1

Łacińsko-angielsko-polski słowniczek pojęć dla studentów Wydziału Lekarskiego

PATOLOGIA UKŁADU TRAWIENNEGO

JAMA USTNA

cheiloschisis cheiloschisis (cleft lip) szczelina (rozszczepienie)

wargi górnej (warga zajęcza)

palatoschisis palatoschisis (cleft palate) szczelina (rozszczepienie)

podniebienia

cheilopalatoschisis cheilopalatoschisis

(cleft lip and palate)

szczelina (rozszczepienie)

podniebienia i wargi górnej

anodontia anodontia brak wykształcenia zębów

hypodontia hypodontia brak niektórych zębów

hyperodontia hyperodontia zwiększenie liczby zębów

caries dentium dental caries próchnica zębów

pulpitis pulpitis zapalenie miazgi zęba

parodontopathiae parodontopathies choroby przyzębia

parodontitis (periodontitis) parodontitis (periodontitis) zapalenie przyzębia

(zapalenie ozębnej)

cystis odontogenica

(cystis odontogenes)

odontogenic cyst torbiel zębopochodna

cystis radicularis

(cystis periapicalis)

periapical cyst (radicular cyst) torbiel korzeniowa

(torbiel okołowierzchołkowa)

cystis follicularis dentigerous cyst

(follicular cyst)

torbiel pęcherzykowa

(torbiel zawiązkowa)

ameloblastoma ameloblastoma szkliwiak

odontoma odontoma zębiak

myxoma/myxofibroma

odontogenes

odontogenic

myxoma/myxofibroma

śluzak/śluzakowłókniak

zębopochodny

stomatitis stomatitis zapalenie jamy ustnej

stomatitis aphthosa aphthous stomatitis (aphthous

ulcers, "canker sores")

zapalenie jamy ustnej aftowe

aphtha aphtha (aphthous ulcer) afta

stomatitis herpetica herpetic stomatitis zapalenie jamy ustnej

opryszczkowe

candidiasis (candidosis)

cavi oris

candidiasis of the oral cavity bielnica jamy ustnej

candidiasis

pseudomembranosa cavi oris

pseudomembranous

candidiasis of the oral cavity

(thrush)

bielnica jamy ustnej

rzekomobłoniasta

(pleśniawka)

stomatitis ulcerosa ulcerous stomatitis zapalenie jamy ustnej

wrzodziejące

noma (cancrum oris,

stomatitis gangraenosa)

noma

(gangrenous stomatitis)

noma („rak wodny”,

zgorzelinowe zapalenie j. u.)

2

lichen planus lichen planus liszaj płaski

gingivitis gingivitis zapalenie dziąseł

gingivitis hyperplastica gingival hyperplasia

(gingival enlargement,

hyperplastic gingivitis)

zapalenie dziąseł rozrostowe

gingivitis hyperplastica

iuvenilis

juvenile gingival

hyperplasia (juvenile

gingival enlargement)

zapalenie dziąseł

rozrostowe okresu

pokwitania

gingivitis hyperplastica

gravidarum

pregnancy (associated)

gingival

hyperplasia/enlargement

zapalenie dziąseł

rozrostowe ciążowe

gingivitis hyperplastica

leucaemica

leukemic gingival

hyperplasia/enlargement

zapalenie dziąseł

rozrostowe w białaczce

glossitis glossitis zapalenie języka

epulis epulis nadziąślak

epulis granulomatosa granulomatous epulis

(pyogenic granuloma

of the gingiva)

nadziąślak ziarniniakowy

(ziarniniak naczyniowy

zlokalizowany na dziąśle)

epulis gigantocellularis

(granuloma gigantocellulare)

(peripheral) giant cell

granuloma (giant cell epulis)

nadziąślak

olbrzymiokomórkowy

(ziarniniak o.)

epulis fibrosa fibrous epulis

(fibroepithelial polyp

of the gingiva)

nadziąślak włóknisty

(polip włóknisto-nabłonkowy

na dziąśle)

epulis congenita

(tumor granulocellularis

congenitus)

congenital epulis

(congenital granular cell tumor)

nadziąślak wrodzony

(wrodzony guz

ziarnistokomórkowy)

keratosis planoepithelii cavi oris

(leucoplakia cavi oris)

keratosis of the epithelium

of oral cavity (oral leukoplakia)

rogowacenie nabłonka

wielowarstwowego płaskiego

w jamie ustnej (rogowacenie białe)

erythroplakia erythroplakia rogowacenie czerwone

neoplasia intraepithelialis

cavi oris

intrapithelial neoplasia

of the oral cavity

nowotworzenie śródnabłonkowe

w jamie ustnej

carcinoma planoepitheliale

cavi oris

squamous cell carcinoma

of the oral cavity

rak płaskonabłonkowy jamy

ustnej

carcinoma (planoepitheliale)

verrucosum cavi oris

verrucous (squamous cell)

carcinoma of the oral cavity

rak (płaskonabłonkowy)

brodawkowaty jamy ustnej

papilloma planoepitheliale

cavi oris

squamous cell papilloma

of the oral cavity

brodawczak płaskonabłonkowy

jamy ustnej

tumor granulocellularis cavi oris granular cell tumor of the oral

cavity

guz ziarnistokomórkowy jamy

ustnej

granuloma pyogenicum pyogenic granuloma ziarniniak naczyniowy

(ziarniniak naczyniasty)

polypus fibroepithelialis fibroepithelial polyp polip włóknisto-nabłonkowy

3

GRUCZOŁY ŚLINOWE

sialoadenitis sialadenitis zapalenie ślinianki

sialoadenitis acuta acute sialadenitis ostre zapalenie ślinianki

sialoadenitis chronica chronic sialadenitis przewlekłe zapalenie ślinianki

syndroma Sjögren Sjögren syndrome

("sicca syndrome")

zespół Sjögrena

sialoadenitis

autoimmunologica

autoimmune sialadenitis autoimmunizacyjne

zapalenie ślinianek

xerostomia xerostomia ("dry mouth") zespół suchości jamy ustnej

keratoconiunctivitis sicca keratoconiunctivitis sicca „suche” zapalenie rogówki

i spojówki

rhinitis sicca rhinitis sicca „suche” zapalenie

błony śluzowej nosa

pharyngotracheitis sicca pharyngotracheitis sicca „suche” z. gardła i tchawicy

parotitis parotitis zapalenie ślinianki przyusznej

parotitis epidemica epidemic parotitis (mumps) nagminne zapalenie ślinianki

przyusznej (świnka)

uveoparotitis 0Buveoparotitis

1B(Heerfordt syndrome)

zespół Heerfordta (zajęcie

ślinianek przyusznych i oczu

w przebiegu sarkoidozy)

sialolithiasis sialolithiasis kamica ślinianki

mucocoele mucocele „torbiel” śluzowa ślinianki

ranula ranula żabka (torbiel zastoinowa

ślinianki podjęzykowej)

adenoma pleomorphicum

(adenoma pleomorphum, „tumor

mixtus glandulae salivariae”)

pleomorphic adenoma

(„mixed tumor of salivary gland”)

gruczolak wielopostaciowy

(„guz mieszany ślinianki”)

tumor Warthin

(„adenolymphoma”,

„cystadenoma papillare

lymphomatosum”)

Warthin tumor

("adenolymphoma",

"papillary cystadenoma

lymphomatosum")

guz Warthina

(„gruczolakotorbielak

brodawczakowaty limfatyczny”)

adenoma basocellulare basal cell adenoma gruczolak podstawnokomórkowy

oncocytoma oncocytoma gruczolak kwasochłonny

carcinoma mucoepidermale mucopidermoid carcinoma rak śluzowo-naskórkowy

carcinoma acinocellulare acinic cell carcinoma rak zrazikowokomórkowy

adenocarcinoma non specificum adenocarcinoma, not otherwise

specified

gruczolakorak,

dokładniej nieokreślony

carcinoma adenoides cysticum adenoid cystic carcinoma rak gruczołowato-torbielowaty

carcinoma in adenomate

pleomorphico

carcinoma in pleomorphic

adenoma

rak w gruczolaku

wielopostaciowym

4

PRZEŁYK

agenesia oesophagi agenesis of the esophagus wrodzony brak przełyku

(brak zawiązka przełyku)

atresia oesophagi esophageal atresia niedrożność

(najczęściej wrodzona) przełyku

fistula oesophagi esophageal fistula przetoka przełyku

fistula tracheo-oesophagea tracheoesophageal fistula przetoka tchawiczo-przełykowa

fistula broncho-oesophagea bronchoesophageal fistula p. oskrzelowo-przełykowa

diverticulum oesophagi esophageal diverticulum uchyłek przełyku

stenosis oesophagi esophageal stenosis (e. stricture) zwężenie światła przełyku

achalasia (cardiospasmus) achalasia achalazja (upośledzenie

rozkurczu dolnego zwieracza

przełyku)

megaoesophagus megaesophagus rozstrzeń przełyku

dysphagia dysphagia utrudnienie połykania

dysphagia sideropenica

(syndroma Plummer-Vinson)

sideropenic dysphagia

(Plummer-Vinson syndrome)

zespół Plummera-Vinsona

(dysfagia syderopeniczna)

heterotopia gastrica oesophagi

(ectopia gastrica oesophagi)

gastric heterotopia (g. ectopia)

of the esophagus ("inlet patch")

heterotopia żołądkowa w przełyku

(ektopia żołądkowa w przełyku)

varices oesophagi esophageal varices żylaki przełyku

syndroma Mallory-Weiss Mallory-Weiss syndrome

(gastroesophageal laceration s.)

zespół Mallory’ego-Weissa

oesophagitis esophagitis zapalenie przełyku

morbus refluxualis

gastro-oesophageus

gastroesophageal reflux

disease (GERD)

choroba refluksowa przełyku

oesophagitis refluxualis reflux esophagitis zapalenie przełyku

refluksowe

(spowodowane zarzucaniem

treści żołądkowej)

oesophagus Barrett

(metaplasia Barrett,

metaplasia glandularis

planoepithelii oesophagi)

Barrett esophagus

(Barrett metaplasia,

glandular esophageal

metaplasia)

przełyk Barretta (metaplazja

gruczołowa w dolnej części

przełyku w przebiegu

choroby refluksowej)

metaplasia gastrica

planoepithelii oesophagi

Barrett’s gastric

metaplasia

metaplazja żołądkowa

(w przełyku Barretta)

metaplasia intestinalis

planoepithelii oesophagi

Barrett’s (specialized)

intestinal metaplasia

metaplazja jelitowa

(w przełyku Barretta)

oesophagitis herpetica herpetic esophagitis zapalenie przełyku

opryszczkowe

candidiasis (candidosis)

oesophagi

candidiasis of the esophagus bielnica przełyku

oesophagitis eosinophilica eosinophilic esophagitis eozynofilowe zapalenie

przełyku

hernia hiatus oesophagei hiatal hernia przepuklina rozworu

przełykowego

5

neoplasia intraepithelialis

oesophagi

esophageal intraepithelial

neoplasia

nowotworzenie śródnabłonkowe

w przełyku

carcinoma planoepitheliale

oesophagi

squamous cell carcinoma

of the esophagus

rak płaskonabłonkowy przełyku

adenocarcinoma oesophagi adenocarcinoma of the esophagus gruczolakorak przełyku

papilloma planoepitheliale

oesophagi

squamous cell papilloma

of the esophagus

brodawczak płaskonabłonkowy

przełyku

ŻOŁĄDEK

gastritis gastritis zapalenie żołądka

gastritis acuta (erosiva) acute (erosive) gastritis ostre (nadżerkowe) z. żołądka

gastritis acuta haemorrhagica acute hemorrhagic gastritis ostre krwotoczne z. żołądka

ulcus pepticum acutum

ventriculi

acute peptic ulcer

of the stomach

ostry wrzód trawienny

żołądka

gastritis chronica chronic gastritis przewlekłe zapalenie żołądka

gastritis chronica infectiosa chronic infectious gastritis

(Helicobacter pylori

gastritis)

przewlekłe zakaźne

z. żołądka (spowodowane

przez Helicobacter pylori)

gastritis chronica idiopathica chronic idiopathic gastritis przewlekłe idiopatyczne z. ż.

gastritis chronica

autoimmunologica

chronic autoimmune gastritis przewlekłe

autoimmunizacyjne z. ż.

gastritis chronica refluxualis

(gastropathia refluxualis)

chronic reflux gastritis przewlekłe refluksowe z. ż.

(gastropatia refluksowa)

gastritis chronica activa chronic active gastritis przewlekłe aktywne z. ż.

gastritis chronica

cum metaplasia intestinali

chronic gastritis

with intestinal metaplasia

przewlekłe zapalenie żołądka

z metaplazją jelitową

gastritis chronica cum

atrophia

(gastritis chronica atrophica)

chronic atrophic gastritis przewlekłe zapalenie żołądka

z zanikiem gruczołów

(przewlekłe zanikowe z. ż.)

g. chronica hypertrophica

(gastropathia hypertophica,

morbus Ménétrier)

(hypoproteinemic)

hypertrophic gastropathy

(Ménétrier disease)

przewlekłe przerostowe z. ż.

(gastropatia przerostowa,

choroba Ménétriera)

gastritis eosinophilica eosinophilic gastritis eozynofilowe zapalenie ż.

gastritis granulomatosa granulomatous gastritis ziarniniakowe zapalenie ż.

morbus ulcerosus peptic ulcer disease choroba wrzodowa

ulcus pepticum chronicum

ventriculi

chronic peptic ulcer

of the stomach

przewlekły wrzód trawienny

żołądka

hyperplasia foveolaris foveolar hyperplasia rozrost dołeczków żołądkowych

stenosis pylori pyloric stenosis zwężenie odźwiernika

perforatio ventriculi perforation of the stomach przedziurawienie żołądka

gastrorrhagia hemorrhage from the stomach

(gastrorrhagia)

krwotok z żołądka

haematemesis hematemesis krwawe wymioty

6

polypus hyperplasticus ventriculi hyperplastic polyp of the stomach polip hiperplastyczny żołądka

polypus inflammatorius ventriculi inflammatory polyp of the s. polip zapalny żołądka

polypus glandularum propriarum

ventriculi (polypus Elster)

fundic gland polyp (Elster polyp) polip z gruczołów trawieńcowych

(polip Elstera)

adenoma ventriculi adenoma of the stomach gruczolak żołądka

adenoma tubulare ventriculi tubular adenoma of the stomach gruczolak cewkowy żołądka

adenoma tubulo-villosum v. tubulovillous adenoma of the s. g. cewkowo-kosmkowy ż.

adenoma villosum ventriculi villous adenoma of the stomach gruczolak kosmkowy żołądka

adenoma ventriculi cum

dysplasia epithelii (neoplasia

intraepitheliali) gradus

minoris/maioris

adenoma of the stomach with

mild/severe dysplasia

(intraepithelial neoplasia)

gruczolak żołądka z dyspazją

nabłonka (nowotworzeniem

śródnabłonkowym)

małego/dużego stopnia

adenocarcinoma ventriculi adenocarcinoma of the stomach gruczolakorak żołądka

adenocarcinoma tubulare

ventriculi

tubular adenocarcinoma

of the stomach

gruczolakorak cewkowy

żołądka

adenocarcinoma papillare

ventriculi

papillary adenocarcinoma

of the stomach

gruczolakorak brodawkowaty

żołądka

adenocarcinoma mucinosum

ventriculi

mucinous adenocarcinoma

of the stomach

gruczolakorak śluzowy żołądka

carcinoma male cohaesivum

ventriculi

poorly cohesive carcinoma

of the stomach

rak żołądka o słabej kohezji

carcinoma mucocellulare v.

(c. sigillocellulare ventriculi)

signet ring cell carcinoma

of the stomach

rak śluzowokomórkowy ż.

(r. sygnetowatokomórkowy

żołądka)

linitis plastica linitis plastica

("leather bottle stomach")

obraz makroskopowy

rozległego śródściennego

nacieku raka żołądka

(głównie

śluzowokomórkowego),

z desmoplazją

(„skórzana butelka”)

carcinoma mixtum ventriculi mixed carcinoma of the s. rak mieszany żołądka

carcinoma adenoplanoepitheliale

(carcinoma adenosquamosum) v.

adenosquamous carcinoma

of the stomach

rak gruczołowo-

płaskonabłonkowy żołądka

carcinoma planoepitheliale v. squamous cell carcinoma of the s. rak płaskonabłonkowy żołądka

carcinoma indifferentiatum

(carcinoma non differentiatum) v.

undifferentiated carcinoma

of the stomach

rak niezróżnicowany żołądka

tumor neuroendocrinicus

ventriculi (carcinoidum

ventriculi)

neuroendocrine tumor

of the stomach (gastric carcinoid)

guz neuroendokrynny żołądka

(rakowiak żołądka)

carcinoma neuroendocrinicum

ventriculi

neuroendocrine carcinoma

of the stomach

rak neuroendokrynny żołądka

carcinoma (neuroendocrinicum)

microcellulare ventriculi

small cell (neuroendocrine)

carcinoma of the stomach

rak (neuroendokrynny)

drobnokomórkowy żołądka

7

lymphoma ventriculi lymphoma of the stomach chłoniak żołądka

* extranodal marginal zone B-cell

lymphoma of the stomach

(MALT lymphoma of the s.)

pozawęzłowy chłoniak

B-komórkowy strefy brzeżnej

żołądka (chłoniak MALT ż.)

tumor stromalis ventriculi

gastrointestinal stromal tumor

(GIST) of the stomach

guz podścieliskowy żołądka

* stosowanie łacińskich nazw chłoniaków nie przyjęło się, jednak nazwy takie łatwo utworzyć

(w tym przypadku – lymphoma B-cellulare zonae marginalis)

JELITA, WYROSTEK ROBACZKOWY I OTRZEWNA

syndroma abdominale acutum acute abdominal syndrome

(acute abdomen)

ostry zespół brzuszny

(„ostry brzuch”)

ileus ileus niedrożność jelit

megacolon congenitum

(morbus Hirschprung)

congenital megacolon

(Hirschprung disease)

choroba Hirschprunga

(wrodzone jelito olbrzymie)

aganglionosis aganglionosis brak zwojów nerwowych

ileus mechanicus mechanical ileus niedrożność mechaniczna jelit

adhaesiones interansales

intestinum

intestinal adhesions zrosty międzypętlowe jelit

hernia abdominalis abdominal hernia przepuklina brzuszna

hernia inguinalis inguinal hernia przepuklina pachwinowa

hernia femoralis femoral hernia przepuklina udowa

hernia umbilicalis umbilical hernia przepuklina pępkowa

hernia incarcerata

(incarceratio herniae)

incarcerated hernia

(incarceration of hernia)

przepuklina uwięźnięta

(uwięźnięcie przepukliny)

torsio intestini (volvulus i.) intestinal volvulus skręt jelita

invaginatio intestini (intestinal) intussusception

(intestinal invagination)

wgłobienie jelita

strangulatio intestini intestinal strangulation zadzierzgnięcie jelita

ileus e strangulatione strangulation ileus niedrożność jelit

z zadzierzgnięcia

obturatio intestini intestinal obstruction zatkanie światła jelita

ileus ex obturatione obstructive ileus niedrożność jelita

na skutek zatkania światła

(n. j. obturacyjna)

stenosis intestini intestinal stricture

(intestinal stenosis)

zwężenie światła jelita

ileus meconialis meconium ileus niedrożność jelit

smółkowa

(w mukowiscydozie)

atresia

(ani/duodeni/intestini

tenuis)

(anal/duodenal/small

intestinal) atresia

wrodzona niedrożność

(odbytu/dwunastnicy/

/jelita cienkiego)

8

ileus paralyticus paralytic ileus (adynamic ileus) niedrożność jelit porażenna

megacolon toxicum toxic megacolon toksyczne (ostre) rozdęcie

jelita grubego (najczęściej

powikłanie wrzodziejącego

zapalenia jelita grubego)

infarctus haemorrhagicus intestini hemorrhagic infarct

of the intestine

zawał krwotoczny jelita

enterorrhagia enterorrhagia krwotok z jelita

melaena melena smoliste stolce

sedes cruentes hematochezia krwawe stolce

varices haemorrhoidales

(haemorrhoides)

hemorroidal varices

(hemorrhoids)

żylaki odbytu (krwawnice)

varices haemorrhoidales externi external hemorrhoids żylaki odbytu zewnętrzne

varices haemorrhoidales interni internal hemorrhoids żylaki odbytu wewnętrzne

enteritis enteritis zapalenie jelita cienkiego

duodenitis duodenitis zapalenie dwunastnicy

enteritis regionalis regional enteritis choroba Leśniowskiego-Crohna

(zmiany w jelicie cienkim)

ileitis ileitis zapalenie jelita krętego

ileitis terminalis terminal ileitis choroba Leśniowskiego-

Crohna (zajęcie końcowego

odcinka jelita krętego)

enterocolitis enterocolitis zapalenie jelita cienkiego

i grubego

enterocolitis necroticans

(neonatorum)

necrotizing enterocolitis martwicze zapalenie jelit

(noworodków)

enterocolitis infectiosa infectious enterocolitis zakaźne zapalenie jelit

colitis colitis zapalenie jelita grubego

(zapalenie okrężnicy)

colitis ulcerosa ulcerative colitis wrzodziejące zapalenie j. g.

pancolitis ulcerosa ulcerative pancolitis wrzodziejące z. całego j. g.

colitis pseudomembranosa pseudomembranous colitis rzekomobłoniaste z. jelita g.

colitis ischaemica ischemic colitis niedokrwienne z. jelita grubego

colitis granulomatosa granulomatous colitis ziarniniakowe z. jelita grubego

(zmiany w jelicie grubym

w przebiegu choroby

Leśniowskiego-Crohna)

colitis microscopica microscopic colitis mikroskopowe zapalenie j. g.

colitis lymphocytica lymphocytic colitis limfocytowe zapalenie j. g.

colitis collagenosa collagenous colitis kolagenowe zapalenie j. g.

colitis eosinophilica eosinophilic colitis eozynofilowe zapalenie j. g.

colitis uraemica uremic colitis mocznicowe zapalenie j. g.

proctocolitis proctocolitis zapalenie jelita grubego

(zapalenie okrężnicy i odbytnicy)

9

proctitis proctitis zapalenie odbytnicy

salmonellosis salmonellosis salmonelloza

typhus abdominalis typhoid fever (enteric fever) dur brzuszny

dysenteria dysentery czerwonka

dysenteria bacterialis

(shigellosis)

shigellosis (bacillary dysentery,

(bacterial dysentery)

czerwonka bakteryjna

dysenteria amoebica

(amoebiasis, entamoebiasis)

amebic dysentery (amebiasis) czerwonka pełzakowa

diarrhoea viatorum traveler’s diarrhea (traveller’s d.) biegunka podróżnych

tuberculosis intestinalis intestinal tuberculosis gruźlica jelit

morbus Whipple

(„lipodystrophia intestinalis”)

Whipple disease choroba Whipple’a

diarrhoea diarrhea biegunka

steatorrhoea steatorrhea biegunka tłuszczowa

morbus coeliacus celiac sprue (celiac disease,

gluten-sensitive enteropathy)

choroba trzewna

(celiakia, enteropatia glutenowa)

enteropathia ambientalis

(enteropathia tropica, steatorrhoea

tropica)

environmental enteropathy

(environmental enteric

dysfunction, tropical enteropathy,

tropical sprue)

enteropatia środowiskowa

(enteropatia tropikalna,

sprue tropikalna)

colon irritabile irritable bowel syndrome zespół jelita drażliwego

diverticulum intestini ilei

(diverticulum Meckel)

Meckel diverticulum uchyłek jelita krętego

(uchyłek Meckela)

diverticulum intestini crassi diverticulum of the large intestine uchyłek jelita grubego

morbus diverticulosus diverticular disease choroba uchyłkowa

diverticulosis diverticulosis uchyłkowatość

diverticulitis diverticulitis zapalenie uchyłka/uchyłków

peridiverticulitis peridiverticulitis zapalenie tkanek wokół

uchyłka/uchyłków

ulcus solitare recti solitary rectal ulcer wrzód samotny odbytnicy

polypus intestini crassi polyp of the large intestine polip jelita grubego

polypus inflammatorius i. crassi inflammatory polyp of the l. i. polip zapalny jelita grubego

polypus hamartomatosus i. c. hamartomatous polyp of the l. i. polip hamartomatyczny j. g.

polypus iuvenilis juvenile polyp polip młodzieńczy

polypus Peutz-Jeghers Peutz-Jeghers polyp polip Peutz-Jeghersa

syndroma Peutz-Jeghers Peutz-Jeghers syndrome zespół Peutz-Jeghersa

polypus hyperplasticus i. crassi hyperplastic polyp of the l. i. polip hiperplastyczny j. g.

adenoma intestini crassi adenoma of the large intestine gruczolak jelita grubego

adenoma tubulare i. crassi tubular adenoma of the l. i. gruczolak cewkowy j. g.

a. tubulo-villosum i. crassi tubulovillous a. of the l. i. g. cewkowo-kosmkowy j. g.

adenoma villosum i. crassi villous adenoma of the l. i. gruczolak kosmkowy j. g.

adenoma serratum i. crassi serrated adenoma of the l. i. gruczolak ząbkowany j. g.

10

adenoma intestini crassi

cum dysplasia epithelii

(neoplasia intraepitheliali)

gradus minoris/maioris

adenoma

of the large intestine

with mild/severe dysplasia

(intraepithelial neoplasia)

gruczolak j. g. z dysplazją

nabłonka (nowotworzeniem

śródnabłonkowym)

małego/dużego stopnia

polypositas (polyposis) i. crassi polyposis of the large intestine polipowatość jelita grubego

polipositas adenomatosa

familiaris intestini crassi

familiar adenomatous

polyposis of large intestine

polipowatość gruczolakowa

rodzinna jelita grubego

adenocarcinoma intestini crassi adenocarcinoma of the large i.

(colorectal adenocarcinoma)

gruczolakorak jelita grubego

adenocarcinoma mucinosum

intestini crassi

mucinous adenocarcinoma

of the large intestine

gruczolakorak śluzowy

jelita grubego

carcinoma indifferentiatum

(c. non differentiatum) i. crassi

undifferentiated carcinoma

of the large intestine

rak niezróżnicowany jelita

grubego

tumor neuroendocrinicus

(carcinoidum) intestini

neuroendocrine tumor (carcinoid)

of the intestine

guz neuroendokrynny (rakowiak)

jelita

gastrinoma duodeni duodenal gastrinoma guz neuroendokrynny

dwunastnicy wydzielający

gastrynę

carcinoma neuroendocrinicum

intestini

neuroendocrine carcinoma

of the intestine

rak neuroendokrynny jelita

carcinoma (neuroendocrinicum)

microcellulare intestini

small cell (neuroendocrine)

carcinoma of the intestine

rak (neuroendokrynny)

drobnokomórkowy jelita

lymphoma intestini lymphoma of the intestine chłoniak jelita

tumor stromalis intestini tenuis gastrointestinal stromal tumor

(GIST) of the small intestine

guz podścieliskowy

jelita cienkiego

leiomyoma intestini crassi leiomyoma of the large intestine mięśniak gładkokomórkowy j. g.

lipoma intestini crassi lipoma of the large intestine tłuszczak jelita grubego

appendicitis appendicitis zapalenie wyrostka robaczkowego

appendicitis acuta acute appendicitis ostre zapalenie wyrostka r.

appendicitis phlegmonosa phlegmonous appendicitis ropowicze zapalenie w. r.

appendicitis gangraenosa gangrenous appendicitis zgorzelinowe zapalenie w. r.

mucocoele

appendicis vermiformis

mucocele

of the (vermiform) appendix

torbiel śluzowa

wyrostka robaczkowego

tumor neuroendocrinicus

(carcinoidum) a. vermiformis

neuroendocrine tumor (carcinoid)

of the appendix

guz neuroendokrynny (rakowiak)

wyrostka robaczkowego

carcinoidum mucinosum

appendicis vermiformis

goblet-cell carcinoid of the

appendix

(mucinous carcinoid of the a.)

rakowiak z komórek kubkowych

wyrostka robaczkowego

adenocarcinoma a. vermiformis adenocarcinoma of the appendix gruczolakorak w. robaczkowego

adenocarcinoma mucinosum

appendicis vermiformis

mucinous adenocarcinoma

of the appendix

gruczolakorak śluzowy

wyrostka robaczkowego

peritonitis (diffusa/circumscripta) (diffuse/localized) peritonitis zapalenie otrzewnej

(rozlane/ograniczone)

peritonitis purulenta purulent peritinitis ropne zapalenie otrzewnej

peritonitis fibrinoso-purulenta fibrino-purulent peritonitis włóknikowo-ropne z. otrzewnej

11

peritonitis biliaris biliary peritonitis (bile p.) żółciowe zapalenie otrzewnej

peritonitis stercoralis stercoral peritonitis (fecal p.) kałowe zapalenie otrzewnej

omentitis omentitis zapalenie sieci

corpus liberum (peritoneal) loose body ciało wolne (oderwany

przyczepek sieciowy w stanie

martwicy, zwykle zwapniały)

haemascos (haemoperitoneum) hemoperitoneum obecność krwi w jamie otrzewnej

ascites (hydroperitoneum) ascites (hydroperitoneum) wodobrzusze

(obecność płynu w jamie

otrzewnej)

mesothelioma peritonei peritoneal mesothelioma międzybłoniak otrzewnej

carcinosis peritonei

(carcinomatosis peritonei)

peritoneal carcinomatosis

(peritoneal carcinosis)

rozsiew raka w otrzewnej

(zrakowacenie otrzewnej)

pseudomyxoma peritonei pseudomyxoma peritonei

(peritoneal pseudomyxoma)

śluzak rzekomy otrzewnej

fibrosis retroperitonealis

(idiopathica) (morbus Ormond)

(idiopathic) retroperitoneal

fibrosis (Ormond disease)

(idiopatyczne)

zwłóknienie zaotrzewnowe

(choroba Ormonda)

Opracowanie:

wersja łacińsko-polska – J. Swatek

wersja angielska – D. Lewkowicz, J. Swatek

WĄTROBA I DROGI ŻÓŁCIOWE

morbus fibroso-(poly)cysticus

hepatis

fibrocystic liver disease choroba włóknisto-

(wielo)torbielowata wątroby

fibrosis hepatis congenita congenital hepatic fibrosis wrodzone zwłóknienie wątroby

hamartoma biliare hepatis biliary hamartoma

(bile duct hamartoma,

von Meyenburg complex)

hamartoma

wewnątrzwątrobowych

przewodów żółciowych

(zespół von Meyenburga)

cystis simplex hepatis simple hepatic cyst torbiel prosta wątroby

morbus polycysticus hepatis

(degeneratio polycystica h.)

polycystic liver disease torbielowatość wątroby

(choroba wielotorbielowata w.)

atresia ductuum biliferorum biliary atresia atrezja przewodów żółciowych

atresia d. b. extrahepaticorum extrahepatic biliary atresia a. zewnątrzwątrobowych p. ż.

atresia ductuum biliferorum

intrahepaticorum

intrahepatic biliary atresia

(paucity of i. bile ducts)

atrezja (brak, skąpość)

wewnątrzwątrobowych p. ż.

hypertensio portalis portal hypertension nadciśnienie wrotne

varices oesophagi esophageal varices żylaki przełyku

insufficientia hepatis liver failure niewydolność wątroby

12

insufficientia hepatis acuta acute liver failure ostra niewydolność wątroby

encephalopathia hepatica hepatic encephalopathy encefalopatia wątrobowa

coma hepaticum hepatic coma śpiączka wątrobowa

insufficientia hepatis chronica chronic liver failure przewlekła niewydolność w.

necrosis hepatis liver necrosis (hepatic necrosis,

hepatocellular necrosis)

martwica wątroby

necrosis hepatis massiva

(necrosis hepatic extensa)

massive liver necrosis martwica wątroby rozległa

necrosis hepatis centralis

(necrosis h. centrilobularis)

centrilobular necrosis martwica środkowej strefy

zrazików

icterus jaundice żółtaczka

icterus haemolyticus hemolytic jaundice żółtaczka hemolityczna

icterus parenchymatosus hepatic j. (hepatocellular j.) żółtaczka miąższowa

icterus neonatalis

(physiologica)

neonatal j. (physiologic

jaundice of the newborn)

żółtaczka (fizjologiczna)

noworodków

i. mechanicus (i. obstructivus) obstructive j. (mechanical j.) ż. mechaniczna (ż. zaporowa)

cholestasis cholestasis zastój żółci

cholestasis hepatis

(cholestasis intrahepatica)

intrahepatic cholestasis zastój żółci w wątrobie

cholestasis hepatocellularis hepatocellular cholestasis zastój żółci w hepatocytach

degeneratio plumea feathery degeneration zwyrodnienie pierzaste

cholestasis canalicularis canalicular cholestasis zastój żółci

w kanalikach żółciowych

cholestasis ductularis ductular cholestasis zastój żółci w przewodzikach

żółciowych

cholestasis neonatalis neonatal cholestasis zastój żółci noworodków

cholestasis extrahepatica extrahepatic cholestasis zastój żółci

w zewnątrzwątrobowych

przewodach żółciowych

obturatio ductuum

biliferorum maiorium

large (bile) duct obstruction

(LDO)

upośledzenie drożności

dużych p. żółciowych

proliferatio ductulorum

biliferorum

intrahepaticorum

intrahepatic ductular

proliferation

rozplem

wewnątrzwątrobowych

przewodzików żółciowych

steatosis hepatis fatty liver (hepatic steatosis,

hepatocellular steatosis)

stłuszczenie wątroby

steatosis hepatis

macrovacuolaris

macrovesicular

hepatic steatosis

stłuszczenie wątroby

wielkokropelkowe

steatosis hepatis microvacuolaris microvesicular hepatic steatosis s. wątroby drobnokropelkowe

syndroma Reye Reye syndrome zespół Reye’a

degeneratio vacuolaris

(glycogenica) nucleorum

cellularum hepaticarum

intranuclear glycogen

accumulation in hepatocytes

zwyrodnienie wodniczkowe

(glikogenowe) jąder hepatocytów

amyloidosis hepatis amyloidosis of the liver skrobiawica wątroby

haemochromatosis hepatis hemochromatosis of the liver hemochromatoza wątroby

13

haemosiderosis hepatis hemosiderosis of the liver hemosyderoza wątroby

morbus Wilson

(degeneratio hepato-lenticularis)

Wilson disease

("hepatolenticular degeneration")

choroba Wilsona („zwyrodnienie

wątrobowo-soczewkowe”)

atrophia fusca hepatis brown atrophy of the liver zanik brunatny wątroby

hyperaemia passiva chronica

hepatis

chronic passive hyperemia

(chronic congestion) of the liver

przewlekłe przekrwienie bierne

wątroby

h. passiva chronica recens h. early chronic passive h. of the l. przewlekłe p. b. w. wczesne

hepar moschatum nutmeg liver wątroba muszkatołowa

hepar moschatum

atrophicum

(atrophia hepatis rubra)

atrophic nutmeg liver wątroba muszkatołowa

zanikowa

(zanik czerwony wątroby)

induratio hepatis venostatica congestive induration of the l. stwardnienie zastoinowe w.

cirrhosis cardiaca cardiac cirrhosis marskość (rzekoma) sercowa

syndroma Budd-Chiari Budd-Chiari syndrome zespół Budda-Chiariego

morbus veno-occlusivus hepatis hepatic veno-occlusive disease

(sinusoidal obstruction syndrome)

choroba weno-okluzyjna wątroby

(zespół zamknięcia naczyń

zatokowych)

hepatitis hepatitis zapalenie wątroby

hepatitis portalis portal hepatitis zapalenie wątroby toczące się

w przestrzeniach wrotnych

hepatitis periportalis periportal hepatitis

(interface hepatitis)

zapalenie wątroby okołowrotne

(przechodzące z przestrzeni

wrotnych do miąższu)

hepatitis lobularis lobular hepatitis zapalenie wątroby zrazikowe

(toczące się w głębi miąższu)

hepatitis viralis (hepatitis virusalis) viral hepatitis wirusowe zapalenie wątroby

hepatitis viralis acuta acute viral hepatitis ostre wirusowe z. wątroby

hepatitis viralis fulminans fulminant viral hepatits piorunujące w. z. wątroby

hepatitis viralis chronica chronic viral hepatitis przewlekłe wirusowe z. w.

h. v. chronica non activa

(h. v. chronica persistens)

chronic non-active viral h.

(chronic persistent viral h.)

p. w. z. w. nieaktywne

(p. w. z. w. stacjonarne)

hepatitis v. chronica activa

(periportalis/lobularis)

chronic active viral h.

(periportal/lobular)

p. w. z. w. aktywne

(okołowrotne/zrazikowe)

steatohepatitis steatohepatitis zapalenie w. ze stłuszczeniem

steatohepatitis alcoholica alcoholic steatohepatitis

(ASH)

alkoholowe zapalenie

wątroby ze stłuszczeniem

steatohepatitis non alcoholica non-alcoholic statohepatitis

(NASH)

niealkoholowe zapalenie

wątroby ze stłuszczeniem

hepatitis autoimmunologica autoimmune hepatitis z. wątroby autoimmunizacyjne

cirrhosis (hepatis) biliaris

primaria

primary biliary cirrhosis (PBC) marskość (wątroby) żółciowa

pierwotna

hepatitis

toxica/postmedicamentosa

toxic/drug-induced hepatitis zapalenie wątroby

toksyczne/polekowe

hepatitis granulomatosa granulomatous hepatitis ziarniniakowe z. wątroby

tuberculosis hepatis hepatic tuberculosis gruźlica wątroby

14

sarcoidosis hepatis hepatic sarcoidosis sarkoidoza wątroby

hepatitis luetica syphilitic hepatitis kiłowe zapalenie wątroby

hepatitis neonatalis

(idiopathica)

(hepatitis gigantocellularis)

(idiopathic) neonatal hepatitis

(giant cell hepatitis)

(idiopatyczne) zapalenie

wątroby noworodków

(olbrzymiokomórkowe z. w.)

hepatitis purulenta purulent hepatitis ropne zapalenie wątroby

abscessus hepatis liver abscess ropień wątroby

cirrhosis (hepatis) cirrhosis (of the liver) marskość (wątroby)

cirrhosis macronodularis macronodular cirrhosis marskość wielkoguzkowa

cirrhosis micronodularis micronodular cirrhosis marskość drobnoguzkowa

cirrhosis postinflammatoria/

/postnecrotica

postinflammatory

(posthepatitic)/postnecrotic c.

marskość

pozapalna/pomartwicza

cirrhosis activa active cirrhosis m. aktywna (współistniejąca

z aktywnym zapaleniem)

cirrhosis alcoholica alcoholic cirrhosis marskość alkoholowa

cirrhosis biliaris secundaria secondary biliary cirrhosis marskość żółciowa wtórna

cirrhosis hepatis cryptogenes cryptogenic cirrhosis m. o nieznanej przyczynie

hyperplasia nodularis focalis

hepatis

focal nodular hyperplasia

of the liver (FNH)

ogniskowy rozrost guzkowy

wątroby

adenoma hepatocellulare hepatocellular adenoma gruczolak wątrobowokomórkowy

dysplasia hepatocellularis liver cell dysplasia dysplazja hepatocytów

laesio macrocellularis hepatis

(dysplasia macrocellularis h.)

large cell change of the liver

(large cell dysplasia of the l.)

zmiana (dysplazja)

wielkokomórkowa hepatocytów

laesio microcellularis hepatis

(dysplasia microcellularis h.)

small cell change of the liver

(small cell dysplasia of the l.)

zmiana (dysplazja)

drobnokomórkowa hepatis

nodulus dysplasticus hepatis

(gradus minoris/maioris)

(low/high grade)

dysplastic nodule of the liver

guzek dysplastyczny wątroby

(z dysplazją małego/dużego

stopnia)

carcinoma hepatocellulare hepatocellular carcinoma (HCC) rak wątrobowokomórkowy

carcinoma h. trabeculare h. carcinoma, trabecular pattern rak w. beleczkowy

carcinoma h. pseudoglandulare h. c., pseudoglandular pattern rak w. rzekomogruczołowy

carcinoma h. fibrolamellare fibrolamellar hepatocellular c. rak w. włóknistoblaszkowy

cholangiocarcinoma

(cholangiocarcinoma

intrahepaticum)

cholangiocarcinoma

(intrahepatic cholangiocarcinoma)

rak z nabłonka

wewnątrzwątrobowych

przewodów żółciowych

hepatoblastoma hepatoblastoma wątrobiak płodowy

haemangioma cavernosum hepatis cavernous hemangioma

of the liver

naczyniak krwionośny jamisty

wątroby

angiosarcoma hepatis angiosarcoma of the liver naczyniakomięsak wątroby

cholangitis cholangitis zapalenie przewodów żółciowych

cholangitis intrahepatica intrahepatic cholangitis z. p. ż. wewnątrzwątrobowych

cholangitis extrahepatica extrahepatic cholangitis z. p. ż. zewnątrzwątrobowych

cholangiolitis cholangiolitis zapalenie przewodzików ż.

cholangitis ascendens ascending cholangitis wstępujące z. przewodów ż.

cholangitis purulenta purulent cholangitis ropne zapalenie przewodów ż.

15

cholangitis sclerosans primaria primary sclerosing cholangitis

(PSC)

pierwotne z. przewodów

żółciowych ze stwardnieniem

cholecystitis cholecystitis zapalenie pęcherzyka żółciowego

cholecystitis calculosa calculous cholecystitis kamicze z. pęcherzyka ż.

cholecystitis acalculosa acalculous cholecystitis bezkamicze z. pęcherzyka ż.

cholecystitis acuta acute cholecystitis ostre zapalenie pęcherzyka ż.

cholecystitis phlegmonosa phlegmonous cholecystitis ropowicze z. pęcherzyka ż.

cholecystitis gangraenosa gangrenous cholecystitis zgorzelinowe zapalenie p. ż.

empyema vesicae felleae empyema of the gallbladder ropniak pęcherzyka ż.

fistula cholecystoenterica cholecystenteric fistula przetoka między

pęcherzykiem ż. a jelitem

cholecystitis chronica chronic cholecystitis przewlekłe z. pęcherzyka ż.

cholelithiasis cholelithiasis (gallstone disease) kamica żółciowa

cholecystolithiasis cholecystolithiasis kamica pęcherzyka żółciowego

hydrops vesicae felleae hydrops of the gallbladder

(mucocele of the gallbladder)

wodniak

pęcherzyka żółciowego

cholangiolithiasis cholangiolithiasis kamica przewodów żółciowych

choledocholithiasis choledocholithiasis k. przewodu ż. wspólnego

adenocarcinoma vesicae felleae adenocarcinoma of the gallbladder gruczolakorak pęcherzyka ż.

TRZUSTKA

agenesia pancreatis agenesis of the pancreas wrodzony brak trzustki

(brak zawiązka trzustki)

pancreas divisum pancreas divisum (divided p.) trzustka dwudzielna

pancreas anulare annular pancreas trzustka pierścieniowata

pancreas ectopicum

(pancreas heterotopicum,

ectopia pancreatica,

heterotopia pancreatica)

ectopic pancreas

(heterotopic pancreas)

trzustka ektopowa

(ektopia trzustkowa,

heterotopia trzustkowa)

cystis pancreatis pancreatic cyst torbiel trzustki

cystis pancreatis congenita congenital pancreatic cyst torbiel wrodzona trzustki

cystis pancreatis acquisita acquired pancreatic cyst torbiel nabyta trzustki

atrophia pancreatis pancreatic atrophy zanik trzustki

atrophia lipomatosa pancreatis lipomatous pancreatic atrophy zanik tłuszczakowaty trzustki

necrosis enzymatica telae

adiposae pancreatis

(necrosis Balser)

(enzymatic) fat necrosis

of the pancreas (Balser necrosis)

martwica enzymatyczna tkanki

tłuszczowej trzustki

(martwica Balsera)

pancreatitis pancreatitis zapalenie trzustki

pancreatitis acuta acute pancreatitis ostre zapalenie trzustki

p. acuta oedematosa

(p. acuta interstitialis)

acute edematous pancreatitis

(a. interstitial pancreatitis)

ostre obrzękowe z. trzustki

(ostre śródmiąższowe z. t.)

pancreatitis acuta necroticans (acute) necrotizing p. (ostre) martwicze z. trzustki

16

pancreatitis acuta

haemorrhagica (necrosis

haemorrhagica pancreatis)

(acute) hemorrhagic

pancreatitis (hemorrhagic

necrosis of the pancreas)

(ostre) krwotoczne zapalenie

trzustki (martwica

krwotoczna trzustki)

pancreatitis chronica chronic pancreatitis przewlekłe zapalenie trzustki

p. chronica alcoholica chronic alcoholic pancreatitis przewlekłe alkoholowe z. t.

p. c. autoimmunologica

(p. lymphoplasmocellularis

sclerosans)

chronic autoimmune p.

(lymphoplasmacytic

sclerosing pancreatitis)

p. autoimmunizacyjne z. t.

(limfoplazmocytowe z.

trzustki ze stwardnieniem)

pseudocystis pancreatis pancreatic pseudocyst torbiel rzekoma trzustki

morbus fibroso-cysticus

pancreatis

(fibrosis cystica pancreatis)

cystic fibrosis of the pancreas choroba włóknisto-torbielowata

trzustki (zmiany w trzustce

w przebiegu mukowiscydozy)

cystadenoma serosum pancreatis serous cystadenoma

of the pancreas

gruczolakotorbielak surowiczy

trzustki

neoplasia intraepithelialis

pancreatis

pancreatic intraepithelial

neoplasia (PanIN)

nowotworzenie śródnabłonkowe

(wewnątrzprzewodowe)

w trzustce

neoplasma intraductale papillare

mucinosum pancreatis

(cum dysplasia epithelii gradus

minoris/mediocris/maioris)

intraductal papillary-mucinous

neoplasm of the pancreas

(with mild/moderate/severe

dysplasia)

wewnątrzprzewodowy nowotwór

brodawkowaty śluzowy trzustki

(z dysplazją nabłonka

małego/średniego/dużego stopnia)

neoplasma mucinosum cysticum p.

(cum dysplasia epithelii gradus

minoris/mediocris/maioris)

mucinous cystic neoplasm

of the pancreas (with

mild/moderate/severe dysplasia)

nowotwór śluzowy torbielowaty

trzustki (z dysplazją nabłonka

małego/średniego/dużego stopnia)

adenocarcinoma ductale

pancreatis

ductal adenocarcionoma

of the pancreas

gruczolakorak przewodowy

trzustki

carcinoma (ductale)

adenoplanoepitheliale

(adenosquamosum) pancreatis

(ductal) adenosquamous

carcinoma of the pancreas

rak (przewodowy)

gruczołowo-płaskonabłonkowy

trzustki

carcinoma (ductale)

indifferentiatum pancreatis

undifferentiated (ductal)

carcinoma of the pancreas

rak (przewodowy)

niezróżnicowany trzustki

carcinoma acinocellulare

pancreatis

acinar cell carcinoma

of the pancreas

rak zrazikowokomórkowy trzustki

tumor neuroendocrinicus

pancreatis

pancreatic neuroendocrine tumor guz neuroendokrynny trzustki

insuloma (nesidioma) islet cell tumor wyspiak, nowotwór z komórek

wysp trzustkowych

insulinoma insulinoma guz neuroendokrynny trzustki

wydzielający insulinę

gastrinoma gastrinoma g. n. t. wydzielający gastrynę

syndroma

Zollinger-Ellison

Zollinger-Ellison

syndrome

zespół Zollingera-Ellisona

glucagonoma glucagonoma guz neuroendokrynny trzustki

wydzielający glukagon

carcinoma neuroendocrinicum

pancreatis

neuroendocrine carcinoma

of the pancreas

rak neuroendokrynny trzustki

17

carcinoma (neuroendocrinicum)

microcellulare pancreatis

small cell (neuroendocrine)

carcinoma of the pancreas

rak (neuroendokrynny)

drobnokomórkowy trzustki

Opracowanie:

wersja łacińsko-polska – J. Swatek

wersja angielska – P. Bojar, J. Swatek