KLİMA SERVİSİKOMPRESÖR DEĞİŞİMİ VE KLİMA SİSTEMİNİN TEMİZLENMESİ

İKLIMLENDIRMENIN TEMELLERI

KOMPRESÖR DEĞIŞIMIGENEL BAKIŞ VE ÖNEMLI UYARILAR

Klima kompresörü, motora oluklu kayış vasıtasıyla bağlanır. Kompresör, sistemdeki klima gazını yoğunlaştırır ve sevk eder. Çeşitli tiplerde kompresörler mevcuttur.

DİKKAT!Yeni bir kompresörün montajından önce, üreticilerin ön gördükleri yağ seviyelerinin ve yağın viskozitesinin kontrol edilmesi gereklidir. (Bunun için bkz.: Takip eden sayfadaki iş akışı).

İşleyiş biçimiKlima gazı, düşük basınç ve düşük sıcaklıkla gaz halinde evaporatörden gelirken emilir, yoğunlaştırılır ve daha sonra yüksek sıcaklık ve yüksek basınçla gaz halinde kondansatöre iletilir.

Arıza durumundaki etkileriHasarlı veya devre dışı kalan bir kompresör, aşağıdaki şekillerde kendisini hissettirir:

➔ Sızıntı ➔ Gürültü oluşumu ➔ Soğutma performansının yetersiz veya hiç olmaması ➔ Klima kumanda cihazında veya motor/merkezi kumanda

cihazında hata kodu

Arızanın farklı nedenleri olabilir: ➔ Arızalı gergi tertibatı veya aşınma nedeniyle

yatak hasarları ➔ Kompresör milinde veya gövdesinde sızıntılar ➔ Kompresör gövdesinde mekanik hasar ➔ Kontak (elektrik bağlantıları) ➔ Elektrikli kontrol valfı ➔ Klima gazı eksikliği

Kompresör yağı eksikliği ➔ Soğutucu madde eksikliği ➔ Sert maddeler (örn. talaşlar) ➔ Nem (korozyon vb.) ➔ Hatalı gergi elemanları, yardımcı araçlar

Hata aramaSistemin işlev testi ve basınç ölçümü:

➔ Kompresör açık mı, bağlantı fiş yerine oturmuş mu, akım mevcut mu?

➔ Elektrikli kontrol valfını veya kumandayı kontrol edin. ➔ Tahrik kayışının yerine doğru oturup oturmadığını, hasarlı olup

olmadığını ve gerginliğini kontrol edin. ➔ Sızıntı olup olmadığının gözle kontrolü. ➔ Klima gazı hatlarının yerlerine tam oturup oturmadığını kontrol

edin. ➔ Yüksek ve alçak basınç taraflarındaki basınçları karşılaştırın. ➔ Yeni sistemlerde hata belleğini okuyun.

KOMPRESÖRKESİT

Vida bağlantıları Dişli çark Yağ kapağı

Gövde

Tahrik mili

Yalpa diski (Ayna)Piston

Conta

Silindir başlığı

Emme basıncı valfı

| 32

KLİMA SERVİSİ - KOMPRESÖR DEĞİŞİMİ

KOMPRESÖR ARIZALI MI?HATA ANALIZI VE DEĞIŞIME YÖNELIK IŞ AKIŞI

bkz. sonraki sayfa

Genleşme/ kısma valfını/filtre kurutucusunu/akümülatörü ve O-ringleri değiştirin

Servis istasyonuyla1. Sistemi vakumlayın

2. Sızdırmazlık testi yapın3. Soğutucu madde doldurun

1. Sistem basınç testi2. Sızdırmazlık testi3. Sistem kontrolü

Servis etiketini yapıştırınDeneme sürüşü gerçekleştirin

Yapılan çalışmaları belgelendirin

Klima gazını emdirin

Kompresörü sökün

Sistemi kirlenme / katı maddeler/geçirgenlik bakımından kontrol

edin

Yeni veya onarılmış kompresörü monte edin

NEDEN ARAŞTIRMASI: a) Soğutma devresi hatası b) Elektrik hatası c) Kompresör ortamında hata

(Kayış tahriki, yardımcı araçlar)

Sorun var

Sorun yok

Kompresörü monte edilmiş durumdayken kontrol edin

PRATIK IPUCU a) Manyetik kavrama b) Mekanik hasarlar c) Elektrikli kontrol valfı d) Sızıntı

MUTLAKA DIKKAT EDIN! Kompresör değişimi, tüm klima sisteminin temizlenmesi ve sarf malzemeleri ile yıkama işlemi yapılamayan bileşenlerin değiştirilmesini gerektirir!

MUTLAKA DIKKAT EDIN! Yeni bir kompresörün montajından önce, prensip olarak üretici verilerine göre yağ miktarı ve viskozite kontrol edilmeli ve gerekiyorsa yağ ilave edilmelidir! Bunun için kompresörün boşaltılması ve üretici tarafından öngörülen miktar ile yeniden doldurulması gerekmektedir. Montaj sırasında O-ringler yenilenmelidir.

PRATIK IPUCU Gerekirse, montajdan önce filtreli süzgeci kompresördeki emme hattına takın

MUTLAKA DIKKAT EDIN! Klima sisteminin doldurulması Dolum talimatı

PRATIK IPUCU Üretici verilerini dikkate alın: a) Vakum süresi b) Soğutucu madde dolum miktarı

PRATIK IPUCU Kaçak arama maddesi doldurun

| 54

Kompresör

Hatlar / Hortumlar

Evaporatör

Kondansatör

Filtre kurutucusu / akümülatör

Genel: Klima sistemindeki yağ miktarının ortalama dağılımı

50%10%

20%

10% 10%

KLİMA SERVİSİ - KOMPRESÖR DEĞIŞİMİ

DÜZENLI YIKAMAKlima devresindeki kir partikülleri, ancak tüm sistemin ayrıntılı biçimde yıkanmasıyla uzaklaştırılabilir. Yıkama için, kirlenme derecesine bağlı olarak R134a soğutma maddesi özel bir yıkama solüsyonu uygundur. Kompresörler, kurutucular (akümülatörler) ve genleşme veya kısma valfları yıkanamaz. Bir kompresör arızası durumunda daima öncelikle sistemde bir kirlenme olduğu (aşınma, talaşlar) varsayılması gerektiğinden veya bu ihtimal göz ardı edilemeyeceğinden, bu bileşenlerin değişimi sırasında sistemin mutlaka yıkanması gereklidir.

KOMPRESÖR YAĞLARIÜretici verilerini ve prospektüsü dikkate alın / viskoziteye dikkat edin.

1. Yağ miktarının dağılımıKlima sisteminin her parçasında yağ bulunur. Onarım durumunda değiştirilen parçayla birlikte yağ da sistemden çıkmış olur. Bu nedenle gerekli yağ miktarının mutlaka yeniden doldurulması gereklidir. Yandaki grafik, sistem içerisindeki yağ miktarının ortalama dağılımını göstermektedir.

2. Yağ miktarının ve spesifikasyonların dikkate alınmasıYeni bir kompresörün montajından önce veya yağı eklerken, prensip olarak araç üreticisinin verilerinde belirtilen yağ miktarı ve viskozite dikkate alınmalıdır.

3. Sistem yağ miktarı kompresörün içinde olmalıdırMuhtemelen farklı araçlar veya sistemler için bir ve aynı kompresör kullanıldığından, kompresör montajından önce yağ dolum miktarının mutlaka kontrol edilmesi ve gerekirse düzeltilmesi gereklidir. Bunun için yağın tamamı boşaltılmalı ve toplanmalıdır. Bunun ardından kompresör araç üreticisi tarafından öngörülen yağ miktarının (sistem yağı miktarı) tamamı ile yeniden doldurulmalıdır. Yağın eşit olarak dağıtılması için kompresör monte edilmeden önce el ile 10 defa döndürülmelidir. Bu aynı zamanda kompresör üreticisi Sanden'in verilerine de uygundur, ayrıca araç üreticisinin talimatlarına da özellikle dikkat edilmelidir.

KOMPRESÖR FİLTRE SÜZGEÇLERİPrensip olarak kompresör değişiminde her klima sistemi yıkanmalıdır, böylece kirler ve yabancı parçalar sistemden atılabilir. Yıkamaya rağmen devre içerisinde pislikler kalırsa, emme hattında filtre süzgeçleri kullanılarak hasarlar engellenebilir.

MUTLAKA DİKKAT EDİN!Prensip olarak tüm O-ringleri yenileyin ve monte etmeden önce üzerlerine yağ sürün. Yeni bir kom-presörün montajından önce, prensip olarak üretici verilerine göre yağ miktarı ve viskozite kontrol edilmeli ve gerekiyorsa yağ ilave edilmelidir! Kompresör değişimi, tüm klima sisteminin temizlen-mesi ve sarf malzemeleri ile temizlik işlemi yapılamayan bileşenlerin değiştirilmesini gerektirir!

KLİMA SİSTEMİNİN KLİMA GAZI İLE DOLDURULMASI

Kompresör için dolum talimatı: ➔ Kompresör yağı prensip olarak yalnız klima servis

istasyonunda, kompresör içerisinde darbe oluşmasını engellemek için yüksek basınç tarafındaki servis bağlantısından doldurulmalıdır.

➔ Yalnızca araç üreticisi tarafından önceden belirlenen miktarda/spesifikasyonlarda uygun ürün kullanılabilir.

➔ Hava dağıtımını "Orta çıkışlar" pozisyonuna getirin ve tüm orta çıkışları açın.

➔ Temiz hava fanının anahtarını orta seviyeye getirin. ➔ Sıcaklık seçimini maksimum soğutma gücüne getirin ➔ Motoru çalıştırın (klima sistemini açmadan) ve kesintisiz olarak

en az 2 dakika boyunca rölantide çalışmaya bırakın. ➔ Klima sistemini rölantide yaklaşık 10 saniye çalıştırın; klima

sistemini yaklaşık 10 saniye kapatın. Bu işlemi en az 5 defa yineleyin.

➔ Sistem kontrolünü gerçekleştirin.

KAÇAK ARAMA MADDESİKompresör hasarları, soğutucu madde eksikliğinden de kaynaklanabilir. Bu nedenle düzenli aralıklarla klima bakımı yürütülmesi ve gerekirse sisteme kontrast maddesi eklenmesi önerilir. Bunun için çeşitli yöntemler vardır. Araçtaki kontrast maddesi kullanımını belgeleyin. Böylece olağanüstü durumlarda kompresörün hasar görmesine yol açan bir aşırı dolum önlenmiş olur.

| 76

KLİMA SERVİSİ - KLİMA SİSTEMİNİN YIKANMASI

KLİMA SİSTEMİNİN TEMİZLENMESİYÖNTEMLER

DIKKAT! Kompresör değişimi, tüm klima sisteminin yıkanmasını ve sarf malzemeleri ile yıkama işlemi yapılamayan bileşenlerin değiştirilmesini gerektirir!

Klima sisteminin yıkanması, onarım durumlarında veya kompresör hasarlarında en önemli faaliyetlerden biridir. Yıkama sayesinde kirler ve hasar verebilecek maddeler klima devresinden uzaklaştırılmış olur.

Usulüne uygun onarımlar gerçekleştirmek ve pahalı onarımları engellemek için yıkama gereklidir. Ayrıca tedarikçilerin garanti talepleri yerine getirilmiş ve müşteri memnuniyeti sağlanmış olur.

Bununla birlikte kompresörler, genleşme/kısma valfları ve filtre kurutucuları veya akümülatörler yıkanmaz. Bu yüzden yıkama işlemi sırasında bir adaptör yardımıyla köprülenmeleri gereklidir. Yıkama işlemi tamamlandıktan sonra yukarıda belirtilen valflar ve filtreler yenilenmelidir.

Klima sistemlerinin temizliği için iki temizlik yöntemi mevcuttur: ➔ Temizleme yöntemi A:

Soğutucu madde ve servis istasyonlarıyla temizleme.

➔ Temizleme yöntemleri B: Temizlik sıvısı ile temizleme - Bu yontemde klima sistemi ozel bir yıkama sıvısıyla temizlenir (basınclı havayla birlikte). Yıkama işlemi tamamlandıktan sonra, sistem azotla kurutulmalıdır. Azot ile ufleme / Kurutma – Bu yontemde bağlantı hatları ve sistem bileşenlerine tek tek azot uflenir. Ufleme sırasında maksimum basıncın 12 bar'ı aşmamasına dikkat edilmelidir. Ancak bu iki yontemin birlikte kullanılmasıyla iyi bir sonuc elde edilebilir, cunku yıkama sıvısı kimyasal temizlik icin kullanılırken, azot da temizleme sıvısı artıklarının giderilmesini ve kurutmayı gercekleştirir.

| 98

İKLIMLENDIRMENIN TEMELLERI

A VE B YÖNTEMLERİNİNAVANTAJ VE DEZAVANTAJLARI:

YÖNTEM ASoğutucu madde

YIKAMA YÖNTEMİSistem bileşenleri klima servis cihazı ile filtreli ve adaptörlü bir ek yıkama tertibatı yardımıyla yıkanır (her ikisi de ayrıca temin edilebilir).

AVANTAJLAR+ Yıkama maddesi maliyeti yok+ Yıkama maddesi için imha maliyeti yok+ Serbest kir partiküllerini ve yağı temizler+ Yöntem farklı araç üreticileri tarafından onaylanmıştır

DEZAVANTAJLAR- Yapışmış kirlerde optimum temizleme etkisi sağlanamaz- Yıkama cihazının filtre elemanı düzenli olarak değiştirilmelidir- Klima servis cihazı uygulama sırasında başka biçimde

kullanılamaz

YÖNTEM BYıkama sıvısı

YIKAMA YÖNTEMİSistem bileşenleri ek bir yıkama tertibatı ve kimyasal çözelti yardımıyla yıkanır. Yıkama maddesi artıkları azotla sistem dışına çıkarılır ve sistem azotla kurutulur.

AVANTAJLAR+ Serbest ve yapışık kir partiküllerini ve yağı temizler+ Çok iyi temizleme sonucu

DEZAVANTAJLAR- Yıkama maddesi maliyeti- Yıkama maddesi imha maliyeti

KİRLERETKİLER

Hangi kirler yıkama ile giderilebilir?Bu tür kirler nasıl etkiler yaratırlar?

➔ Kompresör hasarlarında aşınma Sert partiküller genleşme/kısma valflarını (Orifis boruları) veya çoklu akış bileşenlerini (kondansatör, evaporatör) tıkar.

➔ Nem Genleşme valfları ve gözetleme camı donabilir. Soğutucu maddelerin ve soğutucu madde yağlarının nem ile kimyasal reaksiyonları nedeniyle asit oluşumu mümkündür, bu da hortum hatlarında ve O-ringlerde gözeneklere neden olabilir. Sistem bileşenleri bu yüzden oluşan korozyonla hasar görebilir.

➔ Elastomer (kauçuk) Elastomer partikülleri genleşme valflarını, orifis gözetleme ve çoklu akış bileşenlerini tıkar.

➔ Kirlenmiş soğutucu madde yağı veya soğutucu madde Kirlenmiş soğutucu madde veya farklı soğutucu maddelerin karışımı nedeniyle asit oluşabilir. Bunlar hortum hatlarında ve O-ringlerde gözenekler oluşmasına neden olabilir. Neticede sistem bileşenleri korozyon nedeniyle hasar görebilir.

| 1110

Satış ve ayrıntılı bilgi için,

İntermobil Otomotiv Mümessillik ve Tic. A.Ş.Akın Plaza, Halide Edip Adıvar Mah.Darülaceze Caddesi No:3/2 34382 Şişli – İstanbul Tel.: +90 (212) 314 20 00 Faks: +90 (212) 314 20 01intermobil@intermobil.com.tr www.intermobil.com.tr

© BEHR HELLA SERVICE GMBH, Schwäbisch HallJ01308/02.17Olgusal ve fi yatlandırma konuyu değiştirmek için.