KNOLLEN EN PASSIE OPEEN GRIEKS EILANI)Kreta: niet alleen veel zee, ook zeeën van olilfgaarden. Hoge bergruggen in het midden en aanweerskanten duizenden stremmoto ( 1000 m'?) vruchtbare grond. Rianne Buis woont op dit 'geze-

gende'eiland en schrijft over de opmars van de biologische landbouw."Nog niet zo lang geleden waren alle landbouwprodukten op Kreta in feite biologisch. ledere

boer stond garant voor z'n eigen keurmerk", vertelt ingenieur Georgios Stavroulakis. Als land-

bouwkundige is hij verbonden aan het Mediterroneon Agronomic lnstrtute of Chonio (MAlCh),inhet

westen van Kreta. Een van zijn vele werkzaamheden is het met raad -en vaak daad- terzilde staanvan de nieuwe lichting biologische telers. "Veel mensen herinneren zich heel goed hoe groenten en fruitsmaken die zonder kunstmest en bestrijdingsmiddelen geteeld zijn; die middelen worden hier pas sindsbegin jaren '60 toegepast. Men verlangt weer terug naar die smaken van vroeger."Bron: 'Smookmokend', herfst'99, door Rionne Buis

AI.' U tI D WORDT VAN VERENIGING

G RONI NGEN -GRI E KENI.AND KOA\T OP

DEZE PTAATS EEN 'TICKER ÀTET UW

NAAAA EN ADRE' EN I(RI'GT U 'O,!\YlO'

AUTOrvtATlt<H OPGETTUURD!

PIONIERWat beweegt een boer in een 'modeme' agrarische

samenleving overte schakelen naar biologische teelt?ls de vraag zo groot? En om wat voor produkten gaat

het? "Je zou veóaasd zrln als je win hoeveel idealisme

er achter steekt. Alleen al in het district Chania zijn erzo'n 50 kwekers van biologische produkten. Olijfolie,olijven, avocado's, citrusfruit druiven, groenten, noemmaar op." MAICh heeft zeker een pioniersrol vervuld inhet stimuleren en informeren van de boeren. De bio-logische landbouw op Kreta beslaat op dit momentnog minder dan l%vn de totale landbouw; dat lijkt

weinig, maar het is I 0% van de totale Grieke biologi-sche teelL "Erzijn volop ontwikkelingen gaande: voor-lichting en speciale onderwijsprolecten voor boeren,en steun van de overheid. En voor het eerst hebbengrote supermarkten belangstel I ing voor de prod u kten,en komt de export op gang."

IN DE KNOLLENTUINBij het stadje Rethymnon spreek ik met landbouw-ingenieur Koías Bouyouris, midden tussen de koo'-rabi's, venkelknollen en groene kool. Zeer on-Kreten-zische groenten, maar daar is een verldaring voor.Ze

worden speciaal gekweekt voor Grecote/, de groot-

ste Gnekse hotelketen. Die biologische groenten zijn

nog maar de top van de ijsberg. De hotels willenzoveel mogelijk maatregelen invoeren waarbij natuur

en milieu voorop íaan. Dat loopt van gecontroleerd

water- en energieveóruik en eigen compostering totbiologische produhen op het menu en verantwoordeexcursies.

Bouyouris is verantwoordelijk voor de landschaps-

en gewascultu ur van 24 hotels, verspreid over Grie-kenland. Kreta is zijn proeftuin. "Enerzijds landbouwanderzijds toerisme. Ogenschijnlijk bijten ze elkaar,maar ze zijn allebei belangrijk hier. Wij zoeken naarnieuwe wegen om die twee op elkaarafte íemmen.Het antwoord voor ons is de biologische cultuur."We zijn beland in de courgettekassen, waar felgele

courgettebloemen schuilen onder het glanzende blad.Aan blauwe en gele lolglakkaten kleven schadelijke

insekten. Bouyouris: "We k\,,/eken zelf zo'n 25 soor-

ten groenten en kruiden. Andere gr.oenten betrekken

wevan boeren in de omgeving. Vooral bij jongetelers

gnoeit de belangstel I ing. Prachtig toch, als boercnzoons

op een nieuwe manier verdergaan in plaats vanomscholen tot kelners?"

,5er o n i n 4 e n

. t " t lr ? f e K e n l A n a ffi

o milor2

i;";í::-W r ' !F . . ,: *"/ltl

i{ ,

PLANTMEDICIJNEN' Fyt o p h o r m o ko' -letterl ij k p I antmed icij nen-, zo heten

bestnjdingsmiddelen in het Griek. Teler Nikos Payav-

las moet er niets meervan hebben. Zijn velden liggen

er prachtig bij, tegen een achtergrond van bergen. Hij

blikt tevreden rond, de zon in zijn gezicht. 'Pure pas-

sie', geeft hij als reden voor de overschakeling naar

biologische teelt. Op het moment vragen de zomer-groenten al ziln zorg; tomaten, aubergines, paprika's,

mais, okra's en courgettes. Tussen de jonge gewas-

sen staat hier en daar een basilicumplant, een oude,

beoroefde methode om insekten te weren. De to-

maten zijn zorgvuldig rondom afgedekt tegen roof-

gewassen. Nuttig onkruid laat hij staan. 's Winters

veóouM hij prei, kool, broccoli en wilde andijvie, en

oogst hij zijn olijven en citrusfruit lk zie ook avocado-

bomen. kruiden. meloenen en knoflook

Alleen lokale variéteiten en alles afgeslemd op het

Kretenzische smaakpalet. Payavlas verkoopt zijn wa-ren grotendeels op de boerenmarkt.

AS EN GANZENVEREN"Met minder dan l2 uur werken per dag kom ik er

niet," zegt Payavlas. "Zomer en winter. Maar dat is

het alleszins waard. De tomaten bijvooóeeld, sma-ken zo zoet en puur als vroeger." Hij raapt een aan-

gevreten avocado op. "Muizen. Die doen het meeÍe

kwaad. Voor de rest zijn avocado's relatief makkelijk

te kweken zonder chemische kunstgrepen. Olijven

trouwens ook De grootste vijand is de dcíkos, een

beruchte kever. Daarom hangen er in de bomen

Dovrdes,lokdozen met ammonia die werken als een

val." Payavlas doet houtas uit de open haard door

z'n compost, vanwege het voedzame bestanddeelkalium. Datwekte aanvankelijkwd hilariteit in de buurt

vertelt hij. Maar dat is over sinds de buren zijn groen-

ten geproefd hebben.Bij een glaasje tsikoudió, de eilandborrel, komen de

verhalen uit de praktijk los. Dat gemalen ganzenveren

zo'n goede bodemverbeteraar zijn, en dat brandne-tel- en knoflookaftreksel groenten beter bestandmaken tegen ziekten en plagen. Ten afscheid neemt

Payavlas hoffelijk de pet voor me aí lk doe dat in

gedachten voor hem.

KEURMERKEN IN GRIEKENLAND

In Griekenland zijn dne onafhankelijke organisaties die

controleren of alle biologische producten voldoen aande eisen van de Europese wel, Ze zijn daartoe ge-

machtigd door het Grieke Ministene van Landbouw.' Fysiologiki Spe' controleert in Noord-Griekenland,

vooral rond het belangrijke tuinbouwgebied Verrio.

Boeren kiezen zelf voor het lidmaatschap van de an-

dere twee: 'Dio' (de oude naam van Demeter, de

l,^tt(ItdlEct$rt XOltKOt EL /Bf .,fC:

godin van de landbouw), of SCC! ,i. :. -, J . ; cgks

Georgos, Verenigng voor Eco, c í s :- : - . -,-: -- - .'..1. Het

grootste deel van de Kretenz s.-: '.: : : . .:^geslo-

ten bij 'Dlo', controle geschiec-. . .:-. i .==':e' jaar,

in de meestegevallenonêên!€rr-: .: - = : :anisa-ties verlenen elk hun eigen keu'-=--

KRETENZISCHE PRODL KT F- \

In Nederland zijn enkele bio c: ::-: : - :-<,en uit

Kretate koop. Kretenzische ol 1re^ .'. : ::- .:'-rengdmet andere Griekse olijven, ve'<::--. : . -: :e naam

Sun'fo Kolomoto-olrjven. I O0% (-e-.:-.- - - - .. ^ de ro-

zijnen van Festos, verbouwd dc:- := : ,: =- . an de

biologische coóperatie van l/ess---- .. :--.-: leerd

door 'Dio ' en voorz ien van hei \ : := - , - : . : EKO-

keurmerk

GRIEKS EETCAFE

FORTUNA.t

Wii bezorgen heerliike origineleGrieke gerechten

*U kunt ook aftalen

.tInformeer naar onze wekelijke aanbieding

*DE KEUKEN I5 GEOPEND:

DINSDAG T/M ZATERDAG: 17.00 - 22.@ UURZONDAG: ló.00 - 22.00 UUR

KLEINE KRUISSTRAAT 17, GRONINGENTELEFOON: 050 31+1949

a'.

ONZEMENUKAART KUNT U VINDEN OP INTERNET:HTTP:/ÁVWW.BUYWAYS.COM/FORTUNA

ffio mtloÍ

,? o n l n 4 e n

, n í " L " " n l o n )

l(Ol(l(IRILA|(IADeze keer een drietal recepten.

Het eerste is een vegetarisch recept uit het blad

Smoakmokend, waaruit ook het hoofdartikel vandeze o tVylos kwam.

De andere twee recepten zijn uit het boek Dekeuken von Odysseus en zijn geserveerd tijdens

de toneelworkshop op 20 mei j l ..

6 Lï|(O|(O LOKÏTII OB OU RI|(O

125 gmm meel (oí bloem)

mesPunt zout

4 eetlepels oli j folie

500 gram aardappels

700 gram pompoen

versgemalen peper

4 eetlepels fi jngehakte munt

175 gram verse geitenkaas

100 gmm gerupte boerenkar

l e i

5 eetlepels melk

Romige pompoen-pastei met'n accent van verse munt:Bloem en zout in een kom doen en een kui l t je maken.1,5 eetlepel olie en 0,5 dl handwarm water in het kuiltjegieten, met een vork door het meel roeren, en snel toteen soepel deeg kneden. Deegbal in plasticfolie wikke-len en laten rusten. Aardappels schillen en in plakken van

2 eetlepels sesamzaad

5 mm sni lden.Schil de pompoen,haal de pitten er-u i t en sn i jd t he tv r u c h t v l e e s i nplakjes. Verwarmoe oven voor oP200 'C. Vet eengrote ovenschaalin en leg hierin deaardappels en dep o m p o e n a f g e -wisseld in laagjes.B e s t r o o i i e d e rl a a g j e m e t e e n

beetje zout, peper en I theelepel bloem. Verdeel munten kaassoorten tussen de lagen. Dan het ei loskloppenmet melk en 2 eetlepels olijfolie en over de groentengieten. Het deeg uitrollen tot een lap, rondom I cmgroter dan de vorm. De schaal hiermee aÍdekken en deranden naar binnen vouwen. Het deeg licht bestrijkenmet olie, voorsnijden in vierkanten en bestrooien metsesamzaad. De pastei 5 min. bakken, temperatuur verla-

ten tot 180'C en in ca.45 min. gaar en goudbruin bakken(zo nodig afdekken met aluminiumfolie).

LI|(|(IRI|IJI}| l/A}I MAI IIIT ÍTÍAI'1(Globi) 'Bollen' worden ols volgt gemookt Meng koos metgriesmeef mook zoveel bollen ols u wilt Doe vet in een hetekoperen pon. Frituur ze met een of twee tegelijk en keer zedikwijls om mettwee pollepels. Hool ze eruitols ze gebokkenzijn. Overgiet ze rnet honing; stro oi er moonzood op en dienze op.CATO, De agricuÍtura 79

Het opvullen van de hiaten in de Romeinse instructiesvergt enig inzichtelijk giswerk. Hetvolgende is dan ook slechts één ma-nier om de heerl i jkheden met kaasen sesam van Philoxenus en Cato teherscheppen. Gebruik l iever ol i j fo-lie dan vet om in te frituren, dat wasongetwijfeld bil de Grieken en Ro-meinen ook gebruikel i jker.

Breng de melk aan de kook en strooial roerend de griesmeel erin. Laatheel even doorkoken, maar kilk uit

|(OOL OP ATIIIIIiÍT I.I|JZI

M a a k e e r s t d ehoningazi jn. VolgGalenus' recept:l a a t d e h o n i n gkoken en haal hetschuim er met eens c h u i m s p a a n a Í ,voeg de azijn toeen laat de vloeistofiets inkoken. Totgebruik bewaren.Sn i jd de koo l ind u n n e r e e p j e s ,

"Kool dient met een zo scherp mogelijk mes gesneden teworden, en vervolgens gewossen, ofgegoten en met heel vee,korionder en wijnruit gehokt Sprenkel er vervolgens honing-ozijn overheen en voeg een ietsepietsje srphiurn t oe. U kunt dittrouwens heelgoed ols mezè eten."Mnesitheus, geciteerd in 'Oribasius' (Medical Collections, 4,4, l)

Orymeli I honingozijn:Loat honing zochtjes koken tot hij goot schuimen, verwijderhet schuim en voeg zoveel ozijn toe dot het noch te scherpnoch te zoet wordt, loot opnieuw koken tot olles goed ge-mengd en gekookt is. Voor gebruik mengt u het met woterprecies zools u wijn metwoter mengLGalenius (Staying healthy, 4,6)

Voor zes personen:

I kleíne witte kol

2 theelepels fi jngehakte

verse groene koriander in olie

2 theelepels fijngehakte wijn-

ruiq vers of gedroogd

en beetle raíoetidapoeder

zout

honingozijn:

120 gram honing

2 eetlepels rode wijnuiin

was ze en giet ze af. Meng de kruiden en 3 eetl. honing-azijn erdoor en strooi er zout en asafoetidapoederoverneen.

dat het niet aanbrandt. Schenk het mengsel in een komen laat het iets aÍkoelen, aí en toe roerend. Voeg aan destevige massa een eetlepel honing en de ricotta toe.Meng alles goed dooreen en roer er vervolgens 2 eet-lepels (60 gram) geroosterd sesamzaad door. Verhitde olie in een hiervoor geschikte pan. Test de tempe-ratuur door er een klein beetje van het beslag in telaten vallen: als het naar boven komt en begint te kleu-ren is de olie heet genoeg. Vorm met twee theelepelsballeties door tussen deze lepels wat beslag te ma-

noeuvreren tot u een glad eivormigballetie hebt. Laat 2 tot 3 ervan te-gel i jk in de ol ie val len en keer ze nuen dan tot ze goudbruín zi jn. Haalze uit de olie en laat ze oo keuken-pap ier u i t lekken. Fr i tuur op de-zelfde manier de rest van het be-slag. Verwarm de resterende ho-ning, schud de bal let ies erdoorheenen sprenkel er dan de rest van hetsesamzaad over. Zowel warm alskoud smaken ze verrukkelijk.

KKKK

t'T HAI LII(|(IR III }Op de avond van De lík-ken'ziin de volgende re-cepten uit het kookboekDe keuken van O$lsseus'8e-maaku- Otijvenpasto (blz 38)- Kod op Adrcense wiLe (blz 59)- Knoflookkoos; met veelminder knoflook (blz, 94)- Solade metkip; de zwezeríkwas vervangen door cham-pignons (blz. I l3)- Eieren (blz 128)- Lekkern$en von kaas ensesom {blz.63)Dat de mensen die niet ge-weest ziin, het nodige ge-mist hebben, mag duidelijkzijn. Alles is opgegaan, ter-wijl er toch, zoals gèbrui-keliik, een oYervloed was!

Kl|IPIILDII}J'ÏDe redactie van o tVyloszou graaS een groêPle men-sen bereid zien om in eigendagbladen en tijdschriftenartikeÍen uit te knippen dieinteressant zíjn voor onsblad. Het gaat om artikelenover Griekenland in êenruime contextWie meldt zich aan voordeze kleine moeite. dieveel mensen leesPlezrerkan bezorgen? Graag door-geven aan Erna Koperdraattel. 0592 544833

6RIIKÍ LTIRORKTÍTOPïRIID.|(LAARHet Leerorkest Groniilgên(voorlopig: het bandje vonïent1e) staat klaarte trappe-len van ongeduld om op tetreden, Reeds enige opre-dens hebben ze succesvolachter de rug. Het reper-toire bestaat inmiddels uitmeer dan anderhalf uurrebètika en laiká en groeitgestaag. Het orkest bestaatnu uit 9 personen.Voor mer inío:

Jan Tent, 050 5264537 :

Voor co. vijftien stuks:

275 ml melk

2 eetlepels (60 g) griesmeel

3 eetlepels (90 g) honing

125 gmm ricotta

100 gram sesamzaad, l icht geroosterd

olilfolie voor het frituren

ffi

ffie? o n l n 4 e n

, r i " l r " "n lonà

To MerakiOp zondagmiddag 7 maart verzorgde degroep To Meroki een spetterend optredenvoor ons. De zaal in het Kunstencentrumwas 'tot de nok'gevuld. Verheugend was

dat zich ook veel nietJeden melden, het-geen ook onze penningmeester zeer konwaarderen.Door Ekke Schuítemo

To Meroki speelde veel gevarieerde muziekmet name Epirotisch. Mede door de goede

akoestiek van de (hoge) zaal kwam deonversterkte muziek uitstekend tot zijn recht.Met name de prachtige klarinetklanken be-zorgden menigeen'kippevel'.

Na de pauze was ook nog een klein dans-

De Kikkers20 mei jl. was het dan eindelijk zover: detoneelworkshop, oorspronkelijk al vorig jaar

gepland, vond plaats. Een niet al te grootmaar wel zeer enthousiast gezelschap ver-zamelde zich in het Kunstencentrum. Wa-ren er betrekkeliik weinig mensen omdateen aantal leden van onze vereniging bijvoorbaat al te veel last had van planken-koorts? Jammer, want iedere vorm vanplankenkoorts bleek onnodig.Door Peter SchooD.

ledereen werd prachtig uitgedost in de kos-tuums en met de maskers die Paulien deRoever en Xandra Bardet verzorgd hadden.De rollen mochten directvan papiervoorye-

dragen worden, dus de grootíe angí van

beginnende toneelspelers (e tekí kwijt) was

ook al niet aan de orde. De rolverdeling h^/arnspontaan tot stand en zorgde meteen al voorveel hilariteit Net op het moment dat de slaafvan Pluto'benoemd' moeí worden kwam,nietsvermoedend, Xandra binnen en werdonmiddellijk tot slaaf gebombardeerd. Laterzou blijken dat die rol haar op het lijf geschre-ven was; en wellicht nog vele andere rollenook want ze bleek één van de vele natuurta-lenten die die avond het toneel bevolkten.Onder de ludieke en deskundige aanwijzin-gen van Tim Meeuws kon het ook niet an-ders, of elk sluimerend talent werd direct ge-activeerd. De echte dooaetters waren na-tuurlijk Laurens de Lange en lvo Molenaar, als

vloertje ingencht De dansers inspireenden demuzikanten nog eens ext4 waardoorwe eenconceft beleefden waar de vonken van af-sProngen.Michiel Koperdraat heeft ookvan dit concertopnamen gemaakt. De cd zal t.z.t. voor ver-koop worden aangeboden. Houdt hiervoorde Mylos en/of convo in de gaten.

respectievelijk de god Dionysos en P/uto, met

hoofdrollen van formaat. Een hoogtepuntvormde ook de dichtwedstrijd tussen OnnoKloet en Paulien, die graag de Hades wildenverlaten.

Veel dubbelrollen waren er ook omdat voorhet kikkerkoor heel wat lcwakers en kwaak-sters nodig waren. Tim liet ze l$/aken tot zeer haast br.y neervielen, maar die rol (als lijk)was uiteindelijk voor mijzelf weggelegd!Gelukkig konden de kelen regelmatiggesmeerdworden met al dan niet Grieke drankjes.Het ABC-team kon deze avond niet op volletoeren draaien, maar kreeg gelukkig veríer-king van Paulien. De culinaire hapjes warenheel passend in klassieke íijl gehouden. Uithet Kookboek von Odysseus werden een aan-tal gerechten gepresenteerd, wat dank zij devrij onbekende kruiden (wat dacht u vanaffiapoederD

voor heel verras-

sende en zowaar

ook nog lekkeresmaakervaringen

zorgde.En zo was er,voorwe hetwis-

ten, al weer eengeslaagde avondvan de vereni-ging Groningen-

G r i e k e n l a n dvoorbry!

ffio mflor

taat:.tai.?/i

,a/a:a/í:taz

Smullen aan deTurfsingelVerslag van het zoveelste smulfestijn vande werkgroep Grieks Koken.

Door Xondro Bordet

Op zaterdag 3 juni kwam de zes-koppige wertgroep weer bijeen, dit-

maalten huize van ondergetekende aande Turfsingel. Het was een zonnige na-middag, dus men kwam eigenlijk niet

verderdan het terras' met sladsgezicht

waar de wijn, met piíaches, brood,olijven, feta en rauwkost, al klaar stond.Af en toe glipten enkele kokkinnen naarde keuken om wat uit te oakken of tebereiden, terwijl de reí genoeglijk inde zon zat te keuvelen in afwachting

van het voorspelde noodweer, dat al-maar uitbleeíDit is wat er op tafel verscheen, of eigenlijk

op de boríwering van de galerij: een bonteboerensalade met ei van de hand van Dity inolijfolie gewokte aardappelqes à la Peta; sar-dienen uit de oven ín tomaten-'ozemarijnsaus,waar Caroline reuze trots oD was ímet nameop het eigenhandig slachten van die beest-jes); tuinbonen'yochni, geíoofd met toma-ten enz. en een bietensalade met adembene-mend verse knoflook waarpp Froulle en haardochter Marlke hun beÍ hadden gedaan; delauwe bloemkoolsalade van mii oaíe daarI rvË r rEL I 144)1 .

Er was weer ruim genoeg voor iedereen: dewerkgroep, geassisteerd door Manjke en mijngezinnetje, heeft zich traditiegetrouw bomvolgegeten. Toen het in de schemenng ging mot-

regenen, trok het gezelschap zich terug voorde mega-afi,,las, en vond menvervolgens toch nog een gaatje

voor het rls dat Adri had mee-

gebracht en een slokje thee toe.Van 18 to t 23 uu r z i j n dewer*groepleden van de straatgeweeí, voor slechts ft 14,75

de vrouw, daar kan geen res-taurant tegenop. En oh, wat vre-

selijk lekker allemaal!Eind augustus kool4 de club op-nieuw, een culinaire zomerdaglang, in Adr i 's lommerr i jke

D rentse buitenverblijf.

Giannis Chaldoupis (klarinet) speelde vele magistmle improvisaties

ffio mÍloÍ

5fá;ru

ï , o n r n 4 c n

, r i " L " n l o n )

JaarprogrammaGriekenland, bakermat van onze beschaving. Geïn-spireerd door het thema van de boekenweek dit

laar, leek het ons een goed idee om in het nieuweseizoen extra aandacht te besteden aan 'het oudeGriekenland'. De eerste festiviteit in dit verband isal weer achter de rug. Op 30 september hebbenwe, na de algemene ledenvergadering, een sym-posium gehouden en gesmuld van gerechten uitde oudheid. Naast het verre verleden komen ditseizoen uiteraard ook andere activiteiten aan bod.Genoeg dus om er met elkaar weer een leuk sei-zoen van te maken! Alle activiteiten worden inprincipe gehouden in de foyer van het Kunsten-centrum, Oliemulderstraat 5 | te Groningen.Het bestuur

HET OUDE HELLASl8 november 2000Ons lid Paul Ravensbergen is reisleider van beroep.Al vele jaren verzorgt hij o.a klassieke rondreizen doorGriekenland en weet dus veel te vertellen van deGneke geschiedenis. Deze avond vertelt hij zijn ver-halen aan ons, met dia's.

NIEUWJAARSBORREL| 2 januari 200 |Het is inmiddels een goede traditie dat we elkaar rnhet begin van het nieuwe jaar 'kali chronia, chroniapolla' wensen en gezell ig bijpraten. Als speciale at-tractie treedt voor ons oo het Crieks Leerorkest on-der de bezielende leiding van f4ichiel Koperdraat.

ZONDAGMIDDAGCONCERT

25 februar i 2001, 14.00 uurDit concert op de zondagmiddag wordt iets heelbijzondersl Voor u treedt op het ensemble AeldeMouso uit Nijmegen. Deze groep, uniek in Neder-land, reconírueeft en speelt antieke en vroeg-mid-deleeuwse muziek en dans van de Grieken, Romei-nen en Byzantijnen, de Babyloniërs en Egyptenaren;dit met gebruikmaking van replica's van authentiekeinstrumenten, kleding, sieraden en meubilair. Zi)ver-leenden hun medewerking onlangs aan de prachtigetentoonstelling'Mghen, Mensen en Muzíek'in o.a hetAllard Pier^son museum te Amíerdam en museumHet Valkhof te Nijmegen.

FILMMIDDAGI apr i l 2001

Dit jaar pr^oberen we een wat 'luchtiger film te ver-kijgen. Dit in samenwerking met het FilmcentrumPoelestraat. Hoe en wat hoort u teziinertiid van ons.

DE NATUUR IN NOORD.GRIEKENLAND12 me i 2001Dhr. Anton Wittgen, bioloog, vezo€t op deze avondeen d i apresentatie over bijzondere natuu rgebiedenin Noord Gnekenland, zoals Delta van de Evros,Olympos, Meer van KirJ<ini en Por-to Logo De heerWittgen voert onderzoeken uit in deze gebieden inopdracht van de Universiteit Amsterdam.

En verder:

TAVERNA GROGRITavema GroGri wordt gehouden in de maandenwaarin er geen verenigingsactiviteit is.We gaan dan gezamenlijk eten bij Griek eetcaféFortuno, Kleine Kruisstraal 17. De eeríe keer is opdinsdag 24 oktober as. vanaf 18.00 uur. De overigedata zullen worden vermeld in de convo's.

WERKGROEPEN

Werkgroep LiteratuurDe werkgroep richt zich op vertaalde hedendaagse,naoorlogse literatuur, De deelnemers lezen ca- lx per

twee maanden een beoaald boek en komen vervol-gens bijeen om over het boek te discussiëren.Werkgroep ConversatieDoel van deze wekgroep is om samen te oefenen rnhet Grieks spreken. Van te voren spreekt men eenbepaald gesprekthema af. Om aan deze werkgroepte kunnen meedoen is een behoorli jke basiskennisvan de Grieke taal nodig.Werkgroep Grieks KokenDoel is het maken van originele Gnekse gerechten.De groep komt om de vier tot zes weken samen bijéén van de deeÍnemers thuis. Gerechten die een lan-gere bereidingstijd nodig hebben worden 'in eigenkeuken' voodrereid. Na het koken gaat de groepaan tafel om de resultaten te proeven.

Indien u interesse heeft om mee te doen met eenwerkgroep, of u wilt een nieuwe werkgroep starten,dan kunt u zich in verbinding stellen met de coórdino-tor werkgroepen: Ekke Schuitema, tel. 0595 442748.

AilAftltiltÍr ftrtï,GRIEKENONDERDEDOM'

O Ner deze titel vien Y ere nígjngAnagennisi Utrecht haor 2 5 -jorig bestaan met de volgendeoctivÍteiten:

.28 oktobenWeerdsingel WZ 20, Utrectrt

12,00 uun Opening (gratis)20.00 uur: Feest met live-muziek (f10,-)

. 29 okober 14 uunWeerdsingel WZ 20, LJtrcht

Concert van Omonio metwerk van grote Grieksecomponisten (/ 17,50)

.30 oktober 19.30 uunWeerdsingel WZ 20, Utretrt

LezinsT roditionele Griekse rn-strr.Ënt., door TakisSideris en Cor van Sliedregt(gratis)

. I november 20.00 uur:Theter De Kom, Utrecht

Griekse dans en muziekvoorstelling m.m.v. dans-groepen uit de Benelui(Í20,-). 4 november 16.00 uun

Weerdsingel WZ 20, Utrecht

Lezing over Leven en WerkNikos Kozantzokis doorJorgos Stasinakis, voertaalGrieks (gratis)

. 5 november 12.00 uur:Weerdsingel WZ 20, Utrecht

Forumdiscussie over detoekomst van Anagennisi(gratis)

.6 november 19 .30 uunWeerdsingel WZ 20, Utrecht

Lezing over de Kolosfu,Grieks volkin Pakiston doorXeni Tsorbatzoglou, voer-taal Engels (gratis)

'7 november 19 .30 uunWeerdsingel WZ 20, Utrecht

Lezing over De notuur ínGriekenlond door AdWittgen (gratis)

. l0 november:Weerdsingel WZ 20, Utreht

| 9.00 uun Tavli-toernooi20.00 uur: Bingo

. I I november 21.00 uunWeerdsingel WZ 20, Utrecht

Jongerenfeest met Griêksedisco (/10.-)

Veruolg op pogino I

P O n r n a e n

, r i " l< " "n lon)

"lk weet eigenlijk niks over koftie", was het

eerste wat Giannakos zei aan het begin vande lezing over Griekse koffïecultuur. "lkweet meer over politie( dus misschien kun-nen we daar later over praten?"

Helaas vergat ik te vragen of die twee mis-schien iets met elkaar te maken hebben inde mannen-koffiecultuur in de kafenion.

want wel heb ik deze avond geleerd: daardrinken mannen échte koffie en daarbijhoort een goed gesprek of een rumoerig

spelletle tavli om serieuze 'knikkers'. Thuisbij 'de vrouw' is er vaak zoetigheid bij dekoffie, dat zullen mannen in het openbaarniet doen: likken aan een lepeltle vanille ofconfiture!Door Erno Koberdroot

In het'Kunstencentrum' is het ook met eenmindergrote opkomst gezellig. Dat bleek opzaterdagavond 15 april toen we met 23mensen genoten van het boeiende verhaalvan Dimitris Giannakos. We zaten in groep-jes rondom tafels waarop een campinggasje

stond om, met zijn aanwijzingen, onze eigenGriet<se koffie te zetten.Het ABC-team had voor deze gelegenheid

heerlijke Grieke zoetigheden gemaakt, varië-rend van gebak tot TurJ<s fruit. En op eengrote tafel stonden briki's (koffiekannetjes) inallerlei soorten en maten, Grieke dienbladenen koffiekopjes én de prachtige verzamelingantieke koffiemolens van Martin Baving.

GESCHIEDENISWanneer men begon koffie te dnnken, is nietbekend, maar het is wel bijna zeker dat het inEthiopië was. Daar zijn wetenschappelijke

documenten gevonden uit 900- 1000 na Chr.waarin de drank wordt beschreven als 'goed

voor de maag, de ledematen en de huid' enook dat deze een 'heerlijke geur aan het helelichaam' geeft. Het aroma van koffie schijntinderdaad die bijzondere eigenschap te heb-ben: de aveetklieren lijken de geur af te ge-

ven. Waar water schaars was en regelmatigbaden nog geen gewoonte, wend dit efectwaarsch r1 h1k ery gewaardeend.

Een Arabisch volksverhaal uit ca" 1250 ver

telt dat de vedrannen sjeikOmorwilde koffie-

bessen ontdel<te. Hongerig en flauw van heteten van de rauwe bonen, kookte hij een aan-tal bessen en dronk het brouwseltje. Dit wasniet alleen een welkome variatie op zijn eet-patroon, hij gaf het ook aan zieke mensen,die erdoor genazen. Zegevierend keerde desjeik tenslotte van zijn ver"banning in Mocha

terug naar zijn vaderland mét de koíbareoonen.Een andere bekende legende is die van eengeitenhoeder, diezagdat zijn geiten levendi-ger werden na het eten van koffiebessen. Hijvertelde dit aan de plaatselijke abt, die sa-men met zijn monniken experimenteerde: zeontdekten dat een koffebrouwsel hen hielolangerwakkerte blijven gedur.ende hun nach-telijke gebeden.

In weer een ander verhaal gaan onderzoekerservanuitdat koffe bestond in detijd van Home-rus en dat het de'wonderdrank was die Helenameenarn van Sparta naarTroje.En het veóad gaat dat de moeft van Aden in1454 Ethiopië bezocht en zijn eigen landgeno-ten daar koffie zag drinken. Hij nam bonen meenaar huis die hem genazen van een vervelendeh,rlaal en die hem wakker hielden. Koffie werdtoen snel populair bij de denvrs;en.In Mekka werden de eerste koffiehuizen be-kend, en hoewel ze een religieuze oorsprong

hadden, draaide heteral snel om schaakspel,roddel, zang, dans en muziek Na Mekka volg-den Aden, Medina en Cairo. Koftie kwam in

l5l7 in Constantinopel terecht maar pas in1554 hwamen daar ook koffiehuizen en diewerden al snel beroemd om hun luxueuze in-

richting; de eigenaars wedijverden met elkaarom de gunst van de klant. De koffiehuizenwerden ontmoetingsplaatsen voor vriendenen zakenlieden en vormden steeds meer het

toneel voor oolitieke debatten en discussies.Koffie werd verschillende keren ver"boden-overtreders werden zelfs in de Bosporusgegooid- maar het wend een aanvaardbaredrank toen de regering eraan ging verdienendoor er belasting op te heffen.De reden dat kofflehuizen zo populairwenden

in het Midden-Oosten en Europa is simpel: ietsvergehlkbaars was er nog nooit geweesl Totdie trld kon men ner€ens genieten van een be-taalbaar dran(e in prettig gezelschap.

In | 6 | 5 werd koffie door Ventiaanse kooolie-den naar Europa gebracht enkele jaren later

dan thee, die voor het eerst in Europa werdverkocht in l610, en veel later dan cacao, dievanuit de Nieuwe Wereld in 1528 door deSpanjaarden in Europa werd geihtroduceerd.Toen dus de koffle in ltalië terechtkwam, wa-ren sommige geestelijken voor een ker*ban,aangezien dit dran(e het wed< van de duivelmoeí zijn. Paus Clemens ( 1592- 1605) ech-ter, wilde zelf kunnen oordelen en hij genoot

zo van zijn kopje koffie dat hij verklaarde dat"koffie moeí worden gedoopt om er eenecht christelijjke drank van te maken".

ffio myloÍ

ó

ffie

Een avond koffieleutenmet Dimitris Giannakos

ffio mÍloÍ

w''t:it!r?.?.*.j

GRIEKSE KOFFIE ENKOFTTECI.]LTUURBehalve de uitspraak van Giannakos aan het

begin van de lezing dat hr1 'eigenlijk niks overkoffie wist en ervervolgens een heleboel overwist te vertellen, deed hij nog een paar op-

merkelrlke uitspraken, zoals: "Gnekse koffie iseigenhyk Turkse koffe" en "De traditionelekoffiecultuur in Gnekenland verdwijnt door deFranse of ltaliaanse koffie". Dit gedeelte van

de lezing was vooral gebaseerd op zrln eigen

ervaringen en herinneringen.De kafenion was vroeger weliswaar een open-

bare ruimte, maar elke groep had zijn eigenkafenion, bijv. die van de schrijvers of die vande PASOK of van de taxichauffeurs. Als

een schrijver altijd aan een bepaalde tafelzal" dan ging je daar uit respect niet zit-

ten; ook niet als de man er niet eens was,want hij kon immers nog komen. Dekafenion was ook het culturele centrumvan het dorp; rondtrekkende gezelschap-pen gaven buiten voor de kafenion hunvoorstellingen.De inrichting van een kafenion was ookaltijd hetzelfde: kleine houten of marme-ren tafels en rechte íoelen. Denkend aandeze íoeltjes, is de urtspraak'een griek

heeft 3 íoelen nodig om te zitten' ineens

volkomen duidelijk Ook behoorde tothet interieur standaard een grote spiegelaan de wand en een grote klok. BijGiannakos' oma hing verder een bord metde tekí: 'verboden op de grond te spu-gen', waaruit hij aÍleidde dat het blrlkbaarde gewoonte was dat wél te doen. En

op een schoolbordje stond, voor ieder-een zichtbaar, wat een klant nog te beta-len had. Kaartspelen, tavli en het roken

van de norgleh (waterpijp) was een geliefde

bezigheid van de bezoekers. De kachel werd's winters flink opgestoo( want het mochtniet te koud zrln. Als iemand op twee meter

afstand van de kachel stond, werd dat bijnaopgevat als een belediging, met als gevolg

dat de kafenion eigenlijk altijd stikheet was.Het koffle zetten was bijna een ntueel dataan Írikte regels gebonden was. Zo moeíhet water voor de koftie lauw zijn, dus die

stond altijd klaar. Bij Giannakos'oom stondde suiker áltijd rechts en de handelingen wer-den áltijd in dezelfde volgorde verricht.Vrouwen |qvamen niet in de kafenion, zij had-den hun eigen koffiecultuur. Vrouwen doop-

ten beschuit in de koffie en hadden zoetig-heid eóij, dat deden mannen niet. Althans,

níet in de kafenion, wel thuis. Die zoetigheid

was meeíal een kleverige vanillestroop ofzelfgemaakte confiture, die je op een sooftkoffielepel keeg in een glas water. Daar likteje dan van en daama dronk je de koffie, eengebruik dat trouwens nog steeds bestaat.Het ons zo vertrouwde koffielepeltje bestaatin Gnekenland niet; voorde zoetigheid gebruitct

men een lepel die groter is en voor het koffie

opscheppen een kleinere: het formaat ligttus-sen ons theelepeltje en een advocaatlepeltje

in. Verkijk je hier niet op, want anders pakken

de volgende combinaties heel anders uit:

Voor de bereiding van koffie op de oudÍemanier wordt gebruik gemaakt van het werk-woord pslno (koken), ten,,rijl men tegenwoor-dig meer gewend is aan kcíno (maken) of

ftióchno (klaarmaken).

KAIMÁKI

In de bnkr gaat de koffie, suiker en lauw(l)water, zodat het mengsel meteen geroerd kanworden.

Vlak voor het opkomen kan er nogmaalsgeroerd wonden, maarde koÍiie moet nétvoorhet koken worden opgeschonken, om eenmooie koi'indk, het schuimkraagje, te kijgen.Bij de vrcstos verdwijnt de kaihókidoor het

ffie? o n r n 4 e n

. t " t lT T l e K e n l A n A

koken; door de koffie hoog op te gieten in

het kopje, onstaan er luchtbelletles en dan hebje toch weer de zo belangrijke ko'imóki.

De namen van de koffie hebben betrekkingop de hoeveelheid koffie en suiker, maar ookop de plaats en tijd van het koken.

lk heb trouwens zelf ondekt dat voorwaardevoor een goeie koi'mól< vooral de hoeveel-heid koffie is: een sterk bakkie geeft veelkoïmciki.

FRAPPEHet ontstaan van ijskoftie is brjzonder. De

Nescafe was als ooloskoffie al bekend alswarrne drank Tijdens de Intemationale Jaar-

beurs van Thessaloniki in | 957 werd doorde Írma Loumídhis een kinderdrank gerh-

troduceerd, waaryan de ingrediënten uito.a cacao, suiker en melk bestonden. Ge-schud gaf dit een soort chocomel. Door-

dat het erg warrn was, kwam een mede-werker, de heer Vakodiós, op het idee

om een koele nescafe-variant te maken:

hrl deed Nescafe, suikeren koud water in

een shakeren schudde de inhoud. Bi1 hetopenen kwam hij onder het schuim tezitten, maar het drankje bleek toch heel

lekker en verÍrissend te zijn. Met een chi-que Franse naam, frappè, was een nieuwe

Griekse zomerdrank geboren.

KOFFIEWEETJES' In en na de oorlog werd koffie gemaakt

van gemalen kikkererwten; datwas goed-

koper. Sommige waren half om half.' Wil je onze bekende filterkoffie, dan

vraag je om Gallikó, franse koffie.' Nescafe is duurder maar heeft een gro-

tere omzet in Griekenland dan Gríekekoffie, namelijktwee maal zoveel.Met donk oon Lourens de Lange voor zíjn veftolíngen

FotowedstrijdOp heteeríe jaarfeeí (ledenveqadering) vande vereniging hielden we een fotowedstrijd

die zeerenthousiaí ontvangen werdi dus navijf jaar kunnen we dit wel herhalen. Het on-deruverp van fotografie zal dit keer zryn: Griekse

opschriften, (leuke) borden, ofandere open-bare (al of niet legale) tekíen. U heeft duseen heel jaar de tijd om iets uitzonderlijks tevinden of om iets normaals oD een uitzon-derlijke manier vast te leggen!

Me olígi (met weinig):

3 lepeltjes kofÍie + % lepeltje suikerVar'rgl ikós (zwaar zoet) :

3 lepeltjes koffie + 4 lepeltjes suikerElafrís glikós (licht zoet):

l% lepeltje koffie + 5 lepeltjes suikerG I ikívrastós (zoet gekookt) :

3 lepeltjes koffie + 6 lepeltjes suiker

Mètrios (gemiddeld):

3 lepeltjes koffie + 2 lepeltjes suikerMètrios varís (míddel zwaar):

3 lepeltjes koffie + 3 lepeltjes suikerMètrios vrastós (zwaar gekookt):

3 lepeltjes koffie + 3 lepeltjes suiker

Skètos (puur):3 lepeltjes koftie

ffiet " o n i n 4 e n

, r i " L " " n l o n ) ffio mtloÍ

I

Verslag AlgemeneLedenvergadering& SymposiumOp 30 september waren we met zo'n 20 leden

weer bijeen om het reilen en zeilen van onze ver-

eniging te bespreken. De zaal zag er weer fantas-

tisch uit, langs de kant een lange tafel met allerlei

lekkere happen. Voor we daar echter aan moch-

ten beginnen, moest er eerst vergaderd worden.Omdat de notulen van deze vergadering pas vol-

gend jaar worden toegestuurd, zal ik hier de be-

langrijkste punten melden.Door Poulien de Roever

Jammer maar helaas, de Mylos zal nog maar tweekeer per jaar verschijnen, aangezien vier nummers teveel werk opleveren. De nummers kunnen dan wel

veel dikker worden, dus wie kopij heeft, kan die ver-Íuren naar Roelie SchuitemaEn ach en wee: hetzaaltje in het Kuníencentrum waar

we allen zo enthousiaí over zijn, zullen we in het

seizoen 200 | 12002 vaarwel moeten zeggen vanwegeeen efficiênter en economischer beleid van de nieuwe

directeur. Wie ideeën heeft voor een mooi onder*o-men voorverenigingsavonden, melde zich.Positief het verenigingsjaar werd afgesloten met eenpositief saldo van ca f | 00,- zodat we nog ruime re-

serves hebben. De veryadering keurde de begrotinggoed voor komend seizoen waarbij we de reserves

zullen aanspreken om de muziekgroep Aelde Mousohierheen te halen. Het jaarprogramma vindt u eldersin deze Mylos. Een Íllm vinden blijft een groot pro-

bleem, vertoningrechten strooien ook roet in het eten,maarwe hebben de moed nog niet opgegeven.Laurens de Lange heeft laten weten niet meer met

de werkgroep Gdekse liedjes zingen bezig te kunnen

zijn. Als er iemand is die dit van hem over wil nemen,kan hij zijn teksten en bandjes kijgen. Enkele leden

willen nog wel zingen, maar leiding nemen is een an-

der verhaal. Voor de tovemo GroGri in de Salon be-

íaat verder niet veel animo. Wel wordt er beslotenvoor de maanden dat er geen verenigingsactiviteit is

e€ens gezamenlijkte gaan eten.

Gelukkig hebben we ook nog zeer levendige werk-groepen: Griek Koken, Lezen van vertaolde GnekeLiterotuur en Griekse Conyercotie. Belangstellenden

kunnen zich melden: Ekke Schuitema,0595 442748.

Dan is er het heugelijke feit dat de vereniging vol-gend jaar september officieel vijf jaar bestaat, eenlustrum dus. Er heeft zich een lustrumcommissie ge-

vormd: Ekke, Marjolein, Jaap, lvo en Dity. ldeeën,

mankracht, alles is welkom.Tot slot een beíuursl,risseling Annemien van de Meer

werd bedankt voor haar werkzaamheden als secre-

taris, Ekke Schuitema zal haar taken in het bestuur

ovememen. Maqolern van Ewijkzal in het bestuurzit-

ting nemen als algehele onderíeunende k"acht Paulien,

Roelie en Michiel blijven als vanouds de voorzitter,penningmeesteren l id.

De redactie van de Mylos blijft onveranderd en de

lay-out wordt verzorgd door Michiel en Ema-

KLASSIEK SYMPOSIUMEn toen mocht er gegeten en gedronken worden,

een k/osslek symposium. Onder het publiek bevon-

den zich de werkelijke senatoren lvo, Ans en Nienke

terwijl Xandra dacht dat de klassieken een gordijn

bedrukt met bloemen als toga hadden gebruikt. Ook

uw voorzittertrachtte met behulp van de aanwijzin-

gen op het convocaat zich te hullen in een toga van

vitragestoí De hele vergadering bemoeide zich er-

mee: de methode was wel goed maar de stof deugde

niet en de toga gleed weer af Dit mocht de pret niet

drukken want het eten op tafel nodigde uit. Leden

van de kookgroep, het ABC-team, beÍuursleden en

gewone leden, allen hadden zich gigantische uitge-

sloofd. Het leekte veel, maar gelukkig werd de groep

eters uitgebreid door niet-vergaderaars en waren de

schalen aan het eind zo goed als leeg. Wat had erop

gelegen? Ohlvenbrood, Romeinse lauidkoek offer4<oek

met kaas, eptyrum (olijvenpasta), globibollen (zoeïe

griesmeel), tonijnsalades, sovil lum (kwarktaart),

t)ropotinom (kaasgerecht), solo cottobt o (kipsalade),

eieren met pijnpittensaus, gehaktballen met bosbes-

sen, tuinbonen Vte//ius, komkommer- en koolsalade,

perziken in komijnsaus en perensoufflé. Op verzoek

zullen in de volgende Mylos het recept van twee ge-

rechten worden opgenomen.

De smaakmakers van de klassieken en de combina-

ties daarvan verrasten velen. Bij veel gerechten was

honing, azijn en peper gebruikt. Overal deed mengorum of liquomen door; een saus van gefermenteer-

de vis. Dat klinkt vies maar is het niet. Er zijn nog veel

Aziatische vissauzen te verkrijgen, die ongeveer het-

zelfde zijn. Ooktrossi is van'rotte'gamalen gemaald.

Via de karavaanhandel met India is gember, kaneel,

kardemom, kruidnagel en peper naar Griekenland en

Italië gekomen. De Romeinen hadden vaak Gneksekoks in dienst, die waren de besten en het gold als zeer

chique. Via het kookboekvan Aprcius uit de eerste eeuw

zijn recepten bewaard gebleven en door veel huidige

auteurs bewerkl Een aanrader voor iemand die zich

wil verdiepen in de klassieke keuken is het boek De

keuken von Odysseus'van A Dalby & S. Grainger en

Rond de tofel der Romeinen' van P.C.P. Faas.

Yenolg. Anogonnlsl (poglnio 5)

. rl i'riio"*uo toso;rSeminar Don-sen gÍt Thracië ..,en Sorokolono met docentJorgc Ziogas @ aaggn f/0,-). 12 november 13.0ó iiur:

Theater t HoogÊ

Dag van de Grieke film

. 14 nóièmbiéi 19.30 uu*wwi4àL@zl;uoectri ,:,

Lezing over D.èi héimen ivon de Gn?ke koffie doorDimitris Giannakos (gratis)

'#,*.ff::;lïï;:;'Opvoering Grieke Trage-die lligeneio op de Klimdoor gezelschap Xeni re-gie: Karen de Vries (J15,-)

. 17 november 18.fi) uur:Wedsingei WZ 20, UtrÉht

Kinderíeesi leeftijd tot 12jaar (gratis)

. lg november ti.Oo uun,: :Wanr&irEel$d4:20..UrreshÊ I r:

Dag voor vakantiègangen,levendige beurs voor Grie-

' kenlandlieÍhebbers (Í51-)

. 19 november 12.00 ÍunGriek Orthodoxe Kerh Utrecht

Diverserondleidingen en uit-leg over ikonen door JorgosDiatectopóulós (gátis)

. 19 november 14.00 uur:Startpunt Domplein, Urecht

Sadswandeling: Gn'eke spe,- ren ín de Dornsmd met gidsJoop Derksen' .'i't';;vêmbêi looo uun'

Wèiirdsitgàl WZ 20, UtrecltConcerg traditionele mu-zieh laild én rébètika dooiTo Meraki en Ano Kato (J25,-)To Meraki, ons welbekendvan het prachtitè iondag-middagconcért in het voor-jaar zal samen met degroep Ano Kato een gera-menliik progralm3 bren-8en, een Droemrêzrn8 vandé Giiékè muziek in eennóièaóp, fo Meraki speeltvoora! Epirótika en AnoKato heeft als uitgangspuntde nisiótika, waarop ookdoor dansgroep frgosos zalworden gedansc De avondzal worden àftèilótèn metmooie liederen uit hèiiebètika en laiká rèpèrtóire.Vevolg logino hiernoosr

ffio mÍlot

Iffie

ï ' o n I n 4 e n. r " t l

z ? l e K e n l a n d

íA Griekse veldwachter kun je maarV beter niet provoceren"lk ben Hare Majesteit de koningin der Nederlan-den en ik zou het op prijs stellen enige dagen in

uw hotel te komen doorbrengen. Maar stríkt in-cognito, vanzelfsprekend." Zo kondigde een Haags,bejaard society-dametje -uiteraard niet de konin-gin en niet eens van adel- zich telefonisch aan bijdiverse luxueuse hotels in de Griekse provincie.

Hotelmangers stonden vanwege de eer op hunbenen te trillen. Het hotelpersoneel hield de mondniet en dus maakten alle dorpsnotabelen hun op-wachting bil de hoge Nerderlandse gast. De hotel-rekening, taxikosten en overige (niet malse) kos-ten zouden wel door de Nederlandse ambassa-deur worden vergoed. Toen de ambassade na ver-loop van tild al die rekeningen binnen kreeg, za-ten ze daar met de handen in het haar. Om hetvaderlandse blazoen niet te bezoedelen, werdende schulden maar voldaan.Door Ab Couront in de Volkskront von 10-8-2000

Dit smakelijke verhaal, dat zich een paar decennrageleden heeft afgespeeld, zorgt nog altijd voor denodige hilariteit in de Nederlands kolonie in Grieken-land. Nederlanders komen tijdens hun vakantie inGriekenland nogal eens in de problemen; en vaakdoor hun eigen schuld. Zoals de vijf jongens die opKreta zo onverstandig waren met de niet bepaald

zachtzinnige politie op de vuií te gaan, en nu tottwee jaar celstraf zijn veroordeeld. De jongeren zullenwelfuckyou hebben geroepen; bij het horen van zo'nver^wensing raken de Gnelae veldwachters gewoon-lijk aan de kook

Onze landgenoten denken ook nog steeds dat ze inGriekenland ruíig marihuana kunnen invoeren. Erziteen hele reek van deze optimiíen jarenlange straf-fen uit in het weinig comfortabele Gneke gevang. Zois een 25-jarige Rotterdammer in de grensplaats

Komotini tot levenslang veroordeeld, wegens eenpogingtot dooryoervan een grote hoeveelheid hard-drugs in zijn caravan.Dansen op de Griekse vlag zoals toeristen met hundronken kop wel doen, mag ook niet; het geldt alsheiligschennis.Als je in de open lucht wilt ovemachten, moet je ditdoen op de aangewezen plaatsen. Een stel bedreef

op het preteiland Mykonos, waargewoonlijk alles magwat God ver"boden heeft, bijna publiekelijk de liefde.Ze wenden trldens een onverwachte actie van de polrtre

opgepakt (waaóij ze tegenspartelden omdatze dach-ten met voyeurs te maken te hebben) en voor negenmaanden opgesloten in de mannengevangenis op heteiland Chios.

Maar ook voor íeentjes rapen op de Akopolis enandere archeologische plaatsen draai je onherroepe-lijk de bak in. Grieken zrln bijzonder zuinig op de over-blijfselen uit de oudheid. Een Zwitserse arts vanNerderlandse oorsprong werd door alerte wachtersop de Akropolis gesnapt terwijl hij een minuscuulsteentje opraapte. Hij kreeg een jaar.

De Nederlandse ambassade heeft ook heel wat testellen met vakantievierende jongeren. Sommigen ple-gen zich wel te melden voor hun 'sociale uitkering'.Een Nederlands diplomaat vertelde enige jaren gele-den dat een jongeling die geen geld kreeg tot ontzet-ting van het vrouwelijk kantoorpersoneel zijn broekhad uitgetrokken, op de balie was geklommen enhad geroepen: "Kijken jullie maar goed, ik heb geenbroek aan mijn kont". Deze verhalen zijn beslií geenmythologie, u kunt ze natrekken bij de koninklilke am-bassade in Athene.

Freelonce joumolist Ab Couront woont en wekt ol 35joor in Giekenlond.

Op nevenstaande foto blijkt dat er toch al aardig wat'toeristen' aan het bikken zijn geweest op deAkropolis. En wij maar denken dat de tand des tijdshier debet aan was! (Red.)

.20 november 19.30 uunWeerdsingel WZ 20, Utreclrt

Lezing over De onnrikkefingvon de Gn'ekse tool doormw. Theodoridou, voeraalGrieks (gratis)

.21 november 19.30 uunWeerdsingel \ÀfZ 20. Utrecln

Leilng met als titel: De '

GrÍeke Ruimte door Elenifuratii)' 25 novèmber 2 | .00 uun

-weerusiqf wz 20. utrecln

Groót slodeest met liyê-muziek met o.a. klarinetdoor Novtilos (J10,-)

. 8, l5 & 72 nov.20.@ uur:Weedsingel WZ 20, Utretrt

Korte cursus 6riekse donsmet Soula Stavrakaki (J30i)

.2"9,16&23 nov. 19.30 uucW*rdsingel WZ 20, Utreclrt

Kofte cursus Grtekseuolmet Willemien Kuypers{Í40,-)' 19 november 14.@ uuren 23 & zl noi.20.fr) uunWorkshop Gdekse tr ogedieo.l.v. Karen de Vries (/30,-)

Blij het ter perse gaan van deze

Mylm wm nog niet alle gege-

vens omtrent plaats en priis be-

kend. Raadpleeg hÍeryoor onder-

staand teleíoonnummêr.

Programmaboekje en rêsêrve-

ringen bii:

Griekse Vereniging Anagennisi

telêfood 030 2341039 ítuscen

10.00 - 13.00 uw) cf vh E.mil:

anagenf, isi.utr*ht@wol mail.nl

0l|Íl|0ïT0 rr00[B0r/ff|ÍïAAl|DP[06RAililA:"Dé énfe plicht die demeni heéft, is om van hettevàn te genieten"

nirtotat,

6et o . n ï n g ï n

IT 1 á t e n e n l A n d .

/A Turken en GriekenY dikke vriendenAthene, 7 februori.De Grieke premier Kostas Simitis heeft een uitnodiging aanvaard

de Turkse hoofdstad Ankara te bezoeken. Dat maakte lsmail Cem

bekend op de laatste dag van zijn bezoek aan Athene, het eersteofficiële bezoek van een Turke miníster van Buitenlandse Zaken

sinds veertig jaar. Een maand eerder had ziln Griekse collegaJorgos

Papandreou Ankara aangedaan, het eerste bezoek van deze aard

sinds 38 jaar. De twee intussen bevriend geraakte ministers noe-

men elkaar reeds en'rge tijd bij de voornaam. De Grieks-Turkse

vriendschap kan niet meer kapot. Dat was de kern van Cems

uitlatingen ten overstaan van de Turkse iournalisten."Het enthousiasme over de recente toenadering gaat de controle

van zowel politici als media te buiten. We worden bestuurd door

een mechanisme dat boven ons staat"

Door Frons von Hosselt

Gaat de Grieks-Turkse vriendschap een eigen leven leiden? Overstel-pend zijn de voorbeelden van fenomenen die enkele maanden gele-

den nog ondenkbaar waren. Grieke 'dolÍijnboten' (die zich boven

water voortbewegen) gaan langs havens aan de Turkse kust varen,door wateren die door Turkse politici nog als 'grrlze zone' wordengeduid. Griekse kinderen zingen hetTurl,se volkslied en viceversa op

de wederzijdse televisiestations. Grieke en Turke kranten gaan arti-

kelen uitwisselen, en het komt tot gemeenschappelijke televisiepro-gramma's. Schoolboeken zullen worden gezuiverd van beledigende

en opzvvepende passages.

Miniíer Cem pleitte voorteruggave doorde Engelsen van de Grieksemarmerstukken in het British Museum, des te pikanter omdat lord

Elgin ze in l80 l van plaatselijke Ottomaanse autoriteiten heeft ge-

kocht Grieke en Turkse sportorganisaties zullen vrijwel zeker hun Íiatgeven aan het vooríel beide landen tezamen aan te bieden voor de

Europese voetbalkampioenschappen van 2008.

Er zijn ook ideeën die nog té fantastisch zijn. Het Turtse voorstelgemeenschappelijke militaire manoeuvres te houden, is voorlopig ge-

stuit op een veto van de Grieke minister van Defensie. Er zijn ook

dingen die eenvoudig niet kunnen vanwege de tot 9 april vervroegde

Grieke parlementwerkiezingen. Datwas misschien ookde reden dat

het bericht van Simitis' bezoek aan Ankara nog niet officieel in Atheneis bevestigd. In ieder geval zal het niet vóór die verkiezingen plaatsvin-

den. En een tegenbezoekvan de Turke premier Ecevit hier nog altijd

bijgenaamd 'Attila' na de Turkse invasie op Cyprus van 1974, is voor-alsnog ookte mooi om waarte wonden,

Scepsis is er ook Er z1n ook binnen de Griekse regeringspartl stem-men die de toenadering "een schijnvertoning" noemen om het volkzand in de ogen strooien. "Waar blijven de wer4<elijke Tud<se conces-

sies inzake Cyprus en de Ege1scheZeel.", wordt gevraagd. Zelfs een

eenvoudige, langverbeide geste als de wederopenstelling van de Griek-orthodoxe Theologische School op het eilandje Heybeli, tegenoverlstanbul, is er van Cem ook deze keer niet gekomen. En hij blijft bij

elke gelegenheid nadrukkelijk gewagen van "twee íaten op Cyprus".

íA Vergeefs zoeken naatV oorzaak bosbrandenAthene, 2 seDtember.Zijn 'viiandige' brandstichters verantwoordelijk voor de bosbran-

den in Griekenland? Of is het de noordenwind en een gebrekkige

brandweerl "Tientallen jaren hebben we gevraagd om een weg-

verbinding met loannina. Nu hoeft het niet meer. Wij blijven hier

toch niet meer. Laten de Albanezen ons dorp maar overnemen."

Door Frons von Hosse/t (bron: NRC-Hondelsblod)

o mÍloÍ

De bevolkingvan het halfueórande

dorpjeAya Marina vlakbij de grens

met Albanië, is des duivels. Op 6

augustus was de bosbrand diep in

het noordelijke buurland begonnen.Men meent ook te weten dat elkjaar op die dag de Albanezen

brandstichten uit proteí dat ze niet

worden uitgenodigd bij de viering,

door de christelijke minderheid, van

het feest van de Tronsfigurotie. Drt.jaar dreven de noordenwinden de brand in de richting van het Griekse

Eoiros. De Albanese autoriteiten hadden niet de middelen haar te

beírijden. Athene werd gewaarschuwd en íuunde een helikopter, die

met Albanese toeíemming hier en daar wat water uitgooide. Na

twee weken bereikte de brand, bij noordelijke stormwind, Grieken-

land en zette alles over een front van veeftig kilometer in lichterlaaie.

Er vielen zeven doden onder de bevolking, allemaal bejaarden, zoals

het merendeel van de mensen die hier zijn gebleven ondanks het

isolement. 'Akrítes'worden ze genoemd, de bevolking die moet zor-gen dat de grensstreken Grieks blijven.Volgens de Grieken worden al jaren alle branden aangestoken. Ze

zeggen al lang niet meer "dit bos is veràrand" maar "dit bos hebben ze

veórand", Wie die 'ze' zr1n, daar lopen de meningen over uiteen. De

meesten zien samena,rreringen van duistere elementen die in actie komen

zodra de noordenwind aanwakkert meeíal na een hittegolí Maar als

dat ergens op slaat zou mentoch elke keerbij zo'n aanwakkerende wind

extra alarmdiensten moeten uitzetten, wat nietgebeurtNooit is een'vijandige', datwil zeggen Turkse ofAlbanese brandstichter

betrapt Wel heel wat pyromanen (die soms enthousiast aan het blus-

wer*deelnemen) ofgewone onvoorzichtigen die plaatselijk gewas ver-

branden of een peuk weggooien. Vreemd genoeg vertonen de mediageen belangstellingvoorhun verdere vervolging. Ooknietvoordegenen

dieverantwoordelijkzijnvoordecircavijfduizend illegalevuilstortplaatsen,

waaruit naarschatting 35 procent van de branden voortkomen.

De publicist Nikos Dimou, schrijvervan het boekle'HetongelukGiekte zijn', had al eens gepleit voor de oprichting van een standbeeld

voor de 'onbekende brandstichter, op wie al die branden, uit onacht-

zaamheid vooftgekomen, kunnen worden afgewenteld. Hij heeft dit

idee deze zomer, waarin nu al tweemaal zoveel schade is aangencht

als in 1998, herhaald.Na de enorme brand op het eiland Samos vonden de twee grootste

ffio myloÍ

van dit jaar plaats in Epiros, Noordwest-Griekenland, en in het midden

van de Peloponnesos, het'arcadische landschap'. Hier lag het grootíe

sparrenwoud van Griekenland, Ménolo bij Megdópolis, dat emíig is

aangetast Terwijl een'gewoon'dennen- of eikenbos zich in twintigiaar

herstelt, duurt dat bij sparren volgens deskundigen honderd tottwee-

hondend jaar. De brand van Ménalo is zeker niet aangeíoken.

Petros Tatoulis, afgevaardigde van dit district, maakte een reconstruc-

tie en concludeert dat tot twee keer toe de bliksem op grote hoogte

is ingeslagen. Op zichzelf zou dat niet zo ery zijn geweeí als maar

meteen met het blusl'lerk zou zijn begonnen. Maar de brandweer, die

sinds twee jaar het gezag heeft over de bosbrandbestrijding -daar-

ffie? o n r n 4 e n

, r i "L "7 lonÀ

voor was dat de Bosdiení van het ministerie van Landbouw- heeft

niet het rollend materieel om tot aan de top te komen. Mensen van

de Bosdienst zouden de voetpaden hebben geweten waarlangs

bestrijdingsmateriaal naar boven zou kunnen worden gebracht. Erzal

meer sarnenwerking, zonder rivaliteit, moeten komen tussen deze twee

groepen experts, zegt Tatoulis, die de voordelen van de nieuwe opzet

van l99B beírijdt. Toen vorig jaar het aantal bosbranden opvallend

gering bleef, noemde de regering Simitis dat een succes voor haar

nieuwe opzet van de beírijding. N4aar veel waamemers, niet alleen bij

de oppositie, kan men horen zeggen dat dit gunstige fenomeen was

te danken aan de hevige regens in mei.

identiteiten in de negentiende eeuw. Daarnaast wordt rond de

openingsdatum een expositie georganiseerd over het gebruik van de

Griekse mythologie in de zestiende- en zeventiende- eeuwse Neder-

landse schilderkunsl" Naast deze nieuwe activiteiten bh1ft het stimule-

ren van Nederlands archeologisch onderzoek een kerntaak van het

instituut. Veenman: "AIs Nederlandse archeoloog mag je niet zomaarje schop in Grieke grond steken. Het is nog heel laíig om daar

toestemming voorte kijgen. Er lopen momenteel twee Nederlandse

opgravingsprojecten. Een in Noord-Griekenland waar een stad uit de

Hellenistische periode wordt opgegraven. De tweede betreft de

opgraving van een Akropolis uit de Bronstijd op de Peloponnesos.

Dat we daar toestemminp voor hebben is te danken aan de inspan-

ningen van het inÍituut."

STEUN PRINS BERNHARD CULTUURFONDS

De nieuwe huisvesting van het NIA beslaat een oppervlakte van 700

vierkante meter. Hiermee heeft het instituut ruimte gekegen voor

onder meer kantoor- en expositieruimten, gastenverólijven en een bi-

bliotheek De Vereniging Vrienden van het NIA ontving /80.000 van

het Pnns Bemhard Cultuur'íonds voor de inrichting van de bibliotheek

ln 1997 verleende het fonds het NIA een bijdrage van / 15.000 voor

de uitgave van een Grieke

vertaling uit het Neo-La-

tijn van de in Griekenlandzeer omstr^eden dialoog'De recto lotini groecique

serrnonis p ro n u nti oti one'

van Erasmus, over de uit-

spraak van het Oud-

Grieks. Deze vertaling is

inmiddels ger.eed en wonCt

dit jaar in Griekenland uit-gegeven door uitgeverij

Patakis.

Yoor meer informotie:

Nederlands lnstituut te Athene

Makr i l l , l1742Athene,

telefoon: +30 19 2lO 770.

íA Archeologen, steekt nooit zomaar uw schop inV Griekse grond!Het Nederlands Instituut te Athene (NlA) is verhuisd. Van een

piepklein pandje in het hart van de stad verkaste het instituut

onlangs naar een mooi, neoklassiek herenhuis aan de voet van de

Akropolis. De behoefte aan een ruimere behuizing hvam voort uit

de toegenomen activiteiten van het instituut.

Bron: CultuurberichtZomer 2000 (uítgove Pins Bemhord Culwurfonds)

Het NIA is opgericht in | 984. Aanvankelijk met de doelíelling om als

intermediair te fungeren tussen de Griekse overheid en Nederlandse

archeologen en ondeaoekers. Het NIA is voor de Griekse wet dan

ook eindverantwoordelijk voor^ het Nederlandse archeologische veld-

werk dat in Griekenland plaatsvindt. Sinds 1993 is de doelstelling

verruimd en groeide het NIA uit tot een cultureel centrum dat de

Gneks-Nederlandse banden veríeri<|.De Verenrging Vienden von het Neder/onds /nstituut te Athene pro-

beert sinds 1990 in Nederland ideële en materiële steun voor het

NIA te kweken. Dat is nodig ook Weinig Nederlanders íaan er nog

bij stil dat Griekenland de bakermat vormt van onze westerse be-

schaving. "Als je pak-'m-beet op de voetbal-tribune zit bij Sparta denkje inderdaad niet meer zo snel aan de Oude Grieken", lacht Simon

Veenman, classicus en bestuurslid van de vereniging. Omgekeerd is

het volgens hem overigensnet zo hard nodig om de

Griek-Nederlandse ban-

den in Griekenland te be-

vorderen. " In Griekenland

bestaat bijvoorbeeld het

wrydveóreide mi werstanddat alleen in het Franse

middelbare onderwi js

Grieks en Latijn wordt ge-geven. Als het nieuwepand dit najaar officieel

wordt geopend, wordt

een conferentie gehouden

over de rol van de Griekse

Klassieken in de vorming

van nationale en Europese

7l

@-FruK:7 ' o .n ïns?n

4 \J^e t íen ta .nd .ffio mflor

MIJN NAAM IS:

Jeannette VedderMijn wieg stond in Winschoten. lk heb Tekenen en Kunstgeschiedenisgestudeerd in Groningen aan Kunstocodemie Minervo. Vervolgens inhet onderwijs gewerkl o.a. br1 het Doyeninstituut. Na vijfjaar lesgeven

was het tijd voor wat anders en ben ik overyestapt naar de Kunst-

uitleen Drenthe. Een interessante baan: se-lecteren, aankopen en uitlenen van kunst-

objecten, heb ik negen jaar gedaan. Ook al-lerlei fusiepenkelen meegemaakl wat minder

leuk was. Positief is dat ik daardoor Harry,

mijn partner, heb leren kennen. Sinds vorig

de bouw gewer{<t als eeríe vrouwelijke bouwvakker in de drie noonde-

lijke provincies. Dat beviel goed doch door beenletsel werd ik afge-keurd. Vervolgens heb ik me laten omscholen tot meubelmaakíer.ln | 998 ben ik twee keer naar Koríoe geweest. Vorig jaar gelijk maar

vryf maanden en in december nog eens naarAthene. Inmiddels ben ik

behoorlijk aangestoken door het Gneke virus.

jaar ben ik directeur van Stlchting l2-22', een pilotproject op hetgebied van cultuur-educatie voor jongeren. We bevorderen de aan-dacht van jongeren van l2 tot72 jazr voor allerlei activiteiten zoalsfilm, muziek en theater.

Sinds l986 ga ik regelmatig naar Griekenland. Gnekenland heeft ietsmagisch met al die eilanden. Heerlijk klimaat mooie natuur, aardige men-sen, interessante geschiedenis, kortom, het is goed leven in Griekenland.

Harry Gras

Geboren en getogen íad-Groninger,42 jaar jong.lk heb in Groningengeschiedenis geíudeerd. Al op de middelbare school werd ikgefasci-neerd door Byzantijnse geschiedenis. Echter niet deze studierichtinggekozen omdat ik vond dat je daarvoor wel tien vreemde talen moestleren. lk heb me verdiept in de geschiedenis van Drenthe en ben ge-promoveerd op'Armen en ormenzorgin Drenthe'.lk heb daama driejaar gewed<t als provinciaal hiíoncus van Drenthe. Sedert middenjaren negentig ben ik zelfstandig historicus en inmiddels ook uitgever.Van Griekenland boeit me vooral de geschiedenis en archeologie. Tweejaar geleden hebben Jeanette en ik vier weken door Griekenland ge-

trokken en vele musea en opgravingen bezocht.

Tiny Travaille-Nijholt

De interesse voor Griekenland komt van mijn moeder die 25 jaar

geleden al regelmatig in Griekenland lovam. Drie jaar geleden ben ikvoor het eerÍ naar Korfoe gegaan en op slag verliefd geworden opdit eiland. De vriendelijkheid van de mensen, het klimaat, de geuren,

de bloemen. Het jaar daarop ben ik er opnieuw heengegaan en ervorig jaar zelfs vijf maanden gebleven. lk heb er allerlei mensen ont-moet lk keeg een uitnodiging om in de winter een bruiloft mee tevieren in Athene en dat heb ik gegaan. De verliefdheid is aan hetuitgroeien tot een echte liefte.

Aly Hummel

lk ben ben geboren in Glimmen en ben een vriendin van Tiny Travaille-Nijhott, lkheb 9t/z jaar in Amerika gewoond en gewerkt met eenreizende botenschow Terug in Neder'land een opleiding gevolgd voortimmerman, pardon timmeryrouw. Vervolgens heb ik een paar jaar in

Afgelopen verenigingsiaar mochten we15 nieuwe leden begroeten. Een aantalran hen stelt zich hierbii aan u voor.

Greetje de Boer

lk werk bij'CA verslovingszotg'in Groningenals telefoniste/receptioniste. ln l99B heb ik

voor het eerí kennis gemaakt met Grieken-land. Het werd het eiland Kos, na enthou-

siaste verhalen hierover te hebben gehoord. Die kennismaking is zogoed bevallen dat ik inmiddels al 3 keer Kos heb bezocht en ookGrieks ben gaan studeren.

Elly van GerrevinkMijn wieg stond in Apeldoom, maar ikwoon en werk inmiddels al l5jaar in Groningen. lk werk net als Greetje de Boer ook bij'CAverslovings-zorg', als therapeute.In 1980 ben ik voor het eerÍ in Griekenland geweest. lk heb toen eenmaand lang een trektocht gemaakt op Kreta. Vanaf 1986 ga ik onge-veerelk jaarnaarGriekenland en heb inmiddels al een heleboel eilan-den bezocht. Wat mij aanspreekt is vooral de relaxte manier van

leven in Griekenland.

Gerry Mulder

lk heb klassieke talen geíudeerd in Groningen. Na het afstuderen zijnwe met een groepje naar Griekenland gereisd. Daar hebben we vierweken rondgereden in een oude Peugot en alle oudheden bezochtwaar we zoveel over geleerd hadden.Het was 1966 en er waren nog nauwelijks toeriíen. Je kon overaldichtbij komen, zoals in de Akopolis. lk geef les in klassieke talen inAppingedam. Inmiddels ga ik al zo'n 25 jaa;r regelmatig naar Grieken-land, vooral naar de eilanden.

Gaby Poell

lk ben geboren en getogen in Limburg. lk heb Nederlands gestudeerd

in Groningen. Vervolgens blijven plakken in Groningen en lesgegevenin Appingedam. Daama als rector gewerkt op een school in Epe.Sinds 3 jaar vervul ik deze functie in Hoogezand.In 1987 ben ik voor het eerst met Gerry naar Griekenland geweesL

Een heerlijk land, maar ik ben vooral geihteresseerd in het "oude"

Griekenland. Op Kreta hebben we eens een origineel paasfeest mee-gemaakl Een grote bak met stukken schapevlees ging vooóij. lederpakte een stuk lk ook en bingo! lk had de kop van het beeÍ tepakken, compleet met ogen. Wat te doen zonder mensen te beledi-gen. Heel voorzichtig een paar stukjes vlees los gepeuterd en op eenonbewaal4 ogen bl i k het hele feeímaal weggekieperd.

ffio mÍloÍ

!l!t:t ::11,*'tiz,tr;r:j

Dit laar is het precies 20 jaar ge-

leden dat we voor het eerst naar

Griekenland gingen: naar Kreta

om precies te zijn. We wistenweinig meer van het land dan dat

er oude dingen te zien waren, en

dat het er warm was. Het eerste

bleek te kloppen, het tweede niet Tenminste niet begin mei. Die

eerste nacht hadden we het ijzig koud, in onze dunne zomerslaapzak

en met alleen een buitentent Toen we 's morgens naar buiten ke-

ken, hadden we een pracht'rg uitzicht op de pas besneeuwde toppen

van de Levko Od. Op dat moment konden we er niet echt van genie-

ten. De tent kw'am terecht in de rugzak, en wij in een hotelletje.

BOTERBRIEFJEMet een tevreden gevoel over deze veríandige beslissing verkenden

we het dorp waar ons nieuwe onder*omen íond. Voor we het wis-

ten waren we te gaí bij een vriendelijke dame, die ons liet kennisma-

ken met het begrip 'Grieke koffie'. We vonden het -toen nog- niet

lekker. Veel ergerwas het echter, dat onze kennis van de Griekse taal

zo mogelijk nog minder was dan die van het Griekse klimaat En dat

onze gastvrouw geen woord begreep van iets anders dan haar moe-

dertaal. De conversatie vlotte dus niet echt. Toen kreeg Peter een

lumineus idee: we hadden een foto bij ons van ons huwelijk Als wehaar die lieten zien, konden we haar zo toch iets vertellen, namelijk dat

we net getrouwd waren. We waren er al achtergekomen dat zoiets

erg belangrijk is in Griekenland (in ons hotelletje werden we aanvanke-lijk ondergebracht in een soort kelder, maar na vertoon van ons

huwelijksboekje promoveerden we direct naar een veel riantere ka-

mer). Blij met deze goede inval overhandigden we haar de foto. Jahoon een succes! Goedkeurende blikken, een onverstaanbare maar

enthousiaí klinkende woordenvloed. En daarbij bleef het niet. Reso-

luut stond onze gastvrouw op en liep naarde schooríeenmantel. "Nu

gaatze ons háárfamilie laten zien" íitsle het door me heen, want eenflink aantal Griekse gezichten van alle leeftijden stond daar ingelijst tepronken. Maar ook dit pakte heel anders uit dan ik verwachtte.

Zou onze trouwfoto daar nog steeds staan, een beetje veóleektmisschien na zoveel iaar, tussen al die Grieke familieportretten?

KOMBOLOI

Drie jaar later gingen we weer naar Grieken-land. Deze keer naar Samos. Weer een ge-

denkwaardige eerste nacht. Nu omdat onzepeuterdochter Danjaweigerde een oog dicht

te doen. ZewN die dag zo opgetogen overdie góóóte zandbak en dat gróóóte z\vem-

bad. Ze wilde niet door in slaap te vallen, hetrisico lopen dat dit kinderparadijs bij hetwak-

kerworden verdwenen bleekte zijn.

Maar gelukkig, írand en zee waren er de

volgende dag nog, en ook alle dagen daarna. En het kinderparadijshad voor haar nog veel meer in petto. ledere avond eten op een'matrasje', en tot's avonds heel laat buiten spelen met andere kinde-ren, Winkels en cafeetjes waar je zomaar naar binnen kon lopen en als

'De toerist'. Deze canoon had u no8 teSoed bii

dracht zal ze in heel wat landen in vakantiealbums prijken.

Volkomen onterecht natuurlijk Hoewel... was zij niet het mooistesouvenir, dat we van onze eeríe Griekenlandreis meenamen?!

Echt Griek, dus toch.

ffie? o n r n a e n

, r i "L""n lonJ

je weer naar buiten kwam, had je

altrjd weleen ijsje of iets ander lek-ken van één ofandergroot Gneks

mens geKregen,En dan waren er natuurlijk nog aldie leuke speelgoedkettin(es, waar

de opa's steeds mee zaten te spe-len. Danja had er al zo vaak naar gekeken en dan zagen we haar

denken: "zou ikookeven mogen?" Maargeen Griek hoe kindvriendehlk

ook staat zomaar zijn komboloi af natuurlijk Na dagenlang lijdzaam

toezien besloot onze dochter dat ze het heft in eigen hand moest

nemen. Ze posteerde zich pal voor de opa die er het aardigíe uit zaghield haar hoofdje verleidehlk schuin, draaide met haar schoudertjes en

wees op het favoriete voorwerp.

Nu of nooit. . .. We zagen het mannetje aarzelen. Maar bij de volgende

draai van haar schoudertjes ging hij overstag: weliswaar een beetje

opgelaten onder het oog van al zijn mede-komboloispelers, reikte hij

de kralen met een haast plechtig gebaar aan haar over.

Zou ze op dat moment gevoeld hebben, dat dit snoer meer bete-kende dan gewoon een íukje speelgoed? Dat je het niet zomaar kunt

aanpakken zonder er iets tegen over te stellen?

Veel bedenktijd had ze niet nodig. Ze ruilde met iets wat haarzelf o zo

dierbaar was, en wazr ze nog nooit eerder vrijwillig afstand van had

gedaan. Heel gedecideerd trok ze haar blauwe fopspeen uit haar

mondje en stopte die de oude man in zijn hand. Om hem heen barst-ten zijn kameraden in lachen uit. Het duurde even, voor de veóijste-ring op opa's gezicht tenslotte ook plaats maakte voor een glimlach.

MELACHRINÍ

Ervolgden nogvele vakanties in Gnekenland met onze dochter. Vooral

toen we Karpathos eenmaal ontdekt hadden, schoten we ereen beetjewodel. Als je vaak terugkeert, verandert je relatie met de plaatselijke

bevolking. Men praat met je over 'de toeristen', alsof je zelf tot een

andere categorie behoort. Maar bij Danja ging het verder. Met haar

donkere uitedijk -dat door de Grieke zon nog donkerder werd- zagmen haar vaak voor een Grielae aan.

Soms lastig voor haar, als kinderen haar aanspraken en niet begrepenwaarom ze niet fatsoenlijk antwoord gaf Als ze zei dat ze olondèzo

was, werd ze soms gewoon niet geloofd.

Maar meestal was hetgrappig.Zoals die keer

dat we weer eens een paar dagen in het

bergdorp Olympos verbleven. Danja had eenklederdrachthoofddoek gekochl die volgens

de regelen der kunst door onze hospita omhaar hoofd gedrapeerd was. Zo zaI ze opeen terrasje aan het begin van het dorp, toen

de dagehlkse stoet'echte'toeristen voor eenpaar uur het dorp binnenstroomde. Er wer-den heel wat foto's van haar gemaakt die

dag. Als een echt Grieks meisje in kleder-

ffiru? o n r n 4 e n

,n i" l t . "nlon)ffio mÍloÍ

Tiidens onze vakantie dit vooriaar op Kreta

ontdekte ik dit iaar twee nieuwe Griekse

kookboeken. In het Nederlands!Door Roelie Schuttemo

VOEDSEL VAN DE GODENTDE TRADITIONELE GRIEKSEPLATTELANDSKEUKENl {armatakis Brothers, Chania, Kreta

In tien pagina's wordt de lange culinaire tra-

ditie van de Griekse keuken uit de doeken

gedaan. Gevolgd doortwaalf bladzijden over

de traditionele basis ingrediënten zoals ka-

zen, kruiden en olijfolie. Daama volgen 102

bladzijden recePten, beginnend met feest-

voedsel en eindigend met zoetigheid en

Grieke koffe.

Elk hoofdstuk begint met wat algemene info,

waama tussen de recePten door ook nog

wetenswaardigheden worden vermeld. Dtt

kunnen eruaringen van de schrijfíerzijn, maar

ook aanhalingen van schrijvers uit de oudheid'

Dit alles is overgoten met vele mooie foto's'

De prijs ligt omgerekend, zo rond de / l5'-.

Kortom een aanrader'l

DE CULTUUR VAN DE OLIJFBOOMT

OLIJFOLIE. Het geheim voor een goede gezondheid. Richtliinen voor een iuist gebruik

Nikos & Maria Psi lakís

usBN 96O7448-2t)

Deze tekst staat oP het kaft van het boek en

is geschreven door Nikos & Maria Psilakis'

onder auspiciën van de Gnek e Gustotoire Aco-

demie.Zii hebben een studie gedaan over het

voedingspatroon van de landen rondom de

Middellandse zee en Kreta in het bijzonder.

In mei 1999 presenteerden zij, in samenwer-

king met prof llias Kastanas (Medische facul-

teit), een omvangrijk boekdeel over de ge-

schiedenis van de olijÍboom en de ollfolie, de

resultaten van alle betrefende medische stu-

dies, algemene informatie en vele recepten uit

de hedendaagse keuken.

Het boekO/4fol'e is een samenvattingvan deze

studie. Het bevat historische en volkenkundige

feiten, een beknopt verslag van de medische

studies en geeft uitgebreide informatie over

het gebruik van het gouden sap van de olijf.

De 150 vermelde recePten vorrnen een vo[-

ledige handleiding om de geheimen van de

olijfolie te ontdekken.

Niet voor niets wordt geíeld dat ollfolie ver-

antwoordelijk is voor de goede gezondheid

en de lange levensduur van de mensen.

DE GRIEKSE KEUKENRianne Buls en l íanousos Daskalogiannis

(uitgeverij BZZTïH's-Grovenhoge, l58N 90550t, 493 l)

Nou kook ik niet vaak volgens recePt en

toch is dit een kookboek naar miil hart,

want het bliikt heel Grieks om er op los te

improviseren. Daardoortref le in Grieken-

land veel gerechten in tientallen variaties

aan en in dit boek daarvan de lekkerste en

meest authentieke. Aangestoken door een

recensie in 'Lychnari' kocht ik dit boek bii'Het Griekse Eiland'.

Door Emo KoPerdroot

"De échte Grieke keuken heeft niets te ma-

ken met de weinig afwisselende doorsnee-

gerechten in seizoensrestaurants. De keuken

van Griekenland is eigenlijk onbekend", zeg-

gen de schrijven. "Men noemtde Gneke keu-

ken wel een 'keuken van de aarde'. Daar is

veel voor te zeggen. Niet alleen omdat men

het lange tijd moest stellen met wat de di-

recte omgeving opbracht, maar ook omdat

de gerechten op verschillende manieren di-

rect veóonden ziln met het landschap, de zee

en het licht. Enerzijds is het een schraal land,

beryachtig, niet zo vruchtbaar en ongeschikt

voor een grote veeíapel. Andezijds is het

een rijk land, omspoeld door zeeën, dicht-

beplant met olijfuomen en met een overvloed

aan groenten en fruit in alle seizoenen". Ver-

derop lees ik "Het seizoen speelt een grote

rol bij wat er gegeten wordt' Net zoals de

eilanden na de eerste herfstregens verande-

ren van zonovergoten, droge oorden in íeer-

volle, verlaten plekken waar^ de wind aan de

deuen rammehen men zich in huisverschanst

verandert de keuken. De kleurige zomer-

groenten, gegnlde visjes en koele yoghurtsauzen

maken plaats voor stevige soePen, gerechten

met peulvruchten en wilde berggroenten'

Schaarste en seizoensgebondenheid hebben

de mensen in hetverleden attr.ld genoodzaakt

om creatief om te springen met wat er was".

Én: "Uit verschillende intemationale voedsel-

studies van de laatste 50 jaar is gebleken dat

het traditionele Griekse voedingspatroon een

van de gezondíe terwereld is' Sinds de pre-

historie is het menu gebaseerd oP granen'

peulvruchten, groenten en fruit, veel (onver-

hitte) olijfolie, noten en kaas. Vis Íaat regel-

matig op het menu, vlees was een zeldzaam-

heid. In combinatie met een of twee glazen

rode wijn per dag, veel beweging en fysieke

inspanning blijkt dat een menu waar je ge-

zond oud mee kunt worden", Wat willen we

nog méér?!

Voor mij is dit boek alleen al heel brlzonder

vanwege de vele achtergrondinformatie: be-

halve kóókboek is het ook een heerlijk léés-

boekl Tussen de ordelijk gerangschikte recep-

ten vind je productinformatie, anekdotes

wetenswaardigheden en variaties. Het boek

beslaat 400 pagina's met meer dan 400 re-

cepten, waaryan helaas niet veel afbeeldin-

gen, maareen creatieve keukenpnns(es) heeft

daar geen problemen mee. Over de schrijf-

ster Rianne Buis: zij woont sinds acht jaar op

Kreta. Als redacteur is zij wed<zaam voor

Smookmokend (hoofdartikel en recept),

AllerHondeenlekkereten &dinken en in het

dagblad T rouw heeft zijeen wekelijke column.

Het boek kost f 49,95.

GRIEKSE KEUKEN & DRANKENSophia Soul i en Xenia Kanel lopoulou

(Uitgeverii TOUBI'S)

Een boek zonder |SBN-nummer, dus niet

te bestellen in Nederland. Je zult er voor

naar Griekenland moeten of misschien 'Het

Griekse Eiland' in Amsterdam.

Door Emo KoDerdroot

Een kookboek met een foto bij bijna elk re-

cept. Het beschrijft íreekgerechten en tradi-

tionele recepten met ookwat achtergrondin-

formatie. Ziet er heel aantrekkelijk uit De prijs

was ongeveer /30,00.Met z'n l9 | pagina's is het nog niet de helft

van 'De Griekse keuken'en qua inhoud wil ik

het niet eens vergelijken, maar het is toch aar-

dig voor ons Gnekofelen'.

Een aÍbeelding van het boek vindt u hiemaasL

ffio mÍloÍ

15

KOOKBOEK TIPIn verschillende winkels kun je tegenwoor-

dig voor een paar piek heel leuke boeken

kopen. Dat zijn de zogenaamde 'witte boek-winkels', maar ook in bijvoorbeeld de V&D

is een speciale afdeling met goedkope boe-

ken: in Groningen vlak voor de roltrappen.

Door Emo Koperdroot

MEZq MEDITERRANE GERECIilJESAnne Wi lsonUitgeverij Ki)nemonnn en l58N 3 8290 3235 I

Dit boekje van maar 64 pagina's dik kocht

ik afgelopen voorjaar in zo'n goedkope

boekwinkel in de Herestraat. De beschrij-

ving is heel duideli jk en de foto's zijn inspi-

rerend mooi. Best mogelijk dat het nog

steeds te koop is, want er lagen nog veel.

MEZZ\DE KLEINE CULINAIRETRAKTATIERosamund l ían

Uitgeverij BZT6H en íSBN 90 5S0l 393 5

Bij de V&D kocht ik in diezelfde periode dit

kookboek dat helaas niet meerte koop is. lk

noem het hiertoch omdat ik het een bijzonder

boekvind. De schnjfsterwoonde tijdens haar

kinderjaren in het Midden-Ooíen en met

Mezzeheeftzr.l 'een ode gebracht aan de sma-

ken uit haar jeugd'. In de Arabische landen

spreekt men van mezze of meza; in Turkije

van mezeler of kortweg meze en in Gneken-

land van mezedes of mezedhakia Letterlijk be-

tekent het overal hetzelfde, nl.hopje of monè

vol Drt boekgeeftveel variëteiten en boeiendeinformatie,'gelardeerd' met anekdotes.

r t ')ymlBijna iedereen kent ze wel, mensen die al

iarenlang steeds weer naar Schiermonnik-

oog of Norg gaan. Wij (Martin en ik) doen

dat ook wij hebben een Grieks Schier-

monnikoog: Symi.Door Beo Wolters

Een eenvoudig campingretourtle Eelde-Rhodos

en dan is zo'n weekje primate doen. Erzullen

best mensen zijn die niet begrijpen watwe erte zoeken hebben, die kale rots voor de

Turke kust, een kleine twee uur varen van

Rhodos. We z1n de eeríen die dat beamen:er is weinig, je kunt er (bijna) niets, maar wij

vinden het er zalig; het is elk jaar weer een

beetje thuiskomen.

De overtocht met de dagboten is behelpen:roodveórande, nauwelijk geklede toeristen

die een dagtochtje naar Symi maken. Tja, je

moet wat voor je luie rust over hebben.

Wrl zoryen er dan ook voor dat we overdagniet aan de haven zijn, want dat is niet echtleuk Wij trekken er op uit. Te voet of met

een bootje. En bij terugkomí aan het eind

van de middag, is het weer rustig rond de

haven, want dan zijn de dagjesmensen weer

verdwenen.

Als het seizoen weer is begonnen gaan er's

ochtends verschillende excursieboten vanafRhodos-slad uit de Mandraki-haven naar Symi.Deze boten vertrekken aan het eind van de

fGt''ffi&| /'-\Y J ' o . n ï n s ï n I

/ F \ J " t e K e n t a n a

'IIÁPÀilÀÀOYI.1t NÀ PITNTJT TAxpl.t}lAa II0 r{0Íït Tsí mr0YprtA$t ï[0tf Tl{ttAï,tDL[ t|{ïl1t nox nÀ!|l{,v0[iÍ

De geldkist is als een kluis verankerd in de muur!Gezien in een kerkie op het onbewoonde eilandje Sesklia, ten zuiden van Symi.

middag weer richting Rhodos. Een aantal ke-

ren per week gaat er's avonds om 6 uur een

van de Symi-boten nogeen keernchtingYialos(haven Symi) en dan kun je de volgende och-

tend om 6 uur richting Rhodos.

Uiteraard zijn er ook andere ver"bindingen,maar die gaan niet zo frequent.

Symi was ooit een welvarend eilandje met zo'n

twintigduizend inwoners. De sponsenduikerij

verdween, de scheepsbouw raakle in verval

en de Duitsers lieten er aan het einde van de

oorlog ook nog flink wat bommen op vallen.De bewoners trokken weg: naar Rhodos,

Athene, Amerika, Canada en Australië. Net

zoals vele andere Gneken. Dankzij het toe-risme is de welvaart de laatste jaren weergegroeid. Er is een aantal mensen dat net als

wij steeds weer terugkomen. Het zijn rust-

zoekers, wandelaars, zonaanbidders.Het wordt elk jaar drukker en dat is mede

het gevolg van het feíival dat er gedurende

de zomermaanden wordt georyaniseerd. Hetprogramma is zeer gevarieerd en vrijwel allevoorstellingen en concerten zijn gratis.

Vorig jaar hebben in navolging van Symi, ook

de eilandjes Chalki en Kaíellorizo een cultu-rele weekgehouden.Ben je nieuwsgierig geworden en wil je meer

weten? Symi heeft een website. Ga er zelf ook

eens naar op zoek http://www.symi-island.gr

Je kunt het natuurlijk ook aan ons vragen alsje geen Intemet hebt of nog meer achter-grond-i nformatie wi tt hebben.

ffie? o n r n 4 e n

. t " t lT T t e K e n l a n a ffi

o mÍloÍ

liilltil

16

PlJZZILIIANÁ|(Ndoor Monin BovingDe puzzel van het voorjaarsnummer mocht zich ver-heugen in een groeiende belangstelling t.o.v. de keerdaarvoor. Het aanal inzendingen/oplossingen steeg metmeer dan 33%, zodat het totaal dus op 4 bleef steken.De oplossing, het te vinden spreekwoord luidde:Wot gij niet wilt dot u geschiedt, doe dot ook een onder nieL'Een onafhankelijk jurylid heeft telefonisch ziin geluks-nummer kenbaar gemaakt en aldus de winnaar aange-wezen. Dat is lvo Molenaar geworden, die op enig ogen-blik op één of andere wi.jze in het bezit van een fles wijnzal worden gesteld.

De nieuwe puzzel heeft als grote overeenkomst metde laatste, dat er geen enkel raakvlak met GriekenlandDestaat"Wat een pasteitje is weet iedereen. Maar wat een 'pas-

tei' is, zal niet iedereen weten. Het slimste longetje oÍmeisje roept nu hard door de klas dat het een grootuitgevallen pasteitie is, maar dat antwoord wordt niet

goed gerekend. De term 'pastei' stamt uit het verle-den, toen boeken en kranten nog uit losse loden let-ters werden gezec Als de typograaf het zetsel uit z'nhanden liet vallen en er dan een hoople losse letters opde grond of op de zetbok lag, zei men dat het zetsel in'pastei' was gevallen. Voor deze nieuwe puzzel heb ikbewust een'pastei' veroorzaaktl5 spreekwoorden liggen 'in pastei' en aan u de schonetaak hiervan weer een begrijpelijk geheel te maken.'Toevallig'zijn het eerste en het laatste tekstblokle opde iuiste plaats bliiven liggen. Je moet schuiven met deoverige 33 tekstblokies en zelf de leestekens en spatiesaanbrengen. De l5 spreekwoorden moeten in de luistevolgorde komen te staan, leder spreekwoord begintmet een hoofdletter (kopitool in vaktermen) en de eer-ste en laatste spreekwoord hebben een Z als begin-letter. De letter ij komt als ij en als i en j voor.Veel succes gewenst. Voor de winnaar is er weer eenÍles wiln!Oplossingen vóór I januari naan Martin Baving, Willem Barentz-

strot 12, 9718 BC Groningen, of via e-mail: beamar@cutel.nl

Zoalelnee ine

ntienkwaryan

ikrhstKlnBet

goednPaaende

dehaprinItni

omDa ereedvan delueton tenD

nietdlensver

kloksOoseshe

nindadwedebo

tschieTonSas

dopdoetEkkii

uisttthugrot

shetrgenPoti

erl iontmdebe

sWiegevelaff

rthe goedaart etinizii enbi

iktt nddaisbe sgeeeore ewe

iten stennaar tuitardi teui

geen lkeejken i jnvlkr i wdhi

eneu ndenenge omkikenB anwi

brooWiehigth

dehodebotdek

arluDekaders

doetrdnihond

ipEedewaten,

Dewaa t ztrou

nvoSchtVEAPP

el inandeelva

iethtwesbben

INTERNET NI EUWSIn februari hadden wij informatie bij het GrieksVerkeers Buro opgevraagd. Wii onwingen van hunonderstaande via e-mail.Door Morttn Boving en Beo Wolters

Belangrijke internetadressen voor uw reis naarGriekenland.Naast onze informatielijn (0900 2025905) bestaatnu ook de mogelijkheid om per e-mail informatie opte vragen via het informatie e-mail adres:i nfo b o I i e. gn ot@p /o n e t. n /

Ook hopen wij u op onze eigen website met velebruikbare en interessante linkste mogen verwelkomen:http : I I www.grieksyerkeers b u r o.nl /Wrl geven u bry deze alvast enkele link zodat u zichgemakkelijk op het intemet kunt oriënteren wanneeru iets wilt weten over Griekenland.

AI.CEA4ENE INFORMATIE GRIEKENIÁND:http://www.gr-i ndexer.grlhttp://www.united-hellas.com/index.htm

HOTELS:http://www. hotels-in-greece.com/degreece,htmlhttp://www.travel ing.grlhotel shttp://www.we bhotel.grl

BUSDÍEN5ïEN:http://www. kte l.org/http

EOOTDIENSIEN:http://www.gtpnetcom/

TREIND'EN5ÏEN:http://www.geocities.com/CapeCanave ral/3976/greece.html

A4U5EÁ, EYENE/VIENTEN, TENÏOONSTELI.INGEN:http://wwwcultur e.gr l2J2 | I toc/i n dex.html

CRIEKENTAND ZOEKMACHINE:(uitgebreid keuzemenu in het Engels):http://www. iboom.com/http://www.phantis.com/hap://www.findlinkgr/http://www.thea.grld isplay.htm

H

z,-lrnwzFI,-l

ttFul0aFJ