Upload
others
View
6
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
Kujdesjet infermierore ne koleostomi
DENIS KOLA Page 1
REPUBLKA E SHQIPëRISE
UNIVERSITEI ALEKSANDER MOISIU DURRëS
FAKULTETI I INFERMIERISË
TEMË DIPLOME
“KUJDESI INFERMIEROR NË PACIENTËT KIRURGJIKAL ME
STOMË ”
Ma Student: Denis Kola Udhëheqësi shkencor : Dr. Med. Endrit Sina
Prof.Assoc Pirro Prifti
Durrës 2014
Kujdesjet infermierore ne koleostomi
DENIS KOLA Page 2
Parathenie
Shpreh mirenjohje per te gjithe ata qe me kane ndihmuar per te bere te mundur kryerjen e
ketij studimi.Vleresoj ne menyre te vecante mbeshtetjen e Pr.Endrit Sina si dhe pune e bere
nga udheheqesi I temes Prof.Assoc.Pirro Prifti qe me kane ndihmuar gjate gjithe punes per te
realizuar kete teme diplome qe pa ekspertizen ,verejtjet dhe sugjerimet e tyre kryerja e ketij
studimi nuk do te ishte bere I mundur .
Kujdesjet infermierore ne koleostomi
DENIS KOLA Page 3
PERMBA JTJA E LENDES
PARATHENIE
HYRJE …………………………………………………………………………………….…5
QELLIMI I STUDIMIT ………………………………………………………………..…....6
PJESA TEORIKE…………………..…………………………………………………….....7
HISTORIKU I COLOSTOMISE………………………………………………………........7
Colostomia e pare…………………………………………………………...………………..7
Colostomia sot………………………………………………………….………………….…8
ANATOMIA FUNKSIONALE E SISITEMIT DIGJESTIV
Aparati tretës………………………………………………………………………..………..8
PROÇEDURAT OPERATIVE………………………………………………………………9
Përkufizimi i stomës…………………………………………………………………………10
Tipet e colostomive…………………………………………………………...…...…………10
COLOSTOMI………………………………………………………..……………………...11
Shkaqet e colostomisë………………………………………………………………..……...11
VEPRIMTARIA PRAKTIKE DHE EKSPERIMENTALE………………….…..……........12
Kujdesi ifermieror paraoperator ne colostomi…………..……………….…………….……..12
Dhënia e informacionit dhe këshillimi I pacientëve…………….………...………….……...12
Kujdesi infermieror postoperator ne colostomi…………….………..……..………….…….12
Procesi infermieror………………….......................................................................................14
Roli i dietës ne të sëmuret me colostomi………….………………………………….…..…..14
Kujdesjet infermierore ne koleostomi
DENIS KOLA Page 4
Diagnozat infermierore……………………………………………………………………….14
Reyultatet e pritshme…………………………………………………………………………14
Shpjegimi I kujdesit për higjenën……………………………………………………...……..15
Komplikacionet……………………………………………………………………...……….16
Produktet që përdoren për colostomitë……………………………………………..………..18
Mbrojtja e lëkurës…………………………………………………………………………….19
Boshatisja e qeses kujdesi për shpëlarje……………………………………………………...20
Stadi i diagnostikimit…………………………………………………………………………21
Diagnozat……………………………………………………………………………………..22
Patologjia………………………………………………………………………..……………22
Kanceri kistorite familiar……………………………………………………………………..23
Qëllimi i studimit…………………………………………………………………………….24
Konkluzionet………………..………………………………………………………………..24
Rezultate…………………………………………………………………………………..…25
PERFUNDIME…………………………………………………………..…………...…......36
LITERATURË……………..………………………………………………………………..36
Kujdesjet infermierore ne koleostomi
DENIS KOLA Page 5
HYRJE
Kolostomia është një procedure kirurgjikale e cila sjell një pjesë te zorrës së trashë përmes
murit adominal për të nxjerrë jasht fecet.
Ajo ështe krijuar si një rrugë për të trajtuar c’rregullime të ndryshme te zorrës së trashë,
përfshirë këtu kancerin,obstruksionin, sëmundjet inflamatore të zorrëve, rupturen e
divertikulit, ishemin ose dëmtime të tjera të rënda.
Kolostomia e përkohshme është krijuar për të ndryshuar drejtimin e jashqitjeve nga pjesët e
dëmtuara ose të sëmura të zorrës së trashë, duke i lejuar pushim dhe sherim.
Kolostomia e përhershme bëhet kur pjesa fundore e zorrës duhet të hiqet ose është bllokuar
dhe është jo funksionale.
Megjithëse kanceri kolorecal është me I perhapuri dhe indikacionet janë për një colosomi të
përherëshme, vetëm rreth 10%-15% të pacientëve me këtë diagnozë kërkojnë aplikimin e
kolostomisë.
Kujdesjet infermierore ne koleostomi
DENIS KOLA Page 6
QELLIM I TEMES
1. VERESIMI I KUJDESIT INFERMIEROR NE PACIENTET ME COCLOSTOMY
2. KESHILLIMI NGA ANA E IFERMIEREVE NE LIDHJE ME:
. HIGJENEN E STOMES, BOSHATISJA E QESES
. KOHEZGJATJA E MBAJTEJES SE STOMES
. KUJDESIN NDAJ FAKTOREVE FAVORIZUES TE INFEKSIONEVE GJATE
PERIUDHES SE KOLOSTOMISE
. PERKUJDESJEN NE LIDHJE ME MENYREN E TE SJELLJES NE LIDHJE ME
DIETEN DHE AKTIVITETIN DITOR
Kujdesjet infermierore ne koleostomi
DENIS KOLA Page 7
PJESA TEORIKE
HISTORIKU I COLOSTOMISE
Deri në fund të viteve 1700, bllokimi i zorrëve ishte pothuajse fatal.Deri kur mjekët nuk
kishin asnjë njohuri për antibiotikët ose teknikat sterile, një operacion në zorrë përmbante një
rrezik shumë të madh infektimi. Mjekët shmangen cdo lloj operacioni i cili kishte të bënte me
hyrjen në peritoneum, membrana e të cilit mban Brënda saj organet jetësore, ku infeksionet
ishin vecanerisht të rrezikshme.Në vend të tyre,ata hodhën idene e perdorimit te trajtimeve
duke konsumuar metale të rënda si merkuri, laksativet, klizmat dhe dhënies së kalit për ti
ndihmuar të lëvizin jashqitjet përmes sistemit digjestiv.Kjo metodë dha pak ndihme në
dhimbjet e pacientëve.
Colostomia e pare
Një kirurg francez I quajtur M.Pilore bëri operacionin e parë në vitin 1776, pasi
medikamentet nuk kishin asnjë efekt te pacienti i tij.Pa trajtim, bllokimi i pacientin do ta
conte drejtë vdekjes.
Pilore vendosi përdorimin e operacionit si një mundësi të fundit për trajtimin e bllokimit.Për
të bërë operacionin,Pilore bëri një hapje ndërmjet murit adominal për të pasur akses në
cekum, ne pjesën e parë të zorrëve.Ai terhoqi pjesën e lirë të zorrëve përmes barkut të
pacientit dhe e qepi në lekurën e pacientit, duke krijuar një stoma nga e cila do të dilte
ushqimi i tretur nga trupi.operacioni i parë për colostomi doli me sukses.
Pas operacionit, pacienti përdori atë cfarë ishte e mundur për aplikimin e parë të colostomise:
një sfungjer tek e hapura me një fasho elastike për të thithur cdo rrjedhje.Me teknologjinë e
sotmës pacienti mund të mbaje zorrët e tij të pastra me ane të klizmës.Ky operacion i parë i
Colostomisë anashkaloi bllokimin e zorrëve të pacientit.Dy javë më vonë pacienti vdiq
nga infeksioni në zorrën e hollë, ndoshta nga helmimi për shkak të përdorimit të mërkurit.
Nga autopsia u gjendën rreth 747 gram mërkur në zorrën e tij.
COLOSTOMIA SOT
Sot, teknikat moderne kirurgjikale e bëjnë Colostominë të pranueshme dhe një procedure
shumë të sigurtë, në një mënyrë praktike për të trajtuar gjëndje të cilat nderhyjnë me aftësine
Kujdesjet infermierore ne koleostomi
DENIS KOLA Page 8
që ka trupi për të eliminuar mbetjet.Gjithashtu dhe kujdesi post-kirurgjikal ka më shumë
përmirësime.Me teknologjinë e sotmës qeset janë shumë të avancuara se sfungjeri dhe fashot
elastike” Operacionet e colostomisë lejojnë një numër të pafundëm njerëzish të cilët vuajnë
nga bllokimi I zorrëve, sëmundja Crohn, dhe sëmundje të tjera intestinale , që i drejtojnë
njerëzit në jetimin e një jetë të shëndetshme dhe të plotë.
ANATOMIA FUNKSIONALE E SISTEMIT DIGJESITV
APARATI TRETES
Sistemi digjestiv ndahet në katër seksione të brendëshme të renditura si më poshtë.
Stomaku – vëndi ku acidet e tij shërbejne ushqimin në më shumë të lëngshëm se
më parë dhe e kalojnë më pas ushqimin brënda zorrëve të holla
Zorret e holla - absorbojnë pjesën më të madhe të nutrientëve nga ushqimet , te tilla
si vitaminat, proteinat dhe karbohidratet, perpara levizjes e qëndrimit brënda në
kolon.
Zorra e trashë – leviz ujin dhe mban pak nutrient nga lëngjet dhe shkakton mbajtjen
e produkteve mbetës që vijnë në formë solide dhe me tej kthehen në material
jashtëqitës .Zorra e trashë e përcjell materialin për në rektum.
Rektumi – është thellësisht një zonë mbajtëse e jashtëqitjes deri në momentin që
largohen prej saj nëpermjet anusit .Kur personi shkon në tualet , muskujt përreth
anusit do te lirohen dhe jashtëqitja do të dali jashtë.
Nëse një pjesë e colonit do të dëmtohet , ose është e nevojshme të lëvizet një seksion i colonit
për arsye shëndetësore , sic është kanceri i zorrës së trashë,do të jetë e nevojshme të gjendet
një mënyrë për lëvizjen e feceve nga trupi.
Kujdesjet infermierore ne koleostomi
DENIS KOLA Page 9
Një mënyrë është kryerja e një operacioni colostomie dhe krijimi i një stome.
PROCEDURAT OPERATIVE
Përkufizimi i stomës
Colostomia është e nevojshme nganjëhere per kushtet shëndetesore ose sëmundje të
caktuara. Këtu përfshihen,sëmundje të tilla si kanceri diverticular, sëmundja Crohn, trauma
apo plagosje. Në kirurgji kryhen disa tipe colostomish.Ka dy kategori të mëdha të tilla si:
Colostomy e përkohshme
Colostomy e përhershme
Një colostomi e përkohshme mund të jetë e nevojshme për të lejuar zorrën e trashë të pushojë
dhe të shërohet për një periudhë kohe të caktuar. Një e tillë nevojitet për disa jave , muaj apo
vite.Colostomia e përkohshme në fund do të jetë eventualisht e mbyllur kur lëvizjet e zorrëve
do ti kthehen normalitetit.
Colostomia e përkohshme është shpesh me e përdorshme pas kirurgjisë,dëmtimeve ose
infeksioneve kur një seksion i kolonit është i dëmtuar.Në të tilla rrethana ai mund të jetë I
nevojshëm të rijë dhe ti japë mundësi colonit të shërohet.Ajo pjesë e colonit që është shëruar
shmanget që të mund të ngjitet,dhe stoma mbyllet.
Një colostomi e përhershme është e nevojshme zakonisht kur një pjesë e zorrës së trashë
duhet të hiqet ose nuk mund të funksionojë përsëri. .
Colostomia e përhershme mund të nevojitet gjithashtu edhe nëse një seksion i colonit është
tëresisht i dëmtuar, ose nëse është e nevojshme të lëvizësh të dyja:
1.colonin
2.dhe rektimin
Kujdesjet infermierore ne koleostomi
DENIS KOLA Page 10
Tipet e ndryshme te colostomies
Tipet e Colostomave janë të lidhura me vendin e colonit ku është kryer ndërhyrja
kirurgjikale. Lokalizimi i ndërhyrjes varet nga kushtet shëndetesore dhe arsyet që bëjne të
nevojshme kryerjen e një colostomie.
Fig. 2 Llojet e stomave
Ascending colostomy: Kjo colostomi ka një stome (hapje) që është e lokalizuar në anën e
djathtë të barkut.
Materiali (fecet) në këtë rast drenohen nga stoma në formë të lëngët,ujore.
Traners colostomy: Kjo colostomi ka një stomë (hapje) që është e lokalizuar mbi bark drejt
mesit të anës së majt. Dalja drenon në formë të ngurtë.
Kujdesjet infermierore ne koleostomi
DENIS KOLA Page 11
Desceding or sigmoid colostomy: Kjo colostomi ka një stomë (hapje) që është e lokalizuar në
anën e majt të barkut.Dalja drenon në formë të ngurtë.
Operacioni është rezultati i një prej tre llojeve të kolostomisë:
Kolostomi fundore:Fundi funksional I nje zorre , seksioni I zorres I cili ri I lidhur me rruget
gastrointestionale,sillet ne siperfaqje te adominalit per te formuar nje stoma (nje hapje
artificial) duke palosur pjesen e mbrapmete zorres tek vetvetja dhe duke e ngjitur fundin tek
lekura.Siperfaqja e nje stome eshte ne fakt vijezimi zorres, zakonisht duket e lagfesht dhe
roze.Pjesa distal e zorres (tani e lidhur vetem me rektumin) mund te hiqet ose te qepet e
mbyllur dhe te lihet ne adominal.Nje kostomi fundore eshte zakonisht nje kostomi e
perhershme, si rezultat I traumave, kancerit, ose gjendje te tjera patologjike.
Double – barrel colostomy:Kjo kolostomi perfshhin krijimin e dy stomave te ndara ne murin
adominal. Proksimali eshte stoma ne funksionin e fundit e cila eshte lidhur me rruget e
siperme gastrointestinale, dhe do te nxjerre jashteqitjet.Stoma anesore, lidhet merekutimin,
drenimi ne sasi te vogla te materialeve mukotike.Kjp eshte zakonisht nje kolostomi e
perkohshme, performohet per te qetesuar nje pjese te zorres dhe me pas te mbyllet
Loop colostomy: Kjo colostomy krijohet duke sjell lakun e zorres perms nje incizoni ne
adomen. Laku mbahet ne pjesen e jashtme ne nje vend jashte adomenit me nje mbajtese
plastike poshte saj.Nje incision I bere ne zorre lejon kalimin e jashteqitjeve nepermjet
kolostomise lakore.Mbajtesja ndihmese hiqet afersisht pas 7 deri ne 10 diteve pas operacionit,
pasi sherimi eshte perfunduar kjo do te ndaloje qe laku te futet perseri brenda ne bark.Nje
kolostomi lakore eshte me e perdorur per krijimin e stomave te perkohshme per te
zhvendosur drejtimin e jashteqitjeve nga nje zone e zorres e cila eshte blokuar apo demtuar.
Colostomi
Colon eshte pjesa e sistemit digjestiv.Sisitemi digjestiv perbehet nga pjeset e trupit te cilat
jane perfshire ne procesine tretjes se ushqimit. Ushqimi leviz nga stomaku ne zorret e holla
ku ushqimi shperbehet ne nuntriente te cilat me pas dhe absorbohen.Ushqimi pastaj shkon ne
colon (ne pjesen e zorres se trashe).
Colony absorbon uje nga thithja e ushqimeve dhe e kthen ushqimin e tretur ne fece.
Etiologjia e colostomise
Kujdesjet infermierore ne koleostomi
DENIS KOLA Page 12
Kryerja e colostomies kushtezohet nga faktore te ndryshem nder te cilet ne permendem se me
kryesoret jane :
- bllokimi I zorreve
-semundja Crohn
-canceri colorectal
-dhe semundje te tjera intestinale.
VEPRIMTARIA PRAKTIKE DHE EKSPERIMENATLE
Dhenia e informacionit dhe keshillimi i pacientit
KUJDESI PREOPERATIV
Kujdesi infermieror postoperator ne coclostomi
Duhet te mblidhet ekipi shendetesor. Ata duhet te pergatisin pacientin si nga ana fizike ashtu
edhe emocionale. Ata duhet te pergatisin vendin ku do vendoset stoma, dhe ta bejne ate gati
per nderhyrje. Kjo perfshin observimin e abdomenit kur pacienti mund te nderroje pozicion
dhe te shikohet nese mban ndonje brez. Pasi ka observuar vendin se ku do vendoset stoma,
kjo ne menyre qe mos te bie ndesh me ndonje fleger, veshje si brezi, apo ndonje nishan.
Stoma e planifikuar duhet qe te parandaloje dhimbjen dhe diskomfortin kur ulet pacienti,
paaftesine per vetkujdesje, rrjedhje nga stoma apo dhe njohuri te pakta ne fazen postoperatore
per perdorimin e pajisjeve te ndryshme stomale.
Instruksione rutine preoperative, duke perfshire rendesine e kollitjes dhe frymemarrjes se
thelle dhe ambulacion I hershme duhet te sigurohet. Urdherat per pastrimin e zorres duhet te
performohen, per te reduktuar mundesin e infeksionit gjate dhe pas kirurgjise. Nese pacienti
ka diarre kronike, atehere duhet te jepen antibiotik oral, ose me rruge intravenoze.
Kujdesi infermieror postoperator ne coclostomi
Perkujdesja pas operacionit per pacientet me kolostomi te re perfshin monitorimin e presionit
te gjakut, pulsin, frymemarrjen dhe temperaturen.Pacienti do ti mesohet si te subortoje anen e
operuar gjate frymemarrjes se thelle dhe kollitjes si edhe dhenien e medikamentve kunder
Kujdesjet infermierore ne koleostomi
DENIS KOLA Page 13
dhimbjes ne qofte se eshte e nevojshme . Marrja dhe nxjerrja,matet dhe ana e operuar
vezhgohet per ngjyren dhe sasine e drenimit te plages ,tubi nazogastrik nuk do te hiqet deri
sa aktiviteti I zorres te kthehet.
Per 24 deri ne 48 ore e para pas operacionit, kolostonia do te drenoje mucus me gjak.Lengjet
dhe elektolitet jane dhene me perfusion intravenoz deri sa dieta e pacientit mund te rikthehet
gradualisht,duke filluar me lengjet.
Zakonisht brenda 72 oreve,kalimi I gazrave dhe feceve nepermjet stomes fillon.Fillimisht
fecet jane te lengeta,ato fillojne te ngurtsohen sapo pacienti fillon te marre ushqime te
forta.Pacienti mund te ngrihet nga krevati nga 8 – 24 ore pas operacionit dhe dalja nga spitali
nga 2 deri ne 4 dite.Nje qese kolostomie ne pergjithesi vendoset ne barkun e pacientit, rreth
stomes, gjate operacionit.Gjate qendrimit ne spital pacienti dhe te afermit do te mesohen si te
perkujdesen per stomen dhe qesen e kolostomise.
PROCESI INFERMIEROR PER PACIENT ME STOMA OSE STOMA KONTINENTE.
VLERESIMI INFERMIEROR DHE MBLEDHJA E TE DHENAVE.
Pacientet me stoma te reja kane nevoje per shume kujdes infermieror. Pervec vleresimit
postoperativ rutine, stoma duhet te inspektohet cdo 8 ore. Stoma duhet te jete nga roze ne te
kuqe, njome, dhe e ngjitur mire me lekuren perreth. Nje stoma me ngjyre te kalter na tregon
per nje mbeshtetje cirkulatore inadekuate, nje stoma e zeze na tregon per nekroze. Cdo
komplikacion I duhet raportuar mjekut per trajtim imediat, e cila mund te kerkoje qe pacienti
te kthehet edhe njehere ne kirurgji. Shiko per pranine e edemes ne stoma.
Madhesia e stomes gradualisht bie me kalimin e javes, pra nje prani e nje edeme na indikon
per nje komplikacion te mundshem. Lekura vleresohet per irritim rreth qeses stomale dhe
poshte saj sa here qe ajo nderrohet.Zbrasja e qesjes duhet te monitorohet dhe te
dokumentohet.
Ndryshime te papritura si psh ndryshime ne materialet fekale duhet te raportohen ne kartelen
infermierore dhe tek mjeku.Per pacientet me ostomin kontinente, vleresimi I rregullt I qeses
duhet bere,kjo sepse parandalon rupturen dhe derdhjen e qeses.
Karakteristikat e fekaleve duhet te verehen ne cdo tip stome kontinente, ne menyre qe
problemi te raportohet.
Kujdesjet infermierore ne koleostomi
DENIS KOLA Page 14
DIAGNOZA INFEMIERORE, PLANIFIKIMI I NDERHYRJEVE DHE IMPLEMENTIMI I TYRE.
MUNGESE NJOHURISH LIDHUR ME PRANINE E STOMES SE RE.
REZULTATET E PRITSHME:
Pacienti do te demonstroje se si do te kujdeset per stomen.
- Percakto aftesine dhe zgjuarsine e pacienti per te mesuar dhe performuar vetkujdesjet. - -
Pacientet qe perjetojne dhimbje, nauze, ose te vjella nuk eshte e pershtatshme qe te shikohet
stoma apo te behet edukim shendetesor per te.
- Pacientet me nevojat speciale, si psh shurdhet, memecet, barriera te gjuhes, artrite te rend
ose edhe kushte te tjera fizike qe limitojne aftesine per te performuar vetkujdesjet, kerkojne
instruksione speciale ose tipe specifike te stomave, kjo ne menyre qe pacienti te jete i afte te
performoje vetkujdesjet.
- Nese pacienti nuk eshte I gatshem ose I afte qe te mesoje, eshte e rendesishme qe te
anagazhohen anetaret e familjes ose dhenesit e kujdesit ne shtepi.
- Siguro referenca qe do jepen per infermieren e kujdesit te ne shtepi
- Shpjegoja si te ndryshoje pajisjet.
Ne varesi te tipit te qeses, ajo duhet te nderrohet cdo 3 dite, me rradhe ajo duhet te nderrohet
cdo 10-14 dite.
Nese ndodh derdhja nga qesja, ajo duhet te nderrohet menjehere qe te parandaloje irritimin e
lekures perreth stomes.
Barrierat e lekures qe jane te vendosur mbi lekure duhet te qendrojne ne nje largesi me bazen
e stome, kjo per te parandaluar kontaktin e feceve me lekuren.
Stoma duhet te matet fillimisht para se te nderrohet, kjo sepse stoma mund te behet
edematoze ne momentin e heqjes.
Shpjegoja pacienteve qe kane nje kolostomi te majte qe zorra mund te rregullohet me diete
ose irrigimin e rregullt te zorres.
SHPJEGIMI I KUJDESIT PER HIGJENEN:
Boshatis qesen kur mbushet 2/3 e qeses. Fluksi I mbushjes dhe frekuenca e boshatisjes varet
nga lokalizimi I stomes ne zorre.
Kujdesjet infermierore ne koleostomi
DENIS KOLA Page 15
Pasi te boshatiset qesja, ne brendesi te fundit te qeses duhet ta pastrojme dhe te thahet perpara
se te rivendoset edhe njehere morseta, kjo per te ndihmuar ne kontrollimin e ererave.
Deodorantet sprai ose tableta me klorofil mund te vendosen ne qese per te kontrolluar
higjenen, klorofili eshte me efektiv nese do te merrej me rruge orale.
Gjate banjes ose dushit duhet qe mjetet te ruhen me kujdes sepse mund te demtohen, kjo duke
vendosur edhe masa mbrojtese
Shpjego konsideratat dietike, identifiko ushqimet qe kontribuojne ne ere dhe gazra. Nese
dihen ushqimet qe shkaktojne erera te renda, ne fillim duhet te boshatiset qesja, perpara
vaktit.
MANAXHIM JOEFEKTIV I REGJIMIT TERAPEUTIK LIDHUR ME VESHTIRESINE PER TU
PERSHTATUR ME MASA E VETKUJDESJES.
Identifiko aftesite financiare per te siguruar mjete e nevojshme. Kostoja dhe vlefshmeria e
mjeteve eshte problematike per shume paciente. Shume shoqeri sigurimesh, paguajne per
pajisjet e stomave, megjithese jane te limituara. Cdo fond shteti ndryshon nga nje shtet ne
tjetrin.Disa perfshijne komplet koston e trajtimit, ndersa te tjeret vetem nje pjese. Nese
pacienti nuk do ishte I siguruar ai do kishte nje kosto shume te larte dhe te paperballueshme.
Fatmiresisht qeset e stomave mund te lahen ne te dyja anet.
DISFUNKSION SEKSUAL LIDHUR ME NDRYSHIMET NE IMAZHIN TRUPOR DHE
DISFUNKSIONE TE EREKSIONIT.
REZULTATET E PRITSHME:
Pacienti do te diskutoj per nje praktike seksuale te kenaqshme dhe te pranueshme per veten
dhe partnerin.
Identifiko nese pacienti eshte mashkull qe ka nje rezeksion abdomino-perineal per kancer te
rektumit dhe qe ka nje disfunksion ereksioni. Kjo impotence eshte tranzitore, kjo ne varesi te
demtimit te nervave dhe edemave te lidhura me kirurgjine.
Siguro konsultimet me urologun nese kemi disfunksion erektil.
Inkurajo qe pacienti te flase per seksualitetin me partnerin.
Kujdesjet infermierore ne koleostomi
DENIS KOLA Page 16
RREZIK PER DEMTIM LIDHUR ME KOMPLIKACIONET STOMALE DHE KUTANE.
Konsultohu me ekipin e kujdesit shendetesor per te gjitha pikat e kujdesit, duke perfshire
edhe mundesine e shfaqjes se komplikacioneve dhe menyren e trajtimit te tyre.
Identifiko alergjentet. Dermatitis alergjik mund te zhvillohet nga ndjeshmeria dhe ngjitja e
qeses.
Perdor barriera si psh stomahesive per te parandaluar irritimit e lekures. Lekura perreth
stomes mund te behet e irrituar nese barrierat jane te prera shume gjere me hyrjen e stomes.
Kontakt I tejzgjatur me koken e stomes mund te japin nje reaksion te tille si nje djegie
kimike.
Lere qesen per ca dite ose perpara se te ndodhe derdhja, kjo per te parandaluar demtimin e
lekures nga heqja e shpeshte e qeseve.
Monitoro per hernie peristomale.Hernia mund te zhvillohet rreth stomes si rezultat I
dobesimit te muskujve abdominale dhe duke shkaktuar derdhje te qese dhe duke dhene
ndryshime te kontureve te trupit.
Perdor mjete sa me fleksibe kur kemi te bejme me hernie peristomale per tju pershtatur me
mire kontureve te trupit. Monito per ndonje prolaps stomal, vecanerisht tek pacientet e
moshuar. Dobesimi I muskujve abdominal kontribuon qe te bie poshte mukoza intestinale, e
cila e veshtireson vendosjen e qeses.
Monitoro ngjyren e stome dhe raporto menjehere per ngjyre te paqarte ose blu, e cila ndodh
kur komprimohet qarkullimi. Kjo mund te vije si rezultat I kolapsit vaskular,bllokades ne
mezenterin e zorreve ose edemave intestinale nga obstruksioni proksimal I stomes.
Shpjego shenjat dhe simptomat bllokades ileostomike dhe sesi te menaxhohet ajo. Shenjat e
bllokades jane mungese te feceve, krampe abdominale, stome edematoze dhe ngjyra e stome
eshte e paqarte.
Nese bllokada ka ndodhur, konsidero cfare ka ngrene pacienti ne 24 oret e kaluara sepse disa
ushqime mund te konsiderohen si faktore shkaktues te bllokades
Komplikacionet
Komplikacionet potenciale te colostomies perfshijne:
Kujdesjet infermierore ne koleostomi
DENIS KOLA Page 17
Hemorragji
Infeksion I plageve kirurgjikale
Tromboflebit Pneumoni
Emboli pulmonare
Stres kardiak per shkak te reaksioneve alergjike te anestezis se pergjithshme
Bllokim I kolostomis
Mjeku duhet te behet me dije per cdo problem ne vijim pas operacionit:
Intesitetin e dhimbjes, enjtjen, kullimin, skuqjen ose gjakderdhjen ne zonen
kirurgjikale
Simptoma te ngjashme me gripin te tilla si dhimbje koke, dhimbje te muskujve,
marrjemendje ose ethe.
Rritja e dhimbjes se barkut ose enjtjes, kapslleku, te perzierat ose te vjella.
Monitorimi i komplikacioneve te stomes perfshine :
Nekroza (vdekjae indeve stomale).SHkaktuar nga furnizimi I pamjftueshem me gjak ,ky
komplikim eshte zakonisht I dukshem 12-24 ore pas operacionit dhe mund te kerkoje kirurgji
shtese.
Terheqja (stoma eshte e rrafshet ne siperfaqjen e barkut ose ka levizur poshte tij ).
Shkaktohet gjatesia e pamjaftueshmerise e stomes, ky nderlikim mund te menaxhohet nga
perdorimi I furnizimeve te vecanta te qeses kolostomike .
Renia (stoma rrit gjatesine ne siperfaqjen e barkut ). Me shpesh, kjo rezulton nga nje hapje
tjeter e barkut fiksimit te pamjaftueshem te zorres ne murin e barkut. Korrigjimi kirurgjik
eshte I nevojshem kur furnizimi I gjakut eshte I komprometuar.
Stenoza (ngushtimi ne daljen e stomes). Shpesh, kjo eshte e lidhur me infeksionin rreth
stomes. Stenoza e lehte mund te largohet nga anestezi lokale, ndersa stenoza e rende mund te
kerkoje kirurgji per riorganizimin e stomes.
Hernie parastomale. Zakonisht, kjo eshte per shkak te vendosjes se stomes aty ku muri i
barkut eshte i dobet ose per shkak te krijimit I nje hapje teper te madhe ne murin e barkut .
Kujdesjet infermierore ne koleostomi
DENIS KOLA Page 18
Perdorimi I nje rripi meshtejlles kolostomik dhe furnizime te vecanta te qeses mund te jete e
pershtatshme. Nese jane te renda, problemet brenda barkut duhet te riparohen ne menyre
kirurgjikale, dhe stoma duhet zhvendosur ne nje tjeter vend.
Sherimi I plote pritet pa komplikime. Periudha e kohes se nevojshme per sherim nga
operacioni mund te ndryshoje, ne varesi te gjendjes se pergjithshme te pacientit pra
operacionit. Pacienti me colostomy, pa komplikime te tjera mjekesore, duhet te jete ne
gjendje te rifilloje te gjitha aktivitetet e perditshme te sheruar nje here nga operacioni.
Produktet qe perdoren për colostomite.
Qesja :Ka nje shumellojshmeri te permasave dhe formave te qeseve te colostomies.Qeset
jane te lehta dhe izolohen mire per te mos depertuar jashte ererat e keqija.
Ato kane nje mbulese spesiale qe ndan qesen nga trupi. Disa qese kane filtra te cilat
realizojne lirimin e ngadale te gazit dhe ndihmojne ne uljen e eres se gazrave.
Fig. 3. Paraqitja e nje tipi qeseje
Hapja ne fund te qeses: Kjo lloj qeseje lejon daljen e feceve ne fundin e saj.Hapja ne fundin
e saj zakonisht qendron e lire.Produkti nga colostomy leviz lirshem.
Qese me fund te mbyllur: Ky tip qeseje kur mbushet hidhet, e perdoret zakonisht per
paciente me colostomy descending ose sigmoid. Prodhimit nga keto lloje te colostomies eshte
e forte dhe nuk eshte e nevojshme te drenohet.
Kujdesjet infermierore ne koleostomi
DENIS KOLA Page 19
Tipi i pare i qeses: Nje qese permban barjerejen e ashper ngjitur me lekuren dhe te dyja
bashke formojne nje pjese te vetme. Pjesa e ashper se barjeres se ashper te lekures eshte pjese
e sistemit te qeses dhe eshte vendosur perreth stomes dhe eshte ngjitur mr lekuren. Kur qesja
hiqet ajo zevendesohet me nje tjeter, dhe qesja e re duhet te rigjitet.
Tipi i dyte i qeses: Kjo qese ka dy pjese:nje pjese te ashper qe del perpara dhe qesen.Qesja
nuk eshte e nevojshme te ngjitet me lekuren ne cdo kohe.Te dy pjeset e sistemit mund te jene
te vlefshme per paciente me lekure te ndjeshme.
Mbulimi I stomes dhe mbyllja: Mbyllja e stomes mund te vendoset mbi stomen kur stoma
nuk eshte aktive (nuk drenon).Paciente me disceding or sigmoid duhet te shplajne kapsen ose
mbulesen e stomes.Mbulesa eshte e ngjitur ne lekure ne te njejten menyre si dhe qesja.
Mbrojtja e lëkures
Film:Filmi mund te vendoset mbi lekuren per te mbrojtur materialin abraziv.Filmi eshte i
vlefshem per njerezit me lekure te ndjeshme,te thate dhe te yndyrshme.
Pektina dhe ngjitesja: Keto produkte jane te vlefshme per mbrojtjen e lekures nga dalja e
mases e cila permban enzima digjestive (protein te cilat sherbejne ushqimet) Asceding ose
transverse colostomy mund te prodhoje mbetje qe permbajne enzima digjestive te cilat
irritojne dhe demtojne lekuren.Ngjitesi eshte
krijuar gjithashtu te perdoret me krijimin e faqje ngjitese te qeses nga mbushja.
Menyra e nderrimit te qeses varet nga tipi i qeses
Intervali kohes e nevojshme per nderimin varet nga shume faktore.Lloji I qeses se perdorur
ndikon ne kohe mbajtjen e qeses . Lloji dhe sasia e produktit te jashteqitur ndikon ne kohen
dhe qendrimit ne qese te materialit.
Nese pacienti ka mbajtur qese te hapur nga poshte per largimin e materialit mbetes, lehtesisht
terhiqet qesja, nga pjesa ngjitese e lekures dhe lehtesisht me dore shtypet pjesa abrasive e
barriers se lekures.Me doren tjeter e largojme qesen nga stoma.
Pastrohet lekura perreth stomes me uje te ngrohte, por edhe me sapun (sapuni duhet te jete pa
arome dhe vaj) dhe e le lekuren e thate.
Kujdesjet infermierore ne koleostomi
DENIS KOLA Page 20
Perdoret qese e cila ka hapje prej afersisht 3 – 4 mm me te madhe se stomes.
Perdorimi I produkteve qe mbrojne lekuren kruhet nese lekura perreth stomes eshte e
irrituar.Lekura trajtohet me keto produkte mbrojtese per tu mbrojtur dhe krijuar nje siperfaqje
te thate.
Qendra e qeseve vendoset mbi stoma dhe shtypet ne menyre qe te vendoset ne vend ne
lekuren e paste.Aplikimi kerkon rreth 30 sekonda kohe.Ngrohtesia e dores se vendosue mund
te ndihmoje zhvillimin e mykut ne vendin e pjeses abrasive.
Boshatisja e qeses
1. Boshatisja e qeses kryhet kur eshte e mbushur 1/3 e gjysmes se qeses. Ne kete rast nuk
duhet pritur qe qesja te mbushet plotesisht sepse materiali mbledhur mund te shkaktoj rritje te
presionit mbi stome dhe qesja mund te shkepytet dhe derdhet.
2. Vendoset leter higjienike ne fund te qeses per te shmangur speklat dhe zhurmen.
3. Shtrydhet komplet permbajtja e qeses me kujdes.
4. Eshte e nevojshme qe te kete nje kapese ne fund te qeses per te shmangur ndotjen e saj.
5. Pastrohet fundi i qeses me leter higjienike ose peshqir te njome,dhe sigurohet pacienti per
higjienen e saj.
6. Sigurohet pacienti qe fundi i qeses eshte I mbyllur plotesisht.
Kujdesi ne shpelarje
Pacientet me colostomy descending or sigmoid mund te kryejne shpelarje te colostomit mbi
nje rregull te percaktuar.Shpelarje e stomes nenkupton futjen e lengut Brenda stomes bosh te
zorres. Kjo mund te quhet eshe Klizme.Shpelarja lejon paciente te hene kohen e duhur per
levizjen e zorres. Kjo i lejon pacientet te jene te lise nga materiali mbledhes per rreth 24 deri
48 ore. Pasi dalja e materialit eshte e rregullt mund te perdoret nje kapse stoma midis
shpelarjes ne vend te perdorimit te nje qeseje drenuese. Stoma kap sherben per thithjen e
mukusit dhe heqjen e erse se keqe dhe ndjenjes se gazit.
Shpelarja mund te kete rezultuar ne rregull nese zorra e pacientit ka pasur levizje te rregullta
para colostomit.
Pacientet duhet gjithashtu te jene fizikisht te afte per te kryer proceduren e shpelarjes. Eshte
gjithashtu e rendesishme qe te kete nje menyre jetese qe do te lejoje shpelarje te rregullt te
stomes. Per shembull, pacientet duhet te kene
Nje orar cdo dite ne te cilen te mund te planifikojne kohen e mjaftueshme per te realizuar
Kujdesjet infermierore ne koleostomi
DENIS KOLA Page 21
shpelarjen.Duhet gjithashtu qe pacienti te mos kete problem nga colostomy te caktuara.
Njerezit me problem te tilla si hernie nuk duhet te kryejne shpelarje.
Ne kete rast shpelarja mund te shkaktoje rrjedhje te materialit ne mes te ujitjes, ose e ben te
veshtire kontrollin e levizjes se zorres.
Statistikat e kancerit të rektumit në pacientët me stomë:
Kanceri i rektumit ze vendin e trete te kancerit te diagnostikuar dhe vendin e dyte te
vdekshmerise nga kanceri ne meshkuj dhe femra ne USA
Sipas nje studini nga shoqata e kancerit ne Amerike 143460 persona do te diagnostikone ne
vitin 2012 me kancer te kolonit ne amerike. Mesatarisht 1ne 20 persona rrezikojne te preken
me kancer rektumi gjate gjithe jetes se tyre ( rreth 5.1%(, megjithate kjo varet dhe nga
faktoret e rriskut individual per cdo person.
Diskutimi i hershëm
Nga kontrollet mjekesore te rregullta, ekziston mundesia e kapjes se kancerit ne stade te
hershme ku dhe trajtimi mjekesor eshte me efektiv. Ne shume raste kontrollet periodike dhe
te hershme te kolonit mbartin mundesine te parandalojne kancerin e rektumit nga dedektimi
dhe heqja e hershme e polipeve, perpara seato te degjenerojne ne qeliza kancerogjene.
Dedektimi i hershem i tumorit pergjithesisht nenkupton:
Kur kanceri kapet ne stadin e lokalizuar mbi 90% e te diagnostikuarve arrijne te jetojne mbi 5
vite na momenti i dedektimit.
kur kanceri kapet ne statin regjional (i perhapur ne indet perreth ose limfonodulat prane)
atehere perqindja e te diagnostikuarve qe jetojne mbi 5 vite nga momento i dedektimit arrin
ne 69%.
Ne rastet kur tumori eshte perhapur ne organet e tjera atehere vetem 12 % e te
diagnostikuarve arrijne te mbijetojne deri ne 5 vite.
Kujdesjet infermierore ne koleostomi
DENIS KOLA Page 22
Stadi i diagnostikimit
fatkeqesisht shumica e te prekurve me kancer rektumi nuk diagnostikohen ne stad te hershem
39% e te prekurve me CA rektumi diagnostikohen kur kanceri eshte ne stadin lokal.
37% e rasteve diagnostikohen kur kanceri eshte ne stadin regjional * eshte perhapur ne indet
apo limfonodulat prane).
20% e rasteve diagnostikohen kur kanceri ka prekur dhe organet e tjera te organizmit.
Diagnoza:
Diagnostikimi behet nepermjet biopsise, zakonisht e kryer gjate kolonoskopise apo
sigmoidoskopise. Perhapja apo perparimi i patologjise ndiqet meCT torako-abdominal apo
MRI per te :Percaktuar perhapjen e tumorit.Nese tumori eshte perhapur dhe ne lnyjet
limfatike prane.Nese kemi apo jo formacione metastatike te perhapura ne organet e tjera.
Patologjia
Patologjia e tumorit zakonisht raportohet nga analizat e indeve te marra nga biopsia apo
nderhyrja kirurgjikale.
Raporti patologjik permban pershkrimin e tipit te qelizave dhe stadin e tumorit. Tipi me i
shpeshte i qelizave kancerogjene te rektumit eshte adenokarcinoma e cila perben rreth 95% te
rasteve. Tipet e tjera perfshijne limfomat dhe squamos cells carcinoma.
Kanceri i rektumit tenton te jete egzofitik ( tumori rritet jashte 1 lokalizimi ne murin e
zorres). Rradhe shkaton obstruksion te feqeve dhe shfaq shenja si anemia.
Kanceri rektumit dhe mosha
90% e rasteve te reja dhe 95% e vdekjeve nga kanceri i rektumit ndodhin ne personat mbi 50
vjec. Megjithate kanceri i rektumit mund te preke meshkujt dhe femrat e cdo moshe.
Kujdesjet infermierore ne koleostomi
DENIS KOLA Page 23
Kanceri dhe historite Familjare
Personat te cilet kane te aferm te diagnostikuar me kancer rektumi ( prinderit, \motra/vellai)
jane 2-3 here me te predispozuar per tu prekur nga kanceri i rektumit sesa ata te cilet nuk
referojne histori familjare me kancer rektumi.
Sipas nje studimi te kryer ne nje qender spitalore per periudhen gusht –dhjetor 2011 dhe
gusht –dhjetor te vitit 2012 rezultuan keto te dhena:
U moren ne studim 100 paciente ne secilin vit:
Pacientet e marre ne shqyrtim i perkisnin moshes nga 30-80 vjec.
Nga keta paciente ne vitin 2011 rezultuan se 76 ishin meshkuj dhe 24 femra ndersa ne vitin
2012 69 ishin meshkuj dhe 31 ishin femra:
Raporti meshkuj / femra per vitin 2011: M/F 3.17
Raporti meshkuj / femra per vitin 2012: M/F 2.23
Pacientet ankonin per dhimbje dhe fryrje barku, veshtiresi ne jashteqitje, feqe me gjak
dhehere-here gjakrrjedhje nga rektumi.
per secilin pacient u kerkua:
Analiza gjak okult
Kujdesjet infermierore ne koleostomi
DENIS KOLA Page 24
Ekografi abdominal
Grafi pulmoni
Kolonoskopi ( ne varesi te rezultatit te ekzaminimit kolonoskopik u krye marrja e biopsise
dhe RM/CT abdominal).
Qellimi i studimit:
Kush eshte mosha me ekspozuar ndaj kancerit te rektumit.
Ku shfaqet me teper kanceri i rektumit ( meshkuj apo femra).A kemi ndryshim ne numrin e
diagnostikuarve me CA rektumi nga viti 2011 ne vitin 2012.
Konkluzioni i arritur nga studimi:
Ne te dhenat e marra per secilin pacient u arrit ne konkluzioni qe :
Mosha mesatare e pacienteve te diagnostikuar me CA rektumi ne vitin 2011 eshte 64 vjec.
Nga 100 paciente te marre ne studim, 5 paciente u diagnostikuarn me CA rektumi, nga ku 4
prej te cileve jane meshkuj dhe nje eshte femer.( pacientet e diagnostikuar me CA rektumi
varionin nga mosha 36-79 vjec).
Mosha mesatare e pacienteve te diagnostikuar me CA rektumi ne vitin 2012 eshte 66 vjec.
Nga 100 paciente te marre ne studim, 7 paciente rezultuan me kancer rektumi, nga ku 6
meshkuj dhe nje femer( pacientet e diagnostikuar me CA rektumi varionin nga mosha 33-79
vjec).
Nga te dhenat e marra verehet nje predispozicion me i madh i shfaqjes se kancerit te rektumit
ne meshkuj sesa ne femra gjate te dy viteve.
Evidentohet nje rritje prej 2% e pacienteve te diagnostikuar me CA rektumi nga viti 2011 ne
vitin 2012.
Kujdesjet infermierore ne koleostomi
DENIS KOLA Page 25
111. REZULTATET
SIPAS NJE STUDIMI TE KRYER NE NJE QENDER SPITALORE PER PERIUDHEN GUSHT –
DHJETOR 2011 DHE GUSHT –DHJETOR TE VITIT 2012 REZULTUAN KETO TE DHENA:
U moren ne studim 100 paciente ne secilin vit:
Pacientet e marre ne shqyrtim i perkisnin moshes nga 30-80 vjec.Nga keta paciente ne vitin
2011 rezultuan se 76 ishin meshkuj dhe 24 femra ndersa ne vitin 2012 69 ishin meshkuj dhe
31 ishin femra:
Raporti meshkuj / femra per vitin 2011: M/F 3.17
Raporti meshkuj / femra per vitin 2012: M/F 2.23
Pacientet ankonin per dhimbje dhe fryrje barku, veshtiresi ne jashteqitje, feqe me gjak
dhehere-here gjakrrjedhje nga rektumi.
per secilin pacient u kerkua:
Analiza gjak okult
Ekografi abdominal
Grafi pulmoni
Kolonoskopi ( ne varesi te rezultatit te ekzaminimit kolonoskopik u krye marrja e biopsise
dhe RM/CT abdominal).
QELLIMI I STUDIMIT:
Kush eshte mosha me ekspozuar ndaj kancerit te rektumit
Ku shfaqet me teper kanceri i rektumit ( meshkuj apo femra).
A kemi ndryshim ne numrin e diagnostikuarve me CA rektumi nga viti 2011 ne vitin 2012.
KONKLUZIONI I ARRITUR NGA STUDIMI:
Na te dhenat e marra per secilin pacient u arrit ne konkluzioni qe :
Mosha mesatare e pacienteve te diagnostikuar me CA rektumi ne vitin 2011 eshte 64 vjec.
Nga 100 paciente te marre ne studim, 5 paciente u diagnostikuarn me CA rektumi, nga ku 4
Kujdesjet infermierore ne koleostomi
DENIS KOLA Page 26
prej te cileve jane meshkuj dhe nje eshte femer.( pacientet e diagnostikuar me CA rektumi
varionin nga mosha 36-79 vjec).
Mosha mesatare e pacienteve te diagnostikuar me CA rektumi ne vitin 2012 eshte 66 vjec.
Nga 100 paciente te marre ne studim, 7 paciente rezultuan me kancer rektumi, nga ku 6
meshkuj dhe nje femer( pacientet e diagnostikuar me CA rektumi varionin nga mosha 33-79
vjec).
Nga te dhenat e marra verehet nje predispozicion me i madh i shfaqjes se kancerit te rektumit
ne meshkuj sesa ne femra gjate te dy viteve.
Evidentohet nje rritje prej 2% e pacienteve te diagnostikuar me CA rektumi nga viti 2011 ne
vitin 2012.
Kujdesjet infermierore ne koleostomi
DENIS KOLA Page 27
KAPITULLI II
TE DHENAT E STUDIMIT :
Na analizat dhe ekzaminimet e kryera rezultuan keto te dhena.
Diagnoza Nr.i
pacienteve
Perqindja (%)
Ca rektumi 5 5%
Tjeter diagnoze 95 95%
Gjithesej 100 100%
5
95
viti 2011
ca rektumi
diagnoze tjeter
Kujdesjet infermierore ne koleostomi
DENIS KOLA Page 28
Raporti i te diagnostikuare me CA rektumi Meshkuj/Femra
Te diagnostikuar me Ca rektumi
femra meshkuj
Te diagnostikuar me
CA rektumi
Femra Meshkuj
Nr i pacienteve 1 4
Perqindja 20% 80%
Kujdesjet infermierore ne koleostomi
DENIS KOLA Page 29
Gusht-Dhjetor 2012
Te dhenat e studimit :
Nga analizat dhe ekzaminimet e kryera rezultuan keto te dhena.
Diagnoza Nr.i
pacienteve
Perqindja (%)
Ca rektumi 7 7%
Tjeter diagnoze 93 93%
Gjithesej 100 100%
7
93
viti 2012
ca rektumi
diagnoze tjeter
Kujdesjet infermierore ne koleostomi
DENIS KOLA Page 30
Raporti i te diagnostikuare me CA rektumi Meshkuj/Femra
Te diagnostikuar me CA
rektumi
Femra Meshkuj
Nr i pacienteve 1 6
Perqindja 14% 86%
Kujdesjet infermierore ne koleostomi
DENIS KOLA Page 31
Te ekzaminuarit me CA rektumi ne vitin 2011-2012
Viti Pac. gjithesej Ca rektumi Tjeter diagnoze
2011 100 5 95
2012 100 7 93
1
6
Te diagnostikuar me Ca rektumi
femra meshkuj
Kujdesjet infermierore ne koleostomi
DENIS KOLA Page 32
Raporti i kancerit te rektumit ne meshkuj/femra pergjate dy viteve
Viti femra Meshkuj Gjithesej
2011 1 4 5
2012 1 6 7
Gjithesej 2 10 12
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
ca rektumi
diagnoze tjeter
viti 2011
viti 2012
Kujdesjet infermierore ne koleostomi
DENIS KOLA Page 33
0
1
2
3
4
5
6
7
8
viti 2011 viti 2012
femra
meshkuj
femra dhe meshkuj
Kujdesjet infermierore ne koleostomi
DENIS KOLA Page 34
Roli I dites ne te semuret me kolostomi
Pacientet zgjedhin ushqime te shendetshme nga te gjithe grupet e ushqimeve.Per shmangien
e konstipacinit duhet te konsumohen miell tershere,produkte me baze dritherash frutat dhe
zarzavatet.Nese ndonj prej produkteve te mesiperme mund te shkaktoje diarre ose dhimbje
nuk duhet te perfshihet ne dieten e pacientit.Keto produkte duhet te tentohen te konsumohen
ne javet e mepasme. Ushqyerja fillohet me porcione te vogla dhe gradualisht rritet prosioni
deri ne porcionon normal te ushqyerjes.Gjate ushqyerjes mund te shmangen ushqime qe
shkaktojne gas dhe ere te keqe.Ushqime te tjera jane bizelet,vezet dhe peshku.Konsumimi I
vakteve duhet ne ore te percaktuara dhe pertypja duhet bere e ngadalet dhe e plote si dhe
duhet te shoqerohet ushqimi me sasi te konsiderueshme lengjesh.Ushqimet qe ndihmojne ne
mbajtjen nen kontroll te eres,gazrave,jane kryesisht kosi,dhalla dhe majdanozi.Konsumi I ujit
duhet te jete ne sasine prej 2 litrash ne dite.Sasia e lengjeve te shendetshme per shumicen e
pacienteve jane kryesisht uje dhe qumesht.Pacientet duhet te kufizojne sasine e kafese cajit
dhe sodes.
ushqim
grup
Elementet
ushqyese
Masa
Servings Sizes
kokrra
Fibra, vitamina B,
karbohidratet
3-5 1 fetë bukë, 2 ⅟ mish viçi i grirë
hotdog ose simite, 1 ons drithëra, 1
ons gatuar oriz ose makarona
perime
Fibra, vitamina, Minerale
1.5 gota
fruta
Fibra, vitamina,
minerale
1.5 gota
⅟ 2 filxhan shërbejnë; 1 copë e vogël
e frutave
qumësht
Kalcium, vitaminë D, proteina
2 gota
1 filxhan qumësht, 1 ons djathë, 1
filxhan kos
Mish, vezë,
fasule, arra
Proteina, hekur 3 1 ons shërbejnë, 1 vezë, 1 T
gjalpë Kikirik
Kujdesjet infermierore ne koleostomi
DENIS KOLA Page 35
Menyra e te sjellurit pas colostomies.
Puna:pacientet mund te kthehen ne pune dh eta kryejne ate si zakonisht.Rendesi ne pune ka
kufizimi I aktiviteteve te cilat mund te favorizojne hernie te tilla si ngritje
peshash,germime.Eshte e nevojshme dhe perdorimi I nje rripi per colostomy mbi qese ne
menyre qe te mbaje pa levizur qesen gjate punes.
Brown Rice White Rice Units
Calroies 111 123 kCal
Total fat 0.9 0.37 g
Protein 2.6 2.9 g
Total Carbs 23 26 g
Dietary fiber 1.8 0.9 g
Sugars 0.35 0.11 g
Calcium 10 19 mg
Iron 0.42 0.24 mg
Magnesium 43 9 mg
Phosporus 83 55 mg
Potassium 43 56 mg
Sodium 5 2 mg
Zinc 0.63 0.37 mg
Copper 0.1 0.07 mg
Manganese 0.9 0.4 mg
Selenium 9.8 9.3 mg
Thiamin 0.096 0.073 mg
Riboflavin 0.025 0.019 mg
Niacin 1.5 2.3 mg
Pantothenic acid 0.29 0.32 mg
Vitamin B-6 0.15 0.16 mg
Folate,total 4 3 mcg
Vitamin K (phylloquinone) 0.6 0 mcg
Kujdesjet infermierore ne koleostomi
DENIS KOLA Page 36
Ushtrime:Ushtrimet jane te rendesishme.Eshte I rendesishem hartimi I nje plani
ushtrimesh.Ushttrimet jane menyra me e mire qe forcon muskujt por qe duhet te filloje
ngadale si fillim.Ushtrimet bejne zemren me te forte,ulin presionin e gjakut dhe te bejne te
ndihesh me mire dhe me lehte pas kryerjes se tyre.Ecja,bicikleta dhe noti jane ushtrimet me te
mira.Para kryerjes se ushtrimeve eshte e rendesishme zbraja e qeses.
Marredheniet me ambientin rrethues
Pacientet ndihen anksioz,nervoz ose te frikesuar gjate kohes qe jane me
colostomy.Pacienteve nuk u pelqen menyra se si duket trupi I tyre,ndjejne sikur nuk
kontrollojne trupin.Keto jane ndjesi normale.Ne kete rast merr rendesi komunikimi me
pacientin por ne vecanti kujdesi per ndjesin e tyre.
Bashkeshetisja me colostomin behet e veshtire per ted y bashkeshortet qofte gruaja apo burri
pacient.Pacientet pergatiten psikoligjikisht dhe moralisht te jetojne me colostomin pas
operacionit.
Nese pacienti ka pasur nje jete active seksuale para operacionit,ajo/ai mund te jene te njejte
pas operacionit.Stoma nuk mund te demtohet duke patur kontakt te ngushte por duhet zbrazur
qesja para fillimit te maredhenieve seksuale.Gjate udhetimit,gjithmone mbajtja e pajisjeve
ekstra te colostomit eshte I domosdoshem.
ABSTRAKTI
Tek pacientet post operator ne te cilet eshte aplikuar Kolostomia.Kolostomia është një
procedure kirurgjikale e cila sjell një pjesë te zorrës së trashë përmes murit adominal për të
nxjerrë jasht fecet.
Ajo ështe krijuar si një rrugë për të trajtuar c’rregullime të ndryshme te zorrës së trashë,
përfshirë këtu kancerin,obstruksionin, sëmundjet inflamatore të zorrëve, rupturen e
divertikulit, ishemin ose dëmtime të tjera të rënda.
Kujdesjet infermierore ne koleostomi
DENIS KOLA Page 37
IV.PERFUNDIME
Pjesa me e madhe e pacenteve I perkasin grupmoshes 50 vjec
Pothuajse te gjitha rastet kane pasur ecuri te mire.
Eshte verejtur hernie peritoneale tek nje pacient me kolostomi te perhershme
Eshte verejtur stricture e stomes tek nje pacientme kolostomi te perkohshme.
Eshte verejtur edhe nekroze e stomes tek pacienti me kolostomi te perhershme.
Referuar rasteve te tjera ecuria e pacienteve ka qene shume e mire.
Pas cdo procedure kirurgjikale pacienteve iu eshte ofruar kujdesi
infermieror,keshillimi dietik si dhe keshillimi ne lidhje me aktivitetin e tyre jetesor.
LITERATURË
1.Potter et al.Canadian fundamentals of nursing 3rd
ed.2006,Elsevier Canada. p1393-1394
2.Fry RD,Mahmoud N,Maron DJ,et al.Colon and Rectum.In:
Townsend CM,Beauchamp RD,Evers BM,Matoox KL,eds.Sabiston Textbook of
Surgery.18th
ed.Philadelphia,Pa:Saunders Elsevier;2008:cham 50.
3.Cima RR,Pemberton JH.Ileostomy,colostomy, and Pouches. In: Feldman M,Friedman
LS,Brandt Lj,eds.Sleisenger &Fordtran’s Gastrointenstinal and Liver Diseas.8th
ed.Philadelphia,Pa:Sanduers Elsevier ; 2006:chap110
4. Cima RR,Pemberton JH.Ileostomy,colostomy, and Pouches. In: Feldman M,Friedman
LS,Sleisenger MH,eds.Sleisenger &Fordtranặ€tms Gastrointestinal and Liver Disease. 9th
ed.Philadelphia,Pa:Saunders Elsevier; 2010:chap 113
5.Fry RD,Mahmoud N,Maron Dj,Ross HM ,Rombeau J.Colon and rectum. In: Townsend
CM,Beauchamp Rd,Evers BM,Matox KL,eds.Sabiston Textbook of Surgery. 18th ed
.Philadelphia,Pa:Saunders Elsevier; 2007:chap 50
6.Scriver G.Hyman N.Ileostomy construction.Operative Techniques in General
Surgery:2007;9(1):43-49
Kujdesjet infermierore ne koleostomi
DENIS KOLA Page 38
7. American Society of Colon and Rectal Surgeons. Accessed December 17,2008.
8.Altman G.Changing a bowel diversion ostomy appliance. In: Delmar’s Fundamental and
Advanced Nursing Skills. 2nd ed
. Seattle, Wa: Delmar Learning;2000:chap 6