คมอการดำาเนนงานโรงเรยนสงเสรมสขภาพพ.ศ. 2558

จดทำาโดย

สำานกสงเสรมสขภาพ กรมอนามย

กระทรวงสาธารณสข

คำานำากรมอนามยไดดำาเนนงานโครงการโรงเรยนสงเสรมสขภาพเพอ

พฒนาเดกและเยาวชนดานสขภาพควบคไปกบการพฒนาดานการศกษา โดยการพฒนาศกยภาพโรงเรยนใหเปนจดเรมตนและศนยกลางของการพฒนาสขภาพ รวมทงพฒนาชมชนใหมสวนรวมในการดแลสขภาพตนเองและครอบครว ตงแตปพ.ศ. 2541 และเพอใหโรงเรยนมแนวทางการดำาเนนงานเปนมาตรฐานเดยวกน กรมอนามยไดจดทำาเกณฑมาตรฐานการประเมนโรงเรยนสงเสรมสขภาพใหครอบคลมทง 10 องคประกอบ โรงเรยนสงเสรมสขภาพขน ในพ.ศ. 2545 โดยแบงระดบการรบรองโรงเรยนสงเสรมสขภาพเปน 3 ระดบ คอระดบทอง เงน และทองแดง และจดทำาเกณฑมาตรฐานการประเมนโรงเรยนสงเสรมสขภาพระดบเพชรขน ใน พ.ศ. 2552 ตงแตพ.ศ. 2545 จวบจนปจจบน เกณฑมาตรฐานการประเมนโรงเรยนสงเสรมสขภาพตาม 10 องคประกอบยงมไดถกนำามาปรบปรงหรอแกไข เมอกระทรวงสาธารณสขมการขบเคลอนแนวคดเรองการบรณาการในการจดทำายทธศาสตรของกระทรวง ในพ.ศ. 2557 ซงโรงเรยนสงเสรมสขภาพมความเชอมโยงกบยทธศาสตรดานการพฒนา

กลมเดกวยเรยนและยทธศาสตรดานการพฒนาสขภาพกลมเดกวยรน หนวยงานของกรมตาง ๆ ทเกยวของกบกลมเปาหมายทงสองกลมจงรวมมอกนดำาเนนการปรบปรงเกณฑมาตรฐานการประเมนโรงเรยนสงเสรมสขภาพตาม 10 องคประกอบ ใหสอดคลองกบสถานการณทเปลยนแปลงไปในลกษณะทมผลกระทบตอสขภาพของเดกและเยาวชนประกอบกบ ดงนน กรมอนามยจงจดทำาคมอการดำาเนนงานโรงเรยนสงเสรมสขภาพ พ.ศ. 2558 ขน

คมอการดำาเนนงานโรงเรยนสงเสรมสขภาพเลมน จดทำาเปนฉบบรวบเลมโรงเรยนสงเสรมสขภาพทกระดบ เพอเชอมโยงความคดและพฒนาการโรงเรยนสงเสรมสขภาพตามลำาดบ ซงกรมอนามยหวงเปนอยางยงวาคมอการดำาเนนงานโรงเรยนสงเสรมสขภาพ พ.ศ. 2558 จะเปนประโยชนแกโรงเรยนและหนวยงานทเกยวของนำาไปใชเปนแนวทางการปฏบตใหบรรลผลสำาเรจตอไป

กรมอนามย

2558

งานของแผนดนนน เปนงานสวนรวม มผลทกวางขวางเกยวของกบบานเมองและบคคลทกฝาย เมอเปนงานสวนรวมและมผลเกยวของกบคนหมมาก ปญหาขอขดแยงตางๆ อนเนองมาจากความคดเหนไมตรงกน กยอมเกดมขนบางเปนปรกตธรรมดา ขาราชการผปฏบตบรหารงานของแผนดน ตลอดจนทกคนทกฝายทเกยวของ จงตองมใจทหนกแนนและเปดกวาง รบฟงความคดเหนทแตกตางแมกระทงคำาวพากษวจารณอยางมสต ใชปญญาและเหตผลเปนเครองปฏบตวนจฉย โดยถอวาความคดเหนและคำาวพากษวจารณนน คอการระดมสตปญญาและประสบการณอนหลากหลายจากทกฝาย เพอประโยชน แกการปฏบตบรหารงานและการแกไขปญหาตางๆ ใหงานทกสวนทกดานของแผนดนสำาเรจผลเปนความเจรญมนคงแกประเทศชาตและประชาชนอยางแทจรง.

อาคารเฉลมพระเกยรต โรงพยาบาลศรราช

วนท 31 มนาคม พทธศกราช 2556

สารบญคำานำา

หนาบทท 1 เสนทางสรางเดกไทยส ด เกง มสข

บทท 2 พฒนาการของโรงเรยนสงเสรมสขภาพ

บทท 3 กาวสโรงเรยนสงเสรมสขภาพ

บทท 4 การรบรองเปนโรงเรยนสงเสรมสขภาพ

บทท 5 การพฒนาสความสำาเรจและยงยน

บทท 6 การดำาเนนงานโรงเรยนสงเสรมสขภาพ

เกณฑมาตรฐานการประเมนโรงเรยนสงเสรมสขภาพ

องคประกอบท 1 นโยบายของโรงเรยน

องคประกอบท 2 การบรหารจดการในโรงเรยน

องคประกอบท 3 โครงการรวมระหวางโรงเรยนและชมชน

องคประกอบท 4 การจดการสงแวดลอมในโรงเรยนทเออตอสขภาพ

องคประกอบท 5 บรการอนามยโรงเรยน

องคประกอบท 6 สขศกษาในโรงเรยน

องคประกอบท 7 โภชนาการการและอาหารทปลอดภย

องคประกอบท 8 การออกกำาลงกาย กฬา และนนทนาการ

องคประกอบท 9 การใหคำาปรกษาและสนบสนนทางสงคม

องคประกอบท 10 การสงเสรมสขภาพบคลากรในโรงเรยน

แนวทางการดำาเนนงานตาม 10 องคประกอบ โรงเรยนสงเสรมสขภาพภาคผนวก ก. แบบรายงานและแบบสำารวจทใชในการประเมนโรงเรยนสงเสรมสขภาพ

- แบบสรปผลการประเมนโรงเรยนสงเสรมสขภาพ

- แบบสำารวจสขาภบาลสงแวดลอมในโรงเรยน

- แบบสำารวจสขาภบาลอาหารในโรงเรยน

ข. นยามศพทและขอเสนอแนะในการดำาเนนงานโรงเรยนสงเสรมสขภาพ

สารบญ (ตอ)

หนา

บทท 7 การดำาเนนงานโรงเรยนสงเสรมสขภาพระดบเพชร

เกณฑมาตรฐานการประเมนโรงเรยนสงเสรมสขภาพระดบเพชร

แนวทางการดำาเนนงานโรงเรยนสงเสรมสขภาพระดบเพชร

ตวชวดท 1 โรงเรยนผานการประเมนรบรองเปนโรงเรยนสงเสรมสขภาพระดบทอง

ตวชวดท 2 มการจดตงชมรมสขภาพทมนกเรยนแกนนำารวมตวกน

ดำาเนนกจกรรมสขภาพอยางตอเนองตวชวดท 3 มโครงงานสขภาพของนกเรยนทประสบผล

สำาเรจชดเจนในการลด

ปญหาสขภาพหรอสงแวดลอม ในโรงเรยนหรอชมชน

ตวชวดท 4 ภาวการณเจรญเตบโต

นกเรยนมนำาหนกตามเกณฑสวนสง (W/H) เกนเกณฑ (เรมอวนและอวน)

นกเรยนมสวนสงตามเกณฑอาย (H/A) ตำากวาเกณฑ (คอนขางเตยและเตย)

ตวชวดท 5 นกเรยนไมมฟนแทผ อด และถอน

ตวชวดท 6 นกเรยนอาย 7-18 ป มสมรรถภาพทางกายทสมพนธกบสขภาพ

(Health-related Physical Fitness) ผานเกณฑตวชวดท 7 นกเรยนทมปญหาสขภาพจตไดรบการดแลชวยเหลอตวชวดท 8 นกเรยนมความรและทกษะดานสขภาพอนามยทางเพศตวชวดท 9 การสบบหรในโรงเรยน

ตวชวดท 10 นกเรยนทมสายตาและการไดยนผดปกตไดรบการแกไขตวชวดท 11 มโครงการแกไขปญหาดานสขภาพหรอสง

แวดลอมทมความชกสงหรอเปนอนตรายตอสขภาพของนกเรยนไดเปนผล

สำาเรจตวชวดท 12 นำาบรโภคปลอดภยและเพยงพอ

ตวชวดท 13 สวมผานเกณฑมาตรฐาน HAS

ตวชวดท 14 มการจดหรอจำาหนายอาหารวางและเครองดมทมคณคา

ทางโภชนาการไมหวานจด ไมเคมจด และไมมไขมนสง

ตวชวดท 15 มการสงเสรมใหนกเรยนทกคนไดบรโภคผกมอกลางวน

ตามปรมาณทแนะนำาตวชวดท 16 โรงอาหารผานเกณฑมาตรฐานสขาภบาลอาหารในโรงเรยนตวชวดท 17 การบาดเจบในโรงเรยนททำาใหนกเรยนตองพกรกษาตวในโรงพยาบาลตวชวดท 18 มการจดการปญหาทเกดจากมลภาวะภายนอกโรงเรยน

ทมผลกระทบตอสขภาพตวชวดท 19 โรงเรยนผานเกณฑมาตรฐานสขาภบาลสงแวดลอมในโรงเรยน

ภาคผนวกก.แบบสำารวจ/ประเมน

- แบบสำารวจสวมตามเกณฑมาตรฐานสวมสาธารณระดบประเทศ

- แบบสำารวจสขาภบาลอาหารในโรงเรยน- แบบสำารวจสขาภบาลสงแวดลอมในโรงเรยน- แบบประเมนพฤตกรรมการบรโภคอาหารของเดกอาย 6-13

ป- แบบประเมนพฤตกรรมการบรโภคอาหารของเดกอาย 14-

18 ป- แบบประเมนจดแขงจดออน (SDQ)

ข. แบบรายงาน- แบบสรปขอมลการประเมนตนเองของโรงเรยนสงเสรมสข

ภาพระดบเพชร- แบบรายงานการประเมนภาวการณเจรญเตบโต- แบบรายงานการสำารวจภาวะชองปากนกเรยน- แบบรายงานการทดสอบสมรรถภาพทางกายของนกเรยน- แบบรายงานการประเมนจดแขงจดออน (SDQ)

ค.แนวทางการจดทำารายงาน- การจดทำารายงานผลการดำาเนนงานโรงเรยนสงเสรมสข

ภาพระดบเพชร- การจดทำาผลงานวชาการของโรงเรยน

ง. ความเชอมโยงระหวางมาตรฐานโรงเรยนสงเสรมสขภาพและมาตรฐานการศกษา

บรรณานกรม

คณะผจดทำา

บทท 1เสนทางสรางเดกไทย ส.....ด เกง มสข

จากกระแสโลกาภวฒน ทเกดจากความเจรญทางวทยาศาสตรและเทคโนโลย โดยเฉพาะ ดานเทคโนโลยสารสนเทศ (Information Technology) เปนปจจยสำาคญทสงผลกระทบทงดานบวก และดานลบตอเศรษฐกจ สงคม การเมอง และคณภาพชวตของประชาคมโลก สงคมไทยจงตองมการปรบตวโดยการ พฒนาคน “ ” ทงดานคณภาพและสมรรถนะของบคคลใหมพนฐานในการคด เรยนร และทกษะ การจดการและการดำารงชวต ทสามารถเผชญกบปญหาสงคมและเศรษฐกจทเปลยนแปลงไป รวมทงจำาเปนตองปรบกระบวนการพฒนาพรอมกบการสรางโอกาสและหลกประกนใหทกคนในสงคม โดยความรวมมอของทกภาคสวนเพอใหคนไทยไดรบการพฒนาทงดานสตปญญา กระบวนการเรยนร และทกษะความรบผดชอบตอตนเอง เพอประโยชนในการรวมพฒนาทองถนและประเทศชาตตอไป

เดกวยเรยนและเยาวชนเปนกลมเปาหมายทสำาคญยงของการพฒนา ดงพระราชดำารส ของพระบาทสมเดจพระเจาอยหวภมพลอดลยเดช ในปเดกสากล พทธศกราช 2522 ทวา เดกเปนผทรบชวงทก“สงทกอยางจากผใหญ รวมทงภาระความรบผดชอบในการธำารงรกษา ความสขสงบของประชากรโลก ” และในอนสญญาวาดวยสทธเดกขององคการสหประชาชาต (UN Convention on the right of the child) ซงประเทศไทยลงนามและมผลบงคบใชตงแตป 2535 มสาระสำาคญทมงคมครองสทธเดก 4 ประการ คอ สทธในการอยรอด (Servival Rights) สทธในการไดรบการปกปองคมครอง

(Protection Rights) สทธ ในการพฒนา (Development Rights) และสทธในการมสวนรวม (Participation Rights) ซงรฐตองดำาเนนการใหเดกไดรบการคมครองในสทธดงกลาว การลงทนกบเดกและเยาวชนยอมมผลคมคามากกวาการลงทนใดๆ เดกทไดรบการพฒนาอยางถกตอง เหมาะสมจะนำาไปสการเปนผใหญทมคณภาพ

สภาพปญหาเดกและเยาวชน

จากสภาพสงคมและสงแวดลอมในปจจบนทเปลยนแปลงอยางรวดเรว สงผลตอวถชวตของ เดกวยเรยนและเยาวชน โดยเฉพาะดานพฤตกรรมเสยงจากการไดรบแบบอยางทไมเหมาะสม มคานยมและวฒนธรรมตามกระแสสงคมทไมถกตอง นำาไปสปญหาทเกดจากตวเดก ครอบครว และสภาพแวดลอมทางสงคม เชน การมเพศสมพนธกอนวยอนควร การตงครรภไมพงประสงค โรคเอดส ยาเสพตด ความรนแรง และอบตเหต เปนตน

ปญหาดงกลาว หากไมมการปองกนลวงหนา จะกอใหเกดความสญเสยนานปการ จำาเปนตองใหความสำาคญและเรงสรางคณภาพทงการศกษาควบคไปกบสขภาพ เพอพฒนาศกยภาพใหเดกและเยาวชน เปนผทมคณภาพชวตทด

การเสรมสรางพลงความรสสขภาวะ

สขภาพกบการศกษา ตองดำาเนนการควบคกนไปในลกษณะเกอกลซงกนและกนของทกฝาย ทเกยวของ เพอผลลพธทมประสทธภาพสงสดตอเดกนกเรยนและเยาวชน ดงนนนบตงแตป 2540 แนวทางการพฒนาเดกวยเรยนและเยาวชน จงมความชดเจนเปนรปธรรม

มากขนทงเชงยทธศาสตรและเปาหมาย โดยเฉพาะจาก 2 มตสำาคญของนโยบายชาต ไดแก

1. มตแหง การปฏรปการศกษา กลาวถง การประกนคณภาพ“ ” “การศกษา” ดานกระบวนการเรยนการสอนโดยเนนผเรยนเปนสำาคญ บนพนฐานกระบวนการจดการศกษาตามปรชญาหลก 3 ประการ คอ การศกษาเพอปวงชน การศกษาตลอดชวตและการศกษาเพอการแกไขปญหาทงมวล

2. มตแหง การปฏรประบบสขภาพ กลาวถง การสรางหลก“ ” “ประกนสขภาพถวนหนา ซงเปนการใหสทธขนพนฐานของประชาชน บคคล”ยอมมสทธเสมอกนในการรบบรการสาธารณสขทไดมาตรฐาน โดยกระบวนการจดการดานสขภาพตามปรชญาหลก 3 ประการ คอ สขภาพเพอปวงชน สขภาพเพอชวต และสขภาพเพอแกไขปญหาทงมวล

จงเหนไดวาทง 2 มต ตางมความเชอมโยงจากรากฐานปรชญาเดยวกน

การพฒนาเดกและเยาวชนสประชาคมอาเซยน

การพฒนาเดกและเยาวชน ตองกำาหนดเปาหมายใหชดเจน โดยเฉพาะดานสขภาพซงเปนความจำาเปนพนฐานสำาคญในการดำารงชวต หากเดกมพฒนาการทางรางกาย สตปญญาและจตใจทสมบรณ แขงแรง ม

สขภาพเพอปวงชน(Health for All)สขภาพเพอชวต(All for Health)สขภาพเพอการแกไขปญหาทงมวล(Health for All Problems)

การศกษาเพอปวงชน(Education for All)การศกษาตลอดชวต(All for Education)การศกษาเพอแกไขปญหาทงมวล(Education for All Problems)

เดกไทย ด เกง มสขมตทางสขภาพมตทางการศกษา

ทกษะ สามารถดแลสขภาพตนเองและมพฤตกรรมทเหมาะสม และมความพรอมในการเรยนร ยอมสงผลสมฤทธทางการศกษา การพฒนาการเรยนรสประชาคมอาเซยน จะประสบความสำาเรจหรอไมเพยงใด อยทกระบวนการจดการโดยมงเนนทประสทธภาพของสถาบนการศกษาใหสามารถเปนแกนนำาหรอศนยกลางการพฒนาการศกษาควบคไปกบการสรางสขภาพ ภายใตความรวมมอจากทกฝายทเกยวของ ตงแตครอบครวของเดก ชมชนและองคกรในทองถน ซงเปนสถาบนพนฐานทางสงคม ทมความสำาคญยงตอการพฒนาใหเดกและเยาวชนไทยมคณภาพมาตรฐานทดเทยมกบประเทศอน

บทท 2พฒนาการของโรงเรยนสงเสรมสขภาพ

ความหมายของ โรงเรยนสงเสรมสขภาพ “ ”

องคการอนามยโลก (WHO : 1998) ไดใหคำาจำากดความของ โรงเรยนสงเสรมสขภาพ คอ โรงเรยนทมขดความสามารถแขงแกรงมนคง ทจะเปนสถานท ทมสขภาพอนามยทด เพอการอาศย ศกษาและทำางาน (A health promoting school is a school constantly strengthening its capacity as a healthy setting for living, learning and working) สำานกสงเสรมสขภาพ กรมอนามย กระทรวงสาธารณสข (2545) ไดใหความหมายของโรงเรยนสงเสรมสขภาพ คอ โรงเรยนทมความรวมมอรวมใจกนพฒนาพฤตกรรมและสงแวดลอมใหเออตอสขภาพ อยางสมำาเสมอ เพอการมสขภาพดของทกคนในโรงเรยนแนวคดโรงเรยนสงเสรมสขภาพ การดำาเนนงานโรงเรยนสงเสรมสขภาพ เปนการพฒนาทมความครอบคลมทกมตดานสขภาพและสงแวดลอม โดยสรางกระบวนการ

เรยนรรวมกนของทกคนทงในโรงเรยนและชมชน ใหสามารถนำาความร และทกษะดานสขภาพมาประยกตใชในชวตประจำาวน ดวยการดแลใสใจสขภาพของตนเองและผอน รวมทงสามารถตดสนใจในการควบคมสภาวการณทมผลกระทบตอสขภาพ โดยเฉพาะนกเรยนจะไดรบการปลกฝงทศนคต ฝกทกษะและพฤตกรรมสขภาพทเหมาะสม สมาชกในชมชนมสขภาพกายและสขภาพจตทด อยในสงแวดลอมทสะอาดและปลอดภย ทำาใหบรรลเปาหมายของการพฒนาคนใหมคณภาพชวตทดและอยในสงคมอยางมความสข

การดำาเนนงานสงเสรมสขภาพเดกวยเรยนและเยาวชน การดำาเนนงานอนามยโรงเรยน(School Health Program)

ในอดตเนนการใหบรการ 3 เรองหลกคอ สขศกษาในโรงเรยน (School Health Education) อนามยสงแวดลอมในโรงเรยน (School Health Environment) และบรการอนามยโรงเรยน (School Health Service)

ตอมามการปรบเปลยนวธการดำาเนนงานอนามยโรงเรยนจากขอเสนอแนวคด “โรงเรยนสงเสรมสขภาพ ” ของคณะผเชยวชาญดานการสงเสรมสขภาพและสขศกษาขององคการอนามยโลก ซงประเทศไทยโดยกระทรวงสาธารณสขและกระทรวงศกษาธการรวมกบสำานกงานภาคพนเอเชยตะวนออกเฉยงใต(SEARO) ขององคการอนามยโลก จดประชม Intercountry Consultation on Health Promoting School เมอวนท 2 - 5 ธนวาคม 2540 ณ กรงเทพมหานคร ผเขาประชมประกอบดวยผแทน กระทรวงสาธารณสข กระทรวงศกษาธการ ทบวงมหาวทยาลย และผแทนจาก 7 ประเทศในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต สบเนองจากการประชมดงกลาว กรมอนามยจงนำาแนวคดและกลยทธ โรงเรยนสงเสรมสขภาพนมาดำาเนนการในชวงเวลาทตรงกบแผนพฒนาการสาธารณสขฉบบท 8 (พ.ศ. 2540 - 2544) โดยลกษณะการทำางานอยบนพนฐานการมสวนรวมของผเกยวของทกหนวยงาน องคกร และประชาชนในชมชน มการพฒนาโรงเรยนสงเสรมสขภาพอยางตอเนอง ดงน

พ.ศ. 2541 กรมอนามยเรมดำาเนนการกลยทธโรงเรยนสงเสรมสขภาพ โดยกำาหนดเปาหมาย ถายทอดแนวคด และพฒนาโรงเรยนสงเสรมสขภาพตนแบบจงหวดละ 1 โรงเรยน (มโรงเรยนตนแบบ ของจงหวด ศนยอนามยและสวนกลาง รวม 89 โรงเรยน) และจดทำาคมอแนวทางการดำาเนนงาน

พ.ศ. 2542 มตคณะรฐมนตรมคำาสงแตงตงคณะกรรมการโรงเรยนสงเสรมสขภาพแหงชาต ซงกรมอนามยไดจดประชมคณะกรรมการดงกลาวและผลการประชมทำาใหเกดเปาประสงคของนโยบายโรงเรยนสงเสรมสขภาพ กรมอนามยจงจดประชมแถลงนโยบายโรงเรยนสงเสรมสขภาพ โดยปลดกระทรวงสาธารณสข กระทรวงศกษาธการและกระทรวงมหาดไทย และจดอบรมผนำาเพอดำาเนนงานโรงเรยน สงเสรมสขภาพแกผบรหารโรงเรยนตนแบบจำานวน 89 โรงเรยน สวนระดบจงหวดมการถายทอดแนวคด แกฝายการศกษาและสาธารณสขระดบอำาเภอทวประเทศ และขยายผลสระดบอำาเภอ อำาเภอละ 1 โรงเรยน

พ.ศ. 2543 มการจดทำาเกณฑประเมนโรงเรยนสงเสรมสขภาพดานกระบวนการ 5 องคประกอบคอ 1) นโยบายดานสงเสรมสขภาพ 2) คณะกรรมการสงเสรมสขภาพ 3) การคนหาและกำาหนดปญหาสขภาพ 4) แผนงาน/โครงการดานสงเสรมสขภาพ 5) การดำาเนนงานตามแผนและการตดตามผล โดยกำาหนดเปาหมายใหมโรงเรยนสงเสรมสขภาพตำาบล ตำาบลละ 1 โรงเรยนและจดประชมสมมนาเครอขาย โรงเรยนสงเสรมสขภาพ ระดบประเทศเพอประชาสมพนธสสาธารณะ สวนในระดบจงหวดมการประชมถายทอดแนวคดสระดบตำาบลทวประเทศ

พ.ศ. 2544 มการลงนามขอตกลงความรวมมอในการพฒนาโรงเรยนสงเสรมสขภาพระหวาง กรมอนามย กรมสามญศกษาและสำานกงานคณะกรรมการการประถมศกษาแหงชาต (สปช.) ตอมากรมอนามยไดจดประชมโรงเรยนสงเสรมสขภาพทง 4 ภาค ซงมผแทนองคกรปกครองสวนทองถนเขารวมประชม สวนระดบจงหวดมการประชมชแจงผเกยวของระดบตำาบล เพอขยายผลสโรงเรยนทยงไมไดเขารวม

โครงการ (มโรงเรยนสงเสรมสขภาพผานการประเมน รอยละ 9.6 และมโรงเรยนเขารวมโครงการ รอยละ 32 )

พ.ศ. 2545 จดทำาเกณฑมาตรฐานการประเมนโรงเรยนสงเสรมสขภาพตาม 10 องคประกอบ โรงเรยนสงเสรมสขภาพ และแบงการประเมนเปน 3 ระดบ คอ ระดบทอง เงน และทองแดง ในขณะเดยวกนกรมอนามยไดจดประชมชแจงผบรหารโรงเรยนในเขตกรงเทพมหานคร เพอสรางความเขาใจแนวทางการดำาเนนงานและจดอบรมพฒนาผประเมนโรงเรยนสงเสรมสขภาพ (มโรงเรยนสงเสรมสขภาพผานการประเมน รอยละ 22.6 และมโรงเรยนเขารวมโครงการ รอยละ 84.3 )

พ.ศ. 2546 จดทำาคมอการดำาเนนงานโรงเรยนสงเสรมสขภาพ และจดประชมสมมนาวชาการ และมหกรรมโรงเรยนสงเสรมสขภาพ (มโรงเรยนสงเสรมสขภาพผานการประเมน รอยละ 43.9 และมโรงเรยน เขารวมโครงการรอยละ 88.3 )

พ.ศ. 2547 ไดขยายเปาหมายสโรงเรยนในฝนของกระทรวงศกษาธการ จงเกดโครงการ โรงเรยนในฝน สรรคสรางอนามยด “ ” (มโรงเรยนสงเสรมสขภาพผานการประเมน รอยละ 51.3)

พ.ศ. 2548 เรมโครงการ เดกไทยทำาได เพอพฒนาศกยภาพ“ ”นกเรยนดานสขภาพ เนนการ ใหความสำาคญและการมสวนรวมของนกเรยน และการดำาเนนงานโรงเรยนสงเสรมสขภาพเปนไปอยางตอเนอง (มโรงเรยนสงเสรมสขภาพผานการประเมนรอยละ 68.2 และเพมขนเปนรอยละ 88.8 ในป 2549)

พ.ศ. 2550 มการลงนามขอตกลงความรวมมอในการพฒนา

สขภาพนกเรยนระหวาง กรมอนามย และสำานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน โดยกำาหนดนโยบายพรอมทงจดทำาแผนปฏบตการรวมกน

เพอใชเปนกรอบการปฏบตงานสสขภาวะทยงยนของนกเรยน ภายใตกลยทธโรงเรยนสงเสรมสขภาพ ซงกรมอนามยไดมงเนนพฒนาศกยภาพนกเรยนใหสามารถคด วเคราะห ประเมนสถานการณสขภาพและวางแผนแกไขปญหาในรปแบบของโครงงานสขภาพ โดยนำารองจงหวดละ 1 โรงเรยน และมการขยายผล การดำาเนนงานโรงเรยนสงเสรมสขภาพอยางตอเนอง ( มโรงเรยนสงเสรมสขภาพผานการประเมนรอยละ 93.6 )

พ.ศ. 2551 มการลงนามขอตกลงความรวมมอการพฒนาระบบประกนสขภาพการศกษาเพอ สรางสขภาวะระหวางกระทรวงสาธารณสขและกระทรวงศกษาธการ โดยกระทรวงศกษาจะเปนแกนหลกในการผลกดนการสรางเสรมสขภาวะนกเรยนและกระทรวงสาธารณสขสนบสนนและสรางเครอขายการดำาเนนงาน

พ.ศ. 2552 มโรงเรยนทเขารวมโครงการโรงเรยนสงเสรมสขภาพและผานการประเมนคอนขางสงรอยละ 96.8 กรมอนามยจงไดพฒนาเกณฑมาตรฐานในระดบทสงขนคอโรงเรยนสงเสรมสขภาพระดบเพชร ซงเนนคณภาพโดยวดผลลพธทเกดจากกระบวนการดำาเนนงานตาม 10 องคประกอบทงดานสขภาพและดานพฤตกรรมสขภาพ ผนวกกบผลลพธจากการดำาเนนงานตามนโยบายกระทรวงศกษาธการ พรอมทงจดทำาคมอเกณฑมาตรฐาน และชแจงแนวทางใหผเกยวของทราบ โดยเรมดำาเนนการในป 2552 และมทมประเมนจากสวนกลางรวมกบศนยอนามย มโรงเรยนผานการประเมนเปนโรงเรยนสงเสรมสขภาพระดบเพชรจำานวน 37 แหง

พ.ศ. 2553 การประเมนโรงเรยนสงเสรมสขภาพระดบเพชรในชวงเวลา 2 ปแรกพบปญหาอปสรรคในการประเมนโรงเรยน จงมการทบทวน ปรบปรงเกณฑมาตรฐานโรงเรยนสงเสรมสขภาพระดบเพชรครงท 1 และจดทำาคมอ 2 เลม คอคมอการดำาเนนงานโรงเรยนสงเสรมสขภาพ และคมอผประเมนโรงเรยน สงเสรมสขภาพ เปนฉบบรวมเลมของโรงเรยนสงเสรมสขภาพทกระดบ ผลการดำาเนนงานในป 2553 มโรงเรยน

ผานการประเมนเปนโรงเรยนสงเสรมสขภาพระดบเพชร จำานวน 60 แหง และในป 2554 มจำานวน 65 แหง

พ.ศ.2555 กรมอนามยจดอบรมชแจงทมประเมนโรงเรยนสงเสรมสขภาพระดบเพชร ประกอบดวยนกวชาการจากจากศนยอนามย สำานกงานสาธารณสขจงหวดทกจงหวดและสำานกอนามย กรงเทพมหานคร การดำาเนนงานในป 2555 มโรงเรยนทผานการประเมนเปนโรงเรยนสงเสรมสขภาพระดบเพชร จำานวน 105 แหง

พ.ศ. 2556 การประเมนโรงเรยนสงเสรมสขภาพระดบเพชร ตงแตปงบประมาณ 2556 ดำาเนนการโดยทมประเมนโรงเรยนสงเสรมสขภาพระดบเพชร ซงกระทรวงสาธารณสขไดลงนามคำาสงแตงตง และกรมอนามยไดปรบปรงเนอหาเกณฑมาตรฐาน และแนวทางการประเมนโรงเรยนใหชดเจนมากขน สอดคลองกบบรบทโรงเรยนและสถานการณปญหาสขภาพนกเรยนในปจจบน เพอใชเปนแนวทางการดำาเนนการตอไป

พ.ศ. 2557 มการขบเคลอนแนวคดเรองบรณาการ ในการจดทำายทธศาสตรของกระทรวงสาธารณสขโดยโรงเรยนสงเสรมสขภาพมความเชอมโยงกบยทธศาสตรดานพฒนาสขภาพกลมเดกวยเรยนและยทธศาสตรดานการพฒนาสขภาพกลมวยรน หนวยงานของกรมตางๆ ทเกยวของกบกลมเปาหมายทงสองกลมจงดำาเนนการปรบปรงเกณฑมาตรฐานการประเมนโรงเรยนสงเสรมสขภาพตาม 10 องคประกอบ ใหสอดคลองกบความเปลยนแปลงของสถานการณทมผลกระทบตอสขภาพเดกและเยาวชน

อยางไรกตาม การดำาเนนงานโรงเรยนสงเสรมสขภาพ ตองอาศยการมสวนรวมของภาคเครอขายทกภาคสวนในสงคม ไดแก ผบรหารโรงเรยน คร นกเรยน และชมชน ฯลฯ เปนกำาลงสำาคญในการขบเคลอนการดำาเนนงานใหบรรลผลสำาเรจ

บทท 3 กาวสโรงเรยนสงเสรมสขภาพ

การเขารวมโครงการโรงเรยนสงเสรมสขภาพ

โรงเรยนทกสงกดทงภาครฐและเอกชนเขารวมโครงการโรงเรยนสงเสรมสขภาพไดโดยแสดงความจำานงกบหนวยงานตนสงกดระดบจงหวดหรอสำานกงานเขตพนทการศกษา และรบคมอการดำาเนนงานโรงเรยนสงเสรมสขภาพสำาหรบใชเปนแนวทางในการดำาเนนงานเพอพฒนาสการประเมนรบรองในระดบตาง ๆ ตอไป

ขนตอนการกาวสโรงเรยนสงเสรมสขภาพ

การพฒนาโรงเรยนสโรงเรยนสงเสรมสขภาพ เกดจากผบรหาร คณะครและนกเรยนมความตระหนกถงความสำาคญของการมสขภาพด และความจำาเปนในการสรางพฤตกรรมสขภาพทถกตองตงแตเดก รวมทงมงมนสรางใหโรงเรยนเปนศนยกลางของการพฒนาความเปนอยอยางมสขภาพดของทกคนในชมชน โดยโรงเรยนดำาเนนการตามขนตอน ดงน

1. สรางความสนบสนนของชมชนและทองถน ผบรหารโรงเรยนควรชแจงแก คร นกเรยน ผปกครอง ผนำาชมชนและประชาชนในทองถนเกยวกบความสำาคญและความจำาเปนในการดำาเนนงานสรางสขภาพเพอสรางความเขาใจและความรวมมอระหวางโรงเรยนและชมชน

2. จดตงคณะกรรมการสงเสรมสขภาพของโรงเรยน คณะกรรมการสถานศกษาของโรงเรยนสรรหากลมบคคลทสนใจงานสงเสรมสขภาพ และ การพฒนาคณภาพชวตของนกเรยนและชมชน แตงตงเปนคณะกรรมการสงเสรมสขภาพของโรงเรยนประกอบดวยคร นกเรยน ผปกครอง บคลากรสาธารณสขและผแทนองคกรในชมชน โดยคณะกรรมการชดน ทำาหนาทในการรวมกนคนหาแนวทางปฏบตเพอพฒนาสการเปนโรงเรยนสงเสรมสขภาพ

3. จดตงคณะกรรมการทปรกษา

คณะกรรมการสถานศกษาสรรหาและแตงตงคณะกรรมการทปรกษาจากผนำาชมชน และ ผทสนใจ โดยคณะกรรมการชดนจะทำางานรวมกบโรงเรยนในการเผยแพรขาวสารดานการสงเสรมสขภาพ ตลอดจนระดมทรพยากรในทองถน เพอสนบสนนและสรางความแขงแกรงในการดำาเนนงานโรงเรยนสงเสรมสขภาพ

4. วเคราะหสถานการณ คณะกรรมการสงเสรมสขภาพของโรงเรยนสำารวจสถานการณ

ดานสขภาพของโรงเรยนและชมชน เพอรวบรวมขอมลพนฐานในการดำาเนนงานสงเสรมสขภาพ เชน สถานการณปญหาสขภาพ สภาพสงแวดลอมทางสงคม ระเบยบ กฎเกณฑ รวมทงทรพยากรในชมชนทเออตอการสงเสรมสขภาพ

5. กำาหนดจดเรมตนในการทำางาน คณะกรรมการสงเสรมสขภาพของโรงเรยน นำาผลการวเคราะหสถานการณสขภาพของโรงเรยน และชมชน มารวมกนระดมความคดในการกำาหนดประเดนเพอดำาเนนการสงเสรมสขภาพตาม สภาพปญหา/ความตองการของนกเรยน บคลากรในโรงเรยน ผปกครองและชมชน

6. จดทำาแผนปฏบตการ คณะกรรมการสงเสรมสขภาพของโรงเรยนกำาหนดนโยบาย

และแผนปฏบตการใหสอดคลองกบสภาพปญหา พรอมทงกำาหนดเปาหมายการดำาเนนงาน รปแบบกจกรรม บทบาททเกยวของ ตวชวดในการตดตามประเมนผล การประสานความรวมมอระหวางโรงเรยนกบชมชนและระบบรายงานใหชดเจน

7. ตดตามและประเมนผล

คณะกรรมการสงเสรมสขภาพของโรงเรยน ตดตามความกาวหนาในการดำาเนนงาน โดยการ จดประชมแลกเปลยนขอมลขาวสารระหวางผเกยวของ มการประเมนผลการดำาเนนงาน การเผยแพรประชาสมพนธผลสำาเรจ และการปรบแผนงานเพอแกไขขอบกพรองในการดำาเนนงานเปนประจำาอยางตอเนอง

8. การพฒนาเครอขายระดบทองถน คณะกรรมการสงเสรมสขภาพของโรงเรยนแตละโรงเรยน ม

การผลกดนและสนบสนน การดำาเนนงานซงกนและกน ดวยการสรางเครอขายโรงเรยนสงเสรมสขภาพ โดยมการแลกเปลยนขอมลขาวสาร ประสบการณ และแหลงทรพยากร ตลอดจนมการจงใจใหโรงเรยนอนๆ ทยงไมรวมโครงการ เกดความตนตวและรวมดำาเนนการสงเสรมสขภาพในโรงเรยนตามแนวทางโรงเรยนสงเสรมสขภาพ

หลกการพฒนาการดำาเนนงานโรงเรยนสงเสรมสขภาพ

การพฒนาโรงเรยนสงเสรมสขภาพตามหลกการบรหารงานโดยใชวงจรคณภาพ (Quality Circle) ดงน

1. การวางแผนดำาเนนงาน (PLAN)

แตงตงคณะกรรมการสงเสรมสขภาพของ

โรงเรยนเปนลายลกษณอกษรประกอบดวย คร นกเรยน ผปกครอง บคลากรสาธารณสข และผแทนองคกรในชมชน คณะกรรมการสงเสรมสขภาพ

ของโรงเรยนรวมกนกำาหนดนโยบายสง

เสรมสขภาพ ใหครอบคลมประเดนสขภาพท

จำาเปน

2. การปฏบตการ (DO)

ปฏบตตามแผนงาน โครงการ ทกำาหนด

โรงเรยนประเมนตนเอง (Self Assessment) โดยใชเกณฑมาตรฐานการประเมนโรงเรยนสงเสรมสขภาพ เพอคนหาสงทยงไมไดดำาเนนการหรอดำาเนนงานไมเปนไปตามเกณฑมาตรฐานโรงเรยนสงเสรมสขภาพ

ดำาเนนงานเพอปรบปรงใหบรรลตวชวดตามเกณฑมาตรฐานการประเมน

3. การตรวจสอบ/ทบทวน/ประเมน (CHECK) นเทศ กำากบ ตดตาม สราง

ขวญกำาลงใจในการดำาเนนงานโดยคณะกรรมการนเทศภายในของโรงเรยน ระหวางการปฏบตงาน

ตรวจสอบ ทบทวน ประเมนโรงเรยนสงเสรมสขภาพโดย

4. การปรบปรงแกไข / พฒนา (ACT)

สรปผลการตรวจสอบ ทบทวนและนเทศงานตามองคประกอบ/ตวชวด โรงเรยนสงเสรมสขภาพ

นำาผลการตรวจสอบ ทบทวนและนเทศงานไปใชปรบปรงแกไข การดำาเนนงาน หรอกจกรรมของโรงเรยนสง

ความรวมมอในการดำาเนนงานโรงเรยนสงเสรมสขภาพ

ประโยชนทเกดขนจากการเปนโรงเรยนสงเสรมสขภาพ

โรงเรยนไดรบรแนวทางการสงเสรมสขภาพนกเรยน บคลากรในโรงเรยนและขยายผลสชมชน

นกเรยนไดเรยนรวถชวตในการสรางพฤตกรรม ซงจะปลกฝงใหเกดการปฏบตตนทจะนำาไปสการมสขภาพดตงแตเดกควบคไปกบการศกษา เพอใหเดก ด เกง มสข“ ”

คร ผปกครอง และสมาชกของชมชนจะไดรบความรเกยวกบสขภาพอนามยเพอนำาไปปฏบต ใหเกดทกษะการดแลสขภาพทเหมาะสม

ภาครฐ

* โรงเรยน * หนวยงานสาธารณสข

ครอบครว

* พอแม* ผปกครอง

นกเรยน

* แกนนำา * ชมรม

ชมชน

* องคกรทองถน * กลม /

โรงเรยนสงเสรมสข

ภาพ

ตวชวดของโรงเรยนสงเสรมสขภาพมความสอดคลองกบตวชวดการประเมนคณภาพการศกษา กอใหเกดผลดตอโรงเรยนในการรบการประเมนจากภายนอก

โรงเรยนมโอกาสไดรบความรวมมอและการชวยเหลอจากชมชนและองคกรตาง ๆ เพมขน

ประโยชนดงกลาวขางตน เปนความทาทายภายใตเงอนไขทจำากดของทรพยากร คน เวลา และงบประมาณของฝายการศกษา สาธารณสข และทองถน ทางเลอกทเหมาะสมคอ การบรณาการ“ ความรวมมอในเรองการศกษาควบคไปกบการมสขภาพด ” โดยมเปาหมายสงสดคอ ภาพลกษณของ เดกวยเรยนและเยาวชนไทยทด เกง และมความสข อนเปนความสำาเรจของการปฏรปการศกษาและการปฏรประบบสขภาพ ซงจะนำาไปสการบรรลถงปรชญาการพฒนา คน อยางแทจรง“ ”

บทท 4การรบรองเปนโรงเรยนสงเสรมสขภาพ

ขนตอนการรบรองเปนโรงเรยนสงเสรมสขภาพ

1. สำานกงานสาธารณสขจงหวดรวมกบหนวยงานตนสงกดของโรงเรยนในพนท ชแจงหนวยงาน ฝายสาธารณสข ฝายการศกษา ตลอดจนโรงเรยนทแสดงเจตจำานงเขารวมพฒนา 2. โรงเรยนประเมนตนเอง โดยใชเกณฑมาตรฐานการประเมนโรงเรยนสงเสรมสขภาพ 10 องคประกอบเพอคนหาสงทยงไมไดดำาเนนการ หรอดำาเนนการไมครบถวน 3. โรงเรยนพฒนาใหเขาสเกณฑมาตรฐาน โดยใชวงจร PDCA คอ วางแผน ดำาเนนการ ทบทวน ตรวจสอบ แกไขเพอปรบแผนใหม ทงใน

สวนทสามารถดำาเนนการไดเองและสวนทจำาเปนตองขอรบการสนบสนนจากบคคล / หนวยงานทเกยวของในพนท ซงสามารถขอรบคำาแนะนำาไดจากทมประเมนระดบอำาเภอ 4. เมอโรงเรยนดำาเนนการไดครอบคลมทกองคประกอบ และเหนวาผานเกณฑมาตรฐานการประเมนโรงเรยนสงเสรมสขภาพแลว สามารถแจงความประสงคขอรบการประเมนไดบคลากรสาธารณสขผรบผดชอบงานอนามยโรงเรยน 5. โรงเรยนนำาผลจากการผานเกณฑประเมนโรงเรยนสงเสรมสขภาพระดบทองมาเปนขอมลเบองตนเพอกาวสระดบเพชร 6. โรงเรยนประเมนตนเองโดยใชเกณฑมาตรฐานโรงเรยนสงเสรมสขภาพระดบเพชรเพอคนหา สงทยงไมถงเกณฑและพฒนาเขาสเกณฑ 7. เมอโรงเรยนเหนวาผานเกณฑมาตรฐานโรงเรยนสงเสรมสขภาพระดบเพชร จะตองจดทำาเอกสารทแสดงใหเหนถงผลการบรรลตวชวดตางๆ ตามแบบฟอรม (ภาคผนวก) สงผานทมประเมนระดบอำาเภอไปยงทมประเมนระดบจงหวดเพอประเมนในเบองตน 8. เมอโรงเรยนไดรบการประเมนวาผานเกณฑโรงเรยนสงเสรมสขภาพระดบเพชรในเบองตน จากทมประเมนระดบจงหวดแลว สำานกงานสาธารณสขจงหวดแจงศนยอนามยเพอขอรบการประเมนรบรองโรงเรยน

9. หลงจากทมประเมนจากศนยอนามยไดประเมนโรงเรยนและพจารณาใหผานการประเมน ในระดบเพชรแลว สงเอกสารรายงานของโรงเรยน (รายงานทแกไขแลว) และสรปผลการประเมนของ ศนยอนามย เพอใหกรมอนามยพจารณาการรบรองเปนโรงเรยนสงเสรมสขภาพระดบเพชรตอไป

ผาน

ผาน

กระบวนการรบรองเปนโรงเรยนสงเสรมสขภาพ

โรงเรยนเขารวมโครงการ

โรงเรยนแจงความจำานงสมครเขารวมโครงการไปยงหนวย

สสจ. รวมกบ สพท.

โรงเรยนประเมนตนเอง(10 องคประกอบ)

โดยคณะกรรมการสงเสรมสขภาพไมผาน

โรงเรยนพฒนา

แจงความจำานงขอรบการประเมน ไปยง

เจาหนาทสาธารณสข

ประเมนรบรองเปนโรงเรยนสงเสรมสขภาพ

พฒประเมนรบรองการเปน

โรงเรยนสงเสรมสขภาพ

โรงเรยนพฒนาสเกณฑระดบเพชร

โรงเรยนประเมนตนเองโดยคณะกรรมการ

ไมผาน

แจงความจำานงขอรบการประเมน

พรอมเอกสาร/หลกฐาน

ทมประเมน ระดบอำาเภอ

ทมประเมน ระดบอำาเภอ

โรงเรยนพฒนา

ประเมนรบรองการเปนโรงเรยนสงเสรมสขภาพ

ทมประเมน ระดบ

คณะกรรมการประเมนโรงเรยนสงเสรมสขภาพ

ระดบเพชรตามคำาสง

สำานกงานสาธารณสขจงหวดตรวจสอบผลการประเมน

แลวพจารณาการรบรองการเปนโรงเรยน

- สงรายงานฉบบสมบรณของโรงเรยน

บทท 5การพฒนาสความสำาเรจ เพอคณภาพชวตทด

ของเดกอยางยงยน

ประเมนรบรองการเปน โรงเรยน

คณะกรรมการประเมนรบรองฯ

พจารณาและรบรองการเปน โรงเรยนสงเสรมสขภาพ

โรงเรยนไดรบเกยรตบตร

บทท 6 การดำาเนนงานโรงเรยนสงเสรมสขภาพ

การดำาเนนงานโรงเรยนสงเสรมสขภาพเปนกระบวนการดำาเนนงานเพอใหเกดกจกรรมสงเสรมสขภาพและปองกนโรคตามองคประกอบของโรงเรยนสงเสรมสขภาพ 10 ประการแบงเปน 2 ดาน คอ

1) ดานกระบวนการ ไดแก

องคประกอบท 1 นโยบายของโรงเรยน องคประกอบท 2 การบรหารจดการในโรงเรยน

2) ดานการสงเสรมสขภาพ ไดแกองคประกอบท 3 โครงการรวมระหวางโรงเรยนและ

ชมชนองคประกอบท 4 การจดสงแวดลอมในโรงเรยนทเออ

ตอสขภาพองคประกอบท 5 บรการอนามยโรงเรยนองคประกอบท 6 สขศกษาในโรงเรยนองคประกอบท 7 โภชนาการและอาหารทปลอดภยองคประกอบท 8 การออกกำาลงกาย กฬาและ

นนทนาการ

องคประกอบท 9 การใหคำาปรกษาและสนบสนนทางสงคม

องคประกอบท 10 การสงเสรมสขภาพบคลากรในโรงเรยน

ระดบการรบรองโรงเรยนสงเสรมสขภาพ ระดบทองแดง

o ผานเกณฑประเมนขนดมาก 4 องคประกอบ โดยตองผานตวชวดทกตว

o ผานเกณฑการประเมนขนดใน 6 องคประกอบทเหลอ ระดบเงน

o ผานเกณฑประเมนขนดมาก 6 องคประกอบ โดยตองผานตวชวดทกตว

o ผานเกณฑการประเมนขนดใน 4 องคประกอบทเหลอ ระดบทอง

o ผานเกณฑประเมนขนดมาก 8 องคประกอบ โดยตองผานตวชวดทกตว

o ผานเกณฑการประเมนขนดใน 2 องคประกอบทเหลอ

รายละเอยดการดำาเนนงานโรงเรยนสงเสรมสขภาพในบทท 6 ประกอบดวย 2 สวนคอ

1. เกณฑมาตรฐานการประเมนโรงเรยนสงเสรมสขภาพ2. แนวทางการดำาเนนงานโรงเรยนสงเสรมสขภาพ

1. เกณฑมาตรฐานการประเมนโรงเรยนสงเสรมสขภาพ

องคประกอบท 1 นโยบายของโรงเรยน

ตวชวด เกณฑระดบการประเมน

(คะแนน)คะแนนทได

แหลงขอมล/วธพสจน

การกำาหนดนโยบายสงเสรมสขภาพของโรงเรยน1. มการแตงตงคณะกรรมการสงเสรมสขภาพของโรงเรยนหรอคณะทำางาน ททำาหนาทเกยวกบการสงเสรมสขภาพของโรงเรยน อยางเปนลายลกษณอกษร ซงประกอบดวยคร นกเรยน ผปกครอง เจาหนาทสาธารณสข และผแทนองคกรในชมชน

2. โรงเรยนมนโยบายสงเสรมสขภาพทครอบคลมประเดน ดงตอไปน

1) การสงเสรมสงแวดลอมทาง กายภาพและทางสงคมทเออตอ การพฒนาสขภาพนกเรยน2) การสงเสรม เฝาระวง และ แกไขปญหาสขภาพ 3) การพฒนาพฤตกรรม

คณะกรรมการหรอคณะทำางาน มสดสวนอยางนอย 3 ใน 5 มาจากประชาชนและองคกรในชมชน

8 ประเดน

□ 3 ใน 5 ขนไป (5)□ นอยกวา 3 ใน 5 (3)□ ไมม (0)

□ ครอบคลม 8 ประเดน (10)□ ครอบคลม 7 ประเดน (7)□ ครอบคลม 5-6 ประเดน (5)□ ครอบคลม 3-4 ประเดน (3)□ ครอบคลม 1-2 ประเดน (1)□ ไมมการกำาหนดนโยบาย (0)

........

........

........

........

- คำาสงแตงตง- ประกาศของโรงเรยน- สอบถามหรอสมภาษณผบรหารโรงเรยน

- เอกสารนโยบายดานสงเสรมสขภาพของโรงเรยน- สอบถามหรอสมภาษณผบรหารโรงเรยน

ตวชวด เกณฑระดบการประเมน

(คะแนน)คะแนนทได

แหลงขอมล/วธพสจน

สขภาพตาม สขบญญตแหงชาต 4) การคมครองผบรโภคในโรงเรยน 5) การสงเสรมสขภาพจตและเฝาระวง พฤตกรรมเสยง 6) การพฒนาระบบการเรยนรดาน สขภาพโดยมผเรยนเปนสำาคญ 7) การสงเสรมสขภาพบคลากร ในโรงเรยน 8) สงเสรมการมสวนรวมของชมชน ในการพฒนาสขภาพนกเรยน บคลากรในโรงเรยนและชมชน

การถายทอดนโยบายสการปฏบต3. มแผนงาน/โครงการ/กจกรรม รองรบนโยบายสงเสรมสข

8 ประเดน

□มครบตามนโยบาย 8 ประเดน (10)□ ม 7 ประเดน (7)

........

........

.

- แผนพฒนาคณภาพการศกษา- แผนปฏบตการประจำาป

ตวชวด เกณฑระดบการประเมน

(คะแนน)คะแนนทได

แหลงขอมล/วธพสจน

ภาพ

4. บคลากรในโรงเรยนทราบนโยบายทเกยวกบการสงเสรมสขภาพ

5. ผปกครองและชมชนทราบนโยบายหรอกจกรรมทเกยวกบการสงเสรมสขภาพ

6. นกเรยนทราบนโยบายหรอกจกรรมทเกยวกบการสงเสรมสขภาพ

ทกคน

รอยละ 60

ขนไป

รอยละ 80

ขนไป

□ ม 5-6 ประเดน (5)□ ม 3-4 ประเดน (3)□ ม 1-2 ประเดน (1)□ ไมม (0)

□ ทกคน (10)□ รอยละ 80 ขนไป (5)□ นอยกวารอยละ 80 (3)□ ไมมการรบร (0)

□ รอยละ 60 ขนไป (10)□ รอยละ 51-59 (5)□ นอยกวารอยละ 50 (3)□ ไมมการรบร (0)

□ รอยละ 80 ขนไป (10)□ รอยละ 71-79 (5)□ นอยกวารอยละ 70 (3)

........

........

.

........

........

.

........

........

.

- แผนงาน/โครงการ

- สมสอบถามหรอสมภาษณบคลากรในโรงเรยนตามขนาดโรงเรยน

- สมสอบถามหรอสมภาษณผปกครอง /คนในชมชน- รายงานการจดประชมผปกครอง

- สมสอบถามหรอสมภาษณนกเรยนชน ป.4 ขนไป (หรอม.1

ตวชวด เกณฑระดบการประเมน

(คะแนน)คะแนนทได

แหลงขอมล/วธพสจน

□ ไมมการรบร (0)

ขนไปสำาหรบโรงเรยนมธยม) ตามขนาดโรงเรยน

รวมคะแนนทได

หมายเหต : การคดรอยละของตวชวดท 4, 5, 6 คดจากจำานวนตวอยางทสมทงหมด

สรปผลการประเมนตามองคประกอบท 1 (คะแนนเตม 55 คะแนน)□ ผานเกณฑประเมนขนดมาก (41 คะแนนขนไป)□ ผานเกณฑประเมนขนด (36 – 40 คะแนน)□ ผานเกณฑประเมนขนพนฐาน (30 – 35 คะแนน)□ ควรพฒนาตอไป (0 – 29 คะแนน)

องคประกอบท 2 การบรหารจดการในโรงเรยน

ตวชวด เกณฑระดบการประเมน

(คะแนน)คะแนนทได

แหลงขอมล/วธพสจน

การจดทำาโครงการสงเสรมสขภาพ1. มการจดทำาโครงการสงเสรมสขภาพอยางเปนระบบครบทกขนตอนตอไปน * มการรวบรวม วเคราะหปญหาและความตองการโดยใชกระบวนการกลม * มความสอดคลองกบ

1 โครงการ

ขนไป

□ 1 โครงการขนไป (15)□ ไมม (0)

........

......- โครงการหรอเอกสารอน ๆ

ตวชวด เกณฑระดบการประเมน

(คะแนน)คะแนนทได

แหลงขอมล/วธพสจน

สภาพปญหาของโรงเรยน * มการระบกจกรรมและกำาหนดเวลา * มการระบถงการมสวนรวมของผเกยวของ * มการระบการใชทรพยากรและ/หรอภมปญญาทองถนใหเกดประโยชน * มการระบกจกรรมสงเสรมสขภาพทสอดคลองกบกจกรรมการเรยนการสอน

การจดองคกร2. มคณะทำางานรบผดชอบในแตละโครงการสงเสรมสขภาพประกอบดวย คร นกเรยนและผปกครอง/เจาหนาทสาธารณสข/องคกรในชมชน

3. มผนำานกเรยนสงเสรมสขภาพหรอผนำาเยาวชนสาธารณสขในโรงเรยนหรอแกนนำานกเรยนดานสขภาพ โดยมการจดตงชมรม/ชมนม/กลม ปฏบตงานตามบทบาทหนาท

1 โครงการ ขนไป

สดสวน 2 ใน 3 ของแกนนำานกเรยนทผานการอบรม

สดสวน 2 ใน 3 ขนไปของโครงการดานสขภาพทงหมด

□ 1 โครงการขนไป (5)□ ไมม (0)

□ 2 ใน 3 ขนไป (5)□ นอยกวา 2 ใน 3 (3)□ ไมม (0)

□ 2 ใน 3 ขนไป (10)□ นอยกวา 2 ใน 3 (5)□ ไมม (0)

........

.......

........

........

........

........

- โครงการหรอเอกสารอน ๆ

- อร.14- สอบถามผนำา/แกนนำานกเรยนตามขนาดโรงเรยน- คำาสงแตงตงผนำา/แกนนำา - บนทกผลการนเทศ/ตดตามของโรงเรยนและแนวทางแกไขปญหา

ตวชวด เกณฑระดบการประเมน

(คะแนน)คะแนนทได

แหลงขอมล/วธพสจน

การนเทศ / ตดตาม4.โครงการสงเสรมสขภาพ มการนเทศ/ตดตามโดยระบบของโรงเรยนอยางตอเนอง มสรปผลการนเทศและมการนำาผลการนเทศไปใชพฒนางาน

การประเมนผล5. มการประเมนโครงการสงเสรมสขภาพ

6. มการประเมนผลการปฏบตงานของผนำา/แกนนำานกเรยนดานสขภาพ

สดสวน 2 ใน 3 ขนไปของโครงการดานสขภาพทงหมด

สดสวน 2 ใน 3 ขนไปของชมรม/กลมดานสขภาพทงหมด

□ 2 ใน 3 ขนไป (10)□ นอยกวา 2 ใน 3 (5)□ ไมม (0)

□ 2 ใน 3 ขนไป (5)□ นอยกวา 2 ใน 3 (3)□ ไมม (0)

........

........

........

........

- บนทกผลการประเมน

- บนทกการปฏบตงานของผนำา- บนทกผลการประเมน

รวมคะแนนทได

สรปผลการประเมนตามองคประกอบท 2 (คะแนนเตม 50 คะแนน)

□ ผานเกณฑประเมนขนดมาก (38 คะแนนขนไป)□ ผานเกณฑประเมนขนด (33 – 37 คะแนน)□ ผานเกณฑประเมนขนพนฐาน (28 - 32 คะแนน)□ ควรพฒนาตอไป (0 – 27 คะแนน)

องคประกอบท 3 โครงการรวมระหวางโรงเรยนและชมชน

ตวชวด เกณฑระดบการประเมน

(คะแนน)

คะแนนทได

แหลงขอมล/

วธพสจน1. โครงการทเกยวของกบสขภาพเกดจากการมสวนรวมระหวางโรงเรยนและชมชน

สดสวน 4 ใน 5 ขนไปของโครงการดานสขภาพ

□ 4 ใน 5 ขนไป (15)□ 3 ใน 5 (10)□ นอยกวา 3 ใน 5 (5)□ ไมม

........

.......

........

- แผนงาน/โครงการ- รายงานสรปผลการดำาเนนงาน

ตวชวด เกณฑระดบการประเมน

(คะแนน)

คะแนนทได

แหลงขอมล/

วธพสจน2. ชมชนเขามามสวนรวมในโครงการอยางเปนระบบ 5 ขนตอนตอไปน อยางนอย 1 โครงการ 1) รวมวเคราะหสภาพและสาเหต ของปญหา 2) รวมวางแผน 3) รวมดำาเนนการ 4) รวมตรวจสอบทบทวน (ประเมนภายใน) 5) รวมแกไขพฒนาปรบปรง

3. โรงเรยนจดกจกรรมภายนอกโรงเรยนเพอใหนกเรยนมสวนรวมพฒนาสขภาพของคนในชมชน

4. โรงเรยนรวมกบชมชนพฒนาพนทเพอดำาเนนกจกรรมสรางสรรคสำาหรบเดกและเยาวชน

5. นกเรยนมความพง

ทงหมด

5 ขนตอน

มการจดกจกรรมในชมชน

มพนทและกจกรรมสำาหรบเดกและเยาวชน

รอยละ 80

ขนไป

(0)

□ 5 ขนตอน (15)□ 4 ขนตอน (12)□ 3 ขนตอน (9)□ 1 -2 ขนตอน (6)□ ไมม (0)

□ ปละ 2 ครง (10)□ ปละ 1 ครง (5)□ ไมม (0)

□ โรงเรยนจดกจกรรม (10)สรางสรรครวมกบชมชนโดยเดกและเยาวชนมสวนรวมปละ 2 ครง□ โรงเรยนจดกจกรรม (5) ปละ 1 ครง□ ไมม (0)

........

……………..

……………..

........

.......

- แผนงาน/โครงการ- รายงานสรปผลการดำาเนนงาน- บนทกการประชม- ภาพกจกรรม

- รายงานการจดกจกรรม- ภาพกจกรรม

- รายงานการจดกจกรรม- ภาพกจกรรม

ตวชวด เกณฑระดบการประเมน

(คะแนน)

คะแนนทได

แหลงขอมล/

วธพสจนพอใจตอโครงการรวม ระหวางโรงเรยนและชมชน

6. ประชาชนมความพงพอใจตอโครงการรวมระหวางโรงเรยนและชมชน

รอยละ 60

ขนไป

□ รอยละ 80 ขนไป (5)□ นอยกวารอยละ 80 (3)□ ไมม (0)

□ รอยละ 60 ขนไป (5)□ นอยกวารอยละ 60 (3) □ ไมม (0)

........

........ - สมสอบถามหรอสมภาษณนกเรยนชน ป.4 ขนไป(หรอม.1 ขนไปสำาหรบโรงเรยนมธยม)ตามขนาดโรงเรยน

- สอบถามหรอสมภาษณผปกครองหรอประชาชนตามขนาดโรงเรยน

รวมคะแนนทได

หมายเหต : การคดรอยละของตวชวดท 5 และ 6 คดจากจำานวนตวอยางทสมทงหมด

สรปผลการประเมนตามองคประกอบท 3 (คะแนนเตม 60 คะแนน)□ ผานเกณฑประเมนขนดมาก (45 คะแนนขนไป)□ ผานเกณฑประเมนขนด (39 – 44 คะแนน)□ ผานเกณฑประเมนขนพนฐาน (33 - 38 คะแนน)□ ควรพฒนาตอไป (0 – 32 คะแนน)

องคประกอบท 4 การจดสงแวดลอมในโรงเรยนทเออตอสขภาพ

ตวชวด เกณฑระดบการประเมน

(คะแนน)

คะแนนทได

แหลงขอมล/

วธพสจน1. มาตรฐานสขาภบาลสงแวดลอมในโรงเรยน

2. การเกดอบตเหตจากสงแวดลอม ในโรงเรยน จนไมสามารถเรยนได (ตงแตปการศกษาทผานมาจน ถงปจจบน )

3. โรงเรยนมมาตรการและ การดำาเนนงาน ควบคมเครองดมแอลกอฮอลและบหรในโรงเรยน

ผานมาตรฐาน (47 ขอ)

ไมม

ม

ขอละ 1 คะแนน

□ ไมม (10)□ มไมเกนรอยละ 5 (5)□ มเกนรอยละ 5 (0)

□ มครอบคลมทง (10)เครองดมแอลกอฮอลและบหร □ มเรองใดเรองหนง (5)□ ไมม (0)

........

.....

........

......

........

........

.

- ผลการประเมนสขาภบาลสงแวดลอมของโรงเรยนตามแบบประเมนในภาคผนวก และสงเกตสภาพจรงเพมเตมโดย ผประเมน

- รายงานการเกดอบตเหตของนกเรยนในโรงเรยน ยอนหลง 1 ป

- เอกสารแสดงการกำาหนดมาตรการและการดำาเนนงาน- สมตรวจ

ตวชวด เกณฑระดบการประเมน

(คะแนน)

คะแนนทได

แหลงขอมล/

วธพสจน

4. นกเรยนมความพงพอใจตอบรรยากาศภายในโรงเรยน

รอยละ 70

ขนไป

□ รอยละ 70 ขนไป (5) □ นอยกวารอยละ 70 (3)□ ไมม (0)

........

........

สอบสถานทตาง ๆ เชน โรงอาหาร สนามกฬารานคา ใตอาคารเรยนและบรเวณโดยรอบ- สมสอบถามหรอสมภาษณนกเรยนชน ป.4 ขนไป (หรอ ม.1 ขนไป สำาหรบโรงเรยนมธยมศกษา) ตามขนาดโรงเรยน

- สมสอบถามหรอ

ตวชวด เกณฑระดบการประเมน

(คะแนน)

คะแนนทได

แหลงขอมล/

วธพสจนสมภาษณนกเรยนชน ป.4 ขนไป(หรอม.1 ขนไปสำาหรบโรงเรยนมธยม) ตามขนาดโรงเรยน

รวมคะแนนทได

หมายเหต : การคดรอยละของตวชวดท 3, 4 คดจากจำานวนตวอยางทสมทงหมด

สรปผลการประเมนตามองคประกอบท 4 (คะแนนเตม 72 คะแนน) □ ผานเกณฑประเมนขนดมาก (54 คะแนนขนไป) และผานมาตรฐานสขาภบาลสงแวดลอมครบอยางนอย 30 ขอ ทมเครองหมาย □ ผานเกณฑประเมนขนด (47 - 53 คะแนน) และผานมาตรฐานสขาภบาลสงแวดลอมครบอยางนอย 30 ขอ ทมเครองหมาย □ ผานเกณฑประเมนขนพนฐาน (40 - 46 คะแนน) และผานมาตรฐานสขาภบาลสงแวดลอมครบอยางนอย 30 ขอ ทมเครองหมาย □ ควรพฒนาตอไป (0 - 39 คะแนน)

องคประกอบท 5 บรการอนามยโรงเรยนสำาหรบโรงเรยนประถมศกษา

ตวชวด เกณฑระดบการประเมน

(คะแนน)

คะแนนทได

แหลงขอมล/

วธพสจนการตรวจสขภาพนกเรยน1. นกเรยนชน ป.1, ป.3, ป.5 ไดรบการตรวจสขภาพโดยบคลากรสาธารณสขอยางนอยปละ 1 ครง

2. นกเรยนชน ป.2, ป.4, ป.6 ทมปญหาสขภาพไดรบการตดตามเพอชวยเหลอ/แกไข/สงตอ

การเฝาระวงสขภาพ3. นกเรยนชน ป.5, ป.6 ประเมน สขภาพตนเองและบนทกลงในแบบบนทกฯ ภาคเรยนละ 1 ครง

ทกคน

ทกคน

ทกคน

ทกคน

□ ทกคน (5)□ รอยละ 80 ขนไป (3)□ นอยกวา รอยละ 80 (0)

□ ทกคน (5)□ รอยละ 80 ขนไป (3)□ นอยกวา รอยละ 80 (0)

□ ทกคน (5)

........

........

........

........

........

........

- อร.14- สศ.3/ระเบยนสะสม- รายงานการตดตาม

- อร.14- แบบบนทกการตรวจสขภาพดวยตนเองหรอเอกสารอนทมลกษณะคลายกน

- อร.14

ตวชวด เกณฑระดบการประเมน

(คะแนน)

คะแนนทได

แหลงขอมล/

วธพสจน

4. นกเรยนชน ป.1, ป.3, ป.5 ไดรบการทดสอบสายตาปละ 1 ครง

5. นกเรยนชน ป.1, ป.3, ป.5 ไดรบการทดสอบการไดยนอยางงาย ปละ 1 ครง

6. นกเรยนชน ป.1, ป.3, ป.5 ไดรบการตรวจโดยวธคลำาคอ (เพอตรวจหา ความผดปกตจากภาวะขาดสารไอโอดนและความผดปกตอนๆ บรเวณคอ) โดยบคลากรสาธารณสข ปละ 1 ครง

ทกคน

ทกคน

ทกคน

ทกคน

รอยละ

□ รอยละ 80 ขนไป (3)□ นอยกวา รอยละ 80 (0)

□ ทกคน (5)□ รอยละ 80 ขนไป (3)□ นอยกวา รอยละ 80 (0)

□ ทกคน (5)□ รอยละ 80 ขนไป (3)□ นอยกวา รอยละ 80 (0)

□ ทกคน (5)□ รอยละ 80 ขนไป (3)□ นอยกวารอยละ 80

........

........

........

........

........

........

........

........

........

......

- แบบบนทกการตรวจสขภาพดวยตนเองหรอเอกสารอนทมลกษณะคลายกน

- อร.14- สศ.3/ระเบยนสะสม- เอกสารอนทมลกษณะคลายกน

- เชนเดยวกบตวชวดท 3

- เชนเดยวกบ

ตวชวด เกณฑระดบการประเมน

(คะแนน)

คะแนนทได

แหลงขอมล/

วธพสจน7. นกเรยนชน ป.1- ป.6 ไดรบการตรวจสขภาพชองปากโดยทนตบคลากรหรอคร ภาคเรยนละ 1 ครง

8. นกเรยนไดรบบรการทนตกรรมปองกน

9. นกเรยน ไดรบการทดสอบประสทธภาพ การแปรงฟน โดยครหรอบคลากรสาธารณสข ภาคเรยนละ 1 ครง

10. นกเรยนชน ป.1 ไดรบวคซนปองกนหด หดเยอรมน คางทม (MMR)

11. นกเรยนชน ป. 1 ทไมเคยไดรบวคซนปองกน

50 ขนไป

รอยละ 95

ขนไป

ทกคน

ทกคน

รอยละ 95

ขนไป

(0)

□ ทกคน (5)□ รอยละ 80 ขนไป (3)□ นอยกวา รอยละ 80 (0)

□ ทกคน (5)□ รอยละ 80 ขนไป (3)□ นอยกวา รอยละ 80 (0)

□ รอยละ 50 ขนไป (5)□ รอยละ 40 – 49 (3)□ นอยกวา รอยละ 40 (0)

□ รอยละ 95 ขนไป (5)□ รอยละ 80 - 94 (3)

........

......

…………….

……………

…………….

ตวชวดท 3

- เชนเดยวกบตวชวดท 3

- เชนเดยวกบตวชวดท 3- สมตรวจนกเรยนชน ป.1 และ ป.6 เพอดสภาวะโรคฟนผและบรการเคลอบหลมรองฟนทไดรบ

- เชนเดยวกบตวชวดท 3- สมตรวจนกเรยนชน ป.6 จำานวน

ตวชวด เกณฑระดบการประเมน

(คะแนน)

คะแนนทได

แหลงขอมล/

วธพสจนวณโรค (BCG) มากอนหรอไมมประวตแนชดและไมมรอยแผลเปนตองไดรบการฉดวคซน BCG 1 ครง

12. นกเรยนชน ป.1 ทไมเคยไดรบวคซนปองกนโรคคอตบ บาดทะยก ไอกรน (DTP) หรอ DTP-HB และวคซนปองกนโรคโปลโอ(OPV) หรอเคยไดรบนอยกวา 5 ครง ตองไดรบวคซน dT และ OPV ตามเงอนไข (รายละเอยดในภาคผนวก)

13. นกเรยนชน ป.6 ไดรบการฉดวคซนปองกนโรคคอตบ บาดทะยก (dT) กระตน (ศกษารายละเอยดการรบวคซนในภาคผนวก)

การจดบรการรกษาพยาบาลเบองตน14. นกเรยนทมปญหาสขภาพ (เชน เหา พยาธ ฯลฯ) ไดรบการรกษา

ทกคน

ทกคน

ทกคน

□ นอยกวา รอยละ 80 (0)

□ทกคน (5)□ไมครบทกคน (0)

□ทกคน (5)□ไมครบทกคน (0)

□ รอยละ 95 ขนไป (5)□ รอยละ 80 - 94 (3)□ นอยกวา รอยละ 80 (0)

□ ทกคน (5)□ ไมครบทกคน (0)

........

........

.

........

........

.

........

.......

........

.......

20 คน เพอดสภาวะเหงอกอกเสบ

- อร.14- สศ.3/ระเบยนสะสม

- อร.14- สศ.3/ระเบยนสะสม

- อร.14- สศ.3/ระเบยนสะสม

- อร.14- สศ.3/ระเบยนสะสม

ตวชวด เกณฑระดบการประเมน

(คะแนน)

คะแนนทได

แหลงขอมล/

วธพสจน

15. นกเรยนทเจบปวยเกนขอบเขตการบรการของหองพยาบาล เชน ภาวะโลหตจาง คอพอก ฟนผ โรคในชองปาก ฯลฯ) ไดรบการสงตอเพอรกษา

16. นกเรยนทมปญหาสขภาพ เชน ภาวะอวน ผอม เตย ฯลฯ เขารวมกจกรรมแกไขปญหาทโรงเรยนจดขน

□ ไมมนกเรยนทมปญหา (5)สขภาพทตองรกษา

□ ทกคน (5)□ ไมครบทกคน (0)□ ไมมนกเรยนทเจบปวย (5)เกนขอบเขตการบรการของหองพยาบาล □ ทกคน (5)□ ไมครบทกคน (0)□ ไมมนกเรยนทมปญหา (5)สขภาพดงกลาว

- สมสอบถามหรอสมภาษณนกเรยนชนป.4 ขนไป ทมปญหาสขภาพ

- สมดบนทกรายชอผรบบรการและการสงตอ

- สมสอบถามหรอสมภาษณนกเรยนทมปญหาสขภาพ- รายงานการจด

ตวชวด เกณฑระดบการประเมน

(คะแนน)

คะแนนทได

แหลงขอมล/

วธพสจนกจกรรม- ภาพกจกรรม

รวมคะแนนทได

หมายเหต : การคดรอยละของตวชวดท 8, 9, 14, 16 คดจากจำานวนตวอยางทสมทงหมด

สรปผลการประเมนตามองคประกอบท 5 โรงเรยนประถมศกษา (คะแนนเตม 80 คะแนน)

□ ผานเกณฑประเมนขนดมาก (60 คะแนนขนไป) □ ผานเกณฑประเมนขนด (52 - 59 คะแนน) □ ผานเกณฑประเมนขนพนฐาน (44 – 51 คะแนน)□ ควรพฒนาตอไป (0 – 43 คะแนน)

องคประกอบท 5 บรการอนามยโรงเรยนสำาหรบโรงเรยนมธยมศกษา

ตวชวด เกณฑระดบการประเมน (คะ

แนน)

คะแนนทได

แหลงขอมล/

วธพสจนการตรวจสขภาพนกเรยน1. นกเรยนชน ม.1,ม.4 ไดรบการตรวจสขภาพโดยบคลากรสาธารณสขปละ 1 ครง

การเฝาระวงสขภาพ2. นกเรยนชน ม.1 ขนไป ประเมนสขภาพตนเอง และบนทกลงใน แบบบนทกฯ

ทกคน

ทกคน

□ ทกคน (10)□ รอยละ 80 ขนไป (5)□ นอยกวา รอยละ 80 (0)

□ ทกคน (10)□ รอยละ 80 ขนไป

........

.......

........

.......

- อร.14 - สศ.3/ระเบยนสะสม- เอกสารอนทมลกษณะคลายกน

- อร.14 - แบบ

ภาคเรยนละ 1 ครง

3. นกเรยนชน ม.1, ม.4 ไดรบการทดสอบสายตาปละ 1 ครง

การจดบรการรกษาพยาบาลเบองตน4. นกเรยนทมปญหาดานสขภาพ (เชน มไข เปนหวด ปวดทอง ฯลฯ) ไดรบการรกษา

5. นกเรยนทเจบปวยเกนขอบเขตการบรการ ของหองพยาบาล (เชน หอบหด โลหตจาง ฯลฯ) ไดรบการแนะนำาชวยเหลอ/สงตอเพอการรกษา

ทกคน

ทกคน

ทกคน

(5)□ นอยกวา รอยละ 80 (0)

□ ทกคน (10)□ รอยละ 80 ขนไป (5)□ นอยกวา รอยละ 80 (0)

□ ทกคน (5)□ ไมครบทกคน (0)□ ไมมนกเรยนทมปญหา (5)สขภาพทตองรกษา

□ ทกคน (5)□ ไมครบทกคน (0)□ ไมมนกเรยนทเจบปวย (5)เกนขอบเขตการบรการของหองพยาบาล

........

........

........

........

........

......

บนทกการตรวจสขภาพดวยตนเองหรอเอกสารอนทมลกษณะคลายกน

- อร.14 - สศ.3/ระเบยนสะสม- เอกสารอนทมลกษณะคลายกน

- สมสอบถามหรอสมภาษณนกเรยนทมปญหาดานสขภาพ- สมดบนทกประจำาหองพยาบาล

-สมดบนทกรายชอผรบบรการและการสงตอ

รวมคะแนนทได

สรปผลการประเมนตามองคประกอบท 5 โรงเรยนมธยมศกษา (คะแนนเตม 40 คะแนน)

□ ผานเกณฑประเมนขนดมาก (30 คะแนนขนไป) □ ผานเกณฑประเมนขนด (26 - 29 คะแนน)□ ผานเกณฑประเมนขนพนฐาน (22 – 25 คะแนน) □ ควรพฒนาตอไป (0 – 21 คะแนน)

องคประกอบท 6 สขศกษาในโรงเรยนสำาหรบโรงเรยนประถมศกษา

ตวชวด เกณฑระดบการประเมน

(คะแนน)

คะแนนทได

แหลงขอมล/

วธพสจน1.นกเรยนเคยไดรบการฝกทกษะ ในเรองตอไปน

1.1 การรกษาความสะอาดของรางกาย

1.2 การลางมอ

1.3 การเลอกอาหารทมประโยชน ตอรางกาย

1.4 การไมรบประทานอาหารทม สารอนตราย

รอยละ 80

ขนไป

รอยละ 80

ขนไป

รอยละ 80

ขนไป

รอยละ 80

ขนไป

รอยละ

□รอยละ 80 ขนไป (3)□ รอยละ 60 - 79 (2)□ นอยกวา รอยละ 60 (0)

□ รอยละ 80 ขนไป (3)□ รอยละ 60 - 79 (2)□ นอยกวา รอยละ 60 (0)

□ รอยละ 80 ขนไป (3)□ รอยละ 60 - 79 (2)□ นอยกวา รอยละ 60 (0)

□ รอยละ 80 ขนไป (3)

........

.....

........

.....

........

......

........

......

........

......

- สมสอบถามหรอสมภาษณนกเรยนชน ป.4 ขนไป ตามขนาดโรงเรยน

- เชนเดยวกบตวชวดท 1.1

- เชนเดยวกบตวชวดท 1.1

ตวชวด เกณฑระดบการประเมน

(คะแนน)

คะแนนทได

แหลงขอมล/

วธพสจน 1.5 การหลกเลยงเครองดม แอลกอฮอล สารเสพตด รวมทงบหร

1.6 การปองกนอบตเหต อบตภย

1.7 การหลกเลยงการพนน การเทยวกลางคน

1.8 กจกรรมการเรยนรในเรอง เพศศกษาและทกษะชวตใน นกเรยน

2. มกจกรรมเผยแพรความร ดานสขภาพในโรงเรยน (เชนเสยงตามสาย การรณรงค ปายนเทศ นทรรศการ แจก

80 ขนไป

รอยละ 80

ขนไป

รอยละ 80

ขนไป

รอยละ 80

ขนไป

3 กจกรรม

ขนไป

ทกคน

□ รอยละ 60 - 79 (2)□ นอยกวา รอยละ 60 (0)

□ รอยละ 80 ขนไป (3)□ รอยละ 60 - 79 (2)□ นอยกวา รอยละ 60 (0)

□ รอยละ 80 ขนไป (3)□ รอยละ 60 - 79 (2)□ นอยกวา รอยละ 60 (0)

□ รอยละ 80 ขนไป (3)□ รอยละ 60 - 79 (2)□ นอยกวา รอยละ 60 (0)

□ รอยละ 80 ขนไป (3)□ รอยละ 60 - 79 (2)□ นอยกวา รอยละ 60 (0)□ 3 กจกรรม ขนไป

........

.......

........

......

……………

……………

........

........

……

- เชนเดยวกบตวชวดท 1.1

- เชนเดยวกบตวชวดท 1.1

- เชนเดยวกบตวชวดท 1.1

- เชนเดยวกบตวชวดท 1.1

- เชนเดยวกบตวชวดท 1.1- แผนการสอน/ผล

ตวชวด เกณฑระดบการประเมน

(คะแนน)

คะแนนทได

แหลงขอมล/

วธพสจนเอกสาร ฯลฯ)

3. นกเรยนชน ป.1 – ป.6 แปรงฟนหลงอาหารกลางวนทกวนดวยยาสฟนผสมฟลออไรด

4. นกเรยนทกชนไมมเหา

ทกคน

(10)□ นอยกวา 3 กจกรรม (5)□ ไมม (0)

□ ทกคน (10)□ รอยละ 80 ขนไป (5)□นอยกวารอยละ 80 (0)

□ ทกคน (10)□ รอยละ 80 ขนไป (5)□ นอยกวารอยละ 80 (0)

………..

การดำาเนนงาน- สอบถามครอนามย- บนทกการจดกจกรรม

- สมตรวจสอบนกเรยนในชนพรอมดสถานทและอปกรณประกอบ- สงเกตกจกรรมการแปรงฟน

- สมตรวจผมนกเรยนหญงตามขนาดโรงเรยน

รวมคะแนนทได

หมายเหต : การคดรอยละของตวชวดขอ 1, 3, 4 คดจากจำานวนตวอยางทสมทงหมด

สรปผลการประเมนตามองคประกอบท 6 โรงเรยนประถมศกษา (คะแนนเตม 54 คะแนน)

□ ผานเกณฑประเมนขนดมาก (40 คะแนนขนไป) □ ผานเกณฑประเมนขนด (35 – 39 คะแนน)□ ผานเกณฑประเมนขนพนฐาน (30 – 34 คะแนน) □ ควรพฒนาตอไป (0 - 29 คะแนน)

องคประกอบท 6 สขศกษาในโรงเรยนสำาหรบโรงเรยนมธยมศกษา

ตวชวด เกณฑระดบการประเมน

(คะแนน)

คะแนนทได

แหลงขอมล/

วธพสจน1.นกเรยนเคยไดรบการฝกทกษะใน เรองตอไปน 1.1 การเลอกซออาหารทมประโยชน ตอรางกาย

1.2 การไมรบประทานอาหารทม

รอยละ 80

ขนไป

รอยละ 80

□ รอยละ 80 ขนไป (3)□ รอยละ 60 - 79 (2)□ นอยกวา รอยละ 60 (0)

□รอยละ 80 ขนไป

........

........

……………..

- สมสอบถามหรอสมภาษณนกเรยนทกระดบชนตามขนาด

ตวชวด เกณฑระดบการประเมน

(คะแนน)

คะแนนทได

แหลงขอมล/

วธพสจน สารอนตราย

1.3 การหลกเลยงเครองดม แอลกอฮอล สารเสพตด รวมทงบหร

1.4 การปองกนอบตเหต อบตภย

1.5 การหลกเลยงการพนน การเทยวกลางคน

1.6 กจกรรมการเรยนรในเรอง เพศศกษาและทกษะชวต ในนกเรยน

2. มกจกรรมเผยแพรความร ดานสขภาพในโรงเรยน (เชนเสยงตาม

ขนไป

รอยละ 80

ขนไป

รอยละ 80

ขนไป

รอยละ 80

ขนไป

รอยละ 80

ขนไป

3 กจกรรม

ขนไป

(3)□ รอยละ 60 - 79 (2)□ นอยกวา รอยละ 60 (0)

□ รอยละ 80 ขนไป (3)□ รอยละ 60 - 79 (2)□ นอยกวา รอยละ 60 (0)

□ รอยละ 80 ขนไป (3)□ รอยละ 60 - 79 (2)□ นอยกวา รอยละ 60 (0)

□ รอยละ 80 ขนไป (3)□ รอยละ 60 - 79 (2)□ นอยกวา รอยละ 60 (0)

□ รอยละ 80 ขนไป (3)□ รอยละ 60 - 79 (2)□ นอยกวา รอยละ 60 (0)

…………….

……………

……………

…………….

…………….

โรงเรยน

- เชนเดยวกบตวชวดท 1.1

- เชนเดยวกบตวชวดท 1.1

- เชนเดยวกบตวชวดท 1.1

- เชนเดยวกบตวชวดท 1.1

- เชนเดยวกบตวชวดท 1.1- แผนการ

ตวชวด เกณฑระดบการประเมน (คะ

แนน)

คะแนนทได

แหลงขอมล/

วธพสจนสาย การรณรงคปาย นเทศ นทรรศการ แจกเอกสาร ฯลฯ)

□ 3 กจกรรม ขนไป (10)□ นอยกวา 3 กจกรรม (5)□ ไมม (0)

สอน/ ผลการดำาเนนงาน

- สอบถามครอนามย- บนทกการจดกจกรรม

รวมคะแนนทได

หมายเหต : การคดรอยละของตวชวดขอ 1 คดจากจำานวนตวอยางทสมทงหมด

สรปผลการประเมนตามองคประกอบท 6 โรงเรยนมธยมศกษา (คะแนนเตม 28 คะแนน)

□ ผานเกณฑประเมนขนดมาก (21 คะแนนขนไป) □ ผานเกณฑประเมนขนด (18 - 20 คะแนน)□ ผานเกณฑประเมนขนพนฐาน (15 - 17 คะแนน) □ ควรพฒนาตอไป (0 – 14 คะแนน)

องคประกอบท 7 โภชนาการและอาหารทปลอดภยสำาหรบโรงเรยนประถมศกษา

ตวชวด เกณฑระดบการประเมน

(คะแนน)

คะแนนทได

แหลงขอมล/

วธพสจน 1. นกเรยนชนอนบาล –ป.6 มสวนสงระดบดและรปรางสมสวน

2. นกเรยนทมปญหา ภาวะเรมอวน อวน ผอม และเตย ไดรบการแกไข

3. นกเรยนไดรบประทานอาหาร ครบ 5 กลมอาหารตามสดสวนธง โภชนาการ ทกวน

4. นกเรยนชน ป.1 ขนไปไดรบยาเมดเสรมธาตเหลก 1 เมด (60 มลลกรม) /ยานำา 1 ชอนชา (12.5 มลกรม) ตอสปดาห

รอยละ 70 ขน

ไป

ทกคน

ทกคน

ทกคน

ทกคน

ทกคน

□ รอยละ 70 ขนไป (10)□ รอยละ 60 – 69 (7)□ รอยละ 50 – 59 (5)□ นอยกวารอยละ 50 (0)

□ ทกคน (5)□ รอยละ 80 ขนไป (3)□ นอยกวา รอยละ 80 (0)

□ ทกคน (5)□ รอยละ 80 ขนไป (3)□ นอยกวา รอยละ 80 (0)

□ ทกคน (5)□ รอยละ 80 ขนไป (3)□ นอยกวา รอยละ 80 (0)

........

.......

........

.......

........

.......

........

........

........

........

- อร.14- รายงานการเฝาระวงภาวะการเจรญเตบโตของนกเรยน- อน ๆ

- โครงการหรอกจกรรมของโรงเรยนทแกไขปญหานกเรยนอวน ผอม เตย

- สมสอบถามหรอสมภาษณนกเรยนชนป.4 ขนไปตามขนาดโรงเรยน- รายการอาหารกลางวนของ

ตวชวด เกณฑระดบการประเมน

(คะแนน)

คะแนนทได

แหลงขอมล/

วธพสจน 5. นกเรยนมความรเรองธงโภชนาการและสามารถเลอกรบประทานอาหารทมคณคาถกหลกโภชนาการ

6. นกเรยน ป.1-ป.6 ไดดมนมรสจดทกวน

7. การเกบรกษานมไวทอณหภมทเหมาะสมตามชนดของนม เชน นมพาสเจอรไรซ (นมถง) เกบทอณหภม ไมเกน 8 องศาเซลเซยส

8. การจดวางเครองปรงทกชนด ทจดบรการ และรานคาทจดจำาหนายอาหารในโรงอาหารหรอภายในบรเวณโรงเรยน

9. การจด จำาหนาย หรอบรการอาหาร/อาหารวาง/ขนม ทมผลเสยตอสขภาพ ไมมคณคาทางโภชนาการ และ มรสหวานจด

ทกวน

ทกจดบรการ

ไมม

ผานมาตรฐาน(30 ขอ)

□ ทกคน (5)□รอยละ 80 ขนไป (3)□ นอยกวา รอยละ 80 (0)

□ ทกคน (5)□รอยละ 80 ขนไป (3)□ นอยกวา รอยละ 80 (0)

□ ทกวน (5)□ ไมครบทกวน (0)

□ ไมม (5)□ ม (0)

□ ไมม (5)□ ม (0)

........

........

.

........

........

.

........

........

.

........

........

........

........

.

โรงเรยน

- โครงการ/กจกรรมของโรงเรยน- สมสอบถามนกเรยนตามขนาดโรงเรยน

- สมสอบถามหรอสมภาษณนกเรยนชน ป.4 ขนไป ตามขนาดโรงเรยน

- สมสอบถามหรอสมภาษณนกเรยนชน ป.4 ขนไป ตามขนาดโรงเรยน

ตวชวด เกณฑระดบการประเมน

(คะแนน)

คะแนนทได

แหลงขอมล/

วธพสจน เคมจด และมนจด (เชนขนมถง ทอฟฟ ขนมกรบกรอบ อาหารทอดนำามนซำา นำาอดลม เปนตน) 10. มาตรฐานสขาภบาลอาหารของโรงอาหาร ในโรงเรยน

ขอละ 1 คะแนน

- สำารวจสภาพจรง- สมทดสอบอณหภม

- สำารวจสภาพจรง

- สำารวจสภาพจรง

- ผลการประเมนสขาภบาลอาหารตามแบบประเมนในภาคผนวก- สงเกตสภาพจรงโดยผ

ตวชวด เกณฑระดบการประเมน

(คะแนน)

คะแนนทได

แหลงขอมล/

วธพสจน ประเมน

รวมคะแนนทได

หมายเหต : การคดรอยละของตวชวดท 3, 4, 5, 6 คดจากจำานวนตวอยางทสมทงหมด

สรปผลการประเมนตามองคประกอบท 7 โรงเรยนประถมศกษา (คะแนนเตม 80 คะแนน)□ ผานเกณฑประเมนขนดมาก (60 คะแนนขนไป) และผานมาตรฐานสขาภบาลอาหารครบอยางนอย 15 ขอทมเครองหมาย □ ผานเกณฑประเมนขนด (52 – 59 คะแนน) และผานมาตรฐานสขาภบาลอาหารครบอยางนอย 15 ขอทมเครองหมาย □ ผานเกณฑประเมนขนพนฐาน (44 – 51 คะแนน) และผานมาตรฐานสขาภบาลอาหารครบอยางนอย 15 ขอทมเครองหมาย □ ควรพฒนาตอไป (0 – 43 คะแนน)

องคประกอบท 7 โภชนาการและอาหารทปลอดภยสำาหรบโรงเรยนมธยมศกษา

ตวชวด เกณฑระดบการประเมน (คะ

แนน)

คะแนนทได

แหลงขอมล/

วธพสจน1. นกเรยนมสวนสงระดบด และรปรางสมสวน

รอยละ 70

ขนไป

□ รอยละ 70 ขนไป (10)□ รอยละ 60– 69

........

........

.

- อร.14- รายงานการเฝาระวง

ตวชวด เกณฑระดบการประเมน

(คะแนน)

คะแนนทได

แหลงขอมล/

วธพสจน

2. นกเรยนทมปญหาภาวะเรมอวน อวน ผอมและเตย ไดรบการแกไข

3. นกเรยนไดรบประทานอาหารครบ 5 กลมอาหารตามสดสวนของธงโภชนาการ ทกวน

5. นกเรยนมความรเรองธงโภชนาการและสามารถการเลอกรบประทานอาหารทมคณคา ถกหลกโภชนาการและความปลอดภย

4. การจดวางเครองปรงทกชนด ทจดบรการ และรานคาทจดจำาหนายอาหารในโรงอาหารหรอภายในโรงเรยน

6. การจด จำาหนาย หรอบรการอาหาร/อาหารวาง/ข

ทกคน

ทกคน

ทกคน

ทกจดบรการ

ไมม

(7)□ รอยละ 50-59 (5)□ นอยกวารอยละ 50 (0)

□ ทกคน (5)□ รอยละ 80 ขนไป (3)□ นอยกวา รอยละ 80 (0)

□ ทกคน (5)□ รอยละ 80 ขนไป (3)□ นอยกวา รอยละ 80 (0)

□ ทกคน (5)□ รอยละ 80 ขนไป (3)□ นอยกวา รอยละ 80 (0)

□ ไมม (5)□ ม (0)

........

........

........

........

.

…………….

........

........

.

........

........

ภาวะการเจรญเตบโตของนกเรยน- อน ๆ -โครงการหรอกจกรรมของโรงเรยนทแกไขปญหานกเรยน อวน ผอม เตย

- สมสอบถามหรอสมภาษณนกเรยนชน ป.4 ขนไปตามขนาดโรงเรยน

- เชนเดยวกบตวชวดท 3

ตวชวด เกณฑระดบการประเมน

(คะแนน)

คะแนนทได

แหลงขอมล/

วธพสจนนม ทมผลเสยตอสขภาพ ไมมคณคาทางโภชนาการ และ มรสหวานจด เคมจด และมนจด (เชนขนมถง ทอฟฟ ขนมกรบกรอบ อาหารนำามนทอดซำา นำาอดลม เปนตน)

□ ไมม (5)□ ม (0)

-สำารวจสภาพจรง

-สำารวจสภาพจรง

7. มาตรฐานสขาภบาลอาหารของ

โรงอาหารในโรงเรยน

ผานมาตรฐาน

(30 ขอ)

ขอละ 1 คะแนน .................

- ผลการประเมนสขาภบาลอาหารตามแบบประเมนในภาคผนวก- สงเกตสภาพจรงโดยผประเมน

รวมคะแนนทได

หมายเหต : การคดรอยละของตวชวดท 3, 4 คดจากจำานวนตวอยางทสมทงหมด

สรปผลการประเมนตามองคประกอบท 7 โรงเรยนมธยมศกษา (คะแนนเตม 65 คะแนน)□ ผานเกณฑประเมนขนดมาก (49 คะแนนขนไป) และผานมาตรฐานสขาภบาลอาหารครบอยางนอย 15 ขอทมเครองหมาย

□ ผานเกณฑประเมนขนด (42 - 48 คะแนน) และผานมาตรฐานสขาภบาลอาหารครบอยางนอย 15 ขอทมเครองหมาย □ ผานเกณฑประเมนขนพนฐาน (36 - 41 คะแนน) และผานมาตรฐานสขาภบาลอาหารครบอยางนอย 15 ขอทมเครองหมาย □ ควรพฒนาตอไป (0 - 35 คะแนน)

องคประกอบท 8 การออกกำาลงกาย กฬาและนนทนาการ

ตวชวด เกณฑระดบการประเมน

(คะแนน)

คะแนนทได

แหลงขอมล/

วธพสจน1. มสถานทและอปกรณออกกำาลงกายกฬาและนนทนาการทอยในสภาพ พรอมใชงานและปลอดภย

มทงสถานท

และอปกรณ

□มสถานทและอปกรณ (5)□ มสถานทแตไมมอปกรณ (3)

........

........

.

- สงเกตสภาพจรง

ตวชวด เกณฑระดบการประเมน

(คะแนน)

คะแนนทได

แหลงขอมล/

วธพสจน

2. จดกจกรรม/มเวลาวางในการออกกำาลงกาย/กฬา สำาหรบนกเรยน

3. มชมรม/ชมนม/กลมจดกจกรรมออกกำาลงกาย กฬา นนทนาการในโรงเรยน

4. นกเรยนไดรบการทดสอบสมรรถภาพทางกายตามเกณฑทดสอบทไดรบการยอมรบ อยางนอยปละ 1 ครง

5. นกเรยนมสมรรถภาพทางกาย ผานเกณฑมาตรฐาน

สปดาหละ 3 วนๆละ30 นาท

1 ชมรม/ชมนม/กลม

ขนไป

ทกคน

รอยละ 60

ขนไป

□ มอปกรณแตไมมสถานท (3)□ ไมมทงสถานท (0) และอปกรณ

□ สปดาหละ 3 วน (10) วนละ 30 นาท□ สปดาหละ 3 วน (5) ไมถงวนละ 30 นาท□ ไมเปนไปตามเกณฑใดเลย (0)

□ 1 ชมรมขนไป (5)□ ไมม (0)

□ ทกคน (10)□ รอยละ 80 ขนไป (5)□ นอยกวา รอยละ 80 (0)

□ รอยละ 60 ขนไป (10)□ รอยละ 50 – 59 (5)

........

........

........

........

.

........

........

.

........

........

..

- สอบถามครพลานามย- บนทกการจดกจกรรม

- บนทกของชมรม/ชมนม/กลม

- รายงานผลการทดสอบสมรรถภาพนกเรยน

- เชนเดยวกบตวชวดท 4

ตวชวด เกณฑระดบการประเมน

(คะแนน)

คะแนนทได

แหลงขอมล/

วธพสจน□ นอยกวา รอยละ 50 (0)□ ไมมการทดสอบ (0)

ตวชวด เกณฑระดบการประเมน (คะ

แนน)

คะแนนทได

แหลงขอมล/

วธพสจน6. ใหคำาปรกษาแกนกเรยนทไมผานเกณฑทดสอบสมรรถภาพทางกายและตดตามความกาวหนา

ทกคน □ ทกคน (5)□ รอยละ 80 ขนไป (3)□ นอยกวา รอยละ 80 (0)

........

........

.

- สอบถามครพลานามย- บนทกของครพลานามย- สมสอบถามนกเรยนทไมผานเกณฑทดสอบตามขนาดโรงเรยน

รวมคะแนนทได

สรปผลการประเมนตามองคประกอบท 8 (คะแนนเตม 45 คะแนน)

□ ผานเกณฑประเมนขนดมาก (33 คะแนนขนไป) □ ผานเกณฑประเมนขนด (29 - 32 คะแนน)□ ผานเกณฑประเมนขนพนฐาน (25 – 28 คะแนน) □ ควรพฒนาตอไป (0 -24 คะแนน)

องคประกอบท 9 การใหคำาปรกษาและสนบสนนทางสงคม

ตวชวด เกณฑระดบการประเมน

(คะแนน)

คะแนนทได

แหลงขอมล/

วธพสจน1. ครประจำาชนคดกรองและสามารถระบนกเรยนทมปญหาได

ครประจำาชนทกคน

□ ทกคน (10)□ ไมครบทกคน (5)

........

........

.

- รายงานระเบยนสะสมของ

ตวชวด เกณฑระดบการประเมน

(คะแนน)

คะแนนทได

แหลงขอมล/

วธพสจน

2. นกเรยนทมพฤตกรรมเสยงหรอคดกรองอยในกลมเสยง และกลมทมปญหาไดรบการเฝาระวงและชวยเหลอเบองตน

3. โรงเรยนมกจกรรมชวยเหลอนกเรยนเฉพาะรายทมปญหายงยากซบซอน โดยการประสานงานขอคำาปรกษาจากเครอขาย บคลากรสาธารณสขหรอผเกยวของ

4. นกเรยนทมปญหาเกนขดความสามารถของโรงเรยนไดรบการสงตอเพอชวยเหลอ/รกษา/บำาบด

ทกคน

นกเรยนทกคนทไดรบการประเมนวามปญหายงยากซบซอน

ทกคน

ทกคน

□ ไมไดทำา (0)

□ ทกคน (10)□ ไมครบทกคน (5)□ ไมไดทำา (0)

□ ครบทกคน (10)□ ไมครบทกคน (5)□ ไมไดทำา (0)

□ ทกคน (5)□ ไมครบทกคน (3)□ ไมมการสงตอ (0)

........

........

.

........

........

.

........

........

.

........

........

นกเรยน- บนทกการคดกรองและจดกลมนกเรยนรายบคคล-รายงานการคดกรองพฤตกรรมเสยงของเดกในโรงเรยน

- รายงานการคดกรองพฤตกรรมเสยงของเดกในโรงเรยน- รายงานระบบดแลชวยเหลอ

- รายงานการชวยเหลอ

ตวชวด เกณฑระดบการประเมน

(คะแนน)

คะแนนทได

แหลงขอมล/

วธพสจน5. นกเรยนทมพฤตกรรมเสยงและมปญหาทไดรบการชวยเหลอหรอสงตอ ไดรบการตดตามและดแลตอเนองจากคร

6. โรงเรยนมบคลากรหรอบรการใหคำาปรกษาดานสขภาพจตหรอปองกนพฤตกรรมเสยงสำาหรบนกเรยน

ม

□ ทกคน (5)□ ไมครบทกคน (3)□ ไมมการตดตาม (0)

□ ม (5)□ ไมม (0)

........

........

.

- สมสมภาษณนกเรยนทเปนกลมเสยงหรอกลมทมปญหาในรายงานการคดกรองตามขนาดโรงเรยน- รายงานการ สงตอ

- เชนเดยวกบตวชวดท 4- รายงานการตดตาม

- เชนเดยวกบตวชวดท 4- รายงานการใหคำาปรกษา

ตวชวด เกณฑระดบการประเมน

(คะแนน)

คะแนนทได

แหลงขอมล/

วธพสจนรวมคะแนนทได

หมายเหต : การคดรอยละของตวชวดท 4, 5, 6 คดจากจำานวนตวอยางทสมทงหมด

สรปผลการประเมนตามองคประกอบท 9 (คะแนนเตม 45 คะแนน)□ ผานเกณฑประเมนขนดมาก (34 คะแนนขนไป) □ ผานเกณฑประเมนขนด (29 - 33 คะแนน)□ ผานเกณฑประเมนขนพนฐาน (25 - 28 คะแนน) □ ควรพฒนาตอไป (0 - 24 คะแนน)

องคประกอบท 10 การสงเสรมสขภาพบคลากรในโรงเรยน

ตวชวด เกณฑระดบการประเมน (คะ

แนน)

คะแนนทได

แหลงขอมล/

วธพสจน1. ผบรหาร/คร/บคลากร ในโรงเรยนมการประเมนสขภาพอยางนอยปละ 1 ครง และนำาขอมลไปใชในการจดกลมบคลากรตามภาวะสขภาพ (กลมปกต กลมเสยง และกลมพบโรค)

2. บคลากรกลมเสยงและกลมพบโรคไดรบบรการปรกษา/แนะนำา ดานสขภาพโดยบคลากรสาธารณสข

3. บคลากรไดรบขอมลขาวสารเรองสขภาพอยางนอยสปดาหละ 1 ครง (จากทกแหลงขอมล เชน โทรทศน เสยงตามสาย หนงสอพมพ ฯลฯ เปนตน)

4. บคลากรในโรงเรยนรวมกจกรรมทโรงเรยนจดขนเพอสง

ทกคน

ทกคน

ทกคน

รอยละ 80

ขนไป

□ ทกคน (10)□ รอยละ 80 ขนไป (5)□ นอยกวารอยละ 80 (3)□ ไมมการประเมน (0)

□ ทกคน (10)□ รอยละ 80 ขนไป (5)□ นอยกวารอยละ 80 (3)□ ไมมบคลากร 2 กลมน (0)

□ ทกคน (10)□ รอยละ 80 ขนไป (5)□ นอยกวารอยละ 80 (3)□ ไมมขอมล (0)

□ รอยละ 80 ขนไป (10)

........

........

........

........

........

........

........

........

- สมสมภาษณบคลากรในโรงเรยนตามขนาดโรงเรยน- หลกฐานการตรวจสขภาพ- หลกฐานอน ๆ

- บนทกการใหบรการปรกษา/แนะนำา

- สมสมภาษณบคลากรในโรงเรยนตามขนาดโรงเรยน

- เชนเดยวกบ

ตวชวด เกณฑระดบการประเมน

(คะแนน)

คะแนนทได

แหลงขอมล/

วธพสจนเสรมหรอแกไขปญหาสขภาพ เชน กจกรรมออกกำาลงกาย, สงเสรมโภชนาการ, นนทนาการ ฯลฯ

□ นอยกวารอยละ 80 (5)□ ไมมการรวมกจกรรม (0)

ตวชวดท 3

รวมคะแนนทได

หมายเหต : การคดรอยละของตวชวดท 1,3 คดจากจำานวนตวอยางทสมทงหมดสรปผลการประเมนตามองคประกอบท 10 (คะแนนเตม 40 คะแนน)

□ ผานเกณฑประเมนขนดมาก (30 คะแนนขนไป) □ ผานเกณฑประเมนขนด (26 - 29 คะแนน)□ ผานเกณฑประเมนขนพนฐาน (22 - 25 คะแนน) □ ควรพฒนาตอไป (0 - 21 คะแนน)

2. แนวทางการดำาเนนงานตาม 10 องคประกอบ โรงเรยนสงเสรมสขภาพ

องคประกอบท 1นโยบายของโรงเรยน

ความหมายนโยบายของโรงเรยน หมายถงการกำาหนดทศทางการดำาเนนงาน

ดานสงเสรมสขภาพทแสดงออกถงความมงมนตงใจของโรงเรยน ซงสงผลตอกจกรรมและการจดสรรทรพยากรเพอสนบสนนกจกรรมการสงเสรมสขภาพ

วตถประสงคเพอใหโรงเรยนมนโยบายดานการสงเสรมสขภาพทเกดจากความเหน

ชอบของผเกยวของทงภายในและภายนอกโรงเรยน แนวทางการดำาเนนงานในองคประกอบน ม 2 สวน

1. การกำาหนดนโยบายสงเสรมสขภาพของโรงเรยน2. การถายทอดนโยบายสการปฏบต

แนวทางการดำาเนนงาน ตวชวด

1. การกำาหนดนโยบายสงเสรมสขภาพของโรงเรยน การกำาหนดนโยบายเปนปจจยสำาคญของการดำาเนนงานใหบรรลเปาหมายการมสขภาพทดของนกเรยน บคลากรในโรงเรยนและชมชน โดยมแนวทางการดำาเนนงานดงน 1. โรงเรยนมคำาสงแตงตงคณะกรรมการสงเสรมสขภาพของโรงเรยน คณะกรรมการฯประกอบดวย คร นกเรยน ผปกครอง บคลากรสาธารณสข และชมชน โดยมสดสวนอยางนอย 3 ใน 5 มาจากประชาชนหรอองคกรในชมชนและมการจดประชมอยางสมำาเสมอ อยางนอยปละ 1-2 ครง เพอใหชมชนมสวนรวมในการดำาเนนงานอยางเขมแขง 2. โรงเรยนมนโยบายสงเสรมสขภาพ ใหครอบคลมประเดนสำาคญดานสงเสรมสขภาพ 8 ประเดน โรงเรยนมการประกาศนโยบายและ

1. มการแตงตงคณะกรรมการสงเสรมสขภาพของโรงเรยนหรอคณะทำางานท ทำาหนาทเกยวกบการสงเสรมสขภาพอยางเปนลายลกษณอกษร

2. โรงเรยนมนโยบายสงเสรมสขภาพครอบคลมประเดน ดงตอไปน 1) การสงเสรมสงแวดลอมทางกายภาพ และทางสงคมทเออตอการพฒนา สขภาพนกเรยน 2) การสงเสรม เฝาระวง

บนทกเปนลายลกษณอกษร เพอใหมทศทางการดำาเนนงานทชดเจน โดยกำาหนดนโยบายประเดนดานสขภาพใหครอบคลมทง 8 ขอ (รายละเอยดตามตวชวดท 2) เนองจากประเดนทง 8 ขอ ทกำาหนดไวเปนสงจำาเปนทควรดำาเนนการ

และแกไข ปญหาสขภาพ 3) การพฒนาพฤตกรรมสขภาพตาม สขบญญตแหงชาต

แนวทางการดำาเนนงาน ตวชวด

4) การคมครองผบรโภคในโรงเรยน 5) การสงเสรมสขภาพจตและเฝาระวง พฤตกรรมเสยง 6) การพฒนาระบบการเรยนรดาน สขภาพโดยมผเรยนเปนสำาคญ 7) การสงเสรมสขภาพบคลากรใน โรงเรยน 8) สงเสรมการมสวนรวมของชมชนใน การพฒนาสขภาพนกเรยน บคลากรในโรงเรยนและชมชน

2. การถายทอดนโยบายสการปฏบต 3. มแผน

โรงเรยนมการถายทอดนโยบายสการปฏบตและผเกยวของไดแกคร บคลากร ผปกครอง และนกเรยนไดรบทราบเพอนำาไปสการปฏบต สามารถดำาเนนการไดหลายวธ เชน ทำาปายประกาศถาวรหรอชวคราว พมพในวารสารของโรงเรยน คมอโรงเรยน ฯลฯ ประกาศนโยบายในการประชมตางๆ เชน ประชมครประชมนกเรยน หรอประชมผปกครอง ใหทกคนรบทราบนโยบาย ผบรหารกำากบตดตามใหมการจดทำาแผนงานโครงการตามประเดนการสงเสรมสขภาพทกำาหนดไว 8 ประเดน

งาน/โครงการ/กจกรรมรองรบ นโยบายสงเสรมสขภาพ4. บคลากรในโรงเรยนทราบนโยบาย เกยวกบการสงเสรมสขภาพ5. ผปกครองและชมชนทราบนโยบาย หรอกจกรรมเกยวกบการสงเสรม สขภาพ6. นกเรยนทราบนโยบายหรอกจกรรม เกยวกบการสงเสรมสขภาพ

ผลทไดรบ1. โรงเรยนมนโยบายสงเสรมสขภาพทชดเจน2. ผเกยวของรบทราบนโยบาย มความเขาใจและใหความรวมมอใน

การดำาเนนงาน

องคประกอบท 2

การบรหารจดการในโรงเรยน

ความหมายการบรหารจดการในโรงเรยน หมายถง การจดองคกร และการ

บรหารงานในดานการวางแผน การประสานงานระหวางหนวยงานหรอบคคล เพอใหรบทบาทหนาททงของตนและภาคตางๆ ทเกยวของ และการประเมนผล

วตถประสงคเพอใหโรงเรยนมระบบบรหารจดการโครงการสงเสรมสขภาพอยาง

เปนระบบ และมประสทธภาพ

แนวทางการดำาเนนงานในองคประกอบน ม 3 สวน คอ1. การจดทำาโครงการสงเสรมสขภาพ2. การจดองคกร3. การนเทศ ตดตามและการประเมนผล

แนวทางการดำาเนนงาน ตวชวด

1. การจดทำาโครงการสงเสรมสขภาพ ในการจดทำาโครงการดานสขภาพมความแตกตางจากโครงการกลมอนคอมความสอดคลองกบสภาพปญหาจรงของโรงเรยนและแนวคดโรงเรยนสงเสรมสขภาพ ซงครอบคลมมตของการสงเสรมสขภาพ ทง 3 เรอง ดงน 1.1 การเฝาระวงและแกไขปญหาดานสขภาพและดานสงแวดลอมทสงผลกระทบตอสขภาพ เชน อาสาสมคร อย.นอย เฝาระวงและสำารวจรานอาหาร การ

1. มการจดทำาโครงการสงเสรมสขภาพอยางเปนระบบครบตามขนตอนตอไปน 1.1 มการรวบรวมวเคราะหปญหาและ

ความตองการโดยใชกระบวนการ กลม

1.2 มความสอดคลองกบสภาพปญหา

ประเมนภาวะการเจรญเตบโตและการแกไขภาวะโภชนาการขาดและเกน ฯลฯ 1.2 การสงเสรมสขภาพและการปองกนโรค เชน โครงการตานภยจากบหรและยาเสพตด ฯลฯ 1.3 การปรบปรงสงแวดลอมทงดานกายภาพและสงคมในโรงเรยนใหปลอดภย เชน การจดระบบจราจรในโรงเรยน การพฒนาโรงอาหารใหเปนไปตามเกณฑมาตรฐาน ฯลฯ

ของโรงเรยน 1.3 มการระบกจกรรมและกำาหนด

เวลา1.4 มการระบการมสวนรวมของ ผเกยวของ1.5 มการระบการใชทรพยากรและ/ หรอภมปญญาทองถนใหเกด ประโยชน1.6 มการระบกจกรรมสงเสรมสขภาพ ทสอดคลองกบกจกรรมการเรยน การสอน

แนวทางการดำาเนนงาน ตวชวด

2. การจดองคกร การจดองคกรเพอดำาเนนงานโครงการโรงเรยนสงเสรมสขภาพ ตองการการมสวนรวมจากนกเรยน บคลากรและสมาชกในชมชนอยางมาก เพอใหเกดความยงยน โดยมแนวทางการดำาเนนงานดงน 2.1 สำารวจปญหาและความตองการ

2. มคณะทำางานรบผดชอบในแตละ โครงการสงเสรมสขภาพประกอบดวย คร นกเรยน ผปกครอง บคลากร สาธารณสขและชมชน

โดยการระดมความคดเหนจากผเกยวของดวยวธการตางๆ เชน ใชแบบสอบถาม เชญมาใหคำาปรกษา ฯลฯ 2.2 เชญผเกยวของเขามามสวนรวมในการดำาเนนงาน 2.3 มการระบกจกรรมบทบาทหนาทและผรบผดชอบ ไมควรมอบหมายใหครคนใดคนหนง หรอครอนามยเพยงคนเดยว

3. มผนำานกเรยนสงเสรมสขภาพ หรอ ผนำาเยาวชนสาธารณสขในโรงเรยน หรอแกนนำานกเรยน ดานสขภาพโดย มการจดตงชมรม/ชมนม/กลม ปฏบตงานตามบทบาทหนาท

3. การนเทศ ตดตาม และการประเมนผล มแนวทางการดำาเนนงานดงน 3.1 บรณาการงานรวมกบการนเทศ/ตดตามปกตของโรงเรยน 3.2 กำาหนดวธการประเมนผลไวในโครงการโดยระบผรบผดชอบการประเมนใหชดเจน 3.3 บนทกผลการนเทศ/ตดตามเพอเปนขอมลสำาหรบการพฒนางานตอไป สงทควรบนทกไดแก √ มการดำาเนนงานตามขนตอนหรอไม ถาไมเพราะเหตใด √ มสงทไมคาดคดหรอปญหาอปสรรคอะไร √ ใชทรพยากรเหมาะสมหรอไม √ ผลลพธทเกดขนเปนอยางไร 3.4 รายงานผลการประเมนตอผบงคบบญชา

4. โครงการสงเสรมสขภาพ มการนเทศ/ ตดตามโดยระบบของโรงเรยนอยาง ตอเนอง มสรปผลการนเทศและม การนำาผลการนเทศไปใชพฒนางาน

5. มการประเมนโครงการสงเสรมสขภาพ

ผลทไดรบ1. โรงเรยนมแผนงาน/โครงการสงเสรมสขภาพทเกดจากการมสวน

รวมของผเกยวของ เปนไปตามความตองการและสอดคลองกบปญหา2. โรงเรยนมการพฒนางานอยางตอเนองและแกไขปญหาทเกดขน

อยางมประสทธภา

องคประกอบท 3โครงการรวมระหวางโรงเรยนและชมชน

ความหมายโครงการรวมระหวางโรงเรยนและชมชน หมายถง โครงการหรอ

กจกรรมดานสขภาพและดานสงแวดลอม ทโรงเรยนและภาคตางๆในชมชนดำาเนนการรวมกนตามขนตอนการมสวนรวม

วตถประสงคเพอใหโรงเรยนและชมชนรวมดำาเนนงานโรงเรยนสงเสรมสขภาพให

เกดประสทธภาพและผเกยวของมความพงพอใจ

แนวทางการดำาเนนงาน ตวชวด

การดำาเนนงานดานสขภาพและอนามยสงแวดลอมในโรงเรยนม 3 รปแบบไดแก 1) ดำาเนนการโดยคร บคลากรหรอผเกยวของภายในโรงเรยน 2) บรณาการในหลกสตรหรอกจกรรมพฒนาผเรยน และ 3) ดำาเนนการรวมกบชมชน การดำาเนนการจะสำาเรจได

1. โครงการทเกยวของกบสขภาพ เกด จากการมสวนรวมระหวางโรงเรยนและ ชมชน2. ชมชนมสวนรวมใน

ตองดำาเนนการทงในโรงเรยน ครอบครวและชมชน โดยมแนวทางการดำาเนนงาน ดงน 1. รวมวเคราะหสภาพและสาเหตของปญหา โดยศกษาจากขอมลการสำารวจหรอสารสนเทศในโรงเรยน/ชมชน 2. รวมวางแผน โดยใหชมชนรวมแสดงความคดเหนเพอกำาหนดความตองการ กลมเปาหมาย วตถประสงค กจกรรมบคคล/หนวยงานทรบผดชอบ และผลสมฤทธของโครงการใหเกดความชดเจนในการปฏบต 3. รวมดำาเนนการ โดยทกฝายทเกยวของปฏบตตามบทบาทหนาท พรอมทงประชาสมพนธการดำาเนนงานเปนระยะ ใหชมชนไดรบทราบ 4. รวมตรวจสอบ ทบทวนพฒนาและปรบปรง โดยประเมนผลการดำาเนนงานในรปแบบตางๆ เชน จดเสวนาประชาคมหมบาน สมภาษณ สำารวจความพงพอใจของนกเรยนและชมชน เพอนำามาปรบปรง

โครงการอยางเปน ระบบ 5 ขนตอน อยางนอย 1 โครงการดงน 1) รวมวเคราะหสภาพและสาเหตของ ปญหา 2) รวมวางแผน 3) รวมดำาเนนการ 4) รวมตรวจสอบ ทบทวน (ประเมน ภายใน) 5) รวมแกไข พฒนา ปรบปรง3. โรงเรยนรวมกบชมชนพฒนาพนทเพอ ดำาเนนกจกรรมสรางสรรคสำาหรบเดก และเยาวชน4. นกเรยนมความพงพอใจตอโครงการ รวมระหวางโรงเรยนและชมชน5. ประชาชนมความพงพอใจตอโครงการรวมระหวางโรงเรยนและชมชน

ผลทไดรบ

1. ชมชนมสวนรวมมากขน มความรสกรวมเปนเจาของ เกดการเรยนรและมทศนคตทดดานการสงเสรมสขภาพของตนเองและสมาชกในชมชน

2. ปญหาสขภาพไดรบการแกไข/ปรบปรง อยางสอดคลองกบสภาพปญหาของพนท

องคประกอบท 4การจดสงแวดลอมในโรงเรยนทเออตอสขภาพ

ความหมายการจดสงแวดลอมในโรงเรยนทเออตอสขภาพ หมายถง การจดการ

ควบคม ดแลปรบปรงสภาพแวดลอมในโรงเรยนใหถกสขลกษณะ นาอย มบรรยากาศทด มความปลอดภยตอสขภาพกาย สขภาพจตของนกเรยนและบคลากรในโรงเรยน

วตถประสงคโรงเรยนมการจดการสงแวดลอมตามมาตรฐานสขาภบาลสง

แวดลอมในโรงเรยนและพระราชบญญตทเกยวของ รวมทงการสรางความสมพนธทดระหวางนกเรยน บคลากรและชมชน

แนวทางการดำาเนนงานในองคประกอบนม 2 สวนคอ1. การจดสงแวดลอมทางกายภาพใหถกสขลกษณะ2. การจดสงแวดลอมทางสงคมในโรงเรยนทมผลตอสขภาพจตของ

นกเรยนและบคลากร

แนวทางการดำาเนนงาน ตวช

วด 1. การจดสงแวดลอมทางกายภาพใหถกสขลกษณะ 1.1 การจดสงแวดลอมทางกายภาพใหถกสขลกษณะตาม 1.

มาตรฐา

มาตรฐานสขาภบาลสงแวดลอม มแนวทางดำาเนนงานดงน ผรบผดชอบ (ตามทโรงเรยนมอบหมาย และ/หรอรวมกบนกเรยน) ประเมนสงแวดลอมทกปการศกษาโดยใช “แบบประเมนสขาภบาลสงแวดลอมในโรงเรยน ” (ภาคผนวก) สรปผลการประเมนเสนอตอคณะกรรมการสงเสรมสขภาพของโรงเรยน และผบรหารเพอรบทราบปญหาและ แนวทางแกไข จดทำาแผนงาน/โครงการเพอปรบปรงแกไขสงแวดลอม ในโรงเรยน ตามมาตรฐานและประเมนผล พฒนาปรบปรงสภาพแวดลอมใหมความปลอดภยตอสขภาพ เชนการกำาจดแหลงเพาะพนธยง การปรบปรงเครองเลนและอปกรณไฟฟา ฯลฯ 1.2 โรงเรยนกำาหนดมาตรการหามดมเครองดมแอลกอฮอลและหามสบบหรในโรงเรยน โดยผบรหารจดทำาเปนลายลกษณอกษรและชแจงใหทกคนรบทราบชดเจน 1.3 มปายหามดมเครองดมแอลกอฮอลและหามสบบหร เหนไดชดเจนในโรงเรยน(ตามพระราชบญญตควบคมเครองดมแอลกอฮอล พ.ศ. 2551 และพระราชบญญตคมครองสขภาพผไมสบบหร พ.ศ. 2535)

นสขาภบาลสงแวดลอมใน โรงเรยน2. การเกดอบตเหตจากสงแวดลอมใน โรงเรยนจนไมสามารถมาเรยนได (ตงแตปการศกษาทผานมาจนถง ปจจบน)3. โรงเรยนม

มาตรการและการ ดำาเนนงานควบคมเครองดม แอลกอฮอลและบหรในโรงเรยน

แนวทางการดำาเนนงาน ตวชวด2. การจดสงแวดลอมทางสงคมในโรงเรยนทมผลตอสขภาพจตของนกเรยนและบคลากร สงแวดลอมทางสงคมมผลตอสขภาพจตทสะทอนออกมาเปนความรสกพงพอใจตอบรรยากาศในการทำางานรวมกนของสมาชก ทสงผลดตอพฤตกรรมสขภาพของนกเรยน บคลากรและชมชน ซงมแนวทางการดำาเนนงานดงน 1. สนบสนนใหนกเรยนมสวนรวม เชน รวมเปนคณะทำางาน/คณะกรรมการตางๆในโรงเรยน 2. สนบสนนกจกรรมชมชน/ชมรมของนกเรยนอยางสมำาเสมอ เชน การจด

4. นกเรยนมความพงพอใจตอบรรยากาศ ภายในโรงเรยน

สถานทใหเปนทตงชมนม/ชมรม และสนบสนนงบประมาณแกชมนม/ชมรม 3. เปดโอกาสใหนกเรยนไดนำาเสนอผลงานหรอเผยแพรกจกรรมใหผอนรบทราบ

ผลทไดรบ1. นกเรยนไดอยในโรงเรยนทมสงแวดลอมทเหมาะสม สะอาด และ

ไดเรยนรถงการจดสงแวดลอมทถกตอง2. นกเรยนไดรบการปลกฝงสขนสยและเสรมสรางพฤตกรรมดาน

อนามยสงแวดลอมทดตงแตวยเรยน3. ทกคนมสมพนธภาพทดตอกนดวยบรรยากาศแหงมตรภาพและ

ใหเกยรตกน

องคประกอบท 5บรการอนามยโรงเรยน

ความหมายบรการอนามยโรงเรยน หมายถง โรงเรยนจดใหมบรการสขภาพขน

พนฐานทจำาเปนสำาหรบนกเรยนทกคน เพอเฝาระวงและคนหาอาการผดปกตหรอความบกพรองดานสขภาพเบองตน ทำาใหทราบภาวะสขภาพทเปลยนแปลงไป และเปนการปองกนมใหเกดความรนแรงของโรค หรอเกดความพการในภายหลง

วตถประสงคเพอใหนกเรยนไดรบการตรวจสขภาพ การรกษาพยาบาลเบองตน

และมการเฝาระวงภาวะสขภาพ

แนวทางการดำาเนนงานในองคประกอบนม 3 สวนคอ1. การตรวจสขภาพนกเรยน2. การเฝาระวงภาวะสขภาพ3. การจดบรการรกษาพยาบาลเบองตนโดยการดำาเนนงานดงกลาวแบงเปน 2 ระดบ คอ ระดบประถมศกษา

และมธยมศกษา ดงน

สำาหรบโรงเรยนประถมศกษาแนวทางการดำาเนนงาน ตวชวด

1. การตรวจสขภาพนกเรยน การตรวจสขภาพนกเรยนเปนการใหบรการโดยบคลากร สาธารณสข ซงเปนบรการขนพนฐานทเดกทกคนควรไดรบตามชดสทธประโยชนหลกประกนสขภาพถวนหนา มแนวทางดำาเนนการ ดงน 1.1 ครอนามย ประสานงานกบบคลากรสาธารณสขเพอวางแผน นดหมายวนเวลา/เตรยมสถานทใหบรการในโรงเรยน

1. นกเรยนชน ป.1 – ป.4 ไดรบการตรวจ สขภาพโดยบคลากรสาธารณสข อยางนอยปละ 1 ครง2. นกเรยนชน ป.5 ขนไปตรวจสขภาพ ดวยตนเองและบนทกลง

และการนำานกเรยนเขารบบรการตรวจสขภาพ 1.2 การใหบรการตรวจสขภาพนกเรยน แบงเปน ◊ นกเรยนชน ป .1- ป .4 ครอนามยประสานงานกบครประจำาชนเพอชงนำาหนก/วดสวนสง ประเมนภาวะการเจรญเตบโต ทดสอบสายตาดวย E-Chart หรอแผนภมสเนลเลน และบนทกผลในบตรบนทกสขภาพประจำาตวนกเรยน (ส.ศ.3) ไวใหเรยบรอยกอนวนนดหมาย

ในแบบ บนทกฯ ภาคเรยนละ 1 ครง

สำาหรบโรงเรยนประถมศกษาแนวทางการดำาเนนงาน ตวชวด

◊ นกเรยนตงแตชน ป .5 ขนไป - ครประสานงานกบบคลากรสาธารณสขเพอขอรบแบบบนทกการตรวจสขภาพดวยตนเองทกตนปการศกษา (หรอโรงเรยนจดซอเอง) - ครสอน/สาธตวธการประเมนสขภาพตนเองเบองตนแกนกเรยน พรอมทงดแลกำากบใหนกเรยนทกคนตรวจสขภาพตนเอง หรอจบคกบเพอนสลบกนทดสอบ และบนทกผลตามรายการทระบในแบบบนทก โดยดำาเนนการภาคเรยนละ 1 ครง

- มการสงตอแบบบนทกนตามตวนกเรยนถงชน ป.6 ควบคไปกบบตรบนทกสขภาพประจำาตวนกเรยน (สศ.3) 1.3 ครประจำาชน/ครทปรกษา แนะนำานกเรยนทมปญหาสขภาพใหไปรบบรการทสถานบรการสขภาพ โดยใชสทธตามโครงการหลกประกนสขภาพ (30 บาท รกษาทกโรค) หรอรวบรวมรายชอนกเรยนและสงตอใหบคลากรสาธารณสข ในชวงเวลาทเขามาใหบรการในโรงเรยน 2 การเฝาระวงสขภาพ เปนการตรวจสขภาพนกเรยนอยางตอเนอง และเกบขอมลดานสขภาพเปนระยะ เพอประเมนปญหาสขภาพและใหการชวยเหลอ มกจกรรมและแนวทางการดำาเนนงาน ดงน 2.1 ทดสอบสายตา ปละ 1 ครง ชวงตนปการศกษาโดย - นกเรยนชน ป.1, ป.3 ครอนามยหรอครประจำาชนหรอนกเรยนแกนนำาทผานการอบรมเปนผทำาการทดสอบเบองตน - นกเรยนชน ป.5 ครอนามยหรอครประจำาชน หรอนกเรยนแกนนำาทผานการอบรม ดแลกำากบใหนกเรยนทดสอบสายตาดวยตนเอง หรอจบคกบเพอนสลบกนตรวจ และบนทกผลในบตรบนทกสขภาพประจำาตวนกเรยน (ส.ศ.3) และแบบบนทกฯ

3. นกเรยนชน ป.1,ป.3,ป.5 ไดรบการทดสอบสายตาปละ 1 ครง

4. นกเรยนชน ป.1,ป.3,ป.5 ไดรบการ ทดสอบการไดยนอยางงาย ปละ 1 ครง

5. นกเรยนชน ป.1,ป.3,ป.5 ไดรบการ

2.2 ทดสอบการไดยน ปละ 1 ครงแกนกเรยนชน ป.1,ป.3,ป.5 โดยบคลากรสาธารณสข และโรงเรยนจดเตรยมหองตรวจ ทไมมเสยงรบกวน 2.3 ตรวจภาวะขาดสารไอโอดน ปละ 1 ครง โดยบคลากรสาธารณสขตรวจนกเรยน ชน ป.1,ป.3,ป.5 และโรงเรยนจดเตรยมหองตรวจทมแสงสวางเพยงพอ

ตรวจโดยวธคลำาคอ(เพอตรวจหาความ ผดปกตจากภาวะขาดสารไอโอดน และความผดปกตอนๆบรเวณคอ) โดยบคลากรสาธารณสขปละ 1 ครง

สำาหรบโรงเรยนประถมศกษาแนวทางการดำาเนนงาน ตวชวด

2.4 ตรวจสขภาพชองปาก โดย - บคลากรสาธารณสขหรอครตรวจสขภาพชองปากนกเรยนชน ป.1-ป.6 - บคลากรทนตสาธารณสขใหบรการทนตกรรมปองกน เชน การเคลอบหลมรองฟน ฯลฯ แกนกเรยน - บคลากรสาธารณสขหรอครประเมนความสะอาดของการแปรงฟนของนกเรยน โดยการยอมสฟนกอนและหลงการแปรงฟน

6. นกเรยนชน ป.1-ป.6 ไดรบการตรวจสขภาพชองปากโดยบคลากรสาธารณสขหรอคร ภาคเรยนละ 1 ครง7. นกเรยนไดรบบรการทนตกรรมปองกน8. นกเรยนไดรบการทดสอบประสทธภาพการแปรงฟนโดยครหรอบคลากรสาธารณสข ภาคเรยนละ 1 ครง

2.5 การสรางเสรมภมคมกนโรค โดยบคลากรสาธารณสขเปนผใหบรการ และครอนามย/โรงเรยนประสานเรองดงตอไปน แจงผปกครองรบทราบ นดหมายวนกบบคลากร

9. นกเรยน ชน ป.1 ไดรบการฉดวคซน ปองกนหด หดเยอรมน คางทม (MMR)

สาธารณสข จดเตรยมนกเรยนทตองฉดวคซน ประสานครประจำาชนใหดแลนกเรยนขณะฉดวคซน และหลงฉดวคซน

10. นกเรยน ชน ป.1 ทไมเคยไดรบวคซน ปองกนวณโรค (BCG) หรอมประวต ไมแนชดและไมมรอยแผลเปนตอง ไดรบการฉดวคซน BCG 1 ครง11. นกเรยนชน ป.1 ทไมเคยไดรบวคซน ปองกนโรคคอตบบาดทะยกไอกรน (DTP)หรอวคซนปองกนโรคคอตบ บาดทะยกไอกรน ไวรสตบอกเสบ ชนดบ (DTP-HB) และวคซนปองกน โรคโปลโอ (OPV) หรอเคยไดรบ นอยกวา 5 ครง ตองไดรบวคซน dT และ OPV ตามเงอนไข (อานรายละเอยดในภาคผนวก)12. นกเรยนชน ป.6 ไดรบการฉดวคซน

ปองกนโรคคอตบ บาดทะยก (dT) กระตน

สำาหรบโรงเรยนประถมศกษาแนวทางการดำาเนนงาน ตวชวด

3. การจดบรการรกษาพยาบาลเบองตน หองพยาบาลในโรงเรยนและการจดบรการรกษาพยาบาลเบองตนโดยครอนามย เปนบรการสขภาพพนฐานทโรงเรยนทกแหงจดใหนกเรยน มแนวทางการดำาเนนการดงน 3.1 จดหายาและเวชภณฑทจำาเปนสำาหรบหองพยาบาลใหเพยงพอ (อานรายละเอยดในภาคผนวก) 3.2 ครอนามย/ครพยาบาลใหการดแลรกษาเบองตนและบนทกหลกฐานการใหบรการ ไมควรใหนกเรยนหยบยา/จายยาหรอใหการรกษาพยาบาลกนเอง(การบนทกการใหบรการในหองพยาบาล ควรเพมบนทกสาเหตการเจบปวยและลงชอผจายยาใหชดเจน โดยเฉพาะรายทเกดจากอบตเหตในโรงเรยนตองระบสถานทเกดอบตเหต) 3.3 มการนำาขอมลการเจบปวยของ

13. นกเรยนทมปญหาสขภาพ (เชนเหา พยาธ ฯลฯ) ไดรบการรกษา14. นกเรยนทเจบปวยเกนขอบเขตการ บรการของหองพยาบาล (เชน ภาวะ โลหตจาง คอพอก โรคในชองปาก ฟนผ ฯลฯ) ไดรบการสงตอเพอ รกษา)

นกเรยนมาวเคราะหและจดบรการรกษาพยาบาลไดถกตองตามสาเหตทแทจรง เชน นกเรยน ปวดทอง สาเหตอาจเกดจากไมไดรบประทานอาหารเชา ไมใชเปนโรคกระเพาะอาหารอกเสบ หรออาการปวดศรษะสาเหตอาจเกดจากพกผอนไมเพยงพอ หรออาการซมเศราไมสบายบอย เพราะถกเพอนรงแก ฯลฯ (* ขอมลปญหาสขภาพนกเรยนอาจดจากสมดบนทกกจกรรมอนามยโรงเรยนหรอ อร.14 ซงบนทกขอมลการดำาเนนงานสงเสรมสขภาพในโรงเรยนโดยบคลากรสาธารณสข) 3.4 ครอนามย/ครพยาบาลสงตอนกเรยน ทเจบปวยเกนขอบเขตการบรการของหองพยาบาลไปรบบรการทหนวยงานสาธารณสขในพนท

สำาหรบโรงเรยนมธยมศกษาแนวทางการดำาเนนงาน ตวชวด

1. การตรวจสขภาพนกเรยน ในระดบมธยมศกษา เนนใหนกเรยนตรวจสขภาพและดแลสขภาพดวยตนเอง และอยในความดแลของครทปรกษาและครอนามย โดยมการดำาเนนการดงน 1. ประสานงานกบเจาหนาทสาธารณสขเพอขอรบแบบบนทกการตรวจสขภาพดวยตนเองสำาหรบนกเรยน ม.1 ทกคนตนปการศกษา (หรอโรงเรยนจดซอเอง) และใหนกเรยนไดใชแบบบนทก อยางตอเนองจนจบชน ม.6 2. ครอนามยประสานงานกบครประจำาชนหรอครทปรกษาเพอใหนกเรยนชน ม.1 ขนไปตรวจสขภาพตนเอง ตามรายการทระบในแบบบนทก และลงบนทกการตรวจตนเองไวทกครง โดยดำาเนนการภาคเรยนละ 1 ครง 3. ครอนามยประสานงานกบครทปรกษาเพอใหนกเรยน ชน ม.1, ม.4 ทกคนไดทดสอบสายตาตนเองอยางนอยปละ 1 ครง ซงสามารถทำาพรอมกบการตรวจสขภาพตนเอง 4. ครอนามยมอบหมายหนาทใหนกเรยนแกนนำาดานสขภาพทไดรบการอบรม เชน แกนนำาชมรมเดกไทยทำาได ผนำา ยสร. ชมรม To Be Number One ฯลฯ มสวนรวมในการทำากจกรรมตางๆในหองพยาบาล

1. นกเรยนชน ม.1 ขนไปตรวจสขภาพดวยตนเองและบนทกลงในแบบบนทกฯภาคเรยนละ 1 ครง2. นกเรยนชน ม.1,ม.4 ไดรบการทดสอบสายตาปละ 1 ครง

2. การจดบรการรกษาพยาบาลเบองตน

มแนวทางการดำาเนนงานดงน 1. จดหายาและเวชภณฑทจำาเปนสำาหรบหองพยาบาลใหเพยงพอ โดยพจารณาตามสภาพปญหาการเจบปวยของนกเรยน และบคลากรในโรงเรยน 2. ครประจำาชนสงตอนกเรยนทเจบปวย ไปยงหองพยาบาล 3. ครอนามย/ครพยาบาลใหการดแลรกษาเบองตนแกนกเรยนและบคลากรทเจบปวยหรอมปญหาสขภาพ และสงตอนกเรยนหรอบคลากรทเจบปวยเกนขอบเขตการบรการของหองพยาบาล ไปรบบรการทสถานพยาบาล

3. นกเรยนทมปญหาดานสขภาพ (เชนมไข เปนหวด ปวดทอง ฯลฯ) ไดรบการรกษา4. นกเรยนทเจบปวยเกนขอบเขตการบรการของหองพยาบาล (เชน หอบหด โลหตจาง ฯลฯ) ไดรบการแนะนำาชวยเหลอ/สงตอเพอการรกษา

ผลทไดรบนกเรยนทกคนไดรบบรการสขภาพทเหมาะสมตามวย ไดแกการตรวจ

สขภาพและเฝาระวงภาวะสขภาพ สำาหรบรายทมปญหาสขภาพตองไดรบการชวยเหลอ

องคประกอบท 6สขศกษาในโรงเรยน

ความหมายสขศกษาในโรงเรยน หมายถง การทโรงเรยนจดกจกรรมสขศกษา

ทงในหลกสตรและกจกรรมพฒนาผเรยน เพอมงใหนกเรยนเกดการเรยนร และมการฝกปฏบตทนำาไปสการมพฤตกรรมสขภาพทเหมาะสม

วตถประสงค

1. เพอใหนกเรยนมทกษะสขภาพ (Health Skills) และทกษะชวต (Life Skills)

2. เพอใหนกเรยนมพฤตกรรมสขภาพทเหมาะสม และมการปฏบตอยางตอเนอง

แนวทางการดำาเนนงานในองคประกอบนคอ การใหความร เสรมสรางเจตคตตามสขบญญตแหงชาตและฝกปฏบตดวยตนเอง เพอใหเกดทกษะและพฤตกรรมสขภาพทเหมาะสม

การดำาเนนงานดงกลาวแบงเปน 2 ระดบ คอ ระดบประถมศกษาและมธยมศกษา ดงน

สำาหรบโรงเรยนประถมศกษาแนวทางการดำาเนนงาน ตวชวด

นกเรยนระดบประถมศกษาเปนวยทมความพรอมในการเรยนร ซงเปนชวงสำาคญในการปลกฝงพฤตกรรมสขภาพจนเกดการปฏบตเปนประจำา โดยใหความรและฝกทกษะทจำาเปนเพอดแลสขภาพตนเองเบองตน มแนวทางการดำาเนนงานดงน 1. การเรยนรและฝกทกษะตามสขบญญตแหงชาต 10 ขอไดแก 1) ดแลรกษารางกายและของใชใหสะอาด 2) รกษาฟนใหแขงแรงและแปรงฟนทกวนอยางถกตอง 3) ลางมอใหสะอาดกอนกนอาหารและหลงการขบถาย 4) กนอาหารสก สะอาด ปราศจากสารอนตรายและหลกเลยงอาหารรสจด ส

1. นกเรยนเคยไดรบฝกทกษะในเรองตอไปน 1.1 การรกษาความสะอาดของรางกาย 1.2 การลางมอ 1.3 การเลอกซออาหารทมประโยชน ตอรางกาย 1.4 การไมรบประทานอาหารทมสาร อนตราย 1.5 การหลกเลยงสารเสพตด 1.6 การปองกนอบตเหต อบตภย 1.7 การหลกเลยงการ

ฉดฉาด 5) งดบหร สรา สารเสพตด การพนนและการสำาสอน ทางเพศ

พนน การเทยว กลางคน 1.8 กจกรรมการเรยนรในเรอง เพศศกษาและทกษะชวตใน นกเรยน

สำาหรบโรงเรยนประถมศกษาแนวทางการดำาเนนงาน ตวชวด

6) สรางความสมพนธในครอบครวใหอบอน 7) ปองกนอบตภยดวยการไมประมาท 8) ออกกำาลงกายสมำาเสมอและตรวจสขภาพประจำาป 9) ทำาจตใจใหรางเรง แจมใสอยเสมอ 10) มสำานกตอสวนรวม รวมสรางสรรคสงคม 2. จดกจกรรมใหนกเรยนไดรบรและฝกการคดเกยวกบ เหตการณใกลตวทเกดขนในชวตประจำาวนและปญหาเพศศกษา เชน ขาวในหนงสอพมพ ภยจากสอ/ IT 3. สนบสนนใหผปกครองมสวนรวม

2. มกจกรรมเผยแพรความรดานสขภาพ ในโรงเรยน (เชน เสยงตามสาย การ รณรงคปายนเทศ นทรรศการ แจก เอกสาร ฯลฯ)3. นกเรยนชน ป.1-ป.6 แปรงฟนหลง อาหารกลางวนทกวนดวยยาสฟนผสม ฟลออไรด4. นกเรยนทกชนไมเปนเหา

ในการดแลใหนกเรยนปฏบตตามสงทนกเรยนไดรบการฝกไปจากโรงเรยนเพอใหมการปฏบตอยางตอเนองจนเปนพฤตกรรม 4. โรงเรยนจดสภาพแวดลอมเพอการปฏบตทกษะ เชน - มอางลางมอไวบรเวณโรงอาหาร - จดบรเวณทวางแกวนำาสวนตวทกคนทหลงหองเรยน - จดสถานทสำาหรบแปรงฟนหลงอาหารกลางวน - จดเวลาใหนกเรยนจบคกนตรวจสขภาพตนเอง 5. สงเสรมใหนกเรยนไดทำากจกรรมพฒนาผเรยนเกยวกบสขภาพ เชน จดทำาโครงงานสงเสรมหรอแกไขปญหาสขภาพ

สำาหรบโรงเรยนมธยมศกษาแนวทางการดำาเนนงาน ตวชวด

เรองสขศกษาในโรงเรยนเนนการจดกจกรรมการเรยนรเพอสรางทกษะการดแลสขภาพตนเอง(Skill-based Health Education) และทกษะชวต (Life Skills) เพอใหเดกสามารถเผชญและจดการกบปญหาตางๆทเกดขนในชวตประจำาวน มแนวทางการดำาเนนงาน ดงน 1. การฝกทกษะในระดบมธยมศกษาตามหวขอสขบญญตแหงชาต 10 ประการ 2. จดกจกรรมใหนกเรยนไดมการฝกปฏบตจรงในเรองตางๆ เชน - ฝกทกษะเรองการตรวจสารปนเป อนในอาหาร - ฝกการวเคราะหคำานวณคณคาทางโภชนาการของอาหาร - ฝกการวเคราะหจดเสยงตางๆในโรงเรยนหรอรอบบรเวณโรงเรยนเรองความปลอดภยและรวมกนวางแผน ปองกน เปนตน 3. จดกจกรรมใหนกเรยนไดฝกการคด วเคราะหกรณศกษาตางๆทเปนเหตการณใกลตวทเกดขนในชวตประจำาวนและปญหาของวยรน เชน ขาวในหนงสอพมพเรองสารเสพตด ภยจากสอ/ IT ความปลอดภยทางเพศ ฯลฯ 4. เปดโอกาสใหนกเรยนไดแสดงออก

1. นกเรยนเคยไดรบการฝกทกษะในเรองตอไปน 1.1 การเลอกซออาหารทมประโยชน ตอรางกาย 1.2 การไมรบประทานอาหารทมสาร อนตราย 1.3 การหลกเลยงเครองดมแอลกอฮอล สารเสพตด รวมทงบหร 1.4 การปองกนอบตเหต อบตภย 1.5 การหลกเลยงการพนน การเทยว กลางคน 1.6 กจกรรมการเรยนรในเรอง เพศศกษาและทกษะชวตใน นกเรยน2. มกจกรรมเผยแพรความรดานสขภาพในโรงเรยน (เชน เสยงตามสาย การรณรงคปายนเทศ

หรอแสดงความคดเหน เชน จดเวทอภปรายหวขอทอยในความสนใจในสงคมทเกยวกบสขภาพและความปลอดภยในชวต จดเสวนาเรอง รกนวล สงวนตวไมตองกลวเอดส “ ”จดโตเวทเรอง สราเปนนำาอมฤตหรอเปน“พษตอสขภาพ ฯลฯ” 5. สนบสนนการจดกจกรรมชมนม/ชมรมของนกเรยน เชน ชมรมคมครองผบรโภค ชมรมรกษสงแวดลอม ฯลฯ

นทรรศการ แจกเอกสาร ฯลฯ)

ผลทไดรบนกเรยนมทกษะในการดแลสขภาพเบองตน มทกษะในการแกไข

ปญหาและมพฤตกรรมสขภาพ ทถกตองเหมาะสม

องคประกอบท 7โภชนาการและอาหารทปลอดภย

ความหมายโภชนาการ และอาหารทปลอดภย หมายถง การสงเสรมใหนกเรยนม

ภาวะการเจรญเตบโตสมวย โดยจดอาหารทมคณคาตอสขภาพ สะอาด และปลอดภยใหกบนกเรยนและบคลากรในโรงเรยน

วตถประสงค

1. เพอเฝาระวง ปองกนและแกไขปญหาดานโภชนาการ เชน โรคขาดโปรตนและพลงงาน โรคอวน โรคขาดสารไอโอดน โรคโลหตจางจากการขาดธาตเหลก

2. เพอใหนกเรยนและบคลากรไดรบประทานอาหารทมคณคาทางโภชนาการ และมความปลอดภย

3. เพอใหมสถานทรบประทานอาหาร ปรงอาหาร และจำาหนายอาหาร ทถกสขลกษณะ

แนวทางการดำาเนนงานในองคประกอบน ประกอบดวย 2 สวนคอ1) โภชนาการในโรงเรยน2) การสขาภบาลอาหาร ซงครอบคลมเรองความปลอดภยของ

อาหาร

โดยการดำาเนนงานดงกลาวแบงเปน 2 ระดบ คอ ระดบประถมศกษาและมธยมศกษา ดงน

สำาหรบโรงเรยนประถมศกษาแนวทางการดำาเนนงาน ตวชวด

1. โภชนาการในโรงเรยน มแนวทางการดำาเนนงานดงน 1) ประสานงานและวางแผนรวมกบบคลากรสาธารณสขเรองการใหความรเรองโภชนาการ หรอบรณาการในกลมสาระวชาตางๆ 2) การบรหารจดการเรองโภชนาการในโรงเรยนโดย 2.1 ดแลนกเรยนทกคนใหไดรบประทานอาหารกลางวน ทกวน โดยเฉพาะนกเรยนทไมไดรบประทานอาหารเชา

1. นกเรยนชนอนบาล-ป.6 มสวนสงระดบด และรปรางสมสวน2. นกเรยนทมปญหาภาวะเรมอวน อวน ผอมและเตย ไดรบการแกไข3. นกเรยนไดรบประทานอาหารครบ 5 กลมอาหารตามสดสวนธงโภชนาการ

2.2 ควบคมกำากบ ใหมการจำาหนาย หรอจดทำาอาหารกลางวนทมคณคาทางโภชนาการครบถวน 2.3 ควบคมไมใหมการจำาหนายอาหารทมคณคาทางโภชนาการตำา เชน อาหารทอดนำามนซำา นำาอดลม ขนมถง ลกอม ทอฟฟ ฯลฯ 2.4 ควบคม หลกเลยง ลดอาหารทมไขมนสง หวานจด เคมจด และไมมประโยชนตอรางกาย 2.5 จำาหนายอาหารทมประโยชนตอสขภาพ เชน นม ผลไม ขาวกลอง ฯลฯ

ทกวน4. นกเรยนชน ป.1 ขนไปไดรบยาเมดเสรม ธาตเหลก 1 เมด (60 มลลกรม) หรอ ยานำา 1 ชอนชา (12.5 มลลกรม) ตอสปดาห5. การจดวางเครองปรงทกชนดทจดบรการ และรานคาทจดจำาหนายอาหารใน โรงอาหารหรอภายในบรเวณโรงเรยน

:สำาหรบโรงเรยนประถมศกษา

แนวทางการดำาเนนงาน ตวชวด 2.6 จดอาหารเสรมเชน นม นมถวเหลอง ถวเขยวตมนำาตาล ใหนกเรยนรบประทาน ทกวนหรออยางนอยสปดาหละ 1 ครง 2.7 จดกจกรรมออกกำาลงกายใหเหมาะสมแกนกเรยนทงกลมอวน ผอมและเตย เปนกรณพเศษ เชน จดคายเดกอวน 2.8 กรณโรงเรยนมงบประมาณจำากด อาจจะมการจดการไดหลายรปแบบ เชน - จดสรรพนทสำาหรบปลกพชผกสวนครว เลยงปลา ไก เพอผลตวตถดบใน

6. นกเรยนมความรเรอง ธงโภชนาการและ สามารถเลอกรบประทานอาหารทม คณคาถกหลกโภชนาการ7. นกเรยน ป.1-ป.6 ไดดมนมรสจดทกวน8. การเกบรกษานมไวทอณหภมทเหมาะสม ตามชนดของนม เชน นมพาสเจอรไรช

การประกอบอาหาร หรอจดตงกองทนอาหารกลางวน - จดกลมแมบานอาสาสมครประกอบอาหารใหนกเรยนหรอนำาผลผลตทางเกษตรของครอบครวมาสนบสนนอาหารกลางวนหรอสนบสนนงบประมาณ 3) นกเรยนทกคนไดรบการประเมนภาวะการเจรญเตบโตอยางนอยภาคเรยนละ 1 ครง ดงน - ชงนำาหนก วดสวนสง แลวนำาไปเทยบกบกราฟแสดงเกณฑอางองการเจรญเตบโตของกรมอนามย ซงเปนขอมลทบอกไดวานกเรยนไดรบสารอาหารเพยงพอตอการเจรญเตบโตของรางกายหรอไม - ครประจำาชน/ครอนามยสรปและรวบรวมรายชอนกเรยนทมปญหาภาวะเรมอวน อวน ผอมและเตย เพอดำาเนนการแกไข - ตดตามประเมนซำาทกเดอนจนกวาภาวะการเจรญเตบโตจะเปนปกต 4) ดแลใหนกเรยนทกคน (อาย 6 ปขนไป) ไดรบยาเมดเสรมธาตเหลก 1 เมด หรอยานำา 1 ชอนชา สปดาหละ 1 ครง อยางสมำาเสมอ(ตามชดสทธประโยชนของระบบหลกประกนสขภาพถวนหนา) โดยขอรบยาเมดเสรมธาตเหลก/ยานำา จากบคลากรสาธารณสข เพอควบคม และปองกนภาวะโลหตจาง ซงสงผลตอพฒนาการเรยนร

(นมถง) เกบทอณหภมไมเกน 8 องศา เซลเซยส9. การจด จำาหนาย หรอบรการอาหาร/ อาหารวาง/ขนม ทมผลเสยตอสขภาพ ไมมคณคาทางโภชนาการ และมรสหวาน จด เคมจด และมนจด (เชนขนมถง ทอฟฟ ขนมกรบกรอบ อาหาร ทอดนำามนซำา นำาอดลม เปนตน)

และผลสมฤทธทางการศกษา

สำาหรบผทเปนพาหะธาลสซเมยสามารถรบยาได ยกเวนนกเรยนทมอาการแสดงชดเจน (ซด ตาเหลอง ตบมามโต ดงจมกแบน ตาหาง กระดกแกมนน หนาผากสง ฟนบนยน)

สำาหรบโรงเรยนประถมศกษาแนวทางการดำาเนนงาน ตวชวด

2. การสขาภบาลอาหาร มวตถประสงคเพอใหโรงเรยนจดโรงอาหาร มการจดเตรยมการปรงอาหาร ภาชนะ และอปกรณทเกยวของกบอาหารใหถกสขลกษณะ ปลอดภย และเปนการปองกนโรค ทอาจเกดจากสขาภบาลอาหารทไมถกสขลกษณะ เชน โรคทองรวง ซงมแนวทางดำาเนนการดงน 1) ประเมนสขาภบาลอาหารในโรงเรยนตามแบบประเมนของกรมอนามย (ภาคผนวก) ทกตนปการศกษา 2) ดำาเนนการแกไขปรบปรงใหถกตองตามมาตรฐาน 3) ควบคมดแลดานความปลอดภยของอาหารโดยเฉพาะสารปนเป อน เชน จลนทรย สารบอแรกซ สารฟอกขาว ยาฆา

10. มาตรฐานสขาภบาลอาหารในโรงเรยน

แมลง ฯลฯ โดย - ใหความรเรองการเลอกซออาหารแกนกเรยนหรอผเกยวของ เชน ผปรงอาหาร ผขาย - ประสานงานกบบคลากรสาธารณสขในการตรวจสอบความปลอดภยดานอาหาร - สนบสนนกจกรรมพฒนาผเรยนของนกเรยน เชน อ.ย. นอย ตรวจสอบสารปนเป อนในอาหาร ฯลฯ

สำาหรบโรงเรยนมธยมศกษาแนวทางการดำาเนนงาน ตวชวด

การดำาเนนงานในโรงเรยนระดบมธยมศกษามวธการดำาเนนการเชนเดยวกบโรงเรยนประถมศกษา

1. นกเรยนมสวนสงระดบด และรปราง สมสวน

2. นกเรยนทมปญหาภาวะเรมอวน อวน ผอม เตย ไดรบการแกไข3. นกเรยนไดรบประทานอาหารครบ 5 กลมอาหารตามสดสวนธงโภชนาการ ทกวน4. การจดวางเครองปรงทกชนดทจดบรการ และรานคาทจดจำาหนายอาหารใน โรงอาหารหรอภายในบรเวณโรงเรยน 5. นกเรยนมความรเรอง ธงโภชนาการและ สามารถเลอกรบประทานอาหารทม คณคา ถกหลกโภชนาการและความ ปลอดภย6. การจด จำาหนาย หรอบรการอาหาร/ อาหารวาง/ขนม ทมผลเสยตอสขภาพ ไมมคณคาทางโภชนาการ และมรสหวาน จด เคมจด และมนจด

(เชนขนมถง ทอฟฟ ขนมกรบกรอบ อาหาร- ทอดนำามนซำา นำาอดลม เปนตน)7. มาตรฐานสขาภบาลอาหารในโรงเรยน

ผลทไดรบ1. นกเรยนมการเจรญเตบโตเปนไปตามเกณฑและไมมภาวะการขาด

สารอาหาร2. นกเรยนมความรและทกษะในการเลอกรบประทานอาหารทม

คณคาทางโภชนาการและปลอดภย3. มโรงอาหารและการบรการอาหารทไดมาตรฐานสขาภบาลอาหารใน

โรงเรยน และเปนแบบอยาง แกนกเรยนและผปกครอง

.

องคประกอบท 8การออกกำาลงกาย กฬา และนนทนาการ

ความหมายการออกกำาลงกาย กฬา และนนทนาการ หมายถง การสงเสรมให

นกเรยนและบคลากรในโรงเรยน มการออกกำาลงกายเพอสขภาพ โดยจดสถานท อปกรณ และจดกจกรรมในรปแบบตางๆ รวมทงการเปด

โอกาสใหประชาชน มสวนรวมในกจกรรมทโรงเรยนจดขนตามความเหมาะสม

วตถประสงค1. เพอใหโรงเรยนมสถานท อปกรณ รวมทงกจกรรมออกกำาลงกาย

กฬา และนนทนาการ2. เพอสงเสรมใหเกดชมรม ชมนม/กลมออกกำาลงกาย กฬา และ

นนทนาการในโรงเรยน3. เพอใหนกเรยนทกคนมสมรรถภาพทางกายตามเกณฑมาตรฐาน

แนวทางการดำาเนนงานในองคประกอบนม 2 สวนคอ1. การจดสงแวดลอมเพอสงเสรมการออกกำาลงกาย กฬา และ

นนทนาการในโรงเรยน และการสรางความสมพนธระหวางโรงเรยนและชมชนผานทางกจกรรมการออกกำาลงกาย

2. การพฒนาสมรรถภาพทางกายของนกเรยน

แนวทางการดำาเนนงาน ตวชวด1. การจดสงแวดลอมเพอสงเสรมการออกกำาลงกาย กฬา และนนทนาการ มแนวทางดำาเนนงาน ดงน 1. จดใหสถานทสำาหรบการออกกำาลงกายทเหมาะสมกบประเภทของกฬา 2. จดหาอปกรณสำาหรบกฬาใหเพยงพอ เหมาะสมกบสถานทและดแลตรวจสอบ ซอมแซมอปกรณใหอยในสภาพด 3. จดใหมคร บคลากรหรอนกเรยนดแลเรอง ความปลอดภยในการเลนกฬา 4. จดกจกรรมสงเสรมการออกกำาลงกายเพอกระตนใหนกเรยน และบคลากรใน

1. มสถานทและอปกรณออกกำาลงกาย กฬา และนนทนาการทอยในสภาพ พรอมใชงาน และปลอดภย2. จดกจกรรม/มเวลาวางในการออกกำาลง กาย/กฬาสำาหรบนกเรยน3. มชมรม/ชมนม/กลม จดกจกรรม ออกกำาลงกาย กฬา และ

โรงเรยนเหนความสำาคญและ ออกกำาลงกายเปนประจำา √ การบรหารกายหนาเสาธงชวงเชา และออกกำาลงกายหลงรบประทานอาหารกลางวนหรอชวงเยนหลงเลกเรยน √ จดกจกรรมใหนกเรยนและบคลากรในโรงเรยนไดออกกำาลงกายเพอสขภาพอยางนอยวนละ 60 นาท สปดาหละ 5 วน √ จดชวงเวลาวางใหนกเรยนและครไดออกกำาลงกาย รวมกนอยางนอยสปดาหละ 1 วน

นนทนาการใน โรงเรยน

แนวทางการดำาเนนงาน ตวชวด 5. สงเสรมใหมการจดตงชมนม/ชมรมออกกำาลงกาย เชน ชมรมลลาศ ชมรมมวยไทย ชมรมแอโรบค ชมรมเดน/วง ชมรมเชยรลดเดอร ฯลฯ 6. เปดโอกาสใหชมชนมสวนรวมทำากจกรรมเชน - เชญชวนผปกครอง ชมชนเขารวมกจกรรมกฬา - จดกฬาเชอมความสามคคระหวางโรงเรยนกบชมชน เชน กฬาส กฬากลม กฬาตำาบล กฬาอำาเภอ กฬาตานยาเสพตด กฬาเยาวชน ฯลฯ 7 จดกจกรรมออกกำาลงกายสำาหรบ

เดกทอวน ผอม เตย โดยมรปแบบเฉพาะปญหา ควบคการจดการดานโภชนาการ2. การพฒนาสมรรถภาพรางกาย ความสมบรณแขงแรงทางดานรางกาย นอกจากประเมนจากภาวะการเจรญเตบโต ยงสามารถประเมนไดจากการทดสอบสมรรถภาพทางกาย โดย 1. โรงเรยนจดสภาพแวดลอมทสงเสรมสมรรถภาพรางกาย 3 ดาน ดงน ดานความอดทนของระบบไหลเวยนโลหตและหายใจ เปนกจกรรมเพอความสมบรณของระบบหวใจและระบบหายใจ โดยออกกำาลงกายทกวนๆละอยางนอย 60 นาท ตอเนองหรอแบงเปนชวงๆละ 10 นาท เชน การวงเลน วายนำา ป นจกรยาน ฟตบอล วอลเลยบอล เทเบลเทนนส แบดมนตน ยมนาสตก ฯลฯ ดานความแขงแรงและอดทนของกลามเนอ เปนการฝกตานแรงเพอสรางความแขงแรงของกลามเนอ โดยออกกำาลงกายอยางนอย 3 วนตอสปดาห (8-10 ครงตอชด/1-2 ชดตอวน) เชน การดนพน ยกนำาหนก เลนโหนบาร ฯลฯ การจดกจกรรมออกกำาลงกายสำาหรบเดกทมปญหาอวน ผอม เตย มรปแบบเฉพาะปญหา ควบคกบการจดการดานโภชนาการ ตวอยางเชน เดกอวนควรเลอกออกกำาลงกายชนดทมการแบกรบนำาหนก

4. นกเรยนไดรบการทดสอบสมรรถภาพ ทางกายตามเกณฑการทดสอบทไดรบ การยอมรบ อยางนอยปละ 1 ครง5. นกเรยนมสมรรถภาพทางกายผานเกณฑ มาตรฐาน6. ใหคำาปรกษาและแกไขนกเรยนทไมผาน เกณฑทดสอบสมรรถภาพทางกายพรอม ทงตดตามความกาวหนา

ตวนอย หรอแรงกระแทกตำาเพอหลกเลยงการบาดเจบของขอตอ ไดแกการเดน ป นจกรยาน การออกกำาลงกายในนำา ฯลฯ

แนวทางการดำาเนนงาน ตวชวด 2. มการทดสอบสมรรถภาพทางกายของนกเรยนทกคนอยางนอยภาคเรยนละ 1 ครง 3. แจงผลการทดสอบใหนกเรยนทราบทกครงเพอกระตนใหนกเรยนเอาใจใสตอสขภาพของตนเอง 4. สงเสรมนกเรยนกลมปกตใหมการออกกำาลงกายเปนประจำา และแกไขในกลมทไมผานการทดสอบ โดยใหคำาแนะนำาและจดกจกรรมเสรมทคำานงถงสรระรางกาย และภาวะสขภาพของนกเรยนแตละคน 5. ตดตามความกาวหนาดวยการทดสอบซำา

ผลทไดรบ1. นกเรยนและบคลากรในโรงเรยนมการออกกำาลงกายเปนประจำา2. มชมรมกฬา ตามความสนใจของนกเรยน บคลากรในโรงเรยนและ

ชมชน

องคประกอบท 9การใหคำาปรกษาและสนบสนนทางสงคม

ความหมายการใหคำาปรกษาและสนบสนนทางสงคม หมายถง การสงเสรม

สนบสนน ชวยเหลอในรปแบบตางๆเพอปองกนและแกไขปญหาทางกาย จตใจ และพฤตกรรมของนกเรยน โดยความรวมมอของผเกยวของ ไดแก คร ผปกครอง บคลากรสาธารณสขและชมชน

วตถประสงค1. โรงเรยนมการเฝาระวง และประเมนสถานการณปญหาของ

นกเรยน2. โรงเรยนมระบบดแลชวยเหลอนกเรยนอยางตอเนองและทน

เหตการณ

แนวทางการดำาเนนงาน ตวชวด แนวทางการใหคำาปรกษาและการสนบสนนทางสงคม มดงน 1. ครทปรกษา/ครประจำาชน ทำาความรจกนกเรยนเปนรายบคคล โดยศกษาจากขอมลในกจกรรมเยยมบาน การพดคย สอบถามนกเรยน ผปกครอง หรอการประเมนดวยเครองมอตางๆ เพอใหรจกและคนเคยกบนกเรยนมากขน จนเกดความไววางใจ 2. วเคราะหผลจากการประเมนและจดกลม(กลมปกต กลมเสยงและกลมมปญหา) เพอการวางแผนใหคำาปรกษาหรอจดกจกรรมสงเสรมในกลมปกต และดแลชวยเหลอกลมเสยงและกลมมปญหาอยางเหมาะสม 3. การจดกจกรรม หลากหลายรปแบบตามความเหมาะสม เชน 3.1 ประชมผปกครองทงระดบโรงเรยนและชนเรยน เพอใหครและผปกครอง ไดมโอกาสพดคยแลกเปลยนความคดเหนและรวมกนหาแนวทางสงเสรม หรอแกไขทงทบานและ ทโรงเรยน 3.2 โรงเรยนมสถานทใหนกเรยนไดทำากจกรรมเสรมหลกสตรตามชวงวย เชน ชมรม/ชมนม * ระดบประถมศกษา จดกจกรรมทสอดคลองกบสาระวชาเพอฝก

1 ครประจำาชนคดกรองและสามารถระบ นกเรยนทมปญหาได2. นกเรยนทมพฤตกรรมเสยงหรอคดกรอง อยในกลมเสยงและกลมทมปญหาไดรบ การเฝาระวงและชวยเหลอเบองตน3. โรงเรยนมกจกรรมชวยเหลอนกเรยน เฉพาะรายทมปญหายงยากซบซอน โดยการประสานงานขอคำาปรกษาจาก เครอขาย บคลากรสาธารณสขหรอ ผเกยวของ4. นกเรยนทมปญหาเกนขดความสามารถ ของโรงเรยนไดรบการสงตอเพอ ชวยเหลอ/รกษา/บำาบด5. นกเรยนทมพฤตกรรมเสยงและมปญหา ทไดรบการชวยเหลอหรอสงตอไดรบ

ทกษะ การตดตามและดแลตอเนองจากคร6. โรงเรยนมบคลากรหรอบรการให คำาปรกษาดานสขภาพจตหรอปองกน พฤตกรรมเสยง สำาหรบนกเรยน

แนวทางการดำาเนนงาน ตวชวด * ระดบมธยมศกษา นกเรยนมมมเพอนใจวยรน กจกรรมเพอนชวยเหลอ ชมรม To be Number One หรอชมรมอนๆ เพอใหนกเรยนไดพดคยปรกษาและชวยเหลอซงกนและกน 4. กรณทปญหามความซบซอน โรงเรยนประสานงาน ขอคำาปรกษาจากเครอขาย บคลากรสาธารณสขหรอผเกยวของ เปนเฉพาะราย

ผลทไดรบนกเรยนมการปรบตวทด มพฤตกรรมเหมาะสม อยในสงคมไดอยาง

มความสข และนกเรยนกลมเสยงและมปญหาไดรบการชวยเหลอ

องคประกอบท 10การสงเสรมสขภาพบคลากรในโรงเรยน

ความหมายการสงเสรมสขภาพบคลากรในโรงเรยน หมายถง การสงเสรมใหคร

และบคลากรทกคนในโรงเรยนสนใจดแลตนเองใหมสขภาพแขงแรง มพฤตกรรมสขภาพทเหมาะสมและเปนแบบอยางทดแกนกเรยน ผปกครองและชมชน

วตถประสงคโรงเรยนมการจดสภาพแวดลอมในโรงเรยน และมกจกรรมสง

เสรมสขภาพสำาหรบครและบคลากร

แนวทางการดำาเนนงาน ตวชวด การสงเสรมสขภาพสำาหรบครและบคลากรในโรงเรยน มแนวทางการดำาเนนงานดงน 1. สนบสนนใหครและบคลากรทกคนในโรงเรยนไดรบการประเมนสขภาพตนเองและตรวจสขภาพประจำาป อยางนอย ปละ 1 ครง 2. มการเผยแพรขอมลขาวสารหรอมสอดานสขภาพเผยแพรในโรงเรยน 3. ครและบคลากรเขารวมกจกรรมดานสขภาพโดย - ทดสอบสมรรถภาพรางกายทกป - ออกกำาลงกายเปนประจำา - การจดสถานททำางานใหนาอย

1. บคลากรในโรงเรยน มการประเมน สขภาพอยางนอยปละ 1 ครง2. บคลากรไดรบขอมลขาวสารเรองสขภาพ อยางนอยสปดาหละ 1 ครง3. บคลากรในโรงเรยนรวมกจกรรมดาน สงเสรมสขภาพทจดขนตามแผนงานของ โรงเรยน

ผลทไดรบครและบคลากรในโรงเรยนเปนแบบอยางทดดานสขภาพ สามารถ

ดแลและแกไขปญหาสขภาพของตนเองไดอยางเหมาะสม

ภาคผนวกก. แบบรายงานและแบบสำารวจทใชในการประเมน โรงเรยนสงเสรมสขภาพ

ข. นยามศพทและขอแนะนำาในการดำาเนนงาน โรงเรยนสงเสรมสขภาพ

ก. แบบรายงานและแบบสำารวจ ทใชในการประเมนโรงเรยนสงเสรมสขภาพ

แบบสรปผลการประเมนโรงเรยนสงเสรมสขภาพ

องคประกอบโรงเรยนสงเสรมสขภาพ

ระดบการผานเกณฑประเมน

ขนดมาก ขนดขนพนฐาน

ควรพฒนาตอไป

1. นโยบายโรงเรยน

2. การบรหารจดการในโรงเรยน3. โครงการรวมระหวางโรงเรยนและชมชน4. การจดสงแวดลอมในโรงเรยนทเออตอสขภาพ5. บรการอนามยโรงเรยน

6. สขศกษาในโรงเรยน

7. โภชนาการและอาหารทปลอดภย

8. การออกกำาลงกาย กฬาและ

นนทนาการ9. การใหคำาปรกษาและสนบสนนทางสงคม10. การสงเสรมสขภาพบคลากรในโรงเรยน

รวม

การรบรองเปนโรงเรยนสงเสรมสขภาพ

ผานเกณฑประเมน ระดบทอง ระดบเงนระดบทองแดง

ไมผานเกณฑประเมน

แบบประเมนสขาภบาลสงแวดลอมในโรงเรยน(สำาหรบประเมนองคประกอบท 4 การจดสงแวดลอมในโรงเรยนทเออตอ

สขภาพ)

วธการใชแบบสำารวจ 1. ใชกาเครองหมาย“ ในชองผลการประเมนในแตละ”ขอ“ผาน”“มเงอนไข หรอ” “ไมผาน”

2. ขอทมเครองหมาย เปนขอทตองดำาเนนการรวมจำานวนทงสน 30 ขอ

3. เกณฑมาตรฐานบางประการสำาหรบพจารณาประกอบการใชแบบประเมน

3.1 ความสมพนธดานความสงของโตะและเกาอ( แบบประเมนขอ 10 )

ความสงของโตะเรยน (ซม.) ความสงของเกาอ (ซม.)

50 30 55 35 65 4075 45

การจดโตะเรยนและเกาอ - มทางเดนระหวางแถวของโตะเรยน ไมนอยกวา 45 ซม. - แถวรมสดหางจากผนงหอง ไมนอยกวา 60 ซม. - แถวหนาหางจากกระดานดำา ไมนอยกวา 2 ม. - โตะเรยนแถวหลงสดหางจากกระดานดำา ไมเกน 9 ม.

3.2 มาตรฐานจำานวนหองสวม ทปสสาวะ อางลางมอ สำาหรบโรงเรยน

โรงเรยนหองสวม(ท/คน)

ทปสสาวะ(ท/คน)

อางลางมอ(ท/คน)

ประถมศกษา ชาย 1/50 หญง 2/50 ชาย 1/50

ชาย – หญง 1/ 50มธยมศกษา ชาย 1/50 หญง

2/50 ชาย 1/50

หมายเหต : ตามกฎกระทรวง ฉบบท 63 (พ.ศ.2551)ออกความตามใน พรบ.ควบคมอาคาร พ.ศ.2522

3.3 เกณฑการประเมนนำาดมสะอาด ปลอดภยมผลการทดสอบดวยชดทดสอบโคลฟอรมแบคทเรย

ภาคสนาม อยางนอยภาคการศกษาละ 1 ครง (ผลการทดสอบตองไมพบการปนเป อนโคลฟอรมแบคทเรย และหากพบการปนเป อน ตองมกระบวนการแกไข และทดสอบซำาจนไมพบการปนเปอน)

จำานวนจดเกบตวอยางตามขนาดของโรงเรยนจำานวนนกเรยนและบคลากร ไมเกน 300 คน

1 จดจำานวนนกเรยนและบคลากร ระหวาง 301-1,500 คน

2 จดจำานวนนกเรยนและบคลากร ระหวาง 1,501-5,000

คน 3 จดจำานวนนกเรยนและบคลากร 5,001 คน ขนไป 4

จดสำารวจ/ปรบปรงระบบนำาดมใน

โรงเรยนทดสอบคณภาพนำาดวยชด

ทดสอบโคลฟอรมแบคทเรยภาค

สนาม ไมพบการปน

เปอนบนทกผลตามแบบรายงาน

การตรวจโคลฟอรมแบคทเรยภาคสนาม

พบการปน

เปอน

แบบรายงานการตรวจโคลฟอรมแบคทเรยภาคสนาม

แบบรายงานการตรวจโคลฟอรมแบคทเรยภาคสนาม

ประเภทนำาดม

.....................................................................

จดเกบตวอยาง

....................................................................

วนทเกบ ................../....................../....................

. พบ ไมพบ

…………………………………………………

3.4 เกณฑสถานทแปรงฟน1. สถานทแปรงฟน เพยงพอ พจารณาจากกอกนำาใน

สดสวนอยางนอย 1 กอก/เดก 5 คน/รอบ (จำานวนรอบการแปรงฟนของนกเรยนขนกบการจดการของโรงเรยน)

2. สถานทแปรงฟนมความสงเหมาะสมกบวย เชน สำาหรบเดกประถมศกษา มความสง 60 เซนตเมตร

แบบประเมนสขาภบาลสงแวดลอมในโรงเรยน(สำาหรบประเมนองคประกอบท 4 การจดสงแวดลอมในโรงเรยนทเออตอ

สขภาพ)ชอโรงเรยน.................................................อำาเภอ......................จงหวด..........................วนทสำารวจ.........................เรอง รายละเอยดมาตรฐาน ผลการประเมน หมายเหต

ผาน ม ไมผาน

เงอนไข1.สนามและบรเวณ

1. บรเวณโดยรอบโรงเรยนสะอาดและปลอดภย2. มขอบเขตบรเวณรอบโรงเรยน เชน รวแนวตนไม ฯลฯโดยรวและประตรวมความมนคง ปลอดภย3. มการจดระเบยบการจราจรทาง เขา ออก–จดจอดรถ เปนสดสวนและปลอดภย พรอมปายสญลกษณการจราจร4. สนามกฬา สนามเดกเลน เครองเลนในสนามจดเปนสดสวนมนคง ปลอดภยและมระบบการตรวจสอบใหอยในสภาพพรอมใชงาน5. มบรเวณสำาหรบพกผอนหยอนใจ เปนระเบยบสวยงามและไมอยในจดทลบตา

2.อาคารเรยน 6. อาคารเรยนพน ผนง เพดาน และบนไดสะอาด แขงแรงและมความปลอดภยโดยมการจดระเบยบการขนลง พรอมมปายสญลกษณ7. จดวางสงของเปนระเบยบ เหมาะสม ปลอดภยและสวยงาม

3.หองเรยน/หองสมด

8. สภาพหองมความสะอาด เปนระเบยบ9. มการระบายอากาศดและมแสงสวางเพยงพอ

10. ขนาดของวสด อปกรณ เชนโตะเกาอมขนาดเหมาะสมกบนกเรยน เพยงพอและสภาพด

4. หองพยาบาล

11. หองพยาบาลอยชนลางในอาคาร จดเปนสดสวน ไมอยในทลบตา อปกรณของใชสะอาด สภาพด12. มยาเวชภณฑ และวสดอปกรณ ทจำาเปน จดเกบเปนระเบยบ มปายบอกชอยาชดเจน และยาไมหมดอาย13. ในหองหรอบรเวณใกลเคยงมทลางมอ และทำาความสะอาดเครองมอ /อปกรณ14. สำาหรบโรงเรยนสหศกษา มเตยงพกแยกสำาหรบชาย-หญงและมทกนชดเจน

เรอง รายละเอยดมาตรฐานผลการสำารวจ

หมายเหตผาน มเงอนไข

ไมผาน

5.นำาดม/นำาใช

15. มนำาดม/นำาใชมคณภาพและความเพยงพอ- มนำาดมสะอาด ปลอดภย และมปรมาณเพยงพอ- นำาใชสะอาด และมปรมาณเพยงพอ16. ทเกบนำาดม สะอาด มฝาปด มกอกสำาหรบเปด หากเปนตกดนำาเยนตองมการตอสายดน

ปองกนไฟฟาดด17. มภาชนะดมนำาประจำาตว ไมใชรวมกนหรอเปนนำาดมแบบนำาพ

6. หองสวม 18.พน ผนง เพดาน โถสวม ทกดโถสวม โถปสสาวะ ทกดโถปสสาวะ สะอาด ไมมคราบสกปรก อยในสภาพดใชงานได19. นำาใชสะอาด เพยงพอ และไมมลกนำายงใน ภาชนะเกบกกนำา ขนตกนำาสะอาด อยในสภาพด ใชงานได20. กระดาษชำาระเพยงพอตอการใชงานตลอดเวลาทเปดใหบรการ (อาจจำาหนายหรอบรการฟร) หรอสายฉดชำาระทสะอาด อยในสภาพด ใชงานได21. อางลางมอ กอกนำา กระจก สะอาด ไมมคราบสกปรก อยในสภาพดใชงานได22. สบลางมอพรอมใหใชตลอดเวลาทเปดใหบรการ23. ถงรองรบมลฝอย สะอาด มฝาปด อยในสภาพด ไมรวซม ตงอยในบรเวณอางลางมอหรอบรเวณใกลเคยง24. มการระบายอากาศดและไมมกลนเหมน25. สภาพทอระบายสงปฏกลและถงเกบกก ไมรว แตก หรอชำารด26.จดใหมการทำาความสะอาด และระบบการควบคมตรวจตรา

เปนประจำา27.จดใหมสวมนงราบสำาหรบผพการ ผสงวย หญงตงครรภและประชาชนทวไป อยางนอย 1ท28. สวมสาธารณะพรอมใชงานตลอดเวลา ทเปดใหบรการ

เรอง รายละเอยดมาตรฐานผลการสำารวจ

หมายเหตผาน มเงอนไข

ไมผาน

29. บรเวณทตงสวมตองไมอยทลบตา/เปลยว30.แยกเปนหองสวมสำาหรบชาย-หญง โดยมปายหรอสญลกษณทชดเจน31. ประตทจบเปด-ปดและทลอคดานในสะอาด อยในสภาพด ใชงานได32. พนหองสวมแหง33. แสงสวางเพยงพอ สามารถมองเหนได ทวบรเวณ

7. ทแปรงฟน 34. จดใหมทแปรงฟน กอกนำา และกระจก สะอาด เพยงพอ เหมาะสมกบวยและอยในสภาพใชงานไดด

8. การกำาจดขยะ/ นำาเสย/

35. ภาชนะรองรบขยะทสะอาด สภาพด มฝาปด ไมรวซม ไมแตก

พาหะนำาโรค ราว มจำานวนเพยงพอตอการรองรบขยะ มการทำาความสะอาดและจดเกบออกจากอาคารทกวน ไมมขยะ เกลอนกลาดในบรเวณโรงเรยน36. มการคดแยกขยะแตละประเภท และจดใหมภาชนะรองรบขยะแยกประเภทพรอมสญลกษณ37. มทพกรวมขยะทมดชด ปองกนสตวและแมลงพาหะนำาโรค มการนำาไปกำาจดอยางถกวธ มการดแลใหสะอาดอยเสมอ และมการรวบรวมนำาเสยทเกดขน ลงระบบบำาบดหรอรางระบายนำา38.มทอ/รางระบายนำาสภาพดไมอดตนโดยไมมนำาทวมขง เปนแหลงเพาะพนธสตวและแมลงพาหะนำาโรค39. มการบำาบดนำาเสยอยางเหมาะสม เชน บอดกไขมน หลมซม หรอระบบรองซม40. มการควบคมกำาจดแมลง สตวพาหะนำาโรคไดแก หน แมลงวน แมลงสาบ เปนตน41. มการตรวจสอบแหลงเพาะพนธยงลาย โดยภาชนะขงนำาในโรงเรยนตองไมมยงลาย และกำาจดแหลงเพาะพนธยง

9. การปองกนและความ

42. มการตดตงอปกรณไฟฟาอยางปลอดภยและตรวจสอบใหอยในสภาพพรอมใชงาน

ปลอดภย43. มระบบปองกน/อปกรณชวยในการดบไฟใหอยในสภาพพรอมใชงาน44. มการใหความรในเรองการดบเพลงเบองตนและฝกซอมหนไฟ อยางนอยปละ 1 ครง45. มการจดการแหลงนำาทมความเสยง/จดเสยง เชน ลอมรว ตดปายเตอน ฯลฯ

46. จดใหมอปกรณสำาหรบชวยคนตกนำา เชน ไมเชอก ถงแกลลอนพลาสตกเปลา

10. กจกรรมการจดการสงแวดลอมทเออตอสขภาพ

47. มการจดกจกรรมการจดการสงแวดลอมและความปลอดภยในโรงเรยนไดแก การลดปรมาณและใชประโยชนจากขยะ การปองกนอบตเหต พฤตกรรมอนามย เปนตน

แบบประเมนสขาภบาลอาหารในโรงเรยน(สำาหรบประเมนองคประกอบท 7 โภชนาการและอาหารทปลอดภย)

วธการใชแบบสำารวจ1. ใหกาเครองหมาย ในชองผลการประเมน ผาน หรอ ไม“√” “ ” “

ผาน แตละขอ” ในกรณทไมมกจกรรมทระบไวในขอมาตรฐาน และไมเปนปญหาทางดานสขาภบาลอาหารใหถอวาผานมาตรฐานในขอนน

2. กรณโรงเรยนไมมโรงอาหาร หรอปรงอาหารมาจากภายนอก ใหบคลากรสาธารณสขทรบผดชอบงานอนามยสงแวดลอม หรอ ผประเมนออกไปตรวจสถานทเตรยมและปรงตามแบบสำารวจ หากไมสามารถ ตรวจสถานทจรงได ใหตรวจสอบจากหลกฐานการควบคม กำากบของโรงเรยน

3. สำาหรบโรงเรยนทมรานจำาหนายอาหารมากกวา 1 รานขนไป การใหผานมาตรฐานแตละขอ รานอาหารจะตองปฏบตใหถกตองตามมาตรฐานทกราน

4. ขอทมเครองหมาย เปนขอทตองดำาเนนการ รวมจำานวนทงสน 15 ขอ

เรอง รายละเอยดมาตรฐานผลการประเมน

หมายเหตผาน ไมผาน

ก. สถานทรบประทานอาหาร และบรเวณทวไป

ข. บรเวณ

ทเตรยม ปรง

อาหาร

1. สะอาด เปนระเบยบ 2. โตะ เกาอ สะอาด แขงแรง จดเปนระเบยบ 3. มการระบายอากาศทด

4. สะอาด เปนระเบยบ พนทำาดวยวสดถาวร แขง เรยบ สภาพด5. มการระบายอากาศรวมทงกลน และ

ควนจากการ ทำาอาหารไดด เชน มปลองระบายควน

หรอพดลมดดอากาศทใชการไดด 6. ไมเตรยมและปรงอาหารบนพน 7. โตะเตรยม ปรงอาหารและผนง–

บรเวณเตาไฟตองทำาดวย วสดททำาความสะอาดงาย (เชนสแตนเลส กระเบอง) มสภาพด และพนโตะตองสงจากพน

อยางนอย 60 ซม.

เรอง รายละเอยดมาตรฐานผลการประเมน

หมายเหตผาน ไมผาน

เรอง รายละเอยดมาตรฐานผลการประเมน

หมายเหตผาน ไมผาน

ค. อาหาร นำา นำาแขง เครองดม

ง. ภาชนะ

8. อาหารและเครองดมในภาชนะบรรจทปดสนท ตองมเลขสารบบอาหาร เชน 9. อาหารสดเชน เนอสตว ผกสด ผลไมและอาหารแหง มคณภาพดแยกเกบเปนสดสวนไมปะปนกนวางสงจาก พนอยางนอย 60 ซม.สำาหรบอาหารสดตองลางใหสะอาด กอนนำามาปรง10. อาหารและเครองดมในภาชนะบรรจ

ทปดสนท มคณภาพด เกบเปนระเบยบ วางสงจากพนอยางนอย 30 ซม.11. อาหารทปรงสำาเรจแลว เกบใน

ภาชนะทสะอาด มการปกปด วางสงจากพนอยางนอย 60 ซม.

เรอง รายละเอยดมาตรฐานผลการประเมน

หมายเหตผาน ไมผาน

อปกรณ

จ. การรวบรวมขยะ และนำาโสโครก

12. มตสำาหรบปกปดอาหารทปรงสำาเรจแลว และดานหนาของต ตองเปนกระจก13. นำาดม เครองดม นำาผลไม ตองสะอาด ใสภาชนะ ทสะอาด มฝาปด มกอกหรอทางเทรนนำาหรอมอปกรณ ทมดามสำาหรบตกโดยเฉพาะและวางสงจากพนอยางนอย 60 ซม.14. นำาแขงทใชบรโภคตองสะอาด ใสในภาชนะท สะอาด มฝาปด มอปกรณทมดามสำาหรบตก โดยเฉพาะวางสง จากพนอยางนอย 60 ซม. และตองไมมสงของอน แชรวมไว

15. ภาชนะอปกรณเชน จาน ชาม ชอน สอมฯลฯตองทำาดวย วสดทไมเปนอนตราย เชน สแตนเลส กระเบองเคลอบขาว แกว อลมเนยม เมลามนสขาวหรอสออน ตะเกยบตองเปนไม ไมตกแตงสหรอพลาสตกสขาว16. ภาชนะใสนำาสมสายช นำาปลา และนำาจม ตองทำาดวย

เรอง รายละเอยดมาตรฐานผลการประเมน

หมายเหตผาน ไมผาน

ฉ. หองนำา หองสวม

ช. ผปรง ผเสรฟ

แกว กระเบองเคลอบขาวมฝาปดและชอนตก ทำาดวย กระเบองเคลอบขาว หรอสแตนเลส สำาหรบเครองปรงรส อนๆตองใสในภาชนะททำาความสะอาดงาย มฝาปดและ สะอาด17. ลางภาชนะอปกรณดวยวธการอยางนอย 2 ขนตอน โดย ขนตอนท 1 ลางดวยนำายาลางภาชนะ และ ขนตอนท 2 ลางดวยนำาสะอาด 2 ครง หรอลางดวย นำาไหลและอปกรณการลางตองสงจาก พนอยางนอย 60 ซม.18. ใชอางลางภาชนะอปกรณทมทอระบายนำาทใชการไดด อยางนอย 2 อาง19. จาน ชาม ถวย แกวนำา ถาดหลม ฯลฯ เกบควำาในภาชนะโปรง สะอาดหรอตะแกรงวางสงจาก พนอยางนอย 60 ซม. หรอ เกบในภาชนะหรอสถานทท

เรอง รายละเอยดมาตรฐานผลการประเมน

หมายเหตผาน ไมผาน

สะอาด มการปกปด20. ชอน สอม ตะเกยบ วางตงเอาดามขนในภาชนะโปรง สะอาดหรอวางเปนระเบยบในภาชนะทสะอาดและ มการปกปด ตงสงจากพนอยางนอย 60 ซม.21. เขยงตองมสภาพดไมแตกราวหรอเปนรอง มเขยงใช เฉพาะอาหารสกและอาหารดบแยกจากกน มฝาชครอบ (ยกเวนครวทมการปองกนแมลงวนแลว)

22. ใชถงขยะทไมรวซม และมฝาปด23. มทอหรอรางระบายนำาทมสภาพด ไมแตกราว ระบายนำาจากหองครว และทลางภาชนะอปกรณ ลงสทอระบายนำาหรอแหลงบำาบดไดด และตองไมระบาย นำาเสยลงสนำาสาธารณะโดยตรง24. มบอดกเศษอาหารและดกไขมนทใชการไดด กอนระบายนำาเสยทง

ตามมาตรฐานขอ 6 หองสวมในแบบประเมนสขาภบาลสงแวดลอม ใน

เรอง รายละเอยดมาตรฐานผลการประเมน

หมายเหตผาน ไมผาน

25. หองนำา หองสวม ตองสะอาด ไมมกลนเหมน มนำาใชเพยงพอ26. หองสวมแยกเปนสดสวน ประตไมเปดสบรเวณ ทเตรยม ปรงอาหาร ทลาง และเกบ–ภาชนะอปกรณ ทเกบอาหาร และตองมอางลางมอทใชการไดดอยใน บรเวณหองสวม

27. แตงกายสะอาด สวมเสอมแขน28. ผกผากนเป อนสขาว หรอมเครองแบบ ผปรงจะตองสวม หมวกหรอ เนทคลมผมดวย29. ตองเปนผมสขภาพด ไมเปนโรคตดตอ ไมเปนโรคผวหนง สำาหรบผปรงจะตองมหลกฐานการตรวจสขภาพในปนน ใหตรวจสอบได30. มสขนสยทด เชน ตดเลบสน ไมสบบหรในขณะ ปฏบตงาน ไมใชมอหยบจบอาหารทปรงเสรจแลว โดยตรง

ข. นยามศพทและขอแนะนำาในการดำาเนนงานโรงเรยนสงเสรมสขภาพ

การสมสอบถามหรอสมภาษณนกเรยน

เกณฑมาตรฐานการประเมนโรงเรยนโรงเรยนสงเสรมสขภาพ 10

องคประกอบ มตวชวดในบางองคประกอบทใชวธการสมสอบถามหรอสมภาษณนกเรยนในการเกบขอมล หรอพสจนการดำาเนนงาน ซงมแนวทางการดำาเนนงาน ดงน

1. โรงเรยนประถมศกษา และโรงเรยนประถมศกษาขยายโอกาส สมนกเรยนชนประถมศกษา

ปท 4 ขนไป 2. โรงเรยนมธยมศกษา สมนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ขนไป 3. จำานวนนกเรยนทสม เปนไปตามขนาดของโรงเรยน คอ โรงเรยนขนาดเลก จำานวน 5 คน โรงเรยนขนาดกลาง จำานวน 10 คน โรงเรยนขนาดใหญ จำานวน 20 คน

องคประกอบท 1 : นโยบายของโรงเรยน

คณะกรรมการสงเสรมสขภาพของโรงเรยนหรอคณะทำางาน หมายถง คณะกรรมการทแตงตงขนเฉพาะ หรอคณะกรรมการสถานศกษาขนพนฐานทเพมเตมบางสวนและสามารถทำาหนาทเพมเตมในการสงเสรมสขภาพ ในคำาสงแตงตงอาจจะมคณะกรรมการทปรกษาเพอใหคำาแนะนำาชวยเหลอ

นอกจากคณะกรรมการชดนแลว โรงเรยนอาจแตงตงคณะอนกรรมการหรอคณะทำางานทเปนบคลากรในโรงเรยนเพมเตมเพอใหการดำาเนนงานมความคลองตว เนองจากการสงเสรมสขภาพรวมทงการปองกนหรอแกไขบางเรองสามารถดำาเนนงานโดยบคลากรในโรงเรยนได เชนผนวกเขาไปในหลกสตรหรอกจกรรมพฒนาผเรยน ฯลฯ

การประกาศนโยบายสงเสรมสขภาพของโรงเรยน 8 ขอ เปนประเดนทกำาหนดในตวชวดทมความสอดคลองกบองคประกอบของโรงเรยนสงเสรมสขภาพ ไมจำาเปนตองเหมอน 8 ขอตามทกำาหนดในตวชวด แตใหครอบคลมในเรองตาง ๆ ครบทกประเดน และโรงเรยนสามารถประกาศนโยบายเพมเตมได

การสงเสรมสงแวดลอมทางกายภาพและทางสงคมทเออตอการพฒนาสขภาพนกเรยน

สงแวดลอมทางกายภาพ ประกอบดวยสขาภบาลสงแวดลอมในโรงเรยน การปองกนอบตเหต อบตภย และการดำาเนนการใหโรงเรยนเปนเขตปลอดบหรและเครองดมแอลกอฮอล

ตวอยางการสงเสรมสงแวดลอมทางกายภาพ1.ประกาศนโยบายโรงเรยน/สถานศกษาเปนเขตปลอดบหรตาม

กฎหมาย ทาง website/facebook หรอ ชองทางการประชาสมพนธของโรงเรยน โดยจดทำาเปนลายลกษณอกษร

2.จดสภาพแวดลอมและบรรยากาศทไมเออตอการสบบหร - ตดเครองหมายหามสบบหรใหเหนชดเจนภายในอาคารสถานทและ/หรอบรเวณทาง เขา-ออก

- ไมมอปกรณ/สงอำานวยความสะดวกในการสบบหรทงน การดำาเนนการดงกลาวจะเปนไปตาม

ประกาศกระทรวงสาธารณสข ฉบบท 19 พ.ศ. 2553 (โรงเรยนเปนสถานทปลอดบหรตามกฎหมาย)

พระราชบญญตคมครองสขภาพของผไมสบบหร พ.ศ. 2535 กระทรวงสาธารณสข

พระราชบญญตคมครองเดก พ.ศ. 2546 มาตราท 26 และ 45 กระทรวงศกษาธการ

สงแวดลอมทางสงคม หมายถง ความสมพนธระหวางครกบนกเรยน ระหวางนกเรยนกบนกเรยน ตลอดจนสมาชกอน ๆ เชน ภารโรง แมคา คนขายของภายในและรอบโรงเรยน รวมถงวฒนธรรมวถชวต คานยมและความเชอของครและนกเรยน

ตวอยางการสงเสรมสงแวดลอมทางสงคม1.ชวยกนดแลรกษาอปกรณและเครองมอเครองใชของ

โรงเรยน เชน โตะ เกาอ อปกรณการเรยน อปกรณกฬา เมอใชแลวใหเกบเขาท ถาพบวามสงของใดชำารด มเจาหนาททรบผดชอบซอมแซม

2.ใชนำาและไฟฟาอยางประหยด เชน เมอเปดกอกนำาแลวใหปดสนท ไฟฟาตามหองเรยนและอาคารเรยน เมอเลกใชแลวใหชวยกนปดใหเรยบรอย ซงเปนการชวยประหยดพลงงานดวย

3.ปฏบตตนตามวฒนธรรมในโรงเรยน เชน แตงกายถกตองตามทโรงเรยนกำาหนด พดจาสภาพเรยบรอย แสดงความเคารพคณครอยางเหมาะสม เปนแบบอยางของพฤตกรรมทดทโรงเรยนพยายามถายทอดใหกบนกเรยนในแตละรน เขาแถวซออาหาร เปนตน

4.การสรางสมพนธภาพทดระหวางนกเรยนกบนกเรยน เชน กจกรรมการปองกนการรงแกกนในโรงเรยน หรอบนโลกออนไลนในชวโมงการจดกจกรรมโฮมรม ใหเดกนกเรยนเหนความสำาคญและเขาใจความรสกผอนเมอถกรงแก หรอการใชหนงสอนอกเวลาเปนสอในการพดคยกบเดก เชน หนงสอ ชวยดวย“ ... ฉนถกรงแก”

องคประกอบท 2 : การบรหารจดการในโรงเรยน

การจดทำาโครงการสงเสรมสขภาพภายใตแนวคดของโรงเรยนสงเสรมสขภาพ เปนการดำาเนนงานทเนนการสงเสรมปองกนเปนหลก และแกไขในสวนทเปนปญหาไปพรอมกน เชน การสงเสรมโภชนาการ : โดยจดทำา โครงการอาหารกลางวนเพอใหนกเรยนทกคนไดรบประทาน“อาหารทมคณคา ครบถวน ควบคไปกบ โครงการแกไขนกเรยนทมปญหา” “ (อวน ผอม เตย)” ตวอยางการจดทำาโครงการสงเสรมโภชนาการและอาหาร

ปลอดภยทครอบคลมมต ทง 3 ประการ ไดแก การเฝาระวงและแกไขปญหา การสงเสรมสขภาพและปองกนโรค และการปรบปรงแกไขปญหาสงแวดลอม ประกอบดวยกจกรรมดงน

1. การเฝาระวงภาวะการเจรญเตบโต โดยชงนำาหนก วดสวนสง และประเมนการ เจรญเตบโต

2. การแกไขปญหานกเรยนทมภาวะโภชนาการทงขาดและเกน3. การจดอาหารกลางวนทมคณคาทางโภชนาการและใหนกเรยนทกคนไดรบตามปรมาณท แนะนำาในธงโภชนาการ

4. การรณรงคเลอกซออาหารทปลอดภย 5. การจดตงชมรมนกเรยนหรอ

ชมนมคมครองผบรโภค 6. การอบรมนกเรยนแกนนำา เพอเปนอาสาสมครเฝาระวงและสำารวจอาหาร

การนเทศ ตดตามโดยระบบของโรงเรยน หมายถง การนเทศ ตดตามภายในของผบรหารโรงเรยน ตามระบบทกำาหนดไว

องคประกอบท 3 : โครงการรวมระหวางโรงเรยนและชมชน

การดำาเนนงานโครงการสงเสรมสขภาพในโรงเรยนม 3 รปแบบ ไดแก 1) ดำาเนนการโดยคร บคลากรหรอผเกยวของภายในโรงเรยน 2)

บรณาการในหลกสตรหรอกจกรรมพฒนาผเรยน และ 3) ดำาเนนการรวมกบชมชน ในองคประกอบนเนนการมสวนรวมของชมชน

การมสวนรวมของชมชน หมายถง การทประชาชนและองคกรในชมชนมสวนรวมในกระบวนการดำาเนนงานทกขนตอนตงแตการรบรสถานการณหรอปญหา แสดงความคดเหน วเคราะหปญหา กำาหนดความตองการ วางแผน ดำาเนนการ ตรวจสอบ แกไข พฒนา และปรบปรง ซงจะชวยสรางความรสกทดและเกดความรวมมอกบโรงเรยน

การเปดโอกาสใหชมชนมสวนรวมในโครงการ/กจกรรมของโรงเรยน เพอใหชมชนไดมสวนรบรสถานการณในพนท มความตระหนกและเหนความสำาคญ รวมทงปรบเปลยนทศนคตของคนในชมชนเรองสขภาพวา เปนหนาทททกคนตองดแลเอาใจใส ไมใชหนาทของบคคลหรอหนวยงานใดหนวยงานหนงเทานน

พนทเพอดำาเนนกจกรรมสรางสรรคสำาหรบเดกและเยาวชน หมายถง พนททจดขนสำาหรบเดกและเยาวชนมาทำากจกรรมรวมกน เปนเวลาทนอกเหนอจากการเรยน หรอการทำางาน เปนเวลาทเดกและเยาวชนมโอกาสเปนเจาของ และเปนผบรหาร โดยเดกและเยาวชนมสวนรวมในการแสดงความคดเหน หรอเปนผจดกระบวนการ จดกจกรรมทตอบสนองความตองการของเดกและเยาวชน ซงอาจเปนกจกรรมเพอพฒนาการเรยนร พฒนาความคดเหนและจนตนาการ หรอพฒนาสขภาพทางกายและทกษะทางดานกฬา หรอพฒนาอาชพ ซงนำาไปสความสข สนกสนาน ความสามคคสมานฉนท เปนพนทสรางประสบการณ สรางโอกาสใหเตบโตพฒนาตามวย โดยเปนพนททปลอดภย และคำานงถงสวสดภาพของเดกและเยาวชนเปนสำาคญ

การจดพนทเพอดำาเนนกจกรรมสรางสรรคสำาหรบเดกและเยาวชน อาจเปนพนทในโรงเรยน หรอในชมชน เปนการรวมมอกนระหวาง

โรงเรยน ชมชนและ/หรอภาคเครอขายในชมชนทงทเปนภาครฐ ภาคเอกชน องคกรประชาชน กลมคน/ชมรม/มลนธ/สมาคม โดยใหเดกและเยาวชนทงในระบบและนอกระบบการศกษาไดมโอกาสแสดงออกในกจกรรมทเหมาะสม สอดคลองกบความตองการของเดกและเยาวชน และผใหญจากโรงเรยน ชมชนและภาคเครอขายตาง ๆ เปนผใหการสนบสนน ดงตวอยางตอไปน

1.โรงเรยนพฒนาและเปดพนทในโรงเรยนสำาหรบเดกและเยาวชนมาทำากจกรรม เชน การออกกำาลงกาย สอนกฬา สอนศลปะ ดนตร จดพนทใหปราชญชาวบานมาถายทอดภมปญญาทองถนแก เดกและเยาวชนทสนใจ ตวอยางเชน โรงเรยนมธยมวดธาตทอง เปดสนามกฬาใหนกเรยน เดกและเยาวชน ในชมชนสำาหรบเลนกฬา จดใหมหองโหราศาสตร หรอโรงเรยนหนองตาบง จงหวดกาญจนบร จดใหมกจกรรมสงเสรมการอานโดยเพอนสอนเพอน ฝกอาชพและสรางเสรมรายไดดวยการทำาดอกไมประดษฐโดยครเปน ผฝกสอน เปนตน

2.โรงเรยนทำากจกรรมรวมกบชมชนและ/หรอภาคเครอขายในชมชน เชน กจกรรมทโรงเรยนรวมกบ อบต.จดพนทในชมชน โดยขอความรวมมอจากภาคเครอขายตาง ๆ เชน โครงการบานหลงเรยนทจงหวดพระนครศรอยธยา มการสงเสรมกจกรรมรกการอาน การใชเวลาวางใหเกดประโยชน โดยจดทจวนผวาราชการจงหวด มพนทสำาหรบพดคยหรอจดเวทแลกเปลยนเรยนร หรอโครงการบานหลงเรยนของจงหวดมหาสารคาม จดกจกรรมการศกษาตามอธยาศย โดยจดมมตาง ๆ ใหเยาวชนมาใชหลงเลกเรยนและวนหยดราชการตามความสนใจ อาท มมทำาการบาน มมสบคนขอมล มมศาสนา มมบนเทงศกษา มมไอซท มมการศกษาเพอพฒนา

อาชพ การศกษาเพอพฒนาสงคมและชมชนโดยผานกจกรรมนนทนาการ ดนตร กฬา ศลปวฒนธรรม ประเพณ

ภาคเครอขายในชมชนทสามารถดงเขามามสวนรวมได เชน องคการบรหารสวนทองถน สถานบรการสาธารณสข ศนยอนามย ศนยสขภาพจต เทศบาล สำานกงานสงเสรมการศกษานอกระบบ ศนยบรการวชาการหรอสำานกบรการวชาการของมหาวทยาลยในพนท สำานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา (สพป.) และสำานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา (สพม.) พฒนาสงคมและความมนคงของมนษยจงหวด (พมจ.) แผนงานสอสรางสขภาวะเยาวชน สภาเดกและเยาวชนแหงประเทศไทย เปนตน

3.โรงเรยนทำากจกรรมรวมกบชมชนและ/หรอภาคเครอขายในชมชนโดยเดกและเยาวชนมสวนรวม รปแบบการดำาเนนงานขนอยกบวาโรงเรยนอยในพนทแบบใด ยกตวอยางเชน

แนวทางการดำาเนนงาน

รปแบบบรบทพนทเขตเมอง

รปแบบพนทเขตชนบท

สรางความตระหนกและเหนความสำาคญของการมสวนรวมของวยรนและเยาวชนแกผมสวนเกยวของในองคกรปกครองสวนทองถน

สวนใหญพนทเหลานมกไมมปญหางบประมาณ ทำาใหผบรหารและเจาหนาทรบผดชอบงานเดกและเยาวชนตระหนกและเขาใจโดยการพดคยใหเหตผล เลาประสบการณ เยยมชม ทศนศกษาและดงานจากชมชนตวอยางทเปนตนแบบ (พนทเทศบาลตำาบลหนองปาครง จงหวด

อาจมขอจำากดในดานงบประมาณทำาใหผบรหารและเจาหนาทรบผดชอบงานเดกและเยาวชนตระหนกและเขาใจโดยการพดคยใหเหตผล เลาประสบการณ เยยมชมทศนศกษาและดงานจากชมชนตวอยางทเปนตนแบบ (พนทเทศบาลตำาบลบานแปะ จงหวดเชยงใหม)

เชยงใหม)

สราง/คนหาแกนนำาเดกและเยาวชนในชมชน

ถาไมมแกนนำา พยายามสรรหาแลวรวมกลม อาจทำารวมกบเจาหนาทของทองถน เชน กองสาธารณสข กองการศกษา กองสวสดการสงคม ฯลฯ อาจเรมจากการใหเดกและเยาวชนทำางานรวมกบทมงานเทศบาล ไดแก การบำาเพญประโยชน ทำาความสะอาดวด เลยงอาหารเดกกำาพรา ฯลฯ เพอ

ถาไมมแกนนำา พยายามสรรหาแลวรวมกลม อาจทำารวมกบเจาหนาทของทองถน เชน กองสาธารณสข กองการศกษา กองสวสดการสงคม ฯลฯ อาจเรมจากการใหเดกและเยาวชนทำางานรวมกบทมเทศบาล ไดแก กจกรรมดานกฬา ดานศาสนา วฒนธรรมประเพณ ดานอาชพ ดานการศกษา

แนวทางการดำาเนนงาน

รปแบบบรบทพนทเขตเมอง

รปแบบพนทเขตชนบท

สรางใหเกดความรสกทดจากการเปนผให แลวใหมการสรปบทเรยนสน ๆ ถามองคกรเยาวชนอยแลว เชน สภาเดกและเยาวชนตองวเคราะหวาทำางานไดหรอไม หรอตองเพมศกยภาพทจำาเปน อยางการคดเปน ทกษะผนำา กลมแกนนำาทเปนเดกและเยาวชนใหมสวนในการคดแผนงานดานเยาวชนกบเจาหนาทองคกรปกครองสวนทองถน (กองสาธารณสข กองการศกษา กอง

ถามองคกรเยาวชนอยแลว เชน สภาเดกและเยาวชน ตองวเคราะหวาทำางานไดหรอไม หรอตองเพมศกยภาพทจำาเปน อยางการคดเปน ทกษะผนำา กลมแกนนำาทเปนเดกและเยาวชนใหมสวนในการคดแผนงานดานเยาวชนกบเจาหนาท

สวสดการสงคม) องคกรปกครองสวนทองถน (กองสาธารณสข กองการศกษา กองสวสดการสงคม)

การจดกจกรรมสำาหรบเดกและเยาวชน

ควรเปนกจกรรมทเดกและเยาวชนสนใจจรง ๆ เนองจากเปนกลมทมทางเลอกมากมายทงศนยการคา รานเกม ซงกจกรรมเกยวกบกฬาเปนกจกรรมพนฐานทเดกและเยาวชนมสวนรวมได ไมยาก แตทองถนตองสนบสนนการทำาสนาม หรอจดสถานทใหดดนาเลนและปลอดภยทสำาคญคอตองจดอยางตอเนอง

ตองเปนไปตามทเดกและเยาวชนสนใจ แมวาวถชวตในชนบทจะมทางเลอกไมมากนกกตาม กจกรรมเกยวกบกฬาเปนกจกรรมพนฐานทเดกและเยาวชนมสวนรวมไดไมยาก แตทองถนตองสนบสนนการทำาสนาม หรอจดสถานทใหดดนาเลนและปลอดภย ทสำาคญคอตองจดอยางตอเนอง

ประเมนผลการดำาเนนงานรวมกน

ประเมนผลรวมกนระหวางเดกและเยาวชนและเจาหนาทองคกรปกครองสวนทองถนทรบผดชอบงานเยาวชน เพอนำาเขาสแผนงานของทองถน อนจะไดรบการสนบสนนอยางตอ

ประเมนผลรวมกนระหวางเดกและเยาวชนและเจาหนาทองคกรปกครองสวนทองถนทรบผดชอบงานเยาวชน เพอนำาเขาสแผนงานของทองถน อนจะไดรบการสนบสนน

เนอง อยางตอเนอง

กจกรรมเพอสรางแรงจงใจใหเดกและเยาวชน

ยกตวอยางเชน ใหทนการศกษา แจกรางวล พาไปทศนศกษาตามศกยภาพขององคกรสวนทองถน

ยกตวอยางเชน ใหทนการศกษา แจกรางวล พาไปทศนศกษาตามศกยภาพขององคกรสวนทองถน

สำาหรบรปแบบพนทเขตชนบทหางไกลทมขอจำากดในดานงบประมาณ การหวงพงองคกรปกครอง สวนทองถนเปนไปไดยาก จำาเปนตองหาแหลงสนบสนนดานอน รปแบบการดำาเนนงานคอ

การดำาเนนกจกรรมควรมงไปทโรงเรยน เพราะเยาวชนสวนใหญอยทโรงเรยน และหลงเลกเรยน กจะพกอยทหอพกในโรงเรยน

วสยทศนของผบรหารโรงเรยนเปนปจจยหลกซงมผลตอความสำาเรจของกจกรรม

เดกและเยาวชนในพนทเหลานยากจนและขาดแคลน กจกรรมตองครอบคลมการเสรมเรองปจจย 4 คอ อาหาร ทอยอาศย (หอพก) เครองนงหม ยารกษาโรค (สขภาพ) รวมทงการเรยนและการสอสารเพอพฒนาศกยภาพนกเรยน

เชญทองถนและภาคอน ๆ มาเขารวมกจกรรมเพอความยงยนและการสนบสนนทตอเนอง เนองจากพนทมขอจำากดดานทรพยากร

พยายามหาแกนนำาเยาวชนตวจรงเพอมาเปนผนำากจกรรม ซงอาจไมใชคนกลมเดยวกบทโรงเรยนตงขนกได ถามเยาวชนทเปนชนเผาและพนราบ ตองมแกนนำาทงสองกลม

อาจใชเทคโนโลยเขาชวย เชน ระบบการสอนทางไกลผานอนเตอรเนต สอ VCD วดทศน เพราะทรพยากรในพนทอาจมขอจำากดโดยเฉพาะการสอนและการตววชาการ

การเสรมวชาชวตเพอใหเยาวชนกลบไปมชวตในชมชนเดมอยางมคณภาพมากขน เชน การเกษตร เลยงสตว อนามยสวนบคคลและครอบครว รวมทงการงานดานอาชพ

เยาวชนในพนทสวนใหญยงขาดแรงจงใจในการเรยน จำาเปนตองมกจกรรมสรางแรงจงใจใหเดกและเยาวชน เชน การเสรมใหเกดผลสมฤทธทางการเรยน และงานดานสายอาชพ เปนตน

องคประกอบท 4 : การจดสงแวดลอมในโรงเรยนทเออตอสขภาพ

สงแวดลอมทเออตอสขภาพ หมายถง สงแวดลอมทางกาย จตและสงคมทมผลตอการสงเสรมสขภาพนกเรยนและบคลากรในโรงเรยน ไดแก สภาพแวดลอมของโรงเรยน มาตรการรกษาความปลอดภยในโรงเรยน เพอใหปลอดภยจากอบตเหต สงเสพตด อบายมข อาชญากรรมและการลวงละเมดทางเพศ ฯลฯ

กรณโรงเรยนมพนท/บรเวณกวางมาก ไมสามารถทำารวกนได โรงเรยนควรมระบบการดแลใหนกเรยนมความปลอดภยจากสภาพแวดลอมภายนอกโรงเรยน

การดำาเนนการตามกฎหมายควบคมเครองดมแอลกอฮอลในโรงเรยน หมายถง การดำาเนนการตามกฎหมายควบคมเครองดมแอลกอฮอลในประเดนการขายและการดมเครองดมแอลกอฮอล ดงน (ตาม พ.ร.บ.ควบคมเครองดมแอลกอฮอล พ.ศ. 2551)

1. การขายเครองดมแอลกอฮอลภายในโรงเรยน ม.27 (5) หามขายเครองดมแอลกอฮอลในสถานศกษา

2. การดมเครองดมแอลกอฮอลภายในโรงเรยน ยกเวน ทพกสวนบคคลหรอสโมสรหรอการจดเลยงตามประเพณ (งานแตงงาน) ม.31

(4) หามดมเครองดมแอลกอฮอลในสถานศกษาตามกฎหมายวาดวยการศกษาแหงชาต

ไมมการกระทำาผดกฎหมายฯ หมายถง มการดำาเนนการตรวจสอบ และไมพบการกระทำาผดกฎหมายควบคมเครองดมแอลกอฮอลในบรเวณโรงเรยน ทกจดทมการตรวจสอบ

จดททำาการตรวจสอบ หมายถง บรเวณตาง ๆ ภายในโรงเรยน ไดแก โรงอาหาร สนามกฬา/อาคารศนยกฬา หอพกนกศกษา (ถาม) ซมอาหาร/รานคา ใตอาคารเรยนและบรเวณโดยรอบ สวนหยอม ลานกจกรรม สโมสรนกศกษา/ชมรม ลานจอดรถ/อาคารจอดรถ

องคประกอบท 5 : บรการอนามยโรงเรยน

แบบบนทกการตรวจสขภาพดวยตนเอง เปนเครองมอในการเฝาระวงสขภาพ ประเมนสถานการณและแนวโนมการเปลยนแปลงดานสขภาพ นอกจากนนในแบบบนทกมรายละเอยดความรทมประโยชน ดงนน บคลากรสาธารณสขหรอครตองชแจงวตถประสงคใหนกเรยนเขาใจและสอนวธการประเมนสขภาพ การบนทกผล และการใชแบบบนทกอยางคมคาและตอเนอง

การตรวจการไดยน นกเรยนชน ป.1, ป.3, ป.5 ควรไดรบการคดกรองการไดยนดวยเครองตรวจการไดยน ซงบคลากรสาธารณสขสามารถขอยมเครองมอไดจากโรงพยาบาลในพนท กรณทไมมเครองมอ ใหใชวธทดสอบการไดยนอยางงาย ม 2 วธคอ

1) ใชนวหวแมมอและนวชถกนหางจากหประมาณ 1 นว ทำาขณะผถกตรวจหนหลงใหผตรวจและผตรวจถามวาไดยนเสยงหรอไม ทำาเชนนทงหซายและหขวา

2) ใหผถกตรวจยนหนหลงใหและหางจากผตรวจ 5 ฟต ผตรวจเรยกชอหรอพดใหทำาตามคำาสงดวยเสยงปกต ถาผถกตรวจขานตอบหรอปฏบตตามคำาสงได ถอวาปกต

การตรวจภาวะขาดสารไอโอดน นกเรยนชน ป.1, ป.3, ป.5 ควรไดรบการตรวจคดกรองโดยบคลากรสาธารณสข ดงน

1. โรงเรยนเตรยมสถานททมแสงสวางเพยงพอ2. นกเรยนผรบการตรวจหนหนาเขาหาแสงสวาง3. ผตรวจหนหนาเขาหาผรบการตรวจ4. ระดบสายตาของผตรวจอยระดบเดยวกบผรบการตรวจ5. มองดคอผรบการตรวจในทาปกต6. ใหผรบการตรวจแหงนคอ (อยาแหงนจนตงมาก)7. ใหผรบการตรวจกลนนำาลาย ดวามกอนเคลอนทขนลงหรอไม8. ใชมอคลำาดกอนตรงบรเวณของตอมไทรอยด

การแบงคอพอกตามมาตรฐานองคการอนามยโลก (WHO) และ ICCIDD (International Control of Iodine Deficiency Disorders)

ระดบ 0 - มองไมเหน คลำาไมไดระดบ 1 - มองไมเหน ตองแหงนคอจงมองเหน เมอ

กลนนำาลายจะเหนตอมไทรอยด

เลอนขนลงหรอมองไมเหน ตองคลำาจะพบวา คลำาไดโตกวา ขอปลายของ

นวหวแมมอของผรบการตรวจ ระดบ 2 - มองเหนกอน

ชดเจนในทาปกต บรการทนตกรรมปองกน หมายถง บคลากรทนต

สาธารณสขจดบรการทนตกรรมปองกนใหกบนกเรยนตามสทธประโยชนภายใตระบบหลกประกนสขภาพถวนหนาท สปสช.กำาหนด ไดแก การใชฟลออไรดเฉพาะท การเคลอบหลมรองฟน การฝกทกษะการแปรงฟนของเดก

การทดสอบประสทธภาพการแปรงฟน หมายถง การใชสยอมฟนเพอประเมนความสะอาดในการแปรงฟนโดยการยอมสกอนและหลงการแปรงฟน

เงอนไข การใหวคซนปองกนคอตบ บาดทะยก (dT) วคซนปองกนโปลโอ (OPV) และวคซนปองกนหด หดเยอรมนและคางทม (MMR) มดงน

1. นกเรยนชน ป.1 1.1 ในรายทไมเคยไดรบวคซน DTP-HB หรอ DTP และ OPV มากอนในอดต ตองไดรบ dT และ OPV 2 ครง หางกน 1-2 เดอน ในชน ป .1 และตองไดรบอก 1 ครงในชน ป .2 1.2 ในรายทเคยไดรบวคซน DTP-HB หรอ DTP และ OPV มาแลว 1 ครง ตองไดรบ dT และ OPV 2 ครง หางกน 1-2 เดอน ในชน ป .1 และ ตองไดรบอก 1 ครง ในชน ป .2

1.3 ในรายทเคยไดรบวคซน DTP-HB หรอ DTP และ OPV มาแลว 2-4 ครง ตองไดรบ วคซน dT และ OPV 1 ครง ในชน ป .1 1.4 ในรายทเคยไดรบวคซน DTP-HB หรอ DTP และ OPV มาแลว 5 ครง ไมตองฉด วคซน dT และ OPV อกในชน ป .1 แตตองไดรบ dT กระตน 1 ครงในชน ป .6 1.5 การใหวคซน MMR ในนกเรยนชน ป.1 ตองไดรบวคซน MMR ทกคน

2. นกเรยนชน ป.2 2.1 นกเรยนทมประวตตามขอ 1.1 ทไดรบ dT และ OPV 2 ครงเมออยชน ป.1 ตองไดรบ dT และ OPV อก 1 ครง ในชน ป .2 2.2 นกเรยนทมประวตตามขอ 1.2 ทไดรบ dT และ OPV 1 ครงเมออยชน ป.1 ตองไดรบ dT และ OPV อก 1 ครง ในชน ป .2 2.3 การใหวคซน MMR ตองตรวจสอบนกเรยนชน ป.2-ป.6 วาไดรบวคซนเมออยชน ป.1 หรอไมและถาพบวายงไมไดรบ ใหดำาเนนการฉดวคซน MMR ดวย

3. นกเรยนชน ป.6 นกเรยนชน ป.6 ควรไดรบการรบวคซน dT กระตนทกคน

การฉดวคซนทกชนดในโรงเรยน ตองแจงใหผปกครองรบทราบ กรณผปกครองไมอนญาตใหฉดวคซน ควรแนะนำาใหนำานกเรยนไปรบบรการทสถานบรการสาธารณสข โรงพยาบาลหรอคลนก และบนทกเปนหลกฐานในบตรบนทกสขภาพประจำาตวนกเรยน (สศ.3)

(ขอมลอางองจากมาตรฐานการดำาเนนงานสรางเสรมภมคมกนโรค ฉบบปรบปรง ฉบบวนท 8 พฤษภาคม 2555 สำานกโรคตดตอทวไป กรมควบคมโรค)

องคประกอบท 6 : สขศกษาในโรงเรยน

สขบญญตแหงชาต หมายถง ขอกำาหนดในการปฏบตตนเพอการมสขภาพดการสงเสรมใหเกดกจกรรมการเรยนรเรองสขบญญต 10

ประการ สามารถจดกจกรรมไดหลายรปแบบ อาจเนนเฉพาะแตละประเดนของสขบญญต เปนวชาเสรมในชวโมงกจกรรมของโรงเรยน เชน การเลานทาน การสาธต การแสดงละคร จดประกวด เกมสขบญญต การจดกจกรรมรณรงคในวนสขบญญตแหงชาต “28 พฤษภาคม หรอการสราง”แกนนำานกเรยนหรอการจดตงชมรมสขบญญต ฯลฯ

การสอนและจดกจกรรมการเรยนรในเรองเพศศกษาและทกษะชวตในนกเรยน ประกอบดวย 1. พฒนาการทางเพศ 2. สขอนามยทางเพศ 3. พฤตกรรมทางเพศ 4. ทกษะชวต 5. สมพนธภาพระหวางบคคล และ 6. สงคมและวฒนธรรม

ทกษะชวต หมายถง ความสามารถของบคคลทจะจดการกบปญหาตาง ๆ รอบตวในสภาพสงคมปจจบน รวมถงการเตรยมตวใหพรอมสำาหรบการปรบตวในอนาคตดวย (อางอง : 6 คำาถามสรางทกษะชวต : ประสบการณสำาหรบครทกกลมสาระการเรยนร, 2555) องคประกอบใน

การสงเสรมทกษะชวตของวยรนจะขยายไปถงความฉลาดทางอารมณและการสรางความเขมแขงทางใจ ม 4 องคประกอบ ไดแก

1) การตระหนกรและเหนคณคาในตนเองและผอน หมายถง การรความถนดความสามารถ จดเดนและจดดอยของตนเอง มความคาดหวงกบตวเองอยางเหมาะสม มความอดทนในการฝกฝนสงทตนเองถนดใหเกดความสำาเรจทนาภาคภมใจ มองโลกในแงด พดใหกำาลงใจตนเองเปน พรอมกบเขาใจความแตกตางของแตละบคคล ยอมรบเหนคณคาและภาคภมใจในตนเองและผอน รวมถงการมเปาหมายชวตและรบผดชอบตอสงคม

2) การคดวเคราะห ตดสนใจและแกไขปญหาอยางสรางสรรค หมายถง ความสามารถ ในการแยกแยะขอมล ขาวสาร ปญหาและสถานการณรอบตว สามารถวพากษวจารณและประเมนสถานการณรอบตว ดวยหลกเหตผลและขอมลทถกตอง สามารถรบรปญหา สาเหตของปญหา สามารถหาทางเลอกและตดสนใจแกปญหาตาง ๆ ไดอยางสรางสรรค รวมทงจดการชวตไดจนเกดความเชอมนในการเผชญและแกไขปญหา

3) การจดการกบอารมณและความเครยด หมายถง ความสามารถในการทำาความเขาใจและรเทาทนภาวะอารมณของตนเองและบคคลอน รสาเหตของความเครยด รวธการควบคมอารมณและความเครยดอยางเหมาะสมและถกวธ รวธผอนคลายและหลกเลยง รจกหาทางปรบเปลยนพฤตกรรมทกอใหเกดอารมณอนไมพงประสงค ใหเปนไปในทางทด

4) การสรางความสมพนธภาพทดตอผอน หมายถง การเขาใจมมมอง อารมณความรสกของผอน สามารถใชภาษาพดและภาษากายเพอสอสารความรสกนกคดของตนเอง สามารถรบรความรสกและความตองการของผอน ยอมรบ ใสใจและเปนกำาลงใจใหกนและกน สามารถ

วางตวไดถกตองเหมาะสมในสถานการณตาง ๆ มวธจดการกบความขดแยงอยางเหมาะสม รวมถงความสามารถในการสอสารเพอสรางสมพนธภาพทดสรางความรวมมอ และทำางานรวมกบผอนไดอยางมความสข

ตวอยางการจดกจกรรม

1. โรงเรยนสามารถขอสนบสนนสอเรอง เตมเตมความ“เขมแขงทางใจ ชดท ” 1 และ ชดท 2 จากกรมสขภาพจต กระทรวงสาธารณสข หรอ สำานกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.)

2. ครหรอผนำากจกรรมตองศกษาเนอหาสอกอนใช เพราะตองมการเกรนนำากอนใชสอ3. นำาสอทไดไปใชในการจดกจกรรมคาย หรอในชวโมง

Homeroom หรอใชในชมรม TO BE NUMBER ONE หรอกลมตาง ๆ ในโรงเรยน เนองจากเปนสอ DVD ทตองเปดใหนกเรยนดและมการทำากจกรรมกลม และตอบคำาถาม มการแจก จดหมายจากอาหมอ ใหนำาไป“ ”อาน สอมสองชด คอ ชดท 1 ม 8 ตอน (ตอนท 1-8) ชดท 2 ม 8 ตอน (ตอนท 9-16) ใชเวลาตอนละประมาณ 50 นาท ตองใชสอตามลำาดบจากตอนท 1-16 เพราะเนอหาจะเปนเรองราวทตอเนองกน ไมควรใชขามตอน แตสามารถใชไดทละตอน เนองจากเนอหาจะจบในแตละตอน เพยงแตเรองราวและตวละครจะมพฒนาการไปตามชนเรยนและอาย ทเพมขน

องคประกอบท 7 : โภชนาการและอาหารทปลอดภย

ภาวะการเจรญเตบโต มความสมพนธกบการบรโภคอาหาร หมายถง นกเรยนทมการเจรญเตบโตดทงสวนสงและนำาหนกอยในเกณฑด มดงน1. สวนสงตามเกณฑอยในเกณฑด ม 3 ระดบ คอ

- สวนสงตามเกณฑ เปนสวนสงทตองสงเสรมใหเดกมการเจรญเตบโตอยในระดบน

- คอนขางสง แสดงวาเดกมการเจรญเตบโตดมาก- สงกวาเกณฑ แสดงวาเดกมการเจรญเตบโตมากกวา

เกณฑทวไปในอายเดยวกน2. นำาหนกตามเกณฑสวนสงอยในเกณฑด หมายถง มรปราง

สมสวน แสดงวาเดกมนำาหนกเหมาะสมกบสวนสง ซงตองสงเสรมใหเดกมการเจรญเตบโตอยในระดบน

ภาวะการเจรญเตบโตไมด หมายถง การทมนำาหนกมากกวาเกณฑ (อวน) หรอนำาหนกนอยกวาเกณฑ (ผอม) และสวนสงตำากวาเกณฑ (เตย) ไดแก

1. นำาหนกมากกวาเกณฑ (อวน)

- นำาหนกทอยในเกณฑทเสยงตอการมภาวะโภชนาการเกน หมายถง ทวม แมวาอยในเกณฑปกต แตเปนการเตอนใหระวงวาหากไมดแล นำาหนกจะเพมขนอยในขนเรมอวนได

- นำาหนกทอยในเกณฑภาวะโภชนาการเกน แบงเปน 2 ระดบ คอ เรมอวน (อวนระดบ 1) แสดงวามนำาหนกมากกวาเดกทมสวน

สงเทากน มโอกาสทจะเปนผใหญอวนในอนาคต หากไมควบคมนำาหนกจะมผลทำาใหเดกมความเสยงตอการเกดโรคเรอรงตงแตวยเดก เชน โรคเบาหวาน โรคความดนโลหตสง โรคหวใจ ขอเขาเสอม เปนตน

อวน (อวนระดบ 2) แสดงวามนำาหนกมากกวาเดกทมสวนสงเทากนอยางมาก มโอกาสทจะเปนผใหญอวนมากในอนาคต หากไมควบคมนำาหนกจะมผลทำาใหเดกมความเสยงตอการเกดโรคเรอรงตงแตวยเดกและมความรนแรงมากกวาวยผใหญ

2. นำาหนกนอยกวาเกณฑ (ผอม)

- นำาหนกทอยในเกณฑทเสยงตอการขาดอาหาร หมายถง คอนขางผอม แมวาอยในเกณฑปกต แตเปนการเตอนใหระวง หากไมดแล นำาหนกจะไมเพมขน หรอลดลงอยในระดบผอมได

- นำาหนกทอยในเกณฑขาดอาหาร หมายถง มรปรางผอม แสดงวามนำาหนกนอยกวาเดกทมสวนสงเทากน สาเหตจากไดรบอาหารไมเพยงพอ

3. สวนสงตำากวาเกณฑ (เตย)

- สวนสงอยในเกณฑทเสยงตอการขาดอาหาร หมายถง คอนขางเตย แมวาจะอยในระดบปกต แตเปนการเตอนใหระวง หากไมดแล สวนสงจะไมเพมเตม จะเปนเดกเตยได

- สวนสงอยในเกณฑขาดอาหาร หมายถง เตย คอสวนสงนอยกวาเกณฑ การเจรญเตบโต ไมด แสดงใหเหนถงการไดรบอาหารไมเพยงพอเปนเวลานาน เรอรง อาจพบการแปลผลทผดในกรณทเดกเตย ซงมกพบวาเดกมรปรางสมสวนเชนกน ในกรณเชนนถอวาเดกมภาวะการขาดอาหาร (เตย) แมวาเดกจะมรปรางสมสวนกตาม

ระบบเฝาระวงการเจรญเตบโตของเดกนกเรยน มรายละเอยดดงตอไปน1. มเครองมอทไดมาตรฐาน ไดแก เครองชงนำาหนกและเครองวด

สวนสงทไดมาตรฐาน เพราะทำาใหไดขอมลนำาหนกและสวนสงท

ถกตอง ซงมผลตอการแปลผลภาวะการเจรญเตบโตและแนวโนมการเจรญเตบโต

1.1 เครองชงนำาหนกควรมความละเอยด 0.1 กโลกรม (100

กรม) แตไมเกน 0.5 กโลกรม (500 กรม) ทงเครองชงแบบชนดเขม และแบบดจตอล เพราะทำาใหอานคานำาหนกไดออกมาเปนทศนยม 1

ตำาแหนง เชน 28.3 กโลกรม นอกจากนนตองมการทดสอบมาตรฐานเครองชงนำาหนกโดยการนำาลกตมนำาหนกมาตรฐาน หรอสงของทรนำาหนก เชน ดมเบล มาวางบนเครองชงนำาหนกเพอดวานำาหนกไดตามนำาหนกลกตมหรอสงของนนหรอไม

1.2 เครองวดสวนสง ใชกบเดกอาย 2 ปขนไป โดยใชเครองวดสวนสงทเปนไม หรออลมเนยมหรอกระดาษพนผวไมนนปองออกมา ตวเลขมความละเอยด 0.1 เซนตเมตร และเรยงตอกน เชน จาก 0,1,2,...10 เซนตเมตร การตดตงตองตดตงใหถกตองโดยวางทาบกบผนงหรอเสาทตงฉากกบพน ยดใหแนน ไมโยกเยก ไมเอยง และบรเวณทยนพนตองเรยบไดระดบ ไมเอยง ไมนน และมไมฉากสำาหรบวดคาสวนสง สวนเครองวดสวนสงทเปนกระดาษ มกใชกบเดกปฐมวย เชน ศนยเดกเลก ตองระมดระวงในการตดตง เนองจากตวเลขเรมตนของแผนวดสวนสงไมเทากน บางแผนเรมตนท 50 เซนตเมตร บางแผนเรมตนท 60 เซนตเมตร ดงนนจงตองวดระยะทตดตงสงจากพนตามตวเลขทกำาหนดบนแผนวดสวนสง

2. มการประเมนการเจรญเตบโตนกเรยนโดยการชงนำาหนก-วดสวนสงทกคนการประเมนการเจรญเตบโตของเดกทนยมใช คอ การชงนำา

หนกและวดสวนสง จะทำาใหทราบวา เดกไดรบพลงงานและสารอาหารเพยง

พอหรอไม โดยประเมนการเจรญเตบโตทก 6 เดอน (เทอมละ 1 ครง เทอมท 1 เดอนพฤษภาคม-มถนายน เทอมท 2 เดอนพฤศจกายน-ธนวาคม) เพอตดตามการเปลยนแปลงของนำาหนกและสวนสง ทำาใหสามารถสงเสรมการเจรญเตบโตใหอยในระดบด หรอปองกนไมใหเกดปญหาโภชนาการขาดและเกน หรอหากมปญหาโภชนาการแลวจะไดจดการแกไขไดทนทวงท

3. มการประเมนพฤตกรรมบรโภคอาหารทก 6 เดอนการประเมนพฤตกรรมการบรโภคอาหาร จะทำาใหทราบวาเดกม

พฤตกรรมการบรโภคอาหารทเหมาะสมหรอไม เดกทมการเจรญเตบโตดอาจมพฤตกรรมบางอยางไมถกตอง เชน การไมกนผก ผลไม เปนตน เปนขอมลสำาหรบการใหคำาแนะนำาปรกษาไดถกตองตามสภาพปญหาของเดกแตละคน เดกขาดอาหาร เดกมพฤตกรรมการบรโภคทไมถกตอง เชน กนนมมาก ขาวและกบขาวไมคอยกน เปนตน ดงนนเมอทราบสาเหตแลวกตองใหคำาแนะนำาตามสภาพปญหาทพบจากการประเมนพฤตกรรมการบรโภคอาหาร และควรทำาทก 6 เดอน

4. มการแปลผลและอธบายผลการประเมนการเจรญเตบโตพรอมใหคำาแนะนำาปรกษาเปน รายคน เมอทำาการชงนำาหนกและวดสวนสงเสรจแลว จะตองทำาการ

แปลผลโดยการจดนำาหนกและสวนสงลงบนกราฟการเจรญเตบโตของเดกและลากเสนเชอมโยงจดนำาหนกและสวนสงในแตละครง จะเหน เสนการเจรญเตบโตของเดกซงสามารถบอกแนวโนมหรอทศทางการเจรญเตบโตได และยงทราบภาวะการเจรญเตบโตของเดกดวย ดงนนควรแจงผลการเจรญเตบโตใหกบพอแม/ผปกครองและนกเรยน โดยแจงทงภาวะการเจรญเตบโตและแนวโนมการเจรญเตบโต เพอจะไดรวมกนดำาเนนการสงเสรมการเจรญเตบโตของเดกปองกนหรอแกปญหาเดกขาดอาหาร/เดกอวนไดทนทวงท

5. มการดำาเนนการสงเสรมการเจรญเตบโตของเดกนกเรยนเมอทราบผลการประเมนภาวะการเจรญเตบโตและพฤตกรรม

การบรโภคอาหารของเดก ตองรวบรวมขอมลดงกลาวมาวเคราะหรวมกบปจจยอน ๆ ทอาจสงผลตอการบรโภคอาหาร เชน การเจบปวย ฟนผ นอนไมเพยงพอ ความเครยด รายได แหลงอาหาร เปนตน

ยาเมด/ยานำา เสรมธาตเหลกการใหนกเรยนรบประทานยาเมดเสรมธาตเหลกสปดาหละ 1 เมด

(60 มลลกรม) หรอยานำา 1 ชอนชา (12.5 มลลกรม) เปนสงจำาเปน เพราะสวนใหญเดกนกเรยนไดรบธาตเหลกจากอาหารไมเพยงพอ หรอมอาการเสยเลอดอยางเรอรงจากการมประจำาเดอน โรคพยาธปากขอ ฯลฯ ผลเสยของภาวะโลหตจางทำาใหเดกเตบโตชา เซองซม เฉอยชา เรยนหนงสอไมทน เจบปวยงาย เสยงตอการตดเชอไดงายและรนแรงกวาเดกปกต โรคโลหตจางจากการขาดธาตเหลกไมสามารถสงเกตอาการไดดวยตาเปลา มการศกษาพบวาถาใหนกเรยนทกคนไดรบประทานยาเมด/ยานำาเสรมธาตเหลกตามปรมาณทแนะนำา จะสามารถปองกนภาวะโลหตจางจากการขาดธาตเหลกได นอกจากนยาเมด/ยานำาเสรมธาตเหลกมราคาถกและไมเปนอนตรายตอเดก แตมประโยชนและมผลตอสตปญญาและการเรยนร

ธงโภชนาการการจดทำาภาพ ธงโภชนาการ มจดมงหมายเพอแนะนำา “ ”

สดสวน ปรมาณ และ ความหลากหลาย ของอาหารทคนไทยควร“ ” “ ” “ ”บรโภคใน 1 วน ดวยรปแบบทเขาใจงาย สดสวนปรมาณและความหลากหลายของอาหารทนำามาใชแนะนำาในการบรโภคพจารณามาจากผลงานวจยเกยวกบชนดและปรมาณอาหารทคนไทยควรบรโภค เพอใหไดพลงงานและ

สารอาหารเพยงพอกบความตองการของรางกาย และหนวยตวงวดทนยมใชในครวเรอนของครอบครวไทย ธงโภชนาการ จงเปนสญลกษณของ“ ”การบรโภคอาหารทมเอกลกษณของความเปนไทยทจะชวยการนำาไปสการ กนพอด สขทวไทย ตามเจตนารมณของขอปฏบตการบรโภคอาหาร เพอ“ ”

สขภาพทดของคนไทย หรอโภชนบญญต 9 ประการ

- ธงโภชนาการ คอ เครองมอทจะชวยอธบายและทำาความเขาใจโภชนบญญต 9 ประการ เพอนำาไปสการปฏบตโดยกำาหนดเปน ภาพ ธง“ปลายแหลม แสดงกลมอาหารและสดสวนการกนอาหารในแตละกลมมาก”นอยตามพนท สงเกตไดชดเจนวาฐานใหญดานบนเนนใหกนมากและปลายธง ขางลางบอกใหกนนอย ๆ เทาทจำาเปน โดยอธบายไดดงน

1. กนอาหารใหครบ 5 หม2. กลมอาหารทบรโภคจากมากไปนอย แสดงดวยพนทในภาพ3. อาหารทหลากหลายชนดในแตละกลม สามารถเลอกกนสลบสบเปลยนหมนเวยนกนได ภายในกลมเดยวกน ทงกลมผก กลมผลไมและกลมเนอสตว สำาหรบกลมขาว-แปง ใหกน ขาวเปนหลก อาจสลบกบผลตภณฑททำาจากแปงเปนบางมอ4. ปรมาณอาหาร บอกจำานวนเปนหนวยครวเรอน เชน ทพพ ชอนกนขาว แกว และผลไม กำาหนดปรมาณเปนสวน ตามภาพท 15. ชนดของอาหารทควรกนปรมาณนอย ๆ เทาทจำาเปน คอ กลมนำามน นำาตาล เกลอ

ภาพท 1 ปรมาณอาหารตามธงโภชนาการ

โดยมรายละเอยดของสดสวนตามชนของธงโภชนาการดงตอไปน

ชนท 1 กลมขาว แปง กนปรมาณมากทสด เพราะเปนแหลงพลงงาน

ชนท 2 กลมผก และผลไม กนปรมาณรองลงมา เพอใหไดวตามน แรธาต และใยอาหาร

ชนท 3 กลมเนอสตว ถว ไข และกลมนม กนปรมาณพอเหมาะเพอใหไดโปรตนคณภาพด เหลก และแคลเซยม

ชนท 4 กลมนำามน นำาตาล เกลอ กนแตนอยเทาทจำาเปน

ภาพท 2 สดสวนอาหารตามชนของธงโภชนาการ

- หนวยตวงวดระดบครวเรอน

1. ทพพ ใชในการตวงนบปรมาณอาหารกลมขาว-แปง และผก ขาวสก 1 ชอน ประมาณ 15 กรม หรอ

ประมาณ ½ ถวนตวงผกสก 1 ทพพ ประมาณ 80 กรม หรอ ประมาณ ½ ถวย

ตวง 2. ชอนกนขาว ใชในการตวงนบปรมาณอาหารกลมเนอสตว เนอสก 1 ชอนกนขาว ประมาณ 15 กรม เนอสตวสามารถเลอกเปลยนเปนอาหารในกลมเดยวกนไดคอ เนอสตว 1 ชอนกนขาว

สามารถเลอกเปลยนเปน ปลาท ½ ตว หรอไข ½ ฟอง หรอ เตาหเหลอง ¼ แผน

3. สวน ใชกบปรมาณผลไมผลไม 1 สวน สำาหรบผลไมทเปนผล ปรมาณดงน คอกลวยนำาวา 1 ผลกลวยหอม 1 ผล

สมเขยวหวาน 1 ผลใหญเงาะ 4 ผล หรอ ผลไม 1 สวน สำาหรบผลไมผลใหญทหนเปนชนพอคำา

ไดแก มะละกอ หรอสบปะรด หรอแตงโมประมาณ 6-8 คำา-ปรมาณของอาหารตามธงโภชนาการจำาแนกตามพลงงานและกลมอาหารใน 1 วน

ชนดและปรมาณของอาหารทคนไทยควรกนใน 1 วน ตามธงโภชนาการ สำาหรบเดกตงแตอาย 6 ปขนไปถงผใหญและผสงอาย โดยแบงตามการใชพลงงานเปน 3 ระดบ คอ 1,600 2,000 และ 2,400 กโลแคลอร

ตาราง แสดงปรมาณอาหารทคนไทยควรกนใน 1 วน จำาแนกตามพลงงานและกลมอาหาร

กลมอาหาร หนวย พลงงาน (กโลแคลอร)

ครว 1,600 2,000 2,400ขาว-แปง ทพพ 8 10 12

ผก ทพพ 4(6) 5 6ผลไม สวน 3(4) 5 5

เนอสตว ชอนกน 6 9 12นม แกว 2(1) 1 1

นำามน นำาตาลและเกลอ ชอนชา ใชแตนอยเทาทจำาเปน

1,600 กโลแคลอร สำาหรบ เดกอาย 6-13 ป หญงวยทำางานอาย 25-60 ป ผสงอาย 60 ปขนไป2,000 กโลแคลอร สำาหรบ วยรนหญง – ชาย อาย 14-25 ป วยทำางานอาย 25-

60 ป2,400 กโลแคลอร สำาหรบ หญง-ชาย ทใชพลงงานมาก ๆ เชน เกษตรกร ผใชแรงงาน นกกฬา

องคประกอบท 8 : การออกกำาลงกาย กฬาและนนทนาการ

ออกกำาลงกายอยางนอยวนละ 30 นาท หมายถง การออกกำาลงกาย 30 นาทตดตอกน และการออกกำาลงกายสะสม เชน ครงละ 10 นาท 3 ครงใน 1 วน

การจดกจกรรม/มเวลาวาง หมายถง โรงเรยนเปนผจดกจกรรม หรอจดใหมเวลาวาง นอกเหนอจากการเรยน และใหอสระตามความพอใจในการเลอกกจกรรมออกกำาลงกาย กฬาและนนทนาการ

องคประกอบท 9 : การใหคำาปรกษาและสนบสนนทางสงคม

การคดกรองนกเรยน หมายถง การนำาขอมลนกเรยนทไดจากเครองมอและวธการตาง ๆ ในการรจกนกเรยนเปนรายบคคลมาพจารณา วเคราะหและจดกลมตามระดบปญหาของนกเรยน

นกเรยนกลมเสยง หรอมพฤตกรรมเสยง หมายถง นกเรยนทมพฤตกรรมไมเหมาะสมกบวยหรอมพฤตกรรมทไมเหมาะสม เชน แสดงออกเกนขอบเขต พฤตกรรมการแสดงออกตอตานกฎเกณฑ ไมรบฟง เรมมบางพฤตกรรมทไมเหมาะสม เชน ดานเพศ สบบหร พกอาวธ รงแกผอนทางกายหรอวาจา หรอมปญหาการเรยน มปญหาการปรบตว เขากบเพอนไมได แยกตว ไมมเพอน หรอมประวตครอบครวทมความเสยง เชน ครอบครวแตกแยก มการทำารายในครอบครว คนในครอบครวเสพยาเสพตด หรอตดสรา/บหร

นกเรยนกลมมปญหา หมายถง นกเรยนทมประวตหรอการคดกรองพบวามปญหา เชน มประวตเสพยา ตดบหร/สรา หนเรยน/มปญหาการเรยน มปญหาทางสตปญญา มพฤตกรรมทางเพศทไมเหมาะสม

กจกรรมการคดกรอง

- ครประจำาชนเปนผดำาเนนการทำาระเบยนสะสมนกเรยนในแตละชนป (ตามคมอแนวทางการรจกนกเรยนเปนรายบคคลและคดกรองนกเรยน ระบบดแลชวยเหลอนกเรยน)

- การคดกรองนกเรยน ใชเครองมอ เชน แบบประเมนจดแขงและจดออน (Strengths and Difficulties Questionnaires : SDQ) แบบสำารวจตนทนชวตเดกและเยาวชนไทย (Developmental Assets : DA) แบบคดกรองภาวะซมเศราและความเสยงตอการฆาตวตาย (DS8) เครองชวดคณภาพชวตขององคการอนามยโลกชดยอ ฉบบภาษาไทย แบบทดสอบการตดเกม (Game Addiction Screening Test : GAST)

หนวยงานสนบสนน/แนะนำา : สถาบนสขภาพจตเดกและวยรนราชนครนทร กลมงานสขภาพจตโรงเรยน หมายเลขโทรศพท 0 2248 8999

กจกรรมชวยเหลอนกเรยนเฉพาะราย หมายถง กจกรรมตามระบบดแลชวยเหลอนกเรยน เปนการดำาเนนงานโดยคณะคร และผเกยวของ เพอชวยเหลอนกเรยนกลมเสยง หรอนกเรยนทมปญหายงยากซบซอน ซงครแนะแนวไดรบการสงตอจากครทปรกษาและตดตามผล เมอเสรจสนการชวยเหลอในแตละกรณ

ในกรณกลมเสยง และกรณยงยากซบซอนในการแกปญหา และตองการความคดเหนทางการแพทยและการดแลทเชยวชาญเฉพาะทางจากทมสาธารณสข โรงเรยนจะพจารณาเชญทมบคลากรสาธารณสข เชน จตแพทยเดกและวยรน พยาบาลสขภาพจตและจตเวช นกสงคมสงเคราะห

นกจตวทยาคลนก หรอนกจตวทยาโรงเรยน ฯลฯ เขารวมชวยเหลอเปนรายกรณดวย

กรณยงยากซบซอน หมายถง นกเรยนทมปญหา ดงตอไปน- นกเรยนทมความคดฆาตวตาย พยายามฆาตวตายหรอเคยลงมอฆาตวตายแลว- นกเรยนทมอาการของโรคจต ไดแก การไดยนเสยงแวว เหนภาพ

หลอน หวาดระแวง มความคดผดปกตรนแรง พฤตกรรมเปลยนแปลงจนไมสามารถดำารงชวตอยางปกตสขได

- นกเรยนทตงครรภ หรอมแฟน/คนอนหลายคน- นกเรยนทตดสารเสพตด โดยไมสามารถหยดใชไดเอง ซงอาจ

เกดจากภาวะเสพตดทรนแรงเรอรง มอาการอยากยา ซงอาจบรรเทาไดดวยการบำาบดรกษาจากผเชยวชาญ หรออยในครอบครวทมสงแวดลอม ทไมเอออำานวยตอการเลกยา หรอมบทบาทเปนผจำาหนายยาเสพตด

- นกเรยนทมอารมณรนแรง เชน ซมเศรา แยกตว หรอวตกกงวล กาวราว ควบคมอารมณตนเองไมได

- นกเรยนทถกทารณกรรม ทงทางรางกาย จตใจ หรอทางเพศ- นกเรยนทประสบเหตการณรนแรงในชวต เชน การฆาตกรรม

การขมขน อบตเหตทมการสญเสย รนแรง- ปญหาการเรยน ปญหาอารมณ และปญหาพฤตกรรมอน ๆ ทรนแรง

หนวยงานสนบสนน/เอกสาร

- คมอการดำาเนนงานโครงการ 1 โรงพยาบาล 1 โรงเรยน One Hospital One School : OHOS- แนวทางการประชมปรกษารายกรณ (Case conference) :

ในสถานศกษา สำาหรบบคลากร สาธารณสข- กลมงานสขภาพจตโรงเรยนและชมชน สถาบนสขภาพจตเดกและวยรนราชนครนทร โทรศพท 0 2248 8999 ตอ 71315-6 โทรสาร 0 2248 8998 www.smartteen.net

บรการใหการปรกษาดานสขภาพจตหรอปองกนพฤตกรรมเสยง หมายถง โรงเรยนมบคลากรทมทกษะและสามารถใหการปรกษานกเรยนทมปญหาสขภาพจต เชน เครยด ซมเศรา มความไมสบายใจ ทอแท ปรบตวเขากบเพอนไมได หรอมพฤตกรรมเสยง เชน ดมเหลา/สบบหร มพฤตกรรมทางเพศไมเหมาะสม มพฤตกรรมกาวราวหรอทำารายคนอน หนเรยนหรอปฏเสธการไปเรยน โดยจดรปแบบใหงายสำาหรบนกเรยนในการรบการปรกษาและไดรบการชวยเหลออยางทนทวงททมปญหา ดงน

1. โรงเรยนมบคลากรทจบดานการใหการปรกษาหรอจตวทยา หรอจตวทยาแนะแนว หรอมการ

มอบหมายครทมศกยภาพในการรบฟง เขาใจและใหการปรกษานกเรยน โดยนกเรยนรบรชองทาง และสามารถเขาถงไดงายในการขอรบการปรกษา

2. บคลากรหรอครทมหนาทใหการปรกษามการจดบนทกและประสานงานการชวยเหลอ ประเดนในการใหการปรกษา การประสานสงตอนกเรยนเพอรบการชวยเหลอ/รกษา

3. คร/บคลากรทมหนาทใหการปรกษา มการประสานขอมลกบครประจำาชน และมการทำางานรวมกบผปกครอง เครอขาย/หนวยงานภายนอกโรงเรยนในการใหการชวยเหลอเดกทมปญหา/พฤตกรรม เสยง เชน การวางแผนการชวยเหลอนกเรยนทมปญหารวมกบผปกครอง ใหความรวมมอกบหนวยงานภายนอก/เครอขายในการสงเสรม ปองกนและแกไขปญหาพฤตกรรมเสยง/ปญหาสขภาพจตนกเรยน

หนวยงานสนบสนน/แนะนำา

- สถาบนสขภาพจตเดกและวยรนราชนครนทร กลมงานพฒนาวชาการ โทรศพท 0 2248 8999

- สำานกสงเสรมและพฒนาสขภาพจต กรมสขภาพจต- หนวยงาน/รพ.จตเวช สงกดกรมสขภาพจต หรอหนวยงานจตเวช ของโรงพยาบาลสงกด กระทรวงสาธารณสข - องคการแพธ (PATT to Health) โทรศพท 0 2611 3001-5

องคประกอบท 10 : การสงเสรมสขภาพบคลากรในโรงเรยน

บคลากรในโรงเรยน หมายถง บคคลในโรงเรยนทไมใชนกเรยน ไดแก ผบรหาร คร พนกงาน ขาราชการ ลกจาง นกการ ภารโรง คนงาน ฯลฯ

การประเมนสขภาพ หมายถง บคลากรในโรงเรยนมการตรวจสขภาพประจำาปจากสถานบรการสาธารณสข หรอการประเมนสขภาพดวยตนเอง โดยใชแบบประเมนสขภาพตนเองและหากพบวามอาการเสยงตองพบแพทย

โรงเรยนสงเสรมสขภาพระดบเพชร

บทท 7การดำาเนนงานโรงเรยนสงเสรมสขภาพระดบเพชร

หลงจากโรงเรยนผานการประเมนรบรองเปนโรงเรยนสงเสรมสขภาพระดบทองแลว ระยะตอมา เปนการพฒนาโรงเรยนสเกณฑมาตรฐานโรงเรยนสงเสรมสขภาพระดบเพชร ทเนนการวดผลลพธดานสขภาพ พฤตกรรมสขภาพของนกเรยนและผลการดำาเนนงานตามนโยบายของกระทรวงศกษาธการ ประกอบดวยมาตรฐาน 3 ดาน ดงน

มาตรฐานท 1 การดำาเนนงานโรงเรยนสงเสรมสขภาพ : ตวชวดท 1

มาตรฐานท 2 การดำาเนนงานสขภาพของนกเรยนแกนนำา : ตวชวดท 2 และ 3

มาตรฐานท 3 ผลสำาเรจของการดำาเนนงาน3.1 ภาวะสขภาพของนกเรยน : ตวชวดท 4 – 103.2 โครงการแกไขปญหาในโรงเรยน : ตวชวดท 113.3 งานตามนโยบายของกระทรวงศกษาธการ1) นำาบรโภคปลอดภยและเพยงพอ : ตวชวดท 122) สขานาใช : ตวชวดท 133) โภชนาการและสขาภบาลอาหาร : ตวชวดท 14 – 16 4) การปองกนอบตเหต : ตวชวดท 17

5) การปองกนและแกไขมลภาวะทมผลกระทบตอสขภาพ: ตวชวดท 18 – 19

รายละเอยดการดำาเนนงานโรงเรยนสงเสรมสขภาพระดบเพชรในบทท 7 น ประกอบดวย 2 สวน คอ

1. เกณฑมาตรฐานการประเมนโรงเรยนสงเสรมสขภาพระดบเพชร2. แนวทางการดำาเนนงานโรงเรยนสงเสรมสขภาพระดบเพชร

1. เกณฑมาตรฐานการประเมนโรงเรยนสงเสรมสขภาพระดบเพชร

มาตรฐานดาน

ตวชวด เกณฑ แหลงขอมล/วธพสจน

วธการเกบรวบรวมขอมล

1.การดำาเนนงานโรงเรยนสงเสรมสขภาพ

1. โรงเรยนผานการประเมนรบรองเปน โรงเรยนสงเสรมสขภาพ

ณ ปจจบนเปนโรงเรยนสงเสรมสขภาพระดบทอง

-เกยรตบตรหรอหนงสอรบรองโรงเรยนสงเสรมสขภาพระดบทอง จากกรมอนามยหรอ

1.ตรวจสอบเอกสารการรบรองระดบทอง ตงแตวนทไดรบการรบรองถงวนทประเมนโรงเรยนสงเสรมสขภาพระดบเพชรตองไมเกน 3 ป

มาตรฐานดาน

ตวชวด เกณฑ แหลงขอมล/วธพสจน

วธการเกบรวบรวมขอมล

ระดบทอง สำานกงานสาธารณสขจงหวด

2.สมตรวจสอบแฟม 10 องคประกอบเชนการใหสขศกษา การบรการอนามยในโรงเรยน (เชน ผลการตรวจสายตา การไดยน การไดรบยาเมดเสรมธาตเหลก ฯลฯ) 3.สอบถามครหรอนกเรยน

2.การดำาเนนงานสขภาพของนกเรยน

2. มการจดตงชมรม สขภาพทมแกนนำานกเรยนรวมตวกนดำาเนนกจกรรมสขภาพอยางตอเนอง

นกเรยนดำาเนนกจกรรมอยางนอย 6 เดอนขนไป

-เอกสารชมรมสขภาพ-สมสอบถามนกเรยน

1.ตรวจสอบเอกสารเพอดความครบถวนของขอมล ดงน *คำาสงแตงตงนกเรยนแกนนำาชมรมระบชนปทศกษา เปนขอมลปจจบน *บนทกประชมของนกเรยนทมความตอเนอง (อยางนอยเดอนละ 1 ครง) *แผนปฏบตงาน/กจกรรมระบวน เดอน ป และชอผรบผดชอบ2.พจารณาเนอหาการบนทกของนกเรยนสอดคลองและเปนไปตามแผนกจกรรมทระบไวหรอไม3.สอบถามนกเรยนแกน

มาตรฐานดาน

ตวชวด เกณฑ แหลงขอมล/วธพสจน

วธการเกบรวบรวมขอมล

นำา/สมาชก/นกเรยนทวไป จำานวน 5 – 10 คน เรองการรบร กจกรรมของชมรมและการมสวนรวม (รบรอยางนอยรอยละ 80)

3. มโครงงานสขภาพของนกเรยนทประสบผลสำาเรจชดเจนในการลดปญหาสขภาพหรอสงแวดลอมในโรงเรยนหรอชมชน

มโครงงานทประสบความสำาเรจอยางนอย 1 เรอง

-เอกสารโครงงานทลดปญหาดานสขภาพหรอสงแวดลอม-สอบถามนกเรยนหรอผเกยวของ

1.ตรวจสอบเอกสารตามหวขอ ดงน *ขอมลปญหาและวธการไดมาของปญหาทนำามาทำาโครงการ *วตถประสงคของโครงงานมความชดเจน สามารถวดได *ชอนร. เปนผจดทำา/ชอครทปรกษา *กลมเปาหมายและการคดเลอกกลมเปาหมายทจะดำาเนนการ *การทบทวนวรรณกรรม ทเกยวของกบโครงงาน *แผนปฏบตงาน/กจกรรม/ชอผรบผดชอบ *เครองมอทใชประเมนผลสำาเรจ *สรปผลเปรยบเทยบกอน-หลงทำาโครงงาน2.สอบถามรายละเอยดขนตอนการทำากจกรรม

มาตรฐานดาน

ตวชวด เกณฑ แหลงขอมล/วธพสจน

วธการเกบรวบรวมขอมล

จากผจดทำาโครงงาน3.ผลสำาเรจของการดำาเนนงาน3.1 ภาวะสขภาพของนกเรยน

4. ภาวะการเจรญเตบโต4.1 นกเรยนมนำาหนกตามเกณฑสวนสง (W/H) เกนเกณฑ (เรมอวนและอวน) 4.2 นกเรยนมสวนสงตามเกณฑอาย (H/A)ตำากวาเกณฑ(คอนขางเตยและเตย)

4.1 ไมเกนรอยละ 7

4.2 ไมเกนรอยละ 5

-เอกสารรายงาน-สอบถามคร

1.ตรวจสอบดความถกตองของขอมลเชนตวเลข/การแปลผล/ความครบถวน (มรายงานทกชนรวมอนบาลและมตวอยางการแปลผลของนกเรยนรายคน 1 หอง)2.ประสานครเพอเตรยมขอมลนกเรยนลวงหนากอนวนประเมนโดยใชวธสมตวแทนทกระจายทกชนทกหองเรยน(30 – 100 คน)3.วนประเมน *ตรวจสอบคณภาพเครองวดสวนสง/เครองชงนำาหนกและการตดตงวาไดมาตรฐานหรอไม *ชงนำาหนก/วดสวนสงนกเรยนทถกสม *สอบถามครเกยวกบขนตอน/กระบวนการไดมาของขอมล เชน วธการวด บนทกผลการเกบรวบรวมขอมล และ

มาตรฐานดาน

ตวชวด เกณฑ แหลงขอมล/วธพสจน

วธการเกบรวบรวมขอมล

แปลผล *สอบถามการแกไข นร.ทมปญหา *สอบถามการใชแบบบนทกการตรวจสขภาพดวยตนเอง ตรวจสอบขอมล การบนทก และสอบถามนกเรยนจำานวน 5-10 คน เรองการรบรภาวะการเจรญเตบโตของตนเอง

5. นกเรยนไมมฟนแท ผ อด และถอน

-รอยละ 45 ขนไป สำาหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 1-6-รอยละ 35 ขนไปสำาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1-3

-เอกสารรายงานภาพรวมและรายงานการผานเกณฑของนกเรยนขนประถมศกษาและ/หรอชนมธยมศกษา-ตรวจฟนนกเรยน โดยวธสม-สอบถามคร

1.ตรวจสอบเอกสารสรปขอมลการตรวจฟนของนกเรยนชน ป.1-ป.6 (ระดบประถมศกษา) ชน ป.1-ม.3 (รร.ขยายโอกาส)และ ม.1-ม.3 (รร.มธยมศกษา) ซงตรวจโดยบคลากรสาธารณสข พรอมทงระบวนเดอนปทตรวจ2.สมตรวจฟนจำานวน 30-100 คน ตามขนาดโรงเรยนเพอดความสอดคลองของสภาพท

มาตรฐานดาน

ตวชวด เกณฑ แหลงขอมล/วธพสจน

วธการเกบรวบรวมขอมล

เปนจรงและขอมลในเอกสาร3.สอบถามครผรบผดชอบเกยวกบขนตอนการดำาเนนงานและการแกไขนกเรยนทมปญหา

6. นกเรยนอาย7-18 ป มสมรรถภาพทางกายทสมพนธกบสขภาพ (Health related Physical Fitness) ผานเกณฑ

นกเรยนผานเกณฑประเมนทง 3 ดาน รอยละ 80 ขนไป

-เอกสารรายงาน-สอบถามคร

1.ตรวจสอบเอกสารรายงานผานเกณฑสมรรถภาพทางกายในภาพรวมของนกเรยนชนป.1 ขนไปและมตวอยางรายงานผลการทดสอบนกเรยนรายคน 1 หอง2.ตรวจสอบความถกตองของทางเลอกกจกรรมแตละดานทนำามาแปลผล3.สอบถามครผรบผดชอบเกยวกบการดำาเนนงานและการแกไขนกเรยนทไมผานเกณฑ

7. นกเรยนทมปญหาสขภาพจตไดรบการดแลชวยเหลอ

นกเรยนทมปญหาสขภาพจตทกคนไดรบการดแลชวยเหลอ

-เอกสารรายงานผลการประเมน SDQ-เอกสารรายงานการดแลชวยเหลอนกเรยนรายบคคล-สอบถามคร

1.ตรวจสอบเอกสารรายงานการประเมน SDQ โดยครในภาพรวมของ ปการศกษาปจจบน และมตวอยางรายงานการประเมน SDQ นกเรยนรายคน 1 หอง (หรอแบบประเมนสขภาพจ

มาตรฐานดาน

ตวชวด เกณฑ แหลงขอมล/วธพสจน

วธการเกบรวบรวมขอมล

ตอนๆ)2.สมตรวจสอบความถกตองของการแปลผลจากแบบประเมน SDQ (25ขอ) ฉบบครเปนผประเมน หรอแบบประเมนสขภาพจตอนๆ3.ตรวจสอบรายงานการดแล/ชวยเหลอนกเรยนทมปญหารายคน4.สอบถามครผรบผดชอบเกยวกบการดำาเนนงานเพอสงเสรม/แกไขนกเรยนทงกลมปกต กลมเสยงและกลมมปญหา

8. นกเรยนมความรและทกษะดานสขอนามยทางเพศ

มการจดกจกรรมพฒนาผเรยนดานสขอนามยทางเพศ อยางนอยภาคการศกษาละ 1 เรอง

-เอกสารรายงาน-สอบถามคร-สอบถามนกเรยน

1.ตรวจสอบเอกสารรายงานการจดกจกรรมพฒนาผเรยนดานสขอนามยทางเพศและผลการดำาเนนงาน (การจดกจกรรมสงเสรมความรและทกษะ/มชมรม)2.สอบถามครผรบผดชอบเกยวกบการดำาเนนงานและการมสวนรวมของนกเรยน3.สอบถามนกเรยนแกนนำา/สมาชก/นกเรยน

มาตรฐานดาน

ตวชวด เกณฑ แหลงขอมล/วธพสจน

วธการเกบรวบรวมขอมล

ทวไปจำานวน 5-10 คน เรองการรบรกจกรรมดงกลาว (รบรอยางนอยรอยละ 80)

9. การสบบหรในโรงเรยน

- ไมม -เอกสารกจกรรมการรณรงคไมสบบหร-สำารวจสภาพจรง-สมสอบถามนกเรยน

1.สำารวจรองรอยการสบบหรในโรงเรยน2.สมสอบถามนกเรยนชน ป.4 ขนไปประมาณ 5-10 คน วาเคยพบเหนเพอน คร ภารโรง หรอบคลากรในโรงเรยนสบบหรในโรงเรยนหรอไม3.สอบถามกจกรรมการรณรงค

10. นกเรยนทมสายตาและการไดยนผดปกต ไดรบการแกไข

นกเรยนชนประถมศกษาปท 1 และ/หรอชนมธยมศกษาปท 1 ทกคนมปญหาไดรบการแกไข

-เอกสารรายงานผลการตรวจสายตาและการไดยน-เอกสารรายงานการแกไขปญหานกเรยนรายบคคล-สอบถามคร-สอบถามนกเรยน

1.ตรวจสอบเอกสารสรปรายงานผลการตรวจสายตาและการไดยนของนกเรยน ชน ป.1 และ/หรอ ม.1 ทกหองเรยน2.ตรวจสอบการแกไขปญหานกเรยนทมสายตาและการไดยนผดปกต3.สอบถามรายละเอยดการดำาเนนงานกบครผรบผดชอบ

มาตรฐานดาน

ตวชวด เกณฑ แหลงขอมล/วธพสจน

วธการเกบรวบรวมขอมล

4.สมสอบถามนกเรยนชน ป.1 และ/หรอ ม.1 ทมสายตาและการไดยนผดปกต

3.2 โครงการแกไขปญหาในโรงเรยน

11. มโครงการแกไขปญหาดานสขภาพหรอสงแวดลอมทมความชกสงหรอเปนอนตรายตอสขภาพของนกเรยนไดเปนผลสำาเรจ

มโครงการทประสบความสำาเรจอยางนอย 1 โครงการ

-เอกสารโครงการ-สอบถามคร

1.ตรวจสอบเอกสารตามหวขอ ดงน *ขอมลปญหาและวธการไดมาของปญหาทนำามาทำาโครงการ *วตถประสงคของโครงการมความชดเจน และสามารถวดได *ชอครเปนผจดทำา/ชอ นร.เปนผรวมทำา *กลมเปาหมาย/วธการคดเลอกกลมเปาหมายทจะดำาเนนการ *แผนปฏบตงาน/กจกรรม/ ชอผรบผดชอบ *เครองมอทใชประเมนผลสำาเรจ

*สรปผลเปรยบเทยบ

มาตรฐานดาน

ตวชวด เกณฑ แหลงขอมล/วธพสจน

วธการเกบรวบรวมขอมล

กอน-หลงทำาโครงการ(*โครงการตองไมซำากบโครงงานสขภาพของนกเรยนในตวชวดท 3)2.สอบถามรายละเอยดขนตอนการทำากจกรรมจากผจดทำาโครงการ

3.3 งานตามนโยบายกระทรวงศกษาธการ 3.3.1 นำาบรโภคปลอดภยและเพยงพอ

12. นำาบรโภคปลอดภยและเพยงพอ

1.มผลการตรวจวเคราะหคณภาพนำาผานเกณฑมาตรฐานคณภาพนำาบรโภคกรมอนามย พ.ศ. 2553 ไมเกน 1 ป2.มผลการตรวจดานแบคทเรย (โคลฟอรมแบคทเรยและฟคลโคลฟอรมแบคทเรย) ผานเกณฑ ทก 6 เดอน (จำานวนนกเรยน : จำานวนตวอยางสงตรวจ

-ผลการตรวจวเคราะหคณภาพนำาบรโภค-สำารวจสภาพจรง

1.ตรวจสอบรายงานผลการตรวจวเคราะหคณภาพนำาบรโภคตองไมเกน 1 ป (นบจากวนทวเคราะหถงวนทประเมน) และตรวจสอบการผานเกณฑแตละรายการทง 20 รายการ2.กรณอยในเขตนำาประปาดมไดตรวจสอบเอกสารการรบรองทก 2 ป และมผลตรวจโคลฟอรมและ ฟคลโคลฟอรมแบคทเรย ทก 6 เดอน3.สำารวจปรมาณจดบรการนำาดมและคำานวณตามสดสวนผใช4.สำารวจสภาพจรงเพอดสขลกษณะของจดบรการนำา เชน แหลงนำา/จดทสงตรวจ ความสะอาดบรเวณรอบจดบรการ กอกนำา ภาชนะ

มาตรฐานดาน

ตวชวด เกณฑ แหลงขอมล/วธพสจน

วธการเกบรวบรวมขอมล

คณภาพนำาบรโภค.นร.ไมเกน 300 คนผานเกณฑอยางนอย 1 จด .นร. 301–1,500 คน ผานเกณฑอยางนอย 2 จด

.นร. 1,500-5,000 คน ผานเกณฑอยางนอย 3 จด .นร. 5,001 คนขนไปผานเกณฑอยางนอย 4 จดหมายเหต จดท 1 สงตรวจวเคราะหนำาบรโภคครบ 20 รายการ ตามเกณฑกรมอนามย

บรการนำาดม ภาชนะสำาหรบดมนำาของนกเรยน ฯลฯ5.สอบถามเรองการเฝาระวงคณภาพและการใชแกวนำาสวนตวของนกเรยน

มาตรฐานดาน

ตวชวด เกณฑ แหลงขอมล/วธพสจน

วธการเกบรวบรวมขอมล

จดท 2,3 และ 4 ตรวจเฉพาะ โคลฟอรมแบคทเรยและฟคลโคลฟอรมแบคทเรย)3.มจดบรการนำาดม 1 ทตอนกเรยนและบคลากร 75 คน

3.3.2 สขานาใช

13.สวมผานเกณฑมาตรฐาน HAS

สวม ทกจด ผานเกณฑมาตรฐาน 16 ขอ

-รายงานตามแบบสำารวจ-สำารวจสภาพจรง

1.สำารวจสวมทกจด โดยใชแบบสำารวจสวมตามเกณฑมาตรฐานสวมสาธารณะระดบประเทศ2.สอบถามครหรอนกเรยนเกยวกบกจกรรมการดำาเนนงานเพอรกษามาตรฐาน

3.3.3 โภชนาการและสขาภบาล อาหาร

14.มการจดหรอจำาหนายอาหารวางและเครองดมทมคณคาทางโภชนาการ ไมหวานจด ไมเคมจด และไมมไข

ทกวนเปดเรยน

-สำารวจสภาพจรง-เอกสารดำาเนนงาน / กจกรรม

1.สำารวจอาหารวางและเครองดมทจดบรการ/จำาหนายในโรงเรยน รวมถงการจำาหนายในชวงเยนหลงเลกเรยน โดยสอบถาม/สมภาษณ/สงเกต หากพบวามปรมาณโซเดยม นำาตาล และไขมนเกนเกณฑทกำาหนด ตองใหคำาแนะนำา

มาตรฐานดาน

ตวชวด เกณฑ แหลงขอมล/วธพสจน

วธการเกบรวบรวมขอมล

มนสง ทถกตอง เพอการปรบเปลยนใหจำาหนายอาหาร/ขนม ทเปนประโยชนตอสขภาพ

1.5 มการสงเสรมใหนกเรยนทกคนไดบรโภคผกมอกลางวนตามปรมาณทแนะนำา

นกเรยนไดรบประทานผกเพยงพอตามปรมาณทแนะนำา ทกวนเปดเรยน

ปรมาณผก นกเรย

นชนอนบาล3 ชอน กนขาว/มอ/คน

นกเรยนชนประถมฯ 4 ชอนกนขาว/มอ/คน

นกเรยนชน

-ตรวจสอบเอกสารและสำารวจ/สงเกตสภาพจรง-สอบถามครผรบผดชอบหรอผประกอบอาหาร-สมสอบถามนกเรยน

1.ตรวจสอบปรมาณผก ม 2 กรณ 1.1 โรงเรยนจด บรการอาหารเอง *สำารวจการซอผกแตละวนมปรมาณเพยงพอหรอไม (วธคำานวณปรมาณผกทซอ ระบในแนวทางการดำาเนนงาน) *สำารวจเมนอาหารยอนหลง 1 เดอนเพอใหเดกไดรบประทานผกหลายชนด *สมสอบถามนกเรยนประมาณ 5-10 คน วาในรอบ 1 สปดาห ทผานมา มรายการอาหารตามขอมลของโรงเรยนหรอไม *สำารวจปรมาณอาหารประเภทโปรตน (เนอสตว/ไข) ไปพรอมกนตามปรมาณทแนะนำาในแนวทางการดำาเนนงาน 1.2 โรงเรยนใหรานคา มาจดจำาหนาย *สำารวจรายการอาหาร

มาตรฐานดาน

ตวชวด เกณฑ แหลงขอมล/วธพสจน

วธการเกบรวบรวมขอมล

มธยมฯ 5 ชอนกนขาว/มอ/คน

ของรานคาทขายอาหาร ตองมผกเปนสวนประกอบหลกอยางนอย รานละ 2 เมน *สำารวจ/สอบถามรานคาแตละรานวาขายอาหารไดกจาน/ชาม นำามาคำานวณปรมาณทตองซอผก (เฉลยนร. 1 คนรบประทาน 1 จานหรอชาม)

(การคำานวณปรมาณผกทแตละรานตองซอใชหลกการเดยวกนกบขอ 1.1) เชนรานท1 นร.ประถม 100 คนซอกวยเตยว 100 ชามตองซอผก=100 คน x70 กรม =7 กโลกรมหรอนร.มธยมซอกวยเตยว 100 ชามตองซอผก=100 คน x90 กรม=9 กโลกรม คำานวณเชนนทกรานเพอทราบวาแตละรานซอผกเพยงพอหรอไม2.สงเกตการตกอาหารของผจำาหนายใหไดปรมาณผกตามทกำาหนด3.สงเกตผกทเหลอทง

มาตรฐานดาน

ตวชวด เกณฑ แหลงขอมล/วธพสจน

วธการเกบรวบรวมขอมล

ถาเหลอมากตองหาวธสงเสรมใหรบประทานผกเพมขน4.สงเกต การจดเมนทมผกของ นร.

16.โรงอาหารผานเกณฑมาตรฐานสขาภบาลอาหารในโรงเรยน

โรงอาหารผานเกณฑมาตรฐาน 30 ขอ

-รายงานตามแบบประเมน-สำารวจสภาพจรง-ผลตรวจสขภาพผปรง/ผเสรฟ

-ประเมนโรงอาหารโดยใชแบบประเมนสขาภบาลอาหารในโรงเรยน-ตรวจสอบผลการตรวจสขภาพผปรง/ผเสรฟในรอบปทผานมา (ตรวจสขภาพทวไป X-ray ปอดและตรวจอจจาระหรอไวรสตบอกเสบชนดเอในกรณทสงสย)

4) การปองกนอบตเหต

17.การบาดเจบในโรงเรยนททำาใหนกเรยนตองพกรกษาตวในโรงพยาบาล

ไมมนกเรยนบาดเจบททำาใหตองพกรกษาตวในโรงพยาบาลในชวงรอบปทผานมา

-รายงานการเกดอบตเหตของนกเรยน-รายงานการใชบรการหองพยาบาลของนกเรยน-สมสอบถามนกเรยน

-สำารวจขอมลการบาดเจบหรออบตเหตภายในโรงเรยนของนกเรยน-สมสอบถามนกเรยนชน ป.4 ขนไปประมาณ 5-10 คน วาในรอบ 1 ปทผานมามนกเรยนทไดรบบาดเจบในโรงเรยนจนตองทำาใหเขารบการพกรกษาตวในโรงพยาบาลหรอไม

5) การปองกนและแกไขมลภาวะทมผลกระทบ

18. มการจดการปญหาทเกดจาก มลภาวะ

มการจดการทกปญหา (ถาม)

-เอกสารรายงาน-สำารวจสภาพจรง

-สำารวจบรเวณรอบโรงเรยนวามสาเหตทกอใหเกดมลภาวะทมผลกระทบตอสขภาพของ

มาตรฐานดาน

ตวชวด เกณฑ แหลงขอมล/วธพสจน

วธการเกบรวบรวมขอมล

ตอสขภาพ ภายนอกโรงเรยนทมผลกระทบตอสขภาพ

-สอบถามคร นกเรยนหรอไม-สอบถามคร

19. โรงเรยนผานเกณฑมาตรฐานสขาภบาลสงแวดลอมในโรงเรยน

สงแวดลอมในดรงเรยนผานเกณฑมาตรฐาน 28 ขอ

-รายงานตามแบบประเมน-สำารวจสภาพจรง

-ประเมนสงแวดลอมในโรงเรยนโดยใชแบบประเมนสขาภบาลสงแวดลอมในโรงเรยน

2. แนวทางการดำาเนนงานโรงเรยนสงเสรมสขภาพระดบเพชร

ตวชวดท1โรงเรยนผานการประเมนรบรองเปนโรงเรยนสงเสรมสขภาพ

ระดบทองความหมาย

โรงเรยนผานการประเมนรบรองเปนโรงเรยนสงเสรมสขภาพระดบทอง หมายถง โรงเรยนทมผลการดำาเนนงานตาม 10 องคประกอบของโรงเรยนสงเสรมสขภาพและไดรบการประเมนรบรองเปนโรงเรยนสงเสรมสขภาพระดบทอง ณ ปจจบน โดยนบจากวนรบรองทระบในใบเกยรตบตรจนถงวนทประเมนโรงเรยนสงเสรมสขภาพระดบเพชรไมเกน 3 ป

เกณฑประเมน ณ ปจจบนเปนโรงเรยนสงเสรมสขภาพระดบทอง

วตถประสงค

เพอใหโรงเรยนผานการประเมนรบรองเปนโรงเรยนสงเสรมสขภาพระดบทอง มกระบวนการดำาเนนกจกรรมสงเสรมสขภาพในโรงเรยนอยางตอเนอง รกษามาตรฐาน และพรอมทจะพฒนากาวสระดบเพชรอยางมคณภาพ

แนวทางการดำาเนนงาน

โรงเรยนมการดำาเนนงานตาม 10 องคประกอบของโรงเรยนสงเสรมสขภาพ ดงน

1. โรงเรยนดำาเนนการพฒนา ปรบปรงและรกษามาตรฐานโรงเรยนสงเสรมสขภาพระดบทองตามเกณฑทกำาหนดอยางตอเนอง

2. โรงเรยนประเมนตนเองตามมาตรฐานและรบการประเมนจากทมประเมนระดบอำาเภอ หลงจากนน ทมประเมนระดบอำาเภอสงผลการ

ประเมนใหสำานกงานสาธารณสขจงหวด พจารณารบรองการเปนโรงเรยนสงเสรมสขภาพระดบทอง

3. สำานกงานสาธารณสขจงหวดหรอกรมอนามยจด ทำาเกยรตบตรรบรองการเปนโรงเรยนสงเสรมสขภาพระดบทองใหโรงเรยนใชเปนหลกฐานการผานเกณฑในตวชวดท 1 ของโรงเรยนสงเสรมสขภาพระดบเพชร

ผลทไดรบโรงเรยนมการดำาเนนงานสงเสรมสขภาพอยางตอเนอง รกษา

มาตรฐานและพฒนาสความยงยน

ตวชวดท 2มการจดตงชมรมสขภาพทมนกเรยนแกนนำารวมตวกน

ดำาเนนกจกรรมสขภาพอยางตอเนอง

ความหมายมการจดตงชมรมสขภาพทมแกนนำานกเรยนรวมตวกนดำาเนน

กจกรรมสขภาพอยางตอเนองหมายถง การทนกเรยนแกนนำาอยางนอย 6 คนขนไป รวมตวกนจดตงชมรมหรอชมนมเพอทำากจกรรมดานสขภาพหรอสงแวดลอมทมผลกระทบตอสขภาพ อยางนอยเดอนละ 1 ครงตอเนองทกเดอน โดยมครเปนทปรกษา

เกณฑประเมน นกเรยนดำาเนนกจกรรมอยางนอย 6 เดอนขนไป

วตถประสงค

เพอพฒนาศกยภาพนกเรยนแกนนำาใหม 1) ทกษะการเปนผนำา กลาคด กลาแสดงออกและตดสนใจ 2) ทกษะการบรหารจดการและการทำางานเปนทม และ 3) ทกษะการสอสาร ทง 3 ทกษะนสงผลใหมการดำาเนนงานของชมรมอยางตอเนอง

แนวทางการดำาเนนงาน

เปนการดำาเนนงานทตอเนองจากองคประกอบท 2 ของโรงเรยนสงเสรมสขภาพเรองการบรหารจดการในโรงเรยน ทเนนการสนบสนนใหนกเรยนมสวนรวมในกจกรรมสขภาพ โดยมแนวทางการดำาเนนงาน ดงน

1. ผบรหาร/คร ชแจงใหนกเรยนมความตระหนกถงประโยชนและความสำาคญของชมรมสขภาพใน

โรงเรยน เชน ชมรมเดกไทยทำาได ชมรมนำาดมปลอดภยดวย อ.11 ชมรมรกไดรกเปนใหสมวย ชมรม อย.นอย ชมรมสอไอทสรางสรรค รเทาทนสอ ชมรมคนรกษสงแวดลอม ฯลฯ

2. ครทปรกษาคดเลอกนกเรยนแกนนำาอยางนอย 6 คนขนไป เพอทำากจกรรมใหครอบคลม โดย

การรบสมคร คดเลอกหรอสงผแทนหองเรยน ฯลฯ3. ผบรหารลงนามคำาสงแตงตงชมรม โดยระบรายชอนกเรยนแกน

นำา ระดบชนและกำาหนดบทบาทหนาท พรอมทงแตงตงครทปรกษาชมรมเพอทำาหนาทสนบสนนใหนกเรยนมการประชม และดำาเนนกจกรรมสขภาพอยางนอยเดอนละ 1 ครง

4. ครชแจงบทบาทหนาทรบผดชอบแกนกเรยนทเปนผนำากลมและสมาชกชมรม

5. นกเรยนแกนนำาสรรหาสมาชกชมรมเพอทำากจกรรมสขภาพรวมกน

6. กระบวนการทำางานชองชมรม ตองมการวางแผนรวมกน มการจดทำาแผนปฏบตงานหรอปฏทน

การทำางานทระบชอนกเรยนผรบผดชอบ กจกรรม และระยะเวลาทดำาเนนการ

7. นกเรยนบนทกการปฏบตกจกรรมและบนทกการประชมทกครง เพอตดตามความกาวหนา

ผลทไดรบ

นกเรยนไดฝกทกษะการเปนผนำา การแสดงความคดเหนและไดเรยนรวการวางแผน การทำางานเปนขนตอน และสามารถทำางานรวมกบผอนไดอยางมความสข

ตวชวดท 3มโครงงานสขภาพของนกเรยนทประสบผลสำาเรจชดเจนในการ

ลดปญหาสขภาพ หรอสงแวดลอม ในโรงเรยนหรอชมชนความหมาย

มโครงงานสขภาพของนกเรยนทประสบผลสำาเรจชดเจนในการลดปญหาสขภาพหรอสงแวดลอม ในโรงเรยนหรอชมชน หมายถง โครงงานสขภาพทนกเรยนมบทบาทหลกในการกำาหนดหวขอโครงงาน วางแผน ดำาเนนการ ตรวจสอบ ตดตามประเมนผลการดำาเนนงานและจดทำารายงาน โดยมคร เปนทปรกษา

เกณฑประเมน มโครงงานทประสบความสำาเรจอยางนอย 1 เรอง

วตถประสงค

เพอใหนกเรยนสามารถคนหาปญหาดานสขภาพหรอสงแวดลอมในโรงเรยน นำามาดำาเนนการแกไขในรปแบบโครงงานสขภาพ ซงเปนการนำากระบวนการเรยนรแบบมสวนรวมจากการปฏบตจรงมาใชในการสรางพฤตกรรมสขภาพแกนกเรยน

แนวทางการดำาเนนงาน

เปนการดำาเนนงานทตอเนองจากองคประกอบท 2 และ 3 ของโรงเรยนสงเสรมสขภาพเรองการบรหารจดการในโรงเรยนและโครงการรวมระหวางโรงเรยนและชมชน เนนใหนกเรยนมสวนรวมในการจดทำาโครงงานเพอแกไขปญหาสขภาพหรอสงแวดลอมในโรงเรยน โดยมแนวทางการดำาเนนงานดงน

1. นกเรยนสามารถคนหาปญหาสขภาพหรอสงแวดลอมไดหลายวธ เชนการสำารวจ การสงเกต การสอบถาม การวด การคนหาขอมลจากแหลงทเชอถอได เชน สมดบนทกกจกรรมอนามยโรงเรยน (อร.14) บตรบนทกสขภาพประจำาตวนกเรยน (สศ.3) แบบบนทกการตรวจสขภาพดวยตนเองของนกเรยน ฯลฯ นำามาลำาดบความสำาคญเพอเลอกหวขอโครงงาน โดยระบสถานการณปญหากอนทำาโครงงานเพอ เปรยบผลสำาเรจหลงทำาโครงงาน

2. นกเรยนรวมกำาหนดวตถประสงค กลมเปาหมาย ระยะเวลา กจกรรม และบทบาทหนาทใหชดเจนรวมทงจดทำาแผนปฏบตงาน

3. นกเรยนดำาเนนงานตามแผนและบนทกผลการปฏบตงานเปนระยะ

4. สรปผลการดำาเนนงานโดยเปรยบเทยบขอมลกอนและหลงดำาเนนการวา ปญหาลดลงหรอไม

5. จดทำารายงานและนำาเสนอโครงงานเพอเผยแพรสสาธารณะ

การจดทำารายงานโครงงานดานสขภาพหรอสงแวดลอม ประกอบดวย

ชอโครงงาน รายชอนกเรยนทจดทำาโครงงาน ระบชนและปการศกษา ชอครทปรกษา ระยะเวลาดำาเนนงาน ระบชวงเวลาเรมตนและสนสดโครง

งาน หลกการและเหตผล โดยอธบายวาโครงงานนมความ

สำาคญอยางไร มความเปนมาอยางไร เหตใดจงเลอกทำา

โครงงานนและแสดงขอมลสถานการณปญหาทเปนตวเลข จำานวน รอยละและอตราจากแหลงขอมลทเชอถอได

วตถประสงค ระบสงทตองการแกไขใหสอดคลองกบสถานการณปญหา มจำานวนขอไมมากเกนไป และมเครองมอวดผลสำาเรจได

กลมเปาหมาย/ขอบเขต กำาหนดใหชดเจนวาจะดำาเนนการในกลมเปาหมาย/พนทใด

ทบทวนวรรณกรรม ทเกยวของกบการทำาโครงงาน วธดำาเนนงาน ประกอบดวยขนตอนกจกรรมการดำาเนน

งานทงหมดตงแตเรมจนกระทงสนสดการทำาโครงงาน จดทำาแผนปฏบตงาน โดยระบกจกรรมตามปฏทนการ

ทำางาน กำาหนดระยะเวลาและผรบผดชอบ สรปผลสำาเรจโดยเปรยบเทยบขอมลกอน-หลงทำาโคราง

งาน พรอมทงแสดงเครองมอวดผลทมขอมลจากการดำาเนนงานโครงงาน หากมวตถประสงคหลายขอตองแสดงเครองมอและขอมลทงหมดตามวตถประสงคทกำาหนดไว

ผลทไดรบ

นกเรยนมทกษะในการคดวเคราะห การคนหาปญหา การแสวงหาความรและแกไขปญหาซงเกดจากการทำาโครงงานสขภาพ ดวยกระบวนการเรยนรอยางมสวนรวม

ตวชวดท 4ภาวะการเจรญเตบโต

ความหมายภาวะการเจรญเตบโต หมายถง สภาวะของรางกายเดกท

สมพนธกบการบรโภคอาหารและการใชประโยชนจากสารอาหาร

นกเรยนมนำาหนกตามเกณฑสวนสง (W/H) เกนเกณฑ (เรมอวนและอวน) หมายถงนกเรยนตงแตชนอนบาลขนไปทมการเจรญเตบโตไมสมสวน เนองจากพฤตกรรมสขภาพทไมเหมาะสม (บรโภคอาหารมากเกนไปโดยเฉพาะอาหารทมพลงงานสงและขาดการออกกำาลงกาย) โดยนำานำาหนกเทยบกบสวนสงจากกราฟแสดงเกณฑอางองการเจรญเตบโตของเดกไทยอาย 5-18 ป กรมอนามย กระทรวงสาธารณสข พ.ศ. 2542แลวแปลผลพบวาอยในภาวะเรมอวนและอวน

นกเรยนมสวนสงตามเกณฑอาย (H/A) ตำากวาเกณฑ (คอนขางเตยและเตย) หมายถงนกเรยนตงแตชนอนบาลขนไปทมการเจรญเตบโตไมไดมาตรฐาน เนองจากมการขาดอาหารทงระยะสนและระยะยาวโดยนำาสวนสงเทยบกบอายจากกราฟแสดงเกณฑอางองการเจรญเตบโตของเดกไทยอาย 5-18 ป กรมอนามย กระทรวงสาธารณสข พ.ศ. 2542 แลวแปลผลพบวาอยในภาวะคอนขางเตยและเตย

เกณฑประเมน

- นกเรยนมนำาหนกตามเกณฑสวนสง (W/H) เกนเกณฑ (เรมอวนและอวน) ไมเกนรอยละ 7

- นกเรยนมสวนสงตามเกณฑอาย (H/A) ตำากวาเกณฑ (คอนขางเตยและเตย) ไมเกนรอยละ 5

ทงน การรายงานขอมลภาวการณเจรญเตบโตของโรงเรยน มเงอนไขดงน

มรายงานภาวการณเจรญเตบโตเปนรายบคคลครบทกชนเรยนตงแตระดบอนบาลขนไป (ตามแบบฟอรมในภาคผนวก)

มรายงานสรปภาวการณเจรญเตบโตเปนรายชนครบทกชนเรยนตงแตระดบอนบาลขนไป (ตามแบบฟอรมในภาคผนวก)

การคำานวณคารอยละของภาวการณเจรญเตบโตทการผานเกณฑประเมน ใหคดคารอยละของนกเรยนตงแตชนประถมศกษาปท 1 ขนไป

วตถประสงค

1. เพอใหมการดำาเนนงานเฝาระวงการเจรญเตบโตของนกเรยนภาคการศกษาละ 1 ครง อยางตอเนอง

2. เพอใหมการดำาเนนการสงเสรมการเจรญเตบโตของนกเรยน3. เพอใหมการปองกนและแกไขปญหาเดกกลมขาดอาหาร

(เตย,ผอม) กลมเสยงตอ การขาดอาหาร (คอนขางเตย,คอนขางผอม) กลมเสยงตอภาวะอวน (ทวม) และกลมเดกอวน (เรมอวนและอวน)

แนวทางการดำาเนนงาน

เปนการดำาเนนงานทตอเนองจากองคประกอบท 7 ของโรงเรยนสงเสรมสขภาพ เรองโภชนาการและอาหารทปลอดภย ซงการเจรญเตบโตของเดกเปนตวชวดสำาคญตอสขภาพและคณภาพชวตตงแตเดกจนถงผสงอาย มผลตอโครงสรางของรางกาย สตปญญา ภมตานทานโรค และโรคไมตดตอเรอรง

การเฝาระวงการเจรญเตบโตของเดกเปนการควบคมกำากบการเปลยนแปลงนำาหนกสวนสงใหเปนไปตามเกณฑการเจรญเตบโตทดเพอใหนกเรยนมสวนสงระดบด (สงตามเกณฑ คอนขางสง หรอสงกวาเกณฑ) และรปรางสมสวน หมายถง นกเรยนมการเจรญเตบโตดทงสวนสงและนำาหนก (ในคนเดยวกน) เปนผลมาจากการไดรบสารอาหารสำาคญตอการเจรญเตบโตเพยงพอและไดสมดล ไดแก โปรตน แคลเซยม สงกะส ไอโอดน ธาตเหลก วตามนเอ วตามนบ โฟเลต และวตามนซ ฯลฯ ลกษณะการเจรญเตบโตของเดกม 3 แบบคอ

1) เดกมสวนสงระดบสงตามเกณฑและมรปรางสมสวน2) เดกมสวนสงระดบคอนขางสงและมรปรางสมสวน3) เดกมสวนสงระดบสงกวาเกณฑและมรปรางสมสวนโดยมแนวทางการดำาเนนงานดงน (รายละเอยดการดำาเนนงาน

ศกษาไดจากหนงสอแนวทางการดำาเนนงานเฝาระวงการเจรญเตบโตของเดกอาย 6-18 ป)

1. ประเมนภาวะการเจรญเตบโตของนกเรยนทกคนภาคการศกษาละ 1 ครง โดยการ

ชงนำาหนก/วดสวนสง (เครองชงตองทำาการตรวจสอบใหไดมาตรฐาน) และแปลผลโดยใชกราฟแสดงเกณฑอางองการเจรญเตบโตของเดกไทยอาย 5-18 ป กรมอนามย กระทรวงสาธารณสข พ.ศ. 2542 คำานวณอายนกเรยนเปนป และเดอน (เศษของเดอนทมากกวา 15 วน ใหปดขนเปน 1 เดอน) จากนนจดนำาหนกสวนสงบนกราฟสวนสงตามเกณฑอาย และกราฟนำาหนกตามเกณฑสวนสงแลวลากเสนเชอมจด เพอใหทราบถง ภาวะการเจรญเตบโตและแนวโนมการเจรญเตบโต

2. ประเมนพฤตกรรมการบรโภคอาหารของนกเรยนทกคนภาคการศกษาละ 1 ครง ตามแบบประเมนพฤตกรรมการบรโภคอาหาร (ภาคผนวก) เพอใหทราบวามพฤตกรรมใดไมเหมาะสมและมการปรบปรงแกไข

3. แจงและอธบายผลการประเมนทกครงใหกบนกเรยนและพอแม/ผปกครอง เพอใหทราบถงภาวะการเจรญเตบโต แนวโนมการเจรญเตบโตและพฤตกรรมการบรโภคอาหารของเดก

4. ใหคำาแนะนำาปรกษาทางโภชนาการเปนรายคน ตามภาวะการเจรญเตบโตของเดก

5. นำาขอมลมาใชประโยชน รวบรวมและสรปขอมลภาวะการเจรญเตบโต รวบรวมและสรปขอมลพฤตกรรมการบรโภคอาหาร วเคราะหขอมลคนหาสาเหตของปญหาทพโภชนาการ

(ขาดและเกน) วางแผนการดำาเนนงานรวมกนโดยคณะกรรมการสถาน

ศกษาขนพนฐานหรอคณะกรรมการสงเสรมสขภาพของโรงเรยน แบงเปน 3 แผนคอ ก) แผนสงเสรมการเจรญเตบโตของเดก ข) แผนปองกนและแกไขปญหาเดกขาดสารอาหารและกลมเสยง ค) แผนปองกนและแกไขปญหาเดกอวน และกลมเสยง

6. สงเสรมการเจรญเตบโตของเดก เปนการดำาเนนงานทมงเนนใหเดกมการเจรญเตบโตในระดบดตอไป หรอมการเจรญเตบโตดกวาเดม คอ อยในระดบสวนสงตามเกณฑ คอนขางสง หรอสงกวาเกณฑและมรปรางสมสวน โดยมแนวโนมการเจรญเตบโตด

7. ปองกนหรอแกไขเดกขาดสารอาหารและกลมเสยง ควรดำาเนนการแกไขปญหา ทงเดกขาดอาหาร (นำาหนกนอยกวาเกณฑ/เตย/ผอม) และกลมเสยง (คอนขางเตย,คอนขางผอม) เพอปองกนไมใหกลมเสยงเปลยนระดบภาวะการเจรญเตบโตเปนเดกขาดสาร

อาหาร โดยคร ผปกครอง และอปท.มสวนรวมเพอใหเดกไดรบสารอาหารเพมขน ครบถวน และไดสมดล

8. ดำาเนนการปองกน หรอแกไขเดกอวนและกลมเสยง ควรดำาเนนการแกไขปญหาทงเดกอวน (เรมอวนและอวน) และกลมเสยง (ทวม) เพอปองกนไมใหกลมเสยงเปลยนระดบภาวะการเจรญเตบโตเปนเดกอวน โดยเนนการควบคมนำาหนกไมใหเพมมากเกนไป และไมควรลดนำาหนกเดก ยกเวนรายทมนำาหนกมากๆ ซงตองอยในความดแลของแพทย โดยคร ผปกครอง และอปท.มสวนรวม เพอใหเดก ไดรบอาหารทใหพลงงานลดลงรบสารอาหารครบถวนและไดสมดล

9. ตดตามภาวการณเจรญเตบโต และพฤตกรรมการบรโภคอาหารของเดกขาดสารอาหาร เดกอวน กลมเสยง และเดกทมแนวโนมการเจรญเตบโตไมด ดงน

9.1 ประเมนภาวะการเจรญเตบโตทกเดอน9.2 ประเมนพฤตกรรมการบรโภคอาหาร

กลมเดกขาดอาหาร/เดกอวนประเมนทก 2 สปดาห กลมเสยงตอการขาดสารอาหารและกลมเสยงตอ

อวน รวมทงเดกทมแนวโนมการเจรญเตบโตไมด ประเมนทกเดอน หากเดกมพฤตกรรมการกนดขนแลว เปลยนความถในการประเมนพฤตกรรมการบรโภคอาหาร โดย

เดกขาดสารอาหารและเดกอวนประเมนทกเดอน

กลมเสยง/กลมทมแนวโนมการเจรญเตบโตไมดประเมนทก 2 เดอน

ผลทไดรบo นกเรยนไดรบการเฝาระวงการเจรญเตบโต ภาคการศกษาละ 1

ครง อยางตอเนอง

o นกเรยนชนประถมศกษาปท 5 ขนไปสามารถประเมนภาวะการเจรญเตบโตของตนเองไดอยางถกตอง

o นกเรยนทราบและเขาใจภาวะและแนวโนมการเจรญเตบโตของตนเอง

o นกเรยนทราบพฤตกรรมการบรโภคอาหารทเหมาะสมและไมเหมาะสมของตนเอง

o นกเรยนมความรและสามารถนำาไปปรบเปลยนพฤตกรรมบรโภคอาหารทไมเหมาะสมได

o นกเรยนมภาวะและแนวโนมการเจรญเตบโตทด

ตวชวดท 5นกเรยนไมมฟนแทผ อดและถอน

ความหมาย

นกเรยนไมมฟนแท ผ อดและถอน หมายถงนกเรยนไมมรอยโรคฟนแท (ฟนถาวร) ผ ถกอดและถอน ณ วนททำาการประเมน

ฟนแทผ หมายถง ฟนทผเปนรชดเจน หรอฟนทอดแลวและมรอยผอก

ฟนแทถกถอน หมายถงฟนทถกถอนเนองจากฟนผ หรอสาเหตอนๆ เชนอบตเหต

ฟนแทถกอด หมายถงฟนทถกอดเนองจากฟนผ หรอดวยสาเหตใดๆหมายเหต ฟนทเคลอบหลมรองฟน (Sealant) ไมนบเปนฟนอด

เกณฑประเมนo รอยละ 45 ขนไปสำาหรบนกเรยนประถมศกษาปท 1-6 ไมม

ฟนแทผ อด และถอนo รอยละ 35 ขนไปสำาหรบนกเรยนมธยมศกษาปท 1-3 ไมม

ฟนแทผ อด และถอนวตถประสงค

เพอประเมนผลลพธจากกจกรรมสงเสรมทนตสขภาพซงโรงเรยนไดดำาเนนการภายใตหลกการโรงเรยนสงเสรมสขภาพอยางตอเนอง จนสามารถสงผลลพธดานสขภาพชองปากของนกเรยนไดแนวทางการดำาเนนงาน

เปนการดำาเนนงานตอเนองจากองคประกอบท 5 6 และ 7 ของโรงเรยนสงเสรมสขภาพ เรอง บรการอนามยโรงเรยน สขศกษาในโรงเรยน และโภชนาการและอาหารทปลอดภย ทำาใหเกดพฤตกรรมอนามยทเหมาะสม สงผลตอการควบคมและปองกนโรคฟนผ โดยมแนวทางการดำาเนนงานดงน

1. โรงเรยนจดกจกรรมการแปรงฟนหลงอาหารกลางวนดวยยาสฟนผสมฟลออไรดสมำาเสมอทกวนและดแลใหนกเรยนทกคนไดทำากจกรรมทกวน

2. โรงเรยนจดการเรยนรบรณาการในหลกสตรใหมหนวยการเรยนรเรองสขภาพชองปาก ในกลมสาระตางๆทกชนป จดใหมหลกสตรพฒนาผเรยน เพอเพมทกษะการทำาความสะอาดชองปาก และมความรเทาทนในการเลอกบรโภคอาหารหรอขนม

3. โรงเรยนมนโยบายชดเจนในการจดสงแวดลอมใหเออตอสขภาพชองปาก ในประเดนตอไปน

การจดระเบยบรานคาในโรงเรยน ใหปลอดนำาอดลม ขนมกรบกรอบ ลกอม ทอฟฟ และควบคมปรมาณนำาตาลในเครองดม

การจดใหมสถานทแปรงฟนถกสขลกษณะ และเพยงพอกบจำานวนเดก

การจดใหมสนามเดกเลนทปลอดภยเพอปองกนอบตเหตตอฟน

การจดหานำาดมสะอาดเพอบรโภคในโรงเรยน4. โรงเรยนดำาเนนงานรวมกบเครอขายผปกครองเพอการฝก

ปฏบตอยางตอเนอง โดยเฉพาะการแปรงฟนกอนนอนและกอนอาหารเชา รวมทงควบคมการรบประทานขนมและอาหารวางทบาน โดยมแบบฟอรมสอสารการดแลพฤตกรรมระหวางบานและโรงเรยน

5. โรงเรยนดำาเนนงานรวมกบองคกรปกครองสวนทองถนในการสนบสนนทงดานงบประมาณ และการจดการสงแวดลอมใหเออตอสขภาพเดก ไดแก การกำาหนดเทศบญญตหรอบญญตองคกรปกครองสวนทองถนเพอจดระเบยบรานคารอบโรงเรยน ไมมการจำาหนายอาหารหรอเครองดมทเปนโทษตอสขภาพการสนบสนนงบประมาณแกโรงเรยนในการจดทำาสถานทแปรงฟนใหเพยงพอและถกสขลกษณะ สนบสนนงบประมาณในการจดซอแปรงสฟนและยาสฟนเพมเตมใหกบโรงเรยน

6. มการจดระบบการดแลสขภาพฟนอยางตอเนอง โดยการตรวจเฝาระวงภาวะสขภาพ ชองปากปละ 2 ครง ครอนามยหรอครประจำาชนมการลงบนทกและประสานงานใหบคลากรสาธารณสขใหบรการดแลรกษาอยางเหมาะสม

ผลทไดรบ

นกเรยนไดทำากจกรรมทนตสขภาพอยางจรงจงและตอเนอง เพอปองกนการเกดโรคฟนผในฟนแท มการเฝาระวงทนตสขภาพ และนกเรยนไดรบการตรวจฟน รวมทงไดรบการชวยเหลอในรายทมปญหา

ตวชวดท 6นกเรยนอาย 7 – 18 ป มสมรรถภาพทางกายทสมพนธกบ

สขภาพ(Health-related Physical Fitness) ผานเกณฑ

ความหมาย

นกเรยนอาย 7-18 ป มสมรรถภาพทางกายทสมพนธกบสขภาพ (Health-related Physical Fitness) ผานเกณฑ หมายถงนกเรยนทมอายระหวาง 7-18 ป ไดรบการทดสอบสมรรถภาพทางกาย ทง 3 ดานคอ 1) ดานความอดทนของระบบไหลเวยนโลหตและระบบหายใจ (Cardiovascular endurance) 2) ดานความแขงแรงและความอดทนของกลามเนอ (Muscle-strength endurance) 3) ดานความออนตว (Flexibility) และผานเกณฑตงแตระดบปานกลางขนไป (ปานกลาง ดและดมาก) ทง 3 ดาน

เกณฑประเมน นกเรยนผานเกณฑประเมนทง 3 ดาน รอยละ 80 ขนไป

วตถประสงคเพอสงเสรมใหนกเรยนมสมรรถภาพทางกายทดและมการออก

กำาลงกายเปนประจำา

แนวทางการดำาเนนงานเปนการดำาเนนงานทตอเนองจากองคประกอบท 8 ของ

โรงเรยนสงเสรมสขภาพเรองการออกกำาลงกาย กฬาและนนทนาการ โดยมแนวทางการดำาเนนงาน ดงน

1. จดกจกรรมสงเสรมใหนกเรยนทกคนไดออกกำาลงกายเปนประจำาซงมหลายรปแบบ เชน

การเพมเวลาและเงอนไขใหนกเรยนออกกำาลงกายมากขน ใหนกเรยนไดออกกำาลงกายตามชนดของกฬาทชอบและ

ถนด การใหนกเรยนแกนนำาเปนผนำาออกกำาลงกาย ประกวด แขงขน มอบรางวลผทมผลงานเดนดานการ

ออกกำาลงกาย รณรงคประชาสมพนธใหนกเรยน บคลากรในโรงเรยน ผ

ปกครองและชมชน ไดทำากจกรรมออกกำาลงกายรวมกน

2. การทดสอบสมรรถภาพทางกายของนกเรยนทง 3 ดาน ครเลอกทดสอบแตละดานไดหลายกจกรรม การแปลผลวานกเรยนแตละคนผานเกณฑทดสอบสมรรถภาพทางกาย มเงอนไขดงน

เลอกกจกรรมทดสอบสมรรถภาพดานละ 1 กจกรรม (รายละเอยดในภาคผนวก)

นกเรยนแตละคนจะตองมผลการทดสอบสมรรถภาพทางกายผานเกณฑการประเมนในระดบปานกลาง ดหรอดมาก และนกเรยนคนนนตองผานเกณฑประเมนทง 2 ขนตอน คอ 1) ผานเกณฑประเมนในแตละดาน 2)ผานเกณฑประเมน ครบทง 3 ดาน จงจะถอวานกเรยนผนนผานเกณฑ

3. โรงเรยนเลอกใชเกณฑมาตรฐานอยางใดอยางหนง ดงน 1)เกณฑมาตรฐานสมรรถภาพทางกายนกเรยนของกรมพลศกษาพ.ศ. 2544 หรอ 2)เกณฑสมรรถภาพทางกายทสมพนธกบสขภาพในเดกอาย 7-18 ป ของกรมอนามยพ.ศ. 2548 หรอ 3)เกณฑมาตรฐานสมรรถภาพทางกายสำาหรบเดกไทยระดบอาย 7-18 ปของกรมพลศกษา กระทรวงการทองเทยวและกฬา พ.ศ. 2555

นอกจากเกณฑการประเมนผลการทดสอบสมรรถภาพทางกายดงทกลาวไวขางตนแลวโรงเรยนสามารถใชเกณฑมาตรฐานซงเปนทยอมรบกนโดยทวไปได เชน

ICSPFT (Inter-national Committee for the Standardization of the Physical Fitness Test : แบบทดสอบสมรรถภาพทางกายมาตรฐานระหวางประเทศ)

JASA (Japan Amateur Sport Association : แบบทดสอบสมรรถภาพทางกายทางกลไกของสมาคมกฬาสมครเลนแหงประเทศญปน)

AAHPER (The American Association for Health, Physical Education and Recreation Youth Fitness

Test : แบบทดสอบสมรรถภาพทางกายเยาวชนของสมาคมสขศกษา พลศกษาและสนทนาการแหงสหรฐอเมรกา)

4. โรงเรยนดำาเนนการชวยเหลอ ใหคำาแนะนำาหรอแกไขนกเรยนทมผลการทดสอบสมรรถภาพทางกายไมผานการประเมน

5. การจดกจกรรมออกกำาลงกายในเดกทมปญหาเชนอวน ผอม เตย ตองจดกจกรรม ในรปแบบเฉพาะควบคการจดการดานโภชนาการ โดยกระตนใหมการเคลอนไหว ออกกำาลงกายทกวน อยางนอยวนละ 60 นาทเหมอนเดกปกตทวไป มขอแนะนำาดงน

เดกอวน มกจะมพฤตกรรมนงๆ นอนๆ ในแตละวน ไมควรนงเลนหรอทำากจกรรมตดตอกนนานเกน 2 ชวโมง ควรกระตนใหมการเลน เคลอนไหว ออกกำาลงกายอยางนอยครงละ 30 นาท หลงรบประทานอาหารกลางวน หลงเลกเรยนและในชวงเยนทบาน โดยเลอกออกกำาลงกายชนดทมการแบกรบนำาหนกตวนอยหรอรบแรงกระแทกตำา เชนการเดน วายนำา การป นจกยาน ฯลฯ

เดกผอม มสขภาพไมคอยสมบรณ แขงแรง กจกรรมออกกำาลงกายในแตละวน ควรเลอกกจกรรมทเปนลกษณะการเคลอนไหว ออกกำาลงกายแบบสะสมเปนชวงๆครงละอยางนอย 10 นาทรวมกนใหได 60 นาท เลอกกจกรรมชนดทไมรนแรง หรอไมใชความเรวมาก

เดกเตย ควรออกกำาลงกายประเภททมการกระโดด เพมแรงกระแทกของกระดกขอตอในแนวดง เพอกระตนเสรมสรางมวลกระดกรวมกบการรบประทานแคลเซยม เชนบาสเกตบอล วอลเลยบอล กระโดดเชอก ฯลฯ

ผลทไดรบนกเรยนมการออกกำาลงกายเปนประจำา สขภาพรางกายแขง

แรงและมสมรรถภาพทางกายทด

ตวชวดท 7นกเรยนทมปญหาสขภาพจตไดรบการดแลชวยเหลอ

ความหมาย

นกเรยนทมปญหาสขภาพจตไดรบการดแลชวยเหลอ หมายถง นกเรยนทผานการคดกรองปญหาโดยใชแบบประเมนจดแขงจดออน (Strengths and Difficulties Questionnaire : SDQ) พ.ศ. 2546 หรอแบบประเมนปญหาสขภาพจต แลวพบวานกเรยนมปญหาสขภาพจต โรงเรยนจงดำาเนนการดแลชวยเหลอนกเรยนอยางทวถงและตรงตามสภาพปญหา

เกณฑประเมน นกเรยนทมปญหาสขภาพจตทกคนไดรบการดแลชวยเหลอ

วตถประสงค

เพอคดกรองปญหาสขภาพจตในนกเรยนและใหการชวยเหลออยางตอเนองและสมำาเสมอ

แนวทางการดำาเนนงาน

เปนการดำาเนนงานทตอเนองจากองคประกอบท 9 ของโรงเรยนสงเสรมสขภาพเรองการใหคำาปรกษาและสนบสนนทางสงคม ซงเปนสงทโรงเรยนปฏบตเปนปกตในระบบดแลชวยเหลอนกเรยน โดยมแนวทางการดำาเนนงานดงน

1. ครประจำาชนหรอครทปรกษา สงเกตพฤตกรรมและทำาความรจกนกเรยนเปนรายบคคลในชวงระยะเวลาหนงจนมนใจวารจกนกเรยนดแลว จงทำาการประเมนสขภาพจตนกเรยนโดยเลอกใชแบบประเมนอยางใดอยางหนง ไดแก

1.1 แบบประเมนจดแขงจดออน (Strengths and Difficulties Questionnaire : SDQ) พ.ศ. 2546

บลคากรสาธารณสข แนะนำาวธการใชแบบประเมนจดแขงจดออน (Strengthsand Difficulties Questionnaire : SDQ) พ.ศ. 2546 ใหแกครประจำาชนหรอครทปรกษาเพอคดกรองนกเรยนรายคน (ศกษารายละเอยดในภาคผนวก)

การประเมนเพอผานเกณฑมาตรฐานโรงเรยนสงเสรมสขภาพระดบเพชร ใชผลการคดกรองจากขอมล SDQ ทประเมนโดยคร และนำามาแปลผลภาวะสขภาพจตของนกเรยนรายคน ตงแต ชนป.1 เปนตนไป เพอจดกลมนกเรยน (กลมปกต กลมเสยง หรอกลมมปญหา)

1.2 แบบประเมนปญหาสขภาพจตอนๆ เชน แบบประเมน IQ EQ ฯลฯ

สรปผลการประเมนปญหาสขภาพจตของนกเรยนเปนรายคนและจดกลม

2. นำาผลสรปการจดกลมนกเรยนมาหาคารอยละในระดบชนและภาพรวมของโรงเรยน ทงนนกเรยนกลมปกตและกลมเสยงจะนำามาคดรวมเปนรอยละของนกเรยนทมสขภาพจตปกต สวนนกเรยนกลมมปญหาตองไดรบการดแลชวยเหลอ

3. มการเฝาระวงนกเรยนกลมเสยงและชวยเหลอนกเรยนกลมทมปญหาสขภาพจต พรอมทงบนทกผลการดำาเนนการแกไข ตดตามความ

กาวหนา ประเมนสถานการณ และใหการชวยเหลอนกเรยนเปนรายบคคลอยางเหมาะสม

4. จดกจกรรมสงเสรมดานสขภาพจตอยางตอเนอง สรางบรรยากาศและสงแวดลอมทางสงคมภายในโรงเรยนใหนาอย มสมพนธภาพทดระหวางคร บคลากร นกเรยน และชมชน เพอการอยรวมกนอยางมความสข

5. จดใหมชองทางการเขาถงขอมลขาวสารและความรทถกตอง มการตดตอสอสารแลกเปลยนเรยนรระหวางเครอขาย เพอยสมาชกทวประเทศ เชน www.tobenumber1.net /www.tobefriend.in.th

6. มการประสานงานความรวมมอระหวางคร ผปกครอง หนวยงานสาธารณสข และองคกรตางๆ ทเกยวของเพอหาแนวทางแกไขรวมกน รวมทงการตดตามประเมนผลเปนระยะ

ผลทไดรบนกเรยนมสขภาพจตด อยในโรงเรยนอยางมความสข และ

นกเรยนทมปญหาสขภาพจตไดรบการดแลชวยเหลอหรอสงตอ

ตวชวดท 8นกเรยนมความรและทกษะดานสขอนามยทางเพศ

ความหมาย

นกเรยนมความรและทกษะดานสขภาพอนามยทางเพศ หมายถง การสงเสรมใหนกเรยนมความรความเขาใจเกยวกบเรองเพศทถกตอง และสามารถนำาความรไปใชดำาเนนชวตทางเพศทเหมาะสม และปลอดภย โดย

- โรงเรยนจดกจกรรมการเรยนรนอกหองเรยนเพอสงเสรมและปองกนพฤตกรรมเสยงเรองเพศเนนใหนกเรยนเรยนรและฝกทกษะทจำาเปน เชน การรบรและเขาใจการเปลยนแปลงตามชวงวยทงดานรางกาย อารมณ มทศนคตทถกตอง มพฤตกรรมการแสดงออกทเหมาะสมตามเพศวย การปฏเสธ การตดสนใจแกไขปญหาเฉพาะหนา การควบคมอารมณตนเอง การปองกนตนเองจากความเสยงหรออนตรายในชวตประจำาวน โรคภยทเกดจากการมเพศสมพนธทไมปลอดภย และอนามยการเจรญพนธ

- โรงเรยนมการแกไข ใหคำาปรกษา ดแลชวยเหลอหรอสงตอนกเรยนทมปญหาไปยงสถานบรการสาธารณสขหรอหนวยงานดานสงคม

เกณฑประเมน

มการจดกจกรรมพฒนาผเรยนดานสขอนามยทางเพศ อยางนอยภาคการศกษาละ 1 เรอง

วตถประสงค

1. เพอใหผบรหาร คร นกเรยน ผปกครองและชมชน มสวนรวม เหนความสำาคญและใหการสนบสนนการดำาเนนงานดำาเนนกจกรรมเรองสขอนามยทางเพศในโรงเรยน

2. เพอปองกนและลดปญหาพฤตกรรมเสยงดานเพศสมพนธ การตงครรภ โรคตดตอทางเพศสมพนธและโรคเอดส

แนวทางการดำาเนนงาน

เปนการดำาเนนงานทตอเนองจากองคประกอบท 6 ของโรงเรยนสงเสรมสขภาพเรอง สขศกษาในโรงเรยน โดยมแนวทางการดำาเนนงานดงน

1. โรงเรยนกำาหนดนโยบายและสนบสนนใหมการจดอบรมคร เพอสรางความเขาใจและความรวมมอโดยจดการเรยนการสอนเพศศกษาทเปนรปธรรมเหมาะสมตามชวงชนอยางจรงจง เนนสาระทจำาเปนเพอลดปญหาความรนแรงทางเพศ การตงครรภไมพรอม และเรองเพศกบเอดส/โรคตดตอทางเพศสมพนธ ทงในระดบประถมศกษาและระดบมธยมศกษา

2. สงเสรมและสนบสนนการทำากจกรรมรวมกนระหวางคร นกเรยน ผปกครอง เพอสมพนธภาพทดและเกดความไววางใจกน

3. จดกจกรรมสงเสรมและปองกน เชนสงเสรมการตงชมรมหรอชมนมของนกเรยน การจดคายเยาวชนรนใหมใสใจสขภาวะทางเพศ การรณรงค/ประชาสมพนธ เรองการรเทาทนระหวางภยคกคามจากบคคลและสอตาง ๆ วธการคมกำาเนดฯลฯ เนนการมสวนรวมของนกเรยนแกนนำาทผานการอบรมเปนผนำาใหคำาปรกษา โดยครและบคลากรสาธารณสขเปนพ

เลยง ซงมแนวทางการจดกจกรรมเสรมทกษะและการเรยนร นอกหองเรยนแบงเปน 2 ระดบดงน

ระดบประถมศกษา จดกจกรรมเสรมทกษะการเรยนรเรองเขาใจพฤตกรรมทางเพศของตนเองตามชวงวย รจกปฏเสธและปองกนตวเองจากคนแปลกหนาและบคคลใกลชด หลกเลยงสถานการณอนตรายตอการถกทำารายหรอลวงละเมดทางเพศ รจกแหลง/บคคลทสามารถใหการชวยเหลอฯลฯ

ระดบมธยมศกษา จดกจกรรมสงเสรมทกษะการเรยนร เรองการคบเพอนตางเพศ การเคารพสทธ การยกยองใหเกยรตและรบผดชอบตอเพศตรงขาม คานยม ทศนคต ศลธรรม รจกประเมนความเสยงและปองกนตนเอง หลกเลยงสถานการณอนตรายตอการถกทำารายหรอลวงละเมดทางเพศ สำาหรบผทมความเสยงเรองเพศใหแนะนำาวธการปองกนการตงครรภและการตดเชอทางเพศสมพนธและโรคเอดส

4. มการคดกรอง ใหคำาปรกษาและชวยเหลอนกเรยนทมปญหาตามระบบการดแลชวยเหลอนกเรยนและสงตอไปยงสถานบรการสาธารณสขหรอหนวยงานดานสงคม

5. จดหาสอ ขอมลททนสมย เชอถอไดและสงเสรมใหนกเรยนเขาถงขอมลขาวสารทจำาเปน

6. มการตดตามประเมนผลการดำาเนนงานเปนระยะและนำามาปรบปรงแกไขปญหาใหทนกบสถานการณ

7. มการประเมนพฤตกรรมเสยง หรอทดสอบความรและทกษะของนกเรยนทกชน ปการศกษาละ 1 ครง เพอประเมนความร ทกษะในการดแลสขภาพอนามยทางเพศและการปองกนตนเองตามชวงวย

ผลทไดรบ1. นกเรยนมความรความเขาใจดานสขอนามยทางเพศเพมขน

และมพฤตกรรมเสยงลดลง

2. คร นกเรยน และผปกครอง มทศนคตทถกตองเรองเพศ มสมพนธภาพทด สามารถพดคยหรอทำากจกรรมรวมกนมากขน

3. นกเรยนทมปญหาไดรบการดแลชวยเหลอหรอสงตอ

ตวชวดท 9การสบบหรในโรงเรยน

ความหมาย

การสบบหรในโรงเรยน หมายถง การทนกเรยนและบคลากรทกระดบของโรงเรยนสบบหร ยาเสน ซการและอนๆทระบในกฎหมายวาดวยยาสบ ขณะทอยภายในโรงเรยน

เกณฑประเมน ไมมการสบบหรในโรงเรยน

วตถประสงค

เพอใหโรงเรยนเปนสถานทปลอดบหร

แนวทางการดำาเนนงาน

เปนการดำาเนนงานทตอเนองจากองคประกอบท 4 ของโรงเรยนสงเสรมสขภาพคอ การจดสงแวดลอมในโรงเรยนทเออตอสขภาพ

กลมเปาหมายของการไมสบบหรในโรงเรยนตามตวชวดนหมายถง นกเรยน บคลากรของโรงเรยน รวมทงผทปฏบตงานอยในโรงเรยนเปนประจำา เชน ผขายอาหาร เปนตน โดยมแนวทางการดำาเนนงานดงน

1. มการประกาศนโยบายใหโรงเรยนเปนเขตปลอดบหรและมมาตรการจรงจง

2. มเครองหมายปลอดบหรตดททางเขาโรงเรยน ทางเขาอาคารหรอบรเวณอนๆ เชน หองสขาหองสมด สนามกฬาในรม หองประชม สนามเดกเลน บรเวณทผปกครองนงรอนกเรยน ฯลฯ

3. ไมรบการอดหนนดานการเงนและสงอนจากอตสาหกรรมยาสบ

4. จดกจกรรมรณรงคเพอสงเสรมใหโรงเรยน บานและชมชนเปนเขตปลอดบหร เชน การจดสภาพแวดลอมทปองกนไมใหเดกเขาถงไดงาย และผใหญเปนแบบอยางทด

5. มการเฝาระวงและใหคำาปรกษาหรอแกไขนกเรยนทมพฤตกรรมเสยงหรอมปญหา โดยประสานกบบคลากรสาธารณสข และผปกครอง

ผลทไดรบ

นกเรยนและบคลากรของโรงเรยนอยในสงแวดลอมทปลอดจากบหร

ตวชวดท 10นกเรยนทมสายตาและการไดยนผดปกตไดรบการแกไข

ความหมาย

นกเรยนทมสายตาและการไดยนผดปกตไดรบการแกไข หมายถง โรงเรยนมการจดบรการตรวจคดกรองสายตาและการไดยนในนกเรยนชนประถมศกษาปท 1 และนกเรยนมธยมศกษาปท 1 ทกคน โดยบคลากรสาธารณสขหรอครอนามย หรอนกเรยนแกนนำาทไดรบความร คำาแนะนำาหรออบรมวธการตรวจคดกรองทถกตอง เพอคนหาเดกทมความผดปกตหรอมปญหาตงแตระยะเรมแรกของการศกษา และนกเรยนทมปญหาไดรบการชวยเหลอ เนองจากความผดปกตดงกลาวมผลตอการเรยนร การประกอบอาชพในอนาคตและคณภาพชวตของนกเรยน

เกณฑประเมน

นกเรยนชนประถมศกษาปท 1 และนกเรยนมธยมศกษาปท 1 ทกคนทมปญหาไดรบการแกไข

วตถประสงค

1. เพอใหมการเฝาระวง ลดความรนแรงของโรคหรอความพการ

2. เพอใหนกเรยนทมความผดปกตหรอมปญหาทางสายตาและการไดยน ไดรบการชวยเหลออยางเหมาะสม

แนวทางการดำาเนนงาน

เปนการดำาเนนงานทเชอมโยงตอเนองกบองคประกอบท 5 ของโรงเรยนสงเสรมสขภาพเรองบรการอนามยโรงเรยน โดยมแนวทางการดำาเนนงาน ดงน

1. การตรวจคดกรอง

การวดสายตา เปนการตรวจสายตาโดยใชเครองมอ เชน Snellen test หรอ E-chart ถาคาการมองเหนตงแต 20/50 หรอ 6/18 ขนไปอยางนอย 1 ขาง ควรสงตอเพอการตรวจหาสาเหตและใหการชวยเหลอ (แนวทางดแลสขภาพเดกไทย ของราชวทยาลยกมารแพทยแหงประเทศไทย แนะนำาใหมการตรวจวดสายตาทก 2 ป ในกลมเดกวยเรยนคอตรวจในชวงอาย 6 ป 8 ป 10 ป กลมวยรนตรวจในชวงอาย 11-14 ป 15-17 ป และ 18-21 ป)

การไดยน คดกรองเบองตนโดยการซกถามและใชเทคนคการตรวจอยางงายโดยใชนวหวแมมอและนวชถกนเบาๆ หางจากรหประมาณ 1 นว ตรวจหทละขาง ถาขางใดขางหนงไมไดยนเสยง ใหสงสยวาหขางนนมความผดปกต ควรสงตอเพอการตรวจหาสาเหตและใหการชวยเหลอ กอนทำาการตรวจ ควรจดเตรยมสถานทเพอลดเสยงรบกวน

2. กจกรรมสงเสรมและการปองกนดานสายตา โรงเรยนมการจดสภาพแวดลอมภายในหองเรยนใหเหมาะสม เชน

การตดตงทวใหอยในระดบสายตา บรเวณสวนกลางหนาหองเรยน ไมควรตดตงดานซาย-ขวาหรอสงมากเกนกวาระดบสายตา

การจดโตะเรยน ควรหางจากกระดานหรอกระดานไวทบอรดหนาชนเรยน ประมาณ 2 เมตร ในแนวตรง การจดโตะเรยนในลกษณะทเดกหนหนา ทำา ใหมองเหนกระดานหรอผสอนทอยหนาหองเรยนไมถนดและทำาใหเกดปญหาเกยวกบสายตาหรอบรเวณกลามเนอทคอ

ปรบแสงสวางภายในหองเรยนเหมาะสม ไมมดหรอแสงจาเกนไป พยายามลดแสงสะทอนใหมากทสดเพอ

ปองกนการระคายเคองสายตา กรณใชกระดานไวทบอรดและจอคอมพวเตอรตองระวงเรองแสงสะทอนเขาตาเดก

บรหารกลามเนอสายตาและพกสายตาระหวางใชงานเปนระยะ ทก 1 ชวโมง

การดแล ปองกนอบตเหตทอาจเกดขนตอสายตาไดโดยเฉพาะในเดกเลกขณะเลนกน รวมทงเกบวตถของมคม สารเคมสารพษทเปนอนตราย การสงเกตอาการผดปกตหรอซกถามเดกเกยวกบการมองเหนระหวางการเรยนการสอน ฯลฯ

ดานการไดยน มมาตรการปองกน และแกไขเพอลดระดบเสยง กรณท

มเสยงดงรบกวนการเรยนมาก เชน สถานทตงโรงเรยนอยใกลถนนใหญทมเสยงยานพาหนะดงมาก ฯลฯ

การดแล ปองกนอบตเหตทอาจเกดขน เชน ใชไมแคะห การใชหฟงทเปดเสยงดงมากและเปนเวลานาน

คร และผปกครองสงเกตอาการผดปกต หรอซกถามเดกเกยวกบการไดยน เพอใหการชวยเหลอไดทนเวลา สวนมากการไดยนผดปกตเกดจากขหอดตน ซงสามารถชวยเหลอใหเดกกลบมาไดยนตามปกต

3. สงเสรมใหความรเพอใหเกดพฤตกรรมทเหมาะสม เชน การบประทานผก และผลไมทมวตามนเอ สารอาหาร

บำารงสายตา เชน ผกคะนา ผกปวยเลง ผกโขม ผกตำาลง ผกบง แครอท ฟกทอง ขาวโพด มะละกอ มะมวงสก ฯลฯ

ใหความรเรองการใชเวลาใหคมคาเพอการปองกนการตดเกม การใชสอทไม

เหมาะสม หรอใชเวลานานเกนไป ฝกทกษะการประเมนสขภาพดวยแบบบนทกการ

ตรวจสขภาพดวยตนเองในเดกตงแต ป.5 ขนไป เพอใหรจกสงเกตอาการผดปกตหรอการเปลยนแปลงทเกดขนกบตวเอง

4. การฝกวนยการใชสอเทคโนโลยทงทโรงเรยนและทบาน โดยประสานความรวมมอกบผปกครอง เชนกำาหนดขอตกลงระหวางเดกกบผปกครองเรองการใชเวลาหนาจอทว และจอทกประเภทไมเกน 1 -2 ชวโมงตอวน รวมทงสงเสรมใหมการใชสออยางสรางสรรคและเหมาะสม

ผลทไดรบ1. นกเรยนกลมเปาหมายไดรบการตรวจคดกรองอยาง

ครอบคลม2. นกเรยนทมความผดปกตไดรบการแกไข สามารถเรยนร

หนงสอไดอยางเตมศกยภาพตวชวดท 11

มโครงการแกไขปญหาดานสขภาพหรอสงแวดลอมทมความชกสงหรอเปนอนตรายตอสขภาพของนกเรยนไดเปนผลสำาเรจ

ความหมาย

มโครงการแกไขปญหาดานสขภาพหรอสงแวดลอมทมความชกสงหรอเปนอนตรายตอสขภาพของนกเรยนไดเปนผลสำาเรจ หมายถง โครงการทครและบคลากรในโรงเรยนเปนผดำาเนนการ เพอแกไขหรอลดปญหาทเปนอนตรายตอสขภาพ โดยนกเรยน ผปกครอง ชมชนหรอหนวยงานอนทมสวนรวมในกจกรรมของโครงการ

ปญหาสขภาพหรอสงแวดลอมทมความชกสง หมายถง ปญหาทสงผลกระทบตอสขภาพนกเรยนทมระดบ สดสวน ปรมาณ หรอจำานวนทสงมากกวาเกณฑมาตรฐานทกำาหนด

- กรณโรงเรยนไมมปญหาสขภาพทเปนอนตรายหรอมความชกสง สามารถจดทำาโครงการเพอสงเสรมสขภาพนกเรยน

- กรณโรงเรยนตองการสงโครงการตอเนองเพอประเมนผานตวชวดท 11 ตองดสถานการณปญหาวามความสำาคญในระดบทมความชกสงหรอมผลกระทบตอสขภาพของนกเรยนมากกวาปญหาอน

เกณฑประเมน มโครงการทประสบความสำาเรจอยางนอย 1 โครงการ

วตถประสงค

เพอใหโรงเรยนมการแกไขปญหาสขภาพของนกเรยนหรอสงแวดลอมในโรงเรยน

แนวทางดำาเนนงาน

เปนการดำาเนนงานทตอเนองกบองคประกอบท 2 และ 3 ของโรงเรยนสงเสรมสขภาพคอการบรหารจดการในโรงเรยนและโครงการรวมระหวางโรงเรยนและชมชน ซงเนนใหโรงเรยนเปนผดำาเนนการแกไขปญหาสขภาพในโรงเรยนโดยบคลากรของโรงเรยน และนกเรยนหรอชมชนเขามามสวนรวม โดยมแนวทางการดำาเนนงานดงน

1. ผบรหารเหนความสำาคญของการสงเสรมสขภาพของบคลากรและนกเรยน มการสอสารใหผเกยวของตระหนกถงสงทมผลกระทบตอสขภาพ เพอใหเกดการมสวนรวมในการคนหาปญหา จดลำาดบความสำาคญ เลอกหวขอโครงการ และมอบหมายครผรบผดชอบ

2. ครผรบผดชอบกำาหนดวตถประสงค เปาหมาย ระยะเวลา กจกรรม และบทบาทหนาทใหชดเจน รวมทงจดทำาแผนปฏบตงาน

3. ดำาเนนงานตามแผนและบนทกผลการปฏบตงานเปนระยะ4. สรปผลการดำาเนนงานโดยเปรยบเทยบผลการดำาเนนงาน

กอนและหลง เพอแสดงผลสำาเรจโครงการ

5. จดทำารายงานและนำาเสนอโครงการเพอเผยแพรสสาธารณะ

6. โรงเรยนอาจจดทำาโครงการสงเสรมหรอแกไข โดยพจารณาจากประเดนปญหาทมแนวโนมเพมสงขนในปจจบน เชน ปญหาการใชสอเทคโนโลยทไมเหมาะสม ความรนแรง ยาเสพตด ความเสยงเรองเพศ พฤตกรรมบรโภคไมเหมาะสม ฯลฯ

การจดทำารายงานโครงการดานสขภาพหรอสงแวดลอม ประกอบดวย

ชอโครงการ ชอครผรบผดชอบ ระยะเวลาดำาเนนการ ระยะเวลาเรมตนและสนสดโครงการ

กรณโครงการตอเนองตองกำาหนดชวงเวลาเพอวดผลการดำาเนนงานโครงการวา ทำาใหปญหาลดลงหรอไม อยางไร

หลกการและเหตผล ระบความสำาคญ และความเปนมาของโครงการ สาเหตทเลอกทำาโครงการและแสดงขอมลสถานการณปญหาทเปนตวเลข จำานวน รอยละหรออตรา จากแหลงขอมลทเชอถอได

วตถประสงคและเปาหมาย ระบสงทตองการแกไข ใหสอดคลองกบสถานการณปญหา มจำานวนขอไมมากเกนไป และมเครองมอวดได

กลมเปาหมาย กำาหนดใหชดเจนวา จะดำาเนนการในกลมเปาหมายและพนทใด

วธดำาเนนงาน ประกอบดวยขนตอนกจกรรมการดำาเนนงานทงหมด ตงแตเรมตนจนกระทงสนสดโครงการ

มแผนปฏบตการทกำาหนดกจกรรม ระยะเวลา และผรบผดชอบ

สรปรายงานโครงการ แสดงผลสำาเรจโดยเปรยบเทยบขอมลกอน-หลงทำาโครงการ พรอมเครองมอวดผล

ผลทไดรบ

โรงเรยนทราบสถานการณปญหาสขภาพและมการแกไขปญหาสขภาพนกเรยนอยางตอเนอง

ตวชวดท 12นำาบรโภคปลอดภยและเพยงพอ

ความหมาย

นำาบรโภคปลอดภยและเพยงพอ หมายถง นำาทโรงเรยนนำามาใหนกเรยนและบคลากรในโรงเรยนดม ปรง/ประกอบอาหาร ลางหนาและแปรงฟน เปนนำาจากแหลงนำาธรรมชาต เชน นำาฝน นำาบอตน นำาบอบาดาล หรอแหลงอนๆ ทงทผานระบบทอหรอใสภาชนะ ไดแก นำาประปา นำาบรรจขวด ฯลฯ โดยแหลงนำาบรโภคดงกลาวตองมาจากแหลงนำาทถกหลกสขาภบาล คณภาพนำาตองไดมาตรฐานนำาบรโภคกรมอนามย ป พ.ศ. 2553 และมปรมาณเพยงพอ คอมจดบรการนำาดม 1 ทตอนกเรยนและบคลากรในโรงเรยน 75 คน หรอมปรมาณ นำาบรโภค 5 ลตรตอคนตอ

วน(ใชดม 2 ลตร และใชปรงประกอบอาหาร ลางหนา แปรงฟน 3 ลตร) ทงนตองมนำาบรโภคใหบรการตลอดเวลา

การตรวจวเคราะหคณภาพนำาบรโภค หมายถง การตรวจวเคราะหคณภาพนำาทางหองปฏบตการ ซงสามารถตรวจทศนยหองปฏบตการกรมอนามย หรอหองปฏบตการทางราชการ หรอเอกชนทไดรบรองมาตรฐาน และใชวธการตรวจวเคราะหเชนเดยวกบศนยหองปฏบตการกรมอนามย และประเมนผลโดย ใชเกณฑมาตรฐานคณภาพนำาบรโภคกรมอนามย พ.ศ. 2553

เกณฑประเมน

1. มผลการตรวจวเคราะหคณภาพนำา ผานเกณฑมาตรฐานคณภาพนำาบรโภคกรมอนามย พ.ศ. 2553 ไมเกน 1 ป และมผลการตรวจดานแบคทเรย (โคลฟอรมแบคทเรย และฟคลโคลฟอรมแบคทเรย) ผานเกณฑ ทก 6 เดอน โดยการสงตวอยางนำาบรโภคตรวจวเคราะห ใหระบประเภทนำาบรโภคใหชดเจน เชนนำาประปา นำาฝน หรอนำาบรรจขวด ฯลฯ

จำานวนตวอยางสงตรวจคณภาพนำาบรโภคและการผานเกณฑ

นกเรยนจำานวน ไมเกน 300 คน สงตวอยางนำาและผานเกณฑอยางนอย 1 จด

นกเรยนจำานวน 300 – 1,500 คน สงตวอยางนำาและผานเกณฑอยางนอย 2 จด

นกเรยนจำานวน 1,500 – 5,000 คน สงตวอยางนำาและผานเกณฑอยางนอย 3 จด

นกเรยนจำานวน 5,100 คนขนไป สงตวอยางนำาและผานเกณฑอยางนอย 4 จด

หมายเหต จดท1 สงตรวจวเคราะหนำาบรโภคครบ 20 รายการ ตามเกณฑกรมอนามย

จดท 2,3 และ 4 ตรวจเฉพาะโคลฟอรมแบคทเรยและฟคลโคลฟอรมแบคทเรย

กรณผลการตรวจวเคราะหคณภาพนำาบรโภคทางหองปฏบตการไมผานเกณฑ ใหดำาเนนการแกไขปรบปรงแลวสงตรวจวเคราะหใหมเฉพาะขอมลทไมผานเกณฑ ภายฝน 6 เดอน หากแกไขไมทนตามกำาหนดจะตองตรวจวเคราะหใหมทง 20 รายการ

กรณโรงเรยนอยในพนทสำานกงานการประปาทประกาศเปนนำาประปาดมได ตองมเอกสารการรบรองคณภาพภายในระยะเวลาการรบรองของกรมอนามย และโรงเรยนมผลตรวจวเคราะห นำาบรโภคดานแบคทเรย (โครฟอรมและ ฟคลโคลฟอรมแบคทเรย)ทก 6 เดอน

2. มจดบรการนำาดม 1 ทตอนกเรยนและบคลากร 75 คน

วตถประสงค

1. เพอใหนกเรยนและบคลากรมนำาบรโภคทสะอาดปลอดภยและเพยงพอ

2. เพอปองกนการเจบปวยจากโรคทเกดจากนำาบรโภคทไมสะอาด

แนวทางการดำาเนนงาน

1. มการจดหานำาดม นำาใชทสะอาดและเพยงพอ รวมทงแหลงนำาทสะอาด และควบคมคณภาพนำาไมใหแหลงนำาสกปรกอยางสมำาเสมอ ดงน

สำารวจ พฒนาและปรบปรงระบบนำาบรโภคในโรงเรยน โดยการตรวจสอบระบบนำาบรโภคทงแนวทอ กอกนำา และภาชนะเกบนำาใหอยในสภาพด สะอาด ไมชำารด กรณใชเครองกรองนำาตองลางทำาความสะอาดและเปลยนไสกรองตามคำาแนะนำาของผลตภณฑ

มการเฝาระวงนำาบรโภคในโรงเรยน โดยทดสอบคณภาพนำาบรโภคเบองตนดวยชดทดสอบโคลฟอรมแบคทเรยภาคสนาม (อ 11) อยางนอยภาคเรยนและ 1 ครง (ชวงเปดภาคการศกษา) และบนทกผลหากพบวามการปนเป อนแบคทเรยตองดำาเนนการแกไขปรบปรง และทดสอบซำาจนกระทงผลทดสอบไมพบการปนเป อน จงสงตรวจสอบคณภาพตามเกณฑมาตรฐานคณภาพนำาบรโภคกรมอนามย พ.ศ. 2553 ทง 20 รายการ (ขนตอนการดำาเนนงานนำาบรโภคปลอดภยในภาคผนวก)

สงเสรมใหนกเรยนมกจกรรมและทกษะการเฝาระวงคณภาพนำาบรโภค ในชมรมสขภาพหรอบรณาการในกลมสาระการเรยนร

2. ภาชนะเกบนำาและภาชนะดมนำาประจำาตว ควรทำามาจากวสดทใชสำาหรบผลตภณฑอาหารมการจดเกบทถกสขลกษณะเพอปองกนการปนเป อนฝนละออง แมลง พาหนะนำาโรคฯลฯ และนกเรยนไมควรใชแกวนำารวมกน กรณโรงเรยนจดบรการแกวนำาดมใหนกเรยนและมการหมนเวยนการใช ตองแยกภาชนะอยางชดเจนระหวางแกวนำาทใชแลวกบแกวทยงไมใช รวมทงการลางและจดเกบใหสะอาดกอนนำามาใช

3. โรงเรยนบางแหงทขาดแคลนนำา ควรจดหาทเกบสำารองนำา หรอประสานหนวยงานทเกยวของ เชน องคกรปกครองสวนทองถน การประปา เพอสนบสนนใหมนำาบรโภคเพยงพอ หากจำาเปนตองซอนำาดมบรรจขวด ควรตรวจสอบคณภาพเพอความปลอดภย

4. การตรวจสอบพนทสำานกงานการประปาทประกาศเปนนำาประปาบรโภค สอบถามไดจากศนยอนามยหรอผานทางเวบไซดสำานกสขาภบาลอาหารและนำา กรมอนามยท http:// foodsan.anamai.moph.go.th/main.php?filename=water standard

5. การสงเสรมใหโรงเรยนรกษาสภาพมาตรฐานคณภาพนำาดมอยางตอเนอง โดย

โรงเรยนจดสรรหรอขอรบการสนบสนนงบประมาณจากหนวยงานหรอองคกรในพนทในการตรวจวเคราะหคณภาพนำาบรโภค

หากมปญหาทางดานเทคนควชาการ สามารถสอบถามรายละเอยดไดทสำานกงานสาธารณสขจงหวด ศนยอนามย หรอสำานกสขาภบาลอาหารและนำา กรมอนามย

ผลทไดรบ

นกเรยนและบคลากรมนำาบรโภคทสะอาดปลอดภย เพยงพอ และปองกนการเจบปวยจากโรคทเกดจากนำาบรโภคทไมสะอาด

ตวชวดท 13สวมผานเกณฑมาตรฐาน HAS

ความหมาย

สวมผานเกณฑเกณฑมาตรฐาน HAS หมายถงสวมในโรงเรยนทกจด/ท ผานเกณฑมาตรฐานสวมสาธารณะระดบประเทศ (HAS)

เกณฑประเมน

สวมทกจด/ทผานเกณฑมาตรฐาน 16 ขอ

วตถประสงค

เพอพฒนาสวมในโรงเรยนใหบรรลเปาหมาย 3 ดานคอ สะอาด (Health) เพยงพอ (Accessibility)และปลอดภย (Safety)

แนวทางการดำาเนนงาน

เปนการดำาเนนงานตอเนองจากองคประกอบท 4 ของโรงเรยนสงเสรมสขภาพเรอง การจดสงแวดลอมในโรงเรยนทเออตอสขภาพ และสอดคลองกบงานตามนโยบายกระทรวงศกษาธการ โดยมแนวทางการดำาเนนงานดงน

1. โรงเรยนศกษาเกณฑมาตรฐานสวมสาธารณะระดบประเทศ (HAS) 16 ขอ และมอบหมาย

ผรบผดชอบใหชดเจน2. โรงเรยนและนกเรยนดำาเนนการพฒนาสวมในโรงเรยนทก

แหงใหเปนไปตามเกณฑมาตรฐาน3. โรงเรยนควบคมกำากบเรองการดแลรกษาความสะอาดสวม

และบรเวณโดยรอบ การตรวจซอมอปกรณชำารด การหามสบบหร รวมทงสงเสรมนกเรยนใหมพฤตกรรมการใชสวมอยางถกตอง

ผลทไดรบ

1. สวมมความสะอาด ปลอดภย เพยงพอ และรกษามาตรฐานตามเกณฑอยางตอเนอง

2. นกเรยนไดใชสวมทถกสขลกษณะ และมพฤตกรรมการใชสวมทด

ตวชวดท 14มการจดหรอจำาหนายอาหารวางและเครองดมทมคณคาทาง

โภชนาการไมหวานจด ไมเคมจด และไมมไขมนสง

ความหมาย

อาหารวางและเครองดมทมคณคาทางโภชนาการ ไมหวานจด ไมเคมจดและไมมไขมนสง หมายถง อาหารทบรโภคระหวางมออาหาร

หลก ทมประโยชนใหพลงงานและมสารอาหารทจำาเปนตอรางกายครบถวนเพยงพอ ไดแก โปรตน แคลเซยม เหลก วตามนเอ วตามนซ วตามนบ 1 วตามนบ 2 หรอใยอาหารไมนอยกวา 2 ชนด โดยแตละชนดมปรมาณนำาตาล โซเดยม และนำามน/ไขมนในระดบตำาไมเกนเกณฑทกำาหนด พลงงานทไดรบจากการรบประทานอาหารวาง โดยเฉลยแตละมอในเดกอาย 4-5 ปไมควรเกนมอละ 130 กโลแคลอร เดกอาย 6-13 ปไมเกนมอละ 160 กโลแคลอร และเดกอาย 14-19 ป ไมเกนมอละ 200 กโลแคลอร โรงเรยนไมมการจดและจำาหนายอาหารวางหรอขนมทมรสหวานจด เคมจดและมไขมนสง

อาหารวางรสหวานจด หมายถง อาหารหรอขนมทมคณคาทางโภชนาการตำาและมผลเสยตอการเจรญเตบโตเปนอนตรายตอสขภาพ ทำาใหรบประทานอาหารมอหลกไดนอย สงผลตอการขาดสารอาหาร (ผอม,เตย) หากรบประทานอาหารมอหลกมากดวย เดกจะมภาวะอวน ไดแก ขนมทมปรมาณนำาตาลสงเกน 12 กรมหรอเกนประมาณ 3 ชอนชาตอมอ (นำาตาล 1 ชอนชา หนก 4 กรม) เชน ชอกโกแลต ทอฟฟ ลกอม อมยม นมอดเมด หมากฝรง เยลล ขาวโพดอบกรอบ ขนมปงกรอบ บสกต เวเฟอรไสตางๆ คกก หวานเยนหรอไอศกรม ฯลฯ การบรโภคนำาตาลควรรบประทานแตนอย ทงในอาหารมอหลกและอาหารวาง ใน 1 วน สำาหรบกลมอาย 6-13 ป ไมควรเกน 4 ชอนชา (16 กรม) และกลมอาย 14-18 ป ไมควรเกน 6 ชอนชา (24 กรม)

เครองดมทมรสหวานจด หมายถง เครองดมทมปรมาณนำาตาลทระบในฉลากโภชนาการหรอเตมนำาตาลเกนรอยละ 5 ตอการบรโภค 1 ครง เชน นมเปรยว นมปรงแตงรส นำาอดลม นำาผลไมรสตางๆ ชาเขยว

การบรโภคนำาตาล ควรรบประทานแตนอย ทงในอาหารมอหลกและอาหารวาง การบรโภคนำาตาลใน 1 วน สำาหรบกลมอาย 6-13 ป ไมควรเกน 4 ชอนชา (16 กรม) และกลมอาย 14-18 ป ไมควรเกน 6 ชอนชา (24 กรม)

อาหารวางรสเคมจด หมายถง อาหารทมปรมาณโซเดยมระบในฉลากโภชนาการเกนรอยละ 4 ของปรมาณโซเดยมทแนะนำาใน 1 วน ตอการบรโภค 1 ครง หรอปรมาณโซเดยมเกน 100 มลลกรมตอครง หรอมเกลอเกน 0.25 กรม เชน ขนมซอง ขนมถงประเภทปลาเสนปรงรส มนฝรงทอด ขาวเกรยบ สาหราย ฯลฯ

โซเดยม หมายถงแรธาตทจำาเปนตอรางกาย มหนาทรกษาความสมดลของของเหลวในรางกายและความดนโลหตใหอยในระดบปกต ถาไดรบมากเกนไปเปนประจำา จะมความเสยงตอการเกดโรคความดนโลหตสง โรคไต โรคหวใจ ฯลฯ แหลงของโซเดยม ไดแกอาหารธรรมชาต เครองปรงรส เชนเกลอ นำาปลา ซอว อาหารแปรรป เชนผกดอง ไขเคม ไสกรอก หมยอ บะหมกงสำาเรจรป ขนม อาหารขบเคยว ฯลฯ

เกลอ เครองปรงรสเคมทมโซเดยมปรมาณสง เกลอ 1 ชอนชา (5 กรม) จะมโซเดยม 2,000 มลลกรม ปรมาณเลกนอยทงอาหารมอหลกและอาหารวาง ใน 1 วน ไมควรบรโภคโซเดยมเกน 2,400 มลลกรม หรอเกลอไมควรเกน 1 ชอนชา

ปรมาณโซเดยมทควรไดรบตอวน

กลมอาย ปรมาณโซเดยมตอวน (มลลกรม)6-8 ป 325-950

9-12 ป 400-1,17513-15 ป 500-1,50016-18 ป 525-1,600

อาหารวางทมไขมนสง หมายถงอาหารวางทมคณคาทางโภชนาการตำา ไขมนสงมผลเสยตอการเจรญเตบโตของเดก ทำาใหเดกมภาวะอวน เสยงตอภาวะไขมนในเลอดสง โรคเบาหวาน โรคความดนโลหตสง ไดแก อาหารทปรงโดยใชนำามนมากเกน 2.5 กรมตอมอหรอมากกวาครง

ชอนชา (นำามน 1 ชอนชา หนก 5 กรม)หรออาหารทอดดวยนำามนทวม เชน มนฝรงทอด ลกชนทอด ไสกรอกทอด ขนมซอง ขนมเบเกอร เคกหนาครม คกก พฟ พาย พซซา ฯลฯ

เกณฑประเมน จดหรอจำาหนายทกวนเปดเรยน

วตถประสงค

เพอใหนกเรยนบรโภคอาหารวางทมคณคาทางโภชนาการ ไมหวานจด ไมเคมจด และไมมไขมนสง

แนวทางการดำาเนนงาน

1. มการสำารวจอาหารวางทจด/จำาหนายในโรงเรยน2. อาหารวางมคณคาทางโภชนาการ ทควรนำามาจดหรอ

จำาหนายในโรงเรยน มดงน นม นมสดรสจดวนละ 1-2 มอๆละ 1 กลอง/ถง (200 ซซ)

ใหกลมเดกทวไป สำาหรบเดกทวม เรมอวนหรออวน ใหดมนมพรองมนเนยหรอนมขาดมนเนยแทน และจำาหนายนม/ผลตภณฑนมในรานสหกรณ/รานคา เชน นมสดรสจด นมพรองมนเนย และโยเกรตรสธรรมชาต ฯลฯ

ผลไม ควรรบประทานผลไมสดวนละ 1-2 สวน ถาเปนผลไมตากแหงตองไมเตมนำาตาล เชนกลวยตากไมชบนำาผง ฯลฯ

พชหว และถวเมลดแหง เชน ขาวโพดตม มนเทศตม เผอกตม ถวลวสงตม ฯลฯ

ขนมไทยรสไมหวานจด ปรมาณ 1 ถวยเลก โดยมอาหารกลมขาว-แปง (พชหว) กลมผก กลมผลไม กลมเนอสตว (ถวเมลดแหง) หรอกลมนมเปนสวนประกอบ เชน ฟกทองแกงบวด กลวยบวดช เตาสวน ขาวตมมด ถวเขยวตมนำาตาล ฯลฯ

อาหารวางอนๆ มกลมผก กลมผลไม กลมเนอสตว (ถวเมลดแหง)หรอกลมนม เปนสวนประกอบเชน ซาลาเปาไสหมแดง ขนมจบ แซนวชไสทนา ขนมปงไสหมหยอง ฯลฯ

3. ตรวจสอบปรมาณนำาตาล เกลอ ไขมนในอาหารวางและเครองดมดงน3.1 ตรวจสอบปรมาณนำาตาล

ขนมททำาเอง ใหดจากสตรขนม แยกสวนประกอบแตละชนดและนำาหนกเปนกรม และจำานวนชนหรอถวยทไดจากสตรนน ดปรมาณนำาตาลทใชทงหมด หารดวยจำานวนชนหรอถวย จะไดปรมาณนำาตาลตอชนหรอถวย ถาเดกกนขนมคนละ 1 ชนจะไดนำาตาลปรมาณทแนะนำาได แตถาเดกกน 2 ชนจะตองคณปรมาณนำาตาลดวย 2 ถาปรมาณนำาตาลสงเกน 12 กรม หรอเกนประมาณ 3 ชอนชาตอมอ ตองลดปรมาณนำาตาลหรอเปลยนเปนขนมอนแทนขนมสำาเรจรปทบรรจภณฑ ใหดจากฉลากโภชนาการ

แตถาไมม ใหดจาก สวนประกอบ คำานวณปรมาณนำาตาล

เครองดมสำาเรจรปทมปรมาณนำาตาลระบในฉลากโภชนาการไมเกน รอยละ 5 ตอการ บรโภค 1 ครง หรอมนำาตาลเกน 5 กรม ในเครองดม 100 ซซ

เครองดมผสมเอง

กรณไมใสนำาแขง การคำานวณปรมาณนำาตาลในเครองดม เชน

- นำาตาลไมเกน 5 กรมตอนำา 100 ซซ หรอ - นำาตาลครงขด (50 กรม)ตอนำา 1 ลตร (1,000

ซซ) หรอ

- นำาตาลครงกโลกรม (500 กรม) ตอนำา 10 ลตรกรณใสนำาแขง การคำานวณปรมาณนำาตาลในเครองดม

เชน- นำาตาลไมเกน 10 กรม ตอนำา 100 ซซ หรอ- นำาตาล 1 ขด (100 กรม) ตอนำา 1 ลตร (1,000

ซซ) หรอ- นำาตาล 1 กโลกรม ตอนำา 10 ลตร

ปรบลดปรมาณนำาตาลและไมนำาอาหารทมนำาตาลเกนกำาหนด มาจำาหนายในโรงเรยน

3.2 ตรวจสอบปรมาณเกลอ โซเดยม โดย- ตรวจสอบปรมาณโซเดยมทระบในฉลากโภชนาการ ไมเกน

รอยละ 4 ของปรมาณโซเดยมทแนะนำาใน 1 วน ตอการบรโภค 1 ครง หรอปรมาณโซเดยมไมเกน 100 มลลกรมตอครง หรอมเกลอไมเกน 0.25 มลลกรม ถาเกนแสดงวามรสเคมจด

3.3 ตรวจสอบปรมาณไขมน โดยสงเกตจาก- อาหารวางทปรงเอง ใชนำามนไมมากเกน 2.5 กรมตอมอ หรอ

ไมมากกวาครงชอนชา (นำามน 1 ชอนชา หนก 5 กรม) ถาเกนหรออาหารหรอหารทอดดวยนำามน/ทวม แสดงวามไขมนสง

- อาหารวางทมบรรจภณฑใหดจากฉลากโภชนาการ ไขมนทงหมดตองไมเกน 2.5 กรมถาเกนแสดงวามไขมนสง

ผลทไดรบ

โรงเรยนมการจดหรอจำาหนายอาหารทมคณคาทางโภชนาการ และสงเสรมพฤตกรรมใหนกเรยนรบประทานอาหารวางทรสไมหวานจด ไมเคมจด และไมมไขมนสง

ตวชวดท 15

มการสงเสรมใหนกเรยนทกคนไดบรโภคผกมอกลางวน ตามปรมาณทแนะนำา

ความหมาย

มการสงเสรมใหนกเรยนทกคนไดบรโภคผกมอกลางวนตามปรมาณทแนะนำา หมายถงโรงเรยนมการจดบรการหรอจำาหนายอาหารกลางวนทมผกเปนสวนประกอบทกวนเปดเรยน โดยมปรมาณผกในจานหรอถาดอาหารกลางวนเพยงพอตามปรมาณทแนะนำา ทงนในการจดอาหารกลางวนตองคำานงถงอาหารทมประโยชนและคณคาทางโภชนาการประเภทอนดวย ไดแก กลมเนอสตว ขาว/แปง เพอใหเดกไดรบสารอาหารครบถวนและมปรมาณเพยงพอ

เกณฑประเมน

นกเรยนไดรบประทานผกเพยงพอตามปรมาณทแนะนำา ทกวนเปดเรยน

3 ชอนกนขาว/มอ/คน (นกเรยนชนอนบาล)4 ชอนกนขาว/มอ/คน (นกเรยนชนประถมศกษา)5 ชอนกนขาว/มอ/คน (นกเรยนชนมธยมศกษา)

วตถประสงค

เพอใหโรงเรยนมการจดอาหารกลางวนทมคณคาทางโภชนาการทกวนเปดเรยนตามปรมาณทแนะนำา

แนวทางการดำาเนนงาน

เดกวยเรยนมความตองการพลงงานและสารอาหารเพมมากขน เพอเตรยมความพรอมกอนเขาสวยรนและวยรน เปนชวงทมการเจรญเตบโตอยางรวดเรวอาหารจง มผลตอโครงสรางของรางกาย ความสามารถในการเรยนรจดจำา และการสรางภมตานทานโรค รวมทงการทำา

กจกรรมตางๆ การจดอาหารกลางวนใหมคณคาทางโภชนาการ เนนอาหารมอกลางวนเปนอาหารมอหลกมอหนงทจะทำาใหเดกไดรบพลงงานและสารอาหารทครบถวนเพยงพอตอความตองการของรางกาย มแนวทางการดำาเนนงานดงน

1. มการดแลการตกอาหารใหไดตามปรมาณทแนะนำา ดงน

ระดบชน ผก เนอสตว ขาว-แปงระดบอนบาล 3 ชอนกน

ขาว(หรอ 1 ทพพ)

1.5 ชอนกนขาว 2 ทพพ

ระดบประถมศกษา

4 ชอนกนขาว 2 ชอนกนขาว 3 ทพพ

ระดบมธยมศกษา 5 ชอนกนขาว 3 ชอนกนขาว 4 ทพพ

2. มการกำาหนดรายการอาหารลวงหนา 1 เดอน เพอตรวจสอบวาอาหารทจดนนมความ หลากหลาย โดยกำาหนดชนดอาหารทสำาคญ ไดแก

จดอาหารใหมไขเปนสวนประกอบ สปดาหละ 1 – 2 วน จดอาหารใหมเนอปลาเปนสวนประกอบ สปดาหละ 1-2 วน จดอาหารทเปนแหลงธาตเหลก สปดาหละ 1 วน จดรายการอาหารทมผกเปนสวนประกอบทกวน

การแยกกลมขาว-แปง กลมผก หรอกลมผลไมตามชนดอาหาร

ชนดอาหาร กลมขาว-แปง กลมผก กลมผลไมขาวโพดเทยน

/

ขาวโพดขาวเหนยวขาวโพดเหลองมะละกอดบ /ขาโพดออน /มะมวงดบ /มะมวงสก /มะละกอสก /สปปะรดหาม,สก /

3. วธการคำานวณปรมาณผกและเนอสตวทซอเพอประกอบอาหารมอกลางวน ดงน

กลมอาหาร จำานวนกรมตอนกเรยน 1 คนตอมอระดบอนบาล ระดบประถม

ศกษาระดบ

มธยมศกษาผก 50 70 90

เนอสตว 30 (หรอไข 1 ฟอง)

40 (หรอไข 1 ฟอง)

60(หรอไข1 ฟอง+เนอสตว1 ชอนโตะ)

ตวอยางการคำานวณปรมาณผกทซอในแตละวน ดงน

นกเรยนชนอนบาลจำานวน 100 คนตองซอผก 50 กรม x 100 คน = 5,000 กรม หรอ 5 กโลกรม

นกเรยนชนประถมศกษาจำานวน 100 คนตองซอผก 70 กรม x 100 คน = 7,000 กรม หรอ 7 กโลกรม

นกเรยนมธยมศกษาจำานวน 100 คนตองซอผก 90 กรม x 100 คน = 9,000 กรม หรอ 9 กโลกรม

กรณครและบคลากรรบประทานอาหารทโรงเรยน ตองคำานวณปรมาณผกของครและบคคลากรคนละ 120 กรม รวมเขาไปดวย

4. กรณโรงเรยนใหรานคามาจดจำาหนาย การซอผกหรอเนอสตว/ไข รวมทงการตกอาหารใหไดตามปรมาณทแนะนำา ใชหลกการเดยวกบกรณโรงเรยนจดบรการเอ

4.1 การกำาหนดรายการอาหารทขาย ดงนรานขายขาวราดแกง อาหารทขายประกอบดวยรายการ

อาหารทมเนอสตวเปนสวนประกอบอยางนอย 2 เมน และรายการอาหารทมผกเปนสวนประกอบอยางนอย 2 เมน

รานอาหารจานเดยว เชนขาวขาหม ขาวหมแดง ตองมผกใหเตมทหนาราน กรณ ทเปนขาวมนไก ควรเปนขาวธรรมดาทไมมน

รานกวยเตยวตองมผกใหเตมทหนาราน4.2 สำารวจจำานวนนกเรยนเฉลยตอวนทมาซออาหารแตละ

รานทขายอาหารมอหลกคำานวณปรมาณผก/เนอสตวทตองซอ โดยใชหลกเกณฑ

เชนเดยวกบขอ 3ตกอาหารใหมปรมาณผกตามขอ 1ตรวจสอบปรมาณอาหารในจานทนกเรยนซอ ใหมปรมาณ

กลมขาวแปง กลมผกและกลมเนอสตวตามปรมาณทแนะนำา

5. จดทำาโครงการ/โครงงาน/กจกรรม/มาตรการ ทจงใจใหเดกรบประทานอาหารแตละกลมตาม

ปรมาณทแนะนำา

ผลทไดรบ

นกเรยนไดรบประทานอาหารมอหลกทมคณคาทางโภชนาการและไดรบสารอาหารครบถวน

ตวชวดท 16โรงอาหารผานเกณฑมาตรฐานสขาภบาลอาหารในโรงเรยน

ความหมาย

โรงอาหารผานเกณฑมาตรฐานสขาภบาลอาหารในโรงเรยน หมายถง โรงเรยนมการจดการและควบคมโรงอาหารตามมาตรฐานสขาภบาลอาหารในโรงเรยน เพอใหอาหารปลอดภยจากเชอโรค พยาธ และสารเคมทเปนอนตรายตอสขภาพ

เกณฑประเมน โรงอาหารผานเกณฑมาตรฐาน 30 ขอ

วตถประสงค

เพอใหโรงอาหารเปนสถานทสำาหรบการปรง ประกอบอาหารและใหบรการอาหารทถกสขลกษณะ

แนวทางการดำาเนนงาน

เปนการดำาเนนงานทตอเนองจากองคประกอบท 4 และ 7 ของโรงเรยนสงเสรมสขภาพเรองการจดสงแวดลอมในโรงเรยนทเออตอสขภาพ และเรองโภชนาการและอาหารทปลอดภย และสอดคลองกบงานตามนโยบายกระทรวงศกษาธการ โดยมแนวทางการดำาเนนงาน ดงน

1. วางแผนการดำาเนนงานดานสขาภบาลอาหารและกำาหนดการปองกนไวลวงหนา เชนการปองกนสตวพาหะไมใหอาศยหรอกนอาหารในโรงอาหาร ความปลอดภยในสถานทและวสดอปกรณ การจดระเบยบสงของเครองใชตางๆ สขอนามยของผปรงและผเสรฟ ฯลฯ

2. สงเสรมการเรยนรและฝกทกษะของนกเรยน เพอใหเกดพฤตกรรมการบรโภคอยางปลอดภย ไดแก การสงเกตฉลากผลตภณฑ พฤตกรรมผปรงผเสรฟ และภาชนะอปกรณทเหมาะสมกบอาหาร เชน เมลามนไมควรใชกบอาหารทรอนจด ฯลฯ

3. ควบคมใหมการตรวจสขภาพประจำาปของผปรง และผเสรฟทกคน โดยมผลการตรวจอจจาระเพอคดกรองโรคตดตอระบบทางเดนอาหาร และผลเอกซเรยปอดเพอคดกรองโรคระบบทางเดนหายใจ ถามอาการนาสงสย เชน ตวเหลอง ตาเหลอง ออนเพลย ฯลฯ ใหตรวจไวรสตบอกเสบชนด เอ รวมดวย

4. มมาตรการ แนวทางปฏบตและสรางความเขาใจแกผปรงผเสรฟ รวมทงบคลากรของโรงเรยนและผขายอาหารจากภายนอก

ผลทไดรบ

เพอใหนกเรยนไดรบประทานอาหารทสะอาด และมพฤตกรรมการบรโภคทปลอดภย

ตวชวดท 17การบาดเจบในโรงเรยนททำาใหนกเรยนตองพกรกษาตวในโรง

พยาบาล

ความหมายการบาดเจบในโรงเรยนททำาใหนกเรยนตองพกรกษาตวใน

โรงพยาบาล หมายถง นกเรยนมการบาดเจบขณะอยภายในโรงเรยน และแพทยผรกษามความเหนวาตองพกรกษาตวในโรงพยาบาล ในชวงรอบปทผานมา โดยนบยอนหลง 1 ป ถดจากวนประเมน

การบาดเจบในโรงเรยน หมายถง อบตเหตและการบาดเจบททำาใหนกเรยนตองพกรกษาตวในโรงพยาบาลไดแก อบตเหตและการบาดเจบทมสาเหตจากอาคารเรยน บอ/สระนำา สนามและเครองเลน วสดอปกรณ เครองใชไฟฟา สารเคมทเปนอนตราย การขบขยานพาหนะ และการจราจรในโรงเรยน และพนทรบผดชอบภายนอกโรงเรยน รวมทงการทะเลาะววาท หรอพฤตกรรมรนแรง ฯลฯ

เกณฑประเมน ไมมนกเรยนบาดเจบททำาใหตองพกรกษาตวในโรงพยาบาล ในชวงรอบปทผานมา

วตถประสงค

เพอเฝาระวงและปองกนการเกดอบตเหตในโรงเรยน

แนวทางการดำาเนนงานเปนการดำาเนนงานตอเนองจากองคประกอบท 4 ของโรงเรยน

สงเสรมสขภาพเรอง การจดสงแวดลอมในโรงเรยนทเออตอสขภาพ และสอดคลองกบงานตามนโยบายกระทรวงศกษาธการ โดยมแนวทางการดำาเนนงานดงน

1. มนโยบายสงเสรมความปลอดภยในโรงเรยนไดแก

สงเสรมความปลอดภยในการเดนทางไปกลบระหวางบานและโรงเรยน เชน การจราจรในโรงเรยน การสวมหมวกนรภยทกครงขณะโดยสารหรอขบขรถจกรยานยนต ฯลฯการเฝาระวงจดเสยงตางๆ เชน ประตรว ทางตางระดบ ทอ/รางระบายนำา สวทช/สายไฟ ตทำานำาเยน (ตองตอสายดนทกจด) เครองเลนชำารด/ผกรอนเปนสนม ฯลฯการจดทำาขอมลการบาดเจบเพอใชวางแผน ปองกนและแกไขจดกจกรรมใหความร ฝกทกษะและวนยเกยวกบกฎจราจรการดแลเดกเพอปองกนอนตรายจากการพลดตก หกลม ชนกระแทก จมนำา สารพษ สตวกด ความรอนลวก ไฟฟาและอบตเหตจราจร สอนใหเดกรจกอนตรายและหลกเลยงการเขาใกลแหลงนำา

2. มมาตรการความปลอดภยและคมครองนกเรยนจากความรนแรง กรณเกดเหตการณ เชน นกเรยนแกลง รงแกกน ใชความรนแรง การลงโทษ การทำารายจตใจ การพกพาอาวธ การตงแกงตางๆ ฯลฯ

3. มแผนกฉกเฉน แผนสาธารณภย และระบบสงตอไปยงสถานบรการ/โรงพยาบาลใกลเคยง

บคลากรในโรงเรยนควรไดรบการฝกทงการปฐมพยาบาลและการกชพเบองตน

4. มกจกรรมเสรมหลกสตรเพอฝกฝนทกษะความปลอดภยใหแกนกเรยน

ผลทไดรบ

โรงเรยนมการเฝาระวงและปองกนการเกดอบตเหตเพอใหนกเรยนอยในสงแวดลอมทปลอดภย

ตวชวดท 18

มการจดการปญหาทเกดจากมลภาวะภายนอกโรงเรยนทมผลกระทบตอสขภาพ

ความหมาย

มการจดการปญหาทเกดจากมลภาวะภายนอกโรงเรยนทมผลกระทบตอสขภาพ หมายถงโรงเรยนมการแกไขปญหาสภาวะสงแวดลอมทเปลยนแปลงหรอเกดมลภาวะ ซงสงผลกระทบตอสงแวดลอมในโรงเรยน และเปนอนตรายตอสขภาพนกเรยน ครและบคลากร เชน ขยะ มลภาวะทางนำา เสยง ความรอน อากาศ ควน/ฝนละออง แมลงวน ฯลฯ

เกณฑประเมน มการจดการทกปญหา (ถาม)

วตถประสงค

เพอใหโรงเรยนจดการแกไขปญหามลภาวะภายนอกทมผลกระทบตอสขภาพนกเรยนและชมชน

แนวทางการดำาเนนงานเปนการดำาเนนงานตอเนองจากองคประกอบท 4 ของโรงเรยน

สงเสรมสขภาพเรอง การจดสงแวดลอมในโรงเรยนทเออตอสขภาพ และสอดคลองกบงานตามนโยบายกระทรวงศกษาธการ โดยมแนวทางการดำาเนนงานดงน

1. คนหาปญหามลภาวะดวยวธการตางๆ เชน สำารวจ สงเกต แหลงขอมลทมอยทงภายในและภายนอกโรงเรยน เพอใหไดปญหาทกอใหเกดอนตรายตอสขภาพ เชน ปญหาการกำาจดขยะ มลภาวะทางนำา เสยง ความรอน อากาศ ฝนละออง แมลงวน ฯลฯ

2. การปรบปรงแกไขสภาพแวดลอม เพอใหเกดผลดตอสขภาพของทกคนอยางยงยน ควรเกดจากการมสวนรวมของผเกยวของ ไดแก ผบรหาร คร บคลากร นกเรยน และชมชน

3. กรณโรงเรยนไมสามารถแกไขไดเอง ควรมการประสานงานกบผกอมลภาวะ หรอทำาหนงสอแจงหนวยงานทเกยวของ เพอแกไขปญหารวมกน และมการตดตามผลการแกไขหรอรองเรยน

4. สงเสรม สรางจตสำานก หรอรณรงครวมกบชมชนใหเกดความตระหนก และรวมกนรกษา

สงแวดลอม ลดภาวะโลกรอนและอนรกษธรรมชาต แมวาโรงเรยนจะไมมปญหามลภาวะ

ผลทไดรบ

นกเรยน ครบคลากร และชมชนอยในสงแวดลอมทปลอดจากมลภาวะทมผลกระทบตอสขภาพ

ตวชวดท 19โรงเรยนผานเกณฑมาตรฐานสขาภบาลสงแวดลอมในโรงเรยน

ความหมายโรงเรยนผานเกณฑมาตรฐานสขาภบาลสงแวดลอมใน

โรงเรยน หมายถง โรงเรยนการจดการควบคมปองกนการแพรกระจายของโรคตดตอ จดสภาพแวดลอมใหถกสขลกษณะ และจดอาคารสถานทใหมความมนคงแขงแรงเพอใหเดกมความปลอดภย

เกณฑประเมน สงแวดลอมในโรงเรยนผานเกณฑมาตรฐาน 28 ขอ

วตถประสงค

เพอใหโรงเรยนบรหารจดการสงแวดลอมตามมาตรฐานสขาภบาลสงแวดลอมในโรงเรยน

แนวทางการดำาเนนงาน

เปนการดำาเนนงานทตอเนองจากองคประกอบท 4 ของโรงเรยนสงเสรมสขภาพ เรองการจดสงแวดลอมในโรงเรยนทเออตอสขภาพ และสอดคลองกบงานตามนโยบายกระทรวงศกษาธการ โดยมแนวทางการดำาเนนงานดงน

1. จดสงแวดลอมทปลอดภย ถกสขลกษณะและจดระเบยบสงของเครองใชตางๆ

2. สำารวจ ปรบปรง ซอมแซม และแกไขบรเวณทเปนจดเสยงอยางสมำาเสมอ

3. มการกำาจดสงปฏกลหรอของเสย เชน นำาโสโครก ขยะมลฝอยหรอของเสยไมใหเปนแหลง

แพรกระจายเชอโรค หรอแหลงเพาะพนธแมลงและสตวพาหะนำาโรค เชน ยง แมลงสาป แมลงวน หน สนข แมว

การจดการขยะในโรงเรยน ดำาเนนการอยางครบวงจร ดวยวธการทเหมาะสมกบประเภทของขยะ ตองมการเกบรวบรวมและนำาไปกำาจดอยางถกวธ ดงน

- จดตงถงขยะแยกประเภท มฝาปดมดชด ปองกนแมลง และสตวพาหะนำาโรค

- ใหความรแกนกเรยน เรองคดแยกขยะกอนทง การลดปรมาณขยะดวยวธการตางๆ เชนใชใบตองแทนพลาสตก โฟม เศษอาหารนำาไปเลยงสตว ทำาปยชวภาพ (EM) เศษใบไมทำาปยหมก ฯลฯ

- มการดำาเนนงานธนาคารขยะอยางเปนระบบ สามารถชวยลดปรมาณขยะทงในโรงเรยน/ชมชนและทำาใหนกเรยนมพฤตกรรมทด มระเบยบวนย รกษาความสะอาด รจกออมเงน เหนคณคา

ของการแยกขยะนำามาขาย หรอแลกเปนสงของทเปนประโยชน เชน นม ไข ฯลฯ

4. วางแผนการดำาเนนงานดานความปลอดภยและกำาหนดมาตรการปองกนไวลวงหนา เชนมการซกซอมสถานการณในภาวะฉกเฉน

5. จดสงแวดลอมทางสงคม เชนการสรางบรรยากาศนาอย สงเสรมสมพนธภาพทดระหวางคร นกเรยน รนพรนนองและเพอน เพอใหอยรวมอยางมความสข ไมใชความรนแรงในการตดสนปญหาและลงโทษ

ผลทไดรบ

นกเรยนอยในสงแวดลอมทถกสขลกษณะและเออตอการดำารงชวตอยางมความสขขณะอยในโรงเรยน

.

ภาคผนวก

โรงเรยนสงเสรมสขภาพระดบเพชร

ก. แบบสำารวจ/ประเมน

แบบสำารวจสวมตามเกณฑมาตรฐานสวมสาธารณะระดบประเทศ

แบบประเมนสขาภบาลอาหารในโรงเรยน แบบประเมนสขาภบาลสงแวดลอมในโรงเรยน แบบประเมนพฤตกรรมบรโภค แบบประเมนจดแขงจดออน (SDQ)

แบบสำารวจสวมตามเกณฑมาตรฐานสวมสาธารณะระดบประเทศ

ชอโรงเรยน...........................................อำาเภอ...............

.........จงหวด........................วนทสำารวจ................

รายละเอยดมาตรฐาน

ผลการประเมน

หมายเหต

ผาน ไมผาน

ความสะอาด (Health : H)1. พน ผนง เพดาน โถสวม ทกดโถสวม โถปสสาวะ

ทกดโถปสสาวะสะอาด ไมมคราบสกปรก อยในสภาพด ใชงานได

2. นำาใชสะอาด เพยงพอ และไมมลกนำายง ภาชนะเกบกกนำา ขนตกนำาสะอาด อยในสภาพด ใชงานได

3. กระดาษชำาระเพยงพอตอการใชงานตลอดเวลาทเปดใหบรการ(อาจจำาหนายหรอบรการฟร) หรอสายฉดชำาระ ทสะอาดอยในสภาพด ใชงานได

4. อางลางมอ กอกนำา กระจก สะอาด ไมมคราบสกปรก อยในสภาพดและใชงานได

5. สบลางมอ พรอมใหใช ตลอดเวลาทเปดใหบรการ

6. ถงรองรบมลฝอย สะอาด มฝาปด อยในสภาพด ไมรวซม ตงอยใน

บรเวณอางลางมอ หรอบรเวณใกลเคยง7. มการระบายอากาศด และ ไมมกลนเหมน8. สภาพทอระบายสงปฏกลและถงเกบกกไมรว

แตก หรอชำารด9. จดใหมการทำาความสะอาด และระบบการ

ควบคมตรวจตราเปนประจำา

ความเพยงพอ (Accessibility: A)10.

จดใหมสวมนงราบสำาหรบผพการ ผสงวย หญงตงครรภ และประชาชนทวไปอยางนอยหนงท

11.

สวมสาธารณะพรอมใชงานตลอดเวลาทเปดใหบรการ

ความปลอดภย (Safety: S)12.

บรเวณทตงสวมตองไมอยทลบตา/เปลยว

13.

กรณทมหองสวมตงแต 2 หองขนไป ใหแยกเปนหองสวมสำาหรบชาย-หญง โดยมปายหรอสญลกษณทชดเจน

14.

ประต ทจบเปด-ปด และทลอคดานใน สะอาด อยในสภาพด ใชงานได

15.

พนหองสวมแหง

16.

แสงสวางเพยงพอ สามารถมองเหนไดทวบรเวณ

แบบประเมนสขาภบาลอาหารในโรงเรยน

(สำาหรบประเมนโรงเรยนสงเสรมสขภาพระดบเพชร)

วธการใชแบบสำารวจ1. ใหกาเครองหมาย ในชองผลการประเมน ผาน หรอ ไม“√” “ ” “

ผาน แตละขอ” ในกรณทไมมกจกรรมทระบไวในขอมาตรฐาน และไมเปนปญหาทางดานสขาภบาลอาหารใหถอวาผานมาตรฐานในขอนน

2. กรณโรงเรยนไมมโรงอาหาร หรอปรงอาหารมาจากภายนอก ใหบคลากรสาธารณสขทรบผดชอบงานอนามยสงแวดลอม หรอ ผประเมนออกไปตรวจสถานทเตรยมและปรงตามแบบสำารวจ หากไมสามารถ ตรวจสถานทจรงได ใหตรวจสอบจากหลกฐานการควบคม กำากบของโรงเรยน

3. สำาหรบโรงเรยนทมรานจำาหนายอาหารมากกวา 1 รานขนไป การใหผานมาตรฐานแตละขอ รานอาหารจะตองปฏบตใหถกตองตามมาตรฐานทกราน

เรอง รายละเอยดมาตรฐานผลการประเมน

หมายเหตผาน ไมผาน

ก. สถานทรบประทานอาหาร และบรเวณทวไป

ข. บรเวณ

ทเตรยม

1. สะอาด เปนระเบยบ 2. โตะ เกาอ สะอาด แขงแรง จดเปนระเบยบ 3. มการระบายอากาศทด

4. สะอาด เปนระเบยบ พนทำาดวยวสดถาวร แขง เรยบ สภาพด5. มการระบายอากาศรวมทงกลน และ

ควนจากการ

เรอง รายละเอยดมาตรฐานผลการประเมน

หมายเหตผาน ไมผาน

ปรงอาหาร

ทำาอาหารไดด เชน มปลองระบายควน หรอพดลมดดอากาศทใชการไดด

6. ไมเตรยมและปรงอาหารบนพน 7. โตะเตรยม ปรงอาหารและผนง–

บรเวณเตาไฟตองทำาดวย วสดททำาความสะอาดงาย (เชนสแตนเลส กระเบอง) มสภาพด และพนโตะตองสงจากพน

อยางนอย 60 ซม.

เรอง รายละเอยดมาตรฐานผลการประเมน

หมายเหตผาน ไมผาน

ค. อาหาร นำา นำาแขง เครองดม

ง. ภาชนะอปกรณ

8. อาหารและเครองดมในภาชนะบรรจทปดสนท ตองมเลขสารบบอาหาร เชน 9. อาหารสดเชน เนอสตว ผกสด ผลไมและอาหารแหง มคณภาพดแยกเกบเปนสดสวนไมปะปนกนวางสงจาก พนอยางนอย 60 ซม.สำาหรบอาหารสดตองลางใหสะอาด กอนนำามาปรง10. อาหารและเครองดมในภาชนะบรรจ

ทปดสนท มคณภาพด เกบเปนระเบยบ วางสงจากพนอยางนอย 30 ซม.11. อาหารทปรงสำาเรจแลว เกบใน

ภาชนะทสะอาด มการปกปด วางสงจากพนอยางนอย 60 ซม.12. มตสำาหรบปกปดอาหารทปรงสำาเรจแลว และดานหนาของต ตองเปนกระจก13. นำาดม เครองดม นำาผลไม ตองสะอาด ใสภาชนะ ทสะอาด มฝาปด มกอกหรอทางเทรนนำาหรอมอปกรณ

เรอง รายละเอยดมาตรฐานผลการประเมน

หมายเหตผาน ไมผาน

จ. การรวบรวมขยะ และนำาโสโครก

ฉ. หองนำา หองสวม

ทมดามสำาหรบตกโดยเฉพาะและวางสงจากพนอยางนอย 60 ซม.14. นำาแขงทใชบรโภคตองสะอาด ใสในภาชนะท สะอาด มฝาปด มอปกรณทมดามสำาหรบตก โดยเฉพาะวางสง จากพนอยางนอย 60 ซม. และตองไมมสงของอน แชรวมไว

15. ภาชนะอปกรณเชน จาน ชาม ชอน สอมฯลฯตองทำาดวย วสดทไมเปนอนตราย เชน สแตนเลส กระเบองเคลอบขาว แกว อลมเนยม เมลามนสขาวหรอสออน ตะเกยบตองเปนไม ไมตกแตงสหรอพลาสตกสขาว16. ภาชนะใสนำาสมสายช นำาปลา และนำาจม ตองทำาดวย แกว กระเบองเคลอบขาวมฝาปดและชอนตก ทำาดวย กระเบองเคลอบขาว หรอสแตนเลส สำาหรบเครองปรงรส อนๆตองใสในภาชนะททำาความสะอาดงาย มฝาปดและ สะอาด

เรอง รายละเอยดมาตรฐานผลการประเมน

หมายเหตผาน ไมผาน

ช. ผปรง ผเสรฟ

17. ลางภาชนะอปกรณดวยวธการอยางนอย 2 ขนตอน โดย ขนตอนท 1 ลางดวยนำายาลางภาชนะ และ ขนตอนท 2 ลางดวยนำาสะอาด 2 ครง หรอลางดวย นำาไหลและอปกรณการลางตองสงจาก พนอยางนอย 60 ซม.18. ใชอางลางภาชนะอปกรณทมทอระบายนำาทใชการไดด อยางนอย 2 อาง19. จาน ชาม ถวย แกวนำา ถาดหลม ฯลฯ เกบควำาในภาชนะโปรง สะอาดหรอตะแกรงวางสงจาก พนอยางนอย 60 ซม. หรอ เกบในภาชนะหรอสถานทท สะอาด มการปกปด20. ชอน สอม ตะเกยบ วางตงเอาดามขนในภาชนะโปรง สะอาดหรอวางเปนระเบยบในภาชนะทสะอาดและ มการปกปด ตงสงจากพนอยางนอย 60 ซม.

เรอง รายละเอยดมาตรฐานผลการประเมน

หมายเหตผาน ไมผาน

21. เขยงตองมสภาพดไมแตกราวหรอเปนรอง มเขยงใช เฉพาะอาหารสกและอาหารดบแยกจากกน มฝาชครอบ (ยกเวนครวทมการปองกนแมลงวนแลว)

22. ใชถงขยะทไมรวซม และมฝาปด23. มทอหรอรางระบายนำาทมสภาพด ไมแตกราว ระบายนำาจากหองครว และทลางภาชนะอปกรณ ลงสทอระบายนำาหรอแหลงบำาบดไดด และตองไมระบาย นำาเสยลงสนำาสาธารณะโดยตรง24. มบอดกเศษอาหารและดกไขมนทใชการไดด กอนระบายนำาเสยทง

25. หองนำา หองสวม ตองสะอาด ไมมกลนเหมน มนำาใชเพยงพอ26. หองสวมแยกเปนสดสวน ประตไมเปดสบรเวณ ทเตรยม ปรงอาหาร ทลาง และเกบ–ภาชนะอปกรณ

ตามมาตรฐานขอ 6 หองสวมในแบบประเมนสขาภบาลสงแวดลอม ใน

เรอง รายละเอยดมาตรฐานผลการประเมน

หมายเหตผาน ไมผาน

ทเกบอาหาร และตองมอางลางมอทใชการไดดอยใน บรเวณหองสวม

27. แตงกายสะอาด สวมเสอมแขน28. ผกผากนเป อนสขาว หรอมเครองแบบ ผปรงจะตองสวม หมวกหรอ เนทคลมผมดวย29. ตองเปนผมสขภาพด ไมเปนโรคตดตอ ไมเปนโรคผวหนง สำาหรบผปรงจะตองมหลกฐานการตรวจสขภาพในปนน ใหตรวจสอบได30. มสขนสยทด เชน ตดเลบสน ไมสบบหรในขณะปฏบตงาน ไมใชมอหยบจบอาหารทปรงเสรจแลวโดยตรง

แบบประเมนสขาภบาลสงแวดลอมในโรงเรยน(สำาหรบประเมนโรงเรยนสงเสรมสขภาพระดบเพชร)

วธการใชแบบสำารวจ 1. ใชกาเครองหมาย“ ในชองผลการประเมนในแตละ”ขอ“ผาน”“มเงอนไข หรอ” “ไมผาน”

2. เกณฑมาตรฐานบางประการสำาหรบพจารณาประกอบการใชแบบประเมน

2.1 ความสมพนธดานความสงของโตะและเกาอ( แบบประเมนขอ 10 )

ความสงของโตะเรยน (ซม.) ความสงของเกาอ (ซม.)

50 30 55 35 65 4076 45

การจดโตะเรยนและเกาอ - มทางเดนระหวางแถวของโตะเรยน ไมนอยกวา 45 ซม. - แถวรมสดหางจากผนงหอง ไมนอยกวา 60 ซม. - แถวหนาหางจากกระดานดำา ไมนอยกวา 2 ม. - โตะเรยนแถวหลงสดหางจากกระดานดำา ไมเกน 9 ม.

2.2 มาตรฐานจำานวนหองสวม ทปสสาวะ อางลางมอ สำาหรบโรงเรยน

โรงเรยนหองสวม(ท/คน)

ทปสสาวะ(ท/คน)

อางลางมอ(ท/คน)

ประถมศกษา ชาย 1/50 หญง 2/50 ชาย 1/50

ชาย – หญง 1/ 50มธยมศกษา ชาย 1/50 หญง

2/50 ชาย 1/50

หมายเหต : ตามกฎกระทรวง ฉบบท 63 (พ.ศ.2551)ออกความตามใน พรบ.ควบคมอาคาร พ.ศ.2522

2.3 เกณฑสถานทแปรงฟน1. สถานทแปรงฟน เพยงพอ พจารณาจากกอกนำาใน

สดสวนอยางนอย 1 กอก/เดก 5 คน/รอบ (จำานวนรอบการแปรงฟนของนกเรยนขนกบการจดการของโรงเรยน)

2. สถานทแปรงฟนมความสงเหมาะสมกบวย เชน สำาหรบเดกประถมศกษา มความสง 60 เซนตเมตร

แบบประเมนสขาภบาลสงแวดลอมในโรงเรยน(สำาหรบประเมนโรงเรยนสงเสรมสขภาพระดบเพชร)

ชอโรงเรยน...........................................อำาเภอ......................จงหวด..........................วนทสำารวจ...............

เรอง รายละเอยดมาตรฐานผลการประเมน

หมายเหตผาน มเงอนไข

ไมผาน

1.สนามและบรเวณ

1. บรเวณโดยรอบโรงเรยนสะอาดและปลอดภย2. มขอบเขตบรเวณรอบโรงเรยน เชน รวแนวตนไม ฯลฯโดยรวและประตรวมความมนคง ปลอดภย3. มการจดระเบยบการจราจรทาง เขา ออก–จดจอดรถ เปนสดสวนและปลอดภย พรอมปายสญลกษณ

การจราจร4. สนามกฬา สนามเดกเลน เครองเลนในสนามจดเปนสดสวนมนคง ปลอดภยและมระบบการตรวจสอบใหอยในสภาพพรอมใชงาน5. มบรเวณสำาหรบพกผอนหยอนใจ เปนระเบยบสวยงามและไมอยในจดทลบตา

2.อาคารเรยน 6. อาคารเรยนพน ผนง เพดาน และบนไดสะอาด แขงแรงและมความปลอดภยโดยมการจดระเบยบการขนลง พรอมมปายสญลกษณ7. จดวางสงของเปนระเบยบ เหมาะสม ปลอดภยและสวยงาม

3.หองเรยน/หองสมด

8. สภาพหองมความสะอาด เปนระเบยบ9. มการระบายอากาศดและมแสงสวางเพยงพอ10. ขนาดของวสด อปกรณ เชนโตะเกาอมขนาดเหมาะสมกบนกเรยน เพยงพอและสภาพด

4. หองพยาบาล

11. หองพยาบาลอยชนลางในอาคาร จดเปนสดสวน ไมอยในทลบตา อปกรณของใชสะอาด สภาพด12. มยาเวชภณฑ และวสดอปกรณ ทจำาเปน จดเกบเปนระเบยบ มปายบอกชอยาชดเจน และยาไมหมดอาย

13. ในหองหรอบรเวณใกลเคยงมทลางมอ และทำาความสะอาดเครองมอ /อปกรณ14. สำาหรบโรงเรยนสหศกษา มเตยงพกแยกสำาหรบชาย-หญงและมทกนชดเจน

เรอง รายละเอยดมาตรฐานผลการสำารวจ

หมายเหตผาน มเงอนไข

ไมผาน

5. ทแปรงฟน 15. จดใหมทแปรงฟน กอกนำา และกระจก สะอาด เพยงพอ เหมาะสมกบวยและอยในสภาพใชงานไดด

6. การกำาจดขยะ/ นำาเสย/ พาหะนำาโรค

16. ภาชนะรองรบขยะทสะอาด สภาพด มฝาปด ไมรวซม ไมแตกราว มจำานวนเพยงพอตอการรองรบขยะ มการทำาความสะอาดและจดเกบออกจากอาคารทกวน ไมมขยะ เกลอนกลาดในบรเวณโรงเรยน17. มการคดแยกขยะแตละประเภท และจดใหมภาชนะรองรบขยะแยกประเภทพรอมสญลกษณ18. มทพกรวมขยะทมดชด ปองกนสตวและแมลงพาหะนำาโรค มการนำาไปกำาจดอยางถกวธ

มการดแลใหสะอาดอยเสมอ และมการรวบรวมนำาเสยทเกดขน ลงระบบบำาบดหรอรางระบายนำา19.มทอ/รางระบายนำาสภาพดไมอดตนโดยไมมนำาทวมขงเปนแหลงเพาะพนธสตวและแมลงพาหะนำาโรค20. มการบำาบดนำาเสยอยางเหมาะสม เชน บอดกไขมนหลมซม หรอระบบรองซม21. มการควบคมกำาจดแมลง สตวพาหะนำาโรคไดแก หน แมลงวน แมลงสาบ เปนตน22. มการตรวจสอบแหลงเพาะพนธยงลาย โดยภาชนะขงนำาในโรงเรยนตองไมมยงลาย และกำาจดแหลงเพาะพนธยง

7. การปองกนและความปลอดภย

23. มการตดตงอปกรณไฟฟาอยางปลอดภยและตรวจสอบใหอยในสภาพพรอมใชงาน

24. มระบบปองกน/อปกรณชวยในการดบไฟใหอยในสภาพพรอมใชงาน25. มการใหความรในเรองการดบเพลงเบองตนและฝกซอมหนไฟ อยางนอยปละ 1 ครง26. มการจดการแหลงนำาทมความเสยง/จดเสยง เชน ลอมรว ตดปายเตอน ฯลฯ27. จดใหมอปกรณสำาหรบชวยคนตกนำา เชน ไมเชอก ถง

แกลลอนพลาสตกเปลา8. กจกรรมการจดการสงแวดลอมทเออตอสขภาพ

28. มการจดกจกรรมการจดการสงแวดลอมและความปลอดภยในโรงเรยนไดแก การลดปรมาณและใชประโยชนจากขยะการปองกนอบตเหต พฤตกรรมอนามย เปนตน

แบบประเมนพฤตกรรมการบรโภคอาหารของเดกอาย 6-13 ป

ชอ-สกล.......................................................ครงท..............วนท..................................................

ความหมาย พฤตกรรมการบรโภคอาหารแตละขอนน หมายถง พฤตกรรทเหมาะสม หากพฤตกรรมในขอใด ไมปฏบต แสดงวา ตองปรบปรงพฤตกรรมในเรองนน

วธประเมน 1. ประเมนพฤตกรรมการบรโภคอาหารในชวง 1 สปดาห ทผานมา 2. ใหทำาเครองหมาย ลงในชองปฏบตหรอไมปฏบตในพฤตกรรมแตละขอ ถาไมปฏบตใหดวา

พฤตกรรมการบรโภคอาหารทเหมาะสมปฏบต

ไมปฏบตนอยกวา

มากกวา

1. กนอาหารเชาทมกลมอาหารอยางนอย 2 กลม คอ กลมขาว-แปงและเนอสตว หรอกลมขาว-แปง และนมทกวน

2. กนอาหารหลก วนละ 3 มอ (เชา กลางวน เยน) ทกวน

3. กนอาหารวาง วนละ 2 ครง (ชวงสายและชวงบาย) ทกวน

4. ปรมาณอาหารทบรโภคในแตละกลม4.1 กนอาหารกลมขาว-แปง

วนละ 8 ทพพ ทกวน

4.2 กนอาหารกลมผก

วนละ 4 ทพพ ทกวน

4.3 กนอาหารกลมผลไม

วนละ 3 สวน ทกวน

4.4 กนอาหารกลมเนอสตว

วนละ 6 ชอนกนขาว ทกวน

4.5 ดมนม นมรสจด วนละ 3 แกวหรอกลอง ทกวน

สำาหรบเดกไมอวน นมพรองมนเนย/นมขาดมนเนย วนละ 3

แกวหรอกลองทกวน สำาหรบเดกอวน

5. กนปลาสปดาหละอยางนอย 3 วน6. กนไข สปดาหละ 3-7 วน ๆ ละ 1 ฟอง7. กนอาหารทเปนแหลงธาตเหลก เชน ตบ เลอด

สปดาหละ 1-2 วน8. กนยาเมดเสรมธาตเหลก (เลอกใหตรงตาม

ภาวะการเจรญเตบโตของเดก)

สปดาหละ 1 ครง ๆ ละ 1 เมด สำาหรบเดกทมการเจรญเตบโตด

ทกวน ๆ ละ 1 เมด สำาหรบเดกทขาด

อาหารและกลมเสยงเปนเวลา 1 เดอน

พฤตกรรมการบรโภคอาหารทเหมาะสมปฏบต

ไมปฏบตนอยกวา

มากกวา

9. กนอาหารประเภทผด ทอด และกะท(เลอกใหตรงตามภาวะการเจรญเตบโตของเดก)

ไมมากกวา 3 อยางตอวน สำาหรบเดกทมการเจรญเตบโตด

ไมมากกวา 2 อยางตอวน สำาหรบเดกอวนและกลมเสยง

มากกวา 3 อยางตอวน สำาหรบเดกขาดอาหารและกลมเสยง

10.

ไมกนเนอสตวตดมน เชน หมสามชน ขาหม คอหม หนงไก หนงเปด

11.

ไมกนขนมทมรสหวาน เชน ไอตมหวานเยน ชอคโกแลต หมากฝรงลกอม เยลล เปนตน

12.

ไมดมเครองดมทมรสหวาน เชน นำาอดลม นำาหวาน โกโกเยนชาเยน นำาป น นำาผลไม นมเปรยว เปนตน

13.

ไมกนขนมเบเกอร เชน เคก พาย โดนท เปนตน

14.

ไมกนขนมขบเคยว เชน ปลาเสนปรงรส มนฝรงทอด ขนมปงเวเฟอร ขนมปงแทง เปนตน

15.

ไมเตมเครองปรงรสเคม เชน นำาปลา ซอว แมกก ในอาหารทปรงสกแลว ทกครง

16.

ไมเตมนำาตาลในอาหารทปรงสกแลว

แบบประเมนพฤตกรรมการบรโภคอาหารของเดกอาย 14-18 ป

ชอ-สกล.......................................................ครงท..............วนท..................................................

ความหมาย พฤตกรรมการบรโภคอาหารแตละขอนน หมายถง พฤตกรรทเหมาะสม หากพฤตกรรมในขอใด ไมปฏบต แสดงวา ตองปรบปรงพฤตกรรมในเรองนน

วธประเมน 1. ประเมนพฤตกรรมการบรโภคอาหารในชวง 1 สปดาห ทผานมา 2. ใหทำาเครองหมาย ลงในชองปฏบตหรอไมปฏบตในพฤตกรรมแตละขอ ถาไมปฏบตใหดวา

พฤตกรรมการบรโภคอาหารทเหมาะสมปฏบต

ไมปฏบตนอยกวา

มากกกวา

1. กนอาหารเชาทมกลมอาหารอยางนอย 2 กลม คอ กลมขาว-แปงและเนอสตว หรอกลมขาว-แปง และนมทกวน

2. กนอาหารหลก วนละ 3 มอ (เชา กลางวน เยน) ทกวน

3. กนอาหารวาง วนละ 2 ครง (ชวงสายและชวงบาย) ทกวน

4. ปรมาณอาหารทบรโภคในแตละกลม4.1 กนอาหารกลมขาว-แปง

วนละ 10 ทพพ ทกวน

4.2 กนอาหารกลมผก

วนละ 5 ทพพ ทกวน

4.3 กนอาหารกลมผลไม

วนละ 4 สวน ทกวน

4.4 กนอาหารกลมเนอสตว

วนละ 9 ชอนกนขาว ทกวน

4.5 ดมนม นมรสจด วนละ 3 แกวหรอกลอง ทกวน

สำาหรบเดกไมอวน นมพรองมนเนย/นมขาดมนเนย วนละ 3

แกวหรอกลองทกวน สำาหรบเดกอวน

5. กนปลาสปดาหละอยางนอย 3 วน6. กนไข สปดาหละ 3-7 วน ๆ ละ 1 ฟอง7. กนอาหารทเปนแหลงธาตเหลก เชน ตบ เลอด

สปดาหละ 1-2 วน8. กนยาเมดเสรมธาตเหลก (เลอกใหตรงตาม

ภาวะการเจรญเตบโตของเดก)

สปดาหละ 1 ครง ๆ ละ 1 เมด สำาหรบเดกทมการเจรญเตบโตด

ทกวน ๆ ละ 1 เมด สำาหรบเดกทขาดอาหารและกลมเสยงเปนเวลา 1 เดอน

พฤตกรรมการบรโภคอาหารทเหมาะสมปฏบต

ไมปฏบตนอยกวา

มากกกวา

9. กนอาหารประเภทผด ทอด และกะท(เลอกใหตรงตามภาวะการเจรญเตบโตของเดก)

ไมมากกวา 3 อยางตอวน สำาหรบเดกทม

การเจรญเตบโตด ไมมากกวา 2 อยางตอวน สำาหรบเดก

อวนและกลมเสยง มากกวา 3 อยางตอวน สำาหรบเดกขาด

อาหารและกลมเสยง10.

ไมกนเนอสตวตดมน เชน หมสามชน ขาหม คอหม หนงไก หนงเปด

11.

ไมกนขนมทมรสหวาน เชน ไอตมหวานเยน ชอคโกแลต หมากฝรงลกอม เยลล เปนตน

12.

ไมดมเครองดมทมรสหวาน เชน นำาอดลม นำาหวาน โกโกเยนชาเยน นำาป น นำาผลไม นมเปรยว เปนตน

13.

ไมกนขนมเบเกอร เชน เคก พาย โดนท เปนตน

14.

ไมกนขนมขบเคยว เชน ปลาเสนปรงรส มนฝรงทอด ขนมปงเวเฟอร ขนมปงแทง เปนตน

15.

ไมเตมเครองปรงรสเคม เชน นำาปลา ซอว แมกก ในอาหารทปรงสกแลว ทกครง

16.

ไมเตมนำาตาลในอาหารทปรงสกแลว

แบบประเมนจดแขงและจดออน (Strengths and Difficulties Questionnaire: SDQ) พ.ศ.

2546

แบบประเมนจดแขงจดออน (Strengths and Difficulties Questionnaire = SDQ) น เปนแบบประเมนของกรมสขภาพจต กระทรวงสาธารณสข พฒนาจาก The Strengths and Difficulties Questionnaire (SDQ) และเปนเครองมอทผานการวจยแลววามประสทธภาพในการคดกรองปญหาเดกไดด สามารถชวยเหลอครในการคดกรองปญหา และใหการชวยเหลอเบองตนแกเดกในโรงเรยน เหมาะทจะใชกบเดกอายระหวาง 4-16 ป แบบประเมนแตละชดม 2 หนาโดยมรายละเอยดดงน

หนาแรก เปนลกษณะพฤตกรรมจำานวน 25 ขอ มลกษณะของพฤตกรรมทง จดออน (ดาน 1-4) และจดแขง (ดาน 5) โดยสามารถจดเปนกลมพฤตกรรม 5 ดาน ไดแก

ดานท 1 ปญหาดานอารมณดานท 2 ปญหาพฤตกรรมอยไมนง/สมาธสน

ดานท 3 ปญหาพฤตกรรมเกเรดานท 4 ปญหาความสมพนธ

กบเพอน ดานท 5 ความสามารถทางสงคม

คะแนนรวมในดานท 1-4 เปนคะแนนทแสดงถงจดออนของเดกในดานนน ๆ (Total Difficulties score) สวนคะแนนในดานท 5 เปนคะแนนทแสดงถงจดแขงของเดก (Strength score) ซงเปนสวนสำาคญในการพจารณานำาจดแขงมาใชเพอใหการชวยเหลอแกปญหาจดออนดานอน ๆ แกเดกตอไป ในขณะเดยวกนคะแนนดานความสามารถทางสงคมกเปนตวบงชใหครไดทราบถงความยากงายในการแกปญหา ถาเดกมจดแขง (คะแนนดานความสามารถทางสงคมสง) การใหความชวยเหลอปญหาพฤตกรรมจะงายกวาเดกทไมมจดแขง (คะแนนดานความสามารถทางสงคมตำา) เปนตน

หนาท 2 ในดานหลงของแบบประเมน เปนการประเมนผลกระทบของพฤตกรรมวามความเรอรงสงผลกระทบตอบคคลรอบขาง ตอตวเดกเอง มผลตอสมพนธภาพทางสงคม และชวตประจำาวนของเดก มากนอยเพยงไร ซงในสวนนใชคำาสรปวา เปนระดบความรนแรงของปญหา“ ”

ขอแนะนำาในการใช

1. แบบประเมนจดแขงและจดออน ม 3 ชด คอ แบบประเมนทนกเรยนประเมนตนเอง ใชสำาหรบเดก

อาย 11-16 ป แบบประเมนทครประเมนนกเรยน ใชสำาหรบเดก

อาย 4-16 ป แบบประเมนทผปกครองประเมนนกเรยน ใชสำาหรบ

เดกอาย 4-16 ปแบบประเมนทง 3 ชดน มลกษณะขอคำาถามคลายคลง

กน รวมทงการตรวจใหคะแนน ยกเวนเกณฑการแปลผลตางกนเลกนอย

2. ครหรอผปกครองทจะประเมนพฤตกรรมนกเรยน ควรทำาความรจกและมความใกลชดกบนกเรยนไมนอยกวา 6 เดอนและ/หรอชวงระยะเวลาทครมนใจวารจกนกเรยนดแลว

3. ควรประเมนทง 25 ขอใหสมบรณในครงเดยวกน โดยครงแรกใหนกเรยนประเมนตนเองกอน และใชชดคร/ชดผปกครอง ทำาการประเมนนกเรยนซำา ควรเปนระยะเวลาทใกลเคยงกนเพอดผลทไดวาสอดคลองกนหรอไม

4. กรณทเหนวาผลทไดขดแยงกบความเปนจรง อาจใชแบบประเมนชดนในการสมภาษณหรอใชเครองมออนชวยในการพจารณาเพมเตม อยาลมวา ไมมเครองมอชนดใดสมบรณแบบ ขนอยกบสภาพความพรอมของผตอบแบบประเมนเปนสำาคญ แบบประเมนเปนเครองมอเพอชวยเหลอในการ คดกรองปญหานกเรยนเทานน ไมใชเปนตวชนำาครในการตดสนปญหานกเรยน การประเมนพฤตกรรมนกเรยน เปนการประเมนในชวง 6 เดอนทผานมา ยกเวนการใชเพอตดตามลกษณะพฤตกรรมของนกเรยน

เกณฑการวเคราะหผล

1. ใหใชแบบบนทกคะแนนและวเคราะหผล บนทกผลการประเมนและรวมคะแนนใน แตละดาน ดานจดแขงคอความสามารถทางสงคม และดานจดออน คอปญหาดานอารมณ พฤตกรรมอยไมนง/สมาธสน ปญหาพฤตกรรมเกเร/ความประพฤต ปญหาความสมพนธกบเพอน และคะแนนรวมปญหาพฤตกรรม โดยบนทกใหสอดคลองในชดเดกประเมนตนเอง ชดครประเมน และชดผปกครองประเมน

2. นำาผลคะแนนทไดในแตละดานคอจดแขง 1 ดานและคะแนนรวมจดออนทง 4 ดาน เทยบกบเกณฑการวเคราะห

3. การแปลผล แบงออกเปน 2 ดาน คอ 1) ดานบวก หรอดานความสามารถทางสงคม แปลผลวานกเรยนมจดแขง หรอไมมจดแขง 2) ดานลบ ใชคะแนนรวมของจดออนทง 4 ดานนำามาแปลผลนกเรยนแตละคนวา อยในกลมปกต เสยงหรอมปญหา

4. กรณทประเมนครบทง 3 ชด หากผลการวเคราะหแตกตางกนใหคำานงวา มโอกาสเปน ไปไดเนองจากอาจมมมมองทแตกตางกน ทงนควรดำาเนนการศกษาขอมลเพมเตม เพอประกอบการอธบาย ผลทได รวมทงการวางแผนใหการชวยเหลอตอไป

5. สามารถใชแบบประเมนดานสขภาพจตอน ๆ ได เชน แบบประเมน IQ EQ ฯลฯ

พ.ศ.2546 หนาท 1คร

แบบประเมนจดแขงและจดออนStrengths and Difficulties Questionnaire (SDQ)

ทำาเครองหมาย ในชอง ใตขอความ ไมจรง จรงบาง จรงแนนอน เพยงชองเดยวในแตละขอคำาถาม กรณาตอบทกขอ ใหใกลเคยงความเปนจรงกบพฤตกรรมของเดกทเกดขนในชวง 6 เดอนทผานมา หรอในชวง ปการศกษาน ชอเดก..................................................................................................................................เพศของเดก ชาย วน เดอน ปเกดของเดก.............................................................อายของเดก................ป หญง

ไมจรง

จรงบาง

จรงแนนอน

1.

ใสใจกบความรสกของผอน

2.

อยไมสข เคลอนไหวมาก ไมสามารถอยนงไดนาน

3.

บนปวดศรษะ ปวดทองหรอคลนไสบอย ๆ

4.

เตมใจแบงปนกบเดกอน (ขนม ของเลน ดนสอ ฯลฯ)

5.

แผลงฤทธบอย หรออารมณรอน

6.

คอนขางอยโดดเดยว มกเลนตามลำาพง

7.

โดยปกตแลว เชอฟง ทำาตามทผใหญบอก

8.

มความกงวลหลายเรอง ดเหมอนกงวลบอย

9.

ชวยเหลอถาใครบาดเจบ ไมสบายใจหรอเจบปวย

10.

หยกหยก หรอดนไปดนมาตลอดเวลา

11.

มเพอนสนทอยางนอยหนงคน

12.

มเรองตอสหรอรงแกเดกอนบอย ๆ

13.

ไมมความสข เศราหรอหรอรองไหบอย ๆ

14.

โดยทวไปเปนทชอบพอของเดกอน

15.

วอกแวกงาย ไมมสมาธ

16.

วตกกงวลหรอตดแจเมออยในสถานการณใหม เสยความมนใจงาย

17.

ใจดกบเดกทอายนอยกวา

18.

พดปดหรอขโกงบอย ๆ

19.

ถกเดกคนอนแกลงหรอรงแก

20.

มกอาสาชวยเหลอผอน (พอแม คร เดกอน)

21.

คดกอนทำา

22.

ขโมยของทบาน ทโรงเรยน หรอทอน

23.

เขากบผใหญไดดกวาเขากบเดกอน

24.

มความกลวหลายเรอง หวาดกลวงาย

25.

มสมาธในการตดตามทำางานจนเสรจ

โปรดกรอกเพมเตมถาคณมความเหนอน.......

พ.ศ.2546 หนาท 2คร

โดยรวมคณคดวาเดกมปญหาในดานอารมณ ดานสมาธ ดานพฤตกรรม หรอความสามารถเขากบผอนดานใดดานหนงหรอไม

ไมม มปญหา มปญหา มปญหาปญหา เลกนอย ชดเจน อยางรนแรง

ถาคณตอบ มปญหา“ .......” โปรดตอบขอ 1) – 4) ตอไปนดวย 1) ปญหาทม เกดขนมานานเทาไรแลว

นอยกวา 1 เดอน

1-5 เดอน 6-12 เดอน มากกวา 1 ป

2) เดกรสกหงดหงดหรอไมสบายใจกบปญหาทมหรอไมไมเลย เลกนอย คอนขางมาก มากทสด

3) ปญหาทม รวบกวนชวตประจำาวนของเดกในดานตาง ๆ ตอไปนหรอไมไมเลย เลกนอย คอนขางมาก มากทสด

การคบเพอน

การเรยนในหองเรยน

4) ปญหาทม ทำาใหคณหรอชนเรยนเกดความยงยากหรอไม

ไมเลย เลกนอย คอนขางมาก มากทสด

ในแตละสปดาหเดกคนนอยกบคณโดยเฉลยกชวโมง (โปรดระบ)...........................................................ชวโมง

ลายเซน.......................................................................................วนท...........................................

โปรดระบความสมพนธกบเดก (ครประจำาชน/อน ๆ)...........................................................

โปรดตรวจสอบอกครงวาทานตอบครบทกขอ

ขอบคณทใหความรวมมอในการกรอกแบบประเมนน

ข. แบบรายงาน แบบสรปขอมลการประเมนตนเองของโรงเรยนสงเสรมสขภาพ

ระดบเพชร แบบรายงานการประเมนภาวะการเจรญเตบโต

แบบรายงานการสำารวจสภาวะชองปากนกเรยน แบบรายงานการทดสอบสมรรถภาพทางกายของนกเรยน แบบรายงานการประเมนจดแขงจดออน (SDQ)

แบบสรปการประเมนตนเองตามเกณฑโรงเรยนสงเสรมสขภาพระดบเพชร

โรงเรยน..........................................................สำานกงานเขตพนทการศกษา............................สงกด......................................................ตำาบล....................................................อำาเภอ.........................................จงหวด........................................มนกเรยน...............................คน ขนาดโรงเรยน เลก กลาง ใหญ

มาตรฐานดาน/ตวชวด เกณฑประเมน ขอมลการดำาเนนงานโรงเรยนสงเสรมสขภาพ

1. โรงเรยนผานการประเมนรบรองเปนโรงเรยน

ณ ปจจบนเปนโรงเรยนสงเสรม

ครงท 1 .............................ครงท 2 ...............................

สงเสรมสขภาพระดบทอง สขภาพระดบทอง ครงท 3 .............................ครงท 4 ............................................................................................................................

การดำาเนนกจกรรมสขภาพของนกเรยนแกนนำา

2. มการจดตงชมรมสขภาพทมแกนนำานกเรยนรวมตว

นกเรยนดำาเนนกจกรรม

รายการชมรมดานสขภาพ....................................................

กนดำาเนนกจกรรมสขภาพอยางตอเนอง

อยางนอย 6 เดอนขนไป

.........................................................

....................................ชอชมรมทมการดำาเนนการตอเนอง (ตวอยาง 1 ชมรม).............................................................................................

3. มโครงงานสขภาพของนกเรยนทประสบผลสำาเรจ

มโครงงานทประสบความสำาเรจ

รายงานโครงงานของนกเรยนดานสขภาพหรอสงแวดลอม.................

ชดเจนในการลดปญหาสขภาพหรอสงแวดลอมใน

อยางนอย 1 เรอง ชอโครงงานทประสบความสำาเรจ 1 โครงงาน.....................................

โรงเรยนหรอชมชน

ผลสำาเรจของการดำาเนนงาน4. ภาวะการเจรญเตบโต

4.1 นกเรยนมนำาหนกตามเกณฑสวนสง (W/A)

ไมเกนรอยละ 7 -จำานวนนกเรยนทชงนำาหนก/วดสวนสง ทงหมด = ………………..คน

เกนเกณฑ (เรมอวนและอวน) -จำานวนนกเรยนทเรมอวนและอวน ทงหมด = ………………..คน คดเปนรอยละ ....................

4.2 นกเรยนมสวนสงตามเกณฑ ไมเกนรอยละ 5 -จำานวนนกเรยนคอนขางเตยและเตย ทงหมด

อาย (H/A) = ………………..คน ตำากวาเกณฑ (คอนขางเตยและเตย)

คดเปนรอยละ ....................

มาตรฐานดาน/ตวชวด เกณฑประเมน ขอมล5.

นกเรยนไมมฟนแทผ อดและถอน : รอยละ 45 ขนไปสำาหรบนกเรยน

-นกเรยนชน ป.1-ป.6 ทไดรบการตรวจฟน ทงหมด = …………..คน

ประถมศกษาปท 1-6 ไมมฟนแทผ

นกเรยนทไมมฟนแทผ อด ถอน ทงหมด = …………..คน

อดและถอน คดเปนรอยละ ..............- นกเรยนชน ม.1-ม.3 ทไดรบการตรวจฟน ทงหมด = …………..คน

: รอยละ 35 ขนไปสำาหรบนกเรยน

นกเรยนทไมมฟนแทผ อด ถอน ทงหมด = …………..คน

มธยมศกษาปท 1-3 ไมมฟนแทผ

คดเปนรอยละ ..............

อดและถอน6 นกเรยนอาย 7-18 ปมสมรรถภาพ นกเรยนผานเกณฑ -นกเรยนชน ป.1 ขนไปทไดรบการทดสอบ

. ทางกายทสมพนธ ประเมนทง 3 ดาน สมรรถภาพทางกาย กบสขภาพ (Health-related Physical Fitness)

รอยละ 80 ขนไป ทงหมด = …………..คน

ผานเกณฑ นกเรยนผานเกณฑระดบปานกลางขนไป ทงหมด = …………..คน คดเปนรอยละ ..............

7.

นกเรยนทมปญหาสขภาพจตไดรลการดแลชวยเหลอ

นกเรยนทมปญหาสขภาพจตทกคน

-นกเรยนทไดรบการประเมนดานสขภาพจต ทงหมด = …………..คน

ไดรบการดแลชวยเหลอ นกเรยนทมปญหาสขภาพจต ทงหมด = ………....คน คดเปนรอยละ ..............นกเรยนทมปญหาสขภาพจต = ………....คน ไดรบการดแลชวยเหลอ คดเปนรอยละ ..............

8.

นกเรยนมความรและทกษะดานสขอนามยทางเพศ

มการจดกจกรรมพฒนาผเรยนดาน

ชอกจกรรมพฒนาผเรยน (หรอโครงการ/ชมรม)..................................

สขอนามยทางเพศ ............................................................................................................

อยางนอยภาคการศกษาละ 1 เรอง

ดำาเนนงานภาคการศกษาท.................ป...................

มาตรฐานดาน/ตวชวด เกณฑประเมน ขอมล9.

การสบบหรในโรงเรยน ไมมการสบบหรในโรงเรยน

ชอกจกรรมหรอโครงการรณรงค/ปองกน............................................ ..........................................................................................................

10.

นกเรยนทมสายตาและการไดยนผดปกต ไดรบ

นกเรยนชนประถมศกษาปท 1 และ/

1.นกเรยนชน ป .1 ทไดรบการตรวจสายตาและการไดยน ทงหมด......คน

การแกไข หรอชนมธยมศกษาปท 1 ทกคน

มปญหาดานสายตา ...............คน ไดรบการแกไข.................คน

ทมปญหาไดรบการแกไข มปญหาดานการไดยน ............คน ไดรบการแกไข.................คน2.นกเรยนชน ม .1 ทไดรบการตรวจสายตาและ

การไดยน ทงหมด......คน มปญหาดานสายตา ...............คน ไดรบการแกไข.................คน มปญหาดานการไดยน ............คน ไดรบการแกไข.................คน

11.

มโครงการแกไขปญหาสขภาพหรอสงแวดลอม

มโครงการทประสบความสำาเรจ

รายการโครงการดานสขภาพ...................................................................

ทมความชกสงหรอเปนอนตรายตอสขภาพ

อยางนอย 1 โครงการ ................................................................................................................

นกเรยนไดเปนผลสำาเรจ ................................................................................................................ชอโครงการทประสบความสำาเรจ 1 โครงการ................................................................................................................

12.

นำาบรโภคปลอดภยและเพยงพอ -มผลการตรวจวเคราะหคณภาพนำา

-จำานวนจดทสงตวอยางตรวจวเคราะห นำาบรโภคฯ (20 รายการ)........จด

ผานเกณฑมาตรฐานคณภาพนำาบรโภค

วนทรายงานผล.....................................

กรมอนามย พ.ศ.2553 -จำานวนจดทสงตวอยางตรวจโคลฟอรมแบคท

ไมเกน 1 ป เรยและฟคลโคลฟอรมและมผลการตรวจดานแบคทเรย

แบคทเรย ทก 6 เดอน.......................................จด

(โคลฟอรมแบคทเรยและฟคล

วนทรายงานผล......................................

โคลฟอรมแบคทเรย) ผานเกณฑทก

-จำานวนจดบรการนำาดม................จดตอผใช.................คน

6 เดอน -ระบแหลงนำาบรโภคในโรงเรยน-มจดบรการนำาดม 1 ทตอนกเรยน

..........................................................

.....................................................และบคลากร 75 คน

มาตรฐานดาน/ตวชวด เกณฑประเมน ขอมล13.

สวมผานเกณฑมาตรฐาน HAS สวมทกจดผานเกณฑมาตรฐาน 16 ขอ

จำานวนนกเรยนหญงทงหมด.............คน นกเรยนชายทงหมด............คน- จำานวนหองสวม/ทปสสาวะในโรงเรยน นกเรยนหญง..........ท นกเรยนชาย................ท สวมนงราบ.............ท โถปสสาวะชาย............ท

14.

มการจดหรอจำาหนายอาหารวางทมคณคาทาง

ทกวนเปดเรยน ตวอยางรายการอาหารวาง/เครองดมทจำาหนายในโรงเรยน

โภชนาการ ไมหวานจด ไมเคมจดและไมม

ขนม/อาหารวาง......................................................................................

ไขมนสง ................................................................................................................เครองดม...................................................................................................................................................................................................................

15.

มการสงเสรมใหนกเรยนทกคนไดบรโภคผก

นกเรยนไดรบประทานผกเพยงพอตาม

ปรมาณผกทซอตอมอตอวน

มอกลางวน ตามปรมาณทแนะนำา

ปรมาณทแนะนำา ทกวนเปดเรยน

1.กรณโรงเรยนจดหรอจำาหนายอาหารกลางวน

นกเรยนชนอนบาล จำานวนนกเรยนทงหมด......................คน: 3 ชอนกนขาว/มอ/คน ชนอนบาล..............คน ชนประ

ถมฯ............คน/ ชนมธยมฯ...........คน รวมปรมาณผกทซอ

ทงหมด ...................... กโลกรม นกเรยนชนประถมศกษา 2.กรณใหรานคาจำาหนาย (เฉพาะรานขายอาหาร

มอหลก เชน : 4 ชอนกนขาว/มอ/คน ขายขาวแกง กวยเตยว ฯลฯ)

รานท 1 ขาย................รวมปรมาณผกทซอทงหมด..................ก.ก.ตอมอ

นกเรยนชนมธยมศกษา รานท 2 ขาย................รวมปรมาณผกทซอทงหมด..................ก.ก.ตอมอ

: 5 ชอนกนขาว/มอ/คน รานท 3 ขาย................รวมปรมาณผกทซอทงหมด..................ก.ก.ตอมอรานท 4 ขาย................รวมปรมาณผกทซอทงหมด..................ก.ก.ตอมอ(จำานวนทขายอาหารรวมทกเมน.........จาน/ชาม ตอวน/เฉลย นร. 1 คนรบประทานอาหาร 1 จาน/ชาม)

มาตรฐานดาน/ตวชวด เกณฑประเมน ขอมล16.

โรงอาหารผานเกณฑมาตรฐาน โรงอาหารผานเกณฑ ผลการดำาเนน

สขาภบาล มาตรฐาน 30 ขอ งาน......................................................................................

อาหารในโรงเรยน ..................................................................................................................

17.

การบาดเจบในโรงเรยนททำาใหนกเรยนตอง

ไมมนกเรยนบาดเจบททำาใหตองพก

ผลการดำาเนนงาน......................................................................................

พกรกษาตวในโรงพยาบาล รกษาตวในโรงพยาบาลในชวงรอบป

..........................................................

........................................................ทผานมา

18.

มการจดการปญหาทเกดจากมลภาวะภายนอก

มการจดการทกปญหา (ถาม)

ระบปญหามลภาวะ (ถาม).........................................................................

โรงเรยนทมผลกระทบตอสขภาพ

..........................................................

........................................................การแกไข.....................................................................................................................................................................................................................

19.

โรงเรยนผานเกณฑมาตรฐานสขาภบาล

สงแวดลอมในโรงเรยนผานเกณฑ

ผลการดำาเนนงาน......................................................................................

สงแวดลอมในโรงเรยน 20 ขอ ..................................................................................................................

ขอรบรองวาขอมลการประเมนดงกลาวขางตนเปนความจรงลงชอ...........................................................ผบรหารโรงเรยน

(.......................................................) ตำาแหนง...................................................

วนท............................................

สรปรายงานการประเมนภาวการณเจรญเตบโต (นกเรยนรายคน)

โรงเรยน...............................................................ชน..............หองเรยนท..............ภาคเรยนท...........ปการศกษา...................วน/เดอน/ป ทประเมน...........................

ลำาดบ

ชอ-สกล วดป.

อาย นำาหนก

สวนสง

นำาหนกตามเกณฑสวนสง (W/H) สวนสงตามเกณฑอาย (H/A)

ท เกด

ป/เดอน

(กก.)

(ซ.ม.)

ผอม

คอนขาง

สมสวน

ทวม

เรม อวน

เตย คอนขาง

สงตาม

คอนขาง

สงกวา

ผอม อวน

เตย เกณฑ

สง เกณฑ

รวม

สรปรายงานการประเมนภาวการณเจรญเตบโต (รายชนและภาพรวมของโรงเรยน)

โรงเรยน......................................................................ชน..................ภาคเรยนท.................ปการศกษา.........................วน/เดอน/ป................................

ชนเรยน

จำานวนนกเรยน

จำานวนนกเรยนท

4.1 นกเรยนมนำาหนกตามเกณฑสวนสง (W/H)

4.2 นกเรยนมสวนสงตามเกณฑอาย(H/A)

ทงหมด ชงนำาหนกและ

เกนเกณฑ (เรมอวนและอวน) ตำากวาเกณฑ (คอนขางเตยและเตย)

(คน) วดสวนสง (คน)

คอนขางผอม

ผอม

เรมอวน

อวน

รวมคอนขางเตย

เตย

รวม

จำานวน

รอยละ

จำานวน

รอยละ

ประถมศกษาปท 1

ประถมศกษาปท 2

ประถมศกษา

ปท 3ประถมศกษา

ปท 4ประถมศกษา

ปท 5ประถมศกษา

ปท 6มธยมศกษา

ปท 1มธยมศกษา

ปท 2มธยมศกษา

ปท 3มธยมศกษา

ปท 4มธยมศกษา

ปท 5มธยมศกษา

ปท 6รวม

สรปรายงานการประเมนภาวการณเจรญเตบโตของนกเรยนชนอนบาล

โรงเรยน...............................................................................ชน................ภาคเรยนท...................ปการศกษา.................วน/เดอน/ป...................................

ชนเรยน

จำานวนนกเรยน

จำานวนนกเรยน

นำาหนกตามเกณฑสวนสง (W/H) สวนสงตามเกณฑอาย (H/A)

ทงหมด ทชงนำาหนกและ ผอ

ม

คอนขาง

สมทวม

เรม

อวน เตย

คอนขาง

สงตาม

คอนขาง

สง

(คน) วดสวนสง (คน)

ผอม สวน อวน เตย เกณฑ

สง กวาเกณฑ

อนบาล 1

อนบาล 2

อนบาล 3

รวม

สรปรายงานผลการตรวจสขภาพชองปากและฟน (นกเรยนรายคน)

โรงเรยน………………………………………………………………….ชน/หอง..............ภาคเรยนท...........ปการศกษา....................... ผสำารวจ............................................................หนวยงาน......................................วนทสำารวจ......................

ลำาดบ

ชอ-สกล

ฟนแทผ หรอ อด หรอถอน

สภาวะฟนผ (จำานวนซ) สภาวะเหงอก

อกเสบท (ม = 1 ไมม = 0) ผ ถอน

อด

รวม

12345678910111213141516171819202122232425

จำานวนนกเรยนทไมมฟนแทผ

รวม อด และ ถอน

.......คนคดเปนรอยละ...............

หมายเหต : สภาวะฟนผ - ผ หมายถง ฟนผ (ซ) ทยงไมไดรบการ

รกษา/แกไข - อด หมายถง ฟนผ (ซ) ทไดรบการรกษา/แกไขแลว

สรปรายงานผลการตรวจสขภาพชองปากและฟนนกเรยน (รายชนและภาพรวมของโรงเรยน)

ภาคเรยน.................ปการศกษา........................

โรงเรยน..........................................................ตำาบล...............................อำาเภอ..........................จงหวด...................................

ผรายงาน........................................................หนวยงาน..........................................วนท.......................................

ชนเรยนจำานวนนกเรยน

ทงหมด

จำานวนนกเรยน จำานวนนกเรยนทไดรบการตรวจ ทไมมฟนผ อดและ

ถอนประถมศกษาปท

1ประถมศกษาปท

2ประถมศกษาปท

3ประถมศกษาปท

4ประถมศกษาปท

5

ประถมศกษาปท 6

มธยมศกษาปท 1

มธยมศกษาปท 2

มธยมศกษาปท 3

มธยมศกษาปท 4

มธยมศกษาปท 5

มธยมศกษาปท 6

รวม

สรปผล

1. รอยละของนกเรยนประถมศกษาปท 1-6 ไมมฟนแทผ อดและถอน

สตรคำานวณ จำานวน นร. ป.1 – 6 ไมมฟนแทผ อดและถอน x 100= …………………………………

จำานวน นร. ป.1 – 6 ทงหมดทไดรบการตรวจ2. รอยละของนกเรยนมธยมศกษาปท 1-3 ไมมฟนแทผ อดและถอน

สตรคำานวณ จำานวน นร. ม.1 – ม.3 ไมมฟนแทผ อดและถอน x 100 = …………………………………

จำานวน นร. ม.1 – ม.3 ทงหมดทไดรบการตรวจ

หมายเหต การรายงานผลการตรวจสขภาพชองปากและฟนนกเรยน ใหรายงานทกระดบชนตงแต ป.1- ม.6 การคำานวณคารอยละการผานเกณฑในระดบมธยมศกษาคดคารอยละของนกเรยนชน ม.1 - ม.3

สรปรายงานการทดสอบสมรรถภาพทางกาย (นกเรยนรายคน)

โรงเรยน...........................................................ชน..............ภาคเรยนท................ปการศกษา...................วน/

เดอน/ปททดสอบ...........................................................

ลำาดบท

ชอ-สกลอาย

ความอดทนของระบบไหลเวยนโลหตและหายใจ

ความแขงแรงและความอดทนของกลามเนอ

ความออนตวของกลามเนอ

สรปผลกจกรรมท

ทดสอบ..............................................กจกรรมท

ทดสอบ........................................กจกรรมท

ทดสอบ........................................ผล ระดบสมรรถภาพ ผล ระดบสมรรถภาพ ผล ระดบสมรรถภาพ ผา

นไม

ผานทดสอบ

ด ด ปาน ตำา ตำา ทดสอบ

ด ด ปาน ตำา ตำา ทดสอบ

ด ด ปาน ตำา ตำา

(คะแนน)

มาก กลาง

มาก (คะแนน)

มาก กลาง

มาก (คะแนน)

มาก กลาง

มาก

รวม

ระบเกณฑทใชทดสอบสมรรถภาพทางกาย...........................................................................

สรปรายงานการทดสอบสมรรถภาพทางกายนกเรยน (รายชนและภาพรวมของโรงเรยน)

โรงเรยน..............................................................................ภาคเรยนท...............ปการศกษา..................................วน/เดอน/ป.....................................

ชนเรยน

จำานวนนกเรย

นทงหมด

จำานวนนกเรยนทไดรบ

การทดสอบ

สรปผลการผานเกณฑการทดสอบสมรรถภาพทางกาย

ผาน (คน) ไมผาน (คน)

ประถมศกษาปท 1

ประถมศกษาปท 2

ประถมศกษาปท 3

ประถมศกษาปท 4

ประถมศกษาปท 5

ประถมศกษาปท 6

มธยมศกษาปท 1

มธยมศกษาปท 2

มธยมศกษาปท 3

มธยมศกษาปท 4

มธยมศกษาปท 5

มธยมศกษาปท 6

รวม A B Cรอยละนกเรยนผานเกณฑการทดสอบสมรรถภาพทางกาย = B x 100

A

รอยละนกเรยนไมผานเกณฑการทดสอบสมรรถภาพทางกาย = C x 100 A

สรปรายงานการประเมนจดแขงจดออน : SDQ (นกเรยนรายคน)

โรงเรยน..........................................................................ชน...............ภาคเรยนท...........ปการศกษา............................วน/เดอน/ปทประเมน.....................................

ลำาดบท

ชอ-สกล

พฤตกรรมจดออน พฤตกรรมจดแขง(Difficulty Scores) (Strength Scores)

ดานอารมณ ดานพฤตกรรมเกเร ดานพฤตกรรมไมนง-สมาธสน ความสมพนธกบเพอน ผลการประเมนรวมทง 4 ดาน ดานความสามารถทางสงคมคะแน

นแปลผล คะแน

นแปลผล คะแน

นแปลผล คะแน

นแปลผล คะแนน แปลผล คะแนน แปลผล

ปกต เสยง มปญห

า

ปกต เสยง มปญห

า

ปกต

เสยง มปญห

า

ปกต เสยง มปญหา

ปกต เสยง มปญหา มจดแขง

ไมมจดแขง

(0.3)

(4) (5-10)

(0.3)

(4) (5-10)

(0.3)

(6) (7-10)

(0.3)

(5) (6-10) (0.13) (14-16)

(17-40) (5-10) (0-4)

รวม

สรปรายงานการประเมนจดแขงจดออน : SDQ (รายชนและภาพรวมของโรงเรยน)

โรงเรยน.....................................................................................ภาคเรยนท.................ปการศกษา........................วน/เดอน/ป...................................

ชนเรยน จำานวนนกเรยน พฤตกรรมจดออน (Difficulty Scores)

พฤตกรรมจดแขง (Strength Scores)

นกเรยนทมปญหาไดรบการดแลชวย

เหลอ (คน)ผลการประเมนรวมทง 4 ดาน ดานความสามารถทาง

สงคมปกต เสยง มปญหา ม ไมม

(คน) (คน) (คน)

ประถมศกษาปท 1

ประถมศกษาปท 2

ประถมศกษาปท 3

ประถมศกษาปท 4

ประถมศกษาปท 5

ประถมศกษาปท 6

มธยมศกษาปท 1

มธยมศกษาปท 2

มธยมศกษาปท 3

มธยมศกษาปท 4

มธยมศกษาปท 5

มธยมศกษาปท 6

รวม

*รอยละของนกเรยนทมปญหาสขภาพจตไดรบการดแลชวยเหลอ = จำานวนนกเรยนทไดรบการดแลชวยเหลอ x 100 =……………………………………..

จำานวนนกเรยนทมปญหาสขภาพจต

การทดสอบสายตา

วน เดอน ป

ชนจำานวนนกเรยนทไดรบการทดสอบสายตา (คน)

โดยใชแผนทดสอบสายตาไดรบการทดสอบ

ผดปกต แนะนำา/

แกไข/สงตอ

รวม

รอยละของนกเรยนชน ป.1 ขนไป = จำานวนนกเรยนชน ป.1 ขนไปทไดรบการทดสอบสายตา x 100 = ........

ทไดรบการทดสอบสายตา จำานวนนกเรยนชน ป.1 ขนไปทงหมด

การทดสอบการไดยน

วน เดอน ป

ชน จำานวนนกเรยนทไดรบการทดสอบการไดยน (คน)

ไดรบการทดสอบ

การไดยนผดปกต

แนะนำา/

แกไข/สงตอ

รวม

รอยละของนกเรยนชน ป.1 ขนไปทไดรบการทดสอบการไดยนอยางงาย

= จำานวนนกเรยนชน ป.1 ขนไปทไดรบการทดสอบการไดยนอยางงาย x 100 = ................

จำานวนนกเรยนชน ป.1 ขนไปทงหมด

11. ความเชอมโยงระหวางมาตรฐานโรงเรยนสงเสรมสขภาพและมาตรฐานการศกษา

พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ.2542 มเจตนารมณใหการจดการศกษาตองเปนไปเพอพฒนา คนไทยใหเปนมนษยทสมบรณ ทงรางกาย จตใจ สตปญญา ความร และคณธรรม มจรยธรรมและวฒนธรรม ในการดำารงชวตสามารถอยรวมกบผอนไดอยางมความสข และใหมระบบการประกนคณภาพการศกษาทงภายในและภายนอก เพอพฒนาคณภาพและมาตรฐานการศกษาของประเทศใหดยงขน นบเปนสวนหนงของกระบวนการบรหารการศกษาทตองดำาเนนการอยางตอเนอง ดงนน สถานศกษาจงตองมการพฒนาคณภาพดานการศกษาใหสอดคลองกบมาตรฐานของหนวยงานและตนสงกด เพอรองรบมาตรฐานการประเมนคณภาพ ทงจากหนวยงานตนสงกดและหนวยงานภายนอก

แนวทางขององคการอนามยโลก มงใหมการพฒนาสขภาพควบคไปกบการศกษาโดยใชโรงเรยนเปนศนยกลางของการพฒนาเพอใหเกดความยงยน ดงนน เมอวเคราะหความเชอมโยงระหวางมาตรฐานโรงเรยนสงเสรมสขภาพกบมาตรฐานการศกษาและมาตรฐานการประเมนคณภาพภายนอก พบวา มความสอดคลองกน ซงอาจกลาวไดวา การดำาเนนโครงการโรงเรยนสงเสรมสขภาพและโรงเรยนสงเสรมสขภาพระดบเพชร มสวนทำาใหสถานศกษาสามารถกาวเขาสระดบคณภาพในหลายมาตรฐานและตวบงช ตามตารางแสดง ดงน

ตารางแสดงความเชอมโยง

ระหวางมาตรฐานโรงเรยนสงเสรมสขภาพกบมาตรฐานการศกษาและมาตรฐานการประเมนคณภาพภายนอก

มาตรฐานโรงเรยนสงเสรมสขภาพ มาตรฐานการศกษา

มาตรฐานการประเมนคณภาพภายนอก

ระดบการศกษาขนพนฐาน : ประถมและมธยม

องคประกอบของ

ตวชวดของโรงเรยนสงเสรม

มาตรฐานและตวบงช

มาตรฐานการศกษา

หลกสตรแกนกลาง

มาตรฐาน : มาตรฐานและตวบงช:

โรงเรยนสงเสรมสขภาพ

สขภาพระดบเพชร ของมาตรฐาน ขนมาตรฐาน การศกษาขนพนฐาน

รอบท 2 รอบท 3

การศกษาของชาต

พ.ศ.2554 พ.ศ.2551 (พ.ศ.2549-2553)

(พ.ศ.2554-2558)

1.นโยบายของโรงเรยน

1.โรงเรยนผานการรบรอง

2.แนวทางจดการศกษา

การพฒนาผเรยน

- 10.ผบรหารมภาวะ

6.การบรหารและการ

เปนโรงเรยนสงเสรมสขภาพ

2.3 มการบรหาร

มาตรฐานท 8 ผบรหาร

ผนำาและมความ พฒนาสถานศกษา

ระดบทอง จดการทใชสถาน ปฏบตงานตาม สามารถในการ 6.2 ระดบประ

ศกษา บทบาท บรหาร สทธ เปนฐาน หนาทอยางมประ

สทธจดการ ผลของผ

บรหารภาพและเกดประสทธผล

สถานศกษาในการบรหารโดยใชสถานศกษาเปนฐานและการจดการศกษาใหบรรลวตถประสงคของสถานศกษาและกลมสาระการเรยนร

มาตรฐานโรงเรยนสงเสรมสขภาพ มาตรฐานการศกษา

มาตรฐานการประเมนคณภาพภายนอก

ระดบการศกษาขนพนฐาน : ประถมและมธยม

องคประกอบของ

ตวชวดของโรงเรยนสงเสรม

มาตรฐานและตวบงช

มาตรฐานการศกษา

หลกสตรแกนกลาง

มาตรฐาน : มาตรฐานและตวบงช:

โรงเรยนสงเสรมสขภาพ

สขภาพระดบเพชร ของมาตรฐาน ขนมาตรฐาน การศกษาขนพนฐาน

รอบท 2 รอบท 3

การศกษาของชาต

พ.ศ.2554 พ.ศ.2551 (พ.ศ.2549-2553)

(พ.ศ.2554-2558)

2.การบรหารจดการ

2. มการจดตงชมรมสขภาพ

2.แนวการจดการศกษา

มาตรฐานท 11 - 11.สถานศกษามการ

6.การบรหารและการ

ในโรงเรยน ทมแกนนำานกเรยนรวมตวกน

2.3 มการบรหาร

สถานศกษามการจด

จดองคกร โครงสราง

พฒนาสถานศกษา

ดำาเนนกจกรรมสขภาพอยาง

จดการทใชสถานศกษา

สภาพแวดลอมและ

และการบรหารงาน

6.2 ระดบประสทธ

ตอเนอง เปนฐาน บรการทสงเสรมให

อยางเปนระบบครบ

ผลของผบรหาร

ผเรยนพฒนาเตม

วงจร ใหบรรล สถานศกษาในการ

ศกยภาพ เปาหมายการศกษา

บรหารโดยใช

สถานศกษาเปนฐานและการจดการศกษาใหบรรลวตถประสงคของสถานศกษาและกลมสาระการเรยนร

มาตรฐานโรงเรยนสงเสรมสขภาพ มาตรฐานการศกษา

มาตรฐานการประเมนคณภาพภายนอก

ระดบการศกษาขนพนฐาน : ประถมและมธยม

องคประกอบของ

ตวชวดของโรงเรยนสงเสรม

มาตรฐานและตวบงช

มาตรฐานการศกษา

หลกสตรแกนกลาง

มาตรฐาน : มาตรฐานและตวบงช:

โรงเรยนสงเสรมสขภาพ

สขภาพระดบเพชร ของมาตรฐาน ขนมาตรฐาน การศกษาขนพนฐาน

รอบท 2 รอบท 3

การศกษาของชาต

พ.ศ.2554 พ.ศ.2551 (พ.ศ.2549-2553)

(พ.ศ.2554-2558)

3. โครงการรวมระหวางโรงเรยนและชมชน

3. มโครงงานสขภาพนกเรยน

3. แนวการสรางสงคม

มาตรฐานท 13 สถาน

การงานอาชพและ

3. ผเรยนมทกษะใน

3. ผเรยนมความใฝร

ทประสบผลสำาเรจชดเจนใน

แหงการเรยนร/สงคม

ศกษามการสราง เทคโนโลย การทำางาน รกการ

ใฝเรยน

การลดปญหา แหงความร สงเสรม สาระท 1 ทำางาน สามารถ 3.1 ระดบ

สขภาพหรอ สนบสนนให ทำางาน สมฤทธสงแวดลอมในโรงเรยนหรอ

3.1 การบรหาร

สถานศกษาเปนสงคม

การดำารงชวตและ

รวมกบผอนได และม

ผลโดยเฉลยสามป

ชมชน วชาการและสรางความ

แหงการเรยนร ครอบครว เจตคตทดตออาชพ

ยอนหลงของผเรยนทม

11. มโครงการแกไขปญหา

รวมมอระหวางสถาน

สจรต นสยรกการอาน สนใจ

ดานหรอสงแวดลอมทมความ

ศกษากบชมชนใหเปน

4. ผเรยนมความ

แสวงหาความรจาก

ชกสงหรอเปนอนตรายตอ

สงคมแหงการเรยนร/

สามารถในการ แหลงตาง ๆ รอบตว

สขภาพนกเรยนไดเปนผล

สงคมแหงความร

วเคราะห และสามารถเรยนร

สำาเรจ คดสงเคราะห ดวยตนเองไดมวจารณญาณ มความ

3.3 ระดบสมฤทธ

คดสรางสรรค คดไตร

ผลโดยเฉลยสามป

ตรองและมวสยทศน

ยอนหลงของผเรยนสามารถใชเทคโนโลยในการเรยนร

มาตรฐานโรงเรยนสงเสรมสขภาพ มาตรฐานการศกษา

มาตรฐานการประเมนคณภาพภายนอก

ระดบการศกษาขนพนฐาน : ประถมและมธยม

องคประกอบของ

ตวชวดของโรงเรยนสงเสรม

มาตรฐานและตวบงช

มาตรฐานการศกษา

หลกสตรแกนกลาง

มาตรฐาน : มาตรฐานและตวบงช:

โรงเรยนสงเสรมสขภาพ

สขภาพระดบเพชร ของมาตรฐาน ขนมาตรฐาน การศกษาขนพนฐาน

รอบท 2 รอบท 3

การศกษาของ พ.ศ.2554 พ.ศ.2551 (พ.ศ.2549-2553)

(พ.ศ.2554-2558)

ชาต 1.4 สถานศกษา

4.ผเรยนคดเปน

สงเสรมความสมพนธ

ทำาเปน

และความรวมมอกบ

4.1 ระดบสมฤทธ

ชมชนในการพฒนา

ผลโดยเฉลยสามป

การศกษา ยอนหลงของผเรยนทมความสามารถในการคด วเคราะห 6.1 ระดบความสำาเรจของคณะ

กรรมการสถานศกษาขนพนฐานในการกำากบดแลและขบเคลอนการดำาเนนงานของสถานศกษา

มาตรฐานโรงเรยนสงเสรมสขภาพ มาตรฐานการศกษา

มาตรฐานการประเมนคณภาพภายนอก

ระดบการศกษาขนพนฐาน : ประถมและมธยม

องคประกอบของ

ตวชวดของโรงเรยนสงเสรม

มาตรฐานและตวบงช

มาตรฐานการศกษา

หลกสตรแกนกลาง

มาตรฐาน : มาตรฐานและตวบงช:

โรงเรยนสง สขภาพระดบเพชร ของมาตรฐาน ขนมาตรฐาน การศกษาขน รอบท 2 รอบท 3

เสรมสขภาพ พนฐานการศกษาของ

ชาตพ.ศ.2554 พ.ศ.2551 (พ.ศ.2549-

2553)(พ.ศ.2554-

2558)

4. การจดสงแวดลอม

9.การสบบหรในโรงเรยน

2.แนวการจดการศกษา

มาตรฐานท 11 วทยาศาสตร 1.ผเรยนมคณธรรม

1.ผเรยนมคณธรรม

ในโรงเรยนทเออตอ

12.นำาดมบรโภคปลอดภย

2.1 การจดหลกสตร

สถานศกษามการจด

สาระท 2 จรยธรรม และคานยม

จรยธรรมและคานยม

สขภาพ และเพยงพอ การเรยนรและสภาพ

สภาพแวดลอมและ

ชวตกบสงแวดลอม

ทพงประสงค ทพงประสงค

13.สวมผานเกณฑ HAS

แวดลอมทสงเสรมให

บรการทสงเสรมให

สขศกษาและ 12.สถานศกษามการ

1.1 ระดบสมฤทธผล

17.การบาดเจบในโรงเรยนท

ผเรยนไดพฒนาตาม

ผเรยนพฒนาเตม

พลศกษา จดกจกรรมและการ

โดยเฉลยสามปยอน

ทำาใหนกเรยนตองพกรกษา

ธรรมชาตและเตม

ศกยภาพ สาระท 4 การสราง

เรยนการสอนโดยเนน

หลงของผเรยนทปฏบต

ตวในโรงพยาบาล ศกยภาพ เสรมสขภาพ ผเรยนเปนสำาคญ

หนาทนกเรยนทด

สมรรถภาพ ของโรงเรยน

และการปองกนโรค

6.การบรหารและการพฒนาสถานศกษา

มาตรฐานโรงเรยนสงเสรมสขภาพ มาตรฐานการศกษา

มาตรฐานการประเมนคณภาพภายนอก

ระดบการศกษาขนพนฐาน : ประถมและมธยม

องคประกอบของ

ตวชวดของโรงเรยนสงเสรม

มาตรฐานและตวบงช

มาตรฐานการศกษา

หลกสตรแกนกลาง

มาตรฐาน : มาตรฐานและตวบงช:

โรงเรยนสงเสรมสขภาพ

สขภาพระดบเพชร ของมาตรฐาน ขนมาตรฐาน การศกษาขนพนฐาน

รอบท 2 รอบท 3

การศกษาของชาต

พ.ศ.2554 พ.ศ.2551 (พ.ศ.2549-2553)

(พ.ศ.2554-2558)

18.มการจดการปญหาทเกด

สาระท 5 6.1 ระดบความ

จากมลพษทมผลกระทบตอ

ความปลอดภยใน

สำาเรจของคณะ

สขภาพ ชวต กรรมการสถานศกษา

19.โรงเรยนผานเกณฑ

ขนพนฐานในการ

มาตรฐานสขาภบาลสงแวด

กำากบดแลและ

ลอมในโรงเรยน ขบเคลอนการดำาเนนงานของสถานศกษา

5.บรการอนามย 5.นกเรยนไมม 1.คณลกษณะ มาตรฐานท 1 วทยาศาสตร 2.ผเรยนมสข 2.ผเรยนม

ฟนแทผ อด ของคน นสย สขภาพกายโรงเรยน และถอน ไทยทพง

ประสงค ทงในผเรยนมสขภาวะทดและ

สาระท 1 สงมชวต

สขภาพกาย และ

และสขภาพจตทด

10.นกเรยนทมสายตาและ

ฐานะพลเมองและ

มสนทรยภาพ กบกระบวนการ

สขภาพจตทด 2.1 ระดบสมฤทธผล

การไดยนผดปกตไดรบการ

พลโลก ดำารงชวต โดยเฉลยสามปยอน

แกไข 1.1 กำาลงกาย สขศกษาและ หลงของผเรยนทม

กำาลงใจทสมบรณ

พลศกษา สขภาพด มนำาหนก

สาระท 4 สวนสงและสมรรถภาพ

การสรางเสรม กายตามเกณฑ รวมทง

สขภาพ สมรรถภาพ

รจกดแลตนเองใหม

และการ ความปลอดภย

ปองกนโรค

มาตรฐานโรงเรยนสงเสรมสขภาพ มาตรฐานการศกษา

มาตรฐานการประเมนคณภาพภายนอก

ระดบการศกษาขนพนฐาน : ประถมและมธยม

องคประกอบของ

ตวชวดของโรงเรยนสงเสรม

มาตรฐานและตวบงช

มาตรฐานการศกษา

หลกสตรแกนกลาง

มาตรฐาน : มาตรฐานและตวบงช:

โรงเรยนสงเสรมสขภาพ

สขภาพระดบเพชร ของมาตรฐาน ขนมาตรฐาน การศกษาขนพนฐาน

รอบท 2 รอบท 3

การศกษาของชาต

พ.ศ.2554 พ.ศ.2551 (พ.ศ.2549-2553)

(พ.ศ.2554-2558)

6.สขศกษาในโรงเรยน

3.มโครงงานสขภาพของ

1.คณลกษณะของ

มาตรฐานท 1 สขศกษาและ 2.ผเรยนมสขนสย

2.ผเรยนมสขภาพกาย

นกเรยนทประสบผลสำาเรจ

คนไทยทพงประสงค

ผเรยนมสขภาวะทดและ

พลศกษา สขภาพกาย และ

และสขภาพจตทด

ชดเจนในการลด ทงในฐานะ มสนทรยภาพ สาระท 2 สขภาพจตทด 2.1 ระดบ

ปญหา พลเมองและ สมฤทธผลสขภาพหรอสงแวดลอมใน

พลโลก มาตรฐานท 3 ผเรยนม

ชวตและครอบครว

4.ผเรยนมความ

โดยเฉลยสามปยอน

โรงเรยนหรอชมชน ทกษะในการแสวงหา

สามารถ คดสงเคราะห

หลงของผเรยนทม

ความรดวยตนเอง รกการ

มวจารณญาณ มความ

สขภาพด มนำาหนก

เรยนร และพฒนาตนเอง

คดสรางสรรค สวนสง และ

อยางตอเนอง สมรรถภาพทางกาย

มาตรฐานท 4 ผเรยน

ตามเกณฑ รวมทง

มความสามารถในการ

ผจกดแลตนเองใหม

คดอยางเปนระบบ

ความปลอดภย

คดสรางสรรค

ตดสนใจแกปญหาไดอยางมสตสมเหตผล

มาตรฐานโรงเรยนสงเสรมสขภาพ มาตรฐานการศกษา

มาตรฐานการประเมนคณภาพภายนอก

ระดบการศกษาขนพนฐาน : ประถมและมธยม

องคประกอบของ

ตวชวดของโรงเรยนสงเสรม

มาตรฐานและตวบงช

มาตรฐานการศกษา

หลกสตรแกนกลาง

มาตรฐาน : มาตรฐานและตวบงช:

โรงเรยนสงเสรมสขภาพ

สขภาพระดบเพชร ของมาตรฐาน ขนมาตรฐาน การศกษาขนพนฐาน

รอบท 2 รอบท 3

การศกษาของชาต

พ.ศ.2554 พ.ศ.2551 (พ.ศ.2549-2553)

(พ.ศ.2554-2558)

8.นกเรยนมความร 1.3 ทกษะการ สาระท 3 2.ผเรยนมสข 3.ผเรยนม

และทกษะ เรยนร นสย ความใฝร ดานสขอนามยทางเพศ

และการปรบตว การเคลอนไหว

สขภาพกาย และ

ใฝเรยน

การออกกำาลงกาย

สขภาพจตทด 3.2 ระดบสมฤทธผล

การเลนเกม กฬาไทย

4.ผเรยนมความ

โดยเฉลยสามปยอน

กฬาสากล สามารถ คดสงเคราะห

หลงของผเรยนทม

สาระท 4 การสราง

มวจารณญาณ มความ

ความสามารถเรยนร

เสรมสขภาพ คดสรางสรรค เปนทมไดสมรรถภาพและ

คดไตรตรอง และ

4.ผเรยนสามารถ

การปองกนโรค

มวสยทศน คดเปน ทำาเปน

สาระท 5 7.ผเรยนมทกษะในการ

4.1 ระดบสมฤทธผล

ความปลอดภยใน

ทำางาน รกการทำางาน

เฉลยสามปยอนหลง

ชวต สามารถทำางานรวมกบ

ของผเรยนทมความ

ผอนได และมเจตคต

สามารถในการคด

ทดตออาชพสจรต

วเคราะห

มาตรฐานโรงเรยนสงเสรมสขภาพ มาตรฐานการศกษา

มาตรฐานการประเมนคณภาพภายนอก

ระดบการศกษาขนพนฐาน : ประถมและมธยม

องคประกอบของ

ตวชวดของโรงเรยนสงเสรม

มาตรฐานและตวบงช

มาตรฐานการศกษา

หลกสตรแกนกลาง

มาตรฐาน : มาตรฐานและตวบงช:

โรงเรยนสงเสรมสขภาพ

สขภาพระดบเพชร ของมาตรฐาน ขนมาตรฐาน การศกษาขนพนฐาน

รอบท 2 รอบท 3

การศกษาของชาต

พ.ศ.2554 พ.ศ.2551 (พ.ศ.2549-2553)

(พ.ศ.2554-2558)

7.โภชนาการและอาหาร

4.ภาวะการเจรญเตบโต

1.คณลกษณะของ

มาตรฐานท 1 วทยาศาสตร 2.ผเรยนมสขนสย

2.ผเรยนมสขภาพกาย

ทปลอดภย 4.1 นกเรยนมสวนสงระดบ

คนไทยทพงประสงค

ผเรยนมสขภาวะทดและ

สาระท 1 สงมชวต

สขภาพกาย และ

และสขภาพจตทด

ดและรปรางสมสวน ทงในฐานะพลเมองและ

มสนทรยภาพ กบกระบวนการ

สขภาพจตทด 2.1 ระดบสมฤทธผล

4.2 นกเรยน มนำาหนกตาม

พลโลก มาตรฐานท 11 ดำารงชวต โดยเฉลยสามปยอน

เกณฑสวนสง (W/H) เรมอวน

1.2 ความรและทกษะ

สถานศกษามการจด

สขศกษาและ หลงของผเรยนทม

และอวน ทจะเปนและเพยงพอ

สภาพแวดลอมและ

พลศกษา สขภาพด มนำาหนก

ในการดำารงชวตและการ

บรการทสงเสรมให

สาระท 1 สวนสง และ

พฒนาสงคม ผเรยนพฒนาเตม

การเจรญเตบโตและ

สมรรถภาพทางกาย

ศกยภาพ พฒนาการของมนษย

ตามเกณฑ รวมทงรจกดแลตนเองใหมความปลอดภย

มาตรฐานโรงเรยนสงเสรมสขภาพ มาตรฐานการศกษา

มาตรฐานการประเมนคณภาพภายนอก

ระดบการศกษาขนพนฐาน : ประถมและมธยม

องคประกอบของ

ตวชวดของโรงเรยนสงเสรม

มาตรฐานและตวบงช

มาตรฐานการศกษา

หลกสตรแกนกลาง

มาตรฐาน : มาตรฐานและตวบงช:

โรงเรยนสงเสรมสขภาพ

สขภาพระดบเพชร ของมาตรฐาน ขนมาตรฐาน การศกษาขนพนฐาน

รอบท 2 รอบท 3

การศกษาของชาต

พ.ศ.2554 พ.ศ.2551 (พ.ศ.2549-2553)

(พ.ศ.2554-2558)

14.มการจดหรอจำาหนาย

สาระท 4 การสราง

อาหารวางและเครองดมทม

เสรมสขภาพ

คณคาทางโภชนาการ

สมรรถภาพ และ

ไมหวานจด ไมเคมจดและ

การปองกนโรค

ไมมไขมนสง สาระท 5 ความ15.มการสงเสรมใหนกเรยน

ปลอดภยในชวต

ทกคนไดบรโภคผกมอกลางวนตาม

ปรมาณทแนะนำา16.โรงอาหารผานเกณฑมาตรฐานสขาภบาลอาหารในโรงเรยน

มาตรฐานโรงเรยนสงเสรมสขภาพ มาตรฐานการศกษา

มาตรฐานการประเมนคณภาพภายนอก

ระดบการศกษาขนพนฐาน : ประถมและมธยม

องคประกอบ ตวชวดของ มาตรฐานและตว มาตรฐานการ หลกสตรแกน มาตรฐาน : มาตรฐานและ

ของ โรงเรยนสงเสรม บงช ศกษา กลาง ตวบงช:โรงเรยนสงเสรมสขภาพ

สขภาพระดบเพชร ของมาตรฐาน ขนมาตรฐาน การศกษาขนพนฐาน

รอบท 2 รอบท 3

การศกษาของชาต

พ.ศ.2554 พ.ศ.2551 (พ.ศ.2549-2553)

(พ.ศ.2554-2558)

8.การออกกำาลงกาย

6.นกเรยนอาย7-18 ป

1.คณลกษณะของ

มาตรฐานท 1 สขศกษาและ 2.ผเรยนมสขนสย

2.ผเรยนมสขภาพกาย

กฬา และนนทนาการ

มสมรรถภาพทางกายท

คนไทยทพงประสงค

ผเรยนมสขภาวะทดและ

พลศกษา สขภาพกาย และ

และสขภาพจตทด

สมพนธกบสขภาพผานเกณฑ

ทงในฐานะพลเมอง

มสนทรยภาพ สาระท 3 สขภาพจตทด 2.1 ระดบสมฤทธผล

และพลโลก มาตรฐานท 11 การเคลอนไหว

โดยเฉลยสามปยอน

1.4 ทกษะทางสงคม

สถานศกษามการจด

การออกกำาลงกาย

หลงของผเรยนทม

สภาพแวดลอมและ

การเลนเกม กฬาไทย

สขภาพด มนำาหนก

บรการทสงเสรม กฬาสากล สวนสง และ

ใหผเรยนพฒนาเตม

สมรรถภาพทางกาย

ศกยภาพ สาระท 4 ตามเกณฑ รวมทงรจก

การสรางเสรม ดแลตนเองใหมความ

สขภาพ สมรรถภาพ

ปลอดภย

และการปองกนโรค

มาตรฐานโรงเรยนสงเสรมสขภาพ มาตรฐานการศกษา

มาตรฐานการประเมนคณภาพภายนอก

ระดบการศกษาขนพนฐาน : ประถมและมธยม

องคประกอบของ

ตวชวดของโรงเรยนสงเสรม

มาตรฐานและตวบงช

มาตรฐานการศกษา

หลกสตรแกนกลาง

มาตรฐาน : มาตรฐานและตวบงช:

โรงเรยนสงเสรมสขภาพ

สขภาพระดบเพชร ของมาตรฐาน ขนมาตรฐาน การศกษาขนพนฐาน

รอบท 2 รอบท 3

การศกษาของชาต

พ.ศ.2554 พ.ศ.2551 (พ.ศ.2549-2553)

(พ.ศ.2554-2558)

9.การใหคำาปรกษาและ

7.นกเรยนทมปญหา 1.คณลกษณะของ

มาตรฐานท 1 สขศกษาและ 2.ผเรยนมสขนสย

2.ผเรยนมสขภาพกาย

สนบสนนทางสงคม

สขภาพจตไดรบการดแล

คนไทยทพงประสงค

ผเรยนมสขภาวะทดและ

พลศกษา สขภาพกาย และ

และสขภาพจตทด

ชวยเหลอ ทงในฐานะพลเมอง

มสนทรยภาพ สาระท 2 สขภาพจตทด 2.2 ระดบสมฤทธผล

และพลโลก มาตรฐานท 11 ชวตและครอบครว

โดยเฉลยสามปยอน

1.5 คณธรรม สถานศกษามการจด

สาระท 4 การสราง

หลงของผเรยนทม

จตสาธารณะ และ

สภาพแวดลอมและ

เสรมสขภาพ สขภาพด

จตสำานกในความเปน

บรการทสงเสรมให

สมรรถภาพ และ

มมนษยสมพนธทด

พลเมองไทยและพลโลก

ผเรยนพฒนาเตม

การปองกนโรค

ตอผอนและม

ศกยภาพ สาระท 5 ความ สนทรยภาพปลอดภยในชวต

มาตรฐานโรงเรยนสงเสรมสขภาพ มาตรฐานการศกษา

มาตรฐานการประเมนคณภาพภายนอก

ระดบการศกษาขนพนฐาน : ประถมและมธยม

องคประกอบของ

ตวชวดของโรงเรยนสงเสรม

มาตรฐานและตวบงช

มาตรฐานการศกษา

หลกสตรแกนกลาง

มาตรฐาน : มาตรฐานและตวบงช:

โรงเรยนสงเสรมสขภาพ

สขภาพระดบเพชร ของมาตรฐาน ขนมาตรฐาน การศกษาขนพนฐาน

รอบท 2 รอบท 3

การศกษาของชาต

พ.ศ.2554 พ.ศ.2551 (พ.ศ.2549-2553)

(พ.ศ.2554-2558)

10.การสงเสรมสขภาพ

2.แนวการจดการศกษา

มาตรฐานท 7 ครหนาท

สขศกษาและ 6.การบรหารและ

บคลากรในโรงเรยน

2.2 มการพฒนา

ปฏบตงานตามบทบาท

พลศกษา การพฒนาสถานศกษา

ผบรหาร คร คณาจารย

อยางมประสทธภาพและ

สาระท 2 6.3 ปรมาณและ

และบคลากรทางการ

เกดประสทธผล ชวตและครอบครว

คณภาพของคร

ศกษาอยางเปนระบบ

มาตรฐานท 13 สงเสรม

สาระท 3 6.3.3 ครม

และมคณภาพ สถานศกษามการสราง

การเคลอนไหว

สมรรถนะตามท

สนบสนน ใหสถานศกษา

การออกกำาลงกาย

กำาหนด

เปนสงคมแหงการเรยนร

การเลนเกม กฬาไทยกฬาสากลสาระท 4 การสรางเสรมสขภาพสมรรถภาพ และการปองกนโรคสาระท 5 ความปลอดภยใน

ชวต

ค. การจดทำารายงาน

1. การจดทำารายงานผลการดำาเนนงานโรงเรยนสงเสรมสขภาพระดบเพชร

2. การจดทำาผลงานวชาการของโรงเรยน

1. การจดทำารายงานผลการดำาเนนงานโรงเรยนสงเสรมสขภาพระดบเพชร

การจดทำาเลมรายงานผลการดำาเนนงานโรงเรยนสงเสรมสขภาพระดบเพชรของโรงเรยน ประกอบดวย

1. ขอมลทวไป ไดแก- ชอ-สกล ผบรหาร และครอนามย- ทตง สงกด เบอรโทรศพท โทรสาร อเมล เวบไซด- จำานวนครและบคลากร จำานวนนกเรยน แยกรายชน และเพศ- ระดบทเปดสอน พนทและแผนผง วสยทศนดานการสงเสรมสขภาพในโรงเรยน

2. แบบสรปการประเมนตนเองตามเกณฑโรงเรยนสงเสรมสขภาพระดบเพชร

3. การรายงานผลรายตวชวด จำานวน 19 ตวชวด ซงมรายละเอยดการจดทำารายงาน ดงน

ตวชวด : เกณฑการประเมน

การจดทำารายงาน

การดำาเนนงานโรงเรยนสงเสรมสขภาพ1. โรงเรยนผานการประเมนรบรองเปนโรงเรยนสงเสรมสขภาพระดบทอง

: ณ ปจจบนเปนโรงเรยนสงเสรมสขภาพระดบทอง

1. สำาเนาเกยรตบตรรบรองการเปนโรงเรยนสงเสรม สขภาพระดบทอง ทมวนเดอนประบชดเจน2. นโยบายดานสขภาพของโรงเรยน3. คำาสงแตงตงคณะกรรมการหรอการมอบหมาย ผรบผดชอบตวชวดโรงเรยนสงเสรมสขภาพระดบเพชร ในปการศกษาปจจบน4. สรปผลการดำาเนนงานตาม 10 องคประกอบ

การดำาเนนงานสขภาพของนกเรยนแกนนำา2. มการจดตงชมรมสขภาพทมแกนนำานกเรยน

1. รายการชมรม/ชมนมดานสขภาพหรอสงแวดลอม2. รายงานชมรมสขภาพ 1 ชมรมทมขอมลครบถวน

ตวชวด : เกณฑการประเมน

การจดทำารายงาน

รวมตวกนดำาเนนกจกรรมสขภาพอยางตอเนอง

: นกเรยนดำาเนนกจกรรมอยางนอย 6 เดอน ขนไป

ประกอบดวย - คำาสงแตงตงนกเรยนแกนนำาชมรมในปการศกษา ปจจบน (ระบชนเรยน) - บนทกการประชมของชมรมตอเนองอยางนอย เดอนละ 1 ครง - แผนปฏบตงาน/กจกรรมชมรมทระบ วน เดอน ป และชอผรบผดชอบ - รปภาพกจกรรมของชมรม (ถาม)

3. มโครงงานสขภาพของนกเรยนทประสบผลสำาเรจชดเจน ในการลดปญหาสขภาพหรอสงแวดลอมในโรงเรยนหรอชมชน

: มโครงงานทประสบความสำาเรจอยางนอย 1 เรอง

1. รายการโครงงานของนกเรยนดานสขภาพหรอ สงแวดลอม2. โครงงานสขภาพทลดปญหาชดเจน 1 โครงงาน 1 เลม ประกอบดวย - ชอโครงงาน - รายชอนกเรยนทจดทำาโครงงาน ระบชนและป การศกษา - ชอครทปรกษา - ระยะเวลาดำาเนนงาน ระบชวงเวลาเรมตนและสนสด โครงงาน - หลกการและเหตผล - วตถประสงค

ตวชวด : เกณฑการประเมน

การจดทำารายงาน

- กลมเปาหมาย/ขอบเขต - ทบทวนวรรณกรรม ทเกยวของกบการทำาโครงงาน- วธดำาเนนงาน กจกรรมตงแตเรมตนจนกระทงสนสด การทำาโครงการ - แผนปฏบตงาน ระบกจกรรมตามปฎทนการทำางาน กำาหนดระยะเวลาและผรบผดชอบ - สรปผลสำาเรจโดยเปรยบเทยบขอมลกอน-หลงทำา โครงงานพรอมแสดงเครองมอ (ศกษารายละเอยดตวชวด)

4. ผลสำาเรจของการดำาเนนงาน ภาวะการเจรญเตบโต 4.1 นกเรยนมนำาหนกตามเกณฑสวนสง (W/H) เกนเกณฑ (เรมอวนและอวน) : ไมเกนรอยละ 7 4.2 นกเรยนมสวนสงตามเกณฑอาย (H/A)ตำากวาเกณฑ(คอนขางเตยและเตย)

รายงานภาวการณเจรญเตบโตของนกเรยนในปการศกษาปจจบน ประกอบดวย1. รายงานการประเมนภาวะการเจรญเตบโตของนกเรยนจดทำาดงน 1) รายงานภาพรวมตงแตชน ป.1 ขนไป และ แสดงคารอยละของการผานเกณฑ 2) รายงานทกชนเรยนรวมชนอนบาล 3) รายงานการแปลผลของนกเรยนรายคนเปนตวอยาง 1

ตวชวด : เกณฑการประเมน

การจดทำารายงาน

หองเรยน (ระบวนเดอนปทประเมน)2. กจกรรมหรอโครงการแกไขนกเรยนทมปญหา3. รปภาพเครองชงนำาหนก/ทวดสวนสง

5. นกเรยนไมมฟนแทผ อด และถอน

- รอยละ 45 ขนไป (นกเรยน ป.1-6) - รอยละ 35 ขนไป (นกเรยน ม.1-3)

รายงานภาวะทนตสขภาพของนกเรยนในปการศกษาปจจบน ทตรวจโดยบคลากรสาธารณสข ดงน1. รายงานผลการตรวจสขภาพชองปากและฟนของ นกเรยนรายคนเปนตวอยาง 1 หองเรยน2. สรปรายงานผลการตรวจสขภาพชองปากและฟนของ นกเรยนรายชนทงหมด และภาพรวมของโรงเรยนโดย แสดงขอมลนกเรยนไมมฟนแทผ อด และถอน

หมายเหต : ไมนบรวมนกเรยนทฟนผ และอดแลว

6. นกเรยนอาย 7-18 ป มสมรรถภาพทางกาย ทสมพนธกบสขภาพ (Health-related Physical Fitness) ผาน

1. รายงานผลการทดสอบสมรรถภาพทางกายของนกเรยนรายชน และภาพรวมของโรงเรยนตงแตชน ป.1 ขนไปและคารอยละการผานเกณฑ2. รายงานผลการทดสอบสมรรถภาพ

ตวชวด : เกณฑการประเมน

การจดทำารายงาน

เกณฑ

: นกเรยนผานเกณฑประเมนทง 3 ดาน รอยละ 80 ขนไป

ทางกายของนกเรยนรายคนเปนตวอยาง (1 หองเรยน) ในปการศกษาปจจบน โดย - ระบเกณฑทใชทดสอบและหนวยงานทจดทำาเกณฑ - ระบกจกรรมการทดสอบทนำามาแปลผลทง 3 ดาน (1 ดานตอ 1 กจกรรมทดสอบ)3. การแกไขนกเรยนทไมผานการทดสอบ

7. นกเรยนทมปญหาสขภาพจตไดรบการดแล ชวยเหลอ

: นกเรยนทมปญหาสขภาพจตทกคนไดรบการดแลชวยเหลอ

1. กรณใชแบบประเมนจดแขงจดออน : SDQ 1) รายงานการประเมนจดแขงจดออน (SDQ) นกเรยนของปการศกษาปจจบน รายชน และภาพรวมของโรงเรยนตงแต ชน ป.1 ขนไป และคารอยละของการผานเกณฑ 2) รายงานการประเมนจดแขงจดออน (SDQ) นกเรยนรายคนพรอมทงการแปลผลเปนตวอยาง 1 หองเรยน2. กรณทใชแบบประเมนอนสรป

ตวชวด : เกณฑการประเมน

การจดทำารายงาน

รายงานเชนเดยวกบขอ 13. รายงานผลการแกไขนกเรยนทมปญหารายคน

8. นกเรยนมความรและทกษะดานสขอนามย ทางเพศ

: มการจดกจกรรมพฒนาผเรยนดานสขอนามยทางเพศ อยางนอยภาคการศกษาละ 1 เรอง

1. รายการกจกรรม/วธการพฒนาผเรยนดานสขอนามยทางเพศ (เชน การจดกจกรรมสงเสรมความรและทกษะหรอมชมรม ฯลฯ) พรอมทงผลการดำาเนนงาน

9. การสบบหรในโรงเรยน

: ไมมการสบบหรในโรงเรยน

1. รายการกจกรรม/โครงการการปองกนเกยวกบบหร/ยาเสพตด พรอมทงผลการดำาเนนงานและรปภาพกจกรรม

10. นกเรยนทมสายตาและการไดยนผดปกตไดรบการแกไข : นกเรยนชนประถมศกษาปท 1 และ/หรอชนมธยมศกษาปท 1 ทกคนทมปญหา ไดรบการแกไข

1. สรปรายงานผลการตรวจสายตาและการไดยนของนกเรยน ชน ป.1 และ/หรอ ม.1 2. รายงานผลการแกไขปญหานกเรยนทมสายตาและการไดยนผดปกตรายคน

11. มโครงการแกไขปญหาดานสขภาพหรอสงแวดลอมทมความชกสง หรอเปนอนตรายตอสขภาพของนกเรยนไดเปนผลสำาเรจ

1. รายการโครงการแกไขปญหาดานสขภาพหรอสงแวดลอม2. โครงการสขภาพทลดปญหาชดเจน 1 โครงการ 1 เลม ประกอบดวย - ชอโครงการ/ชอครผรบผดชอบ - ระยะเวลาดำาเนนการ เรมตนและสนสด

ตวชวด : เกณฑการประเมน

การจดทำารายงาน

: มโครงการทประสบความสำาเรจอยางนอย 1 โครงการ

โครงการ กรณ โครงการตอเนองตองกำาหนดชวงเวลาเพอวดผลการ ดำาเนนงานโครงการวา ทำาใหปญหาลดลงหรอไม อยางไร - หลกการและเหตผล แสดงขอมลสถานการณปญหาทเปน ตวเลข จำานวน รอยละหรออตรา จากแหลงขอมลทเชอถอได - วตถประสงค กลมเปาหมาย วธดำาเนนงาน - แผนปฏบตการ กจกรรม ระยะเวลา และผรบผดชอบ - เครองมอทใชวด/ประเมนโครงการและผล - ผลสรปรายงานโครงการ แสดงผลสำาเรจโดย 3 เปรยบเทยบกอน-หลงทำาโครงการ

งานตามนโยบายของกระทรวงศกษาธการ12. นำาบรโภคปลอดภยและเพยงพอ : มผลการตรวจวเคราะหคณภาพนำาผานเกณฑมาตรฐานคณภาพนำาบรโภค กรมอนามย พ.ศ. 2553 ไม

1. รายงานผลตรวจวเคราะหคณภาพนำาบรโภคตามเกณฑกรมอนามย พ.ศ. 25532. ผลตรวจโคลฟอรมแบคทเรยทก 6 เดอน (จำานวนจด ทสงตรวจครบตามเกณฑ)* กรณโรงเรยนอยในเขตทประกาศเปนเขตนำาประปาดมได แนบหลกฐานการรบรองทอยในระยะเวลาการรบรอง

ตวชวด : เกณฑการประเมน

การจดทำารายงาน

เกน 1 ป : มผลการตรวจดานแบคทเรย(โคลฟอรมแบคทเรยและฟคลโคลฟอรมแบคทเรย) ผานเกณฑทก 6 เดอน : มจดบรการนำาดม 1 ทตอนกเรยนและบคลากร 75 คน

คณภาพนำาบรโภค กรมอนามย และผลตรวจโคลฟอรมแบคทเรยและฟคลโคลฟอรมแบคทเรยทก 6 เดอน2. รายงานขอมลจำานวนจดบรการนำาดมตอจำานวนผใช3. รปภาพประกอบ เชนบรเวณจดนำาดมบรการ บรเวณ ทจดวางแกวนำาสวนตวของนกเรยน การตดตง ตนำาเยน ตอสายดนและบรเวณโดยรอบ

13. สวมผานเกณฑมาตรฐาน HAS : สวมทกจดผานเกณฑมาตรฐาน 16 ขอ

1. ผลการสำารวจตามมาตรฐาน HAS 2. กจกรรมหรอผลการดำาเนนงานของโรงเรยนหรอนกเรยน3. รปภาพประกอบ เชน - รปภาพหองสวมชาย หญง โถปสสาวะ สวมนงราบ การระบายนำาเสย อางลางมอและอปกรณถงขยะ บรเวณรอบๆภายนอกหองสวม (เกณฑ 16 ขอ)

14. มการจดหรอจำาหนายอาหารวางและเครองดมทมคณคาทางโภชนาการ ไมหวานจด ไมเคมจด และไมมไขมนสง : ทกวนเปดเรยน

1. รายการอาหารวางและเครองดมทจดหรอจำาหนายในโรงเรยน2. สตรขนม อาหารวาง หรอเครองดมทผสมเอง (ถาม)3. กจกรรม/รณรงค4. รปภาพอาหารวางและเครองดม

ตวชวด : เกณฑการประเมน

การจดทำารายงาน

15. มการสงเสรมใหนกเรยนทกคนไดบรโภคผกมอกลางวน ตามปรมาณทแนะนำา

: นกเรยนไดรบประทานผกเพยงพอ ตามปรมาณทแนะนำา ทกวนเปดเรยน - นร. ชนอนบาล 3 ชอนกนขาว/มอ/คน - นร. ชนประถมฯ 4 ชอนกนขาว/มอ/คน - นร. ชนมธยมฯ 5 ชอนกนขาว/มอ/คน

1. รายงานปรมาณผกทตองซอสำาหรบอาหารมอกลางวนตอวน โดยเทยบกบจำานวนนกเรยน (ศกษารายละเอยดตวชวด เรองการคำานวณปรมาณผกในคมอ) กรณคร/บคลากรรบประทานดวยตองซอผกเพม ตามจำานวนคน* การคำานวณปรมาณผกทซอ ตอมอ สำาหรบรานคา (เฉลยนกเรยน 1 คนรบประทาน 1 จาน/ชาม) ดงน = จำานวนจาน/ชามทขายไดตอวน X ปรมาณผก (คำานวณปรมาณผกตามกลมอายนกเรยน)2. รายการอาหารแตละวน 1 เดอนยอนหลงโดยระบปรมาณผกในแตละรายการ (กรณรานคาจำาหนายใหระบรายการอาหารเชนเดยวกน)3. โครงการ/กจกรรมสงเสรมการกนผก/รปภาพ

16. โรงอาหารผานเกณฑมาตรฐานสขาภบาลอาหารในโรงเรยน

: โรงอาหารผานเกณฑ

1. ผลการประเมนสขาภบาลอาหาร ตามเกณฑมาตรฐาน 30 ขอ2. ผลตรวจสขภาพไดแกผลเอกซเรยปอด/ผลตรวจอจจาระของผปรง/ผเสรฟ ในปการศกษาปจจบน

ตวชวด : เกณฑการประเมน

การจดทำารายงาน

มาตรฐาน 30 ขอ 3. รปภาพประกอบ เชน สถานทรบประทานอาหาร บรเวณทเตรยม-ปรงอาหาร การจดเกบภาชนะอปกรณและ อาหารเครองดม อางลางภาชนะ ทอ/รางระบายนำา บอดกไขมน หองสวม/หองนำาในบรเวณโรงอาหาร

17. การบาดเจบในโรงเรยนททำาใหนกเรยนตองพกรกษาตวในโรงพยาบาล

: ไมมนกเรยนบาดเจบทตองรกษาตวในโรงพยาบาล ในชวงรอบปทผานมา

1. รายงานการบาดเจบของนกเรยนของปทผานมาโดยระบ วนเดอนป2. รายงานการใชบรการหองพยาบาลของนกเรยน ในปการศกษาปจจบน3. กจกรรมรณรงคสงเสรมและปองกนเพอลดการเกดอบตเหตในโรงเรยน พรอมภาพประกอบ

18. มการจดการปญหาทเกดจากมลภาวะภายนอกทมผลกระทบตอสขภาพ : มการจดการทกปญหา

1. ระบปญหา/สาเหต และสงทดำาเนนการแกไข2. กจกรรมรณรงคการอนรกษสงแวดลอมพรอมภาพประกอบ3. รปภาพ/หลกฐานอนประกอบ (ถาม)

19. โรงเรยนผานเกณฑมาตรฐานสขาภบาลสงแวดลอมในโรงเรยน

: สงแวดลอมในโรงเรยนผานเกณฑมาตรฐาน 28 ขอ

1. ผลการประเมนสขาภบาลสงแวดลอมในโรงเรยน2. รปภาพประกอบไดแก รปภาพสนาม บรเวณโรงเรยน แนวรว อาคาร หองเรยน หองพยาบาล ถงดบเพลง การกำาจดขยะ นำาเสย การปองกน

ตวชวด : เกณฑการประเมน

การจดทำารายงาน

ความปลอดภย

2. การจดทำาผลงานวชาการของโรงเรยน

กรณโรงเรยนผานการรบรองเปนโรงเรยนสงเสรมสขภาพระดบเพชร ใหศนยอนามยรวบรวมขอมลนำาสงสำานกสงเสรมสขภาพ กรมอนามย เพอจดทำาผลงานวชาการบรรจในหนงสอรวบรวมความสำาเรจโรงเรยนสงเสรมสขภาพระดบเพชรประจำาป ดงน

1. ขอมลทวไป ชอโรงเรยน ทตง สงกด เบอรโทรศพทสำานกงานและโทรศพทมอถอ โทรสาร

อเมล เวบไซต (ถาม) ชอ-สกล ผอำานวยการ รองผอำานวยการ ครอนามยหรอครผรบ

ผดชอบ จำานวนครและบคลากร จำานวนนกเรยน แยกรายชน และเพศ บคลากรสาธารณสขทดแลโรงเรยน ระบชอ ตำาแหนง ตนสงกด ระดบทเปดสอน

วสยทศนเรองการสงเสรมสขภาพในโรงเรยน

2. แรงบนดาลใจในการพฒนาสโรงเรยนสงเสรมสขภาพระดบเพชร3. ผลงานเดนดานสขภาพหรอสงแวดลอมอยางนอย 1 เรอง

ประกอบดวย คดอยางไรถงทำาเรองน วธการททำาใหสำาเรจ ผลทเกดขนจากการทำาเรองน ขอเสนอแนะ (ถาม)4 ปจจยความสำาเรจในการดำาเนนงาน5. กาวตอไปใหยงยน6. ไฟลนำาเสนอของโรงเรยน7. รปภาพ ทไมมการ Resize และบนทกเปนนามสกล .JPG ไดแก

รปภาพผบรหาร คณะคร ทมงานนวตกรรมเดน กจกรรม และปายชอหนาโรงเรยน

ง. นยามศพท องคความร และขอแนะนำา การดำาเนนงานโรงเรยนสงเสรมสขภาพ ระดบเพชร

1. โรคธาลสซเมย (Thalassemia) ปองกนได 2. การออกกำาลงกายเพอสขภาพเปนประจำา

3. การนอนหลบชวยพฒนาสมอง และการเจรญเตบโต 4. ห ตา รกษาไว ใชสออยางสรางสรรค 5. การดแลสขภาพจตดวย ตนทนชวต ทกษะ ภมคมกน“

และภมปญญา” 6. การปองกนพฤตกรรมเสยงทางเพศและสทธทพง

ทราบ 7. บหร ตดงายเลกยาก 8. การรกษามาตรฐานคณภาพนำาบรโภค 9. การจดเกบยาใหปลอดภยในหองพยาบาล10. การบำาบดนำาเสยกอนปลอยสสาธารณะ

11. ความเชอมโยงระหวางมาตรฐานโรงเรยนสงเสรมสขภาพและมาตรฐานการศกษา

1. โรคธาลสซเมย (Thalassemia) ปองกนได

โรคธาลสซเมย เปนโรคซดทางพนธกรรมทพบบอยในประเทศไทย เกดจากความผดปกตของ เมดเลอดแดงทมอายสนและถกทำาลายเรวกวาปกต มผปวยโรคนประมาณ 600,000 คนและมผทมยนแฝงทมสขภาพแขงแรง รอยละ 40 หรอเทากบ 20 ลานคน ทงผปวยโรคธาลสซเมยและผทมยนแฝงสามารถถายทอดโรคนไปสลกหลานได แตละปจะมเดกเกดใหมปวยเปนโรคธาลสซเมยประมาณ 12 คนตอเดกเกดใหมทก 1,000 คน มผปวยโรคธาลสซเมยชนดรนแรงทตองไดรบการดแลรกษาตอเนองประมาณ 100,000 คน

การถายทอดยนทผดปกตสลกหลาน กรณพอแมมยนแฝงทงค โอกาสทลกจะเปนโรคเทากบ 1 ใน 4

โอกาสทลกจะมยนแฝง เทากบ 2 ใน 4 และโอกาสทลกจะปกตเทากบ 1 ใน 4

กรณพอหรอแมมยนแฝงเพยงคนเดยว โอกาสทลกจะมยนแฝงเทากบ 2 ใน 4 แตไมมลกคนใดเปนโรคเลย

กรณพอหรอแมทฝายหนงเปนโรคและอกฝายมยนแฝง โอกาสทลกจะเปนโรคเทากบ 2 ใน 4 โอกาสทลกจะมยนแฝงเทากบ 2 ใน 4 โดยไมมโอกาสทลกจะปกตเลย

คนไทยทวไปมโอกาสพบยนแฝงสงถงรอยละ 40 โดยผทมยนแฝงมสขภาพแขงแรงเหมอนคนปกต แตพบดวยการตรวจเลอด ซงตรวจไดทโรงพยาบาลใกลบาน ผทควรตรวจเพอการวนจฉยภาวะทมยนแฝง ไดแก

√ ผทอยในวยเจรญพนธทมโอกาสมลก√ ผทกำาลงจะแตงงานหรอกำาลงวางแผนจะมลก√ ผทมญาตเปนโรคธาลสซเมยหรอมยนแฝง√ หญงตงครรภทกคนตองตรวจ ถาพบวามยนแฝง ตองนำาสามมา

รบการตรวจดวย หากสามมยนแฝงจะใหคำาปรกษาเกยวกบโอกาสเสยงตอการมลกเปนโรคธาลสซเมย และดำาเนนการตรวจทารกในครรภวาเปนโรคหรอไม เมอตงครรภประมาณ 10-20 สปดาห

√ ผทมอายตงแต 1 ป หากไดรบการเจาะเลอดเพอตรวจทางหองปฏบตการ อาจขอใหแพทยเกบเลอดเพมขนอก 3-5 ซซ เพอตรวจภาวะทมยนโรคธาลสซเมยแฝง

อาการ…ผปวยมภาวะซดมาก ตาเหลอง หวใจโตเพราะทำางานมาก รางกายมการสรางเมดเลอดชดเชยมากขน ทำาใหตองการสารอาหารและวตามนโฟลคเพมขน เมอมการสรางเมดเลอดแดงในไขกระดกเพม ไขกระดกจะขยายทำาใหกระดกใบหนาเปลยนแปลง ดงจมกยบ กะโหลกศรษะหนา โหนกแกมสง คางและกระดกขากรรไกรกวาง ฟนบนยน กระดกแขนขาเปราะหกงาย และมการสรางเมดเลอดนอกไขกระดกทตบ และมาม ทำาใหตบ และมามโต

การรบเลอดอยางสมำาเสมอ สาเหตจากภาวะซด จำาเปนตองรบเมดเลอดแดงทดแทน 10-15 มลลลตรตอนำาหนกตว 1 กโลกรม ทก 3-6 สปดาห ใหมความเขมขนของเมดเลอดแดงฮมาโตครทในเวลากอนรบเลอดเทากบ 27-30 %

การใหยาขบเหลก ผปวยมโอกาสเกดภาวะธาตเหลกเกน เนองจากเมดเลอดแดงแตก การไดรบเลอดและลำาไสมการดดซมธาตเหลกมากขน ธาตเหลกทเกนจะทำาใหอวยวะตางๆในรางกายเปนอนตราย ผปวยควรไดรบยาขบเหลก เมอมระดบเฟอรรตนในเลอดสงกวา 1,000 นาโนกรมตอมลลลตร หรอหลงจากไดรบเลอดประมาณ 15 ครง

ขอปฏบตสำาหรบผปวยโรคธาลสซเมย1) รบประทานอาหารครบ 3 มอทงขาว เนอสตว ไข นมและไขมน

หลกเลยงอาหารหวานจด เคมจดและอาหารทมธาตเหลกสง เชน ตบ เลอด2) รบประทานผกทกมอๆละ 1 ทพพ และผลไมทกวน3) ดมนมวนละ 2-3 กลอง4) นอนอยางนอยวนละ 6-8 ชวโมง5) ออกกำาลงกายทกวนๆละ 15-30 นาท เทาททำาได ไมใหเหนอย

มากเกนไป และหลกเลยงกฬาทมโอกาสกระทบกระแทกรนแรง6) แปรงฟนอยางนอยวนละ 2 ครง ตรวจฟนจากทนตแพทยปละ 2

ครง7) รบประทานยาโฟลคและวตามนรวมทกวน เพอเสรมสรางเมด

เลอดแดง

(หนวยโลหตวทยา ภาคกมารเวชศาสตร คณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล)

2. การออกกำาลงกายเพอสขภาพเปนประจำา สมรรถภาพทางกายทสมพนธกบสขภาพ (Health-related

Physical Fitness) หรอสมรรถภาพทางกายเพอสขภาพ หมายถง ความสามารถของระบบตางๆในรางกาย ประกอบดวยความสามารถเชงสรรวทยาดานตางๆ ทชวยปองกนบคคลจากโรคทมสาเหตจากการขาดการออกกำาลงกาย มองคประกอบดงน

1. ความอดทนของระบบไหลเวยนโลหตและหายใจ (Cardiorespiratory Endurance) หมายถง สมรรถนะของระบบไหลเวยนเลอด(หวใจ หลอดเลอด) และระบบหายใจ ในการลำาเลยงออกซเจนไปยงเซลลกลามเนอ ทำาใหรางกายสามารถออกกำาลงกายเปนระยะเวลานานได ประเมนโดยกจกรรมการทดสอบดวยการวง 50 600 800 1000 เมตร เดนหรอวง 1600 เมตร การทดสอบโดยใชจกรยานวดงานหรอการกาวขน-ลง (Step test) เปนตน

2. ความแขงแรงและความอดทนของกลามเนอ (Muscle strength-Endurance)

ความแขงแรง (Muscle strength) หมายถง ปรมาณสงสดของแรงทกลามเนอมดใดมดหนงหรอกลมกลามเนอสามารถออกแรงตานทานไดในชวงการหดตว 1 ครง

ความอดทนของกลามเนอ (Muscle endurance) หมายถง ความสามารถของกลามเนอมดใด มดหนงหรอกลมกลามเนอในการหดตวซำาๆ เพอตานแรงหรอความสามารถในการคงสภาพการหดตวครงเดยวไดเปนระยะเวลานาน ประเมนโดยกจกรรม การลกนง 30 วนาท การวดพน การงอแขนหอยตว การวดแรงบบมอ เปนตน

3. ความออนตวหรอความยดหยนของกลามเนอ (Flexibility) หมายถง พสยของการเคลอนไหวสงสดเทาทจะทำาไดของขอตอหรอกลมขอตอ ประเมนโดยกจกรรม การงอตวไปขางหนา การเอามอไขวหลงแลวแตะกน (Zipper test) การทดสอบโดยนงแยกขาเปนตวว เปนตน

4. องคประกอบของรางกาย (Body Composition) ไดแก กลามเนอ กระดก ไขมนและสวนอนๆในสวนของสมรรถภาพทางกายนน หมายถง สดสวนปรมาณไขมนในรางกายกบมวลรางกายทปราศจากไขมนโดยวดออกมาเปนเปอรเซนตไขมน (% fat) ดวยเครอง Skin fold Caliper หรอใชคาดชนมวลกาย BMI ซงใชวดในกลมอาย 18 ปขนไป

สมรรถภาพทางกลไกเพอทกษะกฬาทดมความแตกตางจากสมรรถภาพทางกายทสมพนธกบสขภาพกลาวคอ สมรรถภาพทางกลไกเพอทกษะกฬาทดมงเนนเรองความคลองตว เวลาเคลอนไหว เวลา ปฏกรยา พลงความสมดล ความเรว และการทำางานประสานสมพนธ

การเลอกกจกรรมการทดสอบสมรรถภาพทางกาย

เพอการแปลผล จำาแนกตามรายดาน และตามกลมอาย

หนวยงาน/อาย

1.ดานความอดทนของระบบไหลเวยนโลหตและระบบหายใจ

2. ดานความแขงแรงและความอดทนของกลามเนอ

3. ดานความออนตวของกลามเนอ

1. กรมพลศกษาป 2544 : เกณฑมาตรฐานสมรรถภาพทางกายนกเรยนอาย 7-9 ป วง 50 เมตร ลกนง (Sit-

up)30 วนาท

นงงอตวไปขางหนา(Sit and Reach)

อาย 10-11 ป

วง 600 เมตร ลกนง 30 วนาท

นงงอตวไปขางหนา

อาย 12-14 ป

(หญง) วง 800 เมตร(ชาย) วง 1,000 เมตร

ลกนง 30 วนาท

นงงอตวไปขางหนา

อาย 15 ปขนไป

วง 1,000 เมตร ลกนง 30 วนาท

นงงอตวไปขางหนา

2. กรมอนามย ป 2548 : เกณฑสมรรถภาพทางกายทสมพนธกบสขภาพ ในเดกอาย 7-18 ปอาย 7-18 ป

เดนหรอวง 1,600 เมตร

ลกนง 60 วนาท

นงงอตวไปขางหนา

3. กรมพลศกษาป 2555 : เกณฑมาตรฐานสมรรถภาพทางกายสำาหรบเดกไทย อาย 7-18 ปอาย 7-12 ป

วงระยะไกล (Distance Run) 1,200 เมตร

ลกนง 60 วนาท

นงงอตวไปขางหนา

อาย 13-18 วงระยะไกล 1,600 ลกนง 60 นงงอตวไปขางหนา

ป เมตร วนาท

3. การนอนหลบชวยพฒนาสมอง และการเจรญเตบโต

ปญหาใหญ...เดกไทยเกอบครงนอนหลบไมเพยงพอ ปจจบน เดกตงแตระดบประถมศกษาถงมธยมศกษานอนหลบไมเพยงพอมากรอยละ 40 ในยคดจตอลเดกเกอบทกประเทศประสบปญหาเดยวกน แตปญหานกลบถกมองขามและยงไมมหนวยงานใดของภาครฐเขามาชวยแกไขอยางจรงจง ซงวธการแกไข ไมจำาเปนตองใชเงนมาก ในประเทศญปนไดดำาเนนโครงการ HAYAOKI ตงแตป พ.ศ. 2549 โดยความรวมมอของกระทรวงศกษาธการ วฒนธรรม กฬา วทยาศาสตรและเทคโนโลย รณรงคเดกใหนอนหลบแตหวคำา ตนแตเชาและรบประทานอาหารเชา เพราะญปนตระหนกถงความสำาคญของการนอนหลบตอการพฒนาของสมองและรางกาย ประเทศสหรฐอเมรกาไดบรรจเรองการนอนหลบในหลกสตรการเรยนการสอนในชวโมงชววทยา สำาหรบนกเรยนมธยมศกษาตอนปลายในป พ.ศ. 2547 สอนเดกใหเหนความสำาคญของการนอนหลบ และผลเสยของการอดนอนตอสมอง รางกาย จตใจ การเรยน การขบรถ และการ

ทำางาน มการประกาศเปนวสยทศนดานสขภาพคอ ตองเพมจำานวนชวโมงการนอนหลบของเดกอเมรกาใหไดทกคนในป พ.ศ. 2563

การนอนหลบใหเพยงพอทำาใหเดกตวสงขนโดยธรรมชาตเวลานอนหลบสนท ตอมใตสมองจะหลงฮอรโมนชอ

Growth Hormone ทมผลตอกระดก ทำาใหกระดกยดยาวและขยายใหญขน ทำาใหตวสงใหญ ถานอนไมเพยงพอ ฮอรโมนนจะถกหลงออก มานอย สงผลใหเดกไมสงเทาทควร ประชาชนในประเทศเนเธอรแลนดตวสงทสดในโลก เพราะเดกในประเทศนเขานอนกอนเวลา 21.00 น. เกอบทกคน จงควรตองสงเสรมใหเดกเขานอนเรวและนอนเพยงพอ เพอใหคนไทยตวสงขน เพราะการมทกษะทางดานกฬาและเกงยงไมพอ รางกายจะตองสงใหญดวยจงจะแขงขนกบประเทศอนๆได โดยการจดเวลานอนใหเพยงพอในแตละกลมวย ดงตารางขางลางน

กลมอายเดกและผใหญ

จำานวนชวโมงทควรนอนแตละวน

1. อาย 6-8 ป (ป.1-ป.3)

11 ชวโมง

2. อาย 9-11 ป (ป.4-ป.6)

10 ชวโมง

3. อาย 12-14 ป (ม.1-ม.3)

9.25 ชวโมง

4. อาย 15-17 ป (ม.3-ม.6) และ ป.ว.ช.

8.5 ชวโมง

5. ผใหญ 7-8 ชวโมง

การนอนหลบใหเพยงพอทำาใหเดกไมอวน

การอดนอน นอนไมพอ ทำาใหหว กนเกงและอวนขน เนองจากสมองหลงฮอรโมนชอ Leptin ออกมานอย และฮอรโมน Ghrelin ออกมากขน ฮอรโมน Leptin ทำาหนาทกดความหว ในขณะทฮอรโมน Ghrelin กระตนใหเดกหวมากขน เพราะฉะนนการสงเสรมใหเดกนอนใหเพยงพอ จะชวยแกปญหาเดกอวนไดสวนหนง การนอนหลบใหเพยงพอยงชวยใหเดกมภมตานทานด ไมตดเชองาย อารมณด มสมาธ ไมหงดหงด และไมมพฤตกรรมกาวราว

การนอนหลบใหเพยงพอชวยพฒนาการเรยนรและทำาใหเดกฉลาดขนกระบวนการเรยนรอยางมประสทธภาพ ตองอาศยการนอนหลบให

เพยงพอ เดกจะเรยนรเรองใหมๆ ไดเมอสมองตนตวเตมท ความรใหมทรบเขามาแตละวนไมวาจะเปนดานวชาการ ทกษะตางๆทงดานศลปะ ภาษา การกฬา จะถกเกบไวชวคราวในสมองสวน Hippocampus ซงมความจไมมาก เมอเดกไดนอนเตมท ในเวลากลางคน ความรและทกษะใหมจะถกยายจาก Hippocampus ไปเกบในทใหมของสมองสวน Neocortex ซงมความจใหญมาก แลวถกจดเรยบเรยงเปนระเบยบ สามารถดงออกมาใชไดงายและรวดเรวในภายหลง

การอดนอน นอนไมพออยางตอเนอง มผลเสย 2 อยางพรอมกนคอ1. เดกจะงวงเหงาหาวนอนตงแตเรมเรยน ขณะทงวง เดกจะไม

สามารถเรยนรเรองใหมๆ ได นอกจากนขอมลทเกบอยในสมองสวน Hippocampus ยงไมถกยายไปเกบทสมองสวน Neocortex ทำาให Hippocampus ไมมทวางพอทรบขอมลใหมเขามาอก

2. เนองจากขอมลทเพงเรยนมายงเกบอยใน Hippocampus ไมไดถกยายเขาไปเกบท Neocortex เพอเปลยนเปนความจำาระยะยาว ไม

นานความรนกจะเลอนหายไปเอง ไมสามารถเกบไวเปนความจำาระยะยาวเพอใชเปนประโยชนตอยอด นำาไปคดคนอะไรใหมๆ ได อาจเรยกไดวาครสอนอะไรเยอะแยะแตจำาไดนดเดยว

แนวทางการเพมชวโมงการนอนหลบของเดก1. โรงเรยนสนบสนนใหเดกทนอนไมเพยงพอ ไดนงงบหลบหลง

อาหารกลางวนเพยง 10-15 นาท โดยโรงเรยนจดหาสถานทเงยบ มด เปดพดลมใหอากาศไมรอน หาหมอนให 1 ใบ เพอใหเดกไดงบหลบกอนเขาเรยนภาคบาย การงบหลบจะทำาใหสมองตนตวเตมทไดหลายชวโมง เดกจะกระปรกระเปรา เรยนรไดด และรบความรใหมได ในประเทศญปนมโครงการ INEMURI รณรงคใหเดกงบหลงอาหารกลางวน เพอความไดเปรยบทางสตปญญา อยางไรกตาม หลงจากงบหลงอาหารกลางวนและเรยนภาคบายแลว เดกตองนอนหลบใหเพยงพอในคนนน เพอทำาใหความจำาระยะสนเปลยนเปนความจำาระยะยาว

2. สงคมไทยตองรวมมอกนระหวางคร/ผปกครอง/เดก และเหนความสำาคญของการนอนหลบ

3. ครและผปกครอง สอนใหเดกรจกแบงเวลาใหเปน และจดลำาดบความสำาคญ ควรทำาอะไรกอนหลง เชน

√ รบทำาการบานใหเสรจตงแตหวคำา เดกไมควรเลนหรอออกกำาลงกายภายในเวลา 3 ชวโมง กอนเขานอน

√ ตองหยดกจกรรมตาง เชน หยดคยโทรศพทมอถอ หยดเลนเกมออนไลน ใชอนเตอรเนต

หยดดโทรทศน √ ตองหลกเลยงเครองดมทมคาเฟอน เชน นำาอดลมสดำา ชา กาแฟ เพราะทำาใหนอนไมหลบ

√ ควรผอนคลายทำาใจใหสงบ ไมกงวล ไมเครยด เมอใกลถงเวลานอน√ ควรเขานอนและตนนอนใหเปนเวลาเดยวกนทกวน ไมวาจะเปนวน

เรยนหรอวนหยด (แหลงขอมล : นพ.มนญ ลเชวงวงศ โรงพยาบาลวชยยทธ ประธานทนงวง

อยาขบ ในพระอปถมภฯ)

4. ห ตา รกษาไว ใชสออยางสรางสรรค

ปญหาเกยวกบสายตาและการไดยนบกพรองมผลกระทบตอการเรยนร หากไมไดรบการชวยเหลอทหมาะสม ควรมระบบคดกรองสขภาพเพอเฝาระวงปญหา และพฒนาระบบการชวยเหลอดแลสขภาพ ทงกลมปกตและผดปกต รวมถงการสงตออยางมประสทธภาพ

โรคและความผดปกตเกยวกบตาโรคตาแดง เกดจากเชอไวรส ตดตอโดยการสมผสนำาตา ขตา หรอ

ใชสงของรวมกบผทเปนโรค เชน ผาเชดหนา ผาเชดตว แวนตา ขนนำา หรอใชมอสกปรกทมเชอโรคขยตา หรอจากแมลงวน/แมลงหวตอมตา มกระบาดในกลมคนทอยรวมกน พบบอยในเดกเลกและเดกชนประถมศกษา ผเปนโรคจะมอาการนำาตาไหล ระคายเคอง ปวดตา กลวแสง มขตามาก อาจมไขตำาๆ เปนโรคทไมอนตราย ถาไมรกษาอาจตดเชอแบคทเรยจนทำาใหตาพการได จงควรรบไปพบแพทย ไมควรไปในทชมชนเพราะอาจแพรตดตอสผอน และหยดเรยนจนกวาจะหายเปนปกต โรคนปองกนไดโดยการรกษาสขอนามยสวนบคคล เชน การลางมอ ไมใชของรวมกน

สายตาสน สาเหตยงไมทราบแนชด แตการใชสายตาทใกลเชน การอานหนงสอ เลนเกม เลนคอมพวเตอรเปนเวลานานตดตอกน มผลทำาใหสายตาสนหรอสายตาสนเพมขนอยางรวดเรว ดงนนเดกจงควรไดรบการตรวจวดสายตากอนเขาโรงเรยนทกคน

ตาบอดส สาเหตจากกรรมพนธ สวนใหญไมสามารถบอกความแตกตางระหวางสแดงกบสเขยว จะเหนสเขยว เหลอง สม แดงเปนสเดยวกนหมด และกลมทเปนภายหลงมกตาบอดสนำาเงน-เหลอง เกดจากยนทควบคมการสรางรงควตถรบสชนดสแดงและสเขยวอยบนโครโมโซม X ขาดหรอบกพรอง ผชายมโอกาสเปนมากกวาหญง (ผหญงมโครโมโซม X 2 ตว ถาตวใดตวหนงมยนเหลานอยกยงสามารถรบรสได ในขณะทผชายมโครโมโซม X เพยงตวเดยว ถาบกพรองกจะแสดงอาการ)

อาการตาบอดส คอ ผทเปนตาบอดสสามารถแยกความแตกตางของส โดยใชความเขมของสทเหนเขากบสทคนปกตเหนได อาจมขอจำากดเรองการทำางานบางอาชพ การสงเกตสญญาณไฟจราจรแกไขโดยเรยนรวาไฟแดงอยบนสด ไฟเขยวอยลางสด ในรายทเหนเพยงสขาวดำา สายตาจะคอยๆเสอมลง ยงไมมวธการรกษาเฉพาะ ซงเดกยงคงเรยนไดปกต

ตาเข คอ ภาวะทตา 2 ขางมองไปในทศทางเดยวกน ชนดทพบบอยคอ ตาเขภายใน 6 เดอนหลงเกดโดยเรมมตาเขชดเจนขนเมออาย 2-3 ป สาเหตจาก 1) สายตาทยาวมาก 2) กลามเนอตาเปนพงผดตงแตเกด 3) ไทรอยดเปนพษ ทำาใหกลามเนอตาโตผดปกต ทำาใหมองขนไมได เหนภาพซอน

การรกษา เมอวดความสามารถในการอาน ตาเขทพบรวมกบสายตายาวมาก แกไขโดยใสแวนแลวตาอาจจะตรงไดโดยไมตองผาตด หรอถาวดแลวคาทไดไมจำาเปนตองใสแวน แพทยอาจรกษาดวยการผาตดกลามเนอตา การผาตดควรผาตดกอนอาย 2 ป หลงผาตดอาจมภาพซอนในชวงแรก ถานานกวา 2 เดอนสามารถแกไขโดยใสแวนตาหรอผาตดใหมซงมประมาณรอยละ 10 สวนใหญไดผลเปนทพอใจรอยละ 90 กรณผาตดหลงอาย 2 ป โอกาสจะนอยลง

ภาวะตาขเกยจ คอ ภาวะทความสามารถในการอานไมเทาเกณฑเดกปกต เกดจากภาวะตาเข สายตาสน ยาว เอยง ทำาใหระบบการมองเหนพฒนาไมเตมท รกษาไดโดยเปดตาขางทด กระตนใหใชตาขางทมปญหา หรอใสแวนในกรณทมตาขเกยจทง 2 ขาง (คณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล)

โรคทางสายตาจากการใชคอมพวเตอร เกดจากการใชคอมพวเตอรเปนเวลานาน มผลตอการบงคบใหโฟกสของดวงตามาอยหนา

จอคอมพวเตอร ทำาใหเกดความเครยดตอดวงตา ในแตละวนเดกสวนใหญนงอยหนาจอ และใชคอมพวเตอรทงทโรงเรยนและทบานตามลำาพงเปนเวลานาน โดยเคลอนไหวรางกายนอยมาก

The American Optometric Association ไดกลาวถงผลกระทบของการใชคอมพวเตอรในเดกโดยเกยวของกบปจจย ดงน

เดกไมมขดจำากดของการตระหนกในตวเอง อาจจะทำากจกรรมกบคอมพวเตอรเปนเวลานานๆ 2-3 ชวโมงโดยไมมการพก

เดกมความสามารถในการปรบตวทสามารถมองเหนไดอยางปกต ถงแมวาการมองเหนจะมปญหา เปนสงจำาเปนทพอแม ผปกครอง คร และผใหญตองรวมมอกนในการควบคมการใชคอมพวเตอร Computer Workstation สวนใหญออกแบบใหเขากบผใหญมากกวาเดก จงตองมการปรบองศาในการมอง ผใชคอมพวเตอรควรมมมในการมองจอคอมพวเตอรจากดานบนลงลางเลกนอยประมาณ 15 องศา ขอแนะนำา คอ

ควรมการตรวจสอบดวงตาอยางละเอยด รวมทง near-point (Computer and Reading)

Workstation ควรจดใหเหมาะสมกบเดก และระยะระหวางจอคอมพวเตอรกบดวงตาของเดกคอ 18-28 นว (การมองหนาจอคอมพวเตอรใกลกวา 18 นว จะทำาใหดวงตาเกดความเครยดและเปนสาเหตการเกดโรคสายตาสน)

ลดความจาของแสงโดยปรบเปลยนความสวางของหนาจอคอมพวเตอร ลดแสงภายในหองไมใหจาเกนไป และกำาจดแสงจากภายนอก พอแมและครตองตระหนกถงพฤตกรรมทบงชถงปญหาทเปนไปไดจากพฤตกรรมและอาการเหลานไดแก ตาแดง ขยตาบอยๆ คอเคลด ตามว การลาของดวงตา เปนตน

วธลดความเครยดในดวงตา โดย การมองไปหาวตถไกลๆ 10-15 วนาท และมองหาวตถใกลๆอก 10-15 วนาท/ควรพก 10 นาททกๆ 1 ชวโมง / บรหารรางกายในขณะนงเพอผอนคลาย

การไดยนปญหาการไดยนบกพรอง สาเหตสวนใหญเกดจากขหอดตน รอง

ลงมาคอหชนกลางอกเสบ และการใชเทคโนโลย เชน โทรศพทมอถอ เปนเวลานานเกนจำาเปน มผลเสยตอระบบการไดยน เกดจากคลนแมเหลกไฟฟาและความรอนจากโทรศพท เขาไปรบกวนระบบการทำางานภายในหและแกวห และทำาลายเซลลประสาทห ในบางรายมอาการปวดศรษะ เพราะหและศรษะสมผสความรอนโดยตรง จนลามเปนอาการปวดศรษะ ผวหนงอกเสบ

การใชหฟงในบรเวณทมเสยงดงมากทำาใหตองเปดเสยงใหดงมากกวาปกต เชน บนรถโดยสาร บนเครองบน บรเวณสถานรถไฟ (เสยงดงประมาณ 95 เดซเบล) มผลทำาใหระบบการแยกเสยงเสยกอน จากนนจะเรมสญเสยการไดยนทละนอย จนเกดอาการหดบชวคราวหรอรายแรงถงขนหหนวกได นอกจากนการใชหฟงชนดครอบจะทำาใหทครอบกดใบหแนบกบเนอบรเวณดานหลงใบห ทำาใหเจบกระดกหและหากใชเปนเวลานานจนเกดความรอน จะทำาใหผวหนงเกดการอกเสบ หรอตดเชอลกลามจนทำาใหหอกเสบได สำาหรบความดงทเหมาะสมตอสขภาพหไมควรเกน 70 เดซเบล

สอเทคโนโลยมทงดานบวกและลบการเรยนการสอนสวนใหญเนนวธการใชสอมากกวาคณภาพของสอ

หรอวธจดการกบขอมลทเผยแพรโดยสอ การคดกรอง ตลอดจนการเฝาระวงสอทไมด ถาไมมการคดกรองสอทเหมาะสม ทงสอทว วทย อนเตอรเนต โทรศพทมอถอ ฯลฯ สออาจกลายเปนเครองมออนตรายไดทก

ประเภท และยงเปนสงททำาใหเดกอยหางไกลหรอแยกตวจากคนในครอบครว สงคม ชมชนรอบขาง

ปจจบน เดกมกจกรรมรวมกนนอยลง ขาดการพบปะพดคยหรอเลนหลงเลกเรยน มพนททำากจกรรมนอยมากโดยเฉพาะในเขตเมอง โดยธรรมชาตของเดกตองการมเพอน วธทจะชวยคอสรางชมชนรปแบบใหมใหเดกไดพดคยกน โดยผานสอเทคโนโลย เชน อนเตอรเนต โทรศพท หรอรายการวทยทเดกสามารถใชเปนพนทในการพดคย เปนการปรบตวใหเขากบสภาพสงคมทมขอจำากดของโอกาสและพนท ดงน

เดกควรไดรบการสนบสนนจากผใหญในการใชสออยางสรางสรรค เหมาะสม จะเปนการเพมการเรยนรและเปนเหมอนชมชนใหเดกทมจดสนใจรวมกน ไดมาสงสรรค เรยนรอยางมชวตชวาและสนนสนาน ควรสนบสนนใหมชมรมพฒนาสอสรางสรรค เปดโอกาสใหเดกไดทำากจกรรมรวมกน

มการจดชวโมงเรยนสอศกษา ใหเดกเรยนรจากหลายมมมองอยางรอบดานและเทาทน โดยนำาประเดน กรณศกษาทนาสนใจ จากภาพยนตร ละคร รายการโทรทศน หรอเพลง เพอสรางการเรยนรรวมกนฝกทกษะใหเดกคดเปน รจกวเคราะห แยกแยะสอดและไมด

5. การดแลสขภาพจตดวย “ตนทนชวต ทกษะ ภมคมกน และภมปญญา”

ตนทนชวต (Development Assets) คอ ตนทนขนพนฐานทมผลตอการพฒนาดานจตใจ สงคม สตปญญา ททำาใหคนๆหนงสามารถดำารงชพอยในสงคมไดอยางเขมแขง ตนทนนจะเพมขนตามการเลยงดของพอแม สงแวดลอมทด และความใกลชดธรรมชาต ประกอบดวยพลงสำาคญ 5 ดาน ไดแก

1. พลงตวตน คอ การรสกถงคณคาในตวเอง เปนสงสำาคญททำาใหชวตดำาเนนตอไปไดโดยไมคดสน ไมคดฆาตวตายและใชชวตอยอยางมศกดศร ผลสำาเรจพบวาเดกไมกลาพดความจรงเพราะตองการปกปองตนเอง ใหรสกปลอดภย ผใหญจงตองปรบวธคดใหมคอไมหาคนผด แตหาวธแกไข

2. พลงครอบครว มผลตอเดกมากทสด เปนเหมอนภมคมกนชวตทปกปองความเสยงทอยรอบตว และชวยใหเดกเขมแขงทงกายและใจ พอแมตองสรางสมพนธภาพทด ใหความรกความอบอน เขาใจและรบฟงความตองการของเดก ไมสรางแรงกดดนและคาดหวงจนเกนความสามารถของเดก การเขารวมเปนสมาชกเครอขายพอแม/ผปกครอง จะชวยใหรจกเพอนและครอบครวของเพอนลกมากขน เปนโอกาสดในการมสวนรวมสนบสนนกจกรรมดๆใหเดก และชวยกนเฝาระวงความเสยงตางๆไดดขน

3. พลงสรางปญญา สำาคญมากในชวงวยเรยน ความรก ความผกพนทเดกมตอสถานศกษามผลตอความสำาเรจดานการเรยนและครมบทบาทสำาคญมาก ควรหาวธการ/กจกรรมใหเดกรกและผกพนกบโรงเรยน จากผลสำารวจพบวาเดกอยากไปโรงเรยนเพราะตองการพบเพอนมากถงรอยละ 87 รองลงมาคอ อยากเลนกฬารอยละ 51 และไปโรงเรยนเพราะตองการเรยนจรงๆ รอยละ 37

4. พลงเพอนและกจกรรม

เพอน มความสำาคญตอเดกมากโดยเฉพาะวยรน มอทธพลตอความคด การกระทำาทงพฤตกรรมทเหมาะสม/ไมเหมาะสม ผใหญตองทำาความเขาใจเรอง การตดเพอน เพราะเดกมกจะรวมตวกนเปนกลมและ“ ”เปนวยทชอบการแสดงออก คดเองทำาเอง ตองการกำาลงใจ และการยอมรบ สงเหลานหางายในกลมเพอน แตอาจหายากจากครอบครวเพราะสวนใหญชนกบการเลยงลกแบบเดกเลก จงควรดแลใหเดกและกลมเพอนทำาในสงทด เดกไดแสดงความคดเหน ปรบตว สรางสมพนธภาพ เปนทยอมรบ และเปนโอกาสในการพฒนาตนเอง

“ทกษะการคบเพอนรวมทงการเอาตวรอดในสถานการณตางๆ และการครองตนใหยดมนในสงทด อยทตนทนชวตทพอแมปลกฝงหลอหลอมมาตงแตชวงกอนเขาสวยรน บทบาทผใหญคอการเปนแบบอยางท”ดและใหการสนบสนนเดกดวยวธการทถกตอง เหมาะสม

กจกรรม มหลากหลายเชน กจกรรมกฬา ดนตร วฒนธรรม ประเพณตางๆ เปนกระบวนการทำางานเปนกลม ทำาใหเกดการเรยนรรวมกน

5. พลงชมชน การสรางระบบเฝาระวงภยในหมบานโดยมการซกซอมแผนเปนระยะ มกจกรรม กลมสมพนธสมาชกในหมบาน มการเฝาระวงคนแปลกหนาและกำาจดแหลงมวสมในชมชน เชน วงเหลา สถานทเปลยว และรานเกม สอนเดกใหรจกชวยเหลอ แบงปน โดยเฉพาะผสงอายและคนพการ ถาชมชนรวมมอกนจะทำาใหเกดความปลอดภยมากขน ทงยงลดปญหาการกออาชญากรรม ปลน จ และลกขโมย

ตวอยางปญหาจากการมตนทนชวตทออนแอ ปญหาเพศทสาม เรองเพศมความหมายมากกบการเลยงด โดย

เฉพาะเดกผชายกบการเลยงดของพอ เพราะชวงปฐมวย เดกจะเรมกำาหนดเพศของตวเอง มองพอเปนตนแบบและลอกเลยนแบบ พอจะมวธเลนหรอทำากจกรรมทแตกตางไปจากแม ทำาใหรสกตนเตน มความเขมแขง บกบน

ขณะทแมละเอยดออน ใสใจความรสก การมพอเปนแบบอยางของความเปนผชาย ชวยปองกนปญหาเรองเพศทางเลอก พอแมจำาเปนตองทบทวนตวเองเพอเปนแบบอยางทด

พฤตกรรมการมเพศสมพนธกอนวยอนควร สวนหนงเกดจากการขาดความรก ทควรไดรบจากพอแม หรอสถาบนการศกษา หรอคนทไวใจ เดกจงหาความรกจากขางนอก ซงอาจเปนความรกปลอมๆ หรอหลอกลวง แลวเกดพฤตกรรมทางเพศทไมเหมาะสมตามมา

การใชความรนแรง บงบอกถงการขาดทกษะชวตหลายเรอง เชน การใชวธขจดความเครยดหรอความขดแยงทไมถกตอง รวมถงกระบวนการตดสนใจทด หากทกษะเหลานบกพรองอาจมผลตอการเกดความรนแรงตามมา การแกไขสามารถทำาไดในรปแบบของกจกรรมตางๆ

ยาเสพตด ในประเดนการสนบสนนชวยเหลอ ผใหญมกใชวธ จบผด เดกจงปกปองตนเอง ทำาใหระบบการชวยเหลอไปไมถงตวเดก “ ”

และเดกใชประสบการณลองผดลองถกสงแปลกใหมเพอลดความเครยดนำาไปสปญหาอนทรนแรงและเปนอนตราย เชน ยาเสพตด ความรนแรง เปนตน

ภมคมกนทมองไมเหนเดกควรไดรบการปลกฝงหลกคดทางศาสนาและประพฤตปฏบตตาม

หลกคำาสอน บาน วด และโรงเรยนเปนสถาบนหลกทตองผนกกำาลงรวมมอ จงจะเกดพลงความเขมแขงในการปองกนแกไขปญหา

การเขารวมกจกรรมทางศาสนา เปนการเสรมสรางภมคมกนและเปนสงทยดเหนยวทางจตใจทชวยปองกนเดกจากพฤตกรรมเสยง สามารถทำากจกรรมไดหลายรปแบบโดยออกแบบกจกรรมใหทนสมย ดงดดความสนใจ แทรกธรรมะหรอคำาสอนทางศาสนาอยางกลมกลน เพอใหเดก/วยรนเขามามสวนรวม

การสงเสรมการปฏบตในชวตประจำาวน เชน สวดมนต นงสมาธ ละหมาด ฟงธรรมะหรอคำาสอนหรอจดกจกรรมทางศาสนา จะสงผลตอการลดพฤตกรรมเสยงไปโดยปรยาย

ภมปญญาชาวบาน(ทองถน)คอ ความรทชาวบานสงสม ถายทอดจากคนรนหนงไปสคนอกรนหนง

และกำาลงขาดชวงสบตอไปจากคนรนใหม ความรเหลานมการสบทอดและเปลยนแปลงไปตามสภาพสงคม วฒนธรรมและสงแวดลอมเกยวของกบวถชวตททำาใหเกดความสมพนธทดของคนในชมชน มผสงอายเปนผใหคำาแนะนำา และตกเตอน ทำาใหชมนมอยรวมกนอยางสงบและเปนมตร เปนวฒนธรรมททำาใหผคนเหนคณคาของผสงอาย เคารพพอแม ปยาตายาย ทงทมชวตและลวงลบไปแลว จงควรสงเสรมใหเดกคนหาความรศกษาแหลงภมปญญาทองถนในชมชน เชน เชญครภมปญญามาสอนหรอใหเดกเรยนรนอกสถานท การสรางพลงปญญาในสงคมไทยมเฉพาะการเรยนในระบบการเรยนร สวนนอกระบบและภมปญญาทองถนยงไมเขมแขง และกจกรรมสงเสรม การเรยนรมนอยมาก

6. การปองกนพฤตกรรมเสยงทางเพศและสทธทพงทราบ

การมเพศสมพนธกอนวยอนควรและไมไดปองกนการตงครรภในวยรน ปจจบนมจำานวนเพมขนและ มปญหาทซบซอนมากขนจนกลายเปนปญหาระดบประเทศ วยรนสวนใหญไมมโอกาสเรยนรเรองเพศอยางเหมาะสม ประมาณ 1.25 ลานคน (รอยละ 25) มเพศสมพนธโดยไมไดปองกน ประมาณ 250,000 คน (รอยละ 10) มการตงครรภ โดยครงหนงทำาแทงผดกฎหมาย และอกครงหนงตงครรภตอและมสภาพเปลยนเปน คณแมวยรน พบปญหาการตงครรภซำา คลอดกอนกำาหนด ทารกแรกเกดมนำาหนกตำากวาเกณฑ มการทอดทงเดกและไมมความพรอมในการเลยงด

สาเหตสำาคญคอ 1) เดกมความรเรองเพศศกษานอย จากขอจำากดของการสอนเพศศกษา ในสถาบนการศกษา 2) ปญหาในระบบคดกรองและการชวยเหลอกลมเสยง 3) การเขาถงการคมกำาเนดไดยาก

4) การเขาถงระบบใหคำาปรกษาไมครอบคลม 5) ปญหาการดแลภาวะตงครรภและการยตการตงครรภของวยรน ดงนนวยรนจงจำาเปนตองไดรบการดแล โดยเฉพาะกลมเสยง โดยการสงเสรม ปองกน แกไขปญหา และเยยวยาใหกลบคนเปนเยาวชนทมคณภาพและมคณคาของประเทศตอไป

การบรณาการระหวางกระทรวง หนวยงาน องคกรภาครฐและเอกชน เพอใหบรรลเปาหมายในการดำาเนนงานซงกลมเปาหมายสวนใหญอยในระบบการศกษา จงมการวางแผนและบรณาการรวมกนในเชงระบบ แบงเปน 2 กลม ไดแก

กลมปกต ใชมาตรการ รณรงคใหความรเรองเพศศกษาในสถาน“ศกษา ใหครอบคลมทวประเทศ” (ระดบมธยมศกษา) โดยบคลากรสาธารณสขเขาไปชวยครพฒนาการจดการเรยนการสอนเพศศกษา และ เพมการเขาถงการใชถงยางอนามยและการคมกำาเนดเพอการมเพศสมพนธทปลอดภย ภายใตโครงการ 1 โรงเรยน 1 โรงพยาบาล โดยสถาบนสขภาพจตเดกและวยรนราชนครนทร กรมสขภาพจต (www.smartteen.net) นอกจากนยงมกระทรวงวฒนธรรมดแลและสนบสนนสอสรางสรรค กรมควบคมโรค สสส. และภาคเอกชน มการจดกจกรรม จดเวทเสวนาและรณรงคสรางกระแสเพอลดปญหา

กลมเสยงและกลมเปาหมาย(ตงครรภ) ใชมาตรการ เสรมสราง“ความเขมแขงของระบบ โดยเชอมโยงระบบระหวางกระทรวงศกษาธการ”และกระทรวงสาธารณสข ดงน

1) ระบบดแลชวยเหลอนกเรยน กจกรรมในสถานศกษาไดแก การรจกนกเรยนเปนรายบคคล การคดกรองและจดกลมเพอสงเสรม ปองกน แกไข และสงตอระบบบรการสาธารณสข

2) ระบบบรการสาธารณสข บรณาการการดำาเนนงานคลนกวยรนรวมกน 3 หนวยงาน (กรมอนามย กรมควบคมโรค และกรมสขภาพจต) ในการจดบรการสงเสรม ปองกน บำาบด ฟ นฟตามรปแบบมาตรฐานบรการสขภาพทเปนมตรสำาหรบวยรนและเยาวชน

3) การเชอมระบบสงตอ โดยพฒนาใหระบบดแลชวยเหลอนกเรยนมความเขมแขง ครสามารถคดกรอง จดกลม และชวยเหลอกลมเสยงและกลมเปาหมายได ซงสำานกงานสาธารณสขอำาเภอ สวนใหญมความพรอมในการรบสงตอ

(ขอมลจาก สถาบนสขภาพจตเดกและวยรนราชนครนทร กรมสขภาพจต)

อนามยการเจรญพนธ หมายถง สขภาพทเกยวกบกระบวนการและการทำาหนาทของระบบเจรญพนธของมนษยตลอดชวงชวต อนามยการเจรญพนธในวยรนประกอบดวย 7 องคประกอบไดแก 1) เพศศกษา 2) อนามยแมและเดก 3) การวางแผนครอบครว 4) อนามยวยรน 5) โรคตดเชอในระบบสบพนธ 6) โรคเอดส 7) การแทงและภาวะแทรกซอน

การจดกจกรรมในสถานศกษา เชน การสนบสนนใหนกเรยนมกจกรรมเสรมทกษะพฤตกรรมทางเพศทปลอดภย มชองทางการสอสารเพอการเรยนร รบฟงปญหา โดยมครหรอผเชยวชาญเฉพาะทาง ใหคำาปรกษาแนะแนวทางทถกตองในรปแบบตางๆ เชน เอกสารคมอ/หนงสอ/เอกสารแผนพบ/โปสเตอร/กระท/web board/อนเตอรเนต/Face book/Twitter/Line และอนๆ รวมทงมการประสานการทำางานกบภาคเครอขายทเกยวของ

(สำานกอนามยการเจรญพนธ กรมอนามย)

การปองกนพฤตกรรมเสยงในวยรนการลดปจจยสาเหต เพมปจจยปองกนและจดการสงแวดลอมให

เหมาะสม มดงน ใหความรทจำาเปน ไดแก การเปลยนแปลงตนเองในวยรน ความร

เกยวกบความปลอดภย การปองกนอนตรายและความเสยงตางๆ การเรยนรและมทศนคตดและถกตองเกยวกบเรองเพศ ฯลฯ

ฝกทกษะ ดานการจดการอารมณเพศตนเอง การแกไขปญหาตางๆในชวต และการปฏเสธ

ฝกการควบคมตนเอง ฝกจตใจใหเขมแขง มวนย รจกยงคด มสต และจตสำานกทจะไมทำาพฤตกรรมเสยงตางๆ ฝกการปฏเสธเหลาและยาเสพตดทเปนสาเหตทำาใหควบคมตนเองไมได

ไมแสวงหากจกรรมทเปนพฤตกรรมเสยง สงเสรมใหทำากจรรมททำาใหตนเองพงพอใจ เปนประโยชนตอตนเองและผอน แตถกตองเปนทยอมรบได

สรางสงแวดลอมทด พอแมเปนแบบอยาง มทศนคตทดตอลก และทำากจกรรมรวมกนในครอบครว

สทธทางเพศทพงทราบ สทธอนามยเจรญพนธ (Reproductive Rights) คอ สทธท

ถกระบไวแลวในกฎหมายและขอตกลงตางๆทงในระดบประเทศและนานาชาต เปนสทธพนฐานของบคคล ไดแก

1) สทธในชวต สทธในเสรภาพและความปลอดภยของบคคล 2) สทธในความเสมอภาคและความเปนอสระจากการเลอกปฏบต

ในทกรปแบบ 3) สทธในความเปนสวนตว สทธในเสรภาพแหงความคด 4) สทธในการไดรบขอมลขาวสารและการศกษา 5) สทธในการเลอกวาจะสมรสหรอไม สทธในการวางรากฐานและ

การวางแผนครอบครว 6) สทธในการตดสนใจวาจะมบตรหรอไมและจะมเมอใด 7) สทธในการดแลและปองกนสขภาพ 8) สทธในการไดรบประโยชนจากความกาวหนาทางวทยาศาสตร 9) สทธในเสรภาพในการชมนมและการมสวนรวมทางการเมอง 10) สทธในการปลอดจากการถกทารณกรรมและการปฏบตมชอบ

สทธทางเพศ (Sexual Rights) คอ สทธของบคคลทถกระบในกฎหมายและขอตกลงตางๆ ทงในระดบประเทศและนานาชาต เปนสทธของคนทกคนทตองไดรบโดยไมถกเลอกปฏบต ไมมการบงคบ และไมมความรนแรง ในเรองตอไปน

การไดรบบรการดานสขภาพทางเพศและอนามยการเจรญพนธทมมาตรฐาน

การไดรบขอมลทถกตองเกยวกบวถทางเพศ การไดรบการใหการศกษาเรองวถทางเพศ การควบคมเนอตวรางกายของตนเอง การเลอกคครอง การตดสนใจวาจะมเพศสมพนธหรอไมม การสมครใจมความสมพนธทางเพศ การสมครใจทจะแตงงาน การตดสนใจวาจะมบตรหรอไมและมเมอใด การมชวตดานเพศทพงพอใจและปลอดภย

7. บหร.ตดงาย เลกยาก

การสบบหรสงผลกระทบตอตวผสบและผอน เปนสาเหตการตายกอนวยอนควร และกอใหเกดโรคตางๆ เชน โรคถงลมโปงพอง โรคมะเรง และโรคหวใจขาดเลอด

พฤตกรรมการสบบหรของเดกและเยาวชนเดกและเยาวชนอาย 11-24 ป เรมสบบหรครงแรกเพราะอยาก

ทดลองสบ (รอยละ 56.4) รองลงมา คอ สบตามเพอน/เพอนชวน (รอยละ 56.4) มสวนนอยสบบหรเพอเขาสงคม เพอความโกเกและเกดจากความเครยด มความนยมสบบหรซองทผลตในประเทศและมกนกรองมากทสด การเขาถงบหรสวนใหญซอมาสบแบบเปนมวน/แบงมวนขาย มากกวาซอเปนซอง จากรานคาใกลบาน/รานสะดวกซอ การขายบหรใหเดกอายตำากวา 18 ป พบวา ผขายไมเคยขอดบตรประชาชนกอนขาย

สรปไดวาการสบบหรของเดกและเยาวชนมทงปจจยภายในตว (อยากรอยากลองฯลฯ) และปจจยภายนอกเชน กลยทธการตลาด โอกาสเขาถงบหรทงรปแบบการขาย ราคา แหลงซอ การไมปฏบตตามกฎหมายและการละเมดกฎหมายคมครองสขภาพผไมสบบหรในทหามสบบหร สงผลใหเดกเหนการสบบหรและเลยนแบบ (Global Adult Tobacco Survey : GATS ป 2552 สำารวจในกลมอาย 15-24 ป และผลสำารวจโดยสำานกควบคมการบรโภคยาสบในป 2550)

8. การรกษามาตรฐานคณภาพนำาบรโภค

การรกษามาตรฐานคณภาพนำาบรโภคอยางตอเนอง (ชวงระยะเวลา 3 ป)

1. ตรวจวเคราะหนำาดมเฉพาะดานแบคทเรย ดวยชดตรวจสอบอยางงาย (อ 11)

2. ตรวจวเคราะหนำาดมทางหองปฏบตการ 20 รายการอยางนอย 1 ครงตอป

3. รวบรวมผลตามขอ 1 และ 2 เพอเปนหลกฐานในการประเมนรบรองตอเนอง

การรบรองตอเนอง

1. มผลการตรวจวเคราะหคณภาพนำาผานเกณฑมาตรฐานคณภาพนำาบรโภคกรมอนามย พ.ศ. 2553 ไมเกน 1 ป

2. มบนทกการปฏบตงานตรวจสอบคณภาพนำาดวยการใชชดทดสอบโคลฟอรมแบคทเรยภาคสนาม (อ 11) อยางนอยภาคการศกษาละ 2 ครง ตดตอกน 3 ป

3. มผลบนทกการแกไขกรณพบการปนเป อน4. มผลตรวจวเคราะหนำาดมทางหองปฏบตการ 20 รายการอยาง

นอย 1 ครงตอป ตดตอกน 3 ป

* กรณนำาดมบรรจขวดมมาตรฐาน อย. ทผลตและจำาหนายในทองถน หากเปนนำาดมหลกของโรงเรยนตองสงตรวจคณภาพนำาตามเกณฑกรมอนามยครบทง 20 รายการ

แผนภาพขนตอนการดำาเนนงานนำาดมปลอดภยในโรงเรยนสงเสรมสขภาพระดบเพชร

สมครเขารวมโครงการ

สำารวจ และพฒนาปรบปรงระบบนำาดมในโรงเรยน(แหลงนำาดม แนวทอ กอกนำา ภาชนะเกบนำา เครองกรองนำา)

ทดสอบคณภาพนำาทางดานแบคทเรยเบองตนดวยชดตรวจสอบ (อ 11)

ไมผาน ผาน

ตรวจสอบคณภาพตามเกณฑมาตรฐานคณภาพนำา สงนำาตรวจเฉพาะ บรโภค กรมอนามยทางหองปฏบตการ (20 รายการ) ขอมลทดสอบท

ไมผาน ภายใน 6 เดอน

ผาน ไมผาน ปรบปรงแกไข

ประกาศรบรองเปนโรงเรยนสงเสรมสขภาพ ระดบเพชร (เมอตวชวดอนผานเกณฑทกตวชวด)

รณรงคใหนกเรยนดมนำา รกษามาตรฐานคณภาพสะอาดเพอสขภาพทด นำาบรโภคอยางตอเนอง

เกณฑคณภาพนำาบรโภคกรมอนามย พ.ศ.2553

พารามเตอร หนวยวดเกณฑทกำาหนด

คณภาพนำาทางกายภาพ1. ความเปนกรม – ดาง (pH)2. ความขน (Turbidity)3. ส (Colour)

(ph at 250C)เอนทยแพลตตนมโคบอลท

6.5 - 8.5ไมเกน 5ไมเกน 15

คณภาพนำาทางเคมทวไป4. สารละลายทงหมดทเหลอจากการระเหย (TDS)5. ความกระดาง (Hardness)6. ซลเฟต (SO-

4)7. คลอไรด (CL-)8. ไนเตรท (NO-

3 as NO-3)

9. ฟลออไรด (F -)

มลลกรม/ลตรมลลกรม/ลตรมลลกรม/ลตรมลลกรม/ลตรมลลกรม/ลตร มลลกรม/ลตร

ไมเกน 1,000ไมเกน 500ไมเกน 250ไมเกน 250ไมเกน 50ไมเกน 0.7

คณภาพนำาทางโลหะหนกทวไป10. เหลก (Fe)11. แมงกานส (Mn)12. ทองแดง (Cu)

มลลกรม/ลตรมลลกรม/ลตร มลลกรม/ลตร

ไมเกน 0.5ไมเกน 0.3ไมเกน 1.0

13. สงกะส (Zn) มลลกรม/ลตร ไมเกน 3.0คณภาพนำาทางโลหะหนกสารเปนพษ14. ตะกว (Pb)15. โครเมยม (Cr)16. แคดเมยม (Cd)17. สารหน (As)18. ปรอท (Hg)

มลลกรม/ลตรมลลกรม/ลตรมลลกรม/ลตรมลลกรม/ลตรมลลกรม/ลตร

ไมเกน 0.01ไมเกน 0.05ไมเกน 0.003ไมเกน 0.01ไมเกน 0.001

คณภาพนำาทางแบคทเรย19. แบคทเรยประเภทโคลฟอรม (Coliform bacteria)20. แบคทเรยประเภทฟคลโคลฟอรม (Faecal coliform bacteria)

เอมพเอน/100 มลลลตรเอมพเอน/100 มลลลตร

ตองตรวจไมพบตองตรวจไมพบ

หมายเหต 1. นำาบรโภค หมายถง นำาประปา นำาบาดาล นำาบอตน และนำาฝน ทประชาชนใชดม

เตรยมปรงประกอบอาหาร รวมถงนำาทใชลางหนาและแปรงฟน.

2. วธตรวจวเคราะหเปนไปตามวธการในหนงสอ Standard Methods for the

Examination of Water and Wastewater Edition 21st 2005 APHA AWWA WEF.

3. ประกาศกรมอนามย (13 ตลาคม 2553)

9. การจดเกบยาและใชยาใหปลอดภยในหองพยาบาล

ลกษณะหองพยาบาลในโรงเรยน

หองพยาบาลควรจดอยชนลางของอาคารเพอสะดวกในการเคลอนยายผปวย

พนท ขนาดของหองใหเหมาะสมกบจำานวนนกเรยน สะอาด มแสงสวางเพยงพอ อยหางจาก

สงรบกวนและเหตรำาคาญ พรอมทงจดวางอปกรณตางๆ ไดถกตอง มอางลางมอพรอมกอกนำา และสบลางมอ มหองสวมอยภายในหรออยใกลเพออำานวยความสะดวกใหกบ

นกเรยนหรอบคลากรทเจบปวย เชน โรคทองเดน

จดใหมนำาดมในหองพยาบาลเพยงพอและไมใชแกวนำารวมกน มสมดทะเบยนรายการยา/เวชภณฑสำาหรบควบคมกำากบการเบก-

จายยาและเวชภณฑ มสมดบนทกการใหบรการประจำาหองพยาบาลสำาหรบบนทกการให

บรการทกครง ดงตวอยาง

ลำาดบ

ชอสกล อาย

ชน อาการ การใหบรการ

กรณอบตเหต

ระบสาเหต/สถานท

ผใหบรกา

ร

การจดวางตยาควรตงอยในสถานททมแสงสวางเพยงพอ เชน แดดไมแรงมากและไมตงอยในท

อบชนจะทำาใหยาเสอมคณภาพเรว

เทคนคในการจดตยา มดงน1. “ความปลอดภย” ตองคำานกถงความปลอดภยเปนอนดบแรก

ระวงหยบใชผดหรอใชยาเสอม

คณภาพ

2. ยาใชภายในและยาใชภายนอก โดยแบงพนทในตยา ตองวางแยกกนชดเจนระหวางยา

รบประทาน และยาใชภายนอก พรอมทงตดปาย ยาใชภายนอก หรอ “ ”หามรบประทาน ทชนวางยาใหเหนชดเจน“ ”

3. จดเรยงแบบหมดอายกอนออกกอน (First-expire,First-out-FEFO) การเกบยาควรเกบโดย

ดวนหมดอายเปนหลก มากกวาทจะดจากวนทไดรบยามา และจดวางยาทใกลหมดอายกอนไวดานนอก เพอใหถกหยบไปใชกอน หรอตดสตกเกอร “สแดง ” ไวทขวดยาทใกลหมดอายแลว ปองกนยาหมดอายกอนใช และตองพลกดวนหมดอายกอนใชทกครง ทำาเชนนปละครง เพอใหงายตอการปฏบต ไมตองคอยตรวจวนหมดอายของยาบอยๆ

วนหมดอายหรอ Exp.Date ยอมาจาก Expiry Date ตามดวยวน เดอน ป

วนผลต หรอ Mfg.Date ยอมาจาก Manufacturing Date ตามดวยวน เดอน ป

4. เกบรกษายาใหถกวธ ควรปฏบตตามคำาแนะนำาทระบในฉลาก ถาไมมระบวธการเกบรกษาท

ฉลากยา ใหใชหลกการเกบรกษายาดงน เกบในทไมรอนจดไมเยนจด ทอณหภมประมาณ 20-25 องศา

เซลเซยส หรออณหภมหอง เพราะอณหภมทสงกวา 25 องศาเซลเซยส จะมผลทำาใหยาเสอมเรวขน จงควรดวนหมดอายและสงเกตการเปลยนสภาพของยาควบคกนไปดวย

ยาบางชนดทระบ เกบในตเยน ตองเกบในทอณหภมประมาณ “ ”2-8 องศาเซลเซยส เพราะยา จะเสอมเรวหากเกบไวทอณหภมหอง และจะเสยสภาพหากเกบไวในชองแชแขง ยาทระบให เกบในทเยน ควรเกบไวท“ ”อณหภมประมาณ 8-15 องศาเซลเซยส

ไมชน ความชนอาจทำาใหยาเสอมสภาพไดเรวขน จงไมควรเกบไวในบรเวณทมอากาศชน เชน ในหองนำา อางลางมอ หรอในหองครวทชนแฉะเปนตน และควรปดภาชนะใหสนทหลงเปดใช เพอปองกนไมใหความชนจากภายนอกเขาไปได

ไมโดนแสงแดด แสงแดดสงผลโดยตรงทำาใหยาเสอมสภาพเรวขน ยาบางชนดสลายตวเรวมากเมอถกแสงแดดจงตองเกบในขวดสชาหรอขวดทบแสง วธสงเกตงายๆวายาชนดใดควรใสภาชนะปองกนแสงใหดภาชนะทผผลตบรรจมา ถาซอมาเปนแบบปองกนแสง เวลาเกบรกษากตองใหอยในสภาพปองกนแสงเหมอนกน ซงยาเหลานผผลตมกระบใหทราบวาตองปองกนแสง โดยทวไปยาสวนใหญแมวาจะไมจำาเปนตองเกบในภาชนะปองกนแสง แตควรเกบรกษาโดยหลกเลยงการถกแสงแดดโดยตรง

5.ชอกลมยาตวอยางทควรมในหองพยาบาลไดแก - ยาลดไข บรรเทาปวด - ยาแกแพ ลดนำามล - ยาแก

ไอ - ยาแกทองเสย - ยาแกทองอดทองเฟอ -

ยาโรคกระเพาะอาหาร- ยาแกคลนไสอาเจยน แกเมารถ - ยาแกปวดกลามเนอ -

ยาแกปวดประจำาเดอน- ยาแกแพ แกผดผนคน - ยาลางแผล ใสแผล ฯลฯ

สำาหรบเวชภณฑหากมไมมาก ไมจำาเปนตองตดปาย แตควรใหมรายชอของรายการเวชภณฑตดไว

เพอใหทราบไดทนทวารายการใดใกลหมด จะไดจดหามาเพมไดทนเวลา

6. การสงเกตยาเสอมสภาพ สงเกตทดจากรป รส กลน ส ทมเปลยนแปลงไปจากเดม โดยยาแตละ

ประเภทมขอสงเกตแตกตางกน เชน ยาเมด สงเกตจากสและลกษณะเมดยาเปลยน มรอยดาง เมด

ยาแตกรวนหรอเมดยาเกาะตดกน ยาเมดบางชนดอาจมกลนเปลยนไป เชน แอสไพรนจะมกลนเปรยวเกดขน

ยาแคปซล อาจบวม พอง เปลอกแคปซลนม เยมและตดกน หรอแขงแหงและแตก หรอผงยา ดานในอาจเปลยนสซงสงเกตยาก จงตองแกะแคปซลออกมาด

ยาผงแหง ความชนอาจทำาใหผงยาเกาะเปนกอนแขง หรอผงยาเปลยนส

ยานำาแขวงตะกอน ไดแก ยานำาทผงยาผสมอยในของเหลว เชน ยาลดกรด คาลาไมนโลชน ยาธาตนำาขาว เปนตน ผงยาจะจบเปนกอนแขง เมอเขยาจะไมกระจายตว หรอสงเกตส กลน รสเปลยนไป

ยาครม ขผง มการแยกตวของเนอยา สเปลยน เนอยาอาจหดตวเนองจากนำาระเหยออกไปทำาใหเนอครม/ขผงแขงตวเกนไป หรอบางครงเกบไวในอณหภมสงเกนไปกทำาใหเนอครม/ขผงเหลวเยม

7. วธการใชยา โดยเฉพาะยาทรบประทานบอย เชน พาราเซตามอล เปนพษตอตบ ถาใชตดตอ

กนนานเกน 3-5 วน หรอยาแกไอนำาดำากหามใชเกน 7 วน เพราะมสารเสพตดใหโทษ เปนตน

ตวอยางวธการใช

ยาพาราเซตามอล (paracetamol)ใชสำาหรบ บรรเทาอาการไขและอาการปวด ระดบเลกนอยถงปานกลางรปแบบยา ยาเมด ขนาด 500

ยาแกแพ ลดนำามล (CPM หรอคอลรเฟนรามน หรอ Chlorpheniramine)ใชสำาหรบ ใชบรรเทาอาการแพและหวดไดแก นำามลไหล อาการจามคนตาและนำาตา

มลลกรม ยานำา ความแรง 120 มลลกรม/5 มลลลตรวธใชยา * เดกอายตำากวา 12 ป รบประทาน 10-15 มก./นำาหนกตว 1 กก. ตอครง ทกๆ 4-6 ชวโมง* เดกอาย 12 ปขนไป และผใหญ รบประทานครงละ 1-2 เมดทกๆ 4-6 ชวโมง ขอควรระวง สำาหรบเดกหามรบประทานยาทตดตอกนเกน 3-5 วน การรบประทานยานมากกวาหรอบอยกวาทแพทยสงอาจเปนอนตรายตอตบหมายเหต ยาพาราเซตามอลทมรปแบบทเปนยาแขวนตะกอนจะมความแรงมากกวารปแบบยานำา 1 เทาตว คอ เทากบ 250 มลลกรม/5 มลลกรม ขนาดในการรบประทาน จะนอยกวารปแบบยานำาครงหนง

ไหลจากการแพละอองเกสรดอกไมแพ ฝนละอองเปนตนรปแบบยา ยาเมดขนาด 4 มลลกรม ยานำา ความแรง 2 มลลกรม/5มลลลตรวธการใชยา * เดกอาย 2-12 รบประทานวนละ 0.35 มก./นำาหนกตว 1 กโลกรม แบงใหวนละ 3-4 ครง * เดกอาย 12 ปขนไปและผใหญ รบประทาน ครงละ 1 เมด วนละ 3-4 ครง หลงอาหารขอควรระวง * ไมควรใชยานในเดกอายตำากวา 2 ป และการใชยาในเดกอาย 2-6 ป จะตองอยในการดแลของแพทย และตองใชยาอยางระวงในเดกอาย 6-11 ป * ยานจะทำาใหทานงวงซมไดควรหลกเลยงการขบรถหรอการทำางานทเกยวของกบ

เครองจกรหลงรบประทานยา * ยานอาจทำาใหตาแหง มองเหน ไมชด ดงนนผทสวมคอนแทคเลนส อาจจะรสก ไมสบายตา โดยอาจจะใชยาหยอดตาทชวยหลอลน ในตา - ตองระมดระวงการใชยานเพอปองกนการไดรบยาเกนขนาด เนองจาก มผลตภณฑสวนใหญเปนยาสตรผสมทงยา แกหวด แกไอขบเสมหะ และแกคดจมกจำานวนมากตองตรวจสอบวาสวนผสมในผลตภณฑเหลานนซำาซอนกบยาหรอไม

ตวอยางวธการใชยา

ยาแกไอนำาดำา (Brown Mixture)ใชสำาหรบ บรรเทาอาการไอ และชวยขบเสมหะรปแบบยา ยานำาวธใชยา *เดกอาย 6-12 ป รบประทาน ครงละ ½-1 ชอนชา

ผงถานคารบอน Activate Charcoalสวนประกอบ 1 แคปซล ประกอบดวย Activate Charcoal 261 mgคณสมบต ดดซบสารพษในทางเดนอาหาร ท เปนสาเหตของ

เมอมอาการ ทกๆ 6-8 ชวโมง *เดกอาย 12 ป ขนไปและผใหญ รบประทานครงละ 1-2 ชอนชา เมอ มอาการทก 6-8 ชวโมงขอควรระวง - หามใชยานในเดกทมอายตำากวา 6 ป ผสงอายและหญงตงครรภ - หามใชยานตดตอกนนานเกน 7 วน เนองจากมสวนประกอบทอาจ ทำาใหเกดการเสพตดใหโทษ และ อาจทำาใหเกดทองผก - ยานมแอลกอฮอลผสมควรใชดวย ความระมด ระวง - เมอเปดใชแลวมอายการใชงาน 3 เดอน หรอเมอยานเสอมสภาพ - เกบยานโดยปองกนไมใหถก แสงแดด

อาการทองเสย ปองกนมใหมการดดซม สารพษเขา สสวนอนๆของรางกายและดดซม กาซเพอบรรเทาการทองอดยานใชสำาหรบ มอาการทองเสย(Diarrhea) ใชใน รายผมอาการทองอดเฟอ (Flatulence) วธใช ผใหญและเดกอาย 3 ป รบประทาน ครงละ 2-4 แคปซล หลงอาหาร วนละ 3 ครง เมอมอาการหองเสย หากอาการ ไมดขนใหรบประทานซำา อกทกครงถง 1 ชม. จนอาการ ทองเสยดขนจงหยดยา ถา รบประทานครบ 16 แคปซลตอวนแลว อาการยงไมดขนควรปรกษาแพทย สำาหรบเดก : ควรใชตามแพทยสง

ยาธาตนำาแดง (แกทองอด ทองเฟอ)ยานใชสำาหรบ บรรเทาอาการปวดทองเนองจาก จกเสยด ทองขน ทองเฟอรปแบบของยา ยานำาวธใช ใหเขยาขวดกอนรบประทานยาน ทกครง * เดกอาย 6-12 ป รบประทาน ครงละ ½-1 ชอนโตะ กอนอาหารเชา กลางวน เยน * เดกอาย 12 ปขนไป และผใหญ รบประทานครงละ 1-2 ชอนโตะ กอนอาหารเชา กลางวน เยนขอควรระวง - ไมควรรบประทานเปนเวลาเกน 2 สปดาห นอกจากแพทยสง - ยานมแอลกอฮอลผสม ควรใช ดวยความระมดระวง

ผงนำาตาลเกลอแร (แกอาการทองเสย)ใชสำาหรบ ทดแทนการเสยนำาในรายททองรวงหรอ อาเจยนมากๆ และปองกนการชอค เนองจากรางกายขาดนำารปแบบยา ผงสำาหรบละลายนำาวธใชยา - เทผงยาทงซองละลายในนำาสะอาด เชน นำาตมสกทเยนประมาณ 1 แกว (250 ซซ) - ดมเมอมอาการทองรวงถาบอย ใหดม บอยครงขน ถาอาเจยนดวยใหดมทละนอย บอยครงขอควรระวง - ถาผปวยมอากรอาเจยนมาก เหงอออก มาก ตวเยน ความรสกเปลยนแปลงไป หรอหมดสต ควรนำาผปวยสง โรงพยาบาลดวน - ผทเปนโรคไตหรอหวใจ ควรปรกษา แพทยกอนใช

ตวอยางวธการใชยายาโรคกระเพาะอาหาร ยาตานกรด / ยาลดกรดยานใชสำาหรบ บรรเทาอาการแสบยอดอก ทองอด แนนทอง อาหารไมยอยรปแบบของยา ยาเมด ยานำาวธใช * รบประทานกอนอาหารครงชวโมง หรอมอาการ * ยานำาใหเขยาขวดทกครง ยาเมด ใหเคยวกอนกลน * เดกอาย 3-6 ป รบประทานครงละ ½-1 ชอนชา * เดกอาย 6 ปรบประทานครงละ 1-2 ชอนชาหรอ ½-1 เมด * เดกอาย 12 ปขนไปและผใหญ รบประทานครงละ 1-2 ชอนโตะ หรอ 1-2 เมดขอควรระวง - หามใชในผปวยทเปนโรคหวใจ หรอโรคไต - ไมควรรบประทาน

ยาลางตา (นำายาลางตาบอรก : Boric solution)ยานใชสำาหรบ บรรเทาอาการแสบตา ระคายเคองจาก ผงควน สงสกปรกเขาตารปแบบของยา ยานำาสำาหรบลางตาวธใช * รนนำายาลงในถวยทสะอาดและม ขนาดพอเหมาะกบลกตา * ยกถวยลางตาจอทเบาตาขาท ตองการลาง * ลมตาไวใหนำายาแทรกซมทวลกตา กรอกตาไปมาใชเวลา 1-นาท ลางวนละ 1-2 ครง * เมอลางตาเสรจแลวใหทำาความ สะอาดถวนลางตาเพอปองกนการ ตดเชอ

ตดตอกนเปน เวลานานเกน 2 สปดาห นอกจาก แพทยสง - เมอเปดใชยาแลวไมควรเกบไว นานเกน 3 เดอน ไมควรใชตอถงแม ยายงไมหมดอาย - ยานำาเมอเขยาขวดแลวยาไม กระจายตว หรอเสอมสภาพไมควร นำามารบประทาน

รายการยาทใชภายในกลมยา รายการยา

ยาลดไข บรรเทาปวดยาแกแพ ลดนำามล แกผดผนคน

พาราเซตามอล (Paracetamai)คลอเฟนรามน (Chlorphenilamine)ยาแกไอนำาดำา (Brown Mixture)

ยาแกทองเสยยาแกทองอด

ยาโรคกระเพาะอาหารยาถายพยาธ

ยาแกไอขบเสมหะสำาหรบเดกผงนำาตาลเกลอแรยาธาตนำาแดงยาธาตนำาขาวโซดามน (Sodamint)ยาตานกรด / ยาลดกรด (Aluminium hydroxide+Magnesium hydroxide)มเบนดาโซน (Mebendazole)อลเบนดาโซน (Albendazole)

รายการยาทใชภายนอก

กลมยา รายการยายาแกแพ แกผดผนคนยาแกปวดกลามเนอ

ยาทาแผลไฟไหม นำารอนลวกยาลางตายาดมแกวงเวยนยาลางแผล

ยาใสแผลยาโรคหด เหา

คาลาไมนโลชน (Calamine lotion)เมทลซาลไซเลต (Methisalicylate cream)ไดโคลฟแนค (Diclofenac gel)ยาหมองซลเวอร ซลฟาไดอาซน (Silver sulfadiazineนำายาลางตาบอรก (Boric solution)แอมโมเนย (Ammonia)แอลกอฮอล (Isopropyl / Ethyl alcohol)นำาเกลอลางแผลหรอนำาเกลอนอรมล(Normal saline)

โพวโดนไอโอดน (Povidine iodine)เบนซลเบนโซเอต (Benzyl benzoate)

10. การบำาบดนำาเสยกอนปลอยสสาธารณะ

การกำาจดนำาเสยผานบอดกไขมน มขนตอนดงน1. กำาจดเศษอาหารหยาบ โดยแยกขยะเศษอาหารนำาไปทงในถง

ขยะทจดเตรยมไวหรอนำาไปทำา ปยหมก2. กำาจดเศษอาหารขนาดเลกโดยใสตะแกรงตาถในอางลางจานท 1

เพอกรองเศษอาหาร/ขยะ ขนาดเลกกอนเขาสบอดกไขมน3. บอดกไขมน เมอนำาเสยจากอางสดทายไหลเขาสบอดกไขมน ไข

มนซงมความเบาจะลอยตวขนสผวนำาแตไมสาสามารถลอยออกไปตามทอนำาได เนองจากชองทอนำาออกของบอดกไขมน ใส 3 ทางไว(ดรปประกอบ) การแยกชนระหวางไขมนกบนำาเสยตองใชระยะเวลาประมาณ 15-30 นาทตอปรมาณนำาเสย 200 ลตร

ดงนนการตดตงบอดกไขมนตองคำานงถงระยะทางการไหลและความเรวของนำาเสย เพอใหมระยะเวลาการแยกชนไขมนกอนปลอยนำาสสาธารณะ ไขมนจงถกเกบกกไวทผวนำา เมอเวลาผานไป 1-3 สปดาห (ขนอยกบปรมาณไขมน) ไขมนจะหนาตวและจบเปนกอนไขมน ใหตกไขมนนทงไป

**หมายเหต ขนาดบอดกดกไขมน ปรบใหเหมาะสมกบปรมาณนำาเขา-ออกและจำานวนนกเรยน ถาโรงเรยนขนาดใหญสามารถใชบอปนวงขอบซเมนตแยกเปน 2 บอ โดยใชหลกการเดยวกน

11. ความเชอมโยงระหวางมาตรฐานโรงเรยนสงเสรมสขภาพและมาตรฐานการศกษา

พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ.2542 มเจตนารมณใหการจดการศกษาตองเปนไปเพอพฒนา คนไทยใหเปนมนษยทสมบรณ ทงรางกาย จตใจ สตปญญา ความร และคณธรรม มจรยธรรมและวฒนธรรม ในการดำารงชวตสามารถอยรวมกบผอนไดอยางมความสข และใหมระบบการประกนคณภาพการศกษาทงภายในและภายนอก เพอพฒนา

คณภาพและมาตรฐานการศกษาของประเทศใหดยงขน นบเปนสวนหนงของกระบวนการบรหารการศกษาทตองดำาเนนการอยางตอเนอง ดงนน สถานศกษาจงตองมการพฒนาคณภาพดานการศกษาใหสอดคลองกบมาตรฐานของหนวยงานและตนสงกด เพอรองรบมาตรฐานการประเมนคณภาพ ทงจากหนวยงานตนสงกดและหนวยงานภายนอก

แนวทางขององคการอนามยโลก มงใหมการพฒนาสขภาพควบคไปกบการศกษาโดยใชโรงเรยนเปนศนยกลางของการพฒนาเพอใหเกดความยงยน ดงนน เมอวเคราะหความเชอมโยงระหวางมาตรฐานโรงเรยนสงเสรมสขภาพกบมาตรฐานการศกษาและมาตรฐานการประเมนคณภาพภายนอก พบวา มความสอดคลองกน ซงอาจกลาวไดวา การดำาเนนโครงการโรงเรยนสงเสรมสขภาพและโรงเรยนสงเสรมสขภาพระดบเพชร มสวนทำาใหสถานศกษาสามารถกาวเขาสระดบคณภาพในหลายมาตรฐานและตวบงช ตามตารางแสดง ดงน

ตารางแสดงความเชอมโยง

ระหวางมาตรฐานโรงเรยนสงเสรมสขภาพกบมาตรฐานการศกษาและมาตรฐานการประเมนคณภาพภายนอก

มาตรฐานโรงเรยนสงเสรมสขภาพ มาตรฐานการศกษา

มาตรฐานการประเมนคณภาพภายนอก

ระดบการศกษาขนพนฐาน : ประถมและมธยม

องคประกอบของ

ตวชวดของโรงเรยนสงเสรม

มาตรฐานและตวบงช

มาตรฐานการศกษา

หลกสตรแกนกลาง

มาตรฐาน : มาตรฐานและตวบงช:

โรงเรยนสงเสรมสขภาพ

สขภาพระดบเพชร ของมาตรฐาน ขนมาตรฐาน การศกษาขนพนฐาน

รอบท 2 รอบท 3

การศกษาของชาต

พ.ศ.2554 พ.ศ.2551 (พ.ศ.2549-2553)

(พ.ศ.2554-2558)

1.นโยบายของโรงเรยน

1.โรงเรยนผานการรบรอง

2.แนวทางจดการศกษา

การพฒนาผเรยน

- 10.ผบรหารมภาวะ

6.การบรหารและการ

เปนโรงเรยนสงเสรมสขภาพ

2.3 มการบรหาร

มาตรฐานท 8 ผบรหาร

ผนำาและมความ พฒนาสถานศกษา

ระดบทอง จดการทใชสถาน ปฏบตงานตาม สามารถในการ 6.2 ระดบประ

ศกษา บทบาท บรหาร สทธ เปนฐาน หนาทอยางมประ

สทธจดการ ผลของผ

บรหารภาพและเกดประสทธผล

สถานศกษาในการบรหารโดยใชสถานศกษาเปนฐานและการจดการศกษาใหบรรลวตถประสงคของสถานศกษาและกลมสาระการเรยนร

มาตรฐานโรงเรยนสงเสรมสขภาพ มาตรฐานการศกษา

มาตรฐานการประเมนคณภาพภายนอก

ระดบการศกษาขนพนฐาน : ประถมและมธยม

องคประกอบของ

ตวชวดของโรงเรยนสงเสรม

มาตรฐานและตวบงช

มาตรฐานการศกษา

หลกสตรแกนกลาง

มาตรฐาน : มาตรฐานและตวบงช:

โรงเรยนสงเสรมสขภาพ

สขภาพระดบเพชร ของมาตรฐาน ขนมาตรฐาน การศกษาขนพนฐาน

รอบท 2 รอบท 3

การศกษาของชาต

พ.ศ.2554 พ.ศ.2551 (พ.ศ.2549-2553)

(พ.ศ.2554-2558)

2.การบรหารจดการ

2. มการจดตงชมรมสขภาพ

2.แนวการจดการศกษา

มาตรฐานท 11 - 11.สถานศกษามการ

6.การบรหารและการ

ในโรงเรยน ทมแกนนำานกเรยนรวมตวกน

2.3 มการบรหาร

สถานศกษามการจด

จดองคกร โครงสราง

พฒนาสถานศกษา

ดำาเนนกจกรรมสขภาพอยาง

จดการทใชสถานศกษา

สภาพแวดลอมและ

และการบรหารงาน

6.2 ระดบประสทธ

ตอเนอง เปนฐาน บรการทสงเสรมให

อยางเปนระบบครบ

ผลของผบรหาร

ผเรยนพฒนาเตม

วงจร ใหบรรล สถานศกษาในการ

ศกยภาพ เปาหมายการศกษา

บรหารโดยใช

สถานศกษาเปนฐานและการจดการศกษาใหบรรลวตถประสงคของสถานศกษาและกลมสาระการเรยนร

มาตรฐานโรงเรยนสงเสรมสขภาพ มาตรฐานการศกษา

มาตรฐานการประเมนคณภาพภายนอก

ระดบการศกษาขนพนฐาน : ประถมและมธยม

องคประกอบของ

ตวชวดของโรงเรยนสงเสรม

มาตรฐานและตวบงช

มาตรฐานการศกษา

หลกสตรแกนกลาง

มาตรฐาน : มาตรฐานและตวบงช:

โรงเรยนสงเสรมสขภาพ

สขภาพระดบเพชร ของมาตรฐาน ขนมาตรฐาน การศกษาขนพนฐาน

รอบท 2 รอบท 3

การศกษาของชาต

พ.ศ.2554 พ.ศ.2551 (พ.ศ.2549-2553)

(พ.ศ.2554-2558)

3. โครงการรวมระหวาง

3. มโครงงานสขภาพนกเรยน

3. แนวการสรางสงคม

มาตรฐานท 13 สถาน

การงานอาชพและ

3. ผเรยนมทกษะใน

3. ผเรยนมความใฝร

ทประสบผลสำาเรจชดเจนใน

แหงการเรยนร/สงคม

ศกษามการสราง เทคโนโลย การทำางาน รกการ

ใฝเรยน

การลดปญหาสขภาพหรอ

แหงความร สงเสรม สนบสนนให

สาระท 1 ทำางาน สามารถทำางาน

3.1 ระดบสมฤทธ

สงแวดลอมในโรงเรยนหรอ

3.1 การบรหาร

สถานศกษาเปนสงคม

การดำารงชวตและ

รวมกบผอนได และม

ผลโดยเฉลยสามป

ชมชน วชาการและสรางความ

แหงการเรยนร ครอบครว เจตคตทดตออาชพ

ยอนหลงของผเรยนทม

11. มโครงการแกไขปญหา

รวมมอระหวางสถาน

สจรต นสยรกการอาน สนใจ

ดานหรอสงแวดลอมทมความ

ศกษากบชมชนใหเปน

4. ผเรยนมความ

แสวงหาความรจาก

ชกสงหรอเปนอนตรายตอ

สงคมแหงการเรยนร/

สามารถในการ แหลงตาง ๆ รอบตว

สขภาพนกเรยนไดเปนผล

สงคมแหงความร

วเคราะห และสามารถเรยนร

สำาเรจ คดสงเคราะห ดวยตนเองไดมวจารณญาณ มความ

3.3 ระดบสมฤทธ

คดสรางสรรค คดไตร

ผลโดยเฉลยสามป

ตรองและม ยอนหลงของผ

วสยทศน เรยนสามารถใชเทคโนโลยในการเรยนร

มาตรฐานโรงเรยนสงเสรมสขภาพ มาตรฐานการศกษา

มาตรฐานการประเมนคณภาพภายนอก

ระดบการศกษาขนพนฐาน : ประถมและมธยม

องคประกอบของ

ตวชวดของโรงเรยนสงเสรม

มาตรฐานและตวบงช

มาตรฐานการศกษา

หลกสตรแกนกลาง

มาตรฐาน : มาตรฐานและตวบงช:

โรงเรยนสงเสรมสขภาพ

สขภาพระดบเพชร ของมาตรฐาน ขนมาตรฐาน การศกษาขนพนฐาน

รอบท 2 รอบท 3

การศกษาของชาต

พ.ศ.2554 พ.ศ.2551 (พ.ศ.2549-2553)

(พ.ศ.2554-2558)

1.4 สถานศกษา

4.ผเรยนคดเปน

สงเสรมความสมพนธ

ทำาเปน

และความรวมมอกบ

4.1 ระดบสมฤทธ

ชมชนในการพฒนา

ผลโดยเฉลยสามป

การศกษา ยอนหลงของผเรยนทมความสามารถในการคด วเคราะห 6.1 ระดบความสำาเรจของคณะกรรมการสถาน

ศกษาขนพนฐานในการกำากบดแลและขบเคลอนการดำาเนนงานของสถานศกษา

มาตรฐานโรงเรยนสงเสรมสขภาพ มาตรฐานการศกษา

มาตรฐานการประเมนคณภาพภายนอก

ระดบการศกษาขนพนฐาน : ประถมและมธยม

องคประกอบของ

ตวชวดของโรงเรยนสงเสรม

มาตรฐานและตวบงช

มาตรฐานการศกษา

หลกสตรแกนกลาง

มาตรฐาน : มาตรฐานและตวบงช:

โรงเรยนสงเสรมสขภาพ

สขภาพระดบเพชร ของมาตรฐาน ขนมาตรฐาน การศกษาขนพนฐาน

รอบท 2 รอบท 3

การศกษาของชาต

พ.ศ.2554 พ.ศ.2551 (พ.ศ.2549-2553)

(พ.ศ.2554-2558)

4. การจดสงแวดลอม

9.การสบบหรในโรงเรยน

2.แนวการจดการศกษา

มาตรฐานท 11 วทยาศาสตร 1.ผเรยนมคณธรรม

1.ผเรยนมคณธรรม

ในโรงเรยนทเออตอ

12.นำาดมบรโภคปลอดภย

2.1 การจดหลกสตร

สถานศกษามการจด

สาระท 2 จรยธรรม และคานยม

จรยธรรมและคานยม

สขภาพ และเพยงพอ การเรยนรและสภาพ

สภาพแวดลอมและ

ชวตกบสงแวดลอม

ทพงประสงค ทพงประสงค

13.สวมผานเกณฑ HAS

แวดลอมทสงเสรมให

บรการทสงเสรมให

สขศกษาและ 12.สถานศกษามการ

1.1 ระดบสมฤทธผล

17.การบาดเจบในโรงเรยนท

ผเรยนไดพฒนาตาม

ผเรยนพฒนาเตม

พลศกษา จดกจกรรมและการ

โดยเฉลยสามปยอน

ทำาใหนกเรยนตองพกรกษา

ธรรมชาตและเตม

ศกยภาพ สาระท 4 การสราง

เรยนการสอนโดยเนน

หลงของผเรยนทปฏบต

ตวในโรงพยาบาล ศกยภาพ เสรมสขภาพ ผเรยนเปนสำาคญ

หนาทนกเรยนทด

สมรรถภาพ และ

ของโรงเรยน

การปองกนโรค

6.การบรหารและการพฒนาสถานศกษา

มาตรฐานโรงเรยนสงเสรมสขภาพ มาตรฐานการศกษา

มาตรฐานการประเมนคณภาพภายนอก

ระดบการศกษาขนพนฐาน : ประถมและมธยม

องคประกอบของ

ตวชวดของโรงเรยนสงเสรม

มาตรฐานและตวบงช

มาตรฐานการศกษา

หลกสตรแกนกลาง

มาตรฐาน : มาตรฐานและตวบงช:

โรงเรยนสง สขภาพระดบเพชร ของมาตรฐาน ขนมาตรฐาน การศกษาขน รอบท 2 รอบท 3

เสรมสขภาพ พนฐานการศกษาของ

ชาตพ.ศ.2554 พ.ศ.2551 (พ.ศ.2549-

2553)(พ.ศ.2554-

2558)

18.มการจดการปญหาทเกด

สาระท 5 6.1 ระดบความ

จากมลพษทมผลกระทบตอ

ความปลอดภยใน

สำาเรจของคณะ

สขภาพ ชวต กรรมการสถานศกษา

19.โรงเรยนผานเกณฑ

ขนพนฐานในการ

มาตรฐานสขาภบาลสงแวด

กำากบดแลและ

ลอมในโรงเรยน ขบเคลอนการดำาเนนงานของสถานศกษา

5.บรการอนามย 5.นกเรยนไมมฟนแทผ อด

1.คณลกษณะของคน

มาตรฐานท 1 วทยาศาสตร 2.ผเรยนมสขนสย

2.ผเรยนมสขภาพกาย

โรงเรยน และถอน ไทยทพงประสงค ทงใน

ผเรยนมสขภาวะทดและ

สาระท 1 สงมชวต

สขภาพกาย และ

และสขภาพจตทด

10.นกเรยนทมสายตาและ

ฐานะพลเมองและ

มสนทรยภาพ กบกระบวนการ

สขภาพจตทด 2.1 ระดบสมฤทธผล

การไดยนผดปกตไดรบการ

พลโลก ดำารงชวต โดยเฉลยสามปยอน

แกไข 1.1 กำาลงกาย สขศกษาและ หลงของผเรยนทม

กำาลงใจทสมบรณ

พลศกษา สขภาพด มนำาหนก

สาระท 4 สวนสงและสมรรถภาพ

การสรางเสรม กายตามเกณฑ รวมทง

สขภาพ สมรรถภาพ

รจกดแลตนเองใหม

และการปองกนโรค

ความปลอดภย

มาตรฐานโรงเรยนสงเสรมสขภาพ มาตรฐานการศกษา

มาตรฐานการประเมนคณภาพภายนอก

ระดบการศกษาขนพนฐาน : ประถมและมธยม

องคประกอบของ

ตวชวดของโรงเรยนสงเสรม

มาตรฐานและตวบงช

มาตรฐานการศกษา

หลกสตรแกนกลาง

มาตรฐาน : มาตรฐานและตวบงช:

โรงเรยนสงเสรมสขภาพ

สขภาพระดบเพชร ของมาตรฐาน ขนมาตรฐาน การศกษาขนพนฐาน

รอบท 2 รอบท 3

การศกษาของชาต

พ.ศ.2554 พ.ศ.2551 (พ.ศ.2549-2553)

(พ.ศ.2554-2558)

6.สขศกษาในโรงเรยน

3.มโครงงานสขภาพของ

1.คณลกษณะของ

มาตรฐานท 1 สขศกษาและ 2.ผเรยนมสขนสย

2.ผเรยนมสขภาพกาย

นกเรยนทประสบผลสำาเรจ

คนไทยทพงประสงค

ผเรยนมสขภาวะทดและ

พลศกษา สขภาพกาย และ

และสขภาพจตทด

ชดเจนในการลดปญหา

ทงในฐานะพลเมองและ

มสนทรยภาพ สาระท 2 สขภาพจตทด 2.1 ระดบสมฤทธผล

สขภาพหรอสง พลโลก มาตรฐานท 3 ชวตและ 4.ผเรยนม โดยเฉลยสามป

แวดลอมใน ผเรยนม ครอบครว ความ ยอนโรงเรยนหรอชมชน ทกษะในการ

แสวงหาสามารถ คดสงเคราะห

หลงของผเรยนทม

ความรดวยตนเอง รกการ

มวจารณญาณ มความ

สขภาพด มนำาหนก

เรยนร และพฒนาตนเอง

คดสรางสรรค สวนสง และ

อยางตอเนอง สมรรถภาพทางกาย

มาตรฐานท 4 ผเรยน

ตามเกณฑ รวมทง

มความสามารถในการ

ผจกดแลตนเองใหม

คดอยางเปนระบบ

ความปลอดภย

คดสรางสรรค ตดสนใจแกปญหาได

อยางมสตสมเหตผล

มาตรฐานโรงเรยนสงเสรมสขภาพ มาตรฐานการศกษา

มาตรฐานการประเมนคณภาพภายนอก

ระดบการศกษาขนพนฐาน : ประถมและมธยม

องคประกอบของ

ตวชวดของโรงเรยนสงเสรม

มาตรฐานและตวบงช

มาตรฐานการศกษา

หลกสตรแกนกลาง

มาตรฐาน : มาตรฐานและตวบงช:

โรงเรยนสงเสรมสขภาพ

สขภาพระดบเพชร ของมาตรฐาน ขนมาตรฐาน การศกษาขนพนฐาน

รอบท 2 รอบท 3

การศกษาของชาต

พ.ศ.2554 พ.ศ.2551 (พ.ศ.2549-2553)

(พ.ศ.2554-2558)

8.นกเรยนมความรและทกษะ

1.3 ทกษะการเรยนร

สาระท 3 2.ผเรยนมสขนสย

3.ผเรยนมความใฝร

ดานสขอนามยทาง และการปรบตว การ สขภาพกาย ใฝเรยน

เพศ เคลอนไหว และการออกกำาลงกาย

สขภาพจตทด 3.2 ระดบสมฤทธผล

การเลนเกม กฬาไทย

4.ผเรยนมความ

โดยเฉลยสามปยอน

กฬาสากล สามารถ คดสงเคราะห

หลงของผเรยนทม

สาระท 4 การสราง

มวจารณญาณ มความ

ความสามารถเรยนร

เสรมสขภาพ คดสรางสรรค เปนทมไดสมรรถภาพและ

คดไตรตรอง และ

4.ผเรยนสามารถ

การปองกนโรค

มวสยทศน คดเปน ทำาเปน

สาระท 5 7.ผเรยนมทกษะในการ

4.1 ระดบสมฤทธผล

ความปลอดภยใน

ทำางาน รกการทำางาน

เฉลยสามปยอนหลง

ชวต สามารถทำางานรวมกบ

ของผเรยนทมความ

ผอนได และมเจตคต

สามารถในการคด

ทดตออาชพสจรต

วเคราะห

มาตรฐานโรงเรยนสงเสรมสขภาพ มาตรฐานการศกษา

มาตรฐานการประเมนคณภาพภายนอก

ระดบการศกษาขนพนฐาน : ประถมและมธยม

องคประกอบของ

ตวชวดของโรงเรยนสงเสรม

มาตรฐานและตวบงช

มาตรฐานการศกษา

หลกสตรแกนกลาง

มาตรฐาน : มาตรฐานและตวบงช:

โรงเรยนสงเสรมสขภาพ

สขภาพระดบเพชร ของมาตรฐาน ขนมาตรฐาน การศกษาขนพนฐาน

รอบท 2 รอบท 3

การศกษาของชาต

พ.ศ.2554 พ.ศ.2551 (พ.ศ.2549-2553)

(พ.ศ.2554-2558)

7.โภชนาการและอาหาร

4.ภาวะการเจรญเตบโต

1.คณลกษณะของ

มาตรฐานท 1 วทยาศาสตร 2.ผเรยนมสขนสย

2.ผเรยนมสขภาพกาย

ทปลอดภย 4.1 นกเรยนมสวนสงระดบ

คนไทยทพงประสงค

ผเรยนมสขภาวะทดและ

สาระท 1 สงมชวต

สขภาพกาย และ

และสขภาพจตทด

ดและรปรางสมสวน ทงในฐานะพลเมองและ

มสนทรยภาพ กบกระบวนการ

สขภาพจตทด 2.1 ระดบสมฤทธผล

4.2 นกเรยน มนำาหนกตาม

พลโลก มาตรฐานท 11 ดำารงชวต โดยเฉลยสามปยอน

เกณฑสวนสง (W/H) เรมอวน

1.2 ความรและทกษะ

สถานศกษามการจด

สขศกษาและ หลงของผเรยนทม

และอวน ทจะเปนและเพยงพอ

สภาพแวดลอมและ

พลศกษา สขภาพด มนำาหนก

ในการดำารงชวตและการ

บรการทสงเสรมให

สาระท 1 สวนสง และ

พฒนาสงคม ผเรยนพฒนาเตม

การเจรญเตบโตและ

สมรรถภาพทางกาย

ศกยภาพ พฒนาการของมนษย

ตามเกณฑ รวมทงรจกดแลตนเองใหมความปลอดภย

มาตรฐานโรงเรยนสงเสรมสขภาพ มาตรฐานการศกษา

มาตรฐานการประเมนคณภาพภายนอก

ระดบการศกษาขนพนฐาน : ประถมและมธยม

องคประกอบของ

ตวชวดของโรงเรยนสงเสรม

มาตรฐานและตวบงช

มาตรฐานการศกษา

หลกสตรแกนกลาง

มาตรฐาน : มาตรฐานและตวบงช:

โรงเรยนสงเสรมสขภาพ

สขภาพระดบเพชร ของมาตรฐาน ขนมาตรฐาน การศกษาขนพนฐาน

รอบท 2 รอบท 3

การศกษาของชาต

พ.ศ.2554 พ.ศ.2551 (พ.ศ.2549-2553)

(พ.ศ.2554-2558)

14.มการจดหรอจำาหนาย

สาระท 4 การสราง

อาหารวางและเครองดมทม

เสรมสขภาพ

คณคาทางโภชนาการ

สมรรถภาพ และ

ไมหวานจด ไมเคมจดและ

การปองกนโรค

ไมมไขมนสง สาระท 5 ความ15.มการสงเสรมใหนกเรยน

ปลอดภยในชวต

ทกคนไดบรโภคผกมอกลางวนตามปรมาณทแนะนำา16.โรงอาหารผาน

เกณฑมาตรฐานสขาภบาลอาหารในโรงเรยน

มาตรฐานโรงเรยนสงเสรมสขภาพ มาตรฐานการศกษา

มาตรฐานการประเมนคณภาพภายนอก

ระดบการศกษาขนพนฐาน : ประถมและมธยม

องคประกอบของ

ตวชวดของโรงเรยนสงเสรม

มาตรฐานและตวบงช

มาตรฐานการศกษา

หลกสตรแกนกลาง

มาตรฐาน : มาตรฐานและตวบงช:

โรงเรยนสง สขภาพระดบเพชร ของมาตรฐาน ขนมาตรฐาน การศกษาขน รอบท 2 รอบท 3

เสรมสขภาพ พนฐานการศกษาของ

ชาตพ.ศ.2554 พ.ศ.2551 (พ.ศ.2549-

2553)(พ.ศ.2554-

2558)

8.การออกกำาลงกาย

6.นกเรยนอาย7-18 ป

1.คณลกษณะของ

มาตรฐานท 1 สขศกษาและ 2.ผเรยนมสขนสย

2.ผเรยนมสขภาพกาย

กฬา และนนทนาการ

มสมรรถภาพทางกายท

คนไทยทพงประสงค

ผเรยนมสขภาวะทดและ

พลศกษา สขภาพกาย และ

และสขภาพจตทด

สมพนธกบสขภาพผานเกณฑ

ทงในฐานะพลเมอง

มสนทรยภาพ สาระท 3 สขภาพจตทด 2.1 ระดบสมฤทธผล

และพลโลก มาตรฐานท 11 การเคลอนไหว

โดยเฉลยสามปยอน

1.4 ทกษะทางสงคม

สถานศกษามการจด

การออกกำาลงกาย

หลงของผเรยนทม

สภาพแวดลอมและ

การเลนเกม กฬาไทย

สขภาพด มนำาหนก

บรการทสงเสรมให

กฬาสากล สวนสง และ

ผเรยนพฒนา สมรรถภาพ

เตม ทางกายศกยภาพ สาระท 4 ตามเกณฑ รวม

ทงรจกการสรางเสรม ดแลตนเองใหม

ความสขภาพ สมรรถภาพ

ปลอดภย

และการปองกนโรค

มาตรฐานโรงเรยนสงเสรมสขภาพ มาตรฐานการศกษา มาตรฐานการประเมนคณภาพภายนอก

ระดบการศกษาขนพนฐาน : ประถมและมธยม

องคประกอบของ

ตวชวดของโรงเรยนสงเสรม

มาตรฐานและตวบงช

มาตรฐานการศกษา

หลกสตรแกนกลาง

มาตรฐาน : มาตรฐานและตวบงช:

โรงเรยนสงเสรมสขภาพ

สขภาพระดบเพชร ของมาตรฐาน ขนมาตรฐาน การศกษาขนพนฐาน

รอบท 2 รอบท 3

การศกษาของชาต

พ.ศ.2554 พ.ศ.2551 (พ.ศ.2549-2553)

(พ.ศ.2554-2558)

9.การใหคำาปรกษาและ

7.นกเรยนทมปญหา 1.คณลกษณะของ

มาตรฐานท 1 สขศกษาและ 2.ผเรยนมสขนสย

2.ผเรยนมสขภาพกาย

สนบสนนทางสงคม

สขภาพจตไดรบการดแล

คนไทยทพงประสงค

ผเรยนมสขภาวะทดและ

พลศกษา สขภาพกาย และ

และสขภาพจตทด

ชวยเหลอ ทงในฐานะพลเมอง

มสนทรยภาพ สาระท 2 สขภาพจตทด 2.2 ระดบสมฤทธผล

และพลโลก มาตรฐานท 11 ชวตและครอบครว

โดยเฉลยสามปยอน

1.5 คณธรรม สถานศกษามการจด

สาระท 4 การสราง

หลงของผเรยนทม

จตสาธารณะ และ

สภาพแวดลอมและ

เสรมสขภาพ สขภาพด

จตสำานกในความเปน

บรการทสงเสรมให

สมรรถภาพ และ

มมนษยสมพนธทด

พลเมองไทยและพลโลก

ผเรยนพฒนาเตม

การปองกนโรค

ตอผอนและม

ศกยภาพ สาระท 5 ความ สนทรยภาพปลอดภยในชวต

มาตรฐานโรงเรยนสงเสรมสขภาพ มาตรฐานการศกษา มาตรฐานการประเมนคณภาพภายนอก

ระดบการศกษาขนพนฐาน : ประถมและมธยม

องคประกอบของ

ตวชวดของโรงเรยนสงเสรม

มาตรฐานและตวบงช

มาตรฐานการศกษา

หลกสตรแกนกลาง

มาตรฐาน : มาตรฐานและตวบงช:

โรงเรยนสงเสรมสขภาพ

สขภาพระดบเพชร ของมาตรฐาน ขนมาตรฐาน การศกษาขนพนฐาน

รอบท 2 รอบท 3

การศกษาของชาต

พ.ศ.2554 พ.ศ.2551 (พ.ศ.2549-2553)

(พ.ศ.2554-2558)

10.การสงเสรมสขภาพ

2.แนวการจดการศกษา

มาตรฐานท 7 ครหนาท

สขศกษาและ 6.การบรหารและ

บคลากรในโรงเรยน

2.2 มการพฒนา

ปฏบตงานตามบทบาท

พลศกษา การพฒนาสถานศกษา

ผบรหาร คร คณาจารย

อยางมประสทธภาพและ

สาระท 2 6.3 ปรมาณและ

และบคลากรทางการ

เกดประสทธผล ชวตและครอบครว

คณภาพของคร

ศกษาอยางเปนระบบ

มาตรฐานท 13 สงเสรม

สาระท 3 6.3.3 ครม

และมคณภาพ สถานศกษามการสราง

การเคลอนไหว

สมรรถนะตามท

สนบสนน ใหสถานศกษา

การออกกำาลงกาย

กำาหนด

เปนสงคมแหงการเรยนร

การเลนเกม กฬาไทยกฬาสากลสาระท 4 การสรางเสรมสขภาพสมรรถภาพ และการปองกนโรคสาระท 5 ความปลอดภยในชวต

บรรณานกรม

กชกร ชณะวงศ. กระบวนการเชงสรางสรรค : คนพลงสชมชน. สถาบนการเรยนรและพฒนาประชาคม,

กรงเทพฯ : 2544.

กรมวชาการ. กระทรวงศกษาธการ. หลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2514. พมพครงท 1

นนทบร : บรษท ไทยรมเกลา จำากด (ฝายการพมพ), 2544.

กรมวชาการ, กระทรวงศกษาธการ. หลกสตรการศกษาขนพนฐาน พ.ศ.

2514. กรงเทพฯ : โรงพมพร.ส.พ., 2544.

กรมสขภาพจต. กระทรวงสาธารณสข. คมอสงเสรมสขภาพจตนกเรยนระดบมธยมศกษาสำาหรบคร.

กรงเทพฯ : โรงพมพ ร.ส.พ., 2541.

กรมสขภาพจต. กระทรวงสาธารณสข. คมอสำาหรบชวยเหลอนกเรยนทมปญหาสขภาพจต. กรงเทพ :

โรงพมพ ร.ส.พ., 2544.

กรมอนามย. กระทรวงสาธารณสข. แนวทางการดำาเนนงานโรงเรยนสงเสรมสขภาพ. กรงเทพ :

โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย จำากด, 2545.

กระทรวงศกษาธการ. มาตรฐานการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2554.

พมพครงท 1.

กระทรวงศกษาธการ. หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551.

กระทรวงสาธารณสขและกระทรวงศกษาธการ. เกณฑมาตรฐานการประเมนโรงเรยนสงเสรมสขภาพ.

กรงเทพ : โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย จำากด, 2545.

ดำารง บญยน. แนวคดโรงเรยนสงเสรมสขภาพ. กรงเทพ : โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตร

แหงประเทศไทย จำากด, 2542.

ทรงพล วชยขทคะ. การเสรมสรางศกยภาพของชมชนในการสงเสรมสขภาพ. กรมการพฒนาชมชน

กระทรวงมหาดไทย. กรงเทพฯ :, 2545. (อดสำาเนา).

บญเลศ ปะระตะโก. การศกษากบการออกกำาลงกาย. บทความทางวชาการ. 2545. (อดสำาเนา).

ประเวศ วะส. เศรษฐกจพอเพยงและประชาสงคม แนวทางพลกฟ นเศรษฐกจสงคม. พมพครงท 1.

กรงเทพฯ : สำานกพมพหมอชาวบาน. 2542.

สำานกสงเสรมสขภาพ กรมอนามย กระทรวงสาธารณสข. คมอแนวทางการสงเสรมสขภาพปองกนโรค

เดกวยเรยนและเยาวชน. พมพครงท 2 กรงเทพฯ : โรงพมพสำานกขาวพาณชย, 2554.

สำานกสงเสรมสขภาพ กรมอนามย กระทรวงสาธารณสข. คมอแนวทางการดำาเนนงานโรงเรยนสงเสรม

สขภาพ ฉบบป 2554. พมพครงท 1. กรงเทพฯ : โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย จำากด, 2554.

ลดดา ภเกยรต. โครงการเพอการเรยนรหลกการและแนวทางการจดกจกรรม. พมพครงท 2.

โรงพมพ เอส แอนด จ กราฟฟค, 2547.

สำานกอนามยสงแวดลอม กรมอนามย กระทรวงสาธารณสข. คมอการอนามยสงแวดลอมในโรงเรยน.

พมพครงท 3 กรงเทพฯ : สำานกกจการโรงพมพ องคการสงเคราะหทหารผานศก, 2552.

คณะทำางานจดทำาคมอการดำาเนนงานโรงเรยนสงเสรมสขภาพ ฉบบป 2554

ทปรกษา นายแพทยสมยศ ดรศม อธบดกรมอนามย

นายแพทยสมศกด ภทรกลวณชย รองอธบดกรมอนามย

นายแพทยสมพงษ สกลอสรยาภรณ ผอำานวยการสำานกสงเสรมสขภาพ

คณะผจดทำา กรมอนามย

นายแพทยเอกชย เพยรศรวชรา หวหนากลมอนามยเดกวยเรยนและเยาวชน

นางทศณย ทองออน สำานกสงเสรมสขภาพ นางศศวมล ปจฉาการ สำานกสงเสรมสขภาพ นางสวรรณ ศรประสทธ สำานกสงเสรมสขภาพ นางปนดดา จนผอง สำานกสงเสรมสขภาพนางสาวฟารดา เมาะสน สำานกสงเสรมสข

ภาพ นางสาววนดา วรเกรกกลชย สำานกอนามยสง

แวดลอมทนตแพทยหญงปยะดาประเสรฐสม สำานกทนต

สาธารณสข นางปราณ เหลองวรา สำานกทนตสาธารณสข

นายโสภณ หมวดทอง สำานกสขาภบาลอาหารและนำา นางสาวอรสา เลศสโภชวณชย สำานกสขาภบาล

อาหารและนำา นางณฐวรรณ เชาวลลตกล สำานกโภชนาการ

นางสาวศรบงกช ดาวดวง สำานกโภชนาการนางสาวจารรตน ชตระกล สำานกอนามยการ

เจรญพนธ ดร. ศรสดา สรเกยรต กองออกกำาลงกายเพอสขภาพ

นางนงพะงา ศวานวฒน กองออกกำาลงกายเพอสขภาพ

คณะผรวมจดทำา

กรมสขภาพจต นางสภาวด นวลมณ สำานกทปรกษา กรมสขภาพจต

สำานกอนามย นางรชตา อรณสทธ สำานกอนามย

กรงเทพมหานคร

ศนยอนามยเขต กรมอนามย

นางสาวเอออารย วฒนธงชย ศนยอนามยท 2

นายบญธรรม เตชะจนดารตน ศนยอนามยท 3

นางสาววมล เครอวลย ศนยอนามยท 4 นางกมลรตน เกตบรรล ศนยอนามยท 5 นางไพจตร วรรณจกร ศนยอนามยท 6 นางบงอร กลำาสวรรณ ศนยอนามยท 6

นางสรภทร สาระรกษ ศนยอนามยท 7 นางสรสวด ธาน ศนยอนามยท 7 นางมณฑวรรณ ยชงกล ศนยอนามยท 8

นางนภาพร เหมาะเหมง ศนยอนามยท 9

นางอโนชา วปลากร ศนยอนามยท 10

นายวรณ คงศรชาย ศนยอนามยท 11

นางสคนธ สวรรณบนดษฐ ศนยอนามยท 12

สำานกงานสาธารณสขจงหวด นางเทยมจนทร ทองพมพ สำานกงานสาธารณสข

จงหวดกาญจนบร นางสดศร คงธนะ สำานกงานสาธารณสข

จงหวดกำาแพงเพชร นางวภา อครานนทสทธ สำานกงาน

สาธารณสขจงหวดฉะเชงเทรา นายสมยศ แสงหงหอย สำานกงาน

สาธารณสขจงหวดอางทอง

กระทรวงศกษาธการ นายชพงษ กำาลงงาม ผอำานวยการโรงเรยนวดกลางคเวยง

จงหวดนครปฐม นายสรพงษ ชมนาวง ผอำานวยการโรงเรยนบานบรบอ

จงหวดมหาสารคาม นายถาวร หนสงวน ผอำานวยการโรงเรยนบานเกาะ

เสอ จงหวดพทลง นายมานพ บญประเสรฐ ผอำานวยการโรงเรยนบานในถง

จงหวดนครศรธรรมราช นายจำาเรญ จนทรศร รองผอำานวยการโรงเรยนบานบรบอ จงหวด

มหาสารคาม

คณะทำางานจดทำาคมอการดำาเนนงานโรงเรยนสงเสรมสขภาพ ฉบบป 2556

ทปรกษานายแพทยเจษฎา โชคดำารงสข อธบดกรมอนามยนายแพทยธรพล โตพนธานนท รองอธบดกรมอนามยนายแพทยดนย ธวนดา ผอำานวยการสำานกสง

เสรมสขภาพ

คณะผจดทำากรมอนามยนายแพทยกตต ลาภสมบตศร หวหนากลมอนามยเดกวย

เรยนและเยาวขนนางศศวมล ปจฉาการ สำานกสงเสรมสขภาพนางสวรรณ ศรประสทธ สำานกสงเสรมสขภาพนางชนกานต ดานวนกจเจรญ สำานกสงเสรมสขภาพ

นางปนดดา จนผอง สำานกสงเสรมสขภาพนางสาวฟารดา เมะสน สำานกสงเสรมสขภาพนายเนต ภประสม สำานกสงเสรมสขภาพนางสาวคทลยา โสดาปดชา สำานกสงเสรมสขภาพทนตแพทยหญงปยะดา ประเสรฐสม สำานกทนต

สาธารณสขนางผสด จนทรบาง สำานกทนตสาธารณสขนางสจตรา ผลประไพ สำานกโภชนาการนางณฐวรรณ เชาวลลตกล สำานกโภชนาการนางสาวศรบงกช ดาวดวง สำานกโภชนาการนายวโรจน วชระเกยรตศกด สำานกสขาภบาลอาหารและนำานางวไลวรรณ โกยทอง สำานกสขาภบาลอาหารและ

นำานางสาวอรสา เลศสโภชวณชย สำานกสขาภบาลอาหารและ

นำานายศรายทธ อนแกว สำานกสขาภบาลอาหารและ

นำานางสาวจารรตน ชตระกล สำานกอนามยการเจรญ

พนธนางประกายดาว พรหมประพฒน สำานกอนามยการเจรญ

พนธนายสมศกด ศรวนารงสรรค สำานกอนามยสงแวดลอมนางอทยวรรณ บตรแพ สำานกอนามยสงแวดลอมดร. ศรสดา สรเกยรต กองออกกำาลงกาย

คณะผรวมจดทำา กรมสขภาพจต

นางสภาวด นวลมณ ศนยอนามยเขต กรมอนามย

นางสวมล พทรงชย ศนยอนามยท 1

นางสาวจไรรตน ทนเสถยร ศนยอนามยท 1ทนตแพทยพนตเทพ ทพพะรงส ศนยอนามยท 2นางเอออารย วฒนธงชย ศนยอนามยท 2นางนนทตา วงษสวรรณ ศนยอนามยท 2นายบญธรรม เตชะจนดารตน ศนยอนามยท 3นางยพา ชยเพชร ศนยอนามยท 3นางสาวจารณ จตรพรเพมศนยอนามยท 4นางมาล ชยมงคโล ศนยอนามยท 4นางสาวจตพร ศรแกว ศนยอนามยท 4

นางกมลรตน เกตบรรล ศนยอนามยท 5นางแนงนอย ธปแชม ศนยอนามยท 5นางสาวชตนนท แตงแกว ศนยอนามยท 5นางไพจตร วรรณจกร ศนยอนามยท 6นางบงอร กลำาสวรรณ ศนยอนามยท 6นางสรภทร สาระรกษ ศนยอนามยท 7นางสรสวด ธาน ศนยอนามยท 7ดร. วณชา กจวรพฒน ศนยอนามยท 8นางมณฑวรรณ ยชงกล ศนยอนามยท 8นาวสาวพจนย บณฑตวงศศนยอนามยท 8นางนภาพร เหมาะเหมง ศนยอนามยท 9นางรตนาภรณ เหมอนจนทร ศนยอนามยท 9นางอโนชา วปลากร ศนยอนามยท 10นางอณญญา สวรรณปรค ศนยอนามยท 10นางสาโรช สมะไพศาล ศนยอนามยท 11นางเสาวนย สะรโณ ศนยอนามยท 11นางสคนธ สวรรณบนดษฐ ศนยอนามยท 12นายวนช ถวลวรรณ ศนยอนามยท 12

สำานกงานสาธารณสขจงหวด

นางเทยมจนทร ทองพมพ สำานกงานสาธารณสขจงหวดกาญจนบร

นางสาวนยม เปรมบญ สำานกงานสาธารณสขจงหวดมหาสารคาม

นางอำาไพ แสนทอน สำานกงานสาธารณสขจงหวดตากนางกาญจนา ชยศร สำานกงานสาธารณสข

จงหวดพะเยา

กระทรวงศกษาธการนายปรญญา ธรเสนา สำานกงานเขตพนทการ

ศกษามธยมศกษา เขต 22นายอานนท ชอทอง สำานกงานเขตพนทการศกษา

ประถมศกษาระยอง เขต 1นายนพรตน รงโรจน ผอำานวยการโรงเรยน

อนบาลวดคลองใหญ จงหวดตราดนายสมศกด เลศรตนพนธ ผอำานวยการโรงเรยน

สรรพวทยา จงหวดตาก

คณะทำางานจดทำาคมอการดำาเนนงานโรงเรยนสงเสรมสขภาพ ฉบบป 2558

ทปรกษานายแพทยพรเทพ ศรวนารงสรรค อธบดกรมอนามยนายแพทยณฐพร วงษศทธภากร รองอธบดกรมอนามยนายแพทยดนย ธวนดา ผอำานวยการสำานกสง

เสรมสขภาพ

คณะผจดทำา

กรมอนามยนายแพทยกตต ลาภสมบตศร หวหนากลมอนามยเดกวย

เรยนและเยาวขนนางศศวมล ปจฉาการ สำานกสงเสรมสขภาพนางสวรรณ ศรประสทธ สำานกสงเสรมสขภาพนางชนกานต ดานวนกจเจรญ สำานกสงเสรมสขภาพนางปนดดา จนผอง สำานกสงเสรมสขภาพนางสาวฟารดา เมะสน สำานกสงเสรมสขภาพนายเนต ภประสม สำานกสงเสรมสขภาพนางสาวคทลยา โสดาปดชา สำานกสงเสรมสขภาพทนตแพทยหญงปยะดา ประเสรฐสม สำานกทนต

สาธารณสขนางผสด จนทรบาง สำานกทนตสาธารณสขนางสจตรา ผลประไพ สำานกโภชนาการนางณฐวรรณ เชาวลลตกล สำานกโภชนาการนางสาวศรบงกช ดาวดวง สำานกโภชนาการนายวโรจน วชระเกยรตศกด สำานกสขาภบาลอาหารและนำานางวไลวรรณ โกยทอง สำานกสขาภบาลอาหารและ

นำานางสาวอรสา เลศสโภชวณชย สำานกสขาภบาลอาหารและ

นำานายศรายทธ อนแกว สำานกสขาภบาลอาหารและ

นำานางสาวจารรตน ชตระกล สำานกอนามยการเจรญ

พนธนางประกายดาว พรหมประพฒน สำานกอนามยการเจรญ

พนธนายสมศกด ศรวนารงสรรค สำานกอนามยสงแวดลอมนางอทยวรรณ บตรแพ สำานกอนามยสงแวดลอมดร. ศรสดา สรเกยรต กองออกกำาลงกาย

คณะผรวมจดทำา กรมสขภาพจต

นางสภาวด นวลมณ

ศนยอนามยเขต กรมอนามยนางสวมล พทรงชย ศนยอนามยท 1นางสาวจไรรตน ทนเสถยร ศนยอนามยท 1ทนตแพทยพนตเทพ ทพพะรงส ศนยอนามยท 2นางเอออารย วฒนธงชย ศนยอนามยท 2นางนนทตา วงษสวรรณ ศนยอนามยท 2นายบญธรรม เตชะจนดารตน ศนยอนามยท 3นางยพา ชยเพชร ศนยอนามยท 3นางสาวจารณ จตรพรเพมศนยอนามยท 4นางมาล ชยมงคโล ศนยอนามยท 4นางสาวจตพร ศรแกว ศนยอนามยท 4

นางกมลรตน เกตบรรล ศนยอนามยท 5นางแนงนอย ธปแชม ศนยอนามยท 5นางสาวชตนนท แตงแกว ศนยอนามยท 5นางไพจตร วรรณจกร ศนยอนามยท 6นางบงอร กลำาสวรรณ ศนยอนามยท 6นางสรภทร สาระรกษ ศนยอนามยท 7นางสรสวด ธาน ศนยอนามยท 7ดร. วณชา กจวรพฒน ศนยอนามยท 8นางมณฑวรรณ ยชงกล ศนยอนามยท 8นาวสาวพจนย บณฑตวงศศนยอนามยท 8นางนภาพร เหมาะเหมง ศนยอนามยท 9

นางรตนาภรณ เหมอนจนทร ศนยอนามยท 9นางอโนชา วปลากร ศนยอนามยท 10นางอณญญา สวรรณปรค ศนยอนามยท 10นางสาโรช สมะไพศาล ศนยอนามยท 11นางเสาวนย สะรโณ ศนยอนามยท 11นางสคนธ สวรรณบนดษฐ ศนยอนามยท 12นายวนช ถวลวรรณ ศนยอนามยท 12

สำานกงานสาธารณสขจงหวดนางเทยมจนทร ทองพมพ สำานกงานสาธารณสขจงหวด

กาญจนบรนางสาวนยม เปรมบญ สำานกงานสาธารณสขจงหวด

มหาสารคามนางอำาไพ แสนทอน สำานกงานสาธารณสขจงหวดตากนางกาญจนา ชยศร สำานกงานสาธารณสข

จงหวดพะเยา

กระทรวงศกษาธการนายปรญญา ธรเสนา สำานกงานเขตพนทการ

ศกษามธยมศกษา เขต 22นายอานนท ชอทอง สำานกงานเขตพนทการศกษา

ประถมศกษาระยอง เขต 1นายนพรตน รงโรจน ผอำานวยการโรงเรยน

อนบาลวดคลองใหญ จงหวดตราดนายสมศกด เลศรตนพนธ ผอำานวยการโรงเรยน

สรรพวทยา จงหวดตาก