John Grisham - Boyal_ Ev

7/29/2019 John Grisham - Boyal_ Ev

1/379


2/379

B OY AL I E V / J o h n G r i s h a m

Orijinal ad: A Painted Hose

Belfry Holdings, Inc., 2000, 2001

Trke yayn haklar Remzi Kitabevi 2001

Yayn haklar, Akal Telif Haklan Ajansaraclyla satn alnmtr.

Her hakk sakldr. Bu yaptn aynen ya da

zet olarak hibir bl m , telif hakk

sahibinin yazl izni alnmadan kullanlamaz.

Kapak: mer Erdurar

S B N 9 7 5 - 1 4 - 0 8 0 5 - 9

B R NC B AS IM : H a z i r a n , 2 0 0 1

Remzi Kitabevi A., Selvili Mescit Sok. 3, Caalolu 34440, stanbul.

Te l (212) 513 9424-25, 513 9474-75, Faks (212) 522 9055WEII: h t t p : / / w w w . r e m z i . c o m . t r E - P O S T A : p o s t @ r e m z i . c o m . t r

Remzi Kitabevi A.. tesislerinde baslmtr.
http://www.remzi.com.tr/mailto:[email protected]:[email protected]://www.remzi.com.tr/


3/379

1

TEPE HALKI ve Meksikallar ayn gnde geldiler. 1952 Eyll

balarnda bir aramba gnyd. Daha hafta vard ama Car-

dinal'ler Dodgers'larn be oyun gerisindeydi ve sezon umutsuz

grnyordu. Bununla beraber pamuklar babamn beline geliyor,

ben im bam ayordu ve akam yemeinden nce babamla dede-

min pek duymadmz szleri birbirlerine fsldadklar iitiliyor-

du. "yi rn" olacakt.Onlar, sadece hava durumu ve rnden sz ederken ktmser

olan iftiler, alkan insanlard. ok fazla gne oluyor, ok fazla

yamur yayor, alak arazilerde sel tehlikesi var, tohum ve gbre

fiyatlar ykseliyor ya da piyasada denge yok gibi eyler konuur-

lard hep . E n iyi gn le rin de bile ann em b an a hafif bir sesle, "H i

zlme. Bu adamlar mutlaka zlecek bir ey bulurlar," derdi.

Tepe halk arasndan ii bulmaya gittiimizde, Pappy-ben de-

demi hep byle arrdm- ii cretlerini dnp endieleni-yordu. ilere, topladklar her yz libre pamuk bana cret de-

niyordu. Ona gre geen yl yz libre iin 1.50 dolar denmiti. Bu.

hasat mevsiminde ise Lake City'de bir iftinin 1.60 dolar teklif et-

tiine dair sylentiler duymutu.

Kasabaya doru giderken akl hep bununla meguld. Dedem

araba kullanrken hi konumazd ve kendisi de pek iyi bir src

olmayan anneme gre bunun nedeni dedemin motorlu aralardan

korkmasyd. Dedemin kamyonu 1939 modeli bir Ford'du ve eskiJohn Deere traktrmz saymazsak, o bizim tek tat aracmzd.

Bu byk bir sorun deildi, sadece kiliseye gittiimizde annem ve


4/379

6 JO HN GRISHAM

bykannem, Pazar giysileriyle birbirlerine sokulup skk bir va-

ziyette n koltukta oturur, babam ve ben de kamyonun arkasndatoz toprak iinde yolculuk yapardk. Arkansas'n krsal blgelerin-

de yeni model otomobil pek nadirdi.

Pappy saatte otuz yedi mil hzla srerdi kamyonu. Onun teo-

risine gre her motorlu aracn en etkili, en randmanl gittii bir

srat vard ve o da, tanmlamas kolay olmayan bir yntemle eski

kamyonunun saatte otuz yedi mil hzla gitmesi gerektiine karar

vermiti. Annem bunun sama olduunu (bana) sylemiti. Bir

gn babamla dedemin, kamyonun daha hzl gidip gidemeyeceikonusunda tarttklarn da syledi. Fakat babam kamyonu nadi-

ren kullanrd ve yannda ben olduumda da otuz yedi mili asla

gemezdi. Annem ise onun, yalnz olduunda kamyonu daha hzl

srdnden kukulandn sylerdi.

Otoyol 135'e ktk ve ben her zamanki gibi Pappy'nin, kamyon

en iyi hzn buluncaya kadar vites deitiriini -debriyaja yavaa

ba sn ve direksiyon zerindeki vi tes koluyla oynayn- izledim.

Sonra hz gstergesine bakmak iin eildim: ibre otuz yediyi gste-riyordu. Dedem bana bakt ve sanki her ikimiz de kamyonun en iyi

hz bulduu konusunda ayn fikirdeymiiz gibi glmsedi.

Otoyol 135, Arkansas Delta boyunca dmdz uzanyordu. Yo-

lun her iki yanndaki tarlalar gzmn grebildii yerlere kadar

pam u k dolu, bembeyazd. Hasat zamanyd, benim iin harika bir

dnemdi nk okul iki ay tatildi. Fakat dedem iin bu, sonsuz en-

dielerle dolu bir zamand.

SADA, Jordan'n iftliinde, yola yakn tarlada alan bir

grup Meksikal grdk. Torbalar srtlarnda, eilmi, ellerini b-

yk bir beceriyle hareket ettiriyor, pamuk topluyorlard. Pappy bir

eyler homurdand. Jordan'lar sevmezdi, nk onlar Metodist

kilisesine balyd ve ayrca Cub taraftaryd. u anda tarlalarnda

iilerin alyor olmas ise onlar sevmemesi iin bir baka neden-

di.

iftliimizle kent aras sekiz milden daha azd ama saatte otuz-yedi mil hzla yolculuumuz yirmi dakika srd. Trafik az olsa bi-

le ni sre hep yirmi dakika olurdu. Pappy nnde giden daha ya-


5/379

BOYALI EV 7

va aralar sollayp gemekten holanmazd. Zaten en yava ara

genellikle onunki olurdu. Black Oak yaknlarnda azna kadar ye-ni toplanm pamukla dolu bir treylere yetitik. n taraf bir bran-

da ile rtlmt ve benim yamda olan Montgomery ikizleri pa-

muklarn arasnda tepinip oynarken, bizi grnce durdular. Sonra

el salladlar. Ben de el salladm ama dedem onlara karlk verme-

di. Araba kullanrken asla bakalarna el sallamaz ve konumazd;

annemin sylediine gre bunun nedeni, ellerini direksiyondan

ekmeye korkmasyd. Annem, insanlarn dedemin arkasndan ko-

nutuunu ve ona kaba, kibirli dediklerini sylyordu. Ben ahsenonun, bu dedikodulara pek aldrdn sanmyordum.

Montgomery treylerini rr fabrikasna dnnceye kadar izle-

dik. Treyleri eken eski Massey Harris traktrn Montgomery'le-

rin, beinci snftan okulu terk etmi ve kilisede herkesin, ba der-

de girecek dedii en byk olu Frank kullanyordu.

Otoyol 135, Black Oak'a gelindiinde Ana Cadde halini ald.

Black Oak Baptist Kilisesi'ni getik, ibadet etmeden getiimiz na-

dir zamanlardan biriydi bu. Tm dkknlar, maazalar, iyerleri,kilise ve hatta okul Ana Cadde zerindeydi ve Cumartesi gnleri

insanlar haftalk alverileri iin kasabaya geldiklerinde caddede

arabalar deta tampon tampona ve ok ar ilerlerdi. Ama o gn

aramba'yd ve kasabaya girince Ana Cadde zerinde, Pop and

Pearl marketi nne park ettik.

Dedem bana bayla dkkn gsterinceye kadar kaldrmda

bekledim. Dkkna girip veresiye olarak bir Tootsie gofreti a lmam

iin gereken iaretti bu. Gofretin fiyat sadece bir peniydi ama so-nuta kasabaya her geliimde bir tane almak durumundaydm. De-

dem bazen ban sallamazd ama ben yine de dkkna girip, Pearl

bana gizlice bir gofret vererek dedeme sylemememi tembih edin-

ceye kadar kasann nnde dolardm. Pearl dedemden korkard.

Eli Chandler fakir bir adamd ama son derece gururluydu. Tootsie

gofreti de dahil olmak zere herhangi bir gda maddesini bedava

almaktansa alktan lmeyi yelerdi. Bir para eker bile aldm

bi lse sopayla dverdi beni, onun iin Pearl Watson sr t u tm am ko-nusunda sz vermemi salamakta hi de glk ekmezdi.

Ama bu kez dedem ban sallad. eriye girip ona sarldmda


6/379

8 JOHN GRISHAM

Pearl her zamanki gibi yine tezghn tozlarn alyordu. Sonra kasa-

nn yanndaki kavanozdan bir Tootsie gofreti aldm. Hesap pusu-

lasn gururla imzalarken Pearl benim el yazma bakt. Sonra, "im-

zan gittike dzeliyor Luke," dedi.

"Yedi yandaki bir ocuk iin fena saylmaz," dedim ona. An-

nemin zoruyla iki yldan beri imzam dzeltmeye alyordum.

"Pop nerede?" diye sordum. Tandm yetikinler iinde kendile-

rine ilk adlaryla hitap etmemi isteyen yalnzca onlard ama bunu

sadece dkknda kimse olmad zaman yapabilirdim. eriye bir

mteri girdii takdirde onlar da birden Bay ve Bayan VVatson olu-

yordu elbet. Bunu sadece anneme syledim ve o da bana, baka

hibir ocuun byle bir ayrcala sahip olmadna emin olduu-

nu syledi.

Pearl, "Arkada, mallar diziyor," diye cevap verdi. "Deden ne-

rede?"

Pearl kasaba halknn yaamn yakndan izlemekten holanr

ve bu nedenle ona sorduunuz sorunun arkasndan genell ikle he-

men o da bir soru sorard.

"Kahvehane'de, Meksikallara bakyor. Arka tarafa gidebilir mi-

yim?" Ondan daha ok soru sormaya kararlydm.

"Gitmesen daha iyi. Siz de tepe insanlarn m kullanyorsu-

nuz?"

"Bulabilirsek. Eli onlarn aaya eskisi gibi inmediklerini sy-

lyor. Sonra hepsinin de yar deli olduunu dnyor. Champ

nerede?" Champ dkknn, Pop'un yanndan asla ayrlmayan yal

kpeiydi.Dedemden ne zaman ilk adyla sz etsem Pearl srtrd. Kap-

nn alp kapanmasyla kk ngrak aldnda bana bir soru

sormak zereydi. eriye gerek bir Meksikal girdi, yalnzd ve

hepsinin ilk bata grnd gibi o da ekingen, rkek grn-

v n d. Pearl yeni gelen mteriye kibarca ban sallad.

IVn, "lUros (lias, senor!"diye bardm.

M I MI,.l dul,I,.n .rkasma doru gidip gzden kaybolmadan

>u mi in \ ulu u|> bir tavr la , "Buenos dias,"dedi.r> .l. .Mil M I .l .l ngi lizce bi liy or da o n u n syledii gzel

mi ..,!, i.m. . .l mi', i'.lu l.tf bir sesle, "Bunlar iyi in sanla r, "


7/379

BOYALI EV 9

dedi. Too tsie go fre tim in yarsn srp yavaa inerken, dier ya-

rsn tekrar sarp cebime koydum."Eli onlara fazla para veriyoruz diye endieleniyor," dedim.

Dkkna bir mteri girince Pearl yeniden hareketlenmi, kasann

etrafn dzeltip toz almaya balamt.

"Eli her eye endieleniyor," dedi.

"O bir ifti."

"Sen de ifti mi olacaksn?"

"Hayr efendim. Ben beyzbol oyuncusu olacam."

"Cardinal'lerde mi oynayacaksn?""Elbette."

Ben Meksikaly beklerken Pearl bir sre bir eyler mrldand.

Denemek iin sabrszlkla beklediim birka Meksika szcm

daha vard.

Eski tahta raflar taze sebze ve meyve doluydu. Toplama sezo-

nunda bu dkkna baylyordum nk Pop burasn tavana kadar

doldururdu. rnler geliyor, paralar el deitiriyordu.

Pappy kapy biraz aralayp ban ieriye uzatt. "Hadi gidelimartk," dedi ve sonra Pearl'e bakp, "Naslsn Pearl?" diye ekledi.

Pearl bam okayp beni kapya doru gnderirken, "Merhaba

Eli," dedi.

Darya knca Pappy'ye, "Meksikallar nerede?" diye sor-

dum.

"Akama doru geleceklermi."

Kamyona bindik ve kasabadan ayrlp Jonesboro ynne doru

gitmeye baladk, dedem oralarda her zaman tepe insanlar bulur-du.

TALI BR YOL KAVAI YAKININDA, anayolun kenarna

ekip durduk. Pappy'nin fikrine gre buras tepe insanlarnn bu-

lunabilecei en gzel noktayd. Ben ise bundan pek emin deildim.

Dedem bir haftadr ii bulmaya alyordu ama baarl olamam-

t. lk kamyon gelip yanmzda duruncaya kadar yakc gne altn-

da, kamyonun arka kapa zerinde yarm saat sessizce oturduk.Kam yon temi zdi ve iyi lastikleri vard . Tepe insanlar bul acak kadar

ansl olursak bu insanlar gelecek iki ay iin bizimle birlikte yaaya-


8/379

10 JOHN GRISHAM

akt. Temiz insanlar istiyorduk ve bu kamyonun Pappy'ninkinden

daha iyi durumda olmas iyiye iaretti.

Kamyonun motoru sustuunda Pappy, "yi gnler," dedi.

Src, "Merhaba," diye karlk verdi.

Pappy, "Sizler nerelisiniz?" diye sordu.

"Hardy'nin kuzeyinden."

Yolda trafik olmadndan dedem yznde mutlu bir ifadeyle

asfaltn zerine kt, kamyona ve iindekilere bakt. Src ve ka-

rs, ofr yerinde oturuyorlard ve aralarnda kk bir kz ocu-

u vard. iri delikanl arka taraf ta kestirmekteydi. Her kes salk-

l ve iyi giyimli grnyordu. Pappy'nin bu insanlar beendiini

syleyebilirdim.

Dedem, "Sizler i mi aryorsunuz?" diye sordu.

"Biz, Black Oak'n batsnda bir yerlerdeki Lloyd Crenshaw'

aryor uz." De de m on lara yolu tarif etti ve kamyo n tekr ar yola kt.

Gzden kayboluncaya kadar onlarn arkasndan baktk.

Onlara Bay Crenshaw'n vereceinden daha fazlasn teklif ede-

bilirdik. Tepe insanlar cret pazarl konusunda nlyd. Geen

yl iftliimize Calico Rock'tan gelmi Fulbright'lar, ilk toplama

zamannn tam ortasnda, bir Pazar gecesi birden ortadan kaybol-

mu ve bize on mil mesafedeki bir iftlik iin almaya gitmiler-

di .

Fakat Pappy drst biriydi ve bir pazarlk sava balatmak da

istemiyordu.

Pamuk tarlasnn kenarnda birbirimize beyzbol topu atarak ve

ne zaman bir kamyon yaklasa durarak bekledik.Benim eldivenim, geen yl Noel Baba'nn getirdii bir Raw-

lings'ti. Geceleri onunla yatyor, haftada bir de yalyordum, be-

nim iin ondan daha kymetli bir ey yoktu.

Bana top atmasn, yakalamasn ve vurmasn reten dedemin

eldivene ihtiyac yoktu. Nasrl kocaman elleriyle benim attm

toplar hi zorlanmadan, kolayca tutuyordu.

Hibir zaman vnmeyen sakin bir adam olmasna ramen Eli

Chandler bir zamanlarn nl bir beyzbol oyuncusuydu. On yediyanda iken profesyonel beyzbol oyuncusu olarak anlama imza-

layp Cardinal'ler takmna girmiti. Fakat Birinci Dnya Sava'n-


9/379

BOYALI EV 11

da askere gitmi ve bir sre sonra eve dndnde de babas l-

mt. Bylece Pappy'nin de bir ifti olmaktan baka seim hakk

kalmamt.

Pop Wat so n bana, Eli Chan dle r'm ne by k bir oyuncu olduu-

nu - beyzbol topuna vurup ne kadar uzaa attm, ne kadar sert

atlar yaptn anlatmaktan zevk alrd. Pop'un deerlendirmesi,

"Belki de o, Arkansas'tan kan en byk oyuncuydu," eklindeydi.

Bunu sylediinde ona, "Dizzy Dean'den de mi bykt?" diye

sorardm.

Pop da iini ekerek, "Dizzy onun yanma bile yaklaamazd,"

derdi.

Bu hikyeleri anneme anlattmda o daima glmser ve, "Dik-

katli ol. Pop masal anlatmaktan holanr," derdi.

Beyzbol topunu iri ellerinde okayp duran Pappy bir ara sesi

duyunca ban hafife yana yatrd. Batdan, arkasnda rmork e-

ken bir kamyon geliyordu. Onlarn tepe insanlar olduunu ey-

rek mil mesafeden syleyebilirdik. Src vitesi gcrtyla kltp

kamyonu durdururken biz de yolun kenarna yryp bekledik.

Yedi kii saydm, bei kamyonda, ikisi treylerdeydi.

Biz onlar incelerken src de dikkatle dedeme bakt hafif bir

sesle, "yi gnler," dedi.

Pappy ona bir adm daha yaklat ama mesafesini korudu ve,

"yi gnler," diye karlk verdi.

Kamyon srcsnn alt dudandan ttn suyu szyordu.

Uursuz bir belirtiydi bu. Annem, tepe halkndan ounun temiz

olmadn ve kt detlere meyilli olduunu dnrd. Bizimevimizde ttn ve alkol kullanmak yasakt. Biz Baptist'tik.

Adam, "Adm Spruill," dedi.

"Ben de Eli Chandler. Tantmza sevindim. mi aryorsu-

nuz?

"Evet."

"Nerelisiniz?"

"Eureka Springs," dedi.

Kamyon hemen hemen Pappy'ninki kadar eskiydi, lastikleri ka-baklam, n cam atlam, amurluklar paslanmt ve zerin-

deki toz tabakasnn altndan soluk mavi rengi zor grlyordu.


10/379

12 JOHN GRISHAM

Kamyonun arkasna raf gibi bir ey yaplm ve bunun zerine de

onlarn eyalaryla dolu olan bir sr karton kutu ve uval yl-

mt. Bunun altnda, kasann demesinde ofr yerine iyice da-

yanm bir yatak grnmekteydi. riyar iki olan ocuu yatan

zerinde durmu, bo gzlerle bana bakyordu. Kasann ak olan

arka kapanda plak ayakl, gmleksiz, geni omuzlu, iriyar bir

gen adam oturuyordu, bir ktk kadar kaim boynu vard. Gen

adam kamyonla rmorkun arasna ttn suyu tkrd, Pappy ve

beni grmemi gibiydi. Yavaa ayaklarn sallad, tekrar tkrd ,

altndaki asfalttan baka bir yere bakmyordu.

Pappy, "Tarlada alacak yardmc aryorum," dedi.

Bay Spruill, "Ne dyorsunuz?" diye sordu.

Pappy, "Yz libre bana bir altm," diye yant verdi.

Bay Spruill kalarn att ve yanndaki kadna bakt. Aralarnda

bir eyler mrldandlar.

te sratli kararlarn, konumann bu blmnde verilmesi

gerekiyordu. Bu insanlarn bizimle birlikte yaamalarm isteyip is-

temediimize karar vermek zorundaydk. Onlar da bizim verdii-

miz creti ya kabul ya da reddedecekti.

Bay Spruill, "Ne tr pamuunuz var?" diye sordu.

Dedem, "Stoneville," dedi. "Pamuk hazr. Toplamak kolay ola-

caktr." Bay Spruills etrafna bakp pamuklarn patlam olduunu

grebilirdi. Gne, toprak ve yamur imdiye kadar ibirlii yap-

mt. Pappy hi kukusuz yine de, "iftiler Almana"ndaki olum-

suz yamur tahminleri karsnda bir sre sylenip durmutu.

Bay Spruills, "Biz bir altm geen yl aldk," dedi.Para konusundaki konumalar beni ilgilendirmiyordu, bu ne-

denle rmorku incelemek iin yolun orta izgisi boyunca yr-

dm. Rmorkun lastikleri kamyonunkinden de fazla kabaklam-

t. Biri, y k n fazlalndan yar yarya inmiti . Yolcul uklar nn he-

men hemen sonuna gelmi olmalar iyi bir eydi.

Rmorkun kesinde, dirseklerini kenar tahtasna dayayp do-

rulmu ok gzel bir kz vard. Koyu renk salar skca bann ar-

kasna toplanmt, gzleri iri ve kahverengiydi. Annemden gentiama hi kukusuz benden ok daha byk grnyordu ve gzle-

rimi ondan ayramadm.


11/379

BOYALI EV 1 3

Kz, "Adn ne senin?" diye sordu.

Ayamla bir ta parasn tekmeleyip,"Luke," dedim. Yanakla-

rm hemen kzarmt. "Seninki ne peki?"

"Tally. Ka yandasn sen?"

"Yedi. Sen ka yandasn?"

"On yedi."

"O rmorkta ne zamandan beri yolculuk ediyorsun?"

"Bir buuk gndr."

Kzn ayaklar plak, elbisesi ok dar ve kirliydi - dizlerine ka-

dar iniyordu. Hatrladm kadaryla bir kz ilk kez bu kadar ya-

kndan inceliyordum. ok bilmi bir glmsemeyle bana bakyor-

du. Kzn yanndaki sandn zerinde kk bir ocuk oturuyor-

du, yavaa dnd ve ben sanki orada deilmiim gibi bakt. O-

lann yeil gzleri ve yapm siyah salarla rtl geni bir aln

vard. Sol kolu sakat gibi grnyordu.

Kz, "Bu ocuk Trot," dedi. "Pek ie yaramaz."

"Merhaba Trot," dedim ama ocuk uzaklara bakyordu. Sanki

beni duymamt .

Kza, "Ka yanda o?" diye sordum.

"On iki. O sakat."

Trot birden, bir keye doru dnd, sakat kolu cansz bir e-

kilde salland. Arkadam Devrayne tepe insanlarnn yakn akraba

evlilikleri yaptn ve bu nedenle ailelerinde ok sayda sakat oldu-

unu sylemiti bana.

Ama Tally mkemmel grnyordu. Dnceli bir ifadeyle pa-

muk tarlalarna bakt ve ben de kirli elbisesine bir kez daha hayran-

lkla baktm.

Bay Spruill kamyonunu altrnca, dedemle Bay Spruill'in an-

latklarn anladm. Rmorku ve kamyonun arkasnda oturan, bir

ara uyanm ama hl asfalta bakan gen adam getim ve Pap py' nin

yannda durdum. "Bu yoldan dokuz mil gideceksiniz, yanm bir

ambarn yanndan sola dnn ve sonra St. Francis Nehri'ne kadar

alt mil dah a gidin. Solda nehr i getikten son ra greceiniz ilk iftlik

bizimdir."

Bay Spruill sanki bir batakla gnderiliyormu gibi, "Balk

arazi mi?" diye sordu.


12/379

14 JOHN GRISHAM

"Bir ksm yledir ama iyi arazidir."Bay Spruill tekrar karsna bakt ve sonra yine bize dnd. "Ne-

reye yerleeeiz peki?"

"Arka tarafta silonun yannda glgelik bir yer greceksiniz. En

iyi yer orasdr."

Kamyonun, vites dililerini gcrdatarak, tekerlekleri yalpalaya-

rak, kutular, sandklar ve mlekleri hoplatarak uzaklamasn

seyrettik.

"Onlardan holanmadn, deil mi?" diye sordum."yi insanlar. Sadece bizden farkllar."

"Onlar bulduumuz iin ansl saylrz, deil mi?"

"Evet yle."

i saysnn ok olmas, benim daha az pamuk toplayacam

anlamna geliyordu. nmzdeki bir ay sresince gne doarken

tarlalara gidecek, omzuma metre boyunda bir torba atp boyu-

mu geen sonsuz pamuk tarlalarna bir an bakacak ve onlarn ara-

sna dalp kaybolacaktm. Sonra da srekli ayn hzla yumuack

pamuklar saplarndan koparp a r torbann iine atacak, tarlann

ne kadar usuz bucaksz olduunu hatrlamamak iin ileriye bak-

maya ve birisi grebilir diye yavalamaya korkacaktm. Parmakla-

rm kanayacak, boynum yanacak, srtm aryacakt.

Evet, tarlalara ok ii gelsin istiyordum. Bir sr tepe insan,

bir sr Meksika l ge lmeliydi.


13/379

2

PAMUK TARLADA BEKLERKEN dedem sabuk bir adam ola-

myordu. Kamyonu hl o bildii, gerekli hzda srmesine ramen

huzursuzdu, nk yol zerindeki dier tarlalarda pamuk toplan-

yordu ama bizde toplama hl balamamt. Bizim Meksikallar

iki gn gecikmiti. Yine Pop ve Pearl'n dkkn yaknna park et-

tik ve Kahvehaneye giden dedemin arkasna takldm, dedem ora-

da iftliklere ii bulan adamla tartt.Adam, "Biraz sakin ol Eli," dedi. "Neredeyse gelirler."

Ama dedem sakin olamyordu. Kasabann kenarndaki Black

Oak rr fabrikasna yryerek gittik - Pappy bo yere benzin

harcamaktan holanmazd. O sabah saat alt ile on bir arasnda iki

yz libre pamuk toplamt ama hl ok hzl yryordu, ona ye-

timek iin koar adm yrmek zorundaydm.

rr fabrikasnn avlusu pamuk rmorklaryla doluydu, baz-

lar boalmt, bazlar da pamuklarn rr makinesinde iittenayrlmas iin bekliyordu. Rmorklarn boaltm, yeniden doldu-

rup gelmek iin evlerine giden Montgomery ikizlerine el salladm.

rr fabrikasnn makineleri byk bir uultuyla alyordu.

nanlmayacak kadar grltl ve tehlikeliydi bu makineler. Her

toplama mevsiminde en azndan bir ii rr fabrikasnda kor-

kun bir kazaya kurban giderdi. Makinelerden korkuyordum ve

dedem bana darda beklememi syleyince bunu severek yaptm.

Dedem rmorklarn bekleyen bir grup pamuk iisinin yanndanselam vermeden geti. Kafas ok doluydu, dnyordu.

Hazr balyalar el arabalaryla getirip rmorklara ykledikleri


14/379

16 JOHN GRISHAM

ykleme yeri yaknnda gvenli bir yer buldum kendime. Fabrika-

nn bir ucunda yeni toplanm pamuklar, boyu yaklak otuz san-

tim olan bir boruyla rmorklarn zerinden ieriye ekiliyor ve

makinelere verilip ileniyordu. Pamuklar fabrikann dier ucun-

dan muntazam, uval bezine sarlm ve iki buuk santim eninde

elik eritlerle skca balanm balyalar halinde kyordu. yi bir

rr fabrikasnda balyalar mkemmel bir halde, deta tula gibi

sralanabilecek ekilde kard.

Bir balya pamuk, piyasasna gre yaklak olarak yz yetmi be

dolar ediyordu. yi bir hasat yaklak bir dnme iki buuk balya

pam uk verirdi. Biz otuz be d n m kiralamtk. iftlik ocuklar-

nn ou bunun hesabn yapabilirdi.

Aslnda matematik yle kolayd ki insanlarn ifti olmak iste-

mesini anlamak gt. Annem saylar anlamam iin elinden gele-

ni yapt. kimiz, hibir koulda iftlikte kalmayacama dair gizli

bir anlama yapmtk. Okulda on ikinc i sn f bitirdikten sonra

Cardinal'lerde oynamak iin buradan gidecektim.

Pappy ve babam Mart aynda rr fabrikasnn sahibinden on

drt bin dolar bor almlard. Bu, rn iin alnan bir bortu ve

para, t ohum, gbre, iilik ve dier harcamalar i in kullanld. im-

diye kadar ansmz yaver gitmiti - hava koullar hep iyi olmutu,

rn iyi grnyordu. Toplama srecinde de ansmz byle gider

ve dnm bana iki buuk balya alrsak Chandler iftlii baaba

kacakt bu iten. Hedefimiz de zaten buydu.

Fakat iftilerin ou gibi Pappy ve babamn geen yldan da

borlan vard. rr fabrikatrne r n n pek iyi olmad 1951

ylndan iki bin dolar borlar kalmt. Ayrca yedek paralar iin

Jonesboro'daki John Deere acentasma, benzin iin Lance Karde-

ler'e, tohum ve malzeme iin kooperatife ve sebze meyve iin de

Pop and Pearl'e borluydular.

Hi kuk usuz benim, onlarn r n karl denecek borlarn

bilmem gerekmiyordu. Fakat yaz gecelerinde byklerim, havann

serinlemesini beklemek ve terlemeden uyuyabilmek amacyla ge

saatlere kadar evin nndeki basamaklara oturuyor ve konuuyor-

lard. Yatam verandaya bakan pencereye yaknd. Onlar benim

uyuduumu sanyordu ama ben, gereinden fazla ey iitiyordum.


15/379

BOYALI EV 17

Pappy'nin, Meksikallara ve tepe insanlarna deme yapmak

iin daha fazla bor almak istediinden emin gibiydim. Ona bor

para verip vermediklerini pek anlayamadm. Kalar , r r fabri-

kasna girerken de atkt, karken de.

TEPE HALKI onlarca yldan beri Ozarks'tan pamuk toplamak

iin geliyorlard. ounun kendi evi, tarlas vard ve bir ksmnn

aralar da, kendilerini hasat mevsiminde kiralayan iftilerin ara-

larndan daha gzeldi. ok alyor, para biriktiriyor ve bizim ka-

dar fakir grnyorlard.

1950 sralarnda bunlarn gelileri azalmt. Sava sonras eko-

nomik gelimeler en nihayet Arkansas', en azndan eyaletin baz

blmlerini de deitirmi ve tepenin gen insanlar ekstra paraya

yallar kadar ihtiya duymaz olmutu. Bunlar evlerinde kalyor-

du. Pamuk toplamak insanlarn gnll olarak yapacaklar bir i

deildi artk. iftiler ii bulmakta zorluk eker olmutu; derken

bi risi Meks ika llar kefe tti.

Meksikallarla dolu ilk kamyon Black Oak'a 1951'de geldi. On-

lardan altsn biz aldk, bunlarn iinde bana ilk tortillam veren

arkadam Juan da vard. Juan ve dier krk kii, birbirleri stne

kp skarak, ok az yiyecekle, gne ve yamurdan korunacak

bir rtleri bi le olmadan uzun bir rmork zerinde gn yol-

culuk yapmt. Kasabann Ana Cadde'sine girdiklerinde bitkin ve

akn bir haldeydiler. Pappy'nin sylediine gre rmork bir s-

r kamyonundan daha berbat kokuyordu. Onlar grenler bu du-

rumu bakalarna da anlatt ve ok gemeden Baptist ve Metodistkilisesinde kadnlar Meksikallar byle ilkel bir tarzda yolculua

zorlayanlar protesto etmeye balad.

Annem de, en azndan babama sylendi. rn toplanp Meksi-

kallar geriye dndkten sonra onlarn birka kez bu konuyu tar-

ttn duydum. Annem, babamn dier iftilerle de konumas-

n ve ii temsilcisinin, Meksikallar bulup bize gnderenleri, da-

ha iyi koullarda yolculuk konusunda ikna etmesini istiyordu. An-

nem, iftiler olarak iileri korumann grevimiz olduunu d-nyordu, babam da bir noktaya kadar onunla ayn fikirdeydi ama

bu ite nder olmak istemiyordu. Pappy ise bu konuyla hi ilgilen-

BE 2


16/379

18 JOHN GRISHAM

medi bile. Zaten Meksikallar da ilgilenmemiti; onlar sadece al-

mak istiyordu.

Bizim Meksikallar en nihayet, saat drtten hemen sonra gel-

diler. Onlarn bir otobsle gelecei syleniyordu ve hi kukusuz

ben de b u n u n doru olmasn um uyordum . Annemle babamn bir

k mevsiminde daha bu konuyla urap didimelerini istemiyor-

dum. Ama tabii Meksikallara byle kt davramlmasn da iste-

miyordum.

Ama adamlar yine bir rmork zerinde geldiler, eski rmorkun

yanlarna korkuluk olarak tahta paralar konmutu ve tepede on-

lar koruyacak hibir ey yoktu. Srlarn bile daha iyi koullarda

tand doruydu.

Adamlar rmorkun zerinden dalgalar halinde, byk bir dik-

katle, er drder kiilik gruplar halinde sokaa atladlar. Koope-

ratifin nnde, kk, akn gruplar halinde kaldrm zerinde

toplandla r. G eri nip eildiler ve sanki baka bir gezegene inmi gibi

etrafa bakndlar. Saydmda altm iki kii olduklarm anladm.

Juan'n aralarnda olmamas beni hayal krklna uratt.

Heps i de Papp y' den birka san tim dah a ksa boylu , zayf ad am -

lard, salar siyah, tenleri kahverengiydi. Her birinin elinde giysi

ve eyalaryla dolu birer torba vard.

Pearl Watson dkknnn nnde, kaldrmda durup ellerini

kalalarna dayam bakyordu. Bu adamlar onun mterisiydi ve

kadn onlara kt davramlmasn istemiyordu. Kadnlarn, Pazar

gn kiliseye gitmeden nce yine patrt karacaklarn biliyor-

du m. Yanm zda adamlarla eve gider gitmez ann em in beni sorguyaekeceinin de bilincindeydim elbet.

i temsilcisiyle kamyonun ofr arasnda sert bir tartma

oldu. Aslnda Teksas'ta birisi, Meksikallarn otobsle gnderile-

ceine dair sz vermiti. Pis bir rmorkla gelen ikinci kafileydi

bu. Pappy kavgadan hi kamazd ve onun, tart maya kar p o-

fre haddini bildirmek istediini biliyordum. Ama ii temsilcisine

de kzyordu ve sanrm her ikisini de dvmeyi biraz fazla buldu.

Kamyonumuzun arka kapana oturduk ve ortaln yatmasnbekled ik.

Barmalar kesildiinde kt ileri balad. Meksikallar kal-


17/379

BOYALI EV 19

dirim zerinde, kooperatifin nnde birbirlerine sokulmu bekle-

iyordu. Arada bir bize ve Ana Cadde'de toplanmaya balayan di-

er iftilere bakyorlard. Haber duyulmutu - Meksikallar gel-

miti.

Papp y ilk on kiiyi ald. Adam la rn efi Miguel 'di. Ara lar nda en

yals o grnyordu ve balangta yaptm incelemede grd-

m kadaryla elinde bezden torba olan tek kii de oydu. Dierleri

eyalarn kt torbalarda tayordu.

Miguel'in ngilizcesi fena saylmazd ama Juan'nki kadar iyi

deildi. Pappy kt ilerini bitirirken onunla biraz sohbet ettim.Miguel beni gruptaki adamlarla tantrd, ilerinde bir Rico, bir

Roberto, bir Jose, bir Luis, bir Pablo vard ama birounun adn

anlayamadm. Geen yldan hatrladm kadaryla onlar birbirin-

den ayrt etmek iin bir hafta gerekecekti.

Adamlarn yorgun olduu aka grlmesine karn hepsi de

glmsemeye gayret eder gibiydi - ilerinde sadece biri alay eder,

ya da kmser gibi bakt bana. Miguel, adamn bandaki Bat sti-

li apkay gsterip, "Kendisini kovboy sanyor. Biz de ona bununiin 'Kovboy' adn taktk," dedi. Kovboy ok gen ve bir Meksikal

iin uzun boyluydu. Gzleri ksk ve kt baklyd. nce by da

on un sert, vahi g r n n artryordu. Beni ylesine kor kut tu ki

Pappy'ye sylememek iin kendimi zor tuttum. Bu adamn n-

mzdeki haftalarda bizim iftlikte yaamasn hi kukusuz istemi-

yordum. Ama sesimi karmayp bekledim.

Bizim Meksikal grubu kaldrm zerinde Pappy'nin arkasn-

dan Pop ve Pearl'n dkknna doru yrd. Ben de Kovboy'ayaklamamaya dikkat ederek onlar izledim. Dkkna girince ka-

sann yanndaki yerimi aldm. Pearl orada ilk gelene sylenmeye

hazr, bekliyordu.

"Onlara hayvan gibi davranyorlar," dedi.

Ben de ona, "Eli onlarn buraya gelmekle mutlu olduklarn

sylyor," diye fsldadm. Dedem kollarn gsne kavuturup

kapnn yannda durmu, Meksikallarn, ihtiyalar olan eyleri al-

malarn seyrediyordu. Miguel da bazlarna talimat vermekteydi.Pearl elbette Eli'yi eletirecek deildi. Ama yine de ona pis pis

bakt, kr ki dedem onun bu bakn grmedi. Pappy benimle


18/379

2 0 JOHN GRISHAM

ya da Pearl ile ilgilenmiyordu. Sinirliydi nk pamuk toplama a-

lmasna hl balanmamt.Pearl, "Korkun bir ey bu," dedi. Pearl'n, bizim gitmemizi

beklediini ve dkkn boalr boalmaz kilise arkadalarn bulup

ortal yine kartracan biliyordum. Pearl bir Metodist'ti.

Meksikallar dkkndan aldklaryla birlikte kasann nne ge-

lince Miguel hepsinin adn srayla Pearl'e syledi ve o da adamlar

adna birer kredi hesab at. Daha sonra, alnan mallarn toplam-

n yapt ve ana hesap defterine, adamlarn adlarnn karsna yaz-

d. Yazdklarn Miguel ve hesap sahiplerine gsterdi. Annda kre-di... Amerikan stiliydi bu.

Adamlar tortilla yapmak iin un ve ya ile, bir sr fasulye kon-

servesi, kiloyla kurufasulye ve pirin aldlar. Temel gereksinimleri

dnda hibir ey - eker ya da tatl bir eyler almadlar. Mmkn

olduunca az yiyorlard, nk yemek pahalyd. Onlarn amac

mmkn olduu kadar para biriktirip eve gtrmekti.

Tabii bu zaval adamlarn, nereye gittiklerine dair hibir fikir-

leri yoktu. Annemin ok iyi bir bahvan olduunu ve zamannnounu pamuktan ziyade sebzeleri iin harcadn bilmiyorlard.

ok ansl saylrlard, nk annem, iftliimizde ya da yaknnda

yaayan insanlarn gdasz kalmamas gerektiine inanrd.

Sradaki son kii Kovboy'du ve Pearl ona glmsediinde ada-

mn ona tkreceini sandm. Miguel hemen onlara sokuldu. Bir

rmorkun zerinde bu adamla gn geirmiti ve byk olas-

lkla onu iyi tanyordu.

Genellikle haftada bir grdm Pearl'e o gn ikinci kez vedaettim.

Pappy Meksikallar kamyona gtrd. Adamlar kamyonun ar-

kasna, kasaya bindiler ve omuz omuza, bacaklar ve ayaklar birbi-

rine karr vaziyette oturdular. Sesleri kmyor ve yolculuklarnn

nerede sona ereceini bilmiyormu gibi, bo gzlerle ileriye bak-

yorlard.

Yal kamyon ar ykn altnda biraz zorland ama sonunda

otuz yedi mil srati buldu ve Pappy de hafife glmsedi. Akam-iizeriydi, hava scak ve kuruydu, pamuk toplamak iin mkem-

meldi. Spruill ailesi ve Meksikallarla beraber yeterince pamuk i-


19/379

BOYALI EV 2 1

imiz olmutu. Elimi cebime attm ve Tootsie gofretimin dier ya-rsn kardm.

Evimize varmadan uzunca bir sre nce duman ve sonra da

bir adr grdk. Yln byk b lm nde tozlu olan toprak bir yol

zerinde yayorduk ve Pappy, Meksikallar tozdan boulmasn di-

ye yava gidiyordu.

"Nedir bu?" diye sordum.

Pappy, "Bir adra benziyor," dedi.

adr yola yakn, n bahemizin dier ucuna, yz yllk meeaacnn altna, beyzbol sahamzn bulunduu yerin ok yaknna

kurulmutu. Posta kutumuza yaklanca biraz daha yavaladk.

Spruill'ler n bahemizin yarsn igal etmiti. Tepesi sivri ulu

byk adr kirl i beyaz renkteydi, elle yontulmu sopalar ve metal

ubuklarla ayakta duruyordu. adrn iki yan akt ve ierde, yer-

deki battaniyeler ve kutula r grebiliyor dum. Tally'nin ierde uyu-

duu da grlyordu.

Kamyonlar adrn yanma park edilmi ve kasann zeri bir tr

adr beziyle rtlmt. Kamyonu topraa akl bir kaza ba-

lamlard, onu zmeden arac yerinden oynatmak mmkn de-

ildi. Eski rmorkun bir ksm boaltlm, zerindeki kutular ve

uval bezinden yaplm torbalar sanki bir frtnaya tutulmu gibi

otlarn zerine dalmt.

Bayan Spruill bir ate yakyordu ve uzaktan grdmz du-

mann kayna da ite bu ateti. Kadn her nedense bahenin sonu-

na doru plak bir yeri semiti. Buras, Pappy ya da babamn he-

men hemen her leden sonra gelip melerek benim attm hzl

ve kavisli toplar yakaladklar yerdi. Alamak istiyordum. Bayan

Spruill'i, bunu yapt iin asla affetmeyecektim.

Dedeme, "Onlara silonun arkasna yerlemelerini syledin sa-

nyordum," dedim.

Pappy, "Syledim," dedi. Kamyonu, neredeyse duracakm gibi

iyice yavalatt ve sonra ieriye dn d . Silo arkada, am ba ra yaknd

ve evle arasnda yeterince mesafe vard. Daha nce de orada kalan

tepe insanlar olmutu - n baheye kimse gelmemiti.

Dedem kamyonu, bykannemin dediine baklrsa yetmi ya-

nda olan baka bir mee aacnn altna park etti. Evi ve baheyi


20/379

2 2 JOHN GRISHAM

glgeleyen aatan en kyd bu. Evin yaknnda, Pappy'nin onlarca yldr durduu kuru tekerlek izlerinin zerinde dur-

duk. Annem ve bykannem mutfak merdiveninde bekliyorlard.

Bykannem Ruth tepe insanlarnn n baheye yerlemesin-

den hi holanmamt. Pappy ve ben bunu, daha kamyondan in-

meden anlamtk. Bykannemin elleri kalalarmdayd.

Annem Meksikallar incelemek ve bana onlarn yolculuklar

hakknda soru sormak iin sabrszlanyordu. Adamlar kamyon-

dan inerken onlara bakt ve benim yanma gelip omuzumu skt."On kiiler," dedi.

"Evet efendim."

Bykannem, Pappy ile kamyonun nnde bulutu ve hafif

ama sert bir sesle, "Bu insanlar neden bizim n baheye yerleti?"

diye sordu.

Kars karsnda bile gerilemeyen bir adam olan Pappy, "Ben

onlara silo yaknma yerlemelerini syledim," diye konutu. "Ne-

den oray setiklerini bilmiyorum."

"Onlara oradan gitmelerini syleyebilir misin?"

"Bunu yapamam. Toplanrlarsa kalkp buradan giderler. Tepe

halknn nasl insanlar olduunu biliyorsun."

Bu da bykannemin sorularnn sonu oldu. Benim ve on Mek-

sikalnn nnde tartamazlard elbet. Bykannem ban fkey-

le iki yana sallayarak eve doru uzaklat. Pappy aslnda tepe in-

sanlarnn oraya yerlemi olmalarn umursamyordu. Bu insanlar

gl ve almaya hazr grnyordu ve baka hibir ey de onun

iin nemli deildi.

Bykannemin de buna pek fazla aldrdn sanmyordum.

Pamuk toplamak o kadar nemliydi ki, gnde yz libre pamuk

toplayabilecek prangal bir mahkmu bile ie alabilirdik.

Meksikallar Pappy'yi, a rka ver and a merd iv eni nde n 352 fit

uzakta olan ambardan itibaren izlediler. Tavuk kmesini, su pom-

pasn, amar ipini, alet odasn ve Ekim aynda parlak krmzya

dnen akaaac getiler. Babam geen Ocak aynda bir gn, bu

mesafeyi lmemde yardmc olmutu. Oras bana bir mil gibi g-

rnrd. Balang noktasndan Cardinal'lerin oynad, Sports-

ma Park'taki sol saha duvarna olan mesafe 350 fit'ti ve Stan Mu-


21/379

BOYALI EV 2 3

sial'n her say kousundan sonra, ertesi gn basamaklara oturur ve

bu mesafeyi aknl k la seyrederdim. T em m uz ortasnda Brave 'lere

kar oynarken topu 400 ft'e gnderen bir vuru yapmt. Pappy

o zaman, "Vuruu ambar at Luke," demiti.

Ondan sonra iki gn sreyle oturmu ve toplar ambarn ze-

rinden arma hayalleri kurmutum.

Meksikallar alet odasnn yanndan geerken annem, "ok

yorgun grnyorlar," dedi.

Nedense or tal kartrmak istenmiim gibi, "Altm iki kii

birden, bir rmork zerinde yolculuk yapmlar," dedim.

"Ben de bundan korkuyordum zaten."

"Eski bir rmork. Eski ve pis. Pearl de ok kzd buna."

Annem, "Bu bir daha olmayacak," dedi ve ben o anda babamn

bir sr azar ii teceini anladm. "Hadi ko da dedene yardm et

biraz."

Daha nceki iki haftann ou zamannda annemle beraber

ambar sprp temizleyerek, Meksikallar iin kalacak bir yer, bir

ev haline getirmeye almtk. iftilerin ou onlar daha ncekiraya verilip kullanlm ve sonra terk edilmi evlere ya da am-

barlara koyuyordu. mil gneyde Ned Shackleford'un, i iler in i

tavuklarn arasnda yaamak zorunda braktna dair sylentiler

vard.

Chandler iftliinde bu olmazd. Kalacaklar baka bir yer ol-

mad iin Meksikallar ambarn samanlk blmnde yaamak

zorunda kalacaklard ama ortalk tertemiz olacakt. Ayrca ambar

gzel de kokacakt. Annem bir yl sresince onlar iin battaniye veyorgan toplamt.

Ambara daldm ama aada, Isabel'in ahr yannda kaldm.

Isabel bizim st ineimizdi. Pappy, Birinci Dnya Sava srasnda

hayatnn Isabel adl gen bir Fransz kz tarafndan kurtarldn

ve bizim Jersey ineimize de onun ansna sayg iin bu ad koydu-

unu anlatmt. Bykannem ise bu hikyeye hi inanmad.

Adamlarn yukardaki samanlkta dolap yerletiini duyuyor-

dum. Pappy, samanln ok gzel ve temiz olmasndan etkilenmiolan Miguel ile konuuyordu. Pappy onun iltifatlarn, ortal san-

ki tek bana temizlemi gibi kabul etti.


22/379

2 4 JOHN GRISHAM

Aslna bakarsanz bir zamanlar dedem ve bykannem, iile-rin uyuyabilmesi iin annemin uygun bir yer salayabileceinden

kuku duymulard. Annem Black Oak'un hemen kenarnda bulu-

nan kk bir iftlikte bymt, onun iin bir kasaba kz olarak

kabul edilebilirdi. Gerekten de pamuk toplamayacak kadar nazik

olan ocuklarla birlikte yetimiti. Okula hibir zaman yryerek

gitmemiti - onu her zaman arabayla babas gtrmt. Babamla

evlenmeden nce kez Memphis'e gitmiti. Boyal bir evde by-

mt annem.


23/379

3

BZ CHANDLER'LAR, topramz Jonesboro'lu Bay Vogel

adnda, benim hi grmediim birinden kiralamtk. Ondan pek

sk sz edilmezdi ama bir konuma srasnda ad getiinde sayg

duyulurdu. Ben onun, dnyann en zengin adam olduunu d-

nrdm.

Pappy ve bykannem bu araziyi, Arkansas krsal kesimine er-

ken gelip ge giden Byk Kriz'den nce kiralamlard. Otuz ylsren sk bir alm adan sonr a Bay Voge l'den evi ve etra fnd aki bir

buuk d n m topra sa tn almay baarmlard. Ayr ca bir John

Deer traktrleri, iki trmklar, bir tohum ekici, bir pamuk rmor-

ku, bir uzun r mo rk , iki katr, bir araba ve bir de kam yon la r vard.

Babamn elinde, tm bu deerlere sahip olduunu belirten kark

bi r anlama bulunuyordu. Arazinin tapusu Eli ve Ruth Chandler

zerineydi.

Para kazanan iftiler sadece topra kendisine ait olanlard.Tarlay bizim gibi kiralayarak ekenler baaba gelmeye alrd.

Ortaklarn hali ise daha beterdi, onlar fakir kalmaya mahkm-

du.

Babamn amac kendisine ait on be dnm kadar topraa sa-

hip olmakt. Annemin hayalleri ise bir yana itilmiti ve ancak da-

ha sonralar, b y d m srece beni mle paylalacakt. Ama o nu n

iftlik yaamndan uzaklamak istediini ve benim de ifti olma-

m istemediini biliyordum. Yedi yama geldiimde beni inanlbir insan yapmt.

Annem Meksikallarn yerletiklerinden emin olduktan sonra


24/379

2 6 JOHN GRISHAM

beni arp babam bulmam is tedi . Ge olmutu, gne St. Fran-

cis Nehri boyunca uzanan sra aalarn arkasna doru alalyor-du ve babamn, torbasn son kez doldurup almaya son vermesi

gerekiyordu.

plak ayakla iki tarla arasndaki toprak patikada yryp onu

aramaya baladm. Toprak koyu renkli ve verimliydi, sizi kendisine

balayacak kadar rn veren iyi Delta toprayd. lerde bir pamuk

rmorku grdm ve babamn da pamuk toplamay oraya doru

srdreceini biliyordum.

Jesse Chandler, Pappy ve bykannemin byk oluydu. Kar-dei Ricky on dokuz yandayd ve Kore'de savayordu. ki kz kar-

de vard ama onlar liseyi bitirir bitirmez iftlikten kamt.

Babam kamamt. O da babas ve dedesi gibi ifti olmaya ka-

rarlyd ama o, kendi toprana sahip ilk Chandler olacakt. Onun,

tarlalardan uzakta bir yaam hayali olup olmadn bilmiyordum.

Dedem gibi bir zamanlar o da ok iyi bir beyzbol oyuncusu olmu-

tu ve onun da bir zamanlar, liglerde oynayp ampiyonluk yaama

gibi hayaller kurduundan emindim. Fakat 1944'te Anzio'da kal-asna bir Alman mermisi yemi ve beyzbol kariyeri de son bul-

mutu.

Babam hafif aksayarak yr rd ama pa mu k tarlalarnda alan

insanlarn ou da byle yryordu zaten.

Hemen hemen bo olan rmorkun yannda durdum. Rmork

darack bir pamuk yolunda, doldurulmay bekliyordu. stne tr-

mandm. Etrafmda, her ynde, yeil ve kahverengi saplar arazimi-

zi evreleyen aa sralarna kadar dzgn bir biimde uzanyor-du. Bu saplarn ularnda yumuak pamuk toplan patlamaktayd.

Her dakika yeni bir pamuk topu patlyordu ve rmorkun arkas-

na geip tarlalara baktmda beyaz bir okyanus grdm. Tarlalar

sessizdi - hibir insan sesi, hibir traktr motoru grlts duyul-

muyordu, yolda hi ara yoktu. Rmorkun zerinde dururken bir

an, babamn neden ifti olmak istediini hemen hemen anlar gibi

oldum.

Pamuklarn arasnda yryen babamn eski hasr apkasn zor-lukla grebiliyordum. Aaya atladm ve ona doru kotum. Hava

kararmaya baladndan pamuk bitkileri arasndaki boluklar da-


25/379

BOYALI EV 2 7

ha da kararmt. Gne ve yamur asndan iyi bir mevsim geir-

diimiz iin yapraklar dolgun ve skt ve babama doru hzl adm-larla yrrken bana srtnyorlard.

Babam, kendisini aramak iin benden baka kimsenin gelmeye-

ceini bildii halde, "Sen misin Luke?" diye seslendi.

Sesin geldii yne doru hareketlenerek, "Evet efendim!" diye

cevap verdim. "Annem artk ii brakma zaman geldiini syl-

yor!"

"Yaa, yle mi?"

"Evet efe ndim ." Aram zda bir sra kalmt. Pam ukla rn arasn-dan geip onu grdm, hafife eilmi, becerikli elleriyle toplad

pamuklar om u zundan sarkan, hemen hemen dolmu olan torba-

nn iine atyordu. Gne doarken tarlalara km, almasna

sadece le yemei iin ara vermiti.

Bana bakmadan, "i bulabildiniz mi bari?" diye sordu.

vnerek, "Evet efendim," dedim. "Meksikallar ve tepe hal-

kndan baz insanlar."

"Ka Meksikal var?"Onlar sanki kendi bama bulmuum gibi, "On," dedim.

"Gzel. Tepeden gelenler kimler?"

"Spruill adnda bir aile. Nereli olduklarn unuttum."

"Ka kiiler?" Bir pamuk kopard ve ar torbasn arkasnda

srkleyerek ileriye doru yrd.

"Bir kamyon dolusu insan. Sylemek g. Bykannem fkeli,

nk bizim n baheye yerlemiler, hatta bizim oyun yerinde

ate bile yakmlar. Pappy onlara silo yanma yerlemelerini sy-lemiti. Sylerken duydum onu. Pek akll olduklarn sanmyo-

rum."

"Byle eyler syleme."

"Evet efendim. Neyse, bykanne hi de memnun deil."

"O da alacaktr. Tepeden gelen bu insanlara ihtiyacmz var."

"Evet efendim. Pappy de byle syledi. Ama oyun yerini kar-

trmalarndan nefret ediyorum."

"Bugnlerde pamuk toplamak beyzboldan daha nemli.""Sanrm." Belki onun fikrine gre yleydi.

"Meksikallarn durumu nasl?"


26/379

2 8 JOHN GRISHAM

"Pek iyi saylmaz. Onlar yine rmork zerinde getirmiler ve

annem bunu duyunca pek mutlu olmad tabii."

Tartmalarla geecek yeni bir k mevsimini dnnce ba-

bamn elleri bir an i in durdu . Sonra tekrar almaya balarken,

"Onlar buraya geldikleri iin mutlu oluyor," dedi.

Uzakta duran rmorka doru birka adm attm, sonra dnp

tekrar onu seyretmeye baladm. "Bunu anneme syle."

Bana yle bir baktktan sonra, "Juan gelebildi mi?" diye sor-

du.

"Hayr efendim."

"Bunu duyduuma zldm."

Juan hakknda bir yl durmadan konumutum. Babam da ge-

en sonbaharda onu getireceine sz vermiti. "Zarar yok," de-

dim. "Yeni efin ad Miguel. Gerekten iyi bir adam."

Babama, kasabaya gidip Spruill'leri nasl bulduumuzu, Tally

ve Trot'u, arka kapakta oturan iriyar gen adam, tekrar kasabaya

dnp Pappy'nin ii temsilcisiyle tartmasn, rr fabrikasna

gidiimizi ve sonra da Meksikallar anlattm. Durmadan konuu-

yordum nk gnm babamnkinden ok daha hareketli gemi-

ti .

Babam rmorkta torbasnn ucundaki kaylar kaldrd ve tar-

tnn dibindeki kancaya takt. Terazi ibresi elli sekiz libre gsterdi.

Bu rakam rmorkun kenarna telle balanm eski bir not defteri-

ne yazd.

Defteri kaparken, "Ne kadar?" diye sordum.

"Drt yz yetmi."" misli," dedim.

Omuzlarn silkti ve, "Fena saylmaz," dedi.

Be yz libre bir beyzbol say kousuna eitti ki babam iki gnde

bir bu nu baaryordu. Eildi ve, "Atla," dedi .

Srtna atla dm ve eve do ru gitmeye baladk. Gm le i ve i tu-

lumu terden srlsklamd, btn gn de yle kalmt ama kollar

elik gibiydi babamn. Pop Watson bir gn bana, babamn beyzbol

topuna vurup Ana Cadde'nin ortasna kadar gnderdiini syle-miti. Pop ve berber Bay Snake Wilcox ertesi gn mesafeyi lm

ve topun havada 440 fit utuunu herkese sylemilerdi. Fakat


27/379

BOYALI EV 2 9

kahvehaneden dmanca bir fikrin kmas gecikmemi, Bay Juni-

or Barnhart olduka yksek bir sesle, topun Ana Cadde'ye dme-den nce en azndan bir kez zpladn belirtmiti.

Pop ve Junior haftalarca birbirleriyle konumamlard. Annem

tartmay dorulam ama topun uu mesafesi konusunda bir ey

sylememiti.

Annem bizi su pompasnn yannda bekliyordu. Babam sraya

oturup botlarn ve oraplarn kard. Sonra da i tulumunu ve

gmleini zerinden syrp kenara brakt.

Gn doarken yapmam gereken ilerden biri de bir leene sudoldurup gn boyunca snmas iin gnee brakmakt, bylece

babam iin akama doru scak su oluyordu. Annem bir havluyu

leene batrp slatt ve bununla babamn ensesini silmeye balad.

Annem kzlarla dolu bir evde bym ve yetimesinin bir ks-

m da titiz, yal iki teyzenin ellerine kalmt. Sanrm onlar iftlik

halkndan daha ok banyo yapyordu ve annem de bu temizlik tut-

kusunu babamn zerinde tatmin ediyordu. Ben de, ihtiyacm ol-

sun ya da olmasn, her Cumartesi leden sonra iyice ykanyor-dum.

Babam ykanp kurulandktan sonra annem ona temiz bir gm-

lek verdi. Yeni gelenlere hogeldin deme zamanyd. Annem, hi

kukusuz kendi elleriyle toplad en gzel sebze eitlerini byk

bir sepe te do ldu rmu ve onlar iki saat hi yorulmadan ykamt.

Sepette Hint domatesleri, Vidalia soanlar, krmz patatesler, ye-

il ve krmz dolmalk biberler ve msr koanlar vard. Sepeti alp

ambarn arkasna gtrdk, Meksikallar burada oturmu konu-uyor ve tortillalarm piirmek iin yaktklar atein korlamasm

bekliyorlard . Babamla Miguel'i tantrdm ve o da babama eki-

binden bazlarn tantrd.

Kovboy srtn ambara verip oturmu, bizi grmemi gibi dav-

ranyordu. Geni kenarl apkasnn ucundan babam gzlediini

grebiliyordum. Onun bu hali beni bir an iin korkuttu; ama son-

ra, yanl bir hareket yapt takdirde Kovboy'un o ince boynunu,

Jesse Chandler'm kolayca krabileceini anladm.Bir yl nce Meksikallardan ok ey renmitik. Bu adamlar

taze fasulye, kabak, patlcan ya da algam yemezler, ama domates,


28/379

3 0 JOHN GRISHAM

soan, patates, biber ve msr severlerdi. Bizim baheden hibir za-

man da sebze istemezlerdi. Bunlar onlara ikram etmeliydik.Annem Miguel ve dier adamlara bahemizin sebzeyle dolu ol-

duunu ve onlara her gn getirebileceini syledi. Onlardan bu-

nun iin para istenmeyecekti. Anlamann bir parasyd bu.

Bir sepet de, evin n tarafna, saatler getike daha ok yaylan

Spruill kampna gtrdk. Baheye daha ok dalmlard ve et-

rafta daha ok uval ve kutu grlyordu, Onlarn yanna gittii-

mizde, bir tarafna bir kutu ve dierine bir varil koyup zerine

tahta paras atarak oluturduklar masann etrafna toplanm ak-am yemei yiyorlard. Bay Spruill ayaa kalkt ve babamla tokala-

t .

Dudamdaki yemek parasnn farknda olmadan, "Ben Leon

Spruill," dedi. "Sizinle tantma sevindim."

Babam da nazik bir tavrla, "Burada olmanzdan mutluyuz,"

diyerek karlk verdi ona.

Bay Spruill pantolonunu ekerek, "Teekkr ederim," dedi. "Bu

benim eim Lucy. " Kadn glmsedi ve azndaki lokmay yavaainemeyi srdrd.

Adam daha sonra kz gsterip, "Bu benim kzm Tally," dedi.

Kz bana baknca yanaklarmn kzardn hissettim.

Sonra, yolda durduklar zaman yatan zerinde grdm iki

ocuu bayla gsterip, "Bunlar da yeenlerim Bo ve Dale," dedi.

ocuklar on be ya da ona yakn yalarda olmalyd. Onlarn ya-

nnda da, arka kapak zerinde yar uyur halde grdm dev gibi

gen adam oturuyordu.Bay Spruill, "Bu benim olum Hank," diye devam etti. Hank

en azndan yirmi yanda olmalyd, hi kukusuz ayaa kalkp el

skacak kadar bykt. Ama yemeine devam etti. Her iki yana

da, azndaki msr ekmei sandm lokmayla imiti. Bay Spruill,

"ok yer," dedi ve biz de glmeye altk.

Adam, "Bu da Trot," dedi. Trot asla ban kaldrp bakmad.

Sakat olan sol kolu yanma sarkmt. Sa eliyle bir ka skca tu-

tuyordu. Aile iindeki pozisyonu hakknda bir ey sylenmedi.Annem onlara sebzelerle dolu byk sepeti gsterince Hank bir

an iin azndaki lokmay inemekten vazgeti ve yeni gelen seb-


29/379

BOYALI EV 3 1

zclere bakt. Sonra tekrar nndeki fasulyeye dnd. Annem, "Bu

yl zellikle domatesler ve msrlar ok iyi," diyordu. "ok da bol.Bana nelerden holandnz syleyin yeter."

Tally azndaki lokmay ar ar iniyor ve bana bakyordu.

Ben ise gzlerimi ayaklarma dikmitim.

Bay Spruill, " o k iyisiniz hanmefend i, " ded i ve kars da he me n

t eekkr etti. imdiye kad ar yiyeceksiz kalmad kl ar ve hib ir yem e-

i ka rmadklar belli oluy ordu . Han k, geni gs sadece bo yn un a

doru biraz daralan iriyar bir genti. Bay ve Bayan Spruill de tknaz

insanlard ve gl grnyorlard. Bo ve Dale narindi ama zayfdeillerdi. Tally hi kukusuz gzel bir vcuda sahipti. Sadece Trot

sska, gsz bir ocuktu.

Babam, "Yemeinizi kesmeyelim," dedi ve gitmeye hazrlan-

dk.

Bay Spruill, "Tekrar teekkr ederim," dedi.

Spruill ailesi hakknda istediimizden ok eyi ksa zamanda

reneceimizi tecrbelerime dayanarak biliyordum. Topram-

z, suyumuzu ve bahemizi bizimle paylaacaklard. Onlara bahe-mizden sebze, Isabel'den st, kmesten yumurta verecektik. On-

lar Cumartesi gnleri kasabaya, Pazar gnleri kiliseye davet ede-

ektik. Gne in do u un da n akam karanlna kad ar tarlalarda

onlarla yan yana alacaktk. Pamuk hasad bittiinde onlar yine

tepelerdeki yerlerine dneceklerdi. Aalar sararacak, k gelecek

ve bizler de atein evresinde toplanp Spruill ailesi hakknda hik-

yeler anlatacaktk.

AKAM YEMENDE ince dilinmi ve kzartlm patates,

bamya yemei , koanl msr ve scak msr ekmei vard - et yok-

t nk sonbahar yaklayordu ve bir gn nce frnlanm biftek

yemitik. Bykanne, aramba gnleri dnda haftada iki gn ta-

vuk kzartrd. Annemin bahesinde tm Black Oak'a yetecek ka-

dar domates ve soan yetiiyor ve o da her yemekte bir tabak dolu-

su domates ve soan dilip sofraya getiriyordu.

Mutfak kk ve scakt. Annem ve bykannem yemei ha-zrlarken buzdolabnn zerindeki dner kk vantilatr de ha-

vay deitirmeye alyordu. Vantilatrn hareketleri yava ama


30/379

3 2 JOHN GRISHAM

srekliydi. Herkes yorgundu ve hava da acele edilemeyecek kadar

scakt.Annem ve bykannemin birbirlerine dkn olduu sylene-

mezdi ama her ikisi de iyi geinmeye kararlyd. Onlarn tarttkla-

rn ya da annemin, kaynvalidesi hakknda kt bir ey sylediini

hi duymadm. Ayn evde yayor, yemekleri beraber piiriyor, a-

marlar birlikte ykyor ve birlikte pamuk topluyorlard. Bu kadar

ok i varken kim tartacak zaman bulabilirdi ki?

Tek farkllklar, bykannem pamuk diyarnda domu, b-

ymt. alt topraklara gmleceini biliyordu. Annem iseburalardan kamaya can atyordu.

Gn boyunca yaptklar her zamanki iler srasnda mutfak a-

lmalar iin kendilerine gre sessizce bir yol bulmulard. Byk-

annem ocan nnde, msr ekmeini kontrol ediyor, patatesleri,

bamya yemeini ve msrl ar kartryordu. Annem ise lavaboda

domatesleri soyuyor, kirli tabaklar ykayp yan tarafa diziyordu.

Ben bunlar, her akam oturup hyar soyduum mutfak masasn-

dan seyrediyordum. kisi de mzik sever, birisi bir eyler mrlda-nrken dieri de hafif sesle ark sylerdi. Mzik, gerginlii yok edi-

yordu.

Fakat bu gece ayn eyi syleyemezdim. Her ikisi de ark mrl-

danacak durumda deildi. Annem, Meksikallarn hayvan gibi ge-

tirilmesine kzyordu. Bykannemin somurtkanlnn nedeni ise

SpruilPlerin bahemizi igal etmi olmalaryd.

Saat tam altda bykannem nln karp benim karma

oturdu. Masann bir kenar duvara dayanm, zerine konan eya-lar iin geni bir raf grevi yapyordu. Ortada ceviz kutulu bir RCA

radyo vard. Bykannem radyonun dmesini evirdi ve bana

glmsedi.

CBS haberleri New York'tan canl olarak Edward R. Murrow ta-

rafndan veriliyordu. Japon Denizi yaknlarnda Pyonggang'da bir

haftadr korkun arpmalar sryordu ve bykannemin komo-

dini zerinde duran eski bir haritadan izleyerek, Ricky'nin piyade

tmeninin o blgede bulunduunu biliyorduk. Son mektubu ikilalta nce gelmiti. Mektup, abucak yazlm bir nottu ama satr

aralar okunduunda, onun zor durumda olduu anlalyordu.


31/379

BOYALI EV 3 3

Bay Murrow Ruslar'a indirilen bir amarla ilgili fla haberini

verdikten sonra Kore haberlerine balad ve bykannem gzlerini

kapad, ellerini kenetledi, her iki iaretparman dudaklar zerine

koydu ve bekledi.

Onun neyi beklediini bilmiyordum. Bay Murrow, halka, Ricky

Chandler'n sa m l m olduunu sylemeyecekti elbet.

Annem de dinliyordu. Srtn lavaboya dayam, ellerini bir

havluyla silerken bo gzlerle masaya bakyordu. 1952 yaz ve son-

baharnda hemen her akam oluyordu bu.

Bar giriimleri balam ama bir sre sonra askya alnmt.

inliler geri ekilmi, sonra tekrar taarruza balamt. Bay Mur-

rovv'un haberleri ve Ricky'nin mektuplaryla biz de sava yayor-

duk.

Pappy ve babam haberleri dinlemezlerdi. Darya kp alet

odas ya da su pompasnda, aslnda bekleyebilecek kk iler bu-

lup onlarla urar, rn hakknda konuur, endielenmek iin

Ricky'den baka konu la r ararlard. kisi de sava gr m t. Savata

neler olduunu renmek iin Bay Murrow'un Kore'deki bir mu-habirden gelen raporlar okuyarak olanlar anlatmasna ihtiyalar

yoktu. Onlar bunu zaten biliyordu.

Neyse ki o akamki Kore raporu k sayd ve bu da bizim kk

iftlik evimizde iyi bir ey olarak karland. Bay Murrow baka

konulara geti ve bykannem bana glmsedi. Elimi okayp,

"Ricky iyi," dedi. "ok gemeden eve dnecektir."

Buna inanmaya hakk vard. Birinci Dnya Sava'nda Pappy'yi

beklemi, kinci'de ise, yaralanan babam iin ok uzak mesafeler-den dualar etmiti. Erkekleri her zaman eve dnmt ve Ricky de

bizi hayal krklna uratmayacakt.

Bykannem radyoyu kapad. Patateslere ve bamyaya bakmas

gerekiyordu. O ve annem yine yemek hazrlama iine dndler ve

liz de Pappy'nin telli arka kapdan ieriye giriini beklemeye ba-

ladk.

Sanrm Pappy savatan en kt haberleri bekliyordu. Chand-

ler'lar bu yzylda imdiye kadar ansl olmutu. Dedem haberleridinlemiyordu ama ilerin iyi gidip gitmediini de renmek isti-

yordu aslnda. Radyonun kapandn iitince genellikle mutfaa

m


32/379

3 4 JOHN GRISHAM

dalard. O akam da masann yannda durdu ve salarm kartr-d. Bykannem ona bakt. Glmsedi ve, "Kt haber yok," de-

di .

Annem bana, bykannemle Pappy'nin geceleri ancak bir-iki

saat uyuduunu ve kk oullarn dnp endielendiklerini

sylemiti. Bykannem Ricky'nin eve dneceine inanyordu.

Ama Pappy bundan pek emin deildi.

Saat alt buukta masann etrafna oturduk, birbirimizin elleri-

ni tuttuk ve bize verdii yemek ve dier eyler iin Tanr'ya k-

rettik. Pappy dua etti, en azndan akam yemeinde yapard bu-

nu. Meksikallar, Spruill'ler ve tarlalarmzdaki iyi rn iin Tan-

r'ya dualarn sundu. Ben sessizce ve sadece Ricky iin dua ettim.

Tanr'nm verdii yemekler iin mteekkirdim ama yemek u an-

da Ricky kadar nemli deildi.

Bykler yava yava yiyor ve sadece pamuktan sz ediyorlard.

Benim, onlarn konumalarna bir katkda bulunmam beklenmi-

yordu. Bykannemin fikrine gre ocuklar grnmeli ama sesle-

rini duyurmamalydlar.

Ambara gitmek ve Meksikallara bir bakmak istedim. n bah-

eye grnmeden gitmek ve Tally'yi grmek de istiyordum tabii.

Annem bir eylerden kukulanm olmal ki, yemeimiz bitince ge-

lip bulaklar iin kendisine yardm etmemi istedi. Ben krbalan-

may yelerdim ama baka seeneim yoktu.

GECE OTURMAK N n verandaya gittik. Geceleri orada

oturmamz basit bir det gibi grnyordu ama deildi elbette.

nce yediklerimizi hazmeder, sonra da beyzbol malarn dinle-

meye balardk. Radyoyu aar, St. Louis'deki KMOX istasyonunda

Harry Caray'm sevgili Cardinal'lerimizin malarm anlatn din-

lerdik. Annemle bykannem bezelye ya da taze fasulye ayklard.

Yemekte yarm kalm konumalar tamamlanrd. Kukusuz, en

ok konuulan konu, hasat ve rnd.

Fakat o gece iki yz mil uzaktaki St. Louis'de yamur yayordu

ve ma iptal edilmiti. Merdivene oturup Rawlings eldivenimi al-

dm, beyzbol topumu onun iine sktrdm, uzakta, Spruill'lerin

bulunduu karanlk yere baktm ve insanlarn nasl olup da benim


33/379

BOYALI EV 3 5

beyzbol oyun yerimde ate yakacak kadar dncesiz olabi leceinidndm.

Dardaki radyo, babamn sava srasnda hastaneden knca

Boston'dan ald, General Electric marka kk bir radyoydu.

Bu radyonun tek amac Cardinal'leri bizim yaammza sokmakt.

Malar ok nadiren karrdk. Radyo, erkeklerin dinlendii gcr-

tl salncan yannda bir tahta sandk zerinde duruyordu. An-

nemle bykannem biraz ilerde, verandann dier ucunda min-

derli tahta sandalyelere oturmu bezelye ayklyorlard. Ben onla-rn ortasnda, merdivendeydim.

Meksikallar gelmeden nce portatif bir vantilatrmz vard,

onu telli kapnn yanma koyardk. Vantilatr her gece hafif bir

uultuyla alr ve ar havay harekete geirip daha dayanlr bir

hale getirirdi. Ama saolsun annem, onu imdi ambardakilere ver-

miti. Bu da bir srtmeye neden olmu ama tartmalarn ou

benden gi zl enmiti.

Ksacas, gece ok sessiz ve sakindi -ne beyzbol oyunu, ne de

vantilatr uultusu vard- sadece havann birka derece daha se-

rinlemesini bekleyen yor gun iftlik halknn hafi f sesle konu m al a-

r duyulmaktayd.

St. Louis'deki yamur, erkeklere hava durumu hakknda endi-

elenmek iin ilham vermiti sanki. Arkansas Delta'daki nehir ve

rmaklar insan sinirlendirecek kadar dzenli taard. Bu akarsular

her drt ya da be ylda bir yataklarndan tap etrafa yaylr ve

rnleri alp gtrrd. Ben hi sel hatrlamyordum ama onlar-

dan sz edildiini o kadar ok duymutum ki kendimi yallar gibi

hissediyordum. yi bir yamur iin haftalarca dua ederdik. Yamur

gelir ve toprak slanr slanmaz Pappy ve babam bu kez de bulutlar

gzetlemeye ve sel hikyeleri anlatmaya balarlard.

Spruill'ler ortada grnmyordu. Sesleri iyice azalmaya ba-

lamt. adrlarn etrafnda hareket eden glgelerini grebiliyor-

dum. Yaktklar ate bir sre sonra zayflad ve snd.

Chandler iftliinde etraf sakindi. Tepe halkndan insanlarmz

vard. Meksikallar vard. Pamuk bekliyordu.


34/379

4

KAPKARANLIK GECENN belirsiz bir saatinde bizim canl a-

lar saatimiz Pappy uyand, botlarn giydi ve ilk kahvemizi yapmak

iin mutfakta dolamaya balad. Ev byk deildi - yatak oda-

s, bir mutfak, bir salon- ve yle eskiydi ki, deme tahtalar baz

yerlerde bel vermiti. Eer birisi dierlerini uyandrmak istiyorsa

bunu ko layca yapabilirdi.

Babam beni kaldrmak iin yanma gelinceye kadar yatmama

izin veriyorlard. Aslnda iftlikte kalan o kadar ok insan ve top-

lanacak onca pamuk varken uyumak ok zordu. Babam gelip beni

sarsarak, "Gitme zaman," dediinde zaten uyanktm. Hemen gi-

yindim ve arka verandaya, onun yanma gittim.

Arka bahede yrrken daha gne domamt, iy botlarmz

slatyordu. Kmesin nnde durduk, babam eilip ieriye girdi.

Geen ay karanlkta yum urt a top larken koca bir karaylana basm

ve iki gn barmtm, o gnden sonra bana kmesin nnde bek-lemem sylenmiti. Babam nce bana kar pek anlayl davran-

mamt; karaylanlar zararsz ve iftlik yaamnn bir paras olan

hayvanlard. Fakat annem bu olaya ok kzmt ve artk yalnz ba-

ma yumurta toplamam yasakt. Babam bir hasr kaba bir dzine

yumurta koydu ve bana uzatt. Oradan, Isabel'in bekledii ambara

gittik. Tavuklar uyandrdmz iin horozlar tmeye balamt.

Grlen tek k, samanlkta asl kk bir ampulden geliyor-

du. Meksikallar uyanmt. Ambarn arkasnda bir ate yaklm,adamlar yormu gibi onun bana toplanmt. Ben rutubetli

havada snmtm bile.


35/379

BOYALI EV 3 7

inek samay bilirdim ve pek ok sabah bu benim grevim

olurdu. Fakat karaylandan hl korkuyordum, ayrca acele etme-

miz gerekiyordu, nk gne doarken tarlalarda olmalydk. Ba-

bam abucak iki ga lon st saverdi; ben b unu yapmak iin b t n

sabah urardm. Yiyecekleri kadnlarn kontrolndeki mutfaa

gtrdk. Jambon tavaya konmu, itah ac kokusu her yana ya-

ylmt.

Kahvaltda taze yumurta, st, tuzlanm jambon ve scak -

rekler vard, isteyen dar lapas da alabilirdi. Onlar kahvalt hazr-

larken ben sandalyeme oturdum, parmaklarm nemli, ekose ma-

sa rtsnn zerinde gezdirdim ve kahvemi bekledim. Annemin

izin verdii tek kt alkanlm buydu.

Bykannem nme nce fincanla taba, sonra da eker ka-

byla st koydu. Kahveye eker ve st koyup iyice kart rdm ve

sonra yudumlamaya baladm.

Kahvalt srasnda mutfakta ok az konuuldu. Hasat iin ift-

liimizde bir sr yabancnn bulunmas heyecan verici bir eydi,

ama nmzdeki on iki saatin byk blmn korunmasz ola-

rak gne altnda, ne eilmi, parmaklarmz kanayncaya kadar

pamuk toplayarak geir eceimizi dnnce, bu heyecanmz azal-

d .

Kahvaltmz abucak yaptk, horozlar yan bahede birbirleriyle

dalap grlt ediyorlard. Bykannemin yapt kk rekler

dolgun, yusyuvarlak ve yle scakt ki, birinin ortasn ap bir par-

a tereya koyduumda ya hemen eridi. Sar tereyann rein

iine ilemesini bekledim ve sonra bir lokma srdm. Annem, im-diye kadar yedii en lezzetli rekleri Ruth Chandler'n yaptn

kabul ediyordu . Ben de ba ba m gibi bu yal reklerd en iki- tan e

yemek istiyordum ama mideme fazla geliyordu. Annem de byk-

annem gibi bir tane yedi. Pappy iki, babam tane yediler. Saatler

sonra, leye doru bir aacn glgesinde ya da pamuk rmorku-

nun yannda birka dakika durup kalan rekleri de yiyecektik.

K sabahlar kahvalt uzun srerdi, nk yaplacak pek fazla

i yoktu. Ekimin yapld ilkbaharda ve apalama mevsimi olanyazda ise biraz daha hzlanrdk. Ama sohbahar haatnda, gne

tepede bizi yakalamadan nce hzl yememiz gerekiyordu.


36/379

3 8 JO HN GRISHAM

Hava durumu konusunda biraz sohbet edildi. Dn akam St.

Louis'deki Cardinal'ler mann ertelenmesine neden olan yamur

Pappy'yi dndryordu. St. Louis bizden o kadar uzakt ki, ma-

sadakiler arasnda Pappy'den baka hi kimse oraya gitmemiti,

ama yine de o kentin hava durumu bizim haatmz iin nemli bir

unsur oluturuyordu. Annem konumalar sabrla dinledi. Ben tek

kelime etmedim.

Babam takvimdeki hava tahminlerine bakmt ve hava koul-

larnn Eyll aynda da istediimiz gibi olaca fikrindeydi. Fakat

Ekim ortalar biraz kt grnyordu. Kt hava geliyordu. n-

mzdeki alt hafta boyunca yorgunluktan baygn dnceye kadar

almak zorundaydk. Biz ne kadar ok ve hzl alrsak Meksi-

kallar ve Spruill'ler de o kadar iyi alrd. Babamn yapt moral

konumas ite byleydi.

Bir ara gndeliki iiler konusu ald. Bunlar iftlik iftlik do-

lap en iyi creti arayan blge insanlaryd. Pek ou da kasaba

halkndan, tandmz kiilerdi. Geen sohbaharda beinci ve al-

tnc snflara ders veren Bayan Sophie Turner, pamuk toplamakiin bizim tarlalarmz seerek bize byk eref vermiti.

Bulabildiimiz kadar gndeliki iiye ihtiyacmz vard ama bu

insanlar genellikle kendi istedikleri yerlerde alrlard.

Pappy kahvaltsn bitirince hazrladklar gzel yiyecekler iin

karsna ve anneme teekkr etti ve masay temizlemeleri iin kalk-

t. Ben de kaslarak yryp arka verandaya, erkeklerin yanna git-

tim.

Evimiz gneye, ambarla pamuk tarlalar ise kuzeye ve batyabakyordu, d n p douya baknca Arkansas Deltas 'mn dz i ft lik

arazileri zerinde, gnein ilk belirtileri olan sar parlty grdm.

Gne, evresinde tek bir bulut olmadan geliyordu. Gmleim sr-

tma yapmaya balamt bile.

John Deere traktrn arkasna, zeri ak bir rmork taklm

ve Meksikallar buna binmiti. Babam, konumak iin Miguel'in

yanna gitti. "Gnaydn. Nasl uyudunuz? almaya hazr ms-

nz?" dedi. Pappy de Spruill'leri almaya gitti.John Deere'in amurluuyla src koltuu arasnda kk bir

yerim vard, Pappy ya da babamla saban srmek, tohum atmak


37/379

BOYALI EV 3 9

ya da gbre serpmek iin tarlalara ktmzda srcy koruyan

emsiyenin metal ubuuna skca tutunup orada saatlerce oturur-

dum. Yerimi aldm ve aaya, zeri dolmu olan rmorka baktm,

Meksikallar bir yanda, Spruill'ler dier yandayd. O anda kendi-

mi ok ayrcalkl biri olarak hissettim, nk traktr zerinde gi-

decektim ve traktr de bizimdi. Ama bu kendimi beenmiliim

biraz sonra sona erecekt i, nk p am uk tarlasnda herkes, her ey

eitti.

Zavall Trot'un da tarlalara gidip gitmeyeceini merak etmi-

tim. Pamuk toplamak iin insann iki salam kolu olmas gere-

kiyordu. Grebildiim kadaryla Trot'un sadece bir kolu salam-

d. Fakat Trot ite orada, srtn dierlerine dnp ayaklarn aa-

ya sarktm, kendi dnyasnda, rmorkun kenarnda oturuyordu.

Tally de oradayd ama beni grmezden gelmiti, uzaklara bakyor-

du.

Pappy hibir ey sylemeden debriyaja basp vites kolunu oy-

natt ve traktrle rmork ileriye frlad. Kimsenin dmediinden

emin olmak iin geriye baktm. Bulaklar ykayan annemin y-zn mutfak penceresinden grebiliyordum. lerini bitirip bah-

esinde bir saat uraacak ve sonra o da tarlalarda zor bir gn ge-

irm ek iin bize katlacakt. B y k an ne m iin de geerliydi bu. Pa-

muk toplanmaya hazr olduunda, hi kimse dinlenemezdi.

Dizel motorunun grlts ve rmorkun gcrtlar arasnda

ambar geip gneye, Siler's ap yaknndaki tarlalara yneldik.

nce buradaki tarlalarda pamuk toplardk, nk seller buralar-

dan balayacakt.Otuz be dnmlk topra, aa tarlalar ve arka tarlalar ola-

rak ikiye blmtk. Hi de kk bir alan saylmazd buras.

Birka dakika sonra pamuk rmorkunun yanna vardk ve

Pappy traktrn motorunu susturdu. Aaya atlamadan nce do-

uya baktm ve bir milden daha yakn olan evimizin klarn gr-

dm. Evin arkasnda gkyz sar ve portakal rengi ltlaryla

canlanmaya balamt. Havada hi bulut grnmyordu ve bu da

yakn gelecekte sel olmayaca anlamna geliyordu. Ama bulutsuzsemann bir dier anlam da bizi kavurucu gneten koruyacak

hibir eyin olmayacayd.


38/379

4 0 JO HN GRISHAM

Tally yanmdan geerken, "Gnaydn Luke," dedi.

Onun selamna karlk vermeyi becerdim. Hibir zaman syle-meyecei bir sr biliyormu gibi glmsedi bana.

Pappy kimseye alma iin bir talimat vermedi, zaten buna ge-

rek de yoktu. ki ynden birini seip toplamaya balayacaktk. Ge-

vezelik, gerinmek ya da hava tahmini yoktu. Meksikallar tek keli-

me etmeden uzun pamuk uvallarn omuzlayp sraya girdiler ve

gneye doru gittiler. Arkansasllar da kuzeye yneldi.

Bir an iin, imdiden scak olan Eyll sabahnn yar karanln-

da durup nmde uzanan, her naslsa bana braklm olan, dm-dz pamuk srasna baktm. Srann sonuna kadar asla gidemeye-

ceimi dndm ve birden kendimi bitkin hissettim.

Memphis'te, babamn iki kz kardeinin kz ve erkek ocuklar

olan kuzenlerim vard ve onlar hi pam uk toplam amt . Kent ban-

liylerinde yaayan, konforlu kk evlerde oturan ehir ocuk-

laryd onlar. Arkansas'a bazen cenazeler iin gelirlerdi, bazen de

kran Gn iin. Sonu gelmeyecekmi gibi grnen pamuk sra-

sna bakarken bu kuzenleri dndm.ki ey beni almaya motive etti. Motivasyonlarn birincisi ve

en nemlisi, bir yan mda baba mn , dierinde ise ded em in olmasy-

d. kisi de tembellii hogrmezdi. Onlar ocukken de tarlalarda

almlard ve ben de kukusuz ayn eyi yapmalydm. kincisi,

ben de t m dier pam uk iileri gibi para alyordum. Yz libre ba-

na, bir dolar altm sent. Bu para konusunda da byk planlarm

vard.

Babam bana bakp gl bir sesle, "Hadi bakalm, balayalm,"dedi. Pappy hemen ie girimi ve kendi srasnda metre ilerle-

miti bile. Onun hatlarn ve hasr apkasn grebiliyordum. Bir-

ka sra ilerde birbirleriyle konuan Spruill'lerin sesleri geliyordu

kulama. Tepelerde yaayan insanlar ark sylemekten holanrd

ve onlarn, pamuk toplarken alak sesle hznl arklar syledik-

lerini duymak her zaman mmknd. Tally bir eye gld ve ne-

eli sesi tarlada yankland.

O benden sadece on ya bykt.Pappy'nin babas Sava'ta savamt. Ad Jeremiah Chand-

ler'd ve aile tarihine gre Shiloh Muharebesini hemen hemen tek


39/379

BOYALI EV 4 1

bana kazanmt. Jeremiah, ik inci kar s lnce nc kez evlen-mi ve kendisinden otuz ya kk bir kz almt. Bu e birka yl

sonra Pappy'yi dourmutu.

Jeremiah'la kars arasnda otuz ya fark vard. Tally ve benim

aramdaki ya fark ise ondu. Bu i olabilirdi.

Byk bir kararllkla iki buuk metrelik uvalm srtmdan

aaya sarkttm, kayn sa omuzuma aldm ve ilk pamuk topu-

na saldrdm. Pamuk topu iy yznden nemliydi ve ie erken ba-

lamamzn bir nedeni de buydu. lk bir ya da iki saat iin, gneykselip her eyi kavurmaya balamadan nce pamuk elimize yu-

muack geliyordu. Daha sonralar, yani rmorka atldktan sonra

kuruyor ve rr makinesinde daha iyi ileniyordu. Yamurda s-

lanm pamuk rr makinesinde ilenemezdi ve her ifti de bunu

zor yoldan renmiti.

Pamuk toplarn her iki elimle de mmkn olduunca hzl

topluyor ve uvalma atyordu m. Ama dikkatli olmalydm. B abam

ya da Pappy, belki de her ikisi birden, le vakti olmadan nce be-nim sram kontrol edebilirlerdi. Dallarn ucunda ok fazla pamuk

braktm takdirde azar iitebilirdim. Bu azarn iddeti de , anne-

min o anda bana ne kadar yakm bir yerde olduuna balyd elbet.

Kk ellerimi byk bir beceriyle kullanp saplarn ucundaki

pamuk ynlarn toplarken, el imi kanatacak kadar sivri olan di-

kenlerden de mmkn olduunca kanyordum. Hafife eilmi,

pamuk toplayarak ilerliyordum ama yine de babamla Pappy'nin

arkasnda kalyordum.

Pamuk bitkilerimiz o kadar skt ki sralardaki saplar birbirine

girmiti. Yzme srtnyorlard. Nehir yaknlarnda 'pamukaz'

denen zehirli ylanlar bulunduundan, karaylan olayndan sonra

iftlik civarnda ve zellikle de tarlalarda attm her adma dikkat

elliyordum. Saban srme ve tohum atma zamanlarnda John Deere

traktrn zerinden ok grmtm onlar.

Bir sre sonra yalnz kalmtm, elleri daha abuk, srtlar daha

gl olanlar tarafndan geride braklm bir ocuktum imdi.

(ine, parlak, portakal rengi bir top olarak bugn de topra ka-

vurmak zere ykseliyor, her zamanki konumunu alyordu. Ba-

bamla Pappy gzden kaybolunca ilk molam almaya ka rar verdim.


40/379

4 2 JOHN GRISHAM

Tally bana en yaknda duran kiiydi. Benden be sra ilerde, on be

metre kadar nmdeydi. Onun backl, soluk renkli kuma bal-

n pamuklarn zerinden glkle grebiliyordum.

Saplarn glgesi altnda, bir saat gemesine ramen can skacak

kadar bo olan uvalmn zerine uzandm. uvalda biraz yumu-

ak pamuk yuma vard ama nemli bir ey toplamamtm. Ge-

en yl gnde elli libre toplamam beklenmiti ama bu yl kotann

artacandan korkuyordum.

Srtst uzanp saplarn arasndan ak gkyzne baktm, bu-

lutlarn zlemini ektim ve para hayali kurdum. Her Austos ayn-

da eve postayla Sears'n en son Roebuck katalogu gelirdi ve en

azndan benim yaammda pek az olay bundan daha nemliydi.

Katalog taa Chica go' dan ka hverengi bir zarf iinde gelir ve byk -

annem onun mutfak masasnn kenarnda, radyo ve aile ncili'nin

yannda durmasn isterdi. Kadnlar, elbiseler ve ev eyalarn ince-

lerdi. Erkekler alet ve oto malzemesine bakard. Ama ben nemli

blmlerle ilgilenirdim - oyuncaklar ve spor malzemeleri. Kafam-

da gizlice Noel listeleri hazrlardm. Hayalini kurduum her eyiyazmaya korkardm. Birisi bu listeyi bulur ve benim umutsuz bir

agzl ya da kafadan sakat olduumu dnebilirdi.

Son katalogun 308'inci sayfasnda beyzbol snma ceketleri iin

inanlmaz bir ilan vard. Hemen her profesyonel takm iin bir ce-

ket yapmlard. lan bu kadar harika yapan ey de, resimdeki gen

manken erkein Cardinal takmnn ceketini giymesi ve resmin

renkli olmasyd. Ceket parlak ve Cardinal krmzs bir kumatan

yaplmt, ndeki dmeleri de beyazd. Sears'deki ok zeki biri-nin etkisiyle, Roebuck reklam katalogu iin tm takmlar arasn-

dan Cardinal'ler seilmiti.

Yol paras dahil fiyat 7.50 dolard. Ceketler ocuk llerine

gre yaplmt ve bu da beni kararszla iten bir dier konuydu,

nk bymem kanlmazd ama ben bu ceketi hayatmn sonu-

na kadar giymek istiyordum.

On gn hi durmadan, sk alrsam ceketi alacak kadar para

biriktirebilirdim. Black Oak, Arkansas'ta imdiye kadar byle birey grlmediine emindim. Her ne demekse, annem onun fazla

atafatl, zevksiz olduunu sylemiti. Babam da bota ihtiyacm ol-


41/379

BOYALI EV 4 3

duunu belirtti. Pappy ise bunun israf olacan syledi ama iin-

den, onun da bu cekete hayranlk duyduuna emindim.

Serin havalar balar balamaz bu ceketi her gn okula ve Pazar

gnleri de kiliseye giderken giyebilirdim. Cumartesi gnleri de ka-

sabaya giderken giyer, kaldrmlarda yryen, kasvetli giysiler iin-

deki insanlar arasnda parlak krmz ceketimle gz alabilirdim.

Onu her yerde giyebilir ve Black Oak'taki her ocuun (bu arada

birok ye tikinin de) kskand biri olabilirdim.

Onlar Cardinal'ler takmnda oynama ansn asla bulamaya-

caklard. Ben ise St. Louis'de nl olacaktm. Onlardan biri oldu-

umu gstermeye balamak nemliydi.

Birden tarlalarn sessizliinde, "Lucas!" diye seslenen sert bir

ses duyuldu. Yakndaki saplar krlyordu.

Hemen ayaa frlayp eildim, ellerimi en yakn pamuk ynna

uzattm ve, "Evet efendim," dedim.

Babam aniden bama dikilivermiti. "Ne yapyorsun sen baka-

ym?" diye sordu.

Ellerimin hareketini kesmeden, "iimi yapmak zorunday-dm," dedim.

Bana inanmam gibi, "iini yapmak uzun srd," dedi.

"Evet efendim. Hep u kahve yznden." Bam kaldrp ona

baktm. Gerei biliyordu.

Dnp uzaklarken, "almaya devam et, geride kalma," de-

di.

Ona asla yetiemeyeceimi bildiim halde arkasndan, "Peki

efendim," dedim.

BYKLERN TAIDII buuk metrelik uvallar yaklak

altm libre pamuk alyordu ve saat sekiz buuk, dokuzda erkekler

tartya hazrd. Rmorkun arkasnda asl olan terazinin banda

Pappy ve babam duruyordu. uvallar onlardan birine doru itilip

kaldrlyordu. Kaylar terazi kefeleri dibi ndek i kancalara taklrd.

Terazi ibresi byk bir saatin yelkovan gibi hareket ediyordu. Her

iinin ne kadar pamuk topladn herkes grebiliyordu.Pappy tart sonularn terazinin yanndaki kk bir deftere

kaydediyordu. Dolu uval daha sonra biraz daha yukarya kaldr-


42/379

4 4 JOHN GRISHAM

lp rmorkun iine boaltlyordu. Dinlenecek zaman yoktu. Aa-

ya atlan bo uval alyor, baka bir sra seiyor ve tekrar pamuktarlasna dalyordunuz.

Sonsuz gibi grnen pamuk sralar arasnda ter iindeydim, g-

nein altnda kavruluyor, ne eilmi, ellerimi m m k n oldu unca

hzl kullanmaya alyor ve arada bir durup babamla Pappy'nin

hareketlerine bakyordum, belki bir mola an daha yakalayabilir-

dim. Fakat srtmdaki uval brakma frsatn bir trl bulamadm.

Dinlenmekten vazgeip uvalm bir an nce doldurmak iin tm

gcmle pamuk toplamaya baladm, bu arada ilk kez olarak, Car-dinal ceketine gerekten ihtiyacm olup olmadm da dnyor-

dum.

Tarlada yalnz bama geen ve bana sonsuzluk gibi gelen bir

sreden sonra John Deere'in motor sesini duydum ve le yemei

zaman geldiini anladm. Henz ilk sram tamamlayamamtm

ama geride kalm olduuma pek aldrmyordum. Traktrn ya-

nnda toplandk ve Trot'un, rmorkun bir kesinde kvrlp yat-

tn grdm. Bayan Spruill ve Tally onu hafife drtyordu. Bir-den onun ldn sandm ama ocuk biraz sonra hafife kml-

dad. Babam benim uvalm alp sanki bomu gibi omuzu ze-

rinden savururken bana, "Scak vurmu olmal ocuu," diye fsl-

dad.

Babamn arkasndan terazinin yanna gittim, Pappy sesini -

karmadan uvalm tartt. Srtm uyuturan tm o yorucu al-

mada ancak otuz bir libre pamuk toplamtm.

Meksikallar ve Spruill'lerin tartlar bittikten sonra hepimiz evedoru yola ktk. Yemei tam le vakti yiyorduk. Annem ve b-

ykannem yemek hazrlamak iin tarladan bir saat nce ayrlm-

t.

John Deere'in zerindeki yerimde, izilmi ve acyan sol elimle

emsiyenin direine yaptm ve gelen pamuk iilerine baktm.

Bay ve Bayan Spruill, hl hareketsiz ve solgun olan Trot'u tutu-

yordu. Tally onlarn yaknna oturmu, uzun bacaklarn rmor-

kun demesine uzatmt. Bo, Dale ve Hank zavall Trot'un duru-muyla hi ilgilenmiyor gibiydiler. Herkes gibi onlar da terli, yor-

gun ve bir molaya hazrd.


43/379

BOYALI EV 4 5

Meksikallar ise rmorkun dier kenarnda, omuz omuza otur-mu, ayaklarn aaya sarktmlard, ayaklar neredeyse yere de-

ecekti. Birkann ayanda ayakkab ya da bot bile yoktu.

Amba ra yaklatmzda, gr d m eye nce inan am ad m . K-

sa rmorkun en ucunda oturan Kovboy birden dnd ve Tally'ye

bakt . O da onun bakm bekler gibiydi sanki, nk bana yapt

gibi, o gzel, tatl glmsemelerinden biriyle bakt ona. Kovboy

onun glmsemesine karlk vermedi ama bundan holand bel-

liydi.Bu bakmalar bir an iinde olup bitti ve benden baka kimse de

grmedi.


44/379

5

ARALARINDA GZL BR ANLAMA yapm gibi grnen

annemle bykanneme gre bir ocuun bymesi iin leden

sonra uyumas gerekirdi. Ben bunu sadece pamuk topladmz za-

man hakl buluyordum. Yln geriye kalan zamanlarnda, leden

sonra uyuma fikrine, beyzbol kariyerimi planlama konusunda ol-

duu gibi, tm enerjimle kar koydum.

Fakat hasat zamannda, le yemeinden sonra herkes birazkestirirdi. Meksikallar yemeklerini abucak yiyip ambar yaknnda

bir akaaacn altna sereserpe uzandlar. Spruill'ler de , kalan jam-

bon ve reklerden yedi ler ve die rleri gibi glge bir ye re snd-

lar.

Tarlada kirlendiim iin yatama yatmama izin verilmiyordu,

ben de yatak odamda yere uzandm. almaktan her tarafm tu-

tulmutu, yorgundum. leden sonra almasn hi sevmiyor-

dum, nk sre bana hep daha uzun geliyordu ve hi kukusuzdaha scakt. Hemen uykuya daldm ama yarm saat sonra uyand-

mda vcudum daha da beter aryordu.

Trot n bahede sorun yaratyordu. Kendisini bir ky doktoru

gibi gren bykannem gidip ona bakmt, niyeti hi kukusuz

kendi karm olan ilalardan bir kak iirmekti ona. ocuu bir

aa altndaki eski bir yataa yatrm, alnna slak bir bez koymu-

lard. Onun tekrar tarlaya gtrlmesi olanakszd ve Bay ve Bayan

Spruill de ocuu yalnz brakmak istemiyordu.Yaamlarn srdrmek iin pamuk toplayp para kazanmalar

gerekiyordu. Benim gyabmda bir plan yapld, leden sonra g-


45/379

BOYALI EV 4 7

iR'. altnda herkes tarlada alrken ben Trot'un yannda otura-

aktm. Eer Trot ktleirse benim hemen tarlaya koup en ya-

kndaki Spruill'e haber vermem gerekiyordu. Annem bana bu pla-

n syledii zaman zlm gibi grnmeye altm.

Elimden geldiince endieli grnmeye alp, "Peki ama ya

< ardinal ceketim?" diye sordum.

"Senin toplayabilecein ok pamuk kalacak merak etme," dedi.

Sadece bugn leden sonra onun yannda oturuver. Yarn daha

iyi olacaktr."

Hi kukusuz nmzdeki iki ay ya da biraz daha fazla srede

ve iki kez toplanacak olan otuz be dnmlk pamuk vard. Ben

(iardinal'ler ceketimi kaybetsem bile bunun nedeni Trot olmaya-

akt.

Tekrar tarlalara giden rmorkun arkasndan baktm, bu kez an-

t'in ve bykannem iilerle beraber oturuyordu. Gcrtlar, takr-

tlar arasnda evden uzaklap ambar getiler, tarla yoluna ktlar

ve bir sre sonra pamuklarn arasnda kayboldular. Tally ve Kov-

Imy'un yine birbirlerini szp szmediklerini merak etmeden du-

amadm. Cesaretim olsa bunu anneme sorabilirdim.

Yatan yanna gittiimde Trot gzleri kapal, hareketsiz yat-

yordu. Nefes almyor gibi grnyordu.

Benim nbetimde ldn dnp birden panie kapldm

ve yksek sesle, "Trot," diye seslendim.

Gzlerini at, yavaa dorulup oturdu ve bana bakt. Sonra,

sanki yalnz olduumuzdan emin olmak istiyormu gibi etrafa ba-

knd. Sakat olup kurumu olan sol kolu bir sprge sapndan da-ha kaln deildi ve omuzundan aaya hareketsiz olarak sarkyor-

du. Siyah salar karmakarkt.

"yi misin?" diye sordum. Onun konutuunu henz duyma-

mtm ve bunu yapp yapamayacan merak ediyordum.

"Sanrm," diye homurdand, sesi kalnd ve syledii zor anla-

lyordu. Konuma gl m ekiyordu yoksa sadece yorgun ve

akn myd bilemiyordum. Herkesin gidip gitmediini anlamak

i, in etrafa baknp duruyordu ve o anda Trot'un belki de numarayaptn dndm. Ona hayranlk duymaya balamtm.

"Tally beyzboldan holanr m?" diye sordum, ona sormak iste-


46/379

4 8 JOHN GRISHAM

diim bir sr sorudan biriydi bu. Bunun basit bir soru olduunu

sanyordum ama o buna cevap veremedi, hemen gzlerini kapaypyan tarafna dnd, sonra dizlerini gsne ekip bzld ve ye-

niden uyumaya balad.

Rzgr mee aacnn tepesini hrdatt. Onun yatann yak-

nnda yksek otlarla kapl bir yer buldum ve uzandm. Tepedeki

dallar ve yapraklar seyrederken ansm dndm. Saatler iler-

lerken dierleri gnein altnda terliyordu. Bir an iin kendimi su-

lu gibi hissetmeye altm ama olmad. Bu ans sadece geici bir

sre iindi ve dnnce zevkini karmaya karar verdim.Trot gibi yaptm. O bir bebek gibi uyurken gkyzn seyret-

tim. Ama bir sre sonra canm skld. Bir top ve beyzbol eldiveni-

mi almak iin eve gittim. n veranda yaknnda topla at yapmaya

baladm, b u n u saat lerce yapabilirdim. Bir ara, arka arkaya on yedi

at yaptm.

Trot akama kadar yataktan kalkmad. Uyuyor, bazen dorulup

oturarak etraf gzden geiriyor, sonra bir an dnp bana bakyor-

du. Onunla konuma giriiminde bulunduum zaman genelliklebr yana dnyor ve yeniden uykuya dalyordu. Ama en azndan

lmyordu.

Pamuk tarlasndan kaan ikinci kii Hank oldu. Akama doru

sallanarak ve scaktan ikyet ederek geldi. Trot'u kontrol etmeye

geldiini syledi.

Sanki beni etkileyecekmi gibi, " yz libre topladm," dedi.

"Ama sonra scak beni bunaltt." Yz gnete yanm, kpkrmz

olmutu. Banda apka yoktu ve bu da onun pek akll olmadngsteriyordu. Tarlalarda herkes bam rterdi.

Bir saniye iin gidip Trot'a bakt, sonra kamyona gitti ve a bir

ay gibi kutular, torbalar kartrmaya balad. Koca azna kk

bir rek at t, sonra gidip bir aacn glgesine uzand.

Birden benim bulunduum tarafa dnd ve, "Bana biraz su ge-

tir ocuk," diye homurdand.

Kmldayamayacak kadar armtm. Tepe halkndan birinin

bizlerden birine emir verdiini hi duymamtm. Ne yapacambilemiyordum. Ama o koca bir erkekti ve bense bir ocuktum.

"Efendim?" dedim.


47/379

BOYALI EV 4 9

Sesini ykselterek, "Bana biraz su getir!" diye tekrarlad.

Onlarn kendi yiyecekleri arasnda su da olduundan emindim.

Kamyonlarna doru akn bir halde birka adm attm. Bu onun


48/379

5 0 JOHN GRISHAM

bilirdi ki ocuk yatandan, zerine kaynar su dklm bir kpek

gibi frlayp koabilirdi, bunu tecrbelerimden biliyordum. Birkadakika sonra Trot kukuland ve onu dikkatle gzetlemeye balad.

ocuk imdi etrafta olanlar daha iyi anlyor grnyordu ve b-

ykannem de onun bu halini grnce, hemen o anda bir ilaca ih-

tiyac olmadn dnd. Fakat hastay gzetimi altna ald, yarn

gelip onu tekrar grecekti.

Akamzeri bana verilen en berbat i bahedeydi. Beni ya da

yedi yanda herhangi bir ocuu gne domadan kaldrp btn

gn tarlalarda almaya zorladktan sonra, ona bir de akam ye-meinden nce bahede i vermenin zulm olduunu dnyor-

dum. Fakat bu kadar gzel bir baheye sahip olmakla ansl oldu-

umuzu da biliyordum.

Kadnlar ben domadan nce, bir zamanlar, bahedeki imen-

lik araziyi ve evin iinde baz yerleri blm ve bu yerleri sahiplen-

miti. Annemin btn baheyi nasl sahiplendiini bilmiyordum

ama bahenin ona ait olduuna kuku yoktu.

Evimizin dou cephesinde, mutfak kapsndan, ambar yann-daki avludan ve kmesten uzakta, sakin bir yerdeydim. Pappy'nin

pikabndan ve nadiren gelen ziyaretilerin park et tii darack top-

rak yoldan da uzaktm. Buras annemin istei zerine, babam tara-

fndan bir metre yksekliinde bir tel itle evrilmi, zararl kk

hayvanlar ve geyikleri uzak tutacak ekilde tasanmlanmt.

itin etrafna msr ekilmiti ve bylece, deri bir mandalla ka-

panan kapy kapadnz zaman, msrlarl a evr ilmi, gizli bir dn-

yaya girmi oluyordunuz.Benim grevim, elime hasr bir sepet alp olgunlam ne bulur-

sa toplayan annemin arkasndan gitmekti. Onun elinde de bir se-

pet vard ve bun u domates, hyar, kabak, biber, soan ve patlcan-

larla do ld ur uy or du . Hafif bir sesle ko nu u rd u ama ou kez bana

deil de baheye hitap ederdi.

"Msrlara iyi bak, olur mu? Bunlar haftaya yiyeceiz."

"Peki anne."

"Balkabaklar Ca

Documents

John Grisham - Boyal_ Ev