Joanna Kluczewska-Strojny Europejski Rzecznik Patentowy · ona także osobny system, według którego możliwe jest zdobycie patentu europejskiego w drodze ... Urzędu Patentowego

© 2008 JK-S

Ochrona praw własności intelektualnej i przemysłowej

Joanna Kluczewska-Strojny

Europejski Rzecznik Patentowy

Łódź, 6 listopada 2017 r.

© 2008 JK-S

Agenda 09:00– 11:00 Część I

wynalazki, znaki towarowe, wzory przemysłowe, wzory użytkowe, nazwy

handlowe, oznaczenia geograficzne – podstawowe zagadnienia

11:00 – 11:15 Przerwa kawowa

11:15 – 13:15 Cześć II

Patent europejski oraz układ o współpracy patentowej (PCT) i jego zalety.

Sprawy sporne

13:15 – 13:45 Przerwa na lunch

13:45 – 15:45 Część III

•Zarządzanie własnością intelektualną.

15:45 – 16:00 Podsumowanie i zakończenie

© 2008 JK-S

wynalazki, znaki towarowe, wzory

przemysłowe, wzory użytkowe, nazwy

handlowe, oznaczenia geograficzne –

podstawowe zagadnienia

Część Merytoryczna I

© 2008 JK-S

Własność intelektualna a własność przemysłowa

Ustawa prawo własności przemysłowej

Konwencja Paryska 1883r.

Polska przystąpiła do Konwencji w 1919r.

Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych

Konwencja berneńska 1886r.

Polska przystąpiła do Konwencji w 1935r.

Własność intelektualna

Wytwory twórczości Własność przemysłowa

© 2008 JK-S

Ustawa wenecka – 1474 r.

„… z mocy urzędowej tego Zgromadzenia powzięta zostaje decyzja, że każda

osoba, która w tym mieście urzeczywistni jakiś nowy i twórczy pomysł,

dotyczący urządzenia, które nie było dotychczas wykonywane w naszym

państwie, winna o tym zawiadomić Urząd publiczny, jak tylko urządzenie to

zostanie doprowadzone do doskonałości, a także będzie mogło być

użytkowane i wytwarzane.

Bez zgody i zezwolenia twórcy jest wszystkim innym zakazane na okres 10 lat

wytwarzanie w którymkolwiek okręgu i mieście naszego kraju jakichkolwiek

urządzeń o tej samej lub podobnej (do zgłoszonej) postaci.

Gdyby mimo to ktoś je wytwarzał, wolno będzie wyżej wymienionemu twórcy

i wynalazcy zapozwać go przed którykolwiek urząd tego miasta, który to

urząd zasądzi naruszającego na zapłacenie sumy 100 dukatów i orzeknie

natychmiastowe zniszczenie urządzenia.

Naszemu rządowi jednak wolno przejąć i używać stosownie do jego potrzeb

którykolwiek z wymienionych wyżej wynalazków i urządzeń, jednak pod

warunkiem, że nikt inny nie będzie ich wytwarzał, tylko twórca.”

© 2008 JK-S

Konwencje międzynarodowe: WIPO

Światowa Organizacja

Własności Intelektualnej

jest jedną z 16 organizacji

wyspecjalizowanych ONZ z

siedzibą w Genewie.

Utworzono ją w 1967 roku

w celu promowania

ochrony własności

intelektualnej na całym

świecie. Obecnie zrzesza

184 kraje w tym Polskę.

Źródło: www.patent.pl

© 2008 JK-S

Konwencje międzynarodowe: TRIPS

Porozumienie w sprawie

Handlowych Aspektów Praw

Własności Intelektualnej jest

umową stanowiącą załącznik

do porozumienia w sprawie

utworzenia Światowej

Organizacji Handlu, która

przewiduje zastosowanie

zasady równego traktowania

w zakresie ochrony

własności intelektualnej

podmiotów wszystkich

krajów członkowskich

TRIPS.


© 2008 JK-S

Konwencje międzynarodowe: Konwencja paryska

Konwencja Paryska o ochronie

własności przemysłowej jest

pierwszym międzynarodowym

porozumieniem dotyczącym

własności intelektualnej

ustanowionym w 1884 przez 14

państw. Konwencja wprowadziła

zasadę pierwszeństwa, zgodnie z

którą każdy, kto dokonał

zgłoszenia wynalazku w jednym z

państw Konwencji, mógł zgłosić

ten sam wynalazek w innym

państwie z datą pierwszego

zgłoszenia. Obecnie członkami

Konwencji są 173 państwa.


© 2008 JK-S

Konwencje międzynarodowe: PCT

Układ o Współpracy

Patentowej zawarto w 1970

roku w celu uproszczenia

procedur patentowych.

Umożliwia on ubieganie się o

ochronę patentową

jednocześnie we wszystkich

państwach będących stronami

Układu poprzez dokonanie

jednego zgłoszenia

międzynarodowego PCT.

Obecnie 142 państwa są

stronami Układu.


© 2008 JK-S

Konwencje międzynarodowe: EPC

Konwencja o udzielaniu patentów

europejskich, podpisana w

Monachium w 1973 roku, jest

międzynarodową umową

powołującą Europejską

Organizację Patentową. Ustala

ona także osobny system, według

którego możliwe jest zdobycie

patentu europejskiego w drodze

jednej uproszczonej procedury

przed Europejską Organizacją

Patentową. Polska stała się

członkiem Europejskiej

Organizacji Patentowej od 2004r.


© 2008 JK-S

Konwencje międzynarodowe: Porozumienie madryckie i Protokół madrycki

Porozumienie madryckie dotyczące

międzynarodowej rejestracji znaków

towarowych jest pierwszym

międzynarodowym porozumieniem,

które ułatwia uzyskanie ochrony znaku

w wybranych krajach członkowskich na

podstawie jednej rejestracji. Na chwilę

obecną do Porozumienia przystąpiło 56

państw.

Protokół madrycki to kolejny

międzynarodowy układ, który pozwala

właścicielowi znaku towarowego na

jego rejestrację i uzyskanie ochrony w

każdym z krajów będących stroną

Protokołu poprzez dokonanie jednego,

międzynarodowego zgłoszenia. Obecnie

81 państw jest stronami tego układu. Źródło: www.patent.pl

© 2008 JK-S

Przedmioty własności przemysłowej i okres ochrony

Patenty na wynalazki - Standardem światowym, który obowiązuje również w Polsce jest

przyznawanie ochrony patentowej na okres 20 lat.

Prawo ochronne na wzory użytkowe - Udzielane jest na okres 10 lat od daty zgłoszenia wzoru do ochrony.

Prawo z rejestracji wzoru przemysłowego - Okres ochrony prawnej wynosi 25 lat od daty zgłoszenia wzoru.

Prawo ochronne na znak towarowy - Okres ochrony to 10 lat od daty zgłoszenia znaku towarowego do

ochrony w Urzędzie Patentowym. Ochrona może być przedłużona na kolejne okresy 10-letnie i tym samym jest bezterminowa!

Prawo z rejestracji topografii układów scalonych - Termin ochrony upływa po 10 latach.

Uwaga: Istotnym jest że termin ochrony biegnie od daty zgłoszenia w Urzędzie Patentowym!

© 2008 JK-S

Znak towarowy - definicja

Znakiem towarowym może być każde oznaczenie,

które można przedstawić w sposób graficzny, jeżeli

oznaczenie takie nadaje się do odróżnienia towarów

lub usług jednego przedsiębiorstwa od towarów lub

usług innego przedsiębiorstwa.

Znakiem towarowym, może być w szczególności

wyraz, rysunek, ornament, kompozycja kolorystyczna,

forma przestrzenna, w tym forma towaru lub

opakowania, a także melodia lub inny sygnał

dźwiękowy.

© 2008 JK-S

Rodzaje znaków towarowych

słowne

graficzne

słowno-graficzne

słowno-graficzno-dzwiękowe

przestrzenne

dźwiękowe

pojedynczy kolor

zapach

domeny internetowe

slogany reklamowe

© 2008 JK-S

Pierwszy znak towarowy zarejestrowany w Polsce

© 2008 JK-S

Zakres ochrony znaków towarowych

Polska - Procedura krajowa

- Urząd Patentowy RP

- Samodzielnie lub przez Rzecznika Patentowego

Unia Europejska - Procedura wspólnotowa

- Urząd Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej (EUIPO) w Alicante (Hiszpania)

- Samodzielnie lub przez zawodowego pełnomocnika EUIPO

Świat - Procedura międzynarodowa (kraje, które podpisały Porozumienie

Madryckie lub Protokół do Porozumienia)

- Światowa Organizacja Własności Intelektualnej (WIPO) w Genewie (Szwajcaria)


© 2008 JK-S

Procedura zgłoszenia znaku towarowego w trybie krajowym

Zgłoszenie znaku do UP RP

- Opis znaku (w przypadku znaków graficznych - wymagany jest tylko wtedy, jeśli samo przedstawienie graficzne znaku nie jest wystarczające do pełnego zobrazowania znaku)

- Wykaz towarów i usług (zgodnie z klasyfikacją Nicejską)

- Opłaty

Ogłoszenie o zgłoszeniu w Biuletynie UP RP

Do zgłoszonego w Urzędzie Patentowym znaku towarowego można wnieść sprzeciw. Sprzeciw musi zostać wniesiony do Urzędu Patentowego RP na piśmie, w terminie 3 miesięcy od daty ogłoszenia o zgłoszeniu kwestionowanego znaku towarowego w Biuletynie Urzędu Patentowego. Należy pamiętać, że termin ten nie podlega przywróceniu.

Od sprzeciwu należy wnieść opłatę urzędową

Decyzja o udzieleniu lub odmowie udzielenia prawa ochronnego na znak towarowy (około 9-12 miesięcy od daty zgłoszenia)

© 2008 JK-S

Kto może się ubiegać o ochronę?

O udzielenie prawa ochronnego na znak

towarowy mogą się ubiegać przede wszystkim

przedsiębiorcy; osoby fizyczne również.

© 2008 JK-S

Przykładowe koszty – procedura krajowa

Opłaty urzędowe (wymagane)

- Opłata za zgłoszenie znaku w jednej klasie

towarowej/usługowej: 450 zł (400zł za zgłoszenie

elektroniczne)

- Opłata za pierwszy 10-letni okres ochronny: 400 zł za

jedną klasę towarową/usługową

Opłaty dla Rzecznika Patentowego (opcjonalne)

© 2008 JK-S

Przykładowe koszty – procedura wspólnotowa

Opłaty urzędowe EUIPO (wymagane)

- Opłata za zgłoszenie znaku w jednej klasie

towarowej/usługowej: 850 Euro (zgłoszenie

elektroniczne)

Uwaga: opłata ta obejmuje już pierwszy 10 – letni okres

ochrony znaku!


© 2008 JK-S

Przykładowe koszty – procedura międzynarodowa

Opłaty urzędowe WIPO (zgłoszenie + 10-letni okres ochronny)

- Case 1: Znak graficzny, kolorowy, trzy klasy, trzy kraje (USA, Rosja, Ukraina): 2267 CHF

- Case 2: Znak słowny, trzy klasy, trzy kraje (USA, Rosja, Ukraina): 2217 CHF

- Case 3: Znak graficzny, kolorowy, trzy klasy, 1 kraj (USA): 2121 CHF


UWAGA: tryb międzynarodowy można stosować dopiero wtedy, kiedy znak zostanie zgłoszony do ochrony na drodze krajowej lub wspólnotowej!

© 2008 JK-S

Oznaczenia dodatkowe

Przed zgłoszeniem znaku towarowego

- Pepsi

Po zgłoszeniu znaku towarowego

- Pepsi™

Po rejestracji znaku towarowego

- Pepsi ®

© 2008 JK-S

Usługi Rzecznika Patentowego związane ze znakami towarowymi

Opracowanie dokumentacji zgłoszeniowej i zgłoszenie znaku

Badanie zdolności rejestrowej znaku

Opracowanie regulaminu znaku towarowego wspólnego lub

gwarancyjnego

Sporządzanie umów licencyjnych na korzystanie ze znaków

towarowych lub innych umów z zakresu transferu własności

intelektualnej

Wycena znaków towarowych

Korespondencja z Urzędem Patentowym

Sporządzanie pism przedprocesowych

Reprezentowanie klientów w przypadku spraw spornych

przed UP RP i sądami powszechnymi

© 2008 JK-S

Wzór przemysłowy - definicja

Wzorem przemysłowym jest nowa i

posiadająca indywidualny charakter

postać wytworu lub jego części,

nadana mu w szczególności przez

cechy linii, konturów, kształtów,

kolorystykę, strukturę lub materiał

wytworu oraz przez jego

ornamentacje

Przykłady: kształt telefonu, krzesła,

okularów, biżuterii, ornamentyka

zdobiąca ceramikę, kształt klamki do

drzwi, wzory okuć itd.

Źródło: UP RP

© 2008 JK-S

Zakres ochrony wzorów przemysłowych





- EUIPO w Alicante (Hiszpania)

- Samodzielnie lub przez Zawodowego pełnomocnika EUIPO

Świat - Procedura międzynarodowa – dnia 2 lipca 2009 r. Polska stała się stroną

Aktu Genewskiego Porozumienia Haskiego dotyczącego międzynarodowej rejestracji wzorów przemysłowych. W chwili obecnej stronami tego Porozumienia jest 56 państw, z których 35 należy do Aktu Genewskiego zawartego w 1999 r. Stroną tego Aktu jest również Wspólnota Europejska, która przystąpiła do niego z dniem 1 stycznia 2008 r.

© 2008 JK-S

Procedura zgłoszenia wzoru przemysłowego w trybie krajowym

Zgłoszenie wzoru do UP RP

- Podanie wraz z opisem wzoru

- Rysunki lub zdjęcia wzoru

- Opłaty

Ogłoszenie o zgłoszeniu w Biuletynie UP RP

Badanie formalne wzoru

- Wyjaśnienie wątpliwości urzędu

Decyzja o udzieleniu lub odmowie udzielenia

ochrony na wzór przemysłowy (ok. 3 miesiące od

daty zgłoszenia)

© 2008 JK-S



- Opłata za zgłoszenie wzoru przemysłowego: 300 zł

- Opłata za pierwszy 5 letni okres ochrony: 150 zł


© 2008 JK-S

Przykładowe koszty – procedura wspólnotowa

Opłaty urzędowe EUIPO (wymagane)

- Opłata za zgłoszenie i publikację pierwszego wzoru

przemysłowego: 350 Euro

- Opłata za dodatkowe odmiany wzoru (od 2 do 10) po

175 Euro

- Opłata za dodatkowe odmiany wzoru (od 11) po 115

Euro


© 2008 JK-S

Powody rejestracji wspólnotowych wzorów przemysłowych

Źródło: EUIPO

© 2008 JK-S

Ćwiczenie 1

Proszę przygotować krótki opis znaku towarowego

© 2008 JK-S

Patent europejski oraz układ o współpracy

patentowej (PCT) i jego zalety

Część Merytoryczna II

© 2008 JK-S

Wynalazek - definicja

Wynalazek to rozwiązanie

techniczne posiadające

następujące trzy cechy:

- Nowość

- Poziom wynalazczy

- Możliwość przemysłowego

zastosowania

Rys. Nierozłączne sprzęgło podatne

Źródło: UP RP

© 2008 JK-S

Rodzaje wynalazków, na które można otrzymać ochronę patentową

- rozwiązania konstrukcyjne (mechaniczne),

- sposoby postępowania,

- związki (substancje)

- wynalazki biotechnologiczne

W Europie nie można natomiast patentować

programów komputerowych (w USA jest to

dopuszczalne)

© 2008 JK-S

Specyfika ochrony patentowej

Patent jest zbywalnym i podlegającym dziedziczeniu podmiotowym prawem wyłącznym, udzielanym przez Urząd Patentowy kraju, w którym ubiegamy się o przyznanie patentu, po zakończeniu procedury o charakterze administracyjnym.

Stosowanie wynalazku w celach zawodowych lub

zarobkowych przez inne podmioty bez zgody uprawnionego stanowi, poza pewnymi wyjątkami, naruszenie prawa podmiotowego. Pociąga za sobą sankcje w postaci odpowiedzialności cywilnej i/lub karnej. Roszczenia z tytułu naruszenia patentu dochodzone są przed sądami powszechnymi.

© 2008 JK-S

Pierwszy wynalazki w Polsce

Pierwszy patent na ziemiach polskich został

przyznany 24 kwietnia 1924 r. niemieckiej firmie

Maschinenbau – Anstalt Humbold na wynalazek o

nazwie: „Przyrząd do odpylania drobnego węgla”.

Pierwszy polski patent o numerze 6 otrzymał Jan

Kwiatkowski z Krakowa na wynalazek „Łopata

piekarska”.

© 2008 JK-S

Zakres/procedura ochrony wynalazków





- Samodzielnie lub przez zawodowego pełnomocnika w OHIM

Europejski Urząd Patentowy w Monachium (Niemcy) - Samodzielnie lub przez Europejskiego Rzecznika Patentowego

Świat - Procedura międzynarodowa PCT

- Samodzielnie lub przez Europejskiego Rzecznika Patentowego

- Światowa Organizacja Własności Intelektualnej (WIPO) w Genewie (Szwajcaria)


© 2008 JK-S

Procedura zgłoszenia wynalazku w trybie krajowym

Zgłoszenie wynalazku do UP RP - podanie

- opis rozwiązania,

- zastrzeżenia patentowe

- skrót opisu

- rysunki

- opłata urzędowa

Ogłoszenie o zgłoszeniu w Biuletynie UP RP (w 18 miesięcy od daty pierwszeństwa)

Zbieranie uwag osób trzecich (od publikacji do wydania decyzji w sprawie udzielenia patentu)

Badanie zdolności patentowej wynalazku - Wyjaśnienie wątpliwości urzędu

Decyzja o udzieleniu lub odmowie udzielenia patentu na wynalazek (może trwać nawet kilka lat od daty zgłoszenia, najczęściej 3-5 lat)

© 2008 JK-S



- Opłata za zgłoszenie wynalazku: 550 zł (zgłoszenie

tradycyjne) 500 zł (zgłoszenie elektroniczne)

- Opłata za pierwszy 3 letni okres ochronny: 480 zł


© 2008 JK-S

Procedura wspólnotowa i międzynarodowa

Patent Europejski:

- W ciągu 12 miesięcy od daty zgłoszenia w UP RP (zgodnie z Konwencją Paryską) należy dokonać zgłoszenia wynalazku w Europejskim Urzędzie Patentowym celem uzyskania ochrony w państwach będących stronami Konwencji o patencie europejskim z dnia 5 października 1973 roku,

Tryb PCT:

- W ciągu 12 miesięcy od

daty zgłoszenia w UP

RP (zgodnie z

Konwencją Paryską)

należy dokonać

zgłoszenia wynalazku w

Światowej Organizacji


(WIPO) w Genewie w

trybie PCT, w oparciu o

przepisy Układu o

Współpracy Patentowej

z 16 czerwca 1970 roku.

© 2008 JK-S

Procedura międzynarodowa PCT Układ powstał w 1970 r. i aktualnie zrzesza 152

państwa.

Procedurę w tym systemie określają następujące akty

prawne:

- Układ o współpracy patentowej (PCT)

- Regulamin do Układu o współpracy patentowej

Instrukcje administracyjne dotyczące Układu o współpracy

patentowej.

- Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia

15 maja 2008 r. w sprawie dokonywania zgłoszeń

wynalazków, produktów leczniczych i produktów ochrony

roślin, wzorów użytkowych, wzorów przemysłowych, znaków

towarowych, oznaczeń geograficznych i topografii układów

scalonych oraz prowadzenia korespondencji w postaci

elektronicznej.

© 2008 JK-S

Procedura międzynarodowa PCT cd.

Zgłoszenia w procedurze PCT określa się mianem

zgłoszeń międzynarodowych. Zgłoszenia te wnoszone

są do tzw. „urzędów przyjmujących”, którymi są

krajowe urzędy patentowe lub organizacje

międzynarodowe

(np. Europejski Urząd Patentowy).

System PCT jest patentowym systemem

„zgłoszeniowym” a nie systemem udzielania patentów.

Nie ma „patentu PCT”.

System PCT przewiduje fazę międzynarodową i fazę

krajową.

Decyzję o udzieleniu patentu podejmują wyłącznie

krajowe bądź regionalne urzędy patentowe w fazie

krajowej /regionalnej.

© 2008 JK-S


Art. 40 pwp

Wynalazek, na który polska osoba prawna

bądź obywatel polski, mający miejsce

zamieszkania na obszarze Rzeczypospolitej

Polskiej, chce uzyskać patent za granicą,

może być zgłoszony za granicą w celu

uzyskania ochrony dopiero po zgłoszeniu go

w Urzędzie Patentowym.

© 2008 JK-S


Faza międzynarodowa:

- wniesienie zgłoszenia

międzynarodowego

- postępowanie wdrażane

przez Urząd przyjmujący

- sporządzenie

sprawozdania z

międzynarodowych

poszukiwań

- międzynarodowa

publikacja

- na wniosek zgłaszającego

sporządzenie raportu z

międzynarodowego

badania wstępnego

Faza krajowa / regionalna:

- dokonanie czynności

określonych przepisami

krajowymi bądź przepisami

określonymi przez

odpowiednie umowy (np.

konwencję o patencie

europejskim),

warunkujących

rozpoczęcie procedury w

celu uzyskania patentu

krajowego / regionalnego.

© 2008 JK-S


Zgłaszający:

Zgłoszenia międzynarodowego

może dokonać każda osoba

fizyczna, która ma miejsce

zamieszkania w Umawiającym się

Państwie lub jest jego obywatelem

bądź osoba prawna mająca główną

siedzibę na terenie danego Państwa.

Miejsce dokonania zgłoszenia:

- Urząd przyjmujący

Dla zgłaszających z Polski urzędem

przyjmującym może być UPRP, EUP

lub można zgłoszenia dokonać

bezpośrednio w Biurze

Międzynarodowym (WIPO)

Wymóg posiadania

pełnomocnika:

Nie ma wymogu posiadania

pełnomocnika.

Jak można dokonać

zgłoszenia

międzynarodowego:

- osobiście

- za pośrednictwem poczty

- faksem

- on-line

© 2008 JK-S


Zawartość zgłoszenia międzynarodowego:

- podanie na formularzu PCT/RO/101

- opis wynalazku

- jedno lub więcej zastrzeżeń patentowych

- rysunki powołane w opisie lub

zastrzeżeniach

- skrót

- pełnomocnictwo jeśli występuje

pełnomocnik

© 2008 JK-S


Zgłoszenie międzynarodowe może, zgodnie

z Regulaminem, zawierać oświadczenie zastrzegające

pierwszeństwo z jednego lub więcej wcześniejszych

zgłoszeń wniesionych w Państwie będącym stroną

Konwencji paryskiej o ochronie własności

przemysłowej lub stroną Światowej Organizacji Handlu

(WTO), z wcześniejszego zgłoszenia europejskiego lub

wcześniejszego zgłoszenia PCT, pod warunkiem, że

międzynarodowe zgłoszenie patentowe będzie

dokonane przed upływem 12 miesięcy od daty

najwcześniejszego pierwszeństwa.

© 2008 JK-S


Data wniesienia i skutki zgłoszenia

międzynarodowego:

Urząd przyjmujący uznaje za międzynarodową datę

wniesienia, datę otrzymania zgłoszenia

międzynarodowego, pod warunkiem, że zgłoszenie to

spełnia przewidziane wymagania.

Każde zgłoszenie międzynarodowe korzystające

z przyznanej międzynarodowej daty zgłoszenia ma

skutek zwykłego krajowego zgłoszenia w każdym z

wyznaczonych Państw, a międzynarodową datę

wniesienia tego zgłoszenia uważa się za faktyczną datę

zgłoszenia w każdym z wyznaczonych Państw.

© 2008 JK-S

Procedura międzynarodowa PCT cd. Opłaty za zgłoszenie międzynarodowe

w ramach Układu o współpracy patentowej:

1. opłata międzynarodowa - 1400 CHF

2. za poszukiwanie - 1700 €

3. za przekazanie - 300 PLN

4. za sporządzenie dokumentu

pierwszeństwa - do 20 stron

60 PLN

- powyżej 20 stron

125 PLN

Jeżeli zgłaszający wystąpi o międzynarodowe badanie

wstępne:

1. za badanie wstępne - 1565 €

2. opłata manipulacyjna - 129 €

© 2008 JK-S

Zalety procedury PCT

jedno zgłoszenie opracowane według jednolitych

zasad, składane w jednym Urzędzie przyjmującym,

wywierające skutek w wielu krajach

jedna, złożona opłata, dokonywana w jednym

urzędzie

odroczenie terminów do uiszczenia opłat w

poszczególnych urzędach krajowych, związanych

z wejściem w fazy krajowe

brak wymogu posiadania pełnomocnika przy

dokonywania zgłoszenia

brak konieczności przekazywania urzędom krajowym

dowodów pierwszeństwa

© 2008 JK-S

PATENT EUROPEJSKI

Patenty europejskie udzielane są na wszelkie

wynalazki we wszystkich dziedzinach techniki

pod warunkiem, że są one nowe, posiadają

poziom wynalazczy i nadają się do

przemysłowego stosowania.

Europejskie zgłoszenie patentowe może być

dokonane przez każdą osobę fizyczną lub prawną

lub przez każdą osobę równoważną osobie

prawnej bez względu na jej narodowość, miejsce

zamieszkania czy siedzibę firmy

© 2008 JK-S

Postępowanie przed Europejskim Urzędem Patentowym

Zgłaszający, którzy posiadają miejsce

zamieszkania lub główną siedzibę firmy w jednym

z umawiających się państw, mogą działać przed

EUP w swoim własnym imieniu. W innym

przypadku muszą korzystać z usług

profesjonalnego przedstawiciela, uprawnionego

do występowania przed EUP.

Zgłoszenia dokonać można bezpośrednio w

Europejskim Urzędzie Patentowym w

Monachium, Berlinie lub Hadze (ale najpierw w

Polsce) lub przez Urząd Patentowy RP

© 2008 JK-S

Postępowanie przed Europejskim Urzędem Patentowym c.d.

Zgłoszenia można dokonać:

- Osobiście

- Za pośrednictwem poczty

- On-line

- Faksem (bez konieczności dosyłania oryginału!)

Zgłoszenia można dokonać w dowolnym języku

W dacie dokonania zgłoszenia wyznaczone są

wszystkie kraje

© 2008 JK-S

Uproszczona procedura udzielania patentu europejskiego

Prawidłowe zgłoszenie (nadanie daty)

Wniesienie wymaganych opłat urzędowych

Badanie formalne

Przygotowanie raportu z europejskiego poszukiwania

Publikacja europejskiego zgłoszenia patentowego i raportu z poszukiwań

Badanie zdolności patentowej wynalazku

Decyzja o udzieleniu patentu

Walidacja w wyznaczonych krajach

© 2008 JK-S

Walidacja w wyznaczonych krajach

Aby patent europejski obowiązywał w Polsce

uprawniony z patentu europejskiego jest

obowiązany złożyć w Urzędzie Patentowym RP

tłumaczenie patentu europejskiego na język

polski w terminie trzech miesięcy od daty

opublikowania przez Europejski Urząd Patentowy

informacji o jego udzieleniu oraz wnieść

stosowne opłaty urzędowe.

© 2008 JK-S

Wybrane opłaty w procedurze patentu europejskiego

Opłata za zgłoszenie (krajowa opłata podstawowa), gdy:

- europejskie zgłoszenie patentowe zostało dokonane w formie elektronicznej (on-line) - 105 EUR

- europejskie zgłoszenie patentowe zostało dokonane na nośniku papierowym - 190 EUR

Opłata za przeprowadzenie poszukiwań - 1 105 EUR

Opłata za wyznaczenie jednego lub więcej państwa członkowskiego - 525 EUR

Opłata za przeprowadzenie badań - 1480 EUR

Opłata za udzielenie patentu, włączając opłatę za wydrukowanie opisu patentowego - 830 EUR.

Jeżeli europejskie zgłoszenie patentowe składane jest w UP RP jako urzędzie przyjmującym, pobierana jest tzw. opłata za przekazanie w wysokości 300 zł.

© 2008 JK-S

Zalety patentu europejskiego

Jedno zgłoszenie – brak konieczności dopasowywania do różnych wymogów formalnych w różnych krajach

Jedno zgłoszenie, które wywiera skutek w wielu krajach

Jedna procedura administracyjna (w jednym języku, w jednym urzędzie)

Jednolity zakres ochrony

Możliwość przesunięcia w czasie decyzji o wyborze krajów, w których patent ma obowiązywać i związanych z tym kosztów.

© 2008 JK-S

Opinie, rekomendacje

Przed wprowadzeniem nowego produktu,

opakowania, reklamy, nazwy, sloganu, hasła

reklamowego warto zasięgnąć opinii rzecznika

patentowego, aby niepotrzebnie nie narażać się

na koszty związane z ewentualnym

odszkodowaniem za naruszanie cudzej własności

intelektualnej.

© 2008 JK-S

Więcej informacji na stronach www

Europejski Urząd Patentowy

- www.epo.org

Urząd Patentowy RP

- www.uprp.pl

© 2008 JK-S

Więcej informacji na stronach www cd.

Urząd Unii Europejskiej ds.


- www.euipo.eu

Światowa Organizacja


- www.wipo.int

© 2008 JK-S

RODZAJE SPRAW SPORNYCH

Ustawa z dnia 30 czerwca 2000 roku - Prawo

własności przemysłowej w sposób enumeratywny

wskazuje sprawy, które mogą być rozpatrywane w

trybie postępowania spornego. Są to między innymi:

- sprawy o unieważnienie patentu na wynalazek,

- prawa ochronnego na znak towarowy,

- prawa z rejestracji wzoru przemysłowego,

- sprawy o stwierdzenie wygaśnięcia patentu na

wynalazek dotyczący materiału biologicznego lub jego

użycia,

- sprawy o stwierdzenie wygaśnięcia prawa ochronnego

na znak towarowy.

© 2008 JK-S

UP RP ROZSTRZYGA SPÓR

Istotne jest, że w odróżnieniu od postępowania

zgłoszeniowego lub rejestrowego, postępowanie

sporne ma charakter kontradyktoryjny, czyli dotyczy

co najmniej dwóch stron, które pozostają w sporze.

Urząd Patentowy RP staje się w tym postępowaniu

niejako „arbitrem” rozstrzygającym spór.

Należy zaznaczyć, że w postępowaniu spornym na

decyzje organu rozstrzygające sprawy co do istoty i

wydane po przeprowadzeniu rozprawy nie

przysługuje wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy,

lecz skarga do Wojewódzkiego Sądu

Administracyjnego w Warszawie.

© 2008 JK-S

POSTĘPOWANIA PRZED KOLEGIUM ORZEKAJĄCYM DS. SPORNYCH

Art 255 ust. 4 p.w.p. UP RP rozstrzyga sprawy w

trybie postępowania spornego w granicach

wniosku i jest związany podstawą wskazaną przez

wnioskodawcę.

Kontradyktoryjność, granice wniosku, dowody i

twierdzenia stron

Na stronach spoczywa ciężar udowodnienia

okoliczności, z których każda z nich wywodzi

korzystne dla siebie skutki

© 2008 JK-S

Kolegia orzekające ds. spornych

Skład: Przewodniczący (przesłanki kumulatywne

art. 280 w zw. z 266 ust 1 p.w.p. ), ekspert

orzecznik, ekspert sprawozdawca, wotant,

protokolant; liczba członków;

© 2008 JK-S

Kolegia orzekające ds. spornych cd.

© 2008 JK-S

Kolegia orzekające ds. spornych cd.

© 2008 JK-S

Postępowanie sporne

Postępowanie sporne wszczyna się na pisemny

wniosek (art. 255.1 ust 3 – elementy wniosku)

Jeśli wniosek nie spełnia wymogów formalnych

UP RP wzywa wnioskodawcę do usunięcia

braków w terminie 30 dni pod rygorem umorzenia

postępowania;

UP RP doręcza stronom postępowania spornego

odpisy wniosku wyznaczając termin na wniesienie

odpowiedzi – po upływie terminu UP wyznacza

termin rozprawy

© 2008 JK-S

Interes prawny

INTERES PRAWNY - MATERIALNOPRAWNA

PRZESŁANKA

Interes prawny: powinien być indywidualny,

konkretny, realny i znajdować potwierdzenie w

okolicznościach faktycznych, które uzasadniały

zastosowanie normy prawa materialnego: art. 28

k.p.a. w zw z 256 ust 1 p.w.p.;

Jednolita linia orzecznicza NSA: stwierdzenie

wystąpienia interesu prawnego wymaga ustalenia

związku materialno–prawnego między normą

prawa a sytuacją konkretnego podmiotu prawa

(konkurent, licencjobiorca).

© 2008 JK-S

Postępowanie sprzeciwowe

SZCZEGÓLNY TRYB UNIEWAŻNIANIA PRAW

WYŁĄCZNYCH

Postępowanie sprzeciwowe; sprzeciw – nowa

instytucja procesowa wprowadzona ustawą p.w.p.

30 czerwca 2000 roku – Art. 246 p.w.p. – każdy

może wnieść wobec prawomocnej decyzji UP o

udzieleniu patentu, prawa ochronnego i prawa z

rejestracji umotywowany sprzeciw w ciągu 6 mc

od opublikowania w WUP informacji o udzieleniu

prawa.

Podstawy sprzeciwu – okoliczności uzasadniające

unieważnienie patentu, prawa ochronnego lub

prawa z rejestracji.

© 2008 JK-S

Czyny nieuczciwej konkurencji

- 1. Czynem nieuczciwej konkurencji jest działanie sprzeczne z

prawem lub dobrymi obyczajami, jeżeli zagraża lub narusza

interes innego przedsiębiorcy lub klienta.

- 2. Czynami nieuczciwej konkurencji są w szczególności:

wprowadzające w błąd oznaczenie przedsiębiorstwa, fałszywe

lub oszukańcze oznaczenie pochodzenia geograficznego

towarów albo usług, wprowadzające w błąd oznaczenie

towarów lub usług, naruszenie tajemnicy przedsiębiorstwa,

nakłanianie do rozwiązania lub niewykonania umowy,

naśladownictwo produktów, pomawianie lub nieuczciwe

zachwalanie, utrudnianie dostępu do rynku, przekupstwo

osoby pełniącej funkcję publiczną, a także nieuczciwa lub

zakazana reklama, organizowanie systemu sprzedaży

lawinowej oraz prowadzenie lub organizowanie działalności w

systemie konsorcyjnym.

© 2008 JK-S

Ćwiczenie 2

Czy spotkali się Państwo z następującymi naruszeniami praw własności

intelektualnej:

- podobieństwo znaku towarowego lub naruszenie renomy znaku

- Naruszenie patentów lub wzorów użytkowych/przemysłowych

- blokowania dostępu do znaku/domeny internetowej

- cybersquating – wymuszenie zapłaty wysokiej ceny za domenę,

- piractwo domenowe

- zła wiara przy rejestracji lub używaniu znaku/domeny

- naruszenie klauzuli generalnej art.3 uznk

Proszę o podanie przykładów.

© 2008 JK-S

Zarządzanie własnością intelektualną

Część Merytoryczna III

© 2008 JK-S

Rodzaje wiedzy ze względu na ochronę

wiedza

chroniona wolna

na drodze organizacyjnej na drodze prawnej

z rejestracją bez rejestracji

Wynalazki

Wzory użytkowe

Wzory przemysłowe

Znaki towarowe

Oznaczenia geograficzne

Topografie układów

scalonych

Utwory

Oznaczenia

geograficzne

Znaki towarowe

(powszechnie

znane/renomowane)

Know-how (receptury)

Know-who (klienci)

Know-what (kontrakty)

© 2008 JK-S

Znajomość zasad ochrony własności przemysłowej pomaga:

zapobiegać kopiowaniu lub imitowaniu produktów lub usług przedsiębiorstwa;

efektywniej chronić swoją własność intelektualną

komercjalizować własne osiągnięcia i pomysły;

przyciągać inwestorów potrzebnych dla dalszego rozwoju firmy i utrzymaniu obecnych;

sprzedać prawa z patentu w przyszłości jako towar lub jako udział w biznesie;

uniknąć nieekonomicznych inwestycji badawczo-rozwojowych i marketingowych;

kreować wizerunek firmy;

negocjować warunki licencji i zawierać umowy w oparciu o prawa własności intelektualnej i przemysłowej;

zwiększać wartość rynkową firmy;

zdobywać środki finansowe.

© 2008 JK-S

Strategie zarządzania własnością intelektualną (IPM)

Strategia

Proaktywna

Strategia II

Ograniczanie

konkurentów

(np. Gillette)

Strategia IV

Wykorzystanie

pełnego potencjału

IP (np. IBM)

Strategia

Reaktywna

Strategia I

Ochrona swoich

aktywów

niematerialnych (np.

polskie firmy)

Strategia III

Ustanowienie

dodatkowego źródła

przychodów

Orientacja na koszty Orientacja na

przychody

© 2008 JK-S

Ile patentów mieści się w zwykłej jednorazowej maszynce do golenia…?

…22 patenty uzyskał Gillette zanim wprowadził na rynek

swój nowy model Gillette Sensor!

© 2008 JK-S

Gillette

12 000 patentów tylko w

samym EPO

Strategia patentowania

wszystkiego na co można

uzyskać ochronę przed

wprowadzeniem produktu

na rynek

Skuteczne blokowanie

konkurentów,

zainteresowanych

naśladownictwem

© 2008 JK-S

IBM – lepiej sprzedawać wiedzę niż komputery

100 000 patentów tylko w samym EPO

IBM zwiększyła przychody z tytułu patentów i licencji o astronomiczna kwotę 3 300% zaczynając od 30 milionów do niemal 1 miliarda dolarów w ciągu 10 lat.

Kwota ta stanowi wtedy ok. jednej dziewiątej łącznych zysków firmy przed opodatkowaniem.

Aby wygenerować takie zyski, IBM musiałaby sprzedać komputery za kwotę 20 miliardów dolarów…

…IBM przestał produkować i sprzedawać komputery

Obecnie proaktywna strategia IP zapewnia firmie od 1 do 2 mld USD wpływów rocznie

© 2008 JK-S

Nieefektywne wykorzystanie patentów szacowane jest w samych tylko Stanach Zjednoczonych na astronomiczną kwotę

1 000 000 000 000 $ (jednego biliona dolarów)!

Źródło: K. Rivette, D. Kline, Discovering New Value in Intellectual Property,

„Harvard Business Review”, January-February 2000,.

© 2008 JK-S

Najsłynniejsza w historii „wojna patentowa”: Polaroid vs Kodak

Miejsce: USA

Czas: lata 70 i 80

Firmy: Polaroid oraz Kodak

Przedmiot sporu: rewolucyjna jak na owe czasy technologia natychmiastowego wywoływania zdjęć

Przyczyna sporu: Pomimo braku praw wyłącznych, Kodak zdecydował się na wypuszczenie konkurencyjnych do Polaroida aparatów fotograficznych, bazujących na zbliżonej do Polaroida technologii.

Rezultat: Kodak przegrał

Koszty jakie poniósł Kodak: - Zasądzone przez sąd odszkodowanie na rzecz Polaroida - 925 mln USD

- Kodak został zmuszony do zamknięcia fabryki za 1,5 mld USD i zwolnienia 600 pracowników

- 500 mln USD – koszt odkupienia 16 mln aparatów fotograficznych

- 100 mln USD – koszty sądowe poniesione przez firmę Kodak

- Bliżej nieokreślona kwota spisanych na straty wydatków na B+R

© 2008 JK-S

ESCADA vs Pensjonat Eskada

ESCADA – międzynarodowa grupa odzieżowa i kosmetyczna

Pensjonat Eskada – kilkanaście pokoi do wynajęcia w jednej z turystycznych miejscowości w Polsce

ESCADA poprzez obsługującą ją kancelarię prawną domaga się od Pensjonatu zaprzestania prowadzenia działalności pod dotychczasową nazwą.

Ponieważ ESCADA zarezerwowała swoją nazwę w wielu klasach towarowych (w tym obejmującej działalność turystyczną) opór okazał się bezcelowy i Pensjonat musiał zmienić nazwę.

© 2008 JK-S

Poziomy bezpieczeństwa

Logiczne

Fizyczne

Proceduralne

Prawne

© 2008 JK-S

Bezpieczeństwo fizyczne

Sejfy

Karty dotykowe

Drzwi antywłamaniowe

Przykład zastosowania w Polskiej Wytwórni Papierów Wartościowych:

- Bramki

- Wartownicy

- Kontrole przy wejściu i wyjściu

- Karty dotykowe

- Pisemna zgoda przełożonego by wnieś na teren zakładu notebook lub jakikolwiek nośnik pamięci

- Pojedyncze egzemplarze maszyn

© 2008 JK-S

Bezpieczeństwo logiczne

Hasła

Programy antywirusowe

Zarządzanie prawami dostępu - Information

Rights Management

Przykład firmy Microsoft:

- Dla każdego dokumentu określa się jakie osoby mogą

się z nim zapoznać

- Określa się do kiedy dokument może być dostępny (po

tym terminie aby z niego skorzystać należy się

skontaktować z autorem)

- Blokowanie funkcji drukowania i „print screen”

© 2008 JK-S

Bezpieczeństwo proceduralne

Kontrakty menadżerskie z klauzulami

zakazującymi konkurencji

Procedury zarządzania wiedzą i ochrony wiedzy

Przykład firmy KPMG:

- Zapisy w umowach o pracę

- Szkolenia dla pracowników

- Procedura ochrony zasobów wiedzy – KWorld

Agreement Statement

- Procedury bezpieczeństwa (organizacyjne oraz IT)

© 2008 JK-S

Bezpieczeństwo prawne

Rejestracja posiadanej przez firmę własności przemysłowej (patenty, wzory przemysłowe, znaki towarowe)

Monitorowanie naruszeń i podejmowanie działań zaradczych

Przykład BSA (Business Software Alliance): - Ściganie instytucji i osób wykorzystujących pirackie wersje

oprogramowania

- Koordynacja działań w skali międzynarodowej

- Prowadzenie kampanii społecznych wymierzonych w piractwo komputerowe

© 2008 JK-S

Dlaczego warto chronić swoją własność intelektualną?

Zabezpieczamy firmę przed naśladowcami

Zwiększamy wartość firmy (znak towarowy lub

patent można wycenić i uwzględnić w

sprawozdaniach finansowych pod warunkiem

posiadania praw wyłącznych)

Możemy generować dodatkowe przychody –

dzięki licencjom

USANKCJONOWANY PRAWNIE MONOPOL NA

DANY OBSZAR DZIAŁALNOŚCI

© 2008 JK-S

Jakie sankcje grożą za naruszenie cudzej własności przemysłowej?

…

…

…

© 2008 JK-S

Naruszenie cudzej WI może być kosztowne…

Spór o opakowanie popularnego kakao

Maspex z Wadowic (DecoMorreno) Vs

konkurent (Kakao Królewskie)

Przedmiot sporu: wiatrak na opakowaniu

oraz podobieństwo opakowania

Sprawa trafiła do sądu w 1996 roku

Wyrok zapadł w lipcu 2004 roku

Kwota odszkodowania dla Maspexu =

665 000 zł (1 150 000 zł z odsetkami)

Jedna z wyższych zasądzonych przez

polskie sądy kwota odszkodowania

© 2008 JK-S

Dylemat: innowacje czy imitacje?

Czy tworzyć własne rozwiązania/ulepszenia (strategia

innowacji)?

Czy ekonomiczniejsze będzie nabycie cudzej

własności intelektualnej np. na bazie licencji (strategia

imitacji)?

Decyzja należy do przedsiębiorcy, który powinien

podjąć ją na podstawie skrupulatnych badań, analiz

oraz projekcji różnych wariantów strategicznych.

© 2008 JK-S

Best practices w zarządzaniu WI w MSP

Zgłębianie wiedzy na temat własności

intelektualnej

Zabezpieczenie właściwego języka wzorów umów

Podzlecanie specjalistom

Dokładny rejestr wynalazków i udoskonaleń

Znajomość alternatyw (patent czy know-how)

Rzetelna analiza kierunków patentowania

© 2008 JK-S

Polskie firmy rejestrują w EPO zaledwie 3% tego co średnio rejestrują firmy starej UE

Patenty EPO (Europejskiego Urzędu Patentowego) na milion mieszkańców

306

236

87 7750

31 19 16 16 16 11 9 8 8 6 6 4 4 1

121145

154195

201

244285

312

0

50

100

150

200

250

300

350

Nie

mcy

Fin

landia

Szw

ecja

Hola

ndia

Dania

Luksem

burg

Austr

ia

Fra

ncja

Belg

ia

W.

Bry

tania

Wło

chy

Irla

ndia

Sło

wenia

His

zpania

Węgry

Cypr

Czechy

Esto

nia

Gre

cja

Malta

Sło

wacja

Port

ugalia

Łotw

a

Litw

a

Bułg

aria

Pols

ka

Rum

unia

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych EC

© 2008 JK-S

W porównaniu z koncernami międzynarodowymi…

… wszystkie

działające w

Polsce firmy

razem wzięte mają

17 X mniej

zgłoszeń od

Philips’a oraz aż o

36 X mniej

przyznanych

patentów od firmy

Robert Bosch.

Źródło: KPMG na podstawie

danych EPO

© 2008 JK-S

Strategie zarządzania własnością intelektualną w sektorze dóbr konsumpcyjnych…

Źródło: KPMG

© 2008 JK-S

Ćwiczenie 3

Proszę opracować strategię zarządzania własnością

intelektualną dla:

1) Firmy produkującej artykuły spożywcze

2) Firmy handlowej

3) Banku

4) Firmy transportowej

5) Firmy IT

© 2008 JK-S

Joanna Kluczewska-Strojny Europejski Rzecznik Patentowy

Kom. 691 31 11 00

Email. [email protected]

www.jk-s.pl

Documents

Joanna Kluczewska-Strojny Europejski Rzecznik Patentowy · ona także osobny system, według którego możliwe jest zdobycie patentu europejskiego w drodze ... Urzędu Patentowego