1

Jagoda Szybiak kl.1f

2

Spis treści

Odkrycia i badaniaAustralii .......................................................................................... 9

Pochodzenie nazwy .................................................................................................... 10

Geografia .................................................................................................................... 10

Symbole Australii ....................................................................................................... 11

Flaga ....................................................................................................................... 11

Herb Australii ......................................................................................................... 11

Ustrój polityczny ........................................................................................................ 12

Szkolnictwo ................................................................................................................ 13

Miasta Australii .......................................................................................................... 14

Sydney .................................................................................................................... 14

Melbourne .............................................................................................................. 15

Adelaide ................................................................................................................. 16

Brisbane .................................................................................................................. 17

Perth ....................................................................................................................... 18

Podział ludności .......................................................................................................... 19

Podział ludności według narodowości ................................................................... 19

Podział Religii w Australii ........................................................................................... 20

Podział ludności według religii ............................................................................... 20

Miejsca, z których słynie Australia ............................................................................. 21

Ayers Rock /Uluru .................................................................................................. 21

Park Kakadu ............................................................................................................ 21

Półwysep Jork ......................................................................................................... 22

Red Centre – centrum outbacku ............................................................................ 22

Tasmania ................................................................................................................ 23

3

Queensland i największa rafa koralowa ................................................................. 23

Trasa Great Ocean Road ........................................................................................ 24

Wyspa Kangura ...................................................................................................... 24

Fauna Australii ............................................................................................................ 25

Kilka przykładów zwierząt, które znaleźć można tylko w Australii: ....................... 25

Dziobak ................................................................................................................... 25

Kangur Olbrzymi ..................................................................................................... 26

Diabeł Tasmański ................................................................................................... 27

Koala ....................................................................................................................... 28

Flora Australii ............................................................................................................. 29

Święta w Australii ....................................................................................................... 32

Australia Day .......................................................................................................... 32

Boże Narodzenie .................................................................................................... 33

Wielkanoc ............................................................................................................... 34

Festiwale .................................................................................................................... 35

Soundwave Festival ................................................................................................ 35

Floriada w Canberze ............................................................................................... 36

Gigantour ................................................................................................................... 37

Tradycje ...................................................................................................................... 38

Didgeridoo .............................................................................................................. 38

Wesela .................................................................................................................... 39

Obyczaje ................................................................................................................. 39

Jedzenie w Australii .................................................................................................... 40

Przysmaki australijskie ............................................................................................... 41

Apetyczna larwa ..................................................................................................... 41

4

Anzac biscuits ......................................................................................................... 42

Emu, czyli nielot na talerzu .................................................................................... 43

Damper, czyli australijski chlebek .......................................................................... 44

Kalmary z solą i pieprzem ....................................................................................... 44

Zbiory...................................................................................................................... 45

Sztuka Australii ....................................................................................................... 46

Media ......................................................................................................................... 48

Czasopisma ............................................................................................................. 48

Radio....................................................................................................................... 49

Produkcje Filmowe ................................................................................................. 50

Znani Aktorzy i Aktorki ............................................................................................... 51

Russell Crowe ......................................................................................................... 51

Nicole Kidman ........................................................................................................ 51

Geoffrey Rush ......................................................................................................... 52

Cate Blanchett ........................................................................................................ 52

Hugh Jackman ........................................................................................................ 52

Muzyka ....................................................................................................................... 53

Artyści ..................................................................................................................... 53

Kylie Minogue ......................................................................................................... 53

Sia ........................................................................................................................... 53

Ben Lee ................................................................................................................... 54

Darren Hayes .......................................................................................................... 54

Zespoły ................................................................................................................... 55

5 Seconds of Summer............................................................................................. 55

AC/DC ..................................................................................................................... 55

5

Sport ........................................................................................................................... 56

Surfing – Sport Narodowy ...................................................................................... 56

Futbol australijski ................................................................................................... 57

Sportowcy .................................................................................................................. 58

Ian Thorpe .............................................................................................................. 58

Cathy Freeman ....................................................................................................... 58

Ciekawostki ................................................................................................................ 59

Spis Indeksów ............................................................................................................. 60

Hiperłącza ................................................................................................................... 61

6

Spis Ilustracji

Rysunek 1 Położenie .................................................................................................. 10

Rysunek 2 Flaga .......................................................................................................... 11

Rysunek 3 Herb .......................................................................................................... 11

Rysunek 4 Szkoła ........................................................................................................ 13

Rysunek 5 Szkoła2 ...................................................................................................... 13

Rysunek 6 Sydney ....................................................................................................... 14

Rysunek 7 Sydney2 ..................................................................................................... 14

Rysunek 8 Melbourne ................................................................................................ 15

Rysunek 9 Adelaide .................................................................................................... 16

Rysunek 10 Brisbane .................................................................................................. 17

Rysunek 11 Perth ....................................................................................................... 18

Rysunek 12 Ayers Rock/Uluru .................................................................................... 21

Rysunek 13 Park Kakadu ............................................................................................ 21

Rysunek 14 Półwysep Jork ......................................................................................... 22

Rysunek 15 Red Centre .............................................................................................. 22

Rysunek 16 Tasmania ................................................................................................. 23

Rysunek 17 Rafa Koralowa ......................................................................................... 23

Rysunek 18 Great Ocean Road ................................................................................... 24

Rysunek 19 Wyspa Kangura ....................................................................................... 24

Rysunek 20 Dziobak ................................................................................................... 25

Rysunek 21 Kangur Olbrzymi ..................................................................................... 26

Rysunek 22 Diabeł Tasmański .................................................................................... 27

Rysunek 23 Koala ....................................................................................................... 28

7

Rysunek 24 Ficus ........................................................................................................ 30

Rysunek 25 Banksia .................................................................................................... 31

Rysunek 26 Flora ........................................................................................................ 31

Rysunek 27 Australia Day ........................................................................................... 32

Rysunek 28 Christmas ................................................................................................ 33

Rysunek 29 Wielkanoc ............................................................................................... 34

Rysunek 30 Soundwave Festival2 .............................................................................. 35

Rysunek 31 Soundwave Festival ................................................................................ 35

Rysunek 32 Floriada ................................................................................................... 36

Rysunek 33 Gigantour ................................................................................................ 37

Rysunek 34 Gigantour2 .............................................................................................. 37

Rysunek 35 Didgeridoo .............................................................................................. 38

Rysunek 36 Aborygeni ................................................................................................ 38

Rysunek 37 Wesele .................................................................................................... 39

Rysunek 38 Przywitanie ............................................................................................. 39

Rysunek 39 Jedzenie .................................................................................................. 40

Rysunek 40 Larwa....................................................................................................... 41

Rysunek 41 Ciasteczka ............................................................................................... 42

Rysunek 42 Emu jako przysmak ............................... Błąd! Nie zdefiniowano zakładki.

Rysunek 43 Damper ................................................................................................... 44

Rysunek 44 Kalmary ................................................................................................... 44

Rysunek 45 National Gallery ...................................................................................... 45

Rysunek 46 Obraz ....................................................................................................... 46

Rysunek 47 Obraz2 ..................................................................................................... 47

Rysunek 48 Obraz3 ..................................................................................................... 47

8

Rysunek 49 Sydney Gazette ....................................................................................... 48

Rysunek 50 Radio ....................................................................................................... 49

Rysunek 51 Radio2 ..................................................................................................... 49

Rysunek 52 Matrix ...................................................................................................... 50

Rysunek 53 Mad Max ................................................................................................. 50

Rysunek 54 I Że Cię Nie Opuszczę.. ............................................................................ 50

Rysunek 55 Russell Crowe .......................................................................................... 51

Rysunek 56 Nicole Kidman ......................................................................................... 51

Rysunek 57 Geoffrey Rush ......................................................................................... 52

Rysunek 58 Cate Blanchett ........................................................................................ 52

Rysunek 59 Hugh Jackman ......................................................................................... 52

Rysunek 60 Kylie Minogue ......................................................................................... 53

Rysunek 61 Sia ............................................................................................................ 53

Rysunek 62 Ben Lee ................................................................................................... 54

Rysunek 63 Darren Hayes .......................................................................................... 54

Rysunek 64 5SOS ........................................................................................................ 55

Rysunek 65 AC/DC ...................................................................................................... 55

Rysunek 66 Surfing ..................................................................................................... 56

Rysunek 67 Futbol1 .................................................................................................... 57

Rysunek 68 Futbol2 .................................................................................................... 57

Rysunek 69 Futbol3 .................................................................................................... 57

Rysunek 70 Ian Thorpe ............................................................................................... 58

Rysunek 71 Cathy Freeman ........................................................................................ 58

Informacje podstawowe

9

Odkrycia i badania Australii

Terra Australis Incognita była legendarnym kontynentem umieszczonym

przez Ptolemeusza na jego słynnej mapie. Od tego momentu przez ponad tysiąc lat w

świadomości Europejczyków istniał ten olbrzymi, nieznany i nieodkryty ląd. Umieszczenie go

na mapie podyktowane było koncepcją konieczności równowagi kuli ziemskiej. Według niej,

by glob zachował swe wertykalne położenie, na południu musiał istnieć kontynent o

podobnych co Eurazja rozmiarach, równoważący ciężar północnej masy lądowej. Pierwszym

wyłomem w ptolemejskim obrazie świata było odnalezienie wschodniej drogi do Indii

(według ptolemejskiej wizji, zagrodzonej kontynentem południowym). Koncepcję tę obaliło

ostatecznie odkrycie Australii i uzmysłowienie faktu, że jest ona stosunkowo niewielkim

lądem. Ostatecznej korekcji dokonano odkrywając Antarktydę (zobacz Odkrycia i badania

Antarktydy).

Australia, podobnie jak Antarktyda, pozostała w pełnej izolacji od reszty świata aż

do połowy XVIII wieku. Nie była znana także cywilizacjom wschodnioazjatyckim, choć

zamieszkiwana była przez Aborygenów – ludy przybyłe prawdopodobnie z Azji południowo-

wschodniej kilkadziesiąt tysięcy lat przed odkryciem Australii.

Po raz pierwszy kontynent Australii został odkryty przez Europejczyków w XVI

wieku. Byli nimi Portugalczycy, którzy w tym czasie zakładali swe bazy handlowe w Indiach,

Azji Płd.-Wsch. i w Chinach. Australia ich jednak nie zainteresowała, gdyż wydawała się

niezamieszkana i nieprzyjazna dla Europejczyków pod względem przyrodniczym i

klimatycznym. Podobnie Holendrzy, którzy penetrowali w XVII wieku zachodnie i północne

wybrzeża kontynentu, zadowolili się jedynie nazwaniem go Nową Holandią.

Po raz trzeci Australię odkrył żeglarz i podróżnik angielski James Cook w 1768.

Przebadał on wschodnie wybrzeża lądu i stwierdził, że nadają się do zamieszkania

przez Europejczyków1.

1 Europejczycy- mieszkańcy Europy

Informacje podstawowe

10

Pochodzenie nazwy

Nazwa Australia odnosząca się do kontynentu pochodzi od określenia Terra

Australis, czyli Ziemia Południowa po łacinie. W dawnej Europie wierzono, że na półkuli

południowej znajduje się naprawdę duży kontynent. Ostatecznie, nazwa przypadła o wiele

mniejszemu niż zakładano.

Geografia

Australia to szósty pod względem wielkości kraj świata, położony na kontynencie

australijskim będącym najmniejszym spośród wszystkich kontynentów. Najgęściej zaludnione

jest wschodnie i południowo-wschodnie wybrzeże. Australia leży na półkuli południowej i

wschodniej. Jest to jeden z najbardziej płaskich kontynentów ze średnią wysokością 330 m.

Obszar pustynny zajmuje powierzchnię większą niż na jakimkolwiek innym kontynencie; 2/3

powierzchni leży w klimacie suchym lub półsuchym. Linia brzegowa Australii jest mało

rozwinięta, wzdłuż całego wybrzeża o długości 19 tys. km napotkać można jedynie dwie duże

zatoki: Zatokę Karpentaria i Wielką Zatokę Australijską. Najwyższy szczyt Góra Kościuszki[5]

odkryty, zdobyty i nazwany przez Pawła Edmunda Strzeleckiego wznosi się na wysokość 2228

m n.p.m.

Rysunek 1 Położenie

Informacje podstawowe

11

Symbole Australii

Flaga

Flaga to granatowy prostokąt, w którego lewym górnym rogu znajduje się Union

Jack, symbol Wielkiej Brytanii, przypominający o związkach Australii z Koroną Brytyjską.

Siedmioramienna gwiazda poniżej nosi nazwę Federation Star. Jej sześć ramion oznacza

sześć stanów, siódme jest wspólne dla dwóch niezależnych terytoriów federalnych.

Konstelacja gwiazd po prawej stronie sztandaru to Krzyż Południa, kojarzony często z

Australią.

Herb Australii

Herb2 Australii został nadany w 1912 roku przez króla Jerzego V. Sześciopolową

tarczę z herbami stanów, otoczonymi bordiurą gronostajową podtrzymują kangur i emu. Nad

nią, na niebiesko-złotym zawoju, umieszczona jest siedmioramienna złota gwiazda. Za tarczą

i zwierzętami umieszczone są kwitnące gałęzie australijskiej akacji. Pod tarczą wstęga z

napisem nazwy państwa.

Rysunek 3 Herb

2 Herb- jeden z symboli kraju

Rysunek 2 Flaga

Informacje podstawowe

12

Ustrój polityczny

Australia jest członkiem Wspólnoty Narodów, zachowującym w aktach prawnych

nazwę dominium. Ustrojem politycznym jest formalnie federacyjna monarchia konstytucyjna

z dwuizbowym parlamentem. Konstytucja Australii pochodzi z roku 1900 (z późniejszymi

zmianami); głową państwa jest królowa Australii (obecnie Elżbieta II), reprezentowana przez

gubernatora generalnego. Tytuł królowej Australii został nadany panującemu monarsze

brytyjskiemu w 1971 przez parlament australijski.

Praktycznie głową państwa jest gubernator generalny Australii (obecnie Peter

Cosgrove), reprezentujący królową Australii Elżbietę II. Premierem Australii jest Malcolm

Turnbull. Władzę ustawodawczą sprawuje dwuizbowy parlament, wyłaniany w wyborach

powszechnych: Senat o kadencji sześcioletniej, liczący 76 senatorów: po 12 przedstawicieli

każdego stanu i po 2 przedstawicieli Terytorium Północnego i Australijskiego Terytorium

Stołecznego (co 3 lata połowa składu jest odnawiana) oraz Izba Reprezentantów o kadencji

trzyletniej, licząca 150 deputowanych, wybieranych proporcjonalnie do liczby ludności;

system wyborczy do Senatu jest mieszany.

Władzę wykonawczą sprawuje rząd, formalnie pod przewodnictwem gubernatora

generalnego, a faktycznie z premierem na czele, powołany przez gubernatora generalnego w

imieniu królowej i odpowiedzialny przed Izbą Reprezentantów; do wyłącznej kompetencji

władz federalnych należą sprawy obrony, polityki zagranicznej, handlu zagranicznego i

imigracji.

Prawa wyborcze (ograniczone cenzusami osiadłości) przysługują obywatelom, którzy

ukończyli 18 lat. Wybory w Australii są obowiązkowe dla wszystkich obywateli, kara za

nieoddanie ważnego głosu wynosi 20 dolarów australijskich[4]. Według przepisów

wyborczych obywatel zobowiązany jest oddać ważny głos. Głosowanie jest tajne.

Szkolnictwo

13

Szkolnictwo

Zgodnie z przyjętą w tym kraju konstytucją

3poszczególne stany i terytoria są odpowiedzialne za

realizację reform, co ma zapewnić młodym

Australijczykom dostęp do usług edukacyjnych o podobnej

jakości i standardzie. System szkolnictwa Państwowego musi zapewnić możliwość edukacji

dla każdego dziecka, bez względu na zdolności fizyczne, intelektualne, sytuację społeczną,

ekonomiczną, kulturę, wiarę. Australijski system edukacji jest modelem w dużym stopniu

przejętym od Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej. Edukacja podstawowa i średnia

odrzuca tradycyjne systemy nauczania, podkreśla indywidualność jednostki, jej prawo do

wyboru, prawo do rozumienia tego, czego się uczy, prawo do uczenia się, tego co jest dla niej

ważne i prawo przyjemności z tego co się uczy.

**W Australii edukacja zaczyna się od klasy zerowej, a kończy na klasie 12

(maturalnej).

**Jeśli po ukończeniu 10-tego roku nauki uczeń zamierza kształcić się dalej i

decyduje się zdawać maturę to musi sobie wybrać

przedmioty na rok 11-ty.

**Dziecko w wieku 15 lat dokonuje już życiowych

wyborów, które determinują wybór przyszłej dziedziny

studiów i poważnie wpływają na jego dorosłą przyszłość.

Rysunek 5 Szkoł

3 Konstytucja- najważniejszy akt prawny państwa

Rysunek 4 Szkoła

Miasta

14

Miasta Australii

Sydney

*największe miasto Australii, stolica stanu Nowa Południowa Walia.

Założone w 1788 Sydney jest obecnie najistotniejszym w

Australii centrum finansowym, handlowym, transportowym i

kulturalnym, popularnym centrum turystycznym oraz siedzibą

arcybiskupstwa Kościoła rzymskokatolickiego i anglikańskiego.

Rysunek 6 Sydney

Rysunek 7 Sydney2

Miasta

15

Melbourne

*stolica i największe miasto stanu Wiktoria oraz drugie pod

względem wielkości w Australii (po Sydney), zamieszkane przez

ok. 4 mln mieszkańców w obszarze aglomeracji Melbourne4 (2009).

W 1901-'27 stolica Australii. Dwukrotnie uznane przez magazyn

„The Economist” za Najlepsze miasto do życia na świecie (2002, 2004).

Największe skupisko polonijne Australii (16 439 osób). Siedziba

konsula honorowego Polski.

Rysunek 8 Melbourne

4 Melbourne- miasto w Australii

Miasta

16

Adelaide

*miasto w Australii, stolica stanu Australia Południowa, położona jest

nad rzeką Torrens, przy jej ujściu do Zatoki Świętego Wincentego,

na północ od półwyspu Fleurieu; na wschód od Adelajdy leżą góry

Mt LoftyRanges. Piąte co do wielkości miasto w Australii.

Rysunek 9 Adelaide

Miasta

17

Brisbane

*miasto w Australii, stolica stanu Queensland, położone u ujścia rzeki

Brisbane do zatoki Moreton. Jest jednym z największych miast Australii.

Klimat subtropikalny z gorącymi, wilgotnymi latami i ciepłymi, łagodnymi zimami.

Rysunek 10 Brisbane

Miasta

18

Perth

*miasto w Australii będące stolicą stanu Australia Zachodnia. Położone

jest przy ujściu rzeki Łabędziej do Oceanu Indyjskiego, u podnóża gór

Darling. Jest czwartym miastem Australii pod względem populacji.

Zamieszkuje je 1 650 000 mieszkańców (2009).

Rysunek 11Perth

Podziały

19

Podział ludności

Podział ludności według narodowości

Narodowość %

populacji

Liczba

populacji

Anglo-Australijczycy 70,8% 16 231 000

Brytyjczycy 6,4% 1 463 000

Aborygeni 2,18% 501 000

Anglo-Nowozelandczycy 2,08% 476 000

Chińczycy Han 1,88% 431 000

Włosi 1,78% 407 000

Indo-Pakistańczycy 1,65% 378 000

Grecy 1,33% 304 000

Arabowie 1,06% 242 000

Wietnamczycy 0,88% 201 000

Niemcy 0,59% 135 000

Podziały

20

Podział Religii w Australii

Podział ludności według religii

Wyznanie % populacji Liczba wyznawców

Katolicy 25,8% 5 126 884

Anglikanie 18,7% 3 718 240

Kościół Zjednoczony 5,7% 1 135 419

Prezbiterianie i reformowani 3,0% 596 665

Prawosławni 2,7% 544 158

Buddyści 2,1% 418 749

Muzułmanie 1,7% 340 395

Znane miejsca

21

Miejsca, z których słynie Australia

Ayers Rock /Uluru

Rysunek 12 Ayers Rock/Uluru

Park Kakadu

Rysunek 13 Park Kakadu5

5 Park Kakadu- jedna z australijskich atrakcji turystycznych

Znane miejsca

22

Półwysep Jork

Rysunek 14 Półwysep Jork

Red Centre – centrum outbacku

Rysunek 15 Red Centre

Znane miejsca

23

Tasmania

Rysunek 16 Tasmania

Queensland i największa rafa koralowa

Rysunek 17 Rafa Koralowa

Znane miejsca

24

Trasa Great Ocean Road

Rysunek 18 Great Ocean Road

Wyspa Kangura

Rysunek 19 Wyspa Kangura

Fauna i Flora

25

Fauna Australii

Różni się zasadniczo od fauny z innych rejonów świata. Wiele australijskich zwierząt

nie występuje nigdzie indziej. 83% ssaków, 89% gadów, 90% ryb i 93% płazów żyjących w

Australii jest endemitami.

Tak duża liczba endemicznych gatunków jest wynikiem długiej geologicznej izolacji

kontynentu. W Australii żyją dwa gatunki stekowców będących ogniwem pośrednim

pomiędzy gadami i ssakami.

Kilka przykładów zwierząt, które znaleźć

można tylko w Australii:

Dziobak

*prowadzący częściowo wodny tryb życia endemiczny dla

wschodnich stanów Australii (w tym Tasmanii) gatunek

ssaka z grupy stekowców, jedynych członków tej gromady

Rysunek 20 Dziobak

Fauna i Flora

26

Kangur Olbrzymi

*duży torbacz z rodziny kangurowatych, endemit kontynentu

australijskiego, jeden z najbardziej popularnych kangurów, często

mylony z kangurem szarym, łapanym dla skór i mięsa już przez Aborygenów.

Przez Europejczyków widziany po raz pierwszy w 1770 r. Obok

kangura rudego i szarego należy do największych wśród

współcześnie żyjących torbaczy.

Rysunek 21 Kangur Olbrzymi

Fauna i Flora

27

Diabeł Tasmański

*gatunek torbacza z rodziny niełazowatych, jedyny przedstawiciel

rodzaju Sarcophilus. Ma ciało średniej wielkości, jest krępy,

przysadzisty, ma serdelkowaty ogon, w którym magazynuje

tłuszcz. Ma też dużą głowę, co zapewnia największą siłę zgryzu

w stosunku do masy ciała wśród żyjących ssaków.

Wyjątkowo jak na torbacza ma przednie nogi dłuższe niż tylne. Długie

wąsy czuciowe znajdują się na pysku i w kępce na czubku głowy.

Ma jeden zestaw zębów rosnących powoli przez całe życie.

Rysunek 22 Diabeł Tasmański

Fauna i Flora

28

Koala

*gatunek torbacza z rodziny koalowatych, nadrzewne zwierzę

roślinożerne, zamieszkujące wschodnią Australię. Koala schodzi

na ziemię tylko po to, by przejść na kolejne drzewo.

Żyje samotnie lub w niewielkich grupach złożonych

z samca i kilku samic. Jest jedynym współcześnie żyjącym

przedstawicielem rodzaju Phascolarctos.

Rysunek 23 Koala

Fauna i Flora

29

Flora Australii

Australia stanowi osobne państwo roślinne (Australis) o swoistej florze, z dużą liczbą

endemitów (np. 750 gat. eukaliptusów6 i 450 gat. akacji);

w zbiorowiskach roślinnych przeważają formacje charakterystyczne dla klimatów

suchych i gorących.

Wnętrze kontynentu zajmują pustynie piaszczyste (bez roślinności) oraz półpustynie

ze słonoroślami i kolczastymi krzewinkami (karłowate akacje, eukaliptusy,

kazuaryny, łobody i in.) tworzące tzw. skrub.

Pustynie i półpustynie graniczą, zwłaszcza od północy, ze stepami twardolistnych

traw.

Na północy stepy przechodzą w sawanny, a te — w lasy monsunowe;

wybrzeża pd.-wsch. i pd.-zach. porastają lasy wawrzynolistne i zimozielone zarośla.

Odrębna jest roślinność wsch. części

Australii: na obszarach o dużych opadach (gł. płw. Jork) rosną wiecznie zielone lasy

podrównikowe

(figowce, palmy, pandanusy, liany i epifity), a na wybrzeżach pn. — namorzyny;

dalej na p.d., w górach,

występują wiecznie zielone lasy araukarii i notofagusów (bukanów), natomiast na

najwyższych wzniesieniach

Alp Australijskich — roślinność alpejska. Plagą gospodarczą Australii są zawleczone

tu i mnożące się opuncje.

6Eukaliptus-roślina występująca w Australii

Fauna i Flora

30

Rysunek 24Ficus

Fauna i Flora

31

Rysunek 25Banksia

Rysunek 26 Flo

Święta

32

Święta w Australii

Australia Day

Australia Day (dosłownie – „Dzień Australii”), znany także jako Anniversary Day i

Foundation Day święto państwowe Australii obchodzone 26 stycznia upamiętniające

założenie przez kapitana Arthura Phillipa (późniejszego Gubernatora Australii) pierwszej

stałej osady w Australii – kolonii karnej przy Port Jackson (dzisiejsze Sydney). Australia Day

obchodzony jest we wszystkich stanach i terytoriach Australii, jest to dzień wolny od pracy,

jeżeli przypada w sobotę lub w niedzielę to dniem wolnym od pracy staje się poniedziałek.

Na Australia Day ogłaszany jest Australijczyk Roku. Nagroda jest przyznawana dla

obywatela Australii, który wniósł znaczący wkład do narodu i społeczności australijskiej.

Nagroda jest przyznawana w kategoriach: Young i Senior Australian of the Year i nagroda

Australian Local Hero (Miejscowy Australijski Bohater).

Rysunek 27 Australia Day

Święta

33

Boże Narodzenie

Boże Narodzenie w Australii przypada latem i nierzadko temperatury zbliżają się

wtedy do 40 stopni Celcjusza.

Grudniowe gorączki mają jeden niezaprzeczalny atut: ciepłe wieczory pozwalają na

urządzanie pikników pod gołym niebem. W grudniu w Australii przybierają one formę „Carols

by candlelight” („kolędy przy świecach”). Bierze się koc piknikowy, prowiant, często również

butelkę wybornego australijskiego wina i można słuchać kolęd na świeżym powietrzu, pod

gwiazdami.

Kulminacyjnym punktem z tego cyklu w Melbourne jest wigilijny koncert kolęd

odbywający się w muszli koncertowej „Sidney Myer Music Bowl”. Koncert ten jest

transmitowany co roku przez telewizję, a na żywo ogląda go kilka tysięcy widzów.

Ciekawym zwyczajem jest zapożyczone z Ameryki strojenie domów. W całym

Melbourne rozświetlonych i ozdobionych świątecznie domów są setki, ale specjalnym

miejscem jest ulica The Boulevard w dzielnicy Ivanhoe. Na tej ulicy przystrojony jest

praktycznie każdy dom, a bezpośrednio przed Świętami mieszkańcy Melbourne urządzają w

tamtym kierunku regularne wycieczki. Ruch na ulicy zamieniany jest co wieczór na

jednokierunkowy, a porządku pilnuje policja.

Rysunek 28Christmas

Święta

34

Wielkanoc

W Niedzielę Palmową, wierni tak jak w Europie udają się do kościołów z palemkami.

Często są one wykonane z prawdziwych liści palmy. Do ciekawych zwyczajów należy również

wykonywanie z palmowych liści krzyży. Zarówno palemki jak i wykonane z nich krzyże zostają

spalone. Popiół jest przechowywany aż do Środy Popielcowej i to właśnie nim posypywane

są głowy wiernych na znak pokuty.

Australijczycy lubią podróżować w czasie czterodniowego wolnego weekendu

wielkanocnego. Znacznie częściej niż europejczycy wyjeżdżają i nie obchodzą świąt w domu.

Nie znaczy to jednak, że nie przygotowują świątecznych posiłków i nie gromadzą się w gronie

rodziny i najbliższych. Z racji klimatu, świąteczne posiłki odbywają się jednak najczęściej przy

grillu, gdzie przyrządzane są warzywa, mięso a często również...dynia.

Rysunek 29 Wielkanoc

Festiwale

35

Festiwale

Soundwave Festival

SoundwaveFestival – to coroczny festiwal muzyczny odbywający się w największych

miastach Australii. Trzy pierwsze edycje odbyły się w Perth, gdzie festiwal powstał. Od 2007

odbywa się on w największych miastach Australii. Festiwal oferuje występy wielu

zagranicznych jak i krajowych wykonawców muzycznych, wywodzących się z różnych

gatunków muzycznych, w tym z rocka, metalu oraz punku. Festiwal jest organizowany i

prowadzony przez Soundwave Touring, który promuje również Harvest Festival.

Na przestrzeni lat podczas Soundwave

Festival wystąpili m.in. tacywykonawcyjak:

Metallica, Linkin Park, Anthrax, Faith No More,

Trivium, Iron Maiden, Alice in Chains, Slayer,

Queens of the Stone Age, System of a Down,

Machine Head, Slipknot, Deftones, The Offspring,

Nine Inch Nails, Lamb of God, Rob Zombie Slash,

Stone Souroraz Black Label Society.

Rysunek30 Soundwave Festival2

Rysunek 31 Soundwave Festival

Festiwale

36

Floriada w Canberze

Wczesną wiosną każdego roku, czyli od 15 września do 15 października,w stolicy

Australii, Canberze, organizowane jest święto kwiatów FLORIADA. To największy festiwal

kwiatowy na południowej półkuli z frekwencją ponad 300 tysięcy zwiedzających.

Ten kwiatowy festiwal usytuowano w centrum stolicy, wokół jeziora Lake Burley

Griffin, w Commenwealth Park. Łatwo tu trafić... przyjechać autobusem, taksówką lub

własnym samochodem, przypłynąć stateczkiem. Wokół jeziora ciągną się również kilometry

ścieżek rowerowych...

O tej porze roku w Canberze jest bardzo uroczyście i kolorowo. Przez trzydzieści dni

pełnych feerii zapachów, park nad jeziorem wygląda jak jeden wielki kwiatowy obraz.

Canberrę ożywiają miliony rozkwitłych tulipanów, irysów, żonkili, hiacyntów, chryzantem,

stokrotek, bratków i innych drobnych kwiatów. Zanurzamy się w te cudowne barwy i

zapachy, spacerujemy po ożywionych marketach, oglądamy ciekawe stoiska, wystawy,

słuchamy koncertów. Można też posłuchać fachowców, którzy uczą pielęgnacji ogrodów,

pooglądać ciekawe filmy o kwiatach i innych roślinach.

Rysunek 32Floriada7

7 Florida- święto kwiatów

Festiwale

37

Gigantour

Gigantour8 – coroczna trasa koncertowa

zespołów metalowych zaproszonych przez gitarzystę

zespołu MegadethDave'aMustaine'a. Każda taka trasa

trwa około 6 tygodni. Gigantour po raz pierwszy odbył

się w 2005 roku w Północnej Ameryce, a następny w

2006 był wycieczką po Australii. Zespoły grające na

Gigantour są wybierane przez Dave'aMustaine'a.

Gigantour jest organizowany na podobnej zasadzie co

Ozzfest.

Nazwa Gigantour wzięła się z nazwy Anime z lat

60. "Gigantor".

Rysunek 34 Gigantour2

8Gigantour- coroczna trasa rockowa w Australii

Rysunek 33 Gigantour

Tradycje

38

Tradycje

Tradycje australijskie oparte są na tradycjach

rdzennych mieszkańców Australii, którzy pojawili się

na jej terenach około 40 tysięcy lat temu, przed przybyciem Europejczyków. Tworzyli oni

językowe- terytorialne grupy plemienne, które

przemieszczały się w poszukiwaniu żywności. W

dzisiejszych czasach Aborygeni zamieszkują głównie mało urodzajne i słabo zaludnione

obszary Australii Zachodniej. Podczas ceremonii towarzyszącym zgromadzeniom

plemiennym, Aborygeni odtwarzali za pomocą pieśni, muzyki i tańca, pradawne opowieści

przedstawiające przeszłość Australii.

Didgeridoo

Muzyka od zawsze była ważnym elementem aborygeńskiej kultury.

Najpopularniejszym i najbardziej unikalnym tradycyjnym instrumentem jest didgeridoo,

rodzaj naturalnej drewnianej trąbki. Ma kształt rury, zazwyczaj o długości od 1 do 1,5 m i jest

wykonywany, przynajmniej w autentycznej i tradycyjnej formie, z lokalnych odmian

eukaliptusów. Didgeridoo9 wydaje charakterystyczny buczący dźwięk; został zaadoptowany

przez wielu muzyków spoza obszaru tradycji aborygeńskiej.

Rysunek 36 Aborygeni

9 Didgeridoo- instrument muzyczny

Rysunek 35 Didgeridoo

Tradycje

39

Wesela

W weselu biorą udział wszyscy członkowie rodziny Panny Młodej i Pana Młodego.

Wszystkie nieporozumienia w tym dniu są odkładane na bok tak, aby Młodzi mogli rozpocząć

szczęśliwe wspólne życie. Wiele Australijskich tradycji zostało zaczerpniętych z Anglii, ale

także ze Szkocji i Irlandii jak również ze zwyczajów rdzennych mieszkańców. Jedyną rzeczą

jaka od wieków się nie zmieniła to wymiana obrączek pomiędzy młodymi. Obrączka jest

perfekcyjnym kołem bez początku i końca. Tak jak w większości krajów symbolizuje

niekończącą się miłość.

Rysunek 37 Wesele

Obyczaje

Australijczycy uważają siebie samych za ludzi otwartych, naturalnych i swobodnych.

Zwracają się do siebie po imieniu, a nowo poznane osoby witają uściskiem dłoni, zaś swoich

przyjaciół przytuleniem i pocałunkiem w policzek. Kolokwialneg’day (goodday10) jest

natomiast najczęstszym pozdrowieniem, a kontakt wzrokowy pomiędzy rozmówcami jest jak

najbardziej pożądany, gdyż świadczy o wzajemnym

szacunku. W kulturze aborygeńskiej to właśnie

odwracanie wzroku od rozmówcy jest wyrazem

szacunku.

10

Good day- tzn. „Dzień dobry”

Rysunek 38 Przywitanie

Jedzenie i przysmaki

40

Jedzenie w Australii

Australijczycy w głównej mirze jedzą trzy posiłki dziennie

*Śniadanie – zazwyczaj między 7 a 10 rano,

*Lunch – miedzy 12 a 3 popołudniu,

*Kolacja – miedzy 6 a 10 wieczorem.

Kuchnia Australijska

opiera się na tradycyjnej

kuchni angielskiej11. Możemy

zauważyć w niej wpływy

różnych innych kuchni w tym

głównie kuchni azjatyckiej.

Najsłynniejszymi

elementami w kuchni

australijskiej są owoce morza,

o które nie jest wcale trudno,

gdyż Australia jest otoczona

bogatymi w te składniki morza.

Jedzenie w Australii jest

niezwykle świeże i bardzo wysokiej jakości. W Australii dysponując nawet małym budżetem

można jeść zdrowo i unikać fastfoodów12. Oczywiście w przeliczeniu na polskie zarobki może

wydawać się drogo, natomiast po rozpoczęciu pracy ceny stają się relatywnie mniejsze i

można sobie pozwolić na znacznie więcej.

11

Kuchnia angielska- obejmuje przysmaki pochodzące z Anglii 12

Fastfoody- niezdrowe przekąski

Rysunek 39 Jedzenie

Jedzenie i przysmaki

41

Przysmaki australijskie

Apetyczna larwa

Najprawdziwsze jedzenie prosto z australijskiego buszu. „Witchettygrub” to duże,

białe larwy ciem. Żyją one w korzeniach krzaka znanego jako „witchettygrub”. Mają one

przyjemnie orzechowy smak, którym

rdzenni Australijczycy rozkoszują się od

tysięcy lat.

Choć wielu ma z tym problem, larwy te często je się na surowo! Można je też

podpiec w popiele ogniska. Tym jedzonym na surowo, najpierw odrywa się główkę, a

następnie wyciska resztę. Można też, przy wystarczającej dozie odwagi, można odgryźć dolną

część larwy, przeżuć, a twardą skórkę na koniec wypluć. Te podpieczone można jeść w

całości. Ci, którzy się odważyli twierdzą, że surowe konsystencją przypominają smażonego

kurczaka, a te po usmażeniu – smażone jajko.

Wichettygrub to nie tylko smaczna i typowo australijska przekąska. Larwy te są

bardzo zdrowe i stanowią doskonałe źródło białka (już 10 sztuk zapewnia dzienną dawkę

protein dla dorosłego człowieka).

Rysunek 40 Larwa

Jedzenie i przysmaki

42

Anzacbiscuits

Trzeba zacząć do rozszyfrowania nazwy Anzac, czyli wspomnieć co nieco o historii

Australii. 25go kwietnia w Australii obchodzi się Anzac Day13. Upamiętnia on żołnierzy

walczących w Australian and New ZealandArmyCorps (ANZAC) w czasie I Wojny Światowej. A

skąd ciastka? Otóż, matki i żony piekły dla żołnierzy takie właśnie ciasteczka, aby mogli oni

zabrać je ze sobą na front. Jest to więc typowy australijski przysmak z historią w tle.

Te ciasteczka były tak popularne w trudnych wojennych czasach, ponieważ

wymagały mało skomplikowanych i stosunkowo łatwo dostępnych składników. Na ciasteczka

Anzac składają się bowiem: płatki owsiane, płatki kokosowe, mąka, cukier, masło, syrop

złocisty (goldensyrup) lub miód oraz woda. Co więcej, ciasteczka te są bardzo wytrzymałe,

wolno tracą świeżość, były więc w stanie przetrwać nawet długą podróż morską.

Rysunek 41 Ciasteczka

13

Anzac Day- dzień upamiętniający poległych żołnierzy

Jedzenie i przysmaki

43

Emu, czyli nielot na talerzu

A może by tak spróbować emu? Ich mięso jest zdrowsze niż komukolwiek mogłoby

się wydawać! W rzeczywistości mięso z tego kuzyna strusia zawiera kilkukrotnie więcej

żelaza niż wołowina! Jest też praktycznie beztłuszczowe i ma bardzo niską zawartość

cholesterolu.

W Australii często wykorzystuje się wędzone mięso tych zwierząt. Wówczas podaje

się je na zimno bądź jako dodatek to pizzy.

Nowocześni Australijczycy preferują natomiast zapiekankę z emu. W jej skład

wchodzą: mięso emu, wędzone mięso emu, ser feta, czerwone wino, pomidory suszone na

słońcu, cebula i tasmański czarny pieprz. Wszystko to zapakowane w przepyszne ciasto filo.

Oczywiście, oprócz mięsa Australijczycy często jedzą też jajka emu14. Jedno takie

jajko to około 10-12 jajek kurzych.

Rysunek 42 Emu na talerzu

14

Emu- australijskie zwierzę

Jedzenie i przysmaki

44

Damper, czyli

australijski chlebek

Ten kultowy, niedrogi australijski chleb lata

temu był typowym posiłkiem robotników drogowych,

ale także rdzennych mieszkańców Australii.

W oryginale, przepis na ten chleb był najprostszy z możliwych. W przepisie

znajdziecie tylko 3 składniki: mąka pszenna, woda i odrobina soli!. Chlebek ten należy piec,

najlepiej na węglach z dogasającego ogniska. Doskonale komponuje się z herbatą albo z

odrobiną rumu. Teraz, do tego dania dodaje się też czasem mleko czy mąkę ze środkiem

spulchniającym.

Kalmary z solą i pieprzem

Bardzo szybkie i łatwe do zrobienia: po prostu bierzemy kałamarnicę lub kalmary,

pokrywamy solą i pieprzem, a potem najzwyczajniej w świecie smażymy w głębokim

tłuszczu.

Rysunek 44 Kalmary

Jest to bardzo popularna barowa przekąska. Często podaje się ją w towarzystwie

sałatki i z dipem ze słodkiego sosu chilli.

Rysunek 43 Damper

Sztuka

45

National Gallery of Australia

National Gallery 15of Australia (NGA) –

muzeum sztuk pięknych położone w Parkes, na

terenie Australijskiego Terytorium Stołecznego.

Jest największym muzeum sztuki w Australii,

mającym w swych zbiorach około 166 000

eksponatów (stan na rok 2012), tym największe w

Australii zbiory sztuki Aborygenów. Wstęp do

muzeum jest bezpłatny.

Zbiory

Kolekcja stała National Gallery of Australia dzieli się na 4 główne działy: sztuka

Australii, sztuka Aborygenów i ludu Wysp w Cieśninie Torresa, sztuka Azji oraz sztuka

europejska i amerykańska; kolekcję uzupełnia sztuka Pacyfiku. Eksponaty Galerii stanowią

część zbiorów narodowych Australii i należą do społeczeństwa australijskiego.

Kolekcja obejmuje największy w Australii zbiór dzieł sztuki rdzennej ludności

Australii. Słynne dzieła to m.in. Błękitne bieguny Jacksona Pollocka, Lilie wodne Claude'a

Moneta i seria Ned Kelly Sidneya Nolana. Ozdobą impresyjnego ogrodu z rzeźbami jest tzw.

Rzeźba z mgły. Na zewnątrz uwagę zwraca imponująca instalacja typu

skyspaceWithinwithout amerykańskiego artysty Jamesa Turrella16, najlepiej prezentująca się

o świcie lub o zmierzchu.

15

National Gallery- galeria sztuki w Australii 16

James Turrell- amerykański artysta

Rysunek 45 National Gallery

Sztuka

46

Sztuka Australii

Kolekcja obejmuje dzieła wysokiej jakości oraz o wybitnych walorach estetycznych –

stworzone przez artystów ze wszystkich stanów i terytoriów Australii, artystów australijskich

pracujących za granicą, a także dzieła twórców mieszkających przez pewien czas w Australii.

Dzieła sztuki Aborygenów i ludu Wysp w Cieśninie Torresa znajdują się w odrębnym dziale.

Dzieła sztuki australijskiej są prezentowane w sposób zintegrowany i w układzie

chronologicznym, poczynając od najwcześniejszego okresu, kolonialnego do współczesności:

obrazy i rzeźby, prace na papierze, fotografie i inne media związane z fotografią, rzemiosło

artystyczne i wzornictwo. Ze względu na bliskość geograficzną i historyczną Nowej Zelandii i

Australii, gromadzone są również i często prezentowane prace artystów nowozelandzkich.

Najważniejsze obrazy i rzeźby są w ekspozycji stałej, od czasu do czasu zmienianej. Prace

współczesnych artystów australijskich są zmieniane częściej aby zaprezentować

różnorodność sztuki współczesnej znajdującej się w kolekcji. W celu zapewnienia możliwie

najszerszego dostępu publiczności do swych zbiorów Galeria organizuje wystawy objazdowe

a także wypożycza eksponaty instytucjom w kraju i za granicą.

Rysunek 46 Obraz

Sztuka

47

Rysunek 47 Obraz2

Rysunek 48 Obraz3

Media, Sztuka, Film, Muzyka

48

Media

Czasopisma

Pierwszą australijską gazetą

była "Sydney Gazette17and the News

SouthWalesAdvertiser" (wydawany

w latach 1803-1842). Główne

dzienniki i czasopisma są w rękach

korporacji prasowych takich jak:

"Sydney News Ltd." i "The Herald

Sun". W Australii ukazuje się 3000

gazet. Największe dzienniki to: "The

Herald Sun18" (założony w 1840,

nakład 558 800 egzemplarzy) i "The

DailyTelegraph" (założony w 1879,

nakład 442 000 egzemplarzy). Wśród

czasopism kobiecych prowadzi

"AustralianWomen'sWeekly" (założony

w 1933, nakład 1 230 000 egzemplarzy). Agencje prasowe: "AustralianAgency Press" (AAP,

założona w 1935 w Melbourne, obecna centrala w Sydney) i "Australian United Press Ltd."

(AUP).

17

Sydney Gazette- pierwsza australijska gazeta 18

The Herald Sun- popularny dziennik australijski

Rysunek 49 Sydney Gazette

Media, Sztuka, Film, Muzyka

49

Radio

Radio Australijskie rozpoczęło

nadawanie 13 listopada 1923 r. a

telewizja 1 listopada 1956 r. Działa

telewizja i radio państwowe oraz stacje

komercyjne, etniczne i środowiskowe.

Media publiczne nadzoruje

AustralianBroadcastingCorporation (ABC), jest finansowana przez państwo (abonament

zniesiono w 1974r.). Istnieje jedna państwowa stacja telewizyjna i 4 stacje radiowe. W

Australii nadaje około 50 komercyjnych stacji telewizyjnych i około 140 radiowych.

Rysunek 51 Radio2

Rysunek 50 Radio

Media, Sztuka, Film, Muzyka

50

Produkcje Filmowe

Rysunek 53Matrix19

Rysunek 55 Mad Max

19

Matrix- film nakręcony w Australii

Rysunek 54 I Że Cię Nie Opuszczę.. Rysunek 52 I że Cię nie opuszcze...

Media, Sztuka, Film, Muzyka

51

Znani Aktorzy i Aktorki

Russell Crowe

Jego chyba nie trzeba nikomu przedstawiać. Urodził się co prawda w Nowej Zelandii,

ale od czwartego roku życia mieszka w Australii. Mieszka w

Sydney, w dzielnicy Woolloomooloo i jest współwłaścicielem

jednej z lokalnych drużyn rugby – Rabbithons. W

australijskim filmie nie zagrał od wielu lat. Nie ukrywa się

jednak ze swoim pochodzeniem, co najlepiej widać w jego

wypowiedziach – nie udaje amerykańskiego akcentu, mówi

jak 100% australijczyk bez względu na to z kim rozmawia. Na

koncie ma Oskara za rolę w Gladiatorze.

Nicole Kidman

Urodzona na Hawajach, ale wychowała się w Australii. Znana głównie z bycia byłą

żoną Toma Cruisa i botoksu, do którego za nic nie chce się przyznać. Osobiście nie jestem w

stanie oglądać filmów, w których gra. Mieszka na pół etatu

w Sydney. Drugą połowę czasu spędza w Stanach. W

związku małżeńskim z Keithem Urbanem, australijskim

piosenkarzem country, który jest bardzo popularny w USA.

Na koncie ma Oskara za rolę w firmie Hours. Trudno określić

z jakim akcentem mówi.

Rysunek 56 Russell Crowe

Rysunek 57 Nicole Kidman

Media, Sztuka, Film, Muzyka

52

Geoffrey Rush

Jeden z najlepszych australijskich aktorów. Pojawił

się w wielu świetnych filmach, między innymi w Piratach z

Karaibów, Elizabeth czy King’s Speech. Za rolę w tym

ostatnim otrzymał Oskara. Na koncie ma 3 dodatkowe

nominacje do Oskara i wiele innych nagród. Mieszka w

Brisbane.

Cate Blanchett

Bardzo starannie wybiera role i w moim odczuciu

zawsze świetnie sobie z nimi radzi. Wielki rozgłos zdobyła po

filmie Elizabeth, w którym zagrała królową Elżbietę I. Mieszka w

Sydney. Prowadzi Sydney Theatre Company, gdzie raz na jakiś

czas także gra. Na koncie ma wiele nagród, między innymi

nominację do Oskara.

Hugh Jackman

Na stałe mieszka w Sydney, ale w filmach gra głównie w Stanach. Ostatni australijski

film w jakim się pojawił to Australia. Świetnie śpiewa i tańczy, co udowodnił grając w teatrze

w kilku musicalach Tony Awards). Jako aktor najbardziej

znany za rolę w filmach z serii X-Man.

Rysunek 58 Geoffrey Rush

Rysunek 59 Cate Blanchett

Rysunek 60 Hugh Jackman

Media, Sztuka, Film, Muzyka

53

Muzyka

Artyści

KylieMinogue

Kylie Ann Minogue (ur. 28 maja 1968 roku w

Melbourne w Australii) – australijska wokalistka i

aktorka, wydała 11 albumów studyjnych, składankę

Ultimate Kylie oraz zapisy koncertów i dużą ilość

singli. 5 lipca ukazał się jej 11 studyjny album

"Aphrodite" promowany singlem "All The Lovers".

Sia

Sia Furler20, właśc. Sia KateIsobelleFurler

(ur. 18 grudnia 1975 w Adelajdzie w Australii) –

jest australijską i brytyjską piosenkarką, znaną

przede wszystkim ze współpracy z formacją Zero

7 oraz trzech głównych, solowych albumów.

20

Sia Furler- australijska piosenkarka

Rysunek 61 Kylie Minogue

Rysunek 62 Sia

Media, Sztuka, Film, Muzyka

54

Ben Lee

Urodzony 11 września 1978 roku w Sydney, Australii. Lee rozpoczął swoją karierę w

wieku 14 lat w Sydney wraz z zespołem Noise Addict, a po

rozpadzie grupy skupił się na karierze solowej. Był nominowany

do nagrody PETA'sWorld'sSexiestVegetarian. Od stycznia 2008

roku jest zaręczony z IoneSkyeLeitch.

Darren Hayes

Darren Stanley Hayes urodził się 8 maja 1972

roku w Brisbane (stan Queensland) w Australii.

Doświadczony przez ciężkie dzieciństwo, wychowywał się

Lagan City. Jego pasją od zawsze była muzyka. Dorastał

słuchając takich wykonawców jak Michael Jackson21, U2,

Prince, czy Kate Bush. Hayes bardzo miło wspomina lata

80 które miały bardzo duży wpływ na jego twórczość w

przyszłości.

21

Micheal Jackson- znany popowy muzyk

Rysunek 63 Ben Lee

Rysunek 64 Darren Hayes

Media, Sztuka, Film, Muzyka

55

Zespoły

5 Seconds of Summer

– australijski zespół grający muzykę pop punk/pop rock. Zespół został założony w

roku 2011 w Sydney, w skład wchodzą:

Luke Hemmings (główny wokal, gitara),

Michael Clifford (gitara, wokal), Calum

Hood (bas, wokal) oraz Ashton Irwin

(perkusja, wokal). Zespół zaczął swoją

działalność od wrzucania na YouTube

filmików z coverami, które szybko zdobyły

popularność. Ich sława wzrosła do

międzynarodowej, kiedy One

Direction22zaprosili ich do uczestniczenia

w ich trasie koncertowej „Take Me Home Tour”.

AC/DC

– grupa hard rockowa założona w

Sydney w 1973 roku przez braci Malcolma i

Angusa Youngów. Zespół grał na początku rock

'n' rolla, aby w przyszłości przekształcić się w

zespół o bardziej wyrazistym brzmieniu. To

właśnie AC/DC stało się synonimem klasycznego

surowego hard rocka. Zespół cechuje

charakterystyczna wokalistyka Briana Johnsona,

a niegdyś Bona Scotta.

22

AC/DC- rockowy australisjki zespół

Rysunek 65 5SOS

Rysunek 66 AC/DC

Sport, Sportowcy

56

Sport

Surfing – Sport Narodowy

Surfing23, czyli jazda na fali, wywodzi się z Hawajów, ale równie dobrze mógłby

zostać wymyślony przez Australijczyków. Ten narodowy sport Australii wrósł głęboko w

kulturę australijską i niektórzy mówią, że jest po prostu częścią australijskiej duszy. Surfing to

nie tylko sport, dla wielu osób to przeżycie niemal duchowe, doświadczenie kontaktu z

potęgą oceanu i mierzenia się z ludzkimi ograniczeniami. Ale to też doświadczanie wody,

słońca, piasku i ruchu, czyli według wielu

entuzjastów fal, esencja wolności.

Najlepsze warunki do surfingu

znajdziemy na wschodnim wybrzeżu Australii,

w okolicach Sydney (np. na Bondi Beach24), ale

przede wszystkim w Queensland. Noosa Beach to jedna z najlepszych plaż zarówno dla

zaawansowanych surferów, jak i dla tych, którzy dopiero się uczą. Wielkich fal i mniejszego

tłoku szukać trzeba na południu Australii, np. na Bells Beach - to tam prawdziwi mistrzowie

deski łapią gigantyczne fale. Na zachodnim

wybrzeżu Australii, w okolicach Perth, ale

również na Rottnest Island oraz na odludnym północnym zachodzie Australii także panują

doskonałe warunki do surfowania. Na deskach nie pływa się natomiast na samej północy

Australii, a to z powodu występujących tam trujących meduz25 oraz słonowodnych krokodyli.

23

Surfing- jazda na fali 24

Bondi Beach- wybrzeże w Australii 25

Meduza- trujące zwierzę

Rysunek 67 Surfing

Sport, Sportowcy

57

Futbol australijski

Futbol australijski 26(ang. Australianrules football lub od nazwy największej ligi AFL –

Australian Football League), popularnie nazywany footy lub Aussierules) – bardzo popularny

w Australii sport drużynowy, grany zazwyczaj na boiskach krykietowych przez dwie 18-

osobowe drużyny owalną piłką przypominającą nieco piłkę do rugby. Obok krykieta jest to

drugi "sport narodowy" Australii uprawiany we wszystkich stanach tego kraju, a coroczny

"AFL Grand Final" (rozgrywany tradycyjnie we wrześniu na stadionie MCG w Melbourne) jest

jednym z największych wydarzeń sportowych tego kraju. Słynnym żartem jest, że w futbolu

australijskim jedyną zasadą jest to, że nie ma zasad.

26

Futbol australijski- sport australijski

Rysunek 68 Futbol1

Rysunek 69 Futbol2

Rysunek 70 Futbol3

Sport, Sportowcy

58

Sportowcy

Ian Thorpe

Ian James Thorpe (ur. 13

października 1982

Sydney) – australijski pływak.

Wielokrotny mistrz olimpijski, mistrz i

rekordzista świata. Nazywany Thorpie27

bądź Thorpedo. Czterokrotnie wybierany

pływakiem roku na świecie w: 1998, 1999,

2001 i 2002 roku. W 2000 roku został wybrany najlepszym sportowcem roku w Australii.

Odznaczony Orderem Australii.

Cathy Freeman

Cathy Freeman28- australijska lekkoatletka

aborygeńskiego pochodzenia, zdobywczyni dwóch medali

olimpijskich (złoto w Sydney w 2000 i srebro w Atlancie w

1996r.) w biegu na 400 metrów. W trakcie ceremonii otwarcia Igrzysk Olimpijskich w Sydney

w 2000r. miała zaszczyt zapalić olimpijski ogień

27

Thorpie- pseudonim australijskiego sportowca 28

Cathy Freeman- australijska lekkoatletka

Rysunek 71 Ian Thorpe

Rysunek 72 Cathy Freeman

Ciekawostki

59

Ciekawostki

1.Australia jest zadziwiająca wielka. W jej obszarze można by zmieścić większość

państw europejskich. Na szerokość ma ponad 4000 km; to tyle co odległość z Moskwy do

Londynu. Lot z Sydney do Melbourne, to nie jak lot z Warszawy do Krakowa; to jak lot z

Warszawy do Frankfurtu.

2.Gdyby poskładać wszystkie kawałki dachu Opery w Sydney, to stworzyłyby one

idealną kulę (podobno architekt Opery zainspirował się do jej stworzenia obierając

pomarańczę).

3.W 2010 roku przełożono debatę przedwyborczą między byłą premier Gillard, a

obecnym premierem Abbotem, ze względu na finał programu Masterchef. Wiadomo, co

miałoby lepszą oglądalność.

4.Pierwszymi policjantami w Australii zostali… dobrze zachowujący się więźniowie.

5.W Australii żyje na wolności 750 000 dzikich wielbłądów. To największa populacja

dzikich wielbłądów na świecie (po raz pierwszy zostały tu przywiezione z Wysp Kanaryjskich,

a potem z Afryki, do pomocy przy budowie kolei). Dziś są eksportowane w dużych ilościach

do Arabii Saudyjskiej na mięso. Na wielbłądzie można także pojeździć w kilku miejscach w

Australii.

6.W Australii jest 75,5 miliona owiec. To 3,3 razy więcej niż ludzi.

7.Osa morska 29(Box Jellyfish, meduza) zabiła w Australii więcej ludzi niż

szkaradnica, rekiny i krokodyle razem wzięte.

8.Canberra30, stolica Australii, to sztucznie stworzone miasto. Powstało, gdy

Melbourne i Sydney nie mogły dojść do porozumienia, gdzie powinna znajdować się stolica.

Canberra leży pomiędzy Melbourne a Sydney.

9.1/4 Australijczyków urodziła się poza Australią.

29

Osa Morska- owad australijski 30

Canberra- stolica Australii

60

Spis Indeksów

A

Aborygenów ........................................................... 9

Australia ............................................................... 12

Australis................................................................ 10

B

Brisbane ............................................................... 17

D

didgeridoo ............................................................ 38

F

Flaga ..................................................................... 11

FLORIADA ............................................................. 36

G

Gigantour ............................................................. 37

K

Koala ..................................................................... 28

Kolokwialne .......................................................... 39

L

larwy ..................................................................... 41

M

miasto .................................................................. 14

S

Sarcophilus ........................................................... 27

Soundwave ........................................................... 35

stolica ................................................................... 15

System .................................................................. 13

T

Torrens ................................................................. 16

Tradycje ................................................................ 38

W

wierni ................................................................... 34

wstęga .................................................................. 11

61

Hiperłącza

Odkrycia i badania Australii

Miejsca, z których słynie Australia

Pochodzenie nazwy

Fauna Australii

Znani Aktorzy i Aktorki

Geografia

Flora Australii

Muzyka

Symbole Australii

Święta w Australii

Sport

Ustrój polityczny

Festiwale

Sportowcy

Szkolnictwo

Tradycje Ciekawostki

Miasta Australii Przysmaki australijskie

Podział ludności Sztuka Australii

Podział Religii w Australii Media

Spis Indeksów

62