Jose Corazon de Jesus

Mula sa Tagalog na Wikipedia, ang malayang ensiklopedyaTumalon sa: nabigasyon, hanapin

José Corazón de Jesús (Nobyembre 22, 1896-Mayo 26, 1932), kilala rin bilang Huseng Batute, ay isang makatang Pilipino na sumulat ng mga tula sa Tagalog upang ipahayag ang pagnanasa ng mga Pilipino na maging malaya noong panahon ng pananakop ng Estados Unidos sa Pilipinas (1898-1946).

Kabataan

Si Huseng Sisiw ay isinilang sa dasmarinas cavite noong Nobyembre 06, 1889 kina Vicente de Jesus, ang unang direktor ng kagawaran ng kalusugan ng pamahalaang Amerikano sa Pilipinas, at Susana Cruz ng Pampanga. Bininyagan siyang Jose Cecilio de Jesus ngunit pinalitan niya ang celio ng Corazon (puso sa Español) dahil iyon daw ang tumutugma sa kanyang katauhan.

Lumaki si De Jesus sa bayan ng kanyang ama, sa Santa Maria, Bulacan. Nagaral siya sa nasirang Liceo de Manila kung saan siya nagtapos noong 1915. Ang unang niyang tula na nailimbag ay ang Pangungulila na lumabas noong 1913 sa nasirang Ang Mithi noong siya ay 17 taong gulang.

Makatang manunulat

Noong 1918, nakuha niya ang kanyang batsilyer ng batas mula sa nasirang Academia de Vera ngunit hindi niya pinagpatuloy ang kanyang pagiging abogado dahil abala na siya sa pagsulat ng isang kolum ng mga tula sa pahayagang Tagalog na Tuliba. Ang kolum ay tinawag na Buhay Cavite na isinulat niya sa pangalang-pluma na Huseng Batute. Sa pamamagitan ng kanyang kolum, pinuna ni De Jesus ang lipunan sa ilalim ng mga mananakop na Amerikano at pinalaganap niya ang mithiin ng kasarinlan ng Pilipinas na noo'y isang commonwealth sa ilalim ng Estados Unidos.

May mga 4,000 tula siyang sinulat sa kanyang kolum na Buhay Cavite. Sumulat din siya ng mga 800 kolum na pinamagatang Ang Lagot na Bagting. Paborito niyang pangalang-pluma ang Huseng Batute ngunit sumulat din siya sa ilalim ng mga pangalang Pusong Hapis, Paruparu, Pepito Matimtiman, Mahirap, Dahong Kusa, Paruparong Alitaptap, Amado Viterbi, Elyas, Anastacio Salagubang at Tubig Lily.

Hari ng balagtasan

Noong Marso 28, 1924, si De Jesus ay isa sa mga pangunahing manunulat sa Tagalog na nagpulong sa Instituto de Mujeres sa Tondo, Manila upang pagusapan ang pagdiriwang ng kaarawan ng makatang Tagalog na si Francisco Balagtas sa Abril 2. Ang pulong ay tinawag at pinamunuan ng manunulat na Rosa Sevilla. Napagpasyahan ng mga manunulat na magpalabas ng tradisyonal na duplo, o isinadulang debate sa tula na uso noong araw ngunit nalalaos na noong mga 1920. Pinalitan nila ang porma ng duplo at binansagan itong balagtasan para kay Balagtas.

May tatlong pares ng mga makata na sumali sa unang balagtasan na ginanap noong Abril 6, 1924 sa Instituto de Mujeres, na itinatag ni Sevilla. Naging matagumpay ang balagtasan at nakagiliwan ng mga manonood ang pares nina De Jesus at Florentino Collantes.

Sumikat ng lubusan ang balagtasan at ito ay naging karaniwang palabas sa mga pinakamalaki at pinakamahal na teatro sa Maynila hanggang noong dekada ng 1950. Pinagtapat sina De Jesus at Collantes at ginawa silang magkaribal at nagtakda ng isang tagisan ng galin noong Oktubre 18, 1925 sa Olympic Stadium. Si De Jesus ang nanalo ng tagisan na iyon at binansagan siyang Hari ng Balagtasan. Hinawakan niya ang titulo hanggang mamatay siya noong 1932.

Mga huling taon

Sikat na si De Jesus bilang Huseng Batute sa buong Pilipinas noong inanyayahan siyang umarte sa pelikulang Oriental Blood.

Kasama niya ang mga bantog na aktres ng panahong iyon (Atang dela Rama at [Maria Santos]). Kasama rin sa kast ang kanyang anak na si Juliano de Jesus, na naging aktor sa ilang mga pelikulang Pilipino.

Ngunit nagkasakit si Huseng Batute habang ginagawa ang pelikula at lumala ang kanyang sakit hanggang siya ay mamatay noong Mayo 26, 1932. Iniwan niya ang kanyang asawang si Asuncion Lacdan de Jesus at mga anak Teresa, Jose Jr. at Rogelio.

Noong siya ay mamatay, binigay ng pamilya niya ang kanyang puso sa isang museo ng pamahalaan kung saan ito itinago hanggang ilibing ito sa libingan ng kanyang ina. Inilibing siya sa sa ilalimng dagat sa Visayas, alinsunod sa kagustuhan niyang nakatala sa kanyang mga tulang Isang Malalim na Dagat at Ang Visayas.

Samu't sari

May isang paaralang elementarya sa Tondo, Manila na pinangalangan Jose Corazon de Jesus Elementary School bilang papuri sa kanya.

Si De Jesus ang sumulat ng Bayan Ko na linatagan ng himig ng musikerong si Constancio de Guzman na naging awit ng mga Pilipino na tumutol sa batas militar na pinairal ng Pangulong Ferdinand Marcos mula noong 1972 hanggang 1980.

Mga sanggunian

National Historical Institute,Filipinos in History 5 aklat. (Manila: National Historical Institute, 1995)

Virgilio S. Almario, "Art and Politics in the Balagtasan" (Los Angeles: UCLA Center for Southeast Asian Studies, 2003)

Kinuha mula sa "http://tl.wikipedia.org/wiki/Jose_Corazon_de_Jesus"Kategorya: Mga manunulat sa Pilipinas

Jose Corazon de Jesus

Si Jose Corazon de Jesus, na pinalayawan ng Pepito, ay isinilang sa isang bahay sa Daang Trinidad, purok ng Sta. Cruz, Maynila, noong ika-22 ng Nobyembre, 1894. Siya ay ang ikalawang anak ni Dr. Vicente de Jesus, ng Sta. Maria, Bulakan, at unang direktor na Pilipino ng Kawanihan ng Kalinisan, at ng Kapampangang si Gng. Susana Pangilinan. Ang kanyang dalawang kapatid ay sina Vicente,Jr., na siyang panganay, at si Rosa, ang bunso. Sa tatlong magkakapatid, si Pepito, Pitong sa kanyang ama't ina, ang pinakamalapit sa kanyang ina. Ang dahilan nito ay noong bata pa si Pepito ay masasakitin ito at galisin pa, kaya madalas siyang inaalagaan ng kanyang nanay. Bata pa lamang si Pepito ay namulat na siya sa mga tulang tagalog, awit at korido, sa "Florante at Laura", "San Raymundo", at iba pang aklat na tagalog na lubhang babasahin noong araw. Masasabing dito nagsimula ang pagtangkilik at pagkabihasa ni Pepito sa tulang tagalog. Mahilig rin siya sa pag-awit, pagtugtog ng piyano, at ng iba't ibang larong pampalakas.

Sa bayan ng kanyang ama siya nag-aral ng unang baitang. Maligaya ang kabataan ni Pepito rito at ito marahil ang nagtulak sa kanya upang sabihin na dito siya inuluwal. Nang makatapos siya ng primarya ay inilipat siya sa Liceo de Manila, isa sa mga pinakasikat na paaralan sa Maynila noon, upang mag-hiaskul. Nang siya'y nakapagtapos ay nag-aral naman siya ng abosya sa Escuela de Derecho. Nang magtapos siya ng batas noong 1919 ay hindi siya kumuha ng iksamen upang maging tunay na abogado. Sa halip ay ipinagpatuloy ang kanyang matagal ng hilig, ang pagtula.

Noong Oktubre ng 1918 ay itinanan ni Jose Corazon ang binibining si Asuncion Lakdan. Sa kanilang pagsasama ay nagkaroon sila ng tatlong anak. Ang mga ito ay sina Teresa, Jose at Rogelio.

Si Jose Corazon ay hindi lamang makata at manunulat kundi isa rin namang mamamahayag. Naging manunulat siya sa mga pahayagang "Demokrasya", "Pagkakaisa", "Taliba", "Mabuhay", at "Sampagita". Pero higit siyang kilala sa larangan ng "Balagtasan"

at pagbigkas. Hanggang ngayon ay siya pa rin ang hinihirang na pinakamagaling sa dalawang larangang ito.

Si Jose Corazon de Jesus, o Huseng Batute, ay binawian ng buhay ng ganap na ika-12:02 ng tanghali, noong Mayo 26, 1932 sa Ospital Heneral dahil sa isang sakit sa bituka.