modernisten°6 - 07/2013

le post

notederédactionla

Dù đã là năm 2013, cộng đồng thiểu số giới tính vẫn bị kỳ thị và phân biệt đối xử trên khắp thế giới, thậm chí ở những nước tiên tiến nhất. Trong phim ảnh giải trí của Hollywood và

ngay cả Việt Nam, những nhân vật đồng tính, song tính, lưỡng tính và hoán tính vẫn luôn được sử dụng làm yếu tố hài hước hay được miêu tả như những thành phần gây tệ nạn xã

hội. Còn những phim thị trường có thái độ tích cực về đề tài này đều kém chất lượng và chỉ thu hút khán giả bằng những cảnh ân ái nóng bỏng của dàn diễn viên xinh đẹp. Trong

khi những phim nghiêm túc với một câu chuyện nhân văn không bao giờ đến được với những khán giả vốn có kiến thức hạn hẹp về cộng đồng thiểu số giới tính.

Nhờ cảm hứng từ vinh quang của phim La vie d'Adèle, nói về một mối tình giữa hai cô gái đồng tính của đạo diễn Abdellatif Kechiche, tại Liên Hoan Phim Cannes 2013, ban biên tập

xin dành số này để giới thiệu với các độc giả những bộ phim tuyệt vời nhưng ít được biết đến về những nhân vật sâu sắc thuộc cộng đồng thiểu số giới tính. Mặc dù phim về đồng

tính nam hầu hết chiếm lĩnh về số lượng, vẫn có rất nhiều kiệt tác điện ảnh về các nhân vật đồng tính nữ, song tính, lưỡng tính và hoán tính. Nếu như bạn vẫn còn nhầm lẫn giữa các khái niệm trên, chúng tôi mong bạn bỏ một chút thời gian ra nghiên cứu dựa trên những

thông tin khoa học khách quan, chuẩn xác. Đồng thời, chúng tôi mong qua số này, bạn sẽ hiểu nhiều hơn về cộng đồng thiểu số giới tính và có cái nhìn bao dung hơn về những số

phận cũng mang đậm tính người như chính chúng ta vậy.

_le cerveau droit

sommaireweekendmonster

xxysouthern comfort

the celluloid closethow to survive a plague

common threads: stories from the quiltlongtime companion

la cage aux follesorlando

les classiques & autres

andrew haigh

patty jenkins

lucía puenzo

kate davis

david france

norman rené

rob epstein & je�rey friedman

rob epstein & je�rey friedman

édouard molinaro

sally potter

réalisateur & scénariste: andrew haighacteurs: tom cullen, chris newlangue: anglaisannée: 2011

Từ đầu những năm 90, với sự xuất hiện của máy quay video kỹ thuật số, sự nở rộ của hàng loạt các liên hoan phim nghệ thuật trên khắp thế giới và sự phổ biến nhanh chóng của mạng internet, phim độc lập (indie) trở thành đối thủ cạnh tranh thực sự với Hollywood. Đó là điều đáng mừng cho cộng đồng thiểu số giới tính, vì hình ảnh của họ với công chúng vẫn luôn bị giới bảo thủ trong làng giải trí bóp méo. Đến bây giờ, Hollywood vẫn chậm chạp thay đổi dù quan niệm của khán giả đã chuyển biến rất nhiều. Chính vì vậy mà những phim độc lập như Weekend lại mang một cảm xúc rất chân thật về cuộc sống của những người thiểu số giới tính trong thế kỷ 21.

weekend

Phim truyện thứ hai của đạo diễn người Anh Andrew Haigh là một tác phẩm thông minh và tràn ngập cảm xúc. Weekend kể về cuộc gặp gỡ và gắn bó trong vòng 48 tiếng đồng hồ giữa hai chàng trai ở một

thành phố nhỏ của Anh. Từ một đêm tình ái ngẫu hứng, hai người xa lạ dần mở lòng mình và trao con tim cho nhau. Vươn xa hơn cốt truyện không tưởng của nó, Weekend là một câu chuyện về hai loại người với

hai niềm tin về tình yêu hoàn toàn khác nhau. Russell (Tom Cullen) điềm đạm, rụt rè, lãng mạn nhưng thực tế và thẳng thắn. Glen (Chris New) là người vui tính, thông minh nhưng lạnh lùng và kín đáo với cảm xúc

của mình. Một người muốn mối quan hệ lâu dài, người kia chỉ muốn vui đùa tán tỉnh.

Weekend có nhiều điểm tương đồng với tác phẩm kinh điển Before Sunrise của Richard Linklater về cốt truyện, nhưng lại vượt trội hơn vì sự khác biệt về tính cách giữa hai nhân vật chính. Trong khi Before

Sunrise là một cuộc hội ngộ của hai tri kỷ tâm đầu ý hợp, Weekend lại là một sự hấp dẫn vô hình giữa hai kẻ thù không đội trời chung. Điều này chính là chất xúc tác làm cả hai nhân vật dần dần chuyển biến, dưới sức ảnh hưởng lẫn nhau của hai lối sống, hai quan niệm về tình yêu dường như trái ngược. Dù Cullen và

New là hai gương mặt mới với điện ảnh, họ dùng kinh nghiệm trên sân khấu và cảm tính của hai con người đời thực để thể hiện sự chuyển biến này một cách mãnh liệt nhưng tình cảm nhất. Và không thể

tránh khỏi là một kết thúc thật bất ngờ và cảm động.

Sự thật là mọi mối quan hệ tình cảm trong cuộc sống của chúng ta đều dựa trên sự bao dung giữa hai cá tính khác nhau dù cho giữa họ có nhiều điểm tương đồng đến thế nào chăng nữa. Weekend đặt ra câu hỏi, liệu chúng ta có đủ dũng khí để bao dung và chuyển biến, để đấu tranh cho tình yêu của chính bản thân mình. Đơn giản, đó chỉ là mục đích sống của mọi con người lương thiện trên thế gian này. Nếu chúng ta nhìn nhận mối quan hệ đồng tính cũng bình thường như những câu chuyện tình cảm trai gái khác, Weekend là một trong những bộ phim về tình yêu hay nhất những năm gần đây. Có thể nói, nó chính là Casablanca của thời đại chúng ta. .

réalisateur & scénariste: patty jenkinsacteurs: charlize theron, christina ricci

langue: anglaisannée: 2003

Aileen Wuornos là một tội phạm cướp của giết người hàng loạt trong những năm 80 ở bang Florida, Hoa Kỳ. Trước đó, bà hành nghề mại dâm để nuôi sống bản thân vốn vô gia cư và không có học thức. Bà

bị bắt năm 1991 và bị tử hình năm 2002. Bộ phim Monster của Patty Jenkins kể lại sự việc có thật này. Nhưng không chỉ dừng lại ở đó, nó đi sâu hơn vào nội tâm và những trải nghiệm đau lòng của con

“quái vật” máu lạnh này.

monster

Phim mở đầu từ thời thơ ấu của Alieen (Charlize Theron), bị coi thường và ruồng bỏ bởi những mọi người xung quanh. Xấu xí, ít học, nghèo khổ và tâm thần, cuộc đời của bà là một cuộc đời mãi mãi đi tìm yêu thương. Một ngày nọ, Aileen gặp một cô gái trẻ tên Selby (Christina Ricci). Hai người đồng cảnh ngộ trở nên gần gũi một cách nhanh chóng. Lần đầu tiên trong đời mình, Aileen cảm giác được tình yêu, và bà quyết định sẽ đấu tranh đến cùng để bảo vệ nó. Selby hiểu điểm yếu này của Aileen và lợi dụng bà. Để đáp ứng đòi hỏi ngày càng tăng của Selby trong khi công việc bán dâm không hái ra đủ tiền, Aileen tìm đến việc giết người cướp của những người đàn ông mua dâm. Cuối cùng khi bị bắt, Aileen một lần nữa bị phản bội bởi chính tình yêu của mình.

Diễn xuất của Charlize Theron, một người đẹp hàng đầu Hollywood, trong vai Aileen xấu xí, lúc say xỉn, mất hết lý trí, lúc tràn ngập yêu thương, hạnh phúc, trở thành một trong những diễn xuất kinh điển

nhất trong lịch sử điện ảnh. Monster thực sự đã đặt ra một tiêu chuẩn mới cho các nữ diễn viên tương lai. Bộ phim không hề biện minh cho tội ác của Aileen Wuornos, cũng không kêu gọi sự thông cảm

cho bà. Nhưng nó lại gửi gấm một ý nghĩa về cuộc sống con người, đó là khao khát yêu và được yêu. Dẫu biết tội ác của bà ta không thể tha thứ, nhưng chứng kiến một người phụ nữ đánh mất hy vọng yêu thương cuối cùng của mình thật sự làm chúng ta xúc động tận đáy lòng. Và lúc đó, ta cảm nhận được rằng, Aileen Wuornos không phải là kẻ tội đồ duy nhất, mà cả Selby, cả xã hội này cũng đã gây

nên tội ác, tội ác làm tan vỡ con tim suốt đời khao khát yêu thương của người phụ nữ ấy. .

réalisateur & scénariste: lucía puenzoacteurs: inés efron, martín piroyanskylangue: espagnolannée: 2007

Người lưỡng tính hay còn gọi là intersexuées, được sinh ra với cả hai cặp nhiễm sắc thể giới tính nam và nữ, do đó có cả hai bộ phân sinh dục nam và nữ. Trẻ sơ sinh lưỡng tính thường được giải phẫu theo một giới tính do cha mẹ chọn, để phát triển theo đúng chuẩn mực của xã hội. Phim XXY của đạo diễn người Argentina Lucía Puenzo kể về cuộc sống của một đứa trẻ vị thành niên lưỡng tính một cách trung thực dưới cái nhìn cảm thông sâu sắc.

xxy

Alex (Inés Efron) sinh ra lưỡng tính nhưng chưa từng được giải phẫu. Tuy nhiên “cô bé” phải thường xuyên tiêm hormone vào người để phát triển theo phái nữ. Đến tuổi dậy thì nổi loạn,

cô dần muốn sống tự nhiên với con người thực của mình hơn. Cô ngừng tiêm hormone để khám phá những tiềm năng của bản thân. Điều này làm nam tính của cô trỗi dậy và gây nhiều

rắc rối cho cuộc sống của bản thân. Cùng lúc đó cha mẹ Alex mời gia đình một bác sĩ giải phẫu chuyển giới đến thăm nhà và đồng thời tư vấn về trường hợp của cô bé. Con trai của bác

sĩ, Álvaro (Martín Piroyansky), và Alex ban đầu khắc khẩu, nhưng dần phải lòng nhau. Lúc này Alex phát hiện ra mọi cảm xúc về giới tính không đơn giản như mình nghĩ. Bản thân bộ phim

cũng không đưa ra một cách giải quyết đơn giản cụ thể nào, mà mở ra chân trời rộng, khơi gợi sự suy xét ở mỗi chúng ta. .

réalisateur & scénariste: kate davisacteurs: robert eads, lola colalangue: anglaisannée: 2001

Người hoán tính (transgenre) hay người chuyển giới (transsexuelle) vẫn là nhóm người bị kỳ thị nhiều nhất trong cộng đồng thiểu số giới tính. Họ còn thường xuyên bị nhầm lẫn với những người đồng tính trong khi thiên hướng giới tính (orientation sexuelle) và nhận thực giới tính (identité de genre) là hai khái niệm khác nhau hoàn toàn. Nhưng nhờ những phim tài liệu như Southern Comfort của đạo diễn Kate Davis, ta hiểu thêm về cuộc sống của những chuyển giới ở miền Nam bảo thủ của nước Mỹ.

southern

Robert Eads là một người chuyển giới từ nữ sang nam. Do ông thực hiện giải phẩu khi đã hơn 40 tuổi nên đã không cắt bỏ hoàn toàn bộ phận sinh dục nữ. Mười năm

sau, ông bị chẩn đoán mắc bệnh ung thư buồng trứng. Trong nỗ lực tìm nơi chữa trị, ông đã bị hàng loạt các bệnh viện và phòng khám từ chối chỉ vì nhận thực giới tính

của mình. Bệnh ngày nặng thêm và thời gian trên cõi trần chẳng còn bao nhiêu. Ông may mắn được quây quần bởi một “gia đình” yêu thương, bao gồm những người bạn và người yêu Lola. Lola cũng là một người chuyển giới, từ nam sang nữ. Tình yêu của

họ đã trải qua bao nhiêu thử thách sau hơn 10 năm quen biết. Đến giờ phút này, những gì họ làm được chỉ là cố gắng lấp đầy khoảng trống ký ức với những kỷ niệm đẹp nhất. Và ta nhận ra, họ cũng giống như bao người khác, cũng muốn sống, cũng muốn hòa nhập vào xã hội, cũng muốn được nếm trải cảm giác yêu thương và được yêu thương. Southern Comfort là một bộ phim cảm động mang đầy tính nhân văn về

những số phận bị coi là đi ngược tạo hóa đã trăn trở thế nào để sống và yêu dưới con mắt khe khắt và những lề thói hẹp hòi của người đời. .

comfort

William Dickson, The Dickson Experimental Sound Film, 1894

réalisateur & scénariste:rob epstein & je�rey friedmanacteurs: lily tomlin, armistead maupinlangue: anglaisannée: 1995

Ít người biết rằng thái độ của Hollywood với người thiểu số giới tính đã thay đổi đáng kể từ thuở sơ khai của ngành công nghiệp điện ảnh, đầu Thế Kỷ 20. Bộ phim The Celluloid Closet của cặp đạo diễn Rob Epstein và Jerey Friedman, dựa trên tiểu thuyết cùng tên của nhà văn Vito Russo, thuật lại quá trình chuyển biến của Hollywood từ mù quáng đến kỳ thị đến trung lập và cuối cùng nồng nhiệt chào đón sự hiện diện của người đồng tính trong các phim sản xuất nơi đây. Bộ phim là một trong những hợp tác thành công của cặp đạo diễn tài ba này, hầu hết đều xoay quanh chủ đề về những con người bị áp bức quyền sáng tạo và quyền làm người của mình, ví dụ như những phim tài liệu The Times of Harvey Milk và Common Threads: Stories from the Quilt, và phim truyện Howl.

the celluloid closet

Từ những năm 1930, vì lo sợ sự can thiệp của nhà nước vào quyền tự do sáng tạo nghệ thuật nên Hollywood đã tự áp đặt hệ thống kiểm

duyệt cho riêng mình (hệ thống MPAA). Những người trong hội đồng kiểm duyệt hầu hết bao gồm những người bảo thủ hoặc chịu ảnh

hưởng của những nhóm tôn giáo quyền lực. Mặc dù Hollywood không phải là một môi trường bảo thủ, minh chứng bằng sự ăn chơi trụy lạc

của ngay cả những ngôi sao danh tiếng như Charlie Chaplin, nhưng những luật lệ kiểm duyệt khắt khe đã cản đường gu thưởng thức tiến

bộ của người dân Mỹ. Hệ quả là những người thiểu số giới tính đã bị công chúng kỳ thị suốt hàng chục năm trong khi vẫn được kính trọng

trong nội bộ Hollywood. Nhưng rồi định kiến cũng dần bị xóa bỏ, tiếng nói nhân văn ca ngợi quyền làm người, quyền được sống và

hạnh phúc cuối cùng cũng đã động lòng nhân gian, vì suy cho cùng, chúng ta vẫn còn có thể tin tưởng vào bản tính thiện lương của loài

người nói chung. .

Josef von Sternberg, Morocco, 1930

Bill Wilder, Some Like It Hot, 1959

réalisateur & scénariste: rob epstein & je�rey friedmanlangue: anglaisannée: 1989

Đại dịch HIV/AIDS những năm 1980 đã cướp đi bao sinh mạng và để lại những vết thương hằn sâu cho nhiều thế hệ những người đồng tính nam ở Hoa Kỳ. Nó cuốn trôi hết mọi nỗ lực trước đó của những người đấu tranh cho quyền lợi của cộng đồng thiểu số giới tính. Những người sùng đạo cho rằng đó là sự trừng phạt của chúa trời đối với người đồng tính. Tổng thống Mỹ lúc bấy giờ, Ronald Reagan, một người bảo thủ Đảng Cộng Hòa, làm ngơ trước đại dịch vì sợ bị cho là đồng cảm với những “kẻ tội đồ” như gái mại dâm, con nghiện ma túy, dân đồng bóng, v.v. Điều này khiến các cơ quan trách nhiệm xem thường tính nghiêm trọng của đại dịch. Và cơn khủng hoảng tinh thần bùng nổ.

threads: stories from the quiltcommon

réalisateur & scénariste: david weissmanlangue: anglaisannée: 2011

we were here

réalisateur & scénariste: david francelangue: anglaisannée: 2012

how to survive a plague

Những người bị lây nhiễm không chờ đợi sự giúp đỡ của chính quyền nữa và tập hợp lại để tìm cách cứu sống bản thân. Nhiều tổ chức hành động ra đời, hỗ trợ mọi người bệnh trên mọi phương diện từ vật chất, tài chính, y dược đến tinh thần. Một số nhà thờ nhân đạo mở rộng cửa đón nhận bệnh nhân từ các bệnh viện bị quá tải. Một thế hệ những người trẻ tự nguyện hoạt động xã hội được sinh ra. Họ không chỉ đấu tranh cho mạng sống của bản thân mà cho danh dự của tất cả người bệnh. Cuối cùng, nhiều người vượt qua được cơn khủng hoảng, nhưng quá nhiều bạn bè và người thân của họ đã phải ra đi.

Những thế hệ sinh ra từ cuối những năm 1980 hầu như không hề biết về sự đấu tranh cao cả của những nhà hoạt động HIV/AIDS cũng như

sự vô tâm đáng kinh tởm của những chính trị gia “đáng kính” như Reagan. Ba phim tài liệu Common Threads: Stories from the Quilt của Rob Epstein và Je�rey Friedman, We Were Here của David Weissman

và How To Survive A Plague của David France sẽ giúp thế hệ trẻ này hiểu rõ hơn những hành động phi thường và cảm xúc mãnh liệt của

những con người đã thực sự trải qua cơn khủng hoảng ấy. .

réalisateur & scénariste: édouard molinaroacteurs: ugo tognazzi, michel serraultlangue: françaisannée: 1978

Không chỉ là một trong những phim đầu tiên có cái nhìn tích cực về người đồng tính, La Cage Aux Folles còn cuốn hút cả những người dị tính yêu thích sự hài hước của điện ảnh châu Âu. Bộ phim vui nhộn của đạo diễn Édouard Molinaro, dựa trên vở hài kịch của Jean Poiret, quy tụ dàn diễn viên nổi tiếng từ hai nước Pháp và Ý. Nhờ vào sự ăn khách bất ngờ cả trong lẫn ngoài châu Âu, nó được tiếp nối bằng hai tập nữa và được Hollywood làm lại với tựa đề The Birdcage, với diễn xuất của danh hài Robin Williams.

age aux follesla c

Cặp tình nhân Renato (Ugo Tognazzi) và Albin (Michel Serrault) thường xuyên gây gổ nhưng cũng yêu nhau say đắm. Họ cùng nhau kinh doanh một vũ trường dành cho dân đồng tính ở Saint-Tropez, Pháp. Một ngày nọ, cuộc sống của họ bị đảo lộn hoàn toàn. Con trai của Renato quay về sau nhiều năm đi học xa và tuyên bố sẽ kết hôn với một cô gái. Chẳng may cô gái này lại là con của một chính trị gia khét tiếng

bảo thủ, chủ trương đàn áp cộng đồng đồng tính. Renato và Albin cuống cuồng chuẩn bị đón tiếp ông ta và bằng mọi cách giả vờ làm một gia đình bảo thủ giản dị. Bộ phim liên tục đưa các nhân vật chính vào các tình huống khó khăn để gây

nên những tràng cười thâm thúy. Và một kết thúc thật bất ngờ và đầy ý nghĩa giúp La Cage Aux Folles đi vào lòng khán giả một cách tích cực nhất. .

réalisateur & scénariste: sally potteracteurs: tilda swinton, billy zanelangue: anglaisannée: 1992Chuyển thể từ một tiểu thuyết năm 1928 của nữ văn sĩ người Anh Virginia Woolf, Orlando thật ra là một câu chuyện nữ quyền hơn là một chuyện về người thiểu số giới tính. Nhưng ban biên tập chọn Orlando vào danh sách này chính vì lý do đó. Vì sao phong trào nữ quyền lại mang một ý nghĩa quan trọng đối với phong trào về quyền lợi người thiểu số giới tính đến như vậy? Chúng tôi phỏng đoán là bởi vì những người nữ quyền đấu tranh chống lại những định kiến của xã hội đối với một giới tính và chứng minh cho ta thấy người phụ nữ cũng có thể làm tốt những việc vốn thuộc về đàn ông. Điều đó giúp những người thiểu số mạnh dạn dung nạp sự “khác thường” của bản thân và thách thức những chuẩn mực áp đặt về giới tính của xã hội. Bộ phim của nữ đạo diễn Sally Potter sử dụng nhiều ngôi sao trong giới đồng tính nam vào những vai nữ và đặc biệt là nữ diễn viên Tilda Swinton trong vai chính Orlando, một chàng trai có vẻ đẹp vĩnh cửu.

rlandoo

Sinh ra trong tầng lớp quý tộc vào thời Elizabeth Đệ Nhất, Orlando được nữ hoàng ban cho phép màu trường sinh bất lão. Sau khi nữ hoàng chết, Orlando đem lòng yêu một cô gái quý tộc người Nga và bị thất tình khi nàng về nước. Hàng chục năm trôi qua, chàng mới quên được cô gái ấy và quyết định đến Ottoman (Thổ Nhĩ Kỳ) đảm nhận trách nhiệm đại sứ. Một cuộc đảo chính nơi đây khiến chàng bị hôn mê bất tỉnh, và khi tỉnh lại thì thấy thân xác mình đã hóa thành phụ nữ một cách kỳ lạ. Mặc dù tâm trí vẫn là của đàn ông, Orlando bị phân biệt đối xử như những phụ nữ khác thời ấy. Nhưng “nàng” không cam chịu số phận và quyết tâm đấu tranh cho quyền lợi bản thân.

Orlando là một bộ phim thú vị về đề tài giới tính. Nó đặt câu hỏi với những định kiến của xã hội với một giới tính nhất định. Một trong những cảnh bất ngờ nhất trong phim là khi chàng Orlando xem vở kịch Romeo và Juliet của William Shakespeare. Romeo lại là người e thẹn trên ban công, còn Juliet đứng dưới mặt đất tỏ tình với chàng. Điều lạ lùng là mọi khán giả xem kịch không hề tỏ ra hoài nghi với sự ngược ngạo đó. Orlando là một bộ phim tuyệt đẹp về nội dung lẫn hình thức. Trang phục và cảnh quay liên tục biến hóa suốt chiều dài 400 năm của câu chuyện. Đó chính là điều các nhà làm phim muốn gởi gấm, dù cho quần áo thời trang, thời gian lịch sử hay không gian địa lý có thay đổi đến đâu, con người vẫn mãi là con người, mặc cho họ mang trong mình giới tính gì đi chăng nữa. .

rédacteurconception graphique

rédacteur en chefan du

le cerveau droit

le cerveau droit

écrivainle cerveau droit

facebook.com/lepostmodernistelepostmoderniste.tumblr.com

issuu.com/lepostmodernisteorehnid@gmail.com

bìa trước và bìa sauAbdellatif Kechiche

La vie d'Adèle2013

le postle numéro queer

moderniste