Upload
others
View
51
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
izzî dersleri
Omer Necâtî
Ankara 1990
izzî dersleriOmer Necâtî
3
Rubai Mücerred Fiiller
فعلل
دحرج، يدحرج، دحرجة ودحراجا
Sülasi Mezid Rubai
أفعل أكرم، يكرم، إكراما
ل فع'ح، تفريحا ح، يفر* فر'
فاعل قاتل، يقاتل، مقاتلة، وقيتا+ وقتا+
4
Sülasi Mezid Hümasi
ل را تفع' ر، تكس. ر ، يتكس' تكس' تباعد، يتباعد، تباعدا تفاعل انقطع، ينقطع، انقطاعا انفعل
جتمع يجتمع اجتماعا افتعل ا ، احمرارا اح افعل' ، يحمر. مر'
Sülasi Mezid Südasi
استخرج يستخرج، استخراجا ستفعل ا
، احميرارا افعال' ، يحمار. احمار' يعشوشب، اعشيشابا افعوعل اعشوشب س، اقعنساسا اقعنسس، يقعنس افعنلل
اسلنقى، يسلنقي، اسلنقاء افعنلى ل ذ، اجلواذا افعو' ذ ، يجلو* اجلو'
5
Rubai Mezid
تفعلل تدحرج، يتدحرج، تدحرجا
افعنلل احرنجم، يحرنجم، احرنجاما ، اقشعرارا ، يقشعر. افعلل' اقشعر'
Mazi Fiil Çekimi
نصر، نصرا، نصروا نصرت، نصرتا، نصرن نصرت، نصرتما، نصرتم نصرت، نصرتما، نصرتن'
نصرت نصرنا
Mazi Sıgalardan
Bazıları
فعلل، وتفعلل، وافتعل، وافعنلل، واستفعل وافعلل'، وافعوعل
6
فعلل تفعلل إفتعل إنفعل إفعل إستفعل إفعال إفعلل إفعوعل إفعنلل إفعنلى إفعول
7
، ل، وفوعل، فعل، وفعلل وأفعل، وفع*ل، وتفوعل وتفعلل افتعل، وتفع*
واستفعل
Mazi Mechul Sıgalar
Mechul Fiillere Örnek Cümleler
نصر زيد أستخرج المال
Lazım ve Müteaddi Fiiller
ضربت زيد lazım müteaddi حسن زيد
8
Sülasi Mücerredin Müteaddi Yapılması 1-Ted’iful Ayn 2-Ziyadetül Hemze 3-Harfı Cer
حت زيدا ذھبت بزيد أجلسته فر'
Sülasi Mücerred dışındaki Fiillerin Müteaddi Yapılması için Harfı Cer getirilir.
انطلقت به
9
Fİ’L- İ MUZAR İ Hemze ,nun , ya, ta harflerinden biri evveline gelir. Bu harfler şu kelimelerde toplanmıştır.
نأتى أنيت أتين
Muzari Fiil ön eksiz olursa hem şimdiki zamanı hem de gelecek zamanı ifade eder. Bu iki ekten biri gelirse sadece gelecek zamanı gösterir.
ي أ ت ي ن
سيفعل Yakın Gelecek
سوف يفعلUzak Gelecek
س سوف
10
Muzari Fiil Çekimi
يفعل ينصر، ينصران، ينصرون
، تنصران، ينصرن تنصر تنصر، تنصران، تنصرون تنصرين تنصران، تنصرن
أنصر، ننصر
11
Muzari Mechul
ح، ينصر، ويدحرج، ويكرم، ويفر' ويقاتل، ويستخرج
Çeşitli Babların Muzari Sıgaları
يضرب، ويعلم، ويدحرج، ويكرم، ويقاتل،
ر، ويتباعد، وينقطع، س' ح، ويتك' ويفر* ويجتمع،
، ويستخرج، ، ويحمار. ويحمر. ويعشوشب،
ويقعنسس، ويسلنقي، ويتدحرج، ويحرنجم، ويقشعر
يقاتل - يفرح - يكرم - يدحرج
12
Muzariye Ön Eklerin Getirilmesi
Emri Gaib
ليضرب، وليعلم، وليدخل، وليدحرج
Nehyi Gaib
+ ينصر، + ينصرا، + ينصروا + تنصر، + تنصرا، + ينصرن
+ تنصر، + تنصرا، + تنصروا + تنصري، + تنصرا + تنصرن
Emri Hazır
انصر، انصرا، انصروا .....انصري، انصرا، انصرن
لم، وانقطع، واجتمع، اضرب، واع
واستخرج أكرم
13
Emri Hazır
ر وقاتل، وتكس'
وتباعد، وتدحرج
دحرج، دحرجا، دحرجوا دحرجي، دحرجا، دحرجن
İki Ta İctiması
1-Ta
Hazfedilmez
2- Ta Hazfedilir
ل أو تفاعل، وتفعلل تفع'
تتجن'ب، وتتقاتل، وتتدحرج
ى ى و نارا تلظ' فأنت له تصد'ل المDئكة و تنز'
14
Babı ile İlgili Faydalı bilgiler إفتعل
إفتعل
ث - ى - و
ت → ت
ز - ذ - د د → ت
ظ - ط - ض - ص
ط → ت
15
إصطلح → إفتعل صلح إضطرب → إفتعل ضرب إطرد → إفتعل طرد إظلم → إفتعل ظلم
إدرء→ إفتعل درء إذكر→ إفتعل ذكر إزدجر→ إفتعل زجر
إتقى → إفتعل إوتقى إتسر → إفتعل إيتسر إثغر → إفتعل إثتغر
16
fiilinin nın Çekimi إصطلح
اصطلح، يصطلح
اصط�حا
فھو مصطلح
وذاك مصطلح
اصطلح
� تصطلح
17
Tekid Nunu
اذھبان* اذھبنان
Emri Gaibde Tekid Nunu
، لينصرن' ، لينصران* لينصرن'، لينصرنان* لتنصرن' ...، لتنصران*
....لينصرن، لينصرن، لتنصرن
Emri Hazırda Tekid Nunu
، انصرن' ، انصران* انصرن'، انصرنان* ، انصران* ..…انصرن'
.....انصرن، انصرن، انصرن
18
İsmi Fail
فاعل ار، ناصر، ناصران، ناصرون، نص'
ر، ونص'ونصرة، ناصرة، ناصرتان، ناصرات،
ونواصر
İsmi Meful
مفعول منصور، منصوران، منصورون،
منصورة، . منصورتان، منصورات، ومناصير
Lazım Fiillerde
İsmi Meful
ممرور به، ممرور بھما، ممرور بھم ممرور بھا، ممرور بھما، ممرور بھن'
ممرور بك، ممرور بكما، ممرور بكم ممرور بك ممرور بكما، ممرور بكن'
نا ممرور بي، ممرور ب
19
Fe’il Vezninin
İsmi Fail ve İsmi Meful anlamında
kullanılması
حيم الراحم الر' المقتول القتيل
Zaidlerde İsmi Fail ve
İsmi Mefuller
مكرم، ومكرم، ومدحرج، ومدحرج، تخرجومستخرج، ومس
İsmi Fail ve İsmi
Mefulun aynı Lafızda
olması
مجاب، ومنجاب ، ومختار، ومضطر،ومنقد، ومنصب، ومنصبH فيه،
ومنجاب، ومنجاب عنه
Muzaf Fiil
، مد� أعدد = أعد� ردد، = رد� Rubai Mücerred Muzaf Fiil
زلزل، يزلزل، زلزلة، وزلزا� Bazı Fiillerin Değişime Uğraması
ست، أمليت لت م وأحست وظ مسست، وظللت، وأحسست أمللت،
Muzaf Fiilerde Mazi
Muzari
، �، يعتد ، واعتد� �، يعد ، وأعد� �، يمد مد� ، �، يسواد ، واسواد� �، يسود ، واسود� �، ينقد وانقد�
�، واستعد، يستعد ، وتماد� �، يطمئن ، واطمأن� � يتماد
، ومددنا، ومددت� � .. إلى.. مددت، ومددن، ويمددن، وتمددن، مددت�ن�
وامددن، و� تمددن
20
Muzaf Fiilin
Cezmedilmesi
ولم يعض� لم يفر� ولم يعضض فرر،لم ي
ولم يمدد لم يمد�
�، ويحمار �، ويحمر � يقشعر
Muzaf Fiilde Emri Hazır
، وعض� فر� وافرر، واعضض
مد� وامدد
Muzaf Fiilde İsmi Fail Ve İsmi Meful
: الفاعل ، مادا تان، ماد� ة، ماد� ون، ماد� � ن، ماد
.مادات، ومواد
:والمفعول ممدود كمنصور
21
MU’TEL F İİLER
Mu’telul Fa Fiiller
وعد، يعد، عدة، ووعدا فھو واعد، وذاك موعود
لم يوعد عد � تعد
ومق، يمق، مقة
يفعل وجل، يوجل ايجل اوجل
يا زيد ايجل يفعل
جه � توجه وجه ا يفعل
يطأ، ويسع، ويضع، ويقع، ويدع، ويھب أفعل
يمن، ييمن، ويئس، ييأس، ويسر، ييسر
إيسارا، فھو موسر أيسر، يوسر، ميسر
و
22
İfte’ale Babı
افتعل عد عد : ات� عد، فھو مت� سر، يت�سر،. يت� وات�
فھو مت�سر
وايتسر، ياتسر، . ايتعد، ياتعد، فھو موتعد فھو موتسر، وھذا مكان موتسر فيه
)عض� يعض� (د� ود� يو )اعضض (ايدد؛
Mu’telul Ayn
Fiiller
يصون، ويبيع؛ ويخاف، ويھاب
قلت، وبعت صان، وباع
وبيع صين
صان Mazi Çekimi
صان، صانا، صانوا .....صانت، صانتا، صن�
م صنت، صنتما، صنت صنتما، صنتن� صنت
صنت، صن�ا
23
باع Mazi Çekimi
باع، باعا، باعوا باعت،باعتا، بعن
بعت، بعتما، بعتم بعت، بعتما، بعتن�
بعت، بعنا
لم يصن لم يصن، لم يصونا، لم يصونوا
تصونا، لم يصن� ن، لملم تص لم تصن، لم تصونا، لم تصونوا
لم تصوني، لمتصونا، لم تصن� لم أصن، لم نصن
لم يبع ولم يخف
....لم يبيعا، لم يبيعوا،, لم يبع
.......ولم يخف، لم يخافا، لم يخافوا
Emr-i صن Hazır
صن، صونا، صونوا صوني، صونا،صن�
24
Tekid
، صونن� صونن� Dصونان Dصننان ، Dصونان ، ...صونن�
..صونن، صونن، صونن
بع
Emri Hazır
بع، بيعا، بيعوا بيعي، بيعا، بعن
خف
Emri Hazır
خافا، خافوا خف خافي، خافا، خفن
Tekid
، بيعن� Dبيعان ، بيعن� Dبعنان ، Dبيعان ، بيعن�
Tekid
، خافن� Dخافان ، خافن� Dخفنان ، Dخافان ، خافن�
25
Mu’telullam Fiiller
غزا، ورمى، وعصا، ورحى أعطى، واشترى، واستقصى
المعطى، والمشترى، والمستقصى يعطى، ويغزى، ويرمى
غزا
Mazi Çekimi
غزا، غزوا، غزو غزت، غزتا،غزون
تم غزوت، غزوتما، غزو غزوت، غزوتما، غزوتن�
غزوت، غزونا
رمىMazi Çekimi
رمى، رميا، رموا رمت، رمتا، رمين رميت رميتما، رميتم رميت، رميتما، رميتن�
رميت، رمينا
رضي Mazi Çekimi
رضي، رضيا، رضوا رضيت، رضيتا، رضين
رضيت، رضيتما، رضيتم رضيت، رضيتما، رضيتن�
رضيت، رضينا
26
. سرو، سروا، سروا
غزوا، ورموا رضوا؛ وسروا رضيوا: رضوا
يرمي Muzari Çekimi
يرمي، يرميان، يرمون ترمي،ترميان، يرمين ترمي، ترميان، ترمون
ترمين، ترميان، ترمين أرمي، نرمي
يرميون = يرمون
يرمي ويرضى؛ لن تفعين، وتفعين؛ تفعين، وتفع
اغز Emri Hazır
اغز، اغزوا، اغزوا اغزي، اغزوا، اغزون
27
ارم
Emri Hazır
ارم، ارميا، ارموا ارمي، ارميا، ارمين
ارض
Emri Hazır
ارض، ارضيا، ارضوا ارضي، ارضيا، ارضين
Tekid
، وارضين� ، وارمين� اغزون�
İsmi Fail
.
غازون، غاز، غازيان غازية، غازيتان، غازيات، وغواز
راض و رام،
فعيل Jشري Jصبي
28
أعطى، أعطيت، واعتديت، واسترشيت واسترشى، يعطي واعتدى، يعتدي
وتراجين تغازينا، يسترشي
Mu’telul Ayn Ve Lam
)رميا رمى، يرمي( شوى، يشوي، شيا وروى، يروي، وقوي، يقوى، ق
) رضي، يرضى، رضا (. ريا .فھو ريان، و ريا )ىعطشان، وعطش (
، ويحيى رضي ، وحيي كأعطىوأروى ك ا وحييا فھما حيان، ، وحي� Jحياة فھو حي
وا وحييوا فھم أحياء وحي�
حيوا رضوا، ، أعطىوأحيا، يحيي؛ ك. ارض احي ك
يعطي، وحايا، يحايي، محاياة، واستحيى، استحي، : يي، استحياء، واLمر منه يستح
استحى يستحي استح؛
� أدري � أدر
وة
29
Mu’telul Fa Ve Lam
يقيو: وقى قى، و قيا، و قوا، ،رموا رمى، رميا،ك ويقي، يقيان، يقون،
يرمون يرمي، يرميان،ك
Emri Hazır
قه، قيا، قوا، قي، قيا، قين
Dقينان ، Dقيان ، ، قن� ، قن� Dقيان ، .قين� قين، قن، قن
وجي، يوجى رضي، يرضى ايج ارض
30
Mehmuz Fiiller
Hemze Sahih Harftir.
Mehmuz fiil sahih fiiller gibi çekilir
نصر ينصر
يأمل؛ ، أومل أمل،
Hemze, Boğaz harflerinin en şiddetlisidir.
Bazen dönüşür.
ل أمل، يأمل؛ ، أوم
آمن أومن إيمانا وأمل أومر
Çok kullanılan şu kelimelerde
hemze hazfedilir
خذ كل مر
Bazan da hazfedilmez
أومر �ة وأمر أھلك بالص�
31
ضرب، يضرب أزر، يأزر، وھنأ، يھنئ؛
إيزر
كرم، يكرم
وأدب، يأدب؛ ،ودب .أ
منع، يمنع، ، يسأل يسال سال وسأل
.، سل . اسأل
صان يصون آب، يؤوب،
فھو ساء وساء يسوء؛
كال يكيل جاء فھو يجيء جاء
32
دعا، يدعوسا يأسو أ
رمى يرمي أتى يأتي
ايت )خذ ( ت
وقى يقي وأى، يئ
شوى يشوي شيا أوى، يأوي، أيا
إيو
رعى، يرعى نأى، ينأى رأى، يرأى
) ارع ( ارء
33
Mazi Çekimi ري، ريا، رين يا، روا ر ره، ر....
Muzari Çekimi
ترى، تريان، يرينيرى، يريان، يرون
تريان، ترينترين،ترى، تريان، ترون أرى، نرى
Şeddeli Te’kid رون� ، ، ريان? ، ر رين� ، ريان? ....ينان? رين�
Şeddesiz Te’kid رين، رون، رين......
İsmi Fail
...فھو راء، رائيان، راؤون، راعيان، راعون ( )راع
İsmi Meful
؛ Aوذاك مرئي )مرعي (
أفعل babı
أرى ، وإراء ، وإراية ، اراءة يري
İsmi Fail
فھو مر، مريان، مرون،
مرية، مريتان، مريات
34
İsmi Meful
وذاك مرى، مريان، مرون، مراة، مراتان، مريات
Emri Hazır ...أرى، أريا، أرين أر، أريا، أروا
Şeddeli Tekid
، أرن� ، أريان? أرين�، أرينان? ، أريان? ..أرن�
Nehy-i Hazır
D تر، D تريا، D تروا ..وD تري، D تريا، D ترين
Şeddeli Tekid
، D ترن� ، D تريان? D ترين�، D ترين ، D تريان? ..ان? D ترن�
افتعل babı ايتال؛ اختار، وايتلى؛ اقتضى
35
İsmi Zaman ve Mekan
مجلسوالمبيت يفعل مفعل يفعل ويفعل مفعل
المذھب والمقتل والمشرب والمقام
Şunlar kural dışıdır
المشرق، والمغرب، والمطلع، المسجد، و
والمجزر، والمرفق، والمفرق، والمسكن، والمنسك، والمنبت، والمسقط
Mu’telul Fa olan fiillerde
مفعل الموضع، والموعد، والموحل، والموسم
Mu’telul lam olan fiillerde
فعلم المأوى، والمرمى
Bazen Te’nis ta sı dahil olur
مفعل المشرقة المقبرة،
المظنة Şunlar kural dışıdır
المقبرة والمشرقة
36
Sülasi Mezidlerde ismi meful
vezninde gelir
مفعل
المدخل، والمقدم
Bir Mekanda çok şey varsa
‘mef’aletün’
vezni kullanılır
مفعلة أرض مسبعة، ومأسدة، ومذأبة، ومبطخة،
ومقثأة
İsmi Alet
) مفعال( و ) مفعلة ( و ) مفعل (
كمحلب، مرقاة ومكسحة، ومفتاح، ومصفاة
دق، ومدق�ةم
Mim harfinin zammesi ile
gelen kuraldışı ismi Alet lafızları
مدھن، ومسعط، ومدق، ومنخل، ومحرضة
37
Sülasilerde
merre mastarı
فعلة
ضربت ضربة، وقمت قومة
Sülasilerde nev’i mastarı
الفعلة
عمة والجلسة ھو حسن الط?
Sülasi Mezidlerde
merre mastarı
ا�عطاءة، وا�نط�قة رحمته رحمة واحدة
ودحرجته دحرجة واحدة
38
Şahıs zamirleri
Mazi Fiil Çekimi
CemCemCemCem’’’’ انـتن انـتم هن هم
نحن TesniyeTesniyeTesniyeTesniye
انـتما انـتما هما هما
MüfredMüfredMüfredMüfred
انا انت انت هي هو
Müzekker Müzekker Müzekker Müzekker
GaibGaibGaibGaib MüennesMüennesMüennesMüennes
GaiGaiGaiGaibbbb MüzekkerMüzekkerMüzekkerMüzekker MuhatabMuhatabMuhatabMuhatab
MüennesMüennesMüennesMüennes MuhatabMuhatabMuhatabMuhatab
NefsNefsNefsNefs----iiii MütekellimMütekellimMütekellimMütekellim
Fi'l-
i M
azi
Bin
a-y
ı M
a'lu
m
Cem ��ر�م ��رن ��روا ��ر�ن
Tesniye ��ر�� ��ر��� ��ر��� ��ر�� ��را
Müfred �رت � ��رت ��رت نصرت نصر
Müzekker
Gaib Müennes
Gaib Müzekker Muhatab
Müennes Muhatab
Nefs-i Mütekellim
39
Çeşitli Babların Mazileri
ا���� و ا��� و ا����� و ا���� و ا��� و ����� و ���
� ����� و ����� أو ��� Mazilerin mechulleri
��� و �� و أ�� و ��� �� و
� و ����� و و ا����� ا��� و و ����� ���
Mechul Fiillere Örnek Cümleler
ن�ر ز��
أ#�"رج ا� �� Fİ’L-İ MUZARİ Hemze ,nun , ya, ta harflerinden biri evveline gelir. Bu harfler şu kelimelerde toplanmıştır.
أ��ن أن&%
ن)�'
40
Muzari Fiil ön eksiz olursa hem şimdiki zamanı hem de gelecek zamanı ifade eder. Bu iki ekten biri gelirse sadece gelecek zamanı gösterir.
Yakın gelecek Uzak gelecek
# #و(
��ل *�ا
��ل ا,ن
ن
&
�
أ
#��ل
&
41
Çeşitli Bablarda Muzarilere Örnekler
�.رب
/��� �د0رج
&2ر/ &رح ���4ل
��2#ر ����5د �ن67468�9& &0 ر ��80ر
���"رج &�4ن#:
&9لوذ &�لن4'
��د0رج &0رن<م &4?�ر
���4ل - &رح - &2ر/ - �د0رج
42
#�A@ج و #�A@ج و 0�@ج و 0�@ج و 2@م و 2@م
FG�H& و FG� و E�� و CD@ و ��Aر و �<�ب و <�ب ��H �<�ب و �<�ب و
ح و ��E�� و �2@م و �0�@ج و ���/ و �D@ب ��J��� و �2�#@ و ��@ �E��#: و �F?�M� و �#�A@ج و ��8Lر و �8L@ و �<�68 و �6CE� و
�ME�@ و �L@ن</ و �0��@ج و �#�NE� و
ح و ��E�� و �2@م و د0@ج @��
) &#@ أ�� - ) H�R ��@ إ�#�را ���@ أ�#@
��� ���� ��� �R ا�#@ و @#�� @#� �R ����ا ����� ���� �R ��#@ &H ) وھSا �2ن ( �R ��#@ ���#@ ا��#@
U8� U8&� و :V� و �&)س @#� @#&�
اXD� ا��د X� X�� emir ��د ود
43
'C�أ NC�� ا��@?' و ����ي ا���ى و N?@�#� %&C�ا9&�� و �]�ز��� و ا��@?&% و ا����% و أ@�
���ل ) ���� �دو ( ��ول ) ) �ري� ����
(C� 6 �#6 وD� 6 وE� و ��ع و FR�
U8� U8&� و :V� و �&)س @#� @#&�
44
Muzari Mechullere Örnekler
&ن�ر �د0رج
&2ر/ &رح ���4ل
���"رج Nefy-i hal / malum mechul çekimleri
Fi’li M
uzari
N
efy
i H
al B
inayı M
alu
m
Cem ما تـنصرن ماتـنصرون مايـنصرن مايـنصرون
ما نـنصر
Tesniye ماتـنصران ماتـنصران ماتـنصران ما يـنصران
Müfred ما انصر ن ماتـنصري ما تـنصر ما تـنصر ما يـنصر
Müzekker
Gaib Müennes
Gaibe Müzekker Muhatab
Müennes Muhataba
Nefs-i Mütekellim
Fi’li M
uza
ri N
efy
i H
al
Bin
ay
ı M
ech
ul
Cem ما تـنصرن ماتـنصرون مايـنصرن مايـنصرون
ما نـنصر
Tesniye ماتـنصران ماتـنصران ان ماتـنصر ما يـنصران
Müfred ما انصر ماتـنصرين ما تـنصر ما تـنصر ما يـنصر
Müzekker
Gaib Müennes
Gaibe Müzekker Muhatab
Müennes Muhataba
Nefs-i Mütekellim
45
Nefy_i istikbal / malum mechul çekimleri
Fi’li M
uza
ri N
efy
i İs
tkb
al
Bin
ay
ı M
alu
m
Cem لا تـنصرن لاتـنصرون لايـنصرن لايـنصرون
لا نـنصر
Tesniye لا تـنصران لاتـنصران لاتـنصران لا يـنصران
Müfred لا انصر لاتـنصرين لا تـنصر لا تـنصر لا يـنصر
Müzekker
Gaib Müennes
Gaibe Müzekker Muhatab
Müennes Muhataba
Nefs-i Mütekellim
Fi’li M
uzari
N
efy
i İs
tkb
al B
inayı
Me
ch
ul
Cem لا تـنصرن لاتـنصرون لايـنصرن لايـنصرون
لا نـنصر
Tesniye لا تـنصران ان لاتـنصر لاتـنصران لا يـنصران
Müfred لا انصر لاتـنصرين لا تـنصر لا تـنصر لا يـنصر
Müzekker
Gaib Müennes
Gaibe Müzekker Muhatab
Müennes Muhataba
Nefs-i Mütekellim
Cehd-i Mutlak / malum mechul çekimleri
Fi’li
Mu
zari
C
eh
di
Mu
tla
k B
inayı
Ma
lum
Cem لم تـنصرن لم تـنصروا لم يـنصرن لم يـنصروا
لم نـنصر
Tesniye لم تـنصرا لم تـنصرا لم تـنصرا لم ينصرا
Müfred لم انصر لم تـنصرى لم تـنصر لم تـنصر لم يـنصر
Müzekker
Gaib Müennes
Gaibe Müzekker Muhatab
Müennes Muhataba
Nefs-i Mütekellim
46
Tekid-i nefy-i istikbal / malum mechul çekimleri
Fii
li M
uzari
Tek
idi N
efy
i İs
tik
bal B
ina
yı
Mech
ul
Cem لن تـنصرن لن تـنصرو لن يـنصرن لن يـنصرو
لن نـنصر
Tesniye لن تـنصرا لن تـنصرا الن تـنصر لن يـنصرا
Müfred لن انصر لن تـنصر لن تـنصر لن تـنصر لن يـنصر
Müzekker Gaib
Müennes Gaibe
Müzekker Muhatab
Müennes Muhataba
Nefs-i Mütekellim
Fi’li M
uzari
C
eh
di
Mu
tla
k B
inayı
me
ch
ul
Cem لم تـنصرن لم تـنصروا لم يـنصرن لم ينصروا
لم نـنصر Tesniye
تـنصرا لم لم تـنصرا لم تـنصرا لم يـنصرا
Müfred لم انصر لم تـنصرى لم تـنصر لم تـنصر لم يـنصر
Müzekker
Gaib Müennes
Gaibe Müzekker Muhatab
Müennes Muhataba
Nefs-i Mütekellim
Fiili
Mu
za
ri T
ek
idi N
efy
i İs
tik
ba
l B
ina
yı
Malu
m
Cem لن تـنصرن تـنصرو لن لن يـنصرن لن يـنصروا
لن نـنصر Tesniye
لن تـنصرا لن تـنصرا لن تـنصرا لن يـنصرا
Müfred لن انصر تـنصر لن لن تـنصر لن تـنصر لن يـنصر
Müzekker Gaib
Müennes Gaibe
Müzekker Muhatab
Müennes Muhataba
Nefs-i Mütekellim
47
Emr-i gaib / malum mechul çekimleri
Em
ri G
aib
/
E
mri
Hazır
Bin
ayı
Ma
lum
Cem انصرن انصروا ليـنصرن ليـنصروا
Tesniye انصرا انصرا لتـنصرا ليـنصرا
Müfred انصري انصر لتـنصر ليـنصر
Müzekker
Gaib Müennes
Gaibe Müzekker Muhatab
Müennes Muhataba
Nefs-i Mütekellim
Em
ri G
aib
/
Em
ri H
azır
Bin
ayı
Me
ch
ul
Cem لتـنصرن لتـنصروا ليـنصرن ليـنصروا
لنـنصر Tesniye
لتـنصرا لتـنصرا لتـنصرا ليـنصرا
Müfred لانصر لتـنصري تـنصر ل تـنصر ل ليـنصر
Müzekker
Gaib Müennes
Gaibe Müzekker Muhatab
Müennes Muhataba
Nefs-i Mütekellim
ل�.رب ل���/
ل�د0رج
48
Nehy-i gaib / malum mechul çekimleri
Emr-i hazır / malum mechul çekimleri
Em
ri G
aib
/
Em
ri H
azır
Bin
ayı
Ma
lum
Cem انصرن انصروا ليـنصرن ليـنصروا
Tesniye انصرا انصرا لتـنصرا ليـنصرا
Müfred انصري انصر لتـنصر ر ليـنص
Müzekker
Gaib Müennes
Gaibe Müzekker Muhatab
Müennes Muhataba
Nefs-i Mütekellim
Neh
yi G
aib
/
N
eh
yi
Ha
zır
Bin
ayı
Ma
lum
Cem
لا تـنصرن الا تـنصرو لا يـنصرن الا يـنصرو
Tesniye لا تـنصرا لا تـنصرا لا تـنصرا الا يـنصر
Müfred لا تـنصري لا تـنصر لا تـنصر لا يـنصر
Müzekker
Gaib Müennes
Gaibe Müzekker Muhatab
Müennes Muhataba
Nefs-i Mütekellim
Neh
yi G
aib
/
N
eh
yi
Ha
zır
B
ina
yı
Mech
ul
Cem لا تـنصرن الا تـنصرو لا يـنصرن الا يـنصرو
لا نـنصر
Tesniye لا تـنصرا لا تـنصرا لا تـنصرا لا يـنصرا
Müfred لا انصر لا تـنصري لا تـنصر لا تـنصر لا يـنصر
Müzekker
Gaib Müennes
Gaibe Müzekker Muhatab
Müennes Muhataba
Nefs-i Mütekellim
49
Em
ri G
aib
/
Em
ri H
azır
Bin
ayı
Me
ch
ul
Cem لتـنصرن لتـنصروا ليـنصرن ليـنصروا
لنـنصر Tesniye
لتـنصرا لتـنصرا نصرالت ـ ليـنصرا
Müfred لانصر لتـنصري تـنصر ل تـنصر ل ليـنصر
Müzekker
Gaib Müennes
Gaibe Müzekker Muhatab
Müennes Muhataba
Nefs-i Mütekellim
Nehy-i hazır / malum mechul çekimleri
Neh
yi
Gaib
/ N
eh
yi
Ha
zır
Bin
ay
ı M
alu
m
Cem لا تـنصرن الا تـنصرو لا يـنصرن الا يـنصرو
Tesniye
لا تـنصرا لا تـنصرا لا تـنصرا الا يـنصر
Müfred لا تـنصري لا تـنصر لا تـنصر لا يـنصر
Müzekker
Gaib Müennes
Gaibe Müzekker Muhatab
Müennes Muhataba
Nefs-i Mütekellim
Neh
yi G
aib
/ N
eh
yi
Ha
zır
B
inay
ı M
ech
ul
Cem لا تـنصرن الا تـنصرو لا يـنصرن الا يـنصرو
لا نـنصر
Tesniye لا تـنصرا لا تـنصرا لا تـنصرا لا يـنصرا
Müfred لا انصر لا تـنصري تـنصر لا لا تـنصر لا يـنصر
Müzekker
Gaib Müennes
Gaibe Müzekker Muhatab
Müennes Muhataba
Nefs-i Mütekellim
50
nin emr-i hazırı �د0رج
د0ر<ن د0ر�9ا
د0ر<� د0ر<�
د0ر<' د0رج Bazı Bablarda Emr-i Hazırlar
İki Ta Harfinin bir araya gelmesi Bablarında ictima eden ta lar : 1- İki Ta yı Okumak da caizdir 2-Ta lardan birisini hazfetmek de caizdir
��� ���� ����
إ��/ إ.رب ت���د ���ر ��4ل رح أ2رم إ��"رج إ68�9 إن674
51
�دى� Hن% ل� ن�@ا ��ظ'
�نز� ا� aئ_^
��9نب�����
Babı ile İlgili Faydalı bilgiler إ����
إ����
X - c - d - ص
� → c
52
fلG ����إ → fلc� إ
إ.7رب → إ���� .رب
إ7@د → إ���� 7@د
إظلم → إ���� ظلم
ز - ذ - د إ���� د → �
53
إدرء→ إ���� درء
إذ2ر→ إ���� ذ2ر
إزد9ر→ إ���� ز9ر
h - ى - و إ����
� → �
54
إ�4' → إ���� إو�4' إ�#ر → إ���� إ��#ر إi]ر → إ���� إ�i]ر
fلc� nın Çekimi إ
fلc� إfلc��
�0ac� إfلc�
fلc�
fلc� إfلc��,
55
Tekid nunları
Cezmedenlerin düşürdüğü nunların bulunduğu beş Muzari kalıp
����ون ����ون
��� ن ��� ن ��� ن ��� ن
�ن ����
إذھ�Jن
إذھJن�ن
İki sakinin birleşmesinin caiz
olduğu örnek
^Jا�
56
Şeddeli tekid Nunu ile emri hazır çekimi
CEM'
ار ن� ارن�
(İkiden Fazla)
TESNİYE
(İki) اران� اران�
MÜFRED
(Bir) ار ن� ارن�
MÜZEKKER MÜENNES MÜZEKKER MÜENNES
GAİB MUHATAB
NEFS-İ mütekellim
Şeddeli tekid Nunu ile nehyi hazır çekimi
CEM'
�ر ن� � �رن� �
(İkiden Fazla)
TESNİYE
) � �ران� � �ران� İki(
MÜFRED
) � �ر ن� � �رن� Bir(
MÜZEKKER MÜENNES MÜZEKKER MÜENNES
GAİB MUHATAB NEFS-İ
MÜTEKELLİM
57
Şeddesiz tekid Nunu ile emri hazır çekimi
CEM'
- ارن
(İkiden Fazla)
TESNİYE
- - (İki)
MÜFRED
(Bir) ار ن ارن
MÜZEKKER MÜENNES MÜZEKKER MÜENNES
GAİB MUHATAB NEFS-İ
MÜTEKELLİM
Şeddesiz tekid Nunu ile nehyi hazır çekimi
CEM' (İkiden Fazla) رن� � -
TESNİYE (İki) - -
MÜFRED (Bir) رن� �
�ر ن �
MÜZEKKER MÜENNES MÜZEKKER MÜENNES
GAİB MUHATAB NEFS-İ
MÜTEKELLİM
58
انG@ن�ن انG@ن ل&G�@ن�ن ل&G�@ن
انG@ان انG@ان لG��@ان ل&G�@ان _
_ انG@ن انG@ن لG��@ن ل&G�@ن
_ _ انG@ن _ ل&G�@ن
_ _ _ _
_ انG@ن انG@ن لG��@ن ل&G�@ن
59
Tekid lamı ve şeddesiz nun ile muzari çekimi
!���رن !���رن !���رن
- - - -
! ا��رن !���رن !���رن !���رن !���رن Tekid lamı ve şeddeli nun ile muzari çekimi
!���رن !���ر��ن !���رن !���ر��ن !���رن
!���ران !���ران !���ران !���ران
! ا��رن !���رن !���رن !���رن !���رن
60
İsm-i fail ism-i meful çekimleri
و �#رة
و �#ر
و�$ا�ر ���ر
��#را% ��#رون
��#ر��ن ��#ران
��#رة ��#ر
و&��#ر
&��ورا% &��ور$ن
&��ور��ن &��وران
&��ورة &��ور
61
Lazım Fiillerin İsm-i Meful Çekimine Örnek
��رور ()ن ��رور ()'
��رور ()�� ��رور ()��
��رور ()� ��رور (*
��� Vezni
İsm-i fail anlamında
رL&م → ���
İsm-i meful anlamında
4�&ل → ���
62
İsm-i fail Ve İsm-i Mefulun Lafızda Aynı Olmasına Örnekler
FJ�> → F�> F�>
FJ�>ن → F�>ن F�>ن
"��ر "��ر → "�&ر
cDر cDر→ �Dرر
��د ��د →
8نGب �H 8نGب
F�>ن Hن� F�>ن
63
Sülasi Mezidlerde İsmi Fail ism-i Meful
_رم _رم
�0@ج �0@ج
#�"رج #�"رج
Muzaf Fiil
رد → ردد
ا� → ا� د
Rubai Mücerredde Muzaf (Mutabak)
����
64
��ن�ا U� /��� U���
�����ن�� ��ن� �8��� �8���
��ن% ��ن %�� %�� %��
U�5 /��5 U��5 �5��ا
���5 ���5 ��5�� �8��5 �8��5
5�% 5�% 5�% �5�% �5ع
ل/ �UG ل/ ��Gن�ا ل/ �UG ل/ ��Gن�ا
UGن� ل/ ن�G� /ن� ل�G� /ن� ل�G� /ن� ل�G� /ل
UG� /ل UG� /ل UG� /ل Nن�G� /ل U� ل/ أ
65
�U ا ��ن�
��ن� ��ن�
U� Nن��
Uن��
Uن�� Uن��
Uن������ن
��ن�ن ��ن�ن
Uن�� Uن��
66
U�5 5&��ا
��&5 ��&5
65 N�&5
"�U "��ا
��" ��"
)" N�"
U�&5 5���ن
5&��ن 5&��ن
U�&5 U�&5
67
U�" ن���"
"��ن "��ن
U�" U�"
jو�j* * Uو�/ *jون *jوا
*jو�j* �8و�j* ��j* �8وا *jون�
*jوت *jوت *jوت *jت *jا
ر &�U ر &�/ ر &U ر �ا
ر &��8 ر &��8 ر �� ر &� ر &��
ر &% ر &% ر &% ر % ر '
68
ر.&�U ر.&�/ ر.&U ا ر.�
ر.&��8 ر.&��8 ر.&�� ر.&� ر.&��
N.ر.&% ر.&% ر.&% ر.&% ر
�]jوا ل/
�]jوا ل/
�]j ل/
�@ �ا ل/
�@ &� ل/
�@م ل/
69
�@.�ا ل/
�@.&� ل/
�@ض ل/
Uل '.@�
Uل N @�
70
و
Uو لj[�
�]jون �]jون �]jون �]jون
j[وان نj[� وانj[� وانj[�
أ*jو �]j[� U�jو �]jو �]jو
�@ &U �@ �ن �@ &U �@ �ن
N @ن �@ �@ &�ن �@ &�ن �@ &�ن ن�&
N @� N @� N @� U& @� N أر
71
j وان [�
�@.&U �@.�ن �@.�ن
�@.&�ن �@.&�ن �@.&�ن ن@.'
'.@� '.@� U&.@� '.أر
ا*jون ا*jوا
ا*jوا ا*jوا
j*ي ا* اj
ار &U ار �ا
ار &� ار &�
ار N ارم
72
ار.&U ار.�ا
ار.&� ار.&�
ار.N ارض
U&.ار
ا*jون
73
U& ار
و*�از
*�ز��ت *�زون
*�ز���ن *�ز��ن
*�ز�^ *�ز
را��ن
را�&�ن
راع
74
N0 �R �8 0&�ن 0&&� و 0&� وR N&0 و أ0&�ء R/ 0&&�ا و و0&�ا
N.@_ و '&L� 0&�ة
_)C�' أروى و
رائ&�ن
راء
��ر ر��ن
75
�MC� 'MC�ن
أرU� أروا
أر�� أر��
أرى أر
رU� روا
ر�� ر��
ري ره
76
ر���ن رون
ر��ن ر��ن
U�ر U�ر
�@U� �@ون �@U� �@ون
ن@ى �@��ن �@��ن �@��ن �@��ن
أرى �@U� �@ى �@ى �@ى
�E�ن
�E&�ن
NE�
77
4�ا
�&4
'4
ر �ا
ر &�
ر '
U4
U4 U&4
U&4 4�ا
�&4 �&4
H4 N4 = ق
78
U4 4&��ن
4&�ن 4&�ن
U4 U&4
أر���ن أرن
أر��ن أر��ن
أرU� أرن
أرU� أروا
أر�� أر��
أرى أر
79
, �@U� , �@وا
��@� , ��@� ,
, �@ي , �@
, �@���ن , �@ن
, �@��ن �@��ن ,
U�@� , ن@� ,
@��ت @ون
@���ن @��ن
@ ^�@
80
@��ت @ون
@ا��ن @��ن
@اة @ى
��ن ��Gن
�J&6 �5ع
�NE و4'
أرى �@ي اراءة إراء إرا�^
81
'C�أ
أروى
N.ر
N&0 '&L� 0&�ة
?&� �M�ي ?�ى
ر &� �@ N ر '
4�ة �E�ى 4�ي
�@وي ر�� روى
.N �@.' ر.� ر
82
halisiyye.com