KORISNIČKI SOFTVER ZA TERMIČKI PRORAČUN

ENERGETSKOG PARNOG KOTLA

Dragan Tucaković*a

, Titoslav Živanović*, Goran Stupar

*, Miloš Banjac

*, Srđan Belošević

**,

Nenad Crnomarković**

, Ivan Tomanović**

, Vladimir Beljanski**

*

Mašinski fakultet, Univerzitet u Beogradu, Kraljice Marije 16, 11120 Beograd 35, Srbija **

Institut za nuklearne nauke Vinča, Univerzitet u Beogradu,

Laboratorija za termotehniku i energetiku, P. Fah 522, 11001 Beograd, Srbija

ABSTRAKT: U cilju određivanja toplotnog bilansa i provere temperaturskih uslova rada grejnih

površina energetskog parnog kotla, razvijen je korisnički softver za termički proračun parnog kotla

blokova 1 i 2 u TE Kostolac B. Softver povezuje proračune, kako sklopa postrojenja za pripremu

ugljenog praha i ložišta, tako i kontrolne termičke proračune ozračenih, poluozračenih i

konvektivnih grejnih površina. Ovim softverskim paketom moguće je utvrditi toplotni radni režimi

parnog kotla u celini, kako pri nominalnom, tako i pri smanjenim i povećanim opterećenjima, što

podrazumeva određivanje temperature prijemnika i predajnika toplote na ulazu i izlazu iz svake

grejne površine, protok ubrizgane vode u liniju sveže i naknadno pregrejane pare, kao i niz drugih

relevantnih parametarara koji definišu rad kotla. Rezultati dobijeni softverom za termički proračun

parnog kotla blokova 1 i 2 u TE Kostolac B dobro se slažu sa odgovarajućim vrednostima koje su se

kontinualno merile tokom 2011. godine na osnovu čega je i izvršena verifikacija softvera od strane

Javnog preduzeća termoelektrane Kostolac. Razvijen i verifikovan softver je prvenstveno namenjen

ispitivanju uticaja različitih mera za redukciju emisije azotnih i sumpornih oksida na stepen

efikasnosti, pouzdanost i sigurnost rada razmatranog parnog kotla u celini kako bi se izvršila

verifikacija i izabrala optimalna mera redukcije. Osim toga, softver se može koristiti za analizu i

optimizaciju rada kotla, s obzirom da omogućuje promenu većeg broja ulaznih veličina (kvaliteta

goriva, koeficijente viška vazduha, prisisa štetnog vazduha u ložištu i mlinskom postrojenju,

curenja vazduha iz rotacionog regenerativnog zagrejača vazduha, zaprljanost grejnih površina,

temperature predgrejanog vazduha, raspodele ugljenog praha, otparaka i vazduha po etažama

gorionika i tako dalje) čime je omogućena simulacija rada parnog kotla u realnim eksploatacionim

uslovima. Da bi se sagledale mogućnosti navedenog softverskog paketa, softver će u radu biti

predstavljen u skraćenom obimu što podrazumeva prikaz načina unosa odgovarajućih ulaznih

parametara, sam termički proračun, kao i prikaz relevantnih sračunatih veličina za odabrano

opterećenje i garantni kvalitet goriva razmatranog parnog kotla.

Ključne reči: energetski parni kotao, termički proračun, korisnički softver.

A COMPUTER CODE FOR THE UTILITY BOILER

THERMAL CALCULATION

Dragan Tucakovic*a

, Titoslav Zivanovic*, Goran Stupar

*, Milos Banjac

*, Srdjan Belosevic

**,

Nenad Crnomarkovic**

, Ivan Tomanovic**

, Vladimir Beljanski**

*Faculty of Mechanical Engineering, University of Belgrade,

Kraljice Marije 16, 11120 Belgrade 35, Serbia

ª (381-11) 3370-373, dtucakovic@mas.bg.ac.rs

**Institute of Nuclear Sciences “Vinca“, University of Belgrade, Laboratory for Thermal

Engineering and Energy, P.O. Box 522, 11001 Belgrade, Serbia

ABSTRACT: In purpose of determening the heat balance and checking the temperature work

conditions of utility steam boiler heating surfaces, a computer code for thermal calculation of steam

boilers 1 and 2 in TPP Kostolac B has been developed. This software connects calculations of mill

facility and control termal calculations of irradiated and convective heating surfaces. This computer

code enables the determination of work regimes of boiler as a whole during nominal, reduced and

incrased loads, which means determination of temperatures at the inlet and outlet of each heating

surface, flow of water injected into lines of superheaters and reheaters, and series of other relevant

parameters that define boiler work. Results aquired using software for thermal calculation of steam

boilers 1 and 2 in TPP Kostolac B are consistent with corresponding values that were continuously

measured during 2011. Consequently, a software verification was carried out by TPP Kostolac. The

developed and verified software is primarily designed for examination of impacts of different NOx

and SOx emission reduction measures on work efficiency, reliability and safety of steam boiler as a

whole, in order to carry out a verification and choose an optimal measure of reduction. Furthermore,

software can be used for boiler work analysis and optimization, considering that it enables changing

a great number of input data (fuel quality, excess air, wrong air in furnace and mill facility, air

leakage from rotating regenerative air heater, distribution of coal dust, etc.) which enables a boiler

work simulation in real exploitational conditions. In order to percieve the possibilities of this

computer code, software will be presented in an abbreviated form, which means a representation of

appropriate ways of determening input parameters, the thermal calculation itself, and representation

of relevant calculated values for selected load and fuel quality of the steam boiler.

Key words: utility boiler, thermal calculation, computer code

1. UVOD

U cilju sprovođenja potrebnih analiza rada parnog kotla bloka 2 u TE Kostolac B, napravljen je

softver za sprovođenje termičkog proračuna predmetnog parnog kotla koji povezuje proračune

sklopa postrojenja za pripremu ugljenog praha i ložišta, u cilju određivanja stepena recirkulacije i

temperature dimnih gasova na njegovom kraju, i kontrolne termičke proračune ostalih grejnih

površina. Delovi programa koji su povezani u jednu celinu odnose se na: toplotni bilans parnog

kotla [1] i [2], proračun kapaciteta mlevenja ventilatorskog mlina [3], toplotni i materijalni bilans

mlina (kapacitet sušenja) [3], termički proračun ložišta i ozračenih grejnih površina [1] i [2] i

termički proračun ostalih grejnih površina, poluozračenih i konvektivnih [1] i [2]. Softver je

verifikovan od strane Javnog preduzeća termoelektrane Kostolac, a prvenstveno je namenjen

ispitivanju uticaja različitih mera redukcije emisije azotnih i sumpornih oksida na stepen

efikasnosti, pouzdanost i sigurnost rada razmatranog parnog kotla u celini. Osim toga, softver se

može koristiti za analizu i optimizaciju rada kotla, s obzirom da omogućuje unos većeg broja

ulaznih veličina, kao što su kvalitet goriva, koeficijenti viška vazduha, prisis štetnog vazduha u

ložištu i mlinskom postrojenju, curenje vazduha iz rotacionog regenerativnog zagrejača vazduha,

zaprljanost grejnih površina, temperature predgrejanog vazduha, raspodele ugljenog praha, otparaka

i vazduha po etažama gorionika i tako dalje. Na ovaj način omogućena je simulacija rada parnog

kotla u realnim eksploatacionim uslovima.

2. PRORAČUNI PARNOG KOTLA

2.1. Toplotni bilans parnog kotla

Toplotni bilans parnog kotla se sastavlja u cilju određivanja njegovog stepena korisnosti, odnosno

potrošnje goriva [1, 2]. Najpre se odredjuje količina toplote uneta u kotao, takozvana raspoloživa

količina toplote. U ovom slučaju ona se sastoji od toplote goriva (donje toplotne moći Hd) (sl. 1),

toplote unete vazduhom predgrejanim stranim izvorom i fizičke toplote goriva koja je definisana

temperaturom goriva (tG) (sl. 2). Da bi se odredila toplota predgrejanog vazduha potrebno je

definisati maseni bilans vazduha (koeficijent viška vazduha na kraju kotla, priraštaje koeficijenta

viška vazduha u ložištu i mlinskom postrojenju, odnos količine vazduha koji iscuri u zagrejaču i

teorijske količine vazduha) i usvojiti temperaturu predgrejanog vazduha ( ul

zvt ) (sl. 2).

Slika 1. Glavni ekran za unos podataka i povezivanje sa ostalim formama za unošenje

i prikaz rezultata proračuna

Slika 2. Forma za unos podataka vezanih za proračun toplotnog bilansa i prikaz rezultata

Posle određivanja unete toplote pristupa se određivanju stepena korisnosti kotla na osnovu

definisanih gubitaka parnog kotla. Gubitak usled hemijske nepotpunosti sagorevanja (q3) prema

preporukama za ovu vrstu kotlova je zanemarljiv. Gubitak usled mehaničke nepotpunosti

sagorevanja (q4) se usvaja a sastoji se od gubitka usled nesagorelog u šljaci (q4š) i gubitka ulsed

nesagorelog u letećem pepelu (q4lp). Gubitak usled spoljašnjeg hladjenja (q5) se očitava sa grafika

datog u [1] u funkciji kapaciteta kotla, dok se gubitak usled fizičke toplote šljake (q6) i gubitak u

izlaznim gasovima (q2) (sl. 2) izračunavaju. Gubitak (q6) se odredjuje na osnovu preporučene

temperature šljake (tš = 600 oC), dok je za proračun gubitka (q2) potrebno usvojiti temperaturu

dimnih gasova i koeficijent viška vazduha na izlazu iz kotla.

Ukupna količina toplote iskorišćena u kotlu dobija se na osnovu unešene produkcije sveže i

nakadno pregrejane pare, parametara napojne vode, parametara sveže pregrejane pare, parametara

pare za naknadno pregrevanje i parametara naknadno pregrejane pare (sl. 2).

Na osnovu količine toplote unete u kotao, stepena korisnosti kotla i ukupne količine toplote

iskorišćene u kotlu određuje se potrošnja goriva (sl. 2).

Nakon sprovedenog termičkog proračuna upoređuje se dobijena i pretpostavljena temperatura

dimnih gasova na izlazu iz kotla ( iz

gt ) i dobijena i pretpostavljena temperatura zagrejanog vazduha

( iz

zvt ), a proračun toplotnog bilansa i termičkog proračuna se ponovlja sve dok se dobijene i

pretpostavljene temperature ne izjednače.

2.2. Proračun kapaciteta mlevenja

Proračun maksimalnog kapaciteta mlevenja mlina izračunava se prema [3] u zavisnosti od

geometrijskih karakteristika mlina, sortimana ulaznog uglja, sadržaja higroskopske vlage,

koeficijenta meljivosti, broja obrataja radnog kola (n) i kvaliteta ugljenog praha (R90 i R1000). U

standardnom softverskom proračunu za sortiman ulaznog uglja i sadržaj higroskopske vlage

usvojene su uobičajene vrednosti za domaće ugljeve. Broj obrtaja mlina (n), ostatak na situ od 90

μm (R90) i ostatak na situ od 1000 μm (R1000) unose se kao ulazni podaci za proračun kapaciteta

mlevenja (sl. 3).

2.3. Proračun kapaciteta sušenja

Proračun kapaciteta sušenja definisan je proračunom toplotnog i materijalnog bilansa mlina, a

izvršen je na osnovu algoritma prikazanog u [1, 3]. Osnovni cilj toplotnog proračuna je određivanje

količine toplote koja je potrebna za sušenje radnog uglja od njegove početne vlažnosti do konačne

vlažnosti ugljenog praha na izlazu iz mlina. Toplotni proračun mlina izvršen je postavljanjem

odgovarajućeg bilansa mlinskog sušenja u kome se izjednačavaju: količina toplote koja se u mlin

dovodi gasovitim produktima sagorevanja recirkulisanim sa vrha ložišta, primarnim vazduhom,

hladnim recirkulisanim produktima sagorevanja sa kraja kotla, okolnim vazduhom koji prodire u

mlinsko postrojenje i trenjem između uglja i udarnih elemenata mlina sa toplotom koja se troši na

zagrevanje i isparavanje vode iz uglja, zagrevanje vode preostale u ugljenom prahu, zagrevanje

suve mase uglja, zagrevanje štetnog vazduha i na gubitak u okolinu.

Temperatura aerosmeše na izlazu iz mlina (t2), temperatura okolnog vazduha (thv) i

koeficijent recirkulacije dimnih gasova sa kraja kotla (r2) pretstavljaju ulazne podatke za proračun

kapaciteta sušenja (sl. 3). Temperatura zagrejanog vazduha ( iz

zvt ) (sl. 2), temperatura dimnih gasova

na izlazu iz kotla (iz

gt ) (sl. 2) kao i temperatura vrelih recirkulisanih gasova sa vrha ložišta ( lt ) (sl.

4) dobija se iz termičkog proračuna kotla. Na osnovu usvojenih temperatura i temperatura dobijenih

proračunom, određuju se unete količine toplote u mlin čime se ujedno i definiše materijalni bilans

mlinskog sušenja na osnovu koga se dobijaju protoci pojedinih elemenata transportnog fluida, kao i

odgovarajući koeficijent recrkulacije dimnih gasova sa vrha ložišta (r1) (sl. 3).

Slika 3. Proračunski i usvojeni podaci za mlinove koji su u radu

Slika 4. Toplotni i materijalni bilans sa strane dimnih gasova

2.4. Termički proračun grejnih površina parnog kotla

Posebna karakteristika razmatranog parnog kotla su sistemi pripreme ugljenog praha sa

razdvajačima otparaka posredstvom kojih se u donji deo ložišta (takozvanu primarnu zonu) kroz

glavne gorionike ubacuje određena količina ugljenog praha u prisustvu smanjene količine gasne

komponente aerosmeše, dok se u gornji deo (sekundarnu zonu) kroz gorionike za otparke ubacuje

ostatak ugljenog praha i gasovite komponente. Ove količine definisane su odnosom masenog

protoka ugljenog praha kroz glavne gorionike i ukupnog masenog protoka ugljenog praha koji

predstavlja pomenuti stepen izdvajanja ugljenog praha (sl. 3).

oMMg 1 (1)

i odnosom zapreminskog protoka gasovite komponente kroz glavne gorionike i ukupnog

zapreminskog protoka gasovite komponente koji predstavlja takozvani stepen deljenja otparaka

oVVl 1 (2)

Kroz sekundarne gorionike (gorionike za otparke) u gornji deo ložišta (sekundarnu zonu) dospeva

oMgM 12 ugljenog praha i oVlV 12 gasovite komponente aerosmeše.

Pošto ovakva raspodela ugljenog praha podrazumeva promenu u količini razmenjene toplote u

ložištu u odnosu na takozvano integralno ložište, definisan je zonalni proračun ložišta [1, 2] kojim

se ova promena obuhvata. U tom smislu se ložište deli na tri zone: primarnu, sekundarnu i

recirkulacionu. Postupak proračuna ostalih grejnih površina (poluozračene i konvektivnih, kao i

zagrejača vazduha) je uobičajen i nema nikakvih izuzetaka u odnosu na postupak prikazan u [1, 2].

3. KRATAK PRIKAZ SOFTVERA

Na slici 1 pretstavljen je glavni ekran (forma) koji služi za unos podataka. Prvo se unose podaci za

ugalj: njegova elementarna analiza, donja toplotna moć i koeficijent meljivosti po Hardgrouvu.

Nakon toga, unose se podaci potrebni za proračun toplotnog bilansa parnog kotla, koji se

nalaze u posebnoj formi prikazanoj na slici 2. U okviru ove forme, moguće je uneti podatke za trakt

sveže (D, pnv, tnv, ps i ts) i naknadno pregrejane pare (Dr, pr, tr, prs i trs), podatke za vazdušni trakt

(thv – temperaturu okolnog vazduha i ul

zvt - temperaturu predgrejanog vazduha) i temperaturu goriva.

Osim toga, unose se i koeficijenti viška vazduha: na kraju ložišta (αl), ispred zagrejača vazduha

( ul

zvα ) i na izlazu iz kotla (αiz) kao i priraštaj koeficijenta viška vazduha u ložištu (Δαl). Što se tiče

gubitaka, moguće je uneti gubitak usled mehaničke nepotpunosti sagorevanja koji se sastoji od

gubitka usled nesagorelog u šljaci (q4š) i gubitka usled nesagorelog u letećem pepelu (q4lp). Ukoliko

se u ovoj formi ne unesu svi ponuđeni ulazni podaci softverski program će automatski, pri

proračunu toplotnog bilansa, za neunešene podatke usvojiti projektne vrednosti. Pored unetih i

usvojenih podataka u ovoj formi, nakon proračuna prikazani su i osnovni rezultati toplotnog

bilansa: pojedini gubici, stepen korisnosti kotla, količina toplote iskorišćena u kotlu, potrošnja

goriva i stvarno sagorela količina goriva (sl. 2).

Nakon unošenja podataka i povratka na glavni ekran aktiviranjem posebnog tastera ulazi se u

novu formu "Unos podataka za proračun mlina" (sl. 3) gde se unose potrebni podaci za proračune

kapaciteta mlevenja i kapaciteta sušenja mlina na osnovu kojih se određuje, između ostalog, i broj

mlinova u radu. Ukoliko se neki od ovih podataka ne unese, pri proračunu će biti uzete projektne

vrednosti.

Nakon određivanja proračunski potrebnog broja mlinova, neophodnih za obezbeđenje tražene

produkcije kotla, aktiviranjem posebnog tastera ulazi se u novu formu "Unos podataka vezanih za

toplotnu efikasnost grejnih površina" (sl. 5). U ovoj formi moguće je uneti procentualne promene

toplotnih efikasnosti grejnih površina u odnosu na projektne (preporučene) vrednosti.

Posle unetih podataka vezanih za toplotnu efikasnost grejnih površina i povratka na glavni

ekran daje se obaveštenje da je unos podataka za toplotnu efikasnost obavljen, a otvora se nov taster

Slika 5. Forma za unos podataka vezabih za toplotnu efikasnost grejnih površina

Slika 6. Glavni ekran nakon izvršenog termičkog proračuna parnog kotla

"Termički proračun parnog kotla" (sl. 6). Aktiviranjem ovog tastera pokreće se program za

kompletan termički proračun razmatranog parnog kotla. Nakon izvršenog proračuna pojaviće se

obaveštenje da je termički proračun parnog kotla obavljen (sl. 6). Osim toga, po završenom

proračunu, u donjem delu glavne forme pojaviće se jedan manji prozor a na desnoj strani glavnog

ekrana drugi veći prozor u crnim poljima, vezani za prikaz rezultata. U okviru donjeg prozora

nalaze se tasteri pomoću kojih se ulazi u posebne forme za prikaz sledećih rezultata: "Toplotni

bilans", "Mlin", "Prikaz proračuna regulacionog dijagrama mlina", "Toplotni i materijalni bilans

dimnih gasova", "Toplotni i materijalni bilans vazduha", "Toplotni i materijalni bilans sveže pare" i

"Toplotni i materijalni bilans naknadno pregrejane pare".

Zbog opširnosti u radu je predstavljeno nekoliko formi za prikaz rezultata. Aktiviranjem

tastera "Toplotni i materijalni bilans sveže pare" ulazi se u formu "Toplotni i materijalni bilans sa

strane sveže pare" (sl. 7). U okviru ove forme prikazani su protoci, pritisci i temperature pare na

ulazu i izlazu iz svake grejne površine na liniji sveže pare. Osim toga prikazani su i protoci vode,

odgovarajućih parametara, koji se ubrizgavaju u hladnjak broj 1. (između prvog i drugog stupnja

pregrejača sveže pare) i u hladnjak broj 2. (između drugog i trećeg stupnja pregrejača sveže pare).

Aktiviranjem tastera "Toplotni i materijalni bilans naknadno pregrejane pare" ulazi se u formu

"Toplotni i materijalni bilans sa strane naknadno pregrejane pare" (sl. 8). U okviru ove forme

prikazani su protoci, pritisci i temperature pare na ulazu i izlazu iz svake grejne površine na liniji

naknadno pregrejane pare. Takođe je prikazan i protok vode, odgovarajućih parametara, koji se

ubrizgava u hladnjak broj 3. (između prvog i drugog stupnja naknadnog pregrejača pare).

U okviru rezultata koji su prikazani na desnoj strani glavnog ekrana (sl. 6) nalaze se tasteri sa

kojima se ulazi u forme u kojima su dati rezultati proračuna za svaku grejnu površinu posebno, a to

su: ložiste, 1. stupanj pregrejača sveže pare, treći stupanj pregrejača sveže pare, drugi stupanj

pregrejača sveže pare, zagrejač vode, prvi stupanj naknadnog pregrejača pare, drugi stupanj

naknadnog pregrejača pare i zagrejač vazduha.

Slika 7. Forma za prikaz toplotnog i materijalnog bilansa sa strane sveže pare

Slika 8. Forma za prikaz toplotnog i materijalnog bilansa sa strane naknadno pregrejane pare

Kao primer izabran je "Treći stupanj pregrejača sveže pare". Aktiviranjem tog tastera ulazi se

u istoimenu formu (sl. 9) u kojoj su prikazane pojedine vrednosti i sa strane pare i sa strane dimnih

gasova. Sa strane pare to su pritisak i temperatura na ulazu i izlazu (pritisak i temperatura sveže

pare) iz razmatranog pregrejača, protok pare i srednja brzina pare. Sa strane dimnih gasova

prikazane su vrednosti temperature dimnih gasova, koeficijenta viška vazduha i zapremine dimnih

gasova po kilogramu sagorelog goriva ispred i iza grejne površine, srednja brzina dimnih gasova,

koeficijent zapreljanosti i toplotna efikasnost pregrejača pare.

Osim toga, u okviru rezultata koji su prikazani na desnoj strani glavnog ekrana (sl. 6),

postavljeni su i tasteri pomoću kojih se ulazi u forme grafičkog prikaza "Promene temperature pare

na liniji sveže pare", "Promene temperature pare na liniji naknadno pregrejane pare", "Promene

temperature dimnog gasa duž gasnog trakta kotla" i "Promene koeficijenta viška vazduha duž

gasnog trakta kotla". Aktiviranjem tastera "Grafički prikaz promene temperature pare na liniji sveže

pare" ulazi se u istoimenu formu (sl. 10) u kojoj je prikazana grafička promena temperature

prijemnika toplote, vode i pare, od ulaza u zagrejač vode (parametri napojne vode) do izlaska

pregrejane pare iz trećeg stupnja pregrejača sveže pare (parametri sveže pregrejane pare).

Aktiviranjem tastera "Grafički prikaz promene temperature pare na liniji naknadno pregrejane pare"

ulazi se u istoimenu formu (sl. 11) u kojoj je prikazana grafička promena temperature prijemnika

toplote niskog pritiska od ulaza u prvi stupanj naknadnog pregrejača pare (parametri pare za

naknadno pregrevanje) do izlaska pregrejane pare iz drugog stupnja naknadnog pregrejača pare

(parametri naknadno pregrejane pare). Aktiviranjem tastera "Grafički prikaz promene temperature

dimnog gasa duž gasnog trakta kotla" ulazi se u formu (sl. 12) u kojoj je prikazana grafička

promena temperature predajnika toplote (dinmog gasa) duž gasnog trakta počev od ložišta pa do

izlaza dimnih gasova iz kotla.

Slika 9. Treći (izlazni) stupanj pregrejača sveže pare

Slika 10. Grafički prikaz promene temperature pare na liniji sveže pare

Slika 11. Grafički prikaz promene temperature pare na liniji naknadno pregrejane pare

Slika 12. Grafički prikaz promene temperature dimnog gasa duž gasnog trakta kotla

Što se tiče prikaza rezultata u formi za štampanje oni se nalaze u fajlu pod nazivom "Stampa"

kome je pridodat datum i vreme proračuna (primer: "stampa 22.10.2011 09.23.58.txt").

Aktiviranjem tastera "Štampanje rezultata proračuna" (sl. 13), direktno se ulazi u folder "Stampa"

odakle je moguće otvoriti i štampati odgovarajući proračun (sl. 13).

Slika 13. Ulaz u fajlove koji su pripremljeni za čuvanje i štampanje rezultata proračuna

4. ZAKLJUČAK

Rezultati dobijeni softverom za termički proračun parnog kotla bloka 2 u TE Kostolac B dobro se

slažu sa odgovarajućim vrednostima koje su se kontinualno merile tokom 2011. godine na osnovu

čega je i izvršena verifikacija softvera od strane Javnog preduzeća termoelektrane Kostolac.

Razvijen i verifikovan softver koristi se za analizu i optimizaciju rada razmatranog parnog

kotla. Softver omogućije promenu većeg broja ulaznih veličina (kvaliteta goriva, koeficijente viška

vazduha, prisis štetnog vazduha u ložištu i mlinskom postrojenju, curenje vazduha iz rotacionog

regenerativnog zagrejača vazduha, zaprljanost grejnih površina, temperatura predgrejanog vazduha,

raspodela ugljenog praha, otparaka i vazduha po etažama gorionika i tako dalje) čime je omogućena

simulacija rada parnog kotla u realnim eksploatacionim uslovima.

Primenom primarnih mera za smanjenje emisije azotnih oksida u ložištu kotla (preraspodelom

vazduha po visini ložišta i recirkulacijom hladnih dimnih gasova) direktno se utiče na proces

sagorevanja i temperaturu dimnih gasova na izlazu iz ložišta. Novim softverom obezbeđena je i

provera uticaja primenjenih mera za smanjenje azotnih oksida na efikasnost kotlovskog postrojenja

u celini kao i sigurnost rada pregrejača sveže i naknadno pregrejane pare u smislu postizanja

projektnih parametara pare.

ZAHVALNOST

Rad je nastao kao rezultat istraživanja na projektu "Povećanje energetske i ekološke efikasnosti

procesa u ložištu za ugljeni prah i optimizacija izlazne grejne površine energetskog parnog kotla

primenom sopstvenih softverskih alata", projekt broj 33018, Ministarstva prosvete, nauke i

tehnološkog razvoja Republike Srbije.

REFERENCE

[1] Lj. Brkić, T. Živanović, D. Tucaković, Termički proračun parnih kotlova, Mašinski

fakultet, Beograd, 2006

[2] Lj. Brkić, T. Živanović, D. Tucaković, Parni kotlovi, Mašinski fakultet, Beograd, 2007

[3] T. Živanović, Lj. Brkić, D. Tucaković, Proračun postrojenja za pripremu ugljenog praha,

Mašinski fakultet, Beograd, 2005