KONTRAKT SAMORZĄDOWY

ZWIĄZKU MIAST I GMIN DORZECZA PARSĘTY

Karlino, 18.03.2014

Obszar Kontraktu Samorządowego

Obszar, na którym realizowany będzie Kontrakt Samorządowy położony jest w północno-zachodniej części województwa zachodniopomorskiego. Obejmuje 19 gmin, położonych w 4 powiatach: kołobrzeskim, świdwińskim, białogardzkim i koszalińskim.

W skład obszaru KS ZMiGDP wchodzą:• 3 gminy miejskie – Białogard (powiat białogardzki), Kołobrzeg (powiat

kołobrzeski), Świdwin (powiat świdwiński), • 11 gmin wiejskich – Białogard (powiat białogardzki), Dygowo, Kołobrzeg, Rymań,

Siemyśl, Ustronie Morskie (powiat kołobrzeski), Świdwin, Brzeżno, Rąbino, Sławoborze (powiat świdwiński), Biesiekierz (powiat kołobrzeski),

• 5 gmin miejsko-wiejskich – Tychowo, Karlino (powiat białogardzki), Gościno (powiat kołobrzeski), Połczyn-Zdrój (powiat świdwiński), Bobolice (powiat koszaliński).

Obszar Kontraktu Samorzadowego

Powierzchnia obszaru, objętego Kontraktem Samorządowym wynosi 3 148 km2, co stanowi 14% powierzchni województwa zachodniopomorskiego. Obszar zamieszkuje łącznie 193 720 osób, średnia gęstość zaludnienia na tym obszarze wynosi 63 os./km2. Ludność zamieszkująca na obszarze objętym KS stanowi ok. 11,4% ludności zamieszkującej obszar województwa zachodniopomorskiego.

Diagnoza obszaru KS

Diagnoza obszaru KS dokonana została w oparciu o:1. Dokumenty: a) rangi krajowej: • Koncepcję Przestrzennego Zagospodarowania Kraju • Krajową Strategię Rozwoju Regionalnego 2010-2020.b. szczebla wojewódzkiego: • Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa

Zachodniopomorskiego • Strategię Rozwoju Województwa Zachodniopomorskiego do roku 2020c. Najważniejsze branżowe dokumenty:Strategiczne (Strategia Innowacji WZ, Strategia Rolnictwa i Rozwoju obszarówWiejskich, strategia Rozwoju Sektora Transportu, strategia Rozwoju Turystyki

etc.)

2. Dodatkowo wykonane zostało badanie wskaźników demograficznych celemoceny sytuacji społeczno-demograficznej obszaru oraz wskaźnikówgospodarczych, ukazujące m.in. poziom przedsiębiorczości i kondycję rynku pracy.

Diagnoza obszaru KS

Na podstawie przeprowadzonej diagnozy, największymi problemami obszaru są:

• Peryferyjne położenie i zła dostępność do miasta wojewódzkiego Szczecina

jako głównego centrum rozwoju regionu,

• Niski na tle kraju poziomi rozwoju i słaba dostępność do usług,

• trudności w dostępie do instytucji kultury, głównie na obszarach wiejskich,

• słaba dostępność wychowania przedszkolnego jako czynnik

uniemożliwiający powrót do pracy,

• Niski poziom wzrostu gospodarczego,

• Wysokie bezrobocie i spadek zatrudnienia w rybołówstwie,

• Niski poziom zamożności mieszkańców wsi,

• Stagnacja produkcji rolnej, zwłaszcza na obszarach po PGR.

Wskaźniki rozwoju demograficznegoW celu ostatecznej diagnozy, a następnie delimitacji obszaru KS, zbadane zostały

najbardziej aktualne z możliwych (dane za 2012 rok) wybrane obiektywne

wskaźniki dotyczące rozwoju demograficznego i społeczno-gospodarczego i

porównano je do średniej arytmetycznej województwa zachodniopomorskiego.

Wskaźniki zostały pogrupowane w klasy. Dla zapewnienia porównywalności

odpowiednich klas, wyodrębniono dla każdej taką samą liczbę wskaźników

cząstkowych).

Wskaźniki demograficzne:

• X1- przyrost naturalny na 1000 mieszkańców

• X2-saldo migracji na 1000 mieszkańców

• X3- ludność w wieku poprodukcyjnym na 100 osób w wieku produkcyjnym

Perspektywy rozwoju demograficznego• Do grupy gmin o korzystnej sytuacji demograficznej zaliczono gminy,

które w 3 wskaźnikach (przyrost naturalny, saldo migracji, obciążenie ludnością starą) uzyskały wartości powyżej średniej dla województwa zachodniopomorskiego. Są to: gmina miejsko-wiejska Gościno, gmina wiejska Kołobrzeg, gmina wiejska Siemyśl, gmina wiejska Ustronie Morskie, gmina wiejska Sławoborze i gmina wiejska Biesiekierz).

• Wyniki przeciętne uzyskały (1 wskaźnik poniżej średniej dla województwa) gmina wiejsko-miejska Karlino, gmina miejsko-wiejska Tychowo, gmina wiejska Dygowo, gmina wiejska Brzeżno.

• Niekorzystnymi perspektywami rozwoju demograficznego (co najmniej 2 wskaźniki powyżej średniej dla województwa) cechują się gminy: gmina miejska i gmina wiejska Białogard, gmina miejska Kołobrzeg, gmina wiejska Rymań, gmina miejska i wiejska Świdwin, gmina wiejska Rąbino, gmina Bobolice. Najgorszymi perspektywami rozwoju demograficznego w grupie badanych jednostek terytorialnych cechują się gminy miejskie: Białogard, Kołobrzeg i gmina miejsko-wiejska Połczyn Zdrój.

Wskaźniki rozwoju społeczno-gospodarczegoStopień rozwoju społeczno-gospodarczego gmin KS zobrazowano w oparciu o wskaźniki:

Wskaźniki jakości życia:• X4 – dochody gmin ogółem na 1 mieszkańca• X5- Korzystający z kanalizacji w %• X6- Przeciętna powierzchnia użytkowa mieszkania na 1 osobę

Wskaźniki dostępności do usług społecznych i ubóstwa:• X7- udział osób w gospodarstwach domowych korzystających ze

środowiskowej pomocy społecznej w ludności ogółem• X8 -odsetek dzieci objętych wychowaniem przedszkolnym• X9- placówki ambulatoryjnej opieki zdrowotnej na 10 tys. ludności

Wskaźniki przedsiębiorczości i rynku pracy:• X10- podmioty wpisane do rejestru REGON na 10 tys. ludności• X11- Udział bezrobotnych zarejestrowanych w liczbie os. w wieku

produkcyjnym• X12 – podmioty nowo zarejestrowane w systemie REGON- sektor prywatny

Diagnoza gospodarcza

• gminy o silnych na tle województwa korzystnych warunkach rozwoju gospodarczego, 1-4 wskaźników poniżej średniej dla województwa zachodniopomorskiego: gmina miejska Kołobrzeg, gmina wiejska Kołobrzeg, gmina wiejska Ustronie Morskie, gmina wiejska Biesiekierz,

• gminy o przeciętnych na tle województwa zachodniopomorskiego warunkach rozwoju gospodarczego, 6-7 wskaźników poniżej średniej dla województwa zachodniopomorskiego: gmina miejska Białogard, gmina miejsko-wiejska Karlino, gmina wiejska Dygowo, gmina miejsko-wiejska Gościno, gmina wiejska Rymań, gmina wiejska Siemyśl, gmina miejska Świdwin,

• gminy o słabych na tle województwa zachodniopomorskiego warunkach rozwoju gospodarczego, 8-9 wskaźników poniżej średniej dla województwa zachodniopomorskiego: gmina miejsko-wiejska Połczyn Zdrój, gmina wiejska Sławoborze, gmina wiejska Białogard, gmina miejsko-wiejska Tychowo, gmina wiejska Świdwin, gmina wiejska Brzeżno, gmina wiejska Rąbino, gmina miejsko-wiejska Bobolice.

Model rozwoju

• Wykonane badanie na podstawie wybranych wskaźników potwierdza zapisaną w dokumentach krajowych i wojewódzkich konieczność prowadzenia na obszarze KS polityki rozwoju społeczno-gospodarczego opartej na dyfuzyjno-polaryzacyjnym modelu rozwoju.

• Ośrodkiem wzrostu gospodarczego są gminy, które w badaniu wskaźnikowym uzyskały 1-4 wskaźników poniżej średniej dla województwa zachodniopomorskiego. Ośrodkiem miejskim o najsilniejszym potencjale rozwojowym w grupie badanych miast jest miasto Kołobrzeg.

• Miasto silnie oddziałuje na gminy położone w najbliższym otoczeniu, co odzwierciedlają wysokie wartości wskaźników w gminie wiejskiej Kołobrzeg, gminie wiejskiej Ustronie-Morskie i gminie wiejskiej Biesiekierz. Konieczne jest również, co wskazano głównie w dokumentach wojewódzkich (Plan zagospodarowania przestrzennego województwa) umacnianie roli gospodarczej obszarów miejskich zlokalizowanych w południowej części KS, głównie poprzez wzmacnianie potencjałów miasta Świdwina i miasta Połczyn-Zdrój.

Specjalizacje gospodarcze

Wskazanie kluczowych branż gospodarczych nastąpiło (w pierwszej kolejności) w oparciu o dane Głównego Urzędu Statystycznego dotyczące liczby podmiotów gospodarczych wg sektorów gospodarki PKD 2007.

Obliczono procentowy udział podmiotów gospodarczych wg sekcji PKD 2007 w liczbie podmiotów gospodarczych ogółem.. Zastosowana metoda wskaźnikowa pozwoliła na określenie wiodących (kluczowych) branż gospodarczych na danym obszarze administracyjnym gmin.

Uznano, że branżą kluczową dla danej jednostki jest taka sekcja, której udział w liczbie podmiotów gospodarczych PKD wynosi co najmniej 10%.

Istotnym źródłem informacji na temat kluczowych branż gospodarczych były również dokumenty strategiczne i planistyczne gmin, wyniki ankiet przeprowadzonych w gminach jak i oficjalne portale internetowe urzędów miast i gmin wchodzących w skład Związku Miast i Gmin Dorzecza Parsęty.

Wiodące sekcje PKD 2007

• Sekcja A: rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo,

• Sekcja C: przetwórstwo przemysłowe,

• Sekcja F: Budownictwo,

• Sekcja G: handel hurtowy i detaliczny, naprawa pojazdów samochodowych,

w tym motocykli,

• Sekcja I: Działalność związana z zakwaterowaniem, i usługami

gastronomicznymi,

• Sekcja L: Działalność związana z obsługą rynku nieruchomości.

Branże kluczowe

• Kluczową branżą obszaru KS jest sekcja G. W tym przypadku wszystkie

gminy z obszaru KS charakteryzuje usługowo-handlowy profil

działalności gospodarczej.

• Gminami o wiodącej funkcji rolniczej są: gmina wiejska Białogard, gmina

miejsko-wiejska Tychowo, gmina wiejska Świdwin, gmina wiejska Brzeżno,

gmina wiejska Rąbino, gmina wiejska Biesiekierz i gmina miejsko-wiejska

Bobolice.

• Przetwórstwo przemysłowe (sekcja C) to branża kluczowa dla gminy

wiejskiej Białogard, gminy miejsko-wiejskiej Gościno, gminy wiejskiej

Brzeżno, gminy wiejskiej Sławoborze, gminy wiejskiej Biesiekierz.

Branże kluczowe• Sekcja F – budownictwo to silnie rozwinięta branża nieomalże na całym

obszarze KS (gmina miejska i wiejska Białogard, gmina miejsko-wiejska

Karlino, gmina miejsko-wiejska Tychowo, gmina wiejska Dygowo, gmina

miejsko-wiejska Gościno, gmina wiejska Kołobrzeg, gmina wiejska Rymań,

gmina wiejska Siemyśl, gmina wiejska Siemyśl, gmina wiejska Świdwin,

gmina miejsko-wiejska Połczyn Zdrój gmina wiejska Rąbino, gmina wiejska

Sławoborze, gmina wiejska Biesiekierz, gmina miejsko-wiejska Bobolice).

• Sekcja I – branża związana z zakwaterowaniem i usługami

gastronomicznymi najsilniej rozwinięta jest w gminach turystycznych:

gminie miejskiej i wiejskiej Kołobrzeg, gminie wiejskiej – Ustronie Morskie,

• Sekcja L w gminie miejskiej Białogard, gminie miejsko-wiejskiej Karlino,

gminie miejskiej Kołobrzeg, gminie miejskiej – Świdwin, gminie miejsko-

wiejskiej Połczyn Zdrój.

Specjalizacje regionalneZgodnie z Założeniami do Kontraktu Samorządowego za specjalizacje regionalne województwa zachodniopomorskiego, które powinny stanowić motor napędowy dla regionu, uznano:A. Biogospodarkę opartą na naturalnych zasobach regionu i jego potencjale

gospodarczym oraz naukowo-badawczym,

B. Działalność morską i logistykę w tym technikę morską, branżę, która jest mocno osadzona w regionie, ale która musi odpowiadać na współczesne wyzwania,

C. Przemysł metalowo-maszynowy (w regionie przybywa firm z tego sektora, zwiększa się oferta parków przemysłowych, dodatkowym atutem są cenne doświadczenia związane z przemysłem okrętowym),

D. Usługi przyszłości (dynamicznie rozwijająca się branża ICT, a także instytucje otoczenia biznesu czy przemysły kreatywne,

E. Turystyka i zdrowie (wykorzystanie zasobów przyrodniczych i dorobku kulturowego).

Dla obszaru KS specjalizacjami wiodącymi są głównie: biogospodarka i turystyka.

W pasie nadmorskim jest to także działalność morska, a w silnych ośrodkach gospodarczych także przemysł metalowo-maszynowy.

Projekty KS

Biorąc pod uwagę deficyty obszaru oraz regionalne specjalizacje, rekomenduje się realizację projektów w następujących grupach tematycznych:

• Rynek pracy• Przedsiębiorczość• Turystyka• Niskoemisyjna gospodarka - termomodernizacja• Drogi

Projekt I

Nazwa projektu: Wsparcie rynku pracy i aktywizacja mieszkańców z obszaru KS

Oś priorytetowa RPO WZ II Rozwój społeczeństwa informacyjnegoOś priorytetowa RPO WZ VII Rynek PracyOś priorytetowa RPO WZ VIII Rozwój społecznyOś priorytetowa RPO WZ X EdukacjaOś priorytetowa RPO WZ XI Infrastruktura edukacyjna

Możliwe działania: • Działania na rzecz aktywizacji osób bezrobotnych, poszukujących pracy

oraz zwiększenie ich kompetencji i mobilności na rynku pracy (projekt zgłoszony przez gm. Karlino),

• Aktywizowanie osób trwale nieaktywnych zawodowo (projekt zgłoszony przez gminę Rymań)

Projekt II

Nazwa projektu: Wspieranie przedsiębiorczości oraz konkurencyjności w sferze gospodarki na obszarze KS

Oś priorytetowa RPO WZ I Gospodarka – Innowacje – TechnologieOś priorytetowa RPO WZ II Rozwój społeczeństwa informacyjnego

Możliwe działania: • Rozwój przedsiębiorczości - uzbrojenie terenów Parku Inwestycyjnego w

Białogardzie (projekt zgłoszony przez miasto Białogard),• Promocja terenów inwestycyjnych Gminy Karlino (projekt zgłoszony przez

gm. Karlino),• Stworzenie podstrefy ekonomicznej – uzbrojenie terenów inwestycyjnych w

Rościęcinie (projekt zgłoszony przez gm. Kołobrzeg).

Projekt IIINazwa projektu: Zagospodarowanie turystyczne obszaru KSOś priorytetowa RPO WZ III Wsparcie gospodarki niskoemisyjnejOś priorytetowa RPO WZ V Rozwój naturalnego środowiska człowiekaOś priorytetowa RPO WZ IX Infrastruktura publicznaMożliwe działania: • Projekty dotyczące rozwoju turystyki na terenie gminy (projekt zgłoszony

przez gminę Brzeżno), • Zachowanie , ochrona oraz odtwarzanie walorów środowiska naturalnego

na terenie Gminy Gościno poprzez zagospodarowanie jeziora Dargocice wraz z budową ośrodka sportów wodnych oraz budowa stanicy kajakowej w Ząbrowie przy rzece Parsęcie (projekt zgłoszony przez gm. Gościno),

• Bulwary rzeki Parsęty (projekt zgłoszony przez miasto Kołobrzeg),• Zmiana wizerunku strefy nadmorskiej obejmującej obszar od Latarni

Morskiej do ośrodka Arka (projekt zgłoszony przez miasto Kołobrzeg),

Projekt IV

Nazwa projektu: Gospodarka niskoemisyjna na obszarze KSOś priorytetowa RPO WZ III Wsparcie gospodarki niskoemisyjnej

Możliwe działania: • Promowanie wykorzystania energii odnawialnej na terenie Gmin Kontraktu

Samorządowego• Termomodernizacja obiektów z modernizacją i wymianą źródeł ciepła i

instalacji co, cw i wymianą oświetlenia (gm. Rąbino),• Termomodernizacja obiektów administracji publicznej w Mieście Świdwin,• Poprawa efektywności energetycznej i ekologicznej eksploatacji budynków

użyteczności publicznej mieszczących się na terenie gminy Biesiekierz

Projekt V

Nazwa projektu: Rozwój sieci transportowych na obszarze KSOś priorytetowa RPO WZ VI Zrównoważony transport

Możliwe działania: • Budowa ,przebudowa zintegrowanej sieci dróg w miejscowości Gościno w

tym generalny remont drogi wojewódzkiej 162 tj. ul. IV Dywizji Wojska Polskiego w Gościnie i ul. Kołobrzeskiej ” ,celem zapewnienia dogodnego i bezpiecznego dojazdu do miejsc pracy,

• Przebudowa drogi powiatowej nr 3309Z Rościęcino-Rzesznikowo – drogi łączącej drogę wojewódzką nr 162 z drogą krajową nr 6 o długości 22,702 km (z pominięciem odcinka 3,315 wykonanego w 2011 roku w ramach NPPDL 2008-2011).

Cele rozwojowe do 2020

Realizacja projektów przyczyni się do osiągnięcia następujących celów:

• CEL I – WZMOCNIENIE EFEKTYWNOŚCI, INNOWACYJNOŚCI I SPECJALIZACJI GOSPODARCZYCH OBSZARU KS ZGODNIE ZE SPECYFIKĄ REGIONU,

• CEL II – POPRAWA WARUNKÓW ŻYCIOWYCH MIESZKAŃCÓW OBSZARU KS ORAZ ZWIĘKSZENIE ICH AKTYWNOŚCI NA RYNKU PRACY,

• CEL III – INTEGRACJA ZARZĄDZANIA PROJEKTAMI NA OBSZARZE KS PRZEZ JEDNOSTKI TERYTORIALNE, PRZDSIĘBIORCÓW I ORGANIZACJE SPOŁECZNE