Embed Size (px)
Citation preview
KORISNIČKO UPUTSTVO U VEZI SA IZVJEŠTAVANJEM REZIDENATA
O TEKUĆIM I KAPITALNIM POSLOVIMA SA INOSTRANSTVOM
Verzija 2.0
Podgorica, mart 2019. godine
2
UVODNE NAPOMENE
Ovim korisničkim uputstvom određuje se način elektronskog pristupa i korišćenje servisa za dostavljanje
obrazaca propisanih Odlukom o vođenju posebne evidencije o tekućim i kapitalnim poslovima sa
inostranstvom i dostavljanju podataka o tim poslovima, kao i način popunjavanja tih obrazaca
elektronskim putem, preko internet portala Centralne banke Crne Gore pod nazivom: „Izvještavanje
rezidenata”.
Primjenom ovog uputstva popunjavaju se sljedeći obrasci:
GU-1 – Izvještaj o građevinskim uslugama nerezidenata u zemlji
GU-2 – Izvještaj o građevinskim uslugama rezidenata u inostranstvu
DI-1 – Izvještaj o poslovima direktnih ulaganja nerezidenata u zemlji
DI-2 – Izvještaj o poslovima direktnih ulaganja rezidenata u inostranstvu
KZ-1 – Izvještaj o kreditnim poslovima zaduženja u inostranstvu
KO-1 – Izvještaj o kreditnim poslovima odobrenja u inostranstvu
TK-1 – Izvještaj o potraživanjima po trgovinskim kreditima i avansima
TK-2 – Izvještaj o obavezama po trgovinskim kreditima i avansima
RN-1 – Izvještaj o stanju i prometu na računima u inostranstvu
3
DIO I
TEHNIČKO UPUTSTVO
O NAČINU ELEKTRONSKOG PRISTUPA I KORIŠĆENJU SERVISA ZA DOSTAVLJANJE OBRAZACA GU-1, GU-2, DI-1, DI-2, KZ-1, KO-1, TK-1, TK-2 i RN-1
4
1. Opšte napomene
Servisima se pristupa preko portala Centralne banke Crne Gore pod nazivom: “Izvještavanje rezidenata”,
koji je dostupan na adresi https://eportal.cbcg.me. Portal je testiran za Internet Explorer – verzije 8, 9 ,10 i 11,
Mozilla Firefox i Google Chrome. Preporučujemo upotrebu Internet Explorera 11.
Za korišćenje portala neophodno je instalirati Javu (JRE), trenutna verzija Jave je 1.8 Update 111.
2. Pristup portalu
Da biste pristupili portalu Centralne banke Crne Gore neophodno je da imate sertifikat koje izdaje
kvalifikovano sertifikaciono tijelo na lično ime ili na pravno lice za koje posjedujete ovlašćenje.
Na računaru sa koga se pristupa portalu morate izvršiti instalaciju sertifikata, slijedeći uputstva koja ste
dobili od kvalifikovanog sertifikacionog tijela.
2.1 Podešavanje browser-a
Internet Explorer
Da biste provjerili da li je instalacija bila uspješna pokrenite Internet Explorer, kliknite na Tools pa izaberite
Internet Options.
Slika 1 – Internet options Zatim kliknite na Content tab pa na taster Certificates.
5
Slika 2 – Spisak sertifikata
U listi bi trebao da se pojavi sertifikat izdat od strane kvalifikovanog sertifikacionog tijela (u ovom slučaju PostaCG CA).
Mozzila Firefox
Da biste koristili digitalni sertifikat u Mozzila Firefox browseru potrebno je dodati ga u Security devices.
Kliknite na Menu -> Options -> Advanced -> Certificates
Slika 3 – Podešavanje Mozilla Firefox browsera (1)
Zatim kliknite na Security Devices.
6
Slika 4 – Podešavanje Mozilla Firefox browsera (2)
Kliknite na dugme Load. Na sljedećem ekranu unesite ime modula (eToken), a zatim kliknite na Browse kako
bi odabrali odgovarajući PKCS11 modul.
Slika 5 - Podešavanje Mozilla Firefox browsera (3)
Izaberite $WINDIR\system32\etpkcs11.dll gdje je $WINDIR lokacija gdje je instaliran
Windows(za većinu Windows sistema to je c:\windows. Ako koristite linux izaberite
/usr/local/lib/libetpkcs11.so
Kliknite OK.
7
Modul eToken je sada spreman za korišćenje. Ako ste svoj token ubacili u USB port računara onda će
se pojaviti u listi (slika 6).
Slika 6 - Podešavanje Mozilla Firefox browsera (4)
Google Chrome
Google Chrome od verzije 45 više ne podržava Java dodatak. Da biste mogli digitalno potpisivati
dokumenta potrebno je instalirati dodatnu aplikaciju koja će vam to omogućiti.
Kliknite na Menu -> Settings -> Extensions.
Slika 7 – Podešavanje Google Chrome browsera (1)
8
Zatim kliknete na hiperlink Get more extensions, i u pretraživač unesite IE Tab.
Slika 8 – Podešavanje Google Chrome browsera (2)
Kliknete na Add to Chrome, a zatim na Add Extension.
Nakon toga u browser unesite adresu https://www.ietab.net/options. Pod opcijom Auto URLs dodajte
adresu https://eportal.cbcg.me/* (tokom testiranja koristiti adresu https://eportal2.cbcg.me/*).
Slika 9 – Podešavanje Google Chrome browsera (3)
Kliknite na dugme Add.
2.2 Pristup portalu
9
Ukoliko ste uspješno podesili browser, unesite adresu https://eportal.cbcg.me. Uz upotrebu digitalnog
sertifikata (Slika 10) pristupićete Portalu CBCG.
Slika 10 – Primjer tokena na kome se nalazi digitalni sertifikat
Nakon ubacivanja sertifikata u USB port računara i ukucavanja navedene adrese u Web browser pojaviće se
prozor koji zahtjeva da potvrdite sertifikat (Slika 11). Kliknite na dugme OK.
Slika 11 – Potvrda sertifikata
Nakon toga neophodno je unijeti lozinku za sertifikat i kliknuti na dugme OK (Slika 12), nakon čega će se još
jednom pojaviti prozor za potvrdu sertifikata.
Slika 12 - Unos lozinke (koja je vezana za digitalni sertifikat)
Nakon izvršene autentikacije, pristupićete strani za registraciju korisnika ukoliko se do sada nijeste
registrovali, ili strani za prijavu korisnika ukoliko ste se već registrovali.
3. Registracija korisnika
10
Da bi ste se registrovali potrebno je da popunite podatke u formi za registraciju korisnika (Slika 13):
o Srednje ime o Email adresu o Broj telefona o Matični broj o Adresu o Lozinka i potvrda lozinke
Lozinka mora da ispunjava sljedeća pravila:
o Minimalan broj karaktera = 8 o Maksimalni broj karaktera = 20 o Minimalni broj numeričkih karaktera = 1 o Minimalni broj velikih slova = 1 o Minimalni broj malih slova =1
o Minimalni broj specijalnih karaktera = 1 ($#@%)
Da bi se registrovali na portal Centralne banke Crne Gore neophodno je da prihvatite Izvod iz Politike i
Pravila bezbjednosti informacija, kao i Izjavu o čuvanju poslovne tajne, čiji sadržaj možete vidjeti klikom na link (Slika
13).
Pošto ste unijeli sve potrebne podatke kliknite na dugme Registracija, nakon čega će se otvoriti stranica za
prijavu korisnika.
U procesu registracije korisnika vrši se provjera para sertifikat + jmbg kod kvalifikovanog sertifikacionog
tijela. Sertifikat se prihvata samo ako je odgovor, da je taj sertifikat izdat tom licu, tj. licu sa tim matičnim brojem,
potvrdan.
Slika 13 – Registracija korisnika
Napomena:
o Odmah nakon registracije sva pravna lica će biti u mogućnosti da koriste servis za dostavljanje
izvještaja (DI-1, DI-2, KZ-1, KO-1, RN-1, GU-1, GU-2, TK-1, TK-2).
11
4. Prijavljivanje korisnika
Nakon registracije i prihvatanja Izvoda iz Politike i Pravila bezbjednosti informacija otvara se prozor sa
tekstom UPOZORENJA (Slika 14).
Slika 14 – Upozorenje prilikom otvaranja stranice za prijavu
Slika 15 – Prijava korisnika Na ovoj stranici (Slika 15) potrebno je unijeti lozinku koju ste izabrali prilikom registracije. Klikom na dugme
Prijavi se otvoriće se početna strana aplikcije, Slika 16, gdje je potrebno da izaberete opciju: Izvještavanje
kompanija.
12
Slika 16 – Početna stranica
Na ovoj stranici možete da birate između ponuđenih opcija:
o Pregled izvještaja – omogućava uvid u dostavljene izvještaje i unos novih izvještaja o Moji zahtjevi – omogućava pretragu nerezidenata koji se nalaze registrovani u sistemu Centralne
banke Crne Gore, kao i pregled i unos novih zahtjeva za registraciju nerezidenata.
Napomena:
Ukoliko je korisnik zaboravio lozinku, moguće je resetovati lozinku i izabrati novu klikom na hiperlink
Zaboravili ste lozinku? (slika 15). Nakon toga, otvara se stranica kao na Slici 17, gdje je potrebno unijeti sljedeće
podatke:
o Email adresu – koju ste koristili prilikom registracije korisnika o Matični broj o Novu lozinku o Potvrdu lozinke
Poslije unosa svih potrebnih podataka dobićete obavještenje da je lozinka uspješno promijenjena, nakon
čega se možete prijaviti na sistem.
Slika 17 – Resetovanje lozinke
13
Odjavljivanje korisnika sa sistema vrši se klikom na hiperlink Odjavi se koji se nalazi u gornjem desnom uglu stranice.
5. Promjena lozinke
Nakon prijavljivanja korisnika na sistem, odabirom opcije u meniju Korisnik –> Promjena lozinke, otvara se
stranica kao na slici 18, gdje je potrebno unijeti sljedeće podatke:
o Staru lozinku o Novu lozniku o Potvrdu nove lozinke
Ukoliko je korisnik uspješno unio sve potrebne podatke, dobiće obavještenje da je lozinka uspješno
promijenjena, pa će biti u mogućnosti da novu lozinku koristi za svako naredno prijavljivanje na sistem.
Slika 18 – Promjena lozinke
6. Korisnički podaci
Nakon prijavljivanja korisnika na sistem, odabirom opcije u meniju Korisnik –> Korisnički podaci, otvara se
stranica kao na slici 19, gdje moguće pregledati i izmijeniti podatke o korisniku.
14
Slika 19 – Pregled i izmjena korisničkih podataka
7. Pregled izvještaja
Odabirom opcije Pregled izvještaja otvara se stranica kao na slici 20, na kojoj su osnovni podaci o svim do
sada predatim izvještajima.
Slika 20 – Pregled dostavljenih izvještaja
Na ovoj stranici možete da birate između ponuđenih opcija:
15
o Pregled izvještaja – omogućava uvid u dostavljene izvještaje. Ukoliko je u pitanju radna verzija izvještaja
otvoriće se forma za dostavljanje izvještaja, a ako je u pitanju evidentiran ili storinran izvještaj otvoriće
se forma za pregled.
o Storniraj izvještaj - omogućava storniranje već dostavljenog izvještaja.
o Obriši izvještaj – omogućava brisanje radne verzije izvještaja.
o Ukoliko želite da unesete novi izvještaj potrebno je izabrati izvještaj koji želite da dostavite nakon čega
treba kliknuti na link Dostavi izvještaj. Ispod linka za dostavljanje nalazi se Uputstvo za popunjavanje
svakog od izvještaja. Opšte korisničko uputstvo dostupno je na početnoj strani (slika 16).
Napomena:
o Storniranje izvještaja je moguće samo ukoliko period za dostavljanje izvještaja nije istekao, i
ukoliko nijesu dostavljeni izvještaji iz narednih perioda.
o Ukoliko je period za dostavljanje istekao neophodno je kontaktirati Centralnu banku sa
zahtjevom za storniranje izvještaja.
o Ukoliko su već dostavljeni izvještaji iz narednih perioda, potrebno ih je sve stornirati pa unijeti
nove (npr. želimo da storniramo izvještaj DI-1 za Q1/2016, a već smo dostavili DI-1 za Q2/2016
i Q3/2016, onda prvo storniramo DI-1 za Q3/2016, pa storniramo DI-1 za Q2/2016 i na kraju
DI-1 za Q1/2016. Nakon toga ponovo treba unijeti DI-1 za Q1/2016, pa DI-1 za Q2/2016 i DI-1
za Q3/2016)
Popunjavanje i dostavljanje svih izvještaja se vrši po istom principu, tako da ćemo u ovom uputstvu
demonstrirati dostavljanje izvještaja DI-1.
Nakon odabira željenog izvještaja iz menija, u ovom slučaju DI-1, treba kliknuti na hiperlink Dostavi
izvještaj (slika 21).
Slika 21 – Odabir izvještaja koji želite da dostavite
Nakon toga otvara se stranica za unos podataka, kao na slici 22.
16
Slika 22 – Unos podataka (1)
o Na ovoj stranici potrebno je unijeti tražene podatke u za to predvidjena polja. Polja za unos
podataka obilježena su bijelom bojom, dok su sivom bojom obilježena polja koja su opisnog
karaktera, i u njih nije moguće unositi podatke.
o Kretanje po formi (prelaz sa jednog polja na sljedeće) vrši se pritiskom Tab tipke na tastaturi (
).
o Polja čiji je unos obavezan obilježena su zvjezdicom *.
o Ukoliko iz nekog razloga nijesmo u mogućnosti da završimo unos kompletnog izvještaja, možemo
radnu verziju sačuvati klikom na dugme Sačuvaj podatke ( ), a nakon toga joj kasnije opet
pristupiti i nastaviti unos podataka. Dovoljno je samo na jednoj od stranica kliknuti na dugme
Sačuvaj podatke, nakon čega će korisnik dobiti obavještenje da je radna verzija sačuvana. Čuvaju
se samo osnovni podaci i podaci u tabelama. Podaci iz sekcija unos podataka se smatraju
privremenim i neće biti sačuvani.
Postoji više vrsta polja za unos podataka:
o Tekstualna polja koja popunjava korisnik. Ova polja su označena bijelom bojom. Primjer je dat
na slici.
o Tekstualna polja koja se ne popunjavaju. Ova polja su označena sivom bojom. Primjer je dat na
slici.
17
o Numerička polja koja popunjava korisnik. Ova polja su označena bijelom bojom. Primjer je dat
na slici. Iznos se unosi sa decimalnom tačkom.
o Polja koja se popunjavaju odabirom vrijednosti iz padajućih listi. Primjer je dat na slici.
Klikom na strelicu otvara se padajuća lista iz koje je potrebno izabrati odgovarajuću vrijednost.
o Radio polja. Korisnik odgovarajuću vrijednost bira klikom na kružić ispred naziva. Primjer je dat
na slici.
o Polja za čekiranje. Ukoliko je vrijednost DA polje je čekirano, a ukoliko je NE polje ostaje prazno.
Primjer je dat na slici.
o Polja koja se popunjavaju odabirom iz liste vrijednosti. Ova polja su označena lupom ( ) i ona
su vezana za odgovarajuće šifarnike. Primjer je dat na slici.
- Ukoliko već znate odgovarajuću šifru iz šifarnika unesite je u bijelo tekstualno polje i
pritisnite tipku Tab na tastaturi. Ukoliko je šifra ispravno unešena u odgovarajuće sivo
tekstualno polje će biti prikazan naziv iz šifarnika. Ukoliko je korisnik unio pogrešnu šifru
dobiće obavještenje o grešci.
- Klikom na lupu (ili duplim klikom na bijelo tekstualno polje) prikazuje se odgovarajući
šifarnik kao na slici.
18
Kriterijumi za pretragu se unose u prazna polja iznad svake kolone. Klikom na ENTER dobijaju
se rezultati pretrage.
Potrebno je odabrati odgovarajuću opciju iz šifarnika i pritisnuti dugme OK.
Nakon povratka na stranicu polja će biti popunjena na osnovu našeg izbora.
Nakon što smo unijeli sve podatke u odgovarajuća polja za unos prelazimo na sljedeću stranicu klikom
na odgovarajući hiperlink na vrhu stranice, u ovom slučaju na Nerezidenti (slika 23).
Slika 23 - Navigacija
Nakon toga se otvara stranica za unos nerezidenata kao na slici 24.
19
Slika 24 – Unos i pregled unijetih nerezidenata
Na ovoj stranici imamo izdvojene dvije sekcije:
o Unos podataka – ovdje unosimo podatke o nerezidentima.
Pošto smo popunili sve neophodne podatke treba kliknuti na dugme Unesi podatke, nakon čega
će podaci, ukoliko je unos ispravan, biti prikazani u sekciji Pregled podataka. Ukoliko podaci
nijesu ispravno unešeni korisnik će dobiti poruku o grešci, nakon čijeg korigovanja je moguće
ponovo unijeti podatke.
o Pregled podataka – ovdje je dat tabelarni pregled podataka koje je korisnik već unio. Primjer je
dat na slici 25
Slika 25 – Tabelarni pregled unijetih podataka
- Ukoliko želimo da obrišemo određeni red u tabeli dovoljno je kliknuti na dugme i red
će biti izbrisan.
20
- Ukoliko želimo da izmijenimo neki od podataka u određenom redu u tabeli potrebno je
kliknuti na dugme , nakon čega će se podaci naći u sekciji namijenjenoj za unos podatka,
kao na slici 26.
Slika 26 – Izmjena podataka
- Klikom na dugme Potvrdi izmjene izmjene će biti primijenjene (ukoliko je uspješno prošla
validacija unešenih podataka) i prikazane u sekciji za pregled podataka.
- Ukoliko ne želimo da izmjenimo podatke potrebno je da kliknemo na dugme Odustani.
Nakon popunjavanja podataka o nerezidentima prelazimo na sljedeću stranicu za unos: Stanje ulaganja
Na ovoj stranici, kao i na prethodnoj, imamo izdvojene dvije sekcije (slika 27):
o Unos podataka
21
Slika 27 – Stanje vlasičkih ulaganja nerezidenta
Tekstualna i numerička polja se popunjavaju kako je prethodno opisano.
Nova transakcija se unosi klikom na dugme , nakon čega se otvara sljedeća forma za unos
transakcije (slika 28)
Slika 28 – Unos transakcije
Kada popunimo sva tražena polja kliknemo na dugme OK, i podaci o unešenoj transakciji (ukoliko
su svi podaci ispravni) biće prikazani u tabeli transakcija (slika 29)
22
Slika 29 –Pregled unešenih transakcija
Na isti način unosimo ostale transakcije vezane za izabranog nerezidenta.
Ukoliko smo pogriješili prilikom unosa neke od transakcija, klikom na dugme brišemo
transakciju, nakon čega je možemo ponovo unijeti (klikom na dugme ).
Pošto smo popunili sve neophodne podatke treba kliknuti na dugme Unesi podatke, nakon čega će
podaci, ukoliko je unos ispravan, biti prikazani u sekciji Pregled podataka. Ukoliko podaci nijesu
ispravno unešeni korisnik će dobiti poruku o grešci.
o Pregled podataka – ovdje je dat tabelarni pregled podataka koje je korisnik već unio. Primjer je dat
na slici 30
Slika 30 – Pregled unijetih podataka (1)
- Ukoliko želimo da obrišemo odredjeni red u tabeli dovoljno je kliknuti na dugme i red
će biti izbrisan
- Ukoliko želimo da izmijenimo neki od podataka u određenom redu u tabeli potrebno je
kliknuti na dugme , nakon čega će se podaci naći u sekciji namijenjenoj za unos podatka
- Ukoliko želimo da vidimo dodatne podatke potrebno je kliknuti na dugme , nakon čega
će se učitati odgovarajući podaci za izabrani red u tabeli – slika 31
- Za pregled podataka o pojedinačnim transakcijama treba kliknuti na dugme , nakon
čega će se podaci naći u sekciji namijenjenoj za unos podatka
23
Slika 31 – Pregled unijetih podataka (2)
Pošto smo popunili podatke o stanju vlasničkih ulaganja prelazimo na sljedeću stranicu za unos:
Dividende
Stranica Dividende se popunjava po istom principu kao i prethodne dvije, tako da je nećemo posebno
objašnjavati.
Nakon popunjavanja podataka o dividendama prelazimo na sljedeću stranicu za unos: Napomena
Na ovoj stranici korisnik unosi napomenu (maksimalni broj karaktera je 1000)
Nakon unosa napomene prelazimo na sljedeću stranicu: Pregled i potpis – slika 32
Slika 32 – Pregled i potpis izvještaja
- Na ovoj stranici će biti prikazani svi podaci koje je korisnik unio.
24
- Stranica se sastoji iz više sekcija, a svaku od sekcija je moguće skupiti/raširiti klikom na odgovarajuće
dugme pored naziva sekcije ( odnosno )
- Potrebno je da korisnik provjeri da li je ispravno unio sve podatke. Ukoliko su podaci pravilno
unešeni, korisnik bira sertifikat (iz padajuće liste) kojim će da potpiše izvještaj, nakon čega je
potrebno da klikne na dugme Potpiši. Ukoliko je izvještaj uspješno unešen i potpisan korisnik će
dobiti obavještenje kao na slici 33. Samo izvještaji na ovaj način potpisani smatraće se dostavljenim
i ući će u proces obrade od strane Centralne banke Crne Gore.
Slika 33 – Obavještenje da je izvještaj uspješno dostavljen
- Ukoliko je korisnik pogriješio prilikom unosa nekog od podataka potrebno je da se vrati na
odgovarajuću stranicu gdje će izvršiti odgovarajuće izmjene, nakon čega će opet pristupiti
potpisivanju izvještaja.
- Ukoliko je došlo do greške prilikom validacije unijetih podataka korisnik će dobiti obavještenje o
grešci, nakon čega će biti vraćen na početnu stranicu kako bi mogao da ispravi pogrešno unešene
podatke, i nakon ispravki potpiše i dostavi izvještaj.
7. Moji zahtjevi
Odabirom opcije Moji zahtjevi otvara se stranica kao na slici 34, na kojoj su osnovni podaci o svim do sada
predatim zahtjevima.
25
Slika 34 – Pregled dostavljenih zahtjeva za unos nerezidenata
Centralna banka Crne Gore vodi registar nerezidenata. Ukoliko se pojavi novi nerezident, koji ne postoji u
evidenciji, neophodno je popuniti zahtjev za unos novog nerezidenta. Nakon dobijanja zahtjeva, Centralna
banka će ažurirati ovaj registar i poslati mail notifikaciju podnosiocu zahtjeva.
Nakon toga može se nastaviti sa unosom odgovarajućih obrazaca za ovog nerezidenta.
Pregled na slici 34 omogućava uvid u sve poslate zahtjeve i njihov status. Status OBRAĐEN označava da je
postupljeno po vašem zahtjevu.
Pretraga/unos nerezidenata omogućava pretragu svih nerezidenata kao i slanje odgovarajućeg zahtjeva za
unos novog nerezidenta. Klikom na ovo dugme otvara se stranica kao na slici 35.
26
Slika 35 – Pretraga svih nerezidenata
Kriterijumi za pretragu se unose u prazna polja iznad svake kolone. Klikom na ENTER dobijaju se rezultati
pretrage kao na slici 36. Kriterijum za pretragu, u ovom slučaju, je da naziv nerezidenta sadrži ‘hi’ kao i
da zemlja sadrži ‘slo’.
Slika 36 –
Unos kriterijuma za pretragu nerezidenata
Ukoliko nerezident ne postoji u evidenciji Centralne banke Crne Gore kreiramo zahtjev za unos novog
nerezidenta klikom na dugme Zahtjev za unos novog nerezidenta (slika 37)
Slika 37 – Zahtjev za unos novog nerezidenata
Na slici 37 je prikazan izgled forme za unos novog nerezidenta. Neophodno je unijeti:
o Naziv nerezidenta o Fizičko lice – označiti ukoliko se radi o fizičkom licu o Sjedište nerezidenta
27
o Zemlju nerezidenta – bira se iz liste vrijednosti o Vrsta subjekta – bira se iz liste vrijednosti o Djelatnost – bira se iz liste vrijednosti o Zemlja matične kompanije – bira se iz liste vrijednosti o Napomena - opciono polje
Nakon unosa svih neophodnih podataka klikom na dugme OK korisnik će dobiti obavještenje da je kreiran zahtjev za unos novog nerezidenta, koji je moguće pregledati u tabeli Pregled korisničkih zahtjeva.
8. Privilegije za dostavljanje obrazaca
U slučaju promjene pravnog lica (knjigovodstvene agencije), koja u njegovo ime dostavlja podatke, rezident je dužan da obavijesti Centralnu banku Crne Gore, Sektor za IT, na obrascu datom u prilogu ovog uputstva (Prilog 2). Postupajući po ovoj prijavi Sektor za IT Centralne banke Crne Gore će, pored dodjele odgovarajućih privilegija za pravno lice navedeno u prijavi, zatvoriti privilegije za sva lica koja su ranije dostavljala podatke u ime pravnog lica navedenog u Prilogu 2.
28
DIO II
TEHNIČKO UPUTSTVO ZA POPUNJAVANJE OBRAZACA GU-1, GU-2, DI-1, DI-2, KZ-1, KO-1,
TK-1, TK-2 i RN-1
29
UPUTSTVO ZA POPUNJAVANJE OBRASCA GU-1 - IZVJEŠTAJ O GRAĐEVINSKIM USLUGAMA NEREZIDENATA U
ZEMLJI
Obrazac popunjavaju samo rezidenti koji imaju zaključene ugovore sa nerezidentima o izvođenju građevinskih
(investicionih) radova u Crnoj Gori.
Osnovni podaci
Period izvještavanja
Obrazac se popunjava kvartalno. Potrebno je iz padajuće liste odabrati period za koji se obrazac popunjava
Q1YYYY, Q2YYYY, Q3YYYY ili Q4YYYY (kvartal i godinu).
30
Podaci o rezidentu
Matični broj – unosi se osmocifreni broj po kojem se rezident identifikuje i pritisne „enter“. Kada se unese
matični broj sistem će popuniti ostale podatke o rezidentu iz Centralnog registra privrednih subjekata
(naziv rezidenta, adresu, opštinu status, djelatnost i datum osnivanja).
Status – označava da li rezident redovno posluje ili je u postupku stečaja, odnosno likvidacije.
Djelatnost (pretežna djelatnost) – predstavlja pretežnu djelatnost za koju je rezident registrovan.
Vrsta subjekta – označava jednog od subjekata razvrstanih po “Šifarniku vrste subjekata” (dat u Prilogu).
Klikom na lupu iz padajuće liste odabrati šifru subjekta u skladu sa sektorom kojem pripada rezident.
Vrsta ulaganja – Nije obavezno polje
Odgovorno lice – upisati ime i prezime lica koje je odgovorno za validnost podataka rezidenta (npr.
direktor). Potrebno je upisati adresu i e-mail odgovornog lica.
Podaci o osobi koja popunjava izvještaj
Ime i prezime, telefon, e-mail i datum unosa će biti popunjeni zahvaljujući informacijama dostavljenim pri
preuzimanju tokena. Potrebno je samo unijeti naziv računovodstvene agencije u slučaju da obrazac popunjava
računovodstvena agencija. Računovodstvena agencija označava lice kome je rezident, u skladu sa Zakonom o
računovodstvu, povjerio vođenje poslovnih knjiga i sastavljanje finansijskih izvještaja.
Podaci o nerezidentu
31
Naziv nerezidenta – klikom na lupu se otvara novi prozor iz kojeg možete odabrati nerezidenta od ponuđenih iz
baze CBCG. Prvo će se pojaviti nerezidenti koje ste ranije koristili. Ako na prvoj strani nema nerezidenta kojeg
tražite kliknite na „pregled svih nerezidenata“. Ako nerezident ne postoji u evidenciji Centralne banke Crne Gore
morate kreirati zahtjev za unos novog nerezidenta (vidi „Moji zahtjevi“).
Vrsta stranog ulaganja – označava jedno od stranih ulaganja razvrstanih po „Šifarniku vrste stranog ulaganja“
(dat u Prilogu). Klikom na lupu odabrati odgovarajuću opciju: Šifra A, B, C, FA ili FB
Šifra A – se dodjeljuje stranom investitoru (nerezidentu) ukoliko posjeduje najmanje 10% udjela u kapitalu
izvještajnog subjekta (rezidenta).
Šifra B – se koristi kod „obrnutih ulaganja“, kao specifičnog oblika direktnih ulaganja. Obrnuta ulaganja su
ulaganja kod kojih ogranak kupuje akcije majke kompanije ili se zadužuje u ime majke kompanije. Kod
obrnutih ulaganja ogranak ne može da posjeduje 10% ili više udjela majke kompanije. U slučaju da ogranak
ima 10% ili više udjela u matičnoj kompaniji onda je u pitanju odnos dva direktna investitora (engl. mutual
investment).
Šifra C – se koristi kod kompanija koje nemaju učešća u kapitalu i koja nijesu međusobno povezana.
Šifre FA i FB se dodjeljuju za specifičan oblik direktnog ulaganja kod kojeg postoji horizontalna povezanost između
kompanija (definisano u objašnjenjima osnovnih pojmova). Šifriranje se obavlja na sljedeći način:
Šifra FA – se dodjeljuje ukoliko strani investitor (nerezident) ne posjeduje vlasnički udio ili posjeduje
manje od 10% vlasničkog udjela u izvještajnom subjektu (rezidentu) i dio je iste grupe kojoj pripada
izvještajni subjekt, a imaju zajedničkog konačnog vlasnika nerezidenta.
Šifra FB – se dodjeljuje ukoliko strani investitor (nerezident) ne posjeduje vlasnički udio ili posjeduje
manje od 10% vlasničkog udjela u izvještajnom subjektu (rezidentu) i dio je iste grupe kojoj pripada
izvještajni subjekat ili imaju zajedničkog konačnog vlasnika rezidenta.
Udio u kapitalu (u %) – označava udio u kapitalu rezidenta koji nerezident ima na kraju izvještajnog perioda. Svi
nerezidenti ne mogu imati više od 100% udjela u kapitalu. Ovo polje je povezano logički sa poljem „vrsta stranog
ulaganja“.
Kada su sva polja popunjena za jednog nerezidenta onda kliknuti na polje „unesi podatke“. Podaci za datog
nerezidenta će biti prikazani u sekciji „Pregled podataka“. Nakon toga se mogu unijeti i podaci za drugog
nerezidenta i tako redom.
32
UGOVORI Uvoz građevinskih usluga
Naziv nerezidenta – klikom na lupu odabrati jednog od prethodno unijetih nerezidenata za kojeg želite da unesete
podatke o građevinskim uslugama.
Izaberi ugovor iz liste – ovo polje sadrži spisak ugovora koji su unijeti u prethodnim periodima i čijim biranjem se
uvezuju podaci koji se tiču pojedinačnih ugovora.
Zemlja u kojoj se radovi izvode – izabrati zemlju u kojoj se izvode radovi iz Šifarnika zemalja.
Vrijednost po posljednjoj izmjeni ugovora - aneksa i konačna vrijednost ugovora (u EUR) – upisati iznos
(vrijednost iskazati u eurima po srednjem kursu na posljednji dan izvještajnog perioda).
Datum zaključenja ugovora – upisati datum zaključenja ugovora u formatu dd-mm-yyyy. Svaki ugovor potrebno
je popuniti posebno.
Rok za izvršenje ugovora – upisati datum koji je predviđen za izvršenje ugovora u formatu dd-mm-yyyy.
Da li je ugovor o izvođenju radova sklopljen na rok od godinu dana? – Odabrati odgovarajuću opciju: Da ili Ne
33
Obavlja li nerezident radove preko svog dijela osnovanog u Crnoj Gori? – Odabrati odgovarajuću opciju: Da ili
Ne
Stanje na početku izvještajnog perioda – prikazuje stanje nerealizovanog ugovora na početku izvještajnog
perioda. Ako je ugovor zaključen sredinom 2018. godine, a obrazac se popunjava za prvi kvartal 2019. godine –
ova rubrika će prikazati razliku između vrijednosti po posljednjoj izmjeni ugovora i vrijednosti ugovora
realizovanog do početka perioda na koji se izvještaj odnosi (ukupno realizovano u prethodnim periodima). Ovo
polje će uvijek biti automatski ažurirano na osnovu unijetih podataka i podaci se ne mogu promijeniti (formula).
Zbir troškova za period – prikazuje iznos svih troškova koji su unijeti za period za koji se obrazac popunjava. Ova
rubrika ne uključuje vrijednost realizovanog ugovora tokom izvještajnog perioda –(formula).
Avansi po osnovu investicionih radova 1– upisati iznos avansa po osnovu izvođenja investicionih radova na kraju
perioda.
Ukupno realizovano u prethodnim periodima – upisati iznos ukupno realizovanih sredstava u prethodnim
periodima.
Stavke
Napomena: Unos stavki i ostalih troškova se vrši klikom na olovku koja se nalazi pored rednog broja stavke za koju
je potrebno unijeti vrijednost po mjesecima.
Vrijednost realizovanog ugovora tokom izvještajnog perioda – upisati vrijednost realizovanog ugovora za kvartal
na koji se izvještaj odnosi po mjesecima.
1 Avans - dio iznosa plaćen unaprijed za ugovoreni, ali još neizvršeni posao (robu naručenu, ali još neisporučenu ili usluge ugovorene, ali još neizvršene). Potrebno je prikazati kumulativni iznos avansa za izvještajni period.
34
Kupljeni materijal u zemlji za potrebe izvođenja radova – upisati vrijednost kupljenog materijala u CG od strane
nerezidenta za potrebe izvođenja radova u zemlji.
Kupljeni materijal u inostranstvu za potrebe izvođenja radova – upisati vrijednost kupljenog materijala u
inostranstvu za potrebe izvođenja radova u zemlji.
Kupljena oprema u zemlji za potrebe izvođenja radova – upisati vrijednost kupljene opreme u CG od strane
nerezidenta za potrebe izvođenja radova u zemlji.
Kupljena oprema u inostranstvu za potrebe izvođenja radova – upisati vrijednost kupljene opreme u inostranstvu
za potrebe izvođenja radova u zemlji.
Građevinska oprema koja je primljena od matične kompanije – upisati vrijednost građevinske opreme za potrebe
izvođenja radova u zemlji.
Troškovi
Ostali troškovi izvođača radova - nerezidenta povezanog sa izvođenjem radova u Crnoj Gori - upisati vrijednost
ostalih troškova nerezidentnog izvođača radova povezanih sa izvođenjem radova u zemlji.
Kada su sva polja popunjena za jednog nerezidenta onda kliknuti na polje „unesi podatke“. Podaci za datog
nerezidenta će se pojaviti u tabeli ispod. Nakon toga se mogu unijeti i podaci za drugog nerezidenta i tako redom.
U slučaju potrebnih izmjena kod već unijetih podataka možete kliknuti na malu olovku pored nerezidenta u
tabeli pregled podataka.
Napomena
Na strani „Napomena“ može se ostaviti kratak komentar ili objašnjenje u vezi sa popunjenim izvještajem. U polje
se može unijeti najviše 1000 karaktera.
Pregled i potpis
Na ovoj strani se može vidjeti pregled svih unijetih podataka koje treba provjeriti. Izvještaj se ne može dostaviti
ako neko obavezno polje nije popunjeno, ili ako je izvještaj neispravno popunjen. Aplikacija će sama javiti grešku
i neće dozvoliti dostavljanje izvještaja dok ne bude pravilno popunjen. Izvještaj nije dostavljen sve dok se na kraju
stranice „Pregled i potpis“ ne izabere sertifikat kojim ćete potpisati zahtjev i ne klikne na polje „Potpiši“.
Kada predate izvještaj on se može vidjeti na strani „pregled svih izvještaja“. Izvještaj se može stornirati i ponovo
unijeti u slučaju greške ili potrebnih izmjena.
35
UPUTSTVO ZA POPUNJAVANJE OBRASCA GU-2- IZVJEŠTAJ O GRAĐEVINSKIM USLUGAMA REZIDENATA U
INOSTRANSTVU
Obrazac popunjavaju rezidenti koji imaju zaključene ugovore sa nerezidentima o izvođenju građevinskih
(investicionih) radova u inostranstvu.
Osnovni podaci
Period izvještavanja
Obrazac popunjava kvartalno. Potrebno je iz padajuće liste odabrati period za koji se obrazac popunjava Q1YYYY,
Q2YYYY, Q3YYYY ili Q4YYYY (kvartal i godinu).
Podaci o rezidentu
Matični broj – unosi se osmocifreni broj po kojem se rezident identifikuje i pritisne „enter“. Kada se unese matični broj sistem će popuniti ostale podatke o rezidentu iz Centralnog registra privrednih subjekata (naziv rezidenta, adresu, opštinu status, djelatnost i datum osnivanja).
36
Status – označava da li rezident redovno posluje ili je u postupku stečaja, odnosno likvidacije.
Djelatnost (pretežna djelatnost) – predstavlja pretežnu djelatnost za koju je rezident registrovan.
Vrsta subjekta – označava jednog od subjekata razvrstanih po “Šifarniku vrste subjekata” (dat u Prilogu). Klikom na lupu iz padajuće liste odabrati šifru subjekta u skladu sa sektorom kojem pripada rezident.
Vrsta ulaganja – Nije obavezno polje
Odgovorno lice – upisati ime i prezime lica koje je odgovorno za validnost podataka rezidenta (npr. direktor). Potrebno je upisati adresu i e-mail odgovornog lica.
Podaci o osobi koja popunjava izvještaj
Ime i prezime, telefon, e-mail i datum unosa će biti popunjeni zahvaljujući informacijama dostavljenim pri
preuzimanju tokena. Potrebno je samo unijeti naziv računovodstvene agencije u slučaju da obrazac popunjava
računovodstvena agencija. Računovodstvena agencija označava lice kome je rezident, u skladu sa Zakonom o
računovodstvu, povjerio vođenje poslovnih knjiga i sastavljanje finansijskih izvještaja.
Podaci o nerezidentu
37
Naziv nerezidenta – klikom na lupu se otvara novi prozor iz kojeg možete odabrati nerezidenta od ponuđenih iz
baze CBCG. Prvo će se pojaviti nerezidenti koje ste ranije koristili. Ako na prvoj strani nema nerezidenta kojeg
tražite kliknite na „pregled svih nerezidenata“. Ako nerezident ne postoji u evidenciji Centralne banke Crne Gore
morate kreirati zahtjev za unos novog nerezidenta (vidi „Moji zahtjevi“).
Vrsta stranog ulaganja – označava jedno od stranih ulaganja razvrstanih po „Šifarniku vrste stranog ulaganja“
(dat u Prilogu). Klikom na lupu odabrati odgovarajuću opciju: Šifra A, B, C, FA ili FB
Šifra A – se dodjeljuje stranom investitoru (nerezidentu) ukoliko posjeduje najmanje 10% udjela u kapitalu
izvještajnog subjekta (rezidenta).
Šifra B – se koristi kod „obrnutih ulaganja“, kao specifičnog oblika direktnih ulaganja. Obrnuta ulaganja su
ulaganja kod kojih ogranak kupuje akcije majke kompanije ili se zadužuje u ime majke kompanije. Kod
obrnutih ulaganja ogranak ne može da posjeduje 10% ili više udjela majke kompanije. U slučaju da ogranak
ima 10% ili više udjela u matičnoj kompaniji onda je u pitanju odnos dva direktna investitora (engl. mutual
investment).
Šifra C – se koristi kod kompanija koje nemaju učešća u kapitalu i koja nijesu međusobno povezana.
Šifre FA i FB se dodjeljuju za specifičan oblik direktnog ulaganja kod kojeg postoji horizontalna povezanost između
kompanija (definisano u objašnjenjima osnovnih pojmova). Šifriranje se obavlja na sljedeći način:
Šifra FA – se dodjeljuje ukoliko strani investitor (nerezident) ne posjeduje vlasnički udio ili posjeduje
manje od 10% vlasničkog udjela u izvještajnom subjektu (rezidentu) i dio je iste grupe kojoj pripada
izvještajni subjekt, a imaju zajedničkog konačnog vlasnika nerezidenta.
Šifra FB – se dodjeljuje ukoliko strani investitor (nerezident) ne posjeduje vlasnički udio ili posjeduje
manje od 10% vlasničkog udjela u izvještajnom subjektu (rezidentu) i dio je iste grupe kojoj pripada
izvještajni subjekat ili imaju zajedničkog konačnog vlasnika rezidenta.
Udio u kapitalu (u %) – označava udio u kapitalu rezidenta koji nerezident ima na kraju izvještajnog perioda. Svi
nerezidenti ne mogu imati više od 100% udjela u kapitalu. Ovo polje je povezano logički sa poljem „vrsta stranog
ulaganja“.
Kada su sva polja popunjena za jednog nerezidenta onda kliknuti na polje „unesi podatke“. Podaci za datog
nerezidenta će biti prikazani u sekciji „Pregled podataka“. Nakon toga se mogu unijeti i podaci za drugog
nerezidenta i tako redom.
38
UGOVORI Izvoz građevinskih usluga
Naziv nerezidenta – klikom na lupu odabrati jednog od prethodno unijetih nerezidenata za kojeg želite da unesete
podatke o građevinskim uslugama.
Izaberi ugovor iz liste – ovo polje sadrži spisak ugovora koji su unijeti u prethodnim periodima i čijim biranjem se
uvezuju podaci koji se tiču pojedinačnih ugovora.
Zemlja u kojoj se radovi izvode – izabrati zemlju u kojoj se izvode radovi iz Šifarnika zemalja.
Vrijednost po posljednjoj izmjeni ugovora - aneksa i konačna vrijednost ugovora (u EUR) – upisati iznos
(vrijednost iskazati u eurima po srednjem kursu na posljednji dan izvještajnog perioda).
Datum zaključenja ugovora – upisati datum zaključenja ugovora u formatu dd-mm-yyyy. Svaki ugovor potrebno
je popuniti posebno.
Rok za izvršenje ugovora – upisati datum koji je predviđen za izvršenje ugovora u formatu dd-mm-yyyy.
Da li je ugovor o izvođenju radova sklopljen na rok od godinu dana? – Odabrati odgovarajuću opciju: Da ili Ne
Obavlja li nerezident radove preko svog dijela osnovanog u Crnoj Gori? – Odabrati odgovarajuću opciju: Da ili
Ne.
39
Stanje na početku izvještajnog perioda – prikazuje stanje nerealizovanog ugovora na početku izvještajnog
perioda. Ako je ugovor zaključen sredinom 2018. godine, a obrazac se popunjava za prvi kvartal 2019. godine –
ova rubrika će prikazati razliku između vrijednosti po posljednjoj izmjeni ugovora i vrijednosti ugovora
realizovanog do početka perioda na koji se izvještaj odnosi (ukupno realizovano u prethodnim periodima). Ovo
polje će uvijek biti automatski ažurirano na osnovu unijetih podataka i podaci se ne mogu promijeniti (formula).
Zbir troškova za period – prikazuje iznos svih troškova koji su unijeti za period za koji se obrazac popunjava. Ova
rubrika ne uključuje vrijednost realizovanog ugovora tokom izvještajnog perioda –(formula).
Avansi po osnovu investicionih radova2 – upisati iznos avansa po osnovu investicionih radova na kraju perioda.
Ukupno realizovano u prethodnim periodima – upisati iznos ukupno realizovanih sredstava u prethodnim
periodima.
Stavke
Napomena: Unos stavki i ostalih troškova se vrši klikom na olovku koja se nalazi pored rednog broja stavke za koju
je potrebno unijeti vrijednost po mjesecima.
Vrijednost realizovanog ugovora tokom izvještajnog perioda za mjesec– upisati vrijednost realizovanog ugovora
za mjesec na koji se izvještaj odnosi.
Obračunate zarade zaposlenim rezidentima – upisati vrijednost obračunatih zarada zaposlenim rezidentima. U
ovo polje unosi se vrijednost neto zarade za mjesec za koji se izvještava.
Obračunate zarade zaposlenim nerezidentima – upisati vrijednost obračunatih zarada zaposlenim nerezidentima.
U ovo polje unosi se vrijednost neto zarade po mjesecima izvještajnog perioda.
2 Avans je dio iznosa plaćen unaprijed za ugovoreni, ali još neizvršeni posao (robu naručenu, ali još neisporučenu ili usluge ugovorene, ali još neizvršene). Potrebno je prikazati kumulativni iznos avansa za izvještajni period.
40
Kupljeni materijal u zemlji za potrebe izvođenja radova – upisati vrijednost kupljenog materijala u Crnoj Gori od
strane nerezidenta za potrebe izvođenja radova u zemlji.
Kupljeni materijal u inostranstvu za potrebe izvođenja radova – upisati vrijednost kupljenog materijala od strane
rezidenta za potrebe izvođenja radova u inostranstvu.
Kupljena oprema u zemlji za potrebe izvođenja radova – upisati vrijednost kupljene opreme u Crnoj Gori od
strane nerezidenta za potrebe izvođenja radova u zemlji.
Kupljena oprema u inostranstvu za potrebe izvođenja radova – upisati vrijednost kupljene opreme od strane
rezidneta za potrebe izvođenja radova u inostranstvu.
Obračunati porez u inostranstvu – upisati ukupnu vrijednost svih obračunatih poreza u inostranstvu.
Troškovi
Razne usluge odnosno računarske, finansijske, telekomunikacione, ostale usluge – upisati vrijednost ostalih
troškova nerezidentnog izvođača radova povezanih sa izvođenjem radova u inostranstvu (finansijskih,
računarskih, telekomunikacionih i ostalih).
Zakup poslovnog prostora – upisati vrijednost fakturisanih troškova zakupa poslovnog prostora.
Zakup opreme – upisati vrijednost fakturisanih troškova zakupa opreme.
Ostali troškovi izvođača radova – rezidenta povezanog sa izvođenjem radova u inostranstvu - upisati vrijednost
ostalih troškova rezidentnog izvođača radova povezanih sa izvođenjem radova u inostranstvu.
Kada su sva polja popunjena za jednog nerezidenta onda kliknuti na polje „unesi podatke“. Podaci za datog
nerezidenta će se pojaviti u tabeli ispod. Nakon toga se mogu unijeti i podaci za drugog nerezidenta i tako redom.
U slučaju potrebnih izmjena kod već unijetih podataka možete kliknuti na malu olovku pored nerezidenta u
tabeli pregled podataka.
Napomena
Na strani „Napomena“ može se ostaviti kratak komentar ili objašnjenje u vezi sa popunjenim izvještajem. U polje
se može unijeti najviše 1000 karaktera.
Pregled i potpis
Na ovoj strani se može vidjeti pregled svih unijetih podataka koje treba provjeriti. Izvještaj se ne može dostaviti
ako neko obavezno polje nije popunjeno, ili ako je izvještaj neispravno popunjen. Aplikacija će sama javiti grešku
i neće dozvoliti dostavljanje izvještaja dok ne bude pravilno popunjen. Izvještaj nije dostavljen sve dok se na kraju
stranice „Pregled i potpis“ ne izabere sertifikat kojim ćete potpisati zahtjev i ne klikne na polje „Potpiši“. Kada
predate izvještaj on se može vidjeti na strani „pregled svih izvještaja“. Izvještaj se može stornirati i ponovo unijeti
u slučaju greške ili potrebnih izmjena.
41
UPUTSTVO ZA POPUNJAVANJE OBRASCA DI-1 - IZVJEŠTAJ O POSLOVIMA DIREKTNIH ULAGANJA
NEREZIDENATA U ZEMLJI
Obrazac popunjavaju samo rezidenti u kojima nerezident (strani investitor) posjeduje najmanje 10%
akcija/vlasničkih prava.
Pojašnjenje vrste stranog ulaganja
U skladu sa međunarodnim standardima, rezident izvještava o poslovima direktnih ulaganja stranog investitora -
nerezidenta koji ima najmanje 10% udjela u kapitalu ili prava glasa u tom rezidentu u Crnoj Gori.
Strane direktne investicije obuhvataju i ulaganja od strane horizontalno povezanih kompanija, kao i tzv. „obrnuta
ulaganja“.
Horizontalno povezane kompanije (eng. fellow enterprises) – Ovakav specifičan oblik direktnih vlasničkih
ulaganja podrazumijeva ulaganja kod kojih kompanija u koju se direktno ulaže i kompanija koja ulaže u Crnu Goru
(nerezident) pripadaju istoj grupi kompanija tj. nad kojima direktno ili indirektno upravlja jedinstveno pravno ili
fizičko lice (majka kompanija). Dakle, horizontalno povezane kompanije („sestrinske kompanije“) imaju istog
»konačnog zajedničkog vlasnika nerezidenta (engl. Ultimate Controling Parent- UCP), ali nijesu pod međusobnom
kontrolom i ne utiču jedna na drugu.
Vlasnički kapital kod stranih direktnih investicija dijeli se prema vrsti odnosa između subjekata i smjera ulaganja.
Moguće je razlikovati tri vrste direktnih ulaganja:
(a) ulaganja direktnih investitora u društva u koja se direktno ulaže – Ova kategorija obuhvata
investicione tokove (i stanja) od direktnog ulagača prema njegovim društvima u koja direktno ulaže
(nezavisno od toga jesu li ona pod direktnom ili indirektnom kontrolom ili uticajem);
(b) „obrnuta ulaganja“ ili ulaganja ogranka u majku kompaniju – Ova kategorija obuhvata investicione
tokove (i stanja) od društva u koja se direktno ulaže (ogranka) prema direktnom ulagaču (majci
kompaniji). Radi se o ulaganjima „ćerke“ kompanije u „majku“ kompaniju, ali samo u slučaju kada
ćerka kompanija ima manje od 10% udjela u kapitalu i nema pravo glasa u matičnoj kompaniji;
(c) ulaganja između sestrinskih kompanija ili horizontalno povezanih kompanija – Ova kategorija
obuhvata investicione tokove (i stanja) između kompanija koja nijesu pod međusobnom kontrolom i
ne utiču jedna na druga, ali su pod kontrolom ili uticajem istog stranog direktnog investitora. Takođe,
ove kompanije nemaju udjela jedna u drugoj, ili imaju manje od 10%.
42
Osnovni podaci
Period izvještavanja
Potrebno je iz padajuće liste odabrati period (kvartal ili godinu) za koji se obrazac popunjava. U slučaju da se
obrazac popunjava za kvartal odabrati Q1YYYY, Q2YYYY, Q3YYYY ili Q4YYYY. Ako se podaci popunjavaju na
godišnjem nivou odabrati odgovarajuću godinu iz padajuće liste (YYYY).
Podaci o rezidentu
Matični broj – unosi se osmocifreni broj po kojem se rezident identifikuje i pritisne „enter“. Kada se unese
matični broj sistem će popuniti ostale podatke o rezidentu iz Centralnog registra privrednih subjekata
(naziv rezidenta, adresu, opštinu, status, djelatnost i datum osnivanja).
Status – označava da li rezident redovno posluje ili je u postupku stečaja, odnosno likvidacije.
Djelatnost (pretežna djelatnost) – predstavlja pretežnu djelatnost za koju je rezident registrovan.
Vrsta subjekta – označava jednog od subjekata razvrstanih po “Šifarniku vrste subjekata” (dat u Prilogu).
Klikom na lupu iz padajuće liste odabrati šifru subjekta u skladu sa sektorom kojem pripada rezident.
Vrsta ulaganja – označava jedno od ulaganja razvrstanih po „Šifarniku vrste ulaganja“ (dat u Prilogu). Ovo
polje je obavezno popuniti sa ciljem razlikovanja „green field“ i „brown field“ investicija. Klikom na lupu iz
padajuće liste odabrati jednu od ponuđenih opcija:
43
1. Osnivanje novog privrednog društva (green field investicija)– biraju samo rezidenti koji su
osnovani tokom tekućeg perioda.
2. Preuzimanje udjela u kapitalu od drugih domaćih ili inostranih pravnih ili fizičkih lica (brown field
investicija) – biraju samo rezidenti kod kojih je došlo do promjene vlasničke strukture ili drugih
promjena u strukturi kapitala (revalorizacija rezervi, povećanje neraspoređene dobiti ili gubitka
itd.) - ulaganje u postojeće preduzeće.
3. Preuzimanje udjela u kapitalu u procesu privatizacije
4. Osnivanje dijela stranog društva.
Odgovorno lice – upisati ime i prezime lica koje je odgovorno za validnost podataka rezidenta (npr.
direktor). Potrebno je upisati adresu i e-mail odgovornog lica.
Podaci o osobi koja popunjava izvještaj
Ime i prezime, telefon, e-mail i datum unosa će biti popunjeni zahvaljujući informacijama dostavljenim pri preuzimanju tokena. Potrebno je samo unijeti naziv računovodstvene agencije u slučaju da izvještaj popunjava računovodstvena agencija. Računovodstvena agencija označava lice kome je rezident, u skladu sa Zakonom o računovodstvu, povjerio vođenje poslovnih knjiga i sastavljanje finansijskih izvještaja.
Podaci o nerezidentu
Naziv nerezidenta – klikom na lupu otvara se novi prozor iz kojeg možete odabrati stranog investitora
(nerezidenta) od ponuđenih iz baze CBCG. Prvo će se pojaviti nerezidenti koje ste ranije koristili. Ako na prvoj
strani nema nerezidenta kojeg tražite kliknite na „pregled svih nerezidenata“. Kada se odabere nerezident, ostala
polja će se sama popuniti iz baze CBCG (sjedište nerezidenta, zemlja nerezidenta, vrsta subjekta, djelatnost
44
nerezidenta i zemlja matične kompanije). Neophodno je popunjavanje polja: vrsta stranog ulaganja i udio u
kapitalu. Ako nerezident ne postoji u evidenciji Centralne banke Crne Gore morate kreirati zahtjev za unos novog
nerezidenta (vidi korisničko uputstvo „Moji zahtjevi“).
Vrsta stranog ulaganja – označava jedno od stranih ulaganja razvrstanih po „Šifarniku vrste stranog ulaganja“
(dat u Prilogu). Klikom na lupu odabrati odgovarajuću opciju:
Šifra A – se dodjeljuje stranom investitoru (nerezidentu) ukoliko posjeduje najmanje 10% udjela u kapitalu
izvještajnog subjekta (rezidenta).
Šifra B – se koristi kod „obrnutih ulaganja“, kao specifičnog oblika direktnih ulaganja. Obrnuta ulaganja su
ulaganja kod kojih ogranak kupuje akcije majke kompanije ili se zadužuje u ime majke kompanije. Kod
obrnutih ulaganja ogranak ne može da posjeduje 10% ili više udjela majke kompanije. U slučaju da ogranak
ima 10% ili više udjela u matičnoj kompaniji onda je u pitanju odnos dva direktna investitora (engl. mutual
investment).
Šifra C – ne popunjava se.
Šifre FA i FB se dodjeljuju za specifičan oblik direktnog ulaganja kod kojeg postoji horizontalna povezanost između
kompanija (definisano u objašnjenjima osnovnih pojmova). Šifriranje se obavlja na sljedeći način:
Šifra FA – se dodjeljuje ukoliko strani investitor (nerezident) ne posjeduje vlasnički udio ili posjeduje
manje od 10% vlasničkog udjela u izvještajnom subjektu (rezidentu) i dio je iste grupe kojoj pripada
izvještajni subjekt, a imaju zajedničkog konačnog vlasnika nerezidenta.
Šifra FB – se dodjeljuje ukoliko strani investitor (nerezident) ne posjeduje vlasnički udio ili posjeduje
manje od 10% vlasničkog udjela u izvještajnom subjektu (rezidentu) i dio je iste grupe kojoj pripada
izvještajni subjekat ili imaju zajedničkog konačnog vlasnika rezidenta.
Udio u kapitalu (u %) – označava udio u kapitalu rezidenta koji nerezident ima na kraju izvještajnog
perioda. Svi nerezidenti ne mogu imati više od 100% udjela u kapitalu. Ovo polje je povezano logički sa
poljem „vrsta stranog ulaganja“.
Kada su sva polja popunjena za jednog nerezidenta onda kliknuti na polje „unesi podatke“. Podaci za
datog nerezidenta će biti prikazani u sekciji „Pregled podataka“. Nakon toga se mogu unijeti i podaci za
drugog nerezidenta i tako redom.
45
Podaci o stanju vlasničkih ulaganja nerezidenata
NAPOMENA: Za svakog nerezidenta posebno se unosi stanje vlasničkih ulaganja. Kada se za jednog
nerezidenta unesu tačni podaci u odgovarajuća polja potrebno je kliknuti na polje „Unesi podatke“, pa
zatim početi unos za sljedećeg nerezidenta. Pregled unijetih podataka se nalazi u tabeli ispod prostora
za unos podataka. U slučaju potrebnih izmjena, kod već unijetih podataka, možete kliknuti na malu
olovku pored nerezidenta u tabeli „pregled podataka“ i unijeti potrebne izmjene.
Naziv nerezidenta – klikom na lupu odabrati jednog od prethodno unijetih nerezidenata za kojeg želite da
unesete stanje ulaganja.
Početno stanje – označava stanje ulaganja nerezidenta na početku izvještajnog perioda. Početno stanje
u izvještajnom periodu za koji se podaci unose je isto kao „novo stanje“ na kraju prethodnog izvještajnog
perioda. Ovo polje će uvijek biti automatski ažurirano na osnovu unijetih podataka iz prethodnog perioda
i podaci se ne mogu promijeniti.
Novo stanje – označava stanje ulaganja nerezidenta na kraju izvještajnog perioda. Polje nije dostupno za
unos podataka i predstavlja zbir pozicija. Nakon popunjavanja svih polja potrebno je provjeriti da li se
novo stanje ulaganja poklapa sa bilansom stanja.
46
Podaci o kapitalu
Napomena: Ove pozicije potrebno je popuniti iz bilansa stanja u skladu sa udjelom u kapitalu datog
nerezidenta. Sve pozicije unose se u eurima. Nije moguće ostaviti prazno polje, pa ako nema podataka
za date pozicije potrebno je upisati nulu. Takođe, potrebno je koristiti engleska podešavanja tastature
pri popunjavanju obrazaca.
Osnovni kapital – označava dio osnovnog kapitala iz bilansa stanja koji pripada nerezidentu po
osnovu učešća u vlasništvu (osnovni kapital iz bilansa stanja * udio u kapitalu datog nerezidenta).
Neuplaćeni upisani kapital – označava neuplaćeni upisani kapital iz bilansa stanja koji pripada
nerezidentu po osnovu učešća u vlasništvu (neuplaćeni upisani kapital iz bilansa stanja * udio u
kapitalu datog nerezidenta).
Emisiona premija – označava emisionu premiju iz bilansa stanja koja pripada nerezidentu po
osnovu učešća u vlasništvu (emisiona premija iz bilansa stanja * udio u kapitalu datog
nerezidenta). Ovaj podatak mogu imati samo kompanije koje se kotiraju na berzi.
Zakonske rezerve – označavaju zakonske rezerve po osnovu učešća nerezidenta u vlasništvu
(zakonske rezerve * udio u kapitalu datog nerezidenta).
Statutarne i druge rezerve – označavaju statutarne i druge rezerve po osnovu učešća nerezidenta
u vlasništvu (statutarne i druge rezerve * udio u kapitalu datog nerezidenta).
Pozitivne revalorizacione rezerve – označavaju pozitivne revalorizacione rezerve po osnovu
učešća nerezidenta u vlasništvu (pozitivne revalorizacione rezerve * udio u kapitalu datog
nerezidenta).
Negativne revalorizacione rezerve – označavaju negativne revalorizacione rezerve po osnovu
učešća nerezidenta u vlasništvu (negativne revalorizacione rezerve * udio u kapitalu datog
nerezidenta). Ovo polje mora imati predznak minus.
Neraspoređena dobit prethodnog perioda – označava neraspoređenu dobit u prethodnom
izvještajnom periodu po svim osnovima koja na osnovu udjela u kapitalu pripada nerezidentu,
izuzev povećanja po osnovu ispravke materijalno značajnih grešaka i efekata promjene
računovodstvenih politika koja je izvršena u prethodnom izvještajnom periodu, ako postoji.
Neraspoređena dobit tekućeg perioda (341) – označava neraspoređenu dobit u tekućem
izvještajnom periodu po svim osnovima koja na osnovu udjela u kapitalu pripada nerezidentu,
izuzev povećanja po osnovu ispravke materijalno značajnih grešaka i promjene računovodstvenih
politika, ako postoji.
Gubitak prethodnog perioda (350) – označava gubitak koji, na osnovu udjela u kapitalu, pripada
nerezidentu iz ranijih perioda, ako postoji.
Gubitak tekućeg perioda (351) – označava gubitak koji, na osnovu udjela u kapitalu, pripada
nerezidentu u periodu na koji se izvještaj odnosi, ako postoji.
47
Podaci o transakcijama i ostalim promjenama
NAPOMENA: Transakcije označavaju razliku između stanja osnovnog kapitala prethodnog i tekućeg perioda. Osnovni kapital koji pripada investitoru po osnovu udjela može se povećati ili smanjiti zbog kupovine ili prodaje akcija (novčane transakcije), ili po osnovu nenovčanih transakcija (npr. stvari, prava, licence, nekretnine, itd). Ako je došlo do povećanja ili smanjenja osnovnog kapitala zbog konverzije duga u kapital ili kursnih razlika onda je to potrebno prikazati isključivo kroz ostale promjene, a ne kao transakcije. Da bi se dodala nova transakcija treba kliknuti na znak plus (+), a zatim unijeti podatke za datu transakciju (vrsta promjene, mjesec transakcije, način plaćanja i iznos). Ako je transakcija dovela do smanjenja osnovnog kapitala mora da ima negativan predznak. Takođe, u slučaju da je promjena osnovnog kapitala rezultat više transakcija svaku transakciju treba prikazati pojedinačno. Na kraju se u polju „ukupno transkacije“ prikazuje ukupna vrijednost svih unijetih transakcija.
Kursne razlike – označavaju pozitivne/negativne kursne razlike koje utiču na promjenu stanja
ulaganja. Kod negativnih kursnih razlika upisati predznak minus. Za pozitivne kursne razlike po
osnovu preračuna gotovine iskazuje se iznos realizovanih pozitivnih kursnih razlika na dan bilansa.
Za negativne kursne razlike po osnovu preračuna gotovine iskazuje se iznos realizovanih
negativnih kursnih razlika na dan bilansa.
Konverzija duga u kapital – unosi se vrijednost duga koji se pretvara u osnovni kapital u slučaju
zamjene dužničkog odnosa vlasničkim.
Iznos drugih promjena – unosi se iznos ostalih promjena koje utiču na stanje ulaganja nerezidenta
(ako je potrebno upisati predznak minus).
Navesti promjene – objasniti na šta se odnosi iznos ostalih promjena.
Ukupne ostale promjene – predstavljaju zbir svih ostalih promjena.
Podaci o dividendi
Naziv nerezidenta – klikom na lupu odabrati jednog od prethodno unijetih nerezidenata za kojeg želite
da unesete podatke o isplaćenoj dividendi.
Ostale promjene označavaju povećanje ili smanjenje osnovnog kapitala zbog konverzije duga u kapital ili kursnih razlika. Kao i transakcije, tako i ostale promjene objašnjavaju povećanje ili smanjenje osnovnog kapitala koje pripada nerezidentu po osnovu udjela u kapitalu.
48
Mjesec i godina donošenja odluke o isplati dividende – klikom na strelicu iz padajuće liste odabrati
mjesec i godinu kada je donešena odluka o isplati dividende u formatu mm-yyyy.
Mjesec i godina isplate dividende – klikom na strelicu iz padajuće liste odabrati mjesec i godinu u kojoj
je isplaćena dividenda u formatu mm-yyyy. Godina isplate dividende uvijek odgovara godini za koju se
obrazac popunjava.
Isplaćena dividenda iz tekućeg perioda – unosi se ukupan iznos isplaćenih dividendi u izvještajnom
periodu, iz dobiti ostvarene u tekućem periodu, koje pripadaju nerezidentu po osnovu udjela u kapitalu.
Isplaćena zadržana dobit iz ranijih perioda – unosi se ukupan iznos isplaćenih dividendi u izvještajnom
periodu, iz dobiti ostvarene u ranijim periodima (akumulirane dobiti), koja pripada nerezidentu po osnovu
udjela u kapitalu.
Ukupno – predstavlja zbir ukupno isplaćenih dividendi koje pripadaju odabranom nerezidentu po osnovu
udjela u kapitalu (iz tekućeg i prethodnog perioda).
NAPOMENA: Kada su podaci za odabranog nerezidenta unijeti kliknuti na polje „unesi podatke“ i unijeti
ih za narednog nerezidenta. U slučaju potrebnih izmjena kod već unijetih podataka možete kliknuti na
malu olovku pored nerezidenta u tabeli „pregled podataka“.
Napomena
Na strani „Napomena“ može se ostaviti kratak komentar ili pojašnjenje u vezi sa popunjenim obrascem.
U polje se može unijeti najviše 1000 karaktera.
Pregled i potpis
Na ovoj strani se može vidjeti pregled svih unijetih podataka koje treba provjeriti. Obrazac se ne može
dostaviti ako neko obavezno polje nije popunjeno ili ako je obrazac neispravno popunjen. Aplikacija će
sama javiti grešku i neće dozvoliti dostavljanje obrasca dok ne bude pravilno popunjen. Obrazac nije
dostavljen sve dok se na kraju stranice „Pregled i potpis“ ne izabere sertifikat kojim ćete potpisati zahtjev
i ne klikne na polje „Potpiši“.
Kada predate obrazac on se može vidjeti na strani „pregled svih obrazaca“. Obrazac se može stornirati i
ponovo unijeti u slučaju greške ili potrebnih izmjena.
49
UPUTSTVO ZA POPUNJAVANJE OBRASCA DI-2 - IZVJEŠTAJ O POSLOVIMA DIREKTNIH ULAGANJA
REZIDENATA U INOSTRANSTVU
Obrazac popunjavaju samo rezidenti koji posjeduju najmanje 10% akcija/vlasničkih prava u
nerezidentu.
Pojašnjenje osnovnih pojmova
U skladu sa međunarodnim standardima, rezident izvještava o poslovima direktnih ulaganja u inostranstvu
kojima je stekao najmanje 10% udjela u kapitalu ili pravu glasa u nerezidentu.
Strane direktne investicije obuhvataju i ulaganja od strane horizontalno povezanih kompanija, kao i tzv.
„obrnuta ulaganja“.
Horizontalno povezane kompanije (eng. fellow enterprises) – Ovakav specifičan oblik direktnih vlasničkih
ulaganja podrazumijeva ulaganja kod kojih kompanija u koju se direktno ulaže (nerezident) i kompanija
koja ulaže (rezident) pripadaju istoj grupi tj. nad kojima direktno ili indirektno upravlja jedinstveno pravno
ili fizičko lice (majka kompanija). Dakle, horizontalno povezane kompanije („sestrinske kompanije“) imaju
istog »konačnog zajedničkog vlasnika« rezidenta (engl. Ultimate Controling Parent- UCP), ali nijesu pod
međusobnom kontrolom i ne utiču jedna na druga.
Vlasnički kapital kod stranih direktnih investicija dijeli se prema vrsti odnosa između subjekata i smjera
ulaganja. Moguće je razlikovati tri vrste direktnih ulaganja:
(a) ulaganja direktnih investitora u društva u koja se direktno ulaže – Ova kategorija uključuje
investicione tokove (i stanja) od direktnog ulagača prema njegovim društvima u koja direktno
ulaže (nezavisno od toga jesu li ona pod direktnom ili indirektnom kontrolom ili uticajem);
(b) „obrnuta ulaganja“ ili ulaganja ogranka u majku kompaniju – Ova kategorija obuhvata
investicione tokove (i stanja) od društva u koja se direktno ulaže (ogranka) prema direktnom
ulagaču (majci kompaniji). Radi se o ulaganjima „ćerke“ kompanije u „majku“ kompaniju, ali
samo u slučaju kada ćerka kompanija ima manje od 10% udjela u kapitalu i nema pravo glasa
u matičnoj kompaniji;
(c) ulaganja između sestrinskih kompanija ili horizontalno povezanih kompanija – Ova vrsta
odnosa obuhvata investicione tokove (i stanja) između kompanija koja nijesu pod međusobnom
kontrolom i ne utiču jedna na druga, ali su pod kontrolom ili uticajem istog rezidenta. Takođe, ove
kompanije nemaju udjela jedna u drugoj, ili imaju manje od 10% .
50
Osnovni podaci
Period izvještavanja
Potrebno je iz padajuće liste odabrati period (kvartal ili godinu) za koji se obrazac popunjava. U slučaju da
se obrazac popunjava za kvartal odabrati Q1YYYY, Q2YYYY, Q3YYYY ili Q4YYYY. Ako se podaci popunjavaju
na godišnjem nivou odabrati odgovarajuću godinu iz padajuće liste (YYYY).
Podaci o rezidentu
Matični broj – unosi se osmocifreni broj po kojem se rezident identifikuje i pritisne „enter“. Kada
se unese matični broj sistem će popuniti ostale podatke o rezidentu iz Centralnog registra
privrednih subjekata (naziv rezidenta, adresu, opštinu status, djelatnost, i datum osnivanja).
Status – označava da li rezident redovno posluje ili je u postupku stečaja, odnosno likvidacije.
Djelatnost (pretežna djelatnost) – predstavlja pretežnu djelatnost za koju je rezident registrovan.
Vrsta subjekta – označava jednog od subjekata razvrstanih po “Šifarniku vrste subjekata”(dat u
Prilogu). Klikom na lupu iz padajuće liste odabrati šifru subjekta u skladu sa sektorom kojem
pripada rezident.
Vrsta ulaganja – označava jedno od ulaganja razvrstanih po „Šifarniku vrste ulaganja“ (dat u
Prilogu). Ovo polje je obavezno popuniti sa ciljem razlikovanja „green field“ i „brown field“
investicija. Klikom na lupu iz padajuće liste odabrati jednu od ponuđenih opcija:
51
1) Osnivanje novog privrednog društva (green field investicija) – biraju samo kompanije koje
su osnovane tokom tekućeg perioda.
2) Preuzimanje udjela u kapitalu od drugih domaćih ili inostranih pravnih ili fizičkih lica
(brown field investicija) – biraju samo kompanije kod kojih je došlo do promjene
vlasničke strukture ili drugih promjena u strukturi kapitala (revalorizacija rezervi,
povećanje neraspoređene dobiti ili gubitka itd.) - ulaganje u postojeće preduzeće.
3) Preuzimanje udjela u kapitalu u procesu privatizacije.
4) Osnivanje dijela stranog društva.
Odgovorno lice – upisati ime i prezime lica koje je odgovorno za validnost podataka rezidenta
(npr. direktor). Potrebno je upisati adresu i e-mail odgovornog lica.
Podaci o osobi koja popunjava izvještaj
Ime i prezime, telefon, e-mail i datum unosa će biti popunjeni zahvaljujući informacijama dostavljenim pri preuzimanju tokena. Potrebno je samo unijeti naziv računovodstvene agencije u slučaju da obrazac popunjava računovodstvena agencija. Računovodstvena agencija označava lice kome je rezident, u skladu sa Zakonom o računovodstvu, povjerio vođenje poslovnih knjiga i sastavljanje finansijskih izvještaja.
Podaci o nerezidentu
Naziv nerezidenta – klikom na lupu se otvara novi prozor iz kojeg možete odabrati stranog investitora
(nerezidenta) od ponuđenih iz baze CBCG. Prvo će se pojaviti nerezidenti koje ste ranije koristili. Ako na
prvoj strani nema nerezidenta kojeg tražite kliknite na „pregled svih nerezidenata“. Kada se odabere
52
nerezident, ostala polja će se sama popuniti iz baze CBCG (sjedište nerezidenta, zemlja nerezidenta, vrsta
subjekta, djelatnost nerezidenta i zemlja matične kompanije). Neophodno je popunjavanje polja: vrsta
stranog ulaganja i udio u kapitalu. Ako nerezident ne postoji u evidenciji Centralne banke Crne Gore
morate kreirati zahtjev za unos novog nerezidenta (vidi „Moji zahtjevi“).
Vrsta stranog ulaganja – označava jedno od stranih ulaganja razvrstanih po „Šifarniku vrste stranog
ulaganja“ (dat u Prilogu). Klikom na lupu odabrati odgovarajuću opciju:
Šifra B – se dodjeljuje nerezidentu u kojem rezident (izvještajni subjekat) posjeduje najmanje 10%
udjela u kapitalu.
Šifra A – se koristi kod „obrnutih ulaganja“, kao specifičnog oblika direktnih ulaganja. Obrnuta
ulaganja su ulaganja kod kojih ogranak kupuje akcije majke kompanije ili se zadužuje u ime majke
kompanije. Kod obrnutih ulaganja ogranak ne može da posjeduje 10% ili više udjela majke
kompanije. U slučaju da ima 10% ili više udjela u matičnoj kompaniji onda je u pitanju odnos dva
direktna investitora (engl. mutual investment).
Šifra C – ne popunjava se.
Šifre FA i FB se dodjeljuju za specifičan oblik direktnog ulaganja kod kojeg postoji horizontalna povezanost
između kompanija (definisano u objašnjenjima osnovnih pojmova). Šifriranje se obavlja na sljedeći način:
Šifra FA – se dodjeljuje ukoliko izvještajni subjekat (rezident) ne posjeduje vlasnički udio ili
posjeduje manje od 10% vlasničkog udjela u pravnom licu (nerezidentu) i dio je iste grupe kojoj
pripada nerezident, a imaju zajedničkog konačnog vlasnika nerezidenta.
Šifra FB – se dodjeljuje ukoliko izvještajni subjekat (rezident) ne posjeduje vlasnički udio ili
posjeduje manje od 10% vlasničkog udjela u pravnom licu (nerezidentu) i dio je iste grupe kojoj
pripada nerezident, a imaju zajedničkog konačnog vlasnika rezidenta.
Udio u kapitalu (u %) – označava udio u kapitalu nerezidenta koji rezident ima na kraju izvještajnog
perioda. Ovo polje je povezano logički sa poljem „vrsta ulaganja“.
Kada su sva polja popunjena za jednog nerezidenta onda kliknuti na polje „unesi podatke“. Podaci za datog
nerezidenta će biti prikazani u sekciji Pregled podataka. Nakon toga se mogu unijeti i podaci za drugog
nerezidenta i tako redom.
53
Podaci o stanju vlasničkih ulaganja rezidenta
NAPOMENA: Za svakog nerezidenta posebno se unosi stanje ulaganja . Kada se za jednog nerezidenta
ukucaju tačni podaci u odgovarajuća polja potrebno je kliknuti na polje „Unesi podatke“, pa zatim početi
unos za sljedećeg nerezidenta. Pregled unijetih podataka se nalazi u tabeli ispod prostora za unos
podataka. U slučaju potrebnih izmjena, kod već unijetih podataka, možete kliknuti na malu olovku
pored nerezidenta u tabeli „pregled podataka“ i unijeti potrebne izmjene.
Naziv nerezidenta – klikom na lupu odabrati jednog od prethodno unijetih nerezidenata za kojeg želite da
unesete stanje ulaganja.
Početno stanje – označava stanje ulaganja rezidenta na početku izvještajnog perioda. Početno stanje u
izvještajnom periodu za koji se podaci unose je isto kao „novo stanje“ na kraju prethodnog izvještajnog
perioda. Ovo polje će uvijek biti automatski ažurirano na osnovu unijetih podataka iz prethodnog perioda
i podaci se ne mogu promijeniti.
Novo stanje – označava stanje ulaganja rezidenta na kraju izvještajnog perioda. Polje nije dostupno za
unos podataka i predstavlja zbir pozicija. Nakon popunjavanja svih polja potrebno je provjeriti da li se
krajnje stanje ulaganja poklapa sa bilansom stanja.
54
Podaci o kapitalu rezidenata
NAPOMENA: Ove pozicije potrebno je popuniti iz bilansa stanja u skladu sa udjelom u kapitalu datog
rezidenta u nerezidentnoj kompaniji. Sve pozicije unose se u eurima. Nije moguće ostaviti prazno polje,
pa ako nije bilo date pozicije mora se upisati nulu. Takođe, potrebno je koristiti engleska podešavanja
tastature pri popunjavanju obrazaca.
Osnovni kapital – označava dio osnovnog kapitala iz bilansa stanja koji pripada rezidentu po
osnovu učešća u vlasništvu (osnovni kapital iz bilansa stanja nerezidenta * udio u kapitalu datog
rezidenta).
Neuplaćeni upisani kapital – označava neuplaćeni upisani kapital iz bilansa stanja koji pripada
rezidentu po osnovu učešća u vlasništvu (neuplaćeni upisani kapital iz bilansa stanja nerezidenta
* udio u kapitalu datog rezidenta).
Emisiona premija – označava emisionu premiju iz bilansa stanja nerezidenta koja pripada
rezidentu po osnovu učešća u vlasništvu (emisiona premija iz bilansa stanja nerezidenta * udio u
kapitalu datog rezidenta). Ovaj podatak mogu imati samo kompanije koja se kotiraju na berzi.
Zakonske rezerve – označavaju zakonske rezerve po osnovu učešća rezidenta u vlasništvu
(zakonske rezerve iz bilansa stanja nerezidenta * udio u kapitalu datog rezidenta).
Statutarne i druge rezerve – označavaju statutarne i druge rezerve po osnovu učešća rezidenta u
vlasništvu (statutarne i druge rezerve iz bilansa stanja nerezidenta * udio u kapitalu datog
rezidenta).
Pozitivne revalorizacione rezerve – označavaju pozitivne revalorizacione rezerve po osnovu
učešća rezidenta u vlasništvu (pozitivne revalorizacione rezerve iz bilansa stanja nerezidenta *
udio u kapitalu datog rezidenta).
Negativne revalorizacione rezerve – označavaju negativne revalorizacione rezerve po osnovu
učešća rezidenta u vlasništvu (negativne revalorizacione rezerve iz bilansa stanja nerezidenta *
udio u kapitalu datog rezidenta). Ovo polje mora imati predznak minus.
Neraspoređena dobit prethodnog perioda – označava neraspoređenu dobit u prethodnom
izvještajnom periodu po svim osnovima, koja na osnovu udjela u kapitalu pripada rezidentu, izuzev
povećanja po osnovu ispravke materijalno značajnih grešaka i efekata promjene
računovodstvenih politika koja je izvršena u prethodnom izvještajnom periodu, ako postoji.
Neraspoređena dobit tekućeg perioda (341) – označava neraspoređenu dobit u tekućem
izvještajnom periodu po svim osnovima, koja na osnovu udjela u kapitalu pripada rezidentu, izuzev
povećanja po osnovu ispravke materijalno značajnih grešaka i promjene računovodstvenih
politika, ako postoji .
55
Gubitak prethodnog perioda (350) – označava gubitak koji, na osnovu udjela u kapitalu, pripada
rezidentu iz ranijih perioda, ako postoji.
Gubitak tekućeg perioda (351) – označava gubitak koji, na osnovu udjela u kapitalu, pripada
rezidentu u periodu na koji se izvještaj odnosi, ako postoji.
Podaci o transakcijama i ostalim promjenama
NAPOMENA: Transakcije označavaju razliku između stanja osnovnog kapitala prethodnog i tekućeg perioda. Osnovni kapital koji pripada investitoru po osnovu udjela može se povećati ili smanjiti zbog kupovine ili prodaje akcija (novčane transakcije), ili po osnovu nenovčanih transakcija (npr. stvari, prava, licence, nekretnine, itd). Ako je došlo do povećanja ili smanjenja osnovnog kapitala zbog konverzije duga u kapital ili kursnih razlika onda je to potrebno prikazati isključivo kroz ostale promjene, a ne kao transakcije. Da bi se dodala nova transakcija treba kliknuti na znak plus (+), a zatim unijeti podatke za datu transakciju (vrsta promjene, mjesec transakcije, način plaćanja i iznos). Ako je transakcija dovela do smanjenja osnovnog kapitala mora da ima negativan predznak. Takođe, u slučaju da je promjena osnovnog kapitala rezultat više transakcija svaku transakciju treba prikazati pojedinačno. Na kraju se u polju „ukupno transkacije“ prikazuje ukupna vrijednost svih unijetih transakcija.
Ostale promjene označavaju povećanje ili smanjenje osnovnog kapitala zbog konverzije duga u kapital ili kursnih razlika. Kao i transakcije, tako i ostale promjene objašnjavaju povećanje ili smanjenje osnovnog kapitala koje pripada rezidentu po osnovu udjela u kapitalu.
Kursne razlike – označavaju pozitivne/negativne kursne razlike koje utiču na promjenu stanja
ulaganja. Kod negativnih kursnih razlika upisati predznak minus. Za pozitivne kursne razlike po
osnovu preračuna gotovine iskazuje se iznos realizovanih pozitivnih kursnih razlika na dan bilansa.
Za negativne kursne razlike po osnovu preračuna gotovine iskazuje se iznos realizovanih
negativnih kursnih razlika na dan bilansa.
Konverzija duga u kapital – unosi se vrijednost duga koji se pretvara u osnovni kapital u slučaju
zamjene dužničkog odnosa vlasničkim.
Iznos drugih promjena – unosi se iznos ostalih promjena koje utiču na stanje ulaganja rezidenta
(ako je potrebno upisati predznak minus).
Navesti promjene – objasniti na šta se odnosi iznos ostalih promjena.
Ukupne ostale promjene – predstavljaju zbir svih ostalih promjena
56
Podaci o dividendi
Naziv nerezidenta– klikom na lupu odabrati jednog od prethodno unijetih nerezidenata za kojeg želite da
unesete podatke o isplati dividende (dividendu isplaćuje nerezident rezidentu).
Mjesec i godina donošenja odluke o isplati dividende – klikom na strelicu iz padajuće liste odabrati mjesec
i godinu kada je donešena odluka o isplati dividende u formatu mm-yyyy.
Mjesec i godina isplate dividende – klikom na strelicu iz padajuće liste odabrati mjesec i godinu u kojoj
je isplaćena dividenda u formatu mm-yyyy. Godina isplate dividende uvijek odgovara godini za koju se
obrazac popunjava.
Isplaćena dividenda iz tekućeg perioda – označava ukupan iznos isplaćenih dividendi u izvještajnom
periodu, koje pripadaju rezidentu po osnovu udjela u kapitalu, iz dobiti nerezidenta ostvarene u tekućem
periodu.
Isplaćena zadržana dobit iz ranijih perioda – označava ukupan iznos isplaćenih dividendi u izvještajnom
periodu, koja pripada rezidentu po osnovu udjela u kapitalu, iz dobiti nerezidenta ostvarene u ranijim
periodima (akumulirane dobiti).
Ukupno – predstavlja zbir ukupno isplaćenih dividendi rezidentu po osnovu udjela u kapitalu nerezidenta
(iz tekućeg i prethodnog perioda).
Napomena: Kada su podaci za odabranog nerezidenta unijeti kliknuti na polje „unesi podatke“ i unijeti
ih za narednog nerezidenta. U slučaju potrebnih izmjena kod već unijetih podataka možete kliknuti na
malu olovku pored nerezidenta u tabeli „pregled podataka“.
57
Napomena
Na strani „Napomena“ može se ostaviti kratak komentar ili pojašnjenje u vezi sa popunjenim obrascem.
U polje se može unijeti najviše 1000 karaktera.
Pregled i potpis
Na ovoj strani se može vidjeti pregled svih unijetih podataka koje treba provjeriti. Obrazac se ne može
dostaviti ako neko obavezno polje nije popunjeno, ili ako je obrazac neispravno popunjen. Aplikacija će
sama javiti grešku i neće dozvoliti dostavljanje obrasca dok ne bude pravilno popunjen. Obrazac nije
dostavljen sve dok se na kraju stranice „Pregled i potpis“ ne izabere sertifikat kojim ćete potpisati zahtjev
i ne klikne na polje „Potpiši“.
Kada predate obrazac on se može vidjeti na strani „pregled svih obrazaca“. Obrazac se može stornirati i
ponovo unijeti u slučaju greške ili potrebnih izmjena.
Objašnjenje odabira vrste stranog ulaganja nerezidenta kod DI-1 i DI-2 obrazaca
U ovom primjeru kompanija A se nalazi na vrhu piramide i predstavlja »konačnog zajedničkog vlasnika«
svim ostalim kompanijama odnosno UCP (eng. „Ultimate Controlling parent“). Pod konačnim vlasnikom
(UCP) podrazumijeva se pravna ili fizička osoba koja ima kontrolu nad upravljanjem grupom kojoj pripada
rezident. Kompanije B I C su u direktnom vlasničkom odnosu sa kompanijom A i predstavljaju njegove
ogranke (ćerke kompanije). Kompanija B je direktni investitor u kompanijama D i E, dok je kompanija C
Ekonomija IV
Ekonomija III
Ekonomija II - Crna Gora
Ekonomija I Kompanija A
Kompanija B
Kompanija D
Kompanija H Kompanija I
Kompanija E
Kompanija C
Kompanija F Kompanija G
60% 30%
30% 60% 60% 70%
60% 70%
58
direktni investitor u F i G. Kompanije E,F,G i I su horizontalno povezane kompanije. Horizontalno povezane
kompanije su kompanije koje kontroliše ili na koje ima uticaj isti neposredni ili posredni strani investitor,
pri čemu nijedna horizontalno povezana kompanija ne kontroliše odnosno nema uticaj na drugu
horizontalno povezanu kompaniju, ali imaju „konačnog zajedničkog vlasnika“. Ukoliko se horizontalno
povezane kompanije nalaze u različitim ekonomijama, odnosno, jedna kompanija je rezident, a druga
nerezident, smatra se da među njima postoji odnos direktnih ulaganja koji je kao takav potrebno pratiti u
okviru statistike stranih direktnih investicija i platnog bilansa.
***
Pri sačinjavanju Izvještaja o poslovima direktnih ulaganja nerezidenata u zemlji (obrazac DI-1) i
Izvještaja o kreditnim poslovima zaduženja u inostranstvu (KZ-1), šifre se dodjeljuju na sljedeći način:
Šifra A kod obrasca DI-1 se dodjeljuje majki kompaniji (nerezidentu) koje ulaže u rezidenta (ogranak)
i u kojem ima više od 10% učešća kapitalu. Takođe, kod obrasca KZ-1 šifra A se dodjeljuje nerezidentu
koji daje kredit rezidentu u kojem ima više od 10% učešća u kapitalu.
Šifra B kod obrasca DI-1 se dodjeljuje ogranku (nerezidentu) koje ulaže u rezidenta-majku kompaniju
(obrnuta investicija), a ne posjeduje više od 10% udjela u kapitalu rezidenta. Šifra B kod obrasca KZ-1 se
dodjeljuje ogranku (nerezidentu) koji daje kredit rezidentu-majki kompaniji, a ne posjeduje više od 10%
udjela u kapitalu rezidenta.
Šifra FA se dodjeljuje ukoliko nerezident ne posjeduje vlasnički udio ili posjeduje manje od 10% vlasničkog
udjela u rezidentu i dio je iste grupe kojoj pripada rezident tj. oba pravna lica imaju zajedničkog konačnog
vlasnika nerezidenta.
Šifra FB se dodjeljuje ukoliko nerezident ne posjeduje vlasnički udio ili posjeduje manje od 10% vlasničkog
udjela u rezidentu i dio je grupe kojoj pripada rezident ili imaju zajedničkog konačnog vlasnika rezidenta.
Matična kompanija (nerezident)
Ogranak
(reziden-izvještajni subjekat)
Ogranak (nerezident)
Matična kompanija (rezident-izvještajni
subjekat)
≥10%
<10%
59
***
Pri sačinjavanju Izvještaja o poslovima direktnih ulaganja rezidenata u inostranstvu (obrazac DI-2) i
Izvještaja o kreditnim poslovima odobrenja u inostranstvu (obrazac KO-1) šifre se dodjeljuju na sljedeći
način:
Šifra B kod obrasca DI-2 se dodjeljuje ogranku (nerezidentu) u koje ulaže rezident-majka kompanija koja
ima 10% ili više vlasničkog udjela u ovom nerezidentu (ogranaku). Kod obrasca KO-1 šifra B se dodjeljuje
ogranku (nerezidentu) kojem majka kompanija (rezident) odobrava kredit, a koja ima 10% ili više
vlasničkog udjela u ovom nerezidentu.
Šifra A se kod obrasca DI-2 dodjeljuje majki kompaniji (nerezidentu) u koje ulaže ogranak rezident
(obrnuta investicija) koji ne posjeduje više od 10% vlasničkog udjela u kapitalu nerezidenta (matična
kompanija). Kod obrasca KO-1 ova šifra se dodjeljuje majki kompaniji (nerezidentu) kojoj kredit odobrava
ogranak rezident.
Šifra FA se dodjeljuje ukoliko nerezident ne posjeduje ni jedan dio ili posjeduje manje od 10% vlasničkog
udjela u rezidentu i dio je iste grupe kojoj pripada i rezident, tj. oba pravna lica imaju zajedničkog konačnog
vlasnika nerezidenta.
Šifra FB se dodjeljuje ukoliko nerezident ne posjeduje ni jedan dio ili posjeduje manje od 10% vlasničkog
udjela u rezidentu) i dio je grupe kojoj pripada rezident ili imaju zajedničkog konačnog vlasnika rezidenta.
Šifarnik djelatnosti
Šifarnik djelatnosti se može naći na sajtu Monstata pod nazivom „Klasifikacija djelatnosti“
(http://monstat.org/cg/page.php?id=107&pageid=107). Djelatnost je potrebno popuniti u skladu sa NACE
Rev. 2 klasifikacijom.
Ogranak (nerezident)
Matična kompanija (rezident-izvještajni
subjekat)
Matična kompanija (nerezident)
Ogranak
(rezident-izvještajni subjekat)
≥10%
<10%
60
UPUTSTVO ZA POPUNJAVANJE OBRASCA KZ–1 - IZVJEŠTAJ O KREDITNIM POSLOVIMA ZADUŽENJA U
INOSTRANSTVU
Obrazac popunjavaju samo rezidenti koji imaju kreditno zaduženje u inostranstvu.
Osnovni podaci
Period izvještavanja
Potrebno je iz padajuće liste odabrati period (kvartal ili godinu) za koji se obrazac popunjava. U slučaju da
se obrazac popunjava za kvartal odabrati Q1YYYY, Q2YYYY, Q3YYYY ili Q4YYYY. Ako se podaci popunjavaju
na godišnjem nivou odabrati odgovarajuću godinu iz padajuće liste (YYYY).
Podaci o rezidentu
Matični broj – unosi se osmocifreni broj po kojem se rezident identifikuje i pritisne „enter“. Kada
se unese matični broj sistem će popuniti ostale podatke o rezidentu iz Centralnog registra
privrednih subjekata (naziv rezidenta, adresu, opštinu status, djelatnost, i datum osnivanja).
61
Status – označava da li rezident redovno posluje ili je u postupku stečaja, odnosno likvidacije.
Djelatnost (pretežna djelatnost) – predstavlja pretežnu djelatnost za koju je rezident registrovan.
Vrsta subjekta – označava jednog od subjekata razvrstanih po “Šifarniku vrste subjekata”(dat u
Prilogu). Klikom na lupu iz padajuće liste odabrati šifru subjekta u skladu sa sektorom kojem
pripada rezident.
Vrsta ulaganja – označava jedno od ulaganja razvrstanih po „Šifarniku vrste ulaganja“ (dat u
Prilogu). Ovo polje je obavezno popuniti sa ciljem razlikovanja „green field“ i „brown field“
investicija. Klikom na lupu iz padajuće liste odabrati jednu od ponuđenih opcija:
1) Osnivanje novog privrednog društva (green field investicija)– biraju samo rezidenti
koje su osnovani tokom tekućeg perioda.
2) Preuzimanje udjela u kapitalu od drugih domaćih ili inostranih pravnih ili fizičkih lica
(brown field investicija) – biraju samo rezidenti kod kojih je došlo do promjene
vlasničke strukture ili drugih promjena u strukturi kapitala (revalorizacija rezervi,
povećanje neraspoređene dobiti ili gubitka itd.) - ulaganje u postojeće preduzeće.
3) Preuzimanje udjela u kapitalu u procesu privatizacije.
4) Osnivanje dijela stranog društva.
Ovo polje popunjavaju samo kompanije koje su u vlasništvu nerezidenta.
Odgovorno lice – upisati ime i prezime lica koje je odgovorno za validnost podataka rezidenta (npr.
direktor). Potrebno je upisati adresu i e-mail odgovornog lica.
Podaci o osobi koja popunjava izvještaj
Ime i prezime, telefon, e-mail i datum unosa će biti popunjeni zahvaljujući informacijama dostavljenim pri preuzimanju tokena. Potrebno je samo unijeti naziv računovodstvene agencije u slučaju da obrazac popunjava računovodstvena agencija. Računovodstvena agencija označava lice kome je rezident, u skladu sa Zakonom o računovodstvu, povjerio vođenje poslovnih knjiga i sastavljanje finansijskih izvještaja.
62
Podaci o nerezidentu
Naziv nerezidenta – klikom na lupu se otvara novi prozor iz kojeg možete odabrati nerezidenta od
ponuđenih iz baze CBCG. Prvo će se pojaviti nerezidenti koje ste ranije koristili. Ako na prvoj strani nema
nerezidenta kojeg tražite kliknite na „pregled svih nerezidenata“. Kada se odabere nerezident, ostala polja
će se sama popuniti iz baze CBCG (sjedište nerezidenta, zemlja nerezidenta, vrsta subjekta, djelatnost
nerezidenta i zemlja matične kompanije). Neophodno je popunjavanje polja: vrsta stranog ulaganja i udio
u kapitalu. Ako nerezident ne postoji u evidenciji Centralne banke Crne Gore morate kreirati zahtjev za
unos novog nerezidenta.
Vrsta stranog ulaganja – označava jedno od stranih ulaganja razvrstanih po „Šifarniku vrste stranog
ulaganja“ (dat u Prilogu).
Klikom na lupu iz padajućeg menija odabrati odgovarajuću opciju:
Šifra A – se dodjeljuje stranom investitoru (nerezidentu) ukoliko posjeduje najmanje 10% udjela
u kapitalu izvještajnog subjekta (rezidenta).
Šifra B – se koristi kod „obrnutih ulaganja“, kao specifičnog oblika direktnih ulaganja. Obrnuta
ulaganja su ulaganja kod kojih ogranak kupuje akcije majke kompanije ili se zadužuje u ime majke
kompanije. Kod obrnutih ulaganja ogranak ne može da posjeduje 10% ili više udjela majke
kompanije. U slučaju da ima 10% ili više udjela u matičnoj kompaniji onda je u pitanju odnos dva
direktna investitora (engl. mutual investment).
63
Šifra C – se koristi kod kompanija koje nemaju učešća u kapitalu i koja nijesu međusobno
povezana.
Šifre FA i FB se dodjeljuju za specifičan oblik direktnog ulaganja kod kojeg postoji horizontalna povezanost
između kompanija (definisano u objašnjenjima osnovnih pojmova). Šifriranje se obavlja na sljedeći način:
Šifra FA – se dodjeljuje ukoliko strani investitor (nerezident) ne posjeduje vlasnički udio ili
posjeduje manje od 10% vlasničkog udjela u izvještajnom subjektu (rezidentu) i dio je iste grupe
kojoj pripada izvještajni subjekt, a imaju zajedničkog konačnog vlasnika nerezidenta.
Šifra FB – se dodjeljuje ukoliko strani investitor (nerezident) ne posjeduje vlasnički udio ili
posjeduje manje od 10% vlasničkog udjela u izvještajnom subjektu (rezidentu) i dio je grupe
izvještajnog subjekta ili imaju zajedničkog konačnog vlasnika rezidenta.
Udio u kapitalu (u %) – označava udio u kapitalu rezidenta koji nerezident ima na kraju izvještajnog
perioda. Svi nerezidenti ne mogu imati više od 100% udjela u kapitalu. Ovo polje je povezano logički sa
poljem „vrsta stranog ulaganja“.
Ukoliko je u pitanju samo kreditno zaduženje, odnosno Šifra C – u tom slučaju udio ne može biti veći od 0!
Kada su sva polja popunjena za jednog nerezidenta onda kliknuti na polje „unesi podatke“. Podaci za
datog nerezidenta će biti prikazani u sekciji „Pregled podataka“. Nakon toga se mogu unijeti i podaci za
drugog nerezidenta i tako redom.
Podaci o kreditima
64
NAPOMENA: Za svakog nerezidenta – kreditora unosi se posebno kreditno zaduženje. Kada se za jednog nerezidenta unesu tačni podaci u odgovarajuća polja potrebno je kliknuti na polje „Unesi podatke“, pa zatim početi unos za sljedećeg nerezidenta. Pregled unijetih podataka se nalazi u tabeli ispod prostora za unos podataka. U slučaju potrebnih izmjena, kod već unijetih podataka, možete kliknuti na malu olovku pored nerezidenta u tabeli „pregled podataka“ i unijeti potrebne izmjene.
Naziv nerezidenta – klikom na lupu odabrati jednog od prethodno unijetih nerezidenata za kojeg želite da
unesete podatke o kreditnom zaduženju.
Kredit
Nakon odabira nerezidenta otvara se polje „Izaberi kredit iz liste“ u kojem će se nakon početnog (prvog)
unosa nalaziti svi već unijeti podaci o kreditnim zaduženjima po nerezidentima.
Vrsta ugovora – označava jedan od sljedećih pravnih poslova: ugovor o kreditu, revolving, reprogram,
refinansiranje, sindiciranje, kompenzaciju, pretvaranje gotovinskog posla u kreditni, prodaju/ustupanje
potraživanja nerezidentu/rezidentu i pretvaranje duga u kapital. Klikom na lupu iz padajuće liste odabrati
odgovarajuću opciju.
Datum zaključenja ugovora – odabrati klikom na kalendar pored polja tačan datum zaključenja ugovora
(nije dozvoljen ručni unos u polje).
Vrsta kredita - označava jedan od sljedećih pravnih poslova: finansijski kredit, robni kredit, finansijski
lizing, kratkoročna kreditna linija (dozvoljeno prekoračenje na računu rezidenta kod inostrane banke
prema ugovoru i ostale kreditne poslove). Klikom na lupu iz padajuće liste odabrati odgovarajuću opciju.
Sredstvo obezbjeđenja kredita - označava jedno od sljedećih sredstava obezbeđenja: hipoteku, jemstvo,
garanciju, mjenicu i ostala sredstva obezbeđenja. Klikom na lupu iz padajuće liste odabrati odgovarajuću
opciju.
Garancija države (Crne Gore) – odabrati iz padajuće liste odgovarajuću opciju:
da
ne
Ročnost - označava period na koji je kredit zaključen i to: kratkoročni – do 1 godine i dugoročni koji može
biti: od 1 do 3 godine, od 3 do 5 godina i više od 5 godina. Klikom na lupu odabrati iz padajuće liste
odgovarajuću opciju.
Valuta zaključenja - označava valutu u kojoj je kredit zaključen. Klikom na lupu odabrati iz padajuće liste
odgovarajuću valutu.
65
Valuta otplate - označava valutu u kojoj se kredit otplaćuje. Klikom na lupu odabrati iz padajuće liste
odgovarajuću valutu.
Ugovoreni iznos - unosi se ugovoreni iznos kredita iskazan u EUR.
Realizovani iznos – unosi se ukupan iznos kredita koji je realizovan iskazan u EUR.
Glavnica
Stanje duga na početku izvještajnog perioda - označava stanje duga po osnovu glavnice na početku
izvještajnog perioda. Ovo polje će uvijek biti automatski ažurirano na osnovu unijetih podataka iz
prethodnog perioda i podaci se ne mogu promijeniti. Povećanje glavnice - unosi se iznos za koji se
povećala glavnica u izvještajnom periodu.
Dospjela glavnica - unosi se iznos glavnice koja je dospjela na plaćanje tokom izvještajnog perioda.
Otplaćena glavnica u izvještajnom periodu - unosi se iznos glavnice koja je otplaćena tokom izvještajnog
perioda.
Kapitalizovane kamate (iznos) - unosi se iznos kapitalizovanih kamata, pri čemu kapitalizacija kamata
podrazumijeva pretvaranje obračunatih kamata u glavnicu tako da se na tu novu glavnicu obračunavaju
nove kamate.
Kursne razlike (iznos) - unosi se iznos nastalih kursnih razlika. Negativne kursne razlike upisati sa
predznakom minus (–).
Ostalo (navesti vrstu promjene) – unosi se vrsta promjene koja utiče na povećanje odnosno smanjenje
duga (npr. otpis duga, pretvaranje duga u kapital, preuzimanje duga i sl.)
Ostalo (iznos) - unosi se iznos za koji je povećan, odnosno smanjen dug (predznak minus(–)).
Stanje duga na kraju perioda - označava ukupno stanje duga na kraju izvještajnog perioda. Ovo polje se
automatski ažurira na osnovu prethodno unijetih podataka.
Ukupne neizmirene dospjele obaveze – unosi se stanje ukupnih neizmirenih dospjelih obaveza po osnovu
glavnice na kraju izvještajnog perioda, uključujući i ranije periode.,
Kamata
Vrsta kamate - označava vrstu ugovorene kamate, i to: bez kamate, fiksna stopa, kamata uključena u
glavnicu, promjenjiva kamatna stopa - EURIBOR, LIBOR i ostale vrste kamata. Klikom na lupu iz padajuće
liste odabrati odgovarajuću opciju.
Kamatna stopa - unosi se iznos kamatne stope u procentima.
66
Ukupna kamata po kreditu - unosi se iznos ukupne obračunate kamate po kreditu.
Stanje na početku perioda - označava ukupno stanje duga po osnovu kamate na početku izvještajnog
perioda (isto kao novo stanje na kraju prethodnog izvještajnog perioda). Ovo polje se automatski ažurira
na osnovu prethodno unijetih podataka.
Dospjela kamata za izvještajni period - unosi se iznos dospjele kamate za period izvještavanja.
Otplaćena kamata - unosi se iznos kamate koja je otplaćena u periodu na koji se odnosi izvještaj.
Kamata pripisana glavnici - unosi se iznos kamate koji je pripisan glavnici za period izvještavanja.
Ostalo (navesti vrstu promjene) - unosi se vrsta promjene kamate.
Ostalo (iznos) - unosi se iznos za koji je povećana, odnosno smanjena kamata. Iznos za koji je dug smanjen
unosi se sa predznakom minus (–).
Stanje duga na kraju perioda - označava stanje duga po osnovu kamate na kraju izvještajnog perioda. Ovo
polje se automatski ažurira na osnovu prethodno unijetih podataka.
Dospjela neotplaćena kamata - unosi se ukupno stanje duga po osnovu kamate koja je dospjela ali nije
otplaćena na kraju izvještajnog perioda.
Ukupna obračunata nedospjela kamata - unosi se preostali iznos duga po osnovu kamata na kraju
izvještajnog perioda, uključujući i ranije periode.
NAPOMENA: Kada su podaci za odabranog nerezidenta unijeti kliknuti na polje „unesi podatke“ i unijeti
ih za sljedećeg nerezidenta. U slučaju potrebnih izmjena kod već unijetih podataka možete kliknuti na
malu olovku pored nerezidenta u tabeli pregled podataka.
Napomena
Na strani „Napomena“ može se ostaviti kratak komentar ili objašnjenje u vezi sa popunjenim
izvještajem. U polje se može unijeti najviše 1000 karaktera.
Pregled i potpis
Na ovoj strani se može vidjeti pregled svih unijetih podataka koje treba provjeriti. Izvještaj se ne može
dostaviti ako neko obavezno polje nije popunjeno, ili ako je izvještaj neispravno popunjen. Aplikacija će
sama javiti grešku i neće dozvoliti dostavljanje izvještaja dok ne bude pravilno popunjen. Izvještaj nije
dostavljen sve dok se na kraju stranice „Pregled i potpis“ ne izabere sertifikat kojim ćete potpisati zahtjev
i ne klikne na polje „Potpiši“.
Kada predate izvještaj on se može vidjeti na strani „pregled svih izvještaja“. Izvještaj se može stornirati i
ponovo unijeti u slučaju greške ili potrebnih izmjena.
67
UPUTSTVO ZA POPUNJAVANJE OBRASCA KO-1 - IZVJEŠTAJ O KREDITNIM POSLOVIMA ODOBRENJA U
INOSTRANSTVU
Obrazac popunjavaju samo rezidenti koji imaju kreditno odobrenje u inostranstvu.
Osnovni podaci
Period izvještavanja
Potrebno je iz padajuće liste odabrati period (kvartal ili godinu) za koji se izvještaj popunjava. U slučaju da
se izvještaj popunjava za kvartal odabrati Q1YYYY, Q2YYYY, Q3YYYY ili Q4YYYY. Ako se podaci popunjavaju
na godišnjem nivou odabrati odgovarajuću godinu iz padajuće liste (YYYY).
Podaci o rezidentu
Matični broj – unosi se osmocifreni broj po kojem se rezident identifikuje i pritisne „enter“. Kada
se unese matični broj sistem će popuniti ostale podatke o rezidentu iz Centralnog registra
privrednih subjekata (naziv rezidenta, adresu, opštinu, status, djelatnost i datum osnivanja).
68
Status – označava da li rezident redovno posluje ili je u postupku stečaja, odnosno likvidacije.
Djelatnost (pretežna djelatnost) – predstavlja pretežnu djelatnost za koju je rezident registrovan.
Vrsta subjekta – označava jednog od subjekata razvrstanih po “Šifarniku vrste subjekata” (dat u
Prilogu). Klikom na lupu iz padajuće liste odabrati šifru subjekta u skladu sa sektorom kojem
pripada rezident.
Vrsta ulaganja – označava jedno od ulaganja razvrstanih po „Šifarniku vrste ulaganja“ (dat u
Prilogu). Ovo polje je obavezno popuniti sa ciljem razlikovanja „green field“ i „brown field“
investicija. Klikom na lupu odabrati jednu od ponuđenih opcija:
1) Osnivanje novog privrednog društva (green field investicija)– biraju samo rezidenti
koji su osnovani tokom tekućeg perioda.
2) Preuzimanje udjela u kapitalu od drugih domaćih ili inostranih pravnih ili fizičkih lica
(brown field investicija) – biraju samo rezidneti kod kojih je došlo do promjene
vlasničke strukture ili drugih promjena u strukturi kapitala (revalorizacija rezervi,
povećanje neraspoređene dobiti ili gubitka itd.) - ulaganje u postojeće preduzeće.
3) Preuzimanje udjela u kapitalu u procesu privatizacije.
4) Osnivanje dijela stranog društva.
Ovo polje popunjavaju samo kompanije koje su u vlasništvu nerezidenta.
Odgovorno lice – upisati ime i prezime lica koje je odgovorno za validnost podataka rezidenta
(npr. direktor). Potrebno je upisati adresu i e-mail odgovornog lica.
Podaci o osobi koja popunjava izvještaj
Ime i prezime, telefon, e-mail i datum unosa će biti popunjeni zahvaljujući informacijama dostavljenim pri preuzimanju tokena. Potrebno je samo unijeti naziv računovodstvene agencije u slučaju da obrazac popunjava računovodstvena agencija. Računovodstvena agencija označava lice kome je rezident, u skladu sa Zakonom o računovodstvu, povjerio vođenje poslovnih knjiga i sastavljanje finansijskih izvještaja.
Podaci o nerezidentu
69
Naziv nerezidenta – klikom na lupu se otvara novi prozor iz kojeg možete odabrati stranog investitora
(nerezidenta) od ponuđenih iz baze CBCG. Prvo će se pojaviti nerezidenti koje ste ranije koristili. Ako na
prvoj strani nema nerezidenta kojeg tražite kliknite na „pregled svih nerezidenata“. Kada se odabere
nerezident, ostala polja će se sama popuniti iz baze CBCG (sjedište nerezidenta, zemlja nerezidenta, vrsta
subjekta, djelatnost nerezidenta i zemlja matične kompanije). Neophodno je popunjavanje polja: vrsta
stranog ulaganja i udio u kapitalu. Ako nerezident ne postoji u bazi Centralne banke Crne Gore morate
poslati zahtjev za unos novog nerezidenta (vidi „Moji zahtjevi“).
Vrsta stranog ulaganja – označava jedno od stranih ulaganja razvrstanih po „Šifarniku vrste stranog
ulaganja“ (dat u Prilogu).
Klikom na lupu odabrati odgovarajuću opciju:
Šifra B – se dodjeljuje nerezidentu ukoliko rezident (izvještajni subjekat) posjeduje najmanje 10%
udjela u kapitalu nerezidenta.
Šifra A – se koristi kod „obrnutih ulaganja“, kao specifičnog oblika direktnih ulaganja. Obrnuta
ulaganja su ulaganja kod kojih ogranak kupuje akcije majke kompanije ili se zadužuje u ime majke
kompanije. Kod obrnutih ulaganja ogranak ne može da posjeduje 10% ili više udjela majke
kompanije. U slučaju da ima 10% ili više udjela u matičnoj kompaniji onda je u pitanju odnos dva
direktna investitora (eng. mutual investment).
Šifra C – se koristi kod kompanija koja nemaju učešća u kapitalu i koja nijesu međusobno
povezana.
Šifre FA i FB se dodjeljuju za specifičan oblik direktnog ulaganja kod kojeg postoji horizontalna povezanost
između kompanija (definisano u objašnjenjima osnovnih pojmova). Šifriranje se obavlja na sljedeći način:
Šifra FA – se dodjeljuje ukoliko izvještajni subjekat (rezident) ne posjeduje vlasnički udio ili
posjeduje manje od 10% vlasničkog udjela u nerezidentu i dio je iste grupe kojoj pripada
nerezident, a imaju zajedničkog konačnog vlasnika nerezidenta.
Šifra FB – se dodjeljuje ukoliko izvještajni subjekat (rezident) ne posjeduje vlasnički udio ili
posjeduje manje od 10% vlasničkog udjela nerezidentu i dio je iste grupe kojoj pripada
nerezident, a imaju zajedničkog konačnog vlasnika rezidenta.
Šifra C – se koristi kod kompanija koja nemaju učešća u kapitalu i koja nijesu međusobno
povezana.
Udio u kapitalu (u %) – označava udio u kapitalu nerezidenta koji rezident ima na kraju izvještajnog
perioda. Ovo polje je povezano logički sa poljem „vrsta ulaganja“.
Ukoliko je u pitanju samo kreditno odobrenje odnosno Šifra C – u tom slučaju udio ne može biti veći od 0!
70
Kada su sva polja popunjena za jednog nerezidenta onda kliknuti na polje „unesi podatke“. Podaci za
datog nerezidenta će se pojaviti u tabeli ispod. Nakon toga se mogu unijeti i podaci za drugog nerezidenta
i tako redom.
Podaci o kreditima
NAPOMENA: Za svakog nerezidenta – kreditora unosi se posebno kreditno zaduženje. Kada se za jednog nerezidenta unesu tačni podaci u odgovarajuća polja potrebno je kliknuti na polje „Unesi podatke“, pa zatim početi unos za sljedećeg nerezidenta. Pregled unijetih podataka se nalazi u tabeli ispod prostora za unos podataka. U slučaju potrebnih izmjena, kod već unijetih podataka, možete kliknuti na malu olovku pored nerezidenta u tabeli „pregled podataka“ i unijeti potrebne izmjene.
Naziv nerezidenta – klikom na lupu odabrati jednog od prethodno unijetih nerezidenata za kojeg želite da
unesete podatke o kreditnom odobrenju.
71
Kredit
Nakon odabira nerezidenta otvara se polje „Izaberi kredit iz liste“ u kom će se nakon početnog (prvog)
unosa nalaziti svi već unijeti podaci o kreditnim zaduženjima po nerezidentima.
Vrsta ugovora - označava jedan od sljedećih pravnih poslova: ugovor o kreditu, revolving, reprogram,
refinansiranje, sindiciranje, kompenzaciju, pretvaranje gotovinskog posla u kreditni, prodaju/ustupanje
potraživanja nerezidentu/rezidentu i pretvaranje duga u kapital. Klikom na lustrelicupu odabrati iz
padajuće liste odgovarajuću opciju.
Datum zaključenja ugovora – odabrati klikom na kalendar pored polja tačan datum zaključenja ugovora
(nije dozvoljen ručni unos u polje).
Vrsta kredita - označava jedan od sljedećih pravnih poslova: finansijski kredit, robni kredit, finansijski
lizing, kratkoročna kreditna linija (dozvoljeno prekoračenje na računu nerezidenta kod domaće banke
prema ugovoru) i ostale kreditne poslove. Klikom na strelicu odabrati iz padajuće liste odgovarajuću
opciju.
Sredstvo obezbjeđenja kredita - označava jedan od sljedećih sredstava obezbeđenja: hipoteku, jemstvo,
garanciju, mjenicu i ostala sredstva obezbeđenja. Klikom na strelicu odabrati iz padajuće liste
odgovarajuću opciju
Garancija države – odabrati iz padajuće liste odgovarajuću opciju:
da
ne
Ročnost označava period na koji je kredit zaključen i to: kratkoročni – do 1 godine i dugoročni koji može
biti: od 1 do 3 godine, od 3 do 5 godina i više od 5 godina. Klikom na strelicu odabrati iz padajuće liste
odgovarajuću opciju.
Valuta zaključenja označava valutu u kojoj je kredit zaključen. Klikom na strelicu izabrati iz padajuće liste
odgovarajuću valutu.
Valuta otplate - označava valutu u kojoj se kredit otplaćuje. Klikom na strelicu izabrati iz padajuće liste
odgovarajuću valutu.
Ugovoreni iznos - unosi se ugovoreni iznos kredita iskazan u EUR.
Realizovani iznos - unosi se ukupan iznos kredita koji je realizovan iskazan u EUR.
72
Glavnica
Stanje duga na početku izvještajnog perioda - označava stanje duga po osnovu glavnice na početku
izvještajnog perioda. Ovo polje će uvijek biti automatski ažurirano na osnovu unijetih podataka iz
prethodnog perioda i podaci se ne mogu promijeniti. Povećanje glavnice - unosi se iznos za koji se
povećala glavnica u izvještajnom periodu.
Dospjela glavnica - unosi se iznos glavnice koja je dospjela na plaćanje tokom izvještajnog perioda.
Otplaćena glavnica u izvještajnom periodu - unosi se iznos glavnice koja je otplaćena tokom izvještajnog
perioda.
Kapitalizovane kamate - unosi se iznos kapitalizovanih kamata, pri čemu kapitalizacija kamata
podrazumijeva pretvaranje obračunatih kamata u glavnicu tako da se na tu novu glavnicu obračunavaju
nove kamate.
Kursne razlike - unosi se iznos nastalih kursnih razlika. Negativne kursne razlike prikazati sa predznakom
minus (–).
Ostalo (navesti vrstu promjene) - unosi se vrsta promjene koja utiče na povećanje odnosno smanjenje
duga (npr.otpis duga, pretvaranje duga u kapital, preuzimanje duga, i sl.).
Ostalo iznos – unosi se iznos za koji je povećan, odnosno smanjenjen dug. Smanjenje prikazati sa
predznakom minus (– ).
Stanje duga na kraju perioda - označava ukupno stanje duga po osnovu glavnice na kraju izvještajnog
perioda. Ovo polje će uvijek biti automatski ažurirano na osnovu prethodno unijetih podataka.
Ukupne neizmirene dospjele obaveze – unosi se ukupno stanje duga po osnovu neizmirenih dospjelih
obaveza po osnovu glavnice na kraju izvještajnog perioda, uključujući i ranije periode.
Kamata
Vrsta kamate - označava vrstu ugovorene kamate, i to: bez kamate, fiksna stopa, kamata uključena u
glavnicu, promjenjiva kamatna stopa - EURIBOR, LIBOR i ostale vrste kamata. Klikom na strelicu odabrati
iz padajuće liste odgovarajuću opciju.
Kamatna stopa - unosi se iznos kamatne stope u procentima.
Ukupna kamata po kreditu - unosi se iznos ukupne obračunate kamate po kreditu.
73
Stanje na početku perioda - označava iznos duga po osnovu kamate na početku izvještajnog perioda (isto
kao novo stanje na kraju prethodnog izvještajnog perioda). Ovo polje će uvijek biti automatski ažurirano
na osnovu unijetih podataka iz prethodnog perioda i podaci se ne mogu promijeniti.
Dospjela kamata za izvještajni period - unosi se iznos dospjele kamate tokom izvještajnog perioda.
Otplaćena kamata – unosi se iznos kamate koja je otplaćena tokom izvještajnog perioda.
Kamata pripisana glavnici - unosi se iznos kamate koji je pripisan glavnici tokom izvještajnog perioda.
Ostalo (navesti vrstu promjene) – upisati vrstu promjene kamate.
Ostalo (iznos) - unosi se iznos za koji je povećana, odnosno smanjena kamata. Iznos za koji je dug smanjen
unosi se sa predznakom minus (–)
Stanje duga na kraju perioda - označava stanje duga po osnovu kamate na kraju izvještajnog perioda. Ovo
polje će uvijek biti automatski ažurirano na osnovu unijetih podataka iz prethodnog perioda i podaci se ne
mogu promijeniti
Dospjela neotplaćena kamata - unosi se ukupno stanje duga po osnovu kamate koja je dospjela ali nije
otplaćena na kraju izvještajnog perioda.
Ukupna obračunata nedospjela kamata - unosi se preostali iznos duga po osnovu kamata na kraju
izvještajnog perioda, uključujući i ranije periode.
NAPOMENA: Kada su podaci za odabranog nerezidenta unijeti kliknuti na polje „unesi podatke“ i unijeti
ih za narednog nerezidenta. U slučaju potrebnih izmjena kod već unijetih podataka možete kliknuti na
malu olovku pored nerezidenta u tabeli pregled podataka.
Napomena
Na strani „Napomena“ može se ostaviti kratak komentar ili pojašnjenje u vezi sa popunjenim
izvještajem. U polje se može unijeti najviše 1000 karaktera.
Pregled i potpis
Na ovoj strani se može vidjeti pregled svih unijetih podataka koje treba provjeriti. Izvještaj se ne može
dostaviti ako neko obavezno polje nije popunjeno, ili ako je izvještaj neispravno popunjen. Aplikacija će
sama javiti grešku i neće dozvoliti dostavljanje izvještaja dok ne bude pravilno popunjen. Izvještaj nije
dostavljen sve dok se na kraju stranice „Pregled i potpis“ ne izabere sertifikat kojim ćete potpisati zahtjev
i ne klikne na polje „Potpiši“.
Kada predate izvještaj on se može vidjeti na strani „pregled svih izvještaja“. Izvještaj se može stornirati i
ponovo unijeti u slučaju greške ili potrebnih izmjena.
74
UPUTSTVO ZA POPUNJAVANJE OBRASCA TK-1 - IZVJEŠTAJ O POTRAŽIVANJIMA PO TRGOVINSKIM
KREDITIMA I AVANSIMA
Obrazac popunjavaju rezidenti koji imaju potraživanja od nerezidenata po osnovu izvoza robe/usluga
koji nije naplaćen (trgovinski kredit) ili unaprijed plaćene robe/usluga (datih avansa) koje nijesu
uvezene u roku dužem od godinu dana.
Osnovni podaci
Period izvještavanja
Potrebno je iz padajuće liste odabrati period (kvartal ili godinu) za koji se obrazac popunjava. U slučaju da
se obrazac popunjava za kvartal odabrati Q1YYYY, Q2YYYY, Q3YYYY ili Q4YYYY.
Podaci o rezidentu
Matični broj – unosi se osmocifreni broj po kojem se rezident identifikuje i pritisne „enter“. Kada
se unese matični broj sistem će popuniti ostale podatke o rezidentu iz Centralnog registra
privrednih subjekata (naziv rezidenta, adresu, opštinu status, djelatnost, i datum osnivanja).
Status – označava da li rezident redovno posluje ili je u postupku stečaja, odnosno likvidacije.
Djelatnost (pretežna djelatnost) – predstavlja pretežnu djelatnost za koju je rezident registrovan.
Vrsta subjekta – označava jednog od subjekata razvrstanih po “Šifarniku vrste subjekata”(dat u
Prilogu). Klikom na lupu iz padajuće liste odabrati šifru subjekta u skladu sa sektorom kojem
pripada rezident.
75
Vrsta ulaganja – Nije obavezno polje
Ovo polje popunjavaju samo kompanije koje su u vlasništvu nerezidenta.
Odgovorno lice – upisati ime i prezime lica koje je odgovorno za validnost podataka rezidenta (npr.
direktor). Potrebno je upisati adresu i e-mail odgovornog lica.
Podaci o osobi koja popunjava izvještaj
Ime i prezime, telefon, e-mail i datum unosa će biti popunjeni zahvaljujući informacijama dostavljenim pri
preuzimanju tokena. Potrebno je samo unijeti naziv računovodstvene agencije u slučaju da obrazac
popunjava računovodstvena agencija. Računovodstvena agencija označava lice kome je rezident, u skladu
sa Zakonom o računovodstvu, povjerio vođenje poslovnih knjiga i sastavljanje finansijskih izvještaja.
Podaci o nerezidentu
Naziv nerezidenta – klikom na lupu se otvara novi prozor iz kojeg možete odabrati nerezidenta od
ponuđenih iz baze CBCG. Prvo će se pojaviti nerezidenti koje ste ranije koristili. Ako na prvoj strani nema
nerezidenta kojeg tražite kliknite na „pregled svih nerezidenata“. Kada se odabere nerezident, ostala polja
će se sama popuniti iz baze CBCG (sjedište nerezidenta, zemlja nerezidenta, vrsta subjekta, djelatnost
nerezidenta i zemlja matične kompanije). Ako nerezident ne postoji u evidenciji Centralne banke Crne
Gore morate kreirati zahtjev za unos novog nerezidenta.
Vlasnički odnos – označava jedno od stranih ulaganja razvrstanih po „Šifarniku vrste stranog ulaganja“
(dat u Prilogu).
76
Klikom na lupu iz padajućeg menija odabrati odgovarajuću opciju: Šifra A, B, C, FA ili FB
Šifra A – se dodjeljuje stranom investitoru (nerezidentu) ukoliko posjeduje najmanje 10% udjela
u kapitalu izvještajnog subjekta (rezidenta).
Šifra B – se koristi kod „obrnutih ulaganja“, kao specifičnog oblika direktnih ulaganja. Obrnuta
ulaganja su ulaganja kod kojih ogranak kupuje akcije majke kompanije ili se zadužuje u ime majke
kompanije. Kod obrnutih ulaganja ogranak ne može da posjeduje 10% ili više udjela majke
kompanije. U slučaju da ima 10% ili više udjela u matičnoj kompaniji onda je u pitanju odnos dva
direktna investitora (engl. mutual investment).
Šifra C – se koristi kod kompanija koje nemaju učešća u kapitalu i koja nijesu međusobno
povezana.
Šifre FA i FB se dodjeljuju za specifičan oblik direktnog ulaganja kod kojeg postoji horizontalna povezanost
između kompanija (definisano u objašnjenjima osnovnih pojmova). Šifriranje se obavlja na sljedeći način:
Šifra FA – se dodjeljuje ukoliko strani investitor (nerezident) ne posjeduje vlasnički udio ili
posjeduje manje od 10% vlasničkog udjela u izvještajnom subjektu (rezidentu) i dio je iste grupe
kojoj pripada izvještajni subjekt, a imaju zajedničkog konačnog vlasnika nerezidenta.
Šifra FB – se dodjeljuje ukoliko strani investitor (nerezident) ne posjeduje vlasnički udio ili
posjeduje manje od 10% vlasničkog udjela u izvještajnom subjektu (rezidentu) i dio je grupe
izvještajnog subjekta ili imaju zajedničkog konačnog vlasnika rezidenta.
Udio u kapitalu (u %) – označava udio u kapitalu rezidenta koji nerezident ima na kraju izvještajnog
perioda. Svi nerezidenti ne mogu imati više od 100% udjela u kapitalu. Ovo polje je povezano logički sa
poljem „vrsta stranog ulaganja“.
NAPOMENA: Za svakog nerezidenta unose se posebno podaci o potraživanjima po osnovu izvoza robe/usluga koji nije naplaćen (trgovinski kredit) ili unaprijed plaćene robe/usluga (datih avansa) koje nijesu uvezene u roku dužem od godinu dana. Trgovinski krediti i avansi predstavljaju finansijska potraživanja po osnovu kredita koji dobavljači robe i usluga direktno odobravaju kupcima i avansi za radove koji su u toku ili radove koje tek treba obaviti, u obliku plaćanja kupaca unaprijed za robu i usluge koje još nijesu isporučene. Trgovinski krediti i avansi nastaju kada se plaćanja za robu i usluge ne odvija istovremeno kada i promjena vlasništva nad robom ili pružanje usluge. Potrebno je prikazati kumulativni iznos avansa za izvještajni period. Kada se za jednog nerezidenta unesu tačni podaci u odgovarajuća polja potrebno je kliknuti na polje „Unesi podatke“, pa zatim početi unos za sljedećeg nerezidenta. Pregled unijetih podataka se nalazi u tabeli ispod prostora za unos podataka. U slučaju potrebnih izmjena, kod već unijetih podataka, možete kliknuti na malu olovku pored nerezidenta u tabeli „pregled podataka“ i unijeti potrebne izmjene.
77
Podaci o robi ili uslugama koje su izvezene a nijesu naplaćene
Naziv nerezidenta – klikom na lupu odabrati jednog od prethodno unijetih nerezidenata za kojeg želite da
unesete podatke o kreditnom zaduženju.
Stanje izvezenih a nenaplaćenih roba i usluga na početku izvještajnog perioda
Ukupan iznos potraživanja – označava stanje potraživanja po osnovu roba i usluga koje su izvezene a
nijesu naplaćene na početku izvještajnog perioda. Ovo polje će uvijek biti automatski ažurirano na osnovu
unijetih podataka iz prethodnog perioda i podaci se ne mogu promijeniti. Izuzetak je 2018. godina za koju
se izvještaj dostavlja po prvi put i kada je u ovo polje neophodno unijeti ukupan iznos potraživanja na
početku izvještajnog perioda.
Od toga: nenaplaćeno duže od godinu dana – upisati vrijednost robe i usluga koje su izvezene a nijesu
naplaćena duže od godinu dana.
78
Stavke
Šifra osnova – na lupicu izabrati šifru osnova iz Šifarnika osnova transakcija datom u prilogu (Prilog 1).
Vrsta izvoznog posla – izabrati odgovarajuću vrstu izvoznog posla: konačan izvoz, pasivno oplemenjivanje
ili prerada robe pod carinskim nadzorom.
Kapitalna dobra velike vrijednosti (High-value capital goods-HVCG)3 - izabrati odgovarajuću opciju: Da
ili Ne .
Originalna valuta – izabrati odgovarajuću valutu iz Šifarnika valuta.
Iznos – upisati tačan iznos u EUR.
Ukupna naplata u izvještajnom periodu – upisati vrijednost ukupnih naplaćenih potraživanja u
izvještajnom periodu (kvartalu) po osnovu prethodno izvezenih roba i usluga u EUR.
Stanje izvezenih a nenaplaćenih roba i usluga na kraju izvještajnog perioda
Ukupan iznos – označava stanje izvezenih a nenaplaćenih roba i usluga na početku izvještajnog perioda +
vrijednost izvoza roba i usluga u izvještajnom periodu koje nijesu naplaćene - ukupna naplata u
izvještajnom periodu. Ovo polje će se uvijek automatski ažurirati na osnovu prethodno unijetih podataka.
(formula)
Od toga: nenaplaćeno duže od godinu dana – upisati tačan iznos izvezenih a nenaplaćenih roba i usluga
u roku dužem od godinu dana.
3 Pod kapitalnim dobrima velike vrijednosti podrazumijevamo proizvodnju kapitalnih dobara, kao što su
brodovi, teška mehanizacija i ostala oprema čija proizvodnja može trajati nekoliko mjeseci ili godina.
79
Podaci o unaprijed plaćenoj robi ili uslugama koje nijesu uvezene – dati avans za uvoz robe/usluga
Naziv nerezidenta – klikom na lupu odabrati jednog od prethodno unijetih nerezidenata za kojeg želite da
unesete podatke o kreditnom zaduženju.
Stanje datih avansa na početku izvještajnog perioda
Ukupni dati avansi iznos – upisati vrijednost robe ili usluga koje su unaprijed plaćene a nijesu uvezene
do početka izvještajnog perioda. Ovo polje će uvijek biti automatski ažurirano na osnovu unijetih podataka
iz prethodnog perioda i podaci se ne mogu promijeniti. Izuzetak je 2018. godina kada se izvještaj dostavlja
po prvi put i kada je u ovo polje neophodno unijeti ukupan iznos datih avansa na početku izvještajnog
perioda.
Od toga: dati avansi na period duži od godinu dana – upisati tačan iznos avansa koji su dati na period
duži od godinu dana.
Stavke
80
Šifra osnova – Na lupicu izabrati šifru osnova iz Šifarnika osnova transakcija datom u prilogu (Prilog 1).
Originalna valuta – izabrati odgovarajuću opciju iz Šifarnika valuta.
Kapitalna dobra velike vrijednosti (High-value capital goods)4 - izabrati odgovarajuću opciju: Da ili Ne.
Dati avansi za uvoz robe/usluga u toku izvještajnog perioda – upisati tačan iznos avansa koji su dati u
toku izvještajnog perioda.
Zatvaranje avansa u toku izvještajnog perioda – upisati vrijednost zatvorenih avansa u toku izvještajnog
perioda.
Stanje datih avansa na kraju izvještajnog perioda
Ukupni dati avansi – prikazuje stanje datih avansa na početku izvještajnog perioda + dati avansi po osnovu
uvoza roba i usluga u toku izvještajnog perioda - zatvaranje avansa u toku izvještajnog perioda. Ovo polje
će se uvijek automatski ažurirati na osnovu prethodno unijetih podataka. (formula)
Od toga: dati avansi na period duži od godinu dana – upisati vrijednost datih avansa na period duži od
godinu dana.
Napomena
Na strani „Napomena“ može se ostaviti kratak komentar ili objašnjenje u vezi sa popunjenim
izvještajem. U polje se može unijeti najviše 1000 karaktera.
Pregled i potpis
Na ovoj strani se može vidjeti pregled svih unijetih podataka koje treba provjeriti. Izvještaj se ne može
dostaviti ako neko obavezno polje nije popunjeno, ili ako je izvještaj neispravno popunjen. Aplikacija će
sama javiti grešku i neće dozvoliti dostavljanje izvještaja dok ne bude pravilno popunjen. Izvještaj nije
dostavljen sve dok se na kraju stranice „Pregled i potpis“ ne izabere sertifikat kojim ćete potpisati zahtjev
i ne klikne na polje „Potpiši“.
Kada predate izvještaj on se može vidjeti na strani „pregled svih izvještaja“. Izvještaj se može stornirati i
ponovo unijeti u slučaju greške ili potrebnih izmjena.
4 Pod kapitalnim dobrima velike vrijednosti podrazumijevamo proizvodnju kapitalnih dobara, kao što su brodovi, teška mehanizacija i ostala
oprema čija proizvodnja može trajati nekoliko mjeseci ili godina.
81
UPUTSTVO ZA POPUNJAVANJE OBRASCA TK-2 - IZVJEŠTAJ O OBAVEZAMA PO TRGOVINSKIM
KREDITIMA I AVANSIMA
Obrazac popunjavaju rezidenti koji imaju obaveze prema nerezidentima po osnovu uvoza robe/usluga
koji nije plaćen (trgovinski kredit) ili unaprijed naplaćene robe/usluga (primljeni avansi) koje nijesu
izvezene u roku dužem od godinu dana.
Osnovni podaci
Period izvještavanja
Potrebno je iz padajuće liste odabrati period (kvartal ili godinu) za koji se obrazac popunjava. U slučaju da
se obrazac popunjava za kvartal odabrati Q1YYYY, Q2YYYY, Q3YYYY ili Q4YYYY.
Podaci o rezidentu
Matični broj – unosi se osmocifreni broj po kojem se rezident identifikuje i pritisne „enter“. Kada
se unese matični broj sistem će popuniti ostale podatke o rezidentu iz Centralnog registra
privrednih subjekata (naziv rezidenta, adresu, opštinu status, djelatnost, i datum osnivanja).
Status – označava da li rezident redovno posluje ili je u postupku stečaja, odnosno likvidacije.
Djelatnost (pretežna djelatnost) – predstavlja pretežnu djelatnost za koju je rezident registrovan.
82
Vrsta subjekta – označava jednog od subjekata razvrstanih po “Šifarniku vrste subjekata” (dat u
Prilogu). Klikom na lupu iz padajuće liste odabrati šifru subjekta u skladu sa sektorom kojem
pripada rezident.
Vrsta ulaganja –Nije obavezno polje
Odgovorno lice – upisati ime i prezime lica koje je odgovorno za validnost podataka rezidenta (npr.
direktor). Potrebno je upisati adresu i e-mail odgovornog lica.
Podaci o osobi koja popunjava izvještaj
Ime i prezime, telefon, e-mail i datum unosa će biti popunjeni zahvaljujući informacijama dostavljenim pri
preuzimanju tokena. Potrebno je samo unijeti naziv računovodstvene agencije u slučaju da obrazac
popunjava računovodstvena agencija. Računovodstvena agencija označava lice kome je rezident, u skladu
sa Zakonom o računovodstvu, povjerio vođenje poslovnih knjiga i sastavljanje finansijskih izvještaja.
Podaci o nerezidentu
Naziv nerezidenta – klikom na lupu se otvara novi prozor iz kojeg možete odabrati nerezidenta od
ponuđenih iz baze CBCG. Prvo će se pojaviti nerezidenti koje ste ranije koristili. Ako na prvoj strani nema
nerezidenta kojeg tražite kliknite na „pregled svih nerezidenata“. Kada se odabere nerezident, ostala polja
će se sama popuniti iz baze CBCG (sjedište nerezidenta, zemlja nerezidenta, vrsta subjekta, djelatnost
nerezidenta i zemlja matične kompanije). Ako nerezident ne postoji u evidenciji Centralne banke Crne
Gore morate kreirati zahtjev za unos novog nerezidenta.
Vlasnički odnos – označava jedno od stranih ulaganja razvrstanih po „Šifarniku vrste stranog ulaganja“
(dat u Prilogu).
Klikom na lupu iz padajućeg menija odabrati odgovarajuću opciju: Šifra A, B, C, FA ili FB.
83
Šifra A – se dodjeljuje stranom investitoru (nerezidentu) ukoliko posjeduje najmanje 10% udjela
u kapitalu izvještajnog subjekta (rezidenta).
Šifra B – se koristi kod „obrnutih ulaganja“, kao specifičnog oblika direktnih ulaganja. Obrnuta
ulaganja su ulaganja kod kojih ogranak kupuje akcije majke kompanije ili se zadužuje u ime majke
kompanije. Kod obrnutih ulaganja ogranak ne može da posjeduje 10% ili više udjela majke
kompanije. U slučaju da ima 10% ili više udjela u matičnoj kompaniji onda je u pitanju odnos dva
direktna investitora (engl. mutual investment).
Šifra C – se koristi kod kompanija koje nemaju učešća u kapitalu i koja nijesu međusobno
povezana.
Šifre FA i FB se dodjeljuju za specifičan oblik direktnog ulaganja kod kojeg postoji horizontalna povezanost
između kompanija (definisano u objašnjenjima osnovnih pojmova). Šifriranje se obavlja na sljedeći način:
Šifra FA – se dodjeljuje ukoliko strani investitor (nerezident) ne posjeduje vlasnički udio ili
posjeduje manje od 10% vlasničkog udjela u izvještajnom subjektu (rezidentu) i dio je iste grupe
kojoj pripada izvještajni subjekt, a imaju zajedničkog konačnog vlasnika nerezidenta.
Šifra FB – se dodjeljuje ukoliko strani investitor (nerezident) ne posjeduje vlasnički udio ili
posjeduje manje od 10% vlasničkog udjela u izvještajnom subjektu (rezidentu) i dio je grupe
izvještajnog subjekta ili imaju zajedničkog konačnog vlasnika rezidenta.
Udio u kapitalu (u %) – označava udio u kapitalu rezidenta koji nerezident ima na kraju izvještajnog
perioda. Svi nerezidenti ne mogu imati više od 100% udjela u kapitalu. Ovo polje je povezano logički sa
poljem „vrsta stranog ulaganja“.
NAPOMENA: Za svakog nerezidenta unose se posebno podaci o potraživanjima po osnovu izvoza robe/usluga koji nije naplaćen (trgovinski kredit) ili unaprijed plaćene robe/usluga (datih avansa) koje nijesu uvezene u roku dužem od godinu dana. Trgovinski krediti i avansi predstavljaju finansijska potraživanja po osnovu kredita koji dobavljači robe i usluga direktno odobravaju kupcima i avansi za radove koji su u toku ili radove koje tek treba obaviti, u obliku plaćanja kupaca unaprijed za robu i usluge koje još nijesu isporučene. Trgovinski krediti i avansi nastaju kada se plaćanja za robu i usluge ne odvija istovremeno kada i promjena vlasništva nad robom ili pružanje usluge. Potrebno je prikazati kumulativni iznos avansa za izvještajni period. Kada se za jednog nerezidenta unesu tačni podaci u odgovarajuća polja potrebno je kliknuti na polje „Unesi podatke“, pa zatim početi unos za sljedećeg nerezidenta. Pregled unijetih podataka se nalazi u tabeli ispod prostora za unos podataka. U slučaju potrebnih izmjena, kod već unijetih podataka, možete kliknuti na malu olovku pored nerezidenta u tabeli „pregled podataka“ i unijeti potrebne izmjene.
84
Podaci o robi ili uslugama koje su uvezene a nijesu plaćene
Naziv nerezidenta – klikom na lupu odabrati jednog od prethodno unijetih nerezidenata za kojeg želite da
unesete podatke o kreditnom zaduženju.
Stanje uvezenih a neplaćenih roba i usluga na početku izvještajnog perioda
Ukupan iznos potraživanja – označava vrijednost roba i usluga koje su uvezene ali nijesu plaćene na
početku izvještajnog perioda. Ovo polje će uvijek biti automatski ažurirano na osnovu unijetih podataka iz
prethodnog perioda i podaci se ne mogu promijeniti. Izuzetak je četvrti kvartal 2018. godina za koji se
izvještaj dostavlja po prvi put i kada je u ovo polje neophodno unijeti ukupan iznos datih avansa na početku
izvještajnog perioda.
Od toga: neplaćeno duže od godinu dana – upisati vrijednost roba i usluga koje su uvezene a nijesu
plaćene duže od godinu dana.
85
Stavke
Šifra osnova – na lupicu izabrati šifru osnova iz Šifarnika osnova transakcija datom u prilogu (Prilog 1).
Vrsta uvoznog posla – izabrati odgovarajuću vrstu uvoznog posla: konačan uvoz, aktivno oplemenjivanje
i prerada robe pod carinskim nadzorom.
Kapitalna dobra velike vrijednosti (High-value capital goods-HVCG)5 - izabrati odgovarajuću opciju: Da
ili Ne.
Originalna valuta - izabrati odgovarajuću valutu iz Šifarnika valuta.
Iznos - upisati tačan iznos u EUR.
Ukupna plaćanja u izvještajnom periodu – upisati vrijednost plaćenih roba/usluga u toku izvještajnog
perioda u EUR, koje su uvezene a nijesu plaćene u ranijim izvještajnom periodima.
Stanje uvezenih a neplaćenih roba i usluga na kraju izvještajnog perioda
Ukupan iznos – prikazuje stanje uvezenih a neplaćenih roba i usluga na početku izvještajnog perioda+
vrijednost uvoz roba i usluga u izvještajnom periodu koje nijesu plaćene - ukupna plaćanja u izvještajnom
periodu. Ovo polje će se automatski ažurirati na osnovu prethodno unijetih podataka. (formula)
Od toga: neplaćeno duže od godinu dana – upisati vrijednost neplaćenih roba i usluga na kraju
izvještajnog perioda.
5 Pod kapitalnim dobrima velike vrednosti podrazumijevamo proizvodnju kapitalnih dobara, kao što su
brodovi, teška mehanizacija i ostala oprema čija proizvodnja može trajati nekoliko mjeseci ili godina.
86
Podaci o unaprijed naplaćenoj robi ili uslugama koje nijesu izvezene – primljeni avans za izvoz robe/usluga
Naziv nerezidenta – klikom na lupu odabrati jednog od prethodno unijetih nerezidenata za kojeg želite da
unesete podatke o kreditnom zaduženju.
Stanje primljenih avansa na početku izvještajnog perioda
Ukupni primljeni avansi iznos – upisati vrijednost robe ili usluga koje su unaprijed plaćene a nijesu
izvezene do početka izvještajnog perioda. Ovo polje će uvijek biti automatski ažurirano na osnovu unijetih
podataka iz prethodnog perioda i podaci se ne mogu promijeniti. Izuzetak je 2018. godina kada je u ovo
polje neophodno unijeti ukupan iznos potraživanja na početku izvještajnog perioda.
Od toga: primljeni avansi za period duži od godinu dana – upisati vrijednost primljenih avansa za period
duži od godinu dana.
Stavke
87
Šifra osnova – Na lupicu izabrati šifru osnova iz Šifarnika osnova transakcija datom u prilogu (Prilog 1).
Kapitalna dobra velike vrijednosti (High-value capital goods)6 - izabrati odgovarajuću opciju: Da ili Ne.
Originalna valuta – upisati broj pridružen odgovarajućoj opciji iz Šifarnika valuta.
Primljeni avansi za izvoz robe/usluga u toku izvještajnog perioda – upisati vrijednost primljenih avansa
za izvoz robe/usluga u EUR.
Zatvaranje avansa u toku izvještajnog perioda – upisati vrijednost otplaćenih avansa.
Stanje primljenih avansa na kraju izvještajnog perioda
Ukupni primljeni avansi – prikazuje stanje primljenih avansa na početku izvještajnog perioda + primljeni
avansi po osnovu izvoza roba i usluga u toku izvještajnog perioda - zatvaranje avansa u toku izvještajnog
perioda. Ovo polje će se automatski ažurirati na osnovu unijetih podataka. (formula)
Od toga: primljeni avansi za period duži od godinu dana – upisati vrijednost primljenih avansa za period
duži od godinu dana.
Napomena
Na strani „Napomena“ može se ostaviti kratak komentar ili objašnjenje u vezi sa popunjenim
izvještajem. U polje se može unijeti najviše 1000 karaktera.
Pregled i potpis
Na ovoj strani se može vidjeti pregled svih unijetih podataka koje treba provjeriti. Izvještaj se ne može
dostaviti ako neko obavezno polje nije popunjeno, ili ako je izvještaj neispravno popunjen. Aplikacija će
sama javiti grešku i neće dozvoliti dostavljanje izvještaja dok ne bude pravilno popunjen. Izvještaj nije
dostavljen sve dok se na kraju stranice „Pregled i potpis“ ne izabere sertifikat kojim ćete potpisati zahtjev
i ne klikne na polje „Potpiši“.
Kada predate izvještaj on se može vidjeti na strani „pregled svih izvještaja“. Izvještaj se može stornirati i
ponovo unijeti u slučaju greške ili potrebnih izmjena.
6 Pod kapitalnim dobrima velike vrijednosti podrazumijevamo proizvodnju kapitalnih dobara, kao što su
brodovi, teška mehanizacija i ostala oprema čija proizvodnja može trajati nekoliko mjeseci ili godina.
88
UPUTSTVO ZA POPUNJAVANJE OBRASCA RN–1 - IZVJEŠTAJ O STANJU I PROMETU NA RAČUNIMA U
INOSTRANSTVU
Obrazac popunjavaju samo rezidenti koji imaju otvoren račun kod stranih banaka.
Osnovni podaci
Period izvještavanja
Potrebno je iz padajuće liste odabrati period (mjesec i godinu) za koji se obrazac popunjava.
Podaci o rezidentu
Podaci o rezidentu
Matični broj – unosi se osmocifreni broj po kojem se rezident identifikuje i pritisne„enter“. Kada
se unese matični broj sistem će popuniti ostale podatke o rezidentu iz Centralnog registra
privednih subjekata (naziv rezidenta, adresu, opštinu, status, djelatnost i datum osnivanja).
Status rezidenta – označava da li rezident redovno posluje ili je u postupku stečaja, odnosno
likvidacije.
Djelatnost (pretežna djelatnost) - predstavlja pretežnu djelatnost za koju je rezident registrovan.
Klikom na lupu iz padajuće liste izabrati odgovarajuću opciju.
Vrsta subjekta - označava jednog od subjekata razvrstanih po “Šifarniku vrste subjekata”(dat u
Prilogu). Klikom na lupu odabrati šifru subjekta iz padajuće liste u skladu sa sektorom kojem
pripada rezidenta.
Vrsta ulaganja – za ovo polje nije obavezan unos kod RN–1.
89
Odgovorno lice – upisati ime i prezime lica koje je odgovorno za validnost podataka rezidenta
(npr. direktor). Potrebno je upisati adresu i e-mail odgovornog lica.
Podaci o osobi koja popunjava izvještaj
Ime i prezime, telefon, e-mail i datum unosa će biti popunjeni zahvaljujući informacijama dostavljenim pri preuzimanju tokena. Potrebno je samo unijeti naziv računovodstvene agencije u slučaju da izvještaj popunjava računovodstvena agencija. Računovodstvena agencija označava lice kome je rezident, u skladu sa Zakonom o računovodstvu, povjerio vođenje poslovnih knjiga i sastavljanje finansijskih izvještaja.
PODACI O PROMETU NA RAČUNU
Broj računa - unosi se broj računa rezidenta kod strane banke. Ukoliko rezident ima više računa u
inostranstvu potrebno je da posebno dostavi izvještaj za svaki račun.
Naziv strane banke u kojoj je račun otvoren - unosi se tačan naziv strane banke u kojoj je rezident otvorio
račun.
Zemlja strane banke u kojoj je račun otvoren - označava šifru zemlje iz po ISO 3166 u kojoj strana banka
ima sjedište. Klikom na lupu iz padajuće liste izabrati odgovarajuću opciju.
Početno stanje - označava stanje na računu na početku izvještajnog perioda u EUR. Ovo polje će uvijek
biti automatski ažurirano na osnovu unijetih podataka iz prethodnog perioda i podaci se ne mogu
promijeniti.
Novo stanje - označava stanje na računu na kraju izvještajnog perioda. Ovo polje će uvijek biti automatski
ažurirano na osnovu unijetih podataka o transakcijama na računu.
90
Podaci o transakcijama na računu
NAPOMENA: Transakcije trebaju da reflektuju razliku između početnog i novog stanja na računu u
inostranstvu. Da bi se dodala transakcija treba kliknuti na znak plus (+). Svaku transakciju treba prikazati
posebno.
Vrsta transakcije - označava povećanje ili smanjenje sredstava na računu, u zavisnosti od toga kako
transakcija utiče na stanje na računu. Klikom na strelicu iz padajuće liste izabrati odgovarajuću opciju.
Šifra osnova - označava jednu od transakcija razvrstanih po Šifarniku osnova transakcija (dat u Prilogu). Klikom na lupu iz padajuće liste odabrati odgovarajuću opciju. Naziv ino partnera – unosi se naziv inopartnera prema kome je izvršeno plaćanje, odnosno koji je izvršio uplatu na račun rezidenta. Zemlja - označava šifru zemlje po ISO 3166 u kojoj je sjedište inopartnera. Klikom na lupu iz padajuće liste odabrati odgovarajuću opciju. Iznos - unosi se iznos za koji su povećana, odnosno smanjena sredstva na računu po osnovu odgovarajuće transakcije iskazane u EUR.
Polja Matični broj banke u zemlji i Broj naloga za povraćaj se popunjavaju samo u slučaju povraćaja
sredstava. Ukoliko je svrha plaćanja povraćaj sredstava preko domaće banke, polja „Banka“ (povraćaj
sredstava) i „Broj naloga“ za povraćaj popunjava se tako što se izabere iz padajuće liste domaća banka i
upiše broj naloga kod te banke.
91
NAPOMENA: Kada su podaci unijeti kliknuti na polje „OK“, a zatim nastaviti sa unosom za sljedećeg
nerezidenta. U slučaju potrebnih izmjena kod već unijetih podataka možete kliknuti na malu olovku
pored nerezidenta u tabeli „pregled podataka“.
Napomena
Na strani „Napomena“ može se ostaviti kratak komentar ili objašnjenje u vezi sa popunjenim izvještajem.
U polje se može unijeti najviše 1000 karaktera.
Pregled i potpis
Na ovoj strani se može vidjeti pregled svih unijetih podataka koje treba provjeriti. Izvještaj se ne može
dostaviti ako neko obavezno polje nije popunjeno, ili ako je izvještaj neispravno popunjen. Aplikacija će
sama javiti grešku i neće dozvoliti dostavljanje izvještaja dok ne bude pravilno popunjen. Izvještaj nije
dostavljen sve dok se na kraju stranice „Pregled i potpis“ ne izabere sertifikat kojim ćete potpisati zahtjev
i ne klikne na polje „Potpiši“.
Kada predate izvještaj on se može vidjeti na strani „pregled svih izvještaja“. Izvještaj se može stornirati i
ponovo unijeti u slučaju greške ili potrebnih izmjena.
92
PRILOG 1: Šifarnici
ŠIFARNIK VRSTE ULAGANJA
Šifra Opis
1 Osnivanje novog privrednog duštva (green field investicija)
2 Preuzimanje udjela u kapitalu od drugih domaćih ili inostranih pravnih ili fizičkih lica (brown field investicija)
3 Preuzimanje udjela u kapitalu u procesu privatizacije
4 Osnivanje dijela stranog društva
ŠIFARNIK VRSTE STRANOG ULAGANJA
Šifra Opis
A Direktni strani investitor (osnivač/vlasnik)
B Ogranak (obrnuto ulaganje)
FA Horizontalno povezana kompanija koja pripada grupi kompanija direktnog stranog ulagača
FB Horizontalno povezana kompanija koja pripada grupi kompanija ogranka nerezidenta
C Ne postoji vlasnički odnos
ŠIFARNIK VRSTE SUBJEKTA
Šifra vrste subjekta za rezidente
Šifra vrste subjekta za nerezidente
Opis
S.1 S.2
S.11 S.21 NEFINANSIJSKI SEKTOR
S.11001 S.21101 Javna nefinansijska društva
110011 Javne službe jedinica lokalne samouprave
110012 Privredna društva u državnom vlasništvu
S.11002 S.21102 Ostala nefinansijska privredna društva
S.11003 S.21103 Ino-kontrolisana nefinansijska društva, rezidenti u Crnoj Gori (samo dio stranog društva)
S.12 S.22 FINANSIJSKI SEKTOR
S.122 S.222 Depozitne institucije osim centralne banke (banke)
S.123 S.223 Fondovi očuvanja vrijednosti imovine (novčani fondovi)
S.124 S.224 Investicioni fondovi
S.125 S.225 Ostali finansijski posrednici osim društava za osiguranje i penzionih fondova
S.126 S.226 Pomoćne finansijske institucije
S.127 S.227 Društva koja se bave prenosom finansijskih sredstava i zajmodavci
S.128 S.228 Društva za osiguranje/reosiguranje
S.12801 S.22801 Javna društva za osiguranje
S.12802 S.22802 Privatna društva za osiguranje
S.129 S.229 Penzioni fondovi
S.12901 S.22901 Javni penzioni fondovi
S.12902 S.22902 Privatni penzioni fondovi
S.13 S.23 OPŠTA DRŽAVA
S.1311 S.2311 Centralna država (državni organi i organizacije)
S.1313 S.2313 Jedinice lokalne samouprave
S.1314 S.2314 Fondovi socijalnog osiguranja
S.14 S.24 FIZIČKA LICA
S.15 S.25 NEPROFITNE INSTITUCIJE KOJE PRUŽAJU USLUGE STANOVNIŠTVU
S.26 INSTITUCIJE I TIJELA EVROPSKE UNIJE
S.27 MEĐUNARODNE ORGANIZACIJE KOJE NISU U EU
93
ŠIFARNIK OSNOVA TRANSAKCIJA
O p i s
Naplate iz Plaćanja u
inostranstva inostranstvo
I. TRANSAKCIJE IZMEĐU REZIDENATA I NEREZIDENATA
TEKUĆI RAČUN – ROBA
– Roba uključuje sve naplate, odnosno plaćanja izvoza i uvoza robe, po izvršenom izvozu i uvozu robe.
Naplata, odnosno plaćanje prevoznicima robe prodate u lukama i na aerodromima, ako je pri izvozu, odnosno uvozu popunjena carinska deklaracija. Plaćanja kupljene i naplata prodate robe u okviru poslova
posredovanja robe uključeni su u stavku poslove posredovanja. .
112 112
– Avansne naplate i plaćanja (avansi) do 90 dana pri izvozu i uvozu robe uključuje naplate robe izvršene prije samog izvoza, odnosno plaćanja uvoza robe prije samog uvoza. Ne uključuju se avansi po osnovu
izvođenja investicionih radova u inostranstvu.
506 106
–Naplate izvoza, odnosno plaćanje uvoza robe bez carinske deklaracije uključuje izvoz, odnosno uvoz knjiga, stručne literature, prodaja robe strancima, uključujući naplate, odnosno plaćanja prevoznicima robe
prodate u lukama, pristaništima i na aerodromima ako pri izvozu, odnosno uvozu nije bila popunjena carinska
deklaracija, bez obzira na to da li su plaćanje, odnosno naplata izvršeni prije ili poslije isporuke robe.
147 147
– Otpisi razlika na fakturisanu vrijednost robe 650 650
– Pripis razlika na fakturisanu vrijednost robe 651 651
– Primljena pokrića za loro (izvozne) akreditive 514
– Poslovi posredovanja obuhvataju sve naplate i plaćanja u okviru poslova posredovanja. Posredovanje je definisano kao kupovina robe koju rezident kupi od nerezidenta i ponovna naknadna prodaja iste robe
nerezidentu bez ulaska robe u zemlju.
516 116
TEKUĆI RAČUN – USLUGE
OPLEMENJIVANJE I POPRAVKE
– Usluge oplemenjivanja robe uključuje naplate, odnosno plaćanja za usluge dorade, prerade i
oplemenjivanja robe (rafinisanje nafte, poslove dorade u tekstilnoj i metalskoj industriji, poslove dorade u
brodogradnji, sklapanje, označavanje, pakovanje, i sl.) koje obavljaju preduzeća7 koja nisu vlasnici robe koja
se oplemenjuje. Ova stavka uključuje samo vrijednost usluge i korišćenog materijala, ali ne i vrijednost robe koja se oplemenjuje. Isključena je montaža građevinskih elemenata (uključeno u građevinske usluge),
popravke kompjuterske opreme (uključeno u kompjuterske usluge), kao i održavanje uređaja i opreme na
terminalima/lukama (uključeno u transportne usluge).
315 315
– Usluge popravki i održavanja (servisiranja) robe uključuje održavanje i popravke koje obavljaju rezidenti nad robom u vlasništvu nerezidenata (i obratno). Vrijednost održavanja ili popravki uključuje sve djelove ili
materijale koje je nabavio serviser i koji su uključeni u naknade. Popravke i održavanje brodova, aviona i
ostalih prevoznih sredstava uključeni su u ovu stavku. Isključena su plaćanja za popravke koje vrše građevinska i monterska preduzeća (vidjeti Investicioni radovi, izgradnja i montaža), popravki kompjuterske
opreme (vidjeti Telekomunikacione, kompjuterske i informacione usluge) i održavanja uređaja i opreme na
aerodromima i u lukama (vidjeti Vazdušni saobraćaj – ostalo i Pomorski saobraćaj – ostalo). Djelovi i materijali koji se obračunavaju zasebno moraju biti uključeni u robe.
314 314
TRANSPORT
Pomorski saobraćaj uključuje sve usluge prevoza u pomorskom saobraćaju.
– Prevoz putnika 202 202
– Prevoz robe 201 201
– Ostalo 208 208
Vazdušni saobraćaj uključuje sve usluge prevoza u vazdušnom saobraćaju.
– Prevoz putnika 242 242
– Prevoz robe 241 241
– Ostalo 248 248
7 Napomena: Pojam „preduzeće“ u ovom šifarniku označava domaća privredna društva i ostale rezidente i/ili strane kompanije
94
Drumski saobraćaj uključuje sve usluge prevoza u drumskom saobraćaju.
– Prevoz putnika 252 252
– Prevoz robe 251 251
– Ostalo 258 258
Željeznički saobraćaj uključuje sve usluge prevoza u željezničkom saobraćaju.
– Prevoz putnika 222 222
– Prevoz robe 221 221
– Ostalo 228 228
Prevoz unutrašnjim vodenim putevima odnosi se na međunarodni prevoz rijekama, kanalima i jezerima.
Uključeni su vodeni putevi koji se nalaze unutar jedne države, kao i oni koji se nalaze u dvije ili više država.
– Prevoz putnika 232 232
– Prevoz robe 231 231
– Ostalo 238 238
Prevoz putnika obuhvata prevoz nerezidenata u međunarodnom saobraćaju domaćim transportnim
sredstvima, prevoz rezidenata stranim prevoznim sredstvima, prevoz putnika u zemlji stranim prevoznim sredstvima, uključujući ostale troškove koji nastanu pri prevozu putnika (troškovi viška prtljaga, hrana i piće
u prevoznim sredstvima i sl.). U ovu stavku ne uključuje se prevoz nerezidenata domaćim prevoznim
sredstvima unutar zemlje (vidjeti Turizam).
Prevoz robe obuhvata prevoz robe i usluge utovara na prevozno sredstvo, odnosno istovara, ako je ugovorom između vlasnika robe i prevoznika dogovoreno da prevoznik izvrši i te usluge.
Ostalo obuhvata sve vrste usluga u lukama, na aerodromima i drugim terminalnim linijama. Ove usluge
obuhvataju : kargo, utovar, istovar,čuvanje, skladištenje, pakovanje, održavanje i čišćenje opreme za transport,
vuča i spasavanje vozila, iznajmljivanje veza (npr. godišnji vez), kao i provizije i marže agenata za izvršene usluge prevoza robe i putnika. U ovu stavku ne uključuju se usluge iznajmljivanja vozila sa posadom (vidjeti
Iznajmljivanje vozila sa posadom), eksploatacioni troškovi transportera (vidjeti Ostale usluge povezane sa transportom), ostalo skladištenje robe (vidjeti Ostale poslovno–tehničke usluge).
Ostale usluge transporta
– Transport električne energije – obuhvata usluge za prenos električne energije visokonaponskim vodovima pomoću povezanih grupa linija i povezane opreme između tačaka snabdjevača i tačaka gdje se ona pretvara u
niskonaponsku električnu energiju za isporuku potrošačima ili za isporuku drugim električnim sistemima.
Uključene su naknade za prenos električne energije kada je on odvojen od proizvodnog procesa i procesa distribucije. Isključene usluge distribucije električne energije (koje su uključene pod stavkom ostale poslovne
usluge povezane sa transportom) i samo pružanje električne energije.
213 213
–Transport nafte i gasa cjevovodima uključuje međunarodni prevoz robe cjevovodima, poput prevoza nafte i povezanih proizvoda i gasa. Isključene su usluge distribucije, obično od podstanica do potrošača (koje su
uključene pod stavkom ostale poslovne usluge povezane sa transportom), kao i vrijednost prevezenih
proizvoda (koji su uključeni pod stavkom robe).
214 214
– Špediterske usluge 270 270
– Iznajmljivanje vozila sa posadom za određeni period 218 218
– Ostale usluge povezane sa transportom obuhvataju troškove eksploatacije, naknada za puteve, tranzitne takse, takse za prelet.
219 219
– Poštanske i kurirske usluge obuhvataju usluge koje su podrška uslugama telekomunikacija i drugim sličnim
uslugama: PTT usluge, prikupljanje, prevoz i isporuka pisama, novina, časopisa, brošura, ostalih štampanih
materijala i paketa, kao i usluge koje se obavljaju u pošti i usluge iznajmljivanja poštanskih sandučića.
249 249
PUTOVANJA–TURIZAM
– Otkup, odnosno prodaja efektivnog stranog novca od nerezidenata, odnosno nerezidentima. Isključen je otkup, odnosno prodaja gotovog novca od rezidenata (vidjeti Transakcije između rezidenata i neutralne
transakcije).
701 701
– Otkup, odnosno prodaja čekova od nerezidenata, odnosno nerezidentima (retransfer za neutrošene Eur–
e). Isključen je otkup, odnosno prodaja čekova od rezidenata (vidjeti Transakcije između rezidenata i neutralne
transakcije)
699
699
– Prodaja, odnosno kupovina domaćeg sredstva plaćanja (valute) u inostranstvu 707 707
– Plaćanja u inostranstvu za prodate čekove stranih izdavalaca – 341
– Turističke usluge obuhvataju usluge turističkih agencija uključujući avanse, usluge smještaja – hotela i
drugih smještajnih objekata, usluge restorana, organizaciju izleta i sl. 702 895
– Ostalo obuhvata prodaju robe i drugih usluga turistima, dozvole za lov i ribolov, prodaju bonova za naknadu
za puteve za vozila strane registracije i benzinski bonovi. 705 702
95
–Kockarnice obuhvataju otkup gotovine od igara na sreću odnosno prodaja gotovine za potrebe
kockarnica. 713 713
–Službena putovanja u inostranstvo obuhvataju ukupne troškove službenih putovanja rezidenata u
inostranstvu, osim troškova eksploatacije koji se uračunavaju u transportne troškove. Ova stavka obuhvata
kupovinu roba i usluga od strane poslovnih putnika. Takođe je uključeno sticanje roba i usluga za vlastitu
upotrebu od strane sezonskih, pograničnih i ostalih radnika koji su nerezidenti zemlje u kojoj su zaposleni.
– 340
–Nadoknada plaćenih troškova službenog boravka nerezidenata u zemlji 342 –
– Zdravstvene usluge turistima obuhvataju troškove i naknade lečenja u bolnicama, lečilištima i rehabilitacionim centrima, kao i troškove medicinskih tretmana i sl.
401 804
– Ukupni troškovi za školovanje obuhvataju stipendije i školarine, troškove specijalizacije. 812 812
INVESTICIONI RADOVI, GRADNJA I MONTAŽA
– Građevinski radovi u zemlji obuhvataju usluge gradnje i montaže, uključujući uvezenu opremu i robu, koju
kupuje nerezident, za rad na projektima za radove kraće od godinu dana. Isključena je isplata dobiti od izvršenih investicionih radova (uključeno u Dobit po osnovu izvođenja investicionih radova u zemlji i
inostranstvu)
317 317
– Avansi po osnovu građevinskih radova u zemlji obuhvataju avanse, odnosno prilive po privremenim situacijama i obračunima (odnose se na preduzeća koja moraju odvojeno da vode računovodstvo za poslovnu
jedinicu ili da plaćaju porez u državi u kojoj obavljaju investicionu djelatnost), kao i plaćanja u inostranstvu
po osnovu izvođenja investicionih (građevinskih) radova u zemlji. Isključena je isplata dobiti od izvršenih
investicionih radova (uključiti u 420 Dobit po osnovu izvođenja investicionih radova u zemlji i inostranstvu).
421 421
Građevinski radovi u zemlji koje izvode nerezidenti obuhvataju izvođenje investicionih radova u zemlji
koje izvode nerezidenti kraće od godinu dana, a odnose se na pripremu lokacije, građevinske radove na
visokogradnji ili niskogradnji, instalaciju i montažu strojeva, opreme i postrojenja, građevinske popravke. Isključuje se priprema lokacije za rudarstvo, vađenje nafte i gasa (uključeno u 306 Usluge u vezi s
poljoprivredom, rudarstvom i prerađivačkom industrijom, uključujući usluge prerade otpadaka) i isplata
dobiti od izvršenih investicionih (građevinskih) radova (uključeno u 420 Dobit po osnovu izvođenja investicionih radova u zemlji i inostranstvu).
475 475
Građevinski radovi koji se izvode u zemlji u trajanju preko godinu dana obuhvataju naplate i sva plaćanja,
uključujući i avanse, po osnovu investicionih (građevinskih) radova koje nerezidenti izvode u zemlji u trajanju
preko godinu dana
423 423
– Građevinski radovi u inostranstvu obuhvataju građevinske radove koje rezidenti obavljaju u inostranstvu u trajanju do godinu dana, a uključuju usluge gradnje i montaže, uključujući kupovinu opreme i robe u
inostranstvu (koju vrši rezident) za rad na projektima, zatim pripremu lokacije, građevinske radove na
visokogradnji ili niskogradnji, instalaciju i montažu strojeva, opreme i postrojenja, zatim usluge iznajmljivanja građevinske opreme, građevinske popravke.
422 422
– Avansi po osnovu građevinskih radova u inostranstvu obuhvataju avanse po osnovu investicionih radova
odnosno prilive po privremenim situacijama i obračunima (odnose se na preduzeća koja moraju odvojeno da
vode računovodstvo za poslovnu jedinicu ili da plaćaju porez u državi u kojoj obavljaju investicionu djelatnost). Ova stavka ne uključuje isplatu dobiti od izvršenih investicionih radova (uključiti u 420 Dobit po
osnovu izvođenja investicionih (građevinskih) radova u inostranstvu).
424 424
OSIGURANJE
– Osiguranje – premije 259 259
– Provizije društava za osiguranje i dobrovoljnih penzionih fondova 264 264
– Provizije reosiguravača 267 267
– Reosiguranje – premije 268 268
– Reosiguranje – naknade štete 269 269
– Uplata doprinosa u dobrovoljne penzione fondove u zemlji obuhvataju naplate i plaćanja koje nerezident
vrši po osnovu penzijskog doprinosa u dobrovoljne penzione fondove u zemlji. 263 263
FINANSIJSKE USLUGE
– Provizija i troškovi bankarskog i drugog kreditnog posredovanja obuhvataju provizije i naknade povezane sa: odobravanjem kredita i primanjem depozita, akreditivima, garancijama, finansijskim lizingom,
isplatom šteta između rezidentnog i nerezidentnog osiguravača, zatim finansijskim savjetovanjima,
upravljanjem finansijskom imovinom, poslovanjem platnim karticama, usluge određivanje kreditnog rejtinga, usluge procjene boniteta i sl.
400 400
– Provizija na transakcije hartijama od vrijednosti i finansijskim derivatima 403 403
PRAVA INDUSTRIJSKE SVOJINE
– Licence, patenti, robni žigovi i druga autorska prava obuhvataju plaćanja, odnosno naplate naknada za
licence i druge takse za korišćenje autorskih prava. Ova stavka uključuje naknade za licence za reprodukciju ili distribuciju intelektualnog vlasništva koje proizlazi iz proizvedenih originala ili prototipova (kao što su
vlasnička prava nad knjigama i rukopisima, kompjuterskom programskom opremom, nosiocima zvuka) i
povezana prava (kao što su prava na izvođenje uživo ili za televizijsko, kablovsko ili satelitsko emitovanje), osim Kupovine i prodaje patenata i licenci (vidjeti Prodaja, odnosno kupovina patenata, licenci i druge
nematerijalne imovine)
301 301
96
– Franšiza 410 410
TELEKOMUNIKACINE, KOMPJUTERSKE I INFORMACIONE USLUGE
– Telekomunikacione usluge obuhvataju usluge prenosa zvuka, prenos informacija telefonom ili teleksom, telegrami, kablovski ili satelitski prenos, uključujući doprinose za gledanje satelitskih programa, zakup
satelita, elektronska pošta i sl. Uključene su i usluge mobilne telefonije, glavne internetske mreže i usluge
mrežnog pristupa, uključujući pružanje pristupa internetu. Isključene su usluge instaliranja opreme za telefonsku mrežu budući da su one uključene u građevinarstvo i usluge baze podataka (koje su uključene u
informacione usluge). Ova stavka ne uključuje vrijednost prenesenih informacija.
245 245
– Kompjuterske usluge obuhvataju obradu podataka, aktivnosti povezane sa bazama podataka, izrada
kompjuterskih programa, održavanje i popravke kompjuterske opreme, savjetovanja u oblasti računarstva i sve
ostale usluge vezane za hardver i/ili softver. Isključene su naknade za licence za reprodukovanje i/ili distribuiranje softvera koje su uključene u naknade za upotrebu intelektualnog vlasništva (uključeno u 301
Licence, patenti, robni žigovi i druga autorska prava).
302 302
– Informacione usluge – usluge novinskih agencija obuhvataju pružanje vijesti, fotografija i važnih članaka (priloga) medijima.
312 312
– Ostale informacione usluge obuhvataju usluge baza podataka novinskih agencija (osnivanje baze podataka,
pohrana podataka, publikovanje podataka i baza podataka, uključujući direktorije) na mreži i preko magnetnih,
optičkih ili štampanih medija i internetske portale za pretraživanje (usluge pretraživača koji pronalaze internetske adrese za klijente koji unesu ključnu riječ). Takođe su uključene pretplate na novine i časopise
putem pošte, elektronskog prenosa ili drugim sredstvima, druge usluge pružanja mrežnog sadržaja te
bibliotekarske i usluge arhiviranja. Isključena je prodaja novina i časopisa uključene u promet robom. Preuzimanje sadržaja koji nije softver (koji je uključen u kompjuterske usluge) ili audio ili video sadržaj
(uključeni u audiovizuelne i povezane usluge) uključeno je u informacione usluge.
313 313
OSTALE POSLOVNE USLUGE
Usluge istraživanja i razvoja
– Usluge istraživanja i razvoja obuhvataju fundamentalna i primijenjena istraživanja, laboratorijske i druge usluge, projekti i elaborati, arheološka istraživanja, kotizacije za stručne skupove. Takođe su uključena
komercijalna istraživanja povezana s elektronikom, farmacijom i biotehnologijom.
303 303
– Prodaja, odnosno kupovina patenata, licenci i druge nematerijalne imovine koja proizilazi iz
istraživanja i razvoja. 770 770
Profesionalne usluge i usluge konsalting menadžmenta
– Usluge propagande i ispitivanja tržišta obuhvataju oglašavanje u medijima, sajamske izložbe, prezentacija
proizvoda u inostranstvu, ispitivanje tržišta. 300 300
– Pravne usluge obuhvataju pravne savjetodavne usluge i usluge zastupanja u svim pravnim, sudskim i
zakonskim postupcima, usluge sastavljanja pravne dokumentacije i instrumenata. 304 304
– Računovodstvene usluge obuhvataju usluge vođenja poslovnih knjiga za društva i ostale učesnike u privredi, usluge kontrole računovodstvenih evidencija i finansijskih izvještaja, usluge poreskog planiranja i
savjetovanja društvima i pripremu poreske dokumentacije.
309 309
– Usluge poslovnog savjetovanja i savjetovanja u vezi s upravljanjem i usluge odnosa s javnošću
obuhvataju preduzetnički i poslovni konsalting, kotizacije za poslovne skupove. Uključene su naknade za upravljanje, revizija upravljanja, savjetodavne usluge vezano uz tržišno upravljanje, ljudske resurse,
upravljanje proizvodnjom i upravljanje projektima; i usluge savjetovanja, davanja smjernica i pružanja
operativnih usluga vezano uz poboljšanje slike klijenata u javnosti i njihovih odnosa s javnošću i s drugim institucijama.
305 305
Usluge istraživanja tržišta i ispitivanja javnog mnjenja obuhvataju dizajn, stvaranje i marketing oglasa
agencija za oglašavanje, plasmane u medijima, uključujući kupovinu i prodaju oglasnog prostora, usluge
održavanja izložbi na sajmovima, reklamu proizvoda u inostranstvu, istraživanje tržišta, telemarketing i ispitivanje javnog mnijenja vezano za različita pitanja.
325 325
– Ostale usluge obuhvataju usluge čuvanja i traženja, prevođenje i tumačenje, fotografske usluge, usluge
čišćenja, komunalne usluge, usluge obrade tenderske dokumentacije. 307 307
Tehničke, trgovinske i ostale poslovne usluge
– Arhitektonske usluge obuhvataju transakcije koje se odnose na planiranje građevina i izrade idejnog
arhitektonskog rješenja. 316 316
– Inženjerske usluge obuhvataju planiranje, razvoj i upotrebu mašina, materijala, instrumenata, struktura, procesa i sistema. Usluge ovog tipa uključuju pružanje planiranja, nacrta i studija vezano za građevinske
projekte. Isključen je rudarski inženjering (uključen u 323 Usluge vezane s rudarstvom i vađenjem nafte i
gasa).
318 318
– Naučne i druge tehničke usluge obuhvataju geodetska istraživanja, kartografiju, testiranje proizvoda i
izdavanje potvrda i usluge tehničkog ispitivanja i druge slične tehničke usluge. 321 321
Usluge zbrinjavanja otpada i uklanjanja zagađenja, poljoprivredne i rudarske usluge
– Usluge u vezi s poljoprivredom, rudarstvom i ribarstvo, uključujući usluge prerade obuhvataju
poljoprivredne usluge koje se odnose na poljoprivredu, usluge vezane za lov, šumarstvo i sječu drva i ribarstvo,
kao i veterinarske usluge.
306 306
97
– Usluge zbrinjavanja otpada i uklanjanja zagađenja obuhvataju prikupljanje i odlaganje otpada, sanaciju,
sanitarne i ostale usluge zaštite okoline. Takođe su uključene usluge vezane za zaštitu okoline, poput smanjenja emisije ugljendioksida koje nisu uključene u neku posebnu kategoriju.
322 322
– Usluge vezane za rudarstvo i vađenje nafte i gasa obuhvataju rudarske usluge koje se pružaju na naftnim
i plinskim poljima, uključujući bušenje, postavljanje bušećih tornjeva, usluge popravki i demontiranja i
cementiranje naftnih i plinskih bušotina. Ovdje su uključene i usluge vezane za ispitivanje i istraživanje mineralnih ležišta, kao i rudarsko inženjerstvo i geološko mjerenje tla.
323 323
Usluge operativnog zakupa (lizinga)
– Zakup opreme obuhvata sve vrste zakupa opreme (mašine, kompjuteri i druga oprema). 489 489
–Iznajmljivanje transportnih sredstava bez posade na određeni period obuhvataju usluge iznajmljivanja brodova bez posade, iznajmljivanje aviona bez posade, iznajmljivanje ostalih vozila bez posade.
490 490
Usluge povezane sa trgovinom
– Zastupnička i posrednička provizija i drugi troškovi u vezi s trgovinom obuhvataju provizije za transakcije robom i uslugama koje se isplaćuju trgovcima, posrednicima na robnoj berzi, dilerima, voditeljima
aukcija i komisionarima. Isključene su naknade za franšizu (uključene u naknade za upotrebu intelektualnog vlasništva koje nisu negdje drugo uključene), usluge posredovanja vezane za finansijske instrumente (koje su
uključene u finansijske usluge), usluge posredovanja u osiguranju (uključene u pomoćne usluge osiguranja),
kao i naknade vezane za transport, poput provizija za zastupništvo (uključeno u transport).
310 310
– Skladištenje, osim skladištenja na željezničkim stanicama, aerodromima i lukama (vidjeti Transport) 319 319
– Kontrola kvaliteta i kvantiteta pri preuzimanju robe obuhvata tehničko testiranje robe, analize i
izdavanje sertifikata. 280 280
– Plaćanje zakupa za poslovni prostor 320 320
–Smanjenje potraživanja po osnovu usluga – 308
– Avansne naplate i plaćanja do 90 dana po osnovu usluga osim avansa kod investicionih radova i turizma 507 107
(vidjeti Avansi po osnovu građevinskih radova).
LIČNE I KULTURNE USLUGE I USLUGE U VEZI S REKREACIJOM
– Audiovizuelne usluge obuhvataju provizije u vezi s filmskom i video djelatnošću, radio i televizijskom
djelatnošću, kao i naknade za licence za prava distribucije i honorari. Ova stavka uključuje usluge i povezane
naknade vezane za proizvodnju filmova (na filmskoj traci ili videozapisu), radio i televizijskog programa (uživo ili na snimci) i muzičkih zapisa. Uključeni su iznajmljivanje audiovizuelnih i povezanih proizvoda te
pristup kodiranim televizijskim kanalima (kao što su kablovske ili satelitske usluge), masovno proizvedeni
audiovizuelni proizvodi kupljeni ili prodati za stalnu upotrebi koji se isporučuju elektronski (prenos datoteka), naknade izvođačima (glumcima, muzičarima, plesačima), autorima, itd. Isključene su naknade ili licence za
reprodukovanje i/ili distribuciju audiovizuelnih proizvoda ( uključene u naknade za upotrebu intelektualnog
vlasništva koje nisu negdje drugo uključene).
409 409
– Usluge obrazovanja obuhvataju usluge koje se pružaju između rezidenata i nerezidenata, a koje se odnose na naknade honorara za obavljene usluge nastavnika, lektora, uključujući usluge kurseva i časova koje pružaju
u inostranstvu.
811 811
– Zdravstvene usluge obuhvataju usluge koje pružaju ljekari, medicinske sestre i bolničari i slično osoblje,
kao i laboratorijske i slične usluge, bilo da se pružaju na daljinu ili neposredno. Isključeni su svi izdaci putnika vezano za obrazovanje i zdravlje (koji su uključeni u putovanja).
810 780
– Usluge povezane s kulturnim nasljeđem obuhvataju usluge muzeja, biblioteka i orkestara, druge kulturne
aktivnosti i kotizacije, članarine kulturnih organizacija, osim onih koje uključuju osobe van zemlje u kojoj su
rezidenti (uključeno u putovanja).
765 765
– Sport i rekreacija obuhvataju usluge povezane sa sportskim i rekreativnim aktivnostima, uključujući kotizacije, članarine i sl.
760 760
ROBA I USLUGE VLADE
– Prihodi i rashodi domaćih ambasada i konzulata obuhvataju sve transakcije (robom i uslugama) ambasada i konzulata.
721 721
– Usluge vojnih jedinica i agencija obuhvataju sve transakcije (robom i uslugama) vojnih jedinica i agencija. 722 722
– Ostala državna roba i usluge koje nisu negdje drugo uključene. 723 723
TEKUĆI RAČUNI – PRIMARNI DOHOCI
DOHODAK OD RADA
– Plate i druge naknade zaposlenim sezonskim radnicima za izvršene radove, plate i sve naknade zaposlenim
rezidentima u stranim diplomatskim predstavništvima i međunarodnim organizacijama, odnosno lični dohoci
nerezidenata zaposlenih u našim diplomatskim predstavništvima u inostranstvu.
600 600
–Prihodi od izdržavanja stranih predstavništava u zemlji i troškova domaćih predstavništava u
inostranstvu 720 720
DOHODAK OD KAPITALA
DOHODAK OD DIREKTNIH ULAGANJA
98
Dohodak od vlasničkih ulaganja
– Dividende i druga isplaćena dobit od učešća u kapitalu, odnosno obavljanja privrednih djelatnosti u
inostranstvu ( transfer dobiti), ako je u pitanju direktna investicija (učešće u vlasničkom kapitalu 10% i više). 578 160
– Dobit po osnovu izvođenja građevinskih radova u zemlji i inostranstvu 420 420
– Dohodak od ulaganja u nepokretnosti obuhvata plaćanja po osnovu zakupa zemljišta i nekretnina između
rezidenta i nerezidenta (zakupnine i dr.). 444 444
Dohodak od kamata
– Kamata na interkompanijski kredit obuhvata isplatu kamata na interkompanijski kredit (uplata stranog kapitala koja ne povećava osnovni kapital, odnosno vraćanje tog kapitala).
513 513
DOHODAK OD PORTFOLIO ULAGANJA
Dohodak od vlasničkih ulaganja
– Prihod od portfolio investicija obuhvata dividende i druga isplaćena dobit od učešća u vlasničkom kapitalu
manjem od 10%. 326 326
– Dohodak od udjela u investicionim fondovim obuhvata dohodak od ulaganja ostvaren od portfolia investicionog fonda umanjenog za operativne troškove. Neto dobit investicionih fondova nakon odbitka
operativnih troškova pripada akcionarima.
327 327
Dohodak od kamata od ulaganja u dužničke hartije od vrijednosti
– Isplata kamata na ulaganja u obveznice i mjenice 430 430
– Isplata kamata na ulaganja u instrumente tržišta novca 431 431
DOHODAK OD OSTALIH ULAGANJA (dohodak od ulaganja u druge oblike kapitala)
– Kamata na dugoročne kredite i zajmove, uključujući i kamatu po osnovu finansijskog lizinga (isključene
su kamate na interkompanijski kredit). 510 110
– Kamata na kratkoročne kredite (isključene su kamate na interkompanijski kredit). 511 111
– Kamata na uloge po viđenju i oročene uloge 512 512
– Drugi troškovi po osnovu kredita datih inostranstvu, odnosno za kredite uzete u inostranstvu 528 128
– Plaćanja zatezne kamate 529 129
– Dohodak od ulaganja vlasnika polise osiguranja obuhvata ukupan primarni dohodak ostvaren od ulaganja
u tehničke rezerve osiguranja. Uključuju rezerve za koje društvo za osiguranje evidentira odgovarajuću obavezu prema vlasnicima polise.
509 509
TEKUĆI RAČUN – SEKUNDARNI DOHODAK
– Pomoć i pokloni javnom sektoru obuhvataju pomoći i poklone javnom sektoru, odnosno pomoć javnog sektora.
802 801
– Pomoć i pokloni ostalih sektora obuhvataju plaćanja između rezidenata i nerezidenata u vidu novčanih
poklona, nasljedstva, izdržavanja i drugi pokloni i pomoći ostalim sektorima, odnosno ostalih sektora. 767 767
– Tekuća međunarodna saradnja obuhvata transfere u novcu između različitih država ili između država i međunarodnih organizacija. Dio tekuće međunarodne saradnje uključuje saradnju sa institucijama Evropske
Unije
805 805
– Ostali javni transferi obuhvataju primljene poreze, nagrade, redovne transfere državnih institucija
međunarodnim organizacijama, i obrnuto, naknade za stranu tehničku pomoć, članarine i drugi transferi. 803 803
– Rente, penzije, invalidnine i druga socijalna primanja ostalih sektora obuhvataju uplate doprinosa za
socijalno osiguranje u korist stranih fondova ili država, kao i isplate penzija i drugih socijalnih davanja iz
stranih fondova rezidentima.
800 800
Rente, penzije, invalidnine i druga socijalna primanja – država obuhvataju uplate doprinosa za socijalno osiguranje koje nerezidenti vrše u korist socijalnih fondova u zemlji, kao i isplate iz tih fondova i drugih
socijalnih davanja nerezidentima koje vrše državni fondovi u zemlji.
806 806
– Porezi i naknade države obuhvataju sudske depozite, kaucije, kazne, takse, nagrade, izdate vize, poreske
olakšice i dr. 892 892
–Ostali lični transferi ( porezi, nagrade i drugo) 769 769
– Doznake iz inostranstva u korist domaćih fizičkih lica 780 –
– Doznake iz inostranstva u korist računa domaćih fizičkih lica, odnosno plaćanja u inostranstvo sa računa
domaćih fizičkih lica 781 894
– Doznake radnika u korist pravnih lica. Doznake radnika iz inostranstva u korist njihovih računa;
doznake radnika iz inostranstva u korist organizacija za socijalno osiguranje po osnovu penzijskog
osiguranja radnika i zdravstvene zaštite njihovih porodica
782
– Transferi po osnovu osiguranja obuhvataju naknade štete kod koje su ugovarač osiguranja kod stranog osiguravača i korisnik su rezidenti, odnosno ugovarač osiguranja kod domaćeg osiguravača i korisnik su
nerezidenti.
260 260
99
– Transferi po osnovu osiguranja obuhvataju naknade štete kod koje je ugovarač osiguranja kod stranog
osiguravača je nerezident, a korisnik rezident, odnosno ugovarač osiguranja kod domaćeg osiguravača je rezident, a korisnik nerezident.
261 261
KAPITALNI RAČUN – KAPITALNI TRANSFERI
JAVNI SEKTOR
Transferi javnog sektora nerezidentima i transferi nerezidenata javnom sektoru obuhvata transfere
novca koji povećavaju fiksni kapital u zemlji: npr. novčane subvencije za investicione projekte i međuvladine odštete plaćene na nivou vlada, koncesije za privredna bogatstva šume izvori i dr.). Isključene su koncesije za
infrastrukturu (vidjeti Finansijski račun – ulaganja u vlasničke hartije od vrijednosti – ulaganja stranog
kapitala u domaća preduzeća)
901 901
Oprost duga obuhvata dobrovoljan otpis cjelokupnog ili dijela dugovanja u okviru ugovornog sporazuma između povjerioca i dužnika.
902 902
TRANSFERI OSTALIH SEKTORA
– Prodaja nepokretnosti stranim diplomatskim predstavništvima, odnosno kupovina nepokretnosti od
tih predstavništava 771 771
– Transferi migranata obuhvataju prenos sredstava povezanih sa migracijom pojedinaca iz jedne privrede u
drugu. 768 768
– Prenosi između računa rezidenata i nerezidenata zbog promjene statusa 640 640
FINANSIJSKI RAČUN
FINANSIJSKI RAČUN – DIREKTNE INVESTICIJE
FINANSIJSKA AKTIVA
Vlasnička ulaganja
– Ulaganje domaćeg kapitala od osnivača (rezidenta) u strane banke i preduzeća obuhvata sva ulaganja u akcije stranih preduzeća i banaka od osnivača rezidenta (učešće u kapitalu 10% i više), odnosno smanjenje
udjela u kapitalu.
579 179
– Ulaganje domaćeg kapitala od strane ogranka (rezidenta) u matično pravno lice (osnivača–
nerezidenta) obuhvata sva ulaganja u akcije (kapital) matičnog pravnog lica (osnivača) nerezidenta od strane ogranka koji je rezident, odnosno smanjenje udjela u kapitalu.
556 556
– Ulaganje domaćeg kapitala od strane povezanih lica (sestrinska društva – rezidenata) u drugo
povezano lice (nerezidenta) obuhvata sva ulaganja u akcije stranih povezanih lica (osnivač je rezident ili
nerezident), odnosno smanjenje udjela u kapitalu
554 554
Interkompanijski krediti
– Uplata domaceg kapitala od osnivača (rezidenta) koji ne povecava osnovni kapital, odnosno povraćaj
tog kapitala obuhvata date interkompanijske kredite od osnivača odnosno otplata istih. 566 566
– Uplata domaceg kapitala u matično pravno lice (nerezidenta) od strane njegovog ogranka u zemlji
koji ne povecava osnovni kapital, odnosno povraćaj tog kapitala obuhvata date interkompanijske kredite
matičnom pravnom licu od strane ogranka rezidenta odnosno otplata istih.
665 665
– Uplata domaćeg kapitala od povezanog lica rezidenta (sestrinska društva) koji ne povecava osnovni
kapital u drugo povezano lice nerezidenta, odnosno povraćaj tog kapitala obuhvata date interkompanijske
kredite od strane povezanog lica rezidenta drugom povezanom licu nerezidentu odnosno otplata istih.
664 664
– Prodaja, odnosno kupovina nepokretnosti u inostranstvu 539 139
FINANSIJSKA PASIVA
Vlasnička ulaganja
– Ulaganje stranog kapitala od osnivača (nerezidenta) u domaća preduzeća i banke obuhvata kupovinu i
prodaju akcija ili vlasničkog udjela u osnovnom kapitalu rezidenta pravnog lica, kao i ostale transakcije čija je svrha povećanje (smanjenje) udjela. Ova stavka uključuje investicione tokove od direktnog ulagača
(osnivača) prema njegovim društvima u koja direktno ulaže (učešće u kapitalu 10% i više). Uključene su i
koncesije za infrastrukturu i dr.
557 157
Ulaganje stranog kapitala u matično pravno lice (rezidenta) od strane njegovog ogranka u inostranstvu – obuhvata investicijske tokove od ogranka u direktnog ulagača (osnivača).
667 667
– Ulaganje stranog kapitala od povezanog lica nerezidenta (sestrinska društva) u drugo povezano lice
(rezidenta) – obuhvata vlasnička ulaganja između društava koja nisu pod međusobnom kontrolom i ne utiču jedna na druga, ali su oba pod kontrolom ili uticajem istog direktnog investitora (osnivača).
558 158
– Prodaja, odnosno kupovina nepokretnosti u Crnoj Gori obuhvata prodaju, odnosno kupovinu
nepokretnosti u Crnoj Gori, osim prodaje odnosno kupovine nepokretnosti stranim diplomatskim
predstavništvima (vidjeti Kapitalni račun – prodaja nepokretnosti stranim diplomatskim predstavništvima, odnosno kupovina nepokretnosti od tih predstavništava).
538 138
– Naplata primljena za prodati udio kapitala u drugom domaćem preduzeću, odnosno plaćanje
nerezidentu za prodati udio u drugom domaćem preduzeću 666 666
100
Interkompanijski krediti
– Uplata stranog kapitala od osnivača koji ne povećava osnovni kapital, odnosno vraćanje tog kapitala
obuhvata dodatnu uplatu sredstava osnivača koja ne povećavaju osnovni kapital ( primljeni odnosno vraćeni
interkompanijski kredit).
560 560
– Uplata stranog kapitala koji ne povećava osnovni kapital u matično pravno lice rezidenta od strane
njegovog ogranka nerezidenta obuhvata uplatu sredstava koja ne povećavaju osnovni kapital u matično
pravno lice rezidenta od strane njegovog ogranka nerezidenta, odnosno vraćanje tog kapitala.
660 660
– Uplata stranog kapitala koja ne povećava osnovni kapital u povezano lice (sestrinska društva) rezidenta od strane drugog povezanog lica nerezidenta, odnosno vraćanje tog kapitala.
559 159
FINANSIJSKI RAČUN – PORTFOLIO INVESTICIJE
ULAGANJA U VLASNIČKE HARTIJE OD VRIJEDNOSTI
– Portfolio ulaganja rezidenata u strane vlasničke hartije od vrijednosti i udjele u kapitalu (učešće u
kapitalu manje od 10%) 519 519
– Portfolio ulaganja nerezidenata u domaće vlasničke hartije od vrijednosti i udjele u kapitalu (učešće
u kapitalu manje od 10%) 518 518
ULAGANJA U DUŽNIČKE HARTIJE OD VRIJEDNOSTI
– Prodaja, odnosno kupovina dužničkih hartija od vrijednosti stranih emitenata (glavnica): obveznice,
mjenice 540 540
– Prodaja, odnosno kupovina dužničkih hartija od vrijednosti domaćih emitenata(glavnica): obveznice,
mjenice. 541 541
– Prodaja, odnosno kupovina dužničkih hartija od vrijednosti stranih emitenata (glavnica): instrumenti
tržišta novca (blagajnički zapisi, potvrde o depozitu), finansijski derivti–opcije 542 542
– Prodaja, odnosno kupovina dužničkih hartija od vrijednosti domaćih emitenata (glavnica):
instrumenti tržišta novca (blagajnički zapisi, potvrde o depozitu), finansijski derivati–opcije. 543 543
IZVEDENI FINANSIJSKI INSTRUMENTI – FINANSIJSKI DERIVATI
– Priliv odnosno odliv za neto poravnanja po osnovu opcija i forvard instrumenata koje su izdali
nerezidenti (forward, future, swap i sl.) 544 544
– Priliv odnosno odliv za neto poravnanja po osnovu opcija i forvard instrumenata koje su izdali
rezidenti (forward, future, swap i sl.) 545 545
FINANSIJSKI RAČUN – OSTALA ULAGANJA – KREDITI
– Korišćenje, odnosno otplata dugoročnih kredita i zajmova uzetih u inostranstvu (više od jedne
godine) 521 121
– Korišćenje, odnosno otplata kratkoročnih kredita uzetih u inostranstvu: kratkoročni finansijski
krediti uzeti 522 123
u inostranstvu
– Prodaja kredita nerezidentima, odnosno vraćanje prodatih kredita nerezidentima 535 135
– Otplata, odnosno korišćenje dugoročnih kredita i zajmova datih inostranstvu (više od jedne godine) 517 166
– Davanje finansijskog lizinga, odnosno otplata finansijskog lizinga 575 175
–Otplata odnosno korišćenje kratkoročnih kredita datih inostranstvu: kratkoročni finansijski zajmovi
dati inostranstvu 523 169
– Korišćenje, odnosno otplata subordiniranih kredita 520 120
– Korišćenje sredstava robnog kredita, odnosno odobrenje sredstava na račun u inostranstvu (1009)
za 574 174
plaćanje uvoza robe po zaključenim robnim kreditima
– Posao izvoza, odnosno uvoza robe i usluga sa ugovorenim rokom dužim od 90 dana 524 170
–Plaćanje po osnovu učešća ili kupovina učešća u inostranom sindiciranom kreditu koji se odobrava
rezidentu za plaćanje uvoza robe i usluga iz inostranstva, odnosno naplata po osnovu tog učešća ili
njegove prodaje nerezidentu
526 126
FINANSIJSKI RAČUN – GOTOVI NOVAC I ULOZI
– Polaganje efektivnog stranog novca, Eur–a i čekova na tekuće račune i uloge nerezidenata, odnosno
podignuti
efektivni strani novac, Eur–i izdati čekovi s tekućih računa i uloga nerezidenata 898 898
– Prodati putnički čekovi koji glase na Eur–o 706 –
– Povećanje odnosno smanjenje uloga nerezidenata po osnovu kastodi poslova (račun 2202) 500 100
– Povećanje, odnosno smanjenje uloga stranih banaka i drugih finansijskih organizacija (račun 2309, 2310, 2315, 2316)
501 101
101
– Povećanje, odnosno smanjenje uloga nerezidenata (računi 2329, 2330, 2333, 2334, 2341, 2342,
2355,2356, 2371, 2372, 2385, 2386,) 502 102
– Povećanje odnosno smanjenje uloga nerezidenata na eskrow računu (račun 2403, 2404, 2407, 2408, 2411,
2412, 2417, 2418, 2435, 2436, 2439, 2440, 2443, 2444) 503 103
– Povećanje, odnosno smanjenje oročenih uloga nerezidenata (stranih banaka i drugih nerezidenata) 504 104
– Smanjenje, odnosno povećanje oročenih uloga kod stranih banaka 505 105
– Plaćanje po drugim osnovima (plaćanja troškova u zemlji koji se ne smatraju spoljnotrgovinskim poslom,
ptt usluge,komunalne usluge i sl.) sa računa nerezidenata 704 –
– Otkupljivanje deviznih sredstava s računa nerezidenata 703 703
FINANSIJSKI RAČUN – OSTALA IMOVINA I OBAVEZE
– Smanjenje, odnosno povećanje domaćeg kapitala u međunarodnim finansijskim organizacijama (članarine međunarodnim organizacijama)
580 180
– Naplaćena loro garancija za poslove između rezidenata: namirenje naplaćene loro garancije za poslove 525 125
između rezidenata
– Naplaćena potraživanja po osnovu naplaćene garancije 527 127
– Pokriće gubitka u preduzeću, odnosno pokriće gubitka sopstvenog preduzeća u inostranstvu 622 622
– Plaćanje iz stečajne mase ili po sudskom izvršenju, uključujući naplatu akceptnih naloga 670 670
– Primljena pokrića za podignuti gotovi novac sa štednih knjižica nerezidenata kod domaćih banaka, 508 108
odnosno podignuti gotovi novac sa štednih knjižica stranih banaka
– Primljena pokrića za čekove, odnosno čekovi dostavljeni na naplatu u inostranstvu i korišćenje pokrića za 515 115
loro čekove
– Smanjenje potraživanja po osnovu kapitalnih transakcija – 684
Platne kartice
– Plaćanja za izravnanje stanja na kontokorentnom računu: izmirenje salda na računu platne kartice 532 132
–Plaćanje po osnovu obaveza za utvrdjeni saldo na računu domaćih platnih kartica preko banke plaćanja – 131
II. TRANSAKCIJE IZMEĐU REZIDENATA I NEUTRALNE TRANSAKCIJE
– Otkup, odnosno prodaja efektivnog stranog novca od rezidenata – fizičkih lica 796 700
– Otkup, odnosno prodaja čekova od rezidenata – fizičkih lica 795 795
– Deponovanje, odnosno podizanje efektivnog stranog novca, Eur–a (namijenjenih za transakcije sa
inostranstvom) i putničkih čekova na račune i štedne uloge stanovništva u stranoj valuti 797 897
– Prodaja strane robe nerezidentima i rezidentima u zemlji: plaćanja u inostranstvu za prodatu stranu robu 711 711
(konsignacija i slobodna carinska prodavnica)
– Prenos s računa u inostranstvu na račune u zemlji, odnosno dotacije deviznih računa u inostranstvu 530 130
– Plaćanja za izravnanje stanja na kontokorentnom računu: izmirenje salda na računu dugoročne proizvodne 533 133
kooperacije
– Prenos pokrića za konfirmirane akreditive, odnosno vraćanje neiskorišćenog pokrića za konfirmirane akreditive
411 411
– Prodaja i kupovina efektivnog stranog novca u inostranstvu: prenos efektivnog stranog novca na račun u
inostranstvu (na teret računa 1009, a u korist računa 1003), dotacija računa 1001 efektivnim stranim novcem 552 152
kupljenim u inostranstvu (na teret računa 1003, a u korist računa 1009)
– Prenos deviza preko računa u inostranstvu između CBCG i ovlašćenih banaka (NAPOMENA: pri dotaciji
računa za CBCG – banka koristi šifru 155, a CBCG šifru 555; pri dotaciji računa 1009 banke, banka 555 155
koristi šifru 555, a CBCG šifru 155
– Prenos sa računa 1009 na drugi račun 1009 u okviru jedne banke: kad se koristi šifra 561 obavezno mora
postojati i odliv sa šifrom 161 i istim podacima, odnosno kad se koristi šifra 161, obavezno mora postojati 561 161
i priliv sa šifrom 561 i istim podacima. Prenos sa jednog računa u inostranstvu na drugi račun u
inostranstvu.
583 183
102
– prenos sa računa 1001 na drugi račun 1001 u okviru jedne banke (kad se koristi šifra 583 obavezno mora
postojati i šifra 183 i istim podacima, odnosno ako se koristi šifra 183 obavezno mora postojati i priliv sa šifrom 583 i istim podacima) ( prenos efektive izmedju trezora)
– Prenos sa računa 1009 jedne banke na račun 1009 druge banke: banka koja prima sredstva koristi šifru 562,
a banka koja prenosi sredstva šifru 162 (NAPOMENA: ako je jedna od banaka CBCG, nije dozvoljeno 562 162
koristiti tu šifru, već 155 –555)
– Prenos u zemlji na osnovu prenosa gotovog novca: prenos gotovog novca između banaka preko zbirnih
centara (korišćenje šifre dozvoljeno je samo na računu 1001) (Napomena: banka koja
prenosi sredstva koristi šifru 163, a banka koja prima sredstva šifru 563) 563 163
– Otkup odnosno prodaja efektivnog stranog novca i čekova od ovlašćenih mjenjačnica 572 572
– Prenos između deviznih računa u zemlji (NAPOMENA: za zaduženje računa s koga se vrši prenos koristi
se osnov 165 a za odobrenje računa na koji se vrši prenos – osnov 565) 565 165
– Efektivni strani novac podignut po osnovu obveznica deponovane devizne štednje – 900
– Kupoprodaja sredstava u inostranstvu: prodaja jedne valute i kupovina druge 577 177
– Računska neusklađenost (otvorene stavke) i pogrešna knjiženja 599 199
– Povraćaj ukradenog gotovog novca, odnosno pljačka i krađa gotovog novca 198 198
– Prenos sredstava iz banke priliva na banku isplate 569 –
– Zamjena inostranih valuta za Eur–o 568 168
- Naplata ili plaćanje rezidenta sa računa u inostranstvu ili u zemlji drugom rezidentu na račun u zemlji ili u inostranstvu
585 185
– Konverzija na računima u zemlji gdje preduzeće ima račun 567 167
103
Prilog 2
_____________________________ štambilj pravnog lica
PRIJAVA LICA OVLAŠĆENIH ZA DOSTAVLJANJE PODATAKA PROPISANIH
Odlukom o vođenju posebne evidencije o tekućim i kapitalnim poslovima sa inostranstvom i dostavljanju podataka o tim poslovima
_______________________________________________________________
(naziv pravnog lica)
Matični broj pravnog lica: ______________________________
Pravno lice (knjigovodstvena agencija) kojem se dodjeljuje ovlašćenje: Naziv: _________________________________ Matični broj: _________________________________
Broj telefona: _________________________________
E-mail adresa: __________________________________
Mjesto i datum: __________________________
_____________________ pečat i potpis lica ovlašćenog za
zastupanje
