Kỷ niệm 100 năm Tô Hiệu

Àïì cûúng tuyïn truyïìn

Kyã niïåm 100 nùm nÙM sinh

NHAÂ CAÁCH MAÅNG, LIÏåT SYÄ TÖ HIÏåU(1912 - 2012)

TÓNH UÃY HÛNG YÏNBAN TUYÏN GIAÁO

Hûng Yïn, thaáng 3 nùm 2012

Àïì cûúng tuyïn truyïìn Kyã niïåm 100 nùm Nùm sinh Nhaâ caách maång, liïåt syä Tö Hiïåu

2

3

Àöìng chñ Tö Hiïåu

(1912 – 1944)


4

Tûúång àaâi Nhaâ caách maång, liïåt syä Tö Hiïåu taåi laâng Xuên Cêìu, Nghôa Truå, Vùn Giang, Hûng Yïn


ÀÏÌ CÛÚNG TUYÏN TRUYÏÌNKYÃ NIÏåM 100 NÙM

NÙM SINH NHAÂ CAÁCH MAÅNG, LIÏåT SYÄ TÖ HIÏåU (1912 - 2012)

I - KHAÁI LÛÚÅC TIÏÍU SÛÃ VAÂ QUAÁ TRÒNH HOAÅT ÀÖÅNG CAÁCHMAÅNG CUÃA ÀÖÌNG CHÑ TÖ HIÏåU (?/?/1912 - 7/3/1944)

Àöìng chñ Tö Hiïåu sinh nùm 1912, laâ con uát trong möåt gia àònhnhaâ nho ngheâo coá truyïìn thöëng yïu nûúác taåi thön Xuên Cêìu, xaäNghôa Truå, huyïån Vùn Giang, tónh Hûng Yïn, quï hûúng cuãa phongtraâo khúãi nghôa Baäi Sêåy nöíi danh trong caã nûúác.

Hoå Tö nhiïìu àúâi laâ doâng hoå khoa baãng, yïu nûúác. Cuå nöåi àöìngchñ Tö Hiïåu laâ cuå Tö Ngoåc Nûäu, àöëc hoåc Nam Àõnh. Khi Tûå Àûác kyáhiïåp àõnh àêìu haâng Phaáp, cuå tûâ chûác vïì quï daåy hoåc. Cuå kïët thênvúái cuå Ngö Quang Huy, àöëc hoåc Bùæc Ninh, sau naây laâ öng ngoaåi cuãaàöìng chñ Tö Hiïåu. Cuäng nhû cuå Nguyïîn Thiïån Thuêåt, cuå Ngö QuangHuy àûúåc vua Haâm Nghi phong tûúác Taán Tûúng quên vuå, laâ möåtlaänh tuå rêët coá uy tñn trong phong traâo Baäi Sêåy do cuå Nguyïîn ThiïånThuêåt (tûác Taán Thuêåt) laänh àaåo. Baâ Ngö Thõ Lyá, con gaái danh tûúángNgö Quang Huy, thên mêîu cuãa àöìng chñ Tö Hiïåu, àûúåc nhên dênàõa phûúng kñnh troång vò loâng yïu nûúác quaã caãm, coá cöng nuöidûúäng baão vïå caán böå caách maång, àaä àûúåc suy tön laâ möåt trongnhûäng baâ meå tiïu biïíu, gûúng mêîu cuãa phong traâo phuå nûä caáchmaång tónh Haãi Hûng trûúác àêy (nay laâ tónh Hûng Yïn).

Phaát huy truyïìn thöëng töët àeåp cuãa gia àònh vaâ quï hûúng, ngaytûâ nùm 14 tuöíi, khi àang theo hoåc taåi trûúâng Phaáp - Viïåt úã thõ xaä HaãiDûúng, àöìng chñ Tö Hiïåu àaä tham gia caác phong traâo yïu nûúác cuãahoåc sinh nhû baäi khoaá, truy àiïåu, àïí tang cuå Phan Chu Trinh, thamgia phong traâo àoâi ên xaá cuå Phan Böåi Chêu. Vò vêåy, nùm 1926, àöìngchñ Tö Hiïåu bõ àuöíi hoåc.

Tûâ nùm 1927 - 1929, àöìng chñ lïn Haâ Nöåi, úã nhaâ anh caã Tö Tuàïí hoåc cao àùèng tiïíu hoåc. Trong thúâi gian naây, àöìng chñ tiïëp tuåctham gia caác hoaåt àöång àêëu tranh caách maång. Qua thûã thaách, nùm1929, àöìng chñ àûúåc kïët naåp vaâo Hoåc sinh àoaân, möåt töí chûác cuãa

5


Höåi Viïåt Nam caách maång Thanh niïn. Cuöëi nùm 1929, àöìng chñ vaâo Saâi Goân hoaåt àöång cuâng vúái anh

ruöåt laâ Tö Chêën, möåt laänh tuå cuãa Viïåt Nam Quöëc dên Àaãng. Nùm1930, àöìng chñ bõ thûåc dên Phaáp bùæt vaâ kïët aán 4 nùm tuâ, àaây ài CönÀaão. Trong thúâi gian bõ giam cêìm taåi Cön Àaão, àöìng chñ kiïn cûúângtham gia àêëu tranh trong tuâ, tñch cûåc hoåc têåp lyá luêån caách maång,àûúåc böìi dûúäng trúã thaânh àaãng viïn cöång saãn giaâu nhiïåt huyïët vaâcoá baãn lônh vûäng vaâng.

Nùm 1934, maän haån tuâ Cön Àaão vïì, àöìng chñ bõ thûåc dên Phaápquaãn thuác taåi laâng Xuên Cêìu. Trong thúâi gian bõ quaãn thuác taåi quïhûúng, vúái tinh thêìn traách nhiïåm cao, quan têm àïën giaáo duåc, àaâotaåo thïë hïå caách maång cho mai sau, àöìng chñ àaä vêån àöång nhên dênàoáng goáp cöng sûác, tiïìn cuãa xêy dûång Trûúâng Kiïm Bõ Xuên Cêìu.Baãn thên àöìng chñ coân trûåc tiïëp daåy hoåc úã quï hûúng.

Mùåc duâ bõ quaãn thuác nhûng àöìng chñ khöng chõu khuêët phuåc,vûâa gêy dûång phong traâo caách maång úã quï hûúng, vûâa tòm moåi caáchvûúåt qua sûå bao vêy, phong toãa cuãa àõch àïí bùæt liïn laåc vúái Àaãng.Nùm 1936, àöìng chñ Tö Hiïåu cuâng caác àöìng chñ Nguyïîn Vùn Cûâ,Hoaâng Quöëc Viïåt, Àùång Xuên Khu (Trûúâng Chinh) vaâ nhiïìu àöìngchñ khaác xêy dûång laåi hïå thöëng töí chûác Àaãng vaâ chó àaåo phong traâoàêëu tranh cuãa quêìn chuáng àoâi dên sinh, dên chuã úã Haâ Nöåi vaâ vuângphuå cêån. Taåi möåt cuöåc hoåp trïn cùn gaác úã phöë Haâng Böåt, Xûá uãy BùæcKyâ àaä àûúåc thaânh lêåp, àöìng chñ Tö Hiïåu àûúåc bêìu laâ UÃy viïnThûúâng vuå Xûá uãy, phuå traách caác tónh miïìn duyïn haãi, lêëy Haãi Phoânglaâm trung têm. Àöìng chñ àaä töí chûác laåi ban chó àaåo caác tónh, thaânhvaâ laänh àaåo nhiïìu cuöåc àêëu tranh lúán úã Thaânh phöë Haãi Phoâng.

Thaáng 2/1939, àöìng chñ àûúåc Trung ûúng phên cöng vïì phuåtraách Liïn khu B (bao göìm caác tónh miïìn duyïn haãi Bùæc Böå vaâ HaãiDûúng, Hûng Yïn), trûåc tiïëp laâm Bñ thû Thaânh uãy Haãi Phoâng. Àöìngchñ Tö Hiïåu àaä tñch cûåc chó àaåo, àûa phong traâo caách maång úã àêylïn cao, gêy nhiïìu tiïëng vang maånh meä trong vaâ ngoaâi nûúác, tiïubiïíu nhû cuöåc baäi cöng cuãa 1000 thúå xeã (4/1939), 1500 cöng nhênCaãng (5/1939) vaâ àùåc biïåt laâ cuöåc baäi cöng cuãa hún 3000 cöngnhên Nhaâ maáy Tú Haãi Phoâng…

Ngaây 1/12/1939, àöìng chñ Tö Hiïåu àïën cú súã in úã xoám thúåThûúång Lyá (Haãi Phoâng) kiïím tra viïåc in truyïìn àún chuêín bõ cho

6


cuöåc àêëu tranh múái thò bõ àõch bùæt. Mùåc duâ keã thuâ àaä tra têën daä man,ra sûác mua chuöåc, chuyïín qua hïët àïì lao Haãi Phoâng laåi Hoãa Loâ (HaâNöåi) nhûng khöng thïí lay chuyïín àûúåc yá chñ caách maång kiïn cûúângcuãa àöìng chñ Tö Hiïåu. Cuöëi thaáng 12/1939, chuáng àaä xûã mûác aán 5nùm tuâ vaâ àaây àöìng chñ ài Nhaâ tuâ Sún La. Cuäng thúâi gian naây, Chiböå nhaâ tuâ Sún La àûúåc thaânh lêåp. Thaáng 02/1940, àöìng chñ Tö Hiïåuàûúåc cûã laâm Chi uyã viïn. Thaáng 5/1940, Àaåi höåi Chi böå bñ mêåt àûúåctriïåu têåp, quyïët àõnh caác chuã trûúng, cöng taác vaâ cûã àöìng chñ TöHiïåu laâm Bñ thû chi böå.

Cuöåc söëng gian khöí úã nhaâ tuâ keáo daâi vaâ bïånh têåt àaä taân phaásûác khoãe cuãa àöìng chñ Tö Hiïåu. Àïën thaáng 10 nùm 1941, àöìng chñTö Hiïåu thöi khöng giûä chûác Bñ thû chi böå Nhaâ tuâ, song vêîn laâ cöëvêën àùåc biïåt tin cêåy cuãa Chi uãy vaâ laâ Trûúãng ban huêën luyïån, àaâotaåo caán böå cuãa nhaâ tuâ. Dûúái sûå laänh àaåo cuãa Chi böå Nhaâ tuâ, töí chûácàúâi söëng trong tuâ rêët quy mö vaâ khoa hoåc. Àaä thaânh lêåp UÃy ban Nhaâtuâ àïí laänh àaåo moåi mùåt. UÃy ban Nhaâ tuâ laåi töí chûác ra caác ban: Trêåttûå trong, Trêåt tûå ngoaâi, Kinh tïë, Cûáu tïë, Höìng thêåp tûå, Àöëi ngoaåi, Saãnxuêët, Dên vêån, Binh vêån, Hoåc têåp vaâ xuêët baãn baáo Suöëi Reo… àïíchùm lo àúâi söëng vêåt chêët vaâ tinh thêìn cho anh em tuâ nhên, töi luyïånbaãn lônh vaâ kinh nghiïåm àêëu tranh caách maång. Cuöëi nùm 1942, Chiböå Nhaâ tuâ Sún La àaä àûúåc Ban chêëp haânh Trung ûúng vaâ Xûá uãy BùæcKyâ cöng nhêån laâ Chi böå àùåc biïåt, phuå traách Nhaâ tuâ Sún La vaâ phongtraâo caách maång úã tónh Sún La.

Do cùn bïånh hiïím ngheâo vaâ chïë àöå haâ khùæc cuãa nhaâ tuâ, vaâohöìi 10 giúâ 15 phuát, ngaây 7/3/1944, àöìng chñ Tö Hiïåu hy sinh taåi Nhaâtuâ Sún La úã tuöíi ba mûúi hai trong niïìm tiïëc thûúng vö haån cuãa anhem, àöìng chñ. Àöìng chñ àûúåc an taáng taåi Vûúân ÖÍi (nghôa trang Nhaâtuâ Sún La).

7


II- NHÛÄNG PHÊÍM CHÊËT VAÂ CÖËNG HIÏËN CUÃA ÀÖÌNG CHÑTÖ HIÏåU ÀÖËI VÚÁI SÛÅ NGHIÏåP CAÁCH MAÅNG CUÃA ÀAÃNG VAÂDÊN TÖÅC

1- Àöìng chñ Tö Hiïåu laâ möåt ngûúâi yïu nûúác, möåt chiïën syäcöång saãn thuöåc thïë hïå àêìu tiïn cuãa Àaãng, trñ tuïå, kiïn trung,bêët khuêët, troån àúâi chiïën àêëu, hy sinh vò sûå nghiïåp caách maångcuãa Àaãng, vò àöåc lêåp tûå do cuãa dên töåc.

Ngay tûâ nhoã, Tö Hiïåu àaä toã ra thöng minh vaâ hoåc gioãi, khiïënbaån beâ vaâ anh em trong gia àònh, doâng hoå khêm phuåc. Nùm 10 - 12tuöíi, khi hoåc xong trûúâng laâng, Tö Hiïåu àûúåc gia àònh cho xuöëng HaãiDûúng hoåc trûúâng tónh. Tiïëp nöëi truyïìn thöëng yïu nûúác cuãa gia àònh,doâng hoå, quï hûúng, khi múái 14 tuöíi, Tö Hiïåu àaä tham gia caácphong traâo baäi khoáa, àïí tang cuå Phan Chêu Trinh nïn àaä bõ nhaâtrûúâng thûåc dên àuöíi hoåc. Khi chuyïín lïn Haâ Nöåi hoåc, Tö Hiïåu vêîntñch cûåc tham gia caác phong traâo yïu nûúác. Vaâ taåi àêy, àöìng chñàûúåc kïët naåp vaâo Hoåc sinh àoaân - möåt töí chûác cuãa Höåi Viïåt Namthanh niïn caách maång, laâm nhiïåm vuå tuyïn truyïìn, kïët naåp ngûúâivaâo caác àoaân thïí quêìn chuáng, ài dûå mñt tinh, biïíu tònh, phaát truyïìnàún, treo cúâ, giùng biïíu ngûä, daán aáp phñch vaâo nhûäng ngaây lïî höåihay ngaây kyã niïåm nhû ngaây 1/5, ngaây 7/11... Do hoaåt àöång tñch cûåc,Tö Hiïåu àaä àûúåc töí chûác vaâo töí thanh niïn xñch vïå, coá nhiïåm vuå àibaão vïå nhûäng cuöåc mñt tinh, biïíu tònh, baão vïå caác àöìng chñ caán böådiïîn thuyïët.

Nùm 1930, sau cuöåc khúãi nghôa Yïn Baái cuãa Viïåt Nam Quöëcdên Àaãng, thûåc dên Phaáp khuãng böë daä man têët caã caác phong traâoyïu nûúác. Nhiïìu àöìng chñ caán böå caách maång bõ bùæt. Tö Hiïåu bõ mêåtthaám theo doäi gùæt gao, sau khi xin yá kiïën töí chûác, àöìng chñ theongûúâi anh ruöåt Tö Chêën, möåt laänh àaåo cuãa Viïåt Nam Quöëc dênÀaãng luác êëy, vaâo Nam hoaåt àöång. Sau kïë hoaåch aám saát tïn toaânquyïìn Nam Dûúng Àú-gúâ-reáp vaâ tïn toaân quyïìn Àöng Dûúng Pas-ki-ï khöng thaânh, Tö Hiïåu, Tö Chêën vaâ möåt söë ngûúâi khaác àaä bõ thûåcdên Phaáp bùæt, xûã rêët nùång. Tö Hiïåu luác êëy múái 18 tuöíi, àaä bõ chuángkïët aán 4 nùm tuâ khöí sai, àaây ra Cön Àaão.

Biïët àöìng chñ Tö Hiïåu coân rêët treã, nhiïìu triïín voång, coá nhiïìuphêím chêët cuãa möåt ngûúâi cöång saãn kiïn cûúâng, khi ra tuâ nhêët àõnhseä goáp phêìn khöng nhoã vaâo viïåc gêy dûång vaâ phaát triïín phong traâo

8


caách maång trong quêìn chuáng nhên dên cuãa Àaãng ta, caác àöìng chñlúán tuöíi hún, hoaåt àöång lêu nùm vaâ coá nhiïìu kinh nghiïåm hún nhûcaác àöìng chñ Ngö Gia Tûå, Tön Àûác Thùæng…àaä daânh nhiïìu thúâi gian,cöng sûác böìi dûúäng àöìng chñ Tö Hiïåu hïå thöëng lñ luêån chuã nghôaMaác- Lïnin, Luêån cûúng chñnh trõ cuãa Àaãng, kinh nghiïåm vêån àöångquêìn chuáng cöng nhên, nöng dên, thanh niïn, phuå nûä, binh vêån,kinh nghiïåm cöng taác bñ mêåt… “ÚÃ tuâ, Tö Hiïåu hoåc têåp khöng tiïëcsûác mònh vò biïët rùçng röìi àêy trong cuöåc àêëu tranh caách maång gaygo, aác liïåt sùæp túái, anh seä phaãi huy àöång toaân böå sûác lûåc vaâ trñ tuïå,seä cêìn nhûäng lyá luêån sùæc beán vaâ kinh nghiïåm vêån àöång caách maångmaâ anh àûúåc caác àöìng chñ truyïìn laåi”1. Cuäng taåi àêy, Tö Hiïåu chñnhthûác trúã thaânh àaãng viïn cuãa Àaãng cöång saãn Àöng Dûúng.

Loâng yïu nûúác, tû tûúãng tiïën böå caách maång cuãa ngûúâi chiïën syäcöång saãn Tö Hiïåu coân thïí hiïån úã tinh thêìn hiïëu hoåc vaâ mong muöënàöìng baâo àûúåc hoåc haânh, múã mang kiïën thûác. Sau khi maän haån tuâ,nùm 1934, Tö Hiïåu trúã vïì laâng Xuên Cêìu. Taåi quï hûúng, duâ vêîn bõmêåt thaám vaâ boån lyá dõch trong laâng theo doäi, Tö Hiïåu khöng ngûângtöí chûác caác hoaåt àöång nhùçm nêng cao dên trñ, dên sinh, nêng caothïí lûåc cuãa thanh niïn. Àöìng chñ àaä lêåp ra “Höåi nöng dên tûúng tïë”,töí chûác cho thanh niïn trong laâng têåp voä, àaánh cúâ tûúáng… Àöìng chñcoân múã lúáp daåy hoåc taåi nhaâ cho treã em trong laâng. Qua lúáp hoåc, àaägiaáo duåc loâng yïu nûúác, cùm thuâ giùåc cho caác em. Duâ boån lyá dõchsaách nhiïîu, nhûng àûúåc nhên dên uãng höå, lúáp hoåc cuãa àöìng chñ TöHiïåu vêîn hoaåt àöång bònh thûúâng. Khöng chó vêåy, vúái mong muöën thïëhïå treã trong vuâng àûúåc múã mang kiïën thûác, Tö Hiïåu àaä vêån àöång baâcon trong laâng vaâ ngûúâi laâng laâm ùn úã xa goáp cöng, goáp cuãa xêydûång Trûúâng Kiïm Bõ Xuên Cêìu, möåt hònh thûác trûúâng tiïíu hoåc chócoá úã huyïån lyå luác êëy. Àïí dïî vêån àöång baâ con vaâ cuãng cöë möëi àoaânkïët xoám laâng, àöìng chñ àaä àïì ra khêíu hiïåu: “Keã goáp cuãa, ngûúâi goápcöng; mong sao cho trûúâng hoåc choáng xong; tinh thêìn àoaân kïëtmuön nùm!”

Laâ möåt àaãng viïn cöång saãn, Tö Hiïåu chuá yá àïën cöng taác xêydûång Àaãng tûâ rêët súám. Cuäng trong thúâi gian úã quï hûúng, Tö Hiïåucoân bñ mêåt tuyïn truyïìn, vêån àöång quêìn chuáng, gêy dûång cú súã

9

1. Vuä Duy Hiïåu, “Àöìng chñ Tö Hiïåu úã Cön Àaão”, Tinh thêìn Tö Hiïåu,Höåi Khoa hoåc lõch sûã Viïåt Nam, 2009, tr57


caách maång. Nhaâ cuå Caã Y, thên mêîu àöìng chñ Tö Hiïåu, trúã thaânh möåtcú súã caách maång tin cêåy cuãa Àaãng, laâ núi nuöi giêëu nhiïìu caán böåtrong Xûá uãy Bùæc Kyâ nhû caác àöìng chñ Trûúâng Chinh, Hoaâng VùnThuå, Hoaâng Quöëc Viïåt, Trêìn Huy Liïåu... Tö Hiïåu coân vêån àöång,tuyïn truyïìn lyá tûúãng cöång saãn cho thanh niïn yïu nûúác caác vuânglên cêån. Chi böå cöång saãn àêìu tiïn úã huyïån Vùn Lêm ra àúâi coá sûåàoáng goáp khöng nhoã tûâ nhûäng lêìn tuyïn truyïìn cuãa àöìng chñ TöHiïåu. Xûá uãy Bùæc Kyâ àûúåc thaânh lêåp taåi nhaâ cuãa àöìng chñ Tö Hiïåu,cùn gaác nhoã phöë Haâng Böåt (Haâ Nöåi)1. Trong thúâi gian laâ Bñ thûThaânh uãy Haãi Phoâng, Tö Hiïåu chuá troång cöng taác tuyïn truyïìn, raãitruyïìn àún, daán aáp phñch, nhùçm thöng baáo cho dên chuáng biïëtÀaãng Cöång saãn Àöng Dûúng vêîn töìn taåi. Àöìng thúâi, àöìng chñ coânàùåc biïåt coi troång àêëu tranh trïn lônh vûåc baáo chñ. Àöìng chñ saáng lêåpra túâ Chiïën Àêëu, cú quan tuyïn truyïìn cuãa Liïn tónh B, baãn thênàöìng chñ vûâa laâ chuã buát, vûâa laâ phoáng viïn. Àöìng chñ coân giaác ngöå,àaâo taåo nhiïìu caán böå caách maång. Nhiïìu àöìng chñ àûúåc Tö Hiïåu àaâotaåo ngaây êëy, àaä trúã thaânh caán böå cao cêëp cuãa Àaãng vaâ Nhaâ nûúácnhû àöìng chñ Nguyïîn Thanh Bònh (nguyïn UÃy viïn Böå chñnh trõ,Thûúâng trûåc Ban Bñ thû), àöìng chñ Hoaâng Ngên (Bñ thû Trung ûúngHöåi Phuå nûä Cûáu quöëc Viïåt Nam), àöìng chñ Ngö Minh Loan (nguyïnBöå trûúãng Böå Lûúng thûåc- Thûåc phêím)… Bïn caånh àoá, àöìng chñ TöHiïåu coân rêët quan têm àïën cöng taác cöng vêån, lêëy caác cuöåc àêëutranh cuãa cöng nhên laâm noâng cöët cho phong traâo caách maång cuãaquêìn chuáng. Do vêåy, chó trong khoaãng tûâ thaáng 3/1939 àïën thaáng8/1939, dûúái sûå chó àaåo cuãa Thaânh uãy Haãi Phoâng, àûáng àêìu laâ àöìngchñ Tö Hiïåu, Haãi Phoâng àaä coá túái 30 cuöåc àêëu tranh, bùçng söë cuöåcàêëu tranh cuãa caã hai nùm 1937, 1938 cöång laåi. Caác cuöåc àêëu tranhdo àöìng chñ Tö Hiïåu trûåc tiïëp laänh àaåo àïìu nöí ra möåt caách vang döåi.Àiïín hònh laâ cuöåc àêëu tranh cuãa cöng nhên Nhaâ maáy Tú (5/1939).Baáo Baån Dên ra ngaây 21/6/1939 khùèng àõnh àêy laâ “cuöåc àêëu tranhkiïn quyïët nhêët, coá kyã luêåt, coá töí chûác, coá giaác ngöå giai cêëp… laâ möåttêëm gûúng tranh àêëu cho toaân thïí anh em lao àöång toaân Xûá”. Baáocaáo cuãa boån mêåt thaám thûåc dên ngaây 5/6/1939 ghi “Cuöåc àònh cöngúã Nhaâ maáy Tú laâ kïët quaã cuãa möåt cuöåc tuyïn truyïìn, vêån àöång bïìn

10

1. Nguyïîn Vùn Minh, “Hoaåt àöång caách maång cuãa àöìng chñ Tö Hiïåu úãHaâ Nöåi”, Sàd, tr.71


bó, deão dai do möåt chi böå hoaåt àöång trong nhaâ maáy chuã trûúng”.Trong thúâi gian úã Nhaâ tuâ Sún La, àûúåc bêìu laâ Bñ thû Chi böå Nhaâ

tuâ, Tö Hiïåu vûâa chuá troång àïën cöng taác xêy dûång Àaãng, vûâa quantêm thaânh lêåp caác töí chûác trong nhaâ tuâ (vò luác êëy, tuâ chñnh trõ úã SúnLa coân coá caã nhûäng àaãng viïn Viïåt Nam Quöëc dên Àaãng). Àöìng chñTö Hiïåu àaä vûúåt lïn bïånh têåt àïí töí chûác cöng taác giaáo duåc trong tuâ,viïët nhiïìu taâi liïåu quan troång cho Chi böå, múã caác lúáp chñnh trõ, quênsûå, vùn hoáa, böìi dûúäng giaãng viïn, hûúáng dêîn caác cuöåc àêëu tranh…Àùåc biïåt, trong hoaân caãnh lao tuâ, Chi böå àaä múã àûúåc Àaåi höåi àaåibiïíu toaân nhaâ tuâ bao göìm àaåi biïíu caác traåi. Àaåi höåi àaä thaânh lêåp cúquan àiïìu haânh thûåc hiïån Nghõ quyïët cuãa Àaåi höåi laâ Uyã ban Nhaâ tuâ,thaão luêån chuã trûúng àêëu tranh vúái boån thöëng trõ nhû chaánh sûá, giaámbinh, xïëp nguåc, binh lñnh vaâ viïn chûác cuãa boån cai trõ. Àaåi höåi coânbaân cöng taác vêån àöång quêìn chuáng vaâ binh lñnh àõch, baân viïåc xêydûång àúâi söëng nhaâ tuâ caã vïì chñnh trõ, vùn hoaá vaâ àúâi söëng vêåt chêët.Sau khi àûúåc Àaåi höåi bêìu, Uyã ban Nhaâ tuâ àaä töí chûác ra caác ban giuápviïåc nhû Ban kinh tïë, Ban cûáu tïë, Ban vùn hoaá giaáo duåc, Ban trêåt tûåtrong, Ban trêåt tûå ngoaâi....àïí tuyïn truyïìn caách maång vaâ àêëu tranhvúái chïë àöå haâ khùæc cuãa nhaâ tuâ. Tûâ àoá àaä coá aãnh hûúãng túái bïnngoaâi, ngùn caãn àûúåc taác àöång cuãa quy chïë vaâ chïë àöå quaãn lyá haâkhùæc cuãa nhaâ tuâ àïë quöëc, àöìng thúâi thûåc hiïån àûúåc chïë àöå dên chuãtûå quaãn röång raäi trong àúâi söëng chñnh trõ cuãa nhaâ tuâ, khai thaác àaåthiïåu quaã cao nhêët caác àiïìu kiïån vêåt chêët eo heåp cuãa nhaâ tuâ. Àúâisöëng vêåt chêët vaâ tinh thêìn cuãa anh em tuâ nhên àûúåc àaãm baão.Thaáng 5/1941, Tö Hiïåu vaâ Chi böå Nhaâ tuâ Sún La àaä quyïët àõnh chora àúâi baáo Suöëi Reo, cûã àöìng chñ Trêìn Huy Liïåu laâ chuã buát. BaáoSuöëi Reo ra àúâi laâ möåt sûå kiïån lúán aãnh hûúãng sêu sùæc àïën àúâi söëngtinh thêìn, cöí vuä àöång viïn rêët lúán àöëi vúái anh em tuâ nhên úã nhaâ tuâSún La. Chi böå Nhaâ tuâ Sún La àaä àûúåc Trung ûúng Àaãng cöng nhêånlaâ möåt chi böå àùåc biïåt, àûúåc nhêån Chó thõ, nghõ quyïët; coá traách nhiïåmlaänh àaåo ngûúâi tuâ baão vïå cuöåc söëng, phaát triïín aãnh hûúãng cuãa caáchmaång trong àöìng baâo àõa phûúng… Sau naây, nhiïìu chiïën syä cöångsaãn laâ àaãng viïn Chi böå Nhaâ tuâ Sún La àïìu trúã thaânh nhûäng caán böålaänh àaåo Àaãng, Nhaâ nûúác, quên àöåi nhû àöìng chñ Vùn Tiïën Duäng,Trêìn Quöëc Hoaân, Nguyïîn Vùn Trên, Nguyïîn Cú Thaåch, NguyïînThanh Bònh, Mai Chñ Thoå…

11


YÁ chñ kiïn cûúâng cuãa Tö Hiïåu àaä khiïën quên thuâ phaãi khiïëp súå.Thúâi gian bõ àaây ra Cön Àaão, Tö Hiïåu àaä nhiïìu lêìn tham gia töí chûácvûúåt nguåc, sûå viïåc baåi löå, caác àöìng chñ àïìu bõ boån cai nguåc tra têën,haânh haå daä man. Tö Hiïåu bõ giam trong khaám vúái nhûäng ngûúâi tuâchñnh trõ “àùåc biïåt nguy hiïím”. Tuy bõ lao phöíi, nhûng àöìng chñ vêîncêìn mêîn hoåc haânh, trau döìi tri thûác vaâ kinh nghiïåm hoaåt àöång caáchmaång. Nhûäng nùm úã quï, boån mêåt thaám thûåc dên, boån haâo lyá tronglaâng tuy biïët Tö Hiïåu töí chûác caác hònh thûác hoaåt àöång cho thanhniïn laâ nhùçm giaác ngöå caách maång maâ vêîn khöng laâm gò àûúåc. Khitrûúâng Kiïm Bõ Xuên Cêìu do Tö Hiïåu àûáng ra vêån àöång baâ con goápsûác xêy dûång, tïn Cöng sûá Bùæc Ninh cuäng phaãi “ngêåm böì hoân laâmngoåt” vïì dûå lïî khaánh thaânh…

Phêím chêët cöång saãn kiïn trung, bêët khuêët cuãa Tö Hiïåu coânàûúåc thïí hiïån khi àöìng chñ bõ thûåc dên Phaáp bùæt lêìn 2, taåi HaãiPhoâng. Duâ bõ boån mêåt thaám àaánh àêåp daä man, àöìng chñ vêînkhöng hïì heá rùng tiïët löå taâi liïåu, cú súã caách maång. Trong phiïntoâa xeát xûã Tö Hiïåu vaâ caác àöìng chñ cuãa mònh, khi bõ luêån töåi, duâthên thïí taân taå do bïånh têåt vaâ àoân roi quên thuâ, àöìng chñ vêîn hiïnngang, doäng daåc töë caáo töåi aác cuãa thûåc dên Phaáp vaâ tay sai,khùèng àõnh con àûúâng caách maång giaãi phoáng dên töåc laâ conàûúâng àuáng àùæn. Àùåc biïåt, yá chñ sùæt àaá, kiïn trung cuãa Tö Hiïåuthïí hiïån roä nhêët khi àöìng chñ bõ àaây úã nhaâ tuâ Sún La. Duâ bõ àoáireát vaâ bïånh lao quaái aác haânh haå, Tö Hiïåu vêîn quyïët khöng guåcngaä. Tö Hiïåu cuâng vúái caác àöìng chñ cuãa mònh biïën nhaâ tuâ Sún Lathaânh trûúâng hoåc caách maång, thaânh núi àaâo taåo, böìi dûúäng caánböå caách maång. Àöìng chñ àaä khöng ngûâng laâm viïåc, viïët caác baâituyïn truyïìn, lyá luêån caách maång, laänh àaåo anh em tuâ àêëu tranhvúái quên thuâ, khiïën boån cai nguåc vaâ chñnh tïn Cöng sûá Sún LaCuát - xö kheát tiïëng gian aác phaãi nïí phuåc, run súå.

Àaánh giaá vïì Tö Hiïåu, àöìng chñ Àöî Mûúâi, nguyïn Töíng Bñ thûBan Chêëp haânh Trung ûúng Àaãng àaä viïët “Cuöåc àúâi àöìng chñ tuyngùæn nguãi, nhûäng nhûäng cöëng hiïën cuãa àöìng chñ cho dên töåc vaâ chocaách maång thêåt laâ to lúán”.

12


2- Têëm gûúng, tinh thêìn Tö Hiïåu laâ taâi saãn vö giaá àöëi vúái sûånghiïåp caách maång cuãa Àaãng vaâ cuãa lõch sûã dên töåc

Cuöåc àúâi ngùæn nguãi vaâ haâo huâng cuãa àöìng chñ Tö Hiïåu àaä àïílaåi baâi hoåc to lúán vïì truyïìn thöëng caách maång khöng chó vúái lõch sûãàêëu tranh caách maång cuãa Àaãng maâ coân cuãa caã dên töåc Viïåt Nam.Têëm gûúng hy sinh anh duäng, bêët khuêët cuãa àöìng chñ laâ sûå tiïëp nöëinhûäng gûúng anh huâng, liïåt nûä trong lõch sûã nûúác nhaâ: Baâ Trûng, BaâTriïåu, Trêìn Bònh Troång, Nguyïîn Trung Trûåc… Tinh thêìn yïu nûúác,“thaâ chïët chûá khöng chõu laâm nö lïå” cuãa con dên nûúác Viïåt qua têëmgûúng Tö Hiïåu úã thúâi àaåi Höì Chñ Minh seä tiïëp tuåc àûúåc nöëi daâi theotûâng giai àoaån lõch sûã dên töåc, möîi khi Töí quöëc bõ caác thïë lûåc ngoaåibang doâm ngoá.

Têëm gûúng vaâ tinh thêìn Tö Hiïåu coân thïí hiïån úã thaái àöå laåc quancaách maång. Trong àõa nguåc trêìn gian cuãa chöën lao tuâ àïë quöëc, vúáivö vaân thiïëu thöën, gian khöí vïì vêåt chêët, sûå haânh haå vïì tinh thêìn vaâvêåt vaä vúái bïånh têåt, Tö Hiïåu vêîn àöång viïn àöìng chñ, àöìng àöåi cuãamònh tin tûúãng vaâo tûúng lai cuãa caách maång, tûúng lai cuãa àêët nûúác.Duâ biïët chùæc chùæn mònh seä hy sinh vò bïånh lao phöíi àaä úã giai àoaåncuöëi, àöìng chñ caâng hùng say viïët taâi liïåu, viïët baáo, tuyïn truyïìn vaâlaänh àaåo Chi böå Nhaâ tuâ Sún La. Àöìng chñ têm sûå “mònh biïët chùæcchùæn rùçng mònh seä chïët súám hún ngûúâi khaác, vò vêåy phaãi tranh thuãthúâi gian àïí chiïën àêëu, phuåc vuå cho Àaãng” vaâ “mònh chó e chïët súámkhöng laâm hïët nhûäng àiïìu dûå àõnh”1. YÁ thûác baão vïå uy tñn cuãa Àaãngcuäng àûúåc thïí hiïån roä khi bïånh têåt haânh haå, àau àúán, àöìng chñ vêînkiïn cûúâng: “Chùæc chùæn mònh khöng söëng àûúåc. Mònh coá gan tûå tûãnhûng mònh khöng muöën laâm àiïìu àoá. Noá àïí laåi nöîi buöìn vaâ sûå daydûát cho anh em, búãi ngûúâi khöng hiïíu seä coá nhûäng lúâi baân taánkhöng hay. Mùåt khaác, àõch cuäng seä coá thïí àùåt nghi vêën, phiïìn phûác”.Trûúác khi ài xa, àöìng chñ vêîn dùån laåi caác àöìng chñ cuãa mònh: “aánhsaáng ngaây mai àaä loá úã phña chên trúâi, haäy chuêín bõ àûúng àêìu vúáinhûäng thûã thaách lúán nhêët”. Vaâ trïn hïët, cêy àaâo do àöìng chñ Tö Hiïåutröìng taåi Nhaâ tuâ Sún La trong thúâi gian cuöëi àúâi, bõ giam giûä úã àêyàaä trúã thaânh biïíu tûúång khöng chó cho tinh thêìn àêëu tranh bêët khuêëtkiïn cûúâng cuãa caác chiïën syä cöång saãn taåi Nhaâ tuâ Sún La, maâ coân laâ

13

1. Lï Trung Toaãn, “Vïì thaânh Tö, nhúá anh Tö Hiïåu”, Sàd, tr103


“biïíu tûúång cuãa sûác söëng caách maång vûún lïn tûâ àêët chïët, laâ lúâinhùæn nhuã cho hêåu thïë rùçng muâa xuên nhên loaåi, chuã nghôa cöång saãnseä ra hoa kïët traái trïn maãnh àêët Viïåt Nam thên yïu”2. Nùm 1975,Ban quaãn lyá Lùng Chuã tõch Höì Chñ Minh cuäng àaä chiïët möåt caânh cuãacêy àaâo Tö Hiïåu vïì tröìng taåi Lùng Ngûúâi.

Baãn lônh kiïn cûúâng, bêët khuêët, tinh thêìn laåc quan caách maångcuãa Tö Hiïåu àaä trúã thaânh di saãn quyá baáu trong lõch sûã àêëu tranhcaách maång cuãa Àaãng vaâ lõch sûã dên töåc Viïåt Nam. Àïën nay, trïnkhùæp àêët nûúác, coá haâng trùm trûúâng hoåc, àûúâng phöë mang tïn TöHiïåu. Àùåc biïåt, thaânh phöë Haãi Phoâng, núi àöìng chñ Tö Hiïåu laâm Bñthû trong nhûäng nùm 1938, 1939, möåt thúâi àûúåc mang tïn laâ Thaânhphöë Tö Hiïåu, böå àöåi Haãi Phoâng thúâi kyâ khaáng chiïën chöëng Phaápàûúåc lêëy tïn laâ àún võ Thaânh Tö; hiïån nay, trûúâng Chñnh trõ cuãathaânh phöë Haãi Phoâng coá tïn laâ Trûúâng Chñnh trõ Tö Hiïåu; noái àïënnhaâ tuâ Sún La nhiïìu ngûúâi vêîn quen goåi laâ Nhaâ tuâ Tö Hiïåu… Hònhtûúång Tö Hiïåu vaâ cêy àaâo Tö Hiïåu àaä trúã thaânh hònh tûúång vùn hoåc,nghïå thuêåt quen thuöåc àöëi vúái nhên dên Viïåt Nam vaâ thïë giúái.

14

2. Àaåi tûúáng Vùn Tiïën Duäng, “Tûúãng nhúá àöìng chñ Tö Hiïåu, ngûúâi cöångsaãn mêîu mûåc hy sinh hïët thaãy cho giai cêëp, cho dên töåc”, Sàd, tr.24


15

Àöìng chñ Tö Hiïåu (haâng àûáng, ngoaâi cuâng bïn traái) vaâ möåt söë baån chiïënàêëu cuâng laâng Xuên Cêìu


16

Àöìng chñ Tö Hiïåu thúâi gian bõ cêìm tuâ taåi Cön Àaão

Di tñch lõch sûã Nhaâ tuâ Sún La (núi àöìng chñ Tö Hiïåu bõ giam giûä vaâ hy sinh)


17

Dêëáu vïët coân laåi cuãa buöìng giam trong nhaâ tuâ Sún La, núi àöìng chñ Tö Hiïåu hy sinh

Cuåm tûúång mö phoãng möåt buöíi sinh hoaåt cuãa Chi böå Nhaâ tuâ Sún La


18

Haâng àêìu tiïn, tûâ traái qua phaãi: Caác àöìng chñ Mai Huâng, Tö Thuêån, NguyïînÀûác Têm, Nguyïîn Thanh Bònh, Vùn Tiïën Duäng, Lï Giaãn vïì dûå Ngaây giöîàöìng chñ Tö Hiïåu taåi laâng Xuên Cêìu, Nghôa Truå, Vùn Giang, Hûng Yïn

Cêy àaâo Tö Hiïåu taåi Di tñch lõch sûã Nhaâ tuâ Sún La


19

Nhaâ lûu niïåm àöìng chñ Tö Hiïåu taåi laâng Xuên Cêìu, Nghôa Truå, Vùn Giang, Hûng Yïn

Caác àöìng chñ laänh àaåo tónh Hûng Yïn, thaânh phöë Haãi Phoâng, thên hûäu vaâhoå haâng dûå Ngaây giöî àöìng chñ Tö Hiïåu laâng Xuên Cêìu, Nghôa Truå, Vùn

Giang, Hûng Yïn


20

III - ÀÖÌNG CHÑ TÖ HIÏåU VÚÁI QUÏ HÛÚNG HÛNG YÏN, QUÏHÛÚNG HÛNG YÏN VÚÁI ÀÖÌNG CHÑ TÖ HIÏåU

1- Àöìng chñ Tö Hiïåu vúái quï hûúng Hûng YïnTêëm gûúng, tinh thêìn Tö Hiïåu saáng maäi trong lõch sûã dên töåc.

Àöëi vúái tónh Hûng Yïn, ngoaâi nhûäng aãnh hûúãng töët àeåp cuãa tinh thêìnTö Hiïåu trong cöng taác giaáo duåc truyïìn thöëng, nhûäng di saãn caáchmaång cuãa àöìng chñ àïí laåi cuäng goáp phêìn quan troång xêy dûång Àaãngböå, xêy dûång quï hûúng. Maän haån tuâ úã Cön Àaão, bõ chñnh quyïìnthûåc dên Phaáp quaãn thuác úã laâng Xuên Cêìu, xaä Nghôa Truå (VùnGiang), Tö Hiïåu àaä thaânh lêåp höåi Truyïìn baá quöëc ngûä, höåi Tûúng tïë,höåi têåp voä, höåi boáng àaá, höåi baát êm, töí àoåc saách baáo àïí têåp húåpquêìn chuáng tuyïn truyïìn caách maång. Phong traâo phaát triïín nhanh,àöìng chñ àaä vêån àöång quêìn chuáng àoâi kyâ haâo phaãi caãi töí hûúngthön, chöëng huã lêåu, chöëng phuå thu, laåm böí. Khi phong traâo lïn cao,àöìng chñ àaä vêån àöång quêìn chuáng laâm àún kiïån lyá trûúãng, àûa ngûúâitrong töí chûác ra thay thïë. Àoá chñnh laâ tiïìn àïì cho caác cuöåc àêëu tranhtaåi khu vûåc Vùn Giang, Vùn Lêm... sau naây. Trûúâng Kiïm Bõ XuênCêìu do Tö Hiïåu àûáng ra töí chûác xêy dûång àaä àaâo taåo nhiïìu thïë hïåhoåc troâ, trong àoá, coá nhiïìu ngûúâi àaä trúã thaânh caán böå trong böå maáyÀaãng, nhaâ nûúác, àöìng thúâi dên trñ cuãa caã möåt vuâng quanh xaä NghôaTruå àûúåc múã mang. Bïn caånh àoá, caác thïë hïå caán böå caách maångàûúåc àöìng chñ Tö Hiïåu giaác ngöå cuäng àaä trûúãng thaânh, phuåc vuå àùæclûåc cho sûå nghiïåp cuãa Àaãng. Chi böå àêìu tiïn cuãa huyïån Vùn Lêmra àúâi (taåi Laåc Àaåo, Vùn Lêm) coá sûå àoáng goáp cöng sûác cuãa Tö Hiïåuàaä laänh àaåo nhên dên Vùn Lêm giaânh chñnh quyïìn trong Caáchmaång thaáng Taám nùm 1945…

2- Quï hûúng Hûng Yïn àöëi vúái àöìng chñ Tö HiïåuTûå haâo laâ quï hûúng cuãa àöìng chñ Tö Hiïåu, noi gûúng nhûäng

cöëng hiïën cuãa àöìng chñ Tö Hiïåu àöëi vúái àêët nûúác, phaát huy tinh thêìnTö Hiïåu vaâ vêån duång saáng taåo tinh thêìn êëy trong sûå nghiïåp àöíi múái,Àaãng böå vaâ nhên dên tónh Hûng Yïn àaä thûúâng xuyïn quan têmthûåc hiïån töët cöng taác xêy dûång Àaãng vaâ chùm lo viïåc phaát triïínkinh tïë - xaä höåi úã àõa phûúng.

Thûåc hiïån Nghõ quyïët Àaåi höåi Àaãng lêìn thûá XI vaâ Nghõ quyïët Àaåihöåi Àaãng böå tónh lêìn thûá XVII, Tónh uyã àaä xêy dûång, ban haânh 6


21

chûúng trònh, 8 àïì aán; hoaân thaânh nhiïìu quy hoaåch quan troång nhû:Quy hoaåch töíng thïí phaát triïín KT – XH àïën nùm 2020, quy hoaåchphaát triïín vuâng àïën nùm 2030… Àùåc biïåt, nùm 2011, Hûng Yïn àaätöí chûác thaânh cöng caác hoaåt àöång kyã niïåm 180 nùm thaânh lêåp tónh,70 nùm thaânh lêåp Àaãng böå tónh, 15 nùm taái lêåp tónh vaâ àoán nhêånHuên chûúng Höì Chñ Minh, àïí laåi trong caán böå, nhên dên niïìm tûåhaâo sêu sùæc vïì truyïìn thöëng caách maång vaâ vùn hiïën cuãa quïhûúng. Tûâ àoá quyïët têm àoaân kïët, phaát huy caác nguöìn lûåc, thûåc hiïåncoá hiïåu quaã muåc tiïu, nhiïåm vuå kinh tïë- xaä höåi. Tñnh àïën hïët nùm2011, töíng saãn phêím cuãa tónh (GDP) tùng 11,58%; giaá trõ saãn xuêëtnöng nghiïåp vaâ thuyã saãn tùng 8,85%, giaá trõ saãn xuêët cöng nghiïåptùng 15,54%, giaá trõ caác ngaânh dõch vuå tùng 12,42%; thu nhêåp bònhquên àêìu ngûúâi àaåt 24,4 triïåu àöìng; cú cêëu kinh tïë NN0-CN,XD-DV:24% - 45% - 31%; kim ngaåch xuêët khêíu 762 triïåu USD; thu ngênsaách àaåt 4.248 tyã àöìng, trong àoá thu nöåi àõa 3.150 tyã àöìng. Tyã lïåtùng dên söë tûå nhiïn 0,96%; tyã lïå höå ngheâo coân 9%; taåo thïm viïåclaâm múái 2,3 vaån lao àöång; tyã lïå xaä àaåt chuêín quöëc gia vïì y tïë 94%;tyã lïå laâng, khu phöë vùn hoaá 74%.

Saãn xuêët nöng nghiïåp phaát triïín khaá toaân diïån; nùng suêët, saãnlûúång vaâ giaá trõ tùng cao; cú cêëu giöëng, traâ vuå chuyïín àöíi maånh theohûúáng tñch cûåc. Chùn nuöi, thuyã saãn phaát triïín khaá öín àõnh. Kinh tïëtrang traåi, caác laâng nghïì, ngaânh nghïì tiïíu thuã cöng nghiïåp phaáttriïín, giaãi quyïët àûúåc nhiïìu lao àöång taåi chöî, tùng thu nhêåp chongûúâi dên. Àang tiïën haânh lêåp Quy hoaåch xêy dûång Nöng thön múáivaâ triïín khai xêy dûång úã 20 xaä àiïím. Chûúng trònh nûúác saåch vaâ vïåsinh möi trûúâng àûúåc quan têm, tyã lïå höå dên nöng thön sûã duångnûúác húåp vïå sinh àaåt 89,1%. Giaá trõ saãn xuêët cöng nghiïåp àaåt22.948 tyã àöìng. Tiïíu thuã cöng nghiïåp àûúåc múã röång, saãn xuêët kinhdoanh coá hiïåu quaã, nhêët laâ caác ngaânh nghïì truyïìn thöëng, caác mùåthaâng xuêët khêíu. Húåp taác àêìu tû tiïëp tuåc phaát triïín, àiïìu kiïån thu huátdûå aán àêìu tû thuêån lúåi, söë dûå aán àêìu tû vaâo àõa baân tùng, caác doanhnghiïåp cú baãn chêëp haânh töët caác qui àõnh cuãa Nhaâ nûúác vaâ cuãa tónh.Töíng söë dûå aán àêìu tû trïn àõa baân lïn 921 dûå aán (trong àoá 717 DAtrong nûúác, 204 DA ngoaâi nûúác), vúái töíng söë vöën àùng kyá 49,6 nghòntyã àöìng vaâ 1,73 tyã USD. Àaä coá thïm 43 dûå aán múái ài vaâo hoaåt àöång,àûa töíng söë dûå aán ài vaâo hoaåt àöång lïn 563 dûå aán, taåo viïåc laâm


22

thûúâng xuyïn cho gêìn 9 vaån lao àöång. Töíng mûác lûu chuyïín haâng hoaá baán leã 12.313 tyã àöìng. Xuêët

khêíu coá nhiïìu thuêån lúåi, kim ngaåch xuêët khêíu 762 triïåu USD. Hïåthöëng giao thöng vêån taãi tûâng bûúác àûúåc phaát triïín; àaä caãi taåo, nêngcêëp vaâ xêy múái nhiïìu tuyïën àûúâng quan troång, phuåc vuå töët nhu cêìuài laåi cuãa nhên dên vaâ taåo àiïìu kiïån thuêån lúåi cho lûu thöng haânghoáa, goáp phêìn quan troång vaâo sûå phaát triïín kinh tïë - xaä höåi cuãa tónh.Ngoaâi caác truåc àûúâng 39A, 39B àaä àûúåc nêng cêëp, caác àûúâng àï taãsöng Höìng, àûúâng 200, àûúâng cao töëc Haâ Nöåi-Haãi Phoâng vaâ àûúângnöëi giûäa 2 àûúâng cao töëc Haâ Nöåi-Haãi Phoâng vaâ Cêìu Gieä-Ninh Bònhvv... àang tñch cûåc thi cöng. Bûu chñnh, viïîn thöng phaát triïín maånhmeä, àaáp ûáng nhu cêìu ngaây caâng cao cuãa nhên dên. Cöng taác quaãnlyá àêët àai, taâi nguyïn vaâ möi trûúâng àûúåc tùng cûúâng. Triïín khai aápduång hïå thöëng quaãn lyá chêët lûúång ISO 9001:2008 vaâo hoaåt àöångcuãa caác cú quan Nhaâ nûúác trïn àõa baân tónh giai àoaån 2011-2013.

Cú baãn hoaân thaânh quy hoaåch xêy dûång vuâng; àang tñch cûåctriïín khai lêåp quy hoaåch chung xêy dûång caác huyïån Myä Haâo, VùnGiang, khu àö thõ múái Bö Thúâi - Dên Tiïën. Àang triïín khai caác dûåaán Chûúng trònh nûúác saåch vaâ vïå sinh möi trûúâng taåi caác thõ trêën(giai àoaån II), dûå aán Hïå thöëng cêëp nûúác thaânh phöë Hûng Yïn, dûå aánnùng lûúång nöng thön taåi 48 xaä. Dûå aán xêy dûång haå têìng thaânh phöëHûng Yïn àaä àaâm phaán xong, àang hoaân thiïån caác thuã tuåc àêìu tû.

Chêët lûúång giaáo duåc vaâ àaâo taåo àûúåc nêng lïn, àiïím bònh quên3 mön thi àaåi hoåc xïëp thûá 3 toaân quöëc, tyã lïå giaáo viïn àaåt chuêín vaâtrïn chuêín tùng. Cú súã vêåt chêët cho giaáo duåc vaâ àaâo taåo àûúåc quantêm àêìu tû. Tyã lïå phoâng hoåc kiïn cöë cao têìng tùng: Mêìm non àaåt62,9%, Tiïíu hoåc àaåt 86,4%, THCS àaåt 90,1%, THPT àaåt 87,6% vaâGDTX àaåt 60,7%. Àïën hïët nùm 2011, töíng söë trûúâng àaåt chuêínquöëc gia trong tónh laâ 185 trûúâng. Àang triïín khai lêåp quy hoaåch chitiïët Khu Àaåi hoåc Phöë Hiïën, hiïån taåi trûúâng Àaåi hoåc Thuãy lúåi àaä àûúåcChñnh phuã cho pheáp xêy dûång taåi Hûng Yïn, àang tiïën haânh lêåp quihoaåch chi tiïët, lêåp dûå aán vaâ àang gêëp ruát lêåp phûúng aán àïìn buâ vaâGPMB; caác trûúâng Àaåi hoåc Giao thöng Vêån taãi, Àaåi hoåc Ngoaåithûúng àang khaão saát àïí àêìu tû; tónh àaä coá chuã trûúng tiïëp nhêånTrûúâng Àaåi hoåc Nöng nghiïåp Haâ Nöåi cú súã Hûng Yïn vaâ Àaåi hoåcCöng àoaân.


23

Cöng taác àaâo taåo nghïì àûúåc quan têm, tùng quy mö, àa daånghoaá caác hònh thûác daåy nghïì. Toaân tónh hiïån coá 40 cú súã daåy nghïìvaâ tham gia daåy nghïì phaát huy coá hiïåu quaã, triïín khai vaâ thûåc hiïånbûúác àêìu coá hiïåu quaã mö hònh daåy nghïì theo àõnh hûúáng thõ trûúângàaáp ûáng nhu cêìu hoåc nghïì vaâ sûã duång lao àöång coá tay nghïì cuãadoanh nghiïåp vaâ xaä höåi.

Quaãn lyá nhaâ nûúác vïì y tïë coá nhiïìu tiïën böå. Têåp trung àêìu tûxêy dûång vaâ caãi taåo cú súã vêåt chêët taåi caác bïånh viïån vaâ Trung têmy tïë, thaânh lêåp múái Bïånh viïån Saãn Nhi. Àaâo taåo, nêng cao nùng lûåcàöåi nguä caán böå chuyïn mön kyä thuêåt vaâ aáp duång caác kyä thuêåt múái,nêng cao chêët lûúång phuåc vuå nhu cêìu khaám, chûäa bïånh cuãa nhêndên. Duy trò öín àõnh mûác tùng dên söë tûå nhiïn 0,96%. Triïín khai coáhiïåu quaã àïì aán khaám sûác khoãe, tû vêën tiïìn hön nhên, saâng loåc súsinh.

Caác hoaåt àöång vùn hoaá, vùn nghïå diïîn ra söi àöång, àaãm baãoyïu cêìu phuåc vuå nhiïåm vuå chñnh trõ vaâ phuåc vuå nhu cêìu hûúãng thuåcuãa nhên dên. Cöng taác quaãn lyá lïî höåi àûúåc quan têm, caác lïî höåidiïîn ra àaãm baão vui tûúi, laânh maånh, an toaân vaâ tiïët kiïåm. Phongtraâo "Toaân dên àoaân kïët xêy dûång àúâi söëng vùn hoaá" úã cú súã tiïëptuåc khúãi sùæc. Àang triïín khai lêåp dûå aán Quy hoaåch töíng thïí baão töìn,tön taåo phaát huy giaá trõ àö thõ cöí Phöë Hiïën gùæn vúái phaát triïín du lõchvaâ Quy hoaåch baão töìn Khu di tñch quöëc gia Àònh Àaåi Àöìng, ChuâaNöm. Hoaân thaânh giai àoaån 2 truâng tu, tön taåo di tñch àïìn Àa Hoaâ,xaä Bònh Minh - Khoaái Chêu. Àang tñch cûåc triïín khai xêy dûång tûúångàaâi Cöë Töíng Bñ thû Nguyïîn Vùn Linh. Phï duyïåt Quy hoaåch chi tiïët1/500 Khu liïn húåp thïí thao cuãa tónh vaâ àang lûåa choån nhaâ àêìu tûàïí triïín khai thûåc hiïån dûå aán. Phong traâo thïí duåc thïí thao quêìnchuáng àûúåc duy trò thûúâng xuyïn. Cöng taác baáo chñ, xuêët baãn, phaátthanh vaâ truyïìn hònh hoaåt àöång àa daång vaâ phong phuá, truyïìn taãikõp thúâi caác thöng tin vïì chñnh trõ, kinh tïë, vùn hoáa, xaä höåi quan troångcuãa Àaãng, Nhaâ nûúác vaâ cuãa tónh túái ngûúâi dên.

Thûåc hiïån àêìy àuã, kõp thúâi chñnh saách ûu àaäi àöëi vúái ngûúâi coácöng vaâ giaãi quyïët tñch cûåc nhûäng töìn taåi, vûúáng mùæc cho caác àöëitûúång. Chûúng trònh höî trúå xêy dûång nhaâ úã cho gêìn 3.000 höå ngheâotheo tinh thêìn Quyïët àõnh 167 cuãa Chñnh phuã àaä cú baãn hoaân thaânh.

Cöng taác quöëc phoâng - quên sûå àõa phûúng àaä àûúåc triïín khai


24

töí chûác thûåc hiïån möåt caách toaân diïån. Cöng taác baão vïå an ninhchñnh trõ àûúåc giûä vûäng, an ninh xaä höåi, kinh tïë, vùn hoaá, tû tûúãng,nöåi böå àûúåc àaãm baão, an ninh nöng thön diïîn biïën ñt phûác taåp. Cöngtaác tuyïn truyïìn, phöí biïën, giaáo duåc phaáp luêåt àûúåc triïín khai röångkhùæp, ài vaâo chiïìu sêu, coá troång têm, troång àiïím.

Tiïëp tuåc triïín khai thûåc hiïån àöìng böå caác giaãi phaáp vïì caãi caáchhaânh chñnh. Thûåc hiïån vaâ triïín khai coá hiïåu quaã cú chïë "möåt cûãa","möåt cûãa liïn thöng" gùæn vúái raâ soaát àún giaãn hoaá thuã tuåc haânhchñnh, taåo àiïìu kiïån thuêån lúåi cho ngûúâi dên vaâ doanh nghiïåp. Caácquy trònh ban haânh vùn baãn quy phaåm phaáp luêåt ngaây möåt chùåt cheävaâ chêët lûúång àûúåc nêng cao. Töí chûác triïín khai thûåc hiïån cuöåc bêìucûã àaåi biïíu Quöëc höåi vaâ àaåi biïíu HÀND caác cêëp nhiïåm kyâ 2011 -2016 thaânh cöng töët àeåp, àaãm baão àuáng Luêåt, an toaân vaâ tiïët kiïåm.

Cöng taác xêy dûång Àaãng àûúåc chuá troång trïn têët caã caác lônhvûåc: tû tûúãng- chñnh trõ, töí chûác… Cöng taác giaáo duåc chñnh trõ, tûtûúãng àöëi vúái caán böå, àaãng viïn coá nhiïìu àöíi múái. Coi troång nhiïåmvuå xêy dûång àaåo àûác, löëi söëng trong caán böå, àaãng viïn. Tiïëp tuåc àêíymaånh viïåc “Hoåc têåp vaâ laâm theo têëm gûúng àaåo àûác Höì Chñ Minh”,taåo sûác lan toaã trong caán böå, àaãng viïn vaâ nhên dên, khúi dêåyphong traâo thi àua sêu röång trong xaä höåi. Viïåc nghiïn cûáu, quaán triïåtcaác chó thõ, nghõ quyïët cuãa Àaãng àûúåc caác cêëp uãy tiïën haânh nghiïmtuác, kõp thúâi, gùæn vúái xêy dûång chûúng trònh haânh àöång saát thûåc, khaãthi, àûa nghõ quyïët vaâo cuöåc söëng. Caác hoaåt àöång tuyïn truyïìnàûúåc duy trò, coá chêët lûúång khaá. Àöåi nguä baáo caáo viïn àûúåc kiïåntoaân vaâ hoaåt àöång tñch cûåc. Taâi liïåu tuyïn truyïìn, thöng tin àûúåcphaát haânh thûúâng xuyïn, tùng lûúång thöng tin vaâ söë lûúång phaáthaânh. Cöng taác giaáo duåc truyïìn thöëng àûúåc quan têm, àa daång hoaábùçng nhiïìu hònh thûác phong phuá, coá taác duång giaáo duåc töët.

Têåp trung cuãng cöë, phaát triïín vaâ xêy dûång töí chûác cú súã àaãng,nêng cao chêët lûúång àöåi nguä caán böå, àaãng viïn bùçng nhûäng chuãtrûúng vaâ giaãi phaáp thiïët thûåc. Tiïëp tuåc thûåc hiïån chûúng trònh xêydûång töí chûác cú súã àaãng trong saåch vûäng maånh; nêng cao chêëtlûúång àaãng viïn, chêët lûúång sinh hoaåt. Cöng taác àaánh giaá, phên loaåi,khen thûúãng töí chûác cú súã àaãng, àaãng viïn, caán böå laâm cöng taácxêy dûång Àaãng àaãm baão dên chuã, cöng khai vaâ thiïët thûåc hún. Bònhquên haâng nùm, söë töí chûác cú súã àaãng àaåt TSVM laâ 81,42%, söë yïëu


25

keám giaãm coân 0,6%; àaãng viïn àuã tû caách hoaân thaânh töët nhiïåm vuåàaåt trïn 71% (hoaân thaânh xuêët sùæc nhiïåm vuå àaåt 12,4%), söë vi phaåmtû caách giaãm coân 0,47%. Phaát triïín àaãng viïn múái baão àaãm vïì chêëtlûúång, tùng tyã lïå laâ àoaân viïn thanh niïn, cöng nhên, trñ thûác; trungbònh haâng nùm kïët naåp trïn 1.500 àaãng viïn.

Cöng taác caán böå àûúåc tiïën haânh àöìng böå caác nöåi dung, goápphêìn xêy dûång àöåi nguä caán böå tûâ tónh àïën cú súã coá bûúác trûúãngthaânh vïì moåi mùåt, cú baãn àaáp ûáng yïu cêìu nhiïåm vuå. Cöng taác àïìbaåt, böí nhiïåm caán böå laänh àaåo, quaãn lyá thûåc hiïån àuáng quy àõnh.Coi troång xem xeát tiïu chuêín caán böå trûúác khi àïì baåt.

Cöng taác kiïím tra àûúåc coi troång, UÃy ban kiïím tra caác cêëpàûúåc kiïån toaân vïì töí chûác, nêng cao chêët lûúång hoaåt àöång. Àêíymaånh hoaåt àöång giaám saát. Goáp phêìn tñch cûåc giaáo duåc caán böå,àaãng viïn, ngùn ngûâa vi phaåm, chöëng quan liïu, tham nhuäng, tiïucûåc, giûä gòn sûå trong saåch cuãa Àaãng, cuãng cöë loâng tin trong Àaãngböå vaâ nhên dên.

Cöng taác dên vêån àûúåc quan têm, àaä kiïån toaân böå maáy caánböå laâm cöng taác dên vêån, 100% bñ thû àaãng uãy cêëp xaä kiïmtrûúãng khöëi dên vêån cú súã. Phong traâo thi àua “Dên vêån kheáo”àûúåc triïín khai àaåt nhiïìu kïët quaã. Nhêån thûác, traách nhiïåm vaâ thûåchiïån cöng taác dên vêån cuãa hïå thöëng chñnh trõ àûúåc nêng lïn, coánhiïìu chuyïín biïën.

Phûúng thûác laänh àaåo cuãa caác cêëp uyã Àaãng tiïëp tuåc àûúåc àöíimúái, phaát huy töët hún tñnh chuã àöång, saáng taåo vaâ àaãm baão hoaåtàöång theo quy àõnh phaáp luêåt cuãa caác töí chûác trong hïå thöëng chñnhtrõ; dên chuã trong Àaãng àûúåc phaát huy vaâ múã röång. Phong caách, lïìlöëi laâm viïåc cuãa caác cú quan Àaãng tûâ tónh àïën cú súã tiïëp tuåc àûúåcàöíi múái theo hûúáng sêu saát cú súã, gêìn guäi nhên dên; tùng cûúângàön àöëc, kiïím tra thûåc hiïån coá hiïåu quaã caác nghõ quyïët cuãa Àaãng.

*Ghi nhúá nhûäng àoáng goáp to lúán cuãa àöìng chñ Tö Hiïåu vúái caách

maång Viïåt Nam noái chung, tónh Hûng Yïn noái riïng, Àaãng böå vaânhên dên Hûng Yïn àaä nhiïìu lêìn töí chûác cho caán böå, nhên dên àïënnhaâ tuâ Sún La, thùm viïëng núi àöìng chñ bõ thûåc dên Phaáp giam cêìmvaâ àaä anh duäng hy sinh. Àöìng thúâi, nhùçm taåo thïm möåt àõa chó vùnhoáa, giaáo duåc truyïìn thöëng cho thïë hïå tûúng lai, Tónh uãy, HÀND,


26

UBND tónh àaä quyïët àõnh xêy dûång Nhaâ lûu niïåm àöìng chñ Tö Hiïåutaåi xaä Nghôa Truå, huyïån Vùn Giang. Nhaâ lûu niïåm àûúåc xêy dûång taåikhu àêët cuä cuãa gia àònh. Taåi àêy trûng baây nhiïìu hònh aãnh vaâ hiïånvêåt vïì thên thïë, sûå nghiïåp cuãa liïåt syä Tö Hiïåu vaâ gia àònh àöìng chñ.Trïn nïìn àêët trong khuön viïn Nhaâ lûu niïåm, hiïån coá cêy àaâo àûúåcnhên giöëng tûâ Cêy àaâo Tö Hiïåu do Tónh uãy, HÀND, UBND tónh SúnLa àem vïì tröìng. Trïn àõa baân tónh, coá nhiïìu cöng trònh, àûúâng phöë,trûúâng hoåc àûúåc mang tïn Tö Hiïåu, trong àoá, ngöi trûúâng tiïíu hoåcvaâ trung hoåc cú súã Tö Hiïåu taåi xaä Nghôa Truå quï hûúng àöìng chñàûúåc xêy trïn nïìn trûúâng Kiïm Bõ do àöìng chñ vêån àöång xêy dûångnùm xûa.

Kyã niïåm 100 nùm Nùm sinh cuãa àöìng chñ Tö Hiïåu (1912-2012), ngûúâi con ûu tuá cuãa quï hûúng Hûng Yïn, ngûúâi cöång saãnkiïn cûúâng, bêët khuêët, troån àúâi chiïën àêëu, hy sinh vò sûå nghiïåp caáchmaång cuãa Àaãng, vò àöåc lêåp tûå do cuãa dên töåc, chuáng ta ön laåi cuöåcàúâi hoaåt àöång vaâ nhûäng cöëng hiïën to lúán cuãa àöìng chñ àöëi vúái Àaãngvaâ caách maång Viïåt Nam, nhûäng tònh caãm sêu sùæc cuãa àöìng chñ vúáiquï hûúng Hûng Yïn. Àöìng thúâi, qua àoá tuyïn truyïìn, giaáo duåc vïìchuã nghôa yïu nûúác, têëm gûúng àaåo àûác saáng ngúâi cuãa caác thïë hïåài trûúác àïí caác thïë hïå höm nay hoåc têåp, noi theo. Phaát huy thuêånlúåi, khùæc phuåc khoá khùn, Àaãng böå vaâ nhên dên trong tónh ra sûácphêën àêëu thûåc hiïån thùæng lúåi caác muåc tiïu, nhiïåm vuå do Nghõ quyïëtÀaåi höåi toaân quöëc lêìn thûá XI cuãa Àaãng vaâ Àaåi höåi Àaãng böå tónh lêìnthûá XVII àaä àïì ra, àûa Hûng Yïn cú baãn trúã thaânh tónh cöng nghiïåptheo hûúáng hiïån àaåi trûúác nùm 2020.

BAN TUYÏN GIAÁO TÓNH UÃY HÛNG YÏN


I - Khaái lûúåc tiïíu sûã vaâ quaá trònh hoaåt àöång caáchmaång cuãa àöìng chñ Tö Hiïåu

II- Nhûäng phêím chêët vaâ cöëng hiïën cuãa àöìng chñ TöHiïåu àöëi vúái sûå nghiïåp caách maång cuãa Àaãng vaâ dên töåc

1- Àöìng chñ Tö Hiïåu laâ möåt ngûúâi yïu nûúác, möåt chiïën syäcöång saãn thuöåc thïë hïå àêìu tiïn cuãa Àaãng, trñ tuïå, kiïn trung,bêët khuêët, troån àúâi chiïën àêëu, hy sinh vò sûå nghiïåp caách maångcuãa Àaãng, vò àöåc lêåp tûå do cuãa dên töåc.

2- Têëm gûúng, tinh thêìn Tö Hiïåu laâ taâi saãn vö giaá àöëi vúáisûå nghiïåp caách maång cuãa Àaãng vaâ cuãa lõch sûã dên töåc

III - Àöìng chñ Tö Hiïåu vúái quï hûúng Hûng Yïn, quïhûúng Hûng Yïn vúái àöìng chñ Tö Hiïåu

1- Àöìng chñ Tö Hiïåu vúái quï hûúng Hûng Yïn

2- Quï hûúng Hûng Yïn àöëi vúái àöìng chñ Tö Hiïåu

5

8

8

13

20

20

20

27

MUÅC LUÅC

28

Àïì cûúng tuyïn truyïìn Kyã niïåm 100 nùm

Nùm sinh Nhaâ caách maång, liïåt syä Tö Hiïåu

Chõu traách nhiïåm xuêët baãnVUÄ VÙN TOAÂN

UÃy viïn Ban Thûúâng vuå Tónh uãyTrûúãng ban Tuyïn giaáo Tónh uãy

Biïn têåpTRÊÌN THÕ THANH THUÃYUÃy viïn BCH Àaãng böå tónh

Phoá Trûúãng ban TT Ban Tuyïn giaáo Tónh uãy

NGUYÏÎN VÙN ÀÖNGPhoá Trûúãng Ban Tuyïn giaáo Tónh uãy

PHAÅM MINH HOAÂNGTrûúãng phoâng Vùn hoáa- Vùn nghïå

Ban Tuyïn giaáo Tónh uãy

PHAÅM VÙN NGHÏåTrûúãng phoâng Tuyïn truyïìn


HOAÂNG THÕ THANH MAIPhoá Trûúãng phoâng Vùn hoáa- Vùn nghïå,


In 1.500 cuöën khöí 14,5 x 20,5cm taåi Cöng ty in Taåp chñ Cöång saãn.Giêëp pheáp xuêët baãn söë 08/GP-STTTT do Súã Thöng tin- Truyïìn thöng

cêëp ngaây 1/3/2012In xong vaâ nöåp lûu chiïíu thaáng 3 nùm 2012

Documents

Kỷ niệm 100 năm Tô Hiệu