës së pare, - izolojë dyert dhe dritaret me folie plastike, - vendosë këndet e aluminit, shiritat për rrafshim, - përzgjedhë materialin për suvatim, - përgatisë llaçin për suvatim me makinë, - hedhë llaçin në sipërfaqet e mureve dhe të plafoneve

me makinë, - Rrafshojë llaçin e hedhur. - - zbatojë rregullat e sigurisë teknike dhe të ruajtjes

së mjedisit.


87

KR Nxënësi duhet të: - përgatisë veglat e punës - makinën për suvatim, - përzgjedhë materialin, si dhe makinën për suvatim,

veglat dhe pajisjet e nevojshme për punë, - përgatitë llaçin me makinë për shtresën e dytë. - montojë skelerinë e nevojshme për suvatim, - suvatojë sipërfaqet e plafoneve me makinë-pompë, - rrafshojë sipërfaqet e plafoneve me binarë dhe me

dorashkë, - pastrojë makinën dhe tubacionet e makinës pas

përfundimit të punës, - zbatojë rregullat teknike dhe të ruajtjes së mjedisit.


- Mësuesi duhet të përdorë sa më shumë të jetë e mundur demonstrimet konkrete të përdorimeve të drejta të pajisjeve, si dhe të vetë materialeve,

- Nxënësit duhet të angazhohen në punë konkrete për caktimin e rrafsheve horizontale dhe të atyre vertikale, montimin dhe demontimin e makinave për suvatim, si dhe në diskutime në lidhje me rastet e ndryshme që paraqiten,

- Gjatë vlerësimit të nxënësve, duhet të vlerësohet demonstrimi praktik i aftësive të fituara.


Për realizimin si duhet të modulit, është e domosdoshme të sigurohen mjediset, veglat, pajisjet, dhe materialet e mëposhtme: - mjedise pune për kryerje të suvatimeve, - kompleti i veglave dhe i pajisjeve për kuotime, centrime të

rrafsheve dhe vegla të tjera të imta të nevojshme për suvatime,

- materialet për llaçërat.

Përpilimi i këtij planprogrami është mbështetur nga Deutsche Gesellschaft für Technische Zusammenarbeit (GTZ), Projekti: „Ripërtëritja e Arsimit dhe Aftësimit Profesional në Kosovë“ dhe është financuar nga Ministria Gjermane për Bashkëpunim Ekonomik dhe Zhvillim.

Documents

Lernfeld 1: Arbeitsunterlagen erstellen und bewerten 11. Konstruksionet ndërtimore 2. Teknologjia e ndërtimit 3. AutoCAD 4. Ekonomia dhe organizimi ndërtimor b) Përshkruesit e