Przygotował Jakub Stachów

Konwencja Praw DzieckaMiędzynarodowa konwencja przyjęta przez

Zgromadzenie Ogólne ONZ 20 listopada 1989 r. Jest to dokument obowiązujący w niemal wszystkich państwach świata – liczba ratyfikacji (maj 2010) wynosi 193. W konwencji o prawach dziecka zostały spisane wszystkie prawa dziecka.

Historia Praw Dziecka w Polsce Uchwalenie Konwencji jest jednym z

ważniejszych osiągnięć Polski w dziedzinie ochrony praw dziecka. W roku 1978 Polska zaproponowała Komisji Praw Człowieka ONZ jej uchwalenie i przedstawiła projekt, który był później dwukrotnie modyfikowany.Na podstawie Konwencji powołano do życia organ nadzorujący jej realizację przez państwa, które ją ratyfikowały - Komitet Praw Dziecka.

Założenia Konstytucji:Dziecko jest samodzielnym podmiotem. Ze

względu na swoją niedojrzałość psychiczną i fizyczną wymaga szczególnej opieki i ochrony prywatnej.

Dziecko, jako istota ludzka wymaga poszanowania jego tożsamości, godności i prywatności.

Rodzina jest najlepszym środowiskiem wychowania dziecka.

Państwo ma wspierać rodzinę, a nie wyręczać w jej funkcjach.

Zasady Konwencji:Zasada dobra dziecka - wszystkie działania

podejmowane są w interesie dziecka;Zasada równości - wszystkie dzieci są równe

wobec prawa, niezależnie od ich cech (koloru skóry, narodowości, płci itp.);

Zasada poszanowania praw i obojga rodziców za rozwój i wychowanie dziecka; - zgodnie z nią ochronie podlega rodzina i prawa obojga rodziców do decydowania o sprawach dzieckarodziny.

Zasada pomocy państwa w zabezpieczeniu odpowiednich warunków socjalnych i zdrowotnych rodziny.

Prawo do informacjiMasz prawo być informowanym z różnych źródeł, taka informacja nie może podlegać cenzurze z wyjątkiem koniecznych ograniczeń, np. ze względu na wiek.

Masz prawo do informacji dotyczących Ciebie, np. o zapadających w szkole decyzjach - przeniesienie do innej klasy, oceny, skutki różnych decyzji, kary i nagrody.

Prawo do informacji może być ograniczone ze względu m.in. na: poszanowanie praw i reputację innych osób albo dla ochrony bezpieczeństwa lub porządku publicznego.

Prawo do informacji w praktyce Dyrektor zapewnia uczniom możliwość

zapoznania się ze statutem. Powinieneś być też informowany o środkach, jakie przysługują Ci w przypadku naruszenia twoich praw.

Szkoła powinna Cię poinformować o podejmowanych w Twojej sprawie decyzjach, np. o przeniesieniu do innej klasy.

Na Twoją lub rodziców prośbę wystawiona ocena powinna być krótko uzasadniona.

Prawo do informacji w praktyce Masz prawo wiedzieć, jaka będzie ocena

okresowa lub roczna. Informacja taka musi być przekazana przez każdego nauczyciela w sposób i w terminie określonym w statucie szkoły.

Masz prawo poznać kryteria oceniania zachowania oraz wiedzieć, jakie są możliwości odwołania od ustalonej oceny, poprawienia jej lub przystąpienia do egzaminu poprawkowego.

Prawo do naukiTo po prostu stworzenie warunków do nauki dla każdego. Zgodnie z Konstytucją RP: "Każdy ma prawo do nauki. Nauka do 18. roku życia jest obowiązkowa. [...]. Państwo zobowiązane jest do tego, aby nauczanie podstawowe było bezpłatne.

Prawo do nauki w praktyceMasz zapewniony swobodny dostęp na zajęcia

lekcyjne. Zakazane jest ograniczanie tego prawa, np. wyproszenie Cię z klasy lub nie wpuszczenie do sali lekcyjnej z jakiegokolwiek powodu.

Masz prawo do pomocy w nauce, a także do pomocy psychologiczno-pedagogicznej, w tym np. do udziału w zajęciach wyrównawczych.

Jeśli jesteś zdolny, po spełnieniu określonych warunków, masz prawo do indywidualnego toku lub programu nauki.

Nikt nie może Ci zabronić zapisania się do organizacji i stowarzyszeń działających na terenie szkoły.

Wolność wypowiedzi i wyrażania opiniiTo wolność posiadania i głoszenia bez przeszkód własnych poglądów na każdy temat i w dowolnej formie. Prawo to może zostać ograniczone wobec naruszenia dóbr innych osób, a także ze względu na ochronę zdrowia i moralności.

Wolność wypowiedzi i wyrażania opinii w praktyce

Masz prawo do wypowiadania opinii na temat programów i metod nauczania oraz spraw ważnych w życiu szkoły, klasy, samorządu.

Masz prawo do wyrażenia opinii i przedstawienia stanowiska we własnej sprawie (np. w sytuacji konfliktu) lub w sprawie decyzji dotyczących twojego kolegi.

O ile nie narusza dobra innych osób, możesz wygłaszać kontrowersyjne poglądy i opinie niezgodne z kanonem nauczania. Możesz np. wypowiadać własne sądy i opinie o bohaterach historycznych, literackich. Ale to nie zwalnia cię jednak od znajomości materiału nauczania.

Poglądy i opinie kontrowersyjne lub niezgodne z poglądami nauczyciela nie mogą mieć wpływu na okresowe oceny merytoryczne.

Masz prawo do przedstawiania radzie szkoły, radzie pedagogicznej oraz dyrektorowi wniosków i opinii we wszystkich sprawach szkoły, także w dotyczących podstawowych praw uczniów.

Wolność wypowiedzi i wyrażania opinii w praktyce

Wolność od przemocy fizycznej i psychicznejTo zakaz stosowania jakichkolwiek form przemocy fizycznej i nakaz poszanowania godności (m.in. zakaz obrażania, poniżania, wyśmiewania, stosowania presji psychicznej) Nikt nie może być poddany torturom ani nieludzkiemu lub poniżającemu traktowaniu albo karaniu.

Szkoła musi cię chronić przed wszelkimi formami przemocy fizycznej bądź psychicznej.

Nauczyciel nie może zwracać się do ciebie w sposób obraźliwy.

Wszelkie kary, jakie stosuje się w szkole, muszą być zapisane w statucie szkoły i nie mogą naruszać nietykalności osobistej oraz godności ucznia.

Masz prawo być jednakowo oceniany i traktowany bez względu na wygląd zewnętrzny, status rodzinny, społeczny czy inny.

Masz prawo do jednakowego traktowania w sytuacji konfliktu (np. nauczyciel - uczeń), a także masz zawsze prawo dowiedzenia swoich racji.

Wolność od przemocy fizycznej i psychicznej w praktyce

Prawo do ochrony prywatnościMasz prawo do tajemnicy życia prywatnegoi rodzinnego.

Prawo do ochrony prywatnościw praktyce

Szkoła ma prawo wiedzieć tylko tyle o uczniu, np. o jego sytuacji materialnej, ile uczeń i rodzice chcą o tym sami powiedzieć. Wszelkie informacje dotyczące twojego życia prywatnego, np. sytuacji materialnej, stanu zdrowia, wyników testów psychologicznych, informacje dotyczące rodziny - wykształcenie rodziców, ewentualne problemy, np. alkoholizm, rozwód itd. znane wychowawcy czy innym pracownikom szkoły, nie mogą być rozpowszechniane.

Prawo do ochrony zdrowiaGeneralnie chodzi o higieniczne warunki nauki. Masz prawo do odpoczynku, czasu wolnego, rozrywki i zabawy.

Prawo do ochrony zdrowia w praktyce Rozkład lekcji powinien być ustalany z

uwzględnieniem: równomiernego rozłożenia zajęć w poszczególnych dniach w tygodniu, różnorodności zajęć w każdym dniu, nie łączenia w kilkugodzinne lekcje zajęć z tego samego przedmiotu, z wyjątkiem przedmiotów, których program tego wymaga.

Nad bezpieczeństwem uczniów w czasie przerw powinni czuwać nauczyciele.

W klasie powinna być odpowiednia temperatura. W przypadku braku możliwości zapewnienia minimalnej temperatury (+15o C ) dyrektor szkoły musi zawiesić czasowo zajęcia.

Prawo do odpowiedniego standardu życiaJeżeli jesteś w trudnej sytuacji materialnej, masz prawo do otrzymywania pomocy finansowej.

Pieniądze na ten cel powinien zapewnić organ prowadzący szkołę, np. samorząd.

Masz prawo do: stypendium socjalnego, korzystania z posiłków w stołówce i do zasiłków losowych.

Jeżeli jesteś zdolny, masz prawo do stypendium za wyniki w nauce.

Prawo do odpowiedniego standardu życia w praktyce

Prawa proceduralneTo możliwość dochodzenia swoich praw, czyli m.in. możliwość obrony.

Prawa proceduralne w praktyce Niedopuszczalne jest stosowanie kar nie

zapisanych w statucie oraz kar, które w momencie dokonania przewinienia nie były w nim umieszczone.

Wymierzenie kary bez dania uczniowi możliwości obrony jest naruszeniem prawa do obrony i może być podstawą do uchylenia kary.

W statucie powinna być zawarta droga prawnaodwołania się od wymierzonej kary.

Twoje prawa zostały złamane?W przypadku łamania Twoich praw z pomocą rodziców możesz odwołać się od krzywdzącej Ciebie decyzji do organu prowadzącego szkołę (np. samorządu) lub nadzorującego (kuratorium, ministerstwo), a także do sądu. Możesz też zwrócić się o pomoc do rzecznika praw obywatelskich lub rzecznika praw dziecka.

Przygotował Jakub Stachów