Rasjed

Pucanje i pomicanje dijelova litosfere

Paraklaza – rasjedna ploha duž koje je došlo do pucanja: pružanje, a ako je kosa ima i nagib (smjer nagiba i kut nagiba

Pomaknuti tereni s obje strane paraklaze - krila

KriloKrilo

paraklaza

POMAK

SKOK

HOD

Terminologija rasjeda:Kretanje po smjeru pružanja paraklaze:

horizontalni pomak

KRILO: KROVINSKO

KRILO:PODINSKO

Kretanje po nagibu paraklaze: hod – horizontalni razmak između krilaskok – vertikalni razmak

Vrste rasjeda

Prema relativnom pomaku rasjednih krila u odnosu na pružanje rasjedne plohe:

rasjedi s pomakom po nagibu rasjedne plohe: normalni, reversni

rasjedi s pomakom po pružanju - horizontalni: lijevi i desni

rasjedi s dijagonalnim pomakom

Normalni rasjed

Vlačno naprezanje

Ekstenzija, širenje!!!

Podinsko krilo se pomiče prema gore!

Normalni rasjedi

Reversni rasjed

Tlačno naprezanje

Kompresija, skraćivanje!!!

Krovinsko krilo se pomiče prema gore!

Horizontalni rasjed

Posmično naprezanje

Pucanje stijena i horizontalno pomicanje

Lijevi i desni

Dokazi rasjedanja:

Strije

Gorsko zrcalo (glatka

paraklaza)

Rasjedne breče

Zbog lomljenja stijena u rasjednoj zoni česti su vodotoci

U vegetacijom pokrivenim terenima rasjede možemo prepoznati po oštrim reljefnim obrisima ili po nagloj promjeni vegetacijskog pokrova

Tektonska graba ili rov – sustav rasjedalistrički rasjedirelativno spušten središnji dio

Horst – sustav rasjedarelativno uzdignut središnji dio

NAVLAKE

Tereni primarno jedan pored dugog nalaze se jedan na drugom (mlađe stijene podvučene pod starije ili starije navučene na mlađe)

Nastaju:

Reversnim rasjedanjem i boranjem (polegle bore)

Gravitacijskim klizanjem: premještanje klizanjem na manju ili veću udaljenost – klizne navlake

Navučeni dio

Naknadnim poremećajima tektonikom i erozijom mogu nastati:

Tektonsko okno – naslage krovinskog dijela erodirane, podina na površini

Poluokno – naslage krovine prave obrub sa tri strane

Navlačak – krovina rastavljena u izdvojene dijelove manje veličine

NAVLAKA i reversni rasjed Navučeni dio

Podinsko krilo

Krovinsko krilo

Old

Younger

Mlađe naslage

starije rasjed

Vapn.

IZRADA GEOLOŠKE KARTE

Geološka karta prikazuje raspored stijena različite starosti, koje se nalaze na zemljinoj površini.

Stratigrafska legenda: kvadratići – izvojene stratigrafske (litostratigrafske) jedinice

Svaki period označen posebnom bojom i simbolom.

Q – bijelaNg – žutaPg – narandžastaK - zelena

J – plavaT – ljubičastaP – smeđaC - siva

D – tamnosivaS – svijetloplavozelenaO – tamnoplavozelenaCm – maslinastosivaPcm - masnozelena

Tamnija nijansa iste boje – starija stijena istog perioda

K - kreda (K)

K2 - gornja kreda (1-donji, 2-srednji, 3-gornji) epoha

K21 - cenoman tj. najstarij kat, doba gornje krede)

1K21 potkat

Litološke oznake –vrsta stijene