1

Brendan Marcus (red.)

Jose Luis Dessy Martinez

Magdalena Malinowska

Anna Radoń

Martina Ambrogi

Rok Vukcevic

Elżbieta Szczygieł

Jak rozwinąć własny biznes

Przewodnik dla osób z niepełnosprawnościami

2

„Jak rozwinąć własny biznes. Przewodnik dla osób z niepełnosprawnościami.” Autorzy: Brendan Marcus (ed.), Jose Luis Dessy Martinez, Magdalena Malinowska, Anna Radoń, Martina Ambrogi, Rok Vukcevic, Elżbieta Szczygieł

Recenzja naukowa: dr Marzena Hajduk-Stelmachowicz, Politechnika Rzeszowska

Projekt okładki: elounge (pixabay.com), CC0 Public Domain

Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International

Wydawnictwo: Association pour le Développement de la Pédagogie de l'Individualisation 94 rue Haxo 75020 Paris www.adpiformation.fr contact@adpiformation.fr

oraz Stowarzyszenie „Centrum Wspierania Edukacji i Przedsiębiorczości” ul. K. Hoffmanowej 19 35-016 Rzeszów www.cwep.eu office@cwep.eu

Paris-Rzeszów 2018

ISBN 978-83-938774-4-7 (wersja papierowa)

978-83-938774-5-4 (PDF)

Numer projektu: 2016-1-PL01-KA202-026055 Tytuł projektu: “Work-based Entrepreneurship Training for People with Disabilities” (WOT)

Ten projekt został zrealizowany przy wsparciu finansowym Komisji Europejskiej. Projekt odzwierciedla jedynie stanowisko ich autora i Komisja Europejska nie ponosi odpowiedzialności za umieszczoną w nich zawartość merytoryczną.

3

SPIS TREŚCI Cel przewodnika ........................................................................................................................................... 6

Rozdział 1 Twoja droga do przedsiębiorczości .......................................................................... 7

1.1. Co to jest przedsiębiorczość inkluzywna ......................................................................... 7

1.1.1. Definicja przedsiębiorcy .................................................................................................... 7

1.1.2. Motywacja .................................................................................................................................. 9

1.1.3. Jak zacząć? .............................................................................................................................. 11

1.1.4. Kompetencje kluczowe i umiejętności przedsiębiorcze ............................... 12

1.1.5. Rozwój pomysłu ................................................................................................................... 14

1.1.6. Coaching i mentoring jako skuteczne narzędzie wsparcia dla

początkujących przedsiębiorców ............................................................................................. 16

1.2. Podsumowanie .............................................................................................................................. 20

1.3. Linki i użyteczne informacje .................................................................................................. 21

1.4. Test ewaluacyjny ......................................................................................................................... 22

Rozdział 2 Ocena twojej przedsiębiorczości .............................................................................. 24

2.1. Trudności napotykane przez osoby niepełnosprawne podczas

rozpoczynania działalności gospodarczej ............................................................................... 24

2.1.1. Pytania, które należy sobie zadać, zanim zaczniesz ....................................... 25

2.1.2. Kilka wskazówek dotyczących nauki przedsiębiorczości ............................. 26

2.1.3. Biznesplan: pierwszy klucz do sukcesu .................................................................. 27

2.1.4. Jakie są przeszkody do rozpoczęcia projektu? .................................................. 27

2.1.5. Poznanie i wykorzystanie dostępnych zasobów ............................................... 29

2.2. Przykład praktyczny ................................................................................................................... 29

2.3. Ocena twojej przedsiębiorczości - Lista kontrolna .................................................. 30

2.4. Kryteria dla powodzenia w przedsiębiorczości .......................................................... 30

2.5. Linki i użyteczne informacje .................................................................................................. 32

2.6. Test ewaluacyjny ......................................................................................................................... 33

Rozdział 3 Rozwijanie przedsiębiorczości ................................................................................... 35

3.1. Na początek kilka pomysłów ................................................................................................. 36

3.2. Motywacja do podjęcia działania ........................................................................................ 38

3.3. Klucze do przedsiębiorczości ................................................................................................ 39

3.4. Proces przedsiębiorczy ............................................................................................................. 43

3.5. Przedsiębiorczość społeczna ................................................................................................. 45

3.6. Listy kontrolne i tabela kryteriów ...................................................................................... 46

3.7. Linki i użyteczne informacje .................................................................................................. 49

4

3.8. Wnioski .............................................................................................................................................. 51

3.9. Test ewaluacyjny ......................................................................................................................... 54

Rozdział 4 Znalezienie mentora lub coacha ............................................................................... 56

4.1. Mentor czy coach? ....................................................................................................................... 57

4.2. Szukanie mentora jest procesem ....................................................................................... 59

4.3. Poszukiwanie coacha ................................................................................................................. 60

4.4. Wskazówki dotyczące znalezienia dobrego mentora lub coacha .................... 62

Która osobowość przyciąga mentorów? .............................................................................. 64

4.5. Szukając właściwego mentora dla ciebie ...................................................................... 64

4.6. Gdzie mogę znaleźć mentora / coacha? ......................................................................... 66

4.7. Lista sprawdzająca .................................................................................................................. 69

4.7.1. Przygotowanie do pierwszego spotkania .............................................................. 69

4.7.2. Przed spotkaniem z mentorem .................................................................................... 69

4.7.3. Podczas spotkania ............................................................................................................... 70

4.7.4. Po spotkaniu i przez cały okres trwania relacji ................................................. 70

4.8. Linki i użyteczne informacje .................................................................................................. 71

4.9. Test ewaluacyjny ......................................................................................................................... 72

Rozdział 5 Rozpoczęcie działalności gospodarczej - krok po kroku ............................ 73

5.1. Plan operacyjny ............................................................................................................................ 73

5.1.1. Plan strategiczny a plan operacyjny ........................................................................ 74

5.1.2. Cel planu operacyjnego .................................................................................................... 75

5.1.3. Organizacja i zarządzanie obciążeniem pracą .................................................... 75

5.1.4. Wdrażanie planu operacyjnego ................................................................................... 77

5.2. Plan finansowy .............................................................................................................................. 79

5.2.1. Elementy planu finansowego........................................................................................ 80

5.2.2. Trzy elementy sprawozdania finansowego .......................................................... 81

5.3. Plan marketingowy ..................................................................................................................... 85

5.4. Plan zasobów .................................................................................................................................. 87

5.4.1. Zasoby ludzkie ....................................................................................................................... 88

5.4.2. Zasoby ICT ............................................................................................................................... 90

5.4.3. Innowacja produktu .......................................................................................................... 92

5.5. Linki i użyteczne informacje .................................................................................................. 94

5.6. Test ewaluacyjny ......................................................................................................................... 95

5

Rozdział 6 Instytucje i organizacje wspierające przedsiębiorczość osób

niepełnosprawnych ................................................................................................................................... 97

6.1. Wsparcie dla osób niepełnosprawnych rozpoczynających działalność

gospodarczą .............................................................................................................................................. 99

6.2. Rejestracja firmy – krok po kroku ................................................................................... 100

6.3. Zatrudnienie na otwartym rynku pracy ........................................................................ 101

6.4. Linki i użyteczne informacje ................................................................................................ 105

6.5. Test ewaluacyjny ....................................................................................................................... 108

6

Cel przewodnika

Celem przewodnika jest promowanie przedsiębiorczości inkluzywnej wśród osób

z różnymi rodzajami niepełnosprawności poprzez dostarczanie i opracowywanie

zestawu kluczowych informacji, wskazówek i materiałów szkoleniowych, które będą

zachęcać, wspierać i pomagać tej defaworyzowanej grupie docelowej w stawaniu się

przedsiębiorcami. Szczególnie istotny jest rozdział poświęcony Inkluzywnej

Przedsiębiorczości - identyfikuje kluczowe problemy stojące przed

niepełnosprawnymi przedsiębiorcami i edukuje w jaki sposób można je rozwiązać.

Rozpoczęcie własnej działalności jest ekscytującym przedsięwzięciem i może być

jedną z najważniejszych decyzji podejmowanych w życiu. Przedsiębiorczość może

być twoją przyszłością!

Czynnikiem, który pomoże ci w tworzeniu firmy, będzie twoja własna motywacja,

twoja gotowość do samozatrudnienia lub prowadzenia własnej firmy. W dalszej

perspektywie wiara w projekt biznesowy i wytrwałość w realizacji zadania okażą się

niezbędne do osiągnięcia celu.

W tej ważnej podróży, którą wkrótce zaczniesz, powody, dla których chcesz być

przedsiębiorcą, nie mają znaczenia. Być może zawsze marzyłeś o tym, by być

samozatrudnionym lub prowadzić własny biznes. Być może ze względu na sytuację

osobistą i warunki panujące na rynku pracy trudno jest uzyskać umowę o pracę

z firmą. Być może już wiesz, jak to jest pracować w firmie lub instytucji, a teraz

chcesz mieć własny biznes.

Aby zminimalizować ryzyko na początku zakładania firmy, należy rozwinąć pewne

umiejętności i dysponować pewnymi podstawowymi informacjami, aby móc

podejmować dobre decyzje i w miarę możliwości, minimalizować niepewność

poprzez wykorzystanie odpowiednich informacji.

7

Rozdział 1 Twoja droga do przedsiębiorczości

1.1. Co to jest przedsiębiorczość inkluzywna

Przedsiębiorczość inkluzywna to zbiór postaw, kompetencji i umiejętności,

które pozwalają ludziom zamieniać swoje marzenia w konkretne projekty lub

"przedsiębiorstwa", a następnie je realizować. Chodzi o coś więcej niż

rozpoczęcie indywidualnego biznesu. Przedsiębiorczość sprzyjająca włączeniu

społecznemu odnosi się do samozatrudnienia, rozpoczynania lub rozwoju mikro

lub małych przedsiębiorstw oraz do przedsiębiorstw społecznych, wykorzystując

podejście biznesowe oparte na misji społecznej. Rzeczywiście, cechy osobiste

wymagane dla przedsiębiorczości są niezbędne do osiągnięcia sukcesu

w gospodarce opartej na wiedzy - niezależnie od tego, czy dotyczy to sektora

prywatnego czy publicznego.

Użycie słowa "inclusive" wskazuje na przekonanie, że przedsiębiorczość jest dla

wszystkich oraz że osobiste cechy i warunki wymagane dla przedsiębiorczości nie

są prerogatywą uprzywilejowanych, dobrze wykształconych. W rzeczywistości

miliony ludzi na całym świecie podejmują złożone decyzje, zarządzają ryzykiem,

znajdują nowe innowacyjne rozwiązania i współpracują z innymi, aby przetrwać

w codziennym życiu. Jednak przeszkody i ryzyko, które napotykają podczas

próby przejścia od przetrwania do długoterminowej stabilności, są

proporcjonalnie większe niż te związane z uruchomieniem nowej spółki na

giełdzie.

Inkluzywna przedsiębiorczość polega na wspieraniu przedsiębiorców ze

wszystkich środowisk poprzez tworzenie prawdziwie równych warunków do

rozwoju. Obejmuje to zrozumienie, a następnie przezwyciężenie barier

napotykanych przez różnych ludzi w różnych miejscach. Chodzi o uwolnienie

kreatywnego potencjału, który ludzie mają w sobie i wykorzystanie tego, aby

stworzyć bardziej zrównoważoną przyszłość dla nas wszystkich.

1.1.1. Definicja przedsiębiorcy

Przymiotnik "przedsiębiorca" w języku potocznym jest używany do opisania

osoby charakteryzującej się zręcznością, dumą, zaradnością i inicjatywą. Osoba

przedsiębiorcza jest genialna, energetyczna, odważna, reaguje na różne

sytuacje, potrafi skutecznie podejmować decyzje i działania, jest w stanie

podejmować ryzyko i łatwo dostosowuje się do zmieniających się okoliczności.

Kim jest przedsiębiorca? Każdy, kto kiedykolwiek patrzył na problem i widział

go jako szansę, może być przedsiębiorcą.

8

Wbrew powszechnemu przekonaniu, przedsiębiorcy zazwyczaj nie

podejmują ryzyka, gdy nie mogą wpłynąć na wynik sytuacji. Mają

tendencję do wyznaczania realistycznych i osiągalnych celów, a kiedy

podejmują ryzyko, jest ono kalkulowane na podstawie faktów

i doświadczeń, a nie instynktów.

Przedsiębiorcy kierują się nie koniecznością zarabiania pieniędzy, ale

koniecznością urzeczywistnienia swoich marzeń. Najczęściej pieniądze są

produktem ubocznym motywacji przedsiębiorcy.

Przedsiębiorcy są uczestnikami, a nie obserwatorami; graczami, nie

fanami. A być przedsiębiorcą to być optymistą, wierzyć, że przy

odpowiedniej ilości czasu i pieniędzy możesz zrobić wszystko.

Przedsiębiorcy zajmują centralną pozycję w naszej gospodarce rynkowej.

Najbardziej dynamiczne społeczeństwa na świecie to te, które mają

najwięcej przedsiębiorców.

Jako przedsiębiorca jesteś sam i musisz osobiście poszukiwać wszystkich

informacji, które pozwolą ci jasno zrozumieć, jak pracować; komunikować

się z ludźmi i robić wiele innych rzeczy, dla których będziesz potrzebować

umiejętności i kompetencji.

ĆWICZENIE: Celem tego ćwiczenia jest ewaluacja różnych umiejętności ważnych

w przedsiębiorczości

Twoje umiejętności: Oceń następujące wartości pod względem umiejętności związanych z przedsiębiorczością.

Całkowicie

się zgadzam

Częściowo

się

zgadzam

Uważam, że

nie ma to

znaczenia

Raczej się

nie

zgadzam

Całkowicie

się nie

zgadzam

Potrafię uczyć się

i wykorzystywać nowe

informacje w mojej pracy

Łatwo przystosowuję się

do zmian

Wiem i używam

wymaganych technik w

pracy

Łatwo rozpowszechniam

i przesyłam informacje

Słucham i zwracam

uwagę na problemy

innych ludzi

Lubię budować

partnerstwa

9

Rozwój osobisty w mojej

pracy jest ważny

Ważny jest osobisty

rozwój osób pracujących

ze mną

W przypadku kłótni

szukam spokoju

Lubię negocjować, aby

wszyscy byli

usatysfakcjonowani

Koordynuję i motywuję

pracowników

Lubię pracę w zespole

Planuję działania i jestem

dobrym organizatorem

Rozwiązuję problem i

znajduję rozwiązania

Wyznaczam cele i lubię je

osiągać

Szybko podejmuję

decyzje

Wiem, jak zarządzać

moimi działaniami (w

pracy i życiu prywatnym)

Nie waham się pytać o

rady

Wykorzystuję

doświadczenie i rady

innych

Inne umiejętności, które

posiadam:

1.1.2. Motywacja

W dalszej części tego przewodnika dowiesz się, jak znaleźć coacha lub mentora

i jak najlepiej skorzystać z tej relacji. Razem z coachem lub mentorem możesz

10

zdefiniować czynniki motywacyjne, które determinują twoją chęć tworzenia lub

rozwijania firmy.

ĆWICZENIE: Oto bariery i cechy, które ułatwiają przedsiębiorczość. Zastanów

się, jakie bariery i ułatwienia charakteryzują ciebie.

Bariery Kategoria Cechy ułatwiające

Liczenie na opiekę i wsparcie,

poddanie

Potrzeby

psychologiczne

Dominowanie, aspirowanie do

niezależności

Obawy, chęć utrzymania poziomu

posiadania, mała potrzeba

działania

Motywacja Orientacja na sukces, gotowość do

pomnożenia stanu posiadania,

wysoka potrzeba osiągnięć

Brak determinacji, zmienność,

wyuczona bezradność

Decyzyjność Determinacja, konsekwencja,

proaktywność, zaradność

Unikanie ryzykownych sytuacji

i decyzji

Ryzyko Podejmowanie ryzyka

i wykorzystywanie okazji

Brak odporności psychicznej, niski

poziom stresu i frustracja,

wycofanie się i odrzucenie

w trudnych sytuacjach

Sukces i porażka Mentalna siła, wysoki poziom stresu,

odporność na frustracje, aktywność

i działanie w trudnych sytuacjach

Konserwatywne podejście,

konserwatyzm, konformizm, brak

zdolności twórczych

Innowacyjność

i kreatywność

Pionierska postawa,

proinnowacyjność, nieformalizm,

kreatywność

Izolacja, brak zaufania do ludzi,

brak przywództwa, brak

umiejętności negocjacyjnych

i mobilizacyjnych

Współpraca Współpraca i konkurencja, zaufanie

do człowieka, zdolności przywódcze,

umiejętność negocjowania

i mobilizowania innych

Pesymizm, sztywność poznawcza,

bierność, lenistwo, lęki, wycofanie

Reakcja na bariery Optymizm, elastyczność poznawcza,

aktywność, pracowitość, nadzieja

i wytrwałość

11

Introwersja, niska energia,

wrażliwy układ nerwowy

Temperament Ekstrawagancja, wysoka energia,

odporny układ nerwowy

W analizie czynników materialnych, które wyzwalają gotowość osoby do

założenia firmy, interesujące jest, że zachęta do maksymalizacji zysków nie

odgrywa tak dużej roli. Dla danej firmy ważne jest osiągnięcie wystarczającego

zysku na pokrycie ryzyka działalności gospodarczej. Ustalenie celu

maksymalizacji zysku może być niebezpieczne, ponieważ może utrudnić

inwestowanie w jego rozwój i dostosować się do szybko zmieniających się

warunków rynkowych.

Bardzo ważne są czynniki niematerialne, które wyzwalają chęć zostania

przedsiębiorcą. Obejmują one:

• Gotowość do niezależności i autonomii w podejmowaniu decyzji;

• Potrzebę dominacji, sukcesu w danej dziedzinie;

• Potrzebę uznania lub zdobycia szacunku i prestiżu społecznego w danym

środowisku;

• Potrzebę osiągania sukcesów;

• Potrzebę samospełnienia;

• Potrzebę służenia społeczności lub zrealizowania świetnego pomysłu.

Warto zadać sobie pytanie, co dla każdego z nas oznacza "osiągnięcie sukcesu"

i jak jest ono zdefiniowane pod względem materialnym i niematerialnym,

subiektywnym (poczucie satysfakcji) i obiektywnym (mierzalnym), wewnętrznym

(względnym) i zewnętrznym (w porównaniu do innych).

1.1.3. Jak zacząć?

Rozpoczęcie własnej działalności gospodarczej wiąże się z pewną liczbą

wyjątkowych wyzwań, ale zapewnia także większą elastyczność, a także większą

kontrolę nad swoim środowiskiem pracy. Posiadanie własnego biznesu daje ci

możliwość odniesienia sukcesu i zaspokojenia twoich konkretnych potrzeb.

Pomimo wielu wyzwań, osoby niepełnosprawne odnoszą sukcesy we własnych

firmach w niesamowitym tempie. Około 40 procent wszystkich przedsiębiorstw

prowadzących działalność w domu jest własnością i jest obsługiwanych przez

osoby niepełnosprawne.

Determinacja i wytrzymałość to główne atuty, jeśli chodzi o sukces, to na

pewno. Rozpoczęcie działalności gospodarczej dla siebie to poważne

przedsięwzięcie. Wymaga inwestycji nie tylko czasu, ale także wysiłku

12

i pieniędzy. W jaki sposób osoby niepełnosprawne to robią i odnoszą sukces? Na

szczęście są ludzie, którzy wcześniej szli tą drogą.

Istnieje szereg rządowych i pozarządowych programów finansowych i źródeł,

które mogą pomóc osobom niepełnosprawnym w rozpoczynaniu i prowadzeniu

własnego biznesu. Źródła te mogą pomóc w zapewnieniu takich rzeczy, jak

informacje o operacjach biznesowych, porady dotyczące rozwoju biznesu i rynku

oraz wiele innych. Niektóre z nich zapewniają pomoc osobiście, a inne

zapewniają ją za pośrednictwem Internetu.

Na przykład: spójrz na: www.business.gov/industries/disabled-people/ Ta strona

zawiera szereg linków prowadzących do informacji cennych dla osób

niepełnosprawnych, które chcą założyć własną firmę, rozwijać ją i nią zarządzać.

Znajdują się tam linki do informacji o samozatrudnieniu, seminariach online

i przewodniki, które zarówno przedstawiają, jak i rozwiązują problemy, z którymi

muszą się uporać niepełnosprawni przedsiębiorcy.

Dla osób z niepełnosprawnościami jest coraz więcej możliwości by założyć

własną firmę. Osoby głuche, niewidome, sparaliżowani lub

z niepełnosprawnością intelektualną mogą sięgać do programów rządowych,

organizacji non-profit, stypendiów, fundacji grantowych i wielu innych. Programy

te zwiększają prawdopodobieństwo sukcesu i dają osobom niepełnosprawnym

niezbędny start.

1.1.4. Kompetencje kluczowe i umiejętności przedsiębiorcze

Czy kiedykolwiek myślałeś, że prowadzenie własnego biznesu może być dla

ciebie? Przedsiębiorczość przyniosła niektórym wielkie sukcesy, ale nie jest to

droga dla wszystkich.

Jako przedsiębiorca nie masz szefów, którzy powiedzą ci, co należy zrobić.

Wszystko spoczywa na twoich barkach, od myślenia, skąd wziąć pieniądze na

sfinansowanie biznesu, wyprodukowanie produktu, określenie sposobu jego

sprzedaży. Tylko ty sformułujesz plany i zmienisz je. Musisz być wystarczająco

inteligentny, aby wiedzieć, kiedy iść do przodu, a kiedy się zatrzymać.

Aby odnieść sukces w biznesie, musisz być samodzielnym graczem i mieć jasny

cel. Musisz mieć zaufanie do siebie i swoich pomysłów. Sam świetny pomysł nie

jest jednak dostatecznie wystarczający do uzyskania sukcesu biznesowego.

Kluczem do sukcesu jest twoja przedsiębiorcza zdolność do osiągania wyników.

Zanim rozpoczniesz swoją pierwszą działalność, zaczniesz wymieniać, co chcesz

robić i co potrafisz zrobić. Ale wtedy pytasz siebie: "Jakie umiejętności naprawdę

muszę mieć, żeby odnieść sukces w biznesie?”.

13

Aby rozpocząć działalność, będziesz potrzebować szerokiej gamy umiejętności

związanych z przedsiębiorczością, aby odnieść sukces na dzisiejszym

konkurencyjnym rynku. Istnieje wiele cech i umiejętności, których potrzebujesz,

w tym cechy osobiste, umiejętności biznesowe i zdolność zarządzania.

Chociaż nie będziesz posiadać wszystkich tych cech od razu, istnieje pięć

podstawowych umiejętności, które naprawdę musisz posiadać, aby uruchomić

jakąkolwiek działalność biznesową.

Lista kluczowych umiejętności lub cech przedsiębiorczych może wyglądać tak:

zdolność do wyznaczania celów, zarządzania zasobami i ryzykiem, obiektywność

w ocenianiu własnych mocnych i słabych stron, motywacja i kreatywność.

Założenie firmy nigdy nie jest łatwe, nawet jeśli masz doskonałe zaplecze

i wszystkie powyższe umiejętności. Posiadanie wszystkich potrzebnych

umiejętności i cech nie zapewni nawet połowy sukcesu. Ale posiadanie tych

podstawowych umiejętności zmniejszy przynajmniej ból związany z procesem

rozruchu, dając większą szansę na rozwój i prosperowanie firmy.

Przedsiębiorczość można opisać jako nowy sposób spojrzenia na możliwości

i nowe podejścia do rozwiązywania problemów. Kreatywność to "myślenie"

o nowych rzeczach, wymyślanie nowych pomysłów. Innowacja

w przedsiębiorczości polega na "robieniu" nowych rzeczy lub wdrażaniu tych

nowo powstałych pomysłów. W najogólniejszym tego słowa znaczeniu,

przedsiębiorca to ktoś, kto organizuje przedsięwzięcie i ponosi z tego powodu

ryzyko. Ale prawdziwa przedsiębiorczość wykracza daleko poza tę prostą

definicję.

ĆWICZENIE: Proszę zaznaczyć na skali miejsce, które najlepiej pasuje do tego, jaki

jesteś w pracy lub jak radzisz sobie z życiem.

Skromny Ambitny

Bierny Aktywny

Konserwatywny Postępowy

Rozmowny Nieśmiały

Bezkrytyczny Krytyczny

Niezależny Współpracujący

Wytrwały Nieprzewidywalny

Optymistyczny Pesymistyczny

14

Innowacyjny Tradycjonalista

Ufny Podejrzliwy

Praktyczny Teoretyczny

Elastyczny Sztywny

Zrelaksowany Napięty

Szybki Powolny

O ograniczonych

horyzontach myślowych Otwarty

Pewny siebie Niepewny

Podejmujący ryzyko Ostrożny

Syntetyczny Analityczny

Cierpliwy Niecierpliwy

Kreatywny Metodyczny

Dalekowzroczny Spontaniczny

Zorganizowany Chaotyczny

Demokratyczny Apodyktyczny

1.1.5. Rozwój pomysłu

Aby wykorzystać pojawiające się możliwości, musisz zachować uważność

i wiedzieć, w jaki sposób rozpoznawać elementy kreatywne, między którymi nie

zachodzą oczywiste związki. Ponadto potrzebna będzie umiejętność reagowania

i dostosowywania się, aby wykorzystać okoliczności, które mogą być przydatne.

Głównym „narzędziem” umożliwiającym wykorzystanie szans jest proaktywna

postawa (inicjatywa), wynikająca z konieczności i skłonności do aktywnego

wyszukiwania możliwości.

Poniżej zamieszczamy wybrane działania, nad którymi powinieneś zacząć

pracować:

Czytaj, analizuj, sprawdzaj, słuchaj i rozglądaj się za potencjalnymi

możliwościami.

15

Rozmawiaj z dobrze poinformowanymi osobami i uważnie słuchaj, co mają

do powiedzenia.

Bądź czujny i zwracaj taką samą uwagę na to, co dzieje się w twojej

branży, jak i w innych obszarach. Możliwości często pojawiają się na

obrzeżach poszczególnych specjalności zawodowych.

Utrzymaj postawę aktywną i otwartą. Dokładaj starań, aby pozbyć się

swoich nawyków myślowych, analizuj wszystkie sprawy pod różnym

kątem i z różnych punktów widzenia. Wyszukuj mniej oczywiste

połączenia.

Analiza szans. Punkt początkowy każdego projektu biznesowego polega na

określeniu, jakim rodzajem działalności chcemy się zająć. Zależnie od naszego

pomysłu na biznes, w następnej kolejności trzeba będzie podjąć serię działań,

które doprowadzą do założenia firmy.

Zasadniczym elementem tego procesu jest wybór pomysłu i musi on być dobrze

przemyślany. Wiele czynników należy uwzględnić przy podejmowaniu decyzji

o tym, jaki typ działalności chcemy prowadzić. Niektóre powodować będą

pozytywne odczucia, zachęcające do wyboru danej opcji. Inne, wywołując wręcz

przeciwną reakcję, będą stanowić „filtr” dla alternatywnych, mniej atrakcyjnych

pomysłów. Na przykład, jeśli znasz jakiś konkretny rynek, możesz próbować

pierwsze kroki w działalności podjąć właśnie w tym sektorze. Jednakże, jeśli

dana działalność wiąże się z koniecznością posiadania dogłębnej wiedzy

technicznej lub zainwestowania znacznych nakładów finansowych, fakt ten może

zniechęcić cię do podążania tą drogą.

Biznesplan jest najważniejszym elementem dla każdego, kto próbuje otworzyć

przedsiębiorstwo, czy jest to osoba niepełnosprawna, czy nie. Ten plan zawiera

szczegółowe informacje na temat potencjalnej firmy, kosztów, danych

demograficznych, planów marketingowych i ryzyka. Plany te są korzystne nie

tylko dla właściciela firmy w zakresie formułowania jasnych i konkretnych

działań, biznesplan jest również niezbędny do uzyskania pomocy. Kredytodawcy

i fundacje nie otworzą swoich portfeli ani zasobów bez posiadania wiarygodnego

biznesplanu przez właściciela firmy. Każdy przedsiębiorca musiał gdzieś zacząć,

więc początkujący właściciele firm powinni szukać wskazówek na temat

tworzenia biznesplanu i dostarczać niezbędnych badań.

Marketing odnosi się do aktu rozpowszechniania informacji o firmie, aby zdobyć

więcej klientów i nawiązać cenne kontakty. Osoby niepełnosprawne mogą to

robić poprzez różne stowarzyszenia networkingowe, współpracując z innymi

osobami niepełnosprawnymi i łącząc zasoby. Mogą również tworzyć plany

marketingowe, które pomagają reklamować biznes i dać ludziom możliwość

wypowiedzenia się. Marketing nie powinien nigdy odbywać się w sposób

przypadkowy, ale powinien być realizowany poprzez konsekwentne, przemyślane

16

działania. Jest to kamień węgielny biznesu i pomoże ludziom zmaksymalizować

ich potencjał.

Networking. Słowo "sieć" stało się bardzo popularnym terminem w ostatnich

latach. Wszyscy znamy najbardziej znaną sieć: Internet. Rozpoczynając

działalność gospodarczą, tworzenie sieci ma wiele zalet i istnieje wiele

technologii ułatwiających tę nową formę pracy. Sieć to system połączonych

elementów. Sieć jednostek funkcjonuje jako grupa, współzależna i stawiająca

przed innymi swoje własne zasoby, kontakty, wiedzę, problemy, ograniczenia

itp. Sieć jest środowiskiem współpracy, które pozwala i zachęca do stałego

przepływu i wymiany informacji. Sieć jest najbardziej efektywna, gdy

udostępniane informacje są najbardziej odpowiednie dla tych, którzy stanowią

jej część.

Możliwości sieci 2.0. Stosowanie serwisów Web 2.0 jako narzędzia

marketingowego lub sprzedażowego oznacza, że to konsumenci mają ostatnie

słowo, jeśli chodzi o akceptację twojego produktu lub usługi; ponadto mogą

wpływać na innych konsumentów za pośrednictwem portali społecznościowych.

Internet jako środek przekazywania informacji konsumenckich na temat

produktów i usług, daje dzisiaj nieograniczone możliwości.

Te nieograniczone możliwości to ogromna zaleta z punktu widzenia działań

marketingowych: można tym sposobem dotrzeć do ogromnej liczby

potencjalnych klientów. Z tego samego powodu firmy obawiają się, że kiepska

opinia może udaremnić najlepszą kampanię reklamową i popsuć wysiłki

promocyjne na rzecz sprzedaży produktu.

Zasięg i wzrost dzięki sponsorom, wydarzeniom, inicjatywom i multimediom

pozwalają właścicielom firm stać się podstawą społeczności i rynku. Organizacje

osób z niepełnosprawnościami często przygotowują seminaria na temat korzyści

płynących z pomocy zewnętrznej, ucząc właścicieli firm, jak prawidłowo osiągać

sukces. Programy te mają ogromną wartość, ponieważ połączenie ze

społecznością zmniejsza barierę między producentem a konsumentem i otwiera

kanały komunikacji. Nie trzeba też wspominać, że żadna firma nigdy nie została

uruchomiona bez pewnych kosztów kapitałowych. Osoby niepełnosprawne mają

wiele opcji w tym zakresie, w tym hojne pożyczki o niskim oprocentowaniu,

dotacje rządowe oraz coaching i opiekę dla przyszłych niepełnosprawnych

przedsiębiorców. Te pieniądze na starcie mają kluczowe znaczenie dla sukcesu

firmy, więc każdy, kto chce otworzyć przedsiębiorstwo, powinien skupić się na

zapewnieniu niezbędnych pieniędzy, aby spełnić marzenie.

1.1.6. Coaching i mentoring jako skuteczne narzędzie wsparcia dla

początkujących przedsiębiorców

17

Jako początkujący przedsiębiorca możesz skorzystać z bardzo skutecznych metod

wsparcia coachingu i mentoringu. Coaching działa bardzo dobrze na wczesnych

etapach rozwoju firmy, gdzie uczestnik buduje wizję firmy, jej model biznesowy

i rozwija wiele zagadnień związanych z rozpoczynaniem działalności.

Oczywiście niezbędny jest mentoring oraz dzielenie się wiedzą i doświadczeniem,

a umiejętności coachingowe - zadawanie odpowiednich pytań, umiejętność słuchania

i kreatywne podejście do tworzenia - pomagają zaplanować i wyjaśnić bardzo ważne

kwestie w początkowej fazie działalności.

Coaching pomaga również w rozwoju umiejętności przedsiębiorczych związanych

z prowadzeniem firmy i procesem decyzyjnym (samozatrudnienie kontra

poszukiwanie pracy). Często początkujący przedsiębiorca nie jest pewny, czy

otworzyć firmę. Dzięki zastosowaniu technik coachingowych osoba może

potwierdzić, że chce spróbować swoich sił w biznesie lub po dokładnej analizie

stwierdzić, że nie jest ona dla niego / niej, lub że nie jest to najlepszy czas na

rozwój własnej firmy.

W drugiej sytuacji, gdy początkujący przedsiębiorca określił już, jak firma będzie

wyglądać i co robić, napotyka pierwsze problemy i wyzwania. Wtedy wsparcie

mentora jest ważne w konkretnych obszarach, takich jak: efektywne pozyskiwanie

klientów, rekrutacja, zarządzanie pracownikami, planowanie z wyprzedzeniem

i ustalanie priorytetów. W takich sytuacjach mentoring jest bardzo przydatny.

Mentor, oprócz zadawania pytań, które pomagają przedsiębiorcy nauczyć się

decydować, co jest teraz jego priorytetem oraz tego, na czym skoncentrować swoje

wysiłki, dzieli się swoją wiedzą i doświadczeniem na temat, który jest w danej chwili

istotny. Dobra praktyka polega na analizie potrzeb, ponieważ początkujący

przedsiębiorca nie rozróżnia tych dwóch form wsparcia.

ĆWICZENIE: Wypełnij tabelę poniżej i weź odpowiedzialność za jakość swojego

życia.

TWÓJ IDEAŁ TWOJA WYMÓWKA

Twoja idealna firma/praca?

18

Twoja idealna sytuacja finansowa?

Twój idealny poziom kompetencji, wiedzy,

umiejętności i zachowania?

Gdy już sporządzisz listę swoich wymówek, zastanów się, które jeszcze chcesz

zachować, a które zaczniesz eliminować nawet dzisiaj?

- Co zyskujesz dzięki tym wymówkom?

……………………………………………………………………………………………………………………………………

- Co tracisz przez swoje wymówki? Co cię omija?

……………………………………………………………………………………………………………………………………

- Co tak naprawdę zrobisz, aby zrealizować swoje plany?

……………………………………………………………………………………………………………………………………

- Co więcej zrobisz i z czego zrezygnujesz, by osiągnąć perfekcyjny stan?

……………………………………………………………………………………………………………………………………

19

Teraz wypełnij miejsce między punktem A a punktem B.

Napisz, jakie konsekwentne działania musisz podjąć, aby przejść od obecnego

życia (punkt A) do życia, którego pragniesz (punkt B).

10 konsekwentnych działań, które doprowadzą mnie do życia, którego pragnę,

to:

1. ...................................................................................................................

2. ...................................................................................................................

3. ...................................................................................................................

4. ...................................................................................................................

5. ...................................................................................................................

6. ...................................................................................................................

7. ...................................................................................................................

8. ...................................................................................................................

9. ...................................................................................................................

10. ........................................................................................................

Twoje aktualne życie

zawodowe

konsekwentne działanie

Twoje wymarzone

życie zawodowe

20

1.2. Podsumowanie

Bardzo często przedsiębiorczość wiąże się z niezależnością finansową

i bezpieczeństwem dochodów. Niezależność finansowa jest możliwa. Aby

osiągnąć niezależność finansową, musimy przede wszystkim zmienić nasze

myślenie. Niezależność finansowa jest w rzeczywistości bardziej mentalnością niż

sumą pieniędzy na rachunku bankowym. Chodzi raczej o to, aby nie martwić się

i mieć wolny czas, niż o to, aby zawsze być w stanie płacić rachunki. Chodzi

o przezwyciężanie strachu i podejmowanie ryzyka, tak samo jak o oszczędzanie

na emeryturę.

Niestety, większość ludzi nie myśli w ten sposób - żyją znacznie poniżej swojego

potencjału, ponieważ nie chcą podejmować ryzyka, myśleć i działać inaczej,

i zrozumieć podstawowe zasady sukcesu, które zapewniają niezależność

finansową.

Bezpieczeństwo pracy to nie to samo, co bezpieczeństwo finansowe.

Niezależność w twojej pracy nie jest nawet podobna do finansowej niezależności.

Niezależność finansowa sprawia, że pieniądze pracują dla ciebie; celem jej jest

stworzenie aktywów, które nieustannie przynoszą dochody. Niezależny jest

każdy, kto kiedykolwiek osiągnął wolność finansową, samodzielnie ją stworzył,

podjął ryzyko i był proaktywny.

Celem nie powinno być bogacenie się w życiu, ale wzbogacenie swojego

życia.

21

1.3. Linki i użyteczne informacje

1. www.business.gov/industries/disabled-people - Na tej stronie można znaleźć

informacje na temat samozatrudnienia, seminariów internetowych

i przewodników, które zawierają i omawiają czynniki, z którymi mają do czynienia

przedsiębiorcy niepełnosprawni.

2. www.jan.wvu.edu - Sieć Job Accommodation Network (JAN) oferuje doradztwo,

opiekę i pomoc techniczną osobom niepełnosprawnym, które chcą rozpocząć

własną działalność gospodarczą, a także członkom ich rodzin i dostawcom usług.

3. www.sba.gov - Stowarzyszenie Small Business Association (SBA) ma różne

programy, które pomagają osobom niepełnosprawnym w założeniu własnej firmy.

4. www.abilitiesfund.org - The Abilities Fund jest pierwszą ogólnopolską organizacją

deweloperską i instytucją finansową typu non-profit, która skupia się całkowicie

na rozwoju możliwości w zakresie przedsiębiorczości dla osób niepełnosprawnych.

Oferują one połączenie szkoleń, produktów finansowych, wsparcia doradczego

i pomocy technicznej dla osób niepełnosprawnych.

5. www.disabledbusiness.com - Stowarzyszenie Osób Niepełnosprawnych.

Organizacja pomaga osobom niepełnosprawnym maksymalizować swój potencjał

w świecie biznesu, pracować z rehabilitacją zawodową, biznesem i rządem.

Zachęca również do większego uczestnictwa osób niepełnosprawnych na rynku

pracy.

6. http://www.cop-ie.eu/copie-tools-copie-diagnosis-tool - COPIE opracowuje szereg

narzędzi ułatwiających ocenę systemów wsparcia przedsiębiorstw z punktu

widzenia szerokiego zakresu określonych grup (np. kobiet, mniejszości

etnicznych, imigrantów, osób niepełnosprawnych, ludzi młodych i osób

starszych).

22

1.4. Test ewaluacyjny

1. Co to jest Przedsiębiorczość Inkluzywna?

a) Przedsiębiorczość Inkluzywna polega na posiadaniu pomysłu na własny

biznes

b) plan strategiczny, by rozwinąć start – up

c) Przedsiębiorczość Inkluzywna to zestaw postaw i umiejętności,

które pozwalają ludziom realizować swoje marzenia w

przedsiębiorstwie

2. Korzyść bycia przedsiębiorcą to:

a) możliwość wyższego dochodu

b) dłuższe i bardziej intensywne dni pracy

c) wysoki poziom niepewności, który spowoduje u ciebie stres

3. Niematerialny czynnik, który uruchamia chęć zostania przedsiębiorcą to:

a) zwolnienia z podatku

b) zapewnienie wystarczającego zysku

c) potrzeba spełnienia

4. Czy uważasz, że zanim zdecydujesz się założyć firmę, musisz krytycznie ocenić

swoje umiejętności, cechy i kompetencje?

a) nie, nie ma takiej potrzeby

b) tak, jest to konieczne

c) może

5. Głównym narzędziem, by korzystać z okazji jest:

a) proaktywna postawa

b) networking

c) narzędzia Web 2.0

6. Najważniejszym elementem dla każdego, kto próbuje uruchomić

przedsiębiorstwo, jest:

a) analiza SWOT

b) analiza możliwości

c) biznesplan

7. Marketing powinien odbywać się poprzez:

a) konsekwentne i celowe działania

b) w przypadkowy sposób

c) tylko przez Internet

8. Co to jest networking?

a) system połączonych komputerów via Internet

b) środowisko współpracy, które pozwala i zachęca do stałego

przepływu i wymiany informacji.

c) nowoczesny sposób na sprzedaż twoich produktów lub usług

9. Korzyści z narzędzi Web 2.0, jeśli chodzi o marketing to:

a) można dotrzeć do nowego potencjalnego klienta tylko za granicą

b) wpływ jest raczej ograniczony

c) można dotrzeć do ogromnej liczby potencjalnych klientów

10. Jako początkujący przedsiębiorca możesz skorzystać z bardzo skutecznych metod

wsparcia, jak:

23

a) kursy na uniwersytecie

b) coaching i mentoring

c) warsztaty umiejętności TIK

24

Rozdział 2 Ocena twojej przedsiębiorczości

2.1. Trudności napotykane przez osoby niepełnosprawne podczas

rozpoczynania działalności gospodarczej

Przedsiębiorcy niepełnosprawni mogą napotkać specyficzne trudności związane

z zakładaniem własnej firmy, oprócz ogólnych trudności napotykanych przez

wszystkich przedsiębiorców. Te przeszkody obejmują:

• brak zaufania i ograniczone aspiracje - osoby niepełnosprawne mogą mieć

trudności z określeniem, rozwijaniem i współpracą z dostępną

infrastrukturą pomocniczą w znaczący sposób, co skutkuje niskim

poziomem zaufania w odniesieniu do tworzenia firmy.

• pułapka zasiłku - badania pokazują, że osoby niepełnosprawne często

obawiają się utraty zabezpieczenia wynikającego z regularnego pobierania

świadczeń, ponieważ otrzymują inne dochody. Osoby niepełnosprawne nie

są dobrze poinformowane o warunkach kwalifikujących do świadczeń, co

przyczynia się do postrzegania samozatrudnienia jako "zagrożonego".

• brak odpowiedniej wiedzy i umiejętności biznesowych - Osoby

niepełnosprawne często nie posiadają wiedzy i umiejętności wymaganych

w obszarach finansów, prawa i zarządzania przedsiębiorstwem ze względu

na wykształcenie i doświadczenie oraz zdolności zawodowe w tej

dziedzinie.

• dostęp do kapitału początkowego - osobom niepełnosprawnym często

trudno jest sfinansować nowy biznes z powodu ograniczonych osobistych

zasobów finansowych (oszczędności, prawo własności do domu),

częściowo ze względu na dużą liczbę niepełnosprawnych pracowników lub

słabo płatne miejsca pracy; Zły rating kredytowy wynikający z otrzymania

długoterminowych świadczeń; Brak zainteresowania i dyskryminacja; Brak

dostępnych informacji o źródłach dotacji i pożyczek.

• dyskryminacja ze strony konsumentów - samozatrudnienie może być

zniechęcane przez dyskryminację ze strony klientów, która zmniejsza

popyt na towary i usługi oraz korzyści wynikające z samozatrudnienia;

Zwiększone koszty pracy - niektórzy przedsiębiorcy niepełnosprawni są

zmuszeni zatrudnić asystentów, aby pomóc im w wykonaniu zadań, które

wiele osób niepełnosprawnych nie może wykonać samodzielnie (np.

przenoszenie towarów, wprowadzanie danych do oprogramowania

komputerowego), co zwiększa ich koszty pracy i umieszcza je

w niekorzystnej sytuacji konkurencyjnej.

• brak odpowiednich usług wsparcia biznesu - ta przeszkoda obejmuje różne

aspekty ze względu na indywidualny charakter wspomnianych utrudnień:

o doradcy biznesowi często niechętnie zalecają osobom

niepełnosprawnym podjęcie pracy na własny rachunek jako opcję

kariery zawodowej, a czasami aktywnie próbują ich odwieść.

25

o szkolenia nie zawsze są dostosowane do indywidualnych potrzeb,

a zatem mają ograniczoną wartość dla beneficjentów danego

programu.

o usługi pomocy technicznej są czasami niedostępne w niektórych

formatach (np. w alfabecie Braille'a), więc pozostają niedostępne

dla niektórych części niepełnosprawnej populacji.

o pomieszczenia, w których udzielane jest wsparcie, nie zawsze są

dostępne dla osób niepełnosprawnych i upośledzeń mających wpływ

na ich mobilność.

o różnorodność niedociągnięć i niepełnosprawności oznacza, że

niektórzy przedsiębiorcy niepełnosprawni mogą nie postrzegać

siebie jako "niepełnosprawnych" i wolą być obsługiwani przez

zwykłe usługi, a nie przez specjalne usługi dla osób

niepełnosprawnych.

2.1.1. Pytania, które należy sobie zadać, zanim zaczniesz

Jest wiele powodów, dla których warto odejść z dotychczasowej pracy i zająć się

przedsiębiorczością. Do najczęstszych należą: chęć większej odpowiedzialności,

konflikty z pracodawcą / menedżerem, brak możliwości zmiany, praca, która już

nas nie pasjonuje, zwolnienia, chęć bycia własnym pracodawcą.

Przed rozpoczęciem przedsięwzięcia musimy zadać sobie kilka pytań. Umożliwi

to spojrzenie na projekt i rozpoczęcie oceny jego wykonalności:

• Czy masz zabezpieczenie finansowe, na którym możesz polegać, jeśli

projekt się nie powiedzie?

• Czy możesz poświęcić swój osobisty czas?

• Czy jesteś wspierany przez twoich bliskich?

• W jakim obszarze chcesz pracować?

• Czy posiadasz umiejętności niezbędne do wykonywania tej czynności?

Istnieje kilka rozwiązań, które pomogą ci odpowiedzieć na następujące pytania:

• Ocena umiejętności: pozwala ocenić i przeanalizować umiejętności

zawodowe. Mierzy również twoje motywacje i umiejętności. Po przejściu 3

faz (etap wstępny, etap badania i etap końcowy) wyniki doprowadzą do

realistycznego profesjonalnego projektu zgodnego z twoimi

oczekiwaniami. Może to trwać od 6 tygodni do maksymalnie 3 miesięcy.

• Strona specjalizująca się w profesjonalnym przekwalifikowaniu proponuje

przetestowanie zawodu przez kilka dni. Kandydat będzie obserwowany

przez profesjonalistę i uzyska od niego cenne wskazówki.

• Dokumentacja może być przydatna.

26

2.1.2. Kilka wskazówek dotyczących nauki przedsiębiorczości

Jeśli chcesz podjąć się własnej działalności, możesz wziąć pod uwagę

podstawowe cztery problemy.

A) Przygotuj się mentalnie

Istnieje określony sposób myślenia, który pomoże ci odnieść sukces jako

przedsiębiorca. Pomoże ci również stworzyć podstawy dobrego zrozumienia

przedsiębiorczości.

• Nie pozwól, aby cię niepokoiły błędy i niepowodzenia: musisz przygotować

się do stawienia czoła tym dwóm rzeczom. Stając się przedsiębiorcą,

nieuchronnie popełnisz pewne błędy i doświadczysz błędów. Ale musisz

nauczyć się przezwyciężyć poczucie porażki, ponieważ porażki są nową

okazją do nauki. Powinny one służyć jako lekcja dla ciebie.

• Gdy masz pomysł, nie czekaj, aż wszystkie warunki zostaną spełnione

przed rozpoczęciem działalności jako przedsiębiorca. Jeśli masz dobry

pomysł lub inspirację, zacznij nad tym pracować. Wielcy przedsiębiorcy są

proaktywnymi ludźmi.

B) Znajdź mentora

Mentor może cię zachęcić i rzucić ci wyzwanie, aby rozwinąć umiejętności

związane z przedsiębiorczością. Każdy odnoszący sukcesy przedsiębiorca może

być dobrym mentorem. Możesz znaleźć mentora, prowadząc badania

w Internecie lub przez networking.

C) Przeszkól się w zakresie przedsiębiorczości

Dzięki Internetowi łatwo nauczysz się wielu rzeczy z zakresu przedsiębiorczości.

Najbardziej oczywistymi środkami są:

• Książki: istnieje wiele książek na temat przedsiębiorczości (bezpłatne

i płatne). Dokładne wyszukiwanie w wyszukiwarkach pozwoli ci znaleźć

zasoby.

• Szkolenie: w Internecie znajdziesz szkolenia dostosowane do różnych

potrzeb przedsiębiorców. Na przykład szkolenia z marketingu,

wprowadzanie nowych produktów, zarządzanie czasem i finansami itp.

D) Komunikuj się z innymi kontrahentami.

Dołączenie do klubów sieciowych i sieci społecznościowych (Facebook, Viadeo),

i nawiązanie kontaktu z innymi przedsiębiorcami może być bardzo korzystne.

Wymiana doświadczeń z innymi przedsiębiorcami to świetny sposób na naukę

przedsiębiorczości, ponieważ są one niewyczerpanym źródłem informacji.

Pozwoli ci to uczyć się na błędach i sukcesach.

27

2.1.3. Biznesplan: pierwszy klucz do sukcesu

Ta część zostanie rozwinięta w rozdziale 5. Jeśli chcesz wiedzieć więcej, możesz

się do niej odwołać.

Pierwszym krokiem w założeniu firmy jest zazwyczaj opracowanie projektu

przedsiębiorczości, który posłuży zarówno do wyjaśnienia twoich pomysłów, jak

i do przekonania rozmówców i przyszłych partnerów o jego opłacalności. Twoja

prezentacja powinna odzwierciedlać jakość twojego projektu, a tym samym jego

szanse na sukces.

Kluczem jest zidentyfikowanie rdzenia twojego projektu, czyli tego, czym będzie

się zajmować twoja firma, jakie będą jej produkty, klienci i dostawcy. Projekt

określi również warunki, które spowodują, że twoja firma będzie rentowna: jakie

są stałe i nieuniknione koszty (takie jak koszty lokalu lub sprzętu, pensje

potencjalnych pracowników), jakie są koszty zmienne zależne od produkcji, takie

jak koszt surowca, materiały w przypadku przedsiębiorstwa produkcyjnego lub

koszt zakupu produktów w przypadku transakcji), jakie są oczekiwane ceny

sprzedaży lub fakturowania oraz wielkość rynku?

Na tym etapie ważne jest, aby być realistą. Stworzenie biznesplanu musi

zarówno umożliwić sprawdzenie czy projekt ma uzasadnione szanse powodzenia,

a następnie przekonać bankiera, na przykład (jeśli, jak w większości kreacji

firmy, twój projekt obejmuje pożyczkę bankową).

Identyfikacja oczekiwań konsumentów i inwestorów jest bardzo ważna. Firma,

którą zamierzasz stworzyć, będzie skierowana do klientów indywidualnych i firm.

Konieczne jest zidentyfikowanie istniejącego lub przyszłego rynku. Jeśli jest to

już istniejący rynek, ważne jest, aby rozważyć, czy nadal można znaleźć w nim

miejsce w realistycznych warunkach rentowności. W przypadku nowego rynku

(na przykład produktu, który właśnie utworzyłeś lub nowej usługi za

pośrednictwem Internetu), musisz oszacować cenę, jaką konsument jest skłonny

zapłacić za ten nowy produkt lub usługę i rozmiar potencjalnego rynku (czy

rynek docelowo dotyczy 5-80% istniejących konsumentów?).

Jeśli twój projekt wymaga inwestorów zewnętrznych, musisz oszacować potrzeby

finansowe (inwestycja początkowa i kapitał obrotowy) oraz wynagrodzenie

wniesionego kapitału (biorąc pod uwagę ryzyko związane z zakładaniem firmy,

inwestorzy będą oczekiwać spójnego zwrotu inwestycji).

2.1.4. Jakie są przeszkody do rozpoczęcia projektu?

28

Aby móc rozpocząć działalność, przedsięwzięcie, trzeba zdawać sobie sprawę

z ograniczeń, które mogą blokować jego uruchomienie.

Rozpoczęcie działalności nie jest łatwym zadaniem, może być trudno utrzymać

i wspierać firmę. Dlatego ważne jest, aby pamiętać o napotykanych pułapkach.

A) Oczekiwanie na "idealny" moment na rozpoczęcie

Oczekiwanie może hamować sukces w przedsiębiorczości. Musisz wiedzieć, że

idealny moment nie istnieje i nie przyjdzie. Właściwy czas jest odpowiedni do

określenia go na podstawie inwestycji, wykonalności planu działania, wiedzy

o ryzyku i tak dalej.

B) Chęć osiągnięcia perfekcji

Perfekcja może być prawdziwą przeszkodą na drodze do sukcesu. Może to

prowadzić do realnej straty czasu.

Aby rozpocząć przygodę z przedsiębiorczością, należy mieć świadomość

potencjalnych przeszkód.

Rozpoczęcie biznesu nie jest łatwym zadaniem, a trzymanie się początkowych

założeń i utrzymanie firmy może okazać się bardzo wymagające. Dlatego też

należy pamiętać o napotykanych trudnościach.

C) Poszukiwanie za wszelką cenę zrozumienia i wsparcia bliskich osób

ze swojego otoczenia

Narażając innych na chęć zmiany życia i inwestowania w projekt, ryzykujesz, że

nie będziesz wspierany, a co gorzej, będziesz zniechęconym w swoim podejściu.

Twoje otoczenie, a szczególnie twoi bliscy mogą martwić się o ciebie. Zwykle jest

lepiej szukać porady u profesjonalisty, który będzie w stanie powiedzieć ci

obiektywnie, czy twój projekt jest opłacalny, czy nie.

D) Brak umiejętności poproszenia o pomoc

Prośba o pomoc z pewnością nie jest dowodem słabości, ale raczej znakiem

pewnej dojrzałości. To dowodzi, że znasz swoje mocne strony, ale także swoje

słabości i jesteś gotowy, aby je pokonać, prosząc o pomoc wykwalifikowanych

ludzi. Przedsiębiorczość to także najlepszy sposób na naukę nowych rzeczy,

rozwój i do tego potrzebna jest pomoc, bez wątpienia.

E) Gotowość zrobienia wszystkiego na własną rękę

Ta idea jest kontynuacją poprzedniej. Jeśli nie odważysz się poprosić o pomoc,

oznacza to również, że wolisz robić wszystko sam i niczego nie delegować. Jest

29

to błąd, który powstrzymuje wielu przedsiębiorców przed osiągnięciem sukcesu.

Samopomoc nie jest najlepszym sposobem na osiągnięcie jej celów.

F) Niepoświęcanie czasu dla siebie

Pozwalając sobie na zachowanie się w ten sposób, nie poświęcając więcej czasu

dla siebie, stajemy się całkowicie przytłoczeni pracą i nie mamy sił, aby ją

kontynuować. Z pewnością przedsiębiorczość wymaga czasu i wymaga dużo

energii, ale to nie przeszkadza, aby od czasu do czasu odetchnąć. Odpoczynek

jest tak samo korzystny jak praca, przy pewnych okazjach i tylko wtedy, gdy

trochę się oszczędzamy, można pozostać produktywnym w pracy. Nie wahaj się

od czasu do czasu zjeść w restauracji lub pójść na film z przyjaciółmi. Zajmie to

tylko 2 lub 3 godziny i uczyni ci wiele dobrego!

G) Staranie się, aby działać zbyt szybko

Pośpiech nie służy niczemu dobremu. Rygor i cierpliwość są prawdziwymi

sojusznikami, aby rozpocząć przedsiębiorczość.

H) Opieranie się na tym, co już zostało osiągnięte

Odnoszący sukcesy przedsiębiorca to przede wszystkim ktoś, kto odważa się

próbować nowych rzeczy i wprowadzać innowacje, dzięki czemu jest inny

i wyróżnia się na tle innych.

I) Niechęć do podejmowania ryzyka

Musisz wiedzieć, że podejmując ryzyko niepowodzenia lub napotkania trudności,

pozwalasz uczyć się na błędach i odkryć rzeczy, które mogą wzbogacić twój

projekt.

2.1.5. Poznanie i wykorzystanie dostępnych zasobów

Osoby niepełnosprawne mogą korzystać z niektórych pomocy, aby rozpocząć

działalność gospodarczą. Rzeczywiście, tym osobom często trudno jest

uruchomić ten rodzaj projektu. Na przykład we Francji AGEFIPH płaci dotację

w wysokości 6000 euro pracownikom niepełnosprawnym, którzy rozpoczynają

działalność, z zastrzeżeniem udziału w wysokości co najmniej 1500 euro.

Możliwe jest również zwrócenie się do konsultantów lub dokumentacji, aby

zbudować opłacalny projekt i utrzymać go z czasem.

2.2. Przykład praktyczny

30

http://lentreprise.lexpress.fr/creation-entreprise/etapes-creation/handicape-et-

createur-d-entreprise_1512467.html

2.3. Ocena twojej przedsiębiorczości - Lista kontrolna

Aby podjąć pracę wykonaną na poprzednich stronach tego rozdziału,

proponujemy listę kontrolną najważniejszych elementów, jak rozpocząć

i utrzymać działalność gospodarczą.

• Miej pewność siebie

• Posiadaj kapitał początkowy

• Posiadaj znajomość dostępnych zasobów ludzkich i finansowych

• Posiadaj wsparcie osób wokół siebie

• Przygotuj się mentalnie do wyzwania

• Znajdź mentora (jeśli to konieczne)

• Stwórz solidny biznesplan

2.4. Kryteria dla powodzenia w przedsiębiorczości

Wierzę w siebie i mój projekt (min: 1- max: 10)

1 - 2 3 – 5 6 – 7 8 - 10

Boję się porażki (min: 1- max: 10)

1 - 2 3 – 5 6 – 7 8 - 10

Jestem gotów poświęcić czas na ten projekt (min: 1- max: 10)

1 - 2 3 – 5 6 – 7 8 - 10

Posiadam niezbędne umiejętności do wykonywania tej działalności (min: 1- max: 10)

1 - 2 3 – 5 6 – 7 8 - 10

Znam zasoby ludzkie do mojej dyspozycji (min: 1- max: 10)

1 - 2 3 – 5 6 – 7 8 - 10

31

Wiem, jaką pomoc finansową mogę otrzymać (min: 1- max: 10)

1 - 2 3 – 5 6 – 7 8 - 10

Mam poparcie mojego otoczenia (min: 1- max: 10)

1 - 2 3 – 5 6 – 7 8 - 10

Wiem, jak podejmować ryzyko (min: 1- max: 10)

1 - 2 3 – 5 6 – 7 8 - 10

Posiadam mocny biznesplan (min: 1- max: 10)

1 - 2 3 – 5 6 – 7 8 - 10

32

2.5. Linki i użyteczne informacje

1. https://www.oecd.org/cfe/leed/KEBE13003FRN-web.pdf

2. http://www.creer-son-business.com/on-apprendre-lentreprenariat-voici-

comment/

3. http://www.dynamique-mag.com/article/definir-projet-entrepreneurial-comment-

faire.6410

4. http://www.compta-entrepreneurs.com/entreprendre/laventure-entrepreneuriale-

comment-se-lancer/

5. http://www.grin.com/fr/e-book/296309/opportunites-d-affaires-et-creation-d-

entreprise-le-milieu/

6. http://www.compta-entrepreneurs.com/entreprendre/5-livres-sur-la-creation-

d%E2%80%99entreprise/

7. https://kevinhanot.com/10-choses-empechent-reussir-entrepreneuriat/

33

2.6. Test ewaluacyjny

1. Czy osoby z niepełnosprawnością borykają się tylko z konkretnymi problemami, gdy

chcą rozpocząć działalność gospodarczą?

a) nie, napotykają na te same trudności, co inni

b) tak i nie, napotykają konkretne problemy, oprócz tych samych trudności,

co każdy inny przedsiębiorca

c) tak, borykają się tylko z określonymi problemami

2. Czym jest pułapka zasiłku?

a) kiedy osoba z niepełnosprawnością tkwi między dwoma sprzecznymi doradcami

b) zgodnie z raportem policyjnym, jest to gra z ukierunkowaniem na osobę

niepełnosprawną

c) według ankiet, osoby niepełnosprawne często obawiają się utraty

bezpieczeństwa zapewnianego przez regularne pobieranie zasiłków

3. Które z tych pytań nie jest tym, które przedsiębiorca powinien zadać sobie przy

ocenie swojej przedsiębiorczości?

a) czy jestem w dobrych stosunkach z moim bankiem?

b) czy mam zabezpieczenie finansowe, na którym mogę polegać, jeśli projekt się nie

powiedzie?

c) czy mogę poświęcić swój osobisty czas?

4. Jeśli ktoś chce nauczyć się przedsiębiorczości, pomocne mogą być 4 wskazówki,

w tym: znalezienie mentora, przygotowanie psychiczne, komunikowanie się z innymi

przedsiębiorcami - a jaka wskazówka jest czwarta?

a) szkolenie z zakresu przedsiębiorczości

b) uruchomienie kilku firm w tym samym czasie

c) rozpoczęcie działalności gospodarczej ze współmałżonkiem

5. Które z tych słów nie ma zastosowania do przedsiębiorcy?

a) proaktywny

b) inspirujący

c) introwertyk

6. Rozpoczynając projekt najlepiej:

a) poszukaj odpowiedniego wsparcia dla projektu

b) poczekaj na idealny czas

c) postaraj się, aby uzyskać maksymalne porozumienie ze swoim otoczeniem

7. Czy znalezienie mentora jest niezbędne przy rozpoczynaniu działalności?

a) tak

b) nie

c) to zależy od osoby i branży biznesu

8. Dla osób niepełnosprawnych (ON), które z tych trzech potencjalnych przeszkód są

prawidłowe?

a) doradcy są niechętni, szkolenie nie jest dostosowane do ON, wsparcie nie

jest dostępne w niektórych formach

b) doradcy są niechętni, szkolenie jest niedostępne, niektóre firmy są zamknięte dla

osób niepełnosprawnych

c) szkolenie nie jest dostępne dla ON, zaleca się doradcom, aby zatrzymali

jakiekolwiek pomysły na biznes przez ON, nie ma materiałów dostępnych w

określonym formacie (np. Braille'a)

34

9. Biznesplan jest:

a) opcjonalny

b) zalecany

c) obowiązkowy

10. Czy w niektórych krajach europejskich istnieją dotacje dla osób niepełnosprawnych,

które chcą rozpocząć działalność gospodarczą?

a) chyba żartujesz

b) tak, istnieją

c) nie sądzę, ale mogę sprawdzić

35

Rozdział 3 Rozwijanie przedsiębiorczości

Modne ostatnio nowe pojęcie „upełnomocnienie” wg definicji oznacza

„umocnienie jednostki lub grupy społecznej znajdującej się w niekorzystnej

sytuacji".

Jednym z najmocniejszych atutów w walce z takim nierównym rozkładem sił jest

niewątpliwie przedsiębiorczość społeczna. Termin ten oznacza realizację

projektu, który przynosi korzyści zarówno jego twórcom, jak i społecznościom,

w których żyją. Poza tworzeniem dla siebie dobrobytu gospodarczego,

przedsiębiorcy społeczni dążą do pozytywnego oddziaływania na środowisko

i wyeliminowania problemów występujących w naszych społecznościach.

Dokonując przeglądu literatury podejmującej temat przedsiębiorczości

i umiejętności przedsiębiorczych, można zaobserwować, w jaki sposób

analizowany jest związek między zdolnością do podejmowania ryzyka

a przedsiębiorcami, ale - ponieważ mówimy o osobach z niepełnosprawnością,

która utrudnia uspołecznienie, edukację i odbywanie szkoleń - należy podkreślić

znaczenie równości między jednostkami.

Tym sposobem kładziemy nacisk na upełnomocnienie będące kluczowym

czynnikiem w procesie podnoszenia poziomu świadomości i umiejętności, który

sprzyja niezależności osób niepełnosprawnych w podejmowaniu decyzji

o rozpoczęciu własnej działalności. Sprzyja wzmocnieniu ich postawy, a wraz

z nią postrzegania przedsiębiorczości oraz poprawie poczucia własnej

skuteczności w przeprowadzenie tego intensywnego procesu. Nie mówi się dużo

o upełnomocnieniu, ale tak naprawdę upełnomocnienie to moc tworzenia

i przekształcania własnego życia. Jeżeli nie ma związku z przedsiębiorczością, to

czym jest?

Zanim projekt zostanie stworzony i opracowany, należy zrozumieć kontekst,

w którym powstaje. To normalne, że gdy chcemy odnieść się do pewnych rzeczy,

mylimy pojęcia i brakuje nam słów. Dlatego - pomimo, że niniejszy dokument

zawiera informacje na temat tego, jak stworzyć dobry projekt - w możliwie

najprostszy sposób staramy się także wyjaśnić fazę przygotowawczą projektu,

czyli jak poprawić swoją przedsiębiorczość.

Najpierw określ, co i dlaczego chcesz robić. Później zastanów się, czy jesteś

w tym naprawdę dobry, czy potrzebujesz porady albo dodatkowej wiedzy. W ten

sposób myślisz o celach krótko, średnio i długoterminowych.

Potem sprawdź, czy twój pomysł na biznes jest rzeczywiście realny, czyli:

• czy masz możliwość jego rozwinięcia.

• czy istnieją potencjalni klienci.

• czym charakteryzowałby się ten produkt lub usługa.

• gdzie i jak wprowadziłbyś go/ją na rynek.

36

• oczekiwany zarobek (wyrażony liczbowo).

Ostatni etap to realizacja projektu i podjęcie pierwszych kroków ku realizacji

swojej działalności.

Niejednokrotnie spieszymy się z rozpoczęciem, ale pamiętaj, że im więcej

planujesz, tym lepiej dla twojego biznesu. Krótko mówiąc, ten etap projektu

biznesowego pozwala przewidzieć dobre i złe sytuacje oraz różne warunki,

a także kładzie podwaliny pod twoje przedsięwzięcie.

Okresowe zrewidowanie projektu i pierwszych pomysłów umożliwi wprowadzenie

zmian, a przede wszystkim wznowienie lub definitywną zmianę pierwotnej

inicjatywy.

3.1. Na początek kilka pomysłów

Rozwój umiejętności niezbędnych do tworzenia nowych projektów,

podejmowania wyzwań, innowacyjności, zdobywania nowych horyzontów,

produktów i rynków. Można by mówić o całej wiedzy, wszystkich postawach

i umiejętnościach niezbędnych do innowacji, „zdobywania nowych obszarów", już

nie geograficznych, ale powstałych w umyśle.

„Odporność na sytuacje kryzysowe" rozumiana jako wiedza, postawy

i umiejętności, które pozwalają nam przetrwać wstrząsy i niepowodzenia; taka,

która pomaga wytrzymać „oblężenie" i budować zaufanie, a jednocześnie opierać

się i walczyć, gdy cykle personalne lub społeczne wpędzają nas w czarny tunel.

Należy kształtować ją w postawach, umiejętnościach i wiedzy, które będą

niezbędne w nowej gospodarce opartej na wiedzy. Nowych postaw nie wymyśliło

obecne pokolenie. Zawiera je nasze dziedzictwo kulturowe, jednak zapomniano

o nich, ponieważ wybrano o wiele mniej wartościową drogę: poczucie

bezpieczeństwa przez powtarzanie bez stawiania pytań, o ile to najlepszy

sposób.

Poczucie inicjatywy, kreatywność, pewność siebie, akceptacja ryzyka

i niezależność są koncepcjami, dzięki którym przyszli pracownicy zmienią

spojrzenie na swoje życie zawodowe.

Wierzymy, że niniejszy projekt zmieni mentalność naszej bezpośredniej grupy

docelowej. Wystarczy tylko wyciągnąć wnioski z materiałów.

Zanim przystąpimy do właściwej części podręcznika, odpowiemy na pytanie:

jakie przesłania wprowadzono w Europie. Należy postępować według poniższego

schematu.

37

Wielu naszych pracowników wykształciło całkowicie błędne przekonania. Na

przykład w krajach o wysokim bezrobociu młodzi ludzie niejednokrotnie wolą

wykonywać pracę zarobkową dla przedsiębiorców, którzy często mają niższe

wykształcenie i mniejszy talent, zamiast zwiększać majątek stawiając na własną

wiedzę, umiejętności, talent i kreatywność. Dlaczego? Uważamy, że postawy

i umiejętności przedsiębiorcze nie zostają wykształcone w szkole. Być może

nauczyciele nie mają całkowitej racji, więc przed oduczaniem się uczenia należy

wyeliminować błędne paradygmaty, by przyjąć nowe, które umożliwią

przygotowanie i ukształtowanie wiedzy, umiejętności i postaw potrzebnych

w nowym kontekście gospodarki światowej.

Nasza koncepcja umiejętności przedsiębiorczych odpowiada Strategii 20/20

w zakresie szkoleń przekwalifikowujących i gwarantuje poszerzenie wiedzy,

kształtowanie postaw i umiejętności mających na celu pomyślny rozwój nowych

modeli pracy. To nie tylko tworzenie nowych modeli biznesowych, ale także

kreatywność i innowacyjność w każdym zawodzie oraz wnoszenie wartości

dodanej.

Założenia naszego projektu opierać się będą ponadto na Agendzie z Oslo na

rzecz kształcenia przedsiębiorczości, która postuluje poszerzanie wiedzy,

umiejętności i kształtowanie postaw w zakresie:

1. Promowania tych cech i umiejętności osobowych, które stanowią

podstawę przekrojowego przedsiębiorczego myślenia, np.

kreatywności, poczucia inicjatywy, podejmowania ryzyka, pewności

siebie, niezależności itp.

2. Podnoszenia świadomości słuchaczy na temat samozatrudnienia

i ducha przedsiębiorczości jako możliwych ścieżek kariery zawodowej.

38

3. Stosowania metod opartych na działaniu praktycznym: uczestniczenie

w projektach i/lub zajęciach poza szkołą.

4. Zapewnienia podstawowych umiejętności biznesowych dla

samozatrudnienia lub samozarządzania, a także wiedzy, w jaki sposób

z powodzeniem uruchomić i rozwinąć biznes.

Chcemy mieć wpływ na określone aspekty „edukacji w zakresie

przedsiębiorczości”, które bardzo trudno zdobyć w dorosłym życiu.

• Umiejętność pracy w określonych ramach

• Umiejętność myślenia o możliwościach innowacji

• Innowacyjność to także postawa osobistego zaangażowania na

rzecz społeczeństwa, w którym żyjemy.

3.2. Motywacja do podjęcia działania

To prawda, że rozpoczęcie własnej działalności jest zadaniem złożonym, jednak

wszystko musi mieć swój początek. Korzyści wynikające z posiadania działalności

znacznie przewyższają związane z nią ryzyko. Jak zmotywować się do działania?

1. Możemy decydować o naszej przyszłości i o podejmowanej działalności.

2. Praca daje większą satysfakcję przedsiębiorcom niż osobom

zatrudnionym. 33% ogółu samozatrudnionych niezatrudniających

pracowników oraz 45% zatrudniających pracowników uważa się za bardzo

zadowolonych z warunków pracy, w porównaniu z zaledwie 27% osób

zatrudnionych.

3. Niektóre potrzeby, np. spełnienie osobiste, wolność, niezależność

i sprostanie wyzwaniom, są zaspokajane lepiej.

4. Jest dużo większy potencjał korzyści gospodarczych i wzrostu

gospodarczego.

5. Tworzenie nowego biznesu jest ekscytujące, częściowo dlatego, że wiąże

się z pewnym ryzykiem.

6. Zarządzanie przedsiębiorstwem to niekończące się źródło możliwości

uczenia się.

Według Wikipedii (http://es.wikipedia.org/wiki/Emprendedor) pojęcie

przedsiębiorczość pochodzi od francuskiego słowa „entrepreneur”, oznaczającego

osobę, która organizuje i prowadzi biznes, podejmując przy tym ryzyko.

Przedsiębiorczość jest połączeniem aktu twórczego i skutecznego działania,

i można ją realizować w trzech etapach:

1. Odkrycie możliwości.

2. Koncepcja produktu, usługi lub procesu, który zaspokaja

odkrytą potrzebę w sposób umożliwiający uzyskanie korzyści.

3. Rozpoczęcie i wykorzystanie jej do osiągnięcia wyników.

39

Krótko mówiąc, zdolność do podjęcia działania można zdefiniować jako

umiejętność postrzegania, tworzenia i działania. „Innowacja jest specyficznym

narzędziem przedsiębiorczości - działaniem, które nadaje zasobom nowe

możliwości tworzenia bogactwa” - Peter Ferdinand Drucker, eseista.

3.3. Klucze do przedsiębiorczości

Z definicji osoby przedsiębiorczej i motywacji do działania wyłaniają się

wartości, które przyczyniają się do wzrostu ducha przedsiębiorczości:

• Zaufanie do przedsiębiorczości.

• Realizacja zadania i ciągła wytrwałość.

• Zdolność do podejmowania ryzyka.

• Wykorzystywanie możliwości, w poczuciu kreatywności, wizji

przyszłości i realizacji.

• Obiektywność i realizm.

• Zarządzanie informacją jako narzędziem podejmowania decyzji.

• Optymizm.

• Inicjatywa.

• Bycie liderem i praca zespołowa.

Adam Smith i literatura klasyczna: Jeden z najważniejszych kluczy to

rozwiązywanie problemów przez innowację. Z uwagi na obecny kontekst

gospodarczy i potrzebę tworzenia dobrobytu, w wielu krajach wysiłki początkowo

kieruje się na innowacje organizacyjne będące instrumentem rozwoju potencjału

twórczego. Tym sposobem przechodzimy do badania roli i ewolucji MŚP w ogóle:

mikroprzedsiębiorstwa lub startupy i inne spółdzielnie producenckie lub

samozarządzanie.

Jedną z potrzeb, która potwierdza wywołanie ducha przedsiębiorczości jest

zmiana różnych wzorców nauczania i organizacji. Samozatrudnienie umożliwiło

uzyskiwanie dochodu osobom bez formalnego wykształcenia. Obecnie jednak

rynek staje się coraz bardziej konkurencyjny i aby zarządzać odnoszącym

sukcesy biznesem należy posiadać wiedzę. Z tego względu, kluczową kwestią

jest zdobycie informacji i uzyskanie pomocy ekspertów, mentorów

i coachów.

Edukacja może być istotnym czynnikiem przy podejmowaniu działalności, jednak

na tę dziedzinę przedsiębiorczości wpływa wiele czynników. Zatem, aby osiągnąć

sukces w biznesie, wszystkie wymienione przez nas klucze nie są niezbędne, ale

im więcej kluczy będziemy mieć, tym większe są nasze szanse.

Może się nam też wydawać, że nie mamy niektórych z wymienionych cech albo

że niektóre z nich są słabo rozwinięte, jednak nie oznacza to, że możemy je

stopniowo nabywać lub rozwijać. Cechy lub atrybuty przedsiębiorcy lub

odnoszącego sukcesy biznesmena/bizneswoman:

40

Energia i zapał

Przedsiębiorca i przedsiębiorca odnoszący sukcesy to osoba pełna energii

i zapału. Ma wystarczająco dużo energii, aby pełnić te wszystkie

funkcje/realizować te wszystkie zadania, które pociąga za sobą bycie

przedsiębiorcą i ma wystarczająco dużo zapału, aby z radością i pasją je

pełnić/realizować.

Energię i zapał czerpie z radości i miłości do tego, co robi. Poza tym jest

świadomy korzyści wynikających z odniesienia sukcesu w swojej własnej firmie,

a poprzez ciągłe powtarzanie sobie owych korzyści motywuje się do dalszych

działań.

Pewność siebie

Przedsiębiorca i przedsiębiorca odnoszący sukcesy jest osobą pewną siebie,

świadomą swoich zalet i umiejętności, które stara się doskonalić i jak najlepiej

wykorzystać, ale także osobą świadomą swoich ograniczeń i wad, które stara się

korygować i przezwyciężać.

Gdy tylko pojawią się problemy lub trudności, działaj, ponieważ ufasz sobie

i wierzysz, że twoje zalety i umiejętności pomogą ci je przezwyciężyć.

Wytrwałość

Przedsiębiorca i przedsiębiorca odnoszący sukcesy jest wystarczająco uparty,

zdeterminowany i wytrwały, aby stawić czoła przeszkodom, potknięciom,

nieprzewidzianym trudnościom lub upadkom, które mogą pojawić się na jego

drodze. Wie, że w procesie przedsiębiorczości problemy te zawsze się pojawiają

i za każdym razem, gdy tak się dzieje, jest wytrwały i idzie dalej.

Wie też, że upadki są częścią drogi do sukcesu i dlatego się przed nimi nie

zatrzymuje, a wykorzystuje je jako impuls i motywację do dalszych działań.

W przypadku błędów wie, że bez względu na to, jak jest przygotowany, nie jest

doskonały i zawsze będzie je popełniał, jednak zdaje sobie sprawę, że to właśnie

wtedy wyciąga naukę, że każdy błąd, który popełnia, czyni go wartościowszym

i uczy być coraz lepszym.

Cierpliwość

Osoba przedsiębiorcza wie, że sukces nie przychodzi z dnia na dzień,

a osiągnięcie go wymaga czasu, pracy i zaangażowania. Wie, że droga do

sukcesu jest długa i pełna trudności, ma więc wystarczająco dużo cierpliwości,

aby go szukać.

Aby osiągnąć cierpliwość, wierzy w siebie i w swoje umiejętności. Wie, że

niezależnie od tego, jak nieosiągalny może się wydawać sukces lub jak długo

potrwa jego osiągnięcie, prędzej czy później tego dokona.

41

Umiejętność dostosowywania się do zmian

Osoba przedsiębiorcza przywiązuje dużą wagę do wszystkiego, co dzieje się na

rynku. Zawsze jest świadoma zmian, które mogą nastąpić i zawsze stara się je

przewidzieć - na przykład zwraca uwagę na nowe preferencje i gusta

konsumentów, nowe trendy, nowe mody, konkurencję, nowe strategie itd.

Ponadto posiada umiejętność szybkiego dostosowywania się do takich zmian, co

oznacza, że jest wystarczająco elastyczna, aby kierować swoją firmą,

wykorzystując te zmiany lub stawiając im czoła w odpowiednim czasie.

Jest na przykład na tyle elastyczna, aby zrezygnować ze starych produktów

i stworzyć takie, które zaspokajają nowe preferencje lub gusta. Potrafi

zrezygnować ze starych strategii marketingowych i tworzyć nowe, które

pozwalają konkurencyjnym firmom poradzić sobie z wystarczającą

elastycznością, by przyjąć, że stosuje przestarzałą technologię i potrzebuje

nowej, która pozwoli jej dostosować się do aktualnych potrzeb.

Tolerancja ryzyka

Osoba przedsiębiorcza dąży do minimalizacji ryzyka w swoich przedsięwzięciach

lub firmach, dlatego jest informowana, uczestniczy w szkoleniach, przygotowuje

się, planuje, przewiduje ewentualne potknięcia, opracowuje strategie awaryjne

itp.

Jest jednak świadoma, że przy większym planowaniu lub przygotowaniu zawsze

będzie istniało ryzyko, że sprawy nie potoczą się zgodnie z oczekiwaniami, że

może dojść do nieprzewidzianych zdarzeń, potknięć, trudności lub problemów.

Osoba przedsiębiorcza powinna przygotować się psychicznie, wiedząc, że ryzyko

jest częścią życia i stanąć twarzą w twarz z odpowiedzialnością za to, co może

się zdarzyć, i w pełni przyjąć tę odpowiedzialność na siebie.

Kreatywność i innowacyjność

Osoba przedsiębiorcza jest osobą kreatywną i innowacyjną. Wie, że obecnie

z uwagi na dużą konkurencję i wymagania konsumentów kluczem do sukcesu

w biznesie jest bycie osobą kreatywną, która stale wprowadza innowacje. Wie,

że cykl życia produktu jest coraz krótszy, dlatego stale wprowadza innowacje,

tworząc nowe produkty lub usługi, bądź ponownie projektując lub ulepszając te

już oferowane.

Wizja biznesu

Osoba przedsiębiorcza ma umiejętność identyfikacji możliwości biznesowych

tam, gdzie inni ich nie widzą. Stale analizuje rynek, nowe gusta, mody. Badając

trendy itd., umie także przenieść się myślami w przyszłość i przewidywać

nadchodzące zmiany. Musi nieustannie poszukiwać nowych możliwości

biznesowych i uważać, kiedy się pojawią.

42

Gdy dostrzeże atrakcyjny pomysł, bada go i analizuje, a jeżeli uzna, że to dobra

okazja, nie traci czasu i szybko podejmuje wszystkie niezbędne środki, aby ją

wykorzystać.

Umiejętność otaczania się właściwymi ludźmi

Przedsiębiorca odnoszący sukcesy wie, jak rozpoznać osoby, które mogą mu

pomóc odnieść sukces w jego przedsięwzięciach lub działalności. Nie szuka osób,

które wiedzą mniej od niego, ale osób lepiej wykwalifikowanych w określonych

aspektach - wie, że tylko wtedy może stworzyć dobry zespół, który będzie go

doskonale uzupełniał.

Potrafi rozpoznać takie osoby nie tylko po wyglądzie, ale także po słowach,

gestach czy sposobie wyrażania siebie. Kiedy już rozpozna te osoby, zatrudnia je

lub z nimi współpracuje, a współpracując wie, jak nimi kierować.

Bycie liderem

Przedsiębiorca wykazuje pozycję lidera. Ma zdolność i możliwość oddziaływania

na swoich pracowników, nakłaniania, zachęcania i motywowania ich, aby

entuzjastycznie, dobrowolnie i bezwarunkowo podążali za nim.

Jego charyzma i inspiracja sprawiają, że ludzie, którzy go otaczają, identyfikują

się nie tylko z samymi sobą, ale także z jego pomysłami, projektami,

przedsięwzięciami i działalnością, którą zamierza prowadzić.

Umiejętność planowania

Przedsiębiorca odnoszący sukcesy ma świadomość znaczenia planowania. Wie,

że planując cele, zasoby i strategie będzie miał większe szanse na sukces,

ponieważ nie tylko zminimalizuje ryzyko, ale będzie także efektywniej zarządzał

firmą. Zanim więc zdecyduje się na realizację przedsięwzięcia bądź biznesu

dobrze sprawdza, zaznajamia się, analizuje i planuje wszelkie działania, cele,

zasoby i strategie, które będzie realizował.

Umiejętność podejmowania decyzji

Przedsiębiorca i przedsiębiorca odnoszący sukcesy ma wiedzę, doświadczenie,

umiejętności i zdrowy rozsądek, niezbędne do podejmowania dobrych decyzji.

Wie, że w świecie biznesu ważna jest każda decyzja, dlatego nie spieszy się z jej

podjęciem, tylko rozmyśla i dobrze analizuje.

Wie także, że czasem musi podejmować decyzje szybko. Potrafi rozpoznać takie

momenty i opierając się na instynkcie przedsiębiorcy podejmuje je szybko, bez

wyrzutów sumienia i nie przyjmując na siebie odpowiedzialności.

Ciągłe podnoszenie kwalifikacji

Przedsiębiorca odnoszący sukcesy wie, że nauka nigdy się nie kończy, wie, że

zawsze można dowiedzieć się i nauczyć czegoś nowego. W związku z tym -

43

niezależnie od tego, ile wie lub umie - zawsze szuka sposobów kontynuowania

edukacji, w sposób samodzielny bądź poprzez kursy lub seminaria.

By być bardziej kompetentnym stara się nie tylko kontynuować doskonalenie

zawodowe, ale także na bieżąco śledzić nowe osiągnięcia, technologie i techniki

bądź narzędzia biznesowe. Wie, że tempo zmian jest zawrotne i zawsze stara się

nadążać za nowinkami i za postępem tak, aby wykorzystać je na swoją korzyść

lub stawić im czoła w odpowiednim czasie.

3.4. Proces przedsiębiorczy

Proces przedsiębiorczy jest procesem postępującym, jednak nie ogranicza się

tylko do faktu. Jest raczej ciągiem wydarzeń – z naciskiem na ciąg, od momentu

powstania pomysłu do jego realizacji. Niektórzy uważają, że przedsięwzięcie

staje się przedsiębiorstwem, gdy uda mu się przetrwać pierwsze 60 miesięcy

(pięć lat). Poniżej znajdują się etapy procesu, przez które przechodzi osoba

przedsiębiorcza:

Doświadczanie

Ten etap można także nazwać następująco: życie bez wygody telewizora.

Działanie, spotykanie się z ludźmi. Nie jest to bezpośredni pomysł na biznes, ale

co ważniejsze, szersze spojrzenie na sprawy.

Im więcej rzeczy robimy, tym więcej wyobrażeń o swoim życiu zawieramy,

a więc mamy bardziej elastyczne podejście do pojawiających się możliwości

i podejmujemy lepsze działania.

Wzmocnienie koncepcji

Możemy sobie wyobrazić, z jakim problemem zmagają się rodzice chcąc znaleźć

odpowiednią opiekę dla dziecka (przedszkola, żłobki lub polecane osoby). Dzięki

mediom cyfrowym mogą dowiedzieć się, które podmioty są tymi polecanymi.

Kontakty takie są bardzo cenione, a ty możesz wypełnić tę lukę.

Komunikacja

Potrzebny jest inny punkt widzenia dotyczący pomysłu (ale nie mogą to być

codzienne komentarze rodziny lub bliskich znajomych typu: „Dobry pomysł",

„Masz moje pełne poparcie”). Dlatego nie bójcie się dzielić pomysłem na biznes –

wręcz przeciwnie – jest o wiele bardziej prawdopodobne, że będziecie mogli go

ulepszyć i powtórzyć (choć może się to zdarzyć od razu po jego pomyślnym

rozpoczęciu).

Wraz z doświadczeniem zmieniają się potrzeby oraz oczekiwania, które

prowadzą do zadowolenia społeczeństwa. Zapytaj osoby zaangażowane

w działanie, które są potencjalnie niezadowolone, co jest powodem ich

44

niezadowolenia, by móc rozwiązać ten problem wraz z doświadczonymi w tym

zakresie ludźmi. Muszą oni kiedyś podzielić się pomysłami z osobami, które

wierzą, że mogą dostarczyć wartość dodaną i przyczynić się do zwiększenia

motywacji w obszarze biznesu.

Wizualizacja partnerów

Ważne jest, aby zrozumieć, że osoba samozatrudniona i przedsiębiorczy człowiek

orkiestra (który wierzy, że może wszystko zrobić sam) kierują się dwiema

podstawowymi wartościami: czasem i wysiłkiem, dlatego każdy pomysł na

biznes powinien być realizowany przez dynamiczny zespół składający się z co

najmniej trzech osób o uzupełniających się umiejętnościach.

Reszta może należeć do osoby zatrudnionej, ale te trzy osoby powinny być

fundamentalną podstawą, na której opiera się przyszła działalność gospodarcza.

W związku z tym należy przeanalizować i udokumentować potrzebne

umiejętności oraz kto może je mieć (w kręgu przedsiębiorcy lub poza nim),

a następnie przypisać takiej osobie rolę partnera.

Opracowanie modelu biznesowego

Po rozpoznaniu możliwości i rozmowie z potencjalnymi partnerami, dobrze jest

zwołać spotkanie i poruszyć na nim temat modelu biznesowego (należy mieć już

plan, który będzie służył jako wstępny projekt), który jest uproszczonym

biznesplanem – częścią ścieżki korporacyjnej i zawiera informacje dotyczące

typów klientów, kanałów, dochodów, oraz konkretne działania do podjęcia,

informacje o konkurencji itp. w innym aspekcie.

Otwarte inwestycje

Musimy rozmawiać nie tylko z partnerami czy potencjalnymi partnerami, ale

także z osobami, które mogą być zainteresowane działalnością.

Często sami dostawcy stosują praktykę finansowania działań celem wsparcia

nowej firmy reklamami zewnętrznymi (po niższych kosztach) lub udzielania

kredytów otwartych na swoje własne produkty (te kredyty są finansowane przy

uzgodnionych stopach wypłaty).

Ponadto w zależności od projektu możesz wybrać konkursy, kredyty bankowe,

rodzinę, przyjaciół lub anioły biznesu.

Wdrożenie

Jeżeli chodzi o punkt 6, pracę można doskonale planować, ale może zabraknąć

wykonania. Nadszedł czas, by zainwestować pieniądze (własne i innych)

i podjąć ryzyko (pod warunkiem, że je poniesiecie, gdy zdecydujecie się

zainwestować kapitał) w celu realizacji planu, który od momentu powstania

produktu lub usługi obejmuje zatrudnienie, wynajem powierzchni itd.

45

Formalizacja i przegląd kwestii prawnych

Jeżeli będziemy robić interesy naprawdę, będziemy działać jak prawdziwa firma.

Stworzymy firmę, zgodnie z prawem będziemy wystawiać faktury, wywiązywać

się z obowiązków podatkowych, aby docelowo sprzedawać firmom średni lub

wysoki wymagany poziom, spełniający bardzo specyficzne wymagania.

Podnoszenie kwalifikacji

W przypadku doskonalenia codziennych praktyk nie ma nic ważniejszego od

dokształcania się. Mowa nie tylko o zdobyciu dyplomu (co oczywiście może być

plusem), ale także obszarze znajdowania informacji i czytania w miejscu,

w którym pracujesz lub w którym znajduje się przedsiębiorstwo.

Dokształcanie się jest w obecnych czasach koniecznością, wynikającą z niemal

natychmiastowych zmian zachodzących w świecie biznesu. Powinno nadążać za

międzynarodowymi trendami, które będą miały wpływ na sektor, w którym

projekt jest realizowany.

Dobrze prosperującym biznesem można także zarządzać bez pełnej obecności

właściciela albo – i tu najważniejsza część lekcji przedsiębiorczości –

w przypadku bardziej skonsolidowanego projektu, właściciel może zrezygnować

z zarządzania na rzecz profesjonalnej kadry kierowniczej lub menedżera.

Doświadczenie i nowe możliwości

Wszystko jest procesem cyklicznym, więc bierz zawsze udział w jakiejś części

przedsięwzięcia i próbuj angażować się w jego ramach w różne działania tak, by

poznać inne możliwości i rozpocząć cykl.

Pamiętaj, że projekt może utrzymać się bez naszej obecności, pod warunkiem,

że mamy kompetentny zespół. Nowe możliwości będą możliwe jednak tylko

wtedy, gdy je poznamy, określimy i zdecydujemy się na ich realizację, ponieważ

nie jesteśmy przedsiębiorcami (kolejna ważna lekcja). Osoba przedsiębiorcza

zawsze szuka nowych możliwości – to część jej natury.

3.5. Przedsiębiorczość społeczna

Termin ten obejmuje także osobę przedsiębiorczą, która podejmuje się

tworzenia organizacji lub instytucji komercyjnych innego rodzaju – niekoniecznie

obywatelskich, społecznych czy politycznych. Samo podjęcie działalności jest

bowiem charakterystyczne nie tylko dla świata biznesu czy handlu, ale także dla

społeczeństwa XXI wieku.

Przypadek „mieszany” to przypadek przedsiębiorcy lub przedsiębiorstwa

społecznego, dążących do przyspieszenia tempa wzrostu gospodarczego

46

i opracowania podejścia mającego na celu poprawę dobrostanu ludzi,

wykraczającego poza korzyści gospodarcze oraz przynoszącego korzyści całemu

społeczeństwu.

Przedsiębiorczość społeczna jest koncepcją XX wieku, uznającą starożytne

zjawisko mające na celu zaspokajanie potrzeb społecznych. Przedsiębiorcy

społeczni są dla społeczeństwa bardzo cenni, mogą nawet stać się kluczem do

rozwoju regionu lub kraju.

Przemiana społeczna w grupie ludzi dotkniętych obawami społecznymi wpływa

na otaczających ich ludzi, powodując efekt plamy ropy.

Przedsiębiorcę społecznego charakteryzuje niestrudzony temperament,

posiadanie wizji, determinacja i metody pragmatyczne. Ukierunkowani na wyniki

przedsiębiorczy ludzie biznesu (potrafiący przekształcić całe gałęzie przemysłu)

posiadają cele i etykę wielkich reformatorów społecznych (zdolnych do

osiągnięcia znacznych postępów w dziedzinie społecznej).

Główna różnica między przedsiębiorcą biznesowym a przedsiębiorcą społecznym

polega na tym, że celem tego pierwszego jest uzyskanie korzyści ekonomicznej,

a drugiego – zmian społecznych. Dwa kolejne elementy, do których dąży

przedsiębiorca społeczny to zrównoważony wpływ społeczny i środowiskowy

projektu oraz bardzo silny element etyczny.

3.6. Listy kontrolne i tabela kryteriów

Wśród poniższych wskazówek mogą znaleźć się takie, które pomogą ci –

a z czego praktycznie nie będziesz sobie zdawał sprawy – być bardziej

przedsiębiorczą osobą w codziennym życiu.

Uwierz w siebie. To oczywiste, ale ma zasadnicze znaczenie: osoba,

która nie wierzy w siebie nie może rozwijać się jako przedsiębiorca. Każde

działanie, które musi rozpocząć się od ciebie, zaczyna się w tobie.

Rozwiń ducha krytyki, zaczynając od siebie. Obojętność i konformizm

wobec siebie i wobec tego, co przyjęte, to dwaj główni wrogowie

przedsiębiorczości.

Wyznacz ambitne cele. Okresowo oceniaj, czy twoje działania zbliżają

się do nich, czy się od nich oddalają. Każdy cel, który proponujesz

i wystarczająco motywujesz, jest ważny i w pełni zasadny. Dostrzegaj cele

i przybliżaj się do ich realizacji.

Miej realne i logiczne ambicje. Chęć podbicia świata czy likwidacja

głodu w Afryce może brzmieć bardzo górnolotnie, ale bądź rozsądny

w stosunku do swojego mikroświata. Dobrze jest mieć motywację przez

duże M, ale także małe cele krótkoterminowe, które sprawią, że

w namacalny sposób z dnia na dzień będziesz iść do przodu i robić

postępy.

47

Rozwijaj swoje zdolności twórcze. Największym wrogiem

kreatywności jestem ja i moja „pewność, że nie jestem kreatywny".

Wszyscy możemy być kreatywni w mniejszym lub większym stopniu.

Bądź skuteczny. To istotne. Nie powinniśmy być kamikadze, ale

powinniśmy dosyć szybko podejmować inicjatywę. Prawdą jest jednak, że

niektórzy ludzie – ponieważ są zbyt szybcy – wyprzedzają swój czas

i mogą być niezrozumiali.

Wybierz opcję pilota. Ludzi można podzielić na dwie grupy: tych, którzy

pilotują swoją egzystencję i tych, którzy pozwalają się unosić z wielkimi

masami, tak jak zawieje wiatr. Druga grupa jest zwykle bardzo bliska

odniesienia sukcesu osobistego i zawodowego albo jest on przypadkowy.

Należy pilotować własne przeznaczenie. Podejmuj własne decyzje, nawet

jeżeli oddzielają cię od drogi twoich najbliższych osób.

Ceń innych tak, jak ty chcesz być ceniony. „Merytokracja" to

najkorzystniejszy ekosystem, logiczny dla osób z duchem

przedsiębiorczości.

Nie należy zapomnieć o teorii, ale... Dla przedsiębiorcy, nawet jeżeli

stawia pierwsze kroki, kluczem jest praktyka. W ekosystemie

przedsiębiorczości są ludzie, którzy czytają wszystkie książki, ustawy,

czasopisma i cały czas kręcą się w kółko. Można odnieść wrażenie, że

nigdy nic nie zrobią, albo co gorsza, że zrobią, kiedy będzie już za późno.

Bądź praktyczny. Analiza lewej półkuli mózgu wykazała, że nasz wysiłek

musi zawsze mieć nagrodę i motyw. Przedsiębiorca dąży do kreatywności

i jest kreatywny, ale wszystko to musi być nacechowane dużą

praktycznością, która pozwala mu dostrzec cel motywujący go do

działania. Najszybciej oznacza zwykle najprościej, a najprościej jest być

praktycznym.

Tabela kryteriów

Ocena niektórych kompetencji mająca na celu

doskonalenie przedsiębiorczości

Nie

Kilka

Dosyć

dobrz

e

W z

nacznym

sto

pniu

Ekspert

Zarządzanie rozwojem osobistym 1 2 3 4 5

Znam swoje mocne strony, zainteresowania i wiem, co

muszę poprawić.

Znam historię i tożsamość mojego miasta i regionu,

i identyfikuję się z nimi.

Umiem powiązać swoje zainteresowania z przyszłymi

możliwościami zatrudnienia.

Potrafię jasno określić, które moje cechy będą niezbędne

do wykonania zadania lub czynności.

Kiedy zobowiązuję się do czegoś, reaguję we właściwy

sposób i w odpowiednim czasie.

48

Identyfikacja szans 1 2 3 4 5

Umiem patrzeć na swoje otoczenie i myśleć o nim,

przyjmując różne punkty widzenia.

Potrafię zidentyfikować i rozpoznać zmiany, jakie zaszły

i potrzeby, które mogą występować w różnych obszarach.

Udało mi się przekształcić potrzeby lub przeszkody w

okazję do zrobienia czegoś lepiej i nie powstrzymały mnie

trudności.

Kreatywność 1 2 3 4 5

Umiem analizować i spoglądać na cel lub sytuację w

zupełnie nowy sposób.

Udaje mi się zaproponować nowe, przydatne i różnorodne

pomysły w odniesieniu do tej samej sytuacji.

Zazwyczaj kwestionuję i proponuję zmianę zwyczajowego

sposobu działania.

Potrafię wymyślać nowe rozwiązania, dzięki którym

wychodzimy naprzeciw istniejącym potrzebom.

Przełożenie pomysłów na plan działania

1 2 3 4 5

Wiem, jak wybrać pomiędzy alternatywnymi rozwiązaniami,

wskazując ich zalety i wady.

Przekształcam pomysły i rozwiązania, które przychodzą mi

do głowy, w jasne cele do osiągnięcia.

Aby osiągnąć wyznaczony cel, określam cel ogólny i cele

szczegółowe, które są mierzalne, osiągalne i spójne.

Umiem określić działania, czas i zasoby niezbędne do

realizacji celu.

Szukam strategii, które pozwolą mi pozyskać zasoby

potrzebne do realizacji celów.

Działanie z inicjatywą

1 2 3 4 5

Umiem określić kryteria, które pozwalają mi podejmować

decyzje w zależności od sytuacji, w której się znajduję.

Ustalam hierarchię działań, zgodnie z wymaganiami

projektów.

Potrafię wdrażać rozwiązania i dostosowywać projekt, jeżeli

zmienia się sytuacja, pojawiają się przeszkody lub muszę

stawić czoła trudnościom.

Aby osiągnąć rezultat, nieustannie uruchamiam zasoby,

którymi dysponuję.

Zdaję sobie sprawę, że porażki są tak naprawdę okazją do

nauki.

Skuteczna komunikacja

1 2 3 4 5

Informacje przekazuję w sposób jasny, uwzględniając

kontekst, w jakim się znajduję.

Aby przekazać pomysł, stawiam się na miejscu innych

i dostrzegam swoje cechy.

Umiem wprowadzić i wykorzystać wszystkie narzędzia i

zasoby potrzebne do informowania o projekcie.

Potrafię osiągać porozumienie i realizować zobowiązania

z innymi osobami, które pomagają mi wykonać projekt.

49

Współpraca nad sieciami kontaktów

1 2 3 4 5

Określam osoby, które mogą wnieść wkład w mój projekt

i kontaktuję się z nimi (osobiście lub wirtualnie).

Określam i rejestruję zasoby, które znajdują się w moim

otoczeniu oraz określam strategię dostępu do nich.

Uczestniczę w portalach społecznościowych, które są

pomocne w realizacji celów – posiadanie profilu sprzyja

mojemu pozytywnemu wizerunkowi.

Zwracam się o wsparcie i środki do osób, które mogą

dołączyć do projektu.

Z innymi osobami tworzę długotrwałe relacje oparte na

współpracy.

Realizacja projektów

1 2 3 4 5

Udało mi się określić i zaplanować przyszłe działania,

niezbędne do opracowania projektu.

Aby osiągnąć cele projektu, mobilizuję i prowadzę

działania.

Potrafię zidentyfikować zasoby kluczowe dla realizacji

projektu i zaplanować sposób ich wykorzystania.

Umiem efektywnie dystrybuować i wykorzystywać zasoby

niezbędne do realizacji projektu.

Jeżeli w projekcie brakuje jakiegoś zasobu, potrafię

opracować strategię jego osiągnięcia.

Potrafię ocenić postęp w realizacji projektu i osiąganych

celów zarówno w trakcie jego realizacji, jak i po

zakończeniu.

W oparciu o postępy i problemy we wdrażaniu projektu

potrafię dostosować wcześniej ustalony plan, aby osiągnąć

cele projektu.

3.7. Linki i użyteczne informacje

Za każdym razem, gdy w sieci znajdujemy kolejne portale społecznościowe, jest

prawie nieuniknione, że zdecydujemy się uczestniczyć w więcej niż jednym (albo

będziemy mieć wątpliwości co do tego, który może być lepszy), a śledzenie

wszystkich może być czasochłonne. Spróbujmy zaoszczędzić czas i skupić się na

najlepszych portalach promujących nasz sklep i biznes.

Tworzenie przedsiębiorstwa

o http://www.educarchile.cl/ech/pro/app/detalle?id=224378

Artykuły i raporty na temat przedsiębiorczości, środowiska przedsiębiorców, inwestycji

o http://www.innobasque.com/home.aspx?tabid=1075

Główne zachęty dla przedsiębiorców w Unii Europejskiej

o http://comunidad.iebschool.com/iebs/general/ayudas-personas entrepreneurial-

europe/

50

Program sustatu: test - wskazówki w zakresie cech przedsiębiorczych

www.programasustatu.com/ca_Test.asp

Dawka motywacji

o http://www.aprenderaemprender.es/una-dosis-de-motivacion-para-emprender/

Motywacja do działania

o http://informe21.com/la-motivacion-para-emprender

300 biznesplanów do wykorzystania

http://www.factoremprende.com/Contentpg.asp?DomainID=11

Podręcznik wsparcia: „Klucze dla przedsiębiorców" (dokument PDF)

http://estatico.buenosaires.gov.ar/areas/produccion/subs_produccion/cultura_emprende

/pdf/Manual_del_Emprend edor.pdf

Klucze do przedsiębiorczości społecznej i innowacji społecznych (dokument PDF)

http://blogs.vidasolidaria.com/lantegi- Batuak / files /

182884_Clavesparaelemprendizajesocialylainnovaci% C3% B3n.pdf

Biznes, trzeci sektor i przedsiębiorczość społeczna

o http://www.equiposytalento.com/tribunas/research--consulting-

international/empresa-tercer-sector-y-emprendizaje- social

Lekcje życia dla przedsiębiorców

o http://webonomia.com/blog/9-lecciones-de-vida-para-personas entrepreneurs

Klucze do podjęcia działania, a nie śmierci

o http://javierdisan.com/2013/07/01/10-claves-emprender/

Przedsiębiorczość społeczna, Europa, Innobasque i „otwarta przestrzeń" organizacji

partnerskich

o http://blogis.innobasque.com/2012/03/emprendimiento-social-europa-

innobasque-y-%E2%80%9Copen- space E2% 80% % 9D-de-entities-socias.html

Książka: Finanse dla przedsiębiorców

www.finanzasparapersonasemprendedoras.planetadelibros.com

Recenzja książki Romana Pozuelo "Suggestions for an enterprising person" [„Sugestie

dla osoby przedsiębiorczej"] http://blog.tinytien.com/la-tinytien-de-la-semana-el-libro-

de-roman/

Manifest młodych przedsiębiorców Europy (wrzesień 2013) http: //www.personas

emprendedoras.es/gestion/noticias/manifiesto-startup

Filmy dla przedsiębiorców o byciu liderem

51

o http://www.idaccion.com/blog/10-peliculas-de-liderazgo-para-personas

entrepreneurs /

Simpsonowie uczą 10 głównych czynników determinujących sukces w biznesie

http://www.minutouno.com/notas/297145-los-simpson-ensenan-las-10-claves-del-

exito-empresario-

Nie chcesz być przedsiębiorcą - po prostu podejmij się działania

http://yoriento.com/2012/11/no-quieras-ser-emprendedor-simplemente-emprende-10-

ideas-para-empezar- 749.html /

12 wytycznych dla przedsiębiorcy, aby osiągnąć sukces

http://www.acebarakaldo.com/es/blog/las-12-pautas-del-emprendedor-para-alcanzar-

el-exito

Droga przedsiębiorcy: Jak inwestować bez obaw (1 września 2013 r.)

http://www.negociosyemprendimiento.org/2013/09/camino-del-emprendedor-como-

invertir-sin-temor.html

sMOOC Przedsiębiorczość i przedsiębiorczość społeczna

o http://emprendedor-social.wix.com/smooc

3.8. Wnioski

Kluczowe wartości i zasady, które każdy dobry przedsiębiorca pragnący

rozpocząć działalność musi jasno określić, to filary, na których opiera się jego

sposób patrzenia na świat i sposób konfrontowania się ze światem.

Pewność siebie: Jednym z problemów związanych z samozatrudnieniem,

z jakimi musi się zmierzyć większość przedsiębiorców jest brak pewności siebie

i poczucie zagubienia. W rzeczywistości wielu potencjalnych przedsiębiorców

poddaje się, ponieważ myśli, że ich przedsięwzięcie może się nie powieść.

Podstawową cechą wszystkich osób pracujących na własny rachunek musi być

duża doza pewności siebie i poczucia bezpieczeństwa.

Zdrowy rozsądek i swoboda: Kiedy rozpoczynamy przygodę

z przedsiębiorczością, konfrontujemy serce z impulsami, które chcą iść naprzód

szybciej niż nasz rozum, ponieważ jesteśmy podekscytowani naszym projektem

lub chcemy osiągnąć założone cele. Ale uważajmy, musimy działać swobodnie,

ale wykazywać zdrowy rozsądek. To właśnie pozwoli nam podejmować bardziej

uporządkowane i wyważone decyzje.

Szczęście: Dlaczego warto założyć własny biznes? Dlatego, że chcemy spełniać

się w życiu osobistym i zawodowym. Znalezienie działalności, w której czujemy

się swobodnie, ma zasadnicze znaczenie dla naszego stanu umysłu oraz

większego optymizmu i pewności siebie, kiedy przyjdzie zmierzyć się

z problemami, które z pewnością pojawią się w przyszłości. Jeżeli wybraliśmy

taki styl życia, wiemy na pewno, że właśnie to czyni nas szczęśliwszymi.

52

Osiągalne cele: Tworząc cele traktujemy je, jakby były schodami prowadzącymi

w górę. W pierwszym kroku zacznij od celów najłatwiejszych, następnie

przechodź do innych, bardziej skomplikowanych wyzwań. Nie możemy dotrzeć do

góry, nie przechodząc przez najniższe stopnie.

Dziel się doświadczeniami: Przedsiębiorca może czuć się samotny bez pomocy

osób ze swojego kręgu, ale także bez pomocy doświadczonych przedsiębiorców,

którzy już przezwyciężyli te same problemy. Wymiana doświadczeń z innymi

partnerami może być bodźcem do realizacji celów w zakresie przedsiębiorczości,

odnowieniem poglądów i zastrzykiem energii, i wiedzy na temat

przedsiębiorczości.

Powodem, dla którego zostajemy przedsiębiorcą nie powinna być chęć skrócenia

czasu pracy czy szybkiego wzbogacenia się. Śmiałkowie, którzy zakładają własny

biznes wiedzą, że ostatnią rzeczą, którą znajdą, będzie komfort, a mimo to

każdego dnia jest coraz więcej osób, które dowodzą, że ryzyko daje dużo

satysfakcji.

Opuszczenie strefy komfortu i stawanie przed wyzwaniami związanymi z byciem

osobą przedsiębiorczą przyniesie chwile zwątpienia i niepewności. Nie zniechęcaj

się, lepiej się przygotuj!

Strach: Jest najgorszym wrogiem przedsiębiorców. Nie musi być zjawiskiem

negatywnym. Jeżeli umiemy przeciągnąć strach na swoją stronę i przełożyć go na

skalę, co pomoże nam poznać czynniki ryzyka przedsiębiorstwa, możemy podjąć

niezbędne decyzje, mające na celu zminimalizowanie prawdopodobieństwa, że

przeszkody zrujnują biznes.

„Dlaczego": Tutaj zaczyna się prawdziwa firma. Każda osoba przedsiębiorcza

musi mieć jasno sprecyzowane powody, dla których rozpoczyna działalność.

Zmęczenie bądź zmęczenie szefami, chęć pracy w krótszym wymiarze godzin,

szybkie zarabianie pieniędzy czy nieprzestrzeganie normalnych godzin pracy to

nie są dobre powody, aby zacząć.

Dobra znajomość siebie, swoich pasji, zasobów, mocnych i słabych stron to

prawdziwe uzasadnienie przedsięwzięcia. To nie kwestia poszukiwania, ale tego,

by doskonale wiedzieć, co mamy i by mieć pełną pewność, że potrafimy

przezwyciężyć przyszłe przeszkody. Zrozumienie prawdziwego „dlaczego”,

stojącego za naszą decyzją jest jedynym narzędziem, które pomoże nam

poradzić sobie ze wszystkimi trudnościami.

Nie jesteś sam. Udzielaj się towarzysko: Jest wiele osób, które są zachęcane

do tworzenia własnych firm. Sieć kontaktów lub spotkania, podczas których

przedsiębiorcy ze wszystkich sektorów wymieniają poglądy, doświadczenia

i prowadzą dyskusje - to bardzo dobra okazja, aby znaleźć motywację, nawiązać

kontakty i korzystać z doświadczeń osób, które już przebyły naszą drogę.

53

Komfort: Często można spotkać ludzi, którzy chwalą się, że mieli „super

pomysły", zanim stali się popularni, ale nie mogli ich zrealizować, ponieważ „nie

było odpowiedniej pory". Wiele to usprawiedliwia, ale kryją one w sobie jedną

prawdę: opuszczenie strefy komfortu i podjęcie ryzyka jest decyzją, która

niepokoi i przeraża. Jednak przez większość czasu sukces zależy nie od „chwili",

ale wyłącznie od nas. Bardzo dobry pomysł to za mało; osoby, które naprawdę

odnoszą sukcesy, to te, które mają odwagę jeszcze go rozwinąć.

Praca to nie hobby: Jeżeli będziemy uważać, że praca będzie częścią

codziennego hobby, trudno będzie nam osiągnąć cele biznesowe. Bardzo

pomocne może być wydzielenie miejsca do prowadzenia działalności gospodarczej

w naszym domu. W trakcie organizacji docenimy dużą przestrzeń, w której

możemy spokojnie pracować.

Znajomość rynku i odbiorców: Gdy planujemy strategię działania, decydujące

znaczenie ma poznanie naszych odbiorców i konkurencji. W ten sposób dowiemy

się, które firmy oferują produkty podobne do naszych i wykorzystamy te

informacje, aby ustalić konkurencyjne ceny. Musimy być pewni, ile warto

wiedzieć, jeżeli chcemy spełnić swoje oczekiwania.

Umowa zapobiega bólowi głowy: Jeżeli chcemy zatrudnić osobę do

współpracy bądź dostawcę, musimy mieć pewność, że możemy im zaufać.

W biznes wpisane jest ryzyko, które można zminimalizować poprzez znajomość

osoby, z którą pracujemy. Ponadto podstawą nawiązania stosunku pracy powinna

być umowa. Ten instrument prawny będzie chronił obie strony i pozwoli uniknąć

nieprzyjemnych niespodzianek.

Równowaga między życiem osobistym i zawodowym: Należy pamiętać, że

każdy biznesplan należy dostosować do organizacji domu. Praca, która wymaga

dużych poświęceń na rzecz życia rodzinnego i życia codziennego nie może być

idealnym wyborem. Z tego względu potrzebny jest harmonogram i dostosowanie

planu do naszego życia.

Należy wybrać moment na rozłączenie telefonu służbowego - równowaga w życiu

osobistym pozwala także na osiągnięcie sukcesu w biznesie. Potrzebujemy

przestrzeni, ponieważ nasze uczucia i inne kwestie są tak samo ważne jak sama

praca.

54

3.9. Test ewaluacyjny

1. Upełnomocnienie…

a) ma umocnić jednostkę lub grupę znajdującą się w niekorzystnej sytuacji

b) jest kluczowym czynnikiem zwiększania świadomości osób niepełnosprawnych

w zakresie tworzenia własnego biznesu

c) obie odpowiedzi są poprawne

2. Zdolność do podjęcia działalności to:

a) umiejętność postrzegania, tworzenia i działania

b) umiejętność pracy w zespole

c) umiejętność radzenia sobie z biurokracją

3. Co jest kluczową cechą przedsiębiorcy?

a) tolerancja ryzyka

b) zdolność do samodzielnego realizowania wszystkich zadań biznesowych

c) pełna mobilność

4. Które wartości pomogą rozwinąć ducha przedsiębiorczości?

a) bycie liderem i praca zespołowa

b) surowość i powaga

c) obie odpowiedzi są poprawne

5. Podnoszenie kwalifikacji i przedsiębiorczość...

a) nie odgrywają kluczowej roli

b) muszą mieć ciągły charakter

c) muszą poprzedzać rozpoczęcie procesu przedsiębiorczości

6. Które z poniższych stwierdzeń jest prawdziwe?

a) podstawową różnicą między przedsiębiorcą biznesowym a przedsiębiorcą

społecznym jest rodzaj prowadzonej przez nich firmy

b) podstawowa różnica między przedsiębiorcą biznesowym a

przedsiębiorcą społecznym polega na tym, że przedsiębiorca

społeczny ma motywację do zmian społecznych

c) przedsiębiorczość społeczna jest starą koncepcją z XIX w.

7. Proces przedsiębiorczy jest...

a) ciągły

b) szybki

c) rutynowy

8. Która z poniższych wartości NIE JEST kluczową wartością, którą każdy dobry

przedsiębiorca musi jasno określić?

a) pewność siebie

b) szczęście

c) praca to nie hobby

9. Przedsiębiorca odnoszący sukcesy...

a) wie, jak rozpoznać osoby, które mogą mu pomóc odnieść sukces

w działalności

b) uczy się pracować sam

c) deleguje podejmowanie decyzji

10. Które z poniższych stwierdzeń jest BŁĘDNE?

55

a) obojętność i konformizm wobec siebie i wobec tego, co przyjęte, to dwaj

główni wrogowie przedsiębiorczości

b) przedsiębiorca musi być w swoich inicjatywach możliwie jak

najszybszy

c) „merytokracja" to najkorzystniejszy ekosystem, logiczny dla osób z duchem

przedsiębiorczości

56

Rozdział 4 Znalezienie mentora lub coacha

Zarówno coachowie jak i mentorzy pełnią ważną rolę w osiągnięciu sukcesu.

Gdybyśmy mieli kogoś, kto by nam doradzał lub szkolił nas, a także prowadził

nas krok po kroku, pomagając osiągnąć nasze cele i założenia, to niewątpliwie

osiągnęlibyśmy je znacznie szybciej. Bez względu na to, w jakiej branży

pracujesz, jakiego rodzaju karierę prowadzisz lub jaką jesteś osobą, wsparcie ze

strony mentora lub coacha jest zawsze kluczowym czynnikiem sukcesu.

Ogólnie rzecz ujmując, mentorzy i coachowie mają pewne doświadczenie i mogą

pokazać nam sposoby oraz pomóc nam rozwiązać problemy stojące na naszej

drodze do sukcesu zawodowego. Mentor i coach to eksperci, którzy mogą pomóc

nam rozwiązać problemy, niezależnie od tego czy będą to nagłe problemy, takie

jak: dobór odpowiedniego ubrania na spotkanie z nowym, ważnym klientem

biznesowym, czy rozwiązanie ważnego wyzwania biznesowego (na przykład

prośby o podwyżkę), ale także służą pomocą w osiągnięciu długoterminowych

celów, na przykład znalezienie nowego źródła finansowania firmy.

Największą zaletą posiadania mentora jest to, że on osiągnął już to, co sam

realizujesz, co oznacza, że w podobny sposób przeszedł już przez zmagania,

z którymi ty się teraz mierzysz lub masz zamiar się mierzyć. Po drodze popełniał

błędy, ale znajdował kreatywne rozwiązania. Mentor i coach podzielą się tymi

spostrzeżeniami, zmniejszając czas potrzebny na osiągnięcie ich poziomu

i maksymalizując szansę na sukces.

Istnieje wiele rodzajów mentorów, ale koncepcja jest z reguły prawie taka sama.

Mentor to ktoś, kto już szedł tą samą drogą, którą planujesz przejść i może

realnie pomóc ci przyspieszyć ten proces. Można mieć wielu mentorów

jednocześnie; osoba może mieć oddanych mentorów dla różnych aspektów

swojego życia, jak np. mentor dla biznesu, mentor dla twojego zdrowia, mentor

dla twojej duchowości i tak dalej.

Mentoring nie jest czymś, co ktoś robi za ciebie. Mentoring to coś, co robisz dla

siebie. Z pomocą innych ludzi.

Na moim spacerze każdy człowiek, którego spotykam, jest w jakiś sposób lepszy

ode mnie i tego się od niego uczę.

Ralph Waldo

Emerson

57

4.1. Mentor czy coach?

Pracownicy często zwracają się o pomoc do właścicieli i pracowników szczebla

kierowniczego, jednak pomimo wykształcenia i doświadczenia liderzy nie zawsze

wiedzą, jak rozwiązać każdy problem. Coach lub mentor biznesu mogą pomóc

mądrze prowadzić firmę. Musimy jednak zrozumieć różnice między tymi dwoma

rodzajami doradców.

Mentoring

Mentor biznesu posiada zwykle większe doświadczenie niż coach.

Prawdopodobnie od wielu lat „nadzoruje” co najmniej jedną firmę. Osoba ta

koncentruje się na udzielaniu ogólnych porad i inspirowaniu. Gdy właściciele

firmy chcą uzyskać potwierdzenie, że nowe pomysły „mają sens”, często

opowiadają o nich mentorom.

Specjaliści ci dążą do budowania trwałych relacji z liderami firmy, którą

obsługują. Nie muszą skupiać się wyłącznie na handlu - mogą także omawiać

sprawy osobiste. Można na przykład uzyskać poradę dotyczącą równoważenia

obowiązków zawodowych z resztą życia. Zwierzając się swoim mentorom,

pracownicy szczebla kierowniczego mogą uniknąć izolacji.

Coaching

Coach koncentruje się na konkretnych zadaniach, np. na doskonaleniu

określonych umiejętności. Ekspert ten może cię na przykład nauczyć, jak

z większym powodzeniem zarządzać pracownikami. Pomaga on osiągnąć

konkretny cel, ale nie doradza przy podejmowaniu poważnych decyzji.

Coachowie edukują właścicieli firmy i pracowników szczebla kierowniczego na

tematy takie jak myślenie strategiczne, reklamacje klientów i techniki sprzedaży.

Coach biznesowy wie więcej o bieżącej działalności firmy niż o filozofii czy

długofalowym planowaniu.

Podobieństwa i różnice pomiędzy mentoringiem i coachingiem

Istnieją pewne podobieństwa pomiędzy coachem a mentorem, ale także pewne

istotne różnice. Skupmy się więc na przedstawieniu obu:

- Zarówno coaching, jak i mentoring mają wspólny aspekt: koncentrują się na

przyszłości.

- Mentor zazwyczaj koncentruje się na długoterminowym rozwoju.

- Coach zazwyczaj koncentruje się na zadaniach krótkoterminowych. Inna

różnica polega na tym, że coach z reguły jest zorientowany na zadania. Stara się

on budować partnerską relację z klientem tak, aby jego klient czuł się

58

komfortowo, zadając pytania i nie wahał się wrócić do trenera, aby porozmawiać

o trudnościach, które może napotkać.

- Zarówno mentor, jak i coach muszą oferować pomoc i wsparcie swojemu

podopiecznemu / podopiecznej, więc w tym aspekcie są do siebie podobni.

- Koncentracja długoterminowa / krótkoterminowa: zarówno mentor, jak i coach

zajmują się szkoleniem i rozwojem umiejętności klienta. Po prostu mentor

koncentruje się na nauce rzeczy do końca kariery zawodowej klienta, podczas

gdy coach działa w celu rozwiązania nagłego problemu. Dlatego w kontekście

biznesowym coach wspiera klienta, aby zobaczyć wyniki.

- Mentor zadaje wiele pytań, które sprawiają, że podopieczni muszą zastanowić

się i przemyśleć swoją pracę. Na przykład, co robią klienci?, jak to robią? Nie

chodzi o produkt, który dostarczają, ale przede wszystkim o procedurę. Klient

i mentor koncentrują się głównie na procedurze, skupiając się na procesie

mówiącym, że klient inicjuje określony wynik, podczas gdy coach raczej

zasugeruje sposoby wykonania konkretnego zadania.

-Mentor oferuje swoje porady bezpłatnie; w przeciwnym razie kwalifikuje się

jako konsultant / coach.

Czas

Mentorzy pracują zwykle dla jednej osoby kilka miesięcy lub dłużej. Program

mentorski powiedzie się tylko wtedy, gdy poznasz swojego doradcę i mu

zaufasz. Celem coachingu jest rozwijanie odrębnych umiejętności, więc

zazwyczaj ta relacja nie trwa tak długo. Może być dosyć krótka, jeżeli uczysz się

szybko.

Planowanie

Zwykle zanim coach przystąpi do pomocy, nie musi tworzyć szczegółowego

planu. Może rozpocząć coaching od razu, jeżeli posiada umiejętności

w pożądanym obszarze. Mentoring wymaga na ogół większego planowania.

Mentor biznesu musi określić cele długoterminowe i poświęcić czas na poznanie

twojego stylu przywództwa.

Wybór

To, która opcja będzie korzystniejsza zależy od sytuacji bieżącej. Pomyśl

o zatrudnieniu mentora, gdy potrzebujesz pomocy w planowaniu przyszłości

firmy. Jeżeli musisz zdobyć lub poprawić umiejętności zarządzania, wybierz

coacha.

Na pewno musisz wziąć pod uwagę swój poziom doświadczenia. Jeżeli jest to

twoja pierwsza działalność, prawdopodobnie bardziej skorzystałbyś z pomocy

59

dobrze zorientowanego mentora, który udzieli cennych porad dotyczących

ważnych wyborów i strategii.

Być może posiadasz firmę od wielu lat. Wiesz, jak podejmować ważne decyzje,

ale nie rozumiesz kilku zadań i zagadnień - rozważ zatrudnienie coacha biznesu,

który pomoże ci rozwinąć umiejętności potrzebne do maksymalizacji sukcesu.

Kogo wybrać?

Zależy to od twoich potrzeb i aktualnej sytuacji, w której się znajdujesz. Jak

wyjaśniono wcześniej, coach byłby bardziej rozsądnym rozwiązaniem, gdybyś

musiał rozwiązać natychmiastowy dylemat i potrzebowałbyś bardzo konkretnej,

profesjonalnej pomocy. Jeśli chcesz rozpocząć bardziej znaczące zmiany

globalne, np. zmiana kariery lub założenie własnej firmy, lepszym wyborem

będzie poradnictwo mentora.

4.2. Szukanie mentora jest procesem

Musimy podkreślić, że problem młodych, ambitnych przedsiębiorców nie polega

na zrozumieniu, jak ważny dla ich rozwoju jest mentor / coach. Największym

problemem jest znalezienie sposobu na wyszukanie odpowiedniego mentora /

coacha. W żaden sposób nie jest to prosta ścieżka.

W procesie poszukiwania mentora musisz być przekonujący i pozytywny.

Będziesz musiał wyjaśnić potencjalnym mentorom, dlaczego to ciebie powinni

mentorować i będziesz musiał podejść do nich w pozytywny sposób - ludzie lubią

być połączeni z kimś, kto jest energiczny, pozytywny i ambitny.

Ważne jest, aby pamiętać, że będziesz musiał działać z przekonaniem, że

mentoring jest procesem, który zajmie ci dużo czasu. Nie może się to stać z dnia

na dzień. Pamiętaj, że w procesie pozyskiwania mentora ważne jest, aby być

cierpliwym i dać czas na rozwój relacji. Ostatecznie będzie to satysfakcjonujące,

ponieważ prawdopodobnie dowiesz się, że posiadanie mentora ma kluczowe

znaczenie. Zobaczysz, jak ważnym jest posiadanie kogoś, kto stoi przy tobie i cię

wspiera.

Szukanie mentora jest podobne do pracy sprzedawcy; wymaga pewnego stopnia

autopromocji. Musisz energicznie prezentować swoje osiągnięcia, aby uzyskać

pożądaną uwagę od potencjalnych mentorów. Sugerujemy pominięcie

skromnego podejścia.

W tym momencie możesz zadać sobie pytanie, jak zadać potencjalnemu

mentorowi najważniejsze pytanie: „Czy zostaniesz moim mentorem?”.

Zadawanie tego pytania może brzmieć sztywno, nieprzyjemnie i odpychająco.

Mentorzy przyjmują zaproszenia z powodu niematerialnej satysfakcji, którą

otrzymują przez obserwowanie, jak ich podopieczni postępują w rozwoju swoich

60

firm i kariery w ogóle. Dlatego zamiast tego, wybierz nieformalną prośbę, zacznij

na przykład prosząc o poradę. Pracujcie nad jednym problem na raz. Pozwól, by

związek rozwinął się z czasem.

Pytając mentora, nie sprawiaj, by brzmiało to jak pytanie biznesowe. Pokaż

emocje i satysfakcję, uśmiechnij się. Jak podkreślono wcześniej, mentoring jest

związkiem i jako taki jest procesem dwustronnym, który wpływa na obie części.

Ważne jest, aby pielęgnować relacje i utrzymywać regularne spotkania, nawet

bez ustalonego porządku obrad.

Zanim rozpoczniesz misję znalezienia siebie mentora, najprawdopodobniej

będziesz musiał zadać sobie pytanie, czy chcesz mieć osobę, która znajduje się

w twoim miejscu pracy, która może pomóc ci zrealizować twój projekt lub pomóc

ci w promocji? Możesz uznać, że jest ktoś inny, kto może ci pomóc w osiągnięciu

bardziej globalnych i długoterminowych celów.

W procesie poszukiwania mentora należy pamiętać, że:

Potrzeba podjąć decyzję, że jest się gotowym na mentora

Mentor to ktoś, kogo będziesz musiał znaleźć

Musisz znaleźć dla siebie odpowiedniego mentora

Będziesz musiał szanować i cenić czas mentora

Ważne jest, aby zbliżyć się do mentora z nastawieniem na wartość

dodaną, pomoc w rozwijaniu działalności, wymianę pomysłów, wymianę

międzypokoleniową

Musisz okazać swoją wdzięczność, coś dla niego zrobić. Nawiąż stosunek

oparty na wzajemności, służąc w jakiś sposób jako źródło informacji

i wsparcia dla swojego mentora

Zrobiłeś wstępne badania (rozumiesz ich profesję, przygotowałeś

początkowe pytania), a także wiesz, jak możesz być dla nich pomocny

Jesteś uczciwy i wiarygodny; nie marnujesz ich czasu

Jesteś słuchaczem; możesz wnieść wartość do relacji, zadając pytania

i uważnie słuchając odpowiedzi

Najbardziej pozytywnym wkładem mentora jest udzielanie praktycznych

informacji zwrotnych, powstrzymywanie się od odpowiedzi defensywnych.

4.3. Poszukiwanie coacha

Pomyśl o sobie lub o aktualnej sytuacji swojej firmy. Pomyśl o zatrudnieniu

coacha wtedy, gdy musisz coś zmienić, zyskać lub potrzebujesz dodatkowej

pomocy z nabyciem określonych umiejętności z zakresu zarządzania, lub

potrzebujesz wsparcia w jakimś zadaniu.

61

Pamiętaj o swoim poziomie doświadczenia. Jeśli założyłeś firmę po raz pierwszy,

dobrze zorientowany mentor prawdopodobnie będzie lepszy niż coach. Osoba

taka udzieli ci cennych porad na temat ważnych wyborów i strategii.

Jeśli prowadzisz firmę przez dłuższy okres, prawdopodobnie wiesz, jak

podejmować ważne decyzje, ale są jeszcze zagadnienia, które nie są dla ciebie

jasne. W tej sytuacji rozważ zatrudnienie trenera biznesu; taka osoba może

pomóc ci rozwinąć umiejętności potrzebne do maksymalizacji sukcesu.

Zatrudnić obu?

Możesz odnieść korzyści ze znalezienia dwóch doradców lub jednej osoby

z umiejętnościami coachingu i mentoringu. Mentor może przedstawić cię

pożądanym partnerom i klientom, podczas gdy coach pomoże ci w obsłudze

trudnych klientów.

Zastanów się również, czy lepiej zaspokoisz swoje potrzeby, współpracując

z konsultantem lub doradcą biznesowym, profesjonalnym bądź osobistym

programem szkoleń i rozwoju, psychologiem lub inną formą, lub profesjonalnym

dostawcą usług.

Programy mentorskie

Od niedawna funkcjonuje bardzo dużo formalnych programów mentorskich

i firm, których celem jest łączenie przedsiębiorców na wczesnym etapie rozwoju

z doświadczonymi mentorami. Dla wielu takich przedsiębiorców jest to

najbardziej bezpośredni i najprostszy sposób nawiązania kontaktu z mentorem.

Istnieją zasadniczo dwa różne rodzaje programów mentorskich, do których

możesz dołączyć. Są to programy formalne, np. Coach.me i The Muse, których

zadaniem jest odpłatne łączenie przedsiębiorców z osobistymi mentorami oraz

inkubatory, np. Y Combinator lub AngelCube, których uczestnicy mogą

skoncentrować się na swoich startupach w pełnym wymiarze godzin, otrzymując

mentoring i coaching w zamian za udział w startupie.

Coaching i opłaty

Profesjonalny coaching, podobnie jak wszystkie profesjonalne usługi, zawiera

standardową opłatę. Każdy profesjonalny coach powinien mieć jasną

i przejrzystą strukturę cenową i to, do czego się zobowiązuje. Jednak pod uwagę

musisz wziąć nie tylko koszt programu, ale także czas, jaki jesteś gotowy

poświęcić zarówno na proces coachingu, jak i na pracę nad swoimi planami

i celami.

Pytania, które powinieneś sobie zadać:

https://new.coachingnetwork.org.uk/find-a-coach-mentor/the-right-coach-

mentor/

62

Jakich wyników lub ulepszeń pracy szukam?

Jak dużo jestem gotów zainwestować w coaching, aby osiągnąć te

wyniki?

W jaki sposób uda mi się zastosować zmiany zidentyfikowane

podczas coachingu w mojej praktyce biznesowej pod względem

czasu i energii?

Czy mój wewnętrzny krąg (rodzina lub przyjaciele) będą mnie

wspierać w dokonywaniu zmian, które chcę? W jaki sposób mogę to

zapewnić?

Czy będę w stanie uzyskać budżet na opłacenie usług coachingu?

Będziesz mógł rozłożyć koszty, ponieważ będziesz płacić za usługi

w czasie, a nie z góry.

4.4. Wskazówki dotyczące znalezienia dobrego mentora lub coacha

Nie każdy odnoszący sukcesy przedsiębiorca / specjalista wysokiego szczebla ma

cechy dobrego mentora / coacha. Istnieją cechy i postawy osobiste, które

determinują dobrych mentorów i coachów. Wysokiej jakości mentorzy /

coachowie muszą być otwarci, w szczególności otwarci na możliwości, na

pomysły. Zazwyczaj postrzegają świat jako ekspansywne, ekscytujące i ciekawe

miejsce pełne możliwości.

Mentor / coach powinien być bezpośredni i powinien udzielać bezstronnej

porady. On lub ona nie jest twoim bliskim przyjacielem i nie umieści twoich

osobistych uczuć ponad faktami. Jest to niezwykle cenne, ponieważ większość

ludzi wokół ciebie jest emocjonalnie zaangażowana, ale mentor lub coach ma

zdolność patrzenia na przeszłość i oceniania twoich wysiłków pod kątem tego,

czym naprawdę są. Bez względu na to, jaki masz pomysł na biznes, mniej

prawdopodobne jest, że uzyskasz bezstronną odpowiedź od swoich bliskich lub

swojego kręgu, ponieważ ci ludzie chcą cię wspierać. Podczas gdy świat skupia

się raczej na wynikach, a nie na tobie, twój mentor lub coach mogą zapewnić

równowagę.

Dobrzy mentorzy i trenerzy czują się komfortowo we własnej skórze i czują się

komfortowo będąc sobą. Co więcej, z tego powodu nigdy nie będą mieli planu na

twoje życie i nie będą próbowali cię manipulować ani kontrolować. Ich życzeniem

jest również, abyś czuł się komfortowo w swojej własnej skórze.

Inną cechą jest to, że są bardziej zainteresowani tym, co dzieje się wewnętrznie

niż zewnętrznie. Mentorzy i coachowie rozumieją, że to, co dzieje się w tobie

i jak rozwija się twoja osobowość, pewnego dnia zostanie odzwierciedlone na

zewnątrz. Dlatego nie są tak naprawdę skupieni na tym, ile pieniędzy zarabiasz,

63

jak dobrze wyglądasz i jak jesteś popularny. Chcą wiedzieć, kim jesteś i pomogą

ci rozwijać siebie, swoją osobowość.

Wreszcie mają tendencję do świętowania sukcesu, ale będą dla ciebie, kiedy

upadniesz i będą ci także towarzyszyć przez rozczarowanie i ból.

Następujące cechy wydają się odróżniać naprawdę dobrych i pomocnych

mentorów / trenerów od tych, którzy są obojętni - a nawet szkodliwi. Oto pięć

podstawowych cech, których należy szukać u mentora lub coacha1:

Autorefleksja: Jeśli chcesz, aby ktoś podzielił się z tobą swoją

mądrością, ta osoba musi mieć tę mądrość, by się nią dzielić. Niektórzy

ludzie po prostu nie poświęcają dużo czasu na myślenie o własnym

doświadczeniu; osoba może być bardzo kompetentna i odnosić sukcesy,

nie zastanawiając się zbytnio nad tym, skąd się to wzięło. Jednak samo

usłyszenie o tym, co ktoś zrobił, jest znacznie mniej cenne niż usłyszenie,

dlaczego to zrobili oraz wytłumaczenie, dlaczego coś w ich zrozumieniu

działało lub nie działało.

Dyskrecja: W dobrej relacji mentor / coach musisz być szczerym na

temat swojego życia i musisz mieć pewność, że informacje o tobie nie

wykroczą poza relacje mentor / coach. Jeśli nie będzie wzajemnego

zaufania, twój związek będzie w najlepszym razie powierzchowny –

w najgorszym razie szkodliwy.

Uczciwość: Jeśli jesteś na tyle odważny, by poprosić swojego mentora /

coacha o radę, musi on być wystarczająco odważny, aby dać ci prostą

odpowiedź. Jeśli zastanawiasz się nad podjęciem nowej pracy, na

przykład, wyjaśnisz sytuację i poprosisz o punkt widzenia swojego

mentora - powinien on odpowiedzieć ci w uczciwy sposób.

Ciekawość: Ta cecha może wydawać się sprzeczna z intuicją - czy nie

jest to obowiązek podopiecznego, aby być ciekawym mentora / coacha?

Tak. I...jeśli mentor / coach nie jest ciekawy ciebie: kim jesteś, jak

funkcjonujesz jako osoba, pracownik, co jest dla ciebie ważne, co zrobiłeś

do tej pory i jak to działa dla ciebie - to mało prawdopodobne jest, że jego

rada będzie bardzo pomocna. Bardziej prawdopodobna będzie ogólna

mądrość, która w ogóle nie będzie skierowana do ciebie.

Wielkoduszność: Ta cecha jest niezbędna. Dobry mentor / coach chce,

abyś odniósł sukces, a on lub ona będzie aktywnie wspierać twój sukces

słowami i działaniem. Dobry mentor / coach nigdy nie będzie zazdrosny

ani nie będzie czuł się zagrożony twoim sukcesem. Zamast tego

pogratuluje ci triumfów i pomoże wyjść z niepowodzeń. Wielkoduszny

mentor lub coach wierzy w twój potencjał i wspiera cię w stawaniu się

osobą, którą chcesz się stać.

1 https://www.forbes.com/sites/erikaandersen/2014/09/29/5-qualities-to-look-for-in-a-mentor/#4d3858b03021

64

Która osobowość przyciąga mentorów?

Wydaje się, że najbardziej osobistą cechą mentorów jest ciekawość. Ponieważ im

bardziej ciekawi i bardziej otwarci są ludzie, tym bardziej prawdopodobne jest,

że inni ludzie będą szukać kontaktów, relacji i okazji do uczenia się z nimi.

Ciekawi ludzie przyciągają innych ludzi, którzy są gotowi pomagać, wspierać

i udzielać im jakiejś pomocy, niezależnie od tego, czy byłaby to pomoc

w otwieraniu drzwi, w łączeniu ich z innymi ludźmi, czy w ogóle tylko po to, by

pomóc.

Im bardziej ciekawa staje się osoba, tym większy może być sukces w procesie

mentoringu, a z tego ostatniego procesu może wyniknąć więcej możliwości

i opcji. A kiedy dana osoba nie jest ciekawa i kiedy wcale nie chce być ciekawa,

to wtedy staje się bardziej osądzająca, pewniejsza siebie, bardziej arogancka,

bardziej wypełniona dumą i mniej gotowa na sugestie i zmiany.

Posiadanie mentora / coacha może być pomocne; posiadanie mentora / coacha,

który jest refleksyjny, dyskretny, uczciwy, ciekawy i wielkoduszny, może zmienić

życie.

4.5. Szukając właściwego mentora dla ciebie

Znalezienie mentora lub coacha nie jest prostym procesem. Jeśli uznasz, że

chcesz i masz potrzebę rozpoczęcia procesu mentoringu, powinieneś wziąć pod

uwagę następujące możliwości znalezienia odpowiedniej osoby:

1) OSOBA, którą możesz znaleźć poprzez pracę

Jeśli już pracujesz, możesz chcieć znaleźć kogoś w środowisku pracy. Może

znajdzie się ktoś, kto pomoże ci w bardzo konkretnej sprawie.

2) OSOBA pracująca w branży, która cię interesuje

Możesz poprosić kogoś ze środowiska znajdującego się poza twoim miejscem

pracy, kogoś z branży, którą jesteś zainteresowany. W tym przypadku warto jest

zwrócić się do lokalnych stowarzyszeń, zapytać w lokalnym uniwersytecie lub

stowarzyszeniu absolwentów. Możesz także przejrzeć strony na LinkedIn.

LinkedIn w naszej opinii zapewnia możliwości nawiązywania kontaktów

i znajdowania potencjalnych mentorów.

3) OSOBA, która niekoniecznie związana jest ze światem biznesu

Czy znasz osobę, która mogłaby być dla ciebie mentorem w jakiejś części

twojego życia? Kogoś, kto jest przed tobą i posiada właściwe cechy? Taka osoba

65

może podzielić się z tobą wiedzą i może zachęcić cię do działania. Ktoś, z kim

chciałbyś spędzać czas.

Może się okazać, że osoba, która ci doradza, nie jest mentorem biznesowym,

którego szukasz. Może to być ktoś, kto jest przyjacielem, krewnym. Możesz

wybrać taką osobę, bo na przykład podoba ci się jej spojrzenie na życie, daje ci

dobre rady i wie, kiedy się wycofać i kiedy pozwolić ci podejmować decyzje

autonomicznie.

Znalezienie mentora w 8 krokach

KROK 1: Poznaj siebie. Spójrz głęboko w siebie i dowiedz się, jakie są twoje

podstawowe wartości, kim jesteś, czego chcesz od życia, jakie są twoje pasje, co

sprawia, że jesteś szczęśliwy, kim są ludzie, na których się wzorujesz i dlaczego

to robisz. Zapisz to wszystko.

KROK 2: Określ obszar w swoim życiu, w którym zawiodłeś w przeszłości lub

obszar, w którym aktualnie zawodzisz i desperacko próbujesz go kontrolować,

lub obszar, który cię rozczarowuje i naprawdę chciałbyś coś w nim zmienić.

Możesz także wybrać inne podejście i przemyśleć, jaka branża interesuje cię

najbardziej na podstawie udzielonych odpowiedzi i określić, jaka byłaby

rzeczywista praca lub zawód, który pasuje do twojego opisu, włączając w to

rozpoczęcie własnej działalności gospodarczej. Bądź uczciwy wobec siebie

i znajdź pracę / powołanie, które nie byłoby dla ciebie obowiązkiem, ale czymś,

co chciałbyś robić do końca swojego życia.

KROK 3: Zacznij czytać, musisz zrozumieć branżę, czytać najlepsze książki

dotyczące danego tematu, w tym biografie, uczyć się od ludzi sukcesu w branży.

KROK 4: Wiedz, w czym jesteś dobry. Możliwość opisania tego, w czym jesteś

dobry (choć może być trochę trudna) jest ważna, ponieważ to, w czym jesteś

dobry, jest w rzeczywistości tym, co możesz zaoferować mentorowi i co wnosisz

do relacji mentorskiej. Z drugiej strony dowiesz się, jakie są obszary twojego

życia, w których wciąż jest dużo miejsca na ulepszenia, czyli odkryjesz obszar,

który musisz ulepszyć ze swoim mentorem.

KROK 5: Zidentyfikuj potencjalnego mentora. Idealnym kandydatem byłby ktoś

z otoczenia, miasta czy województwa, który przeszedł drogą, jaką ty planujesz

pójść. Powodem, dla którego zaleca się, aby ta osoba była z niedalekiego

otoczenia jest to, że w przyszłości będziesz chciał spotkać się z tą osobą.

Zapytaj, czy na ich miejscu czułbyś, że odniosłeś sukces. Jeśli tak, znalazłeś

kogoś dobrego.

KROK 6: Zdobądź się na odwagę, stwórz listę osób, z którymi chcesz się

skontaktować. Sprawdź jakie możliwości daje LinkedIn. Jeśli nie znasz danej

osoby, spróbuj znaleźć kogoś, kto ją zna. Dzięki temu kontakt będzie łatwiejszy.

66

KROK 7: Udowodnij swojemu mentorowi, że jesteś otwarty na mentoring: twój

mentor zarekomenduje pomysły, wydarzenia i rzeczy, które powinieneś zrobić:

wykonaj je; będziesz wiedział, że twoje podejście jest poważne. Ostatnią rzeczą,

jaką mentor chce zaoferować, jest rada, która nigdy nie jest wprowadzana

w życie. W takim przypadku prawdopodobnie mentoring się skończy.

KROK 8: Aby jak najlepiej wykorzystać mentora, ważne jest, abyś był uzbrojony

w odpowiednie pytania. Ponadto duże znaczenie w mentoringu ma fakt, że jest

to relacja dwukierunkowa, podczas której masz możliwość uzyskania informacji

od eksperta na temat tego, co naprawdę jest ważne dla twojej firmy.

4.6. Gdzie mogę znaleźć mentora / coacha?

Jeśli poszukujesz potencjalnego mentora lub coacha, poniżej przedstawimy kilka

pomysłów, w jaki sposób można nawiązać kontakty z potencjalnymi mentorami /

coachami.

1) Wydarzenia sieciowe. Każda branża organizuje możliwości nawiązywania

kontaktów, ciągłej edukacji i utrzymywania kontaktu z nowymi trendami. Tego

rodzaju spotkania zazwyczaj przyciągają osoby dobrze poinformowane, które

poszukują młodych przedsiębiorców lub początkujących przedsiębiorców do

mentorowania. W codziennych sytuacjach trudno jest nawiązać kontakt z takimi

ludźmi; dlatego te ostatnie wydarzenia stanowią świetną okazję do nawiązania

kontaktu.

2) Media społecznościowe. Jak już wspomniano, znaczenie mediów

społecznościowych w znajdowaniu odpowiednich osób, które mogą być

mentorami jest ogromne. Zacznij kontaktować się z rówieśnikami na Twitterze

i LinkedIn. Weź udział w dyskusjach i poszukuj możliwości nawiązania kontaktu

z osobami, które mają cenne informacje i wydają się mieć wiedzę. Zwiększona

obecność w Internecie nie pozostanie niezauważona i możesz w konsekwencji

spotkać się z kimś, kto chciałby być mentorem. Dobrym sposobem jest użycie

opcji zaawansowanego wyszukiwania w LinkedIn. Można poszukać kogoś

posługując się kodem pocztowym, regionem, miastem, aby znaleźć mentora

w pobliżu.

3) Partnerstwa biznesowe. Jeśli twój startup ma strategię współpracy

z innymi firmami w celu oferowania usług lub produktów, istnieje duże

prawdopodobieństwo, że spotkasz kogoś z bogatym doświadczeniem. Regularnie

rozmawiaj ze swoimi partnerami i bądź gotów przyznać, że przyjmiesz tyle

porad, ile się da.

4) Rekomendacje. Znając kogoś, kto przechodził mentoring / coaching, można

zdecydowanie poprosić o rekomendację tego samego mentora. Może to być

opieka mentorska, która mogłaby również zaspokoić twoje potrzeby.

67

5) Ludzie, których już znasz. Nie zapominaj o możliwości znalezienia mentora

wśród inspirujących ludzi, z którymi już teraz współpracujesz. Znają cię, twoją

pracę i rozumieją, jak funkcjonujesz, i jaką masz osobowość. Znajomi mentorzy

także muszą być przekonani, że wykorzystasz ich cenny wkład i opinie.

6) Młodsi mentorzy. Być może rozważasz nawiązanie kontaktu z mentorem

młodszym od ciebie. Dojrzali przedsiębiorcy mogliby czerpać korzyści ze

znalezienia doświadczenia i wskazówek w nowych dziedzinach, takich jak

marketing w mediach społecznościowych i ogólnie technologia, gdzie nie są tak

doświadczeni jak młodsi ludzie.

7) Programy mentorskie2. Sprawdź, czy działy personalne dużych firm oferują

programy mentorskie.

8) Programy mentorskie stowarzyszeń branżowych i stowarzyszeń non-

profit. Przedsiębiorcy mogą łączyć się ze stowarzyszeniami branżowymi lub

innymi stowarzyszeniami non-profit i oferować swoją wiedzę ekspercką. Sprawdź

swój lokalny krajobraz biznesowy, aby dowiedzieć się, czy są dostępne opcje

wprowadzenia programu mentorskiego.

Możliwe wady dopasowania

Ważną zasadą mentoringu jest to, że mentorzy i podopieczni nie powinni być

ściśle związani z życiem zawodowym. Na przykład osoba, która ma udział

w pracy podopiecznego, prawdopodobnie nie będzie w stanie go mentorować,

a obiektywność i poufność takiego związku może być problemem.

Podobnie osoba, która może mieć wpływ na karierę podopiecznego, nie powinna

być proszona o opiekę nad tą osobą z obawy, że przyszłe decyzje mogą nie być

bezstronne. Mogą istnieć inne nieoczekiwane pułapki i dobrą praktyką jest

sprawdzenie najpierw mentora, czy jest on skłonny mentorować proponowanego

podopiecznego. W skoordynowanym procesie zrobi to strona trzecia, która

będzie śledzić pozytywne odpowiedzi, kontaktując podopiecznego z mentorem,

sprawdzając, czy jest zadowolony z relacji. Negatywne odpowiedzi każdej ze

stron wymagają znalezienia nowego mentora.

Tam, gdzie używane są modele inne niż skoordynowane, podopieczni będą

kontaktować się bezpośrednio z mentorami, a mentorzy powinni być

2 Przez ostatnią dekadę lub dwie, idea mentoringu staje się coraz bardziej popularna. Wiele firm oferuje

program mentorskie, w ramach których starsi specjaliści wspierają młodszych. Programy mentorskie zostały

stworzone specjalnie dla kobiet, niepełnosprawnych i innych grup, dla których posiadanie wspierających

i doświadczonych osób jest bardzo pomocne. Mentoring młodych jest następstwem programów mentorskich

i ma na celu pomoc młodzieży w działaniu w świecie dorosłych.

68

informowani o odrzuceniu wniosków, które są nieodpowiednie z jakiegokolwiek

powodu.3

3 http://new.coachingnetwork.org.uk/find-a-coach-mentor/the-right-coach-mentor/

69

4.7. Lista sprawdzająca

4.7.1. Przygotowanie do pierwszego spotkania

Gdzie mógłbym spotkać się z mentorem lub coachem, aby czuć się komfortowo? Wymień

kilka miejsc poniżej.

Co mógłbym powiedzieć mentorowi o sobie, aby mnie lepiej poznał? Jakie informacje

o mnie i historii mojego życia mogłyby być dla mentora/coacha interesujące i ważne?

Jakie pytania mógłbym zadać mentorowi, aby go trochę poznać, ale nie być wścibskim?

Napisz kilka pytań otwartych poniżej.

Czego oczekuję od relacji mentorskiej, na co liczę?

Jak mogę dowiedzieć się, czy mój mentor chce wydostać się z tej relacji - jakie pytania

mogę zadać?

Przygotuj wstępny Plan Rozwoju Osobistego, który zostanie omówiony podczas

spotkania. Obserwuj, jak mentor reaguje na twoje przygotowanie. Zapytaj go o mocne

lub słabe strony planu. Nad czym według niego powinieneś pracować?

4.7.2. Przed spotkaniem z mentorem

Zadaj sobie pytania - Jakie są moje cele? Jak mentor może mi pomóc

w osiągnięciu tych celów? Jaki jest mój poziom kompetencji jako

nauczyciel, badacz, zarządca, a jakie są moje kompetencje społeczne?

70

Wystąp z inicjatywą. Przedstaw się przez telefon, napisz krótki list lub

e-mail. Zaproś mentora na spotkanie; zaproponuj ewentualne tematy.

Uzgodnij poufność i zakończenie rozmowy bez określania winy.

Poproś mentora o CV. Zidentyfikuj kluczowe etapy jego kariery

zawodowej, które wyglądają na wartościowe.

Zaktualizuj swoje CV.

Zastanów się nad umiejętnościami, które wymagają dodatkowego

mentoringu: Jakich umiejętności muszę się nauczyć, a jakie muszę

doskonalić? Co chcę zmienić w stylu pracy? Które sieci kontaktów

zawodowych są ważne?

4.7.3. Podczas spotkania

Omów swoje krótko i długoterminowe cele zawodowe (np.

finansowanie, manuskrypty, kursy). Razem opracujcie kroki, które

pozwolą osiągnąć ci te cele w określonym czasie.

Ustalcie częstotliwość spotkań. Będzie ona różna w zależności od

indywidualnych potrzeb, ale spotkania często będą odbywać się raz

w miesiącu, a przynajmniej raz na kwartał. Komunikowanie się może

przybierać formę krótkiego e-maila lub telefonu kontrolnego albo

długich spotkań uzupełniających.

Zaproponuj ewentualne tematy na kolejne spotkania. (Na przykład:

wyznaczanie i osiąganie celów, efektywne zarządzanie czasem nauki,

godzenie życia osobistego i zawodowego, negocjowanie tego, czego

chcesz/czego potrzebujesz, wypełnianie manuskryptów itp.).

4.7.4. Po spotkaniu i przez cały okres trwania relacji

Utwórz własną listę kontrolną działań następczych. Kontynuuj bieżący

portfel działań. Sprawdzaj czas.

Co najmniej raz w roku dokonuj oceny umowy mentoringu.

71

4.8. Linki i użyteczne informacje

1. London Leadership Academy, Coaching and Mentor Handbook, [Podręcznik

coachingu i mentoringu]

http://www.londonleadershipacademy.nhs.uk/sites/default/files/coaching%20%2

0mentoring%20hanbook%20final%20version-April2014.pdf

2. Oxford Learning Institute University of Oxford, Guidance on setting up a

mentoring scheme [Wskazówki dotyczące tworzenia planu mentoring],

3. https://foundrmag.com/find-a-mentor/

4. http://www.emccouncil.org/eu/en/find_mentorcoach

5. Sieć coachów i mentorów http://www.coachingnetwork.org.uk/find-a-

coachmentor/default.asp?cid=1&reset=1

6. http://www.profitguide.com/manage-grow/leadership/who-can-you-turn-to-

38847

72

4.9. Test ewaluacyjny

1. Znalezienie mentora lub coacha:

a) jest bardzo łatwe i nie jest czasochłonne

b) jest proste

c) nie wymaga pewnej ostrożności

2. Które z poniższych stwierdzeń jest prawdziwe?

a) coachowie mają na ogół większe doświadczenie niż mentorzy

b) mentorzy koncentrują się na konkretnych zadaniach

c) mentorzy koncentrują się na udzielaniu ogólnych porad

i inspirowaniu

3. Dla jednej osoby mentor pracuje zazwyczaj:

a) kilka miesięcy lub dłużej

b) dłużej niż coach

c) co najmniej dwa lub trzy tygodnie

4. Podczas etapu planowania, coach zwykle:

a) nie musi opracowywać szczegółowego planu przed udzieleniem

pomocy klientowi

b) musi określić cele długoterminowe

c) musi więcej planować

5. Co powinieneś zrobić, gdy zaczynasz szukać mentora/coacha?

a) sprecyzować, czego chcesz

b) zorganizować spotkanie

c) obie odpowiedzi są poprawne

6. Czy warto poprosić mentora/coacha o referencje?

a) tak, ale też o listy polecające od poprzedniego klienta

coacha/mentora

b) nie, nie warto

c) nie, należy pytać coacha/mentora tylko o rozwój zawodowy

7. Pisemna umowa lub kontrakt nie określa:

a) związanych z nią kosztów i warunków płatności

b) okresu realizacji programu

c) oczekiwań obu stron

8. Możliwe problemy związane z dopasowaniem:

a) rozmawiając z mentorem/coachem podopieczny zbyt jasno się wyraża

b) mentor ma wpływ na karierę zawodową podopiecznego

c) uważanie mentora za dżina z lampy

9. Dobry coach lub mentor musi:

a) być dobrym słuchaczem

b) mieć wystarczająco dużo czasu

c) obie odpowiedzi są poprawne

10. Czy posiadanie dobrej sieci kontaktów może być potencjalną korzyścią posiadania

dobrego coacha lub mentora?

a) nie, nie jest to istotne

b) tak, taka sieć mogłaby pomóc twojej firmie

c) tak, nie jest to jednak korzyść dla podopiecznego

73

Rozdział 5 Rozpoczęcie działalności gospodarczej - krok po kroku

5.1. Plan operacyjny

Planowanie operacyjne to proces obejmujący planowanie celów

strategicznych do planowania celów taktycznych. Określa kamienie milowe

i warunki powodzenia oraz wyjaśnia, w jaki sposób lub w jakiej części plan

strategiczny zostanie wdrożony w danym okresie operacyjnym (w przypadku

zastosowania komercyjnego), w danym roku obrotowym lub w innym okresie

budżetowym. Plan operacyjny stanowi podstawę i uzasadnienie wniosku

o zatwierdzenie rocznego budżetu operacyjnego. W związku z tym pięcioletni

plan strategiczny wymaga zwykle pięciu planów operacyjnych finansowanych

z pięciu budżetów operacyjnych.

Plan operacyjny powinien określać działania i budżet dla każdej części

organizacji na najbliższe 1-3 lat. Z planem strategicznym łączą go działania,

które organizacja będzie realizować oraz zasoby niezbędne do ich realizacji.

Plan operacyjny opiera się bezpośrednio na planie strategicznym organizacji

i programu, i opisuje misję i cele organizacji i programu oraz cele i działania

programu. Podobnie jak plan strategiczny, plan operacyjny odpowiada na cztery

pytania:

W jakim miejscu znajdujemy się obecnie?

Gdzie chcemy być?

Jak tam dotrzeć?

Jak mierzyć nasze postępy?

Plan operacyjny to pierwszy i ostatni etap w przygotowaniu wniosku

o zatwierdzenie budżetu operacyjnego. Pierwszy etap określa plan alokacji

zasobów; w ostatnim etapie plan operacyjny może zostać zmodyfikowany w celu

odzwierciedlenia polityki lub zmian finansowych dokonanych podczas

opracowywania budżetu.

Plan operacyjny powinien zostać przygotowany przez osoby, które będą

zaangażowane w jego realizację. Często istnieje potrzeba istotnego dialogu

między działami, ponieważ plany tworzone przez jedną część organizacji mają

nieuchronny wpływ na pozostałe części.

Plan operacyjny powinien zawierać:

jasne cele

działania do realizacji

74

standardy jakości

pożądane wyniki

zapotrzebowanie na pracowników i zasoby

harmonogram realizacji

proces monitorowania postępów (źródło: Wikipedia).

5.1.1. Plan strategiczny a plan operacyjny

Między planem strategicznym i operacyjnym są trzy podstawowe różnice:

1. Horyzont czasu. Plany strategiczne opracowywane są na dłuższy okres

(5-10 lat), natomiast plany operacyjne obejmują krótszy okres, na

przykład jeden rok.

2. Zakres. Plany strategiczne wywierają wpływ na działalność firmy

w szerokim zakresie, a w przypadku planów operacyjnych zakres ten jest

węższy i bardziej ograniczony.

3. Stopień szczegółowości. Często plany strategiczne są formułowane

w taki sposób, że sprawiają wrażenie uproszczonych, ogólnikowych

stwierdzeń. Jednakże takie uogólnienie jest konieczne, aby skłonić ludzi

w organizacji do myślenia w kategoriach całości organizacji. Natomiast

plany operacyjne, pochodne planów strategicznych, są formułowane

w sposób bardziej szczegółowy.

Poniższa tabela przedstawia pozostałe różnice:

Zarządzanie operacyjne Zarządzanie strategiczne

Skupia się na bieżącej działalności. Skupia się na długoterminowym rozwoju

organizacji.

Jego celem jest zapewnienie płynnej

kontynuacji bieżącej działalności.

Jego celem jest poszukiwanie nowych dróg

rozwoju poprzez doskonalenie i innowacje.

Jeżeli pojawia się konieczność

wprowadzenia zmiany, problem taki

rozwiązany jest ad hoc.

Dzięki niemu organizacja skupia się na

planowym zarządzaniu zmianą.

Ułatwia dbałość o regularne dostarczanie

usług lub produktów określonej jakości.

Wpływa na rozwój oferty, wzbogacenie jej

o nowe usługi i produkty.

Wpływa na rozwój oferty, wzbogacenie jej

o nowe usługi i produkty.

Decyzje podejmowane są jednorazowo lub

według ustalonych procedur.

Decyzje podejmowane są przy

uwzględnieniu ich długofalowych skutków.

75

Efekt – bieżąca stabilność. Efekt – tworzenie przyszłych rozwiązań.

Źródło: http://poradnik.ngo.pl/zarzadzanie_strategiczne

5.1.2. Cel planu operacyjnego

Plan operacyjny ma na celu przedstawienie pracownikom organizacji jasnego

obrazu ich zadań i zakresu odpowiedzialności zgodnie z celami zawartymi

w planie strategicznym.

Plan operacyjny przedstawia także bardzo szczegółowe informacje dotyczące

kierowania ludźmi w wykonywaniu bieżących zadań niezbędnych do

funkcjonowania organizacji. Kierownictwo i pracownicy organizacji w codziennej

pracy powinni często odnosić się do planu operacyjnego. Plan operacyjny określa

co, kto, kiedy i ile:

co - strategie i zdania, które należy podjąć

kto - osoby odpowiedzialne za poszczególne strategie/zadania

kiedy - terminy realizacji strategii/zadań

ile - kwota zasobów finansowych przeznaczonych na realizację każdej

strategii/zadania.

5.1.3. Organizacja i zarządzanie obciążeniem pracą

Sposób organizacji firmy, czyli podział pracy (różne zadania wykonywane przez

różne osoby) oraz koordynacja działań i ludzi to ważna kwestia, którą należy

starannie przemyśleć.

Na początku prawdopodobnie twoja firma będzie mała, zatem nie będzie

skomplikowaną „strukturą". Niemniej jednak ważne jest, aby podział zadań

i obowiązków pomiędzy poszczególne osoby był jak najlepiej dostosowany do

umiejętności i możliwości każdej z nich, a to z pewnością wpłynie na wydajność

i jakość pracy.

Wszystkie działania i zadania realizowane przez pracowników firmy powinny

mieć jeden wspólny cel: zgodność z przyjętymi celami. Należy go uwzględnić

podczas projektowania, planowania i realizacji zadań, i to właśnie w tym

aspekcie istotna jest szczególna ostrożność.

Istnieje szereg mechanizmów koordynacji przydatnych w organizacji firmy.

Mechanizmy te pomagają ustalić role i zadania dla każdego pracownika, a także

dla siebie samego. Poniższa tabela przedstawia dwa mechanizmy najbardziej

odpowiednie dla MŚP.

76

Możliwości koordynacji

Wzajemne

dostosowanie

Komunikacja ma charakter nieformalny

Za kontrolę odpowiadają osoby, które wykonują pracę

Zapewnia elastyczność w wykonywaniu różnych zadań

Osoby, których praca ma być skoordynowana, muszą posiadać

szereg umiejętności

Odpowiednie dla zwykłych organizacji

Bezpośredni nadzór

Zwierzchnictwo, zakres odpowiedzialności i bardziej formalna

komunikacja

Uprawnienia i mechanizmy kontroli

Istnieje podległość służbowa hierarchia

Odpowiedni w przypadku większej firmy

Podczas planowania organizacji przedsiębiorstwa i zarządzania obciążeniem

pracą, nadrzędne znaczenie ma zdrowie i bezpieczeństwo wszystkich

pracowników. W związku z tym, aby zminimalizować ryzyko i uniknąć wypadków

i urazów, należy określić potencjalne sytuacje, z którymi pracownicy (w tym ty)

mogą się zetknąć w miejscu pracy.

SKUTECZNA ORGANIZACJA RÓL I ZADAŃ PRACOWNIKÓW – WSKAZÓWKI

Inicjatywa i kreatywność powinny odgrywać dużą rolę.

Pracownicy powinni mieć możliwość samodzielnego podejmowania decyzji.

Należy ciągle ułatwiać dobre relacje między pracownikami.

Koniecznie należy zapewnić odpowiednie urządzenia, wyposażenie i narzędzia pracy

(maszyny, komputery itp.).

W środowisku, w którym wykonywana jest praca, należy zapewnić możliwie najlepsze

warunki: oświetlenie, wytłumienie, temperatura, wilgotność itd.

77

Zapewnienie odpowiednich przerw w godzinach pracy pomoże zmniejszyć ryzyko.

Kolejnym aspektem, o którym należy pamiętać, aby efektywnie organizować pracę

w firmie, jest zarządzanie obciążeniem pracą. Obciążenie pracą można określić jako

„ilość" pracy fizycznej i umysłowej.

5.1.4. Wdrażanie planu operacyjnego

Plan operacyjny jest podstawowym narzędziem, które ukierunkowuje bieżącą

działalność organizacji. Wszyscy pracownicy powinni znać plan operacyjny oraz

jego cel i wiedzieć, dlaczego jest dla nich ważny. Plan operacyjny jest dobry

tylko wtedy, gdy pracownicy starannie go wdrażają.

Aby pracownicy dostatecznie zrozumieli plan operacyjny, kierownictwo

najwyższego szczebla musi im go dokładnie przedstawić.

Strategie przekazywania informacji mogą obejmować:

Cykl spotkań pracowników/zespołów, podczas których kierownictwo

wyższego szczebla wyjaśnia kluczowe elementy planu operacyjnego

i odpowiada na pytania pracowników dotyczące planu.

Podział ogólnego planu operacyjnego na podzbiory i przekazanie

informacji dotyczącej podzbioru zespołowi lub sekcji roboczej

odpowiedzialnym za dany podzbiór, dzięki czemu zespół roboczy lepiej

zrozumie swoją rolę w realizacji całego planu i skoncentruje się tylko na

niej.

Opracowanie systemu mierzenia postępów w realizacji strategii/zadań

i raportowania ich zespołowi roboczemu i kierownictwu.

Zapewnienie szkoleń, dzięki którym pracownicy lepiej zrozumieją swoje

zadania i obowiązki, a w szczególności to, w jaki sposób mogą włączyć się

w ogólną realizację planu operacyjnego.

Elementy planu operacyjnego można zawrzeć w opisach stanowisk

pracowników.

Obciążenie pracą oznacza sumę wymagań

psychicznych i fizycznych, którym podlega

pracownik w ciągu dnia pracy.

78

Kontrola sprawowana przez menedżerów będzie obejmować:

Regularne badanie realizacji zadań

Wdrażanie działań naprawczych w przypadku niezrealizowania zadań lub

nieterminowego zrealizowania zadań

Sprawdzanie dostępności zasobów, gdy okażą się potrzebne

Nadzór, wspieranie i motywowanie osób w organizacji w celu zapewnienia

realizacji zadań

Dostosowanie planu operacyjnego, jeżeli zajdzie taka potrzeba

Zgłaszanie problemów przełożonym, np. dyrektorom, komitetom,

członkom zarządu organizacji.

Wdrożenie planu operacyjnego wymaga od kierownictwa

regularnego monitorowania jego realizacji oraz sprawowania

kontroli w celu zmniejszenia wszelkich odchyleń od planu.

79

5.2. Plan finansowy

Cytat: Pieniądze są dla mojej egzystencji społecznej tym, czym zdrowie dla

mojego ciała.

― Mason Cooley

Cały biznesplan jest koncepcyjny, za wyjątkiem części zawierającej liczby

i warunki. Część poświęcona planowi i strategii marketingowej jest interesująca,

ale nie ma ona znaczenia, jeżeli nie można poprzeć swojej działalności dobrymi

wynikami finansowymi, którym poświęcona jest osobna część biznesplanu

z prognozami i sprawozdaniem finansowym. Część finansowa biznesplanu jest

jednym z najważniejszych elementów tego planu. Będzie potrzebna dla

pozyskania inwestorów lub uzyskania kredytu bankowego. Prognozę finansową

należy przygotować, nawet jeżeli finansowanie nie jest konieczne – pomoże

odnieść sukces w kierowaniu firmą.

Część finansowa biznesplanu jest jednym z najważniejszych elementów tego

planu. Będzie potrzebna, jeżeli chcesz pozyskać inwestorów albo uzyskać kredyt

bankowy. Jest to ostatnia część biznesplanu, ale to ona określa, czy pomysł na

biznes jest realny i jest kluczowym elementem decydującym o tym, czy twój

plan będzie w stanie przyciągnąć inwestycję w twój pomysł na biznes.

Nawet jeżeli nie potrzebujesz środków finansowych, aby odnieść sukces

w kierowaniu firmą, powinieneś przygotować prognozę finansową.

Zacznijmy od wyjaśnienia, czym nie jest część finansowa biznesplanu. Na pewno

nie jest tożsama z rachunkowością. Wiele osób gubi się w tej kwestii, ponieważ

uwzględnione prognozy finansowe – rachunek zysków i strat, bilans i rachunek

przepływów pieniężnych – przypominają sprawozdania rachunkowe firmy.

Rachunkowość zaczyna się dzisiaj i sięga wstecz, natomiast planowanie

i prognozowanie działalności gospodarczej zaczyna się dzisiaj i wybiega

w przyszłość.

Część finansowa planu operacyjnego ma dwojaki cel. Nabiera szczególnego

znaczenia w momencie pozyskiwania finansowania od inwestorów

dostarczających kapitał podwyższonego ryzyka, aniołów biznesu, a nawet

członków rodziny. Osoby te będą chciały zobaczyć liczby, które wskazują, że

twoja firma będzie się rozwijać - i to w szybkim tempie - i że jest dla nich

strategia wyjścia, która pozwoli osiągnąć zysk. O te liczby poprosi także każdy

bank lub pożyczkodawca, który będzie chciał się upewnić, że jesteś w stanie

spłacić pożyczkę.

Jednak najważniejszym powodem, dla którego warto przygotować prognozę

finansową, jest twoja własna korzyść, ponieważ dzięki niej będziesz wiedział, jak

będzie wyglądał twój biznes. Pinson mówi: „Jest to dokument ciągły, żywy.

80

Powinien być przewodnikiem po prowadzeniu biznesu, bo w każdej chwili, kiedy

potrzebujesz środków finansowych, jesteś przygotowany, bo masz odpowiednie

dokumenty”.

Jeśli podczas wypełniania części finansowej biznesplanu obowiązuje jakaś

zasada, to na pewno: Bądź realistą.

5.2.1. Elementy planu finansowego

Chociaż nie istnieje określony szablon planu finansowego, większość

licencjonowanych specjalistów posiada wiedzę na temat celów życiowych klienta,

planów przeniesienia środków i poziomu przyszłych wydatków. Przewidywana

wartość majątku określa, czy klient posiada środki wystarczające na

zaspokojenie przyszłych potrzeb. Dobry plan finansowy może informować

inwestora o zmianach, które należy wprowadzić, aby sprawnie przejść przez

daną fazę finansową, np. zmniejszenie wydatków lub zmianę alokacji aktywów.

Realizacja planu finansowego powinna przebiegać bez zakłóceń, a w przypadku

wystąpienia zmian w sytuacji finansowej powinny być one okresowo

aktualizowane.

Główne elementy planu finansowego:

Cele finansowe: Plan finansowy opiera się na jasno określonych celach

finansowych osoby lub rodziny, obejmujących finansowanie studiów dzieci,

zakup większego domu, rozpoczęcie działalności gospodarczej, terminowe

przejście na emeryturę bądź pozostawienie spadku. Cele finansowe powinny

zostać określone ilościowo. Należy wyznaczyć cele pośrednie, aby możliwe było

śledzenie postępów.

Osobisty rachunek zysków i strat netto: Krótka lista aktywów i pasywów

służy jako punkt odniesienia do pomiaru postępu realizacji celów finansowych.

Analiza przepływów pieniężnych: Plan przychodów i wydatków określa, ile

każdego miesiąca można przeznaczyć na spłatę zadłużenia, oszczędności

i inwestycje.

Strategia emerytalna: Plan powinien zawierać strategię emerytalną,

niezależnie od innych priorytetów finansowych, czyli strategię gromadzenia

wymaganego kapitału emerytalnego oraz jego planowanego podziału w całym

okresie życia.

Kompleksowy plan zarządzania ryzykiem: Identyfikacja wszystkich

ekspozycji na ryzyko i zapewnienie niezbędnego zabezpieczenia w celu ochrony

rodziny i jej majątku przed stratami finansowymi. Plan zarządzania ryzykiem

obejmuje pełny przegląd ubezpieczeń: ubezpieczenie na życie i na wypadek

81

niezdolności do pracy, ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej,

ubezpieczenie mienia i następstw nieszczęśliwych wypadków oraz ubezpieczenie

od katastrof.

Długoterminowy plan inwestycyjny: Uwzględnienie zindywidualizowanej

strategii alokacji aktywów w oparciu o konkretne cele inwestycyjne oraz profil

ryzyka. Taki plan zawiera wytyczne dotyczące wyboru, zakupu i sprzedaży

inwestycji oraz ustanawiania punktów odniesienia dla oceny wyników.

Strategia obniżenia podatków: Znalezienie sposobu na zmniejszenie podatku

dochodowego od osób fizycznych w zakresie dopuszczalnym przez prawo.

Strategia ta powinna obejmować identyfikację instytucji inwestycyjnych

uprzywilejowanych podatkowo, które mogą obniżyć opodatkowanie dochodów

z inwestycji.

Plan majątkowy: Ustalenia dotyczące ochrony i podziału majątku, mające na

uwadze obniżenie kosztów rozrachunku i obniżenie podatków. Przegląd

i aktualizacja instrumentów planowania majątkowego, takich jak testament,

fundusz powierniczy dla osoby żyjącej, pełnomocnictwo, wytyczne medyczne

i trusty małżeńskie.

5.2.2. Trzy elementy sprawozdania finansowego

Co dokładnie należy uwzględnić w tej części? Zacznijmy więc i podzielmy ją na

składniki strawne. Miejmy nadzieję, że pod koniec będzie można nad czym

myśleć.

Zasadniczo plan finansowy składa się z trzech elementów sprawozdania

finansowego. Są to:

Rachunek zysków i strat

Bilans

Rachunek przepływów pieniężnych

Rachunek zysków i strat – przedstawia przychody i koszty w określonym okresie

czasu.

Przykład rachunku zysków i strat

Przychody netto ze sprzedaży ___________

Przychody netto ze sprzedaży ___________

Koszt wytworzenia produktów ___________

Koszty działalności operacyjnej ___________

82

Amortyzacja ___________

Zużycie materiałów i energii ___________

Usługi obce ___________

Podatki i opłaty ___________

Wynagrodzenia ___________

Ubezpieczenia ___________

Pozostałe koszty rodzajowe ___________

Wartość sprzedanych towarów i materiałów ___________

Zysk (strata) ze sprzedaży ___________

Pozostałe przychody operacyjne ___________

Pozostałe koszty operacyjne ___________

Zysk (strata) z działalności operacyjnej ___________

Przychody finansowe ___________

Dywidendy ___________

Odsetki ___________

Inne ___________

Koszty finansowe ___________

Odsetki ___________

Zysk (strata) z działalności gospodarczej ___________

Zysk (strata) nadzwyczajna ___________

Zysk (strata) brutto ___________

Podatek dochodowy ___________

Pozostałe ___________

Zysk (strata) netto ___________

Nie wszystkie kategorie w tym rachunku zysków i strat będą dotyczyć

prowadzonej przez ciebie działalności. Pomiń te, które jej nie dotyczą, a dodaj

takie, które pasują do twojej firmy.

Aby wykorzystać ten szablon do biznesplanu, należy go przygotować w formie

tabeli i wypełnić odpowiednie liczby dla każdego miesiąca (zgodnie z wierszem

„wykaz wierszy za każdy miesiąc").

83

Bilans - po jednej stronie należy wymienić wszystkie aktywa, a po drugiej

wszystkie zobowiązania (aktywa - zobowiązania = kapitał własny).

Przykład bilansu

AKTYWA TRWAŁE ___________

Wartości niematerialne i prawne ___________

Rzeczowe aktywa trwałe ___________

Należności długoterminowe ___________

Inwestycje długoterminowe ___________

Długoterminowe rozliczenia międzyokresowe ___________

AKTYWA OBROTOWE ___________

Zapasy ___________

Należności krótkoterminowe ___________

Inwestycje krótkoterminowe (papiery wartościowe, środki pieniężne) ___________

Krótkoterminowe rozliczenia międzyokresowe ___________

AKTYWA RAZEM ___________

KAPITAŁ WŁASNY ___________

Kapitał podstawowy ___________

Kapitał zapasowy ___________

Zysk (strata) z lat ubiegłych ___________

Zysk (strata) netto ___________

ZOBOWIĄZANIA I REZERWY NA ZOBOWIĄZANIA ___________

Rezerwy na zobowiązania ___________

Zobowiązania długoterminowe ___________

Zobow. krótkoterminowe (kredyty, pożyczki, z tyt. wynagrodzeń, inne) ___________

Rozliczenia międzyokresowe ___________

PASYWA RAZEM ___________

Rachunek przepływów pieniężnych - uwzględnia faktyczne dochody

i wydatki w czasie.

Przykład rachunku przepływów pieniężnych

84

PRZEPŁYWY ŚRODKÓW PIENIĘŻNYCH Z DZIAŁ. OPERACYJNEJ ___________

Wpływy ___________

Sprzedaż ___________

Inne ___________

Wydatki ___________

Dostawy i usługi ___________

Wynagrodzenia netto ___________

Ubezpieczenia ___________

Podatki ___________

Inne wydatki operacyjne ___________

PRZEPŁYWY ŚRODKÓW PIENIĘŻNYCH Z DZIAŁ. INWESTYCYJNEJ ___________

Wpływy ___________

Zbycie aktywów trwałych ___________

Zbycie inwestycji ___________

Z aktywów finansowych (dywidendy, odsetki) ___________

Inne wpływy ___________

Wydatki ___________

Nabycie aktywów trwałych ___________

Inwestycje ___________

PRZEPŁYWY ŚRODKÓW PIENIĘŻNYCH Z DZIAŁ. FINANSOWEJ ___________

Wpływy ___________

Kredyty i pożyczki ___________

Z tytułu papierów wartościowych ___________

Wydatki ___________

Nabycie udziałów (akcji) ___________

Dywidendy ___________

Spłata kredytów i pożyczek ___________

Płatności z tyt. umów leasing finansowego ___________

Inne wydatki finansowe ___________

Przepływy pieniężne netto razem ___________

Środki pieniężne na początek okresu ___________

85

Środki pieniężne na koniec okresu ___________

Gdy sporządzisz bilans, możesz napisać krótką analizę każdego z trzech

elementów sprawozdania finansowego. Analiza powinna być krótka i zawierać

najważniejsze informacje, nie dogłębna.

5.3. Plan marketingowy

Jedynym sposobem na pewne rozpoczęcie działalności gospodarczej jest

opracowanie dobrego planu marketingowego, popartego faktami i wynikami

analiz. Z dokumentu tego jasno wynika, jak zainteresować klientów produktem

lub usługą i przekonać ich do zakupu. Plan marketingowy pomaga również

wzbudzić zaufanie pożyczkodawców, udowadniając, że twoja firma ma duże

szanse na rozwój. Należy go regularnie aktualizować, aby odzwierciedlać

zmieniające się potrzeby firmy i klientów.

Jest wiele wzorów planu marketingowego. Poniżej znajduje się pięć

podstawowych elementów takiego planu.

1. Analiza sytuacji

Wiele firm rozpoczyna od przeprowadzenia analizy SWOT, która polega na

identyfikacji mocnych stron (Strengths) i słabych stron (Wekanesses) firmy oraz

określeniu szans (Opportunities) i zagrożeń (Threats) firmy. Wiąże się to

z ustaleniem konkurentów, poznaniem sposobu ich pracy oraz mocnych i słabych

stron.

Mocne strony: Przewaga konkurencyjna, umiejętności, wiedza specjalistyczna

lub inne czynniki, dzięki którym twoja firma zajmuje lepszą pozycję na rynku

i nie można jej łatwo skopiować. Może to być dobrze przeszkolony zespół

sprzedaży, mała rotacja pracowników, wierni klienci i niskie koszty produkcji

dzięki najnowocześniejszej technologii.

Słabe strony: Są to czynniki, które ograniczają zdolność firmy do samodzielnej

realizacji celów, np. nierzetelne dostawy, przestarzałe narzędzia produkcyjne,

nieodpowiedni marketing i brak planowania.

Szanse: To elementy, które mogą pomóc w zwiększeniu rentowności firmy.

Źródłem szans może być poszukiwanie nowych rynków, zarządzanie zmianami

technologicznymi lub dostosowywanie się do nowych trendów konsumenckich.

Aby jak najlepiej wykorzystać szanse, należy ustalić, w jaki sposób wykorzystać

potencjał kluczowych kompetencji.

86

Zagrożenia: Są to bariery, które uniemożliwiają wejście na główne rynki, np.

niedobór siły roboczej, bariery prawne lub niesprzyjające warunki ekonomiczne

lub polityczne.

2. Rynek docelowy

Portret demograficzny

Ma wykazać, że wiesz prawie wszystko o swoich klientach, łącznie z ich

oczekiwaniami i kaprysami. Twój opis powinien zawierać podstawowe dane,

które dają jasny obraz twoich klientów. Dokonaj analizy cech takich jak: wiek,

płeć, zawód lub kariera zawodowa, poziom dochodów, poziom wykształcenia

i obszar geograficzny.

Prognozowany popyt

Będziesz również musiał przedstawić wyniki swojej analizy dotyczącej

prognozowanego popytu na produkty lub usługi, a także prognozowane tempo

wzrostu popytu. Informacje te pomogą zyskać zaufanie instytucji finansowych do

potencjału wzrostu firmy.

Motywacje zakupowe

Trzeba także dobrze zrozumieć, co motywuje klientów do zakupów. Czy twoi

klienci szukają na przykład okazyjnych cen i sposobu na łatwiejsze życie, czy

robią zakupy z czystej przyjemności? Zapytaj siebie, dlaczego kupiliby twoje

produkty lub usługi. Z tego samego względu będziesz również chciał wiedzieć,

dlaczego twoi klienci nie korzystają z usług konkurencji i nie kupują ich

produktów. Czy są zbyt drogie? Czy nic ich nie wyróżnia? Informacje te będą

przydatne przy projektowaniu produktu lub usługi, które mają przyćmić

konkurencję.

3. Cele marketingowe

W tej części powinieneś przedstawić zamierzone cele, które są osiągalne

i realistyczne oraz założenia i konkretny czas realizacji.

Najczęściej stosuje się wskaźniki aktywności. Cele marketingowe mogą

uwzględniać udział w rynku i wszystkie segmenty rynku, łączną liczbę klientów

i odsetek klientów, którzy pozostają lojalni wobec potencjalnego rynku zakupów

oraz ich wolumen.

4. Strategia marketingowa

Po określeniu celów i założeń należy znaleźć sposoby promocji firmy wśród

potencjalnych klientów. Strategie marketingowe zwykle wykorzystują koncepcję

87

4P: produkt (Product), cena (Price), dystrybucja (Place) i promocja

(Promotion).

Wybór narzędzi marketingowych zależy od profilu rynku docelowego.

Wykorzystując różne narzędzia marketingowe docieramy do różnych grup

odbiorców. Nie zakładajmy zawsze, że będziemy musieli wydać duże kwoty na

kosztowne reklamy. W przypadku ukierunkowania na konkretną niszę możemy

wykorzystać niedrogie strategie marketingowe. Marketing: skuteczny i niedrogi,

np. poprzez e-mail. Najdroższe są zwykle kampanie reklamowe, promocyjne

i public relations. Niedrogim sposobem dotarcia do klientów są rekomendacje

klientów i sieci kontaktów. Bardzo interesującą strategią jest e-marketing,

ponieważ jest tani i dociera na rynki docelowe.

5. Sprawozdanie finansowe

Plan marketingowy, który nie zawiera sprawozdania finansowego, jest

niedokładny. Sprawozdanie finansowe można także włączyć do ogólnego

biznesplanu.

Jednym z dokumentów, który trzeba przygotować, jest budżet i prognozy

sprzedaży. Jego przygotowanie nie musi być zadaniem złożonym. Tak naprawdę

warto szukać prostoty. Rozpocząć pomoże ci odpowiedź na następujące pytania:

• Jakie obroty zakładasz?

• Jakie będą ceny?

• Jaki będzie koszt wytworzenia produktów lub świadczenia usług?

• Jakie będą podstawowe koszty operacyjne? Nie zapomnij

uwzględnić kosztów rekrutacji i wynagrodzeń.

• Ile środków finansowych będziesz potrzebował na prowadzenie

działalności?

• Odpowiadając na te pytania będziesz mógł przewidzieć zyski

i wydatki.

• Business case to kolejny ważny element planu marketingowego.

Analiza ta pokazuje dokładnie, ile trzeba sprzedać, aby pokryć

koszty operacyjne. Jeżeli możliwe jest przekroczenie progu

rentowności i uzyskanie wyższego poziomu sprzedaży niż potrzebny

do pokrycia kosztów, masz duże szanse na wygenerowanie zysku.

Powyższe elementy stanowią podstawy odpowiedniego i dokładnego planu

marketingowego.

5.4. Plan zasobów

Plan zasobów - szczegółowe podsumowanie wszystkich rodzajów zasobów

(sprzętu, finansów, personelu, czasu itp.) wymaganych do wykonania

88

określonego zadania, takiego jak opracowanie produktu.

(http://www.businessdictionary.com/definition/resource-plan.html)

W badaniach organizacyjnych zarządzanie zasobami to efektywny i skuteczny

rozwój zasobów organizacji, gdy są one potrzebne. Takie zasoby mogą

obejmować zasoby finansowe, inwentaryzację, umiejętności ludzkie, zasoby

produkcyjne lub technologie informacyjne (IT). (źródło Wikipedia)

W tym rozdziale skoncentrujemy się na zasobach ludzkich, technologiach

informacyjnych TIK i innowacji produktu.

5.4.1. Zasoby ludzkie

Twoja firma posiada zróżnicowane zasoby wysokiej jakości. Ale największą

wartością firmy są jej kadry, inaczej określane jako zasoby ludzkie (HR).

Prawidłowe zarządzanie tymi zasobami umożliwi firmie zwiększanie

i doskonalenie produkcji (a zwłaszcza podnoszenie jakości tejże produkcji).

HR można też rozumieć jako system lub proces zarządzania zajmujący się takimi

kwestiami jak dobór kadr, zawieranie umów, szkolenia, zatrudnianie i retencja

kadrowa w organizacji. Wszystkie te zadania mogą być wykonywane przez jedną

osobę albo przez cały wydział.

Zatrudniając osoby do swojej firmy zawsze będziesz poszukiwać najlepszych

kandydatów. To niekoniecznie musi znaczyć, że będą to osoby „numer jeden”,

czy że będą posiadać najwyższe kwalifikacje: najważniejsze jest, aby były to

osoby najbardziej odpowiednie na dane stanowisko. Dlatego należy bardzo

dokładnie zaplanować każde stanowisko pracy, jakie trzeba będzie zapełnić

w firmie. Aby zadanie to zrealizować jak najbardziej efektywnie trzeba będzie

wyszczególnić wymagania dla danej funkcji, czyli wiedzę, umiejętności

i zdolności. Osoby wybrane na dane stanowisko jako kandydaci najlepiej

spełniający konkretne wymagania, będą wówczas w stanie wykonywać pracę na

najwyższym poziomie.

Należy pamiętać o czterech podstawowych założeniach, aby w firmie prawidłowo

zarządzać kadrami:

Motywowanie pracowników, aby identyfikowali się z działalnością, z twoją

firmą, jej założeniami i sposobem funkcjonowania.

Zatrzymywanie najlepszych pracowników, tak aby nadal pracowali dla

ciebie, a nie przechodzili do konkurencji.

Zatrudnianie najlepszych kandydatów na dane stanowisko.

Zasoby ludzkie to zbiorowość pracowników będących częścią firmy lub

instytucji i wykonujących różnorodne zadania, zależnie od działu

organizacyjnego

89

Wspieranie pracowników na poziomie osobistym i zawodowym. Ważne

jest, aby czuli, że spełniają się pod każdym względem, dzięki czemu będą

nadal identyfikować się z twoją firmą.

Na poziomie praktycznym zarządzanie kadrami to proces zachodzący w czasie

i obejmujący następujące etapy:

Przyciąganie najlepszych kandydatów. Po dokładnym opracowaniu profilu

każdego stanowiska należy dokonać trafnego wyboru wśród kandydatów.

Aby to osiągnąć, musisz zawsze zwracać uwagę na najlepsze referencje,

dzięki temu każda osoba będzie osiągać najlepsze wyniki i będzie

najbardziej produktywna na swoim stanowisku. Aby utrzymać oczekiwania

na realistycznym poziomie, należy badać rynek pracy w swojej branży.

Zatrzymywanie najlepszych pracowników. Należy rozpoznawać osoby,

które dzięki swoim talentom przyczyniają się do wartości wytwarzanej

przez firmę. Pracowników, którzy włączają się do zespołu i wnoszą dużo

do firmy. Należy zadbać o to, aby czuli związek z wykonywaną pracą oraz

aby widzieli, że spełniane są ich oczekiwania: Godziwe wynagrodzenie,

uznanie dla osiągnięć zawodowych i możliwość pogodzenia życia

osobistego z pracą zawodową – to kilka możliwości, które pozwolą to

osiągnąć.

Wzmacnianie wyników osiąganych przez pracowników. Ludzie mają

marzenia i cele, które chcą osiągać, i w tej kwestii ambicje zawodowe

stanowią motor ich działania. Jeśli spowodujesz, że twoi pracownicy będą

widzieli, iż mogą osiągać cele osobiste poprzez rozwój w pracy, ich

efektywność zawodowa będzie wysoka, dzięki czemu zyska zarówno firma

jak i dana osoba. W tym celu należy zachęcać pracowników do

doskonalenia umiejętności i ułatwiać im udział w szkoleniach, a także

proponować nowe wyzwania i umożliwiać stały rozwój kariery zawodowej

itp. Dzięki obserwacji wyników osiąganych przez danego pracownika

będziesz w stanie określić kluczowe czynniki motywujące dla tejże osoby.

Z praktycznego punktu widzenia należy mieć świadomość podstawowych kwestii

z zakresu zarządzania kadrami: świadczenia społeczne, wynagrodzenia itp.

Ponadto należy znać podstawowe przepisy prawne. Jeśli dojdziesz do wniosku,

że tymi sprawami powinni zajmować się specjaliści, możesz zamówić stosowne

Wzmacnianie wyników osiaganych przez pracowników

Zatrzymywanie najlepszych pracowników

Przyciąganie najlepszych kandydatów

90

usługi w zewnętrznej firmie konsultingowej, która w twoim imieniu wypełni

niezbędne formalności.

5.4.2. Zasoby ICT

Stosowanie serwisów Web 2.0 jako narzędzia marketingowego lub

sprzedażowego oznacza, że to konsumenci mają ostatnie słowo, jeśli chodzi

o akceptację twojego produktu lub usługi; ponadto mogą wpływać na innych

konsumentów za pośrednictwem portali społecznościowych. Internet jako środek

przekazywania informacji konsumenckich na temat produktów i usług, daje

dzisiaj nieograniczone możliwości.

Te nieograniczone możliwości to ogromna zaleta z punktu widzenia działań

marketingowych: można tym sposobem dotrzeć do ogromnej liczby

potencjalnych klientów. Z tego samego powodu firmy obawiają się, że kiepska

opinia może udaremnić najlepszą kampanię reklamową i popsuć wysiłki

promocyjne na rzecz sprzedaży produktu.

Internet to jedna z preferowanych dróg komunikacji dla użytkowników.

Udostępnia różne środki, dzięki którym można dotrzeć do klientów: blogi, fora

dyskusyjne, czaty, serwisy społecznościowe, strony internetowe itp. Stosowanie

Internetu ogólnie wiąże się z dystrybucją bezpośrednią. Jeśli posiadasz stronę

internetową, musisz zadbać o to, aby była atrakcyjna i łatwa w stosowaniu.

Informacje o produktach i usługach powinny być rzetelne i aktualne. Dane

kontaktowe powinny być łatwe do znalezienia, wyjaśnienia dotyczące realizacji

zakupu powinny być szybko dostępne itp.

Aby zarządzać reputacją i wizerunkiem firmy, a także być w stanie analizować

odbiór naszego wizerunku w Internecie, należy zwracać uwagę na następujące

kwestie:

Nie można kontrolować dyskusji na temat naszej firmy prowadzonych

w sieci. Należy pamiętać o tym, że musisz zrezygnować z kontrolowania

tego, co mówią o tobie, twoich produktach i usługach w Internecie.

Możesz natomiast włączyć się do dyskusji i w sposób profesjonalny

przedstawiać informacje, aby być moderatorem tego, co mówią o twojej

firmie.

Musisz zachować siłę w obliczu krytyki (zapewne pojawi się w którymś

momencie). Na każdą pozytywną uwagę lub sugestię może przypadać

dziesięć negatywnych komentarzy, ale nie powinieneś pozwolić, żeby cię

to pokonało.

91

Bardzo ważne jest, aby zbierać te negatywne informacje i korzystać z nich

w pozytywny sposób. Należy wyciągać z nich przydatne treści i traktować

je jako wskazówki w kierunku doskonalenia swojej działalności.

Czego wymaga opracowanie strategii cyfrowej?

Należy jasno sprecyzować cele dla swojej działalności.

Należy znać najbardziej efektywne sposoby osiągania tych celów.

Należy wiedzieć, jak analizować rezultaty.

Korzystać z informacji wynikających z tych analiz, aby nakreślić albo

opracować na nowo plany działania.

Nie należy bać się błędów. Bardzo łatwo możemy się pomylić, ale to nie

powinno nas powstrzymywać od podejmowania wysiłków, aby stworzyć

dobrą strategię marketingową.

Problemy mogą pojawić się, gdy będziesz chciał wybrać optymalne narzędzie dla

potrzeb marketingu cyfrowego. Nie istnieje żaden magiczny przepis na sukces,

ale można podać kilka pomocnych sugestii:

Dokładnie przeanalizuj sytuację. Musisz określić jednoznacznie swoje cele.

Dzięki temu łatwiej będzie zaadaptować wybrane narzędzie do tych

założeń.

Opracuj strategię. Najważniejsze jest to, abyś dokładnie zaplanował,

kiedy, w jaki sposób, jak długo, dla kogo i dlaczego będziesz prowadzić

marketing cyfrowy.

Szczegółowo zaplanuj powyższe aspekty, uwzględniając wymagane

zasoby finansowe, ludzkie i czasowe. Porównaj te potrzeby z zasobami,

którymi realnie dysponujesz.

Oceniaj wyniki. Koniecznie powinieneś regularnie oceniać efektywność

narzędzi, które wykorzystujesz (blog, strona internetowa, strona na

Facebooku itp.), aby z przekonaniem kontynuować zamierzone działania.

Modyfikuj strategię tam, gdzie jest to konieczne. Po przeprowadzeniu

dokładnej oceny zbadaj najsłabsze punkty strategii i wprowadź stosowne

poprawki. Dzięki temu plan internetowy twojej firmy będzie skuteczny.

Narzędzia dla potrzeb Web 2.0

Oto najpopularniejsze narzędzia:

Komunikator internetowy. Umożliwia natychmiastową komunikację między

co najmniej dwiema osobami za pomocą wiadomości tekstowych

przesyłanych z urządzeń podłączonych do Internetu. Przykładowe serwisy:

WeChat, WhatsApp, Facebook Messenger, Line, Viber, Snapchat, Kakao

Talk, Chat On, Skype.

Blogi. Inaczej określane są jako: dzienniki cyfrowe, pamiętniki cyfrowe,

dzienniki sieciowe, czy dzienniki cybernetyczne. Jest to miejsce, w którym

92

jeden autor lub więcej osób publikuje teksty lub artykuły w taki sposób, że

najnowszy wpis wyświetla się pierwszy. Autor może w dowolny sposób

umieszczać tam to, co uważa za stosowne. Jest to przestrzeń, w której

można upowszechniać przemyślenia osobiste i opinie innych ludzi

dotyczące różnych tematów. Narzędzie to wykorzystywane jest dla celów

marketingowych pod postacią blogów firmowych, które mają pozyskiwać

klientów zainteresowanych danym produktem czy usługą. Oto kilka

wskazówek, jak należy prowadzić blog, aby był skuteczny: pisz wyłącznie

o tym, co znasz; unikaj przechwalania się; dbaj o spójność wpisów;

przyjmij jednolity sposób odnoszenia się do „wizerunku firmy” i planuj

nowe wpisy, aby blog był atrakcyjny i aktualny.

Serwisy Wiki. Strony i aplikacje internetowe, gdzie wpisy są edytowane

przez wielu użytkowników za pośrednictwem narzędzi nawigacyjnych.

Treści mogą być tworzone, zmieniane lub usuwane przez tych, którzy

mają dostęp do nich. Można je z łatwością i za darmo oglądać

w Internecie. Najbardziej znanym przykładem jest Wikipedia.

Serwisy społecznościowe. Umożliwiają utrzymywanie kontaktów

towarzyskich w sieci i ułatwiają nawiązywanie znajomości z osobami

o podobnych zainteresowaniach, preferencjach, gustach itp. Serwisy tego

typu dają możliwość komunikowania się z ludźmi bez wielkich nakładów,

dzięki czemu są korzystne dla przedsiębiorców i małych firm

poszukujących nowych kontaktów. Są często wykorzystywane jako

narzędzie do utrzymywania relacji z klientami i jako nośnik reklamy dla

nowych produktów i usług. Pod tym względem mają o wiele większy

zasięg niż tradycyjne media.

5.4.3. Innowacja produktu

Innowacyjność to istotna kwestia mająca wpływ na powodzenie firmy.

Jeśli chodzi o produkty, zmiana niekoniecznie oznacza, że musisz

wprowadzać nowości; wystarczy, jeśli zmodyfikujesz już wytwarzane

produkty stosownie do potrzeb i oczekiwań klientów, aby zwiększyć

W sferze biznesu innowacje to zmiany dotyczące produktów

i metod wytwarzania i wprowadzania na rynek.

93

sprzedaż. Celem może być utrzymanie obrotów na tym samym poziomie

albo ich zwiększenie. Na przykład, jeśli wytwarzasz świece z wosku, nie

musisz podejmować produkcji innych wyrobów z wosku. Możesz po prostu

zmienić wzór produkowanych świec tak, aby zwiększyć ich atrakcyjność

dla potencjalnych klientów.

Zmiana sposobu wprowadzania produktu na rynek ma bezpośredni wpływ

na to, w jaki sposób prowadzisz jego sprzedaż. Jeśli w tym procesie

zastosujesz wyjątkowo oryginalne i innowacyjne rozwiązania, taka zmiana

pozwoli ci uzyskać duże korzyści.

Jak należy rozpocząć proces wprowadzania innowacji? Najpierw należy rozważyć

zmiany dotyczące sposobów sprzedaży. „Obserwacja klientów” wskaże ci ich

preferencje i potrzeby. Zbadaj, w jaki sposób realizują zakupy, jakie mają

upodobania, dlaczego kupują w taki sposób i jakie emocje wiążą się z tym

procesem. Tym sposobem uzyskasz wystarczające informacje pozwalające na

zastosowanie właściwej strategii pod kątem zmian w sposobie prowadzenia

sprzedaży.

Aby zbadać nastawienie klientów, należy wykonać analizę rynku. Najlepiej w tym

przypadku zastosować kryterium segmentacji rynku.

Po określeniu segmentów, możesz podjąć decyzję o przyjęciu jednego

z podanych niżej typów strategii marketingowej, aby zmodyfikować istniejącą

strategię:

Strategia niezróżnicowana. Kierujesz dany produkt do wszystkich na

rynku, a nie tak jak wcześniej do wybranych segmentów. Na przykład

Coca Cola to produkt kierowany do wszystkich konsumentów na całym

świecie, niezależnie od klasy społecznej.

Strategia zróżnicowana. Określasz jednolite grupy konsumentów, do

Segmentacja oznacza grupowanie podmiotów na rynku według ich

preferencji

Segmenty rynku to grupy konsumentów/użytkowników określonej

kategorii produktów/usług, którzy w odniesieniu do różnych

zmiennych dotyczących klientów i nawyków wykazują jednorodne

zachowania, przy czym są one odmienne od zachowań

obserwowanych w innych grupach.

94

których kierujesz produkt i opracowujesz zestaw działań marketingowych

pod kątem tychże segmentów. Jako przykład można podać tu samochody

marki Mercedes, które wcześniej kierowane były do starszych wiekiem

konsumentów, a obecnie adresowane są również do młodszych klientów.

Strategia skoncentrowana. Skupiasz się na konkretnej niszy rynkowej albo

na kilku małych segmentach. Na przykład marki luksusowe adresują swoje

wyroby wyłącznie do określonych segmentów rynkowych i to jest ich

„znak szczególny”.

5.5. Linki i użyteczne informacje

1. http://poradnik.ngo.pl/zarzadzanie_strategiczne

2. http://study.com/academy/lesson/what-are-operational-plans-for-a-business-

definition-types-examples.html

3. http://www.investopedia.com/university/business-plan/business-plan6.asp

4. https://www.inc.com/guides/201107/how-to-write-an-operational-plan-for-your-

small-business.html

5. https://www.economie.gouv.fr/assises-entrepreneuriat/lentrepreneuriat-france

6. https://www.manager-go.com/marketing/plan.htm

7. https://www.bdc.ca/fr/articles-outils/marketing-ventes-exportation/marketing/pages/5-strategies-sensees-attirer-clients.aspx

95

5.6. Test ewaluacyjny

1. Co wpływa na wydajność i jakość wyników pracy?

a) zatrudnienie nowych pracowników

b) podział zadań i obowiązków pomiędzy poszczególne osoby

c) wydłużanie czasu pracy

2. Obciążenie pracą można określić jako:

a) „ilość” pracy fizycznej i umysłowej

b) pracę w systemie akordowym

c) „ilość” pracy tylko fizycznej

3. Aby odnieść sukces na rynku należy:

a) jedynie posiadać wiedzę o konkurentach

b) analizować otoczenie rynku i rozwijać działalność, mając na

uwadze kluczowe aspekty, takie jak dostawców, kanały

dystrybucji, charakterystykę potencjalnych klientów i

konkurentów

c) pozyskać nowych dostawców i kanały dystrybucji produktów lub usług

4. Jaka jest jedna z największych wartości twojej firmy?

a) wartości niematerialne i prawne

b) innowacyjność

c) zasoby ludzkie (HR)

5. Internet/narzędzia Web 2.0 jako środek przekazywania informacji konsumenckich

na temat produktów i usług daje dzisiaj...?

a) bardzo ograniczone możliwości

b) nieograniczone możliwości

c) nie ma wpływu na twoją firmę

6. W sferze biznesu innowacje to:

a) niższe ceny produktów lub usług

b) zmiany dotyczące produktów i metod wytwarzania i wprowadzania

na rynek

c) zupełnie nowy produkt

7. Co oznacza skrót SWOT?

a) Strengths, Weaknesses, Opportunities and Threats (mocne strony,

słabe strony, szanse i zagrożenia)

b) Struggle or Wrong, Organize or Team (walka lub zło, organizacja lub

zespół)

c) Sweet and Wise, Open and Tense (słodki i mądry, otwarty i spięty)

8. Dlaczego e-marketing jest interesujący?

a) ponieważ jest tani

b) ponieważ dociera bezpośrednio do klienta

c) ponieważ jest tani i dociera bezpośrednio do klienta

9. Strategia marketingowa nie mogłaby istnieć bez sprawozdania finansowego, które

służy:

a) prognozowaniu strat

b) odkryciu progu rentowności i przekształceniu go w cel

c) osiągnięciu zysku

96

10. Które z poniższych stwierdzeń jest prawdziwe?

a) część finansowa biznesplanu jest jednym z najważniejszych

elementów tego planu

b) część finansowa jest tożsama ze sprawozdaniem rachunkowym

c) nie trzeba jej uzupełniać w biznesplanie

11. Który z tych elementów nie jest istotny w planie finansowym?

a) analiza przepływów pieniężnych

b) plan majątkowy

c) zasoby ludzkie HR

12. Co zawiera rachunek zysków i strat?

a) zyski

b) straty

c) obie odpowiedzi są poprawne

97

Rozdział 6 Instytucje i organizacje wspierające przedsiębiorczość osób niepełnosprawnych

Poniżej przedstawiamy najważniejsze organizacje zrzeszające osoby

niepełnosprawne, ich rodziny i obrońców ich praw, pomagające zapewnić lepsze

warunki życia oraz pracy dla osób niepełnosprawnych.

Państwowy Fundusz Osób Niepełnosprawnych (PFRON)

Środki PFRON przeznaczone są m.in. na:

utrzymanie istniejących, a zagrożonych likwidacją miejsc pracy osób

niepełnosprawnych,

tworzenie i funkcjonowanie poradnictwa zawodowego,

dotacje dla przedsiębiorców podejmujących produkcję wyrobów

ortopedycznych, środków pomocniczych lub sprzętu rehabilitacyjnego albo

usługi w tym zakresie, na uruchomienie tej produkcji lub usług.

Większość programów PFRON koncentruje się raczej na popieraniu zatrudnienia

osób niepełnosprawnych niż na ich bezpośredniej aktywizacji, dzięki

umożliwieniu założenia własnej firmy.

Od początku 2008 r. Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych

dysponuje środkami na wypłatę jednorazowych dotacji. „Osoba

niepełnosprawna może otrzymać ze środków Funduszu jednorazowo

środki na podjęcie działalności gospodarczej, rolniczej albo na wniesienie

wkładu do spółdzielni socjalnej w wysokości określonej w umowie zawartej ze

starostą, nie więcej jednak niż do wysokości piętnastokrotnego przeciętnego

wynagrodzenia, jeżeli nie otrzymała środków publicznych na ten cel” (ustawa

z dnia 27 sierpnia 1997 roku o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz

zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, art. 12a ust. 1, dalej cyt. jako ustawa).

Więcej informacji: www.pfron.org.pl

Polska Organizacja Pracodawców Osób Niepełnosprawnych (POPON)

Jest to największa organizacja zrzeszająca przedsiębiorców zatrudniających

osoby niepełnosprawne. Prowadzi działalność informacyjno-szkoleniową, której

celem jest dostarczenie pracodawcom osób niepełnosprawnych aktualnej

i rzetelnej wiedzy m.in. poprzez szkolenia, seminaria oraz poradnictwo

organizowane w oddziałach.

Więcej informacji: http://www.popon.pl/

Pełnomocnik Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych

Szczegółowy zakres obowiązków Pełnomocnika podany jest w Ustawie z dnia 27

sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób

98

niepełnosprawnych. Najważniejszą jednak jego rolą jest reprezentowanie osób

niepełnosprawnych i dbanie o ich interesy. Pełnomocnik, po konsultacjach ze

specjalistami m.in. z organizacji działających na rzecz osób niepełnosprawnych,

a także po zebraniu indywidualnych opinii obywateli, przygotowuje projekty

odpowiednich tzw. aktów normatywnych, czyli ustaw, uchwał, które regulują

sprawy zatrudnienia, rehabilitacji czy warunków socjalnych osób

niepełnosprawnych. To Pełnomocnik - jako przedstawiciel rządu - rozpoczyna

wszelkiego rodzaju ogólnokrajowe działania, których celem jest ograniczenie

skutków niepełnosprawności i barier utrudniających osobom niepełnosprawnym

normalne funkcjonowanie w społeczeństwie. Do Pełnomocnika nie można zatem

zgłosić się po bezpośrednie wsparcie finansowe, ale np. wskazać te przepisy,

które nie są przestrzegane albo stosowane w codziennej praktyce bywają

sprzeczne z innymi uregulowaniami. Swoje zadania Pełnomocnik Rządu ds. Osób

Niepełnosprawnych wykonuje poprzez:

Biuro Pełnomocnika Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych - w skrócie BON

BON jest oddzielną komórką organizacyjną w Ministerstwie Pracy i Polityki

Społecznej. Zatrudnia specjalistów w kwestiach niepełnosprawności - często

pracowników, którzy sami są osobami niepełnosprawnymi. Osoby

niepełnosprawne i wszystkie organizacje zajmujące się tą grupą docelową mogą

zgłaszać się do BON z prośbami o różnego rodzaju informacje.

Więcej informacji:

Pełnomocnik Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych:

Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej

ul. Nowogrodzka 1/3/5, 00-513 Warszawa,

tel. centrala: 022 661 10 00

tel. Biuro Pełnomocnika: 022 551 02 02

www.mps.gov.pl - z tej strony można wysłać list do Pełnomocnika

Biuro Pełnomocnika Rządu - BON:

ul. Gałczyńskiego 4, 00-362 Warszawa,

tel. sekretariat: 022 826 96 73

http://www.niepelnosprawni.gov.pl/

Fundacja Aktywizacji Zawodowej Osób Niepełnosprawnych - (FAZON)

99

Fundacja powstała w 2004 roku z inicjatywy Polskiej Organizacji Pracodawców

Osób Niepełnosprawnych. Zadania FAZON: wspiera wszelkie przejawy

aktywności osób niepełnosprawnych, wydaje publikacje tematyczne, prowadzi

szkolenia i szeroko rozwinięte poradnictwo z zakresu prawa, psychologii

i zarządzania karierą, promuje czynny udział osób niepełnosprawnych w życiu

publicznym i społecznym.

Więcej informacji: http://fazon.pl

Wsparcie z funduszy europejskich

Szacuje się, że osoby z niepełnosprawnościami stanowią ok. 12 procent naszego

społeczeństwa. Dzięki Funduszom Europejskim wspierane są różne projekty

mające na celu szeroko rozumianą aktywizację społeczno-zawodową tej grupy.

Unijne środki dla osób z niepełnosprawnościami dostępne są przede wszystkim w

programach regionalnych realizowanych przez poszczególne województwa oraz

w programie Wiedza Edukacja Rozwój. Można się o nie ubiegać głównie za

pośrednictwem Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych

(PFRON) lub różnych organizacji pozarządowych realizujących projekty mające

na celu pomoc osobom w trudnej sytuacji, m.in. z niepełnosprawnościami czy

rozwój ekonomii społecznej.

6.1. Wsparcie dla osób niepełnosprawnych rozpoczynających

działalność gospodarczą

Mówi o tym ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i

społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych - są to artykuły: art. 12a

(dotacja na założenie działalności lub wkład do spółdzielni), art. 13

(oprocentowanie kredytów), art. 25a (refundacja składek ZUS). To są

instrumenty skierowane tylko do osób niepełnosprawnych z PFRON.

Art. 12a.

1) Osoba niepełnosprawna, o której mowa w art. 11 ust. 1, może otrzymać ze środków

Funduszu jednorazowo środki na podjęcie działalności gospodarczej, rolniczej albo na

wniesienie wkładu do spółdzielni socjalnej w wysokości określonej w umowie zawartej ze

starostą, nie więcej jednak niż do wysokości piętnastokrotnego przeciętnego

wynagrodzenia, jeżeli nie otrzymała bezzwrotnych środków publicznych na ten cel.

2) Osoba niepełnosprawna, która otrzymała jednorazowo środki na podjęcie działalności

gospodarczej, rolniczej albo na wniesienie wkładu do spółdzielni socjalnej, jest

zobowiązana do zwrotu otrzymanych środków wraz z odsetkami w wysokości określonej

jak dla zaległości podatkowych, jeżeli z przyczyn leżących po jej stronie zostały

naruszone warunki umowy, o której mowa w ust. 1.

100

Art. 13. 1.

Osoba niepełnosprawna prowadząca działalność gospodarczą albo własne lub

dzierżawione gospodarstwo rolne może otrzymać, ze środków Funduszu, dofinansowanie

do wysokości 50% oprocentowania kredytu bankowego zaciągniętego na kontynuowanie

tej działalności, jeżeli:

1) nie korzystała z pożyczki na podjęcie działalności gospodarczej lub rolniczej albo

pożyczka została w całości spłacona lub umorzona;

2) nie otrzymała bezzwrotnych środków na podjęcie działalności gospodarczej lub

rolniczej albo prowadziła tę działalność co najmniej przez 24 miesiące od dnia

otrzymania pomocy na ten cel.

2. Dofinansowanie następuje na podstawie umowy zawartej przez starostę z osobą,

o której mowa w ust. 1.

Art. 25a. 1. Fundusz refunduje:

1) osobie niepełnosprawnej wykonującej działalność gospodarczą obowiązkowe składki

na ubezpieczenia emerytalne i rentowe do wysokości odpowiadającej wysokości składki,

której podstawą wymiaru jest kwota określona w art. 18 ust. 8 oraz w art. 18a ustawy

z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr

205, poz. 1585, z późn. zm.10), z zastrzeżeniem ust. 1a,

2) niepełnosprawnemu rolnikowi lub rolnikowi zobowiązanemu do opłacania składek za

niepełnosprawnego domownika, składki na ubezpieczenia społeczne rolników –

wypadkowe, chorobowe, macierzyńskie oraz emerytalno-rentowe – pod warunkiem

opłacenia tych składek w całości przed dniem złożenia wniosku.

6.2. Rejestracja firmy – krok po kroku

Rejestracja firmy w Polsce, niezależnie

od formy prawnej, to proces z roku na

rok prostszy i szybszy. Od roku 2012

rejestracja w zakresie zgłoszenia do

Ewidencji Działalności i Urzędu

Statystycznego odbywa się w pełni

w oparciu o wniosek CEIDG-1.

Rejestracja krok po kroku:

1. Pomysł na firmę

(Jaką firmę otworzyć najlepiej?

Jakie mam szanse na sukces?)

2. Wybór formy działalności

(Jaka forma prawna działalności

dla firmy? Porównanie

samozatrudnienia, spółek

cywilnych oraz osobowych

i kapitałowych spółek

handlowych.)

3. Zgłoszenie do Ewidencji

Działalności Gospodarczej

(Wniosek CEIDG-1)

4. Rejestracja firmy w Urzędzie

Statystycznym (Co zrobić, aby

otrzymać numer REGON?)

5. Przygotowanie pieczątki

firmowej

(Co powinno znajdować się na

pieczątce firmowej? Ile kosztuje

pieczątka?)

6. Firmowe konto (Ile kosztuje

firmowe konto? Z oferty którego

banku najlepiej skorzystać? -

ranking kont firmowych.)

7. Rejestracja firmy w Urzędzie

Skarbowym

(Numer NIP i zgłoszenia

rejestracyjne VAT.)

101

8. Rejestracja w Zakładzie

Ubezpieczeń Społecznych

(Zgłoszenie przedsiębiorcy i

pracowników do ubezpieczenia.)

9. Pozostałe urzędy związane

z rejestracją firmy

(Sanepid, Inspekcja Pracy itp.)

10. Firmowe logo i strona

internetowa

(Co wyróżnia dobre logo? Po co

firmie strona internetowa?)

6.3. Zatrudnienie na otwartym rynku pracy

Jako osoba niepełnosprawna szukająca pracy na otwartym rynku pracy,

powinieneś zdawać sobie sprawę, jakie korzyści mają pracodawcy z zatrudnienia

ciebie. Dlaczego warto zatrudniać osoby niepełnosprawne?

Rynek pracy

Stopa bezrobocia w sierpniu 2017 r. wyniosła - 7,1%.

Pracodawcy zgłosili w sierpniu 2017 r. do urzędów pracy 152,2 tys. wolnych

miejsc pracy i miejsc aktywizacji zawodowej.

Najniższa stopa bezrobocia - 4,1% utrzymuje się w województwie wielkopolskim.

Najwyższa w województwie warmińsko-mazurskim - 12%.

W województwie podkarpackim – 9.9%.

(źródło: www.mpips.gov.pl)

Według danych BAEL liczba osób niepełnosprawnych w wieku 16 lat i więcej

w 2016 roku kształtowała się na poziomie 3,2 mln osób.

Liczba osób niepełnosprawnych prawnie w tzw. ekonomicznym wieku

produkcyjnym (18-59 dla kobiet i 18-64 dla mężczyzn) wynosiła średniorocznie

1 773 tys., co stanowiło 8,0% ludności w tym wieku.

W ciągu 2016 roku pracodawcy zgłosili do urzędów pracy 61,4 tys. ofert pracy

dla osób niepełnosprawnych.

Osoby niepełnosprawne:

Współczynnik aktywności zawodowej: 26,8%

Wskaźnik zatrudnienia: 23,7%

102

Stopa bezrobocia: 11,6%

(GUS BAEL – dane średnioroczne za 2016 r. dla osób niepełnosprawnych

w wieku produkcyjnym ekonomicznym tj. 18-59/64)

Pytania, które warto postawić:

Czy osoby niepełnosprawne to ukryty potencjał, niewykorzystany kapitał?

Czy obecna sytuacja na rynku pracy stwarza szansę dla osób

niepełnosprawnych?

Czym jest praca dla osoby niepełnosprawnej?

Potrzebą numer 1 w hierarchii dla osób niepełnosprawnych jest zapewnienie

odpowiedniej sytuacji materialno-bytowej. Wskazało ją na pierwszym miejscu

16% badanych, a 35% wskazało ją w pierwszej piątce.

W czołówce hierarchii potrzeb dla osób niepełnosprawnych jest także praca -

12% badanych wskazało ją na pierwszym miejscu.

Jak przekonać pracodawców i przedsiębiorców do zatrudniania osób

niepełnosprawnych?

Korzyść - pożytek, zysk

1) Korzyści finansowe:

Obniżenie wysokości wpłat obowiązkowych na PFRON,

Obniżenie kosztów płacy pracowników poprzez dofinansowanie do

wynagrodzeń zatrudnionych osób niepełnosprawnych (SODiR),

Inne formy wsparcia finansowego: np. zwrot kosztów wyposażenia

nowego stanowiska pracy dla osób niepełnosprawnych.

2) Korzyści „pozafinansowe”:

Pozyskanie dobrych, zaangażowanych i lojalnych pracowników,

Pozytywne postrzeganie pracodawcy (lub przedsiębiorcy) jako pracodawcy

(przedsiębiorcy), który stosuje (uwzględnia) w prowadzonej działalności

zasady społecznej odpowiedzialności biznesu (CSR).

Obniżenie wysokości wpłat obowiązkowych na PFRON

W Polsce obowiązuje wzorem innych państw europejskich tzw. system kwotowy,

czyli obowiązek zatrudnienia osób niepełnosprawnych w formie limitowanego

wskaźnika. Zgodnie z artykułem 21 ust. 1. z dnia 27 sierpnia 1997 roku

103

o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób

niepełnosprawnych, na pracodawców zatrudniających co najmniej 25

pracowników (etat) nałożono obowiązek zatrudnienia co najmniej 6% osób

niepełnosprawnych.

W przypadku braku wymaganego wskaźnika zatrudnienia osób

niepełnosprawnych pracodawcy zobowiązani są do wpłaty na PFRON w wysokości

kwoty stanowiącej iloczyn 40,65% przeciętnego wynagrodzenia oraz liczby

pracowników odpowiadającej różnicy między zatrudnieniem zapewniającym

osiągnięcie wskaźnika zatrudnienia osób niepełnosprawnych w wysokości 6%,

a rzeczywistym zatrudnieniem osób niepełnosprawnych.

Wysokość wpłat obowiązkowych na PFRON

Za okres sprawozdawczy wrzesień 2017 r. wysokość wpłaty obowiązkowej do

PFRON wyniesie: 1715,71 zł (40,65% x 4220,69zł) za każdy brakujący etat do

wymaganego wskaźnika - 6% zatrudnienia osób niepełnosprawnych.

Obniżenie wysokości wpłat obowiązkowych na PFRON

Zatrudnienie osoby niepełnosprawnej w stopniu znacznym lub umiarkowanym,

u której występuje jedno z tzw. schorzeń szczególnych, daje prawo pracodawcy

do obniżenia obowiązkowego wskaźnika zatrudnienia osób niepełnosprawnych,

co w praktyce przekłada się na znaczące obniżenie wysokości wpłaty na PFRON.

Do schorzeń uzasadniających obniżenie wskaźnika zatrudnienia osób

niepełnosprawnych zalicza się:

chorobę Parkinsona,

stwardnienie rozsiane,

paraplegię, tetraplegię, hemiplegię,

znaczne upośledzenie widzenia (ślepotę) oraz niedowidzenie,

głuchotę i głuchoniemotę,

nosicielstwo wirusa HIV oraz chorobę AIDS,

epilepsję,

przewlekłe choroby psychiczne,

upośledzenie umysłowe,

miastenię,

późne powikłania cukrzycy.

Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 września 1998 r. w sprawie

rodzajów schorzeń uzasadniających obniżenie wskaźnika zatrudnienia osób

niepełnosprawnych oraz sposobu jego obniżania

104

Dofinansowanie do wynagrodzeń zatrudnionych osób

niepełnosprawnych (SODiR)

Pracodawcy zatrudniający osoby niepełnosprawne zarówno w zakładach pracy

chronionej jak i na otwartym rynku pracy, mogą otrzymać wsparcie ze środków

PFRON w formie dofinansowania (subsydiów płacowych) do wynagrodzeń osób

niepełnosprawnych (art. 26a ustawy o rehabilitacji).

Dofinansowanie do wynagrodzeń zatrudnionych osób niepełnosprawnych

(SODiR)

Kwota miesięcznego dofinansowania do wynagrodzenia pracownika

niepełnosprawnego ulega zwiększeniu o 600 zł w przypadku osób

niepełnosprawnych, w odniesieniu do których orzeczono chorobę psychiczną,

upośledzenie umysłowe, całościowe zaburzenia rozwojowe lub epilepsję oraz

niewidomych.

ZATRUDNIANIE OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH

Miesięczne dofinansowanie do wynagrodzeń osób niepełnosprawnych nie

przysługuje pracodawcy zatrudniającemu co najmniej 25 pracowników w

przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy i nieosiągającemu wskaźnika

zatrudnienia osób niepełnosprawnych w wysokości co najmniej 6%.

Kwota miesięcznego dofinansowania nie może przekroczyć kwoty 90%

poniesionych miesięcznych kosztów płacy, a w przypadku pracodawcy

105

wykonującego działalność gospodarczą, w rozumieniu przepisów o postępowaniu

w sprawach dotyczących pomocy publicznej 75% tych kosztów.

Dofinansowanie do wynagrodzeń zatrudnionych osób

niepełnosprawnych (SODiR)

Przykład: Pracownik - osoba niepełnosprawna pracuje w pełnym wymiarze

czasu pracy z wynagrodzeniem brutto 2500,00 zł, (koszty płacy – 2995,25 zł)

wysokość dofinansowania wyniesie:

Stopień lekki – 450,00 zł;

Stopień umiarkowany -1125,00 zł;

Stopień znaczny – 1800,00 zł.

Przykład 2: Pracownik - osoba niepełnosprawna, u której orzeczono chorobę

psychiczną, pracuje w pełnym wymiarze czasu pracy, wynagrodzenie brutto

2500,00 zł. Wysokość dofinansowania wyniesie:

- Stopień lekki – 1050,00 zł;

- Stopień umiarkowany -1725,00 zł;

- Stopień znaczny – 2246,44 zł.

Osoba niepełnosprawna to dobry, zaangażowany i lojalny pracownik.

Pozytywne postrzeganie pracodawcy jako pracodawcy, który stosuje

(uwzględnia) w prowadzonej działalności zasady społecznej odpowiedzialności

biznesu (CSR).

6.4. Linki i użyteczne informacje

1. Poradniki, bazy informacji:

http://poradnik.ngo.pl/x/609046?action=table.SetPage&page=24&projekt=683939&que

ry_id=609931&site_id=159844&tableId=1955

http://www.ekonomiaspoleczna.pl/x/435452

http://www.niepelnosprawni.pl

www.pfron.org.pl

www.niepelnosprawni.info.pl

www.bezbarier.pl

www.pomocspoleczna.ngo.pl

www.bazy.ngo.pl

www.bazawiedzy.pl

2. Akty prawne - ustawy i rozporządzenia szczególnie ważne dla sektora

ekonomii społecznej:

106

Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 25 marca 2004 r.

w sprawie warsztatów terapii zajęciowej

Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 17 lipca 2012 r. w sprawie

zakładów aktywności zawodowej

Ustawa z dnia 6 kwietnia 1984 r. o fundacjach

Ustawa z dnia 7 kwietnia 1989 r. Prawo o stowarzyszeniach

Ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej

Ustawa z dnia 13 czerwca 2003 r. o zatrudnieniu socjalnym

Ustawa z dnia 16 września 1982 r. Prawo Spółdzielcze

Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy

Ustawa z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie

Ustawa z dnia 27 kwietnia 2006 r. o spółdzielniach socjalnych

Ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz

zatrudnieniu osób niepełnosprawnych

3. Przewodnik po formach prawnych przedsiębiorstw społecznych:

http://www.ekonomiaspoleczna.pl/x/666697

4. Spółdzielczość:

Ustawa z dnia 16 września 1982 r. Prawo spółdzielcze, Dz.U. 1982 Nr 30 poz. 210,

z późn. zmianami.

Ustawa z dnia 27 kwietnia 2006 r. o spółdzielniach socjalnych, Dz.U. 2006.94.651,

z późn. zmianami.

Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 23 kwietnia 2012 r. w sprawie

przyznawania środków na podjęcie działalności na zasadach określonych dla spółdzielni

socjalnych, Dz.U. 2012 nr 0 poz. 456.

Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 8 października 2009 r.

w sprawie wzoru wniosku spółdzielni socjalnej o zwrot opłaconych składek oraz trybu

dokonywania ich zwrotu, Dz.U. 2009 nr 176 poz. 1367.

Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 3 sierpnia 2007 r. w sprawie

określenia wzorów zaświadczeń dołączanych do wniosku o wpis spółdzielni socjalnej do

Krajowego Rejestru Sądowego, Dz.U. 2007 nr 149 poz. 1051.

5. Zatrudnienie:

Ustawa z dnia 13 czerwca 2003 r. o zatrudnieniu socjalnym, Dz.U. 2003.122.1143,

z późniejszymi zmianami.

Ustawa o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy z dnia 20 kwietnia 2004 r.,

Dz.U. 2004.99.1001, z późniejszymi zmianami.

6. Zatrudnienie osób niepełnosprawnych i chorujących psychicznie:

Ustawa z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego, Dz.U. 1994, Nr 111,

poz. 535, z późniejszymi zmianami.

Ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz

zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, Dz.U. 1997, Nr 123, poz. 776, z późniejszymi

zmianami.

Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 14 lipca 2012 r. w sprawie

zakładów aktywności zawodowej, Dz.U. 2012 nr 0 poz. 850

7. Działalność pożytku publicznego:

107

Ustawa z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie,

Dz.U.03.96.873, z późn. zmianami

8. Pomoc społeczna:

Ustawa o pomocy społecznej z dnia 12 marca 2004 r., Dz.U. 2004, nr 64, poz. 593,

z poźn. zmianami

9. Uregulowania europejskie:

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 19 lutego 2009 r. w sprawie gospodarki

społecznej (2008/2250(INI))

Źródło: http://www.ngo.pl, http://www.ozrss.pl

108

6.5. Test ewaluacyjny

1. Osoba niepełnosprawna może otrzymać ze środków Funduszu PFRON jednorazowo

środki na podjęcie działalności:

a) tylko gospodarczej

b) tylko rolniczej

c) gospodarczej, rolniczej albo na wniesienie wkładu do spółdzielni

socjalnej

2. Polska Organizacja Pracodawców Osób Niepełnosprawnych (POPON) prowadzi

działalność:

a) promocyjną

b) marketingową

c) informacyjno - szkoleniową

3. Szacunkowo, osoby z niepełnosprawnościami, stanowią w Polsce?

a) 12% naszego społeczeństwa

b) 8% naszego społeczeństwa

c) 16% naszego społeczeństwa

4. Od którego roku w Polsce rejestracja firmy odbywa się na podstawie wniosku

CEIDG-1?

a) 2017

b) 2004

c) 2012

5. Według danych GUS BAEL – dane średnioroczne za 2016 r. dla osób

niepełnosprawnych w wieku produkcyjnym ekonomicznym tj. 18-59/64) wskaźnik

zatrudnienia wynosił?

a) 29,3%

b) 23,7%

c) 12,6%

6. Korzyści „pozafinansowe” wynikające z zatrudnienia osób niepełnosprawnych to:

a) ulgi podatkowe

b) ulgi we wpłatach na PFRON

c) pozyskanie dobrych, zaangażowanych i lojalnych pracowników

7. Jaki system obniżenia wysokości wpłat obowiązkowych na PFRON obowiązuje

w Polsce?

a) system kwotowy

b) system procentowy

c) nie ma żadnego systemu, wpłaty są dobrowolne

8. Do schorzenia uzasadniającego obniżenie wskaźnika zatrudnienia osób

niepełnosprawnych zalicza się:

a) epilepsję

b) złamanie kości piszczelowej

c) przebytą operacja zaćmy

9. W jakich zakładach pracy, pracodawcy zatrudniający osoby niepełnosprawne, mogą

otrzymać wsparcie ze środków PFRON w formie dofinansowania (subsydiów

płacowych)?

a) tylko w zakładach pracy chronionej

109

b) pracodawcy z otwartego rynku pracy

c) zarówno w zakładach pracy chronionej jak i na otwartym rynku

pracy

10. Kwota miesięcznego dofinansowania nie może przekroczyć jakiej kwoty?

(poniesionych miesięcznych kosztów płacy)

a) 100%

b) 90%

c) 50%

110

„Publikacja ma duże walory praktyczne. Może być z powodzeniem

wykorzystywana przez środowiska osób zawodowo zajmujących

się pomocą osobom z niepełnosprawnościami w rozwijaniu

kompetencji przedsiębiorczych jak również przez same osoby

z niepełnosprawnościami. Ze względu na ciekawe testy, może być

wykorzystywana jako element kształcenia na poziomie średnim

lub wyższym.”

fragment recenzji: dr Marzeny Hajduk-Stelmachowicz

Partnerzy: