Josef Stalin Söylence Ve Gerçek

7/31/2019 Josef Stalin Sylence Ve Gerek

1/125

Stalin: Sylence ve GerekWilliam B. Bland

(Komnist LigaBritanya- Haftasonu

Okulunda Verilen Konferans)1977Giris

Bildiginiz gibi Komnist Liga, Sovyetler Birligitarihinin tmn kapsayan bir dizi raporyayimlama sreci iindedir ve bu raporlar,Sovyet Komnist Partisinin Genel Sekreterimakamini elinde tuttugu uzun dnem boyunca


2/125

Stalinin oynadigi rol tam olarak aikligakavusturacaktir.Ne var ki, yoldaslar Stalinin rolne iliskin bu

konferansin verilmesini istediler. Bununlabirlikte, bunun, ancak arastirma programinin bublmnn bitirilmesine kadar geerliolabilecek egreti ve geici bir analiz olacaginitakdir edersiniz.Baslarken, Komnist Liganin Stalinin

roln birinci derecede nemli bir sorun olarakgrmedigini sylemeliyim.


3/125

Stalinin Sovyetler Birligi Komnist Partisinin(=SBKP) Genel Sekreteri oldugu dnem iinde

1922den ldg 1953e kadar- hem SBKPiinde hem de (1943de dagitilmasina kadar)Komnist Enternasyonal iinde bazi suderekesinde hatali politikalar izlendigine sphe

yoktur. Bu politikalarin yanlisligini kabuletmemiz, onlardan gerekendersleri ikarmamizve bu dersleri Britanyada sosyalist devriminzaferi programiyla kaynastirmamiz, yasamsal

nem tasimaktadir.


4/125

Fakat, belirli bir bireyin -bu Stalininki gibi sonderece nemli bir rol olsa bile- SBKPnin

dogru ya da hatali- politikalarindaki rol, bizcebirinci derecede nemli bir sorun degildir.Gene de, kendilerini Marksizm-Leninizme

sadik sayanlar ve revizyonist egilimlere karsiikanlar arasinda bile ylesine byk birkafakarisikligi var ki, yoldaslarin, arastirmamizbunu olanakli kildigi lde Stalininrolnnkabataslak bir iziminin sunulmasini

istemeleri anlasilabilir birseydir.


5/125

Kanasusamis Diktatr SylencesiJozef Stalinin adinin dnyadaki insanlarinbyk ogunluguna kibirli, paranoyak,

kanasusamis diktatr imgesini agristirdiginisylemek, sanirim haksizlik olmayacaktir.Ingiltere tarihinde buna en yakin tarihsel figr,belki de III. Richarddir. Okullarda okutulan

tarih kitaplarindan ve Sekspirin anlattiklarindangrendigimize gre, III. Richard kkprensleri kulelerde ldren kambur bir canavarvb. idi.


6/125

Bu imgenin kaynaklandigi dneme iliskinbelgelerin hemen hemen tmnn Henry

Tudorun Richardi devirmesini ve yeni birhanedan kurmasini izleyen yillara ait oldugunubazi tarihiler daha son birka yilda farkettiler.Bu tarihiler Tudorlarin, iktidari ele

geirmelerini bir zorbadan kurtulma olaraksunmakta ikarlari oldugunu ve son zamanlarakadar hakiki tarih olarak kabul edileninaslinda siyasal propagandadan baska bir sey

olmadigini, III. Richardin kendisine atfedilensulari isledigini ve onun diger krallardan daha


7/125

kt ve sakat oldugunu gsteren hibir kanitbulunmadigini kabul ettiler.Demek ki, eger Stalinin roln objektif bir

tarzda degerlendireceksek, genel olarak kabulgren tablonun dayandigi kanitlari ok dikkatlibir biimde gzden geirmeli ve bu tablonunhakikate uygun olup olmadigina, kismen ya datamamen siyasal propagandaya dayali birsylence olup olmadigina ondan sonra kararvermeliyiz.Bu baglamda, bu imgeyi ayakta tutmus ve

tutmakta olan gelerin hepsinin deburjuva


8/125

tarihileri, sosyalizme barisi parlamenteryoldan geisi savunan revizyonist Komnist

Partilerinin liderleri, tek lkede sosyalizmininsasi olanagini reddeden Trotskistler- Stalinindayandigi siyasal ilkelere karsi oldugunuunutmamaliyiz.Bilimsel sosyalistler, Marksist-Leninistler

olarak bizim, eger gerekten islenmisse,herhangi bir bireyin sularinin stn rtmekteen kk bir ikarimiz olmadigi tartisma

gtrmez.


9/125

Ama, eger sosyalizmin insasini olanaklikilacak dogru, bilimsel bir programa sahip bir

Marksist-Leninist parti kurmak istiyorsak,sosyalist bir toplumun insa edilmis ve simdiyikilmis oldugu Sovyetler Birliginde gerekteneler olmus oldugunu bilmek ve

anlamak zorundayiz. Byle bir program,ancak hakikati esas alarak olusturulabilir.Sovyetler Birliginin tarihine iliskin tm olgulari

bilemeyecegimiz aiktir. Fakat, bazi olgulari

biliyoruz ve genel olarak kabul gren Stalintablosu bu bilinen olgulara uymadigi takdirde,


10/125

bu tabloyu reddetmekzorunda kalacagimizaiktir.Hemen gze arpan bir mantiksal elismeyle

karsi karsiyayiz.Stalinin, en azindan yzbinlerce drst

sosyalist-zihniyetli yurttasin ldrlmesi vehapsedilmesinden sorumlu oldugu ilerisrlmektedir; eger bu sav dogruysa, lkedebir yesi, dostu ya da komsusu Stalinin keyfizorbaliginin kurbani olmayan tek bir aileninbile bulunmamasi gerekir.


11/125

Ne var ki, Sovyet emeki halkinin genelkitlesinin Stalinin lmn derin ve iten bir

zntyle karsiladigi da bir gerektir. yle ki,ardillari ancak lmnden yil sonra onunszde sularina karsi, saldiriya geebildiler.Onu bile, ancak metni Sovyetler Birliginde

bugne kadar henz yayimlanmamis bir gizlikonusma biiminde yapabildiler.

Kisiye Tapnma


12/125

SBKPnin, Stalinin lmnden yil sonra1956da toplanan 20. Kongresinde Ona kamu

nnde yapilan tek elestiri, kisiye tapinmadadile getirilen elestiridir.Yasadigi dnemde, Stalinin evresinde bir

kisiye tapinmanin insaedilmis oldugu dogrudur ve Marksist-Leninistlerbylesi bir tapinmanin ilkesel olarak yanlisoldugunu syleyenlerin basinda gelirler.Krusov bylesi bir kisiye tapinmanin insa

edilmesini, Stalinin szde kibirliligiyleaiklamaktadir.


13/125

Ancak baskalari tarafindan vldklerindemutlu olan kibirli kisiler, ok dar kafali kisilerdir.

Stalinin bir devrimci olarak yasami, digerzellikleri bir yana, onun asla darkafali olmadigini gsteren kanitlarla doluptastigina gre, burada gene bir mantiksal

elismeyle karsi karsiyayiz.Peki, kendi evresinde insa edilen kisiye

tapinma karsisinda Stalinin kendisinin aikadile getirdigi tutumu neydi? O, bunu yeniden ve

yeniden mahkm etti, lanetledi ve alaya aldi.Stalinin tapinmaya karsi iktigi ok sayidaki


14/125

yazi ve konusmalari arasinda yer alan birmektuptan bir alinti sunuyorum. Bu mektup,

Subat 1938de, kendisineStalininocukluguna Iliskin ykleradli kitabintaslagini gnderen ocuk Yayimevine hitabenyazilmisti:Ben Stalinin ocukluguna Iliskin yklerin

yayimlanmasina siddetle itiraz ediyorum. Bukitap ok sayida maddi arpitmalar, yalanlar,abartmalar ve hak edilmemis vglerle dolu.

Yazar, peri masallarina merakli olanlartarafindan yanlis ynlendirilmis... Ama, asil


15/125

nemli olan bu degil. Asil nemli olan, bukitabin Sovyet halkina (ve genel olarak halka)

liderlerin ve yanilmaz kahramanlarinkisiliklerine tapinma egilimini asilamasidir. Bu,tehlikeli ve zararlidir. Kahramanlar ve gruhteorisi Bolseviklere degil, Sosyalist-

Devrimcilere zgdr... Size bu kitabi peatmanizi tavsiye ederim.Aslinda revizyonistler de, Stalinin kamunnde kisiye tapinmaya sistemli bir biimde

karsi iktigini kabul etmek zorunda kalmislardir.Onlar, tapinmanin buna ragmen srmesini,


16/125

Stalinin szde ikiyzllgne baglamakta veonun tapinmayi el altindan tesvik ettigini ileri

srmektedirler.Peki ama, Stalinin mide bulandirici bir biimde

yceltilmesi kimlerden kaynaklaniyordu?Tapinmanin kurucusu, 1937deki aikyargilamasinda ihanetini itiraf eden KarlRadek idi. Tapinmanin en atesli ve tumturaklisavunucularindan biri de, 1956da tapinmayilanetlemede bas rol oynamakla

grevlendirilen Nikita Krusovdu. Tabii,tapinmanin bir tr moda haline gelmesinden


17/125

sonra bir ok drst komnist te bu akima ayakuydurdu; fakat, rnegin Viyaeslav Molotovun

konusmalarinda Krusovun, Stalininsagliginda yaptigi konusmalarda tipik olanintersine, Staline asiri vgler grlmez.Bu baglamda, Stalinin Lion Feuchtwangere

yaptigi, kisiye tapinmanin, ilerdekendisinin sayginligini lekelemek iinyikicilartarafindan kasitli olarak tesvik edildigi yolundakizekice gzlemi son derece ilgintir. Yasanmis

olan tam da budur. Ve eger Stalin bu durumunfarkinda idiyse, o zaman onun kamu nnde


18/125

kisiye tapinmaya karsi ikisininbtnyleitenlikli oldugu disindaki bir alternatif aiklama

hemen hemen olanaksiz hale gelir.Dolayisiyla olgular, Stalinin tapinmaya karsi

ikisinda btnyle itenlikli oldugu, ancakonun srdrlmesini engelleyemedigi vargisinidayatmaktadir!Ama, eger bu kainilmaz vargi dogru ise, buvargidan pek ok insan itenlikle yleolduguna inansa da- diktatr Stalintablosunun btnyle bir sylence oldugumantiksal sonucu ikar. Bundan, Stalin ile


19/125

siyasal olarak onu destekleyenlerin uzun birdnem boyunca SBKPnin ynetici

organlarinda azinlikta ve onun siyasalmuhaliflerinin iseogunlukta olduklari mantiksalsonucu ikar. Bundan, kisiye tapinmaninStalinin evresinde, onun muhalefetine

ragmen, gerek durumu gzlerden saklamak,Stalinin devrimci prestijini, bir yandan onunkarsi ikmis olabilecegi politikalari mesrugstermek, bir yandan da ilerde onun

sayginligini lekelemek iin insa edildigimantiksal sonucu ikar.


20/125

Kremlin Tutsa

Stalini, SBKP liderligi iindeki gizli revizyonist

ogunlugun tutsagi olarak resmeden bualisilmamis tabloyu ele alirken su noktanin

akilda tutulmasi gerekir: Marksist-Leninistlerin,isi sinifinin genelkurmayi olan Marksist-Leninist Partinin -bir zelliginin de ogunlukkararlarinin hem azinlik ve (Genel Sekreter deiinde olmak zere) hem de tekil yeler iinbaglayici nitelik tasimasi oldugu demokratikmerkezselcilik rgtsel kurali araciligiyla


21/125

olusturulan- bir politika birligine dayanmasininzorunlu oldugu ilkesine simsiki bagli olduklari

animsanmalidir.Kuskusuz, bir Marksist-Leninist, ancak

Parti esas olarak Marksizm-Leninizmi ve isisinifinin ikarlarini temel almaya devam ettigisrece kendisini demokratik merkezselcilikilkelerine bagli sayar. Bu baglamda, SBKPninStalinin sagliginda, Onun lmnden sonraaldigi simdi Sovyetler Birliginde kapitalist

ekonomik sistemin restorasyonuna yol amisolan -trden nlemler almamis olmasi


22/125

anlamlidir. SBKPnin, Stalininsagliginda siyasal bakimdan yanlis ve yeni bir

devlet kapitalistleri sinifinindogmasinin temellerini atan kararlar da aldigidogrudur. Ama bu kararlar, onun lmndensonra alinan kararlardan nitelik olarak farkliydi;

bu kararlar bir Marksist-Leninistin kosulsuzolarak, Artik SBKP Marksist-Leninist bir partidegil, revizyonist bir parti oldugu iin bu durumbeni demokratik merkezselciligi tanimamak ve

kamu nnde bu partinin politikalarini mahkmetmek zorunda birakiyor demesine yol aacaknitelikte degildi.


23/125

SBKP MerkezKomitesi Politbrosunun bilesimine bakacak

olursak 1934ten sonraki dnemin geneliitibariyle, onun yelerinin ogunlugunun dahasonra revizyonist olduklarinin aiga iktiginigrrz. Tabii, bu kisilerin o dnemde Stalinin

gerek baglasiklari olduklari, ancak onunlmnden sonra onun siyasal karsitlari halinegeldikleri de sylenebilir. Ama onlarinStaline, oktandir siyasal bakimdan muhalif

olmus olduklarini, ama bunu kamu nndesylemeyi uygun grmediklerini kendianlatimlarindan biliyoruz.


24/125

Stalinin uzun bir sre boyunca gizli-revizyonist ogunlugun tutsagi oldugu

yolundaki grsn en arpici kanitini, Ocak1934te toplanan SBKP 17. Kongresininolgulari sunmaktadir. Grnste bu kongrede,Genel Sekreterin evresinde tam bir oybirligi

vardi. Daha nceki kongrelerin hibirinde bukadar ok sayida konusmaci dehasindantr Stalini vmemisti. Aik muhalefetgruplari hatalarini kabul etmis, hiziplerini

dagitmaya sz vermis ve Stalini lsz birvg yagmuruna tutanlara katilmislardi. Ama,Kongrede, 100den fazla yesi olan yeni


25/125

Merkez Komitesi iin seimler yapildiginda,adaylar arasinda en az oyu alan Stalin oldu.SBKPnin, 1956dan degil, 1934 gibi erken bir

tarihten itibaren (o siralar gizli) revizyonistlerinegemenligi altinda bulundugu hipotezinidogrulamak iin yeterli kanit bulundugu aiktir.Isin aslina bakilirsa, ancak bu hipotez

Sovyetler Birliginde yasanan olaylarin mantiklibir aiklamasini sunmaktadir.

Asiri cret Farkliliklari


26/125

rnegin, Lenin ve Stalin kamu nndekitutumlarini her zaman, sosyalizm kosullarinda

isilere yapilan demelerin isin nicelik veniteligine gre belirlenmesi, ancak cretfarkliliklarinin kesinlikle sinirlanmasi ilkesinedayandirmislardi. 1930lara kadar bu ilkeye

sikica uyulmustu.Bu tutumu degistirme kampanyasi, bazi

fabrika yneticileri ve sendika grevlilerinin birdizi sektrde tm isiler iincret

esitligine gidilmesi uygulamasina gitmeleriyle


27/125

baslatildi. Stalin Haziran 1931de cretlerinesitlenmesini hakli olarak mahkm etti.1934ten itibaren, SBKPnin ynetici

organlarindaki revizyonist ogunluk bundanyola ikarak, yani Stalinin cretlerinesitlenmesini kinamasina ikiyzl bir tarzda

gndermede bulunarak, giderek daha fazlabyyen bir cret farklilasmasi sreci baslatti.Sonunda yksek bir devlet grevlisi bir isininkazandiginin 40 katindan fazlasini kazanir oldu;

sofrnn srdg ve hafta sonundaailesini daasina gtrmek iin kullandigi


28/125

arabasi edimsel olarak onun zel mlk halinegeldi. Bir fabrika yneticisi, aylik ve primleriyle

birlikte, fabrikasinda alisan isinin cretinin 30katina kadar para kazanir oldu. Ve daha nceoldugu gibi, Parti yeligi onuru nedeniyle malbakimdan cezalandirilmak yerine SBKP yeleri

ortalamanin zerinde personelinalismasindan tr kuyruga girmenin gerekliolmadigi ve kamuya aik magazalardabulunmayan rnlerin bulundugu zel

magazalardan yararlanma gibi- her trlayricaliga sahip oldular.


29/125

Bu asiri farkliliklar, toplumsal sisteminsosyalist niteligini ortadan kaldirmadi. Fakat

onlar, yksek ayricaliklara sahip bir emekihalk katmaninin Stalinin lmnden sonrarevizyonizmi ve kapitalist ilkeleri heveslebenimseyen bir katmanin- olusmasinin ve

sonunda yeni bir devlet kapitalistleri smrcsinifinin ortaya ikmasinin temellerini atti.Eger Stalin, asiri cret farkliliklari konusunda

fikrini degistirmis olsaydi, Onun bunu dile

getirmesi beklenirdi. Ancak ben, Stalinin bylebir aiklama yaptigina iliskin hibir kayda


30/125

rastlamadim. te yandan, bu politikaya karsimuhalefetini srdrmesi ve ogunlugun

kararinin kendisini de baglamasi halinde, onunkamu nnde bir aiklama yapmamasi vemuhalefetini Parti organlari iinde dilegetirmekle yetinmesi nesnelerin dogasi

geregiydi.Bylelikle, kisiye tapinmanin, Partinin

demokratik merkezselciligiyle yanyanabulunmasi, Stalinin son derece byk cret

farkliliklari politikasini destekledigi, hattakendisinin cretlerde esitlikilige karsi iktigi


31/125

gznne alindiginda, Onun bu politikaninmimari oldugunun ima edilmesini olanakli kildi.

Komnist Enternasyonal Iindeki DurumHipotezimize Komnist Enternasyonal

baglaminda gz atalim.izilen tipik Komintern tablosu bu rgtn,

Stalinin denetiminde bir alet oldugu ve onunpolitikalarinin asagi bes yukari Stalinin

kavrayisina bagli olarak saga sola yalpaladigibiimindedir.


32/125

Fakat bu tablo, bilinen olgularlauyusmamaktadir.rnegin, Komnist Enternasyonalin 1922de

toplanan 4. Kongresi sirasinda, Leninin sagligidaha o zaman o kadar ktyd ki,kongrede esas rol Trotski oynamisti.

Komnist Enternasyonale, -Komnist Partiden,sosyal-demokrat partiden ve kitleselsendikalardan alinacak bakanlardan olusacakve daha sonra isileri silahlandiracak,

sermayenin iktidarini yikacak, retim aralarizerinde isilerin denetimini kuracak ve


33/125

kapitalist devleti bir isi devletinednstrecek- szde isi hkmetleri kurmak

iin alisma revizyonist izgisini, iste bu kongredayatmisti.Stalinin mdahalesi ilk kez Komnist

Enternasyonalin 1924te toplanan 5.

Kongresinde oldu; bir nceki Kongrenin sosyalizme parlamenter yoldangeis yanilsamasini besleyen- revizyonistizgisinin reddi ve kapitalist devletin devrimci

yoldan yikilmasi iin isilerin seferber edilmesidogrultusunda alisma biimindeki dogru


34/125

Marksist-Leninist izginin kabul, esas olarakStalinin inisiyatifiyle gereklestirildi.Bunu izleyen drt yillik srede Stalinin

Kominternin alismalarinda ndegelen bir roloynadigi kuskusuzdur; Onun bu dneme iliskinYapitlari Kominternin gndemine iliskin ok

sayida konusma iermektedir. Fakat,Kominternin 1928de toplanan 6. Kongresi, birdizi nemli sorunda Stalinin siddetle karsiiktigi bir izgi benimsedi; daha sonraki birka

yil boyunca Komnist Enternasyonal,uluslararasi harekete -zellikle Komnist


35/125

Enternasyonalin Almanya Komnist Partisinedayattigi izginin, bymekte olan fasizm

tehlikesine karsi birlesik bir cephe insa etmekilit grevini edimsel olarak baltaladigi Almanyabasta gelmek zere- giderek daha fazla zararveren ve zaman iinde daha da derinlesen

solcu bir rotaya girdi. Fakat, 1928den sonraartik, Stalinin Komintern gndemine iliskinkonusmalarina rastlanmaz; Stalin, Kominterninynetici organi olan Siyasal Sekretaryaya

seilmemisti. Komnist Enternasyonalindenetimi, basiniDmitri Manuilski ile Georgi


36/125

Dimitrovun ektigi birgizlirevizyonistler grubunun eline gemisti.Bir baska deyisle, Komintern, Stalinin bu

rgtteki edimsel etkisininortadan kaldirilmasindan sonra KomnistPartilerine 1929-34 dneminin solcu

taktiklerini; yani, Komnistlerin, ayri ve kkkizil sendikalar kurmak zere kitleselsendikalardan ayrilmasi gerektigi, burjuvademokrasisi ile fasizm arasinda esasa iliskin

hibir fark olmadigi, Almanyada isi sinifininbas dsmaninin fasizm degil de sosyal-


37/125

demokrasi oldugu trnden -Almanyadafasizmin zaferinde nemli bir rol oynayan-

taktikleri dayatti.Ve Komnist Enternasyonalin 1935de

revizyonistlerin nderliginde toplanan 7.Kongresi, 1922de Trotskinin inisiyatifiyle kabul

edilen sag revizyonizme, yani parlamenterdemokrasi yoluyla, szde seimle isbasinagelecek ve sermayenin iktidari iinde devrimcigedikler aabilecek, retim zerinde isi

denetimi kurabilecek ve kapitalist devleti bir isi


38/125

devletine dnstrebilecek olan Halk Cephesihkmetlerinin kurulmasi izgisine geri dnd.Tabii, 1935e gelindiginde Stalinin Marksist-

Leninist ilkelerden koptugu ileri srlebilir.Ama, Staline bu izgiyi kamu nndeonaylatmak, Komnist Enternasyonalin 7. (ve

son) Kongresinin revizyonist izgisininsavunucularina sadece yarar saglardi. Bylesibir onamanin asla gereklesmemis olmasi,Stalinin bu izgiye kisisel muhalefetinin gl

bir dolayli kanitini olusturur.


39/125

SBKP Iindeki Aik MuhalefetSimdi Sovyetler Birliginin kendisine

dnebiliriz.Hem Lenin hem de Stalin, isi sinifinin siyasal

iktidarini kurmasindan ve sosyalist bir toplumun

insasina girismesinden sonra sinif savasimininsreceginin her zaman altini izdiler.Revizyonistler Stalini, bir yandan bunun byleoldugunu ileri srmek, bir yandan da kapitalistsinifin ortadan kaldirilmis oldugunu sylemeksuretiyle kendi kendisiyle elistigini belirterekelestirmeye bayilirlar.


40/125

Evet, bellibasli retim aralaritoplumsallastirildiginda kapitalist sinif, emeki

halki smren retim aralari sahibi sinifortadan kaldirilmis olacaktir. Ancak, bu eskisinifin mensuplari, ogunlukla varolmayadevam ederler; parasal biriktirimleri

tkendiginde alismak ve isi sinifinin birparasi haline gelmek zorunda kalabilirler. Amaonlar bundan tr, kainilmaz olarak isisinifinin bakis aisini benimsemezler. Onlar,eski sistem kosullarinda sahip olduklari mlk vestaty yeniden ele geirmenin zlemiyle yaniptutusur ve kendilerinden alinan seyleri geri


41/125

alabilmek iin dogal olarak biraraya gelir vekomplolar kurar, ama bu arada, btn bunlari

agzllk ve bencillik gibi motiflerle degil,zgrlk, demokrasi ve uygarlik yararinayaptiklarina inanirlar.Asil mlkszlestirilen

kapitalistlerin lmyle de bu siyasal muhalefetsona ermez. Onlar bakis ailarinikendiocuklarina ve ocuklarininocuklarina aktarabilmekte, onlara ailenin bir

ksknn ve hizmetilerinin oldugu o eski


42/125

gzel gnlere zlem duymayi ve o gnleri gerigetirmek iin alismayi gretebilmektedirler.Sovyet ynetiminin ilk gnlerinde bu karsi-

devrimci siyasal muhalefet, mensuplarininkapitalist lkelerin ogunun yabanci mdahaleordularinin yardimini aldigi silahli i

savas biimini aldi. Bu muhalefet aynizamanda, Sovyet iktidarini kertmek amaciylakarsi-devrimi destekledikleri iinbastirilmalarina kadar geen sre iinde,

Kadetler, Mensevikler vb.pro-kapitalist siyasalpartilerin siyasal muhalefeti biimine brnd.


43/125

Burjuva partilerinin bastirilmasi nedeniyle,Komnist Partisinin biricik yasal parti haline

gelmesini izleyen dnemde, Sovyet ynetiminekarsi Komnist Partisi iindeki muhalefethiziplerinin yrttg siyasal muhalefet aik birbiime brnmeye devam etmekteydi. Tabii,

Parti iindeki bu siyasal muhalefetlerin biimi,anti-Bolsevik partilerin muhalefetlerininkindenfarkliydi; bu muhalefetler kendilerini sosyalistve Marksist olarak gsteriyor ve hatta Leninve Stalinden daha iyi Marksist olduklarini ilerisryorlardi. Ama, birbirini izleyen her durumdaLenin ve Staline muhalefetlerinde ortaya


44/125

koyduklari siyasal izgi, yasama geirilmesihalinde sosyalizmin insasini sekteye

ugratacaknitelikteydi.Elbette, Rusya Komnist Partisi iindeki bu

hizip muhalefetini yrtenler, bykogunluguna Parti yeliginin kapali oldugu

eski-kapitalistler degildi. Fakat, her Marksist-Leninist Partide, isi sinifinin bakis aisinasahip ye kitlesi disinda, partiye kk-burjuva bakis aisini -yani esas olarak burjuva

nitelik tasiyan bir bakis aisini- getiren vemuhafaza eden belli sayida yeler de bulunur.


45/125

te yandan, kasitli olarak onu kertmekamaciyla bu Partilere az sayida gizli ajan da

kainilmaz olarak sizacaktir: kk-burjuvabakis aisina sahip Parti yeleri ise buajanlarin, zerinde faaliyet gsterdigi zeminisaglarlar.Dolayisiyla, Marksist-Leninist bir Parti iindeki

hizip savasimlari aslinda, isi sinifiyla kapitalist(ya da eski-kapitalist) sinif arasindaki sinifsavasiminin bir yansimasindan baska bir sey

degildirler.


46/125

rnegin, 1920lerde SBKP iindekimuhalefetin izgisinin kilit noktalarindan biri,

tek lkede sosyalizmin insasiolanaksiz olduguiin Sovyet hkmetinin uluslararasi devrimcigrevini, Kizilorduyu, isilerin kapitalizmiyikmalarina yardimci olmak zere Bati

Avrupaya gndermek suretiyle yerinegetirmesi gerektigi biimindeydi.Uygulamaya konulmasi halinde, Sovyet

Rusyada isi sinifi iktidarinin yikilmasindan

baska bir sonu veremeyecek olan bu suderekesindeki hatali politikaya karsi saldiriyi


47/125

yneten ve onun Partinin ezici ogunlugutarafindanreddedilmesini saglayan Stalin oldu.

Komplocu ve Terrist Bir rgtBu yenilgi ve ndegelen muhalefet lideri Leon

Trotskinin Sovyetler Birliginden kovulmasi,geriye kalan muhalefet yelerini, Stalininevresindeki nderligin politikalarina karsicepheden muhalefetin, yakin gelecekte basarili

olma sansinin bulunmadigini kabul etmekzorunda birakti. Bu yzden onlar taktiklerini


48/125

degistirdiler; aika muhalefet yrtmektenvazgetiler; eski hatalarini mahkm ettiler ve

her trl hizip alismasini durduracaklarina szverdiler. Kurulusundan bu yana, KomnistPartisinde ilk kez siyasal oybirligi saglanmisgzkyordu.Muhalefet, yeni taktikleri uyarinca yelerini

Parti ve devlet aygiti iinde ndegelen ve etkilimakamlara yerlestirmeye ve izlemek istediklerirevizyonist siyasal izginin uzlasmaz karsitlari

saydiklari Parti yelerini terrizmyntemleriyleortadan kaldirmaya giristi. Siyasal


49/125

muhalefet, Stalinin anlatimiyla, komplocu veterrist bir rgt haline geldi.Istisnasiz btn devletlerde gvenlik polisi,

devlet aygitinin nemli bir gesini olusturur. Bubakimdan, muhalefetin komplo planlarinin kilitnoktalarindan biri, gvenlik polisinin denetimini

ele geirmekti.Sovyet gvenlik polisinin basi Viyaeslav

Menjinski 1934te ld ve yerini eskiyardimcisi Henrikh Yagoda aldi. 1938de ihanet

sulamasiyla yargilanmasi sirasinda Yagoda,bir sredir gizli komplonun bir parasi oldugunu


50/125

ve Menjinskinin, dogal nedenlere bagli olarakgereklesmis gibi

gsterilerek ldrlmesini dzenledigini itirafetti.Bunu (yani 1934- G. A.) izleyen drt yillik

sre iinde NKVD ilk basta, onu esas olarak

kendi yelerinin komplosunakatilanlari korumak iin kullanan muhalefetinelindeydi. Bu arada, muhalefet, uzlasmazkarsitlari saydiklari Parti ve devlet

liderlerine karsi kapsamlibir cinayet kampanyasina girismisti. Bu


51/125

cinayetler iin seilen ana yntem, adigeenyneticilere eslik eden doktorlarinyani ya

zaten muhalefet komplosunun yeleri olan yada baski ya da santaj yoluyla bu komployahizmet etmeye zorlanan tip grevlilerinin-kullanilmasiydi. Bir lider hastalandiginda doktor

agriliyor, yanlis tedavi uygulaniyor ve hastalyor, ardindan doktor hastanin dogalnedenlerle ldg yolunda bir lm sertifikasiimzaliyordu. Muhalefet liderleri ise lnnardindan gazetelere derin zntlerini anlatanabartili taziye mesajlari gnderiyorlardi.


52/125

Bu yolla ortadan kaldirilan nemli liderlerarasinda (Menjinskinin disinda) Valeryen

Kuybisev (Yksek Ekonomi Konseyi Baskanive Parti Politbro yesi) ve yazar MaksimGorki de vardi.Artik Politbroda azinliga dsms olan Stalin,

(muhalefetin bu atagina- G. A.) Parti GenelSekreteri sifatiyla sahip oldugu sinirli iktidarikullanarak, kisisel gvenlik birimini yeni bastanrgtlemek ve onu, kendi denetimi

ve Aleksandr Poskrebisevin ynetimi altinda


53/125

bir istihbarat rgtne dnstrmek suretiyleyanit verdi.Daha sonra, Aralik 1934de Sergey

Kirov (Leningrad Parti Sekreteri ve PartiPolitbro yesi), muhalefetin ndegelenyelerinden olan ve Ekim Devriminin

kararlastirilan tarihini kapitalist basina aiklamisolmalariyla taninan- Grigori Zinovyev ile LevKamenevin dostu Leonid Nikolayev adli birisitarafindan vurularak ldrld. Basinda

Yagodanin bulundugu NKVD, Kirov


54/125

cinayetinden tr bir dizi eski aristokratikomplo dzenleme saviyla tutukladi.Ancak Stalinin istihbarat rgt, Onun kisiseldenetimi altinda, Kirov cinayetini bagimsiz birbiimde sorusturdu. Bu rgt Nikolayevin,basini Zinovyev ile Kamenevin ektigi

Leningraddaki muhalefet evresine yeoldugunu, Nikolayevin cinayetten birka gnnce zerinde bir tabanca ve Kirovunbrosuna gidis ve gelisinde kullandigi yolu

gsteren bir harita oldugu halde NKVDtarafindan yakalandigini ve ardindan serbest


55/125

birakildigini ortaya ikardi. Genel Sekreterinistihbarat rgtnn hazirladigi rapor zerine,

NKVD, Zinovyev ve Kamenevin yanisira yerelNKVD yneticisini tutuklamak zorunda kaldi.Zinovyev ile Kamenev, Nikolayevi cinayetiislemeye tesvik eden bir atmosfer yaratmaktan

sulu bulundular ve kisa sreli bir hapiscezasina arptirildilar.Ancak, Stalinin istihbarat rgt Kirovcinayetine iliskin sorusturmasini srdrd ve

Zinovyev ile Kamenevin cinayetten sadeceahlaki aidan sorumlu olmakla kalmadiklarini,


56/125

onun planlamasinda dogrudan yeraldiklarini ortaya ikardi. Bunun zerine onlar,

bu daha agir sulama temelinde yenidenyargilandilar, sululuklarini kabul ettiler ve lmcezasina mahkm edildiler.1935-36da Stalin, devlet gvenlik polisinin

beceriksizligini birka kez elestirdi. Bununzerine NKVDnin basiYagoda (Eyll 1936da)sonunda grevinden alindi ve yerine dahasonra kendisinin de muhalefet komplosunun bir

yesi oldugu anlasilacak olan-yardimcisi Nikolay Yejov getirildi.


57/125

1937 ve 1938de Yejovun ynetimindekiNKVD Stalinin elestirisini dikkate almis

gzkerek- son derece aktif bir rota izledi. O,asil komploculari korurken ok sayida tmyledrst Komnisti sahte sulamalarla tutukladive hapse atti.

Yargilamalar1937 ve 1938 yillarinda Stalinin istihbarat

rgt bagimsiz sorusturmalarini srdrd veNKVDye, muhalefet komplosunun ndegelen


58/125

isimlerinin Karl Radek, Yuri Piyatakov ve(NKVDnin sabik yneticisi) Henrikh

Yagodanin yanisira ilerinde GenelkurmayBaskani Maresal Mikail Tuhaevskinin debulundugu bir dizi Kizilordu st dzeysubayinin- ihanetine iliskin tartisma gtrmez

kanitlar sunarak NKVDyi onlari tutuklamak vemahkemeye ikarmak zorunda birakti.Sivil saniklar kamuya aik durusmalarda

yargilandilar, sululuklarini kabul ettiler ve lm

ya da uzun hapis cezalarina arptirildilar.


59/125

NKVDnin basindaki komplocular, kendidenetimleri disindaki kosullara bagli olarak

saniklarin durusmalara ikarilmalarininleyememekle birlikte, savcilarin kayitsizbakislari altinda saniklarin mahkemeifadelerinde, en basit bir denetimin bile

yanlisligini aiga ikarabilecegi bir-iki kkhata yapmasina izin verdiler ve bylelikledurusmalarin gvenilirligi zerine belirli birsphe glgesi dsrlmesine yardimci oldular.rnegin, (Agustos 1936daki Zinovyev-Kamenev yargilamasinin saniklarindan biriolan) Eduard Holtzmann, Trotskinin oglu Lev


60/125

Sedov ile komplo amali bir grsme yaptiginikabul etti; ama bu durusmanin Kopenhagdaki

Bristol Otelinde gereklestigini syledi.Srgndeki Trotski ise, Bristol Otelinin buszmona grsmeden yillarca nce yikilmisolduguna isaret ederek yargilamanin tmnn,

adli sahtekrlik olarak nitelenmek suretiylereddedilmesi gerektigini ileri srd.[1]Kuskusuz, bilindigi gibi uydurma kanitlar

olusturulabilir, taniklar yalan syleyebilir; sahte

sulamalar ve adli sahtekrliklar dagrlmemis seyler degildir.
http://www.marxists.org/turkce/bland/1977stalin.htm#n1http://www.marxists.org/turkce/bland/1977stalin.htm#n1


61/125

Ancak, bu yargilamalarin nemli bir zelligisaniklarin, Alman ve Japon istihbarat

rgtleriyle isbirligi halinde casusluk da iindeolmak zere ihanet komplosuna iliskinsulamalarin tmn kabul etmis olmalaridir.Trotskinin, iyi Komnistler olan saniklarin

adli sahtekrlik kurbani olduklari yolundakisavinin kabul edilmesini glestiren, herseyden nce, iste bu itiraflardir.Bu glg aiklamak iin ileri srlen

teorilere bir gz atalim.


62/125

Birincisi, iskence. Bazi drstKomnistleri iskence yoluyla sahte ihanet

itiraflari yapmaya zorlamak elbette olanaklidir.Fakat, mahkemede bunu sergileme olanagibulunmaktaydi. Ne var ki, ok sayida saniktanhibiri byle bir girisimde bulunmadi; hatta

(mahkemede- G. A.) kendilerine aika,yargilama ncesinde herhangi bir baskiyaugrayip ugramadiklari sorulanlarin hepsi de busoruya olumsuz yanit vermistir.Ikincisi, ilalar. Ancak, tip bilimi, insanlari biryandan tmyle gerekdisi sulamalari itiraf


63/125

etmeye zorlarken, bir yandan da diger btnbakimlardan tmyle normal davranmalarini,

hatta savciyla karsilikli tartismaya girmelerinisaglayan bir ilacin varligindan habersizdir.ncs, sahte itiraflarda bulunmalari

halinde bagislanacaklari vaadi. Bu teori, belki

ilk yargilamalar baglaminda hesaba katilabilir.Fakat, Zinovyev ile Kamenevin idamedilmelerinden sonraki yargilamalar iin buolasilik asla geerli olamaz.Drdncs, Staline sadakat. Saniklarin

hemen hemen tmnn yillardir Staline karsi


64/125

aika kampanya yrtmekte olduklarigznne alindiginda bu, anilan teoriler

arasinda en az inandirici olani olmaktadir.Nisan 1937de, Leon Trotskiyi Savunma

Komitesi, o zaman Trotskinin yasamaktaoldugu Meksikada, Sovyetler Birligindeki

yargilamalara iliskin bir SorusturmaKomisyonu topladi. Eger masum idiyseler,drst kidemli devrimcilerin kamuya aikmahkeme srecinden masum olduklarini ilan

etmek iin yararlanmalarinin neden


65/125

gerekmedigi yolundaki bir soruya Trotskisadece su yaniti verebildi:Bu tr sorulari yanitlamakla ykml degilim.Yargilamalari izleyen deneyimli gazetecilerin,

avukatlarin ve diplomatlarin bykogunlugunun mahkeme srecinin gvenilirligive saniklarin sululugu konusunda hibirkuskularinin olmamasi anlamlidir. rnegin,

ABDnin Moskova eliligine atanmadan ncekendisi de bir avukat olan Joseph Davies syle

yaziyordu:


66/125

Bu mahkeme sreci, insan dogasinin btntemel zaaf ve kusurlarini, kisisel ihtiraslarin en

kt rneklerini gzler nne seriyor. O, buhkmeti alasagi etmeye ok yaklasmis olanbir komplonun ana izgilerini ortaya koyuyor...Bence, Sovyet hukukuna gre siyasal

saniklar aisindan, onlarin ihanetten mahkmedilmelerini hakli ikaracak dzeyde sularinislenmis oldugu,... herhangi bir kuskuya yerbirakmayacak biimde kanitlanmistir (...)...

Yargilamayi en dzenli bir biimde izleyendiplomatlarin kanisi, genel olarak, davanin, ok


67/125

etin bir siyasal muhalefetin ve son derececiddi bir komplonun varligini kanitladigi

dogrultusundaydi; bu da Sovyetler Birligindeson alti aydir yasanmakta olan ve simdiyekadar aiklanamayan olaylarin bir ogunudiplomatlar aisindan aydinliga

kavusturuyordu. (J. E. Davies, Mission toMoscow, New York, 1944, s. 236, 238)Kanitlarin askeri niteligi yznden Tuhaevski

ve diger ndegelen generaller savas divani

tarafindan gizli olarak yargilandilar. Dolayisiyla,son yillarda haksiz yargilama savlari bu dava


68/125

zerinde odaklandi. Hem Ingiliz hem deekoslovak istihbarat servislerinin,

Tuhaevskinin Nazi Almanyasi hesabinaihanet faaliyeti konusunda Moskovayauyarilarda bulunduklari kabul edilmektedir;fakat bu durum, aslinda onun Sovyet devletine

sadik oldugu halde, Sovyetler Birliginin askerigcn zayiflatmak isteyen Alman istihbaratservisinin dzenledigi bir oyunun kurbanioldugu teorisiyle aiklanmaktadir. Bu teorininhesabina zc olmakla birlikte,Tuhaevskinin yurtdisi gezilerinde pro-Nazisempatisini gizlemediginin yeterince kanitinin


69/125

bulundugu belirtilmelidir. rnegin, Fransizgazeteci Genevieve Tabouis, They Called Me

Cassandra adli kitabinda sunlari yazmisti:Tuhaevskiyle son karsilasmam Kral Besinci

Georgeun cenaze treninden bir gn sonraolacakti. Sovyet eliliginde verilen yemekte

Rus generali ok konuskandi... O, Almanyayayaptigi geziden daha yeni dnmst veNazilere atesli vgler yagdiriyordu. Sagyanima oturmus olan Tuhaevski durmadan,

Onlar daha simdiden yenilmezlik noktasinaulasmislar, Madame Tabouis! deyip


70/125

duruyordu... O aksam onun bu coskusundandehsete kapilan tek kisi ben degildim.zetlemek gerekirse, 1936-38 yargilamalarina

iliskin bilinen olgularin, mahkemelerdeyargilanan saniklarin aynen iddia makamincaileri srldg gibi sulu olmalari disinda

herhangi bir aiklamasi yapilamamistir.Bununla birlikte, ndegelen komplocularinancak daha ok gze batanlarinin, esas olarakda aik muhalefet gemisi bulunanlarinin

saptandigi ve etkisizlestirildigi simdi daha iyianlasilmaktadir. Tutuklanan komplo


71/125

mensuplarinin, aiga ikmamis su ortaklarinikorumak amaciyla ancak yetkililerin kesfettigi

verileri kabul etmeleri ve bunun tesinde biritirafta bulunmamalari konusunda aralarindanceden anlastiklari kuskusuzdur. Buyzdendir ki, Zinovyev ile Kamenev ilk

yargilanmalari sirasinda, konusmalarininKirovun ldrlmesini tesvik eden bir atmosferyarattigini kabul ettiler ve bundan tr okzgn olduklarini sylediler. Onlar, ancak ikinciyargilanmalari sirasinda, yeni kanitlarkesfedildikten sonra sua ortak olduklarinikabul ettiler.


72/125

Berianin Rol

Kayitlardan da grlebilecegi gibi, 1937 ve1938 yillarinda Stalin, sadece gerek hainlerikorumakla kalmadigini, ama ayni zamanda oksayida drst yoldasi yasadisi bir tarzdatutukladigini ileri srdg NKVDyi elestirmeyedevam etti. Stalinin kisisel inisiyatifi sonucunda

Aralik 1938de Yejov NKVD Baskanligigrevinden alindi ve yerine Stalinin eski bir

alisma arkadasi olan Lavrenti Beria getirildi.


73/125

Stalinin lmnden sonra SBKPnin rakipsizliderleri haline gelen revizyonistler, devlet

gvenlik polisinin basi sifatiyla Beriayi, iktidariktye kullanma alaninda Stalinin ardindanikinci bas sulu sayiyorlardi.Bununla birlikte, Berianin NKVD Baskani

makaminda bulundugu dnemin tm boyunca-Aralik 1938den Ocak 1946ya kadar- gvenlikpolisi tek bir ndegelen kisiyi bile tutuklamadi.Daha sonraki olaylarin isiginda baktigimizda,

bunlardan bazilarinin tutuklanmis olmalariningerektigini syleyebiliriz. Ama aslinda,


74/125

Berianin ynetimi altindaki NKVD, savasinpatlak vermesine kadar geen srede Yagoda

ve Yejov dnemlerinde tutuklanan tmmahkmlarin dosyalarini yenidensorusturmakla ugrasiyordu. Bunun sonucunda,(o zaman Ingiliz gazetelerinin muhabirlerinin de

taniklik etmis olduklari gibi) binlerce siyasalmahkm aklandi ve evlerine dnmek zeretahliye edildi.Gerekten de hakikat Krusovun, SBKPnin

20. Kongresindeki gizli konusmasinda izdigiBeria tablosundan btnyle farklidir. Ama,


75/125

byk anti-sosyalist komplonun aigaikarilamamis geleri olduklari dikkate

alindiginda, SBKPnin Stalin-sonrasiliderlerinin, -komplocularin planlarini yasamageirmelerini engellemede Staline yardimciolan- Beriaya ve her ikisine karsi neden bu

denli byk nefret besledikleri anlasilabilir.

Stalinin evresinde kisiye tapinmanin insaedilmesi revizyonistlere byk avantajlarsaglamakla birlikte, bu durum onlar aisindan

iki nemli dezavantaj da yaratmaktaydi.


76/125

Birincisi, bu kosullar, SBKPnin yneticiorganlarinda ogunluga sahip olsalar da, Stalin

sag ve siyasal bakimdan aktif oldugu srecerevizyonistlerin sosyalist toplumun temelleriniaika zayiflatacak, kapitalist toplumunzelliklerinden herhangi birini aika restore

edecek nlemler almalarini edimsel olaraknledi. Bu kosullar revizyonistlerin byledavranmalarina izin vermedi; nk bu trnlemler alan bir partinin artik Marksist-Leninistbir parti olmadigi ortaya ikacak ve bu durumdademokratik merkezselciligin geregi olan disiplinMarksist-Leninistler bakimindan baglayici


77/125

olmaktan ikacakti. O zaman kisiye tapinmasonu itibariyle, Stalinin basini ektigi

Marksist-Leninist azinligin revizyonistogunlugu kinamasina byk bir agirlikkazandiracak ve sosyalist toplumu yokolmaktan kurtarmak amaciyla partinin Marksist-

Leninist izgide yenibastan kurulusu iinSovyet emeki halkina yapilabilecek herhangibir agriyi daha gl kilacakti.Bu baglamda, Sovyet toplumunda isi sinifinin

nder roln zayiflatan ilk belirgin nlemlerin Stalinin 1952de kaleme aldigi SSCBnde


78/125

Sosyalizmin Ekonomik Sorunlari adli yapitindamahkm ettigi adimin, yani Devlet Makine ve

Traktr Istasyonlarinin kollektif iftliklere devrikampanyasinin- Stalinin geriye kalan Marksist-Leninist alisma arkadaslarinin, yaniViyaeslav Molotov, Lazar Kaganovi ve

Lavrenti Berianin tm etkili makamlardanatilmalarindan (ya da Berianin durumundaoldugu gibi kursuna dizilmesinden) sonraalinmis olmasi anlamlidir.Ikincisi, Stalinin, Partinin Genel Sekreterisifatiyla kendisini kk, ama etkili bir g


79/125

aygitiyla kusatmis olmasi, onun ancak birtr askeri darbeyle grevinden alinabilecegi

anlamina geliyordu. Revizyonistlerin, Stalininevresinde bir kisiye tapinma insa etmisolmalari, bylesi bir askeri darbeye belirgin birkarsi-devrimci nitelik kazandiracakti. Bylesi bir

darbenin Sovyet emeki halk yiginlarinindestegini kazanmasi, ancak onlarin Stalinekarsi nefret ve fkeyledolmalarina yolaacak olaganst bir bunalimkosullarinda olanakli olabilirdi.


80/125

Muhalefet komplosununplanlarinin,Almanyayla yaklasmakta olan

savas baglaminda tam da bu trden kosullariolusturmak amaciyla biimlendirildiginigsteren yeterince kanit bulunmaktadir.Mart 1938de Nikolay Buharin ve digerlerinin

yargilanmasi sirasinda saniklar, AlmanyaninSovyetler Birligine saldirisi zerine SovyetYksek Komutanliginin cepheyi Almanordularina amasi ve bunlarin da hizla

Moskova kapilarina kadar ilerlemelerine izinvermesi konusunda Nazi Almanyasinin


81/125

istihbarat servisiyle anlastiklarini itiraf ettiler.Revizyonistler tam da o sirada, SBKPnin

ynetici organlarindaki revizyonist ogunlugundestekleyecegi bir askeri darbe yapacaklardi.Kisiye tapinma ya gre her seyi kisisel olarakdenetledigi varsayildigi iin Stalin ile diger

ndegelen Marksist-Leninistler SovyetlerBirliginin savunmasini sabote ettiklerisulamasiyla tutuklanacaklardi. Daha sonra,yeni Sovyet hkmeti, dl olarak Ukrayna veBelarusyayi ilhak edecek olan Almanya ile birbaris anlasmasi yapacak, dahasi bunuyaparken Leninin 1918de Brest-Litovsk


82/125

Anlasmasi sirasinda basvurdugu taktikleri, buadimin Leninist ncelleri olarak

sunacakti.[2] Daha sonra, yeni Sovyethkmeti, Sovyetler Birliginin geriye kalanblmnde, Stalin dneminin sularinisergileyecek, sosyalizm bayragini muhafaza

ederken, sosyalist ekonomiyi bir esit devletkapitalizminednstrecek reformlargereklestirecekti.1938 yargilamasinin saniklarina gre plan

byleydi. Simdi bunu 1941de gerekten olupbitenlerle karsilastiralim.
http://www.marxists.org/turkce/bland/1977stalin.htm#n2http://www.marxists.org/turkce/bland/1977stalin.htm#n2


83/125

1941

O yilin ilkbaharinda Alman YksekKomutanligi Sovyet sinirina milyonlarcaasker yigdi. Sovyet istihbarat elemanlari,isgalin baslayacagi gn de iinde olmak zereHitlerin tasarladigi BarbarossaOperasyonunun ayrintilarini Moskovaya,tmyle dogru bir biimde bildirdiler. Ingiliz vediger yabanci istihbarat servisleri hemen

hemen benzer uyarilarda bulundular. Amagene de Sovyet hkmeti Sovyet silahli


84/125

kuvvetlerini seferber etmek iin tek bir adimbile atmadi; hattasinir birliklerini bile alarm

durumuna geirmedi.Bunun sonucunda, 22 Haziran 1941de

Almanyanin kitlesel isgali basladiginda Sovyetbirlikleri tmyle gafil avlandilar ve dsmanin

sayisal stnlg karsisinda ezildiler.Sovyet hava kuvvetlerinin byk bir blmdahahavalanamadan yok edildi. Bati

Avrupanin tmnn sanayisi tarafindan

donatilmis bulunan Alman ordusu, gerekten


85/125

de kisa bir sre iinde Moskovanin kapilarinidvmeye basladi.Olaylarin bu dogrultuda gelisimi, yetersizlikle

aiklanamaz. Bu, ancak ihanetle aiklanabilir.Bu gelismeler,komplocularin Mart 1938yargilamasinda aikladiklari planlarla tam bir

uyum gstermekteydi.Bu analiz, Ikinci Dnya Savasinin en byk

gizlerinden birini, yani, kuskusuz son dereceyetenekli olan Alman silahli kuvvetlerinin

Sovyetler Birligine sirtlarinda kislik giysileri vearalarinda antifriz olmaksizin gitmelerinin ki,


86/125

her ikisi de bu kuvvetlerin 1941-42 kisindaugradiklari askeri felakete katkida bulundu-

ardinda yatan nedeni aiklamaktadir. Saltaskeri aidan bakildiginda, bir onbasi bileAlmanyanin Sovyetler Birliginin engintopraklarini kis gelmeden zaptedecegini

umamazdi. Ama tabii, eger btn planlar,savasin patlak vermesinden birka hafta sonraMoskovada biraskeri darbeninmeydanagelmesi ve ardindan bir ateskes ve bir barisanlasmasinin imzalanmasi beklentisine gre

dzenlenmis ise, o zaman her sey ilk kez yerliyerine oturur.


87/125

Simdi Sovyet Partisi ve devletine egemen olanrevizyonistler, Sovyet ordusunun Haziran

1941de ugradigi bozgundan tr Stalinisulamaktadirlar. Byk Yurtsever Savasinresmi tarihine gre, Stalin siyasal aidan odenli saf idi ki, Sovyetler Birligiyle 1939

sonbaharinda imzaladiklari saldirmazlik paktinedeniyle Nazilere gvenilebilecegigerekesiyle Alman planlarina (BarbarossaOperasyonuna- G. A.) iliskin btn istihbaratraporlarini reddetti.


88/125

Fakat, bu aiklama da bilinen olgularlauyusmamaktadir.Baska zellikleri ne olursa olsun, Stalin asla

siyasal aidan saf bir kisi degildi.Stalin 1931de Sovyet halkini, SovyetlerBirliginin kainilmaz olarak yaklasan savasta

yok edilmek istemiyorsa Sovyet agir sanayisinion yil iinde insa etmesi gerektigini syleyerekuyardi. O, SBKPnin 1939daki 18.Kongresinde, Bati Avrupa emperyalist

devletlerinin, Sovyetler Birligine karsi birAlman saldirisini kiskirtmayi


89/125

hedefleyen yatistirma politikasini bir btnolarak dogru bir analize tabi tuttu. 1941

ilkbaharinda, esas olarak Kizilordu subaylarinahitaben bir dizi konusma yapan Stalinonlari Alman saldirisinin yakinligi konusundauyardi. rnegin O, 5 Mayis 1941de askeri

akademilerin mezunlarinin bir toplantisindayaptigi konusmada, 1942ye kadar bir Almansaldirisinin hemen hemen kainilmazoldugunu, bu andan Agustos 1941e kadarolan dnemin ise en tehlikeli dnem oldugunu

syledi.


90/125

Eger bu analiz dogruysa ki, ben bu analizinbilinen olgularla uyusan tek analiz oldugunu

dsnyorum- o zaman, Sovyetler Birliginin1941de ugradigi korkun yenilgilerden sorumluolan komplocularin neden planlarini mantiksalsonucuna, yani bir askeri darbeye kadar

gtrmedikleri sorusu sorulmalidir. Bence, busorunun yaniti su olguda aranmalidir: Ognlerin tm Sovyetler Birligi gzlemcilerininoybirligiyle taniklik ettikleri gibi yenilgilerin sokuSovyet emeki halkinda bu yenilgilere lke

iinde bir gnah keisi arama istegi, nepahasina olursa olsun barisa kavusma istegi


91/125

yaratmamistir. Bu yenilgilerin tiksinti, fke venefret duygulari dogurdugu kesin; ama bu

duygular Staline degil, Alman isgalkuvvetlerine ynelmisti. Bu duygular o denliyaygin ve yogundu ki, halk Stalini tutuklamayave baris dilenmeye kalkacak herhangi birpolitikaci ya da subay grubunu, hi abartmasiziplak elleriyle paralardi.Savasin ilk onbes gn boyunca Stalin

kamuya hibir aiklama yapmadi ve halkin

nne ikmadi. 1956 yilinda yaptigi gizlikonusmada Krusov bunun Stalinin, yasanan


92/125

askeri felaketin derinligi yznden demoralizeolmasindan kaynaklandigini ileri srd. Fakat,

gerek bu dnemden nce ve gerekse ondansonra Stalinin tutumunda, Onun ne denli agirolursa olsun glkler karsisinda demoralizeoldugu savini destekleyen herhangi bir veribulunmamaktadir.Ancak, savasin bu ilk iki haftasinda Stalininkamusal yasamdan uzak durmasinin bilinenolgulara, Stalinin demoralizasyonu

teorisinden ok daha iyi uyan bir baska olanakliaiklamasi vardir. Bu aiklama sudur: Durumu


93/125

ok dogru bir tarzda degerlendirmis olan Stalindeyim yerindeyse grevde idi; Stalin,

revizyonist ogunlugun kendisinin yol atigi budurumda, kamunun nne geilemez selininbasinci altinda Onun ve diger Marksist-Leninistlerin yardimini istemek zorundakalacaginin farkina varmis ve bu isbirligininbedeli olarak savasin ynetiminin SBKPliderligindeki revizyonist ogunluktan Marksist-Leninistlerin egemen olacagi bir organa devrinidayatmisti.


94/125

Dolayisiyla, Krusovun 1956 yilinda yaptigigizli konusmada Stalinin ancak, SBKP

liderliginden bir temsilciler kurulunun kendisininyanina gitmesinden sonra, ekilmis oldugukseden iktigi yolundaki aiklamasinainanmamak iin herhangi bir neden yoktur.Her halkarda, 30 Haziran 1941de SovyetlerBirliginde tm iktidar, savas sresi boyunca

kk ve olaganst bir komiteye, basindaStalinin bulundugu ve ogunlugu onun

gvenilir Marksist-Leninist alismaarkadaslarindan Viyaeslav Molotov, Lazar


95/125

Kaganovi ve Lavrenti Beria- olusan DevletSavunma Komitesine devredildi. Bundan kisa

bir sre sonra da Stalin Sovyet silahlikuvvetlerinin baskomutanligina getirildi.3 Temmuz 1941de, yani savasin patlak

vermesinden 12 gn

sonra Stalin radyodan lkeye seslenen birkonusma siyasal muhaliflerinin bile,yasaminin en iyi konusmasi olarak nitelediklerikonusmasini- yapti. O agir askeri durumun bir

zetini verdi; geri ekilme halinde dsmanineline gemesini nlemek iin her binanin, her


96/125

yiyecek kirintisinin yok edilmesini gerektirenkavrulmus toprak politikasini anlatti; dsman

hatlarinin gerisinde gerilla birliklerininolusturulmasina ve tehdit altinda bulunanBatidaki tm savas fabrikalarini tugla tuglagvenli Sibiryaya tasima devasa grevinebaslanmasina iliskin ynergelerini verdi. Ve O,kainilmaz olarak yapilmasi gerekecekzverileri ve ekilecek acilari zerreceazimsamaksizin, sakin bir zgvenle zaferinSovyet halkina ait olacagini syledi.


97/125

Konstantin SimonovunYasayanlar velleradli romani 1958de, yani Sovyet

entellektellerinin Staline saldiri konusundahemen hemen tam bir oybirligi iinde olduklaribir tarihte yazilmisti. Dolayisiyla, Simonovunkitabinda, Stalinin konusmasinin cepheyeyakin bir sahra hastanesi zerindeki etkisinibetimledigi pasaji kaydetmek ilgin olacak:Stalin sakin, yavas bir sesle ve gl bir

Grc aksaniyla konusuyordu...Bu dzgn sesle, Onun szn ettigi trajik

durum arasinda byk bir uyumsuzluk vardi ve


98/125

bu uyumsuzlukta g yatiyordu. Ama insanlarsasirmamislardi. Onlar Stalinden zaten bunu

bekliyorlardi.Onlar onu farkli tarzlarda seviyorlardi,..

bazilari ise onu hi sevmiyordu. Ama hi kimse,onun cesareti ve demirden iradesinden kusku

duymuyordu. Ve tam da simdi, savas halindekilkenin basindaki insanda bulunmasina herzamankinden daha ok gereksinim duyulaniste bu iki zellikti.Stalin durumu trajik olarak tanimlamadi; onun

byle bir szck kullanmasini beklemek


99/125

gereki olmazdi... Onun anlattigi hakikat acibir hakikatti; ama en azindan bu hakikat aika

sylenmisti ve insanlar artik yere daha saglambiimde basmakta olduklariniduyumsuyorlardi...Ve Stalinin her zamanki tarziyla, byk, ama

asilamaz olmayan glklerin asilmasizorunlulugundan sz etmis olmasina gelince,bu da zayifligi degil, tersine byk bir gcagristiriyordu.Stalin ve onun en yakin alisma arkadaslarinin

1941-45 savasi sirasinda, bu savasin


100/125

yrtlmesinin sorumlulugunu stlenmeyeagrilmis olduklari tartisma gtrmez bir

gereklik olduguna gre, ona savasbaglaminda yneltilenelestirilerin bazilarina birgz atalim.Krusov, 20. Kongrede yaptigi gizli

konusmada Stalinin Sovyet ordusunun askerioperasyonlarini, bir yerkreye bakarakynettigini ileri srd. Savas sirasindakendisiyle birlikte alismis olan btn yabanci

askeri uzmanlarin, Stalinin askeri konularinayrintilarini nasil simsiki kavradigina taniklik


101/125

ettikleri dikkate alindiginda, tmden hayalrn olan bu tr aiklamalarin bes paralik

degeri olmadigi anlasilir.Krusovun, bunun disinda Stalinin askeri

ynetimi konusunda yaptigi tek elestiri, Sovyetordusunun yitirdigi tekil bir muharebeye yaptigi

gndermedir. Sovyet ordusunun Almanordusunu savasta yenmis olmasi ise Partiliderliginin basarisi olarak gsterilmektedir.

Ama, hem yle hem byle diyemezsiniz. Eger

Stalin edimsel olarak askeri operasyonlarakomuta ediyorduysa, yitirilen tekil atismalar


102/125

gibi, savastaki zafer de onun hanesineyazilmalidir.Aslinda Stalin, askeri stratejiyi derindenkavrama yetisini, daha Parti Merkez Komitesiadina sorun zc sifatiyla bir cephedenbrne kostugu 1919-20 I Savasi sirasinda

kanitlamisti. O, askerlik bilimine nemli katkilaryaptigi 1941-45 savasi sirasinda bu kavrayisinidaha da gelistirdi. Stalin, bu savasta gelistirdigistratejiyi syle ayrintilandiriyordu:Kuvvet bakimindan daha stn bir dsmanla

karsilastigimizda, eger savasmak iin genis


103/125

topraklara sahipsek, dogru strateji, bir stratejikgeri ekilme gereklestirmek ve bu geri ekilme

sirasinda dsmana yararli olabilecek vetasiyamayacagimiz her seyi yok etmek, geriekilme sirasinda dsman kuvvetlerine agirkayiplar verdirmek, kendi baglanti hatlarimizikisaltirken dsmaninkilerin uzamasinisaglamak, dsmani bilmedigi ve dost-olmayanbir arazide savasmak zorunda birakirken bizimdost ve bildigimiz arazide savasmamizisaglamak biiminde olmalidir. Daha sonra,

kuvvetlerimizin glenmesi ve dsmankuvvetlerinin zayiflamasina bagli olarak artik


104/125

dsmanin kuvvet bakimindan bizden daha zayifoldugu bir noktaya ulastigimizda, kararli bir

karsi-saldiriyla dsman kuvvetlerinikusatmamiz ve yok etmemizgerekir.Sovyetler Birliginin savasta zafer kazanmasini

saglayan, iste bu stratejiydi.Gene Stalin bazan, emperyalist bir devlete

karsi savasan sosyalist bir devletin nderisifatiyla, asil vurguyu devrimci sosyalistsloganlardan ok yurtsever sloganlara yaptigi

ve Rus ulusal duygularini oksadigi iinelestirilmektedir.


105/125

Ama, Stalin ve Sovyet Marksist-Leninistleri Stalin savasi yrtme grevini devraldiginda

SSCBnin diger nemli uluslarini olusturanUkraynalilar ve Belaruslar Alman isgali altindaolduklarindan- Rus halkinin tmn seferberetmelerinigerektiren bir savasi srdrmegreviyle karsi karsiya bulunuyorlardi. Rushalkinin ana kitlesi, devrimci bilinli isilerdendegil, ogunlukla devrimci sosyalist bilincesahip olmaktan uzak kk-burjuvakyllerden olusuyordu. Bununla birlikte onlar

atesli yurtseverler idiler; Rus ulusunun irksalgeriligini alaya alan Nazi propagandasina

b k bi ki d l di B b li li


106/125

byk bir tepki duyuyorlardi. Ben, belirlillerde bir revizyonist dejenerasyonun zaten

meydana gelmis bulundugu 1941-45 dnemiSovyetler Birliginin kosullarinda, bu siyasalizginin dogru oldugu kanisindayim.Savas dnemi Sovyet liderligine getirilen bir

baska elestiri, onun emperyalist baglasiklariylaBritanya ve ABD- Avrupanin askeri nfuzblgelerine blnmesine iliskin bir anlasmayapmis olmasidir. Fakat bir savasta

baglasiklara sahip olmak ok istenir bir seydir;ve bir lkenin, baglasiklariyla ortaklasa alistigi

d i i l i l t kl i i


107/125

ve dsmani, isgale ugramis olan topraklarinintesinde kovalamaya devam ettigi

kosullarda, askeri nedenlerden tr her birordunun operasyonlarini yrtecegi farkliblgeler zerinde karsilikli bir anlasmayavarmanin mutlak bir gereklilik oldugu da aiktir.Son bir elestiri, Dogu Avrupanin Sovyet askeriisgali altina giren blgelerinde,

ilerinde muhafazakr gelerin de bulunduguhkmetlerin onaylanmasina iliskindir. Ama

Marksist-Leninistler her zaman, sosyalizmin birlkeden bir baska lkeye kuvvet yoluyla ihra

dil i i h h i bi lk d


108/125

edilemeyecegini, herhangi bir lkedesosyalizmin, ancak o lkenin isi sinifi siyasal

olarak bunu yapmaya hazir oldugundakurulabilecegini savunmuslardir. Bu yzdendirki, Kasim 1941 gibi erken bir tarihte Stalinsyle diyordu:Bizim, kendi irademizi ve rejimimiziAvrupanin Slav ya da baska klelestirilmis

uluslarina dayatma trnden savasamalarimiz yoktur ve olamaz... Bizim

amacimiz, Hitlerin zorbaligina karsi kurtulussavasimlarinda bu uluslara yardim etmek ve

k di t kl i d k di l i i i t dikl i


109/125

kendi topraklarinda kendi yasamlarini istediklerigibi rgtlemekte onlari btnyle zgr

birakmaktir! (J. V. Stalin, 6 Kasim 1941Konusmasi)Sovyet ordusunun isgali altina giren lkelerde

bu yol izlendi. Nazilerle isbirligi yapmayan

btn siyasal partilerin iinde yer aldigi ulusalhkmetler kuruldu; fakat edimsel devletiktidari, Sovyet ordusu araciligiyla Sovyetdevletininelinde bulunuyordu. Ellerinde

herhangi bir gerek devlet iktidari bulunmayanmuhafazakr politikacilar grece kisa bir sre

i i d il dil l i i b lk l i


110/125

iinde sergilendiler ve yerlerini bu lkelerinilerici glerine biraktilar. Bylece kendi

halklarinin inisiyatifiyle bu lkeler, bir dnemisi sinifinin nder siyasal rol oynadigi HalkDemokrasilerine dnstler.

Savas- Sonrasi DnemiSavasin bitimiyle birlikte, Devlet Savunma

Komitesi ortadan kaldirildi ve Sovyet devletininedimsel ynetimi, bir kez daha, hl gizli

i i tl i ld SBKP


111/125

revizyonistlerin egemen oldugu SBKPliderliginin eline geti.Savastan sonraki ilk Parti Kongresi, 1952de

toplanan 19. Kongre, bu degisikligi tuhaf ve higrlmemis bir biimde yansitti; MerkezKomitesinin Raporunu Genel Sekreter Stalin

degil, Georgi Malenkov sundu.Hatta SBKPnin edimsel liderligi, Stalinin

alismalarini, 1950de yayimlanan DilbiliminSorunlari gibi, dilin ve onun gelisiminin bilimsel

incelenmesine nemli bir katki olusturmaklabirlikte Sovyet toplumunun temel gncel

l i l d d ili kili l k l l


112/125

sorunlariyla dogrudan iliskili olmayan makaleleryazma trnden grevlerle kisitlamaya alisti.Daha sonra Staline gene, tasarlanan siyasal

ekonomi ders kitabinin bir elestirisini hazirlamagibi zararsiz gzken bir baska grev verildi.

Ama 1952de bu elestiri, SSCBnde

Sosyalizmin Ekonomik Sorunlari adi altindakitap halinde yayimlandiginda, daha o zamanSovyet entellektelleri tarafindan aika ilerisrlmekte olan revizyonist dsncelerinbir

ogunun sergilenmesi biimine brnd.

Fakat l slararasi alanda Stalin e Marksist


113/125

Fakat uluslararasi alanda Stalin ve Marksist-Leninist azinlik, revizyonizme karsi savasim

cephesinde daha basarili olabildiler.1947de Komnist Enformasyon Brosunun(Kominform) olusturulmasinin, revizyonistlertarafindan 1943de dagitilan KomnistEnternasyonalin yeniden kurulmasidogrultusunda atilan bu nemli adimin Stalinininisiyatifiyle gereklestirildigi yolunda yeterincekanit bulunmaktadir.Stalinin, Kominternin son yillarindakirevizyonist izgisini ana geleri Komnist

Enternasyonalin 7 Kongresinde benimsenen


114/125

Enternasyonalin 7. Kongresinde benimsenensosyalizme parlamenter yoldan geis izgisi-

desteklemis olmasi gerektigine inanmakisteyenler iin, o yillarda Kominterninndegelen liderleri olan Dmitri Manuilski ileGeorgi Dimitrovun yeni uluslararasi rgtteherhangi bir grev almaya agrilmadiklarini vebu rgtte ndegelen roln, Stalinin yakinMarksist-Leninist alismaarkadaslarindanAndrey Jdanova verildiginikaydetmek yerinde olacaktir. Ayrica,

Kominformun ilk eylemlerinin; Fransa, Italya,Japonya ve Yugoslavya Komnist Partilerinin

(ki bu sonuncusu Yugoslavyada kapitalizmi


115/125

(ki, bu sonuncusu, Yugoslavya da kapitalizmirestore etmeye ynelmis revizyonist bir parti

oldugu iin 1948de Kominformdan atildi)revizyonist izgilerini sert bir biimde elestirenyazilar yayimlamak olmus olmasi da anlamlidir.Bu dnemde, revizyonist ogunlugun sahte

sosyalist grntlerini srdrmek zorundaolmalarindan yararlanarak Sovyetler Birligindesanat ve kltr alaninda revizyonistlerin tesvikettigi burjuva egilimlere karsi sosyalist kltrdevrimine nderlik eden de Jdanov oldu.Jdanovun kltr sorunlarina ve sosyalist

gerekilige iliskin konusma ve yazilari bu


116/125

gerekilige iliskin konusma ve yazilari, bunemli alanda Marksist-Leninist bakis aisini

nemli lde ilerletti.

Bu arada Stalinin istihbarat rgt, SBKPliderligine egemen olan gelerin faaliyetleriyleilgili sorusturmalarini srdryordu.

Krusovun, Stalinin kuskuculugukonusundaki savlari, elbette temelsiz degildi.Bu sorusturmalarin sonundadir ki, 1952ninsonunda Kremlinde alisan birdizi doktor tutuklandi ve son birka yilda,aralarinda Jdanovun da bulundugu bir dizi

Parti liderini 1930larda kullanilan yntemlerin


117/125

Parti liderini, 1930 larda kullanilan yntemlerinaynisini kullanarak ldrmekle sulandi. Sovyet

Tip Birligine bagli bir komisyon bu liderlereuygulanan tedaviyi sorusturdu ve bu vakalarinhepsinde de uygulanan tedavinin, kasitlicinayete esdeger oldugu yolunda bir raporhazirladi. Yabanci basin muhabirleri, busulamalarin ndegelen Sovyetkisiliklerine uzandigi konusunda dsnce birligiiindeydiler.Fakat doktorlarin yargilamasi

baslamadan, Stalintam da bu ndegelen

kisiliklerin isine gelecek biimde


118/125

kisiliklerin isine gelecek biimde-birdenbireld.Birka gn iinde, Genel Sekreterin Kisisel

Sekretaryasi dagitildi, (Sekretaryanin- G. A.)eski basi Poskrebisev ortadan kaybolurkenSekretaryanin kayitlarina da elkondu.

Ardindan Pravdada, tutuklanan doktorlarinmasum olduklarini ve serbest birakildiklariniduyuran bir aiklama yayimlandi. Temmuzagelindiginde Beria da ortadan kayboldu veKrusovun rastgele bir aiklamasina grelmnden sonra yargilandi.


119/125

Sonu

Bugne kadarki arastirmalarimizin Stalininrolne iliskin ortaya ikardiklarinin kisa zetibudur. Bu, objektif dnya kosullari sonunda busavasimi basarisiz kilmis olsa da yasami

boyunca revizyonizme karsi tutarli bir tarzdasavasim vermis olan sekin bir Marksist-Leninistin roldr._________________________

[1] Eduard Holtzmann ile oglu Lev Sedov
http://www.marxists.org/turkce/bland/1977stalin.htm#1http://www.marxists.org/turkce/bland/1977stalin.htm#1


120/125

[1] Eduard Holtzmann ile oglu Lev Sedovarasinda komplo amali bir grsmenin

yapildigi sylenen Bristol Otelinin daha nceyikilmis olmasi olgusundan hareketle Sovyetgvenlik yetkililerini bir adli sahtekrlikyapmakla sulayan Trotskinin bu savi aslindayillar nce J. R. Campbell adli bir baskaMarksist-Leninist arastirmaci tarafindanrtlmst. Campbell 1939da yayimlananSoviet Policy and Its Critics (=Sovyet Politikasive Elestirmenleri) baslikli kitabinda bu konuda

zetle sunlari sylyordu:

Holtzmann mahkemedeki ifadesinde


121/125

Holtzmann mahkemedeki ifadesindeKopenhag istasyonuna geldikten sonra, onun

karsisinda bulunan Bristol Oteline getiginisylemisti. Istasyonun karsisinda Bristol Otelidiye bir bina yok; ancak burada Grand CentralOteli ve bu otelin iinde de Bristol Cafe diye biryer var. Dahasi, bu tarihte Grand CentralOteline Bristol Cafenin iinden geerekulasilabiliyordu. Ilerde mahkeme karsisindaifade vermek amaciyla not tutmusolamayacagina gre Holtzmann pekala, iie

olan bu iki binanin isimlerini karistirmis olabilir.(G. A.)

[2] Animsanacagi zere 1918 baslarinda yani


122/125

[2] Animsanacagi zere 1918 baslarinda, yaniEkim Devriminin zaferinden hemen sonra

kendileri de yenilginin esiginde olan- Almanemperyalistleri Bolseviklere baris iin ok agirkosullar dayatmislardi. arlik ordusununedimsel olarak dagilmis oldugu ve Sovyetiktidarinin kendisini savunmak iin gerekenaskeri olanaklara sahip bulunmadigi bukosullarda Lenin ve yoldaslari zamankazanmak ve bu arada Kizilorduyu rgtlemek,devrimi kurtarmak ve Sovyet iktidarinin

yikilmasini nlemek iin bu agir kosullari geiciolarak kabul etmeyi ngrmslerdi. Ancak

onlar karsilarinda koyu gericilerden Kadetlere


123/125

onlar karsilarinda, koyu gericilerden Kadetlere,Menseviklerden Sag ve Sol Sosyalist-

Devrimcilere kadar uzanan genis bir yelpazedeyer alan akimlari buldular. Bu cephe, Sovyetiktidarinin devrilmesini saglamak iin Almanlarakarsi savasin ne pahasina olursa olsunsrdrlmesini savunmaktaydi. Ama, daha danemlisi Bolsevik Partisi iindeki szde solmuhalefetin tutumuydu: Partinin, Trotski,Buharin, Radek, Piyatakov gibi yeleri sol veradikal bir kilif altinda ve devrimci savas

sloganiyla, kosullari agir olan Brest-Litovskanlasmasina aika karsi ikmis, maceraci bir

izgiyi savunmus ve objektif olarak Sovyet


124/125

izgiyi savunmus ve objektif olarak Sovyetiktidarinin yikilmasindan yana bir tutum

almislardi. Grnste sol bir nitelik tasiyan buikis sonuta, Sovyet iktidarini kmetehlikesiyle yzyze getirmekle kalmadi; Leninve yoldaslarinin kararli ve uzlasmaz savasimisayesinde zorlukla durdurulan bu provokatiftutum, devrimci Rusyanin daha da kt biranlasma yapmasina ve daha da bykboyutlarda toprak kaybina neden oldu.Karamsar, teslimiyeti ve zgvenden yoksun

ruh hallerinin de yardimiyla zamanla aikihanet ve emperyalist devletlerle isbirligi

izgisine srklenen Buharin ve ortaklari ise


125/125

izgisine srklenen Buharin ve ortaklari ise,1930larin ikinci yarisinin ok daha farkli

kosullarinda, yani Sovyet Rusyanin kendisinisavunma olanaklarinin byk lde varoldugu kosullarda bu gerici izgilerini Brest-Litovsk anlasmasina tmyle hatali birgnderme yaparak mesrulastirmaya vekamufle etmeye alismislardi. (G. A.)

Documents

Josef Stalin Söylence Ve Gerçek