19
Przeszłość zachowana w pamięci staje się częścią teraźniejszości. Tadeusz Kotarbiński Koncepcja Izby Tradycji Lokalnej w Ostroszowicach Opracował : dr Piotr Iwański DzierŜoniów – Ostroszowice , 22 marca 2008 r

Izba Tradycji w Ostroszowicach P.Iwanski - Stowarzyszenie ... Tradycji w Ostroszowicach P.Iwanski.pdf · lokalna droga z Owiesna do Jodłownika i Nowej Rudy. Najstarsza znana nazwa

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Izba Tradycji w Ostroszowicach P.Iwanski - Stowarzyszenie ... Tradycji w Ostroszowicach P.Iwanski.pdf · lokalna droga z Owiesna do Jodłownika i Nowej Rudy. Najstarsza znana nazwa

Przeszłość zachowana w pamięci staje się częścią teraźniejszości.

Tadeusz Kotarbiński

Koncepcja Izby Tradycji Lokalnej w Ostroszowicach

Opracował : dr Piotr Iwański

DzierŜoniów – Ostroszowice , 22 marca 2008 r

Page 2: Izba Tradycji w Ostroszowicach P.Iwanski - Stowarzyszenie ... Tradycji w Ostroszowicach P.Iwanski.pdf · lokalna droga z Owiesna do Jodłownika i Nowej Rudy. Najstarsza znana nazwa

2

Zawartość koncepcji Izby Tradycji Lokalnej

w Ostroszowicach Wstęp 1. Krótki opis miejscowości. 2. Miejsce wystawienia. 3. Sposób uzyskiwania zbiorów. 4. Rodzaj zbiorów. 5. Sposób prezentacji. 6. Terminy otwarcia i osoby odpowiedzialne za Izbę Tradycji Lokalnej . 7. Promocja Izby Tradycji Lokalnej. 8. MoŜliwości pozyskiwania środków. Wstęp

Miejsce tradycji lokalnej to przestrzeń, w której powinny spotykać się zarówno przeszłość, jak i przyszłość, w tak szybko umykającej nam chwili obecnej. Nikt z nas nie pochodzi znikąd. Nawet przybywając na kilka dni, miesięcy, lat, tworzymy wokół siebie oswojoną przestrzeń. Otaczamy się wspomnieniami z przeszłych miejsc, w których przyszło nam Ŝyć i spotykać ludzi. Wspomnienia te zatrzymane są w fotografiach, dokumentach, listach, czasami w przedmiotach, kojarzących się nam z minionymi zdarzeniami. Zakorzeniamy się nawet na chwilę, nigdy nie jesteśmy do końca wędrowcem. Nie wiemy teŜ, gdzie przydarzy nam się zakończyć naszą podróŜ.

KaŜdy z nas ma swoją podróŜ i historię. Pamiątki i rzeczy waŜne, istotne z punktu widzenia jednostki, ale nabierające z czasem znaczenia takŜe dla społeczności, w otoczeniu której zostały wytworzone.

KaŜda miejscowość składa się z mieszkańców, fizycznych osób, będących na danym terenie zameldowanych, urodzonych, zamęŜnych czy Ŝonatych. KaŜda miejscowość posiada takŜe pamięć zbiorową, nie będącą jedynie sumą wspomnień pojedynczych osób, lecz na pewno z tych wspomnień się składającą.

Tradycję lokalną budują takŜe zdarzenia, emocje, wspomnienia, wyobraŜenia, pamięć, związane z sąsiadami, miejscami, spotkaniami, przeŜytymi pierwszymi chwilami w Ŝyciu. Bez miejsca i sposobu prezentacji ulotnych chwil przeszłości, informacje te znikną wraz z ludźmi, którzy je wytworzyli.

Dlatego, wśród mieszkańców, powstaje czasem idea miejsca, które zebrałoby te wszystkie historie, rzeczy, pamiątki, wspomnienia, marzenia, moŜe nawet sny ? Tak było w Ostroszowicach. Mieszkańcy tej wsi mają potrzebę udokumentowania swojej obecności tutaj juŜ od dawna. Zaczątek Izby Tradycji Lokalnej

w Ostroszowicach juŜ jest. Jest to miejsce pełne pamiątek po działalności Pawła Basa

Page 3: Izba Tradycji w Ostroszowicach P.Iwanski - Stowarzyszenie ... Tradycji w Ostroszowicach P.Iwanski.pdf · lokalna droga z Owiesna do Jodłownika i Nowej Rudy. Najstarsza znana nazwa

3

, słuŜące za salę prób Chóru Ludowego „Macieje” w tak zwanym, nieformalnym Wiejskim Ośrodku Kultury. Zaistniała jednak potrzeba nadania formalnego charakteru istniejącym juŜ zbiorom i uzupełnienia ich o eksponaty obrazujące tradycję całych Ostroszowic.

PoniŜsza koncepcja jest wynikiem rozmów i spotkań z mieszkańcami wsi, dyrektorem z Zespołu Szkolno – Przedszkolnego w Ostroszowicach, członkami rady sołeckiej oraz nauczycielem historii z gimnazjum gminnego, który powołał do Ŝycia Izbę Regionalną Gminy DzierŜoniów.

Celem istniejącej Izby Tradycji – miejsca tradycji oprócz uratowania przed zapomnieniem powinno być − kształtowanie poczucia grupowej przynaleŜności, − uczenie tolerancji poprzez rozumienie innych, ich pochodzenia i nawyków

kulturowych, − budzenie patriotyzmu lokalnego , − przygotowanie do uczestnictwa w szeroko pojmowanym dziedzictwie

kulturowym poprzez działanie w Małej Ojczyźnie, − przygotowanie do Ŝycia w społeczeństwie obywatelskim poprzez aktywność na

rzecz własnego środowiska, − poczucie „bycia sobą i u siebie” − prezentacja dorobku Pawła Basa.

1. Opis miejscowości

Ostroszowice są jedną z 15 wsi, naleŜących do gminy DzierŜoniów i liczą ponad 1300 mieszkańców. Wieś usytuowana jest, pomiędzy Górami Sowimi, a Wzgórzami Bielawskimi. Biegnie przez nią droga z Bielawy do Srebrnej Góry oraz lokalna droga z Owiesna do Jodłownika i Nowej Rudy.

Najstarsza znana nazwa wsi: Wigandisdorf wymieniona została około 1366 r. i pochodzi z okresu, kiedy Śląsk był pod panowaniem czeskim.. Po II wojnie światowej, kiedy Śląsk przyłączono do Polski, w 1945 r., wieś otrzymała nazwę: Wyganów, zmienioną później na Ostroszowice.

W 1378 r. Ostroszowice naleŜały do braci Petzen und Witzen von Weigelsdorf. W XVI w. Ostroszowice naleŜały do rodziny von Netz, później do rodziny von Gellhorn i ponownie do rodziny von Netz. Około 1660 r. ówczesny właściciel Ostroszowic Bogislaus von Sandreczky zamienił tę wieś na Bielawę z Wolfem Heinrichem von Netz. Kiedy 8 maja 1739 r. zmarł Adam Heinrich von Netz Ostroszowice naleŜały do wdowy po nim Helene Elisabeth. W 1757 r. właścicielem stał się Heinrich Leopold von Seherr-Thoß, najstarszy syn Christopha Ernsta von Seherr-Thoß, a wnuczek Adama Heinricha von Netz. Heinrich Leopold von Seherr-Thoß, od 1775 r. został baronem. W 1789 r. otrzymał od króla polskiego Stanisława Augusta Poniatowskiego Wielki Order Orła Białego. W 1799 r. od króla Prus Fryderyka Wilhelma III otrzymał tytuł Wielkiego Podczaszego. Kiedy 23 czerwca 1804 r. zmarł Heinrich Leopold von Seherr-Thoß, właścicielem wsi został jego syn Ernst von Seherr-Thoß. Nowy właściciel brał udział w wojnie napoleońskiej

Page 4: Izba Tradycji w Ostroszowicach P.Iwanski - Stowarzyszenie ... Tradycji w Ostroszowicach P.Iwanski.pdf · lokalna droga z Owiesna do Jodłownika i Nowej Rudy. Najstarsza znana nazwa

4

i w przegranej dla Prus bitwie pod Jeną, gdzie był ranny. Ostroszowice do rodziny Seherr-Thoß naleŜały do 1945 r. We wsi znajdują się ruiny pałacu z XVI w., naleŜącego niegdyś do rodu von Seidlitz. Ostroszowickie ruiny to pozostałość po pałacu wzniesionym na miejscu starszego, obronnego załoŜenia. Od lat 50. XX w. pałac niszczał, długo widoczne były jednak namalowane na ścianach pomieszczeń parteru i pierwszego piętra herby, wśród których widniał herb z trzema czerwonymi rybami, naleŜący do rodziny von Seidlitz. Obok pałacu, w dawnym parku, przy drodze do Jodłownika, znajdują się ruiny budowli rotundowej (przed II wojną światową nazywanej: „Brechhaus”) (ul. Jodłownicka – własność gminy oddana w uŜytkowanie wieczyste osobie prywatnej). Ta część parku nosiła nazwę „BaŜanci Ogród” („Fasanengarten”). Ruina jest okrągłą budowlą o średnicy około 20 m, bez dachu, której dwa mury, zewnętrzny i wewnętrzny, tworzą koncentryczne kręgi. Okrągły plac pośrodku budowli przypomina arenę w cyrku, i rzeczywiście pełnił kiedyś podobną rolę. Budowla została wzniesiona około 1600 r. przez tutejszego właściciela ziemskiego. Odbywały się tutaj uroczystości turniejów rycerskich, tzw. „Ringelstehen” - „Stawać w kole”. Gdy rycerze wykazywali się zręcznością i odwagą na arenie, damy spoglądały na walkę z górnych pięter, jak z trybun. Ostatni turniej odbył się tu w 1794 r., z okazji ślubu hrabiny Leopoldiny von Seherr-Thoß z hrabią Rzeszy von Schöneich. W Ostroszowicach znajduje się kościół pw. św. Jadwigi z lat 1592-1600. Kościół został gruntownie przebudowany na przełomie XIX i XX w. Zachowały się dwa ołtarze z XVII w. i XVIII w. i renesansowa chrzcielnica z XVI w. W ołtarzu głównym umieszczony jest obraz św. Jadwigi. Przy kościele znajduje się barokowa plebania z XVIII w., przebudowana w XIX w. Turystów zaprasza Gospodarstwo Agroturystyczne „Pod Czeszką”, oferujące tradycyjna kuchnię, a w tym świeŜy chleb pieczony według własnego przepisu. Przez Ostroszowice przebiega międzynarodowa trasa rowerowa EuroVelo 9 (tzw. Szlak Bursztynowy, łączący Bałtyk z Morzem Śródziemnym, z przystankiem na placu sportowo–rekreacyjnym za Wiejskim Ośrodkiem Kultury w centrum wsi. Trasa ta prowadzi przez Bielawę, Ostroszowice i Grodziszcze. Goście mogą posilić się równieŜ w stylowym Cafe Bar „Epoka” Ostroszowice to wieś, której mieszkańcy pielęgnują tradycję pierwszych przybyszów „z za Buga”. JuŜ w 1946 r. wystawiono we wsi jasełka. W 1957 r. miejscowy nauczyciel Paweł Bas wraz z Ŝoną Stefanią załoŜyli we wsi Ludowy Zespół Teatralny, którego członkowie (mieszkańcy wsi) co roku przygotowywali premiery sztuk teatralnych. Ostroszowicki teatr zdobywał laury w powiecie, województwie i kraju. Aktorom towarzyszył zespół muzyczny kierowany przez Pawła Basa. Od 1962 r. zaczął zdobywać rozgłos jako kapela „Macieje. Od 1970 r. we wsi rozwinął się działalność zespół wokalny, który w 1977 r. przekształcił się w Chór Koła Gospodyń Wiejskich „Maciejki”. Od śmierci Pawła Basa (1996 r.) zespołem, który dziś nazywa się Chór Ludowy „Macieje”, kierował Wojciech Klaus, a obecnie Irena Hanus. W Ostroszowicach 15 marca 1948 r. urodził się Tomasz Tryzna, pisarz, filmowiec i autor scenariuszy. W 1988 r. napisał powieść Panna Nikt, która została sfilmowana przez Andrzeja Wajdę w 1996 r.

Page 5: Izba Tradycji w Ostroszowicach P.Iwanski - Stowarzyszenie ... Tradycji w Ostroszowicach P.Iwanski.pdf · lokalna droga z Owiesna do Jodłownika i Nowej Rudy. Najstarsza znana nazwa

5

Nie wyczerpuje to jednak kulturalnej działalności mieszkańców Ostroszowic. Od października 2003 r. muzykę nowej generacji, soft-rock własnej kompozycji tworzy zespół „Larus”. Ponadto Ryszard Wojnarski zajmuje się malarstwem. Atrakcją dla turystów jest takŜe znajdujące się w pobliŜu, w Jodłowniku, lądowisko paralotni i szkoła nauki latania paralotnią „Bielik”.

2. Miejsce wystawienia

Izby Tradycji Lokalnej w Ostroszowicach będzie znajdować się właściwie w trzech miejscach, które znajdują się w centrum wsi.

Za główną siedzibę Izby uznano budynek Zespołu Szkolno – Przedszkolnego w Ostroszowicach im. Mikołaja Kopernika, ul. Bielawska 58. Na parterze budynku znajduje się obszerna sala lekcyjna, obecnie gabinet historii. W niej prezentowane byłyby zbiory i eksponaty zebrane przez mieszkańców.

Drugim miejscem jest jedna z sal na piętrze Sali Wiejskiej w Ostroszowicach, ul. Bielawska 55, nazywanej nieoficjalnie Wiejskim Ośrodkiem Kultury. Tutaj prezentowane byłyby zbiory z działalności Pawła Basa, Ludowego Zespołu Teatralnego i Chóru Ludowego „Macieje”.

Trzecim miejscem byłby stylowy Cafe Bar „Epoka” ul. Bielawska 53. Tutaj znajdował się będzie punkt kontaktowy dla turystów oraz małe wystawy czasowe.

Przy szkole znajduje się ponadto ogród szkolny, który mógłby słuŜyć jako miejsce wystawienia duŜych eksponatów kultury materialnej, zwłaszcza maszyn związanych z rolnictwem. Fot. 1. Budynek Zespołu Szkolno – Przedszkolnego w Ostroszowicach

Page 6: Izba Tradycji w Ostroszowicach P.Iwanski - Stowarzyszenie ... Tradycji w Ostroszowicach P.Iwanski.pdf · lokalna droga z Owiesna do Jodłownika i Nowej Rudy. Najstarsza znana nazwa

6

Fot. 2. Gabinet historyczny w szkole

Fot. 3. Sala Wiejska (Wiejski Ośrodek Kultury)

Page 7: Izba Tradycji w Ostroszowicach P.Iwanski - Stowarzyszenie ... Tradycji w Ostroszowicach P.Iwanski.pdf · lokalna droga z Owiesna do Jodłownika i Nowej Rudy. Najstarsza znana nazwa

7

Fot. 4. Sala na pierwszym piętrze – filia działalności Pawła Basa

Fot. 5. Wnętrze Cafe Bar „Epoka”

Page 8: Izba Tradycji w Ostroszowicach P.Iwanski - Stowarzyszenie ... Tradycji w Ostroszowicach P.Iwanski.pdf · lokalna droga z Owiesna do Jodłownika i Nowej Rudy. Najstarsza znana nazwa

8

Fot. 6. Wnętrze Cafe Bar „Epoka”

Fot. 7. Wnętrze Cafe Bar „Epoka”

Page 9: Izba Tradycji w Ostroszowicach P.Iwanski - Stowarzyszenie ... Tradycji w Ostroszowicach P.Iwanski.pdf · lokalna droga z Owiesna do Jodłownika i Nowej Rudy. Najstarsza znana nazwa

9

3. Sposób uzyskiwania zbiorów

Zbiory do Izby Tradycji Lokalnej w Ostroszowicach pozyskiwane będą przez

mieszkańców zaangaŜowanych w projekt, sołtysa wsi, wyznaczonego nauczyciela w Zespole Szkolno – Przedszkolnym w Ostroszowicach.

Sołtys wraz z członkami Rady Sołeckiej będzie osobiście odwiedzał mieszkańców proponując im przyłączenie się do tworzenia Izby i przekazywania eksponatów. JeŜeli byłyby trudności z uzyskaniem zbiorów na stałe, to powinny być one wypoŜyczane, brane w depozyt lub w uŜyczenie czasowe.

Kolejnym sposobem pozyskania zbiorów jest ogłoszenie zbiórki przedmiotów przez księdza na mszach w kościele w Ostroszowicach.

Ponadto uczniowie otrzymają ulotki z podpisem dyrektora szkoły, z prośbą do rodziców o przynoszenie przez nich eksponatów do siedziby szkoły.

Zasady zbiórki umieszczone zostaną takŜe na stronie www.ug.dzierzoniow.pl oraz poprzez ogłoszenie w Radiu Sudety, „Tygodniku DzierŜoniowskim” oraz bezpłatnym miesięczniku „Nowiny z Gminy DzierŜoniów”.

Wspomnienia i opowieści mieszkańców będą takŜe nagrywane na dyktafon lub kamerę wideo podczas spotkań z uczniami na lekcjach historii lub w domach mieszkańców.

Organizowane będą specjalne dni zbiórki eksponatów podczas lokalnych imprez, festynów czy pikników.

Zorganizowany zostanie specjalny „Dzień Tradycji” podczas którego zbierane będą eksponaty. TakŜe rokrocznie organizowana Wielka Orkiestra Świątecznej Pomocy, będzie okazją do zebrania pamiątek o wsi.

Zbiory dotyczące działalności Pawła Basa, Ludowego Zespołu Teatralnego i Chóru Ludowego „Macieje” , zachowane przez Janinę Śliwę, będą od niej wypoŜyczane do prezentacji. Pozyskane będą takŜe materiały przechowywane w Bibliotece Publicznej Gminy DzierŜoniów w Mościsku oraz znajdujące się na stanie Starostwa Powiatowego w DzierŜoniowie, po zlikwidowaniu Powiatowego Centrum Kultury, Sportu i Turystyki w DzierŜoniowie.

Wszystkie zbiory powinny być przyjmowane za pisemnym potwierdzeniem, według opisanej karty przyjęcia wraz ze zdjęciem przedmiotu oraz opisem: kto daną rzecz przyniósł, kiedy, co to za przedmiot, jaka jest jego historia. Następnie przedmiot powinien być zidentyfikowany przez eksperta – historyka.

Dokumenty i fotografie mogą być wypoŜyczane, skanowane, opisywane jako kopie z podaniem źródła oryginału, drukowane na odpowiedniej jakości papierze i w takiej formie wystawiane.

Eksponaty z Izby Regionalnej w Gimnazjum Gminnym im ks. Jana Melca powinny być wypoŜyczane na wystawy czasowe lub tematyczne.

4. Rodzaj zbiorów

Dziedzictwem tych ziem, oprócz pamiątek jego mieszkańców, często

przywiezionych z rodzinnych stron po przesiedleniach powojennych, są takŜe zbiory

Page 10: Izba Tradycji w Ostroszowicach P.Iwanski - Stowarzyszenie ... Tradycji w Ostroszowicach P.Iwanski.pdf · lokalna droga z Owiesna do Jodłownika i Nowej Rudy. Najstarsza znana nazwa

10

sprzed roku 1945, stanowiące dziedzictwo poprzednich mieszkańców. Dlatego zbiory powinny być ujmowane w osobne kategorie przed i po 1945 roku.

1. Zbiory pisane: ksiąŜki, dokumenty, gazety, prasa lokalna, wydawnictwa i ulotki, kalendarze lokalne, kwity, akty nadania ziemi, zaświadczenia (takŜe z Polski Ludowej), kroniki rodzinne i szkolne, przepisy, ksiąŜki kucharskie itp.

2. Przedmioty uŜytku codziennego: sprzęty, meble, skrzynie posaŜne, znane malowane skrzynie z Ostroszowic, komody, szafy na odzieŜ, tkactwo bawełnianie, zdobienia okucia, kufry, formy na masło, młynki do kawy, maku i migdałów, drewniane i gliniane sprzęty gospodarstwa domowego foremki do ciasta i chleba, dzbanki, garnki, butelki, Ŝelazka na węgiel, tarki do prania, kołowrotki, lampy naftowe, wałki do malowania mieszkań, sprzęt kuchenny, serwety, hafty itp.

3. Zbiory audiowizualne: fotografie rodzinne, rodowe, stare fotografie budynków i gospodarstw, imprez, świąt ludowych, mapy terenów, filmy, obrazy, monidła, ołtarze domowe, obrazy świętych, nagrania wspomnień i opowieści, sformułowania, powiedzenia, wyrazy z gwary słuŜące do opracowania słownika lokalnego, nagrania Chóru Ludowego „Macieje” .

4. Elementy tradycyjnych urządzeń rolniczych – pługi, wozy drabiniaste, sierpy, kute kosy.

5. Materiały związane z patronem szkoły – Mikołajem Kopernikiem – prace plastyczne uczniów, prace pisemne, pamiątki.

6. Zbiory z działalności Pawła Basa, Ludowego Zespołu Teatralnego, i Chóru Ludowego „Macieje” , zachowane przez Janinę Śliwę: stroje teatralne, ubiory zespołu, instrumenty, kroniki, śpiewniki, fotografie, dyplomy, plakaty, nagrody i puchary, nagrania wspomnień członków zespołu.

Fot. 8. Zbiory Janiny Śliwy i Chóru Ludowego „Macieje” - kroniki

Page 11: Izba Tradycji w Ostroszowicach P.Iwanski - Stowarzyszenie ... Tradycji w Ostroszowicach P.Iwanski.pdf · lokalna droga z Owiesna do Jodłownika i Nowej Rudy. Najstarsza znana nazwa

11

Fot. 9. Zbiory Janiny Śliwy i Chóru Ludowego „Macieje” - kroniki

Fot. 10. Zbiory Janiny Śliwy i Chóru Ludowego „Macieje” – śpiewniki

Page 12: Izba Tradycji w Ostroszowicach P.Iwanski - Stowarzyszenie ... Tradycji w Ostroszowicach P.Iwanski.pdf · lokalna droga z Owiesna do Jodłownika i Nowej Rudy. Najstarsza znana nazwa

12

Fot. 11. Zbiory Janiny Śliwy i Chóru Ludowego „Macieje” – fotografie teatralne

Fot. 12. Zbiory Janiny Śliwy i Chóru Ludowego „Macieje” – fotografie zespołu

Page 13: Izba Tradycji w Ostroszowicach P.Iwanski - Stowarzyszenie ... Tradycji w Ostroszowicach P.Iwanski.pdf · lokalna droga z Owiesna do Jodłownika i Nowej Rudy. Najstarsza znana nazwa

13

Fot. 13. Zbiory Janiny Śliwy i Chóru Ludowego „Macieje” – dyplomy

Fot. 14. Zbiory Janiny Śliwy i Chóru Ludowego „Macieje” – nagrody

Page 14: Izba Tradycji w Ostroszowicach P.Iwanski - Stowarzyszenie ... Tradycji w Ostroszowicach P.Iwanski.pdf · lokalna droga z Owiesna do Jodłownika i Nowej Rudy. Najstarsza znana nazwa

14

Fot. 15. Zbiory Janiny Śliwy i Chóru Ludowego „Macieje” – stroje teatralne

Fot. 16. Zbiory Janiny Śliwy i Chóru Ludowego „Macieje” – stroje teatralne

Page 15: Izba Tradycji w Ostroszowicach P.Iwanski - Stowarzyszenie ... Tradycji w Ostroszowicach P.Iwanski.pdf · lokalna droga z Owiesna do Jodłownika i Nowej Rudy. Najstarsza znana nazwa

15

Fot. 17. Zbiory Cafe Bar „Epoka” – fotografie

Fot. 18. Zbiory Cafe Bar „Epoka” – radiola i kołowrotek

Page 16: Izba Tradycji w Ostroszowicach P.Iwanski - Stowarzyszenie ... Tradycji w Ostroszowicach P.Iwanski.pdf · lokalna droga z Owiesna do Jodłownika i Nowej Rudy. Najstarsza znana nazwa

16

5. Sposób prezentacji

W głównej siedzibie Izby Tradycji Lokalnej w Ostroszowicach, w gabinecie

historycznym Zespołu Szkolno – Przedszkolnego w Ostroszowicach, eksponaty zostaną wystawione wzdłuŜ ściany bocznej i tylnej. KaŜdy eksponat będzie odpowiednio opisany. Pozyskane szafy, komody, stoły, skrzynie będą umeblowaniem gabinetu historycznego, tworząc jego niepowtarzalną atmosferę. Na nich będą stały eksponaty: formy na masło, młynki do kawy, maku, migdałów, drewniane i gliniane sprzęty gospodarstwa domowego, foremki do ciasta i chleba, dzbanki, garnki, butelki oraz drobny sprzęt gospodarczy: sierpy, kosy, cepy, kołowrotki, lampy naftowe, Ŝelazka na węgiel lub duszę, tarki do prania.

Na środku sali będą się oczywiście znajdować ławki dla uczniów, gdyŜ będą tam nadal prowadzone lekcje. Dokumenty i fotografie, zostaną powieszone w formie tabla obok obrazów.

W sali dostępny powinien być takŜe komputer, który wyświetlałby zebrane i zeskanowane zdjęcia, nagrane materiały audiowizualne, historie mieszkańców zebrane przez nich samych.

W ogrodzie przy szkole jest miejsce, gdzie moŜna postawić większe eksponaty jak wóz drabiniasty, pług, traktor.

Drugim miejscem jest jedna z sal na piętrze Sali Wiejskiej w Ostroszowicach,

nazywanej nieoficjalnie Wiejskim Ośrodkiem Kultury. Tutaj prezentowane będą fragmenty zbiorów z działalności Pawła Basa, Ludowego Zespołu Teatralnego i Chóru Ludowego „Macieje”. W formie czasowych wystaw, co kilka miesięcy zmieniane będą niektóre elementy tej tematycznej filii Izby Tradycji Lokalnej w Ostroszowicach. Po kolei prezentowane będą wszystkie stroje teatralne na manekinie oraz strój Chóru Ludowego „Macieje”, plakaty teatralne z kolejnych lat, fotografie z premier teatralnych i występów „Macieji”. Udostępnione zostaną niezwykle ciekawe i bogate kroniki teatru. Wystawiony zostanie kontrabas Pawła Basa, oraz dokumenty z jego działalności – dyplomy, nagrody, wycinki z gazet. Nagrane piosenki w wykonaniu Chóru Ludowego będą odtwarzane z głośnika ukrytego w starym radiu. Podobnie ze wspomnieniami członków zespołu teatralnego oraz muzycznego.

Trzecim miejscem jest stylowy Cafe Bar „Epoka”, którego właściciele juŜ teraz

posiadają wiele cennych eksponatów: jak stare fotografie Ostroszowic, kufer podróŜny, kołowrotek. Zbiory stanowiłyby element wyposaŜenia wnętrza, wraz z właściwym opisem. Na ścianach umieszczone zostaną fotografie mieszkańców i domów z Ostroszowic. Organizowane tutaj będą mini wernisaŜe nowych eksponatów, wypoŜyczanych z głównej siedziby izby w szkole.

Izba Tradycji Lokalnej w Ostroszowicach powinna mieć takŜe swoją formę

wirtualną w postaci strony WWW, prezentującej w formie elektronicznej fotografie i skany zbiorów, materiały audiowizualne jako pliki do ściągnięcia lub odsłuchania

Page 17: Izba Tradycji w Ostroszowicach P.Iwanski - Stowarzyszenie ... Tradycji w Ostroszowicach P.Iwanski.pdf · lokalna droga z Owiesna do Jodłownika i Nowej Rudy. Najstarsza znana nazwa

17

czy obejrzenia. Z czasem trzy miejsca Izby mogłyby mieć swoje wirtualne odpowiedniki w formie grafiki komputerowej i zdjęć.

6. Terminy otwarcia i osoby odpowiedzialne za Izbę Tradycji

Lokalnej . Izba Tradycji Lokalnej w Ostroszowicach byłaby otwarta

w godzinach funkcjonowania szkoły, w dni powszednie od godziny 10.00 – do 16.00. Wyznaczone osoby miałyby do niej klucz i udostępniałyby chętnym, jeŜeli nie będą prowadzone lekcje. Po zgłoszeniu telefonicznym lub mailowym izbę mogłyby zwiedzać grupy zorganizowane.

W okresie wakacyjnym klucz do szkoły i sali wiejskiej miałaby osoba upowaŜniona lub sołtys. Turyści, którzy przybędą w soboty i niedziele wakacyjne, od godziny 12.00 do 18.00, będą mogli skontaktować poprzez Cafe Bar „Epoka” się z sołtysem, który udostępni im sale w szkole i sali wiejskiej Chęć obejrzenia Izby moŜna będzie zgłaszać telefonicznie pod podany numer lub mailowo.

Wyznaczone powinny zostać dwie osoby, odpowiedzialne za koordynację projektu oraz udostępnianie. Izba powinna teŜ mieć stały kontakt z ekspertem historycznym.

7. Promocja Izby Tradycji Lokalnej

Promocja Izba Tradycji Lokalnej w Ostroszowicach powinna odbywać się w

dwóch etapach. Etap I. Na początku, podczas zbierania eksponatów informacja o zakładaniu Izby

i poszukiwaniu zbiorów powinna trafić do mieszkańców Ostroszowic. Ogłoszona zostanie zbiórka przedmiotów przez księdza na mszach w kościele

w Ostroszowicach. Sołtys wywiesi informacje na tablicach we wsi oraz zwoła zebranie wiejskie w tej sprawie.

Uczniowie otrzymają ulotki z podpisem dyrektora szkoły, z prośbą do rodziców o przynoszenie przez rodziców eksponatów do siedziby szkoły.

Zasady zbiórki umieszczone zostaną takŜe na stronie www.ug.dzierzoniow.pl oraz poprzez ogłoszenie w Radiu Sudety, „Tygodniku DzierŜoniowskim” i bezpłatnym miesięczniku „Nowiny z Gminy DzierŜoniów”. Wójt Gminy będzie mówił o izbie w swojej cotygodniowej audycji w Radiu Sudety. Zorganizowane zostaną specjalne dni zbiórki eksponatów podczas lokalnych imprez, festynów czy pikników.

Zorganizowany zostanie specjalny „Dzień Tradycji” podczas którego zbierane będą eksponaty. TakŜe rokrocznie organizowana Wielka Orkiestra Świątecznej Pomocy, będzie okazją do zebrania pamiątek o wsi.

Informacja o Izbie Tradycji znajdować się będzie w punkcie kontaktowym, jakim jest Cafe Bar „Epoka”

Page 18: Izba Tradycji w Ostroszowicach P.Iwanski - Stowarzyszenie ... Tradycji w Ostroszowicach P.Iwanski.pdf · lokalna droga z Owiesna do Jodłownika i Nowej Rudy. Najstarsza znana nazwa

18

Etap II Kiedy Izba Tradycji będzie juŜ istniała, wtedy informacja o niej musi dotrzeć

do mieszkańców powiatu i turystów. Informacja o działaniu izby zamieszczona zostanie na stronie gminy

DzierŜoniów www.ug.dzierzoniow.pl , na stronie szkoły podstawowej w Ostroszowicach i stowarzyszenia w Jodłowniku i Ostroszowicach. Ogłoszenia pojawiać się będą w Radiu Sudety, „Tygodniku DzierŜoniowskim” oraz bezpłatnym miesięczniku „Nowiny z Gminy DzierŜoniów”. W okresie wakacyjnym informacja o izbie przekazana zostanie do regionalnej Telewizji Wrocławskiej oraz Polskiego Radia Wrocław. Informacja o izbie przekazana zostanie do zamieszczenia na stronach między innymi Stowarzyszenia Turystycznego Gmin Gór Sowich, Stowarzyszenia „ŚlęŜanie – Lokalna Grupa Działania”, Dolnośląskiej Organizacji Turystycznej. Ulotki dostępne będą na lokalnych imprezach na terenie powiatu dzierŜoniowskiego i Partnerstwa „ŚlęŜanie” jak równieŜ sąsiednich LGD oraz okolicznych gospodarstwach agroturystycznych (w tym w Agroturystyce „Pod Czeszką” w Ostroszowicach i w Centrum Informacji Turystycznej w DzierŜoniowie i Bielawie.

Na budynku Zespołu – Szkolno Przedszkolnego, sali wiejskiej i Cafe Bar „Epoka” zawieszone zostaną tablice informacyjne o Izbie Tradycji.

8. MoŜliwości pozyskiwania środków

Izba Tradycji Lokalnej w Ostroszowicach w duŜej mierze powstawać będzie

dzięki osobistemu zaangaŜowaniu mieszkańców oraz przy wsparciu Zespołu Szkolno – przedszkolnego w Ostroszowicach , Chóru Ludowego „Macieje”, sołectwa i gminy DzierŜoniów oraz Cafe Bar „Epoka”

W powiązaniu z mającym powstać stowarzyszeniem mieszkańców Jodłownika i Ostroszowic, moŜliwe będą do pozyskania środki z funduszy unijnych. Głównie z Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 – 2013, w ramach osi 4 – Leader i tzw. małych grantów (od 4.500 do 25.000 na projekt). MoŜliwe jest takŜe poszukiwanie wsparcia udzielanego przez róŜne fundacje, między innymi przez Fundację Wspomagania Wsi z Warszawy.

9. Zakończenie

Izba Tradycji Lokalnej w Ostroszowicach moŜe stać się projektem, który

pomoŜe odzyskać pamięć lokalną oraz utrwalić ją dla następnych pokoleń. Pozwoli odnaleźć mieszkańcom swoje miejsce w mozaice wielokulturowości i zakorzenić się. Da szansę na przywrócenie do powszechnej, lokalnej świadomości historii i tradycji wsi oraz jej mieszkańców. MoŜe takŜe stać się miejscem spotkań i centrum kulturalnym Ostroszowic. Udostępni takŜe i rozpowszechni wiedzę na temat pięknej karty historii tej wsi, jaką była działalność Pawła Basa.

Page 19: Izba Tradycji w Ostroszowicach P.Iwanski - Stowarzyszenie ... Tradycji w Ostroszowicach P.Iwanski.pdf · lokalna droga z Owiesna do Jodłownika i Nowej Rudy. Najstarsza znana nazwa

19

Materiał historyczny zaczerpnięto z maszynopisu Rafała Brzezińskiego „Ze ŚlęŜą

w tle. Przewodnik historyczno-turystyczny po gminach ślęŜańskich”

Fotografie:

Fot. 1. Budynek Zespołu Szkolno – Przedszkolnego w Ostroszowicach Fot. 2. Gabinet historyczny w szkole Fot. 3. Sala Wiejska (Wiejski Ośrodek Kultury) Fot. 4. Sala na pierwszym piętrze – filia działalności Pawła Basa Fot. 5. Wnętrze Cafe Bar „Epoka” Fot. 6. Wnętrze Cafe Bar „Epoka” Fot. 7. Wnętrze Cafe Bar „Epoka” Fot. 8. Zbiory Janiny Śliwy i Chóru Ludowego „Macieje” - kroniki Fot. 9. Zbiory Janiny Śliwy i Chóru Ludowego „Macieje” - kroniki Fot. 10. Zbiory Janiny Śliwy i Chóru Ludowego „Macieje” – śpiewniki Fot. 11. Zbiory Janiny Śliwy i Chóru Ludowego „Macieje” – fotografie teatralne Fot. 12. Zbiory Janiny Śliwy i Chóru Ludowego „Macieje” – fotografie zespołu Fot. 13. Zbiory Janiny Śliwy i Chóru Ludowego „Macieje” – dyplomy Fot. 14. Zbiory Janiny Śliwy i Chóru Ludowego „Macieje” – nagrody Fot. 15. Zbiory Janiny Śliwy i Chóru Ludowego „Macieje” – stroje teatralne Fot. 16. Zbiory Janiny Śliwy i Chóru Ludowego „Macieje” – stroje teatralne Fot. 17. Zbiory Cafe Bar „Epoka” – fotografie Fot. 18. Zbiory Cafe Bar „Epoka” – radiola i kołowrotek

Dr Piotr Iwański