2. 1. En sk periferik formda psdopuberte prekoks etkeni nedir?
- Over kisti veya tmrleri 2. En sk grlen malign over tmr nedir? -
Serz kistadenokarsinoma 3. Gebede en sk grlen malign over tmr
nedir? - Disgerminom 4. Serviks kanserinde en sk uzak organ
metastaz nedir? - Karacier 5. nsanda en fazla karbonhidrat ieren
glikoprotein hormon hangisidir? - HCG 6. En sk grlen perinatal
enfeksiyon hangisidir? - Sitomegalovirs enfeksiyonu
3. 7. Jinekolojik kanserler ve zgn cisimcik ya da bulgularve
tmrlerin rettikleri maddeler: Overin baz tmrleri ve rettikleri
maddeler yledir: Disgerminoma LDH Struma ovarii Tiroksin Karsinoid
tmr Serotonin Koryokarsinoma hCG Granulosa hcreli tmr nhibin
Endodermal sins tmr Alfa FetoProtein Sertoli-Leydig hcreli tmr
Testosteron
4. 8. Trizomi 21 dndren bulgular: Duodenal atrezi, Double
Bouble, Femur ksal, nukal dem 9. Oral kontraseptifl er ierisinde
2003 ylnda kullanma giren Drospirenon Doal progesterona en ok
benzeyen sentetik progestin Antiandrojenik
Antimineralokortikoid
5. 10. Preterm eylem tehtidinde yani 37.haftadan nce doum ars
balayan olguda eylemin belirlenmesinde servikal mukus ierisinde
fetal fibronektinin varl tansaldr. 11. Serviks kanserinde
hidronefroz klinik evreyi evre 3b yapar. 12. Akcier tutulumu olan
GTN hangi fi go evresindedir. Cevap:Stage 3b 13. Gebelik +
trombofilide en sk konjenital neden faktr 5 leiden mutasyonudur.
14. En gl uterotropin connectin 43 tr.
6. 15. Plesantann en sk yapsal anomalisi ekstrakoryal
plesantadr. Hemokoryonik Diskoit En sk lezyon infarkt En kk alt
birim kotiledon En sk tmr koryoanjiyoma olup polihidramniyozla
ilikisi hatrlanmaldr. 16. ASC-H sitolojik tan alan olguya ilk
yaklam kolposkopidir. 17. Levonorgesterelli RA ektopik gebelii
azaltr. 18.En etkin hormonal postkoital kontrasepsiyon metodu
LEVONORGESTERELdir.
7. 19. HRT endikasyonlar: Vazomotor semptomlar: ilk tercih HRT
Vajinal atrofi : ilk tercih topikal strojen Osteoporoz: ilk tercih
(kalsiyum, D vitamini, kalsitonin,didronat, alenkronat,
risotrenat), D vitamini tek bana osteoporozu artrr. Flor kemik
younluunu artrr ancak krk riskinide artrr. kinci tercih HRT. HRTye
alternatif ilalardan Tibolon 19 nortestesteron trevi sentetik
ilatr. Vazomotor semptomlara ve osteoporoza iyi gelir. Ancak tpk
HRT gibi meme kanseri riski vardr. Osteoporozda ikinci ilatr.
8. 20. Partursyonun fazlar: Faz 0: Gebelik sresince sessiz ve
refraktr myometriyum Faz 1: Aktivasyon (mekanik ve uterotropik uyar
ile) Faz 2: Endojen uterotoninlerin etkisi ile aktive myometriyum
(aktif doum) Faz 3: Postpartum involusyon 21. Aktif Doum Eyleminin
(Faz 2) Evreleri: 1. Evre: Serviksde dilatasyon ve efasman
salayacak yeterlikte iddet ve sklkta uterus kantraksiyonlar vardr.
Serviks tam dilate olana kadar (10cm) srer. Birinci evre serviks
efasman ve dilatasyonunun olduu evredir. 2. Evre: Serviksin 10 cm
dilatasyonundan (komplet) fetusun doumuna kadar sren dnemdir. 3.
Evre: Fetusun doumundan plasenta ve zarlarn atlmasna kadar ki
dnemdir 22. Yetersiz kolposkopi konizasyon endikasyonudur.
9. 23. Epididim, vas deferens, seminal vezikl geliimi (Wolfian
elemanlar), maskulinizasyon, spermatogenez testosterona,eksternal
genitalya, retra, prostat ve androjene duyarl blgelerdeki kl
folliklleri dihidrotestosterona duyarldr. DHT duyarl blgelerde
lokal olarak 5alfa redktaz enzimi ile T dan DHT sentezlenmektedir.
24. En sk grlen primer amenore sebepleri: 1- Gonadal disgenezi
(%30) 2- Mlleryen agenezi (%20) 3- Testikler feminizasyon (%10) En
sk grlen sekonder amenore sebebi ise gebeliktir. 25. En sk
hiperandrojenizm sebepleri: a- Over kaynakl (PCOS) %80 b- Adrenal
kaynakl %1-2 c- Perifer kaynakl %15-30 26. Kadnda en sk grlen
vajinit ve lkore etkeni ise bakteryal vaginozis dir.
10. 27.Preeklampsi: Gestasyonel proteinrik hipertansiyon olarak
tariflenmektedir. Endotelde trombosit aktivasyonu ve
mikroanjiyopatik hemoliz sonucunda gelien trombositopenin varl
preeklampside hastalk tablosunun arlatna dair ilk bulgulardan
birisidir. 28. Tekrarlayan dklere neden olan sistemik hastalk SLE
29. Dzensiz kanama ve tylenme artna neden olan en sk akkiz trombofi
li nedeni SLEdir. 30. Medikal abortus amal kullanlan ideal ila
kombinasyonu mifepriston + misoprostol 31.gonadotropik primer
amenoreye en sk neden olan RKM (mllerian agenezi) 32. En az sklkla
grlen tubal ektopik gebelik kornual ektopik gebelik 33. Ektopik
gebelikte medikal tedavide kullanlan antineoplastik ila
metotreksat
11. 34. Einde varikosel sonras ligoastenospermi ve kruger %1
olan bayanda PCOS ile ilikili ovulasyon sorunlar var ise ocuk
istemi iin CS + ET (intrastoplazmik sperm mikroinjeksiyonu ve
embriotransferi) nerilir 35. Overin GIS kaynakl metastatik tmrleri
krukenberg tmr 36. Vulvada kantl beyaz lezyondan yaplan biopside
liken sklerozis ve atrofi gelen olguda ilk tercih tedavi potent
steroidli krem 37. Myomlarda en sk izlenen dejenerasyon hyalen
dejenerasyondur.
13. 40. Hipofi zde null adenomlarn en sk kayna olan hcre ve
salgs nedir? - Null adenomlar prolaktinoma (%50) dan sonra en sk
grlen adenomlardr (%30). Sklkla gonadotrof kkenlidir ve FSH alfa
subniti salglarlar. 41. Fetusda trizomi risk tayini iin yaplan ilk
trimester taramasnda kullanlan parametreler hangileridir? - ilk
trimesterda transvajinal USG ile fetal ense kalnl lm (35 ya olup
sigara kullananlar 147. Kombine Oral Kontraseptifl er; Ektopik
gebelik, PID, dismenore, endometriosis, premenstruel sendrom ve
hirsutizm riskini azaltrlar. Tromboembolizm, kandida ve klamidya
infeksiyonlarn ve hepatik adenom riskini artrrlar.
60. 148. Ovulasyon ndksiyonunun komplikasyonlar: 1- Ovaryen
Hiperstimlasyon Sendromu (OHSS) Hospitalize et Dengeli mayi
gerekirse dijitalizasyon Albumin ve steroid tedavi 2- oul gebelik
3- Over kanseri riski 149. Transdermal strojen replasman 7 durumda
nerilmektedir ve oral kullanma stnlk salar: 1. Diabetiklerde veya
periferik inslin direnci artmlarda: 2. Hipertansiyonu olanlar: 3.
Tromboembolik olay gemii olanlar: 4. Karacier hastal yks olanlar 5.
Kolelitiyazis olanlar: 6. Hiperlipidemisi olan kadnlar: Buna karn
HDLdzeyinde azalma, yapt ynnde de yaynlar vardr. Bu sebeple
hiperkolesterolemisi olanlarda oral yol tercih edilmelidir. 7.
Antiepileptik kullanan epilepsili kadnlar: Transdermal strojen
kullanm kardiyovaskler sistem, osteoporoz, ate basmalar, uykusuzluk
ve depresyon gibi semptomlarda oral strojenlerden farkl etki
gstermez.
61. 150. HRT endikasyonlar 1. Orta ve iddetli vazomotor
semptomlar: En etkili tedavi strojen ieren hormon tedavisidir. 2.
Vajinal kuruluk veya atrofi : En etkili tedavi topikal strojendir.
3. Osteoporoz profi laksisi veya tedavisi 4. Aseptomatik kadnlarda
yaam kalitesinin art iin hormon tedavisi kullanlr. 151. Kesin HRT
Kontrendikasyonlar Tan konmam vajinal kanama Akut karacier hastal
Kronik karacier fonksiyon bozukluu Akut vaskler trombozis, trombofl
ebit Nrooftalmolojik vaskler hastalk Meme kanseri Akut safra kesesi
hastal Yeni geirilmi myokard enfarkts Tedavi edilmi over,
endometrium kanseri ve serviks kanseri olgularnda HRT
uygulanabilir. Myom ve endometriozis olgularnda geliebilecek
riskler tedaviye kontrendikasyon genellikle oluturmaz.
62. Greceli HRT Kontrendikasyonlar Epilepsi (kesintisiz tedavi
nerilir) Ailesel hiperlipidemi Migren Hipertansiyon Trombofl ebit
veya tromboembolik hastalk yks Diabetes mellitus (vaskler hastal
olanlar) Kronik trombofl ebit Astm Kontrendike Olmayan Durumlar
Tedavi edilmi CIN, serviks kanseri Tedavi edilmi over kanseri
Tedavi edilmi vulva kanseri Kronik kistik mastit Myoma uteri Sigara
Varis Kontroll hipertansiyon
64. SERVKS KANSER-NEML BLGLER: ZET Serviks kanseri PARAMETRIAL
yaylr. Serviks kanseri ilk olarak PARASERVIKAL ve OBTURATOR lenf
nodlarna yaylr ama serviks kanserinde lenf nodu pozitifliinin ve
endometrium tutulumunun nemi yoktur. nk SERVIKS KANSERI KLINIK
OLARAK EVRELENDRLR. En sk grlen serviks kanseri tipi SKUAMZHCREL
KARSNOMDUR. Servikste en sk grlen sarkom embriyonel
rabdomyosarkomdur. (=sarcoma botyroiodes)
65. Servikse en sk metastaz yapan tmr: endometrium kanseri
Serviks kanseri etyolojisinde en nemli faktr human papilloma
virustur. Serviks kanserinde en sk semptom vajinal kanamadr.
Serviks kanserinde her evrede lenf nodu metastaz olabilir. CIN-2,
CIN-3 ve karsinomu insitu: kolposkopi ve biyopsi Serviks kanseri
evre 1A1 ve fertilite isteniyorsa: souk konizasyon Dier evreler:
histerektomi Serviks kanserinden en sk lm nedeni reter obstrksiyonu
(evre III) sonucu oluan remidir. Son yllarda yaplan almalar kombine
oral kontraseptif kullanan kadnlarn servikslerinde benign polipoid
adenomatz (mikroglandler) hiperplazi ve malign adenokarsinom
insidansnda art olduunu gstermektedir.
66. POSTMENOPOZAL KANAMA NEDENLER Atrofi k endometrium ve
endometrit (%40-60) Eksojen strojen (%15-20) Endometrium kanseri
(%10-15) Endometrial polip (%5-10) Endometrial hiperplazi (%5-10)
Atrofi k vajinit (%5-10)
67. 155. Endometrium kanseri iin nemli bilgiler: ZET En sk
grlen tipi: Endometrioid adenokarsinom En iyi prognozlu tipi:
Sekretuar endometrioid adenokarsinom En kt prognozlu tipi: Berrak
hcreli karsinom ve serz papiller tmrler Malign endometrial hcreler
+ benign skuamoz hcreler = Adenoakantom Malign Endometrial hcreler
+ malign sukuamoz hcreler = Adenoskuamz karsinom En sk semptom:
Postmenopozal kanama Postmenopozal vaginal kanamalarn en sk nedeni:
Atrofi k endometrium (%60)
68. Endometrium kanseri iin en riskli hiperplazi tipi: Kompleks
atipik adenomatz hiperplazi Endometrium kanseri iin en az riskli
hiperplazi tipi: Basit kistik hiperplazi En sk grlen jinekolojik
kanser: Endometrium kanseri Endometrium kanseri geliiminde en nemli
risk faktr: Karlanmam strojen Endometrium kanseri tansnda en nemli
ve en gvenilir tetkik: Endometrial biyopsi En iyi tedavi: Primer
cerrahi ve adjuvan RT Overe, servikse ve vajene en sk metastaz
yapan tmr: Endometrium kanseri Endometrium kanserinde en sk
ekstrapelvik yaylm yeri: Akcier Endometrium kanseri prognozunda
uterus byklg nemli deildir.
69. 158. DSGERMNOM N NEML NOKTALAR Malign germ hcreli tmrler
iersinde en sk grlenidir.%30 Gebelikteki malign over tmrlerinin en
sk olandr. Disgenetik gonadlarda en sk ortaya kan over
malignensisidir. Erkeklerde grlen seminomun karldr. En sk bilateral
germ hcreli tmrdr. Radyoterapiye olduka sensitiftir. Nron spesifi k
enolaz, 1 antitripsin, plasental alkalen fosfotaz ve LDH
disgerminomun tmr belirteleridir.
70. GTN Prognostik Skorlama 1. Klinik snfl ama: A. Y PROGNOZLU
METASTATK HASTALIK 1. Son gebelik olual 4 aydan ksa sre 2. Tedavi
ncesi dk hCG (hCG < 40.000mIU/mL) 3. Beyin ve karacier metastaz
yok 4. Daha nce KT almam B. KT PROGNOZLU METASTATK HASTALIK 1. Son
gebelik olual 4 aydan uzun sre gemise, term gebelik sonras hastalk
gelimise 2. Tedavi ncesi yksek hCG (hCG > 40.000 mIU/mL) 3.
Beyin ve karacierde metastaz (+) 4. Daha nce baarsz KT
71. 161. GEBELKTE KANSER Gebelikte en sk grlen neoplastik over
tmr: Dermoid kist Gebelikte en sk grlen jinekolojik kanser: Serviks
kanseri. Gebelik srasnda germ hcreli tmrler epitel tmrlerinden
sonra 2. sklkla grlr. Gebelikte en sk grlen benign germ hcreli tmr:
Dermoid kist. Gebelikte en sk grlen malign germ hcreli tmr:
Disgerminom. Gebelikler sklkla 30 ya altnda olduundan dermoid kist
serz kist adenomlardan bu ya grubu iindaha sk izlenir. Meme kanseri
kadn hayatnda her ya dekat iin en sk grlen tmr olmakla beraber,
gebelikte izlenen tmrler ierisinde ilk 3 ierisinde yer alr.
72. Oral Kontraseptifl erin Baz Durumlarda Kullanm - Diabetes
mellitus: ster tip I, ister tip II, isterse Gestasyonel DM olsun
kullanlabilir. - Hipertansiyon: lave patoloji yok, kontrol altnda
ise ve hasta sigara imiyorsa kullanlabilir. Gebelie bal
hipertansiyon hikayesi olsa da kullanlabilir. Sigara ien ve/veya
kontrol altnda olmayan hipertansif hastalkta kullanlmamaldr. -
Hemorajik bozukluklar: Kanama diatezi olan veya antikoagulasyon
alan kadnlarda gvenle kullanlabilir, korpus hemorajikum kist rptr
gibi komplikasyonlar da nler. - SLE: Ataklar artrd iin
kullanlmamaldr. - Safra kesesi hastalklar: Kolesistit atana yol
aabildikleri iin kullanlmamaldr. - Romatoid artrit: Atak skln
azaltt iin kullanlabilir. - lseratif kolit: Aralarnda hibir ilikisi
yoktur. - Hiperprolaktinemiye yol aan hipofiz adenomu:
Mikroadenomlarda kullanlabilir.
73. MENAPOZ TEDAVSNDE KULLANILAN BAZI LALAR VE ETKLER
Veraliprid; Santral etkili bir dopamin antogonistidir, menapozdaki
scak basmalarnda kullanlr. Etinil estradiol; menapoz tedavisinde
etkisi en gl olan steroid yapl sentetik bir estrojendir (endojen ve
doal olanlarnda en gl olan stradiol 17 betadr, en zayf da Estriol).
Raloksifen; Selektif bir strojen reseptr modlatrdr (tamoksifen
gibi). Osteoporoz tedavisinde kullanlan reseptr pozitif meme
kanseri skl azaltan, lipid profi li zerine olumlu etkisi olan,
tamoksifenin aksine endometrium zerine olumsuz etki yapmayan ama
buna karn scak basmalarn azaltmak yerine artrca etki yapan bir
ajandr. Medroksiprogesteron asetat; Progestasyonel ve antistrojenik
aktivitesi olan bir progesteron trevidir. Uzun etkili
kontrasepsiyon iin hazrlanan ( depo- provera) sspansiyonun iindeki
aktif maddedir.
74. Tibolon ise 19-nortestesteron trevi bir steroiddir.
Metabolizmas sonucu 3 ayr etkiye sahip 3 ayr metaboliti oluur.
BUNLARIN ETKLER; 1- strojenik etki 2- Progesteron etkisi Bu iki
etki nedeniyle tek bana HRTde kullanlabilir. 3- Androjenik etki Bu
etki baz olumlu sonulara yol aar: HRT nedeniyle memede oluan
dolgunluk hissi nlenir, pozitif libido etkisi oluturur, endometrial
atrofi yapar ve daha az kanama yapar.
75. UTERUS SARKOMLARI Genel Bilgiler: Uterus sarkomlar iin en
nemli risk faktr pelvik radyasyondur. Pelvik radyasyon sonras en sk
gelien sarkom; malign mikst mezodermal tmrdr. En sk grlen uterus
sarkomu (mikst mezodermal sarkom)dur. (kinci leomyosarkom)
Sarkomlar HEMATOJEN yaylr. Uterus sarkomlarnda en sk klinik
prezentasyon vajinal kanamadr. Uterus sarkomlarnda virlans ve
prognoz asndan en nemli faktr mitoz saysdr. HOMOLOG SARKOM;
Uterusta bulunan dokular ierir. HETEROLOG SARKOM: Uterusta
bulunmayan dokular ieren tmrlerdir. Uterus sarkomu uzak metastaz
olarak en sk AKCERe metastaz yapar. Uterus sarkomlarnda tan en sk
histeroktomi materyalinde konulur.
78. SERVKS KANSERNDE EVRELENDRME EVRE 0: ntraepitelyal karsinom
(CIS) EVRE 1: TMR SERVKSTE SINIRLI 1A : Mikroinvazif serviks
kanseri 1A1: 3 mm altnda stromal invazyon var 1A2: Stromal invazyon
derinlii 5 mmden ve horizantal yaylm bykl 7 mmden az tmr 1B :
SERVKSE SINIRLI 1A2DEN BYK TMR 1B1: 4 cm ve altnda tmr ( 4 cm) 1B2:
4 cm zerinde tmr
79. EVRE 2: TMR PARAMETRUM VEYA VAJNAYA YAYILMI 2A: Tmr 23 st
vajinaya yaylm, parametriumda tmr yok 2B : Tmr parametriuma yaylm
fakat kemik pelvise kadar ilerlememi EVRE 3: Tmr 13 alt vajinaya
veya kemik pelvise kadar ilerlemi 3A : Tmr 13 alt vajinaya ilerlemi
3B :Tmr kemik pelvise kadar ilerlemi veya bbrekte hidronefroz var.
Tmre bal olarak gelien bbrek fonksiyon bozukluklar varsa, tmr bu
evre iinde deerlendirilir. EVRE 4: Tmr pelvis dna yaylm 4A : Rektum
ve mesane mukozasna yaylm var 4B : Tmr uzak metastaz yapm
80. 178. Hipergonadotropik amenorede gonadal disgenezi sklkla
Turner sendromu dnlmeli. Sekonder hipergonadotropik olgularda ise
sklkla normal karyotipli gonadal disgenezi grlr. 179. lk trimester
spontan abortuslarnda kromozomal anomali sklkla otozomal trizomiler
hatrlanmaldr. Bu nedenle ilk trimester spontan abortus yksnde
olgunun kendisinden ve partnerinden karyotip baklmas ve dengeli
translokasyon taycl aranmaldr. 180. Triple test bakarken maternal
serumda AFP de bakyoruz. AFP fetal karacier orjinlidir. Amniotik
svdaki AFP kayna ise yolk kesesidir. msAFP 2.5 MOM dan fazla karsa
nral tp defekti dnlmeli ve ilk yaplmas gereken ultrason ile spina
bifi da aranmasdr. Amniosentez yapldnda ise asetilkolin esteraz
aktivitesi baklr. 181. NST de ge deselerasyon Fetal distres
bulgusudur. Erken deselerasyon ba bass deiken deselerasyon ise
kordon bassdr. Fetal asidozun gerek gstergesi bu nedenle fetal
iyilik testleri iersinde en objektif ve duyarl olan skalp kan
rneklemesidir.
81. 182.Serviks kanseri inguinal nodlar tutmaz. Endometrium
kanserinde inguinal LN tutulumu Evre 4b, over tmrnde nguinal LN
tutulumu Evre 3c, vulva tmr ise ilk nce yzeyel inguinal LN nu
tutar. 183. Serviksin iyi diferansiye adenokanseri adenoma
malignum. Serviks kanseri klinik evrelenir. VP de hidronefroz Evre
3b, CT veya MR daki lenf nodlarndaki byme klinik evrelemede
kullanlmaz. 184. Uterusun homolog miks sarkomu karsinosarkom. 185.
HPV en sk papiller kondiloma neden olur. Koilositik atipi ve
diskeratoz patognomonik lezyonlardr. En onkojen virulansl olan Tip
18, olmakla beraber tmrlerde en sk izlenen serotip ise Tip 16 dr.
186.Nulliparite meme, over ve endometrium kanseri iin risk faktrdr.
187.Depo MPA epileptik olgularda tercih edilebilir. Nbet eiini
ykselttii iin. En etkin kontraseptif yntem norplant.
82. KEMK PELVS Os sakrum, os coccyx ve os coxae Orta pelvis
(interspinz mesafe) ap > 10 cm pelvisin en dar yeridir.
83. DOUMDA NEML PELVS APLARI Diagonal conjugate: Promontoryum
ile simfisiz pubis alt d kenar arasndaki ap olup klinik olarak
llebilir yeane pelvis apdr. Obstetrik conjugate: Conjugate vera
anatomica:
84. PELVS TPLER Jinekoid pelvis: Spinalarn silik, interspinz
mesafenin >10 cm olduu tip vajinal doum iin en uygun pelvis
tipidir. Android pelvis: Spinalar belirgin, pubis arkusun dar olduu
tiptir. Andropoid pelvis: Pelvik girimin n-arka ap transvers aptan
daha byk olduu tip. Platipeloid pelvis: Pelvik girimin n-arka ap
transvers aptan daha kk olduu dip. Doum iin en elverisiz pelvis
tipidir. Kirchoff pelvis: Promontoryum yksektir. Orta pelvis darl
yapar. Raitik pelvis: Sakrum dzlemitir.
85. Situs Fetusun logitudinal ekseninin anne ile olan ilikisini
ifade eder (longitdinal, transvers veya oblik). Aktif doum eylemi
balamad srece situsun nemi yoktur.
86. Oblik situs Eylemdeki gebede sezaryen endikasyonu
87. Prezentasyon Doum kanalna nde giren yapy ifade eder
(Sefalik, makad veya omuz gibi).En sk prezantasyon verteks.
88. Makat geli1. Saf makat 2. Tam makat 3. Ayak geli Nullipar
makat geli sezaryen endikasyonu
90. Pozisyon nde gelen ksmn doum yoluna gre konumunu ifade eder
verteks gelilerde oksiput yz gelite mentum yani ene makat gelite
sakrum referans alnarak sa ya da sol, n veya arka olarak ifade
edilir Leopold 1: Fundustaki fetal ksm Leopold 2: Fetal srtn
pozisyonu(TUS E-93) Leopold 3: nde gelen ksm Leopold 4: nde gelen
ksmn seviyesi
91. Angajman (TUS E-95) Fetusun nde gelen ksmnn (verteks
gelilerde biparietal apn) pelvik girimin altnda olmasdr .
92. Sinklitizm: Biparietal apn pelvik girim n-arka apna ya da
sagittal strn transvers apa paralel olmasdr. Asinklitusmus ant.
Asinklitusmus post.
93. Fetus verteks gelilerde suboksiputabregmatik ap(9.5cm) ile
pelvise girer Yz gelilerde submentobregmatik apla(9.5cm) Aln gelide
fetus fetal ban en byk ap olan subocsipitomental apla (12.5-13.5cm)
pelvise girerki bu bir Sezaryen endikasyonudur.(TUS E- 98)(TUS
N-2001) Fetal ban en kk ap bitemporal aptr.(8cm) (TUS E-88) sonra
suboksipitobregmatik ve submentobregmatik aplar gelir.(9.5cm)
95. Serviksin mekanik etkenlerle gerilmesi birok hayvanda ve
insanda uterus aktivitesini artrr. Bu fenomene Ferguson Refleksi
denir Serviks nulliparlarda nce silinir sonra alr Fetus, pelvise
olgularn %40nda yz annenin sa tarafna bakar ekilde yani sol occiput
transvers pozisyonda girer
96. OCUK BAINDAK DEKLKLER 1. Caput succadeneum: Vertekste deme
bal ilik gelimesidir. 2. Molding
97. 01 2 3Dilatasyon01-23-44-6Silinme0-30 40-5060-7080(%)
Seviye-3 -2 -1/0+1/+2 Cx. kvam Sert OrtaYumuakCx. pozisyon Arka
Ortan
98. ndksiyon yntemleri 1. Oksitosin 2. Amniotomi 3. Lavman 4.
Misoprostol (Prostaglandin E1) 5. Meme ba stimulasyonu 6. Laminaria
7. Prostaglandin gel (PGE2-Dinoprostone ve PGF2 Karboprost) 8.
Mifepristone (RU-486)
99. Uterotropin Connexin 43 (en belirgin gj proteini)
Paratiroid hormon-related protein (PTHrR) Calbindin D9K
Transforming growth (byme) faktr PG E2 ve F2 Progesteron strojenin
gap junction oluturma mekanizmasn engeller RU 486 bir
antiprogesteron ajan olup gap junction oluumunu artrr
100. Uterotoninler Oksitosin Endotelin 1
101. Doum Ritgen manevras ile (enenin vulvadan syrlarak
kurtarlmas) tamamlanr. Bu esnada fetal baa extansiyon yani
defleksiyon yaptrlr Gbek kordonu bebek aladktan sonra kesilir
102. Epizyotomi bir ikinci derece cerrahi kesidir. Anal
sfinkter yaralanmas 3.derece laserasyondur. Rektum mukozas
zedelenirse 4.derece laserasyondur.
103. Nitabuch tabakas invaze olan trofoblastlarla desidua
basalis arasnda yer alan bir fibrinoid dejenerasyon alandr. kinci
trimestrde ultrasonografik olarak plasenta previa tans alan
olgularda MSAFP dzeyleri yksek bulunursa, plasental adherans
anormallii riski artar. Plasenta acreata Plasenta increata Plasenta
percreata
104. DEFLEKSYON GELLERDE DOUM Yz prezantasyonunda mentum
anterior normal douma braklrkenmentum posterior mutlaka sezaryene
alnr.(TUS N-2001) Transvers situs mutlaka sezaryene alnr. Transvers
situsda nde gelen ksm en sk omuzdur. Fetusun katlanr tarzda olmasna
conduplicata corpora denir. Situs fetusun longititunal ekseninin
annenin vertikal eksenine gre konumudur ve ancak aktif eylemde nemi
vardr. Aln gelilerde pelvik darlk yoksa normal doum denenebilir;
aksi halde sezaryene alnmaldr. Aln geliinde fetus , fetal ban en
geni ap olan oksipitomental ap (13.5 cm) ile pelvise girmeye
alr.
105. Compound prezantasyonlar iinde en sk gzlenen elin ban
zerinde olmasdr.
106. Genital siklusMenstrual siklusta hipotalamo- hipofizer,
over ve uterusu iine alankompleks sisteminkoordinasyonudur.
107. HIPOTALAMUS Beyin tabanndazerinde GnRH hipotalamusunolarak
portal sirklasyona salnr ve .
108. GnRH tm memelilerde ayn yapda olan bir dekapeptiddir. Yar
mr 2-4 dakikadr. 60 - 120 dakikada bir pulsatil ritimde salnr. <
60 dkFSH , LH > 120 dk FSH , LH Devaml salnmda FSH , LH Sprese
olur.
109. Her bir menstrel siklusun uzunluu ortalama 28 gndr.Adetin
1. Gn siklusun ilk gn olarak kabul edilir. Ovaryen
folikller,gonadotropinlere duyarsz olduklar bir dnemden FSHa baml
olduklar faza doru geliim gsterirler.
110. nceki siklusa ait corpus luteumun regresyonu ile luteal
progesteron ve inhibin retimi azalr, bylece FSH seviyesi ykselmeye
balar.FSH stimulusuna cevap olarak folikller byr, differansiye olur
ve gittike artan miktarda strojen salmaya balarlar.
111. strojenler endometriumun fonksiyonel tabakasnn gelime ve
differansiasyonunu stimle eder. strojen endometriumda glandler ve
vaskler yaplar uyarr. Endometriumun proliferasyonunu salar. strojen
miyometriumda gap junction formasyonunu salar ve myometriumu
kontraktil hale getirir. strojen tubal motiliteyi ve silial
hareketi artrr. strojen servikal mukusu kayganlatrr svlatrr ve
geirgen hale getirir.
114. D5 yolu folikler fazda D4 yolu ise luteal fazda gerekleir
Asetat Kolesterol (Plasenta hari) LHp450scc* Hz kstlayc basamak
Pregnenolon (D5) p450c17 3 -OH steroid dehidrogenaz(D4)17
HidroksipregnenolonProgesteronp450c17 p450c17 Dehidroepiandrosteron
17-OH progesteron3 -OH steroid dehidrogenaz p450c17A n d r o s t e
n e d i o n( Over kaynakl androjeni yanstr) p450 aromataz FSH 17
-OH Steroid dehidrogenazEstron 17 -OH Steroid dehidrogenazEstradiol
Testesteronp450 aromataz
115. Over, her 3 seks steroidini de retir ancaknedeniyle
adrenal bezden farkldr, bu nedenle de glukokortikoidler ve
mineralokortikoidler normaloverdokusunda retilemez
117. Her siklusta ovulasyon olmas iin seilen folikledenir.
Dominant folikl daha fazla FSH reseptr ierir ve atreziye urayacak
folikller ile karlatrldnda daha fazla strojen retme kapasitesine
sahiptir. Dominant folikl azalan FSH seviyelerine ramen byme
yeteneini kaybetmez.strojen pikinin olmas, salar.LH surgenden 24-36
saat sonra ovulasyon olur. Ovulasyon ile meydana gelir ve
progesteron retimi balar,faz balar.
118. Luteal fonksiyon LH varlna bamldr. Devaml LH sekresyonu
olmamas halinde corpus luteum 12-16 gnde regrese olur ve corpus
albikans oluur. Siklusun luteal faz sabittir.Gebelik oluursa
sinsityotrofoblastlar hCG retneye balar hCG nin LH benzeri etkiyle
corpus luteumun devamlln salanr. Corpus luteum progesteron salnmn
srdrerek sekretuar endometriumu destekler ve gebeliin devamn salar.
Gebeliin devam iin gerekli en nemli hormon Progesteron dur.
119. Progesteron gebelikde ilk iki ay corpusluteumdan salglanr
sonra plesanta bu grevisrdrr.Beta-hCG sinsityotrofoblastlarca
retilir,fertilizasyondan sonra 8.gnde kanda llebilir, 24-48 saatte
bir iki katna kar ve ikinci aydamaksimum seviyededir. Bylece korpus
luteumuniki ay devamlln salam olur.
120. Her menstrel siklusta birka primordial folikl FSHna yant
olarak bymeye balar. Ovulasyona kadar olan bu periyod primordial
foliklden balayarak preantral, antral ve preovulatuar folikler
gelime aamalarn ierir. Uyar ile bymeye balayan folikllerin seim
zaman kesin deilsede, bir nceki siklusta corpus luteumun
regresyonundan sonraki birka gn iinde olur. Her siklusta hangi
folikln ve ka folikln seileceini belirleyen mekanizma ise
bilinmemektedir.
121. Folikler gelimenin balangc gonadotropin stimlasyonundan
bamszdr. Bir grup folikl hormonal deiime yant verdiinde dier
primordial folikl gruplarnn byme paterni bozulur.Burada en nemli
hormonal olay FSH seviyesindeki ykselmedir.Luteal fazda ovaryen
steroidogenezde azalmaya bal olarak FSH daki art bir grup folikl
atreziye uramaktan korur.Preantral amaya giren foliklde oosit
genileyerek Zona Pellucida denilen membran ile evrelenirken,.
Granloza hcrelerinin mukopolisakkarit sekresyonuna balamas folikln
merkezinde antral kavitenin genilemesi ve primer folikler svnn
birikimi ile sonulanr.
122. Androjenleri strojene eviren aromataz enzim sistemi
ovaryen strojen sentezini snrlayan bir faktrdr. Aromatizasyon FSH
etkisinde balamakta veya aktive olmaktadr. FSH etkisi ile preantral
granulosa hcrelerinde snrl miktarda androjen aromatize olmakta ve
kendi strojenik mikroortamn oluturmaktadr. Bu durumda strojen yapm
FSH reseptr ierii ile de snrlanmaktadr. FSH granulosa hcreleri
zerinde proliferasyonu stimle etmek iin strojen ile sinerjistik
almaktadr. FSH ve strojen birlikte FSH reseptrlerinde hzl bir
younlamaya neden olurlar. Folikl iindeki strojen ayrca otokrin bir
fonksiyonla,folikln dk FSH dzeylerine yant vermesine neden
olmaktadr.
123. Granulosa hcreleri genilerken hcreler aralarnda elektrik
ve metabolik elemeyi salayan gap juction sayesinde fonksiyonel
olarak da birlemilerdir. Protein kinaz aktivasyonu ile hcrelerin
sadece bir ksm hormonla balanrken, hormon etkisi folikl boyunca
tanabilmektedir.
124. Androjenler dk konsantrasyonlarda kendi aromatizasyonlarn
ve strojen yapmn artrrken,yksek androjen konsantrasyonlarnda
folikln mikroortam androjenik kalmakta ve folikln atreziye uramasna
neden olmaktadr.Yani; bir folikln devamll o folikln androjen
mikroortamn strojenik mikroortama evirebilmesine baldr.strojen ve
FSH nn sinerjistik etkisi ile oluan folikl svs kavite
olutururken,foliklde antral folikle dnmtr. Folikler svnn birikimi
ile oosit ve evreleyen granulosa hcreleri her folikl iin spesifik
endokrin ortam oluturur. FSH varlnda folikl svsnda strojen dominant
iken, FSH yokluunda androjenler dominans kazanr.LH normal olarak
midsiklusa kadar folikler svda mevcut deildir.
125. Granulosa proliferasyonunun en fazla olduu antral folikl
en yksek strojen konsantrasyonu ve en dk androjen/strojen oran ile
salkl bir oosit iin gerekli en uygun ortam oluturur.Folikl iinde
steroid hormonlarn sentezi iki hcre-iki gonodotropin mekanizmas ile
salanr. .LHya yant olarak teka hcreleri androjen yapm iin stimle
olurken, androjenler FSH ya baml aromatizasyon ile granulosa
hcrelerinde strojene dntrlr.
126. . . Mid-folikler ve ge folikler faz arasnda dominant
folikln ap gnde ortalama 2.5 mm. artarak LH surgeden nce ortalama
20 mmye ular.Ovulasyon yapabilecek bu matr folikledenir.
127. DOMNANT FOLKLN SEM:siklusun 8. ve 9. gnleri dominant
folikl giderek daha fazla sentezlemeye balar. Dier folikl grubunun
geliiminin blokajndan estradioln sorumlu olduu dnlmektedir. o Bir
teoriye gre estradiol FSH sekresyonunu suprese ederken, e zamanl
olarak azalan sirkle FSH seviyelerine dominant folikln yant
kapasitesini artrarak iki ynl etki etmektedir.
128. oGranulosa proliferasyonu ve fonksiyonu bozulduunda folikl
mikroortam androjenik mikroortama dnmekte ve folikl atreziye
uramaktadr. Dominant foliklde artm intrafolikler strojen
konsantrasyonu, Dominant folikln salglad non-steroid bir faktr olan
inhibin FSH sekresyonu zerine negatif feedback etki yapmaktadr.
Folikler svda folikler byme ve gelime ile ovulasyon ve hormonal
yantlarn modulasyonunda nemli rol oynayan enzim, peptid ve
hormonlar bulunur.
129. FSH granulosa hcrelerinden inhibin sekresyonunu stimle
ederken, kendisi inhibin tarafndan suprese edilir. Dolama inhibin
salglanmas dominant folikln devamllnda rol alan dier bir
mekanimadr. Mekanizma ne olursa olsun, her menstrel siklusta tek
bir dominant folikln seiminde estradiol ana rol almaktadr.
Estradiol, dominant folikln matrasyonunun devamll yannda
mid-folikler fazda granulosa hcreleri zerinde LH balanma
blgelerinde de arta da neden olur.Gonadotropinlere folikler yant ok
eitli byme faktrleri ile modle edilir.
130. Bunlardaninslin-like growth factor I (somatomedin C
granulosa hcreleri tarafndan yaplr ve granulosa hcre proliferasyonu
yannda steroidogenezin FSH ile stimlasyonuna ve LH reseptrlerinin
sayca artna neden olur. Granulosa hcreleri gonadotropin uyarsyla
ilikili olarak bir mitojen olan epidermal growth factore de yant
verir. Transforming growth factor, fibroblast growth factor,
platelet derived growth factor, angiogenic growth factor de bu
modlasyonda rol oynayan dier faktrlerdir.
131. Preovulatuar foliklde ovulasyondan 24-36 saat nce strojen
yapm peak yapar. LH dominant foliklde luteinizasyonu balatarak
progesteron yapmna neden olur. Yeterli strojen etkisi progesteronun
(+) feedback etkisini kolaylatrr. Midsiklus surgenn
senkronizasyonunda matr folikl kaynakl dk miktarda progesteron
gereklidir. Midsiklus yaklatka strojen ve progesteron
seviyelerinde, dominant folikln ovulasyonunu tetikleyen LH surge ve
daha az belirgin olan FSH surgenn takip ettii , bir ykselme ortaya
kar.LH surge oositte mayozun tamamlanmas, granulosa hcrelerinin
luteinizasyonu ve folikl rptr iin gerekli prostaglandinlerin
sentezini balatr.
132. Prematr oosit matrasyonu ve luteinizasyon lokal faktrler
tarafndan nlenmektedir. Folikler sv LH surgene kadar mayoz blnmeyi
inhibe eder. Bu inhibisyonu salayan faktr granulosa hcrelerinden
orijin alan oosit matrasyon inhibitrdr (OMI). LH nn balatt cAMP
aktivitesi, OMInn lokal inhibe edici etkisini yener ve oositte
duraklayan mayoz blnme tamamlanr. Sikluslar arasnda belirgin
farkllklar olsada ovulasyon LH surgenn balangcndan yaklak 36 saat,
peak estradiol seviyelerinin salanmasndan da ortalama 24-36 saat
sonra olur.
133. LH surge ile ortaya kan progesteron, santral etkileri
yanndafolikl duvarnn gerilebilirliinide artrr. Mekanizmas tam
olarak bilinmesede ovaryen steroidlerde ve eicosanoidlerdeki
deiiklikler plasminojen aktivatr gibi ovaryen proteolitik
enzimlerin aktivasyonu sonucu plasmin ve dier proteazlarn artna
neden olur. Plasmin ve muhtemel dier proteazlar kollagenaz
aktivitesini balatarak folikl duvarnda badokusu degradasyonuna
neden olurlar. Prostaglandinler(E ve F serisi) preovulatuar
folikler svda belirgin olarak artmtr.
134. Prostaglandin sentezinin inhibisyonunun luteinizasyon ve
oosit matrasyonunu etkilemeden folikl atlamasn nledii gsterilmitir.
Ancak prostaglandinlerin folikl rptrndeki esas rolleri kesin olarak
bilinmemektedir. Sonuta folikl yzeyinde oluan stigmann rptr ile
oosit ve antral sv expulse olarak folikl dna kar ve ovulasyon
tamamlanr. Hormonal olarak LH surge nasl tamamland
bilinmemektedir.LH seviyelerindeki d plasma strojenlerindeki d
sonucu estrdioln LH zerinde pozitif stimle edici aktivitesinin
azalmas veya progesteronun artan negatif feedback etkisi ile
olabilir. LH seviyelerindeki ani d GnRH pulse frekans veya steroid
seviyelerindeki deiikliklere bal GnRH reseptrlerinin
down-reglasyonu ile hipofizde LH ieriindeki azalmay da gsteriyor
olabilir. LH hipotalamik releasing hormon yapmn direkt olarak da
suprese ediyor olabilir. Btn bunlarn sonucu gonadotropin
seviyelerinde ani bir d olur.
135. Ovulasyon LH piki ile salanr. Ovulasyonun gerek gstergesi
gebelikdir. LH piki ile pre-ovulatuar folliklde I.mayoztamamlanr ve
birinci polar bady oluur.ART sikluslarnda mid siklusta pregnyl
(LH)yaplmasnn asl amac oosit matrasyonunu salamakdr
136. Ovulasyondan sonra foliklde granlosa hcrelerindeki
deiiklik ile luteinizasyon ve korpus luteum oluumu ortaya kar. Bu
endokrin reorganizasyon sonucu oluan gland (korpus luteum) siklusun
postovulatuar faznda overden salglanan seks steroidlerinin majr
kaynan oluturur.Folikl bazal membran kan damarlar ile penetre
olarak granulosa lutein hcrelerinin dolaan LDL den yararlanmas
salanr.LDL kolesterol korpus luteumdan progesteron yapm iin gerekli
substrat oluturur.LH lteinizasyonun hem balangc hemde devam iin
gereklidir.
137. Luteal fazda LH seviyelerinin nispeten dk olmasna ramen
LHnn luteotropik etkisini nasl srdrd tam belli deildir.Muhtemelen
korpus luteumun nispeten dk LH seviyelerine ramen korunmas luteal
dokularda Progesteron seviyeleri giderek ykselerek LH pikinden
yaklak bir hafta sonra en yksek seviyesine kar. Progesteron hem
lokal hemde santral olarak yeni folikler gelimeyi suprese eder.
Progesteron, strojen etkisini strojen reseptrlerinin deplesyonu ile
antagonize ettiinden, strojene bal folikler mekanizmalar da inhibe
olur.
138. Progesteron ve strojenin her ikisininde negatif feedback
etkileri ile dk seviyelerde kalan gonadotropin seviyeleride luteal
fazda yeni folikllerin geliiminin balamasn inhibe eder. Luteal
granlosa hcrelerinden salnan ve seviyesi ykselen inhibin FSH
seviyelerinin luteal dnemde en dk seviyeye inmesine yol aar.
139. 10-12 gnlk bir sre sonra korpus luteum LH reseptrlerini
kaybetmeye balar ve implanta olmu embriyonun sinsityotrofoblastik
hcrelerinden salnan hCG yoksa luteolizis (rezorbsiyon) balar.
Korpus luteumun dejenerasyonunun mekanizmas bilinmemektedir. Primat
menstrel siklusunda hibir kesin luteolitik faktr gsterilemese de
korpus luteumdan salglanan estradiol luteal hcrelerde morfolojik
bir regresyona neden olmaktadr.Erken luteal fazda dolaan estradiol
seviyelerinde prematr ykselme progesteron seviyelerinde ani de
neden olur.Luteolizde protaglandinlerin de rol olduu, overden
salnan protaglandin F2 nn luteolitik etkisi olduu dnlmektedir.
Ancak yinede bu prostanoidin spesifik etkisi kesin deildir.
140. ENDOMETRAL SKLUS Menstrel Periyod Proliferatif Faz
Sekretuar FazSiklus sresi ne olursa olsun sekretuar fazn 12-14 gn
arasnda ve sabit oluu dikkat ekicidir. Sonuta siklus sresini
etkileyen proliferasyon fazndaki deimelerdir.
141. MENSTREL SKLUSUN MENSTREL FAZI:Menstruasyon reproduktif
sistemin reperasyon ve reorganizasyonunun tekrarland, luteal
dnemden folikler dneme geiin olduu dnemdir.Mens balangcndan 2 gn
nce inhibin seviyelerinde azalma ve FSH seviyelerinde ykselme ile
gelecek siklus iin folikler recruitment balatlm olur. Korpus luteum
steroidleri ve inhibin seviyelerinde azalma ile GnRH - gonadotropin
sistemi yeniden aktive olur ve FSH ve LH yapmna balanr.Menstrel
siklusta uterusun rol pasif gibi grnse de , steroid hormonlar
etkisinde implantasyon ve oluan gebeliin devam iin endometriumdaki
olaylar nemlidir.
142. Endometrial stromann glandler yaplar nemlidir. Uterus
lmeninden stromann derinliklerine doru boluklar eklinde uzanan ve
endometrium yzeyindeki kolumnar epitel hcrelerine benzer sekretuar
hcrelerle deli endometrial glandlar steroid hormon etkisine yant
olarakglikojen,glikoproteinler,lipidler vemukopolisakkaritlerden
zengin besleyici bir mukus salglarlar.
143. Fonksiyonel olarak ise endometriumu menstrasyon ile
dklmeyen basal tabaka (lamina basalis ) ve lmene doru lokalize
fonksiyonel tabaka ( lamina fonksiyonalis ) olarak ikiye
ayrabiliriz. Devamll menstrel fazda bozulmu olan endometriumda
erken folikler fazdan itibaren proliferasyon balar. strojenik
etkiyle hem endometrium hemde myometrium kalnlar. Proliferatif fazn
sonunda endometrium 58 mm. kalnla ular. Endometriumdaki
hiperplazinin ounluu stromadaki mitotik aktivitenin artyla
olur
144. Progesteronla karlanmam strojen endometriumda hiperplaziye
neden olabilir. DUK en sk grleni anovulatuar DUK olup
fizyopatolojisi progesteronla karlanmam strojendir.strojen ve
progesteron reseptrleri zellikle ge proliferatif fazda olmak zere
hem endometrial glandlar hemde stroma ve myometriumda
mevcuttur.Periovulatuar dnemde uterusta belirgin bir deiiklik
yoktur. Periovulatuar dnemde reseptr says yksek kalmakla beraber
stromal hcrelerdeki bir miktar mitotik aktivitenin dnda fonksiyonel
endometriumun proliferasyon hz der. Periovulatuar periyodun sonuna
doru glandler hcrelerde sekretuar aktivite balar. Sekretuar fazn
ilk gnlerinden itibaren endometrial byme belirgin olarak yavalar ve
endometrium maksimum 8-10 mm. Kalnla ular.
145. Sekretuar faz boyunca strojen reseptrleri giderek azalrken
progesteron reseptrleri zellikle stromada olmak zere younlar.
Glandlar daha kvrml ve daha geni hale gelirken, gland hcreleri byr
ve belirgin nkleoluslu, dar mitokondrili yapya dnerler.
146. Implantasyona hazrlk iin
glikojen,glikoprotein,lipid,integrin
vefibronektin,mukopolisakkaritlerden zengin besleyici mukusu fazla
miktarlarda lmene salglarlar. ntegrin ve fibronektinlere tutunarak
sinsityotrofoblastlarn migrasyonunda folik asit reglatr rol
oynar.
147. Folik asit eksikliinde annede plesanta aderan anomaliler,
dekolman, preeklampsi-eklampsi, megaloblastik anemi oluabilir.
Fetusta ise nral tp defekti insidansnda art olur.
148. Nral tp defektin olgularnda maternal serum AFP dzeyleri
artmtr. Ancak amniotik svda asetil kolin esteraz ok daha spesifik
tan koydurucudur.Korpus luteum regresyonu ve dolamdaki estradiol ve
progesteron seviyelerinin dmesi ile endometrial hcreler giderek
daha fazla mukus salglarlar.Luteal dnemin 10. gnnden sonra
lenfositler endometriumu infiltre etmeye balar ve endometrial
stroma iindeki lokal granlositler (K hcreleri) proliferasyona
balar.Stroma progresif olarak gever ve demlenir bylece premenstrual
dnemde desidual reaksiyonun karakteristik zellikleri oluur.
149. Steroidlerdeki azalma progesteronun prostaglandin sentezi
zerindeki inhibitretkisini elimine eder ve lokal prostanoid
seviyeleri artar. Prostaglandinler vazokontriksiyon ve takip eden
myometrial hiperaktiviteyi balatr. Menstruasyonla endometriumun
fonksiyonel tabakasndaki spiral arterlerde spasm ve
vazokontriksiyon ortaya kar. Kapillere olan kan akm bozularak doku
istemisi ve nekroz olur. Frajil damarlarda rptr ile ekstravaze olmu
kan interstisiyel aralklarda birikir. Dokufragmantasyonu ile
fonksiyonel tabaka dklme balar.
150. Menstruasyon tipik bir progesteron ekilme kanamasdr.Mid
siklusta olan kanama strojen ekilme kanamasdr. Enjektabl
progestajenlerin kullanmndan sonra olan kanama progesteron krlma
kanamasdr.Anovulatuar DUK tipik bir strojen krlma kanamasdr.
151. Primordial follikllerden Graaf foliklleri gelierek
siklusun 14. gnnde ovulasyon meydana gelir. Corpus hemorajikum
oluur ve lekelenme tarznda kan sznts Mittelschmerze neden olabilir.
Folikldeki granloza hcreleri prolifere olur ve dolu luteal hcreler
ortaya kar.Menstrel kan ierikleri: 1. Kan ( %75 arteryel, %25 venz
) 2. Prostaglandinler 3. Endometriyal doku artklar 4. Fibrinolitik
maddeler
152. Mens 3-5 gn srer, 30-80 ml. kan kayb olur. nterval yaklak
21-35 gndr. Oligomenore35 gn interval Polimenore 21 gn interval
Menoraji 80 ml. kan, 5 gnden fazla sren MetrorajiDzensiz ara kanama
Hipomenore 30 ml. kanama HipermoreMenoraji ntermenstrel kanama :
Normal gibi grnen bir siklusta ara kanamalardr.
153. Servikal mukus strojen etkisinde incelir, sulanr ve bazik
bir hal alr. Ovulasyon zaman mukus en akkan ve ince halini alr. Bir
pens ile yada iki parmak arasnda servikal musus sktrlp alrsa
kopmadan 10cm uzayabilir. Buna spinnbarket testi denir. Servikal
mukus lama yaylarak kurutulup mikroskopta incelenirse erelti otu
manzarasna Fern like belirtisi denir. Progesteron servikal mukusu
kalnlatrr ve tka haline getirir.KOK ierdikleri progesterondan tr
PID kar koruyucudur.Gebelikde artan strojen etkisi ile serviks ve
vajen epitelinin krmz- mor renk almasna Chadwick iareti denir.
154. VAJNAL DEKLKLER:strojen etkisiyle epitel kornifiye hal
alr. Smearde sperfisial hcre hakimiyeti strojen etkisini, basal ve
para basal hcreler ise strojen etkisinin olmadn gsterir.
Progesteron etkisiyle kaln bir mukus salglanr, epitel prolifere
olur ve lkositler tarafndan infiltre edilir.PCOD olgular iyi
strojenlenen hiperandrojenik olgular olduundan CVS de intermediet
tip hcreler grlr.CVS de metaplazik hcreler smear tekniinin iyi
olduunu gsterir ve smear de metaplazik hcreler fizyolojiktir.
155. Laktasyon olumaz, strojen pubertede telartan sorumludur.
strojen etkisinde memede duktus proliferasyonu olur. Progesteron
etkisinde memede alveolar geliim olur. Prolaktin st sentezini
salar. Oksitosin memede miyoepitel hcrelerini uyararak st salnmn
salar.
157. Progesteron termojeniktir. Ovulasyonda bifaz vcut ss
saptanr. Ovulasyonun kesin gstergesi gebelikdir. Ancak IVF
olgularnda ve tayc annede bu sylenemez. Gonadotropin sekresyonu
zerine steroidlerin etkisi ise: Dk strojen seviyeleri FSH ve LH
sentez ve depolanmasn artrrken, FSH sekresyonunu inhibe etmektedir.
Dk strojen seviyelerinin LH sekresyonu zerine etkisi yoktur. Yksek
strojen seviyeleri midsiklusta LH surgen balatrken, yksek sabit
strojen dzeylerinde artm LH sekresyonu devam etmektedir.
Progesteronun dk dzeyleri pititer dzeyde GnRHe LH yantn artrrken,
midsiklustaki FSH ykselmesinden de sorumludur. Progesteron yksek
dzeylerde pititer gonadotropin sekresyonunu inhibe etmekte; ayrca
GnRHe pititer yant da antagonize etmektedir.
158. D5 yolu folikler fazda D4 yolu ise luteal fazda
gerekleirLHp450scc* Hz kstlayc basamak(D5)p450c17 3 -OH steroid
dehidrogenazp450c17 p450c173 -OH steroid dehidrogenaz p450c17( Over
kaynakl androjeni yanstr) p450 aromatazFSH17 -OH Steroid
dehidrogenaz17 -OH Steroid dehidrogenazp450 aromataz
159. HORMON BOSENTEZ, METABOLZMALARI ve ETK MEKANZMALARIBtn
steroid hormonlar ayn kimyasal yapya sahip olup, kk kimyasal
farkllklar hormonun biokimyasal aktivitesinde ok nemli farkllklara
sebep olur. Temel bileik tm hormonlardadir. Seks steroidleri
ierdikleri karbon atomu saysna gre 3 ana gruba ayrlr. Kortikoidler
ve progestinler 21 karbonlu olup temel yap dr. Androjenler 19
karbonlu olup temel yap strojenler ise 18 karbonlu olup temel
yapdr.Steroidiogenezde temel molekl kolesteroldr. Plasenta dnda tm
steroid reten organlar asetattan (2 karbonlu) kolesterol
sentezler.
160. Dokulardaki kolesterol sentezi ihtiyac karlayamad iin bu
steroid prekrsrnn temel kayna kandr. Kandaki kolesterol over
hcrelerineya biosentez yoluna sokulur ya da esterifiye edilerek
sonra kullanlmak alnarakzere depolanr.
161. Nonpolar yalar kan plazmas gibi polar bir zcde tayan byk
molekllere lipoprotein denilir ve 5 grup
tanmlanmtr.1.ilomikronlar2.VLDL3.IDL4 LDL-Kolesteroln plasmada ki
en nemli taycsdr.5.HDL-Yksek seviyeleri aterosklerozisle ters
orantldr.Lipoproteinlerin hcre yzeyinde balandklar proteinlere
apoprotein denilir ki LDLnin temel yzey proteini, HDLnin ki ise
.
162. Bu srede yer alan tm enzimler enzim sisteminin yeleridir.
Steroid reten tm endokrin organlarda bu yol kullanlr. Over, her 3
seks steroidini de retir ancakve yokluu nedeniyle adrenal bezden
farkldr, bu nedenle de glukokortikoidler ve mineralokortikoidler
normal over dokusunda retilemez.Kolesteroln pregnenolona dnm
mitokondride gerekleir veHcre dzeyinde steroid hormonlar granlsz
endoplasmik retikulumda sentezlenir.
163. D5 yolu folikler fazda D4 yolu ise luteal fazda gerekleir.
Ovulasyonncesi foliklde granloza hcre vasklarizasyonu az olduu iin
LDLdenprogesteron sentezlenmez. Yalnzca androstenediondan
stron;testesterondan ise stradiol sentezlenir. Ovulasyonu takiben
granlozahcrelerinde hem vasklarizasyon hem de lteinizasyon artm
olduu iinprogesteron sentezi balar.
164. LDL ile plazmada tananan kolesterol teka interna
hcrelerine alnr veburadasentezlenir. Bu ikibileik granulosa
hcrelerine geerek burada da FSHnn tetiklediiaromatizasyonladntrrlr.
ki farkl hcrenin ikifarkl gonadotropin tarafndan kontrol edilmesine
iki hcre ikigonadotropin teorisi denir.
165. STERODLERN TAINMASI stradiol ve testesteron byk bir ksm
bir -globlin olan SHBG (sex hormon balayc globulin) ile kanda tanr.
%10-40 geveke albmine baldr, %1lik ksm ise serbesttir.
Hipertiroidism, gebelik ve strojen uygulanm SHBG seviyelerini
arttrken, kortikoidler, androjenler, progestagenler ve byme hormonu
SHBG seviyelerini azaltr. Kilo alm da SHBG seviyelerini azaltr.te
yandan inslin resistans ve hiperinslinemi ya ve kilodan bamsz
olarak SHBG seviyelerini azaltr.Kortisol, progesteron,
deoksikortikosteron ve kortikosteron ise kanda ile tanr. Seks
steroidlerinin biolojik etkisi serbest formlarn miktar ile dorudan
ilgilidir.
166. STROJEN METABOLZMASI Prekrsr androjenlerdir.nsan overi
tarafndan retilen major strojen stradioldr.striol(E3), stron(E1) ve
ostradiol(E2)n periferik metaboliti olup overde sentezlenmez.
striol oluumu bir tr detoksifikasyondur. Biosentezi androjenlerden
ve periferde androstenedionun aromatizasyonu ile olmaktadr: Teka
interna hcreleri (LH etkisiyle) kolesterol androstenediona dntrr.
Androstenedionun bir ksm stradiole dnr, bir ksm da granloza
hcrelerine geer. Granloza hcrelerinde (FSH etkisiyle) stradiol
retilir. Bu stradiol folikler svya geer (olgun granloza hcrelerinde
LH reseptrleri FSH etkisiyle belirir).
167. Reprodktif dnemde en fazla retilen strojen stradioldr.
striol ile denge halindedir. stradiol ve striol metabolize olarak
strona dnmektedir.stradioln %2si serbest, %60 albmine, %38I SHBGe
baldr. strojenlerin tamama yakn over kkenlidir. te yandan deri ve
adipoz hcrelerdeki serbest androjenler periferik olarak serbest
strojenlere dntrlr. Abdominal obezite daha ok androjen ierir ve
postmenopozal kadnlarda kanama oluturacak kadar yeterli strojen
buradaki konversiyondan oluabilir. Gebe olmayan bir kadnda stradiol
oluum hz 100-300 gr/gndr. Kadndaki strojenin
toplam=stradiol+stron+periferik konversiyondur.
168. stradiol-stron iki ynl evriminin devaml olduu dokulardan
en nde geleni endometriumdur. Estradiol zellikle hipotalamusda
fazla miktarda bulunan stradiol 2-hidroksilaz enzimi ile bir
katekolestrojen olan 2-OH stradiole dntrlr.
169. PROGESTERON METABOLZMASI Gebe olmayan kadnlarda
steroidlerin progesterona periferik dnm gzlenmez. Adrenal bez ve
overde retilir. Preovulator fazda salnm gnde 1mg iken luteal fazda
20-30mg/gne kadar ykselir. Metabolizmas, pregnanediole evrimi ya da
17-OH progesteron zerinden pregnanetriole dnm yolu ile olmaktadr.
Karacierde glukuronid asid ile konjuge olup suda eriyebilen hale
gelen bu metabolitleri idrarda saptamak mmkndr. zellikle
adrenogenital sendromda 17-OH progesteron birikmesi sonucu
pregnanetriolin idrarda atlm artar. Pregnanediol glukuronid
ovulasyona kadar idrarda 1mg/gnden azdr ancak ovulasyondan sonra
pregnanediol atlm artar (3-6mg/gn).
170. Progesteron idrarda pregnandiol olarak atlr.
Progesteron17-OH progesteron PrenanediolPregnanetriol (*) *
Pregnantriol 17-OH progesteronun temel metaboliti olup konjenital
adrenal hiperplazi (adrenogenital sendromda) olgularda tanda
kullanlr. Ancak 17-OH progesteronun lm pregnanetriolden daha
gvenilirdir. Ovulasyondan sonra 200ng/dlye kadar ykselir. Adrenal
hiperplazide deerler 10-400 kat artar.
171. Dehidroepiandrosterone (DHA) ve androstenedionun yarya
yakn adrenal bezden salnr. Androstenedionun dier yars overden
sentezlenirken DHAnun geri kalan ksm over ve periferik dokularca
sentezlenir. te yandan dehidroepiandrosteron slfat (DHEAS)n tamamna
yakn adrenal bezden salglanr. Testesteronun yars androstenedionun
periferik dokulardaki dnm ile olurken kalan ksm yar yarya over ve
adrenal kaynakldr. Hedef dokularda 5 redktaz yolu ile testesteronun
metaboliti olarak sentezlenen dihidrotestesteron (DHT) ise oldukca
yksek androjenik aktiviteye sahiptir.
173. REME FZYOLOJS Hipotalamus Beyin tabannda yerleik kk bir
nral yapdr. Hipofize dorudan balantl olup birok hipofiz salgsnn
kaynan oluturmaktadr. Hipotalamusun asl salg rnleri hipofizer
serbestletirici faktrler dir: Gonadotropin serbestletirici
h.(GnRH)FSH ve LH sekresyonunu kontrol eder. Kortikotropin
serbestletirici h.(CRF)ACTH salgsn kontrol eder. Byme hormonu
serbestletirici h(GHRH) Byme hormonu salgsn kontrol eder.
Somatostatin (Byme h.inhibe edici h)Byme hormonunu inhibe eder.
Tirotropin serbestletirici h (TRH) TSH salgsn kontrol eder.
Prolaktin salnmn salar
174. Gebelikte ACTH artna neden olur. Prolaktin inhibe edici
faktr (Dopamin) Prolaktin ve byme hormonu inhibisyonu Gonadotropin
serbestletirici hormonu (GnRH) reten hcreler olfaktor blgesinden
kaynaklarn alrlar. GnRH, hem folikl stimulan hormon (FSH) hem de
lteinizan hormon (LH) sekresyonunu stimle
175. Ayn anda iki hormonun (FSH ve LH) sekresyonunu dzenleyen
tek serbestletirici hormon GnRHdr.Menstrel siklus reglasyonunda yer
alan gonadotropinlerin siklus dnemlerinde farkl oranlarda olmas
(yani biri derken dierinin sabit kalmas vb.) gonadal steroidlerin
(strojen ve progesteron) hipofizdeki gonadotropin serbestletirici
hcreler zerindeki modifiye etkileri nedeniyledir.. Puberteden nce
gonadlar ve sekonder seksel dokular uygun hormon uyarlarna yant
verme kapasitesindedirler. Doumda over hCG stimulasyonuna maruz
kalmas nedeniyle tersiyer folikller ierebilir.
176. Puberte yaklatka GnRH uyarsna FSH yant olur ve gonadal
steroidler (strojen ve progesteron) arttka LH sekresyonu da olumaya
balar. Hipotalamus, salglad serbestletirici hormonlarn son rnleri
veya bizzat kendileri tarafndan kontrol edilir ki hedef organ
hormonlarnn (androjen ve strojenler) hipotalamus zerindeki etkileri
uzun feed-back ark ile, hipofiz hormonlarnn hipotalamus zerindeki
etkileri ise ksa feed back ark ile denetlenir. Ayrca bizzat
hipotalamus hormonlar direkt hipotalamusa supresor etki gsterir ki
bu da ultra ksa feed-back ark kontrolu salar.
177. GnRHn sekresyon paterni gonadoropinlerin salnm etkiler Sk
pulslar veya srekli GnRH uygulanm gonadotropinlerin sekresyonunu
azaltr (down-reglasyon!). Az sklktaki pulslar (3 saatte bir) LH
seviyelerini etkilemezken FSHy arttrr. Byk amplitdl pulslar ise LH
sekresyonunu artrr.
178. GnRH ANALOGLARI 1- GnRH Agonistleri GnRHn etki sresini
arttrmak amacyla agonist zellik gsteren analoglar sentezlenmitir.
Bylece hipofizer ykc enzimlere kar daha az duyarl ve yarlanma mr
uzam bileikler gelitirilmitir. te yandan bu bileikler GnRH
reseptrlerine daha yksek afiniteleri vardr. zgn GnRH moleklnn
aminoasit dizilimindeki deiikler (6.veya10.pozisyon) agonist
zellikli analog oluumuna neden olur.
179. GnRH agonisti uygulamas, ncelikle hipofizer
gonadotropinleri stimle eder; bylece FSH ve LH sekresyonu ve
beklenen gonadal yant oluur; ancak bir agonistin uygun olmayan
ekilde (non-pulsatil) ya da fizyolojik olmayan dozlarda srekli veya
tekrarlayc olarak uygulanmas, hipofiz-gonad eksenini inhibe eder
(down-reglasyon) ve neticede dnml medikal ooferektomi gerekleir.
Analoglarn inhibitr etkileri tamamen reversibldir. GnRH agonistleri
klinik kullanm avantajlarna sahip, etkili teraptik ajanlardr. Oral
kullanlmazlar. Bu nedenle de parenteral, nazal sprey ya da vajinal
pesserler araclyla kullanlrlar.
