kapitalne investicije

1

1

Ekonomski fakultet Podgorica

Studije menadžmenta

Menadžment investicijama

Podgorica, 09/09/2009. godine

01 - Menadžment investicijama 2

Osnovne informacije

� Naziv predmeta: Menadžment investicijamaMenadžment investicijama

� Semestar: VV

� Fond časova: 2P + 2V2P + 2V

� Broj ECTS kredita: 66

2


Predavači

� Doc. dr Dragan Lajović

� mr Radivoje Drobnjak, saradnik� e-mail: [email protected]

� mr Nemanja Nikolić, saradnik� e-mail: [email protected]


Aktivnosti

� Dva elektronska testa = 2x25 poena

� Esej = 10 poena

� Praktičan rad = 15 poena

� Usmeni dio ispita = 25 poena

3


Elektronski test

� 15 pitanja (10. sa više ponuđenih odgovora i 5 da se dopuni);

� Testovi vrijede po 25 poena;


Elektronski test

� I test - oktobar (do upravljanje portfolio

investicijama);

� II test - decembar (upravljanje portfolio

investicijama i Upravljanje rizikom projekta);

� Popravni rok – januar 2009. godine

4


Esej

� Aktivnost koja se radi na času

� Rad na jednu od ponuđenih tema

� Esej nosi najviše 10 poena


Praktičan rad

� Timski rad – grupe od 3 studenta

� Aktivnost nosi najviše 15 poena

5


Usmeni dio ispita

� Usmeni dio ispita donosi najviše 25 poena

� Nije moguće smanjiti dobijenu ocjenu


Bodovanje

� 90 – 100 – ocjena A

� 80 – 89 – ocjena B

� 70 – 79 – ocjena C

� 60 – 69 – ocjena D

� 50 – 59 – ocjena E

6

11

Ekonomski fakultet Podgorica

Studije menadžmenta

Menadžment investicijama

Podgorica, 09/09/2009. godine


Uvod

� Potreba za investiranjem

� Jaka konkurencija

� Zahtjevi potrošača

� Globalizacioni trendovi

� Složenost

� Neizvjesnost

7


Uvod

� Sistematski pristup investiranju

� Fazna aktivnost

� Kontinuelan proces

� Kapitalne investicije/portfolio investicije/rizik


Upravljanje kapitalnim investicijama

� Uslov za ostvarivanje progresa;� Diversifikacija portfolija prilikom investiranja;� Realni kapital/vrijednost kapitala/likvidni

kapital;� Likvidni kapital-maksimilizacija bogatstva;� Potrošna dobra/kapitalna dobra;� Da li je znanje kapital???

8


Proces kapitalnog investiranja

� Kapital: štednja – investiranje;� Kapitalne investicije su investicije u...� Cilj kapitalnih investicija?� Vrijeme kao faktor u investiciji;� Izbor kapitalnih investija: Zašto se resursi koriste na

način na koji se koriste?, Zašto su neke alterative odbijene?, Šta upravlja donošenjem odluka?...

� Ko donosi odluke o investicijama?� Odnos / rizik dobitak;



� Proces kapitalnog investiranja obezbjeđujesmjernice:

- Za pronalaženje povoljnih prilika zainvestiranje kapitala;

- Za prikupljanje podataka na osnovu kojih sevrši vrednovanje;

- Razmatranje, eliminacija i konačna selekcija;

9



� Investiranje podrazumijeva donošenje odluka na svim nivoima i naravno akciju / implementaciju (planska / implementaciona dimenzija);

� Pravci, metodi i tempo rasta su osnovna pretpostavka planiranja investicija;

� Investiraje je složen proces / važnost planske funkcije;

� Investiranje je sastavni dio strategijskog planiranja;

� Da li investiranje podrazumijeva kontrolu preduzetih akcija?

� Investiranje – postizanje misije preduzeća.


Ciljevi i značaj kapitalnog investiranja

� Postavljanje dugoročnih ciljeva/preduslov za

investiranje;

� Investiranje sopstvenih/pozajmljenih

sredstava;

� Motivi investiranja – raznolikost;

10


Ciljevi i značaj kapitalnog investiranja� Prednosti i povraćaji od investicija su kombinacija

sljedećih faktora:

- Ponos investitora;

- Lična kontrola;

- Sopstvene upotrebe;

- Uvećanja kapitala;

- Sigurnost kapitala;

- Visoki prinosi;

- Leveridž portfolija;

- Faktor zaštite od poreza i inflacije.



� Da li je rast preduzeća motiv investiranja sam po sebi?

� Nekretnine kao kapitalne investicije (mogucnost samokontrole, samostalnog korišćenja);

� Dakle: investiranje-rast-postizanje ciljeva –kontrola ostvarenja ciljeva;

� Makro aspekt investicija;� Investicije – ekonomsko finansisjka kriza;

11



� Ekonomsko društveno opravdane investicije;

� Investicije u Crnoj Gori prije deset godina, prije pet godina, prije tri godine, danas;

� Tržište kapitala / investiranje;



� Osnovna pretpostavka normalnog odvijanja procesa investiranja:

- Postojanje razvijenog finansisjkog tržišta;

- Stabilizacija nacionalne ekonomije;

- Niska stopa inflacije;

- Stimulativna fiskalna politika.

12


Zašto investirati?

� Poboljšanje poslovne efikasnosti;� Skup aktivnosti:

� Planiranja� Pripreme i� Realizacije

� Upravljanje investicijama je neophodnost složenosti procesa


Faze investiranja

� Prethodne (predinvesticione) analize (prethodna studija opravdanosti);

� Izrada investicionog programa (studija opravdanosti);

� Donošenje odluke o realizaciji investicije;� Izrada tehničke dokumentacije;� Realizacija investicije;� Puštanje u rad.

13


Faze investiranja - aktivnosti

� Uočavanje i definisanje ideje za investiranjem� Obrazloženje ideje za investiranjem � Prethodno sagledavanje investicije, predinvesticione

analize i izrada predinvesticione studije � Razmatranje dobijenih prethodnih rezultata i ocjena

da li je opravdano da se ide u dalju realizaciju investicije

� Potrebne analize i izrada investicionog programa � Razmatranje investicionog programa (studija

opravdanosti)� Utvrđivanje konstrukcije finansiranja investicije� Donošenje odluke o realizaciji investicije.



� Ugovaranje kupovine potrebne opreme, uređaja, znanja, i dr.

� Izbor organizacije koja će raditi tehničku dokumentaciju.

� Izrada tehničke dokumentacije - izrada glavnih projekata za realizaciju investicije; građevinski projekti, projekti instalacija, uređaja i opreme, itd.

� Pribavljanje potrebnih dozvola i saglasnosti.� Ugovaranje realizacije investicije, odnosno

izvođenje investicionog objekta.� Planiranje izvođenja investicionog objekta.� Izvođenje investicionog objekta.

14



� Praćenje i kontrola izvođenja.� Isporuka i montaža instalacija, opreme i

uređaja.� Puštanje investicionog objekta u rad.� Probna proizvodnja.� Puštanje u redovnu proizvodnju� Dozvole i saglasnosti� Ugovaranje i kupovina licenci


Proces investiranja� Pripremni dio

� Detaljna istraživanja faktora i pojava� Predinvesticiona studija� Studija opravdanosti� Obezbjeđenje sredstava� Investiciona odluka� Dozvole, saglasnosti i licence� Tehnička dokumentacija� Izbor izvođača

15


Proces investiranja

� Realizacija

� konkretno izvođenje investicionog projekta,

� aktivnosti koje su neophodne da se, projekat

realizuje u skladu sa planom i programima


Upravljanje tokom životnog vijeka

investicija

� Konkretizacija investicione politike –realizacija određenih investicionih projekata;

� Faze životnog ciklusa projekta – da li svi projekti prolaze kroz iste faze;

� Važnost informacija za izradu projekta????� Kako uložiti sredstva u investiciju – koje su

osnovne faze?

16



investicija

� Tri osnovne faze u životnom vijekuinvesticionih projekata:

- Faza oportuniteta;- Faza izvodljivosti;- Faza izvršenja.� Studija oportuniteta:- Procjenu izgubljenog dobitka;- Evaluacija predloženih projekata.



investicija

� Da li postoji kontinuiran tok mogućnosti za investiranje;

� Traganje za investicionom idejom je kreativan proces (vremnska dimenzija/profit);

� Identifikaovanje ideje koja odgovara predzeću (ciljevima, finansijskim ograničenjima);

17


Upravljanje tokom životnog vijeka investicija

Faze koncipiranja projekta obuhvata sljedeće aktivnosti:

- Utvrđivanje potreba ili potencijalnih nedostataka u postojećim sistemima;

- Utvrđivanje inicijalnih tehničkih, ekonomskih i praktičnih aspekata izvodljivosti projekta;

- Ispitivanje alternativnih puteva za ostvarivanje ciljeva koje je tim projektom potrebno postići;

- Davanje odgovora na sljedeća pitanja: Koja je cijena projekta, Čemu će projekat služiti;

- Kako će projekat biti integrisan u postojeći sistem, Identifikovanje ljudskih i ostalih resursa koji su neophodni za realizaciju namjeravanog projekta.



� Prvi korak u toku razvoja projekta je formiranje ideje o određenom proizvodu;

� Kriterijumi za traženje dobrih ideja:- Proizvod treba da zadovolji trenutno

nezadovoljenu potrebu;- Proizvod treba da se plasira na tržištu na kome

je tražnja veća od ponude;- Proizvod može da bude konkurentan zbog:

poboljšane konstrukcije, dizajn, niža cijena, kvalitet i dr.

18



� Dva moguća postupka:

- Pronaći potrebu, a zatim napraviti proizvod;

- Posjedovati ideju o proizvodu pa definisati

obim potrebe za takvim proizvodom.



� Da bi se identifikovala potreba potrebne su različite vrste analiza:� analize postojećih industrija, � analize populacionih trendova, � proučavanje planova razvoja i saradnja sa

agencijama za razvoj, � analize ekonomskih trendova, � analize društvenih promjena i � proučavanje nove zakonske regulative.

19



Proučavanjem stanja u postojećim industrijama dolazi se do sljedećih podataka:

- Definisanje potrebe za proizvodima koje trenutno ne zadovoljava lokalna industrija;

- Dolaženje do podataka gdje je tražnja veća od ponude;

- Postojanje mogućnosti da se neke specijalizovane komponente koje koristi više proizvođača, a koje se proizvode interno u svakoj od fabrika, mogu proizvesti na jednom mjestu po nižoj cijeni;



� Analiza populacionih tredova:

- Baby boom;

- Starenje populacije...

20



Ispitivanje ekonomskih trendova:

- Usljed promjene ekonosmkih uslova javljaju se nove potrebe:- brza hrana, - lična rekreacija, - zaštita životne sredine.



Stimulisanje ideja za nove proizvode:- Ispitivanje lokalno raspoloživih sirovina i

resursa;- Ispitivanje mogućnosti substitucije uvoza;- Proučavanje kvalifikacione strukture lokalnog

stanovništva;- Proučavanje implikacija nove tehnologije; - Obilaženje sajmova i izložbi.

Documents

kapitalne investicije