KARPACKI MODEL PARTYCYPACJI - ekopsychologia.pl · Konwencja Karpacka, współpraca organizacji pozarządowych z administracją, komunikacja interpersonalna i współpraca. 3

Zakliczyn 2016

Agnieszka Szeliga | Alina Marek | Monika Ochwat-Marcinkiewicz

KARPACKI MODEL PARTYCYPACJI

UCZESTNICZĘ, KREUJĘ, DECYDUJĘ

Autorki: Agnieszka Szeliga, Alina Marek, Monika Ochwat-Marcinkiewicz

Korekta językowa: Paulina Foszczyńska

Projekt okładki, opracowanie graficzne i skład:

Marcin Mazan

Publikacja jest wydana w projekcie „Karpacki Uniwersytet Partycypacji”, realizowanym w ramach programu Obywatele dla Demokracji, finansowanego z funduszy EOG

Copywrith by Stowarzyszenie Ekopsychologia ul. Grabina 6/18 32-840 Zakliczyn

www.ekopsychologia.pl

ISBN 978-83-921432-3-9

Wydanie I, Zakliczyn 2016

Druk i oprawa: Grupa DS

ul. Tadeusza Szafrana 5c/13 30-363 Kraków

1

SpiS treści

Wstęp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2

1. Partycypacja – dlaczego warto? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5

2. Diagnoza środowiskowa – czyli bukiet zasobów i możliwości . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 92.1. Diagnoza potrzeb . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 92.2.Diagnozazasobówspołeczności . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14

3. Partycypacja – od czego zacząć jej planowanie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36

4. Talenty, energia i pasja – ludzie w partycypacji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 434.1.Rolezespołowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44

5.Komunikacja w partycypacji - jak mówić, słuchać i budować dobre relacje . . . . . . 585.1.Pierwszewrażenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 595.2.Jakpytać,abyuzyskaćwłaściweodpowiedzi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 615.3.Jaksłuchać,abyludziemówili . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 615.4.Bariery,blokadyiutrudnieniawkomunikacji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62

6. Wybrane narzędzia i metody partycypacji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 706.1.Gremiadoradczeikonsultacyjneikonsultacyjne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 706.2.Konsultacjespołeczne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 916.3.Budżetpartycypacyjny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 936.4.Inicjatywalokalna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 95

7. Ewaluacja: dowód sukcesu partycypacji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 97

8. Karpacki model partycypacji – podsumowanie projektu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 107

9. Partycypacja w Konwencji Karpackiej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1139.1.RamowycharakterKonwencjiKarpackiej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1169.2.ProtokołydoKonwencjiKarpackiej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1169.3.OrganyKonwencjiKarpackiej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1179.4.UdziałpublicznywKonwencjiKarpackiej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 120

10. Konwencja Karpacka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 127

2 2

PoradnikPartycypacjaPubliczna

WstępKarpackiUniwersytetPartycypacjitoprojektwdrażanyprzezStowarzyszenieEkopsychologiawokresie1marca2014–31marca2016.DziałaniabyłyrealizowanewewspółpracyzsześciomakarpackimiGminami:Łużna,Krynica-Zdrój,Przemyśl,Raciechowice,Zarszyn,Zawoja.

CelemprojektubyłozaproszeniemieszkańcówKarpatdowspółdecydowaniaokierunkachrozwojuichGmin.Stwarzałonszansędlaspołecznościlokalnychnazastanowieniesię,czegopotrzebujeGmina,wktórejmieszkająiczegopotrzebująjejmieszkańcy.

KarpackiUniwersytetPartycypacjiobejmowałnastępującedziałania:

1. Ukonstytuowanie6gminnychRadKonsultacyjnych,złożonychzprzedstawicieliróżnychgrupspołecznych.

2. WsparcieszkolenioweRadKonsultacyjnychwtematach:partycypacjaspołeczna, KonwencjaKarpacka,współpracaorganizacjipozarządowychzadministracją,komunikacjainterpersonalnaiwspółpraca.

3. SpotkaniaRadKonsultacyjnychzekspertami.Wspólnapracanadkonkretnymiprogramamilokalnymi.Efektemtegodziałaniasą:

a. GminaKrynica-Zdrój:inwentaryzacjazasobówiopracowaniekoncepcjigminy tematycznej;

b. GminaŁużna:opracowanieheraldycznewrazzprojektemherbuiflagi;

c. GminaPrzemyśl:opracowanieGminnejStrategiiRozwiązywaniaProblemówSpołecznych;

d.GminaRaciechowice:inwentaryzacjazasobówiopracowaniekoncepcjigminy tematycznej,opublikowanieksiążkizprzepisaminatradycyjnepotrawy,wpisującesięwkoncepcjęwioskitematycznej;

e. GminaZarszyn:zebraniewdrodzekonsultacjipomysłówdoStrategiiRozwojuLokalnegoLokalnejGrupyDziałania„DorzeczeWisłoka”;

f. Gmina Zawoja: opracowanie koncepcji i szaty graficznej lokalnej gazety „PodDiablakiem”.

3

Wstęp

Stowarzyszenie Ekopsychologia serdecznie dziękuje następującym osobom:

dr Dariuszowi Reśko (BurmistrzowiGminyKrynica-Zdrój),Kazimierzowi Krokowi (WójtowiGminyŁużna),Andrzejowi Hukowi(WójtowiGminyPrzemyśl),Markowi Gabzdylowi (WójtowiGminyRaciechowice),dr inż. Andrzejowi Betlejowi(WójtowiGminyZarszyn)oraz Marcinowi Pająkowi(WójtowiGminyZawoja)

za wzorcową odwagę i innowacyjność w angażowaniu mieszkańców w podejmowanie decyzji.

Annie Michalik(koordynatorceRadyKonsultacyjnejwGminieKrynica-Zdrój),Zofii Kotowicz (koordynatorceRadyKonsultacyjnejwGminie Łużna),Ryszardowi Wołoszynowi (koordynatorowiRadyKonsultacyjnejwGminiePrzemyśl),Katarzynie Kmiecik(koordynatorceRadyKonsultacyjnejwGminieRaciechowice),Bogumile Bętkowskiej(koordynatorceRadyKonsultacyjnejwGminieZarszyn),Małgorzacie Kozinie(koordynatorceRadyKonsultacyjnejwGminieZawoja)

za pełną zaangażowania współpracę, życzliwość, pracowitość i godną podziwu determinację w urzeczywistnianiu idei partycypacji.

Magdalenie Furmanek-Kopiec(GminaKrynica-Zdrój),mgr. inż. Wiesławowi Duszy (SekretarzowiGminyŁużna),Krzysztofowi Kotowiczowi (PrzewodniczącemuRadyGminyŁużna),Mieczysławowi Piziurnemu(SekretarzowiGminyPrzemyśl),Agnieszce Trąbce-Kursie(GminaRaciechowice),Annie Kulce(GminaZawoja)

za wspieranie projektu w każdej fazie jego realizacji, zaangażowanie i bycie w miejscu i czasie, w którym było to najbardziej potrzebne.

Alinie Marek (trenerowi,ekspertowiGminyŁużna),Agnieszce Szelidze (trenerowi, ekspertowiGminPrzemyśliZarszyn),Marcie Bohdziewicz-Lulewicz(ekspertowiGminKrynica-ZdrójorazRaciechowice),Wojciechowi Molendowiczowi(ekspertowiGminy Zawoja),Włodzimierzowi Chorązkiemu(heraldykowi,ekspertowiGminyŁużna),Elżbiecie Bogusz (prowadzącejspotkaniakonsultacyjne)

za zaangażowanie serca, talentów, wiedzy, doświadczenia, które pozwoliły uczestnikom projektu rozwinąć swój potencjał, współpracę i partycypację w sposób zwielokrotniony.

Barbarze Kazior (FundacjaMiejsciLudziAktywnych)

za to, że wsparła swoim doświadczeniem, wiedzą i pasją Gminę Krynica-Zdrój w dążeniu do organizacji Ekomuzeum.

Annie Świątek(StowarzyszenieDolinaKarpia)

za profesjonalne podzielenie się wiedzą na temat działalności Ekomuzeum.

Magdalenie Socha(StowarzyszenieEkopsychologia)

za wielki wkład pracy, sumienności, zaangażowania w realizację działań, dzięki którym wszystkie elementy projektu mogły działać sprawnie.

4 4


Zuzannie Cichowskiej orazcałemuzespołowiProgramuObywateledlaDemokracji (Fundacjaim.StefanaBatorego)

za życzliwość, elastyczność i ograniczenie biurokracji do minimum, co sprawiło, że mogli-śmy zainwestować swój czas i zaangażowanie w zwielokrotnienie efektów naszych działań i budowanie trwałych relacji z ich odbiorcami.

Alinie Marek,Agnieszce Szelidze,Hannie Hrehorowicz - Gaber,Jadwidze Środulskiej - Wielgus,Marcinowi Karolakowi,Paulinie Foszczyńskej,Marcinowi Mazanowi oraz Sławomirowi Dylągowi

za zaangażowanie swoich talentów i czasu w to, aby ta publikacja nabrała swojego unikalnego kształtu i mogła zainspirować tych, którzy planują lub wdrażają procesy partycypacyjne.

oraz

wszystkim osobom włączającym się w prace Rad Konsultacyjnych

za niecodzienne zaangażowanie części swojego czasu, pomysłów i doświadczenia wbudowanielepszegożyciawWaszychGminach.BezWasniebyłobypartycypacji!

Monika Ochwat-Marcinkiewicz Stowarzyszenie Ekopsychologia

Rada Konsultacyjna Gminy Krynica-Zdrój

5

Partycypacja–dlaczegowarto

1. Partycypacja – dlaczego warto?Partycypacja(złacinyparticeps‘biorącyudział’,zangielskiegoparticipation‘uczestnicze-nie’)–uczestnictwo,udziałjednostekwwiększejgrupie,formacji,projekcieczyinstytucji.

InternationalAssociationforPublicParticipation(międzynarodowafederacja,wspiera-jącapartycypacjępoprzezdziałaniaedukacyjne)określapięćpoziomówzaangażowaniaobywateli:

Upodmiotowienie

Współpraca

Włączanie

Konsultowanie

Informowanie

Oddawanie podjęcia decyzji i jej wdrażania w ręce społeczności lokalnej.

Partnerstwo, zaangażowanie społeczności lokalnej na każdym etapie procesu decyzyjnego.

Uwzględnienie uwag, opinii, rozwiązań lub ich elementów w działaniach.

Zorganizowanie procesu komunikacji dwukierunkowej samorząd społeczność. Gotowość do zastosowania zgłoszonych rozwiązań i uwzględnienia uwag społeczności.

Dostarczanie społeczności lokalnej informacji na temat konkretnego zagadnienia oraz propozycji dalszego postępowania (np. zamieszczenie na tablicy ogłoszeń lub w Biuletynie Informacji Publicznej).W

zros

t poz

iom

u za

anga

żow

ania

Etapy partycypacji:

DIAGNOZA PLANOWANIE WDRAŻANIE EWALUACJA

6 6


Korzyści z partycypacji:

Samorząd Społeczność lokalna

1. Mieszkańcypoznająirozumiejązamiarywładzlokalnych;

2. Mamyszansęnatrafniejszezdiagnozowaniepotrzeblokalnych;

3. Mieszkańcysąnaszymipartneraminaetapieopracowywaniaiwdrażaniarozwiązania;

4. Mieszkańcymająwiększezaufaniedonaszychdziałańidecyzji;

5. Edukujemyspołecznośćiaktywizujemyjądowłączaniasięwżyciepubliczne;

6. Podnosimyjakośćiużytecznośćpodejmowanychdecyzjiorazzwiększamyichakceptacjęprzezmieszkańców.

1. Stajemysięaktywnymikreatoramizmianwśrodowiskulokalnym;

2. Naszekompetencje,umiejętnościipasjepracujądladobrawspólnego;

3. Naetapiepodejmowaniadecyzjimożemywyrażaćswojeopinieisąonebranepoduwagę;

4. Budujemywspólnotę,którasprawnierealizujenaszepotrzeby;

5. Wzmacniamyswojekompetencjewzakresiedialoguzprzedstawicielamisamorząduiinnymimieszkańcami;

6. Mamywiększywpływnadecyzjepubliczne,codajenamszansęnalepszezaspokojeniepotrzeb.

Wspólne dla samorządu i społeczności lokalnej

1. Dziękilepszemuzrozumieniuiwspółpracyunikniemywielukonfliktówwprzyszłości;

2. Tworzymyrelacjepełnedialoguitwórczegorozwiązywaniaproblemów;

3. Wsytuacjachtrudnychsprawniesiękomunikujemyimożemyszybkozareagować;

4. Rozwiązującproblemy,poszukujemyikorzystamyzbogactwazasobówlokalnych;

5. Identyfikujemyizaspokajamypotrzebydotądniezauważaneiniezaspokojone;

6. Mamysatysfakcjęzefektówwspólnejpracy.

x DO ZASTOSOWANIA:

1. JeślijesteśWójtem,BurmistrzemlubPrezydentem,zaprośmieszkańcówdouczestni-czeniawpodejmowaniudecyzji.

2. Jeślijesteśmieszkańcem,poświęćswójczas,bądźaktywny,sprawdź,czynastronieinternetowejTwojejGminysązaproszenianaspotkania,debatylubkonsultacje.

3. Jeślinigdywcześniejniebyłeśaktywnywtensposób,zacznijoddziś.

7

Partycypacja–dlaczegowarto

Korzyści z partycypacji – okiem uczestników Karpackiego Uniwersytetu Partycypacji

BernadetaZygmunt,StowarzyszenieKulturyFizycznej„AktywnyTylicz” Gmina Krynica-Zdrój

Partycypacja opłaca się, zdecydowanie. Dzięki partycypacji tworzy się efekt synergii, z czego wszyscy korzystamy.

StanisławZiobrowski,StowarzyszenieNaRzeczRozwojuGminyŁużna„Pogórze” Gmina Łużna

Jestem mieszkańcem Gminy i czuję się za nią odpowiedzialny. Działam też w różnych organizacjach i pełnię funkcje społeczne. Partycypacja społeczna jest procesem złożonym i jak każdy proces ma swoje zalety i wady. Czy się opłaca? Na pewno ważne jest, że każdy mieszkaniec może wziąć udział w inicjowaniu działań, podejmowaniu decyzji, procesie konsultacji. Praca zespołowa daje najlepsze efekty, ale i też wymaga wielu wysiłków, dyscypliny i wzajemnej tolerancji.

MałgorzataJaszewska,SpółdzielniaSocjalna„Senior”wPrzemyślu Gmina Przemyśl

Partycypacja opłaca się, o ile jesteśmy gotowi zauważyć nasze ograniczenia i słabe strony naszego działania. Mam wrażenie, że z jednej strony mieliśmy do czynienia z dużym chciejstwem niektórych urzędników, zaś z drugiej – z niezbyt dużą aktywnością strony społecznej, która do pewnego momentu była li tylko obserwatorem. Dlatego takich inicja-tyw powinno być więcej, by mieszkańcy i przedstawiciele organizacji pozarządowych obyli się z nowym podejściem do swej roli, swej podmiotowości i realnych możliwości wpływu.

KamilOsielczak,SpółdzielniaSocjalna„KuźniaSmaku” Gmina Raciechowice

Do tej pory nie znałem pojęcia partycypacji, a tak naprawdę spotykam się z nią na każdym kroku. Zawsze wiedziałem, że jako obywatele i mieszkańcy Gminy powinniśmy współpracować – dzięki temu osiągniemy więcej. Partycypacja jak najbardziej się więc opłaca. Jeżeli nie otworzymy się na innych i każdy będzie skupiał się tylko na sobie i swoim najbliższym otoczeniu, nie ma mowy, że coś się zmieni na lepsze. Aktywni mieszkańcy oraz współpraca samorządu i przedstawicieli różnorodnych grup społecznych – oto klucz do rozwoju Gminy.

8 8


MonikaGarbowska,StowarzyszenieNaRzeczRozwojuWsiOdrzechowa Gmina Zarszyn

Sądzę, że partycypacja zdecydowanie opłaca się. Uczestnictwo aktywne w życiu lokalnej społeczności pozwala na podtrzymywanie więzi społecznych, dbanie o lokalne zabytki, promowanie lokalnych zwyczajów i produktów oraz organizowanie lokalnych, unikatowych wydarzeń kulturalnych i sportowych. Kto lepiej może rozpropagować atrakcje naszego regionu, jak nie aktywni i dynamiczni mieszkańcy Gminy?

KatarzynaFujak,BabiogórskiParkNarodowy Gmina Zawoja

Zachowanie i kultywowanie dawnych tradycji w poszanowaniu odwiecznych praw natury daje ogromne możliwości rozwoju każdej małej ojczyzny. Oparcie, jakie społeczność babiogórska ma we wspólnych karpackich korzeniach, jest nie tylko powodem do dumy, ale także, a może przede wszystkim, kluczem do wybrania ścieżki zrównoważonego rozwoju i konsekwentnego nią kroczenia.

JolantaBojarowicz,sołtyssołectwaZawojaWełcza Gmina Zawoja

Partycypacja pozwala na samodzielność mieszkańców, tworzenie wspólnoty, lokalnego patriotyzmu, poczucia odpowiedzialności za wspólny majątek. Ponadto wspólne działania podnoszą poczucie wartości, więc jest nieoceniona.

Rysunek: Jadwiga Środulska - Wielgus

9

Diagnozaśrodowiskowa–czylibukietzasobówimożliwości

2. Diagnoza środowiskowa – czyli bukiet zasobów i możliwości

Idź do Ludzi;Żyj wśród nich;Szanuj ich;Ucz się od nich;Zacznij tam, gdzie są;Pracuj z nimi;Buduj w oparciu o zasoby, jakie posiadają.

2.1. Diagnoza potrzebPrzedpodjęciemdziałaniazastanówsię,jakiepotrzebymaspołecznośćlokalna.

Metaplan

Metodęmetaplanumożeszwykorzystaćpodczasspotkańroboczych,wceluidentyfikacjikluczowychproblemów,którechcąrozwiązaćmieszkańcy.

Przykładowysposóbpracymetodąmetaplanu:

Jak jest?mieszkańcynaszejgminy

nieuczestniczą wkonsultacjachspołecznych

Jak być powinno?wszystkie zainteresowane osobypowinnyprzychodzić naspotkaniakonsultacyjne

Dlaczego nie jest tak jak być powinno?

wiekszośćosóbuznanje,żeniemawystarczającejwiedzy wtemaciekonsultacji

Wnioski, rozwiązaniawdrożyćdziałaniainformacyjneskierowanedoróżnychgrupodbiorcówispotykaćsię

wmniejszychzespołachwceluwyrównianiapoziomuwiedzy

1010


I NarzędziowNik

Metaplan

OKREŚL POTRZEBĘ / PROBLEM SPOŁECZNOŚCI LOKALNEJ..........................................................................................................................................................

JAKJEST?1.

2.

3.

....................................................................

JAKBYĆPOWINNO?1.

2.

3.

....................................................................

DLACZEGONIEJESTTAK,JAKBYĆPOWINNO?1.

2.

3.

....................................................................

WNIOSKI/ROZWIĄZANIA.COROBIĆ?1.

2.

3.

....................................................................

11


Notatnik

1212


Notatnik

13


Notatnik

1414


2.2. Diagnoza zasobów społecznościJeślichcesz,abyTwojedziałaniabyłyefektywne,tokluczowymetapemjestdiagnozazasobówspołeczności.

Proponujemy,abyśposłużyłsięmapązasobów,którapozwoliCiuwzględnićniemalwszystkieczynnikiwpływającenadziałalnośćspołecznąipartycypacjępubliczną.

Mapy zasobów

Mapa zasobów ludzkich–ludziezuzdolnieniami,pasjamiiumiejętnościami.

Osobisteuzdolnieniaipasjesąfundamentemspołecznegodziałania.Każdyznasmawielezasobów,któremożezainwestowaćwrozwójwłasnejspołeczności.

mapa zaspobów ludzkich

wiedzadoświadczenie

umiejętności kontakty

talenty

15


Kapitał społeczny

Lokalneorganizacjepozarządoweigrupynieformalneskupiająosoby,którymleżąnasercupodobneproblemylubpasje,mogątobyć:grupysamopomocy,bractwa,chóry,klubyksiążki,klubydziałkowiczów,kołagospodyńwiejskich,klubyseniora,OchotniczeStrażePożarne,drużynysportowe,zespołymuzyczne,młodzieżowegrupynieformalne.Inwentaryzując tezasoby,przypomnijsobie,jakiemaszwcześniejszedoświadczeniazewspólnychdziałań(np.wsparcie,naktóremożeszliczyćlubbarieryiprzeszkody,któremożeszprzewidzieć).

mapa zaspobów

społecznych

organizacje, których nie znasz ale wiesz,

że mają zasoby, których potrzebujesz

wcześniejsze doświadczenia

ze społecznością

wolontariuszeoraganizacje, które

mają podobne zainteresowania

organizacje, które znasz osobiście

2.2. Diagnoza zasobów społecznościJeślichcesz,abyTwojedziałaniabyłyefektywne,tokluczowymetapemjestdiagnozazasobówspołeczności.

Proponujemy,abyśposłużyłsięmapązasobów,którapozwoliCiuwzględnićniemalwszystkieczynnikiwpływającenadziałalnośćspołecznąipartycypacjępubliczną.

Mapy zasobów

Mapa zasobów ludzkich–ludziezuzdolnieniami,pasjamiiumiejętnościami.

Osobisteuzdolnieniaipasjesąfundamentemspołecznegodziałania.Każdyznasmawielezasobów,któremożezainwestowaćwrozwójwłasnejspołeczności.

mapa zaspobów ludzkich

wiedzadoświadczenie

umiejętności kontakty

talenty


1616


Mapa lokalnych instytucji

Jesttootoczenie,któreuczestniczy,aleioddziałujenaprocespartycypacji.Wśródlokalnychinstytucjinależywymienić:lokalneprzedsiębiorstwa,zarządzającychobszaramichronio-nymi,nadleśnictwa,biblioteki,szkoły,kościoły,szpitale,przychodnie,świetlicewiejskie,medialokalne(tradycyjneiinternetowe).

mapa lokalnych instytucji

instytucje, które mogą promować nasze

działania

instytucje, które mogą być przeciwne naszym

działaniom

instytucje, które wzmocnią nasz

autorytet

instytucje, które mogą nas wspomóc

finansowo

instytucje, które mogą nam pomóc w realizacji

działań

Mapa zasobów materialnych

Wśródzasobówmaterialnychwartozinwentaryzowaćto,coposiadamy,orazto,comożenamsięprzydać.Dozasobówmaterialnychmożnazaliczyćpomieszczenia,sprzęt,wypo-sażenie(np.instrumenty,strojeludowe).

mapa zaspobów

materialnych

infrastruktura(np. turystyczna,

internet)doświadczenie

umiejętności posiadany budżet

pomieszczenia

17


Mapa zasobów formalno-prawnych

PodejmowaneprzezCiebiedziałaniamusząmieścićsięwramachistniejącegoporządkuprawnego.Ważneteż,abyto,cozaplanujesz,byłozgodnezestatutemTwojejorganizacji.

mapa zaspobów prawnych

zapisy w statucie

ograniczenia związane np. z obszarami

chronionymi

koncesje podpisane umowy

niezbędne pozwolenia, zgłoszenia

Mapa zasobów naturalnych i kulturowych

Działaniaspołeczneniesąpodejmowanewoderwaniuodprzestrzeniimiejsca.Dlatego niezwykleważnejestzinwentaryzowanietakichzasobównaturalnychikulturowych,zktórychmożnaczerpaćinspirację,jakrównieżtakich,naktórenaszedziałaniamogąmiećwpływ.

mapa zaspobów

naturalnychrzeki, potokiobszary chronione

gatunki roślin i zwierząt

lasy

krajobraz

1818


rzemiosła tradycyjne

mapa zaspobów

kulturowychwiedza ludowa

tradycyjne nazwy przysiółków i wsi

zabytki legendy

obrzędy i zwyczaje

Rysunek: Hanna Hrehorowicz - Gaber

19


Mapa innych ważnych zasobów

Wymienioneponiżejzasobysątakważne,żeczasemwartoodnichrozpocząć.

wsparcie rodziny i przyjaciół

mapa innych

ważnychzasobów

optymizm i dobre nastawianie

lista adresowa do organizacji

i instytucji

lista adresowa do mediów

zsynchronizowaniekalendarza z innymi

wydarzeniami

czas

x DO ZASTOSOWANIA:

1. Przemyślizdiagnozujpotrzebyspołeczności,wktórejżyjeszidlaktórejpracujesz.

2. Zróbinwentaryzacjęzasobów.Imdokładniejtozrobisz,tymmniejCięzaskoczypodczasdziałania.

3. JeślibrakujeCiważnegozasobu,zastanówsię,którypartnermożeCięwesprzeć.

2020


I NarzędziowNik

MAPA ZASOBÓW SPOŁECZNOŚCI

Instrukcjeobsługi:

Sporządźmapęzasobówdokonkretnegodziałania(np.organizacjakonsultacjispołecz-nych).Wybierztylkotezasoby,któresąniezbędnedoefektywnejrealizacjiTwoichplanów.Zaproponowanalistazasobówjestotwarta,możeszjąuzupełnić,jeślitegopotrzebujesz.

Zasoby ludzkie (str.22)

Zasoby społeczne (str.24)

Lokalne instytucje (str.26)

Zasoby materialne (str.28)

Zasoby formalno-prawne (str.30)Sporządźmapęzasobówdokonkretnegodziałania(np.inicjatywalokalnapolegająca nabudowieplacuzabaw).Wybierztylkotezasoby,któresąniezbędnedoefektywnej realizacjiTwoichplanów.Zaproponowanalistazasobówjestotwarta,możeszjąuzupełnić,jeślitegopotrzebujesz.

Zasoby naturalne i kulturowe (str.32)Ponieważniniejszapublikacjajestkierowanadomieszkańcówisamorządówgminkarpac-kich,zamieszczamydowykorzystaniatabelęuwzględniającąwyjątkowezasobynaturalneikulturowecharakterystycznedlaterenuKarpat.

21



2222


ZASOBY LUDZKIE

Rodzaj zasobu Konkretny przykład

Posiadamy ten zasób?

Etap partycypacji, na którym niezbędne jest posiadanie tego zasobu

Uwagi

Tak Nie Diagnoza środowiskowa Planowanie Realizacja Ewaluacja

Osobałagodzącanieporozumienia

Osobamotywującainnychdodziałania

Lokalnyautorytet,którypomożenamprzekonaćinnychdodziałania

Specjaliści(np.moderatorkonsultacjispołecznych)

Osobyodpowiedzialnezakonkretnedziałania (np.kucharz,informatyk)

Osobamającadoświadczenieworganizowaniuwydarzeń

Osobamającadoświadczeniewpromocji

Osobamającadoświadczeniewplanowaniudziałań

Osobamającadoświadczeniewkontrolowaniuwydatków

23


ZASOBY LUDZKIE




Uwagi


Osobałagodzącanieporozumienia

Osobamotywującainnychdodziałania

Lokalnyautorytet,którypomożenamprzekonaćinnychdodziałania

Specjaliści(np.moderatorkonsultacjispołecznych)

Osobyodpowiedzialnezakonkretnedziałania (np.kucharz,informatyk)

Osobamającadoświadczenieworganizowaniuwydarzeń

Osobamającadoświadczeniewpromocji

Osobamającadoświadczeniewplanowaniudziałań

Osobamającadoświadczeniewkontrolowaniuwydatków

2424


ZASOBY SPOŁECZNE




Uwagi


Organizacjapozarządowaposiadającadoświadczeniewpozyskiwaniufunduszy

Organizacjapozarządowaistotnadlaprzedsięwzięcia

Organizacjemłodzieżowe (np.GminnaRadaMłodzieżowa)

Organizacjesenioralne(np.KlubSeniora,RadaSeniorów,UniwersytetIIIWieku)

Organizacjedziałającewsferzebezpieczeństwa (np.OchotniczaStrażPożarna)

Organizacjeskupiającepasjonatów (np.KlubPracyTwórczej,KołoGospodyńWiejskich)

Organizacjesportowe(np.KlubySportowe)

Organizacjeedukacyjne (np.StowarzyszeniePrzyjaciółSzkoły)

Podmiotyekonomiispołecznej(np.SpółdzielniaSocjalna)

Organizacjewspierająceprzedsiębiorców(np.CechRzemiosłRóżnych)

Organizacjekulturalne(np.ZespółFolklorystyczny)

Organizacjeturystyczne(np.PTTK)

Organizacjeekologiczne(np.SzkolneKołoLigiOchronyPrzyrody)

Organizacjedziałającenarzeczrozwojulokalnego (np.StowarzyszenienaRzeczRozwojuwsi…)

Organizacjezajmującesięusługamisocjalnymiipomocąspołeczną(np.StowarzyszeniepomocyNiepełnosprawnym)

25


ZASOBY SPOŁECZNE




Uwagi


Organizacjapozarządowaposiadającadoświadczeniewpozyskiwaniufunduszy

Organizacjapozarządowaistotnadlaprzedsięwzięcia

Organizacjemłodzieżowe (np.GminnaRadaMłodzieżowa)

Organizacjesenioralne(np.KlubSeniora,RadaSeniorów,UniwersytetIIIWieku)

Organizacjedziałającewsferzebezpieczeństwa (np.OchotniczaStrażPożarna)

Organizacjeskupiającepasjonatów (np.KlubPracyTwórczej,KołoGospodyńWiejskich)

Organizacjesportowe(np.KlubySportowe)

Organizacjeedukacyjne (np.StowarzyszeniePrzyjaciółSzkoły)

Podmiotyekonomiispołecznej(np.SpółdzielniaSocjalna)

Organizacjewspierająceprzedsiębiorców(np.CechRzemiosłRóżnych)

Organizacjekulturalne(np.ZespółFolklorystyczny)

Organizacjeturystyczne(np.PTTK)

Organizacjeekologiczne(np.SzkolneKołoLigiOchronyPrzyrody)

Organizacjedziałającenarzeczrozwojulokalnego (np.StowarzyszenienaRzeczRozwojuwsi…)

Organizacjezajmującesięusługamisocjalnymiipomocąspołeczną(np.StowarzyszeniepomocyNiepełnosprawnym)

2626


LOKALNE INSTYTUCJE




Uwagi


UrządMiasta/Gminy

Lokalneprzedsiębiorstwazbranżyprzemysłowej,usługowej,turystycznej

Lokalniproducencirolni

Właścicielelasówprywatnych

Zarządzającyobszaramichronionymi

Nadleśnictwa

Biblioteki

Szkoły

Kościoły

Szpitaleiprzychodnie

Świetlicawiejska

Medialokalnetradycyjne

Medialokalneinternetowe

WarsztatTerapiiZajęciowej

RadaParafialna

Gminny/MiejskiOśrodekPomocySpołecznej

27


LOKALNE INSTYTUCJE




Uwagi


UrządMiasta/Gminy

Lokalneprzedsiębiorstwazbranżyprzemysłowej,usługowej,turystycznej

Lokalniproducencirolni

Właścicielelasówprywatnych

Zarządzającyobszaramichronionymi

Nadleśnictwa

Biblioteki

Szkoły

Kościoły

Szpitaleiprzychodnie

Świetlicawiejska

Medialokalnetradycyjne

Medialokalneinternetowe

WarsztatTerapiiZajęciowej

RadaParafialna

Gminny/MiejskiOśrodekPomocySpołecznej

2828


ZASOBY MATERIALNE




Uwagi


Odpowiedniepomieszczenienaspotkanialubzajęcia (np.zapleczesocjalne)

Pomieszczeniebiurowe

Materiałybiurowe(papier,długopisy)

Sprzętbiurowy(np.rzutnikmultimedialny,komputer,nagłośnienie,przedłużacz,kamera)

Innewyposażenie(np.wystarczającaliczbakrzeseł,wodamineralna,stoisko)

Materiałypromocyjne(np.plakat)

Innesprzętyiurządzenia(np.maszynydoszycia,instrumentydęte)

Dostępdointernetuoodpowiedniejprędkościtransferudanych

Własnefundusze

Możliwośćpozyskaniadodatkowychfunduszy

Oprogramowanie(np.systempowiadamianiasms)

29


ZASOBY MATERIALNE




Uwagi


Odpowiedniepomieszczenienaspotkanialubzajęcia (np.zapleczesocjalne)

Pomieszczeniebiurowe

Materiałybiurowe(papier,długopisy)

Sprzętbiurowy(np.rzutnikmultimedialny,komputer,nagłośnienie,przedłużacz,kamera)

Innewyposażenie(np.wystarczającaliczbakrzeseł,wodamineralna,stoisko)

Materiałypromocyjne(np.plakat)

Innesprzętyiurządzenia(np.maszynydoszycia,instrumentydęte)

Dostępdointernetuoodpowiedniejprędkościtransferudanych

Własnefundusze

Możliwośćpozyskaniadodatkowychfunduszy

Oprogramowanie(np.systempowiadamianiasms)

3030


ZASOBY FORMALNO-PRAWNE




Uwagi


Pozwolenienabudowę

Zgłoszeniebudowymałejinfrastruktury

Podpisaneumowyzpartnerami

Odpowiedniezapisywstatucie

Koncesjelubpozwolenia

UchwałyRadyGminy/Miejskiej (np.okonsultacjachspołecznych,inicjatywachlokalnych)

Listapoparcia,podpisanaprzezwymaganąliczbęmieszkańców

31


ZASOBY FORMALNO-PRAWNE




Uwagi


Pozwolenienabudowę

Zgłoszeniebudowymałejinfrastruktury

Podpisaneumowyzpartnerami

Odpowiedniezapisywstatucie

Koncesjelubpozwolenia

UchwałyRadyGminy/Miejskiej (np.okonsultacjachspołecznych,inicjatywachlokalnych)

Listapoparcia,podpisanaprzezwymaganąliczbęmieszkańców

3232


ZASOBY NATURALNE I KULTUROWE




Uwagi


Obszarychronione(np.ParkNarodowy, ParkKrajobrazowy)

Krajobraz

Rzeki,potoki

Lasy

Punktywidokowe

Rzemiosłatradycyjne

Ekomuzeum

Wioskatematyczna

Tradycyjnenazwyprzysiółkówiwsi

Zabytki

Szlakkulturowylubhandlowy

Legendy

Obrzędyizwyczaje

Wiedzaludowa

Tradycyjnepieśniitańce

Skansen

Artyściludowi

33


ZASOBY NATURALNE I KULTUROWE




Uwagi


Obszarychronione(np.ParkNarodowy, ParkKrajobrazowy)

Krajobraz

Rzeki,potoki

Lasy

Punktywidokowe

Rzemiosłatradycyjne

Ekomuzeum

Wioskatematyczna

Tradycyjnenazwyprzysiółkówiwsi

Zabytki

Szlakkulturowylubhandlowy

Legendy

Obrzędyizwyczaje

Wiedzaludowa

Tradycyjnepieśniitańce

Skansen

Artyściludowi

3434


Notatnik

35


Notatnik

3636


3. Partycypacja – od czego zacząć jej planowanie

Gdy ludzie czują, że „należą” do miejsca, poprzez ich wysiłki i zaangażowanie, wtedy staje się ono miejscem, o które warto dbać oraz które warto rozwijać. Wtedy ludzie będą chronić to, co sami stworzyli.

TonyGibson,„TheGuardian”,11grudnia1991

Wzależnościodpoziomupartycypacjimaszdowyboruróżnorodnemetodyinarzędziakomunikacjizmieszkańcami.Ważne,abyśświadomiedopasowałmetodydocelu,którychceszosiągnąć,bowiemtozagwarantujeCisukces.


Poniżejprezentujemywybranemetodykomunikacjiipartycypacji,któremożeszelastyczniedopasowywaćdowłasnychpotrzeb idopotrzebspołeczności lokalnych.Pamiętaj, żenp.osobystarszebędąpreferowałyinneformyinformacjiiangażowanianiżmłodzież.

Podczaswybieraniapomyśl,jakiemaszmożliwościfinansowe,gdyżproponowanemetodywiążąsięzróżnyminakładamifinansowymi.

Nie jesttokatalogzamknięty,każdyliderpartycypacji–równieżTy–możedopisać doponiższejlistywłasnepomysłyinarzędzia,doczegozachęcamy.

37

Partycypacja–odczegozacząćjejplanowanie

Narzędzia i metody komunikacji i włączania Efektywne dla następujących grup

Pierwszy poziom partycypacji: informowanie

Młodzież Dorośli Seniorzy

1. Tablicaogłoszeńwładzgminnych/ogłoszeniewoficjalnymdziennikuurzędowym

X

2. Publicznaprezentacjaprojektówdokumentówlubplanówdziałań X

3. Wystawapubliczna X X

4. Materiałydrukowane(ulotki,broszury) X

5. Biuletyninformacyjny(papierowyielektroniczny) X X X

6. Komunikatywprasielokalnejikonferencjeprasowe X X

7. Aplikacjeinternetowe(stronawłasna,portalespołecznościowe) X X

8. Happeningiiinnewydarzenia X X X

9. Powiadomieniasms X X X

10. Drukibezadresowe X X

11. Ogłoszeniaparafialne X X

12. Wkładkidogazet X X

13. Wizytystudyjne X X X

14. Telefoninformacyjny X X

15. Konferencje X X

16. Ogłoszeniawprzychodniachiszpitalach X

17. Konkursy X X

18. Ogłoszenianaklatkachschodowychwbudynkachwielomieszkaniowychlubnatablicachprzysklepach/świetlicachwiejskich

X X

19. Edukacja:szkolenia,warsztaty X X X

20. Zebraniaszkolne(wywiadówki) X

3838



Drugi poziom partycypacji: konsultowanie


1. Kwestionariuszeisondaże X X X

2. Badaniefocusowe X X X

3. Wywiadyiankietyzespołecznościąlokalną X X X

4. Wspólnesporządzaniemap(np.mapyzasobów,mapypotrzeb) X X X

5. Okrągłestoły X X X

6. SpotkaniawUrzędzieGminy/Miasta wrazzdyskusją X X X

7. Rozmowytelefoniczne X X X

8. Aplikacjeinternetowe(głosowanie,e-partycypacja) X X

9. Projektyiszkicedowgląduwrazzmożliwościąpozostawieniakomentarzy X

10. Forumobywatelskie X X X

11. Dyżurykonsultacyjne X X

12. Burzamózgów X X X

13. Gry interaktywne X X

14. Warsztaty X X X

15. Debaty X X X

16. Spotkaniakonsultacyjne X X X

17. Zebraniaszkolne(wywiadówki) X

39



Trzeci poziom partycypacji: włączanie


1. Warsztaty X X X

2. Grupyrobocze X X X

3. Spotkaniapoświęconeplanowaniuspołecznościowemu X X X

4. Gremiadoradcze(np.MłodzieżoweRadyGminy,RadySeniorów,Komitetds.Rewitalizacji)

X X X

5. Okrągłestoły X X X

6. Aplikacjeinternetowe(głosowania,e-partycypacja) X X X

7. Grysymulacyjne X X X


Czwarty poziom partycypacji: współpraca


1. Gremiadoradcze(np.MłodzieżoweRadyGminy,RadySeniorów, Komitetds.Rewitalizacji)

X X X

2. Społecznościowetworzeniewizji X X X

3. Komórkiplanowania X X X

4. Inicjatywalokalna X X

5. ProgramWspółpracyzorganizacjamipozarządowymi X X


Piąty poziom partycypacji: upodmiotowienie


1. Referendum X X

2. Zleceniezadańwłasnychgminydorealizacjiorganizacjompozarządowym X

3. Budżetobywatelski X X X

4040



Niezależnieodwybranejmetodykomunikacjiipartycypacjiwartozadbaćo:

1. Dogodnośćsytuacji,miejscaiczasu(np.Dostosowaniesiędogodzinmszy,spotkańwiejskich,popularnychprogramówtelewizyjnych);

2. Dobrąatmosferę;

3. Poczęstunek;

4. Ewentualnezwolnieniezzajęć;

5. Zapewnienieopiekinaddziećmi(albozajęćdladzieci);

6. Odpowiedniąorganizacjęprzestrzeniwsali (zapewnieniekontaktuwzrokowego, odpowiednialiczbakrzeseł,odpowiednieustawienierzutnikaiekranu);

7. Ułatwieniedostępudlaosóbniepełnosprawnychistarszych;

8. Przesłanieprzedspotkaniemmateriałów;

9. Zaangażowanieróżnorodnychgrupspołecznych(młodzież,nauczyciele,seniorzy,przedsiębiorcy,nauczyciele,rolnicy,artyści,itp.);

10. Wsparcielokalnegoautorytetu;

11. Powszechniedostępne,dobrzeprzygotowanezaproszenia.

x DO ZASTOSOWANIA:

1. Abymetodykomunikacjiipartycypacji,którewybierzesz,byłyskuteczne,dobrzedopasujjedouczestnikówipartnerów.

2. Zaplanujdziałaniapartycypacyjnei informujuczestnikówo ichefektach.Zadbaj oprzejrzystośćiprzepływinformacji.

3. Jeślijednonarzędziesięniesprawdziło–wybierzkolejne!Jeślimieszkańcynieodpo-wiedząnaTwojezaproszenie–idźtam,gdziezwyklesięspotykają.

41


Notatnik

4242


Notatnik

43

Talenty,energiaipasja–ludziewpartycypacji

4. Talenty, energia i pasja – ludzie w partycypacji

Nie wątp nigdy, że mała grupa troskliwych ludzi mogłaby zmienić świat. Tak naprawdę to jedyna rzecz, jaka go kiedykolwiek zmieniła.

MargaredMead

Planujeszwswojejmiejscowościdziałanie?Zaprośludzi,którzyCipomogą–stwórzzespół.Poco?–żebysprawniej,szybciejzrealizowaćcel.

Korzyścizpracyzespołowej:

• ZTwojejperspektywy–będzieszmiałmniejpracy:podzieliszzadania,amieszkańcyutożsamiąsięzdziałaniami,wktóresązaangażowani;

• Zperspektywymieszkańców(członkówzespołu)–pojawisiępoczucie,że jako członkowiezespołurobiącośważnego;

• Zperspektywymieszkańcówniebędącychczłonkamizespołu–pojawisięzaintere-sowanie,abyćmożetakżechęćdołączeniaipodjęciawłasnychdziałań,wzrośniepoziomakceptacji,bodziałaniasą„uspołecznione”,zwiększasięwiarygodnośćdziałań, zaktórymistoiwieleosób–nietylkolider.

Włączeniejaknajwiększejgrupyosóbwewspólnedziałaniapozwalanarozsądniejsze,wspólnepodejmowanietrudnychdecyzji.Otwieranowemożliwości,rozszerzaperspektywy.Wpracyzespołowej2+2=5!


Zespółtogrupaludziposiadającychwzajemnieuzupełniającesięumiejętności,prezentu-jącychwspólnepodejściedopracy,zaangażowanychwdziałaniazmierzającedoosiągnię-ciawspólnegoceluogólnegoicelówszczegółowych,zaktórewszyscyczująsięwspólnieodpowiedzialni.

4444


Czyliozespolemożeszmówić,jeślimaszdoczynieniaz:

• Grupą osób o uzupełniających się umiejętnościach (np.Typotrafiszzorganizowaćfestyn,innyczłonekzespołupotrafirozliczyćdotację);

• Wzajemnymi relacjami( jakoliderzadbajojasnezasady:czyzwracaciesiędosiebiepoimieniu,czybardziejoficjalnie,ustalczęstotliwośćspotkań,zróblistękontaktowychtelefonów,adresówmailowych);

• Wspólnym celem działań(członkowiezespołukoncentrująsięwokółkonkretnegozadania/celu–zadbaj,abycelbyłprecyzyjniesformułowanyijasnydlawszystkich);

• Poczuciem odpowiedzialności(dlaefektywnegozespołunajważniejszejestprzeko-naniekażdejzpracującychwnimosób,żejejindywidualnywysiłekizaangażowaniewpływanapracęinnychiwynikpracycałegozespołu.Wzięciepełnejodpowiedzialnościzaswojączęśćpracyiświadomość,żeniepracujęwpróżni,amojapracawpływa napracęinnych,jestpodstawowymwarunkiempowodzenia).

4.1. Role zespołowePodczaspracyzespołowejkażdyprzyjmujeokreślonysposóbwspółpracyzinnymi–przyjmujepewnąrolę.Jesttookreślonysposóbzachowania,naktórydecydujemysięwzależnościodnaszejmotywacji,przyzwyczajeń,składugrupyiinnychpracującychwzespoleosób.Przyjmowaneprzezczłonkówzespołuróżnerole,takjakichróżnorodneumiejętności,pozwalająwzajemniesięuzupełniaćiefektywniepracować.

WlatachsześćdziesiątychisiedemdziesiątychXXwiekubrytyjskinaukowiecMeredithBelbinprowadziłbadanianadrolamigrupowymiinadichpowiązaniemzefektywnościązespołów.Wopublikowanejw1981rokupracyprzedstawiłmodelośmiurólzespołowych,któreokreśliłjakokluczowedlaskutecznejpracyzespołu.Sąto:

PRAKTYCZNY ORGANIZATOR

CZŁOWIEK KONTAKTÓW

KRYTYK WARTOŚCIUJĄCY

CZŁOWIEK GRUPY

PERFEKCJONISTA

NATURALNYLIDER

LOKOMOTYWA

SIEWCA (CZŁOWIEK IDEI)

45


PRAKTYCZNY ORGANIZATORTojednazpodstawowychrólwzespole,bezktórejtrudnowyobrazićsobiepracę.Odgrywająosoba,któracelezespołuprzekładanapraktycznedziałaniaiplanyorazwdrażajewżycie.

Tozazwyczajosobazdyscyplinowana,dobrzezorganizowana,potrafiącasystematycznieiefektywniepracować,sumienna,skupionanaszczegółach.Osobatakacenistrukturę,porządekijasnookreślonezadania.Sprawiato,żebywamałoelastyczna,aledlarealizacjicelubędziewstaniedostosowaćswojeplany.Możnajejzaufać,żewywiążesięzzadaniawnajlepszymożliwysposób.

NATURALNY LIDERToczłowiek,którymanaturalnepredyspozycje,żebyzarządzaćzespołem.Osobatakanienakazuje,alewyjaśnia,proponuje,uważniesłuchaopiniiinnych.Zarządzaniepoprzezwymaganieposłuszeństwa,alepoprzezswójautorytet.

Tozazwyczajosoba,którabardzodobrzewspółpracujezinnymi.Umiejętniepodsumowujepomysłyzespołu,potrafipodjąćstanowczedecyzje.Umierozpoznaćidocenićwkład każdegoczłonkazespołu.Bardzodobrzedelegujezadaniaimotywujedopracy.

LOKOMOTYWAToktośosilnejosobowości,dominujący,ktoinspirujeizagrzewazespółdodziałania.Lokomotywaposiadabardzowysokąmotywacjęidużoenergii,awpracyzespołuliczy siędlaniejprzedewszystkimosiągnięciecelu.Dlategosątoludziebardzozdetermino-wani,aswoimzaangażowaniempotrafiązarazićinnych.Mająodwagępodjąćryzyko,gdypozostalisięwahają.

Bywa,żeosobytakiewobecinnychwgrupiesąostreinietolerancyjne–szczególniejeśliktośniewykazujewystarczającegozaangażowanialubopóźniaprace.DlategojeżeliwdanymzespolejestkilkaLokomotyw,należyspodziewaćsiękonfliktów.

SIEWCA (CZŁOWIEK IDEI)Generujenowepomysłyorazproponujenowepodejściedoproblemu.Toosobaniezwyklekreatywna,którajestniewyczerpanymźródłemnowatorskichpomysłów.Bywa,żepomijadetaleipraktycznemożliwościzastosowaniaswoichpomysłów.Jestnieocenionywsytuacji,gdyzespółzabrnąłw„ślepąuliczkę”.

CZŁOWIEK KONTAKTÓWToosoba,któraposzukujenowychpomysłów,rozwiązań,narzędzi,zasobówpozazespołem.Bardzochętniereprezentujezespółnazewnątrz.Nawiązujekontakty,negocjujewimieniuzespołu.

Zazwyczajsątoosobykontaktoweiciekaweświata,onieprzeciętnychzdolnościachinter-personalnych.Ichprzyjaznenastawieniedootoczeniajestbardzodobrzeodbieraneprzezinnych,stądłatwośćnawiązywaniakontaktówipozyskiwaniapotrzebnychinformacji.Człowiekkontaktówjestwswoimżywiole,kiedy„cośsiędzieje”,kiedytrzebaszybkocośzorganizować.

4646


KRYTYK WARTOŚCIUJĄCYAnalizujeioceniapomysłyinnychosób.Jestwtymwnikliwyidociekliwy.Rozważadokładniewszystkiezaiprzeciw,zanimpodejmiedecyzję–jestnieodzownynaetapiediagnozy, planowaniaitestowaniarozwiązańorazpodejmowaniadecyzji.Toosobakonkretna,posia-dającatrzeźwyosądsytuacji,niezależnaisolidnawswoichopiniach.Posiadaumiejętnośćprzyswajaniadużejilościdanychiinformacji,zktórychpotrafiwybraćnajważniejszedlarealizacjikonkretnegocelu.

CZŁOWIEK GRUPYDbaodobrąatmosferępracywzespole,ajegoszczególnymtalentemjestneutralizowaniesporówikonfliktów.Ambicjątakiejosobyjestdoprowadzeniedopracywjaknajlepszejatmosferze.Zazwyczajjesttoktośskoncentrowanynarelacjach,zawszechętny,aby pomócinnym,elastyczny,dyplomatyczny,empatyczny.Toosobaopiekuńcza,bardzodobrysłuchacz,którypotrafizachęcićinnychdowypowiadaniaswoichopinii.

Jednoczygrupęirównoważytarciawywoływaneprzezinneosoby,jednakwsytuacjachkryzysowychbrakujemuzdecydowaniaitrudnomupodjąćdecyzję.

PERFEKCJONISTADbaojakość,pracującsumiennieikoncentrującsięnadetalach.Osobatakanakażdymetapiepracmonitorujepostępywceluwyeliminowaniabłędów,niedociągnięć.Przywiązujewagędoterminówipilnuje,abypracezespołuprzebiegałytak,byichdotrzymać.Zazwyczajsątoosobywytrwałeiwysocezmotywowane.Mająponadprzeciętnąsamokontrolęidlategodlaosóbmniejsumiennychsąmałotolerancyjne–ichdrobiazgowośćmożepowodowaćnapięciawzespole.Nielubiązlecaćpracyinnym–sąprzekonane,żetylkosamodzielniewykonujączadanie,będąmiałypełnywpływnajegojakośćiterminowość.Perfekcjonistadoskonalesprawdzisięnaetapiediagnozyiewaluacji.

Role zespołowe – podsumowanieTo,cowtejteoriiwymagaszczególnegopodkreślenia,tożekażdazwymienionychróljestdlazespołupotrzebnaiistotna.InawetjeśliniepałamysympatiądoKrytykawartościują-cegoczyniepodobanamsięzbytniadominacjaLokomotywy,toniesposóbodmówićimwkładuwpracęzespołu.Efektywnyzespółbazujeprzecieżnawzajemnymuzupełnianiusię.

Pracazespołowajestwyzwaniem.Wdużejmierzetoodnaszależy,czybędziedlanasbłogosławieństwem,czykoszmarem.Townaszychrękachjakoczłonkówzespołusąkonkretnenarzędzia,któredająnamrealnywpływnaatmosferę,organizacjęiefektypracy.Przedprzystąpieniemdopracyproponujemywykonanietestunarolezespołowe. Życzymypowodzeniawwykorzystywaniuwyników.

x DO ZASTOSOWANIA:

1. Jesteśaktywny,maszwielepomysłów,PAMIĘTAJ,żełatwiejjezrealizujeszwzespole.

2. Zaprośdowspółpracykilkaosób,wyjaśnij,cochceszzrobić,powiedzludziom,żekażdypowinienrobićto,colubiipotrafinajlepiej,zaproponuj,bywszyscyczłonkowiezespołuwykonalitestrólzespołowychM.Belbina(zajmietonajwyżej20minut).

3. Wspólniepodzielciezadaniazgodniezwynikamitestu.Powodzenia!

47


I NarzędziowNik

MeredithBelbin

KWESTIONARIUSZ RÓL ZESPOŁOWYCH (Self Self-Perception Inventory)OpracowanonapodstawieautoryzowanegoprzekładuBarbaryKożusznik iDoroty Ekiert-Grabowskiej(1994)orazbadańwalidacyjnychStanisławaA.WitkowskiegoiSławomiraIlskiego(2000).

INSTRUKCJA Kwestionariusztenskładasięzszereguzdańdotyczącychfunkcjonowanialudziwgrupie.Twoimzadaniemjestrozdzieleniepunktówmiędzytezdania,którenajlepiejopisująTwójsposóbfunkcjonowaniawzespole.Niematutakichzdań,którychmógłbyśsięwstydzićlubobawiać.Niematuzdańdobrychalbozłych.KażdewybraneprzezCiebiezdaniejestrówniedobrejakkażdeinne,jeślitylkoodpowiedziałeśszczerze,gdyżwbadaniutymchodziojaknajlepszepoznanieCiebiedlaTwojegowłasnegodobra.

Każdą z siedmiu części kwestionariusza wypełnij w następujący sposób:

1. Przeczytaj daną część kwestionariusza w całości;

2. Zastanów się, które zdania najlepiej Cię opisują;

3. Masz do dyspozycji 10 punktów. Możesz przydzielić 10 punktów tylko jednemu zdaniu, które doskonale opisuje Twoje zachowanie w grupie, lub też rozdzielić 10 punktów pomiędzy wszystkie lub niektóre zdania opisujące mniej lub bardziej adekwatnie Twoje zachowanie;

4. Sprawdź, czy danej części kwestionariusza przydzieliłeś dokładnie 10 punktów.

4848


Otoprzykładdlapierwszejczęścikwestionariusza:

a–1pkt,b–0pkt,c–5pkt,d–0pkt,e–0pkt,f–0pkt,g–0pkt,h–4pkt.

Część 1

SĄDZĘ, ŻE OSOBIŚCIE WNOSZĘ DO GRUPY… Punkty

a Wydajemisię,żeszybkodostrzegamiumiemwykorzystaćnowemożliwości.

b Mogędobrzepracowaćzbardzoróżnymiludźmi.

c „Produkowanie”pomysłówtomojanaturalnazdolność.

d Mojasiłatkwiwtym,żepotrafięzludzi„wyciągnąć”to,comająwsobienajlepszego.

e Mojagłównaumiejętnośćpoleganadoprowadzaniusprawdokońcaiwiążesięzefektywnością.

f Jestemwstanieprzezjakiśczasakceptowaćniepopularnośćmojejosoby,jeśliprowadzitodowartościowychwyników.

g Zwyklewyczuwam,cojestrealistyczneiprawdopodobne,jeślichodzioosiągnięciesukcesu.

h Zwyklemogęzaproponowaćjakieśalternatywnewyjściebezuprzedzeńiniechęci.

10

Część 2

JEŚLI MAM JAKIEŚ NIEDOCIĄGNIĘCIA W PRACY GRUPOWEJ, TO DLATEGO, ŻE… Punkty

a Niemogęsięuspokoić,dopókinaradaniejestuporządkowana,kontrolowanaiogólniedobrzeprowadzona.

b Mamskłonnośćdobyciawspaniałomyślnymdlatych,którychprzekonującepomysłyniezostałyodpowiednioprzemyślane.

c Mamskłonnośćdogadulstwa,gdygruparozpracowujenowepomysły.

d Mójchłodnyoglądsprawutrudniamiprzyłączeniesiędogotowościientuzjazmukolegów.

e Czasamijestempostrzeganyjakowywierającynadmiernynaciskiautorytatywnywpływ,jeślicośmusizostaćrzeczywiściezrobione.

f Trudnomikierować„napierwszejlinii”,gdyżczujęsięzbytodpowiedzialnyzaatmosferęgrupową.

g Mamskłonnośćdorozmyślaniaotym,cowdanejchwiliwpadamidogłowy,przezcotracękontaktztym,cosiędzieje.

h Koledzywidząmniejakoniepotrzebnieprzejmującegosięszczegółamiimożliwością,żesprawymogąsięźleułożyć.

10

49


Część 3

GDY JESTEM WŁĄCZONY W PRZYGOTOWANIE PROJEKTU Z INNYMI… Punkty

a Mamskłonnośćdowywieraniawpływunaludzi,leczbezwywieraniananichpresji.

b Mojaczujnośćpomagazapobiegaćwielupomyłkomibłędom.

c Jestemgotówkłaśćnacisknadziałanie,abyupewnićsię,żenaradaniejeststratączasulubżenieprowadzidoutraceniazwidokugłównegocelu.

d Zawszemożnanamniepolegać,żewymyślęcośoryginalnego.

e Zawszejestemgotówuczynićdobrąsugestięprzedmiotemzainteresowaniagrupy.

f Zawszeposzukujęostatnichnowinek,nowychodkryćiwynikówbadańnaokreślonytemat.

g Mamprzekonanie,żemojaumiejętnośćwydawaniasądumożepomócwpodjęciuodpowiednichdecyzji.

h Mojąspecjalnościąjestzorganizowanienajbardziejznaczącejczęścipracy.

10

Część 4

MOJĄ CHARAKTERYSTYCZNĄ CECHĄ W PRACY GRUPOWEJ JEST TO, ŻE… Punkty

a Rzeczywiścieinteresujęsiębliższympoznaniemkolegów.

b Niemamoporówprzedprzeciwstawieniemsięzdaniuwiększości.

c Zwyklepotrafięprzyjąćtakąlinięargumentacji,abyobalićbłędnypunktwidzenia.

d Sądzę,żemamszczególnytalentdowprowadzaniapomysłówwżycie

e Mamskłonnośćdounikaniatego,cooczywisteidozaskakiwaniaczymśniespodziewanym.

f Doprowadzamto,czegosiępodejmę,doperfekcji.

g Jestemgotówdonawiązywaniaiwykorzystywaniakontaktówpozagrupowych,jeślijesttopotrzebne.

h Nawetjeśliinteresujemniewieleaspektówsprawy,niemamproblemówzpodjęciemdecyzjicodowyborurozwiązania.

10

5050


Część 5

CZERPIĘ SATYSFAKCJĘ Z PRACY, GDYŻ… Punkty

a Cieszymnieanalizowaniesytuacjiirozważaniemożliwościwyboru.

b Interesujemnieznalezieniepraktycznychrozwiązańproblemów.

c Lubięmiećprzekonanie,żesprzyjamkształtowaniudobrychkontaktówmiędzyludzkichwpracy.

d Lubięmiećdużywpływnadecyzje.

e Cieszęsięzkontaktówzludźmi,którzymającośnowegodozaoferowania.

f Jestemwstaniedoprowadzićdozgodywważnychdlapracysprawach.

g Wczuwamsięwmojączęśćzadania,jeślipragnępoświęcićzadaniucałąswojąuwagę.

h Lubięznaleźćtakiobszar,którypobudzamojąwyobraźnię.

10

Część 6

JEŚLI NAGLE OTRZYMUJĘ TRUDNE ZADANIE DO WYKONANIA W OGRANICZONYM CZASIE I Z NIEZNANYMI OSOBAMI… Punkty

a Mamochotęzaszyćsięwkącie,abywymyślićsposóbnawyjściezimpasu.

b Jestemgotówdowspółpracyzosobą,którawykazałanajbardziejpozytywnenastawienie.

c Szukamsposobunaułatwieniezadaniaprzezustalenie,comogłybyzrobićposzczególneosoby.

d Mojenaturalnewyczuciesprawpilnychpozwolinapostępowaniezgodniezplanem.

e Zpewnościązachowamspokójizdolnośćdotrzeźwegoosądu.

f Mimonaciskówzachowamkoncentracjęnacelu.

g Jestemprzygotowanydoprzejęciakonstruktywnegokierownictwa,jeślistwierdzę,żegrupanierobipostępów.

h Inicjujędyskusjęwcelustymulowanianowychpomysłów,rozwiązań.

10

51


Część 7

W ODNIESIENIU DO KWESTII, ZA KTÓRE JESTEM W GRUPIE ODPOWIEDZIALNY… Punkty

a Mamskłonnośćdoujawnianianiezadowoleniawobectych,którzymoimzdaniemprzeszkadzająwosiąganiupostępów.

b Innimogąmniekrytykowaćzato,żejestemanalitycznyiniedostatecznieopieramsięnaintuicji.

c Mojepragnienie,abypracazostałastaranniewykonana,możewstrzymywaćpójściedoprzodu.

d Mamskłonnośćdonudzeniasięioczekuję,żeinnibędąmniestymulowaći„zapalać”.

e Trudnomirozpocząć,jeśliceleniesądlamniejasne.

f Czasemniejestemtakefektywny,jakbymchciał,jeślichodziowyjaśnieniezłożonychproblemów,jakieprzedemnąstoją.

g Mamświadomość,żewymagamodinnychrzeczy,którychsamniemogęzrobić.

h Wahamsię,gdynależałobyprzeforsowaćswójpunktwidzenia,jeślimamdoczynieniazjawnąopozycją.

10

ARKUSZ OBLICZENIOWY KWESTIONARIUSZA RÓL ZESPOŁOWYCH

Przenieśwynikizarkuszatestowegodoponiższejtabeli.Dodajpunktywpisanewkażdejkolumniewceluobliczenialiczbypunktówprzypisanychposzczególnymrolomgrupowym.

Typ/Część PO NL LO SIE CZK KW CZG PER

1 g d f c a h b e

2 a b e g c d f h

4 d h b e g c a f

5 b f d h e a c g

6 f c g a h e b d

7 e g a f d b h c

Suma

PO –PraktycznyorganizatorNL –NaturalnyliderLO –LokomotywaSIE –Siewca(człowiekidei)

CZK –CzłowiekkontaktówKW –KrytykwartościującyCZG –CzłowiekgrupyPER –Perfekcjonista

5252


TABELA NORMZaznaczswojewynikiwtabelinorm.Zaznaczswojewynikiwtabelinorm.Role,którezaznaczyłeśwkolumniewysokieibardzowysokie,sąnajbardziejdlaCiebienaturalne.

Rola/ Wyniki

Bardzo niskie Niskie Średnie Wysokie Bardzo

wysokiePO 0–3 4–8 9–13 14–18 19–21

NL 0–1 2–4 5–8 9–12 13–15

LO 0–1K0–3M

2–6K4–9M

7–11K10–14M

12–17K15–20M

18–20K21–24M

SIE 0–1 2–3 4–7 8–11 12–14

CZK 0–1 2–5 6–9 10–13 14–16

KW 0–1 2–6 7–11 12–16 17–19

CZG 0–1K0–3M

2–8K2–4M

9–14K5–10M

15–19K11–15M 16–19M

PER 0–1 2–7 8–13 14–19 20–22

INTERPRETACJA

NajwyższywynikwokreślonejkolumnieświadczyonajczęściejprzyjmowanejKONSTRUK-TYWNEJROLIGRUPOWEJ.Następnewkolejnościdotycząról,któreprzyjmujesię,jeślizjakichśpowodówistniejemniejszezapotrzebowanienatęnajbardziejpreferowaną.Dwanajniższewynikidotycząobszarów,którenależałobyrozwijaćiprawdopodobnienajsłab-szych.Byćmożejednakzamiastje„nasiłę”wzmacniać,lepiejposzukaćkolegów,którzymoglibywgrupiestanowićdlanasdopełnienie.

53


Rada Konsultacyjna Gminy Przemyśl

5454


JAKIE OSOBY WARTO MIEĆ W ZESPOLE?

Rola Opis ról Typowe cechy Pozytywne strony Możliwe słabości

PO Zamieniakoncepcjeiplanynapraktycznedziałanieirealizujeuzgodnioneplanywsposóbsystematycznyiefektywny.

konsekwentny,obowiązkowy,praktyczny

zdolnościorganizacyjne,zdrowyrozsądek,samokontrola

brakplastyczności,możliwepowątpiewaniewnowepomysłyizmiany

NL Sprawujepieczęikontrolęnadsposobem,wjakigrupastarasięosiągnąćcele.Potrafiefektywniewykorzystaćzasobyzespołu:rozpoznaje,gdzietkwiązalety,agdziesłabościgrupy.Potrafiwykorzystaćpotencjałindywidualnykażdegopracownika.

spokojny,pewnysiebie,zdyscyplinowany

zdolnośćdodostrzeganiapotencjałutkwiącegowludziachisilneskupienienacelach

przeciętny,jeślichodziozdolnościintelektualneitwórcze

LO Kształtujesposób,wjakiwykorzystanyzostaniewysiłekgrupy.Kierujeswojąuwagębezpośrednionaustalaniecelówipriorytetów.Pragniewywieraćwpływnakształtlubwzorzecdyskusjigrupowej.

bardzonapięty,dynamiczny,stawiającywyzwania

pragnienieigotowośćprzezwyciężeniainercji,brakuefektywności,samozadowolenia

skłonnośćdoprowokowania,irytacjiiniepokoju

SIE Wysuwanowepomyłyistrategiezeszczególnymuwzględnieniemnajistotniejszychproblemów.Próbuje„przedzieraćsię”zeswojąwizjąprzezgrupowepodejściedoproblemunazasadziekonfrontacji

indywidualista,poważny,niekonwencjonalny

polot,wyobraźnia,intelekt,wiedza bujaniewobłokach,możliwepomijanieszczegółów

CZK Bada,analizujeiprzytaczainformacjenatematpomysłów,stanuwiedzyidziałańnazewnątrzgrupy.Nawiązujekontaktyzewnętrzne,któremogąbyćużytecznedlazespołu.Potrafiprowadzićniezbędnenegocjacje.

ekstrawertyk,entuzjasta,ciekawyświata,komunikatywny

zdolnośćdokontaktowaniasięzludźmiiodkrywaniatego,conowe,umiejętnośćreagowanianawyzwania

szybkotracizainteresowaniesprawą,gdymijapierwszafascynacja

KW Analizujeproblem,oceniapomysłyisugestie,dziękiczemugrupastartujezlepiejprzygotowanejpozycjidopodjęciaważnejdecyzji.

trzeźwy,bezemocji,ostrożny umiejętnośćoceny,praktycznośćiniebawieniesięwsentymenty

brakmuumiejętnościinspiracjiizdolnościdomotywowaniainnych

CZG Wspieraczłonkówgrupy,podbudowujemoralezespołu,jeślisąjakieśniedociągnięciaibraki,potrafizapobiegaćkonfliktom,kształtuje„ducha”grupy.Wzmacniawspółpracęiulepszakomunikację,jestlojalnywobeczespołu.

zorientowanynaspołecznąstronępracy,łagodny,wrażliwy

umiejętnośćwczuwaniasięwludziiwsytuacje;umiejętnośćwzbudzania„ducha”grupy

brakzdecydowaniawsytuacjachkryzysowych

PER Nastawionynakonkretnyefekt–nazakończeniezadaniawokreślonymczasieizapewnieniemujaknajwyższegostandarduwykonania;możebyćtrudnywkontaktachzewzględunato,żejestwrogiemprzypadkuigrzęźniewszczegółach,któreniesąnajistotniejszedozakończeniazadania,zawszeświadomycelu.

staranny,uporządkowany,sumienny,niespokojny

zdolnośćdoprowadzaniadoskutku,perfekcjonizm skłonnośćdomartwieniasiędrobiazgami,napięcie

55


JAKIE OSOBY WARTO MIEĆ W ZESPOLE?

Rola Opis ról Typowe cechy Pozytywne strony Możliwe słabości

PO Zamieniakoncepcjeiplanynapraktycznedziałanieirealizujeuzgodnioneplanywsposóbsystematycznyiefektywny.

konsekwentny,obowiązkowy,praktyczny

zdolnościorganizacyjne,zdrowyrozsądek,samokontrola

brakplastyczności,możliwepowątpiewaniewnowepomysłyizmiany

NL Sprawujepieczęikontrolęnadsposobem,wjakigrupastarasięosiągnąćcele.Potrafiefektywniewykorzystaćzasobyzespołu:rozpoznaje,gdzietkwiązalety,agdziesłabościgrupy.Potrafiwykorzystaćpotencjałindywidualnykażdegopracownika.

spokojny,pewnysiebie,zdyscyplinowany

zdolnośćdodostrzeganiapotencjałutkwiącegowludziachisilneskupienienacelach

przeciętny,jeślichodziozdolnościintelektualneitwórcze

LO Kształtujesposób,wjakiwykorzystanyzostaniewysiłekgrupy.Kierujeswojąuwagębezpośrednionaustalaniecelówipriorytetów.Pragniewywieraćwpływnakształtlubwzorzecdyskusjigrupowej.

bardzonapięty,dynamiczny,stawiającywyzwania

pragnienieigotowośćprzezwyciężeniainercji,brakuefektywności,samozadowolenia

skłonnośćdoprowokowania,irytacjiiniepokoju

SIE Wysuwanowepomyłyistrategiezeszczególnymuwzględnieniemnajistotniejszychproblemów.Próbuje„przedzieraćsię”zeswojąwizjąprzezgrupowepodejściedoproblemunazasadziekonfrontacji

indywidualista,poważny,niekonwencjonalny

polot,wyobraźnia,intelekt,wiedza bujaniewobłokach,możliwepomijanieszczegółów

CZK Bada,analizujeiprzytaczainformacjenatematpomysłów,stanuwiedzyidziałańnazewnątrzgrupy.Nawiązujekontaktyzewnętrzne,któremogąbyćużytecznedlazespołu.Potrafiprowadzićniezbędnenegocjacje.

ekstrawertyk,entuzjasta,ciekawyświata,komunikatywny

zdolnośćdokontaktowaniasięzludźmiiodkrywaniatego,conowe,umiejętnośćreagowanianawyzwania

szybkotracizainteresowaniesprawą,gdymijapierwszafascynacja

KW Analizujeproblem,oceniapomysłyisugestie,dziękiczemugrupastartujezlepiejprzygotowanejpozycjidopodjęciaważnejdecyzji.

trzeźwy,bezemocji,ostrożny umiejętnośćoceny,praktycznośćiniebawieniesięwsentymenty

brakmuumiejętnościinspiracjiizdolnościdomotywowaniainnych

CZG Wspieraczłonkówgrupy,podbudowujemoralezespołu,jeślisąjakieśniedociągnięciaibraki,potrafizapobiegaćkonfliktom,kształtuje„ducha”grupy.Wzmacniawspółpracęiulepszakomunikację,jestlojalnywobeczespołu.

zorientowanynaspołecznąstronępracy,łagodny,wrażliwy

umiejętnośćwczuwaniasięwludziiwsytuacje;umiejętnośćwzbudzania„ducha”grupy

brakzdecydowaniawsytuacjachkryzysowych

PER Nastawionynakonkretnyefekt–nazakończeniezadaniawokreślonymczasieizapewnieniemujaknajwyższegostandarduwykonania;możebyćtrudnywkontaktachzewzględunato,żejestwrogiemprzypadkuigrzęźniewszczegółach,któreniesąnajistotniejszedozakończeniazadania,zawszeświadomycelu.

staranny,uporządkowany,sumienny,niespokojny

zdolnośćdoprowadzaniadoskutku,perfekcjonizm skłonnośćdomartwieniasiędrobiazgami,napięcie

5656


Notatnik

57


Notatnik

5858


5. Komunikacja w partycypacji - jak mówić, słuchać i budować dobre relacje

Wszystko,oczymprzeczytasznakolejnych8stronach,jestważnedlaCiebie,bezwzględu nato,czy jesteśmieszkańcemGminy,pracownikiemUrzędu,Wójtem,czyRadnym. Przeczytaj,zapamiętajistosujzawszewkontaktachzinnymiludźmi.

Porozumiewaniesięmiędzyludźminiezawszejestefektywne.Czasamijużodsamegopoczątkurozmowa„sięnieklei”lubnapotykamynasilnyopórrozmówcy.Niejednokrotniemysamiczujemysięźlewkontakciezdrugąosobą.Częstąprzyczynątakichsytuacjijestprzystępowaniedorozmowybezwystarczającejtroskionawiązaniedobregokontaktu,nieuwzględnieniepodstawowychpotrzebwłasnychidrugiegoczłowieka.


Dlatego:

1. Określ granice komunikacjiJakijestcharakterspotkania(przyjacielski,poufny,zawodowy,zapraszającydowspółpracy.Czyjesttopierwszespotkanie.Czyjegocelemjestzebranieinformacji,czyplanowanierealizacjikonkretnychdziałań?).Ustaloneramyspotkaniaokreślają,cosięwnichmieści,acopozaniewykracza–odtegozależy,gdziezorganizujeszspotkanie,kogozaprosisz,jakiegojęzykabędzieszużywał,anawetjaksięubierzesz.

59

Komunikacjawpartycypacji-jakmówić,słuchaćibudowaćdobrerelacje

2. Nawiąż i utrzymuj kontaktOtwarciewyrażajmyśli,opinie, sądy iuczuciazwiązanezcelemrozmowy.Pozwoli tosprawdzić,czyrozmówcydobrzesięrozumieją.Wzmacniatakżepoczuciewzajemnegoporozumieniaiszacunku.

3. Zbierz informacjeSięgnijdoźródeł,zgromadźdane,liczby,przykłady.Przeanalizujdokumentyistatystyki.

Zasięgającinformacjinatematcelurozmowylubnatematproblemudanejosoby,zwracajuwagęnietylkonasłowa,aleteżnasposóbwypowiedzi,gestyizachowania.Częstomówiąonewięcejonastawieniu,zaangażowaniuiintencjachrozmówców.

4. Określ celPozwólwszystkimuczestnikomspotkanianazwaćswojepotrzeby.Przedpodjęciem działańkoniecznejestdoprecyzowaniecelu,którychcecieosiągnąć.Celpowinienbyćjasny iakceptowanyprzezwszystkich.

5. Zrób mapę zasobów (możliwości)Przedrozpoczęciemdziałańprowadzącychdorealizacjiceluzróbciewspólnieprzeglądposiadanychzasobów.Sprawdźcie,czymaciepotrzebneśrodki,informacje,narzędzia,osoby,czas…?

6. DziałajPodzielplandziałanianałatwedowykonaniaetapy.Jakijestpierwszyetap,którymożnawykonaćodrazu?Jakibędzienastępnyetap?Zaplanujcieczęstesprawdzanierezultatówwtrakcierealizacjidziałań.Pozwolitowprowadzaćkorektylubniezbędnezmiany.

7. Zrób pomost w przyszłośćPamiętajcieoświętowaniunawetmałychsukcesów,ajeślicelzostałosiągnięty,zastanówciesię,comożnajeszczezrobić,abyzapewnićjegotrwałość.

5.1. Pierwsze wrażeniePierwszewrażeniemożebyćpozytywnelubnegatywne.Charakteryzujesiętym,żejestnatychmiastowe–tworzysięwciągukilku,kilkunastusekund.Możemiećznaczącywpływnadalszekontaktyirelacje.

Pozytywnepierwszewrażeniesprawia,żeprzypisujemybardziejpozytywnewłaściwościicechydanejosobieisprawiebądźinstytucji,którątaosobareprezentuje.

Negatywnepierwszewrażeniesprawia,żeprzypisujemyosobie,sprawieitd.negatywnecechyiwłaściwości.Dlategotakważnejestzdawaćsobiesprawę,wjakisposóbjesteśmyodbieraniwpierwszychsekundachkontaktu.

Wpływnapierwszewrażeniemają:

• wyglądfizyczny,• ubiór,• postawaciała,• mimika,

• gestykulacja,• sposóbmówienia,awięcwszystkoto,

cowyrażamypozasłowamiiichtreścią.

6060


Poniżejnajważniejszeinstrumentydowywołaniapozytywnegopierwszegowrażenia:

ZASADY POZYTYWNEJ AUTOPREZENTACJI:

Zanimsięprzywitasz–uśmiechnijsię. Odruchowąreakcjączłowiekajestdostosowaniewłasnegonastrojudonastrojurozmówcy. Uśmiechnassamychrozwesela,mobilizujeiangażuje.

Rozpoczynajikończmiłymgestem:• napoczątku,bopierwszewrażeniedecyduje,• nakońcu,boostatniewrażeniepozostaje.

Chwal,prawkomplementy,wyrażajzadowolenie.Ludzielubiąbyćdoceniani,podziwianiilubiątych,którzyimtodają.Zawszeznajdzieszcoś,comożnapochwalić.

Jak mówić, aby ludzie Cię słuchali

• dostosujjęzykisposóbwypowiedzidomożliwościrozmówcy,• wypowiedźkierujdokonkretnejosoby,• nieużywajogólników,operujkonkretami,• materiałprezentujlogicznie,• napoczątkupodajogólnyzarys,nakońcupodsumuj,• jeślikrytykujesz–krytykujzachowanie,anieosobę.

Jeśli chcesz być dobrym mówcą:

• zastanówsię,cochceszpowiedziećidlaczego–sprecyzujswójcel,• sformułujswojąwypowiedźjakoodpowiedzinapytania:co?,kto?,gdzie?,kiedy?,jak?,

dlaczego?,zjakimskutkiem?,• koncentrujnasobieuwagęrozmówcy(stosujwłaściwystylkomunikacji–patrz

TEST NA STYLE KOMUNIKACJI na stronie 64),• wzbudzajzainteresowanie,omówkorzyścizpracyizaangażowaniawewspólne

działanie,• szanujludzi,nieobrażajrozmówców.

61


5.2. Jak pytać, aby uzyskać właściwe odpowiedziPytaniasąjednymznajważniejszychsposobówkierowaniarozmową,wywieraniawpływunarozmówcęipodtrzymywaniaznimkontaktu.

Generalniewyróżniamypytaniaotwarteizamknięte:

• pytaniaotwarte„wciągają”dorozmowy,pozwalająCizdobyćinformacje,rozpoczynająsięodsłów:co?,kto?,gdzie?,kiedy?,jak?,dlaczego?,zjakimskutkiem?(np.„CoPansądzionaszejpropozycji?”,„JakiejestTwojezdaniewtejsprawie?”),

• pytaniazamknięteograniczająaktywnośćrozmówcy,mogąsłużyćjakonarzędziekontroliidomykaniarozmowy,sątopytania,naktóreodpowiadasiętwierdzącolubprzecząco(„tak”lub„nie”).Pozwalająoneuzyskaćczyjąśdeklarację,zobowiązanie. (np. „Czy zgadza sięPannanasząpropozycję?”, „Czywłączy sięPaniwnaszą inicjatywę?”).

Pytaniaotwartesąszczególnieprzydatnewpierwszejfazierozmowy/konsultacji.Natomiastpytaniazamkniętesprzyjajądoprecyzowaniustanowiskaifinalizowaniurozmowy.

Pytaniaotwarteizamkniętesątaksamoprzydatne–stosujjewzależnościodpotrzeb,etapurozmowyitemperamenturozmówcy.

5.3. Jak słuchać, aby ludzie mówiliSłuchanie,mimoiżjestintegralnączęściąkażdejrozmowyikoniecznymelementem komunikacji,częstobywaniedocenianeizaniedbywane.

UmiejętnośćsłuchaniadaCinieocenionekorzyści.Słuchając:

• zaspokajaszpotrzebękażdegoczłowiekamówieniaosobie,przezcostajeszsiębliższyrozmówcy,

• możeszsiędowiedziećwięcejorozmówcy,jegointencjach,motywach,możeszlepiejzrozumiećjegoracje,

• zdobywaszinformacjeprzydatnewdalszejczęścirozmowy.

Zasadyaktywnegosłuchania:

• skoncentrujsię,• bądźcierpliwy–dajrozmówcyszansę,nieprzerywaj,• zachęcajdowypowiedzi,wyrażajaprobatę,• „dostrójsię”dorozmówcy,utrzymujkontaktwzrokowy,pytaj,bądźciekawy,• dawajsygnały,żesłuchaszirozumieszrozmówcę(potakuj,utrzymujkontaktwzrokowy,

stosujpotwierdzeniatypu:aha,mhm),• dostosujtempomowyisłownictwo,• sygnalizuj,żeaprobujesz,myśliszpodobniejakrozmówca(jeślijesttozgodnezprawdą),

6262


• cojakiśczaspowtarzajswoimisłowamifragmentywypowiedzirozmówcy(„Ztego, cozrozumiałem…”,„Ztego,copowiedziałeś,wnioskuję,że…”,„Jeślidobrzerozumiem,tochodzicio…”),

• pokolejnychporuszanychtematachskrótowopodsumujnajistotniejszekwestie.

5.4. Bariery, blokady i utrudnienia w komunikacji


Zdarzasię,żesposóbkomunikacjijestźródłemnieporozumieńikonfliktów.Częstopowo-dujetonadmiernystresibraksatysfakcjizawodowejiosobistej.

Rodzajezakłóceń:

• przerywanie,• moralizowanie,• krytykowanie,• nadmiernewypytywanie,• rozkazywanie,• popędzanie,• grożenie.

Uważajnapułapkijęzykowe–unikajsformułowańtakichjak:

• generalizacje:„wszyscy”,„zawsze”,„nikt”,„nigdy”itp.,• nakazy:„trzeba”,„powinnosię”,„należy”,„musicie”,• ocenianie:„tojestzrobioneźle”.

63


Stosuj pozytywną hipnozę–zamiastkomunikatówwformienegatywnej,np.„Niechcękłótni”,„Niemogęsięnatozgodzić”,stosujkomunikatypozytywne,np.„ZależyminawspółpracyzTobą”,„Poszukajmyinnychrozwiązań”.

x DO ZASTOSOWANIA:

1. Zadbajopierwszewrażenieiodobrąatmosferępierwszegospotkania.Częstorzutujetonaefektywnośćdalszychdziałań.

2. Przedspotkaniemdoprecyzujcelioczekiwaneefektyspotkania.

3. Pamiętaj,żewspotkaniubiorąudziałkonceptualiści,aktywizatorzy,afiliatorzyianalitycy(patrzdefinicjenastronie66)–przedspotkaniemprzypomnijsobie,jakkomunikowaćsięzkażdymznich.

6464


I NarzędziowNik

Style komunikacji i rodzaje zachowań

TEST

Poniżejzamieszczamyczterystwierdzenia,adokażdegoznichczterymożliwezakończenia.Uszeregujzakończeniadokażdegozestwierdzeńwedługtego,jakdobrzeopisująoneTwojewłasnezachowania,odczuciaczymyśli,nadającimkolejnośćod1do4.

Liczbę1napiszprzytymstwierdzeniu,którenajlepiejpasujedoCiebie,liczby2i3przystwierdzeniachmniejpasujących,zaśliczbę4przytym,którejestdlaTwojegosposobuzachowanianieprawdziwe.

1. Czerpię najwięcej zadowolenia w sytuacji…

a. gdyposzukujęnowychiinnowacyjnychidei,koncepcji,zasad,teorii.

b. gdymogęmiećtakiekontaktyzinnymi,któredająmimożliwośćbadaniaizrozumieniaźródełludzkichemocji,wzajemnychrelacjiizachowań.

c. gdymogęoprzećsięnalogicznymmyśleniu,wnioskowaniu,systema-tycznychdociekaniachwprocesiedefiniowaniaproblemu,jegoanalizyiposzukiwaniarozwiązań.

d.gdymogęzaangażowaćmojąenergięwrealizacjętakiegotypuzadania,wktórymrezultatdziałaniajestszybkowidoczny.

2. Zauważam, że pracując z innymi, staję się zaniepokojony, gdy oni…

a. poświęcajązbytdużoczasunadyskusję,niepodejmującodpowiednichdziałań.

b. niewidząsytuacjiwaspekcieczynnikaludzkiego.

c. ograniczająsiędostarychsposobówdziałania,niechcąwziąćpoduwagęczegośnowego.

d.poświęcajązbytmałoczasunaprzeprowadzeniedokładnejanalizywszystkichistotnychaspektówdanejsprawy.

65


3. Gdy pracuję nad zadaniem, najważniejsze jest dla mnie…

a. logiczne,systematyczne,racjonalnepodejściedozagadnienia.

b. jaknajszybszeosiągnięcieceluprzyużyciuśrodkówimetodnajbardziejsensownychwdanymczasie.

c. rozważeniemożliwychskutkówdanegodziałaniaiprzemyślenieróżno-rodnychpodejść,któremógłbymzastosować.

d.to,jakiereakcje,uczuciawywołujeuinnychmojepodejściedozadania,jakjestonooceniane.

4. Czuję się niezadowolony z siebie, kiedy…

a. przysporzyłeminnymnieprzyjemnościiwrezultacietegopopsułemnaszestosunki.

b. spóźniłemsięzpodjęciemstosownychdziałańiwwynikutegostraciłemszansęosiągnięciacelu.

c. posługiwałemsięstarą,znanąmetodą,realizującdanezadanie,poczymdowiedziałemsię,żezostałyodkrytenowszemetodydziałania.

d.pominąłemjakieśistotneczynnikiczyteżdokonałemniedokładnejanalizyzebranychdanych.

ZLICZANIE WYNIKÓW

Wpiszdoponiższejtabelkiliczby,którezapisałeśprzyposzczególnychzakończeniach dlakażdegozczterechstwierdzeńidodajjewkolumnachpionowych.

ANALITYK AFILIATOR KONCEPTUALISTA AKTYWIZATOR

1c 1 b 1 a 1d

2d 2 b 2c 2 a

3 a 3d 3c 3 b

4d 4 a 4c 4 b

Suma………… Suma………… Suma………… Suma…………

INTERPRETACJA WYNIKÓW

Styl,przyktórymzdobyłeśnajmniejsząsumę,jeststylem,którydominujewTwoim zachowaniu.Natomiaststyl,gdzieuzyskanasumajestliczbąnajwyższą,jesttym,którynajrzadziejprezentujeszwkontaktachzinnymi.

6666


Style komunikacji – klucz do zrozumienia innych

Czterypodstawowestylekomunikacji:

ANALITYKPrzywiązujedużąwagędofaktów,poszukujedanychliczbowych,szczegółowychinformacji,przesłanek.

Jego działanie jest analityczne,metodyczne i uporządkowane. Zwykle podchodzi doproblemuwsposóbusystematyzowany,jestdobrzezorganizowanywewszystkim, corobi.Czasamimożebyćpostrzeganyprzezinnychjakozbytostrożny,zbytnioustruktu-ralizowanyidziałającywg„wiedzyksiążkowej”.

Analizujedaneodnoszącesiędoprzeszłości,rozważasytuacjęobecnąinapodstawietegoplanujedziałania.

AFILIATORPrzywiązujedużąwagędorelacjimiędzyludzkich, jestzainteresowanywzajemnymi oddziaływaniamiludzi,ichuczuciamiijednoczeniemsięzinnymi.

Częstoopisywanyjakoosobaciepła,wrażliwanauczuciainnych,spostrzegawcza,potrafiącaocenićsytuacjewkategoriachzaangażowanychwnieemocjiludzkich.Jestuważany zalojalnegoipomocnegoprzyjaciela,choćczasamimożebyćpostrzeganyjakozbyt emocjonalnyiulegającyzbytniowpływominnych.Częstotworzyodniesieniadoprzeszłychwydarzeńiswoichrelacjizinnymiwdanymokresie.Jestnastawiony(zorientowany) naprzeszłość.

KONCEPTUALISTAPrzywiązujedużąwagędokoncepcji,idei,teorii.Jestczęstozorientowanynaprzyszłość.Postrzeganyprzezinnychjakoinnowacyjny,twórczyiposiadającywyobraźnię.Widziświatjakopełenmożliwości.Zadajepytania,poddajewwątpliwośćuznaneprawdy,nieuważarzeczyzaprzesądzone.

Wieluludzinazywagowizjoneremczyidealistą.Czasamiinnimająonimzdanie,żejestabstrakcyjny,niepraktyczny,że„budujezamkinalodzie”.

AKTYWIZATORKładzienacisknadziałanieijegorezultaty,wyniki.Jestpostrzeganyprzezinnychjakopodejmującyszybkiedecyzje(decyzyjny),kierunkującyipraktyczny.Jestzorientowanyna„tuiteraz”.Lubidziałanie,tworzenie,konkrety.Przekształcaideewdziałania,dyna-micznyipomysłowy.Możnamuzarzucić,żeposzukujetylkokrótkotrwałychrezultatów, niemyślącoichdługoterminowychimplikacjach.Tatendencjaczęstowystawiagona krytykęzestronyosóbpostrzegającychgojakoosobęzbytprostąiimpulsywną,któranajpierwdziała,potemmyśli.

„NADAWAĆ NA TYCH SAMYCH FALACH”

Szansa, że informacja będzie usłyszana i zrozumiana, zwiększy się, jeśli nadawca iodbiorcabędą„nadawaćnatejsamejdługościfali”.Osoba,którachce,abyjejinformacjabyłazrozumiała,powinnatakzmienićwłasną„długośćfali”,abyjądopasowaćdoinnychosób.

67


Weźpoduwagępoglądyodbiorcy, jego zainteresowania, to, jak jest zorientowany (naprzyszłość,przeszłośćczyna„tuiteraz”),nato,jakietendencjeprzejawiawswoichzachowaniach.Mająctenobrazwgłowie,odpowiednio„opakuj”swojąinformacjętak,abybyładopasowanadoodbiorcy.

Jak się komunikować z…

ANALITYKIEM?Wswoimprzekazieużyjfaktów,danych,wykresów.Wykorzystajdokumentację,którabędziewspieraćTwójprzekaz,jeżelitopomożeCizaprezentowaćinformacjewbardziejuporządkowanysposób.

Bądźprzygotowany,abydaćanalitykowimożliwośćdokładnegozbadaniatego,comuzostałoprzekazane.

AFILIATOREM?Wswoimprzekaziezróbodniesieniedoludzkichaspektówsytuacji.Onbędziechciałwiedzieć,jakinniodbierajątęsytuację,ktojeszczejestwniąwciągnięty,jakiesąprzeszłedoświadczeniazpodobnegotypusytuacji.

KONCEPTUALISTĄ?Miejświadomość,żeonbędziewTwoimprzekazieszukałnowatorskiego,innowacyjnegoczyoryginalnegoaspektu.

AKTYWIZATOREM?Onchcetylkowiedzieć:„Czytozadziała”?i„Jakszybkomożemytozrobić?”.

W jaki sposób można szybko określić czyjś styl komunikacji?

Pomocnajesttunaprzykładobserwacjaczyjegośstylupisania(sposóbsporządzania notatki,raportu,przekazpisemny).

ANALITYKZwyklejestformalnyiprecyzyjny,wymieniakluczowepunkty,czasamimożeużyćstylu szkicującego(podrozdziały,numerowaneczęści),chętnieużywatabel,wykresów,schematów.

AFILIATORCzęstoposługujesięstylemnieformalnym,gawędziarskim,przyjacielskim.Używanazwiskirobiuwaginatematinnychoraznatematprzyszłychdziałań.

KONCEPTUALISTAWpisaniuprzejawiatendencjędowyrażaniasięwsposóbabstrakcyjnyiniejasny.Ma inklinacjedoorientacjinaideeibardzopowolnegozmierzaniadokonkluzji.

AKTYWIZATORPiszewsposóbjasny,szkicujący,świeży.Uważa,żeopisywaniejestniepotrzebnąstratączasu.Częstogryzmolikrótkąodpowiedźwprostnainformację,którąotrzymał.

6868


I NarzędziowNik

WZÓR ZAPROSZENIA KIEROWANEGO DO MŁODZIEŻY (zaproszenie uwzględnia wszystkie style komunikacji)

Uważasz, że potrzebna jest ścieżka rowerowa bądź piaszczyste boisko do gry w piłkę plażową?

Amożemaszwłasnypomysłnarealizacjęwspólnychmarzeń?

Jeślitak,tozapraszamynaspotkaniedotycząceplanówrozwojuGminyZarszyn finansowanychześrodkówLokalnejGrupyDziałania(LGD)„DorzeczeWisłoka”.

Spotkaniemanacelu:

• Poprawęjakościżyciazarównomłodychjakidorosłych mieszkańców;

• OmówieniedziałańmożliwychdorealizacjiwciągukolejnychpięciulatześrodkówLokalnejGrupyDziałania„DorzeczeWisłoka”;

• PozyskanieWaszychkreatywnych,innowacyjnychitwórczychpomysłów.

Wlatach2007–2013pozyskaliśmy300000złotychnarealizację sześćprojektów,m.in.nabudowęjednegoboiska,zewnętrznejsiłowniorazopracowanieioznakowaniepięciuścieżekdydak-tycznych„Deptaj”.

Przyłącz się do rozwoju swojej miejscowości. Nie bądź obojętny, znajdź czas27.04.2015r.ogodz.19:00iprzyjdźnaspotkaniewDomuLudowymwZarszynie.

NaspotkaniubędzieobecnyWójt,którywysłuchaWaszychpomysłów.WspólnieuzgodnionewnioskizostanąwpisanedoStrategiiRozwojuLokalnego,coumożliwiichrealizacjęwciągunajbliższych5lat!

ZAPRASZAMY

AFILIATOR

AFILIATOR

AKTYWIZATOR

KONCEPTUAISTA

ANALITYK

69


Notatnik

7070


6. Wybrane narzędzia i metody partycypacji

6.1. Gremia doradcze i konsultacyjne


Świat nie cierpi na deficyt pieniędzy, surowców i dóbr, brakuje natomiast efektywnych, sprawnie pracujących zespołów.

Pracawzespoletowyzwanie,toróżnicezdań,potrzeb,wartości, jednakzszacunku dosiebiewartoangażowaćsięwpracezespołu,któryzajmujesięważnymidlaCiebiesprawami.

Jeśliwidziszwswoimotoczeniuproblemy,którymiwedługCiebienależysięzająć–zajmijsięnimi.Utwórzzespół,którywypracujepropozycjeirozwiązaniadoskonsulto-waniazinnymimieszkańcamilubwładzami.Mogątobyćzespołynieformalnelubgremia sformalizowanetypu:RadaSeniorów,MłodzieżowaRadaMiasta,RadaPożytkuPublicznego,RadyKonsultacyjne.

71

Wybranenarzędziaimetodypartycypacji

Częstotegotypuzespołypowstająoddolnie imającharakter inicjatywny,doradczy czykonsultacyjny.

Podejmowanieinicjatywyidziałańwpływających na obszar, którymzespołsięzajmuje (np.powołanieświetlicyśrodowiskowejzainicjowa-neprzezMlodzieżowąRadęMiasta).

Zespółmożereprezentowaćinteresygrupyspołecznejwobecsamorząduiadministracji.

Konsultowanie i wyrażanie opiniiwsprawach,któresąprzedmiotemzainteresowańzespołu.

INICJATYWNY

DORADCZY

KONSULTACYJNY

7272


RadaMiasta/Gminy,powołujączespółkonsultacyjny,najczęściejnadajemustatut, wktórymokreśla:

Trybwyboruczłonków

Trybfunkcjonowania

Sposóbwyboruprzewodniczącegoipełniącychinnefunkcje

Zwoływanieisposóbprowadzeniaposiedzeń

Ktoichpowołuje

Czastrwaniakadencji

Ważne:Rozpoczynającjakiekolwiekdziałania,wartosprawdzić,czyistniejąprzepisyregulującetworzenie,zasadypracy,celistnieniagremiówkonsultacyjnych.

Częstotliwośćposiedzeń

Sposóbpowiadamianiaoposiedzeniach

Sposóbiformypodejmowaniadecyzji

ZasadyitrybwspółdziałaniazorganamiGminy/Miasta

Sposóbgłosowania,formywyrażaniastanowisk

Wjakichsprawach?wjakimtrybie? zasadynadzoruprzezorganyGminy/Miasta

x DO ZASTOSOWANIA:

1. Jesteśmieszkańcem,uważasz, żeważne jest, żeby ludziewłączali sięwdecyzje podejmowaneprzezwładzeGminy–zaproponujutworzeniezespołukonsultacyjnego.

2. ZwróćsięwtejsprawiedoGminy(napiszpismo,umówsięnaspotkaniezWójtem/Burmistrzem/SekretarzemGminy).

3. Przygotujsiędorozmowy,powołajsięnakonkretneprzepisy.Możeszwykorzystaćpodaneniżejprzykłady.

73


I NarzędziowNik


Wybrane regulacje prawne

Tworzenie Rady Seniorów reguluje art. 5c ustawy z dnia 8marca 1990 roku osamorządziegminnym(Dz.U.z2016r.poz.446zpóźniejszymizmianami).

Art. 5c.

1. Gminasprzyjasolidarnościmiędzypokoleniowejoraztworzywarunkidopobudzaniaaktywnościobywatelskiejosóbstarszychwspołecznościlokalnej.

2. Radagminy,zwłasnejinicjatywylubnawniosekzainteresowanychśrodowisk,możeutworzyćgminnąradęseniorów.

3. Gminnaradaseniorówmacharakterkonsultacyjny,doradczyiinicjatywny.

4. Gminnaradaseniorówskładasięzprzedstawicieliosóbstarszychorazprzedstawicielipodmiotówdziałającychnarzeczosóbstarszych,wszczególnościprzedstawicieli organizacjipozarządowychorazpodmiotówprowadzącychuniwersytetytrzeciegowieku.

7474


5. Radagminy,powołującgminnąradęseniorów,nadaje jejstatutokreślającytryb wyborujejczłonkówizasadydziałania,dążącdowykorzystaniapotencjałudziałającychorganizacjiosóbstarszychorazpodmiotówdziałającychnarzeczosóbstarszych,atakżezapewnieniasprawnegosposobuwyboruczłonkówgminnejradyseniorów.

6. Radagminymożewstatuciejednostkipomocniczejupoważnićjądoutworzeniaradyseniorówjednostkipomocniczej.Przepisyust.3–5stosujesięodpowiednio.

Tworzenie Młodzieżowej Rady Gminy art. 5bustawyzdnia8marca 1990 roku osamorządziegminnym(Dz.U.z2016r.poz.446zpóźniejszymizmianami).

Art. 5b.

1. Gminapodejmujedziałanianarzeczwspieraniaiupowszechnianiaideisamorządowejwśródmieszkańcówgminy,wtymzwłaszczawśródmłodzieży.

2. Radagminynawniosekzainteresowanychśrodowiskmożewyrazićzgodęnautworzeniemłodzieżowejradygminymającejcharakterkonsultacyjny.

3. Radagminy,powołującmłodzieżowąradęgminy,nadajejejstatutokreślającytrybwyborujejczłonkówizasadydziałania.

Tworzenie Rady Pożytku Publicznego regulujeustawaodziałalnościpożytku publicznegoiwolontariacie(Dz.U.z2014r.poz.1118zpóźniejszymizmianami).

Art. 41e.

1. Organwykonawczywłaściwejjednostkisamorząduterytorialnegonawspólnywniosekconajmniej5organizacjipozarządowychlubpodmiotówwymienionychwart.3ust.3,prowadzącychdziałalnośćodpowiednionatereniepowiatulubgminy,tworzywtermi-nie2miesięcyoddniawpłynięciawnioskuodpowiednioPowiatowąRadęDziałalnościPożytkuPublicznegolubGminnąRadęDziałalnościPożytkuPublicznegojakoorgankonsultacyjnyiopiniodawczy,zwanądalejodpowiednio„RadąPowiatową”lub„RadąGminną”.

1a. WprzypadkunieutworzeniaRadyPowiatowejlubRadyGminnejwterminie,októrymmowawust.1,majązastosowanieprzepisyart.101iart.101austawyzdnia8marca1990r.osamorządziegminnym(Dz.U.z2013r.poz.594,zpóźn.zm.11)orazart.87iart.88ustawyzdnia5czerwca1998r.osamorządziepowiatowym(Dz.U.z2013r.poz.595,zpóźn.zm.12).

2. (uchylony).

3. KadencjaRadyPowiatowejorazRadyGminnejtrwa3lata.

75


Art. 41f.

RadaPowiatowaorazRadaGminnaskładasięz:

1) przedstawicieliorganustanowiącegoodpowiedniopowiatulubgminy;

2) przedstawicieliorganuwykonawczegoodpowiedniopowiatulubgminy;

3) przedstawicieliorganizacjipozarządowychorazpodmiotówwymienionychwart.3ust.3,prowadzącychdziałalnośćnaterenieodpowiedniopowiatulubgminy,stanowiącychconajmniejpołowęczłonków.

Art. 41g.

1. Organstanowiącyodpowiedniopowiatulubgminyokreśli,wdrodzeuchwały,trybpowoływaniaczłonkóworazorganizacjęitrybdziałaniaodpowiednioRadyPowiato-wejlubRadyGminnej,biorącpoduwagępotrzebęzapewnieniareprezentatywnościorganizacjipozarządowychorazpodmiotów,októrychmowawart.3ust.3,terminyisposóbzgłaszaniakandydaturnaczłonkówRadyPowiatowejlubRadyGminnejorazpotrzebęzapewnieniasprawnegofunkcjonowaniatychRad.

2. OrganwykonawczyodpowiedniopowiatulubgminyodwołujeczłonkaRadyPowiatowejlubRadyGminnejprzedupływemkadencji:

1) najegowniosek;

2) nawniosekprzedstawicielipodmiotu,októrymmowawart.41fpkt1albopkt2albopkt3,jedyniewodniesieniudoczłonkareprezentującegotenpodmiot;

3) wprzypadkuskazaniagoprawomocnymwyrokiemzaprzestępstwopopełnionezwinyumyślnej;

4) wprzypadkupowstaniatrwałejniezdolnościdopełnieniaobowiązkówczłonkaRadyPowiatowejlubRadyGminnejzpowoduchorobystwierdzonejorzeczeniemlekarskim;

5) wprzypadkunieusprawiedliwionejnieobecnościnatrzechkolejnychposiedzeniachRadyPowiatowejlubRadyGminnej.

(…)

Art. 41i.

1. DozadańRadyPowiatowejorazRadyGminnejnależywszczególności:

1) opiniowanieprojektówstrategiirozwojuodpowiedniopowiatówlubgmin;

2) opiniowanieprojektówuchwałiaktówprawamiejscowegodotyczącychsferyzadańpublicznych,októrejmowawart.4,orazwspółpracyzorganizacjamipozarządowymiipodmiotamiwymienionymiwart.3ust.3,wtymprogramówwspółpracyzorgani-zacjamipozarządowymiorazpodmiotamiwymienionymiwart.3ust.3;

3) wyrażanieopiniiwsprawachdotyczącychfunkcjonowaniaorganizacjipozarządowychorazpodmiotówwymienionychwart.3ust.3(czylisąto:1)osobyprawneijednostkiorganizacyjnedziałającenapodstawieprzepisówostosunkuPaństwadoKościoła

7676


KatolickiegowRzeczypospolitejPolskiej,ostosunkuPaństwadoinnychkościołówizwiązkówwyznaniowychorazogwarancjachwolnościsumieniaiwyznania,jeżeliichcelestatutoweobejmująprowadzeniedziałalnościpożytkupublicznego;2)sto-warzyszeniajednosteksamorząduterytorialnego;3)spółdzielniesocjalne;4)spółkiakcyjneispółkizograniczonąodpowiedzialnościąorazklubysportowebędącespółkamidziałającyminapodstawieprzepisówustawyzdnia25czerwca2010r.osporcie(Dz.U.z2014r.poz.715),któreniedziałająwceluosiągnięciazyskuorazprzeznaczającałośćdochodunarealizacjęcelówstatutowychoraznieprzeznaczajązyskudopodziałumiędzyswoichudziałowców,akcjonariuszyipracowników)

4) udzielaniepomocyiwyrażanieopiniiwprzypadkusporówmiędzyorganamiadmini-stracjipublicznejaorganizacjamipozarządowymiorazpodmiotamiwymienionymiwart.3ust.3;

5) wyrażanieopiniiwsprawachdotyczącychzadańpublicznych,wtymzlecaniatychzadańdorealizacjiprzezorganizacjepozarządoweorazpodmiotywymienionewart.3ust.3,orazwsprawachrekomendowanychstandardówrealizacjizadańpublicznych.

1a. RadaPowiatowalubRadaGminna,pozasięgnięciuopiniiorganuwykonawczegowła-ściwejjednostkisamorząduterytorialnego,określa,wdrodzeuchwały,sposóbrealizacjizadań,októrychmowawust.1.

2. TerminwyrażeniaprzezRadęPowiatowąlubRadęGminnąopiniiwynosi14dnioddniadoręczeniaodpowiednioprojektuprogramuwspółpracyorazprojektustrategiirozwojupowiatulubgminy.Nieprzedstawienieopiniiwterminieoznaczarezygnacjęzprawadojejwyrażenia.

Art. 41j.

DoRadyPowiatowejorazRadyGminnejstosujesięodpowiednioprzepisyart.38.(czyli:Radamoże:1)powoływaćekspertów;2)zapraszaćdouczestnictwawjejposiedzeniachprzed-stawicieliorganówadministracjipublicznejiorganizacjipozarządowychorazpodmiotówwymienionychwart.3ust.3niereprezentowanychwRadzie,atakżeprzedstawicieliradwojewódzkich,powiatowychigminnych;3)zlecaćprzeprowadzaniebadańiopracowanieekspertyzzwiązanychzrealizacjąjejzadań).

77


Tworzenie Rady Konsultacyjnej ds. rewitalizacji(tj.KomitetRewitalizacji)regulujązapisyustawyzdnia9października2015r.orewitalizacji.

Art. 7.

1. KomitetRewitalizacjistanowiforumwspółpracyidialoguinteresariuszyzorganamigminywsprawachdotyczącychprzygotowania,prowadzeniaiocenyrewitalizacjiorazpełnifunkcjęopiniodawczo-doradcząwójta,burmistrzaalboprezydentamiasta.DopuszczasiępowołanieosobnychKomitetówRewitalizacjidlawyznaczonychpodob-szarówrewitalizacji.

2. ZasadywyznaczaniaskładuorazzasadydziałaniaKomitetuRewitalizacjiustalasię,uwzględniającfunkcjęKomitetu,októrejmowawust.1,orazzapewniającwyłanianieprzezinteresariuszyichprzedstawicieli.

3. Zasady,októrychmowawust.2,określa,wdrodzeuchwały,radagminyprzeduchwa-leniemgminnegoprogramurewitalizacjialbowterminieniedłuższymniż3miesiące,liczącoddniajegouchwalenia.Podjęcieuchwałyjestpoprzedzonekonsultacjamispołecznymi.Uchwałaniestanowiaktuprawamiejscowego.

4. Wójt,burmistrzalboprezydentmiastaniezwłoczniepopodjęciuprzezradęgminyuchwały,októrejmowawust.3,powołuje,wdrodzezarządzenia,KomitetRewitalizacji.

5. WprzypadkugdyKomitetRewitalizacjizostałpowołanyprzeduchwaleniemgminnegoprogramurewitalizacji,wprogramietymokreślasięniezbędnezmianywuchwale, októrejmowawust.3,wtymdotyczącepowołaniaKomitetuRewitalizacjidlapodob-szarurewitalizacjiobjętegotymprogramem.

6. Zmianauchwały,októrejmowawust.3,wsposóbzgodnyzgminnymprogramemrewi-talizacji,następujeniezwłoczniepouchwaleniutegoprogramu.Pozmianieuchwaływójt,burmistrzalboprezydentmiastazmieniazarządzeniepowołująceKomitetRewitalizacji.

7. ObsługęorganizacyjnąKomitetuRewitalizacjizapewniawójt,burmistrzalboprezydentmiasta.

8. WprzypadkugdyKomitetRewitalizacjizajmujestanowiskowdrodzegłosowania,przedstawicielegminy,gminnychjednostekorganizacyjnych,wtymgminnychosóbprawnych,niebiorąudziałuwgłosowaniu,jeżelidotyczyonoprojektówdokumentów,którychopracowaniejestzadaniemwójta,burmistrzaalboprezydentamiasta.

7878


UCHWAŁA NR IV/ 11 /2014Rady Gminy Przemyślzdnia30grudnia2014r.

w sprawie powołania Rady Konsultacyjnej

Napodstawieart.18ust.1ustawyzdnia8marca1990rokuosamorządziegminnym (Dz.U.z2013r.poz.594zpóźn.zm.)RadaGminyPrzemyśluchwalaconastępuje:

§1

WceluzapewnieniamieszkańcomGminywpływunarozwójlokalnywoparciuozapisyRamowejKonwencjioOchronieiZrównoważonymRozwojuKarpatpowołujesięRadęKonsultacyjną.

§2

TrybwyboruczłonkówRadyizasadyjejdziałaniaokreślaRegulaminRady,stanowiącyzałącznikNr1doniniejszejuchwały.

§3

Radastanowizespółocharakterzedoradczym,konsultacyjnymiinicjatywnym.

§4

WykonanieuchwałypowierzasięWójtowiGminyPrzemyśl.

§5

Uchwaławchodziwżyciezdniempodjęcia.

Przewodniczący Rady Gminy

79


Załączniknr1douchwałyNrIV/11/2014RadyGminyPrzemyślzdnia30grudnia2014r.

Regulamin Rady Konsultacyjnej

Rozdział IPostanowienia ogólne

§1

1. RadaKonsultacyjna,zwanadalejRadą,podejmujedziałaniawcelukształtowania rozwojulokalnego,zgodniezzapisamiRamowejKonwencjioOchronieiZrównoważonymRozwojuKarpat.

2. Radajestorganemocharakterzedoradczym,inicjatywnymikonsultacyjnymorganówGminyPrzemyśl.

3. Obsługęorganizacyjno-technicznąRadyzapewniaStanowiskopracyds.społecznych.

Rozdział IIZakres zadań Rady

§2

1. DozadańRadynależy:

a. WspółpracazWójtemGminyPrzemyśl,RadąGminyPrzemyśliStowarzyszeniemEkopsychologiawzakresierealizacjiprojektu„KarpackiUniwersytetPartycypacji”,

b. WspółpracazWójtemGminyPrzemyśl,RadąGminyPrzemyśliStowarzyszeniemEkopsychologiawzakresiekształtowanianowychinicjatywzwiązanychzrozwojemlokalnymwoparciuozałożeniaRamowejKonwencjioOchronieiZrównoważonymRozwojuKarpat,

c. WspółpracazWójtemGminyPrzemyśl,RadąGminyPrzemyślwzakresiesprawdotyczącychpromocjiGminy,

d.WypracowanieGminnejStrategiiRozwiązywaniaProblemówSpołecznychwewspół-pracyzGminnymOśrodkiemPomocySpołecznejwPrzemyślu,

e. AktywnyudziałwpracachRady,międzyinnymipoprzezuczestnictwowszkoleniach,spotkaniachRadyiwyjazdachstudyjnych,

f. PromowaniepartnerstwamiędzysamorządemlokalnymaorganizacjamispołecznymidziałającymiwGminiePrzemyśl,

g. UpowszechnianieinformacjiodziałaniachpodejmowanychnaterenieGminy,

2. RadamożesięzajmowaćrównieżinnymisprawamiprzedłożonymiprzezWójtaGminyPrzemyśl.

8080


Rozdział IIISkład Rady

§3

1. SkładosobowyRadypowoływanyjestna4lata.

2. WskładRadynalata2014–2018wchodziniewięcejniż25osób,wtym:

a. 12przedstawicieliorganizacjiipodmiotówdziałającychnarzeczrozwojuipromocjiGminyPrzemyśl,

b. 8osóbwskazanychprzezWójtaGminyPrzemyśl,

c. 5osóbwskazanychprzezRadęGminyPrzemyśl.

3. SkładRadywlatach2014–2018zostałwczęściwybranynaspotkaniukonsultacyjnymwdniu30października2014istanowizałączniknr1doniniejszegoRegulaminu.

4. SkładRadywlatach2019–2022będziewybieranynastępująco:

1) Osoby,októrychmowawust.2lit.a)wybieranebędąnaspotkaniuzWójtemGminyPrzemyśl.

2) Terminspotkania,októrymmowawust.4pkt.1WójtGminyogłasza:

a) nastronieinternetowejgminy,

b) natablicyogłoszeńUrzęduGminy.

3) Wogłoszeniu,októrymmowawust.4pkt.2,WójtGminyPrzemyślpodajewszcze-gólności:

a) informacjęoterminieimiejscuspotkania,

b) termin,wjakimorganizacjeipodmiotydziałającenarzeczmieszkańcówgminymogązgłaszaćkandydatówdoRadyorazliczbękandydatów.

c) informacjęotrybieizasadachwyborówdoRady.

4) KażdaorganizacjalubpodmiotdziałającynarzeczrozwojuipromocjiGminyPrzemyślmożezgłosićniewięcejniżdwóchkandydatównaczłonkówRadyKonsultacyjnej.

5) ZapisydoRadyprzeprowadzanesąnaspotkaniu.

81


Rozdział IVOrgany i tryb pracy

§4

1. CzłonkowieRadyKonsultacyjnejpełniąswojefunkcjespołecznie.

2. CzłonkowieRadyKonsultacyjnejsąrówniwprawachiobowiązkach.

3. CzłonkowieRadyKonsultacyjnejmająprawo:

a) zgłaszaćwnioski,postulatyiinicjatywy,

b) b)składaćzapytaniawsprawachzwiązanychzdziałalnościąRady,

c) c)uzyskiwaćwszystkieinformacjedotyczącedziałalnościRady.

4. ObowiązkiemczłonkówRadyKonsultacyjnejjest:

a) aktywnebranieudziałuwpracachRady,

b) informowaniespołecznościlokalnejodziałalnościRady,

c) usprawiedliwianieswojejnieobecności.

§5

1. WójtGminyPrzemyślzwołujepierwszeposiedzenieRady.

2. PierwszeposiedzenieRadyotwieraiprowadzidochwiliwyboruKoordynatoraRadyWójtGminyPrzemyśllubosobaprzezniegoupoważniona.

3. CzłonkowieRadyKonsultacyjnejwybierają ze swego gronaKoordynatoraRady bezwzględnąwiększościągłosów,wobecnościconajmniejpołowyskładuRady.PierwszywybórKoordynatoraRadypowiniennastąpićnapierwszymposiedzeniuRady.

4. KoordynatorRadykierujejejpracamiireprezentujeRadęnazewnątrz,awszczególności:

a) ustalaterminposiedzeniaiporządekobrad,

b) zwołujeposiedzenia,

c) prowadziposiedzenia,

d) zapraszanaposiedzeniaRadyprzedstawicieliorganizacjiiinstytucjidziałającychnarzeczosóbstarszychinieposiadającychswojegoprzedstawicielstwawRadzie.

5. Posiedzenia,zawyjątkiemust.1zwołujeKoordynatorRady:

a) zwłasnejinicjatywy,

b) nawniosektrzechczłonkówRady,

c) nawniosekWójtaGminyPrzemyśl.

6. WrazienieobecnościKoordynatoraRadyjegoobowiązkiwykonujeosobaprzezniegoupoważniona.

8282


§6

1. PosiedzeniaRadyodbywająsięnierzadziejniżraznakwartał.

2. Radapodejmujedecyzjewformieuchwał.

3. DecyzjeRadyzapadajązwykłąwiększościągłosówwobecnościconajmniejpołowyskładu Rady z zastrzeżeniemwyjątków przewidzianych w niniejszym statucie. Wprzypadkurównejilościgłosów,głosdecydującymaKoordynatorRady.

4. GłosowaniewsprawachomawianychprzezRadęjestjawnezzastrzeżeniemwyjątkówprzewidzianychwniniejszymRegulaminie.

5. ZawiadomienieoterminieiporządkuposiedzeniaRadywinnobyćdostarczoneCzłonkomRadyKonsultacyjnejconajmniejna5dniprzedwyznaczonymterminemposiedzenia.Termintenmożebyćwszczególnieuzasadnionychprzypadkachkrótszy.

6. ZprzebieguposiedzeniaRadysporządzasięprotokół,zawierający:

a) kolejnynumer,datęimiejsceposiedzenia,

b) imionainazwiskaosóbobecnychnaposiedzeniu,

c) porządekobrad,

d) streszczeniereferowanychspraworazoświadczeniazłożonedoprotokołu,

e) wnioskispisanewpełnymbrzmieniu,

f) podjęteuchwały.

7. ProtokółpodpisujeKoordynatorRady.

8. Doprotokołuzałączasięlistęobecnościnaposiedzeniu.

9. NazaproszenieKoordynatoraRadywpracachRadymogąuczestniczyćbezprawaudziałuwgłosowaniuinneosoby,niebędącejejczłonkami.

Rozdział VPostanowienia końcowe

§7

Zmianniniejszegoregulaminudokonujesięwtrybieprzewidzianymdlajegonadania.

83


Uchwała RADY MIASTA KRAKOWA1

zdnia11czerwca2014r.

w sprawie powołania Rady Krakowskich Seniorów oraz nadania jej Statutu.

Napodstawieart.5cust.2,ust.5,art.30ust.2pkt1ustawyzdnia8marca1990r. osamorządziegminnym(Dz.U.z2013r.poz.594,poz.645,poz.1318,z2014r.poz.379)RadaMiastaKrakowauchwala,conastępuje:

§1

Wceluzapewnieniasenioromwpływunasprawydotyczącelokalnejspołeczności,powołujesięRadęKrakowskichSeniorówinadajesięjejStatut,stanowiącyZałącznikdouchwały.

§2

GłównymcelemRadyKrakowskichSeniorówjestsłużenieseniorompoprzezreprezento-wanieichinteresówwobecGminyMiejskiejKraków.

§3

WykonanieuchwałypowierzasięPrezydentowiMiastaKrakowa.

§4

Uchwaławchodziwżyciepoupływie14dnioddniaogłoszeniawDziennikuUrzędowymWojewództwaMałopolskiego.

Wiceprzewodniczący Rady Miasta Krakowa

1 Źródło:https://www.bip.krakow.pl/?dok_id=167&sub_dok_id=167&sub=uchwala&query=id%3D20259%26typ%3Du.

8484


ZałącznikdoUchwałyNrCIX/1640/14RadyMiastaKrakowazdnia11czerwca2014r.

STATUT RADY KRAKOWSKICH SENIORÓW

Rozdział I.Postanowienia Ogólne

§1

Wceluzapewnieniasenioromwpływunasprawydotyczącespołecznościlokalnej,wtymnajstarszegopokolenia,powołujesięRadęKrakowskichSeniorów,zwanądalejRadą,którejzadaniemjestreprezentowanieinteresówseniorówwobecsamorząduMiastaKrakowa.

§2

Radajestciałemocharakterzeinicjatywnym,doradczymikonsultacyjnymwobecorganówGminyMiejskiejKraków,zktórymiwspółpracujewewszystkichobszarachdotyczącychosóbstarszych,wszczególności:

1. Integracjiiwspieraniaśrodowiskaosóbstarszychorazreprezentowaniezbiorowychinteresówtychosóbnazewnątrz;

2. Aktywnościludzistarszych;

3. Profilaktykiipromocjizdrowiaseniorów;

4. Przełamywaniastereotypównatematseniorówistarościorazbudowaniaichautorytetu,wzmacnianiarelacjiwewnątrz,jakimiędzypokoleniowych;

5. Edukacji,kulturyidziedzictwanarodowego;

6. Sportu,turystykiirekreacji;

7. Wykluczeniaspołecznegoosóbstarszych;

8. Warunkówżyciaseniorów;

9. Mieszkalnictwa;

10. Bezpieczeństwapublicznego.

Rozdział II.Zakres zadań Rady

§3

DozadańRadynależywszczególności:

1. WspółpracazorganamiGminyMiejskiejKrakówwobszarachokreślonychw§2;

2. Opiniowanieprojektówaktówprawamiejscowegodotyczącychproblemówludzistarszych;

85


3. Inicjowaniedziałańnarzeczseniorów;

4. Konsultowanieiustalaniepriorytetówwkierunkachpolitykizadańrealizowanych narzeczseniorów;

5. Wydawanieopiniiiformułowaniewnioskówwsprawachdotyczącychseniorów;

6. Informowaniespołecznościlokalnejodziałaniachpodejmowanychnarzeczśrodowiskaseniorów;

7. Podejmowaniedziałańmającychnaceluwykorzystywaniepotencjałuiwolnegoczasuseniorówdobudowaniawolontariatuseniorów;

8. Dążeniedoodtworzeniaiumocnieniamiędzypokoleniowychwięzispołecznych;

9. Inicjowaniedziałańnarzeczsamopomocywśrodowiskulokalnym;

10. Współpracazorganizacjamiiinstytucjamispołecznymi,działającyminaterenieGminyMiejskiejKrakóworazwymianadoświadczeńzRadamiSeniorównatereniekraju;

11. Budowaniepozytywnegowizerunkuseniorów;

12. Upowszechnianiewiedzyopotrzebachiprawachosóbstarszych.

Rozdział III.Tryb wyboru Rady

§4

1. Radawybieranajestspośródosóbzgłoszonychprzezprzedstawicielipodmiotówdziałającychnarzeczosóbstarszych,wszczególnościorganizacjipozarządowychorazpodmiotówprowadzącychuniwersytetytrzeciegowieku,któreotrzymałypoparciezgodniez§6ust.4.PrawozgłoszeniakandydatadoRadymatakżegrupa20seniorówposiadającychbierneprawowyborczedoRady.

2. KandydataminaczłonkówRadymogąbyćwyłącznieosoby,któreukończyły60rokżyciaizamieszkująnaterenieGminyMiejskiejKraków.

3. PrezydentMiastaKrakowaogłaszanabórnakandydatówdoRady,określawzoryFormu-larzaZgłoszeniowegoikartydogłosowania,ustalaterminyzgłaszaniakandydatówdoRady,kandydatówdoKomisjiWyborczejorazwyborówwdrodzezarządzenia.Zarządze-niewtejsprawiepodajesiędopublicznejwiadomościpoprzezogłoszeniewBiuletynieInformacjiPublicznejMiastaKrakowa,naportaluwww.dlaseniora.krakow.plinaMiejskiejPlatformieInternetowejMagicznyKrakówwww.krakow.plorazwlokalnychmediach.

4. ZgłoszeniekandydatanastępujepoprzezwypełnienieFormularzaZgłoszeniowego,októrymmowawust.3.

5. WyborydoRadyodbywająsięnaWalnymZebraniu,spośródzgłoszonychkandyda-tów,którzyspełniająkryteriaokreślonewust.2iktórychzgłoszeniabyłykompletneiprawidłowe.

8686


§5

1. Prezydent Miasta Krakowa w drodze zarządzenia powołuje Komisję Wyborczą wskładzie5osóbspośródprzedstawicielipodmiotówdziałającychnarzeczosóbstarszych,wszczególnościorganizacjipozarządowychorazpodmiotówprowadzącychuniwersytetytrzeciegowieku.

2. CzłonkiemKomisjiWyborczejniemożebyćosobabędącakandydatemdoRady.

3. UczestnikamiWalnegoZebraniasąosobyzgłoszoneprzezpodmiotydziałającenarzeczosóbstarszych,wszczególnościorganizacjepozarządoweorazpodmiotyprowadząceuniwersytetytrzeciegowiekuzgodniezFormularzemZgłoszeniowymokreślonym ZarządzeniemPrezydentaMiastaKrakowa.

4. TerminWalnegoZebraniaorazterminzgłaszaniajegouczestnikówokreślazarządzeniemPrezydentMiastaKrakowa.

5. UchwałyWalnegoZebraniapodejmowanesązwykłąwiększościągłosówobecnych naposiedzeniu.

6. WalneZebranieprowadzidoczasuwyboruprzewodniczącegoWalnegoZebraniaprzed-stawicielPrezydentaMiastaKrakowa.

7. WalneZebraniewybieraspośródobecnychnaposiedzeniuprzewodniczącegoWalnegoZebraniawgłosowaniujawnym.

8. NafunkcjęprzewodniczącegoWalnegoZebraniawyłonionazostajeosoba,którauzyskałanajwyższąliczbęgłosów.

9. PrzewodniczącyWalnegoZebraniaprowadzizebranieorazmoderujedyskusje.KomisjaWyborczasprawujenadzórnadprawidłowymprzebiegiemwyborówdoRady.

§6

1. InformacjeokandydatachzawartewzgłoszeniubędąpublikowanewBiuletynieInformacjiPublicznejMiastaKrakowaoraznaportaluwww.dlaseniora.krakow.plnajpóźniejna14dniprzedwyznaczonymprzezPrezydentaMiastaKrakowaterminemWalnegoZebrania,atakżedowgląduwewskazanychwzarządzeniuPrezydentalokalizacjachUMK.

2. NiekompletnezgłoszeniekandydatadoRadypodlegaodrzuceniu.

3. KażdypodmiotdziałającynarzeczosóbstarszychzterenuGminyMiastaKrakówmożezgłosićjednegokandydatadoRadyspośródswoichczłonków.

4. KażdypodmiotdziałającynarzeczosóbstarszychmożedodatkowowyrazićpoparciemaksymalniedlajednegokandydatadoRady.

§7

1. Podczas Walnego Zebrania każdy uczestnik do Rady, może oddać ważny głos maksymalniena15kandydatówdoRady.

87


2. GłosoddajesięnakarciedogłosowaniaprzygotowanejzgodniezwzoremokreślonymprzezPrezydentaMiastaKrakowa.

3. Głosoddajesiępoprzezwrzuceniekartydogłosowaniadospecjalnieprzygotowanejizalakowanejurnywyborczej.

4. Głosującyjestzobowiązanydopotwierdzeniaudziałuwgłosowaniupoprzezzłożeniepodpisunaliściegłosujących.

§8

1. WynikigłosowaniaogłaszaKomisjaWyborcza.

2. DoRadywybranychzostaje15kandydatów,którzyotrzymaliwgłosowaniunajwiększąliczbęgłosów.

3. Wprzypadku,gdydwóchalbowięcejkandydatówotrzymatąsamąilośćgłosów,KomisjaWyborczaprzeprowadzadodatkowegłosowaniedlatychkandydatów.

4. KomisjaWyborczasporządzaprotokółzprzebieguwyborówiliczeniagłosów,którywrazzkartamidogłosowaniastanowidokumentacjępotwierdzającąważnośćwyborów.

5. KomisjaWyborczaprzekazujeprotokółzwynikamiwyborów,kartamidogłosowaniailistągłosującychPrezydentowiMiastaKrakowa,najpóźniejdo7dnioddatywyborów.

6. CzłonkowieKomisjiWyborczejsązobowiązanidozachowaniapoufnościwzakresiepracKomisji.

7. Wynikigłosowaniauwzględniająceilośćgłosówuzyskanychprzezposzczególnychkandydatóworazinformacjęotym,którzykandydaciweszliwskładRady,PrezydentMiastaKrakowaogłaszawBiuletynie InformacjiPublicznejMiastaKrakowaoraz na portalu www.dlaseniora.krakow.pl najpóźniej do 3 dni od daty otrzymaniadokumentacji,októrejmowawust.5.

8. PonadtoskładosobowyRadyogłaszaPrezydentMiastaKrakowawdrodzezarządzenia.

Rozdział IV.Organizacja i tryb działania Rady

§9

1. Radaliczy25członków.

2. KadencjaRadytrwa4lata,przyczympierwszakadencjaRadytrwa2lata.

3. WposiedzeniachRadybiorąudział:

a) PrezydentMiastaKrakowalubjegoprzedstawiciel.

b) PrzewodniczącyRadyMiastalubjegoprzedstawiciel.

4. CzłonkowieRadypełniąswojefunkcjespołecznie,niepobierającztegotytułudietaniwynagrodzenia.

8888


5. CzłonkostwowRadziewygasaprzedupływemkadencji:

1) zpowodurezygnacjiczłonka,

2) wprzypadkuskazaniagoprawomocnymwyrokiemsąduzaprzestępstwopopełnioneumyślnie.

6. Wprzypadkachokreślonychwust.5lubśmierciczłonka,RadapodejmujeuchwałęowygaśnięciumandatuczłonkaRadyiuzupełniaswójskładpowołującdoskładuRadyosobę,któraotrzymałanajwiększąliczbęgłosówwostatnichwyborach.Wprzypadkujeżelidwielubwięcejosóbuzyskałotąsamąliczbęgłosów,przeprowadzasięlosowanie.

7. PouzupełnieniuskładuRadyPrezydentMiastaKrakowawdrodzezarządzeniaogłaszajejskładnaokresdokońcakadencji.

§10

RadanapierwszymposiedzeniuwybierazeswojegogronaPrzewodniczącego,dwóchWiceprzewodniczącychiSekretarzazwykłąwiększościągłosówwobecnościconajmniejpołowyskładu,wgłosowaniutajnym.

§11

1. Przewodniczący Rady reprezentuje ją na zewnątrz i kieruje pracami Rady, awszczególności:

1) ustalaterminposiedzeniaiporządekobrad,

2) zwołujeposiedzenia,

3) prowadziobrady,

4) zapraszanaposiedzeniaRadyprzedstawicieliorganizacjiiinstytucji,któreniemająswojejreprezentacjiwRadzie.

2. WrazienieobecnościPrzewodniczącegojegoobowiązkiwykonujewskazanyprzez niegoWiceprzewodniczącyRady,awprzypadkuniewyznaczenia–Wiceprzewodniczącynajstarszywiekiem.

3. DozadańSekretarzaRadynależywszczególności:

1) przedstawieniepropozycjidziałańwsprawachorganizacyjnych;

2) organizowanie spraw proceduralnych oraz przepływu informacji w związku zdziałalnościąRady;

3) przygotowaniedokumentównaposiedzeniaRady;

4) zawiadamianieoterminachposiedzeńRady;

5) sporządzanieprotokołówzposiedzeńRady;

6) wykonywanieinnychzadańzleconychprzezRadę.

89


§12

1. PosiedzeniaRadyodbywająsięzgodniezplanempracy,uchwalonymprzezRadę,jednaknierzadziejniżraznakwartał.

2. PosiedzeniazwołujePrzewodniczącyzwłasnejinicjatywylubnawniosekconajmniej5członkówRadylubnawniosekPrezydentaMiastaKrakowa(lubjegoprzedstawiciela)lubnawniosekPrzewodniczącegoRadyMiastaKrakowa(lubjegoprzedstawiciela).

3. ZawiadomienieoterminieposiedzeniaorazporządekobraddostarczaczłonkomRadySekretarzRady.

4. Wterminiedo14dnizprzebieguposiedzeniaSekretarzsporządzaprotokół,doktóregodołączalistęobecności.

5. ProtokołyzposiedzeńRadyzamieszczanesąwBiuletynieInformacjiPublicznejMiastaKrakowaoraznaportaluwww.dlaseniora.krakow.pl.

§13

1. RadamożetworzyćZespołyTematycznespośródswoichczłonkówisenioróworazprzedstawicielipodmiotówdziałającychnarzeczosóbstarszych,wszczególności organizacjipozarządowychorazpodmiotówprowadzącychuniwersytetytrzeciegowieku.

2. RegulaminfunkcjonowaniaZespołuTematycznegookreślaRadawdrodzeuchwały.

3. RadamożepowołaćZespółEkspertówspośródspecjalistóworazosóbreprezentującychorganizacjeiinstytucjezajmującesięproblematykąosóbstarszych,jakociałodoradczeiwspierająceRadę.

4. RegulaminzasadwyboruifunkcjonowaniaorazwspółpracyzZespołemEkspertówokreślaRadawdrodzeuchwały.

§14

1. Radawyrażaswojestanowiskawformieuchwałiwniosków.

2. UchwałypodejmujesięzwykłąwiększościągłosówwobecnościconajmniejpołowyskładuRady,wgłosowaniujawnym,zzastrzeżeniem§10.

Rozdział V.Postanowienia końcowe

§15

ZmianyniniejszegoStatutumogąnastąpićnawniosekconajmniej3/5składuRady,uchwałąRadyMiastaKrakowa.

9090


Notatnik

91


6.2. Konsultacje społeczneKonsultacjespołecznemogąbyćorganizowanewzwiązkuzkażdądecyzją,będącą przedmiotemdziałaniaorganówwładzysamorządowej.Wprzypadkuniektórychrozstrzy-gnięćsamorządmaobowiązekzorganizowaniakonsultacji.Należądonichm.in.kwestiezwiązanezplanowaniemprzestrzennymczyteżwynikającezustawyoudostępnianiuinformacjiośrodowiskuijegoochronie,udzialespołeczeństwawochronieśrodowiskaorazoocenachoddziaływanianaśrodowisko.

Poco?–żebywypełnićobowiązek, żebypodjąćoptymalnądecyzję, żebyedukować, żebyrozładowaćkonfliktlubgouniknąć, żebyuzyskaćpoparciemieszkańcówdlajakichśdecyzji, żebyzwiększyćaktywnośćmieszkańców, żebyzbudowaćpoczuciewspółodpowiedzialności.

Rysunek: Marcin Karolak

Konsultacjespołecznetojednoznajważ-niejszychnarzędzipartycypacji–wartozniegoaktywniekorzystać.Wtrakciekon-sultacjiprzedstawicielewładz,administra-cjirządowejlubsamorządowejzasięgająopiniiobywatelinatematróżnychspraw,któredecydująsiękonsultowaćiwprowa-dzićrozwiązaniazgodnezoczekiwaniamiwiększościmieszkańców.

Konsultacjemogądotyczyćkwestiiważ-nychdlamieszkańcówobszarów–strategiirozwoju,rozwiązańprawnychiróżnychobszarówpolitykispołecznej,aleteżwieluspraw,któredotyczążycia,otoczenia,zagospodarowaniaprzestrzennego.

n WAŻNE!

Konsultacjeinicjujeadministracjapubliczna:rządowalubsamorządowa.

UczestnictwowkonsultacjachtoTwojeprawo–korzystajzniego,jeślitylkokonsultowanekwestieCiędotycząlubinteresują.Niemusiszbyćfachowcemwdanejdziedzinie,bymiećnajejtematswojezdanie.Twójgłosmożebyćważnydlaurzędnikówiekspertów.

Zasadyitrybkonsultacjiokreślonesąwuchwałachradjednosteksamorządu.Organizatorzywykorzystująróżneformy,bypoznaćopiniemieszkańców:

• ankietyiuwaginapiśmie,• warsztaty,debaty,spotkania,• powołanieorganówkonsultacyjnych.

9292


Etapy konsultacji:

Informacjaozamierzeniach

Prezentacjapropozycjirozwiązań

Znajdowaniewspólnychrozwiązań

Wymianaopinii

Informowanieoostatecznejdecyzji

x DO ZASTOSOWANIA:

Dozastosowania:

1. ZapoznajsięzuchwałąradyTwojejGminynatemattrybuprzeprowadzaniakonsultacjispołecznych.

2. Jeślidecydujeszsięnaudziałwkonsultacjachspołecznych,przygotujsiędospotkania,zapoznajsięzmateriałami,przemyślwcześniej swojestanowisko,bądźotwarty naargumentyinnych.

3. Pamiętaj,żekonsultacjespołeczneniekończąsięnaspotkaniu.Maszprawouzyskaćinformacjenatemattego,jakwykorzystanezostałyTwojewnioskiijakijestrezultatkonsultacji.

93


6.3. Budżet partycypacyjny Dziękibudżetowipartycypacyjnemumieszkańcygminy,dzielnicy,wsilubosiedlamogąuczestniczyćw projektowaniu lokalnychwydatków.Władze oddają część budżetu dodyspozycjimieszkańcom,którzysamidecydują,nacoprzeznaczyćpieniądze.Budżetpartycypacyjnytopublicznepieniądze,októrychdecydująmieszkańcy.Pamiętaj,żeniesątododatkoweśrodki,alekonkretnekwotypochodzącezdotychczasowegobudżetugminy.


Najpierwmieszkańcyzgłaszająpropozycjezadań/projektów,którenastępniezostanąpoddanepodgłosowaniewszystkichmieszkańców.Tezadania/projekty,któreuzyskująnajwiększąliczbęgłosów,zostająprzeznaczonedorealizacji.Tymsamymmieszkańcywspółtworząbudżetgminy,współdecydującookreślonejpuliśrodkówpublicznych.

9494


Budżetpartycypacyjnyoznaczawiększąprzejrzystośćdziałańsamorząduterytorialnegoiwłączaniemieszkańcówwpodejmowanieważnychdecyzjiwsamorządach.

Budżetpartycypacyjnyróżnisięodkonsultacjispołecznychtym,żedecyzjemieszkańcówsą tuwiążące,nie jakwprzypadkukonsultacji,gdziewładzemogąprzyjąćwnioski konsultacyjne,leczniemuszą.

Jeślichceszwziąćaktywnyudziałwtworzeniubudżetupartycypacyjnego:

1. ZapoznajsięzzasadamibudżetuobywatelskiegowTwojejGminie/Mieście,przeczytajregulamin–znajdzieszgonastronachinternetowychgminy,możeszpoprosićopomocpracownikówurzędu;

2. PomyślopotrzebachTwojejspołecznościiwybierztematprojektu;

3. ZbierzgrupępoparciadlaTwojegopomysłu;

4. Stwórzczytelnyprojekt.Wykorzystajformularz,obowiązującywregulaminiebudżetuobywatelskiegoTwojejGminy/Miasta;

5. ZłóżprojektwUrzędzieidowiedzsię,czyjestmożliwydorealizacji(weryfikacjaformalna);

6. Promujswójpomysł,byuzyskałjaknajlepszywynikwgłosowaniu.

x DO ZASTOSOWANIA:

1. Sprawdź,czywTwojejGminie/Mieścieprzyjętoodpowiedniąuchwałęlubzarządzeniedotyczącebudżetupartycypacyjnego.

2. Jeślinie,napiszdourzęduGminy/Miastawniosekoprzyjęcieuregulowańwsprawiebudżetuobywatelskiego.

3. Aktywnie informujmieszkańcówomożliwości realizacji inicjatywobywatelskich wramachbudżetuobywatelskiego.

95


6.4. Inicjatywa lokalnaInicjatywalokalnaprzypominawswoichzałożeniachdawny„czynspołeczny”.Różnicajestjednaktaka,żemieszkańcysamiwychodzązinicjatywądowładzgminy,byzrealizowaćważnezichpunktuwidzeniazadanie,oferującswójwkładpracy.

MożliwośćrealizacjiinicjatywylokalnejopartajestnaprzepisachUstawyodziałalności pożytkupublicznegoiwolontariacie(art.19b), jednakgminamusipodjąćstosownąuchwałę,wktórejokreślizasady,kryteriaocenywnioskóworealizacjęInicjatywyLokalnej.Sprawdź,czytakauchwałazostałapodjętawTwojejGminie/Mieście.Szukajnastronachinternetowych,zapytajwurzędzie.

Wramachinicjatywylokalnejmieszkańcybezpośredniobądźzapośrednictwemorganizacjipozarządowychmogązłożyćwniosekorealizacjęzadaniapublicznegodo jednostki samorząduterytorialnego,natereniektórejmająmiejscezamieszkanialubsiedzibę,wzakresie:

1. „Działalnościwspomagającejrozwójwspólnotispołecznościlokalnych”,obejmującejwszczególnościbudowę,rozbudowęlubremontdróg,kanalizacji,sieciwodociągowej,budynkóworazobiektówarchitekturystanowiącychwłasnośćjednosteksamorząduterytorialnego;

2. Działalnościcharytatywnej,podtrzymywaniaiupowszechnianiatradycjinarodowej,świadomościnarodowej,obywatelskiejikulturowej;

3. Działalnościnarzeczmniejszościnarodowychietnicznychorazjęzykaregionalnego;kultury,sztuki,ochronydóbrkulturyidziedzictwanarodowegoipromocjiiorganizacjiwolontariatu;

4. Edukacji,oświatyiwychowania;

5. Działalnościwsferzekulturyfizycznej,krajoznawstwaiturystyki;

6. Ochronyprzyrody,ekologii,wtymzieleniwmiastachinawsiach;

7. Porządkuibezpieczeństwapublicznego.

9696


Praktyczniewielepomysłównadziałaniezmieścisięwcytowanychpunktach.Warunkiemjednakjestto,bydziałaniabyłyrealizowanenaterenienależącymdogminy.

Wramachpodpisanejumowyzgminąmieszkańcyokreślająformęizakresswojegozaan-gażowania(np.zakresprac,którewykonacie,liczbagodzindoprzepracowania),agminazobowiązujesiędoudzieleniawsparcia(np.zakupniezbędnychmateriałów).


n WAŻNE:

Inicjatywa lokalna nie jest realizacją pomysłumieszkańców przez gminę, nie jest finansowanawformiedotacji–jesttowspólnedziałaniemieszkańcówijednostkisamorząduterytorialnego.

x DO ZASTOSOWANIA:

1. Sprawdź, czy Rada Gminy/Miasta podjęła uchwałę o inicjatywie lokalnej wraz zregulaminem.

2. Jeślimaszpomysłijegolokalizację–sprawdź,ktojestwłaścicielemterenu.

3. Zorganizujgrupęosób,zgłośinicjatywędoGminy/Miastaizacznijdziałać.

97

Ewaluacja:dowódsukcesupartycypacji

7. Ewaluacja: dowód sukcesu partycypacji


Ewaluacjajestsprzymierzeńcemorganizatorówiuczestnikówprocesówpartycypacyjnych.DostarczyCiinformacji,czyzałożyłeśodpowiedniecelepartycypacjiiwjakimstopniu jezrealizowałeś.

JeślizależyCinatrwałymangażowaniuspołecznościlokalnejwpodejmowaniedecyzji,powinieneśzaprzyjaźnićsięzocenąwynikówpartycypacji i traktowaćją jakojedno zpodstawowychdziałań.

EwaluacjapomożeCidoskonalićprocespartycypacyjnypoprzez:

• sformułowanie celów i dopasowanie do nich kryteriów oceny rezultatów podejmowanychdziałań,

• dostarczenieinformacjiobieżącychefektachdziałań,którepozwoląCinawprowa-dzeniekoniecznychzmian,

• dostarczeniepraktycznychidobrzeudokumentowanychwnioskówoefektywnościzastosowanychmetodinarzędzi,

• wyciąganiewnioskówdlaprzyszłychdziałań.

9898


Działaniazwiązanezewaluacjąpowinnybyćprowadzonenakażdymetapieprocesu partycypacji.

DIAGNOZA

PLANOWANIE

Zaplanowaniecelówewaluacji

Diagnozapotrzebspołeczności,zktórejwynikająoczekiwanerezultatydziałań

Zaplanowanierodzajówdanych,którenależyzebrać,abyocenićrezultatypartycypacji

Zaplanowanieharmonogramuirodzajówdziałańewaluacyjnych

WDRAŻANIE

EWALUACJA

Zbieraniedanych

Analizadanychiodniesieniewynikówdooczekiwanychrezultatówdziałańwceluichewentualnegoskorygowania

Analizadanych

Zestawieniewynikówzoczekiwanymirezultatami

Przykładowe narzędzia służące ewaluacji:

1. Analizadanychzastanych(np.przeglądstatystyk,dokumentówstrategicznych);

2. Obserwacja(np.uczestnictwowspotkaniachzespołówzadaniowych,obserwacjadebat);

3. Wywiady(np.zuczestnikamipartycypacji,ekspertami);

4. Kwestionariusze(papierowe,elektroniczne).

99


Przykładowa ocena rezultatów działań partycypacyjnych

Cele partycypacji Przykładowe rezultaty działania (wskaźniki) Narzędzia ewaluacji

Poprawajakościrządzenia Wzrostzaufaniadosamorządu Ankietyprzedrozpoczęciemdziałańpartycypacyjnychipoichzakończeniu

Wzmocnieniekapitałuspołecznego

Wzrostpoziomuzaangażowaniamieszkańcówwpodejmowaniedecyzji

1. Frekwencjanazebraniachwiejskich,naspotkaniachkonsultacyjnych,wdebatachpublicznych

2. LiczbamieszkańcówbiorącychudziałwbadaniachankietowychwsprawachważnychdlaGminy/Miasta(ilośćzwrotnychankietna100dorosłychmieszkańców)

Budowaniepotencjałuobywatelskiegoiuczeniesię

1. Wzrostpoziomuznajomościproblemówlokalnych

1. Liczbainicjatywzgłaszanychdowładzsamorządowych

2. Liczbawnioskówzłożonych np.doBudżetuObywatelskiego

2.Większapewnośćsiebieigotowośćdozaangażowaniasięwprzyszłości


x DO ZASTOSOWANIA:

1. Oewaluacjipomyśl,planującdziałaniapartycypacyjne.PomożeCitozaprojektowaćsposóbocenyrezultatów,czasgromadzeniaisposóbzbieraniadanych.

2. Zaplanujdziałaniazwiązanezewaluacją,korzystającznaszegoPlaneraDziałań Ewaluacyjnych.

3. Przeanalizujrezultatyswoichdziałań,przedyskutujjezzespołemiwyciągnijwnioskinaprzyszłość.

100100


I NarzędziowNik

Planer Działań Ewaluacyjnych

Działanie partycypacyjne Zakładany rezultat działania (wskaźniki) Narzędzie ewaluacji Termin wdrożenia narzędzia

ewaluacji

Rezultaty zgodne z oczekiwaniami

Tak Nie

101


I NarzędziowNik

Planer Działań Ewaluacyjnych

Działanie partycypacyjne Zakładany rezultat działania (wskaźniki) Narzędzie ewaluacji Termin wdrożenia narzędzia

ewaluacji

Rezultaty zgodne z oczekiwaniami

Tak Nie

102102


ANKIETA STANU WSPÓŁPRACYdlapotrzebprocesurekrutacjisamorządówdoudziałuwprojekcie

„Partycypacja–nowajakośćwdemokracjilokalnej”

Nazwasamorządu:………………………………………………………………………

Proszę o zaznaczenie form i narzędzi współpracy stosowanych obecnie w Państwa samo-rządzie w relacjach z organizacjami pozarządowymi. Dla każdego pytania proszę zaznaczyć odpowiedź „tak” lub „nie”.

Formy współpracy

Narzędzia Tak Nie

ZLECANIEZADAŃ iinnefinansoweformywspółpracy

Czywkonkursachofertstosowanajestformawspieraniazadańpublicznych(dotacjanarealizacjęczęścizadania)?

Czyprzypowierzaniu/wspieraniuwykonywaniazadańpublicznychzawieranesąumowywieloletnie?

Czywkonkursachofertstosowanajestformapowierzaniazadańpublicznych(dotacjanarealizacjęcałościzadania)?

Czyprzyrealizacjizadańpublicznychstosowanyjesttrybpozakonkursowy(art.19austawy)?

Czywprogramiewspółpracyzabezpieczasięśrodkinarealizacjęzadańpublicznychwtrybieart.19austawy?

Czyistniejąszczegółoweproceduryocenyofertwotwartychkonkursach(kartaocenyformalnej,kartaocenymerytorycznej)?

Czyzdotacjifinansowanesąkosztymerytoryczneorazadministracyjnezadaniapublicznego?

Czyfunkcjonujefundusz„wkładówwłasnych”(przeznaczonytylkodlaorganizacji,którepozyskałyśrodkizeźródełzewnętrznych)?

Czyfunkcjonujefunduszpożyczkowy(środkiprzeznaczonenawypłatępożyczekdlaorganizacji)?

ProjektrealizowanyprzywsparciuSzwajcariiwramachszwajcarskiegoprogramuwspółpracyznowymikrajamiczłonkowskimiUniiEuropejskie

103


Formy współpracy

Narzędzia Tak Nie

INFORMOWANIE OKIERUNKACHDZIAŁALNOŚCI

CzyistniejebazaadresówpocztowychNGOszterenusamorządu?

CzyistniejebazaadresówelektronicznychNGOszterenusamorządu?

CzyistniejewyodrębnionapodstronanastronachWWWUrzęduzinformacjamidlaioorganizacjach?

Czyorganizowanesąspotkaniainformacyjnedlaorganizacjioważnychplanachwładzsamorządowych?

Czyprowadzonajestregularnawysyłka(tradycyjnalubelektroniczna)informacjioważnychplanachsamorządudoNGOs?

Czyorganizowanesąspotkaniaplenarnezorganizacjami(ocharakterzeintegracyjno-informacyjnym)?

KONSULTOWANIEPROJEKTÓWAKTÓWNORMATYWNYCH I/LUBPROGRAMÓWWSPÓŁPRACY

Czyistniejąopracowaneprocedurykonsultacjispołecznych?

CzystosowanesąinneformykonsultacjiniżzamieszczenieinformacjinastronachWWWUrzędu,wBIPoraznatablicyogłoszeń?Jeślitak,tojakie?....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Czysporządzanejestsprawozdaniezprzebiegukonsultacji?

Czydokonujesięewaluacji/ocenyefektywnościprzeprowadzanychkonsultacji?

Czyorganizacjemogąwnioskowaćoprzeprowadzeniekonsultacji?


104104


Formy współpracy

Narzędzia Tak Nie

TWORZENIEWSPÓLNYCHZESPOŁÓW

Czypowołanajestradadziałalnościpożytkupublicznego?

Czypowołanesąstałezespołykonsultacyjne(branżowe,np.ds.sportu,osóbniepełnosprawnych)?Jeślitak,tojakie? ....................................................................................................

Czypowoływanesądoraźnezespołyrobocze(zudziałemprzedstawicieliorganizacji)?Jeślitak,tojakie? ....................................................................................................

Czydoudziałuwkomisjachkonkursowychpowoływanisąprzedstawicieleorganizacjipozarządowych?

INICJATYWALOKALNA

Czyuchwalonyjestregulaminskładaniaiocenywnioskóworealizacjęzadańpublicznychwramachinicjatywylokalnej?

Czypodpisywanesąumowynarealizacjęzadańpublicznychwramachinicjatywylokalnej?

PARTNERSTWO

CzyistniejąproceduryzawieraniapartnerstwmiędzyNGOsasamorządem?

CzyfunkcjonująrzeczywistepartnerstwamiędzyNGOsasamorządem?

INNEFORMY(POZAUSTAWOWE)

CzyistniejewieloletniakartawspółpracysamorządemzNGOs?

Czyjestpowołanypełnomocnik/komórkaUrzęduds.współpracyzNGOs,realizującezadaniazzakresuwspółpracyfinansowej?

Czyjestpowołanypełnomocnik/komórkaUrzęduds.współpracyzNGOs,realizującezadaniazzakresuwspółpracyniefinansowej?

Czyfunkcjonujecentrumorganizacjipozarządowych?

Czywotwartychkonkursachofertdofinansowanesązadaniapublicznedotyczącewsparcianarzeczorganizacji?

Czyorganizowanesąszkolenia/doradztwodlaorganizacji?

Czymieszkańcymająinicjatywęuchwałodawczą?

Czyorganizacjemająinicjatywęuchwałodawczą?


105


Notatnik

106106


Notatnik

107

Karpackimodelpartycypacji–podsumowanieprojektu

8. Karpacki model partycypacji – podsumowanie projektu

Dlaczego Gmina zapisała się do projektu?

AnnaMichalik,koordynatorkaRadyKonsultacyjnejwGminie Krynica-Zdrój

CelemprzystąpieniaGminyKrynica-Zdrójdoprojektubyłozaktywizowaniemieszkańcówsołectwiwłączenieichwprocespodejmowaniadecyzjidotyczącychkonkretnychrozwiązańproblemówzobszaruturystykiidziedzictwakulturowego.Wstępnymzałożeniembyło teoretyczne i praktyczne przygotowanieaktywnychmieszkańcówdoopracowaniaiwdrażaniakoncepcjiutworzeniawiosektematycznychnaterenieGminy,dziękiczemurozwinięciuuległabywiejskaprzedsiębiorczość.

RyszardWołoszyn,koordynatorRadyKonsultacyjnejwGminiePrzemyśl

Karpacki Uniwersytet Partycypacji otworzyłprzednasząGminąkolejnąszansęnaćwiczenie„partycypacji”;rozumianejjakowspółuczestnictwomieszkańców „małych ojczyzn” w kreowaniui podejmowaniu decyzji dotyczących sprawspołecznych.Todługotrwałyproceswzajemnegouczeniasiępoprzezuczestnictwowspotkaniach,warsztatach i szkoleniach nowego sposobupodejmowaniaróżnychspołecznychinicjatyworazćwiczenie różnorodnychpunktówwidzenia tegosamegoproblemu.Dziękipartycypacjimożemyteżrozwijaćwspółpracęróżnychinstytucji,podmiotówi osób poprzez wzajemne zrozumienie, dialog,poznawanie się oraz podejmowaniewspólnychprzedsięwzięć.Partycypacja to teżpartnerstwo,amywierzymywpartnerstwo,zwłaszczawrealizacjitrudniejszych„sprawdozałatwienia”.

108108


Jakie efekty osiągnęła Gmina poprzez udział w projekcie?

ZofiaKotowicz,koordynatorkaRadyKonsultacyjnejwGminieŁużna

Wwynikurealizacjiprojektupowstałykonkretne,mierzalneprodukty.

Zostałyopracowanesymbolesamorządowe–herb,flaga,którestanowiąważnyelementidentyfikacjiGminy, jej tożsamości,historii i tradycji, a takżeintegracjimieszkańców.

Nieodłącznym elementem było wykonanieopracowania historyczno-heraldycznego podnazwą „Heraldyka Gminy Łużna”. Jako rezultatdziałańpowstałyprojektygraficzne,którezostałyprzyjęte przez Radę Gminy Łużna. NatomiastzgodniezobowiązującymiprzepisamiprawaGminazłożyławniosekdoMinistraSprawWewnętrznychiAdministracjiowydanieopiniicodozgodnościopracowanychprojektów z zasadami heraldyki,weksylologiiimiejscowątradycjąhistoryczną.

Pouzyskaniupozytywnejopinii symbolemożnaustanowićiprzyjąćzasadyichużywania.Ponadtow ramach projektu został przeprowadzony cyklszkoleń,spotkaniakonsultacyjneiwizytastudyjna.Uczestnicy wzięli udział m.in. w szkoleniachdotyczących„Partycypacjispołecznej”,„WspółpracyNGO z administracją”, „Konwencji Karpackiej”,„Komunikacjiinterpersonalnejiwspółpracy”.

109


Co zyskali mieszkańcy z uczestnictwa w projekcie?

BogumiłaBętkowska,koordynatorkaRadyKonsultacyjnejwGminieZarszyn

Mieszkańcy Gminy Zarszyn poprzez realizacjęprojektu zyskali bardzo dużo. W projekciemógł uczestniczyć każdy, kto samwyraził wolęuczestnictwa. Rekrutacja nie była narzucona.Praktycznie prawie każda miejscowość miaław projekcie swojego przedstawiciela. Te osobyuzyskaływiedzę i zdobyłynowedoświadczenia.Obecniesąanimatoramiwswoichmiejscowościachi łącznikami pomiędzy Gminą amieszkańcami. Wewszystkichmiejscowościachuczestnicyprojektuspotykalisięzmieszkańcami,przekazywaliinformacjeo możliwości składania fiszek projektów, czylipomysłówdoLokalnejStrategiiRozwojuObszaruLGD. Podniosła się świadomość organizacjipozarządowychodnośniewspółpracyzsamorządem.Wspólniewszystkiegrupyspołeczneuczyłysięzasadpartycypacji i komunikacji. Nawiązał się bliższykontakt mieszkańców z pracownikami urzęduiprzedstawicielamisamorządu.Dziękiaktywnościorganizacji pozarządowych w budżecie Gminyzaplanowano więcej środków przeznaczonych nadotacjewzakresiekulturyikulturyfizycznej.

MałgorzataKozina,koordynatorkaRadyKonsultacyjnejwGminieZawoja

Mieszkańcyuczestniczącywprojekciedostrzeglirolę integrującą lokalnego pisma, zobaczyli, że może być ono narzędziem komunikacjispołecznej. Projekt wpłynął na zwiększenie ichwiedzynatematdziennikarstwaorazpartycypacjispołecznej. Kilkakrotnie odbyły się warsztatyzzakresudziennikarstwa,zuwaginato,żewGminieredagowanejestpismogminne„PodDiablakiem”.Warsztatybyłymieszkańcompomocnewopanowaniu„sztuki” dziennikarskiej. Zobaczyliśmy, jakiepopełniamybłędyijakmamyichunikaćwprzyszłości.

110110


Co zyskał samorząd z uczestnictwa w projekcie?

ZofiaKotowicz,koordynatorkaRadyKonsultacyjnejwGminieŁużna

Realizowanyprojektbyłpionierskimprojektem,dziękiktóremuzostałautworzonaSpołecznaRadaKonsultacyjna,jakoorganopiniodawczo-doradczyWójta Gminy Łużna w zakresie wypracowaniakierunkówrozwojulokalnego,woparciuoKonwencjęKarpacką.

Ważnebyłoto,żewpraceprzyprojekciewłączyłysięróżnegrupyspołeczne–RadaGminy,RadySołeckie,Sołtysi,gronapedagogiczneszkółzterenuGminy,bardzolicznie–SamorządUczniowskiGimnazjum,GminnyOśrodekKultury,OchotniczaStrażPożarna,stowarzyszenialokalne,atakżepracownicyurzędu.

Udziałwkonsultacjachlicznejgrupymłodzieżytoszczególniebardzopozytywnezjawisko,przejawaktywnościspołecznej,azarazemchęćuczestnictwaiwspółdecydowaniaosprawachGminyijejrozwoju.

Wszyscyuczestnicyzaangażowalisięwdziałania,braliczynnyudziałwdyskusjach,konsultacjach,wyrażaliswojepotrzeby,oczekiwania,wnosiliuzasadnioneuwagiisugestie.

111


Czy planujecie dalsze działania związane z partycypacją publiczną? Jakie?

AnnaMichalik,koordynatorkaRadyKonsultacyjnejwGminieKrynica-Zdrój

Partycypacja obywatelska sprzyja pobudzeniuiintegracjiśrodowisklokalnychdziękipodejmowaniuwspólnych działań, a także daje możliwośćwysłuchaniaopiniiwszystkichzainteresowanychosób,dziękiczemukontrowersyjneproblemysąskutecznierozwiązywane.

Utworzenie Rady Konsultacyjnej spowodowało,żeprzedstawicielemieszkańcówmająmożliwośćwspółdecydowania,atymsamymobywatelemająrealnywpływnapodejmowanedziałaniadotycząceichotoczenia.

PlanujesiękontynuacjępracRadyKonsultacyjnejwsprawachdotyczącychrozwiązaniaproblemówlokalnych,zwłaszczazobszaruturystykiidziedzictwakulturowego.ReprezentanciRadyKonsultacyjnejbędą brali także aktywny udział w pracachLokalnejGrupyDziałaniaPerłyBeskiduSądeckiegowcelurozszerzeniazakresudziałaniaplanowanegoekomuzeumdostrefyobjętejdziałaniemLGD.

KatarzynaKmiecik,koordynatorkaRadyKonsultacyjnejwGminieRaciechowice

RadaKonsultacyjnastałasiędlanasinspiracjądopowołaniadwóchkolejnychrad:RadyMłodzieżowejorazRadySeniorów.Odbyłysięjużpierwszesesje,opracowano statuty, zasady funkcjonowania.Wszystkie Rady chcą realizować podobne cele:włączaćsięaktywniewżycieGminy,mócdecydowaćwważnychdlażyciaspołecznościlokalnejaspektachiwdrażaćwłasnepomysły.RadypowołanezostałyzramieniaRadyGminy,dlategotoonebędąrównieżdziałaćwramachpartycypacjipublicznej.GminaistowarzyszeniastarająsiętakżeopozyskaniedotacjinawdrażaniestrategiiGminytematycznej:remontbudynkustarejkuźnijakojejprzyszłegozaplecza,opracowanie i stworzenie ścieżek tematycznychitp.TowszystkoprzysłużysiępromocjiGminyorazrozwojowi turystyki na naszym terenie. Już nieplanujemy,aledziałamy.

112112


Krótkie podsumowanie / opinia o projekcie

AnnaMichalik,koordynatorkaRadyKonsultacyjnejwGminieKrynica-Zdrój

Projektprzyczyniłsiędowzmocnieniazaangażowaniaorganizacjipozarządowychimieszkańcówwrozwójsołectw.Mieszkańcyczęściowozinwentaryzowalilokalne zasoby dziedzictwa przyrodniczegoi kulturowego Gminy oraz zgromadzili pomysłyiopracowalizarysypotencjalnejofertyturystycznejzpodziałemnatematyispecjalizacjedlasołectw.Zewzględunazmianęzałożeń,któreewoluowaływkierunkuutworzenianaterenieGminyekomuzeum,obecnietrwająpracenadopracowaniemkoncepcjiprojektubazującegonaideiekomuzeum.

MałgorzataKozina,koordynatorkaRadyKonsultacyjnejwGminieZawoja

Projektbyłważnymdlanasprzedsięwzięciem,którenaprzykładzietworzenialokalnegopisma(warsztatydziennikarskie)ukazałopozytywnyefektwłączaniamieszkańcówwróżnegorodzajudziałaniadążące dorozwojuspołecznego.Imwięcejosóbzaangażujemyw działania związane z regionem, tym bardziej jewzbogacimy.

113

PartycypacjawKonwencjiKarpackiej

9. Partycypacja w Konwencji Karpackiej

Strony „[potwierdzają], iż Karpaty są unikalnym naturalnym skarbem o wyjątkowym pięknie i wartości przyrodniczej, ważną ostoją różnorodności biologicznej, obszarem źródliskowym głównych rzek, istotnym siedliskiem i ostoją dla wielu zagrożonych gatunków roślin i zwierząt oraz największym w Europie obszarem lasów pierwotnych, a także (…), iż Karpaty stanowią istotne środowisko przyrodnicze, gospodarcze, kulturowe, rekreacyjne oraz środowisko życia w sercu Europy, dzielone przez wielu ludzi i wiele państw”.

(preambułaRamowejKonwencjioochronieizrównoważonymrozwojuKarpat)

RamowaKonwencjaoochronieizrównoważonymrozwojuKarpat(KonwencjaKarpacka)zostałapodpisanawKijowiewmaju2003roku,ajejzapisyweszływżyciewroku2006.Jestdrugąwskaliświata,poKonwencjiAlpejskiej,umowąmiędzynarodowądedykowanąekosystemowigórskiemu.StronamiKonwencjijestsiedempaństw–Czechy,Węgry,Polska,Rumunia,Serbia,SłowacjaorazUkraina.

Logo Ramowej Konwencji o ochronie i zrównoważony rozwoju Karpat

KonwencjaKarpackamazazadaniestworzeniemechanizmuzintegrowanegozarządzaniaKarpatamiwceluichochronyizrównoważonegorozwoju.StronyKonwencjizobowiązałysiędoprowadzeniawszechstronnejpolitykiiwspółpracydlapoprawyjakościżyciamiesz-kańcówregionu,wzmocnienialokalnejgospodarkiorazochronyzasobówprzyrodniczychikulturowych.Konwencjastanowirównieżforumdialogupomiędzykluczowymistronami,rozpoczynającodinstytucjikrajowych,analokalnychspołecznościachkończąc.

ZapisyRamowejKonwencjioochronieizrównoważonymrozwojuKarpatobowiązująwPolscenaobszarze200Gminpołożonychnaterenietrzechwojewództw:małopolskie-go,podkarpackiegoiśląskiego.Obszartenstanowiok.6%powierzchnilądowejkraju (18612,48km2).

114114


MAPA POLSKICH KARPAT:

Gliwice

Pszczyna

TarnowskieGóry

Racibórz

Zawiercie

Cieszyn

Lubliniec Myszków

Katowice

śląskie

małopolskiepodkarpackie

Wykaz 200 Gmin objętych Ramową Konwencją o ochronie i zrównoważonym rozwoju Karpat:

W województwie małopolskim:

• wpowieciebocheńskim:LipnicaMurowana,Łapanów,NowyWiśnicz,Trzciana,Żegocina;• wpowieciebrzeskim:Czchów,Gnojnik,Iwkowa;• wpowieciegorlickim:Biecz,Bobowa,MiastoGorlice,GminaGorlice,Lipinki,Łużna,

Moszczenica,Ropa,Sękowa,UścieGorlickie;• wpowieciekrakowskim:Mogilany,ŚwiątnikiGórne;• wpowiecielimanowskim:Dobra,Jodłownik,Kamienica,Laskowa,Limanowa(m),

Limanowa(w),Łukowica,MszanaDolna(w),MszanaDolna(m),Niedźwiedź,Słopnice,Tymbark;

• wpowieciemyślenickim:Dobczyce,Lubień,Myślenice,Pcim,Raciechowice,Siepraw,Sułkowice,Tokarnia,Wiśniowa;

115


• miastoNowySącz;• wpowiecienowosądeckim:Chełmiec,GródeknadDunajcem,Grybów(m),Grybów(w),

KamionkaWielka,Korzenna,Krynica-Zdrój,Łabowa,Łącko,ŁososinaDolna,Muszyna,Nawojowa,Piwniczna-Zdrój,Podegrodzie,Rytro,StarySącz;

• wpowiecienowotarskim:CzarnyDunajec,Czorsztyn,Jabłonka,Krościenkonad Dunajcem,LipnicaWielka,ŁapszeNiżne,NowyTarg(m),NowyTarg(w),OchotnicaDolna,RabaWyżna,Rabka-Zdrój,Spytkowice,Szaflary,Szczawnica;

• wpowieciesuskim:Budzów,Bystra-Sidzina,Jordanów(m),Jordanów(w),MakówPodhalański,Stryszawa,SuchaBeskidzka,Zawoja,Zembrzyce;

• wpowiecietarnowskim:Ciężkowice,Gromnik,Pleśna,Ryglice,RzepiennikStrzyżewski,Szerzyny,Tuchów,Zakliczyn;

• wpowiecietatrzańskim:BiałyDunajec,BukowinaTatrzańska,Kościelisko,Poronin,Zakopane;

• wpowieciewadowickim:Andrychów,KalwariaZebrzydowska,Lanckorona,Mucharz,Stryszów,Tomice,Wadowice;

• wpowieciewielickim:Biskupice,Gdów,Kłaj,NiepołomiceiWieliczka.

W województwie podkarpackim:

• wpowieciebieszczadzkim:Czarna,Lutowiska,UstrzykiDolne;• wpowieciebrzozowskim:Brzozów,Domaradz,Dydnia,Haczów,JasienicaRosielna,

Nozdrzec;• wpowieciedębickim:Brzostek,Jodłowa;• wpowieciejasielskim:Brzyska,Dębowiec,Jasło(m),Jasło(w),Kołaczyce,Krempna,

NowyŻmigród,OsiekJasielski,Skołyszyn,Tarnowiec;• miastoKrosno;• wpowieciekrośnieńskim:Chorkówka,Dukla, Iwonicz-Zdrój,Jaśliska,Jedlicze,

Korczyna,KrościenkoWyżne,MiejscePiastowe,Rymanów,Wojaszówka;• wpowiecieleskim:Baligród,Cisna,Lesko,Olszanica,Solina;• miastoPrzemyśl;• wpowiecieprzemyskim:Bircza,Dubiecko,Fredropol,Krasiczyn,Krzywcza,Przemyśl;• wpowiecieprzeworskim:JawornikPolski;• wpowiecieropczycko-sędziszowskim:WielopoleSkrzyńskie;• wpowiecierzeszowskim:Błażowa,Chmielnik,Dynów(m),Dynów(w),Hyżne,Krasne,

Lubenia,Tyczyn;• wpowieciesanockim:Besko,Bukowsko,Komańcza,Sanok(m),Sanok(w),Tyrawa

Wołoska,Zagórz,Zarszyn;• wpowieciestrzyżowskim:Czudec,Frysztak,Niebylec,Strzyżów,Wiśniowa.

W województwie śląskim:

• miastoBielsko-Biała;• wpowieciebielskim:Buczkowice,Jaworze,Kozy,Porąbka,Szczyrk,Wilkowice;• wpowieciecieszyńskim:Brenna,Goleszów,Istebna,Ustroń,Wisła;• wpowiecieżywieckim:Czernichów,Gilowice,Jeleśnia,Koszarawa,Lipowa,Łękawica,

Łodygowice, Milówka, Radziechowy-Wieprz, Rajcza, Ślemień, Świnna, Ujsoły, WęgierskaGórka,Żywiec.

116116


9.1. Ramowy charakter Konwencji KarpackiejZuwaginaramowycharakterKonwencjiKarpackiejistopieńogólnościjejzapisów,wdrażanieKonwencjiwymagaprzyjęciadokumentówwykonawczych,dotyczącychposzczególnychdziedzin.Mogątobyćprotokołytematyczne,strategiczneplanydziałańlubstrategie.PonadtoStronyKonwencjiKarpackiejmogąuszczegóławiaćzapisyprotokołówlubstrategicznychplanówdziałańwkrajowychplanachdziałańlubkrajowychstrategiach.

RamowaKonwencjaoochronieizrównoważonymrozwojuKarpat (KonwencjaKarpacja)

Artykułyogólne

Protokołytematyczne

Artykułytematyczne

Krajowyplandziałańlub krajowastrategia

Przejm

owan

ena

poz

iomie

międz

ynarod

owym

Przyjm

owan

yna

poz

iomie

kajowym

9.2. Protokoły do Konwencji KarpackiejRamowaKonwencjaoochronieizrównoważonymrozwojuKarpatzawierazapisynaturyogólnej.StronyKonwencjimogązaproponowaćdoniejprotokoły,wktórychzostanązapisanekonkretnedziałaniaiobowiązki.ProtokołytemuszązostaćprzyjęteipodpisanenaposiedzeniachKonferencjiStron(ang.ConferenceoftheParties,COP),anastępnieratyfikowaneprzezposzczególnestrony.Protokołysąnajważniejszyminstrumentem dlauzupełnieniatreściKorazułatwieniawdrażaniajejzapisów.

Zgodniezart.91,ust.1KonstytucjiRzeczypospolitejPolskiej,poogłoszeniuwDziennikuUstawprotokołydoKonwencjiKarpackiejstająsięczęściąkrajowegoporządkuprawnegoisąbezpośredniostosowane.

Protokołysąopracowywaneiprzyjmowanenapodstawie2i18artykułuKonwencji.

117


Dochwiliobecnejzostałyprzyjętenastępująceprotokoły:

1. Protokół o ochronie i zrównoważonym użytkowaniu różnorodności biologicznej i krajobrazowejdoRamowejKonwencjioochronieizrównoważonymrozwojuKarpat–przyjętypodczasdrugiegospotkaniaKonferencjiStron(COP2)(19czerwca2008r.wBukareszcie).WPolscezapisytegoprotokołuweszływżycie10kwietnia2010r.

2. Protokół o zrównoważonej turystycedoRamowejKonwencjioochronieizrówno-ważonymrozwojuKarpat–przyjętypodczastrzeciegospotkaniaKonferencjiStron(COP3)(7maja2011r.wBratysławie).WPolscezapisytegoprotokołuweszływżycie 29 kwietnia 2013 r.

3. Protokół o zrównoważonej gospodarce leśnej doRamowejKonwencjioochronieizrównoważonymrozwojuKarpat–przyjętypodczastrzeciegospotkaniaKonferencjiStron(COP3)(7maja2011r.wBratysławie).Polskanieratyfikowałategoprotokołu.

4. Protokół o zrównoważonym transporcie do Ramowej Konwencji o ochronie izrównoważonymrozwojuKarpat–przyjętypodczasczwartegospotkaniaKonferencjiStron(COP4)(26września2014r.wMikulovie).ProtokołzostałzatwierdzonyprzezRadęMinistrów,Uchwałąnr216/2015zdnia6listopada2015r.

9.3. Organy Konwencji Karpackiej

Konferencja Stron (COP)

KonferencjaStronjestgłównymorganemdecyzyjnymKonwencjiKarpackiej,wktórymreprezentowanesąwszystkiestrony.PosiedzeniazwyczajneKonferencjiStronodbywająsięzazwyczajraznatrzylata.

Konferencja Stron jest odpowiedzialna za przyjmowanie protokołów i poprawek doKonwencjiorazzaustanawianiejejorganówpomocniczych.PonadtoCOPdecydujeoprogramiepracy,budżecieorazwyznaczakierunkidziałańwspierającychwdrażanieKonwencjiijejprotokołów.

KonferencjaStrondziałanapodstawie14artykułuKonwencjiKarpackiej.

118118


Czwarte spotkanie Konferencji Stron Konwencji Karpackiej (Republika Czeska, 23-26 września 2014)

Organy pomocnicze

OrganypomocniczesąustanawianeprzezKonferencjęStronwceluuzyskaniawsparciadoradczegowzakresiekonkretnychzagadnieńzwiązanychzochronąizrównoważonymrozwojemKarpat.

Organypomocniczesąpowoływanenapodstawieartykułu16KonwencjiKarpackiej.Wchwiliobecnejfunkcjonują:

1. Komitet Wdrażający Konwencji KarpackiejKomitetskładasięzprzedstawicieliStronKonwencjiKarpackiej.Jegoposiedzeniaodbywająsięconajmniejrazwroku.

JesttoorganodpowiedzialnyzaprzygotowaniedecyzjiKonferencjiStron.DodatkowoKomitetpodejmujedecyzjedotyczącerekomendowaniaprzyjęciaprotokołów,strategiilubzaleceńmającychznaczeniedlaosiągnięciacelówKonwencji.KomitetmonitorujerównieżwdrażaniezapisówKonwencjiiprzygotowujeposiedzeniaKonferencjiStron.

KomitetWdrażającyKonwencjiKarpackiejdziałanapodstawieartykułu14,ustępu2,literyeorazartykułu16Konwencji.

2. Grupy robocze Konwencji KarpackiejGrupy roboczeskładająsię zprzedstawicieliKrajowychPunktówKontaktowych dlaKonwencjiKarpackiej i/ lubosóbprzezniewyznaczonych.Posiedzeniagrup roboczychsąotwartedlaobserwatorów,czyliprzedstawicieliróżnorodnychinstytucjiiorganizacjizwiązanychzobszarem,którymzajmujesięgruparobocza.

119


GrupyroboczesąpowoływanewceluwspieraniaKonferencjiStronorazKomitetuWdrażającegoKonwencjiKarpackiejwimplementacjizapisówKonwencji.Składają sięzespecjalistówzkonkretnychdziedzinimajązazadanieopracowaniedokumentówdoKonwencji,projektówlubpropozycjidziałań.Obecniefunkcjonujeosiemgrup roboczychKonwencjiKarpackiej:

• Grupa Robocza ds. Ochrony i Zrównoważonego Użytkowania Różnorodności BiologicznejiKrajobrazowej,

• GrupaRoboczads.PlanowaniaPrzestrzennego,• GrupaRoboczads.RolnictwaiRozwojuWsi,• GrupaRoboczads.ZrównoważonejGospodarkiLeśnej,• GrupaRoboczads.ZrównoważonegoPrzemysłu,Energetyki,TransportuiInfrastruktury,• GrupaRoboczads.TurystykiZrównoważonej,• GrupaRoboczads.DziedzictwaKulturowegoiTradycyjnejWiedzy,• GrupaRoboczads.AdaptacjiDoZmianKlimatu.

Spotkanie Grupy Roboczej ds. Dziedzictwa Kulturowego i Tradycyjnej Wiedzy (Krynica – Zdrój, 14-16 maja 2013)

120120


Sekretariat Konwencji Karpackiej

SekretariatpomagaStronomKonwencjiKarpackiejwewdrażaniujejzapisów.OrganizujeiwspierapracęorganówKonwencji,jestodpowiedzialnyzakoordynacjęprogramupracyorazpomagawopracowywaniuiwdrażaniuprojektów.PonadtoSekretariatułatwiakomuni-kacjęiwymianęinformacjiwsprawachzwiązanychzKonwencją,jakrównieżprzygotowujeraportynatematwdrażaniaKonwencjinaposiedzeniaKonferencjiStron.

Sekretariat funkcjonuje na podstawie artykułu 15 Konwencji Karpackiej. Obecnie Sekretariatdziaławlokalizacjitymczasowej.DecyzjęolokalizacjiStałegoSekretariatupodejmąStronyKonwencjiKarpackiej.

Od2004rokufunkcjęSekretariatuKonwencjiKarpackiejpełniRegionalneBiuroUNEPwWiedniu.

Inne grupy i inicjatywy

1. KarpackaSiećObszarówChronionych(CarpathianNetworkofProtectedAreas–CNPA)zostałapowołanazgodniezdecyzjąnr4,ustęp12pierwszegospotkaniaKonferencjiStron(COP1/4.12).KomitetSterującyKarpackiejSieciObszarówChronionychskładasięzpunktówkontaktowychdlaCNPAwyznaczonychprzezkażdązeStronKonwencji.

KarpackaSiećObszarówChronionychwspierawdrażanieKonwencjiorazProtokołuoochronieizrównoważonymużytkowaniuróżnorodnościbiologicznejikrajobrazowej.

2. Inicjatywa na rzecz Karpackich TerenówWodno-Błotnych (CarpathianWetland Initiative–CWI)

InicjatywazostałapowołanawcelurealizacjiporozumieniaowspółpracymiędzyKonwencjąKarpackąaKonwencjąoobszarachwodno-błotnych(KonwencjaRamsar).

OrganemwykonawczymInicjatywyjestZarząd,któryskładasięzKrajowychPunktówKontaktowychdelegowanychprzezStronyKonwencjiKarpackiej.

9.4. Udział publiczny w Konwencji KarpackiejPosiedzeniaorganówKonwencjiKarpackiejsąotwartedlaobserwatorów.Przedstawicielezarównoorganizacjipozarządowych,jakisamorządówlokalnychiinnychzainteresowanychinstytucji,mogązgłosićchęćuczestnictwazapośrednictwemformularzazgłoszeniowego,dostępnego na stronie internetowej Konwencji Karpackiej wraz z zaproszeniami naposzczególnespotkania(www.carpathianconvention.org).JęzykiemroboczymKonwencjiKarpackiejjestjęzykangielski.

121



DecyzjeKonferencjiStronzalecająStronomKonwencjiKonwencjitworzeniekrajowychmechanizmówułatwiającychpartycypacjęspołecznościlokalnejwpodejmowaniudecyzjidot.wdrażaniazapisówKonwencji.

DecyzjaCOP1/12

Zagadnienia przekrojowe, m.in. podnoszenie świadomości, edukacja i udział społeczeństwa–art.13KonwencjiKarpackiej

KonferencjaStron:(…)

5.popieraizalecatworzenieiopracowywaniekrajowychmechanizmównarzeczrozwojuwdrażania Konwencji Karpackiej, łącznie z informacją, włączeniem i budowaniem potencjału wszystkich zainteresowanych podmiotów oraz społeczeństwaobywatelskiego, związanego zpostępem i dalszym rozwojem KonwencjiKarpackiej.

122122


DecyzjaCOP2/10

Zagadnieniahoryzontalne,w tympodnoszenie świadomości, edukacja i udział społeczeństwa–art.13KonwencjiKarpackiej

(…)

5.Ponawiaswojąrekomendacjędotyczącąustanowieniairozwojumechanizmów krajowychprzyczyniającychsiędowdrażaniaKonwencjiKarpackiej,m.in.wzakresieinformowania,zaangażowaniaibudowaniapotencjałuwłaściwychzainteresowanychpodmiotówispołeczeństwaobywatelskiegozwiązanegozprocesemiprzyszłymrozwojemKonwencjiKarpackiej;

6.WystępujedoStroniinnychzainteresowanychpodmiotówoprzeprowadzeniekonsultacjiregionalnychidalszepodnoszenieświadomościspołeczeństwawceluprzyczynieniasiędoprocesuwdrażaniaKonwencjiKarpackiej.

DecyzjaCOP4/9*

Podnoszenieświadomości,edukacja iudziałspołeczeństwa–art.13Konwencji Karpackiej

KonferencjaStron:(…)

4.WystępujedoStroniinnychzainteresowanychpodmiotówoprzeprowadzeniekonsultacjiregionalnychidalszepodnoszenieświadomościspołeczeństwawceluprzyczynieniasiędoprocesuwdrażaniaKonwencjiKarpackiej;(…)

9.Ponawiaswojąrekomendacjędotyczącąustanowieniairozwojumechanizmów krajowychprzyczyniającychsiędowdrażaniaKonwencjiKonwencjiKarpackiej,m.in.wzakresieinformowania,zaangażowaniaibudowaniapotencjałuwłaściwychzain-teresowanychpodmiotówispołeczeństwaobywatelskiegozwiązanegozprocesemiprzyszłymrozwojemKonwencjiKarpackiej.

* tłumaczenie własne

Powyższerekomendacje,zawartewDecyzjachKonferencjiStronKonwencji,sączęścioworealizowanewPolscezapośrednictwemKrajowegoKomitetuSterującegoKonwencjiKarpackiej.KomitettenzostałpowołanyprzezMinisterstwoŚrodowiska,pełniącefunkcjępunktukontaktowegoKonwencjiwPolsce.Wskładkomitetuwchodząprzedstawiciele ministerstw,parkównarodowychikrajobrazowych,urzędówmarszałkowskichiwojewódzkichzterenówobjętychKonwencjąorazorganizacjepozarządowe.

Dodatkowowramachprojektufunkcjonuje„KoalicjadlawdrażaniaKonwencjiKarpackiej”(PorozumienieKarpackie„KarpatyNaszymDomem”).Koalicjazrzeszaponad70podmiotów,wtymorganizacjepozarządowe,jednostkisamorząduterytorialnegoorazfirmyzregionukarpackiego.Worganizowanychwjejramachspotkaniachtematycznychgruproboczychbiorąudziałeksperciispecjaliścizjednostekbadawczych,naukowychiadministracjipublicznej.

123


Działaniatemająnacelubudowanieplatformywspółpracyikonsultacji,cowdużejmierzeodpowiadaideimechanizmukrajowego,przyczyniającegosiędoinformowania,angażo-waniaibudowaniapotencjałuzainteresowanychpodmiotówispołeczeństwaobywatel-skiegonarzeczwdrażaniaKonwencjiKarpackiej.OrganizacjąwiodącąPorozumieniajestStowarzyszenieEkopsychologia.

Nic o Karpatach bez mieszkańców regionu

ZapisyKonwencjiKarpackiejrodzązobowiązaniadlaRząduRzeczypospolitejPolskiej itowłaśnierządjestodpowiedzialnyzajejwdrażanie.Jednakzuwaginafakt,żeKonwencjaobejmujetylko6%powierzchnilądowejkraju,niemaonapriorytetowegocharakteru. NiezmieniajątegonawetistotnarolaKarpat,jakoterenuźródliskowego,cennezasobyprzyrodnicze i kulturowe, ani znaczenie turystyczne i rekreacyjne. Jednocześnie, zperspektywyrozwojuregionukarpackiegowPolsce,wdrażanieKonwencjiKarpackiejwydajesiębyćkluczowe.Jesttojedynyaktprawnyodnoszącysiędospecyficznychproblemówterenówgórskich.Stądwartozastanowićsię,czyMinisterstwoŚrodowiskaniepowinnopowołaćpełnomocnikads.wdrażaniazapisówKonwencjiKarpackiej.

Winteresielokalnychiregionalnychsamorządówczyorganizacjipozarządowychjest wypracowanie,wewspółpracyzwładzamicentralnymi, takiegomechanizmu,który pozwolinaaktywneuczestnictwowkształtowaniudecyzjiKonferencjiStron,formowaniuzapisówprotokołówdoKonwencjiorazopracowywaniuStrategicznychPlanówDziałań. PozwoliłobytonawiększezaangażowanielokalnychiregionalnychwładzwdziałaniazwiązanezKonwencjąKarpacką.


124124


Gospodarzeregionu(samorządylokalneiregionalne)niebyliiniesądostateczniewłączaniwpraceorganówKonwencji.Niewdrożonoodpowiednichmechanizmówkonsultacji poszczególnychdokumentów,rzutującychnakierunkirozwojulokalnego.DochwiliobecnejniezostałopowołanebiuroKonwencjizlokalizowanenatereniejejobowiązywania.

Wśródnajpilniejszychrekomendacji,którewsposóbznaczącywpłynęłybynarealizację zapisówRamowejKonwencjioochronieizrównoważonymrozwojuKarpat,możnawymienić:

1. WyznaczenieprzezMinisterstwoŚrodowiskapełnomocnikads.wdrażaniaKonwencjiKarpackiej.

2. PowołaniebiurainformacyjnegoKonwencjiKarpackiejnaterenieobjętymKonwencją(np.namocyporozumieniawojewództwkarpackich).

3. OrganizacjaspotkańKrajowegoKomitetuSterującegoKonwencjiKarpackiejwregionieobjętymKonwencją,nierzadziejniżraznapółroku.

4. Wytypowanie przez samorządy lokalne i organizacje pozarządowe ekspertów doreprezentowaniapolskiegostanowiskanaspotkaniachgruproboczychKonwencjiKarpackiejorazpodczasspotkańKonferencjiStronKonwencji.

5. Kontynuacjapracy„KoalicjidlawdrażaniaKonwencjiKarpackiej”.

6. Powołaniefunduszugrantowego,mającegonaceluwsparciesamorządówispołecznościlokalnychwrealizacjidziałańwpisującychsięwzapisyRamowejkonwencjiKonwencjioochronieizrównoważonymrozwojuKarpat.

7. Podpisanie porozumieniawojewództw karpackich (województwomałopolskie, podkarpackieiśląskie),wceluuzgodnieniaformizasadwspółpracydlawdrażaniazapisówKonwencjiKarpackiej.

8. Opracowanieiprzyjęcieprzezwojewództwakarpackie(województwomałopolskie,podkarpackie iśląskie)Strategiizrównoważonegorozwojuregionukarpackiego, obejmującejpolskiobszarKarpat.

Bibliografia:www.carpathianconvention.orgwww.porozumieniekarpackie.pl

125


Notatnik

126126


Notatnik

127

KonwencjaKarpacka

10. Konwencja Karpacka

Ramowa konwencja o ochronie i zrównoważonym rozwoju Karpat

„Strony”,Potwierdzając,iżKarpatysąunikalnymnaturalnymskarbemowyjątkowympięknieiwartościprzyrodniczej,ważnąostojąróżnorodnościbiologicznej,obszaremźródliskowymgłównychrzek,istotnymsiedliskiemiostojądlawieluzagrożonychgatunkówroślinizwierzątoraznajwiększymwEuropieobszaremlasówpierwotnych,atakżeświadomi,iżKarpatystanowiąistotneśrodowiskoprzyrodnicze,gospodarcze,kulturowe,rekreacyjneorazśrodowiskożyciawsercuEuropy,dzieloneprzezwieluludziiwielepaństw;

Mającświadomośćznaczenia,jakteżśrodowiskowych,kulturowychorazspołeczno-gospo-darczychwartościregionówgórskich,zpowoduktórychZgromadzenieOgólneNarodówZjednoczonychproklamowałorok2002MiędzynarodowymRokiemGór;uznającznaczenieregionówgórskich,cozostałozapisanewrozdziale13(ZrównoważonyRozwójTerenówGórskich)DeklaracjioŚrodowiskuiRozwoju(„Agenda21”,RiodeJaneiro,1992r.)iPlanieImplementacyjnymprzyjętymnaSzczycieŚwiatawsprawieZrównoważonegoRozwoju;przywołującDeklaracjęoŚrodowiskuiZrównoważonymRozwojuRegionuKarpacko- Dunajskiego(przyjętąw2001rokuwBukareszcie);

Biorąc pod uwagę odpowiednie postanowienia i zasady zapisane w stosownych globalnych, regionalnych i subregionalnych instrumentach prawnych, strategiach iprogramachdotyczącychśrodowiska;

Mającnaceluefektywniejszewdrożenietych,jużistniejącychinstrumentóworazopierającsięnainnychprogramachmiędzynarodowych;

Uznając,żeKarpatystanowiąśrodowiskożycialudnościmiejscowejorazdoceniającwkładludnościmiejscowejwrozwójzrównoważonypodwzględemspołecznym,kulturowymigospodarczymorazwzachowaniewiedzyludowejwKarpatach;

PotwierdzającznaczeniewspółpracysubregionalnejdlaochronyizrównoważonegorozwojuKarpatwkontekścieprocesu„ŚrodowiskodlaEuropy”;

Uznając,żedoświadczenieuzyskanewramachKonwencjioOchronieAlp(przyjętej wSalzburguw1991roku)stanowiskutecznymodelochronyizrównoważonegorozwojuregionówgórskich,tworzącysolidnąpodstawędlanowychinicjatywpartnerskichorazdalszegowzmocnieniawspółpracymiędzypaństwamialpejskimiikarpackimi;

Mającświadomośćfaktu,żedziałanianarzeczochrony,utrzymaniaizrównoważonego gospodarowanianaturalnymizasobamiKarpatniemogąbyćskuteczniepodejmowaneprzezpojedynczykraj,leczwymagająwspółpracyregionalnejorazżewspółpracatransgranicznazapewniawiększąskutecznośćwosiąganiuspójnościekologicznej;

128128


uzgodniły,conastępuje:

Artykuł 1 Zakres geograficzny

1. KonwencjaobejmujeRegionKarpacki (zwanydalej„Karpatami”),któryzostanie określonyprzezKonferencjęStron.

2. KażdazeStronmożerozszerzyćstosowanieniniejszejKonwencji i jejProtokołów nakolejneczęściswojegoterytoriumprzezzłożeniedeklaracjiuDepozytariusza,oilejesttoniezbędnedlawdrożeniapostanowieńniniejszejKonwencji.

Artykuł 2 Ogólne cele i zasady

1. Stronybędąprowadzićwszechstronnąpolitykęiwspółpracowaćnarzeczochronyizrów-noważonegorozwojuKarpatwcelumiędzyinnymipoprawyjakościżycia,wzmocnieniamiejscowejgospodarkiispołecznościlokalnychorazzachowaniawalorówprzyrodni-czychidziedzictwakulturowego.

2. Dlaosiągnięciacelówokreślonychwustępie1,Stronypodejmąodpowiednieśrodkiwdziedzinachwskazanychwartykułach4–13niniejszejKonwencji,promując:

a) zasadyprzezornościizapobiegania,

b) zasadę„zanieczyszczającypłaci”,

c) udziałspołeczeństwaizaangażowaniezainteresowanychpodmiotów,

d) współpracętransgraniczną,

e) zintegrowaneplanowanieigospodarowaniezasobamiziemiiwód,

f) podejścieprogramowe,oraz

g) podejścieekosystemowe.

3. AbyosiągnąćceleokreślonewniniejszejKonwencjiiabyzapewnićjejwdrożenie,wraziepotrzeby,StronymogąopracowywaćiprzyjmowaćProtokoły.

Artykuł 3 Zintegrowane podejście do gospodarowania zasobami ziemi

Stronyzastosujązintegrowanepodejściedogospodarowaniazasobamiziemi,określonewrozdziale10Agendy21,opracowująciwprowadzającwłaściweinstrumenty,takiejakplanyzintegrowanegozarządzaniaodnoszącesiędodziedzinobjętychniniejsząKonwencją.

129

KonwencjaKarpacka

Artykuł 4

Ochronaizrównoważoneużytkowanieróżnorodnościbiologicznejikrajobrazowej

1. Stronybędąprowadzićpolitykęmającąnaceluochronę,zrównoważoneużytkowanieorazprzywracanieróżnorodnościbiologicznejikrajobrazowejnacałymobszarze Karpat.Stronypodejmąodpowiednieśrodkidlazapewnieniawysokiegostopniaochronyizrównoważonegoużytkowanianaturalnychipół-naturalnychsiedlisk,ichciągłościiłącznościorazgatunkówfloryifaunycharakterystycznychdlaKarpat,awszczególnościochronygatunkówzagrożonychiendemicznychorazwielkichdrapieżników.

2. Stronybędąpromowaćodpowiednieutrzymywaniepół-naturalnychsiedlisk,odtwa-rzaniepierwotnegostanusiedliskzdegradowanychorazwspieranieopracowywaniairealizacjiodpowiednichplanówzarządzania.

3. Stronybędąprowadzićpolitykęmającąnaceluzapobieganiewprowadzaniuobcychgatunkówinwazyjnych iuwalnianiuorganizmówgenetyczniezmodyfikowanych,zagrażającychekosystemom,siedliskomlubgatunkom,orazichkontrolowanielubeliminowanie.

4. Stronybędąopracowywać i/lubpromowaćkompatybilnesystemymonitoringu, skoordynowaneregionalnerejestrygatunkówisiedlisk,skoordynowanebadania naukoweoraztworzeniepowiązańipołączeńmiędzynimi.

5. StronybędąwspółpracowaćprzytworzeniusieciekologicznejwKarpatach,jakoczęściskładowejPaneuropejskiejSieciEkologicznej,orazustanawianiuiwspieraniuKarpackiejSieciObszarówChronionych,atakżewzmacnianiuochronyizrównoważonegorozwojuterenówpołożonychpozaobszaramichronionymi.

6. Stronypodejmąodpowiednieśrodkidlauwzględnieniacelówochronyizrównoważonegoużytkowaniaróżnorodnościbiologicznejikrajobrazowejwpolitykachsektorowych,dotyczącychnaprzykładgospodarkirolnejnaterenachgórskich,gospodarkileśnejnaterenachgórskich,zarządzaniadorzeczami,turystyki,transportuienergetykiorazprzemysłuigórnictwa.

Artykuł 5 Planowanie przestrzenne

1. StronybędąprowadzićpolitykęplanowaniaprzestrzennegomającąnaceluochronęizrównoważonyrozwójKarpat,uwzględniającąszczególneuwarunkowaniaekologiczneispołeczno-gospodarczewystępującewKarpatachiichekosystemachgórskichorazzapewniającąkorzyścidlalokalnychmieszkańców.

2. Stronybędądążyćdokoordynowaniaplanowaniaprzestrzennegonaterenachprzygra-nicznychprzezopracowywanietransgranicznychi/lubregionalnychpolitykiprogramówzagospodarowaniaprzestrzennegoorazrozszerzanieiwspieraniewspółpracymiędzywłaściwymiinstytucjamiregionalnymiilokalnymi.

3. Podczasopracowywaniapolitykiiprogramówzagospodarowaniaprzestrzennegoszczególnauwagapowinnabyćpołożonamiędzyinnymina:

130130


a) infrastrukturęiusługiwzakresietransgranicznegotransportu,energetykiiteleko-munikacji,

b) ochronęizrównoważoneużytkowaniezasobównaturalnych,

c) spójnośćplanówrozwojumiastiwsinaterenachprzygranicznych,

d) zapobieganietransgranicznymoddziaływaniomzanieczyszczeń,

e) zintegrowaneplanowanieprzestrzenneorazocenyoddziaływanianaśrodowisko.

Artykuł 6 Zrównoważone i zintegrowane zarządzanie wodami dorzeczy

Uwzględniająchydrologiczną,biologiczną,ekologicznąiinnegorodzajuspecyfikędorzeczyrzekgórskich,Strony:

a) zastosująodpowiednieśrodkipromowaniapolitykzapewniającychuwzględnianiezrównoważonegowykorzystywaniazasobówwodnychwplanachużytkowaniaziemiorazbędądążyłydorealizacjipolitykiplanówopartychnazintegrowanympodejściudozarządzaniadorzeczami,uznającznaczenieograniczania,zapobieganiaikontrolowaniazanieczyszczeńorazpowodzi,atakżezmniejszającrozczłonkowaniesiedliskwodnych,

b) będąprowadziłypolitykęmającąnaceluzrównoważonegospodarowaniezasobamiwódpowierzchniowychipodziemnych,dostatecznezaopatrzeniewdobrejjakościwodypowierzchnioweipodziemneniezbędnedlazrównoważonego,trwałegoisprawiedliwegoużytkowaniawódorazzapewnieniewystarczającychurządzeńsanitarnychioczyszczaniaścieków,

c) będąprowadziłypolitykęmającąnaceluochronęnaturalnychciekówwodnych,źródeł,jeziorizasobówwódpodziemnychorazzachowanieiochronęobszarówwodno-błotnychiichekosystemów,atakżeochronęprzedszkodliwymizjawiskaminaturalnymiiantropogenicznymi,naprzykładpowodziamiizanieczyszczeniemwódnaskutekawarii,

d) będąwdalszymciągurozwijałyskoordynowanylubwspólnysystemśrodków,działańiwczesnegoostrzegania,związanyztransgranicznymioddziaływaniaminastosunkiwodnepowodowanymiprzezpowodzieizanieczyszczeniewódnaskutekawarii,atakżebędąwspółpracowaćwzapobieganiuiograniczaniuszkódorazudzielaćsobiepomocywichusuwaniu.

Artykuł 7 Zrównoważone rolnictwo i leśnictwo

1. Strony utrzymają gospodarowanie ziemi zgodne z tradycyjnymi sposobami jej uprawywsposóbzrównoważonyorazpodejmąodpowiednieśrodkidlasformułowaniaiwdrażaniaswoichpolitykrolnych,mającnauwadzepotrzebęochronyekosystemówikrajobrazówgórskich,znaczenieróżnorodnościbiologicznejispecyficznewarunkigórjakoterenówomniejkorzystnychmożliwościachgospodarowania.

131

KonwencjaKarpacka

2. Strony,biorącpoduwagęwysokieznaczenieekologicznekarpackichekosystemówgórskich,takichjaknaturalneipół-naturalneużytkizielone,będąceelementamisieciekologicznych,krajobrazówitradycyjnychsposobówużytkowaniaziemi,będąprowa-dzićpolitykęmającąnacelurozwijanieiformułowanieodpowiednichinstrumentów,takichjakprogramyrolnośrodowiskowewKarpatach,mającekluczoweznaczenieirozszerzającezakresuwzględnieniaproblemówśrodowiskowychwpolitycerolnejiwplanachgospodarowaniaziemią.

3. Stronybędąprowadzićpolitykęmającąnacelupromowanieiwspieraniestosowaniainstrumentówiprogramówzgodnychzuzgodnionyminaszczeblumiędzynarodowymzasadamizrównoważonejgospodarkileśnej.

4. Stronybędąstosowaćzrównoważonepraktykiwgospodarce leśnejnaterenach górskichwKarpatach,biorącpoduwagęwielorakiefunkcjeekologicznelasów,wysokieznaczenieekologicznekarpackichekosystemówgórskich,jakrównieżmniejkorzystnewarunkiwlasachgórskich.

5. Stronybędąprowadzićpolitykęzmierzającądotworzeniaodpowiedniejwielkościiilościobszarówchronionychwlasachnaturalnych,azwłaszczapierwotnych,wceluograniczenialubdostosowaniaichużytkowaniadozałożonychcelówochrony.

6. Stronybędąpromowaćstosowaniewpraktyceprzyjaznychdlaśrodowiskadziałańwrolnictwieileśnictwie,zapewniającychodpowiedniezatrzymywaniewodyopadowejnaterenachgórskichwceluskuteczniejszegozapobieganiapowodziomizwiększeniabezpieczeństważyciaimienia.

Artykuł 8 Zrównoważony transport i infrastruktura

1. Stronybędąprowadzićpolitykęplanowaniairozwojuzrównoważonegotransportuiinfrastruktury,którabędziemiećnauwadzespecyfikęśrodowiskaterenówgórskich,zuwzględnieniemochronyobszarówwrażliwych,zwłaszczaobszarówowysokiejróżnorodnościbiologicznej,szlakówwędróweklubobszarówomiędzynarodowymznaczeniu,ochronyróżnorodnościbiologicznejikrajobrazowejorazochronyobszarówoszczególnymznaczeniudlaturystyki.

2. Stronypodejmąwspółpracęzmierzającądorozwojuzrównoważonychpolityktrans-portowych,którezapewniąkorzyściwynikającezmobilnościimożliwościdojazduwKarpatach,jednocześnieminimalizującszkodliweoddziaływanianazdrowieludzkie,krajobraz,rośliny,zwierzętaorazichsiedliska,atakżeuwzględniającśrodkikształtowa-niapopytunazrównoważonytransportnawszystkichetapachplanowaniatransportuwKarpatach.

3. Naekologiczniewrażliwychobszarach,Stronybędąwspółpracowaćwcelurozwijaniamodelitransportuprzyjaznegodlaśrodowiska.

132132


Artykuł 9 Zrównoważona turystyka

1. Strony podejmą środki mające na celu promowanie zrównoważonej turystyki wKarpatach,przynoszącejkorzyści ludnościmiejscowej,opartejnawyjątkowymcharakterzeprzyrody,krajobrazuidziedzictwakulturowegoKarpat,atakżerozszerząwspółpracęwtymcelu.

2. Stronybędąprowadzićpolitykęmającąnacelupromowaniewspółpracytransgranicznej,przyczyniającejsiędorozwojuzrównoważonejturystyki,naprzykładprzezopraco-wywanieskoordynowanychlubwspólnychplanówzarządzaniatransgranicznymilubprzygranicznymiobszaramichronionymiorazinnymiterenamiowalorachturystycznych.

Artykuł 10 Przemysł i energia

1. Strony będą promować technologie czystszej produkcjiw celu odpowiedniego zapobieganiaawariomprzemysłowym,ograniczaniaiusuwaniaichskutkóworazochronyzdrowialudzkiegoiekosystemówgórskich.

2. Stronybędąprowadzićpolitykęmającąnaceluwprowadzenieprzyjaznychdlaśrodowiskametodprodukcji,dystrybucjiiwykorzystywaniaenergii,minimalizującychnegatywnewpływynaróżnorodnośćbiologicznąikrajobraz,włączającwraziepotrzeby,szerszewykorzystywanieodnawialnychźródełenergiiirozwiązańenergooszczędnych.

3. Strony będą dążyły do ograniczania negatywnych skutkówwydobycia kopalin naśrodowiskoizapewnienianadzorunadzgodnościątechnologiiipraktykgórniczychzwymaganiamiochronyśrodowiska.

Artykuł 11 Dziedzictwo kulturowe i wiedza ludowa

Stronybędąprowadzićpolitykęmającąnaceluzachowanieipromowaniedziedzictwakulturowegoiwiedzyludowejludnościmiejscowejorazwyrobuiwprowadzanianarynekmiejscowychproduktów,wyrobówartystycznychirękodzielniczych.StronybędądążyćdozachowaniawKarpatachtradycyjnejarchitektury,sposobówużytkowaniaziemi,miej-scowychraszwierzątgospodarskichiodmianroślinuprawnychorazzrównoważonegoużytkowaniadzikorosnącychroślin.

Artykuł 12

Systemocenoddziaływanianaśrodowiskoiinformowaniaostanieśrodowiska,monitoringorazwczesneostrzeganie.

1. Abyuniknąćnegatywnychskutkówtransgranicznych,jeślitokonieczne,Stronyzastosująocenyryzyka,ocenyoddziaływanianaśrodowiskoistrategiczneocenyoddziaływanianaśrodowisko,biorącpoduwagęspecyfikękarpackichekosystemówgórskich,przepro-wadząkonsultacjewsprawieprzedsięwzięćotransgranicznymcharakterzewKarpatachidokonająocenyichoddziaływańnaśrodowisko.

133

KonwencjaKarpacka

2. Stosującistniejącemetodymonitoringuioceny,Stronybędąprowadzićpolitykęmającąnacelupromowanie:

a) współpracywprowadzeniubadańiocennaukowychwKarpatach,

b) wspólnychlubwzajemnieuzupełniającychsięprogramówmonitoringu,włączającsystematycznymonitoringstanuśrodowiska,

c) porównywalności,komplementarnościistandaryzacjimetodbadańizwiązanychznimidziałańdotyczącychpozyskiwaniadanych,

d) harmonizacjiistniejącychiopracowywanienowychwskaźnikówśrodowiskowychispołeczno-gospodarczych,

e) systemuwczesnegoostrzegania,monitoringuiocenynaturalnychiantropogenicz-nychrodzajówryzykaizagrożeńdlaśrodowiska,

f) dostępnegodlawszystkichStronsystemuinformacyjnego.

Artykuł 13 Podnoszenie świadomości, edukacja i udział społeczeństwa

1. StronybędąprowadzićpolitykęmającąnacelupodnoszenieświadomościekologicznejipoprawędostępuspołeczeństwadoinformacjioochronieizrównoważonymrozwojuKarpatorazpromowaniezwiązanychztymszkolnychiinnychprogramówedukacyjnych.

2. Stronybędąprowadzićpolitykęgwarantującąudziałspołeczeństwawprocesiepodej-mowaniadecyzjidotyczącychochronyizrównoważonegorozwojuKarpatorazwdrażanianiniejszejKonwencji.

Artykuł 14 Konferencja Stron

1. NiniejszymustanawiasięKonferencjęStron(zwanądalej„Konferencją”).

2. KonferencjabędzieomawiaćwspólneproblemyStronipodejmowaćniezbędnedecyzjeprzyczyniającesiędoefektywnegowdrażaniaKonwencji.Wszczególności,Konferencja:

a) będzie regularnie dokonywać przeglądu i wspierać wdrażanie Konwencji ijejProtokołów,

b) przyjmiepoprawkidoKonwencji,zgodniezartykułem19,

c) przyjmieProtokołyorazpoprawkidonich,zgodniezartykułem18,

d) powołaswojegoprzewodniczącegoiustanowiorganwykonawczynaokresmiędzysesjami,wraziepotrzebyizgodniezeswoimregulaminem,

e) ustanowitakieorganypomocnicze,międzyinnymitematycznegrupyrobocze,jakieuważazaniezbędnedlawdrażaniaKonwencji,będzieregularniedokonywaćprzegląduraportówprzedłożonychprzezswojeorganypomocniczeorazprzekażeimwytycznewtymzakresie,

134134


f) zatwierdziprogrampracy,regułyfinansoweibudżetnaswojądziałalność,wtymnadziałalnośćorganówpomocniczychisekretariatu,orazpodejmieniezbędnedziałaniazapewniająceichfinansowanie,zgodniezartykułem17,

g) uchwaliwłasnyRegulamin,

h) przyjmie lub zaleci środki mające na celu osiągnięcie celów określonych wartykułach2–13,

i) gdytostosowne,nawiążewspółpracęzwłaściwymiorganamilubagencjami– krajowymilubmiędzynarodowymi,rządowymilubpozarządowymi–orazwzmocnizwiązkizinnymiodpowiednimikonwencjami,jednocześnieunikającpowielaniadziałań,oraz

j) będziewykonywaćinnefunkcje,jakiemogąbyćniezbędnedlaosiągnięciacelówKonwencji.

3. PierwszasesjaKonferencjiStronzostaniezwołananiepóźniejniżwciągujednegorokuoddniawejściawżycieKonwencji;jeżeliKonferencjanieustaliinaczej,sesjezwyczajnebędązwoływanecotrzylata.

4. NadzwyczajnesesjeKonferencjibędązwoływanewterminachokreślonychprzezKonferencjęnasesjizwyczajnejalbonapisemnywniosekktórejkolwiekStrony,podwarunkiem,żewciągutrzechmiesięcyodprzekazaniategownioskuwszystkimpozo-stałymStronomprzezSekretariatwniosektenpoprzeprzynajmniejjednatrzeciaStron.

5. StronymogąpodjąćdecyzjęodopuszczeniuobecnościnazwyczajnychinadzwyczajnychsesjachKonferencjiwcharakterzeobserwatorów:

a) każdegoinnegoPaństwa,

b) każdejorganizacjikrajowej,międzyrządowejlubpozarządowej,którejdziałalnośćjestzwiązanazKonwencją.

Warunkidopuszczeniaiudziałuobserwatorówzostanąustalonewregulaminie.ObserwatorzymogąprzedstawiaćwszelkieinformacjelubraportyzwiązanezcelamiKonwencji.

6. Konferencjabędziepodejmowaćdecyzjejednomyślnie.

Artykuł 15 Sekretariat

1. NiniejszymzostajepowołanySekretariat.

2. DozadańSekretariatunależy:

a) organizowaniesesjiKonferencjiiświadczeniewraziepotrzebyzwiązanychznimiusług,

b) kompilowanieiprzekazywanieprzedłożonychSekretariatowiraportów,

c) koordynowanieswojejdziałalnościzsekretariatamiinnychwłaściwychmiędzyna-rodowychorganówikonwencji,

135

KonwencjaKarpacka

d) opracowanieraportówzwykonywaniaswoichfunkcjiwynikającychzKonwencjiijejProtokołów,międzyinnymiraportówfinansowych,iprzedstawianieichKonferencji,

e) udzielaniepomocywzakresiebadańnaukowych,kontaktówiwymianyinformacjiwsprawachzwiązanychzniniejsząKonwencją,oraz

f) wykonywanieinnychfunkcjisekretarskich,jakieustaliKonferencja.

Artykuł 16 Organy pomocnicze

Organypomocnicze,międzyinnymitematycznegrupyroboczeustanowionenapodstawieartykułu14ustęp2literae,będą,gdytoniezbędne,udzielaćKonferencjipomocytechnicznej,informacjiiraddotyczącychkonkretnychkwestiizwiązanychzochronąizrównoważonymrozwojemKarpat.

Artykuł 17 Składki

KażdaStronawniesieswojąskładkędoregularnegobudżetuKonwencji,zgodniezeskaląskładekokreślonąprzezKonferencję.

Artykuł 18 Protokoły

1. KażdazeStronmożeprzedłożyćprojektyProtokołówdoKonwencji.

2. ProjektyProtokołówzostanąprzekazanezapośrednictwemSekretariatuwszystkim Stronomconajmniej6miesięcyprzedsesjąKonferencji,naktórejmająbyćonerozważane.

3. ProtokołybędąprzyjmowaneipodpisywanenasesjachKonferencji.DowejściawżycieProtokołów,poprawekdonichiichwypowiedzeniabędąstosowaćsięodpowiednioprze-pisyartykułu19,artykułu21ustęp2-4iartykułu22Konwencji.TylkoStronaKonwencjimożestaćsięStronąProtokołów.

Artykuł 19 Poprawki do Konwencji

1. KażdazeStronmożeprzedłożyćprojektypoprawekdoKonwencji.

2. ProjektypoprawekzostanąprzekazanezapośrednictwemSekretariatuwszystkimStronomKonwencjiconajmniej6miesięcyprzedsesjąKonferencji,naktórejdanapoprawkamabyćrozważana.

3. Proponowane poprawki do Konwencji będą przyjmowane przez Konferencję jednomyślnie.

4. PoprawkidoKonwencjipodlegająratyfikacji,zatwierdzeniulubprzyjęciu.Poprawkiwchodząwżyciedziewięćdziesiątegodniaoddnia,wktórymzostaniezłożonyczwarty

136136


dokumentratyfikacji,zatwierdzenialubprzyjęcia;poprawkiwejdąwżyciedlakażdejnastępnejStronydziewięćdziesiątegodniaoddnia,wktórymzłożyonaswójdokumentratyfikacji,zatwierdzenialubprzyjęcia.

Artykuł 20 Rozstrzyganie sporów

StronybędąrozstrzygaćsporydotycząceinterpretacjilubstosowaniaKonwencjiwdrodze negocjacjilubwkażdyinnysposóbrozstrzyganiasporów,zgodniezprawemmiędzynarodowym.

Artykuł 21 Wejście w życie

1. KonwencjabędzieotwartadopodpisuuDepozytariuszawterminieod…do….

2. Konwencjapodlega ratyfikacji, zatwierdzeniu lubprzyjęciuprzezSygnatariuszy. Konwencjabędzieotwartadoprzystąpieniadlanie-sygnatariuszy.Dokumentyratyfikacji,zatwierdzenia,przyjęciaiprzystąpieniabędąskładaneuDepozytariusza.

3. Konwencjawejdziewżyciedziewięćdziesiątegodniaoddnia,wktórymzostaniezłożonyczwartydokumentratyfikacji,zatwierdzenia,przyjęcia,lubprzystąpienia.

4. KonwencjawejdziewżyciedlakażdejnastępnejStronydziewięćdziesiątegodniaoddniazłożeniaprzeztęStronądokumenturatyfikacji,przyjęcia,zatwierdzenialubprzystąpienia.

Artykuł 22 Wypowiedzenie

KażdazeStronmożewypowiedziećKonwencjępowiadamiającotympismemskierowa-nymdoDepozytariusza.WypowiedzenienabieramocystoosiemdziesiątegodniaoddniaotrzymaniapowiadomieniaprzezDepozytariusza.

Artykuł 23 Depozytariusz

1. DepozytariuszemKonwencjibędzieRządUkrainy.

2. DepozytariuszpowiadomiwszystkiepozostałeStronyo:

a) każdympodpisaniuKonwencjilubProtokołówdoniej,

b) złożeniukażdegodokumenturatyfikacji,przyjęcia,zatwierdzenialubprzystąpienia,

c) terminiewejściawżycieKonwencji,jakrównieżProtokołówlubpoprawekdonichorazterminieichwejściawżyciedlakażdejnastępnejStrony,

d) każdympowiadomieniuowypowiedzeniuKonwencjilubProtokołówdoniejorazterminie,wktórymwypowiedzenienabierzemocydladanejStrony,

e) każdymzłożeniudeklaracji,októrejmowawartykule1ustęp2.

137

KonwencjaKarpacka

Sporządzonow........wdniu.........,wjednymegzemplarzuoryginalnymwjęzykuangielskim.

EgzemplarzoryginalnyKonwencjibędziezłożonyuDepozytariusza,któryprzekaże uwierzytelnionekopiewszystkimStronom.

Nadowódczegoniżejpodpisani,należyciedotegoupoważnieni,podpisalininiejszą Konwencję:

WimieniuRządu:RepublikiCzeskiej

WimieniuRządu:RepublikiWęgierskiej

WimieniuRządu:RzeczypospolitejPolskiej

WimieniuRządu:Rumunii

WimieniuRadyMinistrów:SerbiiiCzarnogóry

WimieniuRządu:RepublikiSłowackiej

WimieniuRządu:Ukrainy

138138


Notatnik

139

KonwencjaKarpacka

AUTORZY

Agnieszka Szeliga,socjolog,specjalistapsychologiikomunikacji,trenerPosiadadoświadczenieszkoleniowewzakresiem.in.udziałupublicznego,współpracyzNGO,rozwiązywaniakonfliktów,komunikacjispołecznejiPRorazbudowaniaefektyw-nychzespołów.Pracowałam.in.jakodziennikarzradiowy,od17latzawodowozwiązanazadministracjąsamorządową-wcześniejjakorzecznikprasowy,obecniewsektorzeopiekispołecznej.WspółpracujezeStowarzyszeniemEkopsychologiaod3lat.

Alina Marek,ekonomista,trener,coach,wiceprezesZarządu StowarzyszenianaRzeczWspieraniaPrzedsiębiorczości iInicjatywLokalnychZrealizowałakilkasetgodzinszkoleńzzakresu:źródłafinansowaniapodmiotówekonomiispołecznej,CentraIntegracjiSpołecznejwpraktyce,sądeckiwolontariatpracowniczy,zakładaniedziałalnościgospodarczej,aspektyprawneNGO,rozwiązywanekonfliktów,mediacjeśrodowiskowe,współpracaNGOzadministracją,skutecznakomunikacja,zarządzanieprzezcele.Realizowałaszkolenianazlecenie„PricewaterhouseCoopers",samorządówiNGO’s.Od17latzwiązanazawodowozsamorządemterytorialnymmin.pełniącfunkcjęSekretarzaMiasta,kierujączespołamiwtymds.pozyskiwaniafunduszy

europejskich. Posiada doświadczenie w opracowywaniu i wdrażaniu strategicznych doku-mentów dla gmin i powiatów. Współpracuje ze Stowarzyszeniem Ekopsychologia od 4 lat. Koordynator projektów realizowanych z JST, biznesem, organizacjami pozarządowymi. Uczestnik międzynarodowychstażystudyjnychpoświęconychsystemomzarządzaniajakościąwUSAoraznt.działalnościorganizacjipozarządowychwBelgii,Włoszech.

Monika Ochwat-Marcinkiewicz,psycholog,trener,doradcazawodowy,specjalistads.KonwencjiKarpackiej,autorikoordynatorprojektówspołecznychiedukacyjnychWspółzałożycielStowarzyszeniaEkopsychologiaorazSpółdzielniSocjalnej„Serce Pogórza”.OdlatdziałanarzeczpartycypacjipublicznejwewdrażaniuzapisówRamowejkonwencjioochronieizrównoważonymrozwojuKarpat.Jestinicjatorkąplatformywspółpracydlajejwdrażania-PorozumieniaKarpackiego„KarpatyNaszymDomem”,którezrzeszawchwiliobecnejponad70organizacjipozarządowych,instytucji,gminiprzedsiębiorców.Realizowałakilkadziesiątszkoleńnazlecenie„PricewaterhouseCoopers",samorządówiNGO’s.Jejpasjąjestzwiększaniekompetencjispołeczności

lokalnych,takbymogłyosobiedecydować,rozwijaćsięitworzyćlepsząprzyszłośćdlasiebieiprzyszłychpokoleń.Wżyciukierujesięzasadą,żetocodajesz,wracadoCiebiezwielokrotnione.

140140


Stowarzyszenie Ekopsychologia zostało założonew 2003 r. przez grupęprzyjaciół, studiującychpsychologięstosowaną.

Jegocelembyłoijestinicjowanie,realizowanieipromowaniedziałańnarzeczochronyśrodowiskaorazbudowaniespołecznejodpowiedzialnościzadziedzictwonaturalne zeszczególnymuwzględnieniemkształtowaniapostawyaktywnościirozwojuspołeczeństwaobywatelskiego.

Stowarzyszeniezczasemnabyłodoświadczeniewzakresieanimowaniaizarządzaniadziałaniamiorazrealizowaniakompleksowychprojektówwewspółpracyzpartneramipublicznymiiprywatnymi.ObecnieStowarzyszenieEkopsychologiarealizujedziałaniawskalilokalnej,regionalnejimiędzynarodowejnarzeczzrównoważonegorozwojuKarpat.

Przedstawiciele Stowarzyszenia brali udział w pracach Grup Roboczych RamowejKonwencjioOchronieiZrównoważonymRozwojuKarpatorazwspotkaniachKonferencjiStronKonwencjiKarpackiej,reprezentującpotrzebymieszkańcówpolskichKarpat.

Naszedziałaniakierujemydodzieciimłodzieży,przedstawicieliorganizacjipozarządo-wych,nauczycieli,przedsiębiorców,światanauki,przedstawicielisamorządówlokalnychiregionalnychorazcałejspołecznościregionukarpackiego.

ZAPRASZAMY DO WSPÓŁPRACYStowarzyszenieEkopsychologiatogodnyzaufaniaPARTNERwzakresie:

• pozyskiwania funduszynaprojektyzwiązanezochronąirozwojemKarpat,

• organizacji i prowadzeniaszkoleńotematyce:zarządzaniaorganizacjąpozarządową,umiejętnościliderskich,mediacjiśrodowiskowychiszkolnych,komunikacjiiwspółpracy,konsultacjispołecznych,partycypacjipublicznej,animowaniaaktywnościlokalnej,myśleniaprojektowego,

• planowania i prowadzeniakompleksowychkampaniiedukacyjnychikonsultacyjnych.

StowarzyszenieEkopsychologiaul.Grabina6/18,32-840Zakliczynwww.ekopsychologia.plekopsychologia@ekopsychologia.pl|tel.+48785341089

Zostań obywatelem Karpat! Uczestnicz w podejmowaniu decyzji

„W Karpatach jest wszystko co kocham …”

Karpaty to zapierające dech w piersiach krajobrazy. To przenikające się kultury, zaklęte w muzyce, obrzędach, tańcu i architekturze. Karpaty to siła ludzkich rąk, charakteru oraz przywiązanie do ziemi. Karpaty to tysiące gatunków roślin i zwierząt, które budzą zachwyt, a niektóre z nich są obecne tylko w tym regionie. Karpaty to przenikająca się przestrzeń tradycji, legend i historii.

Karpaty potrzebują Naszego zaangażowania

Aby Karpaty przetrwały w znanej nam formie, powinniśmy zaangażować się w podejmowa-nie decyzji o kierunkach rozwoju lokalnego. To również od nas zależy, czy przetrwa kultura, przyroda i czy mieszkańcy Karpat będą czuć się dumni z miejsca w którym żyją.

Gmina Zawoja

Uczestnicy projektu

Kazimierz Krok, Wójt Gminy Łużna

Wszystkich Państwa, którzy chcą zaangażować się w działania związane z partycypacją społeczną, tematyką Konwencji Karpackiej, gorąco zachęcam do podjęcia takiego wyzwania.

Zapraszam również do odwiedzania naszego pięknego zakątka Karpat - Gminy Łużna!

dr Dariusz Reśko, Burmistrz Krynicy - Zdroju

Udział w projekcie miał istotne znaczenie dla rozwoju demokracji lokalnej w Gminie Krynicy-Zdroju. Przysłużył się do pobudzenia i integracji środowisk lokalnych dzięki korzystaniu z różnorodnych kompetencji, umiejętności mieszkańców i podejmowaniu wspólnych działań. To jest istotny krok w budowaniu partycypacji obywatelskiej w naszej Gminie.

Andrzej Huk, Wójt Gminy Przemyśl

Udział Gminy Przemyśl w projekcie pozwolił na pobudzenie aktywności mieszkańców w ważnych sferach życia społecznego. Dał szansę na wzrost aktywności połączony ze wzrostem poczucia odpowiedzialności za swoją małą ojczyznę. Różne działania związane z realizacją projektu pozwoliły na odkrycie sporych rezerw na różnych polach funkcjonowania Gminy. Oceniam bardzo pozytywnie sam projekt, jak również nasz udział w nim.

Marek Gabzdyl, Wójt Gminy Raciechowice

Doświadczenie i znajomość problemów przez mieszkańców, którzy weszli w skład Rady Konsultacyjnej stanowiło najcenniejsze źródło informacji o lokalnych potrzebach i dążeniach przy realizacji projektu. Dzięki wspólnemu spojrzeniu na wiele spraw, możliwe było zaprojek-towanie strategii gminy tematycznej na naszym terenie. Udział w tym cennym projekcie, angażującym tak wiele osób i instytucji, przyczyni się do osiągnięcia wysokiego poziomu rozwoju Gminy i zwiększy poziom zadowolenia Naszych mieszkańców.

dr inż. Andrzej Betlej, Wójt Gminy Zarszyn

Wszyscy uczestnicy projektu uświadomili sobie, że dobro publiczne nie jest dobrem niczyim ale dobrem wspólnym i wspólnie powinniśmy go pomnażać i o nie dbać. W trakcie trwania spotkań z mieszkańcami przy opracowaniu Strategii Rozwoju Gminy Zarszyn do roku 2025 i Lokalnej Strategii Rozwoju LGD, dało się zauważyć większą aktywność i otwartość uczestników spotkań a tym samym łatwiej było opracować tak ważne i strategiczne dla gminy dokumenty. Jestem usatysfakcjo-nowany efektami projektu i zamierzam nadal kontynuować działania partycypacyjne w Gminie Zarszyn.

Marcin Pająk, Wójt GminyZawoja

Samorząd gminny tworzą ludzie, mieszkańcy danego obszaru, bez nich nie ma gminy, nie ma samorządu. Projekt Uniwersytetu Karpackiego jestw moim przekonaniu niezwykle ważną inicjatywą pomocną w ciągłym wdrażaniu i ulepszaniu mechanizmów partycypacji społecznej. Udział gminy Zawoja w tym przedsięwzięciu był dla nas kolejnym ważnym doświadczeniem w angażowaniu mieszkańców w wypracowywanie kierunków rozwoju lokalnego, które zaowocowało działaniami partycypacyjnymi w obszarze kultury, a także doprowadziło do przygotowania się gminy do wdrażania budżetu obywatelskiego.

Kontakt: Stowarzyszenie Ekopsychologiaul. Grabina 6/18, 32-840 Zakliczyntel. 785 341 089, karpaty@ekopsychologia.plwww.ekopsychologia.plwww.karpackiuniwersytetpartycypacji.plISBN: 978-83-921432-3-9

Documents

KARPACKI MODEL PARTYCYPACJI - ekopsychologia.pl · Konwencja Karpacka, współpraca organizacji pozarządowych z administracją, komunikacja interpersonalna i współpraca. 3