- 1 -

SLM LMLER ANSKLOPEDS

HCR BRNC ASIR

NSZ lmi arttka gr as byyen ve bilgisi dndaki konular hakknda hkm vermekten kanan,

bildiklerinin doruluunu devaml tetkik eden byk slm limleri adet unutuldu. Alimin uykusu iba-dettir. Kymet gn, ehdlerin kann, limlerin mrekkebi ile tartarlar. Mrekkep ar gelir. Alimler Peygamberlerin vrisleridir. hads-i erfleri ile medh edilen binlerce slm limi ve eserleri ktphane kelerinin tozlu raflarna okunmamaya, renilmemeye, hatrlanmamaya deta terk edilmi-tir.

lim, limle beraber bulunursa herkes ondan istifade eder. Alimin olmad ve kitaplarnn hakkyla tetkik edilip renilmedii yerde ilimden sz edilemez. limin, dolaysyla ilmin olmad milletlerde pein hkmler, btl itikdlar, derme atma bilgiler, hkm srer. Milletlerin gnlk hayatlarnda dnin, rf ve detlerin nemli bir yeri vardr. Dn bilgiler Peygamber efendimizden itibaren hi bozulmadan esas ek-liyle hakki slm limleri tarafndan gnmze kadar nakledilmitir. Millete istikamet veren bu bilgiler aslndan uzaklatrlp hurafeler haline geldii zaman sosyal hayatta byk yaralar alarak mzi ile ko-pukluk meydana gelir. Bu duruma dmemek iin trihin derinliklerine kol atm, cemiyete nizam, inti-zam ve huzur salam ana kaynaklar bilinmeli, limler tannmal ve onlardan istifde edilmelidir. Bindrtyz seneden beri slmiyeti kabul eden milletlerde, bilhassa Trklerin kurduklar devletlerde onla-ra yn veren limler o kadar ok ki; hibir eyden ekinmeyerek doruyu ve hakk syleyen, sava meydanlarnda en g zamanlarda kumandanlara, askerlere kuvvet ve azimle arpma evki veren bu byk insanlardr. Her birinin hayatnda trih ve alan her sayfada b- hayat gibi ilim vardr. Peygam-ber efendimizden gnmze kadar btn mslmanlar kucaklayan, ilimleri ile amel eden, rnek olmu limlerden bir ksmnn hayatn tantmay bir vazife bildik. Hicr her asrda yayan limlerden mehr olanlarnn hayatn, ilmini, insanlara hak ve hakikati anlatan hikmetli szlerini, menkbelerini ihtisas sa-hibi geni bir heyete hazrlattk. Her maddenin sonunda da o limin hayatna ait kaynaklar yazld.

Bata mbrek Peygamber efendimiz olmak zere, Eshb- kirmn ve onlar takip eden slm -limlerinin szleri ve kitaplar, ana kaynaklarmz olmutur. Hibir milletin bu ekilde limlerle i ie yaa-y ve mterek kltrleri yoktur. Salam karakterler, salam istikametler maziden g alarak kazanlr.

Alimin ve ilmin bulunduu milletlerde unutulmaz trih sanat eserleri de vardr. lim ve sanat i ie-dir. Bu bakmdan yzyllardr medeniyetler kurmu Trk-slm devletlerinin brakm olduklar sanat e-serlerini limlerin hayatlar ile beraber resimleyeceiz.

En byk hazinenin doru bilgi olduu dnldnde, bilginin kayna olan limlerin ehemmiye-ti daha iyi anlalr. Bu bakmdan Hicr asrlara gre limleri anlatan bu 18 ciltlik eserimizin mracaat kayna olaca daha iyi anlalr. Okuyunca sizler de buna hak vereceksiniz. Btn neriyatmzda he-def mkemmel olan takdim etmektir.

En byk yardmcmz Cenab Haktr. Sayglarmzla

MUHAMMED ALEYHSSELM Allah telnn btn dnydaki insanlar arasnda, her bakmdan, en stn, en gzel, en erefli

olarak yaratt ve btn insanlara peygamber olarak seip gnderdii, son ve en stn peygamber. Her ey Onun hrmetine yaratld. O, Allah telnn resl, son peygamberidir. Allah tel btn pey-gamberlerine ismi ile hitap ettii hlde, Ona Habbim (sevgilim) diyerek hitap etmitir. Allah tel bir hads-i kudsde: Sen olmasaydn, sen olmasaydn, hi bir eyi yaratmazdm! buyurdu. Btn mah-lkat Onun erefine yaratmtr. Allah tel kullarna rz olduu yolu gstermek iin eitli kavimlere

- 2 -

zaman zaman peygamberler gndermitir. Muhammed aleyhisselm ise son Peygamber olarak btn insanlara ve cinlere gnderdi. Bunun iin Peygamberimiz (s.a.v.) Hatem-l-enbiydr.

Her peygamber, kendi zamannda, kendi meknnda, kendi kavminin hepsinden her bakmdan s-tndr. Muhammed aleyhisselm ise, her zamanda, her memlekette, yani dny yaratld gnden, kymet kopuncaya kadar, gelmi ve gelecek btn varlklarn her bakmdan en stn, en fazletlisidir. Hibir kimse hi bir bakmdan Onun stnde deildir.

Allah tel her eyden nce Muhammed aleyhisselmn nurunu yaratt. Eshb- kirmdan Ab-dullah bin Cbir (r.a.) (Y Reslallah, Allahn her eyden evvel yaratt ey nedir, bana syler misin?) deyince; Peygamberimiz (s.a.v.) yle buyurdu: Her eyden evvel senin peygamberinin yani benim nurumu kendi nrundan yaratt. O zaman ne Levh, ne kalem, ne Cennet, ne Cehennem, ne melek, ne sema (gkler) ne arz (yeryz), ne gne, ne ay, ne insan, ne de cin vard. dem aleyhisselm yaratlnca Ar- Alda nr ile yazlm, Ahmed ismini grd. Y Rabbi bu nr nedir? diye sorunca Allah tel Bu, senin zrriyetinden bir peygamberin nurudur ki, onun ismi gklerde (Ahmed) ve yerlerde (Muhammed)dir. Eer O, olmasayd, seni yaratmazdm. buyurdu. dem (a.s.) yaratlnca alnna Muhammed aleyhisselmn nuru kondu ve o nur, onun alnnda parlamaya balad. dem (a.s.)dan itibaren babadan oula intikl ederek asl sahibi Muhammed aleyhisselma ulat.

Muhammed aleyhisselm hicretten 53 sene evvel Rebl-evvel aynn onikinci Pazartesi gecesi, sabaha kar, Mekkede dodu. Trihiler, bugnn mild sene ile 571 senesinin Nisan aynn yirmisine rastladn sylyor. Domadan birka ay nce babas, alt yanda iken de annesi veft etti. Bu sebep-ten Peygamber efendimize Drr-i Yetim (Yetimlerin incisi) lkab da verilmitir. Sekiz yana kadar de-desi Abdlmuttalibin yannda kald. Sekiz yanda iken dedesi de veft edince, amcas Eb Tlibin ya-nnda kald. Yirmibe yanda iken Hadce-tl-Kbr ile evlendi. Bu hanmndan doan ilk olunun ad Ksm idi. Bundan dolay Peygamberimize Ebl Ksm (Ksmn babas) da denildi. Araplarda byle knye ile anlmak detti. Krk yanda iken, btn insanlara ve cinne peygamber olduu Allah tel tarafndan bildirildi. sene sonra herkesi mna armaa balad. Elli iki yanda iken Mirc vuku buldu. Mildn 622 ylnda 53 yanda olduu hlde, Mekkeden Medineye hicret etti. Yirmiyedi kerre muharebe yapt. 11 (m. 632) senesinde Rebl-evvel aynn onikinci Pazartesi gn leden evvel 63 yanda iken veft etti.

SOYU Muhammed aleyhisselmn nuru, dem aleyhisselmdan itibaren temiz babalardan ve temiz ana-

lardan geerek gelmitir. Kurn- kermde uar sresi ikiyzondokuzuncu (219) yetinde, Sen, yani Senin nurun, hep secde edenlerden dolatrlp, sana ulamtr. buyurulmaktadr. Hads-i erfte de: Allah tel insanlar yaratt. Beni insanlarn en iyi ksmndan vcda getirdi. Sonra, bu k-smlarndan en iyisini Arabistanda yetitirdi. Beni bunlardan vcda getirdi. Sonra evlerden, ailelerden en iyisini seip, beni bunlardan meydana getirdi. O hlde, benim ruhum ve cesedim mahlklarn en iyisidir. Benim silsilem, ecdadm en iyi insanlardr. buyuruldu.

Yaratlan ilk insan olan dem aleyhisselm, Muhammed aleyhisselmn zerresini tad iin al-nnda onun nuru parlyordu. Bu zerre Hz. Havvaya ondan da t aleyhisselma ve bylece, temiz er-keklerden temiz kadnlara ve temiz kadnlardan temiz erkeklere geti. Muhammed aleyhisselmn nuru da, zerre ile birlikte alnlardan alnlara geti. Melekler ne zaman dem aleyhisselmn yzne baksalar alnnda Muhammed aleyhisselmn nurunu grrler ve ona salevt okurlard. Yani: Allahmme salli al seyyidin Muhammed derlerdi. dem (a.s.) veft edecei zaman olu t aleyhisselma dedi ki: (Yavrum! Bu alnnda parlayan nur, son peygamber olan Muhammed aleyhisselmn nurudur. Bu nuru, mmin, temiz ve afif hanmlara teslim et ve oluna da byle vasiyyet et!). Muhammed aleyhisselma gelinceye kadar, btn babalar, oullarna byle vasiyyet etti. Hepsi bu vasiyyeti yerine getirip, en asil ve en kibar kzlar ile evlendiler. Nur, temiz alnlardan, temiz kadnlardan geerek sahibine ulat. Reslullahn (s.a.v.) dedelerinden birinin iki olu olsa, yahut bir kabile iki kola ayrlsa Muhammed aleyhisselmn soyu, en erefli ve hayrl olan tarafta bulunurdu. Her asrda Onun dedesi olan zt, y-zndeki nurdan belli olurdu. Onun nurunu tayan seilmi bir soy vard ki, her asrda bu soydan olan ztn yz pek ok gzel ve nurlu olurdu. Bu nr ile kardeleri arasnda belli olur, iinde bulunduu kabi-le baka kabilelerden daha stn, daha erefli olurdu. dem (a.s.)dan beri evlttan evlda geerek ge-len bu nr brhm aleyhisselma, ondan da olu smil aleyhisselma gemitir. Onun da alnnda sa-bah yldz gibi parlayan nur, evltlarndan Adnana, Ondan da (Medd) ve (Nizr) a intikal etmitir. Nizr dounca babas Medd, olunun alnndaki nuru grp sevinmi, byk bir ziyafet vererek byle oul iin, bu kadar ziyafet az bir ey dedii iin olunun ad Nizr (az birey) kalmtr. Bundan sonra da nr ouldan oula intikal ederek asl sahibi sevgili Peygamberimiz Muhammed aleyhisselma ulat. Peygamberimizin (s.a.v.) soyu Adnana kada yledir:

- 3 -

Muhammed Aleyhisselm, Abdullah bin Abdlmuttalib, Abdlmuttalib (eybe), Him (Amr), Abd Menaf (Mugre), Kuseyy (Zeyd) Kilb, Mrre, Kb, Lveyy, Glib, Fihr, Mlik, Nadr, Kinne, Huzeyme, Mudrike (mir), lys, Mudar, Nizr, Medd, Adnn.

Peygamberimiz (s.a.v.) hads-i erfte yle buyurdu: Ben, Abdullah, Abdlmuttalib, Him, Abd Menaf, Kuseyy, Kilb, Mrre, Kb, Lveyy, Glib, Fihr, Mlik, Nadr, Kinne, Huzeyme, Md-rike, lys, Mudar, Nizr, Medd, Adnan olu Muhammedim. Mensb olduum topluluk, ne za-man ikiye ayrlm ise, Allah beni muhakkak onlarn en hayrl olan tarafnda bulundurmutur. Ben chiliyyet, ahlkszlklarndan hibir ey bulamakszn ana ve babamdan meydana geldim. Ben, demden babama ve anneme gelinceye kadar, hep nikhl anne babadan meydana geldim. Ben ana ve baba itibariyle en hayrlnzm. Baka bir hads-i erfte de, Allah tel, brhmoullarndan smili seti. smiloullarndan Kinneoullarn seti. Kinneoullarndan Kureyi seti. Kureyten Himoullarn seti. Himoullarndan Abdlmuttaliboullarn seti. Abdlmuttaliboullarndan da beni seti. buyurdu.

Peygamberimiz (s.a.v.) Kurey kabilesinin Himoullar kolundandr. Babas Abdullahdr. Abdullahn babas Abdlmuttalib, annesi de Ftm binti Amrdr. Peygamberimizin (s.a.v.) dedesi Abdlmuttalib, Mekkenin hakimi ve Araplarn eref itibariyle en stn kabilesi olan Kurey kabilesine mensbtu. Abdlmuttalibin alnnda Muhammed aleyhisselmn nuru parladndan Kurey kavmi onun-la bereketlenirdi. Peygamberimizin (s.a.v.) dedesi Abdlmuttalib, oullar arasnda en ok Abdullah severdi. nk onun alnnda Muhammed aleyhisselmn nuru parlyordu. Abdullah babas Adlmuttalibe yle derdi: Babacm, her nereye gitsem belimden bir nr kyor. Sonra toplanp, ba-mn stnde bulut gibi duruyor. Tekrar gelip belime giriyor. Ne zaman bir yere otursam yer bana diyor ki: Ey Abdullah, sana selm olsun. Muhammedin (s.a.v.) nuru sende emanettir. Ne zaman bir kuru aa altna otursam, derhal yeerip bana glge oluyor. Kalkp gidince de yine kuru oluyor. Ey babacm bu hal nedir? Abdlmuttalib: Ey olum, sana mjdeler olsun ki, insanlarn ve cinlerin efendisi ve Peygambe-ri senin sulbnden gelse gerektir, demitir.

Abdullahn gzellii Msra kadar hret bulmutu. Alnndaki nurdan dolay iki yze yakn kz, o-nunla evlenmek arzusu ile Mekkeye gelmiti. Abdlmuttalib ise Onu her ynyle ona denk olan bir kz ile evlendirmek istiyordu. Bunun iin Ben Zhre kabilesinin by Vehb bin Abd-i Menafn kz mi-neyi olu Abdullaha istedi. Vehbin kz mine, hem gzellik, hem ahlk, hem de neseb itibariyle Kurey kzlarnn en stn idi. Ayrca soy bakmndan Abdullah ile bir ka batn yukarda birlemekte idi. Abdlmuttalib, Vehbin kzn olu Abdullaha isteyince Vehb yle dedi: (Ey amcam olu, biz bu tek-lifi sizden nce aldk. minenin annesi bir rya grd. Anlattna gre evimize bir nr girmi aydnl yeri ve gkleri tutmu. Ben de bu gece ryamda dedemiz brhmi (a.s.) grdm. Bana; Abdlmuttalibin olu Abdullahla kzn minenin nikhlarn ben kydm. Sen de onu kabul et dedi. Bugn sabahtan beri bu ryann tesiri altndaym. Acaba ne zaman gelecekler, diye merak ediyordum.) Bu szleri duyan Abdlmuttalib sevincinden (Allah Ekber! Allah Ekber!) diyerek tekbir getirdi. Nihayet olu Abdullah Vehbin kz mine ile evlendirdi.

Abdullah, mine ile evlenince alnnda parlayan nur, Hz. mineye intikal etti. Abdullahn evlendii geceye Trkiyede ve birok slm memleketlerinde bir asrdan beri Regib kandili ismi verilmekte ise de bu yanltr. Regib gecesi, Recep aynn ilk Cuma gecesidir. Allah tel bu gecede, mmin kullarna, ragbetler, yani ihsanlar yapar. Bu gece yaplan ibadetlere kat kat sevab verilir. Muhammed aleyhisselmn nuru ise Hz. mineye Cemz-il-hr aynda intikl etmitir. Cahiliyye devrinde ve slmiyetin ilk yllarnda, Araplarn harbi harm saydklar aylarda, harb etmek istedikleri zaman aylarn ismini ve srasn deitirmeleri, yani Cemz-il-hr ayna o sene Receb demeleri, Recep ayn bir ay ileri almalar, sebebiyle, halk iinde bu yanllk yaylmsa da dinen ve ilmen bir kymeti yoktur. Peygambe-rimizin (s.a.v.) nurunun mine validemize intikali imdiki Cemz-il-hr ayndadr. Regib gecesinde deildir.

Hz. minenin, Muhammed aleyhisselma hamile olduu srada Kurey kabilesinde byk bir dar-lk, ktlk ve pahallk olup, ok sknt ierisinde idiler. Muhammed aleyhisselmn ana rahmine dme-siyle birlikte, onun hrmetine Allah tel Kurey kabilesinin ba ve bahelerine, mahsullerine yle be-reket verdi ki, hepsi zengin oldular. Araplar o seneye (Senet-l-feth vel ibtihc) yani sevin ve bolluk yl dediler. Hz. mine hamile iken kocas Abdullah ticret iin ama gitmiti. Dnnde hastalanp Medi-neye geldii srada daylarnn yannda onsekiz yanda iken veft etti. Bu haber Mekkede duyulunca ok byk bir zntye sebep oldu. Eshb- kirmdan Abdullah bni Abbas (r.a.) yle bildirmitir: Pey-gamberimizin (s.a.v.) babas Abdullah, olu domadan nce veft edince melekler, (Ey Rabbimiz, Res-ln yetim kald) dediler. Allah tel; Onun koruyucusu ve yardmcs benim, buyurdu.

Muhammed aleyhisselmn domasna iki ay kadar zaman varken Fil vakas meydana geldi, in-sanlarn her taraftan akn akn gelip Kbeyi ziyret etmesine engel olmak isteyen Yemen valisi Ebrehe,

- 4 -

Bizans mparatorunun da yardm ile Sana da byk bir kilise yaptrd. nsanlarn bu kiliseyi ziyret et-melerini istedi. Araplar ise eskiden beri Kbeyi ziyret etmekte olup, Ebrehenin yaptrd kiliseye hi itibar etmediler. Hatta hakaret gzyle baktlar, ilerinden biri de o kiliseyi kirletti. Bu hdiseye kzan Ebrehe, Kbeyi ykmaya karar verdi ve bu maksatla byk bir ordu hazrlayp Mekke zerine yrd. Ebrehenin ordusu Mekkeye yaklanca, Kureyin mallarn yama etmeye balad. Abdlmuttalibe ait ikiyz deveye de el koymulard. Abdlmuttalib, Ebreheye gidip develerini istedi. Ebrehe ben sizin mu-kaddes Kbenizi ykmaya geldim. Sen onu korumak istemiyorsun da develerini mi istiyorsun? dedi. Abdlmuttalib; Ben develerin sahibiyim. Kbenin sahibi Allahtr. Onu O korur dedi. Ebrehe bana kar onu koruyacak yoktur dedi ve Abdlmuttalibe develerini verip gnderdi. Sonra Kbeyi ykmak iin ordu-sunu harekete geirdi. Ebrehenin ordusunun nnde yrtlen ve bylece zafere kavuulacana inan-lan (Mahmut) adnda bir fil vard. Ebrehe, Kbeye saldrmaya balaynca bu fil yere kp asla yr-medi. Yn Yemene evrilince koarak geri dnyordu. Bylece Mekkeye yaklap hcum etmek iste-dii halde hcum edemeyen Ebrehenin ordusu zerine Allah tel Ebbil (Da Krlangc) denilen ku-lardan bir sr gnderdi. Ebbil kularnn her biri, biri aznda ikisi de ayaklarnda olmak zere nohut veya mercimek byklnde er ta tayorlard. Bu talar Ebrehenin ordusu zerine braktlar. Ta-lar balarndan girip altlarndan kyordu. Ta isabet eden her asker, annda yere dp lyordu. Ebrehe kamak istedi. Talardan ona da isabet edip, katka etleri para para dklerek ld. Bu hu-sus Kurn- kermde Fil sresinde bildirilmektedir. Bylece Kurey kabilesi domak zere olan Mu-hammed aleyhisselmn hrmetine byk bir dmann errinden kurtulmutur. Muhammed aleyhisselmn gelecei Adem aleyhisselmdan itibaren her peygambere ve mmetlerine mjdelene gelmi ve domas yaklanca birok haberler ve mjdeler verilmitir. eitli hadseler meydana gelmi-tir.

DOUMU Muhammed aleyhisselm Hicretten 53 sene evvel Rebl-evvel aynn onikinci Pazartesi gecesi

sabaha kar Mekkenin Himoullar mahallesinde, Safa Tepesi yaknnda bir evde dodu. Bu gn, milad 571 ylna ve Nisan aynn yirmisine rastlamaktadr. O gn henz gne domadan Alem nr ile doldu. Kinatn serveri, Mahbb- Rabbillemn (Allahn sevgilisi) Muhammed aleyhisselm domutu.

Peygamber efendimizin (s.a.v.) doduu geceye Mevlid Gecesi denir. Mevlid doum zaman demektir. Bu gece Kadir Gecesinden sonra en kymetli gecedir. Bu gecede O, doduu iin sevinenler affolunur. Bu gece Peygamberimizin (s.a.v.) doduu srada grlen halleri, mucizeleri okumak, dinle-mek, renmek ok sevabtr. Peygamberimiz (s.a.v.) kendi de anlatrd. Eshb- kirm da bu gece bir yere toplanrlar, okurlar ve anlatrlard. Dnyann her tarafndaki mslmanlar, her sene bu geceyi, Mevlid kandili olarak kutlamaktadr. Her yerde Mevlid kasdeleri okunarak Reslullah (s.a.v.) hatrlanl-maktadr. Her Peygamberin mmeti, kendi peygamberinin doum gnn bayram yapmt. Bugn de, mslmanlarn bayramdr. Nee ve sevin gndr.

Peygamberimizin (s.a.v.) domasn annesi Hz. mine yle anlatyor: (Doum an geldiinde heybetli bir ses iittim. rpermeye baladm. Sonra beyaz bir ku grdm, gelip kanad ile beni sad. O andan sonra bende korku ve rperti kalmad. O anda ok susamtm. Hararetten yanyordum. Ya-nmda st gibi beyaz bir kse erbet grdm. O erbeti bana verdiler. Verilen erbeti itim. Baldan tatl ve souk idi. er imez susuzluum gitti. Sonra byk bir nr grdm, evim o kadar nrland ki, o nur-dan baka birey grmyordum. O srada ok hatunlar grdm. Boylar uzun, yzleri gne gibi parl-yordu. Etrafm sarp, bana hizmet eden bu hatunlar, Abdi Menf kabilesinin kzlarna benzerlerdi. Yine o srada beyaz, uzun ve gkden yere uzanm ipek bir kuma grdm. Dediler ki, Onu insanlarn gznden rtn. O anda bir grup kular peyda oldu. Azlar zmrtten, kanatlar yakuttand. Gm ibrikler tutarak havada duruyorlard. Bana korku gelip terlemitim, ter damlalarndan misk kokusu yayl-yordu. O halde iken gzmden perdeyi kaldrdlar. Btn yer yzn doudan batya kadar grdm. alem (bayrak) dikilmiti. Onlarn biri markta (douda), biri magribte (batda) biri de Kbenin stnde idi. Etrafmda ok sayda melekler topland. Muhammed (s.a.v.) doar domaz, mbrek ban secde-ye koydu ve ehdet parman kaldrd ve niden gkden bir para beyaz bulut indi, onu kaplad. Bir ses iittim: (Ona magribden marka kadar her yeri gezdirin. T ki, cmle Alem onu ismiyle cismiyle ve sfatyla grsnler) diyordu. Sonra o bulut gzden kayboldu ve Muhammedi (s.a.v.) bir beyaz ynl ku-ma iinde sarl grdm. Yine o srada kii grdm ki, yzleri gne gibi parlyordu. Birinin elinde gmten bir ibrik, birinin elinde zmrtten bir leen, birinin elinde de bir ipek vard. brikten sanki misk damlyordu. Muhammedi (s.a.v.) o leenin iine koydular. Mbrek ban ve ayan ykadlar ve ipee sardlar. Sonra mbrek bana gzel koku srdler, mbrek gzlerine srme ektiler ve gzden kay-boldular.)

Muhammed aleyhisselmn doduu srada Hz. minenin yannda Abdurrahman bin Avfn anne-si ifa hatun, Osman bin Ebl-sn annesi Ftma hatun ve Peygamberimizin halas Safiye hatun vard.

- 5 -

Bunlar da grdkleri nuru ve dier hadseleri haber verdiler. ifa hatun yle anlatyor: (Ben, o gece minenin yannda yardmc olarak bulunuyordum. Muhammed aleyhisselm doar domaz d ve ni-yaz ettiini iittim. Gibden (Yerhamke Rabbke) diye sylendi. Sonra bir nr kp o kadar k verdi ki, doudan batya kadar her yer grnd...) Bundan baka bir ok hadseye ahit olan ifa hatun: (Ne zaman ki, ona peygamberlii bildirildi; hi tereddt etmeden ilk mn edenlerden biri de ben oldum.) de-mitir.

Safiye hatun da yle anlatmtr: (Muhammed aleyhisselm doduu srada her taraf bir nr kaplad. Doar domaz secde etti, mbrek ban kaldrp ak bir dil ile (L ilhe illallah, inn reslullah) dedi. Onu ykamak istediimde biz onu ykanm olarak gnderdik denildi. Gbei kesilmi ve snnet edilmi olarak grld. Onu kundaa sarmak istediimde srtnda bir mhr grdm, mhrn zerinde L ilhe illallah Muhammedn Reslullah yazl idi. Doar domaz secde ettii srada hafif sesle bireyler sylyordu, kulam mbrek azna yaklatrdm mmet, mmet (mmetim, mmetim) diyordu.

Peygamberimizin (s.a.v.) dedesi Abdlmuttalib, Muhammedin (s.a.v.) doduu srada Kbede Al-laha yalvarp du etmekte iken mjde verdiler. Muhammed aleyhisselmn doduu gnde bir ok h-diseler gren Abdlmuttalib byle bir mjdeyi alnca ok sevinip onu grmeye gitti ve (Bu olumun an, erefi ok yce olacaktr) dedi.

Abdlmuttalib torununu grmeye minenin evine gitti. Hz. mine olan hadseleri anlatt. gn kimsenin gremeyeceini syleyince Abdlmuttalib ok srar etti. Onun zerine mine validemiz, falan yerdedir dedi. Abdlmuttalib gitti. Fakat evin nnde yaln kl bekleyen bir zat grd. eri girmek iste-yince, Abdlmuttalibin zerine yrd. Abdlmuttalibe Geri dn hi bir kimse gnden nce gre-mez. Zira btn melekler onu ziyret edecek. Bu ise gn srer dedi. Abdlmuttalib bu hli Kureye anlatmak istedi. Fakat dili tutuldu ve yedi gn hi bir ey konuamad.

Abdlmuttalib bylesine byk bir mutluluu kutlamak iin doumun yedinci gnnde Mekke hal-kna gn ziyafet verdi. Ayrca ehrin her mahallesinde develer keserek insan ve hayvanlarn istifade etmesi iin brakt. Ziyafet srasnda ocua hangi ismi koydun diyenlere MUHAMMED ismini verdim dedi. Neden atalarndan birinin ismini vermedin diyenlere: (Allahn ve insanlarn onu methetmelerini, vmelerini istediim iin) cevabn verdi. Annesi de Ona AHMED ismini koydu.

Muhammed aleyhisselm domadan nce ve doduu srada; Onun dnyya terif etmesine a-lmet olarak birok hadseler meydana gelmitir. O zamann mehr kimseleri daha Peygamberimiz (s.a.v.), domadan nce ryalar grmlerdi. Bu ryalarn khinlere ve zamann mehr limlerine tbir ettirdiklerinde hepsi de bu ryalarnn Muhammed aleyhisselmn geleceini gsterdiini sylemilerdir. Peygamberimizin (s.a.v.) dedesi Abdlmuttalib yle anlatmtr: (Bir defasnda uykuya dalmtm. Bir rya grdm ve byk rpertiyle uyandm. Hemen bir khine gidip, ryam anlatp, tabir ettirmek iste-dim. Yzme bakp, ey Kureyin reisi sana ne oldu. Yznde bambaka bir hl grlyor. Yoksa mhim bir hadse mi seni sarst, dedi. Evet henz hi kimseye anlatmadm dehetli bir rya grdm, dedim. Sonra yanna oturup anlatmaya baladm. Bu gece uyurken bir rya grdm. yle ki, ok byk bir aa bir ucu semaya ykselmi dallar douya ve batya yaylmt. O aatan yle bir nr salyordu ki gne yannda ok hafif kalr. Ba'zan gzkyor, bazan gzden kayboluyordu. nsanlar ona ynelmiti. Her an nuru artyordu. Kurey kabilesinden bir ksm o aacn dallarna tutunuyor, dier bir ksm da aac kesmeye alyordu. Bir gen de onu kesmek isteyenlere mni oluyordu. yle gzel yzl idi ki, imdiye kadar ylesini grmedim. zerinden de etrafa ho kokular yaylyordu. Ben de o aacn bir dal-na tutunmak iin elimi uzattm, fakat ulaamadm, dedim. Ben ryam anlatp bitirince khinin yz de-iti. Benzi sarard. Sonra dedi ki: Ondan senin nasbin yok! Kimin nasbi var? dedim. O aacn dalna tutunur grdklerin dedi. Senin sulbnden bir peygamber gelecek her tarafa mlik olacak. nsanlar Onun dinine girecekler dedi. Sonra yanmda bulunan olum Eb Tlibe dnp bu herhalde onun amcas ola-cak dedi. Eb Tlib bu hadseyi, Muhammed aleyhisselma peygamberlik bildirilince, te o aa Ebul Ksm, el-Emin Muhammed (s.a.v.) diye anlatrd...

Muhammed aleyhisselmn dnyya geldii gece bir yldz dodu. Bunu gren Yahudi limleri Muhammed aleyhisselmn doduunu anlamlardr. Eshb- kirmdan Hassan bin Sbit (r.a.) anlatr. Ben sekiz yanda idim. Bir sabah vakti Yahudinin biri hey yahudiler! diye lk atarak kouyordu, Ya-hudiler ne var, ne yrtnyorsun diyerek yanna toplannca yle baryordu: (Haberiniz olsun Ahmedin yldz bu gece dodu! Ahmed bu gece dnyya geldi...)

Muhammed aleyhisselm doduu gece Kbede bulunan putlar yzst yere ykld. Urvetbni Zbeyr rivyet eder: Kureyden bir cemaatin bir putu vard. Ylda bir defa onu tavaf ederler, develer kesip arap ierlerdi. Yine yle bir gnde putun yanna vardklarnda putu yzst vere yklm buldular. Kaldrdlar, yine kapand. Bu hal defa tekrarland. Bunun zerine etrafna iyice destek verip diktikleri srada yle bir ses iitildi: (Bir kimse dodu. Yer yznde her yer harekete geldi. Ne kadar put varsa

- 6 -

hepsi ykld. Krallarn korkudan kalbleri titredi.) Bu hadse tam Muhammed aleyhisselmn doduu geceye rastlyordu.

Medayin ehrindeki ran Kisrsnn saraynn ondrt kulesi (burcu) ykld. O gece grltyle ve dehetle uyanan Kisr ve halk yine kendilerinden baz ileri gelenlerin grdkleri korkun ryalar tbir ettirdiklerinde bunun byk bir eye almet olduunu anlamlard.

Yine o gece Mecslerin (atee tapanlarn) bin seneden beri yanmakta olan kocaman ate ynla-r aniden snverdi. O atein snd trihi not ettiler, Kisrnn sarayndan burlarn ykld geceye isabet ediyordu.

O zaman insanlarn mukaddes saydklar Sve Gl yine o gece bir anda suyu ekilip, kuruyuver-di.

am tarafnda bin yldan beri suyu akmayan ve kurumu olan Semave nehri vadisi o gece su ile dolup taarak akmaya balad.

Muhammed aleyhisselmn doduu geceden itibaren eytan artk Kurey khinlerine hadseler-den haber veremez oldu. Kehnet sona erdi...

Muhammed aleyhisselmn doduu gece ve daha sonra o zamana kadar grlmemi bu hadse-lerden baka birok hadseler vuku bulmu olup, son Peygamber Muhammed aleyhisselmn doduu-na iaret olmutur.

SMLER VE KNYELER Peygamberimizin (s.a.v.) en ok sylenilen ismi (MUHAMMED)dir. Bu isim, Kurn- kermde l-i

mrn sresi 144. yette, Ahzab sresi 40. yette, Fetih sresi 29. yette, Muhammed sresi 22. yetin-de olmak zere drt defa gemektedir. Saf sresi 6. yette ise Hz. snn mmetine Ahmed ismiyle ha-ber vermi olduu bildirilmektedir. Kurn- kermde (Muhammed) ve (Ahmed) isminden baka, Resl, Neb, hid, Ber, Nezr, Mbeir, Mnzir, D ilallah, Srac- mnir, Rauf, Rahim, Musaddk, Mzekkir, Mdessir, Abdullah, Kerm, Hak, Mbin, Nr, Hatemn-Nebyyn, Rahmet, Nimet, Hdi, Th, Ysin... diye anlmtr. Bundan baka yine bir ksm Kurn- kermde ve bir ksm da hads-i erflerde, bir ksm da daha nceki peygamberlere gnderilen mukaddes kitaplarda gemitir. Daha nceki pey-gamberlere indirilmi olan kitaplarda geen isimlerinin ou, sfat olup, mecazen isim saylan kelimeler-dendir. Bunlardan bazlar da yledir: Dahk, Hamyata, Ahid, Baraklit, Mazmaz, Maffah, Mnhamenn, Muhtar, Rhul-Hak, Mukmssnneh, Mukaddes, Hrz-ul-mmiyyn, Mlum... Peygam-berimizin ismi ncilde Ahmed (Baraklit). Tevratta ise Mnhamenn olarak gemi olup, Sryanicede (Muhammed) ismi karldr. ncilde Peygamberimizin gelecei mjdelenip (Paraclete) kelimesiyle de ifade edilmitir ki, Ahmed ve Muhammed manasnadr. ncil tahrip edilince bu kelimeler de kasden de-itirilmitir.

Peygamberimizin (s.a.v.) hads-i erflerinde ise Mhi, Hair, kb, Mukaffi, Nebyyr-Rahme, Nebyyt-Tevbe, Nebyy-l-Melhim, Kattl, Mtevekkil, Ftih, Htem, Mustafa, mm, Kusem (Her hay-r kendinde toplayan) isimleri gemektedir. Bir hads-i erfde Peygamberimiz (s.a.v.) Bana mahsus be isim vardr Ben Muhammedim. Ben Ahmedim, Ben Mhiyim ki, Allah benimle kfr yok eder. Ben, Hirim ki halk, kymet gn benim izimce har olunacaktr. Ben, kbim ki benden sonra peygamber yoktur. buyurdu. Peygamberimize (s.a.v.) Muhammed ve Ahmed ismi annesinin hamile iken grd bir ryada (Sen insanlarn en hayrlsna, bu mmetin Efendisine hamilesin! Dounca ona Muhammed, Ahmed ismini koy!) denildi. Dedesi Abdlmuttalib ve annesi tarafndan bu isimler konuldu. Dedesine de ryasnda byle bildirilmiti.

Peygamberimizin (s.a.v.) Hz. Haticeden doan ve kk yata veft eden olu Ksmdan dolay kendisine EbI Ksm knyesi verilmitir. Yine peygamberliinden nce ondaki doruluk, itimat, emin, gvenilir olmas gibi saylamayacak kadar stn meziyetlerinden dolay Kurey kabilesi ona El-Emin ismini vermilerdir.

Kurn- kermde Ahzab sresi 56. yetinde: Gerekten Allah ve melekleri, Peygambere salt ederler (eref ve ann yceltirler). Ey mn edenler! Siz de ona salt edin (Allahmme salli al Muhammed, deyin) ve gnlden teslim olun. buyurulmaktadr.

Peygamberimizin (s.a.v.) ismini syleyince, iitince, yazarken ve okurken ona salevt getirmek hrmete ve sevab kazanmaya sebep olmaktadr. Salevt getirmek Aleyhisselm, Sallallah aleyhi ve sellem, Allahmme salli al seyyidin Muhammed, Essalt vesselm aleyke y Reslallah, Allahmme salli al Muhammedin ve al li Muhammed, kem salleyte al brhme ve al li brhm. Allahmme salli al Muhammedin ve al lihi ve sahbihi ecmn., Aleyhissalt vesselam vettehiyye, Aleyhi ve al cemi minessalavti etemmh ve

- 7 -

minnettehiyyti eymenh. gibi dular sylemekle olur. Bunlardan baka salevt getirmek iin oku-nacak dular Delil hayrat ve Cliyet-l-ekdr kitaplarnda bildirilmektedir.

Hads-i erflerde buyuruldu ki: Veftmdan sonra, kim bana salt selm gnderirse, Cebr-il aleyhisselm bana der ki: - Y Reslallah, mmetinden falan kimsenin sana selm var! Cevap olarak derim ki:

- Benden de ona selm olsun! Allah telnn rahmet ve bereketi onun zerine olsun! Peygamber efendimiz (s.a.v.) buyurdu ki: Cebril aleyhisselm gelip: Zell olsun, yannda Hazret-i Nebyyi ekremin ism-i erfi sy-

lendiinde salevt getirmeyen, zell olsun! dedi. Ben de min dedim. Bir kimse yazd bir eyde, bana da salevt yazarsa, benim ismim o kitapta (yazlan yer-

de) kald mddete, melekler onun iin istifr ederler. stifr, gnahlarn balanmasn Allah teldan istemektir.

Yer yznde dolaan (seyahat eden) melekler, mmetimin selmn tebli ederler. mmetimin salevt bana hediyedir. Benim mmetime hediyem kymet gn onlara ef-

atimdir.

OCUKLUU Peygamberimiz (s.a.v.) doduktan sonra gn kadar annesi Hz. mine tarafndan emzirildi. Son-

ra da Eb Lehebin cariyesi Sveybe Hatun bir mddet emzirdi. O zaman Mekke halknn ocuklarn bir st annesine vermeleri detti. Mekkenin havas ok scak olduundan, ocuklar havas iyi, suyu tatl olan civar yerlerdeki yaylalara gnderirler, ocuklar bir mddet oralarda, verildikleri st annelerinin ya-nnda kalrd. Her sene bu maksatla Mekkeye birok st analar gelir, birer ocuk alp giderlerdi. ocuk-lar bytp teslim edince de ok cret ve hediyeler alrlard.

Peygamberimizin (s.a.v.) doduu sene de yaylalarda yaayan Ben Sad kabilesinden bir ok st analar Mekkeye geldi. Her biri emzirmek zere birer ocuk almt. Ben Sad kabilesi Mekke civarndaki kabileler arasnda erefte, cmertlikte, mertlik ve tevzuda ve Arapay dzgn konumakta mehrdu. Kurey kabilesinin ileri gelenleri ocuklarn daha ok bu kabileye vermek isterlerdi. O sene Beni Sad kabilesinin yurdunda iddetli bir kuraklk ve ktlk olmutu. Bu sebeble cretle ocuk emzirip skntlarn gidermek zere her senekinden daha ok st annesi Mekkeye gelmiti. Bilhassa zengin ailelerin ocuk-larn alyorlard. Gelen kadnlarn her biri birer ocuk almlard. Peygamberimiz (s.a.v.) yetim olduu iin fazla cret alamama dncesiyle, ona talip olan kmamt. Gelen kadnlar iinde iffeti, temizlii, hilmi (yumuaklk), hayas ve gzel ahlakyla tannm Halime hatun adnda bir kadn vard. Binek hay-vanlar zayf olduu iin dierlerinden daha sonra Mekkeye ulamlard. Kocas ile Mekkede dolaarak zengin ailelerin ocuklarnn alnm olduunu grnce eli bo dnmemek iin bir ocuk aryorlard. Ni-hayet grn ile hrmet celbeden ve simas ok sevimli olan bir zat ile karlatlar, Bu zat Peygam-berimizin dedesi Abdlmuttalib idi. Onunla torununu almak zere anlatlar; Abdlmuttalib, Halime hatu-nu Hz. minenin evine gtrd. Halime hatun yle anlatr: (ocuun baucuna vardmda ynden beyaz bir kundaa sarl, yeil ipekten bir rtnn stnde ml ml uyuyordu. Etrafa misk kokusu ya-ylyordu. Hayret iinde kalp bir anda ona ylesine sndm ki, uyandrmaya bile gnlm rz olmad. Elimi gsne koydum, uyand ve bana bakp yle bir tebessm etti ki, kendimden getim. Annesi by-lesine gzel ve mbrek ocuu bana vermez korkusuyla derhal yzn rtp kucama aldm. Sa mememi verdim emmee balad. Sol mememi verdim emmedi. Abdlmuttalib, bana dedi ki: (Sana mjdeler olsun ki, hanmlar iinde senin gibi nimete kavuan olmad.) mine hatun da bana ocuunu verdikten sonra;

(Ey Halime, gn evvel bir nida iittim ki, Senin oluna st verecek kadn Beni Sad kabilesin-den Eb Zeybe soyundandr) diyordu. Ben`de dedim ki; Ben, Ben Sad kabilesindenim ve babamn kn-yesi Eb Zeybedir.) Halime hatun yine yle anlatmtr: mine hatun bana daha nice vakalar anlatt ve vasiyette bulundu. Ben de Mekkeye gelmeden nce bir rya grmtm. Ryamda bana, (Ey Halime, Mekkeye var, orada ok faydalanrsn. Sana bir nur, arkada olur. Bu ryay henz kimseye anlatma, gizle!) denildi. Mekkeye gelirken de samdan solumdan sesler duyardm ve bana gaibden (Sana mj-deler olsun ey Halime, o parlak nuru emzirmek sana nasb olacak) diye seslenildi. Halime hatun ahit olduu daha nice hadseleri anlatmtr.

Hlime hatun der ki: (Muhammedi (s.a.v.) alp Hz. minenin evinden ayrldm. Kocamn yanna gelince kocam onun yzne bakp kendinden geti: (Ey Halime bu gne kadar byle gzel yz grme-dim) dedi. Onu yanmza alr almaz kavutuumuz bereketleri grnce de, (Ey Halime bilmi ol ki, sen ok mbrek bir ocuk almsn) dedi. Halime de (Vallahi, ben de zaten byle dilerdim) dedi.

- 8 -

Halime hatun, kocas ile birlikte Muhammed aleyhisselm bytmek zere Mekkeden alp yola ktklar andan itibaren onun bereketine kavumaya baladlar. elimsiz ve hzl gidemeyen merkebleri ylesine hzl yryordu ki, beraber geldikleri kafile onlardan nce yola kp ok uzaklam olmasna ramen kafileye yetiip onlar geip gitmiti. Ben Sad yurduna vardktan sonra grlmemi bir bollua ve berekete kavutular. St az olan hayvanlar bol bol st veriyor. Bunu gren komular hayret edip, bunun emzirmek iin aldklar ocuk sebebiyle olduunu aka anlamlard.

Kuraklk sebebiyle ok skntya dnce yamur dusna ktlar. Onu yanlarnda gtrp du ederek onun hrmetine bol yamura ve berekete kavutular.

Peygamberimiz (s.a.v.) st annesi Halime hatunun sa memesini emer, sol memesini emmezdi. Onu da st kardei emerdi. ki aylk iken emekledi. aylk olunca ayakta durur, drt aylk iken duvara tutunarak yrrd. Be aylk iken yrd, alt aylk iken abuk yrmeye balad. Yedi aylk iken her tarafa gider oldu. Sekiz aylk iken anlalacak ekilde, dokuz aylk iken gayet ak konumaya balad. On aylk iken ok atmaya balad. Halime hatun yle anlatmtr: (lk konumaya baladnda L ilhe illallah vallah ekber. Velhamdlillahi rabbil lemin dedi. O gnden sonra (Bismillah) demeden hi bir eye elini uzatmazd. Sol eliyle bir ey tutmazd. Gece gndz belli zamanlarda bevl ederdi. Yr-meye baladnda ocuklarn oynadklar yerden uzak dururdu ve onlara (Biz, bunun iin yaratlmadk) derdi. Her gn Onu gne gibi bir nr kaplar ve yine alrd. ki yana girdiinde gelimi gsterili bir ocuk olmutu. zerinde beyaz bir bulut daima onunla birlikte hareket eder, onu glgelerdi. Bir gn Halime hatun farknda olmadan st kardei eyma ile lenin yakc scanda kuzularn yanna gitmiti. Halime hatun, onu yannda gremeyince hemen arayp buldu. eymaya niin scakta dar ktnz? dedi. eyma, anneciim! Kardeimin ba zerinde bir bulut onu daima glgeliyor, dedi. St kardeleri ve hi kimse ondan asla incinmemitir.

Halime hatun yle anlatmtr: (Muhammed (s.a.v.) iki yana girince onu stten kestim. Sonra Onu annesi mine hatuna vermek zere kocamla Mekkeye gittik. Fakat Onun yle bereketlerine kavu-tuk ki, ondan ayrlmak, mbrek yzn grmemek bize ok g geliyordu. Onun hallerini annesine an-lattm. mine hatun, Benim olumun byk an vardr dedi. Ben: Vallahi, bundan daha mbrek bir kimse grmedim. dedim. Sonra, mine hatuna, bir ok bahaneler syleyerek biraz daha yanmzda kalmasn istedim. Nihayet biraz daha yanmzda kalmas iin izin aldm. Tekrar yanmza alp kabilemi-ze dndk. Onun bereketiyle malmz mlkmz ve anmz artt. Her iimizde nimetlere kavutuk.)

Bir gn st kardei Abdullah ile evlerinin yaknnda bulunan kuzularn arasna gitmilerdi. St kar-dei koarak eve gelip, Beyaz elbiseli iki kii, Kureyli kardeimi yere yatrp karnn yardlar, ellerini karnna soktular! dedi. Halime hatun ile kocas Hris, hemen sratle koup yanna geldiler. Baktlar ki, rengi deimi, semaya bakyor ve tebessm ediyor. Sana ne oldu yavrucuum? diye sorduklarnda yle anlatt: (Yanma beyaz elbiseli iki kii geldi. Birinin elinde ii kar dolu bir tas vard. Beni tutup, g-sm yardlar. Kalbimi de karp yardlar. Ondan siyah bir kan phts kardlar. Gsm ve kalbimi o karla temizlediler ve kapatp kayboldular), dedi. Peygamberimiz (s.a.v.) yanda iken olan bu hadse-ye (akk- sadr=gsnn yarlmas) denir. (Bu husus Kurn- kermde inirah sresinin birinci yetin-de bildirilmektedir).

Muhammed aleyhisselma peygamberlii bildirildikten sonra Eshb- kirmdan bazlar: Y Reslallah, bize kendinizden bahseder misiniz? deyince Ben ceddim brhmin dusym. Kardeim snn mjdesiyim! Annemin ise rysym. O bana hamile iken am saraylarn aydnlatan bir nurun kendisinden ktn grmt... Ben Sad bin Bekroullar yannda emzirilip bytldm. Bir gn st kardeim ile birlikte evimizin arkasnda kuzular otlatyorduk. O srada yanma beyaz elbiseli iki kii geldi. Birinin elinde ii karla dolu bir altn tas vard. Beni tuttular, gsm yard-lar, kalbimi de karp yardlar. Ondan siyah bir kan paras karp bir yana attlar. Gsm ve kalbimi o karla temizlediler. buyurdu. Halime hatun, drt yandan sonra Onu Mekkeye gtrp an-nesine verdi. Dedesi Abdlmuttalib, Halime hatuna ok byk hediyeler verip ihsanda bulundu. Halime hatun onu Mekkeye braknca sanki canm ve gnlm de onunla birlikte kald demitir.

Muhammed aleyhisselm alt yana kadar da annesinin yannda byd. Alt yanda iken annesi mm Eymen adndaki cariye ile birlikte akrabalarn ve babas Abdullahn mezarn ziyret etmek iin Medineye gittiler. Medinede bir ay kaldlar. Bu srada Muhammed aleyhisselm Beni Neccar kuyusu denilen havuzda yzmeyi rendi. Bu srada Medinedeki bir yahudi bilgin ondaki nbvvet almetlerini grd. Yanna yaklap ismini sordu. Ahmeddir deyince, yahudi bilgin (Bu ocuk hr zaman Peygam-beri olacaktr!) diye bard. Gene orada dier yahudi limlerinden bazlar da ondaki peygamberlik al-metini grmler ve peygamber olacan anlamlardr. Bunu birbirleriyle konuup anlatmlardr. Onla-rn bu szlerini duyan mm Eymen durumu Hz. mineye haber verince, Hz. mine ona bir zarar gel-mesinden ekinerek onu alp, Mekkeye dnmek zere yola kt. Ebv denilen yere geldiklerinde Hz.

- 9 -

mine hastaland. Hastal artp sk sk kendinden geiyordu. Banda duran olu Muhammed aleyhisselma bakarak u beyitleri syledi:

Eskir yeni olan, lr yaayan, Tkenir ok olan, var m gen kalan. Ben de leceim, tek farkm udur: Seni ben dourdum, erefim budur. Geride braktm hayrl evlt, Gzm kapadm, iim pek rahat. Benim nmm kalr daim dillerde, Senin sevgin yaar hep gnllerde. Biraz sonra veft etti. Orada defn edildi. Hz. mine veft ettiinde yirmi yanda idi. mm Eymen,

Muhammed aleyhisselm yanna alp, bir ka gn sren yolculuktan sonra Mekkeye getirip dedesi Abdulmuttalibin yanna brakt.

Muhammed aleyhisselmn babas ve annesi brhm aleyhisselmn dininde idi. Yani mmin idi-ler. slm limleri; onlarn brhm aleyhisselmn dininde olduklarn ve Muhammed aleyhisselma Peygamberlii bildirildikten sonra da onun mmetinden olmalar iin diriltilip, Kelime-i ehdeti iittikleri-ni, sylediklerini ve bylece bu mmetten de olduklarn bildirmilerdir. Muhammed aleyhisselm sekiz yana kadar da dedesinin yannda byd. Dedesi Abdlmuttalib Mekkede sevilen ve eitli ileri idare eden bir zat olup, heybetli, sabrl, ahlk drst, mert ve cmert idi. Fakrleri doyurur, hatta a, susuz kalan hayvanlara bile yiyecek verirdi. Allaha ve ahirete inanrd. Ktlklerden saknan, cahiliyye devri-nin irkin detlerinden uzak duran bir zat idi. Mekkede zulme, hakszla engel olur, oraya gelen misafir-leri arlard. Ramazan aynda Hira danda inzivaya ekilmeyi det edinmiti. ocuklar seven ve ef-kat sahibi olan Abdlmuttalib, Muhammed aleyhisselm barna basp gece gndz yanndan ayrma-d. Ona byk bir sevgi ve efkat gsterirdi. Kbenin glgesinde kendisine mahsus olan minderinde onunla beraber oturur, mni olmak isteyenlere (Brakn olumu, Onun an ycedir!) derdi. Peygambe-rimizin (s.a.v.) dads mm Eymene, Ona iyi bakmasn nemle tenbih eder (Oluma iyi bak! Ehl-i kitab, benim olum hakknda, bu mmetin peygamberi olacak diyorlar) dedi. mm Eymen demitir ki, (Onun ocukluunda ne alktan, ne de susuzluktan ikyet ettiini grmedim. Sabahleyin bir yudum zemzem ierdi. Kendisine yemek yedirmek istediimizde stemem tokum derdi. Abdlmuttalib uyurken ve odasnda yalnzken, ondan bakasnn yanna girmesine msaade etmezdi. Onu daim per, okar, szlerinden ve hareketlerinden son derece holanrd. Sofrada onu yanna alr dizine oturtur; yemein en iyisini ve en lezzetlisini Ona yedirir ve O gelmeden sofraya oturmazd. Onun hakknda nice ryalar grp bir ok hadselere ahit oldu. Bir defasnda, Mekkede kuraklk ve ktlk olmutu. Abdlmuttalib, grd bir rya zerine Muhammed aleyhisselmn elinden tutup Eb Kubeys dana kp, (Allahm, bu ocuk hakk iin, bizi bereketli bir yamur ile sevindir!) diyerek du etti. Dus kabul olundu ve bol yamur yad. O zamanki airler bu hadseyi iirler yazarak dile getirmilerdir.

Abdlmuttalib, bir gn Kbenin yannda otururken, Necranl bir rahib yanna gelip onunla konu-maya balamt. Bir ara Biz smiloullarndan en son gelecek olan peygamberin sfatlarnn kitaplarda yazl olduunu okuduk. Buras (Mekke) Onun doum yeridir. Sfatlar yle, yledir! diyerek birer birer saymaa balad. Bu srada, Peygamberimiz yanlarna gelmiti. Necranl rahib, Onu dikkatle seyretme-ye balad. Sonra da yaklap gzlerine, srtna, ayaklarna bakt ve heyecanla: te, O budur. Bu ocuk senin neslinden midir? dedi. Abdlmuttalib olumdur! deyince, Necranl rahib: Biz kitaplarda okudu-umuza gre Onun babasnn sa olmamas lzm! dedi. Abdlmuttalib (O, olumun oludur. Babas daha O domadan, annesi hamile iken lmt) deyince, rahib imdi doru syledin dedi. Bunun ze-rine Abdlmuttaliboullarna: (Kardeinizin olu hakknda sylenileni iitin de, Onu iyi koruyun!) dedi.

Abdlmuttalib veft yaklanca oullarn toplayp Peygamberimize (s.a.v.) (Yavrum, bu amcala-rndan hangisinin yannda kalmak istersin) deyince, koup amcas Eb Tlibin kucana oturdu. Onun yannda kalmak istediini syledi. Peygamberimizi (s.a.v.) dedesi Abdlmuttalib olu Eb Tlibe brakt ve Ona iyi bakmasn nemle vasiyet etti. Bundan sonra da veft etti.

Peygamberimiz sekiz yandan sonra amcas Eb Tlibin yannda kalmaya balad ve Onun hi-mayesinde byd. O zaman Mekkede Eb Tlib de babas Abdlmuttalib gibi Kureyin ileri gelenle-rinden, sevilen, sayg gsterilen ve sz dinlenilen bir zat idi. O da Peygamberimize (s.a.v.) byk bir sevgi ve efkat gsterdi. Onu kendi ocuklarndan ok sever, yanna almadan uyumaz, bir yere gitmez ve (Sen ok hayrlsn, ok mbreksin!) derdi. O elini uzatmadan yemee balamaz, nce onun bala-masn isterdi. Bazen de ona ayr sofra kurdururdu. Sabahlar uyandnda yznn prl prl parladn, salarnn taranm olduunu grrlerdi. Eb Tlibin fazla mal yoktu ve ailesi de kalabalkt. Muham-med aleyhissselm himayesine aldktan sonra bollua ve berekete kavutu. Mekkede vuku bulan ku-

- 10 -

raklk sebebiyle halk skntya dtklerinde Eb Tlib Onu Kbenin yanna gtrp du etti. Onun bereketiyle bol yamur yad. Kuraklktan ve ktlktan kurtuldular.

Eb Tlib bir defasnda ama ticret iin giderken, Muhammed aleyhisselm da, dokuz veya oniki yanda bulunduu srada yannda gtrd. Ticret kervan uzun bir yolculuktan sonra Busrada Hristiyanlara mahsus bir manastrn yaknnda konaklad. Bu manastrda Bahra adnda bir rahib kal-makta idi. nceden yahudi limlerinden iken sonradan hristiyan olan bu bilgili rahibin yannda elden ele geerek saklanan bir kitap bulunmakta ve birok eyler ondan sorulmakta idi. Kurey kervan daha n-ceki yllarda buradan defalarca gelip gemesine ramen hi ilgilenmemiti. Her sabah manastrn dam-na kp kafilelerin geldii yne bakarak merakla bir ey beklerdi. Rahib Bahraya bu defa bir hl olmu-tu ve heyecanla irkilip yerinden frlamt. nk o, Kurey kervan uzaktan grnd srada kervann stnde beyaz bir bulutun da onlarla birlikte akp geldiini grmt. Bu bulut Muhammed aleyhisselm glgelemekteydi. Kervan konaklaynca da Muhammed aleyhisselmn altna oturduu aacn dallarnn zerine doru eildiini de grerek iyice heyecanlanmt. Hemen bir sofra hazrlatp, acele ile bir de daveti gndererek Kurey kervannda bulunanlarn hepsini yemee davet etti. Kurey kervannda bu-lunanlar Muhammed aleyhisselm mallarnn yannda beklemek zere brakp rahib Bahrann yanna gittiler. Bahra gelenlere dikkatle bakp (Ey Kurey topluluu, iinizden yemee gelmeyen var m?) diye sorunca, evet, bir kii var dediler. nk Kureyliler geldii halde bulut duruyordu. Bulut gelmeyince kervanda davete gelmeyen olduunu anlad. Rahib Bahra srarla onun da arlmasn isteyince gidip ardlar. Gelir gelmez dikkatle ona bakmaya, incelemeye balad. Yemekten sonra hallerine ilerine dair bir ok sualler sordu. Muhammed aleyhisselm da cevap verdi. Bahra grd almetlerin ve ald- cevaplarn hepsi iin hr zamanda gelecek olan peygamberin sfatlar hakknda bildiklerine tam uy-duunu grd. Sonra srtn ap nbvvet mhrn de grnce Eb Tlibe (Bu ocuk senin neslinden midir?) dedi. Eb Tlib olum deyince Bahra (Kitaplarda bu ocuun babasnn sa olmayaca yazl, O senin olun deildir.) dedi. Bu sefer Eb Tlib (O benim kardeimin oludur.). Babas ne oldu deyin-ce, babas onun domasna yakn bir srada ld cevabn alan Bahra, (Doru syledin), annesi ne ol-du? dedi. O da ld deyince (doru syledin) diyen Bahra, Peygamberimize (s.a.v.) dnp, putlar adna yemin verdi ve soracaklarma cevap ver dedi. Peygamberimiz (s.a.v.) Bahraya putlarn ismiyle yemin verme. Ben onlardan nefret ederim, dedi. Bahra, bu sefer Allah adna yemin edip sormaya balad. U-yur musun, dedi. Gzlerim uyur fakat kalbim uyumaz buyurdu. Bahra daha birok sual sorup cevap ald. Sonra Eb Tlibe, bu ocuun gzlerindeki krmzlk devaml mdr? dedi. Eb Tlib, evet hi kaybolmaz dedi. Sonra Peygamberimize (s.a.v.) srtn amasn rica etti. Eb Tlib arzusunu yerine getir deyince, mbrek srtn at. Bahra nbvvet mhrn grnce kitaplarda okuduu mhim al-metlerden olduunu anlad. Nbvvet mhrn pt. Gzlerinden ya boand. (Ben ehdet ederim ki sen Allahn Reslsn) dedi.

Sonra da srarla yle dedi: (Kardeinin olunu hemen memleketine geri gtr. Onu haseti yahudilerden koru! Vallahi yahudiler bu ocuu grp, benim fark ettiklerimi onlar da fark ederlerse Ona bir zarar vermee kalkrlar. nk kardeinin olunda byk bir hl vardr. Bu, peygamberlerin sonun-cusu olacak. Bunun getirecei din btn yeryzne yaylacaktr. Sakn bu ocuu ama gtrme, m-brek bedenine bir zarar verirler. Bunun hakknda ok ahd ve misak olmutur.) dedi. Eb Tlib misak nedir? dedi. Bahra dedi ki: (Allah tel btn peygamberlerden ve en son da s aleyhisselmdan mmetlerine hir zaman peygamberinin geleceini bildirmeleri zerine sz almtr) dedi. Eb Tlib, Bahrann bu szleri zerine ama gitmekten vazgeti. Mallarn Busrada ucuz fiyata satp Mekkeye dnd. Eb Tlib, Bahradan iittikleri eylerden sonra, Muhammed aleyhisselm daha da ok sevdi. mr boyunca Onu daima korudu ve her iinde Ona yardmc oldu.

Her haliyle fazletler ve gzellikler sahibi mstesna bir insan olarak bymekte olan Muhammed aleyhisselm, onyedi yana girmiti. Bu srada Yemene ticret iin giden amcas Zbeyr, ticretinin bereketli olmas iin Onu da yannda gtrd. Bu seferde de nice harikulade halleri grld. Mekkeye dndklerinde Onun bu halleri anlatld ve Kurey kabilesi arasnda (Bunun an pek yce olacak) diye sylenmeye baland...

GENL Her bakmdan insanlarn en stn olan Muhammed aleyhisselm, daha genlii srasnda Mekke

halk arasnda dierlerinden farkl olarak ok sevilmitir. Gzel ahlk, insanlara grlmemi bir ekilde iyi davranmas, sakinlii, yumuakl ve dier stn halleriyle sevilmiti. nsanlar arasnda fevkalade farkll ile herkes Ona hayran olmutur. Mekke halk, Onda grdkleri alacak derecedeki doru szllk ve gvenilirlikten dolay da Ona El-emin=Gvenilir dediler ve genliinde bu isimle mehr oldu.

Peygamberimizin genlii srasnda, Araplar koyu bir chiliyyet devri yaamakta olup, aralarnda puta tapmak, iki, kumar, zina, faiz ve daha bir ok irkin iler yaygnlamt. Muhammed aleyhisselm

- 11 -

onlarn bu bozuk hallerinden son derece nefret eder, her ktlklerinden dim uzak dururdu. Btn Mekke halk Onun bu halini bilirler ve hayret ederlerdi. Putlardan iddetle nefret ettii iin asla yanlarna yaklamazd. O zaman Kurey mrikleri, her senenin belli bir gnnde toplanrlard. Bu toplantlarda, Buvane adl bir putun yannda kurbanlar kesip, merasim yapmak detleriydi. Yine byle bir gnde Pey-gamberimizin halalar Onu da gtrmek iin ok zorladlar. Gitmekten iddetle kanmasna ramen halalar byk bir srarla tutup gtrdler. Fakat putun yanna vardklarnda Muhammed aleyhisselmn, birdenbire ortadan kaybolduunu grdler. Sonra Onu benzi sararm bir halde bulup, Sana ne oldu? dediklerinde: Bana bir fenalk gelmesinden korkuyorum dedi. Onlar da, (Allah sana ktlk eritirmez, sende ok iyi hasletler ve meziyetler var. Syle bakalm sen ne grdn?) dediler. Bunun ze-rine Muhammed aleyhisselm yle cevap verdi: Ben bu putun yanna yaklatm zaman, uzun boylu ve beyazlar giyinmi biri peyda oldu. Bana: Y Muhammed! Geri ekil, sakn o puta el sr-me! diye haykrd. Bu vakadan sonra da asla putlarn yanna yaklamad ve dier ktlklerden de da-ima uzak durdu. Putlar iin kesilen kurbanlarn etlerinden hi yemedi. ocukluunda ve genliinde kendine ait koyunlar Ciyd danda ve civarnda gderdi. Bylece geimini salard. Bir taraftan da ok bozulmu olan cemiyetten bu mnasebetle de uzak dururdu. Bir defasnda Eshb- kirma Koyun gtmeyen hi bir peygamber yoktur buyurmutu: (Y Reslallah sen de gttn m?) dediklerinde Evet ben de gttm buyurdu.

Muhammed aleyhisselm yirmi yanda iken Eb Bekir (r.a.) ile ama ticrete gitti. Bu seferinde de Bahra adl rahibin bulunduu manastrn yaknnda konakladklarnda, Hz. Eb Bekir Bahradan yiyecek bireyler almaya gitmiti. Bahra; Muhammed aleyhisselmn oturduu aac gstererek (O a-acn altnda oturan kimdir?) diye sordu. Muhammed bin Abdullah bin Abdulmuttalibdir cevbn alan Bahra (Vallahi O, son peygamberdir. Ben yle iittim ki, s aleyhisselmdan sonra o aa altnda kimse oturmad. Ancak son peygamber olacak kimse oturacaktr) demitir. Bu mjdeyi duyan Hz. Eb Bekir, Muhammed aleyhisselm o gnden sonra daha da ok sevmitir.

Muhammed aleyhisselm yirmi yalarnda bulunduu sralarda Mekkede asayi tamamen bozul-mutu. Zulm son derece yaygnlap mal, can ve namus emniyeti kalmamt. Mekkenin yerli halk, ticret iin ve Kbeyi ziyret maksadyla gelen yabanclar hakszla ve zulme uruyorlard. Haklarn almak iin mracaat edecek bir merci de bulamyorlard. Bu srada ticret maksadyla Mekkeye gelen Yemenli bir tccarn mallar, s bin Vil adnda bir Mekkeli tarafndan zorla elinden alnp gasp edilmiti. Bu hadse zerine Yemenli, Eb Kubeys dana kp feryad ederek hakknn alnmas iin kabilelerden yardm istemiti. Artk zulmn had safhaya ulatn dile getiren bu tip hadseler zerine, Haim ve Zhreoullar ve dier kabilelerin ileri gelenleri Abdullah bin Cedann evinde toplandlar. Yerli, yabanc hi kimseye zulm ve hakszlk yaplmamasna, zulme mani olmaya ve hakszla uram olanlarn haklarn almaya karar verdiler ve bu maksatla bir adalet cemiyeti kurdular. Muhammed aleyhisselmn gen yata katld ve kuruluunda da ok tesirli olduu bu cemiyete Hlf-ul-Fudul cemiyeti denildi. Da-ha nce Fazl adnda iki kii ve Fudayl adnda biri tarafndan da byle bir cemiyet kurulmutu. Onlarn nceden kurduklar cemiyete izafeten bu isim verilmitir. Bu cemiyet, zulm nleyip, Mekkede bozulmu olan asayii yeniden kurdu. Tesiri uzun mddet devam etti. Muhammed aleyhisselma peygamberlik bildirildikten sonra Eshb- kirma anlatp: Abdullah bin Cedann evinde yaplan yeminlemede ben de bulundum. Bence o yeminleme, krmz tyl develere (servete) sahip olmaktan daha sevimli-dir. imdi de byle bir meclise arlsam icbet ederim. buyurdu.

Mekkeliler teden beri ticretle uraarak geimlerini salarlard. Muhammed aleyhisselmn am-cas Eb Tlib de ticretle urayordu. Muhammed aleyhisselm yirmibe yanda bulunduu sralarda Mekkede geim skntsnn iyice artmas zerine Mekkeliler ama gitmek zere byk bir ticret ker-van hazrlamt. Mekkede stn ahlk ve meziyetleri ile tannan ve Tahire (ok temiz) lakabyla anlan Hatice hatun da ticret iin mal gndermek istiyordu. Fakat bu i iin gvenilir bir kimse aryordu. Pey-gamberimizin (s.a.v.) halas Atke hatun nce peygamberimizle (s.a.v.) bu i iin grt. Sonra da du-rumu Hz. Hatice iitmiti. Eer mallarm satmak zere gtrrse ona bakalarna vereceim cretten daha fazlasn veririm dedi. Bunun zerine Peygamberimiz (s.a.v.) Amcas Eb Tlibin de tavsiyesi ze-rine Hz. Haticenin mallarn gtrp satmak zere bu ticret kafilesine katld. Bu ie byk bir memnu-niyet gsteren Hz. Hatice klesi Meysereyi de Onun yanna yardmc olarak vermiti. Bu ticret seferi ay srd. Kervanda bulunanlar yolculuk srasnda Muhammed aleyhisselmn zerinde Onu glge-leyen bir bulutun ve ku ekline giren iki melein Onunla birlikte sefer bitinceye kadar hareket ettiini grdler. Yolda yryemeyecek derecede yorulup kervandan geri kalan iki devenin ayaklarn eliyle s-amasndan sonra, develerin birden sratlenmesi gibi nice hallerini grnce, Onu son derece sevip annn ok yce olacan anlamlard. Busra denilen yere vardklarnda, oradaki manastrn yaknnda bu seferde de konaklamlard. Grd birok almetlerden Onun son peygamber olacan anlayp syleyen rahib Bahra lm. Onun yerine Nastura adnda baka bir rahib gemiti. Manastrn yaknna gelip konan Kurey kervann seyreden rahib Nastura yaknnda bulunan bir kuru aacn altna birinin

- 12 -

oturmasyla birlikte yeermesini grerek elinde bir kitap sahifesi ile koup geldi. Bir elinde bulunan sahifede yazl olanlara, bir de Muhammed aleyhisselmn yzne bakyor, baktka da hayrete d-yordu. Nastura bildii, duyduu ve okuduu almetlerin aynn grp, Muhammed aleyhisselm gste-rerek: (s aleyhisselma ncili indiren Allah hakk iin bu zat son peygamber olacaktr. Ne olayd ben Onun peygamber gnderilerek emr olunduu zamana ulasaydm) dedi... Muhammed aleyhisselm Busra pazarnda Hatice hatunun mallarn satarken de Onunla pazarlk yapan bir yahudi inanmad iin (Lat ve Uzzya (iki put ismi) yemin et ki inanaym) deyince Muhammed aleyhisselmn Ben o putlar adna asla yemin etmem! Onlarn yanndan geerken yzm baka tarafa evirerek geerim cevabn alnca Ondaki dier almetleri de gren yahudi: (Sz senin szndr. Vallahi bu zat peygamber olacak bir kimsedir ki, limlerimiz kitaplarda bunun vasfn bulmulardr.) diyerek hayranln aklamtr.

Kurey kervan ticretini tamamlayp Mekkeye dnmt. Kervanda bulunan ve Hatice hatunun akrabas olan Zbeyr ve klesi Meysere, Muhammed aleyhisselm hakknda iittiklerini ve grdklerini Hatice hatuna bir bir anlattlar. Hatice hatun mallarn satmak zere teslim ettii Muhammed aleyhisselmn bereketiyle iyi kr getirdiini grerek ok memnun olmutu. Kervan karlad srada da Muhammed aleyhisselm glgeleyen iki melei grmt. Ticret seferi srasnda vuku bulan harikul-de hallerin klesi Meysere tarafndan teker teker anlatlmas zerine, amcasnn olu Varaka bin Nevfele gitti. Varaka bin Nevfel putlara tapmayan okumu ve ok bilgili, yal bir hristiyan idi. Hatice hatun daha nceden de ryasnda gkten ayn indiini, koynuna girip koltuundan karak btn lemi aydnlattn grmt. Bu ryasn da Varaka bin Nevfele anlatmt. O da (hir zaman peygamberi vcuda gelmitir. Sen Onun hanm olursun. Senin zamannda ona vahiy gelir. Onun dni btn lemi doldurur. Sen Ona en nce mn eden olursun. O peygamber Kurey kabilesinin Himoullar kolun-dan olacak...) demiti Hatice hatun bu defa klesi Meyserenin anlatt eyleri de Varaka bin Nevfele syleyince, o da hayrete dp: (Bu sylediklerinden anlalyor ki, phesiz Muhammed, bu mmetin peygamberi olacak. Ben zaten bu mmetten bir peygamberin kacan biliyor ve onu bekliyordum. Bu zaman onun tam zamandr) dedi. Bylece Hz. Haticenin sevgisi ve itimad daha da artt.

Muhammed aleyhisselm 12 yanda iken amcas Eb Tlib ile ticret iin Busraya kadar, 17 ya-nda iken amcas Zbeyr ile Yemene, 20 yanda Hz. Eb Bekir ile ama ve 25 yanda iken Hz. Ha-ticenin mallarn satmak zere ama olmak zere drt defa seyahate kt. Bu seyahatlerinden baka hi bir yere seyahat yapmad.

EVLENMES Muhammed aleyhisselm yirmibe yanda iken ilk olarak Hz. Hatice ile evlendi. Hz. Hatice,

Kurey kabilesinin Esedoullar kolundan krk yanda ve dul idi. Fakat, mal, cemli, akl, ilmi, erefi, nesebi, iffet ve edebi pek fazla bir hatun idi. Yksek ahlk ve stn vasflar sebebiyle Kurey arasnda Thire (ok temiz), slmiyet geldikten sonra da Hadcet-l-Kbra ismiyle mehr olmutu. Hz. Hatice mallarn am tarafna gtrp Busrada satan Muhammed aleyhisselmn adaletini, stn ahlkn ve hakknda duyduu, ahit olduu hadseler sebebiyle onu son derece takdir etmiti. Bu hadseden ksa bir sre sonra, yaknlarnn araya girmesiyle evlenmeleri kararlatrld. Peygamber efendimizin (s.a.v.) bu srada evlenecek kadar paras ve mal yoktu. O zaman da samimi bir arkada olan Hz. Eb Bekire gidip bor istemeyi dnd. Bu maksadla Hz. Eb Bekirin dkknna gitti. Hz. Eb Bekir dkknnn nnde oturuyordu. Peygamberimizi (s.a.v.) uzaktan grnce bu gelen benim samimi dostum ve ok sevdiim arkadamdr, dedi. imdi benden ne taleb ederse bol bol vereyim diye karar verdi. Peygam-berimiz (s.a.v.) yanna yaklanca zntl grp, sebebini sordu. Durumu anlaynca kasasn ap, bu-yur istediin kadar al dedi. Peygamber efendimiz (s.a.v.) lzm olduu kadar alp nikh iin gerekli hazr-l yapt. Nikh meclisi Hz. Haticenin evinde kuruldu. Eb Tlib ve Varaka bin Nevfel tarafndan takdim konumalar yapld. Nikh Varaka bin Nevfel kyd. Kurey kabilesinin ileri gelenleri de nikh ahidi olarak bulundular. Zamannn emsalsiz bir kadn olan Hz. Hatice, evlilik hayat boyunca Muhammed aleyhisselma daima hizmet edip yardmcs oldu. Muhammed aleyhisselmn bu evlilii Hz. Haticenin veftna kadar yirmibe sene srd. Bunun onbe senesi bisetten nce on senesi bisetten sonra idi. Muhammed aleyhisselm, ilk zevcesi Hz. Hatice hayatta iken bakas ile hi evlenmemiti. Muhammed aleyhisselmn Hz. Haticeden ikisi erkek, drd kz olmak zere alt ocuu oldu. Bunlar; Ksm, Zey-nep, Rukyye, mm Glsm, Ftma ve Abdullah (Tayyib)dr. Peygamberlii srasnda evlendii Hz. Mriyeden de brhm adl olu olmutu. Dier zevcelerinden ocuu olmad. Zeynep, kzlarnn en b-y idi. En kk kz Ftma babasnn en sevgilisiydi. Hz. Ftma Peygamberimiz (s.a.v.) krk yanda iken dodu. Erkek evltlar kk yata veft ettikleri gibi, Hz. Ftmadan baka btn kzlar da Ondan nce veft ettiler. Hz. Ftma da Muhammed aleyhisselmdan alt ay sonra veft etti. Hz. Ali ile evlen-miti. Muhammed aleyhisselmn soyu Hz. Ftma evld, Hz. Hasan ve Hz. Hseyin ile devam etti.

- 13 -

Reslullah (s.a.v.) ikinci defa olarak, ellibe yanda iken, Eb Bekirin (r.a.) kz; ie (r.anha) ile nikhlanp, sene sonra da Medinede evlendi. Bunu Haticet-l-Kbrann veftndan bir yl sonra, Allah telnn emri ile nikh eylemiti, lnceye kadar, sekiz sene onunla yaad.

Dierlerini, hep Hz. ieden sonra, din, siyas sebeplerle veya merhamet ve ihsan ederek nikh etti. Bunlarn hepsi dul olup, ou yal idi. Mesel, Mekkedeki kfirlerin, mslmanlara eziyet ve zarar-lar dayanlamayacak bir dereceye geldikte, Eshb- kirmn bir ksm Habeistana hicret etmiti. Habe padiah Nec Hristiyan idi. Mslmanlara eitli eyler sorup, ald olgun cevaplara hayran kalarak imna geldi. Mslmanlara ok iyilik yapt. mn zayf olan Ubeydullah bin Cah, fakrlikten kurtulmak iin, papazlara aldanp mrted olmu, dinini dnyya deimiti. Reslullahn (s.a.v.) halasnn olu olan bu meln, kars mm-i Habbeyi de (r.anha) dinden kp zengin olmaa cebr ve tevik etti ise de, ka-dn, fakrlie ve lme rz olacan fakat Muhammed aleyhisselmn dininden kmayacan syle-yince, bunu boad. Srnerek, sefaletten lmesini bekliyordu. Fakat, az zamanda kendi ld. mm-i Habbe, Mekkedeki Kureyin o zamanki ba kumandan Eb Sfynn kz idi. Reslullah (s.a.v.) o za-manlarda, kurey ordular ile, ok etin muharebelerle urayordu ve Eb Sfyn, slmiyeti yok etmek iin son gayreti ile arpyordu. Reslullah (s.a.v.), mm Habbenin dininin kuvvetini ve bana gelen ok ac hali iitti. Necye mektb yazp, (oradaki mm-i Habbe ile evleneceim. Nikhm yap! Sonra kendisini buraya gnder!) eklinde talepte bulundu. Nec daha nce mslman olmutu. Mektuba ok hrmet edip, oradaki mslmanlar sarayna davet ederek, ziyafet verdi. Hicretin yedinci ylnda nikh yaplp, hediyye ve ihsanlarda bulundu. Bu suretle, mm-i Habbe, imnnn mkfatna kavuarak, ora-da zengin ve rahat oldu. Onun sayesinde, oradaki mslmanlar da rahat etti. Cennetde, kadnlar kocala-rnn yannda bulunacaklar iin, Cennetin en yksek derecesi ile mjdelenmi oldu ki, dnynn btn zevk ve nimetleri, bu mjde yannda pek kk kalr. Bu nikh, Eb Sfynn ilerde mslman olmakla ereflenmesini hazrlayan sebeplerden birisi oldu. Grlyor ki, bu nikh, kfirlerin iftiralarnn ne kadar yanl ve rk olduunu bildirdii gibi, Reslullahn (s.a.v.) aklnn, zeksnn, dehasnn, ihsannn ve merhametinin derecesini de gstermektedir.

kinci misl olarak; Hz. merin (r.a.) kz Hafsa (r.anha) dul kalmt. Hicretin nc ylnda, Hz. mer, Hz. Eb Bekire ve Hz. Osmana kzm alr msn dedikde, dneyim, demilerdi. Bir gn, Reslullah (s.a.v.), her ve bakalar yannda iken, (Y mer! Seni zntl gryorum, sebebi nedir?) diye sordu. Bir iedeki mrekkebin rengi kolay grld gibi, Reslullah (s.a.v.) de, herkesin dncesini, bir bakta anlard. Lzum grrse sorard. Ona, hatta herkese doru sylememiz farz ol-duundan, Hz. mer de, (Y Reslallah (s.a.v.) kzm Eb Bekire ve Osmana (r.a.) teklif ettim, almad-lar) gibi cevap verdi. Reslullah (s.a.v.) en ok sevdii Eshbnn zlmesini hi istemediinden, on-lar sevindirmek iin, hemen buyurdu ki, (Y mer! Kzn, Eb Bekirden ve Osmandan (r.a.) daha iyi birisine versem ister misin?). Hz. mer ard. nk, Hz. Eb Bekirden ve Hz. Osmandan daha iyi kimse olmadn biliyordu. (Evet, y Reslallah!) dedi. (Y mer, kzn bana ver!) buyurdu. Bu su-retle, Hafsa (r.anha), Hz. Eb Bekirin ve Hz. Osmann ve btn mminlerin anneleri oldu ve bunlar, ona hizmeti oldu ve Hz. Eb Bekir ve Hz. mer ve Hz. Osman birbirlerine daha yakn ve daha sevgili oldular.

nc bir misal, hicretin be veya altnc senesinde, Beni Mustalak kabilesinden alnan yzlerce esir arasnda, Cveyriyye (r.anha), kabilenin reisi Hrisin kz idi. Bunu satn alp zd ederek, kendileri-ne nikh edince, Eshb- kirmn (aleyhimrrdvn) hepsi, biz, Reslullah (s.a.v.) ailesinin, annemizin akrabasn cariye olarak, hizmeti olarak kullanmaktan haya ederiz dedi. Hepsi, esirlerini zd etti. Bu nikh, yzlerce esirin zd olmasna sebep oldu. Cveyriyye (r.anha) bu hali her zaman syleyerek -nrd. ie (r.anha) Cveyriyyeden daha hayrl, daha bereketli bir kadn grmedim, derdi.

Reslullah (s.a.v.)n ok evlenmesinin mhim bir sebebi de, erati (slm dinini) bildirmek iindi. Hicab yeti gelmeden, yani kadnlarn rtnmeleri emir olunmadan nce, kadnlar da Reslullaha gelip, bilmediklerini sorar, renirlerdi. Reslullah (s.a.v.) birinin evine gitse, kadnlar da gelir, oturur, dinler, istifade ederlerdi. Hicb yeti gelip, kadnlarn yabanc erkeklerle oturmalar, konumalar yasak edilin-ce, yabanc kadnlar kabul etmedi. Onlarn, bilmediklerini, mbrek zevcesi Hz. Aieden sorup ren-melerini emir eyledi. Gelip soranlarn okluundan, Hz. ie, hepsine cevap yetitirmee vakit bulamyordu. Bu mhim hizmeti kolaylatrmak ve Hz. ienin ykn hafifletmek iin lzm olduu ka-dar hanm nikh etti. Kadnlara ait yzlerce nazik bilgileri, mslman kadnlarna, mbrek zevceleri yolu ile bildirdi. Zevceleri bir olsayd, btn kadnlarn ondan sormas g ve hatta imknsz olurdu. Allah telnn dinini tam olarak bildirmek iin, ok evlenmek ykn de omuzlarna ald.

Muhammed aleyhisselm Hz. Hatice ile evlendikten sonra da Mekkede ticretle megul oldu. Ti-creti, Saib bin Abdullah ile ortaklk eklinde yrtrd. Kazanlaryla misafirleri arlarlar, yetimlere ve fakrlere yardm ederlerdi. Muhammed aleyhisselm yine bu sralarda Hz. Haticenin klesi Zeydi hima-yesine alp, onu klelikten zd etti. O zaman kk yata bulunan Hz. Aliyi de yanna alp evlad gibi yetitirmitir.

- 14 -

Otuzbe yanda bulunduu srada Kbe hakemlii yapt. O zaman yamur ve seller sebebiyle Kbenin duvarlar iyice ypranm, bir yangn sebebiyle de tahribata uramt. Bu durum zerine Kurey kabilesi Kbeyi brhm (a.s.)n yapt temele kadar ykp yeniden yapmaya balamt. Her kabileye bir blmn vererek duvarlar ykselttiler. Bu iin byk bir eref olduunu bilen kabileler Hacer-l-esved tan yerine koyma hususunda anlaamadlar. Her kabile byle bir erefe sahip olmak istediinden aralarnda gittike artan byk bir anlamazlk kt. Drt be gn sren bu anlamazlk sebebiyle neredeyse kan dklecekti. Bu srada Abdulmuttalibin days ve yal bir zat olan Huzeyfenin (Ey Kurey topluluu! Anlaamadnz i hakknda hkm vermek zere, u kapdan ilk girecek zat aranzda hakem yapn) diyerek Kbeye alan Ben eybe kapsna iaret etti. Orada bulunanlar bu teklifi kabul ettiler ve Ben eybe kapsna bakarak ilk girecek ve iin en nazik annda bu ii halledecek kimseyi beklemeye baladlar. Nihayet kapdan, doruluunu, stn ahlkn son derece takdir ettikleri ve El-Emin (gvenilir) dedikleri Muhammed aleyhisselmn geldiini grdler. (te El-Emin onun hk-mne razyz) dediler. Durum Muhammed aleyhisselma anlatlnca bir rt istedi. Hacer-l-esvedi bir rt zerine koyup (Her kabileden bir kii bir ucundan tutsun) dedi. Ta konulaca yere kadar kaldrtt. Sonra da kendisi ta kucaklayp yerine koydu. Mekkede kmak zere olan byk bir harbin bylece nlendiini gren kabileler, onun bu hareketinden ok memnun oldular. Sonra da yarm kalm olan du-varlar yaparak tamamladlar.

BSET (PEYGAMBERL) Muhammed aleyhisselm daha otuzyedi yanda iken gaibden Y Muhammed diye nida olundu-

unu duyard. Otuzsekiz yanda iken de bir takm nurlar grmeye balad. Bu halini sadece Hz. Hati-ceye anlatrd. Muhammed aleyhisselma peygamberliin bildirilmesi yaklat bu srada, o zamann mehr edblerinden Kus bin Sade, Ukkaz panayrnda deve zerinde byk bir kalabala kar oku-duu hutbede onun geleceini mjdelemiti. Bu hutbeyi dinleyenler arasnda Muhammed aleyhisselm da bulunmutu. Kus bin Sade bu mehr hutbesinin bir blmnde yle demitir: Ey insanlar! Geli-niz, dinleyiniz, bekleyiniz, ibret alnz, yaayan lr, len fena bulur, olacak olur... Kulak veriniz iyi dinleyiniz? Gkte haber var, yerde ibret alacak eyler var... Allahn indinde bir din... Ve Allahn gelecek olan bir peygamberi vardr ki, gelmesi pek yakn oldu. Glgesi banzn stne geldi. Ne mutlu o kimseye ki, ona mn edip de o dahi ona hidyet eyleye. Vay ona isyan ve muhalefet e-den bedbahta! Yazklar olsun mrleri gaflet ile geen mmetlere!..

Muhammed aleyhisselm otuzdokuz yanda iken sadk ryalar grmeye balad. Ryasnda ne grrse aynen kard. Bu hal alt ay devam etti. Vahiy gelmesi yaklanca Ya Muhammed diye sesler iitirdi. Bundan sonra yalnzl sevip insanlardan uzaklaarak Hira Danda bir maarada tefekkre dalard. Bazen Mekkeye gelir, Kbeyi tavaf ettikten sonra evine giderdi. Evinde bir mddet kalp yanna biraz yiyecek alarak yine Hira Danda maaraya gidip tefekkr ve ibadetle megul olurdu. Bu halini gren Mekkeliler (Muhammed (s.a.v.) Rabbine k oldu) demilerdi.

Muhammed aleyhisselm krk yanda iken yine bir Ramazan aynda Hira Dandaki maaraya ekilmi ve tefekkre dalmt. Ramazann 17. Pazartesi gecesi, gece yarsndan sonra kendisini adyla aran bir ses iitti. Ban kaldrp etrafa bakt srada ikinci defa bir ses iitti ve her taraf birdenbire bir nr kapladn grd. Sonra Cebril aleyhisselm karsna geldi. Oku! dedi. Ben okumu dei-lim cevabn verdi. O zaman melek Muhammed aleyhisselm tutup takat kesilinceye kadar skt ve Oku! dedi. Yine, Ben okumu deilim. cevabn verdi. kinci defa skt ve Oku! dedi. Ben oku-mu deilim dedi. Cebril aleyhisselm nc defa tutup skt ve sonra brakt ve Oku! Her eyi yaratan Rabbinin ismiyle ki. O, insan phtlam kandan yaratt! Oku! ki senin Rabbin kalemle yaz yazmay reten, insana bilmediini reten bol kerem ve ihsan sahibidir. melindeki Alk sresinin ilk be yetini getirdi. Muhammed aleyhisselm da onunla beraber okudu. lk vahiy bu suretle balad ve btn cihan aydnlatan slm gnei dodu.

Muhammed aleyhisselm Peygamberlik vazifesinin mesliyetini dnerek byk bir rperti ve heyecanla Hira Dandaki maaradan kp aaya inmeye balad. Dan ortasna geldii srada bir ses duydu. Cebril aleyhisselm Y Muhammed, Sen Allahn Reslsn; ben de Cibrlim. diyordu. Cebrilin (a.s.) hem sesini duydu, hem de kendisini grd. Evine dnnceye kadar yanndan getii her tan, her aacn (Esselm Aleyke Y Reslallah) dediini iitiyordu... Bundan sonra evine gelip Beni rtnz buyurarak rpermesi geinceye kadar bir miktar yatt. Biraz istirahat ettikten sonra grdklerini Hz. Haticeye anlatt. Hz. Hatice Biliyorum ki sen doru szlsn... Emanete riyet edersin... Gzel huy-lu ve iyi ahlaklsn... Senin bu mmetin peygamberi olacan umarm... dedi. Sonra bu durumu sormak zere Hz. Haticenin amcasnn olu Varaka bin Nevfele gittiler, braniceyi bilen, ok kitap okumu ve dinler hakknda bilgi sahibi olan Varaka bin Nevfele durumu anlattlar. Varaka bin Nevfel Muhammed aleyhisselmn anlattklarn dinledikten sonra Mjde y Muhammed! Allaha yemin ederim ki sen -snn (a.s.) haber verdii son peygambersin! Sana grnen melek, senden evvel Musaya (a.s.) gelen

- 15 -

Cebrildir. Ah! Ne olurdu! Gen olsaydm. Seni Mekkeden kardklar zamana yetiseydim de sana yardm etseydim! dedi.

Muhammed aleyhisselma ilk vahiy geldikten sonra sene vahiy gelmedi. Bu arada Mikil (a.s.) adndaki melek gelip baz eyler retti. Fakat vahiy getirmedi. Bu srada Peygamberimiz (s.a.v.) zl-dke Cebril aleyhisselm gzkp Ey Muhammed! Sen Allahn Peygamberisin! der, zntsn yattrrd.

lk vahyin gelmesiyle Peygamberlii balayan Muhammed aleyhisselmn tebliinin 13 senesi Mekkede, 10 senesi de Medinede geti.

MEKKE DEVR Muhammed aleyhisselm vahyin bir mddet kesilmesinden sonra yine Hira Dana kmt. Da-

dan aa inerken bir ses duydu. Ban kaldrp baktnda Cebril aleyhisselm grd. Mbrek kalbi arparak ve rpererek evine dnp Beni rtnz dedi ve rtnd. Bu srada Cebril aleyhisselm Mddessir sresinin Ey, (elbisesine) brnen Peygamber! Kalk da (kavmini Allahn zb ile) kor-kut, (mn etmezlerse zba urayacaklarn kendilerine haber ver). Rabbini tenzih et. Elbiseni de (daima) temiz tut. zba sebep olan eyleri terk etmekte sebat et. melindeki ilk yetlerini getirdi. Bundan sonra artk Vahiy aralksz devam etti. Kurn- kerm yetleri, 22 sene 2 ay 22 gn sren bir mddet ierisinde vahyedilip tamamland.

Muhammed aleyhisselm mmi idi. Yani kitap okumam, yaz yazmam, kimseden bir ders grmemiti. Mekkede doup byyp, belli kimseler arasnda yetiip, seyahat etmemi iken, Tevratta ve ncilde, Yunan ve Roma devirlerinde yazlm kitaplarda bulunan bilgilerden, hadselerden haber verdi. slmiyeti bildirmek iin, hicretin altnc senesinde Rum, ran ve Habe hkmdarlarna ve dier Arap padiahlarna mektblar gnderdi. Hizmetine altmtan ziyade yabanc eli gelmitir. Bu hususu Allah tel Kurn- kermde yle bildiriyor: Sen bu kitap gelmeden nce, bir kitap okumazdn. Yaz yazmadn. Okur yazar olsaydn, bakalarndan rendin diyebilirlerdi. buyurulmaktadr (Ankebut-48). Hads-i erfde de: Ben mm Peygamber Muhammedim... Benden sonra peygam-ber yoktur. buyuruldu. Yine Kurn- kermde yle buyurulmaktadr.

O hevadan (kendi nefsinden) sylemiyor. Kurn sde bir vahiydir, ancak vahiy olunur. (Necm-3-4)

Muhammed aleyhisselma ilk vahyin gelip, bir mddet kesilmesi ve sonra Kalk insanlar inzar (irad) et. Azb ile korkut eklinde emri ilhinin gelmesi zerine insanlar mn etmeye davete bala-d. lk mn eden Hz. Hatice oldu. Cebril aleyhisselm ilk vahyi getirdii sralarda Peygamberimize abdestin nasl alnacan retti. Bundan sonra da onunla birlikte iki rekt namaz kld. Muhammed aleyhisselm Cebril aleyhisselmdan rendii gibi abdest almay ve kldklar iki rekt namaz Hz. Haticeye de retti. Ona imam olup bu iki rekt namaz kldrd. Bu srada henz be vakit namaz em-redilmemiti. Sadece sabah ve ikindide iki vakit namaz klnyordu. Onlar bu ekilde namaz klarken gren Hz. Ali de mslman oldu. Peygamberimiz (s.a.v.) insanlar slma davet iine baladnda ga-yet ihtiyatl davranp nce yaknlarn ve samimi dostlarn davet etti. Hz. Haticeden ve Hz. Aliden sonra azatl klesi Zeyd bin Hrise, eski dostu ve yakn arkada Hz. Eb Bekir, Hz. Osman, Abdurrahman bin Avf, Sad bin Eb Vakkas, Zbeyr bin Avvam, Talha bin Ubeydullah ilk mslman olanlardr. Hz. Hati-ceden sonra msIman olan bu sekiz kiiye Sbkn-i slm, yani lk Mslmanlar denir.

Muhammed aleyhisselm, Peygamberliinin ilk ylnda insanlar gizlice slma davet etti. n-sanlar birer ikier msIman oluyordu. Bu ilk yllarda mslmanlarn says ancak otuza ulamt. ba-detlerini evlerinde yapyorlar ve Kurn- kermin nazil olan yetlerini gizlice okuyorlard.

Bisetin drdnc ylnda Hicr sresi 94. yeti nazil olunup, bu yette: Sana emr olunan eyi a-kla, ba artrcasna anlat, mriklere aldrma. melindeki ilhi emir gelince, Muhammed aleyhisselm Mekkelileri aktan aa slma davet etmeye balad. Vahy olunan yetleri aka oku-yor ve herkese, hak din olan slm kabul etmelerini sylyordu. lk sralarda mn edenler az oldu. mn etmeyenler de nce ondan alkalarn kesmediler. Allah telya ibdet edilmesini emreden yet-ler gelince bunlar iiten Kurey kavmi, Muhammed aleyhisselmn doru szl ve yksek ahlk sahibi olduunu bildikleri halde, ondan yz evirdiler ve dman kesildiler.

Bir mddet sonra da: Yakn akraban Allahn azb ile korkutarak, onlar hak dine ar. -yet-i kermesi nazil olunca, Muhammed aleyhisselm akrabasn dine davet etmek zere Hz. Aliyi gn-dererek, onlar Eb Tlibin evine ard. nlerine bir kiiye yetecek kadar bir tabak yemek ve bir tas st koydu. nce kendisi besmele ile balayp gelen akrabasna buyurun dedi. Gelenler krk kii kadar olmasna ramen o yemek ve st Muhammed aleyhisselmn mucizesi ile hepsini doyurdu ve hi ek-silmedi. Gelenler bu mucize karsnda ap kalmlard. Yemekten sonra Muhammed aleyhisselm,

- 16 -

akrabalarn slma davet etmek iin sze balamak zere idi. Amcas Eb Leheb dmanlk ederek, (Biz bugnk gibi bir sihir grmedik. Arkadanz sizi bir sihirle byledi) diyerek szlerine hakaretle de-vam etmesi zerine davetliler daldlar. Bu hadseden ksa bir mddet sonra akrabasn tekrar davet etti. Hz. Ali yine hepsini armt. nceki gibi yine nlerine yemek kondu. Muhammed aleyhisselm yemekten sonra ayaa kalkp: (Hamd, yalnz Allaha mahsustur. Yardm ancak ondan isterim. Ona inanr, Ona dayanrm. phesiz bilir ve bildiririm ki Allahdan baka ilh yoktur. O birdir, Onun ei ve orta yoktur. dedikten sonra szlerine yle devam etti. Size asla yalan sylemiyorum ve doruyu bildiriyorum... Sizi bir olan ve ondan baka ilh olmayan Allaha mn etmeye davet edi-yorum. Ben Onun size ve btn insanla gnderdii Peygamberiyim. Vallahi siz, uykuya dald-nz gibi, leceksiniz. Uykudan uyandnz gibi de diriltileceksiniz ve btn yaptklarnzdan hesaba ekileceksiniz, iyiliklerinizin karlnda mkfat, ktlklerinizin karlnda da ceza greceksiniz. Bunlar da ya Cennette ebedi kalmak veya Cehennemde ebedi kalmaktr. nsanlar-dan, hiret azb ile ilk korkuttuum kimseler sizlersiniz dedi. Eb Tlib bu szleri dinledikten son-ra, (Sen emr olunduun eye devam et! Seni korumaktan geri durmayacam. Fakat eski dinimden ay-rlmak hususunda nefsimi bana boyun eer bulmadm.) dedi. Eb Leheb hari orada bulunan dier am-calar ve akrabasnn hepsi yumuak konutular. Fakat Eb Leheb, (Ey Abdulmuttaliboullar, bakalar onun elini tutup mani olmadan nce siz ona mani olun!..) gibi daha birok irkin szler syledi. Onun bu szleri zerine Muhammed aleyhisselmn halas, Eb Lehebe (Ey kardeim! Kardeimin olunu ve Onun dinini yardmsz brakmak sana yakr m? Vallahi bugn yaayan limler, Abdulmuttalibin so-yundan bir peygamberin geleceini bildiriyorlar. te O peygamber, budur!) dedi. Eb Leheb, bu szler karsnda irkin konumalarna devam edince, Eb Tlib, Eb Lehebe kzarak (Ey korkak! Vallahi biz sa olduka, ona yardmc ve koruyucuyuz!) dedi. Muhammed aleyhisselma da: (Ey kardeimin olu! nsanlar Rabbine imna davet etmek istediin zaman bilelim; silhlanp seninle birlikte ortaya karz!) dedi. Sonra Muhammed aleyhisselm tekrar sze balayp Ey Abdulmuttaliboullar! Vallahi, Arap-lar iinde, benim size getirdiim, dny ve ahiretiniz iin hayrl olan eyden (yani bu dinden) daha stnn ve daha hayrlsn kavmine getirmi bir kimse yoktur. Ben sizi dile kolay gelen, mznda ar basan iki kelimeyi sylemeye davet ediyorum ki o da: Ehed en l ilhe illallah ve ehed enne Muhammeden abdh ve Reslh yani Allahdan baka ilah olmadna ve Muhammedin Onun kulu ve resl olduuna ehdet ederim demenizdir. Allah tel sizi buna davet etmemi emretti. O halde hanginiz benim bu davetimi kabul eder ve bu yolda yardmcm olur? dedi. Kimseden ses kmad, balarn nlerine ediler. Muhammed aleyhisselm bu sz-lerini defa tekrarlad. Her syleyiinde Hz. Ali ayaa kalkp nc defasnda Y Reslallah, her ne kadar bunlarn yaa en k isem de sana ben yardmc olurum!.. dedi. Bunun zerine Muhammed aleyhisselm Hz. Alinin elinden tuttu. Dierleri ise hayret iinde ve alayl alayl glerek da-ldlar.

Muhammed aleyhisselm insanlarn bu inkrc tutumu karsnda onlar daima imna davet edi-yordu. Mekkelilerden bir ksm mn ile erefleniyordu. Yine bir gn Allah telnn Emredildiin eyi, onlar atlatrcasna bildir. emrine uyarak, Safa tepesi zerine kt. Yksek ve gr bir seda ile: Ey Kurey topluluu buraya geliniz, toplannz size mhim bir haberim var diye seslendi. Bunun ze-rine kabileler merakla koup orada toplandlar. Hayretle ve merak iinde beklemeye baladlar. (Ey Mu-hammed-l-emn! Bizi buraya niin topladn, neyi haber vereceksin?) diye sordular. Muhammed aleyhisselm Ey Kurey kabileleri hitabyla konumaya balad. Herkes byk bir dikkatle dinliyordu. Onlara yle hitb etti:. (Benimle sizin haliniz dman grnce, ailesine haber vermek zere ko-an ve dmann kendisinden nce ailesine ulap zarar vermesinden korkarak Y Sabhh (Ey topluluklar) diye haykran bir kimsenin haline benzer. Ey Kurey topluluu, ben size u dan ar-dnda bir dman ordusu var, zerinize hcum etmek zeredir desem bana inanr msnz? dedi. (Evet inanrz, nk sende imdiye kadar doruluktan baka birey grmedik. Senin yalan sylediini hi iitmedik!...) dediler.

Muhammed aleyhisselm bu umumi hitbtan sonra, btn Kurey kabilelerinin ismini Ey Himoullar! Ey Abd-i Menafoullar! Ey Abdulmuttaliboullar!.. eklinde sayarak: Ben size nmzdeki iddetli azabn bildiricisiyim. Allah tel bana: En yakn akrabalarn hret azb ile korkut emrini verdi. Sizi L ilhe illallah vahdeh l erike leh (Allah birdir, Ondan baka ilh yok-tur) diyerek mn etmeye davet ediyorum. Ben de onun kulu ve Reslym. Eer buna mn e-derseniz Cennete gideceksiniz. Siz (L ilhe illallah) demedike ben size ne dnyda bir faide ne de ahirette bir nasb salayabilirim? dedi. Dinleyen kabileler arasndan Eb Leheb (Bizi buraya bu-nun iin mi topladn?) diyerek, yerden ald ta Muhammed aleyhisselma att. Dierlerinden o anda byle bir muhalefet gelmedi. Aralarnda konuarak daldlar. Eb Lehebin gsterdii inkr ve dman-lk zerine daha sonra Eb Lehebin elleri kurusun, Zaten kurudu... diye balayan Tebbet sresi nzil oldu.

- 17 -

Muhammed aleyhisselm btn insanlara ve cinne peygamber olarak gnderilip, insanlar aka slma davet etmesi emredildii zaman, btn insanlk lemi din, ruh, ictima ve siys bakmlardan yaygn bir karanlk, tam bir cahiliyyet, taknlk, azgnlk ve sapklk ierisinde bulunmakta idi. O zaman dny zerinde gze arpan belli bal devletlerden Bizans, ran, Msr, Hindistan, skenderiye, Mezopo-tamya, in ve benzerlerinde yaayan insanlar inanszlk veya btl inanlar iinde rpnyordu. Bunlar ne yaptklarn bilmeyen azgnlar haline gelmiti. lem ylesine kararm ve zulmet yle kesiflemiti ki, insanlar her eyin yaratcs olan Allaha mn ve ibadet etmek yerine kinatta cereyan eden hadselere ve Allah telnn yaratt eyaya tapyorlard. Yldzlara, atee, elleriyle yonttuklar tatan ve tahtadan putlara zavall insanlk lh diye secde ediyordu... nsanlar snflara ayrmlar, kuvvetliler zayflar kor-kun bir tahakkmle eziyordu.

Dnya zerinde siys, coraf ve ticr bakmdan mhim bir yer tutan Arabistanda da durum di-er yerlerden farkszd. O zaman Arabistanda insanlar inan bakmndan baz deiiklikler gsteriyordu. Bir ksm tamamen inansz ve dny hayatndan baka birey kabul etmiyordu. Bir ksm ise Allaha ve hret gnne inanyor, fakat insandan bir peygamberin geleceini kabul etmiyordu. Bir ksm da Allaha inanyor hirete inanmyordu. Dier byk bir ksm da Allaha irk koup putlara tapyordu. Mriklerin her birinin evinde bir put bulunurdu. Kbeye de 360 put konulmutu. Btn bunlardan baka Hz. br-hmin bildirdii din zere olan ve Hanifler denilen, kimseler de vard. Bunlar Allah telya inanr ve putlardan uzak dururlard.

Cahiliyye devri denilen bu zamanda Arabistanda insanlar genellikle gebe hayat yayorlard ve kabilelere blnmlerdi. Devaml ekime halinde bulunan bu kabileler, baskn ve yamacl adeta kendileri iin bir geim vastas kabul etmilerdi. Aralarnda zulmn ve yamacln yaygnlat kabile-lerden meydana gelen Arabistanda siysi bir nizam, itimai bir dzen de yoktu. Yine bu srada dnynn dier yerlerinde olduu gibi Arabistanda da ahlkszlk son haddine ulamt, iki, kumar, zina, hrsz-lk, zulm, yalan ve ahlkszlk namna ne varsa alabildiine yaygnlamt. Zulme, glnn gsze kar kulland en amansz ve tyleri rpertici bir vasta olarak bavuruluyor, kadn elde basit bir mal gibi alnp satlyordu. Bir ksm da kz ocuklarnn domasn bir felket ve yz karas sayyorlard. Bu korkun telkki o dereceye kmt ki, kk kz ocuklarn, kumlar zerinde atklar ukurlara diri diri yatrp (Babacm! Babacm!) diyerek boyunlarna sarlmalarna ve ac ac feryat etmelerine hi kulak asmadan zerlerini toprakla kapatarak lme terk ediyorlard. Bu hareketlerinden dolay da en ufak bir vicdan azb duymuyorlard. Netice itibariyle o zamann insanlar arasnda efkat, merhamet, iyilik ve adalet gibi gzel hasletler yok olmu gibiydi.

Korkun bir cahiliyye devri yaayan Araplar arasnda dikkate deer bir husus vard. O da; edebiya-tn, belgatn ve fesahatin ok yaygnlaarak zirveye ulam olmasyd. aire ve iire ok nem verirler, bunu byk bir iftihar veslesi sayarlard. Gl bir air hem kendisi hem de kabilesi iin itibar salard. Muayyen zamanlarda panayrlar kurulur. iir ve hitbet yarmalar alrd. Birinci gelenlerin iirleri veya hitbeleri Kbe duvarna aslrd. Cahiliyye devrindeki Kbe duvarna aslan en mehr iirlere Muallakat- Seba (yedi ask) denilmitir. Kurn- kerm yetleri nazil olmaya balaynca ondaki esiz belgat gren nice kimseler de bu sebeple mslman oldu.

Muhammed aleyhisselm insanlara ebed sedeti bildirmek, onlar dalletten hidyete kavutur-mak zere peygamber olarak gnderildii srada cahiliyye devri yaayan Mekkeliler, kendilerinin mn etmeye davet edilmesi zerine ilk nce ou lakayt (ilgisiz), kaytsz davrand. Sonra aka dmanlk gstermeye baladlar. Mriklerin bu dmanlklar nce alay etme tarznda olup, sonra hakaret ekli-ne, daha sonra ikence safhasna girdi. Bunlardan sonra da ticr ve dier btn mnasebetleri kesme ve iddet gsterme devresi balad.

Mriklerden bilhassa be kii, sevgili Peygamberimiz Muhammed aleyhisselm ok zmekte ve alay etmekte idiler. Bunlar arasnda, s bin Vil, Esved bin Muttalib, Esved bin Abdi Yagves ve Veld bin Mugre vard. Bir defasnda Peygamberimiz (s.a.v.) Kbenin yannda oturmakta iken, Cebril aleyhisselm da gelmiti. Mriklerden bu be kii nlerinden geerken Cebril aleyhisselm, s bin Vilin ayann tabanna, Esved bin Muttalibin gzne, Esved bin Yagvesin bana, Veldin inciine, Hrisin karnna birer iaret koydu ve (Y Muhammed! Allah tel bunlarn errinden seni hals eyledi. Yaknda bunlarn her biri bir belya mbtel olarak helk olacaklardr.) dedi. Bu be mrikten s bin Vil bir gn merkebe binmiti, Mekkenin dnda bir yerde merkebinden inince ayana diken batt. Di-kenin batt yer iti, ne kadar il yaptlarsa da are bulamadlar. Nihayet aya deve boynu gibi iip (Muhammedin Allah beni ldrd) diye feryat ede ede ld. Esved bin Muttalib Mekkenin dnda bir aa altnda otururken birdenbire gzleri kr oldu. Cebril aleyhisselm da ban tutup altna oturduu aaca arparak helk etti. Esved bin Abdi Yagves de Mekkeden kp Bad- semm denilen yere gitmi-ti. Burada iken yz ve gvdesi simsiyah oldu. Evine gelip kapsn alnca evindekiler onu tanyamad-lar ve ieri almadlar. Kahrndan ban evinin kapsna vura vura ld. Hris bin Kays da tuzlu balk ye-miti. yle bir hararete tutuldu ki ne kadar su itiyse kanmad. Su ie ie atlayp ld. Veld bin

- 18 -

Mugrenin ise baldrna bir oku dkkn nnde demir paras batt. Baldr yara olup, ok kan kaybetti ve (Muhammedin Allah beni ldrd) diye feryat ederek ld.

Mriklerin zulm ve basky arttrmas zerine Muhammed aleyhisselm Eshb- kirmdan Erkam bin Ebul Erkamn evini emniyetli bir yer olarak seti. Dar bir sokak iinde, Safa tepesinin dousunda bulunan bu ev giri k iin ve gelip gidenleri kontrol etmeye elverili bir yerdi. Peygamberimiz (s.a.v.) slmiyeti burada anlatyor ve mslmanlar oraya toplanyordu. Bir ok Mekkeli bu evde mslman oldu-lar. Bir merkez olarak seilen bu eve (Drl slm) ad verilmiti.

nsanlar ebed sedete kavuturmak iin ve rahmet olarak gnderilen Muhammed aleyhisselm, Mekkede cahiliyye devri yaamakta olan insanlar aka slma ard. Hakiki kurtuluun Allah telya mn etmekte olduunu, nefse uymaktan, zulmden hakszlktan ve btn irkin ilerden uzak-lamakla olacan bildirince, nefislerinin isteklerine, ehvetlerine uyanlar, zayflar ezenler ve iyice az-gnlam olanlar kar ktlar. Btn bu bozuk, ilerine son verileceini grerek Muhammed aleyhisselmn bildirdiklerini inkr ettiler ve ona dman kesildiler. Bir ksm da kendileri gibi aciz ve fni insanlarn ayplamalarndan saknarak mn etmediler. Nefislerine, eytana ve kendileri gibi sapk insan-lara aldanarak sedetten mahrum kaldlar.

Muhammed aleyhisselmn bildirdiklerine mn etmeyen ve ona dmanlk gsteren mrikler, nce alay etmeye baladlar. Bir araya toplanp Ona khin, mecnun, air, deli, sihirbaz diyelim eklinde karar almak istediler. Bunlarn hi birinin Muhammed aleyhisselmda bulunmadn yine kendileri itiraf ediyorlar ve Ona bir eyler sylemek iin toplandklarnda mriklerden Veld bin Mugre yle diyordu: (Hayr o khin deildir. Biz, khinleri grdk. Onun okuduu ne khin fsltsdr, ne de uydurma eyler-dir. Khinler doru da, yalan da syler. Biz Muhammedde hi bir yalan grmedik. O mecnun, deli de deildir. Deliliin ne olduunu biliriz, onda byle bir hal yoktur. O air de deildir. Biz iirin her eidini iyi biliriz. Onun okuduklar bunlardan hibirine benzemez. O, sihirbaz da deil! Biz sihirbazlar grdk. O-nun okuduklar sihirbazlarn okuyup frmelerine ve dmleyip balamalarna hi benzemiyor). Fakat btn bunlara ramen mriklerin ileri gelenleri eitli hilelerle ve zulmle insanlarn mn etmesine ma-ni oluyorlard. Mekke halkn, Muhammed aleyhisselmn okuduu yet-i kermeleri dinlemekten men ederlerdi. Kendileri ise geceleri gizlice Muhammed aleyhisselmn bulunduu evin yanna gelerek bir keye saklanp dinlerlerdi. Sabah olup ortalk aydnlanmaya balaynca, birbirinden habersiz olarak gece Kurn- kermi dinlemeye geldiklerini gren mriklerin ileri gelenleri birbirlerini ayplarlar, bir daha byle yapmayalm derlerdi. Ancak ertesi gece gene birbirinden habersiz gidip bir keye saklanarak yine dinlerlerdi. Sabah olunca da birbirlerini grp arrlard. Bir daha byle yapmamak zere yemin ederek ayrlrlar, fakat bundan kendilerini alkoyamazlard. Ancak nefislerine uyup, stnlk taslayarak ve dier mriklerin kendilerini ayplamalarndan ekinerek ve daha bir ok bo dncelere kaplarak mn etmediler. stelik bakalarna da mani oldular. Sokaklarda, Muhammed sihirbaz diye bardlar.

slm nurunun gnden gne yaylmas zerine iyice azgnlaan mrikler, artk alay etmekten de teye, mslmanlara ikence yapmaya baladlar. Muhammed aleyhisselmn kapsnn nne pislik dkmeye, kapsna kan srmeye, geecei yollara diken dkmeye baladlar. Mekkeye dardan gelen-lere slm anlatrken, peinde dolap yalan sylyor, inanmayn diyerek taknlk gsterirlerdi. lk mslman olanlardan nce zayf ve kimsesiz olanlara, sonra da hepsine ar ikenceler yapmaya ba-ladlar. Btn bunlarla da insanlarn mn etmelerine engel olamadklarn bilakis slmn gnden gne yayldn gren mrikler her yola bavurdular. Menfaatleri sebebiyle putlara tapan ve slmiyetin, zu-lmlerine, hakszlk ve ahlkszlklarna kesinlikle son vereceini gren, mrikler, buna mani olmak iin ilk defa bavurduklar eylerin neticesiz kaldn grdler. leri gelenleri toplanp Peygamberimizin (s.a.v.) amcas Eb Tlibe giderek (Ey Eb Tlib! Biz senden kardeinin olunu susturman, ona engel olman istiyoruz. Ya onu bildirdii eylerden vazgeirirsin veya iki taraftan birisi yok oluncaya kadar o-nunla da seninle de arprz... Bundan vazgesin ne isterse vereceiz...) dediler. Eb Tlib, mrikle-rin sylediklerini Muhammed aleyhisselma nakletti, Bunun zerine Muhammed aleyhisselm Ey am-ca! unu bil ki, Gnei sa elime, Ay da sol elime verseler (her ne vaad ederlerse etsinler) ben asla bu dinden ve onu insanlara tebli etmekten, bildirmekten vazgemem. Ya Allah tel bu dni btn cihana yayar, vazifem biter veya bu yolda canm fed ederim. dedi. Bu szleri dinleyen Eb Tlib, Peygamberimiz (s.a.v.)in boynuna sarlarak (iine devam et, istediini yap! Vallahi, seni asla herhangi bir eyden dolay kimseye teslim etmeyeceim...) dedi. Eb Tlibin yeenini her eye ramen koruyacan ve asla yalnz brakmayacan anlayan mrikler, bundan da bir netice alamadklarn grerek bizzat Muhammed aleyhisselm arp yle dediler. (Eer sen mal toplamak istiyorsan sana istediin kadar verelim. Hkmdar olmak istiyorsan seni kendimize hkmdar yapalm. Daha her ne istiyorsan yapalm, verelim. Yeter ki bu davandan vazge) dediler. Peygamberimiz (s.a.v.) mriklere yle cevap verdi: Sizin sylediiniz, eylerin hi birisi bende yoktur. Ben, size mallarnz iste-mek, iinizde eref ve an kazanmak, zerinize hkmdar olmak iin gelmedim. Fakat Allah, be-ni, size Peygamber olarak gnderdi. Bana bir kitap da indirdi, mn ederseniz Cennetle mjdele-

- 19 -

yici, isyannzdan dolay da azbla korkutucu olmam Allah bana emretti. Ben de Rabbimin bana vahy ettiklerini size tebli ettim. Size tebli ettim. Size t de verdim. Size getirip tebli ettiim eyi alr kabul ederseniz o, dnyda ve ahirette nasbiniz ve sedetiniz olur. Onu reddederseniz Yce Allah aramzda hkm verinceye kadar tebli etmek, sabretmek ve buna katlanmak benim vazifemdir. nkrlarnda srar eden mrikler bu teebbslerinden de netice alamaynca ii zulm ve ikence safhasna dktler. Muhammed aleyhisselma kastetmeye karar verdiler. Balar Eb Cehil yle demiti: Yarn kaldrabileceim kadar kocaman bir ta alp, O secdeye kapand zaman bann zerine brakacam. Dier mrikler de Sen istediini yap, seni destekleyeceiz demilerdi. Ertesi gn beklediler ve Muhammed aleyhisselm Kbeye gelerek namaza durup secdeye kapand srada Eb Cehil kocaman bir ta alp yanna yaklat. Daha yaklar yaklamaz, byk bir korkuyla perian bir halde geri kat. Elleri ta tutamaz oldu ve ta elinden yere dt. Bu hali gren ve merakla seyreden mrikler ne oldu sana dediklerinde Eb Cehil: Bir benzerini grmediim zapt edilmez bir arslan beni paralamak zere stme yrd, dedi. Eb Cehil birka kere byle yapmak istemise de ayn durumla karlamtr. Bu ve buna benzer mucizeleri grenlerden bir ksm mn ediyor, bir ksm ise dmanlk-ta srar ediyorlard. Bundan baka mriklerin Muhammed aleyhisselma saldrdklar ve bazan da m-brek yzn, ban yaraladklar oluyordu. Dier taraftan mslman olanlara yaptklar ikenceler g-rlmemi bir vahet halini almt. Yaplan ikencelere dayanamayarak ehd olan ilk mslman Yasr (r.a.) ve Eb Cehil tarafndan karnna mzrak saplanarak ehd edilen, Yasr (r.a.)n hanm Smeyye hatundur.

HABESTANA HCRET Peygamberimiz (s.a.v.) ilk mslmanlarn ar ikencelere ve zulm altnda zor duruma dmeleri

zerine Siz Habe lkesine gidiniz, Allah sizi orada ferahla kavuturur ve sizi yine toplar.. buyurdu. Bisetin beinci ylnda Eshb- kirmdan 10u erkek, 5i kadn olmak zere 15 kiilik bir kafile Mekkeden ayrlarak Habeistana hicret ettiler. Mrikler bu hicrete de mani olmak iin harekete getiler. Fakat hic-ret edenler sratle uzaklatklar iin engelleyemediler. Bisetin altnc ylnda Hz. Hamzann, sonra da Hz. merin mslman olmas zerine mslmanlarn durumu kuvvetleniyor ve slmiyet gnden gne yaylyordu.

Habeistana hicret eden ilk kafilenin hkmdar Nec tarafndan iyi karlanmas zerine, Pey-gamberimiz mriklerin bask ve ikencelerine maruz kalan mslmanlardan ikinci bir kafileyi de Bisetin yedinci ylnda Habeistana gnder