Upload
others
View
18
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
221
jeo.;a md,s mo lsysmhla .ek
https://puredhamma.net/key-dhamma-concepts-that-have-been-hidden/sorting-out-some-key-pali-terms-tanha-lobha-dosa-moha-etc/
ldu ;Kayd" Nj ;Kayd" úNj ;Kayd
1'by; i|yka l< mßos ;Kayd ^ —;eka ˜ ¬ —yd ˜" fuys —;eka hkq ia:dk iy
—yd˜ hkq tlsfklg yd ùu fyj;a iïnkaO ùuhs& hkq f,daN oafõI iy wúoHdj
ksid fï f,dalfha mj;akd foaj,g ne|Suhs' — ;Kayd ‐ f,daNh" oafõIh iy
wúoHdj u.ska wm wef,kafka flfiao@ ˜ lshjkak'
2'wm fkdhla foaj,g wef,kafka tajdfhka ,nkakdjQ iqL iodld,sl hhs idjoH
jQ wúoHdj ksidh' fuu we,Su uq,skau olakg ,efnkafka f,daNh jYfhks' tfy;a
hfula fyda hï fohla Bg ndodjla fõ kï túg wm oafõIh iy ffjrh Wmojd
.kS" tu.ska ;j;a fohlg oafõIh ksid nef|a' kj fhdjqka wfhl=g jdykhla
wjYHjQ wjia:djla ksoiqkla fiaa .ksuq' tu f,daNh ksid jdykhla ,nd .ekSfï
woyig ;oska nef|a' thg foudmshka wlue;s jqjfyd;a Tjqka flf¾ oafõIh
we;sù Tjqkg ffjr lsÍugo fm<fò" bka fyf;u fo;eklg nef|a'
3' mxp bkaøshkau mj;akd lduf,dalfhaoS tu mxp bkaøshka Tiafia iam¾Y
lrkakdjQ ´kEu fohlg we,Su ldu ;Kayd fõ' flfia fj;;a" ri" .kaO" iy
ldh iam¾Yfhys wdiajdoh msKsi we;s wdYdj ksid ne|Sï we;sjkafka
iqúfYaIfhkau ldu f,dalfha muks'
rEm f,dal j, ldu ;Kayd Wodjkafka wei yd lK ksid muKs' tfyhska rEm
f,dalhl W;am;a;sh ,nkakdjQ wkd.dñ mqoa.,fhl=g rEm ;Kayd iy Yío
;Kayd iuyrla we;s úh yels jkafka fyf;u nqÿ ms<sujykafia kula oelSug
fyda iQ;% foaYkdjla weiSug leu;s jk ksid fjkah'
222
4' Nj ;Kayd Wodjkafka —´kEu meje;aulg˜ ne|su ksidh' tfyhska Nj ;Kayd
ldu f,dalfha " rEm f,dalfha fukau wrEm f,dalfha o we;" tkï N+ñ ;, 31
ysu we;' ldu f,dalfha mjd ldu fyda bkaøsh ix;¾mkfhka wdiajdohla
fkd,nkakdjq " tfy;a ksixi, iduldó Ôú;hla .; lsÍug leu;s wh we;'
Tjqkag fndfyda úg we;af;a Nj ;Kaydjh' yqfol,d ia:dkhlg ù OHdk jeãug
leu;s wh fõ'th Tjqkaf.a wNsu; Njh fõ' tfia m%.=k lrkakdjq OHdK
j¾Okh jqjfyd;a w¿f;ka mqreÿ lrk —.;s ˜wkqj Tjqyq rEm f,dal fyda wrEm
f,dalj, W;am;a;sh ,nhs'
tfiau ishqï fjkialï iys; fkdfhla wdldrfha fjk;a Nj we;' iuyre m%isoaO
ùug m%sh fõ" ;j iuyfrla ;k;=re ,eîug yd j.lSï oeÍug wdYd lr;a'
fïjd bkaøsh ix;¾mkh yd iïnkaO fkdjQj;a tajdo Nj ;Kaydj ksidu
we;sfõ'
5' úNj ;Kayd Wodjkafka idjoH jQ fN!;sljdoh ksidh ^ nqÿka oji mej;s
WÉfþo osÜÀ ksidh&'th hful=f.a meje;au urKfhka wjika jk njg mj;akd
úYajdihhs' tkï uki lfha ^fud<fha& w;=re M,hla fia i,ld lh urKhg
m;aùu;a iu. ish,a, wjikajk njg we;s ms<s.ekSuhs' tuksid hfula fuu
Ôú; ld,fhaoS urKhg fmr ish¨ iqL úyrKh l< hq;= hhs we;s úYajdifhka
hqla; jk fyhska fuysoS ldu ;Kaydjo mj;S'
hfula nqÿka jykafia foaYkd l<djQ N+ñ ;, 31 ka iukaú; ixlS¾K f,dalh iy
mqkre;am;a;s l%shdj,sh .ek" tkï Ôú;h yd úYajh ms<sn| ixlS¾K h:do¾Yh
fyj;a m¾hdf,dalh .ek wid ke;akï Nj ;Kayd mej;Su myiqh' fuu
f,dalfha ieÕjqk me;a; wmf.a idudkHh bkaøshkag yiqlr .; fkdyels ksid
hfula ;udg fmfkk foa mukla ms<s.kS' wm w;aolskakdjQ ish,a, meyeos<s lr
.ekSu msKsi uy;a ù¾hhla yd m¾hdf,dalh ms<sn| h:d wjfndaOhla wjYH h' —
Ôú;fha úm%ldr iy Wiia mqk¾Njhla ,o yels u.˜ lshjkak'
fndfyda ÿisß;a fyda ÿrdpdr j, fhfokafka WÉfþo osÜÀ fhka ^ fN!;sl jdoh
fyda Y=kH jdoh& hq;=j fuu f,dalfha mj;skd iEu fohlau ;udf.a ridiajdoh
223
msKsi hhs we;s jeros úYajdih ksidh' i;=ka >d;kh lrk úg Wka fõokdfjka
yŠd je,fmk nj meyeos<sj fmkqk;a fN!;sljdoSkaf.a is;a j, ta .ek ixfõoS
njla ke;' ;¾lh jkafka fuu W;am;a;sh tlu fukau wjidk Ôú;h fõ kï
u;= NjhloS ta yd iudk brkula ;udg w;aúh fkdyels hkak fõ' we;af;kau
wdydrh i|yd t<j¿ lemSu iy i;=ka ueÍu w;r meyeos<s fjkila we;s
fyhska ta .ek is;a fhduq lsÍu jeo.;ah'meyeos<sju i;=kag fõokdj oefka '
tfia kï ;sßika if;la ukqIHhska f.ka fjkia jkafka flfiao@ i;=ka fjkia
jkafka nqoaê uÜgñka muks' fmr Njhl l< l=i,l úmdlhlska wm fuu jir
100 la muK jk ;djld,sl ukqIHh Njh ,eîug jdikdj ,nd we;' wm /ia
l< l¾u j,g wkql+,j B,Õ NjfhaoS wm ;sßika if;l=j bmoSug bv we;'
6' hfula ksjka u. wkq.ukh lrñka bosßhg hoaoS iEu wdldrhlu ;Kaydj
bj;a lrk whqre wjidk jYfhka i,ld n,uq' hfula ksjka uf.ys nqoaO O¾uh
wjfndaO lr .ekSu msKsi fjr orkafkao fyf;u ;Kayd ;=ku l%ufhka m%ySK
lrhs' l%ufhka fuu fjki w;aú|sñka ksrdñi iqL úkaokh lrhs' tla tla
mqoa.,hd wkqj ta i|yd osk fyda udi fyda jirla jqjo .; úh yel'
úNj ;Kaydj mj;skafka ñÉpd osÜÀ we;s úgoSh" tfyhska fidajdka M,h;a iu.
úNj ;Kayd bj;afõ' hful= mqkre;am;a;s l%shdj,sh úYajdi fkdlrkafka kï
Tyqg úNj ;Kaydj mj;sk nj wjfndaO lr .ekSu jeo.;a fõ'
ldu ;Kayd ksid fkdfhla uÜgfï ne|Sï we;s fõ' ksjka uf.ys wêhr
i;frysoS mshjfrka mshjr tajd bj;afõ' fidajdka M,hg meñkSfuka ldupkao
bj;a fõ" ilod.dñ woshfrysoS ldurd. m%ySK ù wkd.dñ M,hg m;ajQ úg
iyuq,skau bj;a fõ' fuu ls%hdj,sh — f,daN" rd. iy ldupkao" ldurd.˜ hgf;a
idlÉcd flf¾' hfula N+ñ ;, 31ys fld;ekl fyda W;am;a;sh ,nk ;dla l,a
Nj ;Kayd we;' Nj ;Kayd iyuq,skau bj;a jkafka wry;a M,hg m;a ùfuka
miqh'
224
f,daN" rd. iy ldupkao" ldurd.
wêl f,daNh ye|skaùug fkdhla md,s mo Ndú;d fõ' ta iEu mohlgu ie,lsh
hq;= fjkia w¾: j,ska hq;a ksYaÑ; woyila we;'
1' f,daN iy rd. hk mo uq,skau úuid n,uq' fï mo fol w;=ßka f,daN jvd;a
m%n, mohhs' jvd;a .eUqre w¾:hlska i,ld ne,SfïoS"fN!;sl f,dalh yg
.ekSug m%Odk fya;=j jkafka;a wêl wdYdfjka th mj;ajd .ekSug fya;=j
jkafka;a f,daN h fõ ^—f,da ˜ ¬ —N˜ fhys —f,da ˜ hkq f,dalh iy —N˜ hkq —
ìysùu˜ ^ Wodùu fyda msysgqùu&&'
hfula ksYaÑ;ju wmdh.dñ jkakdjQ mdm lïu fia y÷kajk f,daN wka;hg .sh
oeä wdYdjhs' hful= f,daNfhka fmf,k úg th fowdldrhlska úoHdudk fõ(
µ'hfula ish¨ —iïm;a ˜ wka whg ke;sj ;udg mukla w;afõ jdhs m%d¾:kd lrhs
kï ^ fyf;u oekg;a Okj;a jQj;a ;j ;j;a ;udgu ,nd .ekSfï woyiska&
µµ' ;ud i;= lsisjla —w;sßla;h ˜ la jQj;a wka wh yd mjqf,a wh w;rj;a fnod
yod .ekSug we;s wlue;a;'
2' f,daN m%udkhla jYfhka y÷kajd oSug wmyiqh' tfy;a f,daN hkq WoaOÉPj
úoHdudk jkakdjQ" f,!lsl iïm;a j,g we;s we,Suhs ' f,daN" fÉ;isl ^ ufkda
idOl& 52 ka tlls' th m%ySK jkafka l%ufhka mshjfrka mshjrgh' ldupkao"
fidajdka woshf¾oS;a" ldurd." wkd.dñ M,fhaoS;a iy rEm yd wrEm rd. wry;a
M,hg m;a jQ miq;a bj;a fõ'
3' rd. ^ —rd˜ hkq whdf,a hk —w.a.˜ hkq uQ,sl;ajh fok& hkqfjka woyia
lrkafka ixidrfha ^mqkre;am;a;s ls%hdj,sfha& ießirñka ,nd .; yels iemhla
we;ehs hfula úYajdi lsÍu ksid —fï f,dalfha ˜ /|S isáñka f,!lsl iem
úyrKhg we;s wdYdjhs' hfula Wm;skau Okj;aj ^ fyda Okh /ia lr .k&
bkaøsh ix;¾mkfhka iem ú|S kï th f,daNh fkdfõ yqÿ rd.h mukls'
225
tjekafkla wka whg lrorhla fkdfõ' tfy;a Tyqgo f,daNh mej;sh yel'
;uka i;=j fldmuk Okh we;;a ;j ;j;a Okh /ia lsÍfï fhfoa hhs
mejfia' hfula Okjf;la jqj;a" f,daN iy.; kï wl=i,a lsÍug ue,s jkafka
ke;' hfula ;uka leu;s foa whs;s lr .ekSug >d;Khg" fidrlug" fndre
lSug ue,s fkdjkafka kï túg fyf;u wmdh.dñ l¾u /ia lrhs' fujka l:d
fyda l%shdjkays ienúkau fkdfhÿk;a" tajd .ek is;Sfuka mukla fukau tjka
is;sú,s ie,iqï lsÍu iy tajdfhka m%fudaOhg m;aùu ksid we;s lr.kakd
wNsixldr f,daN fia ie,fla' tfyhska wka; ÿ.S wfhl=g jqj;a f,daN mej;sh
yel' foaj f,dal j, foúhkag mjd rd. we;' Tjqyq bkaøsh ix;¾mkfhka iem
,eîug leue;s jqj;a wkHhkaf;a iem;g wdYd lrkafka ke;" tkï f,daN ke;'
4' ldu f,dal j,g we;s ne|Su yÕjk" ms<sfj,ska uÜgñka uÜgug wvq jk
;j;a mo hq.,ls ldupkao iy ldu rd.' ldu hkq ldu f,dal ^ mxp bkaøshka
ix;¾mkh l< yels& j, mj;akd bkaøsh ix;¾mkfhka ,nkakdjQ iem yd
ne|Suhs'
ldupkao fuu we,Sfuys WmÍu uÜgu yÕjhs'fujka wjia:djloS hfula ;u
wdYdjka imqrd .ekSug oeä ms<sl=,a iy.; l%shdjka ys ^ >d;k fyda wmpdr&
jqjo ksr; ùug leu;sh' hfula ldu" ldupkao uÜgug j¾Okh lr.;a úg
fyf;u ;u l%shdjkaf.a krl wdoSkj .ek fkdokS" fkdi,lhs' túg ;udf.a
l%shdjka .ek md,khla fkdue;s isys úl,a ;;a;ajlg m;ajk nj mejfia'
^ldupkao = —ldu˜ ¬—bÉpd˜ ¬— wkaO˜ " fuysoS —bÉpd˜ hkq leue;a; iy — wkaO˜
hkq weia w| hkakhs'tfyhska ldupkao hkq bkaøsh ix;¾mkfhka ,nkakdjQ iem
yd ne|Sfuka ^ldufhka& wkaO jQ hkakh&'
tfyhska hfula ;u ldu rd." uki wdjrkh lrkakdjQ mxp kSjrk hkaf.ka
tlla jk ldupkao njg j¾Okh ùug bv fkdoSug ;rï i;su;a nfjka hqla;
úh hq;=h'
5' ldu rd. we;s úgl" bkaøsh ix;¾mkfhka ,nkakdjQ iem ksid wdiajdohg
m;aùug leu;s jqj;a ta wka whg ydkshla fkdjk mßoafoks' tfyhska ieñfhl=
226
;u ìß| yd ,sx.slj yeisfrkafka ldu rd. fya;= fjks' tfiau kqiqÿiq ,sx.sl
l%shdjka ys fhoSu ^ mrodr fiajkh yd ia;%S ¥IKh& ldupkao tkï ldufhka
wkaOjQ ksid isÿlrhs'
6' fuu oeä wdYdjkaf.a úúO uÜgï ksjka uf.ys úúO woshr j,oS bj;a lrK
wkaou fidhd ne,Su m%fhdackj;a fõ' fuh jvd fyd|ska fjkalr y÷kd.ekSu
msKsio fya;= fõ'
fidajdka mqoa.,hd ldupkao iaÒrju bj;a lr we;' tfiau wm%ikak uÜgfï
f,daNho ke;' tfyhska fyf;u bkaøsh ix;¾mkfhka ,nkakdjQ iem msKsi
wmdh.dñ l%shdjkaf.a ksr; fkdfõ' fidajdka whf.ka ldurd. bj;a ù ke;'
ilod.dñ mqoa.,fhl=g jqjo wju uÜgfï ldu rd. we;s fyhska ;j tla jrla
ldu f,dalfha W;am;a;sh ,nhs'
wkd.dñ mqoa.,hd ldu rd. bj;a lr we;s fyhska" ukqIH yd foaj f,dal we;=¿j
ldu f,dal N+ñ ;, 11 g kej; fkdmeñfka' fyf;u rEm f,dal jk Y=oaOdjdi
fhys mqk¾Njh ,en tysoS ksjka wjfndaO lr;a'
7' iuyre ldu f,dal j, iem ,eîfï leue;a; w;ayer we;;a OHdK iemhg
leue;a; olajhs' tfyhska Tjqkg rEm rd. iy wrEm rd. ^ ke;fyd;a rEm
f,dal yd wrEm f,dal j, ießiÍug we;s leue;a;& we;' rEm rd. iy wrEm
rd. bj;a jkafka wry;a M,hg m;a ùfuka miqjh'
f,daN" oafõI" fuday hkag tfrysj rd." má>" wúÊcd
1' f,daN hkq oeä wdYdj nj fmr mßÉfÊofhys meyeos<s lf<uq' hfula ;u
wdYdjka imqrd .ekSug oeä ms<sl=,a iy.; l%shdjka ys ^ >d;k fyda wmpdr&
jqjo ksr; ùug leu;sh' hfula f,daNfhka wkaO úh yel" tkï ldupkao
Wodúh yel'
227
fodaI fyda oafõI hkq f,daNh ^ oafõI hkq —fojk˜ ¬—fõI˜ fyda f,daNfha fojk
m%ldYkh& ksid Wodjk ffjrh fyda kqreiakdjh" úfYaIfhkau ;u wNsu;h
bIag lr .ekSug wka wfhla yria jk úg Wodfõ' f,daNfhka iy oafõIfhka
hq;a l%shd isÿlrkafka fudayh ksidh' fudayh hk moh ilia ù we;af;a — uqj˜ ¬ —
yd˜ hkafkkah" bka ixfla;j;a lrkafka uqj yd jQ tkï lg jeiS we;s
Ndckhls" tfyhska hful=g tys we;=,; fkdfmfka' ta wdldrfhka hfula
fudayfhka hq;=j l%shd lrkafka tjeks wl=i,a lsÍfuka we;s jkakdjQ krl wdoSkj
.ek we;s fkdoekqj;a lu ksidh" tkï uki iïmQ¾Kfhkau w÷reh'
mxp kSjrK hkays f,daN iy oafõI ,ehsia;= .; lr we;af;a wNsÊcd iy
jHdmdo jYfhkah' tajd f,daN iy oafõI hk mo j,g iudk moh'—uki ksi,
lsÍfï u. ‐ mxp kSjrK˜ lshjkak'
2' f,daN" oafõI iy fudayfhka hq;a l%shd mdm lïuh" tkï m%n, wl=i, lïu
h' tfyhska mdm lïu fya;=fjka W;am;a;sh ,nkafka ÿ.;s i;frysh'
úfYaIfhkau oafõIfhka hqla;j lrkakdjQ l%shdjka j, m%;sM,h oreKqh' th
ksrfha mqk¾Njhg fya;=fõ' f,daNh ksid fm%a; f,dalj, mqk¾Njh isÿfõ'
fudayh ieu úgu mj;sk fyhska f,daN iy oafõI folu hqla;j lrkakdjQ l%shd
j, —ix˜ ;=ku wvx.= jk fyhska mqk¾Njh isÿjkafka ;sßika ^ ;sßix hkq ix
;=ku hk woyisks& f,dalj,h'hfula hym;a l%shdjkays ksr; jk úg yd wl=i,a
lsÍfï m%jk;dj ^.;s& bj; oeóu;a iu. fyf;u —ksùu˜ wrUhs ta iu.u
ÿ.;shl W;am;a;sh ,eîug we;s iïNdú;djho wvqfõ'
3'flfiafj;;a"hful=f.a ukiska f,daN" oafõI iy fuday iaÒrju rd." má>"
wúÊcd f;la wvqjkafka fidjdka M,hg m;a jQ úgh' fidajdka woshf¾oS ish¨ mxp
kSjrK iodld,slju bj;a flf¾' we;a; jYfhkau fuu woshfrysoS hful=g
f,dalfha h:d iajNdjh ^ wksÉp" ÿlaL"wk;a:& ;rula ÿrg —meyeos<sj fmfkk˜
fyhska ^ iïmQ¾Kfhkau wkaO fkdfõ& fuday" wúÊcd uÜgug wvqfõ'
by; oelajQ mßos rd. hkq bkaøsh ix;¾mkh msKsi we;s oeä wdYdjhs' fuysoSo
fkdfhla uÜgï we;' tfy;a fuu uÜgfï oeä wdYdj fhda.Hh jkafka ukqIH
228
fyda foaj f,dal j, W;am;a;sh ,eîu msKsi muks'má> hkq ffjrfhys my;a
uÜguls" .eàu fyda kqreiakd nj fukah' hfula yd mSvdjg fyda kqreiakd
;djhg m;a ù iuyr úg m%;s W;a;r mjd oelaúh yel" kuq;a ÿ.;shl
mqk¾Njh ,eîug fya;= jkakdjQ —ienEjgu krl˜ lsisfohla fkdlrhs'
4' ksjka uf.ys B,Õ woshr jk ilod.dñ M,hg m;ajQ úg ldu rd. iy má>
hk folu" ukqIHh f,dalh yer foaj f,dal fyda Bg Wiia N+ñ ;, j, mukla
mqk¾Njhlg fya;= jk uÜgug" wvqfõ'
ldu rd. hkq ldu f,dal ;=, bkaøsh ix;¾mkh msKsi we;s oeä wdYdjhs' ldu
rd. uÜgï follska mj;S( j;a;= ldu ^ bkaøsh ix;¾mkh msKsi jia;= —;ud
i;=˜ lr .ekSug we;s wdYdj& iy flf,ia fyda laf,aY ldu ^ bkaøsh
ix;¾mkh msKsi we;s wdYdj we;;a jia;= —;ud i;=˜ lr .ekSug Wjukdjla
ke;&' ilod.dñka yg jia;= ldu ke;;a ;ju;a laf,aY ldu we;" tkï fyf;u
;ju;a bkaøsh ix;¾mkh msKsi we;s oeä wdYdj we;;a tajd ;ud i;=
lr.ekSfï wdYdjla ke;' ksoiqkla jYfhka" ilod.dñyq iqfLdamfNda.S ksjil
Ôj;a ùug wdYd l<;a ksji ;ud i;= lr .ekSfï wNsm%dhla ke;'
ukqIH f,dalfhka by, tkï foaj iy n%yau N+ñ ;, j, i…hskag we;af;a
frda. jHdê j,g ,la fkdjk tfiau crdjg fyda osrdm;a fkdjk b;d ishqï
YÍrhkah' tfyhska Tjqyq fmkqfuka jhig hkafka j;a wikSm jkafka j;a ke;
^ tfy;a" —fï f,dalfha ˜ N+ñ ;, 31 ys fld;kl jqk;a urKh je,elaúh
fkdyel &' ilod.dñyQ ukqIH Njfhka miq iodld,sl ksfrda.S hhs i,lkafka
tfyhsks'
5' hfula wkd.dñ M,hg m;ajq úg" lïu rd. iy má> hk folu bj;a fõ'
wñysß l¾lY jpk$l%shd j,gj;a wukdm fkdjk w;r lsisúglj;a tajdg
m%;spdr fkdolajhs' wkd.dñyq foaj f,dal we;=¿ lduf,dal j, kQmosk w;r
mqk¾Njh isÿjkafka n%yau N+ñ ;,hl muks'
229
fidajdka mqoa.,fhl= iuyr wjia:djkays bkaøsh ix;¾mkhg m%uqL;ajhla oSfï
keUqrejla fmkajqjo tu m%jk;djhka ish,a,u ilod.dñ woshfrysoS wvq ù
wkd.dñ M,hg m;aùu;a iu. uq¿ukskau w;ayÍ'
6'wkd.dñ M,hg m;a jq wfhl=g rd. j,ska b;=rej we;af;a rEm rd. iy wrEm
rd. muKs' tkï" rEm yd wrEm f,dal j, OHdK iqL hkah ^ i;r rEm OHdK
iy i;r wrEm OHdK&' tfiau hï ;rulg wúÊcd" udk ^ hï m%udkhl
wdvïnrlu& iy WoaOÉp ^ hï uÜgul Wiia hhs yeÕSula& b;sßj we;'
fï ish,a, wry;a Ndjhg m;a ùfuka w;a yÍ' wry;=ka jykafiag fYaIud;%hla
;rï j;a flf,ia ke;" ldu" rEm fya wrEm f,dal j,ska hq;a —fï f,dalfha ˜
^ N+ñ ;, 31 ka fld;klj;a& lsisu ;ekl kej; Wmoskafka ke;'
fidajdka M,hg m;a ùug fmr —uu˜ hk yeÕSu bj;a lr .ekSu msKsi NdjKd
lsÍu ksYaM, jkafka tfyhsks' fndfyda fofkla wk;a: hkak —uu lshd flfkla
ke;ehs idjoH f,i w¾: .kajhs' tfy;a —uu˜ hk yeÕSu bj;a jkafka
wkd.dñ M,fhka miq wry;a M,hg m;a jQjdg miqjh' udk yd WoaOÉp we;s
;dla —uu˜ hk yeÕSu mj;S'
7' fidajdka woshrg m;aùu msKsi l< hq;af;a wksÉp hkafkys ienE woyi
wjfndaO lr .ekSuhs ^ bkaøsh ix;¾mkfhka ,nkakdjQ ;djld,sl jQ iqL msKsi
wka whg ysxid lsÍfuka m,la ke;&" tfiau hful=g tu ufkda úys;sh j¾Okh
jk f;la fyf;u fuu kej; kej; bmoSfï ixidr pl%fhaoS ienEjgu
wirKh" wkd:h ^ wk;a:&'
) hfula oeä wYdfjka hq;=j yd fm%a;fhl= fia l%shd lsÍug m%jk;djla we;ehs
wjfndaO lr .kakd f;la fm%a; Njfhka ksoyia ù ke;'
)hfula wksÉp hkafkys ienE woyi .%yKh lr.kakd f;la l=ms; úh yels
hï fudfyd;l wka;hg .sh ffjrfhka ^ oafõI& l%shd l< yel"tfiau th
ksrfha bmoSug ;rï fya;= úh yel'
230
) jxpdfjka$fidrlñka wka wh u; hemSu ^ wjxl hym;a Ôú;hla .; fkdlr&
M, rys; nj wjfndaO lr .kakd f;la wiqr f,dalfhka ksoyia ù ke;' .
) hfula" iqkLhska fuka l=vd orejka yd ffu:qkfha fhoSu fyda ;udf.a i;=g yd
wdydrh msKsi wfkla i;=ka >d;kh lsÍu jeks —;sßika .;s ^ tkï f,daN iy
oafõI& w;ayer .kakd f;la ;sßika Njfhka ñoS ke;' by; i|yka lf<a
fm%a;";sßika"wiqr yd ksrh hk ÿ.;s my;au N+ñ ;, i;r fõ'tfyhska tjka
krl mqreÿ fyda .;s w;a fkdyeßfha kï fyf;u ienEjgu wirKh" wkd:h
^wk;a:&' tfyhska" tf;la" fuu Ôú; ld,fhaoS fkdjqj;a" os.=ld,Skju ÿlaL
fõokd mj;S' wksÉp"ÿlaL"wk;a: hkafkys ienE woyi fuhhs'
wkka;r iukka;r mÉphd
1' wkka;r iukka;r mÉphd nqoaO O¾ufha b;d jeo.;a iïnkaO;d ^mÉphd&
folls' fï f,dalfha ´kEu fohla isoaO jkafka fya;=jla ksidh' tfy;a fya;=jla
;snQ mukskau" iqÿiq ;;a;ajhka ìysjk f;la wkqrEm m%;sM, fyda úmdl we;s
fkdùug mq jk'
2'l¾u ^lïu& ksh;sjdoS fkdjkafka tfyhsks' —lïu ^l¾u& hkq l=ulao@ iEu
fohlau ;Srkh jkafka l¾ufhkao@˜ hgf;ao fuh i|yka lf<ñ" thg fya;=j
fuysoS úuid n,uq'
wm hï fyd| fyda krl fohla l< úg tu l%shdjg wod, l¾u Yla;sh fyda
l¾u úNjH" lïu îchl ;ekam;a fõ' l¾u Yla;sh .nvd lrkafka fld;klo
hk m%Yakh wms h:d ld,fhaoS úuid n,uq" tfy;a fu;ekoS wm isys;nd .; hq;=
jk lrek jkafka lïu îc" fN!;sl îchla fkdj kuq;a Yla;s úNjHhla njh'
fuu ixl,amh —ixldr" lïu" lïu îc" lïu úmdl˜ hgf;a úia;r lr we;'
lïu îchla frdamkh ùu fN!;sl îchla frdamkh ùug fndfyda ÿrg iudk
fõ'wem,a .ila ìys lsÍfï yelshdj ^ úNjH& wem,a îchlg we;'tfy;a wem,a
îch frdamkhg iqÿiq jd;djrKh t,fUk f;la th frdamkh fkdfõ(îc mfiys
jemsÍu;a c,h yd wdf,dalh mej;Su;a frdamkh i|yd w;HjYHh' ta whqßkau
231
l¾u úmdl ^fmr l< l¾u hkaf.a M, úmdl& fokafka;a tu lïu îc frdamkh
msKsi wjYH ;;a;ajhka iqÿiq mßos we;akï muks'
3' mÜGdk Oïu fhys olajd we;s wkaoug wkka;r iy iukka;r iïnkaO;dj
.ek úuid n,uq' —wka hkq wdydr fõ" fu;ekaySoS bka woyia jkafka lïu îc
h" —wka;r˜ hkq M, oeÍu msKsi n,dfmdfrd;a;=fjka .nvd lr we;s hkakhs'
tfyhska" wkka;r hkq frdamkh msKsi n,dfmdfrd;a;=fjka mj;akd lïu îc
hkakhs'
—iu˜ hkq iudk fyda tldldr fõ' tfyhska iukka;r hkq ^—iu˜ ¬ —wkka;r˜&
wkka;r yd .e,fmk ;;a;ajhka hkakh' tuksid wkka;r" iukka;r tlaj
mj;skafkah' iukka;r ld¾hlaIu ùug fya;=jla fyda îchl .nvd lrK ,o
lïu Yla;sh mej;Su w;HdjYHh' wfkla w;g" iukka;r ^tu fya;=jg
l%shdldÍ ùug fyda îc frdamkhg fhda.H ;;a;ajhka& mj;skafka ke;akï"
wkka;r ys mj;akd lïu îc M, orkafka ke;'
4' nqÿka jykafia olajd jod< kso¾Ykhla fufiah(hfula mia fmr,d j.d ìu
ilia lr c,h ,nd fohso t;ek wdf,dalh mj;S kï îc frdamkhg fhda.H
iukka;r tys we;' tfy;a fyf;u Ndú;d lf<a wU weghla fkdfõ kï
^wkka;r ;;a;ajhka fkdmj;S& bka wU .ila ìys jkafka ke;'
wfkla w;g" hfula wU wegh Ys;, úh,s ;ekl ;enqjfyd;a th frdamkh
jkafka ke;'tkï iukka;r ;;a;ajhka ,nd oS ke;' tfiau wkka;r fukau
iukka;r ;;a;ajhka mj;Skï" wU weghla fhda.HhjQ j.d ìul me< l<fyd;a
bka wU .ila jefvkq we;' flfia fj;;a" wU weghlska wem,a .ilaa fkd,efí
yg.kafka wU .ila muks' tkï iukka;r ìys lrkafka wkka;frys wvx.=
îchg wkql+,jQ .ils'
5' fï ld,fha mj;akd kj ;dlaIKhg wod, fndfyda kso¾Yk f.k yer oelaúh
yel' .=jka úÿ,s uOHia:dkhlska úldYh lrkakdjQ jevigykla wkka;r fia
ie,lsh yel' ksYaÑ; mrdihla ;=, tu îc Yla;sh mj;S" tfy;a .=jka úÿ,s
hka;%hla ^ .%dylhla& ke;akï tu jevigykg ijka osh fkdyel' .=jka úÿ,s
232
hka;%hla we;;a wod, kd,sldjg wh;a ixLHd;hg iqir lr ke;akï tu
jevigykg ijka osh fkdyel' tu wjYHh ;;a;ajhka imqrd we;akï wE; ÿrl
isg jqj;a jevigykg ijka osh yel' úldYkfha isg .%ykhg we;s m%udoh b;d
iq¿ fj,djls' jd;djrKh fhda.HjQ ú.i —ËKsl ixksfõokh˜ u.ska m%;sM,
,nd fokakdjQ l%shdj,shla fia lïu úmdl ie,lsh yel' —lafjdkagu cd,
iïnkaO ^ lafjdkagu mg,ejqu Quantum entanglement& ˜ ixl,amh yd iudk
wdldrhlsska ish¨ lïu úNjH wm yd ËKslj iïnkaO fõ ' —lafjdkagï cd,h
‐ wms iefjdu tlg iïnkaOh˜lshjkak' tfyhska" wkka;rfhys /|S we;s ish¨u
úNjH lïu îc j,g fhda.H jd;djrKh ^iukka;r& WodjQ ú.i ËKsl úmdl
,nd osh yel'
6' i;su;a nfjka isàfuka fmr lïu îc úmdl oSu j,lajd .; yel'wm l<
hq;=j we;af;a iukka;r ;;a;ajhka we;s fkdjk whqßka lghq;= lsÍuh' hfula
krl jgmsgdjl ksidpr .uka ìuka h;a kï fmr lïu îc frdamkh ù úmdl
oSug iqÿiq M,odhS jd;djrKhla iliafõ' tfiau fhda.H jd;djrKhka we;s
lsÍfuka hym;a lïu îc frdamkh ùu msKsi wmg n,mEï l< yel' ksoiqkla
jYfhka úNd.hlska iu;a ùug fyda /lshdjla ,nd .ekSug fya;= jkakdjQ
fndfyda mska ^ fyd| lïu îc& wmg we;;a" wm iqÿiq jd;djrKh ilia
fkdl<fyd;a ^ ta i|yd fmr iQodkï ùu& wm n,dfmdfrd;a;=jk m%;sM,
fkd,efí' tfy;a" iuyr wjia:dj,oS wkfmaËs; Wiiaùula fyda Wiia úNd.
m%;sM, ,efnkafka lïu îc fnfyúka m%n, jQ úgh'
7' fkd.sksh yels ;rï wm .; l< fmr Ôú; ;=,oS wm fkd.sksh yels ;rï
fyd| yd krl lïu îc /ia lr we;' iuyr m%n, l¾u úfYIfhkau
wdkka;ßh lïu" wmf.a l%shdjka fk;ld úmdl foa' tfy;a idudkHfhka i;su;a
nfjka l%shd lsÍfuka ^ fhda.H jd;djrKh ilia fkdlsÍfuka& fndfyda krl
lïu úmdl u.yeßh yel' tfiau iqÿiq wdldrhg iQodkï ùfuka ^ tkï
iukka;r jd;djrKh m%Yia:j ;nd .ekSfuka& fyd| lïu m%fhdaackhg .;
yel' orefjl= yod jvd .ekSu b;d jeo.;a ld¾hfhls' tu ;reK uki
j¾Okfhys,d fhda.H jd;djrKhla imhd osfuys buy;a j.lSula fouõmshka
233
i;=h'úfYaIfhka krl ñ;%hskaf.a weiqr ,dnd, Ôú;h jeros u.g fhduq lrhs'
ta wdldrfhkau hym;a ñ;=rkaf.a weiqr"wdrËdldÍ ys;lr mßirh h
hy.=Kfhka hq;a jevodhl mqrjeisfhla ìyslrhs'
8' jeo.;a ;sria igykla jkafka ñka fmr i|yka l< —.;s ta yd iudk—.;s ˜
yd .e,mSuhs' —mqreÿ iy wruqkq iy —ixidr mqreÿ iy wdij˜ lshjkak'
ksoiqkla jYfhka" .kaOínhd iqÿiq uõ l=ila wfmaËdfjka isà" fuysoS wkka;r‐
iukka;r mÉphd l%shdldÍ fõ' oeä iqrd mdkhg f,d,a jQ mqreoaola j¾Okh
lr.;a .kaOínfhl= wdl¾Ykh jkafka iudk .;s we;s tkï iqrdj fyda u;a
øjH Ndú;hg mqreÿ jQ ia;%sfhl=f.a .enlgh' .kaOínhd ixl,amh — ufkdauh
ldh iy fN!;sl YÍrh˜ iy —ufkdauh ldh iy iy lfhka neyer w;aoelSï˜
lshjkak'tfiau" fmr Ôú; j,oS hym;a is,aj;a Ôú;hla .; l< .kaOínfhl=
wdl¾Ykh jkafka is,aj;a mjq,l uõ l=ilgh' by; i|ykajQ wdldrhgu
.kaOínhdg iukka;r jkafka Tyqf.a .;s j,g .e,fmk mßirhla fõ' tfy;a"
W;am;a;sh flfia isÿjQj;a" fyd| lïu úmdloSu msKsi fhda.H jd;djrKhla
ilia lr .ekSfuka yd krl lïu úmdloSug iqÿiq wjia:djka u.yrjd f.k
tu úmdl j,lajd .ekSfuka hful=g ;udf.a brku fjkia l< yelsh'
bosßfhaoS ;jÿrg;a wkka;r iukka;r Ndú;h .ek idlÉcd lruq' fuh
Ndú;djk tla jeo.;a wjia:djla —mska oSu ^mÜÀodk& ‐ th isÿjkafka flfiao @˜
hgf;a idlÉcd lr we;'
wúÊcd ^ wúoHdj& hkq l=ulao @
1' ñksiqka whm;a l%shdj, ksr; jkafka Tjqkaa bkaøsh ix;¾mkfhka ,nkakdjQ
iem fnfyúka w.h lrk ksid;a jvd;a úYsIag iemhla jk ksrdñi iqL .ek
fkdokakd ksid;ah'— f;joEreï i;=g ‐ ksrdñi iqL hkq l=ulao@˜ lshjkak'
bkaøsh ix;¾mkfhka ,nkakdjQ iem ,nd .ekSfï wruqkska ´kEu wl=i,hl
ksr; fõ' tjka l%shd yd iïnkaO wjdis fol .ek wjfndaOhla Tjqkag ke;'
234
) hful=g wjYH foa ,nd .ekSug wka whg ysxid lsÍfï wdoSkj jkafka thu
fmd,sh;a iu. f.jd oeóug isÿùuhs ^ lïu kshuh&' fïjd wmdfha Wm;
,eîug fya;=jk wl=i,ah'
) bkaøsh ix;¾mkfhka ,nkakdjQ lskï wdldrhl iemhla jqjo tajd
;djld,slh'
N+ñ ;, 31 ys kej; kej; bmfokakdjQ mqkre;am;a;s l%shdj,sh" l¾u kshuh
iy fya;= M, kHdh jk máÉp iuqmamdoh wh;ajkakdjQ fï f,dalfha ienE
iajNdjh ;=,ska fuu lrekq fidndúl f,iska biau;= fõ' fuu lrekq ;udgu
wjfndaO lr .; fkdyel' fïjd nqÿka jykafia f.ka fyda nqoaO Y%djl fhl=f.ka
wid oek .; hq;= fõ'
2' wúÊcd hkq l=ulao@ Ôú;h yd úYajh ms<sn| ixlS¾K h:do¾Yh fyj;a
m¾hdf,dalh fuhg miqìïj mej;sh;a uQ,sl jYfhka fuu lreKq fol
fkdoekSu wúÊcdj fõ' fuu m¾hdf,dalfha jeo.;a ix.gl jkafka(
—fï f,dalh ˜ wmf.a fN!;sl mxp bkaøshkaf.ka fkdmels,j olskakdjq fohg
jvd fnfyúka ixlS¾Kh' tkï wmg fmfkk ukqIH iy ;sßika f,dal fol
mukla fkdj fuys N+ñ ;, 31 la we;' The Grand Unified Theory of
Dhamma“. lshjkak' N+ñ ;, 31 ka ´kEu f,dalhl meje;afï ienE iajNdjh jkafka wksÉp" ÿlaL"
wk;a: fõ' —wksÉp" ÿlaL" wk;a:˜ lshjkak' fndfyduhlau ÿlaL fõokd mj;skafka i;r ÿ.;s fhysh ^ wmdh&'
fuu iod;kjQ kej; kej; bmoSfï mqkre;am;a;s l%shdj,shg wdrïNhla ke;
^ wkka;h ‐ th fl;rï úYd,o @ lshjkak&" fuh kj;d ,sh yels tlu l%uh
jkafka wry;a Ndjfhka ksjk wjfndaO lsÍuhs'
tfy;a" ksjka uf.ys fidajdka Ndjhg m;a ùu ksh; jYfhkau yd iodld,slju
i;r ÿ.;sfhys W;am;a;shla isÿùu j,lajhss' — fidajdka M,h rc" wêrdc " fyda
fldaám;sfhl= jkjdg jvd W;=ï jkafka wehs @ ˜ lshjkak'
235
3' wúÊcd hkafkys ks¾jpkh p;=rd¾h i;Hh wkjfndaOhhs' tfy;a wßh i;H
i;r wjfndaO lr .ekSug hfula f,dalfha h:d iajNdjh oelsh hq;=h tkï
^;s,laLK& fï f,dalfha .;s ,ËK ;=k jk wksÉp" ÿlaL" wk;a:'
4' wksÉp" ÿlaL" wk;a: woyi fláfhka(
wm iEySug m;ajk wdldrfhka —fï f,dalfha mj;akd ´kEu fohla ta
wdldrfhkau oS¾> ld,Skj mj;ajd.; fkdyel ^wksÉp&" tfyhska fndfyda jEhï
l< miqj jqjo wmg b;sß jkafka ÿlaL fõokd ^ ÿlaL& muks' tfyhska fï wr.,
ish,a,u m%;sM, rys; yrhla ke;s foa jk fyhska wm wirK fõ ^wk;a:&' fï
;s,laLK ukqIH f,djg mukla n,mdk fohla fkdj( Wiia mqk¾Njhlska i¾j
frda. ksjdrlhla ,nd .; fkdyel ^ ukqIH f,dalfha iy bka Wiia N+ñ ;, j,
ÿlaL fõokd wvq jqj;a&" tkï N+ñ ;, 31 ka ´kEu f,dalhl iodld,sl iemla
fkdue;s jk fyhska wm ienEjgu wirKh ^wk;a:&'
úfYaIfhkau hfula fuu udhdldÍ iemh msKsi wl=i,a ^ >d;k" fidrlï
wdosh& lrhs kï fyf;u ÿlaL fõokd msß ÿ.;sj,u isr fõ' wksÉp" ÿlaL"
wk;a: hkafkys inE woyi idjoH f,i wks;H;dj iy uu hhs lshd flfkla
ke; ^wkd;au& hhs w¾: olajd ;sîu wjdikdjls' —wksÉp"ÿlaL" wk;a:‐ idjoH
w¾: ksrEmkh˜ iy ksrjoH w¾: l:kh ms<sn|jq idlÉcd lshjkak'
5' jvd;a .eUqßka wOHkh lsÍug leu;skï (—fï f,dalfha mj;akd wiaÓrNdjh
úoHdudk jkafka wksÉp" ÿlaL" wk;a: jYfhkah' my; i|yka whqßka th
úia;r lr we;'
fuu f,dalh —uki mokïj˜ f.dvke.=k fohla nj;a fN!;sl fukau
ufkda ixisoaê úYañ; fõ.hlska fjkiajk nj;a wNsO¾ufhys myod we;' fï
fjki wyïfnka jk fohla fkdj fya;= M, kHdh fyda máÉp iuqmamdohg wkqj
isÿfõ' flfiafj;;a" ksùu fyda ksjka uf.ys úúO woshr idlaid;a lr .ekSug
fï ish,a, wjfndaO lsÍu wkjYHh' ;udf.a Ôú; w;aoelSï úmiaikd Ndjkd
236
msKsi Wmfhda.S lr.ksñka wksÉp" ÿlaL" wk;a: ixl,amh uekúka wjfndaO
l< yelsh'
6' hfula fuu —mq¿,a Ñ;%h ˜ wjfndaO lr fkd.;fyd;a .kakd ;SrK ksjro
fkdfõ'
ksoiqkla jYfhka ì,S fldlafla wuqkd we;s mkqjd ñi fldlal fyda ì,S ms;af;a
kQ, ud¿jd fkdolsk ksid w;jrhg$urKhg m;afõ' mq¿,a Ñ;%hu ÿgqjdkï" ì,S
fldlafla wuqkd we;s mkqjd iy th /.;a kQ, ÿgqjdkï ;;a;ajh widudkH nj
wjfndaO ù mkqjd .s, .ekSu fkdlrkq we;' fuu ksoiqfka ud¿jd fukau wmo
olskafka fuu ukqIh Ôú;fhaoS úkaokh l< yels iem muks' tfy;a" fuu
myiqfjka osiajk iem ksid ÿ.;s i;frys we;s oeßh fkdyels ÿlaL fõokd
iys; iy ieÕjqk ÿlaL fõokd msß f,dalhlau w,ajd .kakd nj wmg wjfndaO
fkdfõ' fuu —mq¿,a Ñ;%h ˜ oelsh yelafla nqÿ jrfhl=g muks' fuu —mq¿,a
Ñ;%h ˜ muklau fkdj wm th úYajdi l< hq;= fya;=o nqÿka jykafia jod<y'
fuu m%ldYkfhka tu fya;= l%udkql+,j bosßm;a lrñ'
7'tu ixlS¾K m¾hdf,dalh ^fuu N+ñ ;, 31 ys iEu fohlau fudfyd;ska
fudfyd;g fjkia jk nj& wjfndaO l< yelafla mdßY=oaO jQ ukila we;s nqÿka
jykafiag muks' nqÿka jykafia yer fjk idudkHh ukqIHfhla ^fl;rï
nqoaêu;ajQj;a &fuu m¾hdf,dalh oelSug wiu;ah' —f.dfv,af.a wiïmQ¾K;djh
ms<sn| idOHh˜ lshjkak' tfyhska fmdf;a oekqfuka wúÊcd myl< fkdyel'fuu
ixlS¾K m¾hdf,dalh ms<sn| ienE wjfndaOhla ,nd .; hq;=h' th wmg
mejiqj;a" wkdosu;a ld,hl isg /ia l< flf,ia j,ska wdjrKh ù we;s wmf.a
ukig th wjfndaO lr .ekSu myiq ke;' —is; ikaiqka lsÍfï u. ‐ mxp
kSjrK ^ ndOl my&˜ lshjkak'
8' fndfyda fofkla —w÷f¾˜ fyda wúoHdfõ ;nkakdjq ;j;a jeo.;a idOlhla
jkafka nqoaO O¾uh i¾j wY=NjdoS m¾hdf,dalhla hhs mj;akd jeros wdl,amh
hhs' mdßY=oaO oyu fndfyda l,la hgm;aj mej;Su ksid i;r wßh i;H ms<sn|
jeo.;a idOl rdYshla úlD;s úh'
237
—fï f,dalh˜ ÿlaL fõokdfjka msÍ we;ehs nqÿka jykafiaf.a foaYkdfjka woyia
lf<a N+ñ ;, 31ka hq;a mq¿,a f,dal hhs' tfiau" ÿlaL fõokd iEu N+ñ ;,hlu
mj;skafka hhso iEu fudfyd;lu mj;skafka hhs Wkajykafia foaYkd fkdl<
fial' Wiia N+ñ ;, 6‐11 f;la ÿlg jvd we;af;a iemh' ukqIH f,dalfha ^ N+ñ
;, 5& jqjo fndfyda fofkl=g ÿlg jvd we;af;a iemh' nqÿka jykafiaf.a oyï
mKsúvh úuid wjfndaO lr .ekSug fndfyda fofkl= fm,Uùug wmyiq jkafka
tfyhsks' tfy;a fndfyda i…hska fndfyda ld,hla .;lrkafka wmd.;jh'tu
ksid idudkHh jYfhka ´kEu Wiia N+ñ ;,hl w;aú|skakdjQ iem;g jvd
ixidrfha ^ mqkre;am;a;s pl%h — mqk¾Njhg idËs ˜ lshjkak& ÿlaL fõokd
jeäh' fuu mqkre;am;a;s l%shdj,sfha wdrïNh olskakg fkdyels nj t;rï
m%p,s; ke;' ixidßl ld, udkfhka i,ld n,k úg jir ishhla muk jk
Ôú; ld,hla fkdie,lsh hq;= ;rï iq¿h' tfyhska fudkhï ksmqk;ajhla
iïmQ¾k lr .;a;;a ixidßl ld,udkfhka th b;d flá ld,Skhs' tfiau fuu
iajNdj O¾uhdf.a wffO¾hu;a lrkakdjQ lrekq nqÿka jykafia wmg f.kyer
oelajQ mKsúvlrejd muKs' fuu N+ñ ;, 31 ys ´kEu N+ñ ;,hl os.= ld,Sk
iemhla fidhd .; fkdyelsh hkak meyeoS<sj fmkajd fok iajNdj O¾uhdf.a
kshu" Wkajykafia fidhd .;a fial'tfiau jvd;a fyd| iodld,sljQ iemhla
fidhd .kakd wkaou nqÿka jykafia f.k yer oelajQ fial'
9' jir ish .kkla mqrd ieÕù ;snQ jeo.;au idOlh jkafka iodld,sljQ jvd;a
Wiia .=kd;auhlska hq;a iemhla we;s njhs' fuh ksjka iqj fyj;a ksrdñi iqL
fõ'— f;joEreï i;=g ‐ ksjka iqj riú|sh yelafla flfiao@˜ iy — ksjk ‐
f;areï .ekSug wmyiqo@˜ lshjkak ' hful=g fuu ksrdñi iqL fidajdka ùug
fmr mjd w;a ú|sh yel"— is; ikaiqka lsÍfï u.˜ lshjkak' jeä úia;r i|yd
—ksrdñi iqL˜ lshjkak' fïjd .ek iy ta yd iïnkaO lrekq fkdoekSu wúÊcd
fyj;a wúoHdjhs' hfula fuu lrekq fkdokafka kï fyf;u ÿlaL fõokd
.eg¿jg úi÷ula fidhd .kafka flfiao@ tfiau fuu kshu fidhd .; yelafla
nqÿka jykafiag mukla jk fyhska Wka jykafia f.a mKsúvh ldf.ka fyda
fujka m%ldYkhlska fyda wid oek fkd.;af;a kï fuu lrekq ish,a, fl;rï
nqoaêu;a jQj;a hful=g ;ud úiskau fidhd .; fkdyel'
238
10'nqÿka jykafia" wúÊcd ^wúoHdj& wkaOldrhg iudk l< fial' wkaOldrh
nf,ka bj;a l< fkdyel' wkaOldrh bj;a l< yels tlu l%uh jkafka
wdf,dalh f.k tauhs' ta wdldrhgu wúoHdj bj;a l< yelafla m%×j jeãfuka
mukla nj nqÿka jykafia myod ÿka fial' hfula fjk fudk hï fohla l,;a
wúoHdj bj;a l< fkdyel' hfula O¾uh yodrd m%×j jeäh hq;=h' m%×j jvd
uq,skau l=i, wl=i, fjka lr y÷kd .k bka miqj f,dalfha ienE iajNdjh jk
wksÉp" ÿlaL" wk;a: wjfndaO l< hq;= fõ' —nqoaO O¾uh is;shula u.ska ˜iy —
nqoaO O¾ufhys wkqmu jkafka l=ulao@˜ lshjkak'
bkaøsh iy wdh;k ‐ fnfyúka fjkia folls
1' N+ñ ;, 31ka hq;a fï mq¿,a f,dalfha wm iodl,aysu Ôj;aj we;af;a bkaøsh
ix;¾mkfhka ,nkakdjQ iemhg olajk we,au ksidh' bkaøsh ix;¾mkfhka
,nkakdjQ iemh wm w;aú|skafka fudk wdldrfhka oehs úuid ne,Sfuka tys h:d
iajNdjh oel .; yel'
weia" lka" kdih" osj iy lh hk mxp fN!;sl bkaøshka .ek oksuq' tfiau" mxp
bkaøsh hkaf.ka imhk ix× ilia lr ndysr f,dalh .ek —iïm%cdkkh˜
^ isys we;s nj& fyda iú×kl nj ckkh lrk uki" fud<h yd wdY%s;j
we;ehso mejfia'
by; oelajQfha" úfYaIfhka wmros. f,dalfha;a fndfyda úg fmros. f,dalfha;a
iïm%odhdkql+,j iy úoHd;aulj ms<s.;a kHdhhs'
nqoaO O¾uhg wkqj wmf.a bkaøshka fN!;sl yd ufkda jYfhka fowdldrh'
2' tfyhska" nqoaO O¾uhg wkqj bkaøsh uxv,h —bkaøsh˜ iy —wdh;k˜ jYfhka
fowdldr fõ' fN!;sl bkaøsh uxv,h bkaøsh fia kï lr we;' tfy;a" mj;sk
239
;;a;ajhg wkql+,j tu bkaøshka wdh;k jYfhka Ndú;d l< yel' fjki miqj
idlÉcd lruq'
bkaøsh uxv,h yqfola bkaøsh jYfhkau fkdj wdh;k fia fhdod .k" mo.;
w¾:fhka —wmf.a wkd.;h wm úiskau ujd .kafka ˜ flfiao hkak ;jÿrg;a
úuid n,uq'
3' mxp bkaøsh hka hkq ir,j lsjfyd;a ndysr fN!;sl f,dalfhka f;r;=re
,nd.ekSug ^fmkSu"Yíoh".kaO" ri iy iam¾Y& wmf.a fN!;sl YÍrfha msysgd
we;s fN!;sl WmlrK fõ' nqÿ oyug wkqj ndysr f,dalfhka O¾u ixl,am
^ ixl,am".;s yd Nj iudk moh& .%yKh lr .ekSug ;j;a bkaøshla
^ukskaøsh& we;' fuu uk bkaøsh fyda ukskaøsh mj;skafka fud<h ;=,h" th
fuf;la úoHgjg yiqù ke;'—Oïu hkq fudkjdo@ ‐ .eUqfrka úuid ne,Sula
hgf;a fuh idlÉcd lr we;'
4' bkaøsh wdh;k njg m;ajkafka flfiaoehs úuid n,uq' bkaøsh wdh;k njg
m;ajkafka wm Wjukdfjkau wNsixldr /ialsÍu msKsi bkaøsh Ndú;d lsÍfuks'
fuu fjki myod oSug fjk;a wdldrhlska bosßm;a l< fyd;a" lïu úmdl
bkaøshka fj; ix× f.k fok úg ^ fhojqï& bkaøsh uxv, bkaøsh fia l%shd
lrhs' bkamiq" wmf.a wjYH;ajhkag wkqj kj l¾u ckkh lsÍu msKsi bkaøsh
uxv, fhdod .kakd úg tajd wdh;k fia lghq;= lrhs'
fuh meyeos<s lr.ekSug ksoiqka lsysmhla úuid n,uq'
5' wm md .ukska hk úg m%ikak ksjila ÿgqjd hhs is;uq" tysoS wmf.a weia
fhdod.;af;a plaLq bkaøsh fiah' tkuq;a wms tu ksjig wdYd lr" t;k kej;S
tu ksjig we,aula we;s lr .ksñka th krUhs kï túg wmf.a weia plaLdh;k
fia fhdod .kS'
l=i .sks ksjd .ekSug wm hï wdydrhla .; fyd;a tys rih w;aú|skd úg wm
osj Ndú;d lrkafka ðõyd bkaøsh fiah' tfy;a wm tu rihg we,afuka ne|S
240
miqj riú|Sug tu wdydrh kej;;a ,nd .ekSug is;kafka kï osj Ndú;d
lrkafka ðõydh;k fiah'
.=rejrfhla ;u YsIHhskag b.ekaùfïoS isrer Ndú;d lrkafka ldhbkaøsh
jYfhks ^ wNsixldr iyNd.s;ajhla ke;& tfy;a fndrejla lSfïoS fyda ´md¥m
mejiSfïoS ldhd;k iyNd.s fõ ^wNsixldr we;&' tfiau u;lfhka .s,syS .sh
,smskhla isysm;a lsÍfïoS wm ukbkaøsh fhdod .kS' tfiau ,enQ ,sx.sl
wdiajdohla .ek is;ska ujd .ekSfïoS uk wdh;k ^ukdh;k& Ndú;d lrhs'
6' fuu fjki ;j;a ir, wdldrhlska oelsh yels l%uhla jkafka plaLq bkaøsh"
fud<h fj; m%;sìïnh ^ f;dr;=re& /f.k hk mQ¾K hdka;%sl Wml%uhla
^ leurdjla yd iudk& fia ie,lSuhs'fud<fha isg plaLq mdido rEm lrd tu
f;dr;=re ,nd oSu yd tajd yoh jia;= ^uki& u.ska ilia lsÍfïoS plaLdh;k
l%shdldÍ fõ' mqoa.,hdf.a pß;h ^.;s& wkqj fyf;u tu o¾Ykh flfrys
f,daNh fyda oafõIh Wmojd .kS' túg ;j ÿrg;a l%shdlsÍu msKsi plaLdh;k
^iuyr úg ;j;a wfkla wdh;k jqjo& m%fhdackhg .kS' f,daN fyda oafõI
we;slrkakdjQ wkqIh fyda wdij ^flf,ia& b;sßù ke;s fyhska wry;=ka jykafia
flfkl=g plaLdh;k Wmoskafka ke;' tkï" ldu .;s" rd. .;s" oafõI .;s"
fuday .;s wdosh b;sßù ke;s fyhsks'
fjk hï bkaøsh uxv,hlg mjd fuu úYaf,aIKh fhdod .; yel'
7' fjk;a oDIaÀ fldakhlska neÆúg bkaøsh ndysr f,dalfhka f;r;=re
,nd.ekSug we;s fN!;sl Wml%uhla jk w;r wdh;k udkisl l%shdjla fõ'
wjia:djg WÑ; jk mßos yd hful=f.a .;s wkqj wdh;k ih tkï i,dh;k
´kEu fudfyd;l ks¾udkh lr .; yel' wl=i, uQ, m%jD;a;s máÉp iuqmamdo
ys" i,dh;k yg.kafka kdu rEm mÉphd i,dh;k Tiafiah' fuu yg.ekSu
úuid ne,Sug máÉp iuqmamdo pl%fha wdmiaig .sh úg" kdu rEm yg.kafka
—ú[aØK mÉphd kdu rEm˜ Tiafiah' ;j ÿrg;a wdmiaig .shfyd;a —ixldr
mÉphd ú[aØK˜ " —wúÊcd mÉphd ixldr˜ h' tfyhska wúoHdj ksid
241
yg.kakd ufkda ld¾hhka je,lska ^fYa%Kshlska& i,dh;k yg.kS' tfyhska
bkaøshka ifhka tllska ix×jla ,eîfuka wúoHdj fya;=fldg tu ix×j
f,daNh fyda oafõIh Wodlrhs kï by; oelajQ máÉp iuqmamdo pl%h Tiafia
i,dh;k tlla fyda Bg jeä.kkla ks¾udkh lrhs'
8'fudfyd;ska fudfyd;g bkaøsh fjkia fkdjqj;a i,dh;k fjkia fõ'
ksoiqkla jYfhka wmf.a weia ^ plaLq bkaøsh& jir .kklg ie,lsh hq;=
wkaoñka fjkia fkdjQj;a¦ hï wk;=rlska th ËKslj fjkia úh yel tfiau
jhia .;ùu;a iu. tajd crdjg m;afõ' tfy;a plaldh;k fudfyd;ska
fudfyd;g fjkia fõ' tla ËKhlska weia mskjk jia;=jlg wm wdl¾IKh úh
yel'
9';j;a ksoiqkla .ksuq" iqrdjg weíneysjQ .=jka u.sfhla ;u hdkh tk f;la
.=jka f;dgqmf,ys weúo hk úg iqrd i,la wei .eà t;ek kej;S fudfyd;la
is;d n,d uOq ú;la i|yd t;ekg f.dv joS' uq,a ix×j tkï plaLq bkaøsfhka
iqrd i, oelSfuka Tyqf.a .eUqßka ldjeoS ;snqkdjQ uOq ú;lg ;snQ wdYdj ^ wdij
iy wkqIh& ukfiys il%Sh lf<ah' bkamiq wúoHdfjka l%shd lr wju jYfhka
wdh;k ifhka follaj;a Tyqf.a ukfiys Wod úh( u;a meka .ekSug is;sú,s
my< lsÍu ^ukdh;k&" iqrd i,g f.dia wekjqï lsÍu ^ldhd;k& ' wka wh
fndfyda fofkla tu iqrd i, oel oel;a th fkdi,ld yer bj;aj .shy' plaLq
bkaøsfhka ,;a ix× i,dh;khka f.ka tllaj;a il%sh lsÍu msKsi fhduq
fkdùh'tfyhska idudkH mqoa.,fhl=f.a mjd bkaøsh uxv, iEuúgu wdh;k fia
l%shd fkdlrhs'
10' wm fï f,dalfha Ôj;a fõ kï tu Ôú;h mj;ajd f.k hdug wmg bkaøsh
uxv, Ndú;d l< hq;= fõ" fuysoS wm tajd Ndú;d lrkafka bkaøshka jYfhks'
tfy;a wm tajd wdh;k fia fhdod .kakd úg úfYaIfhkau tu l%shd m%n, fõ
kï" we;a; jYfhkau wm u;= Nj ilia lrhs'
242
11' bkaøsh Ndjkd hkqfjka woyia lrkafka l=ulaoehs mejiSug oeka wmg
yelshdjla we;' tys ir,u woyi jkafka bkaøshla" wdh;khla fkdjk
wdldrfhka lghq;= lsÍuhs'
we;a; jYfhkau wm uq,skau is;a fhduq l< hq;af;a meyeos<sju krl l%shdjka
fj;hs' ksoiqkla .;fyd;a hfula fj<| i,l we;s wdl¾Ykd;aaul NdKavhla
ÿgq úg tys kej;S th ;ud i;= lr.kafka flfiaoehs is;Su wdh;k fõ' tfy;a
fuf;la ud¾. M, ,nd ke;s idudkHh ukqIHfhl=g th u.yeÍu wmyiq fohls'
tfy;a tu NdKavhg we;s wdl¾IKh m%n, fõ kï túg plaLdh;kh yer
fjk;a wdh;khla il%Sh ù th fidrd .ekSug ;SrKh l< yel' th fnfyúkau
wka;rdhldÍ is;sú,a,ls' tjka ufkda úys;shla il%sh jQ ú.i tys wdoSkj .ek
is;d wdhdifhka th kj;d oeñh hq;=h'
tfyhska bkaøsh Ndjkd hkq úfYaIfhka fhdod.kakd i;smÜGdK NdjKdjuh'
we;a; jYfhkau bkaøsh Ndjkdj m%.=k l< hq;= jkaafka b|.k isák
bßhõjlska fkdj hfula tosfkod lghq;= lroaoSh'
12' tu ksid ;u bkaøsh uxv, ieu úgu bkaøsh fia Ndú;d lrkafka
wry;=kajykafia,d muks' ldh iam¾Y" ri" .kaO" Yío ^ix.S;h&" Ñ;% fyda
ixl,am ^is;sú,s& j,g wef,kafka ke;' idudkH ukqIHfhla jqjo iEu úgu weia
wdh;k fia Ndú;d lrkafka ke;' flá md .ukloS jqjo wm fkdfhla oE olS'
wm olskakdjQ fndfyda foa wmg jeo.;a fkdjk fyhska tajd fkdi,ld yÍ' tfia
jkafka tjka foa wmf.a wdij fyda wkqih il%Sh fkdlrK ksid fyda tajdg
we,aula j¾Okh lr.ekSu msKsi fya;= jkakdjQ .;s wmg ke;s ksidh'
13' wjidk jYfhka fkdfhl ikao¾Nhkag wkqj l%shd;aul fjk fjk;a
wdldrfha bkaøsh we;s nj i|yka l< hq;=h'
ksoiqkla jYfhka" i;a ;sia fndaêmdËsl O¾u j, i|yka jkafka fjk;a
wdldrhl bkaøsh fõ( i;s "iudê " m×" ù¾h iy ioaOd' fuh mxp bkaøsh jk
w;r bkaøsh uxv, yd iïnkaO bkaøshka ihls'
243
fya;= M," mÉpqmkak iy máÉp iuqmamdo
fï f,dalfha ´kEu fohl meje;au ^ tkï ixl;& mshjr ;=klska iukaú;
wkqms<sfj,la we;s l%shd oduhlska myod osh yel' ^µ& uq,sl fya;= ;sìh hq;=h"^µµ&
iqÿiq ;;a;ajhka mej;sh hq;=h ^µµµ& tu mshjr fol ksid WodjQ ´kEu fohl tu
fya;= iy ;;a;ajhka fudkjdoehs fidhd .; yels úfYaIs; ,ËK ^.;s& mj;S'
1' nqoaO O¾uhg wkqj fya;=jla ke;sj lsisjla isÿ fkdfõ' mqkre;am;a;s
l%shdj,shg wdrïNhla ke;af;a tfyhsks' th ;¾ldkql+,jQ fkdyelshdjls' tfiau
th iqmsß i…fhl= fyda uejqï lrefjl= f,dalh uejQ njg úreoaOj we;s
m%Odk;u ;¾lho fõ' fya;= M, kHdh úoHdfõ mokuh' úoHd;aul kHdhla
ms<s.ekSug wod, M,h we;s jkafka flfiaoehs myod oSfï yelshdj tu kshuhg
;sìh hq;=h'
2'uq,oS th wjfndaO lr .ekSug wmyiq jqj;a fï f,dalfha iEu fohlau yd
´kEu fohla yg.ekSug fya;= jkafka uq,sl fya;= 6 la muKs' tajd kï wl=i,
uQ, fyda fya;= jk f,daN"oafõI" fuday iy l=i, uQ, wf,daN"woafõI" wfuday'
yfhka t;+ hkafkka ì|S wd mohls —fya;=˜' tfyhska ish¨ fya;= by; i|yka l<
uQ,sl uQ, fya;= ifhka tlls' tfiau isxyf<ka yd md,sfhka M, hkq wiajekak
fyda m%;sM, fõ' tfyhska fï f,dalfha iEu fohlau yd ´kEu fohla yg.ekSug
fya;= jkafka uq,sl fya;= 6 lss'
3'wl=i, uQ, ;=k m%Odk jYfhla ,nd fokafka ÿ.;s i;r jk w;r l=i, uQ,
;=k ,nd fokafka wfkla N+ñ ;, 27 h' hfula l=i, uQ, ;=k jeãfuka wmd.;
ùfuka je,lS isg Wiia N+ñ ;, 24 ka tll W;am;a;sh ,nhs' taksidu uki
msßisÿ lsÍu ksid wksÉp" ÿlaL"wk;a: ^ f,dalfha h:d iajNdjh& uekúka
wjfndaO lsÍug yels fõ' —nqoaO O¾uh is;shula u.ska ˜ lshjkak' flfia fj;;a"
fndfyda úg wmg olakg ,efnkafka —wdikaku fya;=jhs ' ksoiqkla jYfhka"
hfula ,siaid jeàug fya;=j f;; fmd<j úh yelshs' tfy;a f;; fmd<j .ek
i;su;a nj ^oek isàu& ;sfí kï ,siaid jeàu u.yßkakg yelshdj ;sfí'
244
4' tjka wdikak fya;= myiqfjka oelsh yels fyda ks.ukh l< yels fõ' .ila
yg .ekSug wjYH fya;= îcfha wvx.= fõ' îch frdamkh l< úg bka .ila yg
.kS' fndaïNhla mqmqrd hdug fya;= jkafka tys wvx.= mqmqrk øjH ksidh'
fndaïNh ;=, mqmqrk øjH fkdjqfha kï th mqmqrkafka ke;' fïjd uQ, fya;= ihg
iïnkaOjk wdldrh ;rula ixlS¾Kh" th myod oSug wNsO¾uh ms<sn| mQ¾K
oekqula wjYHh'
5' fya;= wkqrEm M, ,nd fokafka flfiaoehs úuid n,uq' fya;= ;snQ mukskau
wkqrEm M, ,efnkafka ke;' tu úmdl ,nd oSu i|yd fhda.H ;;a;ajhka
mej;sh hq;=h' fyd|ska jevqk .ila ks¾udkh lsÍug wjYH fya;= îchl
wvx.=h' tfy;a tu îch YS;, yd úh,s ia:dkhl mej;sfha kï tu îch ksid
Ydlhla yg .kafka ke;' tfy;a îch wdf,dalhg ksrdjrKhjQ ire mil
frdamkh l< fyd;a th frdamkh ù ksfrda.S .ila jefâ' tfiau fndaïNhla mqmqrd
hdug .sks mqmqrla jeks W;af;aclhla mej;sh hq;=h' th l,la mßirhg
ksrdjrKhj mej;sfha kï mqmqrK øjH úixfhdaa.Sj wls%h ùug bv we;'
6' fuh mÉpqmkak fyda —mÉp˜ ¬ —Wmamkak˜ hhs mejfia' fuysoS —mÉp˜ hkq —
mÉphd ˜ fyda ;;a;ajhkah' —Wmamkak˜ hkq bmoSuhs'
fï f,dalfha mj;akd ´kEu fohla ^ tkï ixl;& mÉpqmkak h tkï iqÿiq
;;a;ajhka we;sjQ úgl WmkakdjQ fohls' tfy;a uQ, fya;=o mej;sh hq;=uh'
tfyhska" wdf,dalhg ksrdjrKh jQ ire mila ;snQ mukskau tys îc frdamkh
lr ke;akï lsisjla me, jkafka ke;'
tfyhska mÉpqmkak hkq —;;a;ajhka u; Wodjk˜ ^ conditional arising& hkakh'
—;;a;ajhka u; Wodjk˜ ^ conditional arising& fuu moh j¾;udkfhaoS máÉp
iuqmamdo hkafkys mßj¾;khla fia idjoH fia Ndú;d lrhs' my; oelafjk
wdldrhg máÉp iuqmamdo mjd úia;r lrkafka mÉpqmkak ksid Wodjk foaj,
iajNdjhhs'
245
7'fï f,dalfha ´kEu fohla Ndú;d lr fuu kshuh mÍËKhg ,la l< yel'
´kEu iÔù i;a;ajfhla W;am;a;sh ,nkafka fmr NjhkaysoS ilia lr .;a
;ukaf.a l¾u Yla;sh fya;= fldg f.kh' tu l¾u Yla;sh ilia lf<a l=i,
uQ, hym;a l%shd fyda wl=i, uQ, whym;a l%shd ksidh' wÔù jia;+ka mjd ^.y
fld<" l÷".x.d wdosh& mj;skafka fya;= iy ;;a;ajhka ksidh' úYaf,aIKh
;rula .eUqreh" th miqj bosßm;a flf¾'
8' by; 2'5'7 ys wdrïNfhaoS i|yka l< mshjr ;=fkys wjika mshjfrysoS
mjikafka m<uq mshjr fol fya;=fjka WodjQ ´kEu fohl tu wkqrEm .;s
,ËK olakg ,efnk njhs' th we;af;kau máÉp iuqmamdo h ñi fjk
lsisjla fkdfõ' —máÉp iuqmamdo ‐ má ¬ bÉpd ¬ iu ¬ Wmamdo˜ lshjkak'
wm by; i|yka l< kso¾Ykfha hï îchla ´kEu .ila fyda Ydlhla ìys
lrkafka ke;' ù îchla ù Ydlhlao wem, îchla wem,a Ydlhlao ìys lrhs'
thu iÔù i;a;ajhka flfryso i;H fõ' l=l=¿ ìcqjlska ìys jkafka l=l=¿
megjl= ñi leianEfjl= fkdfõ'wfkla mshjr folo fuysoS imqrd,k nj
i,lkak(l=l=¿ ixldrfhka hq;a .kaOínfhl= tu ìcqjg we;=¿ù mßk; jQ
ì;a;rh h:d mßos mdßißl ;;a;ajhka hgf;a /lal ùfuka l=l=¿ megjl=
ìysfõ'
9'—mÉpqmkak˜ iy —máÉp iuqmamdo˜ mshjr isÿjkafka ld, wkql+,;djhlg
fkdjqk;a iïnkaO;djhla we;' mÉpqmkak i|yd wjYH ;;a;ajhka ^mÉphd&
máÉp iuqmamdo mshjr j, úYaf,aIKh lrhs'
;sßika if;l= ^ n,af,la& Wm; ,nk úg tu Wm;g fya;=jQ ;;a;ajhka —
wl=i,uQ, máÉp iuqmamdo˜ pl%h Tiafia fidhd .; yel'
uq,oS" n,af,la Wmkafka —iqkL Nj˜ ksid hhs —Nj mÉphd cd;s mshjfrka
mjihs' —Wmdodk mÉphd Nj ˜ hk mshjr fmkajd fokafka —iqkL Nj˜ WodjQfha
urK fudfydf;ysoS ^ pq;s máikaê& ukqIHfhla th .%yKh l< ksidh' —;Kayd
246
mÉphd Wmdodk˜ mjikafka .%yKh isÿjQfha ta i|yd we;sjQ f,daNh ksid njhs"
hkdoS jYfhks'
ñksid fuysoS n,af,l= ùug oeä wdYdjla oelajQfha ke;s jqj;a fyf;u
idudkHfhka n,a,ka úiska lrkakdjQ l%shdjka ri úkaokh l< nj isys m;a l<
hq;=h' fu;ekoS tjka l%shdjkays fhoSfï wdoSkj .ek fkdoekSu fyj;a wúoHdj
fya;= fldgf.k fyf;u —iqkL ixldr˜jeãfuka tu l%shdj,sh wrïN lf<a
—wúÊcd mÉphd ixldr˜ iu.h' ksoiqkla jYfhka n,a,ka f.a l%shd .ek is;sú,s
j, ksr; ùu" l:d lsÍu iy ta yd iudk l%shdjka ys tkï wúpdrj;a f,i
,sx.sl fiajkh lsÍu ^ iuyr úg mjqf,a wh iu.& wdosfhys ksr; ùu'