16
jmwq 8vIN (kMipaUtr swieM s (New Exam Pattren: 2020-21) – PSEB Mohali) pyz nM : 1 iqAwr krqw: ivkws kWsl-9501010979 (UGC-NET Qualified) (kMipaUtr PYkltI – s.s.s.s. (kM), sunwm) i. 8 1-1 ii. 8 1-1 iii. / 1-1 8 5 1+C - 7 2 1+C 7 2 1+C 8 5 1+C - 8 5 1 - 6 3 1 6 3 1 8vIN jmwq dy kMipaUtr swieMs dy pwTW dy ivfIE lYkcr dyKx leI jrUrq Anuswr hyT id`qy ilMk aupr kil`k kro jI[ pwT-1 AYm.AYs. vrf ivc tyblz Aqy myl https://youtu.be/1s5-qjor608 pRYktIkl sYSn (pwT-1 aupr ADwirq) https://youtu.be/Atx1TBm9rQI pwT-2 ieMtrnYt https://youtu.be/rmZUq0A-1ag pwT-3 ienPormySn tYknolojI nwl jwx-pCwx https://youtu.be/Q-nwQVzftAw pwT-4 pwvrpuAieMt nwl jwx-pCwx https://youtu.be/hTkKFzYeoNs pwT-5 AYfvWsf pwvrpuAieMt https://youtu.be/rpWbAL69Y5I pwT-6 AYksl nwl jwx-pCwx https://youtu.be/kOX0cuJCo94 pwT-7 mYmrI XUints Aqy jYnrySnz https://youtu.be/jfCOW_Yf-xg islybs Anuswr tYst-pRYktIs leI qusIN hyTW id`qy ilMk dI vrqoN kr skdy ho: http://cspunjab.nirmancampus.co.in/quizindex.php iksy vI jmwq dy stfI-mtIrIAl/eI-bu`ks fwaU nlof krn leI hyTW id`qy ilMk aupr kil`k kro: http://cspunjab.nirmancampus.co.in/study.php

jmwq 8vIN (kMipaUtr swieMs (New Exam Pattren: 2020-21 PSEB …cspunjab.nirmancampus.co.in/notes/8th CS pbi Redesigned... · 2020. 12. 4. · jmwq 8vIN (kMipaUtr swieMs (New Exam Pattren:

  • Upload
    others

  • View
    0

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: jmwq 8vIN (kMipaUtr swieMs (New Exam Pattren: 2020-21 PSEB …cspunjab.nirmancampus.co.in/notes/8th CS pbi Redesigned... · 2020. 12. 4. · jmwq 8vIN (kMipaUtr swieMs (New Exam Pattren:

jmwq 8vIN (kMipaUtr swieMs (New Exam Pattren: 2020-21) – PSEB Mohali) pyz nM: 1

iqAwr krqw: ivkws kWsl-9501010979 (UGC-NET Qualified) (kMipaUtr PYkltI – s.s.s.s. (kM), sunwm)

i. 8 1-1

ii. 8 1-1 iii. / 1-1

8 5 1+C -

7 2 1+C

7 2 1+C

8 5 1+C -

8 5 1 -

6 3 1

6 3 1

8vIN jmwq dy kMipaUtr swieMs dy pwTW dy ivfIE lYkcr dyKx leI jrUrq Anuswr hyT id`qy ilMk aupr kil`k kro jI[

pwT-1 AYm.AYs. vrf ivc tyblz Aqy myl https://youtu.be/1s5-qjor608

pRYktIkl sYSn (pwT-1 aupr ADwirq) https://youtu.be/Atx1TBm9rQI

pwT-2 ieMtrnYt https://youtu.be/rmZUq0A-1ag

pwT-3 ienPormySn tYknolojI nwl jwx-pCwx https://youtu.be/Q-nwQVzftAw

pwT-4 pwvrpuAieMt nwl jwx-pCwx https://youtu.be/hTkKFzYeoNs

pwT-5 AYfvWsf pwvrpuAieMt https://youtu.be/rpWbAL69Y5I

pwT-6 AYksl nwl jwx-pCwx https://youtu.be/kOX0cuJCo94

pwT-7 mYmrI XUints Aqy jYnrySnz https://youtu.be/jfCOW_Yf-xg islybs Anuswr tYst-pRYktIs leI qusIN hyTW id`qy ilMk dI vrqoN kr skdy ho:

http://cspunjab.nirmancampus.co.in/quizindex.php

iksy vI jmwq dy stfI-mtIrIAl/eI-bu`ks fwaUnlof krn leI hyTW id`qy ilMk aupr kil`k kro: http://cspunjab.nirmancampus.co.in/study.php

Page 2: jmwq 8vIN (kMipaUtr swieMs (New Exam Pattren: 2020-21 PSEB …cspunjab.nirmancampus.co.in/notes/8th CS pbi Redesigned... · 2020. 12. 4. · jmwq 8vIN (kMipaUtr swieMs (New Exam Pattren:

jmwq 8vIN (kMipaUtr swieMs (New Exam Pattren: 2020-21) – PSEB Mohali) pyz nM: 2

iqAwr krqw: ivkws kWsl-9501010979 (UGC-NET Qualified) (kMipaUtr PYkltI – s.s.s.s. (kM), sunwm)

pwT-1 AYm.AYs. vrf ivc tybl Aqy myl mrj dy nwl kMm krnw

(ies pwT ivcoN 1 AMk vwly pMj pRSn Aqy 3 AMk vwlw ie`k pRSn pu`iCAw jwvygw) (3 AMkW vwly pRSn ivc AMdrunI Cot hovygI)

Bwg-a (1-1 AMk vwly pRSn) shI au`qr dI cox kro

1. v`K-v`K sY~lW iv`c A`gy jwx leI tybl ivc ________ kIA dI vrqoN kIqI jWdI hY[ a. kMtrol A. iSPt e. tYb s. hom 2. tybl btn ________ tYb ivc mOjUd huMdw hY[ a. hom A. lyAwaUt e. iensrt s. ivaU 3. AsIN kwlm dI cOVweI tybl gru`p dy ______ btn qoN bdl skdy hW[ a. slYkt A. ivaU e. gir`f lweIn s. pRwprtIz 4. _________ ivc tYkst huMdw hY jo swrIAW ic`TIAW pRwpq krn vwilAW nUM ByijAw jWdw hY[ a. fwtw sors A. mrjf fwkUmYNt e. myn fwkUmYNt s. koeI vI nhIN 5. __________ ivc myilMg ilst huMdI hY[ a. fwtw sors A. mrjf fwkUmYNt e. swry hI s. koeI vI nhIN

shI jW glq ilKo 1. Shift + Tab kIA nwl Agly sY`l ivc jWdy hn[ (glq) 2. roA Aqy kwlm dy kwt nUM sY~l kihMdy hn[ (shI) 3. fwtw sors vrf dw auh fwkUmYNt huMdw hY ijs ivc dUsirAW nUM ByjI jwx vwlI sUcnw huMdI hY[ (glq) 4. tybl gru`p ivc spilt̀ AwpSn huMdI hY[ (shI) 5. sY~lW nUM tybl ivc mrj nhIN kIqw jWdw[ (glq)

Bwg-A (3-3 AMkW vwly pRSn)

Coty au~qrW vwly pRSn pR:1 fwkUmYNt ivc tybl iensrt krn dy iksy iek qrIky dw nW d`so[ au~qr: fwkUmYNt ivc tybl iensrt krn dy keI qrIky hn[ iehnW ivcoN mu`K qrIky ies pRkwr hn:

frwA tybl tybl btn dI vrqoN nwl iensrt tybl AwpSn dI vrqoN nwl

pR:2 spil`t sYl AwpSn dI vrqoN bwry d`so[ au~qr: spil`t sYl dw mqlb hY vMfxw jW qoVxw[ ies qrWH spil`t sY~l AwpSn dI vrqoN tybl dy iksy sYl nUM do jW izAwdw sY~lW ivc vMfx leI kIqI jWdI hY[ AYm.AYs. vrf ivc ies AwpSn nwl AsIN iek sYl nUM keI roAz jW kwlmW ivc vMf skdy hW[ ieh AwpSn tybl dy Layout tYb ivc mOjUd huMdI hY[id`qw ic`qr spil`t sY~l AwpSn dI vrqoN nUM drSw irhw hY[ pR:3 koeI iek̀ qrIkw d`so ijs duAwrw kwlm dI cOVweI bdl skdy hW[ au~qr: kwlm dI cOVweI bdlx dy keI qrIky hn[ mwaUs dI shwieqw nwl kwlm dI cOVweI AwswnI nwl bdlI jw skdI hY[ kwlm dI cOVweI bdlx leI mwaUs puAwieMtr nUM kwlm dI bwfr lweIn qy lY ky jwE Aqy kil`k

Page 3: jmwq 8vIN (kMipaUtr swieMs (New Exam Pattren: 2020-21 PSEB …cspunjab.nirmancampus.co.in/notes/8th CS pbi Redesigned... · 2020. 12. 4. · jmwq 8vIN (kMipaUtr swieMs (New Exam Pattren:

jmwq 8vIN (kMipaUtr swieMs (New Exam Pattren: 2020-21) – PSEB Mohali) pyz nM: 3

iqAwr krqw: ivkws kWsl-9501010979 (UGC-NET Qualified) (kMipaUtr PYkltI – s.s.s.s. (kM), sunwm)

Aqy frYg krdy hoey bwfr nUM loVINdI cOVweI qk̀ iK`co[ies qrWH mwaUs dI mdd nwl kwlm dI cOVweI bdl jwvygI[AsIN kwlm dI cOVweI Layout tYb ivc tybl gru`p dy Properties btn qoN vI bdl skdy hW[ pR:4 mrjf sY~l AwpSn dI vrqoN d`so[ au~qr: mrj dw mqlb hY joVnw jW iek`Tw krnw[ ies qrWH mrjf sY~l AwpSn dI vrqoN nwl AsIN do jW do qoN v`D sY~lW nUM mrj krky iek sY~l bxw skdy hW[ AYm.AYs. vrf ivc ies AwpSn nwl AsIN keI roAz jW kwlmW nUM iek sY~l ivc mrj kr skdy hW[ieh AwpSn tybl dy Layout tYb ivc mOjUd huMdI hY[id`qw igAw ic`qr mrj sY~l AwpSn dI vrqoN nUM drSw irhw hY[ pR:5 fwtw sors kI hY? au~qr: myl mrz AYm.AYs. vrf ivc vrqI jwx vwlI iek mh`qvpUrx AwpSn hY[ myl mrj leI do fwkUmYNt iqAwr kIqy jWdy hn: fwtw sors Aqy myn (mu`K) fwkUmYNt[ fwtw sors ivc v`K-v`K piqAW (Addresses) dI ie`k ilst huMdI hY[ ies ilst dI vrqoN myl mrj dI vrqoN krdy hoey v`K-v`K piqAW leI ic`TIAW iqAwr krn leI kIqI jWdI hY[fwtw sors Aqy mu`K fwkUmYNt nUM ie`kTw krky mrjf fwkUmYNt iqAwr kIqw jWdw hY[ pR:6 mu`K fwkUmYNt kI huMdw hY? au~qr: myl mrz AYm.AYs. vrf ivc vrqI jwx vwlI iek mh`qvpUrx AwpSn hY[ myl mrj leI do fwkUmYNt iqAwr kIqy jWdy hn: fwtw sors Aqy myn (mu`K) fwkUmYNt[ mu`K (myn) fwkUmYNt auh dsqwvyz huMdw hY ijs ivc v`K-v`K piqAW aupr ByjI jwx vwlI sWJI sUcnw huMdI hY[fwtw sors Aqy mu`K fwkUmYNt nUM ie`kTw krky mrjf fwkUmYNt iqAwr kIqw jWdw hY[

pwT-2 ieMtrnY`t

(ies pwT ivcoN 1 AMk vwly 2 pRSn Aqy 5 AMkW vwlw iek pRSn pu`iCAw jwvygw[) (5 AMkW vwly pRSnW ivc AMdrunI Cot hovygI)

Bwg-a (1-1 AMk vwly pRSn) KwlI QwvW Bro[

1. ieMtrnYSnl nYtvrk AwP kMipaUtrz nUM _________ ikhw jWdw hY[ a. ArpwnYt A. ieMtrnYt e. ieMtrwnYt s. eIQrnYt 2. WWW dw mqlb hY _______________ a. vrlf vweIf vYb A. vrlf vYb vweIf e. vYb vrlf vweIf s. vweIf vYb vrlf 3. ________ duAwrw AwnlweIn ieMtrnYt qy g`lbwq kIqI jWdI hY[ a. eI-kwrms A. cYitMg e. eI-myl s. vrlf vweIf vYb 4. _______ myl Byjx dw sB qoN qyz qrIkw hY[ a. tYlIgRwm A. v`tsAYp e. ISP s. eI-myl 5. _____ ie`k XMqr hY jo kMipaUtr nUM tYlIPn lweIn nwl joVdw hY[ a. mwfm A. mwaUs e. tYlIPon s. mobweIl

Page 4: jmwq 8vIN (kMipaUtr swieMs (New Exam Pattren: 2020-21 PSEB …cspunjab.nirmancampus.co.in/notes/8th CS pbi Redesigned... · 2020. 12. 4. · jmwq 8vIN (kMipaUtr swieMs (New Exam Pattren:

jmwq 8vIN (kMipaUtr swieMs (New Exam Pattren: 2020-21) – PSEB Mohali) pyz nM: 4

iqAwr krqw: ivkws kWsl-9501010979 (UGC-NET Qualified) (kMipaUtr PYkltI – s.s.s.s. (kM), sunwm)

shI jW glq ilKo 1. vYb pyz vYbsweItW dy smUh nUM kihMdy hn[ (glq) 2. ieMtrnYt AYksplorr ISP dy nwm nUM ikhw jWdw hY[ (glq) 3. Pysbu`k iek pRis`D soSl nYtvrikMg sweIt hY[ (shI) 4. ieMtrnYt kMipaUtr nYtvrk duAwrw sMcwr krdy hn[ (shI) 5. vYb sweIt ie`k swPtvyAr hY jo vYb qoN sUcnw dyKx leI vriqAw jWdw hY[ (glq)

pUry rUp ilKo[ WWW – vrlf vweIf vYb (World Wide Web) ISP – ieMtrnYt srivs pRovweIfr (Internet Service Provider) DSL - ifzItl sbskRweIbr lweIn (Digital Subscriber Line) PC - prsnl kMipaUtr (Personal Computer) MODEM - mwfUlytr fImwfUlytr (Modulator Demodulator) Kbps - iklo ibts pr sYikMt (Kilobits per Second) RAM - rYNfm AYksYs mYmrI (Random Access Memory) ISDN - ieMtYgRyitf srivisz ifzItl nYtvrk (Integrated Services Digital network)

Bwg-A (3-3 AMkW vwly pRSn) Coty au`qrW vwly pRSn

pR:1 ieMtrnYt kI hY? au~qr: ieMtrnYt nUM ieMtrnYSnl nYtvrk AwP kMipaUtrz vI ikhw jWdw hY[ swDwrx rUp ivc ies nUM nYtvrk AwP nYtvrks vI ikhw jw skdw hY[ ieh sMswr ivc PYly l`KW kMipaUtrW qoN bixAw hY[ ieMtrnYt ny swry sMswr ivc ie`k kRWqI ilAw id`qI hY[ieMtrnYt kMipaUtr nYtvrk duAwrw sMcwr krdy hn[ Bwrq ivc ieMtrnYt syvwvW 15 Agsq, 1995 ivc VSNL nW dI ie`k srkwrI kMpnI duAwrw SurU kIqIAW geIAW sn[ pR:2 ieMtrnYt srivs poRvweIfr dI audwhrx idau[ au~qr: ieMtrnYt srivs pRvweIfr nUM ISP vI ikhw jWdw hY[ ieh auh kMpnI huMdI hY so swnUM ieMtrnYt dI suivDw pRdwn krdI hY[ieMtrnYt srivs pRvweIfr dIAW audwhrnW hyT ilKy Anuswr hn:

BSNL (bI.AYs.AYn.AYl.)

Airtel (eyArtY`l) JIO (jIE) Idea (AwiefIAw)

pR:3 eI-kwmrs qoN qusIN kI smJdy ho? au~qr: eI-kwmrs dw pUrw nW ielYktRoink kwmrs hY[ ieMtrnYt dI mdd nwl vpwr krn nUM eI-kwmrs ikhw jWdw hY[ eI-kwmrs dI mdd nwl AsIN iksy vI smyN Gr bYTy koeI vI cIz KrId skdy hW[ Amazon, Flipcart,

Myntra Awid ku`J mShur eI-kwmrs vYbsweItW dIAW audwhrxW hn[ pR:4 WWW kI hY? d`so[ au~qr: WWW dw ArQ hY vrlf vweIf vY~b[iesnMU WEB jW W3 dy nW nwl vI jwixAw jWdw hY[ ieh vYb srvrW dw iek smUh huMdw hY[ vrlf vweIf vYb ivc sUcnw nUM vYb pyjW ivc stor kIqw jWdw hY[ vYb pyjW dy smUh nUM vYbsweIt ikhw jWdw hY[ hryk vYbpyz dw iek AYfrYs huMdw hY, ijsnUM URL (XUnIPorm irsors lokytr) ikhw jWdw hY[ vYbpyzW nUM dyKx leI vYb-bRwauzrW dI vrqoN kIqI jWdI hY[ PwierPoks, gugl krom Awid ku`J Awm vrqy jwx vwly vYb bRwaUzr hn[ pR:5 ieMtrnYt kunYkSn dIAW iksmW d`so[ au~qr: ieMtrnYt kunYkSn keI iksmW ivc auplbD hn[ hyTW ku`J Awm vrqy jwx vwly ieMtrnYt kunYkSnW dIAW iksmW id`qIAW geIAW hn ijnWH ivcoN koeI vI ie`k kunYkSn ieMtrnYt clwaux leI vriqAw jw skdw hY:

fwiel A`p (Dial Up) bRwfbYNf (Broadband)

vwierlYs (Wireless) fI.AYs.AYl. (DSL)

AweI.AYs.fI.AYn. (ISDN)

pR:6 eI-myl bwry d`so[ au~qr: eI-myl dw pUrw nW ielYktoRink myl hY[ ieh ieMtrnYt dI sB qoN v`D vrqI jwx vwlI suivDw hY[ieh myl Byjx dw sB qoN qyz qrIkw hY[ iesdI vrqoN nwl AsIN dunIAW ivc iksy vI ivAkqI nUM iksy vI smyN sMdyS Byj jW pRwpq kr skdy hW[ eI myl rwhIN tYkst, qsvIr jW iksy vI iksm dI PweIl ByjI jW pRwpq kIqI jw skdI hY[eI-myl Byjx Aqy pRwpq krn leI eI-myl AYfrYs dw hoxw jrUrI hY[ Gmail Aqy Yahoo Awm vrqIAW jwx vwlIAW eI-myl vYb sweItW hn[

Page 5: jmwq 8vIN (kMipaUtr swieMs (New Exam Pattren: 2020-21 PSEB …cspunjab.nirmancampus.co.in/notes/8th CS pbi Redesigned... · 2020. 12. 4. · jmwq 8vIN (kMipaUtr swieMs (New Exam Pattren:

jmwq 8vIN (kMipaUtr swieMs (New Exam Pattren: 2020-21) – PSEB Mohali) pyz nM: 5

iqAwr krqw: ivkws kWsl-9501010979 (UGC-NET Qualified) (kMipaUtr PYkltI – s.s.s.s. (kM), sunwm)

pR:7 vY`b sricMg kI hY? au~qr: sricMg dw ArQ hY ku`J l`Bxw[ieMtrnYt aup`r Axigxq vYbsweItW Aqy vYbpyjW ivc v`K-v`K iksmW dI sUcnw auplbD hY[ vYb pyjW aupr koeI vI sUcnw l`Bxw vYb sricMg khwauNdI hY[ vYb pyzW aupr sUcnw nUM l`Bx leI src ieMjxW dI vrqoN kIqI jWdI hY[ src ieMjx ieko ijhy vY~b pyjW nUM l`B ky ie`ko QW qy iek`qr krdy hn[ gUgl (Google) src ieMjx sB qoN v`D vriqAw jwx vwlw src ieMjx hY[ pR:8 ieMtrnYt leI ikhVy-ikhVy hrfvyAr jrUrI hn? au~qr: ieMtrnYt dI vrqoN leI hyT ilKy hwrfvyAr XMqrW dI jrUrq pYNdI hY:

ie`k prsnl kMipaUtr (PC) 128 MB jW ies qoN v`D rYm (RAM) tylIPon lweIn kunYkSn mofm (MODEM)

Bwg-e (5-5 AMkW vwly pRSn) v`fy au`qrW vwly pRSn

pR:1 mofm kI hY? mofm dIAW iksmW Aqy rPqwr d`so[ au~qr: mwfm dw pUrw nw mwfUlytr ifmwfUlytr (Modulator Demodulator) hY[ ieh iek sMcwr XMqr hY[ ies dI vrqoN ifzItl isgnl (digital signal) nUM AYnwlwg isgnl (Analogue singal) Aqy AYnwlwg isgnl nUM ifzItl isgnl ivc qbdIl krn leI kIqI jWdI hY[ iesdI vrqoN ieMtrnYt clwaux leI kIqI jWdI hY[ mofm dIAW iksmW: mofm hyT ilKy do iksmW dy huMdy hn: AMdrUnI mwfm: ieh isstm XUint dy AMdr l`igAw huMdw hY[ iesdI rPqwr bwhrI mwfm dy mukwbly Gt̀

huMdI hY[ bwhrI mwfm: ieh ie`k v`Krw XMqr huMdw hY[ iesdI rPqwr AMdrUnI mwfm dy mukwbly ijAwdw huMdI hY[

Awm qOr qy mwfm dI rPqwr 56Kbps huMdI hY[ pR:2 nY~tvrk Aqy ieMtrnY`t duAwrw kIqy jWdy kMmW bwry d`so[ au~qr: ieMtrnYt duAwrw kIqy jwx vwly mu`K kMm ies pRkwr hn:

1. ieMtrnYt dI vrqoN nwl AsIN dunIAW Br dIAW KbrW dyK skdy hW[ 2. ieMtrnYt dI vrqoN nwl AsIN v`K-v`K iviSAW nwl sMbMDq jwxkwrI pRwpq kr skdy hW[ 3. ieMtrnYt dI vrqoN nwl AsIN Awpxw mnorMjn kr skdy hW[ 4. ieMtrnYt dI vrqoN nwl AsIN Gr bYTy KrIddwrI kr skdy hW[ 5. ieMtrnYt dI vrqoN nwl AsIN ishq Aqy qMdrUsqI sMbMDI jwxkwrI hwisl kr skdy hW[ 6. ieMtrnYt dI vrqoN nwl AsIN Gr bYTy rylvy, jhwjW Awid dIAW itktW buk̀ kr skdy hW[ 7. ieMtrnYt dI vrqoN nwl AsIN soSl nYtvrikMg sweItW dI mdd nwl lokW nwl sMcwr kr skdy hW[

pR:3 ieMtrnYt dIAW syvwvW bwry ivsQwr nwl d`so[ au~qr: ieMtrnYt dIAW muK̀ syvwvW ies pRkwr hn:

1. eI-myl: ieMtrnYt dI vrqoN nwl dunIAw dy iksy vI kOny ivc koeI vI sMdyS phuMcwaux dI suivDw eI-myl hY[

2. cYitMg: ieMtrnYt dI vrqoN nwl g`lbwq krn dI suivDw nUM cYitMg ikhw jWdw hY[ 3. eI-kwmrs: ieMtrnYt dI vrqoN nwl vpwr krn dI suivDw nUM eI-kwmrs ikhw jWdw hY[ 4. sricMg: ieMtrnYt aupr jwxkwrI l`Bx dI suivDw nUM sricMg ikhw jWdw hY[ 5. ivfIE kwnPrYNisMg: ieh ieMtrnYt dI vrqoN krdy hoey vYb kYmry dI mdd nwl g`lbwq krn dI suvIDw

huMdI hY[ 6. fwaUnloifMg: ieh ieMtrnYt qoN v`K-v`K iksmW dIAW PweIlW Awpxy kMipaUtr aupr ilAwaux dI suivDw

huMdI hY[

AMdrUnI mwfm

bwhrI mwfm

Page 6: jmwq 8vIN (kMipaUtr swieMs (New Exam Pattren: 2020-21 PSEB …cspunjab.nirmancampus.co.in/notes/8th CS pbi Redesigned... · 2020. 12. 4. · jmwq 8vIN (kMipaUtr swieMs (New Exam Pattren:

jmwq 8vIN (kMipaUtr swieMs (New Exam Pattren: 2020-21) – PSEB Mohali) pyz nM: 6

iqAwr krqw: ivkws kWsl-9501010979 (UGC-NET Qualified) (kMipaUtr PYkltI – s.s.s.s. (kM), sunwm)

pwT-3 ienPwrmySn tYknolojI nwl jwx pCwx

(ies pwT ivcoN 1 AMk vwly 2 pRSn Aqy 5 AMkW vwlw iek pRSn pu`iCAw jwvygw[) (5 AMkW vwly pRSn ivc AMdrunI Cot hovygI)

Bwg-a (1-1 AMk vwly pRSn) KwlI QwvW Bro

1. _______ dw mqlb hY kMipaUtr ieMtrnYt qoN fwtw pRwpq kr irhw hY[ a. AploifMg A. fwaUnloifMg e. sri&Mg s. sricMg 2. vYb sweIt dw ijhVw pihlw pyz Ku`lHdw hY, ausnUM ________ ikhw jWdw hY[ a. hom pyz A. vY~b pyz e. myn pyz s. PrMt pyz 3. ________ dw mqlb hY, ieMtrnY`t nwl juVy hoxw[ a. AwPlweIn A. AwnlweIn e. ienlweIn s. eI-myl 4. ________ dw mqlb hY ik ie`k vY`bsweIt qoN dUjy vYbsweIt qy jwxw[ a. sri&Mg A. sricMg e. fwaUnloifMg s. auprokq swry 5. ________ ie`k qrWH dI ielYktRoin`k kwmrs hY jo aupBogqw nUM is`Dw hI ieMtrnYt qoN cIzW dI

KrIddwrI krn dI AwigAw idMdI hY[ a. eI-kwmrs A. eI-myl e. eI-gvrnYNs s. mwfm

shI jW glq ilKo 1. iksy vI borf jW XUnIvristI dw irzlt AwnlweIn vyiKAw jw skdw hY[ (shI) 2. AsIN jykr AwPlweIn hW qW vYb sri&Mg kr skdy hW[ (glq) 3. vYb sweIt ivc iek hI vYb pyz huMdw hY[ (glq) 4. vYb src nwl AsIN Awpxy vYb pyjW nUM dyK skdy hW[ (shI) 5. hr vYb pyz dw Awpxw vYbsweIt AYfrYs huMdw hY[ (shI)

Bwg-A (3-3 AMkW vwly pRSn) Coty a`uqrW vwly pRSn

pR:1 ienPrmySn tYknolojI (IT) kI hY? au~qr: ienPrmySn tYknolojI kMipaUtr hwrfvyAr Aqy swPtvyAr nwl sMbMDq tYknolojI hY[ iesnUM IT dy nW nwl vI jwixAw jWdw hY[ iesdI vrqoN sUcnwvW nUM pRosYs krn, stor krn Aqy tRWsPr krn leI kIqI jWdI hY[ iksy vI dyS dI qr`kI ivc ienPwrmySn tYknolojI dw v`fw Xogdwn huMdw hY[ ieh swfI jIvn-SYlI, is`Kx, Kyfx Aqy kMm krn dw qrIkw bdl rhI hY[ pR:2 vY~bsweIt kI hY? au~qr: iek hI fomyn nwl sMbMDq ie`k jW ie`k qoN v`D pyjW dy smUh nUM vYb`sweIt ikhw jWdw hY[ vYbsweIt dy pyz Awps ivc hweIprilMkW dI mdd nwl ilMk kIqy jWdy hn[ hryk vYb pyz dw ie`k ivl`Kx AYfrYs huMdw hY ijsnUM URL (XUnIPwrm irsors lokytr) ikhw jWdw hY[ vY`bsweItW ivclI jwxkwrI dyKx leI vYb bRwaUzrW dI vrqoN kIqI jWdI hY[ pR:3 mobweIl tYknolojI dw kI ArQ hY? au~qr: mobweIl tYknolojI ienPrmySn tYknolojI dw ie`k Bwg hY[ iesny sMcwr dw ichrw pUrI qrWH bdl ky r`K id`qw hY[ iesdI vrqoN nwl sMswr dy dUr-durwfy vwly ielwikAW nwl sMcwr krnw sMBv ho sikAw hY[ pR:4 Aw`nlweIn SwipMg kI hY? au~qr: AwnlweIn SwipMg ielYktRoink kwmrs jW vpwr dw iek qrIkw hY[ieh XUzr (aupBogqw) nUM ieMtrnYt dI vrqoN krdy hoey cIjW jW syvwvW KrIdx dI suvIDw pRdwn krdw hY[AwnlweIn SwipMg nwl AsIN Gr bYTy koeI vI cIz AwswnI nwl iksy vI smyN KrId skdy hW[ AwnlweIn SwipMg rwhIN KrIddwrI dw ib`l AsIN nY`t bYNikMg jW ATM kwrf rwhIN Adw kr skdy hW[ pR:5 nY`t bYNikMg kI hY? au~qr: nYt-bYNiMkMg nUM AwnlweIn bYNikMg vI ikhw jWdw hY[ nY`t bYNikMg ny bYNkW ivc kMm kwj dw qrIkw pUrI qrWH bdl ky r`K id`qw hY[ nY`t-bYNikMg nwl AsIN ieMtrnYt dI vrqoN krdy hoey bYNkW nwl sMbMDq keI kMm-kwj Gr bYTy hI kr skdy hW[ audwhrx leI: nYtbYNikMg dI vrqoN nwl AsIN Awpxy bYNk Kwqy dI jwxkwrI pRwpq kr skdy hW, pYsy tRWsPr kr skdy hW, ib`l Br skdy hW Awid[

Page 7: jmwq 8vIN (kMipaUtr swieMs (New Exam Pattren: 2020-21 PSEB …cspunjab.nirmancampus.co.in/notes/8th CS pbi Redesigned... · 2020. 12. 4. · jmwq 8vIN (kMipaUtr swieMs (New Exam Pattren:

jmwq 8vIN (kMipaUtr swieMs (New Exam Pattren: 2020-21) – PSEB Mohali) pyz nM: 7

iqAwr krqw: ivkws kWsl-9501010979 (UGC-NET Qualified) (kMipaUtr PYkltI – s.s.s.s. (kM), sunwm)

pR:6 fwaUnloifMg qoN qusIN kI smJdy ho? au~qr: fwaUnloifMg dw ArQ hY ik swfw kMipaUtr ieMtrnY`t dI vrqoN krdy hoey fwtw pRwpq kr irhw hY[ AsIN ieMtrnYt qoN keI v`K-v`K iksmW dIAW PweIlW ijvyN ik AwfIE, ivfIE jW hor fwtw PweIlW fwaUnlof krky vrq skdy hW[ pR:7 vY`b sri&Mg kI huMdI hY? au~qr: vY`b sriPMg qoN Bwv hY iksy jwxkwrI nUM dyKdy hoey ie`k vYbsweIt qoN dUjI vYbsweIt qy jwxw[ ies dw iek hor ArQ hY – ieMtrnYt au`qy smW ibqwauxw[ vYb pyjW aupr bxy ilMks dI mdd nwl AsIN AwswnI nwl iek pyz qoN dUjy pyz qy Aw jw skdy hW[

Bwg-e (5-5 AMkW vwly pRSn)

v`fy au`qrW vwly pRSn pR:1 AwnlweIn irzlt dyKx dw qrIkw d`so[ au~qr: AwnlweIn irzlt dyKx dw qrIkw hyT ilKy Anuswr hY:

1. sB qoN pihlW koeI vI vYb bRwaUzr Epn kro[ 2. AYfrYs bwr ivc irzlt vwlI vYbsweIt dw URL tweIp kro[

3. irzlt dyKx vwlI jmwq Aqy sYSn dI dox kro[ 4. pu`CI geI jwxkwrI – rol nM, ividAwrQI dw nW Awid Bro[ 5. src irzlt aupr kil`k kro[

pR:2 sri&Mg Aqy sricMg ivc kI &rk hY? au~qr: sri&Mg Aqy sricMg ivc Prk hyT ilKy Anuswr hY:

sri&Mg sricMg 1. sri&Mg dw ArQ hY iksy vYb sweIt nUM dyKxw[ 2. ieh sricMg qoN bwAd loVINdI vYbsweIt dyKx dI

pRkIirAw hY[ 3. sri&Mg vwsqy src ieMjx dI vrqoN jrUrI nhIN hY[

1. sricMg dw ArQ hY jwxkwrI l`Bxw[ 2. sricMg aus smyN vrqI jWdI hY jdoN swnUM src kIqI

jwx vwlI jwxkwrI dy vYb pyjW dw URL nhIN pqw huMdw[

3. sricMg vwsqy src ieMjx dI vrqoN jrUrI nhIN hY[ pR:3 AwnlweIn Aqy AwPlweIn ivc kI &rk hY? au~qr: AwnleIn Aqy AwPlweIn ivc AMqr hyT ilKy Anuswr hY:

AwnlweIn AwPlweIn 1. AwnlweIn dw ArQ hY ieMtrnYt nwl juVy hoxw[ 2. AwnlweIn ivc PweIlW ieMtrnYt dI vrqoN nwl

vYb srvr aupr KolIAW jWdIAW hn[

1. AwPlweIn dw ArQ hY ieMtrnYt nwl juVy nW hoxw[ 2. AwPlweIn ivc PweIlW ieMtrnYt dI vrqoN ibnWH

kMipaUtr aupr hI KolHIAW jWdIAW hn[ pR:4 ienPrmySn tYknolojI dI jrUrq dI ivAwiKAw kro[ au~qr: ienPrmySn tYknolojI dI jrUrq dy kwrx hyT ilKy hn: 1. vpwr Aqy audXogW leI: vpwr Aqy audXogW ivc kMmkwr nUM sOKw krn leI ienPrmySn tYknolojI dI

jrUrq peI[ 2. GrW ivc: GrW ivc is`iKAw, sMcwr Aqy mnorMjx leI ienPrmySn tYknolojI dI jrUrq pYNdI hY[ 3. isKlweI leI: skUlW kwljW Aqy hor v`K-v`K KyqrW ivc isKlweI pRwpq krn ienPwrmySn tYknolojI dI

vrqoN kIqI jWdI hY[

Page 8: jmwq 8vIN (kMipaUtr swieMs (New Exam Pattren: 2020-21 PSEB …cspunjab.nirmancampus.co.in/notes/8th CS pbi Redesigned... · 2020. 12. 4. · jmwq 8vIN (kMipaUtr swieMs (New Exam Pattren:

jmwq 8vIN (kMipaUtr swieMs (New Exam Pattren: 2020-21) – PSEB Mohali) pyz nM: 8

iqAwr krqw: ivkws kWsl-9501010979 (UGC-NET Qualified) (kMipaUtr PYkltI – s.s.s.s. (kM), sunwm)

pwT-4 pwvrpuAwieMt nwl jwx pCwx

(ies pwT ivcoN 1 AMk vwly pMj pRSn Aqy 3 AMk vwlw ie`k pRSn pu`iCAw jwvygw[) (3 AMkW vwly pRSn ivc AMdrunI Cot hovygI)

Bwg-a (1-1 AMk vwly pRSn)

KwlI QwvW Bro 1. ___________ ie`k pRYzntySn pRogrwm hY[ a. pwvrpuAwieMt A. AYksl e. vrf s. pyNt 2. pwvrpuAwieMt dy ________ ivaU hn[ a. 3 A. 4 e. 5 s. 6 3. _________ ivaU ivc ausIN slweIf ivclI sm`grI dI kWt-CWt nhIN kr skdy[ a. slweIf SoA A. nwrml e. slweIf swrtr s. koeI vI nhIN 4. pRYzntySn nUM _______ qIirkAW rwhIN bxwieAw jw skdw hY[ a. 5 A. 6 e. 7 s. 8 5. smwrt Awrt dIAW ________ SRyxIAW huMdIAW hn[ a. 5 A. 6 e. 7 s. 8

KwlI QwvW Aqy iek̀ SbdI pRSn 1. slweIf SoA dyKx leI __________ PMkSn kIA dI vrqoN kIqI jWdI hY? (F5) 2. slweIf SoA ivcoN bwhr Awaux leI ______ kIA dI vrqoN kIqI jWdI hY? (ESC) 3. pwvr-puAwieMt bMd krn leI Swrtk`t kIA ilKo[ (Alt+F4) 4. pwvrpuAwieMt ivc nvIN slweIf dwKl krn dI Swrtk`t kIA ilKo[ (Ctrl+M) 5. tYkst nUM ilKx leI v`K-v`K qrWH dy stweIlW leI ______ vriqAw jWdw hY[ (vrf Awrt) 6. tYkst fwtw nUM ic`qrkwrI (gRwiPks) rUp ivc drSwaux leI ___ vriqAw jWdw hY[ (smwrt Awrt) 7. blYNk pRYzntySn bnwaux leI Swrtk`t kIA ilKo[ (Ctrl+N) 8. pRYzntySn syv krn leI Swrtk`t kIA ilKo[ (Ctrl+S) 9. pihlW qoN bxI pRYzntySn nUM Kolx dI Swrtk`t kIA ilKo[ (Ctrl+O) 10. pwvrpuAwieMt dw purwxw nW ____________ hY[ (pRYzYNtr) 11. pwvrpuAwieMt nUM sB qoN pihlW iks ny bxwieAw sI[ (fYins Awsitn Aqy Qwms rfkIn) 12. _________ ie`k ipkcr gYlrI hY ijs ivc v`K-v`K kYtygrI dy kil`ps huMdy hn? (kil`p Awrt)

Page 9: jmwq 8vIN (kMipaUtr swieMs (New Exam Pattren: 2020-21 PSEB …cspunjab.nirmancampus.co.in/notes/8th CS pbi Redesigned... · 2020. 12. 4. · jmwq 8vIN (kMipaUtr swieMs (New Exam Pattren:

jmwq 8vIN (kMipaUtr swieMs (New Exam Pattren: 2020-21) – PSEB Mohali) pyz nM: 9

iqAwr krqw: ivkws kWsl-9501010979 (UGC-NET Qualified) (kMipaUtr PYkltI – s.s.s.s. (kM), sunwm)

Bwg-A (3-3 AMkW vwly pRSn) Coty au~qrW vwly pRSn

pR:1 pwvrpuAwieMt kI hY? au~qr: pwvrpuAwieMt iek AYplIkySn swPtvyAr hY[ ieh mweIkroswPt kMpnI dw auqpwd hY Aqy ieh AYm.AYs. Awi&s dw ie`k Bwg hY[ pwvrpuAwieMt dI vrqoN pRBwvSwlI pRYzntySn iqAwr krn leI kIqI jWdI hY[pwvrpuAwieMt dw purwxw nW pRYzYNtr sI ijsnUM fYins Awsitn Aqy Qwms rfkIn ny bxwieAw sI[ 1987 ivc iesdw nW pwvrpuAwieMt ipAw[ pR:2 pRYzntySn qy not ilKo[ au~qr: pRYzYNtySn Awm qOr qy keI slweIfW dw smUh huMdw hY[ ies ivc iek jW ie`k qoN v`D slweIfW vI ho skdIAW hn[ pRYzYNtySn iksy Kws ivSy nUM pRBwvSwlI qrIky nwl pyS krn leI bxweI jWdI hY[ pRYzYNtySn bnwaux leI ipkcr, tYkst, gRwP, cwrt, AYnImySn, tRWzISn Awid dI vrqoN kIqI jWdI hY[ pRYzYNtySn bnwaux leI pwvrpuAwieMt swPtvyAr dI vrqoN kIqI jWdI hY[ pR:3 pRYzntySn iqAwr krn dy Al`g-Al`g qrIikAW dy nW ilKo[ au~qr: pRYzYNtySn iqAwr krn dy Al`g-Al`g qrIikAW dy nW hyT ilKy hn:

1. blYNk pRYzYNtySn 2. rIsYNt tYNplyts 3. sYNpl tYNplyts

4. QIms 5. mweI tYNplyt 6. inaU Prom AYgizsitMg

pR:4 AYnImySn kI hY? au~qr: AYnImySn pihlW qoN bxy bxwey vIzUAl iePYkts huMdy hn[ iesdI vrqoN pRYzntySn nUM pRBwvSwlI bnwaux leI kIqI jWdI hY[ pwvrpuAwieMt ivc iehnW nUM iksy vI vsqU qy lgwieAw jw skdw hY[ ijs vsqU aupr AYnImySn lgweI jWdI hY ieh aus vsqU nUM gqImwn kr idMdy hn[ AYnImySn lgwaux leI Animations tYb dI vrqoN kIqI jWdI hY[ pR:5 slweIf qy not ilKo[ au~qr: ijs qrWH iek i&lm keI CotIAW-CotIAW kil`ps qoN iml ky bxdI hY, ausy qrWH pRYzYNtySn keI slweIfW qoN iml ky bxdI hY[ pRYzYNtySn dy iek`ly pyz nUM sleIf ikhw jWdw hY[ pRYzYNtySn bnwaux leI slweIf aupr v`K-v`K iksmW dy AwbjYkt r`Ky jw skdy hn[ pwvrpuAwieMt ivc pRYzYNtySn bnwaux leI iek jW iek qoN v`D slweIfW dI vrqoN kIqI jw skdI hY[

hor m`hqvpUrx pRSn pR:1 pwvr-puAwieMt ivc aupl`bD v`K-v`K ivaU dy nW ilKo[ au~qr: pwvrpuAwieMt ivc slweIfW dyKx dy Al`g Al`g qrIky huMdy hn, ijnWH nUM ivaU ikhw jWdw hY[ pwvrpuAwieMt ivc hyT ilKy 5 ivaU aupl`bD hn:

1. nwrml ivaU 2. slweIf swrtr ivaU 3. nots ivaU 4. rIifMg ivaU 5. mwstr ivaU

pR:2 lyAwaUt nUM pirBwiSq kro[ au`qr: ieh ie`k swDwrx ifzweIn huMdw hY[ lyAwaUt slweIf aupr v`K-v`K AwbjYktW dI siQqI nUM drSwauNdw hY[ pwvrpuAwieMt swnUM AwswnI nwl slweIfW bnwaux leI v`K-v`K iksmW dy lyAwaUt pRdwn krdw hY[ iksy slweIf dy lyAwaUt aupr tweItl, tybl, cwrt, kil`p-Awrt, smwrt Awrt, qsvIr Awid ho skdy hn[ pR:3 slweIf tRWzISn kI huMdI hY? au`qr: pRYzYNtSn dorwn iek slweIf qoN bwAd dUjI slweIf Awaux vyly jo ivzUAl iePYkt vrqy jWdy hn, auhnW nUM slweIf tRWzISn ikhw jWdw hY[ pwvrpuAwieMt swnUM slweIf tRWzISn leI v`K-v`K iksmW dy ivzUAl iePYkt pRdwn krdw hY[ pRYzYNtySn ivc slweIf tRWzISn lgwaux leI Transitions tYb dI vrqoN kIqI jWdI hY[

Page 10: jmwq 8vIN (kMipaUtr swieMs (New Exam Pattren: 2020-21 PSEB …cspunjab.nirmancampus.co.in/notes/8th CS pbi Redesigned... · 2020. 12. 4. · jmwq 8vIN (kMipaUtr swieMs (New Exam Pattren:

jmwq 8vIN (kMipaUtr swieMs (New Exam Pattren: 2020-21) – PSEB Mohali) pyz nM: 10

iqAwr krqw: ivkws kWsl-9501010979 (UGC-NET Qualified) (kMipaUtr PYkltI – s.s.s.s. (kM), sunwm)

pwT-5 AYfvWsf pwvrpuAwieMt

(ies pwT ivcoN 1 AMk vwly pMj pRSn Aqy 3 AMk vwlw iek pRSn pu`iCAw jwvygw[) Bwg-a (1-1 AMkW vwly pRSn)

KwlI QwvW Bro 1. gRYfIAYNt AwpSn ________ fwielwg bwks ivc huMdI hY[ a. Pwrmyt Syp A. Pwrmyt bYkgRWaUNf e. pYrwgRwP s. PONt 2. ivfIE nUM ___________ qrIikAW nwl dwKl kIqw jw skdw hY[ a. 1 A. 2 e. 3 s. 4 3. kil`p Awrt ivfIE, ivfIE Prom vYbsweIt Aqy _____________ iqMnH qrIky hn, ijs nwl

ivfIE dwKl kIqI jw skdI hY[ a. ivfIE Prom PweIl A. iemyz rwhIN e. AYnImySn rwhIN s. auprokq swry 4. vrf fwkUmYNt, ibtmYp, vrkSIt nUM ______ AwpSn nwl dwKl kIqw jWdw hY[ a. Insert tYb A. View tYb e. Home tYb s. koeI nhIN 5. bYkgRwaUNf stweIl btn ________ rIbn qy aupl`bD huMdw hY[ a. AYnImySn A. ifzweIn e. hom s. iensrt

shI jW glq ilKo 1. QImz pihlW qoN hI pirBwiSq bYkgRwaUNf ifzweIn, tYkst stweIl, klr huMdy hn[ (shI) 2. pwvrpuAwieMt ivc vK̀-v`K qrWH dy AwbjYkt dwKl nhIN huMdy hn[ (glq) 3. klr skIm slweIfW qy lwgU nhIN huMdI[ (glq) 4. kil`p AOrgynweIzr, AYnImyitf kil`p nUM stor krn leI vriqAw jWdw hY[ (shI)

Bwg-A (3-3 AMkW vwly pRSn)

Coty au~qrW vwly pRSn

pR:1 slweIf dI id`K nUM bdlx leI v`K-v`K qrIikAW dy nW ilKo[ au~qr: slweIf dI id`K nUM bdlx leI hyT ilKy qrIky vrqy jWdy hn:

ifzweIn QIm dI vrqoN nwl klr skIm dI vrqoN nwl bYkgRwaUNf stweIl dI vrqoN nwl

pR:2 klr skIm (Color Scheme) dI vrqoN bwry ilKo[ au~qr: klr skIm pwvrpuAwieMt ivc vrqI jwx vwlI iek mh`qvpUrx AwpSn hY[ iesdI vrqoN slweIf dI id`K bdlx leI kIqI jWdI hY[ iesdI vrqoN nwl tYkst, lweInW, tweItl Awid dw rMg bdilAw jw skdw hY[ ies AwpSn dI vrqoN nwl slweIf dw Aglw Aqy ipClw rMg vI bdilAw jw skdw hY[ klr skIm AwpSn Design tYb ivc mOjUd huMdI hY[ pR:3 kil`p AOrgynweIzr (Clip Organizer) bwry d`so[ au~qr: kil`p AOrgynweIzr pwvrpuAwieMt ivc vrqI jwx vwlI iek mh`qvpUrx AwpSn hY[ iesnUM kil`p Awrt ivfIE vI ikhw jWdw hY[ ies dI vrqoN pwvrpuAwieMt ivc v`K-v`K iksmW dIAW kil`ps nUM pRbMiDq krn leI kIqI jWdI hY[ ies ivc v`K-v`K AYnImyitf kil`ps, ivfIEz, qsvIrW Aqy hor mIfIAw stor huMdy hn[ iehnW dI vrqoN pRYzntySn bnwaux leI kIqI jWdI hY[ kil`p Awrt ivfIE AwpSn Insert tYb ivc mOjUd huMdI hY[ pR:4 QImz (Themes) kI huMdy hn? au~qr: QImz pwvrpuAwieMt ivc vrqI jwx vwlI iek mh`qvpUrx AwpSn hY[ ieh pihlW qoN hI pirBwiSq bYkgRwaUNf ifzweIn, tYkst stweIl, klr Awid huMdy hn[ ies AwpSn dI vrqoN nwl slweIf

Page 11: jmwq 8vIN (kMipaUtr swieMs (New Exam Pattren: 2020-21 PSEB …cspunjab.nirmancampus.co.in/notes/8th CS pbi Redesigned... · 2020. 12. 4. · jmwq 8vIN (kMipaUtr swieMs (New Exam Pattren:

jmwq 8vIN (kMipaUtr swieMs (New Exam Pattren: 2020-21) – PSEB Mohali) pyz nM: 11

iqAwr krqw: ivkws kWsl-9501010979 (UGC-NET Qualified) (kMipaUtr PYkltI – s.s.s.s. (kM), sunwm)

dI id`K nUM bdilAw jw skdw hY[ QImz nUM ie`k jW ie`k qoN v~D slweIfW leI vriqAw jw skdw hY[ slweIfW aupr QImz lwgU krn leI Design tYb dI vrqoN kIqI jWdI hY[ pR:5 pwvr-puAwieMt ivc dwKl hox vwly v`K-v`K qrWH dy AwbjYktW dy nW ilKo[ au~qr: pwvr-puAwieMt ivc dwKl hox vwly v`K-v`K qrWH dy AwbjYktW dy nW hyT ilKy Anuswr hn:

vrkSIt ib`tmYp

ipkcr kil`pAwrt

hor mh`qvpUrx pRSn pR:1 pwvrpuAwieMt ivc ivfIE dwKl krn dy 3 qrIky ikhVy hn? a~`qr: pwvrpuAwieMt ivc ivfIE dwKl krn dy 3 qrIky hyT ilKy hn:

kil`p Awrt ivfIE ivfIE Prom vYbsweIt ivfIE Prom PweIl

pR:2 pwvrpuAwieMt stwrt krn dy stYp ilKo[ au~qr: Start - > All Programs -> Microsoft Office -> Microsoft Office Powerpoint

gkm^6 (AYm.AYs. AYksl nwl jwx pCwx)

(ies pwT ivcoN 1 AMk vwly 3 pRSn Aqy 3 AMk vwlw ie`k pRSn pu`iCAw jwvygw[) Bwg-a (1-1AMk vwly pRSn)

KwlI QwvW Bro 1. _______ dy smUh nUM vrkbu`k ikhw jWdw hY[ a. sY`l A. roA e. kwlm s. vrkSIt 2. pihlW qoN inrDwirq hr iek vrkbu`k ivc _____ vrkSItW huMdIAW hn[ a. 2 A. 3 e. 4 s. 5 3. _____ Aqy ____ dy kwt Kyqr qoN iek̀ sYl bxdw hY[ a. roA, kwlm A. roA, sY`l AYfrYs e. kwlm, PwrmUlw bwr s. auprokq ivcoN koeI nhIN 4. ______ sY`l auh huMdw hY ijs ivc AsIN kMm kr rhy huMdy hW[ a. fY`f A. AYkitv e. vrikMg s. koeI nhIN 5. AYksl ivc hr iek ________ dw v`Krw AYfrYs huMdw hY[ a. sY`l A. roA e. kwlm s. vrkSIt 6. ie`k vrkSIt ivc vD̀ qoN v`D ________ roAz mojUd huMdIAW hn[ a. 83524 A. 1048576 e. 16384 s. 65536 7. ie`k vrkSIt ivc vD̀ qoN v`D ________ kwlm mojUd huMdy hn[ a. 83524 A. 1048576 e. 16384 s. 256

shI glq ilKo[ 1. AYksl nUM gixq dIAW gxnwvW krn leI vriqAw jWdw hY[ (shI) 2. styts bwr AYksl ivMfo dy sB qoB aypr ieKweI idMdI hY[ (glq) 3. jdoN AsIN sYl ivc PwrmUlw dwKl krdy hW, auh swnUM PwrmUlw bwr ivc nzr AwauNdw hY[ (shI) 4. irbn AYksl ivMfo dy hyTly pwsy mOjUd huMdw hY[ (glq) 5. AYksl nUM KolHx leI src bwr ivc excel tweIp kro Aqy kI-borf qoN AYNtr btn dbwE[ (shI)

bhuq Coty au`qrW vwly pRSn 1. AYksl nUM stwrt krn dy stYp ilKo[ au~qr: Start -> All Programs -> Microsoft Office -> Microsoft Office Excel

2. AYksl ivMfo dy cwr mu`K BwgW dy nW ilKo[ au~qr: PwrmUlw bwr, nym bwks, tweItl bwr, styts bwr, skrol bwr, tYbz, vrkSIt 3. sYl ivcly fwtw nUM AYift krn leI iks PMkSn dI vrqoN kIqI jWdI hY? au~qr: F2

Page 12: jmwq 8vIN (kMipaUtr swieMs (New Exam Pattren: 2020-21 PSEB …cspunjab.nirmancampus.co.in/notes/8th CS pbi Redesigned... · 2020. 12. 4. · jmwq 8vIN (kMipaUtr swieMs (New Exam Pattren:

jmwq 8vIN (kMipaUtr swieMs (New Exam Pattren: 2020-21) – PSEB Mohali) pyz nM: 12

iqAwr krqw: ivkws kWsl-9501010979 (UGC-NET Qualified) (kMipaUtr PYkltI – s.s.s.s. (kM), sunwm)

4. sY`lW ivc ryNz Brn leI iksdI vrqoN kIqI jWdI hY? au~qr: Fill Handle dI 5. AYksl PweIl nUM syv krn dI Swrtk`t kIA ilKo[ au~qr: Ctrl+S 6. AYksl ivc nvIN vrkbu`k jW PweIl bnwaux leI Swrtk`t kIA ilKo[ au~qr: Ctrl+N 7. AYksl ivc pihlW qoN bxI PweIl Kolx leI Swrtk`t kIA ilKo[ au~qr: Ctrl+O 8. AYksl ivc nvIN vrkSIt dwKl krn dI Swrtk`t ilKo[ au~qr: Shift+F11

Bwg-A (3-3 AMkW vwly pRSn) Coty au`qrW vwly pRSn

pR:1 AYm.AYs. AYksl dy v`K-v`K iesqymwl d`so[ au~qr: AY`m.AYs. AYksl hyT ilKy kMmW leI vrqI jWdI hY: 1. iesdI vrqoN gxnwvW (calculations) krn leI kIqI jWdI hY[ 2. AYksl ivc fwty nUM cwrt rUp id`qw jw skdw hY[ 3. iesdI vrqoN tweIm-tybl bnwaux leI kIqI jWdI hY[ 4. iesdI vrqoN krmcwrIAW dIAW qnKwhW bnwaux leI kIqI jWdI hY[ 5. iesdI vrqoN ividAwrQIAW dw irzlt iqAwr krn leI kIqI jWdI hY[ pR:2 AYm.AYs. AYksl ivMfo dy BwgW dI sUcI bxwE[ au~qr: AYm.AYs. AYksl ivMfo dy BwgW dI sUcI ies pRkwr hY:

tweItl bwr kuie`k AYksYs bwr tYbz

irbn nym bwks (AYfrYs bwr) PwrmUlw bwr

vrk eyrIAw styts bwr skrol bwr

pR:3 PwrmUlw bwr nUM ibAwn kro[ au~qr: PwrmUlw bwr irbn dy hyTW mOjUd huMdI hY[ ies ivc AYkitv sYl dy kMtYNt idKweI idMdy hn[ iesdI vrqoN nwl sY`l kMtYNt ivc blwv kIqw jw skdw hY[ iesqoN ielwvw AYkitv sY`l ivc nvW kMtYNt jW PwrmUlw dwKl krn leI vI PwrmUlw-bwr dI vrqoN kIqI jw skdI hY[ pR:4 AYm.AYs. AYksl ivc AYkitv sY~l kI huMdw hY? au`qr: AYkitv sY`l nUM mOjUdw sYl vI ikhw jWdw hY[ AYksl ivc AYkitv sY`l auh sY`l huMdw hY ijs ivc AsIN kMm kr rhy huMdy hW[ ieh guVHy rMg dw Awieqwkwr bwks huMdw hY[ AYkitv sY`l dw AYfrYs nym bwks ivc dyiKAw jw skdw hY[ pR:5 AYm.AYs. AYksl kI hY? au~qr: mweIkroswPt AYksl ie`k spRYfSIt pRogrwm hY[ iesdI vrqoN gixqk fwtw nUM shI FMg nwl r`Kx Aqy fwtw aupr gxnwvW krn leI kIqI jWdI hY[ ieh mweIkroswPt AwiPs dw ie`k Bwg hY[ AYksl ivc PwrmUly Aqy PMkSnW dI mdd nwl kMm kIqw jWdw hY[

gkm^7 (mYmrI Xuints Aqy jnrySnz)

(ies pwT ivcoN 1 AMk vwly pMj pRSn Aqy 3 AMk vwlw ie`k pRSn pu`iCAw jwvygw[) Bwg-a (1-1AMk vwly pRSn)

ykbh EktK Go' 1. __________ ibts dy smUh nUM bweIt ikhw jWdw hY[ a. 8 A. 16 e. 32 s. 64 2. ie`k ib`t jW bwienrI ifzIt nUM lojIkl ___ Aqy ____ rwhIN pyS kIqw jw skdw hY[ a. 0,1 A. 0,0 e. 1,1 s. 1,2 3. rYm (RAM) qoN Bwv hY ______________ a. rIf AYksYs mYmrI A. rYNfm AYksYs mYmrI e. auprokq dovyN s. koeI nhIN

Page 13: jmwq 8vIN (kMipaUtr swieMs (New Exam Pattren: 2020-21 PSEB …cspunjab.nirmancampus.co.in/notes/8th CS pbi Redesigned... · 2020. 12. 4. · jmwq 8vIN (kMipaUtr swieMs (New Exam Pattren:

jmwq 8vIN (kMipaUtr swieMs (New Exam Pattren: 2020-21) – PSEB Mohali) pyz nM: 13

iqAwr krqw: ivkws kWsl-9501010979 (UGC-NET Qualified) (kMipaUtr PYkltI – s.s.s.s. (kM), sunwm)

4. rom (ROM) qoN Bwv hY ____________ a. rIf EnlI mYmrI A. rYNfm EnlI mYmrI e. rIf Epn mYmrI s. koeI nhIN 5. iek ifsk dw hr iek trYk Coty BwgW ivc vMifAw huMdw hY, ijnWH nUM ___ ikhw jWdw hY[ a. sYktr A. eyrIAw e. ifsk s. typ

;jh$}bs dZ;' 1. 8 ibts dy smUh nUM gIgw bweIt ikhw jWdw hY[ (glq) 2. mu`K mYmrI kYS mYmrI qoN qyz huMdI hY[ (glq) 3. PROM qoN Bwv hY pRogrwmybl rIf EnlI mYmrI (shI) 4. EPROM qoN Bwv hY eIryzybl pRogrwmybl rIf EnlI mYmrI (shI) 5. ifsk dw ql pwrdrSI sWJy kyNdr ibMdU vwly c`krW ivc vMifAw huMdw hY[ (shI)

Bwg-A (3-3 AMk vwly pRSn) S'N/ T[~soK tkb/ gqPB

pR:1 mYmrI dy BwgW dy nW ilKo[ au~qr: mYmrI auh jgwH huMdI hY ij`Qy fwtw Aqy hdwieqW stor kIqIAW jWdIAW hn[ mYmrI bhuq swry Coty ih`isAW ivc vMfI huMdI hY ijMnWH nUM sY~l ikhw jWdw hY[ hryk sYl dw iek̀ v`Krw AYfrYs huMdw hY[muK̀ qor qy mYmrI nUM do BwgW ivc vMifAw jw skdw hY: AMdrUnI mYmrI (ieMtrnl mYmrI) bwhrI mYmrI (AYkstrnl mYmrI)

pR:2 rom dy v`K-vK BwgW dy nW ilKo[ (rom dIAW v`K-v`K iksmW dy nW ilKo[) au~qr: rom ie`k pRweImrI mYmrI hY ijsdw pUrw nW rIf EnlI mYmrI hY[ iesnUM hyT ilKy v`K-v`K BwgW (iksmW) ivc vMifAw jw skdw hY: MROM (mwskf rIf EnlI mYmrI) PROM (pRogrwmybl rIf EnlI mYmrI)

EPROM (ieryzybl AYNf pRogrwmybl rIf EnlI mYmrI)

EEPROM (ielYkitRklI ieryzybl Aqy pRogrwmybl rIf EnlI mYmrI)

pR:3 pihlI jnrySn dIAW mu`K ivSySqwvW ilKo[ au~qr: pihlI jYnrySn dIAW mu`K ivSySqwvW hyT ilKy Anuswr hn: 1. ies jYnrySn dy kMipaUtrW ivc vYikaUm itaUbW mu`K pRosYisMg kMponYNt v`jo vrqIAW jWdIAW sn[ 2. ies jYnrySn dy kMipaUtrW ivc ielYktRomYgnyitk irlyA mYmrI nUM pRweImrI v`joN vriqAw jWdw sI[ 3. ies jYnrySn dy kMipaUtrW pMc kwrfW nUM sYkMfrI mYmrI v`joN vriqAw jWdw sI[ 4. ies jYnrySn dy kMipaUtrW dw Awkwr kwPI vf̀w huMdw sI Aqy kImq vI ijAwdw huMdI sI[ 5. ies jYnrySn dy kMipaUtr grmI ijAwdw pYdw krdy sn[ 6. ies jYnrySn dy kMipaUtr ijAwdw BrosyXog nhIN huMdy sn[ pR:4 cOQI jnrySn dy kMipaUtr isstmW dy nW ilKo[ au~qr: cOQI jYnrySn dy kMipaUtrW ivc VLSI ieMtygRyitf srktW dI vrqoN kIqI jWdI sI[ iehnW kMipaUtrW dIAW mu`K kMipaUtr isstmW dy nW hyT ilKy hn:

IBM PC Apple II

CRAY I CRAY II

CRAY-X/MP

pR:5 AI ivc Swiml KyqrW bwry ilKo[ au~qr: AI dw pUrw nW AwrtIPIiSAl ieMtYlIjyNs hY[ ieh kMipaUtr swieMs dI ie`k nvIN bRWc hY jo kMipaUtrW nUM mnu`K dI qrWH socx dy smr`Q bxwauNdI hY[ AI dI vrqoN ivc hyT ilKy mu`K Kyqr Swml hn:

roboitks gym plyieMg

AYksprt isstm mnu`KI BwSwvW nUM smJxw

hor mhvpUrn pRSn pR:1 sYkMfrI mYmrI jW AYkstrnl mYmrI kI hY? au~qr: AYkstrnl mYmrI nUM sYkMfrI mYmrI jW AYgjUAlrI jW sQweI mYmrI vI ikhw jWdw hY[ ies ivc fwtw p`ky qOr qy stor rihMdw hY[ ieh nwn-volytweIl mYmrI huMdI hY[ies mYmrI nUM CPU is`Dy qOr qy iesqymwl nhIN kr skdw[ sYkMfrI mYmrI pRwiemrI mYmrI dy mukwbly ssqI huMdI hY, prMqU ieh rPqwr ivc pRwiemrI mYmrI nwloN holI huMdI hY[AYkstrnl mYmrI mYgnyit`k Aqy AwptIkl tweIp dI huMdI hY[

Page 14: jmwq 8vIN (kMipaUtr swieMs (New Exam Pattren: 2020-21 PSEB …cspunjab.nirmancampus.co.in/notes/8th CS pbi Redesigned... · 2020. 12. 4. · jmwq 8vIN (kMipaUtr swieMs (New Exam Pattren:

jmwq 8vIN (kMipaUtr swieMs (New Exam Pattren: 2020-21) – PSEB Mohali) pyz nM: 14

iqAwr krqw: ivkws kWsl-9501010979 (UGC-NET Qualified) (kMipaUtr PYkltI – s.s.s.s. (kM), sunwm)

pR:2 trYks kI huMdy hn? au~qr: trYks mYgnyit`k ifsk dI BOiqk sMrcnw dw ih`sw hn[ iksy vI ifsk dw q`l pwrdrSI sWJy kyNdr-ibMdU vwly c`krW ivc vMifAw huMdw hY[ iehnW c`krW nUM trYks ikhw jWdw hY[ iehnW trYks dI igxqI ifsk dI smr`Qw Anuswr G`t v`D ho skdI hY[ pR:3 sYktr kI huMdy hn? au~qr: sYktrz mYgnyit`k ifsk dI BOiqk sMrcnw dw ih`sw hn[ mYgnyit`k ifsk dw hr iek̀ trYk Coty-Coty ih`isAW ivc vMifAw jWdw hY, ijMnWH nUM sYktr ikhw jWdw hY[ hyrk trYk ivc 8 jW aus qoN v`D sYktr ho skdy hn[ hryk sYktr ivc 512 bweIts stor krn dI smr`Qw huMdI hY[ pR:4 kMipaUtr dI pMjvIN jnrySn bwry ivsQwr nwl ilKo[ au~qr: kMipaUtrW dI 5vIN jYnrySn 1989 qoN hux q`k mMnHI jWdI hY[ ies jYntrySn dy kMipaUtrW ivc ULSI ieMtygRyitf srktW dI vrqoN kIqI jWdI hY[ iehnW kMipaUtrW ivc mweIkRopRosYsr ic`p l`gy huMdy hn[ iehnW ic`pW aupr 10 imlIAn q`k purjy l`gy huMdy hn[ ies jYnrySn dy kMipaUtr AwrIPIiSAl ieMtYlIjYNs swPtvyArW aupr ADwirq huMdy hn[ pMjvIN jYnrySn dy kMipaUtr keI pRkwr dy hn: ijvyN ik notbu`k, fYsktwp, vrkstySn, supr kMipaUtr Awid[

COMMON SHORTCUT KEYS FOR POWERPOINT

1. Ctrl+A : Select All (swrw tYkst slYkt krn leI)

2. Ctrl+B : Bold (tYkst nUM bolf krn leI)

3. Ctrl+C : Copy (kwpI krn leI)

4. Ctrl+F : Find (l`Bx leI)

5. Ctrl+G : Goto line/page no etc. (iksy leIn jW pyz Awid qy jwx leI)

6. Ctrl+H : Replace (iek cIz nUM dUjI cIz nwl bdlx leI) 7. Ctrl+M : Insert New Slide (nvIN slweIf dwKl krn leI)

8. Ctrl+N : New File (nvIN PweIl Kolx leI)

9. Ctrl+O : Open File (pihlW qoN bxI PweIl Kolx leI)

10. Ctrl+P : Print (PweIl nUM ipRMt krn leI)

11. Ctrl+S : Save File (PweIl nUM syv krn leI)

12. Ctrl+V : Paste (k`t/kwpI kIqI cIz nUM pyst krn leI)

13. Ctrl+W : Close File (PweIl nUM bMd krn leI)

14. Ctrl+X : Cut (k`t krn leI)

15. Ctrl+Y : Redo (A`nfU kIqI cIz nUM vwips ilAwaux leI)

16. Ctrl+Z : Undo (A`nfU krn leI)

17. Ctrl+Shift+C : Copy Format (Pwrmyt kwpI krn leI)

18. Ctrl+Shift+V : Paste Format (Pwrmyt pyst krn leI)

19. Alt+F4 : Close Program (pRogrwm bMd krn leI) 20. F5 : Start Slide Show from first slide (pihlI slweIf qoN slweIf SoA stwrt krn leI) 21. Shift+F5 : Start Slide Show from Current slide (mOjUdw slweIf qoN slweIf SoA stwrt krn leI)

Page 15: jmwq 8vIN (kMipaUtr swieMs (New Exam Pattren: 2020-21 PSEB …cspunjab.nirmancampus.co.in/notes/8th CS pbi Redesigned... · 2020. 12. 4. · jmwq 8vIN (kMipaUtr swieMs (New Exam Pattren:

jmwq 8vIN (kMipaUtr swieMs (New Exam Pattren: 2020-21) – PSEB Mohali) pyz nM: 15

iqAwr krqw: ivkws kWsl-9501010979 (UGC-NET Qualified) (kMipaUtr PYkltI – s.s.s.s. (kM), sunwm)

8vIN jmwq - mwfl pypr kMipaUtr swieMs

smW: 3 GMty sYSn: 2020-21 AMk:50 not: pRSn-p`qr iqMnH BwgW a, A Aqy e ivc vMifAw igAw hY[ Bwg-a dy pRSn:1 ivc bhu-ivklpI pRSn hn pRSn:2 KwlI QwvW nwl sMbMDq hY Aqy pRSn:3 shI jW glq, pUry rUp Aqy Swrtk`t kIAz nwl sMbMDq hY[ Bwg-A ivc pRSn 4 qoN pRSn 8 q`k Coty au`qrW vwly pRSn hn[ ies Bwg dy do pRSnW ivc AMdrunI Cot id`qI geI hY[ Bwg-e ivc pRSn 9 qoN 10 q`k v`fy au`qrW vwly pRSn hn ijMnHW ivc AMdrunI Cot id`qI geI hY[ hryk pRSn dy AMk ausdy swhmxy drSwey gey hn[

Bwg-a pRSn:1 bhu-ivklpI pRSn[

i. v`K-v`K sY~lW iv`c A`gy jwx leI tybl ivc _______ kIA dI vrqoN kIqI jWdI hY[ 1 a. kMtrol A. iSPt e. tYb s. hom

ii. tybl btn ________ tYb ivc mOjUd huMdw hY[ 1 a. hom A. lyAwaUt e. iensrt s. ivaU

iii. ie`k vrkSIt ivc v`D qoN v`D ________ kwlm mojUd huMdy hn[ 1 a. 83524 A. 1048576 e. 16384 s. 256

iv. ________ duAwrw AwnlweIn ieMtrnYt qy g`lbwq kIqI jWdI hY[ 1 a. eI-kwrms A. cYitMg e. eI-myl s. vrlf vweIf vYb

v. iek ifsk dw hr iek trYk Coty BwgW ivc vMifAw huMdw hY, ijnWH nUM ___ ikhw jWdw hY[ 1 a. sYktr A. eyrIAw e. ifsk s. typ

vi. ________ dw mqlb hY, ieMtrnY`t nwl juVy hoxw[ 1 a. AwPlweIn A. AwnlweIn e. ienlweIn s. eI-myl

vii. ___________ ie`k pRYzntySn pRogrwm hY[ 1 a. pwvrpuAwieMt A. AYksl e. vrf s. pyNt

viii. ivfIE nUM ___________ qrIikAW nwl dwKl kIqw jw skdw hY[ 1 a. 1 A. 2 e. 3 s. 4 pRSn:2 KwlI QwvW Bro[

i. gRYfIAYNt AwpSn ________ fwielwg bwks ivc huMdI hY[ 1

ii. vrf fwkUmYNt, ibtmYp, vrkSIt nUM ______ AwpSn nwl dwKl kIqw jWdw hY[ 1

iii. pwvrpuAwieMt dy ________ ivaU hn[ 1

iv. ________ dw mqlb hY ik ie`k vY`bsweIt qoN dUjy vYbsweIt qy jwxw[ 1

v. _____ Aqy ____ dy kwt Kyqr qoN iek̀ sYl bxdw hY[ 1

vi. ______ sY`l auh huMdw hY ijs ivc AsIN kMm kr rhy huMdy hW[ 1

vii. __________ ibts dy smUh nUM bweIt ikhw jWdw hY[ 1

viii. __________ ivc myilMg ilst huMdI hY[ 1 pRSn:3 hyTW drSwey Anuswr au`qr ilKo[

i. roA Aqy kwlm dy kwt nUM sY~l kihMdy hn[ (shI jW glq ilKo) 1

ii. sY~lW nUM tybl ivc mrj nhIN kIqw jWdw[ (shI jW glq ilKo) 1

iii. QImz pihlW qoN hI pirBwiSq bYkgRwaUNf ifzweIn, tYkst stweIl, klr huMdy hn[ (shI jW glq ilKo)

1

iv. klr skIm slweIfW qy lwgU nhIN huMdI[ (shI jW glq ilKo) 1 v. WWW dw pUrw rUp ilKo[ 1 vi. ROM dw pUrw rUp ilKo[ 1 vii. pwvrpuAwieMt ivc nvIN slweIf dwKl krn dI Swrtk`t kIA ilKo[ 1 viii. slweIf SoA dyKx leI ikhVI PMkSn kIA dI vrqoN kIqI jWdI hY? 1 ix. pRYzntySn syv krn leI Swrtk`t kIA ilKo[ 1

Page 16: jmwq 8vIN (kMipaUtr swieMs (New Exam Pattren: 2020-21 PSEB …cspunjab.nirmancampus.co.in/notes/8th CS pbi Redesigned... · 2020. 12. 4. · jmwq 8vIN (kMipaUtr swieMs (New Exam Pattren:

jmwq 8vIN (kMipaUtr swieMs (New Exam Pattren: 2020-21) – PSEB Mohali) pyz nM: 16

iqAwr krqw: ivkws kWsl-9501010979 (UGC-NET Qualified) (kMipaUtr PYkltI – s.s.s.s. (kM), sunwm)

Bwg-A Coty au`qrW vwly pRSn:

pRSn:4 spil`t sYl AwpSn dI vrqoN bwry d`so[ 3 jW

fwtw sors kI hY? pRSn:5 AYm.AYs. AYksl dy v`K-v`K iesqymwl d`so[ 3 pRSn:6 pihlI jnrySn dIAW mu`K ivSySqwvW ilKo[ 3 pRSn:7 AYnImySn kI hY? 3

jW pwvrpuAwieMt kI hY? pRSn:8 slweIf dI id`K nUM bdlx leI v`K-v`K qrIikAW dy nW ilKo[ 3

Bwg-e

v`fy au`qrW vwly pRSn: pRSn:9 nY~tvrk Aqy ieMtrnY`t duAwrw kIqy jWdy kMmW bwry d`so[ 5

jW mofm kI hY? mofm dIAW iksmW Aqy rPqwr d`so[ pRsn:10 ienPrmySn tYknolojI dI jrUrq dI ivAwiKAw kro[ 5

jW sri&Mg Aqy sricMg ivc kI &rk hY?

8vIN jmwq dy kMipaUtr swieMs dy islybs Anuswr ivfIE lYkcr dyKx leI

jrUrq Anuswr hyT id`qy ilMks aupr kilk̀ kro jI[

pwT-1 AYm.AYs. vrf ivc tyblz Aqy myl mrj https://youtu.be/1s5-qjor608

pRYktIkl sYSn (pwT-1 aupr ADwirq) https://youtu.be/Atx1TBm9rQI

pwT-2 ieMtrnYt https://youtu.be/rmZUq0A-1ag

pwT-3 ienPormySn tYknolojI nwl jwx-pCwx https://youtu.be/Q-nwQVzftAw

pwT-4 pwvrpuAieMt nwl jwx-pCwx https://youtu.be/hTkKFzYeoNs pwT-5 AYfvWsf pwvrpuAieMt https://youtu.be/rpWbAL69Y5I pwT-6 AYksl nwl jwx-pCwx https://youtu.be/kOX0cuJCo94 pwT-7 mYmrI XUints Aqy jYnrySnz https://youtu.be/jfCOW_Yf-xg

islybs Anuswr tYst-pRYktIs leI qusIN hyTW id`qy ilMk dI vrqoN kr skdy ho: http://cspunjab.nirmancampus.co.in/quizindex.php

iksy vI jmwq dy stfI-mtIrIAl/eI-bu`ks fwaUnlof krn leI hyTW id`qy ilMk aupr kil`k kro:

http://cspunjab.nirmancampus.co.in/study.php