Kemik Hastalıklarının Biyokimyasal Değerlendirilmesi

Prof.Dr.Hafize Uzun

• Bütün kemiklerin dış koruyucu yüzeylerini ve uzun kemiklerin esas bileşenini kortikal kemik oluşturur

• Trabeküler kemiğin sadece %5-20’si kalsifiye olduğu için kortikal kemikten daha az yoğundur

• Kemiğin ana fonksiyonları• Hareket için mekanik • Organlar için koruyucu• Başta Ca,PO4 olmak üzere mineraller için depo • Kemik,kortikal ve trabekular kemikten oluşur• Kortikal kemik hacımca %80-90 oranında

mineralize olmuştur ve tüm iskeletin %80 nini oluşturur

• Kollajen metabolize olduğunda hidroksiprolin içeren oligopeptitler idrarla atılırlar.

• Solid mineral faz Ca ve PO4 içerir ve zayıf hidroksi apatit kristali halındedir

• Osteokalsin(kemik GLA prot)• Hidroksiapatite bağlı γ karboksi glutamat kalintıları

içerir,kemiğe spesifik• kollajenöz değildir• Osteonectin :Sisteinden zengin asidik prot• Osteopontin:Kemiğe spesifik değildir glikozile ve

fosporile olmuştur

• Osteoklastlar, Kemik matriksi demineralize eden ve sindiren enzimler

• kemiğin yeniden yapılanması sürecinde erken dönemde harekete geçip var olan kemiği rezorpsiyona uğratarak yeni kemik matriksine zemin hazırlarlar

• Kemik döngüsü (turnover) süreçi, dinamik ve süreklilik gösteren bir süreçtir; eski ve hasarlı kemiğin yıkımı ile yeni kemiğin yapımı arasında sıkı bir denge vardır.

• Remodeling ;aktivasyon,yıkım (rezorpsiyon) geri dönme,yapım ve dinlenme evrelerini içerir

• Dolaşımda osteoklast öncülleri, ilgili bölgede toplanır, çoğalır ve ve birleşerek osteoklastları oluşturur

• Osteoklastlar hidrojen iyonları oluşturarak mineralleri hareketlendirir ve organik matriksi sindirmek için lizozomal enz sentezler ve kemiği rezorbe ederler

• Yıkım sonlandıktan sonra yıkım boşluğunda yapışma hattı oluşur

• Stromal hat hücreleri osteoblastlara dönüşür• Osteoblastlar tipI kollajeni içeren organik

matriksi sentezler ve yeni oluşan matrikste mineralizasyonu başlatarak kemik yapımını sağlarlar. Dinlenme fazı ile devam eder

Kemik büyümesi ve dönüşümü

Kalsiyum, fosfat ve magnezyum metabolizması Paratiroid hormon (PTH)1-25 dihidroksi

vitaminD(Kalsitriol)D (1-25 (OH)2D) olmak üzere bir çok hormon

tarafından düzenlenir

• Ayrıca ,tiroid hormları,ostrojenler androjenler,kortizol, insülin,buyüme hor

• IGFı, İGFII, transforme edici büyüme fakt β(TGF β) ,fibroblast büyüme fakt(FGF), trombositlerden türeyen büyüme fakt(PDGF) kemik yıkım ve yapımından sorumludur

Yıkımı uyararak kemiğin yeniden yapılanmasını sağlayanlar

(I+IL) I, 4, 6,11, makrofaj ve granulosit/ makrofaj koloni stimüle edici faktörler tümor nekrozis faktor (TNFα)

Kemik turnoverinin biyokimyasal markerleri

• Osteoblastik aktivite belirteçleri:• Kemik alkalen fosfataz (BALP)

• Kemik matriks proteinleri (Osteokalsin, prokollajen, osteonektin, kemik sialoprotein veya osteopontin)

• Osteoklastik aktivite belirteçleri:• Kollajen çapraz bağlarının amino asitleri (piridinolin ve

deoksipiridinolin)

• Hidroksiprolin (Hyp)

Mineral metabolizması

Vücutta kalsiyum, fosfat ve magnezyumun dağılımı

Doku Kalsiyum Fosfor Magnezyumİskelet 99 85 55Yumuşakdoku 1 15 45

Ekstrasellülersıvı < 0,2 < 0,1 1

Total g (mol) 1000 (25) 600 (19,4) 25(1,0)

Normal plazmada kalsiyum, fosfat ve magnezyumun fizikokimyasal durumları

Durum Kalsiyum Fosfat Magnezyum Serbest 50 55 55Proteine Bağlı 40 10 30Kompleks Halde 10 35 15

TOPLAM(mg/dL) 8,6-10,3 2.5-4,5 1,7-2,4(mmol/L) 2,15-2,57 0,81-1,45 0,7-0,99

Kalsiyum

• İskelet sistemi çoğunlukla hidroksiapatit (Ca10 [PO4]6[OH]2) olmak üzere vücut kalsiyumunun %99’ unu içerir

• Kalsiyumun proteinlere bağlanmasında ortamın pH’sının önemi vardır

• Alkaloz, negatif yüklerde ve bağlanmada artışa neden olur ve serbest kalsiyum miktarı azalır

• Asidoz, negatif yüklerde ve bağlanmada azalmaya neden olur ve serbest kalsiyum miktarı artar

• Kompleks kalsiyum bikarbonat,laktat,fosfat, ve sitrat gibi anyonlarla kompleks şeklinde bulunur

• Ca 3 fizikokimyasal havuz arasında taşınabilmektedir• 1.serbest kalsiyum• 2.prot bağlı Kalsiyum• 3.Kompleks kalsiyum• Total kalsiyum ölçen yöntemler le diğer 3 havuzdaki

Ca lar da ölçülür, ancak serbest Ca ölçen yöntemler de bulunmakta dır

• Fizyolojik olarak Ca,hücre içi ve hücre dışı Ca olarak sınıflandırılır

• İskelet,hücre dışı ve hücre içi havuzlar için Ca sağlıyan ana depo olarak fonksiyonel

• Hücre içi Ca ‘un kas kasılması, hormon salınımı,glikojen metabolizması ve hücre bölünmesini de içeren fizyolojik işlevleri vardır

Hücre dış Ca, hücre içi Ca, kemik mineralizasyonu Kan koagülasyonu ve pl membran potansiyelinin devamlılığı için

gereken Ca iyon gereksinimi karşılar Serbest Ca kons daki azalma ,nöromüsküler eksitabilite de artış

ve tetaniye artış ise nörömüsküler eksitabilitede azalmaya neden olurCa aynı zamanda kas kasılması,hormon salınımı enzim aktivitesini

etkileyen hücre içi 2. haberci olarakta fonksiyoneldir

Klinik önem

• Kan Ca da düşme (hipokalsemi)• Kan Ca yükselme (hiperkalsemi)• Hipokalsemi; düşük total serum Ca alb ne bağlı

veya serbest fraksiyondaki azalmaya bağlı olabilir

• 1 gr/dL alb 0.8 mg/dL Ca bağladığından hipoalbuminemi hipokalsemi nedeni olabilir

• Kronik böb yetmezliği hipoproteinemi,• Hiperfosfatemi• Serum 1,25(OH)2D (düşük)• Kemikte PTH ya karşı direnç hipoposfatemıye

neden olabilir

Hipokalseminin sık görülen nedenleri

• Hipoalbuminemi• Kronik renel yetmezlik• Mg eksikliği• Hipoparatiroidizm• Pseudohipoparaidoizm• Vit D eksikliği veya direnç nedeniyle osteomalasi,raşitizm• Akut hemorajik ve ödematoz pankreatit• Tedavi edilen hiperparatiroidizm,hipertiroidizm,hematolojik

malignenciler

• Klinik olarak hipokalsemi Tetani,parestezi,nöbet gibi hipereksitabiliteye neden olabilir

• Serum Ca daki hızlı düşüş,hipotansiyon ile ilişkili olabilir

• Lab bulgusu olarak ilk serum alb,Mg düzeyleri renal fonksiyonlar bakılmalı

• Hiperkalsemi; • Kemik,barsak ve böbreklerden ekstrasellular

kompartımana Ca girişinin artışı ile karakterize• Primer hiperparatiodism, malignensi hiperkalsemi

için en önemli nedendir• Malignansiye bağlı hiper kalsemide hiperkelsemi

bulguları belirgindir. Ca düzeyleri primer hiperparatiroizmde görülen değerlerden daha yüksektir

Analitik yöntem

• Total Ca ve serbest(iyonize) ca ölçmek için değişik yöntemler bulunmakta

• Serbest Ca (biyolojik olarak aktif form),PTH ve 1,25 (OH)2D tarafından sıkı kontrol edildiğinden,Ca durumunu en iyi belirler

• Ancak henüz total Ca ölçümünün yerini almamıştır

Total Ca ölçümü

• Serum ve idr da Ca ölçümü için fotometrik ve atomik abs yönt leri kullanılmakta

• Fotometrik yöntemler• Fotometri veya spektrofo kullanılır• Değişik metallokromik indikatörler ve ya

boyalar Ca bağlıyarak renk olştururlar Ca bağlayıcı boyalar ; o-krezolkfitalin(CPC)ve arsenazo III dır

• Alkali ortamada CPC ,Ca ile kırmızı kromofor oluşturur ve 570-580 nm de okunur

• Örnek prot bağlı ve kompleks Ca ‘u uzaklaştırmak için asit ile dilue edilir

• Mg iyonları ile girişim;• 8 hidroksi kinolin ilavesi ile • Reaks karışımını pH 12 de tamponlayarak• 580 nm de abs ölçerek önlenebilir

• Lipemik örneklerde, bulanıklığı azaltmak ve kompleks oluşumunu artırmak için üre kullanılır

• ArsenazoIII ,hafif asidik pH daCa için Mg den daha yüksek afiniteye sahiptir

• Ca nın Arsenazo ya bağlanması tampon,pH,ve Na konsantrasyonu tarafından etkilenir

• Atomik absorbsiyon spekrofotometresi• klinik lab std komitesi total Ca ölçümünde atomik

absorbsiyon spekrofotometresini referans yöntem olarak kabul etmiştir

• Örnek gerekliliği• Total Ca ölçümü için serum tercih edilir ,ancak heparinli

pl de kabul görür• Sitrat,okzalat, EDTA gibi antikoagülanlar Ca ile kompleks

oluşturacaklarından kullanılmamalı• T Ca +40 de günlerce ,dondurulduğunda aylarca

dayanıklı kalabilir• İdr örnekleri için Ca tuzlarını çökmesini önlemek için 24

st lik idr içine 20-30 ml,spot örnek içine ise 2-3 ml 6mol/lt HCL ilave edilir

• Kullanılan cam ve plastik malzemeler HCL ile yıkanmalı ve çok iyi durulanmalıdır

• Hemoliz,ikter, lipemi,paraproteinler ve Mg girişim oluşturabilirler

• Lipemik örnekler yüksek hızda santrifüj ile temizlenmeli

• Hemoliz,eritlerde serumdan daha az Ca olması nedeniyle negatif hataya neden olabilir

• Serbest Ca ölçümü için iyon seçiçi analizörler kullanılır

• Girişim oluşturanlar• ISE ler ile iyon aktivitesi ölçülür,bu nedenle ISE

ler örnekteki iyonik güçten etkilenirler• Serbest Ca analizörleri ve kalibratörler serum

pl ve kan için optimize edilirler• Bazı kimyasallar,Ca ölçen ISEler de girişim

yaparlar ve serbest Ca düzeyine değiştirirler

• PH ın etkileri• Protein ve küçük anyonlar tarafından Ca un

bağlanması invivo ve invitro pH dan etkilenir• İnvitro ,örneğin pH daki artış ,alb ve diğer prot

üzerindeki negatif yükleri ve iyonizasyonu artırır, bu da proteinlere bağlı Ca u artırırve serbest Ca un azalmasına neden olur

• İnvitro azalan pH iyonizasyonu ve negatif yükleri azaltır prot bağlı Ca azalır ve serbest Ca artar

• pH da 0,1 unitelik değişiklik, Ca kons unu %5 değiştirir

• Örnek gerekliliği• Serbest Ca için örnekler, CO2 kaybı nedeniyle

pH artışını önlemek için anaerobik şartlarda alınmalı ve taşınmalı

• Enjektör ve tüpler CO2 kaybını önlemek için tamamen doldurulmalı ve sıkıca kapatılmalı

• Serbest Ca heparinli tam kan, serum ve pl da ölçülmeli

• Referans aralıkları• Fotometrik ölçümde yetişkin de total Ca referans aralığı • 8,6-10,3mg/dL• 2,15-2,56 mmol/L• yetişkin de serbest Ca referans aralığı 4,64-5,28 mg/dL • 1,16-1,32mmol/L

• Ca ölçümünde preanalitik hatanın en önemli nedeni venöz oklüzyon ile ilişkili serbest form değil de total form daki artıştır

• Total Ca da 0,5-1,0 mg/dL arası hata ,staz sırasında suyun vaskular kompatman dışına çıkması ile prot baglı Ca miktarında artışa neden olmakta

• Primer hiperparatiroidizm ve malignansili hastalarda hiperkalsemi değerlendirilmesinde serbest Ca total Ca dan daha değerlidir

Hormonlar ve kalsiyum homeostasisi

• Plazmada Ca2+ azaldığında PTH sekresyonu stimule edilerek

Kemikte, Ca2+ reabsorpsiyonunda artışı Böbrekte, Ca2+ reabsorpsiyonunda ve 1,25 (OH)2 D3 sentezi

artışı 1,25 (OH)2 D3 barsaktan Ca2+absorpsiyonu artışı

sağlanır Bu şekilde plazma Ca2+ da artış sağlanır

Plazmada Ca2+ arttığında;Kalsitonin sekresyonu artarak

Barsaktan Ca2+absorpsiyonuKemikten Ca2+ reabsorpsiyonunu inhibe

ederek

plazma Ca2+ azalmasını sağlar

Fosfat

• İnorganik P ve organik fosfat insan vücudunda yaygın olarak bulunur

• Yumuşak dokuda PO4 ün çoğu organik formda • veya hücrelerde makromoleküller içinde

bulunur

Hiperfosfatemi sebepleri

Azalmış renal fosfat atılımı

1. Azalmış glomerüler filtirasyon hızı (Renal yetmezlik- kronik ve akut) 2. Artmış tubuler reabsorbsiyon HipoparatiroidizmPseudohipoparatiroidizmAkromegaliDisodyum etidronat

Artmış fosfat alımıOral veya intravenöz verilmesi Fosfat içeren laksatifler

• Artmış ekstrasellüler fosfatTranssellüler kayma Laktik asidoz

Respiratuar asidoz Diyabetik ketoasidoz

İntestinal fosfat absorbsiyonunun azalması Artmış kayıpKusmaDiyareFosfat bağlayıcı antiasitler

Azalmış absorbsiyonMalabsorbsiyon sendromuVitamin D eksikliği

1, 25 (OH)2 D vitamini anormal seviyeleri

Azalmış 1, 25 (OH)2 D vitamini Renal yetmezlikHiperfosfatemiHipomagnezemiHipoparatiroidizmPseudohipoparatiroidizmVitamin D bağımlı raşitizm(tip I)Maligniteye baglı hiperkalsemi

Kalsitonin artışı • C- hücre artışı • Tiroid Medüller karsinomu • Tiroid dışı kanserler

Küçük hücreli karsinom Diğer maligniteler

• Akut ve kronik renal yetmezlik • Hiperkalsemi • Hipergastrinemi ve diğer G İ hastalıklar• Pulmoner hastalıklar

Analitik yöntem

• Fotometrik ölçüm• En sık kullanılan yöntem• Fosfomolibdat kompleksi oluşturmakiçin

amonyum molibdat ile PO4 iyonlarının reksiyonlaşması temeline dayanır.Oluşan fosfomolibdat ölçülür

• Girişim oluşturanlar• Hemoliz• İkter• Lipemik serumlar• Referans aralıkları• Yetişkinde 2,5-4,5 mg/dL(0,81-1,45mmol/L)• Çocuklarda 4,0-7,0 mg/dL(1,29-2,26 mmol/L)

Magnezyum

• Vucut Mg’ un % 55 i iskelet sisteminde geride kalan kısmı ise hücre içindedir

• Biyokimya ve fizyolojisi• Hücre içi Mg ,protein ve negatif yüklü moleküllere

bağlıdır• Hücre içi Mg un %80 i ATP ye bağlı olarak bulunur• Total hücre Mg un yaklaşık % 0,5 ile %5 oranında

serbest olup enzim aktivitesini değiştiren fraksiyondur

• Hücre dışı Mg total vücut Mg un %1 dir• Serumda Mg %55 serbest• %30 proteine bağlı(alb)• %15 i PO4,sitrat diğer anyonlarla

• kompleks oluşturur• Mg, enzim kofaktörüdür,enzim substrat oluşumu için

gerekli (örn ATP)

Hipomagnezemi

• Serum Mg düzeylerinin düşüklüğüdür• Mg eksikliği nedenleri• İntestinal kayıp• Diyare• Malabsorbsiyon • barsak cerrahi sonucunda• Akut hemorajik panjreatit• Renal kayıp • ozmotik diurez • hiperkalsemi

• Üriner Mg kaybı • diabetes mellitus• Alkolizm • Aminoglikozid ve diüretik gibi ilaç kullanımı veya• Artmış renal Na ve Ca kaybı ile ortaya çıkabilir

Kardiyak aritmide Mg düşük • Hipokalsemi ve hipopotasemi bağlantılı olabilir

• Hipermagnezemi• Antiasit kullanımından kaynaklanabilir• Renal yetmezliği olanlara Mg verilmesi veya parenteral

tedavi gibi nedenlerden kaynaklanır• Noromüskülar sistem depresyonu ,Mg

intoksikasyonunun en sık belirtisidir

• Mg ölçümü için AAS ve fotometrik yöntemler kullanılır

• Serum ve idr kullanılır• AAS fotometrik yönteme göre daha kesin ve

doğruluğa sahiptir• AAS MG için referans yöntemdir

Hipermagnezemi nedenleri

• Aşırı alım• Oral alım• Antiasitler• Rektal• Purgasyon(müshil ile atılım)• Mg eksikliği tedavisi• Renal yetmezlik• Kronik yetmezlik lavman• Dializ• Li alımı • Akut yetmezlik

• Örnek gereklıliği• Serumda ölçülür• Sitrat,okzalat,EDTA antikoagülanlar Mg ile kompleks

oluşturacağından kullanılmamalı• Serum + 4 0C de günlerce ,dondurulduğunda aylarca

dayanıklıdır• Serum veya Pl acilen eritrositlerden ayrılmalı Hemolizli örnek kullanılmamalı(erit de Mg yüksek) Lipemik örnek hızlı santrifüj edilir ,temizlenir

• Referans arlıkları• Yetişkinde 1,7-2,4 mg/dL (0,66-1,07 mmol/L)• Eritrositler serumun yaklaşık üç katı kadar Mg

içerir

Kemik yıkılım belirteçlerileri • Marker Metod• Deoksipiridinolin ve/veya piridinolin• Total Deoksipiridinolin ve piridinolin HPLC • Serbest deoksipiridinolin ve piridinolin ELİSA

• Serbest Deoksipiridinolin ELİSA

Total ve Serbest Deoksipiridinolin RİA Telopeptidler N-Telopeptidler ELİSA C-Telopeptidler ELİSA Osteoklastik asit fosfataz ELİSA

• Galaktozil hidroksilizin HPLC • Hidroksiprolin HPLC

Kemik metabolizması bozukluklarının klinik sonuçları

• Osteoporozis• Osteomalazi veya raşitizm• Osteitis fibroza• Paget’s hastalığı• Herediter hemik hastalıkları

HipofosfataziaOsteogenezis imperfektaOsteopetrozis

• Kemik tümörleri ve osteomiyelit de kemiklerdeki önemli patolojilerdir.

• Osteoporozis• Kemik kitlesinde ilerleyici azalma, mineralize

kemik miktarında azalma (mineral-kollajen oranı normal) ile karakterizedir.

• 65 yaş üstü kadınlarda vertebral çökme kırığı ortaya çıkmakta ve yaşam boyu kalça kemik kırılma riski %15 dir

• Ekzersiz ve yeterli beslenme iskelet kütlesinin sürekliliğinde önemli rol oynamaktadır

• 35-40 yaşından sonra her yıl kemikte oluşan %1 lık kayıp nedeniyle yaşlanma en önemli risk faktörüdür

• Menapozda olduğu gibi steroid kaybı da 10 yıl sürecinde her yıl kemik kaybını %2 oranında artırır

• Alkol kullanma • Sigara• pozitif aile öyküsü• Kronik hastalıklar diğer risk faktörleridir• Osteoporozun en yaygın klinik olgusu• Vertebral çökme kırığı• Kalça kemiği kırığı• Ön kol kemik kırığı

• Osteoporoz tedavisi osteoporoza neden olan hastalığı tedavisi yönünde olmalıdır

• Postmenepozal osteoporozu önlemek için östrojen replasman tedavisi

• Alternatif tedaviler,bifosfanat(alendronat,risidronat)raloksifen,kalsitonin tedavisi

• Ca ve fizyolojik dozda D vit verilmesi

• Büyüme sırasında ekzersiz, yeterli beslenme optimal kenmik kütlesine ulaşmayı sağlar

• Gebelikte laktasyon sırasında yüksek Ca alımı• Yetişkjin döneminde ekzersiz • Menapoz sonrası erken ostrojen replasman

tedavısi osteoporoz kırıkların önlenmesinde yardımcı olur

• Senil osteoporozis

• Postmenopozal osteoporozis

• İdiyopatik juvenil osteoporozis

• İmmobilizasyon ile ilişkili osteoporozis

• Kortikosteroid kullanımı ile ilişkili osteoporozis

• Cushing’s sendromu, multipl miyeloma, lösemi, Turner’s sendromu, alkolizm, kronik karaciğer hastalığı ile ilgili osteoporozis tanımlanmıştır...

• Serum Ca, P, PTH, ALP düzeyi normal; kalsitriol düzeyi

Osteomalazi• Gelişmekte olan çocuklarda raşitizm olarak adlandırılır.

• Kemikte mineralizasyon yetersizliği ile karakterizedir.

• Vitamin D yetmezliği ile ilişkili osteomalazi

• Vitamin D’ye bağımlı osteomalazi

• Vitamin D’ye dirençli osteomalazi (hipofosfatemi)

• Fosfat ve kalsiyum yetersizliği ile ilişkili osteomalazi

• Kronik gastrointestinal hastalık, kronik asidoz, Fanconi sendromu, kronik renal yetmezlik, antikonvülzan tedavi ile ilişkili osteomalazi tanımlanmıştır...

• Serum Ca ve P düzeyi , PTH ve ALP düzeyi , kalsitriol normal veya

• Tedavi,Vit D ile ilgili hastalıklar içinVit D veya metabolitleri

• Kronik PO4 azlığı için PO4 verilmeli

Osteitis fibroza

• Aşırı PTH salgılanması sonucu oluşur.

• Histopatolojik kemik lezyonları ile karakterizedir

• Primer hiperparatiroidizm

• Kronik renal yetmezlik ile ilişkili (renalosteodistrofi) osteitis fibroza tanımlanmıştır...

Serum Ca düzeyi normal veya , P düzeyi normal veya , PTH ve ALP , kalsitriol normal veya

Paget’s hastalığı

• Kemiğin aşırı yıkımı ile oluşan durum• Bir veya birkaç kemiği etkileyebilir• Bulgular etkilenen kemikle ilgilidir• Kafatası kemiği,femurve vertebra en sık

etkilenen kemiklerdir• Tanıda ALP yüksek(10 kat)• Tutulan kemikte ağrı olabilir,ilerlemiş olanlarda

deformite olur

• Deforme kemikte,artrit,sinirbasısı,nadir olarak osteogenik sarkom içerir

• Tedavi osteoklastik kemik yıkımı azaltmak yönünde olmalı

• Bifosfanatlar,kalsitonin,kemik ağrısı,serum ALP ve kemik yıkım belirteçlerini düşürülmesinde etkindir

Paget’s hastalığı

• Serum Ca düzeyi normaldir, hareketsizlik sırasında artar

• Serum P düzeyi normal veya hafif artmıştır.

• Serum ALP’ında belirgin artış hastalığın ağırlığı ve yaygınlığı ile doğrudan ilgilidir.

• İdrarda hidroksiprolin artışı belirgin olabilir.

Hipofosfatazia

• Karaciğer, kemik ve böbrek dokularında genel bir alkalen fosfataz (ALP) aktivite düşmesi ile karakterizedir.

• Perinatal (letal), infantil, çocukluk ve erişkin formları vardır.

Kemik tümörleri• Osteojenik sarkom:• Serum ALP’ı belirgin artar

• Osteolitik kemik tümörleri:• Genellikle normal serum Ca, P ve ALP’ı saptanır.

• Metastatik kemik karsinomu:

• Özellikle primer prostat tümöründen osteoblastik metastazlarda serum ALP’ı genellikle artar, Ca normaldir (nadiren artar), P düzeyi değişkendir.

• Özellikle primer bronş, meme, böbrek, tiroid tümörlerinden osteolitik metastazlarda serum ALP’ı genellikle normal veya hafif artmıştır, Ca ve P normal veya artmış olabilir, idrar kalsiyumu sıklıkla artar.

Osteomiyelit

• Özellikle akut vakalarda olmak üzere lökosit artabilir.

• Sedimantasyon hızı hastaların %50’sinden azında artar

Metabolik kemik hastalıklarının tanısında laboratuvar testleri

• Vitamin D• PTH• Ca• P• Kalsitonin• ALP• Osteokalsin• İdrarda hidroksiprolin (Hyp, HP) atılımı

Serum P düzeyi değişiklikleri• Hiperfosfatemi:

• Hipoparatiroidizm

• Aşırı vitamin D alımı

• Sekonder hiperparatiroidizm

• Kırık iyileşmesi dönemi

• Magnezyum eksikliği

• Hipofosfatemi:

• Primer hiperparatiroidizm

• Vitamin D eksikliği